Kırk Yaşından Sonra Görme Yeteneği
Transkript
Kırk Yaşından Sonra Görme Yeteneği
Görüşünüze göz kulak olur Kırk Yaşından Sonra Görme Yeteneği Presbiyopi ve yaşam üzerindeki etkisi hakkında çığır açan yeni çalışma 1 Önsöz İnsanlar sağlık konusunda daha önce hiç olmadığı kadar bilinçli hale gelmektedir. Basın, diyabetten soğuk algınlığı ve gribe kadar birçok alandaki rahatsızlıklara olan ilgi ve anlayışımızı beslemektedir. Spor salonuna giden, sağlıklı beslenmenin faydalarından haberdar olan ve sağlıklı olma konusunda genel bir ilgi gösteren insan sayısı giderek 1 artıyor. Ancak bugünün toplumunda, göz sağlığı hakkında nadiren söz ediliyor. Bu da, birçok insanın görme kabiliyetini birincil duyu olarak gördüğü düşünülürse şaşırtıcı bir hal alıyor. Bu yeni araştırma bulguları, Avrupa’nın birçok yerinde az kişinin, yaşlandıkça herkesi bir dereceye kadar etkileyen gözün yaşlanma süreci presbiyopi gibi yaygın 2 durumlardan haberdar olduğunu ortaya koymaktadır. Bu araştırma, daha uzun süre yaşayan insanların sayısında yükselen bir eğilim olduğunu göstermektedir. Bu da, 3 presbiyopi yaşayabilecek kırk yaş üzeri insanların sayısının arttığına işaret etmektedir. Hafıza kaybı gibi, insanlar için büyük endişe oluşturan yaşla bağlantılı birçok durum vardır. Ancak, özellikle yaşlanmanın görsel belirtileri üzerine odaklanıldığında, görme yeteneğine ilişkin endişeler ön sırada yer almaktadır. Yapılan araştırmada, neredeyse iki kat daha fazla insanın kırışıklarla karşılaşmak veya saçların beyazlamasından ziyade gözlüğe bağımlı olma konusunda endişeli olduğu görülmüştür. Hâlbuki birçok sağlık ve güzellik dergisinde kırışıklar ve saçların beyazlaması çok daha kapsamlı şekilde yer almaktadır. Sonuç olarak, presbiyopi başlangıcı etrafımızdaki dünyayı görme biçimimizi değiştirdiği için şaşırtıcı olabilir. Bu raporda presbiyopinin insanların yaşantıları üzerindeki etkisi önemli ölçüde araştırılarak, yedi Avrupa ülkesinde görülen etkiler belgelenmektedir. Görüş düzeltme alanında çalışan birçok kişi presbiyopik hastalarının anekdotlarına aşina iken, bu geniş ölçekli araştırmada Avrupa’nın birçok yerinde insanların presbiyopi ve günlük yaşam aktiviteleri üzerindeki etkileri hakkında bilinçli olmadıklarına ilişkin tanımlayıcı bilgiler sunulmaktadır. Raporda özellikle presbiyopinin çalışma saatleri ve boş vakit üzerindeki etkisine odaklanılırken; insanların kilit tetikleyicileri ve yenilikçi görüş düzeltme seçeneklerini nasıl kavradığı araştırılmaktadır. Bu rapor, araştırma yapılan ülkeler arasındaki çok ilginç farklılıklara da yer vermektedir. Bu istatistikleri gün ışığına çıkartarak, Avrupalıların presbiyopi hakkında daha fazla bilinç sahibi olmasını ve yaşam tarzı ihtiyaçlarına uygun çözümlerin mevcut olduğunu keşfetmelerini ümit ediyoruz. Dr. Philip Morgan, Manchester Üniversitesi, Eurolens Araştırma Müdürü 2 3 İÇİNDEKİLER Önsöz 2 İçindekiler 4 Presbiyopi Tanımı 5 Temel Araştırma Bulguları 6 Presbiyopinin Günlük Yaşam üzerindeki Etkisi 7 Göz Testlerinin Önemi 10 Presbiyopinin Anlaşılması 12 Presbiyopi ile Mücadele 13 Doğru Göz Bakım Ürününü Bulmak 14 Mevcut Ürünler 15 Sonuç 17 Metodoloji ve Ek Kaynaklar 18 4 Presbiyopi Tanımı Kırk yaş civarlarında, neredeyse herkes yakına odaklanmada zorluk yaşayacaktır. Bu da, iğneden iplik geçirmek veya telefon rehberini okumak gibi yakın görüş gerektiren işleri mücadele haline getirir. Bazı insanlar kırklı yaşların başında bu değişiklikleri daha çok fark eder. Elli yaşına gelindiğinde, birçok insan yakını görebilmek için gözlük veya kontakt lens kullanarak görüş düzeltmesine gereksinim duyacaktır. Bu ‘sinir bozucu biçimde doğal’ olan rahatsızlığa ‘presbiyopi’, hastaya ise ‘presbiyop’ adı verilir. Bu göz rahatsızlığı, görme