Tiyatroya Rağmen Yaratıcı Drama

Tiyatroya Rağmen Yaratıcı Drama
İnci San
Ankara Üniversitesi
Özet
Tiyatro oyuncusu, yönetmeni, dramaturgu, sahnede ve sahne arkasındaki çalışanları ve çocuk, genç,
yetişkin izleyicisi ile bir bütündür. Çalışanları arasına son iki on yılda tiyatro pedagogları da
girmiştir. Tiyatronun insanları eğitmesinin mi daha önemli olduğu yoksa sanatsallık ve estetiğin mi ön
plana çıkarılması gerektiği tartışıla dursun, tiyatro pedagojisi (eğitbilimi) alanı iki görüşün birleştiği
bir alan olarak görülebilmektedir. Yaratıcılığı ve grup çalışmasını ön plana alan yaratıcı drama
çalışmaları ile tiyatronun karşı karşıya gelmesi de aslında söz konusu değildir. Önemli olan,
dramacıların tiyatroyu daha fazla öğrenecekleri arasına almaları, tiyatrocuların ise pedagojik bir
eğitim sürecinden geçmeye razı olarak, kendileri için yeni ufuklar açacak tiyatro eğitimbilimi alanına
yönelmelerinin gereğini ve önemini benimsemeleridir. Dramanın bilimsel olarak nerelerde ve hangi
yeni bilgilerle katıştırılarak nasıl kullanılacağının araştırılması, uygulanması, yerleştirilmesi için,
araştırma merkez ve/ya da merkezlerinin kurulmasına hızla geçilmelidir.
Anahtar Sözcükler: Drama, yaratıcı drama, tiyatro eğitbilimi
Abstract
Can we really mean that creative drama is a from versus theatre? Or should we emphasize creative
drama as an essential way of for learning, learning theatre, learning life and understanding what
drama/theater is standing for? For this approach the field “pedagojy of theatre/drama” should be
studied. For doing this we need both the knowledge of theatre and all about creative drama. Pedagojy
of theatre/drama is a wide field which after having studied and deepened in it can be easily a now
profession in Turkey.
Keywords: Drama, creative drama, theatre, pedagogy of theatre/drama.
Yaratıcı Drama Kavramı, Bileşenleri ve Aşamaları
H. Ömer Adıgüzel
Ankara Üniversitesi
Özet
Yaratıcı drama kavramı, dran, drama, dramatik, dramatik oyun, dramatizasyon, kavramları ile
birlikte açıklanmalıdır. Yaratıcı drama alanı özellikle tiyatro alanından farklı ancak ilişkili olarak
çeşitli bileşenlerden oluşmaktadır. Bu bileşenler aynı zamanda yaratıcı dramanın tanımını da
oluştururlar. Buna göre eğitimde yaratıcı drama, her hangi bir konuyu, doğaçlama, rol oynama gibi
tekniklerden yararlanarak, bir grupla ve grup üyelerinin birikimlerinden, yaşantılarından yola
çıkarak canlandırmalar yapmaktır. Bu canlandırma süreçlerinde oyunun genel özelliklerinden
yararlanılır ve bir lider, drama öğretmeni/eğitmeni eşliğinde ve yapılacak çalışmanın amacına,
grubun yapısına göre önceden belirlenmiş mekanda yaratıcı drama süreci gerçekleştirilir. Bu
kavramlar tiyatro alanı ile karşılaştırıldığında da bir yönüyle yaratıcı dramanın bileşenlerini
oluşturur. Yaratıcı Drama yaşantıları belli aşamaları izlemek durumundadır. Bu aşamalar yine liderin
yapacağı çalışmaya göre biçimlendirilebilir, değiştirilebilir. Türkiye’de yaratıcı drama eğitimi alıp,
bir drama dersini yapılandırma, tasarlama ya da planlama çalışmalarında lider/eğitmen adaylarının
kendileri ile yapılan bir araştırma sonuçlarına göre çeşitli zorluklar yaşadıkları sonucuna ulaşılmıştır
(araştırma Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yaratıcı Drama Programı’ndan 34, Çağdaş
Drama Derneği Yaratıcı Drama Eğitmenliği/Liderliği Programı’ndan 40 lider adayı ile yapılmıştır).
