enerji tasarrufu - The Travel Foundation

ENERJİ TASARRUFU
ODALARDAKİ ISITMA/SOĞUTMA VE AYDINLATMA SİSTEMLERİNİ KONTROL ETMEK İÇİN BİR ENERJİ
YÖNETİM SİSTEMİ KULLANIN
Misafirler odalarından dışarı çıktıklarında, genellikle ışıkları açık ve ısıtma/soğutma sistemini çalışır vaziyette bırakırlar
(bu sure günde 12 saate kadar uzayabilir). Neyse ki, oteller boş odalardaki aydınlatma ve ısıtma/soğutma sistemlerinin
çalışmasını sınırlandırmak için bir enerji yönetim sistemi kullanabilir, bu savurgan alışkanlığın verdiği zararı önemli
ölçüde azaltabilirler.
Bu amaçla odalarda kullanılan en yaygın enerji yönetim sistemleri, “oda meşgul detektörü” ve “enerji tasarruf
anahtarlığı”dır:
– Oda meşgul dedektörü bir odada insan olup olmadığını algılar. Eğer odada biri varsa, aydınlatma ve
ısıtma/soğutma sistemlerinin normal çalışmasına izin verir. Ancak, odanın boş olduğunu algılarsa, ya aydınlatma ve
ısıtma/soğutma sistemlerini kapatır, ya da geçici olarak termostatı (sıcaklık ayar cihazını) enerji tasarrufu sağlayan
bir oda sıcaklığına ayarlar (örn. kış döneminde dışarıdan biraz daha sıcak, yaz döneminde biraz daha serin bir
sıcaklık).
– Enerji tasarruf anahtarlığı sistemi, kapıya yakın bir yere konulan özel bir prize misafirin anahtar-kartını
yerleştirmesiyle, otomatik olarak aydınlatma ve ısıtma/soğutma sistemlerini devreye sokar. Misafir odadan çıkarken
anahtar-kartını prizden çıkartmasından kısa bir süre sonra, aydınlatma ve ısıtma/soğutma sistemleri devre dışı kalır
(veya ısıtma/soğutma sistemi enerji tasarrufu sağlayan bekleme moduna geçer).
Enerji yönetim sistemleri, odalardaki elektrik tüketimini % 15-30 civarında azaltabilir ve ödenen parayı 1-2 yıl içinde
amorti eder. Bu sistemlerle, yazları çok uzun bir süre klima kullanılan bölgelerde, oda başına yılda 2500 kWh elektrik
tasarrufu ya da 200 € kâr sağlanabilir.
MÜMKÜN OLAN HER YERDE ENERJİ TASARRUFLU LAMBALAR KULLANIN
Aydınlatma, akkor ampullerle donatılmış otellerde toplam elektrik tüketiminin büyük bir
bölümünü oluşturur. Son yıllarda, aydınlatma teknolojisindeki önemli gelişmeler sayesinde,
neredeyse tüm aydınlatma sistemlerinde akkor ampuller yerine, artık enerji tasarruflu
alternatifleri kullanılabilmektedir.
Bu amaçla, otellerde kullanılan başlıca enerji tasarruflu aydınlatma alternatifleri
arasında kompakt floresan lambalar (CFL), floresan tüp lambalar ve ışık yayan
diyot (LED) lambalar sayılabilir.
Kompakt floresan lambalar (CFL): Kompakt floresan lambalar, akkor ampuller için
tasarlanan birçok aydınlatma duyuna takılabilir, akkor ampullerin yerine rahatlıkla
kullanılabilir.
Kompakt floresan lambaların (CFL) temel özellikleri:
−
−
−
Enerji tasarrufu: CFL’ler akkor ampullerden % 70 kadar daha az enerji tüketir ve
onlardan çok daha az ısı yaydıkları için klimaların yükünü azaltır.
Kullanım süresi: İyi kalitede bir CFL, 8000-10.000 saatlık kullanım süresiyle akkor
ampullerden yaklaşık 10 kat daha uzun dayanır. Enerji tasarrufuna ek olarak, CFL’lerin
kullanımı lamba maliyeti ve (değiştirmek için) iş gücü ihtiyacını da önemli ölçüde azaltır.
