Medya ve Güven - Xsights Araştırma ve Danışmanlık

Haziran 25
Medya
ve Güven
Tüm hakları gizlidir.
2013
Gündem
1. Yöntem
Bu araştırma Xsights Araştırma ve Danışmanlık, bu konu hakkında online araştırma yöntemiyle, toplamda 741
kişi ile bir araştırma gerçekleştirmiştir. Çalışmanın sahası 20 – 24 Haziran arasında gerçekleşmiştir.
Araştırmaya katılanlar, Türkiye İstatistik Kurumunun IBBS 1 seviyesine göre, cinsiyet, yaş ve SES gruplarına göre
ağırlıklandırılmıştır,
2. Bulgular
Medya ‘ halkın sesi’ ‘ demokrasilerin temeli’ , ‘ üçüncü güç’ diye anılırken, son zamanlarda ülkemizde yaşanan
olaylar Türk medyasını tarihi bir sınavdan geçirmiştir. Ne var ki araştırmadan çıkan sonuçlar, Türk medyasının
bu sınavı başarı ile veremediğine işaret etmektedir. Kamuoyunun % 67’ si medyaya güvenmediğini ifade
etmektedir. Medyaya güvenenlerin kamuoyundaki oranı % 15 ‘ te kalırken, net güven puanı – 52 puan olarak
tespit edilmiştir. Medyaya en az güvenenleri AB sosyo-ekonomik seviyeden olanlar ile (% 80.9), 35 ve 54 yaş
arasında olanlar ( %79.1) oluşturmaktadır.
1
Uluslararası Halkla İlişkiler şirketi Edelman’ ın, her yıl düzenli olarak, online araştırma yöntemiyle düzenlediği
Trust Barometer/ Güven Barometresi ‘ den elde edilen sonuçlara bakıldığında, Türk Medyasının uluslararası
standartlardan ne kadar uzaklaştığını açık bir şekilde ortaya çıkmaktadır. Edelman’ ın 26 ülkede yaptığı
sonuçlara göre, medyaya güvenenlerin oranı, 2013 ‘ de % 56 yani Türk medyasına olan güven seviyesinin 3,5
katıdır. (http://www.economist.com/blogs/newsbook/2013/01/world-economic-forum-davos).
Araştırmadan elde edilen sonuçlar, kamuoyunun
‘geleneksel medyaya’ olan güven erozyonunu açıkça
gösterirken, sosyal medya, en güvenilir mecra olarak birinci sırayı aldığını işaret etmektedir. Edelman
sonuçlarında göre, global trendlerde, geleneksel medyaya güven 2012 yılında, sosyal medyaya olan güvenin
neredeyse iki katı olarak açıklanırken (http://www.slideshare.net/EdelmanInsights/2012-edelman-trustbarometer-global-deck) , Türk kamuoyunda sosyal medyaya olan güven geleneksel medyaya olan güvenin 1,25
katı üzerinde seyretmektedir.
2
Mecralara duyulan güven ortalamaları değerlendirildiğinde sıralama, sosyal medya 10 üzerinden 4,6, internet
ve basılı gazete 10 üzerinden 4,1, televizyon ve radyo ise 10 üzerinden 3,9 puan almaktadır. .
3
Mecralara olan güven parti kırılımın da değerlendirildiğinde, ortaya ilginç bir tablo çıkmaktadır. Bu pazar bir
seçim olsa; Adalet ve Kalkınma Partisi’ ne oy verecekler, televizyon, basılı gazete ve radyo gibi geleneksel
medya kanallarına diğer katılımcılara göre daha yüksek güven sergilerken; muhalefet partilerine oy verecek
olanlar, sosyal medya ve internete daha fazla güven duyduklarını ifade etmektedirler. Kuşkusuz bu tablo, ana
akım medyanın taraflı yayın politikalarının resmini net bir biçimde ortaya koymaktadır.
Adalet ve
Kalkınma
Partisi
Cumhuriyet
Halk Partisi
Milliyetçi
Hareket
Partisi
Diğer
Oy
kullanmam /
CY
Televizyon
Basılı gazete
4.9
4.6
3.9
4.0
3.8
5.1
2.4
2.8
3.4
3.6
İnternet
3.6
4.8
4.1
4.8
3.9
Radyo
5.0
4.5
1.6
3.1
3.7
Sosyal Medya
3.1
5.8
5.2
6.0
4.4
Sonuçlar, Gezi süreci medyaya olan güven erozyonunu hızlandıran bir faktör olarak ortaya koymaktadır;
kamuoyunun çoğunluğu (% 62) Gezi Sürecinde medya tutumunu olumsuz olarak değerlendirmektedirler.
Erkekler ( % 67,8) ve İstanbul katılımcıları ( % 76) medyanın tutumunu daha olumsuz bulmaktadırlar.
