KITA AVRUPASI BELÇİKA

Sağlık Turizmi / Ülkeler
KITA AVRUPASI
BELÇİKA
GSYİH (Milyon $ )
508.000
KBGSYİH ( )
43.330
Büyüme Oranı (%)
0,90 %
Nüfus
10.449.361
Yüzölçümü ( km2)
30.250
Başkent
Brüksel
Belçika’da genel sağlık hizmetleri altyapı, teknolojik imkânlar ve uzman
personel kalitesi bakımından oldukça gelişmiş olup, tedaviye erişim
süreleri Avrupa ortalamasına göre makul düzeydedir.
Belçika’da doktorlar belirli limitler dahilinde serbest tarife uygulayabildiği
gibi, devletle sözleşme yaparak her yıl belirlenen ulusal tarifeler üzerinden
ücret talep edebilmektedir. Bu kapsamda, 2013 yılında sözleşme yapan
doktorların oranı %83’tür.
Belçika nüfusunun Federal Planlama Bürosuna göre 2060 yılında %25’lik bir artışla 13.515.000’e
ulaşması öngörülmektedir.
2000’li yılların başından itibaren, erkekler için yaşam beklentisi kadınlara nazaran daha hızlı
artmaktadır. 2009 yılında kadınlarda 82.9 ve erkeklerde 77.7 olan yaşam beklentisinin, 2060 yılında,
erkeklerde 86.2 yıla, kadınlarda ise 88.8 yıla ulaşması, 5.2 yıl olan farkın 2060 yılında 2.6 yıla düşmesi
tahmin edilmektedir.
65 yaş üstü nüfusun giderek artması, beraberinde sosyal güvenlik sisteminin finansmanına ilişkin
ciddi sorunlar getirmektedir. Danimarka, Fransa, Almanya, Hollanda gibi birçok Avrupa ülkesinin
emeklilik yaşını yükselttiği bir dönemde, OECD yaşlanma maliyeti ve savunulması güç emeklilik
sistemi konusunda Belçika’yı uyarmakta ve hiçbir önlem alınmaması halinde, kanuni emeklilik yaşının
ilerde 73’e kadar artırılmak zorunda kalınabileceği uyarısında bulunmaktadır.
2013 yılı için, sözleşme yapan doktorların muayene ücretleri; uzman doktorlar için 39,51 Euro,
kardiyologlar için 36,24 Euro, psikiyatristler için 45,52 Euro, nörologlar için 53,03 Euro, onkologlar için
56,08 Euro olarak belirlenmiştir. Tarifeler uzmanlık alanı, muayene yeri (muayenehane-ev) ve zamanı
(mesai-tatil günü) gibi kıstaslara göre artabilmektedir.
SATURK Yayınıdır. Tüm telif hakları saklıdır.
Sağlık Turizmi / Ülkeler
Avrupa Birliği Direktifi 2011/24/EU ile Avrupa Birliği üyesi bir ülkenin vatandaşının sağlık
hizmetini diğer bir ülkeden tedarik edebilmesi imkânı tanınmıştır. Bununla birlikte, Belçika’da sağlık
hizmetlerinin çok gelişmiş olması, tedavi için bekleme sürelerinin kısa olması, sekonder enfeksiyon
riskinin düşüklüğü ve sağlık harcamalarının tamamına yakın bir bölümünün devlet tarafından
karşılanması gibi imkânlardan dolayı, yurt dışında tedavi hizmeti alan Belçika vatandaşlarının sayısı
ihmal edilebilir düzeyde kalmaktadır.
Sağlık turizmi alanında karar verici konumda
bulunan kurum ve kuruluşlar :
•
Federal Halk Sağlığı, Gıda Güvenliği ve
Çevre Bakanlığı (www.health.belgium.be)
•
Federal Sosyal Güvenlik Kurumu (www.
socialsecurity.fgov.be)
•
INAMI- Ulusal Hastalık ve Maluliyet
Sigortası Enstitüsü (www.inami.fgov.be)
Belçika devlet hastanelerinin diğer AB veya üçüncü ülkelerin kamu sağlık kuruluşları, hastaneleri veya
sağlık sektörü kuruluşları ile imzaladıkları anlaşmalar kapsamında tedavi uygulamaları yapılmaktadır.
