gezegenimiz dünya soru cevap

4. SINIF FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ
II. DÖNEM GEZEGENİMİZ DÜNYA ÜNİTESİ
SORU — CEVAP ÇALIŞMASI
1. Dünya’mızın şekli neye benzer?
Dünyamızın şekli küreye benzer.
2. Dünya’mızın şekli ile ilgili örnekler veriniz.
Portakal, top, balon vb.
3. Kuzey ve güney kutuplarından eşit uzaklıkta olan yer
kürenin çevresinden geçtiği varsayılan en büyük çembere
ne denir?
Ekvator denir.
4. Dünya’mızın kendi ekseni etrafında dönmesi kaç gün
sürer?
Bir gün sürer. (24 Saat)
5. Denizin üzerindeki daha ilerisi görülmeyen ve denizle
gökyüzünü ayıran düz çizgiye ne denir?
Ufuk çizgisi denir.
6. Ufuk çizgisinden sahile doğru yaklaşan geminin
görünümlerini sırayla yazınız.
• Geminin ilk önce, direklerinin ucu görünür.
• Sonra direklerin tamamı görünür.
• En son geminin gövdesi görünür.
7. Dünya’nın nasıl bir şekil olarak göründüğünü yazınız.
Dünya tam bir küre olmayıp alttan ve üsten hafif basık,
ekvatordan şişkindir.
8. Dünya’nın şekli ile ilgili araştırma yapan bilginleri yazınız.
Pisagor, Aristo, Biruni, Kopernik, Thales, Kepler (Keplır).
9. Pisagor, Dünya’nın şekli ile ilgili nasıl bir araştırma
yapmıştır?
MÖ. 590’lı yıllarda Dünya’nın Güneş etrafında döndüğünü
ve Dünya’nın yuvarlak olduğun ilk o keşfetmiş.
10. Aristo, Dünya’nın şekli ile ilgili nasıl bir araştırma
yapmıştır?
Pisagor’dan sonra, Dünya’nın yuvarlak olduğunu
kanıtlamış.
11. Biruni bir Türk bilgini midir?
Evet, Biruni bir Türk bilginidir.
12. Biruni, Dünya’nın şekli ile ilgili nasıl bir araştırma
yapmıştır?
972 – 1050 yılları arasında Dünya’nın küre şeklinde
olduğunu yer çekiminin varlığını ortaya koymuş.
13. Kopernik, Dünya’nın şekli ile ilgili nasıl bir araştırma
yapmıştır?
Dünya’nın kendi etrafında döndüğünü ileri sürmüş. Ayrıca
Dünya’nın, Güneş’in çevresinde de dolaştığını savunmuş.
14. Thales, Dünya’nın şekli ile ilgili nasıl bir araştırma
yapmıştır?
Dünya’nın yarım küre biçiminde olduğunu savunmuş.
Thales’e göre Dünya, okyanus ve okyanusun üzerinde
yüzen disk biçimindeki karadan oluşur.
(Bana göre Thales’in düşüncesi yanlıştır.)
15. Kepler (Keplır), Dünya’nın şekli ile ilgili nasıl bir
araştırma yapmıştır?
Gezegenlerin, Güneş’in çevresinde döndüğünü buldu.
Dünya’nın tam bir küre olmayıp kutuplardan basık
olduğunu kanıtlamış.
16. Dünya’mız kaç katmandan oluşmuştur.
Dünya’mız 5 katmandan oluşmuştur.
17. Dünya’mızın katmanlarını yazınız.
Ağır Küre (Çekirdek), Ateş Küre (Manto), Su Küre
(Hidrosfer), Taş Küre (Yerkabuğu), Hava Küre (Atmosfer).
18. Dünya’mızın katmanlarını içten dışa olacak şekilde
sıralayıp yazınız.
Ağır Küre – Ateş Küre – Su Küre – Taş Küre – Hava Küre
19. Dünya’mızın katmanlarını dıştan içe doğru olacak
şekilde sıralayıp yazınız.
Hava Küre – Taş Küre – Su Küre – Ateş Küre – Ağır Küre
20. Dünya’nın gözlemlenmeyen katmanlarını yazınız.
Ağır Küre – Ateş Küre
21. Dünya’nın gözlemlenmeyen katmanlarını yazınız.
Hava Küre – Taş Küre – Su Küre
22. Kavram haritasını tamamlayınız.
Dünya’nın
Katmanları
Gözlemlenen
Hava Küre
Gözlemlenmeyen
Ağır Küre
Su Küre
Ateş Küre
Taş Küre
23. Ağır Küre’nin diğer adı nedir?
Çekirdek’tir.
24. Ateş Küre’nin diğer adı nedir?
Manto’dur.
25. Su Küre’nin diğer adı nedir?
Hidrosfer’dir.
26. Taş Küre’nin diğer adı nedir?
Yerkabuğu’dur.
27. Hava Küre’nin diğer adı nedir?
Atmosfer’dir.
28. Ağır Küre'nin özelliklerini yazınız.
Çekirdek, Dünya’nın merkezindeki en iç katmandır. Demir,
nikel gibi yoğunluğu fazla olan maddelerden oluşmuştur.
Çekirdek’in sıcaklığı ateş küredekinden daha fazladır.
