SLZ9504 Borstvoeding turkse vertaling 3816021

SLZ9504 Borstvoeding turkse vertaling 3816021

Emzirme
Bebek bekleyen anneler için bilgiler
Bizden neler bekleyebilirsiniz?
-1-
•
do umdan önce ana sütü emzirmek konusunda bilgi ak amımıza
gelebilirsiniz, burada size ana sütü emzirmenin ne kadar sa lıklı oldu u
anlatılır
•
size ana sütü emzirmenin nasıl yapılaca ı önceden anlatılır
•
do umdan sonra bebe iniz çıplak olarak yanınızda yatabilir
•
size bebe i emzirmeye hazırlamakta-emzirmekte yardım edilir
•
siz ve bebe iniz gece ve gündüz bir arada kalabilirsiniz
•
bebe inizin do ru ekilde ana sütü emmesi için gerekli bütün izahat ve
yardım verilir
•
bebe iniz gere i oldu u kadar ana sütü emebilir; (bu ilk günlerde
kesinlikle günde 8 ile 10 kezdir) emme süresi ve ne kadar sık emece i
saatle tayin edilmez
•
bebe inizi sizin sütünüzden ba ka bir ey verilmez; mamayla beslenme
yalnız yeterli tıbbi bir neden varsa yapılır
•
e er ko ullar nedeniyle ana sütü veremeyecek durumdaysanız, ana
sütünü sa mayı ö renirsiniz. Bu durumda bebe inize sa ılan süt verilir
•
hastabakıcı veya lohusa bakıcısı bebe inize (yalancı) emzik vermez
•
eve gidece inizde size ana sütü verme kurulu larının birisinin telefon
numarası verilir, ana sütü emzirmek konusundaki sorularınızı bu kurulu a
sorabilirsiniz ve biz lohusa bakım organizasyonlarına geçi i sa larız
Emzirme
Giri :
Ana sütü emzirmek gebeli in ve do umun ve kadının vücudunun tabii bir
fonksiyonudur. Ara tırmalardan kadınların %98’inin ana sütü emzirebilecek
durumda oldu unu ortaya koymu tur.
Ana sütü emzirmek hem anne, hem çocuk için büyük sayıda sa lık avantajları
sa lamaktadır. Ana sütünde hastalıklara kar ı antikorlar (koruyucular) vardır. Ana
sütü emen çocuklarda alerjiler daha az görülmektedir ve bu çocuklar daha az
hastalanmakta ve hastalıkları daha hafif geçirmektedirler. Ana sütü emziren
annelerde do umdan sonra daha az kanama görülmektedir ve do umdan önceki
vücut kilosuna daha çabuk ula maktadırlar. Bunun dı ında ana sütü emziren
kadınların yumurtalık, meme kanseri ve kemik kireçlenmesi (osteoporoz) riski
azalmaktadır. Bunun dı ında ana sütü emzirmek ucuzdur, her zaman uygun
ısıda ve her zaman hazırdır ve ba arılı ana sütü emzirmek anneye kendine
güven vermektedir.
Ana sütü emzirmek tabii bir i lem olmakla beraber, güdüsel bir davranı de ildir.
Ço u kadın ve bebeklerinin ilk günlerde egzersiz yapmak için biraz zamana
gere i olacaktır.
Bu kitapçık emzirmenin uygulamada ana kurallarını önceden belirtmek içindir.
Meme nasıl çalı ır?
Gebelik sırasında kadının vücudunda süt bezelerinin geli mesi için hormonlar
üretilir. Prolaktin hormonu do umdan sonra ana sütü üretimini sa lar ve oxitosin
hormonu sütün dı arı akması için fı kırma refleksini sa lar.
Bu i lem plasentanın (son) atılmasından hemen sonra ba lar.
Ana sütü yapımı istem ve sunum ana kuralına dayanmaktadır. Bebek ne kadar
fazla ve daha iyi süt emerse, o kadar fazla süt yapılır.
Böylece sa lıklı bebeklerde ‘talep üzerine’ emzirmeyi tavsiye ederiz. Bunun
anlamı bebe in günde en az 7-8 kez olmak üzere, istedi i miktarda ve istedi i
kadar sıklıkta ana sütü emmesidir.
Bazen bebe iniz her saat ba ı süt emmek isteyebilir. Bu ilk günlerde çok normal
bir durumdur.
Hemen bütün kadınlar vücutça yeterli ana sütü üretecek durumdadırlar.
E er bebe iniz normal a ırlıkta ve sa lıklıysa, sizin kendi sütünüz yeterlidir. E er
bebe inizin çok emmek gere i varsa, süt emzirin. Ana kural olarak ana sütüyle
aldı ı gıda bebe inizin tüm gıda gere i için yeterlidir.
