Sanayi ve Çevre - İş Makinaları Mühendisleri Birliği

Transkript

İŞ MAKİNALARI MÜHENDİSLERİ BİRLİĞİ DERGİSİ
4
İş Makinaları Mühendisleri Birliği Derneği yayın organıdır.
Üç ayda bir yayınlanır.
6
ISSN 1306-6943
12
2014 Mayıs Sayı: 46
İMMB Adına Sahibi
Duran KARAÇAY
18
Sorumlu Yazı İşleri Müdürü
Bayramali KÖSA
Yayın Komisyonu
Duran KARAÇAY
Mustafa SİLPAĞAR
Bayramali KÖSA
Murtaza BURGAZ
Halil OLKAN
Halide RASİM
Selami ÇALIŞKAN
Faik SOYLU
Turgay KARGIN
Tuğba DEMİRBAĞ
Gülderen ÖÇMEN
Yazışma Adresi
Uzayçağı Caddesi No: 62/7 Ostim / ANKARA
Tel: 0.312 385 78 94 • Faks: 0.312 385 78 95
www.ismakinaları.org.tr
e-posta: [email protected]
Grup-e-posta: [email protected]
Grup e-posta üyelik adresi:
[email protected]
Tasarım ve Baskı
Bizim Grup Basımevi
Mithatpaşa Cad. 62/11 Kızılay / ANKARA
Tel: 0.312 418 18 03 - 0.312 418 10 89
Faks: 0.312 418 10 69
e-posta: [email protected]
www.bizimgrup.com.tr
Grafik Tasarım
Hasan ERKAN
28
34
44
52
58
ÖNSÖZ
Bitüm Paketlenmesinin Yol Yapım Firmalarına
Yaptığı Muazzam Katkılar
Makina Temizliği ve Hararet Oluşumları
Hidrolik Bağlantı Elemanları
Çeşitleri ve Sızdırmazlık
Yöntemleri
İnvertörlü (Değişken Devirli)
Hava Kompresörleri
Sanayi ve Çevre
İsraf ve Tasarruf Üzerine
Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve
Güvenliği Yönetmeliği
Yazmaya Hazır mısın?
Reklam İndeksi
ALPEM (Arka Kapak İçi Karşısı)
ANADOLU ELEKTRİK
47
ANADOLU FLYGT
15
ANİŞMAK (Önsöz Karşısı)
ANKOMAK55
ARUSDER67
BP CASTROL
73
60
Bal Peteğindeki ve Kuşlardaki
62
İşyerlerinde Acil Durumlar
EURO SOLAR
Hakkında Yönetmelik
EXXON MOBİL (Arka Kapak İçi)
68
Kırsal Kalkınmaya Yönelik Bir
HAKMAK49
Matematik Sırları
DAS OTOMOTİV (Ön Kapak İçi)
ECE31
ECE32
70
72
74
78
Eğitim Modeli: Köy Enstitüleri
7 Nisan Dünya Sağlık Günü
Eğlence Zamanı...
Nostalji: Asfalt Plentleri
Etkinlikler Sektör
Haberleri ve Eğitimler
59
GÜRİŞ41
HBC RADİOMATİC
71
HİDROMEK (İçindekiler Karşısı)
HPKON51
İMMB HİDROLİK
65
İMMB OPR. İLANI
57
KALARA HİDROLİK
87
KASTAŞ09
KOMATSU11
ÖZBEKOĞLU25
ÖZÇELİKLER43
PETLAS17
Grafik Asistanı
PİMMAKSAN23
Burak ÖNEN
PMS39
Yayının Türü: Yerel
Basım Tarihi: 13 Mayıs 2014
Bu dergi üyelerine ilgili kurum ve kuruluşlara
ücretsiz olarak dağıtılır.
Yayınlanan yazılardaki sorumluluk yazarlarına, ilanlardaki
sorumluluk ilan veren kurum ve kişilere aittir.
Yayınlanan yazılara ücret ödenmez.
Yayınlanmayan yazılar geri iade edilmez.
SANDVIK (Ön Kapak İçi Karşısı)
SEMIX31
TEKNO ASFALT
21
TEKNO VİNÇ
37
TETA27
TİTAN MAKİNA (Arka Kapak)
Önsöz
Önsöz
Duran KARAÇAY
İMMB Yönetim Kurulu Başkanı
Değerli okurlar
Ülkemizde yerel yönetimlerle ilgili bir seçim dönemi bitti, Cumhurbaşkanlığı seçimleri konuşulmaya başlandı. Bu dönemde 19 Nisan 2014 tarihinde İMMB 9. Genel Kurulu başarılı bir şekilde
yapıldı. Bizlere destek olan çalışanlarımıza, üyelerimize, sektör temsilcilerimize şükranlarımızı ve
teşekkürlerimizi sunarız. Genel kurulumuzda önümüzdeki iki yıllık dönem için aynı kadro ile tekrar
görevlendirilen mevcut yönetim kurulu, yine üyelerimizin ve sektörümüzün desteği ile yeni döneminde başarılı olacağından emin olarak göreve başladı.
Bu dönem ilk olarak da uzun dönemdir üzerinde çalıştığımız İMMB- İŞ Hizmet içi Eğitim
Merkezi’nin Yenimahalle İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından denetimlerinin yapıldığını ve
yakın zamanda onaylanmasını beklediğimizin haberini üyelerimiz ve sektör temsilcileri ile paylaşıyoruz. Bu kurumla ülkemizin her noktasında İMMB gücü ölçüsünde sektör çalışanlarının hizmet
içi eğitiminde fark yaratmaya çalışılacaktır. Bizler bu eğitimlerin ilk bakışta az da olsa toplamda
bakıldığında ekonomimizin ve sektörümüzün tasarruf, verimlilik ve kalite konusunda küçümsenemeyecek faydaları olduğunun farkındayız. Tüm amacımız bu farkındalığın ülkemizin tamamına
yayılmasında model olacak çalışmalar ortaya koymak.
İMMB Nedir?
İMMB; İş makinaları konusunda uzmanlaşmış makina
mühendisleri tarafıdan 1998 yılı Ağustos ayında kuruldu.
Farklı sektörlerden (inşaat firmaları, maden firmaları, iş makinası üreticileri, iş makinası temsilcileri ve servisler) gelen profesyonellerin ortak amaçla toplandığı bir dernektir.
İMMB’nin Amacı Nedir?
İMMB’nin amacı; çoğunluğu ithal ürünler olan iş makinalarının tanınmasını, ulusal servetimiz olan bu üretim
makinalarının iyi işletilmesini ve ekonomik ömürlerinin verimli bir şekilde sürdürülmesini sağlamaktır.
Amacımız; verimliliği sağlayacak bilgi kaynaklarına
en kısa sürede ulaşmak, bu kaynaklara ihtiyaç duyacak
nitelikli insan potansiyelinin güç birliğini oluşturmaktır. Bu
bilgilerin teknik alt kadrolara ulaştırılmasıyla da en yaygın
şekilde paylaşımını sağlamaktır.
İMMB; Üyelerine her yıl düzenli seminerler vermek suretiyle, üyelerinin bilgi düzeyinin yükseltilmesini sağlamaktadır. Bu seminerler aynı zamanda sektördeki insanların bir araya gelerek tanışmalarını sağlamaktadır ki bu da gelişimi ivmelendirmektedir.
İMMB’nin internet ortamındaki grup mailinde üyeler ihtiyaçlarını gruba duyurmak suretiyle yardımlaşmayı sürdürmektedir.
Derneğin her üç ayda yayınladığı İMMB dergisi ilgili kurumlar, şirketler ve bireylere ücretsiz olarak gönderilmektedir.
Ülkemizdeki işsizlik oranı resmi rakamlara göre %
9-10 civarında, ancak, bu oranın içinde gençlerde işsizlik oranı %19 civarında yani, her beş gençten birisi işsiz.
Meslek lisesi ve yüksek öğretim mezunlarında işsizlik
oranı % 10,3-10.5 civarında. Dünyada genel olarak işsizlik ortalaması %6 civarında .
Bu oranlar bize gösteriyor ki, öncelikle istihdam yaratılması gerekiyor. İstihdam için yatırım gerekli. Geçen yıl
yapılan yatırımların yaklaşık %40’ı sanayi yatırımları. Bu
yatırımlar, genelde küçük ve orta ölçekli yatırımlar, daha
çok da ithal ürüne dayalı imalat ve üretim yatırımları. Bu
nedenle de gereken istihdamı yaratamıyor. Hizmet sektörü özellikle büyük şehirlerde ve turizm bölgelerinde
daha fazla istihdam yaratmaktadır.
Özellikle imalat ve makina sektör yatırımları bizim için
önemli. Sektör yatırımlarında ithal girdiyi azaltılmanın yolları bulunmalı. Bu sektörlerde çalışacakların eğitimli olmalarının yanında sürekli becerilerini geliştirici eğitimlere
ihtiyaç var, bu yöndeki çalışmalar da desteklenmeli.
21-25 Mayıs tarihleri arasında İstanbul’da gerçekleşecek ANKOMAK 2014 İş Makinaları,Yapı Elemanları ve
İnşaat Teknolojisi Fuarı’nın sektör katılımcılarına ve ziyaretçilerine başarılar dileriz.
Saygılarımla.
Bitüm Paketlenmesinin
Yol Yapım Firmalarına Yaptığı
Muazzam Katkılar
Ömer OKUR / Ar-Ge Müdürü / Okur Makina
Günümüz dünyasında;
gelişen koşullar nedeniyle
daha fazla bitüme ihtiyaç
var. Ayrıca her bir noktaya,
her an ve uygun fiyatıyla
bitüm tedariki isteniyor.
Bitüm, çok önemli bir yapı malzemesidir. Dünyanın her yerinde, her koşullarda ve uygulamalarında kullanılır. Ama bazen istenilen bitüm, istenilen miktar
ve fiyatta tedarik edilemez.
Şu günlerde; bitüm üretimi ve pazarlanması öyle kolay görünmemektedir.
Çünkü; sezonluk tüketim şartları kışın kuzey yarım küredeki üretimi durduruyor.
Talep yükselmesinde ise de cevap veremiyor.
Çok uzak bölgelere ekonomik olarak transfer etmek çok zahmetli olması,
yeterli depolama ve ilave tesis bulundurulamaması uluslar arası lojistik kaynaklarının yetersiz olması başlıca sorunları teşkil eder.
Son yıllarda bitümü katı hale getirip paketleyip depolama ve transfer etme
çok cazip hale geldi. Böylece dünyanın her yerine, istenildiği zaman istenildiği
miktarda transfer edilebilir.
Dünyanın dört bir yerinde yol yapım ihalesi alan Türk firmaları, bitüm tedarikini bölge rafinerilerinden sağlayamıyorlar. Bu sorunu aşmak için farklı arayışlara giriyorlar. Ya bitümün istenilen özellikte olmaması ya da maliyetlerin çok fazla
olması, en kötüsü ise verilen termin sürelerinde teslim edilememesidir. Bütün
bu olumsuzlukları ortadan kaldırmak için, işin en başında kararları doğru almak
gerekmektedir. Hazır paketlenmiş ya da varillerde bulunan bitümlerin hızlı bir
şekilde şantiyeye transfer edilmesi sağlanmalıdır.
6
İŞ MAKİNALARI MÜHENDİSLERİ BİRLİĞİ DERNEĞİ
Bitüm bilindiği üzere sıvı ve katı halde transfer edilir.
Sıvı halde taşıma gemileri ve karayolu tankerleri ile transfer
edilir. Sıcaklık çok önemli ve depolama tesislerinin ısıtma,
yeterli pompalama ve depolama kabiliyetinin olması gerekmektedir. Kesinlikle bitüm sıcaklığı 150°C’den az olmamalıdır. Bu da gösteriyor ki çok büyük bir yatırım gerekmektedir.
Bu teknolojik kazanım Türk müteahhitlerin elini güçlendiriyor ve gereksinimi olan bitümün en uygun koşullarda
tedarikini sağlıyor.
Şimdi sizlere daha teknik bilgiler vermeye çalışalım.
Daha az hacimli transferler için variller kullanılmaya
başlandı. Bunun da varil maliyetleri ve eritme için yapılan
işçilikler, atık varillerin sorunu meşakkatli bir işlemi içinde
barındırması yol firmalarını ciddi ciddi düşündürüyordu.
Son yıllarda bitümün big bag torbalarda paketlenmesi
gündeme geldi ve çalışmalara başlandı. Bitümün belirli bir
sıcaklıkta torbalara doldurulması ve soğutma işlemlerinin
gerçekleştirilmesi ile yeni bir çığır açıldı.
Maksimum 1 tonluk big bag torbalardaki katı haldeki bitüm çok kolay bir şekilde depolanabiliyor. Ayrıca forkliftler
ile konteynırlara çok kolay yüklenebiliyor. Böylece uluslar
arası taşımacılık kurallarına uygun ve ucuz bir işlem gerçekleştiriliyor.
İşte bu teknoloji ile artık Türk mühendis ve işçilerinin
katkıları ile dünyanın her yerine bu tesis kuruluyor.
Tesisin asıl yerleşim yeri; rafineri bitüm depolama tankları yanında olmalıdır.
Tesis hakkında kısaca şöyle bilgilendirebiliriz; Soğutma
ünitesi, servis ünitesi, dozajlama ünitesi ve paketleme.
Paketlenen bitüm big bag torbalarda şantiyelere gönderilir. İstenildiği zaman big bag eritme tesisinde servis
hale getirilerek depolanır ve kullanım için hazır hale getirilir.
Arta kalan big bag torba geri dönüşüm olarak SMA
(Taş Mastik Asfalt) uygulamalarında veya diğer kimyasal
proseslerde tekrar değerlendirilebilir.
Daha önceleri yalnızca gelişmiş ülkelerde olan bu teknolojik proses artık Türkiye’de yapılmaktadır.
7
a. Big Bag Bitüm Nedir?
b. Big Bag Bitüm Sistemi Nasıl Çalışır?
• BİG BAG BİTÜM, Bitümün visko elastik akış özelliklerinden yararlanılarak katı hale getirilip, 1 ton ağırlığında özel taşıma çuvallarlına alınıp transport şartlarına uygun halde paketleme işlemidir.
1. Doldurma
• İç astarında eriyebilen polietilen plastik film bulunmaktadır.
• Dış çuval ise polipropilen plastik imal edilmiştir.
• Doldurma işlemi başlamadan, kolayca dolması için
bir körük yardımı ile iç astar hava ile şişirilir.
Stoktaki bitüm 105°C ye kadar soğutularak big bag torbalarına doldurulur.
• Ana bitüm pompasının doldurma sıcaklığı ile iç astar
filminin erime sıcaklığı devamlı olarak kontrollü olarak izlenir.
• Doldurma işlemi olmadan operatör sızıntı gözlemi yapar.
• Bitümün sıcaklığı 105°C düştüğünde operatör manüel olarak 50kg dolum yapar ve otomatik doluma
verir. Ağırlık 1000kg ye ulaştığında otomatik olarak
işlemi bitirir.
• Operatör parti etiketlemesi yapar.
• Ortalama bir big bag dolumu 12 dakikadır. İki dolum
istasyonu bulunduğundan kapasite 10t/h ye ulaşır.
• Düşük bitüm sıcaklığı nedeniyle gaz çıkışı olmaz.
• Sistem otomatik kontrollü olduğundan sonuç mükemmeldir.
• 7 personel ve toplam 1000 m2 alana ihtiyaç vardır.
8
• Bölgesel, yerel ulaşım yol kamyon üzerinde ekonomik olarak yapılabilir
• (Ölü sezonda, kış sezonu, vb,) fazla bitüm dış pazarlara ihraç edilebilir.
• Küçük veya büyük tonajda Bitüm ,herhangi bir geleneksel araçla ısıtma olmadan her yere taşınabilir.
4. Eritme
Big Bag Bitüm , şantiyelerde özel tasarlanmış eritme
fırınlarında eritilir.
• Big Bag Bitüm kullanım yerlerinde eritilerek hemen
kullanılabilir. Ve tüm tesislere eklenebilirler.
• Iç astar film torba bitüm ile birlikte eritilir
• Dış torba geri dönüşüm inşaat malzemesi olarak
kullanılabilir.
• Doldurulan Big bag Bitüm vinç tarafından torba askılarından kaldırılarak güvenli bir şekilde fırına yerleştirir.
Teknik Özellikler- Bıg Bag Dolum
Boyutlar
12000 X 10000 mm
Giriş sıcaklığıI (min/max)
120/180°C
Bitüm kapasitesi
15 ton/h
Basınç bitüm pompası
15 kw
Soğutma Kapasitesi
600.000 kcal/h
Elektrik gücü
180 kw
2. Depolama
Big Bag Bitüm uzun zaman her ortamda depolanabilir.
• Doldurulan Big Bag Bitüm, bir katı formu ulaşıncaya
kadar çevre ile soğutmalı bir depolama alanına aktarılır.
Teknik Özellikler-Bıg Bag Eritme
Boyutlar
3800x6000 X 6810 mm
Tank Kapasitesi
33.000 L
• Big Bag Bitüm ısıtma olmadan (açık) bulunan herhangi bir yerde saklanabilir
Sıcaklık
150°C
Eritme kapasitesi
5000kg/h
• Bitüm penetrasyon değerlerine göre, uygun bir şekilde sınıflandırılır.
Vinç Kapasite
2500 kg
Elektrik Gücü
20kw
• Depolama alanı az 4000 m2 olmalıdır
• En az 2 forklift gerekmektedir.
5. Sistem Elemanları
• Kızgın Yağ Kazanı
3. Transport
Big Bag Bitüm dünyanın her yerine ve her zaman transfer edilebilirler.
• Uzun mesafeli taşımalar için Big Bag Bitüm torbaları
standart 20 ft konteynır içine yüklenebilir.
• İki kat istifleyerek konteynır hacmi tam olarak kullanmak mümkündür.
10
• Isı Eşanjörü
• Yağ Soğutucu
• Karıştırıcı Tank
• Paketleme Ünitesi
• Kontrol Kabini
Daha fazla bilgi için Ömer Okur 'la görüşebilirsiniz.
([email protected])
Makina Temizliği ve
Hararet Oluşumları
İş makinalarının kullanımında önem atfedilen konulardan biri makine temizliğidir.
Operatör el kitaplarında öngörülen makina temizliğinin detaylarına ve dikkat edilmesi
gereken noktalara önem verilir. Makine temizliğinin ihmali makina işleyişine ve iş
emniyetinin kötü yönde etkilenmesine sebep olacaktır. İş makinasının kullanımında
işleyişten dolayı makinanın kirlenmesi ve kirliliğin sürekliliği, bazı problemlerin
görülebilmesini geciktirir ve akabinde ciddi sorunlar ortaya çıkarır.
Mustafa SİLPAĞAR / Makina Yüksek Mühendisi/ Limak İnşaat, Sanayi ve Tic. A.Ş
Paletli iş makinalarında yürüyüş esnasında pabuçlarla
taşınan toprak motor mahallinde ve şasi üzerinde birikmelere sebep olur. Bu birikmelere yağ ve çevreden gelen yaprak, saman gibi uçucu maddelerinde eklenmesi ile motor
karterini çevrelerler ve radyatörün alt kısımlarını örterler. Bu
örtmelerin neticesinde soğutma işlevini bozar ve ciddi arızalar meydana gelir. Geçmişte makina işletmeciliğinde her
bir makine için yağcı istihdamı yapılırdı. Bu yağcılar yemek
12
aralarında makina yürüyüş sistemindeki ve çalışma aksamlarındaki (kova-bıçak gibi ) çamur veya toprak birikintilerini
temizler ve gresle yağlanması gereken noktaların bakım işlemlerini gerçekleştirirlerdi, yağ ve filtre değişim safhasında operatörle birlikte tamir grubuna yardımcı olurdu. Günümüzde firmalar artan istihdam maliyetlerinden tasarruf
etmek için makinanın planlı bakım kapsamındaki filtre ve
yağ değişimlerini ağırlıklı olarak tamir grubuna, greslemeyi
ise operatörün kendisine bırakılması neticesinde olumsuz
gelişmeler artmaya başlamıştır. Tamir grubunun artan iş
kapsamı ile bazı noktaları ihmal etmeleri ve operatörlerinde
inşaat grubu tarafından bakım ve temizlikleri ihmal edilmesi
bahasına imalatı artırmak için baskı altında tutulması nedeni ile arıza sıklığı ve maliyetleri artmaktadır.
Yazı kapsamında örnekleme yapacağımız görseller bir
dozerden temin edilmiştir. Bu yanlışlıklar bütün iş makinalarında görülebilir. Özetle soğuk veya mutedil sıcaklıların
olduğu mevsimlerde makinalarda hararet şikayeti söz konusu ise radyatörlerin dış yüzeylerinde gerek motor tarafından gerekse makinanın dış yüzeylerinden kirlenmesi,
davlumbazların vazife görememeleri ve soğutma fan tahriklerinde problemlerin olması söz konusu olabilir.
Aşağıda gösterilecek olan bir dozerin alt zırhındaki
biriken malzemeler ve temizlik sonrasına ait fotoğraflar
gösterilmektedir. Dozerlerin motor aksamını korumak
için teşkil edilen zırh olarak tamircilerce adlandırılan alt
muhafazalar makine büyüklüğüne göre 2 veya daha fazla parçadan oluşur. Bu parçalar alttan gelebilecek darbelerin etkisi azaltmak için kalın saçlardan yapıldıkları
için tabiatı ila ağır parçalardır, arazide bu parçaların sökülüp takılması hayli sıkıntılı bir iştir. Bu nedenle makinanın kirlenme durumu göz önüne alınarak en azından
1000 saatlik bakımda atölyeye çekilerek bakım ve diğer
tamirlerinin yapılması önemlidir.
13
Dozerin atölyeye çekildikten sonra bu alt muhafazaların sökülme ve takılmasını kolaylaştırmak için garaj krikosu
veya tamircilerce timsah krikoya ilave edilen basit bir düzenekle üstesinden gelinebilir.
Motorlarda soğutmanın asli yükünü motor soğutma suyunun taşımasının yanı sıra motor yağının da soğutmaya
yardımcı olduğu bilinir. Piston ve silindir gömleğinde, eksantrik mili, turbo, süpab mekanizmasındaki ısıyı alan yağlama yağı, motor yağ soğutucusu ve motor yağ haznesinde (karterde) soğutulur. Karteri çevreleyen bir birikintinin
mevcudiyetinde ise motor yağlama yağından çevreye olan
ısı iletimi azalacaktır. Yağlama yağının sıcaklığının artması
sebebi ile motor soğutma suyunun sistemden uzaklaştırması gereken ısı fazlalaşacaktır. Radyatörün sürekli yüksek
hararette çalışması petek ile kazanların birleşim yerlerinde
sızıntılara sebebiyet verebilir. Sürekli yüksek ısı transferi
ihtiyacında, radyatördeki soğutma performansının önemini fazlalaştıracaktır. Çok aşırı sıcak hava şartının dışında
makinada bir hararet olgusu var ise öncelikle su seviyesi,
radyatörün, soğutma fanının, davlumbazların, termostatın,
tahrik kayışlarının durumu gözden geçirilmelidir. Radyatörlerin kanatçıklarında kapanma var mıdır, özellikle kontrol edilmelidir. Radyatörde soğutmayı bozan unsurlardan
14
birisi kanatçıkların eğilerek hava akımını engellemeleridir.
Yapılan işin mahiyeti gereği özellikle tünel veya yer altı
madenciliğinde ortamda bulunan toz, çimento, beton püskürtme uygulaması gibi çalışmalar neticesinde, kullanılan
bu malzemeler radyatör yüzeylerinde birikerek soğutma
faaliyetine mani olur. Özellikle beton püskürtme faaliyetinde bulunulan çalışma mahallindeki makinalar iş bitiminde
hemen temizlenmelidir. Takip eden resimde bir ıslak beton
püskürtme makinasında bulunan yardımcı aksam jenaratördeki kirlilikler gösterilmektedir. Yakıt ikmalinde taşan
mazot, ortamdan gelen çimento tozları, bakım esnasında
dökülen yağlar birikerek yakıt tankının üzerinde bir çamur
tabakası hasıl etmişlerdir. Motor üzerinde biriken çimentolarda bir kirlilik ve sonrasında arıza sebebidir.
Bir başka hararet nedeni ise davlumbazın şekil hasarına uğrayarak geniş aralıklar bırakmasıdır. Aşağıdaki resimde fan ile davlumbaz arasındaki mesafe, dizayn olarak ta
fazla bırakılmıştır. Bu nedenle hava akımı bozulur. Şantiyelerde bazen arızalı fanın yerine uydurulan fanlar gerek çap
gerekse hava basma yönünün ters olması da bir hararet
sebebidir. Takip eden resimde bir jeneratör de basma yönünde olması gereken soğutma fanı yerine emme yönünde
olan fan takılmıştır.
Radyatörden çıkan sıcak hava, radyatör kenarındaki
sızdırmazlık bozulmuş ise geri ye doğru bir yönlenme gösterebilir, bu da sıcak havanın radyatöre tekrar yönlenmesi
demektir ki neticesinde motorda soğutma zayıflar.
16
Temizliğe itina edilmesi ve ihmal edilmemesini belirtirken,
dikkat edilmesi de önemlidir. Yüksek basınçlı yıkama makinaları ile temizlik yapılırken dikkatli olunmalıdır. Alternatörlerin,
elektrik motorlarının içine girecek su onların kısa devre yaparak yanmasına sebep olabilir. Yine emniyet müşirlerinde kısa
devreye sebep olarak makinanın çalışmasında problemler
meydana getirebilir. Yüksek basınçlı su ile radyatör temizliğine girişildiğinde radyatör peteğindeki kanatçıklar eğilerek
soğutmaya mani olurlar. Aşağıdaki resimde fan çapı dışında
kalan bütün kanatçıklar basınçlı yıkama tesiri ile yatmışlardır.
