UZMAN ERBAŞ KANUNU, (3269 SK) Tedavi1

UZMAN ERBAŞ KANUNU, (3269 S.K.)
Tedavi1
Madde 10 – (Değişik: 27/7/1993-KHK-489/4 md.; Değiştirilerek kabul:
10/2/2004-5085/6 md.)
(Değişik birinci fıkra: 11/6/2008-5768/4 md.) Uzman erbaşlar ve bunların
bakmakla yükümlü olduğu aile fertlerinin tüm sağlık işlemleri hakkında, 4/1/1961
tarihli ve 211 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu hükümleri
uygulanır. Ancak, uzman erbaşların hava değişimi ve istirahat süresinin toplamı,
tedavi süresi hariç olmak üzere istirahat ve hava değişiminin başladığı tarihten
geriye doğru son bir yıl içerisinde üç ayı geçemez. Sürenin hesaplanmasına en son
alınan hava değişimi ve istirahat süresi dahil edilir. Hava değişimi ve istirahat
süresi üç ayı geçenlerin Türk Silâhlı Kuvvetleri ile ilişikleri kesilir. Bunlardan
barışta ve savaşta görev esnasında veya görev dışında görevlerinden dolayı bir
saldırıya veya kazaya uğrayan veya bir meslek hastalığına yakalananların,
iyileşinceye kadar ilişikleri kesilmez, izinli sayılırlar. 5 inci maddenin birinci
fıkrasının (b) bendinde belirtilenler hariç olmak üzere, sıhhi arızası devam
edenler ve kendisinden istifade edilemeyeceği anlaşılanlar hakkında 8/6/1949
tarihli ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu hükümleri
uygulanır. (1)
Uzman erbaş emeklileri ile harp malûllüğü, vazife malûllüğü veya adî
malûllük aylığı bağlanarak Türk Silâhlı Kuvvetlerinden ayrılan uzman erbaşlar,
bunların bakmakla yükümlü olduğu aile fertleri ile harp ve vazife malûllüğünü
gerektiren nedenlerden dolayı vefat edenlerin maaşa müstahak dul ve yetimleri,
1
Burada yer alan açıklamalardan alıntı yapmak için, alıntı yapılan yazıya şu ibare
eklenmelidir : “En son değişikliklere göre, açıklamalı, notlu, içtihatlı, ek ve örnekli
UZMAN ERBAŞ KANUNU VE YÖNETMELİĞİ, 2003" isimli Kitaptan alıntı
yapılan ve askerihukuk.net isimli web sitesine konulan bu dosya ve
açıklamaların tüm hakları anılan kitabın yazarı (E.) Hak.Alb. Orhan
ÇELEN'e aittir." Bu ibare eklenmek şartıyla, buradaki dosyalardan Fikir ve Sanat
Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak yazarının izni olmaksızın
açıklama ve dosyanın tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde
yayınlanamaz.
211 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanununun 66 ncı maddesinin (a) ve
(b) fıkraları ile 67 nci ve 70 inci maddeleri hükümlerinden aynen istifade ederler.
Uzman erbaşlardan;
a)
Kendi
kusurları
olmaksızın
idare
tarafından
sözleşmeleri
yenilenmeyenler ile sözleşme süresi içinde vefat, bir yıl içerisinde Kanunda
belirtilen süreden daha fazla hava değişimi süresini geçirme, bulunduğu
kadronun kaldırılması, istihdam edildiği kadronun sağlık niteliğini kaybetme
nedenleriyle sözleşmeleri sona erenler ve bunların bakmakla yükümlü oldukları
aile fertlerinin, Türk Silâhlı Kuvvetlerinde uzman erbaş olarak hizmet edilen süre
kadar ve on yılı geçmemek üzere,
b)
Sözleşme
süresi
sonunda
kendi
istekleriyle
sözleşmeleri
yenilenmeyenler ile istihdam edildiği kuvvetinin değiştirilmesi yahut sınıfının
kaldırılması sebebiyle kendi istekleri üzerine sözleşmesi feshedilenler ve
bunların bakmakla yükümlü oldukları aile fertlerinin ise
Türk Silâhlı
Kuvvetlerinde uzman erbaş olarak hizmet edilen sürenin yarısı kadar ve beş yılı
geçmemek üzere,
(Değişik son paragraf: 11/6/2008-5768/4 md.) Muayene ve tedavi hizmetleri
asker hastanelerinde, asker hastanelerinin bulunmadığı garnizonlarda ise
garnizon komutanlıklarından sevk alınmak şartıyla kamu sağlık kuruluşlarında
ücretsiz olarak verilmeye devam edilir. Bunların sağlık giderleri Millî Savunma
Bakanlığı veya İçişleri Bakanlığı bütçesinden karşılanır. Ancak, kamu kurum ve
kuruluşlarının ve sosyal güvenlik kurumlarının sağlık hizmetlerinden yararlanma
hakkı doğanlar, bu hakları mevcut olduğu sürece bu maddeye göre sağlanan
sağlık hizmetlerinden ve asker hastanelerinden yararlanamazlar.
(Ek fıkra: 11/6/2008-5768/4 md.) Görevde iken işledikleri ve 12 nci
maddenin dördüncü fıkrasının (b), (c), (ç) ve (d) bentlerinde belirtilen hususlar
nedeniyle haklarında dava açılan ancak, yargılama sırasında sözleşme süresinin
bitmesi nedeniyle kendi istekleri ile ayrılan uzman erbaşlardan, yargılama
sonucunda anılan bentlerde belirtilen şekillerde mahkûm olanlar ile bunların
bakmakla yükümlü oldukları aile fertlerinin, karar kesinleşme tarihinden itibaren
asker
hastanelerinden
veya
kamu
sağlık
kuruluşlarından
ücretsiz
yararlanmalarına son verilir.
(Değişik fıkra: 11/6/2008-5768/4 md.) Sözleşmeleri sağlık nedeniyle sona
erenlerden; sözleşmelerinin sona ermesine neden olan sıhhî arızalarının
tedavisine devam edilenlere, sözleşme sona erme tarihinden başlamak şartıyla on
iki ayı geçmemek üzere tedavi süresince, görevdeki emsallerinin almış oldukları
net maaşların (27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 28
inci maddesinde belirtilen ek tazminatlar ile 14/7/1964 tarihli ve 500 sayılı Kanuna
göre ödenen tazminat ve yabancı dil tazminatı hariç) 2/3'ü her ay sağlık yardımı
olarak kurumlarınca ödenir. Bu ödemeden hiçbir kesinti yapılmaz. Ödemeye
ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir. Ancak, sözleşme sona erme
tarihinden itibaren on iki ay içerisinde sözleşmenin sona ermesine neden olan
sıhhî arızasından dolayı, 5434 sayılı Kanuna göre malûllük aylığına hak
kazananlara, hak kazandıkları tarihten itibaren söz konusu yardım kesilir.
İLGİLİ HÜKÜM:
Uzman Erbaş Yönt.
Tedavi
Madde 17 — (Değişik:RG-20/3/2009-27175)
Uzman erbaşlar ve bunların bakmakla yükümlü olduğu aile fertlerinin tüm
sağlık işlemleri hakkında, 4/1/1961 tarihli ve 211 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri İç
Hizmet Kanunu hükümleri uygulanır. Ancak, uzman erbaşların hava değişimi ve
istirahat süresinin toplamı, tedavi süresi hariç olmak üzere istirahat ve hava
değişiminin başladığı tarihten geriye doğru son bir yıl içerisinde üç ayı geçemez.
