7.sınıf zambak soru bankası

Transkript

4.
Beslenmemiz ve tükettiğimiz besinlerin sindirilme
sinin sebepleri arasında;
I. Vücudumuzun enerji ihtiyacını karşılamak
II. Besinlerin hücrelere geçebilecek hale gelmesini
sağlamak
III. İnsanların yaşama ve büyümesini sağlamak
Aşağıda belirtilen organlardan hangisinde, sindi
rim enzimlerini içeren salgı üretilmez?
A)
£
sftdeo
aim)
şeklindeki ihtiyaçlardan hangileri bulunur?
A) Yalnız I
B) İv e li
C) II ve III
D) I, II ve
Pankreas
C)
Bazı yiyecekler ve besin grupları, aşağıdaki şemada
karışık olarak verilmiştir.
Protein
Tavuk
Karbonhidrat
Tereyağ
Yağ
Sebze
Vitamin
Pasta
5.
İnsanın ince bağırsağında bulunan çok sayıdaki
parmaksı yapıdaki villus, canlıya aşağıdaki özellik
lerden hangisini kazandırır?
A) Besinleri daha hızlı sindirme
B) Sindirilen besinleri kana daha hızlı emme
C) Besinleri daha fazla sindirme
Bu besinler ve en çok bulunduğu yiyeceklerle ilgi
li olarak, hangi eşleştirme doğru olur?
D) Daha fazla sindirilmiş besin depolama
6.
Yemek borusu
İnce bağırsak
Sindirim kanalında gerçekleşen;
I. Safra sıvısının salgılanması
II. Ağız ve midede bulunan kasların kasılıp gevşemesı
III. Tükürük bezlerinin salgı üretmesi
şeklindeki olayların hangileri, besin maddelerinin
sindiriminde rol oynar?
A) Yalnız I
B) İv e li
C) İve III
D) I, II ve
Yukarıdaki şekilde X ile işaretlenmiş olan organı
mızın görevleri arasında, aşağıda verilenlerden
hangisi bulunmaz?
A) Sindirilmiş olan besinlerin bir kısmının kana geç
mesini sağlar.
B) Besinlerin fiziksel olarak parçalanmasına yardımcı
olur.
C) Besinlerdeki proteinlerin kimyasal sindirimini baş
latır.
D) Yutulan besinlerin yeterli bir süre depolanmasını
sağlar.
Sindirim sistemine salgı veren organlar arasında,
aşağıdakilerden hangisi bulunmaz?
A) Tükürük bezi
B) Pankreas
C) Mide
D) Böbrek
* İnsanda, büyük moleküllü besinler ağıza alındıktan
sonra; sırasıyla yemek borusu, mide, ince bağır
saktan geçerken parçalanırlar. Sindirim kanalında
ki sindirilmeyen besin atıkları bir süre biriktirildikten
sonra, anüsten dışarıya atılır.
Buna göre, besinlerin sindirilmesi sürecinde, aşağıdakilerden hangisi meydana gelmez?
Beslenme ve sindirim sürecinde meydana gelen;
A) Büyük moleküllü besinlerin ağız ve midede kasla
rın yardımıyla parçalanması
I. Besinleri ağızda iyice çiğneme
II. Aşırı ve dengesiz olarak beslenme
III. Stresli bir hayat yaşama
olaylarından hangileri sindirim sistemini olumsuz
yönde etkiler?
A) Yalnız I
B) I ve II
C) II ve III
D) I, II ve III
B) Sindirilen besinlerin tamamının kalın bağırsaktan
kana emilmesi
C) Ağız, mide ve ince bağırsakta kimyasal sindirim
etkinliğinin yapılması
D) Besin parçalarının, sindirim kanalındaki kasların
kasılmalarıyla ileriye doğru taşınması
12. Büyük yapılı besinlerin fiziksel sindirime uğrama
sı, aşağıdaki faydalardan hangisini sağlar?
Sindirim sisteminde gerçekleşen bir etkinlik, aşağıda
ki şemada verilmiştir.
mm
A) Sindirim süresinin kısalmasını
B) Parçalanan besin miktarının azalmasını
C) Besinlerin daha yavaş sindirilmesini
D) Emilen besin oranının azalmasını
,
Ağız
Pişmiş et
Su
Yukarıdaki şemada “?” olan yere, aşağıda verilen
değerlendirmelerden hangisi yazılabilir?
13. Öğretmen, Fen ve Teknoloji laboratuvarında, aşağıda
gösterilen düzeneği hazırlıyor.
A) Sadece kimyasal sindirim yapılır.
B) Sadece fiziksel sindirim yapılır.
C) Hem fiziksel hem de kimyasal sindirim yapılır.
D) Fiziksel veya kimyasal sindirim yapılmaz.
Yemek borusunun özellikleriyle ilgili olarak, aşağı
da verilen ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Yapısında yavaş ve düzenli olarak çalışan kas gru
bu bulunur.
B) Yutulan besinlerin kontrollü olarak mideye taşın
masını sağlar.
Ekmek
Elma
Bu deney kabına sırayla dört farklı besin konularak
sonuçları izleniyor.
Buna göre, bu deney düzeneğinde belirtilen besin
lerden hangilerinin sindirimi gerçekleşir?
C) Çalışması istemli olarak kontrol edilmektedir.
A) 1 ve 2
B) 3 ve 4
D) İçerisinde fiziksel sindirim yapılmaz.
C) 1,3 ve 4
D) 2, 3 ve 4
TEST - 2
Sindirim Sistem i
1.
Ağzımızdaki dişlerin sindirimle ilgili olan görevi,
aşağıda verilenlerden hangisidir?
4.
Tükürük bezinin ürettiği salgının görevleri arasında;
I. Kuru besinleri ıslatma
A) Büyük yapılı besinleri küçük parçalara ayırmak
II. Besinlerin kayganlaşmasını sağlama
B) Besinleri kana geçebilecek hale çevirmek
III. Besinlerin tadının alınmasına yardımcı olma
C) Besinlerin tadını algılamak
şeklindeki işlemlerden hangileri bulunur?
D) Besinlerin sıcaklığını algılamak
2.
A) Yalnız I
B) İv e li
C) İve III
D) I, II ve
Besinlerin sindiriminin tamamlanmasında, aşağıdakilerden hangisi görev yapmaz?
A) Katı besinlerin çiğnenmesi
5.
B) Pankreas ve karaciğerin salgı üretmesi
C) Anüsün besin atıklarını vücuttan uzaklaştırması
D) Mide kaslarının kasılıp gevşemesi
&
Besinlerin kimyasal olarak sindirim özellikleri şemada
gösterilmiştir.
Besin içerikleri
Sindirildiği yer
Oluşan
moleküller
COiOni)
4 |
1
(Enzimler)
►
Yağ
3.
Sindirim sistemimizi oluşturan yapı ve organlar ile sin
dirime yardımcı organlar aşağıdaki şekilde gösteril
miştir.
(Enzimler)
• • V
• • •
\Ttdeo
e ttim
İ3 >
.Yutak
■Yemek borusu
Karaciğeı
Pankreas
İnce bağırsak
(Enzimler)
■
Şekilde numaralarla belirtilmiş olan kısımlarla ilgili
aşağıdaki kavramlardan hangisi doğru olarak veril
miştir?
A) 1
Karaciğer
B) 2
C) 3
Karbonhidrat
D) 4 -> İnce bağırsak
Protein
6 . Büyük yapılı besinlerin fiziksel olarak daha küçük par
çalara ayrılmasına fiziksel sindirim denir.
Sindirim kanalındaki besinlere uygulanan;
Anüs
I. Dişlerle çiğnenme
II. Tükrük enzimleriyle parçalama
Sindirime yardımcı olan organlar aşağıdakilerin
hangisinde birlikte verilmiştir?
III. Midede katı ve sıvı besinleri birbirine karıştırma
A) Ağız ve mide
işlemlerinden hangileri fiziksel sindirime örnek ve
rilebilir?
B) Yutak ve yemek borusu
C) Karaciğer ve pankreas
A) Yalnız I
B) İv e li
D) İnce bağırsak, kalın bağırsak ve anüs
C) İve III
D) I, II ve
Ağızda iyice çiğnenmeden yutulan besinler, midenin
daha çok çalışmasına neden olur. Bu durum zamanla
midede hazımsızlığa sebep olur.
Bu durumun gerçekleşmesine;
I. Ağızda, yeterli fiziksel sindirimin yapılmaması
Beslenme sırasında, yutulan yiyeceklerin sindirim kana
lında ilerleme durumu, aşağıdaki şekilde gösterilmiştir.
i
Besinler
\fideo
i
(Mm
— ► Yemek borusu
II. Yutulan besinlerin midede gerekenden daha uzun
süre tutulması
M
C D
Mim
III. Midede, besinlerin kimyasal sindirimi tamamlan
dıktan sonra kana geçirilmesi
şeklindeki olaylardan hangileri neden olabilir?
8.
A) Yalnızll
B) I ve I
C) İve III
D) live
İnce bağırsak
Yukarıdaki sistem şeklinde, boş bırakılan “X” yeri
ne, hangi organımızın resmi yapıştırılmalıdır?
A)
B)
C)
D)
Bir uzman, şekildeki düzeneği kurarak, etin sindirim
durumunu araştırıyor ve belirtilen sonuca ulaşıyor.
30 gram et
tüpe eklenir |
/
10 gram
Pankreas öz suyu
m
Sindirim 5 saatte tamamlanır
Etin sindirim süresini azaltmak için;
I. Etin fiziksel olarak parçalanması
II. Kaba 10 gram daha pankreas öz suyu eklenmesi
III. Kaba 10 gram safra sıvısı eklenmesi
değişikliklerinden hangileri yapılmalıdır?
A) Yalnız
B) İv e li
C) II ve III
D) I, II ve
11. Sağlıklı bir insan, bir günlük beslenmesinde, sadece
300 gram tereyağı tüketiyor.
Bu bireyin sindirim sürecinde üç sindirim organın
daki yağ miktarı nasıl değişim geçirir?
A) Yağ miktarı (gr)
B)
Yağ miktarı (gr)
m
9.
Yediğimiz bir elmadaki besinlerin sindirilip, kana
geçmesi sırasında gerçekleşen olaylarla ilgili ola
rak aşağıda verilenlerden hangisi doğrudur?
A) Önce kimyasal sindirim, sonra fiziksel sindirim ya
pılır.
g f | Organlar
Ağız Mide
Yağ miktarı (gr)
B) Önce fiziksel sindirim, sonra kimyasal sindirim ya
pılır.
C) Sedece fiziksel sindirim yapılır.
D) Sedece kimyasal sindirim yapılır.
Fen ve Teknoloji
İnce
bağırsak
Ağız Mide
Yağ miktarı (gr)
Organlar
Ağız Mide
ince
bağırsak
ince
bağırsak
Organla
Ağız Mide
İnce
bağırsak
Sindirim Sistem i
1.
Pankreas ve karaciğerle ilgili olarak, aşağıdaki
açıklamalardan hangisi yanlıştır?
4.
Öğretmen Fen ve Teknoloji dersinde doğru beslenme
konusunu anlattıktan sonra sınıfa “ Sindirim sistemi
mizin sağlığını korumak için neler yapmalıyız?” so
rusunu sormuştur.
A) İnce bağırsaktaki sindirime yardımcı olurlar.
B) Pankreas öz suyunda enzim, safra sıvısında ise
özel maddeler vardır.
Aşağıdaki öğrencilerden hangisinin vermiş olduğu
cevap doğrudur?
C) Bu organlar vücuttaki sindirim hızını azaltırlar.
D) Safra büyük yağ damlalarını daha küçük parçala
ra ayrırır.
2.
A)
B)
Yemek sırasında ve
yemekten hemen
sonra fazla miktar
da su içmeliyiz.
Tamer
Hakan, bir günlük sabah kahvaltısında aşağıdaki be
Yemeği hızlı yiyerek
sofradan hemen
kalkmalıyız.
,
sinleri tüketiyor.
C)
meo
çözümü
D)
Kafeinli ve
asitli içecekleri
tercih etmeliyiz.
Çok sıcak
ve çok soğuk şeyler
yiyip içmemeliyiz.
Şebnem
Bu beslenmeden sonra, Hakan’ın vücudundaki
kimyasal sindirimde daha fazla görev yapan or
ganlar hangisinde işaretlenmiştir?
5.
Besinlerin gerekenden daha az çiğnenmesinin sin
dirim açısından zararı, aşağıdakilerin hangisidir?
A) Yemek yeme iştahı azalır.
B) Dişlerde çürüme olur.
C) Sindirim olayı zorlaşır.
D) Kana daha fazla besin geçer.
Mide
Mide
İnce
bağırsak
6. Bir besin maddesinin insanın sindirim kanalı boyunca
yıkım ürünlerinin miktarı, şekildeki gibi değişmiştir.
1Ürün miktarı
Kalın
bağırsak
İnce
bağırsak
Sindirim organları
Mide
İnce bağırsak
Bu grafiğe bakılarak, ilgili besin ve onun sindirimi
hakkında, hangi açıklama yapılamaz?
3.
Aşağıdaki organlardan hangisi besinlerin daha kü
çük parçalara ayrılmasında görev vapmaz?
A) İnce bağırsakta, bu besinin hem sindirimi gerçekleş
miş, hem de ürünlerinin bir kısmı kana emilmiştir.
B) Dışarıdan alınan bu besinde, bir miktar sindirim
ürünü hazır olarak bulunmaktadır.
A) Kalın bağırsak
B) İnce bağırsak
C) Midede, bu besinin sindirimi ve emilimi yapılmaz.
C) Mide
D) Ağız
D) Bu besin bir yağ çeşidi olabilir.
7.
İnce bağırsak ile kalın bağırsak arasında;
I. Suyun kana emilmesi
10. Tükettiğimiz yiyecek ve içecekler içerisinde protein,
karbonhidrat, yağ, vitamin, su ve mineral isimli besin
ler bulunur.
II. Vitamin ve minerallerin kana geçmesi
Aşağıdaki besin menülerinden hangisini tüketen
birey daha çok enerji üretip tüketebilir?
III. Besinlerin yapıtaşlarına kadar parçalanması
şeklindeki etkinliklerden hangileri ortaktır?
A)
A) Yalnızı
B) İ v e l i
C) İve III
D) II ve II
B)
200 gr köfte
200 gr tereyağı
200 gr ekmek
200 gr meyve
200 gr ayran
200 gr ekmek
f
8.
200 gr köfte
200 gr meyve suyu
200 gr ayran
Bir öğrenci; deney tüplerine belirtilen maddeleri ekle
yerek, sindirim olayını gözlemliyor.
Pankreas öz suyu
200 gr ekmek
200 gr su
200 gr meyve
Mide öz suyu
i
I
Zeytin yağı
î
Parça et
Bu deney tüplerinin hangilerinde, büyük molekül
lü besinlerin yapıtaşları meydana gelir?
11. Kalın bağırsaktan alınan bir miktar posa içerisinde;
I. Su ve vitamin
A) Yalnız I
B) I ve I
C) İve III
D) live
II. Besin atıkları
III. Mikroorganizma
gibi madde veya canlıların hangileri bulunabilir?
9.
Serdal öğretmen sindirimle ilgili olarak, aşağıdaki dü
zenekleri hazırlıyor.
100 gr pankreas
öz suyu
. • .
.
•
100 gr pankreas
öz suyu
. * . *
• *
*- 50 gr
parça et
Sıcaklık : 30 °C
:
*- 50 gr
kıyma et
A) Yalnız
B) İv e li
C) İve III
D) I, II ve
12. Yeterli ve dengeli beslenmeyle ilgili olarak;
âSss-
Video
Yaşa ve yapılan işlere
uygun miktarda besin
tüketilmelidir.
rrizfımii
Sıcaklık : 30 °C
A li
Serdal öğretmenin yaptığı bu deneydeki amacı,
aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
Tüm besin içeriklerinden
gerekli olan miktarlarda
tüketilmelidir.
C) Fiziksel sindirimin besin sindirimine olan etkisini
belirlemek
D) Besin miktarının besin sindirimine olan etkisini be
lirlemek
Can
Cem-
A) Enzimlerin besin sindirimine olan etkisini belirlemek
B) Sıcaklığın besin sindirimine olan etkisini belirlemek
Sağlıklı yaşamak, büyüme ve
gelişmeyi sağlamak için
beslenme önemlidir.
isimli bireylerden hangilerinin yaptığı açıklama
doğrudur?
A) Yalnız Ali
B) Ali ve Can
C) Can ve Cem
D) Ali, Can ve Cem
TEST - 4
1 . İnsanların sindirim sisteminde, karbonhidrat sindi
4.
riminin başladığı ve bittiği yerler, aşağıdakilerden
hangisinde verilmiştir?
Başladığı yer
&
â
Video
COzOmti
Bittiği yer
A)
Ağız
Mide
B)
Mide
İnce bağırsak
C)
Ağız
İnce bağırsak
D)
Ağız
Kalın bağırsak
5.
Aşağıda verilenlerden hangisinin kullanılması, sin
dirim sistemine zarar vermez?
A) Sigara
B) Alkol
C) Asitli içecekler
D) Meyve suyu
Aşağıdaki deney tüplerinin içerisine, eşit miktarda be
sin konularak, ilgili sıvılar ekleniyor
10 g tükürük
sıvısı
Video
CM
2.
20 g mide
öz suyu
20 g pankreas
öz suyu
4
4
4
Protein
Yağ
Nişasta
Yağ
Protein
Nişasta
Nişasta
Protein
^
İyice çiğnenerek yutulan besinler, aynı miktarda çiğ
nenmeden yutulan besinlere göre daha kolay sindirilir.
Yağ J
Besinlerin çiğnenmesinin sindirime katkısı, aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
Bir süre sonra tüplerdeki besinlerin sindirilme
oranları arasında, aşağıdaki değer durumlarının
hangisi bulunur?
A) Kullanılan enzim miktarını artırır.
A) III > II > I
B) II > I >
C) I > II > III
D) II > III i
B) Kimyasal sindirim hızını artırır.
C) Sindirilecek besinin enerji değerini artırır.
D) Besinlerin kana emilimini kolaylaştırır.
6.
3.
Bir beslenme uzmanı, beslenme ve sindirimle ilgili ola
rak, şu açıklamayı yapıyor.
Yiyeceklerimizi ağzımızda ne kadar uzun
süre çiğnersek o kadar kolay sindirilir
ve daha hızlı kana geçer.
im
i
7.
Sindirim sisteminde oluşan hastalıklar arasında,
aşağıda verilenlerden hangisi yoktur?
A) Gastrit
B) Bronşit
C) Tifo
D) İshal
Uygun şartlara sahip bir deney düzeneğindeki besin
lerin sindirim hızı, grafikteki gibi değişmektedir.
Buna göre, uzmanın açıklamasına gösterilecek ne
den, aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?
A)
Çiğneme kimyasal sindirimi sağlar. Kimyasal sindirim
de besin emilimini a rtırır.
B)
Çiğneme fiziksel sindirimi sağlar. Fiziksel sindirim
de enzim etkinliğini a rtırır.
C)
Çiğneme besinlerin yutulmasını sağlar. Hızlı beslenme
kana besin geçişini hızlandırır.
A) Küçük moleküllü besinlerin artması
D)
Çiğneme besinlerin tadının algılanmasını sağlar. Tadı
algılanan besinler daha hızlı sindirilerek kana emilir.
C) Enzim miktarının azalması
Düzenekte
anından sonraki hız değişiminin
oluşmasına, hangi olay etkide bulunmaz?
B) Sıcaklığın düşmesi
D) Ortamdaki besinlerin azalması
Bir sindirim organımızda gerçekleşen sindirim olayı,
aşağıda şematik olarak gösterilmiştir.
(Besin maddesi)
E
E
E
¡2 H
(Küçük moleküller)
Sindirim olayı
© O
o°c® +
e c° c
Glikoz
Karbonhidrat Enzim
10. Cemil, bir öğünde tükettiği büyük moleküllü karbon
hidrat miktarının, sindirim kanalı boyunca değişim du
rumunu, hazırladığı grafik üzerinde göstermiştir.
Enzim
Bu etkinliklerin gerçekleşmesi sırasında, hücredeki
karbonhidrat, enzim ve glikoz miktarı hangi grafikte
ki gibi değişim geçirir?
Organlar
‘ Miktar
B)
Miktar
Glikoz
Karbonhidrat
Zaman
C)
Zaman
Miktar
A) Ağız ve kalın bağırsaktaki
değişim biçimi yanlıştır.
Karbonhidrat
Zaman
Cemil’in hazırladığı grafikle ilgili olarak, aşağıdaki
öğrencilerden hangisinin yaptığı değerlendirme
doğrudur?
Zaman
B) Ağız ve ince bağırsaktaki
r
a
C) Mide ve kalın bağırsaktaki
D)
Her dört organdaki
değişim biçimi doğrudur.
Sindirim sisteminde bulunan bir organımızda besinle
rin sindirilerek azalma durumu, şekilde gösterilmiştir.
Zaman
Belirtilen özelliklere sahip olan sindirim organımız,
İnsanların sindirim kanalının
bazı kısımları, yandaki şekil üze
rinde oklarla gösterilmiştir. Sin
dirim organlarından bazıları ok
la işaretlenmiştir.
Aşağıda verilen sindirim etkin
liklerinden hangisi, okla belir
tilen organlardan birinin göre
vi değildir?
A) Besin içeriklerinin sindirilmesi için çeşitli salgıların
üretilmesini sağlamak
B) Yenilen besinlerde bulunan proteinlerin sindirimini
başlatmak
C) Besinlerin sindirildikten sonra kana geçirilmesini
sağlamak
D) Sindirim kanalındaki besin atıklarının vücuttan
uzaklaştırılmasını sağlamak
Vücutta boşaltım yapılmasına;
4.
I. Besinlerin kullanılması sonucu atıkların oluşması
II. Atık ürünlerin hücre yaşamını tehdit etmesi
A) Kanın böbrekte süzülmesi
III. Beslenmenin devam etmesi için vücuttaki bazı
fazlalıkların uzaklaştırılması
B) Tuz, su ve ürenin böbreklerden üretere geçmesi
C) Oluşan sıvı karışımın idrar kesesine taşınması
şeklindeki olay veya durumların hangileri sebep
olmaktadır?
A) Yalnız I
B) İv e li
C) II ve III
D) I, II ve
İdrarın oluşması ve vücuttan uzaklaştırılması süre
cinde, hangi olay diğerlerinden sonra gerçekleşir?
D) Böbreklere atardamarla kan gelmesi
5.
2 . İhsan, bir günlük beslenmesinde, sadece aşağıdaki
Böbreğin yapısını oluşturan çok sayıdaki küçük
süzme cisimciğine ne ad verilir?
A) Nefron
B) Alveol
C) Villus
D) Nöron
besinleri tüketiyor.
6. Kandaki atıkların boşaltımında, aşağıdaki olaylar
dan hangisi rol oynamaz?
Video
çttümv
A) Sindirilmeyen besin atıklarını dışarıya atma
B) Soluk alıp verme
C) İdrar sıvısını oluşturma
Bu bireyin gün sonunda üreteceği idrarın özelliğiy
le ilgili olarak, aşağıdaki bireylerden hangisinin
yorumu doğru olur?
-
B)
Su ve üre oranı yüksek olur.
D) Terleme yapma
7.
Boşaltım sistemimizin bir organı, şekilde gösterilmiş
tir. Bu organla bağlantılı olan kısımlardan üç tanesi,
aşağıdaki şekilde işaretlenmiştir.
Su ve üre oram düşük olur.
^ ¿ E c e ----------------------------------C)
D)
Su oranı yüksek, üre oranı düşük olur.
Su oranı düşük, üre oranı yüksek olur.
^*Neşe'-----------------------------------------------— ►Z
(Üreter)
Sağlıklı olan bir insanda boşaltım sisteminin çalış
masını, aşağıdakilerden hangisi etkilemez?
İşaretlenen kısımların özellikleriyle ilgili olarak;
A) Bireyin günlük olarak düzenli şekilde egzersiz yap
ması
II. Z deki atık madde oranı X ve Y den daha çoktur.
I. X ve Y böbreğe kan giriş çıkışında görev yapar.
III. X, Y ve Z de su ve kan hücreleri ortak bulunur.
B) Bireyin çeşitli besin maddelerinden yeterli ve dü
zenli olarak tüketmesi
şeklindeki açıklamalardan hangileri doğrudur?
C) Ortamın hava sıcaklığının yüksek olması
A) Yalnız I
B) İv e li
D) Bireyin yeterli ve düzenli olarak ders çalışması
C) II ve III
D) I, II ve
8 . Vücut organlarından dört tanesi, aşağıdaki şemada
verilmiştir.
Bu organlardan vücuttaki su miktarını artıran ve
azaltanları, hangisinde doğru eşleştirilmiştir?
Su miktarını artıran
I
10. Kalp ile bazı organlarımız arasında, şekilde gösterilen
dolaşım ilişkisi bulunuyor.
Bu dolaşım biçiminde, kandaki üre miktarı, aşağı
daki grafiklerin hangisindeki gibi değişir?
Su miktarını azaltan
D)
9.
Üre miktarı
Bir besinin vücudumuzda kullanılması ve atık oluşum
durumu, şemada gösterilmiştir.
Kullanılan ürünler
Parçalanma
Protein
Zehirli
maddeler
x organı
Ure
Yukarıdaki şemada belirtilen X organı, aşağıdakilerden hangisi olmalıdır?
11. Bir insanın diyaliz makinesine bağlanmasına sebep
olan durumu, aşağıdaki öğrencilerden hangisi be
lirtmiştir?
Kandaki besinlerin birikmesi ve depolanma
ması
A)
B)
4M
^
Ecev
C)
Velil
D) $ $
Böbreklerin yeterince çalışmaması ve atık
ların vücutta birikmesi
Aşırı terlemeden dolayı vücudun çok su
kaybetmesi
J~Bö
Böbreklerde taş oluşması ile böbreklerde
Itihaplanmanm oluşması
^Avsel l*ti
Aşağıda verilen organlardan hangisi, vücudumuzda
üretilen idrarın uzaklaştırılmasında görev vapmaz?
A) Üreter
B) Kalın bağırsak
C) İdrar kesesi
D) Üretra
4.
Atık maddeleri vücudumuzdan uzaklaştıran organlar
dan 3 tanesi, şekilde gösterilmiştir.
Video
C O lIM
Bu organların görevleriyle ilgili olarak, aşağıdaki
eşleştirmelerin hangisi doğrudur?
X’in görevi
Sıcak havalarda ve egzersiz yapanlarda şekilde
verilen etkinliğin (terleme) meydana gelmesi;
I. Vücut sıcaklığının düzenlenmesi
Y’nin görevi
Z’nin görevi
Kana besin
emilimi yapma
A)
Vücut sıcak
lığını ayarlama
Kandaki
oksijeni artırma
B)
Kandaki oksi
jeni artırma
Vücut sıcaklığını
ayarlama
Kana besin
emilimi yapma
Vücut sıcaklı
C) ğını ayarlama
Kana besin
emilimi yapma
Kandaki oksijeni
artırma
Kana besin
D) emilimi yapma
Kandaki
oksijeni artırma
Vücut sıcaklığını
ayarlama
II. Vücuttaki bir kısım su ve tuzların uzaklaştırılması
III. Vücuttaki ürenin uzaklaştırılması
şeklindeki faydalardan hangisini sağlar?
A) Yalnız I
B) I ve II
C) İve III
D) II ve III
5.
İnce bağırsaktan kana gerekenden daha fazla mi
neral (tuz) geçmesi durumunda, zamanla aşağıdakilerden hangisi gerçekleşir?
A) Kalın bağırsaktan dışarıya atılması
B) İdrarla dışarıya atılması
C) Besinlere çevrilerek enerji üretiminde kullanılması
Bir boşaltım sistemi yapısı kendisiyle ilgili olarak, şu
açıklamayı yapıyor.
D) Akyuvarlar tarafından yok edilmesi
6. Yandaki şekilde, böbreğe
Böbrek atardamarı
kan getiren ve kan götüren
damarlar gösterilmiştir.
Bu açıklamada X yazılan yere, aşağıdaki ifadeler
den hangisi getirilemez?
A) İdrar oluşumunu sağlama
B) Safrayı meydana getirme
1fideo
commü
Böbrek atardamarı ile
böbrek toplardamarı ara
sında, aşağıda verilen
lerden hangisinin miktarı
aynıdır?
C) Vücuttaki üre miktarını azaltma
A) Oksijen
B) Besin
D) Kandaki atıkları süzme
C) Kan hücresi
D) Su
7.
Kandaki zehirli maddeleri zararsız hale getirerek
boşaltıma yardımcı organ hangisidir?
Böbrek atardamarı yapısında atık madde oranı yük
sek olan kanı böbreklere getirir.
Böbrek atardamarıyla böbreğe gelen kandaki üre
miktarı, aşağıdaki grafiklerin hangisindeki gibi de
ğişim geçirir?
A)
B)
Üre miktarı
A)
SB
Video
Üre miktarı
CWtroü
Pankreas
C)
n fi firm
II
Zaman
C)
Üre miktarı
Zaman
D)
Üre miktarı
a
U n
ü
Zaman
8.
D)
Zaman
10. 8-C sınıfından bir öğrenci sindirim sistemimizi oluştu
ran ve sindirime yardımcı olan organlardan bazılarını
gösteren aşağıdaki posteri hazırlamıştır.
Bir organımızda bazı maddelerin değişme durumu,
aşağıdaki şemada verilmiştir.
Besin
Normal
Su
Normal
Normal
Üre
Az
Çok
Tuz
Normal
Normal
N
Ç&fcn/ü
>
a
if'tieo
Bu özelliğe sahip olan organımız, aşağıda verilen
lerden hangisidir?
Kalın bağırsak
Öğretmen boşaltım sistemi konusunu anlattıktan sonra
sınıfa aynı posteri göstererek “Şekildeki sindirim sistemi
organlarından hangileri atık maddeleri vücudumuzdan
uzaklaştıran organlar arasında da yer alır?” sorusunu sor
muştur.
Şekle göre aşağıdaki öğrencilerden hangisi soru
ya doğru cevap vermiştir?
A)
«
B)
C)
D)
Fen ve Teknoloji
#
Mide ve pankreas
Kalın bağırsak ve mide
®>
f
Pankreas ve karaciğer
Karaciğer ve kalın bağırsak
Günlük olarak yapılan ve yapılması da tavsiye edilen
bir beslenme etkinliği, şekilde gösterilmiştir.
3.
İ
Video
Sizde böbrek yetmezliği rahatsızlığı var. Böbrekleriniz
vasıtasıyla süzülmesi gereken maddelerin bir kısmı,
kanınıza karışıyor. Bu durum kandaki atık oranının
artmasına ve zehirlenmeye neden olabilir. Bu sorunun iki
tane tedavisi bulunuyor. Bunun için geçici çözüm yolu 1
dir, kalıcı tedavi yöntemi ise 2 dir.
COtOmO
Belirtilen etkinliğin boşaltım ve sindirim sistemle
rine sağladığı faydaya;
Bu doktorun önerdiği 1 ve 2 nolu tedavi yöntemleri,
aşağıdakilerin hangisinde birlikte verilmiştir?
I. Besinlerin fiziksel olarak küçük parçalara ayrılma
sına yardımcı olma
1. yöntem
2. yöntem
II. Besin atıklarının vücudumuzdan uzaklaştırılmasını
sağlama
A)
Diyalize bağlanma
Böbrek nakli
III. Kana geçen besin içeriği ve hücrelerden çıkan atık
maddelerin taşınmasını sağlama
B)
Taş kırma
Düzenli beslenme
C)
Böbrek nakli
Diyalize bağlanma
D)
Egzersiz yapma
Böbrek nakli
şeklindeki özelliklerin hangileri örnek verilebilir?
A) Yalnız I
B) İv e li
C) II ve III
D) I, II ve
4.
Ayhan, boşaltım sistemi konusuyla ilgili olarak, aşağı
daki şemayı hazırlıyor.
İçtiğimiz suyun vücuda alınıp idrarla vücudumuzdan
atılması sürecinde, hangi organımız görev yapmaz?
A) Kalp
B) İnce bağırsak
C) Karaciğer
D) Böbrek
Böbrek
Kalın bağırsak
Deri
jSag/ar
Sağlar
^
5.
Sağlar
Aşağıdaki besinlerden hangisinin fazla miktarda
tüketilmesi, idrardaki amonyak ve üre gibi azotlu
artık madde miktarının artmasına sebep olur?
Akciğer
Video
cötom
Ayhan yukarıdaki şemayı tamamlamak için “?" olan
yere, aşağıda verilen ifadelerden hangisini yazma
lıdır?
Salata
A) “İdrar Üreten Organlar”
B) “Atıkları Vücudumuzdan Uzaklaştıran Organlar”
C) “Kandaki Su ve Tuzu Azaltan Organlar”
D) “Kandaki Atıkları Azaltan Organlar”
Tatlı
Boşaltımda görevli organ ve dışarıya attığı mad
deyle ilgili olarak;
9.
Öğretmen: Şekilde verilen 1 ve 2 numaralı organların
isim ve görevlerini söyler misin?
I. Böbrekler -> Üre ve vitamin
II. Akciğer
III. Deri
Su ve karbondioksit
Su ve tuz
Video
eşleştirmelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) İv e li
C) II ve III
D) I, II ve
ctoümü
Öğrenci: 1 numaralı organ böbrektir, metabolizma sonu
cu oluşan zehirli maddelerin daha az zehirli olan üreye
dönüşmesini sağlar.
2 numaralı organ karaciğerdir, kandaki atıkları süzer.
İnsanlar arasında üretilen idrar miktarının farklılığı
ve idrar üretmenin istemli olup olmamasıyla ilgili
olarak, hangi eşleştirme doğru olur?
Bu açıklamalara göre öğrenci ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
Üretilen idrar miktarı
İdrar üretim durumu
A) Boşaltım sistemi organlarının şeklini biliyor, ancak
görevlerini birbirine karıştırıyor.
A)
Farklılık oluşturur
İstemlidir
B)
Farklılık oluşturur
İstemsizdir
B) Boşaltım sistemi organlarının şekillerini birbirine
karıştırıyor ancak görevlerini biliyor.
C)
Eşit olur
İstemlidir
D)
Eşit olur
İstemsizdir
Böbrek idrarı üretir, üreter ve üretra idrarı taşır
ve idrar kesesi de idrarı
bir süre depolar.
Buna göre, belirtilen
organlarda idrardaki
atık miktarı nasıl deği
şim geçirir?
C) Boşaltım sistemi organlarını ve görevlerini çok iyi
biliyor.
D) Boşaltım sistemi organları ile diğer sistemlerin or
ganlarını ayırt edemiyor.
10. □
Böbrekleri normalden fazla çalışanlar, zaman za
man diyaliz cihazına bağlanırlar.
j Karaciğer, beslenmeyle vücuda giren ürenin pro
teinlere dönüşümünü sağlar.
Video
coıomt)
J Vücudumuz su ve tuzun fazlasını, terlemeyle yo
luyla dışarı atabilir.
] Böbrekler, kandaki üre ve tuz ve atıkların vücut
tan uzaklaştırılmasını sağlar.
Yukarıdaki cümlelerin içerdiği bilgilerin doğru (D) ya
da yanlış (Y) olmasına göre kutucuklara D ya da Y ya
zılacaktır.
Cümleler değerlendirildiğinde kutu içindeki harfle
rin görünümü, aşağıdakilerden hangisindeki gibi
olur?
C)
Atık miktarı
D)
Atık miktarı
A)S
m
B)®
1
s
1
2
3
4 Organlar
1
2
3
4 Organlar
s
ra
C)0
°)[p]
S
m
[D|
m
m
D
Denetleyici ve Düzenleyici Sistem ler
Sinir sisteminin çalışmasıyla ilgili olarak;
4.
I. İnsanların doğumundan itibaren ölümüne kadar
devam eder.
Adrenalin hormonunun kana salgılanması sonu
cunda, şu etkinlikler gerçekleşir:
•
Kan şekerinde artma
•
Kalp atışında hızlanma
III. Her insanının yaşamındaki görevi ortaktır.
•
Göz bebeklerinde büyüme
şeklindeki açıklamaların hangileri doğrudur?
Aşağıdakilerden hangisinin meydana gelmesi sı
rasında, yukarıda belirtilen olaylar gerçekleşmez?
II. Sinir sistemi farklı kısımlardan meydana gelmiştir.
A) Yalnız I
B) İv e li
C) II ve III
D) I, II ve
A) Havlayan köpekten korkma
B) Akşam ders çalıştıktan sonra uyuma
C) Hızlı tempoda koşma
D) Annesinden azar işitme
Merkezi sinir sisteminin bir
bölümü, yandaki şekilde X
harfiyle işaretlenmiştir.
X ile gösterilen bölümün
özellikleriyle ilgili olarak,
aşağıdaki öğrencilerden
hangisinin yaptığı değer
lendirme yanlıştır?
A)
C)
İstemsiz hareketleri
kontrol eder.
Beyin ile vücut
organları arasında
uyartı iletimi yapar.
5.
\fîcİBo
cöiümu
Beyin; istemli olarak yapılan hareketlerin, omurilik ise
alışkanlık ve refleks hareketlerinin yapılmasını kontrol
eder.
Buna göre, aşağıdaki olaylardan hangisinin gerçek
leşmesinde, beyin ve omurilik birlikte rol oynamaz?
B) Reflekslerin oluşmasını
sağlar.
D)
B)
S
Hareket dengesinin
oluşmasını sağlar.
Dans etme
Meyve soyma
Hayal kurma
Aşağıdaki refleks olaylarından hangisi, diğerlerin
den farklı bir biçimde kazanılır?
Bir cismin göze yaklaşması sırasında,
göz kapaklarının hemen kapanması
Uyuyan bireyin ayağına iğne batırıldığın
da, bireyin ayağını hemen geri çekmesi
Limon yiyen birisini gören, diğer bir
kişinin ağzının sulanması
Patlama sesini duyan bireyin, olduğu
yerden sıçraması
6.
İç salgı sisteminin sahip olduğu özelliklerle ilgili ola
rak, aşağıda verilen ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Hormon salgılayan çeşitli salgı bezlerinden olu
şurlar.
B) Salgılanan tüm hormonlar, vücutta hayat boyu gö
rev yapar.
C) İç salgı bezleri görevlerini yapabilmek için, dolaşım
sistemiyle işbirliği yapar.
D) Organların düzenli ve uyumlu bir şekilde çalışma
sında rol oynarlar.
Çevre şartlarında meydana gelen;
I. Çevre sıcaklığında ani değişmeler
10. Üç öğrenci bir odanın sıcaklık durumuyla ilgili olarak,
aşağıdaki değerlendirmeyi yapıyor.
II. Işık şiddetinin artması veya azalması
Bu oda çok sıcak
III. Havadaki koku miktarındaki değişmeler
gibi olaylardan hangileri sinirlerde uyartı oluşma
sına neden olabilir?
A) Yalnız
B) I, veli
C) İve III
D) I, II ve
Video
W
coıam
~ r
Odanın havası çok serin
Odanın havası
ne sıcak ne de soğuk
Ahmet
Haşan
Bu değerlendirme farklılığıyla ilgili olarak, aşağı
daki yorumların hangisi doğrudur?
8.
A)
C)
Yukarıda bazı kısımları belirtilen vücut sistemiyle
ilgili, aşağıdaki açıklamaların hangisi yanlıştır?
D)
A) Her insanın yaşamında ortak görev yapar.
B) Madde alışverişi ile irkilme davranışını düzenler.
C) Vücuttaki mikropların yok edilmesini sağlar.
D) Organ çalışmasını denetler ve düzenler.
9.
11. Yanan bir muma elimizi yaklaştırdığımızda gerçekleşen
olaylar, şekilde gösterilmiştir.
Aşağıda verilen organlardan hangisinin çalışması
nı, omurilik soğanı kontrol etmez?
\l <deo
çe tümü
Şekilde gösterilen etkinlikler, aşağıdaki kavramla
rın hangisine örnek verilebilir?
A) “Uyarı - Tepki”
B) “Sonradan Kazanılan Refleks”
C) “Hormonların Görevi”
D) “Beynin Fonksiyonları”
1.
Doğuştan ve sonradan kazanılan refleks hareket
leri arasında, aşağıdakilerden hangisi ortaktır?
A) İstemsiz olarak yapılma
B) Bir takım deneyimler sonucu sonradan öğrenilme
4.
Video
COZdmij
Günlük hayatta gerçekleşen bazı olaylar, aşağıdaki
şemada verilmiştir.
O
Nefes almak
a
Gürültüden
irkilmek
O
Kan basıncını
düzenlemek
C) Bütün insanlarda ortak olma
D) Genler tarafından kalıtımı yapılma
2.
a
Besinleri sindirmek
Yanan muma dokunan
parmağı geri çekmek
organların çalış
O İçmasını
düzenlemek
Rüya görüyor^
Daha yavaş soluk
alıp veriyor
Şemada belirtilen olaylar arasında, aşağıda veri
lenlerden hangisi ortaktır?
A) Sonradan öğrenilme
B) Beyin tarafından kontrol edilme
C) İstemsiz olarak meydana gelme
ve bacaklarını hareket ettiriyor
D) Refleks şeklinde meydana gelme
Bir insan, şekilde gösterilen etkinliği yaparken;
I. Beyin
II. Omurilik
5.
III. Omurilik soğanı
isimli sinirsel organlardan hangileri aktif olarak gö
revini sürdürür?
Aşağıdaki olaylardan hangisi, sinir sistemi tarafın
dan istemli olarak kontrol edilmez?
A) Resim yapılması
B) Öğretmenin ders anlatması
3.
A) İv e li
B) İve III
C) II ve II
D) I, II ve
Günlük yaşamımızda meydana gelen bazı etkinlikleri
miz, aşağıdaki şekillerde ifade edilmiştir.
Bu etkinliklerden hangisinin meydana gelmesinde,
“Beyin - Beyincik” fonksiyonu en vüksek oranda ger
çekleşir?
C) Midenin besinleri karıştırması
D) Parkta çeşitli bedensel hareketlerin yapılması
6.
Tiroit bezinden salgılanan tiroksin hormonu, vücu
dun enerji üretimi ve kimyasal olaylarını hızlandırır.
Sağlıklı bir insanda tiroksin hormonunun miktarındaki
değişim grafikte gösterilmiştir.
■Tiroksin miktarı
Zaman
Video
ctfitm/ü
İpte yürüyen cambaz
Bu zaman sürecinde, kişinin vücudunda aşağıdaki
değişimlerden hangisi gerçekleşmez?
A) Kan dolaşımının hızlanması
B) Kas ve sinir çalışmasının artması
C) Üretilen idrar miktarının artması
D) Vücuttaki depo besin miktarının artması
-247. Sınıf Soru Bankası
7.
İnsanda gerçekleşen;
I. Göze yaklaşan sineğe karşı göz kapağını kapatma
10. Vücudumuzdaki salgı bezi özelliğine sahip olan bir or
ganımız, şekilde gösterilmiştir.
II. Gürültülü bir ses etkisiyle yerinden sıçrama
III. Hoşa giden bir olay karşısında gülme
olaylarından hangileri refleks davranışlarına örnek
olarak verilebilir?
A) Yalnız I
B) I ve II
C) İve III
D) II ve III
Video
çötmü
İnce
Şekilde gösterilen salgı beziyle ilgili olarak, aşağı
daki şemalardan hangisinde verilen bilgilerin tü
mü doğrudur?
A)
Bezin adı: Hipofiz
Salgıladığı hormon: İnsülin ve glukagon
Hormonun görevi: Kan şekerini ayarlamak
B)
Bezin adı: Pankreas
C)
Salgıladığı hormon: Glukagon ve adrenalin
D)
Hormonun görevi: Heyecanlanmayı sağlar.
Şekilde gösterilen etki - tepki olayıyla ilgili olarak;
I. Parmağın çekilmesi istemsiz olarak gerçekleşir.
II. “Acı” hissi, parmak çekildikten sonra algılanır.
III. İğnenin batması sırasında, duyu almaç ve sinirle
rinde çok yoğun bir uyarım olur ve bu uyartılar ön
ce omuriliğe taşınır.
şeklindeki yargılardan hangileri doğrudur?
9.
A) Yalnız I
B) I ve III
C) II ve III
D) I, II ve III
Bazı alışkanlık ve refleks hareketlerinin oluşturulmasın
da “ önce beyin sonra da om urilik faaliyetleri” rol oynar.
Aşağıdaki faaliyetlerden hangisinin oluşturulmasın
da, bu özellik geçerli değildir?
A) Müzik eşliğinde, bilinen bir dansın yapılması
Cem: 15 yaşında
Ece: 15 yaşında
Şekilde gösterilen Cem ve Ece ergenlik dönemine gir
miş ve fiziksel bazı değişimler geçirmeye başlamışlar.
B) Araba sürmesini yeni kavrayan kişinin, aracıyla
ana caddeye çıkması
Cem ve Ece’de ergenlik dönemi değişmelerinin
gerçekleşmesini sağlayan hormonlar, aşağıdaki
bezlerden hangisinden salgılanır?
C) Yeni doğan bebeğin, annesinin memelerinden süt
emmesi
A) Eşeysel bezler
B) Böbreküstü bezleri
D) Sporcuların, havuzda farklı şekillerde yüzmesi
C) Tiroit bezi
D) Pankreas bezi
1.
Aşağıdaki salgı bezlerinden hangisinin hormonları,
erkek ve dişi bireyler arasında farklılık oluşturur?
A) Tiroit bezi
B) Eşey bezi
C) Böbrek üstü bezi
D) Pankreas bezi
4.
Pankreasın salgıladığı insülin hormonu, aşağıdaki
faaliyetlerden hangilerinin gerçekleştirilmesinde
görev yapar?
A) Kan şekerinin artması
B) Kandaki oksijen oranının artması
C) Kan şekerinin azalması
D) Kandaki mineral oranının azalması
2.
Şeker hastalığı olanlar, dışarıdan “insülin" hor
monu alarak kullanırlar. Eğer birisi insülini ağız
yoluyla alırsa, ihtiyacını gideremez. Eğer insülini
enjeksiyonla damardan alırsa, ihtiyacını karşıla
mış olur.
5.
Bu farklılığın oluşma nedenleri arasında, aşağıdakilerden hangisi bulunmaz?
Öğretmen: “Tabloda belirtilen hastalıkların hangi iç
salgı bezlerinden kaynaklandığını ve nasıl oluştuğunu
söyler misin?”
Hastalık türü
S
A) İnsülinin, mide ve ince bağırsakta sindirilerek et
kinliğini kaybetmesi
B) İnsülinin, sadece kan yoluyla vücutta yayılması
C) İnsülinin, ince bağırsaktaki emiliminin yetersiz ol
ması
Öğrenci: Guatr hastalığı pankreastan kaynaklanmak
tadır, salgı bezinin fazla çalışmasıyla ortaya çıkar. Şe
ker hastalığı tiroit bezinden kaynaklanmaktadır, salgı
bezinin insülin hormonunu çok az veya salgılayamamasından dolayı kandaki şeker miktarı düşürülemez.
D) İnsülinin, kanla bağlantılı olan belirli hücrelerin ça
lışmasını uyarabilmesi
3.
Bu açıklamalara göre öğrenci ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
Bir araştırmacı, insanlarla benzer sinirsel özelliklere sa
hip fare kullanarak, aşağıda belirtilen deneyi yapıyor.
&
A) Hastalıkların nasıl oluştuğunu biliyor, ancak hasta
lığa sebep olan salgı bezlerini birbirine karıştırıyor.
Beyninin üst kısmı kesilerek
çıkartılıyor. Bu durumda farenin
öğrenme yeteneğini kaybettiği ve
öğrendiği bilgileri de unuttuğu
belirleniyor.
tfdeo
cö&m
B) Hastalıkların nasıl oluştuğunu ve hangi salgı be
zinden kaynaklandığını bilmiyor.
C) Hastalıkların nasıl oluştuğunu ve hangi salgı be
zinden kaynaklandığını çok iyi biliyor.
D) Hastalığa sebep olan salgı bezlerinin isimlerini bi
liyor, ancak hastalıkları birbirine karıştırıyor.
Bu deneyden sonra, bu farenin yaşamında aşağı
daki bireylerin belirttiği olayların hangisi meydana
gelir?
6.
Bir ormanda, yandaki şekilde
gösterilen etkinliğin yapılma
sı sırasında, merkezi sinir
sisteminin hangi kısımları
birlikte görev yapar?
A) Beyin ve beyincik
B) Beyin, omurilik ve beyincilik
C) Beyin, beyincik ve omurilik
Sevgi
Belkız
D) Beyin, beyincik, omurilik ve omurilik soğanı
7.
Merkezi sinir sisteminin temel kısımları, aşağıdaki şe
kilde gösterilmiştir.
10. Sinir sistemimiz merkezi ve çevresel sinir sistemi ol
mak üzere iki kısımdan meydana gelir.
Merkezi sinir sistemi ve çevresel sinir sistemimiz
arasındaki ilişki, aşağıdakilerin hangisinde açık
lanmıştır?
\lideo
çama
Belirlilen kısımlar, aşağıdakilerin hangisinde doğ
ru eşleştirilmiştir?
1
II
III
I
IV
A)
Beyin
Beyincik
O.soğanı
Omurilik
B)
Beyin
Beyincik
Omurilik
O.soğanı
C)
Beyincik
Beyin
Omurilik
O.soğanı
D)
O.soğanı
Beyin
Omurilik
Beyincik
I
8 . Bir insanın ensesine sert şekilde vurulması çok sakın
calı olup, ölüm tehlikesi oluşturabilir.
Kafatası ve omurga içindeki sinirler çevresel sinir
sistemini oluşturur. Organlara bağlanan sinirler
merkezi sinir sistemini oluşturur. Merkezi sinir
sistemi uyartı iletimini yapar, çevresel sinir sistemi
ise değerlendirme yapar.
Kafatası ve omurga içindeki sinirler çevresel sinir
merkezi sinir sistemini oluşturur. Merkezi sinir
sistemi değerlendirme yapar, çevresel sinir sistemi
ise uyartı iletimi yapar.
I
Kafatası ve omurga içindeki sinirler merkezi sinir
çevresel sinir sistemini oluşturur. Merkezi sinir
sistemi uyartı iletimini yapar, çevresel sinir sistemi
ise değerlendirme yapar.
I
Kafatası ve omurga içindeki sinirler merkezi sinir
çevresel sinir sistemini oluşturur. Merkezi sinir
sistemi değerlendirme yapar, çevresel sinir sistemi
ise uyartı iletimi yapar.
Bu sonucun oluşmasına, aşağıdaki sinir bölümle
rinden hangisinin zarar görmesi neden olabilir?
A) Beyin
B) Beyincik
C) Omurilik soğanı
D) Omurilik
11
\fhteo
cMtm
Oksijen tüketimi
Tiroksin miktarı
Kandaki tiroksin mikta
rının artmasına bağlı
olarak, oksijen tüketimi
aşağıdaki gibi değişi
yor.
Bu durumda, tiroksin üretimiyle ilgili olarak hangi
yorum yapılamaz?
A) Tiroksin miktarının artması, hücrelerdeki oksijen
tüketimini artırır.
B) Metabolizmanın hızlanması sırasında, kandaki ti
roksin miktarı artış gösterebilir.
C) Tiroksin miktarının artması, vücuttaki enerji tüketi
mini azaltır.
D) Uyuma sırasında, kandaki tiroksin miktarı azalıyor
olabilir.
Fen ve Teknoloji
«
I
Wh
,
Ayşe, Emre ve Esra 13 yaşlarında olup,
ergenlik dönemine birlikte giriyorlar.
Ergenlik dönemi boyunca günlük olarak;
Ayşe 0,13 mg, Emre 0,16 mg ve Esra 0,11
mg büyüme hormonu salgılıyor.
Ergenlik dönemi bitiminde (3 yıl sonra) bu bireyle
rin boyları arasında hangi ilişki bulunur?
__
Tiroit bezinden salgılan tiroksin adlı hormon, hücreler
deki enerji üretimini düzenler. Tiroksin hormonunun,
vücutta oluşturduğu değişmelerle ilgili olarak;
4.
Sinirsel mesaj ya da emirlerin nöronlar üzerindeki ile
tilme şekline uyartı denir. Sinirler üzerinde taşınan
uyartıların süresi, şiddeti ve sıklığı farklı olabilir.
I. Kandaki tiroksin miktarının artması, yaşamsal et
kinliklerin hızlanmasına yardımcı olur.
Buna göre, sinirlerin çalışmasıyla ilgili, aşağıdaki
değişmelerden hangisi doğrudur?
II. Havaların soğuk olduğu zamanlarda, daha fazla ti
roksin salgılanır.
A)
Tepki şiddeti
III. Kandaki tiroksin oranının artması, vücuttan terle
meyle su kaybının artmasına sebep olabilir.
açıklamalarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız
B) İv e li
C) İve III
D) 1,11 ve
Uyartı sayısı
D)
Uyartı hızı
Vücudumuzdaki iç salgı bezlerinden bazıları, aşağı
daki şekilde işaretlenmiştir.
Uyartı sayısı
Beyin
5.
Akciğer
Yürümesi sırasında, karşısına yılan çıkan bir in
sanda gerçekleşen;
I. Kan şekerinin artması
II. Hızla kaçmaya başlaması
III. İnsanın irkilmesi
Bağırsaklar
olaylarından hangileri doğrudan sinirler tarafından
oluşturulur?
Bu iç salgı bezlerinden hangilerinin ürettiği hormon
lar, erkek ve kadınlar arasında farklılık oluşturur?
A) Yalnız X
B) Yalnız K
C) X ve Y
D) Z ve K
A) Yalnız I
B) İv e li
C) II ve III
D) I, II ve
6 . Yemek yedikten sonra kanındaki şeker miktarı ar
tan bir insanda, aşağıdaki değişimlerden hangisi
gerçekleşir?
Bir insanda tiroit bezinin yeterli hormon üreteme
mesi durumunda;
A)
Miktar
B)
Miktar
Insülin
I. Solunumla enerji üretiminin azalması
II. Besin ve oksijen tüketiminin artması
III. Vücutta halsizlik, uyuşukluk ve genel tembellik
durumlarının oluşması
olaylarından hangilerinin oluşması beklenir?
Glukagon
Glukagon
sfideo
coıom
Zaman
C) Miktar
Glukagon
Zaman
D)
Miktar
Glukagon
insülin
A) YalnızI
B) İv e li
C) İve III
D) 1,11 ve
.........İnsülin
Zaman
Zaman
7.
8-C sınıfı öğrencileri, Fen ve Teknoloji dersinde sinir
sistemiyle ilgili dört tane afiş hazırlamışlardır. Bu afiş
lerin doğru bilgi içerenleri sınıf panosuna asılacaktır.
9.
Ahmet denetleyici ve düzenleyici sistemimizle ilgili bir
poster hazırlayacaktır.
Öğrencilerin hazırlamış olduğu hangi afiş, içerdiği
bilginin yanlış olmasından dolayı öğretmeni tara
fından duvara asılmaz?
Video
çmm
A)
B)
Omurilik beyin ve
diğer vücut organ
ları arasındaki bağ
lantıyı sağlar.
Omurilik ve omu
rilik soğanı, bey
nin bölümleridir.
C) üü01 üûIII1 00Q0ü
Beyincik,
vücudumuzun
hareket ve denge
merkezidir.
Sinir Sistemi
ili
m
Jm
1/f «ne \
il l * 1
D)
Omurilik refleks
davranışlarımızın
kontrol edilmesini
sağlar.
İç Salgı Bezleri
Ahmet, belirtilen sistemlerden hangilerini poste
rinde birlikte kullanmalıdır?
8.
A) 1 ve 3
B) 1 ve 2
C) 2 ve 3
D) 2 ve 4
Bir öğrencinin hafta sonu tatilinde yaptığı bir etkinlik,
şekilde gösterilmiştir.
Öğrenci
Bisiklet
10. Karaciğerle bağlantılı olan damarlar, aşağıdaki şekil
de gösterilmiştir.
Karaciğer
atar damarı
Karaciğer toplar
damarı
II
Karaciğer
İnce bağırsak
toplar damarı
Bu etkinliğin meydana gelmesinde beyin, beyincik ve
omurilik aktif olarak rol oynar.
Bu sinir organlarının bisiklet sürmedeki rolleriyle
ilgili, hangi açıklama doğrudur?
III
Açlık durumunda
0 2 oranı: II >
A)
Beyin kasların çalışmasını,
omurilik dengeyi, beyincik
pedalın istemsiz hareket
ettirilmesini sağlar.
C)
Beyincik kasların çalışma
sını, beyin dengeyi, omurilik
pedalın istemsiz hareket
ettirilmesini sağlar.
B)
Beyin kasların ç a lış -^
masını, beyincik dengeyi,
omurilik pedalın istemsiz
hareket ettirilmesini
sağlar.
D)
Beyincik kasların çalış
masını, omurilik dengeyi
beyin pedalın istemsiz
hareket ettirilmesini
sağlar.
>I
Kandaki
şeker oranı: I > II >
Tokluk durumunda
0 o oranı: II > III > I
Kandaki
şeker oranı:
> I>
Bu durumun oluşmasıyla ilgili olarak, aşağıdaki
A) Açlık ve tokluk durumunda kandaki oksijen mikta
rı değişiklik göstermez.
B) Yemek yendikten sonra III nolu damardaki besin
miktarı artar.
C) İnce bağırsaktan karaciğere, her zaman besin
oranı yüksek kan gelir.
D) Kan damarlarında, her zaman şeker bulunur.
1.
İnsanların dişi ve erkek bireylerinde;
4.
I. Kalp ve akciğerin düzenli olarak çalışması
I. Vücut organlarının orantılı olarak büyümesini sağ
layan hormonu üreten
II. Sınav sorularının düşünülerek çözülmesi
II. Kandaki şeker miktarını ayarlayan hormonu üreten
III. Aktif olarak hareket etme
III. Korku, heyecan ve öfke anında yaşamsal olayları
hızlandıran hormonu üreten
olaylarından hangilerinin oluşmasında sinir siste
minin bir rolü vardır?
şeklindeki görevleri yerine getiren iç salgı bezle
rinden hangileri ortaktır?
A) Yalnız I
B) İv e li
C) İve III
D) I, live
5.
2.
Kaza geçiren bir bi
reyde, şekilde işaret
lenmiş olan (X) iç sal
gı bezi fonksiyonunu
kaybediyor.
A) Yalnız
B) İv e li
C) İve III
D) I, II ve
Bir tehlike karşısında, irkilerek kaçma şeklinde tep
ki oluşturan bir insanda;
I. Sinir
II. Kemik
III. Kas
organlarının baştan sona doaru etkinlik gösterme
sırası, hangisinde verilmiştir?
Video
Çölümü
Yukarıda belirtilen
özelliğe sahip olan
bireyin yapı ve ya
şamında;
I. Büyümenin aksaması
Bir kişinin yaşamında;
A) I - II-III
B) l l - l l l - l
C) I - I I I -II
D) l l l - l l - l
6.
II. İç salgı bezleri arasındaki uyumun bozulması
|
j
III. Hormon salgılanmasının düzensizleşmesi
şeklindeki olaylardan hangileri gerçekleşebilir?
A) Yalnız
B) İv e li
C) İve III
D) I, live
Buna göre, kandaki adrenalin miktarıyla nabız sa
yısı arasında hangi ilişki bulunur?
A)
3.
Kandaki adrenalin miktarı artmaya başladıktan
sonra, genel metabolizma hızlanmaya başlar.
Genel metabolizma içerisinde solunum, dolaşım,
boşaltım ve hareket gibi etkinlikler vardır.
Miktar
B) Miktar
Adrenalin
Vücudumuzdaki denetleyici ve düzenleyici sistem
deki bir anormallik;
I. Besinlerin sindirimlerinin yapılamaması
Zaman
II. Kasların düzenli olarak çalışamaması
III. Büyüme ve gelişmenin durması
C)
D)
şeklindeki durumlardan hangilerinin oluşmasına
neden olabilir?
A) Yalnız I
B) İv e li
C) İve III
D) I, live
Zaman
Miktar
Nabız
sayısı
/
V
TAdrenalin
T~ ^
Adrenalin
Zaman
Zaman
7. Sınıf Soru Bankası
Beyni çıkarılan bir kedide, aşağıdaki davranışlar
dan hangisinin gerçekleşmesi beklenmez?
10. Elimizi yanan bir muma yaklaştırdığımızda alınan aşı
rı uyarım etkisiyle elimizi hızla geriye doğru çekeriz.
<
V«J
Video
A) Gördüğü fareyi kovalayarak yakalaması
B) Yediği yiyecekleri sindirmesi
Sıcaklık
CMmü
C) Nefes alıp vermeye devam etmesi
D) Ayağına iğne batırıldığında, hemen sıçraması
Merkezi sinir sisteminin iki bölümü, aşağıdaki şekilde
X ve Y harfiyle işaretlenmiştir.
