İTFAİYE ARAÇLARI, SÜRÜCÜLERİ ve

İTFAİYE ARAÇLARI, SÜRÜCÜLERİ ve
PRENSİPLERİ
BÖLÜM 1
İTFAİYE ARAÇ SÜRÜCÜSÜ: Yangın söndürme, Kurtarma ve İlk yardım
hizmetlerinde, her türlü aracı kullanan resmi kıyafet taşıyan işçi ve memur personeldir.
GÖREVLERİ :
1. Yangın arabası kullanmak
2. Kurtarma aracı kullanmak
3. İlk Yardım aracı kullanmak
4. Resmi kıyafet giymek
5. Çizme giymek
6. Şehri ve yolları bilmek
7. Aracı hakkında her şeyi bilmek
8. Pompa bilmek ve kullanmak
9. Motopompları bilmek ve kullanmak
10. Mazot dolum pompasını bilmek ve kullanmak
11. Merdivenli araçları kullanmak
12. Garaj temizliği yapmak
13. Araç gereci her an kullanıma hazır tutmak
14. Olay mahalline gitmek
15. Araç güvenliğini sağlamak
16. Olaya göre uygun pozisyon bulmak
17. Mesleki eğitimlere katılmak
18. Hizmet araçları kullanmak
19. Garaj nöbeti tutmak
20. İçtimalara katılmak
21. Jeneratör kullanmak
22. Motorlu testere, hilti, matkap, kriko, demir testere kullanmak
23. Kompresör kullanmak
24. Hidrolik ayırıcılar, kesiciler, duman aspiratörü, hava yastığı ve aspiratörünü
kullanmak
25. Temiz hava kompresörünü kullanmak
26. Projektörleri kullanmayı bilmek
27. Gerektiğinde bilgisayarı kullanmak
28. Gerektiğinde hortum toplama ve sermeye yardım etmek
29. Gerektiğinde baş şoföre yardımcı olmak
ŞAHSİ DONANIM
1Çalışma kıyafeti
2Tulum
3Yangın Çizmesi
4Su ve seller için kasık çizme
5Başlık
6Fener
7Muşamba yağmurluk
BÖLÜM 2
İtfaiye araç sürücüsü 18851 sayılı İtfaiye teşkillerinin kuruluş, görev, Eğitim
ve denetim esaslarına dair yönetmeliğin 19. Maddesinde belirtildiği üzere “Şoförler
aracın en iyi şekilde
nerede ve nasıl kullanılacağını bilmekle yükümlüdür.”
İfadesinden de anlaşıldığı gibi bulundukları şehrin, kazanın tüm cadde ve sokaklarını
iyi bilmeleri gereklidir. Hangi semte hangi caddeden gidilebileceği ve nirengi noktalar
hakkında bilgi sahibi olmaları görevlerinin gereğidir.
Büyükşehirlerdeki İtfaiye Teşkillerinde görev
ve sorumluluk sırası şöyle
olmalıdır.
Teknik Müdür – Teknik Amir – Baş şoför
Teknik Müdür
Teknik Amir
Başşoför
Tüm Şoförler
Araç Elk. Tek.
Tamir
Teknisyeni
Pompalar Bakıcı
Personeli.
Büyükşehir statüsünde olmayan il ve ilçelerde Başşoför direk olarak Müdür’ e
veya İlçe Amirine bağlı olarak çalışır ve Başşoför yardımcılıkları olmalıdır.
MÜDÜR
Baş şoför
Baş şoför Yrd
Şoförler
Başşoför : Şoförlerin disiplin, eğitim ve yönetiminden araçların arızasız şoförlere
devir ve tesliminden hangi araca hangi şoförün verileceğinin planlanmasından merkez
ve gruplardaki şoförlerin görev yeri değişimlerini talep etmekten araçların her an
hizmete hazır durumda tutulmasından sorumludur.
Başşoför Yrd: İl ve İlçelerde Baş şoför yardımcısı olarak görev yapan bu kişiler direk
olarak Baş şoföre bağlı olarak çalışırlar. Hem araçlardan hem de şoförlerin göreve
hazır tutulmalarından sorumludurlar.
