Uzun Süreli Bekletilecek İş Makinalarının Korunması

Uzun Süreli Bekletilecek İş Makinalarının Korunması

UZUN SÜRELİ BEKLETİLECEK İŞ MAKİNALARININ KORUNMASI YÖNTEMİ
Bu yayın motorların, jeneratörlerin bir seneye kadar çalıştırılmadan korunabiImesini sağlayacak yöntemleri ve
tavsiyeleri içeren genel bilgi notudur. Her makinanın özellikleri nedeni ile koruma ve devreye alma işlemlerinde
makina konusunda bilgiye sahip olmak, kataloglarından faydalanmak veya servislerinden bilgi almak muhtemel
eksiklik ve hataların önlenmesi açısından son derece önemlidir.
1. MOTOR
Rutubetten dolayı motorun aksamlarına zarar gelmesini önlemek için uçucu karozyon önleyici kullanılmalıdır. Bu
yağlar buharlaşarak motorun iç yüzeylerinde yoğunlaşır. Bu yöntem ile erişilmesi normal yöntemlerle mümkün
olmayan yüzeylerin dahi korunması sağlanmış olacağı gibi motorun temizlenerek tekrar
işletmeye alınması da kolaydır.
Yoğunlaşarak motor iç yüzeylerinin korunmasını sağlayan katman, motorun çalıştırılıp rejim (çalışma) sıcaklığına
ulaşması sağlanarak temizlenir. Arta kalan mineral yağ ise tahliye edilerek motorun yağ filtreleri ve motor yağı
yenilenir.
2.MAKİNA SİSTEMLERİ
Makina sistemlerinin korunması kavramı hidrolik sistem, aküler ve elektrik sistemi, lastikler ve palet, ana hidrolik
aksamlar ve ataşmalar, şanzumanlar ve tahrik grupları, hava tankları ve kompresörler ve kabin için tavsiyeleri
içerir.
3.JENERA TÖR
Jeneratör bölümü güç üretim ekipmanın kullanılmadığı dönemlerde nasıl korunması gerektiğine dair bilgileri içerir.
GEREKLİ EKİPMAN
Sprey : Motoru korumaya almak için "sprey ataşmanlı bir hava kompresörü kullanılabilir. Nozul sprey veya sis
şeklinde püskürtme yapmaya uygun olmalıdır. Sprey püskürtme yöntemi ile motorun dış aksamları, sis püskürtme
yöntemiyle erişilmesi güç aksamlara ulaşılır.
Boya : Motorun dışındaki parçalar gibi bir çok aksamın dışı iyi kalitede boyanarak iki seneye kadar koruma
sağlanabilir. Boya işleminden önce çok iyi temizlik şarttır. Plastik Torbalar: Koyu ve siyah renkli plastik torbalar
kullanın. Açık renkli torbalar zamanla bozulmaktadır.
Sızdırmazlık Bantı : Yapışkanlık özelliği iyi olan 5 cm genişliğinde sızdırmazlık bantı kullanın. Boru izolasyon bantı
kullanmayın kısa zamanda gevşer.
Katran Kaplı Muşamba Koruyucu: Ekipmanda gerekli görülen yüzeyler bu tip koruyucuyla kaplanabilir.
Yağlar: Ekipmanınızın kullanma ve bakım el kitabında öngörülen yağları kuIlanın. Gresler: Molibdenli gres gibi %3
ile %5 arasında molibden disülfat içeren MIL-M-7866 şartnamesini karşılayan korozyon önleyici özelliği bulunan
çok amaçlı gres kullanın. Filtreler: Ekipmanınızın yedek parça kitabına bakın.
Antifriz ve Akü Test Aleti: Soğutma sıvısının donma noktası sıcaklığını ve akünün durumunu kontrol etmek için
kullanılır.
Uçucu yağ: Uçucu korozyon önleyici yağlar, motor karteri, yakıt tankı, hidrolik tankı, şanzuman yağ haznesi,
direksiyon yağı tankı ve diferansiyel gibi tüm tanklarda kullanılabilir. Paslanmayı önleyici ve yağ zenginleştiricidir.
