GENÇ FİDANLAR YARIŞIYOR PROJESİ
Transkript
GENÇ FİDANLAR YARIŞIYOR PROJESİ
1 2 GENÇ FİDANLAR YARIŞIYOR PROJESİ Koordinatör: Tekin BAŞER SEVİYE-1 ÇALIŞMA NOTLARI Hazırlayanlar: Yalçın GÜL Alpaslan YALÇINKAYA 3 Yaratan Rabbinin adıyla oku! O insanı bir kan pıhtısından yarattı. Oku! Rabbin sonsuz kerem sahibidir. O Rab ki kalemle yazmayı öğretti. İnsana bilmediği şeyleri öğretti. Hayır! Doğrusu (kâfir) insan azgınlık eder. Kendisinin muhtaç olmadığını zannettiği için. (Alâk Sûresi, 1-7.) 4 Sevgili Keçiörenliler, Bilimsel ve teknolojik gelişmeler çağdaş uygarlığın düşünce ve duygu dokusunu etkilemekte; insanın evrene ve yaşama bakış açısını köklü biçimde yeniden oluşturmaktadır. Dünyanın ve kendinin farkına varan insan içinde bulunduğu dünyanın sınırlılıklarına takılmadan kendini yerli yerine konumlandırabilmesi için, insanın fıtratına uygun varlık özüyle örtüşen evrensel değerler sistemine ihtiyaç duymaktadır Fakat gençlik dönemindeki hakikat özlemi ve anlam arayışı, günümüzde maddi değerlere ve haz kültürüne indirgenmeye başlanmıştır. Bunlarla da gencimizin kendini sağlam bir şekilde inşa etmesi çok zordur. Hepimiz biliyoruz ki Allah insanı ahlaken tertemiz yaratmıştır. Çocuklarımızın, temiz ve beyaz bir levhayı andıran ruhlarına güzel şeylerin ve iyi ahlakın kazandırılması için, adalet, doğruluk, cömertlik, sözünde durmak, alçak gönüllü olmak, sabretmek, şükür etmek, edepli olmak gibi güzel davranışların çocuğa sevdirilmesi gerekmektedir. Onların kötülüklerden uzak, iyiliklere meyilli yetiştirilmeleri, bu dini terbiyeyi daha küçük yaştan itibaren ruhlarına sindirmekle mümkündür. Evlatlarımızı zulüm, yalan söylemek, alay etmek, kibir, iftira, çekememezlik gibi kötü davranışlardan uzak tutmalıyız. Evlatlarımızın iyiliği ve güzel davranışları öğrenme süreçlerinde bizim de katkımız olsun istedik. Bunun için Keçiören Belediyesi olarak Keçiören Müftülüğü ile birlikte “Genç Fidanlar Yarışıyor” adlı projemizi geliştirdik. Evlatlarımızın birer emanet olduğu bilinciyle hazırladığımız bu projenin duyarlı ve bilgili genç fidanların yetişmesinde katkısı olması dileğiyle evlatlarımıza ithaf ediyoruz. Mustafa AK Keçiören Belediye Başkanı 5 Hacivat: Sevgili öğrenciler Keçiören Belediye’mizin hazırlamış olduğu Genç Fidanlar Yarışıyor adlı bilgi yarışmasına hepiniz hoş geldiniiiiz!!! Karagöz: Bıy bıy bıy sevgi küpü çocuklar Hacivat’ı dinlemeyiniz. Ben hazırladım her şeyi beni dinleyiniz. Eveettt kimler kazanacak yarışmayı, kimler alacak bakalım kupayı? Hacivat: ilahi Karagöz ha sen hazırlamışsın, ha ben hazırlamışım ne fark eder? Mühim olan çocuklarımızın bu yarışmadan faydalanmaları, bilgilenmeleri, değil mi? Boş ver sen kupayı mupayı. Karagöz: Bıy bıy bıy az daha konuşursan yiyeceksin sopayı! 6 EN GÜZEL SÖZ O olmazsa Yemek olmaz Olmazsa o Ders yapılmaz Her işimde Hep benimle En güzel söz Besmele. Gülümseyen Şiirler Yalçın GÜL 7 SORULAR VE CEVAPLAR Soru 1: Besmele Kur’an da 114 defa nazil olan bir ayettir. Bu ayette Allah(c.c.) üç ismiyle zikredilir. Müslümanlar bu ayeti dillerinden düşürmezler ve böylece her hayırlı işte Allah(c.c.)’ın adını anarak Allah(c.c.)’ın kudretine, inayetine ve merhametine sığınırlar. Besmelenin (Bismillahirrahmanirrahim) anlamı nedir? Cevap: Manası, Rahman (rızk ve sayısız nimetler veren) ve Rahim (Müslümanlara merhamet eden) olan Allah(c.c.)’ın adıyla demektir. “Besmele ile işe başlayanın günahları af olur.” Hz. Muhammed (s.a.v.) 8 Soru 2: Euzü Besmele’nin manası nedir? Cevap: Euzübillahimineşşeytanirracim Allah(c.c.)’ın rahmetinden uzak olan ve gazabına uğrayarak dünyada ve ahirette helak olan şeytandan, Allahü Teâlâ’ya sığınırım, korunurum, yardım beklerim demektir. Soru 3: “Allah(c.c.)’tan başka ilah yoktur. Muhammed, Allah(c.c.)’ın elçisidir.” Bütün varlıkları yaratan ve yaşatan tek bir ilah vardır. O, Allah(c.c.)’tır. O’nun dışında ibadet edilmeye layık hiçbir ilah bulunmamaktadır. Ve Allah(c.c.)’ın insanlara doğru yolu göstermek üzere gönderdiği Hz. Muhammed (s.a.v.) Allah(c.c.)’ın kulu ve elçisidir. İnsanlar bu sözü inanarak söylerlerse mümin olurlar. İslam’ın özü ve özeti olan bu söze ne denir? Cevap: Kelime-i Tevhid La ilâhe illallah Muhammeden Resûlullah. Kelime-i Şahadet: “Eşhedü en lâ ilâhe illallah ve eşhedü enne Muhammeden abduhu ve resûluhu” şeklinde telaffuz edilir. Anlamı: “Şahitlik ederim ki, Allah(c.c.)’tan başka hiçbir ilâh yoktur ve yine şahitlik ederim ki Hz. Muhammed, O’nun kulu ve elçisidir.” “Kim anlamını düşünerek La ilahe illallah der ve ona göre yaşarsa cennete girer.” Hadis-i Şerif 9 Soru 4: İslam dininin kaynağı nedir? Cevap: İlahi vahiy Bu Kur'ân, kendisiyle uyarılsınlar, Allah(c.c.)'ın ancak bir tek ilâh olduğunu bilsinler ve akıl sahipleri öğüt alsınlar diye insanlara gönderilmiş bir tebliğdir.(İbrahim suresi 52.) Dua, inen ve henüz inmeyen her müsibet için faydalıdır. Kazayı sadece dua geri çevirir. Öyle ise sizlere dua etmek gerekir. Hadis-i Şerif 10 Soru 5: İslam’ı hiçbir zorlama olmaksızın kabul eden kişiye mümin denir. Zaten dinde zorlama yoktur. İslam’ı gönülden kabul eden kişilerin Allah(c.c.)’ın emir ve yasaklarını içten ve samimi bir şekilde hayatlarına aktarmalarına yani İslam’ı fiili olarak yaşamalarına ne ad verilir? Cevap: İbadet Soru 6: Bir Müslüman’ın geleceğe dönük işlerini tasarladığı veya bir şey yapmaya karar verdiği zaman, bütün işleri Allah(c.c.)’a havale ettiğini ifade eden, bir imanla söylemesi, unutmaması gereken söz ve bu sözün anlamı nedir? Cevap: “İnşallah’tır. “Allah(c.c.) dilerse” demektir. 11 Gerçek güzellik, iyi ahlâk, güzel hûy ve edeb'dir. Hz. Ali Soru 7: Allah(c.c.) müminlerin Mevlâ’sıdır. Allah(c.c.) dünyada ve ahirette müminlere yardım eder. Allah(c.c.)’ın nurdan yaratmış olduğu varlıklara melek denir. Melekler Allah(c.c.)’tan aldıkları emir ve yasakları yerine getiren ve müminleri çok seven varlıklardır. Allah(c.c.) dilemedikçe hiç kimse başkasına fayda ya da zarar veremez. Allah(c.c.)’ın takdiri dışında insanlara hiçbir zararın gelmemesi için onları koruyan, rahmet ve koruyucu meleklerinin ismi nedir? Cevap: Hafaza melekleri Soru 8: Cenab-ı Hakk’ın kullarına “İnşallah” demeyi emrettiği ayetler hangileridir ve bu ayetlerin Türkçe mealleri nedir? Cevap: Hiçbir şey için, Allah(c.c.)’ın dilemesi dışında, “Ben yarın onu yapacağım” deme; ancak Allah(c.c.) dilerse (yapacağım de). Ve unuttuğun vakit Allah(c.c.)’ı an ve “Umarım Rabbim beni doğruya daha yakın olana eriştirir.” de. (Kehf Sûresi, 23-24.) 12 Soru 9: Müslümanların su içtiklerinde, yemek yediklerinde ya da sevinçli bir haber aldıklarında, bütün işlerin Allah(c.c.)’tan geldiğini bildikleri için söyledikleri söz ve bu sözün Türkçe karşılığı nedir? Cevap: “Elhamdülillah”tır. “Hamd Allah’adır” demektir. Hani Rabbiniz şöyle duyurmuştu: “And olsun, eğer hamd ederseniz elbette size nimetimi arttırırım. Eğer nankörlük ederseniz, hiç şüphesiz azabım çok şiddetlidir.” (İbrahim Sûresi, 7.) Soru 10: Namaza başlarken Allah(c.c.)u Ekber demek farz, namaz esnasında Allahu Ekber demek sünnettir. Allahu Ekber sözünün Türkçe meali nedir? Cevap: “Allah(c.c.) en büyüktür.” Soru 11: Kur’an’ın dizilişinde ilk sırada bulunan sûre Sûresi’dir. Fatiha kelimesinin anlamı nedir? Fatiha Cevap: Açış yapan anlamına gelir. Fatiha aynı zamanda ana kitap anlamına gelir. 13 Soru 12: Âmin kelimesinin Türkçe karşılığı nedir? Cevap: Kabul buyur Allah’ım. Hz. Peygamber (s.a.v.) namazda Fatiha Suresi’nin okunması bittikten sonra "âmin" denmesini özellikle emretmiştir. Soru 13: Hz. Peygamber (s.a.v.)’in hizmetini yapan Enes (r.a.) şöyle anlatır. “Hz. Peygamber bana şöyle dedi: Ey çocuğum, eve girdiğin zaman ailene selam ver. Bu, hem sana hem de ailene bereket getirir.” Müslümanların sürekli dillerinden düşürmeden kullandıkları, selamlama ifadesi olan “Esselamu Aleykum” ne demektir? Cevap: Allah(c.c.)’ın selamı üzerinize olsun. “İnsanların en acizi dua etmeyen; en cimrisi de selam vermeyendir” Hz. Muhammed (s.a.v.) 14 Soru 14: Kur’an-ı Kerim’de anlatılan, peygamberlerin ibret verici olaylarına ne ad verilir? Cevap: Kıssa. Kur’an da anlatılan geçmiş toplumlarla ilgili ibret ve öğüt veren hikayeler anlaşılır. Yüce Allah(c.c.), insanlara doğru yolu göstermek, onlara güzel huy ve ahlak kazandırmak için, öğütlerini değişik biçimlerde anlatmıştır. Hz. Adem, Hz. İbrahim, Hz. Musa… Soru 15: Rabbimizin en güzel, en şerefli manalara ve sıfatlara delalet eden mübarek isimleri vardır. Bu isimler hakkında Peygamberimiz (s.a.v.) “Muhakkak ki Allah(c.c.) (c.c.)’a mahsus 99 ism-i şerif-i vardır; her kim bu isimleri sayar, ezberler veya şuurlu bir şekilde manalarını anlarsa cennete girer, sonsuz mutluluğa ulaşmış olur.” buyurmuştur. Rabbimizin bu isimlerinin tümüne ne ad verilir? Cevap: Esma-i Hüsna 15 "Allah(c.c.)’ın doksan dokuz ismi vardır. Kim o isimleri ezberlerse cennete girer. Allah(c.c.) tektir teki sever." Hz. Muhammed (s.a.v.) Soru 16: Allah(c.c.) kelimesinin anlamı nedir? Cevap: Bütün yaratıkları üzerinde kulluk edilme hakkına sahip olan hakiki ilâh demektir. 16 Soru 17: Ey iman edenler! Samimi bir tövbe ile Allah(c.c.)'a dönün. Umulur ki Rabbiniz sizin kötülüklerinizi örter, Peygamber'i ve onunla birlikte iman edenleri utandırmayacağı günde Allah(c.c.) sizi, içlerinden ırmaklar akan cennetlere sokar. Çünkü onların nurları, önlerinde ve yanlarında koşar da "Ey Rabbimiz! Nurumuzu tamamla, bizi bağışla, çünkü sen her şeye Kadir’sin.", derler. Allah(c.c.)’ın, tövbelere kucak açan anlamına gelen ismi nedir? Cevap: El-Tevvâb “De ki: Eğer siz Allah(c.c.)’ı seviyorsanız bana uyun ki, Allah(c.c.)’da sizi sevsin ve günahlarınızı bağışlasın. Allah(c.c.) bağışlayandır, esirgeyendir.” ( Âl-i İmran 31) Soru 18: Allah(c.c.) canlıların rızkına kefildir ve her canlıyı yaşatacak kadar gıdayı veren O’dur. Rızkı yaratandır, rızka ulaşma yollarını ve sebeplerini var edendir. Allah(c.c.)’ın, rızkı çok ve tekrar tekrar veren anlamına gelen ismi hangisidir? Cevap: Er-Rezzâk 17 Soru 19: Allahü Teâlâ’nın Rahman ve Rahîm isimlerinin anlamı nedir? Cevap: Rahman ism-i şerifi, dünyada dost olsun düşman olsun, layık olsun olmasın, mümin olsun kâfir olsun, bütün yaratıklara rızk ve sayısız nimetler veren anlamındadır. Rahîm ism-i şerifi ise, ahirette yalnız müslümanlara merhamet eden demektir. Bir âyet-i kerime meali: Ey günahı çok olan kullarım, Allah(c.c.)’ın rahmetinden ümidinizi kesmeyin! Allah(c.c.) günahların hepsini affeder. O, Gafûr’dur, Rahîm’dir. (Zümer 53) Soru 20: Kur’an-ı Kerim’in en uzun suresidir. 286 ayetten oluşur. İçinde Âmenerrasülü ve Âyet-el Kürsi’yi de ihtiva eder. Kur’an-ı Kerim’de Fâtiha’dan sonra yer alır. Medine döneminde nazil olan bu surenin ismi nedir? Cevap: Bakara suresi Soru 21: İlk insan ve aynı zamanda ilk peygamberdir. Allah(c.c.) O’nu topraktan yaratmıştır. O’nun anne ve babası yoktur. Eşinin ismi Havva’dır. İnsanlığın babası olan bu peygamberimizin ismi nedir? Cevap: Hz. Adem 18 Soru 22: Hz. Muhammed (s.a.v.)’e vahiy ile gelen ilk ayetin Türkçe meali nedir? Cevap: “Yaratan Rabbinin adıyla oku’’. Bu ayet aynı zamanda Kur’an-ı Kerim’in 96. sûresi olan Alâk Sûresi’nin de ilk ayetidir. “Allah(c.c.)’a ve Rasulüne itaat edin; umulur ki merhamet olunursunuz.” (Âl-i İmran 132) Soru 23: Kur’an-ı Kerim’de bin aydan daha hayırlı olarak nitelenen gece hangisidir? Cevap: Kadir gecesi Soru 24: Bize doğru yolu gösteren sevgili Peygamberimiz kaç yılında doğmuş ve kaç yılında hayata veda etmiştir? Cevap: Hz. Peygamberimiz 571 yılında doğmuş, 632 yılında vefat etmiştir. 19 Soru 25: Peygamberler, insanlar içinde bilhassa akıl, zekâ ve ferâset olmak üzere her bakımdan en üst derecededirler.Onlar, kuvvetli bir hâfıza, yüksek bir idrâk, güçlü bir mantık ve iknâ kâbiliyetine sahiptirler. Peygamberlerin bu özelliklerini ifade eden sıfatları hangisidir? Cevap: Fetanet ANNENİN MEKTUBU Benim yaşlandığımı düşündüğün gün sabırlı ol lütfen ve beni anlamaya çalış. Yemek yerken üstümü kirletirsem, üzerimi değiştirecek gücüm yoksa lütfen sabırlı ol. Benim sana bir şeyler öğretmek için seninle ilgilendiğim zamanları hatırla. Seninle konuşurken, sürekli aynı şeyleri 1000 kere tekrarlıyorsam, sözümü kesme, beni dinle. Sen küçükken, uyuyana kadar sana aynı hikâyeyi 1000 defa tekrar tekrar okumak zorunda kalıyordum. Banyo yapmak istemediğimde; beni utandırma ya da azarlama. Seni banyoya götürmek için icat ettiğim küçük yöntemlerimi ve oyunlarımı hatırla. Yeni teknolojiler karşındaki cahilliğimi görürsen, bana zaman tanı ve beni 20 yüzünde alaycı bir gülümsemeyle izleme. Bazı zamanlarda unutkan olursam yahut konuşmalarımızda ipin ucunu kaçırırsam lütfen hatırlamam için gerekli zamanı bana tanı. Eğer hatırlayamazsam, sinirlenme; çünkü asıl önemli olan benim konuşmam değil, senin yanında olabilmem ve senin beni dinliyor olmandır. Ben sana bir sürü şeyi nasıl yapacağını gösterdim: İyi yemek yemeyi, iyi giyinmeyi, yaşamı göğüslemeyi… Eğer bir şey yemek istemezsem, baskı yapma bana. Ne zaman yemem ya da yememem gerektiğini ben gayet iyi bilirim. Ve yaşlı bacaklarım yürümeme izin vermediğinde… bana elini ver. Tıpkı, benim sana ilk adımlarını atarken verdiğim gibi. Bir gün şunu anlayacaksın: Hatalarıma rağmen hep senin için iyi olanı gerçekleştirmeye çabaladım ve senin yolunu hazırlamaya çalıştım. Senin yanında olduğumda üzgün, kızgın ya da güçsüz hissetme kendini. Benim yanımda olmalısın, beni anlamalısın ve bana yardım etmelisin. Yürümeme yardımcı ol ve yolumu sabır ile sevgi ile bitirmeme... Benim için yaptıklarını, bir gülümseme ve senin için her zaman taşıdığım çok derin bir sevgi ile geri ödeyebilirim ancak. Seni çok seviyorum oğlum/kızım. Ve hep seveceğim… Annen 21 Soru 26: Peygamberler, gizli ve âşikâr her türlü isyandan ve günah işlemekten uzaktırlar. Bu vasıfları sebebiyle onlar, peygamberliklerinden önce de sonra da şirk bataklığına düşmekten korunmuşlardır. Yine Allah(c.c.)’tan aldıkları vahyi insanlara teblîğ ederken unutmaları veya hata etmeleri mümkün değildir. Peygamberlerin günah işlemeyen anlamına gelen sıfatları hangisidir? Cevap: İsmet Soru 27: “Ben Ruhbanlıkla emrolunmadım. Evlenirim, uyurum, uyanık da kalırım. Oruç tuttuğum gibi, (Ramazan ayı dışında) tutmadığım da olur.” Yukarıdaki hadis-i şerifte Peygamberimizin hangi özelliği ön plana çıkmaktadır? Cevap: İnsan olma özelliği 22 “Müminler ancak o kimselerdir ki, Allah(c.c.) anıldığı zaman yürekleri ürperir. O’nun ayetleri okunduğunda imanlarını artırır ve yalnızca Rab’lerine tevekkül ederler.” (Enfal 2) Soru 28: Kâbe’yi oğluyla birlikte inşa eden peygamber kimdir? Cevap: Hz. İbrahim 23 Soru 29: Peygamberimiz bir gün mescide girdiğinde iki grup insan görür. Bir kısmı nafile namaz kılmaktadır, bir kısmı da ilim öğrenmektedir. Peygamberimiz şöyle der: “Her iki grup da iyi şeyler yapmaktadır; şu var ki bir şey isteyerek dua edenlere o şeyi verip vermemek Allah(c.c.)’a aittir; halbuki ilim öğrenen kişiler cehaleti kovmaktadırlar. Bana gelince ben öğretmen olarak gönderildim.” buyurmuştur. Bu durumun Müslümanlara vermek istediği mesaj nedir? Cevap: Peygamberimiz ilme değer vermektedir. Soru 30: Bir gün Peygamberimiz ashâbıyla birlikte otururlarken bir cenaze geçer ve Peygamberimiz hemen ayağa kalkar. Çevresindekiler, geçen cenazenin bir Yahudi cenazesi olduğunu söylerler. Peygamberimiz “Olsun, o da bir insan değil mi?” diyerek cevap verir. Bu olay Peygamberimizin en çok hangi yönünü gösterir? Cevap: İnsanları ayırt etmeksizin onlara değer verdiğini gösterir. 