Hastanelerde Enerji Kullanımında Verimlilik İçin Örnek Bir

Transkript

Sayı / Number 91 Mayıs - Haziran / May - June 2014
Bilimsel Sektör Dergisi 2 ayda bir yayımlanır.
• Hastanelerde Enerji Kullanımında Verimlilik İçin
Örnek Bir Uygulama
• Sezonsal Verimlilik, Türkiye’de Klimalar için
Eko-Tasarım Kriterleri ve Yeni Enerji Etiketi
• Enerji Verimliliği Fizibilite Çalışması: İzmir Narlıdere Huzurevi
Yaşlı Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi Örneği
YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİ
Sprinkler Sistemleri
Köpüklü Söndürme Sistemleri
Yangın Pompaları
Yangın Dolapları
Gazlı Söndürme Sistemleri
ARGON (200-300 bar)
DuPont™ FM-200®
Novec 1230
CO2
Kuru Kimyasal Söndürme Sistemleri
Mutfak Davlumbaz Söndürme Sistemleri
Yivli Boru Bağlantı Elemanları
Su Sisi Sistemleri
Yangın Algılama Sistemleri
Hassas Duman Algılama Sistemleri
Lineer Isı Dedektörleri
Ex-Proof Isı Dedektörleri
a
brand
NORM TEKNİK MALZEME TİC. İNŞAAT SAN. LTD. ŞTİ.
Eyüp Sultan Mah. Ulubatlı Hasan Cad. Başkent Sok. No: 6 34885 Samandıra-Sancaktepe / İSTANBUL
Tel: +90 216 311 40 41 pbx Fax: +90 216 311 90 91 e-mail: [email protected]
Yangın Korunum Sistemleri
Ankara Ofis: A.Öveçler 2. Cadde (1065 Cadde) No: 29/1 06460 Çankaya / ANKARA
Tel: +90 312 472 78 88 pbx Fax: +90 312 472 78 89 e-mail: [email protected]
www.normteknik.com.tr
Başkan’dan
President’s Overview
Değerli Meslekdaşlarım;
TTMD Adına Sahibi / Owner on Behalf of TTMD:
Bahri Türkmen
Dergi Yayın Yönetmeni / Editor in Chief:
Dr. Murat Çakan
Dergi Yayın Yönetmen Yrd. / Associate Editor:
Dr. M. Zeki Yılmazoğlu
Sorumlu Yazı İşleri Müdürü / Responsible Editorial Manager:
B. Hakkı Buyruk
DERGİ YAYIN KURULU
Ender İren
Atilla Kantarman
Eren Kalafat
Onur Koca
Cafer Ünlü
Nazif Özakıncı
Züleyha Özcan
Erdal Taştekin
Birol Yavuz
Zeki Aksu
Tuba Bingöl Altıok
Yalım Atalay
Suat Arzık
Abdullah Bilgin
Şaban Durmaz
Göksel Duyum
Artuğ Fenercioğlu
Devrim Gürsel
Hasan Heperkan
DANIŞMA KURULU
Hasan Heperkan
Akdeniz Hiçsönmez
Ömer Kantaroğlu
Engin Kenber
Abdurrahman Kılıç
Birol Kılkış
Olcay Kıncay
Ömer Köseli
Rüknettin Küçükçalı
Celal Okutan
Numan Şahin
Macit Toksoy
Haşmet Türkoğlu
Gönül Utkutuğ
Abdülvahap Yiğit
Tuncay Yılmaz
Zerrin Yılmaz
Kahraman Albayrak
Ahmet Arısoy
İbrahim Atılgan
Erdinç Boz
Aytekin Çakır
Celalettin Çelik
İrfan Çelimli
Kevork Çilingiroğlu
Fatma Çölaşan
Nilüfer Eğrican
Hüseyin Erdem
Serper Giray
Gülden Gökçen
Ersin Gürdal
Serdar Gürel
Murat Gürenli
Hüseyin Günerhan
Arif Hepbaşlı
İLETİŞİM
TTMD Genel Merkezi
Bestekar Sokak Çimen Apt. No:15/2
Kavaklıdere / Ankara
Tel : 0 312 419 45 71-72
Faks :0 312 419 58 51
Web: www.ttmd.org.tr
E-posta: [email protected]
Yapım / Production
ASMEDYA
Birlik Mah. 410. Sok. 5/2 Çankaya / ANKARA
www.asmedya.com.tr
Baskı/Printing: Rehber Ofset - 2015
Tüm Türkiye’ de dağıtılmaktadır. Basın Kanununa göre yerel süreli dağıtımdır.
Dernek Yönetim Kurulu olarak bu dönemde özellikle
enerjinin etkin ve verimli kullanımı konusunda sektörel ve
toplumsal bilincin geliştirilmesine yönelik çalışmalara hız
verdik. Gerek eğitim seminerlerimizde gerekse dergimizde
bu konulara fazlasıyla yer vermeye çalışıyoruz. Ayrıca
REHVA ve ASHRAE yayınlarından çevirerek sektörümüze
kazandırmayı planladığımız kitaplarda da bu hususa öncelik
tanıyoruz.
Bilindiği gibi son yıllarda ısı pompaları büyük bir gelişme
göstermiştir. Batı ülkelerinde özellikle su ve toprak kaynaklı
ısı pompalarının teşvik edilmesi devlet politikaları haline
gelmiştir. Çünkü bu cihazlar kısmi yükte 6.0 – 6.5 gibi yüksek
C.O.P. değerlerine ulaşmıştır. Ülkemiz özelinde güncel
elektrik ve doğalgaz fiyatları dikkate alındığında yaklaşık
4.0 C.O.P. değeri başabaş noktasını oluşturmaktadır. Bu
nedenle verimliliği bu değeri aşan ısı pompalarının doğalgaz
karşısında tercihinde sakınca bulunmamaktadır. Zaten
Isı Pompalarına dikkat çekmek için bildiğiniz gibi BURSA
çalıştayımız da bu konuyu çalıştık.
Hepimizin de bildiği gibi ülkemizde elektrik enerjisi büyük
ölçüde doğalgazlı santrallarda üretilmekte bugün itibariyle
bu oran %50-60 mertebelerine ulaşmıştır. Hidroliğin
payı %20’lere, kömürün payı %17’lere düşmüştür. Hiçbir
Avrupa ülkesinde elektrik üretiminde doğalgazın payı
%25’i geçmemektedir. Söz konusu tesislerin neredeyse
tamamı kojenerasyon yada trijenarasyon niteliğinde olup
sistem verimi %90 mertebesindedir. Son 20 yılda özellikle
Danimarka 600’den fazla termik santrali şehir ısıtma
sistemlerine entegre etmiş ve sistem verimini %40’lardan
%90’lara çıkarmıştır. Bizdeki uygulamalarda ise şehir
ısıtmasına entegre kojenerasyon sistemleri bulunmamakta,
söz konusu termik santrallerde genel sistem verimleri %4050 mertebelerinde kalmaktadır.
Son dönemde Avrupa ülkeleri enerji üretiminde dışa
bağımlı olmaktan kurtulmak amacıyla alternatif enerji
kaynaklarına yönelmişler elektrik üretiminde rüzgarın
payını %30’lara kadar yükseltmişler,2020’de %50’lere
ulaşmayı planlamışlardır. Dolayısıyla Avrupa petrolden ve
doğalgazdan büyük ölçüde uzaklaşarak kendi rüzgar hidrolik
ve kömür kaynakları ile ürettiği ucuz ve güvenli elektrik
enerjisi ile yüksek verimli ısı pompalarını teşvik etmeyi ve
dışa bağımlılığı azaltmayı akılcı bir şekilde sürdürmektedir.
Avrupa’da su ve toprak kaynaklı ısı pompalarında gözlenen
gelişme güneş destekli ısı pompaları olarak da kendisini
göstermektedir. Nitekim uluslararası fuarlarda bu alanda
pek çok yeni ürünün tanıtımı yapılmaktadır.
Ülkemizde de çağdaş gelişmelerden geri kalmamak
için 48 MW’lık rüzgar potansiyelimizin planlı bir şekilde
harekete geçirilmesi, hidrolik ve kömür kaynaklarımızın
sonuna kadar kullanılması, elektrik üretiminde güvenli yerli
kaynaklara dayanan ve dışa bağımlılığı azaltmayı hedefleyen
bir enerji politikasının bir an önce tesis edilmesi, geleceğe
hazırlık açısından su ve toprak kaynaklı ısı pompaları gibi
mekanizmalarının geliştirilmesi gerekmektedir.
En iyi dilek ve saygılarımla…
Bahri Türkmen
TTMD Yönetim Kurulu Başkanı
Türk Tesisat Mühendisleri Derneği
Türk Tesisat Mühendisleri Derneği
1992 yılında ısıtma, soğutma, klima, havalandırma, sıhhi tesisat, yalıtım ve yangın alanlarında Mekanik Tesisat Mühendisliği’nin ve sektörün topluma verdiği hizmetlerin geliştirilmesi amacıyla kurulan Türk Tesisat
Mühendisleri Derneği -TTMD bugün; tasarımcı, uygulayıcı, öğretim
görevlisi, imalatçı, mümessil ve işletmeci gibi değişik disiplinlerden profesyonellerin ortak amaçlar için biraraya geldiği, sektörün en büyük sivil
toplum kuruluşu olarak faaliyetlerini sürdürmektedir.
TTMD; öncelikle profesyonel hizmet veren meslekdaşlarıyla, yeni mezun mühendisler ve bu meslekte yetişmek isteyen öğrencilerin uygulama alanındaki eğitim ve araştırmaları için gerekli bilgi ve teknoloji
transferinin gerçekleşmesine katkıda bulunmak, sektördeki bilgi birikimini ve bilgi alışverişini artırarak, daha iyi bina ve tesislerin yapılması
ile ülkemizde güvenli, konforlu, sağlıklı, enerjiyi verimli kullanan ve çevreyi
koruyan yaşam alanları yaratmayı amaçlamaktadır. TTMD bu doğrultuda; kamu kurum ve kuruluşları, sanayi, üniversite, araştırma kurumları ve diğer meslek ve uzmanlık grupları ile dayanışma ve eşgüdüm
içinde pek çok çalışma gerçekleştirmektedir.
TTMD, uluslararası platformlarda Türk tesisat mühendislerini temsil
ederken, ayrıca yurtdışı meslek örgütleri ile temaslarını sürdürerek
sektör ile ilgili bilgi ve teknolojik gelişmeleri izlemekte ve üyelerine
iletmektedir.
TTMD, sürekli olarak düzenlediği seminer ve kursların yanında sempozyum
ve kongreler de organize etmekte, Tesisat sektörüyle ilgili doğru ve
çağdaş bilgiler içeren dergi, kitap ve el kitapları yayınlamakta, “Uygulama Kuralları”nı koymakta, mesleği uygularken ülkenin gelişimine katkıda bulunmak yönünde, tüzüğünde yazılı hususlar çerçevesinde çalışmalar yaparak, kamuya yararlı sonuçlar alınmasına katkıda
bulunmaktadır.
Yönetim Kurulu
Bahri Türkmen (Başkan)
Dr. Celalettin Çelik (Başkan Yardımcısı)
Birol Eker (Başkan Yardımcısı)
Hakan Bulgun (Başkan Yardımcısı)
Züleyha Özcan (Genel Sekreter)
Fuzuli Topal (Sayman Üye)
Turgay Yay (Üye)
Fatih Öner (Üye)
S. Cevat Tanrıöver (Üye)
Ali Rıza Dağlıoğlu (Üye)
Ufuk Atamtürk (Üye)
Metin Karabacak (Üye)
Özcan Türkbay (Üye)
Temsilcilikler
Ankara
Adana
Antalya
Bursa
Denizli
Eskişehir
İstanbul
Orhan Bağran
Seçkin Gençler
Ayşen Hamamcıoğlu
Cevdet Eşki
Tefik Demirçalı
Eray Önaşçı
Levent Acar
İzmir
Kayseri
Kocaeli
Konya
Samsun
Zonguldak
Birol Yavuz
Serkan Büyükyıldız
Savaş Demirtaş
Kağan Aydınbelge
Orhan Cazgır
Muzaffer Yılmaz
Geçmiş Dönem Başkanları
Kurucu Onursal Başkan
Celal Okutan
I. Dönem - Celal Okutan
II. Dönem - Numan Şahin
III. Dönem - M.Serdar Gürel
IV. Dönem - Ömer Kantaroğlu
V. Dönem - Engin Kenber
VI. Dönem - B.Erdinç Boz
VII. Dönem - Hüseyin Erdem
VIII. Dönem - Abdullah Bilgin
IX. Dönem - Cafer Ünlü
X. Dönem - Gürkan Arı
Uluslararası Üyelikler
American Society of Heating,
Refrigerating and Air-Conditioning Engineers
Federation of European HVAC Associations
Climamed
TTMD Dergisi Makale Yazım Etik Kuralları
1. Makalelerin konusu, mekanik tesisat mühendisliği uygulamaları,
projelendirme ve hedef kitlenin genel meslekî ilgisine yönelik
konulardan seçilmelidir.
2. Makalelerde ciddi ve teknik bir dil kullanılmalı, genel ahlak
kurallarına riayet edilmelidir.
3. Makalelerde geçerli dil Türkçe’dir. Teknik bir zorunluluk
olmadıkça kullanılan kelimelerin yabancı dilde olmamasına
özen gösterilmelidir.
4. Makalelerde belirli bir zümre, sınıf, kişi, şirket veya şirketler
topluluğunun menfaati öne çıkarılamaz veya hedef gösterilemez. Bu konuda reklam veya propaganda yapılamaz.
5. Özellikle sistem veya cihaz tanıtımı yapılan makalelerde,
kesinlikle ürünün (veya sistemin) markası kesinlikle belirtilmediği gibi; imalatçı, uygulamacı vs. firmaların tanıtım ve reklamı da
yapılamaz.
6. Makale başlıkları herhangi bir firmaya ait reklam sloganlarıyla
aynı olamaz veya benzerlik göstermez.
7. Yayımlanması teklif edilen makaleler daha önce herhangi bir
dergi veya kitapta yayımlanmamış olmalıdır.
8. Aynı makale, farklı tarihlerde de olsa, iki defa yayımlanamaz.
9. Makalelerde bilerek veya yönlendirme amacıyla yanlış bilgiler
verilemez.
10. Makalede anlatılan konu yazarın sorumluluğundadır.
TTMD Dergisi Makale Yazım Etik Kuralları
