Jehov ´ a Diosan arunakapajj askiwa Jehov ´ a Diosan arunakapajj

Transkript

Jehov ´ a Diosan arunakapajj askiwa Jehov ´ a Diosan arunakapajj
SE PTIE MBRE 15, 2013
34567
˜
TAMAN YATJJATA NATAKI
OCTUBRE 28–NOVIEMBRE 3
´
Jehova Diosan
arunakapajj askiwa
7 JANA
˙
64, 114 QOCHUNAKA
NOVIEMBRE 4-10
´
Jehova Diosan
arunakapajj
chuymasar kusisiyiwa
12 JANA
˙
116, 52 QOCHUNAKA
NOVIEMBRE 11-17
¿Machaqar tukjjtanti?
17 JANA
˙
69, 106 QOCHUNAKA
NOVIEMBRE 18-24
Wali amuyumpipun
˜ ¨
kuns amtanani
22 JANA
˙
27, 83 QOCHUNAKA
NOVIEMBRE 25–DICIEMBRE 1
¨ ˜
´
Precursoranajj Jehova
Diosampi jukamp
˜
sum apasinatakiw
yanaptistu
27 JANA
˙
95, 104 QOCHUNAKA
˜
TAMAN YATJJATANATAKI
´
ˇ Jehova Diosan arunakapajj askiwa
´
ˇ Jehova Diosan arunakapajj chuymasar
kusisiyiwa
´
¨
Jehova Diosajj arunakapampipuniw markapar irpirına.
´
¿Uka arunakapan kunas utji? Kunatsa Jehova Diosan aruna¨
¨
˜
kapar confiysna ukwa nayrır yatichawejj qhananchi ukat
¨
¨
payır yatichawejja, Diosan arunakapar taqe chuyma confiya˜
natakejj kunanakas yanaptistaspa ukwa kimsa toqet qha˜
nancharaki.
´
PERU
¨
´
NAYRIR JANA: Peru markat alay toqenjja, Amazonas uksa cheqanakanjj
jan utan jikjjatasipki ukanakar yatiya˜
najj waljaw utji
ˇ ¿Machaqar tukjjtanti?
˜ ¨
ˇ Wali amuyumpipun kuns amtanani
MARKACHIRINAKA
29.734.000
Kawkhansa ukat kunjamsa jilsuwaytan ukarjamaw kuns lur´
tan ukat amtaraktanjja. ¿Kunjamatsa Jehova Diosan muna˜
¨
naparjam amtaskatas yatsna? ¿Ukat kuntı amtktan ukarjam
˜
¨
phoqhanatakejj kunas yanaptistani? Aka yatichawiw uka to˜
qenakat taqe chuyma amuytasinasatak yanaptistani.
YATIYIRINAKA
117.245
AKA QHEPA PHESQHA MARANAKAN
BAUTISASIRINAKA
28.824
´
Peru markanjja, Bibliat apstat qellqatanakajj sojjta arunakaruw jaqokipasiski.
Ukat 120 jila precursor especialanaka
˜
¨
ukat misioneronakaw jan espanol aruki uka yaqha arunakat yatiyasipki
¨
YAQHA YATICHAWINAKA
¨ ˜
´
ˇ Precursor
˜ anajj Jehova Diosampi jukamp sum
apasinatakiw yanaptistu
¨
˜
´
Diosatak sapurunjam irnaqtanajj kunjamanakatsa Jehova
˜
Diosampi jukamp sum apasiskakinatak yanaptistu uk kim˜ ¨
¨
¨
saqallqo toqet yatjjatanani. Jumatı precursorastajja, ¿jan
¨
˜
walinakan jikjjatasisas kunas precursoraskakinatak yanapti¨
¨ ˜
ristam? Jumatı precursoran munsta ukat ukham irnaqtasajj
¨
˜
kuna bendicionanakatı utjki uk katoqan munsta ukajja,
¿kunsa lurasma?
3 Amuytayir arunakajj wali
askiwa
32 Aka revista liytirinakan
¨
jisktawinakapa
34567
Septiembre 15, 2013
6
˜
Yatiyanataki sat revistajj Oraqpachan Bibliat yaticha˜
˜
¨
nataki wakichatawa, yanaptan munirinakan chur a¨
winakapampiw uka yatich awejj apasi. Janiw aljasi˜
¨
napakiti. Jiska taqanakajja Qullan Arunaka, 1992,
¨
˜
Bibliata apstatawa, jan ukhamakanejja qhanancha¨
˜
siniwa. Kawkhantı MT letranakampi qhananchaskejja
Vol. 134, No. 18 Semimonthly AYMARA
Machaka Testamento Bibliata apstatawa (uka Biblia¨ ¨
nakatjja aka revistan kunjam qellqatakitı ukham qell¨
˜
qaqatawa). Ukat kawkhantı NM letranakampi qhanan´
chaskejja Traduccion del Nuevo Mundo de las Santas
˜
Escrituras (con referencias) espanol aruta apstatarakiwa.
˜
Yatiyanataki sat revistajja, pay kutiw phajjsin mistu
˜
´
ukat Associaçao Torre de Vigia de Bıblias e Tratados
´
jupanakan luratawa. Sede e grafica: Rodovia SP-141,
´
km 43, Cesario Lange, SP, 18285-901, Brasil. Dire´
tor responsavel: Augusto dos Santos Machado Filho.
5 2013 Watch Tower Bible and Tract Society of
Pennsylvania. Todos los derechos reservados.
Brasilan lurata.
Amuytayir arunakajj wali askiwa
¨
Aka Oraqenjja, Jesusakiw wali suma Yatichirınjja sasin waljaniw sapjje. ¿ Jumajj ukhamti sarakta?
¨
¨
Ukhamachi ukhajja, inas kunjamtı jupajj jisktana˜
¨
¨
kampi ukat unachtawinakamp yatichkana ukham
˜
yatichanatak chamachasiraksta. ¿Ukat kunjamsa
¨
¨
amuytayir arunakamp yatichirına uk amuyirıtati?
Parlktan ukhajj niya taqeniw ukham amuytayir
¨
arunakamp parltanjja. Ukat inas akham siri istirıs¨
tan: “Frutanakajj taqpachaw poqoratajje sasaw sap¨
¨
jje, ukampis akanakajj janıraw poqoratakiti”. Jan
¨
¨
ukajj “Wawakana ukhajja, jupajj wali ajjsarirınwa,
¨
ukampis jichhajj janiw ajjsarirejjeti” sasa.
¨
Ukanakat sapa mayanjja, nayraqatjja ma amuyu qhanstayi, ukat ukjjarojja, jukampi sum amuy˜
tasinapatakejj aka arunakampiw qallti: jan ukasti,
ukampisa, antisasa, jan ukajj ukatsipana. Ukat awi¨
˜
sajja, kuntı qalltan siski ukjjarojj jukampwa qhananchi. Ukham parltan ukhajja, mayninakan sum amuy˜
tapjjanapatakiw yanapttanjja.
Yaqhep arunakana jan ukajj yaqhep markanakan
˜
¨
janis ukham parlan yatitapkchejja, kunatsa ukham
˜
˜
¨
parlanajj wakisi uk amuytanajj wali askıspawa. ¿Kunatsa? Kunatejj ukanakjja, Biblianwa walj jikjjattan¨
¨
jja. Ukat Jesusas ukhamwa parlirına. Ukanakat ma
˜ ¨
¨
qawqha amuytanani: “Janirakiw ma lamparasa ja˜
¨
masaru uchanataki aqtayatakiti, jan ukasti qhanaw¨ ˜
jar uchatanapawa”; “Janiw [Moisesan leyinakap]
˜
apaqerit jutktjja jan ukasti kuntejj yatichan munkis¨
tu uk phoqheriw juttjja”; “Istapjjaraktawa kunatı:
SEPTIEMBRE 15, 2013
¨
¨ ¨
‘Janiw wachoqa juchan sarnaqatati’ satakansa uk¨
jja. Ukampis nayajj sapjjsmawa, khititejj ma warmi˜
˜
rojj munapayanataki untejja [...]”, ukat “Istapjjarak¨
¨ ¨
˜
˜
tawa kunatı satakansa ukjja: ‘Unkatatajja, unkatarakim; toqjjatajja, toqjjarakim’ sasa. Ukampis nayajj
sapjjsmawa: Jan jumanakajj jan wali jaqerojj kutkatapjjamti, jan ukasti maynitejj maysa ajanut tajjllin¨
˜
tatamjja, maysa ajanumppacha unachtayarakim”
(Mat. 5:15, 17, 27, 28, 38, 39).
Bibliankir yaqha libronakanjja ukham amuyta¨
yir arunak jikjjataraktanwa. Ukanakajja, kuntı lu˜ ¨
˜
ranasaki uk sum amuytanataki jan ukajj kuna to¨
˜
qettı parlasktan uk jukamp sum qhanstayanatakiw
¨
¨
yanaptistaspa. Jumatı wawanıstajja, aka arunakat
amuykiptam: “Ukhamarak awkinaka, jumanakajj
wawanakamarojj jan colerayapjjamti, jan ukasti
cheqapar yatichasina sum uywapjjam, Tatitur iyaw˜
sapjjanapataki” (Efe. 6:4). Awk taykanakajj Jeho´
va Diosan kamachinakaparjamaw wawanakapar uy˜
´
¨
wapjjanapa sasakiw apostol Pablojj ewjjtaspana,
¨ ¨
ukat ukajj wali askıspanwa. Ukampis ¿kunjamsa
¨
uka ewjjta jukamp sum qhanstaypachana? Amuy¨
tayir arunakampiw akham sana: “Jan colerayapjjamti, jan ukasti cheqapar yatichasina sum uy˜
wapjjam, Tatitur iyawsapjjanapataki” sasa.
´
¨
Ukat pachpa jaljanjja, apostol Pablojj akham sanwa: “Janiw jaqenak toqeti nuwasktan, jan ukasti
¨
Aka yatichawejj 6 jananwa tukuyi
3
Efesios 4 ukat 5 jaljanakan
utjki uka
¨
amuytayir arunakat ma qawqha
“[Jaqenakajj] chamaktatawa
chuymanakap qalarayasipjjatap
[layku].” (Efe. 4:18, 19.)
“Ukampis jumanakajj janiw uka casta
˜
lurananakjja Cristot yateqapktati,
jumanakatejj cheqpachan juparu
istapjjsta ukhamarak jupamp
¨
yatichatapjjsta [...] ukajja.”
(Efe. 4:20, 21.)
˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘
¨ ¨
“Khititejj lunthatasirıkan ukajja
jan jukamp lunthataskjjpanti.”
(Efe. 4:28.)
˜
“Jan ukasti irnaqanaru uskuspan.”
(Efe. 4:28.)
˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘
“Jan wali arunakjj jan parlapjjamti.”
(Efe. 4:29.)
“Jan ukasti suma arunakamp
parlapjjam.” (Efe. 4:29.)
˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘
˜
“Taqe chuyma usuyasinasa,
˜
˜
kapisinasa, thithinasa,
˜
˜
arnaqasinanakasa, nanqha arusa
¨
jumanakatjja apaqatapan, taqe
˜
˜
nanqha amtanasa ukhamaraki.”
(Efe. 4:31, MT.)
“Ukatsipana jumanakajj
¨
purapat suma chuymanıpjjam,
¨
khuyapayasirinakapjjam, purapat
perdonasisa.” (Efe. 4:32, MT.)
˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘
˜
¨
“Janiw utjanapakjjeti wachoqa jucha
˜
lurananakajj, kuna kasta jan wali
¨
˜
lurawinakasa ni michasinanakasa.”
(Efe. 5:3.)
“Jan ukasti, Diosaruw
˜
yuspagaranasajja.” (Efe. 5:4.)
˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘
“Nayrajj jumanakajj chamakanwa
¨ ¨
jakapjjayata.” (Efe. 5:8.)
“Ukampis jichhajja Tatitumpi
mayachasipjjatamatjja, qhananwa
jakjjapjjta.” (Efe. 5:8.)
˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘
4
˜
YATIYANATAKI
˜
Aka listjja, ¿janit familiana Diosar yupaychanataki aruman yatjjatapkasma?
“Chamakankirinakan jan kunatak
¨
sirviri lurawinakapanjja jan
sarnaqapjjamti.” (Efe. 5:11.)
“Jan ukasti, uka jan wali
¨
lurawinakjja qhanaru apsupjjam.”
(Efe. 5:11.)
˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘
˜
“Untapjjamaya, wali amuyampi,
¨
kunjamsa sarnaqapjjta; janiw jan
amuyuninakjamati.” (Efe. 5:15, MT.)
“Jan ukasti yatirinakjama; Tiempo
apsusa.” (Efe. 5:15, 16, MT.)
˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘
¨
“Jan loqhepjjamti.” (Efe. 5:17.)
¨
“Jan ukasti kunakitejj Tatitun
˜
˜
munanapajja uk amuyanaru
uskusipjjam.” (Efe. 5:17.)
˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘
˜
“Jan machjasipjjamti, machjasinasti
˜
jiwanaruw api.” (Efe. 5:18.)
“Antisas qollan ajayumpi
¨
phoqtatapjjam.” (Efe. 5:18.)
˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘
˜
“[Criston] nayraqatapar jachanchat
˜
˜
iglesia irpkatanataki, jan qanuchata,
jan kuna phullchuni, jan kunamp
kamachtata.” (Efe. 5:27.)
“Jan ukasti suma qoma Diosatak
yaqhachata.” (Efe. 5:27.)
˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘
“Janiw khitis pachpa janchiparojj
˜
uniskiti.” (Efe. 5:29.)
“Jan ukasti manqayiwa ukhamarak
imaraki. Cristojj uka pachparakiw
iglesiampejj luri.” (Efe. 5:29.)
˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘
SEPTIEMBRE 15, 2013
5
˜
alajjpachanakankiri nanqha ajayunak toqewa, [...]
nuwastanjja” (Efe. 6:12). Uka amuytayir arunaka˜
jja, nuwasinasajj kunja chamas ukwa sum amuytayistu. Janiw aleq jaqenak contrak nuwasktanti, jan
˜
ukasti nanqha ajayunak contraw nuwastanjja.
KUNJAMSA UKANAKAT ASKINAK APSSNA
´
Efeso markar qellqkasajja, Pablojj ukham amuy¨
tayir arunak wal apnaqarakına. Ukanakat yatjjata˜
¨
¨
˜
najja, kuntı Pablojj siskana uk sum amuytanataki
˜
ukat ukarjam luranatakiw yanaptistu.
¨
Kuna amuytayir arunaktı Efesios 4 ukat 5 jal˜
¨
jan jikjjataski ukanak yatjjatanajj wali askipunıni¨
wa. Uksti aka yatichawin jikjjataski uka listanwa
˜
unjjattasma. Ukanak liytkasajja, juma pachpatwa
˜
amuykiptasinama. Ukat akhamwa jisktasirakisma: “¿Kunjamsa uka arunak katoqastjja? ¿Ukhaman jikjjatasisajj kuns lurtjja? ¿Amuytayir aruna¨
kat kuntı qalltan siski ukampiti jan ukajj ukjjar
˜
˜
qhananchki ukampich mayninakajj nayar untayap¨
jjetu?” sasa. Ukanakat yatjjatkasintı kunanakansa
˜
¨
chamachasinama uk amuyasıta ukhajja, uk lura˜
namawa.
˜
Uka listajja, familiana Diosar yupaychanataki aru˜
man yatjjatanatakejj wali askirakiwa. Nayraqatjja, ta¨
qeniw kuntı ukan siski uk qal liytapjjaspa. Ukat may¨
niw kuntı amuytayir arunakat qalltan siski uk liytaspa, ukat ukjjarojj kamsisa uk mayninakaw am˜
¨
tasipjjanapa. Ukajja, kuntı uka amuytayir arunakajj
qhanstayki uk kunjamsa phoqhapjjaspa uka toqet
˜
parltasinatakiw yanaptani. Ukhamatwa sapa maynejj kunjamsa familiapansa jan ukajj yaqha cheqan˜
sa cristianjamajj sarnaqapjjanapa uk amuytasipjjani.
Kunjamsa amuytayir arunakamp parlsna uk amu¨
yata ukhajja, jankakiw Biblia liytkasajj ukanak amu¨
˜
yata ukat yatiyanatakejj kunja wakiskirisa uksa amu¨
yarakıtawa. Inas yatiykasajj akham sischisma: “Jan
¨
jiwir almanıtanwa sasin waljaniw sapjje, ukampis Bi¨
bliajj akham siwa” sasa. Khititı Bibliat yateqaski ukarojj inas akham jisktchisma: “Diosampi Jesusampejj
¨
mayakıpjjewa sasin niya taqeniw sapjje; ukampis
¿Bibliarjamajj kunsa yateqawaytanjja? ¿Ukat jumajj
kamsarakismasa?” sasa.
Biblianjja, walja amuytayir arunakaw utji, ukana´
˜
kaw Jehova Diosar yupaychaskakinataki ukat jaqe˜
nakar Bibliat yatichanatak yanaptistu.
˜
˜
¿Amuytayir arunakan ukjjar jukamp sum qhananchanatak siski uk amtastati?
6
˜
YATIYANATAKI
´
JEHOVA DIOSAN
ARUNAKAPAJJ ASKIWA
´
“[Jehova Dios] Tatitun
arunakapajj askiwa, jan
˜
˜
yatinan jaqer yatinan
tukuyiriwa.” (SAL. 19:7)
˜
¿QHANANCHTA SMATI?
´
¿Kuna toqenakatsa Jehova
Diosajj Biblian ewjjtistu?
´
¿Kunjamsa Jehova Diosan
¨
ewjjanakapajj jichhurunakan
yanaptistaspa?
´
¿Kunatsa Jehova Diosan aruna˜
kapar confiyanasa?
