dövizle askerlik:1

DÖVİZLE ASKERLİK:1
Dövizle askerlik hizmeti ile ilgili esaslar, 1111 sayılı Askerlik Kanununun Ek-1 nci
maddesinde düzenlenmiştir.
1111 S.K. Ek MADDE 1 – (Ek:20.3.1980 - 2299/1 md.; Değişik: 2.7.2005 - 5380/2 md.)
Oturma veya çalışma iznine sahip olarak işçi, işveren sıfatıyla veya bir meslek ya da
sanatı icra ederek, yurt içinde geçirilen süreler hariç olmak üzere, toplam en az üç yıl süre
ile fiilen yabancı ülkelerde bulunan bu Kanun ile 1076 sayılı Yedek Subaylar ve Yedek
Askeri Memurlar Kanununa tâbi yükümlüler, 38 yaşını tamamladıkları yılın sonuna kadar durumlarını ispata yarayan belgelerle birlikte bağlı bulundukları Türk konsoloslukları aracılığı ile askerlik şubelerine başvurmaları, 5.112 Euro veya karşılığı kadar yönetmelikte belirtilecek yabancı ülke parasını, başvuru tarihinden itibaren 38 yaşını tamamladıkları yılın sonuna kadar ödemeleri ve 21 gün süreli temel askerlik eğitimine tâbi tutulmaları hâlinde muvazzaf askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılırlar. Dövizle askerlik
hizmetinden yararlanmak üzere başvuranlar; öngörülen dövizi başvuru sırasında def’aten
ödeyebilecekleri gibi, dörtte birini başvuru sırasında, kalanını 38 yaşını tamamladıkları
yılın sonuna kadar olan süre içinde en çok üç eşit taksitte ödeyebilirler.
Dövizle askerlik hizmetinden yararlanmak üzere yaptıkları başvuruları kabul edilen yükümlülerden, gereken şartları taşımadıkları anlaşılanlar, ödemeleri gereken yabancı ülke parasını yönetmelikte belirtilen sürelere uygun ödemeyenler, belirtilen yaş sınırı
sonuna kadar temel askerlik eğitimini yapmayanlar, ücret veya maaşları yurt içinden
transfer edilenler, yabancı ülkelerde resmî görevle bulunanlar, dövizle askerlik hizmetinden yararlanmak için gereken yükümlülüklerinin devamı süresince toplam olarak her
takvim yılının yarısından fazlasını yurt içinde geçirenler, yurda kesin dönüş yapanlar
veya dövizle askerlik hizmetinden yararlanma şartlarını kaybedenler, istekleriyle vazgeçenler, askerliğe elverişsiz olduğu tespit edilenler Millî Savunma Bakanlığı tarafından
dövizle askerlik hizmeti kapsamından çıkartılarak durumlarına uygun askerlik işlemine
tâbi tutulurlar.
Her ne sebeple olursa olsun 38 yaşını tamamladıkları yılın sonuna kadar dövizle
askerlik hizmetinden yararlanmak üzere başvurmayanlar ile başvurdukları hâlde döviz
ödemelerini veya yönetmelikte belirtilen süre içinde temel askerlik eğitimlerini yapmadıkları için dövizle askerlik hizmeti kapsamından çıkartılanlar, 7.668 Euro veya karşılığı
kadar yönetmelikte belirtilecek yabancı ülke parasını, başvuru sırasında defaten ödemeleri ve 21 gün süreli temel askerlik eğitimine tâbi tutulmaları kaydıyla bu Kanun hükümlerinden yararlanırlar.
Yukarıda belirtilen döviz miktarlarını yarısına kadar indirmeye veya bir katına kadar artırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir. Euro dışındaki diğer paralarla yapılacak ödemelerin miktarı, her yıl başındaki çapraz kurlar esas alınarak Millî Savunma Bakanlığı tarafından tespit ve ilân edilir.
Yükümlülerin ödemiş oldukları dövizler, dövizle askerlik hizmeti kapsamından çıkartılmaları hâlinde tâbi oldukları statüde askerlik hizmetini tamamladıktan sonra temel
1
Burada yer alan açıklamalardan alıntı yapmak için, alıntı yapılan yazıya şu ibare
eklenmelidir : “En son değişikliklere göre, açıklamalı, notlu, içtihatlı, ek ve örnekli
ASKERLİK KANUNU - YEDEKSUBAY KANUNU ve ilgili mevzuat" isimli Kitaptan alıntı yapılan ve askerihukuk.net isimli web sitesine konulan bu dosya
ve açıklamaların tüm hakları anılan kitabın yazarı (E.) Hak.Alb. Orhan
ÇELEN'e aittir." Bu ibare eklenmek şartıyla, buradaki dosyalardan Fikir ve Sanat
Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak yazarının izni olmaksızın
açıklama ve dosyanın tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde
yayınlanamaz.
askerlik eğitimi sırasında veya daha önce; ölmeleri, askerliğe elverişsiz hâle gelmeleri,
Türk vatandaşlığından çıkmalarına izin verilmesi veya Türk vatandaşlığını kaybetmeleri
durumunda ise, talepleri hâlinde kendilerine, vekillerine veya kanunî mirasçılarına iade
tarihindeki kurdan Yeni Türk Lirası olarak yurt içinde gösterecekleri banka hesabına
ödenir. Temel askerlik eğitimini tamamladıktan sonra; ölenlere, askerliğe elverişsiz hâle
gelenlere, Türk vatandaşlığından çıkmalarına izin verilenlere, Türk vatandaşlığı kaybettirilenlere, yükümlülüklerini tamamladıktan sonra dövizle askerlik hizmeti kapsamından
çıkartılmalarını talep edenlere geri ödeme yapılmaz.
Savaş veya savaşı gerektirecek bir durumun baş göstermesi hâlinde, bu Kanuna tâbi
yükümlülerin askerlik hizmetini yerine getirmek üzere silâh altına alınmalarının esasları
Bakanlar Kurulu tarafından belirlenir.
AÇIKLAMA:2
1. Yurtdışı erteleme ve Dövizle askerlik arasındaki ilişki:
Yurt dışında bulunan yükümlülerin bulundukları ülkedeki çeşitli haklarını
kaybetmeden askerlik yükümlülüklerini yerine getirmelerine imkan vermek amacıyla bu yükümlülere erteleme ve dövizle askerlik hizmeti yapabilme imkanı tanınmıştır. Erteleme ile ilgili olarak As.K.nun 35 inci maddesinde gerekli açıklama yapılmıştır. Burada Dövizle Askerlik hizmetinin yerine getirilmesi esasları üzerinde durulacaktır.
Bununla birlikte, yurtdışı erteleme işlemleri hakkında kısa bir bilgi tazelemesi yapmak istiyoruz: Yurtdışı erteleme işlemleri 1111 Sayılı Kanunun 35/G maddesi hükmüne göre yürütülmektedir. Maddeye göre; Oturma veya çalışma iznine
sahip olarak işçi, işveren veya bir meslek ya da sanat mensubu sıfatı ile yabancı ülkelerde bulunan yükümlüler, durumlarını ispata yarayan belgeler ile bağlı bulundukları Türk Konsolosluklarına başvurmaları halinde, bunların son yoklama, celp ve sevk
gibi her türlü askerlik işlemleri; iki yılda bir yenilenmek kaydı ile 38 yaşlarını tamamladıkları yılın sonuna kadar M.S.B.lınca ertelenebilir.Erteleme şartlarına haiz
olmadıkları anlaşılanlar veya erteleme sebebi ortadan kalkanlarla, kendi istekleri ile
erteleme hakkından vazgeçenlerin ertelemeleri iptal edilerek askere sevkleri sağlanır.