1. Yazar adları, 50 kelimeyi geçmeyecek, özgeçmişleri ile birlikte
sunulmalıdır.
2. Makale ile birlikte 100 kelimeyi geçmeyecek şekilde, türkçe
özet sunulmalıdır.
3. Makaleler ile birlikte 100 kelimeyi geçmeyecek şekilde, ingilizce
özet sunulmalıdır.
4. Makaleler tercihen “Microsoft Word” formatında, 9 punto, tek
ara yazılmalıdır.
5. Makaleler Times New Roman yazı karakteri kullanılarak iki
yana yaslanmış olarak ve 1,5 aralıklı yazılmalıdır.
6. Makale bölümleri arasında bir satır aralığı boşluk bırakılmalıdır.
7. Tablo ve şekillere ait başlıkların ilk harfleri büyük harf diğerleri
küçük harf olmalıdır.
8. Makaleler 6 sayfayı geçemez.
9. Metin içinde açıklama niteliğindeki dipnotlara yer verilmemelidir. Dipnot niteliği taşıyabilecek her türlü açıklama numaralandırılarak metnin sonundaki notlar başlığı altında sıralanmalıdır.
10. Metin veya notlar içinde yer alacak alıntılar yazar soyadı/soyadları ve yayın yılı olarak parantez içerisinde belirtilmelidir.
11. Kaynaklar bildirinin en son bölümünde sunulmalı ve yazar
soyadlarına göre alfabetik olarak dizilmelidir.
12. Makaleler sırayla Başlık, Yazar İsimleri, Özet, İngilizce Başlık,
Abstract, Giriş, Ana Metin, Referanslar / Kaynaklar, Ekler (eğer
varsa), Özgeçmiş bölümlerinden oluşmalıdır.
13. Makaleler A4 ebadında yazıcı çıktısı halinde e-posta veya CD
ile dernek merkezi adresine ulaştırılacaktır.
14. Makalelerle birlikte görsel dökümanlarla (dia, fotoğraf, resim,
grafik, çizelge) orjinallerinin sunulmasına özen gösterilmelidir.
15. Makalelerin ingilizce ve türkçe anahtar kelimeleri yazılmalıdır.
Makale Gönderim Adresi
TTMD Genel Merkezi
Bestekar Sk. Çimen Apt. No:15/2
Kavaklıdere/Ankara
Tel : 0 312 419 45 71-72
Faks :0 312 419 58 51
Web: www.ttmd.org.tr
E-posta: [email protected]
13
15
1
8
10
2
6
14
16
11
3
7
5
4
9
TROX Technik İklimlendirme Dünyası
9
1
X-CUBE Klima Santrali
2
Aktif Chilled Beam Cihazları
10 Yangın Damperleri
3
Jet Nozüller
11 X-FANS İmpuls Jet Fanları
4
Döşeme Difüzörleri
12 Tünel Damperleri
5
Tavan Difüzörleri
13 X-FANS Aksiyal Fanlar
6
Merkezi Sistemden Bağımsız
Havalandırma Sistemleri
14 Duman Tahliye Damperleri
X-FANS Jet Havalandırma Sistemleri
15 X-FANS Duman Egzoz Çatı Fanları
7
Kontrol Üniteleri ve Sistemleri
16 TROXNETCOM
8
12
X-FANS EC Çatı Fanları
www.trox.com.tr
6
İçindekiler Contents
TTMD Mayıs Haziran 2014
3 -Başkandan
8-Haberler
Bütünleşik Tasarım
Çalışmalarında Gelinen
Semineri Yapıldı.
Nokta
Binalarda Enerji Verimliliği ve
Konfor İçin Enerji Simülasyonu
Semineri Yapıldı.
İş Sağlığı ve Güvenliği
Semineri Yapıldı.
AB 7. Çerçeve Aquaconserver
Projesi toplantısı Ankara'da
yapıldı
XI. Uluslararası Yapıda Tesisat
Sempozyumu İstanbul Fuar
Merkezi’nde gerçekleştirildi.
7
İçindekiler Contents
13 - Makaleler
13 -
Hastanelerde Enerji Kullanımında Verimlilik İçin Örnek Bir Uygulama
A sample application for energy efficiency in hospitals
Reşat Selbaş , Arzu Şencan Şahin, Fatih Yılmaz, Cevdet Eşki
23 -
Sezonsal Verimlilik, Türkiye’de Klimalar için Eko-Tasarım Kriterleri ve
Yeni Enerji Etiketi
Seasonal efficiency, Eco-Design Criteria for air conditioners in
Turkey and New Energy Label
Dr. Andaç Yakut , DAIKIN Türkiye
31 -
Enerji Verimliliği Fizibilite Çalışması: İzmir Narlıdere Huzurevi Yaşlı
Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi Örneği
An Energy Efficiency Case Study: Narlidere Nursing Home and Rehabilitation
Centre
Gülden Gökçen Akkurt, Cihan Turhan, Cem Doğan Şahin,
Ebru Kuzgunkaya, Osman Aslan Canbaba, Altan Uluğ
8
Haberler News
Bütünleşik Tasarım Çalışmalarında
Gelinen Nokta Semineri Yapıldı.
Türk Tesisat Mühendisleri Derneği İzmir
Temsilciliği tarafından düzenlenen, 2013-2014
Dönemi Eğitim Semineri 03 Mayıs 2014 tarihinde,
“BÜTÜNLEŞİK TASARIM ÇALIŞMALARINDA
GELİNEN NOKTA” konusunda gerçekleştirildi.
İzmir Tepekule Kongre Merkezindeki etkinliğe,
Konuşmacı olarak Mak. Müh. Süleyman AKIM,
Mimar Burak ÜNDER ve Mimar Markus William
LEHTO katılırken Seminer Oturum Başkanlığını
MMO İzmir Şb. Başkanı Güniz GACANER
ERMİN yaptı.
Seminere, Bütünleşik Tasarım çalışmalarını
anlatarak başlayan Süleyman AKIM, Burak
ÜNDER’in ve Markus William LEHTO’nun
verdiği örnekler dinleyiciler tarafından büyük
bir ilgi ile karşılandı. Katılımcılardan gelen
soruların yanıtlandığı son bölümün ardından
seminer, Süleyman AKIM, Burak ÜNDER ve
Markus William LEHTO teşekkür belgesi
takdimiyle son buldu.
Binalarda Enerji Verimliliği ve
Konfor İçin Enerji Simülasyonu
Semineri Yapıldı.
Türk Tesisat Mühendisleri Derneği İzmir
Temsilciliği tarafından düzenlenen, 20132014 Dönemi Eğitim Semineri 24 Mayıs 2014
tarihinde, “BİNALARDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ
VE KONFOR İÇİN ENERJİ SİMÜLASYONU”
konusunda gerçekleştirildi. İzmir Tepekule
Kongre Merkezindeki etkinliğe, Konuşmacı
olarak Mak. Yük. Müh. Dr. İbrahim ÇAKMANUS
ve Mak. Müh. Parham POOYANFAR katılırken
Seminer Oturum Başkanlığını TTMD İzmir İl
Temsilcisi Birol YAVUZ yaptı.
Seminere,
Binalarda
Enerji
Verimliliğini
anlatarak başlayan İbrahim ÇAKMANUS,
Parham POOYANFAR’ın verdiği örnekler
le dinleyiciler tarafından büyük bir ilgi ile
karşılandı. Katılımcılardan gelen soruların
yanıtlandığı son bölümün ardından seminer,
İbrahim ÇAKMANUS ve Parham POOYANFAR’a
teşekkür belgesi takdimiyle son buldu.
9
Haberler News
İş Sağlığı ve Güvenliği
Semineri Yapıldı.
13 Mayıs 2014 tarihinde yaşanan ve hepimizi
derin üzüntüye boğan 301 maden işçimizi
kaybettiğimiz soma faciası ile birlikte gündeme
gelen İş sağlığı ve güvenliği bilgilendirme
toplantısı 24 MAYIS 2014 tarihinde Ankara
Plaza Otel de gerçekleştirilmiştir.
Oturum başkanı Gürkan ARI konunun
öneminden bahsederek kendi tecrübelerini
aktardıktan sonra seminere geçilmiş ve İş
güvenliği uzmanı Alev ACAR tüm işyerlerinde
iş güvenliği uzmanı bulundurmanın yasal
olarak zorunlu olduğundan bahsederek konu
hakkında bilgi ve tecrübelerini katılımcılar ile
paylaşmıştır. Seminer sonunda dinleyicilerden
gelen sorular yanıtlanmıştır.
AB 7.FP Aquaconserver Projesi
toplantısı Ankara'da yapıldı
TTMD’nin de ortaklarından biri olduğu AB
7. Çerçeve Projelerinden “Aquaconserver
Projesi”, 8 ayrı ülkeden (Hırvatistan, İngiltere,
İrlanda, İspanya, İtalya, Polonya, Portekiz ve
Türkiye) katılımla yürütülmektedir.
Söz konusu projenin son toplantısı, eğitim
ve bilgilendirme faaliyetlerini de kapsayacak
şekilde 2-3 Haziran 2014 tarihlerinde Ankara’da
gerçekleştirilmiştir.
Düşük maliyetli ve kolay uygulanabilir “Gri
su arıtma ve kullanım suyu atık ısısının geri
kazanımı” sisteminin geliştirilmesi hedefi
çerçevesinde ARGE ve imalat çalışmaları
tamamlanan AquaConserver Projesi, konutların
% 90’ında kolay bir tadilat sonucunda
kullanılabilir evsel gri su ve ısı geri kazanım
sistemi geliştirilmesini kapsamaktadır.
Bu proje kapsamında geliştirilecek ürünün
kullanılmasıyla; banyo sıcak suyu ile kişisel
suyun yeniden kullanımı sayesinde, bu amaca
yönelik ısıtma enerjisi kullanımında % 50’ye
kadar tasarruf edilebilecek, banyo ve duşlardan
kaynaklanan
gri
suyun
şartlandırılarak
tuvaletlerde yeniden kullanımı ile evlerin
toplam su kullanımında % 35’e kadar tasarruf
sağlanabilecektir.
AquaConserver projesi hakkında detaylı bilgiye
http://www.aquaconserver.eu/
adresinden
ulaşılabilmektedir.
10
Haberler News
XI. Uluslararası Yapıda Tesisat
Sempozyumu İstanbul Fuar
Merkezi’nde gerçekleştirildi.
Uluslararası Yapıda Tesisat Sempozyumunun
11.’si Türkiye Tesisat Mühendisliği Derneği
TTMD tarafından 8-10 Mayıs 2014 tarihlerinde
İstanbul Fuar Merkezi’nde düzenlendi. Yurtiçi
ve yurtdışı üniversite ve firma temsilcilerinden
oluşan 420 kayıtlı katılımcının izlediği
Sempozyumda 64 bildiri 15 ayrı oturumda
sunuldu.
TTMD tarafından iki yılda bir düzenlenen ve bu
seneki başlığı “Yarını Bugünden Kurmak” olan
“Uluslararası Yapıda Tesisat Sempozyumun”na
sektörel
dernek
yetkililerinin
yanısıra
CLIMAMED Yönetim Kurulu üyeleri ile çok
sayıda yabancı bilim adamı ve uzman katıldı.
Sempozyum Yürütme, Organizasyon ve Bilim
Kurulu Başkanı Prof. Dr. Nilüfer Eğrican’ın
hoşgeldiniz konuşmasıyla başlayan Açılış
Töreni, TTMD adına Bahri Türkmen, Sektörel
Dernekler adına İSKAV Cafer Ünlü, TMMOB
MMO adına Ali Ekber Çakar, TMMOB adına
Mehmet Soğancı, TOBB İklimlendirme Meclisi
adına Zeki Poyraz, ASHRAE Sub-Region ChairEurope’dan Bassam Elassaad ve Enerji ve Tabii
Kaynaklar Bakanlığı adına Bakan Yardımcısı
Murat Mercan’ın konuşmalarıyla devam etti.
11
Haberler News
Sempozyum süresince gerçekleştirilen 4
panelde sırasıyla “Devlet ve Sanayi Arasındaki
Küresel İşbirliği Vasıtasıyla Yapılarda Enerji
Verimliliği Yaklaşımlarının Uyumlaştırılması”,
“Sağlık Yapılarında Kojenerasyon Trijenerasyon
Uygulamaları”, “Yeşil ve Enerji Etkin Binalar”
ve “Profesyonel Mühendislik – Uzman
Mühendislik, Dünyadaki Uygulamalar ve
Türkiye’de Uygulamasının Gelişimi: Sorunlar
ve Çözüm Önerileri” konuları geniş bir izleyici
kitlesinin katılımıyla tartışıldı.
İlk panelin moderatörlüğünü University of
Florida, ABD öğretim üyelerinden Dr. S.
A. Sheriff üstlendi.
KKTC MMO’dan Emir
Taşçıoğlu, ETKB-YEGM’den Erdal Çalıkoğlu,
TTMD Genel Sekreteri Bülent Hakkı Buyruk ve
İran Petrol Şirketi IFCO’dan Omid Shakeri’nin
panelist olarak katıldığı toplantıda küresel
dayanışma aracılığıyla devletler ve endüstrinin
enerji etkin tasarımlar ortaya koyma becerisini
geliştirmesinin sonuçları örnekler üzerinden
irdelendi ve olası senaryolar ortaya konuldu.
Moderatörlüğünü
Ankara
Başkent
Üniversitesi’nden Dr. Birol Kılkış’ın yaptığı ve
T.C. Sağlık Bakanlığı’ndan Dr. Müh. Dündar Arif
Ekinci, Özay Kas, Şahnur Agaik, Mehmet Bülbül,
Hasan Akçay ve İzzet Nasi’nin panelist olarak
katıldığı ikinci panelde hastane binalarında
kurulmakta olan bileşik ısı-güç ve trijenerasyon
sistemlerinin tasarım şartnameleri masaya
yatırıldı. Katılımcılardan Dr. Müh. Dündar Arif
Ekinci Erzurum’da yapılmakta olan Sağlık
Kampüsü konusunda dinleyicileri bilgilendirdi.
sertifikalandırılma süreçlerinde sergilenen
yaklaşımları ve yaşanılan sorunları irdelediler.
“Yeşil ve Enerji Etkin Binalar” başlıklı üçüncü
panelde, TTMD Başkanı Bahri Türkmen’in
moderatörlüğünde panelistler ÇEDBİK kurucu
başkan yardımcısı Dr. Duygu Erten, Orhan
Turan, Tunç Korun, Dr. İbrahim Çakmanus ve
Mehmet Okutan yeşil ve enerji etkin binaların