kabiliyetinde ilerleyici değişiklik olacağı sinyalini verir. Philip Morgan “Kırk beş yaşını geçmiş herkesi etkilemesine karşın, presbiyopi toplum tarafından yaşlanma sürecinin diğer etkilerine kıyasla daha az bilinmektedir. Bu sürecin birincil duyumuz olan görme kabiliyetini etkilediği düşünüldüğünde, bu gözlem daha da önemli hale gelir” açıklamasını yapmıştır. Presbiyopiye neden olan anatomik değişiklikler iyi bilinmektedir. Çocuklukta, gözün odaklanma yeteneğini, bir dizi çevreleyen kaslar ile kontrol edilen göz içerisindeki esnek bir lens (mercek) sağlar. Kişi bir şeyi yakından görmek istediğinde, gözün genel odaklanma gücü artma gereksinimi duyar. Bu da gözün iç kaslarının merceğin şeklinin yakın görüşe olanak verecek şekilde değişmesine neden olan bükülmesi ile başarılır. Merceğin kendisi doğuştan çok esnektir; bu da, çok geniş bir odaklanma becerisine sahip olduğu anlamına gelir. Bu da, çocukların rahatsızlık duymadan televizyona çok yakın oturabilme ve burunları neredeyse kâğıda değecek şekilde boya kalemi ile boya yapabilme nedenlerinden biridir. Bir insan uzaktaki bir nesneyi görmek istediğinde kas gevşer, mercek ilk şekline geri döner ve hedef görüş alanına girer. Bu değişimlerin tümü ani ve tam olarak gerçekleşir. YAŞLANAN MERCEK BULANIK GÖRÜNTÜ Yaşlandıkça mercek kalınlaşır ve artan hacmi esnekliğini kaybettiği anlamına gelir. Bu durumda, yakına odaklanabilme yeteneği doğrudan etkilenir. Yirmili ve otuzlu yaşlardaki insanlar genellikle bu değişikliklerin farkında değildir. Çünkü merceğin artan sertliği yalnızca yüze çok yakın veya 10-20 cm uzakta olan nesneleri etkiler. Bununla birlikte, insanlar kırklı yaşlara yaklaştıkça, mercek şeklini daha makul bir dereceye kadar değiştirebilir. Bu da, kol uzaklığında olan eşyaların belirgin şekilde görülebilir olduğu ancak loş ışıkta küçük harfleri okumak ve iğneden iplik geçirmek gibi yakın görüş ustalığı isteyen işlerin zorlaştığı anlamına gelir. Bir restoranda menüyü kol uzaklığında tutan bir kişinin presbiyop olduğunu teşhis edebilirsiniz! Elli yaş üzerinde, gözün merceğinde temel olarak esneklik kalmaz ve birçok kişi için genellikle gözlük veya kontakt lens gibi 'refraktif düzeltme’ yardımı olmadan yakın görüş isteyen işlerin yapılması mümkün değildir. Bu değişiklikler herkeste meydana gelirken, kesin etkileri kişinin miyop veya hipermetrop olmasına bağlı olarak değişebilir. Örneğin, uzağı gören kişiler genellikle yaşamın erken döneminde etkilenir. Miyop olanlar ise normal şartlar altında uzak görüş ile mücadele eder, ancak yakın görüş için doğal bir avantaja sahiptir. Göz merceği kullanımına daha az gereksinim duyarlar ve miyop veya presbiyop olmayan arkadaşlarından çok daha uzun yıllar boyunca yakın okuma yapabilirler. 5 Temel Araştırma Bulguları Bausch & Lomb göz sağlığı uzmanlarınca tayin edilen presbiyopi araştırması, 2005 yılında yedi Avrupa ülkesinde kırk yaş üzeri 1400 kişi ile yürütülmüştür (metodoloji hakkında daha fazla bilgi için sayfa 18’e bakınız). Elde edilen bulgular, insanların normal yaşam tarzını sürdürmesine yardımcı olmak için, presbiyopi ve mevcut çözümler hakkında daha fazla eğitimin gerekli olduğunu ortaya koymuştur. Araştırmada özellikle şunlar açığa çıkartılmıştır: Presbiyopi, günlük yaşam üzerinde anlamlı bir etkiye sahiptir: Araştırmaya katılanların %80’i ilaç ve yiyecek etiketleri üzerindeki önemli metinleri okumada güçlük çekmiştir (bakınız sayfa 7). %60’ı cep telefonu kullanmakta zorlanmıştır. Araştırmaya katılan presbiyop hastaların %20’si, faturaları okuyamadan imzalamaktadır. Gözlük takmak, saçların beyazlaması veya kırışıkların ortaya çıkmasından daha büyük bir endişe olarak kabul edilmektedir. Neredeyse iki kat daha fazla insan saçlarının