10 yıl önce Türkiye Kalkinma Yardimlari Raporu 2007

Transkript

TÜRKÝYE
KALKINMA
YARDIMLARI
RAPORU
2007
Takdim
T
ürkiye'nin kalkýnma yardýmlarý
konusundaki deneyimi çok eskiye
dayanmamakla birlikte son yýllarda
bu alanda gösterdiði gayret ve baþarý yurt içi
ve yurt dýþýnda yakýndan takip edilmekte ve
b i l i n m e k t e d i r. K a l k ý n m a y a r d ý m l a r ý
kavramýnýn Türk kamu kurum ve kuruluþlarý
tarafýndan her gün daha iyi anlaþýlmasý ve
kýsa süre içerisinde edinilen tecrübeler
bu alanda yapýlan çalýþmalarýn
kurumsallaþmasýný saðlamaktadýr.
Raporu Hazýrlayanlar:
Füsun GÜR
Þafak ÖZDEMÝR
Evren RUTBÝL
Leyla ERDEK
Tarýk METE
Zeynep ERCAN
Murat KAYGUSUZ
Ýrtibat:
+90 312 508 10 98
+90 312 508 11 47
Tasarým ve Uygulama:
Ses Reklam Ýletiþim Hizmetleri
Ayten Sokak 28/7 Mebusevleri / Tandoðan / Ankara / Türkiye
+90 312 215 62 00-01 www.sesreklam.net
Baský:
Kozan Ofset
Büyük Sanayi 1. Cadde Arpacýoðlu 2 Ýþhaný No: 95/11
Ýskitler / Ankara / Türkiye
+90 312 384 20 04 [email protected]
Her Hakký Saklýdýr © Ankara, 2008
Türkiye Kalkýnma Yardýmlarý Raporu 2007
kaynak gösterilerek baþka yayýnlarda da
deðerlendirilebilir.
ISBN: 978-975-19-4394-1
Kurumsallaþma adýna baþarýlan önemli bir
husus da ülke içinde farklý kalkýnma yardýmý
aktörleri arasýndaki koordinasyonun
saðlanmasýdýr. Kalkýnma Yardýmlarýnýn siyasi
koordinasyonu Dýþiþleri Bakanlýðýnca
saðlanýrken, teknik ve uygulama
koordinasyonu TÝKA tarafýndan
yürütülmektedir.
Türkiye, yurt içinde tüm kamu kurum ve
kuruluþlarý, üniversiteler ve sivil toplum
kuruluþlarý (STK) 'nýn katkýlarýyla yararlanýcý
ülkelerdeki benzer aktörlerle de iþbirliði
yaparak alýcý ülkelerin kalkýnma çabalarýný
desteklemektedir. Türk kamu kurum ve
kuruluþlarýmýzýn yetiþmiþ insan gücü
kaynaklarý kullanýlarak, çok geniþ bir
yelpazede yardým götürebilme becerisine
sahip olunmuþtur.
Afganistan, Gürcistan, Irak, Lübnan ve
Filistin gibi ülkeler baþta olmak üzere bir çok
kriz bölgesinde yaþanan problemlere ve
kalkýnma çabalarýna destek olunmaktadýr.
Türkiye, kalkýnma yardýmlarýnýn
uygulanmasýnda Birleþmiþ Milletlerce tüm
dünya ülkelerine tavsiye edilen Milenyum
hedefleri çerçevesinde, çalýþmalarýný
yürütme gayreti içerisindedir.
Tüm uluslararasý donörler tarafýndan ortaya
konan dünyada yoksulluðun azaltýlmasý ve
insanoðlunun eþit olmasa bile dengeli olarak
sosyal ve ekonomik refahtan yararlanmasý
ana hedefi çerçevesinde, Türkiye'nin
önümüzdeki yýllarda kalkýnma yardýmlarý
alanýnda ses getiren çalýþmalara imza
atacaðýna olan inancým sonsuzdur.
Kalkýnma Yardýmý çalýþmalarýnýn her
safhasýnda gönüllerini ortaya koyarak
çalýþan ülkemiz yardým gönüllülerini kutluyor
ve baþarýlarýnýn devamýný diliyorum.
Prof. Dr. M. Said YAZICIOÐLU
Devlet Bakaný
Önsöz
2
004 yýlýndan günümüze kadar kalkýnma
yardýmlarýnýn koordinasyonunu ve
ülkemizin bir çok uluslararasý
taahhüdüne paralel olarak son derece zorlu bir
coðrafyadaki proje uygulamalarýný hayata
geçiren TÝKA, 2007 yýlý kalkýnma yardýmlarý
çalýþmalarýný derleyerek kullanýcýlarýn dikkatine
sunmaktadýr.
2007 yýlýnda Türkiye'nin toplam kalkýnma
yardýmlarý 1.336,64 milyon ABD dolarýdýr. Söz
konusu yardýmlarýn 602,24 milyon ABD dolarlýk
kýsmý resmi kalkýnma yardýmý (RKY) olarak
gerçekleþmiþtir. OECD-DAC kriterlerine göre
yardým alabilen ülkeler sýnýfýnda yer alan 131
ülkeye saðlanan söz konusu resmi kalkýnma
yardýmlarýnda 2007 yýlýnda %16'lýk düþüþ
gerçekleþmiþ olup, bunun baþlýca nedenleri
acil yardýmlardaki azalma, 2007 yýlýnda borç
affýnýn olmamasý ve uluslararasý kuruluþlara
yapýlan aidat ve katkýlardaki düþmedir.
Bilindiði üzere, Birleþmiþ Milletler Binyýl
Kalkýnma Hedefleri uyarýnca, kalkýnma yardýmý
yapan ülkelerin RKY'lerinin gayri safi milli
hasýlalarýna (GSMH) oranýnýn % 0,7 olmasý
hedeflenmektedir. 2007 yýlýnda ülkemizin
GSMH'nýn hesaplama yönteminin deðiþmesi
sonucu ortaya çýkan ciddi deðiþiklik nedeniyle
2006 yýlýnda % 0,18 olarak belirlenen söz
konusu oran 2007 yýlýnda % 0,09'a gerilemiþtir.
Diðer taraftan, 2007 yýlýnda kalkýnma
yardýmlarýyla ilgili rakamsal düþüþler
yaþanmakla birlikte; OECD tarafýndan
açýklanan performans verilerine göre, yardým
alan ülkelerin en çok yardýmý hangi ülkeden
aldýklarý incelendiðinde, Türkiye'nin Doðu
Avrupa ve Balkanlardaki 10 ülkeden 7'sinde,
Kafkaslar ve Merkez Asya'daki 11 ülkeden
8'inde, Orta Doðu'daki 8 ülkeden 4'ünde
yardým veren ilk 10 donör ülke arasýnda yer
aldýðý görülmektedir. Sonuç olarak, Türkiye'nin
kalkýnma yardýmý götürdüðü coðrafyada gözle
görünür bir aðýrlýðý bulunmaktadýr.
Son yýllarda deðiþen konjonktüre ve doðal
afetlere baðlý olarak uluslararasý donör camiasý
ile birlikte yeni açýlýmlar saðlanmýþ Afrika ve
Orta Doðu ülkeleri de çalýþmalara dahil
edilmiþtir. Öyle ki 2004 yýlýnda ülkemizin Afrika
ülkelerine 1,56 milyon ABD dolar olan iki taraflý
RKY 2007 yýlýnda 30,97 milyon ABD dolarýna
kadar yükselmiþtir.
Deðiþik kategorilerden oluþan ve 2004 yýlýna
kadar ülkemiz tarafýndan derlenememiþ olan
sýðýnmacýlara yapýlan yardýmlar gibi birçok
kalkýnma yardýmý kalemi 2007 yýlýnda da baþarý
ile toplanmýþ, 2006 yýlýnda 3422 olan rapor
sayýsý 2007 yýlýnda 4441'e yükselmiþtir. Rapor
sayýsýndaki bu artýþ kurum ve kuruluþlarýmýz
arasýndaki iyi koordinasyonun ve kalkýnma
yardýmlarý kavramýnýn öneminin artýk
benimsendiðinin göstergesi olarak kabul
edilmektedir.
Uluslararasý iliþkilerde ve bilimsel çalýþmalarda
baþvuru dokümaný olarak kullanýlabilecek
2007 Kalkýnma Yardýmlarý raporunda emeði
geçen TÝKA çalýþanlarýna ve katký saðlayan
tüm kurum ve kuruluþlara kalkýnma çabalarýnýn
desteklenmesinde iþbirliði ve koordinasyonun
kesintisiz devam etmesi dileðiyle teþekkür
ederim.
Musa KULAKLIKAYA
TÝKA Baþkaný
Ýçindekiler
TÜRKÝYE
KALKINMA
YARDIMLARI
RAPORU
2007
KALKINMA YARDIMLARI
8
OECD ÜYESÝ ÜLKELERÝN KALKINMA YARDIMLARI VE TÜRKÝYE'NÝN DURUMU
14
TÜRKÝYE'NÝN 2007 YILI KALKINMA YARDIMLARI
24
GENEL DEÐERLENDÝRME
2007 YILI RESMÝ KALKINMA YARDIMLARININ KATEGORÝLERE DAÐILIMI
PROJE PROGRAM YARDIMLARI
TEKNÝK ÝÞBÝRLÝÐÝ
2007 YILI TÜRKÝYE ACÝL YARDIMLARI
BARIÞI YAPILANDIRMA ÇALIÞMALARI
SIÐINMACILAR
YÖNETÝM GÝDERLERÝ
ÇOK TARAFLI KATKILAR
DOÐRUDAN YATIRIMLAR
SÝVÝL TOPLUM KURULUÞLARININ KALKINMA YARDIMLARI
RESMÝ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAÐILIMI
EN ÇOK YARDIM ALAN ÜLKELER
TEKNÝK ÝÞBÝRLÝÐÝ VE PROJE PROGRAM YARDIMLARININ SEKTÖREL DAÐILIMI
2007 YILINDA KALKINMA YARDIMLARI KAPSAMINDA KURUM VE KURULUÞLARIN ÇALIÞMALARI
26
29
31
34
36
39
40
40
41
43
46
47
51
54
59
BM MÝLENYUM HEDEFLERÝ VE TÜRKÝYE TARAFINDAN
MÝLENYUM HEDEFLERÝNE YAPILAN KATKI
64
EKLER
68
TÜRKÝYE
KALKINMA
YARDIMLARI
RAPORU
2007
Kalkýnma Yardýmlarý
Taným, Kategori ve Sektörleri
KALKINMA YARDIMLARI
TANIMI VE FONKSÝYONU
Günümüzde devletlerarasý iþbirliðini geliþtirmede en
önemli enstrümanlardan biri olarak deðerlendirilen
kalkýnma yardýmlarý; geliþmekte olan ülkelerin kalkýnma
süreçlerine destek olmak ve acil problemlerine çözüm
bulmak maksadýyla yapýlan ayni veya nakdi yardýmlar
ile yatýrýmlarý kapsamaktadýr. Kalkýnmakta olan ülkelerin
sosyo-ekonomik altyapýlarýnýn yardým almaksýzýn
kalkýnmayý sürdürebilecek seviyeye getirilmesi, küresel
iþbirliðinin tesisi ve geliþtirilmesine yönelik
sürdürülebilir iþbirliði þartlarýnýn oluþturulmasý ve
uluslararasý dayanýþma anlayýþýnýn geliþtirilmesi gibi
birçok alanda önemli roller üstlenen kalkýnma
yardýmlarý, dünya üzerindeki problemli coðrafyalarda
kalkýnma tabanlý çözümler üretmek suretiyle dünyanýn
barýþ ve refahýna da önemli katkýlar saðlamaktadýr.
Geliþmekte olan ülkelerdeki ekonomik
kalkýnmanýn teþviki ve refah seviyesinin
yükseltilmesi ana amaçlarýna hizmet etmekle
beraber, yeterli hibe unsuru içermeyen ve/veya
imtiyazlý koþullarda verilmeyen krediler ile
geliþmekte olan ülkelere yönelik olmalarýna
raðmen söz konusu amaçlara hizmet etmeyen
(ticari amaçlý akýmlar gibi) resmi akýmlar, diðer
resmi akýmlar baþlýðý altýnda raporlanmakta,
Geliþmekte olan ülkelere gerçekleþtirilen
sermaye ihracý anlamýna gelen doðrudan
yatýrýmlar, ilgili ülkedeki ekonomik kalkýnmayý
tetikleme potansiyellerinden dolayý kalkýnma
yardýmlarý içerisinde deðerlendirilmekte,
Gerek kalkýnma iþbirliði, gerekse de insani
yardýmlar alanýnda son derece aktif bir biçimde
çalýþan ulusal STK'lar tarafýndan
gerçekleþtirilen yardým faaliyetleri ise, ilgili
donör ülkenin toplam kalkýnma yardýmlarýnýn
bir diðer önemli bileþenini oluþturmaktadýr.
Donör ülkeler tarafýndan verilen kalkýnma yardýmlarý;
ikisi resmi (kamu kaynaklý), ikisi özel (kamu kaynaðý
kullanýlmayan), toplam dört ana kalemi içermektedir:
RESMÝ AKIMLAR VE ÖZEL AKIMLAR
Resmi Akýmlar
Resmi kalkýnma yardýmlarý
Diðer resmi akýmlar
Özel Akýmlar
Geliþmekte olan ülkelerde özel sektör tarafýndan
gerçekleþtirilen doðrudan yatýrýmlar
Ulusal sivil toplum kuruluþlarý (STK'lar) tarafýndan
gerçekleþtirilen yardým faaliyetleri
RESMÝ KALKINMA YARDIMLARI
KATEGORÝLERÝ
RESMÝ KALKINMA YARDIMLARI
Ýki Taraflý Yardýmlar
Teknik Ýþbirliði
Proje/Program Yardýmlarý
Kalkýnma Amaçlý Gýda Yardýmlarý
Acil ve Ýnsani Yardýmlar
Tablo-1
Borç Yeniden Yapýlandýrýlmasý
STK'lara ve Kamu-Özel Sektör Ortaklýklarýna Destek
Bu çerçevede;
Donör ülkelerin merkezi ve yerel yönetimlerinin
veya bu yönetimlere baðlý icracý kuruluþlarýn,
ekonomik kalkýnmanýn teþviki ve refah
seviyesinin yükseltilmesi ana amaçlarý
doðrultusunda, geliþmekte olan ülkelere veya
söz konusu ülkelerde bu amaçlar
doðrultusunda faaliyet gösteren uluslararasý
örgütlere yönelik gerçekleþtirdiði kamu
kaynaklý hibeler veya en az % 25 hibe unsuru
içeren uzun vadeli ve düþük faizli krediler, resmi
kalkýnma yardýmý olarak tanýmlanmakta,
Kalkýnma Yardýmlarý Tanýtýmý
Kalkýnma yardýmlarýnýn en önemli bileþeni olan resmi
kalkýnma yardýmlarý (RKY), esas olarak;
doðrudan doðruya kamu sektörü tarafýndan,
ulusal veya uluslararasý STK'lar üzerinden,
kamu-özel sektör ortaklýðý çerçevesinde,
uluslararasý örgütlere katký saðlamak suretiyle
kalkýnmakta olan ülkelerdeki muhataplarýna
ulaþtýrýlmaktadýr. Bu kanallarýn ilk üçünün kullanýldýðý
modaliteler iki taraflý, dördüncüsü ise çok taraflý
yardýmlar olarak sýnýflandýrýlmaktadýr.
ÝKÝ TARAFLI RESMÝ KALKINMA
YARDIMLARI
Teknik Ýþbirliði:
Kalkýnmakta olan ülke nüfusunun bilgi birikimini, teknik
kapasitesi ve üretime iliþkin yeteneklerini arttýrmaya
yönelik faaliyetler bütünüdür.
Teknik iþbirliði çalýþmalarý;
kalkýnmakta olan ülkelerden öðrencilere orta ve
üstü örgün eðitim çerçevesinde verilen burs
desteklerini,
kapasite geliþtirmeye, meslek edindirmeye vs.
yönelik her türlü kursu,
eðitim faaliyetleri kapsamýnda gerçekleþtirilen
ekipman ve malzeme yardýmlarýný,
eðitmen/öðretmen görevlendirmelerini,
kapasite geliþtirmeye yönelik kitap, dergi vs.
basýmýný,
seminer, sempozyum gibi fikri üretime sahne
olan etkinlikleri,
ödüllü yarýþmalarý (Kompozisyon Yarýþmasý,
Matematik Olimpiyatlarý gibi),
kapasite artýrýmýna yönelik diðer benzeri
faaliyetleri kapsar.
Yönetim Giderleri
Sýðýnmacýlara Yardýmlar
Proje/Program Yardýmý:
Barýþý Yapýlandýrma
Kalkýnma yardýmý alan ülkelerin fiziki sermaye
kapasitesini arttýrma amaçlý proje ve programlarýn
tasarým ve uygulanmasýný geliþtirme çabalarýnýn donör
ülkeler tarafýndan finanse edilmesi anlamýna gelen
yatýrýmla iliþkili teknik iþbirliði faaliyetleri (örneðin
kentsel bir kalkýnma programýna danýþmanlýk desteði
verilmesi), proje/program yardýmlarý içerisinde
deðerlendirilmektedir.
Diðer
Çok Taraflý Yardýmlar
Uluslararasý Örgütlere Hibeler
Uluslararasý Örgütlere Verilen Ýmtiyazlý Krediler
Tablo-2
Yatýrým projeleri ve program yardýmlarý olarak ikiye
ayrýlmaktadýr:
Yatýrým projeleri, alýcý ülkenin fiziki sermayesini
arttýrmaya yönelik faaliyetleri ve bu faaliyetler
çerçevesinde gerçekleþtirilen teknik iþbirliði
çalýþmalarýný kapsar.
Program yardýmlarý ise, bütçe ve ödemeler dengesi
desteklerini, demirbaþ ve emtia finansmanýný ve sektörel
yardýmlarý kapsamaktadýr.
Kalkýnma Amaçlý Gýda Yardýmlarý:
Kalkýnma amaçlý gýda yardýmlarý, acil yardýmlar dýþýnda
genel gýda programlarý çerçevesinde verilen gýda
yardýmlarýndan, gýda satýn alýmý için gereken nakdi
yardýmlardan ve tohum, gübre gibi ara mamul
hibelerinden oluþmaktadýr.
Borç Yeniden Yapýlandýrýlmasý:
Genel borç yükünün hafifletilmesine yönelik bütün borç
y e n i d e n y a p ý l a n d ý r m a l a r ý b u k a p s a m d a d ý r.
Yükümlülüklerin cari deðerinin azaltýlmasý (borç affý)
ve/veya ödeme zamanýnýn ertelenmesi yoluyla vadesi
gelen yükümlülüklerin azaltýlmasý biçimindedir. Çoðu
durumda borç vadesinin uzatýlmasý ve ödemenin
aðýrlýklý olarak vadenin sonraki aþamalarýnda
gerçekleþtirilmesi biçimini alýr.
11
Taným, Kategori ve Sektörleri
Acil ve Ýnsani Yardýmlar:
Barýþý Yapýlandýrma Çalýþmalarý:
Bir ülkenin kendi kaynaklarýnýn yeterli olmadýðý
koþullarda ve insan kaybý ve/veya tarýmsal ürün ya da
hayvan kaybýyla sonuçlanan olaðan dýþý bir geliþme
sonucu ortaya çýkan acil durumlarda söz konusu ülkeye
yapýlan yardýmlarý içermektedir. Böyle bir acil durum;
doðal felaketler, savaþ veya iç kargaþa, kuraklýk ve
salgýn gibi nedenlerle ürün kaybýndan dolayý ortaya
çýkan yiyecek kýtlýðý koþullarýnda geçerlidir. Salgýnlarý
önleme için yapýlan destekleri ve bu olaðan dýþý
durumlarda mültecilere yapýlan yardýmlar da bu
kapsamdadýr. Tabii felaketlerin ortaya çýkardýðý
sorunlarýn giderilmesi ve felaketin oluþumu sürecinde
hasarý azaltýcý önleyici tedbirlerin alýnmasý da bu
kapsamda deðerlendirilmektedir.
Kriz bölgelerinde barýþýn tesisini müteakip, devlet inþasý
veya sosyo-ekonomik sorunlarýn çözümlenmesi süreci
baþlatýlýr. Barýþý yapýlandýrma, Birleþmiþ Milletler (BM)
barýþ operasyonlarýna katýlým ve uluslararasý
anlaþmalarla görev tanýmlanmasý yapýlmýþ bir sahada
güvenlik ve kalkýnma iþbirliðini ihtiva eden bir
kategoridir. BM operasyonlarýna katkýlar (BM'den alýnan
tazminat düþülerek, BM'ye yapýlan ödemeler v.b.) ile BM
tarafýndan onaylanmýþ ve BM'ye destek amaçlý karþýlýklý
faaliyetler olarak düzenlenmiþ katkýlar bu kategoride
deðerlendirilmektedir. Askeri unsurlar tarafýndan bu
kapsamda gerçekleþtirilen çalýþmalardan RKY olarak
raporlanabilenleri aþaðýda yer almaktadýr:
STK'lara ve Kamu-Özel Sektör
Ortaklýklarýna Destek:
Donör ülke hükümetleri veya yerel yönetimleri, ulusal ve
uluslararasý STK'lar ile özel sektör ortaklýklarýna
kamusal kaynak transferinde bulunabilmektedir. Söz
konusu kaynaðýn geliþmekte olan ülkelerdeki kalkýnma
iþbirliði çalýþmalarý ile ilintili kýsmý RKY olarak
raporlanmaktadýr.
Kalkýnma Yardýmlarý Tanýtýmý:
Kalkýnma iþbirliði faaliyetinde bulunan resmi sektör
kurumlarýnýn kamu desteðini arttýrma amacýyla
gerçekleþtirdikleri harcamalarý içeren kategoridir.
Yardým alan ülkelerde yürütülen kalkýnma iþbirliði
çabalarý, ihtiyaçlarý ve konular hakkýnda halký
bilinçlendirmek için yapýlan çalýþmalar bu kapsamda
deðerlendirilmektedir.
Yönetim Giderleri:
Kalkýnma yardýmlarý çalýþmalarýna iþtirak eden bütün
kurum ve kuruluþlarýn merkezi veya taþra teþkilatlarý ile
yurt dýþý birimlerinin, söz konusu faaliyetlerin
gerçekleþtirilmesi amacýyla yaptýðý çalýþmalarda sarf
edilen personel, idari ve lojistik giderleri kapsamaktadýr.
Sýðýnmacýlara Yapýlan Yardýmlar:
Kalkýnmakta olan ülkelerden gelip, donör ülkede
sýðýnmacý statüsüyle ikamet eden kiþilere ilk 12 aylýk
dönemde yapýlan masraflar ile söz konusu kiþilerin
ülkelerine geri gönderilmelerine iliþkin masraflar bu
baþlýk altýnda deðerlendirilmektedir.
Ýnsan haklarý çalýþmalarý,
Seçimlerde gözlemcilik yapýlmasý,
Terhis olan askerlerin rehabilitasyonu,
Terhis olmuþ askeri personelin ekonomiye
entegre edilmesi,
Ulusal altyapýlarýn rehabilitasyonu,
Gümrük memurlarý ve polis memurlarý dahil
idarecilerin denetlenmesi ve eðitimi,
Ekonomik istikrar konusunda verilen
danýþmanlýk hizmeti,
Askerlerin vatanlarýna gönderilmesi /
iadesi ve terhisi,
Üretim faaliyetlerinin askeri yapýdan sivil
yapýya dönüþtürülmesi,
Silahlardan arýndýrma ve mayýn temizleme
çalýþmalarý. Ancak mayýn temizleme
faaliyetlerinin kalkýnma amaçlý olmasý
gerekmektedir. Mesela askeri eðitimin bir
parçasý olarak yürütülen mayýn temizleme
çalýþmalarý gibi kalkýnma amacý dýþýnda
gerçekleþtirilen faaliyetler RKY kapsamýna
girmemektedir.
Çok Taraflý Resmi Kalkýnma Yardýmlarý
Kalkýnma yardýmlarý çalýþmalarýnýn çok taraflý iþlemleri
aktif uluslararasý kuruluþlar aracýlýðýyla
gerçekleþtirilmektedir. Söz konusu uluslararasý
kuruluþlar, üye ülkelerin katýlýmý ile oluþturduklarý
bütçeler çerçevesinde geliþtirdikleri program ve
projeleri uygulamakta ve/veya kredi borç iþlemlerini
doðrudan yürütmektedirler. Donör ülkelerin uluslararasý
kuruluþlara yaptýklara katký ve aidat ödemeleri bu
çerçevede deðerlendirilmektedir.