E er bebe iniz için tıbbi gerek varsa, tabiî ki ek beslenme için bir seçim
yapılacaktır.
-2-
lk kez emzirmeye hazırlamak (emzirmek)
Bebe inizin do umdan sonraki bir veya iki saat içinde ilk kez süt emmesi
önemlidir. Bu anda bebek ‘uyanıktır’ ve arama ve emme refleksi bebekte yo un
olarak vardır ve deriden deriye temas süt yapımını ve verimini sa layan hormon
yapımını etkiler.
Bazı durumlarda bebe e ilk saat içinde ana sütü vermek olana ı yoktur, örne in
bir sezaryen ameliyatı veya bebe in do umundan hemen sonra kuvöz bölümüne
alınması gibi. Olanak bulundu unda en kısa süre içinde bebe e süt vermek (süt
emmeye hazırlamak) ve deriden deriye temas için size yardımcı olunur.
Deriden deriye temas, refleksleri uyarmak, gerginli i azaltmak, kalbin sakin
atması, solunum ve bebe inizin vücut ısısı için özellikle önemlidir.
Kolostrum
lk günlerde ana sütüne kolostrum adı veriyoruz. Bunun yapımı gebelik sırasında
ba lar. Kolostrum az miktarlarda vardır ancak çok besleyicidir (çok protein, eker
ve antikorlar vardır) ve bebe in bu anda gere i olan her ey vardır. Kolostrum
ço u kez ‘olgun’ ana sütüne kıyasla biraz daha sarı renktedir.
Bebe inizin beslenme iste i i aretleri
Bebe iniz a zıyla aplatma sesleri yaptı ında, yumruklarını emdi inde veya
a zıyla çevresinde kapma hareketleri yaptı ında ve arandı ında, bunlar süt
emme iste inin i aretleridir. A lamak daha geç gelen bir i arettir, bunu önlemeye
çalı ın. Bebe in ilk beslenme i aretleri oldu unda yanınıza alın ve ana sütü
verin.
Bebe i süt emmeye hazırlamak
E er bebek do ru ekilde süt emmeye hazırlanırsa, yeterli süt emer ve meme
ucu çatla ı gibi sorunların önüne geçilir.
Rahat bir tutum almak besleyebilmek için çok önemlidir. Süt verece iniz meme
tarafındaki el, bu memeyi destekler. 4 parma ı memenin iç tarafına ve
ba parma ınızı dı tarafına (koltuk altı) koyun. Meme ucu için yeterli yer bırakın.
Buna ‘U-kavraması’ adı verilir. Di er elinizle bebe i desteklersiniz. Bebe in
vücudu kolunuzun altında ve ba ı avuç içinde olmak üzere.
Veya bebek süt verdi iniz taraftaki kolunuzun altında ve ba ı dirsek kıvrım
yerinde, bebe in kalçaları elinizin altına olmak üzere. imdi di er eliniz memeyi
desteklemek ve vermek için serbesttir. Destek için bir yastık kullanmak ço u kez
rahatlatıcıdır. Meme ucunuzu bebe in dudaklarını a a ı veya yukarı
dokundurarak a zı tam açılacak ve dili a a ı inecektir. Bu durumda meme
ucunun bebe in dama ına yönelik olmasına dikkat edin, bu durumda bebe i hızlı
bir hareketle memeye do ru çekersiniz. Böylece dil ve alt çene meme ucu
altındadır, bebe in dudakları dı arı dönüktür ve çenesi gö se dayalıdır. Bebe in
burnu burun delikleri solunum için açık kalmak üzere memenin üstündedir.
-3-
Bu ekilde meme ucunuzun büyük bölümü bebe in a zındadır ve çenesiyle
memeye masaj yaparak meme bo alana kadar süt emebilir.
Bebek bu ekilde memedeki süt bo alana kadar emer.
Bebe in burnunun açık kalması için memeye bir parmakla basmak gereksizdir ve
hatta tavsiye edilmez, nedeni süt kanallarının kapanması ve memenin bebe in
tutu unu kaybedecek ekil alması ve meme ucunun acı verecek ekilde bebe in
dama ına sürtünmesi riskidir.
Süt emzirmenin a rı vermemesi gereklidir; e er a rı-acı varsa bebe in do ru
ekilde tutulmadı ı-emmedi i ve yeni ba layan bir meme ucu çatla ının i areti
olabilir. Meme ucunun hasar görmesini önlemek için bebe i yeniden süt emmeye
hazırlamak tavsiye edilir.
Fı kırma refleksini bazı kadınlar gö üste çabucak kaybolan i neleyici, hafif
batma duygusu olarak algılarlar.