beyazlaması veya kırışıklıkların ortaya çıkmasından ziyade, gözlük kullanımına bağlılık konusunda daha endişelidir (bakınız sayfa 8). Avrupalılar yeterli sıklıkta göz testi yaptırmamaktadır. Bu durum sağlığı etkileyebilir: Avrupalıların %35’i düzenli olarak göz muayenesi yaptırmamaktadır (bakınız sayfa 10). %8’i hiç göz muayenesi yaptırmamıştır. Bu da uzun süreli komplikasyonlara yol açabilir (bakınız sayfa 10). Çok az kişi presbiyopiyi gerçekten anlar: Prevalansına karşın, insanların %40’ından fazlası gözün yaşlanma sürecinden haberdar değildir. Bu yüzden birçok kişi görme kabiliyetinin bozulmaya başlayacağını bilmemektedir (daha fazla ayrıntı için bakınız sayfa 12). İnsanların yalnızca üçte biri “presbiyopi" terimini duymuştur (daha fazla ayrıntı için bakınız sayfa 12). Görüş düzeltme seçeneklerinin varlığından az kişi haberdardır: Araştırmaya katılanların çoğu, presbiyopi için mevcut olan görüş düzeltme ürün çeşitlerinin farkında değildir (daha fazla ayrıntı için bakınız sayfa 12). 6 Presbiyopinin Günlük Yaşam üzerindeki Etkisi Boş zaman En önemlisi, araştırmada presbiyopinin okuma gibi günlük aktiviteleri olumsuz şekilde etkilediği görülmüştür. Araştırmaya katılanlar bazıları bu zorlukların üstesinde gelmek için onlara yardımcı olacak mevcut çözümlerden habersizdir. Presbiyop insanların neredeyse %80’i ilaç ve yiyeceklerin üzerindeki etiketleri okumak için mücadele etmektedir. Şüphesiz ki, yanlış bir ilaç veya doz alan bir kişinin karşılaşabileceği sonuçlar çok ciddi olabilir. Benzer şekilde, bazı yiyeceklere alerjisi olan kişiler gıda etiketlerini net olarak göremiyorsa yanlışlıkla uygun olmayan yiyecekleri tüketebilir. Presbiyop hastaların neredeyse yarısı (%49) çek yazarken veya hesap öderken zorluk çekmektedir ve beşte birinden fazlası içeriğini okuyamadan senet veya kredi kardı slipi imzalayacak kadar ileri gidip, kendilerini hata veya sahtekârlıktan doğan tehlikeye atmıştır. Presbiyop hastaların yaklaşık %60’ı cep telefonu kullanmak gibi günlük işlerle mücadele ettiklerini itiraf etmiştir; bu da sinir bozucu olmaktadır. Bu esnada, presbiyop hastaların %40’ı kendi kol saatlerini görmede güçlük çekmektedir. Yakındaki nesnelere odaklanırken yaşadığınız sorunların aşağıda verilen hangi aktiviteleri etkilediğini düşünüyorsunuz? İlaç etiketlerini okuma Yiyecek etiketlerini okuma Gazete/kitap/dergi okuma El işi/dikiş Cep telefonunun ekranını okuma Bilgisayar kullanma Çek yazma/fatura ödeme Kol saatine bakma Araba kullanma Seyahat Makyaj yapma Spor/egzersiz Tıraş olma Presbiyopinin hayatı zorlaştırabileceği bir başka vakit sabah rutinidir. Tüm kadınların neredeyse çeyreği (%21) makyaj yapmada güçlük çekerler. Beş erkekten hemen hemen biri (%15) tıraş olurken zorluklar yaşar. Boş zamanlarda bile, yaklaşık %70 oranında hasta gazete, kitap ve dergi okumada sıkıntı yaşarken, %65’i hobiler ve dikiş gibi el işleriyle mücadele etmektedir. On katılımcı içinde birden fazlası, bir dizi görüş düzeltme çözümlerinin mevcut olmasına karşın, yapmaktan hoşlandıkları boş zaman uğraşılarından düpedüz vazgeçmiştir. Presbiyop bir kişi şunu belirtmiştir; “Eskisi gibi okuyamıyorum, bulmaca çözemiyorum ya da briç oynayamıyorum.” Bir başkası ise şöyle demiştir; “Eskiden nakış yapabiliyordum, ancak artık yapamıyorum.” 