RESMÝ KALKINMA
YARDIMLARI SEKTÖRLERÝ
Ýki taraflý resmi kalkýnma yardýmlarý arasýnda önemli bir
yer tutan teknik iþbirliði çalýþmalarý ile proje/program
yardýmlarý, diðer kategorilerin aksine sektörlere
ayrýþtýrýlmaktadýr. Aþaðýda, söz konusu çalýþmalarýn
gerçekleþtirildiði 4 ana sektör ile alt sektörlerin ayrýntýlý
listesi yer almaktadýr:
Sosyal Altyapýlarýn Geliþtirilmesi
Eðitim
Saðlýk
Nüfus ve Üreme Saðlýðý
Su ve Su Hijyeni
Diðer Sosyal Altyapýlar ve Hizmetler
Ýþsizlik
Barýnma ve Konut
Ýdari ve Sivil Altyapýlarýn Geliþtirilmesi
Diðer Sosyal Hizmetler
Ekonomik Altyapýlarýn Geliþtirilmesi
Ulaþtýrma ve Depolama
Ýletiþim
Enerji
Bankacýlýk ve Finans
Ýþ ve Diðer Sektörler
Üretim Sektörlerinin Geliþtirilmesi
Tarým, Ormancýlýk ve Balýkçýlýk
Tarým
Ormancýlýk
Balýkçýlýk
Sanayi, Madencilik ve Ýnþaat
Sanayi
Madencilik
Ýnþaat
Ticaret ve Turizm
Ticaret
Turizm
Çoklu Çakýþan Sektörler
Genel Çevre Koruma
Kadýnýn Statüsünün Ýyileþtirilmesi
13
2
TÜRKÝYE
KALKINMA
YARDIMLARI
RAPORU
2007
OECD Üyesi Ülkelerin Kalkýnma
Yardýmlarý ve Türkiye'nin Durumu
21,753
25.000
315
365
403
501
602
973
1,190
1,680
1,798
1,953
2,471
2,563
3,727
3,929
5,744
4,334
5.000
6,215
10.000
7,691
9,940
15.000
9,921
12,267
20.000
Dünyadaki kalkýnma yardýmlarýnýn tamamýna yakýnýný
gerçekleþtiren OECD Kalkýnma Yardýmlarý Komitesi
(DAC) üyesi ülkelerin 2007 yýlý RKY performanslarý
incelendiðinde göze çarpan en önemli iki husus; Paris
Kulübü'nde alýnan kararlar nedeniyle 2005 ve 2006
yýllarýnda gerçekleþen yüksek orandaki borç aflarýnýn
normal seviyesine düþmesi ve diðer RKY kalemlerinde
görülen artýþlardýr.
söz konusu ülke, en fazla kalkýnma yardýmý yapan ülke
konumunu korumuþtur.
2007 yýlýnda ABD tarafýndan yapýlan net RKY 21,8 milyar
ABD dolarý olup, bu rakam, 2006'ya kýyasla reel olarak %
9,9'luk bir düþüþe iþaret etmektedir. Bu düþüþ, borç
affýndaki ve Irak'a yapýlan yardýmlardaki azalmalardan
kaynaklanmaktadýr. Borç affý hariç tutularak
bakýldýðýnda ise, ABD'nin Sahra Altý Afrika, En Az
Geliþmiþ Ülkeler (LDC) ve Afganistan'a yaptýðý
yardýmlarýn sýrasýyla % 4,4 , % 11,7 ve % 11,7
oranlarýnda arttýðý görülmektedir. Irak'a yapýlan
yardýmlar ise % 25,5 oranýnda azalmýþtýr. Ayrýca,
ABD'nin HIV/AIDS'le mücadeleye yönelik RKY'sinin
2007 yýlýnda % 26,1 oranýnda artmasý dikkat
çekmektedir.
2007 yýlýnda DAC üyesi ülkeler tarafýndan yapýlan
toplam kalkýnma yardýmý miktarý 103,7 milyar ABD
dolarý olmuþtur. Bu rakamýn, ülkelerin milli geliri
toplamýna oraný 0,28 olmaktadýr ki; bu da, 2006 yýlýndaki
0,31'lik oranla kýyaslandýðýnda % 8,4'lük bir düþüþe
iþaret etmektedir. Ancak bu düþüþ, Paris Kulübü
kararlarýndan kaynaklanan borç aflarýnýn sona
ermesinden kaynaklanmaktadýr. Borç aflarý hariç
tutulduðunda ise, DAC üyelerinin net RKY'lerinin % 2,4
oranýnda arttýðý görülmektedir. Sahra Altý Afrika'ya
yapýlan ikili yardýmlarda ise % 10'luk bir artýþ
görülmektedir. Bu artýþ kayda deðer olmakla beraber,
2005 Gleneagles G-8 Zirvesi'nde öngörülen 2010 yýlý
itibariyle Afrika'ya yapýlan yardýmlarýn iki katýna
çýkartýlmasý hedefinin gerçekleþmesinin oldukça zor
olduðunu göstermektedir.
Japonya'nýn net RKY'si ise toplam 7,7 milyar ABD dolarý
olup, bu miktar, GSMH'sinin % 0,17'sine tekabül
etmektedir. 2006'ya kýyasla reel olarak % 30 oranýndaki
bu düþüþ,borç aflarýndaki azalmadan
kaynaklanmaktadýr. Japonya'nýn RKY'sinin 2005 yýlýnda
borç affýndan kaynaklanan artýþ dýþýnda 2000 yýlýndan
bu yana sürekli aþaðý doðru bir trend izlediði
görülmektedir.
2007 yýlýnda en fazla RKY veren ilk 5 ülke 1997'den bu
yana olduðu gibi deðiþmemiþtir. Bu ülkeler sýrasýyla;
ABD, Almanya, Japonya, Fransa ve Ýngiltere'dir.
1960'larda DAC üyesi ülkeler arasýnda kalkýnma
yardýmlarýnýn yarýsýndan fazlasýný yapan ABD'nin bu
oraný 2007'de %20 oranýnda düþmüþ olmasýna raðmen
Toplam DAC RKY'sinin % 60'ýný gerçekleþtiren AB üyesi
DAC üyelerinin RKY'si 2007 yýlýnda 62,1 milyar ABD
dolarý olarak gerçekleþmiþtir. Ancak reel olarak % 5,8'lik
düþüþ gerçekleþmiþtir. Ancak borç aflarý hariç
tutulduðunda AB üyesi DAC üyelerinin net RKY'lerinin %
8,8 arttýðý görülmektedir.
AB
Alm D
an
y
Fra a
ns
Ýng a
ilte
re
Ja
pno
y
a
Ho
llan
da
Ýsp
an
ya
Ýsev
ç
Ýta
lya
Ka
na
d
No a
rve
Da
ç
nim
ark
a
Av
us
tra
lya
Be
lçik
a
Av
us
tur
ya
Ýsv
içr
e
Ýrla
Fin nda
lan
diy
a
Tü
rki
ye
Yu
na
nis
tan
Po
rte
kiz
Lü
ks
em
bu
Ye
rg
ni
Ze
lan
da
0
GRAFÝK1
Reel olarak yardýmýn arttýðý dokuz AB üyesi DAC üyeleri
þunlardýr:
Almanya, ikili yardýmlarýný ve uluslararasý kuruluþlara
yaptýðý katkýlarýný (% 5,9) artýrmýþtýr;
Ýrlanda (% 4,6), milli gelirdeki önemli artýþa raðmen
RKY/GSMH oranýný % 0,54 oranýnda tutmayý
baþarmýþtýr;
Lüksemburg (%11,7), yardýmlarda genel bir artýþ
gerçekleþtirmiþtir;
Ýspanya (% 33,8), yardýmlarýn planlý bir þekilde
artýrýlmasý kapsamýnda çok taraflý katkýlarýnda
artýrmýþtýr;
Avusturya (% 7,6), Danimarka (%2,9), Finlandiya (%
5,5), Yunanistan (% 5,3) ve Hollanda (% 3,1) de
yardýmlarýný artýrmýþlardýr.
Diðer AB üyesi DAC üyelerinin kalkýnma yardýmlarý ise
reel olarak düþmüþtür:
DAC ÜYESÝ ÜLKELERÝN
NET ODA RAKAMLARI
(2007) “MÝLYON ABD DOLARI”
Belçika (% 11,2), Fransa (% 15,9), Ýtalya (% 3,6) Portekiz
(% 9,4), Ýsveç (% 2,6) ve Ýngiltere (% 29,1). Borç affý hariç
tutulduðunda, Portekiz ve Ýngiltere hariç olmak üzere bu
ülkelerde de artýþ olduðu görülmektedir.
Diðer DAC üyesi ülkelerin 2007 performanslarý ise þöyle
gerçekleþmiþtir:
Avustralya (+ % 1,0): Ýkili yardýmlardaki artýþ borç affýnýn
normal seviyelere gelmesinden kaynaklanan düþüþü
dengelemiþtir.
Kanada (-%2,7): uluslararasý kuruluþlara yapýlan
katkýlarýn azalmasýnýn yaný sýra borç affý miktarý da
azalmýþtýr.
Yeni Zelanda (+ % 3,7) Norveç (+ % 13,4)Artýþýn büyük
kýsmý, özel akýmlardaki artýþtan kaynaklanmaktadýr.
Ýsviçre (- % 3,0): Borç affýndaki azalmadan kaynaklanan
bir düþüþ görülmektedir.
17
GRAFÝK2
KORE
ÇEK CUM.
ÝZLANDA
SLOVAKYA
MACARÝSTAN
POLONYA
DAC ÜYESÝ OLMAYAN OECD ÜYESÝ ÜLKELERÝN RKY’SÝ
(2005-2006-2007)
“MÝLYON ABD DOLARI”
Güney Kore, 672 milyon ABD dolarý ile, 2007 yýlýnda
DAC üyesi olmayan OECD üyeleri arasýnda en fazla
kalkýnma yardýmý yapan ülke olarak görülmektedir.
2006 yýlýna göre yardýmlarýný % 42,8 artýran Güney
Kore'nin bu artýþý uluslararasý kuruluþlara yaptýðý
yardýmlarýn yükselmesinden kaynaklanmaktadýr. 2006
yýlýnda birinci sýrada olan Türkiye ise 2007'de 602
milyon ABD dolarý ile ikinci sýrada yer almýþtýr.
Türkiye'nin yardým miktarýndaki düþüþün sebebi
2007'de ciddi bir doðal afet görülmemesi nedeniyle acil
yardýmlarýn ve uluslararasý kuruluþlara yapýlan katkýlarýn
azalmasýdýr.
2007 yýlýnda RKY/GSMH oraný en yüksek 5 ülke Norveç,
Ýsveç, Lüksemburg, Danimarka ve Hollanda'dýr. BM'nin
hedeflediði % 0,7 oranýný da sadece bu ülkeler
0,81
aþabilmiþtir. Türkiye'nin RKY/GSMH oraný ise geçen
sene % 0,18 iken bu sene % 0,09'a düþmüþtür. Bu
düþüþ, esas olarak Türkiye Ýstatistik Kurumu tarafýndan
GSMH hesaplama yönteminin deðiþtirilmesi nedeniyle
GSMH'de görülen yaklaþýk %94'lük artýþtan
kaynaklanmakla beraber, RKY miktarýndaki %16'lýk
azalmanýn da bu düþüþte etkisi olmuþtur. Türkiye, %
0,09'luk RKY/GSMH oranýyla, 2006'da geçtiði DAC
üyeleri ABD ve Yunanistan'ýn % 0,16'lýk oranlarýnýn
gerisinde kalmýþtýr. Bununla birlikte DAC üyesi olmayan
OECD üyeleri Letonya, Güney Kore ve Macaristan'ýn
önünde yer almýþtýr. Güney Kore ve Litvanya haricindeki
bütün DAC üyesi olmayan OECD üyelerinin RKY/GSMH
oranýnýn 2006'ya kýyasla düþtüðü ya da ayný kaldýðý
görülmektedir.
0,09
0,16
0,16
0,17
0,19
0,27
0,30
0,36
0,37
0,39
0,40
0,41
0,37
0,28
0,19
0,81
0,20
0,00
No
rve
ç
Ýsev
Lü
ks
em ç
bu
Da
r
nim g
ar
H o ka
lla n
da
Ýrla
nd
Av
a
us
tur
ya
Be
lçik
Ýsp a
an
ya
Fi n
lan
diy
a
Fra
ns
a
Alm
an
ya
Ýsv
içr
e
Ýng
ilte
re
Av
us
tra
lya
Ka
na
Ye
da
ni
Ze
lan
da
Ýta
lya
Po
rte
kiz
AB
D
Yu
na
nis
tan
Tü
rki
ye
0
0
TÜRKÝYE
0,30
0,10
91
149
0
67
55
56
45
27
100
40
200
155
135
300
179
297
400
356
0,40
0,43
0,50
2007
442
2006
0,49
2005
0,54
0,60
600
500
UN
HEDEFÝ
0,70
0,70
672
714
752
0,80
602
700
601
800
0,90
0,90
0,93
1,00
0,95
RKY/GSMH ORANINA GÖRE
DAC ÜYESÝ ÜLKELER ÝÇÝNDEKÝ YERÝMÝZ (2007)
GRAFÝK3
En fazla kalkýnma yardýmý alan 10 ülke arasýnda Nijerya
11,4 milyar ABD dolarý ile önde gelmektedir. Nijerya'yý
8,6 milyar ABD Dolarý ile Irak, 3 milyar ABD dolarý ile
Afganistan takip etmektedir. Bu 10 ülkede genel olarak
sýcak çatýþma/iç savaþ bölgelerinin aðýrlýklý olduðu
gözlemlenmektedir.
Bu ülkelerin aldýðý yardýmlarýn bilhassa barýþý
yapýlandýrma çalýþmalarý ve acil insani yardýmlar
nedeniyle yükseldiði ayrýca, Afrika ülkelerinin yardým
alan ülkeler arasýnda aðýrlýklý olduðu görülmektedir. Ýlk
10 ülkenin 6'sý Afrika, 4'ü Asya ülkesidir. Türkiye, bu
ülkelerden üçünde (Afganistan, Sudan ve Etiyopya)
TÝKA Koordinatörlükleri vasýtasýyla aktif olarak faaliyet
göstermektedir.
Irak ve Pakistan'da ise yardým faaliyetleri Türk Kýzýlayý
ve Türk STK'larýna aktarýlan kamu fonlarý vasýtasýyla
aktif bir þekilde yürütülmüþtür.
EN ÇOK KALKINMA YARDIMI ALAN
ÜLKELERÝ (MÝLYON ABD DOLARI)
Nijerya
Irak
Afganistan
Pakistan
Sudan
Kongo Dem. Cum.
Etiyopya
Vietnam
Tanzanya
Kamerun
11433,92
8661,28
2999,76
2147,17
2058,26
2055,72
1946,83
1846,39
1825,26
1684,34
Tablo-3
*2007 verileri henüz yayýnlanmadýðý için 2006
verileri kullanýlmýþtýr.
19
21
12000
10000
8661,28
11433,92
OECD verileri bölgesel olarak tasnif edildiðinde ise, Afrika'nýn tüm dünyada yapýlan kalkýnma yardýmlarýnýn
yaklaþýk % 40'ýný aldýðý görülmektedir.
1825,26
1684,34
Ta
nz
an
ya
Ka
m
er
un
1846,39
1946,83
2000
2055,72
4000
2147,17
2999,17
6000
2058,26
8000
GRAFÝK4
Vi
et
na
m
n
py
a
Et
iyo
g
Ko
ng
Cu o D
m em
.
.
Af
n
sta
i
an
Su
da
k
Ira
Pa
k
ya
jer
i
N
is t
an
0
EN FAZLA KALKINMA
YARDIMI ALAN ÜLKELERÝN KIYASLANMASI
2006 “MÝLYON ABD DOLARI”
YARDIM VEREN GELÝÞMÝÞ
ÜLKELERÝN ÜLKESEL
YÖNELÝMLERÝ
Geliþmiþ ülkelerin, daha çok yakýn coðrafyalarýna ve
tarihsel iliþkileri bulunan ülkelere aðýrlýk verdiði
gözlenmekle birlikte, en çok yardým yapan 5 ülkenin
öncelikleri arasýnda Afrika ve Irak ön plana çýkmaktadýr.
ABD'nin yardým yaptýðý ülkeler arasýnda ilk 2 sýrayý askeri
müdahalede bulunduðu Irak ve Afganistan alýrken, bu
ülkelerden sonra Afrika'nýn Ýngilizce konuþan ülkeleri ile
Kolombiya ve Orta Doðu ülkelerinin geldiði
görülmektedir.
Ýngiltere'nin en fazla yardým yaptýðý ülkelere
bakýldýðýnda ise, hemen hepsinin Asya ve Afrika'daki
eski Ýngiliz sömürgeleri olduðu görülmektedir.
Japonya, kalkýnma yardýmlarýný en fazla coðrafi olarak
kendisine yakýn olan ve yakýn siyasi baðlarýnýn
bulunduðu Güney ve Doðu Asya ülkelerine
yoðunlaþtýrmakta, bunun yaný sýra, Irak ve Sahra Altý
Afrika ülkelerine de yardým vermektedir.
Fransa'nýn da, Ýngiltere'ye benzer þekilde Afrika'daki
eski sömürgelerine aðýrlýk verdiði görülmektedir. Bu
ülkelerinin yaný sýra, Nijerya, Irak ve Çin de Fransa'nýn
öncelikleri arasýndadýr.
Almanya, diðer ülkelerden farklý olarak kalkýnma
yardýmlarýný daha geniþ bir coðrafyaya yöneltmiþtir.
Almanya'nýn en fazla yardým yaptýðý ülkeler arasýnda,
Sahra Altý Afrika, Orta Doðu ve Kuzey Afrika, Güney
Asya ve Uzak Doðu ülkelerinin bulunduðu
görülmektedir.
Türkiye'nin kalkýnma yardýmlarý yönelimi ise bu 5 ülke
yönelimine göre oldukça farklýlýk göstermektedir.
Türkiye, tarihi, coðrafi ve kültürel olarak yakýn baðlarýnýn
bulunduðu Orta Asya, Doðu Avrupa-Balkanlar ve Orta
Doðu ülkelerine öncelik vermektedir. Bu durum, söz
konusu bölgelerde Türkiye'yi aktif bir donör olarak ön
plana çýkarmaktadýr.
OECD verilerine göre 2005-2006 yýllarýndaki ortalama
RKY'ye göre yapýlan sýralamalarda, Türkiye 21 ülkeye en
fazla yardým yapan ilk 10 ülke arasýnda yer almaktadýr.
Bu ülkelerin 8'i Merkez Asya ve Kafkasya'da, 7'si
Balkanlar ve Doðu Avrupa'da, 5'i Orta Doðu ve Kuzey
Afrika'da, 1'i ise Doðu Asya'da yer almaktadýr. Özellikle
Orta Asya Cumhuriyetlerinde Türkiye en önde gelen
donörler arasýndadýr. Türkiye; Türkmenistan ve
Kýrgýzistan'da 1., Kazakistan ve Azerbaycan'da 3.,
Özbekistan'da ise 10. en büyük donör ülke
konumundadýr. Türkiye, komþu ülkelerde de, kalkýnma
yardýmý alan 5 ülkenin 3'ünde, Ýran'da ve Suriye'de 7.,
Gürcistan'da 9. olmak üzere önde gelen donörler
arasýndadýr. Ayrýca, Balkanlar ve Doðu Avrupa'da
kalkýnma yardýmý alan 10 ülke'nin 7'sinde Türkiye ilk 10
donör ülke arasýnda yer almaktadýr.
Planlý olarak 1990'lardan itibaren kalkýnma yardýmý
vermeye baþlayan Türkiye, baþlangýçta sadece tarihi,
kültürel ve coðrafi yakýnlýðýnýn bulunduðu bölge
ülkelerine yardým yaparken, son yýllarda giderek
yükselen bir trendle dünyanýn hemen hemen her
bölgesinde yardým faaliyetlerinde bulunmaya
baþlamýþtýr. Türkiye'nin kalkýnma yardýmý verdiði ülke
sayýsý 2004'te 72, 2005'te 88, 2006'da 127 ve 2007'de
131 olarak gerçekleþmiþtir. Özellikle Afrika ülkelerine
yönelik olarak geçmiþ yýllara kýyasla daha sistemli ve
planlý bir yardým stratejisi izlenmeye baþlanmýþ, böylece
Türkiye küresel kalkýnma iþbirliðinde önemli bir aktör
haline gelme yolunda kayda deðer adýmlar atmýþtýr.
23
Nijerya
Irak
Hindistan
Afganistan
Endonezya
Tanzanya
Çin
Viet Nam
Bangladeþ
Etiyopya
Pakistan
Kamerun
Sudan
Zaire
Sýrbistan
Mýsýr
Zambiya
Kolombiya
Kenya
Gana
Mozambik
Fas
Uganda
Türkiye
Nikaragua
Senegal
Benin
Sri Lanka
Ruanda
Mali
Burkina Faso
Bolivya
Peru
Malawi
Gürcistan
Lübnan
Madagaskar
Haiti
Kamboçya
Burundi
Guatemala
Ürdün
Nijer
Ukrayna
Bosna-Hersek
Honduras
Nepal
TÜRKÝYE
KALKINMA
YARDIMLARI
RAPORU
2007
Türkiye'nin 2007 Yýlý
1709,7
Toplam Kalkýnma Yardýmlarý içerisinde, Resmi
Kalkýnma Yardýmlarý 602,24 milyon ABD dolarý ile
%45'lik bir paya sahip olmuþtur. Bir önceki sene için bu
oran %42 olarak gerçekleþmiþtir.
1000
730,33
602,24
600
400
45,66
-41,6
200
0
-200
TOPLAM
GRAFÝK5
RKY
DRY
ÖA
STKY
TÜRKÝYE'NÝN 2007 YILI
TOPLAM KALKINMA YARDIMLARI
"MÝLYON ABD DOLARI"
Toplam kalkýnma yardýmlarýndaki düþüþ iki temel
nedenden kaynaklanmýþtýr.
2007 yýlýnda, önceki yýllarda verilen acil yardýmlarýn son
derece yüksek seviyelerde seyretmesine neden olan
Tsunami felaketi ve Pakistan depremi gibi doðal afetler
ölçeðinde herhangi bir afet yaþanmamýþ; bu durum,
gerek resmi kanallarla, gerek STK'larca verilen insani
yardýmlarýn düþmesine neden olmuþtur. Türk kamu
kurum ve kuruluþlarýnca gerçekleþtirilen acil yardým
rakamlarý söz konusu doðal afetlerin meydana geldiði
2005 yýlýnda 179 milyon ABD dolarý, etkilerinin devam
ettiði 2006 yýlýnda ise 116 milyon ABD dolarý iken 2007
yýlý için 46 milyon ABD dolarý seviyelerinde
gerçekleþmiþtir.
Baðýþ unsuru olmamasý nedeniyle resmi kalkýnma
yardýmý olarak deðerlendirilmeyen ancak diðer resmi
akýmlar kapsamýnda finans desteði olarak saðlanan
kredi ve kredi ertelemelerinin toplamý -41,60 milyon
ABD Dolarý olarak gerçekleþmiþtir. Toplam Kalkýnma
Yardýmlarýna negatif etki eden
kredi ve kredi
ertelemeleri önceki yýllarda açýlan kredilerin geri
dönüþlerinin, diðer bir ifadeyle alýcý ülkelerin faiz
ödemelerinden dolayý negatif çýkmaktadýr.
Toplam kalkýnma yardýmlarýnýn %55'lik kýsmýný
oluþturan özel akýmlar Türk özel sektörü tarafýndan
kalkýnmakta olan ülkelere gerçekleþtirilen yatýrýmlar ile
ilgili sermaye ihracýný ifade etmektedir. Ýlk defa 2006
yýlýnda raporlamalara dahil olan özel akýmlar 2007 yýlý
için toplam 730,33 milyon ABD dolarý olarak
gerçekleþmiþtir. Yurtdýþýndaki doðrudan yatýrýmlara
iliþkin rakamlar Merkez Bankasý ve Hazine
Müsteþarlýðý'ndan temin edilmektedir.
Sivil Toplum Kuruluþlarýnýn kendi öz kaynaklarý ile
gerçekleþtirdiði yardýmlar, DAC kriterlerine göre Özel
Akýmlar içerisinde yer almakla birlikte, 2007 yýlý için
Türkiye'nin toplam kalkýnma yardýmlarýna katkýsý 45,66
milyon ABD dolarý olarak gerçekleþmiþtir.
2007
TOPLAM KALKINMA YRD.
