Halı Sektörü - Ekonomi Bakanlığı

HALI SEKTÖRÜ
HALI ÜRÜNÜNÜN TANIMI
Çözgü (arış) iplikleri üstüne ayrı bir desen ipliği ile değişik şekillerde düğüm atılarak,
aralarından bir kaç sıra atkı (argaç) ipliği geçirilip sıkıştırılarak aynı yükseklikte veya yer
yer farklı yüksekliklerde, kabartmalı olarak kesilmiş, havlı yüzü olan dokumalara “halı”
denmektedir.
Geleneksel olarak dokuma yöntemiyle ve günümüzde ise dokunarak ya da tafting (düz
zemin kumaşına ipliklerin dikilmesi) yoluyla üretilen havlı tekstil yüzeyleri olarak
tanımlanan halının sektörel önemi, dünya ticaretinde de kayda değer ürün gruplarından
birini oluşturması sonucunu doğurmuştur.
Dünyada halı ticareti, el halısı ve makine halısı olmak üzere, üretim teknikleri, yatırım
eğilimleri, maliyetleri, tüketici profilleri, kullanılış amaçları, pazar yapıları ve sermaye
yoğunlukları oldukça farklı olan iki ana grupta incelenmektedir. El halısı, emek-yoğun ve
tarihsel-kültürel miras yoluyla gelişen motiflere dayalı bir üretim yapısı sergilerken; makine
halısı, sermaye-yoğun ve teknik tekstil kategorisinde ele alınabilecek bir üretim yapısına
sahiptir
Kalın bir zemin üzerine bağlanan hav1 sonucunda üretilen makine halısının el halısından
farkı, ilmeklerinin çözgü yönünde hav çözgülerinden oluşmasıdır. El halısında ayrı bir iplik
ile çözgü üzerine düğüm atılırken, makine halısında hav yüzeyi hav çözgünün atkılarla U
biçiminde bağlantı yapmasıyla oluşmaktadır.
HALI VE KİLİM SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ
Ekonomide meydana gelen gelişmelerin ve ekonomik politikaların, kısa dönemli olumlu
veya olumsuz etkilerinin ölçülebilmesi için “Aylık Sanayi Üretim Endeksi” Türkiye İstatistik
Kurumu tarafından iki ay geriden yayımlanmaktadır.
Sektörün sanayi üretim endeksi (2010=100) yıllık ortalaması incelendiğinde 2005
senesinden itibaren yaşanan artışın 2008 ve 2009 yıllarında yaşanan küresel kriz
nedeniyle bir miktar gerilediği görülmektedir. Ancak kriz sonrası yaşanan toparlanma hızlı
bir şekilde sağlanmış olup, kriz öncesi seviyelerin bir hayli üzerine çıkıldığı
gözlemlenmektedir.
Halı ve Kilim Yıllık Ortalama Sanayi Üretim Endeksi (2010 = 100)
Yıllar
2005
Endeks
84,2
Değeri
Kaynak: TUİK
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
90,3
96
87,5
90,4
100
112,9
116,1
121
Aylık sanayi üretim endeksi sektörün yıl içindeki seyrini göstermesi açısından izlenmesi
gereken önemli göstergelerden bir tanesidir. Üretim endeksi küresel krizin reel sektör
üzerindeki etkisinin en fazla görüldüğü 2009 yılının Ocak ayında en düşük düzeye
gerilemiştir. Bu tarihten sonra sanayi üretim endeksi yukarı doğru dalgalı bir seyir izlemiştir.
Sektörün aylık üretim endeksi 2010 yılı Şubat ayından itibaren Toplam Sanayi Üretim
Endeksinin üzerinde bir seyir izlemiştir.
1
Kadife, çuha, yün vb.nin yüzeyindeki ince tüy.
© Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2014
1
Halı ve Kilim Aylık Sanayi Üretim Endeksi(2010 =100)
Yıl
Ocak
Şubat
2013
109,4
2012
107,3
2011
99,4
2010
75,5
2009
62,1
2008
77
Kaynak: TUİK
112,5
107,3
96,4
86,9
68,4
81,7
Mart
Nis.
May.
Haz.
Tem.
Ağ.
Eylül
Ekim
Kas.
Ara.