Sinir sistemindeki X ve Y organları, aşağıdaki ya
şamsal olaylardan hangisinin gerçekleşmesinde
birlikte görev yapar?
Belirtilen olayın gerçekleşmesinde aşağıda belirti
len merkezi sinir sisteminin hangi kısmı etkin rol
oynar?
C)
,, c
A) Yürüme ve koşma hareketi yapma
B) Beslenme ve sindirimin yapılması
C) Gelecekle ilgili hayal kurma
D) Dokunma duyularının değerlendirilmesi
Günlük yaşamda gerçekleşen üç olay, aşağıdaki şe
mada gösterilmiştir.
11. .
£
Örgü örmek
^
Dans etmek
Suda yüzmek
o»
'j
Bu üç olay arasında;
I. İstemsiz olarak meydana gelme
II. Tekrar tekrar yapma sonucu öğrenilme
III. Sinir - Kas - Kemik etkileşimiyle gerçekleşme
şeklindeki özelliklerden hangileri ortaktır?
SBS sınavının sonucunu
öğrenen Ayşe’nin “ sevin
me” şeklinde yaptığı tep
ki hareketi, yandaki şekil
de gösterilmiştir. Belirtilen
etkinlik sırasında böbrek
üstü bezlerinin salgılama
aktivitesi artış gösteriyor.
Yukarıdaki olayı yaşayan Ayşe’nin vücudunda,
aşağıda belirtilen olay veya değişmelerden hangi
si gerçekleşmez?
A) Nabız sayısının artması
B) Soluk alışverişinin hızlanması
A) Yalnız I
B) İv e li
C) II ve III
D) I, II ve
C) Hücrelerindeki besin tüketiminin azalması
D) Vücudundaki kimyasal olayların hızlanması
Gözlerimiz yardımıyla, baktığımız nesne veya cisim
lerin aşağıda verilen özelliklerinden hangisini algı
layanlayız?
A) Cisimlerin rengi
B) Cisimlerin şekli
C) Cisimlerin sıcaklığı
D) Cisimlerin uzaklığı
5.
6.
Gözdeki tabakaların dıştan içe doğru sıralanması,
aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?
Derimiz dokunulan cisimlerin, aşağıda verilen özel
liklerinden hangisini algılayamaz?
A) Vitamin oranı
B) Sıcaklık
C) Sertlik
D) Islaklık
Gözümüz, çok sayıda farklı yapının birleşmesinden
meydana gelen bir organımızdır.
Aşağıdaki şekilde işaretlenmiş olan göz kısımlannın
isimlendirme durumu, hangisinde doğru yapılmıştır?
A) Sert tabaka - Damar tabaka - Ağ tabaka
B) Damar tabaka - Sert tabaka - Ağ tabaka
C) Ağ tabaka - Damar tabaka - Sert tabaka
D) Sert tabaka - Ağ tabaka - Damar tabaka
Göz bebeği
Mercek
Duyusal uyarıların alınmasında görevli, almaç hüc
relerinin bulunduğu kısımlarla ilgili, aşağıdaki
eleştirmelerden hangisi yanlıştır?
A) Göz - Retina
B) Kulak - Salyangoz
C) Burun - Sarı bölge
D) Deri - Ust deri
..
N
7.
Cismin görüntüsünün, ağ tabakanın arkasına düş
mesine neden olan göz kusuruyla ilgili,
I. Miyop göz kusurudur.
II. Mercek kullanılarak düzeltilir.
III. Merceğin kırıcılığının azalması sonucunda oluşur,
Hasan’ın yukarıda belirtilen beslenme etkinliğini
yapması sırasında;
I. Göz
A) Yalnız II
B) I ve II
C) II ve III
D) I, II ve III
II. Kulak
III. Dil
IV. Burun
8 . Gözün bireye özgü mavi, yeşil, ela, siyah ve kah
V. Deri
organlarından hangileri rol oynayabilir?
verengi gibi farklı renklerde görülmesini sağlayan
kısmı hangisidir?
A) I, III, IV ve V
B) I, II, III ve IV
A) İris
B) Göz bebeği
C) II, III, IV ve V
D) I, II, III ve V
C) Kornea
D) Mercek
9.
Kulak zarının çevresindeki hava basıncı, aşağıda
verilenlerden hangisinin gerçekleşmesi durumun
da dsngfilenemfiz?
A) Kulak zarının sertleşmesi
12. Aşağıda verilen göz kusurlarından hangisinin te
davisi voktur?
A) Astigmatizm
B) Miyopluk
C) Renk körlüğü
O) Şaşılık
B) Çekiç, örs ve üzenginin birbiriyle kaynaşması
C) Östaki borusunun tıkanması
D) İşitme sinirlerinin fonksiyonunu kaybetmesi
13. Bir ressamın baktığı bir sahilin manzarasını çizme
si sırasında;
I. Duyu organları
10 .
II. Sinir sistemi
III. Hareket sistemi
isimli organlarımız hangi sıraya göre kullanılır?
Aşağıda verilenlerden hangisi, şekilde gösterilen
duyu organımızın görevleri arasında bulunmaz?
A) I -> II ->
B) II -> l
C) I -> III ->
D) III -> l
14. Bir sınıfta öğretmen sınıf tahtasına konuyla ilgili bazı
notlarını, şekilde gösterildiği gibi konuşmadan yazıyor.
A) Atıkların dışarıya atılmasına yardımcı olma
B) Oksijen ve karbondioksit değişimine (solunum)
yardımcı olma
C) Vücut sıcaklığının ayarlanmasına yardımcı olma
Çevredeki olayların fark
edilmesinde sinirler ve duyu
organları birlikte görev yapar.
D) Kaslara uyartı taşınmasını sağlama
Öğretmenin bu etkinliği sırasında, hangi iki duyu
organı daha çok rol oynamıştır?
1 1 . İşitme olayının gerçekleşme basamakları karışık ola
rak tabloda verilmiştir.
F !
V deo
Ll J
U
Duyu sinirleri
Kulak zarı
Oval pencere
I d I
□
ı <
A) Göz - Kulak
B) Göz - Deri
C) Kulak - Deri
D) Göz - Dil
Salyangoz
Kulak kemikleri
Duyu almaçları
15. Farklı uzaklıklardaki cisimlerin net olarak görülmesi için
yapılan etkinliklere göz uyumu adı verilir.
Ses dalgalarının kulak kepçesinden beyindeki işit
me merkezine kadar ulaşması için belirtilen basa
makların görev alma sırası, hangisinde doğru ola
rak verilmiştir?
A) Göz uyumunda iris rol oynar.
A) b - * d - » f - > a - * c - » e
B) Merceğin şeklini değiştirmesi, göz uyumunun ya
pılmasını sağlar.
B) f - * c - f e - » a - * b - » d
Göz uyumuyla ilgili olarak, aşağıda verilen ifade
lerden hangisi doğrudur?
C) b - * e - * c - » d - M - » a
C) Göz uyumu göze belli miktarda ışığın girmesini
sağlar.
D) a - » b - » c - » d - * e - » f
D) Göz uyumu sadece gündüzleri yapılır.
Aşağıdakilerden hangisi, cisimlerin görülmesinde
doğrudan görev yapmaz?
5.
Bütün duyu organlarının çalışmasında ortak olan
olay, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Saydam tabaka
B) Kirpikler
A) Belirli şiddetteki uyarıları alabilme
C) Görme sinirleri
D) Sarı benek
B) Beynin aynı merkezinde yorumlanma
C) Uyarıları aynı şekilde algılama
D) Uyarı yapıldığı sürece sürekli olarak algılanması
Dildeki tat alma bölgeleri
Dilimizde dört tane tat al
ma bölgesi bulunuyor.
Bu kısımlar harflerle şekil
de işaretlenmiştir.
Dildeki tat alma bölge
leriyle ilgili, aşağıdaki
eşleştirmelerden hangi
si doğrudur?
6.
Bakılan bir cismin gözde algılanma durumu, aşağıda
ki şekilde gösterilmiştir.
benek
Görüntü
à
Video
Ctótmrt)
Bakılan yer
Mercek
A) Tatlı madde
C) Tuzlu madde
X
Z
B) Acı madde
Sinirler
Y
D) Ekşi madde
Hazırlanan bu posterle ilgili olarak, aşağıdaki de
ğerlendirmelerin hangisi yapılabilir?
K
A)
Gözü sağa sola hareket etmesini sağlayan kasla
rın uyumsuzluğu sonucu, aşağıdakilerden hangisi
oluşur?
A) Katarakt
B) Hipermetropluk
C) Astigmatlık
D) Şaşılık
Normal bir gözde,
cisimlerin görülme
durumu belirtilmiştir.
w
B)
Miyop bir gözde,
v
Derya
C)
Bazı yapısal bozukluklara bağlı olarak, ortaya çıkan iki
göz kusuru ve düzeltilme şekli, aşağıda gösterilmiştir.
Görüntü
Hipermetrop bir
gözde, cisimlerin
görülme durumu
belirtilmiştir.
D)
Astigmat bir gözde,
Görüntü
Melike
:= :m
>
İnce kenarlı mercek
7.
Hipermetrop göz
Bu iki göz kusuru ile ilgili olarak, aşağıdaki özellik
lerden hangisi ortak olabilir?
Koku ve tat alma duyusuyla ilgili olarak;
I. Her iki duyu organı, birbiriyle uyumlu olarak etkinlik
gösterir.
II. Her iki duyu organı da suda eriyebilen maddelerin
uyarılarını algılar.
III. Her iki duyunun algılanmasında beyin görev yapar,
A) Görüntünün retinanın önünde oluşması
B) Göz merceğinin esnekliğinin bozulması
C) Gözün önden arkaya doğru uzamış olması
A) Yalnız
B) İv e li
D) Cisimlerin bulanık (kötü) görülmesi
C) İve III
D) I, II ve
8.
Göze gelen fazla ışığın, göz içindeki doku ve yapı
lara zarar vermesi;
11. En büyük duyu organımız olan derinin yapısı şekilde
gösterilmiştir.
I. Göz bebeği açıklığının büyüyüp küçülmesi
II. Göz kapağının göze girecek ışık miktarını sınırla
ması
III. Gözyaşı sıvısının salgılanması
Video
cöümi}
şeklindeki yöntemlerin hangileriyle önlenir?
9.
A) Yalnız
B) İv e li
C) İve III
D) I, II ve
Kulağımızda bulunan bir yapımız, aşağıdaki şekilde
gösterilmiştir.
Belirtilen yapıların görevlerine göre eşleştirilmesi
aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?
&
Vücudumuzun
ısısını
ayarlar.
Boşaltıma
yardımcı
olur.
Vücudumuzu
dış etkilerden
korur.
A) * ve O
Yalnız ★
^ ve O
B) Yalnız O
^ ve ★
* ve O
C) ^ ve O
Yalnız ★
* ve O
D)
* ve O
Yalnız O
ÇflJünıü
ve ★
Bu kulak yapısıyla ilgili olarak;
I. Orta kulağın yapısında bulunur.
II. Ses titreşimlerini oval pencereye iletir.
III. Vücut dengesinin sağlanmasında beyinciğe yar
dımcı olur.
12. Bir öğrenci, cisimlerin görülme durumuyla ilgili olarak
aşağıdaki posteri hazırlıyor.
A) Yalnız I
B) İv e li
C) II ve III
D) I, II ve
Sağlıklı gözde yazının
görülme durumu
10. Burnumuzdaki yapılar solunan havanın;
Kusurlu gözde yazının
görülme durumu
Bu posterle ilgili olarak, aşağıda verilen değerlen
dirmelerden hangisi doğrudur?
I. Sıcaklığı
A) Posterdeki her iki şekille ilgili verilen bilgiler doğ
rudur.
II. Nem miktarı
III. Oksijen miktarı
B) Posterdeki her iki şekille ilgili verilen bilgiler yanlıştır.
şeklindeki özelliklerinden hangilerini değiştirebilir?
A) Yalnız
B) İv e li
C) İv e III
D) I, II ve
C) 1. şekildeki bilgiler doğru, 2. şekildeki bilgiler yan
lıştır.
D) 1. şekildeki bilgiler yanlış, 2. şekildeki bilgiler doğ
rudur.
Kulaktaki “Çekiç - Örs - Üzengi” kemiklerinin sesin
duyulmasındaki görevi, aşağıdakilerden hangisin
de verilmiştir?
4.
Bir ailedeki göz kusurları aşağıda verilmiştir;
Sınıfta arka sırada oturuyor, tahtadaki yazı
ları okuyamıyor.
Ayşe
A) Kulağa giren zararlı maddeleri süzmek
B) Kulak zarının titreşmesini sağlamak
Ali dede
merce9'n'n saydamlığını kaybetme
sinden dolayı net göremiyor.
Emine
teyze
Kırmızı ve yeşil renkleri birbirinden ayırt
edemiyor.
Haydar
amca
Çocuklarına aldığı çikolatanın üzerindeki
"içindekiler” yazısını okuyamıyor.
C) Ses uyarılarını sinirlere aktarmak
D) Kulağa giren ses titreşimlerinin şiddetini artırmak
Radyodan yüksek seste müzik dinleyen birey bir süre
sonra radyonun sesini kısarak.düşük sesli olarak din
lemeye devam ediyor.
Bu ailedeki bireylerden hangisinin göz kusuru gü
nümüz teknolojik araçları veya teknolojik gelişme
leriyle tedavi edilemez?
Bu durumda, sesin algılanmasıyla ilgili olarak,
aşağıdakilerden hangisi gerçekleşmez?
A) Ayşenin göz kusuru
A)
B) Ali dedenin göz kusuru
Uyartı hızı
C) Emine teyzenin göz kusuru
D) Haydar amcanın göz kusuru
Zaman
C) Tepki şiddeti
5.
Zaman
Gözdeki kornea, iris ve kör noktanın bulunduğu göz
tabakalarıyla ilgili, aşağıdaki eşleştirmelerin han
gisi doğrudur?
Kornea
Vücudumuzda farklı görevler yapan iki sistemimiz,
aşağıdaki şekilde verilmiştir.
Video
COibmü
1. Sistem
J
(
2. Sistem
2. sistem
A)
Burun
Kulak
B)
Dil
Burun
C)
Dil
Kulak
D)
Burun
Dil
Kör nokta
A)
Damar tabaka
Ağ tabaka
B)
Sert tabaka
Damar tabaka Ağ tabaka
C)
Ağ tabaka
Sert tabaka
Damar tabaka
D)
Damar tabaka
Sert tabaka
Ağ tabaka
Sert tabaka
)
Bu sistemlerin görevini yapmasına yardımcı olan
duyu organlarımız, aşağıdakilerin hangisinde doğ
1. sistem
İris
6.
Ses titreşimlerini algılayarak sinirlerle beyne ileten ya
pı kulaktır. Kulak yapıları havadan gelen sesin işlene
rek sinirlere aktarılmasında görev yaparlar.
Kulağın yapısında, aşağıdaki değişmelerden han
gisinin oluşması, işitmeyi diğerlerinden daha az et
kiler?
A) Kulak kepçesinin yırtılması
B) Kulak zarının yırtılması
C) Çekiç, örs ve üzengi kemiklerinin birbiriyle kaynaş
ması
D) Salyangozun fonksiyonunu kaybetmesi
9.
Gözün yapısında;
I. Göz yapılarının beslenmesini sağlama
Zeynep akşam yatmadan önce, sabah kalktığında ya
pacağı etkinliklerin hayalini kuruyor.
II. Işığın göze kırılarak girmesini sağlama
III. Göze gelen uyarıları alarak sinirlere verme
görevlerini yapan bölümler, aşağıdakilerin hangi
sinde doğru eşleştirilmiştir?
Video
Sabah saatin
sesiyle
uyanacağım.
C te ü n O
III
II
I
Banyoya gide
rek. ılık bir duş
v alacağım.
&
A)
Sert tabaka
Damar tabaka Ağ tabaka
B)
Sert tabaka
Ağ tabaka
C)
Damar tabaka Sert tabaka
D)
Ağ tabaka
Damar tabaka
Ağ tabaka
Damar tabaka Sert tabaka
Zeynep’in kurduğu hayallerin gerçekleşmesi sıra
sında, hangi iki duyu organı görev yapmaz?
Gözümüze gelen ışığın şiddeti fazla olduğunda göz
bebeğini daraltan, az ışıklı ortamda ise göz bebeğinin
büyümesini sağlayan yapı aşağıdaki şekilde gösteril
miştir.
Göz bebeği açıklığı
A) Burun ve dil
B) Göz ve kulak
C) Burun ve deri
D) Dil ve kulak
10. Deride bulunan yapılar, duyusal görevden başka;
I. Boşaltım yapma
II. Solunum yapma
III. Sindirim yapma
şeklindeki olayların hangilerinin gerçekleşmesine
yardımcı olur?
FAZLA IŞIKTA
AZ IŞIKTA
A) Yalnız II
B) I ve I
C) İve III
D) live
Belirtilen bu yapının ismi ve gözümüzün hangi ta
bakası tarafından oluşturulduğu aşağıdakilerin
hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Retinadır, ağ tabaka tarafından oluşturul
muştur.
11 .
X
Dilimizin bir tad alma bölgesi,
yandaki şekil üzerinde harfle
(X) işaretlenmiştir.
Korneadır, sert tabaka taraf ından oluşturul
muştur.
İris d ir, damar tabaka tarafından oluşturul
muştur.
Korneadır, saydam tabaka tarafından oluş
turulmuştur.
Aşağıdaki besin maddelerinden hangisinin tadı,
işaretlenen dil bölgesinde daha iyi algılanır?
A) Acı turşu
B) Tuzlu peynir
C) Baklava dilimi
D) Limon dilimi
Kulağa gelen ses titreşimlerinin iç kulağa geçme
sini sağlayan kısım hangisidir?
4.
Duyu sinirleriyle bağlantılı göz, kulak ve deri taba
kaları, hangisinde eşleştirilmiştir?
A) Kulak zarı
A) Ağ tabaka - Dış kulak - Üst deri
B) Kulak kepçesi
B) Damar tabaka - İç kulak - Alt deri
C) Çekiç, örs ve üzengi kemikleri
C) Ağ tabaka - İç kulak - Alt deri
D) Oval pencere zarı
D) Sert tabaka - Orta kulak - Üst deri
5.
Bir öğrenci, evdeki
bir etkinliğinde şe
kilde gösterilen ci
hazı kullanıyor.
Derinin her yerinde aynı oranda duyu almacının
bulunmaması:
I. Dokunma duyusunun farklı deri kısımlarında farklı
duyarlılıkta algılanması
II. Farklı özellikteki duyuların algılanmasını sağlama
III. Duyuların beyine daha hızlı iletilmesini sağlama
Bu cihazın yaydığı
uyarıların algılan
masıyla ilgili ola
rak, hangi açıkla
ma doğru olur?
durumlarından hangilerine sebep olabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) İve III
D) II ve III
A) Havada yayılan uyarılar salyangoz tarafından algı
lanır.
B) Havada yayılan uyarılar yarım daire kanalları tarafın
dan algılanır.
C) Havada yayılan uyarılar alt deri tarafından algılanır.
6.
Vücudumuzun algıladığı bir uyarım biçimi, aşağıdaki
-Q
D) Katı ortamda yayılan uyarılar sarı bölge tarafından
algılanır.
Duyu organlarımızda görülen;
I. Kurdeşen
Şekilde belirtilen uyarımın algılanmasını sağlayan
duyu organımız hangisidir?
II. Sinüzit
III. Katarakt
IV. Egzama
şeklindeki bazı hastalık veya kusurların hangi duyu
organlarında görüldüğü, aşağıdakilerin hangisinde
doğru olarak, eşleştirilmiştir?
Burun
hastalıkları
Göz
kusurları
Deri
hastalıkları
A)
Yalnız II
Yalnız III
1ve IV
B)
1ve II
Yalnız III
Yalnız IV
C)
III ve IV
Yalnız II
Yalnız 1
D)
Yalnız 1
II ve III
Yalnız IV
7.
Derideki duyu almaçları yardımıyla, aşağıdakilerden hangisi algılanamaz?
10. Nazan’ın gözü bir örtüyle (gözbağı) kapatılıyor.
kNazon
A) Suyun fiziksel hali
B) Bir besinin sertlik oranı
t
C) Bir yemeğin sıcaklığı
Video
otom
Sözünü bağlıyor
D) Bir sıvının asitlik oranı
8.
__m m| p
.............. hastalıkları; kesici, ezici cisimler ile
kimyasal maddelerin verdiği zararlardan oluşabil
diği gibi parazitler nedeniyle de oluşabilir.
Nazan gözü kapalıyken, çevresiyle ilgili, aşağıdaki
değerlendirmelerden hangisini yapamaz?
Bazıları ise allerjiye bağlı olarak meydana gelebi
lir. Bu tip hastalıklara kurdeşen ve egzama örnek
verilebilir.
A) "Bu yemek çok güzel kokuyor.”
B) “Bu gün hava çok soğukmuş.”
C) “Giydiğin kazağın rengi çok güzelmiş.”
D) “Müziğin sesini çok açmışım.”
Bu cümlenin başlangıcına aşağıda verilen duyu or
ganlarından hangisinin yazılması gerekir?
9.
A) Göz
B) Deri
C) Kulak
D) Burun
1 1 . İnsanda burnun görevini yapması için, aşağıda ve
rilen sistemlerden hangisi birlikte görev yapar?
Vücudumuzdaki iki sistemi oluşturan organlarımızdan
bazıları, şekilde gösterilmiştir.
A)
Sinirler
Damarlar
Meo
ÇfliÜTOÜ
Sinirler
2. sistem
1. sistem
Akciğerler
Belirtilen sistemlerin görevlerini yapması sırasın
da etkili olan duyularımızla ilgili hangi değerlendir
me doğrudur?
A)
1. sistem de tatma,
2. sistem de koklama
duyusu rol oynar.
C)
B)
Sinirler
^
Bağırsaklar
1. sistem de koklama,
2. sistem de tatma
duyusu rol oynar.
D)
Tiroit bezi
1. sistem de işitme,
duyusu rol oynar.
1. sistem de dokunma,
duyusu rol oynar.
Akciğerler
Fen ve Teknoloji
-3 9 -
Duyu Organları
1.
Duyu organlarımızın dış etkilerden zarar görmesi
nin önlenmesiyle ilgili olarak;
4.
Göz yapıları ve koruyucu görevleriyle ilgili, aşağı
daki eşleştirmelerin hangisi yanlıştır?
A) Kaş: Alından inen terin göze ulaşmasını engeller.
Çok ışıklı ortamlarda
uzun süre durmamalıyız.
B) Kirpik: Tozların göze ulaşmasını önler.
C) Gözyaşı: Mikropların göze yerleşmesini önler.
D) Göz kapağı: Göz içine giren ışık miktarını ayarlar.
Sivri uçlu cisimlerle kulak j
içini karıştırmamalıyız.
Can
* -
Burun kullarını koparma
malıyız.
isimli bireylerden hangilerinin yaptığı öneri doğru
olur?
5.
Yeme ve içme sırasında kullandığımız bir besin mad
desi, aşağıdaki şekilde gösterilmiştir.
I
Video
C Ö Z tM l
A) Yalnız Ali
B) Ali ve Can
C) Can ve Cem
D) Ali, Can ve Cem
Bu meyvenin tadının daha yoğun algılanmasını
sağlayan dil bölgesi, aşağıdakilerin hangisinde
doğru işaretlenmiştir?
2 . Duyu organlarıyla ilgili olarak;
I. Kulak zarının yırtılması
II. Gözde renk körlüğü kusurunun bulunması
III. İşitme sinirlerinin fonksiyonunu kaybetmesi
şeklindeki rahatsızlıklardan hangileri giderilebilir?
3.
A) Yalnız
B) İv e li
C) II ve III
D) I, II ve
Bir insanın vücudunda meydana gelen bir değişiklik
durumu, şekilde gösterilmiştir.
Kulak kepçesi kopuyor
Geçirilen kaza
Video
6.
Koku duyusunun algılanmasıyla ilgili olarak;
CÖZlTOÜ
I. Aynı koku uzun zaman alınacak olursa, ilgili koku
bir süre sonra hissedilmez olur.
Bu bireyin işitmesinde, aşağıda verilen sonuçlar
dan hangisi meydana gelir?
A) Her iki kulağın işitmesinde herhangi bir değişme
meydana gelmez.
B) Sol kulak normal, sağ kulak biraz eksik işitir.
II. Koku almaçları, en yoğun olarak sarı bölgede bu
lunur.
III. Koku uyarılarının değerlendirilmesi beyindeki mer
kezlerde gerçekleşir.
şeklindeki ifadelerden hangileri doğrudur?
C) Her iki kulak da görevini yerine getiremez.
A) Yalnız I
B) İv e li
D) Sol kulak normal işitir, sağ kulak sağır olur.
C) İve III
D) I, live
-407. Sınıf Soru Bankası
7.
l İ
VUeo
çMÜnrt)
10. Duyu organlarımızla ilgili olarak;
Kulağın yapısında;
I. Sesin toplanarak kulak zarına verilmesi
I. Cisimlerden gelen ışığı gözümüz algılar.
II. Sesin şiddetinin düzenlenmesi
II. Havadan gelen koku maddelerini burnumuz algılar.
II. Ses uyarılarının sinirlere aktarılması
III. Besinlerdeki tat maddelerini dilimiz algılar.
görevlerini yapan kulak bölgeleri, aşağıdakilerin
hangisinde eşleştirilmiştir?
III
II
I
A)
Dış kulak
Orta kulak
İç kulak
B)
Dış kulak
İç kulak
Orta kulak
C)
Orta kulak
Dış kulak
İç kulak
D)
İç kulak
Dış kulak
Orta kulak
A) Yalnız
B) İv e li
C) II ve III
D) I, II ve
11. Cemile’nin annesi çocukları hastalandıklarında ateş
lerinin olup olmadığını alınlarından öperek anlayabil
mektedir.
&
Video
cüzimi}
8.
Cemile
Burun boşluğuna salgılanan mukus salgısının koku
alınmasındaki görevi, aşağıdakilerden hangisinde
verilmiştir?
A) Havadaki toz ve mikropların tutularak etkisiz hale
getirmek
B) Koku maddelerinin tutularak almaçları uyarmasını
sağlamak
C) Koku maddelerinin çeşidinin değerlendirilmesini
sağlamak
D) Almaçların zamanla koku uyarılarını alamaz hale
gelmesini sağlanmak
Belirtilen durum, aşağıdakilerden hangisiyle açıkla
nabilir?
A) Duyu almaçlarının dudaklarda vücudumuzun di
ğer bölgelerine göre daha sık bulunması
B) Dudakların beyne daha yakın olması
C) Dudakların beş duyu organının bulunduğu vücu
dun baş kısmında bulunması
D) Alnın vücut ısısının en iyi ölçüldüğü kısım olması
9.
Merve eline bir gül dalı alarak “ .....rengi
çok güzel, mis gibi kokuyor ve yumuşacık
sanki sıksam k ırıla c a k ...... ” diyor.
Merve’nin yaptığı bu açıkla
mada öne çıkardığı duyu or
ganları, hangisinde birlikte
verilmiştir?
12. Duyu almaçları ve duyu sinirleri, belli bir uyarı şiddeti
nin altındaki değişimleri algılayamazlar.
Bu duruma, aşağıdakilerden hangisi örnek verile
bilir?
A) Parmağına sivri cisim batan bireyin, elini hızla ge
ri çekmesi
A) Göz ve kulak
B) Deriye dokunan, çok hafif tozların hissedilmemesi
B) Göz, burun ve dil
C) Göz, burun ve deri
C) Uzun süre koklanan bir maddenin, bir süre sonra
hissedilememesi
D) Kulak, dil, burun ve deri
D) Uyuduğu zaman, insanın bazı sesleri duymaması
Fen ve Teknoloji
«
TEST -
Sistem lerin Sağlığı
1.
Günlük yaşamda gerçekleşen;
5.
I. Müzik eşliğinde bildiğimiz bir dansı yapmak
II. Yanan bir mumdan parmağımızı hızla geri çekmek
III. Park içerisinde bisikletimizi sürmek
Bir insanın bu duruma
düşmesinde;
olaylarından hangilerinin meydana gelmesinde
“Duyu organları - Sinir sistemi" işbirliği yapılır?
A) Yalnız
C) II ve III
İnsanların yaptığı zararlı
bir alışkanlık durumu,
yandaki şekilde şematik
olarak gösterilmiştir.
I. Özenti ve merak duyma
II. Çeşitli zararlı alışkanlıklara sahip olma
B) İveli
III. Ergenlik döneminde hızlı büyüme ve gelişme
D) I, II ve III
şeklindeki faktörlerden hangileri etkili olur?
2.
Sigara ve alkol tüketimiyle ilgili olarak;
A) Yalnız I
B) I ve I
C) İve III
D) live
I. Vücuda zararlı maddelerdir ve zamanla kişilerde
bağımlılık yapar.
II. Birbirlerinin içilmesini teşvik ederler.
III. Vücutta özellikle çok değişik kanser türlerinin
oluşmasına neden olurlar.
Sigara ve alkol gibi zararlı alışkanlıklardan uzak
A) Yalnız I
B) İveli
C) İve III
D) I, live
durmak için, aşağıdaki etkinliklerin hangisinin ya
pılması faydalı olmaz?
A) Fazla meraklı olup, çevredeki her tür arkadaşlığa
ilgi duymak
B) Günlük düzenli olarak egzersiz yapmak
C) Resim ve müzik hobilerinde bulunmak
3.
D) Çeşitli bilimsel deney ve araştırmalar yapmak
Sigara ve alkol tüketiminin vücut sistemlerine ver
diği zararlara, aşağıdakilerden hangisi örnek veri
lemez?
A) İşitme kusurları
B) Kalp damar hastalıkları
C) Sindirim bozuklukları
7.
D) Gırtlak ve akciğer kanseri
Aşağıda belirtilen organlardan hangisinin, bir in
sandan hasta bir insana nakli yapılmaz?
B)
4.
Vücudumuzdaki organ veya dokulardan bazıları aşa
ğıda verilmiştir.
S
ıfideo
I. Kalp
cozmo
II. Böbrek
III. Kas dokusu
Ülkemizde belirtilenlerden hangilerinin nakli başa
rıyla yapılabilmektedir?
A) Yalnız
B) İv e li
C) İve III
D) I, liv e
r
8.
Bir insanın yürüme etkinliğini yapmasıyla ilgili
olarak, aşağıda verilen açıklamalardan hangisi
yanlıştır?
11. Günümüzdeki sağlığa zararlı maddelerden iki tanesi,
a
A) Bacaklar ve gövdede bulunan çok sayıda kas, birbiriyle uyumlu olarak görev yapar.
B) Bu etkinliğin gerçekleşmesi istemli olup, beyin ta
rafından kontrol edilir.
Sigara
C) Yürümenin sağlanması için, yarı oynar eklemler
bacaktaki kemiklere hareket imkanı sağlar.
t
Alkol
Bu maddeler arasında, aşağıda belirtilen özellik
lerden hangisi ortaktır?
D) Yürümede kullanılan kaslar, hızlı ve güçlü olarak
kasılıp gevşeyebilirler.
A) Kullanmaya sadece ergenlik döneminde başlanır.
B) İnsanlarda akciğer hastalıklarına neden olur.
C) Kullanan insanlarda bağımlılık yapar.
D) Çevredeki başka insanların hastalanmasına da
neden olabilir.
9.
Fatih, arkadaşlarıyla b irlik te okuldan eve
yürüyerek gitmeye karar veriyor. Sokağın birinde
arkadaşı cebindeki sigara paketini çıkartarak,
Fatih'e bir tane sigara uzatıyor ve "yak bir tane"
«j diyor. Fatih şaşırarak ve çekinerek “hayır" diyor.
J * Ancak arkadaşı ısrar ediyor. Fatih'in kafası karı
: p şıyor ve ne yapacağını bilemiyor....
1 2 . Organ bağışı yapabilmek için, aşağıdaki yaş du
rumlarından hangisini geçmiş olmak gereklidir?
İL .
A) 12 yaş
B) 18 yaş
C) 22 yaş
D) 30 yaş
Yukarıda anlatılan olayla ilgili olarak;
Fatih b ir kere bile içmenin, sigaraya
başlamaya neden olacağını düşünmeli.
Bir bireyde, bağımlılık ya
pan bir maddenin uzun sü
reli tüketimine bağlı olarak,
şekilde gösterilen sistemin
işaretlenen
organlarında
kanser oluşumu başlamıştır.
13.
^ ¡¡ğ
Sigara zararlı olduğu için
1 arkadaşlarını uyarmalı.
Belirtilen durumun oluş
masına sebep olan zararlı
madde, aşağıda verilenler
den hangisi olmalıdır?
Sigara içen arkadaşlarıyla yakın
dostluklarını sürdürmeli.
isimler bireylerden hangilerinin önerisi doğrudur?
A) Yalnız Ali
B) Can ve Ece
C) Ali ve Can
D) Ali, Can ve Ece
A)
r
\
I
Alkollü içki
10. İskelet, kas ve eklem yapılarının işbirliği sonucu,
aşağıda belirtilen davranış veya etkinliklerden
hangisi gerçekleşmez?
A) Rüya görme
B) Yemek yeme
C) Soluk alıp verme
D) Futbol oynama
C)
Yağlı yemek
Uyuşturucu madde
TEST - 1 9
Sistem lerin Sağlığı
1.
Diyaliz tedavisi, aşağıdaki sistemlerimizden hangi
sindeki bir anormallik sonucu yapılabilir?
A) Sindirim sistemi
B) Boşaltım sistemi
C) Dolaşım sistemi
D) Solunum sistemi
4.
Bir sınıftaki dört öğrenci, bir konu üzerindeki fikirlerini,
aşağıdaki gibi ifade ediyorlar.
Koray
2.
Gül
Her konuda kendimize
güvenmeliyiz ve man
tıklı işler yapmalıyız.
Birbiriyle bağlantılı olarak görev yapan sistemlerimiz
den ikisi, aşağıdaki şekilde gösterilmiştir.
J
L
Video
Cemal
Suna
Günlük olarak
düzenli şekilde spor
yapmalıyız.
m.
Bize zarar veren
konularda hayır
diyebilmeliyiz.
Anne, baba ve öğretme
nimizin, tavsiye ve öne
rilerini dikkate almalıyız.
Bu bireylerin üzerinde fikirlerini söyledikleri konu
başlığı nedir?
COiO mii
A) Derslerde Başarılı Olma
B) Yeterli ve Dengeli Beslenme
Sinir Sistemi
.I ü
İç salgı bezleri
C) Sağlıklı Yaşama ve Gelişme
D) Yaşla Orantılı Büyümeyi Sağlama
Belirtilen sistemler arasındaki işbirliği sonucunda,
aşağıda verilenlerden hangisi meydana gelir?
A) Vücut organlarının yönetimi
B) Vücudun mikroplardan korunması
C) Vücudun beslenmesi ve boşaltımı
D) Çevredeki değişikliklerin algılanması ve öğrenme
3.
5.
Normal şekilde yürüyüp iş yapamayan kişilere fiziksel
engelli denir. Fiziksel engelliler genellikle tekerlekli san
dalye yardımıyla hareket eder ve işlerini görebilirler.
Esma’nın gerçekleştirdiği iki etkinlik, aşağıdaki şema
da gösterilmiştir.
I. Etkinlik
II. Etkinlik
Vkleo
çttömtl
Fiziksel engelli olanlarla ilgili olarak;
Düzenli olarak
spor yapma
Bu etkinlikleri yapmak, aşağıda verilen faydalardan
hangisini sağlamaya yardımcı olur?
A) Büyüme ve gelişmeyi sağlamak
B) Organ nakli yaptırmak
I. Bu durumdaki kişilere karşı anlayışlı olmalı ve işle
rini yaparken yardımcı olmalıyız.
II. Otobüse binerken, inerken ve caddede karşıdan
karşıya geçerken onlara yardımcı olmalıyız.
III. Fiziksel engelli çocuklarla oyun oynamalı ve onlar
la ilgilenmeliyiz.
C) Hastalıkların iyileşmesini sağlamak
A) Yalnız I
B) I ve II
D) Sağlıklı kalmak
C) II ve III
D) I, II ve
6.
Sağlıklı yaşamak için, yemeklerden önce, aşağıda
gösterilen etkinliğin yapılması tavsiye edilir.
8.
Endoskopi cihazı, aşağıdaki sistemlerden hangi
sindeki hastalıkların teşhis edilmesinde kullanılır?
B)
Sinir
sistemi
Sindirim
sistemi
D)
Belirtilen tavsiyenin yapılma nedeni, aşağıdakilerin
Hareket
sistemi
Dolaşım
sistemi
A) Elimizi yıkadığımızda iştahımızı açarak, daha rahat
yeme içme etkinliği yapmak
B) Elimize dokunduğumuz eşyalardan bulaşan mik
ropların, yeme içme sırasında vücudumuza girme
sini önlemek
C) Elimizi yıkayarak terlemeyi azaltmak ve daha rahat
yeme içme etkinliği yapmak
D) Elimize bulaşan besinlerin, bir temas sırasında
göz ve burnumuza gitmesini önlemek
9.
Öğretmen sınıf tahtasına, aşağıda gösterilen posteri
asıyor. Bu posteri inceleyen öğrenciler, konuyla ilgili
çeşitli yorumlar yapıyorlar.
7.
Vücudumuzdaki tüm sistemler birlikte ve eş gü
dümlü olarak çalışır. Sistemlerimizden birinin ça
lışmasında herhangi bir aksaklık olursa bu du
rumdan diğer sistemlerimizde etkilenir. Bu du
rumda bazı hastalık halleri meydana gelebilir.
Beyin
Akciğer
Kalp
Karaciğer
Aşağıdakilerden hangisi bu olaya örnek olarak ve
rilemez?
Deri
A)
Sindirim sistemindeki bir rahatsızlığın
y e te rsiz beslenmeye ve büyümenin
aksamasına sebep olması
B)
Aşağıdaki öğrencilerden hangisinin yaptığı değer
lendirme doğrudur?
----------------------------------- s _____________
Grip hastası olan birisinin burnunun
tıkanması sonucunda nefes darlığı ya
şaması ve besinlerin kokusunu alamadığı
için tadlarını tam olarak algılayamaması
Renk körü olan Emine teyzenin bazı
renkleri birbirinden ayıramaması
A) a
m
Fen ve Teknoloji
L j
organlarının çalışması birbirine bağlıdır.
B)
Vücudumuz az sayıda organdan oluşur. Vücut
organlarının çalışması birbirine bağlıdır.
C)
Vücudumuz çok sayıda organdan oluşur. Vücut
organlarının çalışması birbirinden bağımsızdır.
k
Diş çürümesi ve boğaz iltihaplanması
hastalıklarının tedavisinin ihmalinin kalıcı
böbrek rahatsızlıklarına yol açması
Vücudumuz çok sayıda organdan oluşur. Vücut
Vü
D)
Vücudumuz az sayıda organdan oluşur. Vücut
organlarının çalışması birbirinden
bağımsızdır.
Ünite Değerlendirm e
1.
Öğretmen ders konusunu anlatırken, şekildeki pos
teri öğrencilerine göstererek, “işaretlenen kısımlar
” açıklamasını yapıyor.
3.
Kusurlu bir göz yapısına sahip olan Mert’in baktığı ci
simleri görme durumu, aşağıdaki şekilde gösterilmiştir.
Gözlük
Göz
S
x - -------- m
■
Video
Göz
İı
Video
CÖÜM
cotmo
p- —
— - z
Kusurlu gözde
görüntü oluşması
Y
_____. 1 _____
r-
Mert’in görme durumuyla ilgili olarak, aşağıdaki
değerlendirmelerden hangisi doğrudur?
Öğretmenin açıklamasında boş bırakılan yere han
gi ifade yazılmalıdır?
2.
A)
refleksi kontrol eden merkezlerdir.
B)
istemli davranışlarımızı kontrol eder.
C)
beynin bölümleridir.
D)
merkezi sinir sisteminin bölümleridir.
Kusurlu gözde
görüntünün düzeltilmesi
A)
Mert katarakt göz kusuruna sahiptir ve bu sorun
göz nakli yapılarak düzeltilebilir.
Mert miyop göz kusuruna sahiptir ve bu sorun
mercek kullanarak düzeltilebilir.
C)
Mert hipermetrop göz kusuruna sahiptir ve bu sorun
mercek kullanarak düzeltilebilir.
D)
Mert astigmatizm göz kusuruna sahiptir ve bu sorun
ameliyat yapılarak düzeltilebilir.
Öğretmen, laboratuvarda aşağıdaki deneyi yapıyor ve
belirtilen sonuçlara ulaşıyor.
30 gram et
• •••
• • ••
tüpe eklenir
tüpe eklenir
&
Video
çoıım
—
- Pankreas özsuyu •*—I—
1 1. kap
Sindirim
8 saatte tamamlanır
1 2 kap
Arda; Çok su içme, sık sık tuvalete gitme, halsizlik ve
kaşıntı şikayetleriyle doktora gidiyor. Doktor Arda’ya
aşağıdaki bilgiyi veriyor.
işlem i
30 gram et
Video
mim
4.
Yapılan muayene ve tahlil sonu
cunda şeker hastalığının olduğu
görülüyor. Tahlil sonucunda da
kanında normalin çok üzerinde
şeker var. Bu durumun sebebi
olarak .......................................
Sindirim
3 saatte tamamlanır
Bu deneyle ilgili olarak, aşağıdaki öğrencilerden
hangisinin yaptığı değerlendirme yanlıştır?
A> *
Doktorun yaptığı açıklamada, boş bırakılan yere
en uygun olarak hangi ifade yazılmalıdır?
&
B)
işlemi fiziksel sindirimdir.
2. kaptaki sindirim 1. kaptakinden hızlı olur.
- Her iki kapta da eşit miktarda ürün oluşabilir.
D)
E
X işlemi kimyasal sindirimdir.
A) ot s s s o s e s oo n d o ü o
Pankreasında bir
sorun var ve yeterli
insülin hormonu
salgılayamıyor.
B) ooooo ooı ı ooooo
Tiroit bezinde bir
tiroksin hormonu
salgılayamıyor.
C) s s ı oo u y oo ooooı
D) o o o o y y y y o f i
Hipofiz bezinde bir
büyüme hormonu
salgılayamıyor.
Böbrek üstü bezinde
bir sorun var ve yeterli
insülin hormonu
salgılayamıyor.
7.
Pankreas
Mide
>
İnce bağırsak
>
£
Kimyasal sindirim yapma
*
Besin emilimi yapma
Bir kaza sonucunda, bir insanda şekilde gösterilen
durum (yaralanma = sıyrık) meydana geliyor. Belirti
len durumda derinin hemen tedavi edilerek, sargıyla
kapatılması gereklidir.
Enzim üretme
Yukarıda verilen sindirim olayları ve sindirim organ
ları arasında eşleştirme yapıldığında oluşan şekil,
A) * -
B)
Anlatılan bu durumun nedeni, derinin hangi göre
vinde bir sorun çıkmasıyla ilgilidir?
A) Duyuları algılama
B) Korunma
C) Vücut sıcaklığını düzenleme
D)
C)
D) Kılları oluşturma
8.
Bir araştırmacı, özdeş yapılı üç fareyle aşağıda göste
rilen deneyi yapıyor.
—
Bir sindirim organımız, kendisiyle ilgili olarak, aşağı
daki açıklamayı yapıyor.
1
Video
coam
© —
1 ay sonra
Aşırı besin
veriliyor
Besinlerin hem fiz ik s e l hem de
kimyasal sindirim ini yaparım. Alınan
besinlerin iletimini sağlarım.
i
şeklindeki organların hangileri yerleştirilebilir?
C) 1 ve 3
D) 2 ve 4
© —
1 ay sonra
Yetersiz besin
veriliyor
A
C)
B) 3 ve 4
—
Yeterli besin
veriliyor
Bu deneyin sonunda oluşan X, Y ve Z fareleri, aşağıdakilerin hangisindeki gibi olur?
Belirtilen özelliklere sahip olan X organı yerine;
A) 1 ve 2
.
D)
Sindirim sistemine bağlı olarak görev yapan bir orga
nımız, şekilde gösterilmiştir.
Sağ parça
11. Hasan’ın vücudunun ihtiyaçları ve gerekli olan besin
ler, aşağıdaki şemada verilmiştir.
Toplardamar
|
Sol parça
Enerji ihtiyacı (1200 gram karbonhidrat)
t=î> Büyüme ihtiyacı (200 gram protein,
100 gram yağ, 100 gram karbonhidrat)
Onarım ihtiyacı (400 gram protein,
200 gram yağ, 100 gram karbonhidrat)
Safra kesesi
Bu bireyin yeterli ve dengeli beslenmesi için, aşa
ğıdaki besin diyetlerinden hangisini tüketmelidir?
Bu organımızın sindirimle ilgili olan işlevi, aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?
A) Sindirilen besinlerin kana geçmesini sağlamak
M
BV
B) Midedeki sindirimin tamamlanmasını sağlamak
Et = 600 gram
Kaymak = 300 gram
Ekmek = 1400 gram
Et = 300 gram
Kaymak = 600gram
Ekmek = 1400 gram
C) Yağların sindirimine yardımcı olmak
D) Tüm besinlerin fiziksel sindirimini sağlamak
,cy
Et = 1400 gram
Kaymak - 600 gram
Ekmek = 300 gram
Et = 600 gram
Kaymak = 1400 gram
Ekmek = 300 gram
12. Vücudumuzdan su atılmasında;
X organı: İç salgı bezi olarak görev yapar. Kana
hormon salgılar. Bunun yanında enzim
de üreterek besin sindirimine yardımcı
olur.
I. Böbrek
II. Akciğer
III. Kalın bağırsak
isimli organların hangileri görev yapar?
Yukarıda belirtilen özelliklere sahip olan X organı,
aşağıdakilerin hangisinde doğru işaretlenmiştir?
1
A) Yalnız I
B) İv e li
C) II ve III
D) I, II ve
B)
13. Vücudumuzda yer alan;
I. Sinir
&
Video
emme
D)
II. Boşaltım
III. Sindirim
sistemlerinin çalışmasında oluşabilecek rahatsız
lıklar, hangisinde eşleştirilmiştir?
I
II
III
A)
Felç
Böbrek taşı
Ülser
B)
Gastrit
Sağırlık
Kalp krizi
C)
Miyopluk
Grip
Devlik
D)
Şişmanlık
Menenjit
Bunama
TEST - 21
1.
Unite Değerlendirm e
a**«*«*’*®
Mustafa amca, ameliyatla safra kesesini aldırıyor. Ame
liyattan sonra doktor, aşağıdaki açıklamayı yapıyor.
4.
Vücudumuzda görev yapan bir yapımız, aşağıdaki şe
kilde gösterilmiştir.
Oksijen
A rtık safra kesen yok. Bundan sonra daha dikkatli
beslenmelisin. Tüketeceğin yiyecekler arasında
.......................................besinler bulunmalıdır.
Karbondioksit
Su
D oktor
Akciğer
Doktorun yaptığı açıklamada, boş bırakılan yere,
hangi ifade yazılmalıdır?
A) Yağ oranı fazla olan
B) Protein içeriği az olan
Şekilde gösterilen organ topluluğuyla ilgili olarak,
aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi doğru olur?
C) Karbonhidrat oranı fazla olan
D) Yağ içeriği az olan
2.
Yaşamsal faaliyetlerimizi gerçekleştirebilmek için,
enerjiye ihtiyacımız vardır.
Bu yapının
kullanıldığı
sistem
Çalışmasına
yardımcı
olduğu sistem
A)
Solunum
Boşaltım
Etkilemez
Vücuttaki tuz
miktarını
değiştirme hali
Vücudumuz için enerji verici olan besin çeşitlerinin
tamamı, aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
B)
Boşaltım
Solunum
Etkilemez
C)
Solunum
Boşaltım
Etkiler
A) Karbonhidrat - Vitamin - Su
D)
Dolaşım
Solunum
Etkiler
B) Karbonhidrat - Vitamin - Mineral
C) Yağ - Protein - Karbonhidrat
D) Vitamin - Yağ - Protein
3.
Sağlıklı insanlarda, göz bebeği açıklığı iki farklı ortam
da, şekilde gösterildiği gibi değişim geçiriyor.
5.
Besinlerin sindirilmesi ve kana emilmesi olayları
nın gerçekleşmesiyle ilgili olarak, aşağıdaki de
ğerlendirmelerden hangisi yanlış olur?
A)
Vdeo
ÇOfümO
Bütün besin çeşitleri, ancak sindirildikten v ^
sonra kana emilebilirler.
Hilal
Ortam 1 j
Göz bebeği büyür.
f
Ortam 2
Göz bebeği küçülür.
Video
c&tm>
Sindirilerek kana emilebilen bütün be
sinler büyük moleküllüdür.
Belirtilen farklılığın oluşmasını sağlayan ortam fak
törü, aşağıda verilenlerden hangisidir?
Yiyecek ve içeceklerde bulunan bazı be
sin içerikleri sindirilmeden kana emile■ M bilir.
Zeynep
A) Havadaki gaz içeriğinin değişmesi
B) Hava sıcaklığının değişmesi
D)
Katı besinler fiziksel ve kimyasal sindirime
uğradıktan sonra kana geçer.
C) Işık şiddetinin değişmesi
D) Havadaki koku içeriğinin değişmesi
Fen ve Teknoloji
Mahmut
6.
Aşağıdaki düzenek hazırlandıktan sonra, sindirimin 5
saatte tamamlandığı belirleniyor.
Pankreas
öz suyu
9. Tiroit bezi hormonlarıyla ilgili olarak bazı bilgiler aşa
ğıdaki parçada verilmiştir.
Zeytinyağı
T iro it bezinden birbirine zıt etki gösteren
X ve Y hormonları salgılanıyor. X hormonu kandaki
kalsiyumun kemiklere geçmesini (beslenme sonrası),
Y hormonu kemiklerdeki kalsiyumun kana geçmesini
(uzun süreli açlık sırasında) düzenler.
Video
çözüm#
C
Deney kabı
Bu düzeneğe bir miktar safra sıvısı eklendikten son
ra sindirim süresi, aşağıdakilerin hangisindeki gibi
olur?
A) 4 saat
B) 5 saat
C) 6 saat
D) 10 saat
'
‘U
Buna göre, aşağıdaki bireylerden hangisinin ka
nındaki Y miktarı X den daha fazladır?
A)
Yeterli ve
dengeli beslenen
7.
Yetersiz ve
dengesiz beslenen
Göz tabakalarının basit görevleriyle ilgili;
C)
r
I. Sert tabaka: Göz yapılarını dış etkilerden korur.
il. Damar tabaka: Göz yapılarının besin ve oksijen ih
tiyacını karşılar.
III. Ağ tabaka: Göze gelen ışık uyarılarının algılanma
sını sağlar.
eşleştirmelerinden hangileri doğrudur?
8.
A) YalnızI
B) İv e li
C) İve III
D) I, II ve
Vücudumuzdaki iki organımızın fonksiyonları, aşağı
daki şemada verilmiştir.
Aşırı ve
dengesiz beslenen
*
I
f
Sebze ve meyve
ağırlıklı beslenen
10. Vücudumuzdaki organlardan üç tanesi ve bazı fonksi
yonları, aşağıdaki şemada verilmiştir.
Karaciğer
Video
çöZOmü
Kan, savunma ve
safra maddesini
üretir.
Safra
1
Kan hücresi
2
Hormon
4
Terlemeyi sağlar ve vücut ısısını düzenler.
Soluk alışverişini
sağlar, kandaki
oksijeni artırır.
Belirtilen organların yaşamımızdaki ortak görevi,
Bu şemadaki organların ürettiği maddelerin hangi
leri, besin sindirimiyle ilgili görev yapar?
A) Kandaki besin miktarının artırılması
A) 1 ve 2
B) 1 ve 3
C) Vücudun mikroplardan korunması
C) 3 ve 4
D) 2 ve 4
D) Vücuttaki mineral miktarının ayarlanması
B) Vücudumuzdaki atıkların uzaklaştırılması
(
11. Bir insanın yaşamında gerçekleşen bir çeşit refleks
hareketi, aşağıdaki şekilde gösterilmiştir.
Omurilik
3.o!ay
14. İnsandan alınan 4 çeşit hormon farelere verildiğinde,
aşağıdaki sonuçlar meydana geliyor.
İnsülin
Adrenalin
I
%
Kan şekeri
azalıyor
Büyüme
Tiroksin
Nabız ve soluk
alış verişi artıyor
Kimyasal olay
lar hızlanır
Vücut organ
ları gelişir
Bu deneyi yapan araştırmacı, aşağıda verilen de
ğerlendirmelerin hangisine ulaşır?
Şekilde gösterilen olayların gerçekleşmesinde rol
oynayan 1, 2, 3 ve 4 nolu olaylar, hangisinde doğ
A) Bazı hormonlar, insan ve farelerde aynı etkiyi gös
terir.
B) Bazı hormonlar insan ve farelerde zıt etki gösterir.
2
L İ
A)
Uyarı
Uyartı mesajı
Cevap
Tepki
B)
Uyartı mesajı
Uyarı
Cevap
Tepki
Cevap
Cevap
C)
Uyarı
Tepki
Uyartı
mesajı
D)
Uyartı mesajı
Uyarı
Tepki
C) Fare ve insanların tüm hormonları aynıdır.
D) İnsanda görev yapan hormonlar farelerde iş gör
mezler.
1 5 . Bir öğrencinin parkta şekilde gösterilen etkinliği yapı
yor. Bu etkinlikte bazı merkezi sinir sistemi bölümleri
aktif olarak görev yapar.
112. Aşağıdaki duyu organlarından hangisinin almaçları,
bir süre sonra yorulma özelliğine sahiptir?
A) Göz
B) Burun
C) Kulak
D) Dil
Öğrenc
Bisiklet
1 3 . Bir ders için hazırlanan öğretici poster, aşağıda göste
rilmiştir.
Belirtilen etkinlik sırasında gerçekleşen bazı olay
ları kontrol eden sinir bölümleriyle ilgili hangi eş
leştirme doğrudur?
VOeo
çtttltnO
Yakından ve uzun
süre TV seyretme
Uzun süre güneşlenen çocuk
Küçük yaşlardan beri
sigara kullanma
Önünü gör
mesini sağlar
Ritimsel pedal
çevirmesini
sağlar
Bisikletin
dengesini
sağlar
Bu posteri hazırlayan öğretmenin anlattığı konu,
A)
Beyin
Omurilik soğanı
Beyincik
A) Sağlıklı Büyüme ve Gelişme
B)
Beyincik
Omurilik soğanı
Beyin
B) Duyu Organlarımız Ne İşe Yarar?
C)
Beyin
Omurilik
Beyincik
D)
Omurilik
Omurilik soğanı
Beyincik
C) Dengeli Beslenme
D) Duyu Organlarımızın Sağlığı
Fen ve Teknoloji
m
Ünite Değerlendirm e
1.
Duyu organlarının sağlığını korumak için;
4.
I. Yüksek sesli ortamlardan uzak durulması
Vücudumuzdaki sistemlerden üç tanesi, aşağıdaki
posterde gösterilmiştir.
II. Burun kıllarının koparılması
III. Dişlerin düzenli olarak fırçalanması
işlemlerinden hangileri yapılmalıdır?
Video
çcıım
A) Yalnız I
B) İv e li
C) İve III
D) I, II ve
Bu sistemlerin çalışmasını düzenleyen merkezi sinir
sistemi bölümü, hangisinde doğru işaretlenmiştir?
A)
2.
B)
Sürücü belgesi almak için göz testine giren bir kişi,
aşağıdaki teste baktığında renkli sayıları okuyamıyor.
€
C)
D)
t
«
Bu bireyin durumuyla ilgili olarak, aşağıdaki de
ğerlendirmelerden hangisi yapılabilir?
- Ü
Miyopluk kusuruna sahiptir ve gözlük
kullanarak tedavi olabilir.
Daltonizm (renk körlüğü) kusuruna
sahiptir ve tedavisi de yoktur.
Katarakt kusuruna sahiptir ve ameliyat
olarak tedavi olabilir.
Astigm atizm kusuruna sahiptir ve lens
kullanarak tedavi olabilir.
3.
Vitaminlerin özellikleriyle ilgili olarak;
I. Taze sebze ve meyve içerisinde, bol miktarda bu
lunurlar.
II. Vücudumuzda düzenleyici olarak görev yaparlar.
Şekildeki gözün yapısındaki X, Y ve Z ile işaretlen
miş olan kısımların hangilerinde oluşabilecek bo
zulmalar mercek veya gözlük kullanılarak tedavi
edilebilir?
A) Yanız I
B) İv e li
A) Yalnız X
B) X ve Y
C) İve III
D) I, II ve III
C) Y ve Z
D) X, Y ve Z
III. Vücut direncini artırarak, hastalıklardan daha iyi
korunmamızı sağlarlar.
6.
Vücudumuzdaki sindirim uyumlarıyla ilgili olarak,
aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
8.
Koku maddelerinin algılanma durumu, aşağıdaki şe
kilde gösterilmiştir. Bu şekildeki iki yapının isim yeri
boş bırakılmıştır.
Ağız ve midede fiziksel sindirimin yapılması
kimyasal sindirimin hızlanmasını sağlar.
İnce bağırsağın villuslarla kaplı olması, besin
emiminin daha kısa sürede gerçekleşmesini
sağlar.
Yutulan besinlerin midede bekletilm esi ve
karıştırılm ası sindirilen besin oranının a r t
masına imkan sağlar.
Koku maddeleri
Sindirim kanalı boyunca mukus salgılanması,
besinlerin kimyasal yolla sindirilmesini sağlar.
7.
Bu şeklin tamamlanması için, 1 ve 2 nolu yapılar
hangisinde doğru eşleştirilmiştir?
Bir öğretmen sınıfta duyu organları konusunu anlatıyor.
Öğretmenin anlattığı konunun öğrenciler tarafından
öğrenilmesinde rol oynayan duyu organlarımız,
hangisinde birlikte verilmiştir?
A)
9.
1. yapının ismi
2. yapının ismi
A)
Beyin
Duyu almaçları
B)
Beyincik
Sinirler
C)
Beyin
Kıkırdak
D)
Beyincik
Kıllar
Vücudumuzu çevreleyen organımızın bir kesiti, aşağı
daki şekilde gösterilmiştir.
Ölü hücre
tabakası
Renkli
hücre
tabakası
Duyu
almaçları
B)
Ter bezleri
C)
Bu organımız canlı yaşamında;
I. Vücudun mikroplardan korunması
II. Bazı atıkların vücuttan uzaklaştırılması
III. Çevremizdeki bazı duyuların algılanması
D)
fonksiyonlarından hangilerini gerçekleştirir?
A) Yalnız I
B) İv e li
C) II ve III
D) I, II ve III
10. İç salgı bezlerimizden birisi,
yandaki şekil üzerinde okla işa
retlenmiştir.
<£&
Video
çözümü
13. Bir vücut organımız, yaşam fonksiyonunu aşağıdaki
gibi anlatmıştır.
Belirtilen salgı bezinin vücudumuzdaki fonksiyonu, aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?
§j
Video
cnıım
Adı: Pankreas
Görevi: Kan şekerinin ayarlanmasını sağlar.
1
Terleme yaparak
insan vücut sıcaklığının
36,5 °C sabit kalmasına
yardımcı olurum.
Aşağıda verilen etkinliklerin hangisi sırasında, bu
organın faaliyeti artar?
Adı: Pankreas
Görevi: Büyüme ve gelişmeyi düzenler.
Adı: T iro it
Görevi: Vücuttaki kimyasal olayları
hızlandırır.
D
Adı: H ipofiz
Görevi: Vücudun büyüme ve gelişmesini
ayarlar..
Uyuma
Kitap okuma
11. Duyu organları yardımıyla yenen besinlerin hangi
özelliği algılanamaz?
A) Besinin rengi
B) Besinin kokusu
C) Besin molekül yapısı
D) Besinin tadı
12. Meryem, aşağıdaki düzeneği hazırladıktan sonra, sin
dirimin 5 saatte tamamlandığını belirliyor.
14. İç salgı bezlerimizden bir tanesi, aşağıdaki şekil üze
rinde (X harfiyle) işaretlenmiştir.
Salgı kanalı
Safra kesesi
İnce bağırsak
SALGI
BEZİ
“X”
Salgı kanalı
İşaretlenen salgı bezinin fonksiyonunu kaybetmeşi durumunda;
Bu düzenekteki sindirimin daha kısa sürede tamam
lanması için, Meryem hangi işlemi yapmalıdır?
I. Besin sindiriminin aksaması
II. Kan şekerinin ayarlanamaması
III. Bazı ergenlik özelliklerinin oluşmaması
A) Deney kabına mide öz suyu eklemeli
şeklindeki sonuçların hangileri meydana gelir?
B) Deney kabındaki tüm içeriği kaynatmalı
C) Deney kabına safra eklemeli
A) Yalnız I
B) I ve I
D) Deney kabına tükürük sıvısı eklemeli
C) İve III
D) II ve
Yayları Tanıyalım
1.