˜
¨
¨
¨
YATIYANATAKI revista ma jutır tantachawitak waktayas¨
kasajja, inas akham jisktasirısta: ‘¿ Janit uka toqet yatjjata¨
´
˜
wayktanjja?’ sasa. Yamas jumatı Jehova Diosan Qhananchirinakapampi walja tiempo tantachasiskstajja, inas ya¨
qhep yatichawinak kutin kutin yatjjatasitap amuysta. Ni¨
ya sapa kutiw Diosan Reinopata, Jesucriston loqtasıwipata,
˜
˜
¨
yatiyan toqeta, munasina ukat iyawsawi toqet yatjjattanjja.
¨
˜
¨
Uka yatichawinakat kutin kutin yatjjatanaw iyawsawisan
¨ ˜
¨
chollqhenasataki ukat kuntı ‘Diosan arunakapajj yatichkis˜
¨ ˜
tu uk luranataki’ ukat ‘jan aleqak ischukirınasataki’ yanaptistu (Sant. 1:22).
¨
2 ‘Tatitun arunakapa’ sasin hebreo arut jaqokipataki ukajja, Diosajj markapar leyinaka ukat mandamientonaka
¨
¨
˜
¨
churkana ukhamarak kuntı lurapjjanap maykana ukanak
˜
san muni. Jaqenakan apsut leyinakajj janiw Diosan leyina¨
˜
kapjamakiti, kunattejj awisajj mayjtayasinapa jan ukajj as˜
´
kichtasinapaw wakisi. Ukampis Jehova Diosan leyinakapajj cheqapawa, atiniskayawa ukat jiwasan askisatakiraki¨
wa. Diosajj markapar leyinak nayrajj churkana ukanakat
¨
yaqhep janis jichhurunakan phoqkstanjja, janiw jan walir
¨
tukkiti. Kunattejj salmo qellqerejj akham sanwa: ‘Arunaka˜
majj winayatakiwa’ sasa (Sal. 119:144, NM ).
˜
3 Diosan arunakapanjja, awisajj amuyasinasatak ewjjtanakajj utjarakiwa, uk inas amuysta. Nayra Israel markajja, sapa kutiw Diosan profetanakap toqejj ewjjtanak kato¨
˜ ¨
qana. Amtanani, israelitanakajj Suma Oraqer niya manta˜
¨
¨
¨
nampısipkana ukhajja, akham sasaw Moisesajj ewjjt ana:
˜
“Jan jumanakpacha enganasipjjamti, janiraki Diosata armasimti ni yaqha diosanakarus yupaychapjjamti ni jupanakarus altasipjjarakimti, jan ukasti Diosaw jumanakatak
¨
¨
˜
jja, ukat ukham yatjjatanajj kunatakis yanaptistu?
˜
2. 1) ¿‘Tatitun arunakapa’ siski ukajj kamsans muni? 2) ¿Diosan leyi¨
nakapampi ukat jaqenakan leyinakapampejj kunansa mayjapjje?
¨
3, 4. 1) ¿Diosan arunakapanjj kunas utjaraki? 2) ¿Israelitanakatı uka¨
¨
nak istapjjaspana ukajj kuna askinaksa jikjjatapjjaspana?
1. Tantachawinakasanjja, ¿kuna yatichawinakatsa sapa kuti yatjjattan-
7
colerasispa” sasa (Deu. 11:16, 17). Diosajj walj
¨
kutiw markaparojj wakiskir ewjjtanak churana
˜
sasaw Bibliajj qhananchi.
´
4 Ukat walja kutirakiw Jehova Diosajj israeli˜
tanakar Jupar ajjsartapjjanapataki, arunakap is˜
˜
˜
tapjjanapataki ukat sutip jachanchapjjanapa¨
tak mandamientonak churana (Deu. 4:29-31; 5:
¨
28, 29). Jupanakatı uka mandamiento aruna¨
kapar istapjjaspana ukhajja, walja bendiciona¨
nakwa katoqapjjaspana (Lev. 26:3-6; Deu. 28:
1-4).
¿ISRAELITANAKAJJ DIOSAN
¨
ARUNAKAPAR ISTAPJJPACHANTI?
¨
Israelitanakajj jan walinakan jikjjatasipka´
na ukhajja, Jehova Diosajj arsutanakap phoqha¨
˜ ¨
¨
punınwa. Amtanani, kunapachatı Asiria marka
´
apnaqer Senaquerib reyejj Juda marka katun¨
´
˜
¨
tana ukat Ezequıas reyir jaqsun munana ukha¨
´
jja, ma angelap khitasaw Jehova Diosajj marka¨
¨
par yanapt ana. Ukat ma arumanakwa Diosan
angelapajj 185.000 asirio soldadonakar jiwara¨
yana, ukhamatwa Senaquerib reyejj wali phen¨
´
qasis oraqepar kuttawayjjana (2 Cro. 32:21;
´
2 Rey. 19:35). ¿Kunatsa Diosajj Ezequıas reyir
¨
arjjatpachana? Kunattejj Ezequiasajja “[Jeho´
¨
va] Tatitumpipuniwa suma sarnaqana, janiw ju¨
¨
patjja saraqkanti, ukhamarakiw jupajj phoqhana Moisesaru Tatitojj mandamiento arunakapa
¨
churkana ukanakjja” (2 Rey. 18:1, 5, 6).
´
6 ¿ Jehova Diosan arunakap khitis sum pho¨
´
¨
qharakına? Josıas reyiw phoqhana. Kimsaqall¨ ¨
´
qo maranıkana ukhatpachaw ‘Josıas reyin lura¨
tanakapajj cheqapana Tatitun nayraqatapana’,
¨
´
janiw ‘kawksarus saraqkanti’ (2 Cro. 34:1, 2).
Josiasajja, idolonakar tukjasa ukat cheqa yu¨
paychawi uttayasaw Diosar taqe chuyma confi˜
¨
yatap unachtayana. Ukham luratapatwa, jupa¨
¨
´
sa ukat markpachasa bendecitapjjana (2 Croni˜
cas 34:31-33 liytasinapawa).
5
´
¨
´
˜
6. ¿Kunjamsa Josıas reyejj Diosar confiyatap unachta¨
yana?
5. ¿Kunatsa Diosajj Ezequıas reyir arjjatana?
8
´
´
Jehova Diosan arunakapaw Josıas reyirojj cheqa
¨
˜
¨
yupaychawi arjjatanapatakejj yanaptana
˜
¨
(6 taqa unjjattata)
´
Ukampisa, Jehova Diosan markapajj janiw
¨
Jupan arunakap istapkapunınti. Jupanakajj
walja maranakaw Diosan arunakap istapjjaniti
¨
¨
¨
janicha uka toqet pachasipjjana. Ukat iyawsa¨
wipan aynachtapjjana ukhajja, yaqhepajj jan¨
kakiw jaqenakan yatichawipamp apayasisin
¨
kari diosanakar yupaychjjapjjana (Efe. 4:13,
¨
¨
14). Ukat kunjamtı Diosajj arskanjja, arunaka¨
˜
par jan confiyapjjana ukhajj jan walinwa unja¨
sipjjana (Lev. 26:23-25; Jer. 5:23-25).
¨
8 ¿Kunsa Israel markan sarnaq awipat ya¨
teqsna? Jichhurunakanjja, jiwasajj jupanakja7
¨
7. Israelitanakajj Diosan arunakap jan istjjapjjana ukha¨
jja, ¿kunas pasana?
¨
8. ¿Kunsa Israel markan sarnaqawipat yateqsna?
˜
YATIYANATAKI
˜
¨
marakiw ewjjtanaka ukat cheqanchawi aru˜
nak katoqtanjja (2 Ped. 1:12). Biblia liyinaw
˜
ukanak amtanatakejj yanaptistu. Ukat niya¨
kejjay amuytasis sarnaqer luratastanjja, jiwa˜ ¨
saw Diosan arunakapar istananiti jan ukajj
˜
˜ ¨
˜
munanasarjamakich sarnaqanani uk amtanasa
(Pro. 14:12). Jichhajja, kunatsa Diosan arunaka˜
par atinisinasa ukat arunakapar istasajj kuna
˜ ¨
askinaksa jikjjatsna ukwa yatjjataskanani.
DIOSAR ISTAM UKAT JAKASKAKIM
¨
Kunapachatı israelitanakajj “jacha ajjsar˜
¨
˜
¨
kan wasar[nam]” 40 maranak saran qalltapjja´
na ukhajja, Jehova Diosajj kunjampunsa jupa˜
nakar irpani, jarkaqani ukat unjani uk janiw
˜
¨
¨
¨
sum qhananchkanti. Ukhamakchınsa, Juparu
˜
ukat ewjjanakapar confiyapjjanapatakejj ku˜
¨
´
tin kutinwa kunaymanit unachtayana. Jehova
¨
¨
Diosajja, urun ma qenayampi ukat arumajj ma
¨
ninampiw irpana, ukhamatwa israelitanakarojj
˜
¨
uka ajjsarkan wasaran
jupanakampıskatap am´
¨
tayana (Deu. 1:19; Exo. 40:36-38). Ukatjja kuna¨
˜
¨
¨
nakatı jakanatak wakiskana uksa churarakın¨
wa. “Janirakiw isinakapas thanthaskanti, ni ka¨
yunakapas pusuntkarakınti.” Cheqansa, ‘jani¨
puniw kunas jupanakatakejj pistkanti’ (Neh. 9:
19-21).
¨
10 Jichhurunakanjja, Diosan loqtirinakapajj
˜
¨
paraisor niya mantanampısktanwa. ¿‘Jacha ta¨
˜
¨
qhesıwita’ qhespinatakejj kunatı wakiski ukwa
´
churistani sasin Jehova Diosar confiytanti?
´
(Mat. 24:21, 22; Sal. 119:40, 41.) Jehova Dio¨
sajj janiw paraisorojj qenay toqes ni ma ninampis irpkistuti. Ukampis markap toqew amuyasi˜
˜ ¨
´
nasatakejj yanaptistu. Sanani, Jehova Diosamp
˜
˜
sum apasinasatakejj Bibliat sapak liyinasata˜
ki, Familiana Diosar Yupaychanataki Aruman
˜
¨
yatjjatanasataki, tantachawinakaru ukat yatiyir
˜
˜
saranasatakiw chamanchtistu. ¿Uka ewjjtana˜
¨
karjam phoqhanatakejj kunatı wakiski uk lu9
¨
9. Israelitanakajj wasarankasipkana ukhajja, ¿kunjamsa
´
¨
˜
¨
Jehova Diosajj jupanakampıskatap unachtayana?
´
¨
10. ¿Kunjamsa Jehova Diosajj jichhurunakan markapar
yanaptaski?
SEPTIEMBRE 15, 2013
˜
rasktanti? Ukanak phoqhanaw jukamp iyaw¨
¨ ˜
¨
sawinınatak yanaptistani ukat uka iyawsawira˜
kiw paraisoptayat Oraqer mantanatak yanaptistani.
11 Diosan markapajj apayankistu uka yati¨
¨
¨ ˜
chawinakajja, janiw iyawsawisan chollqhena¨
satakik yanaptkistuti, jan ukasti jak awisan
˜
suma amtanakar purinasatakis yanaptarakistu˜
¨
¨ ˜
wa. Amuytanataki, walja yanakanınat jan sin˜
¨
ti llakisinataki ukat kunatı wakiski ukamp ku˜
sisit jakasinatakiw ewjjtistu. Ukatjja, kunjam˜
˜
sa isisinasa, kachachtasinasa, kuna kasta ku¨
˜
˜
chirt awinaksa ajllinasa ukat jacha yateqan utar
˜
˜
saranat kunsa amtanasa uksa ewjjtarakistuwa.
˜
Ukat chijir jan purinatakejj kunjamsa utas lu˜
˜
˜
ranasa ukat auto apnaqanasa, Tantachasin Uta
˜ ˜
¨
unjanasa ukat jan walt awi utjaspa ukatakejj
kunjamsa wakichtassna uka toqenakat ewjjt¨
kistu ukatsa wal yuspartanjja. Taqe uka ewjjta´
nakajja, Jehova Diosajj jiwasan askis munatap˜
wa unachtayi.
DIOSAN EWJJTANAKAPAW
¨
¨
NAYRIR CRISTIANONAKAR YANAPTANA
¨
Nayrır patak maranakanjja, Diosan mar¨
kapajj sapa kutiw ewjjtanak katoqapjjana. Jesusajj sapa kutiw kunja wakiskiris altat chuy¨ ˜
¨
manınajj uk arkirinakapar sana. Ukampis ja¨ ˜
¨
niw kunas altat chuymanınajj ukak siskanti,
¨
jan ukasti kunjamsa altat chuymanıpjjaspa uk
˜
¨
¨ ˜
luratanakapampiw unachtayana. Jiwayatanatak
¨
¨ ¨
janır katuntatakana uka arumajja, Jesusajj apos˜
¨
tolonakaparuw Pascua amtanatak tantachthapı¨
na. Ukat apostolonakapajj manqasipkana ukhajja, Jesusajj mesat sartasinjja, jupanakan ka¨
yunakapwa jareqana, ukjja uywatanakakiw lu¨
rapjjerına ( Juan 13:1-17). Jesusan ukham altat
chuymampi luratapjja, arkirinakapajj janipu¨
niw armapkanti. Ukatwa 30 maranak qhepatjja,
12
´
˜
natap unachtayi?
12. 1) ¿Kuna toqetsa Jesusajj apostolonakapar sapa kuti
¨
¨
parlirına? 2) ¿Kunsa Pedrojj janipun armkanjja, ukat
ukajj kunjamsa jiwasar yanaptistu?
11. ¿Kunjamanakatsa Jehova Diosajj jiwasan askis mu-
9
´
˜
˜
Jehova Diosan ewjjanakap istanaw Tantachasin
˜
Utanakan jan kuna chiji utjanapatak yanaptistu
˜
¨
(11 taqa unjjattata)
´
apostol Pedrojj jilat kullakanakarojj altat chuy¨˜
¨
manın toqet ewjjtana (1 Ped. 5:5). Jesusat yate˜
˜ ˜
qasinajja, mayninakar altat chuymamp unjanatakiw yanaptistu (Fili. 2:5-8).
¨
¨ ˜
13 Ukatjja, kunatsa chollqhe iyawsawinınajj
wakisi uka toqetsa Jesusajj
˜ sapa kutiw arki¨
rinakapar parlarakirına. Nanqha ajayun man¨
¨
tat ma waynaru jan qollirjamajjasajja, arki¨
rinakapajj akham sasaw Jesusar jisktapjjana:
˜
“¿Kunatsa nanakajj uka nanqha ajayurojj alis˜
¨
sunatak jan chamanıpktjja?” sasa. Ukat Jesu¨
˜
sajj akham sanwa: “Jumanakan iyawsanamajj
wali pisiwa. Qhanakwa sapjjsma, jumanakan˜
¨
tejj iyawsanamajj utjaspa ma mostaz jatha uk¨
chakisa, [...] janiw kunas chamakaspati” (Mat.
¨
¨
17:14-20). Jesusajj yatiykana ukhajja, iyawsa¨ ˜
winınajj kunja wakiskirisa ukwa arkirinaka¨
13. ¿Kunsa Jesusajj arkirinakapar amtayana?
10
¨
˜
par yatichana (Mateo 21:18-22 liytasinapawa).
¨
¨
¨
¿Kuna yatichawinaktı jacha tantachawinaka¨
na ukat tantachawinakansa yatichaski ukana¨
˜
˜
kat iyawsawis chollqhenchanatak askinak ap¨
susktanti? Uka tantachawinakajja, janiw aleq
˜
¨
¨
kusiskan tantachawinakakıkiti, jan ukasti Jeho´
˜
˜
va Diosar qawqsa confiytan uk unachtayanatakiwa.
14 Griego Arut Qollan Qellqatanakanjja, wal˜
ja ewjjtanakaw maynit maynikama munasin
˜
˜
¨
unachtayanatak utji. Jesusajj akham sanwa:
“Jaqe masimarusti juma kipkarjam munarakim”
¨
ukaw payır jacha mandamientojja sasa (Mat. 22:
˜
39). Munasinajj “Diosan jacha leyipa[wa]” sa¨
saw Santiagojj sarakına, jupasti Jesusan taykap
¨
´
toqe jilapanwa (Sant. 2:8). Ukat apostol Juanajj
¨
akham sarakınwa: “Jilatanaka, janiw jumanakaru machaq mandamiento qellqanipksmati, jan
¨
¨
ukasti kawkır mandamientonakatejj qalltawit¨ ¨
pacha utjapkayatamjja uka pachpawa. Aka nay¨ ¨
ra mandamientojj kuntejj istapkayatajja qall¨
tawitpacha uka pachpa arunakarakiwa. Ukam¨
pis kuntejj qellqanipksma ukajja, ma machaq
¨
mandamientokaspas ukhamawa” (1 Juan 2:7, 8).
´
‘Nayra mandamiento’ sasinjja, ¿apostol Jua˜
¨
najj kun sans munaskana? “Jaqe masimarusti
juma kipkarjam munarakim” siski uka manda¨
mientotwa parlaskana. Jesusajj walja maranak
¨
¨
nayraw uka mandamiento churana, ma arunjja,
¨
“qalltawitpacha”, ukatwa ‘nayra mandamien¨
to’ sasin sana. Ukat ‘machaq mandamiento¨
rakınwa’, kunattejj arkirinakapajj jan walinakan
˜
¨
¨
unjasipkani ukhas jakawip aptasirjamakasas
˜
˜
˜
¨
¨
munasin unachtayasisipkakinapanwa. Jichhurunakanjja, jaqenakajj jupanakatakikiw kuns
munapjje, ukampis jiwasajj jupanakjam jan sar¨
¨
˜
naqanataki ukat jakawis aptasirjamakasas mu˜ ˜
˜
nasin unachtayanatak ewjjtkistu ukanakat wal
¨
yuspartanjja.
