Hikmet Kıvılcımlı – İnkilapçı Münevver Nedir Henri

Dr. Hikmet
Kıvılcımlı
İnkilapçı
Münevver
nedir?
Henri Barbüs
Yaynlar
İnkilapçı Münevver nedir?
Henri Barbüs
DijitalYaynlar
Yayınlar
İndir - Oku - Okut - Çoğalt - Dağıt
Bu kitap ilk defa: 1935 yılında Marksizm Bibliyoteği
Yayınlarında yayınlanmıştır.
Bu kitap KöXüz sitesinin dijital yayınıdır.
Kar amacı olmadan, okumak ve okutmak için, indirmek, dijital olarak
basmak ve dağıtmak serbesttir.
Alıntılarda kaynak gösterilmesi dilenir.
Yayınları
Yaynlar
İÇİNDEKİLER
Yay ınevinin
Barbüs'ün
Notu
7
Ö l ü m ü ve Dünya
13
Barbüs ve " E n t e l l e k t ü e l " l e r i m i z
15
Barbüs'ün Tarih Öncesi
17
Barbüs Platonik veya
21
B a r b ü s Nasıl
Barbüs'ün Ana
Barbüs'ün
D ö n e k Değildir.
Barbüs Oldu?
Son
Fikirleri
Günü
39
EKLER
Nazım
Dr.
23
29
43
Hikmet
45
Fuat S a b i t
47
Dr. S u p h i Nuri İleri
49
Barbüs Öldü (Kerim Sadi)
Zaruri
Bir İ z a h
(Dr.
Fuat S a b i t )
O K a d a r " Z a r u r i " S a y m a d ı ğ ı m İki C e v a p ç ı k (Dr.
51
55
H i k m e t K ı v ı l c ı m l ı ) . . 59
BARBÜS'ÜN
Barbüs'ün
tem
kova
ken
ölüsü
Marşı,
Barbüs
bir ü ş ü ş m e
Fransız'dı.
ölüsü
içinde,
"Üç g ü n
saatlerce,
Barbüs
taşa
hiçbir
oldu,
çalışan
ekmek
MaMos-
alınır-
geçit yaptı.
Fransa
medi.
Fakat,
yüzünün
içinde
Çin
beşte
nerede
Fransız
beşte
papası,
değildi.
Neden
milletleri
bayrak ve
bin
bu
b a ş a k or-
radikaline
kadar,
Parisli
insan
ırmağı,
henüz
Komüna'yı
boğan
bir Em-
hükümetin
insana
şefi,
hiçbir
örgütü
merkezinde,
devlet
Arjantin
Barbüs'ün
ününü
b a y r a k gibi
sağanağı,
ülke
başsağlığı
köylüsüne
milletler ve
dünyaya
dünyasın-
başkanı,
bir
bir bolşe-
nedir?
emperyalist
adına
dolduran
Mussolini faşizmi-
Paris'i ç i ğ n e t e n
tutan
Barbüs'ün
bir a l e v
(saygı)
boşanırcasına
bir
Habeş katliamında,
dördünü
bir y ı ğ ı n
bilincini
bir H o m m a g e
300
kuli'sinden,
birini
gazetelerine,
olgun
"Kızıl
Paris,
Bugün
hükümet
Roma
Bu
Devrimci
sosyalistine ve
sıkmış"
bu y ü z b i n l e r c e
Yeryüzünün
sardı?
gece
bütün
aktı.
k o m ü n i s t idi.
vik u ğ r u n a ,
tan
ordu
ardında:
ne 1 milyar kredi a ç a n gerici
lığın
iki
fırıncılar önünde
ile,
Moskova,
havaya
taşa
peryalist ocağıdır.
dan
DÜNYA
s u s m a d ı . " Ve
komünistinden
yumruklarını
veya
VE
yas?
Barbüs'ün
manı
bile
ancak vurguncu
görülen-
coşkun
önünde:
bir d a k i k a
-bizde
ÖLÜMÜ
insan
geldiyse,
kadar yertoplulukları
oradan
yücelten
ve
yükselten
haftalarca
süre
kralı
gönder-
ile
sol
insan-
bereketli
bardak-
yağdı.
kim
zorladı?
Barbüs
dünyayı
bu
k a d a r nasıl
BARBÜS
Ne
VE
"Barbüs'ün
1
yarımdır" -*
aynı
Ateş'ini
demek,
"ta
siyasi
lığının
ve
en...
doyurmaz,
Barbüs
dikleri
en...
deyince
"adam"
"BİZDE
Niçin?
İşte,
da
ancak
keşfeden"
ğına
Bunu
savurmak,
ne
de
ateşin
bir
düşmankafamızı
aydınlatmaz.
"sapına
kadar a d a m "
de-
atan
kadar hiçbir vakit,
Barbüs
olsun
pekala
a n l a y a b i l i r ve
ağzımıza
almakla
edebiliriz.
Barbüs,
ne
büyük,
ne
kü-
Adam'dır.
Hikmet'tir.
işçi
(Bay şair m e r a k e t m e s i n ;
yoktur.)
[Bkz.
küflü b a r u t u n a
[Bkz.
olmayı,
Barbüs'ü
ayırt
Doktor Fuat Sabit'tir.
Waytling'e
adam
küçük a d a m . . . "
b i l g i n l e r i m i z sağ
da
ki
ez-
komünizmin
kadarcığını
zaman,
haberimiz yokmuş.)
şaşmalı!)
Marx'ın,
o
bu
birbirinden
okumayan"
söyleyen
bizim
aklımıza
bunu, yani;
sadece:
Bu s a ç m a y ı
"unutmayalım
emperyalizm
Barbüs'ü
yollarla
etmiyor...
büyük " R u h u " s a y m a k hem
gerçek
Bunu y a z a n şair N â z ı m
Bunu
aynı
YOK!"
"Büyük adam,
n e m i n d e "ateşi
dünyada"ki
biz y a l n ı z
getirmeyi
çük a d a m ,
saçmasını
bizim
bize
Ve
anlatabilirsek,
geviş
ne
kafası...
gelir.
ADAM
öğretebilir.
yukarı
politikacılık
itibaren'****'
en...
de
işçinin...
aşağı
sanmak;
"bütün
hem
bir
de
değildir,
başından
koruyucusu"
<***>
"Ben
)
gelmiştim" **
üstad
Barbüs'ü
<?*>
okumayan
menfaatsizdir(?!)"(***)
cümle
<i>
ne,
(
neticeye
(Barbüs)
"ENTELLEKTÜEL"LERİMİZ
[Bkz.
Fabrika c e h e n -
Ekler B ö l ü m ü ,
( M e ğ e r bizde
Sayfa 45]
ne çok B a r b ü s v a r m ı ş
Sayfa 47]
katan P r o f e s ö r Suphi
oldukça, Türkiye
Nuri'dir.
kültürünün
(Böyle " k u t u p l a r ı
niçin
buz t u t m a d ı -
Sayfa 49]
-ne
bileyim
bağırdığı
hiç
kimsenin
nesöz
B.
ne
Kerim
Sadi
çabuk
unutulmuş:
işine y a r a m a m ı ş t ı r . " )
Nevzat G ü r k e n ' d i r .
[Bkz.
"Cehalet
Sayfa
(Karl
bugüne
51]
Onun
şında,
için,
ezilen
görmek"
bizde
resmi
yığınların
isteyenlere
otoriteliğin
gönlünde
bir g ü z e l
veya
"adam
örnek:
şarlatanlığın
olmak" veya
Barbüs'tür.
dı-
"adam
BARBÜS'ÜN
Barbüs,
kat
62 y a ş ı n d a
Barbüs,
"ta
gençleşmesi
büs
35
gide
gençleşti.
bir d e v r i m
baştan
bile
yaşına
"ta
Pleureuses"
(şiir),
sınırlarında
sızıldanmıştı.
20
yaşında
(yani
-kendi
deyimi
yılında
olmadı.
Ondan
kadar
"Yalvaran
ile-
sonra
Barbüs
Erkekler:
Ağlayan
olarak öldü.
Barbüs değildi.
itibaren"
ihtiyardı.
yaşına
ÖNCESİ
delikanlısı
itibaren"
baştan
kadar
35
TARİH
"sessizliği
onun
Tersine,
Bar-
doğdu
"Ağlayan
Suppliant"
Kadınlar'ı
Fa-
Hatta
ve
(Roman)
yayınladığı
öldür"erek
git-
Kadınlar":
1895
edebiyata
girdi:
"Çılgın
acımalar
Yıldızlı
bir ışıkla
Sözler
büyük
Oysa
ben
Şiiri
Yalnız
besleyen;
uçan
bir
rahatlık
henüz
ile
sahneye
biraz
sorup
gönlüm
için
veriyor;
konuşmuyorum."
atılan
Barbüs,
anlamaya
"henüz"
yönelik
olan
iyimser gözükür.
mantığı
şündürür:
"Ey!
Daima
Ey!
Henüz
söylenmemiş
hazır
Yarini
olan
bir
İnsana
getirdiği
Henüz
elde
Henüz
esrarengiz
Tüm
hoşa
sözlerin
okşamaları;
hazine
gibi
büyük
ve
edilmemiş
giden
duran
söz
görmenin
mutlu
bayram...
zaferler,
sahalar.
verişler... "
(Sessizliğin
Öl ümü)
onu
dü-
Ancak,
kitlelerin,
edebiyat"tan
hayatın,
hareketin
ne ç ı k a r d ı ? T a m
hep s ö y l e n m e m i ş s ö z l e r ö ğ ü t e n
usandı.
İnsanın
"büyük
bir
Y a r ına
adeta
rahatlık"
yapamıyordu.
biyat yılı,
Bu
sebeple,
ve
"elde
1908'de
şekline
güzelliği
dediği
"biz"liğine
"-
ilk
sadece
Nirvana'yı
lüp,
ve
özleyen
bıktı,
ile
anlamıştı.
bir
hazine"
15
ede-
giden
Barbüs'ü
söz
vakitsiz
yaramadı.
ve
"yüksek
kucaklaştıran
Barbüs,
hâlâ,
bir
aşağı
bir
esere
şiir
ina-
kalabalıkların
idi:
çığlığımız:
olarak
bir d o ğ u
da
"hoşa
ile,
yayınladığı
bir " b e n "
"ben"
o
"yarına
gibi
olması
çekilerek geçen
zaferleri"
inançlarla
son
artık
saha"ları,
bir ş e y e
zaman,
inememiş
İşte
Ve
başka
bir "ölü
sonunda
"konuşmuş"
ışık",
köşeye
Cehennemi'ni
ve
nıyorum"
ve
"esrarengiz
edilmemiş
"ihtiyarlatmak"tan
kalmış
Barbüs de en
kendine
bir " a c ı m a
gerçekten
verişler"i
kendi
duyamayacağını
harcanmayan
dışında
15 yıl, t a n e s i z bir d e ğ i r m e n
Ben!"
(Cehennem)
kalmanın
dervişi
"hiç"liği
gibi
önünde,
Mistisizme
gömü-
susuyordu:
"Öyle
tek
sanıyorum
kelime
var,
anlarımızın
ki,
çevremizde,
yalnızlığımızdan
üstündeki
peçeyi
dört
sızıp
çıkan
sıyırıp
atan
bir
yanda
ve
en
sevinçli
bir
kelime:
Hiç!"
(Cehennem)
Sağı
ren
solu,
bir
Onun
nın
önü
insan
için,
arkası
için
35
hiç o l a n , y e r i
yaşama
yaşındaki
uydurduğu
"din
Ama
herkesin
a n l a m d a , yani:
"Kiliselerin
Barbüs'ün
cennet
nem
yoktur."
Barbüs
Ve
şu
yoktur.
yaşıyordu.
halde
olabilirdi.
deyimleri
sandığı
mezarı
Demek
yazabileceği
kullandık-
Hayat ve ölüm
Ölüm = Cennet
ancak
anladığı
idi.
götürdüğümüz
şeyden
başka
cehennemin
da,
göhiç!
safsataları-
Barbüs'ün
korkusundan
roman
din
Gene
küfürlerinin
değil,
içine
bir
hiçlikle dolu
kelime?
gerçekte:
gibi
Yaşama
göğü
ne
gözünde
"din
Hayat = C e h e n n e m ;
büyük
başka
varlık
yalanlarının",
ları" c e n n e t v e c e h e n n e m
demekti.
ve
içinde
cehen-
idi.
bir C e h e n n e m
Buraya
1-
kadar gelen
Barbüs
"Bende
Barbüs'te
"sessizliği
bazen
yüce,
şu
dört özelliği
haykırtan"
şaheser
bir
buluyoruz:
kuvvetli
bir
vardır"
derken
şey
yazar
idi:
yanıl-
mıyordu.
2-
Hayattan
barsaklarında
akşamdan
Fakat
Promete'nin
Fakat,
niyor.
İyi
olduğu
ümidi
belirti.
Çünkü
yaşlarında,
Gerçeği
aşıkı
çaldım.
kendi
görmek
her
çilekeş
İnsanın
vipuhu,
tiklerimize
doğru
iten
gerçekleştiren
bir
herşeyi
hiçe
"Hiç.
Öyle
mizdir,
tam
memizdir,
Bu
son
insan
Devrimi
sanıyorum
dediği
ilham
yok.
zaman
bile
kalamıyor:
gösterecek?
ki,
şey
acaba
hayattan
İşte
Her
şeyi
Barbüs'ü
"Fakat ne
ve
hayata,
basit İncilini
kültüne,
o
hurafe-
bu
hiçliğin
şöyle
bu
yapıp
kim
etyaza-
insanı A l l a h l a ş t ı r a r a k
varıyordu.
İnsanın
ne
etrafındaki
demek olduğunu
yasalaştırıyor:
ne
yokluğumuz,
gerçekleşmemiz
ve
ne
felaketi-
ölümsüzleş-
bizdedir."
bir h ü m a n i z m
ışık, y u k a r ı d a
meydanına
ülküsü:
müthiş
bizim
her
bu
k a d a r idealist
sayıyordu.
sonra:
bizi
Barbüs,
kültü,
muhakkak."
"Esrarengiz
tanımıyordu:
bir insan
tersine,
mıydı? Ve acaba
ya
birşey
cümlesinde
çünkü
idi.
k u r t a r a c a k yol...
laik t a r i k a t a
sayan
ondan...
olacak!"