RKY
DRY
2004-2005-2006-2007
KALKINMA YARDIMLARININ KARÞILAÞTIRILMASI
45,66
0
56,7
ÖZEL AKIMLAR
78,25
730.33
994,47
789,08
200
GRAFÝK6
2006
0
400
-200
2005
394,2
600
602,24
339,15
800
714,5
1000
601,04
1051,94
1200
0
1200
800
1400
0
1336,64
1600
2004
-41,6
1400
1800
-77,55
1600
2007 yýlý içerisinde Türk özel sektörü tarafýndan
yapýlan doðrudan yatýrýmlarýn DAC listesinde yer
almayan geliþmiþ ülkelere yönelmesi diðer bir ana
kategori olan özel sektör akýmlarýndaki düþüþü
getirmiþ ve toplam kalkýnma yardýmlarýna önemli
ölçüde etki etmiþtir. Geliþmiþ ülkeler üzerinden az
geliþmiþ ülkelere yapýlan yatýrýmlarýn yýllar bazýnda
hesaplanmasý konusunda çalýþmalar devam etmekte
olup raporlara yansýtýlamamasý, doðrudan yatýrým
miktarýnýn olmasý gerekenden çok daha düþük
çýkmasýna neden olmaktadýr.
1128,23
2007 yýlý toplam kalkýnma yardýmlarý tutarý olan 1.336,64
milyon ABD dolarý resmi ve özel akýmlarýn toplamýdýr.
Buna göre Türkiye'nin 2007 yýlý toplam kalkýnma
yardýmlarý 2006 yýlý rakamlarýna göre %22'lik bir düþüþ
göstermiþtir.
1336,64
GENEL DEÐERLENDÝRME
STKY YRD.
27
2007 YILI RESMÝ KALKINMA
YARDIMLARININ KATEGORÝLERE
DAÐILIMI
700
1.1.2. Teknik Ýþbirliði
138,01
600
1.1.3. Sýðýnmacýlar
39,81
500
1.1.4. Acil Yardýmlar
46,12
400
1.1.6. Borç Affý
0
1.1.7. Milli STK'na Verilen Destek
9,72
1.1.8. Uluslararasý STK'na Verilen Destek
0
1.1.9 Kamu ve Özel Sektör Ýþbirliðine Katký
0,61
1.1.10. Kalkýnma Yardýmlarýnýn Tanýtýmý Çalýþmalarý
0,64
1.1.11. Yönetim Giderleri
51,58
1.1.12. Barýþý Yapýlandýrma Operasyonlarýna Katýlým
54,06
1.2. Çok Taraflý Resmi Kalkýnma Yardýmlarý
57,29
1.2.1. Uluslararasý Kuruluþlara Hibe ve Aidat Ödemeleri
57,29
1.2.2. Çok Taraflý Kuruluþlara Ýmtiyazlý Borç Verme
0
2. Diðer Resmi Akýmlar
-41,60
2.1. Ýki Taraflý Diðer Resmi Akýmlar
-41,60
2.2. Çok Taraflý Kuruluþlara Pazar Þartlarýnda Yapýlan Ýþlemler
0
3. Özel Sektör Akýmlarý
730,33
3.1. Ýki Taraflý Özel Sektör Akýmlarý
730,33
3.2. Çok Taraflý Özel Sektör Akýmlarý
0
4. STK’larýnýn Yardýmlarý
45,66
Daha Geliþmiþ Ülkeler ve Diðer Ülkelere Toplam Resmi Akýmlar
86,45
Tablo-4
300
200
100
0
alk
iK
sm
Re
.
rd
.Y
GRAFÝK7
Ýk
a
iT
fl
ra
.
rd
Y
ý.
ik
kn
e
T
i
i rl
ði
.
rd
.Y
rj
G
/P
im
t
m
e
ra
n
og
Yö
r
P
Ýþb
e
id
rl.
Bo
rç
Af
B
fý
ý þý
ar
Ya
57,29
204,09
46,12
1.1.1. Proje - Program Yardýmý
9,72
544,95
0,64
1.1. Ýki Taraflý Resmi Kalkýnma Yardýmlarý
39,81
602,24
54,06
1. Resmi Kalkýnma Yardýmlarý
0
1336,64
51,58
Resmi ve Özel Toplam Akýmlar
2007 yýlýnda, 602,24 milyon ABD dolarý olarak
gerçekleþen RKY'nin tamamý baðýþ olup, 544,95 milyon
ABD dolarý ülkelere yapýlan iki taraflý baðýþlarý, 57,29
milyon ABD dolarý ise uluslararasý kuruluþlar aracýlýðýyla
yapýlan çok taraflý yardýmlarý göstermektedir.
204,09
TUTAR
(MÝLYON USD)
138,01
KATEGORÝ
544,95
(RESMÝ VE ÖZEL AKIMLAR) (2007 YILI “MÝLYON ABD DOLARI)
602,24
TÜRKÝYE'NÝN TOPLAM KALKINMA YARDIMLARI
ý
r
.
k
lar
tým
ýla
rd
ý
ste
c
m
Y
n
ý
e
a
ý
a
fl
T
D
rd
nm
ra
Y
Ya
ra
a
K
ðý
l
a
T
ý
i
l
R
S
k
K’
Ac
Ço
ST
lþ .
.l Ç
p
2007 YILI RESMÝ KALKINMA YARDIMLARININ
KATEGORÝLERE DAÐILIMI
“ MÝLYON ABD DOLARI”
29
100%
100%
0%
ý
r
ýla
ýtým
n
ac
Ta
nm
Y
ðý
K
ý
R
S
K’
ST
a
lar
k
ste
e
D
Ac
lar
m
ý
d
ar
il Y
180
120
100
43,22
0
2007
EKONOMÝK ALT YAPILAR
VE HÝZMETLER
ÜRETÝM SEKTÖRLERÝ
ÇOKLU VE ÇAKIÞAN
SEKTÖRLER
2004-2005-2006-2007
PPY’NÝN SEKTÖREL KARÞILAÞTIRILMASI
57,29
71,63
68,57
47,31
115,67
GRAFÝK10
46,12
44,96
54,06
36,31
50
25,5
100
23,22
178,99
204,09
151,95
109,92
138,01
174,83
162,59
184,71
150
2006
0
0
SOSYAL ALT YAPILAR VE
HÝZMETLER
2005
0
20
6,09
40
0
Kalkýnma Yardýmlarýnda 2004-2007 yýllarý arasýnda göze çarpan en önemli deðiþim proje ve program
yardýmlarýndaki artýþtýr.
200
2007
31
60
2004
2006
101,5
109,92
140
80
250
2005
160
2007 YILI RESMÝ
KALKINMA YARDIMLARININ
KATEGORÝLERE ORANSAL DAÐILIMI
GRAFÝK8
2004
1,91
rýþ
Ba
lþ .
Ç
l.
ap
ýY
1,14
fý
0
rç
Bo
Af
0
tim
ne
ö
Y
rl.
Gd
2,79
b
i
0
Ýþ
og
k
Pr
/
ni
e
k
j
o
Te
Pr
ið
irl
0
.
rd
.Y
Ülkemiz projelerinin teknik iþbirliði boyutundan çýkarak
daha çok yatýrým bazlý teknik iþbirliðine dönmesi ve
yukarýda bahse konu sýnýflandýrmanýn deðiþmesi
nedeniyle 2006 ve 2007 yýlýnda proje ve program
yardýmý kategorisinde önemli artýþlar olmuþtur.
38,97
Ýk
af
ar
T
i
.
rd
lý Y
2004 ve 2005 yýllarýnda proje ve program yardýmlarýnýn
tanýmýnýn yeterince anlaþýlamamasý nedeniyle, Türkiye
tarafýndan gerçekleþtirilen faaliyetler daha çok teknik
iþbirliði kategorisinde deðerlendirilmiþtir. OECD-DAC
ile yapýlan görüþmeler sonucunda teknik iþbirliði olarak
tanýmlanan bir çok faaliyetin 2006 yýlýndan itibaren proje
ve program yardýmý olarak tanýmlanmasý saðlanmýþtýr.
160,43
1,8%
0,1%
7,3%
0,0%
25%
9,9%
9,5%
25,3%
37,5%
50%
8,5%
PROJE VE PROGRAM YARDIMLARI
75%
0
GRAFÝK9
PROGRAM/PRJ.YRD.
BARIÞI YAPL.ÇLÞ.
ACÝL YARDIMLAR
2004-2005-2006-2007
RKY KATEGORÝLERÝN KARÞILAÞTIRILMASI
ÇOK TARFL.YRD.
2006 yýlýnda 151,95 milyon ABD dolarý olarak
gerçekleþen proje ve program yardýmlarý 2007 yýlýnda
toplam 204,09 milyon ABD dolarý olarak
gerçekleþmiþtir.
2007 yýlý proje ve program yardýmlarý kaynaklarýnýn
160,43 milyon ABD dolarlýk kýsmý sosyal altyapýlar ve
hizmetler sektöründe,
altyapýlar ve hizmetler sektöründe, 38,97milyon ABD
dolarlýk kýsmý ise ekonomik altyapýlar ve hizmetler
sektöründe kullanýlýrken, üretim sektörleri ve çoklu ve
çakýþan sektörlerde toplam yardýmlara oranla düþük bir
seviyede kaynak kullanýmý gerçekleþmiþtir.
Sosyal altyapýlarýn geliþtirilmesi sektörü içerisinde en
büyük pay, %72 ile, okul onarým/donanýmlarý ve Türkoloji
gibi önemli projeleri içeren eðitim alt-sektörüne aittir. Bu
alt-sektörü, %10 ile idari ve sivil altyapýlarýn
güçlendirilmesi, %8 diðer baþlýðý altýnda toplanan
kültürel iþbirliði çalýþmalarý, %6 ile saðlýk, %3 ile su ve su
hijyeni takip etmiþtir.
2007 yýlýnda öne çýkan proje ve programlar aþaðýdaki
gibidir;
Kosova'da okul inþaatlarý, su kuyularý onarýmý ve su
deposu kurulmasý, Mamuþa ve Prizen'de park yapýmlarý,
Bosna Hersek'de Zenica ve Tuzla Türk Dili ve Edebiyatý
Bölümleri ile Kültür ve Eðitim Merkezi'nin desteklenmesi,
Makedonya'da Türkçe'nin Yaþatýlmasý Projesi
kapsamýnda okullarýn temel ihtiyaçlarýnýn karþýlanmasý,
Azerbaycan'da Azerbaycan Devlet Üniversitesi Ýktisat
Üniversitesi Türk Dünyasý Ýþletme Fakültesi
öðretmenlerine yönelik eðitim programý
Kýrgýzistan'da, 1753 öðrencinin eðitim gördüðü
Kýrgýzistan Türkiye Manas Üniversitesinin
desteklenmesi,
Moðolistan'da, 46 km.lik karayolu inþasý, Moðolistan
Dýþiþleri Bakanlýðý'na ait uluslararasý toplantýlarýnýn
düzenlendiði 110 kiþilik toplantý salonunun tadilatý ve
ses sistemi kurulmasý
Pakistan'da, 12 yönetim binasý, 1 kolej binasý, 2 ortaokul
binasý, 1 ibadethane, 1 konferans ve sergi salonu
binasý, 1 alýþveriþ merkezi, 1 spor salonu, 1 misafirhane,
1 bekar yurdu, 200 konut, Azad Jammu And Kashmýr
Üniversitesi'nin kampüs binasý inþaatý.
Üsküp Mustafa Paþa Cami Restorasyonu, çeþitli
yerleþim yerlerinde kanalizasyon sistemi inþasý, sera
kurulumu,
100
80
60
40
16,7
10,05
12,96
4,02
0,19
Sudan'da Sahra Hastanesi'nin Ýþletimi, Kalakla Türk
Hastanesi tamiri ve ekipman desteði, Sürekli Eðitim
Merkezi'nin desteklenmesi,
PROJE PROGRAM S.A.Y. GLÞ.
SEKTÖREL DAÐILIMI (ALT SEKTÖR) (2007)
Irak'da dispanserlerin desteklenmesi, matbaa inþasý,
Filistin'de Erez Sanayi Bölgesi'nin canlandýrýlmasýna
yönelik proje desteði,
Lübnan'da 13 prefabrik okulun inþasý,
Afganistan'da 13 okul inþasý, 12 su kuyusu açýlmasý,
Mezar-ý Þerif Çocuk Hastanesi'nin donanýmýnýn
saðlanmasý,
3,75
4,31
20,17
0,00
K
n
ta
zis
ý
ýrg
0
EÐÝTÝM ÝD./SVL. SAÐLIK DÝÐER SU VE
NÜFUS/
ALT.Y.
SU HÝJYENÝ ÜREME S.
3,95
Etiyopya'da, Oromia Bölgesi çevresinde 20 adet su
kuyusu açýlmasý, baraj ve su kuyularýnýn yer tespiti
çalýþmalarý,
GRAFÝK11
10,21
28,38
20,00
10,00
116,5
20
30,00
6,71
120
40,00
15,50
140
50,00
22,79
Moldova'da, Çadýr Lunga þehrine içme ve kullanma suyu
saðlanmasý,
60,00
49,36
Ukrayna'da, Kýrým Zincirli Medrese ve Hacý Giray Han
Türbesi'nin Restorasyonu, Kýrým’da Gezlev ve Bulganak
Milli Mekteplerinin Tadilat ve Tamiratý,
33
GRAFÝK12
K
is
ak
az
n
ta
kis
Pa
n
ta
Af
g
an
i st
n
a
an
yc
a
b
er
Az
i
ud
u
S
A
bi
ra
sta
n
n
an
an
ta
ist
ist
lis
k
n
o
e
e
oð
zb
km
M
r
Ö
Tü
EN ÇOK PROJE PROGRAM YARDIMI ALAN ÜLKELER
“ MÝLYON ABD DOLARI” 2007
Kazakistan'da faaliyet gösteren ve kamu kaynaðý
kullanan Hoca Ahmet Yesevi Üniversitesi ve
Kýrgýzistan'da faaliyet gösteren Manas Üniversitesi ile
Pakistan'ýn yeniden imarýna yönelik olarak Baþbakanlýk
TOKÝ Baþkanlýðý tarafýndan gerçekleþtirilen bir dizi
inþaat bu ülkelerin ilk sýralarda yer almalarýný
saðlamýþtýr.
s
Ko
a
ov
Sosyal altyapýlarýn geliþtirilmesi çalýþmalarýnda “eðitim”
faaliyetleri 92,48 milyon ABD dolarý ile birinci sýrada yer
almaktadýr. Teknik iþbirliði çalýþmalarýna;
148,96
160
140
293 kanun uygulama görevlisine göçmen
kaçakçýlýðý ve insan ticareti ile mücadele,
operasyonel polis taktikleri eðitimi, örgütlü suç
soruþturmalarý ve adli mülakat, organize
suçlarla mücadele kanun uygulama, istihbarat
ve gözetim eðitimi, bilgi teknolojileri, bölgesel
insan kaçakçýlýðý ile mücadele, uluslararasý
terörizm ve örgütlü suçlarla mücadele
istihbaratý, uyuþturucu madde, sahte belge, el
yazýsý ve imza gibi konularda eðitim
programlarý,
2004
129,1
180
MEB Büyük Öðrenci Projesi,
167,32
200
174,21
2004-2007 yýllarý arasýnda teknik iþbirliði projeleri daha
çok sosyal altyapýlarýn geliþtirilmesi sektöründe
gerçekleþtirilmiþtir. Geliþmiþ ülkelerin kaynak
aktarýmlarý da Türkiye'ninkine benzer bir daðýlým
göstermektedir. Bunun baþlýca sebebi, alýcý ülkelerin
eðitim, saðlýk, su ve su hijyeni, idari ve sivil altyapýlarýn
geliþtirilmesi alt sektörlerinde halkýn temel ihtiyaçlarýný
karþýlamak üzere talepte bulunmasýdýr. Alýcý ülkelerin
geliþmiþlik seviyesi yükseldikçe diðer sektörlerdeki
kaynak kullanýmý da artmaktadýr.
2005
2006
AIDS/HIV eðiticilerinin eðitimi gibi çok çesitli
saðlýk konusundaki eðitimler,
2007
Hizmet Ýçi Eðitim Kurslarý,
120
EKONOMÝK ALT YAPILAR
VE HÝZMETLER
ÜRETÝM SEKTÖRLERÝ
ÇOKLU VE ÇAKIÞAN
SEKTÖRLER
40
0,43
0,33
SOSYAL ALT YAPILAR VE
HÝZMETLER
1,02
0
60
3,26
20
5,06
70
1,58
40
4,69
80
1,43
60
3,53
90
5,51
80
7,92
100
5,81
100
Çeþitli kurumlarýmýz tarafýndan saðlanan eðitim
burslarý gibi örnekler verilebilmektedir.
92,48
50
24,55
30
20
7,08
10
GRAFÝK13
2004-2005-2006-2007
TEKNÝK ÝÞBÝRLÝÐÝ YARDIMLARININ
SEKTÖRLERE GÖRE KARÞILAÞTIRILMASI
2007 yýlýnda ülkemiz tarafýndan teknik iþbirliði
çalýþmalarýna toplam 138,01 milyon ABD dolarý
deðerinde kaynak aktarýlmýþtýr.
0
EÐÝTÝM DÝÐER
3,88
1,07
0,04
ÝD./SVL. SAÐLIK
SU
NÜFUS
ALT.Y.
SANÝTASY ÜREME
S.
S.A.Y. GLÞ. SEKTÖREL DAÐILIM
(ALT SEKTÖR) 2006
GRAFÝK14
35
9,72
35
20
A
n
ca
y
a
rb
ze
Af
n
sta
i
n
ga
rg
Ký
n
ta
s
i
ýz
k
Ira
an
ist
n
e
km
r
Tü
za
Ka
n
ta
s
i
k
a
ov
s
Ko
oð
M
an
i st
l
o
s
Bo
na
k
se
r
He
am
pl
o
T
k
Ira
da
Su
n
GRAFÝK16
2007 YILI TÜRKÝYE ACÝL
YARDIMLARI
200
2004-2006 yýllarý arasýnda Güney Asya'da meydana
gelen depremler ve tsunami gibi dünyanýn en büyük
felaketlerinde yaralarýn nispeten sarýlmasý ve 2007
yýlýnda benzer büyüklükte facialarýn yaþanmamasý
sevindirici olarak acil ve insani yardým yerine teknik
iþbirliði projelerine aðýrlýk verilmesine imkan tanýmýþtýr.
Bu nedenle acil yardýmlarda önceki yýllara oranla düþüþ
kaydedilmiþtir.
Komþumuz Irak'ta yaþanan trajedi sonrasýnda yaralarýn
sarýlmasý, ülkenin istikrara kavuþturulmasý ve bölge
insanýna yönelik insani ve acil yardým taleplerinde gözle
görülür bir artýþ meydana gelmiþtir. 2007 yýlýnda
Türkiye'nin Irak'a yönelik olarak gerçekleþtirdiði toplam
n
na
b
Lü
lis
Fi
e
riy
Su
Af
ad
gl
n
Ba
ACÝL YARDIMLARIN ÜLKELER DAÐILIMI
“MÝLYON ABD DOLARI” 2007
GRAFÝK15
acil yardým miktarý 23,55 milyon ABD dolarý olarak
gerçekleþmiþtir. Söz konusu yardýmlar Türk Kýzýlayý,
Türkiye Acil Durum Yönetimi Genel Müdürlüðü ve TÝKA
aracýlýðýyla yürütülmüþ, Irak'a yönelik gerçekleþtirilen bu
faaliyetlerin toplam acil yardýmlar içerisindeki payý
%51'e ulaþmýþtýr. Bu oran savaþtan etkilenen halk ile
savaþ sebebiyle Suriye Arap Cumhuriyeti'ne sýðýnan
Iraklý mültecilere yapýlan gýda yardýmlarý ile toplamda
%54'e ulaþmaktadýr. Yardýmlarýn mahiyetini; gýda kolisi,
hijyen seti, ilaç ve týbbi malzeme, bebek mamalarý,
koltuk deðnekleri, mutfak seti, battaniye, çadýr, saðlýk
malzemeleri ve özellikle Türkiye'ye tedavi amacýyla
getirilen aðýr yaralýlarýn tedavisi oluþturmuþtur.
an
ist
n
ga
0
na
ay
r
Uk
EN ÇOK TEKNÝK ÝÞBÝRLÝÐÝ YARDIMI ALAN ÜLKELER
“MÝLYON ABD DOLARI” 2007
Türkiye, 2007 yýlýnda toplam RKY'sinin %7,7'sini (46,12
milyon ABD dolarý) acil yardýmlara ayýrmýþtýr.
tin
5,28
5
1,14
0
1,26
10
1,39
0,00
2,25
15
2,26
2,00
8,99
4,00
25
3,68
6,00
3,99
5,09
8,00
23,55
30
7,19
10,00
40
10,19
12,00
45
10,20
11,94
14,00
46,12
50
12,79
16,00
14,83
178,99
115,67
150
100
50
44,96
46,12
0
2004
2005
2006
2007
2004-2007 YILLARI ARASI ACÝL YARDIMLARI
GRAFÝK17
eþ
Di
ler
ke
l
rÜ
ðe
37
Türkiye çatýþma alanlarýnýn dýþýnda kalmak yerine,
Afganistan, Kosova, Lübnan ve Bosna Hersek'te olduðu
gibi, barýþý koruma ve yapýlandýrma çalýþmalarýna, barýþ
gücü birlikleri ile destekte bulunmakta, içinde yer aldýðý
çalýþmalarda askeri unsurlar arasý iþbirliðine ve eðitim
çalýþmalarýna destek vermektedir. Bu desteðin baþýnda
ise BM tarafýndan yürütülen barýþý yapýlandýrma
faaliyetlerinde muhtelif amaçlarla münferit personel
görevlendirmeleri gelmektedir. Türkiye, Afganistan'da
yürüttüðü barýþý yapýlandýrma çalýþmalarýnýn yaný sýra
bölgede uyguladýðý programý geniþletip, bulunduðu
coðrafyanýn zor koþullarýnda yapýlabilecek
iyileþtirmelere de tam destek vermektedir. Bunlarýn
baþýnda saðlýk ocaðý ve toplantý salonlarý inþasý, yerel
yönetim binalarýnýn onarým ve donanýmlarý ile eðitim
kurumlarý ile sair alanlara oyun parký yapýlmasý gibi
faaliyetler bulunmakta, bölge insanýnýn fiziki zorluklarla
mücadelesinde, örneðin su kuyusu açýlmasý gibi
konularda da yeniden yapýlandýrmalara destek
vermektedir.
25
11,24
20
15
BM tarafýndan yürütülen Kongo ve Sudan'daki barýþý
yapýlandýrma faaliyetlerine bu yýl da destek verilmiþ,
ayrýca Gürcistan'a eðitim desteðinde bulunulmuþtur.
“Barýþa, savaþa hazýrlandýðýndan daha da fazla
hazýrlanmak gerek” cümlesinin tam karþýlýðýný, Türkiye,
yürüttüðü barýþý yapýlandýrma çalýþmalarýnda
vermektedir.
0,02
10
Gýda
Ýlaç, Týbbi Malzeme, Saðlýk, Doktor Hemþire
Geçici Konut, Çadýr, Battaniye, Soba
Diðer
2007 yýlýnda gerçekleþtirilen barýþý yapýlandýrma
çalýþmalarýnda bir baþka konu ise Genelkurmay
Baþkanlýðý'nca yürütülen “Barýþ Ýçin Ortaklýk Eðitim
Merkezi (BÝOEM)” faaliyetleridir. Bu merkezde, insan
kaynaklarýnýn geliþtirilmesi yönünde eðitimler
verilmektedir. 2007 yýlýnda 21 ülkeden 480 temsilci Barýþ
Ýçin Ortaklýk Eðitim Merkezi'nde eðitim almýþtýr.
5
0
Af
g
an
is t
n
a
GRAFÝK18
GRAFÝK19
a
ov
s
Ko
an
bn
ü
L
a
sn
o
B
ek
rs
e
H
o
ng
o
K
BARIÞI YAPILANDIRMA ÇALIÞMALARI KAPSAMINDAKÝ
ÜLKELER “MÝLYON ABD DOLARI" 2007
0,03
30
58%
Bilindiði gibi merkezi Afgan hükümetinin etki alanýnýn
ülke sathýna yayýlmasý ile fiziki altyapýlarýn iyileþtirilmesi
amaçlarýna hizmet eden ve baþta BM ile NATO olmak
üzere uluslararasý kuruluþlarýn katkýsý ile kurulan 25 il
imar ekibinden (Provincal Reconstruction Team - PRT)
Wardak vilayetinde bulunaný, Türkiye'nin
sorumluluðundadýr. 2006 yýlýnda teþkilatlanmasýný
tamamlayan ve 2007 yýlýndan itibaren proje
çalýþmalarýna baþlanan PRT'nin güvenlik kanadý Türk
Silahlý Kuvvetleri, sivil kanadý ise TÝKA ve Dýþiþleri
Bakanlýðý tarafýndan koordine edilmektedir. 2007 yýlýnda
özellikle þehir altyapýsýnýn iyileþtirilmesine yönelik
çalýþmalarda bulunulmuþtur.