24 Soru 31: Peygamberimiz (s.a.v.) kendisini davasından vazgeçirmeye çalışan Mekkelilere “Güneşi sağ elime ayı da sol elime verseniz dahi yine bu davamdan vazgeçmem. Ya bu davayı hakim kılacağım ya da bu dava uğruna öleceğim.” Şeklinde cevap vermiştir. Burada Peygamberimiz’in ön plana çıkan iki özelliği hangisidir? Cevap: Sabır ve cesareti Bir gece bahar bulutu ağlaya ağlaya diyordu ki “bu hayat durmayıp ağlamaktan başka bir şey değildir.” Hızlı koşan bir şimşek parıldadı ve dedi, yanlış düşünüyorsun, “hayat bir anlık gülümsemedir.” Muhammed İkbal 25 Soru 32: Tufan olayı ve gemisiyle bilinen peygamber kimdir? Cevap: Hz. Nuh Soru 33: Ey insanlar! Muhakkak ki biz, sizi bir erkek ve kadından yarattık. Ve sizi milletler ve kabileler kıldık ki, birbirinizi (soyunuzu, babalarınızı) tanıyasınız. Muhakkak ki Allah(c.c.)’ın indinde en çok kerim olanınız (ikram olunanınız, en şerefli olanınız), (ırk ya da soy olarak değil) en çok takva sahibi olanınızdır. Muhakkak ki Allah(c.c.), en iyi bilen ve haberdar olandır. (Hucurat Suresi 13. Ayet) Bu ayette Allah(c.c.) insanlara nasıl bir mesaj vermiştir? Cevap: Allah(c.c.) katında insanların, soy, ırk ve millet ayırt etmeksizin eşit olduğunu, üstünlüğün takva ile olduğunu anlıyoruz. Takva: korunma, sakınma demektir.İnsanların Yüce yaratıcıya karşı sorumluluk duyarak, her türlü günahlardan kendini korumanın niyet ve gayreti içinde olmasıdır. 26 UZUN HİKAYE Kutuplardan gelen Küçük bir penguen Yanında yaşlı bir çöl devesi Arkadaş olmuşlar Ama Başaramamışlar Çöl devesi sıcak demiş, Penguen soğuk istemiş Atlamışlar uçağa Ver elini Japonya Gitmişler, danışmışlar Çok bilge bir pandaya Panda düşünmüş, taşınmış Bekleyin demiş ve gitmiş Çok iyiymiş niyeti Almış eline gelmiş İki uçak bileti Sen çöle, sen kutuplara demiş Haydi oyalanmayın Kendinize uygun Dost arayın. Gülümseyen Şiirler Yalçın GÜL 27 Soru 34: “Herkesin can, mal ve namusu tecavüzden korunmuştur. Kimsenin kimseye zarar vermeye hakkı yoktur. Kadınlar erkeklerin hayat arkadaşıdır. Onlara iyi muamele edilecektir. Onların da tıpkı erkekler gibi mal ve mülkte tasarruf hakları vardır. İnsanlar, ırk ve renk farkı gözetilmeksizin birbirlerine eşittirler. Servetin bir elde birikmemesi için bütün varislere hisselerine isabet eden meşru hakları verilecektir. Bütün Müslümanlar kardeştir.” Peygamberimiz (s.a.v.) bu sözleri dönemin insan hakları beyannamesi olarak kabul edilen hangi konuşmasında dile getirmiştir? Cevap: Veda Hutbesi Soru 35: Ezan okunurken ne yapılması gerekir? Cevap: Ezan sözlerini içinden tekrar etmek veya bir iş yapıyorsa işini bırakıp dinlemek sünnettir. Soru 36: Bir namazı vaktinde kılmaya ne ad verilir? Cevap: Eda 28 Soru 37: “Diğer bir kişi katılmaksızın, iki kişi aralarında fısıldaşmasın!” İbn Ömer (r.a.) (Buhari) sözüyle peygamberimiz neyi kastetmiştir? Cevap: Bir toplumda otururken iki kişi aralarında fısıldayarak (gizlice) konuşmasın. Zira diğerleri kendisi hakkında konuşulduğunu düşünerek zanna kapılabilir ve üzülebilir. Ey iman edenler, zandan çok kaçının; çünkü zannın bir kısmı günahtır. Tecessüs etmeyin (birbirinizin gizli yönlerini araştırmayın.) Kiminiz kiminizin gıybetini yapmasın (arkasından çekiştirmesin). Sizden biriniz, ölü kardeşinin etini yemeyi sever mi? İşte, bundan tiksindiniz. Allah(c.c.)’tan korkup sakının. Şüphesiz Allah(c.c.), tevbeleri kabul edendir, çok esirgeyendir. (Hucurat Suresi 49. Ayet) Soru 38: Fatiha Sûresi namazın direği, kulluğun kabulüdür. Peygamberimiz “Fatihasız namaz olmaz” buyurmuştur. Fatiha Sûresi’nde geçen “iyyake na’budu ve iyyake nestain” ayetinin Türkçe meali nedir? Cevap: (Rabbimiz!) Ancak sana kulluk ederiz ve ancak senden medet umarız. 29 Soru 39: Namazlarda rukûdan doğrulurken söylediğimiz “Semiallahu limen hamide” sözünün Türkçe meali nedir? Cevap: Allah(c.c.) kendisine hamd edenin hamdını işitir. (Hamd; övme, övülme anlamındadır.) Soru 40: Namazlarda rukûdan doğrulduktan sonra söylediğimiz “Rabbena lekel hamd” sözünün Türkçe meali nedir? Cevap: Rabbimiz, hamd sanadır. Soru 41: Namazlarda rukûda iken 3 defa söylediğimiz “Sübhâne rabbiyel azîm” sözünün Türkçe meali ve bu sözü rukûda söylemenin hükmü nedir? Cevap: Yüce olan Rabbim her türlü kusurdan uzaktır, demektir. Bu sözü rukûda 1 defa söylemek vacip, 3 defa söylemek sünnettir. 30 Soru 42: Namazlarda secdede iken 3 defa söylediğimiz “Sübhâne rabbiyela’lâ” sözünün Türkçe meali ve bu sözü secdede söylemenin hükmü nedir? Cevap: En yüce olan Rabbim her türlü kusurdan uzaktır, demektir. Bu sözü secdede 1 defa söylemek vacip, 3 defa söylemek sünnettir. Soru 43: “Sadekallahülazîm” sözünün Türkçe karşılığı nedir? Cevap: Yüce olan Allah(c.c.) doğru söyler. Soru 44: İlahi kitaplar, Allah(c.c.) tarafından gönderilen, ilahi bilgiler içeren, yol gösterici kaynaklardır. Bu kitaplar sayesinde insan dünya hayatında iyiyi, doğruyu ve güzeli bulur; kötü, yanlış ve çirkin olan şeylerden de uzaklaşır. Allah(c.c.) tarih boyunca resul ve nebiler aracılığıyla mesajlarını insanlara iletmiştir. Rasullere gönderilen ilahi kitapların ismi nedir? Cevap: Hz. Musa – Tevrat, Hz. Davud – Zebur, Hz. İsa – İncil, Hz. Muhammed – Kur’an-ı Kerim 31 Soru 45: Kişinin sırf Allah(c.c.) rızası için, muhtaç kimselere zekât dışında malının bir kısmını vermesi ve başkalarına iyilik etmesidir. Bu kavram, Allah(c.c.)’ın rızasını kazanmak amacıyla yapılan her türlü maddi harcamayı ve manevi fedakârlığı ifade eder. Zekâttan daha geniş kapsamlıdır. Peygamberimiz müminleri güler yüzlü olmaya teşvik etmiş ve gülümsemenin de bir ibadet olduğunu bildirmiştir. Bu kavram hangisidir? Cevap: Sadaka Soru 46: Yapılan her ibadeti sırf Allah(c.c.) rızası için, gösterişten uzak olarak yapmaya ne ad verilir? Cevap: İhlâs Soru 47: Kur’an-ı Kerim yaklaşık 23 yılda parça parça Hz. Muhammed’e vahiy yoluyla indirilmiştir. Kur’an-ı Kerim kendi içinde besmelelerle bölümlere ayrılmıştır. Her bir bölümün başında besmele vardır. Bu bölümlere sure denir. Kur’an-ı Kerim’de sadece bir surenin başında besmele yazılı değildir. Bu surenin ismi nedir? Cevap: Tevbe suresi 32 Soru 48: “Onlardan biri veya ikisi senin yanında yaşlanırsa, kendilerine ‘öf!’ bile deme.” (İsra Suresi 23. Ayet) Bu ayette sözü edilen kişiler kimlerdir? Cevap: Anne ve babamız Soru 49: Yatsı namazından sonra daha uyumadan veya bir miktar uyuduktan sonra kalkıp kılınan, iki rekâtta bir selam verilerek iki, dört, altı veya sekiz rekât kılınabilen, Peygamberimiz (s.a.v.)’in sürekli kıldığı ve sevabı çok olan namazın adı nedir? Cevap: Teheccüt (Gece) namazı. Resulullah (s.a.v.) şöyle buyurdu; “Size gece namazını tavsiye ediyorum. Şüphesiz o sizden önceki salih kulların âdetidir. Sizin için de Rabbinize yakınlık, günahlarınıza kefaret, hatalara selamet ve bünyeyi hastalıklardan koruma vesilesidir.” (Tirmizî) “Ümmetimin en şereflileri Kur’an-ı okuyanlar ve gece kalkıp ibadet yapanlardır.” (İbn-i Abbâs) 33 Soru 50: Ramazan ayında, yatsı namazından sonra 20 rekât kılınan namazdır. Cemaat ile veya tek başına kılınabilir. İki ya da dört rekâtta bir selam verilerek kılınan bu namazın adı ve bu namazı kılmanın hükmü nedir? Cevap: Teravih namazıdır. Hükmü sünnettir. Soru 51: Nemrud’la mücadele eden peygamberin ismi nedir? Cevap: Hz. İbrahim Soru 52: İslam’dan önceki döneme özel bir isim verilmiştir. Bu isim aşağıdakilerden hangisidir? Cevap: Cahiliye dönemi Soru 53: Secde ne demektir? Cevap: Secde elleri, ayakları, dizleri, alnı ve burnu yere koymaktır. 34 “Andolsun ki sizi biraz korkuyla, biraz açlıkla ve biraz mal, can ve ürünlerden yana eksiltmekle deneriz; öyleyse sabredenleri müjdele.” (Bakara 155) 35 Soru 54: Sehiv (yanılma) secdesi hangi hallerde yapılır? nedir? Hükmü Cevap: Bir namazın kusurlu kılınması halinde bu kusuru düzeltmek amacıyla namazın sonunda yapılan secdedir. Kusur genellikle namazda unutarak farzın geciktirilmesi, bir vacibin terki, geciktirilmesi veya vaktinden önce yapılması hallerinde olur. Sehiv secdesi yapmak vaciptir. Soru 55: Sehiv secdesi nasıl yapılır? Cevap: Namazda son oturuşta Tahiyyât duası okunduktan sonra iki tarafa selam verilir ve hemen ardından Allahu ekber diyerek 2 defa secdeye varılır. İkinci secdeden sonra oturup yeniden Tahiyyât, Allahumme Salli ve Bârik duaları okunarak tekrar selam verilir. Böylece sehiv secdesi yerine getirilmiş olur. 36 Soru 56: Kur’an-ı Kerim’de bir kısım ayetler vardır ki; bunlardan birini okuyan veya işiten her müslümanın secde etmesi gerekir. Kur’an-ı Kerim’de on dört yerde secde ayetleri vardır. Bunlardan birini okuyan veya dinleyen kişiye secde etmek vacip olur. Bir mecliste secde ayeti birden fazla okunursa bir secde yapmak yeterlidir. Bu secdeye ne ad verilir? Cevap: Tilâvet secdesi denir. Tilâvet secdesi yapmak için niyet edilir. Abdestli olarak, kıbleye karşı ayakta durup ellerini kulaklara kaldırmadan Allahu ekber denir ve secdeye gidilir. Secdede üç defa Sübhâne rabbiyela’lâ denilir. Sonra, Allahu ekber denilir ve ayağa kalkılır. Böylece secde-i tilâvet tamamlanmış olur. Bir kitabın kaç dakikada okunduğunu bırak. Kaç senede yazıldığını düşün! A. Nihat Asya Soru 57: Allah(c.c.) katında duasının makbul olduğu üç kişi kimdir? Cevap: Mazlumlar, misafir olanlar, anne ve babalar. 37 Soru 58: “Yiyiniz içiniz; fakat israf etmeyiniz! Çünkü Allâh isrâf edenleri sevmez.” (A'râf Suresi 7/31) Allah(c.c.) bu ayet ile insanlara nasıl bir mesaj vermiştir? Cevap: Yeme içmede ölçülü olmalı, dünyaya ve nimetlerine karşı ihtiyaç nispetinde rağbet etmelidir. İhlâs, dünya faydalarını düşünmeyip ibadetlerini yalnız Allah(c.c.)ü Teâlâ’nın rızası için yapmaktır. PAYLAŞMAYI ÖĞRENMEK İki karınca Paylaşıyordu Bir küçük su damlasını İnsanlarsa paylaşamadı Şu koskoca dünyayı Bilselerdi, Örnek alsalardı keşke Küçücük bir karıncayı Belki de öğrenirlerdi Dostluğu ve paylaşmayı. Gülümseyen Şiirler, Yalçın GÜL 38 Soru 59: İslâmiyet, uzun yıllar korunmaya muhtaç insanların ve yoksulların onurlarının kırılmadan ihtiyacı kadar parayı aldıkları bir sistem getirmiştir. Genellikle camiye gidenlerin ceplerinde bulunan bozuk paraları bıraktığı, insan onurunun göz önüne alındığında çok ince bir düşünceden çıkan bu uygulama, insanlarımızın incitmeden yardımlaşmasını gündeme getirmiştir. Fakirler ise akşam karanlığında giderek buraya bırakılan paralardan ihtiyacı kadarını almıştır. İstanbul anılarını yazan bir seyyah bir hafta boyunca bu yapılanı izlemiş ve sadaka taşındaki paraya el sürülmediğini görüp aktarmıştır. Osmanlı İmparatorluğu’nun hâkim olduğu coğrafyada kullanılmış, günümüzde ise koruma altına alınması gereken sosyal hizmet alanında, sosyal yardımlaşma ve dayanışmanın güzel örneklerinden birisi olan, kültürel varlıklar arasına girmiş bu uygulamanın adı nedir? Cevap: Sadaka Taşları “Sadakaları açıkça verirseniz o, ne iyi olur; yok eğer onları gizler de fakirlere öyle verirseniz bu sizin için daha hayırlıdır ve günahlarınızın birçoğunun bağışlanmasına sebep olur. Bilin ki, Allah(c.c.), her ne yaparsanız hepsinden haberdardır.”(Bakara Sûresi, 271.) “İhsan, Allah(c.c.)’