Teknik Amir: Araçların her an göreve hazır olması için gereken tedbirlerin
alınmasından, emrindeki teknik personel ile
giderilebilecek arızaların tamir ve
bakımından, motopompların göreve hazır durumdan olmalarından görev sonu araç ve
motopompların tekrar göreve hazır tutulmasından, tüm araç ve motopomplar ile ilgili
çizelge tutulmasından, merkez ve gruplardaki araçların, motopompların görev yeri
değiştirilmesini takip etmekten, arızalı araçların bir plan dahilinde Atölyeye veya
tamir istasyonlarına
gönderilmesi ve arıza giderildiğinde
teslim alınmasından
emrindeki personelin çalışmalarının takip edilmesinden, her araç ve motopomp için
bakım formu düzenlenmesi ve dosya oluşturulmasından şoförlere her araç hakkında
eğitim ve bilgi verilmesinden sorumludurlar.
Araç Elektrik Teknisyeni: Araçların herhangi bir elektrik arızasından dolayı görev
yapamaz hale gelmesini engellemek ve ona müdahale etmek amacıyla bulundurulan
personeldir.
Tamir Teknisyeni: Basit arızaların giderilmesi için araçların devre dışı kalmasını
önlemek maksadıyla istihdam edilen personeldir.
Pompalar Bakıcı Personeli : Bu personel bir bakım teknisyeni olması yanında tüm
şoförlerin pompalar ile
ilgili
bilgileri
basit bakımları
ve benzin yağ servis
kontrollerini bilmesi esastır. Pompaları, çalışma prensiplerini ve herhangi bir sebepten
(kağıt, bez, yaprak, çamur, taş ) devre dışı kalmış pompaya müdahaleyi, kullanıcısı ve
her şoförün yapabilme bilgi ve becerisi olması gereklidir.
BÖLÜM 3
OLAY YERİ POZİSYON DEĞERLENDİRİLMESİ

ARAÇ İÇİN UYGUN POZİSYON

OLAY YERİ DEĞERLENDİRMESİ

TEHLİKE VE RİSKLERİN HESAPLANMASI

UYGUN ARAÇ GERECİN TESİSİ

İLAVE TEDBİRLER
1-) ARAÇ İÇİN UYGUN POZİSYON:
Olay yerinde olayın şekline göre en uygun hizmetin verilebileceği hem olaya
müdahalelerde hem çalışmaların yapılmasında yangın personelinin
en verimli
hizmetini sağlayabilecek bir pozisyonda araç konuşlandırılmalıdır. Eğer aracımıza bu
uygun pozisyon
verilemezse
görülecek hizmette ciddi aksamalar ve personel
açısından ciddi tehlikelere sebebiyet verileceği kaçınılmazdır.
Olayın gelişimine bağlı olarak bir sonraki işleminde kolaylaştırılabileceği ve
yine bu olayın gelişimine göre
yeni gelecek
takviye araç
ve gerecin
görevlendirilmesinde kolaylık sağlayacak pozisyonda durulmalıdır.
2-) OLAY YERİ DEĞERLENDİRİLMESİ:
Araç sürücüsü tarafından olay yeri değerlendirilmesi, aracının güvenli ve
uygun pozisyon almasının
planlanmasıdır.
yanında gelecek diğer araçlara
Bu her sürücünün
görevde duruşunun
kendi güvenliği ve hem de diğer araçların
herhangi bir tehlikeye karşı güvenliğinin korunmasını sağlar. Sürücü, görev yapan
personel ve olay yeri amiri, araç amiri ile diyalogun kesilmeyeceği durumda pozisyon
almalıdır.
Olay mahalli araç sürücüsü tarafından üç şekilde değerlendirilmeye alınmalıdır.