7 Presbiyopi uzmanı Sarah Morgan, “Presbiyopi başlangıcı, iğneden iplik geçirmek veya telefon rehberini okumak gibi yakın görüş gerektiren işleri mücadele haline getirir. Bir haritaya odaklanmak veya bir tabaktaki yiyecekleri net olarak görebilmek yakın görüşün iyi olmasını gerektirir. Bu yüzden, doğal görüş değişiklikleri birçok kişi için şok edici olabilir” ifadesini kullanmıştır. Ayrıca, “ütü yapmak, bulaşık yıkamak, yemek pişirmek, tıraş olmak, makyaj yapmak, cep telefonundan mesajlaşmak, bankomat kullanmak gibi yakın odak gerektiren ve cepte görülen birçok günlük işler vardır. Bu nedenle, presbiyop kişiler kitap veya gazete okumaktan daha fazla durumda yakın görüş düzeltmesine gereksinim duyar” diye belirtmiştir. Görünüşler Hafıza kaybı gibi, insanlar için büyük endişe oluşturan yaşla bağlantılı birçok durum vardır. Ancak, özellikle yaşlanmanın görsel belirtileri üzerine odaklanıldığında, görme yeteneğine ilişkin endişeler insanların aklında ön sırada yer almaktadır. Neredeyse iki kat daha fazla insan saçlarının beyazlaması veya kırışıklıkların ortaya çıkmasından ziyade, gözlük kullanımına bağlılık konusunda daha endişelidir. Çalışma Presbiyopiden doğan günlük zorluklar yalnızca ev için geçerli değildir; şaşırtıcı biçimde presbiyop hastaların yarısı bilgisayar kullanmada zorluk çektiklerini kabul etmiştir. Bu da iş yerinde sorun teşkil edebilir. Bu durum, neredeyse her ofis masasında bir bilgisayarın mevcut olması ve küçük ekran ve tuşları bulunan cep telefonlarına artan güvenimiz ile işyerindeki görsel taleplerin son 20 yılda artış gösterdiği bir dünyada zorlayıcı olabilir. Araştırmada, kırklı yaşlarında olan kişilerin okuma gözlüğü kullanmanın işleri ve görüntüleri üzerinde oluşturabileceği etki konusunda elli yaş üzerindeki insanlardan daha endişeli olduğu ortaya çıkartılmıştır. Bir ofis çalışanı şöyle demiştir; “Bilgisayarın karşısında birkaç saat geçirdikten sonra, mutlaka ara vermeli ve mümkün olabildiğince kullanmaktan kaçınmalıyım.” Bir başkası ise şöyle demiştir; “Eskiden fotoğrafçılık yapıyordum, ancak şimdi resim çekmede güçlük yaşıyorum.” Bazı çalışanlar okuma gözlükleriyle bile çalışma hayatlarının görme zorluklarıyla bozulduğunu belirtmiştir. Bunların %16’sı okuma gözlüklerinin onları iş yaşamında yavaşlattığını ve %13 oranında hasta ise gözlük takmanın işlerini daha da stresli hale getirdiğini öne sürmüştür. 8 Araştırmaya katılan kişilerin %35’i düzenli olarak göz muayenesi yaptırmadıklarını belirtmiştir 9 Göz Testlerinin Önemi Kırklı yaşlara yaklaştıkça, görme kabiliyetimiz değişmeye başlar. Görme kalitesinin bozulması, her insanın yaşamın bu aşamasında karşılaştığı bir sorundur. Bu zaman, göz sağlığının hiç olmadığı kadar önem taşıdığı bir dönemdir. Buna karşın, araştırmaya katılan kişilerin %35’i düzenli olarak göz muayenesi yaptırmadıklarını belirtmiştir. Bu olasılıkla düzenli göz muayenesinin önemine ilişkin bilgilerin yokluğundan kaynaklanmaktadır. Avrupalıların bir başka %8'lik oranı hiç göz muayenesi yaptırmadıklarını dile getirmiştir. Halbuki, göz testleri göz hastalıklarının teşhis edilmesine ve gelecekte görüş kabiliyetinin korunmasına yardımcıdır. İsveç’te, katılımcıların üçte ikisi düzenli göz testi yaptırmadıklarını itiraf etmiştir. Hollanda’da, şaşırtıcı şekilde %22 oranında insan daha önce hiç göz muayenesinden geçmediklerini belirtmiştir. İngiltere’deki insanlar Avrupa'nın herhangi bir yerinden çok daha düzenli olarak göz muayenesi olmaktadır. Her üç katılımcıdan ikisi iki yılda en az bir kez göz muayenesi yaptırmaktadır. İsveç Hollanda Fransa Almanya İtalya İspanya İngiltere GENEL Düzenli & Nadir göz muayenesi Düzenli Göz Muayenesi (Her 0 - 2 yılda) Nadir Göz Muayenesi (hiçbir zaman da dahil olmak üzere her 3 veya daha fazla yılda) Hiçbir zaman göz muayenesi yaptırmamış Philip Morgan’ın açıklaması şu şekildedir; “Düzensiz göz muayenesi birtakım nedenlerden ötürü potansiyel olarak sorun oluşturabilir. Birçok ülkede göz muayenesi yalnızca gözlük veya kontakt lens kullanmak için bir reçeteden ibaret değildir. Konsültasyon aynı zamanda göz merceğinin kontrolü (göz merceğinin bulanık hale geldiği erken katarakt belirtileri