Complete File ()

Transkript

Complete File ()
YENI BULUNAN BIR ASPENDOS DEFINESI*
(Lev. MX)
Burada tamtacagimiz Aspendos definesi, Konya ilinin Derbent
kazasi, £iftlikozu koyiinde, cift siiren bir koylii tarafindan, toplu olarak
bulunmu§tur. Izmir Arkeoloji Miizesi tarafindan satin alman bu sikkeler
toplam olarak 450 adettir ve tiimti giimu§ staterdir. Sikkeler tek tip olup,
on ve arka yiizde ayni figiirleri ta§imakta ve Aspendos'un iinlii "giiresgi
figurlii sikkeler" grubuna girmektedir.
Aspendos'un sikke darbinda biiyiik bir yer tutan ve uzun bir sure
tedaviilde kalan gure§ci figurlii staterler, i.O. 5. yiizyilin sonlannda (yak.
i.O. 420) darbedilmeye ba§lanmi§ ve turn 4. yiizyil boyunca basilmaya
devam etmi§tir. Ancak I.O. 3. yiizyilda bu staterlerin hem sayisi hem de
kalitesi dii§mii§ ve ayni yiizyilin sonunda da darbi tamamen kesilmi§tir.
Aspendos'un giire§5i figiirlii staterlerinin on yiiziinde iki giiresgi,
arka yiiziinde ise ayakta ve sapan atar pozisyonda duran bir ki§i
bulunmaktadir. §ehrin daha erken devirde basilan sikkelerinin arka
yiiziinde ana motif olarak kullamlan triskeles (xpiOKeXrig) figiirii,
elimizdeki staterlerde sapancinin yanindaki bo§lukta yer almaktadir.
"Giiresgi figiirlii sikkeler" grubunda, arka yiizdeki bu sapanci figiirii
ba§langictan beri hep ayni kaldigi halde, on yiizdeki giire§cilerin
pozisyonlannda zaman zaman degi§iklikler olmu§tur. Nitekim bu
giire§cilerin 16 farkh giire§ pozisyonu saptanmisttr1.
Elimizdeki sikkelerde giire§cinin biri rakibinin sol kolundan
tutmaktadir ve bazi sikkelerde rakibinin sag kolu, sol kolu ile ayni hizada
resmedildigi i?in goriilmemektedir. Giire§5ilerin arasmda, dizleri hizasinda
Bu makale, yazannin
hazirladigi Yiiksek
kullamlmi§tir:
NC
SNG Cop.
1
E. U. Edebiyat Fakiiltesi Klasik Arkeoloji Anabilim Dah'nda
Lisans Tezi'nin bir ozetidir. Makalede §u kisaltmalar
.The Numismatic Chronicle , London 1986 -.
\Sylloge Nummorum Graecorum The Royal Collection of
Coins and Medals. Danish National Museum, LyciaPamphylia, Copenhagen 1955.
SNG v. Aulock
:Sylloge Nummorum Graecorum. Deutschland. Sammlung v.
Aulock, Heft 11: Pamphylien, Berlin 1965.
O. Tekin, Dok. Tezi : 0 . Tekin, Aspendos Sikkeleri, Basilmamis. Doktora Tezi,
Istanbul 1991.
O. Tekin, Dok. Tezi, 40-42.
M. Ozsaygi
magisrat isimlerinin ilk iki harfi oldugu varsayilan §ogunlukla iki harf,
bazen de tek bir harf yer almaktadir. Bu tip ve iisluptaki staterler i.O. yak.
380/375 - 320 yillan arasina tarihlendirilmektedir.
Giire§ci figiirlii staterlerin ortalama agirhgi 10.80-10.99gr.
arasindadir2. Podalia'da bulunan bir definedeki staterlerden yola 9ikilarak,
bu sikkelerin gercek agirligimn 10.92gr. oldugu ileri suriilmektedir3.
Giire§ci figiirlii sikkelerin son emisyonlarinda agirlik 10. 60 gramin altina
dii§mii§tur; bunun nedeni, bu donemde ba§gosteren bir ekonomik kriz
olmalidir.
Bugiine kadar, icinde Aspendos sikkesi bulunan 50 adet define ele
gecmi§tir4. Bunlardan, icinde Aspendos'un I.O. 5. ve 4. yiizyil giimu§
staterlerinin bulundugu 21 defineden 16'si Kiiciik Asya topraklarinda ele
gecmi§tir. Ancak higbir definede bizim definemizdeki kadar 50k sayida
giire§ci figiirlii sikke bulunmamaktadir. En fazla giire§ci figiirlii sikkenin
bulundugu define Podalia definesidir; ancak o da 202 adettir*.
Giire§ci figiirlii sikkeleri, on ve arka yiiz ozelliklerine gore be§ ayn
seriye ayirabiliriz6:
Seri A (1.0. 420-410): 1.6. 420 civannda darb edilmeye ba§lanan
giire§ci figiirlii sikkelerin ilk orneklerinden sayilan bu seride, on yiizde
bacak tutma pozisyonu resmedilmektedir. Gure§cilerde viicut hareketleri
ve kaslann durumu i§lenmi§ olsa da, heniiz i§cilik kabadir. Serinin ilk
staterlerinde giire§ciler ku§ak ta§iyorlarsa da, daha sonraki orneklerde
ciplak ve ku§aksiz resmedilmi§lerdir. Arka yiizde sapanci, derin
sayilabilecek bir quadratum incusum iginde yer almaktadir. Fakat I. O. 4.
yiizyil icinde zamanla incus kaybolacak ve yerini diizliikte yer alan kare
§eklindeki bir bordiire birakacaktir. ilk orneklerde arka yiizdeki lejand
kisaltilmi§ bir §ekilde (EETFE) yazilmi§tir. Arka yiizdeki sapancinin
khiton'unun etegi, dizlerinin iistiinde olmasina ragmen nispeten uzundur
ve en onemlisi, one uzattigi sol bacagi dizden biikiiliidiir.
Seri B (I.O. 415/0-400): Bu grup sikkelerin on yiizlerinde yer alan
giireggilerin de i§leni§i kabadir. Giirescilerin miicadele pozisyonlan
genellikle boyundan tutma ya da belden yakalamaya cali§ma §eklindedir.
Giire§§ilerin ayaklari birbirleriyle temas halindedir; aralarinda aciklik
yoktur. Nitekim erken donem staterlerindeki gtire§cilerin ayaklarinin bu
2
3
4
5
6
2
O. Tekin, Dok. Tezi, 68.
N. Olcay - O. Markholm , "The Coin Hoard from Podalia", NC XI (1971) s. 22.
M. Thompson - O. Morkholm - C. M. Kraay, An Inventory of Greek Coin Hoards,
1972 ve O. Tekin, Dok. Tezi, 147.
N. Olcay - O. Morkholm, "The Coin Hoard From Podalia", NC XI (1971), 1-29.
O. Tekin, Dok. Tezi, 43.
Yeni Bulunan Bir Aspendos Definesi
caki§masini Kraay da fark etmi§tir7. Bu serideki sikkelerin digerlerine gore
en farkli ozelligi, arka yiizdeki sapancimn one uzattigi bacagimn dizden
hafifce biikiik olmasidir8. Bu onemli bir farktir; ciinkii daha sonraki
gruplarda bu bacak, sag bacak gibi diiz olarak resmedilecektir. Yine bu
erken orneklerde, gerideki sag bacak da bazen dizden hafif§e bukiiliidiir.
