burayı

İlyas ÇOKAY
Yüksek Mühendis Mimar-İTÜBağımsız At Sahipleri Derneği Başkanı
[email protected]
[email protected]
0532 3508702
OKUYUCU MEKTUPLARI
Bakırköy'den Selami Özyurt ve arkadaşları soruyor:
Sayın İlyas Çokay Ağabeyimiz,
Sizi yıllardan beri tanıyoruz ve Atçılığımız için verdiğiniz mücadeleleri biliyoruz. Bir zamanlar
eylemlerinizi takip ettik şimdide yazılarınızı büyük bir zevkle okuyoruz. Öğrenmek istediğimiz husus
D’ARTİCLESHORE isimli kısrağınızla ilgili. Bu kısrak hakkında çok şeyler duyduk. Henüz 6 aylıkken
İngiltere'den aldığınızı, Türkiye'ye ithal ettiğinizi ve haranızda yetiştirdiğinizi ve sonrada koştuğunuzu
ve son derece parlak dereceler elde ettiğinizi biliyoruz. İngilizler D’ARTİCLESHORE niçin satın aldılar?
Türkiye'ye yüzlerce hatta binlerce at ithal edilmişken niye hiçbirini değil de sadece bu kısrağı satın
aldılar? Bu husus tam olarak aydınlanmadı veya biz okuyamadık. Eğer bu kısrak hakkında tatminkar
bir açıklama yaparsanız bizim bir eksiğimizi tamamlamış olursunuz.
Sonsuz saygı ve hürmetlerimizle,
Sevgili Kardeşlerim,
D’ARTİCLESHORE EFSANESİ hakkında çok yazıldı çizildi, bunların arasında şahsen Saygıdeğer Süha
ÜLGEN kardeşimizin 2002 yılında “Yarışçı” Dergisinde neşredilen makalesini en gerçeğe yakın
açıklama olarak kabul etmek gerekir. Süha ÜLGEN Bey modern bilimlerin hemen her dalında son
derece başarılı bir ilim adamıdır. Sahaya ilk geldiği günleri ve samimiyet ve iyimser davranışlarını
insanlara saygı ve sevgisini asla unutamam. Hatırladığım kadarıyla İlyas Çokay Haraları mahsulü bir
tayla fevkalade başarılar elde etmişti. Süha ÜLGEN kardeşimin makalesi hem İngilizce hem de Türkçe
idi. Yazdıkları aynen şöyle:
“ 4 Mayıs 2002’de Newmarket’te koşulan TRİPLE CROWN-İNGİLTERE’nin birinci ayağı “Sagitta 2000
Guineas” koşusunu “ROCK OF GiBRALTAR”ın kazanması safkanın yetiştiricileri Manchester United
Kulübü menejeri Sir Alex Ferguson ve Bayan Jhon Magnier (UK) ile sahipleri Joe Crowley, Bay ve
Bayan A.P.O’Brian (İRE) açısından önemli bir başarı olmasının yanında Türkiye'nin ismini Dünya yarış
basınına taşıması açısından da çok önemli bir gelişmeydi.
Danehill’in oğlu “Rock Of Gibraltar” ın 2000 Guineas (Eng-G1), Champagne Stakes Eng-G2, Gincrack S.
(Eng-G2) ve Railway S. (İre-G3) gibi gurup koşularındaki başarısı Dünya otoritelerinin dikkatini anne
“Offshore Boom (IRE)” ve anneden kardeşi D’ARTİCLESHORE (IRE) üzerine çekti. Özellikle annenin 17
yaşında olma dezavantajından dolayı birçok yetiştiricinin ilgisinin D’ARTİCLESHORE (IRE) üzerinde
yoğunlaşması nedeniyle ülkemizde güzel koşularını izlediğimiz bu nadide kısrağı sizlere biraz tanıtalım
istedik;
D’articlshore Nenehatun Koşusunu İmparator Süleyman Akdı ile tutarak kazanırken
“Definite Article”nin ülkemizdeki en başarılı tayı olan D’ARTİCLESHORE(IRE) 1998 Tattersalls Aralık
Satışlarında 4200 Guineas’a Sayın İlyas çokay tarafından satın alındı. 20 starttan 9 birincilik 3 ikincilik
4 üçüncülük ile ayrılırken sahibine toplam 468.030.000.000 TL (400.000 Sterling) ikramiye kazandırdı.
Kariyerindeki gurup koşusu başarıları: Süphan G3 (4), Dişi Tay Deneme Gr1 (3), Kısrak G1 (3),
Nenehatun G2 (1), Açık G1 (1), Yunus Emre G3 (1), TRT G2 (1) Seymenler G3 (3) ve Kurtuluş G3 (2).
D’ARTİCLESHORE’u birazda Sayın İlyas Çokay'ın ağzından dinleyelim; “safkan etrafı ile ilgili, akıllı ve
uysal, şu ana kadar beslenme ve idman sorunu yok, çalıştırıcı ayırt etmez, idmana alındığı ilk günden
itibaren arıza göstermedi.”