Sürenin hesaplanmasına en son alınan hava değişimi ve istirahat süresi dahil edilir.
Hava değişimi ve istirahat süresi üç ayı geçenlerin, Türk Silahlı Kuvvetleri ile
ilişikleri kesilir. Bunlardan barışta ve savaşta görev esnasında veya görev dışında
görevlerinden dolayı bir saldırıya veya kazaya uğrayan veya bir meslek hastalığına
yakalananlar hakkında kesin işlem kararlı sağlık kurulu raporu onaylanıncaya kadar
ilişikleri kesilmez, izinli sayılırlar. Sıhhî arızası devam edenler ve kendisinden
istifade edilemeyeceği anlaşılanlar hakkında, 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Türkiye
Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu ile 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu hükümleri uygulanır,
Uzman erbaş emeklileri ile harp malûllüğü, vazife malûllüğü veya adî
malûllük aylığı bağlanarak, Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayrılan uzman erbaşlar,
bunların bakmakla yükümlü olduğu aile fertleri ile harp ve vazife malûllüğünü
gerektiren nedenlerden dolayı vefat edenlerin maaşa müstahak dul ve yetimleri, 211
sayılı Kanunun 66 ncı maddesinin (a) ve (b) fıkraları ile 67 nci ve 70 inci maddeleri
hükümlerinden aynen istifade ederler.
Uzman erbaşlardan;
a) Kendi kusurları olmaksızın idare tarafından sözleşmeleri yenilenmeyenler
ile; sözleşme süresi içinde vefat, bir yıl içerisinde 18/3/1986 tarihli ve 3269 sayılı
Uzman Erbaş Kanununda belirtilen süreden daha fazla hava değişimi ve istirahat
süresini geçirme (son alınan hava değişimi ve istirahat süresi de dahil olmak üzere),
bulunduğu kadronun kaldırılması, istihdam edildiği kadronun sağlık niteliğini
kaybetme nedenleriyle sözleşmeleri sona erenler ve bunların bakmakla yükümlü
oldukları aile fertlerinin, Türk Silahlı Kuvvetlerinde uzman erbaş olarak hizmet
edilen süre kadar ve on yılı geçmemek üzere,
b) Sözleşme süresi sonunda kendi istekleriyle sözleşmeleri yenilenmeyenler
ile istihdam edildiği kuvvetinin değiştirilmesi veya sınıfının kaldırılması sebebiyle
kendi istekleri üzerine sözleşmesi feshedilenler ve bunların bakmakla yükümlü
oldukları aile fertlerinin ise Türk Silahlı Kuvvetlerinde uzman erbaş olarak hizmet
edilen sürenin yarısı kadar ve beş yılı geçmemek üzere,
Muayene ve tedavi hizmetleri asker hastanelerinde, asker hastanelerinin
bulunmadığı garnizonlarda ise garnizon komutanlıklarından sevk alınmak şartıyla
kamu sağlık kuruluşlarında ücretsiz olarak verilmeye devam edilir. Bunların sağlık
giderleri Millî Savunma Bakanlığı veya İçişleri Bakanlığı bütçesinden karşılanır.
Ancak, kamu kurum ve kuruluşlarının ve sosyal güvenlik kurumlarının sağlık
hizmetlerinden yararlanma hakkı doğanlar, bu hakları mevcut olduğu sürece bu
maddeye göre sağlanan sağlık hizmetlerinden ve asker hastanelerinden
yararlanamazlar.
Görevde iken işledikleri ve bu Yönetmeliğin 13 üncü maddesinin üçüncü
fıkrasının (b), (ç), (d) ve (e) bentlerinde belirtilen hususlar nedeniyle haklarında dava
açılan ancak, yargılama sırasında sözleşme süresinin bitmesi nedeniyle kendi
istekleri ile ayrılan uzman erbaşlardan, yargılama sonucunda anılan bentlerde
belirtilen şekillerde mahkûm olanlar ile bunların bakmakla yükümlü oldukları aile
fertlerinin, karar kesinleşme tarihinden itibaren asker hastanelerinden veya kamu
sağlık kuruluşlarından ücretsiz yararlanmalarına son verilir.
Sözleşmeleri sağlık nedeniyle sona eren uzman erbaşlardan; sözleşmenin sona
ermesine neden olan sıhhî arızalarının tedavisine devam edilenlere (bu haktan
yararlanacak uzman erbaş tarafından sözleşmenin sona ermesine neden olan
tedavisinin devam ettiğinin askerî hastanelerden alacağı ve onaylatacağı raporla
belgelendirdiği sürece), sözleşme sona erme tarihinden başlamak şartıyla on iki ayı
geçmemek üzere tedavi süresince, görevdeki emsallerinin almış oldukları net
maaşların (27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 28 inci
maddesinde belirtilen ek tazminatlar ile 14/7/1964 tarihli ve 500 sayılı Kıbrıs’a
Gönderilecek Türk Askerî Birliği Mensuplarının Aylık ve Ücretleriyle Çeşitli
İstihkakları ve Birliğin Başka Giderleri Hakkında Kanuna göre ödenen tazminat ile
yabancı dil tazminatı hariç) üçte iki (2/3)si, her ay, sağlık yardımı olarak
kurumlarınca ödenir. Bu ödemeden hiçbir kesinti yapılmaz. Ancak, sözleşme sona
erme tarihinden itibaren on iki ay içerisinde sözleşmenin sona ermesine neden olan
sıhhî arızasından dolayı, 5434 sayılı Kanuna göre malûllük aylığına hak kazananlara,
hak kazandıkları tarihten itibaren söz konusu yardım kesilir. Bu husus sağlık
yardımını ödeyen birlik tarafından takip edilir.
Ödemeler uzman erbaşın son görev yaptığı birlik tarafından (birlikleri lağv
edilen uzman erbaşlara bir üst birlik tarafından) hastanelerden alınan raporlara göre,
sözleşmenin feshedildiği tarihi takip eden ay başından itibaren, belgelerin tanzimi
sırasında geçen süreler için hak edilen sağlık yardımı da dikkate alınarak bütçenin,
"Sağlık Amaçlı Transferler" ekonomik kodundan ödenir. Geçmiş süreler için
yapılacak ödemelerde; ait olduğu aydaki katsayılar dikkate alınır, faiz ödemesi
yapılmaz.
AÇIKLAMA:
A. Uzman erbaşların sağlık hizmetleri hakkında genel bilgi:
Uzman erbaşlar ve bunların bakmakla yükümlü olduğu aile fertlerinin tüm
sağlık işlemleri hakkında; 211 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu ve
Yönetmeliği hükümleri uygulanır.
Bu hüküm, uzman erbaşlar ve bakmakla yükümlü oldukları aile fertlerinin
TSK.lerinde görevli diğer askeri personel gibi sağlık hizmetlerinden aynen
yararlanacaklarını öngörmektedir.