Bu nedenle sol bacagm dizden biikiilii olarak resmedildigi staterler i.O.
yak. 400'den onceye tarihlendirilmektedir.
Seri C (I.O. yak. 400-380): Bu seride giire§ciler ce§itli miicadele
pozisyonlannda resmedilmi§lerdir. Ancak en cok goriileni, giire§cilerden
birinin her iki eliyle rakibinin kolundan ya da bileginden tutmasidir. Bu
gruptaki giire§ciler daha onceki serilere gore daha atletik yapiya sahiptirler.
Arka yiizdeki sapanci daha uzun boylu gosterilir. Ancak yalnizca bu
ozellik bir olcii olamaz; ^iinkii daha gee orneklerde sapanci bazen kisa
boylu olarak da resmedilmi§tir9. Bu seride sapancida goriilen en biiyiik
degi§iklik bacaklarin duru§undadir. Sol bacak artik dizden biikiilii degil,
gozle goriiliir bir §ekilde diiz resmedilmi§tir. Khiton'unun etegi de
genellikle daha kisa, kalcasinin iizerindedir. Aynca quadratum incusum
biraz kaybolmasina ragmen halen devam etmektedir.
Seri D (I.O. yak. 380/375-320): Bizim sikkelerimizin de girdigi bu
seri altinda toplanan staterlerin on yiiziinde, gure§?ilerin arasinda bazi
harfler bulunmaktadir. Bu harfler ya tek bir magistratin, ya da iki ayn
magistratin adlannin ilk harflerine i§aret etmektedir. Babelon, magisrat
adlanna ait bu harfleri Grekge olarak aciklamamn gii? oldugunu, giinkii
bunlann, Pamphylia dilindeki adlann Grek harflerine §evrilmi§ §ekli
oldugunu soyler10. S. Atlan ise bu konuda "Bu memurlarin sikke basma
i§iyle liizumlu oldukga gorevlendirildiklerini ve biitiin bu sikkeler iizerinde
isimleri bulunan memurlarin vazifede kaldiklari zaman iqinde basddiklanni
soyleyebiliriz. Mamafih, eski memurla yeni memurun bir miiddet yanyana
vazife gordiikleri ve bu esnada eskinin adini sikkenin arka yiiziine,
yenisinin de on yiiziine koyduklari vakidir" §eklinde bir yorum
yapmaktadir 11 . Buna gore, Tablo l'de siraladigimiz bu harflerin sikke
darbmdan sorumlu magisratlann adlan ile baglantih olduklanni soylemek
miimkiindiir.
' C. M. Kraay, "The Isparta Hoard", Greek Numismatics and Archaelogy, Essays in
Honory of Margaret Thompson (Ed. O. Morkholm, N. M. Wagganer), Wetteren
1979, 134.
8
SNG Cop., no. 180-183; SNG v. Aulock, no. 4502-4511.
9
Kr§. SNG Cop., no. 232 ve SNG v. Aulock, no. 4567.
'0 E. Babelon, Traite des monnaies grecques et romaines II, 2, st. 952.
" S. Atlan, Side'nin Milaltan Once V. ve IV. Yiizyil Sikkeleri Uzerinde Arastirmalar,
50.
3
M. Ozsaygi
Definemizdeki sikkeler uzerinde yaptigimiz 9ah§mada 18 adet harf
grubu tespit edilmi§tir. Ancak §imdiye kadar yapilan 5ah§malarda oldugu
gibi, bu sikkelerde de hangi magistratin once ya§adigi veya hangilerinin
birlikte gorev yaptiklan saptanamami§tir. Katalog'da da goruldiigii gibi,
sikkelerimiz i9inde sadece No. 271 ve 254'de arka yiizde de tek harf
bulunmaktadir. Bunlardan birincisinde O harfi12, ikincisinde ise T harfi
vardir.
TABLO 1
DEFiNEMIZDE GORULEN YONETICI ADLARI
YONETICI
ADET
AH
HF
15
35
38
7
22
85
BMC Lycia, no. 29; SNG v. Aulock, 4554
47
2
2
5
9
4
3
1
1
1
2
168
3
BMC Lycia,, no. 35; SNG v. Aulock, 4565
AK
<&K
MA
Kl
LO
EA
10
TH
ME
ZK
BA
AA
1A?
FA
n
FH
Yok
12
4
Bk. SNG v.
AM/OCA:,
PARALEL
BMC Lycia, no. 40; SNG Cop., 230
SNG v. Aulock, 4561; SNG Cop., 231
SNG v. Aulock, 4562
SNG v. Aulock, 4559
BMC Lycia, no. 45-6; SNG v. Aulock, 4557;
SNG Cop., 216-219
O. Tekin, Doktora Tezi, s. 54
BMC Lycia, no. 43; SNG v. Aulock, 4558
SNG v. Aulock, 4556
BMC Lycia, no. 49; SNG v. Aulock, 4555
0 . Tekin, Doktora Tezi, s. 54
SNG v. Aulock, 4553; BMC Lycia, no. 34
BMC Lycia, no. 37
Okuyu§ ku§kulu
SNG Cop., 225
BMC Lycia, no. 50-1
SM? v. Aulock, 4568-9
-
no. 4553 ve SNG Cop., no. 215.
Yeni Bulunan Bir Aspendos Definesi
Bu staterlerde goriilen ve yonetici adlannin ilk harfleri olduklan
sanilan harf gruplarmdaki sira degi§iklikleri, ornegin KF'nin ba§ka bir
sikkede FK olarak yer almasi, eger tesadiif degilse, magistratlarin adlarinin
onceligine i§aret etmektedir. Bu §ekilde alti ornek gosterebiliriz (Tablo 2).
Ayrica, 50k rastlanmasa da, on yiizde bulunan harflerin arka yiizde de yer
degi§tirerek yer almasi ilginctir13.
TABLO 2
ADLARI DEGI§iK SIRALARLA YAZILAN
YONETiCILER
AM veya MA
KF veya FK
AX veya ZA
MF veya FM
FA veya AF
n o veya Oil
Bu staterlerin on yiizlerindeki en onemli ozellik gtire§cilerin
pozisyonudur. Giire§cilerin biri her iki eliyle rakibinin bilegini tutmakta ve
bazi orneklerde giire§cinin sag kolu, sol kolu ile ayni hizada
resmedildiginden, goriinmemektedir. Bizim sikkelerimizde on yiizde her
iki pozisyon da bulunmaktadir. Definemizdeki AM (15 adet), KI (85 adet),
LO (46 adet) ve FA (bir adet) harf gruplarmdaki sikkelerin tiimiinde ve FH
grubundaki 34 adet sikkede14, soldaki giire§ci her iki eliyle rakibinin
bileginden tutmakta, sagdaki giire§§i ise rakibinin sol kolunu veya bilegini
kavramakta; diger sikkelerin tiimiinde ise sagdaki giire§cinin sag kolu, sol
kolu ile beraber resmedildiginden goriilememektedir.
Sonug olarak, bu serideki sikkelerin on yiiziindeki gtire§9iler, kiigiik
bir aynnti farki ile ayni pozisyonda sembolize edilmektedir. Arka yiizdeki
sapancida da degi§iklik yoktur. Quadratum incusum ise, ilk orneklerde
kaybolmaya yiiz tutmu§ ve giderek yerini yine kare §eklinde noktali bir
bordiire birakmi§tir. Elimizdeki sikkelerin hemen hemen tiimiinde
quadratum incusum'un izleri yok denecek kadar belirsizdir. Bu nedenle
sikkeler bu serinin son donemine yakm olmahdir.