Her türlü petro kimya ürünüyle birlikte kullanılabilir. Püskürtme yöntemiyle uygulanır.
Dizel Yakıt: Yakıt tanklarında ve yakıt enjeksiyon sisteminde kalan yakıt, zamanla yakıt filtrelerinin tıkanmasına,
korozyona, yakıt pompalarının tutukluk yapmasına veya enjektörlerin görev yapmamasına neden olabilecek
küçük organizmaların üreme nedenidir.
DİZEL MOTOR
1-Motorun Korumaya Alınması KURALLARI (Bir Yıla Kadar)
Uzun sureli kullanılmayan bir motorda silindir yüzeyleri, segmanlar, ana ve kol yataklar, krank şaftı, dişliler gibi
normalde yağlanan bölgeler yağsız kalacaktır. Bu parçaların yağsız kalması havayla temasa neden olacak ve
havadaki rutubet de korozyon u başı atacaktı r. Rutubetten dolayı motorun aksamlarına zarar gelmesini önlemek
için uçucu korozyon önleyici kullanılmalıdır. Bu yağlar buharlaşarak motorun iç yüzeylerinde yoğunlaşır. Bu
yöntem ile erişilmesi normal yöntemlerle mümkün olmayan yüzeylerin dahi korunması sağlanmış olacağı gibi
motorun temizlenerek tekrar işletmeye alınması da kolaydır.
Yoğunlaşarak motor iç yüzeylerinin korunmasını sağlayan katman, motorun çalıştırlıp rejim (çalışma) sıcaklığına
ulaşması sağlanarak temizlenir. Arta kalan mineral yağ ise tahliye edilerek motorun yağ filtreleri ve motor yağı
yenilenir.
DİKKAT
istenilen koruyucu buharı elde edebilmek için uçucu yağın kullanım miktarlarına önemle uyunuz.
Hava filtrelerini koyu plastik torbayla sarıp bantla izole ederek yerlerine takın. Filtre muhafazasının kapağını takın.
Uçucu yağın buharının kaçmaması için motorun tüm açıklıklarını ve aralıklarını (yağ çubuğu ve karter
havalandırması gibi) bantla kapatınız.
1. Yakıt sistemini sudan ve pislikten arındırmak için ana (ikinci) yakıt filtresini (filtrelerini) söküp filtrenin ve filtre
gövdesinin içindeki mazotu boşalttıktan sonra filtreyi yerine takın Yakıt tankının tahliye vanasını açıp tanktaki su
ve pisliği boşaltın.Yakıt tankını izole edin. Not: Tüm kapaklar kapatıldıktan sonra hava emişi, egzoz, volan
gövdesi, motor karter havalandırması, motor yağ çubuğu gibi tüm açıklıkların bantla izole edilmesini sağlayın.
Bütün kapakların sıkıca kapatıldığından ve su geçirmez olduğundan emin olun. Sudan ve tüm hava şartlarından
etkilenmeyen bir izolasyon bandı kullanın. Boru izolasyon bandı kullanmayın, kısa zamanda gevşer.
2. Aküleri sökerek bir başka yerde kullanma imkanınız varsa orada değerlendirmeniz daha iyi olacaktır. Aksi
takdirde düzenli bakımının yapılabileceği ve şarj edilebileceği akü odasında muhafaza ediniz.
3. Bütün kayışları gevşetin.
4. Motorun üzerini su geçirmeyecek bir örtüyle kapatın. Örtü hava sürkülasyonunu engelleyerek yoğunlaşmaya
neden olmazken, yerinde sağlam duracağından da emin olunmalıdır.