Maliyet tasarrufu: CFL’ler akkor ampullere kıyasla daha pahalıdır (ortalama birim fiyatı
5-10 € civarında), ancak aşağıdaki tabloda görüldüğü gibi, kullanım süresi ve güç (W)
sarfiyatı hesaba katıldığında çok daha tasarrufludur.
1
−
−
Akkor ampul
güç sarfiyatı
Eşit ışık
enerjisi
veren CFL
güç sarfiyatı
Akkor ampul ile değiştirilen CFL’nin 8000 saatlik
kullanım ömrü süresince enerji maliyet tasarrufu
(elektrik maliyeti 0,08 € /kWh olarak alınmıştır)
100 W
25 W
600 kWh
48 €
75 W
20 W
440 kWh
35 €
60 W
15 W
360 kWh
29 €
40 W
11 W
230 kWh
19 €
Lamba estetiği: Aydınlatma duylarının çoğu ile dekoratif ve fonksiyonel olarak uyumlu çok çeşitli CFL modelleri
ve tasarımları piyasada kolaylıkla bulunur.
Işık kalitesi: Önceleri yalnızca soğuk beyaz ışık yayan CFL’ler, daha çok arka plan uygulamalarında kullanılıyordu.
Ancak artık akkor lambaların yaydığı ışıktan ayırt edilemeyen sıcak sarı ışık yayan CFL’ler de üretilmeye
başlanmıştır.
Uyarılar ve yorumlar:
−
Yalnızca, piyasada bilinen ve kendini ispat etmiş firmaların ürettiği CFL’ler satın alınmalıdır.
-
Satın alınan CFL’lerin mevcut elektrik frekansına uyumlu olduğundan emin olunmalıdır. Örn. ABD’den (60 Hz)
toptan ve ucuza alınan lambaların, Türkiye’de (50 Hz) kullanılması ampullerin ömrünü çok kısaltır.
-
CFL’lerin günde ez az 6-8 saat gibi uzun bir süre çalışan aydınlatmalarda kullanılması, en yüksek mali tasarruf ve
yatırılan paranın en kısa zamanda geri kazanılmasını sağlayacaktır.
−
Mümkünse balastları ve lambaları ayrı olan CFL sistemleri tercih edilmelidir (örn. modüler balast
konfigürasyonuna sahip olanlar ya da balastı uzağa monte edilenler). Bu sistemler daha pahalı olmakla birlikte,
entegre balast CFL sistemlerine kıyasla kullanım maliyeti daha düşüktür. Çünkü modüler ve tekrar kullanılabilen
balastlar, 3-5 lamba eskitebilecek kadar uzun dayanır.
Balastlar yüksek sıcaklıklardan etkilendiği için, havalandırması yetersiz ortamlarda
yüksek aydınlatma gücüne sahip ampullerle donatılmış duylarda, balastı uzağa
monte edilen CFL’ler kullanılmalıdır.
−
−
Bir dimer (ışık azaltıcı) ile kumanda edilen aydınlatma duyunda kesinlikle standart
CFL’ler kullanılmamalıdır. Böyle uygulamalar için ışığı ayarlanabilir, özel tasarlanmış
CFL’ler mevcuttur.
−
CFL’ler civa içerir ve tehlikeli bir atık olarak doğrudan çöpe atmak yerine, uygun bir şekilde yok edilmelidir.
Floresan tüp lambalar otellerde kullanılan en iyi enerji tasarruf lambaları arasındadır, üstelik kompakt floresan
lambalarla (CFL) kıyaslandığında daha uzun ömür, daha düşük maliyet, daha yüksek ışık randımanı ve daha
tasarruflu olması gibi pek çok avantaja sahiptir.
Çoğunlukla arka plan aydınlatmaları ile ilişkilendirilmekle birlikte, floresan tüp lambalar otel odaları ve ortak kullanım
alanlarındaki dolaylı aydınlatma uygulamalarında ve uygun aydınlatma duylarında kullanılabilir.
Floresan tüp lambaların başlıca özellikleri:
−
Lamba tipi: Uzun yıllardır yaygın olarak kullanılan geleneksel T12 floresan lambalar, artık yeni daha ince T8 ve T5
floresan lambalarla yer değiştirmektedir. Bu yeni tip lambalar, eski T12’lerden daha enerji tasarrufludur, daha
parlak ve iyi kalitede aydınlatma sağlar.
