bingöl üniversitesi fen-edebiyat fakültesi tarih bölümü lisans

BİNGÖL ÜNİVERSİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ TARİH BÖLÜMÜ LİSANS
PROGRAMINDA YER ALAN DERSLERİN İÇERİKLERİ
BİRİNCİ YIL/BİRİNCİ YARIYIL (GÜZ DÖNEMİ)
TAR 107 ESKİÇAĞ TARİHİ I (2+0) 2,3
Mezopotamya’nın coğrafi durumu. Mezopotamya yazılarının okunuş. Mezopotamya tarihinin kaynakları ve
kronolojisi. Tarih öncesi çağlarda Mezopotamya. Ön tarih çağlarında Mezopotamya. M.Ö. III. Binde
Mezopotamya’nın siyasi tarihi. M.Ö. III. Binde Mezopotamya’nın devlet teşkilatı ve kültürü, Sümerliler kültür
ve medeniyeti. Ara sınav İsin ve Laraa krallığı. Eski Asur devleti ve Anadolu’da Ticaret. Eski Babil Devleti,
Kaa Devleti – Deniz ülkesi hanedanlığı, Asur Devleti – Yeni Babil Hanedanlığı
TAR 105 İSLAM TARİHİ I (3+0)3,4
İslam Öncesi Kuzey – Güney Arabistan’da Kurulan Devletler, Hz. Muhammed’in Çocukluğu – Ticari Hayat–
Gençlik Dönemi. Hz. Muhammed’in Peygamberliği – Habeşistan’a Hicret, Hz. Muhammed’in Taif SeferiMirac, Akabe Biatları- Hicret, Yahudilerle Yapılan Anlaşmalar –Ebva Gazvesi, Nahle- Bedir, Kaynuka
Gazveleri, Uhud-Katan Seferleri- Raci Ve Bi’r-İ Mavne Faciası, Ara Sınav, Hendek-Kurayza, Mustalik
Gazveleri, Hudeybiye Anlaşması – Elçilerin Gönderilmesi, Hayber’in Fethi- Umretülkaza-Mute Savaşı,
Mekke’nin Fethi – Huneyn Gazası –Taif’in Fethi, Tebuk Gazvesi – Veda Haccı- Hz. Muhammed’in Vefatı .
TAR 103 ORTA ASYA TÜRK TARİHİ (3+0) 3,4
Dersin Amacı, Kaynakları, Türk Adı, Türk Soyu, Türklerin Ana Yurdu ve Türklerin Yayıldıkları Alanlar Büyük
Hun Devleti’nin Kuruluş ve Yükseliş Dönemi, Hun-Çin üstünlük mücadelesi ve Hun devletinde iç karışıklıklar,
Büyük Hun devletinin ikiye ayrılması ve Hunların sonu, Akhunlar ve Tabgaç Devleti, Göktürkler ve I. Göktürk
Devleti, Göktürk devletinin ikiye ayrılışı ve Doğu Göktürk devleti ve batı Göktürk devleti, II. Göktürk devleti,
ara sınav, Uygurlar ve Uygur Devletinin Kuruluş dönemi, Kırgız yenilgisinden sonra güneyde kurulan yeni
Uygur devletleri, Kırgızlar, Türgişler ve Karluklar, Oğuzlar ve değerlendirme
TAR 101 OSMANLI PALEOGRAFYASI I (3+0) 4,5
Dersin gerekliliği ve amacı, Osmanlı Türkçesi ve Türk dilleri, Arap ve Fars Alfabesine giriş, harflerin okunuş ve
yazılışları, Arap ve Fars Alfabesine giriş, Türkçe kelimelere yazılış örnekleri, Türkçe eklerin yazılış şekilleri,
Türkçe zamir ve eklerin yazılışları, Türkçe edatların yazılışı, Türkçe fiillerin yazılışları, Arapça Kelimeler (İsim,
mastar, fiil..) ve cümle yapısı ve isim tamlamaları, ara sınav, Arapça fiil, konu ve nesneler ve sıfatların yazılışı
“Mim”le Mastar yapımı (İsm-i Zaman-Mekân-Âlet) ve Arapça’da İsm-i Tasgîr, Arapça’da Üstünlük derecesi
(Sıfat-ı Müşebbehe), Arapça ve Farsça’da isim tamlamalarının yapısı ve Türkçe’den farkları, Arapça
kelimelerde nicelik –tekil (Müfred), ikili (Müsennâ), çoklu (Cem’)
TAR 121 SİYASİ DÜŞÜNCELER TARİHİ I (2+0) 2,3
Roma İmparatorluğu’ndan sonra Avrupa, Aydınlanma, Reform ve dinî düşünceler, Çağdaş düşünceler, Çağdaş
düşüncelerin eleştirileri, Fransız İhtilali, Fransız İhtilalinin yankıları, Endüstri Devrimi, ara sınav, 19. yüzyıl
gelişmeleri, Siyasi sistemlerde değişiklikler, Milli devletler dönemi, Birinci Dünya Savaşı ve değişen dünya
düzeni, 20. Yüzyılda siyasi düşünceler
TAR 109 TARİH BİLİMİNE GİRİŞ (2+0) 2,3
Tarih yazımının ortaya çıkışı, Dünyada ve Türkiye’de tarih yaklaşımları, İbn Haldun ve tarihçilik anlayışı,
Annales Okulu, Annales Okulu’nun Türkiye’deki etkileri, Alman tarihçi okulu, Avusturya çevresi, ara sınav,
İngiliz tarihçilerinin görüşleri, Amerikan tarihçilerinin görüşleri, Tarih felsefesi, Tartışma ve değerlendirme.