3.
İ
Vkleo
Ayşegül
75 g
125 g
X ve Y cisimleri, yaylar kullanılarak yukarıdaki gibi
dengede tutulmaktadır.
Ayşegül yaptığı bir deneyde, bir yaya 75 g lık bir küt
le astığında, yayın 15 cm uzadığını fark ediyor.
I ve II yaylarının iplere uyguladığı kuvvetlerin yön
leri, aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak gös
terilmiştir?
Ayşegül yaya 125 g lık bir kütle astığında yayın kaç
cm uzadığını fark eder?
II
A)
A) 25
B) 15
C) 10
D) 5
t
B)
t
4
C)
*
D)
4.
<-
*
■5 cm-
F =?
50 N
to s
10 cm
8 cm
Serkan bir ucu duvara sabitlenmiş diğer ucu serbest
hâldeki yaya 50 N kuvvet uyguladığında yayın boyu
10 cm oluyor.
2.
Video
çözümü
Serkan kaç N luk bir F kuvveti uyguladığında, yayın
boyu 8 cm olur?
Murat hafif bir cismi, Elif ağır bir cismi, Hande ise da-
ha ağır bir cismi havada tartmak için dinamometre
kullanacaktır. Aşağıdaki şekillerde bu öğrencilerin kullanması için önerilen dinamometreler gösterilmiştir,
ince yay
A) 20
B) 25
C) 30
D) 40
çok kalın yay
SO
5.
kalın yay
Buna göre, hangi öğrencinin hangi dinamometreyi
kullanması uygun olur?
Murat
Elif
Hande
A)
P
R
S
Yandaki yaylar eşit boyda
olup aynı cins maddeden
yapılmıştır.
Bu yayların uçlarına eşit
Çok
İnce
ağırlıkta cisimler asan bir
öğrenci, yaylardaki uza kalın yay yay
malar arasındaki ilişkinin aşağıdakilerden hangi
sindeki gibi olduğunu bulur?
B)
S
P
R
C)
R
P
S
A) K > L > M
B) L > M > K
D)
P
S
R
C) K > M > L
D) M > L > K
8.
6.
Fen ve Teknoloji öğretmeni, sınıfta yaptığı deneyde
eşit uzunlukta iki yay alıp uçlarına özdeş cisimler ası
yor. Fakat yayların uzamalarının farklı olduğu gözleni
yor. Bunun sebeplerini düşünen öğrenciler düşünce
lerini aşağıdaki gibi açıklıyor.
Buna göre, hangi fikir yaylardaki farklı uzamaların
sebebi olamaz?
A)
Yukarıda verilen şekillerde yaylar sıkıştırılmış ya da ger
ilmiştir. Mavi oklarla yayların uyguladığı kuvvetler gös
terilmiştir.
7
Buna göre hangi şekillerde, yayların uyguladığı
kuvvetlerin yönleri yanlış verilmiştir?
C)
A) Yalnız
B) Yalnız
C) Yalnız
D) II ve III
Asılan cisimler
farklı cins mad
delerden yapıl
mış olabilir.
Nevin
Yaylar farklı
cins maddelerden
yapılmış olabilir.
Kuvvet (N)
Uzama (cm)
2
4
6
8
10
0,1
0,2
0,3
0,4
0,5
Video
0,4
0,4
0,3
0,3
0,2
0,2
I
0,1
6 8
0
10
/
2
4
6 8
/
1
6 8
Fen ve Teknoloji
C) ,
Fİ
5N
5N
0,2
0,1
/
4
r
[ « m i :10N
Denge
konumu
Denge
konumu
10
0,3
1
/
2
İm
D)
5N
0,4
/
0
10 N
5N
0,5
0,1
Uzama
Buna göre, R ve S yaylarına
uygulanan kuvvetlerin etkisi
Kuvvet
ile yaylardaki sıkışma miktar
ları aşağıdakilerden hangisinde doğru gösterilmiş
olabilir?
i
0,1
D), ■Uzama (cm)
0,2
Eşit boydaki R ve S yaylarına ait
kuvvet - uzama grafiği şekilde
verilmiştir.
*
0,5
0,3
Gülçin
k ım f
C)t• Kuvvet (N)
0,4
r
Metin
A)
0,5
4
dığı maddenin cinsi
hem de kalınlıkları
farklı olabilir.
B), Uzama (cm)
(cm)
0,5
0 2
9.
cöiümt)
Bu yaya ait kuvvet - uzama grafiği aşağıdakilerden
hangisindeki gibi olur?
A), >Uzama
D) Yayların hem yapıl
y ----------
Bir yaya uygulanan kuvvetin yayda meydana getirdiği
uzama miktarını gösteren çizelge aşağıdaki gibidir.
Yayların kalın
lıkları farklı
olabilir.
Sefa
a
7.
B)
0
10
m
2
4
6 8
10
Denge
konumu
5bJ
Denge
konumu
3.
B ilgi: Bir cisim 1 N luk kuvvetle hareket doğrultusunda 1
m çekildiğinde, cisim üzerinde yapılan iş 1 J dür.
30 N
50 cmYukarıdaki gibi bir cisim 30 N luk kuvvet uygulana
rak 50 cm çekildiğinde, cisim üzerinde yapılan iş
kaç joule olur?
Bir işçi yukarıda verilen I. durumdaki gibi bir kutuyu yer
den kaldırıyor, sonra kutu yüksekliğini değiştirmeden II.
durumdaki gibi yatay bir yolda taşıyor.
Buna göre, belirtilen durumlar için fen anlamında iş
yapılıp yapılmadığı ile ilgili olarak, aşağıdakilerden
hangisi doğru olur?
I. durum
A) 10
B) 15
4.
Öğrenci
İş yapılır.
B) İş yapılır.
İş yapılmaz.
C) İş yapılmaz.
İş yapılmaz,
D) İş yapılmaz.
iş yapılır.
D) 30
Uygulama
II. durum
A) İş yapılır.
C) 25
...t;
Video
COtOmO
Yiğit
ıf
Babası Furkan’ı boynuna bindirerek
gezdiriyor. Fen ve Teknoloji der
sinde iş - enerji konusunu işlemiş
öğrenciler bu durumu kendi arala
rında tartışıyorlar.
T sürati
artıyor
Barias
Nazlı
Furkan daha
yüksekte olduğu için
potansiyel enerjisi
daha büyüktür.
Babasının kütlesi
daha büyük olduğu
için babasının
potansiyel enerjisi
daha büyüktür.
Şengül
a
Babasının kütlesi büyük,
fakat Furkan'ın da yerden
yüksekliği daha fazla
olduğundan potansiyel
enerjileri eşit olabilir.
Yukarıda verilen uygulama tablosuna göre iş yapan
öğrenciler için (/), yapmayan öğrenciler için (X) ko
nulursa hangisi doğru olur?
Yiğit
Barias
Nazlı
Şengül
Buna göre, hangi öğrencilerin yorumları doğrudur?
A)
X
/
X
X
B)
/
/
X
X
A) Yalnız Esma
B) Yalnız Nevin
C)
/
X
/
X
C) Esma ve Fatih
D) Fatih ve Nevin
D)
/
/
/
X
7.
“Cismin şeklinin hava direncine etkisini"
incelemek isteyen Cem, şekildeki düze
neği kuruyor. Cem cismi gösterilen ko
numdan serbest bırakarak yere ulaşma
süresini ölçüyor.
£
Video
ÇMimV
5h
Buna göre;
Cem’in amacına ulaşabilmesi için bu
nunla birlikte aşağıdaki düzeneklerden
hangisini oluşturması gerekir?
I. Tarık, kinetik enerjiye sahip
ken Öner sahip değildir.
yer
II. Tarık’ın potansiyel enerjisi artarken Öner'in potansi
yel enerjisi değişmemektedir.
B)
A)
Öner ve Tarık, halata tırman
maya çalışıyorlar. Öner halata
tutunduğu hâlde bir türlü tırmanamazken Tarık sabit hızla yu
karı doğru tırmanmaktadır.
III. Tarık yukarı çıkarken yer çekimine karşı iş yapmış
olur.
ifadelerinden hangileri doğru olur?
5h
yer
A) Yalnız
B) İv e li
C) II ve III
D) I, II ve
D)
C)
2m
8.
2m
5h
i 3h
â
Video
CÜ&M
yer
yer
II. Çantayı yatay
düz bir yolda taşıyor.
6.
III. Market arabası ile yokuşta dengede duruyor.
Bazı sporcular resimde verilen eylemleri yapıyorlar.
V. Paketleri yerden
yukarı kaldırıyor.
IV. Elinde koli ile merdivenleri çıkıyor.
VI. Market arabasını
iterek hareket ettiriyor.
Bu eylemlerden hangilerinde sporcuların uygula
dığı kuvvet iş yapmaz?
Yukarıda verilen durumların hangilerinde, fiziksel
anlamda iş yapılmaktadır?
A) YalnızI
B) Yalnız IV
A) I, II, IV
B) I, IV, VI
C) II ve III
D) İve IV
C) I, IV, V, VI
D) I, II, IV, V, VI
Fen ve Teknoloji
1.
3.
r P.E.
i •
ii
;
m
Video
çözümü
1. aşama
v.J
Video
mom
kum havuzu
L®
J
2. aşama
“Çekim potansiyel enerjisi nelere bağlıdır?” konusu
ile ilgili kum havuzunda deneyler yapan Zafer, cisimleri
havadan serbest bırakıp kum üzerinde oluşturdukları
çukurların derinliklerini karşılaştırıyor.
3. aşama
I, II ve III çukurlarının büyüklükleri şekildeki gibi ol
duğuna göre, serbest bırakılan cisimler aşağıdakilerden hangisi gibi olamaz?
r
B)
A)
m
\h
l\
2m
0
\h
ıı\
3m
m
©
9
h
/i
C)
m
9
\h
*
\h
ıi
II
m/2
9
\h
4. aşama
O
Pencere kenarından düşmekte olan bir saksının düş
me aşamaları yukarıda gösterilmiştir. Başlangıçta sak
sının dört birim enerjisi olduğu kabul edilmiştir.
13h
2/7
///!
ll\
D)
2m
Buna göre, hangi aşamadaki gösterimde bir yan
lışlık yapılmıştır?
(Ortam sürtünmeleri ihmal edilmiştir. RE = Potansiyel enerji,
K.E = Kinetik enerji)
2m
m
\h
III
j
V
h
III
K.E.
3m
2m
\h
II\
9
\2h
III
A) 1. aşama
B) 2. aşama
C) 3. aşama
D) 4. aşama
4.
S
K cismi şekildeki gibi 1 N luk
kuvvetle 1 m hareket ettirildiğinde 1 joule lük iş yapıl
maktadır.
Video
r=
7N
F= 1
coum
| K j
1m
Buna göre aşağıdaki durumlardan hangisinde ya
pılan iş en büyüktür? (Sürtünmeler önemsizdir.)
A)
B)
n
F= 10 N
F =2N
1m
■*-1 m-
C)
■5 m
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Sistemde enerji kaybı olmaktadır.
D)
F -1 N
Yukarıdaki gibi salıncakta sallanan çocuk, bir süre
sonra yavaşlayıp durmaktadır.
F=5 N
1m
B) Sistemde potansiyel enerji, kinetik enerji dönüşü
mü gözlenir.
C) Sistemde sürtünme ile mekanik enerji ısı enerjisi
ne dönüşür.
D) Salıncak her noktada eşit sürate sahiptir.
7.
Akrobatlar, gösteri yaparken bazen tahterevalli kulla
nırlar. Yukarıdaki resimde Zehra yukarıdan tahterevalli
üzerine atlayarak Figen'in yükselmesine neden oluyor.
Buna göre,
"WWW
Figen’in yükselmesi için Zehra potansiyel enerjisi
ni kullanmıştır.
II. Figen’in daha yükseğe çıkması için Zehra’nın da
ha yüksekten atlaması gerekir.
III. Tahterevalli, uygulanan kuvvetin yönünü değiştirir,
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız
B) İ vel i
C) II ve II
D) 1,11 ve
Şekil - 1
Şekil - II
Sinan, Şekil - 1 deki gibi dik konumdaki yayın ucuna
bir bilye koyup yayı sıkıştırıyor. Ardından yayı serbest
bırakıp bilyenin Şekil - II deki gibi en yüksekteki konu
muna ulaştığını gözlemliyor.
Sinan’ın yaptığı bu deneyde bilyenin enerji dönü
şümü aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?
A)
Esneklik potansiyel
enerjisi
Çekim potansiyel
enerjisi
B)
Mekanik
enerji
Esneklik potansiyel
enerjisi
C)
Kinetik
enerji
Çekim potansiyel
enerjisi
D)
Esneklik potansiyel
enerjisi
Kinetik
enerji
8 . Aşağıdakilerden hangisindeki araç, esneklik po
tansiyel enerjisi ile çalışmaz?
Yukarıda bir hidroelektrik santrali kesiti gösterilmiştir.
Şekilde numara ile verilen yerlerdeki enerjiler için,
aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) I de, su potansiyel enerjiye sahiptir.
B) II de, su akarken kinetik enerjiye sahiptir.
C) III te, jeneratörde suyun kinetik enerjisinden elek
trik enerjisi elde edilir.
D) II de, suyun kinetik enerjisi potansiyel enerjiye dö
nüşmektedir.
Fen ve Teknoloji
İş ve Enerji
1.
*v\
Ö5J,
tfideo
coihm
3.
Bekir, havaya doğru attığı bir topun
şekildeki gibi bir yörünge çizdiğini
gözlemliyor.
Buna göre, aşağıdakilerden han
gisi söylenemez?
A) Bekir’in topa uyguladığı kuvvet,
topa hareket enerjisi kazandır
mıştır.
B) Top A noktasından fırlatılırken
kinetik enerjiye sahiptir.
Al
yer
r
Sabit süratle uçmakta olan bir uçak, şekildeki yörün
geyi takip etmektedir.
C) B noktasında topun sadece kinetik enerjisi vardır.
D) Top C den D ye giderken potansiyel enerji kaybeder.
A) Uçağın kinetik enerjisi hareketi boyunca değişmez.
B) Uçağın K noktasındaki mekanik enerjisi, M nokta
sındaki mekanik enerjisinden büyüktür.
C) Uçağın L noktasındaki potansiyel enerjisi K nokta
sındaki potansiyel enerjisinden büyüktür.
D) Uçağın hareketi sırasında potansiyel enerjisi değişir.
2.
4.
Video
CÖMti)
Gösteri hareketleri yapan bir bisikletli, şekildeki I,
II, III konumlarından geçerken sahip olduğu kinetik
ve potansiyel enerjilerinin sütun grafikleri aşağıdakilerden hangisi gibi olabilir?
Emre yukarıdaki gibi merdivene çıkıp boya yapacak
tır. Fakat fırçayı kovaya batırmak için her defasında in
mek yerine boya kovasını merdivenin üst kısmındaki
çiviye asmayı düşünmektedir.
(Sürtünmeler önemsizdir.) □ :
Q
ke
: pe
B)
Bu olayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy
lenemez?
A) Emre boya kovasını çiviye astığında kovaya es
neklik potansiyel enerjisi kazandırmış olur.
I
L JL
II
III
I
II
III
D)
B) Emre boya kovasını merdivenlerden yukarı taşır
ken iş yapmış olur.
C) Emre merdivenleri çıkarken çekim potansiyel
enerjisi kazanır.
D) Boya kovası çividen yere kurtularak düşerken, !>'•
netik enerji kazanır.
I
II
III
Bilgi: "Bir cisim 1 metre boyunca 1 Newton luk kuvvet
le itilirse, 1 joule luk iş yapılmış olur. "
7.
Cisimlerin süratlerinden dolayı sahip
oldukları e n e rji................enerjidir.
Gerilmiş bir la s t ik ..............po
tansiyel enerjisine sahiptir. Bir cismin
hareket ve potansiyel enerjisinin top
lamı ................. enerji olarak adlan
dırılır.
Verilen bilgiye göre aşağıdaki durumların hangi
sinde yapılan iş en büyüktür? (Sürtünmeler önemsizdir.)
Tahtaya yazılmış metin, seçeneklerdeki kavramlar
kullanılarak doğru bir şekilde tamamlandığında,
hangi kavram kullanılmamış olur?
A) kinetik
B) çekim
C) esneklik
D) mekanik
8.
6.
Bir ipin ucuna top bağlanarak
oluşturulmuş basit bir sarkaç sür
tünmesi önemsenmeyen bir or
tamda 1 -3 noktaları arasında şe
kildeki gibi hareket etmektedir.
Kaymakta olan kayakçının K noktasında sahip olduğu
enerji şekilde gösterilmiştir.
Buna göre, kayakçının şekilde belirtilen noktalarda
ki enerjileri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
(Hareket boyunca sürtünme ile enerji kaybı olmadığı düşü
nülecektir.)
Buna göre aşağıdaki öğrenci
lerden hangisinin ifadesi yanlıştır?
A)
B)
Cisim
1 konumunda
iken sürati
sıfırdır.
r
Cisim 2 konumun
dan geçerken kine
tik enerjisi en üst
düzeydedir.
r
Ekrem
M ert
C) Cisim 3 konumun
da iken potansiyel
enerjisi 1 konu
mundaki potansi
yel enerjisine
e şittir.
D)
•
T
Büşra
Küb ra
Fen ve Teknoloji
Cisim 1 konumun
dan 2 konumuna
geçerken kinetik
enerji kaybeder.
m
-63-
W O
3.
S
Video
cûüm
t anında
2t anında
t anında
2t anında
Şekildeki düze
neği kuran Nes
lihan, topu tah
tanın üst ucun
da bırakıp to
pun halı üzerinde kaç metre yuvarlandığını ölçüyor.
(Halı yeterinci uzundur.) Neslihan kitap sayısını azalta
rak deneyi tekrar edip topun halı üzerinde aldığı me
safeleri ölçüp karşılaştırıyor. Neslihan’ın yaptığı bu de
neyi izleyen arkadaşları aşağıdaki yorumları yapıyor.
Deneyden şu sonuç
çıkar: Eğik düzlemin
yüksekliği azaldıkça
topun halı üzerinde
aldığı mesafe artar.
t anında
K.E P.E
t anında
2t anında
1
K.E P.E
2t anında
Deneyde sabit
tutulan bir değişken
eğik düzlemin
uzunluğudur.
Buna göre, hangi cisimler sürtünmeli ortamda hare
ket etmektedir?
B) K ve M
C) K ve L
D) L ve N
2.
3
4.
A) Yalnız Berkan
B) Berkan ve Burak
C) Burak ve Bülent
D) Bülent ve Serhat
4
Şekildeki gibi ipe asılı cisim M nok
tasından serbest bırakıldığında, K
noktasına kadar çıkmaktadır. Or
tam sürtünmesi önemsiz olup cis
min L noktasındaki enerjisi 60 J dür.
Buna göre, 1, 3 ve 4 bölgelerinde hangi tür enerji
vardır?
1
Deneyde potansiyel
enerji kinetik ener
jiye, kinetik enerji
sürtünme ile ısı
enerjisine dönüşür.
Buna göre, hangi öğrencilerin yorumu yanlıştır?
—•-.2. Kinetik enerji
Barajda toplanan suyun enerji dönüşümü yukarıdaki
resimde verilmiştir.
«
« t
Farklı ortamlarda hareket eden K, L, M, N cisimlerinin
t ve 2t anlarında kinetik enerji (K.E.) ve potansiyel
enerjilerini (RE.) gösteren grafikler şekilde verilmiştir.
A) Yalnız M
Deneydeki bağım
sız değişken kitap
sayısıdır.
A) Potansiyel
enerji
Kinetik
enerji
Isı
enerjisi
Buna göre, aşağıdakilerden han
gisi söylenemez?
B) Potansiyel
enerji
Kinetik
enerji
Elektrik
enerjisi
A) Cisim K noktasında, 60 J kinetik enerjiye sahiptir.
C) Kinetik
enerji
Potansiyel
enerji
Elektrik
enerji
D) Potansiyel
enerji
Elektrik
enerjisi
Elektrik
enerjisi
B) Cisim M noktasında, 60 J enerjiye sahiptir.
C) Cismin L noktasındaki mekanik enerjisi, K nokta
sındaki mekanik enerjisine eşittir.
D) Cisim L den K ye giderken potansiyel enerji kazanır.
7.
Aşağıdaki araçların kütleleri ve süratleri verildiği
ne göre hangi aracın kinetik enerjisi en büyüktür?
\fileo
ÇÖZ m ili
Şek// - II
Şe/c/7 - /
200 kg
im iL U lL
Şekil - III
Şekil - I deki gibi serbest duran yayın önüne bir top
konulup, yay Şekil - II deki gibi F kuvveti uygulanarak
bir miktar sıkıştırılıyor. Yay daha sonra Şekil - III teki gibi
serbest bırakıldığında top düzenekten fırlayıp gidiyor.
Bu deneyle ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Şekil - 1 de yayda esneklik potansiyel enerjisi de
po edilmiştir.
B) Şekil - II de yay topa b yönünde kuvvet uygular.
C) Şekil - III te yayın ittiği top çekim potansiyel enerji
si kazanmıştır.
D) Şekil - III te topun sadece potansiyel enerjisi vardır.
Minibüs
6.
l£0
A) Motosiklet
B) Minibüs
C) Kamyonet
D) Otomobil
Otoyolda ilerleyen bir oto
mobilin sürati artarken kine
tik enerjisini gösteren grafik
aşağıdakilerden hangisi ola
bilir?
A)
f Kinetik enerji
B)
1Kinetik enerji
8 . Aşağıdaki yaylardan hangisinde, esneklik potansi
yel enerjisi depo edilmemiştir?
Şekildeki uçak için,
I. Çekim potansiyel enerjisine sahiptir.
II. Kinetik enerjiye sahiptir.
Esneklik potansiyel enerjisine sahiptir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) İv e li
B) Yalnız
C) YalnızI
D) I, II ve
2.
Sürtünmesi önemsenmeyen
ortamda P noktasından ser
best bırakılan cisim, P - R
noktaları arasında hareket
ediyor.
Sallanan saat sarkacı
K, L, M, N, R varlıklarının sahip oldukları enerji tür
leri ile ilgili bir şema hazırlamak isteyen Şebnem, şe
masını aşağıdakilerden hangisi gibi oluşturmalıdır?
Buna göre, cismin aşağıda
gösterilen durumları için
yapılan yorumların hangisi
yanlıştır?
A)
B)
C)
Küre, P noktasında
potansiyel enerjiye
sahiptir.
Kinetik
enerji
Potansiyel
enerji
Kinetik
enerji
Potansiyel
enerji
B)
D)
Kinetik
enerji
Potansiyel
enerji
Kinetik
enerji
Potansiyel
enerji
Kürenin R noktasındaki
enerjisi P deki
enerjisine eşittir.
D)
4.
Sürtünmelerin önemsenmediği bir ortamda bir cismin
potansiyel ve kinetik enerjilerin toplam ına...................
adı verilir.
Yukarıdaki cümlede, noktalı yere aşağıdakilerden
hangisi gelmelidir?
Küre, O noktasında
en küçük kinetik
enerjiye sahiptir.
Küre, O - R arasında
hem kinetik hem
potansiyel enerjiye
sahiptir.
A) Sürtünme enerjisi
B) Mekanik enerji
C) Esneklik pot. enerjisi
D) Çekim pot. enerjisi
5.
7.
Eşit
kütleli
Ali,
Şenay ve Can sa
lıncakta sallanı
yorlar. Şekilde Ali
çıkabileceği en
üst noktadadır.
Buna göre,
I. Şekilde veri
len durum için
Şenay’ın kine
tik
enerjisi,
Ali’nin kinetik
enerjisinden büyüktür.
II. Çan’ı iten annesi iş yapmaktadır.
III. Şekilde verilen durum için Çan’ın potansiyel ener
jisi, Şenay’ın potansiyel enerjisinden büyüktür.
ifadelerden hangileri doğrudur?
Bir baba ile oğlun apartman katlarındaki konuşmaları
yukarıdaki gibidir.
A) Yalnız I
B) İv e li
C) II ve III
D) I, II ve
Buna göre, hangi konuşmalar bilimsel olarak doğ
ru bilgi içermektedir?
A) Yalnız I
B) Yalnız
C) II ve III
D) I, II ve I
6.
8.
l i
/
\
Esneklik potansiyel
enerjisi kinetik
enerjiye dönüşüyor.
Esneklik potansiyel
enerjisi çekim potansiyel
enerjisine dönüşüyor.
Esneklik potansiyel
enerjisi çekim potansiyel
enerjisine dönüşüyor.
Kinetik enerji
potansiyel enerjisine
dönüşüyor.
t»#Jim
ii
VHİÜ
Şekil - 1
Şekil - II
Şekil - 1deki gibi sıkıştırılmış bir yayın önüne konan ci
sim, yay serbest bırakıldığında yukarı doğru fırlıyor.
Elindeki cismi sıkıştırılmış yayın üzerine koyan öğren
ci, cismi en yükseğe fırlatmayı amaçlıyor.
Yukarıda verilen resimlerin altında enerji dönüşümleri
yazılmıştır.
Bunun için öğrenci hangi yayı kaç cm sıkıştırdığın
da amacına ulaşabilir?
Buna göre, hangilerinde enerji dönüşümü yanlış
yazılmıştır?
A) H yayı, 5 cm
B) K yayı, 3 cm
A) Yalnız
B) Yalnız IV
C) H yayı, 7 cm
D) K yayı, 7 cm
C) İv e li
D) III ve IV
Fen ve Teknoloji
#
İş ve Enerji
4.
Emre basit makineler konusu işlendikten sonra tahta
ya şu bilgileri yazıyor.
Basit makineler,
I. Kuvvetten kazanç sağlayabilir.
I I . Kuvvetin yönünü değiştirebilir.
Yerdeki yükü kaldırmak için levyenin 1, 2 ve 3 nokta
larına şekildeki kuvvetler ayrı ayrı uygulanıyor. Öğren
ciler levyeye uygulanan kuvvetle ilgili şu yorumları ya
pıyor.
I I I . Bir işin yapılma hızını değiştirebilir.
*ÎV. Aynı işi daha az enerji ile yapma
mızı sağlar.
Emre
Yükü en
küçük kuvvet
le kaldırmak için,
kuvveti 1 noktassma uygulama
lıyız
Buna göre, Emre’nin yazdığı hangi bilgiler doğru
dur?
A) İv e li
B) I, II ve III
C) II ve IV
D) Yalnız IV
Levye,
yoldan kazanç sağlayan
bir basit makinedir
Aşağıdakilerden hangisinde yoldan kazanç diğer
lerine göre en fazladır?
A)
Buna göre hangi öğrencilerin yorumları doğrudur?
A)
1
B)
B)
£
X
Levyeye
3 noktasından
uygulanan kuvvet,
y(jükün kaldırılmasını/
sağlamaz.
C)
D)
C)
D)
£
A
X
£
5.
&
K ve L cisimleri eşit kollu tera
zinin kefelerine konulunca, te
razi şekildeki gibi dengede ka
lıyor.
Video
cöma
Buna göre, K ve L cisimleri
bir kaldıraca aşağıdakilerden hangisindeki gibi
asılırsa, yatayda denge sağlanabilir?
A)
B)
II t M il
3x
T
\
3x
D)
C)
4x
4X
2
\ 2x
[1
3x
A
\
3x
M
Yukarıdakilerden hangileri desteği uçta olan kaldı
raca örnek olarak verilebilir?
A) Yalnız I
B) II ve III
C) Yalnızll
D) II, III ve IV
8 . Aşağıdaki araçlardan hangisi desteği ortada olan
basit makineye örnektir?
A)
B)
Maşa
Eşit bölmeli bir çubuğun bir ucuna yerleştirilen K cis
mi, yukarıdaki gibi destek noktasının üç farklı konumu
için ayrı ayrı dengede tutulmaktadır.
Makas
C)
Buna göre, cismi dengede tutan kuvvetlerin bü
yüklükleri arasındaki ilişki, aşağıdakilerden hangi
sindeki gibi olur?
D)
/
y
Kepçe
A) F2 > F1 > F3
B) F1 > F2 > F3
C) F1 > F3 > F2
D) F3 > F2 > F,
Çatal
9.
Yukarıdaki şekilde bir fındık kıracağı ile fındık kırma iş
lemi gösterilmiştir. Şekilde numara ile gösterilen yer
lere aşağıdaki semboller gelecektir.
sembollerin anlamları
■
A
yük
destek
U
kuvvet.
Buna göre, kaç numaralı yere hangi sembol gel
melidir?
Bir işçi bir dolabı yukarıdaki gibi üç farklı şekilde kal
dırmayı deniyor. İşçinin kullandığı çubuk aynıdır.
I
İşçinin dolabı aynı miktar yükseğe kaldırıp denge
lenmesi için uygulaması gereken kuvvetler arasında,
aşağıdakilerden hangisindeki gibi bir ilişki vardır?
A)
A) F1 > F2 > F3
B) F3 > F1 > F2
C)
C) F3 > F2 > F1
D) F2 > F3 > F1
D)
Fen ve Teknoloji
B)
A
■
A
t
II
III
tA
t
E
l
t
A
■
Hayatımızı Kolaylaştıran Basit Makineler
_
1.
3.
Benim kurduğum düzenekte
makara sürtünmesini önemsiz
kabul edersek cismi dengede
tutmak için uyguladığım
kuvvet cismin ağırlığına
e şittir.
£
&
Video
COOmii
Şekil - III
Sırasıyla şekillerdeki düzenekleri kurup aynı yükü
dengeleyen kuvvetleri ölçen bir öğrenci, yaptığı bu
etkinliğin sonunda aşağıdaki bilgilerden hangisi
nin doğruluğuna ulaşır? (Sürtünmeler önemsenmiyor.)
Benim kurduğum düze
nekte kuvvetin yönünü
değiştirebilirsin.
I. Sabit makaraların sayısının artması, sadece uygu
lanan kuvvetin yönünün değişmesini sağlar.
II. Kuvvet kazancı, makara sayısına bağlıdır.
III. Kuvvetten kazanç, aynı oranda yoldan kayıp de
mektir.
IV. Basit makineler işten de kazandırabilir.
A) I
B) II
C) III
D) IV
Benim kurduğum
düzenekte yoldan
kazanç vardır.
2.
Elif, Sena ve Melda kurdukları düzeneklerle ilgili
yukarıdaki bilgileri verdiğine göre, aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Sena kaldıraçta kuvvetin yönünün değiştiğini bili
yor.
B) Elif sabit makaranın kuvvet kazancı sağlamadığını
biliyor.
C) Bütün öğrencilerin verdiği bilgiler doğrudur.
D) Melda, hareketli makarada yoldan kayıp olduğunu
bilmiyor.
4.
Yukarıdaki düzeneklerde P yükü dinamometrelerin
uyguladığı kuvvetlerle dengelenmektedir. Makaraların
ağırlıkları ve sürtünmeler önemsizdir.
Buna göre, D1f D2, D3 arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
A) D1 = D2 > D3
B) D1 > D2 > D3
C) Dg > D2 = D1
D) D, = D2 = D3
â
Video
mm o
Şekildeki düzenekte 1200 N luk yük
dengededir.
Makara ağırlıkları ve sürtünmeler
önemsiz olduğuna göre, yükü den
gede tutan F kuvveti kaç nevvton
dur?
'ü
1200 N j
A) 300
B) 600
C) 2400
D) 4800
5.
7.
Taner, elindeki S cismini şekildeki gibi taşır
ken zorlanıyor.
Taner S cismini aşağıdaki durumların han
gisinde daha kolav taşıyabilir?
S
Vtdeo
Dinamo
metre
CWüwO
(Çubuk ağırlıkları ve sürtünmeler ihmal ediliyor.)
2 r “ 5>
B)
Makara ağırlıkları ve sürtünmelerin önemsenmediği
şekildeki düzenekte K ve L cisimleri dengededir.
K cisminin ağırlığı 10 N olduğuna göre, düzenekle
ilgili hangi öğrenci doğru bir yorum yapmıştır?
D)
K ve L cisimlerinin
ağırlıkları eşittir.
Düzenekte iki
hareketli, bir sabit
makara vardır.
Büşra
6.
C)
Didem
Özdeş K, L, M cisimleri şekillerdeki gibi dengedeyken
ipler 30 ar cm çekiliyor.
Sadece makaraların sürtünmeleri ve ağırlıkları ih
mal edildiğine göre, aşağıdaki öğrencilerden han
gisinin ifadesi yanlıştır?
1 dinamometresi
2 dinamometresin
den büyük değer
gösterir.
K ve L cisimlerinin
yerleri değiştirilirse,
dinamometre aynı değerigösterirken cisim
ler yine dengede kalır.
Dinamometrede
okunan değer
10 N dur.
3 dinamometresinin
gösterdiği değer
M nin ağırlığından
küçüktür.
V
Neda
K ve L cisimleri
30 ar cm yükselir.
M cismi diğer cisim
lerin iki katı kadar
yükselir.
v ---------Yusuf
Kerem
8. Basit makinelerle ilgili araştırma yapan Ercan, aşağıdakilerden hangisinin vanlış bir bilgi olduğunu
fark eder?
A) Makas, desteği ortada olan kaldıraca örnektir.
B) Basit makineler, uygulanan kuvvetin yönünü de
ğiştirmek için kullanılabilir.
C) Basit makineler, işten kazanç sağlayabilir.
A) Filiz
B) Neda
C) Yusuf
D) Kerem
D) Sabit makara, kuvvetin yönünü değiştirmek için
kullanılabilir.
1.
3.
Erkan
Aşağıdaki eğik düzlemlerin hangisinde kuvvet kazancı en büyüktür?
Erkan kaydırağa çıkarken Tarkan kaydıraktan aşağı
kaymaktadır.
Buna göre,
I. Tarkan kinetik enerji kazanır.
II. Tarkan sürtünmeyle enerji kaybeder.
III. Erkan potansiyel enerji kazanır.
4.
IV. Tarkan’ın kaybettiği potansiyel enerji, Erkan’da ki
netik enerjiye dönüşür.
AQ
yargılarından hangileri doğru olur?
Video
CMim
A) I ve II
B) II ve III
C) II, III ve IV
D) I, II ve
Çıkrık
Kasnak
Saat dişlileri
2.
Eğik düzlem
Mikail usta, bulaşık makinesi kolisini arabaya çıkar
mak istiyor. “Hangi durumda kuvvetten daha fazla
kazanırım acaba?” diye üç farklı eğik düzlem kurarak
koliyi arabaya çıkarıyor.
|^ ^
Kaldıraç
Buna göre, Mikail ustanın kuvvetten sağladığı ka
zancın büyükten küçüğe doğru sıralaması, aşağıdakilerden hangisindeki gibi olur?
Yukarıda bazı aletlerin hangi basit makine tipine ben
zedikleri gösterilmiştir.
A) I, II, III
B) I, I
Buna göre, gösterilenlerden hangisi yanlıştır?
C) III, I, II
D) III,
A) I
B) II
C) III
D) IV
5.
7.
Bir oyuncak araba, şekildeki düzenekte F kuvvetiyle
dengeleniyor.
â
Video
coam
Halı yüzey
Buna göre, aşağıdaki düzeneklerden hangisinde
araba F kuvvetinden daha büyük bir kuvvetle den
gelenir? (Kitaplar özdeştir.)
Bir sarmal yayın serbest hâldeki boyu yukarıda göste
rildiği gibi 30 cm dir. Makaralı sistemde 320 N luk ci
sim bu yayla dengelendiğinde, yayın boyu 38 cm olu
yor. Daha sonra bu yayla K cismi dengelendiğinde,
şekildeki gibi yayın boyu 32 cm oluyor.
B)
Buna göre, K cisminin ağırlığı kaç nevvtondur?
80 cm
(Makara ağırlıkları ve sürtünmeler önemsenmiyor.)
______
Halı yüzey
A) 10
'
Beton yüzey
Halı yüzey
8.
D) 80
C) 40
B) 20
Bir ucu aşağıda diğer ucu yukarıda bir
yüzeyim. Cisimler üzerimde kuvvet
kazancı sağlanarak çıkarılır.
Bayrağı göndere çekmek için kullanılırım.
İnşaatlarda ağır yükleri üst katlara ta
şırken de benden yararlanılır.
Bir silindir etrafında sarmal biçimde do
lanan oyuk şeklinde bir eğik düzlemim.
Yukarıda kendini tanıtan bazı basit makineler sembol
lerle gösterilmiştir.
Bu sembollerin hangi basit makinelere ait olduğu,
aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
6.
B)
Şekildeki düzenekte yük, uygulanan kuvvet ile denge
leniyor.
Bu düzenekte, aşağıdaki basit makinelerden hangisi Kullanılmamıştır?
A) Kaldıraç
B) Eğik düzlem
C) Çıkrık
D) Dişli
C)
D)
%
X
[> s * >
1.
TEST- 1 0
n
3.
72 diş
36 diş
Diş sayıları yukarıdaki gibi olan bir dişli sistemin
de, en büyük dişli ok yönünde 2 tur atarsa, en kü
çük dişli hangi yönde kaç tur atar?
A) a yönünde 4 tur.
B) b yönünde 8 tur.
C) a yönünde yarım tur.
D) b yönünde yarım tur.
Şekilde her bir düzenekte K dişlisi ile farklı dişliler
temas hâlindedir. Bu dişli düzeneklerinde K dişlisi 4 er
tur döndürülüyor.
4.
Buna göre, hangi düzenekte K dişlisinin yanındaki
dişlinin tur sayısı en fazla olur?
B) II
A)
C) III
D) IV
£
Video
coztmi}
2.
m
Şekildeki düzenekle il
gili olarak öğrencilerin
görüşleri aşağıdaki gibi
dir.
o
r T
r r t S
£>
i
Makara ekliyor.
K dişlisi 20 tur
attığında L dişlisi 40
tur atar.
M ve L dişlileri hep
aynı yönde döner.
K dişlisi a yönünde
döndüğünde M dişlisi
b yönünde döner.
M dişlisi 10 tur attığında
L dişilisi 20 tur atar.
'N
Buna göre, hangi öğrencinin yorumu yanlıştır?
A) Adem
B) Sevgi
C) Yunus
D) Arzu
Üç öğrenci cisimleri dengeledikleri düzeneklerde
gösterilen değişiklikleri yapıyor.
Buna göre, hangi öğrencilerin düzeneklerinde kuv
vet kazancı değişir?
A) Yalnız Emin
B) Fatih ve Emin
C) Fatih ve Haşan
D) Yalnız Fatih
7.
£
Video
ctam>
Birbiriyle temas hâlindeki I, II ve III dişlilerinin diş sayı
ları sırasıyla 80, 40 ve 20 dir.
B
Şekildeki konumunda hangi dişli hangi yönde kaç
tur döndürüldüğünde, dişli üzerindeki harflerin
görünümleri yine şekildeki gibi olur?
A) I dişlisi, ^
.,1 /4 tur.
B) II dişlisi,
v, 2 tur.
C) III dişlisi,
3 tur.
D) III dişlisi,
1 tur.
İİÛ
Yandaki sistemde, dişli çubuk hareket ederken dişli
ler de dönmektedir. Dişlilerin üzerine dişlilerle aynı ek
senli kasnaklar sabitlenmiştir. K, L, M cisimleri iplerle
kasnaklara bağlanmıştır. Dişlilerin dönme yönüne gö
re cisimler aşağı ya da yukarı hareket etmektedir.
Dişli çubuk ok yönünde hareket ettiğine göre; bu
sistemle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy
lenemez?
A) 1 ve 2 dişilileri birbirine zıt yönde döner.
B) K ve L nin potansiyel enerjisi azalır.
6.
C) M cisminin potansiyel enerjisi artar.
D) 1 ve 3 dişlileri aynı yönde döner.
Basit Makineler Cumhuriyeti
GÖREV
KARTI
Cinsi
Dişli
Uygulama Döndürerek
hareket ettirmek
Amaç
Düzenekteki tüm cisim
lerin potansiyel enerji
lerini azaltmak
8.
Yukarıdaki görev kartı aşağıdaki düzeneklerin han
gisinde bulunan bir dişliye ait olabilir?
Şekilde, bir saatin içindeki dişli düzeneğinin bir par
çası görülmektedir.
Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) I ve II dişlileri zıt yönde döner.
B) I ve III dişlileri aynı yönde döner.
C) II ve IV dişlileri zıt yönde döner.
D) I ve IV dişlileri zıt yönde döner.
Fen ve Teknoloji
1.
Özdeş yaylarla aşağıdaki düzenekler kurulmuştur. Sür
tünmeler önemsizdir.
Buna göre, hangi düzenekte yaydaki uzama miktarı
diğerlerindekinden farklı olur?
Yukarıdaki gibi başlangıçta aynı yolda yürümekte olan üç
arkadaştan; Ufuk K yolunu, Hamdi M yolunu, Erhan da
L yolunu takip ederek çıkışa ulaşıyor. Öğrenciler yolda
yürürken yanlarından geçtikleri tabeladaki bilgi bilimsel
olarak doğru ise 20 puan, yanlış ise 10 puan kazanıyor.
C)
F= 10 N
F=10N
Buna göre, çıkışa ulaştıklarında hangi öğrencinin
kaç puanı olur?
2.
Fen ve Teknoloji öğretmeni öğrencilerden istediğini
aşağıdaki gibi belirtiyor.
Erhan
Hamdi
A)
20
30
40
B)
40
10
10
Ufuk
4c
O
C)
40
30
40
N
D)
40
40
10
Çocuklar bana öyle bir araç söyleyin
ki, bu araç bileşik makine olmasın!
4.
A
'
m
Buna göre hangi öğrencinin verdiği örnek, öğret
menin isteğine uygundur?
Resimdeki düzeneklerde sürtünmeler ve makara ağır
lıkları ihmal edilmiştir.
Eşit ağırlıktaki P yükleri Fv F2, F3 büyüklüğündeki
Ben sabit
makara diyorum!
kuvvetlerle dengede tutulduğuna göre, bu kuvvetler
arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisindeki gi
bidir?
A) F1 < F2 < F3
B) F3 < F2 < F,
C) F3 < F, < F2
D) F2 = F3 < F,
5.
Yukarıdaki resimde görüldüğü gibi tonton amca üç
farklı el arabası yaparak bir yükü taşımaya çalışıyor.
Buna göre, hangi el arabasında kesinlikle kuvvetten
kazanç sağlanırken, hangisinde kesinlikle kuvvet
ten kayıp gerçekleşir?
Kuvvet kazancı
Kuvvet kaybı
III
I
Enerji
kaybına
sebep olur
A)
B)
Büşra, yukarıdaki gibi bazı basit makinelerle kaldıraç
çeşitleri arasında eşleştirme yapmıştır.
C)
D)
Buna göre, Büşra hangi eşleştirmeleri yanlış yap
mıştır?
A) Yalnız I
B) Yalnız
C) İv e li
D) İve III
&
sftdeo
çottm
6.
Aşağıdakilerden hangisi kullanım amacı dikkate
alındığında bileşik makine olarak sınıflandırılamaz?
III
birim idir
birim idir
i
El mikseri
Yukarıdaki kavram haritasını doğru bir şekilde ta
mamlayan Erol, numaralı yerlere aşağıdaki seçe
neklerden hangisindekileri yazmış olmalıdır?
C)
A) joule
İş makinesi
sürtünme
B) Newton
İŞ
kuvvet
C) metre
yol
potansiyel enerji
D) joule
kuvvet
basit makine
sürtünme
Uç öğrenci öğretmenlerinin sorduğu soruya cevap ve
rerek örneklemelerde bulunuyor.
Sürtünme sonucu hare
ket enerjisinin ısı ener
jisine dönüşmesine neyi
örnek verebilirsiniz?
3.
Ellerimizi b irb ir
lerine sürttüğü
müzde ısınır.
Hazal
Sıcak odada
duran buz erir.
Birbirine sürtülen tah
ta parçaları alev alır.
Buna göre, hangi öğrencilerin verdiği örnekler doğ
rudur?
A) Yalnız Alper
Koli, masada itiliyor.
B) Alper ve Didem
Cemil, bir karton kutunun kenarına bir paket lastiği
bağlayıp şekildeki gibi cetveli lastiğe geçirerek kutuyu
itiyor. Cemil, kutu harekete geçtiği anda cetvel üzerin
de yukarıdaki gibi işaretlemeler yapıyor.
C) Hazal ve Didem
D) Alper, Hazal ve Didem
Bu deneyleri yapan Cemil, aşağıdaki sorulardan han
gisinin cevabını bulamaz?
A) Bir cismin üzerine ağırlık konduğunda, cisimle
zemin arasındaki sürtünme kuvveti artar mı?
B) Paket lastiği esnek bir cisim midir?
C) Tekerlek sürtünmeyi azaltır mı?
D) Kutu ile masa arasındaki sürtünme kuvveti kaç
newtondur?
4.
Yukarıdaki düzeneği hazırlayan Arzu, bilyeyi serbest bı
raktığında, bilyenin cetvel üzerinden yuvarlanıp halı üze
rinde ilerleyerek K noktasında durduğunu gözlemliyor.
Bu deneyi yapan Arzu, aşağıdaki sonuçlardan han
gisine ulaşamaz?
A) Bilye başlangıçta sadece potansiyel enerjiye sa
hiptir.
ÎA jj
ctnimo
Cemre, otomobil tasarımları yapmaktan hoşlanmaktadır.
Cemre’nin çizdiği aşağıdaki otomobil modellerinden
hangisinde, hava direncini en aza indirecek bir aerodinamik tasarım vardır?
A)
f-o — c P
B) Bilye yuvarlanırken kinetik enerji kazanır.
C) Bilye halı üzerinde yuvarlanırken sürtünme ile
enerji kazanır.
D) Bilyenin K noktasında kinetik enerjisi yoktur.
5.
il
V h feo
cm m
7.
Bir deneyde tahta çu
buk eğik düzlem olarak
kullanılıyor. Bir tuğla tah
tanın en üstünden ser
best bırakılarak aşağı
kaynaması sağlanıyor.
Aşağıda verilen durumlardan hangisinde, fiziksel
anlamda iş yapılmaktadır?
B)
Ü
& .
tfrcfeo
cûgmu
Evet çocuklar tuğlanın eğik düzlemin
alt ucuna daha kısa sürede gelmesi için
nasıl bir değişiklik yapılması gerekir?
Sandalyeyi yatay düz
bir yolda hep aynı yükseklikte
taşımak
C)
D)
Öğretmen
Nebi Bey
Amuda kalkarak
beklemek
SATJL
Öğretmen Nebi Bey’in sorduğu soruya hangi öğ
rencisinin verdiği cevap yanlış olur?
Bankta oturup
gazete okumak
8.
Panoya yağlı boya
fırçasıyla yazı yazmak
v=0
I. Araba fren yapıp yavaşlıyor.
II. Yaya kuvvet uygunarak yay açılıyor.
III. İşç i tuğlayı yer
den kaldırıp du
varın üstüne ko
yuyor.
6.
E nerji,..... ?.......yapabilme yeteneği
&
olarak bilinir. Kinetik enerji......?.?....
tfieo
sonucu ısı enerjisine dönüşebilir.
çölümü
C isim lerin sıkıştırılm a sı ya da
gerilmesi sonucu cisimlerde... .îi.î....
enerjisi depolanır.
Yukarıdaki paragraftaki bilgilerin doğru bir şekilde
tamamlanabilmesi için, numaralı yerlere aşağıdaki
kavramlar yazıldığında, hangi kavram açıkta kalır?
Yukarıdaki olaylarla ilgili aşağıdakilerden hangisi
yanlıştır?
A) I de, araba tekerleğine uygulanan fren kuvvetinin
yaptığı iş arabanın kinetik enerjisini artırır.
B) II de, yayı çeken kuvvetin yaptığı iş, yayda esnek
lik potansiyel enerjisi olarak depo edilir.
A) iş
B) joule
C) III de, işçinin tuğlayı kaldırırken uyguladığı kuvvetin
yaptığı iş, tuğlada çekim potansiyel enerjisine dö
nüşür.
C) esneklik potansiyel
D) sürtünme
D) I de, arabanın kinetik enerjisi ısı enerjisine dönüşür.
Ünite Değerlendirme
3.
1.
Tahterevalli
4 ?
Bazı basit makinelerin adları ve özellikleri şekildeki gi
bi renkli etiketlerin üzerine yazılmıştır.
Yukarıda verilen sırıkla yüksek atlamada, sporcu te
pe noktasına çıkıncaya kadar hangi enerji dönüşüm
leri gerçekleşmektedir?
Bu basit makinelerle özellikleri eşleştirmeyi amaç
layan bir öğrencinin, ilgili etiketleri birbirine aşağıdakilerden hangisindeki gibi bağlaması uygun olur?
A) Kinetik enerjisi -» çekim potansiyel enerjisi ->
esneklik potansiyel enerjisi
B) Kinetik enerjisi —» esneklik potansiyel enerjisi —>
çekim potansiyel enerjisi + kinetik enerji
C) Çekim potansiyel enerjisi —> kinetik enerjisi —»
esneklik potansiyel enerjisi
D) Esneklik potansiyel enerjisi -» kinetik enerjisi
çekim potansiyel enerjisi
4.
2.
Beyza K ve L yaylarının
uçlarına cisimler asarak,
kuvvet - uzama grafiklerini
şekildeki gibi çiziyor.
Kuvvet
Bu grafiklerden aşağı
daki sonuçlardan hangi
si çıkarılamaz?
60 N
L yayı
Uzama
Yukarıdaki şekillerde verilen K, L, M yaylarının uy
guladığı kuvvetlerin yönü ve büyüklüğü hangi se
çenekte doğru olarak verilmiştir?
(Düzeneklerde sürtünmeler önemsenmemektedir.)
A) L yayı K yayından daha kolay uzar.
B) Eşit ağırlıklı cisimler asıldığında L yayı daha çok
uzar.
C) Eşit miktar uzamaları için K yayına daha ağır bir
cisim aşılmalıdır.
D) Bu yaylardan dinamometre yapılırsa, K yayının
olduğu dinamometre daha hassas ölçüm yapar.
80 N
K
A)
I 60 N
B)
L
M
80 N
■*- 100 N
f 60 N
80 N
—► 100 N
C)
f 60 N
—► 80 N
—► 100 N
D)
J 60 N
—► 80 N
■*— 100 N
I
pTOÖÖÖÖÖÖÖÖÖ-r
^ -----12 cm — ►
Yukarıdaki durumda elin yaya uyguladığı kuvvetle
yayın ele uyguladığı kuvvetin yönleri için, aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Yayın uyguladığı
kuvvet
yatay
Elin uyguladığı
kuvvet
A)
a
a
B)
b
a
C)
a
b
D)
b
b
Sürtünmelerin önemsenmediği ortamlarda K, L, M, N
oyuncak arabaları şekildeki konumlarından eşit sürat
lerle fırlatılıyor.
Buna göre, hangi oyuncak
arabanın hareketi süresin
ce kinetik enerjisi grafikte
ki gibi değişir?
1Kinetik enerji
Zaman
A) K
C) M
B) L
D) N
6.
8. Uzama - kuvvet grafiği şe
Video
cöiöroö
Birinci durum
İkinci durum
Bir top birinci durumdaki gibi sıkıştırılan bir yayın üs
tüne konuyor. Daha sonra yay serbest bırakıldığında,
top belli bir yüksekliğe kadar çıkıyor.
Buna göre, yukarıda verilen durumlarla ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Kuvvet (N)
Yaylardaki uzama miktar
20
30
ları üzerlerinde gösteril
diğine göre, hangi cisim
diğerleriyle zıt yönde hareket eder?
A)
1 cm
M j
1 cm
6 cm
M
A) Birinci durumda topun sadece kinetik enerjisi vardır.
B) İkinci durumda topun çekim potansiyel enerjisi en
düşük seviyededir.
C)
C) İkinci durumda yayda depo edilen enerjinin sade
ce bir kısmı kullanılmış olup geri kalan kısmı depo
edilmeye devam etmektedir.
*
Fen ve Teknoloji
3 cm
-vQQQQQÖQ/^
4 cm
B)
4
D) Birinci durumda yayda esneklik potansiyel enerji
si depo edilmiştir.
ı Uzama (cm)
kildeki gibi olan özdeş
yaylar kullanılarak yatay
düzlemdeki cisimler çeki
liyor.
D)
5 cm
2 cm
^*\ÛQQQQQQ/2 cm
4 cm
3 cm
0000000/-Ä
Unite Değerlendirme
..
3.
1.
£
Video
como
Cemil amca ile Nebile teyze şekildeki gibi tahtereval
liye bindiklerinde denge sağlanıyor.
I. Birbirlerinin yerlerine oturduklarında
II. Sadece Nebile teyze desteğe yaklaştığında
III. İkisi de aynı yönde hareket ettiğinde
B) İv e li
C) II ve III
D) I, II ve
2.
Fotoğraf
A d ı:
Basit makine
T ü rü :
Makaralar
Ö z e lliğ i: Kuvvetten kazandırır.
Kimlikteki bilgilere göre, fotoğraf bölümüne aşağıdakilerden hangisi yapıştırılmalıdır?
A)
III
IV
Patinaj yapan araba
nın lastiğine dokun
duğumda oldukça
ısındığını fark ettim.
Hareket halindeki arabadan sarkan zincir
yere sürttükçe kı
vılcımlar çıkıyordu.
Bu kutu aşağıdakilerden hangisidir?
A) I
4.
KİMLİK
KARTI
Elleri üşüyen Merve,
ellerini hızla birbi
rine sürterek ısın
maya çalışıyordu.
Yukarıdaki kutulardan birinde bahsedilen olay, diğer
leriyle aynı sebebe dayanmaz.
Buna göre, yukarıda verilen durumlardan hangile
rinde tahteravallinin dengesi bozulur?
A) Yalnız
II
Havanın soğuduğunu
farkeden Leyla
Hanım sobanın şidde
tini arttırm ak için
odun ekledi.
B) II
C) III
D) IV
Zehra, çekim potansiyel enerjisinin nelere bağlı oldu
ğu tespit etmek için şöyle bir deney yapıyor: Düz bir
yere bir miktar kum döküp aşağıdaki gibi kum tepesi
oluşturuyor. Daha sonra eline aldığı basket topunu
belli bir yükseklikten bırakıyor. Topun kumda meyda
na getirdiği çukurluğu ölçüyor. Daha sonra yine önce
ki gibi bir kum tepesi oluşturuyor ve yeni bir deney ya
pıp tekrar çukurluğu ölçüyor.
Basket
topu
Kum
y / tepesi
B)
Zehra aşağıdakilerden hangisini yaparsa, bir cis
min potansiyel enerjisinin kütleye bağlı olduğunu
bulabilir?
A) Önce büyük sonra küçük basket topunu aynı yük
seklikten bırakmak
D)
B) Bir basket topunu önce 50 cm sonra 75 cm yük
seklikten bırakmak
£
C) Bir basket topunu önce kumun üstüne koymak
sonra topu oradan yere yuvarlamak
D) Bir basket topunu havaya atıp kuma düşmesini
sağlamak
5.
7.
Acaba yerdeki bu ağır
varili, ağırlığından daha
az kuvvet uygulayarak
kamyonete nasıl yükleyebilirim?
Mekanik Enerji
Mk
Orhan
olabilir
olabilir
_ L _
_ L _
I enerji
I I enerji
rolabilir
1 L—ı
r— *
olabilir
_ 4 _
Orhan’ın çözmek istediği bir problem var. Arkadaşların
dan yardım istiyor.
Çekim
potansiyel
enerjisi
Arkadaşlarının aşağıdaki önerilerinden hangisi,
Orhan’ın problemine çözüm olamaz?
L— ı
bağlıdır
Esneklik
potansiyel
enerjisi
_ L
III
bağlıdır
_ L
Sürat
Yukarıdaki kavram haritasında numaralı yerlere
aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
A) Potansiyel
Kinetik
Hacim
B) Kinetik
Potansiyel
Kütle
C) Kinetik
Potansiyel
Ağırlık
D) Potansiyel
Kinetik
Kütle
8.
6.
N'deki
KE PE
Kitap okuyan çocuk ■ Merdiven çıkan çocuk
Sürtünmesi önemsiz yüzey üzerinde K noktasından
ilk hızsız serbest bırakılan cismin N noktasındaki po
tansiyel enerjisi (PE) ve kinetik enerjisi (KE) şekilde
sütun grafikle gösterilmiştir.
Buna göre aşağıdaki sütun grafiklerinden hangisi
K ve R noktaları arasında hareket eden cisme
kesinlikle ait olamaz?
A)
B)
KE PE
C)
K E PE
K E PE
D)
K E PE
Dağa tırmanan
sporcu
Yukarıdaki durumlardan hangilerinde bilimsel an
lamda iş yapılmaktadır?
A) Yalnız I
B) II ve III
C) II, III ve IV
D) I, II, III ve IV
....
TEST- 1 5
3.
Aşağıda verilen durumlarda zemin ile cisim arasında
ki sürtünmeler önemsizdir.
Hangi durumda yapılan iş en büyüktür?
A)
1N
1N
1m -
B)
2N
2N
1mYukarıda verilen kavram haritasının doğru bir şekil
de tamamlanması için numaralı yerlere aşağıdakilerden hangisinde verilenler gelmelidir?
C)
2N
.
2N
----- ►
-----1,5 m-
D)
A) Yol
Zaman
Basit Mak.
B) Basit mak.
Kuvvet
Enerji
C) Enerji
Kuvvet
Yol
D) Basit mak.
Yol
Kuvvet
3N
3N
1,5 m-
%
2.
II
III
(Pfî)
A
M
Sırtında çanta
ile merdiven
çıkan çocuk
Masada kitap
okuyan çocuk
Ayakta elinde
halterle duran
adam
i
Yerleri
süpürürken
l
Çekiçle çivi
çakarken
IV
Yerdeki halteri uğraştığı
halde kaldıramayan
adam
El arabasını iterek
hareket ettiren
adam
Telefon konuşmasını
dinlerken
Düşünürken
Yukarıdaki durumların hangilerinde fiziksel anlam
da iş yapılmaktadır?
Yukarıdaki durumların kaçında fiziksel anlamda iş
yapılmamaktadır?
A) Yalnız I
B) II ve III
A) Birinde
B) İkisinde
C) İve IV
D) I ve V
C) Üçünde
D) Dördünde
l i l
:
7 Sınıf Soru Bankası
5.
Aşağıdakilerden hangisi bileşik makineye örnektir?
E
A)
^3
r7
p
El arabası
C)
Ağırlığı önemsiz, eşit bölmeli çubuk ve P cismi ile ku
rulan düzenekler, Fv F2, F3 kuvvetleri ile I, II, III teki gi
bi dengelenmiştir.
Buna göre, kuvvetlerin büyüklükleri arasındaki
ilişki aşağıdakilerden hangisidir?
Kaldıraç
A) F1 = F2 = F3
B) F1 < F2 < F3
C) F2 < Fi < F3
D) F1 < F3 < F2
6.
9.
Serbest hâldeki uzunluğu 20 cm olan yaya ait kuvvet
uzama grafiği aşağıdaki gibidir.
Yukarıdaki araçta K, L, M harfleriyle ifade edilen
yerler için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
Uzama (mm)
A) M, yük kolunu ifade eder.
20 cm
B) L destek noktasını ifade eder.
Kuvvet (N)
C) K - M arası yük koludur.
D) K, kuvvet kolunu ifade eder.
Buna göre, yaya asılan cisimlerin yayda meydana
getireceği uzama, aşağıdaki durumların hangisin
deki gibi olur?
7.
A)
Bir uçak yukarıdaki yörüngeyi takip ederek sabit sürat
le ilerliyor.
Buna göre uçakla ilgili aşağıdakilerden hangisi söy
lenemez?
A) K ve M noktalarında aynı potansiyel enerjiye sa
hiptir.
B)
23,6 cm
24 cm
80 N
100 N
C)
D)
40 cm
24,5 cm
50 N
10 N
B) K den L ye çıkarken potansiyel enerjisi artar.
C) L de en büyük potansiyel enerjiye sahiptir.
D) Uçağın L de kinetik enerjisi sıfırdır.
Fen ve Teknoloji
3.
1.
)10 N
Kuvvet - uzama grafiği şekildeki gibi olan bir yayın
ucuna 10 N luk bir cisim asıldığında yayın uzama
sı kaç cm olur?
A) 12
B) 8
Sürtünmelerin önemsiz olduğu ortamda P - S nok
taları arasında hareket etmekte olan şekildeki küre
için,
i. Küre en yüksek potansiyel enerjiye P ve S nokta
larında sahiptir.
D) 3
C) 4
II. Küre R noktasında maksimum kinetik enerjiye sa
hiptir.
III. S’den R’ye gelirken kürenin kinetik enerjisi artar,
A) Yalnız I
B) İv e li
C) I, II ve II
D) Yalnız
2.
<£]
Vrcfeo
CÖ2ÖTOÜ
4.
