TURKISKA - Konsumentverket

Çocuğun güvenliği ebeveynlerin rahatlığı için
Turkiska
1
Bebek beklerken vede bebeğiniz
doğduktan sonra bebeğiniz için
hangi ürünü alacağınız yada
kullanacağınız konusunda bir
dizi seçimle karşı karşıya kalabilirsiniz. Bu broşür, yapacağınız
seçim konusunda size yardımcı
olmak ve bebeğiniz için mümkün
olduğunca güvenli bir seçimde bulunabilmenizi saglamak amacı ile
hazırlanmıştır.
2
Çocuklar, çevrelerini saran tehlikelerden habersiz,
içinde bulundukları ortamı büyük bir merakla araştırırlar. Bu nedenle, bir yetişkin olarak, kazaları
önlemek için çocuğunuzdan hep bir kaç adım önde,
öngörülü olmalısınız. Yapabileceğiniz en iyi şey çocuğunuzu hep göz önünde bulundurmaktır.
Geçerli standardı belirten damga
Çocuklar için yapılmış bir çok ürün, tüm Avrupa ülkeleri için ayni olan güvenlik
standardına göre üretilmiştir. Eğer bir ürün güvenlik standardına göre üretilmişse bu standarda ait olan numara ile damgalanmış olmalıdır. Standart damgasını
taşıyan ürünün, bu standart için gerekli koşula sahip oldup olmadığının sorumluluğu üreticiye aittir ve her hangi bir devlet kurumu tarafından kontrol edildiği
anlamına gelmez. Buna bir örnek EN 1888 damgalı çocuk arabası standardıdır.
Bir ürün için geçerli, her hangi bir standart olmasada, genel ürün güvenliği
şartlarınca (allmänna produktsäkerhetsdirektivet) belirlenmiş güvenlik koşullarını yerine getirmesi gerekir.
CE-damgası
Standardı belirten damgaların dışında bazı ürünler CE-damgası taşımak zorundadır. CE-damgası taşımakla yükümlü çocuklar için üretilmiş ürünlerin arasında
oyuncaklarla reflektör ve kask gibi koruyucu ürünler gelmektedir. CE-damgası
ile üretici ürünün güvenli olduğu garantisini verir. Ancak bu ürünün her hangi
bir devlet kurumu tarafından kontrol edildiği anlamına gelmez. Bütün ürünler
güvenli olmalıdır ancak hepsinin CE-damgalı olması gerkmez.
Ikinci el
Bir çok açıdan bir ürünün tekrar tekrar kullanılması iyi olsa da, ikinci el alış veriş
ederken dikkat edilmesi gereken hususlar vardır. Dikkat edilmesi gereken noktalardan biri ürünün üretim tarihinin eskiliği ve kullanılmış olması bazı fonksiyonlarını etkilemiş olabileceğidir. Bir çok madde zamanla eskir ve başlangıçtan
çok farklı özellikler kazanabilir. Eski plastik oyuncakların sağlığa zararlı DIOP
(di-izooktil ftalat) içermesi gibi eski oyuncaklar bugün yasaklanmış olan kimyasal maddeler içerebilirler. Ayrıca ülkemizin sert hava koşullarının, bazı maddeleri
diğer ülkelere nazaran daha kolay aşındırıp eskitebildiğini de düşünmek gerekir.
Eğer eski ürünler kullanıyorsanız, belki bu ürünlerin bugünün güvenlik şartlarını yerine getirmediklerini düşünmekte de yarar var.
3
Zıplayan beşikler
Stabil ve arkaya doğru eğimi fazla olan bir beşik seçiniz ki
bebeğiniz öne yada yana doğru bükülmeden, arkasına
yaslanabilsin. Beşikte arkaya yaslanarak oturması
bebeğinizin sırt kaslarını da koruyacaktır.
Bebeğinizi beşiğine iyice bağlamalısınız, ancak uzun süre beşikte oturtmamalısınız - bu
sırtı için iyi değildir. Bebeğiniz beşiğin maksimum
ağırlık sınırına ulaştığında, zıplayan beşik kullanmayı
terk edin.
Zıplayan beşiği asla masa gibi yüksek bir yere
yerleştirmeyin. Zira çocuğunuz buradan yere düşebilir. Beşiği yumuşak ve stabil
olmayan yerlere de yerleştirmeyin, devrilebilir.