İş makinalarında bakım için makine üzerinde yakıt, motor yağı, hidrolik yağı, gres yağı vs. yağlar depolanmamalıdır.
Bunlar olası bir yangın nedenidirler. Bazı işletmelerde iş makinasının bulunulan şantiyeye uzak olması durumunda makine
üzerinde veya operatör mahallinde yağ, temizlik bezi, yakıt
depolanması bir risk oluşmasına sebep olmaktadır. Dikkat
edilmemesi ve operatörün makine içinde sigara içme alışkanlığında olması yangın tehlikesi meydana getirir. Bir diğer
yangın riski de operatörlerin müzik dinlemek için iş makinasının elektrik sistemine uygun olmayan usullerle müdahalede
bulunması neticesindedir. Operatör mahalline çamurlu ayakkabılar ile girilmesi ve operatör mahallinde bunların birikmesi
yüksek elektronik kontrol ve kumanda sistemlerinde arızalara
sebebiyet verir. Kabin havalandırmasının düzgün yapılması,
havalandırma filtresinin uygun aralıklarla değiştirilmesi operatörler de tozdan kaynaklanan rahatsızlıkları azaltacak ve toz
ile polenlerden oluşacak alerjilerin önüne geçilecektir. Temiz
ve sıkıntısız çalışmalar dileği ile.
Hidrolik
Bağlantı
Elemanları
Çeşitleri ve
Sızdırmazlık
Yöntemleri
Ahmet İpek / İzmir Şube Yöneticisi/ HİDROPAKS
18
Hidrolik sistemlerde kullanılan bir
kaç farklı çeşit bağlantı elemanı
bulunmaktadır. Çoğu zaman
kullanıcılar hangi bağlantı tipinin
hangi alanda daha iyi performans
sağlayacağını bilmeden kullanmakta
ve bu sebeple zaman zaman
sızdırma problemleri yaşamaktadır.
Bu çalışmamızda hidrolik sistemlerde
kullanılan tüm bağlantı tiplerini,
bu bağlantıların yapılarını ve
performanslarını inceleyerek
sistemimizde hangi bağlantı tipini
kullanarak en iyi sızdırmazlığın nasıl
sağlanacağını göreceğiz.
Resim.1 JIC Bağlantı Tipi
Dünya da kullanılan 4 farklı bağlantı standardı bulunmaktadır. Bu standartları Amerika, İngiltere, Almanya ve
Japonya belirlemiştir. Türkiye olarak bu alanda bizim bir
standardımız olmadığı için yukarıda bahsetmiş olduğum
4 ülkenin standardını da kullanmaktayız. Bu çalışmamızda
bahsetmiş olduğumuz 4 farklı standardı teker teker inceleyerek hangi bağlantı tipinin bizim standardımız için uygun
olacağını belirlemek mümkün olacaktır. Dünyada teknoloji
büyük bir hızla ilerlemekte, her konuda olduğu gibi bağlantı elemanları ve sızdırmazlık yöntemlerinde de bir çok yeni
teknolojiler geliştirilmiştir. Tüm bağlantı tiplerini inceledikten
sonra yeni teknolojilerden de bahsedeceğiz.
1. Bağlantı Elemanı Nedir? Çeşitleri Nelerdir?
Bağlantı elemanları direk uyumluluk olmaksızın blok girişleri ve iki ve/veya daha fazla çıkışlı hatların birleştirilmesine yönelik kullanılan ara parçalardır.
Bağlantı elemanları konfigürasyon tipine bağlı olarak
ürün grupları halinde sınıflandırılabilir.
*JIC Amerikan standardı
*ORFS Japon standardı
*BSP İngiliz standardı
*METRİK Alman standardı
Resim.2 JIC Bağlantı Çeşitleri
19
Resim.3 BSP Bağlantı Tipi
1.1 SAE J514, 37° FLARE - JIC
Bu bağlantı tipi hidrolik devrelerde çok yaygındır.
Hem erkek hem de dişi 37° konik yuvaya sahiptir ve
düz dişler geçtiğinde sızdırmazlık gerçekleşir. Bağlantı
dişler aracılığı ile mekanik olarak sağlanır. Bu bağlantı
tipi Amerikan Standardıdır ve Amerika’da yaygın olarak
kullanılmaktadır. Boru bağlantılarında oldukça yaygın
kullanılmaktadır.
1.2 British Standard Pipe - BSP
(BSPP Paralel - ISO228-PT & BSPT- ISO7-PT)
BSP tip bağlantı elemanlarında iki tip Standard vardır:
BSPP ve BSPT
BSPP’de diş paraleldir ve erkek 30° konik havşaya sahiptir ve bu 30° konik havşa üzerinde BSPP dişisinin üzerine
oturur. BSPT’de erkek diş koniktir ve genellikle bir bloğa takılır. Sızdırmazlık diş bitimi ile gerçekleşir bu nedenle mon-
Resim.4 BSP Bağlantı Tipi Çeşitleri
20
Resim.5 ORFS Bağlantı Tipi
taj sırasında teflon bant veya sızdırmazlık sıvısı kullanılmalıdır. Bazı ölçülerde BSPP/BSPT ve Amerikan bağlantıları
NPSM/NPT arasında benzerlik vardır. BSPP ve BSPT İngilliz
Standardı r ve İngiltere’de yaygın olarak kullanılmaktadır.
1.3 SAE J1453, O-RİNG FACE SEAL - ORFS
Bu bağlantı tipi hidrolik devre uygulamalarında güvenilir sızdırma kontrolünü sağlayan Standartlardan biridir ve
yüksek basınçlarda çalışmak için tasarlanmıştır.
Erkekte düz diş ve alında o-ring vardır, dişide düz diş
ve o-ringsiz düz alın vardır. Sızdırmazlık erkekteki o-ringin,
dişinin düz alnına bastırılması ile sağlanır. Bu tip uygulamalarda çalışma sıcaklığı da göz önüne alınarak NBR veya
VİTON, 90 Shore o-ring tercih edilmelidir.
Resim.7 METRİK Bağlantı Tipi
1.4 DIN 2353 METRİK
Erkek 24° konik yüzeye sahiptir ve dişi kısımda bulunan aynı açı ile mekanik olarak sızdırmazlık sağlanmaktadır. Alman bağlantı tipi olan Metrik bağlantılar en yaygın
kullanılan bağlantı tiptir. Farklı tip standartlarla uyumlu kon-
Resim.6 ORFS Bağlantı Tipi Çeşitleri
22
Resim.8 METRİK Bağlantı Tipi Çeşitleri
figürasyonları oldukça zengindir. Bu nedenle diğer bağlantı tiplerine göre daha yaygın kullanılır. Boru uygulamalarında montaj kolaylığı sayesinde bir çok uygulamada tercih
edilmektedir. (Yüksüklü tip montajlarda)
2. Paksform - Boru Üzerine Form Vererek
Yapılan Bağlantı Şekli
Bu bağlantı tipinde Çelik Çekme Boru üzerine form makinesi ile yüksük kullanmadan yapılan form ile sızdırmazlık
sağlanır. Bu tip bağlantı en GÜVENİLİR bağlantı şeklidir. Sızdırmazlık en iyi şekilde sağlanır.
Hangi Uygulama İçin Kullanmalıyım ?
PaksForm Tüm boru fitting sistemleri Tarım, Alternatif
Enerji, İnşaat, Üretim, Mobil, Offshore & Marine, Petrol &
Gaz, Ulaşım ve Sanayi kesimleri de dahil olmak üzere en
zorlu uygulamaların ihtiyaçlarını karşılamak için tasarlanmıştır.
Sistem veya proje için en uygun bağlantı şekli birçok
uygulamada değişmektedir; servis montaj erişimi, gerekli
basınç dayanımı, kullanılacak sıvı tipi, dış mekanik gerilmeler ve çalışma ortamıdır. Ayrıca, hizmet montaj ve operasyonel ortamda nihai bir değerlendirmeye ihtiyacı vardır.
Resim.9 PaksForm Bağlantı Tipi
24
Resim.9 PaksForm Uygulama Makinesi
Montaj Tekniği
Yüksüklü sistemde montaj uygulaması tamamen operatöre bağlı olmaktadır. Yüksüğün az sıkılması durumunda
yüksük fırlayacak, çok sıkılması durumunda yüksük çatlayacaktır, her iki faktörde de kaçaklar ve sızıntılar meydana
gelecektir. PaksForm sisteminde ise tamamen operatörden
bağımsız olarak montaj tamamlanır böylece tüm imalatlar
standart olarak maksimum sızdırmazlık sağlayacak şekilde
gerçekleşir.
Basınç Dayanım Faktörü
L Serisi 500 Bar S Serisi 800 Bar
Tüm PaksForm bağlantıları için basınç dayanım grafiğini aşağıda bulabilirsiniz.
Kompanent Faktörü
Dünya standartlarına uygun DIN
Tüm PaksForm ürünleri özel parça kullanılmaksızın DIN
standartlarına uygun tasarlanmıştır. Böylelikle yedek parça
konusunda özel üretim gereksinimi olmayacaktır.
3. Sonuçlar
Hidrolik sistemler her geçen gün geliştirilmekte ve ürün çeşitleri artmaktadır. Tüm ürünlerde olduğu gibi hidrolik sistemlerde de enerji verimliliği için ürünler geliştirilmektedir. Rekabet
şartlarının ağır olduğu bu dönemde bu tip yenilikleri takip eden
ve ürettiği makinalarda veya sistemlerde kullanan firmaların daima bir adım önde olacağından şüphe yoktur.
Grafik.1 PaksForm Basınç Dayanım Faktörü
26
)
i
l
r
i
v
e
D
n
e
k
ş
i
ğ
e
D
(
İnvertörlü
Hava Kompresörleri
Murat ALİŞİROĞLU / KALARA PNÖMATİK-HİDROLİK
İnvertörlü Kompresör Nedir ?
Bu kompresörler frekans kontrollü, sanayi dilinde sürücülü veya değişken devirli diye adlandırılan hava kompresörleridir. Genelde vidalı hava kompresörlerine uygulanan
bu sistem sayesinde, uzun vadede elektrik tasarrufu sağlanır.
İnvertörlü Kompresör Ne Fayda Sağlar?
Çok basit anlatımla 90 kw'lık bir vidalı hava kompresörünün yaklaşık 16, 5 m3/dak hava debisi bulunmaktadır. Tüketilen hava miktarını 8 m3/dak olarak düşünürsek;
böyle bir durumda kompresörünüz invertörlü ise; invertör sayesinde sürekli olarak ayarlanan basınçta (genelde
7 bar) tutacak şekilde kompresörün elektrik motorunun
devrini ve tüketmiş olduğu elektriği 8 m3/dak ihtiyacına
göre düşürecektir. Dolayısıyla uzun vadede ciddi bir
elektrik tasarrufu söz konusudur. %35 lere varan elektrik
tasarrufu sağlanmaktadır.
28
Kompresörde Uygulama Nasıl Yapılır Nelere
Dikkat Etmek Gerekir?
İnvertör (frekans kontrol cihazı) kompresörün elektrik panosuna yerleştirilir. Bu invertör, kompresörün elektronik sensörlerinden gelen bilgilere göre motorun çalışma gücünü ve devrini
otomatik olarak kontrol eder. Bu şekilde hareket eden bir kompresörün kayış-kasnaklı olması motor devrindeki değişikliğin vidaya iletilmesinde sıkıntı doğuracağından burda sanayicimizin
invertörlü kompresör seçiminde kompresörün direk akuple olmasına dikkat etmesi tavsiye edilir. invertörlü kompresörlerde
motor devri ile vida grubu erkek rotor devrinin aynı olması en
yüksek verimi sağlar. Yeni nesil invertörlerde iki değer arasında
yani minimum ve maksimum motor devirleri arasında sonsuz
ayar yapılabilmektedir. Bu bağlamda doğal olarak kompresörün one to one drive olması en yüksek verimliliğe ulaşmamızı
sağlayacaktır. Bu nedenle eğer en doğru invertörlü kompresöre sahip olmak istiyorsanız sonradan yapılma veya kayış kasnaklı sistemi değil, en baştan invertörlü olarak dizayn edilmiş
direk akuble modelleri tercih etmelisiniz.
İnvertörlü kompresörler; işletmenin
ne kadar hava ihtiyacı var ise o
kadarlık bir elektrik tüketerek hava
ihtiyacınızı karşılayacaktır. Uzun
vadede elektrik maliyetinde büyük
avantaj sağlayan bu kompresörün
dezavantajı ise invertör ünitesinden
dolayı maliyetlerinin yüksek olmasıdır.
Tam Olarak İnvertörlü Kompresör Ne İşe Yarar?
Çok açık ifade ile invertörlü kompresörler; işletmenin ne
kadar hava ihtiyacı var ise o kadarlık bir elektrik tüketerek hava ihtiyacınızı karşılayacaktır. Uzun vadede elektrik
maliyetinde büyük avantaj sağlayan bu kompresörün dezavantajı ise invertör ünitesinden dolayı maliyetlerinin yüksek olmasıdır. İnvertör gerek yağ enjekteli gerekse yağsız
vidalı kompresörlerde değişken hava ihtiyaçlarını karşılar.
İnvertör kompresörlerde basıncı sabit tutmak için tercih
edilen güncel bir kontrol mekanizmasıdır.
İnvertörlü Kompresör Alımında Nelere Dikkat Etmek Gerekiyor?
İnvertörlü kompresörlerde dikkat edilmesi gereken ve
uygulamada yanlış yapılan hususları şöyle sıralayabiliriz. Maalesef yanlış makine seçiminden dolayı invertörlü
kompresörlerin çoğunun işletmede %80-100 kapasite ile
çalışıyor olması, öncelikle kompresör satışında sorumlu
arkadaşların ticari kaygılardan ve invertör fiyat farkından
dolayı fiyat-doğru makine arasına sıkışması, rakibe üstünlük sağlama çabası adı altında firmalara gereğinden
daha düşük kw'ta kompresör satıp fiyat avantajı yakalama
çabası en büyük yanlıştır. Bazen de bu arkadaşların işletmeye yanlış kompresör vermemek adına yüksek Kw’lı kompresörleri
yatırımcıya doğru kompresör gibi satması
ve kompresörlerin sürekli olarak en düşük
kw’da çalışmasıyla motorun kendini soğutamaması, kompresörün ticari ömrü için ciddi bir darbedir. İnvertörlü kompresörlerden
sürekli olarak minumum düzeyde hava çekilmesi, motorun kendini soğutamamasına,
dolayısıyla motor sargılarının kavrulmasına
ve deformesine sebep olur. Bazı durumlarda ise invertörlü kompresör %100 yükte
çalışıp %5 lik invertör kayıpları sebebiyle geleneksel yani normal invertörsüz
kompresörden daha fazla enerji sarfiyatı-
na sebep olabilmektedir. İnvertörlü kompresörü siz %80100 kullanıyorsanız (binlerce firma gezdiğim için bizzat
gördüğüm sıkıntıdır bu) invertörden yararlanamıyorsunuz
demektir. İnvertörlü kompresör alımında bu hususa dikkat etmek gerekir. Sonuç olarak firmalar şayet vardiyalı
sistem ile çalışıyorsa ve gün içerisinde hava kullanımında kısmi yük değişimleri oluyorsa invertörlü kompresörler işletmelerinde enerji sarfiyatını düşürür. Ancak böyle
durumlarda invertörlü kompresörler yatırımcıya kazanç
sağlayabilir.
İnvertörlü Kompresör Her İşletmeye Gereklimidir, Gereksiz Yere İnvertörlü Kompresör
Kullanılması Söz Konusu Olabilirmi ?
Hayır her işletme için invertörlü kompresör gerekli
değildir. Değişken hava değeri olmayan firmalar için bu
ciddi araştırma gerektiren bir yatırımdır. Maalesef bazı
kompresör firmaları işletmelerde bulunan geleneksel vidalı kompresörleri değiştirme ve yerine invertörlü kompresör satma adına tasvip edilmeyen bazı yollar denemişlerdir. Örneğin işletmelerde bulunan geleneksel vidalı
kompresörlerde ölçümler yapıp özellikle firmalarda sorunsuz çalışan yerli kompresörlerin kapasite değerlerini
düşük çıkartıp, kendi invertörlü kompresörlerinin kapasite değerlerini yüksek çıkartarak firmaya avantaj sağlıyor
gibi gözükmektedir. Bu şekilde firmalara sattıkları düşük
kw'lı kompresörler nedeniyle işletmelede tam yükte çalışan bir çok gereksiz invertörlü kompresör mevcuttur.
Artık tıpkı jenaratörde olduğu gibi kompresör üretiminde
de çok ciddi, tüm standart belgelerine sahip ISO1217
Annex C ek 3'e göre kompresör kapasite değeri verebilen, kaliteli üretim yapan yerli firmalar bulunmaktadır.
Hatta Avrupada, Rusyada, Ortadoğuda pazar liderliğine
oynayan Türk malı kompresör markalarımız mevcuttur.
Öyleki dünyada oil free (yağsız) vidalı kompresör üretimi
yapan sayılı ülkelerden biriyiz artık.
29
Geleneksel Kayış Kasnaklı Sistem
Bir Kompresör Sonradan İnvertörlüye
Çevrilebilir mi ?
Bu şekilde sanayimizde maalesef iki taraf adına kazanç
sağlama adı altında sonradan yapılmış bir çok invertörlü
kompresör gördüm. Burda harcanan her kuruş milli servettir. Bir kompresörü sonradan invertörlüye çevirmek ve ondan
uzun vadede randuman almak imkansıza yakındır. Doğru
olan geleneksel vidalı komresörleri sonradan invertörlüyo
çevirmek değildir. İnvertörlü kompresörler sonradan değil ilk
tasarım aşamasından itibaren tasarlanmalıdır. Bu kompresörlerde kullanılacak rulmanlardan motora kadar her komponent
ona göre dizayn edilmelidir. Sonuçta invertör tüm kompresörü kontrolünde tutan, motor devirlerini ayarlayan yeri geldiğinde yükselten, yeri geldiğinde minumum düzeye çeken
bir cihazdır. Burda oluşacak balansın belli frekans değerlerinde atlattırılması ancak sıfırdan invertörü kompresör dizaynı
ile mümkündür. Sonradan yapılan invertörlü kompresörlerde
bu titreşimler özellikle bazı frekans değerlerinde ciddi şekilde
kendini göstermektedir. Belli bir süre sonrada maalesef sanayicimiz düzgün çalışan kompresöründen de olmaktadır.
Sanayicimiz İnvertörlü Kompresör
Seçiminde Neyi Ön Planda Tutmalı?
İthal uygulamalarda yani yabancı menşeili kompresör üreticilerinden bazıları neredeyse beş yıllık bir elektrik kazancını,
invertör farkından dolayı eskiyen bir teknoloji olmasına karşın
ürünlerine yansıtmaktadır. Özellikle son on yıldır yerli kompresör üreticileri invertörlü uygulamalarda ciddi başarılara imza
attıkları gibi yurt dışı bir çok makro projelerde artık Türk malı
invertörlü kompresörleri de görebilmekteyiz. Sanayicilerimizin
yerli üretime destek vermesi, bu bağlamda ülkemizde yapılan
yerli imalat hava kompresörlerine özellikle vidalı, invertörlü ve
oil free (yağsız) kompresörleri destekleyerek bir yerde dünyanın en pahalı enerjisi olan basınçlı havanın üretilmesi konusunuda yüksek teknolojinin ülkemizde de kullanılmasına destek
30
olmaları beklenmektedir. Son yıllarda yatırımcıların kompresör
seçiminde yerli sanayiden yana tavır alması bu sektörde yeni
yatırımcıların sahaya girmesinde buna istinaden en yeni teknolojilerin ülkemize girmesini sağlamıştır. Artık yerli imalat
kompresörler gerek Türkiye'de gerekse yurt dışında bir çok
pazarda dünyaca tanınan yabancı menşeli firmalarla kıyasıya
rekabet etmektedir. Yerli üreticiye bu anlamda destek vermek
aynı kapasitede hava üreten ve kompanenentleri bile nerdeyse aynı marka olan yabancı menşeili kompresörlere en az 2
kat daha fazla para vermemek gerektiğini ortaya çıkartmıştır.
Gönül rahatlığı ile söyleyebilirimki yerli kompresörde kullanılan vida ve invertörler zaten dünyaca bilinen markalara ait
kalite belgeleri ve yıllık üretim kapasiteleri belli olan komponentlerdir.
Değişken Devirli (İnvertörlü) Kompresörlerin
Geleneksel Kompresörlere Göre Farklılıkları:
• İnvertörlü kompresörler boşta çalışmaz (böylece ortalama %25-35 enerji tasarrufu yapılır)
• İnvertörlü kompresörlerde kompresör motoru ve invertör beraberce çalıştığı için elektrik sistemi problemsiz çalışır. İnvertör sayesinde sonsuz dur-kalk
(start-stop) yaptırabilir. Bu arada demeraj aşırı akım
yüklerine sebep olmaz
• İnvertörlü kompresörde bulunan şok bobini ve EMC
filtresi standarttır.
• Kompresör motoru devir aralığı %25-%100 aralığında değişken bir yapıda seçilmiştir standart değildir.
• Kompresörler herhangi bir ∆p aralığında değil talep
edilen net basınç değeri set edilerek çalışır. Bu sayede
∆p sebebiyle alınan %1 lik ekstra enerji yükünden tasarruf yapılır. (İstenilen set değeri üzeri her 1 bar ekstra
yük ort. %1 Fazladan enerji harcanmasına neden olur)
∆ P = Basınç Farkı
Sanayi ve Çevre
Gökhan KAN / Çevre Mühendisi/ KALARA PNÖMATİK HİDROLİK
İnsanlık tarihinin yönünü değiştiren birçok önemli gelişme vardır. Bunlardan biri de
Sanayi Devrimi’dir. 1700’lü yıllarda başlayan
Sanayi Devrimi’nden sonra makine kullanımı
tüm dünyada giderek yaygınlaştı. Demir ve
çelik kullanımı arttı. Buhar, elektrik, petrol gibi
yeni enerji kaynakları devreye girdi. Tarımsal
üretimi hızlandıran makineler yapıldı. Fabrikalar kurulmaya başlandı. Çeşitli ulaşım ve iletişim araçları geliştirildi. Günlük yaşantımızla ilgili pek çok gereksinimimizi sanayi etkinlikleri
sayesinde karşılayabiliyoruz.
Ancak bu etkinlikler sırasında oluşan atıklar çevre kirliliğine ve önemli sağlık sorunlarına neden oluyor. Oysa çevre
dostu teknolojiler kullanılarak sanayi etkinliklerinin zararlarını azaltmak mümkündür. Örneğin, yenilenebilir enerji kaynakları kullanılarak kirliliğin ortaya çıkması önlenebilir ya da
kirliliği azaltacak yeni teknolojiler geliştirilebilir.
Sanayi etkinlikleri hangi çevre
sorunlarına yol açar?
Hava kirliliği, toprak kirliliği, atık üretimi, aşırı su tüketimi, küresel ısınma, ozon tabakasının incelmesi, asit yağmurları, geniş alanların kullanımı vb.
34
Atıksu sorunu:
Pek çok değişik sektörü barındıran Organize Sanayi Bölgelerinden çıkan atık sular verildikleri dere, nehir v.s gibi alıcı ortamları kısa
sürede kirletmekte ve bu suların geçtiği yerlerdeki tarım alanlarının zarar görmesine neden olmaktadır. Bu nedenle organize sanayi
bölgelerinde yapılacak araştırmanın ardından
sektör türüne göre ön arıtma ve nihai ortak
arıtma ile bu zararların önlenmesi mümkündür. Ancak her bir tesisin uygulayacağı tesisi
içi önlemler ve ön arıtma gibi tekil çözümler
ve ortak arıtma için bulunacak çözümler ekonomik olmalıdır. İşletme ve ilk yatırım giderlerine katılım payları, fabrikaların ön incelemesinden sonra arıtmaya gönderecekleri atık su miktarı ve o tesis için belirlenecek kirlilik
yükü üzerinden alınmalıdır. Ayrıca ortak arıtmaya kabul
kriterleri tespit edilmelidir. Bu belirlemede ortak arıtmaya
gelmesi halinde arıtma sistemini bozacak kirleticiler dışında kalan tüm kirleticilerin ortak arıtmaya alınması üzerinde
durulmalıdır.
Hava kirliliği sorunu:
Organize sanayi bölgelerinde bulunan tesislerde proses ısı ihtiyacı ve ısınma gibi ihtiyaçların karşılanması için
yakma sistemleri kullanılmaktadır. Bu işlemlerde çoğunluk-
Katı atık sorunu:
Organize Sanayi Bölgelerinde çok çeşitli sektörlerde
faaliyet gösteren işletmeler yer aldığından dolayı atık türleri de farklılık göstermektedir. Genel olarak bu atıklar evsel
nitelikli atıkların dışında kaplama ve metal işleme atıkları,
reaktif atıklar, tekstil atıkları, boyalar, reçineler, atık yağlar,
kirlenmiş kaplar, organik kimyasallar v.b olarak sıralanabilir.
Bu atıklar çevreye ve insan sağlığına olan etkileri nedeniyle
tehlikeli atık olarak nitelendirilebilmekte ve ayrı olarak bertaraf edilmesi gerekmektedir. Katı atık kontrolünde izlenecek yöntemin belirlenmesinde aşağıdaki konular izlenebilir;
• Faaliyet gösteren firmaların atık özellikleri belirlenmelidir.