8,11
17%
Türkiye, dünyadaki çatýþma alanlarýnýn önemli bir
kýsmýna kalkýnma yardýmý uygulamaktadýr. Türkiye bu
bölgelerde “Kalkýnma Ýçin Küresel Ortaklýk Geliþtirme
Anlayýþý”ný benimsemiþ, yýllar itibariyle kriz bölgelerinde
kuvvet kullanýlmasý, askeri unsurlar arasý iþbirliði, askeri
eðitimler vb. alanlarda üzerine düþen görevleri
baþarýyla yerine getirmiþtir.
9,93
5%
20%
2007 yýlý, genel çerçevesiyle sýcak saatlerin yaþandýðý
Ortadoðu'nun dýþýnda dünyanýn küresel ýsýnmaya baðlý
olarak açlýk, su ve iklimsel deðiþimlerle dalgalandýðý bir
yýl olmuþtur. Özellikle Moldova Cumhuriyeti aþýrý
sýcaklar ve yaðýþsýz hava koþullarý nedeniyle ortaya
çýkan kuraklýktan büyük ölçüde zarar gördüðünü
açýklayarak tüm dünyaya acil yardým çaðrýsýnda
bulunmuþtur. Çin ve Azerbaycan'dan sonra bu çýðlýða
Türkiye karþýlýk vererek, bu ülkeye gýda maddesi
yardýmýnda bulunmuþtur.
2007 yýlýnýn Afrika yýlý ilan edilmesinin ardýndan Afrika
Eylem Planý çerçevesinde baþta Sudan, Etiyopya ve
Kenya olmak üzere Afrika kýtasýnda yaþanan yoksulluk,
açlýk ve salgýn hastalýklardan etkilenen maðdur
insanlara yardýmcý olmak amacýyla çadýr, battaniye ve
saðlýklý barýnma þartlarýnýn oluþturulmasýna yönelik
hijyen malzemeleri gönderilmiþ, Sudan'da faaliyet
gösteren ve Türk Kýzýlayý tarafýndan iþletilen Sahra
Hastanesi'nin tüm ilaç, týbbi malzeme, cihaz ve ekipman
ihtiyaçlarý karþýlanmýþtýr. Halen Sahra Hastanesi'nde
Türk saðlýk personeli görev yapmaktadýr.
BARIÞI YAPILANDIRMA
ÇALIÞMALARI
24,72
Afganistan, Gürcistan, Bangladeþ ve Dominik
Cumhuriyeti'nde meydana gelen sel ve kasýrgalar
sonrasý afetle mücadele kapsamýnda çeþitli kurum ve
kuruluþlarýmýzca hazýrlanan gýda ve insani yardým
malzemeleri, Türk Kýzýlayý, Dýþiþleri Bakanlýðý ve TÝKA
kanalýyla bölgeye ulaþtýrýlmýþtýr. Toplam acil yardýmlarýn
% 12'sini oluþturan bu yardýmlar; 19.600 adet battaniye,
1.910 adet çadýr ve 74.660 adet branda, mutfak seti ve
hijyen malzemesinden oluþmuþtur.
da
Su
n
39
SIÐINMACILAR
Sýðýnmacýlarýn iþlemlerini yürütmek üzere
görevlendirilen yaklaþýk 1.450 kiþilik bir çalýþma ekibinin
görev maliyetleri, Kýrýkkale ve Yozgat illerimizdeki
Mülteci Merkezlerinin giderleri, sýðýnmacýlara yapýlan
nakit para, saðlýk, barýnma, giyim ve yakacak gibi
yardýmlar bu kalemi oluþturmaktadýr.
8313
6000
li s
Fi
tin
ki s
Pa
n
ta
GRAFÝK20
Af
an
is t
n
ga
ali
m
So
M
a
ny
ir ta
o
u
uð
r
Uy
B
en
ey
m
ilin
an
is t
c
r
Gü
a
rm
u
B
ya
(M
2007 YILI EN ÇOK SIÐINMACI GELEN
ÝLK 10 ÜLKE (KÝÞÝ SAYISI)
80
70
60
30
23,2
%7-10'u kadarýnýn yönetim gideri olarak deklare edildiði
görülmektedir. 2007 yýlýnda baþta TÝKA, MEB, Dýþiþleri
Bakanlýðý, Türkiye Kýzýlay Derneði, Saðlýk Bakanlýðý,
Genelkurmay Baþkanlýðý, Diyanet Ýþleri Baþkanlýðý,
Emniyet Genel Müdürlüðü, Hazine Müsteþarlýðý gibi
özellikle kalkýnma yardýmlarýnda aktif olan kamu kurum
ve kuruluþlarýmýzýn, yaptýklarý yardýmlar oranýnda
yönetim giderleri hesaplanarak 51,58 milyon ABD dolarý
tutarýndaki meblað RKY'ye eklenmiþtir. Bu hesaplama
ile 2007 yýlýndaki kurumsal giderler RKY'nin % 9'una
tekabül etmektedir.
23,93
TÝKA gibi asli fonksiyonu kalkýnma yardýmý çalýþmalarý
olan kurumlarýn bütçede belirlenen idari giderlerinin
tamamý yönetim giderlerine dahil olurken, diðer sektörel
bakanlýklarýn ve teþkilatlarýn yönetim giderleri
hesaplanýrken, söz konusu kurum ve kuruluþlarýn
verdikleri toplam kalkýnma yardýmý kaynaklarýnýn belirli
bir oranýnýn yönetim gideri olarak deðerlendirildiði
öngörüsü yapýlmaktadýr. Dolayýsýyla RKY rakamlarýnýn
yüksek çýkmasý, yönetim giderlerinin de yüksek çýkmasý
neticesini doðurmaktadýr. Geliþmiþ ülkelerin yönetim
giderleri incelendiðinde genellikle RKY rakamlarýnýn
40
23,42
50
YÖNETÝM GÝDERLERÝ
1997
1998
1999
2001
2002
57,29
k
Ira
71,63
0
68,57
e
riy
u
S
1000
47,31
)
ar
m
n
41
Ülkelerin uluslararasý kuruluþlara yaptýklara
katký ve aidat ödemeleri,
Kuruluþlarýn merkez teþkilat bütçelerine verilen
katkýlar,
Uluslararasý kuruluþlar tarafýndan yürütülen
proje ve programlara verilen katkýlar,
Çok taraflý kuruluþlara RKY kapsamýnda
verilen ayrýcalýklý borçlar.
40,21
1383
2000
1502
3000
Bu çerçevede çok taraflý katkýlar kategorisi aþaðýdaki
kalemlerden oluþmaktadýr:
2439
2821
4000
3830
3921
5000
46,28
7000
OECD-DAC, her yýl uluslararasý kuruluþlara saðlanan
katkýlarýn hangilerinin resmi kalkýnma yardýmý olarak
raporlanabileceðine dair bir liste yayýnlamaktadýr. Söz
konusu liste bu uluslararasý kuruluþlara verilen
katkýlarýn yüzdesel olarak ne kadarýnýn kalkýnma
yardýmý olarak raporlanabileceði bilgisini de
içermektedir. OECD-DAC tarafýndan Kalkýnma Yardýmý
kapsamýnda deðerlendirilen uluslararasý kuruluþlarýn
listesi Ek-2'de yer almaktadýr.
45,18
6970
8000
Türkiye'nin 2007 yýlýnda çok taraflý kuruluþlara yapmýþ
olduðu katkýnýn 57,29 milyon ABD dolarlýk kýsmý DAC
listesinde yer alan kuruluþlara yapýlmýþtýr. Bu miktar
toplam RKY rakamýnýn %9,5'una tekabül etmektedir. Bu
oran bir önceki yýl için %10 olarak gerçekleþmiþtir.
ÇOK TARAFLI KATKILAR
56,11
9000
6614
10000
9384
2007 yýlýnda Türkiye'ye 64.290 göçmen ve sýðýnmacý
illegal giriþ-çýkýþ yapmýþtýr. Toplam 45,42 milyon ABD
dolarlýk bir kaynak aktarýmý gerçekleþmiþtir. Kalkýnma
yardýmý alan ülkelerden gelen sýðýnmacýlar için yapýlan
harcama tutarý 39,81 milyon ABD Dolarý olarak
gerçekleþmiþtir. 64.290 göçmen ve sýðýnmacýnýn 38.369
kadarý kalkýnma yardýmlarý kapsamýndaki ülkelerden
gelmiþtir.
Hesaplanan yönetim giderinin hangi ülke için
harcandýðýnýn hesaplanmasý için; o ülkeye verilen
toplam RKY ile tüm ülkelere verilen RKY'nin orantýsýnýn
hesaplamasý yapýlmakta ve yönetim giderleri bu oranlar
üzerinden ülkelere daðýtýlmaktadýr.
20
10
0
GRAFÝK21
2000
2003
2004
2005
2006
TÜRKÝYE’NÝN ULUSLARARASI
KURULUÞLARA YILLAR ÝTÝBARÝYLE
YAPTIÐI KATKI
2007
ULUSLARARASI KURULUÞLARA
YAPILAN KATKILARIN DAÐILIMI VE
KARÞILAÞTIRILMASI
Birleþmiþ Milletlere Yapýlan Katkýlar
Avrupa Komisyonuna Yapýlan Katkýlar
Dünya Bankasý Grubu
Bölgesel Kalkýnma Bankalarý
Diðer Kuruluþlar
Türkiye tarafýndan 2005-2006 ve 2007 yýllarýnda
uluslararasý kuruluþlara yapýlan katkýlar Ek 2’de
sunulmaktadýr.
2005
BÝRLEÞMÝÞ
MÝLLETLER
GRAFÝK23
DÜNYA BANKASI
GRUBU
BÖLGESEL KALKINMA
BANKALARI
2005-2006-2007 ULUSLARARASI
KURULUÞLARA YAPILAN KATKILARIN
KARÞILAÞTIRILMASI
DÝÐER
KURULUÞLAR
0,088
0,127
0,230
0,300
y
.
.
.
.
.
.
.
t.
Kö .
nt
al
ak
a
ak
ak
ak
a
ak
ak
e
üs
y
ö
k
B
B
B
B
B
B
B
B
s
v
Y
a
M
a
e
ri
ýk
c.
B
m
e
an
So .
liy
ðl
Ti
itim arým eri
ilik
rm
um
þl e
in
riz
ý
m
e
a
i
a
r
ð
t
c
r
k
z
e
l
T
u
v
þ
u
þ
S
E
v
a M
T
iz
O
Ýþ
a
Dý
Ha
yi
illi
en
il D ýþm v. B
Ula
ve
ve
a
c
D
M
r
n
ü
l
e
A
ltü
vr
Sa
Ça G
Kü
Çe
k.
t.
üs
M
k.
KAMU KURUMLARININ
ULUSLARARASI KURULUÞLARA KATKISI
"MÝLYON ABD DOLARI" 2007
15,94
21,03
15,27
AVRUPA
KOMÝSYONU
0,344
0,000
DOÐRUDAN YATIRIMLAR
0
0,398
5,000
2007
2,34
1,56
5
0,79
0,04
10
6,17
8,57
15
8,7
20
10,000
GRAFÝK24
20,34
30
9,31
35
25
2006
19,39
40
29,52
45
15,000
38,51
GRAFÝK22
Bunun yaný sýra Milli Eðitim Bakanlýðý, Tarým ve Köyiþleri
Bakanlýðý ve Saðlýk Bakanlýðý gibi sektörel bakanlýklarýn
çalýþma alanlarýyla ilgili olarak, üyesi olduklarý
uluslararasý kuruluþlara üyelik aidatlarý ile zorunlu ve
gönüllü katkýlarý bulunmaktadýr.
0,418
Üçüncü sýrada yer alan Dünya Bankasý Grubuna
yapýlan katkýlar Hazine Müsteþarlýðý tarafýndan
gerçekleþtirilmekte olup, IBRD ve IDA söz konusu
katkýlarýn yapýldýðý kuruluþlardýr.
20,000
0,906
29,52
25,000
1,448
0,79
3,704
Ýkinci sýrada yer alan diðer kuruluþlar grubuna ülkemizin
yaptýðý 15,94 milyon ABD dolarlýk katkýnýn önemli bir
kýsmý IMF, GEF, OECD, EBRD, CGIAR, IOM, ISTA, EPPO
gibi kuruluþlara verilen katkýlardan oluþmaktadýr.
8,7
5,656
2,34
2007 yýlýnda kamu kurumlarýmýz tarafýndan uluslararasý
kuruluþlara yapýlan katkýlara bakýldýðýnda,
raporlamanýn bu kýsmýna 17 kamu kurumunun katýlmýþ
olduðu ve bu kurumlar tarafýndan 52 ayrý uluslararasý
kuruluþa katkýda bulunulduðu görülmektedir. Söz
konusu kamu kurumlarý içinde Dýþiþleri Bakanlýðý ve
Hazine Müsteþarlýðý baþý çekmektedir.
16,049
15,94
2007 yýlýnda en çok katkýda bulunulan grup, toplam
katkýnýn yarýsýndan fazlasýnýn yapýldýðý BM Fonlarý,
Programlarý ve Ýcracý Kuruluþlarýný içine alan BM
Grubu'dur. Ülkemiz tarafýndan BM'ye yapýlan 29,52
milyon ABD dolarlýk katkýnýn önemli bir kýsmýný BM
genel bütçesine yapýlan katký ile UNIDO, UNDP,
UNODC, WFP, FAO, WHO gibi BM'nin alt kuruluþlarýna
yapýlan katkýlar oluþturmaktadýr.
23,410
O E C D - DA C t a r a f ý n d a n k a l k ý n m a y a r d ý m l a r ý
kapsamýnda deðerlendirilen uluslararasý kuruluþlar 5
ana gruba ayrýlmýþtýr. Resmi kalkýnma yardýmlarý
kapsamýnda geçerli olan Uluslararasý kururluþlarýn
listesi ek 1’de yer almaktadýr.
2006 yýlýnda 994,47 milyon ABD dolarý olarak
gerçekleþen ve kalkýnma yardýmý alýcýsý konumundaki
ülkelere yapýlan doðrudan yatýrýmlarýn tutarý 2007
yýlýnda 730,33 milyon ABD dolarý olarak hesaplanmýþtýr.
Merkez Bankasý ve Hazine Müsteþarlýðý tarafýndan
derlenen ve bildirilen rakamlara göre, Azerbaycan 2007
yýlýnda Türkiye'den 390,68 milyon ABD dolarý ile en çok
doðrudan yatýrým alan ülke olarak görülmektedir.
43
TÜRKÝYE'NÝN DOÐRUDAN YATIRIMLARI (2007 YILI)
(MÝLYON ABD DOLARI)
BALKANLAR
Arnavutluk
52,98
Bosna Hersek
6,65
Karadað
5,35
Sýrbistan
0,07
Makedonya
3,05
Moldavya Cumhuriyeti
1,19
Beyaz Rusya
0,14
Kosova
10,98
AFRÝKA
KUZEY SAHARA
Cezayir
0,27
Mýsýr
29,84
Fas
0,03
Tunus
47,69
Libya Arap Cemahiriyesi 5,71
GÜNEY SAHARA
Etiyopya
6,11
Güney Afrika
0,75
Sudan
3,78
Liberya
0,15
AMERÝKA
Kolombiya
20,9
ASYA
ORTA DOÐU
Irak
8,4
Ýran
2,2
Lübnan
1,31
Suriye Arap Cumhuriyeti 0,62
Suudi Arabistan
6,45
GÜNEY VE MERKEZ ASYA
Azerbaycan
390,68
Gürcistan
15,37
Hindistan
3,26
Kazakistan
89,66
Kýrgýz Cumhuriyeti
0,16
Özbekistan
4,01
Pakistan
1,19
Türkmenistan
0,13
UZAK DOÐU
Çin
17,85
Endonezya
3,2
Tayland
0,1
Vietnam
0,22
Kore Dem. Cumhuriyeti
0,16
740,61
TOPLAM
Tablo-5
DAHA GELÝÞMÝÞ ÜLKELER
Birleþik Arap Emirlikleri
Hollanda Antilleri
Hong Kong
Ýsrail
Katar
Kore
Malta
Singapur
CEECs/NIS
Bulgaristan
Macaristan
Polonya
Romanya
Rusya Federasyonu
DÝÐER ÜLKELER
Almanya
Avustralya
Avusturya
Belçika
Birleþik Krallýk
Fransa
Hollanda
Ýrlanda
Ýspanya
Ýsveç
Ýsviçre
Ýtalya
Japonya
Letonya
TOPLAM
14,03
1,02
0,97
0,01
0,18
0,06
1071,58
7
3,21
6,2
0,39
15,45
49,95
39,81
0,09
0,29
1,67
13,97
3,09
309,09
0,43
4,99
0,07
5,52
5,35
0,08
0,19
1554,69
Diðer yandan, Dýþ Ticaret Müsteþarlýðýnýn, Ticaret
Müþavirliklerimiz ve Ataþeliklerimiz kanalýyla temin ettiði
bilgilere göre, Türk Yatýrýmcýlarýnýn günümüze kadar
olan yurtdýþý yatýrýmlarý toplamý (Firma Beyanlarý
sonucu) 23,258 milyar ABD dolarýna ulaþmýþtýr.
TÜRK FÝRMALARININ YURTDIÞINDA YATIRIMLARI
(2007 YILI) (MÝLYON ABD DOLARI)
Yatýrýmýn Yapýldýðý Ülke
ABD
Afganistan
Almanya
Arjantin
Arnavutluk
Avustralya
Avusturya
Azerbaycan
BAE
Bahreyn
Belçika
Beyaz Rusya
Bosna Hersek
Brezilya
Bulgaristan
Cezayir
Çek Cumhuriyeti
Çin H.C
Danimarka
Endonezya
Fas
Filipinler
Finlandiya
Fransa
Güney Afrika Cum.
Güney Kore Cum.
Gürcistan
Hýrvatistan
Hindistan
Hollanda
Hong Kong
Ýngiltere
Irak
Ýran
Ýrlanda
Ýspanya
Ýsrail
Ýsveç
Ýsviçre
Tablo-6
Yatýrým Tutarý
334,67
3,17
919,35
50,18
418,48
0
108,42
3455,71
30
0,62
4,97
18
71,25
42,51
391,38
49,31
0,32
113,16
30
62,43
1,31
0
2,46
359,19
19,1
0,12
126,25
56,5
0,34
5540,22
4,03
36,34
13,5
45,01
49,58
23,58
433,45
0
145,75
Yatýrýmýn Yapýldýðý Ülke
Ýtalya
Japonya
Kanada
Katar
Kazakistan
Kýrgýzistan
KKTC
Kuveyt
Libya
Litvanya
Lübnan
Lüksemburg
Macaristan
Makedonya
Malezya
Malta
Mýsýr
Moðolistan
Moldova
Özbekistan
Pakistan
Polonya
Romanya
Rusya Fed.
Senegal
Singapur
Sudan
Suriye
Suudi Arabistan
Tacikistan
Tayland
Tunus
Türkmenistan
Ukrayna
Umman
Ürdün
Yemen
Yunanistan
GENEL TOPLAM
Hollanda ve Malta hariç
Yatýrým Tutarý
120,72
0
13,5
0,05
1279,26
195,43
289,67
0
36,25
7
0
194,93
68,63
135,12
0
1153,41
319,33
0,13
131,29
577,33
115,1
12,76
250,07
3417,56
0
0
432,76
198,8
37,62
11,76
17,5
561,82
116,87
503,56
6,41
85,13
4,76
3,75
23.258,91
16.565,28
Tabloda yer alan renklendirilmiþ ülkeler kalkýnma yardýmý alabilen ülkelerdir.
45
SÝVÝL TOPLUM KURULUÞLARININ
KALKINMA YARDIMLARI
2,13
8,55
Günümüz geliþmiþ demokrasilerinde STK'lar kalkýnma
yardýmlarýna etkili bir þekilde katýlarak sosyal, ekonomik
ve kültürel kalkýnmanýn etkin dinamikleri olmaktadýr.
STK'lar; demokrasinin geliþmesinde, medeniyetler
arasý uzlaþma, kültürler arasý diyalog ve hoþgörü ile
toplumsal barýþa yaptýklarý katkýlarla iþbirliðine ve
iletiþimin geliþtirilmesine önemli katkýlarda
bulunmaktadýr. Ülkemizde ise durum bu hedefe doðru
ilerlemekle birlikte, henüz istenilen aþamada deðildir.
2007 yýlýnda yaþanan doðal afet, deprem, sel ve kasýrga
benzeri felaketlerin nispeten daha az yýkýmlarla
atlatýlmýþ olmasýndan dolayý, Türk STK'larýnýn acil
yardýmlarýnýn yerini, teknik iþbirliði çalýþmalarý almýþtýr.
Zararlarýn telafisinde önemli bir rol üstlenen sivil toplum
kuruluþlarýnýn 2006 yýlýnda yapmýþ olduklarý yardýmlarýn
toplamý 78,25 milyon ABD dolarý iken, bu rakam 2007
yýlýnda 55,38 milyon ABD dolarý olarak gerçekleþmiþtir.
20,12
9,39
14,87
Güney ve Merkez Asya
Afrika
10,98
12,00
Orta Doðu
10,00
Avrupa
Uzak Doðu
1,26
1,19
1,14
1,41
1,66
1,69
1,72
1,80
1,82
2,00
2,10
4,00
2,79
6,00
2,81
4,58
8,00
a
a
k
va
eþ
an
an
ny
py
tlu
so
ist
ad
o
o
bn
u
l
n
o
y
v
d
ü
i
K
e
L
ng
ga
Et
na
ak
Af
Ba
Ar
M
k
Ira
n
da
Su
0,00
kis
Pa
n
ta
lis
Fi
tin
Ni
jer
Bo
GRAFÝK25
an
ek
rs ayc
e
b
H
a
er
sn
Az
STK’LARIN EN ÇOK YARDIM ETTÝÐÝ ÜLKELER
2007 yýlýnda baþta Sahra Altý Afrika ülkeleri olmak üzere,
dünyanýn çeþitli ülkelerinde 6 adet ana çocuk saðlýðý ve
saðlýk ocaðý ve 4 adet hastane yapýmýný üstlenen
STK'lar, Pakistan'da yaptýrdýklarý göz hastanesinin
ameliyathanesine ait tüm ekipmanlarý da yaptýrdýklarý
bu hastaneye hibe etmiþlerdir. STK'larýn saðlýk
sektöründe yapmýþ olduklarý diðer katkýlar ise; 2.234
kiþinin katarakt ameliyatý, 243 fýtýk ve hidrosel, 112 diþ
çekimi, 16 fistül, 10 el cerrahisi, 7 dilde tümör, 15
damak-dudak yarýðý, 20 yanýk, 5 mastoidektomi, 10
doðumsal damar anomalisi ameliyatý ile 30 çeþitli
cerrahi müdahale, 2.000'den fazla kiþinin poliklinik
muayenesi ve 1.120 sünnet olarak sýralanmaktadýr.
Saðlýk sektöründe yapýlan bu yardýmlarda
gerçekleþtirilen diðer bir faaliyette hizmet götürülen
yerlerde saðlýk personelinin yerinde ve uygulamalý bir
þekilde eðitimlerinin gerçekleþtirilmiþ olmasýdýr. Bunun
yaný sýra 10'dan fazla ülkede, genel halk saðlýðýnda ve
yardýma muhtaç kiþilerin tedavilerinde kullanýlmak
üzere çok sayýda ilaç ve týbbi malzeme yardýmý
gerçekleþtirilmiþtir.
Dünyada içilebilir su kaynaklarýnda yaþanan hýzlý azalýþ,
saðlýklý suya ulaþýmý zorlaþtýrmaktadýr. Türk STK'larýnca
yine Sahra Altý Afrika ülkeleri baþta olmak üzere,
Pakistan ve Afganistan gibi dünyanýn çeþitli
STK YARDIMLARININ BÖLGESEL DAÐILIMI
GRAFÝK26
bölgelerinde 106 adet derin su kuyusu açýlmasý,
Nijer'de bir su kanalý inþasý ve su deposu kurulmasý
çalýþmalarý baþarýyla yürütülmüþtür.