ı sanki gözlerinle görüyormuşsun gibi Allah(c.c.)’a ibadet etmendir. Sen O’nu görmesen de O seni görüyor.” Hz. Muhammed (s.a.v.) 39 “İslâm, Allah(c.c.)’tan başka ilâh olmadığına, Muhammed’in O’nun kulu ve elçisi olduğuna şehâdet etmen, namaz kılman, zekât vermen, Ramazan orucu tutman, gücün yettiği takdirde Beytullah’a haccetmendir.” Hz. Muhammed (s.a.v.) Soru 60: Halk arasında fitre denilen sadaka-i fıtır, Ramazan ayının sonuna yetişen ve aslî ihtiyaçlarından başka nisap miktarı mala sahip bulunan her Müslüman’ın yapması gereken mâli bir ibadettir. Dinî ölçülere göre zengin olanlar hem kendilerinin hem de çocuklarının fitrelerini vermelidirler. Sadaka-i fıtrın dinimizdeki hükmü nedir? Kimler sadaka-i fıtır vermekle yükümlüdür? Cevap: Sadaka-i fıtır, borcundan ve aslî ihtiyaçlarından fazla olarak nisap miktarı mala sahip olan her Müslümana vaciptir. Sadaka-i fıtra, “can sadakası” veya “beden sadakası” da denilmektedir. Diğer taraftan fitre, yoksulların ihtiyaçlarının giderilmesinde, bayram gününün neşesinden onların da istifade etmelerinde önemli bir rol oynar. Soru 61: “Haksızlığa karşı susan dilsiz şeytandır.” Sözü sevgili peygamberimizin hangi davranışını tanıtır? Cevap: Peygamberimizin haksızlığa asla tahammülünün olmadığını. 40 Soru 62: “Ey iman edenler! İnfakı gerek kazandıklarınızın, gerek sizin için yerden çıkardıklarımızın temizlerinden yapın. Size verilse, gözünüzü yummadan alamayacağınız kötü malı, hayır diye vermeye kalkışmayın. Biliniz ki, Allah(c.c.) sadakalarınıza muhtaç değildir ve hamde layık olandır.” (Bakara Suresi 267. Ayet) “Mallarınızı zekat ile koruyunuz. Hastalıklarınızı sadaka ile iyileştiriniz, bela dalgalarını dua ve niyaz ile karşılayınız.”(Nasuhi) İslâm dinine göre yardımlaşmanın hayata kattığı olumlu etkiler nelerdir? Cevap: 1.Yardımlarla yoksullar korunmuş olur. 2.Yardım yapanla yapılan arasında sevgi ve ülfet doğar. 3.Hz. Muhammed (s.a.v.), Müslümanlara; yardım edilen değil, yardım eden kişi olmalarını bildirmiştir. 4.Zekât, sadaka ve diğer maddi yardımlar, Müslümanların güçlü olmalarında, birlik ve beraberlik içinde bulunmalarında en büyük etkendir. 5.Yardımlaşmanın yaygın olduğu toplumlarda dostluk duyguları güçlü olur. 41 Soru 63: Sadaka-i cariye nedir? Cevap: Sadaka-i cariye; cami, çeşme, yol yapmak, ağaç dikmek, faydalı ilmî eser bırakmak gibi insanlara faydası dokunan her çeşit iyi ve güzel iştir. Herkes cari sadaka olarak cami yaptıramaz, ilmî eser yazamaz. Dinimizde bunun da kolayı vardır. Faydalı bir eserin dağılmasına sebep olmak da, o kitabı yazmak gibi sevap getirir. Bir hadis-i şerifte şöyle buyrulmaktadır: “Mümine, öğrenip yaydığı ilmin sevabı, ölümünden sonra da devam eder.” (İbn Mâce) Soru 64: Oruç kimlere farzdır? Cevap: Akıllı, sağlıklı ve ergenlik çağına girmiş her Müslüman’a Ramazan orucu farzdır. Soru 65: Oruca niyet nasıl edilir? Cevap: “Niyet ettim Allah(c.c.) rızası için bugün ki Ramazan orucunu tutmaya” denilerek niyet getirilir. 42 Soru 66: Varlıklar hakkında düşünerek Allah(c.c.)’ın varlığına ve birliğine ulaşan peygamber kimdir? Cevap: Hz. İbrahim Soru 67: İmamın cemaate namaz kıldırırken durduğu yerin adı nedir? Cevap: Mihrap “İki göz cehennem ateşini görmez. Birisi Allah(c.c.) korkusu ile ağlayan göz. İkincisi, savaşta Allah(c.c.) için nöbet tutan göz.” Hz. Muhammed (s.a.v.) Soru 68: Camide hutbe okunan yere ne ad verilir? Cevap: Minber Soru 69: İlk dünya haritasını kim çizmiştir? Cevap: Piri Reis 43 Soru 69: “Onlar ayakta dururken, otururken, yanları üzerine yatarken Allah(c.c.)’ı anarlar; göklerin ve yerin yaratılışı hakkında derin derin düşünürler. ‘Rabbimiz! Sen bütün bunları boşuna yaratmadın. Seni tesbih ederiz, bizi cehennem azabından koru!’ derler.” (Ali İmrân, 191.) Bir Müslüman’ın Allah(c.c.)’ı her yerde ve her zaman kendisini gözeten yaratıcısı olduğunu asla aklından çıkarmaması ve davranışlarını bu bilinçle yönlendirmesi için ayette emredilen “Allah(c.c.)’ı anma” ibadetine ne ad verilir? Cevap: Zikir Soru 70: “Peygamberler Allah(c.c.)’tan aldıkları emirleri hiçbir değişiklik olmadan insanlara bildirmişlerdir, emirlerde ne bir eksiltme ne de bir arttırma yapmışlardır.” Peygamberlerin Allah(c.c.)’tan aldıkları emir ve yasakları hiç değiştirmeden ümmetlerine ulaştırmalarına ne ad verilir? Cevap: Tebliğ Soru 71: Kur’an-ı Kerim’i, insan gücünün imkân verdiği ölçüde anlamayı amaç edinen ve geniş şekilde açıklayan gerektiğinde yorumlayan eserlere ne ad verilir? Cevap: Tefsir 44 Bilgiyi elde ettikten sonra halka söylemeyen, belletmeyen kişi, zengin olup da yoksul doyurmayan kimseye benzer. Hz. Muhammed (s.a.v.) Soru 72: Özellikle Kur’an tercümeleri için kullanılan, bir sözün başka bir dile yaklaşık olarak çevrilmesine ne ad verilir? Cevap: Meâl Soru 73: Kur’an-ı Kerim’i usûlüne göre okumayı belirleyen kuralların tümüne ne ad verilir? Cevap: Tecvid Soru 74: Kur’an-ı Kerim’in her yirmi sayfadan oluşan bölümüne ne denir? Cevap: Cüz Soru 75: Kur’an-ı Kerim'de bölümlere ne denir? birbirinden Cevap: Sure 45 besmelelerle ayrılmış Soru 76: Kur’an-ı Kerim’in baştan sona kadar okunmasına ne denir? Cevap: Hatim Soru 77: “O gün kişi kardeşinden, annesinden, babasından, eşinden ve oğullarından kaçar. Onlardan her birinin o gün başından aşan işi vardır.” (Abese Sûresi, 34-37.) Bu ayet-i kerimede ‘o gün’ derken kastedilmek istenen nedir? Cevap: Kıyamet günü Soru 78: İnsanların dünyada iken sarf ettikleri her bir sözün ve yaptıkları her bir amelin yazıldığı ve kaydedildiği; mahiyetinin insanlar tarafından bilinemediği ilahi kayda ne denir? Cevap: Amel Defteri “Ey insan! Kuşkusuz sen Rabbine doğru çaba üstüne çaba sarf etmektesin, nihayet O’na varacaksın. O vakit kitabı sağ eline verilen kolay bir hesapla hesaba çekilecek ve sevinçli olarak ailesine dönecektir. Ama kitabı arkasından verilen “Yetiş ey ölüm!” diye bağıracak ve alevli ateşe girecektir. Çünkü o ailesi içinde sevinçli idi. Hiç Rabbine dönmeyeceğini sanmıştı. Hayır, Rabbi onu görmekte idi. (İnşikâk Sûresi, 6-15.) 46 Soru 79: Kur’an-ı Kerim’de “İsrailoğulları” olarak bahsedilen topluluk kimlerdir? Cevap: Yahudiler Soru 80: İslâm’ın kesin nasla sabit olan hükümlerine şüphe götürmez bir şekilde inanmaya ve Allah(c.c.)’ın hükmüne ve iradesine teslimiyete ne ad verilir? Cevap: İtikât Soru 81: Allah(c.c.)’ın zatında, sıfatlarında ve fiillerinde eşsiz olduğunu bilip bütün ibadetleri yalnızca O’na yapmaya ne denir? Cevap: Tevhid Soru 82: İslâm dinine göre Allah(c.c.)’ın Müslümanlara yapılmasını açık bir şekilde emrettiği, yapmayanın günah işlediği, inkâr edenlerin ise İslâm dininden çıkmış olduğu kurallara ne denir? Cevap: Farz 47 Soru 83: Yerine getirilmesi her Müslüman’a ayrı ayrı borç olmayan, Müslümanlardan bazısının yapmasıyla diğerlerinden borçluluk halinin kalktığı ( cenaze namazının kılınması gibi ) sevabının sadece yapana ait olduğu tamamen terkinden dolayı da günahının bütün Müslümanlarda olduğu farzlara ne ad verilir? Cevap: Farz-ı Kifaye Soru 84: Yüce dinimizde “Verilen sözde durma”, “Yapılan anlaşmaya sonuna kadar sadık kalma” Gibi emirler nasıl ifade edilmiştir? Cevap: Ahde vefa Peygamber sallallahu aleyhi vesellem, aksırdığı zaman, yüzünü elleriyle veya elbisesiyle kapatır, sesini de kısmaya çalışırdı. (Ebu Hureyre R.A. Ebu Davud) 48 Soru 85: Mükellefin yapmaması istenen ve kesin bir delille işlenmesi yasak olan şerî hükümlere ne ad verilir? Bunların terk edilmesi sevap, işlenmesi ve inkârı günahtır. Cevap: Haram (Zina yapmak, domuz eti yemek, yalan konuşmak vb.) Soru 86: Peygamberimiz (s.a.v.)’in ibadet niyetiyle yaptığı yapılmasını tavsiye ettiği davranışlara ne denir? ve Cevap: Sünnet Soru 87: Yapılmasında sevap olan, terk edilmesinde günah olmayan, mükellefin görevlerinden olup Peygamberimiz (s.a.v.)’in bazen yaptığı bazense terk ettiği ibadetlerin dinimizdeki hükmü nedir? Cevap: Müstehap (Kuşluk namazı gibi) Soru 88: Yapılıp yapılmaması kişiye bırakılan, yapılması günah ya da sevap olmayan fiillerin dinimizdeki hükmü nedir? Cevap: Mübah (Helal olan bir meyveyi yemek veya yememek gibi) 49 Soru 89: “ Kur’an Hz. …………………….’e indirildi. Peygamberimizin vefatından sonra Hz ……………………… tarafından kitap haline getirildi. Hz. ………………………….. tarafından da coğaltıldı.” Yukarıdaki boşlukları sırasıyla aşağıdaki seçeneklerden hangisiyle tamamlayabiliriz? Cevap: Hz. Muhammed, Hz. Ebubekir, Hz. Osman Soru 90: Kur’an-ı Kerim’in en uzun ve en kısa surelerinin isimleri nedir? Cevap: Bakara ve Kevser sureleridir. Soru 91: “Sahip olunan imkânlar karşısında gurura kapılmamak” şeklinde açıklanan kavram nedir? Cevap: Tevazu 50 “Ey iman edenler Allah(c.c.)’tan sakının ve sözü doğru söyleyin” (Ahzâb Sûresi, 70.) Soru 92: İslâm dininde olmadığı halde, sonradan insanların dindenmiş gibi hayatlarına geçirdikleri yanlış âdetlere ne denir? Cevap: Bidat. Soru 93: İnsanın yaratılış gayesi nedir? Cevap: Allah(c.c.)’a kulluk etmektir. Allahu Teâlâ “Ben insanları ve cinleri ancak bana kulluk etsinler diye yarattım.” buyurmuştur. (Zâriyât Sûresi,56.) 51 Soru 94: Peygamberimizin vefatından sonra: “Kim Muhammed’e (s.a.v.) tapıyorsa, bilsin ki Muhammed ölmüştür. Kim Allah(c.c.)’a ibadet ediyorsa, bilsin ki Allah(c.c.) bakidir.” Diyen sahabe kimdir? Cevap: Hz. Ebubekir Soru 95: Hz. Hacer validemiz Mekke topraklarında oğlu İsmail’e su aramak için Safa ve Merve tepelerinde koşup durur. Sonra Hz. İsmail ayaklarını yere vurup eşinince Allah(c.c.)’ın izni ile ayaklarının altından su çıkar. Bugün dahi Müslümanlar’ın faydalanıp içtiği, tüm hacıları doyuran, şifalı, bereketli, yer itibariyle Kâbe’nin altından çıkan suyun adı nedir? Cevap: Zemzem. 52 Soru 96: Ramazan ayında iki minare arasına “Hoş Geldin Ramazan”, “On Bir Ayın Sultanı” gibi yazıların yazılması geleneklerimiz arasındadır. Minarelerin arasına asılan bu ışıklı yazılara ne ad verilmektedir? Cevap: Mahyâ Soru 97: Zenginlik ve güç sahibi olmakla birlikte Allah(c.c.)’a kulluğunu ve şükrünü unutmayan, hayvanların dilini bilmekle ünlü hükümdar peygamber kimdir? Cevap: Hz. Süleyman 53 Soru 98: Firavun’a karşı mücadele eden, İsrail halkını Mısır’dan çıkaran asasıyla ünlü peygamber kimdir? Cevap: Hz. Musa 54 Soru 99: Mübarek üç ayların isimleri nedir? Cevap: Receb, Şaban ve Ramazan Allah resulu sallallahu aleyhi vesellem buyurdu: “Düşünerek hareket etmek, Allah’tandır. Acele etmek ise, şeytandandır.” (Tirmizi) Soru 100: İmanın esasları nelerdir? Cevap: 6 tanedir: 1.Allah(c.c.)’ın varlığına ve birliğine inanmak, 2. Allah(c.c.)’ın meleklerine inanmak, 3. Allah(c.c.)’ın kitaplarına inanmak, 4. Allah(c.c.)’ın Peygamberlerine inanmak, 5. Ahiret gününe inanmak, 6. Kaza ve kadere, hayır ve şerrin Allah(c.c.)’tan geldiğine inanmak. Soru 101: İslâm’ın esasları nelerdir? Cevap: 5 tanedir. 1.Kelime-i Şahadet getirmek, 2.Namaz kılmak, 3.Oruç tutmak, 4.Zekât vermek, 5.Hacca gitmek 55 Soru 102: Hadis-i şeriflerde bir davranışın ateşin odunu yediği gibi salih amelleri yiyip bitirdiğinden söz edilir. Sözü edilen bu kötü davranış nedir? Cevap: Haset (Kıskançlık) “Sakın haset etmeyin, çünkü ateş odunu yiyip bitirdiği gibi, haset de salih amelleri yer bitirir.” (Ebu Davud) “Birbirinize buğuz etmeyin birbirinize haset etmeyin, birbirinize arka çevirmeyin; ey Allah(c.c.)’ın kulları, kardeş olun. Bir Müslüman’ın 3 günden fazla (din) kardeşiyle dargın durması helal olmaz.”(Buhari) İnsanlarla öyle iyi geçininiz ki düşmanlarınız bile ölümünüze ağlasınlar. Hz. Ali Soru 103: Sutre nedir? Cevap: Önünden geçilmesi muhtemel olan açık bir yerde namaz kılan kişinin önüne bir şey koyması ya da bir çizgi çizmesiydi. 56 Soru 104: Dinimize göre; Ramazan ayında, oruç tutmaya gücü yetmeyen yaşlılar ve tedavisi mümkün olmayan hastalar oruç tutmayabilirler. Bunun yerine bir kişiyi sabah akşam doyuracak kadar belli miktar ödeme verirler.Hasta veya yaşlıların ödediği bu bedelin adı nedir? Cevap: Fidye Soru 105: Müslümanlar yardıma ihtiyacı olan insanlara yardım ederler. Bu yardımı sadece Allah(c.c.) rızası için yaparlar ve karşılığını Allah(c.c.)’tan beklerler. İslâm tarihinde Medineli Müslümanlar’ın Mekkeli kardeşleriyle yardımlaşmalarına ne ad verilmiştir? Cevap: Ensar-Muhacir kardeşliği Soru 106: Hz. Muhammed, Mekke ve Medine’de bir davet yapmıştır. Bu davette sadece Allah(c.c.)’ın ilâh olduğunu ve ondan başka kimseden yardım alınmayacağını, sadece ona kulluk yapılması gerektiğini, ondan başkasına secde ve ibadet edilmeyeceğini anlatmıştır. Bu davet kaç yıl sürmüştür? Cevap: Mekke’de 13 yıl, Medine’de 10 yıl, toplam 23 yıl sürmüştür. 57 Soru 107: Hz. Ömer (r.a.)’in ifadesi ile Resulullah (s.a.v.)’ın hayat programının özeti nedir? Cevap: İman, hicret ve cihat’tır. Soru 108: Günlerin hayırlısı Cuma, ayların hayırlısı amellerin hayırlısı da vaktinde kılınan …………. Yukarıdaki boşluğa ne yazılmalıdır? Ramazan, Cevap: Namazdır. Soru 109: Peygamberimiz ’in çocuklarının isimleri nelerdir? Cevap: Abdullah, İbrahim, Kasım, Fatıma, Rukiye, Ümmü Gülsüm, Zeynep. Soru 110: “Hz. Peygamber ile ilgili olarak “O’nun ahlakı Kur’an ahlakıydı” Diyen Hz. Peygamber (s.a.v.)’in eşinin ismi nedir? Cevap: Hz Aişe’dir. 58 Soru 111: Emr-i bil-maruf nehy-i ani’l-münker nedir? Cevap: “İçinizden, insanları hayra çağıracak iyiliği emredip kötülükten alıkoyacak bir topluluk bulunsun.” (Al-i İmran Suresi, 104) Böyle bir topluluk, toplumun manevi asayiş muhafızları olacaktır. Nasıl ki, maddi asayiş için emniyet teşkilatı görev yapar; hastalıkların tedavisinde sağlık bakanlığı mensupları çalışır; onun gibi, ülkenin manevi asayişi ve manevi yaralarının tedavisi için de böyle bir topluluk gayret gösterecektir. 59 Soru 112: Peygamberimiz (s.a.v.), 500 tane hurma ağacı dikmiştir. Çevrenin yeşillendirilmesi ve ağaçlandırılmasını teşvik eden pek çok hadis Hz. Peygamber’in çevrecilik anlayışını büyük ölçüde yansıtmaktadır; “Bir Müslüman, bir ağaç diker veya ekin eker de ondan bir kuş, insan veya herhangi bir hayvan yerse, bu onun için sadaka sayılır.” (Buhârî, Müslim) “Kim ağaç dikiminde bulunursa, onun için ağaçtan hâsıl olan ürün miktarınca Allah(c.c.) sevap yazar.” (Ahmed b. Hanbel). “Kim bir ağaç diker ve meyve verinceye kadar muhafaza ve büyümesi için ilgisini devam ettirirse, meyvesinden elde edilen her istifade bir sadakadır ve dikenin hesabına yazılır.” (Ahmed b. Hanbel). “Kim bir ağaç diker ve de bu ağaç olgunluğa ererse, Allah(c.c.) bu ağaç sebebiyle, diken kimse için cennette bir ağaç diker.” (Ahmed b. Hanbel). Dünyada ağaç dikmenin dinimizdeki hükmü nedir? Cevap: Sünnettir. 