Sayın Çokay 2001 yılında “Rock Of Gibraltar” ın Avrupa'da yapılan iki yaşlı tay sıralamasında ikinci
olmasının ardından D’ARTİCLESHORE’un ilk taliplerinin İrlanda'dan çıktığını belirtiyor ve görüşmeleri
yapan Mr.Paul isimli Amerikalı agenta işle yapılan pazarlıkta anlaşma olmaması ve İrlandalıların
kısrağı hemen istemesi nedeniyle safkanın satılamadığını ifade ediyor.
“Rock Of Gibraltar” ın İngiltere “Tay Deneme” koşusu olan “Sagitta 2000 Guineas”ı kazanmasından
sonra dikkatlerin tekrar D’articleshore üzerine çevrildiğini, İngilizlerin kısrağı görmek için Haziran’da
Amerikalılar adına ise İrlanda'dan bir temsilcinin Temmuz başında Türkiye’ye geleceğini Sayın
Çokay’dan öğreniyoruz. Türkiye'de At sahipliği ve Yetiştiricilik yapan biri olarak böyle nadide bir
kısrağı yurt dışına satmak yerine taylarının satılmasının daha doğru olup olmadığı sorusunu Sayın
Çokay’a yönelttiğimizde aldığımız cevap ise ülke atçılığımızın önünü açmak açısından oldukça ilginç.
Sayın Çokay kendisinin Türk Atçılığındaki birçok ilkleri gerçekleştirdiğini ifade ederken Amerika'ya ilk
at satan kişinin kendisi olduğunu ve Türkiye'ye Foal İthalatı ile kazandırdığı yeni kanları örnek olarak
göstererek İrlanda veya İngiltere'ye ilk at satan Türk Atçısı olmak istediğini ve belki de bu satış ile Türk
Atçılarının yurt dışına at satabilmesi açısından önünün açılmasına ciddi katkıda bulunabileceğini
belirtti.
Aslında olayın ekonomik boyutunu düşündüğümüzde yurt dışına satılabilecek kalitede olan
D’ARTİCLESHORE ‘un yurt dışında esen rüzgarları da göz önüne alarak iyi bir fırsat olabileceği
düşüncesine katılmamak mümkün değil.
Sayın Çokay, D’ARTİCLESHORE’un yurt dışına satılamaması durumunda ise safkanın 2003 aşım sezonu
için “Rock Of Gibraltar” ın babası DANEHİLL’e çekilmesi için COLLMORE HARASI yetkilileri ile temasa
geçtiğini kısrağın damızlık olarak kesinlikle İrlanda'da değerlendirileceğini ifade etmektedir.
Umarız D’ARTİCLESHORE örnekleri artar ve atçılığımız yurt dışı pazarlarında satıcı olarak boy
göstermeye başlar.”
Sevgili Okuyucularım,
Saygıdeğer Süha ÜLGEN yazısını burada noktalıyor.
Sonrasını şöyle tamamlayabilirim:
“Batı ülkelerine özellikle İngiltere, İrlanda ve Amerika'ya at satmak Arabistan'a kum satmaktan
daha zordur” deniliyordu. Bu cümle, özellikle THOROUGBRED atlar için kesinlikle doğrudur. Ancak bu
hükmü bozan ve yukarıda işaret edilen ülkelere at satma şansı birkaç kere ayağıma yapıştı. Türkiye'de
“ilk özel aygır deposu” nu kurduğum yıllardı. TJK İzmit Pansiyon Harası olarak anılan tesisin bitişiğinde
yer alan “İlyas Çokay Haraları İzmit Şubesi” ni Türkiye'nin İlk “Özel Aygır Deposu” olarak faaliyete
geçirmiştim.
Otuz yıldan fazla bir zaman evvel bu depoda 7 adet safkan İngiliz aygırı bulunuyordu. Bu aygırlardan
üçüne Amerika'nın Kentucky Eyaleti’ndeki büyük haralardan biri talip oldu. Uzun pazarlıklardan
sonra ve devletin çıkardığı inanılmaz zorlukları aşarak bu üç aygırı Amerika'ya ihraç ettik ve “latife
ifade ve amiyane tabiriyle” 70 cente muhtaç hazineyi dolara boğduk!..İnanılmazdı.
Dünyanın en büyük atçılık ülkesine ve atçılığın kabesi Kentucky Blue Grass’ına at satabilmiştik ama,
İngiltere ve İrlanda için uzun yıllar beklemek icabetti. Ve “bekleyen derviş muradına ermiş” misali bir
gün hiçte beklenilmeyen bir zamanda şans kapıyı çaldı. Yedi G1 yarışını üst üste kazanarak dünyanın
gelmiş geçmiş en önemli şampiyonlarından biri ROCK OF GİBRALTAR dünya sahnesindeydi. Annesi
yaşlı ve ölmek üzereydi. Rock Of Gibraltar’ın kız kardeşi D’ARTİCLESHORE annesi OFF SHORE
BOOM’un tek varisiydi. Uzun pazarlıklardan sonra aldılar ve dünyanın en büyük haralarından
COOLMORE’a yerleştirdiler. Atı; Amerika, İngiliz ve İrlanda Konsorsiyumu alabilmişti. Türkiye hazinesi
bir kere daha dolara boğulurken konsorsiyum da misli misli kazandı.
İşte Selami Kardeşim ve Sevgili okuyucularım “bir satışın anatomisi” ni kısaca böyle özetleyebildim.
Saygılarımla,