CEVA Sampling Guide.indd

NUMUNE ALMA
REHBERİ
BAKTERİYOLOJİK
ANALİZ İÇİN
İÇİNDEKİLER
Giriş
S.3
1 Amaç ve hedefler
S.4
2 Bakteriyolojide altın standart
S.5
3 BRD’de numune alma ve antibiyogram
tekniği (Bovine respiratory diseaseSığır Solunum Sistemi Hastalıkları)
S.8
4 Gastrointestinal hastalıklarda numune
alma ve antibiyogram tekniği
(enteritis, neonatal diare)
S.16
5 Mastitis’te numune alma ve
antibiyogram tekniği
S.18
6 İnfeksiyöz lokomotor sistem (ayak)
hastalıklarında numune alma ve
antibiyogram tekniği
S.19
7 Metritiste numune alma ve
antibiyogram tekniği
S.20
8 Bakteriyolojik analiz ve antibiyogram
değerlendirme tekniği
S.22
Referanslar - Sözlük – Teşekkürler
S.26
SIĞIRLARDA
BAKTERİYOLOJİK
ANALİZ İÇİN NUMUNE
ALMA REHBERİ
Doğru antibiyotiği belirlemede kullanılan bakteriyolojik analiz ve antibiyogram testinde en
uygun numuneyi almak için pratik bilgiler.
İnfeksiyöz hastalığa neden olan bir patojenin identifikasyonuna, bakteriyolojik ve antibiyogram test sonuçlarına göre antibiyotik seçimi
yapıldığında ihtiyaç duyulur. Bu rehber, veteriner hekime, sığırdaki infeksiyöz bir hastalığın tedavisinde doğru, etkili ve rasyonel antibiyotik
seçiminde yardımcı olması için hazırlanmıştır. Düzenli olarak numune
almak, hem bir işletmede tekrarlayan salgınların araştırılması hem de
lokalize bakteriyel patojenlerin ve suşların identifikasyonu için yararlı
bilgiler sağlamaktadır.
Bu bağlamda, bu rehber, uygun tedavi için kanıta dayalı desteği
sağlayacaktır. Bu rehberde öncelikle sığırlardaki infeksiyöz hastalıklara
odaklanılmıştır: sığır solunum sistemi hastalıkları (BRD), gastrointestinal sistem hastalıkları (enteritis ve neonatal diare), mastitis, infeksiyöz
lokomotor (ayak) hastalıkları ve metritis.
S2/3
1 Amaç ve hedefler
Bu rehberin amacı, bakteriyolojik analiz ve antibiyogram için optimal laboratuvar sonuçları elde etmek
için iyi bir şekilde numune almanın sağlanmasında pratik öneriler vermektir.
İyi bir şekilde numune alma uygulaması, güvenilir bakteriyolojik sonuçlar ve ek olarak veteriner pratikte antimikrobiyallerin akılcı kullanımı için ilk basamaktır.
Spesifik olarak, bu rehberin hedefleri:
©Livestock Animal Medicine, ONIRIS – Nantes Vet School
©Livestock Hospital, Alfort Vet School
Hasta hayvanlardan bakterinin izole ve idendifikasyonu ve ardından da antibiyogram yapmak için iyi
kalitede numune nasıl alabiliriz (sayı, materyal, süre, maliyet, kolay kullanım)?
© Livestock Hospital, Alfort Vet School
Antibiyogramdan elde edilen sonuçları nasıl okuyabiliriz?
Elde edilen antibiyogram sonucunu uygun antimikrobiyalin seçiminde nasıl kullanabiliriz?
2 Bakteriyolojide altın standart
1. Numuneler antimikrobiyal kullanımından önce alınmalıdır.
2. Numuneler, patojenlerin ikinci fazının (geç kontaminasyon ancak neden olan değil) idendifikasyonundan kaçınmak için, hastalığın başlangıcında/akut fazında hayvandan alınmalıdır.
3. İdeal olan 3-5 hayvandan numune alınmasıdır (hasta olan grubuna göre değişmektedir);
metaanaliz, maliyetleri azaltmak için bazen mümkündür.
4. Uygun bölgenin hazırlanması ve tekniği (takip eden bölüme bakınız), neden olan organizmaları
izole etme şansını artırmak için gereklidir.
5. Laboratuvara doğru numunelerin teslimi, en kısa sürede gerçekleştirilmelidir ve tercihen soğutmalı
koşullarda (+4 ° C) olmalıdır; maksimum 48 saat içerisinde analiz edilmelidir.
6. Biyolojik örnekler için üç katlı ambalaj kullanılması şiddetle tavsiye edilir (posta veya yerel taşıyıcı
ile sevkiyat) ve uluslararası nakliye için zorunludur (tanı amaçlı biyolojik numuneler UN 3373
materyal olarak klasifiye edilmiştir).
ŞEMA 1:
HAYVANDAN ALINMIŞ BİYOLOJİK TANI NUMUNELERİNİN TAŞINMASINDA ÜÇ KATLI
AMBALAJ
2. kat ambalajı (buz kalıplı)
stabilize eden malzeme
Numune
idendifikasyonu
için eklenmiş
dokümanlar
Emici malzeme
Numune
+ taşıyıcı
ş y besiyyeri
Üçüncü kat ambalaj
İkinci kat ambalaj
(su geçirmez)
Birinci kat ambalaj
(su geçirmez)
Dış ambalaj üzerinde gönderenin
adres v
ve teleffonu alıcı laboratuarın adres bilgisi
S4/5
BAKTERİYOLOJİK ANALİZDE KULLANILAN SPESİFİK
MALZEMELER
Amies charcoal besiyeri içeren svap
©CENTRAVET
Stuart besiyeri içeren svap
©CENTRAVET
Kuru svap + steril tüp
(besiyeri içermeyen) + Steril %0.9 NaCl
©CENTRAVET
SVAPLAR
©CENTRAVET
Metritiste numune alınımında
kullanılan at svabı
Bronşoalveolar lavaj için kanül
©Livestock Animal Medicine, ONIRIS – Nantes Vet School
Transtrakeal yıkama için özel katater
©CENTRAVET
KATATER VE KANÜL
Kullanıma hazır
üç katlı ambalaj
©CENTRAVET
NUMUNE TAŞIMA MALZEMELERİ
3. kat
Biyolojik numunelerin idendifikasyon
kağıtlarını yapıştırmak için yer
İlk kat ambalajı sarmak
için emici kağıtı
İlk kat ambalaj
(steril ambalaj şişe ya da tüp)
©CENTRAVET
©CENTRAVET
İkinci kat ambalaj
©CENTRAVET
Biyolojik materyal teslimi için dış
UN 3373 etiket
2. kat
©CENTRAVET
İlk kat ambalajı sarmak için emici kağıt
S6/7
3 BRD’de numune alma ve antibiyogram tekniği
(Bovine Respiratory Disease- Sığır Solunum Sistemi
Hastalıkları)
Buzağılarda ve erişkin sığırlarda gelişen BRD’de birçok infeksiyöz ajan sorumlu olabilmektedir. Bakteriler içerisinde Mannheimia haemolytica, Pasteurella multocida, Histophilus somni ve Mycoplasma
bovis genellikle ana patojenler olarak düşünülmektedir. Uygun numune alımı ve ardından uygun diagnostik teknik, neden olan organizmaların identifikasyon şansını artıracaktır.