−
Enerji tasarrufu: T12 floresan tüp lambalar genellikle, aynı ışık randımanına sahip akkor ampullerden % 70 daha az
enerji tüketir. Buna karşılık, T8 lambaları ve elektronik balastlarla donatılmış aydınlatma duyları; T12 lamba ve
manyetik balastlı aydınlatma duylarından genellikle % 30-40 daha tasarrufludur.
2
−
Kullanım süresi: Floresan tüp lambaların kullanım süresi, 15.000-25.000 saat arasında değişir: akkor
ampullerin kullanım süresinden yaklaşık 15-25 kat daha uzundur.
−
Maliyet tasarrufu: Eşdeğer ışık gücüne sahip, floresan tüp lambaların maliyeti, kompakt floresan lambalara
(CFL) kıyasla % 50 daha ucuzdur.
−
Işık kalitesi: Floresan tüp lambalar, CFL’lerde olduğu gibi kaliteli, nötr ya da sıcak ışık üretir.
−
Şekli: Floresan tüp lambalar düz, dairesel ve U şeklinde vb. çok çeşitli biçimlerde üretilmektedir.
−
Dimer balastlar: Balastlar ışık randımanını % 10-100 arasında değiştirebilen özel ışık azaltma kumandalarıyla
birlikte sipariş edilebilir.
Uyarılar ve yorumlar:
−
T8 ve T5 lambaları, üzerinde yalnızca elektronik balastlar olan duylara takılmalıdır.
−
Piyasada bilinen ve kendini ispat etmiş firmaların ürettiği balastlar satın alınmalıdır.
−
−
Floresan tüp lambalar civa içerir, bu nedenle tehlikeli bir atık olarak uygun bir şekilde yok edilmelidir.
T12 lambaları ile kullanılan bazı eski manyetik balastlar PCB (kanserojen bir madde) içerir ve doğrudan çöpe
atmak yerine, balast geri dönüşümü yapan ya da bu maddeleri özel olarak imha eden uygun bir kuruluşa teslim
edilmelidir. Genellikle, bir manyetik balastın PCB içerip içermediği etiketinin üzerinde açık bir şekilde belirtilir.
IŞIK YAYAN DİYOTLAR (LED)
LED’ler son derece verimli bir aydınlatma şeklidir. Piyasaya çıktığı ilk zamanlar parlak mavi renkte ışık vermeleri
nedeniyle pek rağbet görmemesine karşın, teknolojideki son gelişmeler sayesinde yeni nesil LED’ler, eskilerinden çok
daha iyi renklere sahiptir ve mevcut donanımlara doğrudan takılabilirler.
−
Enerji tasarrufu: Klasik floresan aydınlatmadan % 65 daha fazla bir enerji tasarrufu sağlar, eşdeğer bir akkor
ampul ile kıyaslandığında yaklaşık % 90 oranında daha az enerji tüketir.
 Kullanım süresi: LED’lerin kullanım süresi en az 35.000 saattir: klasik floresan aydınlatmadan en az 3 kat daha
uzundur.
 Işık kalitesi: LED'ler sıcak amber (1800K) renginden parlak maviye (8000K) değişen farklı renk sıcaklıklarında
beyaz ışık yayar. Bunlardan en çok kullanılanlar arasında sıcak beyaz (2600-2700 K), orta beyaz (3000-3500 K)
ve soğuk beyaz (4000 K) sayılabilir.
 Maliyet tasarrufu: LED lambalar, diğer lambalardan çok daha pahalıdır. Ancak bu fark, enerji tüketiminin büyük
ölçüde düşmesi, lamba değiştirme ve bu amaçla iş gücü ihtiyacının azalması nedeniyle kısa bir sürede telafi
edilir.
 Çevresel etki: Diğer aydınlatma alternatiflerinden çok daha az enerji tüketmesinin yanı sıra, LED'ler floresan
tüplerde olduğu gibi, herhangi bir ağır metal içermez ve bu nedenle çok daha kolay ve güvenli bir şekilde geri
dönüştürülebilir.
Uyarılar ve yorumlar:
−
Yalnızca, piyasada bilinen ve kendini ispat etmiş firmaların ürettiği LED’ler satın alınmalıdır.
-
Herhangi bir LED’in ürettiği ışık gücü kullanım süresince düşebilir. Buna karşın, kaliteli LED'lerin ışık randımanları
hiç düşmez, ilk günkü gibi devam eder.