15 Jesusajj cheqpachapuniw jaqenakat lla¨
¨
kisına ukat jupanakar munasına. Ukjja, usu˜ ˜
˜
˜
¨
15. ¿Kun luranatakis Jesusajj aka Oraqer jutana?
14. ¿Kunatsa Cristjam munasin unachtayanasajj wakisi?
˜
YATIYANATAKI
tanakar qollasa, aynachtatanakar chuymach˜
¨
tasa ukat jiwatanakar jaktayasaw unachtaya˜
na. Ukampisa, Jesusajj janiw ukanak luranata¨
¨
kik aka Oraqer jutkanti. Jupan yatiyawipsa ukat
¨
yatichawinakapsa jaqenakajj janiw armapkpa¨
¨
chanti. ¿Kunatsa ukham sistanjja? Khitinakatı
¨
¨
uka tiempon Jesusamp qollatapkana ukat jakta¨
¨
yatapkana ukanakajja, tiempompejj chuyman¨
¨
kipstasin jiwjjapjjakınwa. Ukampis khitinakatı
¨
¨
Jesusan yatiyawinakap istapkana ukanakajj wi˜
˜
¨
¨
nay jakan suyt awinıpjjewa ( Juan 11:25, 26).
¨
16 Jesusajj akham sasaw arkirinakapar sana:
“Taqe akapachankir jaqenakar yatiyir sarapjjam, nayar arkir tukuyapjjam” sasa (Mat. 28:
¨
˜
19). Nayrır patak maranakan Jesusajj yatiyan
¨
¨
qalltawayk ana ukajja, jichhurunakanwa ju´
˜
kampi yatiyasiski. Jehova Diosan Qhananchiri¨
nakapajj paqallqo millonat jilajjapjjewa ukat
230 jila markanakanwa Diosan Reinopat taqe
´
´
chuyma yatiyasipki. Jupanakajj millon millon
jaqenakaruw Bibliat yatichasipki. Ukham yati˜
yasitapaw qhepa urunakan jakaskatas unachtayi.
´
˜ ¨
JEHOVA DIOSAR CONFIYAPJJANANI
¨
Nayrır cristianonakarojja, ewjjtanakajj
˜
¨
Diosat jan jitheqtapjjanapatakiw yanapt ana.
¨ ¨
Pablojj Roma markan carcelan katuntataska¨
na ukhajja, akham sasaw Timoteor ewjjtana:
¨
“Kuna suma yatichawtejj churksma ukatjja janipun saraqamti” sasa (2 Tim. 1:13). Uka aru˜
¨
nakajj Timoteor wal chamanchtpachana. Ukat
´
apostol Pedrojja, jilat kullakanakarojj aguan˜
tapjja napataki, jila purjama ukat jupanak
˜
pachpa sum sarnaqapjjanapataki ewjjtkasa¨
¨
jja, akham sanwa: “Ukatpı nayajj jumanakarojj
¨
taqe akanakjja amtayasinipkakımajja, yatipktas, ukhamarak iyawsapktas uka cheqa arunakanjja suma saytasipksta ukasa” sasa (2 Ped. 1:
5-8, 12).
17
´
˜
˜
susan arunakapar istapjjatap unachtayapjje?
17. ¿Kunsa Pablosa ukat Pedrosa cristian jilat kullakana¨
kar ewjjtapjjana?
16. ¿Kunjamsa Jehova Diosan Qhananchirinakapajj Je-
SEPTIEMBRE 15, 2013
¨
¨
Kuntı Pablosa ukat Pedrosa qellqapkana
ukanakajja, “kuntejj nayra qollan profetanakajj
¨
Tatitun arunakap toqejj parlapkana” ukana¨
¨
kanwa (2 Ped. 3:2). ¿Nayrır patak maranakan
¨
jakapkana uka cristianonakajj uka ewjjtanak
¨
katoqasajj colerasipjjpachanti? Janiwa, kunat˜
˜
¨
tejj Diosaw munasinap unachtayaskana, ukat
˜
ukaw ‘qhespiyiri Tatit Jesucristor untasipkaki˜
˜
˜
napataki ukat munasinapan jiltasipkakinapata¨
kejj’ yanapt ana (2 Ped. 3:18).
¨
´
19 Jichhurunakanjja, Jehova Diosan aruna¨
kapajj Biblian jikjjataski ukarojj jan pacha´
˜
sisaw confiysna (Josue 23:14 liytasinapawa).
Diosajj kunjamsa waranq waranqa maranakajj
˜
¨
pantjasir jaqenakar unjawayana uk Biblianwa
jikjjattanjja. Taqe ukanakajj jiwasan askisatakiw qellqasiwayi (Rom. 15:4; 1 Cor. 10:11).
Biblian jikjjataski uka profecianakajj kunjam˜
sa phoqhasiwayi uk unjawaytanwa. Profecia¨
nakajja, jayakipansa ewjjtkistaspa ukhama˜
´
´
wa. Amuytanataki, millon millon jaqenakaw
¨
¨
cheqa yupaychawir mantawayapjje, kunjamtı
¨
profeciajj ‘qhepa urunakan’ pasaniw siskana ukhama (Isa. 2:2, 3). Akapachan jukampi jan waltaskatapajj Biblian profecianaka¨
parjamaw phoqhasiski. Ukat kunjamtı yatjjatawayktanjja, oraqpachan yatiyasiski ukajj Jesusan arunakaparjamaw phoqhasiskaraki (Mat.
24:14).
´
˜
20 Jehova Diosajj kunjamsa jaqenakar unja¨
˜
wayana ukajj Biblianwa qhananchasi, ukat ukaw
˜
kunatsa Jupar confiysna uk unachtayi. Diosan
˜ ¨
˜ ¨
arunakapar istanani ukat ukarjam sarnaqanani ukhakiw askinak apssna. Rosellen kullakajj
´
ukwa luratayna, jupajj akham siwa: “Jehova Dio˜
sar taqe chuyma confiyan qalltta ukhaw Jupan
˜
yanaptapa ukat chamanchtatap qhan amuyawayta” sasa. Jiwasajj ukhamarakiw Diosan arunakapar istasajj askinak apssna.
18
¨
¨
18. Nayrır patak maranakan jakapkana uka cristianona-
¨
kajja, ¿kunjamsa ewjjtanak katoqasipjjana?
´
˜
19, 20. ¿Kunatsa Jehova Diosan arunakapar confiyanasa, ukat uk lurasajj kuna askinaksa apssna?
11
´
JEHOVA DIOSAN
ARUNAKAPAJJ
CHUYMASAR KUSISIYIWA
“Arunakamajj nayatak
˜
¨
winay katoqawiwa,
arsutanakamajj chuymajjaruw kusisiyi.”
(SAL. 119:111)
¿KUNJAMSA
˜
QHANANCHTA SMA?
´
¿ Jehova Diosan arunakapar is¨
tasajj kunatsa kusisitatanjja?
´
¿Kunjamsa Jehova Diosar
jukamp confiysna?
¿Kunatsa Diosatak taqe chuyma
˜
irnaqtanajj wakisi?
JAQEJJA, maynin ewjjanakapjja kunaymanitwa katoqa˜
¨
¨
sin yati. Ma jilırin ewjjanakapjja jankakiw katoqasi,
¨ ¨
¨
ukampis jupat jan jilırıki jan ukajj masipaki ukatjja ja¨
˜
¨
niw katoqaskaspati. Maynejj kunapachatı cheqanchataki
¨
jan ukajj ewjjtataki ukhajja, llakita, chuymas aynachtata
jan ukajj phenqasitaw jikjjatasispa. Ukampis yaqhepajja,
¨
¨
˜
ewjjanak katoqasisajj kunatı askıki uk luranwa munas¨
pa. ¿Kunatsa jaqenakajj mayj mayjapjje? Kunattejj jacha
˜
jacha tukunwa yatipjje. Cheqansa jacha jacha tukurejj
¨
janiw ewjjtatajj katoqaskiti, kunattejj janis jupatakıkas¨
pa ukhamwa amuyi, ukatwa kuna aski yanapttı katoqkaspa uk aptasi (Pro. 16:18).
2 Maysa toqetjja, cheqpach cristianonakjamajj ewjjta˜
¨
nakjja wali askitwa unjtanjja. Yamas Bibliarjamaki ukha˜
¨
jja, jukamp askitwa unjtanjja. Diosan arunakapaw kunatı
¨
¨
˜
˜ ¨
walıki ukat jan walıki uk amuyanatak yanaptistu. Sanani,
¨ ˜
˜
jan qollqe chuymanataki, wachoq juchar jan purtasinata˜
ki ukat droganakata jan ukajj machjayir umananakat ji˜
theqtanataki (Pro. 20:1; 2 Cor. 7:1; 1 Tes. 4:3-5; 1 Tim. 6:
6-11). Ukhamarusa, Diosan arunakaparu istasaw ‘suma
¨
chuymanıtanjja’ (Isa. 65:14, NM ).
˜
3 Alajjpachankir Awkisampi sum apasiskakinatakejja,
¨
˜
kuna ewjjtanaktı Jupajj churkistu ukarjamaw sarnaqana˜
¨
sa. Salmo qellqeritwa yateqasinasa, jupajj akham sanwa:
˜
¨
“Arunakamajj nayatak winay katoqawiwa, arsutanakamajj chuymajjaruw kusisiyi” sasa (Sal. 119:111). ¿ Jiwasajj
¨
jupjamarakit Diosan arunakap phoqhasin kusisitatanjja?
¨
˜
¿ Jan ukajj wali chamakaspas ukhamcha awisajj unjtan˜
1. 1) ¿Kunjamsa jaqenakajj ewjjtanak katoqasin yatipjje, ukat kunat-
˜
sa? 2) ¿ Jacha jacha tukurejj kunjamsa ewjjtanak unji?
˜
2. ¿Kunatsa cheqpach cristianonakajj Biblian ewjjtanakap askit unjapjje?
˜
3. ¿Kunsa Salmo qellqerit yateqasinasa?
12
˜
YATIYANATAKI
¨
jja? Awisajj ma ewjjta katoqasajj inas chuym
˜ ¨
ustayassna, ukampis janiw aynachtanasakiti.
Kunjamsa Diosan arunakaparojj jukamp confiyaskaksna, uk jichhajj kimsa toqet yatjjata˜ ¨
nani.
´
ORACIONAW JEHOVA DIOSAR JUKAMP
˜
CONFIYANATAKEJJ YANAPTISTU
4 David reyejj walinsa jan walinsa jikjja¨
¨
´
taskchınjja, ak janipuniw armkanti: Jehova Dio˜
¨
sar taqe chuyma confiyana. Jupajj akham sanwa: “Tatay, jumaruw mayisinsma; Diosajjay, jumaruw taqe chuymamp alkatsma” sasa (Sal.
´
25:1, 2). ¿Kunas Davitarojj Jehova Diosar taqe
˜
¨
chuyma confiyanatak yanaptana?
¨
5 Jan walt awinakan jikjjatasipjje ukhakiw
¨
jaqenakajj Diosar mayisipjje. Ma amigoma¨
sa jan ukajj ma familiaramas qollqe mayta˜
˜
sin munasaki jan ukajj yanaptayasin munasak
thaqheristam ukhajja, ¿kuns jupat amuyasma?
Inas tiempompejj ¿cheqpachapunit jupajj mu¨
naspachıtu? sasin jisktasjjchisma. Ukampis
¨ ¨
Davitajj janiw ukhamakanti. Walinsa jan wa´
linsa, Jehova Diosar taqe chuyma confiyatap˜
¨
sa ukat munasitapsa unachtayaskakınwa (Sal.
40:8).
´
6 Kuna arunakampis Davitajj Jehova Dio˜
˜
¨ ˜
sar jachanchanataki ukat yusparanatak jaka¨
˜ ¨
¨
chasına uk amuytanani. Jupajj akham sanwa:
“¡Tatay, uywirejjay, sutimajj taqpach oraqen
˜
muspharkayawa! ¡Qhapaq kankanamajj alajjpachat jukamp khurikamawa!” sasa (Sal. 8:1).
¿Davitajj alajjpachankir Awkipamp wali sum
´
apasitap amuytanti? Kunja qollanas Jehova
˜
¨
Diosajj uk wali askirjam unjasajja, “sapuruw”
˜ ¨
Jupar jachanchana (Sal. 35:28).
´
˜
7 Jehova Diosar jukamp confiyanatakejja,
´
¨
Davitjamarakiw jiwasajj Jehova Diosar sapuru
¨
4. ¿Kunsa Davitajj janipun armkana?
´
5, 6. ¿Davitan mayisitanakapajj Jehova Diosamp kunjam
˜
apasitapsa unachtayi?
7. ¿Diosar oracionan jakachasisajj kuna askinaksa jikjjattanjja?
SEPTIEMBRE 15, 2013
˜
oracionan jakachasinasa. Bibliajj akham siwa:
“Diosar jakachasipjjam, jupasti jumanakarojj
jakachasirakiniwa” sasa (Sant. 4:8). Ukhamarusa, Diosar oracionan jakachasisarakiw qo˜
llan ajayup katoqtanjja (1 Juan 3:22 liytasinapawa).
´
8 Jehova Diosar mayista ukhajja, ¿pachpa
¨
arunakampikiti sapa kuti mayista? Ukhama¨
˜
chi ukhajja, janır mayiskasajj kunanaksa san
˜
munta ukwa nayraqat sum amuytasinama.
¨
Ma amigomaru jan ukajj familiaramaru pachpa arunakampiki sapa kuti parljjayasma ukha¨
¨
jja, ¿jupatakejj walikıspati? Kuntı saskta uk´
jja janiw jupajj istjjeristamti. Ukampis Jehova
Diosajja, Jupar jan jitheqtas yupaychirin taqe
chuyma mayisitapjja istapuniwa. Ukhamajja,
Diosar mayiskasajj janiw pachpa arunakam˜ ¨
pik sapa kuti mayisinasakiti.
¨
´
˜
9 Jiwasatı Jehova Diosar jakachasin muns¨
tanjja, mayisitanakasajj janiw pata chuymakı˜
¨
´
napakiti. Jehova Diosar taqe chuyma mayi˜
˜ ¨
sinasatak chamachasinani ukhajja, jukam˜ ¨
˜ ¨
piw Jupar jakachasinani ukat confiyarakinani.
˜
Ukampisa, ¿kuna toqenakatsa mayisinasa? Bibliajj akham siwa: “Taqe kunsa Diosar sapjjam
oracionana, mayipjjam yuspagarapjjarakim”
˜
sasa (Fili. 4:6). Cheqas Diosar yupaychan toqeta jan ukajj Diosan servirinakaparjamajj kunanakas aynachtayistaspa uka toqenakatwa mayissna.
´
10 Jehova Diosar jan jitheqtas yupaychiri¨
nakapan mayisıwinakapatwa yateqsna, jupa¨
nakan mayisıwinakapajj Biblian qellqatawa
(1 Sam. 1:10, 11; Hech. 4:24-31). Salmo libron´
¨
jja, Jehova Diosar taqe chuyma mayisıwinakasa ukat qochunakas waljaw utji. Ukanjja, kun¨
ja kusisitasa ukat llakitas jikjjatasipjjana taqe
ukanakaw qhan amuyasi. Diosar jan jitheqtas
8. ¿Kunatsa Diosarojj pachpa arunakampik sapa kuti
˜ ¨
jan mayisinasaki?
˜
9, 10. 1) ¿Kuna toqenakatsa Diosar mayisinasa? 2) ¿ Jeho´
˜
va Diosar taqe chuyma mayisinatakejj kunas yanaptistani?
13
˜
yupaychirinakan mayisitanakapat yatjjatanaw
´
˜
Jehova Diosar taqe chuyma mayisinatak yanaptistani.
DIOSAN ARUNAKAPAT
˜ ¨
LUPIPJJANANI
¨
Davitajj akham sanwa: “Tatitun arunaka˜
˜
pajj askiwa, jan yatinan jaqer yatinan tukuyiri˜
¨
wa” sasa (Sal. 19:7). Jan yatinani jaqekstansa,
´
Jehova Diosan kamachinakapar istasajja ya˜
tinan jaqeruw tuksna. Ukampis walinsa jan
˜ ¨
walinsa jikjjataskchinanejja, Diosat jan jitheq˜
˜
tanatakejj Biblian ewjjtanakapat lupinasawa.
¨
Ukajja, kunapachatı escuelana jan ukajj irna¨
˜
qawin jan walinak lurayan munapkistu ukar
˜
´
saykatanatakiw yanaptistani. Ukatjja, Jehova
¨
´
Diosajj kuntı wila toqeta, polıtica toqet amuy˜
ki ukham amuyanatakiw yanaptistu. Ukat isi˜
˜
sin toqeta jan ukajj kachachtasin toqet Bibliajj
˜
ewjjtkistu ukarjam phoqhanatakis yanaptara˜
kistuwa. Ukhamanakan unjasisajj kuns lursna
¨ ¨
˜
¨
uk janırakipan amuytanajja, jan waltawinakar
˜
jan purtasinatakiw yanaptistani (Pro. 15:28).
´
˜
12 Jehova Diosan amtanakap phoqhasinap
suytkasajja, ¿sarnaqatasampejj Diosar yu˜
˜
paychan toqet suma saytataskatasti unachta˜ ¨
yasktanjja? Sanani, ¿ Jacha Babiloniajj niyaw
¨
tukjatani sasajj taqe chuymat atinistanjja? Bi˜
¨
bliat yatjjatan qalltkayatan ukhajj Paraison wi˜
˜
˜
nay jakasinsa ukat jiwatanakan jaktaninap ni˜
¨
yas unjksna ukhamwa amuyayatanjja, ¿uka
˜
bendicionanak ukhamti jichhajj unjaskaktanjja? ¿Diosan arunakap taqe chuymat yatiyas˜
kaktanjja jan ukajj munananakasakcha nay¨ ˜
rar uchasktanjja? ¿Diosan sutip qomachatana˜ ¨
pasa ukat taqe kunjjar Munananıtap qhansta˜
¨
napas jiwasatakejj wali wakiskirikıskiti? Uka
˜
jisktanakat lupinajja, Diosan arunakap “wi˜
¨
˜ ˜
nay katoqaw[jam]” unjanatakiw yanaptistani
(Sal. 119:111).