3.1 Hastalığın oluşumuna göre uygun numuneler:
- Erken (akut) faz BRD (örneğin; semptomların başlangıcından sonraki 3 gün içerisinde): DNPS
(derin nazoferangeal svaplar), ikincil olarak TTW (transtrakeal yıkama). Ölü hayvanda nekropsiden sonra bakteriyoloji için taze doku (akciğerler, mümkünse trakea).
- İlerlemiş BRD: TTW ya da eğer mümkünse BAL (bronkoalveolar lavaj). Ölü hayvanda nekropsiden sonra bakteriyoloji için taze doku (akciğerler, mümkünse trakea).
Eğer numune alımı, klinik belirtilerin başlangıcından sonraki bir haftadan daha fazla süre ile
gecikmişse, izole edilen infeksiyöz ajanlar hastalığın sebebine bağlı olmayabilir. Ancak bakteriyolojik analiz, yapılan ilk antibiyotik tedavisinin nüks ya da başarısızlığı durumunda hala yararlı
olabilir (kronik vakalar).
BRD’den ölüm durumlarında en uygun seçim her zaman nekropsi yapılmasıdır ve lezyonlara bağlı olarak direk laboratuvar analizi ve bakteriyoloji için akciğerler ve uygun ise
trakea yollanmalıdır (bakınız 3-3).
TABLO 1:
BRD VAKALARINDA UYGUN NUMUNE KARAR MATRİKSİ
Erken BRD
Geç BRD
Bakteriyoloji
Kolaylık
Maliyet
DNPS
+++
+
++
(normal flora)
++++
+
TTW
++
++
+++
++
++
BAL
+
++
+++
--
+++
(++++
+++
+++
+++
Eğer hayvan
ölürse
Post-mortem
resp. doku
(akciğerler +- trakea)
eğer endoskopi yapılırsa)
DNPS: derin nazofarengeal svap, TTW: transtrakeal yıkama, BAL: bronkoalveolar lavaj
+
BRD
3.2 BRD enfeksiyonunda CANLI hayvandan numune alma
BRD’nin şekline göre, derin nazofarengeal svaplar alınabilir, transtrakeal yıkama ya da bronkoalveolar lavaj yapılabilir (Şema 2).
ŞEMA 2:
BRD VAKALARINDA CANLI HAYVANDAN NUMUNE ALIMI İÇİN ANATOMİK GÖRÜNÜM
DNPS
BAL
TTW
3.2.1 Derin nazofarengeal svap alımı
Avantajları:
Dezavantajları:
Uygun zaman:
Materyal:
Ucuz, yapılması kolay
Sağlıklı hayvanlarda normal nazal bakteriyel flora (Pasteurellaceae)
Üst solunum yolu numuneleri, ileri BRD vakalarında alt solunum yolu
patojenlerini temsil etmeyebilir.
Erken BRD (akut faz) örneğin klinik belirtilerin (ateş) başlangıcından sonraki 3
gün içerisinde
Bakteriyolojik analiz için steril kuru ya da (daha iyisi) besiyerli svaplar
(örneğin Amies-charcoal ya da Stuart)
20 cm uzunluğunda, tercihen plastik fleksibl svaplar
Svaplı steril tüpler
Kuru svap + steril tüp
(besiyersiz)
+ Steril %0.9 NaCl
Stuart besiyerli
svap
©CENTRAVET
©CENTRAVET
©CENTRAVET
Bakteriyolojik analiz için besiyerli ya da besiyersiz sterile svaplar
Amies charcoal besiyerli
svap
S8/9
Numune alınacak hayvan sayısı:
Aynı gruptaki hasta hayvanlardan 3 – 5 numune alınabilir.
Uygulama prosedürü:
• Hayvanın zaptı raptı yapılır (sedasyona gerek yoktur)
• Svap, nazal akıntı ile kontaminasyonu önlemek için, mümkün olduğunca burun deliğine
derinlemesine (akut fazdaki hasta hayvanda) ve mukoza yönünde yukarı doğru sokulur
(dorsal kanal) (Şema 3)
©Livestock Hospital, Alfort Vet School
ŞEMA 3:
BAKTERİYOLOJİK ANALİZ İÇİN DERİN NAZOFARENGEAL SVAP
(ANATOMİK GÖRÜNÜM)
Dorsal kanal
Dorsal nazal konha
Ventral nazal konha
Kıkırdak
nazal
septum
DNPS
Burun deliği
Sert damak
Yumuşak damak
BRD’li hayvandan derin nazofarengeal
svap almak için hayvanın zaptı raptı
• Lokal mukozaya ileri ve geri hareketler ile 10 saniye süre ile sürtülür
• Svap daha sonrasında çıkartılır ve direk olarak steril tüp içerisine yerleştirilir (besiyerli svaplar)
• Besiyersiz svaplar, kuru ancak içerisinde 0.5 ml steril %0.9 NaCl olan kuru tüp içerisine numune
alındıktan sonra konulmalıdır.
• Svaplar, birden fazla numune için, steril NaCI veya besiyerli aynı steril tüpe numune alındıktan
sonra batırılmış olabilir (bakteriyoloji için her bir tüpe 3 hayvandan alınan numuneye kadar).
Numune alma süresi:
Svaplar, laboratuvar analizleri için kısa sürede gönderilmelidir (bakteriyolojik analiz için 48 saat içerisinde).
Bakteriyolojik analizde, maliyeti düşürmek için numuneler bir araya toplanabilir (3 hayvanadan alınan
numuneye kadar).
Soğutmalı transfer (+4°C) tavsiye edilmektedir ancak numuneler dondurulmamalıdır
(Pasteurellaceae türleri ölebilir).