Adı geçen bu adaylar kendilerine yöneltilen açık uçlu sorulara verdikleri yanıtlarda yaratıcı dramanın
aşamaları arasında oyun, doğaçlama ve oluşum gibi kavramlar arasında çeşitli karışıklar
yaşadıklarını belirtmişlerdir.
Buna göre geliştirilen ve önerilen aşamalar Hazırlık-Isınma,
Canlandırma ve Değerlendirme-Tartışma’dır.
Anahtar Sözcükler: Dran, drama, dramatik, dramatik oyun, eğitimde yaratıcı drama, yaratıcı
dramanın bileşenleri, yaratıcı drama’da aşamalar.
Absract
The concept of creative drama should be explained with the concepts such as dran, drama, dramatic,
dramatic play and dramatization. The field of creative drama consists of various components being
particularly different from the field of theatre but still in connection with it. These components also
form the definition of creative drama. In this respect, creative drama in education is to animate and
represent any subject with a group utilizing the improvisation and role play techniques and using
mainly the experiences of the group members. Play-like process, in other words the general
characteristics of play are used in these animation processes and the process of creative drama is
realized with a leader, drama teacher or educator in a place determined beforehand according to the
aim of the study and the structure of the group. These concepts somehow form the components of
creative drama while compared with the field of theatre as well. The creative drama experiences
should follow a number of stages. These stages may be formed or changed according to the study the
leader will do. According to the results of a research carried out in Turkey with the creative drama
leader candidates about structuring, designing or planning a drama course having had the creative
drama education, it was found out that they had difficulties (The research carried out with 34 leader
candidates from the Creative Drama Programme of Ankara University Institute of Educational
Sciences and 40 leader candidates from the Leadership Programme of Association for Creative
Drama). Therefore, as a result of the answers to the open-ended questions asked to them, these
candidates stated that they had confusion understanding the concepts of the stages of creative drama
such as play, improvisation and formation. In this respect, the stages developed and suggested are
Preparation-Warming Up, Animation and Evaluation-Discussion.
Keywords: Dran, drama, dramatic, dramatic play, creative drama in education, the stages in creative
drama.
Yaşantılara Dayalı Öğrenme, Yaratıcı Drama ve Süreçsel Drama İlişkileri
H.Ömer Adıgüzel
Ankara Üniversitesi
Özet
Yaşantılara dayalı öğrenme, eğitimin belirli bir zamanla, planla sınırlı ve herhangi bir mekana da
bağımlı olmaması gibi temel bir niteliğini gösterir ve bireyde kalıcı öğrenmeyi sağlar, bunun için de
etkin katılım gerekir. Yaşantı, bireyin diğer bireylerle ve çevresiyle etkileşiminin bireyde bıraktığı
izlenimdir.ı Yaratıcı drama özellikleri, çok yönlü işlevselliği nedeniyle sınıf dışındaki amaçlara uygun
her türlü ortamlarda özellikle yaşantılara dayalı öğrenmeyi gerçekleştirmede etkili bir yöntem ve
disiplindir. Yaratıcı drama, grup üyelerinin yaşantılarına dayalıdır. Drama'nın başlangıç noktası ve
drama sürecinin gelişmesi, yaşantılar sonucunda elde edilen birikimlerin işe koşulması ile doğrudan
ilgilidir. Dorothy Heathcote çalışmalarıyla dramanın eğitimde ve yaşantılara dayalı öğrenmede
etkisini göstermiştir. Onun drama anlayışı katılımcıların yaşantılarından, kullanmak üzere zamanın
içinden bir an alınmasına, kendi hareket ve kararlarıyla yüzleşmelernin sağlanmasına ve sonra da
doyum sağlayabilecekleri gerçek sonuçlara götürülmesine dayalıdır.Ona göre programın hedeflerine
ulaşabilmek amacıyla, çocukların kendi düşüncelerini ve problem çözme becerilerini geliştirebilecekleri
içerikler oluşturulmalıdır. Drama çalışmalarında katılımcılar role, başka biri olarak değil “onlar o
insanların yerinde olsalardı ne yaparlardı düşüncesinde rol oynamalıdırlar”. Bunun yanında Ezilenlerin
Tiyatrosu çalışmasıyla Forum Tiyatro tekniği'nin öncüsü olani Agusto Boal’ın çalışmaları ile de
yaşantılara dayalı öğrenme arasında somut ilişki kurulabilr. Forum tiyatro tekniği aynı zamanda süreçsel
drama çalışmalarında bir teknik olarak kullanılır/kullanılabilir.
