Aphelenchoides besseyi Christie, Aphelenchida: Aphelenchoididae

Aphelenchoides besseyi Christie, Aphelenchida: Aphelenchoididae

Türkiye Ill.Bitki Koruma Kongresi, 15- J 8 Temmuz 2009, Van
Çeltik Beyaz Uç Nematodu (Aphelenchoides besseyi Christie, Aphelenchida:
Aphelenchoididae)'nun
Havuç Diskinde Kültüre Alınması
Adnan Tülek', İlker Kepenekçr',
Sultan Çobanoğlu', Hakan Hekimhan", Zübeyir Devran', Banu
MelikL, İ. Halil Elekçioğlu"
Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Edirne, [email protected]
: Zirai Mücadele Merkez Araştırma Enstitüsü, Ankara
- Arıkara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü, Ankara
- Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü, Adana
"Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Antalya
Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü, Adana
Celtik beyaz uç nematodu (Aphelenchoides besseyi Christie p.v.oryzae) çeltik ekim alanlarında
ça yaygın olup ekonomik ürün kayıplara neden olmaktadır. A.besseyi tohum kaynaklı ektoparazit
- - nematodtıır. Yaprak uçlarında 3-5 cm uzunluğunda karekteristik beyazlaşma ve kurumalara sebep
olmaktadır. Genetik dayanıklılık, bu nematodun mücadelesinde en etkin yöntemlerden birisidir.
Birçok ülkede dayanıklı çeltik çeşitlerin kullanılmasıyla bu nematodla başarılı şekilde mücadele
_apılmaktadır. Dayanıklılık çalışmalannda en önemli husus materyallerin nematodla test edilebilmesidir.
Genetik materyali etkin bir şekilde test etmek için saf olarak kültürü yapılmış çok sayıda nematoda
ihtiyaç duyulmaktadır. A.besseyi bireylerinin saf olarak çoğaltılması laboratuar koşullarında havuç
. klerinde başarılı şekilde yapılmıştır. Bu çalışmalar steril kabin içerisinde yapılmış ve üzerine
nematod bırakılan havuc disklerinin bulunduğu petriler kontamirıasyonu engellemek amacıyla
parafilm ile sıkıca kapatılarak 22±loC sıcaklıkta irıkubator içerisine konulmuştur. Bu yöntemle bir
havuç kültüründen yaklaşık 4 ay gibi bir sürede ortalama i0.000 adet çeltik beyaz uç nematodu elde
edilmiştir. Çeltik beyaz uç nematodunun üretilmesi çeltik ıslah programında bu nematoda karşı
dayanıklılık çalışmalarında önemli düzeyde yardımcı olacaktır.
Anahtar
sözcükler:
Cultivation
Aphelenchoides
besseyi, Beyaz uç nematodu, Çeltik, Havuç disk metodu
of The Rice White Tip Nematode (Aphelenchoides besseyi Christie, Aphelenehida:
Aphelenehoididae)
on Carrot Dise
White tip nematode (Aphefenchoides besseyi Christie p.v.oryzae) is one oftlıe most widely spread
and causes economically yield losses in rice growirıg areas. A.besseyi is a seed-bome ectoparasite
ofrice. it causes characteristic whitenirıg ofthe top 3-5 cm of the leaftip. Genetic resistance İs one
oftlıe best control methods for this nematode. In several countries, control of this nematode damage
has been achieved by usirıg nematode resistant cultivar of rice. it is important that genetic materials
are tested witlı nematodes. in order to enable effective screenirıg metlıods a large number of nematodes
preferably from pure culture are needed. Pure multiplication of A. besseyi individuals was done
using carrot di sc method in the laboratory. This studies have done under sterile conditions in a
laminar flow chamber, petri dishes were sealed tightly with paraffın tape to prevent contamination
and placed in an incubator at 22±loC temperature. Us ing this method, an average of 10,000 rice
white tip nematode individuals could be obtained from a carrot culture in approximately 4 months.
This method facilitates genetic resistance to white tip nematode in rice breeding program.
Key words: Aphefenchoides
besseyi, White tip nematode, Rice, Carrot disc method
109