şeyin
sanki
Cehennem'in
geri
söylemek
İncilini,
cak?" s o r u s u n a ,
insan
idi:
var"dedikten
özlemin
yu-
Promete'ye öze-
iliklerine
cesaretini
denizinden
tanrı
Barbüs,
çaldım"
söylemek
dışında
ne
"İnsancıl
gerçeği
g ö r m e k ve
mistisizm
da
"arzu"su
olduğumuz
ideal
arayıcısı
kimde
benze-
sanki babasının
uçuyor"
M a r k s da
sormaktan
şeyi
dehası
Her ş e y i
Karl
Promete'yi
Bütün
duyan,
açıklayamıyordu.
insanın
böyle
çalan,
acı
heves diyecek.
kesmeyelim.
ve
kendine
"Kim,
baki
bir
kuşu,
"puhu"
hep
bes,
tanrılardan
yeni
Onu
üzerine
bu
yüzünden
Allah
Gerçek
gene
"puhu
hemen
25
3-
yiyen
insanın
"ışığı
"Promete'ye"
böyledir?
gibi
arzu
olan"
niçin
Barbüs'e göre
"Bizim,
başka
paramparça
insanlık
giriyormuş
Nerdeyse:
İnsanları,
birbirinden
ciğerini
sanıyordu.
4-
an
akşama
tiyordu.
vasına
usanmıştı:
her
gidinceye
=
i n s a n i y e t ç i l i k ışığı
işaret e t t i ğ i m i z y o l u ,
kadar a y d ı n l a t a c a k
Dün-
mıydı?
Görüyoruz,
realist
bile
genç
çatlağın
de
Barbüs,
"çarmıha
Bu
Onu
bir d ü n y a n ı n
*) C e h e n n e m
ortasında
dünyayı
çeken
atan"(*'
karanlık...
aşınmış
ve
ve
coşkun
Cehennem'inde
yapayalnız
seyreden
can
ihtiyar d a ğ ı n
birdenbire
renk v e
kuvvet ve
yükseltti...
laktan
toplum
psikolojik tahlilleri
dikkatini
kalmış,
bir d e l i ğ i n
melankolik
bir d a ğ
bir
önün-
romantik,
gibi
hasta
ve
gözükür.
aşınmış,
çürüten
herkesin
gerilmeye
bezgin,
ihtiyarlamış
savaşı!
kadar kuvvetli
ile
aralığından
kötümser,
(
o
üslubu
üzerine düşen
canlandırdı,
hayatı
ateş,
ile
ondan
romanında
Barbüs,
bir otel
gizlice
bakarak,
yanındaki
odaya
çiçeklendi.
gerçek Barbüs'ü
Barbüs
sonra
bir y ı l d ı r ı m :
çimlendirdi.
Barbüs
Hasta
diriltti,
Evren
Bambaşka
vücudunu
kurtardı
ve
yerindeki
çat-
oldu.
odasının tavana yakın
gördüklerini
anlatır.
BARBÜS
Bu
mişi
sanki
"Barbüs'ün
hatırlamak,
yaşadığı
sa,
büyük
yakayı
bir
dediği
gibi;
Evren
"Barbüs'ün
Bu
münist
vardı.
O
neklerine
varis
dünyayı
savaşın
muoyunun
nunda
Fakat
Küçük
pek
kökburju-
kolayca
ç a t ı r çatır s a l l a n ı p
ancak evren
gazetesinde
Karl
da
kendisini
hayli
dö-
savaşı
Radek'in
hayret
ciddi
ve
prejüjeleri
yerini
çetin
güzel
tutan
kurtaracak
arıyordu...
etmeko-
[önyargıları]
uygarlığının
ansiklopedistlerin
dehşetlerinden
saldırana
ibarettir.
girmek
istedi
Barbüs'ün
gözükür.
basar.
Orada
ile
geleBarbüs,
manivelayı
Fakat,
en
kaso-
ki... "
İnsaniyetçilik,
bayrağından
Fran-
bir ülkedir.
krizi
Fransız
teşkilatlandırılmasında
anladı
Partisine
bir
arıyordu.
olan
ise
içinde
idi.
düşüncesi
olmayışına
henüz
ayıran
aydınlık
durum,
etkilerden
iflas
geç-
biter b i t m e z :
komünist
aydınının,
ordusundan
ağır
İzvestiya
savaşı
ve
hakim
Kapitalizm'in
derhal
Fransız
bu
için,
bu
bir z o r u n l u l u ğ u
göreneği
ilk e v r e n s e l
Onun
Çünkü
burjuvazi
Barbüs,
DEĞİLDİR
sayabileceğimiz
ç o ğ u n l u k olan
bir d e v r i m
başladığı
ile a ç ı l m ı ş t ı r .
ra
çok t a r i h s e l
sıyıramazdı.
külmeye
dik.
küçültmez.
az
asır g ö r m ü ş
entellektüeli
DÖNEK
prehistory'si"
küçükburjuvazisi
ve
leşmiş,
VEYA
onu
çevrenin,
halen
bütün
va
PLATONİK
önemlidir.
surların
aydınlığı
ve
o
boş
zaman,
yani
Bu
bırakan
bir t e s l i m
1922'de
Komünist
girebildi.
karakterli
Barbüs'ün
gelişimi
Ve
meydanı
devrimciliği
geç g e l m e s i
bakımdan,
bastırdıkları
kara
değil,
asıl
ondan
geldikten
bizdeki
çukurla,
bazı
son-
sonraki
bulaşık
Barbüs'ün
unbu21
lutlara
eren
başını
bir k a r ş ı l a ş t ı r m a
tertemiz
1den
ve
yüce
Barbüs,
dönen
büs,
edebi
kadar
2-
canı",
külah
imanı
idealistliği,
saman
satılık
bir
bir
bir
kez
bocalamadı.
kaybetmeksizin
gibi
ile
alevi
blöf,
çıktığı
sanan
gülünçtür.
Fakat
özellikle şu
ve
sonra
devrim
iki
gibi
sahte
yanıp
unutan,
değildi.
yönünü
Bir g ü l l e
değildi.
dahi,
öyle
noktada
gibi
düşmanın
bildi.
başı
bu
üzerinde
geçti.
çaldığı
atıldı
Bar-
sonuna
toyca
bir " g e n ç l i k
sonra
hedefine
olur o l m a z
gücünü
köpüğü
kitleden
temel-
tersine,
kaçkınının
sönen
bulduktan
bazı
sap
Tam
cephesine
bir s a b u n
yeri
sürece
bir b a l t a y a
bir m e k t e p
balon
patlamayı
olmadığı
bir a y d ı n
kullanmak
Barbüs
rapnel
başvuran
kapıcı
Barbüs'ün
havalanınca
"ruhu"
şöhret
bir g ü ç o l d u k t a n
veskârlığı,
bile
Barbüs'ü
buluruz:
başında
hokkabazlıklara
nevri
la
karşılaştırmak
yaparsak,
he-
heye-
değildi.
Biraz
nefesi
kendi
geriye
kaçışlar-
ve y ö r ü n g e s i n i
kronometrik
bir şa-
BARBÜS
Barbüs'ü
pan
şu
1-
"Cehennem"den
Kitle
-
1-
ve
hareket
adamı
Hayat ve
kitle
yukarıdan
disinden
alır.
evren
"Milletler,,
hamın
kimden
kokan
bir
Barbüs
ya-
dair
şu
hayatın
ateş
ve
Fakat
kitlenin
ken-
hattında, " P u v a l ü " deni-
Mehmetçikleri
veya
yazdığı
bu
ile
bana
şekilde
göbeği
omuz
omuza
çalıştırıp
soyan-
üzerinde
"Ateş"inde,
şöyle
anlatır:
Barbüs'e
bak!
yazacak,
yavrum.
bir y a z a r d ı r .
Sen
bizden
Senden,
bizim
o
(Ağzı
anlaşa-
satırlardaki
şekerci
il-
dükkanı
emekleyerek yaklaşır:)
madem
ki
yazarsın,
bahsedeceksin,
can
ilerde
değil
yoldaşlardan
mi?
ve
ha-
bahsedeceğim.
- Bana
bak!
Puvalü
Kalemimi
aşağıdan,
siperde
de
Barbüs,
sömürücülerin
ile
Puvalü
oldu:
sonra:
geldiğini
Hişt hemşeri;
- Elbette
başı
boşta
Şey...
ile,
not
tutarak
almakta
onu
olduğum
dinliyorum;
kâğıtları
bana
gösteriyor.
bir sorun
aç-
istiyor.
- Bana
ğim
bizim
olmak.
Fransız
aşarak
yatımızdan
mak
ve
olmak;
cephenin
ondan
caklardır" d ü ş ü n c e s i
"-
değil,
kendilerini
derisini
askerlere
adamı
İki yıl,
Ancak
adamı
adam
savaşının
dövüştü.
ların
kurtaran
OLDU?
olmak;
Enternasyonal
direktifi
len
BARBÜS
üç ş a r t t ı r :
2- Teşkilat
3
NASIL
var.
bak!
Kusura
Diyeceğim
kalma
şu:
Eğer
hemşerim...
kitabında
Senden
bizim
imanı
bir
dile-
yokları
konuşturacaksan,
onları
usturuplayacak
- Anam
yerine
rusuna
bakmazlar
Olabilir,
İşte
lık sızıyor.
Bu
böyle
kavuştu:
iki
bulut
ışıktan
çizgi
ve
düşünceli
güneş
(Le
Feu'nün,
Bunun
için
dünyada,
ve
çabukluğu
2-
kan
ile
Barbüs,
Ateş,
Barbüs,
üstüne
manda
ününü,
Bab-ı
ve
kese
yankılar
edebi
edebiyat
gibi
Ali
ne
son
İsa,
lazımlığı
içinde
kuru
lahını,
bütün
içinde, e z i l e n l e r i n
s i l a h ş ö r gibi
Ulüv,
bunalan
bilinçli
kullanmayı
ve
ne
ki,
bütün
keskinliği
Olan
kudretli
tutardı.
Birer o k
Olacak,
yazıları
Bir
da
anarşik
sebeple
Sa-
yanında;
karıştırmakla
kitlelerin
ense
Donkişot'ların
romanları
gibi
Bu
olduğu
kuvvetli,
Barbüs,
kakası
zaferceğizi
borçlu
bizim
birliği v e t e ş k i l a t ı
bildi.
bu
çı-
Fakat
kaşık y i y e r e k
kalem
Zola
1916'da
kazandı.
gibi,
gibi
bakılırsa
edebiyat
ve
aydın-
Aralık)
oldu:
kadar
bir eli
inananlardandı.
ezilen
gördük-
gösteriyor
şimşek
yaylımına
Aydınlık,
yakından
yapılamayacağına
tiplere
bir
Fransa'da
bir
kaşık
Barbüs,
Zincirleme
Yudaları,
Fakat
Kitle
bakmadı.
giden,
1915
adamı
Donkişot'ları
yatmadı.
Sözleri,
İsa'nın
o
kadar yaslı,
gene
bütün
teşkilat
yüksek verimli
tıyordu.
sözü,
göremeyecekleri
hedeflerine
ne
Goncourt ödülünü
ve
gibi
ve
mi?
uyandırdı.
bile
vaşçının
doğ-
demezler
sakin
olsun,
kamaştırıcı
rüyalarında
doğrucu,
yerli
işin
ve yangını
kadar cılız,
kaldırımlarında
şişirmeye
biri
arasından
Ateşi
hareket ve
bizim
yığını
gözleri
1917'de
her lafı
tipler,
diyeceğim
dinledikten
olursa
Barbüs'ün
bunalan
ayar
herifin
öyle
ışığa
kadar zavallı
vardır."
olsun
Feu)[Ateş]
kitleyi
karanlık
yoksa
laf ederiz...
budur.
sen
domuz
ben,
saba
maba
edersen,
gene
(Le
s o n r a d ı r ki,
"Koyu
olsun
sana,
söyleteceksin,
kaba
doğrusu
Böyle
fakat,
mi
biz
kaba
da,
Barbüs,
gibi
ya,
çünkü
bak!
aldırmayacağım."
ten
ben,
koyacağım,
hişt
olduğu
Malûm
babam;
- Ama,
-
mısın?
yarabir
birşey
edebiyat
kaynaşan
uğrunda
ün
si-
hareketi
usta
bir
A)
Ateş:
için
için
de,
daha
Büyük
isyanını
Goncourt
(Cumhuriyetçi
(1919)
ilk
Lyon'da
açtı.
dileklerini,
uğruna
ya
ile
birleşmeye
yanyana,
Temmuzunda
Fas
Fas
emperyalizmine
birleşmeye
kaldıkça
kongresini"
ları
karşı,
böyle
tıyor ve
karşı
makla
savaş
yaralı-
canlandırdığı
savaş
aydınları
"Fikir
durmaya
kılıçtan
savaş
ve
çağırışı"
sınıfı
ile
lafta
Amsterdam'da
savaş
emperyalist
oldu.
işçi
1925
Fransız
aleyhtarlığı
1932'de
"emperyalist
proletar-
geçiren
aydınlarını
Ağustos
hak v e a d a -
işçilerini
aleyhtarları
savaş
aleyhtar-
İşte A y d ı n l ı k vs.
edebi
gerçekleştirdi.
Balkan
emperyalist
yaptıkları
kalsaydı,
1933'te,
bızdıklarının
işkenceleri,
yerinde
devrimci
görerek anla-
için
yalnız
ihanet
"Faşizm
etmiş
Cellatları
olurdu.
Aleyhtarları
Barbüs,
o
4
Ha-
Enternasyonal
zamandan
kurtarmak
yaz-
için,
beri,
"bütün
enternasyonal
çalışıyordu.
Monde,
kültür
uğruna
faşizme
savaş
açtı
ilh...
Görülüyor
ki
Barbüs
anlıyordu.
Böylece
adeta
getirmeyen
h a r e k e t ve t e ş k i l a t ı
birbirlerini
kendine
ile T h a e l m a n n ' ı
beri
organizasyon
olacağını
kendi
Paris'te
başında
1928'den
açıyor
kurtarmak
ö n a y a k olan
faşistler
komite"nin
ve
beri
vatan
başkanı
kurbanlarını
Kongresine"
anti
Mayıs
reddediyordu.
Faşizm
ziran
A.R.A.C.
1
yasalaştırdı.
Emperyalist
27
Mart)
kurdu.
savaşçılar ve
karşı
beraber,
(1917
Ateş'te
halkını
ana
yarardı.
C) Cellatlar:
ezilenlere
savaşına
komitesinin
de
üzerin-
yıl
1920'den
teşkilatlandırdı
dünya
tezlerini
eski
Yani,
sömürge
Rolland'la
askerin
zemin
çağırıyordu.