Anahtar Sözcükler: Yaşantılara dayalı öğrenme, yaratıcı drama, süreçsel drama.
Abstract
Experience is the impression caused by the individual’s interaction with other individuals the
environments around him. Learning based on experiences shows that education is not dependent on a
certain period of time, a plan or a place and it provides permanent learning in the individual and
active participation is required for this. With its characteristics and multiple functionality creative
drama is an effective method and discipline in realising particularly learning based on experiences in
any places appropriate for the objectives out of the class. Creative drama is based on the experiences
of the group members. The starting point of drama and the improvement of the drama process are
directly related to the activation of the experiences gained. Dorothy Heathcote showed the effect of
drama in education and learning based on experiences with her studies. Her standpoint in drama is
that the participants pick up a moment in time from their experiences to use and it is provided that the
participants face their actions and decisions and eventually, they are led into the real results which
they can be satisfied with. According to her, there should be contents in which the children can
develop their own thoughts and problem solving skills in order to reach the objectives of the
programme and content. The participants should not act their roles trying to be other people but “they
should put themselves into other people’s shoes imagining what they could do if they were those
people”. Besides, a concrete relation can be built up between learning based on experiences and
Agusto Boal, the leader of the technique of Forum Theatre with his work entitled The Theatre of the
Oppressed. The Forum theatre technique is/can be used as a technique in process drama studies.
Keywords: Learning based on experiences, creative drama, process drama.
Sosyal Yeterlilik, Sosyal Beceri ve Yaratıcı Drama
Fatma Önalan Akfırat
MEB
Özet
Sosyal becerileri, bireyin toplum içerisinde diğerleriyle olumlu etkileşim kurmasını sağlayan
davranışlar, sosyal yeterliliği ise bu davranışların sergilenmesi ve başkaları tarafından olumlu olarak
değerlendirilmesi olarak tanımlayabiliriz. Sosyal beceri eğitimi, kökenleri sosyal öğrenme teorisine
dayanan bir yaklaşımdır Sosyal beceri eğitimi, sosyal becerilerin kazandırılmasını amaçlayan,
çoğunlukla davranışçı tekniklere dayanan, performansa dayalı, bireysel veya grupla uygulanan bir
eğitim yöntemidir. Sosyal beceri eğitimi programları hazırlanırken sosyal öğrenme, davranışçı
yaklaşım, bilişsel yaklaşım gibi yaklaşımların yöntem ve tekniklerinden yararlanılmaktadır. Sosyal
beceri eğitiminde kullanılan bazı yöntem ve teknikler, model alma, liderlik, davranışsal prova-rol
oynama, geribildirim verme, uygulama-genelleme, sosyal algı, duygular ve ev ödevi olarak ele
alınmaktadır. Yaratıcı dramanın, sosyal beceri eğitiminde kullanılan teknikleri kapsadığı ve sosyal
beceri eğitiminde etkili bir yöntem olabileceği düşünülmektedir.
Anahtar Sözcükler: Sosyal yeterlilik, sosyal beceri, sosyal beceri eğitimi, yaratıcı drama, sosyal
beceri eğitimi yöntem ve teknikleri.
Abastract
We can define social skills as the behaviors that enable the individual to interact positively with the
others. Social competency, on the other hand, means performing those behaviors that are evaluated
positively by the others. Social skills training is an approach which has its origins in the social
learning theory. It’s a performance based training method aimed at helping individuals gain social
skills; mostly based on behavioral techniques and utilized in groups or on individual basis. In the
development of social skills programs, the methods and techniques of such approaches as social
learning theory, behavioral approach and cognitive approach are utilized. Some methods and
techniques used in social skills training are modeling, leadership, behavioral rehearsal-role playing,
feedback, practice-generalization, social perception, emotions and homework. It is considered that
creative drama comprises the techniques used in social skills training.