Bir yaya 60 N luk cisimler asıldığında yaydaki uzama
lar yukarıdaki gibi oluyor.
Yapacağım dinamometre
ile en fazla 5 N luk bir
yükü tartacağım.
Yapacağım dinamometre
ile 50 N luk bir yükü
tartacağım.
Buna göre, yaya ait kuvvet - uzama grafiği aşağıdakilerden hangisi olamaz?
t Uzama (cm)
ıUzama (cm)
Yukarıdaki açıklamalara göre, Yusuf ve Ali’nin yapa
cakları dinamometrelerde aşağıdaki yaylardan han
gisini kullanması uygun olur?
A) Yusuf: İnce telden yapılmış yay
A li: Kalın telden yapılmış yay
B) Yusuf: Kalın telden yapılmış yay
A li: İnce telden yapılmış yay
C) Yusuf: İnce telden yapılmış yay
A li: İnce telden yapılmış yay
12 18
12
24
D) Yusuf: Kalın telden yapılmış yay
A li: Kalın telden yapılmış yay
*
7.
II
IV
*
.
A
tükenmez
kalem
\y a y
Yukarıdaki şekillerden hangisinde yay, diğerlerin
den farklı bir amaç için kullanılmıştır?
A) IV
B) III
C) II
Yukarıda bir yaya ayrı ayrı asılan cisimlerin yayda
meydana getirdiği uzamalar gösterilmiştir. M cisminin
ağırlığının 60 N olduğu bilinmektedir.
D)
Buna göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) L nin ağırlığı 30 N dir.
B) K nin ağırlığı 10 N dir.
6.
C) Yaydaki uzama cisimlerin ağırlığından bağımsızdır.
Aşağıdaki etkinlikte farklı uygulamalar ve bu uygulama
lar ilgili açıklamalar sarı ve mavi etiketlere yazılmıştır.
Uygulamalar
Açıklamalar
Emre, sabit sü
ratle merdiven
lerden çıkıyor.
Potansiyel enerjisi
hareket ve ısı ener
jisine dönüşüyor.
Osman, dolabı
iterek hare
ket e ttiriyor.
Potansiyel enerji
kazanıyor.
Sema, kaydı
raktan aşağı
doğru kayıyor.
Cisme kinetik
enerji kazan
dırıyor.
D) Yay cisimlere yukarı yönlü kuvvet uygulamaktadır.
O
8.
Buna göre, uygulama ve açıklamalar aşağıdakilerin
hangisinde doğru eşleştirilmiştir?
A)
C)
Yukarıda verilen araçlardan hangileri bileşik maki
nedir?
Fen ve Teknoloji
A) Yalnız I
B) II ve III
C) İve III
D) I, II ve
1.
Aşağıdaki düzeneklerden hangisinde, kuvvetten ka
zanç sağlanmaz?
3.
III
IV
yay
yay
%
VHko
COiümii
yay
B)
yay
Uzunlukları ve kalınlıkları şekildeki gibi olan aynı
cins tellerden yapılmış olan I, II, III, IV yaylarının
uçlarına özdeş cisimler asıldığında en fazla hangi
yay uzar?
F
kaya
A)
B) II
C) III
D) IV
C)
D)
50 cm A
J jL
2.
j f
4.
50 cm
70 km/h
70 km/h
150 kg
70 km/h
5000 kg
1200 kg
Bir öğrenci, L uzunluğunda bir tahta parçası, bir deney
arabası, dinamometre ve farklı yüksekliklerde kutularla
düzenekler kurup arabayı şekillerdeki gibi ayrı ayrı
dengelemektedir.
Yukarıda kütleleri ve süratleri verilen araçlar için
Buna göre, öğrencinin yaptığı deneyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Otomobilin kinetik enerjisi motosikletin kinetik
enerjisinden büyüktür.
A) Öğrenci, eğik düzlemin yüksekliğinin, cismi denge
leyen kuvvete etkisini araştırıyor.
B) Kamyonun kinetik enerjisi otomobilin kinetik ener
jisinden büyüktür.
B) Öğrenci, araba kütlesindeki değişimin, arabayı den
geleyen kuvvete etkisini araştırıyor.
C) Motosikletin kinetik enerjisi diğerlerinden daha
büyüktür.
C) Öğrenci eğik düzlemin uzunluğunun, cismi denge
leyen kuvvete etkisini araştırıyor.
D) Araçların kinetik enerjileri arasındaki ilişki kamyon
> otomobil > motosiklet şeklindedir.
D) Öğrenci, eğik düzlemin yüzeyinin kayganlığının cis
mi dengeleyen kuvvete etkisini araştırıyor.
5.
B ilgi: "Aşağıdaki şekilde gösterildiği gibi bir cisim 1
newtonluk kuvvetle 1 metre hareket ettirildiğinde,
cisim üzerinde yapılan iş 1 joule olur. ”
Video
7.
İ
Video
cdom
F=1 N
1m
Emre, yukarıdaki gibi bir kaldıraç düzeneği kurarak
dolabı kaldırmayı amaçlıyor.
Aşağıdaki durumların hangisinde yapılan işin
büyüklüğü diğerlerinden farklıdır?
Buna göre, aşağıdaki araçlardan hangisinin yapısı,
Emre’nin kurduğu kaldıraç düzeneğine benzemez?
(Sürtünmeler önemsenmiyor.)
A)
F =2N
A)
B)
C)
D)
10 m
ns—— ı F—4 N
Mmmm
5m
C)
J
i
F -1 0 N
2m
■"«O*»''»«»)'!
w *§
Makas
D)
Tahterevalli
F =5N
6m
8.
6.
Basit makinelerle ilgili araştırma yapan Erdem, elde
ettiği sonuçları aşağıdaki gibi tahtaya not ediyor.
Uygulanan kuvveti artırabilir.
Kuvvetin yönünü değiştirebilir.
Yapılan işin daha az enerji harcanarak
yapılmasını sağlar.
Bir enerji türünü başka bir enerji
türüne çevirmek için kullanılabilir.
K noktasından bırakılan bir cisim sürtünmesi önemsiz
yol üzerinde L noktasına kadar çıkabilmektedir.
Buna göre,
I. Cisim K den M ye giderken sürati artar.
II. M noktasında cismin kinetik enerjisi en büyüktür.
Buna göre, Erdem’in yazdığı bu ifadelerden kaçı
yanlış bilgi içerir?
III. Cisim M den L ye giderken sürati sabit kalır.
A) Biri
B) İkisi
A) Yalnız I
B) İv e li
C) Üçü
D) Dördü
C) II ve III
D) I, II ve
i
Fen ve Teknoloji
#
9.
Buğra bir yaya 200 gramlık cisim astığında yay 12 cm
uzuyor.
Buğra aynı yaya başka bir cisim astığında yayın 18
cm uzadığını ölçtüğüne göre, Buğra yaya kaç gram
lık bir cisim asmıştır?
A) 100
B) 200
C) 300
D) 400
Bir yaya ait uzama - kuvvet grafiği yukarıdaki gibidir.
Buna göre, yayla ilgili aşağıdakilerden hangisi
yanlıştır?
A) Yaya 8 N kuvvet uygulandığında, yay 2 cm uzar.
B) Yay 10 N ağırlığındaki bir cismin ağırlığını doğru bir
şekilde ölçebilir.
1 0 . S cismi şekildeki gibi 10 N luk
kuvvetle 1 m hareket ettiriliyor.
Buna göre, S cismi üzerinde
yapılan iş kaç joule dür?
A) 1
B) 5
1m
C) Yay 10 mm uzadığında, yaya etki eden kuvvet 4 N
dur.
D) Yay, 8 N dan daha büyük kuvvet kullanıldığında
bozulmaktadır.
C) 10
D ) 100
13. Aşağıdaki durumlardan hangisinde bilimsel anlam
da bir cisim üzerinde iş yapılmıştır?
A)
Masa başında uzun
süre oturup kitap
okunduğunda
40 diş
Yukarıda gösterildiği gibi M dişlisi elektrik motorunun
miline bağlı bir dişlidir. Motor mili a yönünde saniyede
2 defa dönmektedir.
B)
C)
K cismi F kuvveti
uygulanarak yatay
düzlemde x kadar
hareket ettirildiğinde
D)
Buna göre,
I. L dişlisi motorun hareket yönünü değiştirerek
hareket enerjisini aktarır.
II. K dişlisi saniyede 1 tur atar.
III. K dişlisi b yönünde döner.
A) Yalnız I
B) I ve II
C) II ve III
D) I, II ve III
Çanta yüksekliğini
değiştirmeden uzun
süre ayakta
beklendiğinde
Koli yüksekliği
değiştirilmeden düz
yolda yüründüğünde
1.
Video
çölümü
Aynı cins elektrik yüküyle yüklü olduğu bilinen iki cisim
birbirine yaklaştırıldığında cisimler birbirini ite r / çeker.
1
2
Bu cisimlerden biri nötr elektroskobun topuzuna dokundurulduğunda elektroskop cisimle aynı / zıt yük
3.
&
Video
CÖ I İ M
3
4
le yüklenir. Nötr bir elektroskoptaki negatif yük sayısı
pozitif yük sayısından fazladır / sayısına eşittir /
5
6
i V“
i i'
sayısından azdır.
v
l.kapı
Yukarıdaki paragrafta, cümlelerin bilimsel anlamda doğ
ru bir şekilde tamamlanması için, altı çizili kelime ya da
kelime grubu kullanılacaktır.
2.kapı
3.kapı
4.kapı
Buna göre, kaç numaralı kelime ya da kelime grup
ları kullanılmalıdır?
Yukarıdaki gibi birbiri ile bağlantılı kutu içindeki
cümlelerin doğru (D) ya da yanlış (Y) olduğuna ka
rar verilerek ok yönünde ilerlenildiğinde hangi ka
pıya ulaşılır?
A) 1 ,3 ,6
B) 1 ,2 ,6
A) 4. kapı
B) 3. kapı
C) 1 ,3 ,7
D) 2 ,4 ,6
C) 2. kapı
D) 1. kapı
4.
© O
Video
cüzümü
d
©O j
« O
Bazı cisimlerin yük durumu yukarıda belirtildiğine
göre, cisimlerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söy
lenemez?
A) Ayakkabı pozitif yüklüdür.
# » © )
Yükleri yukarıdaki gibi verilen iletken cisimler yan ya
na konuluyor.
Buna göre hangi durumlarda cisimler arasındaki
kuvvetlerin yönleri yanlış gösterilmiştir?
B) Kalem yüksüzdür.
C) Cep telefonu pozitif yüklüdür.
A) Yalnız I
B) II ve III
D) Kitap nötrdür.
C) İve IV
D) Yalnız IV
5.
7.
Yük miktarı
I
H
Vdeo
Çûîümu
a
m
Video
i t II
Aşağıdaki cisimler üzerinde yük durumu sembolik ola
rak gösterilmiştir.
Buna göre hangi cisim nötrdür?
çdîünrü
A)
İletken K küresi üzerindeki yük dağılımını gösteren sü
tun grafiği şekildeki gibidir.
Küre bir telle topraklandığında,
üzerindeki yük dağılımı aşağıdakilerden hangisindeki gibi olur?
C)
A)
B)
Yük miktarı
.0
Yük miktarı
(+)
Q
I
C)
(+) H
<->
D) ' Yük miktarı
Yük miktarı
h
Îİ'I
(+) (~)
8.
Video
CöiOmU
6.
ı K cism
L cismi
Yük
....
(+) H
M cismi
Yük
(+) H
Şekildeki gibi yüzeyi eğik
bir tahta masanın üst kıs
mından (+) yüklü iletken
küre serbest bırakılıyor.
Masa üzerine konulmuş
yüklü cisimler dikkate
alınırsa (+) yüklü kürenin hareket yörüngesi aşağıdakilerden hangisi gibi olabilir?
Yük
(+) H
Yük durumları yukarıdaki gibi verilen K, L, M cisimleri
aşağıdaki gibi nötr P cisminin yakınına getiriliyor.
I.
K
P
Hangi durumlarda P cismi etki ile elektriklenir?
A) YalnızI
B) İv e li
C) Yalnızlı
D) İve III
Fen ve Teknoloji
#
hmm
K
L
K
L
Şekil-I
İletken K ve L küreleri ilk durumda birbirini itmemek
tedir. Yapılan bir işlemden sonra ikisi de birbirini şekil
deki gibi itmektedir.
Şekil - II
Şükrü, K küresine (+) yüklü çubuğu yaklaştırdığında
küre Şekil - 1deki gibi; Derya, (-) yüklü çubuğu L kü
resine yaklaştırdığında küre Şekil - II deki gibi denge
de kalıyor.
Bu durumun açıklaması, aşağıdakilerden hangisi
olabilir?
Buna göre,
A) K pozitif, L negatif cisme dokundurulmuştur.
I. K küresi (+) yüklüdür.
B) Hem K hem L negatif cisme dokundurulmuştur.
II. L küresi (+) yüklüdür.
C) K negatif, L pozitif cisme dokundurulmuştur.
III. L küresi nötr dür.
D) Sadece L negatif cisme dokundurulmuştur.
ifadelerinden hangileri doğru olabilir?
A) Yalnız
B) I ve II
C) II ve III
D) I, II ve
Metal
kaşık>
4.
Ahmet, plastik tarağı saçına ya da yünlü bir kumaşa
iyice sürttükten sonra çeşmeden akan suya yaklaştır
dığında, şekildeki gibi suyun yön değiştirdiğini göz
lemliyor. Aynı işlemi saçına ya da yünlü kumaşa iyice
sürttüğü metal kaşıkla denediğinde ise suyun yön de
ğiştirmediğini gözlemliyor.
Cisimler
iter / çeker
I
+
C 3
( nötr )
-
J
( nötr )
m
C Z D
IV
Ahmet’in yaptığı bu gözlemlerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Üzerindeki yük durumu verilmiş yukarıdaki cisimlerin
birbirini itme/çekme durumu numaralı yerlere yazıla
caktır.
A) Tarak sürtünme sonucu elektriklenir.
Buna göre, numaralı yerlere sırasıyla, aşağıdakilerden hangisi yazılmalıdır?
B) Elektrik yüklü tarak akan suyu kendine doğru çek
miştir.
A) iter, iter, iter, çeker
C) Metal kaşık iletken olduğu için sürtünme sonucu
üzerinde yük birikmesi olmamıştır.
C) çeker, çeker, çeker, iter
D) Kaşık üzerindeki yükler suya geçmiştir.
D) iter, çeker, iter, çeker
B) iter, çeker, çeker, iter
5.
7.
Elektrik yüklü bulutlar
yeterince birbirine
yaklaştığında, birinden
diğerine yük boşalması
olur ve buna şimşek denir.
Bir cisimdeki ...... I....... yükler hareket etmez.
Eğer bir cisimde negatif yük fazlalığı varsa cisim
...... II.......yüklü, negatif yük eksikliği varsa cisim
...... III.......yüklü olur.
Yukarıdaki paragrafın doğru bir şekilde tamamla
nması için numaralı yerlere aşağıdakilerden hangi
leri yazılmalıdır?
A) Pozitif
(+)
B) Negatif
(+)
Buluttan yere
ya da yerden
buluta elektrik
boşalmasına
yıldırım denir.
(+)
V V
H
C) Pozitif
(+)
D) Negatif
(+)
Yıldırımdan korunmak
için minare gibi yüksek
yapılara paratoner
adı verilen sivri uçlu
metal çubuk takılır.
©
V
®
©
Yukarıdaki etkinlikte bilgilerin doğru (D) ya da yan
lış (Y) olduğu değerlendirilip ok yönünde ilerlendiğinde hangi çıkışa ulaşılır?
B) 2
A) 1
6.
İN
L-
C) 3
D) 4
8.
c.t.,+ , t )
M
N
İletken K, L, M, N kürelerinin yük miktarını gösteren
sütun grafikleri ve yük işaretleri şekildeki gibidir.
Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi kesinlikJe doğrudur?
A) K ile L birbirlerini çeker.
Birbirine dokunmakta olan iletken X, Y, Z kürelerine, İlyas (+) yüklü K çubuğunu, Merve de (+) yüklü L çu
buğunu şekildeki gibi eşit miktar yaklaştırıyorlar. Bu
durumda Talha, küreleri yalıtkan ayaklarından tutarak
birbirlerinden ayırıyor.
Son durumda X, Y, Z kürelerinin yük işareti aşağıdakilerin hangisinde doğru gösterilmiştir?
B) M ile N birbirlerine dokundurulduktan sonra birbir
lerini iter.
C) L ile N birbirlerine dokundurulduktan sonra birbir
lerini iter.
D) Dört küre aynı anda birbirlerine dokundurulursa,
hepsi (+) yüklenir.
A)
-
B)
+
C)
-
D)
+
Elektriklenme
1.
3.
topuzuna dokununca
yaprakların kapan
ması
Yüksek binalara
paratoner takılması
Özdeş yüksüz yaylara yük işaretleri şekillerde verilmiş
olan küreler asılarak dengeleniyor. Kürelerin altına ise
yalıtkan zeminlere yüklü küreler konuluyor.
Buna göre, hangi düzeneklerdeki yaylar serbest bı
rakıldığında kesinlikle uzar?
A) Yalnızll
B) Yalnız IV
C) II ve IV
D) İve III
Balonun saç tellerini
çekmesi
Ameliyathanelerin ze
mininin iletken madde
ile kaplanması
Yukarıda verilen durumların hangileri topraklama
ile ilgilidir?
A) Yalnız II
B) İv e li
C) II ve III
D) I, II ve IV
2.
K
L
K
L
K
L
O
î î °
Video
cflZtmrti
iletken
cisimler
nötrdür.
(+ ) yüklü
cisim yak
laştırılıyor.
L cismi
toprak
lanıyor.
0
,
%
n
Cisimler
ayrılıyor.
(+) yüklü
cisim uzak
laştırılıyor.
O
K
©
L
C
k
m
Toprak
bağlantısı
kesiliyor.
Yukarıdaki işlemler sonucu K ve L cisimlerinin son
yük durumu, aşağıdakilerin hangisinde doğru gös
terilmiştir?
4.
Elektriklenme olayı ile ilgili,
I. Zıt yükle yüklü cisimler birbirini iter.
II. Şimşek olayında bulutlar arasında yük geçişi olur.
K
III. Topraklama olayında daima topraktan cisimlere
pozitif yük aktarılır.
A)
+
yargılarından hangileri yanlıştır?
B)
-
C)
D)
Nötr
A) I ve II
B) YalnızI
C) İve III
D) I, II ve
5.
7.
Aşağıdaki 1, 2, 3 işlemleri sırasıyla gerçekleştiriliyor.
V»J
Bir oto boya atölyesinde araba yüzeyinin ve püs
kürtülen boya zerrelerinin hangisindeki gibi olma
sı, boya işleminin daha kaliteli olmasını sağlar?
Video
VHeo
çti nm
i
çözümü
Buna göre, kürelerin işlemlerden önceki yükleri
aşağıdakilerden hangisi gibi olabilir? (N : nötr)
6.
K
L
M
A)
+
+
N
B)
+
-
+
C)
-
+
N
D)
-
N
N
Nötr bir kürenin etki ile elektriklenmesinin aşamaları
şu şekilde verilmiştir:
8.
Video
cwm
Yüklü K küresi şekildeki gibi iletken ve nötr L küresine
yaklaştırılıyor. Bu esnada anahtar kapatılıyor. Biraz
sonra anahtar açılıyor.
Buna göre, aşağıdakilerin hangisinde kürenin etki
ile elektriklenme aşamaları, ilkten sona doğru sıra
lanmış olur?
Bu olayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yan
lıştır?
A) L küresi etki ile elektriklenir.
B) L küresi topraklanır.
A) 4, 1, 3, 2
B) 3, 4, 2, 1
C) L küresinden K küresine negatif yük geçer.
C) 3, 4, 1, 2
D) 1,2, 3, 4
D) L küresi negatif yükle yüklenir.
Şekildeki elektroskoplara
(-) yüklü cisimler yaklaştırıldığında, elektroskop
ların yapraklarının ilk ha
reketi
aşağıdakilerden
hangisindeki gibi olur?
A)
A A
3.
Video
çöitm
L küresi, negatif yüklü K küresine yaklaştırıldığında, K
küresi şekildeki gibi dengede durmaktadır. Daha son
ra L küresi nötr bir elektroskoba yaklaştırılınca yap
rakları açılmaktadır.
"/İH /ÎK
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) L pozitif yüklüdür.
D)
C)
il
B) Elektroskobun topuzu negatif yüklenir.
/R \
C) Elektroskobun yaprakları pozitif yüklenir.
D) Elektroskop üzerinde negatif yük artışı olmuştur.
4.
Negatif yüklü bir cismin topraklanması ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Cisimden toprağa pozitif yük geçer.
B) Cisim topraktan pozitif yük alır.
C) Cisimden toprağa negatif yük geçer.
D) Cismin negatif yük miktarı artar.
C
5.
Şekil - 1
Şekil-II
cöiim
Nötr elektroskobun topuzuna yüklü bir cisim yaklaştı
rılıyor.
Elektroskobun yük durumu, aşağıdakilerden hangisi gibi olabilir?
İlyas, Şekil - 1deki gibi (-) yüklü K çubuğunu (+) yük
lü elektroskoptan uzaklaştırıyor. Metin ise, Şekil - II
deki gibi (-) yüklü L çubuğunu (-) yüklü elektroskoba
yaklaştırıyor.
Buna göre, elektroskopların yaprakları arasındaki
açıklık aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Şekil - 1de
Şekil - II de
A)
Artar
Azalır
B)
Artar
Artar
C)
Azalır
Azalır
D)
Azalır
Artar
c)
D)
B ilg i: Ebonit çubuk yünlü kumaşa sürtülünce kumaş
pozitif yükle yüklenir.
Mehmet elindeki ebonit çubuğu yünlü kumaşa sürtü
yor.
Mehmet, bu çubuğu kullanarak şekildeki elektros
kop hakkında,
I. (-) yüklüdür
8.
Bir elektroskop elektrik yüküyle
yüklendiğinde yaprakları arasın
da bir açı oluşur. Yükleme de
vam ettikçe bu açı artar.
Buna göre, bu deneyle ilgili
bağımlı ve bağımsız değişken
ler, aşağıdakilerden hangisin
deki gibi olur?
II. (+) yüklüdür
Bağımlı değişken
III. yüksüzdür
Bağımsız değişken
yargılarından hangilerine ulaşabilir?
A) Yük miktarı
Yapraklar
arasındaki açı
A) Yalnız I
B) İv e li
Yük miktarı
C) İve III
D) I, II ve
B) Yapraklar
arasındaki açı
C) Yaprakların
büyüklüğü
Yapraklar
arasındaki açı
D) Topuzun
büyüklüğü
Yükün işareti
Şekil - 1
Elektroskop negatif
yüklü
Yapraklar
kapanıyor,
Yapraklar İlk duruma
göre daha çok açılıyor.
I.durum
II.durum
lll.durum
Yüklü bir elektroskopa yaklaştırılan K ve L küreleri ile
elektroskopta oluşan durumlar yukarıdaki gibi veril
miştir.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi kesinlikle söy
lenemez?
A) I. durumda elektroskobun topuzuyla yaprakları zıt
yüklüdür.
Şekil - II
Murat Şekil - 1deki yüklü elektroskoba K küresini do
kundurduğunda, elektroskobun yaprakları biraz açılı
yor. Şekil - II deki yüklü elektroskoba L küresini do
kundurduğunda ise, yapraklar önce kapanıp sonra
tekrar açılıyor.
Buna göre,
I. Şekil - 1deki elektroskop ile K küresi aynı cins yük
lüdür.
II. Şekil - II deki elektroskop ile L küresi zıt yüklüdür.
III. K ve L küreleri aynı cins yüklüdür,
ifadelerden hangileri kesinlikle doğrudur?
B) K ve L küreleri zıt yükle yüklüdür.
C) L küresi negatif yüklüdür.
A) Yalnız I
B) Yalnız
D) K küresi pozitif yüklüdür.
C) II ve III
D) I ve II
Elektriklenme
3.
Aşağıdakilerden hangisinde topraklama olayına
rastlanmaz?
vficfeo
çûtüm
Yalıtkan iplerle tavana asılmış K, L, M metal kaşıkla
rının üzerindeki yük dağılımı şekildeki gibi verilmiştir.
Üç öğrenci bunlarla ilgili şu yorumları yapıyorlar:
Araba kapılarının
metalden yapılması
Buna göre, hangi öğrencilerin yaptığı yorumlar doğ
rudur?
2.
A) Yalnız Suat
B) Yalnız Men/e
C) Suat ve Merve
D) Merve ve Fatih
I. Pozitif yük sayısı, negatif yük sayısına eşit olan ci
simlere .... 1 .....cisim denir.
II. Maddelerin yapısında.... ?.....v e ......Ş.....elektrik
yükleri bulunur.
III. Bir cismin yüklü olup olmadığını bulmamıza yara
yan a ra ca .... $ .....denir.
Yukarıda verilen ifadelerin fiziksel olarak doğru
olabilmesi için boş bırakılan yerlere hangi kelime
ler gelmelidir?
1
2
3
İletken ve nötr K ve L küreleri yalıtkan ayaklar üzerin
de durmaktadır. Yalıtkan saplı + yüklü iletken bir küre,
L küresine dokunduruluyor.
4
Buna göre, K ve L küreleri ile ilgili aşağıdakilerden
hanqisi söylenemez?
A) L küresine + yüklü küreden pozitif yük geçmiştir.
A) Yüksüz
Negatif
Pozitif
Ampermetre
B) Nötr
Pozitif
Negatif
Voltmetre
B) K küresi etki ile elektriklenir.
C) Nötr
Pozitif
Negatif
Elektroskop
C) K küresindeki yük miktarı değişmez.
D) Yüklü
Negatif
Pozitif
Elektroskop
D) L küresi dokunma ile elektriklenir.
5.
Vdeo
0İÖTOÜ
İpek ipliklerle asılı iletken K ve L küreleri
şekildeki gibi dengededir. Küreleri birbi
rine dokunduran Salih, daha sonra on
ları yalıtkan bir eldivenle tutup serbest
hâldeki uzunlukları 10 ar cm olan yalıt
kan yayların uçlarına takıyor.
Gerilim
A-
8 cm
l i i ı
B) ı
C) t
L
K
ı
c
f
10 cm
K
L
8 cm
K
L
ile ilişkilidir.
i
t
s
Şekilde verilen kavram haritası anlamlı şekilde dol
durulduğunda I, II, III kutularına hangi kelimeler
yazılmalıdır?
i
12 cm
i
i
k û û û ö û ö û û a ı^
D) i
ile ölçülür,
III
i i i i l
L
10 cm
m m m & A
K
12 cm
8 cm
Akım birimidir
şiddeti
0
Buna göre küreler yalıtkan yatay zeminde denge
lenirken, yayların uzunlukları aşağıdakilerden han
gisindeki gibi olabilir?
A) i
sağlayabilir
12 cm
A) Ampermetre
Direnç
Amper
B) Voltmetre
Direnç
Amper
C) Voltmetre
Gerilim
Volt
D) Ampermetre
Direnç
Volt
|
M K M IÛ ÎL #
8.
6.
<>
p
\lideo
Ci lOmi)
R
Yukarıda P - R, P - T ve T - Y cisimlerinin birbirleriyle
etkileşimi gösterilmiştir. Y cismi pozitif yüklüdür.
Buna göre cisimler + yüklü bir cismin yakınında,
aşağıdakilerden hangisindeki gibi dengede dura
maz?
Gök gürültülü bir havada yıldırım düşme ihtimali
nin en yüksek ve en düşük olduğu noktalar, aşağı
dakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
En yüksek
A)
N
B)
M
C)
K
D)
N
4.
C Z D
Yalıtkan
ayak L
\
Yalıtkan ayak
Yalıtkan ayaklar üzerinde duran nötr ve iletken K ve L
cisimlerine, şekildeki gibi yüklü cisimler yaklaştırılıyor.
A) K cisminden toprağa (+) yükler akar.
Birbiriyle temas hâlinde olan pozitif yüklü iletken küreler
yukarıdaki gibi yalıtkan ayaklar üzerinde durmaktadır.
Bu esnada K anahtarı kapatılıp topraklama yapılıyor.
B) L cisminden toprağa (-) yükler akar.
Buna göre;
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi doğru olur?
C) K cismine topraktan (+) yükler gelir.
D) L cismine topraktan (-) yükler gelir.
I. Kürelerden toprağa pozitif yük geçer.
II. Kürelerin hepsi nötr olur.
III. Topraktan kürelere negatif yük akışı olur.
IV. X pozitif yüklü, Y nötr, Z negatif yüklü olur,
2.
A) I ve II
B) III ve IV
C) II ve II
D) I, III ve IV
Pozitif yüklü bir elektroskobun yapraklarının yük
durumu ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Negatif yüklüdür
B) Biri pozitif diğeri negatif yüklüdür
C) Yüksüzdür
D) Pozitif yüklüdür
3.
Video
çtoOmO
Şekildeki K ve L elektros
koplarının topuzlarına (+)
yüklü cisimler dokunduru
luyor.
Bu durumda elektroskop
ların yaprakları için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
K
İletken ve yüklü bir
cismi, iletken ve
nötr bir cisme dokundurursak, her
ikisi de aynı cins
yükle yüklenir.
Yüklü bir elektroskobu,topu
zundan toprak
larsak, yaprakları
tamamen kapanır.
Yağmurlu bir hava
da yıldırım tehlike
si varsa, korunmak
için arabanın
içine girebiliriz.
Yüklü bir cisim,
nötr bir cismi etki
ile elektrikleyerek
itebilir.
A) Açılır.
Daha da açılır.
B) Hareketsiz kalır.
Biraz kapanır.
C) Açılır.
Tamamen kapanır.
Elektrikle ilgili yorumlar yapan yukarıdaki öğren
cilerden hangisinin yaptığı yorum, yanlış bilgi içer
mektedir?
D) Hareketsiz kalır.
Önce kapanıp,
sonra açılır.
A) Ali
B) Soner
C) Vildan
D) İpek
6.
8.
Murat, iletken ve nötr K, L
kürelerini birbirine değe
cek şekilde yalıtkan iple
tavana asıyor. Daha sonra
(-) yüklü çubuğu K küresi
ne şekildeki gibi dokun
duruyor.
Öğretmenim bana
şekildeki (+) yüklü ile tken cismi nötr hâle ge
£
~
A yfer
tirmek için ne yapmam
gerektiğini sordu. Ben de
"X anahtarını kapatırım."
Murat çubuğu uzaklaştırdıktan sonra, K ve L nin ye
ni denge durumu aşağıdakilerden hangisi gibi olur?
dedim ve öğretmenim
bana "Aferin, doğru
söyledin" dedi..
+ + +
+ + + '
■ M
Toprak
Ayfer, anahtarı kapatmak yerine aşağıdakilerden
hangisini yapsaydı yine öğretmeninden aferin ce
vabını alırdı?
A)
I. Cisme, nötr iletken bir cisim dokundursaydı.
-€ t
:
nötr
C)
II. Cisme, cisimdeki yük miktarına eşit ve negatif yük
lü başka bir iletken cisim dokundursaydı.
0P~
III. Cisme (+) yüklü başka bir iletken cisim dokundursaydı.
c
nötr
7.
Vicfeo
B) Yalnız
C) İv e li
D) II ve III
M
Yük
ÇiUfrıü
A) Yalnız
Yük
Yük
m
(+) H
(+) H
(+) N
K, L, M iletken kürelerinin yük durumları grafiklerle
gösterilmiştir.
Buna göre, kürelerle ilgili aşağıdaki yorumları yapan
öğrencilerden hangilerinin ifadeleri doğrudur?
--------------Tarağın saç
tellerini çekmesi
_______________
Ameliyathane
zemininin iletken
madde ile kaplanması
LPG dolumu
sırasında topraklama
yapılması
Arabadan inerken
kapının metal kısmına
dokunulduğunda
elektrik çarpması
Yukarıda verilen olayların hangileri günlük yaşam
daki elektriklenme ile ilgilidir?
A) Yalnız Fuat
B) Hande ve Rana
A) I ve II
B) I ve III
C) Fuat ve Rana
D) Fuat, Hande ve Rana
C) I, II ve IV
D) I, II, III ve IV
Fen ve Teknoloji
1.
3.
Öğretmen Reşat’a yukarıda verilen iki resmin benzer
yönlerini eşleştirmesini ister. Reşat da aşağıdaki gibi
bir eşleştirme yapar.
Buna göre,
Aysun, yukarıdaki resimde, X, Y, Z el fenerlerini yak
maya çalışıyor. Fenerin içine pilleri resimdeki gibi yer
leştiriyor.
2.
I. Pompa
Pil
II. Suyun akışı
-»
Negatif yüklerin enerji
aktarması
—»
Ampul
Aysun, el fenerlerinin düğmesine bastığında, han
gileri ışık verir?
III. Türbin
A) Yalnız X
B) Yalnız Y
Reşat, hangi eşleştirmeleri doğru yapmıştır?
C) X ve Y
D) Y ve Z
A) Yalnız I
B) I ve II
C) II ve III
D) I, II ve III
Yandaki devreyi kurduran
öğretmen, öğrencilerinden
bu devrenin şemasını çizip
şema üzerinde elektrik akı
mının yönünü göstermeleri
ni istiyor.
Öğrencilerin çizdiği şema
lar aşağıdaki gibi olduğuna göre, hangi öğrencinin şeması doğrudur?
6iriş
□
O
D
Pil negatif yüklere
enerji sağlayarak
onların titreşim
hareketi yapmasını
sağlar.
Video
Çölümu
Enerjisini kaybeden
yükler, ampulden
sonra hareket
etmez.
a
M
Ö
Enerji, atomlar
tarafından
iletilir.
t
Devre tamamlan
madan ampul
yanmaz.
Enerji ampulden
geçerken ısı ve
ışığa dönüşür.
Yukarıdaki etkinlikte kutuların içinde “Bir elektrik dev
resinde yüklerin yolculuğu” ile ilgili bilgiler vardır.
Girişten başlayarak kutulardaki bilgileri 1 den 5 e
kadar inceleyen Ömer, yanlış bir bilgiyle ilk olarak
hangi kutuda karşılaşır?
A) 5
B) 4
C) 3
D) 2
6.
K
Reosta
4
*
Volt
|LL
Pil ve lamba ile şekildeki ba
sit elektrik devresi kuruluyor.
Anahtar kapatıldığında lamba
ışık veriyor. İbrahim, Neriman
ve Funda devre ile ilgili yo
rumlar yapıyor.
#ğ
*■İ
mİâfcfcv
Mi/. . .
Pil negatif yüklere
enerji vererek
titreşim hareketi
yapmasını sağlar.
Negatif yükler ampule
enerji taşır. Bu enerji
ampulde ısı ve ışık
enerjisine dönüşür.
*
Neriman
İbrahim
Ä
f
Negatif yükler pilin (-)
N€
kutbundan
(+ ) kutbuna
ku
doğru enerji aktarır.
à
Ê&L
Wundâ~
Hangi öğrencilerin yaptığı yorumlar doğru bilgi içer
mektedir?
A) Yalnız İbrahim
B) Yalnız Neriman
C) İbrahim ve Funda
Saadet, Fen ve Teknoloji dersinde bir proje ödevi ha
zırlıyor. Bir kartona yapıştırdığı şekildeki A, B, C, D, E
kartlarında verilen niceliklerle ilişkili olan kavramları
karışık olarak K, L, M, N, P kartlarında veriyor.
D) İbrahim, Neriman ve Funda
Her kartın başına bir raptiye batırıyor. Kartlar arasında
doğru eşleştirme olacak şekilde, kartların arka tarafın
dan raptiyeleri iletkenle birbirine bağlıyor. Elektrik dev
resinden gelen uçları E ve M kartlarının başındaki rap
tiyelerine değdirdiğinde lamba ışık veriyor. Saadet’in
arkadaşları “ Biz de lambayı yakmak istiyoruz” diyerek
devreden gelen uçları raptiyelere değdiriyor.
Arkadaşları aşağıdaki eşleştirmeleri yaptığına gö
re, Saadet’in hangi arkadaşı lambayı yakamamıştır?
A)
m
„•
;
Aslı
C)
Nurdan
D)
m
Tarık
jğ . Kübra
Bir elektrik devresindeki bir
dirence ait gerilim - akım gra
fiği yanda verildiği gibidir.
■ Gerilim
Buna göre, direncin değeri
kaç dur?
Akım (A)
1 1,5
3.
Şekildeki devrede ölçüm
yapan ampermetre ve
voltmetrenin gösterdiği |
değerler aşağıdaki gibidir.
S
V
Video
ÇÛİÖTOtl
\
Ş e k il - I
' l , //200
Ş e k il - I I
v
Yukarıdaki resimde pillerin uçları arasındaki gerilimler
voltmetre ile ölçülüyor.
«
Buna göre, devredeki R direnci kaç ohmdur?
A) 60
B) 40
C) 30
D) 20
Şekil - II de (A)
1.5
1
B)
1
1.5
C)
1.5
1.5
D)
2
1
A)
v J
Voltmetre
Şekil - 1de voltmetre yerine 2 Q luk, Şekil - II de ise
1 £2 luk direnç bağlandığında, dirençlerden geçen
akım şiddetleri kaç amper olur?
Şekil - 1de (A)
v " 'i
•
•
4.
Video
Ç «t*n0
Şekildeki devrede reostanın sürgüsü hareket ettirilerek
K direnci için gerilim - akım ölçümleri yapılıyor.
Buna göre, devre ile ilgili aşağıdakilerden hangisi
yanlıştır?
A)
B)
■Gerilim (V)
Akım (A)
Devredeki eş değer
direnç, reosta sürgü
sünün hareket yönüne
göre artar ya da azalır.
K direnci için
gerilim - akım grafiği
Bir direnç telinin büyüklüğü yukarıdaki gibi dirençölçerle ölçülüyor. Daha sonra bu direnç 9 V luk bir üre
tecin uçları arasına bağlanıp devreden geçen akım am
permetre ile ölçülüyor.
Buna göre, ampermetrede okunan değer kaç mA dir?
A) 450
B) 4,5
C) 0,45
D) 0,045
C)
Devrede dolanan
akım, reosta sürgüsü
nün hareket etmesin
den bağımsızdır. Hep
sabit bir değerdedir.
D)
Ampermetre devreye
seri, voltmetre dirence
paralel bağlıdır.
5.
Bir devrede yapılan
akım ve gerilim öl
çümlerine göre çizilen
grafik yandaki gibidir.
Buna göre, ölçüm ya
pılan devrenin direnci
kaç ohm dur?
A) 10
B) 9
C) 2
7.
Gerilim ölçmektir benim görevim.
Devre elemanına ....I....bağlanırım.
S
# 0
-
coma
Akım ölçmektir benim görevim.
Devreye
bağlanırım.
Yukarıdaki ölçüm aletleri kendilerini tanıtırken cümle
lerde boşluklar bırakılmıştır.
D) 0,1
Buna göre, sembollerle gösterilen ölçü aletleri ile
numaralı yerlere gelmesi gereken doğru ifadeler aşa
ğıdaki seçeneklerden hangisindeki gibi olmalıdır?
A
1
2
A) ampermetre
voltmetre
seri
paralel
B) voltmetre
ampermetre
paralel
seri
C) ampermetre
voltmetre
paralel
seri
D) voltmerte
ampermetre
seri
paralel
6.
m eo
akümı
Gerilim (V)
Akım (A)
K, L, M dirençlerinin gerilim - akım grafikleri yukarıda
verilmiştir.
Buna göre, özdeş ampul ve özdeş pillerle oluştu
rulmuş devrelerin hangisindeki ampul en parlak
yanar?
A)
B)
■M
■M
8.
Kübra, ev gereçleri satan
mağazadan aldığı bir bro
şürde günlük hayatta kul
landığımız bazı araçların
çalışması için gerekli akım
şiddetlerinin tablo hâlinde
verildiğini görüyor.
Buzdolabı
1
Tost makinesi
3
Ütü
6
Buna göre, aşağıdaki ifa
delerden hangisi yanlıştır?
Fırın
16
A) Direnci en büyük olan araç, buzdolabıdır.
B) Ütünün direnci, tost makinesinin direncinin yarısına
eşittir.
C) Fırının uçları arasındaki gerilim, buzdolabının uçla
rı arasındaki gerilimin 16 katıdır.
D) Fırın içindeki direnç, ütüdeki dirençten daha kü
çüktür.
3.
1.
---------- &
£
Video
C 0 l( m
+ ı -
Yukarıda şeması verilen devreyi kurup ölçüm yapar
öğrenciler, aşağıdaki sorulardan hangisinin ceva
bını bulabilirler?
Ceren, kurduğu elektrik devresinin şemasını sembol
ler kullanarak yukarıdaki gibi tahtaya çiziyor.
Buna göre, Ceren’in kurduğu devre, aşağıdakilerden hangisindeki gibi olamaz?
A) Seri bağlı bir devrede her noktada akım birbirine
eşit midir?
B) Seri bağlı bir devrede eş değer direnç nasıl bulu
nur?
C) Ampuller seri bağlı olduğunda mı yoksa paralel
bağlı olduğunda mı daha parlak ışık verir?
D) Devrede kullanılan üretecin gerilimi kaç volttur?
4.
Yandaki devrede ampermetrenin
gösterdiği değer 4 A dir.
Yandaki devre ile özdeş ampul ve
pillerle aşağıdaki devreler oluştu
ruluyor.
direnç teli
— 0
Buna göre, ampermetrelerin gösterdiği değerler
arasındaki ilişki, aşağıdakilerden hangisindeki gi
bi olur?
2.
5.
Yukarıda verilen devre için aşağıdakilerden hangi
si söylenemez?
A) A1 > A2 > A3
B) A2 > A3 > A1
C) A2 > A1 > A3
D) A3 > A1 > A2
Elektrik konusunda araştırma yapan Necati, aşağı
daki ifadelerden hangisinin yanlış bilgi içerdiğini
fark eder?
A) Voltmetre devreye daima seri bağlanır.
B) Bir devrede dolanan akım ampermetre ile ölçülür.
A) Ampulün direnci 6 ohm dur.
B) Ampulden geçen akım 0,5 A dir.
C) Üretecin uçları arasındaki gerilim 3 V tur.
D) Bu ölçümlerle ampulün direnci bulunamaz.
C) Seri bağlı devrelerde, her devre elemanının üze
rinden geçen akım birbirine eşittir.
D) Bir iletkenin uçları arasındaki gerilimin iletkenden
geçen akıma oranı, iletkenin direncini verir.
1
6.
Aşağıdaki devrelerden hangisinde, devredeki am
permetre 3 amper değerini gösterir?
A)
8.
Aşağıdaki etkinlikte her bir kutuda yazan bilginin doğ
ru ya da yanlış olduğuna karar verilerek ok yönünde
ilerlenecektir.
B)
--------WA,-------- io n
I
Bir kapalı devrede
elektrik akımının yönü
üretecin + kutbundan
- kutbuna doğrudur.
-------- WA-------- 1
SQ
I
<î
20 V
C)
D)
30V
I
(a )
-£r
T
---------VM-------- 1
1
(A
Nr*
w
15 V
-------- WA-------- 1
6Q
Voltmetre, bir
! devre elemanının I
uçları arasındaki
gerilimi ölçer.
Ampermetre,
devrede dola
nan akımı ölçer.
1V
f
f
m
d
F “ f
L3j
0
Bu etkinliği yapan Arzu 3 numaralı, Cem ise
maralı çıkışa ulaşıyor.
5Q
2 nu
Buna göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Arzu, bir kapalı devrede elektrik akımının yönünün
nasıl bulunduğunu bilmiyor.
B) Cem, kapalı devredeki elektrik akımının yönünün
ne tarafa doğru olduğunu biliyor.
C) Cem, ampermetrenin elektrik akımını ölçmek için
kullanılan bir araç olduğunu biliyor.
D) Arzu, voltmetrenin gerilimi ölçtüğünü biliyor.
7.
Bir iletkene ait şekildeki gra
fiği inceleyen öğrencilerin
görüşleri aşağıdaki gibidir.
Gerilim (V)
Buna göre öğrencilerden
hangisinin ifadesi yanlıştır?
9.
A) İletkenin uçlan ara
İletkenin üzerin
den 4 A akım geç
mesi için iletkenin
uçları arasındaki
gerilimin 8 V
olması gerekir.
sına uygulanacak
gerilimin artması,
iletkenden geçen
akımın büyüklüğü
nü değiştirmez.
r
Gerilim
(volt)
Direnç
(ohm)
Akım
(amper)
X
20
I
1
Y
II
15
2
z
30
10
III
Şekildeki tabloda X, Y, Z devre elemanlarıyla ilgili ba
zı değerler verilmiştir.
Kamil
Dilek
C) İletkenin uçları
na 10 V luk geri
lim uygulandığın
da üzerinden ge
çen akım 5 A olur.
^
İletkenin direnci
2 Q dur.
y ------------Dilara
r
Yusuf
Fen ve Teknoloji
Buna göre, tabloda I, II, III numaralı boşluklara ya
zılması gereken değerler aşağıdakilerden hangisin
deki gibi olmalıdır?
l(Q )
II (V)
III (A)
A)
20
30
3
B)
10
30
1
C)
20
30
2
D)
20
7,5
3
- 109-
Seri ve Paralel Bağlı Devreler
3.
Aşağıda verilen devreler özdeş pil ve özdeş ampuller
le kurulmuştur.
Hangi devredeki ampullerin parlaklığı en fazladır*!
&
A)
Video
B) Pil
Pil
çflfltoKi
Pil
»O——
|
Pil
D)
—
Şekildeki devreyi kuran öğrenciler aşağıdaki yorumla
rı yapıyor.
6 E Ü —
Ampulün di
rencini bulmak için
voltmetrede okunan
değeri, ampermet
re d e okunan değe
ne böleriz.^
Sedat
4.
1
Ruhat
A) Yalnız Sedat
B) Sedat ve Ruhat
C) Vedat ve Cihat
D) Vedat, Sedat ve Cihat
s?
Şekildeki devrenin sembollerle gös
terimini defterinize çiziniz.
Öğretmenin isteğini yerine getiren öğrencilerin çizimleri aşağıdaki gibidir.
Buna göre, hangi öğrencinin çizimi yanlıştır?
A)
Tarık
i
rm tm tttı
2.
Mete şekildeki gibi bir elekt
rik devresi kuruyor. A1 am
B) 5
ttm tt+ H -
-Wiv
en
-m -
C)
3n
am
Merve
tttm m ıti ı
-AVvV-
permetresinden kaç amper
akım geçtiğini gözlemler?
A) 3
Alparslan
12 0
r © -
permetresinden 1 amper
akım geçtiğini gözlemliyor.
Buna göre, Mete
B)
+1-
C) 7
D) 9
\
H *-
D)
Zeynep W
r ih h h h m m m h iW
7.
İki direncin devreye bağlanmasıyla ilgili öğrenciler ara
larında tartışıyorlar.
Elektrik devrelerinde kullanılan X ve Y devre eleman
larının uçları arasındaki gerilimin devreden geçen akı
ma göre değişim grafiği şekildeki gibidir. X in direnci
Rx, Y nin direnci RY dir.
Buna göre, X ve Y’nin dirençlerinin
Rx
oranı kaçtır?
Yusuf
ry
A) 2
B) 4
C) 5
Şeyma
Kerem
Buna göre, hangi öğrencilerin söyledikleri doğru
dur?
D) 6
A) Yalnız Kerem
B) Yalnız Şeyma
C) Yusuf ve Şeyma
D) Yusuf ve Kerem
8.
6.
i
\Ttdeo
CWtmrti
\f\ieo
çOiömii
1.devre
1. devreyi kuran öğrenciler bağlantıları değiştirerek 2.
devreyi elde ediyor.
Bu sırada ampullerin parlaklıkları ve ampullerin ışık
verme süreleri için aşağıdakilerden hangisi söyle
nebilir?
Parlaklık
Işık verme süresi
A)
Artar
Değişmez
B)
Artar
Azalır
C)
Artar
Artar
D)
Azalır
Artar
Yukarıdaki devrede K reostasının sürgüsü a yönünde, L
reostasının sürgüsü b yönünde hareket ettirilmektedir.
Buna göre,
I. A2 ampermetresi daha büyük bir değer gösterir.
II. A3 ampermetresi daha büyük bir değer gösterir.
III. A1 ampermetresi daha küçük bir değer gösterir,
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) İve III
D) II ve III
Şekildeki özdeş ampuller
den oluşan devre için öğ
rencilerin arasında geçen
konuşmalar aşağıdaki gi
bidir.
3.
Video
cöilmo
ana kol akımı
y Devredeki her iki ampul de aynı
T parlaklıkta yanar.
Si
Cemil
------- - 4 ı i f --------PİL
Evet. Çünkü her bir ampulden ge
çen akım eşit büyüklüktedir.
Ercan’ın devresi
Erkan’ın devresi
Ebru
Ercan ve Erkan’ın kurduğu yukarıdaki devrelerde gö
rülen ampuller ve piller özdeştir.
Bence bunun sebebi farklı. Ana koldan
*^ ^ p g e ç e n akım ile her bir ampulden geçen
akım b irb irin e e ş ittir. Bu yüzden
ampuller eşit parlaklıkta yanar.
Buna göre,
I. Ercan’ın kurduğu devrede ampuller eşit parlaklık
ta ışık verir.
Buna göre, hangi öğrencilerin ifadesi doğrudur?
A) Yalnız Cemil
B) Cemil ve Ebru
C) Cemil, Ebru ve Eda
D) Ebru ve Eda
II. Erkan’ın kurduğu devrede ampuller eşit parlaklık
ta ışık verir.
III. Altı ampulün hepsi aynı parlaklıkta ışık verir.
IV. Erkan’ın devresindeki pil diğerinden daha kısa sü
rede biter.
A) İv e li
B) II ve III
C) I, II ve
D) I, II ve IV
4.
Video
cötom
Sena, özdeş ampullerle yukarıda görülen elektrik dev
resini kuruyor.
Buna göre, devre ile ilgili aşağıdaki ifadelerden
hangisi yanlıştır?
Şekildeki devrede S anahtarı kapatıldığında aşağıdakilerden hangisinde değişiklik olmaz?
A) K ve M lambalarının parlaklıkları eşittir.
B) X ve Z noktalarından geçen akım şiddetleri eşit ve
Y den geçen akım şiddetinden büyüktür.
A) K ampulünün parlaklığı
C) En parlak yanan lamba L dir.
C) L ampulünün parlaklığı
D) Lambaların üçünün de parlaklıkları eşittir.
D) Voltmetrenin gösterdiği değer
B) Ampermetreden geçen akım
5.
Hipotez : Bir pile paralel olarak bağlanmış lamba
lar, seri olarak bağlanmış lambalara gö
re daha parlak yanar.
Selma, bu hipotezin doğruluğunu test etmek için,
aşağıdaki hangi iki devreyi kurmalıdır?
W
©
direnç teli
Bir devrede ölçüm aletlerinin gösterdiği değerler yu
karıdaki gibidir.
D
Buna göre, devredeki ölçümle ilgili aşağıdakilerden hangi yanlıştır?
A) Direnç telinden geçen akım 0,25 amperdir.
©
B) Ampulün direnci 16 ohm dur.
C) Ampulden geçen akım 250 mA dir.
D) Direnç ve ampul paralel bağlıdır.
III
IV
A) İv e li
B) II ve III
C) III ve IV
D) İve IV
IH »— <3>
6.
&
Video
o .e s
Cûitmrt)
Viieo
etem
Yukarıdaki devrede ampuller ışık verirken, ampermetre
6 A değerini göstermektedir.
Anahtar kapatıldığında,
I. Ampermetre 6 A den daha büyük bir değer gösterir.
1E3B-
II. Lve M ampulleri daha parlak yanar.
Özdeş ampullerle kurulmuş şekildeki devrede K am
permetresi 0,25 A değerini gösteriyor.
Buna göre, L ampermetresinin gösterdiği değer
kaç A olur?
A) 0,25
B) 0,50
C)1
D) 2
III. K ampulü söner.
yargılarından hangileri doğru olur?
A) Yalnız
B) İv e li
C) İve III
D) I, II ve
3.
r
ı
;
K 0
L 0
Fen ve Teknoloji dersinde öğ
retmen iki özdeş reostayı pa
ralel olarak bir pile bağlıyor.
Reosta sürgülerinin şekildeki
konumları için, öğrencilerden
Av A2 ampermetreleri ve V.,,
V1
O
T"^
--
M2 voltmetreleri ile ilgili yorum
5
yapmalarını istiyor.
Yukarıdaki devre ile ilgili aşağıdakilerden hangisi
doğrudur?
A1am
permetresin
den geçen akım
A2 den geçen
akımdan
büyüktür.
A) K ve L ampullerinin ışık vermesi için 1, 2 ve 5 nu
maralı anahtarlar kapatılmalıdır.
B) M ve N ampullerinin ışık vermesi için 3, 4 ve 5 nu
maralı anahtarlar kapatılmalıdır.
Vj ve V2
voltmetreleri
aynı değeri
gösterir.
Mert
Ceyda
C) 4 ve 5 anahtarlarının kapatılması sadece N ampu
lünün ışık vermesini sağlar.
V2
voltmetresinin^
gösterdiği değer,
Vı in gösterdiği
değerden dahay
büyüktür.
D) 2 numaralı anahtar kapatıldığında L ampulü ışık
verir.
Zeynep
Buna göre, hangi öğrencilerin ifadeleri doğrudur?
(Reosta üzerindeki noktalar eşit aralıklıdır.)
fil
^
A) Yalnız Ceyda
B) Yalnız Zeynep
C) Zeynep ve Numan
D) Ceyda ve Mert
Bu devrede ampullerden
herhangi birinin sökülmesi,
diğer ampullerin parlaklık
larını etkilemiyor.
Bir öğrencinin tahtaya özelliğini yazdığı devrenin
şeması aşağıdakilerden hangisi olabilir?
4.
A)
B)
-< Z >
C)
D)
Özdeş dirençlerle oluşturulmuş yukarıdaki devrede,
hangi anahtar kapatıldığında ampul en parlak yanar?
7.
5.
Merhaba, ben
devrenin en parlak
ampulüyüm. Eğer beni
duyumdan çıkartırsan,
diğer arkadaşlarım
aynı şekilde yanmaya
devam eder.
1Meo
\
+ı lı— ® — 1
Şekil - 1
+ı -
|ı-— ® —
Şekil - II
Aslı Şekil - 1deki, Hüseyin ise Şekil - II deki devreyi öz
deş lambalar ve özdeş piller kullanarak kuruyor. Her
ikisi de devredeki anahtarı kapatarak voltmetre ve
ampermetredeki değerleri okuyor.
Özdeş ampullerle kurulmuş şekildeki devrede ampul
lerden biri konuşturulmuştur.
Buna göre, konuşan hangi ampuldür?
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) K
B) L
C) M
D) N
A) Aslı’nın devresindeki voltmetre ve ampermetre,
Hüseyin’inkinden daha büyük değer gösterir.
B) Her ikisinde de voltmetreler aynı, ampermetreler
farklı değer gösterir.
6.
İsmail Bey aşağıdaki devreyi kurup öğrencilerinden
söylediklerini yapmalarını istiyor.
C) Her ikisinde de ampermetreler aynı, voltmetreler
farklı değer gösterir.
D) Hüseyin’in devresindeki voltmetre ve ampermetre,
Aslı’nın devresindekilerden daha büyük değer gös
terir.
Evet arkadaşlar, şimdi kurduğumuz bu
devrenin şemasını çizin bakalım. Yalnız
anahtar kapatıldığında oluşan akımın
yönünü de göstermeyi unutmayın.
Vİdeo
çomo
----------------------v ~ ~
Direnç
teli
Fen ve teknoloji
öğretmeni
İsmail Bey
8.
Aşağıdaki devrelerde ampuller ve piller özdeştir.
Buna göre aşağıdaki öğrencilerden hangisi öğret
meninin istediğini tam olarak yerine getirmiştir?
m
Video
cöztmi)
Buna göre, ampermetrelerin gösterdiği değerlerin
arasındaki ilişki, aşağıdakilerden hangisindeki gi
bi olur?
A) A3 > A2 > A1
B) A1 > A3 > A2
C) A1 > A2 > A3
D) A2 > A1 > A3
Aynur, sınıfta yapılacak bir etkinlik için lambalarla ku
rulu üç devreye ait bilgilerin olduğu I, II, III kartlarını
hazırlıyor.
L ..
Uç özdeş lamba,
iki pil vardır.
.
3.
&
Video
..
Ç O tIM
Uç özdeş lamba,
iki pil vardır.
Üç özdeş lamba,
iki pil vardır.
Lambaların üçününde parlaklığı
eşittir.
Lambalann üçününde parlaklığı
eşittir.
Lambaların ışık
verme süreleri
kısadır.
Lambaların ışık
verme süreleri
uzundur.
Lambaların ikisi
aynı parlaklıkta
biri farklı parlak
lıktadır.
Tuncay ve Metin şekil
deki elektrik devresini
kuruyor. Ancak Tuncay
bütün ampullerin yan
masını amaçlarken, Me
tin sadece kırmızı ampu
lün yanmasını istiyor.
Öğrencilerin amaçları
na ulaşabilmesi için
devredeki hangi anah
tarları açmaları gerekir?
Tuncay
III
Aynur’un hazırladığı kartlardaki bilgilere göre ku
rulması gereken devre şekilleri hangisidir?
Metin
A) 1 ve 2
2, 3 ve 4
B) Yalnız 3
Yalnız 1
C) 3 ve 4
1 ve 2
D) Yalnız 1
2 ve 3
A)
B)
4.
- O
M
w
&
Video
cöftm
- -
S
»
/
D)
r ® —® -ı
0
M
III
Yukarıdaki devrelerle ilgili aşağıdaki ifadelerden
Bir elektrikli cihazın çektiği elektrik akımı 4 A dir.
A) I. devrede ampuller paralel bağlıdır.
Cihazın çalıştığı gerilim 220 V olduğuna göre,
cihazın iç direnci kaç ohm dur?
B) II. devrede ampuller seri bağlıdır.
C) III. devrede bir ampul kısa devredir.
A) 55
B) 220
C) 440
D) 880
D) IV. devrede ampuller seri bağlıdır.
5.
Aşağıdaki devrelerden hangisinde, ölçüm aletleri
devreye doğru bir şekilde bağlanmıştır?
7.
B)
A)
^ °'4 or6
^^ s'v' \" 1' ' // ' O
'<**
\ ,
D)
C)
r< 8 K 2 )-® -|
Bir ampul, bir pil ve ölçü aletlerinden oluşan elektrik
devresinde voltmetre ve ampermetre şekildeki değer
leri gösteriyor.
Buna göre, ampulün direnci kaç Q dur?
I» - ®
A) 8
6.
B) 20
C) 40
D) 80
yeşil
Yukarıdaki devreyi kuran Alican, önce K anahtarını
kapatıp ampermetrede okunan değeri A1 olarak
kaydediyor. Sonra L anahtarını da kapatıp amperme
trede okuduğu değeri
olarak kaydediyor. Ayrıca
Yukarıdaki devre ile ilgili aşağıdakilerden hangisi
doğrudur?
A) T - R arasına bağlanacak iletken tel, yeşil ampulün
sönmesine sebep olur.
B) R - S arasına bağlanacak iletken tel, sadece mavi
ampulü kısa devre yapar.
C) T - S arasına bağlanacak iletken tel, direnç telini
kısa devre yapar.
D) P - R arasına bağlanacak iletken tel, bütün ampul
lerin sönmesine sebep olur.
Alican ampul parlaklığını L anahtarını kapatmadan
önce ve kapattıktan sonra gözlemliyor.
Buna göre, Alican’ın yaptığı deneyle ilgili olarak
A) L anahtarı kapatıldığında 20 Q luk direnç kısa
devre olur.
B) L anahtarının kapatılmasıyla ampul parlaklığı art
mıştır.
C) A1 değeri A2 değerinden büyüktür.
D) 5 £2 luk dirençle ampul birbirine seri bağlıdır.
»
Fen ve Teknoloji
- 117-
1.
Bazıları yüklü, bazıları nötr olan cisimler aşağıdaki gibi
yalıtkan zemin üzerine bırakılıyor.
Video
çozomi)
Han9' durumda cisimler arasında itme ya da çekme
kuvveti oluşmaz?
A)
C)
2.
Kırmızı
Beyaz
B)
- İ _______ -
£
4.
-M
Nötr
^
—
Nötr
%
----------- i .
Nötr
M
Aşağıdakilerden hangisi elektriklenme olayı ile il
gili değildir?
A) Tarakla taranan kuru saç tellerinin birbirini itmesi
B) Elektroskobun yapraklarının açılması
Şekildeki balonlardan bazıları yan yana getirildiğinde
“yaşamımızdaki elektrik” ile ilgili anlamlı cümle oluşuyor
C) Saça sürtülen tarağın küçük kâğıt parçalarını
çekmesi
Buna göre, bu balonlar ve sıralaması aşağıdakilerin hangisinde doğru gösterilmiştir?
