5. Sunum

BLG2109 – BİLGİSAYAR DONANIMI
DERS 5
Öğr. Grv. Aybike ŞİMŞEK
Sabit Diskler
Verileri kalıcı olarak depolayan hafıza birimidir.
En önemli donanım birimidir. Arızalandığında kendi
maliyetinden çok daha fazla önemlidir.
Bütün donanım birimleri arızalansa maliyeti kadar zarar
verir, fakat sabit disk arızalandığında veri kaybı ve daha
fazlası anlamına gelmektedir.
Sabit diskler günümüzde taşınabilir olmaları ile gelişen
teknolojiye ayak uydurmaktadır.
3 farklı yapıda sabit disk vardır








2
HDD (Hard Disc Driver)
SSD (Solid State Driver)
HHD (Hybrid Hard Driver)
HDD
Verileri bir eksen etrafında dönebilen manyetik disk
üzerinde tutan yapıya sahiptirler.
Yapısında elektronik ve elektrik bileşenlerin yanında
mekanik bileşenler de vardır.
Mekanik
yapı
sabit
disklerin
bant
genişliğini
sınırlamaktadır. Çünkü dönüş hızları ve eksensel hareket
kabiliyetleri, elektronik yapılara göre oldukça düşüktür.
Fakat veri kurtarma kabiliyeti en iyi sabit disk modellerdir.




3
Manyetik yüzeye sahip genelde alüminyum veya seramik katkılı
cam malzemeden oluşan disklere sahiptirler. Bu diskler sabit bir
hızla döner.
Okuma/yazma kafası dönen disk üzerindeki dosya sistemine
göre hareket ederek verilen komutları icra etmeye çalışır.
Veriler hızla dönen diskler üzerinde arkalı önlü olarak
tutulmaktadır.



4
5
Verilerin İfade Edilmesi
Sabit disk döner bir mil üzerine sıralanmış plakalar ve bu
plakaların alt ve üst kısımlarında yerleşen okuma/yazma
kafalarından oluşur.
Veriler sabit diskteki bu manyetik tabakalar üzerine kaydedilir.
Verilerin kaydedilmesinde mıknatıslanma mantığı kullanılır.
Temel olarak sabit diskiler en basit tabirle birer mıknatıstır.
Mıknatısın iki kutbu dijital olarak 1 ve 0 ‘ı temsil eder.
Veriler böylece küçük mıknatıslar halinde bu manyetik
ortamlara yazılırlar.






6
Verilerin İfade Edilmesi (dvm)
Üzerine veri yazıldıkça mıknatıs kutupları değişir.
Yani bizim parlak metal bir disk olarak gördüğümüz verileri saklayan kısım
aslında milyonlarca mıknatıstan oluşmuş dev bir mıknatıs yığınıdır.
Metal diski oluşturan bu milyonlarca parçanın her biri aslında birbirinden
bağımsız birer mıknatıstır ve tüm mıknatısların iki kutbu vardır.
Pozitif ve negatif kutuplar; bilgisayarın çalışma sistemini oluşturan ikili sayı
düzeni için yeterlidir.
Pozitif kutup 1 rakamını ve negatif kutupta 0 rakamını temsil edebilir.
Verinin yazılması için gereken tek şey ise verinin ikilik sistemde (yani sıfır ve
bir olarak) ifadesine uygun olarak bu milyonlarca mıknatısın
kutuplandırılmasıdır.
Bu da kutuplandırılacak mıknatıslardan daha büyük bir mıknatıs (yani diskin
yazma kafası) kullanılarak yapılabilir.
Temel mantık: Sabit diskin yazma kafasının verinin ikilik sistemdeki
karşılığına göre disk üzerindeki mıknatısları kutuplandırmasıdır.
Temel olarak çok basit olan bu fikir pratiğe geldiğinde gerçekleştirilmesi
güç bir fikirdir.
Kullanmakta olduğumuz disklerin üzerinde 1GB başına 8,589,934,592 tane
mıknatıs bulunur.