11
´
˜
˜
˜
12. ¿Kuna jisktanakat lupinas Diosan arunakap winay
¨
˜ ˜
katoqawjam unjanatak yanaptistaspa?
11. ¿Kunatsa Jehova Diosan ewjjanakapat lupinasa?
14
¨
Kuntı Bibliajj siski ukanakat inas yaqhep
´
jan sum amuykstanti, kunattejj Jehova Dio˜
˜
san uka toqenakat qhananchanapatak hora¨
˜
sajj janıraw purinkiti. Jesusajj taqhesinapa
˜
ukat jiwanap wakisitapjja walja kutiw aposto¨
˜
lonakapar sana (Mateo 12:40; 16:21 liytasina¨
pawa). Ukampis apostolonakapajj kuntı Jesu˜
¨
¨
sajj san munkana uk janiw amuyapkanti, jan
¨
¨
ukasti jiwjjana ukat jiwatat jaktanjjana uka
¨
¨
qhepatakwa amuyasipkana. Kunapachatı wal˜
ja arkirinakapar unstasin ‘Qellqatanakat jupa¨
¨
nakar amuytaykana’ ukhaw sum amuyjjapjjana (Luc. 24:44-46; Hech. 1:3). Ukat kunapa¨
´
chatı Pentecostes 33 maran qollan ajayu kato¨
qapkana ukhaw Criston arkirinakapajj Diosan
¨ ˜
¨
Reinopajj alajjpachan uttayatanap amuyapjjana (Hech. 1:6-8).
14 Cheqpach cristianonakajj ukhamarakiw
1900 qallta maranakan ‘qhepa urunakatjja’
¨
˜
jan sum amuyapkanti (2 Tim. 3:1). Amuytana¨
taki, 1914 maranjja niyaw alajjpachar apata˜ ¨
¨
jjanani sasaw yaqhepajj amuyapjjana, ukam¨
¨
pis ukajj janiw phoqhaskanti. Ukhamıpans¨
ti, jupanakajj Bibliat sum yatjjatasipkakınwa
˜
ukat Diosan Reinopat nayraqat yatiyasinap
¨
wakisitapwa amuyapjjana (Mar. 13:10). Ukatwa 1922 maranjja, Diosan Reinopat yatiyasi˜
napatak peqtiri J. F. Rutherford jilatajj wal¨
ja markanakat jacha tantachawejj Cedar Point
¨
(Ohio, Estados Unidos) markan apask ana
¨
ukanjja, akham sasin tantachasirinakar sana:
¨
“Reyejj apnaqjjewa, jumanakaw yatiyiripapjj¨
tajja. Ukhamasti, Reyita ukat Apnaqawipat
yatiyapjjam, yatiyapjjam, yatiyasipkakim” sasa.
´
Uka marat aksaruw Jehova Diosan yupaychi¨
rinakapajj ‘Diosan Reinopat suma yatiyawi˜
¨
nak’ yatiyirinakat untatapjje (Mat. 4:23; 24:
14).
13
¨
¨
13. ¿Kunatsa nayrır cristianonakatakejj yaqhep yaticha˜
¨
˜
winak amuytanajj chamana? Uk qhananchtam.
14. Cheqpach cristianonakajj 1900 qallta maranakan ja¨
nis ‘qhepa urunakatjja’ sum amuyapkchınjja, ¿kunsa jupanakat yateqassna?
˜
YATIYANATAKI
´
´
˜
˜ ¨
¿ Josue tiempon jakir israelitanakjamarakit Jehova Diosar taqe chuyma confiyatas unachtayanani?
˜
¨
(17, 18 taqanak unjjattata)
´
Kunjamsa Jehova Diosajj markapar nay˜
¨
rajj unjawayi ukat jichhurunakan kunjamsa
˜
˜
´
unjaski uka toqenakat lupinaw Jehova Diosajj
˜
munanapsa ukat amtanakapsa phoqhapuni˜
niw sasin confiyanatak yanaptistu. Ukat Dio¨
san arunakapajja, kuna profecianakatı pho˜
¨
˜
qhasinampıski uk amtanasataki ukat Diosajj
¨
kuntı siskistu ukar taqe chuyma confiyaskaki˜
natakiw yanaptarakistu.
15
´
JEHOVA DIOSAR
CONFIYATASJJA LURATANAKASAMP
˜
˜ ¨
UNACHTAYANANI
´
Jehova Dios Awkisajj jan inaktasaw irna¨
qe. Salmo qellqerejj akham sanwa: “Janiw khitis jumjamajj utjkiti”. “Amparamajj taqe chamaniwa; [...] kupi amparamasti wali chamani16
¨
˜ ¨
˜
najja, ¿kunatakis yanaptistu?
16. Diosatak taqe chuyma irnaqtasajja, ¿kuna bendicionanakas utji?
15. Diosajj kunjamtı markapar unjkana ukanakat lupi-
SEPTIEMBRE 15, 2013
wa” sasa (Sal. 89:8, 13). Kunjamsa Diosan Rei˜
´
nop yatiyanatak chamachastan ukjja, Jehova
˜
Diosajj wali askitwa unji ukat bendicirakistu¨
wa. Ukat taqe yupaychirinakapajj chachapasa
¨
¨
warmıpasa, wayn tawaqopasa jan ukajj chuy¨
mankipstatapasa kunjamsa irnaqtasipki uk
˜
Jupajj sum unji, jupanakajj janiw “ina chusa¨
ta jikjjatata manqjja manq[ap]kiti”, ma arun¨
jja, janiw jayrapkiti (Pro. 31:27). Diosatak taqe
˜
chuyma irnaqtasaw Jupat yateqasitas unach´
taytanjja. Jehova Diosar ukham taqe chuyma
¨
yupaychasajja kusisitatanwa ukat chamachasitasarojj Jupajj bendecirakistuwa (Salmo 62:12
˜
liytasinapawa).
´
17 ¿Kunjamsa luratanakasajj Jehova Diosar
˜
jukamp confiyanatak yanaptistaspa? Israeli¨
tanakajj kunjamsa Suma Oraqer mantapjja˜ ¨
¨
na uka toqet amuytanani. Arustawir mantat
´
˜
˜
takiw yanaptistu sasajj ¿kunatsa sissna? Uk qhananchtam.
17, 18. Luratanakasajj Jehova Diosar jukamp confiyana-
15
´
¨
arkjja Jordan jawir cheqakwa apapjjata sasaw
´
¨
Jehova Diosajj sacerdotenakar sana. Ukampis
israelitanakajj jawirar purisinjja, jallu purinti˜
¨
pan umajj wal jilaratapwa unjapjjana. ¿Israeli¨
¨
tanakajj kuns lurapjjpachana? ¿Umajj jukake˜
jjanapkamat walja semananak jan ukajj wal¨
ja tiempo jawir jakan suyapjjpachana? Jani´
wa, jupanakajj Jehova Diosar taqe chuymaw
¨
¨
¨
confiyapjjana ukat kuntı Jupajj siskan ukarja¨
¨
maw lurapjjana. ¿Ukat kunas pasana? Bibliajj
akham siwa: “Kunapachatejj sacerdotenakajj
¨
jawiraru puripkan ukatsti kayunakapa jawir
¨
lakar taktasinjja, jurichjasipjjan ukkhajj [...]
¨
¨
¨
kawkıri umanakatı alaya toqet jutapjjan uka¨
¨
˜
nakajj pachparuw saytapjjana ma qollur unta¨
¨
ta”. Ukat “kawkıri sacerdotenakatı Tatitun
¨
¨
Arustawi Arcap apapkan ukanakajj, chika ja¨
˜
wiraruw saytasipjjana jan jurichtasisa wana˜
kiraki. Ukankamasti taqe israelit jaqenakaw
¨
jawir khurkatar makhatapjjana jan kunansa
kamachtata” ( Jos. 3:12-17). Kunjamsa umana¨
˜
¨
˜
kajj ma qollur untat saytapjjana uk unjasajj
¨
¨
israelitanakajj wal kusisipjjpachana. Kuntı lu˜
¨
rapjjanamaw siskana ukarjam lurasajja, israe´
litanakajj Jehova Diosar jukampiw confiyapjj¨
pachana.
´
¨
18 Cheqas Jehova Diosajja, janiw jichhurunakan ukham milagronak markapatak lurki¨
ti, ukampis Jupar confiytan ukat kuntı siski ukarjam lurtan ukhajja, bendecistuwa. Jupajj qollan ajayup toqew oraqpachan Reinopat
˜
yatiyanasatak yanaptistu. Ukat Jesusajj Jeho´
¨
˜
va Diosan nayrır Qhananchiripjamajja, jiwatat
¨
˜
¨
jaktjjana ukhajja, uk phoqhan yanaptasipka¨
mawa sasaw arkirinakapar akham sana: “Taqe
akapachankir jaqenakar yatiyir sarapjjam [...].
¨
Amtasipjjapunim, nayajj sapurupuniw juma¨
˜
nakampıskta akapachan tukusinapkama” sa´
˜
sa (Mat. 28:19, 20). Jehova Diosan Qhanan˜
chirinakapat waljanejj inas yatiyan ajjsaraya¨
sipjjchına, ukampis qollan ajayun yanapta˜
pampejj jan untatanakarus jan ajjsartasaw
˜
yatiyapjje, ukjja jupanak pachpaw qhanan-
16
chapjjaspa (Salmo 119:46; 2 Corintios 4:7 liy˜
tasinapawa).
¨
19 Yaqhep jilat kullakanakajj usutasina jan
¨
´
ukajj chuymankipstatasinjja, Jehova Diosarojj
¨
˜
janiw kunjamtı loqtan munapki ukham loqt˜
jjapjjeti. Ukampis ak janipuniw armapjjana¨
pakiti: “Khuyapayasir Awkisajja, ukhamarak
chuymachirisasa” kunjamansa yupaychirinakapat sapa maynejj jikjjatasipjje uk sum yati
˜
¨
(2 Cor. 1:3). Jupar yupaychanatak taqe kuntı
˜
lurktan ukjja, wali askitwa unji. Criston loqta¨
˜ ¨
¨
sıwipar iyawsanani ukhakiw qhespiyatasna
˜ ¨
uk janipun armananiti, ukat qawqjjay lurirja¨
˜ ¨
mastan ukarjam chamachasiskakinani (Heb.
10:39).
˜
¨
20 Diosar yupaychanatakejj qawqhtı chu¨
rirjamaktan ukarjamaw tiempsa chamsa ukat
˜
qollqsa apstasinasa. Cheqansa, taqe chuy˜
˜
maw “qhespiyasin arunak” yatiyan muntanjja
¨
˜
(2 Tim. 4:5). Ukat “kunatejj cheqaki uk un˜
˜
tapjjanapa[tak]” yaqhanakar yanaptanajj ku˜
´
siskanarakiwa (1 Tim. 2:4). Cheqansa, Jehova
˜
Diosar jachanchasa ukat yupaychasaw, ajay
toqet jukamp jilttanjja (Pro. 10:22). Ukhama´
˜
rusa, Jehova Diosar taqe chuyma confiyanatakiw yanaptistu (Rom. 8:35-39).
¨
´
21 Kunjamtı yatjjatawayktanjja, Jehova Diosan arunakaparojj janiw ina chusatak con˜
fiyksnati, jan ukasti chamachasinasaw waki´
´
si. Ukhamajja, oracion toqew Jehova Diosarojj
˜
´
confiyanasa. Kunjamsa Jehova Diosajj muna˜
¨
¨
nap nayrajj phoqhana ukat kunjamsa jutırin
˜
phoqharakini uka toqenakatwa lupinasa. Ukat
´
˜
Jehova Diosar jukamp confiyanatakejj lura˜
˜
tanakasampiw unachtayanasaraki. Cheqansa,
´
˜
Jehova Diosan arunakapajj winayatakipuniwa.
¨
˜ ¨
Jiwasatı uka arunakarjam phoqhanani ukha˜
˜ ¨
jja, winayaw jakarakinani.
19. ¿Kunjamanjjay jikjjatasiskstan kunsa janipun arma˜ ¨
nasaki?
´
20, 21. ¿Kunjamanakatsa Jehova Diosar taqe chuym
˜
confiyatas unachtaysna?
˜
YATIYANATAKI
¿M ACHAQAR
TUKJJTANTI?
˜
“Amtananakamanjja
machaqat amtasjjapjjam [ jan ukajj machaqar tukupjjam].”
(ROM. 12:2)
¿YATTATI?
¿Kunatsa cristianonakajj macha˜
˜
qar tukun munanapa?
¿Kunansa cristianonakajj
˜
machaqar tukupjjanapa?
¨
¨
JANIW taqenejj ma kikpaktanti, kunattejj kawkhansa
¨
ukat kunjamsa jilsuwaytan, kuna kasta amigonakanı¨
tansa, jaktan uka cheqan kunjam sarawinisa ukarja¨
maw kuns lurtan. Ukatwa jan ma kikpak isisktanti,
manqktanti ni amtktansa.
¨
2 Ukampisa, kunjamsa isisin˜ ani
jan ukajj kunsa
˜ ¨
˜
manqanani ukanak amtanat sipansa, jukamp wakis˜
˜
kir amtanakar purinaw awisajj utjistu. Amuytanata¨ ¨
¨
ki, wawakayatan ukhatpachaw kunanakas walikıski
¨
ukat kunanakas jan walıkaraki ukanak yatichapjjestu.
Ukampis ukanakat jila partjja, sapa mayniw kuns lu˜ ¨
˜
¨
ranani uk amtjjanasa ukat janiw taqenejj ma pachpak
¨
amtkaraktanti. Ukat kuntı amtktan ukarjamaw con¨
cienciasajj kunjamaskis ukajj qhan amuyasi. Ukatwa
jaqenakajj ley jan yatisin “taqe kunanakatejj leyin qell¨
qataki” ukanak sapa kuti lurapjje sasin Bibliajj qha˜
¨
nanchi (Rom. 2:14). Ukhamajja, ¿kunanaktı wawatpacha yatichawayapkistu ukat jilsuwayktan uka cheqan
¨
˜
kunanaktı luran yatipki uka toqenakat Biblian janira¨
˜ ¨
kis kamskitejja sasin luraskakinaniti?
¨
3 Cristianonakatakejj ukajj janiw ukhamakiti ¿ku¨
˜
¨
natsa? Uk pa toqetwa Bibliajj qhananchi. Nayrırejj
¨
akawa: “Jaqen amuyatapatjja sarnaqawinakapajj wa˜
likjamakiwa, ukampis tukuyapajj jiwanakiwa” (Pro.
¨
16:25). Pantjasirıtas laykojj janiw jiwas pachpajj jan
¨
pantjasis kuns lurksnati (Pro. 28:26; Jer. 10:23). Payıristi akarakiwa: Supayajj akapachankir diosjamajja,
˜
kunjamsa jaqenakajj amtapjjanapa uk jupaw amti,
¨
¨
¨
¨
ma arunjja, kunatı jaqenakatakejj walıki jan walıki
¨
˜
¨
˜
¨
ukat kunatı taqenin untataki jan untataki ukanak
´
amti (2 Cor. 4:4; 1 Juan 5:19). Ukhamasti Jehova
¿Kunjamsa machaqar tuksna?
1, 2. ¿Kawkhansa ukat kunjamsa jilsuwaytan ukarjamajj kuns
lurtan?
3. ¿Kunatsa cristianonakajj jaqenakan costumbrenakapampi
¨
˜
ukat amuyunakapamp jan apayasipki? Uk pa toqet qhananchtam.
17
˜
Diosan bendicionap katoqanataki ukat Ju˜
¨ ˜
pamp askit unjatanatakejj Romanos 12:2
qellqatan jikjjataski uka ewjjtarjamaw
˜
˜
sarnaqanasa (liytasinapawa).
¨
4 Aka yatichawinjja,
Romanos 12:2 qell¨
qatat aka kimsa aski yatichawinakwa yat˜ ¨
jjataskanani: 1) ¿Kunatsa machaqar tu˜
˜
˜
kunasa? 2) ¿Machaqar tukunajj kamsans
muni? 3) ¿Kunjamsa machaqar tuksna?
˜
¿KUNATSA MACHAQAR TUKUNASA?
¨
´
Kunapachatı apostol Pablojj Roma mar¨
kankirinakar carta qellqkana ukhajja, ja¨
¨ ¨
niw jan cristianopki ukanakatakıkanti ni
¨ ¨
taqe jaqenakatakıkansa, jan ukasti, ajllit
¨
cristianonakatakınwa (Rom. 1:7). Jupana˜
karuw machaqar tukupjjanapataki ukat
¨
‘akapacha sarawinakarjam’ jan sarnaqap˜
˜
¨
jjanapatak chamanchtana. Roma markankir cristianonakajj 56 jichha pacha marana¨
kan jakapkana ukanakatakejja, ‘akapachan
¨
¨
sarawinakapajj’ kunanaktı romanonakajj
˜
¨
¨
walita ukat jan walita unjapkana ukanakanwa, ukhamarak costumbrenakapa, sarna¨
qawinakapa ukat isisitanakapa. “Janiy ju¨
manakajj akapacha sarawinakarjamajja
¨
jakjjapjjamti” sasin Pablojj siskana ukajja, yaqhep cristianonakajj uka tiemponkir
jaqenakjam lurasipkatapa ukat amuyasip˜
katapwa unachtayi. ¿Kunjamsa jupanakajj
¨
¨
mayjtayatasipkana?