D) Elektrik ampulünün yanması
A) Kırmızı, siyah, mavi, yeşil
3.
B) Beyaz, siyah, turuncu, yeşil
Yalıtkan ayak üzerinde duran elektrik yüklü iletken K,
L, M cisimlerine aşağıdaki uygulamalar yapılıyor.
C) Beyaz, siyah, mavi, yeşil
D) Yeşil, beyaz, siyah, turuncu
î
K cismine
parmakla
dokunuluyor.
L cismi iletken
bir telle toprağa
bağlanıyor.
5.
Nötr iletken P küresi
yalıtkan sapından
tutularak M cismine
dokunduruluyor.
Buna göre; K, L ve M cisimlerinin son yük durum
ları aşağıdakilerden hangisindeki gibi olabilir?
(Pozitif yüklü: +, Negatif yüklü: Nötr: 0)
Yukarıdaki devrede K ampulü ışık vermekteyken
sırayla 1 ve 2 anahtarları kapatılıyor.
Buna göre, devrede aşağıdakilerden hangisi ger
çekleşir?
K
L
M
A)
0
0
+
B)
+
+
0
B) Paralel bağlı dirençlerin eş değeri 10 Q daha
büyük olur.
C)
0
-
0
C) K ampulünün parlaklığı artar.
D)
0
+
0
D) Kısa devre olan ampul söner.
A) Devrede ana kol akımı değişmez.
8.
6.
Vdeo
\fideo
CMtfnrti
ÇO !ÜTO0
Negatif yüklü L küresi şekildeki gibi nötr K elektroskobu ile iletken ve nötr M cismi arasında tutuluyor.
Buna göre, elektroskop ile cisim üzerindeki yük
dağılımı, aşağıdakilerden hangisindeki gibi olur?
Yukarıda verilen ölçüme göre, ampulün sahip ol
duğu direnç için aşağıdaki grafiklerden hangisi çh
zilemez? (Ampul 100 V gerilim altında çalışabilmektedir.)
Akım (A)
0,15
0,3
D)
Gerilim (V))
27
Akım (A)
0,9
7.
Aşağıdaki öğrencilerden hangisinin verdiği örnek,
topraklama ile ilgili değildir?
9.
A) E le k trik kabloları
B) Petrol taşıyan tan
nın üstünün plastik
kılıfla kaplanmış
olması
ke rle rin arkalarına
yere değecek şekil
de zincir takılması
y
w
«M
I. S anahtarını kapatarak.
Rıdvan
» Hilal
C) Ameliyathane ze
minlerinin iletken
madde ile kaplan
ması
r
Öğretmeni Serkan’a şekildeki
(+) yüklü küreyi nasıl nötr hale
getirebileceğini soruyor. Serkan
ise aşağıdaki cevapları veriyor.
^
LPG (Likit Petrol &a
zı) istasyonlarında
taşıtların depolarına
y a k ıt a k ta rılırk e n
bir ucu toprağa bağlı
kablonun araba göv^ d e s in e bağlanması
Hacer
II. K küresindeki yük miktarına
eşit ve negatif yüklü başka
bir küreyi dokundurarak.
Toprak
III. K küresine, nötr başka bir küreyi dokundurarak.
Serkan’ın verdiği cevaplardan hangileri doğrudur?
A) Yalnız
B) YalnızI
C) İ v el i
D) I, II ve
TEST-15
f/'//y/"
1.
W
M
u
,
wiirwwr-
İletken ve nötr T cismi, pozitif yüklü iletken bir cisme
dokunduruluyor.
4.
Buna göre, T cismi ile ilg ili aşağıdakilerden
hangisi gerçekleşir?
A) T cismi negatif yük kaybeder.
B) T cismi negatif yük kazanır.
C) T cismi pozitif yük kazanır.
D) T cismi pozitif yük kaybeder.
Şekildeki elektrik devresinde S anahtarı kapatılma
dan önce ve kapatıldıktan sonra K, L, M özdeş am
pullerinin parlaklıklarını gösteren grafik, aşağıdakilerden hangisindeki gibi olur? (■ : önce □ : sonra)
2.
Aşağıdaki devrelerden hangisinde akım yönü yanİ1Ş gösterilmiştir?
Ampul
Ampul
K
D)
L
M
Parlaklık
Ampul
C)
Ampul
K
D)
-IH
M
n H h
h
akım
yönü
L - 0 — WA—
L
akım
yönü
“ WA—
—*-
5.
\fideo
m im
Yandaki düzenekte anahtarın
kapatılmasıyla oluşan yeni dev
re, aşağıdaki hangi devreyle
eş değer dirence sahip olur?
-V M 1 0 fi
+ ı -
3.
-m —
20 n
Fotoğrafta görüldüğü gi
bi kuşlar elektrik tellerine
konduğunda, başka bir
yere temas etmedikleri
sürece, elektrik çarpmaz.
A)
-VWr
10Q
B)
+ı -
+ ı -
|h — m
Bunun nedeni,
|ı-— m —
20 Q
20 Q
I. Kuşun üzerinden elektrik akımının geçmemesi
II. Kuşun ayaklarının yalıtkan olması
C)
10 Q
■AWV-
D)
III. Tellerde yeterli gerilimin olmaması
verilenlerden hangileri olabilir?
A) Yalnız
B) Yalnız I
C) İve III
D) I, II ve
-WA—
10 iî
+ ı -
+ı -
|ı-—
m—
30 i l
----- WA-----
20 n
8.
Gerilim/Akım
oranının devre
deki dirence
eşit olduğunu
gösterdi.
Elektrik akı
mı ile ilgili
çalışmalar
yaptı.
Devrelerde
gerilim oluş
turan ilk
pili yaptı.
Benim üzerimdeki negatif yük
sayısı pozitif yük sayısından
fazladır.
Benim üzerimdeki pozitif yük
sayısı negatif yük sayısından
fazladır._________
m
G e o rg e
Andre
Marie
Ampere
Alexandre
Volta
Simon
Ohm
œ
Benim üzerimdeki pozitif ve
negatif yük sayıları eşittir.
Yukarıda K, L ve M elektroskopları kendilerini tanıtmıştır.
Yukarıda bazı bilim insanlarının isimleri ve yaptıkları
keşifler kutularda belirtilmiştir.
Buna göre, kutular arasında yapılan aşağıdaki
eşleştirmelerden hangisi doğrudur?
A) K elektroskobunun yaprakları negatif yüklüdür.
B) M elektroskobu nötrdür.
C) L elektroskobunun topuzu pozitif yüklüdür.
B)
A)
D) K ve M elektroskopları bir iletken telle birbirine bağ
landığında, elektroskoplar birbirini nötrleyebilir.
m
Video
atma
Enerji birimi nedir?
Değerli öğrenciler şekildeki devreye;
a. devredeki dirence, bir direnç
daha seri olarak bağlarsak
b. devredeki dirence, bir direnç
daha paralel olarak bağlarsak
devredeki I ana kol akımı
nasıl değişir?
Gerilim birimi nedir?
Akım birimi nedir?
Direnç birimi nedir?
Öğretmenin a ve b seçeneğinde sorduğu soruların
cevabı, aşağıdakilerden hangisindeki gibi olur?
Y İ Elif
Ceren
a’da
Elif’in sorduğu sorulara Ceren sırasıyla yukarıdaki gi
bi cevaplar veriyor.
Buna göre, Ceren kaç soruya doğru cevap vermiştir?
A)Bir
B) İki
C)Üç
D)Dört
b’de
A) azalır
artar
B) artar
azalır
C) artar
artar
D) azalır
azalır
1.
Aşağıdaki şekillerde, cisimler üzerinde bulunan yük
miktarları belirtilmiştir.
3.
Bilgi: Plastik tarak yün kumaşa sü rtü
lünce negatif yüklenir. Cam çubuk ipek
kumaşa sürtülünce p o z itif yüklenir.
Video
cmnm
Nötr bir elektroskop önce yünlü kumaşa sürtülmüş bir
plastik tarakla yükleniyor. Daha sonra bu elektroskoba ipek kumaşa sürtülmüş cam çubuk şekildeki gibi
yaklaştırılıyor.
Buna göre, cisimlerin negatif yüklü, pozitif yüklü ya
da nötr olması ile ilgili olarak aşağıdakilerden
hangisi doğrudur?
K
L
A)
pozitif
negatif
M
nötr
B)
negatif
negatif
pozitif
C)
pozitif
negatif
pozitif
D)
nötr
pozitif
negatif
Buna göre, elektroskobun yük durumu ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
2.
A) 1. işlemde elektroskop negatif yükle yüklenir.
B) 2. işlemde elektroskop üzerindeki yük miktarında
değişme olmaz.
Yeşil ampul
Video
ÇMttroO
Mavi ampul
C) 2. işlemde elektroskop topraklanmıştır.
0
D) 1. işlemde elektroskop dokunma ile elektriklenir.
Sarı
ampul
MYukarıdaki devre için, aşağıdakilerden hangileri
söylenebilir?
4.
•
Pozitif yüklü cisim nötr cisme yaklaştırıldığında,
nötr cismi iter.
I. K ve L anahtarları kapatıldığında sadece sarı ampul
ışık verir.
•
Nötr cisim, üzerinde pozitif ve negatif yük mik
tarının eşit olduğu cisimdir.
II. M anahtarı kapatıldığında sadece mavi ampul ışık
verir.
•
Şimşek, bulutlar arasındaki elektrik yükü boşal
masıdır.
III. Bütün anahtarlar kapatıldığında sadece bir ampul
ışık verir.
•
Cisimlerin yüklü olup olmadığını bulmaya yarayan
araç ampermetredir.
IV. L ve M anahtarları kapatıldığında üç ampul de ışık
verir.
•
Yüklü bir elektroskobun yaprakları aynı cins yükle
yüklüdür.
A) Yalnız I
B) İve IV
C) II ve II
D) I, III ve IV
Yukarıdaki ifadelerden kaçı doğru bilgi içerir?
A) Beşi
B) Dördü
t
m
C) Üçü
D) İkisi
8.
Video
cöarn
Yukarıdaki devrede A1 ve A2 ampermetrelerinin ib
relerinin gösterdiği değerler, aşağıdakilerden han
gisi olamaz?
A,
Aj
A)
4A
2A
B)
8A
4A
C)
6A
2A
D)
12 A
8A
Şekil - II
Şekil -
Şekil - 1deki gibi bir balona bir yün bez 10-15 kez sür
tülerek balon elektrikle yükleniyor. Daha sonra bu balon
Şekil - II deki gibi yüklü K yıldızına yaklaştırıldığında, K
yıldızı balonu itiyor. Balon yüklü L yıldızına yaklaştırıldı
ğında ise L yıldızı balonu kendine doğru çekiyor ve ba
lon patlıyor.
Yüklü K cismi, iletken ve nötr L cismine değdirilmeden
yaklaştırılıyor.
Buna göre, balon ve yıldızlarla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlış olur?
Bu durumla ilgili aşağıdakilerden hangisi söyle
nebilir?
A) Balonla L yıldızı zıt cins yükle yüklüdür.
A) K cismi L cismini iter.
B) K yıldızı ile balon aynı cins yükle yüklüdür.
B) K cismi L cismini etki ile elektrikler ve çeker.
C) L yıldızı ile balon aynı cins yükle yüklüdür.
C) K cismi L cismini ne iter ne de çeker.
D) Balonla yün bez, zıt cins yükle yüklüdür.
D) L cismi pozitif yük kazanır.
Aşağıdaki devrelerde piller, dirençler ve ampuller öz
deştir.
Buna göre, hangi devrede K ampulünün parlaklığı
en fazladır?
9.
Yandaki devreyle ilgili olarak,
I. Devrede sadece N ampulü
ışık vermektedir.
II. Anahtar kapatıldığında bü
tün ampuller ışık verir.
III. Anahtar kapatıldığında K ve
L birbirine paralel bağlıdır.
IV. Anahtar kapatıldığında N
ampulü kısa devre olur.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) İv e li
B) II, III ve IV
C) İve IV
D) I, II ve III
10.
Sevgili öğrenciler. Tahtaya çizdiğim özdeş ampullerden ;
oluşan bu devrede anahtar önce açıktır, daha sonra ka
patılıyor. Şimdi sizden bu devredeki ampullerle ile ilgili
yorum yapmanızı istiyorum.
1 2. Bilgi
Yün beze sürtülen plastik çubuk negatif yükle
yüklenir.
Plastik
Kçubuğu
I
Kçubuğu
yun
bez
Yukarıdaki gibi K çubuğunu yün beze sürten bir öğren
ci daha sonra çubuğu nötr bir elektroskobun topuzuna
yaklaştırıyor.
Bu deneyde, aşağıdaki olaylardan hangisi gerçek
leşmez?
A) K çubuğundan elektroskoba yük aktarılır.
B) Elektroskop yaprakları birbirini iter.
C) Topuz pozitif yükle yüklenir.
D) K çubuğu üzerindeki negatif yük sayısı pozitif yük
sayısından fazla olur.
Öğretmenlerinin yukarıdaki isteğini yerine getirmek
için fikirlerini söyleyen aşağıdaki öğrencilerden
hangisinin ifadesi yanlıştır?
A)
Devrede en parlak K
ampulü yanar.
13.
B)
Anahtar kapatılınca L,
M ve N ampulleri aynı
parlaklıkta yanar.
L yaklaş-1^ tınlıyor
En büyük akım K
ampulünden geçer.
Anahtar kapatıl
dığında M den
akım geçmez.
Plastik eldivenle tu tu
lan L çubuğu K küresi
ne yaklaştırılıp dokun
duruluyor. Bu işlem sı
rasında K küresi ve L
çubuğunun durumu sı
rasıyla şekillerde gös
teriliyor.
1
L
L sabit
tutuluyor
Buna göre, bu işlemden önce ve sonra K küresiyle
L çubuğunun yük durumları için aşağıdakilerden
hangisi doğru olabilir?
11. Elektriklenme olayı ile ilgili, aşağıdaki yargılardan
hangisi doğrudur?
İşlemden önce
K
küresi
L
çubuğu
A)
N ötr
B)
N ötr
C) Zıt yükle yüklü cisimler arasında itme kuvveti oluşur.
C)
D) Yalıtkan cisimler her zaman yüksüzdür.
D)
A) Topraklama yapılan yüklü ve iletken bir cisim nötr
olur.
Video
coıtm
B) Aynı cins yükle yüklü cisimler arasında çekme
kuvveti oluşur.
İşlemden sonra
K
küresi
L
çubuğu
+
-
+
-
-
-
+
-
-
+
+
N ötr
+
N ötr
1.
Video
CôiOmü
3. Aşağıdakilerden hangisinde sodyum, demir ve hid
• • •
• • •
• • •
it
Cezve
' A
0
rojen elementlerinin sembolleri doğru verilmiştir?
©©©
©©©
Sodyum
Demir
Hidrojen
A)
So
De
H
B)
Na
Fe
H
C)
S
Fe
He
D)
Na
F
Hi
Bilezik
r
—►
( ( (
C t' fi
c c c
M
• • •
• • •
• • •
Tencere
Vazo
Şekildeki eşyalar ve bu eşyaların yapıldığı maddelerin
tanecik modelleri verilmiştir.
Buna göre,
I. Cezve ve vazo aynı maddeden yapılmış olabilir.
II. Verilen dört madde de atomlardan oluşmuştur.
III. Farklı maddelerin atom modelleri farklıdır,
A) YalnızI
B) YalnızI
C) İv e li
D) I, II ve
4.
i
Video
Aşağıdakilerden hangisi bir element formülü de
ğildir?
A) Br2
B) CI.
C) OF,
D) O,
CMM
5.
2.
Video
com w
Bir sınıf panosunda elementlerin isimleri ve sembolle
ri ile ilgili notlar asılıdır.
Buna göre, hangi notlarda verilen bilgiler doğrudur?
A) Yalnız
B) İv e li
C) İve III
D) I, II ve
Aşağıdaki maddelerden hangisinin yapısında kalsiyum elementi yoktur?
6 . Aşağıda verilen elementlerden hangisinin kullanım
9.
alanı yanlış verilmiştir?
A)
B)
Bakır
Karbon
Kurşun kalem
üretiminde
Elektrik kablolarında
C)
X elementi,
• Molekül yapılıdır.
• Zehirli bir gazdır.
• İçme sularının ve havuz sularının
dezenfeksiyonunda kullanılır.
D)
Silisyum
Camüretiminde ve
elektronik aletlerin
yapımında
Azot
Yemektuzu
üretiminde
Öğretmenin tahtaya özelliklerini yazdığı X elemen
tini aşağıdaki öğrencilerden hangisi doğru tahmin
etmiştir?
A)
7.
Cıva
Aşağıda sembolleri verilen elementlerden hangisi
nin adı hatalı yazılmıştır?
Sembol
T
Adı
A)
N
Azot
B)
Al
Altın
C)
He
Helyum
D)
C
Karbon
C)
Hidrojen
D)
Klor
—
1
10.
8.
Elementler
sembol ya da formül
ile gösterilir. Bu sembol ya da
formüller tüm dillerde aynıdır.
Buna göre ..(!)... bir element
sembolü iken .JUL bir
j element formülüdür■
Video
Cflümti
Video
CMİM
Petşişe Çay şekeri
üretimi üretimi
Önder’in elementler ile ilgili verdiği bilgiye göre
aşağıdakilerden hangisi elementler için sembol ve
formül örneklerinden olamaz?
A)
Ca
n2
B)
Na
o2
C)
F
h2
D)
S
NO.
Fen ve Teknoloji
m
Bor elementi yukarıdaki resimde verilen alanlardan
hangilerinde kullanılmaz?
A) I ve II
B) II ve III
C) İve IV
D) III ve IV
Elementler ve Sembolleri
1. Elementlerle ilgili aşağıdaki hangi öğrencinin söy
3.
lediği ifade yanlıştır?
Element
Yukarıdaki çizelgede I ve II ile gösterilen yerlere
gelmesi gerekenler aşağıdakilerden hangisinde
doğru verilmiştir?
4.
A) Atom
Katman
B) Molekül
Nötron
C) Atom
Nötron
D) Molekül
Katman
Madde
iI Video
«
Element
Flor
§ cmm
2.
N
mm
m
İYOT
İr
Video
CÖWnü
DEMİR
Deniz ürünlerinde
bulunur.
Ayrıca sofra tuzunun
katkı maddesidir.
Tren rayları ve
inşaatlar gibi bir
çok alanda kullanılır.
Sertaç
Filiz
Magnezyum
KROM
Kurşun
Diğer metallere sertlik
sağlamada ve zırhlı
araçlarda kullanılır.
Kükürt
Zülâl
Üç farklı öğrenci birer elementin kullanım alanlarını not
kağıtlarına yazmıştır.
Buna göre hangi öğrencilerin yazdığı notlar doğru
dur?
A) Yalnız Sertaç
Yukarıda bazı maddeler ve bu maddelerde kullanılan
elementler eşleştirilmiştir. Ancak bu eşleştirmelerden
iki tanesi yanlış yapılmıştır.
Buna göre, hangi iki elementin yeri değiştirilirse tüm
eşleştirmeler doğru olur?
B) Sertaç ve Filiz
C) Filiz ve Zülâl
A) 2 ve 3
B) 1 ve 4
D) Sertaç, Filiz ve Zülâl
C) 3 ve 5
D) 2 ve 4
Fen ve Teknoloji dersin
de öğretmen Hakkı Bey
panoya bazı tanecikle
rin modellerini çizmiştir.
7.
Elementlerin sembollerinin bazıları Lâtince isimlerin bi
rinci ya da ikinci harfleri kullanılarak verilmiştir.
Buna göre, Lâtince adı “ Carboneum” olan karbon
elementinin sembolü aşağıdakilerden hangisi
olmalıdır?
Ahmet adlı öğrenci bu
tanecikleri,
A) Ce
I. Molekül yapılı ele
ment
B) Ka
C) Cr
D) C
II. Atomik yapılı element olarak
doğru biçimde sınıflandırmıştır.
Buna göre, Ahmet’in yaptığı sınıflandırma aşağıda
kilerden hangisinde doğru verilmiştir?
II
A) 0 © .
88
o
,
O
B) o o . o
0
,
OO
C) Q ©
-
O ■88
D) 0 O
’
8.
O •o
O
Yukarıda bir kapta bulunan bazı gazların tanecikleri mo
delle gösterilmiştir.
Buna göre, kapta kaç çeşit bileşik vardır?
A) 2
B) 3
9.
Sevim
C) 4
D) 5
Element
Sembolü
a
1
Kalay
K
cüzam
II
Gümüş
Ag
III
Bakır
Br
Video
Nihat
Yukarıdaki öğrencilerden hangilerinin düşündüğü
tanecik modelleri bir elemente aittir?
Yukarıdaki tabloda verilen elementlerden hangile
rinin sembolü doğrudur?
A) Yalnız Sevim
B) Ali ve Sevim
A) Yalnız I
B) Yalnız I
C) Sevim ve Nihat
D) Ali, Sevim ve Nihat
C) İve III
D) I, II ve
Elementler ve Sembolleri
.......... .... ........... - __ ~— ——■
1.
Oksijen gazı molekülünün formülü 0 2 şeklinde göste
3.
rilmektedir.
Buna göre,
I. Oksijen bir bileşiktir.
II. Her bir oksijen molekülünde 2 atom bulunur.
III. Oksijen molekülünde tek çeşit atom vardır,
A) Yalnız II
B) I ve I
C) İve III
D) liv e
Yukarıda verilen köprüden yalnızca element taşıyanj
araçlar geçebilir.
Buna göre, aşağıdaki verilenlerden hangisinde bu
lunan bütün araçlar bu köprüden geçebilir?
2.
Madde
Element
C)
s
Çinko
Tuz
Video
CflZün/ü
j Hidr° ien
■'ı
22 ayar bilezik
£® >
ö k
Silisyum
"I 0 *
A ltın
Elektrik kablosu
Bakır
P il
Yukarıda verilen maddeler ve elementler arasında
ki eşleştirme çizgileri aşağıdakilerden hangisinde
doğru olarak verilmiştir?
A) 4>
B)
4.
C)
D)
Robert Böyle göre elementin tanımı aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
A) Tabiatta bulunan başta toprak, hava ve su gibi tüm
maddelere verilen genel ad
B) Daha basit maddelere ayrılamayan madde
C) Katı hâldeki madde
D) Doğadaki canlı maddelerin genel adı
*■
Bazı elementler tabiatta molekülleri hâlinde bulunur
lar. Bu tür elementler molekülü oluşturan atomların
sayılarını belirten formüllerle gösterilir.
8.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi moleküier bir
elementin formülüdür?
6.
A) Cu
B) H20
C) NaF
D) Cl2
Element
Sembolü
Helyum
He
Silisyum
Si
Bor
B
Yukarıda verilen elementler ve bunların sembolleri
arasındaki ilişki incelendiğinde “ Nikel” ve ’’Flor” ele
mentlerinin sembollerinin sırasıyla aşağıdakilerden
hangisindeki gibi olabileceği düşünülebilir?
A) N o - F
B) N i-F
C) N i- F r
D) N a -F e
Günümüzde bilinen 120’ye yakın element vardır. Her
elemente farklı bir isim verilmiştir.
Bu isimler verilirken,
Özelliklerini
belirten bir
terim
Çeşitli bilim
insanlarının
isimleri
Gezegen
ve yıldız
isimleri
9.
&
S Video
c çöîOm«
yukarıdakilerden hangileri kullanılmıştır?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) II ve III
D) I, II ve III
Yukarıda verilenlerden hangileri cıva elementinin
kullanım alanları arasında yer alır?
7.
A) Yalnız
B) İv e li
C) İve III
D) I, II ve
Aşağıda verilen resimlerdenden hangisinde eski
çağlarda element olduğu kabul edilen dört madde
den birisi yoktur?
B)
A)
10 .
0
E
>*
2He
3Li
«Be
5B
?N
80
9F
10Ar
Toprak
D)
C)
Yukarıdaki kartların arka yüzlerinde elementlerin isim
leri yazmaktadır.
Buna göre sırasıyla hangi numaralı kartlar ters çevri
lirse bor, karbon ve azot isimleri okunur?
Fen ve Teknoloji
#
A) 5 - 6 - 7
B) 5 - 6 - 1 0
C) 4 - 6 - 1 0
D) 4 - 8 - 9
3.
Bir atomda bulunan elektronların katmanlara dizili
mi ile ilgili bilgi veren,
Cüneyt
Yukarıda verilen basit atom modelinde bulunanlar x,
y, z ve t harfleri ile gösterilmiştir.
öğrencilerden hangilerinin söylediği doğrudur?
Buna göre bu harfler yerine yazılması gerekenleri
aşağıdaki öğrencilerden hangisi doğru söylenmiştir?
A)
x : Çekirdek
y : Proton
z : Elektron
t : Katman
B) / x : Çekirdek
y : Proton
z : Nötron
t : Elektron
4. •
C)
x : Proton
y : Nötron
z : Elektron
t : Katman
D)
x : Proton
y : Nötron
z : Elektron
t : Çekirdek
A) Yalnız Cenk
B) Yalnız Cüneyt
C) Cüneyt ve Bilge
D) Cenk ve Bilge
Nötr durumda üç katmanı vardır.
|
2
|
elektron verdiğinde katman sayısı bir azalıyor.
Yukarıdaki özellikleri gösteren elementin proton saçotm yısı kaçtır?
A) 8
5.
B) 11
C) 12
D) 20
Atomun yapısında
bulunan taneciklerden
birini söyler misiniz?
Aşağıda elektron katman dizilimleri verilmiş olan
atomlardan hangisi nötr değildir?
(p: proton, n: nötron)
Öğretmenin sorusuna öğrencilerden hangisi yanlış
cevap vermiştir?
A) Leyla
B) Tunç
C) Hakkı
D) Melis
8.
Elektron veren atomlara katyon, elektron alan atomla
ra anyon denir.
« ©
çotma
Buna göre, aşağıda proton ve elektron sayıları verilen iyonlardan hangisi anyondur?
Proton sayısı
Elektron sayısı
A)
12
12
B)
16
18
C)
11
10
D)
20
18
o «
€ €
Yukarıda bir nötr atom modeli verilmiştir.
Buna göre, aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Proton sayısı 12 dir.
B) Atom numarası 2 dir.
C) Üç tane katmanı vardır.
9.
D) Katmanlardaki elektron sayısı 2 ) 8 ) 2 )
gösterilebilir.
şeklinde
30 atomu oktedini
tamamladığında
kararlı hâle gelir.
D j7 1- çıkış
2. çıkış
Tek katmanlı bir
atomda iki elektron
varsa atom
kararlıdır.
Atomlar kararlı hâle
gelmek için
bileşik oluştrurlar.
3. çıkış
4. çıkış
Yukarıdaki şekilde verilen ifadelerin doğru (D) ya da
yanlış (Y) olduğuna karar verilerek çıkışa ulaşılacaktır.
Modern atom teorisine göre elektronlar çekirdek etra
Buna göre, doğru çıkış numarası aşağıdakilerden
hangisidir?
fında,
1.konum
Çekirdek
2.konum
knnum
Çekirdek
A) 1. çıkış
B) 2. çıkış
C) 3. çıkış
D) 4. çıkış
Çekirdek
şeklinde olduğu gibi elektron bulutu oluşturacak şe
kilde büyük bir hızla döner.
10.
- Elektronlar atom
çekirdeğinin etrafında
belirli katmanlarda
J t * dönerler.
Buna göre,
I. Çekirdek ile elektron arasında belirli bir uzaklık
vardır.
II. Elektronun yeri belirli ve sabit değildir.
Fen ve teknoloji öğretmeninin atomla ilgili tahtaya
yazdığı düşünceyi ilk olarak aşağıdaki hangi bilim
insanı söylemiştir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
A) Bohr
B) Democritus
C) İv e li
D) II ve III
C) Dalton
D) Thomson
III. Elektron atom içerisinde hareket eden bir taneciktir.
Fosfor atomunun çekirdeğinde 15 proton ve 16 nöt
ron vardır.
Buna göre, fosfor atomunun nötr hâldeki elektron
larının katmanlara dağılımı aşağıdakilerden hangi
sinde doğru olarak verilmiştir?
A)
O
o o<
o °
° o ©
B)
o
ÖU
\ftdeo
ÇOiVnt)
o
o©
D)
I. Bohr’un her elektronun çekirdeğin etrafında belirli
bir mesafede (katman) dönmesi gerektiği fikri
III. Thomson’un elektronu kekteki üzümlere ben
zetmesi
oo
o
hangileri ile çelişmektedir?
©
A) Yalnız I
B) YalnızI
C) İve III
D) I, II ve
o©
G
8
Bu durum,
o
©
©
©
Modern atom modeline göre atomdaki elektronun çe
kirdek etrafındaki yeri ve hızı tam olarak bilinemez.
II. Rutherford’un negatif yüklerin çekirdek çevresin
de ve aralarında büyük boşluklar olacak şekilde
olması gerektiği fikri
©o
e
o
C)
3.
o
o©
o©
o©
©
4.
Atomun yapısı ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangi
si yanlıştır?
A) Proton pozitif yüklüdür.
Sembol
Elementin adı
Atom numarası
Na
Sodyum
11
C) Elektronların katmanlardaki yerleri sabit değildir.
P
Fosfor
15
D) İlk iki katmanında bulunan elektron sayısı en az 8
olmalıdır.
N
Azot
7
B) Nötron çekirdekte bulunur.
Yukarıdaki tabloda bazı atomların sembolleri, adları
ve atom numaraları verilmiştir.
Bu elementler için, aşağıdaki öğrencilerden hangi
sinin ifadesi yanlıştır?
5.
«Su
Video
Abdullah
Çekirdek ve
katmanlardan oluşur.
coztmo
Atomun hacmi,
çekirdeğin hacmi
kadardır.
Enis
| Ömer
Yapısında çok
büyük boşluklar
vardır.
Bir protonun kütlesi,
yaklaşık olarak bir
nötronun kütlesine
eşittir.
Aliye
Yukarıdaki şekilde atomun yapısı ile ilgili olarak
hangi öğrencinin verdiği bilgi yanlıştır?
A) Abdullah
B) Ömer
C) Enis
D) Aliye
6.
ipek kumaşa sürtü
len cam çubuğun
kağıdı çekmesi
Yüksekten
bırakılan kalemin
yere düşmesi
Yün kumaşa sürtü
len plastik tarağın
karabiberi çekmesi
8.
Thom son
A to m M o d e li
Bohr
A to m M o d e li
Video
1Meo
çölünti)
coâım
M o d e rn
A to m Teorisi
Çiğdem
Yunus
Yukarıda verilen modeller ve terimler arasındaki eş
leştirme çizgileri aşağıdakilerden hangisinde doğ
ru olarak verilmiştir?
Yukarıdaki öğrencilerden hangilerinin verdiği ör
nek, maddelerin yapısında farklı yüklerde tanecik
ler olduğunu gösterir?
B)
A)
A) Yalnız Pelin
B) Yunus ve Pelin
C) Yunus ve Çiğdem
D) Yunus, Pelin ve Çiğdem
C)
7.
X
Atom lisesi çekirdek
bölümünde okuyorum.
Arkadaşlarım olaylar
karşısında hep sessiz
ve nötr kalmamdan
çok sıkılıyor.
Atom lisesine devam
ediyorum.
Arkadaşlarım hep
pozitif düşündüğümü
söyler.
T
"
D)
*-
9.
Doğru - Yanlış Soruları
Ben de atom lisesinin çekirdek bölümü
ne girmek istiyorum ama bir türlü almı
yorlar. Şu an katman bölümündeyim.
Arkadaşlarım sen hep karamsar düşü
nüyorsun bu hâlinle etrafa negatif enerji
veriyorsun diyorlar.
T
Atom lisesinde öğrenim gören üç öğrenci kendileri ile
ilgili yukarıdaki bilgileri vermişlerdir.
□
□
□
1.
Modem atom teorisine göre elektronun bir
atomda bulunabileceği yerler elektron
bulutu olarak adlandırılır.
2. Atomun içinin dolu, berk ve bölünemez
olduğu fikri günümüzde de hâla geçerlidir.
3.
Proton ve nötronlar atomun çekirdeğinde
yer alır.
Fen ve Teknoloji öğretmeni Remzi Bey’in tahtaya
yazdığı yukarıdaki doğru (D) - yanlış (Y) sorularının
tamamını aşağıdaki hangi öğrenci doğru cevapla
mıştır?
A) 1.D
2.Y
3.D
B)
2.D
7 ^
Buna göre, bu öğrencilerin adları aşağıdakilerin han
gisinde doğru verilmiştir?
II
III
A) Proton
Elektron
Nötron
B) Nötron
Elektron
Proton
C) Proton
Nötron
Elektron
D) Nötron
Proton
Elektron
1
Fen ve Teknoloji
#
3.D
C) 1.D
2.Y
3.Y
D) 1.Y
2.Y
3.Yİ
— 7 ^
Atom ve Yapısı
1.
i
Vídeo
cüzimi)
3.
Atomun
yapısındaki
pozitif ve
negatif yükler
rastgele
dağılmıştır.
Elektronlar,
çekirdek
çevresinde
belirli
uzaklıktaki
katmanlarda
bulunur.
Atomdaki
pozitif yükler
çekirdek
adı verilen
çok küçük
bir hacimde
sıkışmıştır.
II
III
Atomun yapısı ile ilgili yukarıdaki fikirleri söyleyen
bilim insanları aşağıdakilerden hangisinde doğru
olarak verilmiştir?
A) Rutherford
Thomson
Yukarıdaki grafikte verilen X, Y ve Z tanecikleri ile
ilgili aşağıdaki hangi öğrencinin verdiği bilgi doğ
rudur?
b> a
Bohr
B) Thomson
Bohr
Rutherford
C) Dalton
Bohr
Thomson
D) Thomson
Rutherford
Dalton
m.
X nötr, Y ve Z
katyondur.
D)
X ve Z nötr
Y ise katyondur.
2.
Y ve Z katyon,
X ise bir
anyondur.
~ y t^3 s s s tr~
S
Video
çözümü
4.
Rutherford adlı bilim insanı atomun yapısı ile ilgili fikir
lerini,
•
Pozitif yükler, küçük bir hacme sahip bir çekirdek
te bulunmalı.
•
Negatif yükler ise bu küçük hacimli çekirdeğin et
rafında aralarında büyük boşluklar bulunacak şe
kilde hareket ediyor olmalı.
şeklinde özetlemiştir.
Buna göre, aşağıda verilen şekillerden hangisi Rutherford’un önerdiği atom modeli olabilir?
Çekirdekte, elektronların
V bulunduğu bölgedir. /
A)
Çekirdeğin dışında,
elektronların
bulunduğu b ö lg e d ir /
Yukarıdaki resimde öğretmenin sorusuna doğru
cevap veren öğrenciler aşağıdakilerden hangisin
de doğru olarak verilmiştir?
A) Yalnız Firdevs
B) Yalnız Erol
C) Yalnız Arda
D) Arda ve Erol
D) -,
• +
Yukarıdaki şekiller belirli zamanlarda bilim insanlarının
önerdiği atom modellerini temsil etmektedir.
Buna göre bu atom modellerinin gelişim sürecine
göre bir tarih şeridindeki sıralanışı için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Gelecek
Geçmiş
IV
Gelecek
Geçmiş
B)
*
III
IV
V
Gelecek
Geçmiş
/
Gelecek
Geçmiş
III
6.
Meo
x°
x2+
Y
Y 2-
z2-
Z4+
Yukarıda verilen dönüşümler sonucunda tanecik
lerin elektron sayılarındaki değişim aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Y
z2-
A) Artar
Artar
Azalır
B) Azalır
Azalır
C) Artar
D) Azalır
x°
Fen ve Teknoloji
8 . Aşağıda proton ve elektron sayıları verilen iyonlar
dan hangisi katyondur?
Proton sayısı
Elektron sayısı
A)
21
18
Artar
B)
9
10
Azalır
Artar
C)
8
10
Artar
Azalır
D)
15
18
#
Aşağıdakilerden hangisi nötr bir atomun elektron
dizilimidir? (p : proton)
4. X elementi elektron vermeye, Y ve Z elementleri
elektron almaya yatkın olduğuna göre, X, Y ve Z
elementlerinin son katmanlarındaki elektron sayı
Video ları aşağıdakilerden hangisindeki gibi olabilir?
cöitmi)
1
8 p I 2e
8e
11 p
5.
2e“ 8e
a
Video
cötümü
X
Y
A)
1
2
3
B)
4
3
4
C)
2
5
7
D)
7
6
5
Z
Fosfat iyonunda toplam elektron sayısı, toplam
proton sayısından 3 fazladır.
Proton sayısı 11 olan Na atomu 1 elektron alarak
kararlı hâle geçer.
Amonyum iyonu bir katyondur.
12Mg ve 7N atomlarının kararlı hâllerindeki iyon
larında eşit sayıda elektron vardır.
Bilgi 1 : X anyonu 3 elektron verince Xn oluşur.
Yukarıdaki ifadelerin yanlarındaki kutucuklar doğru
(D) ya da yanlış (Y) olarak doldurulduğunda aşağıdakilerden hangisi oluşur?
Bilgi 2 : Y2+ katyonu 4 elektron alınca Ym oluşur.
Bilgi 3 : Z nötr atomu 2 elektron verince Zp oluşur.
0
m
Buna göre, n, m ve p aşağıdakilerden hangisinde
n
m
P
A)
2+
6+
2-
B)
2+
2-
2+
C)
3+
4+
2+
D)
2-
6+
2-
m
E
E
0
m
c>ra
0
s
m
D>0
0
m
m
6.
Si4- iyonunun elektron sayısı 18 olduğuna göre nötr
Si atomu ile ilgili,
İyon
Yük
a
X
5+
2
Video
Y
2-
10
Z
2+
18
K
1+
6
coztmo
I. Proton sayısı, elektron sayısından azdır.
II. Atom numarası 14 tür.
Elektron sayısı
III. Kararlı elektron dizilimindedir.
Tabloda bazı iyonların yük ve elektron sayıları verilmiştir.
Buna göre, hangi ikisi aynı elemente aittir?
A) I ve II
B) İve III
A) X ve K
B) Y ve Z
C) II ve II
D) Yalnız II
C) Z ve X
D) Z ve K
%
MIH
7.
Elektron sayısı, proton
sayısından fazla olan
5 atomlu bir iyondur.
i ieo
Elektron sayısı
İyon
Yük
X
2+
10
Y
3-
10
z
5+
2
Tabloda bazı iyonların yük ve elektron sayıları veril
miştir.
ı. so42-
Buna göre, bu iyonların proton sayılarının karşılaş
tırılması aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak
verilmiştir?
II. NH4+
A) X > Y > Z
B) Z > Y > X
III. P 0 43-
C) Y > X > Z
D) X > Y = Z
Yukarıda özellikleri anlatılan iyon,
IV. NOo"
hangileri olamaz?
A) Yalnız II
B) II ve IV
C) İve III
D) Yalnız IV
10.
Al3+ , Ca2+ , Na+ ve Fe2+
katyonları arasında en fazla elektron vererek iyon hâ
line geçmiş olan atomun sembolü aşağıdakilerin
A) Na
8.
Nötron sayısı 14 olan ve nötr hâlde olduğu bilinen X
atomunun katmanlarında bulunan elektron sayıları,
Atom
1. katman
2. katman
3. katman
X
2
8
3
C) Fe
B) Ca
D) Al
11 .
şeklinde olduğuna göre bu atomla ilgili aşağıdaki
öğrencilerden hangisinin söylediği doğrudur?
B)
X atomunun
proton sayısı
elektron sayısına
eşittir.
7
( Çekirdeğinde
toplam 27
proton bulunur.
T~
Yukarıdaki öğrencilerin kafalarındaki soruların ceva
bı olan yeni oluşacak tanecikler aşağıdakilerin han
gisinde doğru verilmiştir?
Ali
Hayati
Oya
A) X 2+
Y
z 2-
B) X 2+
Y4-
Z2+
C) X
x4-
Z2-
D) X
Y
z 2+
1.
Q
D
(-) yüklü
iyonlardır.
Kovalent bağ
içeren bileşik
ler de oluşturur.
Proton sayıları
elektron sayıla
rından azdır.
Tek atomlu
veya çok atomlu
olabilir.
a
Video
cùzmo
d
4.
Proton
sayısı
Elektron
sayısı
++ ++ ++ + +++ ++ ++
-
Yukarıda kükürt (S) atomunun nötr hâldeki yük dağılı
mı verilmiştir.
. ......... D
Yukarıdaki tabloda verilen özelliklerden hangileri an
yonlara aittir?
Buna göre, kükürt atomunun kararlı hâldeki iyonu
nun yük dağılımı aşağıdakilerden hangisinde doğ
ru olarak verilmiştir?
•
A) 1 ve 4
B) 1,2 ve 3
C) 2 ve 4
D) 1,2, 3 ve 4
■
- - - - - +
I-
Adı
Atom
numarası
Uyduğu
kural
Son durum
Alüminyum
13
Oktet
Anyon
Kükürt
16
Oublet
Anyon
Lityum
3
Dublet
Katyon
•
i-
.
+ + + + + + + + + +
—
-
Video
CöiOmO
+ + + + +
•
S
+
- -
+ + + + + + + + + + + + +
+ + + + + + + + + + + + + + +
-
- - - - - - -
Yukarıdaki tabloda adı ve atom numarası bilinen bazı
elementlerin kararlı hâle geçtiğinde uyduğu kural ve
son durumları verilmiştir.
Buna göre, hangi atomlar için verilen bazı bilgiler
de hata vardır?
A) Yalnız Alüminyum
B) Alüminyum ve Kükürt
C) Alüminyum ve Lityum
D) Alüminyum, Kükürt ve Lityum
Cemil’in bilgisayar ekranında gösterdiği tanecikle
rin sınıflandırılmasını aşağıdakilerden hangisinde
verilen arkadaşı doğru yapmıştır?
&
&
Video
COiönrti
Bileşikler, içerdikleri elementlerin sembollerini ve sayı
larını belirten formüllerle gösterilir.
Buna göre, HN0 3 formülü ile gösterilen bileşiğin
yapısında aşağıdaki elementlerden hangisi yoktur?
Çok atomlu
anyon
Tek atomlu
katyon
Nötr
atom
A) Ahmet
I
O
<z>
3.
Na+, Mg2+
-
B) Pamuk :
NH4+
O2“ , Mg2+
cıo2-
A) Hidrojen
B) Azot
C) İpek
:
cı-, o2-
C) Sodyum
D) Oksijen
D) Hakan
: S 0 42-, Mg2+
Na+, Cl-
6.
Aşağıdakilerden hangisinin elektron dizilimi yanlış
gösterilmiştir?
8.
Nötr hâldeki
elektron dizlimi
Kararlı hâldeki iyon
yükü
I
2)8)2)
2+
II
2)7)
1-
III
2)8)6)
2-
Video
çotom
VUeo
çiiim»«
Yukarıdaki tabloda nötr hâldeki elektron dizilimleri
verilen atomlardan hangilerinin kararlı hâldeki iyon
yükü doğru olarak verilmiştir?
Neon
proton sayısı : 10
Sodyum
proton sayısı : 11
Oksijen
proton sayısı : 8
proton sayısı : 9
A) Yalnız I
B) İ v e l i
C) İve İli
D) I, II ve
9.
19K
17Cl
<£]
Video
çovm
7.
Buna göre, bu atomların kararlı hâldeki durumla
rının sınıflandırması aşağıdakilerden hangisinde
0
/
Elektron alır,
Katyon
Nötr
K
Mg ve Ar
B) Mg ve K
O ve Cl
Ar
C) O ve Cl
Mg ve K
Ar
K ve Cl
Mg ve Ar
Anyon
S
”
Kararsız
Atom
A)
D)
\
O
Vdeo
CûftKIW
benzer.
CD
N He»atomuna
O
<
&
Yukarıda bazı elementlerin sembolleri ve atom numa
raları verilmiştir.
0
Yukarıdaki kavram haritasında, kararsız bir atomun
kararlı hâle gelmesi ile ilgili bazı olaylar ve terimler ve
rilmiştir.
Buna göre X, Y, Z ve T için aşağıdakilerden hangi
si doğrudur?
X
Y
Z
T
10. İyonlar ile ilgili aşağıdaki verilen bilgilerden hangisi
yanlıştır?
A) Atom elektron verirse çekirdekteki pozitif yük sayı
sı artar.
A) Anyon
Katyon
Oktet
Dublet
B) Katyon
Anyon
Dublet
Oktet
C) Anyon
Katyon
Dublet
Oktet
B) Proton sayısı, elektron sayısından fazla olan iyonlar
pozitif yüklüdür.
D) Katyon
Anyon
Oktet
Dublet
C) Çok atomlu olabilirler.
D) Nötr atomun elektron alması ile anyonlar oluşur.
4.
Atom
Katman sayısı
Son katmandaki
elektron sayısı
â
He
1
2
cûüml)
Cl
3
7
Ne
2
8
Video
Yukarıdaki tabloda bazı atomların nötr hâldeki katman
sayıları ve son katmanlarındaki elektron sayıları veril
miştir.
Yukarıdaki öğrencilerin tanıtmaya çalıştığı iyonlar
aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?
Yaşar
Fatma
A) P043B)
2.
Buna göre, hangi atomlar kararlı yapıya sahiptir?
m im
B) Yalnız He
C) He ve Ne
D) He, Cl ve Ne
s 2Al3+
o 2-
C) s o 42-
NH.+
4
D) OH-
K+
5.
Mg2+, N3- iyonları ve 10Ne atomunun elektron sayıla
rı eşittir.
Video
A) Yalnız Ne
B) Mg > Ne > N
C) N > Ne > Mg
D) Ne > N > Mg
Hidroksit
Hidrojen
Klor
Adlandırmaları yukarıda verilen iyonların semboller
le ya da formüllerle gösterimi aşağıdakilerin hangi
sinde doğru verilmiştir?
Buna göre, bu atomların proton sayılarının karşı
laştırılması aşağıdakilerden hangisinde doğru ola
rak verilmiştir?
A) Mg > N > Ne
Karbonat
Sodyum (Na) ve flor (F) atomlarının proton ve elektron
sayıları,
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
Nax
F*
şeklinde verilmiştir.
Buna göre, aşağıda verilen bilgilerden hangisi doğ
rudur?
A) x ve y sayılarının toplamı +2 dir.
B) Nax bir anyondur.
6.
Anyon
Katyon
Nötr
I
N^
Al3+
He
II
o2-
K+
H
İli
Na+
P3-
Ne
Yukarıdaki tabloda verilen iyonların sınıflandırmala
rından hangileri doğrudur?
C) Fy nötr bir atomdur.
A) Yalnız I
B) İv e li
D) Nax ve Fy atomları birer katyondur.
C) II ve III
D) I, II ve
Çocuklar!
Tahtadaki soru
ların doğru
cevapları ne
olabilir?
1. X+ iyonu 2e- verince
hangi iyon oluşur?
2. Y2- iyonu 3e~ alınca
hangi iyon oluşur?
Yukarıdaki musluktan aşağıdaki damlalardan han
gisi damlamıştır?
D)
C)
B)
A)
'a c t
Öğretmenlerinin sorduğu soruya aşağıdaki hangi
öğrenci doğru cevap vermiştir?
A)
8.
C)
1. X3+ 2. Y
1. X3+ 2. Y5-
Dublet
Terminali
Yukarıdaki elektron dizilim leri verilen otobüs
lerinden hangilerinin,
•
Dublet
•
Oktet
terminallerine gidebileceği aşağıdakilerden hangi
sinde doğru verilmiştir?
Dublet terminali
Oktet terminali
X ve Y
Z ve T
B)
X ve T
Y ve Z
C)
X, Y ve Z
T
D)
Z ve Y
X ve T
A)
Fen ve Teknoloji
♦
10. Aşağıda verilen elektron dizilimlerinden hangisi elek
tron verme eğiliminde olan bir atoma ait olamaz?
TE!
Kimyasal Bağ
•
f i
( • # 1 1
• ' / /
^ «e ■
Video
cöiOmti
3.
••
••
•
1.
• :
€
•
••
i : :
.
P atomu
la atomu
:
€
•
••
•
Aşağıda verilen madde çiftlerinden hangisinde her
iki madde de kovalent bağlıdır?
A) Nal - C 0 2
B) H2 - 0 2
C) C O - K C I
D) CaO - NH3
F atomu
Yukarıda nötr hâldeki elektron dizilimleri verilen
atomlara göre,
I. NaF
II.
III.
f2
pf3
formüllerindeki maddelerin içerdikleri bağ türleri
aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A)
İyonik
İyonik
İyonik
B) Kovalent
Kovalent
İyonik
C) Kovalent
İyonik
Kovalent
Kovalent
Kovalent
D)
İyonik
2.
4.
Yukarıda atom modeli verilen nötr atom, 80, 3Li ve
10Ne atomlarından hangileri ile iyonik bağlı bileşik
oluşturabilir?
A) Yalnız 80
B) Yalnız 3Li
C) ınNe ve Q0
D) 80, 3Li ve 10Ne
f ’ Elektron ortaklaşması ile
gerçekleşir.
\
Farklı atomlar arasında
ya da benzer atomlar
arasında olabilir.
5.
Havada en çok bulunan gaz olan azot elementinin
molekülleri N2 şeklinde gösterilir.
Buna göre,
Ahmet düşündüğü bağ türü ve bu bağla oluşmuş
madde örnekleri aşağıdakilerden hangisinde doğ
ru olarak vermiştir?
Bağ türü
Örnek maddeler
A) İyonik
KCl, NaCI, LİF
B) İyonik
C 0 2, NH3, 0 2
C) Kovalent
h 2o ,
D) Kovalent
AlCIg, MgS, LİF
C 0 2,
h2
I. N2 molekülü kovalent bağlıdır.
II. Azot atomları arasında elektronlar ortaklaşa kul
lanılmıştır.
III. Azot molekülünde bulunan atomlar arasında elek
tron alış - verişi sonucu iyonik bağ oluşmuştur.
A) Yalnız I
B) I ve I
C) I, II ve II
D) II ve
8.
Atomlar arasında elektron alışverişi ya da elektron
ortaklaşması gerçekleşmezse
a
Helyum ve neon gibi soy gaz atomları
b
elektron dizilimine sahip oldukları için bağ yapma
eğilimi göstermezler.
yapıdadırlar.
Kovalent bağlı bileşikler
Yukarıda verilen cümlelerde a, b ve c ile gösterilen
boşlukların yerine yazılması gerekenler aşağıda
hangi öğrenci tarafından doğru tahmin edilmiştir?
A)
( ........
B)
a. kimyasal bağ
b. kararlı
c. atomik
N..... —S
a. bileşik
b. kararsız
c. moleküllü
\
Yemek
tuzunda
sodyum ve
klor iyonları
arasındaki
çekim
kuvveti
molekülünde
H atomları
arasındaki
çekim
kuvveti
S
Video
CMmt)
Ufuk
Diyar
Alper
h2
Yukarıdaki öğrencilerden hangilerinin verdiği ör
nek bir kimyasal bağı tanımlar?
A) Yalnız Ufuk
B) Yalnız Diyar
C) Diyar ve Alper
D) Ufuk ve Diyar
r
Cezmi
Bülent
C)
r
hâldeki su
molekülleri
arasındaki
çekim
kuvveti
Sıvı
oluşmaz.
D)
a. kimyasal bağ
b. kararlı
c. moleküllü
a. element
b. kararlı
c. atomik
r
&
Sezen
Sezai
Oksijen atomları arasında oluşan 0 2 molekülünün ta
necik modeli yukarıda verilmiştir.
Bununla ilgili,
Atomların elektronlarını
ortaklaşa kullanması
sonucu oluşan bağdır.
İyonik bağ
Zıt yüklü iyonlar
arasında oluşur.
Element
Yapısında tek cins atom
içeren arı madde
Kovalent bağ
Yukarıdaki cümleler ile tanımların noktaları birleşti
rildiğinde aşağıdaki hangi eşleşme çizgileri oluşur?
Haşan
öğrencilerinden hangilerinin söyledikleri doğru
A)
B)
X
C)
D)
dur? (O : proton , O : nötron )
A) Yalnız İzzet
B) İzzet ve Haşan
C) Haşan ve Şeyda
D) İzzet, Haşan ve Şeyda
Kimyasal Bağ
____
3.
1.
\fideo
COZirni)
Sodyum atomu
(Na)
Aşağıdaki maddelerden hangisinin atomları kendi
aralarında kimyasal bağ vapmaz?
A ) 2He
C) 9F
B) «O
D) 17CI
Klor atomu
(Cl)
Sodyum ve klor atomlarının sodyum klorür (NaCI)
bileşiğini oluşturması ile ilgili aşağıda verilen yargı
lardan hangisi yanlıştır?
4.
A) Na bir elektron vererek, Cl ise bir elektron alarak
iyon hâline geçer.
Ca atomunun elektron vermesi ve O atomunun elektron
alması sonucu CaO (kalsiyum oksit) bileşiği oluşmak
tadır.
B) Her iki atom da oktedini tamamlar.
Buna göre, oluşan bu bileşik için,
C) Kararlı hâle geçebilmek için Na atomu 1 elektron
almalıdır.
D) Na ve Cl atomları arasında iyonik bağ oluşur.
Neriman
Ş e ra fe ttin
yukarıdaki öğrencilerinden hangilerinin söyledik
leri doğrudur?
2.
A) Yalnız Şerafettin
CiJ
B) Altan ve Şerafettin
Video
cötOmi)
C) Neriman ve Şerafettin
D) Altan, Neriman ve Şerafettin
Yukarıda atom modelleri verilen elementlerin mey
dana getirebileceği bağlarla ilgili aşağıdakilerden
5.
Kovalent bağ ile ilgili,
I. Atomların elektronları ortaklaşması sonucu oluşur.
II. Kovalent bağ içeren yapılarda molekül bulunmaz.
III. Anyon ve katyon arasında oluşan çekim sonucu
meydana gelir.
İyonik bağ
Kovalent bağ
A)
X- Y
Y -Z
B)
X- T
Z -T
C)
Y -T
Z -Z
A) Yalnız
B) İve III
D)
Y -Z
T -T
C) II ve III
D) I, II ve
02
NH,
H,0
CaO
CM
NaCI
O
o
8.
Yukarıdaki ışıklı panoda üzerinde iyonik bağlı olanlar
sarı ve kovalent bağlı olanlar ise yeşil ışık vermektedir.
Buna göre, bütün bölmelerin ışığı yakıldığında pano
aşağıdakilerden hangisinde verilen gibi gözükür?
B)
A)
nh3
NaCI
o2
nh3
h 2o
CaO
C02
H20
CaO
NaCI
02
nh 3
NaCI
02
nh 3
C02
h 2o
l CaO
C02
H20
CaO
NaCI
o2
o
o
CM
D)
C)
Şakir, Başak, Bekir ve Miyase’nin elindeki kağıtlarda
bazı elementlerin atom numarası ve sembolü yazılıdır.
Buna göre, aşağıdaki hangi iki öğrencinin kağıtların
daki elementler elektron alış - verişi ile kimyasal bağ
oluşturabilir?
A) Şakir ile Bekir
B) Şakir ile Başak
C) Başak ile Miyase
D) Şakir ile Miyase
9.
&
Video
ç«om
7.
1. katman
2. katman
3. katman
Klor (Cl)
2
8
7
Lityum (Li)
2
1
-
Hidrojen (H)
1
-
-
Magnezyum (Mg)
2
8
2
Oksijen (0)
2
6
-
Element
I. çıkış
2.
çıkış
3.
çık ış
4. çıfcif
Yukarıdaki tabloda bazı elementler ve katmanlarının
içerdikleri elektron sayıları verilmiştir.
Yukarıdaki tamlayıcı dallanmış ağaçta verilen ifadele
rin doğru ya da yanlış olduğuna karar verilerek çıkışa
ulaşılacaktır.
Buna göre, aşağıda formülü verilen bileşiklerden
hangisi kovalent bağ sonucu oluşmuştur?
Buna göre, doğru çıkış numarası aşağıdakilerden
hangisidir?
B) MgO
A) 1. çıkış
B) 2. çıkış
D) MgCI2
C) 3. çıkış
D) 4. çıkış
Kimyasal Bağ
3.
1.
1
f i l
Video
Video
COHM
çûîüroü
Yukarıda Mg ve O elementleri arasındaki kimyasal ba
ğın oluşumu gösterilmiştir.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Mg atomu oktete, O atomu dublete ulaşmıştır.
B) Oluşan bağ sonucunda her iki element kararlı hâle
geçmiştir.
C) Oluşan bileşik iyonik yapıdadır.
D) Mg ve O atomları zıt yüklü iyonlar hâline gelmiş
lerdir.
4.
Video
cûztm
2.
0)
S
Su molekülünde atomları bir arada
tutan kuvvet kimyasal bağdır.
/
Atomlar kararlı hâle gelebilmek için
kimyasal bağ yapar.
/
/
/
İyonik bağ yapan atomlar elektron
ortaklaşması yapar.
Oktede ulaşmış atomlar kararlıdır.
3
c/y
/
X
x
/
/
Zehra, Metin ve Şule yukarıdaki doğru yanlış etkinliği
ni yapmışlardır.
Herbir doğru 25 puan olduğuna göre, öğrencilerin
aldığı notlar aşağıdakilerden hangisinde doğru ve
rilmiştir? ( / : Doğru, x : Yanlış)
Zehra
Metin
Şule
rudur?
A)
75
25
100
A) Yalnız Damla
B)
50
100
50
B) Yalnız Irmak
C)
75
50
100
D)
75
75
75
C) Damla ve Irmak
D) Damla, Irmak ve Çağlar
7.
1. katman
2. katman
Oksijen (0)
2
6
Hidrojen (H)
1
Flor (F)
2
7
Sodyum (Na)
2
8
Element
£
Video
3. katman
o tu m
Yukarıdaki panoda asılı olan kartların arka yüzlerinde
bu maddelerin içerdikleri bağ türü yazmaktadır.
Tabloda bazı elementler ve katmanlarının içerdikleri
elektron sayıları verilmiştir.
Kartların arka yüzleri çevrilerek asılması durumun
da oluşacak görünüm için aşağıdakilerden hangi
si doğrudur?
Buna göre, aşağıda formülü verilen bileşiklerden
hangisi molekül yapılı değildir?
A) H20
A)
İyonik
[o
B)
III
Kovalent
İyonik
İyonik
8 . Aşağıda proton sayıları verilen atomlardan hangisi
C)
kendi atomları arasında kimyasal bağ yapması müm
kün değildir?
III
II
1
Kovalent
İyonik
Kovalent
A)ıH
D)
Kovalent
•
D) 18Ar
mmmmsamm
9.
İyonik bağlı bileşiklerde anyon ve katyon vardır.
Moleküllü yapıdaki elementlerde atomlar arasın
da kovalent bağ vardır.
6
Video
çotmo
İyonik bağlı bileşikler ile ilgili,
I. Yalnızca ametal atomlarının birleşmesiyle oluşur.
rneo
C) 7N
İyonik
Kovalent
1o
B) «O
III
II
J
6.
D) Na20
«»
II
1
C) OF2
Kovalent
Kovalent
I
B) HF
III
II
/
1
II. Sulu çözeltileri iyon içerir.
İyonik bağlı bileşiklerde molekül yoktur.
Yukarıdaki ifadelerin yanlarındaki kutucuklara doğru
(D) ya da yanlış (Y) oldukları yazılacaktır.
Buna göre, kutucukların doğru doldurulmuş şekli
III. Sulu çözeltileri zıt yüklü tanecikler içerir,
A> 0
B)
O 0
A) Yalnız I
B) Yalnız II
0
E
C) I ve II
D) II ve III
0
0
Fen ve Teknoloji
#
D)
1.
4.
Ömer kelimesindeki harf sayısı ile NH3 formülünde
ki atom sayısı eşleştirilirse aşağıdaki eşleştirme
lerden hangisi yanlış olur?
Video
Video
emmi
cöztmıO
İsim
Madde
Ali
no2
A)
A) Kristal ağ örgülü bir yapıdır.
C)
B) Elektron alışverişi sonucu oluşmuştur.
D) Veysel
B) Hamdi
Ayşe
PCI5
co
o
co
Yukarıdaki şekilde modeli verilen bileşik ile ilgili
aşağıdaki yargılardan hangisi doğrudur?
c 2h 4
C) Molekül yapılıdır.
D) Formülü NH3 olabilir.
5.
2.
Yukarıdaki tanecik modeli ile gösterilen bileşiğin
formülü CH4 olduğuna göre,
Tanecik yapısı tablodaki gibi olan maddelerden
hangisi için verilen bilgilerin tümü doğrudur?
I.
Tanecik
yapısı
Video
Taneciğin
deki atom
çeşidi
sayısı
c h 3o h
II. c 3H6
Taneciğin
atom
sayısı
formülleri ile gösterilen bileşiklerin taneciklerinin mo
delleri aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiş ola
bilir?