7
0 ve 1 rakamlarından her biri bir bit olduğuna göre ve her bit başına bir mıknatıs
düştüğüne göre 1024^3 x 8 tane mıknatıs olmalıdır. Okuma/yazma kafası 1
saniyede bunlardan milyonlarcasını okuyor ya da değiştirebiliyor
Disk Bileşenleri
Disk Plakaları
Okuma/Yazma Kafası
Silindir
Sektör
İz (Track)
Küme (Cluster)






8
Disk Plakaları(Platters)
Üzerinde manyetik ortam bulunan, dairesel biçimdeki
metal veya seramik katkılı cam malzemeden yapılmış
disklerdir.
Her bir diskin iki yüzü de kullanılır.
Her bir disk için iki adet okuma/yazma kafası(head)
vardır.
İz ve sektör denilen veri bileşenleri plakalar üzerinde
yer alır.




9

Disk plakaları son derece hassastırlar.


Yazma/okuma kafası ve disk yüzeyi arasında gözle fark
edilemeyecek kadar küçük bir boşluk bulunmaktadır.



Disk plakaları üzerinde toz, tüy, nemlenme ve buhar gibi
kirlenmeye neden olan unsurların kesinlikle olmaması gerekir.
Dolayısıyla bu boşluğun arasına hiçbir yabancı nesnenin
girmemesi gerekir.
Aksi durumda o bölgedeki bilgi ve onunla ilişkili daha büyük bir
bilgi kümesi okunamayabilir.
Yazma/okuma kafasının herhangi bir nedenden dolayı
(sallantı, düşme vb.)disk yüzeyine değmesi sonucunda ilgili
bölge hasar görebilir. Bu durumda BAD SECTOR diye
adlandırılan ölü bölgeler oluşur.
10
3,5 inç - 2,5 inç diskler


Sabit diskler 3,5 inç ve 2,5
inçlik sabit diskler şeklinde
boyutlarına göre isim alırlar.
Burada bahsedilen uzunluk
sabit disklerdeki plakaların
çapının uzunluğudur.
11
Okuma/Yazma Kafası







Disklerin üzerinde değmeden gezen ve istenen adrese verileri yazıp,
istenen adresten de verileri okuyan kafadır.
Günümüzde bu kafa üzerinde okuma ve yazma kısımları birbirinden
ayrı yapıya sahiptirler.
Eski disklerde okuma ve yazma kafası aynı olup “C” şeklinde demir
yapıdan oluşmaktaydı. Bu disklerde okuma yazma kafası okuma
işleminde manyetik işareti elektrik işaretine, yazma işleminde ise
elektrik işareti manyetik işarete çevirerek okuma yazma yapardı.
Günümüzde yazma işlemi için aynı yapı kullanılır.
Bu kafanın sargılarının üzerinden geçen akımın yönüne göre oluşan
farklı yönlerdeki manyetik alanın etkisi ile veriler disk üzerine yazılır.
Veriler okunurken ise manyetik koruyucu içerinde yer alan
GMR(Giant magnetoresistance) denilen sensor yardımıyla bitlerin
manyetik durumu algılanır.
GMR manyetik alanın durumuna göre direnci değişen bir algılayıcıdır.
12
13
Silindir





Birden fazla disk tabakası için düşeyde aynı hizadaki tüm
izleri içine alan silindir şeklindeki tanımlamadır.
Okuma yazma kafaları hep birlikte hareket ederler.
Bir okuma yazma kafası 4. iz üzerinde ise diğerleri de aynı
iz üzerindedir.
Okuma yazma kafasının konumunu değiştirmeden, okuma
yazma yapabildiği tüm izler silindir yapıyı oluşturur.
Eğer sabit disk tek bir disk tabakasından oluşsaydı silindir
ve track aynı anlama gelecekti.
14
Sektöri İz(Track) ve Küme (Cluster)


Sektör: 256, 512 Byte gibi büyüklüklere sahip ardışık veri
depolama kümeleridir.
İz(Track): Verilerin kaydedilmesi amacıyla iç içe halkalar şeklinde
disk üzerinde oluşturulmuş veri kayıt bölümleridir.