Katılımcıların % 53,6’ sının medyaya karşı olan tutumunun gezi olaylarından sonra değiştiğini ifade ederken,
medya hakkında fikrini en çok değiştirenlerin ise kadınlar ( % 55,4) ve yarın bir seçim olsa CHP’ ye oy verecek
olanlar ( %77,8) olduğu gözlemlenmektedir.
4
Geziden sonra …
Bu mevcut medya ortamında, en güvenilen mecralara verilen cevapların başında ‘ hiçbiri olması, kamuoyundaki
güvensizliğin derinleştiğine işaret etmektedir.
En güvenilir gazetelere verilen ilk cevap Hiçbiri olurken, Cumhuriyet ve Zaman en fazla güvenilen iki gazete
olarak öne çıkmaktadır. En güvenilir televizyon kanalların başını, açık arayla, Gezi sürecini yayınlamayı seçen,
Halk TV çekmektedir.
5
En güvenilir internet haber portalı sorulduğunda ise mililyet.com, hürriyet .com, internethaber.com,
odadtv.com ve T24’un ilk beşi paylaştıkları gözlemlenmektedir.
Siyasi parti kırımlılarına bakıldığında, AKP tabanın Haber Türk TV ile Zaman gazetesini, CHP’ ye oy verecek
kitlenin Halk TV ve Cumhuriyet gazetesiyle, hurrtiyet.com’ u, MHP’ ye oy verme eğilimde olanların ise CNBC-e,
ve Yeniçağ’ a güvenmeyi tercih ettikleri ortaya çıkmaktadır.
1. Sıra
Adalet ve
Kalkınma Partisi
Cumhuriyet Halk
Partisi
Milliyetçi Hareket
Partisi
En güvenilen
televizyon kanalı
En güvenilen
gazete
En güvenilen haber
portalı
Haber Türk
Halk TV
CNBC -e
Zaman
Cumhuriyet Halk
Partisi
Hurriyet.com
Yeni Çağ
Hiçbiri
Hiçbiri
6
Sosyal medya güvenin en yüksek olduğu mecra olurken, sosyal medyadan alınan haberlerin güvenirliği
konusunda kamuoyu kararsız bir tablo sergilemektedir.
Sosyal medyada çıkan haberlere en fazla inanan grubum 55 yaş ve üzerindeki katılımcılar ile CHP ( 3.3 ) ve
MHP ( 3.3) tabanlarıdır.
3. Sonuç
Ana akım medyanın ‘taraflı’ yayın politikaları ile başlayan güven erozyonunun Gezi süreci
ile son noktasına gelinmiştir. Kamuoyunun % 67 ‘ si medyaya güvenlerini kaybetmişlerdir.
Bu durumda medya sadece halkın güvenini değil aynı zamanda iktidar partilerine karşı olan
gücünü de kaybetmiştir; her 10 kişiden 7 sinin güvensiz bulduğu bir medya ile ‘ ileri
demokrasi’ söylemi birbirine uymamaktadır. Kamuoyu, tarafsız haberciliğe ihtiyaç
duyarken, sosyal medya bu açığı bir nebze de olsa kapatmaya çalışmaktadır. Tarafsız,
objektif, dürüst gazetecilere her zamanınkinden çok ihtiyaç vardır.
7
Kamuoyundan alıntılar:
Medya güveniniz kazanmak için ne yapmalıdır?
Türk medyası paranın esiri olmuş haysiyet ve onur kalmamış yandaşlığı bırakıp doğru ve
güvenilir haber yapma yönünde gelişme gerçekleşmelidir
Patronaj'dan uzak durmalıdır. Daha özgür bir şekilde kendi çizgisini kendisi belirlemelidir.
Tek tarafı doğruluk olmalıdır
Hükümet Yanlısı olmayan yazılı ve görsel basına karşı hapis işten atılma vs. idari para
cezaları gibi baskıların olmaması gerekir.
Türk Medyası diye ayrım mı yapmamız lazım ? Basın her zaman özgür olmalıdır ve doğru ,
objektif haberler vermelidir, tüm dünyada
Bazı yayın kuruluşları olaylara çok dar bakıyor olaylara birçok pencereden ve herkesin
gözünden bakılmalı
Yazılı medya patronlarının işlerinin yalnızca gazeteleri olmalı, başka şirketleri kazanç
yolları olmamalı. Medya tarafsız, objektif yayınlar yapmalı, bilhassa tiraj kaygısı ile
doğruluğu belgelenmemiş haberleri asla yayınlamamalıdır.
Herkesin dilinde bir ilkeli yayın lafı var fakat köşe yazarlarının çoğu halktan uzak halkın
temel isteklerinden bir haber masala yakında anayasa hakkında referanduma gidilecek
ama yeni taslaktaki hiçbir maddeyi merak edipte halkı bilgilendirelim diyen yok..
8