Türk STK'larý 314 gýda projesi ile dünyanýn çeþitli
ülkelerinde gýda yardýmý daðýtýmýný saðlamýþlardýr. STK
yardýmlarý içinde en büyük kalemi oluþturan gýda
yardýmlarýnýn toplam yardýmlar içindeki payý % 50
civarýnda olup, bu yardýmlardan faydalananlarýn sayýsý
850.483 kiþi olarak hesaplanmaktadýr.
“Nükleer Teknoloji Transferi”, “Ekonomik Ýþbirliði ve
Kalkýnma” ile “Türkiye-Afrika Birliði Yaklaþýmý”
konularýnda 120 uzmanýn katýlýmýyla düzenlenen
bölgesel kongrelerde bilgi transferi gerçekleþtirilmiþ,
bankacýlýk alanýnda 15 kiþiye uygulamalý mesleki eðitim
verilmiþtir.
Uzman eðitimi ve danýþmanlýk desteði baþlýðý ile yapýlan
faaliyetlerde 20 proje ve faaliyet hayata geçirilmiþ olup,
Sudan, Somali, Etiyopya, Nijer ve Nijerya'da saðlýk
sektöründe çalýþanlara, baþta ameliyat yöntem ve
teknikleri olmak üzere yerinde uygulamalý eðitim
verilmiþtir.
Bankacýlýk, bilgisayar ve marangozluk mesleki
eðitimlerinin yaný sýra toplumsal duyarlýlýðý gerektiren
AIDS gibi hastalýklara karþý mücadele yöntemleri konulu
bilgilendirme toplantýlarý yapýlmýþtýr.
Lisans, yüksek lisans ve doktora programlarýna kayýtlý
öðrenciler ile muhtaç öðrencilerin eðitimlerine destek
verilmiþ, baþarýlý öðrenciler bursla ödüllendirilmiþ,
özellikle yetim ve kimsesizlerin eðitim giderleri
karþýlanmýþtýr. 35 adet okul binasý, 1 üniversite
kampüsü, 3 fakülte binasý, 2 yurt binasý, 1 kültür
merkezi, 1 eðitim kompleksi, 1 adet kimya laboratuvarý
ve 1 adet de bilgisayar laboratuvarý kurulumu
gerçekleþtirilmiþtir. Söz konusu hizmetlerden yýlda
13.530 öðrencinin faydalanmasý saðlanmýþtýr.
2006 yýlýnda Ýsrail'in Lübnan'a yönelik bir ay süre ile
düzenlediði hava saldýrýlarýndan zarar gören sivil halka
Türk STK'larýnca ilk etapta 2.300 çadýr, battaniye ve
1.000 adet nevresim takýmý gönderilmiþ, týbbi malzeme
ve ilaç yardýmýnda bulunulmuþtur.
Bangladeþ'te meydana gelen Sýdr Kasýrgasýndan
etkilenen halka 1000 adet battaniye ve selden etkilenen
baþta çocuk ve bayanlara 17.612 çift ayakkabý hibe
edilmiþtir. Ayrýca selden zarar gören bir yetimhanenin
restorasyonu, Pakistan'da 8 adet prefabrik konut inþasý
ile Endonezya, Bangladeþ, Madagaskar, Nijerya,
Sudan ve Somali'de toplam 8 adet cami inþaatý ile bir
eðitim kurumuna binek araç hibesi gerçekleþtirilmiþtir.
RESMÝ KALKINMA YARDIMLARININ
BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAÐILIMI
“OECD Üyesi Ülkelerin Kalkýnma Yardýmlarý ve
Türkiye'nin Durumu” baþlýklý bölümde de genel olarak
deðinildiði üzere Kafkaslar ve Merkez Asya, Doðu
Avrupa - Balkanlar ve Orta Doðu ülkeleri Türkiye'nin
kalkýnma yardýmý götürdüðü öncelikli bölgelerin
baþýnda gelmektedir.
47
am
pl
M
f./
Ka
a
sy
.A
lk
Ba
ri
Af
ka
ta
Or
ðu
Do
Uz
ak
ðu
Do
Dið
2007
70
lam
p
To
er
2005-2006-2007 KARÞILAÞTIRMALI PROJE DAÐILIMI
PROJE BAZLI (BÖLGESEL) (ADET)
a
sy
.A
M
f./
Ka
lk
Ba
r.
Av
.
./D
Af
a
rik
ta
Or
Do
ðu
Uz
ak
ðu
Do
1,63
0,14
2,51
35,65
13,43
46,01
102,94
109,14
43,99
24,79
30,97
11,76
96,59
0
37
389
177
89
110
323
181
111
236
116
vr.
.A
D
./
503
100
711
537
1149
410
759
500
0
200
81,62
80,87
300
913
1874
1000
2006
397,43
308,04
500
332,49
2933
2007
400
1500
To
2006
2014
3000
2000
2005
2005
544,95
600
3500
2500
700
532,47
BÖLGESEL PROJE DAÐILIMI
642,58
Di
r
ðe
2005-2006-2007 KALKINMA
YARDIMLARININ BÖLGESEL DAÐILIMI
(BÜTÇESEL) “MÝLYON ABD DOLARI”
GRAFÝK29
GRAFÝK27
49
Türkiye 2007 yýlýnda toplam 2.933 proje ve faaliyet
gerçekleþtirmiþtir. Bu proje ve faaliyetlerden 70 adedi
Amerika ve Okyanusya bölgesinde uygulanmýþtýr.
100,0%
80,0%
40%
40,0%
24%
17%
20%
0%
pl
To
am
M
f./
Ka
s
.A
ya
lk
Ba
r.
Av
.
./D
Af
11%
6%
a
rik
ðu
ðu
Do
Do
ta
ak
Or
Uz
PROJE VE FAALÝYETLERÝN BÖLGESEL
DAÐILIMI PROJE BAZINDA (%) 2007
GRAFÝK28
20,0%
0,5%
39%
2,5%
60,0%
60%
5,7%
80%
20,0%
100%
120,0%
100%
56,5%
120%
14,8%
2007 yýlý içinde Türkiye'nin en çok kalkýnma yardýmý
götürdüðü bölge, 1.149 proje ve faaliyet ile geçmiþ
yýllarda da olduðu gibi Kafkaslar ve Merkez Asya olup,
oraný %39'dur. Bu bölgeyi %24 ile Balkanlar ve Doðu
Avrupa, %17 ile Afrika, %11 ile Orta Doðu ve %6 ile de
Uzak Doðu takip etmektedir.
100%
2007 yýlýnda, önceki yýllara oranla proje ve faaliyet
sayýlarýnda ciddi bir artýþ söz konusudur. 2007 yýlýnda
gerçekleþtirilen toplam proje ve faaliyet sayýsý bir önceki
seneye göre %46'lýk bir artýþ göstermiþtir. Dolayýsýyla,
tüm bölgelerdeki proje sayýlarýnda, geçmiþ yýla oranla
göreceli bir artýþ olmuþtur. Özellikle Afrika'ya yönelik
proje ve faaliyet sayýsýnda %113 gibi çok ciddi bir artýþ
göze çarpmaktadýr. Ülkemizin Afrika'ya Açýlým Eylem
Planlarý doðrultusunda yeni giriþimleri baþlatmasý, 2005
yýlýnda Etiyopya'da, 2006 yýlýnda Sudan'da ve son
olarak 2007 yýlýnda Senegal'de TÝKA Program
Koordinasyon Ofisleri açýlmasý, bölgede yoðun bir
þekilde proje ve faaliyetlerin yürütülmesini
saðlamaktadýr.
Ýki taraflý RKY'nin bütçesel olarak bölgesel daðýlýmý
önceki yýllara göre incelendiðinde, 2007 yýlýnda,
Balkanlar ve Orta Doðu'da faaliyet bütçelerini koruduðu,
Uzak Asya'da 2005 yýlýnda meydana gelen depremin
etkilerinin azalmasýna paralel olarak belli bir oranda
düþme olduðu, buna karþýlýk Afrika'daki faaliyet
bütçesinin %25'lik bir artýþ gösterdiði görülmektedir.
0,0%
pl
To
am
GRAFÝK30
M
f./
a
K
s
.A
ya
ta
Or
Do
ðu
lk
Ba
vr.
.A
D
./
Af
a
rik
ak
Uz
ðu
Do
ÝKÝ TARAFLI RKY’NÝN
BÖLGESEL DAÐILIMI (%) 2007
Dið
er
Türkiye 2007 yýlýnda, kalkýnma yardýmý alan ülkeler
listesinde yer alan 103 ülkeye RKY saðlamýþtýr.
ÝKÝ TARAFLI RKY'NÝN BÜTÇESEL DAÐILIM (2007)
120
103
100
Diðer yandan, 2007 yýlýnda OECD-DAC kalkýnma
yardýmý alabilen ülkeler listesinde yer almayan daha
geliþmiþ 14 ülkeye, 9 CEECs/NIS ülkesine ve geliþmiþ
ülkelerde yerleþik 17 ayrý topluluða da 86,45 milyon
ABD dolarý yardým yapýlmýþtýr. Söz konusu ülkeler
OECD-DAC kriterlerine göre kalkýnma yardýmý alan
ülkeler kategorisinde olmamalarý nedeniyle Türkiye
Kalkýnma Yardýmlarý raporuna dahil edilememektedir.
Yardým verilen ülkelerin tam listesi ve yardým miktarý Ek3’te yer almaktadýr.
BALKANLAR ve
DOÐU AVRUPA
80.87 Milyon $
KAFKASLAR VE
MERKEZ ASYA
80
60
43
34
40
16
20
0
pl
To
am
ri
Af
ka
As
lar upa
ik a
n
r
er
lka . Av
a
Am
B D
ve
BÖLGELERDE YARDIM
VERÝLEN ÜLKE SAYILARI
(2007) (ADET)
UZAK DOÐU
308.04 Milyon $
ya
10
GRAFÝK31
13.43 Milyon $
51
15,46
n
va
an
an
an
ek
na
rs
so
is t
i st
yc
b
e
k
n
o
a
e
b
H
K
Lü
Pa
m
a
er
k
z
n
r
s
A
Tü
Bo
n
da
u
S
20,00
10,00
10,51
15,70
30,00
12,51
40,00
14,22
57.29 Milyon $
50,00
15,86
ÇOK TARAFLI YARD.
60,00
19,84
2.51 Milyon $
(Amerika ve Okyanusya)
25,54
DÝÐER BÖLGELER
70,00
42,81
544.95 Milyon $
46,68
GENEL TOPLAM
33,47
80,00
36,22
109.14 Milyon $
69,56
30.97 Milyon $
ORTA DOÐU
71,61
AFRÝKA
0,00
Uluslararasý kuruluþlara yapýlan katký ve aidat ödemeleri
(çok taraflý RKY) hariç, RKY'nin bütçesel daðýlýmý
incelendiðinde, toplam 544,95 milyon ABD dolarý olan
iki taraflý RKY'nin 308,04 milyon ABD dolarýnýn Kafkaslar
ve Merkez Asya bölgesinde, 109,14 milyon ABD
dolarýnýn Orta Doðu bölgesinde, 80,87 milyon ABD
dolarýnýn Balkanlar ve Doðu Avrupa bölgesinde, 30,97
milyon ABD dolarýnýn Afrika bölgesinde, 13,43 milyon
ABD dolarýnýn Uzak Doðu bölgesinde, 2,51 milyon ABD
dolarýnýn ise Okyanusya ve Amerika bölgelerinde
kullanýldýðý görülmektedir. Proje/faaliyet sayýsýnda
%39'luk pay ile birinci sýrada yer alan Kafkaslar ve
Merkez Asya bölgesi toplam bütçenin %56,5'ini almýþtýr.
Af
g
i
an
n
sta
GRAFÝK32
Ký
rg
n
sta
i
z
ý
k
Ira
z
Ka
is
ak
n
ta
tin
n
n
sta
sta
i
i
l
o
ab
oð
Ar
i
M
ud
Su
lis
Fi
2007 YILI EN ÇOK YARDIM ALAN ÜLKELER
2007 yýlýnda Türkiye'nin kalkýnma yardýmlarýndan en
çok payý alan ülke, 71,61 milyon ABD dolarýyla
Afganistan olmuþtur. Afganistan'ýn Yeniden Ýmarý
Programý kapsamýnda Wardak ilinde kurulan il imar
ekibinin faaliyetleri, barýþý yapýlandýrma operasyonlarý
kapsamýnda ülkede bulunan Türk birlikleri aracýlýðýyla
yapýlan katkýlar ve sýðýnmacýlara yapýlan destekler
neticesinde Afganistan birinci sýradadýr. 2006 yýlýnda 50,16
milyon dolarlýk borç affý nedeniyle birinci sýrada yer alan
Kýrgýzistan, 2007 yýlýnda da ilk sýralardaki yerini
korumuþtur.
KALKINMA YARDIMLARINDAN EN ÇOK
YARARLANAN ÜLKELER (MÝLYON ABD DOLARI) (2007 YILI)
70,00
50,00
36,22
42,81
60,00
40,00
33,47
69,56
1,37
10,00
6,90
7,84
20,00
2,14
19,84
30,00
7,25
80,00
71,61
(GÜNEY – MERKEZ ASYA)
0,00
g
Af
n
sta
i
an
rg
Ký
ý
n
ta
zis
ta
kis
za
Ka
n
b
er
Az
n
ca
y
a
GRAFÝK33
þ
n
n
n
n
a)
de
m
sta
sta
sta
sta
i
i
i
i
a
r
l
k
k
c
r
g
e
en
ci
Bu
Pa
an
zb
Gü
r(
Ta
km
B
a
r
Ö
Tü
nm
ya
M
2007 EN ÇOK YARDIM ALAN ÜLKELER
(GÜNEY & MERKEZ ASYA)
n
ta
ki s
5,00
0,00
so
Ko
va
GRAFÝK34
a
sn
o
B
ek
rs
e
H
M
ya
on
d
e
ak
o
M
o
ld
na
ay
kr
va
U
na
Ar
k
tlu
vu
2007 EN ÇOK YARDIM ALAN ÜLKELER
(BALKANLAR VE DOÐU AVRUPA)
1,19
10,00
1,88
9,18
15,00
4,30
20,00
7,56
15,86
25,00
7,56
30,00
25,54
(BALKANLAR VE DOÐU AVRUPA)
an
i st
b
r
Sý
að
ad
r
a
K
AVRUPA TOPLAMI
80,87
AFRÝKA TOPLAMI
30,97
KOSOVA
25,54
SUDAN
15,46
BOSNA-HERSEK
15,86
SOMALÝ
3,55
MAKEDONYA
9,18
ETÝYOPYA
1,89
MOLDOVA
7,56
NÝJER
1,45
UKRAYNA
7,56
DÝÐER AFRÝKA ÜLKELERÝ TOPLAMI
8,62
ARNAVUTLUK
4,30
DAHA GELÝÞMÝÞ ÜLKELER
31,51
DÝÐER AVRUPA ÜLKELERÝ TOPLAMI
10,88
KKTC
9,31
ASYA TOPLAMI
430,61
BULGARÝSTAN
9,13
ORTA DOÐU TOP.
109,14
RUSYA FD.
6,65
IRAK
46,68
ROMANYA
3,21
LÜBNAN
15,70
DÝÐER ÜLKELER TOPLAMI
3,21
FÝLÝSTÝN
14,22
SUUDÝ ARABÝSTAN
12,51
ÝRAN
7,44
DÝÐER ORTA DOÐU ÜLKELERÝ TOPLAMI
12,62
GÜNEY VE ORTA ASYA TOP.
308,04
AFGANÝSTAN
71,61
KIRGIZÝSTAN
69,56
KAZAKÝSTAN
42,81
AZERBAYCAN
36,22
PAKÝSTAN
33,47
TÜRKMENÝSTAN
19,84
GÜRCÝSTAN
7,84
ÖZBEKÝSTAN
7,25
TACÝKÝSTAN
6,90
DÝÐER ORTA ASYA ÜLKELERÝ TOPLAMI
12,56
UZAK DOÐU TOP.
35,65
ENDONEZYA
23,51
MOÐOLÝSTAN
10,22
DÝÐER UZAK DOÐU ÜLKELERÝ TOPLAMI
1,92
Tablo-7
53
6000
Ü.
Þ
GL
.
S
.
.
LÞ
G
S.
Ç.
.
Ç
PPY VE TEK.ÝÞB.
SEKTÖRLERE DAÐILIMI
"MÝLYON ABD DOLARI" (2007)
0
s.
l
e
ni
am ðitim ðlýk So
ivi
l
ve ijye rem
S
p
a
r
/
i
ý
u
ý
E
S
e p ar p S H
Ü
To
f.
Dði t Ya Ýd lt Ya
Su Nü ðl.
l
A
A
Sa
SOSYAL ALT YAPILARIN GELÝÞTÝRÝLMESÝ
PROJELERÝ DAÐILIMI (ALT SEKTÖR)
(2007) “MÝLYON ABD DOLARI”
GRAFÝK36
Ýki taraflý kalkýnma yardýmlarýnýn kategori/sektör ayrýntýlý
daðýlým tablosu Ek-4'de yer almaktadýr.
198
260
283
569
395
612
434
1098
520
2481
600
500
Söz konusu alt sektörde yapýlan çalýþmalar ile toplam
17.914 öðrencinin eðitimine katký saðlanmýþtýr. Bahse
konu öðrencilerin eðitimi için görevlendirilen eðitim
öðretim görevlilerinin sayýsý ise toplam 2.104'tür.
311
198
98
200
100
47
Türkiye'de Eðitilen Öðrenciler Projesi(On bin
öðrenci projesi),
Türkoloji ve Türk Dili Eðitimi Projesi,
Kýrgýzistan'da Manas Üniversitesi Programý,
Kazakistan Hoca Ahmet Yesevi Üniversitesi
Programý,
Afganistan Eðitim Altyapýlarýnýn Ýyileþtirilmesi
Programý
Türk Dünyasý Araþtýrmalarý Vakfý Eðitim Programý,
Türk Diyanet Vakfý Eðitim Programý,
Yurt dýþýnda görevlendirilen eðiticilere yönelik
Hizmet Ýçi Eðitim Programý,
MEB'e baðlý 29 öðretim kurumu ve Türkiye
Türkçesi Eðitim Öðretim Merkezi programý olarak
görülmektedir.
300
84
En büyük payýn 289,53 milyon ABD dolarý
ve %84,6 oran ile sosyal altyapý ve hizmetlerin
geliþtirilmesi çalýþmalarýna ait olduðu,
Ekonomik altyapý ve hizmetler sektöründe yapýlan
katkýlarýn 42,5 milyon ABD dolarý ve %12,4 oraný ile
ikinci,
Üretim sektörlerinde yapýlan katkýlarýn 7,84 milyon
ABD dolarý ve %1,25 oraný ile üçüncü,
Çoklu ve çakýþan sektörlerde yapýlan katkýlarýn ise
2,23 milyon ABD dolarý ve %0,65 oraný ile
dördüncü sýrada yer aldýðý görülmektedir.
Eðitim alt sektöründeki en önemli proje ve program
çalýþmalarý 2005 ve 2006 yýllarýnda olduðu gibi;
55
700
400
RKY'nin en önemli bileþenini oluþturan ve 2007 yýlýnda
toplam 342,11 milyon ABD dolarý tutarýnda bir hacme
sahip olan teknik iþbirliði ve proje/program
yardýmlarýnýn sektörel daðýlýmýnda;
ÜLKELERE GÖRE ÖÐRENCÝ
EÐÝTÝMLERÝ (2007) (KÝÞÝ)
GRAFÝK37
800
a
an
an
ek
ov
rs
ist
is t
d
l
e
c
n
r
o
H
ga
M
Gü
na
Af
s
Bo
n
n
na
an
an
ca
ek
sta
i
y
rs
ist
i st
ay
a
b
r
e
k
n
a
b
r
r
a
e
H
rg
Uk
a
Ký
az
ze
iA
km
n
A
K
d
r
s
u
Tü
Bo
Su
k
Ira
0
s
ý zi
n
ta
GRAFÝK38
s
Ko
a
ov
Öz
kis
be
n
ta
d
ol
M
17
GRAFÝK35
A
E.
.
LÞ
G
.Y.
va
18
ÝK
A
S.
.Y.
Þ.
GL
50
so
Ko
24
KN
TE
B
ÝÞ
Y
PP
.+
100
2,23
a
ny
26
0
7,84
o
ed
ak
44
42,5
50
M
95
150
100
k
Ira
165
150
n
n
n
n
an
ca
i st
sta
sta
sta
i
i
i
y
l
k
z
n
a
ý
o
e
b
za
rg
oð
er
Ka
km
Ký
M
r
Az
Tü
730
200
0,23
200
0
5,09
250
23,78
250
3000
1000
37,52
300
13,93
289,53
300
4000
2000
208,98
350
289,53
342,11
5000
3277
Harcamalar bazýnda 2006 yýlýna oranla % 7,7'lik bir artýþ
kaydedilen sosyal altyapý ve hizmetler sektöründe en
büyük pay 208,98 milyon ABD dolarý ile eðitim
çalýþmalarýnda gerçekleþmiþtir.
400
350
7000
Sosyal Altyapý ve Hizmetler
TEKNÝK ÝÞBÝRLÝÐÝ VE PROJE
PROGRAM YARDIMLARININ
SEKTÖREL DAÐILIMI
5735
a
ov
an
an
is t
is t
c
n
r
ga
Gü
Af
GÖREVLENDÝRÝLEN EÐÝTÝM
PERSONELÝ SAYILARI (2007) (KÝÞÝ)
Sosyal altyapýlarýn geliþtirilmesi açýsýndan önem arz
eden bir diðer çalýþma alaný olan saðlýk alt sektöründe,
iþbirliði halinde olunan ülkelerden gelen doktor,
hemþire vb. saðlýk personelinin kapasitesinin
arttýrýlmasý çalýþmalarýna aðýrlýk verilmiþtir. Bu
kapsamda baþta Afganistan, Sudan ve Azerbaycan
olmak üzere toplam 7 ülkeden gelen ve 3 ay ila 1 yýl arasý
deðiþen sürelerle ülkemizde eðitim gören saðlýk
personeli sayýsý 243'tür.
Yine sosyal altyapýlarýn geliþtirilmesi çalýþmalarý
içerisinde deðerlendirilen su ve su hijyeni alt
sektöründe 2007 yýlý çok sayýda proje yürütülmüþtür.
Moldova'da gerçekleþtirilen Çadýr Lunga Su Projesi,
Tacikistan'da gerçekleþtirilen Hisar Ýçme Suyu Projesi
ve Gine'de bir su merkezi kurulmasýna yönelik yürütülen
proje, bahse konu projelerin en önemlileri arasýndadýr.
Ekonomik altyapýlar ve hizmetlerin iyileþtirilmesine
yönelik çalýþmalarýn alt sektörlerinde gerçekleþtirilen
önemli projeler aþaðýdaki gibidir:
ALT SEKTÖRDE YÜRÜTÜLEN DÝÐER PROJELER
(2007 YILI)
Afganistan
Etiyopya
Su Kuyusu
21
21
Su Deposu
1
Sudan Makedonya Kosova Gürcistan Moðolistan
4
3
1
3
Su Ýshale Hattý
1
2
Dere Ýslahý
1
1
Su Filtre Ýstasyonu
1
2
1
1
Kanalizasyon Sistemi
Malzeme/Ekipman Hibesi
Ulaþtýrma ve Depolama: Moðolistan'da Bilge
Kaðan Karayolu'nun yapýmý ve Afganistan
Wardak-Seydabad'da soðuk hava deposu
inþasý,
Enerji: Wardak Meydan-ý Þehir yerleþiminin
aydýnlatýlmasý,
Irak
1
1
Bankacýlýk ve Finans: Ziraat Bankasý A.Þ.
Genel Müdürlüðü Bankacýlýk Okulunca
gerçekleþtirilen eðitim programlarý;
Ýletiþim: Türkiye Radyo Televizyon Kurumu
Genel Müdürlüðünün (TRT) toplam 28 ülkede
gerçekleþtirdiði iletiþim altyapýlarýnýn
geliþtirilmesine yönelik proje/faaliyetler;
Ýþ ve Diðer Sektörler:
Türkiye'de gerçekleþtirilen 13 fuara özel sektör
katýlýmýnýn saðlanmasý.
Sondaj Mak.