• Hammaddelerin girişinden ürün olarak ortaya çıkıncaya kadar aşamalar izlenmeli ve gereksiz atık oluşumu önlenmelidir.
la kömür, fueloil ve doğalgaz gibi fosil yakıtlar kullanılmaktadır. Bu yakıtların yakılması neticesinde atmosfere kirletici
gaz emisyonları atılmaktadır. Bu kirletici maddeler mevcut
yakma sistemlerinin eski veya yeni olmasına ve iyi işletilip işletilmemesine bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. Yakıtlardan ve proseslerden ortaya çıkan kirleticilerin
çevreye ve insan sağlığına zarar vermemesi için Organize
Sanayi Bölgeleri yönetimince Hava Kalitesinin Korunması
Yönetmeliği uyarınca ve belirlenen esaslar çerçevesinde 2
senede bir Akredite olan kuruluşlar tarafından gerekli ölçümlerin yaptırılarak, işletmelerin denetimleri yapılmalıdır.
İdare yönetiminin gerek görmesi halinde fabrikalar yakıt
değişimi, kazanların değiştirilmesi, ısı yalıtımı, bakım yapılması v.b konularda tedbirler almalıdır.
• Toplanan atıkların gerektiğinde depolanabileceği,
atıklarını 50 kg kadar kendi araçlarıyla getirebileceği
yerler oluşturulmalıdır. Özellikle tehlikeli atıkların depolanabileceği güvenli alanlar oluşturulmalıdır.
• İşletmeler, Atık bertarafı ve diğer konularda uzmanlaşmış, Çevre konularında yeterlilik belgesi almış,
Çevre Danışmanlık Hizmetleri veren kuruluşlardan
yardım alabilirler.
Gürültü sorunu:
Organize sanayi bölgelerinden kaynaklanan gürültü
genelde işletmelerde kullanılan makinalardan kaynaklanmaktadır. Ancak, her bir tesisten çıkan gürültü genellikle
kendi sınırları içinde kalmakta, tüm organize sanayi bölgeleri düşünüldüğünde ise uğultu şeklinde kendini göstermektedir.
35
Sonuç:
Planlı kalkınmanın bir gereği olarak geliştirilmiş olan Organize Sanayi Bölgeleri ülkemizde sanayileşmenin çevreye vereceği en az zarara indirebilmek açısından en uygun
modeldir. Bu avantajı kullanarak herbir Organize Sanayi
Bölgeleri için bir çevre yönetim sistemi ve atık minimizasyon sistemleri geliştirilmelidir. Bu sistem içerisinde Organize Sanayi Bölgeleri’ nin hangi safhada hangi tedbirleri
alması gerektiği gibi hususlar ayrıntılı olarak ele alınmalı ve
sistem dinamik olmalı, heryıl gözden geçirilerek fabrikalarda ve Organize Sanayi Bölgeleri genelinde meydana gelen değişiklikler kaydedilmelidir. Organize Sanayi Bölgeleri
idareleri özellikle kuracakları çevre yönetim sistemine fabrikaların katılımını sağlamalı ve hazırlanacak program uygulanabilir ve çoğunluk tarafından kabul edilmiş olmalıdır.
Birbirinden bağımsız çevresel faaliyetler sorunların çözümü için yeterli olmamaktadır. Gerek faaliyetleri kapsayacak
sonuçları ölçümleyecek insanları sistemin içine çekecek
ve sürekli gelişimi amaçlayacak bir yönetim modeline ihtiyaç vardır. Devlet kurumlarının işletmelerin çevre yönetim
uygulamalarına teşvik sağlayabilmek için kurumsal ve hukuki yapıyı gözden geçirmeleri gerekmektedir. Organize
Sanayi Bölgeleri yönetimleri kendi sorumlulukları altında
faaliyet gösteren tesisler için Çevre Yönetim Sistemi uygulamalarına geçmeli ve genel olarak şirketlerde ve özellikle
KOBİ’lerde çevre duyarlılığını desteklemelidir. Öte yandan
şirketler çevresel faaliyetlerle ilgili düşünce biçimini değiştirmeli ve çevrenin iş dünyasının gelişmesinde önemli bir
faktör olduğunu benimsemelidir.
Kaynak: MERKAT,
Bu maddedeki idari para cezalarının 1.1.2014 tarihinden itibaren uygulanması ile ilgili olarak, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 29.1.2014 tarihli ve 28897 sayılı Resmi
Gazete’ de yayımlanan 2014/1 sayılı 2872 sayılı Çevre
Kanunu Uyarınca Verilecek İdari Para Cezaları, İdarî nitelikteki cezalar şunlardır:
a. Ek 4 üncü madde uyarınca emisyon ölçümü yaptırmayan motorlu taşıt sahiplerine 500 Türk Lirası, yönetmeliklerle belirlenen standartlara aykırı emisyona
sebep olan motorlu taşıt sahiplerine 1.000 Türk Lirası
idarî para cezası verilir.
b.Hava kirliliği yönünden önemli etkileri nedeniyle kurulması ve işletilmesi yönetmelikle izne tâbi tutulan
tesisleri, yetkili makamlardan izin almadan kuran ve
işleten veya iznin iptal edilmesine rağmen kurmaya
ve işletmeye devam eden veya bu tesislerde izin
almaksızın sonradan değişiklik yapan veya yetkili
makamların gerekli gördükleri değişiklikleri tanınan
sürede yapmayanlara 24.000 Türk Lirası idarî para
cezası verilir. Bu tesislerde emisyon miktarları yönetmelikle belirlenen sınırları aşıyorsa 48.000 Türk Lirası
idarî para cezası verilir. İzne tâbi tesisleri, aldıkları
izin belgesinde veya yönetmeliklerde öngörülen
önlemleri almadan veya yönetmeliklerde belirlenen
emisyon standartlarına ve sınırlamalarına aykırı olarak işletenlere 24.000 Türk Lirası idarî para cezası
verilir.
c. Hava kirliliği yönünden kurulması ve işletilmesi izne
tâbi olmayan tesislerin işletilmesi sırasında yönetmelikle belirlenen standartlara aykırı emisyona neden
olanlara 6.000 Türk Lirası idarî para cezası verilir.
Bu Kanunun ek 9 uncu maddesine aykırı davrananlara 2.000 Türk Lirası idarî para cezası verilir.
Bu bendin birinci paragrafında öngörülen fiilin konutlarla ilgili olarak işlenmesi halinde verilecek ceza toplu
veya ferdî ısıtılan konutlarda her bağımsız bölüm için 300
Türk Lirasıdır. Bu cezai sorumluluk toplu ısıtılan konutlarda yöneticiye, ferdî ısıtılan konutlarda ise konutu kullanana
aittir.
d. Hava kirliliği yönünden özel önem taşıyan bölgelerde veya kirliliğin ciddi boyutlara ulaştığı zamanlarda
ve yerlerde veya kritik meteorolojik şartlarda yönetmeliklerle öngörülen önlemleri almayan, yasaklara
aykırı davranan ya da mahallî çevre kurullarınca bu
konuda alınan kararlara uymayanlara bu maddenin
(b) ve (c) bentlerinde öngörülen cezalar bir kat artırılarak verilir.
Bu fiilin konutlarla ilgili olarak işlenmesi halinde cezai sorumluluk bu maddenin (c) bendinin üçüncü
paragrafına göre tespit edilir.
36
e. Çevresel Etki Değerlendirmesi sürecine başlamadan
veya bu süreci tamamlamadan inşaata başlayan ya
da faaliyete geçenlere yapılan proje bedelinin yüzde
ikisi oranında idarî para cezası verilir. Cezaya konu
olan durumlarda yatırımcı faaliyet alanını eski hale
getirmekle yükümlüdür.
Çevresel Etki Değerlendirmesi sürecinde verdikleri taahhütnameye aykırı davrananlara, her bir ihlal için 10.000
Türk Lirası idarî para cezası verilir.
f. 11 inci maddeye göre kurulması zorunlu olan atık
alım, ön arıtma, arıtma veya bertaraf tesislerini kurmayanlar ile kurup da çalıştırmayanlara 60.000 Türk
Lirası idarî para cezası verilir.
g. 12 nci maddede öngörülen bildirim ve bilgi verme
yükümlülüğünü yerine getirmeyenlere 6.000 Türk Lirası idarî para cezası verilir.
h. Bu Kanunun 14 üncü maddesine göre çıkarılan yönetmelikle belirlenen önlemleri almayan veya standartlara aykırı şekilde gürültü ve titreşime neden
olanlara, konutlar için 400 Türk Lirası, ulaşım araçları
için 1.200 Türk Lirası, işyerleri ve atölyeler için 4.000
Türk Lirası, fabrika, şantiye ve eğlence gürültüsü için
12.000 Türk Lirası idarî para cezası verilir.
ı. Bu Kanunda öngörülen yasaklara ve sınırlamalara
aykırı olarak ülkenin egemenlik alanlarındaki denizlerde ve yargılama yetkisine tâbi olan deniz yetki
alanlarında ve bunlarla bağlantılı sularda, tabiî veya
sunî göller ve baraj gölleri ile akarsularda;
1. Petrol ve petrol türevleri (ham petrol, akaryakıt, sin-
38
tine, slaç, slop, rafine ürün, yağlı atık vb.) tahliyesi
veya deşarjı yapan tankerlerden, bin (dahil) gros
tona kadar olanlar için gros ton başına 40 Türk Lirası, bin ilâ beşbin (dahil) gros ton arasında olanlara,
bu miktar ve ilave her gros ton başına 10 Türk Lirası, beşbin gros tondan fazla olanlara ise, yukarıdaki
miktarlar ve ilave her gros ton başına 100 Kuruş,
2. Kirli balast tahliyesi yapan tankerlerden bin (dahil)
gros tona kadar olanlar için gros ton başına 30 Türk
Lirası, bin ilâ beşbin (dahil) gros ton arasında olanlara bu miktar ve ilave her gros ton başına 6 Türk Lirası, beşbin gros tondan fazla olanlara ise, yukarıdaki
miktarlar ve ilave her gros ton başına 100 Kuruş,
3. Petrol türevleri (sintine, slaç, slop, akaryakıt, yağlı atık vb.) veya kirli balast tahliyesi yapan gemi ve
diğer deniz vasıtalarından bin gros tona kadar olanlar için gros ton başına 20 Türk Lirası, bin ilâ beşbin
(dahil) gros ton arasında olanlara bu miktar ve ilave
her gros ton başına 4 Türk Lirası, beşbin gros tondan
fazla olanlara ise, yukarıdaki miktarlar ve ilave her
gros ton başına 100 Kuruş,
4. Katı atık bırakan veya evsel atıksu deşarjı yapan
tanker, gemi ve diğer deniz araçlarından bin (dahil)
gros tona kadar olanlar için gros ton başına 10 Türk
Lirası, bin ilâ beşbin (dahil) gros ton arasında olanlara bu miktar ve ilave her gros ton başına 2 Türk Lirası, beşbin gros tondan fazla olanlara ise, yukarıdaki
miktarlar ve ilave her gros ton başına 40 Kuruş, idarî
para cezası verilir.
Tehlikeli madde ve atıkların deşarjı durumunda uygulanacak idarî para cezaları, petrol ve türevleri kategorisi esas
alınarak on katı verilir.
Kirliliğin oluşmasını müteakip gemi veya deniz aracının
kendi imkânları ile neden olduğu kirliliği giderdiğinin tespit
edilmesi durumunda, idarî para cezası 1/3 oranında uygulanır.
Cezanın derhal ve defaten ödenmemesi veya bu hususta yeterli teminat gösterilmemesi halinde, gemiler ve
götürülebilen diğer deniz vasıtaları en yakın liman yetkilisine teslim edilerek seyrüseferden ve faaliyetten men edilir.
Banka teminat mektubu veya geminin bağlı olduğu kulüp
sigortacısı tarafından düzenlenecek teminat mektubu teminat olarak kabul edilir.
Yabancı devlet egemenliği altındaki sularda bu devletlerin mevzuatının Türk bayraklı gemiler tarafından ihlali durumunda, ilgili devletin ceza uygulamaması ve Türkiye'nin
cezalandırmasını talep etmesi durumunda bu Kanun hükümleri uygulanır.
Bu bendin birinci paragrafı dışında, bu Kanun ve bu
Kanun uyarınca çıkarılan yönetmeliklere aykırı olarak ülkenin egemenlik alanındaki denizlere ve yargılama yetkisine
tâbi olan deniz yetki alanlarına, içme ve kullanma suyu
sağlama amacına yönelik olmayan sulara atık boşaltanlara
24.000 Türk Lirası idarî para cezası verilir. Yukarıda öngörülen fiilin konutlarla ilgili olarak işlenmesi halinde her konut
ve bağımsız bölüm için 600 Türk Lirası idarî para cezası
verilir. Bu cezai sorumluluk, müstakil konutlarda konutu kullanana, diğer konutlarda ise yöneticiye aittir.
i. Bu Kanunun ek 8 inci maddesi uyarınca yürürlüğe
konulan yönetmelik hükümlerine aykırı davrananlara
j. Kanunda ve yönetmelikte öngörülen yasaklara veya
standartlara aykırı olarak veya önlemleri almadan
atıkları toprağa verenlere 24.000 Türk Lirası idarî
para cezası verilir.
Bu fiilin konutlarla ilgili olarak işlenmesi halinde her
konut ve bağımsız bölüm için 600 Türk Lirası idarî
para cezası verilir. Bu cezai sorumluluk, müstakil konutlarda konutu kullanana, diğer konutlarda ise yöneticiye aittir.
k. Bu Kanunun 9 uncu maddesinin (a) bendinde belirtilen hususlara aykırı olarak biyolojik çeşitliliği
tahrip edenlere, (d) bendi uyarınca ilan edilen Özel
Çevre Koruma Bölgeleri için tespit edilen koruma
ve kullanma esaslarına aykırı davrananlara ve (e)
bendinin ikinci paragrafı uyarınca sulak alanlar için
yönetmelikle belirlenen koruma ve kullanım usûl ve
esaslarına aykırı davrananlar ile (f) bendinde belirlenen esaslara ve yasaklamalara aykırı davrananlara
20.000 Türk Lirası, (e) bendinin birinci paragrafına
aykırı davrananlara 100.000 Türk Lirası idarî para
cezası verilir. (1)
l. Bu Kanunun ek 1 inci maddesinin (c) bendine aykırı
olarak anız yakanlara her dekar için 20 Türk Lirası
idarî para cezası verilir. Anız yakma fiilinin orman ve
sulak alanlara bitişik yerler ile meskûn mahallerde
işlenmesi durumunda ceza beş kat artırılır.
Bu Kanunun ek 1 inci maddesinin (d) bendi uyarınca tespit edilen esaslara aykırı olarak ülkenin egemenlik
alanlarındaki denizlerden ve kazasına tâbi olan deniz yetki
alanlarından, akarsular ve göller ile tarım alanlarından belirlenen esaslara aykırı olarak kum, çakıl ve benzeri maddeleri alanlara metreküp başına 120 Türk Lirası idarî para
cezası verilir.
m.Bu Kanunun ek 2 nci maddesinde öngörülen çevre yönetim birimini kurmayanlara 6.000 Türk Lirası,
çevre görevlisi bulundurmayanlara ya da Bakanlıkça yetkilendirilmiş firmalardan hizmet almayanlara
n.Bu Kanunun 9 uncu maddesi uyarınca belirlenen
koruma esaslarına aykırı olarak içme ve kullanma
suyu koruma alanlarına, kaynağın kendisine ve bu
kaynağı besleyen yerüstü ve yeraltı sularına, sulama
ve drenaj kanallarına atık boşaltanlara 48.000 Türk
Bu fiilin konutlarla ilgili olarak işlenmesi halinde her
konut ve bağımsız bölüm için 1.200 Türk Lirası idarî para
cezası verilir. Bu cezai sorumluluk, müstakil konutlarda konutu kullanana, diğer konutlarda ise yöneticiye aittir.
Bu alanlarda Kanuna ve yönetmeliklere aykırı olarak yapılan yapılar 3194 sayılı İmar Kanununda belirlenen esaslara göre yıktırılır.
40
o.Bu Kanunun 11 inci maddesinde öngörülen acil
durum plânlarını yönetmelikle belirlenen usûl ve
esaslara uygun olarak hazırlamayan ve bu plânların
uygulanması için gerekli tedbirleri almayan, ekip ve
ekipmanları bulundurmayanlar ile yerel, bölgesel ve
ulusal acil durum plânlarına uymayanlara 12.000
Türk Lirası idarî para cezası verilir.
p.Bu Kanunun 13 üncü maddesinde öngörülen malî
sorumluluk sigortasını yaptırmayanlara 24.000 Türk
r. Bu Kanunda ve yönetmeliklerde öngörülen usûl ve
esaslara, yasaklara veya sınırlamalara aykırı olarak
atık toplayan, taşıyan, geçici ve ara depolama yapan,
geri kazanan, geri dönüşüm sağlayan, tekrar kullanan
veya bertaraf edenlere 24.000 Türk Lirası, ithal edenlere 60.000 Türk Lirası idarî para cezası verilir.
s. Umuma açık yerlerde her ne şekilde olursa olsun çevreyi kirletenlere 100 Türk Lirası idarî para cezası verilir.
t. Tehlikeli atıkların her ne şekilde olursa olsun ülkeye
girişini sağlayanlara ayrı ayrı 2.000.000 Türk Lirası
idarî para cezası verilir.
u.Tehlikeli atıkları ilgili mercilere ön bildirimde bulunmadan ihraç eden veya transit geçişini yapanlara
2.000.000 Türk Lirası idarî para cezası verilir.
42
v.Bu Kanunda ve ilgili yönetmeliklerde öngörülen
yasaklara veya sınırlamalara aykırı olarak tehlikeli
atıkları toplayan, ayıran, geçici ve ara depolama
yapan, geri kazanan, yeniden kullanan, taşıyan,
ambalajlayan, etiketleyen, bertaraf eden ve ömrü
dolan tehlikeli atık bertaraf tesislerini kurallara uygun olarak kapatmayanlara 100.000 Türk Lirasından 1.000.000 Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir.
y. Tehlikeli kimyasallar ve bu kimyasalları içeren eşyayı
bu Kanunda ve ilgili yönetmeliklerde belirtilen usûl
ve esaslara, yasak ve sınırlamalara aykırı olarak üreten, işleyen, ithal ve ihraç eden, taşıyan, depolayan,
kullanan, ambalajlayan, etiketleyen, satan ve satışa
sunanlara, 100.000 Türk Lirasından 1.000.000 Türk
Lirasına kadar idarî para cezası verilir.
Bu maddenin (k), (l), (r), (s), (t), (u), (v) ve (y) bentlerinde öngörülen idarî para cezaları kurum, kuruluş ve işletmelere üç katı olarak verilir.
Bu maddede öngörülen ceza miktarlarını on katına kadar artırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.
Bu maddenin uygulamasında Türk Ceza Kanunu ile diğer kanunların, fiilin suç oluşturması haline ilişkin hükümleri
saklıdır.
İsraf Arapça kökenli bir kelime
olup Türk Dil Kurumu sözlüğünde
karşılığı; gereksiz yere para, zaman,
emek vb. harcama, savurganlık olarak
tanımlanmaktadır.
Kısaca sahip olduğumuz her şeyi
gerektiğinden daha fazla kullanmak ya
da harcamaktır.
Bireysel olarak düşünülürse sınırlı kaynaklarla, sınırsız
ihtiyaçlar arasında denge kurarak harcama yapılması, kullanılan kaynaklarda diğer insanların hatta sonraki kuşakların da hakları olduğu bilinci ile tüketmesi gerekir.
En ciddi israfın ise zaman olduğunu bilinmeli ve unutulmamalıdır. Zaman israfının telafisi yoktur. ''Eflatun öğrencisini kumar oynarken görünce kızar, arkasından kızmasının
nedeninin kumar oynamasına değil zamanı boşa harcamasına olduğunu açıklar.''
İsraf yaşamın her alanında (Birey, aile, işletmeler, toplum, ülke) vardır, yazıda israfın işletmecilik yönü üzerinde
durulmaktadır.
İsraf
ve
Tasarruf
Üzerine
Kaya GÜRSOY / Makina Yüksek Mühendisi
1. Kurum ve Kuruluşlar Açısından İsraf
Kurum ve kuruluşlar açısından israf yaşamsal bir önem
taşır. İşletmelerin fiziksel ve bilgiye dayalı kaynaklarını daha
etkin kullanmaları israfın önlenmesiyle sağlanabilir.
İşin tasarımı ve işin yapılmasına ilişkin yaklaşımlarda hangilerinin israfa neden olduğu dikkatlice araştırılması gereken
bir konudur. Yönetim ve örgütlenme hatalarının israfa neden
olduğu durumların saptanması oldukça önemlidir. İsrafın önlenmesi, iş süreçleri içindeki gereksiz kaynak kullanımlarının
önüne geçilmesi ile gerçekleşebilir.
İsrafın önlenmesine ilişkin çalışmalar, hangi verimlilik
öğelerinin kullanılması gerektiğine ışık tutacaktır. Verimlilik ve etkinlik arayışlarının ilk adımlarını israfın önlenmesi
oluşturur. Bu arayış kurumların rekabet avantajlarının artırılması amacı taşıyan çalışmalarını da destekleyecek, yeni
düşüncelerin doğmasına neden olacaktır. İsrafın önlenmesi
ile, üretkenliğin, etkinliğin ve verimliliğin, yalnızca fiziksel iş
süreçlerinde değil aynı zamanda bilgiye dayalı süreçleri de
içine alacak biçimde gündeme gelecektir.
İşletmelerde ve imalathanelerde kaynakların gereksiz kullanımının önüne geçerek, verimliğin sağlanması konusunda
daha dikkatli olmalıyız.
İsraf esasen ülke sorunudur. Her sorumluluk taşıyan vatandaşın üzerinde durması gerekir. Atıklar, su, elektrik kullanımı, enerji, zaman, çevre hep üzerinde durmamız gereken
44
konular. Basit bir su örneği verecek olursak, damlaya
damlaya boşa akan bir musluk yılda 6 metreküp su kaybına sebep olmaktadır. Bunun her konuta maliyeti takriben
24,00TL’dir. (atıksu, KDV vb. hepsi dahil)
Ülkemizde 19 milyon konuttan sadece % 10 unda böyle bir durum olsa, oluşan israf yaklaşık 45 milyon TL’dir. Bir
damla su! 45 Milyon TL ile neler yapılır düşünelim.
Bu ve benzer hesaplar enerji israfı, ekmek israfı vb. için
yapılabilir.
Bireysel olarak yaşantımızda dikkat etmemiz gereken
hususların başka önemli örnekler vermek mümkündür.
1.1.Tasarruflu ampuller akkor lambaya göre % 80 tasarruf sağlar.
1.2.Buzdolabının kapağının iyi kapanıp kapanmadığını kontrol edin. Buzdolabına sıcak malzeme, üstü
açık sıvı yiyecekler koymayın.
1.3.TV, bilgisayar, yazıcı, VCD, CD göstericisi gibi elektronik aletleri bekleme durumunda (stand by) bırakmayın.
1.4.Bulaşık, çamaşır gibi fazla kirli olmayan malzemeleri yüksek sıcaklıkta yıkamak yerine ılık veya
soğuk su ile yıkamalı, durulama ise soğuk su ile
olmalıdır. Mümkünse çamaşırlar dışarıda güneş ve
rüzgârda kurutulmalıdır.
1.5.Tüketim alışkanlığınızı değiştirin geri dönüşümü
mümkün olan şişe ve kutulardaki yiyecek ve içecekleri tüketin. Kağıtları geri dönüşüm çöp kutusuna atın. Çöplerin % 50’si geri dönüşüme uğrasa
daha az karbondioksit açığa çıkar.
1.6.Beş dakikalık duş ile yetinin daha az su tüketirsiniz.
1.7.Havayı değil binalarımızı ısıtalım. Binaların yalıtımları önemlidir. Pencere ve kapılar ısının ¼ ünün
kaybına sebep olur. Çift cam veya ısı cam ısı kaybını yarı yarıya azaltır. Pencere bandı ve süngerler
kullanın. Evin dış cephesini koyu renk ile boyamak
suretiyle ısının bir kısmını muhafaza edersiniz.
1.8.Kalorifer derecesini çok açmayın. Oda sıcaklığını
bir derece santigrada artırmak için yaklaşık % 6
oranında daha fazla yakıt gerekir.
Örneğin; oda sıcaklığı
23ºC’de ısı kaybı 100 ise
22ºC’de tasarruf % 6
Tasarruf sağlanır.
Fazla sıcakta pencereleri açmak yerine radyatör musluğunu kısınız. 2 saat açık duran pencerelerden 50-75 kw/m² yıl
ısı kaybı olduğu söylenebilir.
Oda ısısına duyarlı termostatik vanalar kullanılması uygun
olur.
1.9.Araçlarda fosil yakıt kullanır.
• Aracınızı gerekmedikçe kullanmayın. Toplu ulaşım
araçlarını tercih edin.
• Lastik hava basınçlarınız düşükse yakıt sarfınız artar.
• Gereksiz yere ani fren ve gaza basmak benzin tüketimini % 5 artırır.
• Camları açık olarak saatte 100 km bir hızla otomobil
kullanmanız % 4 aşırı yakıt tüketimine neden olur.
1.10. Ülkemizin su kaynakları aşırı ve yanlış kullanım sebebiyle süratle yok oluyor. Ülkemizin su fakiri olmaması
için fert olarak hepimiz suyumuza sahip çıkmalıyız.
Buraya kadar bir kısım bireysel olarak tasarruf yapılabilecek konularda ansiklopedik bilgiler verilmiştir.
Şimdide fabrikamızda israfı önleyerek verimliliği nasıl artırırız konularına başlıklar halinde değinelim.
1.11.Dünya genelinde gıdanın üçte biri çöpe gidiyor. Bunun bedeli 750 milyar dolardır. Bu da ülkemizin milli
gelirine eşdeğerdir. 1,3 milyar ton gıda dünyanın atmosferine 3,3 milyar ton sera gazı salınmasına neden
oluyor.
2. İşletmelerde ve İmalathanelerde
Dikkat Edilecek Genel Tasarruf Tedbirleri
2.1.Lüzumsuz yanan lambaları söndürmek.
2.2.Yeterince ihtiyaç kadar yağ kullanmak.