Konu ile ilgili hükümler yukarıda gösterilmiş bulunmaktadır. Uzman erbaşlar
ile ilgili bölümler hakkında özet bilgi aşağıdadır:
1. Uzman erbaşların sağlık hizmetlerinden yararlanma esasları:
a. Hastalananların muayene ve tedavilerinin hangi tabiplerce yapılacağı:
İç Hizmet Kanununun 58 nci maddesine göre; TSK.lerinde görevli askeri
personelden (uzman erbaşlar dahil) hastalananların muayene ve tedavileri kendi kıta
ve kurumlarının kadrolarında gösterilen tabiplerince yapılır. Kadroda gösterilen
tabip mevcut değilse oradaki diğer kıta veya askeri kurumların tabiplerinden birine,
o da yoksa mahalli askeri hastane tabiplerinden biri, askeri hastane bulunmuyorsa
sırası ile hükümet, belediye veya resmi vazifeli sivil tabiplerden biri, bunlar da
mevcut değilse serbest çalışan sivil tabiplerden biri, kıta veya kurum tabibi olarak
görevlendirilir.
b. Hastanın veya tabibin naklinde sivil vasıtalardan istifade:
Hastanın veya tabibin nakli için askeri vasıtalardan istifade mümkün olmadığı
hallerde diğer sivil nakil vasıtalarından faydalanılır ve masrafı Milli Savunma
Bakanlığı ve Jandarma Genel Kumandanlığı bütçelerinden ödenir.
c. Başka yerde hastalanan askerler hakkında yapılacak işlem:
Bağlı bulunduğu kıta veya askeri kurumun bulunduğu yerden başka bir yerde
hastalanan askerler hastalıklarını, oranın garnizon ve merkez kumandanlığına haber
verirler. Garnizon ve merkez kumandanı lüzumu halinde hastanın nezdine tabip bir
göndermeye, icabediyorsa hastayı askeri bir hastaneye, yoksa başka hastaneye
naklettirmeye mecburdur. Askeri garnizon veya merkez kumandanlığı bulunmıyan
yerlerde hastalananlar, mahallin hükümet veya belediye tabibine müracaat ederler.
Bunların muayene ve tedavileri, icabediyorsa hastanın askeri hastaneye buna imkân
yoksa başka hastaneye sevki bu tabipliklerce sağlanır. Hastanın askeri bir hastaneye
yatırılması halinde yol masrafı başka hastaneye yatırılması halinde bütün nakil,
muayene ve tedavi masrafı Milli Savunma Bakanlığı ve Jandarma Genel
Kumandanlığınca ödenir. Hasta raporları garnizon kumandanlıkları, yoksa mahallî
mülki âmirliklerince hastanın âmirine gönderilir. (Bkz: İç Hz.K. 59)
d. Hastalanan erbaş ve erler, hastalıklarını derhal âmirlerine haber vermeye
mecburdur:
Hastalananlar, hastalıklarını derhal âmirlerine haber vermeye mecburdur.
Hastalanan bunu yapmazsa en yakın âmiri tarafından haber verilir. Hasta âcil
vakalarda derhal, diğer hallerde vizite zamanında tabibe gösterilir. Mesai saati
haricinde hastalananlar nöbetçi tabibine gösterilir. Tabibin lüzum gördüğü erbaş ve
erler hastaneye gönderilir. Acil hallerde en seri vasıtadan istifade edilir. Hastaneden
dönenler kıta veya askeri kurum tabibine gösterilir. Barışta, er ve erbaşların yurt
içinde ve dışında ölümleri halinde cenaze giderleri ile cenazenin nakli, istenilen yere
götürülmesi veya getirilmesi gideri, ilgili bakanlıklar bütçelerinden ödenir.(Bkz: İç
Hz.K. 60)
e. Hastalanan subay, astsubay, uzman jandarma ve uzman erbaşların
hastalıklarını amirlerine bildirmeye mecbur oldukları:2
Hastalanan subay, astsubay, uzman jandarma ve uzman erbaşlar hastalıklarını
bizzat yahut yazı ile veya başka bir vasıta ile âmirlerine bildirmeye mecburdurlar.
Âmirler de hasta haberini alınca kıta veya kurum tabibini, yoksa İç Hz.K.nun 58 inci
maddesinin
(b)
fıkrası
gereğince
vazifelendirilen
tabibi
hastanın
nezdine
gönderir.(Bkz: İç Hz.K. 62)
f. Acil olaylarda hangi tabiplere müracaat edileceği:
Acil vakalarda hasta, durumu âmirine bildirmekle beraber yakınsa kendi kıta
veya askeri kurum tabibine, değilse sırası ile, civardaki diğer kıta veya askeri kurum
tabibine, askeri hastane tabibine, Hükümet veya belediye tabibine ve ancak
bunlardan hiçbiri mevcut değilse serbest çalışan bir sivil tabibe müracaat edebilir.
Serbest çalışan sivil tabibe müracaat zarureti hasıl olduğu takdirde muayene, tedavi
ve nakil masrafı hastanın kendine aittir. (Bkz: İç Hz.K. 63)
g. Hastalık hakkındaki raporların nereye gönderileceği:
Hastalık hakkındaki rapor hastayı muayene ve tedavi eden tabip veya tabipler
veyahut müessese baştabiplari tarafından hastanın âmirine gönderilir. (Bkz: İç Hz.K.
64) Hastalık raporunu alan âmir keyfiyeti bir derece yukarı âmirine arz eder. 24
saatten fazla hasta olanların durumu kıtalarda tümen, (Deniz ve Havada eşidi birlik)
kumandanlıklarına kadar, karargâh ve askeri kurumlarda bir derece yukarı âmire
bildirilir.(Bkz: İç Hz.K. 65)
h. Muayene ve tedavilerin ücretsiz olacağı, hastanelerde yatırılarak tedavi
halinde ilaç, iaşe ve malzeme bedeli alınmayacağı:
İç Hizmet Kanununun 66 ncı maddesine göre; uzman erbaşlar, askeri tabip ve
mütehassıslar tarafından kıta, kurum, hastane ve meskenlerinde her zaman ücretsiz
olarak muayene ve tedaviye tabi tutulurlar. Bunların askeri hastanelerde yatırılarak
tedavileri halinde hiçbir suret ve maksatla ilâç, iaşe ve malzeme bedeli alınmaz.
ı. Tedavi için gerekli malzeme ve ilaç bedellerinin ödenmesi usulü:
2
Sözleşmeli subay ve astsubaylar dahil.
İç Hz.K.nun 66 ncı maddesinin 2. fıkrası gereğince; hastanelere yatırılmayıp
ayakta veya meskende muayene ve tedavi edilen uzman erbaşların (sağlık karnesine
sahip aile fertleri dahil) tedavileri için gerekli malzeme ve reçete muhteviyatı kıt'a,
askeri kurum veya hastanece aynen verilir. Malzeme ve reçete muhteviyatının
mevcut olmaması halinde bedeli, Milli Savunma Bakanlığı veya Jandarma Genel
Komutanlığı veyahut da Sahil Güvenlik komutanlığı bütçesinden nakden ödenir.
Her iki halde de kullanılacak ilaç bedelinin % 20'si sağlık karnesi sahibi tarafından
karşılanır. Ancak, İç Hz.K.nun 70 inci maddesi kapsamında kalan hak sahipleri
bakımından (emekliler ile dul ve yetimleri) bu oran % 10 olarak uygulanır. Bu
hüküm tatbikat ve manevralarda askeri personele, savaş halinde ise tüm askeri
personele ve sağlık karnesi hakkına sahip olan aile mensuplarına uygulanmaz.
Resmî sağlık kurulu raporu ile belirlenen; tüberküloz, kanser, kronik böbrek, akıl
hastalıkları, organ nakli ve benzeri uzun süreli tedaviye ihtiyaç gösteren hastalıkların
ayakta veya meskende tedavileri sırasında kullanılmasına lüzum gösteren ilaçlardan,
hayatî önemi haiz oldukları Milli Savunma Bakanlığınca tespit edilecek olanların
bedellerinin tamamı kurumlarınca karşılanır.