Sempozyumun son panelinde ise profesyonel
ve uzman mühendislik kavramları İzmir Yüksek
Teknoloji Enstitüsü’nden Dr. Macit Toksoy’un
moderatörlüğünde tartışıldı. Panele konuşmacı
olarak katılan Ersin Gerçek, Abdullah Eldelekli,
Akdeniz Hiçsönmez, MMO’dan Melih Yalçın
ve T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan
Murat Bayram mekanik tesisat sektöründeki
hizmetlerin profesyonel ve uzman mühendisler
tarafından verilmesi sonucunda oluşacak
olan yeni ortamda potansiyel risklerin
azalacağından bahsettiler.
Söz konusu
mühendislerin yetiştirilmesi, akredite edilmeleri
ve denetlenmeleri de panelin konusu içinde
yer aldı.
8 Mayıs akşamı düzenlenen tekne gezisinde İstanbul’un doğal ve tarihi güzelliklerini denizden seyreden katılımcılar,
Sempozyumun ikinci günü düzenlenen Gala Yemeği’nde de biraraya gelme ve sohbet etme fırsatını yakaladılar.
13
Makale Article
Hastanelerde Enerji Kullanımında
Verimlilik İçin Örnek Bir Uygulama
A sample application for energy efficiency in hospitals
Reşat Selbaş1 , Arzu Şencan Şahin1, Fatih Yılmaz2, Cevdet Eşki3
1
Süleyman Demirel Üniversitesi, Enerji Sistemleri Mühendisliği
2
Aksaray Üniversitesi Teknik Bilimler MYO, 3 AVD Enerji
Özet
Hastaneler enerji kullanımının en yoğun olduğu
bina gruplarıdır. Isıtma, soğutma, aydınlatma
gibi birçok alanda elektrik tüketimi söz
konusudur. Son yıllarda dünyada ve ülkemizde
enerji verimliliği çalışmalarının hızla arttığı
bir ortamda hastanelerde enerji verimliliği
çalışmaları önemli bir yere sahiptir.
Bu çalışmanın amacı, enerjinin etkin kullanılması
sağlamak, ortamda bulunan ve dikkatsizce
tüketilen
enerjinin
minimize
edilmesini
sağlamak için gerekli sistem iyileştirmelerini
yapmaktır. Ayrıca sera gazı emisyonunun
azaltılması için enerji kaynaklarının ve enerjinin
kullanımında
verimliliğin
arttırılmasına
yönelik enerji etüdünün yapılması ve tasarruf
potansiyellerinin belirlenmesidir.
Bu çalışmada; bir hastanenin enerji etüdü
yapılmış ve enerji tasarruf noktaları belirlenmiş,
öneriler sunulmuş, tasarruf potansiyeli, yatırım
maliyeti ve geri ödeme süreleri bulunmuştur.
Ayrıca hastanede yapılan iyileştirme sonrasında
CO2 emisyonundaki azalma da belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Enerji, verimlilik, hastane.
Abstract
Hospitals are groups of buildings where
energy use is most intense. Heating, cooling,
lighting, electricity consumption in many areas
is concerned. In recent years energy efficiency
efforts in the world and in our country
increased rapidly in an environment where
energy efficiency initiatives in hospitals has a
special place.
The purpose of this study, ensure efficient
use of energy, in the current environment and
the minimization of the energy consumed by
our careless necessary to ensure the system
is to make improvements. In addition to the
reduction of greenhouse gas emissions, energy
resources and energy in order to increase
efficiency in the use of Energy Studies done
and is to determine the potential savings.
In this study we conducted an energy audit
and energy saving point of the hospital were
identified, recommendations are presented,
and potential savings, investment costs and
payback period have been found. In addition,
improvements to the hospital after it was
identified that the reduction in CO2 emissions.
Keywords: Energy, efficiency, hospitals.
1. Giriş
Önemli enerji kaynakları olan petrol ve kömür
gibi fosil kaynaklı yakıtların hızla tükeniyor
olması, enerji üretim ve tüketim süreçlerinde
ortaya çıkan sera gazı emisyonlarının küresel
ısınma ve iklim değişikliğine neden olması
ve ülkemizin enerji kaynakları kullanımında
%70 oranında ihracata bağımlı olması enerji
verimliliğinin önemini artırmıştır.
Fosil yakıtların her geçen gün azalması ve
taleplerin artmasına bağlı olarak fiyatlarda
da artış meydana gelmektedir. Fiyatlardaki
bu artış sebebi ile enerjinin daha uygun
kullanımı önem kazanmaktadır. Enerjinin daha
uygun kullanımı içinde enerji verimliliği önem
kazanmaktadır.
Enerji verimliliği, tüketilen enerji miktarının,
üretimdeki miktar ve kaliteyi düşürmeden,
ekonomik kalkınmayı ve sosyal refahı
engellemeden en aza indirilmesidir.
Daha geniş bir biçimde enerji verimliliği; gaz,
buhar, ısı, hava ve elektrikteki enerji kayıplarını
önlemek, çeşitli atıkların geri kazanımı ve
değerlendirilmesi veya ileri teknoloji ile üretimi
düşürmeden enerji talebini azaltılması, daha
verimli enerji kaynakları, enerji geri kazanımları
gibi etkinliği artırıcı önlemler bütünüdür.
Enerji verimliliğinde en önemli faktör
enerji tasarrufudur. Genellikle enerjinin az
14
Makale Article
kullanılması, iki ampulden birinin söndürülmesi
şeklinde algılanmakta olan enerji tasarrufu,
aslında enerji atıklarının değerlendirilmesi ve
mevcut enerji kayıplarının önlenmesi yoluyla
tüketilen enerji miktarının, kalite ve performansı
düşürmeden en aza indirilmesidir.
Hastaneler, hem tam gün çalışan hem de
enerji tüketimi en fazla olan kurumlardır.
Hastanelerdeki enerji tüketimi, bir ticari
işletmenin enerji tüketiminin 2,5 katından daha
fazladır [1]. Bu yüksek enerji tüketimi, artan
maliyetleri de beraberinde getirmektedir.
Bu maliyetler, hem kar amacı güden hem
de kar amacı gütmeyen sağlık kurumlarını
etkilemektedir[2].
Bu hastaneler, enerji
yönetimi ile maliyetleri kontrol altına alarak;
hasta bakım düzeyini yükseltmek ve pahalı
tıbbi ve teknolojik gelişmeleri sağlamak için
tasarruf elde edebilirler [3].
Hava emisyonu, havaya bırakılan ve çeşitli
kaynaklardan yayılan bu gazları tanımlamak
üzerine kullanılan bir terimdir ve hem yerel
çevreye hem de küresel çevreye negatif
etkilerde bulunmaktadır. Hava emisyonuna
yol açan en önemli sebeplerden birisi olan
karbondioksit (CO2) salınımı, özellikle enerji
tüketimi çok olan hastanelerde yoğun olarak
görülmektedir. Almanya’da hastaneler, sadece
ısı tüketimi sonucunda her yıl 4 milyon ton kWh
CO2 üretmişlerdir [5]. Bu yüksek bir miktardır.
Binalarda enerji performansının belirlenmesinde
aşağıdaki yöntemler kullanılarak yapılır;
2. Bina Durumu Ve Enerji Performansı
• Binanın m2 başına düşen yıllık enerji tüketiminin belirlenmesi,
• Bu değere göre CO2 salınımının hesaplanması,
• Bu değerlerin referans bir binanınki ile kıyaslanması,
• Kıyaslama sonucuna göre binanın A-G arasında
bir enerji sınıfına yerleştirilmesi ile yapılır.
Hastanelerin enerji verimlilik hesabında
binanın yıllık ısıtma, soğutma, aydınlatma,
havalandırma, sıcak su tüketimleri birincil
enerji olarak belirlenir. Bu tüketim değerlerine
bağlı olarak CO2 salımı hesaplanır [4].
Hastaneler, gerek yüksek miktarlardaki enerji
tüketimi ile gerek kullandıkları kimyasallarla,
gerek anestezik gazlarla ve gerekse tıbbi
atıkların imhası sonucunda oluşan toksik gazlar
ile hava kirliliğine neden olabilmektedirler.
Bu
çalışmada;
Bursa
ilindeki
devlet
hastanesinin enerji etüdü yapılmış ve enerji
tasarruf
noktaları
belirlenmiş,
öneriler
sunulmuş, tasarruf potansiyeli, yatırım maliyeti
ve geri ödeme süreleri bulunmuştur. Ayrıca
hastanede yapılan iyileştirme sonrasında CO2
emisyonundaki azalma da belirlenmiştir.
Binamız Bursa’da olup 2. derece-gün
bölgesindedir. Bina betonarme karkas yapıda
olup brüt kullanım hacmi 100.047 m3 dür.
Brüt kullanım alanı ise; 33.349 m2’dir. Binanın
mevcut durumunda çatı hariç ısı yalıtımı yoktur.
Binanın yıllık ısıtma enerjisi ihtiyacı 2.997.408
kWh olup, birim hacim başına düşen ısıtma
ihtiyacı 29,96 kwh/m3’tür. Bina mevcut haliyle
enerji tüketimi açısından “C” sınıfı, SEG (Sera
gazı emisyonu) emisyonu bakımından ise “C”
sınıfıdır. Bina bilgileri Tablo 1’de verilmiştir.
Bursa Memleket Hastanesi, her katı 1.970
m2‘den oluşan 5 katlı ana bina, her katı 612
m2‘den 5 katlı idari bina, her katı 1.682 m2’den 2
kat ve 996 m2 bodrum kattan oluşan poliklinik
binası bulunmaktadır. Binanın aynı zamanda
her katı 390 m2’den 7 katlı acil binası, her katı
855 m2’den 5 katlı kolej binası ile her katı 495
m2’den 5 kat ve 689 m2 bodrum kattan oluşan
ameliyathane binalarından oluşmaktadır.
Tablo 1. Bursa memleket hastanesi bina bilgileri
1. Binanın Adı
: BURSA MEMLEKET HASTANESİ
2. İnşaa Yılı
: 1952
3. Kullanım Amacı
: Sağlık Kurumu
4. Kapalı Hacim
: 100047 m3
5. İnşaat Alanı
:
6. Kullanım Alanı
: 33.349 m2
15
Makale Article
7. Yıllık Isıtma Derece Gün Sayısı
: 2010- 1438 saat 2009 – 1646 saat
2008- 1674 saat
8.Yıllık Soğutma Derece Gün Sayısı
: 2010-337 saat
2009- 253 saat
2008 – 335 saat
Isıtma/Soğutma Sistemi
: Merkezi ısıtma +Soğutma ve Split klima
Yalıtım Durumu
: Yalıtımsız
Çalışan Sayısı
: 700
İli
: BURSA
Toplam Yıllık Ortalama Enerji Tüketimi (TEP)
639,486 TEP
Yıllar
Tüketimler (TEP)
2008
658,25 TEP
2009
658,90 TEP
2010
601,31 TEP
Tablo 2’de hastana neye ait mevcut durumdaki
enerji kimlik belgesi verilmiştir. Bu enerji kimlik
belgesi hastanede iyileştirme yapılmadan
önceki halidir. Enerji tipine göre yıllık tüketim
değerleri görülmektedir. Isıtma, sıhhi sıcak
su üretimi, soğutma ve aydınlatma için enerji
tüketimleri (birincil enerji olarak) 525,67
kWh/ m2 yıl ve buna bağlı olarak da emisyon
salınımı değeri 96,3 kg eşd.CO2 / m2 yıl olarak
bulunmuştur. Ve bu değerlere karşılık gelen
hastane enerji tüketim ve emisyon değerlerine
bağlı olarak hangi sınıfa girdiği görülmektedir.
Tablo 2. Bursa memleket hastanesi binasına ait mevcut durumdaki enerji kimlik belgesi
ENERJİ KİMLİK BELGESİ
Belge No: 0001
Bina tipi : Betonarme Karkas
İnşaat yılı: 1952
Kapalı Kullanma alanı : 33.349 m²
Ada / Parsel
:
Adres : Hasta Yurdu cad.
No:31 Tophane/Osmangazi/BURSA
Tarih
: 09.04.2011
Belgeyi Düzenleyen:
Oda Sicil No
:
Belgenin Son Geçerlilik Tarihi : 09.04.2021
İmza
Mülk sahibi:
Bursa Devlet Hastanesi
Müşterek tesisatların sahibi (gerekliyse):
İsim:
Adres:
Başhekimliği
Enerji tipine göre yıllık tüketimler
Nihai Enerji
tüketimleri
Birincil Enerji
tüketimleri
Enerji Kullanım Alanı
kWsaat
kWsaat
Isıtma :
2.879.296
3.915.842
Elektrik :
4.113.263
13.614.900
Soğutma :
-
-
6.992.559
17.530.742
Aydınlatma :
TOPLAM :
Isıtma, sıhhi sıcak su üretimi, soğutma ve aydınlatma için
enerji tüketimleri (birincil enerji olarak)
Isıtma, sıhhi sıcak su üretimi, soğutma ve aydınlatma için sera
etkisi gazı (SEG) emisyonları
Nihai tüketim:
525,67 kWsaat/ m².yıl
Emisyon salımı:
96,3 kg eşd.CO2 / m².yıl
16
Makale Article
maksimum ısı ihtiyacını (14,97 kWh/m3)
sağlamak için yapılması öngörülenler:
• Dışa bakan taban, kolon ve kirişlere 6 cm.
izolasyon kaplanması,
• Pencerelerde, 16 mm. hava boşluklu Solar
Low-e kaplamalı çift camlı, üç odacıklı plastik
doğramalı pencere kullanılması,
• Isıtılmayan iç hacimlere bakan iç döşe
melerde 5 cm yalıtım uygulanması
Binanın mevcut durumundaki ısı ihtiyacı
2.997.408 kWh olup, birim hacim başına
düşen ısıtma ihtiyacı 29,96 kwh/m3 olarak
hesaplanmıştır. Oysa bu bina için birim hacim
başına ihtiyaç duyulan maksimum ısı ihtiyacı
TS 825’e göre 14,97 kWh/m3’tür. Bu değerin
sağlanması için bina dış kabuğuna yalıtım
uygulaması, pencere ve kapılarda da bir takım
değişiklikler yapılması uygun görülmüştür.
Binada birim hacim başına ihtiyaç duyulan
• Aydınlatma
• Tesisat yalıtımı
• Baca gazı analizi
halinde birim hacim başına ihtiyaç duyulan
enerji 14,96 kWh/m3’ e indirgenecektir. Birim
hacim başına ihtiyaç duyulan enerjiyi istenen
değerlerde tutabilmek için enerji tasarruf
potansiyel ve yatırım seçenekleri aşağıda
Tablo 3’de sunulmuştur.
Tablo 3. Enerji tasarruf potansiyeli ve yatırım
Enerji Tasarruf Noktaları
ve Öneriler
Tasarruf Potansiyeli
Yatırım
Maliyeti
(TL)
Geri
Ödeme Süresi
(Yıl)
Birim/yıl
TEP/yıl
YTL/yıl
Baca gazı iyileştirilmesi
33.009 m³
27,23 TEP
28.331,00
0,00
0
Tesisat yalıtımı
23.864,72 m³
19,69 TEP
20.475,93
8.387,12
4 ay 27 gün 11
saat
Kazan otomasyonu
45.012 m³
37,31 TEP
38.620,00
60.000,00
1 yıl 5 ay 15 gün
13 saat
Aydınlatma armatür değişimi
89.724 kWh
16,31 TEP
21.982,00
29.577,00
1 yıl 2 ay 7 gün
16 saat
Aydınlatma elektronik
balast kullanımı
6.486,3 kWh
0,557 TEP
1.621,57
57.375,00
Elektrik tarife değişimi
411.326 kWh
35,37 TEP
102.831,00
0,00
114 TEP
190.544,50
131.239,12
TOPLAM
Yapılan hesaplamalarda mevcut durumdaki
bina enerji sınıfı “C” , SEG emisyon sınıfı da
“C” olarak tespit edilmiştir. Binadaki enerji
kullanımı ve buna bağlı CO2 emisyonları
aşağıda incelenmiştir. Binanın toplam birincil
enerji tüketimi 525,67
kWh/m2-yıl olarak
Geri ödeme
süresi uzun
olduğundan
düşünülmedi.
0
hesaplanmış olup, Tablo 4’ de verilmiştir.
Toplam Birincil Enerji Tüketimi = (86,34 kWh/
m2-yılx1,36) + (123,34 kWh/m2-yılx3,31) =
525,67 kWh/m2-yıl
17
Makale Article
Tablo 4. Binanın toplam birincil enerji tüketim tablosu (kWh/m2-yıl)
Enerji Tüketim
Değerleri
(kWh/m²-yıl)
Enerji Tüketim
Değerleri
(kWh/yıl)
Kullanım
Alanı (m²)
Doğalgaz
2.879.296
33.349
86,34
Elektrik
4.113.263
33.349
123,34
Enerji Türü
Toplam Birincil Enerji
Tüketimi (EP)
(kWh/m²-yıl)
525,67
Tablo 5. Bina tiplerine göre birincil enerji cinsinden referans göstergesi ( kWh/m2-yıl )
BİNA TİPLERİ
Konutlar
:
Hizmet Binaları
:
KULANIM
AMAÇLARI
Tek ve ikiz aile evleri
1.ısıtma
bölgesi(RG)
2.ısıtma
bölgesi(RG)
3.ısıtma
bölgesi(RG)
4.ısıtma bölgesi(RG)
165
240
285
420
Apartman blokları
180
255
300
435
Ofis ve Büro Binaları
240
300
360
495
Eğitim Binaları
(Okullar, Yurtlar, Spor
Tesisleri vb.)
180
255
300
450
Sağlık Binaları
(Hastaneler,
huzurevleri, yetiştirme
yurtları, sağlık ocakları
vb.)
600
Otel, Motel, Restoran
Ticari Binalar : vb.
540
750
RG: Birincil Enerji cinsinden referans göstergesi (kWh/m2-yıl)
BEP yönetmeliğinde verilen ve Tablo 5’de
gösterilen, birincil enerjiye göre referans
göstergesi (RG) değeri 2. Isıtma bölgesinde
bulunan sağlık binaları için 600 kWh/m2-yıl
olarak alınmıştır.
Tablo 6. Enerji sınıfı ve sera gazı emisyon sınıfı endeksi
EP/RG Oranı: 526,67 /600 = 0,877 olarak
hesaplanmıştır. Bu değer Tablo 6’daki enerji
sınıfı endeksinde “C” bina enerji sınıfına karşılık
gelmektedir.
18
Makale Article
BEP yönetmeliğinde verilen ve Tablo 8’de
gösterilen, nihai enerjiye göre sera gazı referans
göstergesi (SRG) değeri 2. ısıtma bölgesinde
bulunan hastane binaları için 120 kg eşd.CO2/
m2-yıl olarak alınmıştır.
Tablo 7.
SEG/SRG Oranı: 96,3 /120 = 0,8025 olarak
hesaplanmıştır. Bu değer Tablo 6 daki sera gazı
emisyon sınıfı endeksinde “C” bina emisyon
sınıfına karşılık gelmektedir.
Binanın toplam sera gazı emisyonu (kg CO2 /m2-yıl)
ENERJİ
TÜRLERİ
SEG Dönüşüm
Katsayısı
(kg eşd. CO2 /m2-yıl)
Enerji Tüketim
Değerleri (kWh/yıl)
Kullanım Alanı
(m²)
Toplam Sera Gazı
Emisyonu
(kg CO2/m2-yıl)
Doğalgaz
2.879.296
0,234
33.349
20,2
Elektrik
4.113.263
0,617
33.349
76,1
96,3
Tablo 8. Bina tiplerine göre sera gazı referans göstergesi ( kg.eşd.CO2 /m2-yıl )
BİNA
TİPLERİ
Konutlar
Hizmet
Binaları :
Ticari Binalar
KULANIM
AMAÇLARI
1.ısıtma bölgesi
(SRG)
2.ısıtma bölgesi
(SRG)
3.ısıtma bölgesi
(SRG)
4.ısıtma bölgesi
(SRG)
Tek ve ikiz aile evleri
28
40
47
70
Apartman blokları
30
43
50
73
Ofis ve Büro Binaları
40
50
60
80
Eğitim Binaları
(Okullar, Yurtlar,
Spor Tesisleri vb.)
30
45
50
75
Sağlık Binaları
(Hastaneler,
huzurevleri,
yetiştirme yurtları,
sağlık ocakları vb.)
120
Otel, Motel, Restoran
vb.
100
Alışveriş Ve Ticaret
Merkezleri
150
SRG: Nihai Enerji cinsinden referans göstergesi (kg eşd.CO2 / m2yıl)
Binadaki enerji verimliliği için yapılan
hesaplamalar ısıtma sistemine göre yapılmıştır.
Doğal gaz ve elektrik ile ısıtılması sonucunda
meydana gelen sera gazı emisyonu (CO2)
hesaplanmıştır. Toplam enerji tüketime göre
de binamızın hangi gurubu girdiğinin hesabı
yapılarak hangi gruba girdiği belirlenmiştir.
Bu hesaplamalar sonucunda binamız enerji
tüketimi E sınıfı ve sera gazı emisyon değerine
C sınıfı bina durumuna girmektedir. Bu
hesaplamalarımız binamıza enerji verimliliği
uygulanmadan önce yapılan hesaplamalara
karşılık gelen değerdir.
3. SONUÇLAR
Mevcut
binamıza
enerji
iyileştirilmesi
yapılmadan önce binamız enerji tüketimi
değerlerine göre E sınıfına, sera gazı emisyonu
değerlerine göre de C sınıfı gurubuna girdiği
belirlenmiştir.
Hesaplamaların
yapılması
soncunda binamızın mevcut iyileştirmeden
sonraki değerler ve bu değerlere karşılık gelen
enerji kimlik belgesi Tablo 9’da verilmiştir.
19
Makale Article
Tablo 9.
Bursa memleket hastanesi binasına ait düşünülen iyileştirme sonrası enerji kimlik belgesi
ENERJİ KİMLİK BELGESİ
Belge No : 0001
Bina tipi
: Betonarme Karkas
İnşaat yılı : 1952
Kapalı Kullanma alanı :33.349 m²
Ada / Parsel :
Adres
: Hasta Yurdu cad.
No:31 Tophane/Osmangazi/BURSA
Tarih
: 09.04.2011
Düzenleyen :
Oda Sicil No :
Belgenin Son Geçerlilik Tarihi : 09.04.2021
İmza
Mülk sahibi: Bursa Devlet Hastanesi
Müşterek tesisatların sahibi
Enerji tipine göre yıllık tüketimler
Nihai Enerji
tüketimleri
Enerji Kullanım Alanı
Birincil Enerji
tüketimleri
kWsaat
kWsaat
Isıtma :
2.471.274
3.360.932
Elektrik :
3.612.213
11.956.425
Soğutma :
-
-
6.083.487
15.317.357
Aydınlatma :
TOPLAM :
Isıtma, sıhhi sıcak su üretimi, soğutma ve aydınlatma için sera
etkisi gazı (SEG) emisyonları
Nihai tüketim:
459,28 kWsaat/ m².yıl
Emisyon salımı:
84,17 kg eşd.CO2 / m².yıl
20
Makale Article
Düşünülen iyileştirme hesabı yapılmadan
önce mevcut nihai tüketim değerimiz 525,67
kWsaat/ m2yıl iken iyileştirme sonucunda
bu değerin 459,28 kWsaat/ m2yıl düştüğü
hesaplanmıştır. Aynı şekilde sera gazı emisyon
değerimizde 96,3 kg eşd. CO2 / m2 yıl den 84,17
kg eşd.CO2 / m2yıl düştüğü hesaplanmıştır.
emisyonları aşağıda incelenmiştir. Binanın
toplam birincil enerji tüketimi 459,28 kWh/
m2 yıl olarak hesaplanmış olup, Tablo 10’da
verilmiştir.
Toplam Birincil Enerji Tüketimi = (74,10 kWh/
m2-yılx1,36) + (108,31 kWh/m2-yılx3,31) =
459,28 kWh/m2-yıl
Binadaki enerji kullanımı ve buna bağlı CO2
Tablo 10. Binanın iyileştirme sonrası
toplam birincil enerji tüketim değeri (kWh/m2-yıl)
Enerji Tüketim Değerleri
(kWh/yıl)
Kullanım
Alanı (m²)
Enerji Tüketim
Değerleri
(kWh/m²-yıl)
Doğalgaz
2.471.274
33.349
74,10
Elektrik
3.612.213
33.349
108,31
Enerji Türü
Toplam Birincil
Enerji Tüketimi (EP)
(kWh/m²-yıl)
459,28
Tablo 11. Binanın iyileştirme sonrası toplam sera gazı emisyonu (kg CO2 /m2-yıl)
ENERJİ
TÜRLERİ
Enerji Tüketim
Değerleri (kWh/yıl)
SEG Dönüşüm
Katsayısı
(kg eşd. CO2/m2-yıl)
Kullanım Alanı
(m²)
Toplam Sera Gazı
Emisyonu
(kg CO2/m2-yıl)
Doğalgaz
2.471.274
0,234
33.349
17,34
Elektrik
3.612.213
0,617
33.349
66,83
84,17
EP/RG Oranı: 459,28 /600 = 0,765 olarak
hesaplanmıştır. Bu değer Tablo 6’daki enerji
sınıfı endeksinde
“B” bina enerji sınıfına
karşılık gelmektedir.
BEP Yönetmeliğinde verilen ve Tablo 8’de
gösterilen, nihai enerjiye göre Sera Gazı
Referans Göstergesi (SRG) değeri 2. Isıtma
bölgesinde bulunan hastane binaları için 120
kg eşd.CO2/m2-yıl olarak alınmıştır.
SEG/SRG Oranı: 84,17 /120 = 0,701 olarak
hesaplanmıştır. Bu değer Tablo 6’daki Sera gazı
emisyon sınıfı endeksinde “B” bina emisyon
sınıfına karşılık gelmektedir.
İyileştirme
sonucunda sistemin emisyon değeri E
sınıfından B sınıfına yükselmiştir.
Hızla değişen ve gelişen dünyada işletmeler
arasında
artan
rekabet
sonucu
diğer
sektörlerde olduğu gibi sağlık sektöründe de
artan enerji maliyetlerinin azaltılması, karbon
salınımı ile ilgili düzenlemeler yapılması, sağlık
kurumlarında kullanılan tıbbi ve tıbbi olmayan
malzemelerin israfının önlenmesi, maliyetlerin
azaltılması, kaynakların sürdürülebilir ve
dikkatli kullanımı, daha düşük emisyon
salınımı sağlanması hizmet kalitesinin ve hasta
güvenliğinin artırılması gibi konular oldukça
önemli yere sahiptir [6].
Sonuç olarak bu çalışmada Bursa ilinde bir
hastanenin bir yıllık nihai enerji tüketim değeri
belirlenmiş ve bu tüketim değerine karşılık
olarak emisyon değeri bulunmuştur. Şekil 1’de
görüldüğü gibi iyileştirme öncesi nihai enerji
tüketim değeri ve buna bağlı olarak emisyon
değerleri ölçülmüş ve iyileştirme sonucunda
bu değerlerin azaldığı görülmektedir. Enerji
tüketim değerinin azaltılması sonucunda
doğru orantılı şekilde emisyon değerinde
azalmaktadır.
21
Makale Article
Şekil 1. Nihai enerji tüketim değeri ve emisyon değerinin değişimi.
Bu çalışma ile sağlık kurumlarında maliyetlerin
düşürülmesi, etkililik ve verimliliğin artırılması
ve yüksek kalitenin sağlanmasının yanı sıra
çevreci olmanın da önemine dikkat çekilmek
istenmiştir.
Hastanelerde enerji verimliliği
uygulamaları gün geçtikçe önem kazanmaya
başlamıştır.
Teşekkür: Çalışmamızda bize katkı sağlayan Avd
Enerji’den Cevdet Ekşi Bey’e teşekkür ederiz.
SEMBOLLER VE KISALTMALAR
SRG: Sera gazı referans göstergesi
RG:Birincil
göstergesi
Enerji
cinsinden
referans
SEG: Nihai enerji tüketimine göre sera gazları