120,7
121,9
111,3
98,3
81,6
87,7
117,4
119,7
107,6
98,2
86,7
91,8
130,2
123,2
110,8
102,8
106,1
95
125,8
116,7
115
104,6
95,4
90,8
117,4
108
106,1
99,6
96,5
75,2
98,4
104,2
105,2
106,9
90,8
84,5
125,7
118,4
123,2
91,8
88,3
98,9
119,3
119,6
133,8
117,8
116,1
98,1
143,7
132,6
118,8
99
99,7
91,7
131
113,7
127,4
118,8
92,5
77,7
Yıllık
Ort.
121
116,1
112,9
100
90,4
87,5
Armonize Sistem sınıflandırmasına göre halılar 57. fasılda yer almaktadır. Bu ürün
tanımında yer alan ürün grupları aşağıda yer almaktadır:
El Halısı ve Kilim
5701
570210
580500
Düğümlü veya Sarmalı Halılar (El Dokuması Halılar)
Kilim, Sumak, Karaman vb. Elde Dokunmuş Yer Döşemeleri
Elişi Duvar halıları
Makine Halısı
570220–570299
5703
5704
5705
Dokuma Makine Halıları
Tüfte Edilmiş Halılar
Keçeden Halılar
Diğer Halılar ve Yer Kaplamaları
DÜNYA MAKİNE HALISI TİCARETİ
2008 yılında 11,47 milyar dolar olan dünya makine halısı ithalatı, 2009 yılında küresel
krizin de etkisiyle %17,24 daralarak 9,49 milyar dolara gerilemiştir. 2010 yılında ise, dünya
ekonomik verilerinde görülen nispi iyileşme sonrasında söz konusu üründe toplam ticaret
hacmi 2009 yılına göre %14,52 artarak 10,87 milyar düzeyine yükselmiştir. 2011 yılında
%9,91 artarak 11,95 milyar dolar seviyesine yükselen makine halısı ithalatı, 2012 yılında
%0,85’lik artışla mevcut seviyesini koruyup 12,05 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmiştir.
Dünya Makine Halısı İthalatı Ülke Sıralaması (Milyon ABD $)
1
ABD
1.516,97
1.233,76
1.487,52
1.692,30
1.783,10
2012
Ülke
Payı (%)
14,80%
2
İngiltere
1.410,51
1.060,58
1.039,36
1.065,49
1.041,50
8,64%
-2,25%
3
Almanya
1.047,74
988,74
1.070,59
1.212,43
994,97
8,26%
-17,94%
4
Kanada
778,66
656,11
747,07
762,85
805,96
6,69%
5,65%
Japonya
499,42
Suudi
6
21,96
Arabistan
7
Fransa
531,53
8
Avustralya
262,04
9
Hollanda
428,24
Rusya
Fed.
10
218,59
Genel Toplam
11.472,18
Kaynak: ITC- TRADEMAP
465,80
560,28
603,51
656,26
5,45%
8,74%
31,93
175,85
217,24
468,98
3,89%
115,88%
461,87
243,61
334,62
138,08
9.494,42
496,17
299,28
334,67
173,26
10.872,88
523,54
364,20
376,89
227,09
11.950,51
456,68
406,91
353,15
284,50
12.051,89
3,79%
3,38%
2,93%
2,36%
100,00%
-12,77%
11,73%
-6,30%
25,28%
0,85%
Ülke Adı
5
2008
2009
2010
2011
2012
© Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2014
2012/11
Değişim
(%)
5,37%
2
Birleşmiş Milletler kaynaklı Trademap istatistiklerine göre dünya makine halısı ithalatında
yukarıdaki tablodan da görüleceği üzere ABD, İngiltere, Almanya, Kanada ve Japonya
önde gelen ülkeler olarak yer almaktadır. Söz konusu 5 ülkenin dünya makine halısı
ithalatının %43,84’sine hâkim olduğu görülmektedir.