2.3.Su kaybını önlemek.
2.4.Temizlik maddelerini itinalı şekilde kullanmak.
2.5.Hurda parçaların değerlendirilmesi.
2.6.Tezgâh seçimlerinin imal edilecek malzemeye uygun
yapılması.
2.7.Tüm tesiste hava kaçaklarının önlenmesi. Enerji harcayarak sıkıştırılan havanın kaçaklarla zayi olmaması.
2.8.Yenilebilecek kadar yemek alınması.Artık bırakılmaması.
2.9.Tezgahlarda kullanılan kesme sıvılarının zayi olmaması için kaçakların giderilmesi.
45
2.26. Gerekmedikçe çalışan arkadaşlarımızı rahatsız etmemek.
2.27.Her türlü kullanılan tezgah, makine vb. bakımlarının
zamanında yapılması.
2.28.Herhangi bir tezgah veya makinada arıza meydana
geldiğinde arıza büyümeden bakım onarıma bildirilmesi.
2.29.Yemeklerin ihtiyaç kadar yapılması. Ekmek israfının
önlenmesi.
2.30.Bilmediğimiz, emin olmadığımız işi yapmamak, bu
konularda amirlerden bilgi almak.
2.31. Özel sorunlarımızı işimize, kurumumuza taşımamak.
2.32.Teknik resimlerdeki ölçüleri doğru okuyup tatbik etmek.
2.33.Tezgâh üzerindeki her türlü buton ve aksesuarları temiz kullanmak.
2.10.Ölçme aletlerinin itinalı olarak kullanılması. Bunların
hasar görmemesi. Genelde ölçüm aletleri pahalıdır.
2.34.İmal edilecek ürünlerdeki malzeme seçimlerinin uygun yapılması.
2.11. Kesme sıvılarının tekrar kullanımının sağlanması.
2.35. Kullanılan iş ayakkabılarının işe uygun olması.
2.12. Tezgâh tanklarının temiz kullanılması.
2.36.Kırtasiye savurganlığı yapılmaması. (İş emri, parça
tanıtım kartı vb.)
2.13.Gerekli olmayan tezgâhların paydos saatlerinde durdurulması.
2.37. Dosyaların planlı düzgün bir şekilde tutulması.
2.14.Yumuşak malzemelerin hasar görmemesi için düzgün istiflenip ambalajlanması.
2.38. Forkliftlerin ve mobil vinçlerin kurallara uygun kullanılması, bu araçlardaki yağ kaçaklarına dikkat edilmesi.
2.15.İmalatlardaki işçilik zamanının iyi değerlendirilip kayıpların asgariye indirilmesi.
2.39.Cıvata – somun – pul gibi bağlama elemanlarının itinalı bir şekilde ihtiyaç kadar kullanılması.
2.16.Kullanılan ölçü aletlerinin kullanımdan sonra yerine
bırakılması.
2.40.Muayenesi geçip kalibre edilmemiş ölçü aletlerinin
kullanılmaması.
2.17. Çalışılan tezgâhın temizliğine itina edilmesi. Tezgâhın
temiz kullanılması.
2.41. Tezgâhlarda kullanılan soğutma sıvılarının zamanında
değiştirilmesi.
2.18.Standart zamanda imal edilen parça sayısından en
az bir tane fazla üretim yapılmasına çaba harcanması
2.42. Ölçü aletlerinin seçiminin uygun yapılıp yeterli sayıda
bulundurulması.
2.19.Kıyafete dikkat edilmesi. Kıyafet tezgâhta çalışmaya
uygun olmalıdır.
2.43. Parçalar üzerine iş emri kartlarının düzgün bir şekilde
koyulması.
2.20.Her türlü araç – gereç – takım – avadanlık – fikstürü
kendi malımız gibi itina ile kullanmak.
2.44.Tezgah işlem kapasitesine göre işçilik zamanlarının
uygun olması.
2.21. Çalışırken iş emniyeti ve işçi sağlığı kurallarına uygun
hareket edilmesi.
2.45. Emir ve talimatlarının tam anlaşılarak işlem yapılması.
Bu konuda talimatı alan kişinin konuyu anlaması ve
talimatı veren kişinin de gerekli açıklıkta ve netlikte talimat vermesi önemlidir.
2.22.İmal edilen parçaların kesme sıvılarının süzülmesinin
sağlanması.
2.23. Yeterli miktarda temizlikle ilgili maddelerin bulunması.
2.24.Ölçü aletlerinin uygun yerlerde bulunması. Kullanım
akabinde yerine koyulması, eğer yok ise uygun raflar
yapılması.
2.25. Sigara izmaritleri gibi çevreyi kirletici unsurlardan kaçınmak bunların uygun atık biriktirme kutu veya bidonlarına koyulmasını sağlamak.
46
2.46.Çalışanlarımıza iş başında öğretim ve eğitimin verilmesi. (Görevlerine göre uygun eğitim)
2.47. Bakımcıların yetersizli sayıda olması.
2.48. Her türlü lüzumsuz yapılan yatay ve düşey taşımalardan kaçınılması.
2.49. Tezgâhlar arasında ve ekipler arasında malzemelerin
ulaştırılmasının sağlanması.
2.50.Malzemelerin zamanında temin edilmesi, gecikmelere meydan verilmemesi.
2.51. Parça imaline esas teşkil eden teknik resimlerde bilgi
eksikliğinin olmaması.
2.52.Bölümler arasında bilgi akışı ve iletişim eksikliğine
meydan verilmemesi.
2.53. Mesai saatlerinin başlangıç ve bitimine dikkat edilmesi.
2.54.Ambarlardan malzeme alımında zaman kaybına sebebiyet verilmemesi.
2.55.Tedarikçi seçimlerine dikkat edilip, bunlardan temin
edilen malzemelerin kontrollerinin sağlıklı bir şekilde
yapılması.
2.56. Karar gerektiren konularda geç kalınmaması.
2.57. Kaynak verimliliği sağlayarak üretimlerimizin daha az
maliyetle sağlanması bu yolla rekabet gücümüzü artırmak.
2.58.İmalatlarımızda daha az enerji uygun ve daha az
hammadde, daha az işçilik harcayarak ekonomi sağlamak.
2.71.Boşaltma – yükleme işlerinde kullanılan makinaların
bakım – servis – park işlemleri programlı bir şekilde
yapılmalıdır. Koruyucu bakıma önem verilmelidir.
2.72.Tekrar tekrar yapılan işlerden kaçınılmalıdır. Bunun
için her iş ve işlemin analizi sağlıklı yapılmalıdır.
2.73.Yangına karşı önleyici tedbirler en ince detayına kadar düşünülüp alınmalıdır.
2.74. Fabrika içinde imalatta kullanılan her tür malzemenin
toz – kir – pas üzerine parça düşmesi gibi konularda
özen gösterilmeli bu konudaki olumsuzluklar önlenmelidir.
2.75.Her işin yönetilmesine ve disiplin içinde yapılmasına
dikkat edilmelidir.
3. İşletmelerde ve İmalathanelerde
İş Kayıplarına Neden Olan Etkenler
3.1. Zamanında işe başlamamak.
3.2. İşçinin yeterli bilgiye sahip olmaması.
3.3. İşçinin işine motive olamaması.
2.59.Yaptığımız her iş ve işlemi nasıl tasarruf edeceğimizi
sorgulayarak hareket edilmesi.
3.4. Aşırı yorgunluk ve uykusuzluk.
2.60.Verimlilik, kullanılan kaynaklarla elde edilen üretim
arasındaki ilişkiyi veren bir kavramdır. Bunu aklımızdan çıkarmayalım.
3.6. kullanılan ölçü aletlerinin hatalı olması.
2.61. Tezgah yerleşimlerindeki düzensizlikler aynı cins tezgahların tek operatörle çalıştırılması (iki tezgaha tek
operatör gibi.)
2.62.Operatör ile CAD-CAM’cı ayırımının yapılması. Her
operatör program yapması veya bilmesi gerekmez.
2.63. Sahadan gelen bilgilerin değerlendirilip gereğinin yapılması. Aynı hataların tekerrür etmemesi.
2.64.Araç kullanımına dikkat etmek. Araçların planlı programlı işletilmesi gereği vardır. Yakıt pahalı olup, yapılacak her tasarruf önemlidir.
2.65.Telefonların kullanımı çok önemlidir. Özellikle servis
hizmetine gidenlerle iletişim bir sistem dahilinde olmalıdır.
2.66. Görevlendirme yapılırken işin tam tanımının yapılıp en
iyi şekilde, en kısa zamanda, uygun maliyetle, kaliteli
yapılması önemlidir.
2.67. Sorumluluklar açık ve net bir şekilde belirtilmelidir.
2.68. İşe uygun cıvata – somun – pul – rondela kullanımına
dikkat edilmelidir.
İmalatlarda lüzumsuz taşlama yapılmamalıdır.
2.69.Her işde işçi sağlığı ve iş emniyete kurallarına uyulması sağlanmalıdır.
2.70. Boşaltma – yükleme işleri tekniğine uygun yapılıp uygun araçlar seçilmelidir.
48
3.5. Tezgahların bakım yetersizliği.
3.7. Parçanın zamanında tezgaha gelmemesi.
3.8. Forklift beklenmesi. Tavan vinci, mobil vinç beklenmesi.
3.9. Malzeme yetersizliği.
3.10.Yapılan planlama hataları sonucu tezgah zamanının
uygun olmaması.
3.11. Fikstür ve operatörün yetersiz olması.
3.12. Fazla mesai lüzumsuz fazla mesai yapılması.
3.13.Sürekli aparat ve takım değişikliği, tezgah değişikliği
uygun olmayan rotalama.
3.14. Ölçme aletlerinin yetersizliği.
3.33. Tezgah aralarının dar olup hareketi kısıtlaması.
3.15. Düzensiz ortam.
3.34. Lavaboların uzaklığı.
3.16. Temiz olmayan tezgah.
3.35. İş disiplin eksikliği.
3.17. Sayıca operatör eksikliği.
3.36. İş isteksizliği. İnsanların işini sevmemesi.
3.18. İşin zamanında teslim edilmemesi.
3.37. Yeterli olmayan temizlik ve bir kısım düzensizlikler.
3.19. İş sıralamasının iyi yapılmaması.
3.38. Operasyonların sırayı takip etmemesi.
3.20.İşlem esnasında aşırı ölçü alınması veya sık rapor
alınması.
3.39.Ortam ısısının ayarsız olması. Tezgahlar için özellikle
önemlidir.
3.21.Hatalı ham madde yanlış malzeme seçimi. Özellikle
döküm malzemelerde karşılaşılan döküm hataları.
3.40. Tezgahlarda ve diğer makinalarda bakım eksikliği.
3.22. Operatörlerin sık sık tezgah değiştirmesi.
3.42. Kesici takım eksikliği yedek kesici takım olmayışı.
3.23. Üretim takibin iş takibini zamanında yapmaması.
3.43. İşçilerdeki oryantasyon ve eğitim eksikliği.
3.24. Tezgahların yerleşiminin birbirine yakın olması.
3.44. Kesme sıvılarının, tezgah yağlarının zamanında ikmali.
3.25. Hatalı parçaya yerinde ve zamanında müdahale edilmemesi.
3.27. Operatörlerin birbirleri ile sohbet etmesi.
3.45.İmal edilen makine ve tesisin zamanında teslim edilmeyişi, bunun sonucu ortaya çıkan sahada yapılan
lüzumsuz yatay ve dikey taşımalar, rötuş boyaları,
paslanmalar vb.
3.28.Kalite kontrol işlemlerinin operatör tarafından yapılması.
3.46.Açılan iş emirlerindeki tanım yetersizliği ve bilgi
eksikliği.
3.29. Tezgah bakımlarının zamanında yapılmaması.
3.47. Yapılacak iş kararının geç gelmesi.
3.30.Bakım elemanlarının tezgah üzerinde yetersizliği, bilgi eksikliği, eğitim eksikliği gibi.
3.48. İş dağıtımının geç yapılması.
3.31. Tezgah veya diğer makinaların sürekli arıza yapması.
3.50. İş tanımlayan bilgi kartlarının geç gelmesi.
3.32.Elektrik kesintileri ve voltajda meydana gelen dalgalanmaların sık olması.
3.51. Servisin geç gelmesi.
3.26. Kesici aletlerin çabuk aşınması.
3.41. Sık yapılan proje değişiklikleri.
3.49. Kesici aletlerin parçaya uygunsuzluğu.
3.52. Bir önceki operasyondan hatalı parça gelmesi.
3.53. Ara kontrollerin zamanında yapılmayışı veya yetersizliği.
3.54. Mevcut iş kapasitesinin iyi kullanılmayışı.
3.55. Çalışan işçinin takibinin yakinen yapılmayışı.
3.56.İşçinin işiyle ilgili problemlerde zamanında ilgilenilmeyişi.
3.57. İşi zorlaştırıcı proje ve imalat resimleri.
3.58. İşlem zamanlarının iyi takip edilmeyişi.
3.59. İş saatlerindeki disiplinsizlik veya takip yetersizliği.
3.60. Sevkiyatlarda unutulan malzemeler.
3.61. Müşteriden kaynaklanan zaman kayıpları. Bu konuda
birçok başlık sayılabilir.
3.62. Bölümler arası iletişim eksikliği.
3.63. İşçinin bir kısım istenmeyen alışkanlıkları.
3.64. İşçi performansının yakinen takip edilip ölçülmeyişi.
3.65.Özellikle makinaların ve tesislerin garanti kapsamında verilen aşırı servis hizmeti.
3.66.Aynı şekilde tesislerin ilk kurulum aşamasında karşılaşılan değişik hatalardan dolayı verilen aşırı servis
hizmeti.
Devam edecek...
50
Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve
Güvenliği Yönetmeliği
Yayımlandığı Resmi Gazete Tarihi/Sayısı:05.10.2013/28786
5.10.2013 tarih ve 28786 sayılı Yapı işlerinde iş sağlığı ve güvenliği
yönetmeliğinin bizleri uygulamada direkt ilgilendiren bölümleri alınmıştır.
Bayramali KÖSA / Makina Mühendisi / A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı
Yükleme yerleri ve rampaları
a) Kolay ulaşılabilir yerde olması,
47.Yükleme yerleri ve rampaların; taşınacak yükün
boyutlarına uygun olarak tasarlanması, çalışanların
düşmesini önleyecek şekilde güvenli olması ve en
az bir çıkış yerine sahip olması sağlanır.
b) Yeterli kapasitede olması,
Çalışma yerinde hareket serbestliği
d) Her çalışan için çalışma saatleri içinde giysilerini
koyabilecekleri yeterli büyüklükte kilitli dolaplar
bulunması,
48. Çalışılan yerlerin, gerekli her türlü ekipman ve araçlar dikkate alınarak, çalışanların işlerini yaparken
rahatça hareket edebilecekleri genişlikte olması
sağlanır.
Soyunma yeri ve elbise dolabı
53. İş elbisesi giymek zorunda olan çalışanların, etik
olarak veya sağlık nedenleriyle, uygun olmayan
bir yerde soyunmalarına izin verilmez. Bu durumda çalışanlar için uygun soyunma yerleri sağlanır.
Soyunma yeri gerekmeyen işyerlerinde çalışanların elbiselerini koyabilecekleri uygun bir yer tahsis
edilir.
54. Soyunma yerlerinin aşağıda belirtilen hususlara sahip olması sağlanır;
52
c) Yeterli sayıda oturma yerleri bulunması,
ç) Kadınlar ve erkekler için ayrı soyunma yerleri olması,
e) Nemli, tozlu, kirli, tehlikeli maddeler ile çalışılan
yerlerde ve benzeri işlerde iş elbiseleri ile harici
elbiselerin ayrı yerlerde muhafaza edilmesi için,
her çalışan için yeterli nitelikte iki bölmeli dolap
veya iki ayrı elbise dolabı bulunması.
Tuvaletler ve lavabolar
58. Çalışma, dinlenme, yıkanma ve soyunma yerlerine
yakın yerlerde, kadın ve erkek çalışanlar için ayrı ayrı
olmak üzere, yeterli sayıda tuvalet ve lavabolar tesis
edilir. Tuvalet ve lavabolarda, uygun havalandırma,
aydınlatma, termal konfor ve hijyen şartları sağlanır
ve gerekli temizlik malzemeleri bulundurulur. İŞ MAKİNALARI MÜHENDİSLERİ BİRLİĞİ DERNEĞİ
Dinlenme ve barınma yerleri
59. Özellikle, çalışan sayısının fazla olması, işin niteliği
veya çalışma yerinin uzak olması ve benzeri nedenlerin sağlık ve güvenlik yönünden gerektirmesi
halinde, çalışanlara, kolay ulaşılabilen dinlenme
veya barınma yerleri sağlanır. Bu tür imkânlar yoksa iş aralarında çalışanların dinlenebileceği uygun
yerler sağlanır.
60. Dinlenme ve barınma yerleri, sağlık şartları ve dış
etkilerden korunma bakımından yeterli nitelikte,
emniyetli bir yere, zemini düzeltilerek kurulur ve
drenaj için gerekli tedbirler alınır.
61. Dinlenme, barınma ve sosyal amaçlı kullanılan tesisler, yanıcı olmayan ve kolay tutuşmayan malzemeden inşa edilir. Barınma amacıyla çadır ve
branda kullanılmaz. Meskûn mahal dışında, yol,
demiryolu, köprü inşaatı gibi açık havada yapılan
çalışmalarda, barınma ve benzeri ihtiyaçları gidermek amacıyla, sadece yanmaz malzemelerden yapılmış çadırlar kullanılabilir.
62. Barınma yerlerinde kullanılan ısıtma, soğutma ve
havalandırma sistemleri, elektrik tesisatları ile
aydınlatmalar için gerekli güvenlik tedbirleri alınarak yeterli ve uygun araçlar sağlanır, yangına
neden olmayacak şekilde tesis edilip, kullanıma
alınır. Isıtma sistemlerinde yangın riski oluşturacak mangal, maltız ve benzeri açık ateş kullanılmaz.
63. Barınma yerlerinde, çalışanların kullanmaları için
yeterli sayıda karyola, ranza, yatak, battaniye ve
benzerleri işveren tarafından sağlanır. Yatak, battaniye ve benzerleri temiz bir halde bulundurulur,
gerektiğinde dezenfekte edilir.
64. Dinlenme ve barınma yerlerinin yeterli genişlikte olması sağlanır ve bu yerlerde çalışanlar için yeterli
sayıda masa ve arkalıklı sandalye buldurulur. Dinlenme ve barınma yerlerinde sigara içmeyenlerin
sigara dumanından korunmaları için gerekli tedbirler alınır.
65. Sabit barınma tesislerinde; bir dinlenme odası,
bir boş vakit değerlendirme odası, yeterli duş,
tuvalet, lavabo ve temizlik malzemesi bulundurulur. Çalışan sayısı göz önünde bulundurularak
bu yerlerde yatak, dolap, masa ve arkalıklı sandalyeler bulundurulur ve bunlar, kadın ve erkek
çalışanların varlığı dikkate alınarak yerleştirilir.
70. Çalışanlara uygun koşullarda, yemeklerini yiyebilecekleri ve gerektiğinde yemeklerini hazırlayabilecekleri imkânlar sağlanır.
B) Yapı Alanlarındaki Özel Asgari Şartlar
Enerji dağıtım tesisleri
15. Enerji dağıtım tesislerinde aşağıdaki hususlara uyulur:
a) Yapı işlerine başlamadan önce alanda mevcut olan
tesisat belirlenir, kontrol edilir ve açıkça işaretlenir.
b) Yapı alanının yakınından enerji nakil hatları
geçmesi durumunda, yeterli güvenlik mesafesi
bırakılıp gerekli güvenlik tedbirleri alınarak çalışılır. Güvenlik mesafesi belirlenirken nakil hattı tellerinin rüzgârda salınımı da hesaba katılır.
Enerji nakil hatlarına yeterli güvenlik mesafesi
bırakılamıyorsa enerji nakil hattının güzergâhı
değiştirilerek yapı alanından uzaklaştırılması için
veya hattın akımının kesilmesi için ilgili kurum ve
kuruluşlardan onay ve izinler alınır.
c) Elektrik nakil hatlarının bulunduğu alanlarda yapılan çalışmalarda, bariyerler veya ikaz levhalarıyla araçların ve tesislerin elektrik hattından
uzak tutulması sağlanır. Ayrıca araçların hat altından geçmesinin zorunlu olduğu durumlarda
uygun tedbirler alınır ve gerekli ikazlar yapılır.
ç) Yapı alanındaki enerji dağıtım tesislerinin, özellikle
de dış etkilere maruz kalan tesislerin, kontrol ve
bakımlarının düzenli olarak yapılması sağlanır.
Tesis, makine, ekipman
49. Mekanik el aletleri, kaldırma araçları, kazı ve malzeme
taşıma işlerinde kullanılan makine ve araçlar da dahil
olmak üzere herhangi bir güçle çalışan tesis, makine
ve ekipmanlarda aşağıda belirtilen hususlara uyulur;
a) Mümkün olduğu kadar ergonomi prensipleri dikkate alınarak uygun şekilde ve yeterli sağlamlıkta tasarlanmış ve imal edilmiş olması,
b) Her zaman iyi çalışabilir durumda olması,
c) Doğru şekilde kurulması,
ç) Sadece tasarlandıkları işler için, uygun eğitim almış kişilerce doğru şekilde kullanılması.
50. Tüm iş ekipmanlarının periyodik olarak kontrol, test
ve deneyleri, İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık
ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğinde belirtilen hükümlere uygun yapılır.
51. Her türlü iş ekipmanı için üzerinde kurulu olduğu
veya hareket halinde olduğu zeminin sağlamlığı
kontrol edilir. Zeminin sağlamlığından emin olunmadan ve gerekli hallerde dengeleme ve sabitleme yapılmadan çalışılmaya başlanmaz. Hendek
kenarları ve dik eğimli yerlerde zemin kaymasını ve
makinenin kaymasını önleyici tedbirler alınır.
52. İş ekipmanlarında, operatörün görüş alanının kısıtlı
olduğu durumlarda, operatöre rehberlik edecek,
konuyla ilgili eğitim almış bir işaretçi görevlendirilir.
53
53. Kazı ve malzeme taşıma işlerinde kullanılan makine ve araçların manevra ve park yerleri ile hareket
alanları belirlenir.
54. Kazı ve malzeme taşıma işlerinde kullanılan makine ve araçların bütün manevraları bir gözetici tarafından yönetilir ve bu araçların geri manevraları
esnasında sesli ve ışıklı uyarıların çalışır durumda
olması sağlanır.
55. Kazı ve malzeme taşıma işlerinde kullanılan makine
ve araçların kazı çukuruna veya suya düşmemesi
için gerekli koruyucu tedbirler alınır.
56. Kazı ve malzeme taşıma işlerinde kullanılan makine ve
araçlarda sürücünün bulunduğu kısım, aracın devrilmesi durumunda sürücünün ezilmemesi ve düşen
cisimlerden korunması için uygun şekilde yapılır.
57. Tüm araçlar, taşıtlar ve iş makinelerinde operatör
kabinlerinde sadece operatörün bulunmasına izin
verilir. Ancak kamyon ve benzeri araçların sürücü
mahallinde yardımcı sürücü (muavin) bulunmasına
müsaade edilebilir.
58. Kaldırma araçlarında kaldırılacak yükün çeşidi, boyutu, şekli ve diğer fiziksel özelliklerine uygun kaldırma aparatları kullanılarak uygun çalışma yöntemi tercih edilir.
59. Yük kaldırmada kullanılan ekipmanlar ile ilgili İş
Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik
Şartları Yönetmeliğinde belirtilen hükümlere uyulur.
60. Kaldırma ekipmanlarında yük kaldırılması ve ekipmanın hareketi esnasında devreye girecek sesli ve
ışıklı ikaz sistemleri bulundurulur.
61. Kaldırma ekipmanlarında, belirtilen alt ve üst güvenlik sınır noktaları veya ekipmanın hareketini sınırlayan alan aşıldığında, kapasitesinin üzerinde
kullanım durumlarında devreye girerek elektrik akımını otomatik olarak kesen ve tamburun hareketini
frenleyen güvenlik tertibatları bulunması sağlanır.
Kazı işleri, kuyular, yeraltı işleri, tünel ve kanal işleri
62. Kazı işine başlanmadan önce aşağıda belirtilen hususlara uyulur:
a) Kazının bitişik yapıları etkileyip etkilemeyeceği
araştırılır ve etkileme ihtimali mevcut ise kazı
başlamadan önce gerekli tedbirler alınır.
b) Yer altı kabloları, gaz boruları, su, kanalizasyon
ve diğer dağıtım sistemlerinin yerleri belirlenir ve
bunlardan kaynaklanabilecek tehlikeleri asgariye indirmek için gerekli tedbirler alınır.
c) Meskûn mahallerde, yapı alanının çevresi yeterli yükseklik ve sağlamlıkta uygun malzemeden
yapılmış perde ile çevrilerek ikaz ve uyarı için
gerekli düzenlemeler yapılır, bunlar yapının bitimine kadar bu şekilde korunur.
54
ç) Meskûn mahallerin dışında yapılan kazıların kenarlarına uyarı şeritleri çekilerek ikaz levhaları asılır.
63. Kazı işleri, kuyular, yeraltı işleri ile tünel ve kanal çalışmalarında aşağıda belirtilen hususlara uyulur:
a) Çalışmalar, işveren tarafından görevlendirilen
ehil kişi gözetiminde yapılır.
b) Çalışma alanına giriş ve çıkış için güvenli yollar
sağlanır.
c) Kazılarda zemin yapısı, iklim koşulları, kazı alanı yakınlarında meydana gelebilecek sarsıntılar,
çevredeki su kaynakları ve fazla yük kuvvetleri
göz önüne alınarak uygun şev açıları belirlenir
ve/veya statik hesabı yapılmış uygun destek ve
setler kullanılır. Kazı yüzeyleri, şevlerin eğimi ve
yüksekliği zeminin yapısına, sağlamlığına ve çalışma yöntemlerine uygun seçilir.