3.2.2 Transtrakeal yıkama
Avantajları: Alt solunum yollarındaki BRD patojenlerinin direkt izolasyonu (pulmonar
bronş ve bronşioller): (Şema 4)
BRD
ŞEMA 4:
BAKTERİYOLOJİK ANALİZ İÇİN TRANSTRAKEAL YIKAMA (ANATOMİK GÖRÜNÜM)
Ana Bronş
Diyafram
Kaudal bronş
Trakeanın punksiyonu
TTW kateter
Kaudal lob
Trakea
Özafagus
Kranial bronş
Sol kranial lobun kranil kısmı
Sağ kranial lobun kranil kısmı
Sol kranial lobun kaudal kısmı
Transtrakeal yıkama için gerekli materyal
© CENTRAVET
©Livestock Animal Medicine, ONIRIS – Nantes Vet School
Dezavantajları: Hayvan zabtı raptı gerekir (sedasyon olmamasına rağmen)
Materyaller (özel kateter)
Optimal sonuçlar, güvenilir numune alınması için teknik deneyim gerektirir.
Transtrakeal yıkama sıvısı, analiz için hızlı bir şekilde laboratuvara gönderilmelidir.
Uygun zaman: Erken dönem BRD (akut faz). BRD devam ederken sonrasında alınan numuneler alt
solunum yolundaki florayı yansıtacaktır.
Materyaller: Özel steril kateter (1.5-2.5 mm çapında, 60-80 cm uzunluğunda)
Transtrakeal yıkama için özel kateter
Numune alınacak bölgeyi hazırlamak için materyaller (traş, dezenfektan)
Eldiven ve el hazırlığı
Steril %0,9 NaCl’lü şişeler, 50 ml’lik şırınga ve kuru steril tüpler
Numune alınacak hayvan sayısı: Aynı hasta hayvan grubundan 3 numune alınabilir
S10/11
©Livestock Animal Medicine, ONIRIS – Nantes Vet School
Uygulama prosedürü:
• Baş ve boyun tam uzunlamasına tutularak
hayvanı zaptı rapt ediniz.
• Lokal uygulama bölgesini hazırlayınız
(punksiyon bölgesinin aseptik olarak
hazırlanmasından sonra tercihen sağ tarafta
yaklaşık olarak boynun kranil 1/3’ü ya da
ortasındaki punksiyon bölgesindeki kıllar traş
edilir).
• Uygulamayı yapacak kişi ellerini sterilize
etmeli ve tercihen eldiven giymelidir.
Transtrakeal yıkama için hayvanın zaptı raptı.
• Trakeal halkalar arasında konik uçlu özel kateter ile punksiyon sonrasında alt solunum yollarının
aşağıya doğru yönlendirilmiş trakeal eksenine paralel olarak iğne batırılır.
• 40 – 50 cm’ye kadar öksürük refleksi oluşuncaya kadar, iğne aracılığıyla esnek kateteri itiniz
(kateter, trakeal bifurkasyon konumlu olmalıdır – Şema 2); 50 ml’lik şırınga kullanarak kateterden
20 – 50 ml ılık steril %0,9 NaCl’lü su enjekte ediniz ve ardından hemen aspire ediniz (1-5 ml
transtrakeal yıkama sıvısı).
• Sıvıyı steril bir cam tüpe aktarınız.
• Trakeadan kateter aracılığıyla iğneyi çekiniz.
• Numuneyi hızlı bir şekilde tercihen soğutmalı olarak laboratuvara ulaştırınız.
Numuneyi işleme süresi:
Alınan sıvıları mümkün olan en kısa sürede laboratuvara gönderiniz (bakteriyolojik analiz için 48 saat
içerisinde); bakteriyolojik analizde maliyeti düşürmek için numune alındıktan sonra sıvılar bir araya
toplanabilir (3 numuneye kadar bir araya getirilebilir). Dondurulmamak kaydıyla soğutmalı taşıma
(+4°C) tavsiye edilir (Pasteurellaceae türleri ölebilir).
3.2.3 Bronşoalveolar lavaj (BAL)
Avantajları: Alt solunum yollarındaki BRD patojenlerinin direkt izolasyonu (pulmonar bronş ve
bronşioller)
ŞEMA 5:
BAKTERİYOLOJİK ANALİZ İÇİN BRONŞOALVEOLAR LAVAJ (ANATOMİK GÖRÜNÜM)
Orta nazal konha
Dorsal nazal konha
Vomer (sapankemik)
Yumuşak damak
Nazofarenks
Orofarenks
Ventral nazal konha
Ana bronş
Sert damak
Epiglotik kıkırdak
Larengofarenks
Artenoid (ipliksi) kıkırdak
Krikoid (halkası) kıkırdak
Kanatsı kat
Oral boşluk
Diyafram
Kaudal bronş
Üst dudak
Alt dudak
Mandibula (alt çene kemiği- kesici bölge)
Kaudal lob
Dilin gövdesi
Trakea
Özafagus
Sol kranial lobun kranial bölgesi
Burundan BAL
Ağızdan BAL
Sağ kranial lobun kranial bölgesi
Sol kranial lobun kaudal bölgesi
Kranial bronş
©Livestock Animal Medicine, ONIRIS – Nantes Vet School
BRD
Dezavantajları: Genel anestezi ile hayvanın zaptı raptı gerekir
Özel kanül ve belki endoskop gibi özel
materyal gerektirir (çiftlik numunesinde
değil)
İşgücü ve eğitimli ekip gerektirir
BAL sıvısı hızlı bir şekilde laboratuvara
gönderilmelidir.
Uygun zaman: Erken dönem BRD (akut faz). Hastalık devam ederken zamanında alınmayan numuneler alt solunum
yollarındaki pulmonar alveoların altındaki florayı yansıtacaktır.
Materyaller: 2.4-3 m uzunluğunda, 8-10 mm çapında BAL
için özel kanül (belki endoskop)
Zaptı rapt yapılmış ya da genel anesteziye alınmış Bronkoalveolar lavaj için gerekli
hayvan
materyaller (+ steril %0.9 NaCl)
Steril %0.9 NaCI’lü şişeler, 50 ml’lik şırıngalar (x2)
ve kuru steril tüpler
Hayvanın tutulması ve burun delikleri temizlendikten
sonra bronkoalveolar lavaj için kanülün
yerleştirilmesi.
©Livestock Animal Medicine, VetAgro Sup – Lyon Vet School
©Livestock Animal Medicine, VetAgro Sup – Lyon Vet School
Numune alınacak hayvan sayısı: Hasta hayvanların bulunduğu aynı gruptan 3 numune alınmalıdır.
Kanülün alt solunum yollarına itildikten sonra
karakteristik olarak dilin dışarı çıkması.