Her türlü tedavi halinde ihtiyaç görülecek gözlük, işitme cihazı, protez, suni
âza, korse ve sair malzemeler ile görevli personelden, görevin icrası sırasında veya
görevin icrasından dolayı bir uzvunu veya duyusunu tamamen veya kısmen
kaybedenlerin rehabilitasyonu ile bu uzuv ve duyularla ilgili ihtiyaçlarını
karşılıyacak her türlü cihaz ve sistemler, Milli Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel
Kumandanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından aynen temin edilir veya
bedelleri, anılan Bakanlık ya da Komutanlık bütçelerinden ödenir.
i. Uzman erbaşların yurtiçinde ve yurtdışında ölümleri halinde cenaze
masraflarının karşılanması:
Uzman erbaşların yurt içinde ve dışında ölümleri halinde cenaze masrafı ile
cenazenin nakli arzu edilen yere götürülmesi ve getirilmesi masrafı Milli Savunma
Bakanlığı, Jandarma Genel Kumandanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığı
bütçelerinden ödenir.(Bkz: İç Hz.K. 66/b)
j. Amirlerin doğrudan muayeneye sevk yetkileri:
İç Hizmet Kanununun 66 ncı maddesinin (c) fıkrası; komutan veya askeri
kurum âmirlerine (ve bunların muvafakiyeti ile tabiplere) sağlık durumunun
kontroluna lüzum görülen askeri personeli re’sen muayeneye tabi tutabilme hakkı
vermektedir.
Ayrıca her subay, askeri memur ve astsubay âzami üç senede bir sağlık kurulu
muayenesine tâbi tutulur.
k. Askeri sağlık kurumları olmayan yerlerde tedavi:
İç Hz.K.nun 67 nci maddesi gereğince, tabip raporu ile mütehaassıs tabiplerin
müşahedesi altında tedaviye muhtaç görülen subay, askeri memur ve astsubayların
tedavileri askeri sağlık kurumları olmıyan yerlerde diğer resmi sağlık kurumlarında,
bunlar da yoksa özel sağlık kurumlarında yapılır. Yol ve bütün tedavi masrafları
Milli Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Kumandanlığı veya Sahil Güvenlik
Komutanlığı bütçelerinden ödenir.
l. Yurtiçinde tedavilerinin mümkün olmadığı belirlenenlerin yurtdışında
tedavileri:
Gülhane Askeri Tıp Akademisi Profesörler Kurulu raporu ile yurtiçinde
tedavilerinin mümkün olmadığı tesbit edilen subay, askeri memur, astsubay, uzman
jandarma ve uzman erbaşlar ve bunların eşleri, bakmakla yükümlü bulundukları
ana, baba ve aile yardımına müstehak çocukları ile erbaş ve erler tedavi için
yurtdışına gönderilirler. Bunların harcırahları ve tedavi giderleri, Milli Savunma
Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığınca
ödenir.(Bkz: İç Hz.K. 68/a)
m. Yurtdışına görev gönderilenlerin tedavileri:
Sürekli veya geçici görev, tahsil, kurs, staj, dil öğrenimi veya bilgi, görgü ve
ihtisaslarını artırmak maksadıyla yurt dışına gönderilenlerin, hastalanmaları halinde
bulundukları mahallerdeki sağlık kurum ve kuruluşlarında muayene ve tedavi
olabilirler. Bunların muayene ve tedavi masrafları sağlık kurum ve kuruluşlarından
alacakları ve askeri ataşelikler ve konsolosluklarca tasdik edilen faturalara istinaden
Milli Savunma Bakanlığı veya Jandarma Genel Komutanlığı veyahut da Sahil
Güvenlik Komutanlığı bütçelerinden ödenir. Bunlardan; tüberküloz, kanser, kronik
böbrek, akıl hastalıkları, organ nakli ve benzeri uzun süreli tedaviye ihtiyaç gösteren
hastalıklara yakalandıkları resmi sağlık kurulu raporu ile belirlenenler hariç olmak
üzere, tedavileri ayakta veya meskende yapılanlar için kullanılacak ilaç bedellerinin
% 20'si hasta tarafından ödenir. İlaç bedellerine katılma yükümlülüğü, tatbikat ve
manevralarla askeri personele, savaş halinde ise askeri personele ve bunların sağlık
karnesi alma hakkında sahip olan aile fertlerine uygulanmaz.(Bkz: İç Hz.K. 68/b)
Dış memleketlerdeki tedavi müddeti iki yılı geçemez. Bu müddet içinde âcil
haller müstesna raporda gösterilen hastalıktan başka yapılan tedavilerin masrafı
ödenmez. Ve bu tedaviler için müddet uzatılmaz. Tedavi süresi altı ayı geçtiği
takdirde ilgili yabancı sağlık kurumundan ve tedavinin devamı zaruretini gösteren
rapor, mezkûr kurum tarafından ataşelik kanalı ile Milli Savunma Bakanlığı veya
Jandarma Genel Kumandanlığına gönderilir. Müteakip altı ayda bir aynı ameliye
tekrarlanır.(İç Hz.K. 68/c)
n. Harp malüllüğü, vazife malüllüğü veya adi malüllük aylığı bağlanarak
Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayrılan uzman erbaşlar, bunların bakmakla yükümlü
olduğu aile fertleri:
Uzman erbaş emeklileri ile harp malüllüğü, vazife malüllüğü veya adi
malüllük aylığı bağlanarak Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayrılan uzman erbaşlar,
bunların bakmakla yükümlü olduğu aile fertleri ile harp ve vazife malüllüğünü
gerektiren nedenlerden dolayı ölenlerin maaşa müstehak dul ve yetimleri, 211 sayılı
Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanununun 66 ncı maddesinin (a) ve (b) fıkraları
ile 67 nci ve 70 nci maddeleri hükümlerinden aynen istifade ederler.
p. Aile fertlerinin sağlık hizmetlerinden yararlanmaları:
Uzman Erbaş K.nun 10 uncu ve Uzman Erbaş Yönetmeliğinin 17 nci
maddeleri uyarınca uzman erbaşların bakmakla yükümlü oldukları aile fertlerinin
tüm sağlık işlemlerinde TSK. İç Hizmet Kanunu hükümlerinin uygulanacağı
öngörülmüştür.
Bu hüküm uyarınca TSK.lerinde görevli tüm uzman erbaşların aile fertleri,
subay ve astsubay aile fertleri gibi İç Hizmet Kanununun sağlamış olduğu tüm sağlık
hizmetlerinden yararlanırlar.
Uzman erbaşlar ve bakmakla yükümlü aile fertlerine uzman erbaş
sözleşmesinin imzalanmasını müteakip, Türk Silâhli Kuvvetleri Sağlik Muayene
Fişleri ve Sağlık Cüzdanlari Yönergesi (MY 33-13)’ne göre Sağlık Muayene Fişi
verilir.
Sağlık Muayene Fişi: Sağ. Mua. Fişi Yönergesinin 2 nci maddesinde belirtilen
personelin askeri sağlık kurum ve kuruluşlarında ilaç bedelinin muayyen bir yüzdesi
hariç olmak üzere, ücretsiz olarak muayene ve tedavi
olmaya hakkı olduğunu
belgeleyen, yetkili makamlar tarafından usulüne uygun olarak verilmiş, bu
yönergede belirtilen esaslara göre düzenlenmiş bir defterdir.(Anılan Yönerge, 3/a)
2. Sağlık muayene fişi verilebilecek olanlar, verilebilme şartları ve
beyannameye eklenecek belgelerin açıklanması:3
İç Hizmet Kanununa göre uzman erbaşlar ile bakmakla yükümlü oldukları
aile fertlerine sağlık muayene fişi verilir.