Keywords: Social competency, social skills, social skills training, creative drama, methods and
techniques of social skills training
Yaratıcı Drama İle Matematik Ve Fen Alanındaki Bilim Adamlarının
Yaşam Öykülerine Ve Bilime Katkılarına Yeni Bir Bakış
Oylum Akkuş
Pınar Özdemir
Hacettepe Üniversitesi
Özet
Bu çalışmanın amacı matematik ve fen alanındaki ünlü bilim adamlarının yaşam öykülerinin ve
bilime katkılarının yaratıcı drama yöntemi kullanılarak incelenmesidir. Bu amaca yönelik 20052006 Eğitim Öğretim Yılı Güz Döneminde 47 ilköğretim matematik ve fen bilgisi anabilim dalı
dördüncü sınıf öğrencisi ile toplam 30 saat süren atölye çalışmaları yapılmıştır. Bu çalışmalar iki
farklı atölye şeklinde matematik ve fen bilgisi eğitimi anabilim dalı yaratıcı drama ders
sorumluları tarafından yürütülmüştür. Hazırlanan 10 yaratıcı drama ders planının 2 tanesi ekte
örnek olarak sunulmuştur. Veri toplama araçlarından elde edilen bulgulara göre, katılımcıların
bilim adamlarının yaşam öykülerini ve bilime katkıları ile ilgili yaratıcı drama yöntemi ile bilgi
sahibi oldukları söylenebilir.
Anahtar Sözcükler: Matematik eğitimi, fen eğitimi, yaratıcı drama, bilim adamlarının yaşam
öyküleri, bilim adamlarının bilime katkıları, fen ve matematik öğretmeni adayları
Abstract
The purpose of this paper is to investigate the life story and the contributions of famous scientist in
mathematics and science. To achieve this purpose creative drama activities were conducted with
42 mathematics and science education preservice teachers in the term of 2005-2006 Education
Year. The duration for implementations was 15 hours for each section. These implementations
were carried out by the researchers seperately. Among the 10 lesson plans prepared for the study,
two of them are presented in the appendix as an example. When the findings of the research study
were examined, it can be claimed that the paticipants have conceptualized the life story and the
contributions of the related scientist.
Keywords: Mathematics education, science education, creative drama, life story of the scientist,
contributions of scientists to the science, pre-service science and mathematics teachers
Yaratıcı Drama Sürecinde Yaratıcı Yazma
Müjdat Ataman
Bilkent Üniversitesi Hazırlık Okulu
Özet
Bu çalışma, yaratıcı drama uygulamaları ile yazınsal değeri olan ürünler ortaya çıkarmak ve
öğrencilerde yazmaya karşı istek uyandırmak amacıyla yapılmıştır. Çalışma, Bilkent Üniversitesi
Hazırlık Okulu 4. sınıf öğrencileri ile yürütülmüştür. Çalışma tek bir sözcükten (bavul), yola çıkılarak
kurgulanmış ve yazılı anlatım çalışmaları bu sözcük etrafında şekillendirilmiştir. Yazılı anlatım
çalışmaları öncesi, yaratıcı drama uygulamaları yapılarak, öğrencilerin, yazacaklarını düşlemeleri,
oynamaları ve canlandırmaları sağlanmıştır. Bu çalışmada yaratıcı drama, yöntem olarak
kullanılmıştır. Yazım öncesi yaratıcı drama uygulamalarında, şiir, öykü ve masallardan
yararlanılmıştır. Her atölye sonrası, öğrenciler yazınsal değeri olan ürünler ortaya koymuşlardır.
Yaratıcı drama yöntem olarak kullanıldığında, Türkçe dersinin yazma kazanımları verilirken etkili
olduğu, yazınsal değeri olan ürünler ortaya çıkmasında yarar sağladığı, öğrencilerin yazılı anlatım
çalışmalarına istekle katıldığı sonucuna varılmıştır.
Anahtar Sözcükler: Yaratıcılık, yaratıcı drama, yaratıcı yazma, yazılı ürün
Abstract
This study is aimed at creating written products of literary value. It is also aimed at motivating
students to write high quality products. The study was carried out with fourth grade students from
Bilkent University Preparatory School. In this activity students are given one word, which in this case
was “suitcase”. All subsequent written activities involved this word as the central idea. Students used
a variety of drama practices in class, afterwards they were given a written assignment that was linked
to the drama lesson that they had just completed. Creative drama was used as a prewriting activity
including the acting out of poems, histories, and tales. The students developed products of literary
value after every workshop. The study suggests that when creative drama is used as a method for
prewriting, students are enthusiastic about writing and are able to create written product of high
quality.
