AÇEV`e Yeni Bir Uluslar arası Ödül Daha Geldi…

Basın Bülteni
AÇEV’e Yeni Bir Uluslar arası Ödül Daha Geldi…
Dünya Eğitim İnovasyonu Zirvesi (WISE-The World Innovation Summit for Education) dünya
genelinden altı projeyi eğitim alanındaki girişimlerinde elde ettikleri yüksek başarılarından ötürü
ödüllendirdi. AÇEV’in Anne Çocuk Eğitim Programı 89 ülkeden sunulan projeler arasında ödül
almaya hak kazanan bu altı proje arasında yer aldı.
Katar Vakfı tarafından düzenlenen, dünya genelinde faaliyette olan çarpıcı ve yenilikçi eğitim
projelerini teşvik etmek amacıyla 2009 yılında başlatılan WISE Ödülleri’nin ikincisi: Eğitimi
Dönüştürme: Yenilikçilik, Yatırım ve İçerme konusunda başarılı bulunan altı projeyi ödüllendirdi.
Kazanan projeler geniş alanda yaygınlaşmaya uygun ve küreselleşme kapasitesine sahip projeler
arasından seçildi. 2010 WISE Ödülleri geçen yıl ilki gerçekleşen etkinliğin yaratmış olduğu ivme
üzerine kurulmuş olup, uluslararası alanda etkiye sahip. Bu yıl başvurular bütün uygulamalar
konusunda uzman ön-jüriler tarafından denetlendi ve 16 ülkeden 30 finalist seçildi. Dünya önderi yedi
eğitim uzmanından oluşan Uluslararası Jüri de altı kazananı belirledi.
Ödül kazananlar 7-9 Aralık arasında Doha, Katar’da gerçekleşen zirvede uluslararası akademik ve
eğitim alanında önde gelen 1200’den fazla kişiye projelerini sunma olanağını buldular. AÇEV adına
sunum yapan Başkan Yardımcısı Ayla Göksel erken çocukluk ve anne eğitimi'nin etkilerini ve bu yıl
ödül almasında büyük etkisi olan bu eğitimlerin dönüştürücü yanlarını anlattı. 8 Aralık akşamı
gerçekleştirilen törende Katar Vakfı Başkanı Sheikha Mozah tarafından takdim edilen ödülü de AÇEV
adına alan Ayla Göksel, “89 ülkeden gelen 400 nitelikli başvuru arasından seçilmiş olmanın onur verici
olduğunu, ödülün AÇEV çalışmalarını uluslararası onaylamasını temsil ettiğini ve AÇEV ekibinin ve
gönüllülerin özverili çalışmalarının sonucunda gerçekleştiğini” vurguladı.
Kazanan projeler üzerine yorum yapan, WISE ve WISE ödülleri uluslararası jürileri başkanı, Dr. Abdulla
bin Ali Al-Thani; “Bu sene başvuruların çeşitliliği ve kalitesi bir kez daha olağanüstüydü. Ben eminim ki
2010 WISE ödüllerinin sahipleri eğitimcilere dünya çapında ilham kaynağı olacaklardır. Bu ödüller,
WISE’ın en iyi uygulama ve deneyimlerin paylaşımını sağlayan başarılı bir global forum olarak
ulaşabildiği yeri iyi şekilde göstermektedir” dedi.
1
WISE’dan diğer ödül alanlar…
Pakistan’dan Mushtaq Chhapra
Proje : The Citizens Foundation
Nijerya’dan Nnaemeka Ikegwuonu
Proje: The Smallholders Farmers Rural Radio (Farm 98.0 FM)
Amerike Birleşik Devletleri’nden Cecilia d’Oliveira
Proje: MIT OpenCourseWare
Güney Afrika’dan Neil Turok
Proje: Next Einstein Initiative (AIMS-NEI)
İngiltere’den Tove Romsaas Wang
Proje: Rewrite the Future
WISE- (The World Innovation Summit for Education) - Dünya Eğitim İnovasyonu Zirvesi Nedir?
WISE Sheika Mozah Bint Nasser Al Missned’in önderliğinde Katar Vakfı tarafından kurulmuş küresel
bir ortaklık girişimidir. 21. Yüzyıl eğitiminin karşı karşıya kaldığı güçlü ekonomik demografik ve
teknolojik baskılara ve acil mücadelelere dikkat çekmek amacıyla kurulmuştur. Qatar Vakfı’nın WISE
için içinde UNESCO’nun da yer aldığı çeşitli ortakları vardır.
WISE eğitim alanındaki deneyim ve en iyi uygulamaların paylaşıldığı yıllık bir platform olarak
tanımlanabilir.
Pek çok farklı sektörden belli başlı karar vericileri ve düşünce liderlerini, diyalog oluşturmak, yenilikçi
çözümler aramak, eğitimin önemi konusunda farkındalık yaratmak ve dünyadaki insanların
hayatlarında gerçek bir değişim yaratabilecek hareketlere ilham kaynağı olmak için bir araya getirir.