(1) Eşi için:
Sağlık Muayene Fişi Verilebilmesi için Gerekli Şart :
Medeni Kanuna göre muteber olan evlilik bağı.
Beyannameye Eklenecek Belgeler :
Beyanname yeterlidir, ancak başka bir kurumda çalışıyor ise çalıştığı kuruma
o kurumun sağlık hizmetlerinden yararlanma-yacağına dair bir dilekçe vermesi
gereklidir.
(2) Kız ve Erkek Çocukları (Füru) :
Sağlık Muayene Fişi Verilebilmesi İçin Gerekli Şartlar :
(a) Bekar olmak,
(b) Okula devam etmiyorsa, 18 yaşını bitirmemiş olmak,
3
Bkz: Sağ. Mua. Fişi Yönergesi, 1. Bölüm, md. 4
(c) Orta tahsil yapıyorsa 20 yaşını, yüksek tahsil yapıyorsa 25 yaşını
bitirmemiş olmak,
(d) Evli olmayan ve yardım edilmediği takdirde muhtaç duruma düşecek olan
kız çocukları ile yaşları ne olursa olsun malûl ve muhtaç erkek çocuklar. (Böyle
durumda yaş kaydı aranmaz)
Beyannameye Eklenecek Belgeler :
(a) Tahsilde olup 18 yaşını tamamlamış fakat 20 yaşını bitirmemişse okuduğu
orta
dereceli okuldan, 20 yaşını bitirmiş fakat 25 yaşını bitirmemişse okuduğu
fakülte veya Yüksek Okuldan alınmış "Öğrenci Belgesi".
(b) Tahsilde değilse ve yardım edilmedikleri takdirde muhtaç duruma
düşecek evli olmayan kız çocukları ile malûl ve muhtaç erkek çocukları için
beyanname verilecek,
kız çocukları için nüfus cüzdan sureti ile çalışamaz
durumdaki çocuklar için resmi bir devlet hastanesinden sıhhi kurul raporu.
(3) Ana, Baba ve Büyük Ebeveynleri (Usul) :
Sağlık Muayene Fişi Verilebilmesi için Gerekli Şartlar :
(a) Sağlık yardımı mahiyetinde sağlık muayene ve tedavi imkanı veren hiçbir
kurum ve kuruluştan istifade etmemek.
(b) Geçinmek için ve muayyen bir geliri olmamak, olsa bile kendisine
beyanname sahibi tarafından yardım edilmediği takdirde fakrü zarurete düşmek,
(c) İnfak ve iaşesinin beyanname sahibi aile reisine vacip olması.
Beyannameye Eklenecek Belgeler :
Beyanname yeterlidir.
(4) Erkek ve Kız Kardeşler :
Sağlık Muayene Fişi Verilebilmesi için Gerekli Şartlar :
(a) Usul için aranan üç şart,
(b) Bekar olmak,
(c) Okula devam etmiyorsa 18 yaşını bitirmemiş olmak,
(d) Orta tahsilde ise 20 yaşını, yüksek tahsilde ise 25 yaşını doldurmamış
olmak,
(e) Yaşı kaç olursa olsun usul için aranan üç şarta ilaveten, bir resmi devlet
hastanesinden alınmış çalışamaz veya daimi tam malûl olduğuna dair sıhhi kurul
raporu bulunmak.
Beyannameye Eklenecek Belgeler :
(a) Kayıtlı olunan nüfus idaresinden alınmış "Vukuatlı Aile Nüfusu Kayıt
Örneği."
(b) Tahsilde olup 18 yaşını tamamlamış fakat 20 yaşını bitirmemişse okuduğu
orta
dereceli okuldan, 20 yaşını bitirmiş fakat 25 yaşını bitirmemişse okuduğu
fakülte veya yüksekokuldan alınmış "Öğrenci Belgesi".
(c) Tahsilde değilse ve çalışamaz durumda ise resmi bir devlet hastanesinden
alınmış çalışamaz durumda olduğunu veya daimi tam malûllüğünü belgeleyen sıhhi
kurul raporunu veya suretini.
(5) Evlat Edinen ve Evlatlıklar :
Evlat Edinenlere Sağlık Muayene Fişi Verilebilmesi İçin Gerekli Şartlar :
(a) Sağlık Yardımı mahiyetinde sağlık muayene ve tedavi imkanı veren hiçbir
kurum ve kuruluştan iştifade etmemek,
(b) Geçinmek için muayyen bir geliri olmamak, olsa bile kendisine beyanname
sahibi tarafından yardım edilmediği takdirde fakrü zarurete düşmek,
(c) İnfak ve iaşesinin beyanname sahibi aile reisine vacip olması.
Beyannameye Eklenecek Belgeler :
Evlatlık bağlarının devam ettiğini gösterir belge.
Evlatlıklara Sağlık Muayene Fişi Verilebilmesi için Gerekli Şartlar :
Füru ile ilgili olarak belirlenen dört şart gereklidir.
Beyannameye Eklenecek Belgeler :
Füru ile ilgili olarak belirlenen 2 belgeye ilave olarak evlatlık bağlarının
devam ettiğini gösterir belge.
3. Sağlık muayene fişi verilmeyecek, verilmiş ise geri alınacaklar şunlardır:
Aşağıda sayılanlar sağlık muayene fişi alamazlar. Herhangi bir sebeple
almışlarsa iade ederler.
a. Kesinleşmiş mahkeme hükmü ile, haklarında verilen karar sonucu olarak,
Türk Silâhlı Kuvvetlerinden çıkarma cezası ile cezalandırılanlar ve rütbesinin geri
alınmasına hükmolunanlar ile bunların aile fertleri,
b. Adi malûllük ya da Vazife Malûllüğü Aylığı veya Harp Malûllüğü Aylığı
bağlanmak suretiyle, Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayrıldıktan sonra, emeklilik hakkı
tanınan herhangi bir kurumda yeniden görev alanlar ile bunların aile fertleri ve
emekli aylığı bağlanmak suretiyle TSK'den sonra, emeklilik hakkı tanınan herhangi
bir kurumda yeniden görev alanların, 211 Sayılı TSK. İç Hizmet Kanununun 70 nci
maddesinin 3 ncü fıkrasında sayılı aile fertleri, (Ancak bunlardan, sonradan görev
aldıkları kurumun emeklisi olarak değil) Silahlı Kuvvetler emeklisi olarak aylık
alanların ve aile fertlerinin hakları devam eder.
c. Türk Silahlı Kuvvetleri'nde general-amiral, subay, askeri memur, uzman
jandarma ve uzman erbaş iken, çeşitli sebeplerle, 5434 Sayılı T.C. Emekli Sandığı
Kanunu'nun 82 nci maddesi uyarınca, kendilerine toptan keseneklerinin geri
verilmesi suretiyle Silahlı Kuvvetlerden ilişiği kesilenler ve bunların aile fertleri ve
926 sayılı TSK. Personel Kanunu'nun 108 nci maddesi gereğince ahlaki bakımından
sicil yoluyla Türk Silahlı Kuvvetleri ile ilişiği kesilenler ve aile fertleri,
d. Kanunlara göre dul ve yetim maaşı alma hakkını kaybetmiş olanlar,
e. Sağ. Mua. Fişi Yönergesinin ekindeki EK-H cetvelin 1 nci ve 2 nci sırasında
zikredilen beyanname sahibi aile reislerinin ölümleri halinde bunların kız ve erkek
kardeşleri,
f. EK-H cetvelde EK-İ'deki kayıt ve şartlara göre sağlık muayene fişi almaya
hakkı olduğu belirtilen ana, baba, büyük ebeveynler erkek ve kız kardeşlerden;
(1) Sağlık muayene ve tedavi imkanı veren herhangi bir yasa gereğince
herhangi bir kurum veya kuruluştan faydalanmaya başlayanlar,
(2) Gelir durumları iyileşmek suretiyle beyanname sahibinin infak ve iaşesine
ihtiyacı kalmayanlar.