Keywords: Creativity, creative drama, creative writing, written product
Yaratıcı Dramanın Matematik Eğitiminde Kullanılması: Kümeler Alt
Öğrenme Alanında Bir Uygulama
Asuman Duatepe
Pamukkale Üniversitesi
Oylum Akkuş
Hacettepe Üniversitesi
Özet
Bilgi çağının gereklilikleri eğitime de yansımıştır. Milli Eğitim Bakanlığınca yapılan ilköğretim
matematik dersi öğretim programlarındaki yeni yapılanmalar bu yansımanın kaçınılmaz bir sonucu
olarak görülebilir. Yeni matematik programlarının önerdiği matematik öğretimi süreci öğrenciyi etkin
kılan, matematiksel düşüncelerini sınıf içinde paylaşmasına olanak tanıyan, matematiğin anlayarak ve
ilişkilendirilerek öğrenilmesini sağlayan bir öğretim sürecidir. Bu sürecin sınıflarda işlerlik
kazanması için kullanılabilecek öğretim yöntemlerinden biri de yaratıcı dramadır. Bu çalışmanın
amacı yaratıcı dramanın matematik öğretiminde bir yöntem olarak kullanımını örneklendirmektir. Bu
amaçla ilköğretim altıncı sınıf düzeyinde kümeler alt öğrenme alanında hazırlanan yaratıcı drama
temelli bir matematik ders planı sunulmuştur. Bu plan çerçevesinde yaratıcı dramanın aşamalarının
matematiksel kavramların öğretiminde nasıl bir rol oynayacağı tartışılmıştır.
Anahtar sözcükler: Matematik eğitimi, yaratıcı drama, drama temelli öğretim, kümeler.
Abstract
The information age has some reflections on educational systems. The new reform based attempts in
Turkey’s mathematics programs could be interpreted a consequence of it. This new elementary
mathematics program requires students to be active cognitively in teaching and learning process in
mathematics classrooms. It allows students to share mathematical ideas in the mathematics
classrooms. Creative drama is one of the teaching method that can make this kind of learning possible
in classroom environmetns. As an example, sample lesson plan about sets for sixth grade students was
presented in this paper. By the help of this lesson plan, the role of creative drama as a teaching
method in mathematics education was discussed.
Keywords: Mathematics education, creative drama, drama based instruction, sets.
Okul Öncesi Dönemde Toplumsal Yaşam Becerilerinin Kazandırılmasında
Yaratıcı Dramanın Kullanımı
İsmail Güven
Ankara Üniversitesi
Özet
Bu çalışmanın amacı okulöncesi eğitim de toplumsal yaşam becerilerinin kazandırılmasına
yönelik etkinlikler ve yaratıcı drama çalışmalarının bu etkinliklerde kullanılmasını tartışmaktır.
Yaratıcı drama, kendine özgü teknikler ve çalışma biçimiyle, çocukların doğal dili olan oyunu
da kullanarak, toplumsal yaşam becerilerine yönelik etkinliklerin ele alınıp işlenmesinde
okulöncesi dönemde en iyi işe koşulabilecek çok yönlü bir alandır. Okul öncesi dönem, sosyal
açıdan çocuğun toplumla karşılaştığı, formal ilişkilerin oluştuğu dönemdir. Bu dönemde çocuk,
sosyal etkileşim ve iletişimi ilk kez aile ortamından daha katı ve kurallara uygun biçimde
gerçekleştirir. Okulöncesi dönemdeki yaratıcı drama çalışmaları çocukların yeni karşılaştıkları
bu dünyaya uyum gösterebilmeleri için doğaçlama yarattıkları ürünleri ve ifade biçimlerini
içermektedir. Çocuklar yaratıcı drama çalışmalarında, müzik, öykü ve farklı etkinliklerle
toplumsal konu ve olaylara ilişkin önemli yaşantılar elde etmeye başlarlar. Yaratıcı drama
çalışmalarındaki bu yaşantılar çocuğun başkalarıyla daha sağlıklı ve etkili biçimde işbirliğine
girme ve iletişim kurma becerilerine katkıda bulunur. Çocuklar, farklı yaratıcı drama
ortamlarında duygu ve düşüncelerini farklı semboller kullanarak ifade edebilirler. Doğaçlama
müzik ve drama oyunları, içinde yaşadıkları dünyaya ilişkin ilgilerini artırır ve düşüncelerini
farklı biçimde ifade etmelerine olanak sağlar.