2
AÇEV’in Ödül Alan Projesi – Anne Çocuk Eğitim Programı (AÇEP)
AÇEV WISE ödülünü; kuruluşuna temel teşkil eden Anne Çocuk Eğitim Programı (AÇEP) ile kazanmış
bulunuyor. Bu program AÇEV ve Boğaziçi Üniversitesi işbirliğiyle, 1982-1991 yılları arasında uygulanan
"Erken Destek Araştıma Projesi"nin verileri ışığında; Prof. Dr. Sevda Bekman, Prof. Dr. Çiğdem
Kağıtçıbaşı, Prof. Dr. Diane Sunar tarafından hazırlandı ve 1993 yılında AÇEV çatısı altında kurumsal
bir yapıya kavuştu.
Anne Çocuk Eğitim Programı (AÇEP) 25 hafta uzunluğunda, ev merkezli, düşük maliyetli 5-6 yaş
arasında daha önce okul öncesi eğitim hizmeti almamış çocuklara ve annelerine yönelik olarak
uygulanan bir program ve AÇEV’in kuruluşundan beri Milli Eğitim Bakanlığı Çıraklık ve Yaygın Eğitim
Genel Müdürlüğü ile işbirliğinde uygulanıyor. Programda AÇEV’den eğitim almış grup liderleri
annelerle düzenli olarak haftalık toplantılar yapıyor ve her toplantının sonunda, anneler evde
çocuklarıyla haftalık çalışma formları şeklinde aldıkları eğitimi uyguluyor. Grup liderleri anne-çocuk
ilişkilerini ve haftalık öğretim programının uygulanışını incelemek üzere ev ziyaretlerinde bulunuyor.
AÇEP’in temel dayanağı, okul öncesi eğitime ulaşamayan çocukların erken gelişim ihtiyaçlarının evde
karşılanması ve en yakın çevrelerinden destek almasının gerekliliği . Program çerçevesinde
ebeveynlerin onların “ilk eğitimcileri” olarak önemli bir rol oynamaları sağlanıyor.
WISE Ödül Kriterleri kapsamında programın özellikleri - Bu program neden Eğitimi Dönüştürme:
Yenilikçilik, Yatırım ve İçerme konusunda çarpıcı bir eğitim uygulaması örneğidir;
İlk geliştirilmesinden itibaren yaklaşık 28 yıllık bir uygulama, araştırmalar ve revizyonlardan sonra
eğitim Anne Çocuk Eğitim Programı’nın materyalleri ve metodu ile yenilikçi ve gelişmeye açık bir
alternatif okul öncesi eğitim modeli olduğu görülmektedir. Bu hali ile AÇEV bünyesinde yaz
anaokulları, baba eğitim proramları, kadın destek programları ve televizyon yoluyla eğitim
programları gibi farklı eğitim programlarına da esin kaynağı olmuş, özellikle “7 Çok Geç” Kampanyası
kapsamında erken çocukluk eğitiminin önemi konusunda yürütülen savunu ve farkındalık yaratma
faaliyetlerine temel teşkil etmiştir. Ayrıca, kurum merkezli dar kapsamlı formal okul öncesi eğitim
tanımını, ev merkezli modelleri de içerecek şekilde genişletmiş, öğretmen yerine anneleri doğal eğitici
rolleri içinde desteklemiştir. Program efektif ve düşük maliyetli bir yatırım modelidir ve MEB’in
olanakları ve öğretmenleri gibi ulaşılabilir kaynakları kullanarak güç kazanmakta ve
yaygınlaşabilmektedir. Okul öncesi eğitime ulaşamayan çocukları içerme konusunu öne çıkarır ve
alternatif bir eğitim modeli sunar. Tüm bunlar ve bunlara bağlı pek çok özellikleri Anne Çocuk Eğitim
Programı’nı WISE kriterleri içinde ödüle taşımıştır.
3
Programın farklılıkları;
Hem Programı geliştirenlerden biri hem de AÇEV’in kuruluşuna önderlik
eden danışmanlarımızdan biri olarak Prof. Dr. Sevda Bekman’ın görüşleri…
“Bilimsel bir araştırma çerçevesinde başlayan Anne-Çocuk Eğitim Programı AÇEV’in kurulmasına,
Türkiye’de eğitim alanında Üniversite-Devlet –STK işbirliğinin başlamasına ve “aile eğitiminin” eğitim
politikaları arasına girmesine öncülük etmesi ve yurt dışındaki uygulamaları ile önemli bir örnektir.