Dövizle askerlikte ise; yabancı bir ülkede; oturma ve çalışma iznine sahip olarak en az üç yıl süre ile işçi, işveren sıfatı veya herhangi bir meslek veya sanatı icra
ederek veya bir hizmet akdine dayanarak bulunan, 1111 Sayılı Askerlik Kanunu ile
1076 Sayılı Yedeksubaylar ve Yedek Askeri Memurlar Kanununa tabi yükümlüler,
durumlarını ispata yarayan belgelerle birlikte bağlı oldukları konsolosluklar aracılığı
ile Askerlik Şubelerine başvurmaları halinde 10.000 Alman Markı veya karşılığı kadar yönetmelikte belirtilen cinsten yabancı ülke parasını başvuru tarihinden başlayarak en geç 38 yaşını doldurdukları yılın Aralık ayı sonuna kadar ödemeleri ve bir
aylık temel askerlik eğitimini engeç 38 yaşını doldurdukları yılı takip eden yıl içinde
başlamak ve bitirmek suretiyle vatan hizmetini yerine getirmiş sayılırlar.
Dövizle askerlik statüsünden yararlanacak yükümlülerin askerlik işlemlerini
As.K.nun 35/G maddesinde belirtilen şekilde erteletmiş olmaları gerekir.
Bu bölümde yer alan açıklamalar hazırlanırken, “DÖVİZLE ASKERLİK HİZMETİ UYGULAMA ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK” (Bakanlar Kurulu Kararı Tarihi:
28/1/2008
No: 2008/13171; R.G: 23.2.2008, sayı:26796) hükümleri ile MSB. ASAL
D.Bşk.lığının internet sitesinden yararlanılmış ve alıntı yapılmıştır.
2
2. Dövizle askerlik hizmetinin esasları :
a. Yabancı bir ülkede oturma veya çalışma iznine sahip olarak bulunan vatandaşlarımızın askerlik hizmetlerini yerine getirmelerine kolaylık sağlamak ve muvazzaflık hizmeti süresi boyunca Türkiye’ye gelerek bulundukları ülkedeki oturma ve
çalışma haklarını kaybetmelerini önlemek amacıyla 1980 yılından itibaren dövizle
askerlik uygulaması yürürlüğe konulmuştur.
b. Dövizli askerlik hizmeti; oturma veya çalışma iznine sahip olarak işçi, işveren
sıfatıyla veya bir meslek ya da sanatı icra ederek, en az üç yıl süre ile fiilen
(365X3=1095 gün) yabancı ülkelerde bulunan vatandaşlarımızın, durumlarını ispata
yarayan belgelerle birlikte bağlı bulundukları Türk Konsoloslukları aracılığıyla askerlik şubelerine başvurmaları ve 38 yaş sınırı içinde bulunanların 5.112 Euro veya
karşılığı yabancı ülke parasını, başvuru tarihinden itibaren 38 yaşlarını doldurdukları yılın sonuna kadar peşin veya en çok dört eşit taksitte ödemeleri, 38 yaş sınırını
aşanların ise (38 yaşını doldurdukları yılın sonuna kadar dövizle askerlik hizmetinden yararlanmak üzere başvurmayanlar ile başvurdukları halde, ödemelerini ya da
temel askerlik eğitimini yapmadıkları için kapsamdan çıkartılanların), 7.668 Euro
veya karşılığı yabancı ülke parasını başvuru esnasında peşin olarak ödemeleri ayrıca
21 gün süreli temel askerlik eğitimini yapmaları kaydıyla yerine getirdikleri bir askerlik hizmet şeklidir.
c. Yükümlülerce yapılan döviz ödemeleri M.S.B.lığının Merkez Bankasındaki
özel döviz hesabına gelir kaydedilir ve T.S.K. nin ihtiyacı olan silah ve malzeme
alımları ile yurt savunmasına destek sağlayan yatırımlarda kullanılır.
3. Dövizle Askerlik Hizmetinden Yararlanma Şartları:
a. Her ne sebeple olursa olsun yurt içinde geçirilen süreler hariç olmak üzere;
1) Oturma veya çalışma iznine sahip olarak işçi, işveren sıfatıyla veya herhangi
bir meslek ya da sanatı icra ederek en az toplam 1095 gün süre ile yabancı ülkede
fiilen meslek ve sanatını icra etmek,
2) Bir hizmet akdine dayanarak, yabancı ülkede kurulu şirketlere bağlı yabancı
bandıralı gemilerde ve yabancı ülkelerde, en az toplam 1095 gün süre ile fiilen gemi
adamı olarak çalışmak,
3) Bu durumlarını başvuru esnasında ve yükümlülüklerini tamamlayıncaya kadar kaybetmemiş olmak,
b. Dövizle askerlik hizmeti dışında (er veya yedek subay adayı olarak veya başka bir statüde diğer askerlik hizmet statülerinden biri ile yurt içinde fiilen silâh altına
alınanlar, yurt içinde fiilen askerlik hizmetine başlamış iken firar edenler, hava değişimi veya izin tecavüzü durumunda bulunanlar) diğer askerlik hizmet şekillerinden
biri ile yurt içinde silâh altına alınmamış olmak,
c. Dövizle askerlik hizmetinden yararlanmak için Kanunda gösterilen döviz
miktarını,
1) 38 yaş sınırı içinde bulunanlar için 5.112 Euro veya karşılığı yabancı ülke parasını 38 yaşını doldurdukları yılın 31 Aralık tarihine kadar ödemek ve başvuru işlemlerini tamamlamak,
2) 38 yaş sınırını aşanlar için 7,668 Euro veya karşılığı yabancı ülke parasını
başvuru sırasında peşin olarak ödemek ve başvuru işlemlerini tamamlamak,
d. Dövizle askerlik hizmeti kapsamında ödemelerini ve temel eğitimini tamamlayıncaya kadar;
1) Yurda kesin dönüş yapmamak,
2) Bir takvim yılında (01 Ocak-31 Aralık tarihleri arası) temel askerlik eğitiminde geçen 21 günlük süre hariç olmak üzere toplam olarak altı aydan fazla süre ile
yurt içinde bulunmamak,
3) Yabancı ülkede oturma veya çalışma iznine sahip olsalar dahi, meslek ve sanatını fiilen yurt içinde icra etmemek,
e. Yükümlülüklerin devamı süresince yabancı ülkedeki statüsünü muhafaza
etmek,
f. Temel askerlik eğitimine;
1) 38 yaş sınırı içinde başvuranlar için en geç 39 yaşını doldurdukları yılın en
son celp döneminde,
2). 38 yaş sınırını aşanlar için en geç başvuru işlemini tamamladıkları tarihi takip eden ilk iki celp döneminde başlamak şartları aranır.
4. Oturma veya Çalışma İznine Sahip Olarak Birden Fazla Ülkede İkâmet
Edenler:
Dövizle askerlik hizmetinden yararlanmak isteyen vatandaşlarımız, dövizle askerlik hizmetinden yararlanmalarına esas teşkil eden fiilen yabancı ülkede bulunma
ve çalışma sürelerini, oturma veya çalışma iznine sahip olarak işçi, işveren sıfatıyla
veya bir meslek ya da sanatı icra etmek kaydıyla birden fazla yabancı ülkede geçirebilirler.
Bunlardan, dövizle askerlik hizmetinden yararlanmaya hak kazananlar, en son
oturma veya çalışma iznine sahip oldukları ülkede, bağlı bulundukları konsolosluklara başvurarak daha önceki geçerli hizmet sürelerini de birleştirmek suretiyle dövizle askerlik hizmetinden yararlanabilirler.