emisyon göstergesi
EP: Birincil enerji cinsinden enerji performansı
göstergesi
KAYNAKLAR
[1] U.S. Department of Energy. 2009.
Department of energy announces the launch
of the hospital energy alliance to ıncrease
energy efficiency in the healthcare sector. U.S.
Department of Energy Pres. Erisim Yeri: http://
energy.gov/articles/department-energy-
announces-launch-hospital-energyincrease-energy-efficiency,
alliance-
Erisim Tarihi: 01.09.2013.
[2] Albrecht, S. ve Petrin, B. 2010. Establishing
a sustainable vision for healthcare, An
Interactive
Qualifying
Project
Report,
Worcester Polytechnic Institute.
[3] U.S. Department of Energy, Office of energy
efficiency and renewable energy. 2008. Energy
smart hospitals: creating energy efficent, high
performance hospitals. Erisim Yeri: http.ere.
energy.gov/buildings/publications/pdfs/
energysmarthospitals/esh_factsheet.pdf,
Erisim Tarihi: 01.09.2013.
[4] Etik enerji verimliliği danışmanlık eğitim
hizmet san. ve tic. ltd. şti. raporu. http://www.
etikevd.com/ekb/etik_enerji_ekb.pdf
Erişim tarihi:02.01. 2014
[5] Environment Science Center. 2003.
Greener Hospitals: Improving Environmental
Performance. Germany: Bristol-Myers Squibb
Company.
[6] Eren, U. 2010. Siemens’ten yeşil hastane.
Gelecek ve Trendler, Yenilikçilik ve Gelecek
Araştırmaları dergisi, s.6
22
Makale Article
ÖZGEÇMİŞLER
Doç. Dr. Reşat SELBAŞ: 1963 Isparta
doğumludur.
Lisans ve Yüksek Lisansını
Akdeniz Üniversitesi Mühendislik Fakültesinde
tamamlamıştır. Yüksek Lisansında Atık Isı
Geri Kazanımı üzerine çalışmıştır. Doktora
çalışmasını Süleyman Demirel Üniversitesinde
Akışkan Yataklı Kurutma üzerine yaparak
doktor unvanını almıştır. Daha sonra Teknoloji
Fakültesi Enerji Sistemleri Mühendisliğinde
doçent unvanını almıştır. Çalışma konuları
iklimlendirme
sistemleri,
güneş
enerjisi,
soğutma sistemleri, güç çevrimleri v.s.’dir.
Halen Süleyman Demirel Üniversitesi Teknoloji
Fakültesi
Enerji
Sistemleri
Mühendisliği
Bölümünde öğretim üyesi olarak çalışmaktadır.
Almanca ve İngilizce bilmektedir. Evli ve bir
çocuk babasıdır.
Prof. Dr. Arzu ŞENCAN ŞAHİN: 1996 yılında
Süleyman
Demirel
Üniversitesi
Makine
Mühendisliğini
bitirmiştir.1999
yılında
Süleyman Demirel Üniversitesinden Yüksek
Mühendis, 2004 yılında Süleyman Demirel
Üniversitesinden Doktor ünvanı almıştır. Halen
Süleyman Demirel Üniversitesi Teknoloji
Fakültesi
Enerji
Sistemleri
Mühendisliği
Bölümünde Prof. Dr. olarak görev yapmaktadır.
Fatih YILMAZ: 1987 yılında Alanya’da doğdu.
2010 yılında Süleyman Demirel Üniversitesi
Tesisat Öğretmenliği bölümünden mezun
olmuştur. 2013 yılında aynı üniversitede Enerji
Sistemleri Mühendisliği A.B.D yüksek lisansını
tamamlamış ve Doktora ya başlamıştır ve
tez aşamasındadır. Enerji, ekserji,
ısıtma,
soğutma, güç çevrimleri ve yenilenebilir enerji
kaynakları konularında çalışmaktadır. 2013
Eylül ayından itibaren Aksaray Üniversitesi
Teknik Bilimler M.Y.O’unda Öğretim görevlisi
olarak çalışmaktadır.
Cevdet EŞKİ: 1966 yılı Tokat- Zile doğdu.
Süleyman
Demirel
Üniversitesi
Makine
Mühendisliği Bölümü’nden mezun olmuştur.
2009 yılından itibaren kurucu ortağı olduğu
AVD Enerji verimliliği danışmanlık şirketinde
proje koordinatörü olarak hizmet vermektedir.
23
Makale Article
Sezonsal Verimlilik, Türkiye’de
Klimalar için Eko-Tasarım Kriterleri ve
Yeni Enerji Etiketi
Seasonal efficiency, Eco-Design Criteria for air conditioners in
Turkey and New Energy Label
Dr. Andaç YAKUT1 , 1DAIKIN Türkiye
Özet
01.01.2013 tarihinden itibaren Avrupa’da yeni
“Eko-Tasarım Direktifi” ve yeni “Klimaların Enerji
Etiketlemesi Regülasyonu” yürürlüğe girmiştir.
Eko-tasarım direktifi kapasitesi 12 kW’dan
küçük olan klimalar için minumum enerji
verimlilik gerekliliklerini belirler. Bu çalışmada
öncelikle, klimalarda nominal verimliliğe göre
daha doğru bir verim tanımı olan “Sezonsal
Verimlilik” terimi açıklanmıştır. Daha sonra
Avrupa’da kullanılan yeni enerji etiketi detaylı
olarak tanıtılmıştır. Son olarak, Türkiye’de
19.07.2013 tarihinde yayınlanan “Klimalar ve
Vantilatörler ile İlgili Çevreye Duyarlı Tasarım
Gereklerine Dair Tebliğ” ve 24.12.2013 tarihinde
yayınlanan “Klimaların Enerji Etiketlemesine
Dair Tebliğ” sonrası klimalar için minumum
enerji verimlilik gereklilikleri ve yeni enerji
etiketi hakkında güncel bilgilere yer verilmiştir.
Abstract
The Eco-Design Directive and the Energy
Labeling of Air Conditioners Regulation has
come into force in EU as of 1/1/2013 for the
air conditioners that has a capacity below 12
kW. This Eco-Design Directive sets minimum
energy efficiency requirements for the air
conditioners that has a capacity below 12 kW.
In this study, first the term called “Seasonal
Efficiency” which is a more precise way
of defining efficiency rather than nominal
efficiency is explained. Afterwards, the new
Energy Label of Air Conditioners that is being
used in EU is introduced in full detail. Finally,
up-dated information is provided about “The
Eco-Design Directive for the Air Conditioners”
published on 19.07.2013 and “Energy Labeling
of Air Conditioners Regulation” published on
24.12.2013 in Turkey.
Anahtar Kelimeler: Sezonsal Verimlilik, SEER,
SCOP, Enerji Etiketi.
Keywords: Seasonal Efficiency, SEER, SCOP,
Energy Label.
1. Giriş
de enerji verimliliğini arttırmak için 20/20/20
denilen bir enerji politikası ortaya koymuştur.
Bu politikayla 2020 yılına kadar %20 daha
az CO2 emisyonu, %20 yenilenebilir enerji
payı ve %20 daha az birincil enerji tüketimi
hedeflenmektedir.
Küresel
ısınmanın
olumsuz
etkilerinin
artması ve bu konuda önlemlerin alınması
amacıyla 2005 yılında Kyoto protokolünün
imzalanmasının ardından, Avrupa Komisyonu
hem çevreye olan etkilerin azaltılması hem
Şekil 1. Avrupa 20/20/20 Politikası
24
Makale Article
Bu
hedefleri
gerçekleştirmek
amacıyla
Avrupa Komisyonu Eko-Tasarım direktifini
yayınlamıştır. Bu direktif enerji kullanan ürünler
için minimum verimlilik gerekliliklerini belirler
[1]. Gerçek çalışma şartlarını yansıtması
amacıyla kapasitesi 12kW’ın altındaki klimalar
için performans ölçüm metotları da değişmiş,
sezonsal verimlilik terimi tanımlanmıştır.
Bütün bunların sonucu olarak yeni enerji
etiketi oluşturulmuştur. 01.01.2013‘ten itibaren
minimum verimlilik gerekliliklerini karşılamayan
ürünler CE işaretini taşıyamayacak ve bu
ürünler Avrupa’da satılamayacaktır.
Tablo 1’de Eko-tasarım direktifinde SEER ve
SCOP olarak belirtilen minimum verimlilik
gereklilikleri görülmektedir. Bu gereklilikler
kademeli olarak 2013 ve 2014 yıllarında
arttırılmaktadır. Ayrıca bu direktifte iç ve dış
ortama göre maksimum ses gücü seviyesi
gereklilikleri de belirtilmiştir.
Tablo 1. Eko-tasarım direktifi minimum verimlilik gereklilikleri [2]
Minimum SEER
Minimum SCOP
Maksimum ses
gücü iç ortam
dB(A)
Maksimum ses
gücü dış ortam
dB(A)
6kW
3,6
3,4
60
65
6-12kW
3,6
3,4
65
70
6kW
4,6
3,8
60
65
4,3
3,8
65
70
Eğer GWP >150
* 1/1/2013
* 1/1/2014
6-12 kW
2. Sezonsal Verimlilik
Konuyu daha iyi anlamak için önce nominal
verimlilik ile sezonsal verimlilik arasındaki
farklara bakalım. Bu iki tanım arasında 3 temel
fark vardır (Şekil 2).
Şekil 2. Nominal Verimlilik - Sezonsal Verimlilik
Bu temel farklardan birincisi sıcaklıktır. Nominal
verimlilikte verim hesabı tek, sabit bir dış hava
sıcaklığına göre yapılırken (örn soğutmada
35°C, ısıtmada 7°C) sezonsal verimlilik tüm
soğutma veya tüm ısıtma sezonunu dikkate
alır. Şekil 3’deki grafikte görüldüğü üzere bir
soğutma sezonu boyunca farklı sıcaklıklar farklı
sürelerde görülmektedir. Grafikte bu frekans
olarak belirtilmiştir. Grafiğe dikkatlice bakacak
olursak nominal verimlilik hesabında kullanılan
sabit 35°C dış hava sıcaklığı, görülme süresi
(frekans) açısından oldukça düşük bir yüzdeye
sahiptir. Yani cihaz soğutma sezonu boyunca
bu sıcaklığa çok az bir süre maruz kalacaktır.
25
Makale Article
Buna karşılık cihaz yaklaşık 16°C ile 25°C
arasındaki sıcaklıklara soğutma sezonunun
büyük bir bölümünde maruz kalacaktır ki
bu da yaklaşık %70 civarındadır. Bu yüzden
nominal verimlilik gerçek çalışma koşullarını
yansıtmamaktadır. Aynı durum ısıtma sezonu
için de geçerlidir (Şekil 3).
Şekil 3. Sezonsal verimlilik tüm ısıtma veya tüm soğutma sezonunu dikkate alır
Bir diğer fark ise yüktür. Nominal verimlilikte
cihazın %100 yükte çalıştığı koşul göz önüne
alınırken sezonsal verimlilikte ise kısmi
yükler de göz önüne alınmaktadır. Burada
inverter teknolojisinin önemi devreye girer
yani kompresör çalışma frekansını yüke göre
ayarlayarak enerji tasarrufu sağlar.
Son temel fark ise sezonsal verimliliğin
yardımcı konumlardaki enerji tüketimini de
dikkate almasıdır. Yardımcı konum derken
burada, nominal verimlilik hesabında dikkate
alınmayan, cihazın kapalı konumda veya
bekleme konumunda tükettiği enerjiden
bahsediyoruz. İlk başta bu miktar çok az gibi
görünse de bütün bir soğutma veya ısıtma
sezonu düşünüldüğünde bu miktar verim
hesabında önemli ölçüde etkili olmaktadır.
Sonuç olarak sezonsal verimlilik gerçek çalışma
şartlarında daha doğru bir verim tanımı sağlar.
2.1 Sezonsal Enerji Verimliliği Oranı - SEER
Soğutmada nominal verimlilik yani EER,
35°C’deki soğutma kapasitesinin yine aynı
sıcaklıktaki güç tüketimine bölünmesiyle elde
edilir.
Soğutmada sezonsal verimlilik yani SEER ise
yıllık soğutma ihtiyacının, yıllık soğutmada
çekilen güç ile yardımcı konumlarda çekilen
gücün toplamına bölünmesiyle elde edilir.
EN 14825 standardında SEER hesabı için
Strasburg şehrinin iklim verileri baz olarak
alınmış ve tasarım sıcaklığı 35°C seçilmiştir [3].
Standartta 4 tane test noktası tanımlanmıştır
(Tablo 2). Bunlar 20, 25, 30, 35°C’dir. Değişik
dış ortam sıcaklıklarında soğutma ihtiyacı farklı
olduğundan cihaz kısmi yüklerde çalışabilir.
Bu yüzden cihaz ayrıca farklı kısmi yüklerde
de test edilmektedir (%74, %47, %21 gibi).
İnverter teknolojisi sayesinde cihaz kolaylıkla
kapasitesini ihtiyaca göre ayarlayabilir. Bu 4
test noktasında hesaplanan EER değerlerinden
yola çıkarak SEER değeri hesaplanır.
Tablo 2. SEER için test şartları [3]
Nokta
Kısmi Yük
Oranı (%)
Dış ortam kuru
termometre
sıcaklığı (°C)
İç ortam kuru
termometre
/yaş termometre
sıcaklığı(°C)
A
100
35
27(19)
B
74
30
27(19)
C
47
25
27(19)
D
21
20
27(19)
26
Makale Article