ç) Malzeme veya cisim düşmesine, su baskını tehlikesine ve insanların düşmesine karşı uygun
tedbirler alınır.
d) Tehlikeli veya zararlı olmayan özellikte solunabilir hava sağlamak için bütün çalışma yerlerinde
gerekli tedbirler alınır.
e) Yangın, parlama, patlama, su baskını veya göçük gibi durumlarda çalışanların güvenli bir yere
ulaşmaları sağlanır.
64. Kazı (yan) yüzlerinde aşağıda belirtilen durumlarda genel kontrol yapılır, kontrol sonucunda çalışma
ortamının güvenli olduğu belirtilmeden çalışmaya
başlanılmaz;
a) Her vardiyadan önce,
b) Patlatma yapılıyorsa her patlatmadan sonra,
c) Beklenmedik parça düşmelerinden sonra,
ç) Desteklerdeki önemli bir zarardan sonra,
d) Şiddetli yağış, don ve kardan sonra.
65. Çalışma sırasında ortaya çıkan tozların çalışanların
sağlığına zarar vermemesi için gerekli tedbirler alınır. Çalışma alanında zararlı kimyasalların, zehirli ve
boğucu gazların ya da serbest silis tozları gibi tehlikeli maddelerin bulunduğunun anlaşılması halinde, çalışanlar derhal oradan uzaklaştırılarak gerekli
tedbirler alınır ve güvenli çalışma ortamı sağlanmadan tekrar çalışmaya başlanmaz.
66. Meskûn mahallerde kazı üzerinden geçişlerin sağlanması için ahşap veya metalden yapılmış asgari
80 santimetre eninde ve her iki tarafı korkuluklu geçitler kullanılır, geçit korkuluklarının bu Yönetmeliğin
Ek.4 (A) Yüksekte Çalışma başlığının 6 ncı maddesinde tanımlanan özelliklere uygun olması sağlanır.
67. Açıkta yapılan 150 santimetreden daha derin kazı
işlerinde ve her derinlikte yapılan temel ve kanal
kazılarında yan yüzeylerin altlarının şerit gibi kazı-
larak yukarıdan çökertilmesi şeklinde çalışma yapılması engellenir. Ayrıca kanallarda yan duvarların
göçmemesi için gerekli tedbirler alınır.
68. Kazı alanından çıkartılan hafriyat ile kazı kenarı arasında yeterli mesafe bulundurulur ve hafriyatın kazı
alanına akma riski bulunuyorsa uygun bariyerler kullanılır. Kazı mahallinde bulunan hareketli araçlar ve
kazı stabilitesini etkileyebilecek diğer araçlar ile kazı
kenarı arasında gerekli güvenlik mesafesi bırakılır.
69. Kazı işlerinde yağış sırasında çalışma yapılmaz.
70. Kazı işlerinde çalışanların çalışma alanına ulaşmaları için uygun ve güvenli yöntemler kullanılır, destek
ve setlerin iniş ve çıkış için kullanılması engellenir.
71. Makinelerle yapılan kazı işlerinde, bu makinelerin hareket alanına çalışanların girmelerine izin verilmez.
72. Yeraltı çalışmalarında aşağıda belirtilen hususlara
uyulur:
a) Havalandırma sisteminin arızalanması durumunda, yer altı çalışmaları durdurulur ve bütün
çalışanlar tahliye edilir, uygun havalandırma
sağlanıncaya kadar kimsenin içeri girmesine
izin verilmez.
b) Uygun bir haberleşme sistemi oluşturulur, buralardaki kaçış yolları görülebilir bir şekilde işaretlenir.
c) Tüneller ve galerilerde göçük tehlikesine karşı
uygun tedbirler alınır.
73. Çeşitli gazların hava ile patlayıcı bir karışım meydana getirebileceği yeraltı işlerinde, yangın ve patlama riskinin bulunabileceği yerlerde, açık alevli lamba veya cihazlar kullanılmaz, sigara içilmez ve ilgili
mevzuata uygun malzeme ve ekipmanlar kullanılır.
74. Patlayıcı kullanılarak çalışılan kazı, tünel ve galeri gibi
yer altı kazı işlerinde aşağıdaki hususlara uyulur:
a) Patlayıcı maddeler üretici tarafından belirtilen
koşullarda saklanır ve depolanır.
b) Yapılan işin niteliğine uygun patlayıcı maddeler
ve kapsüller kullanılır ve patlayıcı maddeleri yeterlik belgesine sahip çalışanlardan başkasının
almasına ve ateşlemesine izin verilmez.
c) Patlayıcı maddelerin ve kapsüllerin depolanması, taşınması ve kullanılması, sadece bu konuda yetkili ve uzman kişiler tarafından yapılır. Bu
işler, çalışanlar için risk oluşturmayacak şekilde
organize edilir ve yürütülür.
ç) Patlayıcı maddeler özel sandıklar içinde taşınır ve
bu sandıkların içine başka bir madde konulamaz.
Kapsüllerle diğer patlayıcı maddeler, aynı kap
içinde bir arada bulundurulamaz ve taşınamaz.
d) Patlatma yapılacak alanın etrafında uygun güvenlik tedbirleri alınmadan patlatma yapılmaz.
56
Yıkım işleri
75. Yıkım işlerinde aşağıdaki hususlara uyulur:
a) Yıkımdan önce yapının içindeki ve etrafındaki
havagazı, su ve elektrik bağlantıları kesilir ve
yıkılacak kısmın etrafında, güvenlik alanı bırakılarak gerekli tedbirler alınır.
b) Yıkım işleri, ilgili standartlar ve konuya ilişkin
mevzuat hükümlerine uygun şekilde yürütülür.
c) Çalışmalarda uygun çalışma yöntemleri ve ekipmanlar kullanılır, gerekli tedbirler alınır.
ç) Çalışmalar, işveren tarafından görevlendirilen ehil
kişinin gözetimi altında planlanır ve yürütülür.
d) Yıkım esnasında toz kalkmaması ve yıkılan kısma ait malzeme ve molozların çalışma ortamından güvenli bir şekilde uzaklaştırılması için gerekli tedbirler alınır.
Beton döküm işleri
81. Beton dökümünde aşağıdaki hususlara uyulması
sağlanır;
a) Beton pompasının beton dökülecek yere uygun
durumda konumlandırılması, b) Beton pompasının destek pabuçlarının zemine
uygun şekilde sabitlenmesi,
c) Beton pompası bom ve hortumların birleşim yerlerinde hava basıncından dolayı oluşabilecek açmaların önlenebilmesi için gerekli kontroller yapılması,
ç) Pompa kollarının açılmasında ve toplanmasında
çevredeki bina, elektrik iletim hatları gibi tesislerin oluşturduğu risklerin ortadan kaldırılması,
d) Enerji nakil hatlarının altlarında pompa çalıştırılmaması veya zorunlu olduğu durumlarda enerji
nakil hatlarıyla temasının olmaması için gerekli
tedbirlerin alınması,
e) Beton pompası bomunun ucundaki bom hortumunun güvenli yöntemlerle idare edilmesi,
f) Beton yığılmasının tehlike oluşturacağı döşeme
betonu dökümü gibi işlerde betonun uygun şekilde yayılarak dökülmesi,
g) Beton dökülen kısmın hemen altında çalışma yapılmaması,
ğ) Beton dökülen ağızda hortumun savrulmaması,
h) Beton pompası operatörünün betonun döküldüğü yeri görmemesi durumunda uygun haberleşme imkânı sağlanması,
ı) Beton dökümü bitinceye kadar kalıpların sürekli
kontrol edilmesi,
i) Kalıp açılması ve patlamasının gerekli tedbirler
alınarak önlenmesi.
‘’ Anı yazmak, ölümün elinden bir şey kurtarmaktır.’’
Andre GIDE
Yazmaya Hazır mısın?
Rıza BAKIR / Makina Mühendisi
Sizin bildiklerinizi yazmanın başka hayatlara neler kazandıracağını ancak onlar öğrendiklerinde bilirsiniz. Bunu
yapmanın yolu günümüzde çok daha kolay. Sosyal medya
bu konuda görselliğiyle başı çekmekte. Ancak işin edebi
yönünü de katarsak bunları biraz daha yaygın hale getirmenin önemi çok daha büyüktür.
Hepimiz şantiyelerde bulunmuşuzdur ve hepimizin kim
bilir ne anıları vardır. Şimdi bunları orada o anı sizinle paylaşamayan insanlara aktarabileceğiniz sihirli anahtarın gücü-
nü görebiliyorsunuzdur. Hayatımızda ufacık bir zaman diliminde yaşadığımız , öğrendiğimiz ve halen hatırladıkça o
anı size yaşatan kim bilir ne renkli, ne coşkulu, ne sevinçli,
ne hüzünlü ve ne anlamlı anılarım var demektesiniz.Haydi
hepimiz o anı şimdi hep beraber yaşayalım.
İMMB ile tanışmam, meslek hayatımın şekillenip, gelişmesinde üzerimde çok fazla emeği olan Sayın Ekrem
EKMEN’ in masasında İMMB dergisini görmemle başladı.
Sonrasında da beraber seminerlere katılıp dernek üyesi
olmam konusunda ön ayak olduğu için kendisine bir kez
daha şükranlarımı sunuyorum. Derginin gücünü bugün
daha iyi anlıyorum. Merak ettiğim konularda sektörün tecrübeli uzmanları tarafından yılların birikimleri benim gibi
genç mühendislere aktarılıyordu. Ve şimdi yıllardır severek
okuduğum dergiye bir yazı da ben yazıyorum. Bu yazıyı
yazmamda 19 Nisan'da genel kuruluna katıldığım İMMB
Derneği'nin Yönetim Kurulu Başkanı Sayın Duran KARAÇAY ve saygı değer üyelerinin dergimiz yazılarının artması gerektiği konusundaki teşviklerinin önemli bir yeri
vardır.
Saygılarımla.
Yaşlı Usta
2000 yılının sıcak bir haziran ayında yaz stajımın başvurusu için aradığım adresi sonunda bulmuştum. Firmanın atölye park yerinde Opel marka aracın içinde tulumlu
elinde takım anahtarı ile bir şeyler ile uğraşan yaşlı bir
usta gördüm. Bu yaşta çalışmakta olduğunu gördüğümde biraz üzüldüğümü söylemeden edemeyeceğim. Yanına yaklaşıp kolay gelsin dedim. Staj başvurusu için
geldiğimi ve ilgili kişileri sordum. Gayet kibar bir şekilde
konuşması ve kurduğu cümlede gülüm diye hitap etmesi
beni çok etkilemişti. Sanayi ortamında böyle güzel konuşabilen bir insanın yarattığı şokun etkisindeydim. Beni
ilgili kişilere yönlendirdi.
Staj başvurum kabul edilip stajımın birinci haftasına
başladığımda gözüm yaşlı ustayı arıyordu. Ama koskoca
atölyede ustayı sorduğumda kimse tarif ettiğim kişiyi ta-
58
nımıyordu. Nasıl olur dedim? Başladım tarif etmeye zayıf, top sakallı, yaşlı ve çok kibar konuşuyor, dışarıda Opel
marka aracı tamir ediyordu dediğimde, birden gülmeye
başladılar. Bu gülüş beni rahatsız etmişti. Ama o yaşlı ustanın atölyede çalışan bir kişi değil de, en büyük hobisi
atölye ve makineler olan, bu hobisi ile ilgili bilgi ve tecrübesini insanlara aktarıp onların gelişmesinde bir lider olarak
firmanın üst yönetiminde görevli bir kişi olduğunu anladığım da ben de gülmeye başladım; ama inanmak da zor
geliyordu. Atölye şefim Ekrem Bey ve çalışanlar ile zaman
zaman bu hatıramı anlatıp gülüştüğümüz çok olmuştur.
Stajımın ikinci haftasında yaşlı ustayı atölyede tekrar
görünce öğrencilik yıllarımda bu mesleğe bakış açım değişmişti. Ekrem Bey beni zayıf, top sakallı ve yaşlı usta ile
tanıştırmıştı. Rahmetli Doğan AYAN (MNG Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı) en içten saygılarımla.
Bal
Peteğindeki
ve Kuşlardaki
Matematik
Sırları
Kaynak: Teknik Elektrik Postası Sayı 157
Nurgül YILDIRIM / Matematik Öğretmeni / [email protected]
Bilindiği gibi balarıları ihtiyaçlarından kat
kat fazla bal üretirler ve bunları peteklerde
saklarlar .Peteğin altıgen oluşu da herkes
tarafından bilinen bir özelliktir .Peki
arıların neden sekizgen, veya beşgen gibi
geometrik şekillerde petekler değil de
özellikle altıgen petekler inşa ettiğini hiç
düşündünüz mü?
Matemetiğin mimarları, matematik ve müzik , matematik ve doğa derken ilginizi çekeceğini düşündüğüm
canlılardaki MUHTEŞEM MATEMATİĞE dikkatinizi çekmek istiyorum.
Uçuşan kelebeklerdeki simetri, zaman ayarlaması
yaparak her zaman yılın aynı dönemlerinde çiçek açan
bitkiler ,bal peteğini özellikle düzgün altıgen şeklinde
oluşturan arılar , havada yollarını tayin eden kuşlar ,
sayı saymayı bilen ağustos böcekleri, kendi koşulları
içerisinde açı hesaplamaları yaparak yönünü belirleyip
doğrudan yuvasına giden çöl karıncaları , ustaca inşaatçılık işi yapan kunduzlar, geometrik inceliklerin yer
aldığı özel örme stiliyle ağını ören ve dik açı ile avını
yakalayan örümceklerdeki var olan içgüdüsel MATEMATİKSEL hesaplamalar….
Etrafımızdaki hayvanlar ve bitkilere bakıldığında son
derece sıradan canlılar olarak görülebilir bize . Oysa
çevremizde görmeye alıştığımız bu canlıların hepsi son
derece mükemmel özelliklere, akılcı davranışlara ve kusursuz detaylara sahiptir.
Arılar bal peteğini niye düzgün altıgen
seklinde yaparlar? Yararı nedir?
Bilindiği gibi balarıları ihtiyaçlarından kat kat fazla
bal üretirler ve bunları peteklerde saklarlar .Peteğin
altıgen oluşu da herkes tarafından bilinen bir özelliktir
.Peki arıların neden sekizgen, veya beşgen gibi geometrik şekillerde petekler değil de özellikle altıgen petekler inşa ettiğini hiç düşündünüz mü?
Bu sorunun cevabını araştıran matematikçiler ilginç bir
sonuca vardılar: "Bir alanın maksimum kullanımı için en uygun geometrik şekil altıgendir" Altıgen hücre, en çok miktarda bal depolarken, inşası için en az balmumu gerektiren
şekildir Yani arı, olabilecek en uygun şekli kullanmaktadır
Peteğin inşasında kullanılan yöntem ise çok şaşırtıcıdır: Arılar petek inşaatına iki-üç ayrı yerden başlarlar
ve aynı anda iki-üç dizi şeklinde peteği örerler Yani çok
sayıda arı, değişik yerlerden başlayarak, aynı ölçülerde
altıgenler yapıp, bunları birbirine ekleyerek peteği örer
ve en sonunda ortada buluşurlar Altıgenlerin birleşme
yerleri o kadar ustaca yapılmıştır ki görünürde sonradan eklendiklerine dair hiçbir iz yoktur.
60
Arı peteğinin temel maddesi bildiğiniz gibi balmumudur. Arılar balmumunu, karınları altında yer alan salgı bezlerinden salgılayarak yaparlar. Ağız kısmından dışarıya çıkan balmumun salgılanması için sıcaklığın 35°C olması da
gerekiyor. Bunun yanında balmumu üretimi arılar için çok
fazla enerji gerektiren bir işlem. Örneğin, 1 kg balmumu
yapmak için 22 kg bal tüketirler. Hatta yeni bir yuva yapacaklarında, eğer mesafe uygunsa eski yuvadan balmumu
taşırlar. Arılar bu enerji gerektiren işlemi en kolay yoldan en
sağlam biçimde yapmak için binlerce yıllık evrimsel gelişim
içinde en uygun petek biçimi olan altıgen biçimini geliştirmişler. Bu biçim, peteğin maksimum direncini sağlayabilmek ve en fazla balı depolamak için en uygun biçimdir.
Yani birim alandan yararın en fazla sağlandığı biçim. Daire
biçimli yuvalar olsaydı aralarda boşluklar oluşacaktı. Aynı
biçimde beşgen biçimlide de. Üçgen ya da dörtgen biçimli yuvalarda boşluk kalmaz ancak bunlarda da fazla daha
fazla malzeme kullanılması gerekir. Altıgen biçimli yuva en
az malzeme kullanılarak en fazla bal depolanabilen biçimdir.. Arıların bu en uygun biçimi geliştirmesiyse, çok uzun
zaman içinde çevre koşullarına, üreme durumlarına ve doğal düşmanlarına göre seçilmesiyle olmuş.
Bu arada altıgen tanımını da hatırlatmış olalım sizlere..
Bir altıgen, altı kenarı ve altı köşesi olan çokgendir.
Ayrıca kenarları ve açıları eşitse düzgün altıgen olarak adlandırılır. Düzgün altıgen altı eşkenar üçgenden oluştuğu
için alanı ve çevresi kolayca bulunabilir.İç açıları toplamı
(n-2).180 formulünden bulunabilir.Her bir iç açısının ölçüsü
ise (n-2).180/2 formulünden bulunur.
Peki kuşlarda durum nasıldır ?
Kuşlar uzun göçlerde tek başlarına değil, sürü halinde
uçmayı tercih ederler. Sürünün “V” şeklindeki uçuşu, her
kuşa %23'lük bir enerji tasarrufu sağlamaktadır.
Kuşların havada yollarını nasıl tayin ettikleri hususu,
ilmin bazı yönleriyle hâlâ izah edemediği meselelerden
biri olarak esrarını muhafaza etmektedir. Meselâ Antartika
deniz kırlangıcı altı haftalık iken doğduğu yeri terk eder,
Antartika'dan 11000 mil uzaklıktaki yurdunu bulur, orada
kıştan sonra hâlâ bilinmeyen yol ile, tekrâr yazın aynı kuzey
bölgesindeki yuvasına geri döner.
Kalp ve kanatları ile bir harika olan bu kuş yıllardan
beri insanlığın hâlâ cevap bulamadığı bu yol tayini işini
küçücük beyni ile nasıl çözüyor ?
Geçtiğimiz asırda kuşlar hakkında bazı gerçekler elde
edilirken ancak son 25 yılda kuşların yukarıda anlatılanları yani yol tayinini nasıl başardığı hakkında bazı malumatlar
elde edilebilmeye başlandı. Onlara yol gösteren nedir? Kutup
yıldızı mı? Güneş mi? Rüzgar mı? İklim mi? Yerin manyetikliği
mi? Bunlardan hangisi onlara doğru yönü tespit ettiriyor?
Kuşların yol tayininde İleri bir adım Alman Ornitholog
tarafından atıldı. Gustay Kramer fikri için bir test yolu kurdu. Aklına, rasgele olarak kuşların yolunu güneş ile tayin
ettikleri fikri geldi. Göç zamanı geldiğinde kafeste sıçrayan bir kuşun rahatsızlığının farkına vardı. Birkaç sığırcık
kuşunu daire şeklinde pencereleri sadece gökyüzünü görebilen büyük bir çadırın içine koydu. Daha sonra kuşların
durumunu tesbite koyuldu. Gördü ki kuşlar devamlı olarak
yönlerini göç istikametinde tayin ediyorlardı.
Pencereleri kapattığı zaman kuşlar yönlerini kaybettiler ve
değişik istikametlerde uçmaya başladılar. Daha sonra güneşin yerini tutan bir sunî ışıkla çadırı donattı, bu sunî güneşin
doğuş ve batışının yer ve zamanını değiştirdi. Kuşlar yine bu
sunî güneşten istifade ederek tekrâr göç için yönlerini tayin
ettiler. Gustav Kramer, bundan dolayı kendine göre güneş teorisini -güçlü delilleri ile kurdu, fakat arkasında hâlâ açıklanamayan bir sır bıraktı: Bir kuş nasıl oluyordu da kendi kendine
güneş ile yönünü bulabiliyordu veya tayin edebiliyordu.
Sonuç olarak kuşlar, kendi vücut yapıları ve yaşam şekilleri nasıl bir göç şekline izin veriyorsa o düzende göç
ediyorlar..
Benim de ilgimi çeken bu yazının devamında buluşmak
dileğiyle … Sevgiyle Kalın…
61
İşyerlerinde Acil Durumlar
Hakkında Yönetmelik
18 Haziran 2013 tarih ve 28681 sayı
Düzenleyen: Bayramali KÖSA / Makina Mühendisi / A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, işyerlerinde acil
durum planlarının hazırlanması, önleme, koruma, tahliye,
yangınla mücadele, ilk yardım ve benzeri konularda yapılması gereken çalışmalar ile bu durumların güvenli olarak
yönetilmesi ve bu konularda görevlendirilecek çalışanların
belirlenmesi ile ilgili usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, 20/6/2012 tarihli ve
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında yer
alan işyerlerini kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, İş Sağlığı ve Güvenliği
Kanununun 11 inci, 12 nci ve 30 uncu maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
62
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Acil durum: İşyerinin tamamında veya bir kısmında
meydana gelebilecek yangın, patlama, tehlikeli kimyasal maddelerden kaynaklanan yayılım, doğal afet
gibi acil müdahale, mücadele, ilkyardım veya tahliye
gerektiren olayları,
b) Acil durum planı: İşyerlerinde meydana gelebilecek
acil durumlarda yapılacak iş ve işlemler dahil bilgilerin ve uygulamaya yönelik eylemlerin yer aldığı planı,
c) Güvenli yer: Acil durumların olumsuz sonuçlarından
çalışanların etkilenmeyeceği mesafede veya korunakta belirlenmiş yeri,
ifade eder
g) Varsa alt işveren ve geçici iş ilişkisi kurulan işverenin
çalışanları ile müşteri ve ziyaretçi gibi işyerinde bulunan diğer kişileri acil durumlar konusunda bilgilendirir.
(2) Acil durumlarla ilgili özel görevlendirilen çalışanların
sorumlulukları işverenlerin konuya ilişkin yükümlülüğünü
ortadan kaldırmaz.
Çalışanların yükümlülük ve sorumlulukları
MADDE 6 – (1) Çalışanların acil durumlarla ilgili yükümlülükleri aşağıda belirtilmiştir:
a) Acil durum planında belirtilen hususlar dahilinde alınan önleyici ve sınırlandırıcı tedbirlere uymak.
b) İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tesis ve binalarda kendileri ve diğer kişilerin sağlık ve güvenliğini tehlikeye düşürecek acil durum ile karşılaştıklarında; hemen
en yakın amirine, acil durumla ilgili görevlendirilen sorumluya veya çalışan temsilcisine haber vermek.
c) Acil durumun giderilmesi için, işveren ile işyeri dışındaki ilgili kuruluşlardan olay yerine intikal eden
ekiplerin talimatlarına uymak.
İşverenin yükümlülükleri
MADDE 5 – (1) İşverenin acil durumlara ilişkin yükümlülükleri aşağıda belirtilmiştir:
a) Çalışma ortamı, kullanılan maddeler, iş ekipmanı ile
çevre şartlarını dikkate alarak meydana gelebilecek
ve çalışan ile çalışma çevresini etkileyecek acil durumları önceden değerlendirerek muhtemel acil durumları belirler.
b) Acil durumların olumsuz etkilerini önleyici ve sınırlandırıcı tedbirleri alır.
c) Acil durumların olumsuz etkilerinden korunmak üzere gerekli ölçüm ve değerlendirmeleri yapar.
ç) Acil durum planlarını hazırlar ve tatbikatların yapılmasını sağlar.
d) Acil durumlarla mücadele için işyerinin büyüklüğü
ve taşıdığı özel tehlikeler, yapılan işin niteliği, çalışan
sayısı ile işyerinde bulunan diğer kişileri dikkate alarak; önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele, ilk
yardım ve benzeri konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda çalışanı görevlendirir ve her zaman hazır bulunmalarını sağlar.
e)Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale, kurtarma ve
yangınla mücadele konularında, işyeri dışındaki kuruluşlarla irtibatı sağlayacak gerekli düzenlemeleri yapar.
f) Acil durumlarda enerji kaynaklarının ve tehlike yaratabilecek sistemlerin olumsuz durumlar yaratmayacak
ve koruyucu sistemleri etkilemeyecek şekilde devre
dışı bırakılması ile ilgili gerekli düzenlemeleri yapar.
ç) Acil durumlar sırasında kendisinin ve çalışma arkadaşlarının hayatını tehlikeye düşürmeyecek şekilde
davranmak.
(2) İşveren, çalışanların kendileri veya diğer kişilerin güvenliği için ciddi ve yakın bir tehlike ile karşılaştıkları ve amirine hemen haber veremedikleri durumlarda; istenmeyen sonuçların önlenmesi için, bilgileri ve mevcut teknik donanımları
çerçevesinde müdahale edebilmelerine imkân sağlar. Böyle
bir durumda çalışanlar, ihmal veya dikkatsiz davranışları olmadıkça yaptıkları müdahaleden dolayı sorumlu tutulamaz.
Acil durum planı
MADDE 7 – (1) Acil durum planı, tüm işyerleri için tasarım veya kuruluş aşamasından başlamak üzere acil durumların belirlenmesi, bunların olumsuz etkilerini önleyici ve
sınırlandırıcı tedbirlerin alınması, görevlendirilecek kişilerin
belirlenmesi, acil durum müdahale ve tahliye yöntemlerinin
oluşturulması, dokümantasyon, tatbikat ve acil durum planının yenilenmesi aşamaları izlenerek hazırlanır.