60 61 Soru 113: Suçu ve yanlışlığı ne olursa olsun bir kimseyi suçlamak, ona hataları dolayısıyla işkence yapmak ve kötü muamelede bulunmak insan olana yakışmayacak bir durumdur. Savaş halinde dahi olunsa, ister savaşa katılıp da esir düşenlere isterse fiilen katılmayan kadınlara, çocuklara, din adamlarına dokunulamaz; suçlulara ve düşmanlara işkence yapılamaz. İslâm dini sadece insanlara değil bütün yaratılanlara işkence yapılmasını yasaklamış, Kur’an’da Mâide Sûresi 8. ayette bir topluluğa duyulan öfkenin kişiyi adaletsizliğe sevk etmemesi istenmiştir. Peygamberimiz de “Dünyada insanlara işkence edenlere Allah(c.c.) da ahirette ceza verir.” buyurmaktadır. Günümüzde bütün dünya ülkeleri işkencenin önlenmesi kötü muamelenin ortadan kaldırılması amacıyla 1948 yılında hangi anlaşmayı imzalamışlardır? Cevap: 1948 İnsan Hakları Evrensel Bildirisi “Ey iman edenler, Allah(c.c.) için hakkı ayakta tutanlar ve adaletle şahitlik yapanlar olunuz. Bir kavme olan kininiz, sizi adaletsizliğe sevk etmesin. Adaletli olun, çünkü o, takvaya daha yakındır. Allah(c.c.)'tan korkun. Şüphesiz Allah(c.c.), yaptıklarınızdan haberdardır.” (Mâide Sûresi, 8.) 62 Soru 114: Seviye Belirleme Sınavına hazırlanan Kübra sınav zamanına kadar derslerine çalışır, bilmediği konuları öğrenir ve konuları pekiştirmek için testler çözer. Sınavdan önceki akşamda “Allah(c.c.)’ım ben elimden geleni yapmaya çalıştım. İnşallah senin izninle bu sınavı kazanacağım. Sınavda başarılı olmam için bana yardım et” diye dua eder. Kübra’nın bu davranışını açıklayan kavrama ne ad verilir? Cevap: Tevekkül Soru 115: Kur’an-ı Kerim’de Allah(c.c.)her kavme, her kabileye ve bütün insan toplumlarına içlerinden elçiler seçerek ilahi mesajını ilettiğini bildirir. İnsanlık tarihi boyunca vahiyden ve peygamberden habersiz bir toplum yoktur. Fakat Kur’an’ı Kerim’de bu peygamberlerin hepsinin ismi geçmez. Kur’an’da ismi geçen 25 peygamber vardır. Allah(c.c.) bilgisi ve hikmeti gereği böyle istemiştir. Kur’an’da ismi geçen peygamberlerin isimleri şunlardır: Cevap: 1. Hz. Adem 2. Hz. İdris 3. Hz. Nuh 4. Hz. Hud 5.Hz. Salih 6. Hz. Lût 7. Hz. İbrahim 8.Hz. İsmail 9. Hz. İshak 10.Hz. Yakub 11. Hz. Yusuf 12.Hz. Şuayb 13.Hz. Musa 14. Hz. Harun 15. Hz. Davud 16. Hz. Süleyman 17. Hz. Eyyub 18. Hz. Zülkifl 19.Hz. Yunus 20. Hz. İlyas 21. Hz. Elyesa 22.Hz. Zekeriyya 23.Hz. Yahya 24.Hz. İsa 25. Hz. Muhammed 63 Soru 116: İslâmiyet birlik ruhu içerisinde ibadet etmeyi önemser. Cemaatle namaz kılarken konumları ne olursa olsun; zenginfakir, yaşlı-genç, yönetici-halk herkes omuz omuza aynı safta durur. Kâbe’de dünyanın her ülkesinden insanlar bir arada hac ve umre görevini yaparlar. Bu bilgide İslâm’ın değer verdiği hangi özellik vurgulanmaktadır? Cevap: Eşitlik 64 Soru 117: Mekkeli müşriklerden bazıları gizlice birbirlerinden habersiz Allah(c.c.) Resulü (s.a.v.)’nün Kur’an okumasını dinlemeye giderlerdi. Sabaha kadar evin yakınında Kur’an okunuşunu dinlerler, gün ağarmaya başlayınca da kimseler görmesin diye gizlice ayrılmak istediklerinde birbirleriyle karşılaşır ve birbirlerine bir daha gelmemek üzere söz verirlerdi. Ama hepsi de bir önceki gece dinledikleri şeyi özler, verdikleri sözleri unutur yine bir sonraki gece gizlice gelirlerdi. Bir kez daha söz verip gene gelirlerdi. Kur’an-ı Kerim’in bu güzelliğini gördükleri halde yine de iman etmezlerdi. İşte bu şekilde hoşnut olup da kabul etmeyen, teslim olmayan insanların bu düşüncelerine ne ad verilir? Cevap: İnadî Küfür Soru 118: Sevgili Peygamberimiz (s.a.v.) “Bir baba çocuğuna ondan daha güzel bir miras bırakamaz.” (Tırmizi) Buyurmuştur. Allah Resulü’nün babalara çocuk eğitimi ile ilgili tavsiye ettiği, bizim de çocuklarımıza bırakabileceğimiz bu en büyük miras nedir? Cevap: Güzel ahlaktır. 65 Soru 119: Kur’an’da geçen kıssaların anlatılış sebebi nedir? Cevap: İbret alınmasını sağlamaktır. “Gerçekten de onların kıssalarında üstün akıllılar için bir ibret vardır. Bu Kur'ân uydurulmuş herhangi bir söz değildir. Lâkin kendisinden önce gelen kitapların tasdiki, her şeyin ayrıntılarıyla açıklayıcısı ve iman edecek bir kavim için hidayet ve rahmettir.” (Yusuf Sûresi, 111.) Soru 120: Ve Semûd kavmine; "Ey kavmim dedi, Allah(c.c.)'a kulluk edin, sizin O'ndan başka bir ilâhınız yoktur. Size Rabbinizden açık bir delil geldi. İşte şu, Allah(c.c.)'ın devesi, size bir mucizedir; bırakın onu Allah(c.c.)'ın yeryüzünde yesin (içsin), sakın ona bir kötülük etmeyin, yoksa sizi acı bir azap yakalar." Düşünün ki (Allah(c.c.)) Âd kavminden sonra sizi hükümdarlar kıldı. Ve yeryüzünde sizi yerleştirdi: O'nun düzlüklerinde saraylar yapıyorsunuz, dağlarında evler yontuyorsunuz. Artık Allah(c.c.)'ın nimetlerini hatırlayın da yeryüzünde fesatçılar olarak karışıklık çıkarmayın.” (A’raf Sûresi, 73-74.) Semûd kavmine gönderilen peygamberin adı nedir? Cevap: Salih Peygamber 66 UÇURTMAMIN ARDINDAN İpi koptu uçurtmamın Birden kaçar oldu benden Savruldu rüzgarlarla Koştum tüm gücümle Belki yetişirim diye Sonra anladım ki Küskünmüş uçurtmam Kırılmış bana ve insanlara Gökyüzünü karartanlara Onun için kaçıyormuş meğer Üzerine petrol konmuş Kara bir martı söyledi O da küskünmüş bize Yine de konuştu benimle Kızgınmış denizi karartanlara Koştum bin bir umutla Çok sevdiğim uçurtmama Rüzgar gibi koşsam Aşsam da yorgun tepelerden Yetişemedim Sevgili uçurtmamı Bir daha göremedim Ama söz verdim kara martıya Çayırları denizleri 67 Ve de gökyüzünü Yeniden aydınlatmaya. Ay Darıldı, Yalçın GÜL Soru 121: Gerçek şu ki, Yusuf ve kardeşlerinin kıssasında hakikati arayanlar için çıkarılacak dersler vardır. Bir vakit (Yusuf ’un kardeşleri kendi aralarında şöyle) konuşuyorlardı: Sayımız bu kadar çok olduğu halde bile, Yusuf ve kardeşi (Bünyamin) babamızın gözünde daha değerli, daha sevgili. İçlerinden biri ‘Yusuf’u öldürün’ dedi. Bir diğeri hayır ‘Yusuf ’u öldürmeyin!’ diye söze karıştı, eğer mutlaka bir şey yapmanız gerekiyorsa, onu bir kuyunun dibine atın. Bu görüşte birleştiler ve böylece, onu kuyunun dibine atmaya karar verip yanlarında götürdüler. Akşam olunca babalarının karşısına ağlayarak çıkıp geldiler. Yusuf ’u kurt kapmış diyerek onun kanlı gömleğini çıkarıp gösterdiler. Babaları ‘yok’ dedi, ‘nefisleriniz sizi aldatıp böyle bir işe sürükledi. Artık bana düşen güzelce sabretmektir. Ve bu anlattığınız bahtsızlığa karşı bana dayanma gücü bahşetmesi için kendisine yönelebileceğim yegâne hami Allah(c.c.)’tır. Yusuf Sûresi 7-18. ayetlerinde bahsi geçen Yusuf ’un babası olan peygamber kimdir? Cevap: Yakup Peygamber 68 Hiçbir baba çocuğuna, güzel terbiyeden daha üstün bir hediye vermiş olamaz. Hadis-i Şerif Soru 122: Hani bir zamanlar Musa kavmine dedi ki; Ey kavmim cidden siz o buzağıyı put edinmekle kendi kendinize zulmettiniz, bari gelin Rabbinize tevbe ile dönün de nefislerinizi öldürün. Böyle yapmanız Bârî Teâlânız katında sizin için hayırlıdır, böylece tövbenizi kabul buyurdu. Gerçekten de o Tevvâb ve Rahîm'dir. “Halkına dönüp; Ey halkım demişti, doğrusu buzağıya taparak kendinize karşı suç işlediniz. O halde tövbe ederek tekrar yaratıcınıza yönelin ve nefsinizi yok edin bu sizin için yaratıcınızın katında en hayırlısı olacaktır.” (Bakara Sûresi, 54.) Firavunun zulmünden kurtardığı kavmini buzağıya tapmaya başladığında onları uyaran, tek yaratıcı ve ilâh olan Allah(c.c.)’a itaat etmeye çağıran peygamber kimdir? Cevap: Musa Peygamber Soru 123: Kaç tane mezhep imamı vardır? Adlarını söyleyiniz. Cevap: 4 tane mezhep imamı vardır. İmam-ı Ebu Hanife, İmam-ı Malik, İmam-ı Şafii, İmam-ı Ahmed bin Hanbel. 69 Soru 124: Allah(c.c.) Resulü’ne 9-10 yıl hizmet ettim. Bir kere bana “Öf!” demedi. Yaptığım bir iş hakkında hiçbir zaman “Niçin böyle yaptın?”, yapmadığım iş hakkında ise “Şöyle yapsaydın ya!” ya da “Beceremedin, ne kötü yaptın!” dediğini duymadım. Diyen ve çocukluğunu Hz. Peygamber (s.a.v.)’in yanında geçiren sahabe kimdir? Cevap: Hz. Enes 70 Küçük çocuk bakkala öfkeyle sordu: Bakkal amca bana neden hep küçük yumurta veriyorsun? Taşınması kolay olur da ondan evladım. Çocuk eksik para verip yumurtaları alıp giderken bakkal seslendi: Ama sen eksik para verdin çocuk! Çocuk gülerek: Sayması kolay olur da… Soru 125: Henüz küçücük bir çocukken, Umeyr isimli kuşu öldüğünde Hz. Peygamber’in taziye ziyareti yaptığı sahabe kimdir? Cevap: Hz. Zeyd 71 Soru 126: 571 yılında Mekke’de doğdum. Hz. Muhammed (s.a.v)İslam’ı tebliğe başladıktan sonra ilk iman eden yetişkin ben oldum. Dört büyük halifenin ve cennetle müjdelenenlerin ilkiyim. Lakabım Sıddık’tır. Hicret sırasında peygamberimizin yanında ben vardım. Servetimi İslam uğrunda harcadım. Peygamberimizin emriyle Mescidi Nebevi’de imamlık yaptım. Bilin bakalım ben kimim? Cevap: Hz. Ebu Bekir (r.a.) 72 Soru 127: Adaletin timsali: Babam Hattab b. Nufeyl’dir. Fil olayından 13 sene sonra Mekke’de doğdum. Dört büyük halifenin ikincisiyim. Cennetle müjdelenenlerdenim. İslamiyet’e karşı aşırı tepkiliydim. Hz. Muhammed’i öldürmek için yola çıkmışken kız kardeşimin evinde Kur’an dinleyerek Müslüman oldum. Faruk lakabıyla bilinirim. Adaletimle ün saldım. Bilin bakalım ben kimim? Cevap: Abdullah bin Ömer (r.a) Soru 128: Fil olayından altı sene sonra Mekke’de doğdum. Dört büyük halifenin üçüncüsüyüm. Cennetle müjdelenenlerdenim. Hz. Ebu Bekir sayesinde Müslüman oldum. Resullah’ın kızı Rukiye ile evlendim , Rukiye’nin vefatından sonra diğer kızı Ümmü Gülsümle evlendiğim için bana Çifte Nurlu (Zinnureyn)derler. Habeşistan’a yapılan ilk hicrete ben de iştirak etmiştim. Okurken şehit edildiğim Kur’an Topkapı sarayındadır. Bilin bakalım ben kimim? Cevap: Hz. Osman bin Avf (r.a.) 73 Soru 129: Babam Ebu Talip’tir. Dört büyük halifeden dördüncüsüyüm. Cennetle müjdelendim. İslamiyet’i çocuk yaşta kabul eden ilk Müslüman’ım. Peygamberin amcasının oğlu ve damadıyım. Lakabım Allah’ın Aslanı’dır. Hz. Muhammed hicret ederken onun yatağına yatarak müşrikleri oyaladım. Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin’in babasıyım. Bilin bakalım ben kimim? Cevap: Hz. Ali bin Ebu Talib Soru 130: Aslen İranlı ve Mecusi (ateşe tapan) bir ailenin çocuğudur. Ailesinin inancı kendisini tatmin etmemiş ve Hıristiyanlığı duyunca Hıristiyan olup yıllarca bir papaza hizmet etmiştir. Hıristiyanlıkta da aradığını bulamamış ve Allah(c.c.) Resûlü (s.a.v.)’nü duymuştur. İslâm’ı kabul etmek için Mekke’ye doğru gelirken onu. yol arkadaşları köle diye bir Medineli Yahudi’ye satmışlardır. Peygamberimiz (s.a.v.)in hicretinde Medine’ye geldiğini duyunca gidip Müslüman olmuş ve onu Müslümanlar kölelikten kurtarmak için aralarında 300 hurma ağacı yetiştirip Yahudi’ye vermek için anlaşmışlardır. Hendek savaşı öncesinde istişare yapılırken Hendek kazılması fikrini ortaya atan ve bu fikri kabul edilmiş olan sahabe kimdir? Cevap: Hz. Selman-ı Fârisî (r.a.) 74 Soru 131: İslâm’ın ilk dönemlerinde Peygamberimiz ve sahabeler namaza davet için nasıl bir yöntem kullanacaklarını bilemiyorlardı. Zaman zaman aralarında konuşmalar geçiyor; fakat bir sonuca ulaşamıyorlardı. Bir gün sahabelerden birisi rüyasında Ezanın sözlerini duydu ve Peygamberimiz’e bunu anlattı. Peygamberimiz’in çok hoşuna giden bu rüyadan sonra Allah Resûlü bu sözlerin ezan olarak okutulmasını uygun gördü. Rüyasında ezanı öğrenen sahabe kimdir? Cevap: Abdullah bin Zey “O,geceyi, gündüzü, güneşi ve ayı sizin hizmetinize verdi. Bütün yıldızlarda O’nun emri ile sizin hizmetinize verilmiştir. Şüphesiz bunlarda aklını kullanan bir millet için ibretler vardır.” (Nahl Suresi,12) 75 Soru 132: İbrahim Peygamber bir gün evine gelir, eşi ve yeni doğmuş bebeğini alıp uzun bir yolculuğa çıkarlar. İbrahim (a.s.) eşini ve bebeğini orada az bir yiyecek ve içecekle bırakıp memleketine geri dönmek için yöneldiğinde; eşi arkasından bağırır: “ İbrahim bizi kime bıraktın, biz yapayalnız ne yaparız burada?” İbrahim (a.s.) kalbinin dayanamamasından korktuğu ve Allah(c.c.)’a isyan etmekten endişelendiği için geriye dönüp bakamaz. Eşinin son sorusu üzerine olduğu yere çivilenir. Eşi “İbrahim burada kalmamızı sana Allah(c.c.) mı emretti? diye sorar. Peygamber geriye bakar ve der ki : “Evet, Allah(c.c.) emretti ne yapabilirim?” Peki, der eşi, dön ve git. Ben o Allah(c.c.)’a inanıyorum. O beni koruyacaktır.” Olayda bahsi geçen İbrahim Peygamber’in eşi ve oğlunun adları nelerdir? Cevap: Hz. Hacer ve oğlu Hz. İsmail 76 Soru 133: Cennetle müjdelenen ve İslamiyet’i İlk kabul edenlerdenim. Müslüman olduktan sonra annem çok üzüldü. Yemeyip içmeyeceğine dair yemin etti. Benim vazgeçmeyeceğimi görünce yemininden vazgeçti. Allah(c.c.) yolunda müşrik kanı döken ilk sahabi oldum. Uhut savaşında Peygamber’imizin yanından hiç ayrımadım. Allah(c.c.) yolunda ilk ok atan sahabi ünvanını aldım. Bilin bakalım ben kimim? Cevap: Sa’d b. Ebi Vakkas Soru 134: Torunları Hz. Peygamber’den deve istemişlerdi. Deve alacak imkânı olmayan Hz. Muhammed (s.a.v.), yere çökerek, “Haydi binin, bundan daha iyi deve mi olur.” diyerek torunlarının gönlünü yapmıştı. Hz. Peygamber’den deve isteyen iki torununun adları nedir? Cevap: Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin “Sizden birisi bir kötülük gördüğü zaman eliyle düzeltmeye çalışsın, buna gücü yetmezse dili ile düzeltsin, buna da gücü yetmezse kalbi ile buğz etsin ve kötülükten kalben uzak dursun. Bu ise imanın en zayıf mertebesidir.” Hz. Muhammed (s.a.v.) 77 Soru 135: Câbir (r.a.) anlatıyor: “Resulullah (s.a.v.) ile beraberdik. Derken bir yemeğe davet edildik. Giderken çocukların yolda oynadığını gördük. Peygamber (s.a.v.) hemen insanların önüne geçti. Sonra (çocuğu kucaklamak için) kollarını açtı. Çocuk ise yakalanmamak için oraya buraya kaçmaya başladı. O esnada Resulullah (s.a.v.) çocukla gülüşüyordu. Nihayet onu yakaladı ve bir elini çocuğun çenesinin altına diğer elini de ensesine koydu. Çocuğa sarılarak öptü ve şöyle dedi: ”O bendendir, ben de ondanım. Kim onu severse Allah(c.c.) da onu sevsin.” Bu olayda anlatılan çocuk kimdir? Cevap: Peygamberimizin torunu Hz. Hüseyin’dir Soru 136: Hasta annesine verdiği sözden ötürü Hz. Peygamber (s.a.v.)’i göremediyse de Resulullah (s.a.v.), gıyabında ona Hırka-ı Saadetlerini vasiyet etti. Daha sonra Hz. Ömer (r.a.) ve Hz. Ali (r.a.) bu vasiyeti yerine getirmiştir. Hayatını sakınarak yaşayan ve ibadetle geçiren bu mübarek zaat kimdir? Cevap: Veysel Karâni 78 “ Dünyaya gelen her çocuk İslam fıtratı üzerine doğar.” Hz. Muhammed (s.a.v.) Soru 137: İbret olmaz bize her gün okuruz ezber de! Yoksa hiç mana aranmaz mı bu ayetlerde? Lafzı muhkem yalnız, anlaşılan, Kuran’ın Çünkü kaydında değil hiçbirimiz mananın Ya açar Nazm-ı Celil’in bakarız yaprağına; Yahut üfler geçeriz bir ölünün toprağına. İnmemiştir hele Kur’an, şunu hakkıyla bilin, Ne mezarlıkta okunmak ne fal bakmak için. Diyerek Kur’an’ı anlayarak okumanın ve hayatımızı onunla şekillendirmemizin ne kadar önemli olduğunu vurgulayan ünlü şairimiz kimdir? Cevap: Mehmet Akif Ersoy 79 Soru 138: Hükümdarın karısı, en güzel elbiselerini giyinerek kendisini odasına çağırmış, ona Allah(c.c.)’