Zıplayan beşik standardı EN 12790’dir
Puset yada bebek arabaları
Puset yada araba alırken yapacağınız seçim, arabayı nasıl kullanacağınıza, nerede
oturduğunuza ve arabayı otobüs yada otomobille taşıyıp taşımıyacağınıza bağlı
olmalıdır. Almadan önce, fren ve değişik parçaların kilit sistemi gibi arabanın değişik
güvenlik fonksiyonlarını deneyiniz ve kolayca devrilip devrilmediğini ve stabilitesini
iyice kontrol ediniz. Üç tekelekli olanların dört tekerleklilere nazaran daha az stabil
olduğunu unutmayın. Eğer tutulan kısmı portatif bir araba seçmişseniz - her hangi
bir manevra sırasında, örneğin kaldırıma çıkarmaya çalışırken size doğru devrilmemesi için, güçlendirilmiş bir kilit sisteminin olmasına dikkat edin. Yükseltilip alçaltılabilen tutma yeri olan bir araba seçmişseniz, kendiliğinden boşalarak alçalmaması
yada tamamen çıkmaması için özel bir kilit sisteminin olmasına özen
gösterin. Henüz oturamayan çocuklar için, sırt kasları gelişmemiş
olduğundan tamamen düz bir araba seçiniz. Bebeğiniz kendiliğinden oturmaya başladıktan sonra bir puset kullanabilirsiniz. Puset
çocuğunuzun büyüklüğüne göre ayarlanabilir olmalıdır, böylelikle çocuğunuzun bağlara dolanıp boğulma tehlikesi ile karşı
karşıya kalmasını önlemiş olursunuz. Ayrıca çocuk arabasının
reflektörlerinin etkili olup olmadığını kontrol ediniz.
Tekerlekleri ve frenleri iyi olan bir çocuk arabası
seçiniz. Arabayı her mevsim kullanacağınızı
unutmayın.
www.konsumentverket.se adresinden daha
başka nelere dikkat etmeniz gerektiğini okuyabilirsiniz.
Puset yada çocuk arabaları standardı EN
1888’dir.
4
Bebek taşıyıcılar Bebek taşıyıcısnın bağlarının iyi oturup oturmadığını sık sık kontrol etmelisiniz.
Böylece bebeğinizi taşırken çözülmesini önlemiş olursunuz. Bebeğiniz taşıyıcının
içindeyken, bağların taşıyıcının içinde olmamasına dikkat gösterin. Böylelikle bebeğinizin bağlara dolanarak boğulması riskini elimine etmiş olursunuz. Eğer aldığınız taşıyıcıyı ayni zamanda otomobilde çocuğunuzun güvenliği için kullanacaksanız,
çocuk güvenlik koltuğu yada çocuk araba koltuğu başlıklı bölümü okuyunuz.
Bebek tasıyıcıları için standart EN 1466’dır.
Emzik ve emzik askıları Bebeğinize vermeden emziği çekerek iyi tutunup tutunmadığını kontrol edin ve
emziği sık sık değiştirin. Emzik kısmında diş izi olmamasına özen gösterin. Eğer
emzik askısı kullanıyorsanız uzunluğu en fazla 22 santimetre olmalıdır. Askının
çocuğun boğazına kaçma riski içermemesine dikkat etmelisiniz.
Emzikler için standart EN 1400’dür. Emzik askıları için standart EN 12586’dır.
Biberonlar
Çocuğunuzun biberonları konusunda dikkatli olun. Bebek mamalarını biberon
yada plastik mama paketlerinde ısıtmamaya özen gösterin. Bazı kimyasal maddeler plastikten mamaya karışabilir. Plastikten yapılma biberonları ve plastik
mama paketlerini eğer çizilmişlerse hemen atın. Zira bunlar da zararlı maddelerin mamaya karışması olasılığını arttırırlar.
Emzikler için standart EN 14350’dir.
Oyuncaklar
Oyuncaklar CE-damgalı olmalı ve çocuğunuzun
yaşına uygun seçilmelidir. Daha büyük çocuklar
için yapılmış olan, taş ve cam bilyeler, boncuklar,
oyuncak inşaat blokları yada lego-parçaları gibi
bazı oyuncaklar daha küçük yaş gurubundaki çocuklar için
tehlikeli olabilir. Üzerinde, yandaki resimde gördüğünüz
sembol olan oyuncakları 3 yaşın altındaki çocuklara almaktan kaçının.
Çocuğunuz bir oyuncağı kullanmaya başlamadan
önce - oyuncağın daha küçük parçalara bölünüp bölünemediğini kontrol edin. Küçük parçaların kontrolünde kullanılan silindiri kullanarak bunların çocuğunuzun boğazına kaçıp kaçmayacağını anlayabilirsiniz.
Oyuncağın ipleri çocuğunuzun boynuna sarılacak
uzunlukta olmamalıdır - en fazla 22 santimetre.
Kokulu oyuncaklardan da kaçının, zira sağlık için
5
zararlı olabilirler. Çok yüksek sesli oyuncaklarda çocuğunuz kulaklarına zarar verebilir. Çıngıraklar uzun ince saplı olmamalıdır, çocuğunuzun boğazına kaçabilir. Çocuğunuz oturmaya başlar başlamaz, çocuk arabasına yada çocuğunuzun yatağının
üstüne astığınız oyuncakları çıkarın, çocuğunuz bağlara dolanabilir.