1
Su Pompasý Jenaratör
Su Tankeri
Üretim Sektörlerinin Geliþtirilmesi
Tablo-8
2007 yýlýnda harcamalar bazýnda % 2'lik bir artýþ
kaydedilen üretim sektörlerinin geliþtirilmesi çalýþmalarý
arasýnda;
Ülkemiz kamu kurum ve kuruluþlarýnýn deneyimlerinin
idari ve sivil kapasitelerin geliþtirilmesi maksadýyla ortak
ülkelerdeki muadillerine aktarýlmasýna 2007 yýlýnda da
devam edilmiþtir:
Ýçiþleri Bakanlýðý tarafýndan emniyet personeline
yönelik olarak gerçekleþtirilen ve 471 kiþinin iþtirak
ettiði 54 eðitim programý;
Dýþiþleri Bakanlýðýnca yürütülen ve 28'i Afrika
ülkelerinden olmak üzere toplam 70 ülkenin
Dýþiþleri meslek memurunun katýlýmýyla devam
edilen “Genç Diplomatlar Eðitim Programý”;
OECD Ankara Çok Taraflý Vergi Eðitim Merkezi'nde
Maliye Bakanlýðýnca gerçekleþtirilen eðitimler,
2007 yýlýnda bu çerçevede gerçekleþtirilen projeler
arasýnda ön plana çýkan baþlýca çalýþmalar olarak göze
çarpmaktadýr.
Özbekistan'da seracýlýðýn geliþtirilmesi,
Kýrgýzistan'da orman zararlýlarý ile mücadele,
Makedonya'da arýcýlýðýn geliþtirilmesi,
Azerbaycan'da organize sanayi bölgesi
kurulmasý, gibi projeler ön plana çýkmaktadýr.
45
2006 yýlýna göre harcamalar bazýnda % 12,7'lik bir
düþüþ yaþanan ekonomik altyapý ve hizmetlere iliþkin
çalýþmalarda en büyük payýn 27,04 milyon ABD dolarý
ile iþ ve diðer sektörlere ait olduðu görülmektedir.
57
7
6
4,98
5
4
2,45
2
0,41
1
35
30
0
27,04
pl
To
25
20
11,21
15
10
2,77
5
0
Ekonomik Altyapý ve Hizmetler
7,84
8
3
42,5
40
pl
To
9
am
v
Ýþ
e
ð
Di
er
li þ
Bi
im
aþ
Ul
po
De
l.
0,98
0,51
ji
ns
er
na
i
En
F
nk
a
B
EKONOMÝK ALT YAPILAR PROJELERÝ
DAÐILIMI (ALT SEKTÖR) (2007)
GRAFÝK39
am
.
ad
M
i/
ay
n
Sa
þ
Ýn
Ta
a
./H
m
r
/O
ýr m
.
yv
m
riz
/t Tu
re
ca
Ti
ÜRETÝM SEKTÖRLERÝNÝN
GELÝÞTÝRÝLMESÝ PROJELERÝ DAÐILIMI
(ALT SEKTÖR) (2007)
“MÝLYON ABD DOLARI"
GRAFÝK40
142
100
0
a
n
n
n
n
n
n
n
in
ta
ta
ta ista
ov ista
ca
da
i st
s
s
s
l
s
i
i
i
y
i
u
k
F
ik
S
rc
an
ba
Ko ýrgýz
be Tac
fg
er
z
Gü
K
z
A
Ö
A
2007 YILINDA KALKINMA
YARDIMLARI KAPSAMINDA
KURUM VE KURULUÞLARIN
ÇALIÞMALARI
153
153
199
200
203
230
232
259
300
269
337
343
400
347
500
Toplam Eðitilen Uzman Sayýsý: 7.018
393
600
450
533
700
515
654
a
a
a
n
n
n
k
k
ta ayn opy
se ista
Ira lista ony
s
r
i
o
ak
en Ukr Etiy
He
ed
oð
ak sna Kaz rkm
M
M
Tü
Bo
Kamu kurum ve kuruluþlarýnýn resmi RKY'ye katkýlarý
deðerlendirildiðinde, Milli Eðitim Bakanlýðýnýn
önceki yýllarda olduðu gibi ilk sýrada, bütçesinin
tamamý kalkýnma yardýmlarý kapsamýnda
deðerlendirilen TÝKA'nýn ikinci sýrada, barýþý
yapýlandýrma alanýndaki yoðun faaliyetlerinden
dolayý Genelkurmay Baþkanlýðý'nýn ise üçüncü
sýrada yer aldýðý görülmektedir.
EÐÝTÝLEN UZMAN SAYILARI (2007) (KÝÞÝ)
GRAFÝK41
2%
2%
350
34%
59
3%
346
400
7%
Toplam Danýþman Sayýsý: 2.346
3%
300
12%
212
3%
250
9%
7%
47
49
49
56
61
66
71
72
88
89
54
50
93
5%
105
100
119
142
200
150
10%
4%
0
b
er
z
A
va
an dan
ek
rs oso cist
e
Su
H
K
ür
a
G
n
n
ca
y
a
s
Bo
GRAFÝK42
k
ya
an stan ova
an
an stan istin pya stan stan
Ira
l
i st
i
i
i s t d on k i s t
i
d
l
l
k
k
ý zi
Fi
o
iyo cik
a
a
e Mo
an
e
ð
z
rg
b
P
g
k
Et
a
ý
f
o
a
z
T
a
K
A
K
M
Ö
M
GRAFÝK43
EN ÇOK KALKINMA YAPAN
KAMU KURUM VE
KURULUÞLARI (%) (2007)
GÖREVLENDÝRÝLEN
DANIÞMAN SAYILARI (2007) (KÝÞÝ)
Milli Eðitim Bakanlýðý
Türkiye Acil Durum Yönetimi Gn. Md.
Genel Kurmay Baþkanlýðý
Türkiye Kýzýlay Derneði Gn. Md.
Tika
Hoca Ahmet Yesevi
Emniyet Gn.Md.
Türk Diyanet Vakfý
Hazine Müsteþarlýðý
TRT Genel Müdürlüðü
Dýþiþleri Bakanlýðý
Diðer
Kamu Kayn. Kullanan Vakýflar
RKY çalýþmalarýnda öne çýkan kurum ve kuruluþlarýmýzýn
uyguladýðý önemli projelerden bazýlarý aþaðýda
belirtilmektedir:
TÜRK ÝÞBÝRLÝÐÝ VE KALKINMA
ÝDARESÝ BAÞKANLIÐI (TÝKA)
Geliþme yolundaki ülkelerin kalkýnmalarýna yardýmcý
olmak, bu ülkelerle; ekonomik, ticari, teknik, sosyal,
kültürel ve eðitim alanlarýnda iþbirliðini projeler ve
programlar aracýlýðýyla geliþtirmek olan TÝKA
Baþkanlýðýnýn, Afganistan, Arnavutluk, Azerbaycan
Bosna-Hersek, Etiyopya, Filistin, Gürcistan, Karadað,
Kazakistan, Kýrgýzistan, Kosova, Makedonya,
Moðolistan, Moldova, Özbekistan, Senegal, Sudan,
Tacikistan, Türkmenistan ve Ukrayna-Kýrým olmak
üzere 20 ülkede
Program Koordinasyon Ofisleri
bulunmaktadýr.
TÝKA Baþkanlýðýnca, kurumsal yapýlarýn geliþtirilmesi ve
desteklenmesi amacýyla, kamu yönetimi, KOBÝ,
istatistik, rekabet, sigortacýlýk, bankacýlýk, maliye,
gümrük, ulaþtýrma, dýþ ticaret, turizm, teþvikler, hukuk,
iç güvenlik, serbest bölgeler, yabancý yatýrýmlar, menkul
kýymetler, uluslararasý iliþkiler, radyo televizyon gibi
alanlarda personelin yetiþtirilmesi, mevzuatýn
oluþturulmasý, iþbirliðinin geliþtirilmesi, yeni kurumlarýn
oluþturulmasý, varolan kurumlarýn güçlendirilmesi için
eðitim ve danýþmanlýk hizmetleri saðlanmakta ve
malzeme-ekipman desteðinde bulunulmaktadýr.
Diðer yandan, tarým ve hayvancýlýk projeleriyle
üreticilerin örgütlenmelerine ve kendi adlarýna üretim
yapabilme kapasitelerinin geliþtirilmesine, tarýmsal
üretimde nitelik ve niceliðin arttýrýlmasýna, tarýmsal
mekanizasyon konusunda ticari ortamýn
oluþturulmasýna katkýda bulunan TÝKA'nýn 2007 yýlýnda
bu sektörde yürüttüðü bazý programlar aþaðýda
sýralanmaktadýr:
Azerbaycan'da bitki karantina
laboratuarlarýnýn modernizasyonu,
Türkmenistan çeþit tescil ve tohum
sertifikasyon sistemi ve laboratuar kurulmasý,
Gürcistan Adjara Özerk Bölgesi'nde beyaz
amerikan kelebeði ile mücadele
Arnavutluk'ta hayvancýlýðýn geliþtirilmesi,
Makedonya'da arýcýlýðýn geliþtirilmesi,
Kýrgýzistan'da orman zararlýlarý ile mücadele
projesi
Özbekistan'da modern seracýlýðýn geliþtirilmesi
Sudanlý uzmanlarýn gýda üretimini geliþtirme
konusunda eðitimi
Wardak Meydan-ý Þehir'de örnek veteriner
kiliniði hizmet binasý inþaatý.
Halka doðrudan ulaþan altyapý hizmetleri kapsamýnda
ulaþým, içme suyu ve kanalizasyon alt yapýlarýnýn
iyileþtirilmesi gibi projeler uygulanmakta; bu alanlarda
yardým alan ülkelerin ilgili kurum ve kuruluþlarý yetkilileri
ve uzmanlarý için danýþmanlýk hizmeti verilmekte,
fizibilite hazýrlanmaktadýr. Yürütülen projelerden bazýlarý
aþaðýda verilmektedir:
Moldova Gagauz Yeri Ýçme Suyu Projesi,
Tacikistan Hisar Nahiyesi Ýçme ve Müminabat
Nahiyesi sulama tesislerinin bakýmý ve onarýmý,
Kýrým, Gürcistan, Afganistan, Etyopya ve
Sudan'da yürütülen içme suyu projeleri,
Moðolistan Karakum-Orhun Karayolu yapým
çalýþmasý.
Geliþmekte olan halklarýn sosyal kalkýnmalarý ve yaþam
standartlarýnýn iyileþtirilmesine katkýda bulunulmasý
amacýyla konut edindirme, eðitim ve saðlýk gibi önemli
konularda proje ve faaliyetler gerçekleþtirilmektedir.
TÝKA'nýn bu alanda uyguladýðý projelerden örneklere
aþaðýda yer almaktadýr:
Kýrgýzistan'da Hemotoloji Hizmetleri ve Kemik
Ýliði Nakli Yönteminin Geliþtirilmesi Projesi,
Saðlýk personeli eðitimi
Moðolistan kan merkezi kurulmasý,
Bosna-Hersek çeþitli hastanelere donaným
yardýmý.
Eðitim altyapýsýnýn iyileþtirilmesi amacýyla uygulanan
projelere örnekler ise aþaðýda verilmektedir.
Kosova'da
Eðitim Veren Eðiticiler Ýçin
Pedagojik Formasyon Programý,
Moldova, Kýrým ve Gürcistan'da okul onarýmlarý,
Arnavutluk, Bosna-Hersek, Gürcistan,
Kazakistan, Kýrgýzistan, Moðolistan, Moldova,
Özbekistan, Tacikistan, Türkmenistan, ve
Ukrayna'daki (Kýrým) çeþitli okullara ekipman ve
malzeme yardýmý gibi çalýþmalar.
Milli Eðitim Bakanlýðýnýn bir diðer önemli projesi ise
Kýrgýzistan Manas Üniversitesi'nde 1.753 öðrencinin ve
Kazakistan'da Hoca Ahmet Yesevi Üniversitesi'nde de
28.000 öðrencinin eðitim öðretim görmesinin
desteklendiði projelerdir.
Meslek edindirme ve istihdamýn saðlanmasý
kapsamýnda, bölge ülkelerinden özellikle kadýnlarýn
ekonomiye katýlýmýnýn saðlanmasý, yoksulluðun
azaltýlmasý amacýyla; halý dokuma, trikotaj, nakýþ, altýn
ve gümüþ iþleme gibi konularda eðitim programlarý ve
kurslar düzenlenmektedir.
Ayrýca ikili anlaþmalar ve iyi niyet çerçevesinde
hükümetimizce çeþitli hükümetler emrine verilen burs
programlarýndan 2007 yýlýnda 1.481 öðrencinin
yararlanmasý saðlanmýþtýr.
STK'lar ile iþbirliðinde Biçki-Dikiþ Kursu
Açýlmasý,
Makedonya ve Kosova'da Mesleki Eðitim
Merkezleri açýlmasý ve eðiticilerin eðitimi,
istihdam saðlamaya yönelik diðer önemli
çalýþmalardýr.
TÝKA Baþkanlýðý tarafýndan, kültürel iliþkilerin
geliþtirilmesi amacýyla, kültürler arasý etkileþimin
saðlanmasýnda önemli rol üstlenen radyo, televizyon,
gazete ve dergiler desteklenmekte ve bu sektörde
görev yapan personelin eðitimi saðlanmaktadýr. Ayrýca
çok sayýda kongre, sempozyum, seminer, kurultay,
toplantý, gösteri, konser ve sergi düzenlenmekte veya
desteklenmektedir:
MÝLLÝ EÐÝTÝM BAKANLIÐI
Kalkýnma yardýmlarý kapsamýnda gerçekleþtirilen
uzmanlýk eðitimleri dýþýnda kalan temel, orta ve yüksek
eðitimler ile lisansüstü eðitimlerin planlama, genel
koordinasyon ve icrasý Milli Eðitim Bakanlýðý tarafýndan
gerçekleþtirilmektedir.
1992-93 eðitim döneminde baþlayan Büyük Öðrenci
Projesi kapsamýnda þu ana kadar 57 ülkeden 7.300
öðrenci eðitimini tamamlayýp mezun olmuþtur. Halen 20
ilde 32 üniversitede, 5.579 öðrenci öðrenimine devam
etmektedir.
GENELKURMAY BAÞKANLIÐI
Güvenlik sektöründe yapýlacak kalkýnma yardýmlarý
çalýþmalarý ile barýþý yapýlandýrma çerçevesinde güvenlik
kuvveti tahsisi, güvenlik güçleri arasýndaki doðrudan
iliþkiler, barýþ için ortaklýk eðitimleri Genelkurmay
Baþkanlýðý tarafýndan gerçekleþtirilmektedir. 21 Ülkeden
480 temsilcinin yararlandýðý BÝOEM (Barýþ Ýçin Ortaklýk
Eðitim Merkezi) Komutanlýðýnýn eðitim programlarý bu
kapsamda deðerlendirilmektedir.
Afganistan'da 8 adet su kuyusu açýlmasý, askeri lise
modernizasyonu, öðrencilere, yoksul ve kimsesizlere
eðitim malzemesi ve maðdur halka gýda yardým paketleri
daðýtýmý, Lübnan'da okullara ekipman yardýmý, su
deposu, oyun/çocuk parký, Bosna Hersek'te hastane ve
okul onarýmlarý, öðrencilere kýrtasiye ve eðitim
malzemesi hibesi gibi teknik iþbirliði ve proje program
yardýmlarý sivil-askeri iþbirliðine örnek teþkil etmektedir.
61
TÜRKÝYE ACÝL DURUM YÖNETÝMÝ
GENEL MÜDÜRLÜÐÜ
Ülke güvenliðini etkileyecek ölçekteki deprem,
meteorolojik afet, nükleer ve kimyasal madde kazalarý
gibi acil durum yönetimini ve iyileþtirme çalýþmalarýný
yürüten kurum ve kuruluþlar arasýnda koordinasyonu
saðlamak amacýyla kurulan Türkiye Acil Durum
Yönetimi Genel Müdürlüðü benzer çalýþmalarýný
kalkýnmakta olan ülkelerde de yürütmektedir. Bu
çerçevede Pakistan'da meydana gelen sel ve deprem
felaketleri sonrasýnda felaketzedelere ve Lübnan'da
meydana gelen savaþýn ardýndan maðdur olan Filistinli
mülteciye gýda yardýmý yapýlmýþtýr.
TOPLU KONUT ÝDARESÝ
BAÞKANLIÐI(TOKÝ)
TOKÝ Pakistan'ýn Muzafferabat þehri'nin deprem sonrasý
yeniden inþasý projesi kapsamýnda; 12 yönetim binasý,
1 kolej binasý, 1 ortaokul binasý, 1 ibadethane, 1
konferans ve sergi salonu binasý, 1 alýþveriþ merkezi, 1
spor salonu, 1 misafirhane, 1 bekar yurdu, 200 konut
yapýmý ve bu alanlarýn çevre düzenlemeleri ile altyapý
hizmetleri hayata geçirilmiþtir.
DIÞÝÞLERÝ BAKANLIÐI
Kalkýnma yardýmlarýnýn politik hedef ve önceliklerinin
belirlenmesi sorumluluðunu üstlenen ve uluslararasý
iliþkiler yönüyle koordinasyonu saðlayan Dýþiþleri
Bakanlýðý, ayrýca, çok taraflý kalkýnma yardýmlarýna
yönelik olarak çalýþan uluslararasý kuruluþlara katký ve
aidat ödemeleri gerçekleþtirmektedir.
2007 yýlý içerisinde Dýþiþleri Bakanlýðý 37 proje ve
faaliyet ile dünyanýn çeþitli yerlerinde meydana gelen
sel, kasýrga, kuraklýk, fýrtýna, toprak kaymasý ve deprem
gibi afet alanlarýna ilaç, týbbi malzeme, saðlýk, doktor,
hemþire, barýnma için çadýr, battaniye ve gýda
ihtiyaçlarýnýn giderilmesine yönelik olarak ayni ve
nakdi yardýmlarýn koordinasyonunu üstlenmiþ, 70
diplomatýn mesleki eðitimlerini gerçekleþtirmiþ,
Uluslararasý Çocuk Merkezi (ICC)'ne verdiði destekle 3
eðitim programý, 2 toplantý ve 1 projenin
gerçekleþtirilmesini saðlamýþtýr.
ÝÇÝÞLERÝ BAKANLIÐI
Türkiye'nin çevresel güvenlik ihtiyaçlarý, Ýçiþleri
Bakanlýðýnýn kalkýnma yardýmlarý çalýþmalarýnda esas
kriter olarak dikkate alýnmaktadýr. Bu kriter
doðrultusunda 2007 yýlý içerisinde toplam 14 eðitim
programý düzenlenerek, 15 ülkeden 1.172 uzmanýn
eðitimi gerçekleþtirilmiþtir. Ýçiþleri Bakanlýðý'nda 54
proje ve faaliyet ile; 471 kiþinin eðitimi, Polis
Akademisinde 15 ülkeden 236 polis öðrencinin eðitimi
ve Türkiye Uluslararasý Uyuþturucu ve Organize
Suçlarla Mücadele Akademisi (TADOC)'nde 465
kiþinin eðitimi gerçekleþtirilmiþtir. Ayrýca 126 ülkeden
55.498 sýðýnmacýnýn ülkelerine geri gönderilmesi ile
iade iþlemleri tamamlanýncaya kadar ülkemizde
misafir edilmelerinin saðlanmasý gibi faaliyetleri
gerçekleþtirmiþtir.
DÝYANET ÝÞLERÝ BAÞKANLIÐI VE
VAKIF FAALÝYETLERÝ
Kalkýnma yardýmlarý kapsamýnda gerçekleþtirilen
kültürel iþbirliði çalýþmalarý ile eðitim faaliyetlerinde
etkin olan Diyanet Ýþleri Baþkanlýðý, çalýþmalarda Kültür
ve Turizm Bakanlýðý, Milli Eðitim Bakanlýðý ve TÝKA ile
iþbirliði yapmaktadýr. Bu kapsamda; 197 teknik iþbirliði
projesi ile öðrenci eðitimleri ve danýþman
görevlendirilmesi gerçekleþtirilmiþ, destek verilen
eðitim kurumlarýna eðitim materyalleri desteði
saðlanmýþtýr.
TÜRK KIZILAY DERNEÐÝ
Savaþta felakete uðrayanlarý koruyan 1949 tarihli
Cenevre Sözleþmeleriyle Türkiye Cumhuriyeti
Devleti'nin taraf bulunduðu uluslararasý anlaþmalarýn
kendisine yüklediði hizmetleri görmek, bunlarýn yerine
getirilmesine yardýmcý olmak, barýþta yurt içinde ve
yurt dýþýnda vukua gelen her türlü afet ve felaketlere
karþý üzerine düþen hizmetleri yerine getirmek,
insaniyetçi hukuk ilkelerine baðlý kalmak, saðlýk ve
sosyal dayanýþmayý desteklemek, sosyal refahýn
geliþtirilmesine yardýmcý olmak, Uluslararasý Kýzýlhaç
Komitesi, Kýzýlay-Kýzýlhaç Dernekleri Federasyonu ve
bu federasyona dahil ulusal kuruluþlarla iþbirliði
yapmak amacýyla kurulan Türk Kýzýlayý'nýn 2007 yýlýnda
gerçekleþtirmiþ olduðu proje ve faaliyetler arasýnda
çok sayýdaki ülkeye gýda, giyecek, saðlýk malzemesi,
barýnma yardýmlarý yer almaktadýr. Diðer yandan,
Lübnan'da 11 prefabrik okulun inþasý da Türk
Kýzýlay'ýnýn önemli çalýþmalarý arasýndadýr.
KÜLTÜR VE TURÝZM BAKANLIÐI
Kalkýnma yardýmlarý çerçevesinde gerçekleþtirilen
kültürel iþbirliði çalýþmalarý ile ülkemizin tanýtým ve lobi
çalýþmalarý Kültür ve Turizm Bakanlýðýnca
gerçekleþtirilmektedir. Bu kapsamda 2007 yýlýnda
Arnavutluk'tan 66 kiþi ile Azerbaycan'dan 21'i üst düzey
yönetici personel olmak üzere toplam 51 uzmanýn
katýldýðý eðitim seminerleri düzenlenmiþtir. Ayrýca
Çanakkale Þehitlerini Anma Haftasý etkinliklerine
Azerbaycan'dan 6 yönetici ile 12 üniversite
öðrencisinin katýlýmý saðlanarak, kültür mirasýmýzýn
tanýtýmý amaçlanmýþtýr.
ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIÐI
Çevre ve orman konularýndaki kalkýnma yardýmlarýný
daha çok TÝKA ile ortak hareket ederek hayata geçiren
Bakanlýk 2007 yýlýnda Fidan Yetiþtirme Teknikleri,
Erozyon Kontrolü, Sediment Transport Teknolojileri,
Aðaçlandýrma ve Havza Rehabilitasyonu gibi konularda
eðitim programlarý gerçekleþtirmiþ; Etiyopya'da baraj
yapýmý ve su kuyusu açýlmasý projeleri (2 baraj, 23 su
kuyusu, 8 köye su götürülmesi); Sýrbistan'da isale
hatlarý projesi; Nijer'de 11 su kuyusu etüdü; Sudan
Gürcistan, Batum nehri akým gözlem istasyonlarýnda
debi, sediment ölçümü ve haritalandýrma çalýþmasý gibi
büyük proje ve programlara imza atýlmýþtýr.
SAÐLIK BAKANLIÐI
Türkiye'nin saðlýk alanýndaki deneyimlerini az geliþmiþ
ve geliþmekte olan ülkelerde paylaþan Bakanlýðýn 2007
yýlýnda yapmýþ olduðu katkýlar arasýnda Sudan Sahra
Hastanesi'ne ambulans, týbbi cihaz donaným ve üst
ekipmanlarý ile çok sayýda týbbi malzeme ve sarf
malzemesi hibesi, yine Sudan'da bulunan Kalakla
Hastanesi'nin fiziki ve týbbi cihaz yönünden
iyileþtirilmesi projesi kapsamýnda 40 ton malzeme ve
cihaz hibesi yapýlmasý sayýlabilir.
Toplum saðlýðýnda kullanýlmak üzere; her türlü aþý,
enjektör, akrep serumu ve çeþitli ilaç ve týbbi malzeme
saðlayan Bakanlýk, ayrýca Ýkili Saðlýk Anlaþmalarý
çerçevesinde çeþitli ülkelerden 243 doktor, hemþire ve
saðlýk personelinin 3 ay ila 1 yýl arasýnda deðiþen
sürelerde Türkiye'de, branþlarýnda meslek eðitimi
almalarý saðlanmýþtýr.