CölOmO
A)
/
/
A * >
fo * a e®
« • c r «r
Ç* ♦) i f
3.
/
/
Bileşikler ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi
doğrudur?
6.
Video
cöztm
A) Tek cins atom içerirler.
Aşağıda verilen bileşiklerden hangisinin bir mole
külünde en fazla sayıda atom bulunur?
B) Birleşen atomlar arasında sabit bir oran vardır.
C) Bütün bileşikler moleküllerden oluşur.
D) Bütün bileşikler elektron alışverişi sonucu oluşur.
A) C4H7OH
B) CH3OH
C) c 6H12o 6
D) N20 4
7.
V deo
Cflttwo
10.
Aşağıdaki modellerden hangisi bir bileşiğin mode
li olamaz?
O
C |-
9 *
^
K+
Yukarıda atomlarının dizilimi gösterilen bir bileşik
için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
*0 °
•O
A) İki farklı elementten oluşur.
C)
B) Anyon ve katyon içerir.
C) Moleküler yapıdadır.
m
D) Suda çözündüğünde oluşan çözelti elektrik akımını
iletir.
€ €
© o
11.
Bir bileşikte en az iki element atomu vardır.
Amonyağın formülü NH3 tür.
8.
Aşağıdakilerden hangisinde bileşiğin molekülünü
oluşturan atomların sayısı doğru verilmiştir?
Molekül
Vrcieo
Bakır atomları bir araya gelerek farklı maddeler
oluşturur.
(D) ya da yanlış (Y) olarak doğru bir şekilde doldu
rulduğunda aşağıdakilerden hangisi oluşur?
Atomların sayısı
çwm>
A)
N20 3
2 tane
B)
HCI
1 tane
C)
ch4
1 tane
D) C6H i 20 6
B )@
0
0
6 tane
C) Y
0
m
0
0
D> ®
0
12. • Atom türü sayısı en az olan X molekülüdür.
9.
f i
\Ttdeo
çatım
Vrcieo
çmmt)
Yukarıda NaCI maddesinin kristal yapısı verilmiştir.
•
Atom sayısı en az olan Y molekülüdür.
•
Z molekülü farklı tür atomlardan oluşur.
X, Y ve Z moleküllerinin özellikleri yukarıda verilmiştir.
Buna göre, X, Y ve Z moleküllerinin formülleri aşağıdakilerden hangisindeki gibi olabilir?
Buna göre, aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
X
A) NaCI bileşiği anyon ve katyonlardan oluşmuştur.
A)
B) NaCI kristalleri elektron ortaklaşması sonucu oluşur.
B)
C) Bir çok Na+ ve Cl~ tanecikleri kimyasal bağ ile bir
araya gelerek kristal örgü oluştururlar.
C)
D)
D) NaCI iyonik yapılı bir bileşiktir.
p4
cı2
h 2s o 4
ch4
Y
NO
NO
C6Hi 20 6
cı2o7
z
HCIO
no 2
S03
HMnO,
Bileşik ve Formülleri
1.
i II
11
I
Saf bir maddedir.
3.
Tamamı moleküllü
yapıdadır.
II
III
Video
cözomo
BİLEŞİK
İçerdiği elementler
ile aynı kimliktedir.
formülleri ile gösterilen bileşiklerin,
Oluşumu kimyasal
bağ ile gerçekleşir.
IV
t,v
Ill
•
Atom türü sayısı
•
Bir moleküllerindeki toplam atom sayısı
nicelikleri aşağıdakilerin hangisinde doğru veril
miştir?
Bileşikler ile ilgili olarak yukarıdaki tabloda verilen
bilgilerden hangileri doğrudur?
Atom türü sayısı
A) İ v e l i
B) III ve IV
C) II ve II
D) İve IV
Bir moleküldeki
toplam atom sayısı
1
II
III
1
II
III
A)
3
3
2
24
8
8
B)
2
3
2
18
8
6
C)
3
3
2
24
6
8
D)
2
3
3
18
6
8
2.
&
Video
cözûmo
Moleküldeki
toplam
atom
sayısı
Molekül
formülü
1
6
c h 4o h
II
7
n 2o 5
4
hno3
Molekül modeli
Video
anım
Yukarıdaki panoda bazı bileşiklerin modellerinin bu
lunduğu kartlar asılıdır. Kartların diğer yüzlerinde bu
bileşiklerin formülleri vardır.
Buna göre, kartların diğer yüzleri çevrilirse yazılı
olan formüller aşağıdakilerden hangisinde doğru
olarak gösterilmiştir?
III
f»
St
:H
K ■C
0 : 0
:N
Yukarıda bazı molekül modellerindeki atom sayıları ve
molekül formülleri verilmiştir.
D)
Buna göre, hangi moleküller için verilen bilgilerde
hata vardır?
A) Yalnız I
B) İ v e l i
C) İve III
D) I, II ve
um
•
7.
Bir b ileşiğin......... ! ........... bileşikteki element tür
lerini ve atom sayılarını gösterir.
•
Bileşikler oluşurken elementler arasında elektron
alışverişi oluşuyorsa........ !!.....yapılı bileşik oluşur.
molekül
iyon
C)
kütlesi
D) formülü
Hidrojen atomu :
Video
çözünü
Oksijen atomu :
G
•
Yukarıda üç farklı elementin modeli verilmiştir.
Bu elementler arasında oluşan C2H5OH bileşiğinin
II
B) modeli
m
a
Yukarıdaki ifadelerde yer alan I ve II numaralı boş
luklara yazılması gereken sözcükler aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
A) formülü
Karbon atomu :
molekül modeli aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A)
molekül
iyon
C)
8.
JUL§
t
CHidrojen
Ir k
1. çık ış
2. çık ış
3. çık ış
4.
Karbondioksit
çık ış
Yukarıdaki etkinlikte doğru çıkış numarasının 3. çıkış
olduğu biliniyor.
Buna göre,
III
Yukarıdaki fabrikalarda üretim yapılan bileşiklerin
formülleri aşağıdakilerin hangisinde doğru veril
miştir?
I. A yolu yanlış, B yolu doğrudur.
III. C yolu yanlış, D yolu doğrudur.
II
III
A)
no2
HCI
CO
C6H i 2
B)
no2
HCI
CO
C6H i 20 6
A) Yalnız 1
B) 1ve II
C)
nh3
Cl2
O
toO
yargılarından hanqileri kesinlikle doârudur?
IV
1
II. E yolu yanlış, F yolu doğrudur.
hco3
C) 1ve III
D) 1, II ve III
D)
nh3
HCI
Csj
O
o
C6H i 20 6
1.
10 g
10 g
toz şeker
pudra şekeri
3.
&
Vídeo
cüzümü
100 mL
su
V__20 °C
100 mL
su
20 °C
10 g
küp şeker
10 g
toz şeker
Elektrik akımını ileten yukarıdaki X sulu çözeltisi
aşağıda verilenlerden hangisinde gösterilen tanecik
yapısına sahip olabilir? (o : su)
A)
100 mL
su
30 °C
2$
IV
¥
Çözünme hızının, çözünen maddenin temas yüze
yi ile değişimini araştırmak isteyen bir öğrenci, yu
karıdaki deney düzeneklerinden hangi ikisini kul
lanmalıdır?
A) I ve II
B) İve III
C) İve IV
D) III ve IV
B)
°e °
O
q«p
o© o
o
o
°
o
° o
o
o
o
o
O
o
o
o
0
0
o
2.
4.
20 °C
20 °C
v*
4 g toz şeker
1
20 °C
100 g su
II. kap
III. kap
20 °C ta I ve II. kaplardaki çözeltiler hazırlanıyor. Bu
çözeltilerin tamamı daha sonra III. kaba aktarılıyor.
I ve II. kaplardaki çözeltiler ile III. kapta oluşan çö
zeltinin derişiklikleri arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A) I > II > I
B) I = II = II
C) I > III >
D) II > III >
Aşağıdaki düzeneklerden hangisindeki ampulün
anahtarı kapatıldığında ışık vermesi beklenmez?
Tendürdiyot ile ilgili,
Karadeniz
I. Sıvı - sıvı homojen karışımıdır.
II. İyot katisının alkol sıvısındaki çözeltisidir.
III. Çözücü ve çözünen farklı fiziksel hâldedir.
A) Yalnız I
B) Yalnız
C) İ v e l i
D) II ve III
Tuz gölü
Yukarıda verilen Türkiye haritasında gösterilen denizler
ve Tuz gölü ile ilgili
Su Örneği
Tuz miktarı (1 L suda)
I.
Marmara
22 gram
II.
Karadeniz
18 gram
III.
Ege
38 gram
IV.
Tuz Gölü
330 gram
bilgileri veriliyor.
Yukarıdaki kaplarda verilen miktarlardaki maddeler
çözülmüştür.
Buna göre, bu suların içerdikleri tuz miktarına göre
en derişikten en seyrettiğe doğru sıralanışı aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?
Buna göre, oluşan çözeltilerin derişikliklerinin kar
şılaştırılması aşağıdakilerden hangisinde doğru
olarak verilmiştir?
A) I > II > III > IV
B) IV > III > II > I
C) IV > III > I > II
D) III > II > IV > I
A) I > II > I
B) I = II > I
C) III > I >
D) I > III >
Mehmet aşağıdaki gibi kaplarda bulunan sularda, eşit
miktarda pudra şekeri, toz şeker ve küp şekeri çözüyor.
5g
pudra
şekeri
5g
toz şeker
sg
kesme
şeker
9.
Saf maddedir.
©
â
Video
2
Belirli formülü vardır.
EVET
cmm
l.k a p
2. kap
*
30 °C
50 mL su
J
3. kap
.
HAYIR
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) 1 ve 2. kaplardaki şekerin çözünme süreleri eşittir.
B) 3. kapta oluşan şeker çözeltisi en derişiktir.
C) 2. kaptaki şeker çözeltisi 1. kaptakinden daha seyreltiktir.
D) Çözeltilerde şeker molekülü parçalanmıştır.
Homojen olanları
çözeltidir.
Bileşenleri arasında
kimyasal bağlar vardır.
Bileşenleri arasında
belirli bir oran vardır.
Karışımların özellikleri ile ilgili olarak yukarıda ya
pılan etkinlikteki eşleştirmelerden kaç tanesi yan
lıştır?
A) 2
B) 3
C) 4
D) 5
Karışımlar
1
9
o
°
O
3.
0 0
o
9
0 0
BU
O
Video
cozim
o
II
S
©
%
©
®
I
QOf
o o
IV
III
Yukarıda verilen karışımlardan hangileri iki farklı
bileşik ve bir elementten oluşmuştur?
A) Yalnız I
B) Yalnız IV
C) II ve III
D) III ve IV
Yukarıdaki şekilde turuncu renkle taranmış bölgelerde
verilen karışımın homojen ya da heterojen olduğu giz
li bir yazı ile belirtilmiştir. Uygun bir gözlük ile bakıldı
ğında bu yazılar görülmektedir.
Buna göre, uygun bir gözlükle bakan bir öğrenci
nin gördüğü yazılar aşağıdakilerden hangisinde
A)
B)
Heterojen
I
40 °C
40 c
Homojen I Homojen
1
III
C)
40 g X tuzu çözünmüş
ILsulu çözelti
1L sulu çözelti
40 °c
40 °C
1L sulu çözelti
III
IV
III
A)
B)
3333
O D ))
C)
O l >
CU f*
D)
B) En derişik çözelti IV. çözeltidir.
C) En seyreltik çözelti II. çözeltidir.
D) III. çözelti, I. çözeltiden daha derişiktir.
IV
Aşağıda tanecik modeli verilen maddelerden han
gisi bir karışıma aittir?
Yukarıda verilen X tuzu çözeltileri ile ilgili aşağıda
verilenlerden hangisi yanlıştır?
A) Yalnızca I ve II. çözeltiler elektrik akımını iletir.
D) Heterojen I Homojen
/
II
Homojen
4.
1L sulu çözelti
IV
9
o o
MM»*
m
•
5.
Bazı öğrencilerin aynı miktardaki şekerleri suda çöz
mek için hazırladıkları düzenekler aşağıda verilmiştir.
Su
molekülleri
7.
CT
Na"
iyonu
tfiıfeo
çoım
2 0 )
Video
25 °C
20 g
şeker
iyonu
|
^ ..1
Cöiümi)
v
100 mL
su
* a
&
Yemek tuzu
kristali
°
«*
$
«
İlker’in düzeneği
Emre’nin düzeneği
Çözelti
Yukarıdaki olay için,
25 °C
20 g
şeker
I. Yemek tuzu suda çözünmüştür.
&
50 mL
su
II. Anyon ve katyonlar su molekülleri tarafından ayrı
ayrı kuşatılmıştır.
III. Oluşan karışım elektrik akımını iletmez.
Esra’nın düzeneği
Merve'nin düzeneği
Hangi öğrencinin hazırladığı düzenekte şeker daha
kısa sürede çözünür?
6.
A) Emre
B) İlker
C) Merve
D) Esra
S.
A) Yalnız
B) İ v e l i
C) İve III
D) I, II ve
a
çözünen
oranı fazla
iyon içerir
Viieo
/
çttprU
| Çözelti
/
8.
\
çözünen
oranı az
□
Heterojen karışımlarda karışımı oluşturan madde
ler her yerde eşit orandadır.
iyon içermez
\
0
Homojen karışımlar çözücü ve çözünen içerirler.
Video
çomo
b
__
Gaz fazındaki karışımların tümü çözeltidir.
Yukarıdaki şemada verilen X, Y, Z ve T için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Y
Z
T
A) Derişik
Seyreltik
Elektrolit
Elektrolit
olmayan
B) Seyreltik
Derişik
Elektrolit
Elektrolit
olmayan
X
C) Derişik
Seyreltik
Elektrolit
olmayan
Elektrolit
D) Seyreltik
Derişik
Elektrolit
olmayan
Elektrolit
Fen ve Teknoloji
Derişik çözeltideki çözünen oranı, seyreltik çözeltidekinden küçüktür.
(D) ya da yanlış (Y) olarak doldurulduğunda aşağıdakilerden hangisi oluşur?
A)
0
0
D> 0
B)0
C)0
0
0
0
0
0
0
0
0
Y
Karışımlar
1.
3.
50 g
X katisı
« U
Video
Vkleo
c<wm
cotum
20 °C
100 mL
su
20 °C
200 mL
su
20 °C
200 mL
su
I
II
III
Aşağıda modellerle gösterilen olaylardan hangisi
fiziksel bir çözünme olayını temsil eder?
A)
B)
C)
D)
0
+
•
• ••
• ® •
•
• •
+
—
• •••
• •
• ©• • •
•
0C 0 0
00 %
—
&
• • •
• ® ®
•
• e
Q/Ü
® ® ©
•
• • ®
* •
* •
• •
D) I > III >
e ®•
+
•
0
B) II > I > I
C) III > I >
•
0
Yukarıdaki düzeneklerde verilen miktarlardaki mad
deler sularda çözündüğünde oluşan çözeltilerin de
rişikliklerinin karşılaştırılması aşağıdakilerden han
gisinde doğru olarak verilmiştir?
A) I > II > I
• ••
• • •
•
• •
'
+
cP
—
2.
Şerbet
4.
Kolonya
Yukarıdaki öğrencilerin örnek olarak vermiş oldu
ğu çözeltilerin sınıflandırılması aşağıdakilerin han
gisinde doğru olarak yapılmıştır?
Sıvı—Katı
çözeltisi
Sıvı—Sıvı
çözeltisi
Sıvı-Gaz
çözeltisi
A) Gazoz
Kolonya
Sirke,
Şerbet
B) Şerbet
Kolonya,
Sirke
Gazoz
C) Şerbet,
Sirke
Gazoz
Kolonya
D) Şerbet,
Kolonya
Gazoz,
Sirke
Yukarıdaki kavram haritasında X, Y ve Z harfleri ile
gösterilen yerlere aşağıdakilerden hangisinde veri
lenler yazılmalıdır?
A) Bileşik
Elektrolit
Derişik
Çözelti
B) Molekül
Derişik
C) Bileşik
Çözelti
Heterojen
D) Molekül
Heterojen
Çözelti
5.
7.
10g
t
Video
\fHeo
cümii
Cöiümü
3. Kap
2. Kap
1. Kap
4. Kap
Ali
Okan
Ev et : Çünkü 4. kap
taki çözenen miktar
en fazladır.
X sıvısı
A) Saf su
C) Sirke
D) Limonata
hangileri doğru olarak verilmiştir?
A) Yalnız I
B) Yalnızı
C) İ v e l i
D) I, II ve
Y sıvısı
Z sıvısı
Limonata
Tuzlu su
Sirke
Arı su
Tuzlu su
Sulu şeker
çözeltisi
Sulu şeker
çözeltisi
Sirke
B) Şeker çözeltisi
Ev et : Çünkü 1. kap
taki çözünme en hız
lıdır.
III. Taneciklerin boyutu
çözünme hızını
etkiler mi?
: Kullandığım çözelti elektriği iletiyor.
Öğrencilerin verdiği yukarıdaki bilgilere göre X, Y
ve Z sıvıları aşağıdakilerden hangisinde doğru ola
rak verilmiştir?
Evet: Çünkü 3. kap
taki çözünme en hız
lıdır.
II. Sıcaklık çözünme
hızını etkiler mi?
: Hazırladığım düzenekte ampul yanmadı.
Kemal : Düzeneğimde ampul ışık verdi.
Sonuç
I. Su miktarı çözenen
miktarı etkiler mi?
Okan’ın
düzeneği
Yukarıdaki düzenekleri hazırlayan Ali, Kemal ve Okan
aşağıdaki sonuçları elde ediyor.
Buna göre, Okan’ın amacı ve yaptığı işlem sonu
cunda elde ettiği sonuçlardan,
Amaç
Kemal’in
düzeneği
Ali’nin
düzeneği
Okan, yukarıdaki düzenekleri hazırlayarak suların çö
zülebileceği en fazla şekeri çözerek çözeltileri oluştu
ruyor ve sonuçları kaydediyor.
8.
6.
20 °C
î
20 °C
V deo
çölüm ti
5g
toz şeker
50 mL su
I
II
Aynı sıcaklıkta I ve III. kaplardaki miktarlar ile çözelti
ler hazırlanıyor. Oluşturulan bu çözeltilerin herbirinin
yarısı II. kaba aktarılıyor.
Son durumda I, II ve III. kaplardaki çözeltilerin de
rişiklikleri arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangi
sinde doğru olarak verilmiştir?
Fen ve Teknoloji öğretmeninin yaptığı sınıflandırma
ya örnek olabilecek karışımlar aşağıdaki hangi öğ
renci tarafından hatalı olarak verilmiştir?
A) Nil
:
B) Tuna
:
A)
> II > I
B) III > II >
C) Canan :
C)
> III >
D) II > III >
D) Deniz
Fen ve Teknoloji
m
:
Homojen
karışım
Heterojen
karışım
Sirke
Portakal suyu
Kolonya
Ayran
Deniz suyu
Süt
Türk kahvesi
Gazoz
11. Aşağıda verilen tanecik modellerinden hangisi bir
tuzun suda çözünme olayını göstermektedir?
Çocuklar!
Bir sulu çözeltiyi hangi
yollarla daha seyreltik
hâle getirirsiniz?
: su molekülü)
Bir miktar
su eklerim
Harun
C)
Selim
Çözünen
madde
eklerim.
Soğutarak, çözünen
maddenin bir kısmını
çöktürürüm.
a <£4
<
3oa O
o
o0 O
Yukarıdaki resimde öğretmenin sorusuna doğru
cevap veren öğrenciler hangileridir?
A) Yalnız Harun
B) Harun ve Şerife
C) Şerife ve Selim
D) Harun ve Selim
12.
OD
/
oluşturur
£
\Ttdeo
oluşturur
W
Karışım i
a n ım
/
\
olabilir
olabilir
\
karışım
II. karışım
I. karışım
{_ Heterojen
E 3
Yukarıda verilen kavanozlarda eşit hacimli 3 farklı
karışım bulunmaktadır.
✓
v
olabilir
I
olabilir
örnektir
Buna göre, aşağıdaki hangi öğrencinin bu karışım
larla ilgili yorumu yanlıştır?
N
[Elektrolit
(O :X O :Y O :Z)
A)
lElektroliti
¡olmayanı
1
ğ
örnektir
örnektir
1 T 1
^Şekerli suj
I. karışım
homojendir.
i
Yukarıdaki kavram haritasında verilen X, Y, Z ve T
için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
C)
D)
Bütün karışımlar
eşit miktarda X
elementi içerir.
II ve III. karışım
larda I. karışımdakinden farklı
çözücüler vardır.
X
Y
Z
T
A) Element
Homojen
Süt
Tuzlu su
B) Molekül
Emülsiyon
Ayran
Tuzlu su
C) Molekül
Çözelti
Şekerli su
Kolonya
D) Element
Homojen
Ayran
Kolonya
Işığın Soğurulması
1.
Yandaki grafik güneş ışığı al
tına bırakılmış özdeş fakat
farklı renklere boyalı K, L, M,
N cisimlerinden yansıyan ışık
oranlarını göstermektedir.
3.
Yansıyan ışık oranları
Işık kaynağı
Radyometre
v*
Video
çölünü
Buna göre, cisimlerle ilgili
olarak
aşağıdakilerden
hangisi doğrudur?
K
L
M
N
A) M cismi K cisminden daha fazla ışın soğurur.
Şekildeki radyometre düzeneğinde,
B) N cisminin yüzeyi diğerlerinden daha parlak görü
nür.
I. Işık kaynağının şiddetinin artması
C) L cisminin yüzeyi M cisminden daha açık renkli
olabilir.
II. Işık kaynağının radyometreye yaklaştırılması
III. Işık kaynağının radyometreden uzaklaştırılması
D) Cisimler eşit süre güneş ışığı altında kaldığında en
fazla ısınan M cismi olur.
işlemlerinden hangileri yapılırsa radyometre çarkla
rı daha hızlı döner?
A) Yalnız
B) İ v e l i
C) İve III
D) I, II ve
2.
4.
Aşağıdaki resimde görülen araç tuzlu deniz suyundan
arı su elde edilmekte kullanılır.
<£]
Şeffaf kapak
Video
çölümü
Biri siyah diğeri beyaz özdeş bez parçalarına birer ter
mometre sarılıp güneş ışığı alan bir yere aynı anda bıra
kılıyor.
Başlangıçta termometreler aynı sıcaklığı gösterirken
belli bir süre sonra kontrol edildiğinde, siyah beze sarı
lı termometrenin daha yüksek bir değer gösterdiği göz
leniyor.
Yapılan bu deneyden aşağıdaki sonuçlardan hangi
si çıkarılamaz?
A) Işık doğrusal yolla yayılır.
B) Işık boşlukta yayılmaz.
C) Işık ışınları üzerine düştüğü yüzeyde ışınmaya sebep
olur.
D) Siyah cisimler ışığı beyaz renkli cisimlere göre daha
çok soğurur.
Bu araçla ilgili,
I. Tuzlu deniz suyunun doldurulduğu kabın tabanına
sarı ya da siyah renkli olmasının bir önemi yoktur.
II. Güneş ışığı miktarı arttıkça arıtılan su miktarı artar.
III. Buharlaşıp yükselen su, şeffaf kapakta yoğuşur.
A) İ v e l i
B) II ve III
C) Yalnız
D) I, II ve
7.
5.
<4
Video
m
CöîÜTOtl
Çok güneş alan bir bölgedeki evlerin duvarlarının re
simdeki renge boyanmasının sebebi
K, L, M kapları özdeş olup içlerinde aynı sıcaklıkta eşit
miktarda su vardır. Kapların üzerleri farklı renklere bo
yanmıştır. Kaplar ortadaki ışık kaynağına eşit uzaklık
tadır. Kaplardaki su sıcaklıkları kaydedilip ışık kaynağı
ışık vermeye başladıktan yarım saat sonra su sıcaklık
ları tekrar kaydediliyor.
Yukarıdaki cümleyi doğru bir şekilde tamamlayan
ifade, aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) güneş ışığını daha çok soğurmasıdır.
B) evlerin daha temiz görünmesidir.
C) güneş ışığının önemli bir kısmını yansıtmasıdır.
Buna göre, K, L, M kaplarındaki suların sıcaklık de
ğişimlerini gösteren sütun grafiği, aşağıdakilerden
hangisi olabilir?
D) evlerin uzaktan daha kolay fark edilmesidir.
A)
6.
B)
Sıcaklık
Sıcaklık
5E
WC160
CİZvmti
K
C)
Tentenin beyaz
olması ışığın önemli
bir kısmını yansıt
masını sağlar.
-------------------
Ekrem
a
~V
f
K
L
M
L
M
Sıcaklık
K
L
M
i
Ece
8.
İsmail
Öğretmenlerinin gösterdiği resim hakkında yorum
yapan öğrencilerden hangilerinin yorumları doğru
dur?
A) Ekrem ve İsmail
B) Yalnız Ece
C) Ekrem, İsmail ve Ece
D) İsmail ve Ece
Fen ve Teknoloji
D)
H
--------- r
K
M
Sıcaklık
Çevredeki çimenler,
Güneş'ten gelen
ışığın tümünü yansıtır
Tente altında sıcaklık
açık alana göre daha
düşük olur.
L
•
Trafik lambaları
•
Güneş gözlüğü
•
Renkli selefon
•
Düz ayna
Yukarıda verilenlerin kaç tanesinde beyaz ışıktan,
farklı renkli ışık elde edilir?
A) Bir
B) İki
C) Üç
D) Dört
Işığın Soğurulması
1.
Şekilde radyometre ile ilgili konuşan
aşağıdaki öğrencilerden hangisinin
ifadesi yanlıştır?
3.
Işık enerjisini
hareket enerjisine
dönüştürür.
B)
Araç
Işık enerjisi
a
Video
mom
A)
Enerji dönüşümü
#
Hareket enerjisi
Işık enerjisi
Işık şiddeti ar
tarsa çarkların
dönme hızı artar.
•*
4
Isı enerjisi
A
Radyo
metre
Işık enerjisi
f
Hesap
makinesi
Elektrik enerjisi
Yukarıdaki posterde enerji dönüşümleri ve araçlar gös
terilmiştir.
Işık olmadan
çarklar dönebilir.
Siyah ve beyaz
boyalı yüzeyler,
ışığı aynı m iktar
da soğurmaz.
Hangi araçta hangi enerji dönüşümünün gerçek
leştiğini kutuları eşleştirerek göstermek isteyen
Betül, eşleştirmeyi aşağıdakilerden hangisindeki
gibi yapmalıdır?
B)
2.
Farklı renklerdeki özdeş bezlerle, özdeş K, L, M kapları
aynı anda yukarıdaki gibi güneş ışığı altına bırakılıyor.
Başlangıçta kaplarda 10 °C sıcaklıkta eşit miktarda su
vardır.
Yarım saat sonra termometrelere bakıldığında, ter
mometrenin göstereceği değerler arasındaki ilişki,
aşağıdaki grafiklerden hangisindeki gibi olur?
A)
Sıcaklık
B)
Sıcaklık
4.
JL
Kap
K
L
M
İL İ
Video
wm
m
Gökyüzünün mavi görünmesi, havanın mavi renk|j olmasından kaynaklanır.
C) Kırmızı, mavi, yeşil renk ışıklar beyaz ışığın ana
renkleridir.
Kap
K
A) Gökkuşağı, sadece ışığın yansıması ile ilgili bir
olaydır.
Kap
C) ı Sıcaklık
Işıkla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru bil
gi içerir?
L
M
K
L
M
D) Gözümüz her türlü ışığı görür, bizim göremediği
miz ışık türleri yoktur.
5.
Panoya asılı kartlarda ışık türleri ile ilgili sorular vardır.
Soruları cevaplayan öğrenciler daha sonra kartları
ters çevirerek soruların doğru cevaplarını görüp, ver
dikleri cevapları değerlendiriyor.
7.
Işık
kaynağı
&
Video
V deo
r*-d-w
çözümü
ÇÖ’Aimi)
Radyometre
Işık
kaynağı
a
Radyometre
m
Radyometre
Işık
kaynağı
Buna göre, kartların arkasındaki doğru cevaplar aşağıdakilerden hangisindeki gibi olur?
B)
A)
Özdeş I, II, III radyometrelerine özdeş ışık kaynak
ları şekildeki gibi tutulduğunda, radyometre çark
larının dönme hızlarını gösteren sütun grafikleri
aşağıdakilerden hangisi gibi olabilir?
Radyo
dalgalan
San ışık
A)
D)
C)
'S'"
Hız
Kızıl ötesi
ışınlar
Ultraviyole
x
B)
Hız
s
JL
I
II
C)
Hız
I
III
D)
II
Hız
I
II
6. Aşağıdaki cihazların hangisi görünür ışıkla çalışır?
B)
özüm(t
Dürbün
Mikrodalga fırın
8.
Güneş ışığı altında elindeki kupayla sı
cak çay içen bir öğrenci çayın soğuma
sını geciktirmek istiyor.
Buna göre, öğrencinin hangi renkli
kupa kullanması en uvaun olur?
TV
A) Siyah
B) Mavi
C) Beyaz
D) Kırmızı
kumandası
Röntgen cihazı
III
I
III
Güneş ışığı altına konulan resim
deki araç için,
4.
Canan, özdeş cam kapların üzerini aşağıdaki gibi
farklı renklerle boyayıp içlerine eşit miktar aynı sıcak
lıkta su ile dolduruyor. Su sıcaklıklarını termometre ile
ölçüp kaydediyor. Daha sonra kapları eşit miktar gü
neş ışığı alacak şekilde açık alana bırakıyor. Belli bir
süre sonra kaplardaki su sıcaklıklarındaki değişimleri
gözlemliyor.
I. Işık enerjisi, hareket enerjisine
dönüşür.
II. Işık enerjisi, ısı enerjisine dönüşür.
III. Işık enerjisi, elektrik enerjisine dö
nüşür.
Radyometre
verilenlerinden hangileri doğru olur?
A) İ v e l i
B) Yalnızll
C) İve III
D) II ve III
Beyaza boyalı
kap
Siyaha boyalı
kap
Sarıya boyalı
kap
Bu deneyi yapan Canan, aşağıdaki sorulardan
hangisinin cevabını bulamaz?
Atmosfer, yani hava renksizdir. Atmosfere giren güneş
ışığındaki bir renk ışık, gündüz vakti diğer renklere gö
re daha çok saçılır, etrafa yayılır.
A) Bir yüzey üzerine düşen güneş ışığı o yüzeyin ısın
masına sebep olur mu?
Bu olayın sonucunda aşağıdakilerden hangisi ger
çekleşir?
B) Açık renk yüzey mi, yoksa koyu renk yüzey mi ışı
ğı daha çok soğurur?
A) Gökyüzünün karanlık görünmesi
C) Kaplardaki su miktarının farklı olması, su sıcaklı
ğındaki artışı nasıl etkiler?
B) Gökyüzünün mavi görünmesi
C) Deniz sularının mavi görünmesi
D) Beyaz renk mi, yoksa siyah renk mi ışığı daha çok
yansıtır?
D) Gökyüzünün kırmızı renkte görünmesi
Işık türleri ile ilgili araştırma yapan Hülya, aşağıdaki
araçlardan hangisinin görünür ışıkla çalıştığını fark
eder?
B)
m
ı
L h
Uzaktan kumanda
cihazı
Mikro dalga
fırın
Dürbün
5.
l
Beyaz ışık üç ana rengin birleşmesiyle oluşur.
Yeşil renkli selefon arkasındaki cisim sarı renkli
görülür.
Bir cisim beyaz ışık altında hangi renkte görünüyor
sa, cisim o renk yüzeye sahiptir.
Yukarıdaki ifadelerin doğru (D) ya da yanlış (Y) oldu
ğuna karar verilerek kutucuklar doldurulduğunda,
kutucukların görünümü aşağıdakilerden hangisin
deki gibi olur?
A)[d]
m
©
B)0
E
E
C)E
m
E
D>0
m
m
8.
6.
I. Sarı kağıt üzerine, sarı renkli kalemle “S” harfi yazmak
II. Beyaz kağıt üzerine, yeşil kalemle “Y” harfi yazmak
III. Kırmızı kağıt üzerine, kırmızı kalemle “K” harfi yazmak
Yukarıda verilenler güneş ışığı altında yapılırsa, han
gilerinde yazılan harf okunmaz?
A) Yalnız I
B) Yalnız III
C) İ v e l i
D) İve III
Karanlık odada farklı renkli şeffaf selefonların ar
kasından küresel beyaz ışık kaynağına bakan öğ
renciler, kaynağı nasıl görür?
9.
Aşağıdaki işlemlerden hangisi yapıldığında cisim
olduğundan farklı renkte görülür?
A) Kırmızı cisim beyaz ışıkla aydınlatıldığında
B) Yeşil cisim yeşil ışıkla aydınlatıldığında
C) Siyah cisim mavi ışıkla aydınlatıldığında
D) Mavi cisim kırmızı ışıkla aydınlatıldığında
7.
1 0. Gerek denizde yaşayan gerek karada yaşayan bazı
canlılar renk değiştirme özelliğine sahiptir. Bu canlılar
vücut renklerini ortam rengine dönüştürebilirler.
Dik kesiti verilen K,
L, M, N yüzeyleri be kırmızı
yaz renklidir. Karan
lık bir odada bu yü
zeyler şekildeki gibi
kırmızı ve yeşil ışık
kaynakları ile aydın
latılmaktadır.
Buna göre, aşağıdaki canlılardan hangisi, yukarıda
bahsedilen özelliğe sahiptir?
Buna göre yüzey
lerin görünen ren
kleri, aşağıdakilerden hangisindeki gibidir?
N
L
M
A) Kırmızı
Sarı
Yeşil
Mavi
B) Kırmızı
Siyah
Yeşil
Sarı
C) Sarı
Siyah
Yeşil
Sarı
D) Kırmızı
Siyah
Beyaz
Sarı
K
1.
3.
yeşil
ışık
K feneri
S"
&
K feneri ile aydınlatınca'
topu siyah, kaskı
kırmızı görüyorum.
a
Video
anam
Video
CflZüroU
Kyüzeyi
L yüzeyi
i feneri ile aydınlatınca
topu mavi, kaskı
siyah görüyorum.
K ve L yüzeyi beyaz renklidir. Yüzeylere şekildeki
renklerde ışınlar gönderiliyor.
L fe n e ri,
Buna göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) L yüzeyi yeşil renkli görünür.
B) Yeşil ve kırmızı renklerin çakıştığı yüzey sarı renkli
görünür.
C) K yüzeyi kırmızı renkli görünür.
Farklı renk ışık yayan el fenerleri ile aydınlatılan top ve
kaska bakan Aynur, cisimleri hangi renkte gördüğünü
yukarıdaki gibi açıklıyor.
D) K ve L yüzeyleri yansıttıkları ışınların renginde gö
rünür.
A)
B)
C)
D)
2.
4.
i*
Yukarıdaki resimde görülen güneşin batma anıyla il
gili olarak aşağıdaki yorumlardan hangisi yanlıştır?
Video
COttmıO
Kırmızı^k
A) Güneş ışınlarının tamamı suya girmeden yansı
maya uğramaktadır.
B) Öğlen vaktine göre güneş ışınları atmosferde daha
uzun yol almaktadır.
C) Güneş ışığındaki mavi tonların çoğu hava molekül
leri tarafından soğurulmaktadır.
D) Güneş ışınlarından ağırlıklı olarak kırmızı, turuncu
ve sarı renkler gözümüze ulaşır.
Mavi
Şekil - 1
Şekil - II
Beyaz ışık altında Şekil - 1deki gibi görülen kağıtlar, hangi renkli ışıkla aydınlatıldığında Şekil - II de
ki gibi görünür?
A) Yeşil
B) Sarı
C) Mavi
D) Kırmızı
Kırmızı
ışık
Sarı düğme
Siyah
düğme
O
f )
i
mavi
top
Beyaz
düğme
Yeşil
düğme
mavi
top
r"
Kırmızı zemin
Beyaz zemin
Kırmızı
düğme
Kırmızı
ışık
Esma, renkleri yukarıdaki gibi olan düğmelerin üzeri
ne farklı renkte ışıklar gönderiyor.
beyaz
top
A) Esma beyaz ışık gönderdiğinde, düğmelerin hep
sini farklı renklerde görür.
Mavi zemin
Siyah zemin
B) Esma yeşil ışık gönderdiğinde, üç düğmeyi yeşil
renkte görür.
Farklı ortamlarda bulunan K, L, M, N topları şekillerde
ki gibi aydınlatılıyor.
C) Esma kırmızı ışık gönderdiğinde, üç düğmeyi si
yah olarak görür.
Buna göre, toplardan hangisi bulunduğu ortamda
kamufle olur?
D) Esma mavi ışık gönderdiğinde, sadece bir düğ
meyi mavi renkte görür.
A) K
C) M
B )L
8.
D) N
GİRİŞ
*
Yeşil
ışık veren
fener
Kırmızı
ışık veren
fener
Beyaz bir kağıt üzerine kırmızı kalemle K, L, M ve N
harfleri yazılmıştır. Bu harfler farklı renkte ışık veren el
fenerleri ile yukarıdaki gibi aydınlatılmaktadır.
Yukarıdaki etkinlikte girişten başlanılarak verilen bilgi
lerin doğru (D) ya da yanlış (Y) olduğuna karar verili
yor ve bu şekilde ilerleniyor.
Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi söyle
nemez?
Buna göre, konuyu çok iyi bilen birisi hangi kavra
ma ulaşması gerekir?
A) K harfi okunamaz.
A) Işık hızı
B) L harfi siyah renkte görünür.
B) Yansıma
C) N harfi beyaz renkte görünür.
C) Saydam ortam
D) M harfi kırmızı renkte görünür.
D) Saydam olmayan cisim
Fen ve Teknoloji
m
4.
Sevgili öğrenciler, K ortamından L
ortamına geçen ışık ışınının izlediği yol
şekildeki gibidir. Buna göre, ışının kırılma
açısı kaç derecedir?
Yoğunlukları farklı olan aşağıdaki ortamlardan han
gisinde, ışık ışını şekilde gösterilen yolu izleyemez?
B)
K ortamı
R ortamı
A) 60
B) 45
D) 15
C) 30
Bir ışık ışını şekildeki gibi K or
tamından L ortamına geçmek
tedir.
n
L ortamı
5.
K
l
eo°y
Bu olayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Işık K de, L den daha yavaş gider.
B) Işığın gelme açısı 60° dir.
C) L ortamı K ortamından daha yoğundur.
D) Işığın kırılma açısı 30° dir.
Saydam X ortamın
dan, saydam Y ortamı
na gelen ışının kırılma
sı şekilde verilmiştir.
P ortamından başka bir saydam ortama geçen ışınla
rın izledikleri yollar yukarıda verilmiştir.
Buna göre ortamların kırıcılıkları arasındaki ilişki,
aşağıdakilerden hangisindeki gibi olabilir?
X ortam ı
Y ortamı 30°S---/,
Bu durumla ilgili fi
kirlerini söyleyen öğ
renciler aşağıda verildiğine göre, hangi öğrencinin
ifadesi yanlıştır?
A) Kırıcılık
P
Ortam
P
Kırılma açısı
30° dir.
Funda
Y ortamı az kırıcı,
X ortamı çok
kırıcı bir ortamdır.
Orhan
R
S
T
6.
Kırıcılıklarının arasındaki iliş
kiye ait sütun grafikleri ver
ilen maddelerle aşağıdaki or
tamlar oluşturuluyor.
Yandaki grafik, ışığın bazı
ortamlardaki yayılma hız
ları arasındaki ilişkiyi gös
termektedir.
Kırıcılık
.........
Buna göre aşağıdaki or
tamlardan hangisinde, ışık
ışını şekilde çizilen yolu iz
leyebilir?
İn
K
Buna göre, aşağıda veri
len hangi seçenekte,
ışık ışınının izlediği yol
Ortam
L M P
A)
B)
B)
N
M
L
ly
s '
D)
C)
N
K
M
9.
7.
*Jeo
Şekildeki gibi hava ortamın
dan cam ortamına gönderi
len ışık ışını aşağıdakilerhava
den hangisindeki gibi bir
cam
yol izler?
N!
i
Suda yüzen balığa dışarıdan bakan biri, balığı oldu
ğundan daha yakında gördüğünü fark ediyor.
Bu olayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yan
lıştır?
A) Işık sudan havaya geçerken normalden uzak
laşarak kırılır.
B) Su, havaya göre daha yoğun bir ortamdır.
C) Balık kendine bakan kişiyi olduğundan daha
yukarıda görür.
D) Işık ışınları suda havadakinden daha hızlı yayılır.
3.
1.
â
Video
çözümü
CÖZüroü
Beyaz ışığın, saydam X, Y, Z
ortamlarında yayılma hızları
tabloda verilmiştir.
Ortam
Ortamdaki ışık
hızı (km/s)
X
300 000
Y
127 000
Z
275 000
Buna göre, ışık ışınının bu
ortamlardaki hareketi aşağıdakilerden hangisindeki
gibi olamaz?
L ortamından K ortamına gönderilen ışık ışınının izledi
ği yol yukarıdaki gibidir.
Buna göre,
I. L ortamı K ortamından daha yoğundur.
II. L ortamından K ortamına gönderilen ışık ışını için sı
nır açısı 60° dir.
III. Işık ışını L ortamında K ortamına göre daha hızlı ya
yılır.
C)
ifadelerinden hangileri doğru olur?
A) Yalnız I
B) İ v e l i
C) İve III
D) I, II ve
2.
L ortamı
İı
Video
cöîümü
K ortamından L ortamına gönderilen ışın Şekil - 1deki
yolu izliyor.
Buna göre, L ortamından Şekil - II deki gibi gönde
rilen ışık ışınının izlediği yol, aşağıdakilerden han
gisi gibi olabilir?
A)
B)
K ortamı
4.
S ortamından 38° lik gelme
açısıyla gönderilen ışık ışını,
normalle 90° lik kırılma açısı
yapacak şekilde ilerliyor.
normal
R
~
. 21—
Buna göre, R ve S saydam
ortamında ışık ışını hangi
sinde gösterilen yolu izleyemez?
L ortamı
A)
normal
B)
normal
D)
K ortamı
L ortamı
D)
normal
7.
ÎÂ»
\fideo
B ortamı
Saydam S ortamından farklı
kırıcılıktaki R ortamına şekildeki gibi gönderilen I ışını
han9' yolları izleyemez?
çözümü
' normal
Şekildeki düzeneğe göre, aşağıdaki ifadelerden
hangileri doğrudur?
I. I ışını K yolunu izleyerek kınlıyorsa, sınır açısı 40° dir.
A) 4, 5 ve 6
B) 1,4 ve 5
C) 2, 3 ve 5
D) 1,3 ve 6
II. I ışını L yolunu izleyere kınlıyorsa, sınır açısı 30°
olabilir.
III. Işın K ya da L yolunu izleyerek kınlıyorsa, A
ortamının B ye göre daha yoğun olduğu anlaşılır.
A) I ve II
B) İve III
C) II ve II
D) I, II ve
Cam ortamdan hava ortamına gönderilen ışık ışınları
nın izlediği yollar aşağıdaki gibi verilmiştir.
-X
G
8.
ü
N
© \fideo
çözümü
Su ortamından hava ortamına dört farklı doğrultuda
gönderilen ışınların izledikleri yollar yukarıdaki gibidir.
Bu ışınlarla ilgili düşüncelerini söyleyen aşağıdaki
öğrencilerden hangisinin yorumu yanlıştır?
A)
B)
S ışını normale
yaklaşarak kırıl
mıştır.
R ışını kırılmaya
uğramamıştır.
Buna göre aşağıdaki öğrencilerden hangisinin ifa
desi yanlıştır?
A)
b açısı a
açısından
büyüktür.
Tim /
B)
^
Çiğdem
Nedim
e açısı c
e açısı
sınır
açısıdır.
U f açısından
büyüktür.
Feyyaz
c ve d açıları b irb iri
ne eşittir.
Gülden
D)
C)
T ışını sudan hava
| ortamına sınır açısı
ile gelmiştir.
P ışını tam yansı
maya uğramıştır.
&
Işının şekildeki gibi bir yol izle
diğini gözlemleyen öğrenciler
aşağıdaki yorumları yapıyor.
3.
hava
Bakıldığında havuz, göl veya deniz tabanları olduğun
dan daha sığ (az derin) görünür.
tfl
Video
CMtmKi
Aşağıdakilerden hangisi, yukarıdaki örnekle ben
zerlik göstermez?
A) Akvaryuma yukarıdan bakıldığında balıkların ol
duklarından farklı yerde gözükmesi
B) Su dolu bardak içindeki metal paranın daha yuka
rıda gözükmesi
C) Su dolu havuza bakan kişinin kendini görmesi
D) Çay içindeki kaşığın kırık gözükmesi
Kemal
Nedim
Sudan havaya
ışının kırılma açısı
0° dir.
Işın havadan suya
48° lik gelme açısıyla
gönderilirse, su yü
zeyine paralel kırılır.
X
Semra
Canan
4.
a
* ' hava\
hava
A) Yalnız Canan
B) Nedim ve Kemal
C) Canan ve Kemal
D) Nedim ve Semra
su
su
*
•z
cam
hava i
*7
•x
II
III
I, II ve III şekillerinde X, Y ve Z cisimlerine bakan göz
lemciler ve ortamlar verilmiştir.
O
Çocuklar, sıcak havalarda ve özellikle
çöllerde gerçekleşen serap görülmesi,
Z- hangi ışık olaylarıyla ilgilidir?
Buna göre, aşağıdaki öğrencilerden hangisinin yo
rumu doğrudur?
L-----------------------------------------------
ll^
öğretmen
A)
X cisminin, bulunduğu konumdan
daha uzaktaymış gibi görünmesi
gerekir.
Öğretmenin sorduğu sorunun doğru cevabını aşa
ğıdaki öğrencilerden hangisi vermiştir?
Cemil
A)
Sadece ışığın
yansıması ile
ilgilidir.
y------
''» I
(Şığı
kırılması île
ilgilidir.
Y ------------
r
Işığın hem kırılması
hem tam yansıması ile
ilgilidir.
r ------------
C)
B)
B
*
j
Y cisminin, bulunduğu konumdan
daha uzaktaymış gibi görünme
si gerekir.
Cemal
C)
Z cisminin, bulunduğu konumdan
daha uzaktaymış gibi görünmesi
gerekir.
D)
Kemal
Işığın saçılması
ile ilgilidir.
Y------
D)
O
Ihsan
Y cisminin, bulunduğu konumda
görünmesi gerekir.
7.
i
Prizmada en çok kırılan ışık, sarı renk ışıktır.
Prizmada en az kırılan ışık, kırmızı renk ışıktır.
Q
Prizmaya gönderilen beyaz ışığın renklerine
ayrışması, ışığın yayıldığı ortamı değiştirmesin
den kaynaklanır.
Işık prizmasında beyaz ışığın kırılmasıyla oluşanrenkler, güneş ışığının yağmur damlasında kırıl
masıyla oluşan renklerden farklıdır.
Yukarıdaki, kutuların karşısında bulunan bilgiler doğru
ise kutu içine D, yanlış ise Y yazılıyor.
Ooo Okan, benden
2m uzakta olduğunu
bilmeme rağmen seni
yakındaymış gibi
hissediyorum. Adeta
1.4 m uzaktasın
Buna göre, kutuların içindeki harflerin görünümü
aşağıdakilerden hangisindeki gibi olur?
a>e
e
e
Can ve Okan, yoğunlukları farklı saydam ortamlarda
dururken aralarında bir konuşma geçiyor.
Buna göre, Çan’ın ifadelerinden sonra Okan’ın
verdiği karşılık aşağıdakilerden hangisindeki gibi
tamamlanmalıdır?
b>e
m
E
m
ta
c>e
E
S
E
E
E
m
A) ... ben de seni olduğundan daha yakında görüyo
rum.
B) ... ben seni olduğundan daha büyük görüyorum.
C) ... ben seni olduğundan daha uzakta görüyorum.
D) ... oysa ben seni tam bulunduğun yerde görüyo
rum.
8.
Erdem, şekilde verilen cam
beyaz
prizmaya beyaz ışık düşür- ışık
düğünde, ışığın renklerine
ayrılarak kırıldığını gözlem
liyor.
yeşil
Erdem prizmadaki ışık
renklerinden üçünü şekilde gösterdiğine göre,
^
6.
1 nolu ışık kırmızı renkli olabilir.
mm
(
) • Gök yüzünün mavi renkte görünmesi soğurulma ve saçılma olayları ile ilgilidir.
Esin
2 nolu ışık mavi renkli ışık olabilir.
( ) • Işık, sıcaklıkları farklı olan hava katmanları
nın birinden diğerine geçerken kırılır.
( ) • Çok kırıcı ortamdan az kırıcı ortama gön
derilen bir ışık ışını az kırıcı ortama geçmi
yorsa tam yansıma yapmıştır.
Yeşil renkli ışık, kırmızı ve
mavi renkli ışıklara göre daha
fazla kırılmaya uğraşmıştır.
Rabia
Yukarıda verilen bilgilerden doğru olanların başına
(D), yanlış olanların başına (Y) harfi yazılıyor.
Erdem’in arkadaşlarının söyledikleri için ne deni
lebilir?
Buna göre, sırasıyla aşağıdakilerden hangisi elde
edilir?
A) Yalnız Esin’inki doğrudur.
B) Yalnız Rabia’nınki yanlıştır.
A) D, D, D
B) Y, Y, Y
C) D, D, Y
D) Y D, Y
Fen ve Teknoloji
C) Yalnız Yaren’inki doğrudur.
D) Üçününki de doğrudur.
T E s m a
1.
Bir ince kenarlı merceğe aşağıdaki gibi gelen ışın
lardan hangilerinin kırılması doğru çizilmiş olabilir?
A
S*J
Video
3.
Tahtaya çizdiğim şekillerde K ve L optik ku
tularına gönderdiğim ışınlar şekillerdeki gibi
ilerliyor. Buna göre K ve L kutuları içinde aşa
ğıda verilen hangi seçenekteki araçlar olabilir?
A
çöiOmt)
y
III
/
A) YalnızI
B) İve
C) II ve III
D) İve
K
2.
Şekildeki gibi bir kaynaktan çıkan paralel
ışınları bir noktada toplamak istiyorum.
Acaba hangi optik araçları kullanabilirim?
A) Çukur ayna
Tümsek ayna
B) İnce kenarlı
mercek
Kalın kenarlı
mercek
C) Kalın kenarlı
mercek
Kalın kenarlı
mercek
D) Kalın kenarlı
mercek
İnce kenarlı
mercek
Öğretmenlerinin bu sorusu
nu cevaplamak isteyen öğ
renciler defterlerine bazı op
tik araç şekilleri çiziyorlar.
Buna göre hangi öğrencinin çizdiği araçların ikisi
de, öğretmenlerinin sorduğu sorunun cevabı olabilir?
*
B)
A)
Selim
m
4.
B an u
ııııın
it n
Bir kalın kenarlı merceğin odak uzak
lığını bulmak isteyen Cemal, şekildeki gibi bir ışık ışınını kalın kenarlı mer
ceğe gönderiyor.
Cemal, aşağıdaki ışınlardan hangi
sini yandakiyle birlikte merceğe
gönderdiğinde merceğin odak noktasını bulabilir?
A)
B)
C)
D)
D)
C)
Leyla
m ı in
ım u
A kın S
t t t t t t t rrm
5.
Bir mercekle elindeki silgiye bakan Ayşe, silgiyi oldu
ğundan daha büyük görüyor.
Bu olayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
8.
Güneş ışığı
«3
Video
cmm
A)
B)
Ayşe'nin kullandığı
merceğin şekli
şöyledir:
Ayşe'nin kullan
dığı merceğin
aynısı gözümüzde
de mevcuttur.
Karanlık
A ydınlık
Karanlık
Aydınlık
K aranlık
Güneş ışığı deniz yüzeyine dik olarak geldiğinde, kum
zemin üzerinde şekildeki gibi karanlık ve aydınlık böl
geler oluşuyor.
C)
D)
Ayşe'nin kı Kandığı
mercek ve oluşan
görüntü şciyledir:
4
Ayşe'nin kullan
dığı bu mercek
tip i büyüteçlerde
kullanılır.
>
:i n
görüntü silgi
c
x
>f
6.
Buna göre, su yüzeyindeki I ve II bölgeleri hangi
optik alet gibi davranır?
A) Kalın kenarlı mercek
İnce kenarlı mercek
B) Prizma
Kalın kenarlı mercek
C) İnce kenarlı mercek
Kalın kenarlı mercek
D) İnce kenarlı mercek
Prizma
M
6İRİŞ
Yukarıdaki merceklerden kaç tanesi miyop göz ku
surunu düzeltmek için kullanılmaz?
A) İki
D) Altı
C) Dört
B) Üç
I
M ercekler ışık ışınlarını
yansıtmak için kullanılır.
j- O - J
7.
III
b
V
/
\1
Yİ
LA
Buna göre, hangilerinde ışınların izlediği yol doğ
ru çizilmiştir?
Iraksak mercek
ışığı b ir noktada
toplamak için
kullanılır.
Iş ık ta y f ında
insan gözünün
algılamadığı ışık
tü rle ri de vardır.
Kırmızı
Hava ortamındaki merceklere gelen ışınların mercek
lerde izlediği yol I, II ve İli teki gibi verilmiştir.
L -O -j
Yeşil
San
Mavi
Yukarıdaki etkinlikte girişten başlanılarak bilgilerin
doğru (D) ya da yanlış (Y) olduğuna karar verilerek
okyönünde ilerleniyor.
Buna göre, hangi çıkışa ulaşılır?
A) Yalnız
B) Yalnızll
A) Kırmızı
B) Sarı
C) İv e li
D) II ve III
C) Yeşil
D) Mavi
Tl
Yandaki gibi ince kenarlı
bir mercek düz aynaya pa
ralel olarak durmaktadır.
Düz ayna üzerindeki K
noktası ince kenarlı mer
ceğin odak noktasıdır.
gelen
ışın
in c e kenarlı
m e rce k
i
Video
çözümü
K düz ayna
/ı/r/ıınnıınıımnlflııınmmımınnım/n
Buna göre, ince kenarlı
merceğe gelen ışının ay
nadan yansıdıktan sonra izleyeceği yol aşağıdakilerden hangisindeki gibi olur?
A)
Kavram
Açıklama
İnce kenarlı merce
ğe gönderilen ışınla- ©
rın toplandığı yerdir.
© Kırılma
Paralel gelen ışınları
bir noktada toplayan ©
mercektir.
© Odak
Işığın ortam değişti
rirken yönünü değiş- ©
tirmesidir.
İnce kenarlı
mercek
B)
Yukarıda verilen açıklamalarla kavramlar arasındaki
eşleştirme, aşağıdakilerden hangisindeki gibi ol
malıdır?
K düz ayna
K düz ayna
C)
B)
©Y~o
D)
K
K düz ayna
düz ayna
4.
Video
Leyla, fen ve teknoloji dersinde proje ödevi olarak bir
teleskop modeli yapmak istiyor. Bunun için Leyla aşa
ğıdaki gibi bir taslak çiziyor. Fakat taslağında optik
araçların olduğu kısmı boş bırakıyor.
çölümü
2.
Leyla’nın amacına ulaşabilmesi için arkadaşları ona fi
kir veriyor.
Ben lenslerimi
takınca yakındaki
yazıları daha iyi
okuyabiliyorum.
Benim gözlüğümün
camları kalın
kenarlı merceğe
benziyor.
Video
ÇÖZÜM
Acaba hangi arkadaşının fikrini uygularsa, Leyla,
amacına ulaşabilir?
A)
Ayşe
F e rit
Kullandıkları ifadelere göre Ayşe ve Ferit’in göz
kusurları, aşağıdakilerin hangisinde doğru veril
miştir?
Ayşe
Ferit
A) Hipermetrop
Miyop
B) Hipermetrop
Hipermetrop
C) Miyop
Miyop
D) Miyop
Hipermetrop
B)
Aşağıda verilen kartlardaki bulmaca so
rularını cevaplamaya çalışınız. Cevabınızı
kontrol etm ek için kartların arkasına ba
kabilirsiniz.
7.
1 . İnce kenarlı mercekte ışınların toplandığı nokta
2. Kırmızı ve yeşil renkli ışığın birleşimi ile oluşan
renk
3 . Işığın bir saydam ortamdan başka bir saydam or
tama geçerken doğrultu değiştirmesi
4. Işık ışınlarının bir yüzeye çarparak geldiği ortama
geri dönmesi
Yukarıdaki bulmacada cevapları kontrol eden Er
dem, kartların arkasında aşağıda verilen hangi
kavramları okur?
Yukarıda verilen bulmaca doğru olarak tamamlan
dığında, bulmacadaki düşey sütun için aşağıdaki
hangi soru uygun olur?
A) Kalın kenarlı merceğin diğer adı nedir?
B) İnce kenarlı merceğin diğer adı nedir?
C) Işık prizmasında en az kırılmaya uğrayan ışık ren
gi nedir?
D) Büyüteç, dürbün, teleskop gibi araçların yapımında
kullanılan saydam madde nedir?
8.
Giriş
*
tfic/eo
C«tKuU
Işık ışınları çok yoğun ortamdan az yoğun ortama sınır
açısından daha büvük / küçük açıyla geldiği zaman
1
2
geçer. Çok yoğun ortamdan az yoğun ortama geçen
ışık ışınlarının hızı artar / azalır. Işığı kırdıktan sonra
3
4
dağıtan mercek ince kenarlı / kalın kenarlı mercektir.
5
6
Yukarıda verilen cümlelerin bilimsel olarak doğru
olabilmesi için hangi kavramlarla tamamlanması
gerekir?
A) 1 ,4 ,5
B) 1 ,3 ,5
C) 2, 3, 6
D) 2, 4, 6
Kalın kenarlı
m e rce k g ö n d e rile n
p a ra le l ışınları
b ir n o kta d a
odaklar.
I
T eleskop g ib i
c ih a z la rın yapısında
b ird e n fa z la m e rce k
b u lu n a b ilir.
i
S
İn c e ke n a rlı m e rce k
y a rd ım ıyla ışık
ışınları d a ğ ıtıla b ilir.
Göz m e rc e k le rim iz
ince kenarlı
m erceğe b e n zer.
Yukarıdaki posterde kutular içinde yazan bilgileri 1 den
4 e doğru okuyan Emre, bilgilerin doğruluğunu değer
lendiriyor.
Bu etkinlikte Emre, doğru bilgiyle ilk olarak hangi
kutuda karşılaşır?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
.......... w»»--'
<V,0'U"Â"/Hmu,
1.
3.
Video
Video
çötim
I
&
Ç û lO m iı
cam [
prizma
.
t>
Erhan
İsmail’in
düzeneği
\
Betül’ün
düzeneği
İsmail ve Betül, kuracakları düzeneklerde ışınların yu
karıdaki yolları izlemelerini amaçlıyor.
Erhan bir prizmaya şekildeki gibi beyaz ışık ışını gön
derip prizmadan çıkıp beyaz kağıt üzerine düşen ışın
lardan üç tanesini K, L, M olarak işaretliyor.
Buna göre, bu ışınlar aşağıda verilen hangi seçenektekiler olamaz?
K
L
M
A) Kırmızı
Turuncu
Sarı
B) Mavi
Yeşil
Sarı
C) Sarı
Turuncu
Kırmızı
D) Mor
Mavi
Yeşil
Buna göre, öğrenciler mercek kutusundan hangi
mercekleri seçip kullanırsa amaçlarına ulaşabilir?
İsmail
Betül
A) 1, 2, 3
4, 5, 6
B) 2, 4, 6
1, 3, 5
C) 1, 3, 5
2, 4, 6
D) 4, 5, 6
1 ,2 ,3
2.
el feneri
4.
Şekildeki radyometre, kuvvetli ışık yayan bir el feneri
ile aydınlatıldığında, içindeki kanatlar dönmeye başla
maktadır.
Aşağıdakilerden hangisi göremediğimiz ışık türü
ile çalışan bir araç değildir?
A)
B)
Bununla ilgili olarak,
I. Radyometre, ışık enerjisinin hareket enerjisine
dönüşmesini göstermek için kullanılabilir.
II. El feneri sayısı arttırıldığında kanatlar daha hızlı
döner.
1 1
Mikrodalga fırın
Mikroskop
D)
III. El feneri uzaklaştırıldığında kanatların dönme hızı
değişmez.
ifadelerinden hangileri doğru olabilir?
A) İv e li
B) II ve III
C) I ve III
D) Yalnız III
m
Uzaktan kumanda
Radyo
5.
Aşağıdaki optik araçlara gelen ışınlardan hangisi
nin izlediği yol yanlış çizilmiştir?
7.
Beyaz ışık kırılarak renklerine
ayrılır. Bunu aşağıdaki örnekte
de görebiliriz.