Anahtar sözcükler: Sosyal aktivite, okul öncesi, eğitim programı, yaratıcı drama, erken
çocukluk
Abstract
The purpose of this study is to discuss the usage possibilities of creative drama for the activities
of social life skills in pre-school years. Using the play, which is natural expression way of
children, creative drama with its particular techniques and methods could provide children
social skills through social activities. Preschool education offers opportunities for children to
get involved in real life situations. Social interaction and communication took place in a strict
manner and strict rules in that level. Creative drama in preschool level involves young children
in expressive and spontaneous productions for adapting this new world for them. Children
demonstrate their unique interpretation to music, songs, and stories through movement and
dramatic experiences. These experiences contribute to children’s ability to communicate more
effectively and engage in cooperative activity with others. Young children express their ideas,
thoughts, and feelings using a variety of symbols in different activities in drama sessions.
Through their improvised music, and dramatic play, children actively engage in representing
what they know and how they think, using problem-solving strategies to express ideas in
different forms. Creative drama may enhance children’s ability to interpret social relations
and are associated with growth in all areas of development, including academic learning.
Keywords: Social activity, preschool, curriculum, creative drama, early childhood
Bringing Life To Efl Classes By Creative Drama
Filiz Rızaoğlu
Dokuz Eylül Üniversitesi
Özet
Yaratıcı drama katılımcılar tarafından oluşturulan biçimsel olmayan ve doğaçlama bir drama
çeşitidir. Bir öğretim aracı olarak yaratıcı drama kullanımı yabancı dil olarak İngilizce öğretimine
uygundur. Geleneksel öğrenme ortamlarının gerçek yaşamdan kopukluğu ve sıkıcılığı göz önüne
alındığında, yaratıcı drama iletişime verdiği önem ve yaşamla olan sıkı bağlarıyla en güncel öğretim
yöntemlerinden biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışma öğrenci merkezli ve gerçek yaşama
yakın bir İngilizce öğretme yöntemi olan yaratıcı dramayı tanıtmayı amaçlamaktadır. Ayrıca yaratıcı
drama sürecinin aşamaları tanıtılmakta, yöntemin sınıf ortamında kullanılmasının gerekçesi
verilmekte ve öğrencilere sunduğu yararlar üzerinde durulmaktadır. Son olarak yaratıcı dramayı
İngilizce ders programlarına dahil etmek için birtakım önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar sözcükler: Eğitimde drama, yaratıcı drama, yaratıcı dramanın aşamaları, yabanci dil olarak
İngilizce eğitimi
Abstract
Creative Drama is an informal and improvisational form of drama, created by the participants. As a
teaching tool it blends well with the teaching of English as a foreign language. Taking into
consideration the monotony and artificiality in the traditional learning settings, the strong link of
creative drama with the real world and daily life makes it one of the most effective and communicative
methods of language teaching and learning. This paper presents creative drama as a student-centered
and real-to-life way of teaching English. It also introduces the phases of the process and states the
rationale for using it in the classroom as well as the benefits offered to the students. Finally ways of
incorporating creative drama in the EFL syllabus are suggested.
Keywords: Drama- in-education, creative drama, phases of creative drama, EFL
Bertolt Brecht’ in Öğretici Oyunlarının “Eğitimde Drama” ve “Sahneleme”
Yöntemleri Temelinde Hazırlanan İki Farklı Programın Ortaöğretim
Hazırlık Sınıfı Öğrencilerinin Eleştirel Düşünmeye Yönelik Tutumlarına
Etkisi
Ruken Akar Vural
Özet
Bu yarı deneysel çalışmada, Ortaöğretim hazırlık sınıfı öğrencilerinin eleştirel düşünmeye yönelik
tutumlarına eğitimde drama ve sahneleme yöntemlerinin etkisinin olup olmadığı belirlenmeye
çalışılmıştır. Araştırma 2003-2004 öğretim yılının bahar yarıyılında Adana İli Seyhan İlçesindeki bir
resmi okulda yapılmıştır. Araştırma, iki deney ve bir kontrol grubunda bulunan toplam 78 öğrenci
üzerinde gerçekleştirilmiştir. Çalışma 12 hafta sürmüştür. Derslerde I. Deney grubunda eğitimde
drama yöntemi, II. deney grubunda sahneleme yöntemi kullanılmıştır. Deney gruplarına ve kontrol
grubuna “Eleştirel Düşünmeye Yönelik Tutum Ölçeği” ve “Anket Formu” öntest ve sontest olarak
verilmiştir. Araştırmada, tutum ölçeğinden elde edilen veriler üzerinde istatistiksel teknik olarak
kovaryans analizi kullanılmıştır. Analizlerde anlamlılık düzeyi .05 olarak alınmıştır.Sonuç olarak,
Paranormal inançlar alt ölçeği açısından, deney grupları ve kontrol grubu arasında anlamlı bir fark