Acil durumların belirlenmesi
MADDE 8 – (1) İşyerinde meydana gelebilecek acil durumlar aşağıdaki hususlar dikkate alınarak belirlenir:
a) Risk değerlendirmesi sonuçları.
b) Yangın, tehlikeli kimyasal maddelerden kaynaklanan
yayılım ve patlama ihtimali.
c) İlk yardım ve tahliye gerektirecek olaylar.
ç) Doğal afetlerin meydana gelme ihtimali.
d) Sabotaj ihtimali.
63
Önleyici ve sınırlandırıcı tedbirler
MADDE 9 – (1) İşveren, belirlediği mümkün ve muhtemel acil durumların oluşturabileceği zararları önlemek ve
daha büyük etkilerini sınırlandırmak üzere gerekli tedbirleri
alır.
(2) Acil durumların olumsuz etkilerinden korunmak üzere tedbirler belirlenirken gerekli olduğu durumda ölçüm ve
değerlendirmeler yapılır.
(3) Alınacak tedbirler, risklerden korunma ilkelerine uygun olur ve toplu korumayı esas alır.
Acil durum müdahale ve tahliye yöntemleri
MADDE 10 – (1) İşverence acil durumların meydana
gelmesi halinde uyarı verme, arama, kurtarma, tahliye, haberleşme, ilk yardım ve yangınla mücadele gibi uygulanması gereken acil durum müdahale yöntemleri belirlenir ve
yazılı hale getirilir.
(2) Tahliye sonrası, işyeri dâhilinde kalmış olabilecek
çalışanların belirlenmesi için sayım da dâhil olmak üzere
gerekli kontroller yapılır.
(3) İşveren, işyerinde acil durumların meydana gelmesi halinde çalışanların bu durumun olumsuz etkilerinden
korunması için bulundukları yerden güvenli bir yere gidebilmeleri amacıyla izlenebilecek uygun tahliye düzenlemelerini acil durum planında belirtir ve çalışanlara önceden
gerekli talimatları verir.
(2) İşveren, ilkyardım konusunda 22/5/2002 tarihli ve
24762 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İlkyardım Yönetmeliği esaslarına göre destek elemanı görevlendirir.
(3) Her konu için birden fazla çalışanın görevlendirilmesi gereken işyerlerinde bu çalışanlar konularına göre
ekipler halinde koordineli olarak görev yapar. Her ekipte
bir ekip başı bulunur.
(4) İşveren tarafından acil durumlarda ekipler arası gerekli koordinasyonu sağlamak üzere çalışanları arasından
bir sorumlu görevlendirilir.
(5) 10’dan az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan
işyerlerinde birinci fıkrada belirtilen yükümlülüğü yerine getirmek üzere bir kişi görevlendirilmesi yeterlidir.
Dokümantasyon
MADDE 12 – (1) Acil durum planı asgarî aşağıdaki hususları kapsayacak şekilde dokümante edilir:
a) İşyerinin unvanı, adresi ve işverenin adı.
b) Hazırlayanların adı, soyadı ve unvanı.
c) Hazırlandığı tarih ve geçerlilik tarihi.
ç) Belirlenen acil durumlar.
d) Alınan önleyici ve sınırlandırıcı tedbirler.
e) Acil durum müdahale ve tahliye yöntemleri.
f) Aşağıdaki unsurları içeren işyerini veya işyerinin bölümlerini gösteren kroki:
(4) İşyerlerinde yaşlı, engelli, gebe veya kreş var ise
çocuklara tahliye esnasında refakat edilmesi için tedbirler
alınır.
1) Yangın söndürme amaçlı kullanılacaklar da dâhil olmak üzere acil durum ekipmanlarının bulunduğu yerler.
(5) Acil durum müdahale ve tahliye yöntemleri oluşturulurken 27/11/2007 tarihli ve 2007/12937 sayılı Bakanlar
Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Binaların Yangından
Korunması Hakkında Yönetmelik hükümleri dikkate alınır.
3) Kaçış yolları, toplanma yerleri ve bulunması halinde
uyarı sistemlerinin de yer aldığı tahliye planı.
(6) Acil durum müdahale ve tahliye yöntemleri oluşturulurken çalışanlar dışında müşteri, ziyaretçi gibi işyerinde bulunması muhtemel diğer kişiler de göz önünde bulundurulur.
Görevlendirilecek çalışanların belirlenmesi
MADDE 11 – (1) İşveren; işyerlerinde tehlike sınıflarını
tespit eden Tebliğde belirlenmiş olan çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 çalışana, tehlikeli sınıfta yer alan
işyerlerinde 40 çalışana ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 50 çalışana kadar;
a) Arama, kurtarma ve tahliye,
b) Yangınla mücadele,
konularının her biri için uygun donanıma sahip ve özel
eğitimli en az birer çalışanı destek elemanı olarak görevlendirir. İşyerinde bunları aşan sayılarda çalışanın bulunması
halinde, tehlike sınıfına göre her 30, 40 ve 50’ye kadar çalışan için birer destek elemanı daha görevlendirir.
64
2) İlkyardım malzemelerinin bulunduğu yerler.
4) Görevlendirilen çalışanların ve varsa yedeklerinin
adı, soyadı, unvanı, sorumluluk alanı ve iletişim bilgileri.
5) İlk yardım, acil tıbbi müdahale, kurtarma ve yangınla
mücadele konularında işyeri dışındaki kuruluşların irtibat
numaraları.
(2) Acil durum planının sayfaları numaralandırılarak; hazırlayan kişiler tarafından her sayfası paraflanıp, son sayfası imzalanır ve söz konusu plan, acil durumla mücadele
edecek ekiplerin kolayca ulaşabileceği şekilde işyerinde
saklanır.
(3) Acil durum planı kapsamında hazırlanan kroki bina
içinde kolayca görülebilecek yerlerde asılı olarak bulundurulur.
Tatbikat
MADDE 13 – (1) Hazırlanan acil durum planının uygulama adımlarının düzenli olarak takip edilebilmesi ve
uygulanabilirliğinden emin olmak için işyerlerinde yılda
en az bir defa olmak üzere tatbikat yapılır, denetlenir ve
gözden geçirilerek gerekli düzeltici ve önleyici faaliyetler
yapılır. Gerçekleştirilen tatbikatın tarihi, görülen eksiklikler
ve bu eksiklikler doğrultusunda yapılacak düzenlemeleri
içeren tatbikat raporu hazırlanır.
(2) Gerçekleştirilen tatbikat neticesinde varsa aksayan
yönler ve kazanılan deneyimlere göre acil durum planları
gözden geçirilerek gerekli düzeltmeler yapılır.
(3) Birden fazla işyerinin bulunduğu iş merkezleri, iş
hanlarındaki işyerlerinde tatbikatlar yönetimin koordinasyonu ile yürütülür.
Acil durum planının yenilenmesi
MADDE 14 – (1) İşyerinde, belirlenmiş olan acil durumları etkileyebilecek veya yeni acil durumların ortaya çıkmasına neden olacak değişikliklerin meydana gelmesi halinde
etkinin büyüklüğüne göre acil durum planı tamamen veya
kısmen yenilenir.
(2) Birinci fıkrada belirtilen durumlardan bağımsız olarak, hazırlanmış olan acil durum planları; tehlike sınıfına
göre çok tehlikeli, tehlikeli ve az tehlikeli işyerlerinde sırasıyla en geç iki, dört ve altı yılda bir yenilenir.
Çalışanların bilgilendirilmesi ve eğitim
MADDE 15 – (1) Tüm çalışanlar acil durum planları ile
arama, kurtarma ve tahliye, yangınla mücadele, ilkyardım
konularında görevlendirilen kişiler hakkında bilgilendirilir.
(2) İşe yeni alınan çalışana, iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerine ilave olarak acil durum planları ile ilgili bilgilendirme yapılır.
(3) Acil durum konularıyla ilgili özel olarak görevlendirilenler, yürütecekleri faaliyetler ile ilgili özel olarak
eğitilir. 11 inci maddenin birinci fıkrası uyarınca görevlendirilen çalışanlara, eğitimlerin işyerinde iş güvenliği
uzmanı veya işyeri hekimi tarafından verilmesi halinde,
bu durum işveren ile eğitim verenlerce imzalanarak belgelendirilir
Büyük endüstriyel tesislerde acil durum planı
MADDE 16 – (1) İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 29
uncu maddesi gereğince güvenlik raporu hazırlanan işyerlerinde hazırlanacak dahili acil durum planları bu Yönetmelikte belirtilen acil durum planı hazırlığında dikkate alınarak
kullanılır.
Birden fazla işveren olması durumunda acil durum
planları
MADDE 17 – (1) Aynı çalışma alanını birden fazla işverenin paylaşması durumunda, yürütülen işler için diğer
işverenlerin yürüttüğü işler de göz önünde bulundurularak
acil durum planı işverenlerce ortaklaşa hazırlanır.
66
(2) Birden fazla işyerinin bulunduğu iş merkezleri, iş
hanları, sanayi bölgeleri veya sitelerinin işyerlerince hazırlanan acil durum planlarının koordinasyonu yönetim tarafından yürütülür.
Asıl işveren ve alt işveren ilişkisinin bulunduğu işyerlerinde acil durum planları
MADDE 18 – (1) Bir işyerinde bir veya daha fazla alt
işveren bulunması halinde acil durum planlarının hazırlanması konusunda işyerinin bütünü için asıl işveren, kendi
çalışma alanı ve yaptıkları işler ile sınırlı olmak üzere alt işverenler sorumludur.
Bir aydan kısa süreli geçici işlerde acil durum planlaması
MADDE 19 – (1) Bir aydan kısa süreli işlerde, işyerinin
veya yapılacak işin mahiyeti itibarıyla çalışanları doğrudan
etkilemesi muhtemel acil durumlar için bu Yönetmelik kapsamında yapılan özel görevlendirmeler işverence yapılır ve
çalışanlar özel görevi bulunanlar ve acil durumlar ile ilgili
bilgilendirilir.
Acil durum planı rehberleri
MADDE 20 – (1) Kamu kurum ve kuruluşları, kamu
kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, işçi-işveren ve
memur sendikaları ile kamu yararına çalışan sivil toplum
kuruluşlarının faaliyet gösterdikleri sektörde hazırladıkları rehber taslaklarından, Bakanlıkça bu Yönetmelik hükümlerine uygunluğu yönünden değerlendirilerek onaylanan taslaklar, Bakanlık tarafından sektör, meslek veya
yapılan işlere özgü acil durum planı rehberleri olarak
yayımlanır.
Mevcut acil durum planları ve tatbikatlar
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) 6331 sayılı Kanun gereğince ve
bu Yönetmeliğin yayım tarihi öncesinde;
a) Hazırlanmış olan acil durum planları bir yıl içerisinde
Yönetmeliğe göre gözden geçirilerek revize edilir.
b) İşyerlerinde gerçekleştirilmiş olan tatbikatlar süresince geçerli sayılır.
Ekip eğitimlerinin tamamlanması
GEÇİCİ MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında
kurulacak olan ekiplerin eğitimleri, bu Yönetmeliğin yayımı
tarihinden itibaren bir yıl içinde tamamlanır.
Yürürlük
MADDE 21 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 22 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Çalışma ve
Sosyal Güvenlik Bakanı yürütür.
Kırsal Kalkınmaya Yönelik Bir Eğitim Modeli:
Köy Enstitüleri
Prof.Dr. Mehmet MERT/ Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi
17 Nisan, Köy Enstitülerinin 74. Kuruluş yıldönümüydü.
Hepimiz köy enstitüleri ile ilgili bir şeyler duyduk veya okuduk. Bunların özeti: Ülke gerçeklerine göre planlanmış, uygulamaya konulmuş, başarılı olmuş, fakat erken kapatılmış
bir eğitim modeli.
Neydi köy enstitülerini kendine özgü kılan ayrıcalıkları?
Gelişmekte olan ülkelerin ekonomik yapılarının başında toplam üretimde tarımın payının yüksekliği gelmektedir. Ülkemiz 1940’lı yıllarda tam da bu koşullar içerisindeydi. Ülkenin
yüzde 80 dolayındaki nüfusu köyde yaşıyordu ve nerdeyse
okuma-yazma bilmiyordu. Köyler tarıma bağımlıydı. Hatta
tarıma elverişli toprakların önemli bir kısmı da işlenemiyordu. İkinci dünya savaşının sürdüğü, savaş ekonomisini uygulandığı bu yıllar, adeta yokluk ve kıtlık yıllarıydı. Ankara
Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsünde yapılan bir yüksek
lisans tezinde, bu yıllara ilişkin kırsalda kişi başına yıllık gelir
ortalamasının 150 dolar olduğu belirtiliyor.
Bu koşullar, kırsalda bir an önce acil arayışları gerektiriyordu. Bu arayışların sonucunda, “kırsal kökenli çocukların
başta öğretmenlik olmak üzere köy için gerekli ve geçerli
mesleki donanıma kavuşturularak tekrar köylerin sosyo-ekonomik kalkınmasına katkıda bulunmak üzere köylerde istihdam edilmesi” fikri doğdu ve Köy Enstitüleri 1940’ta yasal
dayanağa kavuştu.
68
Köy çocukları enstitülerde eğitim-öğretime başlamışlar,
hatta fiilen çalışarak kendi yurtlarını, dersliklerini ve diğer gereksinimlerini bile yapmışlardı. Öğrenciler hem genel kültür
ve meslekî amaçlı, hem de ziraat sanatları, demircilik, marangozluk, tarım çalışmaları gibi köy ve kırsal amaçlı gerekli
bilgi ve becerilerle donatılıyordu. Artık halkın yaşamını hızla
değiştirecek öğretmenler mezun olmaya başlamıştı.
Köy enstitüleri 1940 yılında kurulmalarından 1954 yılında tamamen kapatılmalarına kadarki kısa sürede yetiştirdiği
öğretmenler sayesinde kırsal alanın ekonomik, kültürel ve
sosyal yönden gelişimine önemli katkıları olmuştur. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisinde yayınlanan bir
makalede Köy Enstitülerinin kırsal kalkınmada oynağı rolün
altı şu örnekle çiziliyor: “Akçadağ Köy Enstitüsü (Malatya)
17 Nisan 1940 yılında açıldığında çevre köyleri dolaşılarak
yörenin iklim koşullarına ve toprağın durumuna göre en uygun meyve ağacının kayısı olduğu enstitüce tespit edilmiştir.
Enstitü kaysının önemini ve ekonomiye katkısını yıllar önce
görmüştü. Akçadağ Köy Enstitüsünün bulunduğu bölgenin
köylerinde meyve vermekte olan kayısı sayısı 700-800 binin
üstündedir”.
Bu örnekleri çoğaltmak mümkündür. Ülke düzeyinde sayıları 21’e ulaşan ve bölgelere göre dengeli bir dağılım gösteren Köy Enstitüleri ile doğrudan kırsal gençliğin eğitimini
ön planda tutularak, kırsal kalkınma hedeflenmiştir. Tekirdağ
Ziraat Fakültesi öğretim üyesi Sayın Prof.Dr.İ.Hakkı İnan ve
arkadaşlarının bir makalesinde de belirttiği gibi “Köy Enstitüleri ile köylerde oluşmaya başlayan aydınlanma ve sorunlara
ekip çalışması ile yerinde pratik çözüm bulma kooperatifçilik
hareketinin gelişimi açısından uygun bir ortam yaratıyordu.
Köy Enstitülerinin kapatılması kırsal kalkınmada önemli bir
araç olan kooperatifleri olumsuz etkilemiştir”
Kısacası, savaş ekonomisi koşulları altında, 14 yıllık gibi
kısa bir zaman süresinde sınırlı da olsa bir kırsal kalkınma
başarısı bu modelle yakalanabilmişse, kapatılmayıp fırsat verilmesi durumunda bu başarının daha ileri taşınması
pekâlâ mümkündü. Olmadı, ancak ülke koşullarına özgün
bir eğitim modeliyle neler başarılabileceği ortaya konuldu.
Bu başarı öyküsü bugün bile bizi heyecanlandırıyor. Birçok
genç yaştaki kişinin bile, 60 yıl öncesinden kapatılmış bu
okullarla ilgili, sosyal paylaşım ağlarında kutlama mesajları
göndermeleri, bunun toplum hafızasına kazınmış bir eğitim
modeli olduğunu gösteriyor. Emeği geçenler ile mezunlarını
saygıyla ve minnetle anıyorum.
69
7 Nisan
Dünya
Sağlık
Günü
Vektörle Bulaşan Hastalıklar “Küçük
Bir Isırık, Büyük Bir Tehdit”
Dünya Sağlık Örgütü’nün kuruluşu olan 7 Nisan her yıl
Dünya Sağlık Günü olarak kutlanmaktadır.
Dünya Sağlık Günü için her yıl önemli halk sağlığı sorunlarından birisi belirlenmekte ve çeşitli etkinliklerle gündeme getirilmektedir.
2014 Dünya Sağlık Günü’nün konusu vektörle bulaşan
hastalıklar olarak belirlenmiştir. “Küçük bir ısırık, büyük bir
tehdit”sloganıylaVektörle bulaşan hastalıklara dikkat çekilmektedir.Vektörle bulaşan hastalıklar: enfekte sivrisinek,
kene, kum sineği (tatarcık) vb. sokması, ısırması ile bulaşan enfeksiyon hastalıklarıdır.
Dünya Sağlık Örgütü dünya genelindeki tüm enfeksiyon hastalık yükünün %17’sini vektörle bulaşan hastalıkların
oluşturduğunu tahmin etmektedir. Sıtma, sarıhumma, Japon
ensefaliti, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi gibi pek çok vektörle
bulaşan hastalık insanlar için tehdit oluşturmaktadır.
Sıtma
Vektörle bulaşan ve dünyada en fazla ölüme sebep
olan hastalık sıtmadır. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre
2012 yılında 627.000 kişinin hayatını sıtma nedeniyle kaybettiği tahmin edilmektedir. Sıtmaya bağlı ölümlerin %90’ı,
Afrika kıtasının Sahra Çölü’nün altında kalan bölgeden olup
%77’si de beş yaş altı çocuklarda görülmüştür.
Son yıllarda uluslararası seyahat ve ticaretin artması,
iklim değişikliği gibi çevresel faktörler nedeniyle vektörle
bulaşan hastalıklarda artış izlenmektedir.
Sıtma konusunda ülkemizde yerli yeni vaka olmayıp,
sadece yurtdışı kaynaklı sıtma vakaları görülmektedir. Sıtma insanlara çoğunlukla parazit taşıyan sivrisinek sokmasıyla bulaştığından sıtma görülen ülkelere giden vatandaşlarımız bu ülkelerden paraziti alıp hastalanabilmektedir.
70
Sıtma riski taşıyan ülkeye gitmeden en az 15 gün önce
Bakanlığımızın Seyahat Sağlığı Merkezlerine başvurularak
koruma amaçlı ilaç alınabilmektedir.
Kırım Kongo Kanamalı Ateşi
Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA), keneler aracılığıyla hayvanlardan insanlara bulaşan mikrobik bir hastalıktır.
Ülkemizde havaların ısınmasıyla birlikte daha çok Kelkit
Vadisi başta olmak üzere Gümüşhane, Tokat, Sivas, Amasya, Çorum Yozgat, Kastamonu, Karabük ve Çankırı illerinde
görülmektedir.
Hastalık hayvanlarda belirtisiz seyrederken insanlarda
öldürücü olabilmektedir. KKKA daha çok kenenin insan
vücuduna tutunmasıyla bulaşır. Bunun yanı sıra kenelerin
çıplak elle çıkarılması ya da ezilmesiyle de bulaşmaktadır.
Hasta insanların tükürük ve kan gibi vücut sıvılarına temas
edilmesi, mikrobu taşıyan hayvanların kanları, vücut sıvıları
ve dokularına korunmasız temasla da hastalık geçebilmektedir.
Kene tutunmasından sonra 10 gün içinde, ateş, halsizlik, iştahsızlık, karın ve baş ağrısı, bulantı, kusma ve ishal
şikâyetleri ortaya çıktığı takdirde hemen bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
KKKA hayvanlarda belirti göstermeden seyrettiğinden
hastalığın sık görüldüğü bölgelerde bulunan hayvanlar
sağlıklı görünse bile hastalığı bulaştırabilmektedir. Bu sebeple hayvanların kanlarına, vücut sıvılarına veya dokularına çıplak el ile temas edilmemesi gerekir.
Kaynak:
http://www.saglik.gov.tr/TR/belge/1-32536/7-nisan-dunya--saglikgunu.html
Eğlence Zamanı...
Kayseri'de yol çalışması yapılıyomuş.Köylüler eşeğin birini
salıp geçtiği yerden yolu geçiriyolarmış. O sırada oradan
geçmekte olan Amerikalı bir mühendis görmüş bunları. Merak etmiş gitmiş
-Merhaba dayı ne yapıyosunuz böyle? demiş.
Köylü:
-Yol yapıyoz diye cevap vermiş.
-"E bu eşek ne" diye devam etmiş mühendis.
Köylü genel prosedürü şöyle bir anlatmış. Eşeğin yolun nerden geçeceğine karar verdiğini söylemiş. Bizim Amerikalı
mühendis yerlere yatmış gülmekten, öyle şey mi olur diye.
Alaycı bir tonla:
- "Eee demiş, eşek bulamıyınca napıyonuz?"
Köylü:
- "O zaman Amerika'dan mühendis getirtiyoz.
Şantiyede ameleler akşama kadar kan ter içinde çalıştıkları halde mühendisin masa başında oturarak kendilerinden iki - üç kat
daha fazla maaş almasından rahatsız olmaktadırlar.Bir gün bunun nedenini öğrenmek için aralarından bir temsilci seçip mühendisin yanına gönderirler.
Adam mühendise sorar;
- Biz akşama kadar kan ter içinde çalışırız, emek harcarız fakat
sen
sadece masa başında oturarak bizden daha fazla ücret alıyorsun. Bunun sebebi nedir?...
Mühendis gülümser ve;
- Git dışardan büyükçe bir taş kap gel, der.
Amele dışardan taşı alır gelir.Mühendis elini masanın üzerine
koyar ve;
- Şimdi olanca gücünle vur, der.
Amele şaşırır;
- Nasıl olur böyle bir şey yapamam, dese de mühendisin ısrarı
üzerine olanca gücüyle taşı masaya indirmiş.Mühendis hızla elini masadan çeker ve amele taşı masaya vurur.Mühendis gayet
ciddi bir şekilde;
- İşte bu yüzden, der.
Amele hiçbir şey anlamaz, şaşkın bir şekilde dışarı çıkar. Merakla bekleşen arkadaşları hemen etrafına toplaşırlar.İçerde ne olduğunu sorarlar. Amele eliyle gözünü kapatır ve bir arkadaşına;
- Olanca gücünle elime vur, der.
Arkadaşı vurmak istemez.
- Sen vursana, diye ısrar eder.
Bunun üzerine arkadaşı olanca gücüyle okkalı bir yumruk indirir.
Amele hızla elini çeker ve yumruk bir şimşek gibi gözünde patlar.
Amele arkadaşlarına döner ve;
-İşte bu yüzden, der
72
Bir papaz, bir sarhoş ve bir mühendis giyotinle ölüm cezasına çarptırılmışlardır. Sıra öncelikle papazdadır. İnfaz
memuru papaza sorar:
- İnfaz edilirken yukarı mı aşağı mı bakmayı tercih edersin?
Papaz cevap verir:
- Yukarı bakmak isterim. En azından ölürken yüzüm tanrıya dönük olur.
Papazın isteği yerine getirilir, giyotin bıçağı havaya kaldırılır
ve bırakılır.
Bıçağın hızı kesilir kesilir ve tam papazın boynuna santimetreler kala duruverir.
Bu tanrıdan bir işaret olarak görülür ve papaz serbest bırakılır. Sıra sarhoşa gelmiştir. Bir umutla sarhoş da yukarı
dönük olmak istediğini söyler. Aynı şekilde giyotin bıçağı
tam sarhoşun boynuna yaklaşmışken yavaşlar ve durur.
Bu da tanrının bir işareti olarak kabul edilir ve sarhoş da
serbest bırakılır. En son sıra mühendistedir. Mühendis de
yukarı dönük infaz edilmek istediğini belirtir. Tam bıçak havaya kalkmışken mühendis bağırır:
- Durun bir dakika, bıçaktaki sorunun nerede olduğunu anladım.
Bir mühendis ölmüş ve büyük bir yanlışlık sonucunda cehenneme atılmış. Cehennemin konforundan hoşnut kalmayan mühendis bir takım iyileştirmeler yapmaya başlamış.
Kısa bir süre sonra cehennem, klimalıodaları,otomatik
tuvaletleri,asansörleri, içecek otomatları ve diğer lüksleri
ile bayağı rahat bir yer haline gelmiş. Bu arada mühendisin
de iyice tanınıp sevildiğini söylemeye gerek yok. Derken
günün birinde cennet meleği, şeytanı aramış:
-Selam,cehennemde işler nasıl gidiyor? neler yapıyorsunuz?
Şeytan, memnun mesut gülümsemiş;
-Ohoo... Biz burada çok iyiyiz.Bir mühendis düştü buraya
ki sorma gitsin. İnanılmaz lüks ve konforlu bir yer yaptı bizim orayı. Bir görsen, tuvaletlerimiz otomatik,kola makinemiz bile war.
Melek şaşırır;
-Nee! Mühendis mi dedin? O adamın burada olması lazımdı.Çabuk onu buraya gönderin!
Şeytan:Mümkünü yok! Kadromda bir mühendisin olmasından çok memnunum ve onu burada tutacağım! Diye çıkışmış.
Cennet meleği sinirle bağırmış:
Onu çabuk buraya gönder, yoksaseni dava ederim!
Şeytan katıla katıla gülerken şunları söylemiş:
Yok yaa!Nasıl yapıcaksın bunu? Bütün avukatlar bizim tarafta!..