¨
6 Roma markanjja, jichhurunakanjj
turistanakajj templonakana, cementerionakana, estadionanakana jan ukajj teatronakana ukat yaqha ukhamanakan laqaya˜
nakapakwa unjapjje, ukanakat yaqhepajj
¨
nayrır patak maranakatawa. Taqe ukana¨
kajja, uka tiempon kunjamsa jakapjjana
5
¨
4. ¿Kuna toqenakatsa aka yatichawin yatjjataska˜ ¨
nani?
5. ¿Romanos 12:2 qellqatan jikjjataski uka ewjj¨
tajj khitinakatakınsa?
¨
6, 7. Pablojj jakkana uka tiemponjja, ¿kunatsa
¨ ˜
¨
Roma markan cristianonajj chamana?
18
Supayan apnaqat akapachat waljaniw
˜
˜
mistupjjanapa ukat machaqar tukupjjanapa
˜
¨
(9 taqa unjjattata)
¨
ukat kunanakarus yupaychapjjerına uka¨
nakwa amuytayistu. Sarnaqawinakat parlir libronakanjja, jaqenakampi ukat ajjsarkay animalanakamp nuwasir jaqenakata, caballomp qatatit carrot tijurinakata,
˜
dramanakata music tocananakatwa parli,
˜
¨
ukanakat yaqhepanjj qanu lurawinakaw
˜
¨
unjasına. Ukat Roma markanjja, alakip lu˜
¨
ranajj waljaw utjarakına, ukhamajja qollqe
˜
¨ ¨
jikjjatanajj janiw chamakanti (Rom. 6:21;
1 Ped. 4:3, 4).
7 Romanonakajj walja diosanakani tem¨
¨
plonakanıpkchınsa, uka diosanakapar ja˜
¨ ¨
kachasinatakejj janiw kuns lurapjjerıkanti. Ukat maynejj naski, jaqechaski jan ukajj
¨
˜
jiwjje ukhajj kuna costumbrenaktı luran
¨
˜ ¨
yatipkana ukanak luranakıkaspas ukham¨
wa religionat amuyapjjerına, ukat ukarja¨
maw sarnaqapjjerına. Ukanakar saykata˜
najj Roma markankir cristianonakatakejj
¨
¨
chamapachanwa. Kunattejj jupanakat jila
¨
partejj uka kasta familianwa jilsuwayapjja¨ ˜
na. Ukhamajj cheqpach cristianonatakejja,
˜
¨
machaqar tukupjjanapaw wakisına. Ukam˜
pis machaqar tukunajj janiw bautisasip¨
¨
kana ukharuk tukuykanti, jan ukasti uka
˜
¨
qhepatsa machaqar tukusipkakinapanwa.
˜
YATIYANATAKI
˜
“Chuyma usuchjasinjjatjja
˜
jitheqtapjjam, taqe thithinanakatsa, colerat chuymampi
˜
jachat artasinanakatsa, jan
˜
wali arunakampi toqesinanakatsa.” (Efe. 4:31)
¨
Jichhurunakanjja, cristianonakatakejj
ukham jan walirakiw akapachajja. ¿Kunatsa? Kunattejj akapachankir ajayojj taqe
cheqankiwa (Efesios 2:2, 3; 1 Juan 2:16 liy˜
¨
¨
tasinapawa). Jichhurunakanjja, sapuruw
˜
akapachan munananakaparu, amuyuna¨
kaparu ukat sarnaqawinakapar saykattanjja, ukhamajj taqe ukanakamp jan walta˜
yataw unjastanjja. Ukatwa machaqar tu¨
kusin ‘akapachan sarawinakaparjam’ jan
˜
sarnaqanasatak Pablojj ewjjtkistu uk ista˜
nasajj wali wakiskirejja. ¿Ukatakejj kunsa
lursna?
8
˜
¿KUNANSA MACHAQAR TUKUNASA?
9
Maynejj Bibliat yatjjati ukat ukarjam
´
sarnaqe ukhajja, Jehova Diosar jakacha˜
sinwa qallti. Ukat janiw nayrjam sarnaq¨
jjeti, kari yupaychawsa jaytjjewa. Ukatjja,
¨
˜
machaq jakawimpi isthapisinataki ukat
˜
Jesusat yateqasinatakiw chamachasiraki
(Efe. 4:22-24). Sapa maraw waljanejj Dio¨
˜
sar jakawip katuyasis bautisasinataki ma8. ¿Kunatsa akapachajj cristianonakatak jan wa-
¨
lıki?
¨
9. ¿ Janır bautisaskasajj kunanaksa waljanejj lurapjje?
SEPTIEMBRE 15, 2013
˜
yitanak phoqhasipki, uk unjasajj wal ku´
sistanjja. Ukat Jehova Diosarus kusisiyarakiwa (Pro. 27:11). Ukampisa, ¿ukanakakti
˜
maynejj luranapa?
˜
10 Machaqar tukunajj
janiw nayrar sar˜ ¨
¨
tanakıkiti. Bibliat parlir ma diccionarionjja, Romanos 12:2 qellqatan “machaqat
amtasjjapjjam [jan ukajj machaqar tukupjjam]” siski uka arunakajja, Diosan qollan ajayupamp yanaptayasis nayra amu˜
˜
yunakas apanukuna san muni. Ukhamas¨
˜
ti, ma cristianojj machaqar tukunatakejj
¨
janiw jan wali lurawinakaki, jan wali aru˜
¨
nakaki ni qanu lurawinakaksa apanuku˜
¨
¨
napakiti. Yaqhepajj kuntı Bibliajj yatichki uk jan yatkasasa janiw ukanak lurapkiti. Ukhamajja, ¿cristianonakjam machaqar
˜
˜
tukunatakejj kun luranasasa?
˜
11 “Amtananakamanjja
machaqat amtasjjapjjam [jan ukajj machaqar tukup¨
˜
jjam]” sasaw Pablojj ewjjtana. ‘Amtana¨
nakama’ sasin Biblian siski ukajja, kuntı
lupktan, amtktan ukat amuytktan ukanakampi sasiwa. Pablojj romanonakar carta
¨
¨
qellqk ana ukanjja, ‘jan wali lurawina˜
kana’ sarnaqerinakaru ukat “qanu lura˜
˜
˜
nanakampi, nanqha amtanampi, micha˜
˜
sinampi, jan wali amtanampi, envidiasi˜
˜
˜
˜
nampi, jaq jiwayanampi, unisisinampi,
˜
sallqjasinampi” ukat jukamp jan wali lurir jaqenakat parljjataynawa (Rom. 1:2831). Ukhamajja, ukham jaqenak taypin
¨
jilsuwayapkana ukat Diosan yupaychiri¨
par tukjjapjjana ukanakarojj amtanaka˜
¨
pan ‘machaqar tukupjjanapataki’ ewjjtka¨
na ukajj wali askınwa.
´
¨
12 Apostol
Pablojj kunjam jaqenakattı
˜
˜
¨
pejj kunatsa jan pachpaki?
11. Pablon arunakaparjamajja, ¿maynejj macha˜
˜
¨
qar tukunapatakejj kun luranapas wakisına?
¨
12. ¿ Jichhurunakan kunsa jaqenakajj amuyapjje,
ukat uka kasta amuyunakajj kunatsa jiwasatakejj
¨
jan walıki?
10. ¿Machaqar tukunampi ukat nayrar sartanam-
19
¨
parlkana ukham jaqenak taypinwa jaka¨
raktanjja. Jupanakajja, aski yatichawirja˜
ma ukat kamachinakarjam sarnaqanajj ja¨
nis jichha tiempotakıkaspa ukham inas
amuyapjjchi. Yatichirinakata ukat awk tay¨
kanakat waljanejja, kuntı wawanakajj mu¨
napki ukakwa lurayjjapjje. Ukat kunatı
¨
¨
walıki ukat jan walıki uk sapa mayniw
˜
amtjjanapa sas kunaw yatichapjje. Ukat
¨
¨
¨
kunatı walıki ukat jan walıki ukajj janiw
˜
¨
kunjamats yatinjamakiti sasaw jupanakajj
sapjje. Diosar iyawstwa sapki ukanakasa,
Diosan kamachinakapar jan istasajj amtasarjam lurasksnawa sasaw amuyapjje (Sal.
˜
14:1). Ukham amuyanajja, cheqpach cris¨
tianonakatakejj jan walipuniwa. Jiwasatı
´
jan amuyasksnajja, Jehova Diosan marka¨
pajj kuntı ewjjtkistu ukanakarojj janiw
¨
istjjsnati ukat amuyusarjam kunatı jan
¨
waljamakaspa ukanakatsa jan wal parljjs¨
na. Jan ukajj kuchirtawinakata, Internet
˜
˜
toqeta ukat jacha yateqan utar saran toqet
Bibliarjam ewjjtkistu ukanakatsa jan wal
parljjsna.
13 Ukhamasti jan akapachamp apayasi˜
¨
natakejja, kuna amtanakanıtansa, kunas
˜
chuymasan utji, kun lurans muntan taqe
˜
ukanakwa sum amuykiptasinasa. Ukanak˜
jja jaqejj janiw unjkiti. Ukatwa yaqhepajj
´
Jehova Diosarojj sum yupaychasktajja sasin sapjjestaspa. Ukampisa, Biblian cheqa
¨
yatichawinakapajj cheqpachapunit machaqar tukuyawayistu ukat machaqar tukuyaskakistu uk jiwasakiw yatistanjja (Santiago
˜
1:23-25 liytasinapawa).
¿KUNJAMATSA MACHAQAR TUKTANJJA?
˜
¨
Machaqar tukunatakejja, kunatı chuy˜
¨
masan utjki ukaw machaqar tukunapa, ma
¨
¨
arunjja, kunjam jaqektantı ukanwa macha˜
˜
qar tukunasa. ¿Kunas uk luranatakejj ya14
˜
˜
˜
14. Kunansa machaqar tukunasa uk amuyasinjja,
¿kunas yanaptistaspa?
13. ¿Kunatsa jiwas pachpa sum amuykiptasinasa?
20
´
˜
naptistaspa? Jehova Diosajj kun luranassa muni uk Bibliat yatjjatasajja, kunjamsa ukar isttan ukanwa kunas chuymasan
utji uk qhan amuytanjja. Ukat ukarakiw
˜
˜
Diosan munanap phoqhanatakejj kunansa
˜
˜
machaqar tukunasa uk amuyanatak yanaptistani (Rom. 12:2; Heb. 4:12).
´
˜
´
15 (Isaıas 64:8 liytasinapawa.) Isaıas
¨
¨
profetan arunakapatjja, ma aski yatichaw
´
˜
yateqtanjja. Jehova Diosajj sanu Luriri˜
¨
wa ukat jiwasajj neqepjjtanwa. Kunapa¨
´
˜
chatı Jehova Diosajj neqerjam apnaqkis˜
¨ ˜
tu ukhajja, janiw suma unnaqtanınasa˜
tak janchis machaqar tukuykistuti. Jan
ukasti ajay toqetwa machaqar tukuyistu.
¨
˜
˜ ¨
Jiwasatı Jupampi neqjam apnaqayasinani
˜ ¨
ukhajja, chuymasanwa machaqar tukuna¨
˜
ni, ma arunjja, Diosar yupaychan toqen˜ ¨
wa machaqar tukunani. Ukwa ‘akapachan
¨
˜
sarawinakaparu’ saykatanatakejj muntanjja. ¿Kunjamsa Jupajj machaqar tukuyistu?
˜
˜
˜
16 Neqeta ma¨ suma sanu
luranatakejja,
˜
˜
suma neqew munasi. Ukampis sanu luri˜
˜
rejj akanakwa luranapa: nayraqatjja, ne˜
˜
qen jan kuna qanu utjanapatakejj sum˜
wa jarsunapa. Ukatsti, wakiski ukarjamaw
˜
˜
umamp warjjattas sum natunapa, ukha˜
¨
mat sanunak lurkani ukhajj kunjamtı lu˜
ran munki ukarjam mistuni.
˜
˜
17 Kunjamtı¨ amuytanjja, neqet
qanunak
˜
˜
˜
jarsunatakisa ukat natunatakisa umaw
˜
¨ ˜
munasi, ukhamat uka neqejj sumanapa˜
˜
taki ukat wali suma sanunak luranataki.
¨
˜
Kunjamtı umajj neqer sumar tukuykejja,
ukhamarakiw Diosan Arupajj sumar tuku¨
˜
yistu. Kunapachatı Bibliat yatjjatan qalltawaytan ukhajja, akapachankir amuya˜
¨
nakap jaytanataki ukat kunjamtı Diosajj
´
˜
˜
˜
16, 17. 1) Suma sanunak luranatakejj kunsa sanu
´
lurirejj luri uk arstam. 2) ¿ Jehova Diosamp askit
˜
¨ ˜
unjatanatakejj kunjamsa Bibliajj suma jaqer tuku˜
natak yanaptistu?
15. ¿Kunansa Jehova Diosajj machaqar tukuyistu?
˜
YATIYANATAKI
˜
amuyki ukham amuyanatakiw yanaptawayistu. Ukhamatwa Dios nayraqatan as˜
¨
kit unjatatanjja (Efe. 5:26). ¿Kunatsa Biblia
¨
˜
¨
sapuru liyinasataki ukat taqe tantachawi˜
˜
nakar saranasatak chamanchtapjjestu uk
´
amuytanti? Kunattejj ukhamatwa Jehova
¨
Diosampejj machaqar tukuyatassna (Sal.
1:2; Hech. 17:11; Heb. 10:24, 25).
˜
18 Biblia liyinasa ukat Bibliat yatjjata˜
˜
¨
nasa machaqar tukunatakejj qalltakıskiwa. Waljanejj awisakiw Biblia liyipjje ukat
sumwa yatipjjaraki. Yatiyir sarkasajj inas
¨
ukham jaqenakamp jikisirısta. Yaqhepasti
Biblian jiska taqanakap peqer yatsus ku¨
naw arsupjje.1 Ukampis kuntı yatki ukajj
¨
¨
inas jakawipana ukat amuyupan ma jukaki yanaptchi jan ukajj jan yanaptkchiti. ¿Kunatsa? Diosan Arupajj maynir ma˜
´
chaqar tukuyanapatakejja, Jehova Dio˜
san arunakap chuymaparuw katoqanapa
´
¨
(Gal. 6:6). Ukhamasti, kuntı yateqtan uk
˜
˜
lupinatakejj tiempo apstasinasaw waki˜
si. Ukat akham jisktasinasajj wakisirakis¨
¨
pawa: “¿Kuntı yateqta ukajj janiw ma re¨
¨
ligionan aleq yatichawipakıkiti sasin taqe
¨
chuymat atinistjja? ¿Ukajj cheqapunıska˜
tap nayajj unjawayti? Ukhamarusa, ¿uka
¨
¨
yatichawinakajj nayar yanaptirjamatapti
˜
˜
¨
unjta, jan ukajj mayninakar yatichanatakı˜
´
kaspas ukhamakcha unjtjja? ¿ Jehova Diosas parlkitaspa ukhamti amuytjja?” sasa.
˜ ¨
´
Uka jisktanakat lupinani ukhajja, Jehova
˜ ¨
Diosarojj jukampiw jakachasinani ukat
˜ ¨
¨
Jupar munasirakinani. Ukat kuntı yateqtan ukajj chuymasar purtistani ukhajja,
¨
kunanakatı Diosar kusisiyki ukanak lura˜
natakiw yanaptistani (Pro. 4:23; Luc. 6:
45).
˜
1 Uka toqet jukamp amuytanatakejja, La Atalaya fe˜
¨
brero 1, 1994, 9 janankir 7 taqap unjjatt ata.
´
¨ ˜
˜
tan munstan ukhajja, ¿kunatsa lupinasa? 2) ¿Kuna
˜
jisktanakatsa amuykiptanasa?
18. 1) Jehova Diosan Arupamp machaqar tukuya-
SEPTIEMBRE 15, 2013
˜
Machaqar tukunaw jan walinakar
˜
¨
saykatanatakejj yanaptatam
˜
¨
(18 taqa unjjattata)
¨
˜
Diosan Arup sapuru liyinasa ukat
˜
¨
¨
lupinasa, kuntı Pablojj siskana uk luras˜
kakinatakiw yanaptistani, jupajj akham
¨
¨
¨
sanwa: “Nayra jakawinakamsa, lurawinakamsa apanukjjapjjsta ukajja. Jichhasti
¨
machaqat isthapitapjjtawa, uka machaqar
˜
¨
tukunasti sapurunjamarakiw jukamp ma¨
chaqar tukus saraski” (Col. 3:9, 10). Kuntı
˜ ¨
Bibliajj yatichki uk sum amuyanani ukat
˜ ¨
ukarjam sarnaqanani ukhajja, cristianja˜ ¨
majj machaqar tukuskakinaniwa, ukaw
˜
Supayan sipitanakapar jan jaltanatak yanaptistani.
20 “Istasir wawanakjamajja, jan muna˜
¨
nanakamarjam sarnaqapjjamti, kunjamtı
¨
˜
¨ ¨
janıra Diosar untkasajj sarnaqapkayatajj
ukhamjja. Ukampis jichhajj qoma jaka˜
nanpun jakjjapjjam, jumanakar jawsir Dio¨
´
sasti qollanatap layku” sasaw apostol Pedrojj amtayistu (1 Ped. 1:14, 15). Nayra
¨
˜ ¨
amuyunakasa ukat lurawinakas jaytanani
˜ ¨
ukhajja, walja bendicionanakwa katoqana¨
¨
˜ ¨
ni, ukwa jutır yatichawin yatjjataskanani.
19
19, 20. ¿Biblian kuna ewjjtapas bendicionanak
˜
katoqanatak yanaptistani?
21
WALI AMUYUMPIPUN
˜ ¨
KUNS AMTA NANI
´
“[Jehova] Tatitur taqe
chuymamampi katuyasim; juman chikhi
˜
kankanamarukejj jan
alkatasimti.” (PRO. 3:5)
¿KAMSASAS
˜
QHANANCHTA SMA?