Çocuğunuzun, süs eşyası, cep telfonu, deri aksesuar ve takı gibi oyuncak olmayan maddelerle oynamasına yada bunları ağzına sokmasına izin vermeyin. Bunlar
zararlı kimyasal maddeler içerebilirler. Çocuğun boğazına kaçabilecek bozuk para,
fındık fıstık gibi küçük şeyleri çocuğunuzun ulaşamıyacağı yerlerde saklayın.
Oyuncaklar için standart EN 71’dir.
Kücük parça kontrol silindiri (Smådelscylinder)
Kücük parça kontrol silindiri, çapı 3,2 santimetre olan plastik bir kapsüldür, buda yaklaşık 3 yaşındaki bir çocuğun yemek borusu genişliğinde demektir. Bu silindir kücük parçaları kontrol etmenize yardımcı olur.
Bu silindire sığabilen küçük parçalar konusunda dikkatli olmak gerekir
zira eğer çocuklar bu parçaları ağızlarına koyarlarsa boğulma tehlikesi
ile karşı karşıya kalabilirler. Bu silindire sığmasalar bile küçük bilye veya toplar konusunda dikkatli olmalısınız, çocuklar yutmaya çalışırlarsa yemek borusuna kaçabilir ve yuvarlak formları nedeni ile çıkarmak zor olabilir.
Bu silindiri bağlı bulunduğunuz belediyenin tüketici danışmanlığından (konsumentvägledaren) yada çocuk sağlığı merkezlerinden (BVC) bedava edinebilirsiniz.
Anne kucağı
Bacaklar için bırakılan açıklık çok büyük olmamalı ki bebek anne kucağından
kayarak düşmesin. Bebeğinizin, başını kendiliğinden dik tutmaya başlamadan
önce, iyi bir baş desteğine ihtiyacı olduğunu da gözden uzak tutmayın.
Anne kucağı için standart EN 13209-2’dir.
Çocuk bakım masası
Çocuğunuzun altını değiştirip ihtiyaçlarını gidereceğiniz en güvenli alan
yerdir. Ancak bebek bakım masası bebeğe bakana daha ergonomik bir
çalışma sahası sağlar.
Bebeğinizi asla masada yalnız bırakmayın ve her zaman bebeği bir
elinizle tutun ki düşmesin. Çocuklar çok hızlı gelişirler ve birden bire
ummadığınız bir harekette bulunabilirler.
Bakım masası seçerken kenarları yüksek ve çalışma
alanı büyük olan bir masayı seçmeye dikkat edin. Çocuğunuzun üzerinde yatacağı yatağın da yüksek
olmamasına dikkat edin ki bebeğiniz bakım
6
masasının kenarlarını aşamasın. Ayrıca yatağın masa üzerinde stabil durmasına,
kaymamasına dikkat edin. Böylece yatakla beraber bebeğinizin aşağı kaymasını
önlemiş olursunuz.
Eğer ince, uzun ve yüksek kenarlıklı bir masa seçerseniz, kısa taraflarından
birini duvara dayamanız, diğer tarafında da kendiniz durmanız gerekir. Kullanmadan önce kullanma kılavuzunu dikkatlice okuyunuz.
Bebek bakım masası standardı EN 12221’dir.
Mama sandalyesi
Stabil ve çocuğunuzun içinden tırmanıp çıkamayacagı bir
sandalye seçin. En alışılmış mama sandalyesi kazalarının
nedenlerinden biri, çocuğun ayaklarını masa kenarına
dayayıp sandalyeyi devirmesidir. Bu tip kazaları önlemenin bir yolu sandalyeyi özel olarak hazırlanmış
ve satın alabileceğiniz bir mekanizma ile masaya
sabitlemektir. Çocuğunuzu sürekli göz önünde
bulundurun ki sandalye üzerinde ayağa kalkmasın, dengesini kaybedip sandalyeden düşmesin.
Mama sandalyesi için standart EN 14988’dir.
Bebek yatakları
Yatağın en alçak düzeyinde yatak kenarı yatağın alt kısmından en az 60 santimetre
yüksek, en yüksek düzeydeyse yatağın alt kısmı yatak kenarından 30 santimetre
yüksek olmalıdır. Yatak kenarının parmaklıklarının arası 4,5-6,5 santimetre arasında
olmalıdır. Yatağın alt kısmındaki parmaklıkların arası (eğer varsa) en fazla 2,5 santimetre olmalıdır. Böylece çocuğun el ayada ayaklarını parmaklıklar arasına kıstırmasını önlemiş olursunuz. Parmaklık koruyucuları çocukların kollarını yada bacaklarını
parmaklık arasından çıkarmasını önler. Koruyucuyu yatağın dışından altına sıkıştırın.