5. Oturma veya Çalışma İznine Sahip Olarak Yabancı Ülkede İkâmet Etmekte
İken Tutuklananlar ve Hükümlü Bulunanlar
Oturma veya çalışma iznine sahip olarak işçi, işveren sıfatıyla veya bir meslek
ya da sanatı icra ederek yabancı ülkede ikâmet etmekte iken tutuklu veya hükümlü
olarak bulundukları ülkelerde cezaevine girenlerden, cezaevinde de gelir vergisine
tâbi olarak ücret veya maaş alanlar, oturma veya çalışma izinlerinin devam etmesi,
tahliyelerini müteakip bulundukları ülkedeki statülerin muhafaza etmeye devam
etmeleri ve sınır dışı edilmemeleri kaydıyla dövizle askerlik hizmetinden yararlanabilirler. Bu durumda bulunan vatandaşlarımızın, bu şekilde cezaevinde geçirdikleri
süreler, dövizle askerlik hizmetinden yararlanabilmek için fiilen yurtdışında geçirilmesi gereken süreden sayılır. Bunlar, yaş durumlarına göre Kanunda belirtilmiş olan
döviz miktarını öderler.
6. Dövizle Askerlik Hizmetinden Yararlanamayacak Olanlar
a. Dövizle askerlik hizmeti için gereken yükümlülüklerini tamamlamadan taleplerinden vazgeçenler,
b. Yabancı ülkelerde resmî görevle bulunanlar,
c. Dövizle askerlik hizmetinden yararlanmak için yurt dışında geçirilmesi gereken süre boyunca ve başvuru işlemlerini tamamladıktan sonra, bu kapsamda yükümlülüklerinin devamı süresince ücret, maaş veya yolluklarının karşılığı dövizleri
yurtiçinden transfer edilenler,
d. Dövizle askerlik hizmetinden yararlanmak üzere başvurduktan sonra bu
kapsamda yükümlülüklerini tamamlamadan; Yurda kesin dönüş yapanlar, sınır dışı
edilenler, her takvim yılı (1 ocak-31 aralık tarihleri arası) içerisinde, temel askerlik
eğitiminde geçen süre hariç olmak üzere, toplam olarak altı aydan fazla süre ile yurt
içinde bulunanlar, yabancı ülkedeki oturma veya çalışma izinleri devam etse dahi
meslek ve sanatlarını yurt içinde icra edenler, dövizle askerlik hizmeti dışında, er
veya yedek subay adayı olarak veya başka bir statüde diğer askerlik hizmet statülerinden biri ile yurt içinde fiilen silâh altına alınanlar, yurt içinde fiilen askerlik hizmetine başlamış iken firar edenler, hava değişimi veya izin tecavüzü durumunda bulunanlar, dövizle askerlik hizmetinden yararlanmak üzere başvurduktan sonra, bu
kapsamda yükümlülüklerini tamamlamadan yararlanmaktan vazgeçenler, dövizle
askerlik hizmetinden yararlanamazlar.
7. Dövizle Askerlik Hizmetinden Yararlanmak İsteyen Yükümlüler Tarafından Yapılacak İşlemler
Dövizle askerlik hizmetinden yararlanmak isteyen yükümlüler, bulundukları
yabancı ülkedeki statülerine göre aşağıdaki belgeleri ekleyerek bir dilekçe ile temel
askerlik eğitimine başlamak istedikleri tarihten en az 3 ay önce bölgesinde ikâmet
ettikleri T.C. Konsolosluklarına başvururlar.
a. İşçiler İçin Gerekli Belgeler
1) Bulunduğu yabancı ülkenin resmî makamlarından alınmış toplamı en az üç
yıl süreli oturma veya çalışma izin belgesi,
2) Çalıştığı işyerinin işvereni tarafından düzenlenmiş, çalışma tarihlerini ve sürelerini belirten ve fiilen en az toplam 1095 gün süre ile çalışmayı kanıtlayan belge,
3) Herhangi bir işyerinde çalışmayarak işsizlik sigortası alanların, bunu ödeyen
makamlardan işsizlik sigortası aldıkları tarih ve süreyi gösterir belge,
4) Malûliyet yardımı alanların bunu ödeyen makamlardan malûliyet yardımı
aldıkları tarih ve süreyi gösterir belge,
5) En az toplam 1095 gün süre ile fiilen yabancı ülkede bulunduklarını gösterir
umuma mahsus pasaport.
b. İşverenler İçin Gerekli Belgeler
1) Bulunduğu yabancı ülkenin resmî makamlarından alınmış toplamı en az üç
yıl sür9eli oturma veya çalışma izin belgesi,
2) Bulunduğu yabancı ülkede, sorumluluğunda bulunan bir işyerini fiilen en az
toplam 1095 gün süreyle işveren olarak çalıştırdığını kanıtlayan belge,
3) Bulunduğu yabancı ülke kanunlarına göre tanınan işyerinin niteliğini belirten
belge,
4) En az toplam 1095 gün süre ile fiilen yabancı ülkede bulunduklarını gösterir
umuma mahsus pasaport.
c. Bir Meslek veya Sanatı İcra Edenler İçin Gerekli Belgeler
1) Yabancı ülkenin resmî makamlarından alınmış toplamı en az üç yıl süreli
oturma veya çalışma izin belgesi,
2) Bulundukları ülkede en az toplam 1095 gün süre ile fiilen bir meslek veya sanatı icra ettiklerini gösterir belge,
3) En az toplam 1095 gün süreyle fiilen yabancı ülkede bulunduklarını gösterir
umuma mahsus pasaport.
d. Gemi Adamları İçin Gerekli Belgeler
1) Geminin donatanı veya vekili ya da gemiyi işleten yabancı ülkede kurulu şirket tarafından tanzim edilerek onaylanmış iş sözleşmesi.
2) Yerli veya yabancı ülke makamlarınca düzenlenip onaylanmış, geçerlilik süresi bulunan gemi adamı cüzdanı ve gemi adamı yeterlilik belgesi.
3) Gemi adamı yeterlilik belgesinde yazılı meslek veya meslekleri çalıştığı gemide icra etmelerine müsaade edildiğini gösteren ve geminin bandırasını taşıdığı
ülkenin yetkili makamlarınca onaylanmış çalışma onayı (endorsement).
4) Umuma mahsus Türkiye Cumhuriyeti pasaportu ve nüfus cüzdanı.
5) Varsa yabancı ülke pasaportu.
Gemi adamı statüsünde olduğu halde, bayrak devleti tarafından kendisine çalışma onayı (endorsement) düzenlenmeyen vatandaşlarımız, aşağıdaki belgeyi bayrak devleti yetkili makamlarına onaylatmak suretiyle de başvuruda bulunabilirler.
ÇALIŞMA ONAYI YERİNE GEÇECEK BELGE (GEMİ ADAMI CÜZDAN
BİLGİLERİ )
Belge Nu.
:
STWC Kuralı
:
Adı, Soyadı
:
Yeterlilik
:
T.C. Kimlik Nu.
:
Doğum Yeri ve Tarihi:
Veriliş Tarihi ve Yeri :
Bitiş Tarihi
:
ŞİRKET VE GEMİ BİLGİLERİ
Şirket Adı
:
İş Sözleşmesi Başlangıç/Bitiş Tarihleri
:
Çalıştığı Geminin Adı
:
Yukarıda gemi adamı cüzdanı ve kimlik bilgileri yazılı gemi adamına
……………. devletinin iç hukuk hükümleri gereğince çalışma onayı (endorsement)
düzenlenememektedir. Ancak; ismi belirtilen gemi adamı, yeterlilik sahibi olduğu
mesleğini iş sözleşmesinin başlangıç ve bitiş tarihleri arasında halen çalışmakta olduğu ……………. bayrağı taşıyan gemide icra etmeye izinlidir.