çağırıyordu.
neye
Romain
adsız
aydınlattığı
Derneği)ni
hayatta
B) A y d ı n l ı k (Clarte):
let
savaşında,
aldığı
Savaşçılar
kongresini
ezilenlerinin
Ateş'in
Ödülünü
Eski
dolayısıyla
larının
emperyalist
anlatır.
Barbüs'te,
Onun
ile
içgüdüsü
ile,
için
her e d e b i y a t a t ı l ı m ı n ı
hızlandırmayı
bir
sıfır
bir kitle
bildi.
ajitasyon-propaganda
tamamlayarak
arkasından
ajitasyon-propagandanın,
kuvvetleniyordu.
ile
organizasyon
1932'de
"Dev-
Timci
Yazar
Aynı
ve
teşkilatın
Rolland
Sanatkârlar
teorik organı
ve Andre
Onun
için
Gide'le
Barbüs,
Derneği"ni
olan
birlikte,
basit g e r ç e ğ i
Dimitrov'un
hayatı
ile
işaret ettiği
çevri-
gibi
şu
iki
ispat etti.
G e r ç e k artist
[sanatçı],
b-
G e r ç e k artist,
yalnız sözde değil,
kitle
hareketinden
özde,
ayrılamaz.
işte v e d ö v ü ş t e
artisttir.
3-
Nihayet
ilk,
Barbüs,
"Cumhuriyetçi
Barbüs
savaş
1920
lar
yılının
O,
işçi
bitmez,
1
arasında
Fransa'nın
ve
ortaya
attı.
Nitekim
"Eski,
savaşçı-
Cenevre'de,
şeklindeki
birbiri
bakın,
Fas
fare
deliğinde
yanına
peryalist
çıları
döğüşenleri,
saklayan
elele
tavan
arası
aydın-
Komünist Enternasyonali'nin
dünya
iftira
kurmaya
bulaştırmak
ile
ve
gittiğini
isteyen
Rusya'yı
birlikte
cellatların
dünyaya
kirli
insanla-
ne y a p t ı l a r " e s e r i
Enternasyonal
çürümesine
Anti-emperyalist,
bütün
"Enternasyonal
faşizm
kırparak s a k a t l a r :
ile
ve
savaşla
artistin
"devrimci"leri
karalayan
ilişkisine
utandıran
43
başından
dair olan
satırını
devrim
karşı
kurbanla-
İşçi Y a r d ı m ı ' n ı n ,
Antiem-
oldu.
rağmen,
düşmanı
emperyalist
Yazının
emperyalizmine
inleyen
enternasyonal
* ' ( B a r b ü s ' e dair usulen f o r m a
le
Fransız
elinde
kurucularından
eriyip
toplayan
yaptı.
bir
Gürcistan'ı
koştu.
Lig'in
Sağlığının
sında;
yeni
ulusu
Balkan'da
rının
ile
dünyanın
verdi.
Ezilen
çıktı.
Daha
kurarken,
bütün
Mayısında
Sovyetler'e
"İşte
cevap
oldu:
değildi.
bildirdi.
ra,
kan
prensibini
1 9 2 0 - 2 1 y ı l ı n d a n i t i b a r e n , III.
safları
bir
Derneği"ni
girişti.
inançlarını
larından
Savaşçılar
birleştirmek
Enternasyonali"
verdirmeye
enternasyonal
Eski
biter
savaşçılarını
(
Romain
nedense Türkçe'ye
a-
de
biriydi.
de Gorki,
Barbüs yönetiyordu...
kesilip a t ı l m ı ş o l a n ( * s ö z l e r i n d e
lirken
kuranlardan
Komün'ü
savaş
sonundan
ve
bize
olan,
ile
1930
veya
kongrelerde
Kerim Sadi,
yutar!)
1922
savaş-
militanlık
aleyhtarları"
Dimitrov'un
26
satırını
bir şey
ara-
yazısını
alır.
öğreten
teşki-
ve
Asıl
şöykitle
platonik
latları
şizm
ile,
faşizm
Hastalığına
S a v a ş ve
baştan
başa
Kadınlar
1934
Kongresi"
aktif s u r e t t e
rim
d o l a ş a n ve
ve
o
1933
mitinglere
yazında
katıldı.
feda
ederek,
giden
VII.
de o o l d u .
kurmak
katılan,
-bizde
"Brüksel
1935
ondan
o
için
panik
Komitern
"Amerikan
Amerika'yı
Kongresi"ni
uyandıran-
Üniversiteleri
yılının,
geldi.
idi.
Enternasyonal
arteryaskleoritik ciğerlerini
şehidi
bir t e k s a v a ş ve fa-
sonbaharında
Lig i" n i
Gençlerin
ile
teşkilatını,
birleştirmek girişimi
Aleyhtarları
Aleyhtarı
canlandırdı.
yüreğine
şeklinde
bakmayarak,
Faşizm
"Savaş
remli
aleyhtarları
aleyhtarları
o
"Dünya
Kongresi"ne
30
Ağustosunda,
ve-
buzlu
Moskova'nın
kızıl
Kongresi
uğruna
dev-
BARBÜS'ÜN
Barbüs,
dünya
"Enternasyonal
düşünceyi,
ta
devriminin
Yazarlar
s a v a ş l a r ile s a v u n u r .
likte o n u n
Barbüs;
deyince,
hayattan
ölü
bir kalıp g e l m e s i n .
kü
büyük ve
devrimci
kendisidir.
Çünkü
diyalektik
1- Tez:
3- Sentez:
Barbüs,
min
ile,
bu
ve
dünya
ği
ne
onun
Kafa
kol
kültürü
ile;
bütün
köylülerin)
gericiliğini
şekilde
için
memleket ve
sömürge
idi
ve
ifadesi,
meselesinde,
ve
dostluğu.
faşist
Çünkü
idiler.
çalışanlarının
hare-
o
hare-
Kapitaliz-
ile.
idi.
Bütün
çalışanlar
biçiminde.
emperyalizme
dostu
( a y d ı n l a r ile
olmaları
geniş
Sosyalizm
isyanlarının
edebi
durulabilirdi? Ancak
t e k c e p h e ve tek o r d u
dostu
bugün-
kurtuluşu
üzere
nasıl
en
mutlak ve
birliği.
düşmandı.
d u r d u r a c a k olan
kültür
düşmanlığı.
özüne
kol
seferberBarbüs'ün
kültür,
Kültür
militarist
ve
bu
şunlardır:
şoven,
mahvetmek
kafa
son
edebi
Fakat
savaşın
ulusların
karşı
Bu
metafizik,
Barbüs'te
artisttir.
gerçekleşebilir?
Sovyet
soyut,
mantığı
kültür d ü ş m a n l ı ğ ı n a
uzun
kültürdür.
işçilerinin
kapitalizmin
öz;
edindiği
korumaktır.
savaş ve faşizm
ve
olarak
s e f e r b e r olur.
politik
Barbüs
hareket
Barbüs,
d ü ş m a n l ı k v e d o s t l u k de-
tersine,
sosyal
emperyalizmin
o
bir t e k yol
işçi
kopmuş,
Sovyet ve ezilen
ketlerine, yani
ketler
birlik,
meşale,
Tam
Şovenizm,
2- A n t i - t e z :
öz
Niçin?
kadar gelen
İnsanlık kültürünü
ve yükselttiği
Barbüs'ün
idi.
Monde'a
elinde tuttuğu
ta
yazarı
üç ş e y e t r a f ı n d a
sloganı:
akla
FİKİRLERİ
Kongresi"nde
Aydınlıktan
n i l e b i l e c e k başlıca
ANA
ateş
birli-
Barbüs
açan
geri
Barbüs
Onu
bir a y d ı n
bizzat
layışı
üç
kendi
sıfatı
ile
bu
ağzından
noktada
düşüncelere
dinleyelim.
nasıl
erişmiştir?
Barbüs'ün
sanat an-
toplanabilir:
-I-
Sorunu
1-
şöyle
"Bugünün
teyi
olduğu
ve
gibi
gerçekliğe
bakınca
birbirinden
farklı
arasında
bir
etmek
yönünde
ayırt
Yani
hesap
bir
Böyle
kımıldanıştan,
Bu
kurulu
de
daha
yazar olmanın
yetenekte
"Fakat
ayırt
şısında
manevi
esaslı
yetmez,
içinde
unsurlara,
mak
ikisi
muhafaza
genel
çıkar
devrin
en
efendisinin
kahya
ve
adını
işlerde ç a l ı ş s ı n l a r .
devrimle
iki
tonla
kağıt
dikte
ettiği
uşaktan
yazarlığın
Bu
büyük ger-
farkı
yok-
pislemesin,
Bugün ve ya-
gericiliğin
güncelliğini
olmaktır.
en
girişilmiş
ve
bir y a z a r ı n ,
veya
cahil
başka
ile
bu
düzeni
adalet
sosyal
itibarı
i s t e m e y e n l e r var.
Böyle
ilk şartı,
etmek
ve
bir de
hiç o l m a z s a
namusluca
esas
var."
efendisinden
dolduran
zarın,
2-
düzeni
içinde y a ş a d ı ğ ı
demektir.
gitsin
görecek
o
biten,
reali-
yazar
iki
isteyenler
kimseler,
göre,
eğilimden,
isteyenler,
kalem
pusulasını
görev,
olan
bir
anlamıyor
tüketen
olduğuna
ibarettir.
var,
düşecek
bu
g ö r m e y e n yazar,
çekliğini
kere
ki,
dövüşten
bir d e v r i m
yazarına
etmek
görür
değiştirmek
kampı
dece
yarının
iki
isteyenler
tur.
koyar:
bir
akımları
durum
hareket
bulunan
birbirine
seçmek
almak
ahlakının
sosyal
karıştırmamak,
gerekir.
Bu
gerekir.
unsuru
faciaya
Çünkü
da
bilinçli
sa-
akımlar
kar-
burada
karışır.
şekilde
Bir
karış-
gerekir."
Madem
ki
ister
lum
dışında yaşayan
rim
ve g e r i c i l i k d i y e
sen
de
kara
bu
iki
gömen
görünmezlikte
kabul
et;
ya
istemez
insan
iki
ordudan
k e k l i k gibi,
toplum
olmaz-
akım
içinde
d e v r i m d e n , ya
yaşıyorsun
madem
insanlığı
birinin
geçiştirmeye
içinde
ki t o p l u m d a
iki
içindesin.
orduya
Avcı
bulunduğun
kalkışacağına,
dev-
bölmüştür,
önünde
durumu
mertçe
gericilikten yanayım
-top-
başını
boşyere
bile
de...
bile
Aksi-
ni
zaten
yapamazsın,
şu
veya
bu
veya
bu
İleri
veya
akımın
akımda
geri
bari
bilinçli
açıkça
"Madem
çıkan
ri
ki,
insanın
gelmektedir...
Kapitalizm
olumsuz
olumlu,
olay,
bir etki
ortası
olan
ateş
iki
ka
bir y ı l d ı z d e m e k t i r ki
iki
ile
zıt
kutba
Onun
tarafsız
insan
Bu
gibiler,
düşünen
küçük
"Aktüel
yok
kendinden
landırmak
gayet
kemali
temkinini
olumlu
için
olumlular
saffetle,
almak
tezadlar
imkanını
Bu
kafalarının
Heyhat
münevverlerin
ki;
ki,
zatlar
bu
kargamübalağa-
birçok
şahsi-
insani
afiyet
tebesbir
takım
ve
sıhhat-
bir
yapmış
cihetten
hele
bin
öldürücü
paradoks
zihniyetini
altında
beklemeksizin;
gayri
içinde
başhalde
olanlar
etkisi
diğerlerine
bilameliye
Şu
çatlakları
niyet
yana
verir.
halde,
beslerler.
birçok
bir
bir
ve
duramaz.
bir d ü n y a ,
düşünce
liberalizmdir
kötü
dört
mürteci
yaşadıkları
manevi
O
zıt
çoktur.
getirdiği
geçmeleri,
iki
iddiasında
arasında
İyi
veya
Bu
kimse
liberalizminin
aydınları
kolaydır.
hiç
başka
tarafsızlık
liberalizminin
bozmadan
sümler saçarak,
vaziyetler
Evet,
bağlı
tutarlar."
bir ş e y g ö r m ü y o r u z .
burjuva
burjuva
burjuva
şalığını,
yetlere
mu?
özellikle
ise,
ile-
bölünmüştür.
zorunludur.
üzerinde
bundan
birbirine
yekdiğerlerini
üzerinde
öyle
mi?
sistemden
yolsuzluklar
k u t b u n dışı y a n i t o p l u m dışı
var.
te
bir
sistemin
hattı
Bu
budur.
Hareket
gerici
ezilmesi
bağlı
gelişmeler
yapmaya
mi,
şu
ahlaksızlıktır.
bütün
bütün
ahlakı
Devrimci
gibi
gibi
duramazsın.
tarafından
bir s i s t e m d i r ve
her
Koyun
insan
o l u m s u z l a r o l u m s u z etkilerinde ortaktırlar.
kutbun
hiç
akar.
birbirleriyle
bütün
seç...
Hareketin
ortada
insan
Çaresiz
Ve
fena
durmaz,
sonuçlar,
bulunurlar.
veya
oyna...
ama
g ö s t e r m e m e k edebi
bütün
birini
sürükleneceğine,
rol
gidebilirsin
d u r m a m a k t ı r ve tarih
Onu
ikisinden
peşinden
takım
olmadan,
malûl
saymak
mümkündür."
Entellektüellerin,
almaları
yargı,
sade
ve
küçük
saplantı]
suya
"tarafsızım"
çoğunlukla
burjuvanın
ile y ü k l ü
"tarafsız"
özel
hakim
mülkiyet
bulunmaları,
geçinmek
d i y e n l e r var.
maaşlarını
çok
kaygısına
Fakat s a k ı n ,
sınıftan
prejüjeleri
kere o n l a r ı
düşürür.
şeyhin
[önböyle
Demek
kerameti
ken31
dinden
menkul
nilen
şey
var
yaptıkları
nedir?
"İdealin,
ta
Ayrı
ile
Barbüs
ri
ortası
tek
layışına
gider.
larını
bir
sonuç
çıkar? Tarafsızlık
umuru
üçüncü
evsatuha
durum
mı?
(işle-
kuruntu
demokratik
kültürü
keyif
kötü
ve
özgürlükle-
savunamazlar.
ve
istirahatlarını
harekettir.
politikaya
Onlar,
yardım
Çünkü,
Olsa
savunurlar.
prensip
Derin
her
türlü
H.K.)
ve
sekterleri
bile,
bağlayıcı
(konformist)
bir
Ve
düşünülmüş
bir
sosyal
haline
da
ayrılışları
bir
bütünlük
an-
tuzla
buz
manevi
getiren
sebebi
kötülükler
görüş,
ve
iktidalasiyasi'ler
bunun
ve
kollektif yaşamdan
ve
'apolitik
yolsuzluklar
manevi
tarafsızlar
kurulu
bütün
Hatta
süs
bütün,
ile,
ederler.
bütün
halindedirler.