g. Evlenen erkek ve kız çocukları ile evlenen erkek ve kız kardeşler,
h. Beyanname sahibinden boşanan eşler,
i. 18 yaşını tamamlamış, tahsilde olmayan, malûl ve çalışamaz durumda
olduğuna dair resmi bir hastaneden alınmış sıhhi kurul raporu bulunmayan erkek
çocuklar,
j. Orta tahsil yapması sebebiyle 20 yaşına (20 yaş dahil), yüksek tahsil yapması
sebebiyle 25 yaşına (25 yaş dahil) kadar kendilerine sağlık muayene fişi verilmiş
erkek çocuklardan, bu yaş sınırlarını aşanlar veya bu yaş sınırları içinde olsalar bile
öğrencilik sıfatları sona erenler,
k. Çalışamaz durumda olduğuna dair sağlık kurulu raporu bulunması
sebebiyle kendilerine sağlık muayene fişi verilmiş olan erkek ve kız çocuklar ve
erkek ve kız kardeşlerden şifa bularak çalışabilir duruma gelenler.
B. Uzman erbaşların tedavi süresi hariç olmak üzere istirahat ve hava
değişimi süresinin toplamı, istirahat ve hava değişiminin başladığı tarihten geriye
doğru son bir yıl içerisinde üç ayı geçemez. İstirahat ve hava değişimi süreleri, bir
yıl içinde üç ayı geçenlerin Türk Silahlı Kuvvetleri ile ilişiği kesilir:
1. Uzman erbaşların hava değişimi ve istirahat süresinin toplamı, tedavi süresi
hariç olmak üzere istirahat ve hava değişiminin başladığı tarihten geriye doğru son
bir yıl içerisinde üç ayı geçemez. Sürenin hesaplanmasına en son alınan hava
değişimi ve istirahat süresi dahil edilir. Hava değişimi ve istirahat süresi üç ayı
geçenlerin Türk Silâhlı Kuvvetleri ile ilişikleri kesilir.(Uz. Erbaş K. 10/1. Fıkra)
2. Bunlardan barışta ve savaşta görev esnasında veya görev dışında
görevlerinden dolayı bir saldırıya veya kazaya uğrayan veya bir meslek hastalığına
yakalananların, iyileşinceye kadar ilişikleri kesilmez, izinli sayılırlar. 5 inci maddenin
birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilenler hariç olmak üzere, sıhhi arızası devam
edenler ve kendisinden istifade edilemeyeceği anlaşılanlar hakkında 8/6/1949 tarihli
ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu hükümleri uygulanır.
C. Sözleşmeleri sona ermek suretiyle Türk Silahlı Kuvvetlerinden
ayrılanların hizmet ettikleri süre kadar daha muayene ve tedavileri ücretsiz
yapılır:
a) Uzman erbaşlardan
Kendi kusurları olmaksızın idare tarafından sözleşmeleri yenilenmeyenler,
1) Sözleşme süresi içinde vefat edenler,
2) Bir yıl içerisinde Kanunda belirtilen süreden daha fazla hava değişimi
süresini geçirenler,
3) Bulunduğu kadronun kaldırılması, istihdam edildiği kadronun sağlık
niteliğini kaybetme nedenleriyle sözleşmeleri sona erenler
(ve bunların bakmakla yükümlü oldukları aile fertlerinin)
Türk Silâhlı Kuvvetlerinde uzman erbaş olarak hizmet edilen süre kadar ve on
yılı geçmemek üzere muayene ve tedavi hizmetleri asker hastanelerinde, asker
hastanelerinin bulunmadığı garnizonlarda ise garnizon komutanlıklarından sevk
alınmak şartıyla kamu sağlık kuruluşlarında ücretsiz olarak verilmeye devam edilir.
b) Sözleşme süresi sonunda kendi istekleriyle sözleşmeleri yenilenmeyenler ile
istihdam edildiği kuvvetinin değiştirilmesi yahut sınıfının kaldırılması sebebiyle
kendi istekleri üzerine sözleşmesi feshedilenler ve bunların bakmakla yükümlü
oldukları aile fertlerinin ise Türk Silâhlı Kuvvetlerinde uzman erbaş olarak hizmet
edilen sürenin yarısı kadar ve beş yılı geçmemek üzere muayene ve tedavi hizmetleri
asker hastanelerinde, asker hastanelerinin bulunmadığı garnizonlarda ise garnizon
komutanlıklarından sevk alınmak şartıyla kamu sağlık kuruluşlarında ücretsiz
olarak verilmeye devam edilir.
Bunların sağlık giderleri Millî Savunma Bakanlığı veya İçişleri Bakanlığı
bütçesinden karşılanır. Ancak, kamu kurum ve kuruluşlarının ve sosyal güvenlik
kurumlarının sağlık hizmetlerinden yararlanma hakkı doğanlar, bu hakları mevcut
olduğu sürece bu maddeye göre sağlanan sağlık hizmetlerinden ve asker
hastanelerinden yararlanamazlar.
D. Haklarında dava açılanlardan kendi istekleriyle ayrılanlar, mahkum
olmaları durumunda sağlık kuruluşlarından istifade edemezler:
Görevde iken işledikleri ve 3269 S.K.nun 12 nci maddenin dördüncü
fıkrasının (b), (c), (ç) ve (d) bentlerinde belirtilen hususlar nedeniyle haklarında dava
açılan ancak, yargılama sırasında sözleşme süresinin bitmesi nedeniyle kendi
istekleri ile ayrılan uzman erbaşlardan, yargılama sonucunda anılan bentlerde
belirtilen şekillerde mahkûm olanlar ile bunların bakmakla yükümlü oldukları aile
fertlerinin, karar kesinleşme tarihinden itibaren asker hastanelerinden veya kamu
sağlık kuruluşlarından ücretsiz yararlanmalarına son verilir.
E. Sözleşmeleri sağlık nedeniyle sona erenlere, tedavi süresince (12 ayı
geçmemek üzere) maaşların 2/3’ü sağlık yardımı olarak ödenir:
Sözleşmeleri sağlık nedeniyle sona erenlerden; sözleşmelerinin sona ermesine
neden olan sıhhî arızalarının tedavisine devam edilenlere, sözleşme sona erme
tarihinden başlamak şartıyla on iki ayı geçmemek üzere tedavi süresince, görevdeki
emsallerinin almış oldukları net maaşların (27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun
Hükmünde Kararnamenin 28 inci maddesinde belirtilen ek tazminatlar ile 14/7/1964
tarihli ve 500 sayılı Kanuna göre ödenen tazminat ve yabancı dil tazminatı hariç)
2/3'ü her ay sağlık yardımı olarak kurumlarınca ödenir.