Dünya Makine Halısı İhracatı Ülke Sıralaması (Milyon ABD $)
Ülke Adı
2008
2009
2010
2011
2012
2012 Ülke
Payı (%)
2012/11
Değişim (%)
1
Çin
1.414,03
1.342,66
1.810,59
2.185,34
2.266,02
17,79%
3,69%
2
Türkiye
1.019,26
954,28
1.121,00
1.426,56
1.858,94
14,60%
30,31%
3
Belçika
2.592,63
2.036,70
2.061,51
2.083,12
1.843,37
14,48%
-11,51%
4
Hollanda
1.182,27
1.001,16
1.010,70
1.234,28
1.116,98
8,77%
-9,50%
5 ABD
1.064,11
6 Hindistan
789,17
7 Almanya
624,58
8 İngiltere
412,88
9 Fransa
379,16
10 Polonya
187,86
Genel Toplam 12.108,52
Kaynak: ITC- TRADEMAP
829,02
684,81
515,60
305,96
248,17
133,79
10.099,85
969,05
872,88
551,92
305,31
258,69
186,17
11.771,99
1.036,29
926,67
634,19
332,84
250,30
244,37
13.121,73
1.075,26
959,68
578,70
294,12
236,97
216,96
12.734,19
8,44%
7,54%
4,54%
2,31%
1,86%
1,70%
100,00%
3,76%
3,56%
-8,75%
-11,63%
-5,33%
-11,22%
-2,95%
Dünya makine halısı ihracatında önde gelen ülkeler ise Çin, Türkiye, Belçika, Hollanda ve
ABD’dir. Çin tek başına pazarın %17,79’unu elinde bulundurmaktadır. Türkiye ise Çin’in
ardından %14,60’lık pazar payı ile ikinci sırada yer almaktadır.
ÜLKEMİZİN MAKİNE HALISI PROFİLİ
Makine halısı, sermaye yoğun bir sektör olması ve teknik tekstillerle paralel yönde
gelişmesi sebebiyle üzerinde önemle durulması gereken bir sektör olarak
değerlendirilmektedir:
Ülkemizin makine halısı üretiminin büyük çoğunluğu Gaziantep’te yerleşik olan firmalarca
yerine getirilmektedir. Makine halısı üreticiliğinin yoğun olduğu diğer illerimiz ise Kayseri ve
İstanbul olarak belirtilebilir.
TÜRKİYE’NİN MAKİNE HALISI DIŞ TİCARETİ
İhracat
Makine halısı ihracatımız uzun yıllardan beri artış gösteren sektörlerimiz arasında yer
almaktadır. Aşağıdaki tablonun incelenmesinden görüleceği üzere, söz konusu
dönemlerde makine halısı ihracatımız artış göstermiş, sadece 2009 yılında küresel krizin
etkisiyle ihracatımız değer bazında (%6,40) oranında azalış göstermiştir. Ancak bu
dönemde bile ihracatımız miktar bazında %4,65 oranında artış göstermiştir. TÜİK
verilerine göre, 2013 yılı makine halısı ihracatımız, geçen senenin aynı dönemine göre
%10,63 oranında artarak 2,06 milyar dolar düzeyine yükselmiştir. Öte yandan, makine
halısı ihraç birim fiyatlarını incelediğimizde, birim fiyatın 2006 yılında 2,83 dolar/kg iken,
kriz yılı olan 2009 yılı haricinde düzenli olarak arttığı ve 2013 yılında bu değerin 3,51
dolar/kg’a yükseldiği görülmektedir.
© Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2014
3
Türkiye Makine Halısı İhracatı (Miktar: 1000 kg; Değer: 1000 ABD $)
Makine
Halısı
İhracat
Miktar
Değişim
Değer
Miktar
Birim Fiyat
$/kg
Değer
2006
2007
222.209
268.502
627.909
851.314
11,01%
20,83%
15,02%
35,58%
2,83
3,17
2008
2009
312.186
326.701
1.019.248
953.972
16,27%
4,65%
19,73%
-6,40%
3,26
2,92
2010
341.440
1.120.455
4,51%
17,45%
3,28
2011
408.148
1.426.558
19,54%
27,32%
3,50
2012
528.035
1.858.327
29,37%
30,27%
3,52
2013
585.928
Kaynak: TUİK
2.055.788
10,96%
10,63%
3,51
Ürünler itibariyle makine halısı ihracatımız değerlendirildiğinde ise; en önemli ihraç ürün
grubunun 5702 GTİP kodlu “dokuma makine halıları” ve 5703 GTİP kodlu “tüfte edilmiş
halılar” olduğu gözlemlenmektedir. Bu ürün gruplarında toplam makine halısı ihracatımızın
sırasıyla %90,84’ü ve %8,39’u gerçekleştirilmektedir.