A) ZEMİN ŞARTLARI
B) MEVCUT VE TAKVİYE ARAÇLARININ POZİSYONU
C) GÖREV PERSONELİ İLE KOORDİNASYON
A) ZEMİN ŞARTLARI: Olay yerinin değerlendirilmesinde zemin şartları şu şekilde
düşünülmektedir.
a) Cadde , sokak bazında ;
Cadde ve sokakların girilebilirlik özellikleri eni, boyu, meyil derecesi,
otoların park şekli ve elektrik tellerinin pozisyonu, merdivenin açılabilirlik derecesi,
araç yan sabitleme panellerinin açılabilirliği hesaplanmalıdır. Bazı bölgelerde sokak
üzerine gelen balkonlar dikkate alınmalıdır.
b) Yol bazında ;
Yolun değerlendirilmesinde yolun yapısı da önem kazanmaktadır. (asfalt yol
toprak yol vb. ) gibi aracın batma riski, kayma riski ve yolun meyili göz önüne
alınmalıdır.
B) MEVCUT VE TAKVİYE ARAÇLARININ POZİSYONU:
Olay yerine gelen araçlar niteliğine ve büyüklüğüne göre değerlendirilip uygun
pozisyon almaları düşünülmelidir. Sağlıklı bir müdahale ve müdahalenin devamının gerektiği
şekilde uygun şartlarda sürdürülmesi için
araçların
durumları da
düşünülmeli ve
mevcut araçların ve ihtiyaca göre gelecek
buna göre pozisyon alınmalıdır. Öncelikle bu
hususlara dikkat etmek araç şoförünün kontrolünde olmalıdır. Takviye gelecek araçların da
uygun şartlarda görev yapabilecekleri pozisyonu aldığı bilgiler doğrultusunda önceden hesap
edip ona göre program yapmalıdır.
C) GÖREV PERSONELİ VE KOORDİNASYON:
Araç sürücüsü aracını konuşlandırırken olayın şekli ve niteliğinin önemi kadar
o olaya müdahale edecek
kendi ekibini gözlemleyeceği, ekip ve araç amirinden
direktifleri alabileceği bir pozisyonda kalması gerekmektedir. Araç amirinin bilgisi
dahilinde merkez santrali ile koordinasyon kurarak bazı bilgileri aktarabilir.
3-) ARAÇ İÇİN TEHLİKE VE RİSKLERİN HESAPLANMASI:
Araç sürücüsü için birçok risk söz konusudur. Bu risklerin doğru
hesaplanarak değerlendirilmesi hem can, hem de mal kayıplarının
önlenmesi
açısından kaçınılmazdır.
Olay yerine harekette doğa şartları ilk önce karşımıza çıkmaktadır. Yaz ve kış
ayları ayrı ayrı değerlendirmeye alınarak araç emniyeti düşünülecektir. Hareket edecek
aracın bulunduğu ortamdan gideceği olay yerine kadar değişik hava şartları ile
karşılaşabileceği unutulmamalıdır. Kış aylarında kaygan yollar, karın kapattığı yollar
ve sis olaylarının yanı sıra yaz aylarında yoların sıcaktan erimesi, mıcır, toz, kum
birikintilerinden dolayı kayganlaşan yollar ve şiddetli güneş ışınları sürücüler için
tehlike oluşturabilir.
Olay mahallinde zemin şartları iyi değerlendirilip tedbir alınmalıdır. Müdahale
aracının her türlü kaymalara veya istenmeyen hareketlerin oluşmasını önlemek için
mutlaka stabilizasyonu yapılmalıdır.
İkinci olarak teknik arızaların düşünülmesi gerekir. Her an hareket halinde
iken fren tertibatında bir arızanın olabileceği, eskimiş lastiklerin sorun yaratabileceği
ve aracın diğer yürüyen aksamında bir terslik olabileceği değerlendirilmelidir.
Üçüncü risk olay mahallinde alınması gereken tedbirlerdir. Bunlar diğer
bölümlerde genişçe anlatılmıştır. (parlama-patlamaya karşı tedbirler gibi) vb. diğer
riskler.
İtfaiye Erleri ve Araç Amiri aracın stabilizasyonunda ileri ve geri hareketinde
araç sürücüsüne yardımcı olmalıdır.
4) UYGUN ARAÇ GERECİN TESİSİ:
Uygun araç gerecin tesis edilmesinden, olay yerine en uygun pozisyonun
değerlendirilerek araç tabyasının kurulması anlaşılmalıdır.