Uygulama prosedürü:
• İyi bir şekilde hayvanın zaptı raptını yapınız (eğer endoskopi kullanılacaksa genel anestezi
gerekmektedir).
• Kafa ve boynu orta derecede uzatınız sonra BAL için giriş yoluna göre iki alternatif teknik
uygulayınız.
BURUNDAN (300 kg’ın altındaki sığır için tercih edilir): burun delikleri temizlendikten sonra
kanül yerleştirilir ve burun deliğinden içeri itilir.
S12/13
• Trakeadan girişte öksürük meydana gelir; dirençle karşılaşıncaya kadar kanülü itiniz.
AĞIZDAN:
ŞEMA 6:
AĞIZ YOLUNDAN BRONKOALVEOLAR LAVAJ
• Sert boruyu ağzın içerisine koyunuz, sonra kanülü yerleştirin ve aşağı doğru itiniz.
• Solunum sistemi içerisinde ilerleyişi doğrulamak için özafagusu görsel ve elle kontrol ediniz.
50 ml steril %0.9 NaCl enjeksiyonu sonrasında hemen aspirasyonu
© Livestock Animal Medicine, VetAgro Sup – Lyon Vet School
© Livestock Animal Medicine, VetAgro Sup – Lyon Vet School
HER BAL YOLU İÇİN, kanül alt solunum yolundayken (ilk bronş), 100 ml ılık steril %0.9 NaCI enjekte
ediniz ve ikinci şırınga ile derhal aspire ediniz.
• BAL sıvısı ile şırıngayı çıkarınız (genellikle 20-50 ml)
• Trakeaya girildiğinde öksürük meydana gelir; sonra direnç oluşuncaya kadar kanülü itiniz.
Aspirasyon sonrası bronkoalveolar lavaj sıvısı
BRD
© Livestock Animal Medicine, Vet Agro Sup – Lyon Vet School
• Steril kaba(kaplara) aktarınız.
• Kanülü çıkarınız
• Numuneyi buz kalıbı ile ambalajlayınız ve derhal laboratuvara teslim
ediniz.
Numuneyi işleme süresi:
Alınan sıvıları mümkün olan en kısa sürede laboratuvara gönderiniz
(bakteriyolojik analiz için 48 saat içerisinde); bakteriyolojik analizde
maliyeti düşürmek için numune alındıktan sonra sıvılar bir araya
toplanabilir (3 numuneye kadar bir araya getirilebilir).
Dondurulmamak kaydıyla soğutmalı taşıma (+4°C) tavsiye edilir
(Pasteurellaceae türleri ölebilir).
Bronkoalveolar lavaj
sıvısının steril kap içerisine
transfer edilmesi
3.3 BRD vakalarında post-mortem numune alınması
Avantajları:
Dezavantajları:
Uygun zaman:
Materyaller:
Lezyonlardan direkt bakteriyolojik numune
Nekropsi sonrası enfeksiyon bölgesine kolay erişim
Numune alınması için sınırlı materyal gereklidir.
Histoloji ve/veya viroloji ile kolayca birleştirilebilir.
Kollektif patoloji
Kronik vakalarda değerli değildir.
Mortalitenin gelişmesi gerekmektedir.
Nekropsi yapılmasını gerektirir
Zaman ve nekropsinin yapılacağı yeri gerektirir ve materyal
ambalajlanarak taşınmalıdır.
Ölüm gerçekleştikten sonraki mümkün olan en kısa sürede: ideal olarak ortam
sıcaklığı/hava koşullarına bağlı olarak 12saat/48 saat içerisinde.
Eldiven ve skalpel ya da kesici alet
Doku numunelerini ambalajlamak için büyük plastik poşet
Nekropsi sonrası kapatma işlemi için malzeme
Numune alınacak
hayvan sayısı:
Ölen birçok hayvandan ve kollektif patoloji için 3’e kadar
(eğer mortalite daha yüksek ise ölü hayvanların 1/3’ünden)
Uygulama prosedürü:
• Genç hayvanlar için, ölü hayvan bedenini direkt olarak post-mortem inceleme için laboratuvara
yollayınız.
• Nekropsi sonrası (BRD’de genellikle ağız, burun delikleri, trakea ve akciğerler; solunum sistemi numunelerinden SONRA sindirim sisteminin nekropsisi), lezyonları belirleyiniz sonrasında
hastalıklı bölgeleri, 10-20 cm boyutunda ya da daha büyük olarak normal bölgeyi de içine alacak
şekilde ve/veya tüm akciğerleri kesiniz.
• BRD ile ilişkili artritis vakalarında, bakteriyoloji ve mikoplazma kültürü (Mycoplasma
bovis ya da Histophilus somni şüphesi için); synovial sıvı alınması tavsiye edilmektedir.
Numuneyi işleme süresi:
Numuneleri laboratuvara mümkün olan en kısa sürede yollayınız (bakteriyolojik analiz için ölümden sonraki 48 saat içerisinde). Dondurmamak kaydıyla soğutmalı (4°C ) transfer tavsiye edilir
(dondurma işlemi Pasteurellaceae türlerini öldürür).
S14/15
4 Gastrointestinal hastalıklarda numune
alma ve antibiyogram tekniği
(Enteritis, Neonatal Diare)
Diagnoz için klinik incelemenin değeri sınırlıdır.
Bakteriyel fekal popülasyonun direkt identifikasyonu ile ilgili bilgi verebilir.
Dışkıdan parazitoloji, ELISA Ag ve/veya PCR gibi yapılan yöntemlerle kolaylıkla
birleştirilebilir.
Dezavantajları: Midedeki normal flora.
Enteritis vakalarındaki bakteriyolojik analizde, işletmenin klinik hikayesiyle ve
neonatal diare patojenlerinin izlendiği hızlı ELISA Ag test sonuçlarıyla kros
reaksiyon gerçekleşebilir (kombine antijen belirlemesi, 5 patojene kadar
yapılabilir).
© F5 E. Coli strips kit, Bio-X Diagnostics
Avantajları:
Dışkıdan antijen belirlenmesi için kullanılan strip kit testinde pozitif ve negatif sonuç numuneleri
Uygun zaman: Hasta hayvanların erken klinik fazında (örneğin 72 saatten daha az)
Numune alınacak hayvan sayısı: Kollektif digestif patoloji vakasında 2 - 5
Materyal: steril kap, +4°C’de maksimum 48 saat tutulmuş
©CENTRAVET
Uygulama prosedürü:
Steril kaplar
CANLI HAYVANDA: Direkt olarak rektumdan alınan
dışkı (1 cm3 ya da daha fazla) (altlık kontaminasyonundan sakınınız)
ÖLÜ HAYVANDA: dışkı + NEKROPSİ (kapalı intestinal biyopsi + mezenterik lenf nodülleri + dalak +
karaciğer)
• Enterotoksemi şüphesinde: anaerobik fekal numune alınız (=HAVA OLUŞTURMADAN DOLDURULMALIDIR), analizi mümkün olan en kısa zamanda
yapınız (8 – 24 saat maksimum), Clostridial etkenlerin sayısı ve identifikasyonu gerçekleştiriniz.