5. Motorun korunmaya alındığı tarihi de belirtilen bir etiketi motora asın.
6. Motoru iki veya üç aylık periyotlarda kontrol edin. Motorun durumu kontrol edilirken korozyon başladığına dair
belirtiler farkedilirse koruma yöntemini tekrar uygulayın. Bu yayın motorların, jeneratörlerin bir seneye kadar
çalıştırılmadan korunabilmesini sağlayacak yöntemleri ve tavsiyeleri içeren genel bilgi notudur. Her makinanın
özellikleri nedeni ile koruma ve devreye alma işlemlerinde makina konusunda bilgiye sahip olmak, kataloglarından
faydalanmak veya servislerinden bilgi almak muhtemel eksiklik
ve hataların önlenmesi açısından son derece önemlidir.
1. MOTOR
Rutubetten dolayı motorun aksamlarına zarar gelmesini önlemek için uçucu korozyon önleyici kullanılmalıdır. Bu
yağlar buharlaşarak motorun iç yüzeylerinde yoğunlaşır. Bu yöntem ile erişilmesi normal yöntemlerle mümkün
olmayan yüzeylerin dahi korunması sağlanmış olacağı gibi motorun temizlenerek tekrar işletmeye alınması da
kolaydır.
Yoğunlaşarak motor iç yüzeylerinin korunmasını sağlayan katman, motorun çalıştırılıp rejim (çalışma) sıcaklığına
ulaşması sağlanarak temizlenir. Arta kalan mineral yağ ise tahliye edilerek motorun yağ filtreleri ve motor yağı
yenilenir.
2.MAKİNA SİSTEMLERİ
Makina sistemlerinin korunması kavramı hidrolik sistem, aküler ve elektrik sistemi, lastikler ve palet, ana hidrolik
aksamlar ve ataşmalar, şanzumanlar ve tahrik grupları, hava tankları ve kompresörler ve kabin için tavsiyeleri
içerir.
3.JENERATÖR
Jeneratör bölümü güç üretim ekipmanın kullanılmadığı dönemlerde nasıl korunması gerektiğine dair bilgileri içerir.
Soğutma Sistemleri
Bu bölümdeki bilgiler deniz suyu veya tuzlu su uygulamalarını içermez. yani TEMİZ SU sistemleri içindir. Motor,
hava soğutucusu ve radyatör gibi sistemleri kapsar.
Eğer korunmaya alınan motor donma sıcaklığının altında bir ısıya maruz kalabilecekse sistemdeki suyu (sıvıyı)
(motor bloğu, yağ soğutucusu, radyatör gibi olası yerlerdeki tüm tapaları açarak) tamamen boşaltın. Boşaltılan
suyun antifrizli olmasına dikkat edin. Radyatör ve Motor blogu köşelerinde kalacak çok az miktardaki su bu
bölgede çatlamaya sebep olur, bununla ilgili önlemleri alın, su kalmadığından emin olun.
Motorun açılması (çalıştırılması)
1. Tüm koruyucu bantları, torbaları ve örtüleri çıkarın.
2. Motor yağını ve tüm yağ ve yakıt filtreleri değiştirin.
3. Kayışları kontrol edin. Gerekirse değiştirin. Kayış gerginliklerini kullanma ve bakım el kitabında belirtilen şekilde
gerdirin.
4. Motoru Çalıştırmadan önce; Motoru kir, pas, yağ ve gresden arındırın, temizleyin
5. Soğutma sıvısını kontrol ediniz. Eğer normal antifirizli sıvı kullanıldıysa şartlandırıcı oranını kontrol ediniz.
6. Yakıt sistemini dizel yakıtla doldurun.
7. Hava filtrelerini temizleyin. Filtreleri ve sızdırmazlık elemanlarını kontrol edin.
8. Kullanma ve bakım kitabında gösterilen tüm greslemeleri yapın.
9. Motor yağını ve filtrelerini değiştirin
10. Motoru çalıştırmadan önce kürbütör kapağını (kapaklarını) açın. Kam milinin, fincanların ve sübap
mekanizmalarının hasar görmesini engellemek için motor yağıyla yağlayın.
11. Krank milini manuel olarak çevirerek herhangi bir hidrolik kiltlenme veya sürtünme olup olmadığını kontrol
ediniz.