Çekirdek Dünya’nın en kalın ve sıcak katmanıdır. En sert ve
dayanıklı metaller bile çekirdekte erir. Çekirdeğe,
Dünya’nın ortasında sıcak ve ağır bir küre şeklinde bulunur,
bu sebeple çekirdeğe ağır küre de denir.
29. Ateş Küre’nin özelliklerini yazınız.
Ateş Küre yer kabuğunun altında yer alan katmandır. Bu
küreye çekirdeğin üzerini sardığından manto adı da verilir.
Yapısında magnezyum ve demir gibi maddeler bulunur. Bu
maddeler sıvı haldedir ve çok sıcak olduklarından bu
katmana ateş küre denilmiştir. Sıvı halde bulunan, akıcı bir
hamur halindeki maddelere magma adı verilir. Magma yer
kabuğunda bulunan çatlaklardan çıkarak yanardağları
oluşturur. Yanardağdan fışkıran magmaya lav adı verilir.
Yerkabuğu magmanın üzerinde yüzüyor gibi hareket
halindedir. Ateş Küre çok sıcaktır.
30. Taş Küre’nin özelliklerini yazınız.
Dünya’daki karaların oluşturduğu kısma taş küre veya
yerkabuğu denir. Taş Küre üzerinde insanlar yaşar, bitkiler
büyür ve diğer canlılar besin ve barınak bulur. Taş küre
engebeli, alçaklı ve yüksekli bir yapıya sahiptir.
Taş küre değişik kalınlıklardadır. Ateş küreyi çepeçevre
saran bu yapının en ince olduğu yerler okyanus dipleridir.
Dünya’nın büyüklüğüyle karşılaştırıldığında yer kabuğu çok
incedir. Dünya’yı bir elmayı benzetirsek elmanın kabuğu
taş küreyi temsil eder. Yeryüzünde dağlar, tepeler, ovalar
ve düzlükler yer kabuğunun parçalarıdır.
31. Su Küre’nin özelliklerini yazınız.
Su küreyi denizler, göller, akarsular, yer altı suları ve su
buharı oluşturur. Dünya’nın ¾ ‘ü sularla kaplıdır. Dünya,
uzaydan bakıldığında mavi bir küreye benzer. Dünya’nın
mavi görülmesini üzerini kaplayan su tabakası sağlar.
Dünya’nın kahverengi görünen kısımları ise karalardır.
Dünya’nın, sularla çevrili geniş kara parçalarına KITA adı
verilir. Dünya yüzeyinde 7 kıta vardır. Bunlar Asya, Avrupa,
Afrika, Kuzey Amerika, Güney Amerika, Okyanusya
(Avustralya) ve Antartika’dır. Kıtaların arasında birbirine
bağlı su kütlelerine ise OKYANUS denir. Dünya üzerinde üç
büyük okyanus vardır. Bunlar Amerika kıtası ile Asya ve
Okyanusya arasında bulunun BÜYÜK OKYANUS, Amerika
kıtası ile Avrupa ve Afrika arasında bulunan, Atlas
Okyanusu, Asya’nın güneyi, Afrika ve Okyanusya arasında
ise Hint Okyanusu yer alır. Su küreyi oluşturan sular Güneş
ısısının etkisiyle buharlaşarak havaya yükselir ve bulutları
oluşturur. Bulutu oluşturan su buharı soğuk hava
katmanına rastlayınca yağmur, kar ya da doluya dönüşerek
yeryüzüne yağış olarak iner. Sürekli tekrarlanan bu olaya
su döngüsü denir.
32. Hava kürenin özelliklerini yazınız.
Hava küre, Dünya’yı çevreleyen bir gaz katmandır. Hava
içerisine çeşitli gazlar bulunur. Havada bulunan
gazların; %78’i Azot, %21’i Oksijen, %1’i Diğer gazlardan
oluşur. Uygulanan yerçekimi nedeni ile hava küreyi
meydana getiren gazlar Dünya’nın çevresinden ayrılamaz.
Hava küreye atmosfer de denir. Havanın varlığını
yüzümüze doğru bir yelpaze salladığımızda ya da hareket
halindeki bir arabanın camını açtığımızda hissederiz. Hava
Küre’nin yoğunluğu her yerde aynı değildir.
33. Dünya’nın kaçta kaçını su kaplar?
Dünya’nın ¾’ünü su kaplar.
34. Dünya’nın kaçta kaçını kara kaplar?
Dünya’nın ¼ ‘ünü kara kaplar.
35. Dünya’ya örnek resim bulup yapıştırınız.
36. Ozon tabakası bizi neden korur?
Ozon tabakası bizi zararlı Güneş ışınlarından korur.
37. Ozon tabakası nerede bulunur?
Ozon tabakası, Atmosfer’de bulunur.
38. Ozon tabakasını olumsuz etkileyen etkenler nelerdir?
Deodorantlar, parfümler vb. etkenler olumsuz etkiler.
39. Mineral nedir?
Doğada meydana gelen yapay olarak elde edilemeyen
element ya da bileşiklerdir. Belirli bir kimyasal yapıları
vardır.
40. Ekonomik değeri olan minerallere ne denir?
Maden denir. (Demir, altın ve elmas vb.)