ın haram kıldığı zînâ teklifinde bulunmuştu. Teklifle karşı karşıya kalan yakışıklılığı dillere destan olmuş genç, “Ben Allah(c.c.)’tan korkarım” demişti. Allah(c.c.) korkusu ile bu kötü fiili işlemeyerek, gençlere örnek olan bu genç kimdir? Cevap: Hz. Yusuf (a.s.) Soru 139: İfk; yalan, büyük yalan, namuslu birinin namusu hakkında iftira etmek demektir. İslâm tarihinde İfk Hadisesi olarak geçen, münafıkların hakkında iftira attığı ve Allah(c.c.)u Teâlâ’nın ayet indirerek masum olduğunu bildirdiği kişi kimdir? Cevap: Hz. Aişe (r.a.) “Allah(c.c.)’a çağıran, salih amelde bulunan ve ‘gerçekten ben Müslümanlardanım’ diyenden daha güzel sözlü kimdir?” (Fusillet 33) 80 Soru 140: 1912'de Balkan Savaşları'na katıldı. Savaş bitiğinde terhis edilmedi ve topçu eri olarak Çanakkale Cephesi'nde görev aldı. Çanakkale Savaşları'nda gösterdiği kahramanlıkla adını Türk tarihine yazdırdı. 18 Mart Deniz Savaşı sırasında, Rumeli Mecidiye Tabyası'nda ayakta kalabilen tek top vardı onun da mermi kaldıran vinci bozulmuştu. Büyük bir güçle 215 Okkalık mermiyi üç kez kaldırarak namlunun ucuna sürmüş ve bu kahramanlığı ile Ocean gemisi büyük bir yara almıştı. Bu kahramanımız kimdir? Cevap: Seyit Onbaşı Soru 141: 17. yüzyılda Osmanlı'da yaşamış Müslüman Türk bilgini. Kendi geliştirdiği takma kanatlarla uçmayı başaran ilk insanlardan olmuştur. Bu Türk bilgini kimdir? Cevap: Hazârfen Ahmet Çelebi 81 Soru 142: Uzun süren Ficar savaşı sırasında Mekke’de can ve mal güvenliği kalmamıştı. Kureyş’in ileri gelenleri toplanarak zayıfların can ve mal güvenliğini koruma altına almak, zulme dur demek için yemin ettiler. Peygamberimizin de katıldığı bu antlaşmaya ne ad verilir? Cevap: Hılfu’l Fudul ( Erdemliler cemiyeti 82 Soru 143: Bizanslılara İmparatorunuza söyleyin. Şimdi ki Osmanlı Padişahı Öncekilere Benzemez. Benim Gücümün Ulaştığı Yerlere, Sizin İmparatorunuzun Hayalleri Bile Ulaşamaz. Diyerek İstanbul’u 21 yaşında feth eden, bir çağ kapatıp bir çağ açan Osmanlı sultanı kimdir? Cevap: Fatih Sultan Mehmet Melekler iyi kimseler olarak canlarını aldıkları bu kimselere “Allah(c.c.)’ın selamı üzerinize olsun. Yapmış olduklarınıza karşılık cennete girin” derler. (Nahl 32) 83 Soru 144: “Namaz vaktinin geldiğini bildirmek için yapılan çağrıya _________ , ezan okuyan kişiye ise _________ denir.” Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir? Cevap: Ezan ve müezzin Soru 145: 1921 yılı Kasım ayında İnebolu'ya önemli miktarda savaş malzemesi gelmiştir. Malzemenin bir an önce Kastamonu'ya iletilmesi gerekir. Cepheye gidemeyip de köylerinde kalan yaşlılar, sakatlar ve kadınlar, menzil komutanlığının malzeme taşınması haberi üzerine kağnılarla yola çıkarlar. İnebolu'dan kağnılara yüklenen cephaneler Kastamonu'ya doğru yol alır. Bu cephane kollarında hep kadınlar vardır. Bu kişilerden biri olan, top mermileri ıslanmasın diye kazağını mermilerin üzerine örten, yavrusu ölmesin diye üzerine abanan, mermileri ve çocuğunu korumak uğruna donarak şehit olan fedakâr kadınımız kimdir? Cevap: Şerife Bacı 84 Soru 146: 1884’de Maraş’ta doğdu. Uzunoluk Mescidi’nde imamlık yaparken aynı zamanda süt satarak geçimini sağlıyordu. Fransız kuvvetleri Maraş’ı işgal etmişlerdi. Fransız askerlerinin Müslüman kadınlara sarkıntılık etmesi üzerine çıkan olaylarda, bir Fransız askerini öldürüp şehrin dışına çıkarak Maraş'ta bağımsızlık mücadelesini başlattı. Fransızlar, Maraş'tan kovulduktan sonra şehre döndü. Belediyece kaledeki topun idaresiyle görevlendirildi. Abdülmecit Efendi, TBMM tarafından halife seçilince 101 pare kutlama atışı yaparken barutun ateş alması sonucu yaralandı. 25 Kasım 1922'de ölen cesur kahramanın adı nedir? Cevap: Sütçü imam “Bir Müslüman’ın bir Müslüman kardeşine üç günden fazla küs durması helal değildir.” Hz. Muhammed (s.a.v.) 85 KÜS-BARIŞ Biz küsersek Osman’la Üç gün sürer en fazla Dördüncü gün bu gün Çok mu kırdım acaba? Gülümseyen Şiirler Yalçın GÜL 86 Soru 147: “Onlar, Allah(c.c.)'tan başka bilginlerini ve rahiplerini de kendilerine Rab edindiler, Meryem oğlu Mesih'i de. Oysa onlar bir olan Allah(c.c.)'a ibadet etmekle emrolunmuşlardı. Allah(c.c.)'tan başka hiçbir ilâh yoktur. O, müşriklerin ortak koştuğu şeylerden de münezzehtir.” Tevbe Sûresi 31.ayette söz edilen topluluklar hangileridir? Cevap: Hıristiyanlar ve Yahudiler Soru 148: Ebu Bera adında bir münafık, Müslüman olduğunu ve Kur’an’ı Kerim’i öğrenmek istediklerini söyleyip, Peygamberimiz (s.a.v.)’den bulundukları bölgede kendilerine Kur’an öğretmeleri için Kur’an okutabilecek hafızlar istedi. İslâm’ı kabul eden bu yeni insanlara Allah(c.c.) (c.c.)’ın dinini ve kitabını öğretmek için 70 tane hafız sahabe, Peygamberimiz’in izni ile Ebu Bera ile yola çıktı. Fakat bu güzide insanlar yolda pusuya düşürülerek şehit edildiler. Bu olayın haberi Allah(c.c.) Resulü (s.a.v.)’ne ulaşınca çok üzüldü, dayanamadı hatta namazlarda onlara kunut okudu. 70 sahabenin şehit edildiği yerin ismi ile anılan bu hadisenin adı nedir? Cevap: Bi’r-i Mauna Hadisesi 87 Soru 149: İlâhi kitabımız Kur’an-ı Kerim’in indirilmeye başlandığı tarih nedir? Cevap: Miladi 610, Ramazan ayı Soru 150: Allahu Teâlâ her dönemde bir kitap indirmiştir. Kur’an-ı Kerim son peygamberin kitabıdır. Bugün insanların barış içerisinde insanca yaşayacakları bir ortamı meydana getiren ve ahiret saadetinin teminatı olan bu kitabın 114 sûresi bulunmaktadır. Okundukça ve yaşandıkça insanlığı yücelten ayetler Mekkî ve Medenî olarak ikiye ayrılır. Bütün insanlığın uymakla mükellef olduğu Mekkî ve Medenî ayetlerin konusu nedir? Cevap: Mekki ayetlerin konusu “İtikât”, Medeni ayetlerin konusu ise “Hüküm”dür. 88 Soru 151: Allah(c.c.)’ın Kabe’yi yıkmaya gelen orduyu kuşlarla nasıl yok ettiğini anlatan sure hangisidir? Cevap: Fil suresi Soru 152: Hz. Ömer (r.a.), kız kardeşi ve eniştesinin Müslüman olduklarını öğrenip onları ve Resulullah (s.a.v.)’ı öldürmek niyetiyle gelirken, duyduğu Kur’an’dan etkilenerek Müslüman olmuştur. Hz. Ömer hangi sûreyi dinledikten sonra Müslüman olmaya karar vermiştir. Cevap: Tâhâ Sûresi Soru 153: Resulullah’ın Kur’an’ın üçte birine denk olduğunu söylediği sûre hangisidir? Cevap: İhlâs Sûresi Peygamberimiz (s.a.v.) “Canım kudret elinde olan Allah(c.c.)’a yemin ederim ki bu sûre Kur’an’ın üçte birine denktir.” buyurmuştur. Hz. Muhammed (s.a.v.) 89 Soru 154: Allahu Teâlâ buyuruyor ki: “Dini yalanlayanı gördün mü? İşte o, öksüzü iter kakar. Yoksulu doyurmaya önayak olmaz. Vay haline o namaz kılanların ki, kıldıkları namazın değerine aldırış etmezler. Gösteriş yaparlar onlar; ve yardımlığı sakınırlar (zekatı vermezler). Bilinçsiz namaz kılanların, namazı bazen kılıp bazen kılmayanların, namazlarını düzgün ve ihlâsla kılmayanların kınandığı sûrenin adı nedir? Cevap: Mâûn Sûresi. Soru 155: “Sen öğüt ver, çünkü Sen ancak öğüt verirsin. Onların üzerine zorlayıcı değilsin.” (Ğâşiye Sûresi, 21-22.) De ki: "Ey insanlar! İşte size Rabbinizden hak geldi. Artık kim hidayeti kabul ederse kendi canı için kabul etmiş olur. Kim sapıklık ederse kendi zararına sapıklık etmiş olur. Ve ben sizin üzerinize vekil değilim” “Dinde zorlama yoktur, artık hak ile batıl iyice ayrılmıştır.” ayeti, zorlama ile inancın bir arada bulunmasının mümkün olmadığını gösterir. İnsanları yaratan ve onlara her türlü nimeti veren Allah(c.c.) bile hiçbir zorlamaya yönelmeksizin, kendi yarattığı insanlara, kendisine inanıp inanmama hürriyeti vermişken, kulların kendilerini bu konuda yetkili görmelerinin anlamsızlığı ortadadır. Yukarıdaki İslâm dininin insan hakları boyutunda inanç hürriyeti özgürlüğüne vurgu yapan sûre hangisidir? Cevap: Bakara Sûresi (256.) 90 Soru 156: Kur’an-ı Kerim’deki en uzun sûre hangisidir? Cevap: Bakara Sûresi Soru 157: Ayet-el Kürsi Kur’an-ı Kerim’de hangi sûrede yer alır? Cevap: Bakara Sûresi 91 Soru 158: İslâm inancına göre sosyal hayat, kadın ile erkeğin birlikteliği ile devam eden bir süreçtir. Cinsiyet farklılığının Allah(c.c.)’ın bir hikmeti olduğu şu ayetlerden anlaşılmaktadır: “Göklerin ve yerin hükümranlığı yalnız Allah(c.c.)'a aittir. O dilediğini yaratır, dilediğine kız çocuk, dilediğine de erkek çocuk bahşeder. Yahut Allah(c.c.) onları erkek ve kız olmak üzere çift verir, dilediğini de kısır yapar. Şüphesiz ki O her şeyi bilir. O'nun her şeye gücü yeter.” ayeti hangi sûrede geçmektedir? Cevap: Şûrâ Sûresi, 49-50. Soru 159: “Namaz, mümini kötülüklerden alıkoyar. Kul Rabbine en yakın halini secdede yaşar. Ve o, kulun mirâcıdır. Kul namazı ile terbiye olur. Kur’an-ı Kerim’de de Allah(c.c.), zekât, kurban ve benzeri ibadetleri namaz ile birlikte zikretmiştir. Çünkü kulu zekâtını vermeye, kurban kesmeye hazır hale getiren namazdır. Peygamberimiz (s.a.v.)’in gözümün nuru dediği bu güzel ibadet Kur’an-ı Kerim’in hangi sûresinde kurban ile beraber zikredilmiştir? Cevap: Kevser Sûresi Allah(c.c.) buyuruyor: “Şüphesiz biz sana Kevser (çok hayır, bereket)’i verdik. O hâlde, Rabbin için namaz kıl, kurban kes. Doğrusu sana buğzeden, soyu kesik olanın ta kendisidir” (Kevser Sûresi) 92 Soru 160: Sahabelerin bir toplantı veya bir dersten çıkarken birbirlerine hakkı ve sabrı tavsiye etmek için okudukları sûre hangisidir? Cevap: Asr Sûresi. “Asra yemin olsun ki insan mutlaka ziyandadır. Ancak iman edenler, salih amel işleyenler ve birbirlerine hakkı ve sabrı tavsiye edenler bunun dışındadır.” (Asr Sûresi) 93 OYUNBOZAN Canım çok sıkılıyor Cık, cık, cık Armut dersem çıkma Elma dersem çık Lahana Üçüncü şık. Gülümseyen Şiirler Yalçın GÜL 94 Soru 161: Kur’an-ı Kerim’in kalbi olarak zikredilen sûre hangisidir? Cevap: Yasin Sûresi “Her şeyin bir kalbi vardır. Kur’ân’ın kalbi de Yâsin’dir.” (Tirmizî) Soru 162: Hanımı ve kendisi büyük İslâm düşmanlarındandır. Karı koca bu iki kişinin, dünyada iken kazandıklarının kendilerini kurtarmayacağını, cehennemde de kendilerine elim bir ateşin vaat edildiğini ve adamın hanımının ise cehennemde odun taşıyıcılığı yapacağını konu eden sûre hangisidir? Cevap: Tebbet (veya Mesed veya Lehep) Sûresi’dir. Soru 163: Peygamber Efendimiz (s.a.v.) bir yılda en büyük destekçileri olan hanımını ve amcasını kaybetmişti. Peygamberimiz (s.a.v.) ve bütün Müslümanlar üzülmüşlerdi. Bu yıl siyer kitaplarında hüzün yılı olarak zikredilmiştir. Peygamberimizi ve Müslümanları teselli etmek için Allah(c.c.) üç sûre indirmiştir. Bu sûrelerin isimleri nelerdir? Cevap: Yûsuf, Hûd ve Yûnus Sûreleri 95 Soru 164: Kur’an-ı Kerim’in son inen ayeti hangi sûrenin kaçıncı ayetidir? Cevap: Mâide Sûresi 3. Ayet Başarma ihtimaliniz başarabileceğinize inandığınız kadardır. Muhammed Bozdağ Soru 165: Daha önce, diğer toplumlarda “Kadın insan mıdır, değil midir?” tartışması yapılmaktaydı. Kimisi akıllı hayvan, kimisi yarım kalmış bir erkektir diyordu. Kur’an-ı Kerim’de ve Hz. Peygamber’in sünnetinde kadın; cinsiyet bağlamında değil, insanlık düzleminde ele alınmıştır. Kadının erkek gibi yaratıldığını anlatan ayet hangisidir? Cevap: “Ey insanlar sizi tek bir nefisten yaratan Rabbinizden korkun.” (Nisâ Sûresi, 1.) Soru 166: Kur’an-ı Kerim’de ismi zikredilmiş tek kadın kimdir? Cevap: Hz. Meryem 96 Soru 167: “İnsan gerçekten ziyan içindedir.” İfadesinin geçtiği Asr Sûresi’nde, bundan müstesna tutulanlar kimlerdir? Cevap: “İman edenler, iyi amel işleyenler, birbirlerine Hakk’ı tavsiye edenler ve sabrı tavsiye edenler.” Soru 168: Allah(c.c.) ‘ın peygamberimizi örnek almamızı buyurduğu Ahzab Sûresindeki ayet hangisidir? Cevap: 21. Ayet:“ And olsun Allah(c.c.)’