Olayın niteliğine göre aracın pozisyonunun değerlendirilmesindeki önemi
şöyle açıklanabilir.
Yangına müdahaleye göre, kurtarma olayına müdahaleye göre ve bir trafik
kazasında
canlı kurtarılmasına göre,
olay mahalli ayrı ayrı düşünülür ve
değerlendirilir. Arozöz, Ambulans, Kurtarma araçları çalışma personeline kolaylık
sağlayacağı veya kazazedeye en uygun pozisyonun sağlanabilmesine göre araçlar
tesis edilmelidir.
Araç sürücüsü olay mahallini değerlendirdikten sonra hangi aracın öncelikli
olarak kullanılacağı gereğini ve olayın niteliğine göre öncelikli araca uygun pozisyon
aldırılmasını düşünmelidir.
Daha sonra araç üzerinde bulunan söndürme ve kurtarma malzemelerinin
amacına uygun pozisyonları da değerlendirmelidir. Örneğin araç üzerinde bulunan
köpüğün taşınabilme kolaylığını veya seyyar merdiven taşınabilme kolaylığını
sağlayacak pozisyon alması gereklidir.
5
5) İLAVE TEDBİRLER:
Araçların emniyeti göz önüne alınarak bir takım ilave tedbirler de
düşünülmelidir. Araçların takozlanmasının yanı sıra güvenliği tehdit edici parlama,
patlama sınırları hesaplanmalı maddi değerleri yüksek olması sebebiyle aracın
üzerindeki malzemelerin kötü maksatlı insanlara
karşı da korunması gözardı
edilmemelidir.
BÖLÜM 4
ARAÇLAR VE ÖZELLİKLERİ
Tüm İtfaiye Dairelerinde kullanılan muhtelif cinste değişik hizmetlerde görev
yapan araçların birbirlerine göre farklılıkların olmasının yanında aynı birim içinde
bulunan görev araçlarının da birbirinden şase, pompa ve üst yapı farklılıklarının da
olduğu bir gerçektir.
İtfaiye araçları genellikle şase başka bir yerde pompa başka bir yerde üst
yapı başka bir yerde yapılarak imal edilmesinin yararlarının yanında mahsurlarının
da olduğu unutulmamalıdır.
Farklı imalattan kaynaklanan uyum güçlüğü kullanıcılara da yansımakta ve
hatta bir kısım olaylarda çalışanları güç durumda bırakmaktadır.
Günümüzde, şasi ve pompası itfaiye hizmet aracı olarak görev yapacağı
imalatı gerçekleştiren fabrikalar bulunmakta ancak üst yapı tamamen farklı dizayn
edilmektedir. Dolayısıyla bir aracın kumanda paneli diğerlerine göre farklı yerlerde
olabiliyor, bir başka aracın
su alma veya su verme ağızları değişik yerlerde
bulunabiliyor veya bir başka aracın pompa sistemleri diğerlerine göre farklılık gösterir
durumdadır.
Biz itfaiyeciler bu konularda tek bir standardın belirlenerek uygulamaya
konulabileceği planları yaparak ilgili yönetmeliklerde yer almasını sağlamalıyız.
İtfaiye teşkilatlarında kullanılan ve kullanılması gereken araçlar daha önceki
bölümde verilmiştir. Şimdi bunların özelliklerinden bahsedeceğim.
ARAÇLAR
1. Arozöz
2. Kurtarma Aracı
3. Su Tankeri
4. Merdivenli Araç
5. Kılavuz Aracı
6. Ambulans
7. Hortum Aracı
8. Çok Maksatlı Araç
9. Baca Aracı
10. Servis Aracı
11. Dar Sokak Aracı
12. Köpük Kulesi
13. Kumanda Aracı
14. Nakil Aracı
15. Personel Taşıyıcı
16. Yakıt Tankeri
17. Jeneratör ve Işıldak Aracı
18. Tahrip Aracı
19. NBC Dekomtaminasyon Aracı
20. Tamir Aracı
AROZÖZ: İtfaiyelerde tüm yangın söndürme hadiselerinde en önemli araçtır
illerdeki itfaiye teşkilatlarının bu konuda hassasiyeti şu olmalıdır. Arozözlerin şase
ve tank ölçüleri bulundukları şehrin kasabanın veya köyün sokak ölçüleri göz önüne
alınması ve bina büyüklükleri ile yükseklikleri içinde yaşayan insan sayılarına kadar
hesaplanmalı ve uygun tarz ve kapasitelerde arozöz seçilmelidir.