Sikkelerde Aspendos'un Adr. EZTFEAIIYZ
Giire§5i sikkelerin biitiin serilerinin arka yiizlerinde goriilen ve
sapancinin sol tarafindaki bo§lukta a§agidan yukanya dogru yazih olan
EITFEAIIYZ lejandi, Aspendos kelimesinin Pamphylia lehcesindeki
l3
SNGv. Aulock, no. 4547-4549.
Katalog'daki 282, 284, 285, 286, 287, 292, 296, 298, 333, 334, 335, 336, 338,
341, 349, 352, 355, 361, 365, 384, 385, 386, 392,393, 395, 397, 418, 421, 425,
429, 436, 437, 444, 448 no.lu sikkeler.
14
5
M. Ozsaygi
§eklidir. Nitekim C. Brixhe, LO. 3. yiizyil ortalarina kadar olan sikkelerde
Eaxp eSinx; ethniginin kisaltilmi§ ya da tarn olarak goruldugunii ve bu
kelimenin Eaxf-eSuq (< Eaxf edoq) §eklindeki bir yer adindan tiiretildigini
belirtmektedir15.
Aspendos Sikkelerindeki EAYYAMENETYX veya
MENETYXEAYYA Lejandi:
D serisi altinda inceledigimiz giire§ci figurlti sikkelerin on yiiziinde,
giire§cilerin iizerine bastigi taban cizgisinin altinda EAY*FAMENETYZ
veya MENETYZEAY^A §eklinde bir ifade gorulmektedir. Definemizde
bulunan sikkelerde bu lejand yalniz FH §eklindeki yonetici admin yer aldigi
sikkelerde bulunmaktadir. Bunlardan 43 adet sikkede MENETYEEAY^A,
45 adet sikkede de EAYYAMENETYE §eklindeki yazi yer almaktadir.
Zaten Brixhe de bu lejandin, on yiizde FH harfleri bulunan staterlerde
bulundugunu belirtmektedir16. Ancak bu iki lejand icjn ce§itli varsayimlar
ileri surulmu§, ama kesin bir kaniya vanlamami§tir. Bazi staterlerde
lejanddaki *P harfinin yerini $ harfi almakta17, ancak bunun sikkenin
kalibini hazirlayan ki§inin yaptigi hatadan kaynaklandigi ileri
surulmektedir18.
EAYTAMENETYZ veya MENETYIEAY^A §eklindeki bu ifadeler
hakkinda ileri siiriilen varsayimlari §6yle ozetlemek mumkiindiir:
1) Kimi ara§tirmacilara gore bu ifade, sikke kalibini hazirlayan
ustanin imzasiydi. Bu nedenle okunu§, Meveoxtx; e(y)Xv\\fa ("Ben,
Menestys kazidim") §eklinde olmahdir19.
2) Bazi ara§tirmacilar da, EAY^A'nin "hvrilmak, bukulmek"
anlamina gelen eXiSco, elXiSco, ziXxtqatpi fiilleri ile ili§kili olarak "kivnlan,
bukiilen" anlamina gelen bir sifat-fiil oldugunu, MENETYZ ifadesinin de
grek5edeki jj,evexo<; ("direnen, sebath") sifati ile 6zde§ oldugunu ileri
siirerek, bu iki sozciigun sikkelerde tasviri bulunan iki giire§5inin adlan
olarak kullanildigini belirtmektedirler20.
3) Bazilan, Pamphylialilann articulus kullammina dikkat
etmediklerini, bu nedenle yazinin oi Mevsxoc; £yA,t)\j/a(v) ("Menes'in
15
CI. Brixhe, Le Dialecte Grec de Pamphylie, 1976, 193.
CI. Brixhe, ayni eser, 197, no. 12a,b,c.
17
SNG v. Aulock, no. 4568-69, pi. 148; no. 428, 439.
' ° CI. Brixhe, ayni eser, 197.
19
CI. Brixhe, ayni eser, 197, dipnot 9 ve 11.
20
CI. Brixhe, ayni eser, 198.
16
6
Yeni Bulunan Bir Aspendos Definesi
ogullan kazidi") §eklinde anla§ilmasi gerektigini ileri surmu§lerdir21.
4) Diger bazilari ise, EAY^A'nin Pamphylia dilinde "yenmek, galip
gelmek" anlamina gelen bir fiil olabilecegini ve dolayisiyla bu ifadenin
"Menetys yendi" §eklinde cevrilebilecegini dii§iinmektedir22.
5) Ote yandan, EAYTA'nin EA/oaca §eklinde bir kadin adi
olabilecegi ve bu durumda ifadenin "Menesin km Elyssa" olarak
anla§ilabilecegi de ileri surulmti§tur23. Nitekim bazi Aspendos yazitlannda
Elyssa adh iki kadin demiourgos'un (Aspendos'da ba§ yoneticiye verilen
isim) adlan gecmektedir. Eger bu dogru ise, sikkelerde adi gecen Elyssa,
Aspendos'da sikke darbindan sorumlu bir yonetici olarak gorev
yapmi§ti 2 4 .
Kontrmarklar:
Sikkeler iizerinde goriilen kontrmarklar, devlet ya da sikke darbini
gercekle§tiren ve tedavulunti saglayan yoneticiler tarafindan vurulan
damgalardir. Bazi sikkelerde birden fazla kontrmark bulunabilmekteydi
(hatta SNG v. Aulock'daki bir staterin iizerine on tane kontrmark
vuruldugu tespit edilmi§tir 25 ). Bu damgalar ya tedaviilden kalkan
sikkelerin yeniden gecerlilik kazandigini onaylamak, ya da kullammda olan
yabanci bir paramn kendi topraklari icinde tedaviiliinii saglamak amaciyla
kent yoneticileri tarafindan vurulmu§lardir. Ancak kontrmarkin asil amaci,
yabanci bir gumiis. paranin kendi topraklari icinde gecerliligini saglamakti.
^iinkii giimii§ para nominal degerinden kaybetse bile, onun maden olarak
her zaman bir degeri vardi.
Aspendos sikkeleri iizerinde goriilen kontrmarklar 1.6. 360 yilindan
sonra ortadan kaybolurlar. ^iinkii 360 yih, Kiigiik Asya'da LO. 370
yillannda ba§layan biiyiik Satrap ayaklanmasimn son buldugu tarihtir.
Buna gore, kontrmarklarin hepsinin olmasa bile, biiyiik bir kisminin
sikkeler iizerine bu ayaklanma sirasinda konmu§ olmasi gerekir.
Sava§lann biiyiik bir kisminin Pisidia, ozellikle Aspendos civannda
yapilmi§ olmasi, kontrmarklarin neden en fazla Aspendos ve Selge
sikkeleri iizerinde bulundugunu da aciklamaktadir26.
Elimizdeki 450 adet sikkenin 111 tanesinde kontrmark tespit
21
22
23
24
25
26
CI. Brixhe, ayni eser, 198.
O. Tekin, Dok. Tezi, 179, no. 273.
O. Tekin, Dok. Tezi, 179, no. 274.
CI. Brixhe, ayni eser, 201, yazit no. 17 ve s. 204, yazit no. 18.
SNG v. Aulock, no. 4507.