(abç,
Onlar
boşvermişlikleri
olurlar.
katışmayan
olur
Bir
edilen
kendi
adı;
aynıdır.
vücut
Ancak gerçekte,
ne
yönelenler,
tembellikleri,
hakim
daima
kadar
dediniz?
kuvvetlendirmiş
gibi,
dokunmayacak
Hayrul
değildir.
tehdit
için
onun
kendi
rı
de:
işaret e d e r .
hayalete
mi,
Hayır,
gibi,
de-
bayların
tünediği."
yoktur.
ortası)
an
Hareketsizlik
"tarafsızlık"
"tarafsız"
zararı
görüşlerden
durum
O
bir
bu
diyor:
savunmazlar,
olsa,
Barbüs
arasında
tutulan
hayırlısı,
hayalettir.
gerçekten
açıkçası,
dünyaya
görüşlere
aynı
hayır
"İkisi
Nitekim
bulutlar
tutulan
itibarı
Acaba
Daha
soysuz
yüksekte,
rin
olmasın?
mıdır?
sanat
ile,
yoksullukiçin
işi
sanat
oluruna
tutucudurlar."
-IIBöylece,
büs,
tırır.
nin
bu
lığa
gerekliliğini
sefer döner, t u t u l a c a k tarafın
"Kim
haklı?"
durumu
alındığı
kimde
bir t a r a f t u t m a n ı n
ve
zaman,
olduğu
Barbüs;
geleceği
şu
meşhur
bilinir mi?"
kalkarsın?
Pekala
sorunu
neresi
ispat
eden
Bar-
olduğunu
araş-
biliyorsunuz
bu
kural
Bilmedikten
ki,
der,
evre-
k a d a r y ü k s e k o l a r a k ele
meydana
sonra,
çıkar:
ne
diye
"Gerçeğin
yazar-
Barbüs'e
göre:
"Şeylerin
esasına
bir zaman
işimiz
kapanmayan
yok.
sosyal
"Fakat
ve
eğdiği,
olmadı.
Çünkü
o
olan
devirdeki
halde,
yılan
insanın
resmi
için
eseri,
dediği
sırf a h l a k i
olması,
K a p i t a l i s t sınıfı
soyulması veya
büyük ahlaksızlıktır.
ise,
e m p e r y a l i s t ç e ahlaksızlıktır.
ilerici
hakim
sınıfların
Barbüs'e
prensibinde
ge-
bir d e v r i n
sından
ğın
bugün
gibi,
uygarlık ahlakıdır.
nerede?
a h l a k dışı
sınıf a h l a k i y e t i d i r .
için,
Gerçek
Ve
boyun
yani
faşizm
s a y d ı ğ ı m ı z şeyler,
bile
halde
midir?
bir k a n u n a
bile
ko-
ahlaki-
sınıf a h l a k i y e t i d i r . "
tarafından
en
gerçek değil,
bilimlerin
gözükür." O
a h l a k i y e t ç i k var.
d e m e k değildir.
en
bir
metafizik
etmek,
ki
açar. "Onunla
ahlaki
ahlakiyet,
sözün
hakim
insan
halk y ı ğ ı n l a r ı
hiç-
bir k ü l t ü r g ü t m e k t e
daima
bir s a n a t e s e r i n i n
bulunması
sorunu,
uygulamalı
Hiçbir s a n a t
m e ş h u r bir ünlü
Şu
gun
edilir.
üstün
olan
ahlaki
yazarın
Fakat a h l a k i y e t var,
nellikle
kapısı
gerçek,
gerçek,
göre,
hikaye
konusu
gerçek
k a d a r ç ı p l a k bir a ç ı k l ı k l a
Acaba
"Bir s ö y l e n t i y e
metafizik
tartışma
Burada
uyarıları
arayacağız;
olan
bir
söz
gelişimdir.
ruma
yeti,
dair
için
ahlaki
uysa-
ezilmesi,
ezilen
Habeşistan'ı
çapul
Proletarya
kültürü
Bugün
edebi
ibarettir.
gerçeği;
İnsanlığın
açı-
birçok a h l a -
rezaletlerinden
göre,
aramalıdır.
gerçeğe
insanlı-
gelişimi
hangi,
yoldadır?
Bugün
1-
Barbüs
"Biz
Fakat
ve
karşıt
bu
yörelerinin
şu
aleyhine
sın.
bütün
yörelerindeki
meye
ge
gelişimi
Nasyonalizm
doğru?
ları
insanlığın
şartla
çeviren,
Gene
şu
olmasın.
ile,
milli
için
2-
iki y o l v a r :
Enternasyonalizmden,
kültür s o r u n u n u
kuvvetimizle,
kültürlerin
çıkışa
milli
ki,
içine
ayrılık
şartla
Zira
halk-
ortaya
çıkmasını
iste-
bu
insanların
mecburuz.
yoluna
kültürü
sokucu
ki,
sömürge
etmeye
kuruluş
alıyor:
kültürlerin,
serbestçe
yardım
kültürleri
ele
hangisi
zehirleyen,
ve
alandaki
Zaten
girmiş
karşıt
onu
insanların
unsurlar
sokulma-
bağımsızlık
geleceğine
sömür-
bulunuyorlar.
ve
geçici
olarak
ilerlemesine
33
karışan
tür
her şey,
olsun,
sonuçlarına
bakarak
Barbüs
larının
bu
ve
Sovyetler'de,
kündür.
yani
zıttıdır.
"Gerileyiş
ve
"Bütün
zulüm
trini
tir.
güçleri,
Nasyonalizm
"bütün
olurdu.
duvar
her
ve
çüsünde
ve
vatan
bir
yön
yanların
kalır.
polis
verilir.
karşı
eser
iş
müm-
taban
ta-
Bundan
gerekçe
fikre
ve
yolsuz
ve
beşinde
toplumun
ve
bir
tek
alınır.
alt
ortak yuva,
özü
davar
güçleri,
böyle,
olan
yanyana
ve
gibi
artık
yalnız
şu
şovenizm
Ve
savaş
geri
halde
için
insan
(fanatik
birbirine
uyma-
bir
açmaya
halde
sürükler.
Işık
çekmekten
aleyhinde
öl-
saldırgan
sosyal
uslandırılırlar.
millet
uğruna,
öldürmek
karmakarışık
meşaleleri
arasında
nesneye
içinde
bir
millet
bir kale,
tutuşturur.
beslemeye
ülke
insanı
bile"
yüce
büyüklüğü
soyut
Sosyal
zıt).
olsaydı
duygularına,
vatandaşın
kitlesini,
dok-
tabakalarında
millet
ülkenin
bu
Büyük
patlama
dola-
tepelemek-
bütün
Aile
ve
savaşını
kin
ve
uğursuz
devlet
yerleşmiş
Düşünce
zaman,
yaratanlar
ve
bir
değen
altıda
sokulur.
iç
etkili
Nasyonalizmde
karşı
kılığına
insanlar
yabancılara
Artistik
kadar
bunun
en
ülkelerinde
yapılır
Kışkırtma
milliyetçilik),
ancak
(Enternasyonalizme
gelir.
altına
öldürülmediği
öldürülür.
ret
ülkeye
angarya
hapishane
yan
haline
agrandisman
bir anlam
bir
rolüne
anti-üniversaldir.
yeryüzünün
başka
sonuna
Enternasyonalistleşmesini
anti-üniversal
ve
konuluşu
kültür
amacı,
Hatta
zaptedilir
sömürge ayaklanma-
anlamda
Dünyanın
gene
bir
ve
taraftarıdır.
çözülmesi zor milli
kalabalıkların
amaç,
kül-
Nasyonalizmdir."
yönüne,
Nasyonalizm'in
çırpınan
için,
prensiplerine
şey
dayanırlar.
olan
bu
doğuş
kültürün
doktrine
çıkan
amaçlarına
Barbüs'e göre:
Çünkü:
bir
beslediği
hareketlerinin
Nasyonalist
kanıtlar veren
milli
rejimden
değil,
enternasyonalizmde
şekliyle
Niçin?
yısıyla
bu
olarak
vurulmalıdır."
kültürün
Klasik
sağlam
us'a
kurtuluş
milli
ister
bir şey
düşünceyi
milli
Fakat
bana
ister bir rejim,
kendiliğinden
millet
taşıibadeğil,
halk
aleyhinde
keskin
ve
hata
göre
insancıl
ölçülüp
getirici
kaba
derece
uygar
anlayışa
birbiri
ile
Tahlilini
buraya
sorunu,
1-
şöyle
2-
açtığı
getiren
zorunlu
"çalışan
İstediği
olan
insandan
ternasyonalizm,
tan
sonra
Barbüs
ona
ve
başka
yerindeysekategorik
olaylar
insanlığın
cevabı
ve
Barbüs'e
icad
şekilde
etme
şu
değildir.
yola
derece
son
artık
aşamayırtıcılığın,
ki:
"Nasyonalizm
gelişimi
ve
ile
kuruluşu
göre
görevi
cevabı
eden,
bunlar,
korkak
barışı
Tabii
burada
için,
"insanlar"dan
insanlara
karşı
birşey sayılırlar.
ne milleti
millete e z d i r m e y e n
ilerletici
Sorun
"Kitap
yoldan
ile
akıldan
takım
sistemi,
bu
yükümlü
demek
olan
bulma
olan
'evet
ve
kül-
ve
da
zoru
olan,
kadar
anlayışın
budur."
işkillenen
cahillerden
yazar,
-deyim
bir bilgin
bilinir!'
cevap
şaşıran,
yana
biricik
kadar a y d ı n l a n d ı k -
sanatkârı
şerefli
En-
bilinir mi?" d i y e n l e r e ,
gerçeği
verir:
en
yolunu
bir
için,
korumaları
çalışan
kimde olduğu
bir
oynatmak
birşeydir."
Nitekim
biricik
verebileceği
tereddüt
kabaran
par-
ve
"faşizm
manivela
ve
veriyor:
simetrik
karşısında
Hâlâ
insana,
gene "gerçeğin
şu
der
olan
biricik g e r ç e k olur.
paralel
ve
ki,
daniskasıdır."
gibi
birşeydir."
insanlar"dır.
B ö y l e c e ne insanı
ideali
bulunmayan
konur:
Adaleti
tür
ye-
Denebilir
savaşının
insanlığın
"Enternasyonalizm:
burjuvalar,
sırf kendi
silahlı
Bu,
Barbüs
arasında,
de
suikast
dururlar."
Ve
iç
yüzü
doğranır
boğazlaşır
savaşın
zorunlu
amaç,
parça
dünya
diktatörlüğüne
insanlara
kültür,
Parababalarının
şu
iki
aleyhinde
taşımaz.
söyleyebiliriz.
"Nasyonalizm:
burjuva
gibi
başkasında
şeklindedir."
de,
karşı
Enternasyonalizm"
gibi
parça
egemenlikleri
biz
ve
insanlık
bulunduğumuzu
milli
hakkını
faşistleşme:
yayıldıkça
sında
Hiçbir
olma
kadar
ve
kılıcı
düşünce
biçilmiş
sahip
sonuna
acem
İşte
budur.
yüzünden
"Faşizm
Bu,
olur.
şey
ahlaka
nasyonalizm
çalar
vardır.
militarizm
denilen
teneğine
bir
millet
bir
var
baba
başka
mı?
hindi
kimseler
"Bu
kararsızlık,
duruma
özgü
merlenen,
ku
bu
özellikle
ile
yönünü
zihin
bulamayış,
hastalıklarından
bir hayli
desteklenen
bir
yüksekten
cehalet
bu
endişe,
birisidir.
atma
buhranı
şimdiki
Pesimizmle
ve
biraz
şeklinde
kat-
da
kor-
ortaya
çıkar."
gördük.
Nasyo-
-IIIÖnce,
nalizm
dünyada
ve
yonalizmi
iki
kültür kampı
Enternasyonalizm.
seçtik.
Şimdi
başlar.
gösterir.
rü
ve
a)
Bu
Buraya
hareket
Emperyalist
A)
d e m e k olan
Aydınlar,
Çünkü
egoist
ve
kol
gerek
sosyalist
kaçınamayız:
bir
bağımsızlık
2- Yoksa
Bundan
üç
şekilde
faşizme
çalışanlar
sonra
kendini
karşı
savunma;
işçilerini
Sovyetler
onlara
düşen
mektir.
kültü-
b)
Sözleri,
birleştirme;
birliğinin
Birliğini
c)
enter-
koruma.
birleşmelidirler:
Niçin?
kültür a k ı m l a r ı n ı n
üstün-
"Nihayet
işçiler,
Kültür
savunulması
kendileri
kültüre
karşı
başına
bizim
ediyor."
Buna
nankörlüğü
kültür
karşılık,
nimet
etme-
kültürün
ema-
dönebilir:
başkalarına
için
kaçıp
Kapitalizmde,
aydınlardır.
herkese
kendi
"Havalara
olaylar yasak
döner:
imtiyazlılar,
aleyhimize
aydın
netçileridir.
boşunadır.
çekilmemizi
aleyhimize
borç,
Yoksa
Çağdaş
iddiası
inzivaya
kültür,
tekelinden yararlanan
türü
ve
kültür s a v u n m a s ı n d a
saklanmamızı,
onun
enternas-
:
1- Bundan
de
olarak
idi.
için
düşüncesini
kafa
enternasyonalizmi,
nasyonali
ideali
k a d a r söz
Barbüs
savaşlara
enternasyonalizm
e y l e m l e s a v u n m a k için,
Gerek
Kültür
ne y a p a c a ğ ı z ?
Prensipler atılmıştır.
hareket
olduğunu
ait
olan
kendini
bırakılırsa
aleyhimize,
koruyamaz.
o
yani
Eğer
başkaları,
herkesin
külaleyhine
kullanacaklardır."
3- Yahut
yazarlıktan
çıkarız:
"Madem
ki
yazarın,
burada
yazarın
hiçbir şekilde
bir şey
olması
bir
36
fikri
ta
söz
rolünden
konusu
realiteye
rolünden
ayrılması
değildir.
kadar savunmaktır.
bahsediyorum
ve
Onun
Bir
yazıcıdan
ilk
yapacağı
fikrin
ve
başka
şey;
savunması
ise,
yazarın
onu
kalmayarak,
Kültürü
nekler
denilen
düzene
karşı
vardır.