• Genç hayvanlarda (neonat): Hayvanın tüm vücudu,
nekropsi ve analiz için laboratuvara getirilmelidir.
Numune işleme süresi: : Numuneleri laboratuvara mümkün olan en kısa zamanda gönderiniz (bakteriyolojik analizde 48 saat içerisinde). Numunelerin soğutmalı olarak taşınması tavsiye edilir (4°C )
ancak dondurulmamalıdır (dondurma işlemi E. coli etkenlerini denatüre edebilir).
TABLO 2:
BAZI PATOJENLER İÇİN UYGUN OLAN BAKTERİYOLOJİK METOT VE NUMUNE ALMA TİPİ
Diagnostik
metot
E. coli
Dışkı
Bakteriyel kültür +- patojenik
faktörlerin idendifikasyonu
(PCR, ELISA Ag)
Salmonella
Dışkı+ kapalı intestinal
biyopsi + mezenterik lenf
nodülleri + dalak +
karaciğer
Bakteriyel kültür +
serotiplendirme
Clostridia
Dışkı+ kapalı intestinal
biyopsi
Bakteriyel kültür, majör
toksinler için +- PCR ya da
ELISA Ag
SİNDİRİM
Önerilen
numune
S16/17
5 Mastitis’te numune alma ve antibiyogram tekniği
Avantajları:
Memedeki ana bakteriyel popülasyonun direkt idendifikasyonu
Süt numunelerinin alınması hızlı ve kolaydır (çiftlikten)
Mastitisin temel klasifikasyonuna olanak tanır (çevresel ya da kontagiyöz)
Dezavantajları:
Mastitiste sekonder ya da çok faktörlü enfeksiyonların olasılığı
(çevresel mastitis)
Antibiyogram çevresel patojenler için endike değildir.
Toksik mastitiste geniş spektrumlu antibiyotik tedavisinin bakteriyoloji
sonuçlarının beklenmesi ile geciktirilmesi tavsiye edilmez; öncelik hayvanın
hayatını kurtarmaktır.
Uygun zaman:
Mastitis vakalarında mümkün olan en kısa zamanda, antibiyotik tedavisine
başlamadan önce; eğer ilk bakteriyolojik analiz negatif ise, kontagiyöz
patojenlerden şüpheleniliyorsa, bakteriyolojik analiz tekrar edilebilir.
Materyal:
Steril kaplar
Eldiven ve dezenfeksiyon materyali
©CENTRAVERT
Numune alınacak hayvan sayısı:
Süt numunelerinin kullanım amacına
göre belirlenecektir; klinik mastitiste
ve antibiyotik tedavisinin seçiminde
klinik olarak ciddi hasta olan her
inekten özellikle tekrar eden vakalardan numune alınmalıdır.
Uygulama prosedürü:
• İnek sağılmadan önce meme
başları temizlenip ardından dezenfekte edilmelidir; operatör numune
almadan önce ellerini temizlemeli ve
Steril kaplar
eldiven giymelidir.
• Özellikle çevresel mastitiste
meme loblarından alınmış karışık
sütü ya da BTM bakteriyolojik analiz için her bir meme lobundan ayrı süt numuneleri alınması tavsiye edilir.
• Klinik mastitiste antibiyotik tedavisinden önce etkilenen her bir meme lobundan süt numunesi
alınız.
• Subklinik mastitiste antibiyotik tedavisinden önce CMT pozitif (++) olan meme lobundan
numune alınız.
• Süt numunesi alma tekniği (Şema 7): meme başı kenarını dezenfekte ediniz (%70 alkol ile),
kurumasını bekleyiniz, gelen ilk birkaç damla süt atınız steril bir kaba 2-3 defa sağımla gelen sütü
toplayınız, numune alındıktan hemen sonra kabı kapatınız.
ŞEMA 7:
SÜT NUMUNESİ ALMA TEKNİĞİ
M
Meme
başı
şı
şı
İşaret
ş
parmağı
Sol el
Baş parmak
ak
Sağ el
Sa
İşaret parmağı
Baş parmak
Numune işleme süresi: alınan süt numunelerini mümkün olan en kısa zamanda laboratuvara gönderiniz (bakteriyolojik analiz için 48 saat içerisinde). Soğutularak taşıma tavsiye edilir (4°C ). Gram (-)
bakteri popülasyonunda gerçek olmayan bir düşüşe neden olmasına rağmen numune dondurulabilir.
6 İnfeksiyöz lokomotor sistem (ayak) hastalıklarında
numune alma ve antibiyogram tekniği
Lokomotor hastalıkların gelişiminde risk faktörleri (çiftlik hijyeni, barınak, sürü sağlığı, yüzey geçitleri
v.s) önemlidir. Sığırlardaki enfeksiyöz ayak hastalıkları interdigital dermatitis, digital dermatitis ve
septik artritistir.
Ayak enfeksiyonlarında antibiyotik tedavisinden önce ayakların muayenesi şiddetle tavsiye edilir.
Derin lokal lezyonlardan (abse, fistül gibi) bakteriyolojik analiz için numune alınması veteriner pratikte
kolay değildir.
Dezavantajları: • Kültür sonuçları oldukça heterojen bakteri populasyonu verebilir.
• Anaerobların üretilmesi zordur (Treponemes, Fusobacterium necrophorum…)
• Çevresel kontaminasyondan kaçınılmalıdır (toprak, çöp).
• Ayaktan numune almak oldukça zordur (bakteriyel popülasyon hızla gelişimi,
kompleks lokal anatomi, ağrılı lezyonlar, operatörün güvenliği)
Enfeksiyöz ayak hastalıklarında bakteriyolojik analiz için numune alımı, bilimsel araştırmalar için
yürütülür ancak klinik pratikte tavsiye edilmez.
S18/19
MASTİTİS/AYAK
Kapak
7 Metritiste numune alma ve antibiyogram tekniği
©CENTRAVET
Metritiste bakteriler, akut post-partum (puerperal) metritis (başlıca post-partum 10 gün içerisinde) ya
da endometritislerde (buzağılamadan sonraki 21. günden sonra) dahil olabilir.