Süt emzirmek sonradan do um sancılarına neden olabilir; fı kırma refleksini
sa layan hormon ana rahminde daralmaya da neden olur. Bu do umdan sonraki
ilk günlerde çabucak azalır. Gerginlik, a rı, kendinden emin olmamak ve
yorgunlu un oksitsin hormonuna olumsuz etkisi vardır.
Süt emzirmekte vücutça tutum ekilleri
Bebe inize ana sütünü vücudun çe itli tutumlarında verebilirsiniz. Bebek ve
kendiniz için rahat bir tutum arayabilirsiniz. En önemli ana kurallar, bebe in
karnının size dönük-dokunur olması, bebe in kulak, omuz ve kalçasının tek
çizgide olması ve bebe inizin memenize ‘asılı’ olmamalıdır. Her ne tutumla
emzirme yapıyor olsanız da, gev ek durumda ve sakin bir çevrede olmayı
sa layın. A a ıda çe itli de i ik çe itleri olabilen taban tutumlar vardır.
Yatarak emzirmek
E er do um kısa süre önce olmu sa veya yatakta emzirmekteyseniz yan
tarafınıza yatmanız iyi olur. Gev emi ekilde yatın. Üst taraftaki baca ınızı biraz
yukarı çekin; isterseniz dizinizin altına bir yastık koyun. Alt taraftaki kolunuzu
ba ınıza koyun, iste e göre yastı ın önüne veya altına olmak üzere. Bebek yan
olarak karınlarınız birbirine de ecek ekilde yanınızda yatmaktadır. Burnu meme
ucu seviyesindedir ve bebek a zını açtı ında bebe i kendinize do ru çekersiniz.
-4Oturarak emzirmek
Bebe in dik ve iyi ekilde destekle oturabilmesini sa layın.
Bebe in karnı sizin karnınıza de mektedir. Bebe i ve memenizi desteklersiniz.
Bizim beslenme yastıklarımızı kullanmanız rahatlık verici olabilir.
“Rugbi” duru u
Bu da bebe in sert bir yastıkta yattı ı, oturarak emzirme tutumudur. Bacaklarını
emzirme yapaca ınız meme tarafındaki koltu unuzun altına alırsınız. Yeniden
bebe in göbe inin size de mesini sa layın. Ba ını elinizle desteklersiniz. Bu
durumda bebe in ne yaptı ını iyi ekilde görebilirsiniz. Bu bir sezaryen ameliyatı
sonrası çok kullanılan bir ekildir.
-4-
Bebe in emmesini son erdirmek
E ere bebe i emzirmeye kendisi memeyi bırakmadan son vermek istiyorsanız,
bunu en iyisi parma ınızı bebe in a zının kö esine koyarak yapabilirsiniz.
Bundan sonra vakum sona erene kadar, bebe in alt çenesine hafifçe basarsınız.
Bu ekilde meme ucuna hasar verebilecek çok fazla emme gücü gelmesi önlenir.
Bebe im yeterli gıda alıyor mu?
Ana sütü üretiminin iyi ekilde ba laması için öncelikle ilk günlerde bebe e sık
sık ana sütü vermek önemlidir. Tercihan 24 saatte 7-8 kez.
Bebek a a ıdaki durumda yeterli gıda almaktadır:
- istedi i kadar sık ve süreyle ana sütü emdi inde
- günde 6 kez altını ıslattı ında (ilk gün 1, ikinci gün 2 v.b.)
- ilk altı haftada günde en az 3 – 5 kez kakasını yaptı ında
- ‘uyanık’ bir izlenim bıraktı ında
- memnun olmu bir izlenim bıraktı ında
- 10. gün – 14. gün arasında do umdaki kilosuna ula tı ında.
Bebe in do umdan sonraki ilk günlerde kilo vermesi normaldir. Bu kayıp
do umdaki a ırlı ının en fazla %10’u olabilir. Ancak bu sınıra ula ıldı ında ek
gıda vermek gerekli olacaktır. Bu ana kadar talep üzerine beslemek (emzirmek)
yeterlidir.
Ek beslenme
Bebe inizin ana sütü emmedi i durumlar olabilir. Bebe inize sorumlu ekilde
gıda verebilmek için Slotervaartziekenhuis hastanesi “Finger feeding” eklini
seçmi tir. Bu bebe in memeden süt emmek eklinde bir beslenmeye alı masını
engellemek için bir metottur. Bebe e biberon ( i eyle) gıda verilmesi
a ırmasına neden olabilir. Hastabakıcı “finger feeding”in nasıl uygulanaca ını
size anlatacaktır.