ın elçisinde sizin için uyulması gereken güzel örnek vardır.” Soru 169: Kur’an-ı Kerim’de kadınlara tesettür Ahzâb Sûresi’nin hangi ayetinde emredilmiştir? Cevap: 59.ayet 97 Soru 170: Kur’an-ı Kerim’de hangileridir? tesettür ile ilgili geçen ayetler Cevap: Ahzâb Sûresi 59.ayet, Nur Sûresi 31. ve 60.ayetler. “Mümin kadınlara da söyle: Gözlerini (harama bakmaktan) korusunlar; namus ve iffetlerini esirgesinler. Görünen kısımları müstesna olmak üzere, zinetlerini teşhir etmesinler. Başörtülerini, yakalarının üzerine (kadar) örtsünler. Kocaları, babaları, kocalarının babaları, kendi oğulları, kocalarının oğulları, erkek kardeşleri, erkek kardeşlerinin oğulları, kız kardeşlerinin oğulları, kendi kadınları (mümin kadınlar), ellerinin altında bulunan (köleleri), erkeklerden, kadına ihtiyacı kalmamış (cinsî güçten düşmüş) hizmetçiler, yahut henüz kadınların gizli kadınlık hususiyetlerinin farkında olmayan çocuklardan başkasına zinetlerini göstermesinler. Gizlemekte oldukları zinetleri anlaşılsın diye, ayaklarını yer vurmasınlar. Ey müminler! Hep birden Allah(c.c.)'a tevbe ediniz ki, kurtuluşa eresiniz.” (Nûr Sûresi, 31.) Soru 171: Müşriklerin önceden Mekke’ye diktikleri putları Allah(c.c.) Resulü (s.a.v.) Mekke fethinde teker, teker işaret ederek yıktırdı. Her putu işaret edip kırdırırken okuduğu ayetin anlamı nedir? Cevap: Hak geldi batıl zail oldu. Batıl yok olmaya mahkûmdur. (İsra Sûresi, 81.) 98 Soru 172: Allah(c.c.) Mâide Sûresi’nin 89. ayetinde “… Bu durumun kefareti, ailenize yedirdiğinizin orta hâllisinden on yoksulu doyurmak yahut onları giydirmek ya da bir köle azat etmektir. Kim (bu imkanı) bulamazsa onun kefareti üç gün oruç tutmaktır.” buyurmaktadır. Hangi durumun kefaretini açıklamaktadır? Cevap: Yeminin kefareti “Allah(c.c.), boş bulunarak ettiğiniz yeminlerle sizi sorumlu tutmaz. Ama bile bile yaptığınız yeminlerle sizi sorumlu tutar. Bu durumda yeminin kefareti, ailenize yedirdiğinizin orta hallisinden on yoksulu doyurmak yahut onları giydirmek ya da bir köle azat etmektir. Kim (bu imkânı) bulamazsa, onun kefareti üç gün oruç tutmaktır. İşte yemin ettiğiniz vakit yeminlerinizin kefareti budur. Yeminlerinizi tutun. Allah(c.c.), size ayetlerini işte böyle açıklıyor ki şükredesiniz.” (Mâide Sûresi,89.) Soru 173: İyilik yapmakta metot ne olmalıdır? Cevap: Yapılan iyilik karşıdakini rencide etmemelidir. “Yaptığını çok görerek başa kakma” (Müddessir Sûresi, 6.) 99 Soru 174: İslâm dinine göre selam verme ölçüsü nedir? Cevap: Küçük büyüğe, yürüyen oturana, binekli olan yaya olana selam verir. Atasözü: Sağ elinin verdiğini sol elin görmesin. Açıklaması: Yoksul ve muhtaç kimselere yardım ettiğimiz zaman, herkese duyurup kendimizi övmemeliyiz. Soru 175: Hz. Muhammed (s.a.v.)’in “Allah(c.c.) yolunda harcanan paraların sevabı en çok olanı” olarak buyurduğu para hangisidir? Cevap: Aile fertlerine harcanan paradır. 100 Soru 176: Gülümsemek ve güler yüzlü olmak sünnettir. Bunlar kalbe hayat verir, ruha huzur verir. İnsanları kaynaştırır, insanlar arasında güven, sıcaklık ve yakınlaşma meydana getirir. Dostlukları arttırır. Düşmanlıkları öldürür, husûmeti kırar. Kırgınlıkları önler. Şeytandan gelen kini, nefreti, öfkeyi, kızgınlığı, küskünlüğü söndürür ve yok eder. Peygamberimiz (s.a.v.) de insan ilişkilerinde buna çok dikkat eder, insanlara güler yüzlü davranırdı. Peygamber (s.a.v.)’in gülümsemenin sadaka olduğunu bildiren hadis-i şerifini söyleyiniz. Cevap: “Mümin kardeşine tebessüm etmen sadakadır. İyiliği emredip kötülükten sakındırman sadakadır. Yolunu kaybeden kimseye yol göstermen sadakadır. Yoldan taş, diken, kemik gibi şeyleri kaldırıp atman da senin için sadakadır.” (Tirmizi) Soru 177: Hz. Peygamber, kadınların camiye gitmelerini teşvik etmiştir. O’nun zamanında Mescid-i Nebevi’de kadınlar vakit, cuma ve bayram namazlarına katılmışlar, camide yapılan vaaz ve sohbetlerle din ve sosyal hayatla ilgili konularda bilgi edinmişlerdir. Hz. Peygamber (s.a.v.)’in toplumun yarısını oluşturan büyük bir kitlenin cami eğitiminden uzak kalmaması gerektiğini anlatan hadis-i şerif hangisidir? Cevap: “Kadınlarınızı mescitlerden menetmeyiniz”(Buhârî) 101 Soru 178: Peygamberimiz hangi savaşta alınan esirleri, 10 Müslüman’a okuma yazma öğretme şartıyla serbest bırakmıştır? Cevap: Bedir savaşı Soru 179: “Kim Müslüman kardeşine alçak gönüllü davranırsa Allah(c.c.) onu yükseltir; kim kibirlenir, üstünlük taslarsa Allah(c.c.) onu alçaltır.” Peygamberimiz (s.a.v.)’in alçak gönüllülükle ilgili buyurduğu hadis-i şerifin anlamı nedir? Cevap: Peygamberimiz hem vakarlı hem de çok alçak gönüllü idi. Asla büyüklük taslamaz, bir yere gittiği zaman kendisine ayağa kalkılmasını istemezdi. Meclise gittiği zaman boş bulduğu yere oturur, ayaklarını başkalarına karşı uzatmazdı. 102 Soru 180: Arkadaşın en hayırlısı kimdir? Cevap: Resulullah (s.a.v.) şöyle buyurdu;” Arkadaşların en hayırlısı Allah(c.c.) senin hatırındayken sana yardım eden, unuttuğunda da sana hatırlatan kimsedir.” (Hasan Basri) Soru 181: Kur’an-ı Kerimde; Tıpkı Firavun'un izinden gidenlerle onlardan öncekilerin gidişi gibi, Rablerinin âyetlerini yalanladılar. Biz de onları günahları yüzünden helâk ettik. Firavun ile arkasından gidenleri suda boğduk. Hepsi de zalim idiler. Enfal suresi (54.ayet) Yukarıdaki ayetlerde bahsi geçen ve Firavun ile mücadele eden peygamber kimdir? Cevap: Hz. Musa. “Kim kendi neslinden küçük bir çocuğu razı oluncaya kadar memnun ederse, Allah(c.c.)’ta onu razı oluncaya kadar memnun eder.” Hz. Muhammed(s.a.v.) 103 Soru 182: Hz. Muhammed (s.a.v.) iyilikle ilgili bir hadisinde, insanların ölünce, sevaplarının yazıldığı amel defterinin kapanacağını, ancak bazı insanların öldükten sonra da sevaplarının yazılmaya devam edeceğini haber vermiştir. Peygamberimiz’in hadisinde bahsettiği bu kimseler kimlerdir? Cevap: 1.Kendisine dua edecek hayırlı bir evlat yetiştiren, 2.Herkesin faydalanabileceği eser yazıp, ilme katkı sağlayan, 3.Okul, hastane, cami, çeşme gibi insanların sürekli kullanabileceği eserler bırakan. Soru 183: Çocuğa isim koyarken nelere dikkat edilmelidir? Cevap: Çocuğa koyulan isim hem bu dünyada hem de ahirette geçerlidir. Anlamsız hoş olmayan isimlerden kaçınılmalıdır. Müslüman olmayanların isimleri kullanılmamalıdır. Anlamı güzel olmayan ya da anlamsız olan isimler Kur’an’da geçiyor bile olsa koyulmamalıdır. Soru 184: “ …………..bütün kötülüklerin …………..’dır.” Yukarıdaki boşluklara uygun olan kelimeler nedir? Cevap: İçki – anası 104 Soru 185: Tarihte kurulan ilk Türk İslam Devleti hangisidir? Cevap: Karahanlılar 840-1212 yılları arasında Orta Asya ve günümüz Doğu Türkistan toprakları üzerinde hüküm sürmüş ilk Türk İslam devletidir. BİR KÜÇÜK TEBESSÜM Küçük kız, hüzünlü bir yabancıya gülümsedi. Bu gülümseme adamın kendisini daha iyi hissetmesine sebep oldu. Bu hava içinde yakın geçmişte kendisine yardım eden bir dosta teşekkür etmediğini hatırladı. Hemen bir not yazdı, yolladı. Arkadaşı bu teşekkürden o kadar keyiflendi ki, her öğlen yemek yediği lokantada garson kıza yüklü bir bahşiş bıraktı. Garson kız ilk defa böyle bir bahşiş alıyordu. Aksam eve giderken, kazandığı paranın bir parçasını her zaman köşe basında oturan fakir adamın şapkasına bıraktı. Adam öyle ama öyle minnettar oldu ki. İki gündür boğazından aşağı lokma geçmemişti. Karnını ilk defa doyurduktan sonra, bir apartman bodrumundaki tek odasının yolunu ıslık çalarak tuttu.Öyle neşeliydi ki, bir saçak altında titreşen köpek 105 yavrusunu görünce, kucağına alıverdi. Küçük köpek gecenin soğuğundan kurtulduğu için mutluydu. Sıcak odada sabaha kadar koşuşturdu. Gece yarısından sonra apartmanı dumanlar sardı. Bir yangın başlıyordu. Dumanı koklayan köpek öyle bir havlamaya başladı ki, önce fakir adam uyandı, sonra bütün apartman halkı. Anneler, babalar dumandan boğulmak üzere olan yavrularını kucaklayıp, ölümden kurtardılar. Bütün bunların sonucuydu. hepsi, küçücük bir TEBESSÜMÜN Bağımsızlık, uğruna ölmesini bilen toplumların hakkıdır. M. Kemal ATATÜRK 106 Soru 186: Peygamberimiz söylediği hadisleri aynı zamanda günlük yaşamında da uygulamıştır. Hz. Aişe’nin rivayet ettiğine göre peygamberimizin üç gün peş peşe karnını doyurmaması, yoksulları doyurup aç kalmayı tercih etmesi hangi hadisini yaşamına uyarladığını gösterir? Cevap:“Komşusu açken tok yatan bizden değildir.” Soru 187: “Senden yardım istediğinde kendisine yardım etmeli; yardımına muhtaç olduğunda esirgememelisin. Senden borç istediğinde vermeli; fakir düştüğünde onu geri almamalısın. Hastalandığında ziyaret etmeli; öldüğünde cenazesine katılmalısın. Kendisine bir hayır isabet ettiğinde tebrik etmeli, başına bir musibet geldiğinde onu teselli etmelisin. Eğer izni yoksa evini, hava almasına mâni olacak şekilde, onun evinden yüksek yapmamalısın. Ona eziyet vermemelisin. Bir meyve aldığın zaman ona da hediye etmelisin; eğer bunu yapmayacaksan aldığın şeyleri evine gizlice götürmelisin. Sakın çocuğun onu eline alıp dışarıya çıkmasın; çünkü onun çocuğu görüp rahatsız olur.” Diye Allah(c.c.) Resulü’nün tavsiye ettiği iyi davranılması gereken, iyi davranılmadığında hakkı yenilmiş ve günah sayılan nedir? Cevap: Komşu hakkı 107 Soru 188: Hz. Peygamberin “… kimse ile cennette şöyle beraberce bulunacağız.” buyurup, işaret parmağıyla orta parmağını biraz açarak yakınlıklarını tarif ettiği kişilerin nitelikleri nedir? Cevap: Yetimi kollayıp gözetmeleri Her şeyin Allah(c.c.)’tan ve her şeyin Onun olduğunu bil. Bunun için de her şeyi bizim hoşnutluğumuzu kazanmak için değil; Allah(c.c.)’ın rızasını kazanmak için yap. Kanuni Sultan Süleyman 108 Soru 189: Allah(c.c.) kimlerin kötülüklerini iyiliklere çevirir? Cevap: “Ancak tövbe ve iman edip iyi davranışlarda bulunanlar; Allah(c.c.) onların kötülüklerini iyiliklere çevirir. Allah(c.c.) çok bağışlayıcıdır, engin merhamet sahibidir.” Soru 190: Hz. Peygamber (s.a.v.): “İzin almadıkça iki kişinin arasına oturmayın” buyurarak ümmetine neyi öğretmiştir? Cevap: Oturma adabını öğretmiştir. Soru 191: “İki nimet vardır ki; insanların pek çoğu bu nimetlerin kadrini ve kıymetini bilememişlerdir.” (Buhârî) Hadis-i şerifinde belirtilen iki şey nedir? Cevap: Sıhhat ve boş vakit. Soru 192: Hastalık Müslüman’da nasıl bir durum meydana getirir? Cevap: Hastalık insanın Rabbine yaklaşmasına vesile olur. Bu hastalığın Allah(c.c.)’tan geldiğini bilirse sağlıklı iken hayatına çeki düzen verir. 109 Soru 193: Hz. Muhammed (s.a.v.) davet yaparken bir sıralama takip etmiştir. Allah(c.c.)’ın emriyle bu sıralamada davet öncelikle kimlerden başlamıştır? Cevap: En yakın akrabalardan başlamıştır. Soru 194: Kur’an-ı kerim de en çok ismi geçen peygamber kimdir? Cevap : Hz. Musa (a.s.) Soru 195: Bir evde ikram yapılırken sıralama nasıl olmalıdır? Cevap: Önce yaşça büyük veya fazilet sahibi olandan başlanmalıdır. Soru 196: Allah(c.c.) katında duasının makbul olduğu üç kişi kimdir? Cevap: Mazlumlar, misafir olanlar, anne ve babalar 110 Soru 197: “Allah(c.c.)’ın emirlerine saygılı olanlara söz verilen yerin durumu şöyledir: İçinde kirlenmeyen tertemiz sudan ırmaklar, tadı bozulmayan sütten ırmaklar, içenlere lezzet veren şaraptan ırmaklar ve süzme baldan ırmaklar vardır. Orada meyvelerin her çeşidi onlarındır. Rableri onları bağışlamıştır.” Ayetinde sözü edilen yerin adı nedir? Cevap: Cennet Soru 198: “……, gerçek olmadığı halde sonradan uydurulan, aslı esası olmayan, sonradan dine girmiş, dinde varmış gibi kabul edilen inançlardır.” Bu inançlara ne ad verilir? Cevap: Hurafe Soru 199: Hac mevsimi dışında herhangi bir zamanda Kâbe’yi usulüne uygun olarak tavaf edip Safa ve Merve tepeleri arasında sa’y etmek suretiyle yapılan ve sünnet olan ibadete ne denir? Cevap: Umre 111 Soru 200: “Her kim zerre kadar hayır işlemişse onu görecektir. Her kim zerre kadar şer işlemişse onu görecektir.” (Zilzâl Sûresi 7-8) Hiç kimsenin yaptığının yanına kalmayacağını güzel bir şekilde ifade eden bu ayet-i kerimede hangi kavramdan bahsedilmektedir? Cevap: İlahi adalet Soru 201: İslâm dini temizliğe büyük önem verir. Gerekli durumlarda boy abdesti almamızı ister. Boy abdestinin farzları nelerdir? Cevap: Boy abdestinin farzları 3 tanedir. 1.Ağza dolu dolu su vermek, 2.Burna su çekmek, 3. Tüm bedeni yıkamak. 112 Bir insanın görünüşü ve gece namaz kılması sizi aldatmasın! İyi insan emanete riayet eden, kimsenin namusuna göz dikmeyen, eli ve dili ile kimseye zarar vermeyendir. Hz. Ömer Soru 202: “Ey iman edenler! Namaz kılmaya kalktığınız zaman, yüzlerinizi ve dirseklere kadar ellerinizi yıkayın. Başlarınızı meshedin, iki topuğa kadar da ayaklarınızı yıkayın…”(Mâide Sûresi, 6.) Ayeti ile tespit edilen nedir? Cevap: Abdestin farzları “…Eğer cünüp iseniz temizlenin. Hasta iseniz, yahut yolculukta iseniz, yahut biriniz abdest bozmaktan gelmişse yahut kadınlara dokunmuşsanız, su da bulamamışsanız, temiz bir toprağa teyemmüm edin. Bunun için de yüzlerinizi ve ellerinizi o toprakla mesh edin. Allah(c.c.) size bir güçlük çıkarmak istemiyor, fakat sizi temizlemek ve şükredesiniz diye de üzerinizdeki nimetini tamamlamak istiyor” Soru 203: Abdestin farzları nelerdir? Cevap: Abdestin farzları 4 tanedir. 1.Yüzü bir kere yıkamak, 2.Dirseklerle beraber kolları bir kere yıkamak, 3.Başı mesh etmek, 4.Ayakları topuklarıyla beraber bir kere yıkamak. 113 Soru 204: Dini terminolojide, su bulunmadığı veya suyu kullanmaya güç yetmediği zaman, abdest ve gusül yerine geçen bir ibadettir. Temiz toprak veya toprak cinsinden bir şeye elleri sürüp kolları ve yüzü meshetmek suretiyle yapılan abdest alma işlemine ne denir? Cevap: Teyemmüm denir. Teyemmümümün farzları 2 tanedir. 1.Niyet etmek, 2.Elleri temiz toprağa sürüp yüzün ve kolların tamamını mesh etmek. Birinci vuruşta yüz, ikincisinde de kollar mesh edilir. 