<£]
tfîtfeo
B)
M ustafa Bey
mum
(
/
K
çukur ayna
D)
ince kenarlı
mercek
Fen ve Teknoloji öğretmeni sınıfında yukarıdaki ifade
yi kullandıktan sonra bununla ilgili bir posterle ifadesi
ni örneklemek istiyor.
Buna göre, Mustafa Bey aşağıdaki posterlerden ha
ngilerini kullanıp onun üzerinde konuşarak konuyu
aktarmaya devam edebilir?
W
kalın kenarlı
mercek
■ Lk
Gökkuşağı oluşumu H
Prizmada renklenme
Kırıkmış gibi görünme
6.
Yandaki resimde görülen ışıkla il
gili olay, aşağıdakilerden hangisin
de yoktur?
A) Yalnız
B) İv e li
C) II ve III
D) I, II ve
Beyaz renkli X ve Y yüzeyleri K, L, M fenerleri ile ay
dınlatılıyor. X yüzeyi sarı renkli görünüyor.
M feneri mavi renkli ışık yaydığına göre, aşağıdakilerden hangisi kesinlikle yanlıştır?
A) K feneri kırmızı renklidir.
B) L feneri yeşil renklidir.
C) Y yüzeyi siyah görülür.
D) Y yüzeyi L ile M nin verdiği ışığın karışım renginde
görülür.
3.
mor
ışık
mor
ötesi ışık
sarı
ışık
kızıl
ötesi ışık
kırmızı
ışık
gama
ışınları
x
ışınları
yeşil
ışık
radyo
dalgaları
Sabun köpüğün
deki renklenme
Yukarıdaki kutuların içinde ışık tayfında bulunan farklı
ışık türleri verilmiştir.
Yukarıdaki resimleri inceleyen aşağıdaki öğrenciler
den hangisinin yorumu yanlıştır?
A)
1
Beyaz ışık b ir
çok rengin
birleşiminden
meydana gelir.
f
i
B)
Reyhan
C)
Göremediğimiz ışık türlerinin yazılı olduğu kutular
siyaha boyanacak olursa, kutuların görünümü aşağıdakiierden hangisindeki gibi olur?
Resimlerde görü
len renklenmeler
ışığın kırılması
ile ilgilidir.
y a s e m in ^ 2 ^
E
-
D)
Resimlerde görü
len renklenmeler
maddelerin
ışığı soğurması
ile gerçekleşir.
Erdem
Beyaz ışık, de
ğişik doğa olay
larında renk
lerine ayrılmış
olarak görülebilir.
O
r
Eşlem
4.
Sinem, koyu renkli kumaş
parçasının yarısını L termomet
resine diğer yarısını K termo
metresine sararak termomet
releri şekildeki konumlarda
eşit süre tutuyor. Bu süre so
nunda termometrelerin gös
terdiği değerleri karşılaştırıyor.
Sinem bu deneyi aşağıdaki
hipotezlerden
hangisinin
doğruluğunu test etmek için yapmış olabilir?
A) Işık saydam maddelerden geçer.
B) Açık alanda güneş ışığını doğrudan alan cisimlerin
sıcaklıkları gölgede kalanlara göre daha çok artar.
Iraksak mercek ışığı bir
noktada toplamak için
kullanılabilir.
Mercekler ışık
ışınlarını soğurmak
için kullanılır.
Yukarıdaki etkinlikte kutu içindeki bilgilerin doğru(D)
ya da yanlış(Y) olduğuna karar verilerek ok yönünde
ilerlenecektir.
Buna göre, etkinliği hatasız bir şekilde tamamla
yan bir öğrenci, hangi çıkışa ulaşır?
C) Işık enerjisi maddeler üzerinde farklı tür enerjilere dö
nüştürülebilir.
A) Kırmızı çıkış
B) Turuncu çıkış
D) Bir cismin ışığı soğurma özelliği, rengine göre değişir.
C) Mavi çıkış
D) Yeşil çıkış
„„„M""""*
1.
Aşağıdakilerden hangisinde merceklere gönderil
miş ışınların izlediği yol yanlış çizilmiştir?
4.
Iş ık tayfında,
altı temel ışık
rengini kapsayan
küçük b ir kısım.
C)
£
İnce
kenarlı
mercek
O rtası kenarla
rına göre kalın
olan m ercektir.
Görünür
ışıklar
Işığın ortam
değiştirirken
yönünü de
değiştirm esidir.
Kırılma
Yukarıda verilen etkinlikte kutulardaki tanım ve
kavramlar doğru olarak eşleştirildiğinde aşağıdakilerden hangisi elde edilir?
A)
2.
Teleskop
Dürbün
Büyüteç I
B)
v
* —
Mikroskop
C)
...........
D)
■ Renkli cam
Yukarıda verilenlerden kaç tanesi, uzaktaki cisim
leri daha net olarak görmek için kullanılan optik
araçlardandır?
A) İki
B) Üç
C) Dört
D) Beş
3.
5.
mavi
selefon
4
Ali
prizma
A
Sevil
Yukarıdaki gibi farklı renklerdeki selefonların arka
sından beyaz ışık kaynağına bakan öğrencilerle il
gili olarak, aşağıdakilerden hangileri söylenebilir?
I. Ali
Yukarıdaki deneyde bir cam prizmaya beyaz ışık gön
derilmektedir. Prizmadan çıkan ışınlardan II numaralı
ışığın yeşil olduğu bilinmektedir.
Buna göre, I ve III numaralı ışınlar aşağıdakilerden
hangisi olamaz?
: Hiç bir renk ışık göremez.
II. Haşan : Kırmızı renkli bir ışık görür.
III. Sevil
: Yeşil renkli bir ışık görür.
A) Kırmızı
Mor
B) Turuncu
Mavi
A) Yalnız I
B) II ve III
C) Kırmızı
Sarı
C) İve III
D) I, II ve
D) Sarı
Mavi
j
| Hipermetrop göz kusurunu düzeltmek için kalın
kenarlı mercek kullanılır.
[~ ]
Işık ışınları az kırıcı ortamdan çok kırıcı ortama
her durumda geçer.
Q
Görünür ışık tayfında en az kırılan ışın kırmızı, en
fazla kırılan ışık mor dur.
Q
Kızılötesi ışın görünür ışık bölgesindedir.
8.
Güneş kollektörü
Güneş pili ile çalışan
hesap makinesi
III
IV
Yukarıdaki, kutuların karşısında bulunan bilgiler doğru
ise kutu maviye, yanlış ise sarıya boyanıyor.
Buna göre, kutuların görünümü aşağıdakilerden
hangisi olur?
B>B
A»D
m
7.
m
■
C)H
□
□
m
□
□
□
D )Q
Pusula
■
■
□
Aşağıdakilerden hangisi, ışık enerjisini başka bir
enerji türüne dönüştüren araçlara bir örnek
değildir?
Yukarıda verilenlerden hangileri güneş enerjisin
den yararlanma yollarına örnek olabilir?
A) Yalnız I
B) İv e li
C) II ve IV
D) Yalnız IV
Demek ki bulunduğu
ortam kırmızı ışık
la aydınlatılıyor.
Yeşil ışıkla aydın
latılan b ir odada
yeşil görünürdü.
A)
Güneş pilli
hesap makinesi
Güvercin üzerine
hem kırmızı hem de
yeşil ışık düşürseydik sarı görünürdü.
D)
Mavi ışıkla aydın
latılan güvercin
siyah görünürdü.
Öğretmenin tahtaya yazdığı yazı ile ilgili olarak,
hangi öğrencinin yorumu yanlıştır?
Güneş paneli
Fen ve Teknoloji
Düz ayna
0
A) Ayşe
B) Ali
C) Veli
D) Selin
Aşağıdaki resimlerde görülen olayların hangisi, ışı
ğın kırılması sonucu gerçekleşmez?
3.
Şekildeki gibi hava ortamın
dan suya, oradan da cam or
tama geçen ışığın izlediği yol,
hangisinde doğru olarak ve
rilmiştir? (Ortamların yoğunlukları
hava
arasındaki ilişki cam > su > hava
şeklindedir.)
A)
Su içindeki
kalemin görünüşü
C)
Yolda serap
oluşumu
duvar
Farklı renkteki üç kağıt parçası şekildeki gibi konuştu
rul muştur.
Buna göre, kağıt parçalarının renkleri aşağıdakilerin hangisinde doğru gösterilmiştir?
Bilgi : Cisimler, kendilerinden yansıyan ışığın rengin
A)
II
III
B)
/
III
II
Bazı cisimlerden yansıyan ışıkların renkleri yukarıdaki
gibi modellenmiştir.
|
C)
I
II
III
D)
de görülür.
III
/
A) Elma kırmızı renklidir.
B) X bölgesi mavi renklidir.
C) Masa kırmızı - mavi karışımı bir renktir.
İ D
İ
1
D) Y bölgesi siyah renklidir.
5.
Karanlık bir ortamda kır
mızı (K), yeşil (Y) ve mavi
(M) olan noktasal ışık kay
nakları ile şekildeki beyaz
bir küpü aydınlatmak is
teyen öğretmen, öğrenci
lerine küp üzerinde verilen
bölgelerin renklerinin ne
ler olabileceğini soruyor.
7.
Kırmızı ışık
kaynağı
Y
Yeşil ışık
k a yn a ğ ı
Kırıcılıklarına ait sütun grafiği
yanda verilen X, Y, Z ortamları ile
aşağıdaki ikişerli düzenekler
oluşturuluyor. Daha sonra bir or
tamdan diğerine ışık ışını gönde
riliyor.
Kırıcılık
O rtam
M a vi >îlk * M
k a yn a ğ ı
Dört öğrencinin yaptığı
tahmin aşağıda verildiğine göre, bunlardan hangi
si yanlıştır?
I I bölgesi
kırmızı
renklidir.
I bölgesi
sarı
renklidir.
2' '
[ IV bölgesi
mavi
renklidir.
Yeşim
Erhan
III
bölgesi
siyahtır.
Buna göre, yukarıdaki durumlardan hangilerinde
ışınların izlediği yollar doğru çizilmiştir?
A) Yalnız
B) Yalnız
C) İve III
D) İv e li
8.
6.
Güneşli bir günde belirli yerlere
konulmuş X, Y, Z termometreleri
nin eşit süre sonunda sıcaklık
değişimlerine ait sütun grafiği
şekildeki gibi oluyor.
Sk
>Sıcaklık
Buna göre,
I. X termometresi gölgede ise Y termometresi güneş
alan yerdedir.
II. Y termometresi beyaz bir kumaşa sarılmış ise Z
termometresi siyah bir kumaşa sarılmıştır.
A) Yalnız I
B) YalnızI
C) İv e li
D) I, II ve
rf.\
9°z
I. optik araç
II. optik araç
görüntü
cisim
cisim
görüntü
Yukarıdaki kutularda verilen I ve II optik araçlarıyla ci
simlere bakıldığında cisimlerin görüntüleri şekillerdeki
gibi oluyor.
Buna göre, optik araçlar aşağıdakilerden hangileri
olabilir?
III. X termometresi ağaç altında ise Z termometresi
güneş altındadır.
yargılarından hangileri doğru olabilir?
g°z
I. optik araç
II. optik araç
A)
İnce kenarlı
İnce kenarlı
B)
Kalın kenarlı
İnce kenarlı
C)
İnce kenarlı
Kalın kenarlı
D)
Kalın kenarlı
Kalın kenarlı
3.
Iş ık b ir
enerji türüdür.
Işık, cisimlerin
görünmesini sağlar.
Işıkta n teknolo
jid e yararlanılır.
Işık, görüntü
oluşumunu sağlar.
Başlangıçta O°C u gösteren termometreler farklı renkle
re boyanmış özdeş kumaş parçaları üzerine bırakılıyor.
Işık veren ampulden eşit uzaklıklara yerleştirilen
termometrelerin eşit süre içinde sıcaklık değişimle
rini gösteren grafik aşağıdakilerden hangisindeki
gibi olabilir?
Dört öğrencinin ışıkla ilgili hazırladığı posterler yukarı
da görülmektedir.
B) l Sıcaklık fC )
A ) 4Sıcaklık (°C)
Buna göre, kaç tanesinin posterindeki bilgi doğru
dur?
—i
I
C)
Termo
metre
I
II III
Sıcaklık CC)
D)
1
Termo
metre
A) Bir
B) İki
C) Üç
D) Dört
II III
Sıcaklık fC )
r
Termo
metre
I
Termo
metre
n
II III
I
II III
4.
Camdan hava ortamına
gönderilen K, L, M ışınları şe
kilde verilen yolları izliyor.
L
M
hava
\
L ışını hiç kırılmadığına k /
göre, bu ışınlarla ilgili dü
şüncelerini söyleyen öğ
rencilerden hangisi vanlış bilgiye sahiptir?
Renkli X, Y, Z kumaş parçala
rı kısmen karanlık bir ortamda
masa üzerine serilerek her bi
rine el fenerinin ışığı dik olma
yacak biçimde tutuluyor.
Işığı yansıtm a
durum u
İyi
,*7 , •
^
-
< ışını tam yansımaya
uğramıştır.
orta
zayıf
Kumaşların ışığı yansıtma
durumlarına ait sütun grafiği
şekilde verildiğine göre, aşağıdakilerden hangisi
söylenebilir?
/
ty '
L ışını camdan havaya kırılmadan gelm iştir.
M ışınının gelme açısı, sınır
açısından küçüktür.
A) X, siyah renkli kumaştır.
B) Z, beyaz renkli kumaştır.
C) Y, yeşil renkli kumaş olabilir.
D) X, ışığı diğerlerinden daha çok soğurmuştur.
K ışını için gelme açısı, sınır
açısından küçüktür.
5.
türüdüı----- 1— ile yayılıı— ► ışık hızı
uğrayabilir
7.
içinde
yayılır
1
yansıma
I. mavi kutu
saydam
ortam
II. beyaz kutu
uğrayabilir
III. siyah kutu
i
Farklı renklere boyalı özdeş kutuların içinde eşit miktar
da aynı sıcaklıkta su vardır. Kutular yukarıdaki gibi ışık
kaynağından eşit miktar ışık alacak bir yere bırakılıyor.
Yukarıda verilen kavram haritasını doğru bir şekil
de tamamlamak için I, II ve III yerlerine aşağıdakilerden hangileri gelmelidir?
l’e
II’ye
Buna göre, bir süre sonra kutulardaki su sıcaklık
ları arasındaki ilişkiyi gösteren sütun grafikleri,
aşağıdakilerden hangisindeki gibi olur?
lll’e
A) Enerji
Işık
Kırılma
B) Işığın
kırılması
Işık
Enerji
C) Enerji
Kırılma
Enerji
D) Renk
Enerji
Kırılma
B)
Sıcaklık
I
II
III
Kutu
II
m
Kutu
D)
Sıcaklık
I
II
III
I
Kutu
6.
8.
Saydam L ortamdan K ye doğru
gönderilen ışın şekilde gösterilen
yolu izliyor.
Buna göre aşağıdaki gösterilenlerden hangisi kesinlikle yanlıştır?
L ortamından K ortamına gönderilen bir ışık ışınının kı
rılma açısı yukarıdaki gibi 90° dir.
A)
K
B)
K
C) K
D)
K
L
A) L ortamı, K ortamından daha yoğundur.
B) K ortamından L ortamına yüzeyle 45° açı yapacak
şekilde gelen ışın L ortamına geçemez.
C) Işık ışını L ortamında, K ortamına göre daha yavaş
gider.
D) L ortamından K ortamına gönderilen şekildeki ışın
için sınır açısı 45° dır.
43°
Yukarıdaki çadırlar aynı cins bezlerden yapılmış olup
renkleri farklıdır. Çadırlar eşit miktar güneş ışığı alacak
bir ortamda bulunmaktadır.
M
Buna göre, bu çadırların içinde eşit süre duran ter
mometrelerde sıvı düzeyleri aşağıdakilerden hangi
sindeki gibi olabilir?
Şekildeki gibi bir mercekle mavi bir bez üzerine güneş
ışığı düşürülüyor.
A)
B)
Bez üzerinde yukarıda belirtilen noktalar için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
S
A) M noktası, ışığın odaklandığı bir bölgedir.
B) L noktasının sıcaklığı K noktasının sıcaklığından da
ha büyüktür.
I
C) Mavi bez üzerindeki her noktaya eşit miktarda gü
neş ışığı düşmez.
C)
D) Kullanılan mercek ince kenarlı mercektir.
D)
I
1 0 . Bir merceğe yandaki gibi paralel ışın
lar gönderilmektedir.
Buna göre mercekten çıktıktan son
ra ışınların izleyeceği yollar, aşağıdakilerden hangisindeki gibi olabilir?
12 .
A)
Aşağıdaki mercek tiplerinden hangileri ile miyop
göz kusuru düzeltilebilir?
A) İv e li
B) II ve IV
C) III ve IV
D) I, II ve V
İnsan ve Çevre
Ekosistemin sahip olduğu özellikler arasında, aşa
ğıda verilenlerin hangisi yoktur?
5.
Habitatların özellikleriyle ilgili olarak, aşağıda veri
lenlerden hangisi yanlıştır?
A) Bir canlı türünün arandığı zaman bulunduğu yere
habitat denir.
A) Her ekosistem eşit büyüklüğe sahiptir.
B) Kendi kendine yeterli olan ve canlı yaşamının sür
düğü doğal bölgelerdir.
B) Ekosistemlerden daha küçük alan özelliğine sahip
olabilir.
C) Ekosistemlerde farklı bitki ve hayvan türleri vardır.
C) Her habitatta bulunan toplam canlı sayısı birbirine
eşittir.
D) Canlı ve cansız varlıklardan oluşur.
D) Kendine özgü iklim koşulları olan yerlerdir.
Ağaçların sık dizilimli olduğu bir bölgedeki orman
lar, aşağıdakilerden hangisinin oluşmasında etkili
değildir?
Farklı ekosistemlerde bulunan canlılar aşağıdaki pos
terde gösterilmiştir.
A) Toprağın erozyona uğraması
B) Havasının daha temiz olması
C) Yağışların sık ve düzenli olması
D) Çok sayıda farklı hayvan türünün barınma ve bes
lenmesi
Video
mtm
Belirtilen olayları ifade eden biyolojik kavramların
isimleri, aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?
Bir orman ekosistemi, içerisindeki hayvanlara;
1. yapı
I. Barınma
II. Beslenme
III. Çoğalma
2. yapı
3. yapı
A)
Tür
Biyolojik çeşitlilik
Popülasyon
B)
Tür
Popülasyon
C)
Tür
Popülasyon
D)
Popülasyon
Tür
şeklindeki imkanlardan hangilerini sağlar?
A) Yalnız I
B) İv e li
C) İve III
D) I, II ve
Denizlerde;
7.
1. Yağışlar
2. Bitki örtüsü
Türlerin özellikleriyle ilgili olarak, aşağıda verilen
A) Bir tür içindeki canlılar benzer yapı ve yaşam özel
liklerine sahiptir.
3. Suyun derinliği
4. Işık miktarı
özelliklerden hangileri bu ekosistemdeki hayvan
türlerinin çeşitliliğini belirler?
A) 1 ve 2
B) 2 ve 3
C) 1 ,3 ve 4
D) 2, 3 ve 4
B) Yeryüzündeki her habitatta, aynı türe ait bireyler
bulunur.
C) Tür melezleri, iki farklı türün çiftleşmesi sonucu
meydana gelir.
D) Türü oluşturan bireyler doğar, büyür, yeni bireyler
oluşturur ve ölürler.
8.
1 1. Bir çöl ekosisteminde yaşayan deve topluluğu, aşağı
Tropikal (ekvator) yağmur ormanları, dünyanın %10
unu kaplamasına karşılık, canlı türlerinin yarısından
fazlasını barındırmaktadır.
daki şekilde gösterilmiştir.
Bu durumun nedenleri arasında, aşağıdakilerden
hangisi yoktur?
A) Ormanların denize uzak olması ve sert karasal bir
iklimin görülmesi
Video
cMm
B) Yağışların bol olması ile toprağın oldukça verimli
olması
C) Bölge ikliminin yumuşak olup, canlılar için uygun
koşullara sahip olması
D) Üreticilerin, fotosentez hızının ve sentezlenen be
sin miktarının fazla olması
9.
Belirtilen canlı topluluğu, aşağıdaki sorulardan
hangisini açıklamada kullanılır?
A) Tür nedir?
B) Popülasyon nedir?
C) Ekosistem nedir?
D) Habitat nedir?
Aşağıda belirtilen ekosistemlerden hangisinde bit
ki ve hayvan çeşitliliği daha azdır?
12. Yeryüzünü oluşturan faktörlerle ilgili olarak, aşağı
da verilen genellemelerden hangisi yanlıştır?
A) Gezegende çok sayıda ekosistem bulunur.
fideo
Cötimı
B) Ekosistemde çok sayıda hayvan türü bulunur.
Çöl ekosistemi
Kent ekosistemi
C) Habitatta çok sayıda popülasyon bulunur
D)
C)
Deniz ekosistemi
D) Bir popülasyonda çok sayıda tür yer alır.
13. Bir hayvanat bahçesinde, şekilde gösterilen eşleştir
Yağmur ormanı
me yapıldığında belirtilen yeni canlı meydana geliyor.
1 0 . Bir ormandaki sırtlanlar, çam ağaçları, tavşanlar ve siv
risinekler gibi canlı grupları birer popülasyonu oluşturur.
Buna göre, ekosistemde bulunan popülasyonlarla
ilgili olarak, aşağıdaki açıklamalardan hangisi yan
lıştır?
A) Bir ekosistemde, birden fazla popülasyon buluna
bilir.
B) Bir popülasyondaki birey sayısı, zaman içerisinde
azalabilir.
C) Popülasyonlardaki birey sayısının değişmesinde
sadece göçler etkili olur.
D) Popülasyonda bulunan bireylerin yaşama ve ço
ğalmasında, çevre koşulları da etkili olabilir.
à
Video
cûsom
“Zonkey" denen canlıyla ilgili olarak;
I. Tür melezidir.
II. Eşek ve zebraya benzer yönleri vardır.
III. Doğada popülasyonu bulunur,
A) Yalnız I
B) İv e li
C) İve III
D) II ve II
Ekosistemler
1.
Belli bir bölgede yaşayan aynı türden bireylerin oluş
turduğu topluluğa popülasyon denir.
3.
Bir öğrenci Fen ve Teknoloji performans ödevini hazır
larken, aşağıdaki resimi dosyasına ekliyor.
Aşağıdakilerden hangisi popülasyona örnek ola
rak verilemez?
A) Marmara denizindeki hamsi balıkları
B) Eskişehir’de yaşayan güvercinler
C) Üsküdar’da yaşayan böcekler
D) Şanlıurfa’nın Birecik ilçesinde koruma altında tutu
lan kelaynaklar
2.
Doğal özellikleri;
Yağış, su ve bitki örtüsünün yeterince olmadığı böl
gelerdir. Sıcaklık ortalaması yüksektir ve az sayıda
hayvan türü bulunur.
Video
çözümü
Solungaç solunumu yapan hayvanların olduğu böl
gelerdir. Çok sayıda bitki ve hayvan türünü bulundu
rur.
III.
Yağış, su ve bitki örtüsünün bol olduğu yerlerdir. Sı
caklık ortalaması normaldir ve çok sayıda hayvan tü
rü vardır.
şeklinde olan ekosistemler, aşağıdakilerin hangi
sinde doğru eşleştirilmiştir?
.........????????????????????????????.............
Öğrenci bu resmin altında bırakılan boş yere
(.....?????????.... ) açıklama olarak, aşağıdaki bil
gilerden hangisini koymalıdır?
A) Bir habitattaki farklı ekosistemler
B) Bir ekosistemdeki farklı habitatlar
C) Bir habitattaki farklı türler
D) Bir popülasyondaki farklı canlılar
5.
8.
Bir ekosistemde;
1. Yağış rejimi
Fen ve Teknoloji dersinde, öğretmen sınıf tahtasına,
aşağıda gösterilen posteri asıyor.
2. Toprağın yapısı
3. Rüzgar şiddeti
Video
cûmm
4. Sıcaklık değişimi
şeklindeki özelliklerden hangileri o bölgedeki bitki
örtüsü ile hayvan çeşitliliğini belirler?
A) 1 ve 2
B) 2 ve 3
C) 3 ve 4
D) 1,2, 3 ve 4
Öğretmen: Posterde gösterilen doğal yapı nedir?
6 . Farklı ekosistemler arasında;
Bu soruya yanıt olarak aşağıdaki öğrencilerden
hangisinin verdiği bilgi doğru olur?
I. İklim koşulları
II. Populasyon çeşitliliği
A)
III. Ekosistem büyüklüğü
özelliklerinden hangileri farklılık oluşturur?
A) Yalnız I
B) İv e li
C) İve III
D) I, II ve
%
m
_
Yeryüzünün fa rk lı
yerlerinde bulunan
bazı ekosistemler
gösterilm iştir.
7.
Vdeo
B)
C)
Kutuplara yakın bölgelerdir ve
karasal iklim bulunur. Toprağın a lt
tabakası yıl boyunca donmuştur.
Kışlar uzun ve soğuk, yazlar ise kısa
ve serindir. Az sayıda b itki ve
hayvan türünü barındınr.R ffig
yerlerinde bulunan
bazı popülasyonlar
g ö sterilm iştir.
D)
Yeryüzünün fa rklı
yerlerinde bulu
nan bazı tü rle r
gösterilm iştir.
yerlerinde bulunan
bazı ormanlar
gösterilm iştir.
'm m m r
Hacer’in bazı özelliklerini yukarıda anlattığı eko
sistem çeşidi, aşağıdakilerden hangisidir?
9.
Canlı yaşamıyla ilgili olarak, aşağıdaki bireylerin
belirttiği özelliklerden hangisi, beslenmeye yöne
lik değildir?
O tçullarda koku almanın, etçillerd e işitme
duyusunun iyi gelişmiş olması
Bitki yapraklarının, geniş yüzeyli ve yeşil
renkli olması
Omurgalılarda, ağız ve mide yapılarının
birbirinden fa rklı olması
Canlıların, belli zamanlarda tohum, spor,
meyve yumurta gibi yapıları oluşturması
Yağmur ormanı
Fen ve Teknoloji
Bozkır/Tundra
m
Ekosistemler
1.
TEST - 3
Yeryüzünün farklı bölgelerinde yaşayan;
4.
Öğretmen tahtaya;
a
Vîcfeo
çözümü
Bir canlının doğal ya
şam alanı ya da aran
dığı zaman bulunduğu
yerdir.
Bir bölgede bulunan
canlı ve cansızların
meydana g e tirdiği
bütündür.
Belirli bir bölgede ay
nı tü re a it canlıların
oluşturduğu toplu
luktur.
B irb irle riyle ç iftle ş e b i
len ve üreme yeteneğine
sahip, ortak atadan gelen
benzer özellikteki
organizmalardır.
.dO II)G (ltllO IN O IQ fi
şeklindeki canlıların yaşadığı ekosistemler, aşağıdakilerden hangisinde eşleştirilmiştir?
2.
Kutuplar
Çöller
Ormanlar
A)
I
II
III
B)
II
III
I
C)
III
I
II
D)
II
I
III
Van gölünde yaşayan sazan balıklarının oluşturdu
ğu canlı topluluğuna ne ad verilir?
A) Habitat
B) Biyolojik çeşitlilik
C) Popülasyon
D) Canlı doku
şeklinde dört tanım yazmıştır. Belirtilenlerden hangi
si bir ekosisteme ait özelliktir?
B) 2.
A) 1 •
5.
C) 3.
D) 4.
Belli bir bölgede bulunan, bir türe ait toplam birey sa
yısına popülasyon büyüklüğü denir. Bir bölgedeki
aslanların popülasyon büyüklüğü 1960 - 1980 yılları
arasında, grafikteki gibi değişim geçirmiştir.
Populasyonun büyüklüğü
3.
Bir bölgede meydana gelen ekolojik değişme, aşağı
daki şekillerde gösterilmiştir.
Zaman
o
Orman
s
ıo
$
Buna göre, bu bölgedeki aslanların birey sayısı,
aşağıdakilerden hangisindeki gibi değişmiştir?
A)
Belirtilen şekillerde, aşağıda verilenlerden hangisi
meydana gelmiştir?
Zaman
Bölgedeki
aslan sayısı
1960
1965
1970
B)
Zaman
Bölgedeki
aslan sayısı
2500
1960
2000
3000
1965
2500
3250
1970
2750
1975
2500
1975
3000
1980
2000
1980
3250
Zaman
Bölgedeki
aslan sayısı
Zaman
Bölgedeki
aslan sayısı
3250
C)
1960
3250
1960
1965
3000
1965
3000
B) Bir ekosistemin başka bir ekosisteme dönüşmesi
1970
2750
1970
2500
C) Ekosistemdeki doğal dengenin bozulması
1975
2500
1975
2750
D) Ekosistemdeki su miktarının artması
1980
2000
1980
3000
A) Ekosistemdeki canlı sayısının artması
Bir canlı popülasyonundaki toplam birey sayısı za
manla değişebilir. Popülasyondaki birey sayısının art
ması popülasyonun büyümesini sağlar.
Bir hayvan popülasyonunun büyümesinde,
8.
Salih, “Çevrenin Önemi” konulu proje ödevini de
neysel olarak göstermek için, aşağıdaki düzeneği ha
zırlıyor.
Video
cöiömü
I. Bireylerin besin bulma durumu
il. Salgın hastalıkların yayılma durumu
III. Göç yapılması durumu
gibi faktörlerden hangileri etkili olabilir?
A) Yalnız
B) İv e li
C) İve III
D) I, II ve
Hazırlanan bu düzenekle ilgili olarak;
I. Kaptaki yaşamın uzun sürmesi için düzenek ışıklı
bir ortama konulmalıdır.
7.
Bir ekosistemde yaşayan, bir tür canlı şekilde göste
II. Düzenekte üretici, tüketici ve ayrıştırıcı canlılar bu
lunmaktadır.
rilmiştir.
III. Basit bir ekosistem örneği hazırlanmıştır.
açıklamalarından hangileri söylenebilir?
1Ideo
átom o
Bu canlının yaşayabilmesi için, yapay bir ekosistem
oluşturulmak isteniyor.
Bunun için, aşağıda verilen proje önerilerinden
hangisi uygulanmalıdır?
\ A hm et
A)
Sıcaklığın düşük
olduğu, hayvansal
besinlerin, buz ve
suyun bulunduğu bir
ortam oluşturulmalı.
Z e yn e p
C)
Sıcaklığın düşük ol
duğu, bitkisel besin
lerin, buz ve toprağın
bulunduğu b ir ortam
oluşturulmalı.
B)
İL *
9.
A) Yalnız
B) İv e li
C) II ve III
D) I, II ve
At ve eşeğin eşleşmesiyle şekilde gösterilen ara can
lı (katır) meydana geliyor.
Video
cûttimü
H a ce r
Sıcaklığın yüksek ol
duğu, hayvansal be
sinlerin, toprak ve
suyun bulunduğu bir
ortam oluşturulmalı.
k
D) Sıcaklığın yüksek ol
duğu, bitkisel besin
lerin, buz ve suyun
bulunduğu b ir ortam
oluşturulmalı.
Bu canlıyla ilgili olarak, aşağıdaki ifadelerden han
gisi yanlıştır?
A) Tür melezidir.
B) Üreyerek neslini sürdüremez.
C) Etçil olarak beslenir.
D) Farklı türlerden oluşmuştur.
Biyolojik Çeşitlilik ve Besin Zinciri
1.
Besin zincirindeki canlılarla ilgili olarak;
4.
I. Besin zincirinin ilk halkasındaki canlıların artması
diğer grupları da etkiler.
A) Bitki çeşitliliğinin zengin olduğu bölgelerde hay
van çeşitliliği de zengindir.
II. Besin zincirinde en fazla canlı türü bulunan canlı
grubu hayvanlardır.
B) Biyolojik çeşitlilik ormanlarda zengin çöllerde ise
fakirdir.
III. Ayrıştırıcılar besin zincirindeki tüm gruplardan
madde ve enerji alabilir.
C) Biyolojik çeşitlilik ekosistemlerdeki doğal denge
nin sağlanmasında rol oynar.
A) Yalnız
B) İv e li
D) İnsanlar biyolojik çeşitliliğin korunmasında diğer
canlılardan daha çok faydalı olur.
C) II ve III
D) I, II ve
5.
2.
¿v\
Bir orman ekosisteminde bulunan;
!• Çekirge
II.
J S
Biyolojik çeşitlilikle ilgili olarak, aşağıda verilen
Mehmet bazı canlı türlerinin resimleri kesip bir kağı
da yapıştırarak, aşağıdaki posteri hazırlıyor. Posterin
altına şekli açıklayan kısa bir cümle yazmak istiyor.
Yılan
III. Buğday
IV. Kertenkele
isimli canlılar arasında oluşan besin zinciri, aşağı*
dakilerden hangisinde verilmiştir?
3.
A) I -> III
IV
B) I -> IV
C) III
IV
D) II -> IV
I
Ekosistemde bulunan bir besin ağı, aşağıdaki şekilde
gösterilmiştir.
f f î \
Video
Mehmet amacına ulaşmak için, en uygun aşağıda
ki cümlelerin hangisini kullanmalıdır?
çözümü
A) “ Biyolojik çeşitliliği oluşturan bitki ve hayvanlar”
B) “Ekosistemdeki tüm canlı türleri”
C) “Ekosistemdeki hayvan çeşitliliği”
D) “Besin zincirini oluşturan canlı gruplan”
Bu beslenme ilişkisinde “avcı” özelliğine sahip olan
canlılar, aşağıdakilerin hangisinde birlikte verilmiştir?
6.
Bir besin zincirinin sonunda, aşağıda verilen can
lılardan hangisi bulunamaz?
A) 1 - 2 - 3
B) 6 - 9 - 1 0 - 1 1
A) Ağaçlar
B) Böcekler
C) 4 - 5 - 7 - 8
D) 4 - 9 - 1 0 - 1 1
C) Şapkalı mantarlar
D) Balıklar
7-
» lE E S «
B55SS59
» llU S ä l
1
........
» B IM İ
9.
Bir ekosistemdeki beş tür arasında bulunan besin zin
ciri, aşağıdaki şekilde gösterilmiştir.
Yukarıdaki besin zincirini oluşturan canlılar arasın
da, aşağıdaki etkileşimlerden hangisi bulunmaz?
Video
aama
Bu besin zincirindeki canlılar, beslenme şekline
göre nasıl gruplandırılır?
Üretici olan
Otobur olan
Etobur olan
Yve K
Z,K ve M
L___ _______________.
A)
8.
*
Z,K ve M
B)
y
C)
XveY
Z ve K
M
D)
X
YveZ
Kve M
*
Bir ekosistem ve bu ekosistemde yaşayan canlı türle
ri, aşağıdaki posterde gösterilmiştir.
1 0 . Bir ressam, gittiği bir gezide görmüş olduğu bir man
zarayı, şekilde gösterildiği gibi çiziyor.
Video
ci«t>wu
Bu posteri inceleyen bir öğrenci;
I. Ekosistemin kendine özgü tür çeşitliliği vardır.
II. Ekosistemde otobur ve etobur canlılar vardır.
Ressamın gezdiği bölgeyle ilgili olarak;
I. Habitat ve tür çeşitliliği zengindir.
II. Su kaynakları ve bitki örtüsü yoğundur.
III. Çöl ekosistemindeki tür çeşitliliği diğerlerinden
daha fazladır.
III. Şekildeki canlıların yaşamı doğrudan ya da dolay
lı olarak birbirine bağlı değildir.
şeklindeki sonuçların hangilerine ulaşabilir?
A) Yalnız I
B) I ve II
A) Yalnız I
B) I ve I
C) II ve III
D) I, II ve III
C) İve III
D) II ve
f*v**torMrwgn,s,„tM
1.
mM**-"-***®- '
Aşağıdaki ekosistemlerin hangisinde bulunan be
sin zincirinde, diğerlerinden daha fazla canlı çeşi
di bulunur?
A) Orman
B) Göl
C) Çöl
D) Ova
5.
Bir bölgede bulunan dört canlı türü, aşağıdaki şekilde
gösterilmiştir.
J
..-v
Ot
V.
' f
---- V. J- .......... .
-V.
Şahin
Çekirge
\___
J"
----- 1
Yılan
K.........
r
,
Bu canlılar arasında, aşağıda belirtilen besin zin
cirlerinden hangisi meydana gelir?
Öğretmen konusunu anlatırken, aşağıdaki posteri öğ
rencilerine gösteriyor ve gerekli açıklamaları yapıyor.
A) Ot -» Yılan -» Çekirge
Şahin
B) Ot -» Çekirge
Şahin
C) Şahin
6.
Yılan
Yılan -» Çekirge -» Ot
D) Çekirge -> Ot
Öğretmenin anlattığı dersin konusu, aşağıda veri
lenlerden hangisidir?
V J~
m
/
2.
VJ
Yılan -» Şahin
Öğretmen sınıftaki öğrencilere, bir ekosistemde yaşa
yan canlılar kullanılarak hazırlanan, aşağıdaki posteri
göstererek, fikirlerini söylemelerini istemiştir.
A) Ekosistemlerde Bulunan Türler
B) Nesli Tükenmiş Canlılar
C) Ormanlarda Yaşayan Canlılar
D) Ekosistemdeki Otobur Canlılar
3.
Farklı besin gruplarının, besin zincirindeki dizilişi
A) Üretici canlı -» Otçul canlı -» Etçil canlı
B) Otçul canlı -» Etçil canlı -» Üretici canlı
C) Etçil canlı -» Otçul canlı
Üretici canlı
D) Üretici canlı -» Etçil canlı
Otçul canlı
Aşağıdaki öğrencilerden hangisinin yaptığı açıkla
ma doğru olmaz?
« a
Ece
B) ^
4.
Aşağıdaki gruplardan hangisinde bulunan tüm bi
reyler, bitkisel kaynaklı beslenmez?
A) Tavşan - Arı - Çekirge - Fare
İP '
v
Posterdeki ekosistemde çok sayıda canlı türü
bulunmaktadır.
Posterde belirtilen türler etobur olarak bes| lenirler.
Ali
C) r ş ; Posterdeki canlılar kara ekosistemlerinden
« y # birisinde bulunmaktadır,
İrem
•................. - .......-....-...........
B) Kaplumbağa - Kanarya - Tavşan - Ceylan
C) Kurt - Şahin - Yılan - Timsah
D) Serçe - İnek - Papağan - Zürafa
Posterdeki canlılar arasında beslenme yönüyle
bir etkileşim yoktur.
7.
Aşağıdaki besin gruplarından hangisini tüketen can
lılar, hem otobur hem de etobur olarak beslenir?
1 0 . Canlılar arasındaki madde alışveriş ilişkisi, aşağıdaki
şemada gösterilmiştir.
A) Ot, buğday, mısır, meyve, yonca, mercimek, nohut
B) Sinek, kırkayak, çekirge, solucan, kurbağa yavru
su, tırtıl
C) Bal, yumurta, meyve, tohum, kurbağa, fare, yaprak
k
sfideo
Cözönrt)
D) Dökülmüş bitki yaprakları
8.
Yukarıdaki şemanın tamamlanması için, X ve Y ye
rine, hangi canlıların resmi konulmalıdır?
Ormanda yaşayan bazı canlılar şekilde gösterilmiş
olup, bu ekosistemle ilgili olarak;
X canlısı
Y canlısı
A)
Bitki
Hayvan
B)
Hayvan
Bitki
C)
Bitki
Bitki
Hayvan
Hayvan
D) 1
I. Çok sayıda farklı tür bulunur.
II. Popülasyon çeşitliliği fazladır.
III. Farklı habitatlardan meydana gelmiştir.
1 1 . Bir öğretmen, aşağıdaki resmi öğrencilere göstererek
dersini sınıfta anlatıyor.
A) Yalnız
B) İv e li
C) İve III
D) I, II ve
&
Video
cami)
9.
Doğal bir ekosistemdeki bazı canlı grupları arasındaki
beslenme ilişkisi şemada gösterilmiştir.
Bitki (i)
Otçul
t
Etçi (III)
Madensel tuz
Öğretmenin konuyla ilgili yaptığı açıklamalar ara
sında;
I. “Otoburlar, etoburların besinini oluşturur.”
Çürükçül (IV)
Belirtilen etkileşime göre, hangi canlılar hayvansal
kaynaklarla beslenen tüketici özelliğine sahiptir?
II. “ Bazı etobur canlılar, avlanırken işbirliği yaparlar.”
III. “Şekilde besin zincirindeki bir olay ifade edilmiştir.”
şeklindeki ifadelerden hangileri bulunur?
A) Yalnızlı
B) Yalnız II
A) Yalnız
C) İve IV
D) III ve IV
C) II ve
Fen ve Teknoloji
TEST - 6
.
.... I
1.
******
Öğretmen sınıfta konusunu anlatırken, aşağıda belirti
len posteri de öğrencilerine gösteriyor.
4.
Bir bölgedeki kurbağaların besin olarak daha
çok çekirgeleri tükettiği belirlenmiştir. Bu bölge
ye “t0" anında bol miktarda kurbağa bırakılarak
bu canlıların sayı değişmeleri araştırılıyor.
Bu bölgedeki kurbağa ve çekirge sayısının değişi
mi, hangisinde verildiği gibi gerçekleşir?
A)
B)
Birey sayısı
Birey sayısı
Kurbağa
.Çekirge
' Kurbağa
Çekirge
Öğretmenin derste anlattığı konu, aşağıda verilen
lerden hangisidir?
*ı
C)
A) Ekosistemdeki üretici canlılar
Zaman
D) 1 Birey sayısı
Birey sayısı
B) Ekosistemdeki tüketici canlılar
Zaman
Çekirge
__Çekirge
C) Ekosistemdeki etobur canlılar
Kurbağa
D) Ekosistemdeki otobur canlılar
Kurbağa
Zaman
2.
*1
Zaman
Aşağıdaki besin zincirlerinden hangisi, insanların mı
sırlardan daha yüksek oranda besin almasını sağlar?
A) Mısır - İnsan
B) Mısır - İnek - İnsan
C) Mısır - Böcek - Bıldırcın - İnsan
5.
Belli bir bölgedeki fare popülasyonunun, bazı şartla
ra göre dengelenme durumu, şemada gösterilmiştir.
D) Mısır - Tavuk - İnsan
Her gün
250 gr
besin verilir
Fare
sayısı
artar
M
Besin *
kıtlığı
başlar ^
Dışa göç
yapılır
1
Doğum
oranı düşer
Populasyon
dengelenir
Ölüm ^
oranı artar
Populasyon
dengelenir
Populasyon
dengelenir
Bu fare popülasyonunun dengelenmesiyle ilgili,
aşağıdaki ifadelerin hangisi yanlıştır?
i
sftdeo
ÇûtOmii
i
Besin kıtlığının başlaması, birey sayısının
artmasını önler.
A
Ortamdaki fa re sayısının artması, besin
tüketim oranını azaltır.
c ,
Farelerin dışa göç yapmasının nedeni, yeni
besin kaynakları bulmak olabilir.
D\
A
Doğum oranının düşüp, ölümlerin artması
birey sayısının azalmasına neden olmuştur.
Koyun ve kurtun kafa ve diş yapısının birbirinden
farklı olmasında, hangi özellik daha çok rol oynar?
A) Beslenme şeklinin farklı olması
B) Solunum şeklinin farklı olması
C) Hareket şeklinin farklı olması
D) Yaşama ortamının farklı olması
6.
Bazı özellikleri aşağıda verilen canlılardan hangi
sinin, üretici veya tüketici olarak beslendiği kesin
olarak anlaşılır?
A) Dış ortamdan; oksijen ve su alarak vücudunda
kullanan
9.
Canan, proje ödevini sınıfta anlatırken, aşağıda gös
terilen posterden de faydalanıyor.
i
Video
C Ö İİM )
B) Büyüyüp gelişerek kendine benzer yeni bireyler
oluşturan
C) Topraktaki ölmüş canlıların kalıntılarını parçalaya
rak beslenen
D) Solunum, dolaşım, boşaltım ve irkilme özellikleri
ne sahip olan
7.
Ayşe, okuduğu “ Biyolojik
Ç eşitlilik”
konusundan
çok etkileniyor ve hayalin
de canlandırdığı bir olayın,
yandaki gibi bir resmini
yapıyor.
" ................bö lg e d e ki b it k i ve hayvan
tü r le r in in sayıca z e n g in liğ id ir. Ü l
kenin b iy o lo jik zenginliğini o lu ş tu ru r.
Bu durum ta rım , e cza cılık, tıp , hay
va n cılık, o rm a n c ılık ve sanayi a la n
la rın d a ham m adde ih tiy a c ın ı sa ğ la r
Ayşe’nin hayalinde can
landırdığı olay, aşağıda
verilenlerden hangisidir?
Canan’ın proje ödevinin konusu, aşağıda verilen
lerden hangisidir?
A) Üreticiler, gezegeni yaşanabilir hale getirir.
A ) Nesli tükenen canlılar
B) Canlılar, insanların beslenmesini sağlar.
B) Üretici canlılar
C) İnsanlar, diğer canlıların yaşaması için gereklidir.
C) Besin ağı
D) Bitkilerin büyüme ve gelişmesi insanlara bağlıdır.
D) Biyolojik çeşitlilik
10. Aynı ekosistemde yaşayan ve aralarında beslen
me ilişkisi bulunan aslan ve geyiğe ait birey sayısı
değişimini gösteren grafik hangisidir?
A)
Şekilde gösterilen ekosistemdeki bitkilerin yarı ya
rıya azalması sonucu, diğer canlı gruplarının birey
sayısıyla ilgili hangi değişme oluşmaz?
Birey
sayısı
. Aslan
, . Geyik
Zaman
C) 1Birey
sayısı
A ) Otçulların birey sayısı azalır.
B) Yırtıcıların birey sayısı azalır.
Geyik
Aslan
C) Etçillerin birey sayısı artar.
D) Çürükçüllerin sayısı değişir.
Fen ve Teknoloji
Zaman
-203-
1.
4.
Çevredeki bitkilerin özellikleriyle ilgili;
I. Güneş ışığını kullanarak besin ihtiyacını karşılar.
Canlılar ve beslenme şekliyle ilgili olarak, aşağıda
verilenlerden hangisi yanlıştır?
II. Bir bölgede, besin zincirlerinin kurulmasını sağlar.
III. Çöl ve denizlerde bitki türleri bulunmaz,
2.
A) Yalnız I
B) I ve II
C) İve III
D) II ve III
W0mi)
Biyolojik çeşitliliğin ormanlarda daha yoğun bu
lunmasında;
I. Barınma koşullarının fazla olması
II. Besin kaynaklarının fazla olması
Kendi besinini üretme
III. Korunma imkanlarının fazla olması
faktörlerinden hangileri etkili olur?
A) I ve III
B) II ve III
C) İv e li
D) I, II ve III
Ekosistemin canlı varlıklara sağladığı faydalar ara
sında, aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Üremeleri için uygun ortam sağlama
3.
B) Gelişme ortamı oluşturma
Bazı canlılar arasındaki madde ve enerji ilişkisi, aşağı
daki şemada gösterilmiştir.
C) Besin ağlarının oluşmasına imkan sağlama
D) Canlıların hastalanmasına sebep olma
Bitkilerin tür ve birey sayısının zamanla arttığı bir
ormandaki tavşan sayısının değişimini, aşağıdakilerden hangisi gösterir?
a
Bu şemada kullanılan canlıların hangileri otobur ve
hangileri de etobur beslenme özelliğine sahiptir?
O tobur türler
Etobur türler
A)
YveZ
K ve L
B)
XveZ
Y ve K
C)
Y ve K
ZveL
D)
K ve L
YveZ
Video
çrnno
D)
Tavşan sayısı
Zaman
9.
7.
Biyolojik çeşitlilik bir bölgedeki bitki ve hayvan
türlerinin sayıca zenginliğidir. Bu biyolojik çeşitlilik
ekosistemleri dengede tutar ve gezegeni yaşa
nabilir hale getirir. Doğal kaynakların bilinçsiz
Bir göl ekosisteminde yaşayan etçil balık türünün
üremesi normal seyrinde giderken t1 süresinde
göle üremeyi engelleyici bir madde karışmıştır. t2
süresine kadar gölde bu madde temizlenememiş
ve etkili olmuştur.
kullanılması ve hızlı nüfus artışı doğadaki türlerin
Bu zaman aralığında balık sayısının değişimi, aşa
ğıdaki grafiklerden hangisindeki gibi olur?
sayısının azalmasına sebep olmaktadır.
Yukarıda anlatılan parçada, biyolojik çeşitlilikle il
gili olarak, aşağıdaki bireylerden hangisinin yaptı
ğı değerlendirme doğrudur?
Biyolojik çeşitliliğin tanımı yapılmış, önemi
vurgulanmış ve zarar görme durumu ifade
edilmiş.
vurgulanmamış ve zarar görme durumu ifade
edilmiş.
Biyolojik çeşitliliğin tanımı yapılmamış, önemi
vurgulanmış ve zarar görme durumu ifade
edilmemiş.
Fırat
vurgulanmamış ve zarar görme durumu ifade
edilmemiş.
2
1 0 . Bir bölgedeki bazı canlılar arasındaki beslenme ilişki
si, aşağıdaki şekilde gösterilmiştir.
Video
coam
8.
Bir orman ekosistemindeki üç farklı hayvan türünün bi
rey sayısı zamana göre, şekildeki gibi değişmiştir.
Şekilde gösterilen etkileşimle ilgili olarak;
Buna göre, bu hayvan türlerinin yaşamıyla ilgili
olarak, aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Eda
A) II. ve III. türler arasında “av - avcı” ilişkisi bulunu
yor olabilir.
B) Her üç türdeki bireylerin yaşam süresi farklı olur.
isimli bireylerden hangilerinin yaptığı değerlendir
me doğrudur?
C) Her üç türün çevre şartlarına karşı uyumu, değişik
zamanlarda farklılık gösterir.
A) Yalnız Ali
B) Can ve Eda
D) Sıcaklık artışına III. tür daha uyumludur.
C) Ali ve Can
D) Ali ve Eda
Fen ve Teknoloji
TEST - 8
Çevre Sorunları ve Etkileri
1.
Hava kirliliğinin artması sonucu, vücudumuzda aşa*
ğıdakilerin hangisi gerçekleşir?
5.
I. Fabrikaların atık madde üretmesi
A) Vücut direncinin zayıflaması
II. İnsanların plansız olarak yapılaşması
B) Gerekenden fazla enerji üretilmesi
III. Çevredeki bitki ve hayvanların korumaya alınması
C) Sindirim yolu hastalıklarının oluşması
şeklindeki olayların hangileri etkide bulunabilir?
D) Besin tüketiminin artması
2.
3.
Bir ekosistemdeki doğal dengenin bozulmasına;
A) Yalnız I
B) İv e li
C) İve III
D) II ve II
Aşağıda verilen enerji kaynaklarından hangisi do
ğal dengeyi koruyucu özelliğe sahiptir?
A) Petrol
B) Kömür
C) Rüzgar
D) Nükleer
6.
Bir bölgedeki toprağın aşınarak, başka bölgelere ta
şınmasına erozyon denir. Bir bölgede gerçekleşen
erozyon olayı, aşağıdaki şekilde gösterilmiştir.
İnsanların aşırı nüfus artışının etkilerine;
I. Canlı sayısı ve biyolojik çeşitliliğin azalması
II. Çevre kirliliğinin artması
III. Ekolojik dengenin korunması
olaylarından hangileri örnek verilebilir?
A) Yalnız II
B) İv e li
C) İve III
D) I, II ve
Erozyonların oluşmasına sebep olan;
I. Ormanlık alanların ve otların azalması
4.
Öğretmen sınıf panosuna, aşağıdaki afişi asarak ko
nunun önemini anlatıyor.
II. Yağışların artması
III. Eğimli yerlerdeki tarım topraklarının sürüklenmesi
nin artması
etkinliklerinden hangilerinde insan etkisi bulunur?
7.
Afişteki çalışmaların yapılması;
I. Küresel ısınmanın önlenmesi
II. Çevrenin korunması
A) Yalnız I
B) I ve II
C) I ve III
D) I, II ve III
Ekosistemdeki bozulmaların yaptığı olumsuz etki
lere;
I. Çevredeki iklim şartlarının değişmesi
II. Çevredeki canlı sayısı ve biyolojik çeşitliliğin azal
ması
III. İnsanların çevreye karşı duyarlı davranması
III. Çevredeki su kaynaklarının artması
şeklindeki faydalardan hangisini sağlar?
şeklindeki olaylardan hangileri örnek verilebilir?
A) Yalnız
B) İv e li
A) Yalnız I
B) İv e li
C) II ve III
D) I, II ve
C) İve III
D) II ve II
|
8.
Aşağıda verilen durumlardan hangisi, bir süre son
ra göl veya denizlerin kirlenmesine sebep olmaz?
A) Tarımsal mücadele ilaçlarının yağmurlar etkisiyle
akarsulara karışması
B) Çevredeki fabrika veya sanayi tesislerinin sayısı
nın artırılması
1 1 . Hava kirliliğinin çevredeki canlılar ve cansızlar üzerin
de olumsuz etkileri vardır. Evlerin ısınmasında kullanı
lan yakıtların artıkları, taşıtlar, sanayi tesisleri gibi fak
törler hava kirliliğine sebep olmaktadır.
Hava kirliliği denilince;
. ©) Asit yağmuru
C) Kanalizyon sularının arıtılmadan çevreye bırakılması
o) Sera etkisi
D) Ormanlardaki bitki ve hayvanların korunması ve
sayısının artırılması
.¿) Ozon tabakasının incelmesi
olayları akla gelmektedir. Aşağıdakilerden hangisi
belirtilen olayların sonuçlarından birisi değildir?
A) Biyolojik çeşitliliğin olumsuz yönde etkilenmesi
9.
Ayşe; şekilde gösterilen kağıt ürünlerini toplayarak,
B) Yeşil alanların artmasıyla erozyonların azalması
belediyenin ilgili birimine teslim ediyor.
C) Buzulların erimesiyle okyanuslardaki su seviyesi
nin yükselmeye başlaması
D) Tarihi eserlerin ve binaların zarar görmesi
12. Ormanların büyük bir kısmının yok olduğu bir böl
gede zamanla, aşağıdakilerden hangisinin görül
mesi beklenmez?
A) Yaşayan hayvan sayısının azalması
B) Bölge ikliminin değişebilmesi
Ayşe’nin yaptığı bu etkinlik;
C) Bölgedeki hastalıkların azalması
D) Besin ağının küçülmesi
I. Çevre kirliliğinin önlenmesi
II. Doğal kaynakların korunması
III. İnsanların çevre konusunda duyarlı davranması
şeklindeki sonuçların hangilerine sebep olabilir?
A) Yalnız I
B) I ve II
C) II ve III
D) I, II ve III
1 3 . Bir öğrenci proje ödevi kapsamında, aşağıdaki poste
ri hazırlayarak sınıfta ödevini anlatıyor.
! 10. Aşağıdaki olaylardan hangisinin gerçekleşmesi,
havanın kirlenmesine sebep olmaz?
A) Yeryüzündeki popülasyon veya canlı sayısının art
ması
B) Nükleer santrallerden, bazı radyoaktif maddelerin
sızması
C) Petrol ürünlerinin yanması sonucu, kükürtlü ve
kurşunlu atık gazların havaya karışması
D) Volkanik faaliyetlerle atmosfere toz ve bazı gazla
rın karışması
Şekilde gösterilen posterin hazırlanması, aşağıda
ki konulardan hangisini vurgulamak içindir?
A) Hava kirliliğinin sağlığımıza etkileri
B) Çevre sorunlarının sebepleri
C) Hava kirliliğinin azaltma yolları
D) Hava kirliliği ve asit yağmuru arasındaki ilişki
1.
Asit yağmurlarıyla ilgili olarak;
4.
I. Havadaki zehirli gazların su buharıyla birleşmesi
sonucu oluşur.
Aşağıdaki şekilde, bir denizdeki tanker kazası sonucu,
suya karışan atıkların bulaştığı bir kuş gösterilmiştir.
II. Ormanlık bölgelerde, asit yağmuru oluşumu daha
yoğun olur.
III. Bitki ve hayvanlarda çeşitli hastalıkların oluşması
na neden olur.
A) Yalnız I
B) İv e li
C) İve III
D) I, II ve
Yukarıda belirtilen olay, aşağıdaki konuların hangi
siyle ilgilidir?
2.
A) Asit Yağmurlarının Zararları
Yeryüzündeki ormanların azalmasında, aşağıdaki
faktörlerin hangisi rol oynamaz?
B) Çevre Sorunları ve Etkileri
C) Hava Kirliliği ve Canlılara Zararları
D) İnsanların Doğaya Faydası
5.
6.
Ekosistemlerde gerçekleşen doğa kaynaklı bozul
malara, aşağıdakilerden hangisi örnek verilemez?
A) Erozyonlar
B) Hava kirliliği
C) Fırtınalar
D) Depremler
Bir okulun yaptığı etkinlik veya çalışmalardan birisi,
aşağıdaki şekilde gösterilmiştir.
V*deo
CÖZİ)fyt)
3.
Atmosfer havasında; azot, oksijen, su buharı ve kar
bondioksit gazları bulunmaktadır.
Bu gazların havadaki oranının değişmesiyle ilgili,
aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Şekilde belirtilen çalışmaların yaygınlaştırılması;
A) Orman yangınlarının artması, havadaki karbon dioksitin artmasını sağlar.
B) Yağışların artması, havadaki azot oranının artması
nı sağlar.
C) Hava sıcaklığı ortalamasının artması, havadaki su
buharının artmasını sağlar.
D) Yeşil alanların artması, havadaki oksijenin artması
nı sağlar.
-208-
I. Çevre kirliliğinin azaltılması
II. Besin zincirlerinin sürekliliğinin sağlanması
III. Biyolojik çeşitliliğin korunması
şeklindeki olaylardan hangilerine neden olur?
A) YalnızI
B) İv e li
C) II ve III
D) I, II ve
Çevremizde bulunan akarsu ve göllerin kirlenme
sinde;
1 0. Bir bölgede meydana gelen bir çevre sorunu, aşağı
daki şemada gösterilmiştir.
I. Asit yağmurları
II. Sera etkisinin oluşması
III. Ozon tabakasının delinmesi
şeklindeki faktörlerden hangileri etkili olabilir?
A) Yalnız
B) İv e li
C) İve III
D) I, II ve
Çevre sorunlarının meydana gelmesinde;
Bu şemanın tamamlanması için, soru işareti
(????????) olan yere hangi kavram yazılmalıdır?
I. Hızlı nüfus artışı
II. Bilinçsiz sanayileşme
III. Düzensiz şehirleşme
A) Asit yağmuru oluşur.
şeklindeki olaylardan hangileri etkili olmuştur?
B) Sera etkisi oluşur.
C) Küresel ısınma oluşur.
A) Yalnız
B) İv e li
C) İve III
D) 1,11 ve
D) Ozon tabakası delinir.
11. Aşağıda verilenlerden hangisinin gerçekleşmesi
doğal dengeye herhangi bir zarar vermez?
E kosiste m le rdeki bina ve fa b rik a sayısının
artması, çevreye bırakılan atık oranını a rtırır.
Bu durum hava, su ve to p ra k ta kirlenm eye
neden olur. Kirlenme durumundan ekosister
bileşe nleri olumsuz e tk ile n ir. Sonuçta ekosistem deki canlılar arasındaki beslenme iliş
k ile ri bozulur. Doğal h a b ita tla r yok olur.
A) Biyolojik çeşitliliğin korunması
B) Erozyonların oluşması
C) Havanın kirlenmesi
D) İnsan nüfusu ve etkinliğinin artması
S e lim
Çevreyle ilgili olan yukarıdaki parçada, aşağıdaki
öğrencilerden hangisinin yaptığı değerlendirme
doğru olur?
A)
Çevre sorununun hem
sebebi hem de gerçek
leşmesiyle ilgili bilgi
verilmiş.
f û / Ahmet
B)
Çevre sorununun hem
sebebi hem de gerçek
leşmesiyle ilgili bilgi
verilmemiş.
Hacer
C) Çevre sorununun sebe
D) Çevre sorununun sebe
biyle ilgili bilgi verilmiş,
gerçekleşmesiyle ilgili
bilgi verilmemiş.
biyle ilgili bilgi verilme
miş, gerçekleşmesiyle
ilgili bilgi verilmiş.
V Sefa
12.
...............Bir süre sonra, havadaki gazların oranla
rı değişir. Ekosistemler bu durumdan olumsuz etki
lenir. Sonuçta zamanla canlılar arasındaki beslen
me ilişkisi bozulur. Doğal habitatlar da yok olur.
Buna göre, belirtilen sonuçların meydana gelmesine;
I. Bir ekosistemdeki yerleşim alanlarının ve insan sa
yısının artması
II. Çevredeki bitki sayısının artması
III. Sanayi tesislerinin yaygınlaşması
şeklindeki olaylardan hangileri sebep olabilir?