için), retinanın yüksek kan basıncı veya diyabet belirtileri yönünden muayene edilmesi, göz içi basıncının glokom için tarama değerlendirmesi olarak ölçülmesi ve ayrıca göz kapakları, gözyaşı filmi ve gözün ön tarafının muayene edilmesi de dahil olmak üzere göz sağlığının kapsamlı bir incelemesini içermektedir. “Göz, vücudun kan damarlarının doğrudan incelenmesine olanak veren tek bölgesi olduğundan, göz muayenesi diyabet ve yüksek kan basıncı gibi çeşitli hastalıklar için birtakım belirtileri ortaya koyabilir.” “Ayrıca, göz testleri olmadan, insanlar görüşlerini nasıl en uygun hale getireceklerine dair en yeni bilgileri öğrenemezler. Son yıllarda gözlük çerçevesi, gözlük merceği ve kontakt lens alanlarında muazzam gelişmeler yaşanmıştır. Hiç göz muayenesi yaptırmamış veya yanlızca nadiren yaptırmış olan kişiler, bu bilgiden faydalanmamaktadır.” 10 …katılımcıların yalnızca %59’u presbiyopi semptomlarından haberdar. 11 Presbiyopinin Anlaşılması Philip Morgan’a göre, kırk beş yaşındaki insanların çok büyük bir çoğunluğu presbiyopiden muzdarip olacaktır. Ancak, presbiyopinin önümüzdeki beş yıl içerisinde tüm katılımcıları etkileme olasılığının bulunmasına karşın, katılımcıların yalnızca %59’u semptomlardan haberdardır. Bu teşhis katılımcıların konumuna dayanarak yapılmıştır. Fransa’da yaşayan neredeyse tüm insanlar (%94) bu rahatsızlığı anlama yetisine sahip olduğunu ileri sürerken, bu oran Hollanda için yalnızca %20’dir. Hollanda Almanya İngiltere İspanya İtalya İsveç Fransa Presbiyopiden haberdar katılımcı oranı Rahatsızlıktan haberdar Terimden haberdar Avrupa’nın ankete katılan farklı yerlerinde ‘presbiyopi’ terimi veya eşdeğer tıbbi terimin farkındalığı konusunda anlamlı bir farklılık vardır. Fransa’da yaşayanların %86’sı, Hollanda’da yaşayanların yalnızca %7’si, Almanya’da yaşayanların %8’i ve İsveç’tekilerin %10’u bu tıbbi terim hakkında bilgi sahibidir. Ankete katılanlar presbiyopi hakkında bilgi sahibi olduklarını söylerken, katılımcıların çoğu rahatsızlık hakkında çok az şey bildiklerini göstermiştir. %30 gibi fazla oranda hasta, insanların semptomlardan etkileneceği yaş aralığı konusunda fikir sahibi olmadıklarını kabul ederken, katılımcıların çoğu ileriki beş yıl içerisinde presbiyopi geliştirme olasılıklarını %50’den az olarak değerlendirmiştir. Presbiyopi uzmanı Sarah Morgan şöyle demiştir; “Presbiyoplar presbiyopiyi tam olarak anlamadığından, kaslarının iyi çalışmadığı ve gözlerini dinlendirmeleri veya gözlük takmamaları durumunda sorunun ortadan kalkacağı yönünde yanlış bir varsayımda bulunmaktadır.” “Gerçek çok farklıdır. Zamanla, semptomları kötüleşerek gözlüksüz gazete okuyamayacak hale gelirler.” “Presbiyop kişilere itinalı bir açıklama yapılmalıdır. Aksi takdirde, şayet zamanla ilerleyici biçimde değişen görme kabiliyetlerini anlamazlarsa, gözlük takmanın gözlerini daha kötü hale getireceği veya getirdiği korkusuyla yaşayacaktır! “Presbiyop kişiler göz içerisindeki, önlenemeyen ancak gözlük veya kontakt lens yardımıyla üstesinden gelinebilecek fiziksel değişiklikleri anlamalıdır.” 12 Presbiyopi ile Mücadele Bu çalışma insidansı ölçmek için yapılmamış olmakla birlikte, presbiyop kişilerin sorunla mücadele etme yöntemleri hakkında ilginç bulgular elde edilmiştir. Yakın mesafeden okuyabilmek için görüş düzeltmesine gereksinim duyan kırklı yaşlarındaki insanların yaklaşık olarak dörtte biri (%22) bunu yapmamaktadır. Görüş düzeltme yöntemlerini kullanmayı reddetmek presbiyopi gelişimini yavaşlatıp hızlandırmasa da; yakın görüş sorunlarını düzeltmek için birçok seçenek mevcutken böyle bir şeyden kaçınılması, presbiyopinin etkilediği kişiler için hiç uygun değildir. Presbiyop kişiler zamanla ilerleyici biçimde değişen görme