F. Imhoof - Blumer, Kleinasiatische Miinzen, II, 1902, 314.
7
M. Ozsaygi
edilmi§tir. Bunlarm dagihmi §oyledir:
GRUP
AH
HF
AK
OK
MA
KI
LO
SA
10
r
IVl
ME
IK
BA
AA
^A
FA
n
OH
Toplam
TOPLAM SIKKE
15
35
38
7
22
85
47
2
2
5
9
4
3
1
1
1
2
168
447
SI*
7
-
20
4
10
26
21
1
1
4
6
2
3
1
1
1
2
3
111
Kontrmark olarak basilan §ekillerin birgogu, a§inmadan dolayi
saptanamamis, olmakla birlikte, definemizde kesin olarak taniyabildigimiz
bazi kontrmark tipleri §unlardir: Arslan ba§i (No. 5, 71, 72, 112, 135,
157, 258), boga ba§i (No. 130), ku§ veya koyun ba§i (No. 65, 92, 93,
179), gure§£i veya sapanci (No. 7). En biiyiik grup olan FM ve HF damgali
sikkelerin 119 tanesi hari9 hepsi kontrmarksizdir. Bunlar, yukanda da
a9ikladigimiz gibi, aym magistratlar gorevde iken basilmis, sikkelerdir.
Ayrica bu gruptaki sikkelerde hemen hi9bir quadratum incusum izine
rastlanmami§tir; sadece diiz yiizeyde dort ko§e noktali bordiir yer
almaktadir. Bu nedenle bu grup, kontrmarklann ortadan kalktigi tarihe,
yani i.O. 360 yih sonrasina tarihlendirilmelidir.
8
Yeni Bulunan Bir Aspendos Definesi
Metroloji:
Elimizdeki sikkelerde tespit edilen en kii§uk agirlik 9. 96 gr. (sikke
No. 148), en buyiik agirlik ise 11. 64 gr.'dir (sikke No. 276). Butiin
sikkelerin ortalama agirhgi ise 10. 94 gr.'dir (Tablo 3). 10. 00 gr.'in
altinda yalniz bir adet sikke vardir ve bu da KI harflerinin bulundugu
yonetici grubundadir (No. 148). Bu gramaj du§iiklugiinu, bu sikkenin
a§inmi§ olmasma baglamak gerekir.
TABLO 3
YONETICI ADLARINA GORE
SIKKELERIN FIZIKSEL OZELLJKLERI
YONETICi
No
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
ADI
AM
MO
AK
MA
KI
LO
IA
IO
TM
ME
IK
BA
AA
^A
OA
n
OK
FM
Kontrmarksiz
TOPLAM
SIKKE ORTALAMA
ORTALAMA
ADEDI CAP (mm) AGIRLIK (gram)
15
35
38
22
85
47
2
2
5
9
4
3
1
1
1
2
7
168
3
450
22,13
23,13
22,80
23,36
23,22
23,16
22,00
21,00
22,40
22,78
22,75
22,67
22,00
21,50
22,00
22,25
22,57
23,54
23,33
23,25
10,93
10,95
10,94
10,94
10,93
10,94
10,90
10,81
10,91
10,90
10,95
10,84
10,92
10,95
11,64
10,66
10,91
10,95
10,88
10,94
9
M. Ozsaygi
Definenin Tarihlenmesi:
Aspendos §ehrinin, on yiizlerinde ata binmi§ Mopsos, arka
yuzlerinde ise yaban domuzu figurii bulunan sikkelerinin (yarim stater,
obolos ya da hemiobolos) darbi i.O. 390/85 dolaylannda son bulmaktadir.
Ancak "giiresci figiirlii sikkeler "in darbim hemen bu tarihten itibaren
ba§latmak dogru degildir. Cunkii, Podalia definesinde (gomtilus. tar. i.O.
375) bu iki gruba ait staterlerin birlikte bulunmalan, bize bu iki grup
sikkenin bir sure birlikte tedaviilde kaldigini gostermektedir. Bu sikkelerin
yakla§ik bir tahminle 25-30 yil birlikte kullanildiklanni du§unursek,
Aspendos'un "gure§gi figiinlii staterler"inin yakla§ik olarak i.O. 420
tarihinde darb edilmeye ba§landigini ileri siirebiliriz.
I.O. 370-360 yillarinda Kiiciik Asya'da patlak veren Biiyiik Satrap
ayaklanmasinin meydana getirdigi kan§ikhk ve kriz nedeniyle Aspendos
giimu§ staterlerinde oldukca fazla kontrmak goriilmektadir. Satrap
Datames zamamnda goriilen bu kontrmark i§lemi, ayaklanma bastinldiktan
sonra i.O 360 yihnda tahta gecen Mazaios zamamnda artik
goriilmemektedir. Bu durumda I.O. 360 tarihi, kontrmarkh Aspendos
staterleri icin bir terminus ante quern olmaktadir.
Elimizdeki MF ve FM §eklinde yonetici adi ta§iyan sikkelerin ticii
di§inda (No. 322, 367, 379) tiimii kontrmarksizdir. O halde bu grubu i.O.
360 yihndan sonraya tarihlememiz gerekecektir. Ayrica, sikkelerin arka
yuzlerinde hicbir quadratum incusum izine ratslanmami§tir. Bu nedenle
bunlar serinin son ornekleri olmahdir.
Genelde sikke darbindan sorumlu magisratlar birer yillik siirelerle
gbreve geliyorlardi. Bizim grubumuzda 18 tane magistrat tespit edildigine
gore, definemizdeki sikkeler en azindan 18-20 yillik bir dbneme
yayilmaktadir (Bu da belki bize, bu sikkelerin bir bireyin kisjsel birikimi
oldugunu gostermektedir). Sikkeler, iki harf grubu haric, kontrmarkh
oldugundan, bunlann i.O. 370-360 arasinda (Satrap ayaklanmasi)
tedaviilde qlduklanni dii§iinmemiz gerekir. Sonu? olarak bu definedeki
sikkeler i.O. yak. 375/370-350 yillan arasinda basilmi§ olmahdirlar.
Ayrica, definemizde yalnizca D Serisi'ne giren sikkelerin bulunmasi bu
tarihlemeyi destekleyen diger bir etkendir.
10
Yeni Bulunan Bir Aspendos Definesi
KATALOG
Yonetici AM Donemi Sikkeleri
On Yiiz: Ayakta iki giire§ci. Biri eliyle, digerinin kolundan tutmakta. Bacaklar
arasinda yonetici adi.
Arka Yiiz: Ayakta, saga doniik, sol bacak ilerde ve dik durumda sapanci. Sag
bosjukta insan bacakli bir triskeles ve solda kent adi: EZTFEAIIYZ
Referans: BMC Lycia, No. 29 ve SNG v. Aulock, No. 4554.
SIKKE
No.
ENV.
No.
AGIRLIK
(gr.)
CAP
(mm)
KONTRMARK
(arka yiiz)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
24130
24131
24132
24133
24134
24135
24136
24137
24138
24139
24140
24141
24142
24143
24144
10.950
10.900
10.860
10.980
10.930
10.970
10.890
11.030
11.000
10.800
10.990
10.870
10.950
10.950
10.810
23
22
21
23
22
23
22
21
21
23
22
22
22
22
23
Var
Yok
Yok
Yok
Kurt veya Asian ba§i (saga)
Yok
Ayakta giire§ci veya sapanci
Yok
Yok
Var, belirsiz
Yok
Kurt veya Asian ba§i (saga)
Var, belirsiz
Yok
Hayvan (boga) ba§i (saga)
11
M. Ozsaygi
Yonetici l/IF Donemi Sikkeleri
On Yiiz: Ayakta iki giire§ci. Biri, iki eliyle digerinin kolundan tutmakta.