Merkeze aynı uzaklıkta iç içe dairesel halkalardan oluşur.
Bir iz üzerinde ardışık sektör parçaları yan yana dizilmişlerdir.
Okuma yazma kafası bir iz üzerine konumlanarak istediği sektörleri
okuyup yazabilir.
Küme (Cluster) : Disk üzerinde varsayılan bir büyüklüktür.



15
İşletim sisteminin disk yönetimi ile alakalıdır.
Dosya ve dizinlerin yerleştirildiği en küçük disk alanına denir.
Boyutu dosya sistemine göre değişir.
16
Okuma/Yazma Kafası
Bilgilerin Bulunması

Herhangi bir veri okunacağı zaman önce verinin olduğu sektör
okuma/yazma kafasının altına gelecek şekilde disk döndürülür, daha sonra
kafa ileri-geri hareket ederek ilgili sektör bulunur ve ilgili ize konumlanılır.

ARAMA SÜRESİ



Verinin bulunduğu Sektörün okuma/yazma kafasının altına gelmesi için gereken
süre
BEKLEME SÜRESİ

İlgili Sektör bulunduktan sonra ilgili ize konumlanmak için gereken süre.

ERİŞİM SÜRESİ=ARAMA SÜRESİ + BEKLEME SÜRESİ
ERİŞİM SÜRESİ
OKUMA/YAZMA
KAFA HAREKETİ
KAFA
DİSK
DİSK
HAREKETİ
17
KAFA
Verilerin Kayıt Edilmesi






Bilgiler sabit diske yazılırlarken
gelişi güzel yazılırlar ancak hepsinin
yazıldığı
yer
ve
konum
adreslenmektedir.
Aksi halde yazılan bir veri bir daha
bulunamaz.
Yandaki şekil bir silindir üzerini
göstermektedir.
Silindir üzerinde yar alan kırmızı
halkalar track adını almaktadır.
Yüzeyde bulunan her track sektör
adı verilen küçük parçacıklara
ayrılır.
Dosyalar kaydedildikten sonra
diskin
indeksine
nereye
kaydedildiği
hakkında
bilgiler
düşülür. (a dosyası silindir4, track
573, sektör 12 gibi)
18
19
Disk Parametreleri

Disk Dönüş Hızı(RPM=Rotate Per Minute): Diskin dakikadaki dönüş
hızını gösteren bir parametredir.



Tampon Bellek(Cache veya Buffer): Disk erişimi bellek erişiminden
daha yavaş olduğu için disk performansını artırmak için HDD üzerine bellek
hafıza birimleri yerleştirilmiştir.



Amaç erişilmesi öngörülen verileri bellekte hazır bekletmektir.
Eğer istenen veri bellekte varsa disk erişimi olmadan veriler doğrudan bellek
üzerinden gönderilir.
Konumlanma Süresi: Disk üzerinde okuma yazma kafasının, istenen
adrese yazma veya okuma amaçlı ulaşmak için harcadığı süredir.



Günümüzde 15.000, 10.000, 7200, 5400 rpm değerlere sahip diskler
bulunmaktadır.
SSD 24 sn, 7200 rpm HDD 61 sn, SSD %40 daha hızlı
Okuma yazma kafasının disk üzerindeki konumuna göre bu süre kısalıp uzayabilir.
Bunun için ortalama konumlanma süresinden bahsedilir.
Kısa olması diskin okuma ve yazma performansının daha iyi olduğunu gösterir.
Kapasite: Depolayacağı veri miktarını gösterir.

20
Günümüzde TB kapasiteli diskler bulunmaktadır.
HDD Çeşitleri




Fiziksel olarak tüm HDD çeşitleri birbirine benzerler ve
aynı boyutlardadır. Bunları birbirinden ayırt etmek için, güç
ve veri kablo soketlerine bakılır. Bağlandıkları arayüz
açısından farklılık gösterirler.
PATA (IDE)
SATA (Serial ATA)
SCSI (Small Computer System Interface)
21
HDD Çeşitleri
PATA(IDE)





Parallel Advanced Technology Attachment açılımındadır.
Paralel ileri teknoloji eklentisi anlamına gelmektedir.
Bu kelime ATA, IDE, ATAPI olarak ta birçok yerde geçmektedir.
Paralel olarak veri iletimine sahiptir. Sahip olunan arabirim
CDROM, DVDROM ve HDD ler için de aynıdır.
40 ve 80 iletkenli kablo(ribbon kablo) ile anakarta bağlanır.