2.2 Sezonsal Performans Katsayısı – SCOP
EN 14825 standardında SCOP hesabı için
3 farklı iklim bölgesi tanımlanmıştır. Bunlar
ortalama iklim bölgesi, daha sıcak iklim bölgesi
ve daha soğuk iklim bölgesidir. Ortalama
iklim bölgesi için Strasburg şehri (A), daha
sıcak iklim bölgesi için Atina şehri (W), daha
soğuk iklim bölgesi için Helsinki şehri (C)
baz alınmıştır. Şekil 4’te bu iklim bölgelerine
ait sıcaklıkların bir yıl boyunca görülme
süresi yani frekansı görülmektedir [4]. SCOP
hesabında bu verilerden yararlanılmaktadır.
Ayrıca Tablo 3’de ilgili standartta verilen her
bir iklim bölgesine ait tasarım sıcaklıkları ve
Tablo 4’de de farklı iklim bölgeleri için SCOP
hesaplamalarında kullanılacak test şartları
görülmektedir. Parantez içinde % olarak
gösterilen değerler kısmı yük oranlarını ifade
etmektedir.
Isıtmada nominal verimlilik yani COP, 7°C
deki ısıtma kapasitesinin aynı sıcaklıktaki güç
tüketimine bölünmesiyle bulunur.
Isıtmada sezonsal verimlilik SCOP ise yıllık
ısıtma ihtiyacının, yıllık ısıtmada çekilen güç ile
yardımcı konumlarda çekilen gücün toplamına
bölünmesiyle bulunur.
Şekil 2. 3 farklı iklim bölgesi için dış ortam sıcaklıklarının görülme süresi (frekans)
Tablo 3. Farklı iklim bölgeleri için
tasarım sıcaklıkları
Ortalama
Daha Sıcak
Daha Soğuk
-10˚C
2˚C
-22˚C
Tablo 4. SCOP hesabı için test şartları
Nokta
Ortalama
Daha Sıcak
Daha Soğuk
-15/20 ˚C
(82 %)
A
-7/20 ˚C (88 %)
B
2/20 ˚C (54 %)
-7/20 ˚C (61 %)
2/20 ˚C (100%)
2/20 ˚C (37 %)
C
7/20 ˚C (35 %)
7/20 ˚C (64 %)
7/20 ˚C (24 %)
D
12/20 ˚C (15 %)
12/20 ˚C (29 %)
12/20 ˚C (11 %)
27
3. AVRUPA BİRLİĞİ YENİ ENERJİ ETİKETİ
Avrupa Birliği’nde 01.01.2013 tarihi itibariyle
Klimaların Enerji Etiketlemesi Regülasyonu
yürürlüğe girmiştir [5]. Şekil 5’de kapasitesi
12kW’dan küçük olan klimalar için yeni enerji
etiketi görülmektedir [6]. Bu etikette sol üst
köşe soğutma için ayrılmış olup sırasıyla cihaza
ait Ptasarım yani 35°C tasarım sıcaklığındaki
cihazın kapasitesini, SEER değerini ve Yıllık
Enerji Tüketimini göstermektedir. Sol alt
köşede ise cihaza ait iç ve dış ortam ses gücü
seviyeleri dB(A) cinsinden gösterilmektedir.
Yeni etiketin sağ tarafı ise ısıtmaya ayrılmıştır.
Şekil 5.
Makale Article
Ortada yeşil renkle belirtilen alan, ısıtmada
ortalama iklim bölgesi için sırasıyla cihazın
Ptasarım yani -10°C tasarım sıcaklığındaki
gerekli ısıtma kapasitesini, SCOP değerini ve
Yıllık Enerji Tüketimini göstermektedir. Yine
aynı şekilde turuncu ve mavi ile gösterilen
alanlar ise sırasıyla daha sıcak ve daha
soğuk iklim bölgelerini belirtmektedir. İlgili
regülasyona göre klima üreticileri yeni enerji
etiketinde ortalama iklim bölgesine göre
gerekli değerleri hesaplayıp enerji etiketinde
göstermek zorundadır. Diğer iki iklim bölgesi
için ise böyle bir zorunluluk yoktur.
Avrupa Birliği Yeni Enerji Etiketi
Tablo 5’de ise ilgili regülasyonda sezonsal
verimliliğe göre tanımlanan yeni enerji sınıfları
görülmektedir. Görüldüğü üzere eskiden
Tablo 5. Yeni Enerji Sınıfları
en verimli sınıf A iken, yeni enerji etiketiyle
beraber A+, A++, A+++ gibi yeni enerji sınıfları
tanımlanmaktadır.
28
Makale Article
4. TÜRKİYE’DE YENİ ENERJİ ETİKETİ
resmi gazetede yayınlanmıştır [7]. Bu tebliğ
Türkiye’de kapasitesi 12 kW’dan küçük olan
klimalar için minimum enerji verimliliği
gerekliliklerini belirlemektedir. Tebliğe göre;
01.01.2014’ten itibaren;
Türkiye’de 19.07.2013 tarihinde Bilim, Sanayi
ve Teknoloji Bakanlığı tarafından “Klimalar
ve Vantilatörler İle İlgili Çevreye Duyarlı
Tasarım Gereklerine Dair Tebliğ” 28712 sayılı
Tablo 6. Tek kanallı ve çift kanallı klimaların haricindeki klimalar için asgari enerji verimliliğine dair gerekler
Tablo 7.
SEER
SCOP
(Ortalama Isıtma Sezonu)
Soğutucu maddenin GWP’si > 150
3,60
3,40
Soğutucu maddenin GWP’si ≤ 150
3,24
3,06
Tek kanallı ve çift kanallı klimaların haricindeki klimalar için azami ses gücü seviyesine dair gerekler
Anma kapasitesi ≤ 6 kW
6 < Anma kapasitesi ≤12 kW
dB(A) cinsinden iç ortam
ses gücü seviyesi
dB(A) cinsinden
dış ortam ses
gücü seviyesi
dB(A) cinsinden iç
ortam ses gücü seviyesi
dB(A) cinsinden dış
ortam ses gücü seviyesi
60
65
65
70
01.01.2015’ten itibaren;
Tablo 8. Tek kanallı ve çift kanallı klimaların haricindeki klimalar için asgari enerji verimliliğine dair gerekler
SEER
SCOP
(Ortalama Isıtma Sezonu
Soğutucu maddenin GWP’si >150, < 6 kW için
4,60
3,80
Soğutucu maddenin GWP’si ≤150, < 6 kW için
4,14
3,42
Soğutucu maddenin GWP’si >150, 6-12 kW için
4,30
3,80
Soğutucu maddenin GWP’si ≤150, 6-12 kW için
3,87
3,42
şeklinde olmak zorundadır. Belirtilen tarihlerde
ilgili gereklilikleri sağlayamayan ürünler bu
tebliğin geçerli olduğu ülkeler için (Avrupa
Birliği ülkeleri ve Türkiye) üretilemeyecek ve
ithal edilemeyecektir.
24.12.2013 tarihli ve 28861 sayılı resmi gazetede
ise “Klimaların Enerji Etiketlemesine Dair
Tebliğ” yayınlanmıştır [8]. Bu tebliğde ısıtma
sezonu için Türkiye’nin iklim haritası çıkarılarak
Türkiye 3 farklı iklim bölgesine ayrılmıştır. Şekil
6’da görüldüğü üzere, Avrupa’da kullanılan
enerji etiketiyle Türkiye’de kullanılacak olan
yeni enerji etiketi arasındaki tek fark enerji
etiketinde ısıtma bölümünde Avrupa haritası
ile birlikte iklim bölgelerine ayrılmış Türkiye
haritasının da bulunmasıdır. Bu tebliğ 01.01.2014
tarihinde yürürlüğe girmiştir.
29
Makale Article
Şekil 6. Türkiye’de Yeni Enerji Etiketi
Tablo 9’da, yayınlanan tebliğe göre yeni
enerji sınıflarına geçiş tarihleri görülmektedir.
Görüldüğü üzere belirlenmiş yıllara göre en
düşük enerji sınıfı kaldırılıp buna karşılık yeni
bir yüksek enerji sınıfı tanımlanmaktadır.
Böylece düşük verimliliğe sahip ürünler
piyasadan elenerek (örneğin sabit hızlı cihaz
olarak tanımlanan inverter olmayan cihazlar)
cihazların daha verimli olması sağlanmış
olacaktır.
1 Ocak 2014 → A, B, C, D, E, F, G
1 Ocak 2015 → A+, A, B, C, D, E, F
1 Ocak 2017 → A++, A+, A, B, C, D, E
1 Ocak 2019 → A+++, A++, A+, A, B, C, D
Tablo 9.
Yeni enerji sınıflarına geçiş tarihleri
5. SONUÇLAR
Türkiye’de yakın zamanda yayınlanan “Klimalar
ve Vantilatörler İle İlgili Çevreye Duyarlı Tasarım
Gereklerine Dair Tebliğ” ve “Klimaların Enerji
Etiketlemesine Dair Tebliğ”e göre 01.01.2014
tarihinden itibaren; bütün klima üreticileri;
• Türkiye pazarına sürülecek bütün ürünler için
(SEER) ve (SCOP) değerlerini hesaplamak,
• SEER ve SCOP bazında minimum gereklilikleri
ve ses gücü seviyesi bazında maksimum
gereklilikleri karşılamak,
• Yeni enerji etiketinde, yeni enerji verimliliği
değerlerini,
enerji sınıflarını, soğutma ve
ısıtmada yıllık enerji tüketimini ve iç ve dış
ortamdaki ses gücü seviyelerini belirtmek,
• Ürün karşılaştırması için gerekli olan tüm
verileri herkesin erişebileceği şekilde internet
ortamında yayınlamak zorundadırlar.
30
Makale Article
KAYNAKLAR
[1] DIRECTIVE 2009/125/EC OF THE
EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL of 21 October 2009, Eco design
Requirements for Energy-Related Products.
[2] COMMISSION REGULATION (EU) No
206/2012 of 6 March 2012, implementing Directive 2009/125/EC of the European
Parliament and of the Council with regard to Eco design Requirements for Air Conditioners
and Comfort Fans.
[3] EN 14825:2012, Air conditioners, liquid
chilling packages and heat pumps, with electrically driven compressors, for space
heating and cooling — Testing and rating
at part load conditions and calculation of
seasonal performance.
[4] “Calculation of SCOP for heat pumps
according to EN 14825”, Prepared for the Danish Energy Agency by Pia Rasmussen,
Danish Technological Institute 31 December 2011.
[5] COMMISSION DELEGATED REGULATION
(EU) No 626/2011 of 4 May 2011 supplementing
Directive 2010/30/EU of the European
Parliament and of the Council w i t h
regard to Energy Labeling of Air Conditioners.
[6] http://www.sezonsalverimlilik.com
[7] 19.07.2013 tarihli ve 28712 sayılı resmi
gazetede yayınlanan “Klimalar ve Vantilatörler İle İlgili Çevreye Duyarlı Tasarım
Gereklerine Dair Tebliğ”.
[8] 24.12.2013 tarihli ve 28861 sayılı resmi
gazetede yayınlanan “Klimaların Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ”.
ÖZGEÇMİŞ
Dr. Andaç YAKUT Lisans, Yüksek Lisans ve
Doktora derecesini Yıldız Teknik Üniversitesi
Makine Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü,
Termodinamik ve Isı Tekniği Anabilim dalında
tamamlamıştır. 2003-2012 tarihleri arasında
aynı bölümde araştırma görevlisi olarak
çalışmıştır. 2012 yılından beri Daikin Türkiye
Yeşil Enerji ve Çevre Bölüm Koordinatörü
olarak görev yapmaktadır.
31
Makale Article
Enerji Verimliliği Fizibilite Çalışması:
İzmir Narlıdere Huzurevi Yaşlı Bakım
ve Rehabilitasyon Merkezi Örneği
An Energy Efficiency Feasibility Case Study: Narlidere Nursing
Home and Rehabilitation Centre
Gülden Gökçen Akkurt1, Cihan Turhan2, Cem Doğan Şahin2,
Ebru Kuzgunkaya3,Osman Aslan Canbaba4, Altan Uluğ5
İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Enerji Mühendisliği Ana Bilim Dalı, İzmir
İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Makina Mühendisliği Bölümü, İzmir
3
İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Jeotermal Enerji Araştırma ve Uygulama Merkezi, İzmir
4
Narlıdere Kaymakamı, İzmir
5
Narlıdere Kaymakamlığı Proje Ofisi, İzmir
1
2
Özet
Abstract
Turkey Enerjisinin büyük bir kısmını ithal
eden Türkiye'nin enerjide dışa bağımlılığının
2030 yılına kadar %72 den %84'e yükselmesi
beklenmektedir. Bu nedenle gerek enerji
tüketiminin gerekse enerji tüketimine bağlı
karbondioksit
salımının
azaltılması
için
önlemler alınması gerekmektedir. Sektörel
bazda incelendiğinde toplam enerji tüketiminin
%37’sini binalar oluşturmaktadır. Kamu ve
hizmet binaları ise enerji tüketiminin en yüksek
olduğu binalardır. Bu çalışmada İzmir Narlıdere
Huzurevi Yaşlı Bakım ve Rehabilitasyon
Merkezi örnek tesis olarak seçilmişve tesisteki
binaların enerji performansının belirlenmesi,
enerji tüketen sistemlerin analiz edilmesi
ve bunlara bağlı olarak uygulanabilir enerji
tasarruf önlemlerinin önerilmesi amaçlanmıştır.
Yapılan çalışmanın sonucunda, tesisteki nihai
enerji tüketiminin uygulanabilir önlemlerle
2012 ylına göre % 60,8 oranında azaltılabileceği
belirlenmişve önerilen iyileştirmelerin geri
ödeme süresi 6,8 yıl olarak hesaplanmıştır.