Ürünler İtibariyle Makine Halısı İhracatı (Miktar: ton; Değer: 1000 ABD $)
Ürünler
GTİP
GTİP Dörtlü Adı
570220 Dokuma Makine
570299 Halıları
Tüfte Edilmiş
5703
Halılar
5704
Keçeden Halılar
Diğer Halılar ve
5705
Yer Kaplamaları
Toplam
Kaynak: TUİK
2012
Miktar
2013
Değer
Miktar
2013/12 % Değişim
Miktar
Değer
Değer
479.378
1.670.591
539.089
1.867.541
12,5%
11,8%
45.414
171.534
43.804
172.552
-3,5%
0,6%
296
1.018
487
1.685
64,5%
65,6%
2.947
15.183
2.548
14.011
-13,6%
-7,7%
528.035
528.035
1.858.327
585.928
2.055.788
11,0%
Makine halısı ihracatımızda en önemli pazarımız aşağıdaki tablodan da görüleceği üzere
320,95 milyon dolarlık ihracat tutarı ve %15,61’lik pay ile Suudi Arabistan’dır. Makine halısı
ihracatımızda ilk 10 ülkenin toplam payı %38,10 dolayındadır.
Ülkeler Bazında Makine Halısı İhracatı (1000 ABD $)
Ülke Adı
Suudi Arabistan
Libya
A.B.D.
Irak
Almanya
Rusya Federasyonu
B.A.E.
İngiltere
Çin
Misir
Diğer
Genel Toplam
Kaynak: TUİK
2011
2012
244.677,4
27.240,2
117.582,4
138.629,2
96.467,9
42.464,3
39.981,9
45.629,3
18.480,9
12.722,0
642.682,5
331.844,1
129.877,5
151.424,9
192.497,7
94.548,9
59.860,9
59.947,8
55.646,9
29.562,1
61.822,4
691.293,6
1.426.558,0
1.858.326,6
320.947,0
206.644,2
186.587,1
185.005,5
104.390,6
63.806,3
60.794,9
55.720,6
46.212,2
42.398,9
783.281,0
2013/12
Değişim (%)
-3,28%
59,11%
23,22%
-3,89%
10,41%
6,59%
1,41%
0,13%
56,32%
-31,42%
13,31%
2013
Pay (%)
15,61%
10,05%
9,08%
9,00%
5,08%
3,10%
2,96%
2,71%
2,25%
2,06%
38,10%
2.055.788,3
10,63%
100,00%
2013
© Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2014
4
İthalat
Makine Halısı İthalatı (Miktar: 1000 kg; Değer: 1000 ABD $)
İthalat
Değişim
Yıllar
Miktar(Kg)
Değer ($)
Miktar (%)
Değer (%)
Birim Fiyat
$/kg
2006
2007
2008
2009
2010
21.356,28
20.287,97
19.224,97
13.325,92
16.886,25
78.323,21
75.712,64
81.827,47
49.580,69
66.400,83
-9,51%
-5,00%
-5,24%
-30,68%
26,72%
-8,77%
-3,33%
8,08%
-39,41%
33,92%
3,67
3,73
4,26
3,72
3,93
2011
18.377,03
79.767,58
8,83%
20,13%
4,34
2012
15.501,07
69.050,18
-15,65%
-13,44%
4,45
2013
Kaynak:TUİK
17.307,67
79.873,39
11,65%
15,67%
4,61
Makine halısı ithalatımız dalgalı bir seyir izlemekte olup, yukarıdaki tablodan da görüleceği
üzere söz konusu üründe ithalatımız ciddi bir yekün teşkil etmemektedir. Öyle ki, makine
halısında ihracatın ithalatı karşılama oranı 2013 yılı itibariyle %2573,81 seviyesinde olup,
söz konusu sektörde 1,98 milyar dolar net dış ticaret fazlası verilmektedir. 2013 yılında
makine halısı ithalatımız bir önceki seneye göre %15,67 civarında artış göstererek 79,87
milyon dolar düzeyine yükselmiştir.