Ayrıca, planlı tedavilerde Belçika için birçok küresel aracı asistans firması faaliyet göstermektedir.
Bu kapsamda, World Med Assist, Healthbase gibi firmaların yanı sıra, Belçika’nın önde gelen
hastane zincirleri tarafından kâr amacı gütmeyen bir asistans organizasyonu olarak Belçika Şirketler
Federasyonu FEB’in öncülüğünde kurulan Healthcare Belgium, Belçika’ya yapılan planlı tedavi amaçlı
turizmde iletişim ve organizasyon merkezi olarak hizmet vermektedir. Buna ilave olarak, özel bir
kuruluş olan B4Care, Belçika medikal turizmi ihracatında aracı kurum olarak faaliyet göstermektedir.
Federal Sağlık Hizmetleri Bilgi Merkezi KCE’nin 2012 Belçika Sağlık Hizmetleri raporuna göre,
Belçika vatandaşlarının ülkedeki sağlık hizmetlerinden memnuniyeti %90’ın üzerindedir. Bu nedenle,
Belçikalı hastaların planlı tedavi konusunda kendi ülkelerini tercih ettikleri bilinmekte olup, yurt dışına
çıkan hasta sayısı ile ilgili bir istatistik bulunmamaktadır. Genellikle komşu AB ülkelerinden hastalar
tedavi amacıyla Belçika’ya gelmektedir. Hollanda (%60), Fransa (%17), Lüksemburg (%6), İtalya (%5),
İngiltere (%4), Almanya (%4).
Sağlık turizmi alanında önemli bir fuar olmamakla birlikte, “VITASANA HealthPro” Sağlık ve Bakım
Fuarı genellikle Eylül ayında Brüksel’de gerçekleştirilmektedir.
Belçika’da sosyal güvenlik sistemi; çalışanlar ve işsizler, emekli olanlar ve halen çalışanlar, sağlıklı olanlar
ve hastalar, geliri olanlar ve hiçbir gelir kaynağına sahip olmayanlar, çocuksuz aileler ve çocuklu aileler
gibi toplumun her kesiminden gruplar arasındaki dayanışmaya bağlı bir sistemdir.
Sosyal güvenliğin finansmanı; maaşla çalışanlar, bağımsız çalışanlar ve memurlar için 3 ayrı şekilde
yapılmaktadır. Her sistem, sosyal primlerin ödenmesi üzerine kurulmuştur.
H. Ömer TONTUŞ
Sağlık Turizmi / Ülkeler
Maaşla çalışanlar ve işverenler, kendi paylarına düşen primlerin ödemelerini ONSS - Sosyal Güvenlik
Kurumu’na yapmaktadırlar. Bağımsız çalışanlar ise, kendi paylarına düşen primleri, kendi seçtikleri
sosyal güvenlik fonuna yatırmakla mükelleftirler. Yerel yönetimlerde çalışmayan memurların prim
ödemelerini işveren kurum yapmaktadır.
Belçika’da ikamet esaslı genel kamu sağlık sigorta sistemi uygulanmakta, ancak ekstra sağlık hizmeti
almak isteyen Belçikalılar için özel sağlık sigortası imkânı da bulunmaktadır. OECD 2012 yılı Sağlık
raporu istatistiklerine göre Belçika nüfusunun %99’u kamu sağlık sigortası kapsamındadır. Sosyal
güvenlik sisteminden yapılan sağlık harcamaları, toplam sağlık harcamalarının yaklaşık %80’ini
oluşturmaktadır. Ayrıca, Belçika vatandaşlarının %78’i tamamlayıcı bir sağlık sigortasından da
faydalanmaktadır. Tamamlayıcı sağlık sigortası; acil olmayan hasta yatışı, bazı diş tedavileri, zorunlu
olmayan aşılar, gözlük ve gözlük camları ile yurt dışı sağlık sigortası gibi alanları kapsamaktadır.
Belçika’nın toplam sağlık harcamaları 2010 yılı itibariyle 33,2 milyar Eurodur (OECD-Sağlık Raporu).
Satın alma gücüne göre Belçika’nın kişi başına düşen sağlık harcaması ise 2005-2010 yılları arasında
3.052 Euro olarak tespit edilmiştir.
Belçika, etkili sağlık sistemi, hastane ve özel klinikleri, iyi yetişmiş, yabancı dil bilen doktor ve cerrahlarıyla
Avrupa’da önemli bir ülkedir. Birçok uluslararası kurum ve kuruluşa ev sahipliği yapan ve merkezi bir
konumda bulunan Belçika’ya kolaylıkla ve düşük maliyetlerle ulaşma imkânı bulunmaktadır.