˜
¿Wali amuyumpi kuns amtanajj
˜
kamsans muni?
¨˜
¿Kunjamsa suma amuytasirın
yateqsna?
¨
˜
Kuntı luran amtktan uk phoqha˜
natakejja, ¿kunas yanaptistani?
¨
˜
SAPURUW walja amtanakar purinasa. ¿Amtanakar purisajj kunjamsa jikjjatasta? Yaqhepajja, jupanakakiw taqe
˜
¨
kuns amtan munapjje. Ukat kuntı munki uk jupanaka˜
¨
kis amtapjjanapakaspa ukhamwa amuyapjje ukat may˜
nejj amtarapin muni ukhajj walpun colerasipjje. Ukam˜
¨
pis yaqhepajja, wali wakiskir amtar purinapaki ukhajj
¨
˜
wal ajjsarayasipjje. Yamas yaqhepajja, yanaptatapjjanapas wakiskaspa ukham amuyasisaw libronakan yanapta
thaqhapjje, jan ukajj yaqhanakampiw yanaptayasipjje,
ukham lurasajj inas walja qollqe aptasipjjchi.
˜
2 Jiwasat waljanejja, kuna amtanakar purinas jan
waktkistu uk sum amuytanjja. Ukampis yaqhep amta¨
¨
¨
nakjja kunatı jiwasatakejj askıki jan ukajj kuntı munk´
¨
tan ukarjam amtsnawa (Gal. 6:5). Ukhamakchisa, taqe
¨
amtanakasajj janiw jiwasan askisatakipunıkiti uk inas
amuyarakstan.
´
¨
¨
3 Jehova Diosajj kuna ewjjtanaktı jakawisatak churkis¨
tu ukanakat walpunwa yupaychirinakapjamajj yuspar¨
˜ ¨
¨
tanjja. Ukat jiwasatı ukarjam sarnaqanani ukhajja, kuntı
˜ ¨
´
amtkanani ukajj Jehova Diosarojj kusisiyaniwa ukat jiwa¨
˜
san askisatakirakıniwa. Ukampis awisajj kunsa luranasa
˜
uk janiw Bibliajj sumpun qhananchkiti. ¿Ukhamajj kun˜ ¨
˜ ¨
sa luranani uk kunjamsa amtsna? Amuytanani, luntha˜
¨
tasinajj jan walıtap sum yattanjja (Efe. 4:28). Ukampis
˜
¨
¿lunthatasinajj kunapunisa? ¿Lunthatat yanakajj qawqha valoranisa jan ukajj kunatsa lunthatasi ukarjamati?
˜
Uka toqet janiw Biblianjj kunas sum qhananchaskiti sa¨
sin sapjjestani ukhajja, ¿kunjamsa ma suma amtar purs˜
˜ ¨
na? ¿Ukhamanakan unjaskanani ukhajj kunas yanaptistani?
˜
¨
rutı puriwaykta ukanakat lupisajj kunjamakis jikjjatasta?
˜
¨
3. ¿Suma amtar purinatakejj kuna ewjjtanakas utjistu? ¿Kunatsa ma
˜
¨
amtar purinajj chamakıspa?
1, 2. ¿Amtanakar purinajj jumatakejj kunjamakisa? ¿Kuna amtanaka-
22
˜
YATIYANATAKI
˜
WALI AMUYUMPIW KUNS AMTANASA
¨
˜
Wali wakiskir ma amtar purinajawa sa¨
sin ma jilatar sissna ukhajja, inas jupajj sum
˜
amuytasisaw uka amtar purinama sasin sis¨
chistaspa. Cheqas ukajj ma suma ewjjtawa.
˜
Jankaki kuns amtan toqetjja, Bibliajj akham
¨
¨
sasaw ewjjtistu: “Maki wakichata amtawina˜
kajja aynachtanaruwa puriyi” sasa (Pro. 21:5).
¨
Ukampis ¿sum amuytasisa ma amtar puri˜
˜
najj kamsans muni? ¿Uka toqet sum amuy˜
˜
kiptanataki tiempo apstasinasa ukat kunja˜
˜ ¨
˜
mansa unjasinani ukanaka sum amuytana sa˜
¨
nakti munpacha? Ukanakajj ma suma amtar
˜
purinatakis yanaptkchistojja, wali amuyumpi
¨
˜
¨
ma amtar purinajj janiw ukakıkiti (Rom. 12:3;
1 Ped. 4:7).
5 Janiw khitis suma amuytasirpach naski¨
ti, uk taqeniw yattanjja. Taqeniw pantjasirıtanjja, ukhamajj janiw cuerposansa kuma¨
¨
rapunıktanti ni amuyusansa sumapunıktanti
(Sal. 51:5; Rom. 3:23). Ukhamarusa, jiwasat
waljanirojj Supayaw amuyunakas chamakta¨
´
yistana; Jehova Diosarusa ukat kamachina˜
¨
kapsa janiw untkayatanti (2 Cor. 4:4; Tito
3:3). Ukhamajja, wali sumsa amuytaskchi˜ ¨
¨
¨
nanejja, kunatı amuyusarjam sumaki ukat
¨
waljamaki ukarjamak kuns amtsna ukhajja,
jiwaspachpaw sallqjasisksna (Pro. 14:12).
¨
6 Taqeniw cuerposan jan kumaraktanti ni
¨
´
amuyusas sumapunıkiti, ukampis Jehova Dios
Awkisajja, taqe kunanwa cheqapajja (Deu. 32:
¨˜
4). Suma amuyunınasataki ukat wali amuyta¨˜
¨
sirınatakejj kunatı wakiski uk Jupaw churistu
˜
(2 Timoteo 1:7 liytasinapawa). Cristianonaka˜
jja, taqeniw wali amuyump amuytasinsa ukat
˜
luransa muntanjja. Ukatakisti, amuyussa ukat
˜
¨
chuymassa sumwa apnaqanasa ukat kunjamtı
´
Jehova Diosajj amuyki, kunjam chuymanisa
4
¨
ukat taqe kunsa kunjamsa luri ukanakwa yate˜
qasinasa.
˜ ¨
7 Yaqha markar saririnakat amuytanani.
Jupanakat waljanejja, asu wawanakaparojj
˜
markaparuw familiaranakapan uywapjjanapatak apayapjje. Ukhamat awk taykajj uka
markan trabajasipkaki ukat qollq jikjjatasip¨
¨
kaki.1 Ma warmejja ma suma yoqall wawa
ususitayna. Ukampis jupajj ukhanakarakiw
˜
¨
Bibliat yatjjatan qalltatayna ukat kuntı yateq¨
¨
kan ukarjamaw sarnaqjjarakına. Ukat amigonakapasa ukat familiaranakapasa asu wawap
˜
markapar apayanapatakiw juparusa ukat cha¨
chaparus waytapjjana, ukhamat wawajj awi¨ ˜
chapampi ukat achachilapampi uywatanapa´
taki. Ukampis Bibliat yatjjatasajja, Jehova Dio˜
sajj jupar wawa uywanapatak confiyatapwa
¨
¨
amuyana (Sal. 127:3; Efe. 6:4). ¿Kuntı mayni¨
nakajj lurapkana uka pachparakti jupajj lur¨
pachana? Janis walja qollqe jikjjatkchini ukat
˜
¨
mayninakan kumitas unjaskchinejja, ¿kuntı
¨
¨
Bibliat yateqaskana ukarjamat lurpachani?
¨
¿ Jumajj ukhaman jikjjatasismana ukhajj kuns
¨
lurasmana?
˜
8 Ukham luranar wiytata ukat llaktata jik´
jjatasisajja, taqe chuymaw Jehova Diosar
¨
¨
yanapta mayisına. Ukat Bibliat yatichkana
uka kullakampi ukat tamankir jilat kullakanakamp uka toqet parltasajja, kunsa Jeho´
¨
va Diosajj uka toqet amuyi ukwa amuytana.
Ukatjja, jan awk taykapamp uywat wawanakajj kunjamsa chuymapan jikjjatasipjje ukwa
¨
amuyarakına. Uka toqet Bibliat sum amuyta˜
¨
sajja, markapar wawap apayanajj jan walıtap¨
wa amuyana. Ukat kunjamsa tamankir jilat
¨
kullakanakajj yanaptapjjana ukat wawapajj
1 Ukhamatwa achachilasa ukat awichasa allchhiparojj ami˜
gonakaparu ukat mayni familiaranakapar untayapjjaspa, sasin
amuyasaw uk lurapjjaraki.
¨
4. Janır ma amtar purkasajja, ¿kuna ewjjtsa katoqsna?
5. ¿Kunatsa sum amuytasirpach jan nasktanjja?
¨˜
6. ¿Wali amuytasirınatakejj kunas yanaptistani?
SEPTIEMBRE 15, 2013
7, 8. Jan walin jikjjatasisasa ukat mayninakamp wiyta-
¨
¨
tasa, ma suma amtar pursnawa. Uk ma experienciamp
˜
qhananchtam.
23
¨
¨
¨
¨˜
Sapur lurawinakasan ma suma amtar purtan ukhajja, suma amuytasirınwa yateqasktanjja
˜
¨
(11 taqa unjjattata)
˜
kusisita ukat sum jilsuskir unjasajja, chacha˜
¨
¨
pajj Bibliat yateqan qalltjjanwa ukat tantacha¨
winakarus warmipamp chikaw sarjjana.
9 Uka experienciajja, kunjamapunis wali
¨
˜
˜
amuyumpi ma amtar purinajja ukwa unach¨
tayistu. Janiw kuntı amuyusarjama jan ukajj
¨
mayninakan amuyuparjamajj walikjamaki
˜
˜
ukarjam amtana san munkiti. Pantjasir jaqen
amuyupasa ukat chuymapasa qheptiri jan
¨
ukajj nayrstiri relojump sasiwa. Ukarutı atini˜ ¨
¨
sinanejja inas jan waltawinakar purtaychis¨
taspa ( Jer. 17:9). Ukhamajj jan waltawinakar
˜
jan purtasinatakejja, amuyusasa ukat chuy¨
masasa Diosan kamachinakaparjamaskiti ja˜
´
nicha ukwa amuykiptasinasa (Isaıas 55:8, 9
˜
liytasinapawa).
¨
10 Ukatwa Bibliajj akham sasin ewjjtpachıs´
tu: “[Jehova] Tatitur taqe chuymamampi ka˜
tuyasim; juman chikhi kankanamarukejj jan
¨
alkatasimti. Taqe lurawinakamanjja Tatitutjja
amtasipunim, ukatsti jupajj cheqa thakinjam¨
wa irpaskatam” sasa (Pro. 3:5, 6). Aka aru˜ ¨
˜
nakat amuytanani, “juman chikhi kankana¨˜
˜
9, 10. ¿Wali amuytasirınajj kamsans muni, ukat kunjam-
¨
sa wali amuytasirısna?
24
´
marukejj jan alkatasimti” sistuwa, ukat Jehova
´
“Tatitutjja amtasipunim” sarakistuwa. Jehova
Dios sapakiw cheqpacha wali suma amuytasi˜
rejja. Ukhamajja, kuna amtar purinatakisa, Bi˜
blian ewjjtanakapwa thaqhanasa ukat ukarja˜
¨
maw amtanasaraki. Ukhamajj jiwasatı wali
¨ ˜
¨
´
amuytasirın munstanjja, kunjamtı Jehova
˜
Diosajj amuyki ukhamwa amuyanasa.
˜
SUM AMUYTASINATAK CHAMACHASISKAKIM
˜
˜
Suma amtanakar purin yateqanasa ukat
˜
ukarjam phoqhanasa chamakiwa. Yamas khi¨
tinakatı Bibliat jichhak yatjjatasipki jan ukajj
˜
Diosar yupaychan toqet jichhak nayrar sartasipki ukanakatakejj jukamp chamaspawa.
˜
Ukampis jupanakajja, Diosar yupaychan toqet
¨
wawanakjamapkchisa, wali sumwa nayrar sar¨
tapjjaspa. Kunjamsa ma wawajj jan tinkusa
˜
˜ ¨
sarnaqan yateqe uka toqet amuytanani. Ukatakejja, wawajj jiska chellqtanakakwa chellq˜
˜
tanapa ukat mayamp mayampwa chellqtana˜
paraki. Niya ukhamarakiw Diosar yupaychan
¨
toqet wawanakjamapki ukat suma amtar pu˜
¨
rin yateqasipki ukanakampejja. Ukat jilır ja11
˜
˜
˜
11. ¿Suma amtanakar purin yateqanatakejj kun luranas
wakisi?
˜
YATIYANATAKI
´
¨
qenakatjja akham sasaw apostol Pablojj sana:
˜
“Ukanakajj amuytasinjj yatjjapjjewa. Kunatejj
¨
¨
˜
˜
walıki, jan walıkaraki uk untansa yatjjapjja¨˜
rakiwa”. Ukham amuytasirınatakejja, tiempo
˜
ukat chamachasiskakinaw wakisi ukat ukara¨
kiw khitinakatı Diosan markapar mantanisipki ukanakatakejj wakisi (Hebreos 5:13, 14 liy˜
tasinapawa).
¨
˜
12 Sapuruw wali wakiskiri jan ukajj jan ancha wakiskir amtanakar purtanjja. Kunjamsa
¨
jaqenakajj ma amtar puripjje uka toqet yatjjatirinakajj akham sapjjewa: ‘Jaqejj janiw sum
amuykiptasin amtapkiti, jan ukasti kun lura˜
¨
¨
narutı yatitapki ukarjamakiw amtapjje’ sasa.
˜
¨
Amuytanataki, inas sapa alwajj kawkır issa
˜ ¨
˜ ¨
uchasinani uk amtanasachi. Ukampis ukajj
˜
¨
janis ancha wakiskirıkaspa ukham amuyasa˜
jja, inas uka toqet jan anch lupkstanti, ya˜ ¨
¨
mas jankak saranasaki ukhajj jukampıspawa.
´
˜
Ukampis Jehova Diosan yupaychiripjam isisin
˜
munstan ukhajja, uka toqet lupinajj wali wa¨
kiskiriwa (2 Cor. 6:3, 4). Kunapachatı isi alasir
¨
sarta ukhajja, inas kuna kasta issa alata uka
˜
toqet amuytsta. Ukampis ¿sum isisinata ukat
qawqha qollqetakisa uka toqet kamsasirakis¨
pasa? Uka toqenakat ma suma amtar puri˜
¨˜
najja, suma amuytasirınatakiw yanaptistani,
ukat ukarakiw wali wakiskiri amtanakar puri˜
natak yanaptistani (Luc. 16:10; 1 Cor. 10:31).
¨
¨
KUNATI ASKIKI UK
˜
LURANATAK CHAMACHASIPUNIM
¨
˜
Ma suma amtar purinampi ukat uka am˜
¨
tarjam phoqhanampejj janiw pachpakiti, uk
˜ ¨
taqeniw yattanjja. Amuytanani, cigarro pitir
˜
jaqenakat waljanejja, uka vicio jaytan munapjjewa, ukampis janiw ukatakejj taqe chuym
¨
˜
chamachasipkiti. Kuntı luran amtktan uk lu˜
˜
ranatakejja, taqe chuyma chamachasinaw
13
¨˜
12. ¿Kunjamsa suma amuytasirın yateqsna?
¨
˜
˜
13. Kuntı luran amtktan uk phoqhanatakejja, ¿kunas
wakisi?
SEPTIEMBRE 15, 2013
¨
wakisi. Ukhamasti, ¿kuntı amtktan ukarjam
˜
´
phoqhanatakejj kunas yanaptistaspa? Jehova
˜
Diosaruw yanapta mayinasa (Filipenses 2:13
˜
liytasinapawa).
´
¨
14 Apostol Pablojj uk sum yatına. Ukatwa
¨
¨
˜
ma kutejj akham sana: “Aski luransti mu¨
nasktwa, ukampis janiw lurkti”. Jupajja, kuntı
¨
˜
¨ ¨
¨
munkana jan ukajj luranapakana uk sum yatı¨
na, ukampis awisajj janiw phoqkanti, may¨
nis jarkkaspa ukhamanwa. Uka toqet jupajj
¨
akham sanwa: “Chuymajj manqhenjja Diosan leyiparu wal munta, ukampis naya kipkanjja mayaw utjitu, kuntejj nayajj munkta
uka contrawa, ukasti janchejjankkis uka ju˜
¨
chan munanapawa, ukan katuntatarakıtwa”
¨
sasa. ¿Ukharukit jupajj aynachtpachana? Ja¨
niwa. Jupa pachpaw akham sana: “Dios maynikiw Jesucristo toqe luraspajja. Cheqpachansa nayajj yuspagartwa Diosaru” sasa (Rom. 7:
¨
18, 22-25). Ukat qhepatjja, akham sarakınwa:
´
‘Jehova Diosan jacha chamapampejj taqe kunaruw saykatirista’ sasa (Fili. 4:13, NM ).
´
˜
15 Ukhamajja, Jehova Diosar kusisiyanata¨
˜
kejja, kuntı amtktan uka phoqhanatakejj taqe
˜
´
chuymaw chamachasinasa. El ıas chachajj
¨
kuntı Baal diosar yupaychirinakaru ukat Diosat jitheqtirinakaru Carmelo sat qollun sis¨
˜ ¨
kan uk amtanani: “¿Kunapachkamasa juma¨
¨
´
nakajja pa chuyma sarnaqapjjatajja? [Jehova]
¨
Tatitutejj cheqa Diosachi ukajja, jupar arkap¨
¨
jjam, jan ukajj Baal diosatı cheqachi ukajja,
˜
juparuwa arkapjjanamajja” (1 Rey. 18:21). Is¨
˜
¨ ¨
raelitanakajja kuntı lurapjjanapakana uk sum
¨
¨
yatipjjana, ukampis ‘pa chuymaw sarnaqa¨
´
sipkana’. Ukampis Josue chachajj janiw ju¨ ¨
panakjam ak anti, walja maranak nayrajja,
¨
akham sasaw israelitanakar satayna: “Janitı
˜
jumanakajj Diosar servin munapksta ukajj,
¨
˜
¨ ¨
˜
¨
natakejj chamanına?