Bayrak Devleti Yetkilisinin Onayı
Not: Bu belge, bayrak devletinin iç hukuku gereğince kendisine çalışma onayı (endorsement)
verilemeyen hak sahibi gemi adamları tarafından bayrak devleti yetkili biriminden alınarak başvuruyu kabul etmeye yetkili konsolosluğa teslim edilecektir.
Gemi adamı statüsündeki vatandaşlarımızın yukarıdaki belgeyi ilgili bayrak
devletine onaylatmalarının mümkün olmadığı hallerde ise, başvuruyu kabul eden
konsolosluğun inisiyatifinde olmak üzere, aşağıdaki belge ilgili konsolosluk tarafından düzenlenebilir.
KONSOLOSLUK GÖRÜŞ BELGESİ (GEMİ ADAMI CÜZDAN BİLGİLERİ )
Belge Nu.
:
STWC Kuralı
:
Adı, Soyadı
:
Yeterlilik
:
T.C. Kimlik Nu.
:
Doğum Yeri ve Tarihi
:
Veriliş Tarihi ve Yeri
:
Bitiş Tarihi
:
ŞİRKET VE GEMİ BİLGİLERİ
Şirket Adı
:
İş Sözleşmesi Başlangıç/Bitiş Tarihleri :
Çalıştığı Geminin Adı
:
Yukarıda gemi adamı cüzdanı ve kimlik bilgileri yazılı gemi adamına
……………. devletinin iç hukuk hükümleri gereğince çalışma onayı (endorsement)
düzenlenememektedir. Söz konusu gemi adamı için daha önce hazırlanan “Çalışma
Onayı Yerine Geçecek Belge”nin bayrak devleti yetkililerine onaylatılması da mümkün olmamıştır. Bununla birlikte; adı geçen gemi adamının yeterlilik sahibi olduğu
mesleğini, iş sözleşmesinin başlangıç ve bitiş tarihleri arasında halen çalışmakta olduğu …………bayrağı taşıyan gemide icra etmeye izinli olduğu değerlendirilmektedir.
Konsolosluk Yetkilisinin Onayı
Not
: Bu belge; bayrak devletinin iç hukuku gereğince kendisine çalışma onayı
(endorsement) verilemeyen ve hakkında düzenlenen “Çalışma Onayı Yerine Geçecek Belge” bayrak
devleti yetkili birimlerine onaylatılamayan gemi adamları için konsoloslukların sorumluluğu dâhilinde hazırlanacaktır. Konsolosluklar; yapacakları inceleme neticesinde hak sahibi olduğuna kanaat getirdikleri gemi adamları için bu belgeyi düzenleyebilirler. Ancak konsolosluklar, yeterli görüş sahibi
olamadıkları gemi adamları için bu belgeyi düzenlemek zorunda değillerdir. Belgenin tanzim edilemediği durumlarda ilgili gemi adamının başvurusu da red edilecektir.
Çalışma onayı (endorsement) ibraz edemeyen vatandaşlarımızın, bayrak devletinde aynı zamanda oturma veya çalışma izni sahibi olmaları halinde, kendilerinden
çalışma onayı (endorsement) talep edilmeyecek, bunun yerine oturma veya çalışma
izin belgesinin sureti alınacaktır.
Vatandaşlarımızın belirtilen belgeler ile müracaat edecekleri konsolosluklara
hava yolu veya kara yolu ile seyahat ederek gelmelerinde herhangi bir sakınca bulunmamaktadır. Daha çok turistik gemilerde çalıştıkları gözlemlenen ancak gemi
adamı cüzdanı ve gemi adamı yeterlilik belgesine sahip olmadıklarından gemi adamı
statüsünü kazanamayan vatandaşlarımızın müracaat makamı ise, oturma veya çalışma izinlerinin bulunduğu ülkelerdeki yurt dışı temsilciliklerimizdir. Türk bandıralı gemilerde çalışan veya yurt içinde kurulu bir şirkete bağlı yabancı bandıralı gemilerde çalışanlar, dövizle askerlik hizmetinden yararlanamazlar. Dövizle askerlik
hizmetinden yararlanmak isteyen vatandaşlarımız, durumlarını açıklığa kavuşturacak ve ispata yarayacak konsolosluklar tarafından talep edilen diğer belgeleri de ibraz etmek zorundadırlar. Yabancı bandıralı gemilerde bir iş sözleşmesine bağlı olarak “Gemi Adamı” statüsünde çalışan vatandaşlarımız, dövizle askerlik ve askerlik
erteleme başvurularını; geminin bandırasında bulunduğu, bağlama limanının bulunduğu, donatan veya vekilinin bulunduğu ya da gemiyi işleten şirketin kurulu olduğu yabancı ülkedeki konsolosluklara, bunun mümkün olmadığı hallerde ise aşağıdaki listede belirtilen konsolosluklara bizzat müracaat etmek suretiyle yapabilirler.
GEMİ ADAMLARININ BAŞVURULARININ KABULÜNE YETKİLİ TEMSİLCİLİKLERİN LİSTESİ
S.NU.
ÜLKE
TEMSİLCİLİK ADI
S.NU.
ÜLKE
TEMSİLCİLİK
ADI
1
ALMANYA
Berlin, Hamburg,
Hannover
22
İSRAİL
Tel Aviv
2
AMERİKA
Los Angeles, New
York
23
JAPONYA
Tokyo
3
ARJANTİN
Buenos Aires
24
LETONYA
Riga
4
ARNAVUTLUK
Tiran
25
MALTA
Valetta
5
AVUSTRALYA
Sidney, Melburn
26
MEKSİKA
Meksika
6
BELÇİKA
Anvers
27
MISIR
İskenderiye
7
BİRLEŞİK
EM.
Dubai
28
PAKİSTAN
Karaçi
8
BREZİLYA
Sao Paulo
29
PORTEKİZ
Lizbon
9
BULGARİSTAN
Burgaz
30
ROMANYA
Köstence
10
CEZAYİR
Cezayir
31
RUSYA
St. Petersburg,
Novorossisk
11
ÇİN HALK CUM.
Şanghay,
Kong
32
SENEGAL
Dakar
12
DANİMARKA
Kopenhag
33
SİNGAPUR
Singapur
13
FİLİPİNLER
Manila
34
SURİYE
Halep
14
FRANSA
Marsilya
35
SUUDİ ARABİSTAN
Cidde
15
GÜRCİSTAN
Batum
36
TAYLAND
Bangkok
16
HIRVATİSTAN
Zagreb
37
TUNUS
Tunus
17
HİNDİSTAN
Mumbai
38
UKRAYNA
Odesa
ARAP
Hong
18
HOLLANDA
Rotterdam
39
VENEZUELA
Karakas
19
IRAK
Basra
40
YEMEN
Sana
20
İNGİLTERE
Londra
41
YENİ
LANDA
21
İSPANYA
Barcelona
42
YUNANİSTAN
ZE-
Wellington
Atina
Selanik
Pire,
8. Dövizle Askerlik Hizmetinden Yararlanmak Üzere Başvuran Yükümlülerin
Ödeme Yaparken Dikkat Etmeleri Gereken Hususlar
a. Yükümlüler, muhabir bankalara, konsolosluklardan alacakları iki nüsha
“Dövizle Askerlik Döviz Ödemesi Yapmak İçin Dekonta Yazılacak Bilgi Belgesi” ile
giderek, peşin veya taksitlerini döviz olarak yatırırlar.