kabiliyetlerini tam olarak anlamaz ise, gözlük takmanın gözlerini daha kötü hale getireceği veya getirdiği konusunda endişe duyarlar. Araştırmanın bulgularına göre, elli yaş üzerinde 10 Avrupalının birden fazlası hiçbir görüş düzeltme yöntemini hiçbir suretle kullanmamaktadır. Bu istatistik ileriki zamanlarda, insanların yaşadıkları görme sorunlarıyla yüzleşme muhalifliğini yansıtmaktadır. Katılımcıların %77’si görme sorunlarını düzeltmek için gözlük takarken, yalnızca %7’si kontakt lens kullanmaktadır. Avrupalılar yakın mesafede ufak yazıları okumak için çok çeşitli ürünler kullanmaktadır. İnsanların %59 kadar yüksek bir oranı ufak yazıları çözmek için okuma gözlüklerine bel bağlamışken, %22’i kadarı varifokal gözlük kullanmaktadır. Yakın mesafede ufak yazıları okumak için hangi görüş düzeltme ürünlerinin kullanıldığı özellikle sorulduğunda ‘eski moda’ büyüteç ve kontakt lens kullanan kişilerin kabaca aynı oranda olması ilginçtir. Ek %8’lik bir oran ise yakın okuma yaparken hiçbir şekilde görüş düzeltme ürünü kullanmadan mücadele etmektedir. Göz Bakım Maliyeti Avrupa genelinde, gözlüğe para harcayan ortalama kişi miktarı ülkeye göre değişkenlik göstermektedir. Anket bulgularında, Fransa’da yaşayan kişilerin gözlüklere diğer Avrupa bölgelerinden daha fazla para harcadıkları, her çift için yaklaşık 426 Avro harcandığı görülmüştür. Bunu gözlük için ortalama 364.90 Avro harcayan İngiltere’deki kişiler izlerken, İtalya’dakiler 219.90 Avro harcamaktadır. Fransa İngiltere İsveç Hollanda Almanya İspanya İtalya Avrupa’daki masraf Satın alınan son yakın gözlüğü çifti için harcanan ortalama fiyat Satın alındığı zaman ilk anda düşünülmesi gereken tek şey gözlüğe harcanan para değil, kaybolan veya kırılan gözlüklerin de maliyetidir. Bu çalışmada, sıradan bir insanın hayatı boyunca kırılan, kaybolan veya hasar gören gözlükler için 289 Avro'ya eşdeğer miktarda kayba uğradığı ortaya çıkmıştır. 13 Doğru Göz Bakım Ürününü Bulmak Araştırma bulguları, hastalar için doğru göz bakım ürününün hayat tarzı gereksinimlerine aşırı derecede bağlı olduğuna işaret etmektedir. İnsanlar kırklı, ellili ve daha ileri yaşlara geldikçe, görüş düzeltmesinin değiştirilmesi gerekir. Genel olarak, katılımcıların %22’si tercih edecekleri ilk göz bakım çözümünün kontakt lensler olduğunu belirtmiştir. Daha belirgin şekilde ise, kırklı yaşlarındaki kadınların %50’den fazlası kontakt lenslerin yaşam kaliteleri üzerinde olumlu bir etkisi olduğu kanısındadır. Kırklı yaşlarındaki katılımcıların %53’ü göz doktorları tarafından tavsiye edilmesi halinde çok odaklı kontakt lensleri denemek isteyeceklerini belirtmiştir. Katılımcıların dörtte üçü okuma gözlüğü alternatiflerinden söz etmemiştir. Bu da mevcut görüş düzeltme seçenekleri hakkında daha fazla eğitim fırsatını akla getirmektedir. Kırk ve üzeri yaşlarda kontakt lens kullanan kişilerin oranı en yüksek olarak Hollanda’da görülmektedir. Özellikle, kırklı yaşlardaki katılımcılar okuma gözlüğü kullanmanın işleri ve görüntüleri üzerinde oluşturabileceği etki konusunda elli yaş üzerindeki insanlardan daha endişelidir. Araştırma bulguları on kişiden birinin arkadaşları tarafından gözlük takarken görülmek istemediklerini göstermiştir. Philip Morgan şöyle demiştir; “Bu, kontakt lenslerin veya alternatif olarak ilgi çekici gözlük çerçeveleri veya merceklerinin, bu yaş grubu için özellikle uygun olabileceğini akla getirir (estetik olarak en memnun edici görünüşü sağlamak için).” Araştırma bulgularına göre, kırklı yaşlarındaki insanlar gözlük takmanın işleri üzerinde etkili olduğunu düşünmeye eğilimlidir. Birçoğu gözlük takmanın onların yavaşlattığını belirtirken (%16), bir kısmı çalışma hayatını daha stresli hale getirdiğini öne sürer (%13). Bu da, göz doktorlarının mümkün olabildiğince 'doğal gözüken' çözümler sunması gerektiğine işaret eder. Ellili yaşlardaki katılımcılar okuma gözlüklerinin zahmetli olduğunu öne sürerek, %42’lik bir oran gözlük takmayı rahatsız bulduklarını belirtmiştir. Altmış yaş üzerindekiler, gözün kendi merceğinde çok az esneklik kaldığında okuma gözlüklerine bağlı olduklarını hissetme eğilimindedir. Philip Morgan; “Göz doktorları, en kaliteli seçenekleri sunarak ve araba sürmek için uzak gözlüğü, günlük işler için değişken odaklı gözlükler, spesifik bir hobi veya el işi için yakın gözlükler ve sosyalleşmek için kontakt lensler gibi farklı durumlar için farklı görüş düzeltme şekilleri hakkında önerilerde bulunarak bu bağımlılığın illa ki negatif bir etmen olarak görülmemesi gerektiğini sağlamalıdır.” “Çok sayıda seçeneğe sahip olmak, kaybolması külfetli olabilecek tek bir çift gözlüğe mutlak bağlılığı da ortadan kaldırmaktadır.” 14 Mevcut Ürünler Kontakt lens üretimi, tasarımı ve malzemelerinde yapılan gelişmeler presbiyop hastalar için çeşitli ürün seçenekleri olduğu anlamına gelir. Titanyumdan yapılan modern gözlük çerçeveleri o kadar hafiftir ki, gözünüzde olduğunu fark etmek neredeyse imkansızdır. Artılar Modern titanyum çerçeveler çok hafiftir ve çoğu kez görsel olarak cazibelidir. Son teknoloji yüksek numaralar için bile daha ilgili çekici merceklerin yapılmasına olanak vermektedir. Gözlük belirli bir görüntü oluşturulmasına yardımcı olarak, modaya uygun bir aksesuar haline gelebilir. Eksiler Bazıları gözlük takmayı rahatsız bulur. Örneğin spor veya makyaj yaparken ve UV koruması gerekli olduğunda kısıtlayıcı olabilir. 15 Çok Odaklı Kontakt Lensler Çok odaklı ve iki odaklı kontakt lensler retina üzerinde net bir uzak odak ve net bir yakın odak oluşturarak işlev görmektedir. Neyse ki, beyin muhteşem bir görme işlemcisidir ve bu tür lenslerin sağladığı görüşe hızla adapte olabilir. Artılar Çevresel (periferal) görme etkilenmez ve gözlük çerçevesinin oluşturduğu kısıtlamaya kıyasla kontakt lenslerin sağladığı panoramik görüntü sayesinde çoğu kez gelişme gösterir. İlk kez görüş düzeltme ürünü kullanan, gözlük takmaya alışkın olmayan kişiler için idealdir. Spor yapma, saati söyleyebilme, cep telefonu kullanma veya sabahları makyaj yapma gibi günlük yaşam aktivitelerini mümkün kılar. Gözlük takmadan okuyabilme fikri, sosyal durumlar için idealdir. Eksiler Genel reçete uygunluğu geçerlidir. Astigmatizm için lens tipinin değerlendirilmesi gerekir. Uzak görüş için daha sofistike kontakt lenslere gereksinim duyan hastalar için yumuşak çok odaklı lensler yaygın olarak mevcut değildir. Lens takmaya adapte olmak birkaç gün sürebilir. Monovizyon Kontakt Lensler Monovizyon, lens gücünün okuduğunu görmek için artırıldığı kontakt lens takma sistemidir. Bu da, bir gözün uzak görüş diğerinin ise yakın görüş için düzeltilmesi şeklinde yapılır. Artılar Eksiler Çevresel görme etkilenmez ve gözlük çerçevesinin oluşturduğu kısıtlamaya kıyasla kontakt lenslerin sağladığı panoramik görüntü sayesinde çoğu kez gelişme gösterir. Monovizyon, görsel sonuçları edinen lensin gücünün artırılması olduğundan, astigmatizmi düzelten lensler de dâhil olmak üzere tüm kontakt lens tipleriyle kullanılabilir. Gözler monovizyon ile neredeyse tek başına çalışır. Bu da kullanıcının görmek için kafa pozisyonunu ayarlaması gerekebileceği anlamına gelir. Kullanıcı derinlik algısını bir miktar kaybedebilir. Gözler yeni lens güçlerine adapte olduğundan, lenslere alışmak için belirli bir süre geçmesi gerekli olabilir. Düzelme yalnızca okuma ve uzak mesafe görüşü için yapıldığından, orta görüş (yaklaşık 1 metre uzaklıkta) çok odaklı lenslerle olduğu kadar net olmayabilir. 