2002 Yılı Eylül Sayısı Dergimizin "Asfalt Plentleri" Başlıklı Makalesi.
74
75
76
77
Etkinliklerimiz
“İş Makinaları Mühendisleri Birliği (İMMB) Bilgi Paylaşımı İçin Değişik Seminer Organizasyonları
İle Üyelerini ve Sektör Temsilcilerini Biraraya Getirmeye Devam Ediyor”
Mart ayı etkinliğimiz, Anadolu Flygt Pompa Pazarlama ve
Ticaret A.Ş. Semineri
Feyyaz Yumurtacı kendi alanında lider teknolojiye sahip
Xylem Water Solutions firmasının ortağı ve konusunda dünyanın en büyük pompa imalatçısı Flygt ve Godwin Drenaj pompalarının Türkiye’deki temsilcisi olarak sahip oldukları teknik
bilgileri aktarmaktan büyük memnuniyet duyacaklarını belirtti.
Sunumda sektörde çalışan drenaj pompalarından en
üstün performansı, daha ekonomik ve daha uzun çalışma
süresi ile nasıl sağlanabileceği konusunda bilgiler aktarıldı.
Derneğimizin Mart ayı etkinliği, 26 Mart 2014 Çarşamba
günü Anadolu Flygt Pompa Pazarlama ve Ticaret A.Ş. firması ile birlikte Ankara Atlı Spor Kulübünde düzenlendi.
Anadolu Flygt satış ve teknik ekibinin ev sahipliğini yaptığı “Drenaj Pompaları ve Pompa Seçimi” konulu seminer
Anadolu Flygt Genel Müdürü Feyyaz Yumurtacı sunumu
ile gerçekleşti.
78
Drenaj pompaları, pompa seçimi, pompa seçimi yaparken dikkat edilmesi gereken temel faktörler konularında detaylı teknik bilgiler verildi. Bu ana başlık altında, pompalarda basma yüksekliği, sürtünme kayıpları, pompaların gücü,
performans eğrisi bilgileri ve eğri üzerinden pompa seçimi,
pompa performansını değiştiren parametreler, pompalarda
seri ve paralel bağlantı konuları tartışılarak drenaj pompalarının özellikleri ve uygulamalarına yönelik bilgiler de aktarıldı.
Geniş katılım ile gerçekleşen bu seminer katılımcılar tarafından ilgiyle izlendi.
Seminer sonrası Anadolu Flygt yetkilileri, seminer katılımcıları ile akşam yemeğinde bir araya gelerek sektörün ihtiyaçları konusunda fikir alışverişinde bulundular.
79
9. Olağan Genel Kurul’umuzu Gerçekleştirdik – 19 Nisan 2014
9. Olağan Genel Kurul’umuz, 19 Nisan 2014 tarihinde
Derneğimizin Ostim’deki merkezinde gerçekleşmiştir.
Genel Kurul, Dernek Başkanımız Duran KARAÇAY’ ın
üyeler ve konuklarımıza hoşgeldiniz konuşması ile başladı.
Başkan KARAÇAY genel kurulun başarıyla tamamlanması
temennisinde bulundu.
Divan Başkanlığı seçimi ile başlayan Olağan Genel
Kurul’da, Dernek üyemiz Fahrettin PEKŞEN Divan Başkanı,
Rıza BAKIR Başkan Yardımcısı, Erhan ERKEN Yazman Üye
seçildi. Daha sonra saygı duruşu yapıldı, İstiklal Marşımız
okundu.
Divan Başkanı Fahrettin PEKŞEN gündemi okudu, gündeme ilave edilmek istenen ilave madde olup olmadığını
sordu, önerilen maddeler ilave edildikten sonra gündem oy
birliği ile kabul edildi.
Daha sonra, misafir konuklara selamlama için söz verildi, Anadolu Organize Sanayi Bölgesi Yönetim Kurulu Başkanı, Dernek üyemiz Hüseyin Kutsi TUNCAY sanayi bölgeleri ile ilgili bir başarı öyküsünü anlattı ve Dernekler arası
dayanışmanın önemini vurguladı.
Başkan Duran KARAÇAY ve Denetim Kurulu Başkanı
Faik SOYLU sırasıyla İMMB Derneği ve İMMB-İŞ İktisadi
İşletmesine ait faaliyet ve denetim kurulu raporlarını okudu.
Üyelerin oy birliği ile İMMB-İŞ İktisadi İşletmesi ve İMMB
Derneği Yönetim ve Denetim Kurulları sırasıyla ibra edildi.
Daha sonra, 9.Dönem Yönetim Kurulu Asıl ve Yedek
adayların ve Denetim Kurulu Asıl ve Yedek Adayların aşağıdaki üyelerden oluşan listesi oylandı ve oy birliği ile kabul
edildi.
Yönetim Kurulu Asıl Adayları
Duran KARAÇAY
Murtaza BURGAZ
Bayramali KÖSA
Mustafa SİLPAGAR
Halil OLKAN
Halide RASİM
Selami ÇALIŞKAN
Yönetim Kurulu Yedek Adayları
Kenan SARAÇOĞLU
Erhan ERKEN
Rıza BAKIR
Karaca KARAKAŞ
Mehmet AKİF IRKILATA
Cenk ÖZFİDAN
Altan YÜKSEL
80
Denetim Kurulu Asıl Adayları
Faik SOYLU
Tuğba DEMİRBAĞ
Turgay KARGIN
Denetim Kurulu Yedek Adayları
Cüneyt Cem DORKEN
Sebahattin AKIN
Murat COŞGUN
Genel Kurul’dan sonra yapılan ilk yönetim kurulu toplantısında görev dağılımı aşağıdaki şekilde kabul edilmiştir.
9. Dönem Yönetim Kurulu
Duran KARAÇAY - Yön. Kurl. Başk.
Mustafa SİLPAGAR - Yön. Kurl. Başk. Yrd.
9. Dönem Denetim Kurulu
Halide RASİM - Yön. Kurl. Başk. Yrd.
Faik SOYLU - Başkan
Bayramali KÖSA - Sayman Üye
Turgay KARGIN - Üye
Selami ÇALIŞKAN - Yazman Üye
Tuğba DEMİRBAĞ - Üye
Murtaza BURGAZ - Üye
Halil OLKAN - Üye
Derneğimizin bugüne taşınmasında emeği geçen, desteklerini esirgemeyen sektör temsilcilerimize, firmalarımıza
ve tüm üyelerimize teşekkür lerimizi sunarız.
81
TEMSA İş Makinaları Etkinliği - 6 Mayıs 2014
Derneğimizin Mayıs 2014 etkinliğini Temsa İş
Makinaları ile birlikte 6 Mayıs Salı Günü Ankara Atlı
Spor Kulübünde gerçekleştirdik.
Temsa İş Makinaları’nın üst düzey katılımıyla
gerçekleştirilen “KOMTRAX” konulu semineri Mali
İşler Direktörü Özgür Öztekin, Satış Pazarlama Grup
Müdürü Mert Paray ve KOMTRAX Uzmanı Gülsemin
Özgün sundu.
Sunumlarda, Temsa İş Makinaları ve sektör hakkında yapılan bilgilendirme sunumlarının ardından;
KOMTRAX Uydu Takip Sisteminin avantajları katıımcılarla paylaşıldı. Uydu takip sistemi hakkında detaylı
sunum yapan Gülsemin Özgün; Komtrax sisteminin
kullanımı, teknolojik altyapısı, Temsa İş Makinaları tarafından müşterilere sunulan raporlamaların yanısıra
KOMTRAX ipad aplikasyonu hakkında bilgi verildi.
KOMTRAX Uydu Takip Sistemi 2014 yılı itibari ile Komatsu forkliftler için de kullanılarak sektörde bir ilk
gerçekleştirildiği paylaşıldı.
Sektördeki önemli konuların tartışıldığı, oldukça
yoğun bir katılımla ve ilgiyle izlenen seminer bitiminde Temsa İş Makinaları yetkilileri katılımcılarla birlikte
gala yemeğinde bir araya gelerek sektörün ihtiyaçları konusunda fikir alışverişinde bulundular.
82
83
Sektörden Haberler
ROLEDA Makina İmalat
Yeni Adresinde
Fernas inşaat A.Ş Makina Müdürü Sayın.Selman Kadir ÖZKAN’ın sahibi olduğu ROLEDA MAKİNA VE İMALAT firması; Başkent Organize Sanayi
Sitesi’nde 6000 m2 kapalı alan fabrikada faaliyetlerine başladı. Başta çelik konstrüksiyon, baraj
kapakları, otoyol viyadükleri, boru hatları, tanklar,
depolama tesisleri, vinçler olmak üzere endüstriyel
tesis ve mekanik ekipman imalatı ana faaliyet konusu yeni adresinde devam edecektir.
ROLEDA MAKİNA İMALAT İNŞAAT.
VE DIŞ TİCARET LTD.ŞTİ
ADRES : Recep Tayyip Erdoğan
Bulvarı 210 Ada 8 P Malıköy-Sincan
Ankara / Türkıye
TEL :+90.312.473 .00 90 /
FAKS :+90.312.472 52 89
www.roledamakina.com.tr
KALARA Pnömatik Hidrolik ve Basınçlı İş Makinaları
İth. İhr. Danışmanlık Mühendislik San.Tic. Şti.
Ankara Ostimde Bağdat Caddesinde Dirinler
Group Şirketlerinden Lupamat Kompresörlerin
Yetkili Bayisi Olarak Faaliyete Başlamıştır.
Kalara Pnömatik 4 kw ile 355 kw arasında 50 bar’a kadar
kompresör ihtiyaçlarını karşılayabilmektedir.
Firmanın Pörtföyünde bulunan ürünler şunlardır.
• Vidalı Hava Kompresörleri, • Pistonlu Hava Kompresörleri • Yağsız Pistonlu Hava Kompresörleri • Yağsız Scroll Kompresörler,
• Basınçlı Hava Kurutucuları,
• Hava tankları,
• Yağsız Yüksek Basınç (0-40 Bar) Pistonlu Kompresörler,
• Yağsız Pistonlu Su Soğutmalı Hava Kompresörleri,
• Booster Kompresörler
• Yeni ve ikinci el dizel kompresörler.
Kalara Pnömatik Aynı Zamanda Çevre Danışmanlık Hizmetleri, Emisyon, İmisyon ve İSG Ölçümleri, çevresel etki değerlendirme (ÇED), Ortak sağlık güvenlik
birimi (OSGB) konularında da hizmet vermektedir.
84
KALARA PNÖMATİK HİDROLİK VE
BASINÇLI İŞ MAK.İTH.İHR.DAN.
MÜH.SAN.TİC.LTD.ŞTİ
ADRES : Bağdat Cad.387/3 OSTİM/Ankara
TEL : 0312 385 84 17
FAKS : 0312 385 84 18
GSM
: 0543 217 71 71 - 0543 218 81 81
e-posta : [email protected]
web : www.kalara.com.tr
VII. Ulusal Hidrolik Pnömatik Kongresi ve
Sergisi 22-25 Ekim 2014
Derneğimizin destekleyici
kuruluşları ve basın
kuruluşları arasında yer
aldığı; Hidrolik Pnömatik
sektörünün önemli
organizasyonlarından
biri olan Ulusal Hidrolik
Pnömatik Kongreleri‘nin
yedincisi, VII. Ulusal Hidrolik Pnömatik Kongresi ve Sergisi 22-25 Ekim 2014
tarihlerinde Askeri Müze
ve Kültür Sitesi - Harbiye
İstanbul‘da düzenlenecektir.
Kongre hakkında bilgi, haber, ropörtaj ve görsellerin bulunduğu ilk Kongre
Bülteni yayınlandı. Bültene elektronik
ortamda www.hpkon.mmo.org.tr web
sitesinden ve http://hpkon.org/_kitap/
bulten_01_index.html linkinden ulaşabilirsiniz.
Hidrolik Pnömatik Kongresi’nde gerçekleştirilecek özel oturumlar, yuvarlak
masa toplantıları ve kursların belirlenmesine devam ediliyor. Kongre Yürütme
Kurulu, kongre kapsamında tasarımdan
imalata, ithalattan ihracata, ARGE’den
ÜRGE’ye, mesleki etikten eğitime, bir
çok konunun inceleneceği “Sektörün
Geleceği, Gelişmeler, Beklenti ve Talepler” ismiyle panel düzenlenecektir.
Ayrıca; “Tasarım ve Uygulamada Enerji Verimliliği ve
Çevre Güvenliği”, “Sektörde Mühendislik Hizmetrlerinin
Önemi ve Rekabet Koşulları”nın Yuvarlak Masa toplantılarında ele alınacak.”Standartlar” konusunda bir özel oturum
planlanmıştır. Kongre de “Temel Hidrolik” ve “Temel Pnömatik” kursları belirlenmiştir.
HPKON 2014 Uluslararası katılımlıdır ve kongrede gerçekleştirilecek oturumlarda simültane çeviri yapılacaktır.
Bu nedenle yurt içinden ve yurt dışından önceki kongrelere
göre yoğun olarak Bildiri, Work Shop ve Kurs talepleri gel-
mekte olduğu ve Kongre Kurulları tarafından değerlendirmeye alınıp, sunulmak için uygun bulunması durumunda
kongre programında yer alacağı bildirilmiştir.
HPKON 2014 Sergisi için Stand satışları devam etmektedir. www.hpkon.mmo.org.tr adresinden sergi alanlarını
inceleyebilir ve yerinizi opsiyonlayabilirsiniz.
Hidrolik Pnömatik sektöründe çalışan, ürün-hizmet-bilgi üreten tüm kişi ve kurumları, bilhassa meslektaşlarımızı
“Uluslararası Katılımlı Hidrolik Pnömatik Kongre ve Sergisi”
HPKON 2014‘e katkıda bulunmaya, destek olmaya ve delege olarak katılmaya davet ediyoruz.
85
Operatör Eğitimleri
08.03.2014 Bekoloder
08.03.2014 Bekoloder
08.03.2014 Vinç
08.03.2014 Vinç
86
Basında İMMB
Orta Anadolu İhracatçılar Birliği Tarafından Şubat 2014’de Yayınlanan “Türk Makina
.Sektörü
. . . . . . Tarihi”
. . . . . . Derne. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . Örgütlenme
. . . . . . Kitabında
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . Tarihçesi
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. ğimizin
. . . . . . Yazıldı.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Kaya
GÜRSOY
İMMB
. . . . . . . . . Onursal
. . . Bşk.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
16
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Duran
. . .KARAÇAY
. . . İMMB
. . Yönetim
. . . Krl.
. Bşk.
. . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (51.(İĳ . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . %.ĳ5/ĳİ.ĳ' . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . ./$5,.0h+.(1'ĳ6. /(5.ĳ . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . 0. $.ĳ1. $ . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . ĳı. . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . O.güne
. kadar
. . devlet
. dairesindeki
. . . . her. işini
. eşine
. .hallettiren
. . Kaya
. . Gürsoy,
. . ilk.
. . . . . . .defa. bir. devlet
. dairesi
. . olan
. .Dernekler
. . Masası’na
. . . gittiği
. . o günü
. . hiç.unutmaz.
. . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . İçerisi
. . oldukça
. . kalabalıktır.
. . . .Dernek
. .kurmak
. .için. binbir
. çeşit
. . insan
. müracaata
. . . .
. . . . . . gelmiştir.
. . . O .hengamede
. . . bir.de herkese
. . .bağıran
. . çağıran
. . bir. komiser.
. . Tabi
. .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . onlar
. . da.komiserin
. . hışmından
. . . nasiplerini
. . . alırlar.
. . Komiser,
. . Kaya
. . Gürsoy
. . ve .
. . . . . . . arkadaşlarına
. . . . “Sizde
. .şuraya
. .geçin!”
. .diye. bağırır.
. . O vakit
. .“Komiserim
. . . bir. .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . .dakika,
. .burada
. .ne oluyor
. . anlamadım”
. . . .diyen
. Kaya
. .Gürsoy’a
. . “Niçin
. . geldin?”
. . .
. . . . . . diye
. .sorar
. komiser.
. . “Bizim
. . mühendis
. . . arkadaşlarla,
. . . .ülke. hayrına
. . nasıl
. fikir
. .
. . . . . . . üretir,
. .ne yapabiliriz
. . . diye
. dernek
. . kurmak
. . için”
. . cevabı
. .üzerine
. .de onları
. . bir. .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . yere
. oturtur
. . ve
. bir. de. çay. söyler.
. . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . 162. . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
88
ĳ00%
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.%Éaè nèaaVgV \Za^cY^õ^cYZ Ig`^nZ! ^ø bV`^cZaZg^cYZ ]èoaè WnbZ hgZX^cZ dìVc \^gb^øi^g# HZìgZa
W^ga^àZg `jgjabVhècV gVõbZc bZhaZ`^ W^g W^ga^ìZa^`
dajøbVhè `dcjhjcYV YV X^YY^ W^g VYèb VièabVo# öhiVcWja IZ`c^` zc^kZghîZh^ BV`^cV ;VàiZh^ bZojcj daVc öø BV`^cVaVgè B]ZcY^haZg^ 7^ga^õ^ 9ZgcZõ^
öBB7@jgjXjznZh^kZDcjghVa7Vø`Vcè@VnV<ghdn! Wj `dcjYV`^ â` VYèbè .+ hZcZh^cYZ bZojc daYjõjc^kZghîZc^cbV`^cV[VàiZh^cZ!^øbV`^cZaZg^
`ghh`jgbViZà^[^naZViVg#;V`ViWjiZà^[Z!@VnV
<ghdnÉjchècè[Vg`VYVøèYZ`VciVgV[ècYVcÆ7ôd`jaYV
iZbZaYZghaZg^kZg^ndgjokZb]ZcY^hnZi^øi^g^ndgjo#D
^øaZg^cWô^b^øaZg^bôdabVbVhèaVoèbÇ\ZgZ`Zh^naZ
hèXV`WV`èabVo#IVbYVWjhègVaVgYVhZìgYZ`^b]ZcY^haZg `ZcY^ VgVaVgècYV W^ga^` `jgbV `dcjhjcYV
WVoè`èeègYVcbVaVg^Zg^h^cYZY^g#
EVDEN “AYAKLARI OYNAYAN” MASA VE “UYDURMA”
SANDALYELER GETİRİLİR
A^bV`BV`^cZBYgBjgiVoV7jg\VokZ<VbVBV`^cZBYg÷ZgV[Zii^cN^õî!b]ZcY^haZg^cW^gW^ga^`VièhèVaiècYVW^gVgVnV\ZabZh^c^YøcZc^h^baZgVgVhècYVYèg#7^gideaVcièYV`ZcY^VgVaVgècYViVgièøVcBgiVoV
7jg\VokZ÷ZgV[Zii^cN^õîÉ^c`dcjøbVaVgèdYcZbaZgYZ yo öcøVVi HVcVn^ kZ I^XVgZi [^gbVhècYV BV`^cZ ö`bVa BYg daVgV` VaèøVc @VnV <ghdnÉjc `jaVõècV
YVVaècèg#7jcjcW^g^]i^nVdaYjõj@VnV<ghdniVgV[ècYVc YV dajbaj `VgøèaVcèg VcXV` `^bhZ `èeègYVbVo#
Æ7â^ndghjcjoWjigYZgcZàZg^c`jgjajbVøVbVhècYV
^chVcaVgè]VgZ`ZiZ\Z^gbZòdg^øÇY^nZc@VnV<ghdn!
b]ZcY^h"WZøVg`VYVøènaVDHIöBÉYZ`^d[^h^cYZideaVcèg#öaìdeaVcièaVgè!@VnV<ghdnÉjcÆViièõèbVoandgjbÇYZY^õ^kZZkYZc\Zi^gY^õ^VnVàVgèdncVnVchVgè
W^g edgiVi^[ bVhV kZ Zh`^ hVcYVanZaZgaZ ]VoègaVYèàVgè
d[^hdYVhècYV\ZgZàZø^g#Æ:kkZaVW^gYZgcZ`cVhèa`jgjajg!cZgZYZcWVøaVcèg!cZnVeèaèg!cVhèanVeVgèo4Çhd-
3. İMMB Genel Kurulu – 2002
gjaVgècVXZkVeVgVcèg#9V]VhdcgV6c`VgV6iaèHedg@jaWcYZ`^W^gnZbZìZW^gVgVnV\ZaY^àZg^cYZ&(`^ø^nZ
è`bèøaVgYèg#7^ghdcgV`^nZbZ`YV]VVo`VièaèbaV;ègVi
BV`^cVÉYVnZc^g#7^gVgVnV\ZabZ[^`g^dgiVnVVièabèøièg
VièabVhècVVbVWj`dcjYVhdcjXV\^YZXZ`W^gVYèbW^g
igaVièabVo#Æ7V`VaèbcZdaVXV`ÇY^nZgZ`Æ`jaVõècèc
hicZ nViVcaVgYVcÇ W^g^ YZ @VnV <ghdnÉYjg# ;V`Vi
\caZg\ZbZh^cZgVõbZc]VaVW^g]VgZ`ZinVøVcbVo#
@VnV<ghdn!Æ=V`^`ViZcWjigdaVnaVgèW^g^h^hiaZcbZY^õ^hgZXZWègV`èaVcnZgYZ`VaèndgÇY^ndg#HZìgâ`
YZ[V.%ÉaènèaaVgYVideaVcèg#
“SİZ DE ŞURAYA GEÇİN”
@VnV<ghdnÉjcYViZøk^`^naZW^ghgZhdcgViZ`gVgW^g
VgVnV \ZaZc b]ZcY^haZg â` ^ø daVgV` W^g io` ]VoègaVbV `VgVgè VaègaVg# &* iVcZ `jgjXj nZ WZa^gaZc^g#
7j`jgjXjnZaZg^c`ègiVh^nZ^øaZg^!]Zg`Zh^ceZø^cYZ
`døV`døVnVeèaèg#Io`]VoègaVbV\gZk^YZ7BB2. İMMB Genel Kurulu – 2000
İMMB KURUCU YÖNETİM KURULU
MURTAZA BURGAZ
KAYA GÜRSOY
METİN AK
OSMAN NADİR ÜNAL
FAİK SOYLU
ERGÜN DEMİRTEL
TURGAY KARGIN
Başkan
Genel Sekreter
Üye
Üye
Üye
Denetçi
Denetçi
163
89
İMMB Yönetim Kurulu Başkanı Duran Karaçay
İMMB Kurucu Üyesi ve Onursal Başkanı Kaya Gürsoy
]ZcY^ha^`BV`^cZö`bVaBYg;V^`HdnajÉnVkZgâ^g#
;V^`HdnajiîôW^gVaèøbVnaVYZgcZìoõc]VoègaVg# Ioõc ]VoègaVcbVhè kZ `VWja \gbZh^ oZg^cZ
\ZgZà^ ZkgVàVg ideVgaVcVgV` 9ZgcZàZg BVhVhèÉcV
bgVXVViV \^Yâ^g# D \cZ `VYVg YZkaZi YV^gZh^cYZ`^
]Zg^ø^c^Zø^cZnVeiègVc@VnV<ghdn!â`YZ[VW^gYZkaZiYV^gZh^daVc9ZgcZàZgBVhVhèÉcV\îi^õ^d\c]^
jcjibVo#öZg^h^daYj`V`VaVWVaèìèg#9ZgcZ``jgbV`
^^c W^c W^g Zøî ^chVc bgVXVViV \Zab^øi^g# D ]Zc\VbZYZW^gYZ]Zg`ZhZWVõègVcVõègVcW^g `db^hZg#
IVW^dcaVgYV`db^hZg^c]èøbècYVccVhêaZg^c^VaègaVg#
@db^hZg!@VnV<ghdnkZVg`VYVøaVgècVÆHôYZøjgVnV\Z^cÇY^nZWVõègèg#DkV`îÆ@db^hZg^bW^gYV`^`V!
Biliyorsunuz bu tür derneklerde insanları
harekete geçirmek zor iş” diyen Kaya Gürsoy,
mühendis üç-beş arkadaşıyla OSTİM’deki
ofisinde toplanır. İlk toplantıları, Kaya
Gürsoy’un “attığıma üzülüyorum” dediği
ve evden getirdiği ayakları oynayan sarı
bir portatif masa ve eski sandalyelerle
hazırladıkları ofis odasında gerçekleşir.
İMMB KURUCU ÜYELERİ
AKIN KURULTAY
MURTAZA BURGAZ
BEDİR TOPELİ
NATIK AKINCI
CENGİZ KAYA
OSMAN NADİR ÜNAL
EDİP YAĞANOĞLU
ŞERAFETTİN YİĞİT
ERGÜN DEMİRTEL
TALAT TUZOCAK
FAİK SOYLU
TAMER DEVELİOĞLU
KAYA GÜRSOY
TURGAY KARGIN
METİN AK
164
90
WjgVYV cZ dajndg VcaVbVYèbÇ Y^nZc @VnV <ghdnÉV!
`db^hZg ÆC^^c \ZaY^c4Ç YZg# Æ7ô^b b]ZcY^h Vg`VYVøaVgaV!a`Z]VngècVcVhèa[^`^ggZi^g!cZnVeVWâ^gô
Y^nZ YZgcZ` `jgbV` ^^cÇ XZkVWè oZg^cZ dcaVgè W^g
nZgZ dijgijg kZ W^g YZ Vn hnaZg# BZõZg dgVnV \cYZ)%"*%`^ø^YZgcZ``jgbV`^^cbgVXVViZYZgb^ø!