b. Ödemelerini yapmalarını müteakip bankadan alacakları iki nüsha dekonttan
birini konsolosluğa teslim ederler ve “Dövizle Askerlik Hizmetinden Yararlanmak
İsteyen Yükümlülerin Başvuru Belgesi”ni düzenletip ilgili bölümünü imzalarlar.
c. Yatırılan dövizin T.C. Merkez Bankasında açılı bulunan “dövizle askerlik özel
döviz hesabı”na aktarılmasının sağlanmasından ve kimlik bilgilerindeki eksiklik ve
yanlışlıkların düzelttirilmesinden bizzat yükümlüler sorumlu olduğu için ödeme
yaparken muhabir bankanın uyarılması ve yapılan ödemeye ait dekonttaki bilgilerin
doğruluğunun kontrol ederler.
d. Dekontlardaki provizyon, havale vb. giderler dikkate alınmadığından, yükümlülerin yaş durumlarına göre Kanunda belirtilen döviz miktarının tamamını
ödemek zorundadırlar. Bu nedenle, ödeme yaptıktan sonra, dekont üzerinde ödenen
tutarın ne kadar olduğu kontrol edilir, varsa havale masrafları yükümlüler tarafından ayrıca ödenir.
e. Vatandaşlarımız, kimlik bilgilerinin tam ve eksiksiz olarak dekontlara yazılması konusunda, ödemeyi yaparken muhabir bankaları uyarırlar ve dekont üzerinde
de bu bilgilerin doğruluğunu kontrol ederler.
f. Ödemelerini tamamlamalarını müteakip bankadan alacakları iki nüsha dekonttan birini konsolosluğa teslim ederler. Ödemelere ait dekontların birer suretinin
kesin terhis işlemi yapılıncaya kadar saklanması uygun bir hal tarzıdır.
g. Taksitle ödeme yapanlardan, diğer taksitlerini yurtiçinde ödemek isteyenler,
askerlik şubelerine müracaat etmek suretiyle, dövizle askerlik hizmetinden yararlanmak için gerekli şartları taşımaya devam ettiklerini pasaportları, oturma ve çalışma izinleri ile birlikte belgelerler. Askerlik şubesinden “Dövizle Askerlik Döviz
Ödemesi Yapmak İçin Dekonta Yazılacak Bilgi Belgesi”ni alır ve ödemelerini T.C.
Merkez Bankası şubelerinden birinde yatırarak, alacakları dekontu askerlik şubesine
teslim ederler.
9. Son Yoklama İşlemleri
a. Dövizle askerlik hizmetinden yararlanmak üzere başvuran yükümlülerden
henüz son yoklamasını yaptırmamış bulunanlar, “Son Yoklama Formu” ile bulundukları ülkelerde sağlık muayenelerini yaptırırlar ve bu formu konsolosluğa teslim
ederler.
b. Görünüşlerinden veya yapılan muayene sonucunda rahatsız olduğu anlaşılanlar, hastalıklarına ait klinik ve laboratuvar bilgilerini, röntgen filmlerini, Türkçe
tercümelerini son yoklama formu ile birlikte konsolosluğa teslim ederler.
c. İsteyenler sonraki bir tarihte, temel askerlik eğitimine sevklerini yaptırmadan
önce yurt içinde de yoklamalarını yaptırabilirler.
d. Son yoklama sağlık muayenelerini bulundukları ülkelerde yaptıramayanlar
veya yurt içinde yaptırmak isteyenler, kayıtlı oldukları askerlik şubesine sevkten en
az 7 gün önce, yurt içinde ikâmet ettikleri yerdeki askerlik şubelerine ise, sevkten en
az 15 gün önce başvururlar.
10. Başvuru Belgesi
Ödeme ve son yoklama sağlık muayene işlemlerini tamamlayanlar, konsolosluklar tarafından haklarında düzenlenen “dövizle askerlik hizmetine tâbi yükümlülerin başvuru belgesi” nin ilgili bölümünü imzalarlar.
11. Sevke Tâbi Yükümlü Listeleri
Dövizle askerlik hizmeti kapsamında sevke tâbi olanların konsolosluklara gönderilen isim listeleri, başvuruların yapıldığı konsolosluk esasına göre düzenlenmektedir. Bu nedenle, sevke tâbi vatandaşlarımızın, başvuruyu yaptıkları konsolosluktaki listelere bakmaları gerekmektedir. Zamanında başvurduğu halde, “sevke tâbi yükümlülerin isim listesi”nde ismini bulamayanlardan, sevkini talep eden veya daha
sonraki celp dönemlerine plânlı olduğu halde erken sevk edilmek isteyenler, MSB
Askeralma Dairesi Başkanlığından telefon ve faksla sorabilir ve buradan alacakları
cevaba göre hareket ederler.
12. Celp ve sevk işlemleri :
a. Yükümlüler dövizle askerlik başvuruları sırasında, 38 yaşını takip eden yılın
sonuna kadar bir aylık temel askerlik eğitimini yapmak istedikleri celp grubunu başvuru belgesine yazarlar. M.S.B.lığınca yayınlanan dövizle askerlik hizmetine tabi yükümlülerin celp emri ile istekli oldukları dönemde sevkleri sağlanır.
b. Dövizle askerlik celbi yılda dört kez, 02-04 Ocak, 01-03 Nisan, 01-03 Temmuz
ve 01-03 Ekim tarihleri arasında yapılır.
c. As.Ş.Bşk.lıkları, sevki gereken yükümlülerin durumlarını inceleyerek çağrı
pusulalarını hazırlar ve Türkiye’de kanuni yakını bulunmayanlar için sevkin başlangıcından bir ay önce yükümlüye tebliğ edilmek üzere ilgili konsolosluklara gönderirler.
d. O yıl içinde 38 yaşını doldurduğu için silah altına alınması gerekenlerin celp
çağrı pusulası ve tebligat evrakları konsolosluklarca askerlik şubesine iade edilir.
e. Son yoklama amacıyla sağlık muayenesine tabi tutulmamış, sağlık durumları
kesinleşmemiş, önceki celp dönemlerinde sağlık nedeniyle sevkleri geciktirilmiş
olanların sevk tarihlerinden bir hafta önce yerli askerlik şubelerinde bulunmaları
celp çağrı pusulasına yazılır.
f. Sevke tabi yükümlülerden ölen, askerliğe elverişli değildir kararlı rapor alan,
sağlık durumları nedeniyle erteli olan, temel eğitimini daha önceden yapmış olanlar
ve dövizle askerlik hizmeti kapsamından çıkartılmış olanların durumları yazı ve bu
durumları gösterir belgelerin onaylı fotokopileri ile birlikte ASAL.D.Bşk.lığına gön-
derilir. Aynı yazı ile Burdur As.Ş.Bşk.lığı ve Konsolosluğa bilgi verilir, bu yükümlülere celp çağrı pusulası tanzim edilmez.
g. Yükümlüler bir aylık temel askerlik eğitimlerini topçu sınıfı ile 58 nci Topçu
Er Eğitim Tugay K.lığı (Burdur)’da yapacaklardır. Kaynağa alınma işlemleri tamamlanmış olup da, başvuru evrağı ASAL D.Bşk.lığına gönderilmemiş olanlardan
hemen sevkini talep edenlerden sevke mani hali olmayanların (Sağlık vb.) başvuru
formlarının onaylı bir nüshası kendine kapalı ve mühürlü bir zarf içinde teslim edilir
ve sevk evrağını almak üzere, sevkin başlangıç tarihine kadar ASAL D.Bşk.lığına
başvurması gerektiği bildirilir.
h. Sevk sırasında yükümlülerin pasaportları incelenir ve kanunda tanımlanan
yabancı ülkede bulunma şartını yerine getirmemiş oldukları, oturma ve çalışma
müsadelerinin geçerlilik süresinin sona erdiği, bir yıl içerisinde toplam 6 aydan fazla
süreyle yurt içinde ikamet ettiği veya yurda kesin dönüş yaptıkları belirlenen yükümlülerin; temel eğitime sevkleri yapılmaz ve bunların pasaportlarının işlem görmüş tüm sayfalarının fotokopisi, durumlarını belirten bir yazı ekinde ASAL
D.Bşk.lığına gönderilir.
