Çürük Koruma ve Tedavi - Dis Hekimi Dr. Remzi ÜLGEN

Çürük Koruma ve Tedavi - Dis Hekimi Dr. Remzi ÜLGEN

Çürük Koruma ve Tedavi
programı
Dr. Remzi Ülgen
www.Remziulgen.com
Çürük ve Korunma
1.
2.
3.
4.
5.
Çürüğün Durumu
Teşhis
Risk Değerlendirilmesi (genel ve
kariogramla)
Koruma
Tedavi
www.Remziulgen.com
1
1. Çürüğün Durumu
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Sağlıklı yüzey
Beyaz nokta ( White Point)
Mine harabiyeti
Dolgulu fakat çürük devam ediyor
Dentinde madde kayıbı
Dişte Fraktür
www.Remziulgen.com
2. Teşhis (genel)
1.
2.
•
•
•
•
•
Mikrobiyolojik ( laktobasil,
Mutans Streptokok)
Tükürük ( Akış hızı,
tamponlama kapasitesi,
Plak ( Plak miktarı)
Diş yüzeyinde uzun süredir plak
olmasına rağmen Fluorlu içme suyu,
Düşük mutans,
Az şeker tüketimi,
Normal tükürük sayesinde çürük
oluşmamış. Buna rağmen yüksek risk
kabul edilmelidir.
www.Remziulgen.com
2
Teşhis (Kariogram)
www.Remziulgen.com
4.Koruma
1.
2.
3.
4.
5.
Fluorid
Diyet analizi
Oral hijyen
Antimikrobiyaller
Tükürüğün düzenlenmesi
www.Remziulgen.com
3
Koruyucu Uygulamalar
Tükürük Akış Hızı
Çiklet, Yapay Tükürük, Şekersiz
Nane, Tarçın, Limon drajeleri
Tükürük Tamponlama Kapasitesi
Bikarbonatlı diş macunu ve
gargaralar, karbamitli çikletler
Profesyonel plak temizliği
Mekanik Kontrol
Mikrobiyal plak Kimyasal
kontrol
Hasta tarafından mekanik plak
kontrolüve diş fırçası, ara yüz
fırçası, diş ipi, kürdan, super floss
kullanımı vb.
Enfeksiyonun kontrol altına
Alınması Klorhegzidin (gargara,
jel, cila, ciklet, diş ipi)
Plak birikiminin hızının azaltılması
Triklosan, SnF2, Setilpridinium
klorür vb
www.Remziulgen.com
Remineralizasyon Hızı
Fluoridlerin kullanımıJel,
gargara, solüsyon, tablet,
mavun vb.
Beslenme Alışkanlıkları
Beslenmenin yeniden
düzenlenmesi
Morfolojik Yapı
Fissür örtücü
Başlangıç Çürük Lezyonu
Düzenli Diş hekimi kontrolü ile
izleme, Remineralizasyon
tedavisi
Gingivitis
Mekanik, kimyasal plak
kontrolü anticalculus gargara,
www.Remziulgen.com
diş macunu
4
Floridler ve farklı kullanımları
1.
Topluma yönelik/Okulda/ Evde Hekim
Kontrolünde Olanlar
Su
Tuz
Süt
Şeker
Tablet, damla
Gargara
Diş macunu
Diş ipi ve kürdan
Çiklet
Suni tükürük
www.Remziulgen.com
Profesyonel Kullanım
Yüzeyel solüsyonlar
Jeller
Vernikler
www.Remziulgen.com
5
FLUOR VE SAĞLIK ÜZERĐNE ETKĐLERĐ
Fluor doğada yaygın olarak, bileşikler halinde bulunur.
Halojenler grubunda yer alan bir elementtir.
Đnsan organizmasında iz element olarak bulunur
Diş ve kemik gelişiminde önemli rol oynar.
www.Remziulgen.com
DOĞADA FLUOR KAYNAKLARI
Fluor çok fazla elektronegatif bir elementtir
Doğada element halinde rastlanmaz.
Toprak ve kayalarda, sularda, havada fluor kompleks
iyonlar ve bileşikler halinde bulunur.
Criyolit (Alüminyum yapımında kullanılır %4,2 den fazla F
bulunur), apatit, mica, topaz, tourmalin gibi elementlerin
içerisinde fluor bulunur.
Fluorun bol bulunduğu sular genellikle, yüksek dağların
eteklerinde, deniz kaynaklarının jeolojik kalıntılarının
bulunduğu alanlardaki sulardır.