Ülkeler Bazında Makine Halısı İthalatımız (1000 ABD $)
Ülke Adı
Belçika
Çin
Hindistan
Hollanda
Almanya
Misir
Kayseri Ser.Böl.
İngiltere
Japonya
A.B.D.
Diğer
Genel Toplam
Kaynak: TUİK
2011
2012
2013
13.574,03
11.527,99
11.957,96
9.856,38
3.964,44
5.356,72
3.761,32
4.549,56
467,28
3.002,84
11.749,08
79.767,58
14.761,79
9.303,67
7.488,57
7.066,08
5.185,07
3.937,62
3.896,71
3.170,32
2.382,87
2.315,58
9.541,90
69.050,18
15.342,75
13.158,35
7.625,94
9.350,33
5.226,25
5.262,49
3.339,21
5.945,49
642,34
3.838,15
10.142,10
79.873,39
2013/12
Değişim (%)
3,94%
41,43%
1,83%
32,33%
0,79%
33,65%
-14,31%
87,54%
-73,04%
65,75%
6,29%
15,67%
2013
Pay (%)
19,21%
16,47%
9,55%
11,71%
6,54%
6,59%
4,18%
7,44%
0,80%
4,81%
12,70%
100,00%
Makine halısı ithalatımız ülkesel bazda incelendiğinde, sırasıyla Belçika (%19,21), Çin
(%16,47) ve Hindistan (%9,55) ve gelmekte olup, bu üç ülke makine halısı ithalatımızın
yaklaşık %45,23’ünü teşkil etmektedir.
Ürün bazında incelendiğinde ise, en fazla ithalat yaptığımız ürün grupları ise, 5703 GTİP
numaralı “tufte edilmiş halılar” (%57,45) ve 5702 GTİP numaralı “dokuma makine halıları”
(%30,26) olarak sıralanmaktadır.
© Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2014
5
Ürün Bazında Makine Halısı İthalatı (Miktar: ton; Değer: 1000 ABD $)
Ürünler
GTIP
570220570299
5703
5704
5705
2012
GTIP Dörtlü Adı
Miktar
Dokuma Makine
Halıları
Tufte Edilmiş Halılar
Keçeden Halılar
Diğer Halılar ve Yer
Kaplamaları
Toplam
Kaynak: TUİK
2013
Değer
2013/12 Değişim (%)
Miktar
Değer
Miktar
Değer
2.970,72
18.798,94
3.563,75
24.167,46
19,96%
28,56%
10.326,83
1.599,34
42.465,25
4.801,10
11.372,14
1.362,45
45.886,81
4.017,75
10,12%
-14,81%
8,06%
-16,32%
604,18
2.984,90
1.009,33
5.801,36
67,06%
94,36%
15.501,07
15.501,07
69.050,18
17.307,67
79.873,39
11,65%
EL HALISI PROFİLİ
Dünya el halısı ve kilim üretimi ve ihracatı genellikle Hindistan, Çin, İran, Pakistan, Türkiye,
Nepal ve Tibet tarafından yapılmaktadır. Dünya el halısı ve kilim pazarı çoğunlukla İranlı,
Çinli ve Pakistanlı üretici/ihracatçıların kontrolünde bulunmaktadır. Söz konusu ülkelerin
dünya el dokuması halı ve kilim pazarına hâkim olmalarının sebepleri;
- İthalatçı ülkelerdeki dağıtım kanallarının, depolarının ve perakende ağının büyük
çoğunluğuna sahip olmaları,
- Bu dağıtım kanallarında kendi ülkelerinin ürünleri dışında ürünleri satmamaları,
- Bu ürünlerde en fazla maliyet kalemini oluşturan işçilik giderlerinin bu ülkelerde
oldukça düşük olması nedeniyle ürünleri dünya pazarına düşük fiyatla sunabilmeleri,
- Devletin bu ülkelerde el dokuması halı ve kilim sektörü için toparlayıcı ve koordine
edici rolünün etkisi,
- Bu ülkelerin uzun yıllardır ürünleri için batı pazarlarında oluşturdukları güçlü imaj
olarak sıralanabilir.