Eski
geleneği
La
Boetye,
ve
natüralizmin,
ten
geri
dan
gelen
tam
göstermekle
işlemesinden
yapmalı?
de
ibarettir."
Barbüs
oldu.
içinde
tek
tarihten
ör-
Ve
bu
büyük
özelliğinden,
geleneği
kalmış
egemenliği
kalan
yetiştirmekarkasın-
ne
sistemli
kur-
zamanlarda,
bu-
karmakarışıkça
manevi
bizlerin,
yüzyıllar
olmaktan
hümanizmanın
olan
de
uzun
kişiler
mirasçısı
ve
krizlerin
edenler,
çağdaş
tem-
Dağınıklık
genel,
geriliğinden,
devriminin
altında
burjuva
sosyal
ne
ve
yaptığı
savunulmasını
alay
klasik
romantizm
şampiyonlarını
temsil
bir
yüzyılda
hatta
vardır:
bazı
modern
sebebi,
zihinsel
Fransız
daima
ayaklanma
16.
hakkında
kültürün
orada
arasında
ve
Lukras,
bir kusurları
cesur gelenek,
Özellikle,
en
ve
ve
muhalefet
hümanistlik
devrimci
ve
sanatkârlar
ansiklopedistler,
fakat
asil
bir
Virjil,
ve
hepsinin
başlarına
tulamadılar.
nun
hep
kalmayan,
bu
sanatın
devamlı
Evet,
bir şey
Şu
o
yüzyılda
Yalnız
sistemsizlik...
mak
ne
idealistlik
kaçamaklar,
nin
için
Roma'da
17.
ederler.
dır
gözlere
gönüllere
alır:
kurulu
bazı
ve
savunmak
"Edebiyat
sil
aydınlatmasından,
ruha
yoksulluğundan-
kapitalist
içlerimize
burjuvazi-
işlemiş
olan
zihniyetimizdendir."
halde
için
aydınlara
burjuva
k u r t a r m a k ve
düşen
iş,
kültürünün
kendi
aralarında
devrim
bulaşık
geleneğini
savun-
fikirlerinden
yakayı
sistematik,
sürekli
bir
birlik
örgütlemektir/*'
B) A y d ı n l a r , ç a l ı ş a n
1-
Lafla
peynir gemisi
"Anlayışın,
vunulması
ya
ruhun
boş
bir
şey
ve
lakırdıdan
gerçeğinin
başka
kitlelerle
kıvılcımları
değildir.
birleşmelidirler:
Niçin? Ç ü n k ü :
yürümez:
kültürün
ibarettir.
ile
Ancak
platonik
bir
Platonik
yapılmış
realizm
biçimde
savunma,
maytap
sayesinde
sadün-
oyunundan
yerle
gök
birleştirilir."
<i>
Kültürün t o p l u m d a k i
b i b l i y o t e ğ i m i z i n VI.
büyük rolünü
numaralı
kaynaklarından
"Sosyete ve T e k n i k "
itibaren
kitabına
k a v r a m a k için,
bakıla.
2-
Kitlesiz
dınlar,
karşı
kültürü
nizmaya
demişti. *
luyuz.
(yani
Biz
de,
Çünkü,
çevesinde
işçi
kurmak
birleşmeye
C)
çalışan
başaran
savaşın,
faşizmin
Zira
23-5-1935
bu
işin
ve
olan,
dostluk:
halleden,
kaldıran,
en
sosyal
Emperyalist
büyük düşmanı,
orasıdır.
Sovyetler
bu
onlardır."
ile
Sovyetizmdir.
çer-
Onlarla
yalnız
b ü y ü k kalesi
zorun-
de.
kökünden
gericiliğin
vatanı,
Monde'da
kazanılamaz;
Birliği
sömürüyü
sistem
savunamayız.
doğruluk
eridirler
meselelerini
her t ü r l ü
ideal
tarihli
meka-
birleşmeye
eşitlik
kurtarıcı
kitlelerin en
kitlelerin
ay-
faşizme
sosyal
zafer
kitlelerle
birleştiren,
biricik
çalışan ve ezilen
ile
Cumhuriyetleri
milliyet
ve
ve
başımıza
kolu
toplumu
Ve
Sovyet
devrimi
insancıl
büyük
işçilerini
Y a z a r ve
hangi
yalnız
keşif
kitleleri,
bütün
kol
ama,
aydınlar)
yalnız
zorunluyuz.
Yeryüzünde
İyi
benzer.
şovenizme
sebeple:
istiyorlar.
Sosyalist
ve
Bu
düşünür,
( }
kaptana
kapitalizme,
savunacaklardır.
biz
büyük
kafa
gemisiz
dayanarak?
"Kültürü
Bir
aydın,
emperyalizme,
Şu
ülkesidir.
düşüncesini
halde
Barbüs
şöyle
yasalaş-
tı r ı y o r d u :
"1917'den
Sosyalist
beri
devlet
çeşitli
milliyetlerden
Bolşevikler,
düzenli
jim,
götürdü.
Eğer
için,
yırtıcılıklar
halde
atacak
(
*)
Barbüs,
bu
rejim
başkası
ve
bizim
Lenin'in
rindeki t e z i
içinde
yürüyerek
milli
tüm
içinde
dünyaya
ortada
insanları
yeryüzü
kıtasıdır.
enternasyonal
kurdular.
Bu
çelişki
bir
ve
arada
yayılmış
savaş,
bir
ötekiler gibi,
gerçek
rejimi
için
idealimiz
bu
uğraması,
tehdit
şey
bir
milletler
barış
Ekim
devlet,
reanlaş-
yaşamaya
olsaydı,
faşizm
ve
ne
gerici
kalmazdı.
saldırıya
tek
bir
ve
sorunu
özgürlüğünün
kemiren
barış
ne
bitti?
Bu
gerçek
birliği
yollarında
nihai
olup
birleşik,
dayanan
sosyalizm
Şu
ne
getirdiler.
sosyalistler
kanuna
mazlıkları
bizim
tarihçe
meydana
eden
hedef olmalıdır.
yoksulluk,
uğursuzlukları
ta
Çünkü;
savaş
gibi
kökünden
kamu
bizi
söküp
sosyalizmdir."
"Ne Y a p m a l ı " v e
kastediyor.
"Komünizm
Çocuk
H a s t a l ı ğ ı " eserle-
BARBÜS'ÜN
Sovyet yazarlarından
geçen
son
Mişel
günlerini ve
"Telefon
sesi
çalıyor.
SON
GÜNÜ
Keltzof,
halkça
nasıl
iyi
tanıdığım
Pek
Barbüs'ün
tanındığını
Moskova'da
şöyle yazıyor:
uyumlu
ve
biraz
kısık
işitiyorum.
-
Görüyorsun
ya,
karşılaşıyoruz.
siz
üç
Ve
geleceksiniz.
ay
içinde,
şüphesiz,
Gribe
tam
üç
Moskova'da
tutuldum.
şehirde
da
beni
Doktorlar
tekrar
görmeye
dışarı
çıkmamı
yasakladılar.
Fakat
Barbüs
sıvışıyordu.
rak
dedi
yapalım;
Metroda
na
-
Yok
farkına
sonra
gene
derin
doğrusu,
Hayrete
metrosunu
yanında
nefes
bu
şayan!
bir
kuyu
ona
Enternasyonali
işaretini
dışarıya
göz
kırpa-
- Merhaba
Barbüs
alarak
bana
bile
gibi
*) M o s k o v a ' d a
yeni
yapılan
bir sevinç
ve
uzun
heyeca-
uzun
dolaşı-
coşuyordu:
anlattıklarından
çok
burasını
gördükten
sıkılıyor.
Paris
arasına
sıkıştı.
Herkes
gülümseniyordu.
taşıyan
yeraltı
bir
çaktırmayız.
daha
gü-
sonra,
Paris
metrosu
bunun
kalır!
doğru
yoldaş,
metroda(*
gidelim
kimseye
çocukça
bir
sadece
riniz.
(
bir
çapkınca
merdivenlerde
İnsan
iki genç kızın
taraftan
geliriz,
ve
hatırlamaya
pis
Vagonda
her
ikide
görünce
varmadan
büsbütün
Geçitlerde
derin,
zel.
kalamıyor,
beni
kimse
Barbüs
tutuldu.
yor,
kapalı
toplantıda
ki:
- Haydi,
tur
odada
Bir
treni
genç
onu
Komünist
Barbüs'e
elinizi sıkmama
tanıdı
ve
Gençler
sokuldu.
izin
ve-
Barbüs,
müddet
genç
Moskovalı'nın
kuvvetle
- Burada
Sağ
sıktı.
da
ve
mı?
manlarında
Bak
fikir
ediyorum.
sen,
arasına
bana
aldı
ve
bir
Rus
ro-
döndü:
tanınıyorum.
konuşmak
istedi.
- Gorki'den
mi?
şaşılacak
veren
ülkeniz
Tercüme
Gördün
derecede
var.
en
yabancı
kuruntularından
görünmez
ya
hazırlanıyordu."
inliyor.
Anet
Vidal'a
Habeşistan"
daha
bir
kalabileceğini
şu
Seyahat
tercüme
oldu.
hale
baskı
rohayret
eder misiniz...
hepsi
Bütün
gülmeye
bütün
gelmişti.
yapan
Sizin
bu
akıllara
bulunanların
Barbüs
budur.
ve
ne-
Kendisi
bütün
can
ta
sıkıcı
gibiydi.
düşmanın
o
için,
iken
de,
dişleri
kadar
son
Matmazel
ile
seyrek
hamlesi
cevabı
gülen
ile
Anet Vidal
"Habeşistan'dan
onu
kemirilmişti.
sonra
anlatıyor:
h a b e r v a r mı"
düşünürsün"
veriyor:
"Bu
bu
saldırma-
anda
diyen
kimsenin
yoktur."
son
diye
lütfen
düşman,
iyileş
hakkı
Barbüs
iken,
ona
bir
döşeğinde
Barbüs
dinlenmeye
Barbüs,
Ne
kapatmak
"Hele
roman
oldular.
emek arkadaşı
ölüm
tam
ömürlü
tanınmaz
öldürücü
ebediyyen
Barbüs'ün
işte
yazdı
gülen
sinsi
çıkmıyorum.
romanları
kurtulmuş
gözleri
diye
ya,
diyarlarda
vücudu
ancak
geliyorum.
vagonda
uzun
gençleşmiş,
ismi
Devrim
Bunu
uzaklarda,
bu
bir romandan
mü
güzel
şelenmiş,
Fakat
Ben
ettim...
ve
gene
şehrinden
olağanüstü
manlar
ben
sanırdım.
ha!
Gorki
Gorki'niz
şu"
kadar
kızla
olduğunu
- Amma
Ve
eli
Şapovalova.
- Ksenya
Barbüs
iki
iki
gururla
nedir?
- Ksenya
Bu
elini
bir
Paris'teki
solundaki
- Adınız
başladılar
Açık
nefesini
Fransa
diye
değil,
"Habeşistan
veriyor.
ilk ş i i r l e r i n d e ,
gün
şöyle
insanın
"gelecek"
hatırasında
mısralamıştı:
için
"iman
kendisinden
sarhonelerin
" Yiğitlik
İşte
duran
bu
delisi
ilk,
Barbüs'e
"Sağlam
olan
sanki
ve
içimde
pırıl
Ve
sonsuz
şükranı
Barbüs'ün
şöyle
Gerçekten
maktansa
kralın
miş
suz"
o
"Krallık"
ne
biçim
birşey
olacaktı?
yok
olacaktır."
"muhteşem
"Kral"
saraylı
bir
bir y o k l u k "
olmadı,
bin
zalimlere
bayrağı
geldiği
gün
böyle
bir ş e y
ol-
idi.
Fakat,
hiçbir
ölü
milyonların
kızılca
kıyameti,
kere
görülmeyen
önünde,
haline
oldu.
kral
olmaya
tabutunu
niçin
geçmeyen
Çünkü,
teşkilatın
teşkilat
gibi
Barbüs'ün
adam
ve
zaten
razı
o
emperyalizme
göklere
çıkardı.
"şükranı
Barbüs
yetişmiyor?
şöhret delisi
bugünün
karşı
Bu
nimet"i
öyle
Barbüs'ün
Türkiye'de
edilmez.
da,
Hayatın,
adamıdır.
karışmayan
anlamayan
Boyları
cüceler dolu
adamı:
enternasyonal
hayatına
özelliğini
rin
bekliyor."
çekil-
mahşerin
nasıl
"son-
olamazdı!..
Bizde
me"
bir s a l t a n a t v a d e d i y o r d u :
ümit
ihtişamı
bir d e v r i m
"ihtişamı"
dol-
nimetim
umduğu
arkasında
Barbüs'ün
20'sini
der:
ülkesinde
Barbüs
henüz
yanıyor
saati
"Yoksulluğun
gönüller
bir
pırıl
olacağım
Kendisi
manevi
kutsal
Ta
Kral
gururum."
t a z e " y i ğ i t l i k g u r u r " u d u r ki,
kimseye
ve
bu
niçin
hareketin
kitlenin
hayatın
"adam"
çocuk"u
" a d a m " yok?
kitlenin
Ezilen
bugün
"parmak
ve
hareket ve
dünya
çapında
denmiyor.
bir a d a m d ı .
"Türkçeye
tercüme"sinden
doğmasına
özenelim.
Barbüs
parlak
bir
ziyade
Çünkü
"kitap"
Barbüsle-
Barbüs
değil,
"tercü-
savaşçı
bir
"hayat"tır.
1-X-1935
H.
Kıvılcımlı
EKLER
Nazım
Dr.
Suphi
Hikmet
Fuat Sabit
Nuri
Kerim
İleri
Sadi
ve
Dr.
Hikmet
Kıvılcımlı'nın
Karşı
Yazısı
NAZIM
HİKMET
Bence,
sıl
Henri
çalışması,
zım
geldiğini,
gösteren
O,
bütün
bir insan
nasıl
bir h a k i k i
ve
soyuna
niçin
en
artistin
na-
dövüşmesi
la-
muazzam
ölçülerle
bir a b i d e d i r .
silik
ve
imanlı
bir y ü k s e k ,
yaşaması,
bir k ü ç ü k b u r j u v a
şık v e
ateş
Barbusse,
nasıl
gösteren
kanıyla
bir
muhit
alaca
fikriyatının
karanlığından,
y ı k a n a r a k sıyrılmış,
n e f e r gibi
değil,
eşyayı
bir
karmakarıbir
harbin
proleter saflarına
yalnız
inkılap
büyük
bayraktarı
o l a r a k da
girmiştir.