22
80 iletkenli kablo daha yüksek band genişliğine sahiptir.
IDE(ribbon) ve sata sabit disk data kablosu
IDE-EIDE




1980lerin sonunda Western Digital tarafından
tasarlanmış, Entegre Edilmiş Sürücü Elektroniği
(Integrated Drive Electronics – IDE) dir.
Yine Western Digital tarafından standart ATA’ya ek
olarak Enhanced IDE (EIDE) ( Geliştirilmiş IDE )
üretilmiştir.
Bu yeni isimler resmi olmamasına rağmen , IDE ve
EIDE terimleri genellikle ATA yerine kullanılabilir
olarak görülürler.
2003 yılında Serial ATA isimlendirmesi ile, geleneksel
ATA ismi Parallel ATA (P-ATA) olarak değişmiştir.
23



Sabit diskler veya optik cihazlar, diğer bilgisayar donanımları ile iletişim
kurmak için arabirimleri kullanırlar.
Günümüzde IDE arabirimi anakartın üzerinde geliyor.
IDE cephesinde gelinen sonraki nokta ise Ultra Ata arabirimidir. ATA-2 ile
uyumlu olan bu arabirim, saniyede 33 MB'lık bir hıza sahipti. Bu arabirim ile
birlikte Cyclical Redundancy Check Error kontrolü getirildi.



Zamanla bu arabirim de geliştirildi ve sırayla ATA-66 ve ATA-100
arabirimleri geldi.



CRC, hata bulma
Bu sayede hız ve güvenirlilik artırıldı.
Adlarından da anlaşıldığı gibi bu arabirimlerin hızları 66 MBps ve 100 MBps.
Daha sonra Ultra ATA-100 geliyor. Son olarak Ultra ATA-133'ü
görebiliyoruz.
Ama IDE arabirimi yerini daha geniş bir desteğe sahip olan Serial ATA’ya
bırakmıştır.
24


ATA’nın geçmişinde çoğunluk olarak 40 telli şerit kablolar
vardı. Ama Ultra DMA/66 (UDMA4) nın çıkması ile 80 telli
versiyonlar ortaya çıkmaya başladı.
ATA’nın her zaman belirlenmiş bir kablo uzunluğu vardır , bu
uzunluk 46 cm (18 inç) dir. Bu uzunluk büyük bilgisayar
kasalarında sürücülerin birbirine bağlanması konusunda sorun
yaratabilir, ya da birkaç fiziksel sürücüyü tek bilgisayara monte
ederken aynı sorunla karşılaşabiliriz. Bu kablo durumu, aynı
zamanda dış sürücüler için Paralel ATA kullanımı ihtimalini
tamamen yok eder.
25
HDD Çeşitleri
SATA





Serial ATA, masaüstü bilgisayarlardaki, bazı sunuculardaki
ve ağa bağlı depolama cihazlarındaki paralel ATA fiziksel
depolama
arabiriminin
geliştirilmiş
hali
olarak
düşünülebilir.
Spesifikasyon daha ince, daha esnek kabloların ve daha az
iğne sayılarının kullanılmasına olanak vermektedir.
Bu da bilgisayar üreticilerinin sistemlerini yönlendirmesi
ve kurulması kolay kablolarla tasarlamalarını sağlar.
Bununla birlikte şu an kullanılan Paralel ATA
teknolojisinden daha kolay, daha esnek anakart
yönlendirmesini de olası kılmaktadır.
Serial ATA II ve SATA III ile daha da geliştirilmiştir.