`db^hZgYZ d ]Zc\VbZYZ `^b cZY^g! cZ YZõâY^g Y^nZ
YøcZbZo ]VaYZnb^ø# BZgVbècè VcaViVc @VnV <ghdnkZVg`VYVøaVgè!`db^hZg^cdcaVgaV\cYZgY^õêda^haZW^ga^ìZYZgcZõ^`jgVXVàVgènZgZ0DHIöBÉZ\^YZg-
aZg# ;V`Vi dgVYV `Vnèiaè daVc W^g ø^g`Zi kVgYèg# Eda^h^c
dcaVgV ø^g`Zi `jgjaj daVc W^g nZg^c YZgcZ` bZg`Zo^
daVgV`\hiZgâZbZnZXZõ^c^hnaZbZhôZg^cZiZ`gVg
9ZgcZàZgBVhVhèÉcYV`^`db^hZg^cndajcjijiVgaVgkZ
Yjgjbj`db^hZgZVcaViègaVg#
OFİS İÇİN GÜRSOY’UN ARABA ALMAK AMACIYLA
BİRİKTİRDİĞİ PARA KULLANILIR
ÆCZnVeVgèo!cZZYZgôÇY^nZiZ`gVgideaVcVc@VnV<ghdn kZ Vg`VYVøaVgè YZgcZõZ W^g nZg `^gVaVbVnV `VgVg
kZg^gaZg# 9V]V cXZYZc @VnV <ghdnÉV DHIöBÉYZ`^
`dbøjhj iVgV[ècYVc W^g iZà^[ nVeèabèøièg# @dbøjcjc
hV]êdaYjõjd[^hW^gVoYV]V`ìgkZWjhZWZeaZ
YZ@VnV<ghdnÉVnVd[^h^c^dcVhVibVhècènVYV`ZcY^
d[^h^c^ hVièc VabVhècè iZà^[ Zib^øi^g# @VnV <ghdnÉjc
VàècVWjiZà^[\Za^gVbV]Zco`jgjabVbèøW^gYZg-
İMMB 8. DÖNEM YÖNETİM KURULU
DURAN KARAÇAY
MUSTAFA SİLPAĞAR
HALİDE RASİM
BAYRAMALİ KÖSA
MURTAZA BURGAZ
HALİL OLKAN
SELAMİ ÇALIŞKAN
Başkanı
Başkan Yardımcısı
Başkan Yardımcısı
Sayman Üye
Üye
Üye
Üye
“Evvela, bir dernek nasıl kurulur, nereden
başlanır, ne yapılır, nasıl yaparız?” sorularına
cevap aranır.
cZõ^cWiZh^YZndìjg#7^g`èhèbW^g^`^ci^h^daVceVgV
âZ `Vgøè d[^h W^gVo YV WdgaVcVgV` @VnV <ghdn iVgV[ècYVc hVièc Vaècèg# 9ZgcZ` bZg`Zo^ daVgV` Wj d[^h
\hiZgâ^g kZ .-É^c 6õjhidh VnècYV GZhb^ <VoZiZÉYZ
`jgjajøj nVnècaVcèg# @VnV <ghdnÉjc dgVnè hVièc VabVhècYV`^ZccZba^cZYZcW^gnZg`^gVaVnèe!d`^gVnè
YZnZbZbZ YjgjbjnaV `VgøèaVøbV` ^hiZbZbZh^Y^g#
7jhZWZeaZhViècVaègkZøjVcYV]VaZcZk^cYZ`^[VoaV
ZønVaVgè`dnYjõjYZeddaVgV``jaaVcbVìVYèg#9ZgcZ`
ideaVcièaVgèhViècVaècVcnZg^c``dabVhècZYZc^naZ
@VnV<ghdnÉjcd[^h^cYZnVeèaèg#
MURTAZA BURGAZ İLK BAŞKAN OLUR
9ZgcZ``jgjajg`jgjabVonVeèaVcâìdeaVcièYVWj^ø^c
Æ[^`^gWVWVhèÇ`VWjaZYâZcBjgiVoV7jg\Vo7Vø`VcaèõV
hZâ^g#@VnV<ghdn!<ZcZaHZ`gZiZgdajg#7^ghdcgV`^
hZ^bYZ^hZWVø`VcaèõVhZâ^g#
KOLLAR SIVANIR, İLK İŞ DERGİ ÇIKARMAKTIR
@daaVgèhèkVnVcöøBV`^cVaVgèB]ZcY^haZg^7^ga^õ^â`
^ø daVgV` YZg\^ è`VgbVnV `VgVg kZg^g# <ghdn Æ=âV[hèoÇ *%ÉnZ nV`èc YZg\^ ^cXZaZg# 7VøaVc\è daVgV`
Ruikki Metal A.Ş. Semineri – 2013
165
91
BV`^cVB]ZcY^haZg^DYVhèÉcècYZg\^h^c^`ZcYâZg^cZ
`èaVkjohZZgaZgkZZcWVøiVcWVoè`èhiVhaVg`dnVgaVg#
zVnYVW^gnVnècaVcVcöBB79Zg\^h^`jgjaYjõj\cYZcWj\cZbZhaZàZâ\âîZ`c^`Võègaèõècè `dgjnVc
W^gnVnècdaVgV``Vaèg#9ZgcZ``jgjaYjõj\cYZcWZg^
YZg\^c^c ideaVb hVn[V hVnèhècèc &$(Écc gZàVb!
'$(Écc iZ`c^`! hdhnVa! ZkgZ \^W^ Wâ\âZg^ ^ZgbZh^cZ Y^``Vi ZYâ^g# 9ZgcZ` ad\dhj @VnV <ghdnÉjc
oZg^cYZ oZaa^àZ YjgYjõj Vngè W^g `dcj dajg# @VnV
<ghdn!Æ7j`dcjYViV`g^WZc(%Zh`ôVaèøbVhènVeièb#HdcjcYVø^bY^`âd\dbjoVVg`VYVøaVgaVW^ga^ìZ
`VgVg kZgY^`# 6caVbè ÈIZbZaYZc ViènV ^ø bV`^cVaVgè b]ZcY^ha^õ^ÉY^g# HVcègèb VcaVbaè kZ Ydõgj W^g
VaVbZi"^[Vg^`VdaYjÇY^ndg#
YEMEKLİ TOPLANTILARA EĞİTİM DE EKLENİR
7^ghgZhdcgVb]ZcY^haZgVgVhècYV`^Y^nVadõjc\Za^øi^gâbZh^ VbVXènaV ]Zg Vnèc ^`^cX^ hVaè \ccYZ nZbZ` nZbZõZ `VgVg kZgZc öBB7 nZaZg^! WVøaVc\èiV
dgiVàVøV ideaVcVc eVgVnaV nZbZà^ W^g dg\VcôVhndc YoZcaZg# 9V]V hdcgV Wj dg\VcôVhndcV Zõî^b^
YZ YV]â ZYZgaZg# 7naZXZ d nZbZõZ hedchdg daVc W^g
[^gbV! jobVc daYjõj `dcjYV`^ Wâ\âZg^c^ eVnaVøbVnV
WVøaVg#ÆD\oZaW^gVaèøbVdaYjÇY^nZc@VnV<ghdn!
WjZi`^ca^`hVnZh^cYZ^chVcaVgècW^gW^gaZg^naZiVcèøbV!
`VncVøbV! hZìg egdWaZbaZg^c^ `dcjøbV kZnV [^`^g
VaèøkZg^ø^cYZWjajcbV\^W^^b`VcaVgVhV]êdaYjõjcj
Komiser, Kaya Gürsoy ve arkadaşlarına “Sizde
şuraya geçin!” diye bağırır. O vakit “Komiserim
bir dakika, burada ne oluyor anlamadım” diyen
Kaya Gürsoy’a, komiser “Niçin geldin?” der.
“Bizim mühendis arkadaşlarla, ülke hayrına
nasıl fikir üretir, ne yapabiliriz diye dernek
kurmak için” cevabı üzerine komiser onları bir
yere oturtur, bir de çay söyler.
kjg\jajndg#6naè` Zi`^ca^` iVg^]^ YZ ]Zg Vnèc ^`^cX^hVaè
V`øVbèdaVgV`WZa^gaZc^g#
MAKİNA MÜHENDİSLERİ ODASI’NA TEKLİF SUNULUR AMA
KABUL EDİLMEZ
öBB7ncZi^b^!Æ9ZgcZõZcVhèa\Za^ghVõaVgèo4ÇoZg^cZ [^`^g _^bcVhi^õ^ nVeVg`Zc jn\jaVbVnè eaVcaVYèàVgè
`dcjaVgYVc W^g^ YZ deZgVig Z]a^nZicVbZaZg^ kZ Wâ^g`^øâ^` dajg# 7^ga^` WcnZh^cYZ `dbegZhg ^bVaVièhècYVciZo\V]^bVaVièhècV`VYVg]Zgigab]ZcY^h
WjajcbVìVYèg# 7j hZWZeaZ ho `dcjhj VaVcaVgYV Zi`^c daVXVàVgècV ^cVcègaVg# 7j ^cVcaV W^ga^ìZ BV`^cV
B]ZcY^haZg^ DYVhèÉcèc 6c`VgV ÷jWZh^ÉcYZc gVcYZkj VaègaVg# =Zb deZgVig Z]a^nZicVbZaZg^ ]Zb YZ Wâ^g`^øâ^` `dcjaVgècè `ZcYâZg^cZ YZkgZibZaZg^c^ iVaZe
ZYZgaZg# ;V`Vi Wj iVaZeaZg^ dajbaj YZõZgaZcY^gâbZo#
9V]VhdcgVWjcVî^gVoZYZc`^ø^ÆHô]VàènYècèo!WôWj
`dcjYV nVcaèø nVeiè`Ç YZg# öBB7Éc^c `jgjabVhècYV`^
13. KOMATEK Fuarı – 2013
166
92
8. İMMB Genel Kurulu – 2012
ZhVhVbVaVgYVcW^g^YZnZga^gZi^b^cYZhiZàZcbZh^Y^g#7jhZWZeaZiZ`c^`\ZoâZgYoZcaZcbZnZWVøaVcèg#
öa` nVeèaVc \ZoâZg <ddYnZVgÉèc iZbhâX^h^ CjgdaÉV kZ
öobîÉiZ7g^hhVÉnVdajg#
öa`YcZbaZgYZöBB7Én^nVcaèøVcaVnVc`^øâZg^cdaYjõjcj hnaZnZc @VnV <ghdn! Æ9ZgcZ`! W^ga^` YZc^cXZ
^chVcaVgèc VàècV \ZaZc â` `dcj È^ø WjabV`É dajndg#
H^kâideajbg\iccVbVXèdYZõâY^g`^#7ôideajbV [VnYV hVõaVnVXV` [^`^gaZg gZibZ` ^^c `jgjajgjo#
za`Z è`VgaVgècV ]ôbZi ZYZgô# 7â\^n^ eVnaVøègèo# 9VnVcèøbVnèhVõaVgèoÇY^ndgkZZà^ndg0Æ=V[iVaè`nVeèaVc
YZgcZ`ncZi^b`jgjajideaVcièaVgèWVoZc\ZXZ\ZhVViaZgZ`VYVgYZkVbZYZgY^#7j`dcjYVncZi^b`jgjaj
nZaZg^c^cZøaZg^c^c\hiZgY^õ^VcaVnèøkZhVWègYV]Zg
igaiV`Y^g^coZg^cYZY^g#Ç
“BU AŞAMAYA GELEBİLMEK İÇİN ÇOK MÜCADELE ETMEK
GEREKLİ”
'%%)ÉiZ 7VnècYèg öcøVVièc BV`^cZ ö`bVa BYg daVc
BjoV[[Zg @naÉcc NcZi^b @jgjaj 7Vø`Vcè dabVhè
âZn^cZDHIöBÉYZWVø`VW^gnZgZiVøècVcöBB7ncZi^b^!]ZbYV]VcXZ`^ncZi^baZg^cnVeièõèVaèøbVaVgè \Za^øi^gbZnZ ]Zb YZ nZc^ egd_ZaZg gZibZnZ dYVàVcèg# '%%-ÉYZc Wj nVcV öBB7Éc^c NcZi^b @jgjaj
7Vø`VcaèõèÉcènVeVc9jgVc@VgVVn!W^ga^õ^c'%%)nèaècV
`VYVg daVc VaèøbVaVgècèc Æ6nVìV ijibV VaèøbVaVgèÇ daYjõjcj hnandg kZ Zà^ndg Æ7j\c Wj VøVbVnV
\ZaZWâbZ` ^^c d` bXVYZaZ ZibZ` \ZgZà^# 9Zg\^
è`VgbV`naZhVcèaYèõè`VYVg`daVn^øYZõâÇY^nZc9jgVc@VgVVn!Wjegd_Zc^cöBB7iVg^]^cYZ`^YgiYcZb
WVø`VcèiVgV[ècYVc]ZgoVbVcYZõZgkZgâZcW^gegd_Z
daYjõjcjWZa^gi^ndg#
DOKUZUNCU SENESİNDE İMMB İKTİSADİ İŞLETMESİ
KURULUR
öBB7!Yd`jojcXjnVøècV\ZaY^õ^'%%,ÉYZ[VgàèW^gegd_Zn^YV]VnggaõZ`dnVgkZöBB7öì^hVY^öøaZibZh^Éc^
`jgVg#7j^øaZibZnaZW^ga^ìZhZìgchè`èciè^Zg^h^cYZ
daYjõj`dcjaVgYVZõî^bVaèøbVaVgèkZgâbZnZWVøaVcèg#
<gjedaVgV`kZgâZcWjZõî^baZg^câ`ÎzEG6<@èøaVYVõ
6aièc BVYZc^ÉcZ dajg# 9V]V hdcgVYV Ig`^nZÉc^c Zøîa^
nZgaZg^cYZnVeèaVcZõî^baZgaZYZkVbZYâ^g#:õî^b`dcjhjcYV`^ Y^õZg VaèøbVaVg ^hZ WZa\ZaZcY^gbZ kZ hZgi^[^`VhndcYjg#HZìgcZcWn`hè`ècièaVgèVgVhècYVâ`
hègVYVZõî^bZ`h^à^õ^c^cdaYjõjcjhnaZnZc9jgVc@VgVVn!ÆHZìgYZ`^VaèøVcaVgècZõî^bZ`h^õ^`dcjhjcYVIg`^nZÉc^c`VnWèd`Wn`#öøbV`^cZaZg^jXjoW^g
Z`êbVc YZõâ# Ig`^nZÉc^c ^ø bV`^cZaZg^cYZ VaèøVXV`
167
93
TÜPRAG Kışladağ Altın Madeni Eğitimi – 2007
Wâ\â^!WZXZgâ^deZgVigaZgZ!WV`èbècènVeVXV`jhiVaVgV
kZWV`èbb]ZcY^haZg^cZ^]i^nVXèkVg#7jcaVgdabVYèõè
^^cnVøVYèõèbèo`Vnèe]^W^gøZnaZaaZbZoÇY^ndg#
EĞİTİM HER DAİM AMAÇLAR ARASINDA İLK SIRADA
'%%. nèaè WVøècYV! [ô^`^ Yjgjbjcj! `VYgdhjcj kZ ]ôbZi `VaîZh^c^ \aZcY^gê [VVa^nZi VaVcaVgècè \Zc^øaZibZ `VgVgè VaVc öBB7! **-% HVnèaè yoZa yõgZi^b @jgjbaVgè @VcjcjÉcjc (# BVYYZh^ ZgZkZh^cYZ öa Bâa^
:õî^bBYgaõÉccdcVnèâZI8#B:7yoZaöøBV`^cVaVgèB]ZcY^haZg^7^ga^õ^BZhaZ`@jghjÉcjVVg#=Zg
YV^bc^kZghîZaZgkZZõî^b`jgjbaVgènaV^øW^ga^õ^^Zg^h^cYZdaVcöBB7!DHIöBkZvVc`VnVzc^kZghîZh^Éc^c
dgiV`\^g^ø^b^daVcö÷öB@bZh^Éc^c`jgjajøjcYVcWj
nVcVW^gh^kâideajbg\idaVgV`^Zg^h^cYZnZgVaèg#
ÆGZ`VWZi cXZh^ W^ga^ìZa^õ^c Ig`^nZ hVcVn^h^c^c eZ`
Vaèøè`dabVYèõèW^g`dcjÇdaYjõjcjcVaiècèôZc9jgVc
@VgVVn! Wjcjc Æza`Zc^c `Va`ècbVhè kZ jajhaVgVgV-
“Bilgi değerli ama bilgiyi değerli kılan da
paylaşmak. Bilgiyi değerli kılanın paylaşmak
olduğunu bütün sektör çalışanlarına
inandırmamız lazım. Yoksa sizdeki bilginin
değeri sadece sizde, sektörde değil.”
168
94
hè VaVcYV gZ`VWZi ZYZWâbZh^ ^^c dabVohV dabVo W^g
`dcjÇdaYjõjcjkjg\jajndg#
“BİLGİ DEĞERLİ AMA BİLGİYİ DEĞERLİ KILAN DA
PAYLAŞMAK”
öBB7Éc^c[VVa^nZiaZg^VgVhècYV`^ZccZba^cdìVWâ\^
eVnaVøèbè`dcjhjdajg#HZb^cZgkZZõî^b`dcjhjcYV`^VaèøbVaVgècèciZbZa^cYZYZWâ\êVnaVøèbècècnViièõècèhoaZg^cZZàZnZc9jgVc@VgVVn!Æ7â\^YZõZga^
VbVWâ\^n^YZõZga^`èaVcYVeVnaVøbV`#7â\^n^YZõZga^
`èaVcèceVnaVøbV`daYjõjcVWichZìgVaèøVcaVgècè
^cVcYègbVbèoaVoèb#Nd`hVhôYZ`^Wâ\^c^cYZõZg^hVYZXZhôYZ!hZìgYZYZõâÇY^ndg#
@jgjaYjõj \cYZc \cboZ hZìg `jgjb kZ `jgjajøaVgècYVc YZhiZ` VaVc! dgiV` VaèøbVaVg ngiZc
öBB7!Ig`^nZBiZV]]îaZg7^ga^õÎB7âZ'%%-nèaècYVWVøaVnVckZhZcZWdnjcXVYVhè`èW^gøZ`âYZ
YZkVb ZYZc Zõî^b VaèøbVaVgè nVeVg# 6c`VgV HVcVn^
DYVhèÉnaV YV ^øW^ga^õ^ ^Zg^h^cYZ daVc öBB7! BZhaZ`^
NZiZgaâ^`@jgjbjÉnaVdaVcVaèøbVaVgècèöCI:HVgVXèaèõènaV\ZgZàZøi^g^g#BZhaZ`^:õî^bkZyõgZi^bH^hiZb^c^<aZcY^gbZEgd_Zh^ÉcZB:<:E`Vi`èYVWjajcVc
öBB7Éc^c\ZaZXZõZncZa^`]ZYZ[aZg^!egd_ZaZg^VgVhècYVZõî^bâ`hègVaVgYVnZgVaèndg#
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . .
. . . Bilim,
. . . ve
. . . Bakanlığı
. . .
. . . . Sanayi
. . .Teknoloji
. . . .
. . himayesinde;
. . . .İMDER
. tarafından
. . . 19-20
. .
. .Eylül. 2013
. tarihleri
. . arasında
. . İstanbul’da
. . .
. . . . . . . . . . . .
. . gerçekleştirilen,
. . . . “2013
. .Uluslararası
. . .İş
. . Makinaları
. . Kongresi”ne
. . . iletişim
. . sponsoru
. . .
. . ,destekleyici
. . . kuruluş
. . ve panelist
. . olarak
. .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . katıldı.
. .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . .
. . Avusturya
. . . . Ticaret
. . . . . ve.
. . . . Ankara
. . . Müsteşarlığı
. . . .
. .İŞİM. Kümesi
. . ortak
. çalışmasıyla
. . . başlatılan
. . .
. Türkiye–Avusturya
. . . . . Yapı. Sektörü
. . Ortaklığı
. .
. . . . . . . . . . . .
. Çalıştayı/Fuarı;
. . . . OSTİM,
. . KOSGEB,
. . İGEM
. ve
.
. İMMB’nin
. . .desteğiyle
. . 5 .Mayıs. 2010
. tarihinde
. . .
. . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . düzenlendi.
. . .
. . . . . . . . . . .
. . TSE. Kalite
. . . Sistemi
. . . . ve. TS.
. . . . Yönetim
. . . . Belgesi
. . .
. . .EN ISO
. 9001:2008
. . . standardına
. . . uygun
. .
. . kalite
. .yönetim
. . sistemi
. .onayı. ve.belge
.
. . . . . . . . . . . .
kullanma
hakkı
alındı.
Kalite
yönetim
. . . . . . . . . . .
. . sistemi,
. . TSE’nin
. . katılmış
. . olduğu
. . IQ.Net.
.(Uluslararası
. . . Belgelendirme
. . . Ağı)
. tarafından
. . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . da.belgelendirildi
. . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . .
. . .ÖZEL. İş Makinaları
. . . Mühendisleri
. . . Birliği
. .
. Meslek
. .Kursu. Milli
. Eğitim
. . Bakanlığı
. . onayıyla
. .
. . açılarak
. . . .hizmet
. . . .başladı.
. .
. . . sektöre
. . . . vermeğe
. . . .
. . . . . . . . . . . .
. . Sanayii
. . . . Platformu’na
. . . . .
. Makine
. . . . Sektör
. . . . .(MSSP)
. .
. . . . . 30. Nisan
. 2007’de
. . katıldı.
. .
. . . . . . . . . . . .
. ANKOMAK
. . . . . . İş Makineleri,
. . . Yapı
.
. Elemanları
. . .ve Uluslararası
.İnşaat. Teknolojileri
. . . fuarlarında
. . .
. . . . . . . . . . .
. . . . . . . . ilk defa
. .yer .aldı..
. . . . . . . . . . .
. . . TMMOB
. . . . Mühendisleri
. . . . .
. . . . .Makine
. . . . .Odası
.
. . tarafından
. . . düzenlenen
. . . II. .İş Makinaları
. . .
. . . Sempozyumu
. . . ve. Sergisi
. .ne katıldı.
. .
. . . . . . . . . . . .
. . kurulunu
. . . . .1999. yılında
. . .
.İlk genel
. . . . 21.Şubat
. . . . yaptı.
. .
. . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . .
ĳ00%
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
2013
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
2010
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
2010
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
.2009
.
. .
. .
. .
. .
. .
.2007
.
. .
. .
. .
.2006
.
. .
. .
. .
. .
2005
. .
. .
. .
. .
. .
.1999
.
. .
. .
. .
. .
. .
. .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. 2011
.
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
2010
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. 2009
.
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
2007
. .
. .
. .
. .
. 2007
.
. .
. .
. .
. 2005
.
. .
. .
. .
. 2003
.
. .
. .
. .
. .
. .
. 1998
.
. .
. .
. .
. .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . .
. İMMB’nin
. . . . . kuruluşlar
. . . . . .
. . .destekleyici
. . . . . ve.sektörel
. .
. basın
. kuruluşları
. . . arasında
. . yer. aldığı
. VI.. Ulusal
. .
. . Pnömatik
. . .Kongresi
. . ve .Sergisi
. Makina
. .
Hidrolik
. . . . . . . . . . . .
Mühendisleri
. . . Odası
. . adına
. İzmir
. .ve İstanbul
. . .
. Şubeleri
. . yürütücülüğünde
. . . . 12-15
. .Ekim. 2011
. .
. . . . . . . . . . .
. tarihleri
. . arasında
. . gerçekleşti.
. . . . . . .
. . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . Üniversitesi
. . . . . .işbirliğinde
. . .
. Çankaya
. . . . . ve OSTİM
. . . . . .
kurulan
. . İŞİM
. “İş
. ve. İnşaat
. Makinaları
. . . Kümesi”
. .
. ile 25
. Şubat
. . 2010
. tarihinde
. . bir
. işbirliği
. . . .
. . . . . . . . . . .
. protokolü
. . imzalandı.
. . . . . . . . .
. . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . Yeterlilik
. . . . tarafından
. . . . .
. Mesleki
. . . . Kurumu
. . . . bir
. . .
protokolle
. . . İntes’e
. .verilmiş
. .olan.iş makinası
. . .
. operatörlükleri
. . . . . . . standartlarının
. . . .
. . . . ile .ilgili.meslek
. . . . .
. hazırlanması
. . . çalışmalarına
. . . uzman
. . desteği
. . .
. . . . . . . . . . .
verildi.
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . .
. İlk eğitimi
. . olan
. Temelden
. . . Kaya
. Kamyonu
. . ve
. .
. . Operatörü
. . Yetiştirme
. . . Eğitimini
. . TÜPRAG
. .
Dozer
. . . . . . . . . . . .
firmasının
. . . Kışladağ
. . Altın
. Maden’inde
. . . verdi.
. .
. . . . . . . . . . . .
. . İktisadi
. . İşletmesini
. . . kurdu.
. . . .
İMMB-İŞ
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . .
. İlk defa
. . . . Uluslararası
. . . . . . .
. . “KOMATEK
. . . . . .İş ve. . .
İnşaat
Makina,
Teknoloji
. . . . . . .ve Aletleri
. . İhtisas”
. . .
. . katıldı.
. . . . . . . . .
fuarına
. . . . . . . . . . . .
. . Makine
. . Mühendisleri
. . . Odası
. .tarafından
. .
TMMOB
. düzenlenen
. . .İş Makinaları
. . . Sempozyumu
. . . ve. .
. . . . . . . . . . .
. Sergisi’ne
. . katıldı.
. . . . . . . . .
. . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
20
. Ağustos
. . 1998’de
. . kuruldu.
. . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
95
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.

Sanayi ve Çevre - İş Makinaları Mühendisleri Birliği

Transkript

Benzer belgeler

Hidrolik Motorlar - İş Makinaları Mühendisleri Birliği

İndir - Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü

İstanbul, 27 Ekim 2014 “Okul Aile Birliği `Penguins of Madagascar

ADLİ BİLİMLER DERGİSİ MAKALE ÖZETLERİ

Türkiye`de Kardiyak Hastaların Bakımındaki Sorunlar ve Çözüm

acil sağlık hizmetleri genel müdürlüğü 112 acil sağlık

Gedik Yatırım Acil ve Beklenmedik Durum Planı İş Akış

sağlık bakanlığı dagıtım yerlerine