16 Sonuç Araştırma bulgularında genel olarak, birçok Avrupa ülkesinde yaşayan insanların gözün yaşlanma prosesi olan presbiyopi hakkında çok bilgi sahibi olmadığı ve birçoğunun görme kabiliyeti kırk yaşından sonra bozulmaya başladığında yardımcı olabilecek çeşitli göz bakım çözümlerinden haberdar olmadığına işaret edilmiştir. Sonuç olarak, birçoğu günlük işlerini yapmakla mücadele eden insanlar yaşam biçimlerinde büyük değişiklikler yaşamaktadır. Bu araştırmada, insanların imzalamadan önce makbuzları, satın almadan önce yiyecek etiketlerini okuyamadıkları ve cep telefonu veya bilgisayar kullanırken karşılaştıkları zorluklar vurgulanmıştır. En nihayetinde, insanlar bu durum ortaya çıktığında göz doktorunu ziyaret etmelidir. Ancak presbiyopiye çözüm üreten üreticilerin daha ne kadar destek sağlayabileceği konusu akla gelmektedir. Kırk yaşından önce hayatı boyunca normal görme kabiliyetine sahip kişilerde presbiyopi başlangıcı endişe verici bir dönem olabilir. Göz doktorlarını ziyaret etmeyi tetikleyenler ufak yazıları okuma veya otoyol işaretlerini görme güçlüğünden, hastalık nedeniyle görme kaybına ilişkin kaygılara kadar değişkenlik gösterir. Bu da insanların bir süredir ilk kez göz doktorunu ziyaret etmesiyle sonuçlanabilir. Bu tür bir görme bozukluğunun göz hastalığı olmadığı görüldüğünde büyük bir rahatlama yaşanır, ancak bu gözlerde "yaşlanmaya” bağlı oluşacak kaçınılmaz bir değişimdir. Presbiyopi ve mevcut çözümler daha iyi anlaşıldığında, insanlar günlük yaşantılarını etkilemeden doğal bir süreçten geçtikleri konusunda rahatlayabilir. Büyüteç ve kontakt lens kullanmayı tercih edenlerin oranının aynı olması, bir zamanlar sahip oldukları görüşe tekrar kavuşmalarına yardımcı olacak yeni ürünlere kucak açmada insanlar için gerçek bir engelin varlığı görülmektedir. Doğru bilgilerle donatılan presbitli kişiler yaşam tarzı gereksinimlerine en uygun çözümü bulmak için göz doktoruyla birlikte çalışabilir. Dr. Philip Morgan, Manchester Üniversitesi, Eurolens Araştırma Müdürü 17 Metodoloji Bu çalışma, göz sağlığı şirketi Bausch & Lomb talimatı üzerine bağımsız global pazar araştırma uzmanı Kadence tarafından yürütülmüştür. 1-17 Haziran 2005 tarihleri arasında, kırk yaş üzerindeki yetişkinler ile 1410 görüşme yapılmıştır. Araştırma, her ülkeden 200 mülakatı içermiştir. Kırk ila 59 yaş aralığı için 150 görüşme; 60 yaş üzeri için 50 görüşme yapılmıştır. Araştırma kantitatif telefon anketi aracılığıyla Fransa, Almanya, İtalya, Hollanda, İspanya, İsveç ve İngiltere’de yürütülmüştür (CATI üzerinden uygulanan yapılandırılmış anket). Kaynaklar ve ek bilgiler Presbiyopinin üstesinden gelmek ve mevcut göz bakım çözümleri hakkında daha fazla öneri isteyen tüketiciler göz doktorlarını ziyaret etmelidir. Göz doktorunu ziyaret etmek göz sorunlarının düzenli olarak kontrol edilmesine yardımcıdır. Doktorlar hastaların yalnızca görme performansı ve gerekliliklerini ölçmekle kalmayacak, aynı zamanda tüketicilere hayatın tadını çıkarmalarına yardımcı olmak için göz hastalığı veya diğer tıbbi durumların erken belirtileri için yakın olarak muayene yapacaktır. Hastalar için Presbiyopi ve kontakt lensler hakkında daha fazla bilgi edinmek için www.bausch.com adresini ziyaret ediniz. Daha yaygın sağlık konuları için www.who/in/en adresinden Dünya Sağlık Örgütünü ziyaret ediniz. İşyeri güvenliği ve sağlığı hakkında daha fazla bilgi edinmek için İş Sağlığı ve Güvenliği Kurumunu (IOSH) www.iosh.co.uk adresinden ziyaret ediniz. Meslek Mensupları için KONTAKT LENSLER HAKKINDA DAHA FAZLA BİLGİ İÇİN: Kontakt Lens Üreticileri Birliği - www.aclm.org.uk İngiltere Kontakt Lens Derneği - www.bcla.org.uk 18 Bu rapor, Bausch & Lomb tarafından verilen bir eğitim bursuyla desteklenmiştir. 19