Deniz suyu 0,8-1,4 mg/l fluor içerir. Göl, nehir ve
artezyen sularının büyük bölümünde 0,5 mg/l den azdır.
www.Remziulgen.com
6
Havada fluor, fluor içeren kumların tozlarından, endüstriyel
gazlardan, kömür dumanlarından, volkanik aktivitelerden
çıkan dumanlardan kaynaklanır.
Bitkilerde fluoru kökleri aracılığı ile aldıklarından gıdalarda
da değişik oranlarda bulunmaktadır
Balıklarda 21-761 mg/kg oranında,
Tahıllarda, muzda patateste 4,2 mg/kg.
Bitkisel çayda 3,2-400 mg/kg, demlenmiş halinde 8,6 mg/l
bulunmuştur.
www.Remziulgen.com
FLUORUR VE ÇEVRE KĐRLĐLĐĞĐ
Kirliliğin temel kaynağı endüstri ve madenciliktir
(1955 yılında Almanya’da endüstriyel alanlarda havadaki fluor
içeriği 0,5-3,8 microgr/metreküp, endüstriyel olmayan
alanlarda 0,05-1,9 microgr/metreküp bulunmuştur.)
Pestisit ve gübrelerin kullanılmasıyla da besin zincirine
fluor karışmaktadır ( bu da fluorun istenmeyen yan
etkilerine neden olabilmektedir ).
www.Remziulgen.com
7
FĐZYOLOJĐ:
Gıdalarla alınan fluoridin %75-90’nı gastrointestinal
sistemden absorbe edilir.
Plazma pik konsantrasyonuna 30-60 dk. ulaşır.
Oral mukozadan absorbsiyon sınırlıdır ve muhtemelen
%1’den azdır.
Midedeki absorbsiyon, pH, gastrik içerik, diyetteki Ca ( Ca
Engeller) ve diğer katyonların miktarlarına bağlıdır.
Plazmadaki fluor konsantrasyonu 0,04-0,06 mg/l
civarındadır.
Serum fluorid konsantrasyonları PTH verildiğinde artarken
Kalsitonin verildiğinde azalmaktadır.
www.Remziulgen.com
Günlük alınan fluoridin %10-25 kadarı absorbe edilmeden
feçesle atılır.
Absorbe edilen fluorun eliminasyonu böbrekler aracılığıyla
ve az miktarlarda ter yoluyla olmaktadır (35 ml/dk).
1mg/l fluorlu su içen veya 1mg’lık tablet kullanan
çocuklarda fluor eksresyonu 25-35 mikrogr/saattir
www.Remziulgen.com
8
NaF Toksik Dozu: 5Mg/Kg
10 Kg ağırlığında bir çocuk için 50 Mg, ( 4 Mlt jel)
20 Kg ağırlığında bir çocuk için 100 Mg NaF yutarsa AKUT
TOKSĐK DOZ’ a ulaşılır.
www.Remziulgen.com
Diş Hekimliğinde Fluoridlerin
Kullanımı
Ağız ortamında demineralizasyon ve remineralizasyonu süreçleri
birbirini izlemektedir.
Fluoridlerin bu süreçleri etkileyerek demineralizasyonu
yavaşlatması, remineralizasyonu arttırması nedeniyle diş
hekimliğinde kullanılmaktadır.
Fluoridler Diş Hekimliğinde;
Sağlıklı bireylerde,
Çürüğe eğilimli olanlarda,
Erozyon ve hassasiyet tedavisinde,
Özel bakım ihtiyacı olan gruplarda uygulanmaktadır.
www.Remziulgen.com
9
Özel bakım ihtiyacı olan grupları;
Ortodontik tedavi görenler,
Baş boyun kanserleri nedeniyle radyoterapi
yapılan hastalar,
Gebeler,
Yaşlılar,
Ağız kuruluğu olanlar ve
Özürlü çocuklar oluşturmaktadır ki bu gruplar içinde
de fluoridlerin uygulanması son derece önem
taşımaktadır.