63
TÜRKÝYE
KALKINMA
YARDIMLARI
RAPORU
2007
BM Milenyum Hedefleri ve
Türkiye Tarafýndan Milenyum
Hedeflerine Yapýlan Katký
BM Milenyum Hedefleri ve Türkiye
Tarafýndan Milenyum Hedeflerine
Yapýlan Katký
Ayrýca orman alanlarýnýn korunmasýna yönelik olarak
orman zarlýlarý ile mücadele projelerinin
uygulanmasýnýn yaný sýra aðaçlandýrma çalýþmalarý da
desteklenmiþtir.
Daha açýk, kurallara dayalý, öngörülebilir ayrýmcýlýk
yapmayan bir ticaret ve finans sistemi geliþtirmek, iþ
imkanlarýný artýrmak gibi amaçlarý olan kalkýnma için
küresel ortaklýk geliþtirmek hedefi doðrultusunda
uluslararasý ekonomik sistemle entegrasyonu
saðlamak üzere bankacýlýk, gümrük, vergi, dýþ ticaret,
vb alanlarda kapasite oluþturulmasý çalýþmalarýný
yürüten Türkiye bu hedef doðrultusunda 39,79 milyon
ABD dolarý harcama yapmýþtýr.
58,95
7,02
14,38
BM MÝLENYUM HEDEFLERÝ VE
TÜRKÝYE TARAFINDAN MÝLENYUM
HEDEFLERÝNE YAPILAN KATKI
Türkiye 2006 yýlýnda gerçekleþtirdiði toplam 714 milyon
ABD dolarý RKY'nin 362 milyon ABD dolarýný Binyýl
Kalkýnma Hedeflerini (BKH) destekleyen proje ve
programlarýna aktarmýþtýr.
2007 yýlýna gelindiðinde ise; toplam 602,24 milyon ABD
Dolarýnýn 216,58 milyon ABD dolarýný BKH'leri
doðrultusunda kullanmýþtýr. Bu oran toplam RKY'nin %
36'sýna tekabül etmektedir.
1990 ile 2015 yýllarý arasýnda geliri günde bir (1) ABD
dolardan az olan insanlarýn oranýnýn yarýya indirilmesi
ve aþýrý yoksulluk ile açlýðýn ortadan kaldýrýlmasýný
amaçlayan hedef doðrultusunda, Türkiye 2007 yýlýnda
14,38 milyon ABD dolarý RKY yapmýþtýr.
Dünyanýn her yerindeki çocuklarýn ilköðretimlerini
tamamlamalarýný saðlamayý amaçlayan hedef
doðrultusunda ise Türkiye 58.95 milyon ABD dolarý
kaynak aktararak evrensel ilköðretimin geliþtirilmesi
için çaba harcamýþ ve sadece Afganistan'da 9
ilköðretim binasý inþasý ile bu okullara ait su kuyusu,
tuvalet ve çevre düzenlemesi de yapýlarak yýlda yaklaþýk
67
2000 öðrencinin bu okullardan yararlanmasý
saðlanmýþtýr.
Cinsiyet eþitliðinin desteklenmesi ve kadýnýn
güçlendirilmesi amacý doðrultusunda kaynaklarýnýn
52,04 milyon ABD dolarýný bu alanda deðerlendiren
Türkiye, Suriyeli kadýnlarýn ekonomik kalkýnmadaki
rollerinin artýrýlmasýna yönelik bir dizi eðitim programýný
gerçekleþtirirken, diðer yandan Afganistan Wardak'da
16 derslikli bir Kýz lisesi okul binasý ve müþtemilatý ile
Kadýn Eðitim Merkezi binasýný da inþa etmiþtir.
1990 ile 2015 yýllarý arasýnda beþ yaþýn altýndaki çocuk
ölüm oranýnýn üçte iki oranýnda azaltýlmasý hedefi
doðrultusunda ana çocuk saðlýðýna ayrýlan bütçe 7.02
milyon ABD dolarýdýr.
Çevre kaynaklarýnýn kaybýný tersine çevirmek, temiz
içme suyuna ve temel saðlýk tesislerine eriþim
saðlayamayan insanlarýn oranýnýn 2015 yýlýna kadar
yarýya indirilmesini amaçlayan çevresel sürdürülebilirlik
hedefi doðrultusunda 44,47 milyon ABD dolarý RKY
yapan Türkiye, halkýn temiz içme suyuna ulaþýmýný
saðlamak üzere yerleþim yerlerine su götürülmesi,
kýrsal alanlarda su kuyularýnýn açýlmasý, mevcut
kuyularýn rehabilitasyonu, su deposu ve su kuyusu
açma makinesi hibesinin yaný sýra kapasite saðlamaya
yönelik olarak eðitim programlarý gerçekleþtirmiþtir.
39,72
52,04
44,47
Temel Eðitim
Cinsiyet Eþitliði
Çevresel Sürdürülebilirlik
Kalkýnma Ýçin Küresel Ortaklýk
Yoksullukla Mücadele
Ana Çocuk Saðlýðý
GRAFÝK44
BM MÝLENYUM
HEDEFLERÝNE KATKI (2007)
TÜRKÝYE
KALKINMA
YARDIMLARI
RAPORU
2007
Ekler
Ek 1: Uluslararasý
Örgütlerin Listesi
I. ÇOK TARAFLI KURUMLAR
YAPILAN RESMÝ KATKILARIN TAMAMEN VEYA KISMEN RKY OLARAK
RAPORLANABÝLECEÐÝ KURULUÞLAR
UNITAR
1. BÝRLEÞMÝÞ MÝLLETLER
1.1 BM Ýcracý Kuruluþlarý, Fonlarý ve Komisyonlarý
CCD
DLCO-EA
ECA
ECLAC
ESCAP
ESCWA
IAEA
IFAD
INSTRAW
UNAIDS
UNCDF
UNCTAD
UNDP
UNDRO
UNEP
UNETPSA
UNFCCC
UNFPA
UN Habitat
UNHCR
UNICEF
UNIDO
UNIFEM
Convention to Combat Desertification
Desert Locust Control Organisation
for Eastern Africa
Economic Commission for Africa
Economic Commission for Latin
America and the Caribbean
Economic and Social Commission for
Asia and the Pacific
Economic and Social Commission
for Western Asia
International Atomic Energy Agency
(voluntary contributions only)
International Fund for Agricultural
Development
International Research and Training
Institute for the Advancement of Women
Joint UN Programme on HIV/AIDS
United Nations Capital Development Fund
United Nations Conference on Trade
and Development
United Nations Development Programme
Office of the United Nations Disaster
Relief Co-ordinator
United Nations Environment Programme
United Nations Educational and Training
Programme for Southern Africa
United Nations Framework Convention
on Climate Change
United Nations Population Fund
United Nations Human Settlements
Programme
Office of the United Nations High
Commissioner for Refugees
United Nations Children's Fund
United Nations Industrial
Development Organisation
United Nations Development
Fund for Women
Çölleþme ile Mücadele Konvensiyonu
Doðu Afrika Çöl Çekirgeleri Kontrol Örgütü
Afrika Ekonomi Komisyonu
Latin Amerika ve Karayip Ülkeleri
Ekonomik Komisyonu
Asya ve Pasifikler Ekonomik ve Sosyal
Komisyonu
Batý Asya Ekonomik ve Sosyal Komisyonu
Uluslararasý Atom Enerjisi Ajansý
(sadece gönüllü katkýlar)
Uluslararasý Tarýmsal Kalkýnma Fonu
Kadýnýn Ýlerlemesi için Uluslararasý Araþtýrma
ve Eðitim Enstitüsü
Birleþmiþ Milletler HIV/AIDS Ortak Programý
Birleþmiþ Milletler Sermaye Geliþtirme Fonu
Birleþmiþ Milletler Ticaret ve Kalkýnma
Konferansý
Birleþmiþ Milletler Kalkýnma Programý
Birleþmiþ Milletler Afet ve Yardým Ýþleri
Koordinatörlüðü
Birleþmiþ Milletler Çevre Programý
Birleþmiþ Milletler Güney Afrika Eðitim ve
Çalýþma Programý
Birleþmiþ Milletler Ýklim Deðiþikliði
Çerçeve Sözleþmesi
Birleþmiþ Milletler Nüfus Fonu
Birleþmiþ Milletler Ýnsan Yerleþimleri
Programý
Birleþmiþ Milletler Mülteciler
Yüksek Komiserliði
Birleþmiþ Milletler Çocuk Fonu
Birleþmiþ Milletler Sýnai Kalkýnma Teþkilatý
Birleþmiþ Milletler Kadýn Kalkýnma Fonu
UNMAS
UNOCHA
UNODC
UNRISD
UNRWA
UNSC
UNSCN
UNSIA
UNU
UNV
UNVFD
UNVFTC
UNVFVT
United Nations Institute for
Training and Research
United Nations Mine Action Service
United Nations Office for the Co-ordination
of Humanitarian Affairs
United Nations Office on Drugs and Crime
United Nations Research Institute for
Social Development
United Nations Relief and Works Agency
United Nations System Staff College
United Nations System Standing Committee
on Nutrition
United Nations System-Wide Special
Initiative on Africa
United Nations University (including
Endowment Fund)
United Nations Volunteers
United Nations Voluntary Fund on Disability
United Nations Voluntary Fund for Technical
Co-operation in the Field of Human Rights
United Nations Voluntary Fund for
Victims of Torture
World Food Council
World Food Programme
World Population Conference
WFC
WFP
WPC
1.2 BM Fon Ýdaresi
1.3 Diðer BM (Kýsmen Raporlanabilen Katkýlar)
FAO
51% Food and Agriculture Organisation
ILO
15% International Labour Organisation
ITU
18% International Telecommunications Union
UNESCO
25% United Nations Educational, Scientific and
Cultural Organisation
UNO
12% United Nations Organisation
UNPKO
6%
United Nations Peacekeeping Operations
UPU
16% Universal Postal Union
WHO
70% World Health Organisation
WIPO
3%
World Intellectual Property Organisation
WMO
4%
World Meteorological Organisation
Birleþmiþ Milletler Eðitim ve Araþtýrma Enstitüsü
Birleþmiþ Milletler Mayýn Eylem Servisi
Birleþmiþ Milletler Ýnsani Ýþler Koordinasyon Ofisi
Birleþmiþ Milletler Uyuþturucu ve Suç Bürosu
Birleþmiþ Milletler Sosyal Kalkýnma
Araþtýrma Enstitüsü
Birleþmiþ Milletler Yardým ve Çalýþma Örgütü
Birleþmiþ Milletler Sistemi Personeli Koleji
Birleþmiþ Milletler Sistemi Daimi
Beslenme Komitesi
Birleþmiþ Milletler Sistemi Afrika Özel Ýnisiyatifi
BM Üniversitesi (Baðýþ Fonu dahil)
Birleþmiþ Milletler Gönüllüleri
Birleþmiþ Milletler Engelliler için Gönüllü Fonu
Birleþmiþ Milletlet Ýnsan Haklarý Alanýnda Teknik
Ýþbirliði Gönüllü Fonu
Birleþmiþ Milletler Ýþkence Maðdurlarý
Gönüllüleri Fonu
Dünya Gýda Konseyi
Dünya Gýda Programý
Dünya Nüfus Konferansý
Gýda ve Tarým Örgütü
Uluslararasý Çalýþma Örgütü
Uluslararasý Telekomünikasyon Birliði
Birleþmiþ Milletler Eðitim, Bilim ve
Kültür Kurumu
Birleþmiþ Milletler Örgütü
Birleþmiþ Milletler Barýþ Koruma Harekatlarý
Dünya Posta Birliði
Dünya Saðlýk Örgütü
Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü
Dünya Meteoroloji Örgütü
71
Ek 1: Uluslararasý
2. AVRUPA KOMÝSYONU
EC
European Commission – Budget:
Avrupa Komisyonu- Bütçe: Kalkýnma
Development
European Commission
Avrupa Komisyonu Ýnsani Yardým Ofisi
Humanitarian Aid Office
EDF
European Development Fund
Avrupa Kalkýnma Fonu
EIB
European Investment Bank
Avrupa Yatýrým Bankasý
(interest subsidies only)
(sadece faiz sübvansiyonlarý)
FEMIP
Facility for Euro-Mediterranean
Avro-Akdeniz Yatýrým ve Ortaklýk Ýmkaný Fonu
Investment and Partnership Trust Fund
3. ULUSLARARASI PARA FONU, DÜNYA BANKASI VE DÜNYA TÝCARET ÖRGÜTÜ
3.1 Uluslararasý Para Fonu
IMF – ENDA
International Monetary Fund Uluslararasý Para Fonu- IMF'nin Doðal
ECHO
IMF – PRGF Trust
IMF – PRGF-HIPC Trust
3.2 Dünya Bankasý
IBRD
IDA
IDA - HIPC
Subsidisation of IMF Emergency
Assistance for Natural Disasters
International Monetary Fund –
Poverty Reduction and Growth
Facility Trust
International Monetary Fund –
Poverty Reduction and Growth
Facility – Heavily Indebted Poor
Countries Initiative Trust
(includes HIPC, PRGF and
PRGF-HIPC sub-accounts)
International Bank for Reconstruction
and Development
International Development Association
International Development Association Heavily Indebted Poor Countries Debt
Initiative Trust Fund
International Finance Corporation
Multilateral Investment Guarantee Agency
IFC
MIGA
3.3 Dünya Ticaret Örgütü
WTO - ITC
World Trade Organisation - International
WTO - ACWL
Trade Centre
World Trade Organisation – Advisory
Centre on WTO Law
World Trade Organisation – Doha
Development Agenda Global Trust Fund
Afetler için Acil Yardým Desteði
Uluslararasý Para Fonu- Yoksulluðun
Azaltýlmasý ve Büyüme Ýmkanlarýn
Geliþtirilmesi
Uluslararasý Para Fonu- Yoksulluðun
Azaltýlmasý ve Büyüme Ýmkanlarý- Aþýrý Borcu
Olan Yoksul Ülkeler Ýnisiyatifi (HIPC, PRGF
ve PRGF- HIPC tali hesaplarý)
Uluslararasý Ýmar ve Kalkýnma Bankasý
Uluslararasý Kalkýnma Birliði
Uluslararasý Kalkýnma Birliði- Aþýrý Borcu Olan
Yoksul Ülkeler Ýnisiyatifi Fonu
Uluslararasý Finans Kuruluþu
Çok Taraflý Yatýrým Garanti Ajansý
Dünya Ticaret Örgütü- Uluslararasý
Ticaret Merkezi
Dünya Ticaret Örgütü- Dünya Ticaret Örgütü
Hukuku Ýstiþare Merkezi
Dünya Ticaret Örgütü- Doha Kalkýnma
Gündemi Küresel Güven Fonu
4. BÖLGESEL KALKINMA BANKALARI
African Solidarity Fund
Afr.DB
Ordinary Capital and African
Development Fund
AsDB
Ordinary Capital and Asian
Development Fund
CABEI
Central American Bank for
Economic Integration
CAF
Andean Development Corporation
CDB
Ordinary Capital and Special
Development Fund
ECCB
Eastern Caribbean Central Bank
IDB
Ordinary Capital, Fund for Special
Operations, Inter-American Investment
Corporation and Multilateral
Investment Fund
NDF
Nordic Development Fund
5. DÝÐER ÇOK TARAFLI KURUMLAR
African Capacity Building Foundation
ACBF
Asia-Pacific Economic Cooperation
APEC – ASF
Support Fund (except contributions
tied to counter-terrorism activities)
Asia-Pacific Fishery Commission
APFIC
Asian Productivity Organisation
APO
Association of Southeast Asian
ASEAN
Nations: Economic Co-operation
ASEAN Cultural Fund
ASEAN (CF)
African
Union (excluding
AU
peacekeeping facilities)
World Vegetable Centre
AVRDC
Black Sea Trade and Development
BSTDB
Bank (27 per cent of contributions
reportable as ODA)
African and Malagasy Council for
CAMES
Higher Education
Commonwealth Association for Public
CAPAM
Administration and Management
Caribbean Community Secretariat
CARICOM
Caribbean Epidemiology Centre
CEC
Commonwealth Foundation
CF
Afrika Dayanýþma Fonu
Afrika Kalkýnma Bankasý- Hisse Senetleri
Sermayesi ve Afrika Kalkýnma Fonu
Asya Kalkýnma Bankasý- Hisse Senetleri
Sermayesi ve Asya Kalkýnma Fonu
Orta Amerika Ekonomik Entegrasyon Bankasý
Andean Kalkýnma Kurumu
Hisse Senetleri ve Özel Kalkýnma Fonu
Doðu Karayipler Merkez Bankasý
Hisse Senetleri, Özel Harekatlar Fonu,
Inter-Amerikan Yatýrým Kurumu ve
Çok Taraflý Yatýrým Fonu
Ýskandinav Kalkýnma Fonu
Afrika Kapasite Oluþturma Vakfý
Asya-Pasifik Ekonomik Ýþbirliði Destek Fonu
(terör karþýtý eylemlere baðlý katkýlar hariç)
Asya- Pasifik Balýkçýlýk Komisyonu
Asya Verimlilik Örgütü
Güneydoðu Asya Ülkeleri BirliðiEkonomik Ýþbirliði
Güneydoðu Asya Ülkeleri Birliði Kültürel Fonu
Afrika Birliði
(Barýþý koruma faaliyetleri hariç)
Dünya Sebze Merkezi
Karadeniz Ticaret ve Kalkýnma Bankasý
(katkýlarýn %27'si RKY olarak raporlanabilir)
Afrika ve Madagaskar Yüksek
Eðitim Konseyi
Milletler Topluluðu Kamu Yönetim ve
Ýdare Birliði
Karayip Topluluðu Sekreteryasý
Karayipler Epidemioloji Merkezi
Milletler Topluluðu Vakfý
73
Ek 1: Uluslararasý
CFC
CFTC
CGIAR (IARC)
CI
CIAT
CIFOR
CIHEAM
CIMMYT
CIP
CITES
CLAS
CMDF
COL
CPLP
CPTA
CPTM
CS
CSC
CSSO
CTIAF
CYP
EBRD – ETC
ECOWAS
ENDA
EPPO
Common Fund for Commodities
Commonwealth Fund for
Technical Co-operation
Consultative Group on International
Agricultural Research
Commonwealth Institute
International Centre for
Tropical Agriculture
Centre for International
Forestry Research
International Centre for Advanced
Mediterranean Agronomic Studies
International Maize and Wheat
Improvement Centre
Ürünler Ortak Fonu
Milletler Topluluðu Teknik Ýþbirliði Fonu
International Potato Centre
Convention on International Trade in
Endangered Species of Wild Fauna and Flora
Commonwealth Legal Advisory Service
Commonwealth Media Development Fund
Commonwealth of Learning
Community of PortugueseSpeaking Countries
Colombo Plan Technical Assistance
Commonwealth Partnership for
Technology Management
Club du Sahel
Commonwealth Scientific Council
Commonwealth Small States Office
Commonwealth Trade and Investment
Access Facility
Commonwealth Youth Programme
European Bank for Reconstruction and
Development – Early Transition
Countries Initiative
Economic Community of West
African States
Environmental Development Action
in the Third World
European and Mediterranean Plant
Protection Organisation
Uluslararasý Patates Merkezi
Nesli Tehlikede Olan Hayvan ve Bitki Türlerinin
Uluslararasý Ticaretine Ýliþkin Sözleþme
Milletler Topluluðu Hukuk Müþavirlik Servisi
Milletler Topluluðu Medya Geliþtirme Fonu
Öðrenim Topluluðu
Portekizce Konuþulan Ülkeler Topluluðu
Uluslararasý Tarýmsal Araþtýrmalar
Danýþma Grubu
Milletler Topluluðu Enstitüsü
Uluslararasý Tropik Tarým Merkezi
Uluslararasý Ormancýlýk
Araþtýrmalarý Merkezi
Uluslararasý Akdeniz Agronomik
Araþtýrmalar Merkezi
Uluslararasý Mýsýr ve Buðday
Geliþtirme Merkezi
EROPA
FFA
FFTC
FIT
GEF
GFATM
GICHD
IAF
IAI
IAII
IBE
ICAC
ICARDA
Kolombo Planý Teknik Yardýmý
Milletler Topluluðu Teknoloji
Yönetimi Ortalýðý
Sahel Klubü
Milletler Topluluðu Bilimsel Konseyi
Milletler Topluluðu Küçük Devletler Ofisi
Milletler Topluluðu Ticaret ve Yatýrým
Eriþimi Olanaðý
Milletler Topluluðu Gençlik Programý
Avrupa Ýmar ve Kalkýnma BankasýErken Geçiþ Ülkeleri Ýnisiyatifi
ICCIDD
ICDDR,B
ICIPE
ICRA
ICRAF
ICRISAT
Batý Afrika Ekonomik Topluluðu
IDEA
Üçüncü Dünya Çevresel
Kalkýnma Hareketi
Avrupa ve Akdeniz Bitki
Koruma Teþkilatý
IDLO
IIC
Eastern-Regional Organisation of
Public Administration
South Pacific Forum Fisheries Agency
Food and Fertiliser Technology Centre
Foundation for International Training
Global Crop Diversity Trust
Global Environment Facility (77 per cent
of contributions reportable as ODA)
Global Fund to Fight AIDS,
Tuberculosis and Malaria
Geneva International Centre for
Humanitarian Demining
Intergovernmental Agency of
the Francophonie
International African Institute
Inter-American Indian Institute
International Bureau of Education International Educational Reporting
System (IERS)
International Cotton Advisory
Committee
International Centre for Agricultural
Research in Dry Areas
International Council for the
Control of Iodine Deficiency Disorders
Centre for Health and
Population Research
International Centre of Insect
Physiology and Ecology
International Centre for
Development Oriented Research
in Agriculture
World Agroforestry Centre
International Crops Research
Institute for the Semi-Arid Tropics
International Institute for
Democracy and Electoral Assistance
International Development
Law Organisation
International Institute for Cotton
Doðu Bölgesel Kamu Yönetimi Örgütü
Güney Pasifik Forumu Balýkçýlýk Ajansý
Gýda ve Gübre Teknolojisi Merkezi
Uluslararasý Eðitim Vakfý
Küresel Ürün Çeþitliliði Derneði
Küresel Çevre Fonu (Katkýlarýn %77'si RKY
olarak raporlanabilir)
AIDS, Tüberküloz ve Sýtma ile
Mücadele Küresel Fonu
Cenevre Uluslararasý Ýnsani
Mayýnsýzlaþtýrma Merkezi
Frankofon Hükümetlerarasý Ajansý
Uluslararasý Afrika Enstitüsü
Inter Amerikan Kýzýlderililer Enstitüsü
Uluslararasý Eðitim Bürosu—Uluslararasý
Eðitimsel Raporlama Sistemi (IERS)
Uluslararasý Pamuk Ýstiþare Komitesi
Uluslararasý Kurak Alanlarda Tarýmsal
Araþtýrma Merkezi
Ýyot Eksikliði Hastalýklarýný Kontrol için
Uluslararasý Konsey
Saðlýk ve Nüfus Araþtýrma Merkezi
Uluslararasý Böcek Fizyolojisi ve
Ekoloji Merkezi
Tarýmda Kalkýnma Odaklý Uluslararasý
Araþtýrma Merkezi
Dünya Agroormancýlýk Merkezi
Yarý-Kurak Bölgeler için Uluslararasý Ürünler
Uluslararasý Demokrasi ve Seçim
Yardým Enstitüsü
Uluslararasý Kalkýnma
Hukuku Örgütü
Uluslararasý Pamuk Enstitütsü
75
Ek 1: Uluslararasý
IICA
IITA
ILRI
INBAR
IOC
IOM
IPCC
IPGRI
IRRI
ISTA
IUCN
ITTO
IVI
IWMI
JSCA
MRC
Montreal Protocol
OAS
OECD
OECD - Dev. Centre
OECS
PAHO
PAIGH
Inter-American Institute for
Co-operation on Agriculture
International Institute of
Tropical Agriculture
International Livestock
Research Institute
International Network for
Bamboo and Rattan
INTERPOL Fund for Aid and Technical
Assistance to Developing Countries
Intergovernmental
Oceanographic Commission
International Organisation for Migration
Intergovernmental Panel on
Climate Change
International Plant Genetic
Resources Institute
International Rice Research Institute
International Seed Testing Association
International Union for the Conservation
of Nature and Natural Resources
(World Conservation Union)
International Tropical Timber Organisation
International Vaccine Institute
International Water Management Institute
Justice Studies Centre of the Americas
Mekong River Commission
Multilateral Fund for the Implementation
of the Montreal Protocol
Organisation of American States
Organisation for Economic Co-operation
and Development (Contributions to
special funds for Technical
Co-operation Activities Only)
OECD Development Centre
Organisation of Eastern
Caribbean States
Pan American Health Organisation
Pan American Institute of
Geography and History
Inter- Amerikan Tarýmda
Ýþbirliði Enstitüsü
Uluslararasý Tropik
Tarým Enstitüsü
Uluslararasý Hayvancýlýk
Uluslararasý Bambu ve Rattan Aðý
PARCA
Geliþmekte Olan Ülkelere Yönelik INTERPOL
(Uluslararasý Polis Teþkilatý) Yardým ve
Teknik Destek Fonu
Hükümetlerarasý Oþinografi Komisyonu
Uluslararasý Göç Örgütü
Hükümetler Arasý Ýklim Deðiþikliði Paneli
SATCC
Uluslararasý Bitki Genetik Araþtýrma Enstitüsü
Uluslararasý Pirinç Araþtýrma Enstitüsü
Uluslararasý Tohum Test Birliði
Uluslararasý Doðanýn ve Doðal Kaynaklarýn
Korunmasý Birliði(Dünya Koruma Birliði)
Uluslararasý Tropikal Orman Ürünleri Örgütü
Uluslararasý Aþý Enstitüsü
Uluslararasý Su Yönetimi Enstitüsü
Amerika Adalet Çalýþmalarý Merkezi
Mekong Nehri Komisyonu
Montreal Protokolünün Uygulanmasý için
Çok Taraflý Fon
Amerika Devletleri Teþkilatý
Ýktisadi Ýþbirliði ve Kalkýnma
Teþkilatý (Yalnýzca Teknik Ýþbirliði
Faaliyetleri için özel fonlara yardým)
Ýktisadi Ýþbirliði ve Kalkýnma
Teþkilatý-Kalkýnma Merkezi
Doðu Karayip Devletleri Teþkilatý
Pan Amerikan Saðlýk Örgütü
Pan Amerikan Coðrafya ve
Tarih Enstitüsü
PIDG
PIFS
RN
SADC
SCAAP
SEAFDC
SEAMEO
SOPAC
SPBEA
SPC
SPREP
UNPO
USP
WAEMU
WARDA
WCO – Fellowship Prog.