26
Kablo bağlantılardaki değişiklik: Kablo
karmaşasına son






Paralel veri iletiminde hız sadece kısa
mesafeli uzaklıklarda etkiliydi.
Uzun
mesafelerle
veri
iletimi
gerçekleştiriliyor, ama hız önemli derecede
düşüyordu.
Bunun nedeni ise, bit sayılarının uzun
mesafede rasgele hızlarda gitmesi ve bundan
dolayı bir karmaşanın meydana gelmesiydi.
Ayrıca, 40 veya 80 iğneli paralel kablolar
kalın olduklarından dolayı, yeterince esnek
bir yapıda değillerdi.
Bu nedenle de, kasanın içindeki hava
sirkülasyonunu da etkiliyorlardı.
SATA’nın bir diğer özelliği de, paralel
bağlantıdan alıştığımız kalın kablo yerine
çok daha ince bir kablo kullanılmasıdır.
27
28
SATA1-SATA2-SATA3


SATA’nın SATA1, SATA2 ve SATA3 standardları bulunmaktadır.
SATA1, Seri ATA iletişiminin ilk versiyonudur.




SATA/150 olarak da bilinir.
Veri yolu hızı 1.5GHz’dir ve veri iletim kapasitesi 150MB/s’dir.
SATA2’de veri yolu hızı 3GHz’e, veri iletim kapasitesi
300MB/s’ye çıkartılmıştır.
SATA3’te veri yolu hızı 6GHz’e,veri iletim kapasitesi
600MB/s’ye çıkartılmıştır.
29
HDD Çeşitleri
SCSI

SCSI(Small Computer System Interface): Daha çok
sunucularda kullanılan disklerdir.





30
Disklerinin dönüş hızları ve performansları çok yüksektir. Bu
yüzden fiyatları ev kullanımı için uygun değildir.
SCSI arabirimi disklerin dışında birçok farklı donanım (tarayıcı,
DVDROM…) ile de beraber çalışabilir.
Seri ve paralel çalışan tipleri vardır. Band genişliği 640MB/s ye
kadar çıkmıştır.
8-16 adet HDD yi birbirine bağlanabilir.
Kablo iletken sayıları 68 veya 50 adettir.
31
Karşılaştırma
32
SCSI ve ATA Karşılaştırması






SCSI tabanlı hard diskler, genellikle çağdaşı oldukları ATA disk
sürücülerine göre daha yüksek rpm değerlerinde üretilmektedir.
SCSI hard diskler, nispeten sunucu uygulamalarına yönelik
geliştirildiği için ön bellekleri (cache) daha büyüktür.
Tek bir hat üzerine ATA’ya kıyasla çok daha fazla cihaz bağlanabilir.
Çoğunlukla harici kontrol kartı gerektirirler.
Kablo uzunluğu daha fazladır.
SCSI teknolojisini kullanan sabit diskler ATA teknolojisini kullanan
modellere göre daha pahalıdır.
33
Master/Slave Ayarı


Diskler anakart üzerine kendilerine has data ve güç kablosu ile
bağlanırlar.
IDE HDD’ ler için, anakart üstündeki tek bir IDE sokete iki adet
HDD bağlanabilir.



SATA diskler için ise anakart üzerinde kaç adet soket varsa o kadar
disk bağlanabilir.


Bu bağlantı şekline paralel bağlantı denir.
Günümüz anakartlarında genelde iki adet IDE yuvası vardır. Dolayısıyla bir
bilgisayara en fazla 4 adet (IDE)PATA disk bağlanabilir.
Bunlarda paralel bağlantı(aynı kabloya iki adet) söz konusu değildir.
Aşağıda IDE ve SATA anakart bağlantı soketlerini gösterilmektedir.
Anakart üzerindeki IDE ve SATA veri kablosu bağlantı soketleri
34
Master/Slave Ayarı (dvm)




Bir IDE kablosuna iki adet HDD bağlanabilir.
İkisi de birbirine paralel bağlandığı için birisi için gelen
veri ve okuma yazma komutu, diğerine de gelecektir.
Bu durumda gelen veriler ve komutlar hangi disk için
olduğu anlaşılamaz.
Bu
kargaşayı
önlemek
için
disklerden
birisi
birincil(master), diğeri ikincil(slave) olarak ayarlanmalıdır.
35
Master/Slave Ayarı (dvm)




Her PATA diskin üzerinde master/slave ayarının nasıl
yapılacağına ilişkin bir tablo vardır.
Bu tabloya bakarak jumper denilen iletken birleştiricileri
uygun pinlere takarız.
Her IDE kablosuna bağlanan iki HDD den biri master
diğeri slave olmak zorundadır.
Eğer master/slave ayarı yapılmazsa diskler sistem
tarafından görülmezler.
36