Arozözleri; su taşıyan tank’ a sahip ve taşıdığı suyu köpükle karıştırabilen bir
pompa ile basınç sağlayarak istenilen yere su sevk edebilen su alma ve su verme
ağızlarına sahip ve bir takım yangın söndürme de kullanılan araç - gereci üzerinde
taşıyabilen, 750 kg kapasiteden sırasıyla 2,3,5,7 tonluk su kapasitesine sahip araçlar
olarak adlandırabiliriz.
KURTARMA ARACI:
Kurtarma aracının şasesi de özel olarak amacına uygun seçilmelidir. Kurtarma
aracında sonradan ilave edilecek seyyar kurtarma araçları dışında
1) Çekici Vince (mekanik )
2) Kaldırıcı Vince (Hidrolik )
3) Jeneratöre
4) Kablolu hidrolik veya elektronik kesici- ayırıcıya
5) Kompresöre
6) Işıldak ve Aydınlatıcılara
7) Vantilatör sistemi
Sahip olmalı ve üzerinde seyyar olarak tüm kurtarma setlerini taşıyabilecek
stoklanacak dolap ve rafları olmalıdır.
Kurtarma araçları; canlıların bulundukları zor durumdan kurtarılabilmeleri için
gerekli teknik donanımı üzerinde taşıyan araçlar olarak tanımlayabiliriz.
KURTARMA ARACINDA OLMASI GEREKEN SEYYAR ARAÇLAR VE
GEREÇLER
1)
2)
3)
4)
5)
Ayırıcı – Kesici
Hava yastıkları
Hava tüpleri
Kürek - Balyoz
Seyyar ışıldak
6)
7)
8)
9)
10)
11)
12)
13)
14)
15)
16)
17)
18)
19)
20)
21)
22)
23)
24)
25)
Sabitleme Takozları
Sert koruyucu (kazazede örtüsü)
Hafif koruyucular (kazazede örtüsü)
Cam kesici - Kırıcı
Emniyet kemeri kesicisi
Sedye
Hava teneffüs cihazı ( komple )
El fenerleri
Gaz ölçüm cihazı
Kriko
Triport
Atlama yastığı çarşafı
Yangın söndürme cihazı
İlk yardım seti (seyyar )
Beton kesici
Ağaç kesici
İp ve dağ kurtarma seti
Bağıntılı yüz maskesi ve filtresi
1 Kova kum
Seyyar Merdiven
SU TANKERİ: Su tankeri diye adlandırdığımız araçlar yangına direk
müdahale araçları olmayıp takviye su rezervi olarak düşünülen araçlardır. Taşıma
kapasitesinden dolayı büyük ve hantal görünümlü yapılmış olduklarından dolayı
arozözlerden ayrı mütalaa edilmektedir. Sırasıyla 10,15,20 tonluk su tankına sahip bu
araçlarda arozözler de olduğu gibi su alma ve su verme ağızlarına sahiptirler Geniş
malzeme depolarına sahip olmadıkları için sınırlı malzeme taşıyabilir.
Gerekli hallerde kentin su ihtiyacını da karşılayabileceğini düşündüğümüz bu
araçlar temiz ve hijyenik olmalı ve su tankı paslanmaz malzemeden yapılmalıdır.
Bu tür araçlar yangın hidrant sisteminin olmadığı bölgelerde kullanılması çok
fayda sağlamaktadır.
Ayrıca (c) kategorisi yangınlarında (Bak. Yangın Söndürmede Usul ve
Yöntemler ) mutlaka kullandırılmaktadır.
MERDİVENLİ ARAÇLAR: Merdivenli araçları üç tip merdivenli araç olarak
ele alacağız.