Turkey is a major energy importer. In
accordance with the predicted results, energy
dependency is expected to increase from 72
% to 84 % within 14 years.On the other hand
the number of residential and commercial
buildings in highly populated cities has risen
rapidly. Moreover, public and service buildings
also occupy the considerable portion of
the energy consumption of the buildings
in Turkey. Therefore, precautions should be
taken to decrease energy consumption and
energy-related carbondioxide emissions. In
this project, Narlıdere Nursing Home and
Rehabilitation Centre in Izmir (NNHRC), the
largest one in Turkey, is selected as case
study in order to obtain energy performance
of buildings, do energy analysis of heating
systems and to recommend feasible energy
saving applications in NNHRC. The results of
feasible interventions show that total energy
consumption of NNHRC can be decreased by
60.8 % with 6.8 year pay back period.
Anahtar Kelimeler: Enerji verimliliği fizibilitesi,
huzurevi, kamu binaları,bina enerji performansı
Keywords: Energy efficiency feasibility, nursing
home, public buildings, building energy
performance
1. Giriş
Enerji verimliliği, binalarda yaşam standardı
ve hizmet kalitesinin düşüşüne yol açmadan,
birim hizmet miktarı başına enerji tüketiminin
azaltılmasıdır. Isıtma, soğutma, aydınlatma,
elektrikli ofis ekipmanlarını kullanırken, enerjiyi
verimli kullanmak suretiyle, ihtiyaçlarımızı
kısıtlamadan ülke ekonomisine ve çevremizin
korunmasına katkı sağlamamız mümkündür.
Ülkemizde, toplam enerji tüketiminin %37’si
binalarda kullanılmaktadır. Enerji tasarrufu
potansiyeli ise konutlarda %30, sanayi
sektöründe %20 ve ulaşım sektöründe
%15 olarak belirlenmiştir [1]. Binalar hem
32
Makale Article
enerji tüketiminde hem de enerji tasarrufu
potansiyelinde en yüksek paya sahiptir.
Türkiye’de binalarda yıllık enerji tüketimi 200
kWh/m2 iken, Avrupa ülkelerinde bu değer
100 kWh/m2 civarındadır ve tüketimi düşürme
çabaları hızla sürdürülmektedir [2, 3].
Ülkemizde, kamu binaları toplam toplam elektrik
enerji tüketiminin %4’ünü oluşturmaktadır [4].
Bu binaların enerji analizini gerçekleştirilerek,
ısıtma,soğutma,aydınlatma ve diğer enerji
kalemlerinin belirlenip problem olan sistemler
ve bina kabuğu için enerji tüketimini azaltıcı
önerilerin getirilip fizibilitenin ortaya konması
ve alınacak tedbirlerle enerji tüketiminin
azaltılması
ve
bina
enerji
tüketiminin
tamamının veya bir kısmının yenilenebilir
enerji kaynaklarından sağlanmasıyla, fosil yakıt
kullanımını azaltarak, hem sürdürülebilirlik
sağlanmış olacak, hem de çevresel etkilerin
azaltılmasına katkıda bulunulacaktır. Ayrıca
Enerji Verimliliği Strateji Belgesi’ne göre kamu
kuruluşlarının bina ve tesislerinde yıllık enerji
tüketiminin 2015 yılına kadar %10 ve 2023 yılına
kadar %20 azaltılması hedefi konmuştur [5].
Bu nedenle kamu binalarında verimlilik arttırıcı
projelerin hazırlanması önem kazanmıştır.
İzmir Narlıdere Huzurevi Yaşlı Bakım ve
Rehabilitasyon
Merkezi’nde
(Narlıdere
Huzurevi) Enerji Verimliliği fizibilite çalışmasının
amacı, Türkiye’nin alanında en büyük kamu
kurumunun enerji analizini yapmak, mevcut
durumu ortaya koymak, enerji tasarruf
potansiyelini belirlemek, çevresel etkileri ve
enerji giderlerini azaltmak amacıyla getirilecek
tasarruf önlemlerini belirlemektir.
mutfak, 2 adet çamaşırhane, 1 adet 70 çocuk
kapasiteli kreş, 32 adet lojman dairesinden
oluşan 1 adet blok, 1 adet amfitiyatro ve 1
seradan oluşan büyük bir komplekstir (Şekil
1-2) ve Ağustos 2012 itibari ile 980 sakine
hizmet vermektedir.
Tesiste mevcut güç trafolarının kurulu gücü 6
MVA’dır. Elektrik enerjisinin tüketim alanlarına
göre payları %5 aydınlatma ve %95 basınçlı
hava, ısıtma, havalandırma ve soğutma
olduğu belirtilmiştir. Tesiste her biri 3.000.000
kcal/h kapasiteli 3 adet sıcak su kazanı,
kullanım sıcak suyu ve ısıtma sistemi ihtiyacını
karşılamaktadır. 2001-Nisan 2012 arasında
yakıt olarak 4 no’lu fuel-oil kullanılmış, bu
tarihten itibaren doğalgaza geçilmiştir. 8 bar
basınç ve 1500 kg/h kapasiteli 2 adet buhar
jeneratörü çamaşırhanenin buhar ihtiyacını
karşılamak amacıyla kullanılmaktadır. Ayrıca
tesiste 300 lt/dk kapasiteli 8 bar çıkış basınçlı
2 adet kompresör çamaşırhaneyi beslemekte
ve hava ütülerinde kullanılmaktadır.
TESİSİN TANITIMI
2001 yılında kurulan Narlıdere Huzurevi kendi
alanında Türkiye’nin en büyük tesisidir. Tesis; 1
adet yönetim binası, 34 adet dinç yaşlı blokları,
2 blok ve 9 katlı geriatrik bakım merkezi, 2
adet konferans salonu, 6 adet kafeterya, 1 adet
Şekil 1. Huzurevi yerleşim planı.
33
Makale Article
Şekil 2. Narlıdere Huzurevi genel görünümü
YÖNTEM
Mevcut Durum Analizi
Çalışmanın
ilk
aşamasında
Narlıdere
Huzurevi’nin mevcut durumunun ortaya
konması amacıyla;
• 2007-2012 yılları arasını kapsayan 6 yıl için
enerji tüketim kalemleri incelenmiş, sayaç
tüketim değerleri ile fatura bilgileri edinilmiştir.
alınabilecek önlemler simüle edilmiş, tasarruf
miktarları ile ilk yatırım ve geri ödeme süreleri
hesaplanmıştır.
Bina Enerji Ölçümleri
• Termal kamera ile binalar görüntülenmiş, var
olan ısı kayıplarının yerleri belirlenmiştir.
• Mimari ve tesisat projeleri edinilmiştir.
• Baca gazı analiz cihazı ile ısıtma sistemi
kazanlarının bacalarında ölçüm yapılmış ve
bu ölçümlere bağlı olarak kazan verimleri
hesaplanmıştır.
• Mimari projeler incelenerek TS 825 yazılımında
[6,7] kullanılmak amacıyla binalara ait veriler
(duvar
kalınlıkları,
malzemeleri,
yalıtım
kalınlıkları, pencere alanları, duvar alanları,
yönler vb.) belirlenmiştir.
• Mekanların kullanım alanlarına göre aydınlatma
ihtiyaçlarının
karşılanıp
karşılanmadığının
belirlenmesi için lüxmetre ile ölçümler yapılmış,
standartlarda belirlenen aydınlatma değerleri
ile karşılaştırılmıştır.
• Enerji tüketim kalemleri incelenmiştir. Elektrik
ve yakıt tüketim değerleri; ısıtma, soğutma
enerjisi tüketimleri ile aydınlatma ve cihaz
kullanımı kalemleri için incelenmiştir.
• Isıtma sistemi tesisatı incelenmiştir. Yüzey
sıcaklığı ölçer ile ölçüm yapılarak ve termal
kamera ile görüntülenerek yalıtım ihtiyacı olup
olmadığı belirlenmiştir.
• Isıtma sistemi, kullanım sıcak suyu ve buhar
üretim sistemi ile su taşıma hatları incelenmiştir.
Enerji Analizi
• Aydınlatma sistemi incelenmiştir.
TS 825 Yazılımı ile Bina Enerji Simülasyonu
• Binalara ait mimari projeler kullanılarak TS
825 Standardına ait yazılım ile bina enerji
tüketimleri hesaplanmıştır.
• Bina enerji ve CO2 emisyon sınıfları
belirlenmiştir.
• Enerji tüketimini azaltmak amacıyla
• TS 825 yazılımı ve faturalardan elde edilecek
bina enerji tüketim değerlerinin yapılan ölçüm
ve değerlendirmeler ile azaltılma önerileri
getirilmiş ve tasarruf edilecek enerji miktarları
hesaplanmıştır.
• Yapılacak yatırımlar için ekonomik analiz
yapılmıştır.
Ocak-Mart 2013 tarihlerinde gerçekleştirilen
proje, ısıtma sezonunda gerçekleştirildiği için
soğutma sistemleri çalışma dışında bırakılmıştır.
34
Makale Article
SONUÇLAR
Mevcut Durum Analizi
2007-2012 yılları için Narlıdere Huzurevi
toplam enerji tüketimi 12.000.000-14.500.000
kWh, enerji maliyeti ise 2.140.000-3.533.000
TL arasında değişmiştir. Aynı yıllar arasında
enerji tüketiminde en büyük pay, %70-75 ile
ısıtma enerjisi tüketimine aittir. Elektrik enerjisi
tüketimi ise %20-25 arasındadır. Bu
nedenle öncelikle ısıtma enerjisi tüketimi
ele alınmıştır. Isıtma enerjisi tüketimi; hacim
ısıtma, kullanım sıcak suyu hazırlama ve buhar
üretimi kaynaklıdır. Hacim ısıtma enerjisi %92
ile toplam ısıtma enerjisi içinde en büyük paya
sahiptir (Şekil 3). Bu nedenle Huzurevi binaları
hacim ısıtma enerjisi tüketimi daha detaylı
incelenmiştir.
Şekil 3.
Isıtma enerjisi tüketimi dağılımı.
Tablo 1.
Narlıdere Huzurevi bina enerji sınıfı ve SEG emisyon sınıfı değerleri.
Blok no.
Birincil
enerji
tüketimi
SEG
emisyonu
Bina
enerji
sınıfı
Bina SEG
sınıfı
Blok
no.
Birincil
enerji
tüketimi
SEG
emisyonu
Bina
enerji
sınıfı
Bina
SEG
sınıfı
1
454,7
95,8
B
B
21
380,5
80,7
B
B
2
437,1
92,2
B
B
22
311,9
66,8
B
B
3
400,6
84,8
B
B
23
378,9
80,4
B
B
4
430,5
90,9
B
B
24
395,4
83,7
B
B
5
436,6
92,1
B
B
25
388,7
82,4
B
B
6
394,7
83,6
B
B
26
427,6
90,3
B
B
7
402,9
85,3
B
B
27
401,1
84,9
B
B
8
424,5
89,7
B
B
28
424,5
89,7
B
B
9
410,9
86,9
B
B
29
431,9
91,2
B
B
10
429,5
90,7
B
B
30
425,8
89,9
B
B
11
380,5
80,7
B
B
31
380,5
80,7
B
B
12
409,8
86,7
B
B
32
390,5
82,8
B
B
13
425,1
89,8
B
B
33
419,9
88,7
B
B
14
404,6
85,6
B
B
34
431,1
91,0
B
B
15
486,6
102,3
C
C
A
393,0
83,3
B
B
16
450,7
95,0
B
B
B
311,8
66,7
B
B
17
385,5
81,7
B
B
C-D
514,1
107,9
C
C
18
407,4
86,2
B
B
E
390,2
82,7
B
B
19
390,9
82,8
B
B
Lojman 467,0
98,3
B
C
20
405,6
85,8
B
B
Toplam
3390,7
16033,1
35
Makale Article
Bina Enerji Ölçümleri
Binaların enerji ve sera gazı emisyon
performansını iyileştirmek amacıyla getirilecek
iyileştirme önerileri için bina kabuğu, ısıtma ve
aydınlatma sistemlerinde ölçümler yapılmıştır.
• Bina kabuğu görsel ve termal kamera ile detaylı
olarak incelenmiş, ısı kayıplarının kaynaklandığı
noktalar ve miktarlar belirlenmiştir.
• Kazanlarda baca gazı analiz cihazı ile ölçümler
alınmış ve kazan verimleri belirlenmiştir. Ayrıca
kazan yüzey sıcaklığı ve ısı yayma katsayıları
belirlenmiş, yüzeyden radyasyon ile olan
ısı kayıpları hesaplanmıştır. Kazan yanma
verimleri %89,1-91,0; kazan verimleri %87,888,7 arasında hesaplanmıştır. 2 kazanda baca
gazı sıcaklığının yüksek olduğu belirlenmiştir.
• Kazan dairesinde üretilen ısıtma sistemi sıcak
suyu ile kullanım sıcak suyu iki ayrı dağıtım
hattı ile binalara gönderilmekte ve kazan
dairesine geri dönmektedir. Hem gidiş hem
dönüşte ısı yalıtımlı olan dağıtım hatlarının
toplam uzunluğu, vana ve flanşlar görsel olarak
ve termal kamera ile izlenmiştir. Yalıtımın eksik
olduğu bölümler belirlenmiş ve sıcaklıkları
ölçülmüştür.
• Huzurevi ortak yaşam alanlarında aydınlık
seviyesi ölçümleri yapılmış, mevcut ampul/
lamba ve armatürlerin sayıları belirlenmiş ve
Huzurevleri için belirlenen aydınlık seviyeleri
ile karşılaştırılmıştır.
İyileştirme Önerileri
TS 825 yazılımı kullanılarak yapılan bina
enerji analizleri ve gerçekleştirilen bina enerji
ölçümleri sonucunda Huzurevi enerji tüketimini
azaltmak amacıyla bazı iyileştirme önerileri
getirilmiştir (Tablo 2). Tablo 2’de, iyileştirme