WMU
WorldFish Centre
Pan American Railway
Congress Association
Private Infrastructure
Development Group
Pacific Islands Forum Secretariat
Relief Net
Southern African
Development Community
Southern African Transport and
Communications Commission
(Colombo Plan) Special
Commonwealth African
Assistance Programme
Southeast Asian Fisheries
Development Centre
Southeast Asian Ministers of Education
South Pacific Applied
Geoscience Commission
South Pacific Board for
Educational Assessment
Secretariat of the Pacific Community
South Pacific Regional
Environment Programme
Unrepresented Nations and
Peoples' Organisation
University of the South Pacific
West African Economic and
Monetary Union
Africa Rice Centre
World Customs Organisation
Fellowship Programme
World Maritime University
WorldFish Centre
Pan Amerikan Demiryolu Kongre Birliði
Özel Altyapý Kalkýnma Grubu
Pasifik Adalarý Forumu Sekreterliði
Yardým Aðý
Güney Afrika Kalkýnma Topluluðu
Güney Afrika Ulaþtýrma ve
Haberleþme Komisyonu
(Kolombo Planý) Milletler Topluluðu Özel
Afrika Yardým Programý
Güneydoðu Asya Balýkçýlýk
Geliþtirme Merkezi
Güneydoðu Asya Eðitim Bakanlarý
Güney Pasifik Uygulanmalý
Yerbilimi Komisyonu
Güney Pasifik Eðitim Deðerlendirme Kurulu
Pasifik Cemiyeti Sekreteryasý
Güney Pasifik Bölgesel Çevre Programý
Temsil Edilmeyen Uluslar ve
Halklar Organizasyonu
Güney Pasifik Üniversitesi
Batý Afrika Ekonomi ve Para Birliði
Afrika Pirinç Merkezi
Dünya Gümrük Örgütü Burs Programý
Dünya Denizcilik Üniversitesi
Dünya Balýk Merkezi
77
Ek 2: Türkiye tarafýndan 2005-2006 ve 2007
yýllarýnda uluslararasý kuruluþlara
yapýlan katkýlarýn yýllar bazýnda
karþýlaþtýrmasý
II. ULUSLARARASI SÝVÝL TOPLUM ÖRGÜTLERÝ
(ÝKÝLÝ) ODA OLARAK RAPOR EDÝLEBÝLÝR RESMÝ YARDIMLAR
AGID
AITIC
AWEPA
CLASCO
CODESRIA
CUTS
ELCI
Eurostep
FARA
FAWE
GCE
HAI
HURIDOCS
ICRA
ICRC
ICTSD
IFRCRCS
IFS
IIED
INAFI
IPPF
IPS
ISC
ISHR
ITF
Association of Geoscientists for
International Development
Agency for International Trade
Information and Co-operation
European Parliamentarians for Africa
Latin American Council for Social Sciences
(Consejo Latinoamericano de Ciencias Sociales)
Council for the Development of
Economic and Social Science
Research in Africa
Development Gateway Foundation
Consumer Unity & Trust Society International
Environmental Liaison Centre
International
Eurostep
Forum for Agricultural Research in Africa
Forum for African Women Educationalists
Global Campaign for Education
Health Action International
Human Rights Information and
Documentation Systems
International Catholic Rural Association
International Committee of the Red Cross
International Centre for Trade and
Sustainable Development
International Federation of Red
Cross and Red Crescent Societies
International Federation of
Settlements and Neighbourhood Centres
International HIV/AIDS Alliance
International Institute for
Environment and Development
International Network of
Alternative Financial Institutions
International Planned Parenthood Federation
Inter Press Service, International Association
International Seismological Centre
International Service for Human Rights
International Trust Fund for
Demining and Mine Victims Assistance
II. ULUSLARARASI SÝVÝL TOPLUM ÖRGÜTLERÝ
Uluslararasý Kalkýnma Ýçin
Yerbilimciler Birliði
Uluslararasý Ticari Bilgi ve
Ýþbirliði Ajansý
Afrika için Avrupalý Parlamenterler
Latin Amerika Toplumsal Bilimler Konseyi
Afrika Ýktisadi ve Toplumsal Araþtýrmalarý
Geliþtirme Konseyi
Kalkýnma Geçidi Vakfý
Tüketici Birliði ve Uluslararasý
Toplum Derneði
Uluslararasý Çevre Ýrtibat Merkezi
Kalkýnmayla ilgili Gönüllü Kuruluþlar Aðý
Afrika Tarýmsal Araþtýrma Forumu
Afrikalý Kadýn Eðitimciler Forumu
Küresel Eðitim Kampanyasý
Uluslararasý Saðlýk Hareketi
Ýnsan Haklarý Bilgi ve Belgeleme Sistemleri
Uluslararasý Katolik Kýrsal Birliði
Uluslararasý Kýzýlhaç Komitesi
Uluslararasý Ticaret ve Sürdürülebilir
Kalkýnma Merkezi
Uluslararasý Kýzýlhaç ve Kýzýlay
Cemiyetleri Federasyonu
Uluslararasý Mesken ve
Çevre Merkezleri Federasyonu
Uluslararasý HIV/AIDS Ýttifaký
Uluslararasý Çevre ve
Kalkýnma Enstitüsü
Uluslararasý Alternatif Finansal
Kurumlar Aðý
Uluslararasý Aile Planlamasý Federasyonu
Medya Hizmeti, Uluslararasý Birlik
Uluslararasý Sismoloji Merkezi
Uluslararasý Ýnsan Haklarý Servisi
Uluslararasý Mayýn Temizleme ve
Mayýn Maðdurlarýna Yardým Fonu
IUEF
MSF
OMCT
PAID
PANOS
PSI
SID
TI
IUATLD
WSP - International
WUS
WWB
International University Exchange
Fund in Africa and Latin America
Médecins Sans Frontières
World Organisation Against Torture
Pan-African Institute for Development
PANOS Institute
Population Services International
Society for International Development
Transparency International
International Union Against
Tuberculosis and Lung Disease
War-Torn Societies International
(soon to be renamed International
Peacebuilding Alliance (Interpeace))
World University Service
Women's World Banking
Uluslararasý Üniversite Deðiþim Fonu—
Afrika ve Latin Amerika'da
Sýnýr Tanýmayan Doktorlar Örgütü
Dünya Ýþkenceyi Önleme Örgütü
Pan-Afrika Kalkýnma Enstitüsü
PANOS Enstitüsü
Uluslararasý Nüfus Hizmetleri
Uluslararasý Kalkýnma Derneði
Uluslararasý Þeffaflýk Örgütü
Tüberküloz ve Akciðer Hastalýklarýna
Karþý Uluslararasý Birlik
Uluslararasý Savaþla Sarsýlmýþ Toplumlar
(Uluslararasý Barýþý Oluþturma Birliði olarak yakýn
zamanda yeniden adlandýrýlacak (Uluslararasý Barýþ)
Dünya Üniversite Servisi
79
Kadýn Dünya Bankasý
III. KAMU- ÖZEL ORTAKLIKLAR
GAIN
Global Alliance for Improved Nutrition
Küresel Beslenmeyi Ýyileþtirme Ýttifaký
GAVI
Global Alliance for Vaccines and Immunization
Küresel Aþý ve Baðýþýklýk Kazandýrma Ýttifaký
GeSCI
Global e-Schools and Communities Initiative
Küresel e-Okullar ve Cemiyetler Ýnisiyatifi
GWP
Global Water Partnership
Küresel Su Ortaklýðý
IAVI
International AIDS Vaccine Initiative
Uluslararasý AIDS Aþýsý Ýnisiyatifi
IPM
International Partnership for Microbicides
Uluslararasý Mikrobisid Ortaklýðý
IV. AÐLAR
GKP
Global Knowledge Partnership
Küresel Bilgi Ortaklýðý
Ek 2: Türkiye tarafýndan 2005-2006 ve 2007
yýllarýnda uluslararasý kuruluþlara
yapýlan katkýlarýn yýllar bazýnda
karþýlaþtýrmasý
TÜRKÝYE TARAFINDAN 2005-2006 VE 2007 YILLARINDA ULUSLARARASI
KURULUÞLARA YAPILAN KATKILARIN YILLAR BAZINDA KARÞILAÞTIRMASI
Uluslararasý Kuruluþ
TÜRKÝYE TARAFINDAN 2005-2006 VE 2007 YILLARINDA ULUSLARARASI
KURULUÞLARA YAPILAN KATKILARIN YILLAR BAZINDA KARÞILAÞTIRMASI
2005
2006
2007
U.N.D.P (Birleþmiþ Miller Kalkýnma Programý)
2005
2006
2007
1,75
1,2
1,16
As.D.B.(Asya Kalkýnma Bankasý)
-
-
-
As.D.B.(Asya Kalk.Bankasý. Fonlarý)
4,12
1,56
2,34
UNICEF (Birleþmiþ Milletler Çocuk Fonu)
1,62
1,42
UNRWA (Yardým ve Çalýþma Ajansý)
0,4
1,7
0,3
IDB (Inter-Amerikan Kalkýnma Bankasý)
1,01
-
-
0,75
Afr.D.B.(Afrika Kalkýnma Bankasý)
-
-
-
W.F.P. ( Dünya Gýda Programý)
3,2
UNHCR (Mülteciler Yüksek Komiserliði)
1,99
1
2,75
Afr.D. B. (Afrika Kalkýnma Bankasý Fonlarý)
-
-
-
0,2
0,2
CARIBBEAN D.B.(Carayipler Kalkýnma Bankasý)
1,04
-
-
A. Birleþmiþ Milletlere Yapýlan katkýlar
D. Bölgesel Kalkýnma Bankalarý
UNFPA (Nüfus Fonu)
0,11
0,11
0,14
Diðer Kalkýnma Bankalarý ve Fonlar
-
-
-
IFAD(Uluslar arasý Tarýmsal Kalkýnma Fonu)
0,1
0,3
0,4
TOPLAM
6,17
1,56
2,34
Diðer Birleþmiþ Milletler Kuruluþlarý
29,34
14,41
23,82
WHO (70%) Dünya Saðlýk Örgütü
1,82
1,17
1,24
WIPO (3%) Dünya Fikri Mülkiyet Teþkilatý
-
0,01
0,01
IMF(Uluslar arasý Para Fonu)
1,44
1,47
1,56
FAO (51%) Dünya Gýda ve Tarým Örgütü
0,09
0,93
2,51
PRGF (Fakirliði Azaltma ve Büyüme Ýnsiyatifi)
1,44
1,47
1,56
WMO (4%) Dünya Meteoroloji Örgütü
0,01
-
0,01
PRGF-HIPC (Borç Ýnsiyatifi)
-
-
-
ILO (15%) Uluslar arasý Çalýþma Örgütü
0,17
0,17
0,17
DÝÐER ÇOK TARAFLI KURULUÞLAR
13,83
19,56
14,38
UPU (16%) Evrensel Posta Birliði
-
-
-
GEF (77%)(Küresel Çevre Kolaylýðý)
1,61
1,16
1,97
ITU (18%) Uluslararasý Telekomünikasyon Birliði
0,01
0,02
0,02
Montreal Protokolü (100%)
-
0,02
0,02
UNESCO (25%) Eðitim, Bilim ve Kültür Örgütü
0,37
0,52
0,46
(OECD, EBRD, CGIAR, IOM, ISTA, EPPO)
12,22
18,38
12,39
UNO (12%) Birleþmiþ Milletler Ofisi
-
0,04
0,01
TOPLAM
15,27
21,03
15,94
GENEL TOPLAM
68,56
71,63
57,29
UNPKO (%7) BM Barýþý Yapýlandýrma Operasyonlarý
-
0,19
0,32
BM Ajanslarý ve Fonlarý
26,87
11,36
19,07
TOPLAM
38,51
20,34
29,52
EDF (Avrupa Özürlüler Forumu)
0,04
-
-
EC (Avrupa Komisyonu)
-
19,39
0,79
TOPLAM
0,04
19,39
0,79
4,83
4,54
4,29
12.IDA (Uluslararasý Kalkýnma Birliði)
3,75
4,77
4,41
13.IFC (Uluslararasý Finans Kuruluþu)
-
-
-
TOPLAM
8,57
9,31
8,7
B. Avrupa Komisyonuna Yapýlan Katkýlar
C. Dünya Bankasý Grubu
11.IBRD(Uluslararasý Yeniden Yapýlanma ve
Kalkýnma Bankasý)
E. Diðer Kuruluþlar
81
Ek 3: Türkiye'nin 2007 Yýlý Ýki Taraflý Resmi
Kalkýnma Yardýmlarýnýn Ülkelere
Daðýlýmý (Milyon ABD Dolarý)
TÜRKÝYE'NÝN 2007 YILI ÝKÝ TARAFLI RESMÝ KALKINMA YARDIMLARININ
ÜLKELERE DAÐILIMI (MÝLYON ABD DOLARI)
AVRUPA
Arnavutluk
Beyaz Rusya
Bosna Hersek
Hýrvatistan
Makedonya
Moldova
Karadað
Sýrbistan
Ukrayna
Kosova
Avrupa Bölgesel
Avrupa Genel Toplam
4,3
0,47
15,86
0,85
9,18
7,56
1,19
1,88
7,56
25,54
6,48
80,87
AFRÝKA
KUZEY SAHARA
Cezayir
Mýsýr
Libya
Fas
Tunus
Kuzey Sahara Bölgesel
Kuzey Sahara Toplam
0,18
0,72
1,08
0,38
0,56
0
2,92
GÜNEY SAHARA
Angola
Benin
Burkina Faso
Burundi
Cad
Ekvodor Gine
Eritre
Etiyopya
Gambiya
Gana
Gine
Gine Bissau
Güney Afrika
Kamerun
Kenya
Komor Adalarý
Kongo
Kongo Dem. Cum.
Lesotho
0,01
0,02
0,02
0,24
0,21
0,02
0,19
1,89
0,06
0,03
0,29
0,38
0,05
0,22
0,72
0,01
0,03
0,08
0,05
TÜRKÝYE'NÝN 2007 YILI ÝKÝ TARAFLI RESMÝ KALKINMA YARDIMLARININ
ÜLKELERE DAÐILIMI (MÝLYON ABD DOLARI)
Liberya
Madagaskar
Mali
Mozambik
Merkez Afrika Cumhuriyeti
Nijer
Nijerya
Ruanda
Senegal
Sierra Leone
Somali
Sudan
Tanzanya
Uganda
Zambiya
Zimbabwe
Güney Sahara Bölgesel
Güney Sahara Toplam
Afrika Genel Toplam
0,12
0,05
0,02
0,05
0,01
1,45
0,41
0,1
0,93
0,03
3,55
15,46
0,05
0,06
0,1
0,01
1,13
28,05
30,97
AMERÝKA
KUZEY VE ORTA AMERÝKA
Antigua ve Barbados
Barbados
Belize
Dominik
Dominik Cumhuriyeti
El Salvador
Granada
Guatemala
Haiti
Honduras
Jamaika
Kosta Rica
Küba
Meksika
Montserrat
Nikaragua
Panama
Trinidad ve Tobago
Turks ve Caicos Adlarý
Kuzey ve Orta Amerika Bölgesel
Kuzey ve Orta Amerika Top.
0,01
0
0,03
0,04
0,09
0
0,2
0
0,06
0
0,05
0
0,07
0,01
0
0,03
0
0
0
0,3
0,89
GÜNEY AMERÝKA
Arjantin
Bolivya
Brezilya
Ekvator
Guyana
Kolombiya
Paraguay
Peru
Surinam
Þili
Uruguay
Venezüella
Güney Amerika Bölgesel
Güney Amerika Toplam
Amerika Genel Toplam
0
0
0,01
0,01
0
0
0
0,12
0
0
0
0,01
0,08
0,23
1,12
ASYA
ORTA DOÐU
Filistin
Irak
Ýran
Lübnan
Suriye Arap Cumhuriyeti
Suudi Arabistan
Umman
Ürdün
Yemen
Orta Doðu Bölgesel
Orta Doðu Top.
14,22
46,68
7,44
15,7
5,69
12,51
0,02
1,1
0,08
5,7
109,14
GÜNEY VE MERKEZ ASYA
Afganistan
Azerbaycan
Bangladeþ
Burma
Ermenistan
Gürcistan
Hindistan
Kazakistan
Kýrgýzistan
Maldiv Adalarý
Nepal
Özbekistan
71,61
36,22
2,14
1,37
0,69
7,84
0,23
42,81
69,56
0,01
0,01
7,25
Pakistan
Srilanka
Tacikistan
Türkmenistan
Güney ve Merk. Asya Bölgesel
Güney/Merk. Asya Toplam
33,47
0,11
6,9
19,84
7,98
308,04
UZAK DOÐU
Çin
Endonezya
Filipinler
Kamboçya
Kore Cumhuriyeti
Malezya
Moðolistan
Tayland
Timor Leste
Vietnam
Uzak Doðu Bölgesel
Uzak Doðu Toplam
Asya Genel Toplam
1,84
0,3
0,1
0
0
0,06
10,51
0,14
0
0,48
0
13,43
430,61
OKYANUSYA
Cook Adasý
Fiji
Kýrýbatý
Marshal Adalarý
Nauru
Niue Adalarý
Palau
Papua Yeni Gine
Samoa
Solomon Adalarý
Tokelau
Tonga
Tuvalu
Vanuatu
Okyanusya Bölgesel
Okyanusya Genel Toplam
0
0
0
0,1
0
0
0,16
0,11
0
0,1
0
0,05
0
0
0,86
1,38
83
Ek 4: Ýki Taraflý Resmi Kalkýnma
Yardýmlarýnýn Kategori-Sektör
Ayrýntýlý Daðýlýmý
ÝKÝ TARAFLI RESMÝ KALKINMA YARDIMLARININ
KATEGORÝ-SEKTÖR AYRINTILI DAÐILIMI (MÝLYON ABD DOLARI)
Sektör-Kategori
1. SOSYAL ALT YAPILAR VE HÝZMETLER
1.1. Eðitim
1.1.1. Genel
1.1.2. Temel Eðitim
1.1.3.Orta Eðitim
1.1.4. Yüksek Eðitim
1.2. Saðlýk
1.2.1.Genel Saðlýk
1.2.2. Temel Saðlýk
1.3. Nüfus Ve Üreme Saðlýðý
1.4. Su Ve Su Hijyeni
1.5. Diðer Sosyal Alt Yapý Ve Hizmetler
1.5.1. Ýþsizlik
1.5.2. Barýnma Ve Konut
1.5.3. Ýdari ve Sivil Altyapýlarýn Geliþtirilmesi
1.5.4. Diðer Sosyal Hizmetler
1.5.4.1. Kültürel Ýþbirliði
1.5.4.2. Ýletiþimin Geliþtirilmesi
1.5.4.3. Sosyal Barýþa Katký
1.5.4.4. Diðer
2. EKONOMÝK ALT YAPILAR VE HÝZMETLER
2.1. Ulaþtýrma Ve Depolama
2.2. Ýletiþim
2.3. Enerji
2.4. Bankacýlýk ve Finans
2.5. Ýþ Ve Diðer Sektörler
3. ÜRETÝM SEKTÖRLERÝ
3.1. Tarým, Ormancýlýk,Hayvancýlýk Ve Balýkçýlýk
3.1.1. Tarým
3.1.2. Ormancýlýk
3.1.3. Hayvancýlýk
3.1.4. Balýkçýlk
3.2. Sanayi, Madencilik, Ýnþaat
3.2.1. Sanayi
3.2.2. Madencilik
3.2.3. Ýnþaat
3.3.Ticaret Ve Turizm
3.3.1.Ticaret
3.3.2. Turizm
Proje Program Yardýmý
160.432.318
116.504.797
16.160.140
5.083.987
25.907.414
69.353.256
10.049.734
8.180.369
1.869.365
192.100
4.022.955
29.662.732
7.010
1.204.850
16.699.002
882.160
9.830.189
226.236
156.062
657.223
38.969.243
2.527.961
8.972.364
778.650
0
26.690.268
2.787.199
1.278.164
350.557
299.400
602.861
25.346
1.459.607
1.459.607
0
0
49.428
49.428
0
Teknik Ýþbirliði
129.096.830
92.476.347
7.798.752
2.121.528
1.839.373
80.716.694
3.877.254
3.757.978
119.276
39.274
1.069.511
31.634.444
788.062
778.553
7.080.529
199.785
3.271.347
835.284
682.939
17.997.945
3.533.870
238.026
2.241.849
198.158
510.846
344.991
5.054.630
1.175.217
834.815
247.699
82.398
10.305
3.521.706
634.609
57.188
2.829.909
357.707
169.906
187.801
4. ÇOKLU VE ÇAKIÞAN SEKTÖRLER
1.906.477
325.885
4.1. Genel Çevre Koruma
1.381.477
36.925
4.2. Kadýnýn Statüsünün Ýyileþtirilmesi
525.000
62.408
4.3. Diðer
0
226.552
Kategori Toplamý
Proje Program Yardýmý
Teknik Ýþbirliði
GENEL TOPLAM
204.095.237
138.011.215
TASNÝF DIÞI KATEGORÝLER
5. ACÝL YARDIMLAR
0
0
6. YÖNETÝM GÝDERLERÝ
0
0
7. SIÐINMACILAR
0
0
8. BARIÞI YAPILANDIRMA OPERASYONLARI 0
0
9. DÝÐER
0
0
ÝKÝ TARAFLI YARDIMLARIN GENEL TOPLAMI :
Sektör Toplamý
289.529.148
208.981.144
23.958.892
7.205.515
27.746.787
150.069.950
13.926.988
11.938.347
1.988.641
231.374
5.092.466
61.297.176
795.072
1.983.403
23.779.531
1.081.945
13.101.536
1.061.520
839.001
18.655.168
42.503.113
2.765.987
11.214.213
976.808
510.846
27.035.259
7.841.829
2.453.381
1.185.372
547.099
685.259
35.651
4.981.313
2.094.216
57.188
2.829.909
407.135
219.334
187.801
2.232.362
1.418.402
587.408
226.552
Kategori Toplamý
342.106.452
46.117.710
51.580.089
39.807.086
54.060.339
11.283.037
544.954.713

10 yıl önce Türkiye Kalkinma Yardimlari Raporu 2007

Transkript

Benzer belgeler

sunum - AİA

Rektör Padem`in ABD Gezisi - International Burch University

Bazal \366rnek, morfoloji ve sperm haz\375rl\375k

Yusuf Suat Hasçiçek, Oxfort, Florida State Üniversitesi ve New York

MİNE OKCU - İZMİR YÜKSEK TEKNOLOJİ ENSTİTÜSÜ GENEL

overland-underwater.com - A Charity Drive UK-NZ

igiad is ahlaki kapak 3.indd

izmir ticaret borsası aylık dünya emtia fiyatları bülteni