NOT: Master/slave ayarına alternatif olarak eğer 80
iletkenli kablo kullanılıyorsa paralel bağlanan her iki IDE
diskin, Cable Select pinlerine jumper takılırsa bu durumda
master/slave ayarına gerek kalmadan disklerin birisi
master diğeri slave olarak otomatik ayarlanacaktır.
37
38
SATA ve PATA Disklerin Montajı





PATA disklerin montajını yaparken önce Master/Slave ayarı
gerekiyorsa yapılmalıdır.
SATA disklerde bu ayara gerek yoktur.
Sonra sabit disk kasa içerisindeki yuvalara vida ile her iki taraftan
sıkıca oynamayacak şekilde vidalanmalıdır.
Son olarak veri ve güç kabloları takılarak montaj tamamlanır.
PATA disklerde veri kablosunun bir kenarında kablo boyunca genelde
kırmızı(aşağıda beyaz) renkte bir şerit bulunur.

39
Kablo disk üzerine bağlanırken, bu renkli şerit tarafı mutlaka güç
kablolarına bakmalıdır.
IDE ve SATA diskler için kablo bağlantıları
SSD(Solid State Drive)






HDD’lerin yerini almaya başlayan
kayıt birimidir.
Mekanik(motor, disk, okuma yazma
kafası) yapıya sahip olmadığı için
arama ve bekleme gibi mekaniksel
gecikmeler burada görülmezler.
Veriye ulaşım daha hızlıdır.
Yapısını SDRAM veya Flash hafıza
tipleri oluşturur.
HDD disklere göre daha hızlı,
sarsıntı ile zarar görmeyen, daha az
güç harcayan, daha az yer kaplayan
bir yapıları vardır.
Fakat veri kurtarma olanakları,
kullanım
ömürleri,
çalışmasını
etkileyecek elektriksel faktörlere
karşı hassasiyeti ve fiyatları ile
şimdilik HDD lerin gerisindedir.
40
Solid State Driver kalıcı hafıza birimi. Dış ve
iç yapısı
HHD(HYBRID HARD DRIVER)


Fiziksel olarak HDD’ ye benzerler.
Hem disk hem de flash hafızaya sahiptirler.


Flash hafıza içeren yüksek boyutta tampon belleğe sahiptirler.



Dolayısıyla SSD ve HDD karışımı melez yapıya sahiptirler.
Böylece mekanik sisteme göre daha hızlı olan flash yapı kullanılarak disk erişimlerindeki
bekleme süreleri azaltılır.
Böylece performans(boot gibi) ve hız artırılmış olur.
HHD sürücülerde manyetik disk iki durumda çalışmak zorundadır.



41
Birincisi üzerindeki flash bellek dolduğunda ikincisi ise flash bellekte olmayan bir veriye
ulaşılmak istendiğinde.
Dolayısıyla birim zamanda diskin dönme gereksinimi azaltılarak performans artırılır.
Bu durum güç gereksinimi de azaltmaktadır.
RAID(Redundant Array of Independent
Disks)








“Bağımsız disklerin fazlalık dizisi” anlamına gelmektedir.
Aynı veriyi farklı disklerde saklama teknolojisidir.
Artıklı kelimesi ise veri güvenliğini ifade etmektedir.
Yani farklı diskler birbirlerindeki verilerin parametre artıklarını
tutuyor anlamına gelmektedir.
Bu teknoloji disk bozulmalarına, hatalı kodlamalara, büyük disk
boyutları elde etmeye ve performansa pozitif etkisinden dolayı
özellikle sunucularda sıkça kullanılan bir yöntemdir.
İşletim sistemi RAID arayüzü ile birbirine bağlanmış diskleri
tek disk gibi görmektedir.
Yedekleme işlemi isletim sisteminin çoğunlukla haberi olmadan
donanım bazında yedeklenmektedir.
RAID teknolojisinde SATA, PATA ve SCSI diskler
kullanılabilmektedir.
42





RAID 0: Eşlik biti(hata toleransı için)
olmaksızın performansı artırıcı özelliğe
sahip RAID türüdür.
Hata düzeltme etkisi yoktur.
Herhangi bir diskin bozulması tüm
diskleri kullanılmaz yapar.
Bilgi bloklara ayrılarak her bloğun farklı
disklere yazılması sağlanır.
Bağlı disklerin boyutları toplanarak
diskin kapasitesini oluşturur.