1) Hidrolik merdiven
2) Mekanik merdiven
3) Teleskopik hidrolik mafsallı Telesgurt tipi araçlar
Merdivenli araçlar kullanım itibarı ile yangın söndürme, yükseklerden insan
kurtarma, yüksekten kedi, köpek vb. canlıların kurtarılmasında ve bazen de
direk olarak yangın söndürmede kullanılır.
Merdivenli araçların ucunda sepetli olanlar olduğu gibi daha az yükseklikte
sepetsiz araçlarda kullanılmaktadır. Ancak mutlaka merdiven boyunca
Teleskopik su yolu ve ucunda bir hidrolik veya elektriksel kumanda ile çalışan
su ve köpük püskürtebilen bir monitörün olması çalışmalar açısından büyük
kolaylık sağlar. 30 metrenin üzerindeki merdivenli araçlarda hem sepet hem de
asansör platformunun olması da operasyonlarda kolaylık getirmektedir. Ayrıca
bu tür araçların açılımları -10 0 ile + 75 0 derecede kullanılabilir olmalıdır. Bu
ölçümler bina yaklaşımlarında ve sepetten insan indirme bindirme özelliklerini
yerine getirme maksadıyla seçilmelidir. Açılma kapama da güvenlik katsayıları
ve merdivenin yapısı ile ilgili güvenlik unsurları uluslararası özellikleri
kapsamalıdır. (NFPA. DIN) vb.
A) HİDROLİK MERDİVEN:
Hidrolik merdivenleri geniş olarak ele almak doğru olacaktır. Gelişen ve
Globalleşen dünyamızda teknolojinin gelişmesi ve yayılması da çok hızlı olmaktadır.
İtfaiyeciliğin zor çalışma şartları da buna paralel olarak hayatı kolaylaştırıcı yeni
teknolojilerle desteklenmeye başlamıştır. Yüksek binalardaki problemlere çözüm,
yüksek merdivenler ile karşılanmıştır. Güvenli, çabuk açılabilir-kapanabilir platformlu
merdivenli araçlar günümüzde hidrolik basınç ile çalışma kolaylığı sağlamaktadır.
Hidrolik basınçlı itfaiye merdivenlerinin kullanımı sürekli artarak yaygınlaşmaktadır.
Mekanik açılan merdivenlerin emniyeti tamamıyla insan faktörüne dayandığı
halde hidrolik açılan merdivenlerin güvenliği sisteme bağlanmıştır. Basınç altında
çalışan hidrolik sisteminin güvenirliliği en yüksek düzeyde tutulmasına rağmen ikinci
ve üçüncü emniyet unsurları da bu tür araçlarda kullanılmaktadır. Bu güvenlik
katsayısını da daha güçlendirmek amacıyla uygulanmaktadır. Yüksek teknolojik her
türlü araç gereç ve hatta uçaklar günümüzde hidroliğin basınç altında hareketi
sayesinde görevlerini tamamlayabilmektedirler. Hidrolik sistem her alanda olduğu gibi
itfaiyelerde de gelişerek yaygın olarak kullanımına başlanmıştır.
KİMYASALLARLA MÜCADELE ARACI
Günümüz teknolojisi birçok araç ve işlemi kolaylaştırmasının yanında birçok
sorunu da beraberinde getirmiştir. Çağın gereği üretim faktörlerinin modernizasyonu
ve sanayinin gelişimi birçok kimyasal maddenin hayatımıza girmesine sebep olmuştur.
İnsanlığın hizmetinde yararları olan bu maddelerin kontrol dışında kullanımları
halinde insanlığa zarar olarak geri dönmeleri kaçınılmazdır. Son yayımlanan
kararname ile NBC diye adlandırılan Nükleer Biyolojik ve Kimyasal Maddelerle
mücadele İtfaiye teşkillerine verilmiştir.
Bu nedenle birimlerde olması gereken araçta şu özellikler aranmalıdır.
a) Araç her türlü Dekontaminasyon (arındırma) görevini gereğince yerine
getirilebilme özelliğinde olmalıdır.
b) Her türlü arındırmada kullanılan maddeleri içerisinde barındırabilen dolap
sistemine sahip olmalıdır.
c) Kimyasal ölçüm cihazları bulunmalıdır.
d) Kimyasal giysiler bulunmalıdır.
e) Kimyasal toplama havuzları bulundurulmalıdır.
f) En az 3 çeşit sedye olmalıdır.