Yatağın dışa doğru çıkan ve çocukların giysilerine takılarak çocuğu boğulma teklikesiyle karşı karşıya bırakan parçalarının olmamasına dikkat edin.
Üreticinin tavsiye ettiği yatak minderini kullanın. Yatak minderi ile yatağın
kenarı arasında, çocuğunuzun yüzünün sıkışarak, çocuğunuzun havasız kalmasına
neden olabilecek bir boşluk kalmamasına dikkat edin. Uçucu kimyasal maddelerin
kaybolması için yeni aldığınız yatağı kullanmadan önce iyice havalandırın. Çocuğunuz kendi kalkmayı öğrenene dek yatağın tabanını en aşağı düzeyde tutunuz. Eğer
çocuğunuz yataktan tırmanarak çıkmaya başlamışsa, yatağı kenarları yüksek olmayan bir yatakla değiştirin. Bazı modellerin de yatak kenarları çıkarılabilmektedir.
Portatif bebek yataklarıda içinde olmak üzere bebek yatağı standardı EN 716’dır.
7
Portatif yataklar
Eğer çocuğunuz için portatif bir yatak kullanıyorsanız - yatağın iyice açılmış olmasına dikkat gösterin.Yatağı kurarken içinden çıkan kurma açıklamalarını okuyup ona
göre yatağı kurun. Yatağın kenarlarına ve katlanabilir parçalara bastırarak kontrol
edin, böylece çocuğunuz içindeyken kazara kapanmasını önlemiş olursunuz.
Portatif bebek yataklarıda içinde olmak üzere bebek yatağı standardı
EN 716’dır.
Merdiven kapısı
Hem merdiven başlangıcında hem bitiminde merdiven kapısı kullanın. Eğer bir
merdivenin üst kısmına merdiven kapısı koymuşsanız, kapının duvara iyice sabit
olmasına özellikle özen gösterin. Düzenli aralıklarla, sık sık merdiven parçalarının ve
vidalarının gevşeyip gevşemediğini kontrol edin.
Merdiven kapısı standardı EN 1930’dur.
Yürüteç/hoppala
Eğer bir yürüteç alacaksanız, stabil olmasına sağa sola kolayca devrilmemesine dikkat ediniz. Yürüteçlerde, merdiven kenarına gelindiğinde yürütecin durmasını sağlayan mediven freni olmasına özen gösterin. Ancak genede çocuğunuzun, merdiven
kapısı olmayan ve aşağı doğru inen bir merdivenin bulunduğu bir odada yürüteç
kullanmasına izin vermeyin. Yürüteçle merdivenden aşağı düşmeleri çocukların ağır
yaralanmalarına neden olabilir. Yürütüçte ki bir çocuğun daha hızlı hareket edebildiğini ve daha yükseklere ulaşabildiğini, bunun da tehlikeyi arttırdığını unutmayın.
Bu nedenle çocuğunuzu asla yürüteçdeyken gözünüzün önünden ayırmayın.
Yürüteçler için standart EN 1273’tür.
Çocuk güvenlik koltuğu/Çocuk araba koltuğu
Bir çocuk, arabada yolculuk ederken çocuk güvenlik koltuğuna yada çocuk oto koltuğuna sıkıca bağlanmalıdır. Çocuğunuzu arabada mümkün olduğunca uzun süre,
hatta 4 yaşına dek, arkaya dönük olarak oturtun. Çocuğunuz koltuğa oturduğunda
başı yeterince destek alamıyorsa veya artık kilosu koltuğun kilosunu aşmışsa çocuğunuz büyümüş ve o koltuğun yaş sınırını aşmış demektir. Bu durumda koltuğu,
daha büyük ve gene arkaya dönük kullanılan başka bir modelle değiştirmeniz gerekir. Ve eğer hava yastığı bağlantısı kesilmemişse, çocuğunuzu ön
koltuğa kesinlikle oturtmayın. Çocuk güvenlik ve araba koltukları Avrupa standartlarında ve E-damgalı olmalıdır.
Kullanma kılavuzunu okuyun ve güvenlik koltuğunun arabaya uyup uymadığını
kontrol edin.
Yolculuk sırasında sık sık ara verin ki
çocuğunuz kımıldama ve hareket etme olanağı bulsun.
8
Bebek kaskları, bisiklet koltukları ve bisiklet kasaları
Bisiklet koltukları çocuğunuz 9 ile 22 kilo arasında iken kullanması için yapılmıştır.