Örneğin 360GB lık iki adet disk RAID0
konfigürasyonunda toplamda 720GB lık bir
kapasite sağlayacaktır.
Bu seviye için en az iki disk gereklidir.
43







RAID 1: Burada performans yerine veri
güvenliği esas alınmıştır.
Disklerdeki
veriler
birbirinin
aynısıdır(mirroring=aynalama).
Toplam disk boyutu en küçük disk
kadardır.
Bu seviyede disk okuma hızı artar fakat
yazma hızı tek disk hızı kadardır.
Veri güvenliği çok çok önemli olduğu
durumlarda kullanılır.
Disklerden birinin bozulması sistemin
çalışmasını etkilemez. Bozulan diskin
yerine yenisi takılarak yedekleme işlemi
diğer disk üzerinden yeniden yapılabilir.
Bu seviye için en az iki disk gereklidir.
44





RAID 2: Bit seviyesinde her bir diske yayılmış veri
bloklarına karşılık birden fazla ECC(hata bulma&düzeltme)
sürücüleri kullanılarak oluşan yapıdır.
Burada disk performansı ve güvenlik orta seviyede olsa da
veri boyutunun düşük olması verimi azaltmaktadır. Ayrıca
diskten okuma yaparken her bir veri ECC disklerindeki
eşlik bitlerine bakılarak kontrol edilmesi gerekir.
RAID3’e göre bir avantajı yoktur ve ticari anlamda
kullanım yeri hemen hiç yoktur.
Rastgele okuma ve yazma hızları düşüktür.
Bu seviye için en az 10+4 veya 32+7 disk gereklidir. 10+4
yapıda 10 disk veriyi 4 diskte ECC kodlarını tutmaktadır.
45
46








RAID
3:
Burada
veriler
byte
büyüklüğünde farklı disklere yazılır.
Veriye ait ECC kodları ayrı bir diske yazılır.
Bir anda tüm sürücüler aynı adreste olmak
zorundadır.
Sıralı yazma ve okuma performansı
oldukça yüksektir.
Rasgele okuma hızı iyi fakat yazma hızı
düşüktür.
Ayrı disk üzerine eşlik bitlerinin yazılması
yazma işlemi sırasında darboğaz oluşturur.
Yüklü tek parça dosya(video) uygulamaları
için çok uygun bir çözümdür.
Bu seviye için en az üç disk gereklidir.
47






RAID 4: RAID3’e göre verilerin boyutu
artırılmıştır ve RAID ile sıkça karıştırılır.
Veriler bloklar halinde ayrı ayrı disklere
yazılır.
Sıralı ve rasgele okuma performansı RAID3
e yakındır. RAID3’e göre tek avantajı veriler
bloklara ayrıldığı için uygulamaya göre
bloktaki veri miktarının yüksek performans
için ayarlanabilmesidir.
RAID3 teki gibi ayrı disk üzerine eşlik
bitlerinin yazılması yazma işlemi sırasında
darboğaz oluşturur.
İyi bir performans ve hata düzeltmeye
sahiptir.
Bu seviye için en az üç disk gereklidir.
48






RAID 5: RAID seviyelerinin en çok
kullanılan popüler seviyesidir.
Veriler farklı disklere bloklar halinde
yazılırlar.
Fakat ECC kodları için ayrı bir disk
bulunmaz ve her bir veri diskine veriye ait
ECC kod parçaları yazılır.
Bu seviyede RAID3 ve 4 seviyelerindeki
yazma işleminde meydana gelen darboğaz
en aza indirilmiştir.
Veritabanı ve sunucu uygulamalarında sıkça
kullanılır.
Bu seviye için en az üç disk gereklidir.
49
RAID 6




RAID 6, RAID 5’e benzer fakat eşlik
verisini iki sürüceye yazar.
Bu nedenle en az 4 sürücü gerektirir, 2
sürücü zarar görse de çalışmaya devam
edilebilir.
İki sürücünün birden aynı anda hasar
görme olasılığı düşüktür.
RAID5 sistemlerde bir sürücü hasar
görürse ondaki hasarı düzeltemeden bir
diğerinin de hasar görmesi durumunda
sistem çöker. Fakat burada böyle bir sorun
olmaz. Bu nedenle RAID5’e göre daha
güvenilirdir.
50
51
52
Defrag Nedir?