Motor tekrar çalıştıldığında ise bu yüzeylerin yağlaması yapılıncaya kadar metal metale
sürterek aşınmaya neden olacaktır. Bu aşınmayı en aza indirgemek için yakıtı keserek marş motoru ile yağ
basıncı normal oluncaya (artıncaya) kadar marşa basın. Gerekli yağ basıncına ulaşıldığında motoru çalıştırın ve
aşağıda açıklanan "Basınçlı Yağlama Yöntemi" konu başlığına bakınız.
12. Bütün hortumları kontrol ediniz. Gerekirse değiştirin.
13.Motorun çalıştırıldığı ilk gün motorun çalışmasını ve yağ kaçağı olup olmadığını sık sık kontrol ediniz.
Aşağıda açıklanan İl Korumadan Çıkarılan Motorun ilk Çalıştırılması konu başlığına bakınız.
Basınçlı Yağlama Yöntemi
Motorun çalıştırıldıktan hemen sonraki ilk bir kaç saniye içinde yağlanabilmesi çok önemlidir. Motorun yağsız
(yeterli yağ basıncı sağlanmadan) çalışması yatak arızalarına neden olabilir. Bu nedenle yağ
basınçlandırılmalıdır. Korumadan Çıkarılan Motorun ilk Çalıştırılması Motor çalıştırılmadan önce yağlama,
soğutma ve yakıt sistemlerinde doğru basınçların ve sıcaklıkların sağlandığından ve sistemlerde herhangi bir
kaçak olmadığından emin olmak için yağ akışını kontrol eden aksamların işlevlerini yerine getirip getirmediğinin
kontrol edilmesi gereklidir.
1. Yakıt kesikken marşa basarak yağlama basıncının oluşmasını sağlayın.
2. Motoru 10 dakika düşük rolanti devrinde çalıştırın.
3. Motoru 15 dakika ölçülmüş motor devrinin 3/4 ü devirde %50 yükleyerek çalıştırın.
4. Motoru 30 dakika ölçülmüş motor devrinde % 100 yükleyerek çalıştırın.
5. Tüm sistemleri sık sık kontrol ederek kaçak olup olmadığını denetleyin.
MAKiNA
Makinayı korumaya almadan önce kullanma ve bakım el kitabında belirtilen tüm bakım işlemlerini yapın.
DiKKAT
Elektrik tahrikli makinaları asla açık alanlkarda korumaya almayın. Nem kablo izolasyonlarının ve kontak
bütünlüğünün bozulmasına neden olabilir. Oksidasyona maruz kalan elektik aksamları görevlerini yerine
getiremeyecektir. Aküler asla direk güneş ışığına maruz bırakılmamalıdır. Isı akünün boşalmasına ve ömrünün
kısalmasına neden olur. Makinanın Korumaya Alınması (Bir yıla kadar)
1. Makinanın kulanımıyla ilgili tüm kontrolleri yapın. Hidrolik sitemi baştan aşağı kontrol edin. Gerekli görülen
onarımıarı yapın.
* Makinanın tüm ataşmanlarını takın ve kullanın
* Ataşmanları zemine indirerek hidrolik yağ seviyesini kontrol edin. Eksikse DOLU (FULL) seviyesine kadar yağ
ekleyin. Basıncı düşürmeden hiç bir hidrolik hattı sökmeyin.
2. Korumaya alınacak makinanın tüm dış yüzeylerini yağdan, çamurdan ve pislikten iyice temizleyin.
3. Tüm yüzeylerin pasını temizleyin. Boyası zarar gören tüm yüzeyleri iyi kalite boya ile boyayın. Temizleme ve
boyama işlemi doğru uygulandığında iki senenin de üzerinde koruma sağlanacaktır.
Aşağıda belirtilen yüzeyleri boyamayın.