Henri
Barbusse'ün
emekçinin
dır.
Ve
insan
kafası
ve
yüreğinin
kalmış
demektir.
Türkçeye
çevirerek
bugün
Henri
çevrilmesi
ş a h e s e r de,
mütercimlerinin
kütüphanesine
en
bir
kafası
işçinin,
yarım-
sokmayan
bir dil,
büyük d e ğ e r l e r i n d e n
Barbusse
bir
bir p a r ç a
birinden
için y a p ı l a c a k ilk iş " A t e ş " i n
olmalıdır.
b i r ç o k ş a h e s e r l e r gibi,
elinde
davranmalı,
okumayan
münevverin
kitabı
Bence,
SADİ
"Ateş"ini
bir h a k i k i
bu
mahrum
Bu
ve
biz,
katlolunmadan
Barbusse'ü
cahil
önce,
onun
küçük burjuva
mesela
diliyle
KERİM
okumalıyız.
DR.
FUAT
Onun
dım.
921'de
Şair
cihan
Moskova'da
doğmuş,
harbinin
olmuştu.
bütün
tim.
facialarıyla,
"Ateşinde,
de,
okuduğum
hayata
aşağı
şair
girmiş,
bütün
asil
sızlayan
çıplaklıklarıyla
Ben
ticenin
ile
de
yukarı
lar v e
aliller
süngüleri
bu
neticenin
randığı
me
arızi
ile
tanı-
iştirak
ettiği
harbin
devrimci
facialarını,
gelmiş-
ile d e ğ i l ,
zalim
vardığımız
ne-
bıraktığı
öksüzler,
dul-
-sefih
menkıbelerini
ve
bir y u r t
olmayıp,
bir v a r ı ş ı
neticeye
sonra
zenginleri
harap
bir h a d i s e
tabii
aynı
düşman
arkada
harp
inleyen
tezatların
üstün
mukabil,
küstah
altında
yollarla
cenkleştikten
kurbanın
sürüsüne
dinlediğimiz-
Fue"
r u h l a r gibi,
bir y ü r e k ile
aynı
yıllarca
milyonlarca
"Le
fakat
anlatır.
Kafkas c e p h e s i n d e yalnız
bir t a b i a t
ile
SABİT
olduğunu
cemiyetin
olduğunu
ikrah
emperyalistlerin
görünce,
içinde
anlamış ve
kıv-
devri-
karışmıştım.
Artık,
Barbusse
yazardan
ziyade,
şekil
ifadesini
ve
tesiriyle
busse
benim
ruhumun
canlandıran
imzasını
yatı
hakkında
nü
İsviçre'de
heyecan
duyguları,
bir d e r t o r t a ğ ı
her y a z ı y ı
Sonraları,
edindiğim
oldu.
malumatla
dünyanın
büyük
ruhu
faşizme
ve
muhtaç olduğu
Ondan
Marks'tan
verem
harbe
istirahatten
henüz
sonra
için
Barbir
hususi
ihha-
ömrü-
biliyordum.
sürüklenmesi
ayırdığını
bir
sanatının
olduğunu,
kaldığını
doğru
üstad
kaynaşan
kudretli
o k u m a k benim
Magdelaine
geçirmek mecburiyetinde
Fakat
ile o k u n a n
derinliklerinde
bulamayan
taşıyan
tiyaç o l m u ş t u .
için,
da
bu
endişe
ile
görüyordum.
Amsterdam
seyahatleri,
sol
büsleri
üzdü,
onu
Bugün,
riyetin
onu
cereyanları
kaybetmiş
ragatle
zalimlerin
bütün
bulunuyoruz.
uğrunda
hakikatleri
sarfınazar
suratına
haykıran
münevverlerin
fikrini
daima
aramızda
<?>
Fuat Sabit, a y r ı c a Y E N İ A D A M
Dr.
"O
Henri
nihayet,
larında
hareketiyle
nüshasında
ve
Rusya
birleştirmek teşeb-
Henri
Barbusse
ki,
veriyor!"
Barbusse
hasta
ciğerleriyle
d ö v ü ş e r e k ölen
ve
bu
mecmuasının
şu
mazlum
çekinmeden,
bize yol
için
Fakat
dinlenmeden
hilafına-
birleştiren
y a ş a y a c a k ve
elinde silah
can
durup
hiçbir t e h l i k e d e n
yarak,
sayılı
Amerika
yıprattı.
kurtuluşunu
inandığı
kongresi,
tek c e p h e d e
-ufak
asil
bir
yalnız
beşe-
çarpışan,
bir fe-
istisnadan
sözle
kalma-
büyük a d a m ı n
misali
gösterecektir/*'
5
Mart
karakteristik
bir c e p h e d e n
bir k a h r a m a n gibi,
1936 t a r i h ve
ifadeyi
ötekine
şimalin
114
kullanıyor?
koşuyor ve
buzlu
ufuk-
DR.
SUPHİ
Benden,
Üstadın
evvel
da
NURİ
fikir
"Ateş"
ve
yazılan
ilk
bizde
eser
"Ateş"ten
oldu.
burjuva
cihan
siyasi
bunların
hissi,
Hıristiyan
insani
mekten
busse,
olduğu
emin
G a r i p t i r ki,
gördüm
Diyorlar
ahlakından
bir y e r e
ki:
"Andre
gitmiş
Ve
ezcümle
ve
için
hava-
ki,
bunları
bu
iki
Bunların
Gide,
yine
diyorlar
Fransa'nın
ki,
ipokrit
daha
edilme-
Henri
haksız ve
İşte,
sebebini
Avrupa'nın
artık takip
üs-
tema-
menfaatsizdir.
hakiki
Bu
bütün
Herhalde
ahlak telakkilerinin
orada
bu-
diyebili-
olduklarını
bir t ü r l ü
kaçarak,
bulunmuştur.
ve
ezcümle
değil-
kalemlerine
naçar
unutmayalım
ve
kabil
dar a t m ı ş l a r d ı r .
meşguldür.
ve
ilk ç ı k a n
evrensel
emperyalist
hata
komünistleşmiş
fikri
"Garp
nihayet takibe
kuvvetli
politikacılık etmiyorlar.
daha
Avrupa'nın
kitabı
yolu
kapitalist ve
bir k u v v e t var,
memlekette,
malik oldukları
kendilerini,
neden
gidişini
keşfedemedim.
ve
ve
değillerdir,
ben
en
kabiliyetlerine
araştırmakla
çeken
daha
hatıra
Fransa'nın
burjuva,
edibin
yülü
ç ıktı.
hakkın-
Ezcümle,
Remarque'ın
Rus-Sovyetler alemine
matbuatı
Moskova'ya
her
gelmemesi
tenkit
Moskova'ya
sonra
Gide'ın
yaşayamamışlar
rim,
realitesi
aynı
üstat,
Fransa'nın,
sında
tat,
iki
kitabı
senelerce
harbin
eserler yazıldı.
Maria
soruyorsunuz.
zaman,
b a h s e t m e k için
Andre
bu
hislerine ve
günkü
iki
olan
Çünkü
Bundan
Birşey y o k "
Barbusse'den
mecbur
ve
budur.
Erich
olduğunu
ilk ç ı k t ı ğ ı
hakkında,
hakkında
ziyade
ne
kitabı
Harp
harp
C e p h e s i n d e Yeni
dir.
hislerimin
namındaki
okumuştum.
hatta
İLERİ
Bar-
tecavüz
eden
emperyalizmine
müdafaa
etmek
doğruluğunu
son
İşte,
lelci.
için,
hatırlamak
ve
Fakat,
bu
bu
ve
hak v e
Enternasyonal'e
Barbusse'ün
küçük
son
diyerek
milletlerin
kurtarmak isteyen
bir t e z a t d e ğ i l d i r ,
hürriyetlerini
girmiş;
ölüm
Barbusse
Habeşistan"
ezcümle
istiklali
milletlerin
kafidir.
Habeşistan,
milletlerin
met e d e n
karşı
Üçüncü
anlamak
sözlerini
"Habeşistan,
için
bunun
yatağındaki
nefesinde,
ölmüştür.
istiklaline
hür-
büyük beynelmi-
bir h a k i k a t t ı r .
KERİM
SADİ
BARBÜS
Istırap çeken
kaybetti.
en
"Ateş" adını
bir g ü n e ş
Somun,
diği
ve
barış v e
olan
bu
Barbusse,
yucusu
ta
harbe
muharriri,
Kremlin
ve
eşi
mücahit,
milyonlarca
zincirlerinden
bütün
az
ihtilaline
baştan
tamiri
ve
terdam
şuuruyla
bulunan
sarsılmaz
bir
daha
devrin
hastanesin-
insanın
sev-
kurtulmak
için
yüklenmiş
ha-
mücahitti.
bir
İşçi
sadakatle
halk d o s t u v e s u l h
itibaren,
beraber,
Harp
ve
Pleyel
ve
hareketi
hep
onu
tehlikesi
komünizmin
bir kayıptır.
açılan
bağlı
müdafii yoldaş
ateşin
Çünkü
savaşın
kongrelerini
o
yaratanların
ruhu
o,
bir
koru-
emperyalist
demekti.
canlandırmıştı.
harplerine
ve
faşist
başında,
Ams-
Bütün
irticaa
Romaind
dün-
karşı
bir
Rolland'la
görüyorduk.
Demokles'in
i n s a n l a r onu
üzerinde
Shakespeare'in
köşelerinde
karşı
yağma
durdukça,
sahnesi
imkansız
faşizme
istila
mücadele
lık
birini
olmuştu.
Ölümü,
yada
isteyen
davasını
Oktabır
inkılapçı
Barbusse,
Barbusse,
bir e n t e l l e k t ü e l
ve
ölmez eserin
Henri
azatlık
beşeriyetin
sınıfına
çocuklarından
söndü.
t a k d i r ettiği
savaşan
kiki
gibi
değerli
taşıyan
büyük ediplerinden
de,
lı
insanlık en
ÖLDÜ
kablettarihi
katil
kaldığı
kılıcı
gibi
unutamaz.
andıran
kahramanlarıyla
zaman
da
tepelerinde
Yarın,
bir
yuvarlak
devrin
beraber mazinin
i n s a n l ı k onu
asıbalçık
faciaları
karan-
unutmayacak.
1
Mayıs
nalini
rı
1920'de
kuran
ve
kardeşçe
1920
ve
yılları
buldu.
açıkça
(Clarté)
yaymıştır.
ve
"Antiemperyalist
Mayısında,
yetlerine
rağmen,
1930'a
kongrelere
ve
tirak etti;
bunları
emperyalizmi,
bir y a ğ m a
çilerine"
larda
yazdı
ve
hitaben
ki, siyasi
Barbusse
çok
" G ü r c i s t a n ve
Arada
haftalık
sevdiği
"Monde"
direktörlüğünü
de
çalışan,
Henri
Barbusse
Muharrirler
land,
Maksim
muasının
idare
Gorki,
komitesi
etti
harp
başında
kuranlar
Andre
sonra
de
gibi
koruyucu,
yılının
Derneği"ni
olarak
idi.
iş-
Fransız
savaşı,
yani
"fikir
iş-
Balkan-
"Cellatlar"ı
seyahat
etmiş,
basmıştır.
eserler yazan
Barbusse
ölümüne
ve
faşizm
değerli
"Devrimci
-ve
1928'de
ki,
arasındaydı.
Gide'le
üyesi
faal
birçok
i ş k e n c e l e r e ş a h a d e t eder.
uğrayan-
"Monde"
kültürü
hiç e s i r g e m e -
neşrediyor.
Birliği'ne
tesis
"Ay-
neşretti.
Barbusse
ne y a p m ı ş l a r " ı
hücuma
yapmıştır.
1932
zaman,
uğradığı
mecmuasını
devrimci
1919'da
müstemleke
y u d a l a r ı " vs.
için
derneğin
militan faali-
1925 T e m m u z u n d a
bir
1922
enternasyonal
bir a n k e t t e n
bakınız
"İsa'nın
kaçtığı
bu
sıhhatini
beyannamesini
Sovyetler
Rusya'yı
Yardımı"
yaptığı
kongrelerine
açtığı
dair y a p t ı ğ ı
mahpusların
"İsa",
mistisizme
karşı
savaşı
meşhur
İşçi
değildi.
aleyhindeki
muharrirlerin
halkına
beyaz t e r ö r e
g r u b u n u n fikirleri-
birçok eserler daha
Barbusse,
ön
katıldığını
beraber Aydınlık
Bütün
bırakmış
kadar,
soygun
savaşanların
başkanlığını
teşkilatlandırdı.
Fas
Barbusse'ü,
kurucularındandır.
uğradı.
ve faşizm
eski
için
Aydınlık
de
beri
başka,
Henri
"Enternasyonal
Bi rl iğ i" n i n
takibata
çarpışanla-
Enternasyonal'e
ki,
edebiyatı
emperyalizm
dünya
Barbusse,
romanından
olan
arkadaşlarıyla
kurdu
Henri
dolayı
1922'den
den,
bir
III.
1920'de
kuruluşundan
faaliyetinden
dınlık"
yeni
mecmuasını
ni
muharipler enternasyobirbirleriyle
muvaffak
Barbusse
bildiriyordu.
eski
cephelerde
birleştirmeye
1921
safında
Cenevre'de
böylece
kadar
aleyhin-
bir c ö n k t ü r .
Artistler ve
Romaind
beraber " K o m ü n "
Rolmec-
Barbusse,
emperyalist
Amsterdam'da
toplanan
raber
oldu;
önayak
"Emperyalist
faşizme
Kongre,
4
landı.
ve
Harbe
çarpışan
Sıhhatinin
gittikçe
sonbaharında
Aleyhindeki
ediyor,
memleketi
Bütün
Kadınlar
nında
de
Kongresi"ne
faal
Paris'te t o p l a n a n
yorgun
oynadı,
ğer
bir
nutuk
ve
verdi,
le
son
yazarları
giderek
hürriyet
bu
nutkunu
Komünist
Henri
başkanlığına
Fransız
Barbusse,
daha
22
Hastanesine'ne
1935
seçildi.
Ağustos'ta
girmişti.
Son
Hazira-
derece
esaslı
Barbusse,
Sovyet
yedinci
40,7
Ta-
bir
de-
"Enternasyonal
14
şefleriy-
artistleri
üzerine
adı
"Cihan
dikkate
Partisinin
sonra,
kitap
Enternasyonal
kongrede
davet
kitabın
bir
"Brüksel
üzerinde
doğan
ve
iştirak
Enternasyonal
İçin
bu
1933
bulunuyor.
güzel
ayında
Komünist
Enternasyonalinin
son
için
"Harp
1934 y a z ı n d a
mevzuu
vukubulan
Neşrettiği
dair
Gençlik
Koruma
kongreden
söylemiş,
tarafından
alkışlanmıştır.