-
LED’ler insanlara zararlı olabilen ve ayrıca kumaşların solmasına neden olan UV (ultraviyole) ışık yaymaz.
3
GEREKLİ DEĞİLSE IŞIKLARI VE CİHAZLARI KAPATIN
Otellerde genellikle çok miktarda lamba, cihaz ve techizat gerekli olmadığı halde açık bırakılır. Bu pahalı alışkanlık enerji
israfına neden olur, demirbaş ve ekipmanların ömrünü kısaltır ve personelin iş yükünü artırır.
Kaynakların korunması ve maliyetlerin düşürülmesi için, oteller günlük faaliyetlerinde aşağıdaki enerji tasarruf
uygulamalarına dikkat etmelidir:
−
Bahçe gibi dış mekanlarda kullanılan aydınlatmalar, yalnızca doğal ışık yeterli değilse ve geceleri kullanılmalıdır.
−
Misafirlerin çoğu uyumaya çekildikten sonra (örn. gece yarısı) bahçe, plaj ve otelin diğer ortak kullanım
alanlarındaki tüm dekoratif lambalar mümkünse kapatılmalıdır.
−
Dekoratif çeşmelerin devridaim pompaları geceleri kapatılmalıdır.
−
Yeterli doğal ışık alan yerlerde ve gündüzleri, lambalar mümkün olduğu kadar açılmamalıdır.
−
İçeride kimsenin bulunmadığı zamanlarda makine odaları, depolar, çamaşır dolapları ve diğer nadiren kullanılan
alanlarda lambalar açık bırakılmamalıdır. Böyle yerlerde aydınlatma, genellikle günde yaklaşık 12-24 saat
kapatılmaz.
−
Misafirler tarafından sürekli kullanılmayan jakuzi vantilatörleri, sauna ısıtıcıları ve diğer benzeri ekipmanları
çalıştırmak için elle kumanda edilen zaman ayarlayıcılar kullanılmalıdır. Bazı otellerde jakuzi vantilatörleri ve
sauna ısıtıcıları, ara sıra ve kısa süreliğine kullanılmasına rağmen, günde 12-16 saat çalışır vaziyette bırakılır.
Cihazların zaman ayarlayıcıları kısa bir süreye (örn. 10-15 dakika) programlanmalıdır: zaman ayarlayıcıları uzun
bir süreye programlanmış jakuzi vantilatörleri ve sauna ısıtıcıları genellikle durmadan çalışır.
−
Her iş günü sonunda ofislerde ve otelin arka bölümlerinde kalan ışıklar, klimalar, vantilatörler ve diğer elektrikli
cihazların kapatıldıkları kontrol edilmelidir.
−
Mutfak ve çamaşırhane çalışanları bazıları aşağıda listelenen cihaz ve techizatı gerekmediği zaman kapatmaları
konusunda eğitilmeli ve motive edilmelidir:
aspiratörler;
tabak ısıtıcıları;
ocaklar, fırınlar, ızgaralar ve fritözler;
büfe servis bölümleri;
bulaşık makineleri (geceleri kapatılmalıdır);
kahve makineleri/çay semaverleri;
tost makineleri;
ütüler/ütü makineleri.
−
Kat görevlileri enerji tasarrufu uygulamaları konusunda eğitilmeli ve teşvik edilmelidir.
Gerekli değilse lambalar ve cihazların kapatılması amacıyla uygulanabilecek strateji ve sistemler arasında; personel
eğitimi ve uzaktan kumanda kontrolü, zaman ayarlayıcılar, “oda meşgul dedektörleri” ve fotoseller sayılabilir.
DEKORATİF AYDINLATMANIN ETKİSİ
Bir kıyı otelinde bu kubbe akşam 6-sabah 6 arasında 16.300 W’lık halojen lambalar ile aydınlatılıyor. Bu lambalar
günde 58 kWh elektrik tüketiyor: bu rakam 50-100 misafirin odasında harcadığı toplam elektrik gücüne eşit.
- Bu kubbenin dekoratif ışıkları sabah 6 yerine 1’de kapatılırsa 8900 kWh, yılda 700 € değerinde elektrik tasarrufu
sağlanır.
- Enerji tasarruflu lambalar ile değiştirilir ve sabah 1’de kapatılırsa, 15.000 kWh elektrik ve yılda 1200 € tasarruf
edilir.
4