Bacaklar arasinda yonetici adi.
Arka Yiiz: Ayakta, saga doniik, sol bacak ilerde ve dik durumda sapanci. Sag
bo§lukta insan bacakli bir triskeles ve solda kent adi: EETFEAIIYZ
ReTerans: BMC Lycia, No. 40 ve SNG v. Aulock, No. 230.
12
SIKKE
No.
ENV.
No.
AGIRLIK
(gr.)
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
24145
24146
24147
24148
24149
24150
24151
24152
24153
24154
24155
24156
24157
24158
24159
24160
24161
24162
24163
24164
24165
24166
24167
10.920
10.920
11.000
11.010
10.920
11.000
11.010
11.030
10.900
11.030
11.080
10.900
10.950
10.930
10.880
10.830
10.930
10.850
10.910
11.020
10.950
10.970
10.960
CAP KONTRMARK
(mm)
(arka yiiz)
22
23
23
23
23
23
23
23.5
24
23
22
23.5
22.5
23
24
25
23
24
23
24
23
22.5
23.5
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
LEJAND
(on yiiz)
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yeni Bulunan Bir Aspendos Definesi
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
24168
24169
24170
24171
24172
24173
24174
24175
24176
24177
24178
24179
11.010
10.900
11.000
10.990
11.040
10.950
11.010
10.940
11.150
10.920
10.900
10.660
23
22
22
23
25
23
23
23
23
24
23
22
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yonetici AK Donemi Sikkeleri
On Yiiz: Ayakta iki giireggi. Biri, iki eliyle digerinin kolundan tutmakta.
Bacaklar arasinda yonetici adi.
Arka Yiiz: Ayakta, saga doniik, sol bacak ilerde ve dik durumda sapanci. Sag
bo§lukta insan bacakli bir triskeles ve solda kent adi: EXTFEAIIYI
Referans: BMC Lycia, No. 40 ve SNG Cop., No. 230.
SIKKE
No.
ENV.
No.
AGIRLIK
(gr.)
CAP
(mm)
KONTRMARK
(arka yiiz)
LEJAND
(on yiiz)
51
52
53
54
55
56
57
58
59
24180
24181
24182
24183
24184
24185
24186
24187
24188
10.990
10.910
10.910
10.870
11.060
10.840
10.910
10.970
10.970
22
22
24
23
22
23
23
23
22
Var, belirsiz
Var, belirsiz
Yok
Var, belirsiz
Yok
Var, belirsiz
Yok
Yok
Var, belirsiz
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
13
M. Ozsaygi
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
24189
24190
24191
24192
24193
24194
24195
24196
24197
24198
24199
24200
24201
24202
24203
24204
24205
24206
24207
24208
24209
24210
24211
24212
24213
24214
24215
24216
24217
10.850
10.880
10.910
10.890
10.970
10.890
11.070
10.910
10.950
10.980
11.040
10.900
10.870
10.960
10.910
10.920
10.910
10.990
10.930
11.010
11.000
10.910
11.030
10.910
10.940
10.930
10.970
10.900
10.880
24.5
Yok
25
Var, belirsiz
22
Yok
23
Yok
23
Yok
23
Var, belirsiz
22
Yok
22.5
Yok
24
Var, belirsiz
23
Yok
22
Yok
23 Asian ba§i (saga)
24 Asian ba§i (saga)
22
Yok
23
Var, belirsiz 22
Yok
23
Var, belirsiz
22
Yok
24.5
Yok
23.5
Var, belirsiz
23
Asian ba§i (sola)
21.5
Var, belirsiz
22
Var, belirsiz
23
Var, belirsiz
23
Var, belirsiz
22
Yok
23
Yok
22
Var, belirsiz
22
Var, belirsiz
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
\ em Bulunan Bir Aspendos Definesi
Yonetici OK Donemi Sikkeleri
On Yuz: Ayakta iki giire§ci. Biri, iki eliyle digerinin kolundan tutmakta.
Bacaklar arasmda yonetici adi.
Arka YiW^yakta, saga doniik, sol bacak ilerde ve dik durumda sapanci. Sag
bo§lukta insan bacakh bir triskeles ve solda kent adi: EITFEAIIYI
Referans: SNG v. Aulock, No. 4562.
SIKKE
No.
ENV.
No.
AGIRLIK
(gr.)
CAP
(mm)
KONTRMARK
(arka yiiz)
LEJAND
(on yiiz)
89
90
91
92
93
94
95
24218
24219
24220
24221
24222
24223
24224
10.920
10.940
10.910
10.930
10.870
10.860
10.960
22
22
25
21
23
22
23
Var, belirsiz
Var, belirsiz
Var, belirsiz
Koyun ba§i (sola)
Koyun ba§i (sola)
Hayvan ba§i
Hay van ba§i
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yonetici MA Donemi Sikkeleri
On Yiiz: Ayakta iki giire§ci. Biri, iki eliyle digerinin kolundan tutmakta.
Bacaklar arasmda yonetici adi.
Arka Yiiz: Ayakta, saga doniik, sol bacak ilerde ve dik durumda sapanci. Sag
bo§lukta insan bacakh bir triskeles ve solda kent adi: EITFEAIIYI
Referans: SNG v. Aulock, No. 4559.
SIKKE
No.
ENV.
No.
AGIRLIK
(gr.)
CAP
(mm)
KONTRMARK
(arka yiiz)
LEJAND
(on yiiz)
96
97
98
99
100
101
102
24225
24226
24227
24228
24229
24230
24231
10.930
11.020
10.930
10.960
10.900
10.990
10.910
24
23
25
23
23
23
26
Hayvan ba§i
Hayvan ba§i
Yok
Yok
Yok
Hayvan ba§i
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
15
M. Ozsaygi
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
24232
24233
24234
24235
24236
24237
24238
24239
24240
24241
24242
24243
24244
24245
24246
10.980
10.920
10.890
10.940
10.990
11.020
10.890
10.980
10.890
10.920
10.940
10.830
10.930
10.950
11.050
22
24
23
24
23
23
23
24
23
24
22
24
23
23
22
Yok
Yok
Yok
Var, belirsiz
Var, belirsiz
Yok
Var, belirsiz
Yok
Yok
2 adet var, belirsiz
Yok
Var, belirsiz
Yok
Yok
Var, belirsiz
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yonetici KI Donemi Sikkeleri
On Yiiz: Ayakta iki giire§ci. Biri, iki eliyle digerinin kolundan tutmakta.
Bacaklar arasinda yonetici adi.
Arka Yiiz: Ayakta, saga doniik, sol bacak ilerde ve dik durumda sapanci. Sag
bo§lukta insan bacakli bir triskeles ve solda kent adi: EETFEAIIYI
Referans: SNG Cop., No. 216-219.
CAP
SIKKE
No.
ENV.
No.
AGIRLIK
(gr.)