Bu ödemeden hiçbir kesinti yapılmaz. Ödemeye ilişkin usul ve esaslar
yönetmelikle düzenlenir. Ancak, sözleşme sona erme tarihinden itibaren on iki ay
içerisinde sözleşmenin sona ermesine neden olan sıhhî arızasından dolayı, 5434 sayılı
Kanuna göre malûllük aylığına hak kazananlara, hak kazandıkları tarihten itibaren
söz konusu yardım kesilir.
F. Uzman erbaşlara kimlik kartı verilmesi:
Uzman erbaşlara TSK. Kimlik Kartı Yönergesinde gösterilen esaslara göre
kimlik kartı verilir. Kimlik kartı verilmeden önce yönerge gereğince beyanname
tanzim etmesi sağlanır. Kimlik kartları ile ilgili olarak Uzman Erbaş Kanununun 8
inci maddesinin açıklamasına bkz.
TSK. Muayene fişleri ve Sağlık Cüzdanları Yönergesi (MY 33-13) esaslarına
göre; kendilerine ve bakmakla yükümlü oldukları aile fertlerine sağlık muayene fişi
verilir. Bunun için sağlık muayene fişi beyannamelerini düzenleyerek birlik
komutanlarına vermeleri gerekmektedir.
F. 2330 sayılı Nakdi Tazminat Kanunu hükümleri:
Bu Kanun ile, barışta güven ve asayişi korumak, kaçakçılığı men takip ve
tahkikle görevli olanların bu görevlerinden dolayı ya da görevleri sona ermiş olsa
bile yaptıkları hizmet nedeniyle derhal veya bu yüzden maruz kaldıkları yaralanma
veya hastalık sonucu ölmeleri veya sakat kalmaları halinde ödenecek nakdi tazminat
ile birlikte bağlanacak aylığın ve bu yüzden yaralanmaları halinde ödenecek nakdi
tazminatın esas ve yöntemleri düzenlenmiştir (2330 S.K. md.1).
Anılan kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrası ile de bu kanuna göre
verilecek tazminatların ödenme şekli ile ödenecek tazminatların tutarları ve bu
kanunla ilgili diğer hususların, Bakanlar Kurulunca hazırlanacak bir yönetmelikle
düzenlenmesi öngörülmüş bu amaçla, "Nakdi Tazminat Verilmesi ve Aylık
Bağlanması Hakkında Yönetmelik" yürürlüğe konulmuştur. (Bkz: 18 Ocak 1993
tarihli ve 21469 sayılı Resmi Gazete). Ayrıca, M.S.B.lığınca; "Nakdi Tazminat ve Aylık
Bağlanması Hakkında Yönerge" yayımlanmıştır.
AS. YARGITAY KARARLARI:
Hastalanan askeri şahıslar hakkında İç Hizmet Kanun ve Talimatnamesinde
yazılı hususlar şahsi ve zati işlerde müracaat ve eşkali göstermekten ibaret olup,
hakimin delilleri serbest bir surette takdirine mani teşkil eylemeyeceğinden, sanığın
izin müddetini hastalığına binaen geçirdiğini iddia ve bunu teyit eden bir tabib
raporu ibraz eylemiş bulunmasına göre, askeri makam ve müessese bulunan bir
mahalde de olsa sivil tabibten alınan mezkûr rapor hilafı sabit oluncaya kadar
muteber ve ihticaca salih vesaiktendir.(As.Yrg.İçt.Brl.Krl., 29.2.1952, E.1522, K.376)
T.S.K. Personelinin Sağlık Muayeneleri Yönergesi (160-1) nin 27. maddesi amir
hükmüne göre 20 güne kadar istirahat alan er ve erbaşların bu istirahatlarını
evlerinde geçirebilmeleri ancak gideceği adresi bildirmek ve komutanlığından izin
almak koşulu ile mümkün olup, adı geçen sanığın bu şartları yerine getirmeden
hastane çıkışı doğruca memleketine giderek aldığı bu istirahatı evinde geçirmesi firar
suçuna sebebiyet verir. (As.Yrg.4.D., 19.1.1988, E.68, K.51)
Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönergesi hükümlerine göre subay,
astsubay, uzman erbaş, uzman jandarma çavuş ve sivil memurların aldıkları
istirahatleri, bulunacakları adresleri amir ve garnizon komutanlıklarına bildirmek
koşulu ile istedikleri yerde geçirebilecekleri..(As.Yrg.3.D., 4.7.1995, E. 531, K. 530)
Birliğinin bulunduğu garnizon dışındaki askeri hastanelerden istirahat alan
erbaş ve erlerin istirahat sürelerinin sonunda birliklerine katılmaları halinde firar
suçunun oluşmayacağı, buna karşılık istirahat sürelerinin sonunda birliklerine
katılmıyarak firar durumuna düşenlerin, istirahat süresine birliğine gitmesi için
tanınması gereken yol süresinin eklenmesi suretiyle firar tarihinin tesbiti
gerekeceği...(As.Yrg.3.D., 5.3.1996, E.131, K.127)
AS. YÜK. İDARE MAH. KARARLARI:
211 sayılı T.S.K. İç Hizmet Kanununun 69 ve Yönetmeliğinin 327 nci
maddelerinin askeri sağlık kurumlarından istafade için öngördüğü "Silahlı Kuvvetler
Emeklisi" sıfatını taşımayan, Ordudan tard edilmiş bulunan davacının askeri sağlık
kurumlarından istifadeye hakkı olmadığı cihetle kendisine sağlık fişi verilmemesi
işleminde mevzuata aykırılık yoktur.(AYİM.1.D., 5.2.1985, E.36, K.32)
Askeri hastanede yapılamadığı için serbest çalışan diş tabibine sevki yapılan
davacıya, burada yaptırdığı diş protez bedelinin ödenmesi gerekir(AYİM.1.D.,
7.1.1986, E.1985/289, K.1986/2)
Sağlık kurulu raporuyla ihtiyaç gösterilmesi halinde ortopedik yatak bedelinin
idarece ödenmesi gerekir.(AYİM.1.D., 30.5.1989, E.1989/1, K.1989/228)
Son sağlık durumunun tespiti isteminde başvurduğundan, hakkında sağlık
kurulu raporu düzenlenen davacının; TSK. Personelinin Sağlık Muayeneleri
Yönergesinin ilgili hükümleri gereğince süresinde bu rapora itiraz etmesi karşısında;
kontrol muayenesine sevki zorunludur.(AYİM.2.D., 3.2.1993, E.1992/343, K.1993/97)
TSK. Personelinin Sağlık Muayeneleri Yönergesinin 4 ncü Maddesine göre, ilk
alınan sağlık kurulu raporu ile kontrol muayenesi sonucu alınan rapor arasında tanı
ve karardan her ikisi ya da biri farklı ise, ilgilinin hakem muayenesine sevki
gerekir.(AYİM.2.D., 10.3.1993, E.1992/569, K.1993/206)
İç Hizmet Kanununun 68/a maddesi gereğince yurtdışı tedavi için GATA
Profesörler Kurulunun bu konuda uygun kararı arandığından; bu kurula sevk içinse
ilgili birimin gerekli görmesinin asıl oluşu itibariyle, tedavi altında olduğu klinikçe
yurtdışı tedavi için Profesörler Kuruluna sevki yapılmayan davacının, kendiliğinden