bulunmamıştır. Deney grupları arasında da anlamlı bir fark bulunmamıştır. Açık fikirlilik alt ölçeği
açısından, deney grupları ve kontrol grubu arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır. Deney grupları
arasında da anlamlı bir fark bulunmamıştır. Katılık alt ölçeği açısından ise, deney grupları ve kontrol
grubu arasında anlamlı fark bulunmuş ancak, deney grupları arasında anlamlı bir fark
bulunmamıştır. Tartışma alt ölçeği açısından, deney grupları ve kontrol grubu arasında anlamlı fark
bulunmamıştır. Deney grupları arasında da anlamlı bir fark bulunmamıştır. Kadercilik alt ölçeği
açısından bakıldığında, I. Deney grubu ve kontrol grubu arasında anlamlı fark bulunmuştur. Deney
grupları arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır. Bilişsel çaba alt ölçeği açısından, Deney grupları
ve kontrol grubu arasında anlamlı fark bulunmamıştır. Deney grupları arasında da anlamlı bir fark
bulunmamıştır. Dogmatizm alt ölçeği açısından ise, I. Deney grubu ve kontrol grubu arasında anlamlı
fark bulunmuştur. Deney grupları arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır.
Anahtar Sözcükler: Eleştirel düşünmeye yönelik tutum, eleştirel düşünmeye yönelik tutum ölçeği,
eleştirel düşünme, eğitimde drama, sahneleme, Bertolt Brecht’in öğretici oyunları.
Abstract
The Effect of Bertolt Brechts’ Didactic Plays which are prepared based on drama in education and
performing methods on preperation class students’ critical thinking dispositions. In this present quasiexperimental study, the effect of Bertolt Brechts’didactic plays which are prepared based on drama in
education and performing methods on preperation class students’ critical thinking dispositions were
investigated. This study, which lasted twelwe sonsecutive weeks, was conducted on one public
secondery school in the district of Seyhan- Adana in 2003-2004 academic year. The participants of the
study were 78 students that they were divided into two experimental and one control groups. For the
purpose of this study, the firt experimental group as instructed using drama in education method, the
second experimental group were instructed performing method. The instruments used in the study
were “Critical Thinking Dispositions Scale” and “Questionaire Form” both of which were
administered as pre- and post- tests..In this research, data obtained by Critical Thinking Dispositions
Scale were operated by statistical techniques of covariance analysis. The Level of Significance was
.05. As a result, There was no statistically significant difference between experimental groups in terms
of paranormal beliefs sub-scale scores. Similarly, there were no significant difference in terms of
paranormal beliefs subscale scores among experimental groups and control group. There was no
statistically significant difference among experimental groups and control group in terms of
openmindedness subscale scores and there was no statistically difference were observed between two
experimental groups also. There were statistically significant difference among experimental groups
and control group in terms of absolutism sub- scale scores in favor of the experimental groups. But,
there was no statistically significant difference in terms of absolutism between the first experimental
group and the second experimental group. There was no statistically difference among experimental
groups and control group in terms of argumentation subscale scores and there was no statistically
difference were observed between two experimental groups also.There were statistically significant
difference observed between the first experimental group and control group in terms of fatalism
subscale in favor of the first experimental group and there was no statistically significant difference
between two experimental groups. There was no statistically difference among experimental groups
and control group in terms of cognitive subscale scores and there was no statistically difference were
observed between two experimental groups also. There was no statistically difference among
experimental groups and control group in terms of cognitive endeavour subscale scores and there
was no statistically difference were observed between two experimental groups also. There were
statistically significant difference observed between the first experimental group and control group in
terms of dogmatism subscale in favor of the first experimental group and there was no statistically
significant difference between two experimental groups.
Keywords: Critical thinking dispositions, critical thinking dispositions scale, critical thinking, drama
in education, performing, Bertolt Brechts’ didactic plays.