(mm)
KONTRMARK
(arka yiiz)
LEJAND
(on yiiz)
118
119
120
121
122
24247
24248
24249
24250
24251
11.020
10.890
10.930
11.020
10.990
22
23
23
23
24.5
Var, belirsiz
Var, belirsiz
Var, belirsiz
Var, belirsiz
Var, belirsiz
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yeni Bulunan Bir Aspendos Definesi
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
24252
24253
24254
24255
24256
24257
24258
24259
24260
24261
24262
24263
24264
24265
24266
24267
24268
24269
24270
24271
24272
24273
24274
24275
24276
24277
24278
24279
24280
24281
10.870
11.010
11.040
10.800
10.880
11.010
11.020
10.840
10.870
10.930
10.920
10.760
10.870
11.000
10.910
10.930
11.000
10.940
10.880
10.990
10.960
11.000
10.890
10.930
11.040
9.960
11.010
10.900
11.010
10.920
27
23
23
22
22
22.5
23
24
24
22
23
23
23
23
23
23
23
23
24
22.5
23
21
23
23
23
25
23
22
24
23
Yok
Var, belirsiz
Var, belirsiz
Yok
Yok
Yok
Yok
Boga ba§i (sola)
Yok
Yok
Koyun veya ku§ ba§i (sola)
Var, belirsiz
Asian ba§i saga
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Hay van ba§i
Yok
Hay van ba§i
Yok
Yok
Hay van ba§i
Yok
Yok
Hayvan ba§i
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
M. Ozsaygi
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
18
24282
24283
24284
24285
24286
24287
24288
24289
24290
24291
24292
24293
24294
24295
24296
24297
24298
24299
24300
24301
24302
24303
24304
24305
24306
24307
24308
24309
24310
24311
10.910
10.870
11.030
10.980
10.930
11.080
10.930
10.870
10.990
10.960
10.950
10.880
11.100
10.990
10.920
* 10.840
10.930
10.890
10.790
11.130
11.080
11.050
11.040
10.940
10.770
10.830
10.920
10.930
10.820
10.960
23
25
22
24
22
24
25
22
25
23
21
23
22
24
22.5
23
24
23
22.5
23
22.5
22
22
24
23
24
24
23
24
24
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Hay van ba§i
Yok
Yok
Hay van ba§i
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Hay van ba§i
Yok
Yok
Yok
Hayvan ba§i
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yeni Bulunan Bir Aspendos Definesi
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
24312
24313
24314
24315
24316
24317
24318
24319
24320
24321
24322
24323
24324
24325
24326
24327
24328
24329
24330
24331
11.000
10.890
10.980
10.970
10.910
10.910
10.930
10.920
10.880
10.990
10.940
11.000
10.910
10.980
10.950
11.030
10.940
10.880
11.000
10.950
24
23
24
23.5
23
23
22
26
24
23.5
24
22
23.5
24.5
24
24
25
22.5
23
21.5
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Hayvan ba§i
Yok
Yok
Hayvan ba§i
Yok
Yok
Yok
Var, belirsiz
Hayvan ba§i
Hayvan ba§i
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yonetici LO Donemi Sikkeleri
On Yiiz: Ayakta iki giire§§i. Biri, iki eliyle digerinin kolundan tutmakta.
Bacaklar arasmda yonetici adi.
Arka Yiiz: Ayakta, saga doniik, sol bacak ilerde ve dik durumda sapanci. Sag
bo$lukta insan bacakh bir triskeles ve solda kent adi: EETFEAIIYI
Referans: BMC Lycia, No. 35 ve SNG v. Aulock, No. 4565.
SIKKE
No.
ENV.
No.
AGIRLIK
(gr.)
CAP
(mm)
KONTRMARK
(arka yiiz)
LEJAND
(on yiiz)
203
204
24332
24333
10.930
10.900
23
24
Yok
Yok
Yok
Yok
19
M. Ozsaygi
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
24334
24335
24336
24337
24338
24339
24340
24341
24342
24343
24344
24345
24346
24347
24348
24349
24350
24351
24352
24353
24354
24355
24356
24357
24358
24359
24360
24361
24362
24363
10.940
11.000
10.940
10.990
10.900
10.910
10.840
10.930
10.890
10.960
10.900
10.860
10.970
10.920
10.990
10.970
10.900
10.930
10.960
10.910
10.950
10.810
11.070
10.960
10.970
10.910
10.990
10.950
10.860
10.950
23
24.5
23
23
22
23
24.5
23.5
24
24
22
23
22
23
22
22
24
23
23
22
22
23
23
21
24
23
26
23
23
22
Var, belirsiz
Ku§ ba§i
Var, belirsiz
Var, belirsiz
Var, belirsiz
Var, belirsiz
Yok
Yok
Var, belirsiz
Yok
Yok
Yok
Var, belirsiz
Var, belirsiz
Yok
Yok
Yok
Hayvan ba§i
Var, belirsiz
Var, belirsiz
Yok
Yok
Var, belirsiz
Yok
Var, belirsiz
Yok
Yok
Ku§ veya koyun ba§i
Var, belirsiz
Var, belirsiz
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
'
Yeni Bulunan Bir Aspendos Definesi
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
24364
24365
24366
24367
24368
24369
24370
24371
24372
24373
24374
24375
24376
24377
11.020
10.990
10.900
10.970
10.950
10.880
10.820
11.000
10.990
10.900
10.920
10.860
11.040
10.950
24
23
24
23
23
22
23
24
23
24
23
25
24
23
Yok
Yok
Yok
Var, belirsiz
Boga ba§i (saga)
Var, belirsiz
Var, belirsiz
Yok
Asian ba§i (saga)
Yok
Yok
Ku§ veya koyun ba§i
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yonetici ZA Donemi Sikkeleri
On Yiiz: Ayakta iki giire§ci. Biri, iki eliyle digerinin kolundan tulmakta.
Bacaklar arasinda yonetici adi.
Arka Yiiz: Ayakta, saga doniik, sol bacak ilerde ve dik durumda sapanci. Sag
bo§lukta insan bacakh bir triskeles ve solda kent adi: EITFEAIIYZ
Referans: O. Tekin, Dok. Tezi, s. 54.
SIKKE
No.
ENV.
No.
AGIRLIK
(gr.)
CAP
(mm)
KONTRMARK
(arka yiiz)
LEJAN
D
(on yiiz)
249
250
24378
24379
10.850
10.950
22
22
Ku§ veya koyun ba§i
Yok
Yok
Yok
Yonetici IO Donemi Sikkeleri
On Yiiz: Ayakta iki giire§ci. Biri, iki eliyle digerinin kolundan tutmakta.
Bacaklar arasinda yonetici adi.
Arka Yiiz: Ayakta, saga doniik, sol bacak ilerde ve dik durumda sapanci. Sag
bo§lukta insan bacakh bir triskeles ve solda kent adi: EITFEAIIYS
Referans: BMC Lycia, No. 43 ve SNG v. Aulock, No. 4558.
21
M. Ozsaygi
SIKKE
No.
ENV.
No.
AGIRLIK
(gr.)
CAP
(mm)
KONTRMARK
(arka yiiz)
LEJAND
(on yiiz)
251
252
24380
24381
10.800
10.810
21
21
Var, belirsiz
Yok
Yok
Yok
Yonetici TM Donemi Sikkeleri
On Yiiz: Ayakta iki giire§ci. Biri, iki eliyle digerinin kolundan tutmakta.
Bacaklar arasinda yonetici adi.
Arka Yiiz: Ayakta, saga doniik, sol bacak ilerde ve dik durumda sapanci. Sag
bo§lukta insan bacakh bir triskeles ve solda kent adi: EETFEAIIYZ
Referans: SNG v. Aulock, No. 4556.
CAP KONTRMARK
SIKKE
No.
ENV.
No.
AGIRLIK
(gr.)