* Krom kaplı yüzeyler (hidrolik silindirin rodu)
* Korozyona maruz kalmayacak olan parçalar (plastik tutamaklar, vites kılavuzu, makinayı tanıtıcı plakalar, vb)
* Hareketli bir mekanizmayı oluşturan aksam ve parçalar ile elektriksel bağlantılar
* Kumanda valflerinin stemleri ve sızdırmazlık elemanından geçen şaft yüzeyleri
* İşlenmiş montaj yüzeyleri
* Makinanın veya ana hidrolik sistemlerinin kullanım ve bakımına ters etkide bulunacak yüzeyler.
4. Makinayı koruma alanında park edin. Makinanın altına bloklar yerleştirerek makinayı teraziye alın. Su
tutabilecek kepçe, kamyon kasası gibi tüm ataşmanları suyu tahliye edecek şekilde konumlandırın ve sabitleyin.
Lastikli makinaların lastiklerini ve jantlarını sökün. Lastik firmalarının önerdiği şekilde lastikleri ve jantları kapalı bir
alanda siyah plastik torbayla örtecek şekilde korumaya alın. Eğer lastiklerin ve jantların sökülmemesi yönünde
karar alınmışsa lastiklere yük binmeyecek şekilde makinanın zeminle temasını kesin. Lastiklerin basıncını lastik
firmalarının önerdiği şekilde ayarlayın ve siyah torba örterek güneş ışığından koruyun. Lastikleri kontrol edin.
Yarıkların ve kesiklerin içinde kalan su donarak lastiğin daha çok zarar görmesine neden olabilir.
Paletli makinalar zeminle temasları kesilecek şekilde kalaslar üzerine teraziye alınarak park edilmelidir. Palet
gerginliğini azaltın.
5. Korozyona maruz olabilecek ve boya uygulanamayan tüm alanları (3. maddede belirtilen) paslanmayı önleyici
uygun bir madde kullanarak koruyun. Bütün hidrolik silindirlerin rodlarınırodlar tam dışarı çıkacak şekilde uzatın ve
krom kaplı tüm yüzeylere ince bir tabaka uçucu yağ sürdükten sonra silindirleri normal konumuna getirin.
6. Açıkta kalan tüm hareketli parçalara (bağlantılar, eklemler, çelik halatlar, pimler, istavrozlar gibi) bol miktarda
MPGM çok amaçlı gres sürün.
7. Motoru korumaya almak için "Motorun Korumaya Alınması - Bir Yıla Kadar" konu başlığına bakın. Bu bölümde
yağlama, hava emiş ve egzoz, soğutma ve yakıt sistemlerine ilişkin bilgiler verilmektedir.
8. Aküleri sökün ve kablo başlıklarını bantla sarın. Düzenli bakımının yapılabileceği ve şarj edilebileceği akü
odasında muhafaza ediniz. Donma sıcaklığından daha düşük sıcaklıkta bekletilen boşalmış aküler zarar
görecektir. DİKKAT:Akü söküldükten sonra şarj dinamosunun zarar görmesini önlemek amacıyla şarj
dinamosunun (-) eksi kutubunu sökün. Kablo başlığını ve kutup başını bantla sarın.
9. Hava tanklarındaki su tahliye ettikten sonra uçucu yağ karışımlı şişede tanka püskürtün. Açıklıkları izole edin.
10. Kabinsiz makinalarda operatör koltuğunu ıslanmayacak şekilde örtün. Makinaların emniyet kapakları varsa
kapatın ve kilitleyin. Açıkta kalan tüm alanların zarar görmesini engelleyecek şekilde koruyun.
11. Kabinli makinaların cam sileceklerini çıkararak plastik torba içinde kabine koyun.
12.Kapı menteşelerini yağlayın. Kilit mandalına gres sürün. Kapı kilitlerine grafit sürün.
13.Camları kapatın.
14.Makinaların emniyet kapakları varsa kapatın ve kilitleyin.
l5.Makinanın korunmaya alındığı tarihi ve yapılan işlemleri de belirtilen bir etiket asın.
16. Makinayı 45 ile 60 günlük periyotlarda kontrol edin. Makinanın durumu kontrol edilirken korozyon başladığına
dair belirtiler fark edilirse koruma yöntemini tekrar uygulayın.