Kremlin
günü
mitinglerde
Aralık
Barbusse
Kültür"
Muharrirler Cemiyeti"nin
Temmuz
orada
kuruluşuna
promotörlerindendir.
rağmen,
"Ulus
ediyor;
iştirak e d i y o r .
"Kültürü
Kongresi"nin
olmasına
rol
olarak
aynı
kurtuluşu
Barbusse,
biridir.
yılın
bü-
Barbusse,
rağmen
Karşı
dirilticilerinden
ve
Bugün,
Komitesi"nin
Henri
Zola'ya
aynı
top-
birleştiler.
Birliği"nin
Faşizme
Kongresi"ne,
Muharrirler
seyahat
arasında
salonunda
başındaydı.
bozulmasına
ve
etti.
antifaşistlerin
dolaşarak sayısız
Harbe
Kongresi'nin
lebeler
bütün
seçildi.
davet
Amsterdam'da
Mücadele
vardır.
Amerikan
işlerinin
yazdı.
Pleyel
begelen
reis
kongreyi
1932'de
komitenin
Amerika'ya
Faşizm
da
Cihan
ve
enternasyonal
meydana
komiteleri
üyesi
1932'de
Rolland'la
Komitesi"ne
Paris'te
idare
Karşı
Ağustos
neticesinde
üzerine,
milyonlarca
zamanda Thalmann'ın
27
Romaind
Cihan
1933'de
teşebbüsü
dünyada
karşı
enternasyonal
Pleyel'de seçilen
"Faşizme
tün
Karşı
karşı
Haziran
Onun
1933'de
kongre
Harbe
1933'de
harbe
kongreye
ve
Moskova'ya
kongresinde
"Stalin"dir.
ateşle
Başlangıçtan
zatürreden
itibaren,
hastalık v a h i m
zatürre
ve
bir
birkaç
berküloz,
hal
ay
intifahı
aldı.
önce
ree
ve
talıkların
mevcudiyeti
en
p r o f e s ö r l e r ve
ünlü
Barbusse'e
en
maktan
bitkin
Ağustos
gecesi
tün
gece
solunum
merkezlerinin
Barbusse'ün
"Ateş"
yazarının
Sayısız
lengi
de
cenaze
üç
Kızılorduya
alayında
onbinlerce
Beyaz
bir
çerçeveleyen
portresini
Reisi
söz
muazzam
çelenkler arasında
vardı.
bulunmuştur.
Matem
Moskova
ve
mitingini
Bulganin
açmış,
heyeti
bir
işçisi
8.55'de
halk
kitlesi,
halinde
akmış-
refakat
başı
başkanı
ve
hazır
büyük
donatılmıştı.
Moskova
yazar
çeettiği
açık
Barbusse'ün
ve
30
bü-
konservatuarının
bayraklarla
Marti
ve
konsolosluğunun
istasyonu,
kızıl
Barbusse
uçakların
Moskova
Andre
koyamadı.
başladı
nehir
Fransız
mensup
Rusya
cenaze
bir
çalış-
öldü.
gün
önünden
gün
savaştılar.
Lakin,
karşı
neticesinde
bırakılmış
tabutu
edildi.
tühas-
sekiz
karşı
yoldaş
defa
müzmin
kaybetmeye
rağmen,
felci
tabutu
salonunda
sarf
iki
Barbusse,
gibi
hastalığa
hastalığa
şuurunu
tedbirlere
yıllarda
geçiren
pek z a y ı f l a m ı ş t ı ,
hekimler
bedeni
hasta,
son
skleroz
ihtimamlar
düşen
büyük
tır.
arteryo
yüzünden
büyük
alınan
Esasen
zatülcemp
Sovyet
Mihail
Koltzof
10:45'te
düdü-
söylemiştir.
Cenazeyi
ğünü
çaldı
arasında
Eylülün
kitlesi
tir.
taşıyan
ve
tren
ağır a ğ ı r
Tabutun
arkasından
bucaksız
sonra
Barbusse,
marşının
bir
nağmeleri
etti.
Paris'te
harp
orman
gür
dört yüz
gibi
Perlaşezde,
kişilik
alayına
malülleri
idi.
bin
Komuna
halk
iştirak e t m i ş -
gidiyordu,
Heyecanlı
bir
bayraklar
hitabelerden
kahramanlarının
ya-
gömüldü.
Mezarlıktan
şöyle
günü,
saat
bir s a m i m i y e t l e c e n a z e
uçsuz
nına
lokomotifi
Enternasyonal
hareket
yedinci
emsalsiz
trenin
çıkarken
halk
büyük
bir
teessürle
karısına
haykırıyordu:
"-Metin
olunuz!
Yalnız
değilsiniz,
onu
biz
de
kaybettik!.."
DR.
FUAT
SABİT
ZARURİ
Hikmet
lerde
Kıvılcımlı'nın
çıkardığı
arkadaşlar
sebep
ona
şudur:
dair
de
Üç
bir
olmuştu.
doğmuş,
sefih
iltifatına
öldüğü
bulunmuşlardı.
ikrah
görünce
içinde
anlamış
de
ile
Ben
Kafkas
de
facialarını,
aynı
cephesinde
de
aliller
dinlediğimiz
neticenin
küstah
arızi
tezadların(*)
harp
zıt bir m a n a
diyalektik düşünceye
etmek zahmetinde
Marksist gözüyle
ifade e d e n
kıvrandığı
karşı
en
bulunan
derhal
bunu
zen-
bir
harap
hadise
bir
olmayıp
varisi
oldu-
karışmıştım.
"tesadüfler" şeklinde
içinde
mukabil
inleyen
tabii
üscenk-
kurbanını
sürüsüne
altında
yol-
yalnız
yıllarca
milyonlarca
ve
ettiği
inkılapçı
yukarı
bir tabiat ile
süngüleri
inkılaba
gibi,
harbin
aşağı
neticenin
ile
bu
ve
o l a r a k risalede
cemiyetin
benim
iştirak
ruhlar
yürek
dullar
kıvrandığı
fakat
asil
bir
zalim
vardığımız
le t a b a n t a b a n a
kü
zaman
gençler
<?> Y u k a r ı y a n a k l e t t i ğ i m p a r ç a d a altını ç i z d i ğ i m " t e z a t l a r " kelimesi
tası
gün-
iğnelediği
bu
inkılapçı
girmiş
Ben
emperyalistlerin
yurdunu
ğumu
değil,
menkıbelerini
cemiyetin
şair
bütün
sızlayan
öksüzler,
ve
Barbusse
nezaketinde
bıraktığı
ginleri
Henri
son
risalede
Hikmet'in
isteyen
gelmiştim.
ile
sonra
arkada
evvel
anlatır.
neticeye
bir düşman
leştikten
varım.
hayata
'Ateş'inde
aynı
tün
M ü n e v v e r adlı
facialarıyla,
çıplaklıklarıyla
larla
hakkında
demiştim:
harbinin
bütün
İZAH
Barbusse
de
çıkarmak
sormak
şöyle
"...Şair
cihan
ben
ay
risale
intibalarımı
ezcümle
bir
İnkılapçı
arasında
BİR
Henri
çıkmıştı.
bu y a n l ı ş t a n
"tezatları"
büyük darbe
Hikmet'e
ç a k s ı n ve
Bunu
tesadüf"
idi.
düşerdi
samimi
çok s ı k ı l m ı ş t ı m .
addetmek
Yazılarımı
ki,
m ü r e t t i p ha-
görünce fikirlerim-
satır satır t e t k i k
münakkidin
o l a r a k beni
Çün-
Marksizme,
[eleştirici]
ikaz etsin.
Benim
bu
zettiğim
de
ne
hasbıhalimden
manasını
kadar da
yokmuş!"
Henri
demek
ve
Hikmet,
sebepsiz
kendileri
gibi,
inkılapçı
cereyana
olmadığımı,
en
-hadi
Hem
anlatmak
farzedelim
cepheden
ötekine
samimi
Barbusse'le
Barbusse'leri
bilir,
vaka,
fakat
menfi
şimdi
cephesi
a n l a ş ı l ı y o r ve
kapılmıştır.
1-
değil,
sene
İçtimai
Kaldı
benzetmiş-
ki
birine
Mesleği
dövüşerek
can v e r i y o r !
memnun
olması
Hikmet kendimi
ne c i h a n
içinde
bir m e n f i
kapılmayacael-
France'ları
doğdum.
birleşince
müspet cephesi
Hikmet
ve
Henri
edebiyatında
z i h n i y e t e delil
vakalarla
bir d e
H ikmet'le
cep-
hasta c i ğ e r l e r i y l e bir
k a d a r İllusion'a
nihayet
asıl
sonra,
aramızdaki
ufuklarında
bir c e m i y e t
yanında
israf
inkılap
ne de Z o l a ' l a r ı , A n a t o l e
arzedeceğim
Kendisini
Geçen
Marks ve
ben
ile
onunla
bundan
benim
yetiştiren
iken
inkılapçı
yaptıktan-
e l i n d e silah,
buzlu
edecek
tek başına,
çocuk
Barbusse'e
nihayet,
Çünkü
mesela
cephelerde
de
Henri
lazım gelirdi!
mukayese
bir
diyalektiği
B a r b u s s e ki
ise
ele g e z e n A t e ş ' i m var,
Bu
nin
kendimi
inkılapçı
benim,
yetişme
de
değil,
o satırlarla
istemiştim.
gibi, ş i m a l i n
bilmez d e ğ i l d i r !
den
ve
ki
bir
mevki
has-
çalışacağım.
ben
toy
başka
belki
bulmak
koşuyor ve
beni t e ş v i k e t m e s i
ğımı
ve
mü? O Henri
bir k a h r a m a n
Hikmet
bir
sırf h a d i s a t ı n
bir t e s e l l i
Bu, c ü r ü m
sıralarında
çekirdekten
kuvvetlerimi
söyleyeyim:
geldiğimi
müvazilikte
ölen
taze
bir
ayrılma-
dalgalarıyla
ki,
b e n z e t m e k değil,
mektep
haberimiz
ile
aşmamaya
anlayacaktı
kapılmış
B a r b u s s e gibi,
hesine
tim:
daha
bizim
şeniyetten
homurdayan
ben-
"memleketimiz-
Hikmet
Bunda
hududunu
Barbusse'e
Barbusse'e
da
bulunan
oldu.
infialinin
Henri
Henri
hasıl
d ü ş ü n m ü ş olsaydı,
kendimi
ettikten
Barbusse varmış
"autocritique"
serinkanlı
Henri
müstehziyane
insafsızlığında
bıhal y a p m a k z a r u r e t i
maya
kendimi
çıkararak
Kıvılcımlı
de
ola-
meseleolduğu
bir illusiona
benzetiyor:
ilk t a n ı ş m a m ı z d a
adlı
risalesini
Lenin'in
tercüme
Karl
etmeye
başladığımı
mızda
söylemiştim.
başkaları
eseri
da
çalakalem
ettiği
Bunu
vardı.
tercüme
ederek,
eserlere
tercihen
dığını
ilan
lar v e
anlaşılmazlıklar arasında.
t e n k i t ettiği
sekiz
gibi
yaşında
2-
doğan
eden
bu
ve
naleyh
boş
surette
çalışmak
kitap
da
Bu
ben
arada
hazırladığını
Kerim
zeyl
klasik A l m a n
hat
teşkil
ettim.
bazı
Eseri
kusuruna
yapmak
gayretiyle
tercüme
Feuerbach'ın
kala
tiği
bilen
düzinelerle
Feuerbach'ı
kan
tercüme
risalesinde
ilan
bir
de
Biyoloji
aynı
mümkün
ile t e l v i ç
Binaebir
maksatla
bir iki
arasında
etmiş ve
etmiştir.
Marksizm'ini
olduğum
kadar
bir
için
tercüme
itinalı
etmek
birşey
istedim,
çoktan
basılamadı.
beri
bir
üzere,
tercüme
Fransızcaya
kontrol
Hegel
mutavassıt
eserini
edememek yüzünden,
kadar
risale
olmak
çevirmiş
olduğu
tarafımdan
yine
ve
bir
Sorbonne
diğer taraftan
Engels'in
metniyle
tedarik
dair
mukaddeme
müphemiyeti
senelerden
eserleri
müna-
sistemli
bir t a r a f t a n
ederken
dair
bugüne
benim
Hikmet,
on-
arasında
görüşü
felsefesine
tercümesinden
Almanca
hala
ağız
Kütüphanesi'nde
de,
Marksizm
gördüğüm
atfederek ve
olan
tefrika
Feuerbach'a
fakat A l m a n c a s ı n ı
bitmiş
ben
Marksizme
Fransızca
yerlerinde
Sadi'nin
Prenaut'nun
felsefesiyle
eden
ve
t e l a k k i l e r var.
doldurmaya
Hegel
için
Marcel
ve
olarak
anlaşılmamıştır.
İnsaniyet
Sadi'nin
t e r c ü m e ve Yeni A d a m ' d a
felsefesine
hata-
düşündüm.
öğrendiğim
profesörlerinden
aykırı
bir c i h a n
eksiği
Kerim
neşrettiği,
ve
münevverlerimiz
sağlam
bu
çıkarmayı
haklı
evlendirdi
yazı
hatta
m a a l e s e f hala
niyetiyle,
beri
aynı
hazırla-
birçok
Sadi'nin
yaptığı
bizim
en
bizde
beri
Tabii,
ş e h i r ile
yanı-
Hikmet
profesör yaptı!
ki,
zamanlarında
senelerden
bastı.
çok e k s i k v e
bunları
felsefe
Çünkü
sonra
senelerden
Kerim
bazılarıyla
anladım
hakkında
hafta
doğduğu
fakülteye
Doçentlerden
Marksizm
Yeni
Marks'ı
da
kaşalarından
inkar e d e m e z .
Birkaç
tercüme
edildiğini
neşredeceğini
tarafa
basılmakta
bırakarak
olduğunu
ilan
peet-
alelacele
son
çı-
3- On
miş
ve
sene evvel
bütün
haşiyeleriyle
olduğunu
hepimiz
aisine
tercihen
ğunu
işitiyoruz.
4-
Şimdi
karan
söylemeye
yemez.
Dört
tur.