13. Temel askerlik eğitimi :
a. Yükümlüler eğitim birliğine katılış tarihinden itibaren bir ay temel askerlik
eğitimine tabi tutulurlar. (Bu yükümlülere, temel eğitime sevklerinde ve terhislerinde yol ve iaşe bedeli ödenmez.)
b. Temel askerlik eğitimi yapmış, bilahare yasa kapsamından çıkmış yükümlülerin bir aylık hizmet süreleri 1111 ve 1076 Sayılı Yasalara göre yapacakları hizmetten
sayılır.
c. Yükümlülere (yol dahil) iki gün izin verilir. Yükümlülerin iki günlük izinleri
terhislerine iki gün kala verilir. Tugay K. tarafından 4 güne kadar mazeret (Ana, baba, büyükanne, büyükbaba eş ve çocukların ağır hastalıklarında) izni verilebilir.Her
iki izinde kullanılmış ise 4 günü askerlikten sayılır. Zelzele, su baskını, yangın gibi
afetlerde kuvvet komutanının emriyle afetin gerektirdiği kadar izin verilir ve bu izin
askerlik hizmetinden sayılır.
d. Eğitim birliğince temel askerlik eğitimini tamamlayanlara üç nüsha geçici
terhis belgesi düzenlenir. Bir nüshası yükümlüye verilir, bir nüshası birlikte kalır, bir
nüshası da kıt’a dosyası ile birlikte yerli askerlik şubesine gönderilir.
e. Eğitim birliğinde tanzim edilen geçici terhis belgesi yurt dışına çıkışta askerlik müsaade belgesi gibi işlem görür.
f. Temel eğitim süresince sağlık kurumlarında geçen tedavi, hava değişimi, istirahat ve izin süreleri toplamının 10 güne (dahil) kadarı hizmetten sayılır.
g. Temel askerlik eğitimi yaparken hava değişimi alan yükümlülerin kalan hizmetleri bir yıl içinde tamamlattırılır.
h. İzin süresini aşan meşru mazeret halinde, yükümlünün talebi üzerine
M.S.B.lığının onayı ile temel askerlik eğitimi bir sonraki döneme bırakılabilir.
14. Temel Askerlik Eğitimini Yapmak Üzere Yurda Gelenlerin Yanlarında
Mutlaka Bulundurmaları Gereken Belgeler
Temel askerlik eğitimine sevki yapılacak yükümlüler, kendilerine duyurulan
veya celp emrinde belirtilen tarihlerde yurda dönerek askere sevk işlemini yaptırmak
üzere doğrudan Burdur Askerlik Şubesi Başkanlığına başvururlar ve yanlarında; Pasaportlarını, Nüfus cüzdanlarını, Oturma veya çalışma izinleri pasaportlarında mevcut değilse, oturma veya çalışma izin belgelerini, Gemi adamı statüsünde bulunanlar
gemi adamı cüzdanlarını, Dövizle askerlik başvuru belgesinin bir suretini, Başka bir
ülke vatandaşlığını da taşıyanlar ise, bu ülkeye ait pasaportlarını veya kimlik kartlarını da yanlarında getirirler.
15. Terhis İşlemleri
a. Geçici Terhis İşlemleri
Dövizle askerlik hizmeti kapsamında 21 gün süreli temel askerlik eğitimlerini
tamamlayanlar için eğitim birliği tarafından “geçici terhis belgesi” tanzim edilir ve
kendilerine verilir.
b. Kesin Terhis İşlemleri
Dövizle askerlik hizmeti kapsamında öngörülen dövizin tamamını ödeyen ve
temel askerlik eğitimlerini tamamlayanlar için askerlik şubeleri tarafından "kesin terhis belgesi” tanzim edilir ve onay için askerlik şubelerinin bağlı olduğu askeralma
bölgelerine gönderilir. Yükümlüler tarafından ödenen dövizin askeralma bölgeleri
tarafından onaylanarak askerlik şubelerine gönderilen "kesin terhis belgesi”nin birer
sureti vatandaşlarımızın adreslerine gönderilir, konsolosluklara da bilgi verilir. Dövizle askerlik hizmeti kapsamında kesin terhis edilenler, kesin terhislerinin yapıldığı
yılı takip eden yıldan itibaren yedeklik yoklamalarını yaptırırlar. Yasada yazılı yaş
sınırı dışına çıkanlar, yedeklik yoklamalarını yaptırmazlar.
16. Ödenecek dövizlerle ilgili malî esaslar
Ödemelere Esas Olacak Döviz Miktarı; ödemelere esas olacak döviz cins ve
miktarı; 38 yaş sınırı içinde bulunanlar için 5.112 Euro, 38 yaş sınırını aşanlar için
7.668 Euro’dur. Euro para birimini kullanmayan, ancak paraları konvertibl (T.C.
Merkez Bankasında alınıp satılabilen) olan ülkelerde çalışan ve ücretlerini bu paralarla alan yükümlüler için bu para cinslerinin tespiti ile ödenecek peşin veya taksit
miktarı Millî Savunma Bakanlığı tarafından tespit edilir ve yayımlanır. Bunların
ödeyecekleri toplam döviz miktarı ve taksit miktarı, Euro tutarının her malî yıl başındaki çapraz kur’a göre hesap edilecek karşılığı kadardır. Paraları konvertibl (T.C.
Merkez Bankasında alınıp satılabilen) olmayan ülkelerde çalışan yükümlüler için
“1’inci veya 2’nci” bendinde belirtilen esaslara göre belirlenen yabancı ülke parasıdır.
Yükümlüler hangi para birimi ile ödemeye başlamışlarsa ödemelerini aynı para birimi ile tamamlarlar. Ödemelerde kullanılan para biriminin konvertibl niteliğini kaybetmesi halinde, 2’nci bende göre tespit edilen paralar, Millî Savunma Bakanlığı tarafından yeniden düzenlenebilir. Konvertibl (T.C. Merkez Bankasında alınıp satılabilen) niteliğini kaybetmiş para birimleri ile ödemeye başlamış olanlar, kalan borçlarını
ve taksitlerini yeniden belirlenen para birimlerinden biri ile yapabilirler.
17. Ödeme Süreleri
38 yaş sınırı içinde bulunanlar, 5.112 Euro veya karşılığı yabancı ülke parasını
başvuru esnasında peşin ya da dörtte birini peşin, kalanını 38 yaşını tamamladıkları
yılın sonuna kadar olmak üzere en çok üç eşit taksitte ödeyebilirler. 38 yaş sınırını
aşanlar, 7.668 Euro veya karşılığı yabancı ülke parasını başvuru sırasında peşin olarak öderler. Bunlardan; dövizle askerlik hizmetinden yararlanmak üzere daha önce
başvurmalarına rağmen, ödemelerini ya da temel askerlik eğitimini tamamlamadığı
için kapsamdan çıkartılanların, daha önceden ödemiş oldukları döviz miktarı ödeyecekleri tutara mahsup edilir ve bunlar ödemelerini 7.668 Euro veya karşılığı yabancı
ülke parasına tamamlarlar.