¨
¨
˜
15. ¿Kunatı askıki uk luranatakejj kunatsa taqe chuyma
˜
chamachasinajj wakisi?
14. ¿Kunjamatsa Pablojj kuntı luranapakana uk phoqha-
25
Wali amuyumpipun kuns amtam ukat
˜
Diosan markapan kusisin jikjjatarakim
˜
¨
(18 taqa unjjattata)
¨
¨
¨
jichhuruy ajllisipjjam khitirutı servipjjata uka
[...]. Ukampisa nayampi taqe familiajjampejja
¨
Diosaruw servipjja” ( Jos. 24:15). ¿Ukham taqe
¨
chuym amtasajj kuna bendicionsa katoqapjja´
¨
na? Josue chachasa ukat jupat yateqasipkana
¨
¨
ukanakajja, “kawkıri oraqentı leches miskis
¨
umjam jalkan” uka Suma Oraqeruw mantap¨
jjana ( Jos. 5:6).
WALI AMUYUMPI SUMA AMTAR
´
˜ ¨
PURISINWA BENDICION KATOQANANI
¨
˜ ¨
¨
Jichhurunakat amuytarakinani. Ma jilatajja jichhakiw bautisasi, jupajja jaqechatawa
¨
ukat kimsa wawanirakiwa. Ma urojja, irnaqer
˜ ¨
masipaw yaqha trabajor sarjjanani, ukan jukamp qollqwa pagaski ukat jukamp askinak
˜ ¨
katoqarakinani sasaw arjjayatayna. ¿ Jilatajj
¨
kuns lurpachana? Jupajj uka toqet wali sumwa
¨
´
¨
amuykiptana ukat Jehova Diosaruw ma suma
˜
¨
amtar purinatak yanapta mayisına. Qalltan16
´
¨
˜
¨
¨
jja, kawkhantı trabajaskana uka trabajon janis
¨
suma pagatakchejja, sabadompi domingompi jan irnaqasitapatwa ajllitayna, ukhamat fa¨
miliapamp tantachawinakaru ukat yatiyir sa˜
¨
¨
ranataki. Yaqha trabajorutı sarjja ukhajja, ja¨ ¨
niw ukham tiemponejjati sasaw jupajj amuy¨
˜
kiptasına. ¿Ukhaman unjasisajj kuns jumajj
¨
lurasmana?
¨
´
17 Kunt ı amtkani ukajj Jehov a Diosamp
˜
sum apasinatak yanaptaniti janicha uk sum
¨
amuytasisajja, janiw yaqha trabajor sarkan¨
ti. ¿Ukham luratapat amtaspachanti? Jani¨ ˜
wa. Walja qollqe pagatanat sipansa, jupataki´
sa ukat familiapatakisa Jehova Diosampi sum
˜
¨
apasinajj kunja wakiskirisa ukwa amuyana.
¨
Jupasa ukat warmipasa, kunapachatı 10 mara¨
ni jilır imill wawapajj jumanakarusa jilat ku´
llakanakarus wal munasipjjsma ukat Jehova
¨
Diosarus wal munasirakta, ukat Jupar jakawij
˜
¨
katuyasisaw bautisasin munta siskana ukhajj
¨
´
wal kusisipjjana. Awkipan Jehova Diosar yu˜
˜ ˜
paychan nayrar uchatap unjanaw wawaparojj
˜
¨
ukham amtanatak yanaptana.
¨
18 Kunjamtı Moisesajj israelitanakar walja
¨
¨
maranak wasarnam irpkanjja, ukhamarakiw
´
Jesucristojj Jehova Diosan markapar Supayan
˜
apnaqat aka nanqha pacha taypin walja maranak irpaski. Ukampis akapachajj niyaw tukja¨
¨
´
tani. Ukat kunjamtı Josue chachajj israelitana¨
kar Suma Oraqer irpantkanjja, ukhamarakiw
Jesusajj arkirinakapar machaq oraqer niya ir˜
¨
pantanampıski (2 Ped. 3:13). Ukhamajja, ja¨
niw nayra sarnaqawinakasaru, amtanakasa¨
˜
¨
ru ukat lurawinakasar kuttanatak tiempokiti,
˜
´
jan ukasti kunjam jakanassa Jehova Diosajj
˜
muni ukwa amuytanasa (Rom. 12:2; 2 Cor.
¨
¨
˜ ¨
13:5). Ukhamasti, kuntı sapurus lurkanani uk
˜ ¨
wali amuyumpipun amtapjjanani, ukhamat´
˜
wa Jehova Diosajj winayatak bendicistani (He˜
breos 10:38, 39 liytasinapawa).
¨
˜
16, 17. Jehova Diosajj kuntı luranas munki ukarjam lur-
18. ¿Kunatsa sapurus wali amuyumpipun amtanajj wa-
tan ukhajja, ¿kuna bendicionanaksa katoqtanjja?
kisi?
26
˜
YATIYANATAKI
˜
“Diosasar qochunajj ku˜
siskanawa.” (SAL. 147:1)
˜
AMTANATAKI
´
Jehova Diosampi jukamp sum
˜
apasinatakejja, ¿kunjamsa pre¨ ˜
cursoranajj yanaptistaspa?
¨
¨
Jumatı precursorastajja, ¿ukham
˜
irnaqtaskakinatakejj kunas yanaptiristam?
¨
¨
Jumatı jan precursorakstajja,
¨ ˜
¿kunsa precursoranatakejj
lurasma?
¨ ˜
PRECURSOR
A NAJJ
´
JEHOVA DIOSAMPI
JUKA MP
˜ SUM
APASINATAKIW
YANAPTISTU
¨
KHITIRUTI wal munasktan ukat jupat lupktan ukat yaqhanakarus parlktan ukhajja, jukampiw jupar munastan´
˜
jja. Jehova Diosamp sum apasinatakejj ukhamarakiwa.
¨ ¨
Uwij awatirıkana ukhajja, David reyejj alajjpachan wal˜
¨
ja warawaranak unjasa ukat Luriripat lupisajj akham san˜
wa: “Kunapachatejj juman lurat alajjpach unatatkta, juman
˜
uchat phajjsimpiru, warawaranakampir untkta ukapachajj
˜
sistwa: ¿Kunarak jaqesti, jupat amtasinamatakisti? ¿Kuna˜
rak jiwir jaqesti cham churanamatakisti?” sasa (Sal. 8:3, 4).
´
¨
¨
Jehova Diosajj kuntı alajjpachar sarir ajllitanakataki amtka¨
˜
´
na uk kunjamsa phoqhana uk unjasajja, apostol Pablojj
¨
˜
˜
akham sarakınwa: “¡Kunja sumas Diosan yatin kankanapa˜
jja, munanapasa, amuytapasa!” sasa (Rom. 11:17-26, 33).
´
2 Yatiyir sarktan ukhajja, Jehova Diosatwa luptanjja ukat
Jupatwa parlaraktanjja. Ukaw Jupampi jukamp sum apa˜
¨
sinatakejj yanaptistu. Precursoranakajja, Diosatak sapu´
runjam irnaqapjjatapatjja, Jehova Diosar jukamp muna¨
¨
sipjjatapwa amuyapjje. Jumatı precursorasta jan ukajj pre¨ ˜
¨
cursoran amtasksta ukhajja, kunjamsa Diosatak sapuru
˜
˜
irnaqtanajj Jupampi jukamp sum apasinatak yanaptiris˜
¨
¨
tam uka toqet lupinamawa. Jumatı precursorastajja, akham
¨
˜
jisktasim: “¿Kunas precursoraskakinatakejj yanaptitas¨
¨
pa?” sasa. Ukat jumatı jan precursorakstajja, akham jiskta¨ ˜
sirakim: “¿Precursoranatakejj kuns lurirista?” sasa. Diosa¨
˜
´
tak sapurunjam irnaqtanajj kunjamanakatsa Jehova Dio˜
sampi jukamp sum apasiskakinatak yanaptistu uk yatjja˜ ¨
tanani.
¨
1, 2. 1) Khitirutı wal munasktan ukat jupat lupktan ukat yaqhana-
˜
¨
karus parlktan ukhajja, ¿kunas pasi? (Aka janankir foto unjjattata.)
˜ ¨
2) ¿Kuna jisktanakatsa yatjjataskanani?
27
¨ ˜
´
KUNJAMSA PRECURSORANAJJ JEHOVA DIOSAMPI
˜
JUKAMP SUM APASINATAK YANAPTISTU
¨
Diosan Reinopajj kuna bendicionanaktı apanka˜
˜
ni uka toqet parlanajja, Diosar jukamp jakachasinatakiw yanaptistu. ¿Utat uta yatiykasajj Biblian
¨
¨
kawkır jiska taqanakapatsa parlirıta? Inas Salmo 37:10, 11; Daniel 2:44; Juan 5:28, 29; jan
ukajj Apocalipsis 21:3, 4 jiska taqanakat parl¨
¨
tirısta. Diosajj kuntı uka taqanakan siskistu
uk jaqenakamp sapa kuti parlasajja, munasir
¨
Diosasajj “taqe kunatejj askıki ukhamarak che¨
¨
qaki” uk churirıtapwa jiwasajj amttanjja. Ukat
ukaw Jupar jukamp jakachasiyistu (Sant. 1:17).
4 Yatiyktan uka jaqenakajj kunjamsa ajay toqen
˜
¨
aynachtat jikjjatasipjje uk unjasajj cheqa yatichawi˜
nak jukamp askitwa unjtanjja. Akapachankir ja˜
qenakan kusisita jakasinapataki ukat luratana˜
˜
kapan sumaru saranapatakejja, janiw atiniskan
¨
yanaptapajj utjkiti. Kunjamsa jutırin jakasipjjani ukanakatwa jila partejj wal llakisipjje ukat
¨
¨
janirakiw kuna suyt awinıpkisa. Ukat kunjam˜
sa kusisit jakasipjjaspa uk yatjjatanwa thaqhapjje, ukat iglesiar saririnakas Bibliat janiw sum
´
¨
yatipkiti. Nınive markankir jaqenakjamapjjewa
´
˜
(Jonas 4:11 liytasinapawa).1 Yatiyir jukamp
sartan ukhajja, kunjamansa akapachankir jaqenakajj ajay toqet jikjjatasipjje ukat kunjam´
sa Jehova Diosan yupaychirinakapajj jikjjatasipjjaraki uk qhanwa amuytanjja (Isa. 65:13).
´
Ukatjja, Jehova Diosajj janiw jiwasaruk ajay toqet yanaptkistuti, jan ukasti taqeniruw chuy¨
¨
¨
˜
macht awi ukat cheqpach suyt awinıpjjanapatak jawsti, uksa amtayarakistuwa (Apo. 22:17).
˜
¨
5 Yaqhanakar ajay toqet yanaptanajja, jan walta3
´
1 Jonas 4:11 (Aymar Biblia, 1992): “Ukats jukampiw nayan khu˜
´
˜
yapayasinajjajj Nınive markatakejj utjanapa, uka jacha mar¨
kansti utjapjjewa patak pa tunkani waranqa jila jan amuytasiri
wawanakjama jaqenaka, walja uywanakampi kuna”.
¨
3. ¿Kuna bendicionanaktı Diosan Reinopajj apankani
˜
ukanakat parlanajj kunjams yanaptistu?
˜
4. Jaqenakar ajay toqet aynachtat unjasajja, ¿kunatsa
´
¨
˜
Jehova Diosan khuyaptayasıwipar wali askit unjtanjja?
5. Yaqhanakar ajay toqet yanaptasajja, ¿kunjamsa jan
¨
˜
waltawinakas unjtanjja?
28
˜
winakasat jan sinti llakisinatakiw yanaptistu. Tris¨
ha sat ma precursora kullakajja, awk taykapajj
¨
¨
divorciasjjapjjan ukhaw ukajj cheqapunıskatap
¨
˜
amuyana. Ukhaman unjasisajj wali llakitapu¨
¨
¨
niw jikjjatasiyata sasaw jupajj sana. Ma urojja,
˜
ukham llakit jikjjatasisajj janis utapat mistun
¨
munkchınjja, kimsa wawanakaruw Bibliat yati¨
chir sarana, jupanakan familiapajj jan walinwa
˜
¨
unjasına. Kunattejj awkipaw jaytanukuwayjja¨
tayna ukat jilır jilapas jupanakar wal taqhesiyarakitayna. Kullakajj akham siwa: “Jupanakan
˜
¨
taqhesitap unjasajja, kuna jan walintı jikjjatas¨
¨ ¨
kayata ukajj janiw kunakansa. Bibliat yatjjata¨ ¨
˜
¨
sipkayat ukhajja, kusisinatsa lartasipjjarakın´
wa. Uka urojja, uka wawanakajj Jehova Diosan
¨
¨
ma suma bendicionapapunınwa” sasa.
¨
6 Biblian cheqa yatichawinakap jaqenakar yati˜
¨
¨˜
chanajja, jukamp iyawsawinınatakiw yanaptistu.
´
¨
Apostol Pablojj jakkana uka tiemponjja, yaqhep
¨
¨
judionakajj janiw kuntı yatichapkana ukarjam
¨
sarnaqapkanti, uka toqet parlkasajja Pablojj
¨
akham sanwa: “Jumatejj jaqenakar yatichstajja, ¿kunatsa juma kipkajj jan yatichasta?” sasa
¨
(Rom. 2:21). Jichhurunakanjja, precursor jilat
¨
kullakanakajj janiw jupanakjamapkiti. Niya jila
partejj jupanakaw jaqenakarojj yatiyapjje ukat
Bibliat yatichapjje. Ukampis sapa kuti yati˜
˜
chir saranatakejja, sum wakichtasipjjanapawa
˜
˜
ukat jisktanakar qhananchanatakis yatjjatap˜
jjanaparakiwa. Janeen sat precursora kullakajj
akham siwa: “Sapa kuti yaqhanakar Bibliat yati¨
chasajja, jukampirakiw kuntı yatichkt ukajj pe¨
qejarus chuymajarus manti. Ukat iyawsawijajj
˜
jukampiw chollqhenchasi” sasa.
7 Bibliat yateqapki ukanakar Biblian ewjjtanaka˜
parjam sarnaqasin sum jakasipjjatap unjasajja, Dio˜
˜
˜
san yatinkankanapar jukamp askitwa unjtanjja (Isa.
48:17, 18). Ukhamarusa, ukajj Biblian ewjjtana˜
kaparjam sarnaqaskakinatakiw jukamp cha˜
manchtistu. Adrianna sat precursorajj akham
˜
¨
˜
wis jukamp chamanchi? 2) Bibliat yateqapki ukanakar
Biblian ewjjtanakaparjam sarnaqasin sum jakasipjjatap
˜
˜
˜
˜
unjasajja, ¿kunjamsa Diosan yatinkankanapar unjtanjja?
6, 7. 1) ¿ Jaqenakar Bibliat yatichanajj kunjamsa iyawsa-
˜
YATIYANATAKI
siwa: “Jaqejj amuyupar atinisis sarnaqki ukha˜
jja, jan walinakanwa unjasi, ukampis Diosan
˜
˜
yatinkankanapar confiyjjapjje ukhajja, janka¨
¨
kiw kunatı cheqaki ukarjam sarnaqjjapjje” sa¨
sa. Fil sat ma precursor jilatajja, kunjamsa jaqe´
nakajj Jehova Diosamp yanaptatajj nayrar sar˜
tapjje uk unjasajj wal muspharta sarakiwa.
˜
8 Jilat kullakanakamp yatiyir saranajja, Diosar
˜
˜
yupaychan toqen wal chamanchistu (Pro. 13:20).
Precursoranakat jila partejja, walja horanakwa jilat kullakanakamp yatiyapjje, ukhamatwa
˜
‘maynit maynikam yanaptasinajj’ jukamp utji
˜
(Rom. 1:12; Proverbios 27:17 liytasinapawa).
¨
¨
Lisa sat ma precursorajj akham siwa: “Irnaqa˜
˜
winjja, atip atipa kuns lurana ukat envidiasinakiw utji. Mayninakjjat parlasiri ukat jan wali
¨
arunak parlirwa sapurus isttanjja. Ukat kunja˜
matsa nayrankanpunwa taqenis munapjje. Ya˜
qheppachajja, cristianjam sarnaqatas unjasajj
˜
phenqachapjjestuwa jan ukajj jan walitwa un˜
jayan munapjjestu. Ukampis jilat kullakana˜
˜
kampi Diosan arunakap yatiyanajj chamanchtkiriwa. Utarojj qaritas kuttkstanjja, wali cha˜
manchtata ukat kusisitaw jikjjatastanjja”.
¨ ˜
9 Chacha warmjam precursoranajja, jupanakan
˜
jukamp sum apasipjjanapatakiw yanapti (Ecl. 4:
12). Madeline kullakajj chachapampiw precursorjam irnaqtasipki, kullakajj akham siwa:
“Chachajampejja, jaqenakar yatiyapjjatajata jan
¨
ukajj Bibliat liytasajj kuna aski yatichawinak¨
sa jikjjatapjjta ukat uka yatichawinakampejj
kunjamsa jaqenakar yatiyapjjerista ukanakatwa
parltasipjjta. Ukham irnaqtasajj sapa maratjamaw jukamp mayachtata jikjjatasipjjta”. Trisha
sat kullakajj akham sarakiwa: “Chachajampe¨˜
¨
jja, jan manunınatakiw amtapjjta, ukhamıpansti janiw qollqet chajjwapkti. Ukat panpachaniw
˜
Bibliat jukamp yateqan munapki jupanakan
8. ¿ Jilat kullakanakampi yatiyir sarasajj kunjams jikjjatastanjja?
ti?