(mm)
253
254
255
256
257
24382
24383
24384
24385
24386
10.800
11.030
10.920
10.920
10.870
23
22
23
21
23
(arka
yiiz)
LEJAND
(on yiiz)
Var, belirsiz
Yok
Var, belirsiz Arka yiizde T harfi
Asian ba§i (sola)
Yok
Yok
Yok
Asian ba§i (sola)
Yok
Yonetici ME Donemi Sikkeleri
On Yiiz: Ayakta iki giire§ci. Biri, iki eliyle digerinin kolundan tutmakta.
Bacaklar arasinda yonetici adi.
Arka Yiiz: Ayakta, saga doniik, sol bacak ilerde ve dik durumda sapanci. Sag
bo§lukta insan bacakh bir triskeles ve solda kent adi: EITFEAIIYI
Referans: BMC Lycia, No. 49 ve SNG v. Aulock, No. 4555.
SIKKE
No.
ENV.
No.
AGIRLIK
(gr.)
CAP
(mm)
KONTRMARK
(arka yiiz)
LEJAND
(on yiiz)
258
259
260
24387
24388
24389
10.920
10.880
10.820
22
24
22
Asian ba§i (saga)
Var, belirsiz
Var, belirsiz
Yok
Yok
Yok
22
Yeni Bulunan Bir Aspendos Definesi
261
262
263
264
265
266
24390
24391
24392
24393
24394
24395
10.870
10.890
10.940
11.020
10.820
10.910
22
22
24
25
22
22
Var, belirsiz
Yok
Var, belirsiz
Yok
Yok
Asian ba§i (saga)
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yonetici XK Donemi Sikkeleri
On Yiiz: Ayakta iki giire§ci. Biri, iki eliyle digerinin kolundan tulmakta.
Bacaklar arasinda yonetici adi.
Arka Yiiz: Ayakta, saga doniik, sol bacak ilerde ve dik durumda sapanci. Sag
bo§lukta insan bacakh bir triskeles ve solda kent adi: ESTFEAIIYZ
Referans: O. Tekin, Dok. Tezi, s. 54..
SIKKE
No.
ENV.
No.
AGIRLIK
(gr.)
£AP
(mm)
KONTRMARK
(arka yiiz)
LEJAND
(on yiiz)
267
24396
10.870
22
Ku§ veya koyun
Yok
ba§i
268
269
270
24397
24398
24399
10.890
11.080
10.960
25
22
22
Yok
Yok
Asian ba§i (saga)
Yok
Yok
Yok
Yonetici BA Donemi Sikkeleri
On Yiiz: Ayakta iki giire§ci. Biri, iki eliyle digerinin kolundan tulmakta.
Bacaklar arasinda yonetici adi.
Arka Yiiz: Ayakta, saga doniik, sol bacak ilerde ve dik durumda sapanci. Sag
bo§lukta insan bacakh bir triskeles ve solda kent adi: EXTFEAIIYE
Referans: BMC Lycia, No. 34 ve SNG v. Aulock, No. 4553.
SIKKE
No.
ENV.
No.
AGIRLIK
(gr.)
271
272
273
24400
24401
24402
10.860
10.860
10.810
CAP
(mm)
KONTRMARK
(arka yiiz)
LEJAND
(on yiiz)
23.5 Ku§ veya koyun ba§i Arka yiizde O harfi
22.5
Giire§ci (ayakta)
Yok
Var, belirsiz
22
Yok
23
M. Ozsaygi
Yonetici AA Donemi Sikkesi
On Yiiz: Ayakta iki gure§ci. Biri, iki eliyle digerinin kolundan tutmakta.
Bacaklar arasinda yonetici adi.
Arka Yiiz: Ayakta, saga doniik, sol bacak ilerde ve dik durumda sapanci. Sag
bo§lukta insan bacakh bir triskeles ve solda kent adi: EITFEAIIYE
Referans: BMC Lycia, No. 37.
SIKKE
No.
ENV.
No.
AGIRLIK
(gr.)
£AP
(mm)
KONTRMARK
(arka yiiz)
LEJAND
(on yiiz)
274
24403
10.920
22
Var, belirsiz
Yok
Yonetici [?]A Donemi Sikkesi
On Yiiz: Ayakta iki giire§ci. Biri, iki eliyle digerinin kolundan tutmakta.
Bacaklar arasinda yonetici adi.
Arka Yiiz: Ayakta, saga doniik, sol bacak ilerde ve dik durumda sapanci. Sag
bo§lukta insan bacakh bir triskeles ve solda kent adi: EETFEAIIYI
SIKKE
No.
ENV.
No.
AGIRLIK
(gr.)
275
24404
10.950
CAP
(mm)
KONTRMARK
(arka yiiz)
LEJAND
(on yiiz)
21.5 insan ba§i (saga)
Yok
Yonetici FA Donemi Sikkesi
On Yiiz: Ayakta iki giire§ci. Biri, iki eliyle digerinin kolundan tutmakta.
Bacaklar arasinda yonetici adi.
Arka Yiiz: Ayakta, saga doniik, sol bacak ilerde ve dik durumda sapanci. Sag
bo§lukta insan bacakh bir triskeles ve solda kent adi: EZTFEAIIYZ
Referans: SNG Cop., No. 225.
24
SIKKE
No.
ENV.
No.
AGIRLIK
(gr.)
CAP
(mm)
KONTRMARK
(arka yiiz)
LEJAND
(on yiiz)
276
24405
11.640
22
Var, belirsiz
Yok
Yeni Bulunan Bir Aspendos Definesi
Yonetici II Donemi Sikkeleri
On Yiiz: Ayakta iki giire§ci. Biri, iki eliyle digerinin kolundan tutmakta.
Bacaklar arasinda yonetici adi.
Arka Yiiz: Ayakta, saga doniik, sol bacak ilerde ve dik durumda sapanci. Sag
bo§lukta insan bacakh bir triskeles ve solda kent adi: EZTFEAIIYE
Referans: BMC Lycia, No. 50-51.
SIKKE
No.
ENV.
No.
AGIRLIK
(gr.)
CAP
(mm)
KONTRMARK
(arka yiiz)
LEJAND
(on yiiz)
277
278
24406
24407
10.360
10.910
23
24
Asian ba§i (saga)
Var, belirsiz
Yok
Yok
Yonetici Adi Bulunmayan Sikkeler
On Yiiz: Ayakta iki giire§ci. Biri, iki eliyle digerinin kolundan tutmakta.
Bacaklar arasinda yonetici adi.
Arka Yiiz: Ayakta, saga doniik, sol bacak ilerde ve dik durumda sapanci. Sag
bo§lukta insan bacakh bir triskeles ve solda kent adi: EITFEAIIYI
SIKKE
No.
ENV.
No.
AGIRLIK
(gr.)
279
280
281
24408
24409
24410
10.800
10.920
10.950
CAP KONTRMARK LEJAND
(mm)
(arka yiiz)
(on yiiz)
23
23
23
Yok
Var,*belirsiz
Var, belirsiz
Yok
Yok
Yok
Yonetici FH Donemi Sikkeleri
On Yiiz: Ayakta iki giire§ci. Biri, iki eliyle digerinin kolundan tutmakta.
Bacaklar arasinda yonetici adi.
Arka Yiiz: Ayakta, saga doniik, sol bacak ilerde ve dik durumda sapanci. Sag
bo§lukta insan bacakh bir triskeles ve solda kent adi: EETFEAIIYE
Referans: BMC Lycia, No. 41 ve SNG v. Aulock, No. 4568-4569.