bu konuda GATA'ya yaptığı başvurunun kabul edilmemesinde hukuka aykırılık
yoktur.(AYİM.2.D., 22.6.1994, E.1993/1078, K.1994/1249)
Adi malûlen emekliye sevk onayının alınmasından sonra davacının emekliye
sevkine yol açan sağlık kurulu raporuna karşı yapmış olduğu kontrol muayenesine
sevkedilmesine ilişkin istemin; güncel menfaatin yokluğu karşısında idarece
reddedilmesinde hukuka aykırılık yoktur.(AYİM.2.D., 2.11.1994, E.830, K.1630)
5434 sayılı Emekli Sandığı Kanununun 49. maddesinde belirtilen vazife
malüllüğü aylığı bağlanması için öngörülen bir yıllık (erler için birbuçuk yıl) başvuru
süresinin başlangıcı; ilgili hakkındaki kati sağlık kurulu raporunun yetkili makamca
onaylandığı tarih olarak kabul edilmelidir.(AYİM.1.D., 19.12.1995, E.1995/566,
K.1995/1179)
Haklarında adi malüllük işlemi uygulananların, bir yıl içinde durumlarının
vazife malüllüğü kapsamına girdiği iddialarıyla Emekli Sandığına başvurabilecekleri
hükmünü taşıyan 5434 sayılı Kanunun 49/son maddesi; tüketilmesi gereken mecburi
idari başvuru değil, ihtiyarı başvuru niteliğinde olmakla, hakkındaki adi malüllük
işlemine karşı doğrudan iptal davası açan davacının idari merci tecavüzünde
bulunduğu söylenemez. (AYİM.1.D., 16.1.1996, E.1996/33, K.1996/62)
OHAL Bölgesinde jandarma karakoluna erat takviyesi amacıyla teşkil ettirilen
araç konvoyunun intikalinin, iç güvenlükle ilgili bir faaliyet olması nedeniyle;
bindiği askeri aracın yolda devrilmesi sonucu vefat eden erin durumu 2330 sayılı
Yasa kapsamında olmakla, malul ve muhtaç olup olmadığına bakılmaksızın anne ve
babasına malüliyet aylığı bağlanması gerekir. (AYİM.1.D., 21.5.1996, E.1995/1165,
K.1996/514)
Davacının 28.5.1992 tarihli sözleşme ile P.Uzn.Onb. olarak statüye alındığı ve
Tuzla P.Ok.K. Öğr. ve Kurs A. daktilo yazıcısı uzman onbaşılığına atanmasının
yapıldığı, 15.10.1993 tarihinde Uzm.Çvş.luğa nasbedildiği, 15.4.1994 tarihinde
sözleşme süresinin iki yıl süreyle uzatıldığı, son olarak 28.2.1996 tarihli noter
taahhütnamesi ile iki yıl süreyle sözleşmesinin yenilendiği, davacının rahatsızlığı
nedeniyle 20.3.1996 tarihinde GATA Çamlıca Göğüs Hst.ne yatırıldığı ve Hastane
Sağlık Kurulunun 16.4.1996 tarih ve 769 sayılı raporu ile "Akciğer infiltrasyonu"
teşhisiyle "C/46 SMK. Altı Ay Havadeğişimi. Bu sürede antibiyotik ilaçlar
kullanması uygundur" kararı verildiği, bu raporun 15.5.1996 tarihinde onaylandığı,
bir yıl içinde iki aydan fazla hava değişimi alması nedeniyle Tuzla P.Ok.K.lığının
2.7.1996 tarihli işlemi ile sözleşmesinin feshedildiği ve 15.7.1996 tarihinde T.S.K.leri
ile ilişiğinin kesildiği; Davacı vekilinin bu menfi işlemin iptalini dava ve talep ettiği;
3269 sayılı Uzman Erbaş Kanununun 10 uncu maddesi hükmüne göre uzman
erbaşların hava değişimi süresinin toplamının bir yıl içinde iki ayı geçemeyeceği,
benzer düzenlemenin Uzman Erbaş Yönetmeliğinin 13/2 nci maddesinde de yer
aldığı, davacı hakkında davalı idarece yasanın öngördüğü bağlı yetki gereği tesis
edilen sözleşme feshi işleminin bütün unsurları itibariyle hukuka uyarlı olduğu, 3269
sayılı Kanunun 10 uncu maddesindeki hükmün Anayasanın 10 uncu ve 49 uncu
maddelerine
aykırılığı
bulunmadığı
hk..(AYİM.1.D.,
26.11.1996,
E.1996/608,
K.1996/999)
Davacının duçar olduğu psikolojik rahatsızlığın askeri görevin sebep ve tesiri
ile oluştuğu kabul edilemeyeceğinden; bu hastalığı nedeniyle bir yıl içinde iki aydan
fazla hava değişimine gönderilmesi nedeniyle sözleşmesinin feshinde hukuka aykırı
bir yön yoktur.(AYİM.1.D., 4.3.1997, E.1997/129, K.1997/141)
Duçar olduğu rahatsızlığı nedeniyle uzman erbaş statüsünün gerektirdiği
sağlık nitelikleri kaybettiği anlaşılan davacının 3269 sayılı Kanunun 5 nci
maddesinin amir hükmü uyarınca sözleşmesinin feshi zorunludur.(AYİM.1.D.,
6.5.1997, E. 1996/761, K.1997/338)
Davacının sözleşmesinin feshine neden olan psikotik bozukluk (ayırt
edilemeyen tip) olarak tanımlanan hastalığın bünyesel olup askerlik vazifesinin
neden ve etkisinden kaynaklanmadığı, bu hastalığın genç yaşlarda başlayan akıl
hastalıkları gurubundan olduğu Adli Tıp Kurumu Başkanlığından alınan raporda
bildirilmiştir.Bu nedenle davacının meslek hastalığına düçar olduğu iddiasının varit
olmaması ve
bu bağlamda 3269 sayılı
Kanunun
10 uncu maddesinden
yararlandırılmaması işleminde hukuka aykırılık bulunmadığından dayanaksız açılan
davanın reddine..(AYİM.1.D., 25.11.1997, E. 1997/396, K. 1997/846)
Uzman Erbaş Kanunu'nun 10. maddesinde belirtilen “tedavi ve hava
değişimi”
kapsamına
yetkili
tabiblerce
karar
verilen
istirahatlerde
dahildir.(AYİM.1.D., 2.6.1998, E. 1997/614, K. 1998/566)
İzin süresi içinde kullanılan istirahat ve tedavi süresinin, 60 günlük sürenin
hesabında dikkate alınmaması hakkaniyet ilkesinin tabii bir gereği olmakla beraber;
sözleşme feshi tarihinde iki aylık tedavi-istirahat süresinin fazlasıyla geçirildiği
saptandığından, bu nedenle davacı uzman erbaşın sözleşmesinin feshi hukuka
uygundur.(AYİM.1.D., 26.1.1999, E.1998/796, K.1999/59)
İzin süresi içinde kullanılan istirahat ve tedavi süresinin, 60 günlük sürenin
hesabında dikkate alınmaması hakkaniyet ilkesinin tabii bir gereği olmakla beraber;
sözleşme feshi tarihinde iki aylık tedavi-istirahat süresinin fazlasıyla geçirildiği
saptandığından, bu nedenle davacı uzman erbaşın sözleşmesinin feshi hukuka
uygundur. (AYİM.1.D., 26.1.1999, E. 1998/796, K. 1999/59)
Son istirahat veya hava değişimi bitim tarihinden itibaren bir yıl içerisinde
almış olduğu hava değişimi süresi 2 aydan fazla olan davacı uzman erbaşın
sözleşmesinin feshi mevzuata uygundur. (AYİM.1.D., 9.3.1999, E. 1998/642, K.
1999/310)