DAĞ KURTARMA ARACI:
Dağ kurtarma aracı 4x4 çekiş kuvvetine sahip zemin yüksekliği ve aracın kötü yol
şartlarına uygun bir şaseye sahip olmasının yanında bir kurtarma ekibini taşıyabilecek
kapasitede olmalıdır.
İçinde Bulundurulması Gereken Ekipmanlar:
1) Her çeşitten sedye ( en az 3 çeşit )
2) Hava teneffüs cihazı (komple )
3) Bol miktarda fener
4) Triport
5) 5,9,11 mm lik statik ip
6) Hernes
7) Emniyet kayışları
8) Emniyet ipleri
9) Sekizli halka (kayıcı sekiz)
10) Emniyet halkası (Karabin)
11) Sikke
12) Battaniye
13) 5,9,11 mm lik Dinamik ip
14) Perlon bant
15) Göğüs jumarları
16) El jumarları
17) Çifti, tekli makaralar
MOTOPOMPLAR
Motopomplar günümüzde her türlü su ve sel baskınlarında kullanıldığı gibi
belirli bir su kaynağından su olarak yangın yerine taşıyabilen veya araçlara su
tanklarına takviye araçla su doldurma özelliğine sahip değişik güçte elektrikli veya
dizel çalışabilen pompalardır. Özellikleri gereği her türlü ortamdaki suyu emebilme
özelliğinin yanı sıra çıkış ağzı vasıtasıyla aldığı suyu daha geniş bölgelere aktarabilme
özelliğinden dolayı itfaiyeler için vazgeçilmez bir gereçtir.
Ancak sürekli sularla iç içe olma özelliği olan itfaiyecinin hayati
fonksiyonlarını ve can emniyetini tehlikeye düşürebilecek elektrikli pompaları çok
emniyetli görmek mümkün değildir. Aşağı yukarı sıfıra yakın emiş gücüne sahip
olmasına rağmen yinede tercih edilmemelidir.
Bir afet ortamında ayrıca elektrik
temini de her zaman mümkün olmamaktadır.
Dizel pompalar İtfaiye Teşkilatlarına en uygun pompalardır. İster kolla
çalışsın isterse marş vasıtasıyla çalışsın dizel yakıtlı pompalar kesinlikle tercih
edilmelidir.
Saatte 70 ton su kapasitesinden başlamak üzere 90, 200, 400 ton sutaşıma
kapasitesi olan pompaların kullanımı uygun mütalaa edilmektedir. Saatte 70, 90 ton su
aktarabilen motopomplar taşınabilir özelliğindendir. Ancak saatte 200 ve 400 ton
sutaşıma kapasitesine sahip motopomplar araç ile çalışmak suretiyle römorku ile
taşınabilmektedir.
Motopomplar rekorlu veya pasolu ala hortumlarının birbirine eklenmesi ile
olması, emiş yaparken
hava alması söz konusu olmaktadır. Bu nedenle önce
pompanın kursağına ve hortum içine su doldurulup sonra emiş yaptırılması çalışmayı
kolaylaştırır. Ayrıca ala hortum uç noktasına mutlaka ala süzgeci takılmalıdır.
MOTOPOMPLARDA BAKIM
A ) GÖREV ÖNCESİ BAKIM
Olaylara gidilmeden önce pompa yağı, mazotu, çevirme kolu ya da ipine
bakılmalı ve temiz bir havuzda çalıştırılıp emiş yaptırıldıktan sonra göreve
yollanmalıdır. Eğer marş ile çalışan bir motopomp ise akü bağlantıları kontrol edilmeli
kontak açılarak çalıştırılmalıdır.
Göreve gönderilen motopomplar genelde temiz olmalıdır. Bahçe sularını ve sel
sularını çekmek üzere kullanıldığından buralarda yani açık alanlarda ve açık kuyularda
bulunan kâğıt, naylon, yaprak, taş, çamur gibi maddeleri ağzında süzgeç olmasına
rağmen çekebilir.
