DKG2016 Yapabilirim 03.indd

DÜNYA
KANSER
GÜNÜ2016
YAPABİLİRİM
Erken Teşhisin Hayat
Kurtardığını Anlayabilirim
4 ŞUBAT 2016
#WeCanICan
#WorldCancerDay
WWW.DUNYAKANSERGUNU.ORG
YAPABİLİRİM — Erken Teşhisin Hayat
Kurtardığını Anlayabilirim
Kanserin tanısı her zaman kolay değildir.
Her kanser erken belirti ve bulgu göstermez
ve diğer bazı bulgular geç dönemde ortaya
çıkabilir.
Ancak, bir dizi kanser için belirti ve bulgular
hakkında farkındalığı artırmanın ve zamanında
tedavinin öneminin kanserde sağkalımı
yükselttiği görülmüştür. Çünkü kanseri erken
teşhis etmek neredeyse her zaman tedavi
etmeyi hatta iyileştirmeyi kolaylaştırır. Aslında,
örneğin Birleşik Krallık’tan son zamanlarda
gelen rakamlar sekiz sık görülen kanser içinmesane, barsak, meme, serviks, rahim, malign
melanoma, yumurtalık ve testis kanserlerihayatta kalma ihtimalinin erken teşhis edilmesi
durumunda üç kat daha fazla olduğunu
göstermektedir1.
Sağlık çalışanları erken teşhiste önemli bir rol
oynamaktadırlar. Bilgi ve beceri ile donatılmak
bazı kanser türlerinin uyarı bulgularını erken
anlamak, bulguların araştırılması ve ileri tetkik
için hastaların sevk edilmesi gerektiği zamanı
bilmek erken tanı oranını artırabilir. Örneğin,
klinik meme muayenesi imkanların sınırlı
olduğu durumlarda eğitimli sağlık çalışanları
tarafından yapılabilir ve özellikle meme kanseri
teşhisinin çoğunluğunun ileri safhalarda
gerçekleştirildiği bölgelerde kanserin
erken teşhisini sağlayabilir2,3. Çocukluk çağı
1 Cancer Research UK. Survival three times higher when
cancer is diagnosed early: po.st/PilTnn
2 El Saghir NS, Adebamowo CA, Anderson BO, et al. (2011).
Breast cancer management in low-resource countries:
consensus statement from the Breast Health Global
Initiative. The Breast 20, S3-S11.
3 Knowledge summaries of comprehensive breast
cancer control. http://www.iccp-portal.org/
knowledgesummaries-comprehensive-breast-cancercontrol
4 Workman GM, Ribeiro RC, Rai SN, et al. (2007). Pediatric
cancer knowledge: assessment of knowledge of warning
signs and symptoms for pediatric cancer among Brazilian
community health workers. J Cancer Educ 22,181-5.
kanserlerinde hastalığın erken aşamasında
erken tıbbi bakıma yönelik yönlendirme
sağlamak, yanlış tanı olasılığını azaltmak için
pediatrik kanser bulgularını ve uyarı işaretlerini
tanımada eğitilmiş olmalılar4.
Bireyler de kendi vücutları için her şey normal
mi, olağan dışı bir şey var mı veya bir değişiklik
ortaya çıktı mı diye teşvik edilebilirler5.
Örneğin, bir kişi kendi vücuduna aşina olabilir
ve böylelikle deri kanseri olabilecek bir
değişiklik olduğunda bunun farkına varabilir6.
Bazı kanserler için kanser taramalarını
destekleyen sağlam kanıtlar vardır. Örneğin,
ağız kanserinin sık görüldüğü Güney Asya gibi
ülkelerde tütün ve/veya alkol kullanımına bağlı
oluşan kanserden ölümleri düşürmede görsel
görüntüleme etkilidir7,8.
Sağlık çalışanları ve bireyler
erken tanının değeri ve sağkalımı
güçlendirmedeki arayışın önemi
hakkında bilgilendirilmeliler.
5 Cancer Research UK. Key signs and symptoms of cancer.
http://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/
cancersymptoms#accordion_symptoms13
6 Cancer Council Australia. Skin Cancer Identifiation
poster. http://www.cancer.org.au/content/pdf/
Factsheets/MS%20214%20CCA%20MELANOMA%20
POSTER%20V4%20.pdf#_ga=1.144286962.678793188.14
38205862
7 Rajaraman P, Anderson BO, Basu P, et al. (2015).
Recommendations for screening and early detection of
common cancers in India. Lancet Oncol 16:e352-61.
8 Sankaranarayanan R, Ramadas K, Thara S et al. (2013).
Long term effct of visual screening on oral cancer
incidence and mortality in a randomized trial in Kerala,
India. Oral Oncol 49:314-21.