Çocuğunuz 9 aylık iken ve oturmaya başlamışsa sizinle beraber bisiklet koltuğunda yolculuk edebilir. Başında bir bebek kaskı olmalıdır. Bu kask, eger çocuğunuz
bir bisiklet kasasında yolculuk ediyorsa gene kullanılmalıdır. Bebek kaskı 7 yaşın
altınaki çocuklar içindir. Bunlar, yeşil çene altı bağlarıyla ayırt edilebilen ve boğulmayı önleyecek şekilde yapılmış kasklardır. Bağlar kaskı tutar, ancak çocuk bir
şeye sıkıştığı takdirde bu bağlar kendiliğinden çözülür. Eğer çocuklar kızağa bineceklerse gene kask kullanmalıdırlar.
Bisiklet koltukları için standart EN 14344’tür. Bebek kaskları için standart EN
1080’dir.
Evde
Çocuların oturdukları, yaşadıkları alanları kapsayan ve çocuk kazalarını önlemek
için konmuş özel kurallar vardır. Çocukların güvenliği için konmuş kurallar oldukça
fazladır. Burada bu kurallara, mutfak, kapı güvenlik sistemleri, balkonlar, ve pencereler gibi başlıklar altında kısaca değineceğiz. Çocukların güvenliği konusunda daha
etraflı bilgi Boverket’in internet sayfasından edinilebilir: www.boverket.se.
Mutfak
Mutfak da çocular için tehlikeli olabilecek bir yerdir. Bıçak
ve keskin aletleri çocukların açamıyacağı güvenlik kilidi
olan çekmecelerde tutun. Fırın devrilmeyecek şekilde
monte edilmeli, ocağın ön tarafında, üzerindeki sıcak
sıvıların dökülmesini önleyici bir blokaj konmalı, ve fırın
kapağı çocukların açmasını önleyecek şekilde yapılmış olmalıdır. Ayrıca fırın kapağının dışı 60oC’nin üstünde ısınmamalıdır. Sıcak su ile yanmayı önlemek için çeşmeden
akan sıca suyun 60oC’yi aşmamasına dikkat etmek gerekir.
Parmakların kapıya sıkışmasını önleyen koruyucular
Küçük çocukların parmakları kolayca kapıya sıkışabilir. Eğer kapı kısmaya karşı
güvenlikli hazırlanmamışsa, böyle bir güvenlik sistemini satın alıp kendiniz monte
edebilirsiniz. Böyle bir sistemi katlanmış ve kapının üstünden sarkıtılmış bir havlu ile
basit bir şekilde kendiniz de hazırlayabilirsiniz.
9
Balkon ve pencereler
Eğer balkonunuz varsa çocuklarınız için güvenli bir balkon olmalıdır. Balkonun parmaklığı tırmanılmayacak şekilde yapılmış
olmalıdır. Parmaklığın araları 10 santimetre geçmemelidir. Yoksa çocuğunuzun başı sıkışabilir yada arasından kayıp düşebilir.
Balkon kapısının hem kendi kilidi hemde çocuk güvenlik kilidi
olmalıdır. Bu üst kat pencereleri için de geçerlidir. Jaluzilerin
iplerini çocukların ulaşamıyacakları şekilde yükseğe sabitleyin.
Böylece bu ipleri boyunlarına dolamalarını önlemiş olursunuz.
Koltuk, divan, yatak
En alışılmış çocuk kazaları çocukların yüksek bir yerden düşmesi sonucu meydana
gelmektedir. Bu kazaların da bir çoğu (% 25) çocukların evde yüksek mobilyalardan, örneğin ebeveynlerinin yataklarından düşmesi sonucu meydana gelir. Bu
nedenle, çocuğunuzun yüksek bir yerden düşmemesi
için dikkatli olmalısınız.
Restorasyon
Eğer eviniz yeni restore edilmişse, duvarlar yeni boyanmış ve halılar yeni ise ço-cuğunuz odaya girmeden iyice havalandırın. Henüz devam eden bir onarım
yada restorasyon çalışması sırasında elektrik kontakları ve sigortalar açıkta olabilir.
Böyle ortamlardan çocuklar uzak tutulmalıdır. Yeni alınmış halı ve mobilyaları da
kullanmadan önce, uçucu kimyasalların kaybolması için havalandırın.
Kimyasal maddeler
Kimyasal maddeleri çocuklarınızın ulaşamayacakları yerlerde saklayın. Benzin ve
bulaşık makinesi deterjanı gibi eritici petrol ürünleri ve ilaçlar konusunda özellikle
dikkatli olmalısınız. Akut zehirlenmelere ve asit yaralanmalarına
neden olabilirler. Çocuk güvenlik kapaklarına güvenmeyin; zira bazen gerektiği gibi
işlemeyebilirler. Haşarat ilaçları çocukların ulaşamayacakları
yerlerde tutulmalıdır.