önerilerinin hangi enerji türünden tasarruf
sağlayacağı (doğalgaz/elektrik), enerji tasarruf
miktarı (kWh ve TL/yıl), sera gazı emisyonu
tasarruf miktarı (ton/yıl), yatırım maliyeti ve
yatırımın geri ödeme süresi verilmektedir.
Bina kabuğu için getirilen iyileştirme önerileri;
duvarların 5 cm kalınlığında XPS ile yalıtımı,
pencere
doğramalarının
(alüminyumdan
PVC’ye) ve iki cam arası boşlukların (12
mm’den 16 mm’ye) değiştirilmesi ile ısı
yalıtımsız metal kapıların ağaç yada plastiğe
dönüştürülmesi,
kapı
ve
pencerelerde
sızdırmazlığın iyileştirilmesi için silikonlanması
olmuştur. Isıtma ve sıcak su hazırlama sistemi
için ise kazan verimlerinin artırılması (baca gazı
sıcaklığını düşürmek için ekonomizer kullanımı,
brülör ayarlarının yapılması), sıcak su dağıtım
sistemlerinin eksik yalıtımlarının tamamlanması
önerilmektedir. Huzurevi binalarında iç ortam
sıcaklıkları en az 24°C olarak set edilmiştir. İç
ortam sıcaklıklarının 1°C düşürülmesi önemli
bir enerji tasarrufu sağlayacaktır. Herhangi
bir yatırım gerektirmeyen bir iyileştirme
önerisidir. Aydınlatma sistemleri için ise
manyetik balastların elektronik balastlar ile
değiştirilmesi önerilmiştir. Son olarak elektrik
üretiminin bir kısmının Huzurevi otoparkının
çatısına yerleştirilecek fotovoltaik piller ile
karşılanması önerisi de Huzurevi yönetiminin
değerlendirilmesine sunulmuştur.
TARTIŞMA
Bu çalışma kapsamında Narlıdere Huzurevi
Yaşlı Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi’nin,
ısıtma, kullanım sıcak suyu ve buhar hazırlama
sistemleri, dağıtım hatları, kazan dairesi ve
makine daireleri ile aydınlatma sistemleri
incelenmiştir. Çalışma kış aylarında yapıldığı
için soğutma sistemleri değerlendirme dışı
bırakılmıştır.
Fizibilite çalışması sonucunda enerji tüketiminin
azaltılması için tüm bina duvarlarına yalıtım
uygulanması ile kapı ve pencerelerin toplam
ısı transfer katsayısı daha düşük olanlarla
değiştirilmesi önerilmektedir. Ayrıca baca gazı
sıcaklığı yüksek olan iki kazanda ekonomizer
uygulanması, sızdırmazlığın artırılması, iç ortam
sıcaklığının düşürülmesi, makine daireleri ve
sıcak su dağıtım hatlarında boru, flanş, vana
ve ısı değiştirgeçlerinin yalıtımı ile aydınlatma
enerji tüketiminin azaltılması için ekonomik
balast kullanımı, güneş enerjisinden elektrik
üretimi önerileri getirilmektedir. Bu önerilerin
geri ödeme süreleri hesaplanmış, geri ödeme
süresi 6,79 yıl olarak bulunmuştur. Huzurevi
bina sayısı, dolayısıyla pencere sayısı çok fazla
olduğundan pencere değişimi ekonomik bir
önlem olarak değerlendirilmemektedir. Aynı
şekilde güneş enerjisinde elektrik üretimi uzun
geri ödeme süresi ve yüksek ilk yatırım maliyeti
ile huzurevi için yakın gelecekte uygulanabilir
görülmemektedir. Bu yatırımların maliyetleri
çıkarıldığında toplam yatırım 480.039,22
TL’ye, geri ödeme süresi ise yaklaşık 1 yıla
36
Makale Article
düşmektedir. Diğer önlemlerin ise en az yatırım
gerektirenden başlanarak uygulanması önerilir.
Pencere ve kapılarda sızdırmazlığın artırılması
en basit enerji tasarruf şeklidir.
Huzurevleri ve yaşlı bakım evleri enerji
fizibilitesi ile ilgili literatürde herhangi bir
çalışmaya rastlanmamıştır.
Tablo 2.
Çalışma; 2012 Enerji Verimliliği Strateji
Belgesi’nde belirtilen amaçlara ulaşmak,
huzurevi binalarının giderlerini azaltarak sosyal
bakım hizmetlerinin sürdürülebilirliğine katkı
yapmak, enerjinin etkin kullanımını sağlamak
için diğer kamu kurum ve kuruluşlarına yol
gösterici olabilir.
İyileştirme önerilerinin değerlendirilmesi.
İyileştirme önerileri
Enerji
türü
Tasarruf miktarı
Miktar
Birim
Sera
gazı
Yatırım
maliyeti
Geri
ödeme
(kWh)
(TL/yıl)
(ton/yıl)
(TL)
(Yıl)
Kapı
38.318,36
367.473,16
27.755,62
85,98
147.812
5,33
Duvar
yalıtımı
228.207,40
2.118.509
165.300
512,11
254.965
1,54
Pencere
110.019,34
1.055.085,49
79.691,68
246,89
2.387.054
29,95
436.119,80
33.078,95
102,05
5.520
0,17
129.624,60
1.243.100
93.854,64
290,88
28.200
0,3
Yalıtım uygulamaları
11.565
110.915
48.982
25,98
18.093
0,36
İç ortam sıcaklığının
tüm bloklarda 1°C
düşürülmesi
203.620,85
1.952.724
147.491
456,93
-
-
66.596
22.162
41,09
53.649
2,42
765.000
254.578,80
472,01
2.404.156,78
9,44
5.271.250
6,79
Bina
kabuğu
Sızdırmazlığın 0,1
(1/h) artırılması
Kazan verimi
iyileştirme
(2 kazan için)
Elektronik balast
kullanımı
Güneş enerjisi
kullanımı
TOPLAM
45.473,70
Doğalgaz
(m3/yıl)
66.596
Elektrik
(kWh)
8.185.522,63 776.040,50 2.233,91
37
Makale Article
TEŞEKKÜR
ÖZGEÇMİŞLER
Bu çalışma, İzmir Kalkınma Ajansı (İZKA)
tarafından
DFD
Programı
kapsamında
mali olarak desteklenmiştir. İZKA’ya ve
çalışma sırasındaki teknik desteklerinden
dolayı Narlıdere Huzurevi Yaşlı Bakım ve
Rehabilitasyon Merkezi Müdürü Sayın Zekeriya
ALAN’a teşekkür ederiz.
Prof. Dr. Gülden GÖKÇEN AKKURT 1968 yılı
İzmir doğumludur. 1990 yılında Dokuz Eylül
Üniversitesi Makina Mühendisliği Bölümü’nü
bitirmiştir. Ege Üniversitesi Güneş Enerjisi
Enstitüsü’nden 1992 yılında Yüksek Mühendis,
2000 yılında Doktor unvanı almıştır. 2000
yılından bu yana İzmir Yüksek Teknoloji
Enstitüsü Makina Mühendisliği Bölümü’nde
öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır.
2004-2007 yıllarında İYTE Enerji Mühendisliği
Anabilim Dalı Başkanlığı, 2007-2010 yıllarında
İYTE Jeotermal Enerji Araştırma ve Uygulama
Merkezi Müdürlüğü görevini yürütmüştür. Ocak
2011’den bu yana İYTE Enerji Mühendisliği
Anabilim Dalı Başkanlığı’nı sürdürmektedir.
Jeotermal elektrik santrallerinde verim artırma
yöntemleri, jeotermal enerji teknolojileri ile
enerji verimliliği ve binalarda enerji performansı
konularında çalışmaktadır.
REFERANSLAR
[1] Enerji Bakanlığı, 2012, www.enerji.gov.tr.
[2] Kazanasmaz T., Erlalelitepe I., Gökçen
Akkurt G., et al., 2014 “On the relation between
architectural considerations and heating
energy performance of Turkish residential
buildings in İzmir”, Energy and Buildings,
Vol.72, pp 38-50.
[3] Dilmac S. , Tırıs M., “Energy efficiency
in residential Buildings in Turkey”, inTurkish
context. Available online at: http://www.mmo.
org.tr/resimler/dosyaekler/d616dd38211ebb5
ek.pdf? dergi=160 (01.02.14).
[4] Turkyılmaz O., Özgiresun C.,“Türkiye Enerji
Görünümü”, 17 Nisan 2013,TMMOB Makina
Mühendisliği Odası TESKON 2013 Sunumu, ,
İzmir, Türkiye.
[5] Enerji Verimliliği Strateji Belgesi, 20122013, 25 Şubat 2012,Resmi Gazete, Sayı:28215.
[6] TS 825, 2008, Binalarda Isı Yalıtım Kuralları,
Ankara, Turkiye.
[7] İZODER TS 825 Hesap Programı,http://
www.izoder.org.tr/tr/bilgi-merkezi/yalıtımhesap-makinesi/index.asp.
[8] Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği,
2008. Sayı: 27075, Ankara.
Cihan TURHAN 1985 yılı Manisa/Akhisar
doğumludur.
2008
yılında
Endüstri
Mühendisliği Bölümü’nü bitirmiştir Yüksek
lisansını İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü
Enerji Mühendisliği Ana Bilim Dalı’nda
başarıyla tamamlayıp, yine aynı üniversitede
Makine Mühendisliği Bölümü’nde doktorasını
yapmaktadır. 2009 yılından beri Araştırma
Görevlisi olarak görevini sürdürmektedir.
Binalarda Enerji Verimliliği ve Yapay Zeka
uygulamaları konularında çalışmaktadır.
Cem Doğan ŞAHİN 1987 yılı Kayseri
doğumludur. Lisans öğrenimi Süleyman
Demirel Üniversitesi Makina Mühendisliği
Bölümü’nde 2009 yılında tamamlamıştır. 2010
yılında yurtdışında 1 yıl dil eğitimi gördükten
sonra 2011 yılında İzmir Yüksek Teknoloji
Enstitüsü Enerji Mühendisliği Yüksek Lisans
Programı’na başlamış, 2013 yılı sonunda
bu programı başarı ile tamamlamıştır. 2014
yılında İYTE Makina Mühendisliği’nde doktora
eğitimine başlamış ve aynı bölümde 2012
yılından bu yana Araştırma Görevlisi olarak,
binalarda ve sanayilerde enerji verimliliği
üzerine çalışmalarını sürdürmektedir. Ayrıca
2013 yılında enerji yönetici sertifikasını almaya
hak kazanmıştır.
38
Makale Article
Dr. Ebru HANCIOĞLU KUZGUNKAYA 1970
Bandırma doğumludur. Yıldız Üniversitesi
Kimya mühendisliğinden 1991 yılında mezun
olmuştur. 1992-2000 yılları arası sanayide
çeşitli sektörlerde çalışmıştır. Ege Üniversitesi
Güneş Enerjisi Enstitüsünde Enerji Teknolojileri
Ana Bilim Dalında Yüksek Lisans ve Doktora
öğrenimini tamamlamıştır. Halen İzmir Yüksek
Teknoloji Enstitüsünde Jeotermal Enerji
Araştırma ve Uygulama Merkezinde Uzman
kadrosunda görev almaktadır. Çalışma alanları
arasında, ısı pompaları, jeotermal enerji
uygulamaları ve enerji verimliliği konuları
yer almaktadır. Sanayide Enerji Yöneticisi
sertifikası vardır. Evli ve bir kız çocuk annesidir.
Osman Aslan CANBABA Narlıdere İlçe
Kaymakamı
Osman
Aslan
CANBABA,
1966 yılında Erzincan’ ın Üzümlü ilçesinde
dünyaya gelmiştir, ilk, orta ve lise eğitimini
burada yaptıktan sonra lisans ve yüksek
lisans eğitimlerini İstanbul Üniversitesi’nde
tamamlamıştır.
Mezuniyetinden
sonra
Narlıdere’den önce Altınyayla / Burdur, Ahırlı
/ Konya, Erzurum (Vali Yardımcılığı), Hafik /
Sivas, Bahçe / Osmaniye, Ula / Muğla, Suluova
/ Amasya ilçeleri kaymakamlık görevlerinde
bulunmuştur. 18.08.2010 tarihinde İzmir
İli Narlıdere İlçesi Kaymakamlığı görevine
başlayan Osman Aslan CANBABA evli ve üç
çocuk babasıdır.
POMPA SİSTEMİNİZİN DAHA ‘AKILLI’
OLMASINI İSTEMEZ MİSİNİZ?
GRUNDFOS iSOLUTIONS ile
DAHA FAZLASINI İSTEYİN!
SADECE POMPALARDA KULLANILAN AKILLI SİSTEM YAKLAŞIMI
POMPALAR ARTIK HİÇ OLMADIĞI KADAR AKILLI
Grundfos iSOLUTIONS, enerji verimliliğinde en üst seviyeye ulaşmak için gerekli olan pompa optimizasyonunu tanımlayan yeni
tasarım anlayışıdır. Grundfos uzmanlığını ve sistem optimizasyonunu bir araya getiren bu çözümler; masraflarınızı düşürür,
teknik şartnamenin hazırlanmasını kolaylaştırır ve sunduğu enerji verimliliğiyle çıtayı daha da yükseltir.
www.isolutions.grundfos.com/tr
Aironn Jet Fan ve Duman Egzoz Fan Sistemleri
KapalÝ Otopark HavalandÝrmasÝ ve Duman Tahliyesinde

Hastanelerde Enerji Kullanımında Verimlilik İçin Örnek Bir

Transkript

Benzer belgeler

Dergi eki için tıklayın

İndir - RGM Turkey

94. Sayının ekidir. Dünya üzerinde fosil bazlı yakıtların sınırlı

Dergi pdf için tıklayın

Dergi pdf için tıklayın

Dergi pdf için tıklayın

Dergi pdf için tıklayın

Behr Hella Service`ten ağır vasıtalar için soğutma sistemleri Trans

Merkblatt zum richtigen Heizen und Lüften Merkblatt zum

faaliyet raporu - Turkish HVAC

Dergi pdf için tıklayın

akıllı - infoMET