www.Remziulgen.com
Fluorid Kullanım Yöntemleri
Hekim veya Yardımcı Tarafından
Muayenehanede Uygulanan Yöntemler
Preparat
Solüsyon ve
Jeller
Cila
Pat
Konsantrasyon
%1.23 APF
%2 NaF
Preparat
%8 SnF2
%2,2 NaF
%0,7 Difluorosilane
%2,2 Amin fluorid
%1.23 APF
Hekim Kontrolünde Evde
Uygulanabilen Yöntemler
Gargara
(Haftalık)
Gargara
(Günlük)
Jel
Konsantrasyon
%0,2 NaF %0,5 NaF
%0;4 SnF2 %0,1 APF
%0.005 NaF
%0,1 SnF2
%0,022 APF
%0.1SnF2 %0.4SnF2
%0,% APF %1.1 NaF*
%1.1 APF*
* Yüksek Risk Gurubu
Restoratif
Materyaller
1000-1500 ppm Ayrıca;
Dolgular, sealantlar
Diş Macunu
www.Remziulgen.com
Di ipleri Tablet, pastil,
damla Pat Çiklet
10
Genel Kullanım Özellikleri.
Fluoridlerden optimal yarar sağlayabilmek
için 3-4 yıl (2-3000 ppm birikim) kullanılmaya
devam edilmelidir.
Fluoridler cam ile temas etmemelidir.
Korunmaları ve uygulamaları plastik
kaplardan yapılmalıdır.
Uygulamalardan sonra 30 dakika bir şey
yenmemeli ve içilmemelidir.
www.Remziulgen.com
Solüsyon ve Jellerin Uygulama Sıklığı
Đçme
suyunda
fluor
Çürüksüz
Çürük
Durumu aktif
Yaygın
Düşük
6 ayda bir
6 ayda bir
3 ayda bir
6 ayda bir
3 ayda bir
Optimal
www.Remziulgen.com
11
Kalay Fluorür’ün Özellikleri
SnF2‘nin özellikleri; Antibakteriyel özelliği
nedeni ile Mutans Streptokokusların sayısını
azaltır.
Gingivitis tedavisinde kullanılır.
Plak birikim hızını düşürür.
Bir iki uygulamada hassasiyetleri giderir.
Ancak uzun süreli uygulamalarda dişlerde
boyanmaya neden olmaktadır.
www.Remziulgen.com
NaF’ün özellikleri
Nötral NaF Kompozit ve porselen
restorasyonu olanlarda
Radyoterapi gören hastalarda tercih edilir.
Clorhexidin ile sinerjik etkiye sahiptir. Birlikte
kullanılmaları etkilerini arttırır.
Floridlerin düşük konsantrasyon ve sık
kullanılmaları durumunda daha etkili
olmaktadırlar.
www.Remziulgen.com
12
%0,2-0,5 haftalık gargara kullanımı;
Tercihen dişler fırçalandıktan sonra (6-13 yaş arası) 7-12 cc
arası NaF ile iki defa birer dakika, toplam iki gargara
yapılır. (Sorunlu çocuklarda 2 defa 45 saniye)
Yarım saat bir şey yenmez ve içilmez
Bu uygulama 4 hafta arka arkaya tekrar edilir ve altı ay
sonra tekrar uygulanır.
www.Remziulgen.com
Hazırlanması:
5 Litre suya 10 Gr ( %0.2) NaF ilave edilir ve
plastik bidon iyice çalkalanır ( Topluma
yönelik çalışmalarda).
www.Remziulgen.com
13
NaF jel risk guruplarında kullanılır.
Nötral jel (% 1.1) diş fırçası veya kaşıkla 2 defa 2 dakika
uygulanır. (Toplam 4 dakika)
APF jel toplam 1 dakika uygulanır. Bu uygulama çürük
şiddetine göre 3-6 ay ara ile tekrar edilir. Her ay uygulandığı
durumlar da vardır.
www.Remziulgen.com
Hazırlanması:
1.3 Lt. su, 14,8 gr NaF, 36 Gr CMC (Karboksi
Metil Selüloz) Jel kıvamına gelinceye kadar
plastik bir kapta tahta spatül ile karıştırılır.
www.Remziulgen.com
14
Fluor Vernikleri
Duraphat %5 NaF (22.600 ppm F)
Duraflor
%5 Naf
Cavityshield %5 Naf
FluorProtector Difluorosilane, %0.1 F (1 ppm F)
Klorkeksidin verniği “Servitec”
Kalsiyum ve fosfat patı “Tooth mousee”
www.Remziulgen.com
www.Remziulgen.com
15
www.Remziulgen.com
www.Remziulgen.com
16
www.Remziulgen.com
www.Remziulgen.com
17