Makinanın Korumadan Çıkarılması
1. Makinanın her yerini bozulan veya zarar gören bir şeyolup olmadığını inceleyerek kontrol edin. Gerekli
onarımları yapın.
2. Bütün bantları, örtüleri ve kapakları sökün.
3. Bütün hortumları, hatları ve kayışları tek tek kontrol edin. Gerekirse değiştirin.
4. Lastikleri ve jantları uygun çalışma basıncına göre azot gazıyla veya havayla şişirerek yerlerine takın.
5. Motoru açmak için yukarıda bahsi geçen "Motorun Açılmasılı ve "Basınçlı Yağlama Yöntemi” konu başlıklarına
başvurun.
6. Doldurulmuş veya yeni aküleri makinaya takın. Şarj dinamosu ve akü bağlantılarını yapın.
7. Bütün kompartmanların yağ seviyesini kontrol edin. Yağ eklemek veya eksiltmek için ataşmanların konumu
kullanma ve bakım el kitabında belirtildiği şekilde olmalıdır. Ek bilgi için "Motorun Açılması” konu başlığına bakın.
8. Kullanma ve bakım el kitabında belirtilen bütün bakım işlemlerini yapın.
9. Makinanın kullanıldığı ilk gün, kaçaklara ve yanlış görev yapan aksamlara karşı makinayı birkaç defa kontrol
edin.
JENERATÖR
Korumaya Alma - Bir Yıla Kadar
Jeneratörün korumaya alınmasında en önemli faktörlerden biri tüm açıklıkların iyice kapatılarak kuru bir bekleme
alanının seçilmesi veya oluşturulmasıdır. Çünkü havadaki nem jeneratörün sargılarında yoğunlaşır. Korumaya
alınacak jeneratör fırçalı tip ise kimyasal bir etkiden kaçınmak için fırçaları kaldırarak temasını önleyin. Jeneratöre
bir etiket asarak fırçaların kaldırıldığını belirtin. Daha sonra karşılaşılan arızaları veya performansı
yorumlayabilmek amacıyla sargıların direncini ölçün ve kaydedin. Jeneratörün Korumadan Çıkarılması Bütün
koruyucu örtüleri ve bantları çıkarın. Fırçaları (varsa) yerine yerleştirin.
Jeneratörü çalıştırmadan önce nem veya yabancı bir madde faktörünü düşünerek yalıtım direncini ölçün. Bu
ölçümün nasıl yapılması gerektiğine dair servis kitabına bakın. 1 megohm un altında okunan değer sargının çok
fazla neme maruz kaldığının göstergesidir. Nemlenen veya ıslanan jeneratörü kurutmak için aşağıdaki
yöntemlerden birini uygulayın.
1. Jeneratörü sıcaklığı 8S0C yi geçmeyen bir fırında dört saat bekletin.
DiKKAT: Kurutma için tercih edilen fırın tipi bölgesel ısınmaya neden olduğundan direk ısı ileten tipte değil,
kuvvetli hava üfleyen tipte olmalıdır.
2. Marine uygulamalarında kullanılan tipte bölgesel ısıtıcılar jeneratöre takılabilir. Yedek parça kitabına bakın.
Özellikle çok nemli şartlarda bu tür ısıtıcılar sargıları ısıtarak nemi kuruturlar.
3. Üst tarafında nem buharının çıkabileceği küçük bir açıklık bulunan kalın bir brandayı jeneratörün etrafını sarıp
içerde ısıtıma lambaları kullanarak sargıyı kurutun.
4. Sargıya düşük voltajlı akım vererek sargı sıcaklığını 8S0Cye çıkarın.
Megger Kontrolü
Aşağıda durumlarda ana statörün sargılarını megohm metre kullanarak test edin.
1. Jeneratörün ilk çalıştırılmasından önce.
2. Nemli ortamlarda her üç ayda bir veya şartlar kötüleştikçe daha sık.
3. Jeneratör üç aydan daha fazla süreyle yük altında çalıştırılmadıysa.