DÜNYA EL HALISI TİCARETİ
Dünya el halısı ithalatı 2009 yılında yaşanan küresel kriz nedeni ile, 2008 yılına göre
(%23,63) oranında gerileyerek 1,29 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmiştir. 2012 yılında
ise dünya el halısı ithalatı (%8,89) daralarak 1,41 milyar dolar seviyesine gerilemiştir. El
halısının fiyat ve gelir esnekliği yüksek bir ürün olması sebebiyle dalgalı bir seyir izlemesi
doğaldır. 2012 yılında en fazla ithalat yapan ülke ABD olup, dünya ithalatının %26,69’unu
tek başına yapmaktadır. Bu ülkeyi %11,40 ile Almanya ve %7,68 ile ülkemiz takip
etmektedir.
Dünya El Halısı İthalatı (1000 ABD $)
2012 Ülke
Payı(%)
2012/11
Değişim (%)
Ülke Adı
2008
2009
2010
2011
2012
ABD
514.838
339.932
362.994
335.134
375.196
26,69%
11,95%
Almanya
219.705
Türkiye
128.525
Japonya
44.383
İngiltere
54.164
İsviçre
38.102
BAE
25.360
Kanada
35.869
İtalya
69.836
Fransa
48.351
Diğer
504.945
Toplam
1.684.078
Kaynak: ITC-Trademap
200.674
91.955
37.328
45.894
34.331
21.877
27.451
58.169
37.541
391.050
1.286.202
180.513
115.080
46.040
51.971
40.204
143.815
33.750
57.963
34.055
376.576
1.442.961
212.926
114.357
59.061
60.885
41.890
145.708
38.723
53.018
34.911
446.136
1.542.749
160.296
107.982
70.930
63.384
41.196
39.970
39.399
34.701
34.246
438.363
1.405.663
11,40%
7,68%
5,05%
4,51%
2,93%
2,84%
2,80%
2,47%
2,44%
31,19%
100,00%
-24,72%
-5,57%
20,10%
4,10%
-1,66%
-72,57%
1,75%
-34,55%
-1,90%
-1,74%
-8,89%
© Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2014
6
Dünya el halısı ihracatının 2012 yılı itibariyle %22,14’ünü Hindistan, %21,16’sını
Mısır, %9,56’sını İran, %7,95’ini Çin ve %7,87’sini Türkiye gerçekleştirmiştir. Söz konusu
beş ülke, dünya el halısı ihracatının %68,68’ini gerçekleştirmektedir.
Dünya El Halısı İhracatı(1000 ABD $)
Ülke Adı
2008
2009
2010
2011
2012
Hindistan
379.851
293.657
458.107
354.264
391.243
22,14%
2012/11
Değişim
(%)
10,44%
Mısır
164.588
260.250
337.851
400.998
373.847
21,16%
-6,77%
583.715
559.140
168.845
9,56%
-69,80%
İran
2012 Ülke
Payı(%)
Çin
208.812
150.844
146.402
141.597
140.510
7,95%
-0,77%
Türkiye
139.220
121.473
146.424
175.552
139.094
7,87%
-20,77%
Pakistan
Nepal
186.652
130.745
72.104
127.547
64.419
127.116
76.508
118.795
86.880
6,72%
4,92%
-6,55%
13,56%
Almanya
61.548
Afganista
149.623
n
ABD
47.718
Diğer
260.949
Toplam
1.953.001
Kaynak: ITC-Trademap
48.577
45.914
92.206
73.991
4,19%
-19,75%
67.860
70.016
49.116
72.759
4,12%
48,14%
29.972
180.226
1.552.558
36.636
177.517
2.194.549
39.206
286.808
2.302.554
31.327
169.537
1.766.828
1,77%
9,60%
100,00%
-20,10%
-40,89%
-23,27%
TÜRKİYE’NİN EL HALISI DIŞ TİCARETİ
İhracat
Ülkemizin el halısı ihracatı dalgalı bir seyir izlemekte olup, kriz dönemlerinden bağımsız
olarak artış ve azalışlar göstermektedir. Aşağıdaki tablodan da görüleceği üzere, 2006
yılından 2013 yılına kadar, artış ve azalışlar görülmektedir. 2013 yılındaki el halısı
ihracatımız, bir önceki yıla oranla (%4,86) daralmayla 132,32 milyon dolara gerilemiştir.