Fakat
söylemiş
şekli
o
o
mevzuya
risalesini
çı-
Hikmet'e
de
birşey
Buna
bulamamış
kimse
dair
iki
b i r ş e y di-
formalık
birşey d e m e y e
hakkı
dair k e n d i s i n d e n
saldırışları
oldu-
görünce
evvel
bir
yoksöz
meselenin
değişmiştir.
Biz
bu
işlerde
samimi
saisinden
ziyade
anormal
den,
Marksist
edilmiş,
mize
çevrilecek
tercümesini
Yeni
binlerce
Adam
Fuat
ben
Hikmet'tir!
1936
Dr.
çırpınış
görüyoruz.
taraftan
çalakalem
etmeyecek
gibi,
ve
hatta
diğer taraftan
muhalledat
suretiyle,
hülyalara
çırpınan
eden
bir
bir
sistemli,
da
varken,
zaten
azalan
velüt
me-
Bu
yüz-
tercüme
okutma-
ortada
bir
eserin
diliiki
kuvvetlerimiz
oluyor.
G ö r ü l ü y o r ki
ihtiyacıyla
bir i n k ı l a p ç ı n ı n
tatmin
dolduğu
vermek
edilmiş
ilave
edebiyat
okuyanları
yacak eserlerle
israf
zaman
üze-
diğer me-
üzere
Barbusse
mevzua
kimsenin
çirkin
basmak
ettikleri
Sadi'nin
basılmak
Hikmet'in
de
söyleyecek
aynı
da
aynı
olanlara
Halbuki
Henri
Kerim
ederek
görmemiştir.
sonra
buna
bunda,
ki
zaman
lüzum
ay
risale y a z ı y o r ,
tercüme
müracaat
Hikmet
Manifest'i
Manifest'i
öğreniyoruz
bize
olan
biliyoruz.
alelacele
gençler
gitmişler.
veya
Şefik H ü s n ü t a r a f ı n d a n t e r c ü m e edil-
kalmamış
tekrar ve
re
Dr.
nüshaları
Sabit
kapılan,
değilim,
kendini
adına
birine
"Kıvılcım"
benzetmek
kelimesini
DR.
HİKMET
O
KIVILCIMLI
KADAR
"ZARURİ"
İKİ
Küçük burjuva
puşamayan
zamanda
CEVAPÇIK
şekilsizliğinden
münevverin
en
SAYMADIĞIM
basit
hayati ve
zihniyeti
vakıaları
ne
nihai
acayip
surette
menşur,
biçimsizleştirmekte
ne
koaynı
fantas-
m a g o r i k d e v a y n a s ı d ı r.
Doktor
Fuat
muasındaki
menşur
ile
dev
Mesele,
ucuz v e
insanın
kalp
mazsa
2bu
üç
İşte
936
tabiriyle
yerde
değil,
Bu
"Hikmet
risalenin
Bizde
ile
bu
üç
tanıtmak
bakımdan
İnkılapçı
risalenin
parmağını
kaldıracak
o
gelen
takıverdiği
prosessüsüdür.
cihanda
Kitle a d a m ı ,
oluşu
de şu:
göğsüne
İnkılapçılık
göğsüne
savaş
1-
Henri
gibi t e z i
Barbusse'ün
adam,
iledir.
yapılan
"İn-
2- Teş-
Netice:
ankete
hiç
ol-
cevap vermelidirler.
diyenler,
benimsemiş
ana
Kıvılcım'ın
alıp
isteyenler,
münevverim
karakterini
mec-
ihtiyari
yapıştırıyor.
bir y a ş a y ı ş v e
Barbusse'dür.
Enternasyonal
Barbusse'ü
Adam
gayri
ise adı
M ü n e v v e r " olarak tanınması:
3-
Yeni
her ö n ü n e
etiketi
elceğizi
çetin
örnek
tarihli
okuyuca
düşündüm.
bir " i n k ı l a p ç ı l ı k "
oturduğu
kilat a d a m ı ,
1-
aynasını
hakkındadır.
yaşayışa
kılapçı
Mart
İzah"ını
Münevver Nedir?"
bir m a d a l y a
Bu
5
Bir
kendi
Barbusse'ü
"İnkılapçı
Sabit'in
"Zaruri
fikri
bu...
bir
kimse,
Barbusse'ün
en
aşağı
olmalıdırlar.
Şu
halde,
evvela
bu
risale
ana
"hakkında,
fikrin
doğ-
ruluğu
veya
çalımları
şına
yanlışlığı
bertaraf,
en
sıvışmamayı
neyi
doğru
darbe"
mesele
mu? Y a n l ı ş
kendisinin
saydığı
bulunmayan
ve
Elinizde
Fuat
sına
mı?
onun
gene
ilim
dı-
2-
Te-
kendisiyle
Kendisinden
İş
ile
7.
sınıfının varlığını,
Bu
sen,
değer
tuhaf
elimde
bırakın
atın.
Biraz
münakaşa-
7.si
cinayet
yılına
III.
Tarih
bastı.
Numarası:
ekonomi
poli-
öncesinde
ilk sı-
Emperyalizmi, veriyor.
takip
etmiyor
sabıkalarını,
mu?
5.si
Tür-
oldukça
bugünkü
burjuvaziyi,
zümrenin
inkılapla
münasebe-
Marksizm
kalpazanlığının
bir s i s t e m
makalende
risalede
başkasına
bir
6.sı:
zincirleniş
kendi
olarak
ikinci
basamaklarını
8
affedilmez,
sayıyorsun.
Ve
bu
karaketmiyor
kelimesi
çıkmış"
rakamının
asla
teşkil
"tezatlar
tesadüfler
sırf 3
bir d e e d a t ı n ı n d ü ş m e s i n i
tenkide"
de
prensip
Marks'ın
burjuvazisinin
Türkiye'de
halde,
4.:
Numarası:
münevver
anlatıyor.
hatası
yakıldığın
Türk
kısmen
Halbuki
alakası
dedikoduları
münasebetini,
ve t a k t i ğ i n i ,
bir d o k t r i n i n
Kitap,
Şu
-benim
bibliyoteği
kapitalin
kiye
teristiğini
büyük
doğruya
şövalyeliğini
yaraşan
sosyolojisini,
Osmanlı
9.
en
olmayışımıza,
ama
izzetinefs
2 . Kitap
işçi
meşgul
Marksizm
sosyalizmini
Kitap
karşı
Sabit'ler!
felsefe ve
sıralanış
nı ve
Hiç...
halde
Kendisini,
söyleyeyim:
nıfsız s o s y e t e y i v e dini,
rettip
O
doğrudan
fazla
atmosferine
Sabit,
1. N u m a r a s ı :
mu?
1-
tezimizle
Dükkancı
Fuat
Fuat
Marks'ın
tini,
mevzuun
buyuruyor?
Cevap yok...
bırakamıyorsunuz,
için
müspet
Bak
8.
ne
"diyalektik düşünceye
ana
değil,
alışın,
tiğini,
"Otokritik"
hayıflanıyor.)
Sabit'ler.
olsun
münazere",
hakkında
yanlışlarıyla
mazohizmle
değil-
verecektir.
kerametlerini.
(Hatta,
Bu
"adabı
k o n u ş m a m ı z ı arzu ediyor?
menkul
bir
iptidai
reyini
icabettirir.
Fuat S a b i t asıl
zimiz
üzerinde
diye
ile
müyanıp
karışması-
"haklı
olarak
buluşuna
bir
de yalan
veya
yanlış
bibliyoteğinde
nış" g ö r ü y o r s u n .
Bu
nasılsa
kısa
1-
değil),
'Ateş'im
içinde
a)
ki;
iki
İnkılapçı
Aksi
hal
taktirde,
mek
sen
keşke
adamı
b)
Eskiler
vişane
nevverlik
malumu
ilam
Bu
örnek
ele
edebiyatçı
bütün
ki,
tezimiz
sonra
o
bu
üçüz
münevverdir.
olması
gelirdi
bir m o d e r n
(kitle + teşkilat +
inkılapçı
inkılapçı
kafi
veya
ondan
için
bu
karıştırmak
beheme-
hiç d e ğ i l s e ,
olurdu.
anlamamışsın.
münevver
Palice'in
ve
zaten
ve
yapan
Ne
içinde
hakikatini
derlerdi.
Bu,
İşi
Deyazık,
Marksizmle
oluruna
kadar fark vardır.
ne
Türkiye'de
münevver
olmak
da.
geniş
için
der-
inkılapçı
mü-
buna
Sabit?
olmamalısın
alakası
bırakan
Yirminci
unutmak
Fuat
yaşadı-
tekrarlamaktır.
kader"cilikle
olduğunu
kabahati
Türkiyelisin.
enternasyonal
bir
birbirine
"kaza
dağlar
sosyetenin
sen
La
bir s i s t e m
olamazsın
elden
bir c e m i y e t
umumi
vasıfları
değil,
mekanisizmdir.
arasında
biricik
Senin
salıdır,
inkılapçı
bir
iki
benzeyemezmiş-
Risaledeki
için
birşeycikler
demek,
kaba
son
girmeseydin.
fatalizmdir.
cihanın
olma,
için
tezimizden
buna
olmayan
yetiştiren
romancı
ana
olmaktır.
romantizmi
sosyetedir,
arkası
mevzuun-
edebiyatında
Barbusse'e
onun
bir m ü n e v v e r i n
Barbusse'ü
münevver"
cihan
demek,
yazdığı
münakaşaya
(kapı
bitireceğim:
ne
bir r o m a n y a z m a s ı
inkılapçılıkla
imişsin...
gene senin
m ü n e v v e r daha
Ve
gösterdiği
oturup
bir ç ı r p ı -
n o k t a var.
İnkılapçı
Barbusse Ateş'i
anormal
prensip yanlışlıklarına
sebeple
kategorisidir.
karakteri
çı,
'Bu
ben
Barbusse'leri
münevver
enternasyonal)
ğı
"Benim
sahifelik Marksizm
anlayışlı
"inkılapçı
sözümü
sakat
d e m e k değildir.
sosyete
asıl
705
ziyade,
Bayağı
rağmen,
var ne de
doğdum."
Burada
idi.
sana!
kaçırdığın
vermekle
Diyorsun
gezen
sin.
Aferin
ağzından
cevap
sonra
bir m e s a i d e n
gibi f e r a s e t l e r i n e
dedikodularına
da
kattıktan
"velut
Sen
asırda
derler.
Barbusse
Barbusse
kitleci,
"Zola'ları,
Fran-
teşkilatAnatol
Franse'ları,
san,
na
bu
Barbusse'leri
senin
delalet
realiteleri
işi,
etmez
mi?
içinde
Barbüs'ü
rılmak olacaktı.
Fuat S a b i t l e r ?
2-
Fransa'dan
Bu
Barbusse'lerle
yacağımı
Ne y a p a l ı m
İşte
ğınla
etmeyi
illizyon
Niçin
başka
kendinizi
sizi
ğın
değil,
için
sine
diyen
kendinizi
yunuzu
1elinde
ki,
atmaya
uzun
ki
lafın
basılmış
mi
geliyor
kendimi
illizyona
Henri
kaptırma-
fakirizmi
kapılıp
mukayeseyi
de
asla
m ü n e v v e r örneği
bir
ile
inkılapçılığa
münevverdir.
de
bu...
kapılmayacaillizyon
mukayese
değil,
Daha
kendi
doğrusu
münevver
Sabitler?
örneği
Böyle
korkutuyor?
bir
Sana
ile
mukayese
mukayese
veya
mukayese yaptı-
bıraktığın,
tam
netice-
dokunduk.
gibi...
ben
bilakis
siz
de...
her
hiç o l m a z s a
inkılaba
gün,
ile
her
karışmıştım"
saat,
mukayese
cüceliğinizi
her
edin.
gördükçe
belki
an
Bobi-
heveslenirsiniz.
"İzah"ının
Lenin'in
çetin
Hikmet
kadar
münevver örneği
yalandır...
HAMİŞ:
kında,
için
ruhlar
inkılapçı
Kalanı
ilk
sıy-
böyledir.
m u k a y e s e n i yarı yolda
Sabitler,
ölçün
boy
getirseydik,
Barbüslükten
herşeydir.
kadar mı
asil
Fuat
önce
bir m ü n e v v e r ,
Fuat
vardırmadığın
"Bütün
raz
o
militandır.
Türkiye'ye
bir
inkılapçı
etmeyecekmişsiniz
neticesi
o
inanmayan
münevverden
bilen
mukayeseye
inkılapçı
sayan
bile
bulmayı
entellektüelinin
bir
Fakat
Kendisini
gölgesine
muhitinin
edecek
burjuva
böyle
uğraşamaz.
saymaz.
kendi
değildir."
küçük
senin
münevver
"kaldı
mukayese
bir
Hikmet
uyuduğu-
anlaşılması
bu
ki:
bilmez
sayıklar-
uykusu
için,
diyalektiğin
Diyorsun
cemiyet"
şartlarını
münevver olmak
bir
bir B a r u h
İnkılapçı
kendi
sağlığında
inkılapçı
yetiştiren
bulutlar arasında
o
Fuat
Sabitler...
üçte
kısası
ikisini
dolduran
d e d i k o d u l a r hak-
şu:
risalesi,
geçen
bulunuyordu.
yıl
Aksini
gördüğüm
iddia
gün
Türkçesi
derecesinde
bir
yalanı
ile
senden
ummadığım
gaf y a p a c a ğ ı n a ,
2-
Bazı
mallerin
a)
tercümelerle
karanlığına,
Bunda
basit
formülasyonu
b) Kötü
c)
de
mevki
olduktan
Bibliyoteği
bakmayız.)
1936
Hikmet
Ve
neşredelim.
Adam
Kıvılcım
görürsen
davulla
bazı
ihti-
gelince!
bir yıl
önceki
etme.
pasif " t e ş v i k " d e n
Almancasını
Hikmet
(Maamafih
sonra",
kalıbını
ilan
kadar s a m i m i
Feuerbach'ın
karşılaştıralım.
sahibi
kusura
Yeni
işini
iliklerine
imzasıyla
dolayısıyla
kubur sıkışlarına
hemzamanlık
Acele
hatırla:
Sabitlere
Ludwig
aldatılmışsın.
"Ağacık!"
yapılması
Fuad
Marksizm
Biz
herhalde
layık g ö r m e k v e
Bir d a h a
Sabit
çift
kasıtlar g ö r ü r s e n
d) Netice
tir.
için
edebilirdin
-"asilane"-
bir
lütfen
Kanaatimce
"ikaz"ı
tahkik
Kıvılcım
-kendi
ekmek
sokarsa
gene
aktif
bir
olmaktır.
bulursan
yerine
Fuad
tabirinle-
parasından
canın
ge-
"bir
ötürü
sağolsun.