A) Yalnız I
B) İv e li
C) İve III
D) II ve II
Zeynep
1.
Sera etkisi sonucunda, aşağıda verilen olaylardan
hangisi meydana gelmez?
4.
Atık maddelerin, çevrede uzun süre parçalanmadan
kalarak oluşturduğu tahribata kalıcı kirlenme denir.
Aşağıda verilen faktörlerden hangisi bir bölgede
kalıcı kirlenmeye neden olmaz?
A) Sıcaklık ortalamasının azalması
B) Buzulların erimeye başlaması
C) Denizlerdeki su seviyesinin zamanla artması
A) Ölen bitki ve hayvan artıkları
D) Çölleşme oranının artması
B) Kanalizasyon suları
C) Tarımsal mücadele ilaçları ve bitki gelişimi için kul
lanılan suni gübreler
2.
D) Fabrikalardan çevreye bırakılan artık ürünler
Güneşten gelen zararlı ışınların, yeryüzüne ulaşması
nı önleyen tabakaya ozon denir.
Ozon tabakasının incelmesi, aşağıda verilenlerden
hangisine sebep olabilir?
5.
A) Bitkilerin daha hızlı büyümesine
1. olay
A s it yağmurları a rta r.
B) Kutuplardaki buzulların artmaya başlamasına
2. olay
Ozon tabakasındaki delikler arta r.
3. olay
Küresel ısınma a rtış gösterir.
C) Doğadaki biyolojik çeşitliliğin azalmasına
D) Sıcaklık ortalamasının azalmasına
W
Video
cüzim*]
3.
i
i
Yukarıda verilen olayların meydana gelmesinde,
aşağıda belirtilen değişimlerden hangisi daha çok
etkili olur?
A)
X, hava kirliliğinin yüksek olduğu bir şehirdir.
İnsanlar bu şehirde solunum yolu hastalıkla
rına daha çok yakalanıyor. Bir sınıftaki dört
öğrenci, X şehrindeki hava kirliliğini azaltmak
için proje geliştiriyor.
B)
p
E™ ]
>
Sayısının artması
Sayısının artması
Sayısının azalması
Sayısının azalması
Aşağıdaki öğrencilerden hangisinin hazırladığı
proje belirtilen amaca uygun olmaz?
A)
B)
a
Kömür kullanımı yasak
lanmalı ve doğal gaz
kullanımı yaygınlaştı
rılmalı, halk bu konuda
bilinçlendirilm elidir.
' "I M
Bina ve fa b rika baca
larına hava süzücü
fitre le rd e n takılmalı,
kalitesi yüksek, atık
oranı düşük ya kıtla r
dan kullanılmalıdır.
F
6.
C)
£
Şehirdeki yapılaşma
sınırlandırılmalı, fa b
rikalar şehir dışına
taşınmalı ve toplu ta
şıma kullanımı yaygınlaştırılm alıdır.
D) t sA1
Kömür, LPG, petrol
ve doğal gaz gibi fosil
yakıt tüketim i yaygınlaştırılm alıdır. İnsan
ların düzenli spor yap
maları sağlanmalıdır.
Aşağıda belirtilenlerden hangisinin gerçekleşme
si, çevre sorunlarına sebep olmaz?
A) Yeni yerleşim yeri açmak için ormanların bir kısmı
nın kesilmesi
B) Ekosistemdeki üretici tür ve canlı sayılarının artırıl
ması
C) Kirlenmeye bağlı olarak, bazı canlı türlerinin yok
olması
D) Sanayi tesislerinden su ortamına, atık maddelerin
bırakılması
Ozon tabakasının incelmesi ya da delinmesi;
I. Zararlı güneş ışınlarının yeryüzüne ulaşma oranı
nın artması
II. Bitki, hayvan ve insanlarda çeşitli hastalıkların
meydana gelmesi
10. Nusret çevre sorunları ve etkileriyle ilgili olarak, aşa
ğıdaki şemayı hazırlıyor. Ancak şemadaki bir kavramı
eksik bırakıyor.
Video
CÖZÜTOtİ
III. Ekosistemlerdeki biyolojik çeşitliliğin artması
şeklindeki olaylardan hangilerinin oluşmasına ne
den olabilir?
A) Yalnız
B) İv e li
C) İve III
D) I, II ve
Kanalizasyon suyu
Tarım ilaçlan
Neden olur
Neden olur
Faruk, hazırladığı ev ödevi kapsamında, aşağıdaki re
simleri kullanarak bir poster hazırlıyor.
Plastik şişe
Bu şemanın tamamlanması için, “?” yere, hangi
kavram yazılmalıdır?
A) Asit yağmuru
B) Küresel ısınma
C) Toprak kirliliği
D) Hava kirliliği
Bu posteri kullanan Faruk, aşağıdaki konuların
hangisini sınıfta anlatmaktadır?
A) “Su Kirliliği Nasıl Oluşur?”
B) “ İnsanlar ile Çevre Sorunları Arasındaki İlişki”
C) “Nüfus Artışını Sağlayan Faktörler”
D) “Çevremizde Hangi Ekosistemler Var?”
Doğada bir çok tarım zararlısı bulunmaktadır. Bu za
rarlılar ile mücadele etmek için birçok yöntem var
dır. Ancak kullanılan yöntemin ekosisteme ve diğer
canlılara en az zarar vermesine dikkat edilmelidir.
Aşağıda verilen mücadele yöntemlerinden hangisi
en son tercih edilmelidir?
A) Zararlıların besin kaynağı azaltılmalı
B) Zararlıların yaşadıkları ortam şartlarına müdahele
edilmeli
C) Kimyasal olarak hazırlanmış zehirli ilaçlar kullanıl
malı
D) Zararlıları besin olarak tüketen canlıların sayısı ar
tırılmalı
1 1 . Bir ormandaki bazı türlerin birey sayısı, başlangıçta ve
sanayi tesislerinin kurulmasından sonra, grafiklerde
gösterildiği gibi değişmiştir.
■ı Populasyondaki
birey sayısı
*Populasyondaki
birey sayısı
A
B
n
C
Populasyon
çeşidi
D
Başlangıçta
A
B
C
QD
Populasyon
çeşidi
Bir süre sonra
Bu değişimin oluşmasıyla ilgili olarak;
I. Çevreye bırakılan atıklar “B” ve “ D” popülasyonlarının küçülmesine neden olmuştur.
II. “A” türünün bireyleri, sanayi tesislerinin faaliyetle
rinden etkilenmemiş olabilir.
III. “B" türündeki bireylerin azalmasına bağlı olarak,
“C” türünün üreme oranı artmış olabilir.
A) Yalnız
B) II ve III
C) İve III
D) I, II ve
"S * *
1.
Video
çötim
******
3.
Çığ oluşması ve etkileriyle ilgili olarak;
Eğimli arazi üzerinde birikmiş
olan büyük kar örtüsünün,
yerçekimi etkisiyle kayması
sonucu çığlar oluşur.
m v
E m in
Çevre sorunlarına sebep olan faktörlerden birisi, aşa
ğıdaki şekilde gösterilmiştir.
Genellikle, bitki örtüsü
olmayan veya zayıf olan
dağlık bölgelerde mey
dana gelir.
Toprağın, daha verimsiz hale
gelmesine neden olur.
X
Can
M ehm et
Egzoz gazı
açıklamalarından hangileri doğru olur?
Şekilde gösterilen çevre kirleticisiyle ilgili olarak;
A) Yalnız Emin
B) Emin ve Can
C) Emin ve Mehmet
D) Emin, Can ve Mehmet
I. Önce havayı kirletir, sonra asit yağmurlarına yol
açar.
II. Araçların havaya verdiği atık gazlar zehirlidir.
III. Motorlu araç sayısının artması, zamanla sera etki
sine sebep olabilir.
2.
Can, bir kamp alanının çevresindeki alanın fotoğrafını
çekerek okula getiriyor ve öğretmenine gösteriyor.
1
A) Yalnız I
B) İv e li
C) II ve III
D) I, II ve
Video
cfitim
4.
Murat, köyüne gittiğinde etkilendiği bir olaydan dola
yı, aşağıdaki resmi yapıyor.
Can bu fotoğrafı sonra sınıfta arkadaşlarına göstere
rek durumu yorumlamalarını istiyor. Arkadaşları ko
nuyla ilgili olarak, şunları belirtiyorlar:
İnsanlar çevre
konusunda
bilinçsiz dav
ranmış.
Toprakta kirlilik
oluşmaya
başlamış.
Belirtilen durum
zamanla asit
yağmurlarına
neden olur.
Bu bireylerden hangilerinin yaptığı açıklama doğ
rudur?
"W~W"'W~W~W~W
Murat’ın etkilendiği olay, aşağıda verilenlerden han
gisidir?
A) Asit yağmurları ve biyolojik çeşitliliğin azalması
B) Küresel ısınma ve kuraklık oluşması
A) Ali ve Akif
B) Özge ve Akif
C) Hava kirliliği ve sera etkisi oluşması
C) Ali ve Özge
D) Ali, Özge ve Akif
D) İnsanların çevre konusunda duyarsız olması
5.
Su kirliliğinin önlenmesi için, aşağıdaki faaliyetler
den hangisi yapılamaz?
8.
Çevre sorunları ve etkileriyle ilgili olarak, aşağıdaki bil
gi veriliyor.
A) Endüstriyel kuruluşların arıtma tesislerini kullan
ması
Her yıl milyonlarca ton çöp deniz ve okyanus
lara atılıyor. Bu çöplerin çoğu sulara batmak
tadır. Sudaki çöpler akıntılarla uzak yerlere
sürükleniyor. Çöplerin çoğu zehirli madde
içerirler. Dolayısıyla su canlılarının yaşama
ve çoğalmalarına zarar verirler.
B) Sanayi ve kentleşmenin su kaynaklarından uzak
lara kurulması
C) Sularda yaşayan bitki ve balık sayısının sınırlandı
rılması
D) Tarımsal ilaç ve gübre kullanımı konusunda çiftçi
lerin eğitilmesi
Suya atılan çöplerin karada yaşayan insanlara za
rar verme durumuyla ilgili, hangi değerlendirme
doğrudur?
Sudaki zehirli maddeler besin zinciri yoluyla
canlıdan canlıya ve sonra da insanlara kadar
ulaşıp zarar verebilir.
Çevre sorunlarından birisi nükleer kirliliktir. Nükleer
kirlilik, çevreye radyasyon yayar. Çok yoğun olmayan
radyasyon, canlılarda bazı özelliklerinin değişmesine
neden olurken yoğun radyasyon, canlının ölümüne
yol açabilir. Aşağıda nükleer kirlenmeye sebep olan
patlama olayı gösterilmiştir.
B) M k
İfce !
c)mJ
VCan
Sudaki zehirli maddeler su etkisiyle zamanla
fonksiyonlarını kaybeder ve yok olurlar.
Sudaki zehirli maddeler su içerisinde sadece
bitkilere bulaşır ve onlara zarar verirler.
Sudaki zehirli maddeler besin zinciri yoluyla
bitki ve hayvan türlerine bulaşır ve zarar verir,
İrem ancak insanlara herhangi bir zarar vermezler.
D) # 3 ^
Örneğin; 26 Nisan 1986'da Çemobil'deki nükleer kaza
nın; ani ölümler, gebe kadınlarda düşük olayları, kan
kanseri, sakat doğumlar gibi olumsuz etkileri oldu.
9.
Eğimli arazi üzerinde birikmiş büyük kar örtüsü, yer
çekimi etkisiyle kaydığında çığ oluşur.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi nükleer kirlili
ğe sebep olan faktörler arasında yer almaz?
A) Nükleer atıklar
B) Biyolojik silahlar
C) Nükleer kazalar
D) Radyasyon yayan cihazlar
Aşağıdakilerden hangisi çığ oluşumunun sonuçla
rından birisi değildir?
7.
Aşağıda verilen maddelerden hangisi, suların kah
cı kirlenmesini sağlamaz?
A) Tarım alanlarının veriminin düşmesi
B) Su kaynaklarının kirlenmesi
'fafeü
ı tetmu
A) Canlı kalıntıları
B) Petrol atıkları
C) Canlıların yaşamını tehlikeye sokması
C) Kanalizasyon suyu
D) Tarımsal ilaçlar
D) Toprak verimliliğinin artması
1.
Besin zincirlerinin yapısı ve özellikleri hakkında,
aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?
TEST- 1 2
4.
Bir orman ekosistemindeki alageyik populasyonunda; doğum ve ölüm oranları 1960 - 2000 yılları arasın
da, grafikteki gibi değişmiştir.
A) Ayrıştırıcılar üretici canlılardan besin alabilir.
Miktar
B) Otçullar ekosistemdeki bütün canlıların besin kay
nağıdır.
Ölüm
oranı
C) Besin zincirinin amacı canlıların gerekli enerjiyi
hangi canlıdan karşıladığını göstermektir.
Doğum
oranı
D) Otçul canlılar etçillerin besin kaynağı olabilir.
-------------- ------------- -------------- -------------1960
1970
1980
1990
2000 Zaman
Bu alageyik popülasyondaki birey sayısı değişim
leriyle ilgili olarak, aşağıdaki ifadelerden hangisi
2.
yanlıştır?
Bir ekosistemde bu
lunan besin ağı, yan
daki şekilde gösteril
miştir.
A) 1970 ve 1990 yıllarında, doğum ve ölüm oranları
eşit değerlerde gerçekleşmiş olabilir.
B) 1970 ile 1980 yılları arasında, ormandaki geyik sa
yısı artmıştır.
Bu besin ağındaki
canlılardan hangile
ri “otobur” olarak
besin ihtiyacını kar
şılar?
Video
ço ttm
A) 2, 6 ve 7
B) 2, 3 ve 4
C) 5, 6 ve 7
D) 3, 5 ve 7
C) 1980 yılında, ormandaki geyik sayısı en düşük de
ğerde bulunur.
D) 1990 yılından sonra 2000 yılına kadar, ormandaki
geyik sayısı azalmaya başlamıştır.
5.
Otçul hayvanların birey sayısı, I. zaman aralığında art
mış, II. zaman aralığında azalmıştır.
Birey sayısı
3.
Bir bilim insanı, çevre sorunlarıyla ilgili olarak, şekilde
ki açıklamayı yapıyor.
1
Dünya sıcaklığı gelecekte çok
daha fazla artacak. Yaklaşık
80 yıl sonra Dünya’mızın
sıcaklık ortalaması 3,2 °C
kadar artacak. Bu durum
.................neden olacak!
II
\
Zaman
Aşağıdakilerin hangisinde verilenler, birey sayısın
da yukarıda belirtilen değişmeyi sağlayabilir?
1. zaman aralığında
II. zaman aralığında
A)
Bu bilim insanının yaptığı açıklamada, boş bırakı
lan “ ................” yere, aşağıda belirtilen sonuçların
hangisi yazılamaz?
Etçil hayvan sayısının
artması
Popülasyon dışına
göçün artması
B)
Popülasyon dışına gö
çün artması
azalması
A) “Kutuptaki buzulların erimesine”
C)
Doğum oranının artması
Çevredeki besin mik
tarının azalması
D)
artması
Hastalıkların azalması
B) “ Ekosistemdeki biyolojik çeşitliliğin azalmasına”
C) “Çevre sorunlarının azalmasına”
D) “ Bazı bölgelerdeki kurak alan oranının artmasına”
6.
9.
Hava kirliliğinin artması, zamanla bir bölgede;
I. Asit yağmurlarının oluşması
Bir ormanda bulunan ve otçul olarak beslenen geyik
lerin sayısı, grafikteki gibi değişim geçirmiştir.
&
II. Sera etkisinin oluşması
Geyik sayısı
Vkleo
aaom
III. Ozon tabakasının delinmesi
sorunlarından hangilerine sebep olur?
A) Yalnız
B) İv e li
C) II ve III
D) I, II ve
Zaman
Bu durumun oluşmasıyla ilgili olarak, aşağıdaki
ifadelerden hangisi söylenemez?
7.
Kanalizasyon atıklarının ayıklanmasını sağlayan bir te
A) I de, ortamda bol miktarda bitkisel besin bulun
maktadır.
sis, aşağıdaki şekilde gösterilmiştir.
B) II de, ormandaki geyik yoğunluğu artmıştır.
C) III de, geyiklerdeki doğum ve ölümler yaklaşık ay
nı oranda gerçekleşmiştir.
D) IV de, başka bölgelerden bu ormana doğru bir
miktar geyik göçü olmuştur.
Bu tesisin yaygınlaştırılması öncelikle, aşağıda ve
rilenlerden hangisini sağlar?
10. Yaşam şartları aynı olan dört farklı ortama, 100’er tane
fare konularak, aşağıdaki işlemler ayrı ayrı uygulanıyor.
A) Su kirliliğini önleme
C) Toprak kirliliğini önleme
Video
D) Hava kirliliğini önleme
8.
Uygulanan işlem ler
Deney ortamı
B) Orman tahribini önleme
Bazı böcekler, bitkilerin çiçeklerinden polen ve balözü
toplarlar. Bu beslenme etkinliği sırasında böcekler çi
çeklerin tozlaşmasına yardımcı olurlar.
I
Yaşam alanı yarı yarıya azaltılıyor
II
Verilen besin miktarı iki katına çıkartılıyor
III
Yaşam alanına mikroplar bulaştırılıyor
IV
Verilen besin miktarı yarıya indiriliyor
Bir süre sonra, her bir ortamda oluşan gelişmelerle
ilgili olarak, aşağıdaki değişimlerden hangisi ggjt
SfekiSSlDfi??
Bu iki canlı türü arasındaki etkileşimle ilgili;
I. Bu etkileşim böceklerin yumurta, bitkilerin tohum
üretimini olumlu yönde etkiler.
II. Bu ilişki, her iki canlı grubunun beslenmesine kat
kıda bulunur.
III. Bu etkileşimin engellenmesi durumunda, her iki
canlının da çoğalması bundan zarar görebilir.
A)
B) II. ortamdaki
l. ortamdaki
fare sayısı
fare sayısı
100
100
Zaman
Zaman
C) III. ortamdaki
D)
100
100
fare sayısı
A) Yalnız
B) İv e li
C) İve III
D) I, II ve
Fen ve Teknoloji
#
Zaman
IV. ortamdaki
fare sayısı
11. Farklı ekosistemlerde gerçekleşen;
1 4 . Doğadaki bir bölgenin görünümü, aşağıdaki posterde
gösterilmiştir.
I. Şiddetli depremler
II. Volkan patlamaları
III. Seller
Video
emmi)
şeklindeki olaylardan hangileri, bölgedeki doğal
dengenin kısa sürede değişmesine sebep olabilir?
A) Yalnız II
B) İv e li
C) II ve III
D) I, II ve
2
jo c t f n
Bu poster kullanılarak;
1 2 . Yeryüzüne gelen güneş enerjisinin bölge ve mevsim
lere bağlı değişimi, grafikte gösterilmiştir.
I. Bir türe ait canlılar
II. Ekosistemdeki bir popülasyon
III. Yeryüzündeki bir ekosistem
Güneş enerjisi
'
__ ,’İ V *" * Ekvator çevresi
Kutupçevresi
\
\O rta kuşak
kavramlarından hangileriyle ilgili bilgi veya açıkla
ma verilebilir?
A) YalnızI
B) İv e li
C) II ve III
D) I, II ve
Aylar
Belirtilen durumların canlı yaşamını etkilemesiyle il
gili olarak, aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
1 5. Bir bölgedeki bazı canlılar arasında bulunan beslen
me ilişkisi, şekilde gösterilmiştir.
A) Orta kuşak ve ekvator çevresinde her zaman aynı
türe ait canlılar yaşayabilir.
B) Sıcaklığın çok fazla değişmediği ekvator bölgelerin
de, yaşayan tür ve canlı sayısı normalden fazladır.
C) Orta kuşakta, ilkbahar ve yazın canlı sayısı artar
ken kışa doğru azalabilir.
D) Kutup çevresine daha az ışığın ulaşması, burada
yaşayan canlı sayısının az olmasına neden olur.
■ fil*'
Şekilde belirtilen etkileşimle ilgili olarak;
13. Eğimli arazilerde yapılan ağaçlandırma çalışmaları;
I. Havadaki oksijen dengesinin korunması
II. Sellerin ve yer kaymalarının önlenmesi
III. Canlı çeşitliliğinin korunması
olaylarından hangilerinin gerçekleşmesinde rol
oynar?
I. Besin zincirlerinin başında üretici canlı türleri bulu
nuyor.
II. Bitkilerden besin alanlar otobur, hayvanlardan be
sin alanlar etoburdur.
III. Şekildeki besin zincirinin sonunda sürüngen, kuş
ve memeli türleri yer alıyor.
A) YalnızI
B) İv e li
A) Yalnız I
B) İv e li
C) II ve III
D) I, II ve
C) II ve III
D) I, II ve
¡¿¡¡HP«0*0*
*
Belirli bir ekosistemde yaşayan otçul bir hayvan popülasyonunda, birey sayısının zamanla azaldığı belir
leniyor.
3.
Farklı ekosistemlerde yaşamaya uyum sağlamış olan
üç canlı türü, aşağıda gösterilmiştir.
Aynı zaman dilimi içinde; ortamda, aşağıdaki de
ğişmelerden hangisinin gerçekleşmesi, bu azal
manın sebebi olabilir?
B)
A) Yırtıcı hayvan
Salgın hastalık
oranı
sayısı
Bu canlıların habitatları, aşağıdakilerin hangisinde
doğru eşleştirilmiştir?
Zaman
Zaman
D)
Doğum oranı
1. habitat
Zaman
2. habitat
A)
Çöl
Kutup çevresi
Orman
B)
Orman
Çöl
Kutup çevresi
C)
Kutup çevresi
Çöl
Orman
D)
Çöl
Orman
Kutup çevresi
Canlılar ile çevre arasındaki çeşitli ilişki durumları,
aşağıdaki posterde gösterilmiştir. Bu posterde iki tane
kavramın yeri boş bırakılmıştır.
4.
Bir orman ekosisteminde meydana gelen çevre sorunu
sonucu, ilgili orman şekildeki duruma geliyor.
Vkieo
C ótü n rt)
Bu posterin tamamlanması için, X ve Y yerine han
gi kavramlar yerleştirilmelidir?
X kavramı
Y kavramı
Popülasyon
Ekosistem
Habitat
Ekosistem
Ekosistem
Popülasyon
Tür
Popülasyon
Belirtilen değişimin oluşmasını sağlayan olay, aşa
ğıda verilenlerden hangisidir?
A) Su kirliliği
B) Çığ oluşması
C) Biyolojik çeşitliliğin azalması
D) Orman yangını
5.
V«J
Vkleo
ÇMttortı
Bir bölgedeki birey sayısının artması popülasyonların
büyümesine, birey sayısının azalması ise popülasyonların küçülmesine sebep olur.
7.
Bir göl ekosisteminde yaşayan bir balık türünün sayı
ca hızla azaldığı görülmektedir.
Aynı zaman diliminde aşağıdakilerden hangisinde
görülen değişiklik bu azalmanın sebebi olabilir?
Buna göre, bir popülasyonda gerçekleşen;
I. Doğum oranının, ölüm oranından daha fazla ol
ması
A)
Besin
Yaşam alanı
B)
II. Popülasyon içine, dışarıdan göçle çok sayıda ye
ni bireyin gelmesi
III. Popülasyonda, besin kıtlığı ile salgın hastalıkların
ve sonuçta ölümlerin artması
şeklindeki olaylar popülasyonun büyüklüğünü,
aşağıdakilerden hangisindeki gibi değiştirir?
1
Zaman
Zaman
O) *Avcı
balık türü
D)
III
II
A)
Büyür
Büyür
Küçülür
B)
Büyür
Küçülür
Küçülür
C)
Büyür
Küçülür
Büyür
D)
Küçülür
Büyür
Küçülür
Zaman
8.
Zaman
Ömer, proje ödeviyle ilgili olan konusunu hazırlarken,
aşağıdaki posteri de oluşturuyor.
Orman ekosistemi
6.
Öldürücü
hastalık
Çöl ekosistemi
Çevre günü dolayısıyla bir bölgenin okulları, şekilde
gösterilen ağaç dikme etkinliğinde bulunuyor.
iklim koşulları sıcak ve kuraktır İklim koşulları sıcak ve nemlidir.
Tür çeşitliliği fakirdir.
Tür çeşitliliği zengindir.
Bitki örtüsü zayıftır.
Bitki örtüsü yoğundur.
Düzenlenen bu posterle ilgili olarak, aşağıdaki öğ
rencilerden hangisinin yaptığı değerlendirme doğ
rudur?
A)
Belirtilen çalışmaların yapılması ve yaygınlaştırılmasıyla;
B)
Ekosistemlerin isim
lerini doğru, ancak
sahip olduğu özellikleri
yanlış yazmış.
Hem ekosistemlerin
isimlerini hem de sahip
olduğu özellikleri yanlış
yazmış.
I. Doğadaki hayvanların korunması
II. Öğrencilerin çevreye karşı daha duyarlı olmasının
sağlanması
İE E V V
O
III. Hava kirliliğinin azaltılması
şeklindeki sonuçlardan hangileri meydana gele
bilir?
A) Yalnız I
B) İv e li
C) II ve III
D) I, II ve
Hem ekosistemlerin
isimlerini hem de sahip
olduğu özellikleri doğru
yazmış.
D)
W
Ekosistemlerin
isimlerini yanlış, ancak
sahip olduğu özellikleri
doğru yazmış.
m m m
*
9.
1 2 . Doğada bazı canlılar arasında bulunan bir besin ağı,
Aşağıdaki faaliyetlerden hangisi, doğal dengenin ko
runması için yapılan işlemler arasında bulunmaz?
A) Yenilenebilir enerji kaynaklarına öncelik verilmesi
B) Çöplerin toplandıktan sonra hemen yakılması
C) Geri dönüşümlü ürünlerin, sanayide tekrar değer
lendirilmesi
&
\fideo
çoum
D) Tutumlu şekilde madde kullanılması
10.
Birlikte yaşayan Alg ve mantarlar arasındaki etkileşim,
Bu posteri inceleyen öğrencilerden;
Besin ve enerji nakli
üreticilerden tü ke ti
cilere doğrudur.
' fideo
0cıOnü
Bazı tü rle r birden
fazla canlının avı
olabilir.
E c e « fo
Cem
Bazı tü rle r hem avcı
hem de av olabilir.
Bu şekildeki “X” ve “Y” yerine, aşağıdakilerden
hangisi gelebilir?
A) Besin
Karbondioksit
B) Oksijen
Besin
C) Mineral
Oksijen
D) Karbon dioksit
Oksijen
Besin zincirinin sonunda
otoburlar yer alır.
hangilerinin verdiği bilgiler doğrudur?
A) Cem ve Neşe
B) Cem, Can ve Ece
C) Can ve Neşe
D) Cem, Can, Ece ve Neşe
11 .
13. Ders anlatılırken konuyu açıklamak için, aşağıdaki şe
kil kullanılıyor.
$
Video
Fanustaki yaşamın uzun bir süre devam etmesi
için, “X ve Y” canlıları aşağıdakilerden hangisinde
verilenler olmalıdır?
çozum
X canlısı
Y canlısı
A)
Kurbağa
Yılan
B)
Buğday
Arı
C)
Fare
Sincap
A) Habitat
B) Besin zinciri
D)
Eğrelti otu
Fasulye
C) Biyolojik çeşitlilik
D) Çevre sorunları
Bu şekil gösterilerek, konuda vurgulanan kavram
aşağıdakilerden hangisidir?
1.
4.
Aşağıdakilerin hangisinin gerçekleşmesi, doğada
ki ekolojik dengenin bozulmasına sebep olur?
A) Toprağın, organik tarım yapılarak tarımda kullanıl
ması
K ve M buğdaylarının ekim zamanlarını ve gelişimleri
ni şematik olarak gösteren tablo bir çiftçiye verilmiştir.
S
Sonbahar
K buğdayı (Sonba
harda ekildiğinde)
B) Bölgedeki iklim şartlarının kalıcı olarak değişmesi
Y
Kış
İlkbahar
Y
K buğdayı (İlkba
harda ekildiğinde)
C) Bölgedeki bitki ve hayvan çeşitinin ve sayısının ar
tırılması
M buğdayı (Sonba
harda ekildiğinde)
D) Bölgenin milli park alanına çevrilerek korumaya
alınması
Yaz
¥
¥
V
Y
Y
M buğdayı (İlkba
harda ekildiğinde)
V
¥
Çiftçinin bu tablo ile ilgili yaptığı yorumlardan han
gisi yanlıştır?
2.
Günümüzde kullanılan bir enerji kaynağı, aşağıdaki
A)
K buğdayı sıcak mevsimlerde daha iyi gelişim
gösterir.
B)
C)
: M buğdayı, ilkbaharda ekildiğinde daha iyi
gelişim gösterir.
J K buğdayı, ilkbaharda ekildiğinde daha iyi
â p g e i işim gösterir.
D)
"........için şekilde gösterilen enerji kaynağı
yayg ınla ştırılm alıd ır. Çünkü bu kaynak
rüzg ar e tk is iy le e le k trik ü re tilm esini
sağlar. Doğal dengenin sürekliliğine de bir
zararı yoktur."
■ M M
ir
5.
M buğdayı, sonbaharda ekildiğinde ürün verimi
alınmaz.
Bir bölgedeki iki farklı kuş türünün birey sayısı, grafik
teki gibi değişmiştir.
Boş bıraklılan yere en uygun, aşağıdaki ifadelerin
hangisi yazılmalıdır?
A) “Su kirliliğini azaltmak iç in ...... ”
B) “Toprak kirliliğini azaltmak iç in ...... ”
C) “ Hava kirliliğini durdurmak iç in ...... ”
D) “Çevre sorunlarının önüne geçmek iç in ...... ”
Bir bölgede kullanılan tarım ilacı ve yapay gübreler
toprakta kalıcı kirlenmelere sebep olmuştur. Kirletici
maddeler besin ağındaki canlıları besin zincirinin ba
şından sonuna doğru artan oranlarda etkiler.
Bu kirlenme olayında, en fazla etkilenenden en az
etkilenenlere doğru canlı sıralaması nasıldır?
A) Üreticiler -> Otçullar-» Etçiller
B) O tçullar-> Etçiller-» Üreticiler
Bu değişim biçiminin oluşmasına;
I. “Y” türünün göçmen, “X” türünün bölgede sürekli
kalıcı özelliğe sahip olması
II. Havaların ısındığı ve sıcak olduğu aylarda, her iki
kuş türüne ait birey sayısının artması
III. “X” ve “Y” türlerinin, en yüksek birey sayısına ayrı
zamanlarda ulaşması
özelliklerinden hangileri neden olabilir?
C) Etçiller-» Otçullar-» Üreticiler
A) Yalnız I
B) İv e li
D) Üreticiler-» Etçiller-» Otçullar
C) İve III
D) I, II ve
6 . Yeryüzündeki canlı yaşamının devam etmesinde,
8.
aşağıdaki etkinliklerden hangisi doğrudan rol Qjfc
namaz?
Vrrfeo
A)
Güneşten gelen ışığın yeryüzüne ulaşması
B)
Toprak altındaki fosil yakıtların uygun yöntem
lerle çıkartılarak, ekonomide kullanılması
C)
Toprak ile hava arasında madde döngülerinin
gerçekleşmesi
çtztrm
Yukarıdaki öğretmenin sorusuna, dört öğrenci şu ce
vapları vermiştir.
Yeryüzündeki bitkilerin besin ve oksijen mad
D)
desini üretmesi
7.
Bir bölgede asit yağmurlarının oluşma durumu, aşağı
daki posterde gösterilmiştir.
Nidanur
Geri dönüşümlü ürünleri kullanmalıyız.
Nurşen
Ormanlanmtzı korumalıyız.
Osman
Doğal kaynakları bilinçli kullanmalıyız.
Sultan
Çevre eğitimine önem vermeliyiz.
Öğretmenin sorusu, aşağıdakilerin hangisinde ve
rilmiştir?
A) Enerji tüketimini artırmak için neler yapılmalıdır?
B) İnsan nüfusunun artması hangi sonuçlara neden
olur?
C) Çevre sorunları ve doğaya etkileri nelerdir?
D) Sağlıklı gelecek ve temiz çevre için neler yapma
lıyız?
Bu şekildeki veriler kullanılarak, asit yağmurlarının
oluşumuyla ilgili olarak, hangi açıklama yapılabilir?
9.
Fabrikaların çıkardığı zararlı gazlar havayı k irle tir.
Havadaki zararlı gazlar azot gazıyla birlenerek asit
yağmurlarını oluşturur. A sit yağmurları yağarak çev
reye zarar verir.
Havadaki zararlı gazlar su buharı ile birleşerek asit
yağmurlarını oluşturur. A sit yağmurları yağarak çev
reye zarar verir.
F abrikaların çıkardığı su buharı havayı k ir le tir .
Havadaki oksijen ve karbondioksit birleşerek asit
yağm urlarını o luşturu r. A s it yağm urları yağarak
çevreye zarar verir.
Havadaki zararlı gazlar su buharı ile birleşerek asit
yağmurlarını oluşturur. A sit yağmurları yağarak top
rağın sulanmasını sağlar.
Fen ve Teknoloji
___
■
m
Doğada bulunan üretici canlı
ların bazıları, şekilde gösteril
miştir.
Kendi kendine beslenen bu
canlıların yaşamlarını sürdü
rebilmeleri için gerekli şartla
rın tümü, aşağıdakilerin han
gisinde birlikte verilmiştir?
A)
B)
Işık
+
Hava
Hayvanlar -1- Hava
C)
Hava
D)
Işık
+
Su
+
Sıcaktık
Su
+
Su
Toprak
+ Sıcaklık + Toprak
-1- Kuşlar + Sıcaklık -1- Toprak
-I- Toprak + Böcekler +
Bulut
+ Yağışlar
Güneş Sistemi ve Ötesi
*
3.
f-
'r ; ''
c e /'ip ' " ' i / c
t i- " * . /
çc
S.
; '
' ¡ta r ? ;c r '
z
Dünya......... gök adası içinde yer alan güneş
sistemindeki b i r ...........dir. Gök adaların da
içinde y e r aldığı gök c is im le rin in tüm ü,
aralarındaki boşluklarla b ir lik t e .........temsil
etm ektedir.
tt¿
Video
/ ' . r , *- z
<x r y ^ r .z ,
'< ;,r z
CöiOnO
En büyük
9«eflendir.
Halkaları olan
gezegendir.
Yukarıdaki paragrafın doğru bir şekilde tamamlanabil
mesi için boş bırakılan yerlere aşağıdaki kavramlar
yazılacaktır.
Dünya’dan baktığımız
da hep aynı yüzünü gör
düğümüz gök cismidir.
Buna göre, hangi kavram açıkta kalır?
Elifin hazırladığı bulmaca panosu yukarıdaki gibidir.
Murat bu soruların hepsine doğru cevap veriyor.
A) uzayı
B) Samanyolu
C) evreni
D) gezegen
Cevaplarını kontrol eden Murat, kartların arkasın
da hangi ifadeleri görür?
A)
C)
Jüpiter
Satürn
Venüs
Ay
Jüpiter
Mars
B)
Jüpiter
Satürn
Mars
Ay
D) Jüpiter
Venüs
Ay
Satürn
Mars
1. Gündüzleri görebildi
ğimiz te k yıldızdır.
¿♦J
Video
amam
2. Kirli kartopuna benze
tile n gök cisim leridir
2 . Aşağıda yıldızlara ve gezegenlere ait bazı özellikler
3. Yıldız kayması olarak
bilinen olaya sebep olur.
karışık olarak verilmiştir.
i.*i
Video
cm m
X
I. Işık kaynağı olma
II. Disk şeklinde görünme
4. Yeryüzündeki suların
yükselip alçalması olayıdır
III. Üzerine düşen ışığı yansıtma
IV. Gökyüzündeki konumunu değiştirme
V. Etrafa ısı enerjisi yayma
Nesi be
Bu özelliklerin doğru bir şekilde gruplandırılması,
Gezegenler
Yıldızlar
A)
II, III, IV, V
I
B)
II, III, IV
ı, v
C)
D)
v
I, II, iv, V
Nesibe arkadaşı Yeliz’e soru sorup cevap alıyor. Fakat
bir soruda Yeliz yanlış cevap veriyor.
Bu soru, kaç numaralı sorudur?
ı, IV,
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
5.
7.
K : Güneş sisteminin en büyük gezegenidir.
...................... olarak adlandırdığı
mız gök cisim lerini zaman zaman
gökyüzünde gözlem leyebiliriz. Bu
gök cisim lerinin yapısında donmuş
hâlde buzlar, gazlar ve tozlar bulu
nur. Bu yüzden kirli kartopu olarak
da adlandırılırlar.
L : Güneş sisteminin en küçük gezegenidir.
M : Güneş sistemindeki en güzel halkalı gezegendir.
Bu gezegenlerin Güneş etrafındaki yörüngeleri,
aşağıdakilerden hangisindeki gibidir?
B)
A)
•
Yukarıdaki paragrafta bilgilerin doğru bir şekilde
tamamlanması için boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
• C €
K L M
D)
C)
m
6.
#C
•L ®
•K
M
L
• C
K
M
Bazı öğrencilerin gök cisimleri ile ilgili hazırladıkları
8.
posterler aşağıdaki gibidir.
&
A) Gök taşları
B) Takımyıldızı
C) Gezegen
D) Kuyruklu yıldızlar
Bilal’in dönem ödevi, bilgisayarda bir tablo oluşturup
kendi seçtiği bazı gezegenleri sınıfta arkadaşlarına
sunum yaparak tanıtmaktır.
tftdeo
Mideo
am*
Gezegen
Ö zellikleri
Venüs
Kızıl gezegen olarak adlandırılır.
Mars
Dünyanın ikizi olarak bilinir.
Merkür
Güneş'e en yakın gezegendir.
Dünya
Üzerinde hayat olan tek gezegendir.
Neptün
Yörüngesi en uzak gezegendir.
Buna göre, öğrenciler yaptıktan posterlerin başlığı
aşağıdakilerden hangisi olabilir?
Zuhal
Ayşe
A) Takım
yıldızı
Samanyolu
galaksisi
Güneş
tutulması
B) Takım
yıldızı
Samanyolu
galaksisi
Güneş
sistemi
C) Samanyolu
galaksisi
Güneş
sistemi
Ay
tutulması
A) Merkür ile Neptün’ün yerini değiştirmeli
D) Takım
yıldızı
Yıldız
yağmuru
Güneş
tutulması
C) Venüs ile Mars’ın yerini değiştirmeli
Aydan
Bilal’in sunusunu izleyen sınıf arkadaşları, bilgilerde
bir hata olduğunu farkediyorlar.
Bu hatayı düzeltmek için Bilal, aşağıdakilerden
hangisini yapmalıdır?
B) Dünya yerine Satürn yazmalı
D) Mars ile Merkür’ün yerini değiştirmeli
1.
Yukarıda verilen Güneş, Dünya ve Ay’ın konumla
rından hangilerinde, gel-git olayı en belirgin olarak
gözlenir?
Güneş sistemindeki sekiz gezegenin yörüngeleri şe
kilde belirtilmiştir.
Buna göre kaç numaralı gezegen, halkaları ile meş
hur olan Satürn gezegenidir?
B) 6
A) 7
C) 4
A) İv e li
B) II ve III
C) II ve IV
D) İve III
D) 3
2.
Evren —► Samanyolu gökadası
Avcı
kolu
5. gezegen ^ — Güneş sistemi
Uzaydaki adresi şekildeki gibi tarif edilen gök cismi
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Güneş
B) Ay
C) Dünya
D) Jüpiter
5.
Yukarıdaki kavram haritasının doğru bir şekilde ta
mamlanması için numaralı yerlere aşağıdaki kav
ramlardan hangileri gelmelidir?
1
II
111
A) Gök
bilimci
Uzay
kirliliği
Yapay
uydular
B) Uzay
kirliliği
Gök
bilimci
Yapay
uydular
C) Gök
bilimci
Yapay
uydular
Uzay
kirliliği
D) Yapay
uydular
Uzay
kirliliği
Gök
bilimci
Bazı gök cisimlerinin yörüngeleri ile ilgili poster şekil
deki gibidir.
Buna göre, X, Y, Z ile belirtilen cisimler için aşağı
daki yorumlardan hanaisi vanlıstır?
A) Y ve X kuyruklu yıldız grubudur.
B) Y, Dünya ya da Jüpiter olabilir.
C) X, gezegen etrafında dolanan Ay gibi bir uydudur.
D) Z Güneş’tir.
__i
6.
8.
Gelecekte bilim insanı olmayı planlayan Ali, Sinem ve
Seda, yapmayı düşündükleri çalışmaları şu şekilde
açıklıyorlar:
^
Türk dünyasının astronomi ve matematik
alanlarında şöhrete kavuşmuş bilginle
rinden b irid ir. Doğu ve Batı bilim dünya
sı onu 15. yüzyılda yetişen çok önemli bir
bilim insanı olarak ta n ır. S em erkant
Rasathanesinde müdürlük yapmış olup
İsta nb ul Fatih Külliyesi'nde hocalık
¿ ■ t yaparken b ir güneş saati yapmıştır.
Ben, Ay ile ilgili çalışmalar yapmak
istiyorum . Ay'ın yüzey şekillerini
gözlemlemek istiyorum.
AH
Ben canlı varlıkların yapısını merak
ediyorum. Hücre içindeki organelleri
inceleyip o gizemli dünyada olanları
öğrenmek istiyorum.
■
’**
Öğretmenlerinin sorusuna öğrencilerin verdikleri ce
vaplar aşağıdaki gibidir.
Sinem
Ben yıldızların yapısını merak ediyo
rum. O koskocaman varlıklarda ne gibi
olaylar meydana geldiğini araştırmak
istiyorum.
Hangi öğrenci, bilim insanının adını doğru bilmiştir?
ir \
Buna göre, öğrencilerin gelecekte kullanması ge
reken araçlar, aşağıdakilerden hangileri olabilir?
Seda
A) Mikroskop
Teleskop
Hubble uzay
teleskopu
B) Teleskop
Mikroskop
Dürbün
B)
C) Teleskop
Mikroskop
Hubble uzay
teleskopu
D) Dürbün
Fotoğraf
makinesi
Teleskop
, f !
—M
vj\ugBe^ j
ñ
D)
C)
* <4%
fS x i& P
9.
O
7.
* %
A)
fry o s e i*" i
Cerö'd
Sinem
Ali
Bu meşhur bilim insanımız kimdir?
[J~j Işık yılı, ışığın bir yılda aldığı yoldur.
çitim
Cihan, Avcı takım yıldızındaki yıldızları gözlemlemek is
tiyor.
Bunun için Cihan, aşağıdaki araçlardan hangisini
kullanmalıdır?
|~ j Dünya dışındaki evren parçasına uzay denir.
r—| Yıldız yağmuru, yıldızların belli mevsimlerde
Dünya atmosferine girmesidir.
B)
A)
Dünya’ya en yakın gezegen Merkür’dür.
W
Yukarıdaki cümlelerin içerdiği bilgilerin doğru (D) ya
da yanlış (Y) olmasına göre kutucuklara D ya da Y ya
zılacaktır.
Cümleler değerlendirildiğinde kutu içindeki harflerin
görünümü, aşağıdakilerden hangisindeki gibi olur?
A) [D]
B )@
E
E
s
m
m
m
m
m
m
D)
C)
01
D) 0
C )0
m
m
s
Büyüteç
Dürbün
Teleskop
Büyük o b je k tifli
fo to ğ ra f makinesi
1.
I. Kuyruklu yıldızları görebilmemiz, kuyruklu yıldızla
rın üzerine düşen ışığı yansıtmaları sayesinde
mümkün olmaktadır.
II. Ay, uyguladığı çekim kuvveti sebebiyle yeryüzün
de özellikle belli bölgelerdeki suların yükselmesi
ne sebep olur.
4.
Video
Cttôtwi
III. Yıldızların belirli ömürleri vardır.
Yukarıdaki ifadelerden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) İv e li
C) II ve III
D) I, II ve
“Ay, Dünya'nın tek ..I... . Hem kendi ekseı i
etrafında yaklaşık 27 günde döndüğü, her ı
de Dünya etrafında 27 günde dolandığı içi ı
Dünya’dan hep a y n ı..... II.... görünür. Ay’ı ı
...III... oluşturan farklı görünümleri, D ü n yj,
Ay ve Güneş’in birbirlerine göre konumlar nın değişmesinden kaynaklanmaktadır.”
Yukarıdaki metinde boş bırakılan yerler doğru ifa
delerle doldurulursa, aşağıdakilerden hangisi
açıkta kalır?
A) evrelerini
B) uydusudur
C) dönmesi
D) yüzü
2.
I. Mars
II. Neptün
. Dünya
5.
Ben Dünya etrafında dolanıp hava
olayları hakkında bilgi toplarım.
Yukarıdaki gezegenler için aşağıdakilerden hangi
si söylenemez?
A) I in Güneş etrafındaki yörüngesinin uzunluğu di
ğerlerinden daha kısadır.
B) III üzerinde canlı yaşamı vardır.
C) Güneş’e en uzak olan II dir.
D) Üçü de üzerine gelen Güneş ışığını yansıtır.
Karpuz, şeftali ve fındığın büyüklükleri göz önünde
bulundurularak Güneş sistemindeki üç gök cismi ile
eşleştirilecek bir modelleme yapılmak isteniyor.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi bu amaca uy
gun bir eşleştirme olur?
A)
Jüpiter
B)
Güneş
C)
Ay
D)
Satürn
Video
(mm
Benim içimde astronotlar aylarca
kalıp bilimsel çalışmalar yapar.
■
Ben gök cisimlerinden gelen radyo
dalgalarını toplar ve incelerim.
Yukarıda kendini tanıtan uzay teknolojisi ile ilgili
araçlar, aşağıdakilerden hangileri olabilir?
Orion (Avcı)
Küçük ayı
Sombrero
Teleskop
Jüpiter
Dünya
Halley
Güneş
Samanyolu
m .
sTtdeo
cö#m
Yukarıdaki çizelgede bazı gök cisimleri verilmiştir.
Bu çizelge ile ilgili olarak,
Hangisi ya da hangileri gezegendir?
Şekilde görülen yıldızlar bir takımyıldızını oluşturuyor.
Hangisi ya da hangileri takımyıldızıdır?
Buna göre, bu takım yıldızı aşağıdakilerden hangi
si olabilir?
Hangisi ya da hangileri gök adadır?
Hangisi ya da hangileri uydudur?
A) Çoban yıldızı
Hangisi ya da hangileri kuyruklu yıldızdır?
B) Ejderha yıldızı takımı
sorularından kaçının cevabı bulunabilir?
7.
A) İkisinin
B) Üçünün
C) Dördünün
D) Beşinin
C) Küçükayı takım yıldızı
D) Büyükayı takım yıldızı
Aşağıda bazı gök cismi çiftleri verilmiştir.
Buna göre, verilen çiftlerden hangisinde biri diğe
ri etrafında dolanmaz?
10 .
A) Ay - Dünya
B) Dünya - Güneş
Siz beni yakından tanırsınız. Güneş'e en yakın
üçüncü gezegenim. Üstümün üçte ikisi suyla
kaplı. Sadece b ir tanecik uydum var.
sTtdeo
C) Jüpiter - Merkür
ç o tim
D) Güneş - Halley kuyruklu yıldızı
8.
1. Jüpiter’in uydusu var mıdır?
2. Güneş sisteminin en büyük gezegeni Güneş midir?
3. Tüm gezegenlerin Güneş etrafında dolanma süre
leri eşit midir?
4. Güneş’e en yakın gezegen Merkür müdür?
Yukarıdaki sorulara öğrencilerin verdiği cevaplar aşa
ğıdaki gibidir.
Buna göre, hangi öğrenci tüm sorulara doğ-ru ce
vap vermiştir?
B)
2. Hayır
1. Evet
2. Hayır
3. Hayır
3. Evet
1. Evet
4. Evet
Sevim
D)
fm
3. Evet
4. Hayır
Neşe
Yaşar
Yapılan bir poster çalışmasında Güneş Sistemindeki
K, L ve M gezegenleri yukarıdaki gibi konuşturularak
tanıtılıyor.
Buna göre K, L ve M gezegenleri aşağıdakilerden
hangisinde doğru verilmiştir?
L
M
A) Uranüs
Dünya
Merkür
B) Satürn
Venüs
Mars
C) Merkür
Dünya
Venüs
D) Jüpiter
Dünya
Neptün
K
2 .Evet
3. Hayır
1
Ben Güneş'e en yakın
gezegenim. Ne uydum
var ne de halkam. Ken
di etrafım da da olduk
ça yavaş dönerim. Bu
arada rengim ne ka
dar güzel değil mi?
4. Evet
1. Evet
1. Hayır
2. Evet
Merhaba, atm osfe
rim zehirli gazlardan
oluştuğundan siz in
sanlar benim üzerim
de yaşayamazsınız.
Aynı zamanda ben
yanda gördüğünüz
diğer gezegenler
den de soğuğum.
4. Hayır
«ÍW»**'
1.
3.
Hayalinde bir uzay seyahati planlayan Şule, uzay ara
cı ile Güneş sistemindeki bazı gezegenleri ziyaret et
mek ve onlar hakkında bilgi toplamak istiyor. Ziyareti
ne Dünya’ya en yakın gezegenden başlayarak Güneş
sisteminin dışına doğru gezegenlere uğrayacak şek
ilde bir rota çiziyor.
Buna göre, Şule’nin ziyaret edeceği gezegenlerin
sırası, aşağıdakilerden hangisindeki gibi olmalıdır?
A) Merkür, Venüs, Dünya, Mars
B) Venüs, Mars, Jüpiter, Satürn
C) Mars, Jüpiter, Satürn, Uranüs
Uzaydaki bir gök cismi topluluğu ile ilgili araştırma ya
pan Sami, bu gruba dahil olanların bazılarının isimleri
ni panoya şekildeki gibi tutturuyor. Ancak daha sonra
bunlardan birisinin bu gruptan olmadığını farkediyor.
D) Neptün, Mars, Satürn, Jüpiter
Buna göre, kaç numaralı kağıtta yazan bu gruba
dahil değildir?
4.
A) IV
B) III
C) II
u Gezegenlerin Dünya etrafınd a değil, Güneş
' etrafında döndüğünü ispatlamıştır.
D)
1
Video
cWOroü
2
Uluğ Bey'in kurduğu Semerkant Rasathane
sinin müdürlüğünü yapmıştır.
1
3
y
Bir güneş saati de yaparak İsta nb ul’un en
lem ve boylamlarını belirlem iştir.
Yukarıda verilenlerden hangileri Ali Kuşçu’ya ait
bilgileri içermektedir?
2.
Yukarıdaki kavram haritasının doğru olarak
tamamlanması için boş bırakılan yerlere gelmesi
gerekenler aşağıdaki seçeneklerden hangisinde
verilmiştir?
A) 1,2 ve 3
B) Yalnız 2
C) 2 ve 3
D) 1 ve 2
Yandaki kutular içinde ismi ya
zan gök cisimlerinden kuyruklu
yıldız olanların kutusu maviye
Video boyanıyor.
Cflîtmrt)
Buna göre, kutuların son gö
rünümleri nasıl olur?
Satürn
İkaye - Zhang
Kuzey Tacı
Halley
Avcı (Orion)
I
A) Gezegenler
II
Ay
III
Jüpiter
B) Yıldızlar
Güneş
Halley
C) Kuyruklu
yıldızlar
Yıldız
Ejderha
D) Uydular
Meteor
Samanyolu
A)
B)
8.
] Gel-git olayı, güneş sisteminde dolanan meteor
ların hareketine dayanır,
Video
CWünrt
i— | Gel-git olayı meteorların Dünya atmosferine gir1 ' mesiyle görülür.
:— Dünya, Ay ve Güneş aynı hizaya geldiğinde gel‘ 1 gitin etkisi fazla hissedilir.
] Gel-git etkisi Dünya üzerinde deniz suyu seviye
sinin artıp azalmasıyla gözlenir.
Yukarıdaki cümlelerin içerdiği bilgilerin doğru (D) ya da
yanlış (Y) olmasına göre kutucuklara D ya da Y yazı
lacaktır.
III
Cümleler değerlendirildiğinde kutu içindeki harfle
rin görünümü, aşağıdakilerden hangisindeki gibi
olur?
Yukarıda verilen Güneş, Dünya ve Ay’ın konumla
rından hangilerinde, Güneş ya da Ay tutulması
gözlenebilir?
A) İ v e l i
B) İ ve III
C) Yalnız II
D) I, II ve III
A)
[V ]
B)
C)
E
S
m
E
m
9.
[D]
m
Halley kuyruklu
yıldızı
-y*
[D]
D) 0
E
S
E
[D İ
D
m
¿ y'
J ü p ite r
1|> Yıldız ve gezegen topluluğu
Isı ve ışık kaynağımız
& Güneşe en yakın gezegen
4^ Is ı ve ışık saçan gök cismi
Yukarıdaki bulmaca tamamlandığında, renkli kutular
da gizlenen harfler ile bir gök cismi adı oluşturuluyor.
Buna göre, bulmacada gizlenen gök cismi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Evren
B) Mars
C) Dünya
D) Çoban
Yukarıdakilerden kaç tanesi Güneş etrafında dolanır?
A) Bir
B) İki
C) Üç
D) Dört
1.
i
Video
çözüme
ye r ahr
_ l_
II
Kuyruklu yıldız
Yukarıdaki kavram haritasının doğru bir şekilde ta
mamlanması için numaralı yerlere aşağıdaki kav
ramlardan hangileri gelmelidir?
II
A) Gök ada
Güneş sistemi
B) Evren
Takım yıldızı
C) Halley
Galaksi
D) Meteor
Güneş sistemi
Güneş sistemindeki gezegenler ve Güneş’e uzaklıkla
rına göre yörüngelerini göstermek için şekildeki pos
teri hazırlayan Cenk, gezegenlerin sıralamasında bir
yanlışlık yapmıştır.
Buna göre, bu yanlışlığın düzeltilmesi için aşağıdakilerden hangisi yapılmalıdır?
A) Dünya ile Jüpiter yer değiştirmelidir.
B) Mars ile Jüpiter yer değiştirmelidir.
2.
â
İre m
H a kla n
m
r m tt tH i+ t
^
Ay'ın haritasını
ilk çıkaran gök
bilimci
Video
çâttiniı
tn İ r
.^ tfrfrm ıım ı
C) Satürn ile Mars yer değiştirmelidir.
D) Uranüs ile Neptün yer değiştirmelidir.
Ay'a ilk defa
ayak basan ekip
te ki kozmonot
M e rve
f i
m i H ü m t t m m i)
Astronomide kullanılan ilk
teleskopu üre tip inceleme
ler yapan bilim insanı
Haktan, İrem ve Merve “ Güneş Sistemi ve Ötesi:
Uzay Bilmecesi” konulu derste defterlerine üç farklı
kişiyle ilgili yukarıdaki notları yazıyor.
Buna göre Haktan, İrem ve Merve’nin özelliklerini
yazdığı bilim insanları aşağıdakilerln hangisinde
Haktan
İrem
Merve
1 AB, Dünya ile Güneş arasındaki yaklaşık 150
milyon km lik mesafeye eşittir.
tftjeo
Ü
Vh
CMNW
1AB- 1 ışık y,l,ndan büyüktür.
1 Işık yılı, 1 yıl (365 gün) den daha uzun olan bir sü
redir.
| | Güneş’e en yakın yıldız 4,2 ışık yılı uzaklıktadır.
Doğru bilgi içeren cümlenin başına “ D” , yanlış
olan cümlenin başına “Y” yazıldığında D ve Y harf
lerinin yukarıdan aşağıya sıralaması aşağıda veri
lenlerden hangisi gibi olur?
A) Uluğ Bey
M.Collins
Hubble
B) Ali Kuşçu
N. Armstrong
Galileo
C) Piri Reis
R.Carlos
Uluğ Bey
A) D, Y, Y, D
B) D, D, D, Y
D) E.Heysem
Lippershey
Lamark
C) D, D, Y, Y
D) Y, D, D, Y
5.
7.
C
(I
Halley
2
Dünya
Samanyolu
A)
Kuzey tacı
Merkür
Gelgit olayı ile ilgili olarak aşağıdaki hangi öğren
cinin verdiği bilgi yanlıştır?
Güneş ve Ay'ın
konumuna göre
şiddeti değişir.
Güneş ve Ay'ın
çekim etkisi
ile gerçekleir.
I I Îkaye-Zhang
D)
C)
İ lk dördün ve son
dördünde en
belirgin şekilde
gerçekleşir.
Suyun yükselme
si, gel; alçalması,
g it olarak adlan
dırılır.
l ä
l T
Fen ve Teknoloji öğretmeni Halis Bey, derste kullan
mak üzere yukarıdaki tabloyu hazırlıyor. Halis Bey,
Ayşe’den tablodaki gezegenlerin; Hülya’dan gök
adaların; Ferit’ten kuyruklu yıldızların, İlmami’den
takım yıldızların bulunduğu kutuların numaralarını
söylemelerini istemiştir.
Buna göre hangi öğrenci, cevaplarında bir yanlışhk yapmıştır?
B)
Gezegenler:
Gök adalar:
3 ,4 , 8 ,9
2, 10,12
Gezegen değildir.
Güneş sisteminin b ir üyesidir.
Görünmesi için başka b ir ışık kaynağı
na ihtiyaç duymaz.
D)
C)
2\
Kuyruklu yıldızlar:
1 ,6 ,1 0 ,1 2
Takım yıldızları
5 ,7 ,1 1
ısır
Fen ve Teknoloji Öğretmeni Alaattin Bey, bir gökcismi
ni tanıtıcı bilgileri tahtaya yazarak bu cismin hangisi
olduğunu öğrencilerinden bilmelerini istiyor.
Buna göre, hangi öğrencinin cevabı doğrudur?
6.
B)
Büyüklükleri eşit olan X, Y, Z yıldızları Dünya’dan çıp
lak göz ile gözlendiğinde en büyük Y, en küçük ise Z
görülüyor.
^gfyÎNesibe
Buna göre yıldızların Dünya'dan olan uzaklıkları
nın azdan çoğa sıralanışı aşağıdakilerden hangisi
gibi olur?
A) Z, X, Y
B) Y, X, Z
C) X, Z, Y
D) Z, Y, X
Meteor
Güneş
N u ra y
M ehm et
A) Uluğ Bey
B) Ali Kuşçu
C) Gıyaseddin Cemşid
D) Kadızade Rumi
Eda, çizdiği Güneş sistemi modelinde yörüngeleri yu
karıdaki gibi olan üç gezegeni P R, T harfleriyle belir
tiyor. Eda, daha sonra harflerin yerlerine sırasıyla han
gi gezegenlerin yazılabileceğini arkadaşlarına soruyor.
Arkadaşlarının cevapları aşağıdaki gibi olduğuna
göre, hangi öğrencinin cevabı yanlıştır?
10. Aşağıdakilerden hangisinde, sırasıyla gök ada, ta
kımyıldızı ve gezegene birer örnek verilmiştir?
A)
A) Sombrero, Küçükayı, Güneş
m
Dünya, ^Aars,
Jü p ite r
B)
M erkür, Dünya,
Neptün
B) Samanyolu, Büyükayı, Dünya
Video
çMöroü
C) Halley, Güneş, Ay
D) Güneş, Ay, Samanyolu
Venüs, Dünya,
Mars
D)
Jüpiter, Merkür,
Dünya
---------
11.
Güneş
Ejderha
O
o
°
°
Dünya
Kutup yıldızı
13.
Neptün
Halley
Ika ye - Zhang |
°
°
o
o
Küçük ayı
Sevgili öğrenciler, bana Türk
dünyasından astronomi ile ilgili
çalışmalar yapmış bilim insanlarına^
örnekler veriniz.
Video
cMm
Yukarıda verilen gök cisimlerinden aynı tür olanlar
eşleştirildiğinde, oluşan örüntü aşağıdakilerden han
gisi gibi olur?
B)
----- 0 t > ^
Öğretmen
Buna göre, aşağıdaki öğrencilerden hangisinin söy
lediği isim, öğretmenin istediği cevap değildir?
A)
C)

7.sınıf zambak soru bankası

Transkript

Benzer belgeler

6. Sınıf Paragraf-1

Dar Kapsamlı Sermaye Piyasası Mevzuatı

İndir - GorevdeYukselmeVeUnvanDegisikligi.Com

İndir

İndir - GorevdeYukselmeVeUnvanDegisikligi.Com

HUKUKA GiRiş - AcikogretimX.com

2008 yılı Öğrenci Yerleştirme ve Burs Sıralama Sınavı Soru Kitapçığı

2 mayıs 2010 pybs-a - Manisa Sosyal Bilimler Lisesi

A Kitapçığı - Sanal Biyoloji