SIKKE
No.
ENV.
No.
AGIRLIK
(gr.)
282
283
24411
24412
10.950
10.720
CAP KONTRMARK
(mm)
(arka yiiz)
24
25
Yok
Yok
LEJAND
(on yiiz)
Okunmuyor
Okunmuyor
25
M. Ozsaygi
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
24413
24414
24415
24416
24417
24418
24419
24420
24421
24422
24423
24424
24425
24426
24427
24428
24429
24430
24431
24432
24433
24434
24435
24436
24437
24438
24439
24440
24441
24442
10.860
10.940
11.020
10.920
10.950
10.890
10.910
10.940
11.040
10.980
10.990
10.990
10.880
11.000
11.100
11.010
11.030
11.000
10.930
10.980
11.000
10.970
10.880
10.990
10.860
10.820
10.960
10.930
11.070
10.910
23
25
24
25
24
23
23
23
24.5
23
24
23
24
24
24
24
23
23
24
24
24
23.5
24
24
22.5
24
23
23
23
24
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
MENETYZEAYTA
MENETYZEAYTA
Okunmuyor
Okunmuyor
Okunmuyor
EAYYAMENETYZ
Yok
Yok
MENETYZEAWA
Yok
Yok
EAYTAMENETYZ
MENETYZEAYTA
Yok
MENETYZEAYYA
Yok
MENETYZEAYTA
EAY^AMENETYZ
Yok
MENETYZEAYTA
Okunmuyor
Yok
Yok
MENETYZEAYTA
Yok
Yok
EAYTAMENETYZ
Yok
Yok
Okunmuyor
Yeni Bulunan Bir Aspendos Definesi
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
24443
24444
24445
24446
24447
24448
24449
24450
24451
24452
24453
24454
24455
24456
24457
24458
24459
24460
24461
24462
24463
24464
24465
24466
24467
24468
24469
24470
24471
24472
10.950
11.000
10.980
10.930
11.020
10.920
10.970
10.850
11.000
11.080
10.960
11.030
10.940
10.980
11.010
10.920
10.910
11.050
11.030
10.930
11.010
10.920
10.740
10.930
11.090
11.070
11.080
11.030
10.800
10.960
24
23
24
25
24
23
24
24
24
25
24
24
24
22
24
24
24
23 ,
24
24
24
24
25
23
22.5
24
23
24
24
23
Yok
Yok
Yok
Yok
MENETYIEAYTA
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
MENETYIEAYTA
MENETYIEAY^A
Okunmuyor
MENETYIEAYTA
Yok
EAYTAMENETYI
EAYTAMENETYZ
MENETYIEAYTA
Yok
Okunmuyor
Yok
EAY^AMENETYZ
MENETYIEAYTA
MENETYSEAYTA
MENETYIEAYTA
Yok
EAY^AMENETYZ
MENETYSEAYTA
Yok
Yok
MENETYIEAYTA
Yok
Yok
M. Ozsaygi
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
24473
24474
24475
24476
24477
24478
24479
24480
24481
24482
24483
24484
24485
24486
24487
24488
24489
24490
24491
24492
24493
24494
24495
24496
24497
24498
24499
24500
24501
24502
22
11.050
10.930
24
10.960
24
23
11.020
23
10.970
11.000
23
22
10.950
10.870
24
11.020
24
10.900
22
23
10.850
10.980
24
11.010 , 23
23
10.950
24
10.950
10.830
23
10.890
23
10.970
24
10.980
23
10.880 23.5
10.950
24
11.030
25
11.021
23
10.880
23
10.930
23
10.870 23.5
11.030 . 23
11.000
24
23
11.110
10.970
24
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
EAYYAMENETYI
Yok
EAYTAMENETYX
Yok
MENETYSEAYYA
Yok
Yok
MENETYIEAY^A
Yok
Yok
MENETYIEAYYA
Yok
Yok
Okunmuyor
EAYFAMENETYX
Yok
MENETYZEAYTA
MENETYIEAYTA
Yok
Yok
MENETYIEAYFA
EAYTAMENETYZ
EAYPAMENETYX
Okunmuyor
Okunmuyor
Yok
Yok
Yok
Okunmuyor
Yeni Bulunan Bir Aspendos Definesi
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
24503
24504
24505
24506
24507
24508
24509
24510
24511
24512
24513
24514
24515
24516
24517
24518
24519
24520
24521
24522
24523
24524
24525
24526
24527
24528
24529
24530
24531
24532
11.000
10.970
10.950
11.010
10.980
10.920
11.020
10.820
10.930
10.820
11.000
10.960
10.970
10.940
10.940
10.920
11.110
10.680
10.980
10.920
10.850
11.000
10.950
10.960
10.950
10.940
11.090
10.990
10.980
10.840
24
23
23
23
22
23
23
22
24
23
23
23
24
23
24
22.5
23.5
24
22.5
24
22.5
23
24
25
23
23
23
25
24
23
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
EAYTAMENETYX
Yok
EAYYAMENETYX
Yok
EAYTAMENETYX
EAYTAMENETYX
EAYTAMENETYX
MENETYXEAYTA
MENETYXEAY^A
Yok
EAYTAMENETYX
Yok
Yok
Yok
Yok
MENETYXEAYTA
MENETYXEAYTA
Yok
MENETYXEAYTA
Okunmuyor
MENETYXEAYTA
EAYTAMENETYX
Yok
Yok
MENETYXEAYTA
Okunmuyor
Yok
M. Ozsaygi
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
24533
24534
24535
24536
24537
24538
24539
24540
24541
24542
24543
24544
24545
24546
24547
24548
24549
24550
24551
24552
24553
24554
24555
24556
24557
24558
24559
24560
24561
24562
10.800
11.020
10.870
11.000
10.960
10.970
11.060
10.930
10.920
10.840
11.040
10.820
11.010
11.010
11.000
10.910
10.930
10.860
10.880
10.930
11.020
10.990
10.740
10.930
10.980
10.920
10.870
10.960
10.930
10.810
24
24
22.5
24
23
24
23
25
23
23
24
23
25
23
24
22
24
24
24
25
24
23
25
24
25
24
24
24
23
22
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
EAYYAMENETYZ
MENETYZEAY^A
Okunmuyor
EAYTAMENETYZ
EAYYAMENETYZ
Yok
Okunmuyor
Yok
MENETYZEAYTA
Yok
Yok
Yok
Yok
MENETYZEAY^A
Yok
Yok
MENETYZEAYYA
EAYTAMENETYZ
Yok
Yok
MENETYZEAYTA
Yok
Yok
MENETYZEAYTA
MENETYZEAYfA
Yok
Yok
EAYTAMENETYZ
Yok
Yeni Bulunan Bir Aspendos Definesi
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
24563
24564
24565
24566
24567
24568
24569
24570
24571
24572
24573
24574
24575
24576
24577
24578
24579
10.950
10.960
11.020
10.950
11.000
10.960
10.880
11.050
11.000
10.930
11.000
11.090
10.970
11.010
11.000
10.830
11.040
23
23
24
23
22.5
24
24
23
23
22
23
23.5
23.5
22
24
24
24
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
EAY^AMENETYX
Yok
MENETYZEAYTA
MENETYZEAYTA
Okunmuyor
EAYfAMENETYI
MENETYSEAYYA
Yok
Yok
EAYTAMENETYX
MENETYZEAY^A
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Miige Ozsaygi
Izmir 1996
31

Benzer belgeler