TAR 123 TÜRK HUKUK TARİHİ I (2+0) 2,3
Türk Hukuk Tarihinin Tasnifi, Kısımları ve Önemi, İslamiyet’ten Önce Türk Hukuku ve devlet anlayışı; devlet,
töre, devlet başkanı, devlet meclisi, Mete zamanında Hun Devleti ve Hukuku; Göktürk Devleti ve Hukuku;
Uygurlar ve Hukukları, İslamiyet’ten Sonra Türk Hukuku; İslam Hukukunun Kaynakları, Mezhepleri, İslam
Kamu (Amme), Hukuku; Halife, Hilafet ve Devlet, İslam Ceza Hukuku; Suçlar ve Cezalar, İslam Hukukunda,
Hapis ve Hapishane, İslam Ceza Hukukunda Kadın, ara sınav, İslam Aile Hukuku: Nişanlanma, Evlenme,
Evlenmenin şartları, engelleri, Evliliğin Sona Ermesi, Nafaka, Miras Hukuku: Mirasçılık, Miras Engelleri, İslam
Özel Hukuku ve Vakıflar, Borçlar Hukuku: Borcun Kaynakları, Sözleşmeler.
AİT 101 ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILAP TARİHİ (2–0) 2- 2
Temel Kavramlar (Cumhuriyet, Meşrutiyet, Mutlakiyet, Modernizm, Sosyalizm, Liberalizm, İnkılap ve Reform)
/ Türk İnkılabının Özellikleri ve Tarihsel Örnekleri ile Karşılaştırılması XIX-XX. y.y Osmanlı Devletinin
Toplumsal ve Ekonomik yapısı / Gerileme ve Çöküş Nedenleri XIX. y.y. Osmanlı Devletinde Siyasal Olayların
Genel Şeması ve Reform Hareketleri / III. Selim Dönemi ve Nizam-ı Cedit Hareketi / II. Mahmut Dönemi ve
Sened-i İttifak / Tanzimat Dönemi / I. Meşrutiyet Dönemi ve Kanun-i Esasi Osmanlı Devletinde XX. y.y.
Başındaki Siyasal Olaylar / II. Meşrutiyet / İttihat ve Terakki Dönemi / Trablusgarp Savaş / Balkan Savaşı /
I. Dünya Savaşı.Fikir Akımları / Osmanlıcılık / İslamcılık / Batıcılık / Türkçülük Mondros Mütarekesi /
Mütareke Dönemindeki İç ve Dış Siyasal Gelişmeler / Ermeni Sorunu / Kurtuluş Savaşı Öncesi Genel Durum /
Mondros Mütarekesi / Savaşı Noktalandıran Antlaşmaların Yapısı ve Wilson İlkeleri Kurtuluş Savaşı'nın
Dönemlendirilmesi / Siyasal Hazırlık Döneminin İlk Evresi / Bölgesel Direniş Dönemi Kurtuluş Savaşı'nın
Örgütlenmesi ve Hayata Geçirilmesi / Mustafa Kemal’in İç ve Dış Siyasal Yapıya İlişkin Tespit, Tahlil, Öngörü
ve Planları / Kurtuluş Savaşı’nın Siyasal Hazırlık Dönemi / Bölgesel Mücadele Çalışmalarına Ulusal Bir Nitelik
Kazandırılması / Amasya Bildirisi / Erzurum ve Sivas Kongreleri / Misak-ı Milli / TBMM'nin Açılması, Yapısı
ve Çalışmaları / Sevr Antlaşması Kurtuluş Savaşı'nın Askeri Cepheleri / İç Ayaklanmalar / I.İnönü Savaşı /
II.İnönü Savaşı / Sakarya Meydan Savaşı / Başkumandanlık Meydan Savaşı ve Büyük Taarruz / Kurtuluş
Savaşı’nın Siyasal Gelişmeleri / Londra Konferansı / Mudanya Mütarekesi / Lozan Barış Antlaşması
TRD 101 TÜRK DİLİ I (2–0) 2–2
Dil nedir? Dilin sosyal bir kurum olarak millet hayatındaki yeri ve önemi. Türk dilinin dünya dilleri arasındaki
yeri ve Türk dilinin tarihi devreleri. Türkçede sesler ve sınıflandırılması, Türkçenin ses özellikleri ve ses bilgisi
ile ilgili kurallar. Türkçenin yapım ekleri ve uygulaması, kompozisyonla ilgili genel bilgiler. Kompozisyon
yazmada kullanılacak plan ve uygulaması. Dilekçe ve özgeçmiş yazımı. İmlâ ve noktalama.