Eğer çocuğunuzun zehirli bir madde yediğinden şüpheleniyorsanız - 112´yi arayarak zehirli maddeler konusunda
bilgilendirme merkezini isteyiniz.
Daha fazla bilgiyi Kimyasal maddeleri denetleme kurumu
(Kemikalie-inspektionen) internet sayfasından edinebilirsininiz: www.kemi.se.
10
Giysiler
Doğrudan deriyle temasta olacak giysileri ve yatak çarşaflarını kullanmadan önce
yıkayınız. Bunlar hala, üretim sırasında kullanılan bazı kimyasal maddeleri içeriyor
olabilirler. Parfüm içermeyen bir çamaşır deterjanı seçiniz.
Çocuk giysilerinde süs ve düğme gibi küçük parçaların olmamasına özen gösterin.
Bunlar kolaylıkla kopup çocuğunuzun boğazına kaçabilir. Yada elbisenin uzun bant
veya bağlarının olmamasına dikkat edin. Zira bunlar çocuğunuzun boynuna dolanıp
tehlike oluşturabilir.
Elektrikli alet ve prizlerde güvenlik
Elektrikli aletler yanlış kullanıldıkları takdirde tehlikeli olabilirler. Ancak bunu çocuklar bilemez. Bu nedenle elektrikli alet alırken aletlerin oyuncağa benzememesine
özen gösterin.
Prizler kapaklı olmalıdır. Böylece çocuğunuz parmaklarını yada herhangi
sivri bir aleti içlerine sokamaz. Eğer kapaklı yapılmamışlarsa hazır kapaklar satılmaktadır, alıp kendiniz takabilirsiniz. Çocuğunuzun ampülleri olmayan masa
lambalarının içine parmaklarını sokabileceğini yada ampülleri söküp çıkarabileceklerini unutmayın. Ayrıca çocuklar uzun elektrik kordonlarına takılabilir, en
kötü olasılıkla bu kordonlara dolanarak boğulma tehlikesi ile karşı karşıya kalabilir. Elektrik şoku verebilecek üzerlerindeki koruyucu plastik sıyrılmış kordonlar
elimine edilmelidir.
Elektrikli aletler
Elektrikli aletleri topladıktan sonra, çocuğunuz odaya girmeden odayı havalandırın.
Fluoresan veya düşük enerji lambası kırıldığı takdirde de odayı havalandırın. Kırık
lamba parçaları konusunda çok dikkatli olun, zira bunlar civa içerir. Bu nedenle
kırıkları elektrik süpürgesi ile toplamayın! Bu parçaları cam bir kavanozda toplayıp
çevreye zararlı atık olarak çöp istasyonlarından birine (återvinningsstation ) bırakın.
Su
Bir iskele, gemi yada teknede çocuklara her
zaman kilolarına uygun can simidi giydirilmelidir. Göl, havuz ve yüzme havuzları
yaşama heyecan katan unsurlar olmakla
birlikte, çok da tehlikeli olabilen yerlerdir.
Bu alanların çevresi trabzanla çevrilerek yada kullanılmadıkları ve içlerinin
boş olduğu zamanlarda yüzme havuzlarının üstleri çocuk-güvenlikli örtülerle
11
örtülerek, küçük çocuklar korunabilir. Çocukları asla küvet yada yüzme havuzunda yalnız başlarına bırakmayınız! Çocuğa yardım edebilecek bir yetişkin, her
zaman bir kol mesafesi uzaklıkta bulunmalıdır. Küvet oturağı kullanmak güvenliği arttırmaz. Çocukların çok sığ bir suda bile boğulabileceklerini
akıldan çıkarmayın.
Sabun, şampuan och kremler
Çocuğunuzun derisi hassastır. Bu nedenle gerekmedikçe sabun,
şampuan, krem ve kolonyalı mendil kullanmayın. Parfüm
içeren yada antibakteriyel olarak hazırlanmış ürün
kullanmaktan kaçının.
Güneş ve sivri sinek koruyucuları
Giysiler çocuğunuzun en iyi koruyucularıdır.
Sivrisinek koruyucuları güçlü kimasal maddeler
içerir ve bu nedenle 3 yaşın altındaki çocuklarda
kullanmamak gerekir.
Oyun alanları
Bir oyun alanı, çocukların sıkışma tehlikesi yada kendini yaralama tehlikesi ile
karşı karşıya kalmayacakları şekilde
inşa edilmiş olmalıdır. Oyun araçlarının üzerinde bulundukları alanın yapıldığı
maddenin kum, ağaç kabuğu yada kauçuk gibi, çarpma etkisini azaltma özelliğine sahip olması oldukça önemlidir. Tehlikeli olabileceğini düşündüğünüz
bir oyun alanı gördüğünüz takdirde, apartman yöneticisine yada belediye imar
kuruluna bildirebilirsiniz.