Defrag,

Windows işletim sisteminde veriler sabit diske gelişi güzel olarak
kaydedilirler.
Bu da verilerin düzensiz biçimde işlenmesine neden olur.
Zamanla
bu
durum
bilgisayarınızın
performansının düşmesine, yavaşlamasına yol açar.
Bu performans düşüklüğünün nedeni şöyle açıklanabilir;
bilgisayarınızda bir uygulamanın çalışabilmesi için o uygulamaya ait
her bir verinin ya da dosyanın siz komut verdiğiniz zaman biraraya
gelmesi gerekir. Eğer bu dosyalar birarada ise sorun yoktur fakat
gerekli dosyalar farklı alanlara dağılmışsa bu verdiğiniz komuta
verilecek tepki süresi uzar. Zaten bilgisayar kullanıcılarının
"bilgisayarım yavaşladı" derken kastettiği şey bilerek ya da
bilmeyerek bu ya da bir başka nedenden ötürü tepki sürelerinin
uzamasıdır.
Onun için sık sık olmasa da her ay Defrag işlemini
gerçekleştirmenizde fayda vardır.
Disk Birleştiricisi, yerel birimlerin çözümlenmesini ve parçalara
ayrılmış dosya ve klasörlerin bulunup ve birleştirilmesini sağlayan bir
sistem hizmet programıdır.





53
kısaca
"birleştirme"
anlamına
gelmektedir.
Partisyon ya da Partition nedir?


Diskin mantıksal bölümlerine partisyon (partition) denir.
Diski mantıksal bölümlere ayırmaya da bölümlendirme
(partitioning) denir.


54
Örnek olarak diski C: D: E: gibi sürücü harflerine göre
bölümlemek.
Tek bir Fiziksel diski birden fazla Mantıksal bölüm diye tabir
ettiğimiz partisyonlara ayırabiliriz.
MBR - Master Boot Record Nedir?



MBR :Bu bölüm hard diskin ilk sektörüdür ve
bilgisayar açılırken flash bios otomatik olarak burayı
okur ve ilk yapılması gerekenler hakkında emirleri
buradan alır ve işleme sokar.
Bilgisayarınızda ilk çalıştırılması gereken program veya
ilk gidilmesi gereken adres gibi bilgiler bu bölümden
alınarak uygulanmaktadır.
Boot sektör: Bir sabit disk (harddisk) üzerindeki
bölümlerin (c, d, e..) her birinde o bölümün başlaması
için gerekli olan ve o bölüm hakkında değişmez
bilgilerin bulunduğu boot bölümleri vardır. Bölümler
aktif hale geçmeden önce bilgisayar bölüme bağlı olan
boot sektörünü okur gerekli işlemleri yapar.
55

BIOS, POST işleminden sonra boot sıra listesine göre ilk
sürücünüzü yükleyecektir


Bu adımda bir problem olmadığı taktirde ise BIOS, HDD'nize
ulaşana
kadar
işlemine
devam
edecektir.
Bir hard Disk'in ilk sektörü, Volume Boot Record ya da
Master Boot Record'u (MBR) içerir. Günümüzde ise ilk
sektörün son iki byte'ı 0x55AA şeklinde standart bir
imzaya sahiptir.


56
Bu nedenle BIOS'un HDD'nizin boot edilebilir olduğunu
doğrulaması için bu sektörü denetlemesi gerekir.
Eğer bu byte'lar bulunmuyorsa, 'İşletim sistemi bulunamadı'
şeklinde bir hata raporu görüntülenir ve BIOS bu aygıtı
atlayarak boot listesine göre bir diğer aygıta geçecektir.