114 Soru 205: Teyemmümü bozan haller nelerdir? Cevap: 1.Abdesti ve guslü bozan her şey, 2.Suyun bulunması veya kullanılmaya elverişli hale gelmesi. Soru 206: Allah(c.c.) tarafından gönderilmeyip, insanların kendi düşünce ve arzularından doğan dinlere (Satanizm, Mecusilik) ne denir? Cevap: Batıl dinler 115 Soru 207: Namazın farzları kaç tanedir? Cevap: Namazın içinde 6, dışında 6 olmak üzere 12 tanedir. Soru 208: Namazın içindeki farzlar nelerdir? Cevap: 1.İftitah tekbiri, 2.Kıyâm, 3.Kıraat, 4.Rukû, 5.Secde, 6.Kâde-i âhire Soru 209: Namazın şartlarından birisi de kâde-i ahire, yani son oturuştur. Bu oturuş olmadan namaz sahih olmaz. Son oturuşta okuduğumuz “Ettehiyyatu” duasını okumanın hükmü nedir? Cevap: Vaciptir. 116 Soru 210: Namazın dışındaki farzlar nelerdir? Cevap: 1.Hadesten taharet, 2.Necasetten taharet, 3.Setr-i avret, 4.İstikbâl-i kıble, 5.Vakit, 6.Niyet 117 Soru 211: Dinimiz kan, idrar, katı pislik ve alkol cinsinden şeylere “necaset” yani pislik der. Namazın geçerli olabilmesi için beden, elbise ve namaz kılınan yerin bu pisliklerden temizlenmesi gerekir. Namazın şartlarından olan bu temizlenme durumuna ne denir? Cevap: Necasetten Taharet Soru 212: Erkeklerde diz kapağı ile göbek arası, kadınlarda ise el, yüz ve ayak dışındaki her yerin örtülmesi gerekir. Namazın bir rüknünü yapacak kadar bir zaman içinde örtülmesi gereken bir organın dörtte biri açılırsa namaz bozulur. Namazın şartlarından biri olan bu şartın adı nedir? Cevap: Setr-i avret 118 MARANGOZ Yaşlı bir marangozun emeklilik çağı gelmişti. İş veren müteahhidine, çalıştığı konut yapım işimden ayrılmak ve eşi, büyüyen ailesi ile birlikte daha özgür bir yasam sürmek tasarısından söz etti. Çekle aldığı ücretini elbette özleyecekti. Emekli olmak ihtiyacındaydı, ne var ki. Müteahhit iyi isçisinin ayrılmasına üzüldü. Ve ondan, kendine bir iyilik olarak, son bir ev daha yapmasını rica etti. Marangoz kabul etti ve ise girişti, ne var ki gönlünün yaptığı iste olmadığını görmek pek kolaydı. Bastan savma bir işçilik yaptı ve kalitesiz malzeme kullandı. Kendini adamış olduğu mesleğine böyle son vermek ne talihsizlikti!.. İşini bitirdiğinde, işveren, evi gözden geçirmek için geldi. Dış kapının anahtarını marangoza uzattı. "Bu ev senin" dedi, "sana benden hediye". Marangoz soka girdi. Ne kadar utanmıştı! Keşke yaptığı evin kendi evi olduğunu bilseydi! O zaman onu böyle yapar mıydı! Bizim için de bu böyledir. Gün be gün kendi hayatimizi kurarız. Çoğu zamanda, yaptığımız ise elimizden gelenden daha azını koyarız. Sonra da, soka girerek, kendi kurduğumuz evde yasayacağımızı anlarız. Eğer tekrar yapabilsek, çok daha farklı yaparız. Ne var ki, geriye dönemeyiz. Marangoz sizsiniz. Her gün bir çivi çakar, bir tahta koyar ya da bir duvar dikersiniz. "Hayat bir kendin yap tasarımıdır" demiştir biri. Bugün yaptığınız davranış ve secimler, yarın yasayacağınız evi kurar. Öyle ise onu akıllıca kurun. 119 Soru 213: Yüce dinimizde ’’Verilen sözde durma’’, ‘’Yapılan antlaşmaya sonuna kadar sadık kalma’’ gibi emirler nasıl ifade edilmiştir? Cevap: Ahde vefa Soru 214: Dinimizde herkesin yararlanacağı okul, cami, yol, hastane gibi hayır kurumları yaptırmak veya yapılmasına katkıda bulunmak sadaka türlerinden hangisi içerisinde yer alır? Cevap: Sadaka-i câriye FIKRA Teyze-yeğen otoyolda ilerliyor. Önlerinde giden tankerin arkasındaki DANGER yazısı teyzenin gözüne çarpıyor ve şu yorumu patlatıyor; -“Allah(c.c.)'ın akıllısı, TANKER yazacağına DANGER yazmış.” 120 Soru 215: Münafık; nifak sahibi kimse, nifak içinde olan kimse demektir. Nifak, sözlükte, yer altında bir delikten girip öbür delikten çıkmak anlamına gelir. İslâmî manada ise nifak, kalbi ile inanmadığı halde, dili ile inandığını söyleme, davranışları ile inandığını gösterme durumudur. Münafık, böylesine ikiyüzlü bir kişiliği benimseyen, kalbi küfür içinde olan, İslâm’ın hiçbir şeyine inanmadığı halde dış şartlar açısından “ben de Müslüman’ım” diye iddia eden kişidir. Buna göre münafıklık alâmeti kaçtır? Cevap: Münafıklık alâmeti üçtür. 1. Konuştuğunda yalan söyler, 2. Bir şeye söz verdiği zaman sözünde durmaz, 3. Bir şey emanet edildiği zaman emaneti korumaz. “Kişi dostunun dini üzeredir. Öyle ise her biriniz dost edindiği kimselere dikkat etsin.” Hz. Muhammed (s.a.v.) 121 Soru 216: Dinimizde farz namazların ve sünnetlerin dışında kılınan birtakım nafile namazlar vardır ki bunlara tatavvu namazı da denir. Her bir namazın kendisine has fazileti ve sevabı vardır. Bunlardan bazıları; Kuşluk, Teheccüt namazlarıdır. Bir mescide, camiye ziyaret için gidildiğinde oturmadan nafile olarak kılınan iki rekât namazın adı nedir? Cevap: Tahiyyetül Mescit. Ebu Katade (r.a.)’den rivayet edildiğine göre Resulullah Sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu: “Biriniz mescide girdiğinde iki rekât namaz kılmadan oturmasın.” (Buhârî, Müslim, Tirmizî, İbn Mace) FIKRA Küçük Kayseriliye hocası sormuş : - Altı kere altı? - Otuz dokuz. - Otur, sıfır. Arkadaşı sorar : - Bildiğin halde neden otuz dokuz dedin? - Pazarlık edecektim, anlamadı... 122 Soru 217: Resulullah(s.a.v.) efendimiz, “Küçük şirkten kaçınınız” buyurmuş. “Küçük şirk nedir?” demişler, sizce “Küçük şirk nedir?” Cevap: “Riya(gösteriş)”buyurmuşlardır. Bizim dinimiz, Milletimize zavallı, düşkün ve miskin olmayı tavsiye etmez. Atatürk Soru 218: Kurban denilince ilk akla gelen peygamber ve oğlu kimdir? Cevap: Hz. İbrahim ve oğlu Hz. İsmail Soru 219: Kurban Bayramı’ndan önceki Arefe günü, sabah namazından başlayarak, Bayramın dördüncü günü ikindi namazına kadar, her farz namazın selamından sonra getirilmesi, kadın erkek her Müslüman’a vacip olan tekbirlere ne ad verilir ve nasıl söylenir? Cevap: Teşrik tekbirleridir. ”Allahu Ekber Allahu Ekber la ilâhe illallah ve Allahu Ekber, Allahu Ekber ve lillâhi elhamd.” şeklinde söylendir. 123 Soru 220: İslâm dinine göre Müslüman’ın Müslüman üzerindeki 5 hakkı nedir? Cevap: 1. Karşılaştığın zaman ona selam vermek. “İman etmedikçe cennete giremezsiniz. Birbirinizi sevmedikçe de iman etmiş olmazsınız. Yerine getirdiğiniz takdirde birbirinizi seveceğiniz bir şeyi size haber vereyim mi: Selamı aranızda yayınız.” Hadis-i şerif 2. Aksırıp da Allah(c.c.)’a şükrederse ona “Allah(c.c.) sana rahmet etsin” demek. 3. Hastalandığında hatırını sormak. 4. Nasihat isterse nasihat etmek. 5. Vefatında cenazesini selametle uğurlamak. Soru 221: Müslüman Rabbine, ailesine, toplumuna karşı sorumludur. Mümin’in bir Müm’in kardeşi öldükten sonra da sorumluluğu vardır. Bir Müslüman’ın, Müslüman kardeşinin vefatını duyduğu zaman söylemesi gereken söz nedir? Cevap: İnnâ lillâhi ve innâ ileyhi râciûn. (Şüphesiz biz Allah(c.c.)’tan geldik ve O’na döneceğiz.) 124 İnsanoğlu gerçeği bilmek için yaratıldı ve İslam insanlık için gerçek bir kılavuz oldu. Bunun içinde Kur’an yeterlidir. Yusuf İslam Soru 221: Akraba ve yakınları ziyaret etmek, hal ve hatırlarını sormak, ihtiyaçlarında yardım etmek, gönüllerini almak ve kusurlarını bağışlamaktır. Hz. Muhammed (s.a.v.) bu iş yapıldığı zaman Müslümanlar’ın Cennet’e gireceklerini müjdelemiştir. Bazı İslâm âlimlerine göre ise bu davranışın yapılması vacip, terki ise haramdır. Sözü geçen davranış hangisidir? Cevap: Sıla-i Rahim Nisâ Sûresi’nde Allahu Teâlâ şöyle buyurmaktadır: “Ey insanlar! Sizi bir tek nefisten yaratan ve ondan eşini yaratıp ikisinden birçok erkekler ve kadınlar dünyaya getiren Rabbinizden korkun; kendi adına birbirinizden dilekte bulunduğunuz Allah(c.c.)’tan ve akrabalık bağlarını koparmaktan sakının. Şüphesiz Allah(c.c.) sizin üzerinizde gözeticidir.” (Nisâ Sûresi, 1.) Soru 222: Allah(c.c.)’ın affetmeyeceğini söylediği şey hangisidir? Cevap: Allah(c.c.)’a ortak koşmak (şirk) 125 Soru 223: Dört büyük melek hangileridir? Cevap: Cebrâil, Azrâil, Mikâil, İsrâfil Soru 224: Rüzgarın esmesi, karın yağmurun yağması, deprem gibi tabiat olaylarının meydana gelmesi ve tabiatta canlılar için rızıklar oluşması ile görevli melek hangisidir? Cevap: Mikâil "Yiyiniz, içiniz israf etmeyiniz. Şüphe yok ki, Allah(c.c.) israf edenleri sevmez.’’ (A’raf Suresi, 31.Ayet) 126 Soru 225: İnsanların biri sağ biri sol omuzlarında olmak üzere iki gözetleyici melekleri vardır. Sağ taraftaki melek insanın iyi amel ve davranışlarını, sol taraftaki melek de insanın kötü amel ve davranışlarını tespit edip amel defterine yazmakla görevlidir. Bu meleklere ne ad verilir? Cevap: Kiramen Kâtibin Melekleri Allah(c.c.) (c.c.) buyuruyor: “And olsun, insanı biz yarattık ve nefsinin ona verdiği vesveseyi de biz biliriz. Çünkü biz ona şah damarından daha yakınız. Üstelik biri insanın sağ tarafında, biri sol tarafında oturmuş iki alıcı melek de (onun yaptıklarını) alıp kaydetmektedir. İnsan hiçbir söz söylemez ki onun yanında (yaptıklarını) gözetleyen (ve kaydeden) hazır bir melek bulunmasın.” (Kâf Sûresi, 16-18.) Soru 226: İnsanlar ölüp de mezara konduktan sonra sual melekleri denilen iki melek gelir ve kendilerine Rabbimiz tarafından emrolunan kabir suallerini sorarlar. Bu sualler: Rabbin kim? Peygamberin kimdir? Dinin nedir? Kitabın nedir? Kıblen neresidir? şeklindedir. Bu sualleri soran meleklerin isimleri nelerdir? Cevap: Münker ve Nekir 127 Soru 227: Peygamberimiz, Bedir Savaşı esirleri hakkında ne yapacağına arkadaşlarıyla görüşerek karar vermiştir. Bedir Savaşı'nda, savaş alanının seçiminde de sahabelerin görüşlerini almıştır. Yukarıda verilen özellikler peygamberimizin hangi ahlaki özelliğini gösterir? Cevap: İnsanlarla bir iş yapmadan önce istişare ettiğini ve onların görüşlerine değer verdiğini gösterir. Atasözü : Tavşan dağa küsmüş, dağın haberi olmamış. Açıklaması : Bazı insanlar çok alıngan olurlar ve kızdıkları konuda çevrelerine bir şey söylemeyerek kendilerini üzerler. 128 Soru 228: İlim tahsil etmenin hükmü nedir? Cevap: Farzdır. “İlim tahsil etmek kadın- erkek her Müslüman’ın üzerine farzdır.” İbn Mace (İbn Mace) Soru 229: I- Problem çözmemize yarar. II-Düşünürüz. III-Kavrarız. IV-Anlarız. Yukarıda numaralanmış cümlelerde neden bahsedilmektedir? Cevap: Akıl “Şüphesiz, göklerin ve yerin yaratılışında, gece ile gündüzün birbiri ardınca gelişinde, insanlara yarar sağlayacak şeylerle denizde seyreden gemilerde, Allah’ın gökyüzünden indirip kendisiyle ölmüş toprağı dirilttiği yağmurda, yeryüzünde her çeşit canlıyı yaymasında, rüzgarları ve gökle yer arasındaki emre amade bulutları evirip çevirmesinde elbette düşünen bir topluluk için deliller vardır ” (Bakara Suresi 2/164) 129 Soru 230: Hayber’de tüm kaleler fethedilirken bir kale bir türlü fethedilememişti. Hz. Peygamber (s.a.v.) “ Yarın sancağı vereceğim kişi o kaleyi fethedecektir. “ buyurmuştur. Ve sancağı verdiği kişi Allah’ın izniyle kalenin fethini gerçekleştirmiştir. Bu sahabinin ismi nedir? Cevap: Hz. Ali Allah(c.c.) (c.c.) “Ey iman edenler! Kendi evlerinizden başka evlere, geldiğinizi hissettirip (izin alıp) ev sahiplerine selam vermeden girmeyin. Bu davranış sizin için daha hayırlıdır. Düşünüp anlayasınız diye size böyle öğüt veriliyor. (Nûr Sûresi, 27.) 130 Soru 231: Sübhâneke duası: “Allah’ım! Sen bütün kusurlardan pak ve uzaksın. Seni daima böyle kusursuz kabul eder ve yüceliğini her zaman dile getiririm. Senin adın mübarektir. Varlığın her şeyden üstündür. Senden başka ilâh yoktur.” Yüce Allah(c.c.)’ı övdüğümüz ve yücelttiğimiz bu duanın namazlarda okunmasının hükmü nedir? Cevap: Sünnettir. Atasözü : Takke düştü, kel göründü. Açıklaması: Bir kusuru olan kişi bunu ne kadar saklamaya çalışsa da, gerçek bir gün mutlaka ortaya çıkar. 131 Soru 232: Resûlullah (s.a.v.): “Kabirleri ziyaret ediniz, çünkü onlar ölümü hatırlatırlar.” (İbn Mace) buyurmuştur. Ziyaret edenin, ölü için dua etmesi gerekir. Bunların ölüye faydası çok olur. Müslüman’ın kabre girerken okuması gereken duayı Resûlullah bizlere öğretmiştir. Bu dua şudur: “Esselamu aleykum ya Ehle-daril kavmilmuminin! İnnâ inşâallahu an karibin bikum lahikûn” (“Ey Müminler diyarında bulunanlar! Selam sizlere! İnşaallah bizler de pek yakında sizlere kavuşacağız.”) (Müslim, Nesai) Kabristanı ziyaret etmenin hükmü nedir? Cevap: Sünnettir. 132 Soru 233: Aksırma sırasında vücutta birikmiş bazı zararlı toksinlerin dışarıya çıkması ve vücudun rahatlaması söz konusudur. Ayrıca insan hapşırınca birkaç saniyelik zaman dilimi içerisinde kalbin atışı durur ve kalp bu esnada dinlenir. Bundan sonra kalp tekrar çalışmaya başlar. Bu nedenle Allah(c.c.)’ın insana tekrar kalbin çalışması nimetini vermesi ve vücudu rahatlatması karşısında, “Elhamdulillah” diyerek Allah(c.c.)’a şükredilir. Aksırdıktan (Hapşırdıktan) sonra söylenmesi gereken sözler nelerdir? Cevap: Aksıranın “Elhamdulillah” (Allah(c.c.)’a şükür) demesi sünnettir. Aksıranın “Elhamdulillah” demesi halinde ona “Yerhamukellah” (Allah(c.c.) sana rahmet ve merhamet etsin) demek farzdır. Onun da: “Yehdinâ ve yehdî kumûllah” (Allah(c.c.) bize ve size hidayet versin) demesi sünnettir. (Aksırınca “Elhamdulillah” diyen göz ağrısı görmez.)[Taberâni] (Aksıranı teşmit etmek -aksırana yerhamukellah demek- diş ve kulak ağrısından korur.) [Şir’a] 133 "İnsan rabbini tanıdığı kadar insandır." Fatih Sultan Mehmet Han Soru 234: İslâm’ın en önemli savaşlarından biri olan Uhut Savaşı galibiyetle sona ermedi. Kıyamete kadar Ümmet-i Muhammed’e ders ve tecrübe olacak bir olaydı. Uhut Savaşı’nın kazanılamamasının sebebi nedir? Cevap: Peygamberimiz (s.a.v.)’in emrinin ihlali 134 Soru 235: Kötülüğün simgesi olan şeytanın, Allah(c.c.)’