Avantajları:
Tekrarlayan metritiste, aynı hayvanda ya da çiftlikte tekrar eden vakalarda
(akut metritis ya da ateşin dahil olduğu vakalar)
Dezavantajları: İzole edilen bakteri, metritis nedeni olmayabilir.
Çoklu saprofitik bakteri izole edilebilir.
Uygun zaman:
Antibiyotik tedavisi başlamadan önce mümkün olan en kısa zamanda (yeni vakalar)
Materyaller:
Bakteriyolojik analiz için uzun (50-60 cm) steril kuru ya da (daha iyisi) besiyerli
(örneğin: Amies-charcoal ya da Stuart) svaplar (equine tip)
Metritis için Equine swap
Rektal muayene için eldiven ve lubrikant
Lokal dezenfektan (povidine iyot ya da klorhekzidin)
Vulva temizliği için kağıt
Numune alınacak hayvan sayısı:
Tekrarlayan metritisi olan her hayvandan.
Uygulama prosedürü:
• Eldiven giydiğiniz eliniz ile vajinal boşluktaki sıvı ve döküntüleri boşaltınız.
• Svabı kullanmadan önce perineal alan ve vulvayı temizleyiniz ve dezenfekte ediniz (vulvar dudakları
arası dahil)
• Svabı (sıhhi kılıf ile korunmuş) vajinadan servikse kadar itiniz (Şema 8).
ŞEMA 8:
METRİTİS İÇİN BAKTERİYOLOJİK SVAP (ANATOMİK GÖRÜNÜM) – 1. BASAMAK
Serviks
V
Vajina
forniksi
V
Vajina
Rektum
Üretraa
Perineal alan
Vajinal
V
vestibul
Vulva
Uterus boşluğ
ğu
İdrar kesesi
Uterus kornussu
Sıhhi kılıf
Sert kateter
Metritis svap
• Sıhhi kılıfı çıkarınız ve svabı uterus gövdesinden servikse doğru itiniz.
• Uterus boşluğundayken uterus sıvı numunesini almak için svabı koruyucu plastik tüpün dışına itiniz.
(Şema 9).
ŞEMA 9:
METRİTİS İÇİN BAKTERİYOLOJİK SVAP (ANATOMİK GÖRÜNÜM) – 2. BASAMAK
METRİTİS
• Koruyucu plastik tüpten svabı çıkarınız sonra vajina yoluyla tüm aracı çekiniz.
• Bakteriyolojik analiz için svabı besiyerli tüpe aktarınız.
• Besiyersiz svaplar, 0,5 ml steril %0,9’luk NaCl konulmuş kuru tüpe numune alındıktan sonra
devreye konulmalıdır; koruyucu tüp, svap çevresindeki tüpü kapatmak için bükülmüştür.
Numune işleme süresi: Mümkün olan en kısa sürede sıvıları laboratuvara gönderiniz (bakteriyolojik
analiz için 48 saat içerisinde); Soğutularak taşıma tavsiye edilir (+4°C).
S20/21
8 Bakteriyolojik analiz ve antibiyogram değerlendirme
tekniği
Bakteriyel kültür ve toplanan numunelerden yapılan duyarlılık testleri, rehberde daha önce bahsedildiği
gibi klinisyene uygun antimikrobiyali seçme olanağı tanır.
Antibiyogram yapılmadan önce izole edilen bakteri, idendifiye edilmelidir (inokulum olarak orijinal numune kullanılarak ‘’direkt disk test’’ yapılmaz). Bakterinin idendifikasyonu antibiyogramda test edilecek
antibiyotik seçimini (test edilecek antibiyotiğin PK ve spekturumuna göre) etkileyecektir.
İkiden fazla bakteri izolasyonu, numunenin kontamine edildiğini ya da hastalık sürecinde numunenin
geç alındığını ifade edebilir.
Non-patojen bakteriler göz ardı edilmelidir.
8.1 Hasta hayvanlarda antibiyogram testinin avantajları:
- Hatalı antibiyotik tedavi riskini azaltır: uygun antibiyotik seçme fırsatı, tedavinin başarı şansını
yükseltecektir.
- Antibiyogram ile test edilen antibiyotikler arasından en iyisi seçilebilir: in-vitro duyarlı bakteriye karşı olan antibiyotik bileşikleri arasından (antibiyogramda ‘’DUYARLI’’ olarak test edilen
bakteriyal izolatlar), tedavi seçiminde anahtar faktör, antibiyotiğin PK/PD özelliği ve Rasyonel
Antibiyotik kullanım ilkelerini içermesidir.
- Antibiyotik kullanım stratejilerini belirlemek için çiftlikte antibiyotik duyarlılığının takip
edilmesine olanak tanır: bir çiftlikte antibiyogramdan elde edilen duyarlılık verisi, kaydedilirse
değer kazanır ve antibiyotik tedavilerinin uzun süreli etkinliğini korumak için de reçetelendirme
yapılmasına olanak tanır.
TABLO 3:
BİR İŞLETMEDEKİ DOMİNANT PATOJEN İÇİN ANTİBİYOTİK DUYARLILIK GELİŞİM ÖRNEĞİ (HER
BİR KLİNİK VAKADA 3 NUMUNE ANALİZ EDİLMİŞTİR)
Mannheimia h.
Ocak 2010
Mart 2010
Şubat 2011
Aralık 2011
TIL
S-S-S
S-S-R
S-S-R
S-R-R
AMOX
S-S-S
S-S-S
S-S-S
S-S-S
FLOR
S-S-S
S-S-S
S-S-S
S-S-S
TIL: tilmikosin, AMOX: amoksisillin, FLOR: florfenikol / S: Duyarlı, R: Dirençli
Takip edilecek
8.2 Antibiyogram ilkeleri
Herhangi bir antibiyotiğin etkinliği, MIC (Minimal İnhibitör Konsantrasyonu) değerinin belirlendiği
in vitro dilüsyon ya da agar diffüzyon metotları aracılığıyla değerlendirilebilir.
GRAFİK 1:
142 PASTEURELLA MULTOCIDA İZOLAT KOLEKSİYONUNUN MARBOFLOKSASİN İÇİN
MIC DAĞILIMI (CEVA ANIMAL HEALTH, INTERNAL ÇALIŞMA)
100
90
80
Suşların yüzdesi
70
60
50
40
30
20
10
0
0,004 0,008 0,015 0,03
0,06 0,12 0,25
0,5
1
2
4
8
16
32
64
128
Marbofloksasin MICs (μg/ml)
MIC50 (Minimal İnhibitör Konsantrasyon %50) ve daha çok MIC90 (Minimal İnhibitör Konsantrasyon %90) değerleri, antimikrobiyel ile temasa geçen, aynı bakteri türünden oluşan bir koleksiyonun duyarlılığını değerlendirmek için kullanılır.