Evde bahçeye kurulan salıncakların, üreticinin hazırladığı kullanma klavuzuna göre kurulmasına ve iyice sabitlenmiş olmasına özen gösterin. Salıncakların
asıldığı iplerin ve bağlantılarının sağlamlığını kontrol edin.
Eger çocuğunuz için tahtadan kum alanı yada benzeri bir oyun alanı inşa
ediyorsanız,
eski demiryollarından çıkan tahtaları yada telefon direklerini
kullanmayın. Bunlar kanserojen bir madde olan kreozot
içerir.
12
Bebekler evde yada ev çevresinde nasıl yaralanabilir?
Burada İnternet bilgi merkezi, IDB (Injury Data Base)’den edinilmiş yaralanma
istatistiği bilgilerini veriyoruz. Bu bilgi merkezinde, İsveç’in bazı hastanelerinin
acil bölümlerine başvuran hastalardan edinilmiş bilgiler toplanmaktadır. Bi istatistik bilgileri 2000 -2007 yılları arasında, ev kazalarında yaralanmış, bir yaşın
altındaki çocukları içermektedir. Toplam olarak 1750 kaza incelenmiş ve bu
oran İsveç’in nüfusuna göre genellenmiştir.
Her yıl yaklaşık olarak 4000 adet bir yaşın altında çocuk, ev yada ev çevresinde acil yardıma ihtiyaç duyacak şekilde ciddi olarak yaralanmaktadır. Bu oran
erkek çocuklar için (% 54) kız çocuklarına nazaran biraz daha yüksektir. Kazaların büyük bölümü (% 93) ev içinde, yatak odası, oturma odası, yemek odası gibi
alanlarda meydana gelir. Aşağıdaki şekle bakınız.
Her üç kazadan ikisi düşme kazaları olup çoğunluğu 1 metrenin altındaki
alçak yüksekliklerden düşme sonucu meydana gelir. Bunu merdivenden düşme
kazaları takip eder. Diğer alışılmış kazaların arasında sıcak maddelerle temas,
vurma, tekmeleme, çekme ve şiddetli çekiştirme gibi kazalar, çocukların ağızlarına koyduklerı bazı maddeler, hayvanlar tarafından ısırılmaları yada sokulmaları
gelmektedir. Daha fazla bilgi için aşağıdaki şekle bakınız.
Kaza çeşitleri
Düşme
Sıcak sıvı ve maddelerle temas
Vurma, tekmemeleme, çekme, şiddetli
çekiştirme
Ağıza alınan maddeler
Hayvan kazaları
Kıstırma
Çekerek eşyaların üste düşmesine
neden olma
Kesme
Zehirlenme
Göze kaçan maddeler
Üste devrilen maddeler
Boğulma
Elektrik ve elektrikli alet kazaları
Diğer kazalar
0
10
20
30
40
50
60
70 Yüzde oranı
13
Düşme kazaları
Hemen hemen her yıl bir yaşın altında 3000 çocuk evde yada ev çeresinde düşme kazaları sonucu yaralanmaktadır. Bu kazaların yarıdan fazlası fazla yüksek
olmayan (1 metrenin atında) yerlerden düşülerek meydana gelen kazalardır.
Kazaların % 25’i yataktan, genellikle ebeveynlerin yataklarından, divan ve koltuklardan düşme, % 20’i ise bakım masasından düşme kazalarıdır. Yürüteçle
merdivenden yuvarlanma kazaların % 10’u oluşturur. Düşme kazalarının yaklaşık %10’u bebeğin ebeveyn yada kardeşleri tarafından, hiç de az olmayan bir
oranda merdivenlerden düşürülmesi sonucu meydana gelir. Yüksek mama sandalyelerinin yada çocuk arabalarının devrilmesi ile oluşan kazalar %5 oranındadır. Beşikler, bebek taşıyıcıları ve çocuk güvenlik koltuklarından düşme sonucu
meydana gelen kazalar hemen hemen %5 oranındadır.
En çok yaralanan bölgeler arasında öncelikle baş bölgesi (%75) daha sonra
da kol ve bacaklar gelir. Bu kazalar sonucu meydana gelen yaralanmalar arasında en fazla görülen kanamalar (%55), beyin sarsıntısı (%14) ve kırıklardır (%5).
%20’yi aşan yaralanmalarda çocukların hastaneye yatırılarak bakım görmesi
gerekir.