- Anne Çocuk Eğitim Programı’nın AÇEV’in kuruluşuyla ve MEB Çıraklık ve Yaygın Eğitim Genel
Müdürlüğü işbirliğiyle başlayan ilk toplum kalkınması uygulamaları Türkiye’de Üniversite- Devlet ve
STK işbirliğinin ilk örneği oldu ve gittikçe yaygınlaşan bu tür işbirliklerine model oluşturdu. 2009 yılına
kadar Bakanlık ile birlikte yapılan bu çalışmalar sonucunda “aile eğitimi” artık devletin politikası içine
girdi. MEB tarafından, Anne-Çocuk Eğitim Programı’nın da önemli bir katkısı ile “Ulusal Aile Eğitim
Programı” geliştirildi. Dolayısyla “bilimsel” nedenlerle başlayan eğitim programı Türkiye’de yeni
eğitim politikalarına da örnek oldu ve yol verdi.
Anne Çocuk Eğitim Programı, çocuğu ve çocuğun içinde bulunduğu aile ortamını hedef alması
nedeniyle hem ev merkezli bir okul öncesi eğitim programı hem de bir yetişkin eğitim programı oldu.
Program ‘ın etkinliğini ölçebilmek ve kaliteli uygulamasını sağlıyabilmek amacı ile birçok araştırma
yapıldı. Bu araştırmalardan bir tanesi Anne-Çocuk Eğitim Programı eğitimine katılan aynı anne ve
çocuk grubunu çocuklar 24 yaşına gelene kadar takip etti. Böyle bir değerlendirme araştırması bu
alanda Türkiye’de hiç olmayan ve dünyada ise sayısı çok az olan, hatta üçü geçmeyen bir araştırma
olarak uzun vadeli araştırma programları arasına girdi.
- Programla ilgili olarak kısa ve uzun vadede yapılan araştırmaların sonuçları; Program’ın çocukların
okul başarısını artırdığını ve okula devamını sağladığını gösteriyor. Bulgular özellikle bilişsel
becerilerde çevrenin olumsuz etkilerinin üstesinden gelindiğini yansıtıyor. Ayrıca, anne çocuk ilişkisini
olumlu etkilediği ve aile içinde demokratik, barışçıl ve şiddetden uzak bir ortam yarattığı, tüm bu
olumlu etkilerin kardeşler ve eş olmak üzere ailenin diğer üyelerini de kapsadığı görülüyor. Kadının (
annenin) benlik kavramını, kendine güvenini olumlu olarak etkilediği gibi ev içindeki karar alma
sürecinde de etkili olmasına destek olduğu saptanmış bulunuyor.
- Program gelen talepler üzerine Türkiye dışına da taşındı, üç farkli dile tercüme oldu ve on farklı
ülkede uygulandı ve uygulanmaya devam ediyor. İlk yurt dışı uygulamaları Hollanda’da başladı. Bunu
Belçika, Almanya, Fransa ve İsviçre takip etti. Orta Doğu ve Arap ülkelerinde de Bahreyn, Ürdün ,
Suudi Arabistan ve Lübnan’da çeşitli kurumlarla işbirliği yapılarak eğitimlere öncülük yapıldı. Ayrıca,
Meksika’da bir Üniversite’de bilimsel araştırma çerçevesinde İspanyolca’ya tercüme oldu ve
uygulanmaya başladı. Böylece AÇEV de Türkiye’den yurt dışına bilgi transferi yapan bir kurum oldu.”
4
AÇEV Hakkında: 1982-1986 yılları arasında Boğaziçi Üniversitesi'nde okul öncesi çocukların eğitim durumlarıyla
ilgili olarak Prof. Dr. Sevda Bekman, Prof. Dr. Çiğdem Kağıtçıbaşı ve Prof. Dr. Diane Sunar tarafından yürütülen
bir araştırma projesi Türkiye'de bu konudaki çalışmaların çok yetersiz olduğunu, birçok çocuğun erken çocukluk
döneminde eğitim alamadığını göstermiştir. Bu ihtiyacı karşılamak üzere araştırmayı yürüten akademisyenler
tarafından alternatif bir ev merkezli okul öncesi eğitim programı olan Anne Çocuk Eğitim Programı (AÇEP)
geliştirilmiş ve uygulanmaya başlamıştır. Bir süre proje halinde yürütülen çalışmalar Vakfın Yönetim Kurulu
Başkanı Ayşen Özyeğin'in de katılımıyla kurumsal bir yapıya kavuşturulmuş ve 1993 yılında Anne Çocuk Eğitim
Vakfı (AÇEV) kurulmuştur. Anne Çocuk Eğitim Vakfı (AÇEV) erken çocukluk ve yetişkin eğitim programları ile
faaliyet gösteren bir sivil toplum kuruluşudur. Hedef kitlesindeki ihtiyacı araştırmalarla saptayıp bu ihtiyaca
cevap verecek programları geliştirmekte, bunları işbirlikleri ile uygulamakta ve uygulamaları
değerlendirmektedir. Bu değerlendirmeler hem programların etkinliğini araştırmak hem de elde edilen
bulgularla programları amaca daha uygun bir biçime getirmek için kullanılmaktadır. Programların hedef kitlesi;
sosyal ve ekonomik koşullardan ötürü gelişimleri desteklenemeyen ortamlarda yaşayan çocuklar, anne-babalar
ve okuma yazma bilmeyen yetişkinlerdir.
5