18. Yükümlülerin Ödeme İşlemlerinde Uyacakları Esaslar
a. Ödemeler; Yurt dışında T.C. Merkez Bankası tarafından belirlenen ve konsolosluklar tarafından bildirilecek muhabir bankalara, yurt içinde ise T.C. Merkez Bankası Şubelerine, konsolosluk veya askerlik şubelerinden alınacak “Dövizle Askerlik
Döviz Ödemesi Yapmak İçin Dekonta Yazılacak Bilgi Belgesi” ile bizzat, kanunî yakını veya vekili aracılığıyla, T.C. Merkez Bankasındaki Kredi Mektuplu Döviz Tevdiat Hesabındaki dövizlerden ödeme yapmak suretiyle yapılır.
b. Ödeme sırasında banka tarafından düzenlenen dekonta “Dövizle Askerlik
Döviz Ödemesi Yapmak İçin Dekonta Yazılacak Bilgi Belgesi”ndeki bilgilerin tam,
doğru ve eksiksiz olarak yükümlü veya ödemeyi yapan tarafından yazdırılması sağlanır.
c. İlk ödemeyi müteakip dekontun bir nüshası konsolosluğa, diğer ödemelerde
ise askerlik şubesine iletilmek üzere konsolosluğa veya doğrudan askerlik şubelerine
gönderilir.
d. Dövizle askerlik hizmeti kapsamında ödenen dövizin, T.C. Merkez Bankasındaki Hazine adına açılacak özel döviz hesabına aktarılma işleminin sağlanmasından ve kimlik bilgilerindeki eksiklik veya yanlışlıkların düzelttirilmesinden yükümlüler sorumludur.
19. Özlük Hakları
Dövizle askerlik hizmetinden yararlanan yükümlüler; temel askerlik eğitimi süresince 1111 Sayılı Askerlik Kanununa tâbi olarak askerlik hizmetini yapan yükümlülerin sahip oldukları özlük haklarından aynen yararlandırılırlar. Yükümlülerin
temel eğitimi görecekleri eğitim merkezine katılıncaya kadar ve temel eğitiminden
sonraki yol ve diğer masrafları kendileri tarafından karşılanır. Hava değişimi alanların hava değişim süresinin askerlik hizmetinden sayılan kısmına hava değişimi bedeli ödenir.
20. İzin ve İstirahat
Dövizle askerlik hizmeti kapsamında temel askerlik eğitiminin süresinin 21 gün
olması nedeniyle, yükümlülerin yıllık izin hakkı bulunmamaktadır. Yükümlüler, fiilen 21 gün süreli temel askerlik eğitimine tâbi tutulurlar. Yükümlere; ana, baba, büyükanne, büyükbaba, eş, çocuk ve kardeşlerinin ölümü veya ana, baba, eş ve çocuklarının ağır hastalıkları halinde tugay komutanı veya daha üst komutanlık tarafından
dört güne kadar izin verilir.
Zelzele, su baskını yangın gibi tabii afetlerde kuvvet komutanlığının emriyle afetin gerektirdiği süre kadar izin verilir. Ana, baba,
büyükanne, büyükbaba, eş, çocuk ve kardeşlerinin ölümü veya ana, baba, eş ve çocuklarının ağır hastalıkları halinde verilen izinlerle, zelzele, su baskını yangın gibi
tabii afetlerde kuvvet komutanlığının emriyle afetin gerektirdiği süre verilen izinler
askerlik hizmetinden sayılır.
21. Sağlık İşlemleri
Temel askerlik eğitimini yapan yükümlülerin sağlık işlemleri Türk Silâhlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliği ve Türk Silâhlı Kuvvetleri Sağlık Muayeneleri
Yönergesi gereğince yürütülür. Temel eğitimi sırasında, sağlık kurumlarında geçen
tedavi, hava değişimi, istirahat ve izin süreleri toplamının 8 günü kadarı hizmetten
ve askerlikten sayılır, 8 günden fazlası sayılmaz, sayılmayan süre kadarı tamamlattırılır. Hava değişim bedelinin hizmetten sayılan bölümü için askerlik şubeleri tarafından yükümlülere hava değişim bedeli ödenir. Hava değişimi alanların istekleri halinde; takip eden celplerde kalan hizmetlerini tamamlamak üzere yurt dışına çıkmalarına eğitim merkezi komutanlığınca veya Milli Savunma Bakanlığı Askeralma Dairesi Başkanlığınca izin verilebilir.
22. Dövizle Askerlik Hizmeti Kapsamından Çıkarma
Aşağıda durumları belirtilen yükümlüler dövizle askerlik hizmeti kapsamından çıkarılırlar ve bunların askerlik hizmetleri, tâbi olacakları diğer askerlik hizmet
şekillerinden biri ile tamamlattırılır.
a. Dövizle askerlik hizmeti kapsamında yükümlülüklerini tamamlamış olsalar
dahi; Kanunda ve Yönetmelikte belirtilen şartlara sahip olmadıkları halde, dövizle
askerlik hizmetinden yararlandıkları daha sonra anlaşılanlar.
b. Dövizle askerlik hizmetinden yararlanmak üzere; 38 yaş sınırı içinde
başvuranlardan her ne sebeple olursa olsun 38 yaşını doldurdukları yılın sonuna kadar ödemelerini tamamlamayanlar ile 38 yaş sınırı içinde öngörülen dövizin tamamını ödemiş olsalar dahi, 39 yaşını doldurdukları yıl içindeki en son celp döneminde
de temel askerlik eğitimini yapmayanlar.
c. 38 yaş sınırını aşanlardan başvuru işlemlerini tamamlamalarını müteakip Millî Savunma Bakanlığınca belirlenen celp döneminde temel askerlik eğitimini tamamlamayanlar.
d. Dövizle askerlik hizmetinden yararlanabilmek için fiilen yurt dışında geçirilmesi gereken süre ve dövizle askerlik hizmetinden yararlanmak üzere başvurduktan sonra bu kapsamda ödemelerini ve temel askerlik eğitimini tamamlayıncaya kadar geçen süre içinde; ücret veya maaşları yurt içinden transfer edilenler, yabancı
ülkelerde resmî görevle bulunanlar, dövizle askerlik hizmetinden yararlanmak üzere
başvurduktan sonra bu kapsamda ödemelerini ve temel askerlik eğitimini tamamlayıncaya kadar geçen süre içinde; temel askerlik eğitiminde geçen süre hariç olmak
üzere, her takvim yılının (01 Ocak-31 Aralık tarihleri arası) toplam olarak yarısından
fazlasını yurt içinde geçirenler, yurda kesin dönüş yapanlar, dövizle askerlik hizmetinden yararlanmak için oluşturulması gereken şartları (yurt dışındaki statülerini)
kaybedenler, yabancı ülkede oturma veya çalışma iznine sahip olsalar dahi meslek
ve sanatlarını yurt içinde icra edenler.
Dövizle askerlik hizmeti kapsamından b nci fıkrada yazılı sebeplerden dolayı
çıkartılanlar hariç olmak üzere, diğer sebeplerle kapsamdan çıkartılanlar, gereken
şartları tekrar oluştursalar dahi, bir daha dövizle askerlik hizmetinden yararlanamazlar, bunlar yurt içinde durumlarına uygun askerlik işlemine tâbi tutulurlar.