Daha başka nedeni
belirtilmemiş kazalar %7
Kayma %1
Bir şeye takılarak düşme %10
Yüksek bir yerden düşme % 10
Merdivenlerden düşme % 20
Alçak bir yerden düşme % 52
14
Sıcak sıvı ve maddelerle oluşan kazalar
Sıcak sıvı yada maddelerin neden olduğu kazalar genellikle uzun süreli tedavi gerektirirler. Her yıl bu tip 200 ile 300 arasında yaralanma meydana gelir ve gitgide
de artmaktadır. En fazla görülen kaza çocuğun üzerine sıcak çay yada kahve dökülmesidir. Bunu sıcak su kazaları ve çocuğun fırın kapağı yada şömineden yanması izler. Çocuğun sıcak yiyecekten yanmasıda oldukça sık görülen kazalardandır.
Bu tip kazalarda da yürüteçlerin, çocuğun genelde ulaşamıyacağı yerlere ulaşıp
kahve yada çay kaplarını yada kaynayan suları devirmelerinde, şömine yada fırın
kapaklarına ulaşmalarında rol oynadığı görülür. Genellikle yaralanan bölümler
eller ve parmaklar bazen de daha az görülmekle birlikte bacaklardır. Bu kazaların
çoğu mutfakta meydana gelir. Bu kazaların yaklaşık %10’u çocuğun hastaneye
yatırılarak, uzun süre için tedavi altına alınması ile sonuçlanır.
Ağıza alınan küçük parçalar
Küçük parçaların, çocuklar tarafından ağıza sokulması da sık görülen bir durumdur. Bazen çocuk bunları yutabilir, bunlarla bir yerini kesebilir ve bazen
boğulma yada zehirlenme tehlikesi ile karşı karşıya kalabilir. Bun parçalar bozuk
Noel ağacı süslerinden plastik yada cam biljelere, tabloların asıldığı çengellere
kadar bir çok küçük şeyden oluşabilir. Bu vakkaların %10’una yakın bölümünde
çocuk hastaneye yatırılarak tedavisine devam edilir.
Parmak kıstırma yada sıkışmalar
Bu tip kazaların büyük bölümüne kapılar neden olur. Bunlar ebeveyn yada kardeşlerce kapıların dikkatsizce kapatılması yada rüzgar sonucu kapının aniden
kapanması sonucu meydana gelir.
Çocuklar yüksek yerlerde duran eşyaları çekerek yere
indirir
Çocukların süs eşyalarını çekerek yere indirmeleri sık görülen bir davranıştır.
Bazen ağır eşyalarıda aşağı çekerek kendilerine zarar verebilirler. Saksılar, lambalar, ütü, hoparlör, bu tip eşyalara örnek olarak sayılabilir. Yürüteçler bu tip
kazalarda da rol oynayabilmektedir.
Zehirlenmeler
Bir yaşın altındaki bebeklerin zehirlenme yada asit yaralanmaları ile karşılaşmaları pek alışılmış bir durum değildir. Her yıl ortalama 30 ile 40 arası vakka meydana gelmektedir. Genellikle bunlar, evde kullanılan deterjan benzeri kimyasal
maddeler, lamba yağları, ilaçlar yada çiceklerin neden olduğu kazalardır. Bu tip
kazaya uğrayan çocukların hemen hemen yarısının hastaneye yatırılarak tedavi
görmesi bu kazaların ne denli ciddi kazalar olduğunu göstermektedir.
15
İnternet sayfalarından edinebilirsiniz.
www.konsumentverket.se
Oyuncak, çocuk ürünleri ve çocuk eşyaları gibi bir çok
tüketici ürünlerin denetimi.
www.boverket.se
Binalar inşa edilirken ve evde çocuk güvenliğini sağlamak
konusunda uyulacak kurallar.
www.elsakerhetsverket.se
Çocukların bulunduğu ortamlarda bulunan yada kullanılan elektrik
sisteminin yada elektrikli aletlerin denetimi.
www.giftinformationscentralen.se
Şüphelendiğiniz bir zehirlenme durumunda 112’yi arayın ve günün
her saati hizmet veren Zehirlenme informasyon merkezini isteyin.
Daha az acil olan durumlarda ise 08–331 231’i arayabilirsiniz.
www.kemi.se
Kimyasalların gözetiminden sorumlu Kemikalieinspektionen
(Kimyasalların denetim merkezi) çocukların günlük olarak karşılaştıkları
değişik ürünlerin içinde bulunan kimyasallar konusunda bilgi verdiği gibi bu
konuda önerilerde de bulunur.
www.msbmyndigheten.se
Toplum güvenliğinden sorumlu olan kurum MSB (Myndigheten för
samhällsskydd och beredskap) çocuk güvenliğini kapsayan soruları
inceleyen ve bu konuda çalışan kurumdur.
www.transportstyrelsen.se
Çocuk güvenlik ve çocuk araba sandalyelerinin denetiminden sorumludur.
16
Illustration: Cathrin Hesselstrand, Alf Jansson
Daha fazla bilgi edinmek isterseniz aşağıdaki