˜
Precursorjam irnaqtaskakinajj
˜
kusiskanawa
˜
¨
(9 taqa unjjattata)
¨ ˜
9. Chacha warmjam precursoranajja, ¿kunatakis yanap-
ukar kuttapjjta ukat Bibliat yatichiris sarapjjarakta. Ukham irnaqtasajja, chacha warmjamajj
´
jukamp sumwa apasipjjta ukat Jehova Diosarus
jukampiw jakachasipjjarakta”.
10 Diosan Reinop nayrar uchtan ukhajja, kunjam´
sa Jehova Diosajj yanaptistu ukat mayisitana˜
kas isti uk unjasajj jukampiw Jupar confiytanjja.
Diosar taqe chuyma yupaychir cristianonakja¨
˜
majj taqeniw ukajj cheqatap unjtanjja. Ukam´
pis Jehova Diosar confiyasakiw precursorjam
irnaqtapjjaspa, ukwa precursoranakajj amu˜
yasipjje (Mateo 6:30-34 liytasinapawa). Curt
sat jilatajja, precursorawa ukat awisajj tamanak
¨
tumptirjamaw irnaqtaraki. Juparojj ma tamar
˜
¨
tumptir saranapatakiw mayipjjana, ukat jilatajj
¨
¨
iyaw sanwa. Uka tamajj utapat pa hora chikata˜
¨
ni saranankanwa. Warmipajj precursorarakiwa.
˜
Autopanjja uka tamar saranatakikiw gasolinajj
¨
˜
¨
utjana, kuttanjjanatakejj janiw utjjanti, ukat
˜
trabajopat sueldo katoqanatakis semanaw fal¨
¨
taskana. Jilatajj akham siwa: “Sumti amtpachat¨
´
jja sasaw jisktasiyata” sasa. Ukat Jehova Diosar
¨
mayisisajja, Jupaw kunatı wakiski ukamp yanaptaskistani sasin confiyasaw uka tamar sa˜
¨
˜
¨
¨
ran amtapjjana. Ukat niya mistunampısipkan
¨
ukhaw m a kullakajj jupanakar jawsatayna,
¨
ukat jumanakatakejj ma regalow utjitu sasaw
¨
˜
satayna. Qawqha qollqtı kuttaninatak munap¨
kana ukha qollqwa churatayna. Curt sat jilatajj
¨
akham siwa: “Ukham experiencianıktan ukha´
jja, kunjamsa Jehova Diosajj yanapttam uk
˜
sumwa unjtajja” sasa.
11 Precursoranakajj Diosatak jukamp sum irnaqtasa ukat Jupar jukamp jakachasisajja,
walja bendicionanak katoqapjjatapwa amuya¨
sipjje (Deu. 28:2). Ukhamakchisa, jupanakajj
˜
jan walinsa unjasipjjarakiwa. Cheqas taqeniw
¨
pantjasirıtasata ukat aka jan wali pachan jikjjatasisajj taqhestanjja. Ukat yaqhepajj precur˜
¨
sorjam irnaqtan ma qawqha tiempo jaytawa10. Diosan Reinop nayrar uchasa ukat Jupajj jiwasar ya-
˜
naptaskatap unjasajja, ¿Diosar confiyatasajj kunjamasa?
11. ¿Kuna bendicionanaksa precursoranakajj katoqapjje?
30
¨
yapkchisa, jan walt awinakar atipjawayapjjewa
ukat awisajj uka jan walinakatsa jitheqtapjjara˜
kiwa. ¿Precursorjam kusisita irnaqtasipkakinapatakejj kunas jupanakar yanaptaspa?
KUNJAMSA PRECURSORJAM IRNAQTASKAKISMA
12
Precursoranakat jila partejja, jan tiempo˜
nikiw sarnaqapjje. Ukatwa taqe kun luranajj
¨
¨ ˜
jupanakatak chamaspa, jan ukhamanapata˜
kejj kunanaksa lurani uk sumwa amtapjjanapa
¨
(1 Cor. 14:33, 40, NM ). Ma precursorajj phajjsin
¨
˜
¨
qawqha horanaktı phoqhanapaki uk jan pho¨
qherjamakchi ukhajja, kunjamsa tiemp apsta˜
siski uk inas wasitampi amuykiptasinapajj wakischispa (Efe. 5:15, 16). Akhamwa jisktasis¨
pa: “¿Kuchirt awinakarojj qawqha tiempsa
¨
˜ ¨
˜
aptasisktjja? ¿Kuntı luranajaki uk mayjtayana¨
¨
jaspati? ¿Qawqha horanaktı trabajkt uk mayj˜
tayanajajj wakisispati?” sasa. Precursoranakajj
˜
uka jisktanak sapa kuti jisktasipjjanapajj wali
¨
wakiskirıspawa, ukat ukarjamaw kunansa cha˜
˜
machasipjjanapajj wakisi uk lurapjjanaparaki.
¨
˜
13 Precursoranakajja, Bibliat sapur liyinataki,
˜
Bibliat sapak yatjjatanataki ukat ukanakat lupi˜
˜
natakejj tiempo apstasipjjanaparakiwa. Ukha¨
¨
marusa, kuna wakiskir lurawinakatakitı tiempo
apstasipki ukjja, janiw jan sinti wakiskir lura˜
˜ ¨
nanakaruk aptasipjjanapakiti (Fili. 1:10). Amuy˜
¨
¨
tanataki, ma precursorajj jornalpach yatiyasaw
¨
¨
utapar kuttaski, ukat jutır tantachawitak wa˜
kichtasinwa amti. Ukampis nayraqatjja, kuna
¨
mensajenaktı celularapar qellqanipki ukanakwa liyti ukat jupanakar qellqasaw aptayaraki.
¨
¨
˜ ˜
Ukatsti, ma qawqha yatiyawinak untanatakiw
´
¨
´
television naktayi, ukampis ma suma pelıcula
¨
churaskirwa jikjjati. Ukat janır amuyaskipanwa
¨
¨
niya pa hora pasawayjje ukat tantachawitak wa˜
¨
¨
kichasin amtkana ukjja, janıraw qalltkiti. ¿Ku˜
natsa ukham lurpacha? Tijun sum yatipki uka¨
¨
˜
¨
¨
phoqhanapaki uk jan phoqherjamakchi ukhajja, ¿kuns
˜
¨
˜
luranapa? 2) ¿Kunatsa Bibliat sapur liyinataki, Bibliat sa˜
˜
pak yatjjatanataki ukat ukanakat lupinatakejj tiempo
˜
apstasinajj wakisi?
12, 13. 1) Ma precursorajj phajjsin qawqha horanaktı
˜
YATIYANATAKI
˜
nakajj jayanak tijun munapjjchi ukhajja, cuer˜
˜
pop sumwa unjapjjanapa. Ukhamarakiw pre¨
cursoranakampejja, jupanakatı precursorjam
˜
irnaqtaskakin munapjjchi ukhajja, jan jaytasaw
˜
Bibliat sapaki yatjjatapjjanapa, ukhamat Diosar
˜
˜
¨
˜
yupaychan toqen wali chamanchtatapjjanapataki (1 Tim. 4:16).
¨
14 Precursorjam sum irnaqtirinakajja, kunatı
˜
wakiski ukampik jakasinatakiw chamachasip˜
jje. Jesusajja, ukham jakasipjjanapatakiw ar˜
¨
kirinakapar chamancht ana (Mat. 6:22). Ukat
¨
¨
jupa pachpasa ukwa lurarakına, ukhamat kuntı
˜
¨ ¨
˜
luranapakana uk sum phoqhanataki. Ukatwa
¨
akham sana: “Qamaqenakas putunakaniwa, jamachinakasti tapanakanirakiwa, ukampis Jaqen Yoqapajj janiw kawkharu peqepa samar˜
¨
tanatakis ma cheqajj utjkiti” sasa (Mat. 8:20).
˜
¨
Jesusat yateqasin munir ma precursorajja, akwa
˜
¨
¨
˜
amtanapa: walja yanakanısajja, lurananakapasa
˜
ukat askichananakapas waljaw utjani.
15 Precursoranakajja, janiw jupanakan chamachasitap laykukejj precursorjam irnaqapki¨
ti, uk jupanakajj sum amuyapjje. Kuna lurawi¨
´
naktı taman katoqtan ukjja, Jehova Diosan khu˜
yaptayasinapatwa katoqtanjja. Ukatwa precur˜
soranakajj precursorjam irnaqtaskakinatakejj
´
˜
Jehova Diosar confiyapjjanapa (Sal. 121:1, 2).
Cheqas kunayman jan walinakaw utjani (Sal.
˜
34:19). Ukhaman unjasipjjani ukhajja, Diosan
˜
yanaptapwa thaqhapjjanapa ukat janiw janka˜
˜
¨
kejj precursorjam irnaqan jaytapjjanapakiti, jan
˜
ukasti Diosan yanaptap suyapjjanapawa (Sal˜
mo 37:5 liytasinapawa). Alajjpachankir Awki˜
˜
pajj kunjamsa munasinampi yanapti uk unjasajja, jukampiw Jupar jakachasipjjani (Isa. 41:10).
¿PRECURSOR REGULARJAM
IRNAQTARAKISMATI?
¨
Kuna bendicionanaktı precursoranakajj
˜
katoqapki ukham katoqan munsta ukhajja, Je16
¨
˜
˜
ukampik jakasipjjanapa? 2) ¿ Jan walin unjaschi ukhajj
¨
˜
kunsa ma precursorajj luranapa?
¨ ˜
˜
16. Precursoran munsta ukhajja, ¿kunsa luranama?
14, 15. 1) ¿Kunatsa precursoranakajj kunatı wakiski
SEPTIEMBRE 15, 2013
´
hova Diosar yatiyam (1 Juan 5:14, 15). Khitina¨
¨
katı precursorapki ukanakamp parltam. Kuna˜
nakas precursorjam irnaqtanatakejj yanapti˜
ristam uk luranatak chamachasim. Ukwa Keith
ukat Erika jilat kullakajj lurapjjatayna. Jaqecha¨
¨
sipkana uka qhepatjja, jornalpachaw trabajap¨
¨
¨
jjana, ukatjja ma uta ukat ma machaq autompwa alasipjjatayna. Jupanakajj akham sapjje˜ ¨
wa: “Ukanakampejj wali kusisitaw jakasinani
¨
sasaw amuyapjjayata, ukampis janiw ukha¨ ¨
˜
¨
majjanti”. Jilatajj jan trabajon unjasjjan ukha˜
¨
jja, precursor auxiliarjamaw irnaqtan qalltana. Jupajj akham siwa: “Kunja kusisitas maynejj yatiykasajj jikjjatasi ukwa precursorjam
˜
irnaqtanajj amtayitu” sasa. Jupanakajja, pre¨
cursorjam irnaqtiri ma chacha warmin amigo¨
¨
¨
pajjapjjanwa. Uka amigonakapajja, kunatı wa˜
kiski ukampik jakasina ukat precursorjam ir˜
˜
˜
naqtanajj kunja kusiskanasa uk amuyasinwa
¨
yanaptapjjana. ¿Kunsa Keith ukat Erika jilat
¨
kullakajj lurapjjpachana? Jupanakajj akham
˜
¨
sapjjewa: “Diosar yupaychan toqet kuntı lu˜
¨
ran amtapkta uk ma papelaruw qellqtasipjjta, ukat refrigeradoraruw lipkatayapjjta, ukat
¨
¨
¨
kuntı phoqhapkayata ukjja, raytjjapjjayatwa”.
¨
¨
Tiempompejj jupanakajj precursorajjapjjanwa.
17 ¿ Jumajj precursorjam irnaqtarakismati?
¨
Inas jichhajj jan precursorjam irnaqtirjamaks˜
ta, ukampis jukampi yatiyanatak chamacha´
siskakim. Ukhamatwa Jehova Diosar jukam¨
pi jakachasıta. Ukat Jupar oracionan yanap¨
ta mayisisina ukat irnaqtirjamatati janicha uk
amuykiptasisinjja, inas horarioma jan ukajj ja¨
˜
kawiman kun mayjtayanajj wakischispa, ukha˜
mat precursorjam irnaqtanataki. Ukham irnaq¨
˜
t ata ukhajja, taqe kunat sipansa kusisinaw jilankani. Ukatsti, Diosan Reinop nayrar uchasajj
¨ ¨
¨
kusisitayatawa (Mat. 6:33). Precursorasajj ju´
¨
kampiw Jehova Diosat lup ıta ukat Jupats par¨
larakıta, ukat ukarakiw Jupar jukampi munasi˜
˜
¨
nataki ukat kusisiyanatak yanapt atam.
¨ ˜
¨
˜
˜
jakawiman mayjtayan amtanajj wakisispa?
17. ¿Kunatsa precursoranamatakejj horarioma jan ukajj
31
¨
AKA REVISTA LIYTIRINAKAN JISKTAWINAKAPA
Juan 11:35 qellqatarjamajja, ¿kunatsa Jesusajj Lazaror
¨
¨
¨
janır jaktaykana ukhajj jachaqtasına?
s
n
o
Aka revistasa ukat
yaqha qellqatanakasa,
www.jw.org/ay
cheqanwa Internetan
˜
apaqanatakejj utji
p
¨
Jesusajj arkirinakapamp parlkana ukhajja, jiwa˜
¨
najj ikimp sasiwa sanwa. Ukatwa jupanakarojj
´
“Lazaro amigosajj ikiskiwa, ukampis nayajj sarta¨
¨
yanıwa” sasin sana ( Juan 11:11). Jesusatakejj Laza˜
¨
¨
ror jiwatat jaktayanajja, kunjamtı ma awkejj wa˜
¨
wapar ikit sartaykejj ukar untasitarakınwa. Ukat˜
¨ ¨
wa Lazaron jiwatapat jan llakisinapakanti.
¨
Ukhamajja, ¿kunatsa Jesusajj jachaqtasına?
¨
Kunjamtı sisktanjja, ukjjar siski uka arunakaw
˜
´
uka jisktar qhananchi. Jesusajj Lazaron Marıa ku¨
llakapar visittkana ukhajja, juparu ukat yaqhana˜
˜
¨
kar jachaskir unjasajja, “llakitaw unjasına, chuy¨
mapsti challjjtayasirakınwa”. Ukhamajja, Jesusajj
˜
mayninakar wali llakita unjasaw chuymap challjj¨
¨
tayasına, ukat ‘jachaqtasına’ ( Juan 11:33, 35).
˜
Jesusajja, munat masinakasar jaktayanatakisa
¨
˜
˜
ukat jutır pachan kumara jakasin churanatakis
˜
chamaniwa, ukwa Lazaror jaktayatapajj unachta¨ ¨
yistu. Ukat khitinakatı ma munat masipan jiwata˜
pat jachapki ukanakatsa wal sinttasitapwa unachtayarakistu. Ukat familiapan jiwatapat jachapki
˜
ukanakat sinttasinsa yaticharakistuwa.
˜
¨
Jesusajj Lazaror jaktayanapjja yatınwa. Ukampis amigonakapar wal munasitapata ukat sint¨
tasitapatwa jachaqtasına. Ukhamarakiw jiwasajj
sinttasitas laykojj ‘jachapki ukanakampi jacha˜
nasa’ (Rom. 12:15). Maynin jiwatapat maynejj ja˜
¨
chaqtasi ukhajja, jaktan suyt awir janis iyawskas˜
pa ukham janiw san munkiti. Ukhamajja, Lazaror
¨
˜
¨
niy jaktayanampıskchınsa, Jesusan jachaqtasita˜ ¨
¨
pat janiw mayjtasinasakiti. Cheqansa, khitinakatı
munat familiarapan jiwatapat jachapki ukanakat
˜
¨
˜
¨
sinttasinatakiw Jesusajj ma unacht awi jaytawayistu.
´
Ukat Traduccion
del Nuevo Mundo
˜
sat Biblsa espanol
arut liytarakismawa
Internetar
www.jw.org/ay
cheqar mantam jan
´
ukajj aka codigo
toqew mantasma
w13 09/15-AP
130605
¨
ˇ Ma munat familiarasajj jiwi ukhajja, jachaqtasi˜
˜ ¨
puntanwa, kunattejj janiw jupar unj-jjananiti. Je¨
susajj Lazaror wals munaskchınjja, janiw jiwatap
¨
laykojj jachkanti, jan ukasti Lazaron familiapa¨
ta ukat amigonakapat sinttasisaw jachaqtasına,
¨
kunjamtı ukjjar jiska taqajj siski ukhama ( Juan
11:36).
¨
Lazaron usutatap yatisajja, Jesusajj janiw uks˜
¨
pach jupar qollanatak sarkanti. Qellqatajj akham
¨
siwa: “Kunapachatejj [Jesusar] yatiyapjjana: ‘Laza¨
¨
rojj usutaw’ siri, ukkhajja pa urumpiw qhepara¨
na kawkhankkantejj ukkhana” sasa ( Juan 11:6).
¨
¨
¿Kunatsa jan jankak sarkpachana? Jupajj ma am¨
¨
tanınwa. Jesusajj akham sanwa: “Aka usojj janiw
˜
¨
jiwanatakıkiti, ukampis akajj Diosan jacha cha˜
˜
mapa unachtayanatakiwa, ukhamarak uka usu
˜
toqet Diosan Yoqapan jacha chamapajj unach˜
tayasinapatakiraki” sasa ( Juan 11:4). Ukhamasti,
´
uka toqew Jesusajj Jehova Diosan “jacha chama˜
˜
¨
pa” unachtayan munana. ¿Kunjamsa? Jupajj wali
˜
¨
muspharkan ma milagro toqew amigopar jaktaya˜
¨
napana.

Benzer belgeler