B) GÖREV SONRASI BAKIM
Görevden dönmüş bir pompa mutlaka temiz suyla yıkanmalı, temiz su
emdirilmeli ve türbinlerindeki emilmiş yabancı artıklar temizlenmelidir. Tekrar eksilen
yağ tamamlanmalı ve mazotu doldurularak göreve hazır bekletilmelidir.
Günde en az 1 kere marşlı pompalar çalıştırılmalı hem akünün şarj etmesi hem
de elektrik devrelerinin kontrolü açısından gereklidir.
JENERATÖR
Jeneratörler Elektrik üreteçleridir. Belirlenecek amaca uygun çeşitli boy, ebat
ve güçte jeneratörler itfaiyelerde kullanılmaktadır.
Olay mahallinin aydınlatılması Yangınlarda ve kurtarma operasyonlarında
gece görüşün azaldığı durumlarda
jeneratörlerden faydalanılır. Ayrıca elektrikle
çalışan bazı araç gereç için de jeneratörün bulundurulması kaçınılmazdır. Elektrikle
çalışan ayırıcı ve kesiciler, kurtarma araç vinç düzeneği araç üstü sabit ve seyyar
projektörlerin
çalıştırılmasında,
Atlama
yastığı
vantilatörlerinde
ve
duman
aspiratörlerinin çalıştırılmasında İtfaiye teşkilatlarında kullanılmaktadır. Seyyar,
taşınabiliri jeneratörlerin yanında daha fazla güç sağlayan römork ile çekilebilen tipte
olanları da mevcuttur.
Bakımları günlük olarak aşağıdaki maddeler halinde olduğu gibi yapılmalıdır.

Her gün çalıştırılmalı

Yağ-Su-Yakıt kontrolü yapılmalı

Akü bakımı yapılmalı

Jeneratörün kw kontrolü (elektrik üretimi ) kontrolü yapılmalı

Römorklu jeneratörlerin römork lastiklerinin kontrolü yapılmalı

Kayış kontrolü yapılmalı
ARAÇLAR İÇİN GÜNLÜK BAKIM ÇİZELGESİ
1)
Yağ seviye kontrolü
2)
Su seviye kontrolü
3)
Yakıt seviye kontrolü
4)
Tepe lambası siren, far ve lambalar kontrolü
5)
Su pompası kontrolü
6)
Araç lastikleri hava kontrolü
7)
Fren kontrolü
8)
Arozözlerin su tankı seviye kontrolü
9)
Fren hava tüplerinin temizlik ve kontrolü
10) Avadanlık ve malzeme kontrolü
11) Merdivenli araçların merdiven açma kapama kontrolü
12) Merdivenli araçlar hidrolik sistem kontrolü
13) Merdivenli araçların yedek açma kapama pompası kontrolü
14) Genel araç kaporta kontrolü
HAFTALIK ARAÇ BAKIMI
1) Araçların yağ ve su kontrolü
2) Frenler ve el freni kontrolü
3) Araçların müşirlerinin kontrolü
4) Araçların akülerinin kontrolü
5) Otomatik ve mekanik merdivenlerin genel bakım ve temizliği
6) Aracın avadanlık bakım ve temizliği
7) Hidrolik direksiyonlu araçlarda direksiyon yağı kontrolü
ARAÇLARIN YILLIK BAKIMI
1) Kilometresi gelen araçların motor ve hidrolik yağ değişimi ve bakımı
2) Mazot hava ve yağ filtrelerinin değişimi
3) Araçların grasörlüklerinin yağlanması ve bakımı
4) Araçların su borularının ve hortumlarının bakımı
5) Otomatik ve hidrolik merdivenlerin ayar bakımı
6) Fren ve debriyaj balataları bakım ve kontrolü
7) Araç üzerindeki jeneratörlerin yağ bakım ve servisleri
8) Araçların fenni muayene ve egzoz ayarlarının yapımı
9) Aşınmış lastiklerin değişimi
10) Sigorta-Kasko sürelerinin kontrolü