El Halısı İhracatı (Miktar:1000 kg; Değer: 1000 ABD $)
Değişim
Miktar
Değer
Miktar
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Kaynak: TUİK
2.810,63
2.462,82
2.333,58
3.685,26
5.770,54
5.456,33
4.024,21
3.248,31
115.208,58
140.697,97
139.221,03
121.431,81
146.424,60
175.532,26
139.082,36
132.317,83
-40,41%
-12,37%
-5,25%
57,92%
56,58%
-5,45%
-26,25%
-19,28%
Değer
-7,14%
22,12%
-1,05%
-12,78%
20,58%
19,88%
-20,77%
-4,86%
Birim Fiyat
$/kg
40,99
57,13
59,66
32,95
25,37
32,17
34,56
40,73
Ülkeler bazında el halısı ihracatımız incelendiğinde ise; en fazla el halısı ihraç ettiğimiz
ülkeler ABD, Japonya ve 2013 yılındaki sıçrama ile Macaristan olarak sıralanmakta olup,
söz konusu ülkelerin el halısı ihracatımızdan aldıkları paylar ise sırasıyla; %25,65, %16,78
ve %13,17 düzeyindedir.
© Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2014
7
Ülkeler Bazında El Halısı İhracatımız (1000 ABD $)
Ülke Adı
A.B.D.
Japonya
Macaristan
Çekcumhuriyeti
Almanya
Diğer
Genel Toplam
29.966,60
26.580,32
15,06
7.428,97
4.584,52
106.956,77
31.031,11
22.780,47
12,78
21.182,10
4.581,94
59.493,96
33.936,04
22.197,20
17.424,32
11.326,61
4.073,39
43.360,27
2011/10
Değişim (%)
9,36%
-2,56%
136272,51%
-46,53%
-11,10%
-27,12%
175.532,26
139.082,36
132.317,83
-4,86%
2011
2012
2013
2011
Pay (%)
25,65%
16,78%
13,17%
8,56%
3,08%
32,77%
100,00%
İthalat
Ülkemizin el halısı ithalatı dalgalı bir seyir izlemektedir. 2013 yılında ise, (%3,02) oranında
azalarak 104,72 milyon dolara gerilemiştir.
El Halısı İthalatı (Miktar:1000 kg, Değer: 1000 ABD $)
Değişim
Miktar
Değer
Miktar
Değer
Birim Fiyat
$/kg
2006
2.873,53
89.288,26
14,51%
51,43%
31,07
2007
2008
2.631,09
2.803,46
117.130,65
128.524,21
31,18%
9,73%
44,52
45,84
2009
1.972,75
91.954,82
-28,45%
46,61
2010
2011
2.590,97
2.740,88
115.080,23
114.357,54
25,15%
-0,63%
44,42
41,72
2012
2.253,02
107.982,43
-5,57%
47,93
2013
2.251,19
104.724,84
-8,44%
6,55%
29,63%
31,34%
5,79%
17,80%
-0,08%
-3,02%
46,52
Ülkeler bazında el halısı ithalatımız incelendiğinde ise; en fazla ithalat Hindistan, Çin ve
Pakistan’dan yapılmakta olup, söz konusu ülkelerin el halısı ithalatımızdan aldıkları paylar
ise sırasıyla; %46,55, %22,79 ve %20,68 düzeyindedir. Anılan ülkelerden yapmış
olduğumuz el halısı ithalatı, toplam sektör ithalatımızın %90’ını aşmaktadır.
Ülkeler Bazında El Halısı İthalatımız (1000 ABD $)
Ülke Adı
Hindistan
Çin
Pakistan
Afganistan
İran
Diğer
Genel Toplam
2011
2012
2013
2013/12
Değişim (%)
2013
Pay (%)
51.267,49
27.708,58
26.308,43
2.103,58
337,29
6.632,17
50.167,59
26.165,60
21.417,59
2.365,91
196,97
7.668,76
48.752,73
23.870,96
21.652,01
2.793,92
1.369,04
6.286,18
-2,82%
-8,77%
1,09%
18,09%
595,04%
-18,03%
46,55%
22,79%
20,68%
2,67%
1,31%
6,00%
114.357,54
107.982,43
104.724,84
-3,02%
100,00%
Kaynak: TUİK
© Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2014
8