YDİ 101 YABANCI DİL I (4–0)4–4
To be: am, is, are. Plurals, What is/are.....To be: questions and negatives Possessive adj. Possessive ‘s. Present
Simple: Positive, questions and negatives A/an, some, any, have got. Verbs + ing. There is/are. Adverbs of
frequency Prepositions of place. Present Continuous Tense. Can for ability. Questions with How + Adjective.
Expressions of quantity. Linking words: because, so, but, although. Revision
BİRİNCİ YIL/ İKİNCİ YARIYIL (BAHAR DÖNEMİ )
TAR 104 ESKİ ANADOLU TARİHİ (2+0) 2,2
Anadolu’nun tarihi coğrafyası, Anadolu’nun tarih öncesi devirleri, M.Ö. 3. bin yılda Anadolu kavimleri I, M.Ö.
3. bin yılda Anadolu kavimleri II, Hititler döneminde Anadolu’nun siyasi tarihi I, Hititler döneminde,
Anadolu’nun siyasi tarihi II, Ege göçleri, Ege göçlerinden sonra Önasya’nın siyasi durumu, ara sınav, Geç Hitit
şehir devletleri, Frigler, Urartu Krallığı, Lidya Krallığı, Eski Anadolu kültür tarihi.
TAR 108 ESKİÇAĞ TARİHİ II (2+0) 2,3
Eski Mısır’ın kısaca siyasi tarihi, Eski Mısır’ın devlet şekli ve hükümet teşkilatı I, Eski Mısır’ın devlet şekli ve
hükümet teşkilatı II, Eski Mısır’ın devletinin ordu teşkilatı, Tarih devirlerde Mısırda ekonomik hayat I, Tarih
devirlerde Mısırda ekonomik hayat II, Eski çağlarda Mısır’ın din hayatı, Eski Mısır’da iklim, ara sınav, Eski
Mısır’da yazı ve eğitim, Eski Mısır’da güzel sanatlar, Eski Mısır’da edebiyat, Eski Mısır mimarisi, Eski Mısır’da
heykeltıraşlık ve kabartma sanatı,
TAR 110 İLK MÜSLÜMAN TÜRK DEVLETLERİ TARİHİ (3+0) 3,3
İslâm’ın doğuşu, Hz. Muhammed, Yeni oluşan toplumun bazı özellikleri (Ortaçağ tarih ve medeniyeti),
Türklerin İslâmiyeti Kabuli, İslâm’ın yayılması, İlk Müslüman Türk Devletleri, Tulunoğulları (868-905) yönetim
ve sosyal yapı, İhşitler (935-969) yönetim ve sosyal yapı, ara sınav, Hazar Devleti, İdil-Volga Bulgarları (günlük
yaşantı), Karahanlılar (840-1212): menşei ve kuruluşu; ilk zamanları; İslâmiyeti kabulü; gelişimi ve ikiye
bölünmesi; Doğu Karahanlılar (1042-1211); Batı Karahanlılar (1042-1212), Gazneliler, Gaznelilerin devlet
teşkilâtı.