Antibiyogram, her birine belirli antibiyotik emdirilmiş kağıt disklerin kullanımına dayalı bir metottur. Disklere emdirilen antibiyotik, test edilecek bakterinin bulunduğu (referans metotlarına göre
önceden agara inokule edilen ve homojen bir şekilde dağıtılan) agar yüzeyine diffüze olur.
Bakteriyel kültürün antibiyotik disk etrafındaki inhibisyonu (in vitro etkinliği değerlendirmek
için ölçülen mm cinsinden çap), bakterinin antibiyotiğe duyarlılığını yansıtır.
ANTİBİYOGRAM
S22/23
© Livestock Hospital, Alfort Vet School
CLSI (Klinikal ve Laboratuar Standartları Enstitüsü; önceden NCCLS –Klinikal Laboratuar
Standartları için Ulusal Komite) tarafından ve
diğer Komiteler tarafından belirlenen, antibiyogram ve referans duyarlılık çapları, bakterinin MIC değeri ayrıca antibiyotiğin PK değeri
ve antibiyotiğin in vivo etkinliğini belirlemede
‘’kırılma noktaları’’ oluşturacak klinik veri gözönünde bulundurularak belirlenir ve aşağıdaki
gibi sınıflandırılır:
S (Duyarlı): tavsiye edilen dozda genel tedavi olarak terapötik başarı olasılığı yüksektir.
I (Orta Duyarlı): terapötik başarı beklenmez.
R (Dirençli): yüksek olasılıkla tedavi başarısızdır.
Antimikrobiyal duyarlılık diskleri etrafında inhibisyon
çaplarının olduğu antibiyogram agar pleyt
8.3 Antibiyogram limitleri
Antibiyogram = PK/PD ile bağlantılı in vivo etkinliği taklit edemeyen in vitro metottur PK/
PD (bakınız 8-4).
Test edilen bakteri klinik hastalıktan sorumlu tek birincil patojen olmayabilir: hastalığın
erken safhasında numune alma, risk faktörleri ve olası ilişkili patojenler göz önüne alındığında
önemlidir.
Antibiyogram hızlı üreyen bakteri kültürleri için uygundur, yavaş üreyen bakteri (Mycoplasma, Leptospira…) ya da Chlamydia or Rickettsia, Coxiella gibi intrasellüler bakteriler için
uygun değildir.
Antibiyogramın anaerobik bakteri için yapılması oldukça zordur çünkü bu bakteriler üremek
için anaerobik koşula ihtiyaç duyarlar.
Bazı Veteriner Teşkilatları aktif ve veriye sahip olsa dahi, yayınlanmış çoğu antibiyogram
kırılma noktaları (breakpoints) için beşeri referans verileri kullanılmaktadır (CLSI-NCCLS).
Antibiyogram düzgün bir şekilde yapılmalıdır: teknik yetkinlik güvenilir sonuçlar elde edebilmek
için önemlidir (kontrol suşları, dirençli suşların belirlenmesi için devlet laboratuvarlarının testler
yapması, resmi kalite anlaşmaları gibi).
Antibiyogramdan elde edilen sonuçlar, antibiyotik tedavisi için doğru güvenilir bir rehber olacak şekilde değerlendirilmelidir (bakınız 8.4)
8.4 Antibiyogram Yorumlama Kuralları
8.4.1 İn vitro duyarlılık sonuçlarına bakınız
(S: Duyarlı, I: Orta, R: Dirençli) AYRI DOMİNANT BAKTERİYEL KOLONİLERDE (maksimum =
2 bakteriyel populasyon; aksi takdirde numunenin kontaminasyonu ya da çok sayıda bakterinin
oluşturduğu enfeksiyon)
8.4.2 Hedef enfeksiyon için uygun olan antibiyotiğin farmakokinetik özelliklerine
bakınız
Hedef dokulara penetrasyon, terapötik karar için anahtar parametredir.
8.4.3 Hatta antibiyogram verisi, in vivo etkinliği tahmin edebilmek için en iyi seçim
metotudur
- İn vivo/in vitro olası zenginleştirme: lökosit/fagositik hücrelerdeki bazı antibiyotiklerin konsantras-yonu, enfeksiyon bölgesinde antibiyotik taşıyıcısı, post-antibiyotik etki gibi davranabilir.
- Bazı antibiyotikler için antibiyogramdaki teknik hatalar: agardaki glikopeptid ya da kolistin gibi
makromoleküllerin düşük migrasyonu, düşük pH koşullarında antimikrobiyal bileşiğin olası inaktivasyonu (makrolidler, aminoglikozidler, tetrasiklinler).
8.4.4 Hayvan refahı ve klinik başarı
Geniş spektrumlu bir antibiyotik kullanımı kararı, veteriner hekim tarafından tedavi edilen hayvanın
yaşamını ve hayvan ile ilgili üretimin ekonomik değerini korumak için verilmiş olabilir (sekonder
tedavi ya da geç tedavi).
SONUÇ
• İyi kalitede numune alma, uygun antibiyotik seçiminin ilk basamağı olarak tutarlı bakteriyolojik analiz ve kaliteli antibiyogramlar için anahtardır.
• Bir işletmede, yetkili bir laboratuvar tarafından yürütülen güvenilir bir
antibiyogramın kullanımı, antibiyotik duyarlılığının izlenmesi ve rasyonel reçetelemenin yapılmasını destelemek için tavsiye edilir (ayrıca sürü
sağlığı idaresini de etkiler).
ANTİBİYOGRAM
• Uygun bakteriyolojik analiz ve antibiyogramın kullanımı sadece
tanıyı ve reçetelemeyi desteklemez aynı zamanda veteriner hekimin
işletmedeki takibini ve teknik önerilerini güçlendirir, sorumlu antibiyotik
kullanımını artırır.
S24/25
REFERANSLAR:
ALLEN J.W., VIEL L., BATEMAN K.G., ROSENDAL S., SHEWEN P.E., PHYSIK-SHEARD P. The microbial flora of the respiratory tract in feedlot calves: associations between nasopharyngeal and bronchoalveolar lavage cultures. Can. J. Vet. Res., 1991, 55: 341-346.
ANGEN O., THOMSEN J., LARSEN L.E., LARSEN J., KOKOTOVIC B., HEEGAARD P.M., ENEMARK
J.M. Respiratory disease in calves: microbiological investigations on trans-tracheally aspirated bronchoalveolar fluid and acute phase protein response. Vet Microbiol., 2009, 137 (1-2): 165-171.