Belçika’da sağlık hizmetleri ve sosyal güvenlik kapsamı çok gelişmiş ve hastalar lehine bir sistem
içermesi nedeniyle Belçika’dan yurt dışına tedavi amacıyla giden hasta sayısı daha önce de belirtildiği
gibi ihmal edilebilir bir düzeyde kalmıştır.
Konum avantajının yanı sıra, Belçika’daki sağlık sisteminin, özellikle ABD, İngiltere ve İrlanda’ya
nazaran %30-%40 daha düşük maliyetli olması da Belçika’ya sağlık turizminde avantaj sağlamaktadır.
Bu nedenle, OECD 2012 Sağlık Raporu verilerine göre Belçika, AB içinde Çek Cumhuriyeti,
Lüksemburg, Macaristan, Slovenya, Polonya ve Estonya’dan sonra en çok tercih edilen yedinci medikal
turizm ülkesi olup, sağlık turizmi geliri her geçen yıl artmaktadır.
Uzun vadede, Belçika’da kamu sağlık harcamalarının düşürülmesini teminen, maliyet avantajıyla
sağlık hizmeti sunan ülkelerdeki tedavilerin kapsamlı bir şekilde desteklenmesine yönelik bir sisteme
geçilmesi halinde, Belçika vatandaşları için ülkemizin sağlık turizminde tercih edilen önemli ülkelerden
birisi olabileceği değerlendirilmektedir.
Belçika sağlık sektörü için kısa bilgiler
Toplam Doktor sayısının 45.000 civarında olduğu Belçika ’da
1000 Kişi başına düşen doktor sayısı 4,1 ve hemşire sayısı 6,5’dir. Kamu kesimi sağlık harcamalarının
GSYİH’ye oranı %8 olan Belçika’dan her 1000 kişiye düşen yatak sayısı 7,8’dir.
Toplam hastane sayısı 244 olan Belçika’da bulunan 39’u kamu hastanesi 182’si özel hastane ve
kalanı üniversitesi (7 Üniversite, 16 Eğitim ve Araştırma) ’dir.
Kamu hastanesi 39
Özel hastane 182
Üniversite hastanesi ( 7 Üniversite, 16 Eğitim ve Araştırma)
Özel kesim sağlık harcamalarının GSYİH’ye oranı %1’dir.
SATURK Yayınıdır. Tüm telif hakları saklıdır.
Sağlık Turizmi / Ülkeler
Ülkemizde sağlık hizmeti almış olan Belçika vatandaşlarına ait 2014 yılı özet grafikleri aşağıda olduğu
gibidir;
Sağlık Hizmetine
Ayrılan Kaynak
Sağlık Politikaları
Sağlık
Hizmetinden
Memnuniyet
(Algılanan
Sağlık)
Doğumda Yaşam
Beklentisi
Yenidoğan Mortalitesi
BELÇİKA
Sağlık / Belçika
Grafik.1. Avusturya Sağlık sistemi kaliteli, kapsayıcı ve maliyet etkin çözümler üretebiliyor mu? SGI
(Sustainable Governance Indicators) (1 en kötü 10 en iyi puan)
Üroloji
166
Göğüs Hastalıkları ve Tüberküloz
203
Diş Tedavi
243
Genel Cerrahi
315
Kardiyoloji
336
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları
350
Kulak Burun Boğaz Hastalıkları
492
Göz Hastalıkları
622
Ortopedi ve Travmatoli
635
Dahiliye
914
0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
1000
Grafik 1: 2014 Yılında Belçikalı Uluslararası Hastaların En Fazla Sağlık Hizmet Aldıkları İlk 10 Branş
2.500
2.000
2.011
1.970
1.500
1.000
500
507
454
MUĞLA
İSTANBUL
335
0
ANTALYA
AFYONKARAHİSAR
İZMİR
Grafik 2: 2014 Yılında Belçikalı Uluslararası Hastaların En Fazla Sağlık Hizmeti Aldıkları İlk 5 Şehir
H. Ömer TONTUŞ