Rahatsızlık ve sorunlar
Do umdan sonra ilk zamanlarda ana sütü emzirmekte ortaya çıkabilecek
sorunlar emzirmeye hazırlamak sorunları, meme uçlarında acı ve memede süt
birikimi olabilir.
Emmeye hazırlamakta sorunlar
Bebek çe itli giri imlerden sonra halen meme emmek istemeyebilir.
Önemli olan sakin olmak ve bebek uyanık oldu unda olabildi ince sık olarak
emzirmeyi denemektir. Bebe inizle do rudan vücut teması (deriden deriye)
sa layın. lk 24 saat bebe inizi olabildi ince sık olarak emzirmeye çalı mak
önemlidir. E er ilk 12 saat içinde süt emzirmek ba arılı olmazsa, size süt sa mak
tavsiyesi verilecektir. Bunun için elektrikli bir süt sa ma aleti kullanmaktayız. Bu
ana sütünün üretimini ba latmak ve bebe inize sizin sütünüzü vermek içindir.
-5-
Ço u kez bebek daha sonra yine de memeden süt emmeyi ö renir.
E er süt emzirmek bebe in çok uykusu oldu undan ba arılı olmazsa, emme
sırasında el ve ayaklarına masaj yapın, emmenin yarısında altını de i tirin veya
emme sırasında daha sık olarak di er memeye geçin.
Huzursuz bebekler sakin bir çevrede beslendiklerinde, uyandıktan hemen sonra
süt emzirildi inde, bir ta ıma torbasında ta ındı ında, masaj yapıldı ında veya
bir havluya sarıldı ında aksine sakinle ebilirler.
Meme uçlarında a rı
Meme uçlarında a rı ço u kez yanlı ekilde emzirmekten kaynaklanırlar. lk
günlerde emme meme ucuna kısa süreli batıcı bir a rı verebilir. A rı oldu unda
bebe i yeniden emmeye hazırlamak gerekecektir. Hem ireden tavsiye isteyin.
Süt birikmesi
Sütü birikmesi ço u kez do umdan sonraki 3. veya 4. günde ortaya çıkar ve bir
kaç gün sonra ortadan kaybolan tabii bir i lemdir.
Bebek ilk günlerde yeterli emzirildi inde ve süt üretimi yeterli ba ladı ında
birikme azalacaktır.
Hafif süt birikmesinde tavsiye bebe i daha sık emzirmek, emzirmeden önce
sıcak kompresler kullanmaktır (ısı süt kanallarını açar ve süt akımını iyile tirir).
Emzirmeye dikkatle hazırlamak-emzirmek memelerin iyi esnek ekilde
emilmesini sa lar ve istenirse süt kanallarının daha iyi ekilde bo alması için,
memelere emzirme sırasında hafifçe masaj yapabilirsiniz.
Sorular?
Ana sütü emzirmeye ba lamaya ili kin her eyi bu bro ürde olabildi ince
özetledik.
E er sormak istedi iniz bir ey varsa veya bir süt emzirme uzmanıyla
(lactatiekundige) konu mak isterseniz, her zaman hem ireden bir randevu
almasını isteyebilirsiniz.
E er gebeyseniz e inizle beraber ana sütü emzirme bilgilendirme ak amına
(Bortsvoeding Voorlichtingsavond) katılmanızı tavsiye ederiz. Bu ak am
ücretsizdir ve ayda bir kez Slotervaartziekenhuis’da yapılmaktadır.
“Team van afdeling 6A/B” ekibi, Slotervaartziekenhuis.
“Lactatiekundigen”: (ana sütü emzirme uzmanları) Bea Mok, Monique Bijsmans
Pazartesinden Cuma gününe kadar.
Arka sayfa-6-6-
Bütün di er geni bilgi için a a ıdaki kaynaklara i aret ederiz:
- SlotervaartZiekenhuis’un “Lactatiepoli” bölümü
Louwesweg 6
1066 EC Amsterdam
Tel. 020-5125118
-
VBN (Vereniging Borstvoeding Natuurlijk)
Postbus 119
3960 BC Wijk bij Duurstede
Bilgi alma telefonu 03435-76626
www.borstvoedingnatuurlijk.nl
-
LLL (La Leche League)
Postbus 212
4300 AE Zierikzee
Telefonla yardım servisi 0111-413189
www.lalecheleague.nl
-
Nederlandse Vereniging voor Lactatiekundigen
Postbus 5243
2701 GE Zoetermeer
www.nvlborstvoeding.nl
-
Stichting Zorg voor Borstvoeding
Postbus 2047
2930 AA Krimpen a/d Lek
Telefon 0180-520633
www.zvb.borstvoeding.nl
-
www.borstvoeding.com
-
www.borstvoeding.nl
-7-