AZAWI O.I. Post-partum uterine infection in cattle: a review. Anim. Reprod. Sci., 2008, 105: 187-208.
BLOWEY R.W. Cattle lameness and hoofcare. Farming Press Editor, Ipswich UK, 1998: 85p.
BONNEFOY J.M. Reconnaitre et traiter les maladies du pied chez les bovins. Bull GTV, 2009, 50: 2338.
BRADLEY A.J., GREEN M.J., HUXLEY J.N. Making better use of milk samples: monitoring and investigating herd mastitis. Cattle Practice, 2003, 10 (2): 1-8.
DOUART A., LEMARCHAND F., ASSIE E. L’aspiration trans-trachéale chez les bovins (A.T.T.).Bull GTV,
2001, 12: 13-16.
HARMON R.J., EBERHERT R.J., JASPER D.E., LANGLOIS E., WILSON R.A. Microbiological
Precedures for the Diagnosis of Bovine Udder Infection. 3rd edition, National Mastitis Council, Arlington, 1990.
LA DEPÊCHE TECHNIQUE. L’antibiothérapie des bovins : comment concilier efficacité et sécurité,
2012, 126: 3-45.
MEYER G., MAILLARD R., CORBIERE F., FOUCRAS G., SCHELCHER F. Prélèvements en pathologie
respiratoire bovine et incidence du diagnostic étiologique sur les résultats. Bull GTV, 2011, 61: 27-36.
MILLEMAN Y. Les agents entéropathogènes du veau. Point Vet., 2007, Numéro spécial “Le veau” :
53-60.
MURDOUGH P.A., DEITZ K.E., PANKEY J.W. Effects of freezing on the viability of nine pathogens
from quarters with subclinical mastitis. Journal of Dairy Science, 1996, 79 (2): 334-336.
NICOLLET P. Entérites néonatales des veaux et des chevreaux : identification des principaux agents
pathogènes. Bull GTV, 2010, Hors série : 31-38.
PRINGLE J.K. Ancillary testing for the ruminant respiratory system. Veterinary Clinics of North America, Food Animal Practice, 1992, 8 (2): 243-256.
RESAPATH, Réseau d’épidémiosurveillance de l’antibiorésistance des bactéries pathogènes animales, bilan 2010. ANSES, 2011.
Saunders Comprehensive Veterinary Dictionary, 2007.
SEARS P.M. Using milk culture diagnosis for mastitis treatment decisions. French Buiatrics Congress,
2003: 162-171.
SHELDON I.M., LEWIS G.S, LEBLANC S., GILBERT R.O. Defining post-partum uterine disease in
cattle. Theriogenology, 2006, 65 (8): 1516-1530.
SCHUKKEN Y.H., GROMMERS F.J., SMIT J.A., VENDEGEER D., BRAND A. Effect of freezing on bacteriologic culturing of mastitis milk samples. Journal of Dairy Science, 1989, 72 (7):1900-1906.
TURNRIDGE J.D., BELL J.M. Antimicrobial susceptibility in solid media, in “Antibiotics in Laboratory
Medicine”, LORIAN V., Lippincott Williams and Wilkins Editor, 2005: 8-60.
SÖZLÜK
Antibiyogram: bir bakteriyel suşa karşı antibiyotik bileşiklerinin in vivo etkinliğini öngörmek için
yapılan in vitro laboratuvar testi (bakınız 8-2).
Kırılma noktası (antibiyogram): Antibiyogram yapıldığında bir bakteriyel suşun duyarlılığını
değerlendirmek için, kesme değeri.
I (Intermediate): Bakteriyel bir suşun orta duyarlılığı şeklinde elde edilen antibiyogram sonucu ve
antibiyotik kullanılarak terapötik başarı beklenmez sonucunu ortaya koyar.
MIC (Minimum İnhibitör Konsantrasyon): İn vitro olarak test edilen tüm bakteriyel suşların üremesini
inhibe edecek en düşük antimikrobiyel konsantrasyon.
MIC50 (Minimal İnhibitör Konsantrasyon %50) İn vitro olarak test edilen tüm bakteriyel suşlarının
%50’sinin üremesini inhibe edecek en düşük antimikrobiyel konsantrasyon.
MIC90 (Minimal İnhibitör Konsantrasyon %90) İn vitro olarak test edilen tüm bakteriyel suşlarının
%90’ının üremesini inhibe edecek en düşük antimikrobiyel konsantrasyon.
PK: Bir ilacın absorbsiyonu, dağılımı, dokulardaki lokalizasyonu, biotransformasyonu ve atılımı dahil
vücut içerisindeki hareketleridir. (Saunders Comprehensive Veterinary Dictionary, 2007).
Post-antibiyotik etki (PAE): Bakterinin bir antibiyotiğe maruz kalmasından sonra üremesinin kalıcı
baskılanması (“bakteriyel üremenin durduğu, antibiyotik düzeylerinin MIC değerinin altına düştüğü
zaman’’ Saunders Comprehensive Veterinary Dictionary, 2000).
R (Dirençli): Bir bakteriyel suşun antibiyotik bileşiği ile temasında düşük duyarlılıkla sonuçlanan
antibiyogram sonucu ve tavsiye dozunda genel tedavi olarak bu antibiyotiğin kullanılması yüksek
olasılıkla tedavinin başarısızlıkla sonuçlanmasına neden olur.
S (Duyarlı): Bir bakteriyel suşun yüksek duyarlılıkla sonuçlanan antibiyogram sonucu ve tavsiye
dozunda genel tedavi olarak bu antibiyotiğin kullanılması yüksek olasılıkla tedavinin başarıyla
sonuçlanmasına neden olur.
TEŞEKKÜRLER:
Bu rehberin hazırlanmasında katkılarından dolayı Y. Millemann’a (Alfort Vet School), M.A. Arcangioli’ye (VetAgro Sup – Lyon Vet School), A. Douart’a ve R. Guatteo’ya (ONIRIS - Nantes Vet School),
Sylvie Chastant-Maillard’a (Toulouse Vet School) sonsuz teşekkürler.
Rehberdeki fotoğrafik haklarından dolayı Centravet ve Bio-X Diagnostics’e teşekkürler.
S26/27
Cevolution 2013 Teknik Doküman/1-1
Üstün enjeksiyon
Ceva Hayvan Sağlığı A.Ş. - İz Plaza Giz, Eski Büyükdere Cad., No:9, Kat:20-21
Maslak 34398 İSTANBUL
Tel: 0 212 365 97 97 Faks: 0 212 290 70 93
tr.ceva.com