ın rahmetinden kovulmasına sebep olan karakteri hangisidir? Cevap: Kibir Soru 236: Cahiliye devrinde Kâbe’nin tam karşısına gelen yerdeki parlamentonun bulunduğu yerin adı nedir? Cevap: Darun Nedve. Soru 237: “Hiçbir şekilde Müslümanlarla temas edilmeyecek, onlardan kız alınmayacak, onlara kız verilmeyecek, onlardan hiçbir şey satın alınmayacak ve onlara hiçbir şey satılmayacak” Kararlarının Mekke müşrik devleti tarafından alınıp halka duyrulması için afişle Kâbe’nin duvarına asılması olayına İslâm tarihinde ve günümüzde verilen ad nedir? Cevap: Haber-üs Sahife, ambargo 135 Soru 238: “Biz Allah(c.c.)’ın boyasıyla boyanmışızdır. Boyası Allah(c.c.)’ınkinden daha güzel olan kimdir? Biz ona ibadet edenleriz” (deyin). Bakara Suresinin 138. Ayetinde geçen Allah(c.c.)’ın boyası ile boyanmak sözü ne anlama gelir? Cevap: Rasulullah’ın Kur’an ahlakıyla ahlaklandığı gibi, Müslümanlar da kendi iç dünyalarını, aile hayatını, toplum hayatını, kısaca bütün yer, yönü ile Kur’an ilekelerine göre şekillendirmeleridir. Zira Allah(c.c.)’ın boyası ile boyanmak “ancak O’na kulluk etmekle” mümkün olur. Soru 239: İmâm-ı Ebû Yûsuf ve İmâm-ı Şâfiî Hazretlerine göre farz, İmâm-ı A’zam ile İmâm-ı Muhammed Hazretlerine göre ise vacip olan namazda yapmamız gereken bir kuraldır. Namazın kıyam, rukû ve secde gibi her rüknünü yerine getirirken yapılan her hareketi özenerek yapmaya ne ad verilir? Cevap: Tadil-i Erkan "Hırsızlığın hangi çeşidi daha çirkindir?" Sahabeler:"Allah(c.c.) ve Resûlü daha iyi bilir.” diye cevap verdiler. Bunun üzerine Peygamberimiz şöyle buyurdu:"Hırsızların en kötüsü namazdan çalandır. Yani rukûsunu, secdesini, hûşu ve kıraatini tam yapmayarak çalandır. " (Dârimî) 136 Soru 240: Bir insan Müslüman iken daha sonra İslâm dininden dönse bu insana hemen tövbe edip tekrar İslâm’a dönmesi emredilir. Bu tür İslâm’dan dönme olaylarının Hz. Peygamber (s.a.v.) döneminde 3, Hz. Ebu Bekir döneminde 7, Hz. Ömer döneminde ise 1 kere meydana geldiği görülmüştür. İslâm hukukuna göre İslâm’dan dönen şahsa ne ad verilir? Cevap: Mürted 137 Atasözü : Ağaca çıkan keçinin dala bakan oğlağı olur. Açıklaması : Çocuklar, ana babalarından ne görürlerse ona özenirler. Soru 241: Haccı ve umreyi yapmak için helal olan bazı şeyleri kendi nefsine geçici olarak haram kılma, onları yapmaktan sakınma ve haram denilen Mekke sınırları içine girme haline ne denir? Cevap: İhram 138 Küçük şeylere gereğinden çok önem verenler, elinden büyük is gelmeyenlerdir. Eflatun Soru 242: “Hiç kimse kendi emeği ile kazandığından daha hayırlı bir lokma yememiştir.” Yukarıda verilen hadis neyin önemine dikkat çekmektedir? Cevap: Çalışmanın önemi Soru 243: İslâm’dan önceki Cahiliye benimsedikleri dinler nelerdir? döneminde Arapların Cevap: Sabiilik, Putperestlik, Yahudilik, Hıristiyanlık, Mecusilik, Haniflik. Soru 244: İslâm’dan önce insanların yaşayışında neler vardı? Cevap: Putlara taparlardı, içki içerlerdi, kumar oynarlardı, tefecilik yaparlardı, faiz ile alışveriş yaparlardı, kızları diri diri toprağa gömerlerdi. 139 Soru 245: Mekke devrinde içki ve kumar yasaklanmadığından içki içen ve kumar oynayanlar vardı. İçki ve kumarın yasaklanması nasıl olmuştur? Cevap: Tedricen, yavaş yavaş olmuştur. Soru 246: “Elinizde bir ağaç fidanı varsa, kıyamet kopmaya başlasa bile eğer onu dikecek kadar zamanınız varsa mutlaka dikin.” Yukarıda verilen hadis peygamberimizin en çok hangi yönüne dikkat çeker? Cevap: Doğaya verdiği önemi gösterir. Soru 247: Mescid-i Nebevi’nin bitişiğinde bulunan İslam Tarihinin ilk eğitim kurumu hangisidir? Cevap: Ashab-ı Suffa Soru 248: İhsan ne demektir? Cevap: Allah(c.c.)’ı görüyormuşçasına ibadet etmektir. 140 Soru 249: Peygamber ne demektir? Cevap: Farsça bir kelimedir ve elçi anlamında haber getiren demektir. Soru 250: Resûl ne demektir? Cevap: Kendisine peygamberdir. müstakil olarak kitap gelen Soru 251: Nebi ne demektir? Cevap: Kendisine müstakil olarak kitap gelmeyen, kendisinden önceki Resûlun şeriatına tabi olan peygamberdir. Her Resûl aynı zamanda Nebidir; fakat her Nebi Resûl değildir. Soru 252: Kurban ne demektir? Cevap: Kelime anlamı yakınlaşmak, yakın olmaktır. 141 Soru 253: Hac nedir? Cevap: Kelime anlamı; saygı, değer makamları ve diğer yerleri ziyaret kastında bulunmaktadır. Din deyiminde ise Arafat’ta özel vaktinde bir miktar durmak ve ondan sonra Kâbe-i Muazzama’yı usûlü üzere tavaf ederek ziyaret yapmaktır. Soru 254: Allah(c.c.)’a kalp ile inanmadığı halde dili ile inandığını söyleyen kişidir. Mekke döneminde bu inanç gurubundan kimseye rastlanmaz. Ama Medine’de çıkarları sebebiyle sayıları artmıştır. Kalbi başka dili başka olan bu inanç gurubuna ne ad verilir? Cevap: Münafık Soru 255: Fıtrat kelimesinin kökü “fatr”dır. Sözlükte yaratılış, belli yeteneklere yatkınlığa sahip oluş, karekter, mizaç, doğal eğilim, huy gibi manaları vardır. Bu durum böyle olduğuna göre, “Her doğan İslâm fıtratı üzere doğar.” ne demektir? Cevap: Her doğan İslâm’a yatkın doğar demektir. 142 Soru 256: Müslümanların Mekke’de müşriklerin zulmüne artık dayanacak güçleri kalmamıştı. Allah(c.c.)’ın emriyle Mekke’den Medine’ye hicret ettiler. Tarih, Mekke’li ve Medine’li müminlerin kardeşliğine büyük bir gururla şahitlik etmiştir. Allah(c.c.) onların kalplerine iman sevgisini koymuş ve onlar inanç kardeşi olmuşlardır. Müminler ancak kardeştirler hükmü gereğince Mekke’den Medine’ye hicret eden ve onlara Medine ‘de kucak açan bu insanlara ne isim verilmiştir? Cevap: Muhâcir – Ensâr Soru 257: Arap harflerinin değişik ve süslü biçimde yazılıp düzenlenmesi sanatına ve bu sanatın ustasına ne ad verilir? Cevap: Hat, Hattat Soru 258: “Ayağını yorganına göre uzat” “Yiyin, için, fakat israf etmeyin; çünkü Allah(c.c.) israf edenleri sevmez.” (Araf,31) Yukarıdaki atasözü ve ayet mealinde anlatılmak istenen ana fikir nedir? Cevap: İsraftan ( savurganlıktan ) kaçınmak 143 Hacivat-Karagözüm ne dersin çocuklar bu kitaptaki bilgilerden faydalanıyor mudur? Karagöz- Bıy bıy bıy… Elbette faydalanıyorlardır sen Ankara (Keçiören)’deki çocukların ne kadar akıllı ve çalışkan olduğunu unuttun galiba armut kafa! Hacivat-Doğru söyledin Karagözüm sofrana gelsin üzüm. 144 Soru 259: Hz. Peygamber döneminde cami eğitiminin hedef kitlesi çocuk, genç, yaşlı, kadın ve erkek ayrımı gözetilmeksizin bütün Müslümanlardan oluşuyordu. Günümüzde ise, erkek cemaatin camilerde sunulan hutbe, vaaz ve diğer etkinlikler yoluyla önemli ölçüde yaygın din eğitimi hizmeti aldığı; ancak kadınların cami eğitiminden yeterince yararlanamadığı görülmektedir. Din hizmetleri alanındaki bu eksikliğin giderilerek cami eğitimini kadın-erkek, genç-yaşlı ayrımı yapılmaksızın toplumun tamamını kuşatacak bir özelliğe kavuşturmak son derece önemlidir. İslâm’ın başlangıcından günümüze Müslümanlar’ın hayatında önemli bir yere sahip olan camiler, toplumun her kesiminden, her yaş ve seviyeden insanları bir araya getiren, onları Allah(c.c.)’a kulluk bilinci ile kaynaştıran, ibadetlerin usûlüne uygun olarak öğretilmesini kolaylaştıran, bireylere batıl inanç ve hurafelerden arındırılmış doğru dînî bilgilerin kazandırılmasını sağlayan önemli bir kurumdur. Kurulduğu dönemden itibaren Müslüman toplumlarda dînî, siyasî, idarî, sosyal ve eğitsel nitelikli pek çok hizmetin yürütülmesine zemin teşkil eden camiler, İslâm kültür ve medeniyetinin oluşup gelişmesinde önemli rol oynamıştır. Peygamberimizin hicretten hemen sonra cami inşa etmesinin sebebi nedir? Cevap: Camiyi, bireysel ve sosyal pek çok ihtiyacın karşılandığı bir merkez haline getirmektir. 145 VEDA HUTBESİ Peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.v.) Veda haccında, 9 Zilhicce Cuma günü zevâlden sonra Kasvâ adlı devesi üzerinde, Arafat Vadisi’nin ortasında 124 bin Müslüman’ın şahsında bütün insanlığa şöyle hitap etti: "Hamd Allah(c.c.)'a mahsustur. O'na hamd eder, O'ndan yardım isteriz. Allah(c.c.) kime hidâyet ederse, artık onu kimse saptıramaz. Sapıklığa düşürdüğünü de kimse hidâyete erdiremez. Şahadet ederim ki; Allah(c.c.)'tan başka ilâh yoktur. Tektir, eşi, ortağı, dengi ve benzeri yoktur. Yine şahadet ederim ki, Muhammed O'nun kulu ve Resûlüdür." "Ey insanlar! Sözümü iyi dinleyiniz! Bilmiyorum, belki bu seneden sonra sizinle burada bir daha buluşamayacağım. İnsanlar! Bugünleriniz nasıl mukaddes bir gün ise, bu aylarınız nasıl mukaddes bir ay ise, bu şehriniz (Mekke) nasıl mübârek bir şehir ise, canlarınız, mallarınız, namuslarınız da öyle mukaddestir, her türlü tecavüzden korunmuştur. 146 Ashabım! Muhakkak Rabbinize kavuşacaksınız. O da sizi yaptıklarınızdan dolayı sorguya çekecektir. Sakın benden sonra eski sapıklıklara dönmeyiniz ve birbirinizin boynunu vurmayınız! Bu vasiyetimi, burada bulunanlar, bulunmayanlara ulaştırsın. Olabilir ki, burada bulunan kimse bunları daha iyi anlayan birisine ulaştırmış olur. Ashabım! Kimin yanında bir emanet varsa, onu hemen sahibine versin. Biliniz ki, faizin her çeşidi kaldırılmıştır. Allah(c.c.) böyle hükmetmiştir. İlk kaldırdığım faiz de Abdulmuttallib'in oğlu (amcam) Abbas'ın faizidir. Lâkin anaparanız size aittir. Ne zulmediniz, ne de zulme uğrayınız. Ashabım! Dikkat ediniz, cahiliyeden kalma bütün âdetler kaldırılmıştır, ayağımın altındadır. Cahiliye devrinde güdülen kan davaları da tamamen kaldırılmıştır. Kaldırdığım ilk kan davası Abdulmuttalib'in torunu Iyas bin Rabia'nın kan davasıdır. Ey insanlar! Muhakkak ki, şeytan şu toprağınızda kendisine tapınmaktan tamamen ümidini kesmiştir. Fakat siz bunun dışında ufak tefek işlerinizde ona uyarsanız, bu da onu memnun edecektir. Dininizi korumak için bunlardan da sakınınız. Ey insanlar! Kadınların haklarını gözetmenizi ve bu hususta Allah(c.c.)'tan korkmanızı tavsiye ederim. Siz kadınları, Allah(c.c.)'ın emaneti olarak aldınız ve onların namusunu kendinize Allah(c.c.)'ın emriyle helal kıldınız. Sizin kadınlar üzerinde hakkınız, kadınların da sizin üzerinizde hakkı vardır. Sizin kadınlar üzerindeki hakkınızı; yatağınızı hiç kimseye 147 çiğnetmemeleri, hoşlanmadığınız kimseleri izniniz olmadıkça evlerinize almamalarıdır. Eğer gelmesine müsaade etmediğiniz bir kimseyi evinize alırlarsa, Allah(c.c.), size onları yataklarında yalnız bırakmanıza ve daha olmazsa sakındırmanıza izin vermiştir. Kadınların da sizin üzerinizdeki hakları, meşru örf ve âdete göre yiyecek ve giyeceklerini temin etmenizdir. Ey Müminler! Size iki emanet bırakıyorum, onlara sarılıp uydukça yolunuzu hiç şaşırmazsınız. O emanetler, Allah(c.c.)'ın kitabı Kur’an-ı Kerim ve Peygamberin sünnetidir. Müminler! Sözümü iyi dinleyiniz ve iyi belleyiniz! Müslüman Müslüman'ın kardeşidir ve böylece bütün Müslümanlar kardeştirler. Bir Müslüman'a kardeşinin kanı da, malı da helal olmaz. Fakat malını gönül hoşluğu ile vermişse o başkadır. Ey insanlar! Cenab-ı Hak her hak sahibine hakkını vermiştir. Her insanın mirastan hissesini ayırmıştır. Mirasçıya vasiyet etmeye lüzum yoktur. Çocuk kimin döşeğinde doğmuşsa ona aittir. Zina eden kimse için mahrumiyet vardır. Ey insanlar! Rabbiniz birdir. Babanız da birdir. Hepiniz Adem'in çocuklarısınız, Adem ise topraktandır. Arap’ın Arap olmayana, Arap olmayanın da Arap üzerine üstünlüğü olmadığı gibi; kırmızı tenlinin siyah üzerine, siyahın da kırmızı tenli üzerinde bir üstünlüğü yoktur. Üstünlük ancak takvada, Allah(c.c.)'tan korkmaktadır. Allah(c.c.) yanında en kıymetli olanınız O'ndan en çok korkanınızdır. Azası kesik siyahî bir köle başınıza amir olarak tayin edilse, sizi Allah(c.c.)'ın kitabı ile idare ederse, onu dinleyiniz ve itaat ediniz. Kimse kendi suçundan başkası 148 ile suçlanamaz. Baba, oğlunun suçu üzerine, oğlu da babasının suçu üzerine suçlanamaz. Dikkat ediniz! Şu dört şeyi kesinlikle yapmayacaksınız: - Allah(c.c.)'a hiçbir şeyi ortak koşmayacaksınız. - Allah(c.c.)'ın haram ve dokunulmaz kıldığı canı, haksız yere öldürmeyeceksiniz. - Zina etmeyeceksiniz. - Hırsızlık yapmayacaksınız. İnsanlar! Yarın beni sizden soracaklar, ne diyeceksiniz? Sahabe-i Kiram birden şöyle dediler: "Allah(c.c.)'ın elçiliğini ifa ettiniz, vazifenizi hakkıyla yerine getirdiniz, bize vasiyet ve nasihatte bulundunuz, diye şahadet ederiz!" Bunun üzerine Peygamberimiz (s.a.v.) şahadet parmağını kaldırdı, sonra da cemaatin üzerine çevirip indirdi ve şöyle buyurdu: "Şahit ol ya Rab! Şahit ol ya Rab! Şahit ol ya Rab! " Hz. Muhammed (s.a.v.) (9 Zilhicce l0 H./8 Mart 632 M. Cuma) 149 KAYNAKLAR • Kur’an-ı Kerim • Akaid Dersleri (Mustafa Çelik) • İslâm İlmihali (Ömer Nasuhi Bilmen) • Ay Darıldı (Yalçın Gül) • Gülümseyen Şiirler (Yalçın Gül) • Fıkıh Dersleri (Mustafa Çelik) • İslâm’da Aile Eğitimi (Abdullah Ulvan) • İslâm’ın Temel Kavramları (K.Hüseyin Ece) • Siyer Dersleri (Mustafa Çelik) 150 “Genç Fidanlar Yarışıyor” Çalışma Notları Keçiören Müftülüğü katkılarıyla hazırlanmıştır. Keçiören Müftülüğü çalışanlarına ve Keçiören Müftüsü Ahmet DURMUŞ’a, Çalışma Notlarında yer alan ve soruları hazırlayan din görevlilerimize; M. Cumhur UFACIK Abdurrahman ŞAHİN Ali CANBAZ Mehmet ÇETKİN Bekir KARAHAN Mehmet GÜÇLÜ Mustafa KALINSAZ Beyza TÜTÜNCÜLER Bilal ŞAD Nazım ÇETİN Durali GÜL Nevzat KÖSE Osman ÇAYIRPINAR Enes YAMAN Erdal İLHAN Saadettin MÜŞTAKOĞLU Hacı İsmail BÜYÜKÖZDEMİR Süleyman VARGELOĞLU Tahsin ÖZKAN Hasan OVALI Turgay BOSTAN Hasan TUNCEL Veli AKTEPE Hikmet KIRATLI Yasin YILMAZ İbrahim KARANFİL Ziya KARGAN İsmet AÇIKGÖZ 151 Keçiören Belediyesi Sosyal Yardım İşleri Müdürlüğü çalışma ekibi; M. Akif DUMAN Ziya KELEŞ Gülfem KELEŞ Funda SUCU Ayfer ER Sevgi GÜLCAN Beril GÜVEN Rıdvan KILIÇER’e katkılarından dolayı sonsuz teşekkür ederiz. 152 153 154