23. Geri Ödeme ile İlgili Esaslar
a. Dövizle askerlik hizmeti kapsamında geri ödeme yapılacak durumlar
1) Dövizle askerlik hizmetinden yararlanmak üzere başvurduktan sonra, kapsamdan çıkartılanlara, askerlik görevlerini, yurt içinde tâbi oldukları statülerden biri
ile yerine getirmelerinden veya getirmiş sayılmalarından sonra,
2) Temel askerlik eğitimi sırasında veya daha önce izin almak suretiyle Türk vatandaşlığından çıkan veya Türk vatandaşlığı kaybettirilenlere, bu durumlarının belirlenmesi halinde,
3)Temel askerlik eğitimi sırasında veya daha önce ölen veya askerliğe elverişsiz
hale gelenlere, bu durumlarının belirlenmesi halinde geri ödeme yapılır.
b. Dövizle askerlik hizmeti kapsamında geri ödeme yapılmayacak durumlar
1) Temel askerlik eğitimini tamamladıktan sonra; ölenlere, askerliğe elverişsiz
hale gelenlere, izin almak suretiyle Türk vatandaşlığından çıkanlara veya Türk vatandaşlığı kaybettirilenlere,
2) Dövizle askerlik hizmeti kapsamında yükümlülüklerini tamamladıktan sonra kapsamdan çıkartılmalarını talep edenlere geri ödeme yapılmaz.
24. Geri ödeme için başvuru makamları
Geri ödeme ile ilgili başvurular; yurt içinde yükümlünün kayıtlı olduğu askerlik şubesine, yurt dışında ise, askerlik şubesine iletilmek üzere bölgesinde ikâmet
edilen Türk konsolosluğuna yapılır.
25. Geri ödeme yapılması konusunda yükümlüler veya kanunî mirasçıları tarafından yapılacak işlemler
a. Geri ödeme talebi; paranın gönderileceği Yeni Türk Lirası olarak açılı bulunan Türkiye’deki banka hesap numarasını, T.C. kimlik numarasını ve vergi numarasını gösteren bir dilekçe ile askerlik şubelerine veya konsolosluklara yapılır.
b.Temel askerlik eğitimini tamamlamadan; ölenler için ölenlerin vukuatlı nüfus
kayıt örneği ve veraset ilâmı, izin almak suretiyle Türk vatandaşlığından çıkan veya
Türk vatandaşlığı kaybettirilenler için Türk vatandaşlığından çıkma belgesi de dilekçeye eklenir.
c.Ödemenin başkasına yapılmasının istenmesi durumunda, yurt içinde noter,
yurt dışında ise konsolosluklar tarafından onaylanmış vekâletname dilekçeye eklenir.
26. Geri ödeme işlemlerinde askerlik şubeleri tarafından yapılan işlemler
a. Askerlik şubeleri geri ödeme evraklarını inceler, talepte bulunanların geri
ödemeye hak sahibi olup olmadıklarını tespit eder ve varsa eksik belgeleri tamamlattırır.
b. Geri ödemeye hak sahibi olduğu tespit edilenler için askerlik şubesi tarafından Maliye Bakanlığı Merkez Saymanlık Müdürlüğüne geri ödeme teklifinde bulunulur.
c. Maliye Bakanlığı Merkez Saymanlık Müdürlüğü tarafından da dövizin iade
tarihindeki T.C. Merkez Bankası döviz alış kuru üzerinden hesaplanacak Yeni Türk
Lirası karşılığı yükümlülerin kendilerinin, vekillerinin veya kanunî mirasçılarının
dilekçelerinde belirtilen yurt içindeki banka hesabına ödeme yapılır.
27. Dövizle Askerlik Hizmetinden Yararlanmak Üzere Başvuran Yükümlülerin Dikkat Etmesi Gereken Diğer Hususlar
a.Dövizle askerlik hizmetinden yararlanmak üzere başvuranlar; öngörülen dövizin tamamını ödemeden ve 21 gün süreli temel askerlik eğitimini yapmadan; yurda
kesin dönüş yapamazlar, her takvim yılı içinde temel askerlik eğitiminde geçen süre
hariç olmak üzere toplam 6 aydan fazla süre ile yurtiçinde bulunamazlar. Yabancı
ülkede oturma veya çalışma izinleri devam etse dahi, meslek ve sanatlarını yurt içinde icra edemezler. Yabancı ülkelerde resmî görev alamazlar, ücret, maaş veya yolluklarının karşılığı dövizleri yurtiçinden transfer edilemez.
b. Dövizle askerlik hizmeti kapsamında yükümlülükleri devam edenler, durumlarında ve adreslerinde meydana gelen değişiklikleri bir ay içinde askerlik şubelerine ve konsolosluklarına bildirirler.
c. 38 yaşındaki yükümlülerden, sağlık durumunun askerlik yapmasına engel
teşkil ettiğini düşündüğü için sağlık durumunu açıklığa kavuşturuncaya kadar öngörülen dövizi ödemek istemeyenler, 38 yaşını doldurdukları yılın sonuna kadar sağlık işlemlerini sonuçlandırmak zorundadırlar. Bunlar, 38 yaşını doldurdukları yılın
sonuna kadar sağlık işlemlerini sonuçlandırmadıkları takdirde, daha sonra “Askerliğe Elverişlidir” kararlı rapor almaları halinde, dövizle askerlik hizmetinden yararlanmak istemeleri durumunda 7.668 Euro veya karşılığı yabancı ülke parası ödemek
zorundadırlar. Bu nedenle, bu durumda bulunan ve 38 yaşını doldurduğu yılın sonuna kadar sağlık işlemlerinin sonuçlanmayacağı anlaşılanların, 5.112 Euro veya
karşılığı yabancı ülke parasını 38 yaşını doldurdukları yılın sonuna kadar ödeyerek
başvuru işlemlerini tamamlamaları uygun bir hal tarzıdır. Bu şekilde 5.112 Euro veya
karşılığı yabancı ülke parasını 38 yaşını doldurdukları yılın sonuna kadar ödeyerek
başvuru işlemlerini tamamlayanlar, temel askerlik eğitimine başlamadan veya başlamış olsa dahi, tamamlamadan “Askerliğe Elverişli Değildir” kararlı rapor almaları
durumunda, ödemiş olduğu dövizi geri alabilmektedirler.
d. Dövizle askerlik hizmetinden yararlanmak üzere başvuranlar, ödemelerini ve
temel askerlik eğitimini tamamlayıncaya kadar yurda giriş-çıkışlarında pasaportlarına mutlak surette giriş-çıkış damgası bastırırlar.
e.Dövizle askerlik hizmetinden yararlanmak üzere başvuranlar, yükümlülüklerini tamamlamak kaydıyla, yaş sınırını beklemeden yurda kesin dönüş yapabilirler.
28. Geçici hükümler:
1111 sayılı As.K.nunun geçici 30 ncu maddesi; henüz asker edilmediğinden vatandaşlığı kaybettirilenler, bu tarihten itibaren 2 yıl içinde vatandaşlığa alınmak üzere yetkili mercilere başvurdukları takdirde; vatandaşlığa kabul tarihi müteakip bir yıl
içinde başvurarak, peşin ödeme yapmaları kaydıyla dövizle askerlikten yararlanırlar.
Ancak; 1.6.1992 tarihi itibariyle 38 yaşını doldurmamış olupta 403 sayılı vatandaşlık kanununun 25 nci maddesi gereğince bu tarihten itibaren 2 yıl içinde vatandaşlığa alınmak üzere başvuruda bulunanların vatandaşlığa kabul tarihini müteakip
bir yıl içinde dövizle askerlik yapma mecburiyeti yoktur. Bu yükümlüler 1111 sayılı
As.Kanununun 35/G md.si çerçevesinde askerliklerini erteletip 38 yaş sonuna kadar
dövizle askerlik için başvuruda bulunabilirler.