TAR 106 İSLAM TARİHİ II (3+0) 3,4
Hz. Ebu Bekir’in Halife Seçilmesi – Usame Ordusu- Yalancı Peygamber Meselesi, Hz. Ömer Dönemi Sasani Ve
Bizans’la Münasebetler, Irak Ve İran’da Yapılan Fetihler, Bizans Bölgesindeki Fetihler- Mısır Ve
İskenderiye’nin Fethi, Hz. Osman Dönemi Ve Yapılan Fetihler – İç Karışıklıklar, Hz. Ali Döneminde, Meydana
Gelen İç Olaylar, Emevi Devleti’nin Kuruluşu, Muaviye Dönemi, Yezid Dönemi Ve İç Olaylar- Mervan
Dönemi, Ara Sınav, Abdülmelik Dönemi İç Ve Dış Politik Durum, Velid I. Dönemi Fetihler, Süleyman Bin
Abdülmelik- Ömer Bin Abdülaziz Dönemi Olaylar, Yezid II – Hişam Dönemi İç Ve Dış Olaylar, Velid II –
Yezid III – İbrahim Ve Mervan II Dönemleri İç Ve Dış Olaylar Ve Emevi Devleti’nin Yıkılışı.
TAR 102 OSMANLI PALEOGRAFYASI II (3+0) 3,4
Dersin gerekliliği ve amacı, Osmanlı Türkçesi ve Türk dilleri ,Arap ve Fars Alfabesine giriş, harflerin okunuş ve
yazılışları, Arap ve Fars Alfabesine giriş, Türkçe kelimelere yazılış örnekleri, Türkçe eklerin yazılış şekilleri,
Türkçe zamir ve eklerin yazılışları, Türkçe edatların yazılışı, Türkçe fiillerin yazılışları, Arapça Kelimeler (İsim,
mastar, fiil..) ve cümle yapısı ve isim tamlamaları, ara sınav, Arapça fiil, konu ve nesneler ve sıfatların yazılışı,
“Mim”le Mastar yapımı (İsm-i Zaman-Mekân-Âlet) ve Arapça’da İsm-i Tasgîr, Arapça’da Üstünlük derecesi
(Sıfat-ı Müşebbehe), Arapça ve Farsça’da isim tamlamalarının yapısı ve Türkçe’den farkları, Arapça
kelimelerde nicelik –tekil (Müfred), ikili (Müsennâ), çoklu (Cem’) .
TAR 114 ROMA-BIZANS TARIHI (2+0) 2,2
Roma İmparatorluğu, Bizans, Roma’dan ayrı şekillenen bir kültür, İmparatorluk devri imparatorları, Doğu
Roma’dan Bizans’a, İstanbul’un kuruluşu ve yeni imparatorluğun özellikleri, Bizans imparatorları, Arcadios’tan
Justinianus’a kadar olan dönem, Ara Sınav, 711’e kadarki terör ve kargaşa devri, Herakleios devri
imparatorluğun Hanedan Yenileme Dönemi (610-717), Isaunia Hanedanı ve İkon Savaşı (717-867), Macedonya
Hanedanı (867-1081), Kommenos ve Angelos Devirleri (1081-1201)
Bizans’ın düşüşü ve çöküşü (1204-1453)
TAR 122 SİYASİ DÜŞÜNCELER TARİHİ II (2+0) 2,3
Siyasi düşüncenin başlangıcı ve kaynakları, Sosyal yaşam ve siyasi düşünceler, Eski medeniyetler, Asya
medeniyetleri, Mezopotamya medeniyetleri, Yunan düşüncesi, Roma’da Siyasi düşünce, Dinler ve siyasi
düşünceler, Ara sınav,Siyasi düşünce ve Roma sonrası Avrupa, Avrupa siyasi düşüncelerinin temsilcileri,
Monarşi ve Avrupa’daki yeri, Fransız İhtilali, Sömürgecilik ve Siyasi Düşünce.
TAR 124 TÜRK HUKUK TARİHİ II (2+0) 2,3
Bir Hukuk Belgesi Olarak Tanzimat Fermanı, Bir Hukuk Belgesi Olarak Tanzimat Fermanı, Bir Hukuk Belgesi
Olarak Islahat Fermanı, I. Meşrutiyet Dönemi Hukuki Yenilikleri, II. Meşrutiyet Dönemi Hukuki Yenilikleri, ara
sınav, Mustafa Kemal ve Hukuk Alanındaki Değişimler, Mustafa Kemal ve Hukuk Alanındaki Değişimler,
Mustafa Kemal ve Hukuk Alanındaki Değişimler, Mustafa Kemal ve Hukuk Alanındaki Değişimler, Mustafa
Kemal ve Hukuk Alanındaki Değişimler,
AİT 102 ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILÂP TARİHİ II (2–0) 2–2
Türk İnkılabı (Yeni Türk Devletinde Modernleşme Hareketleri) / Siyasal İnkılaplar / Saltanatın Kaldırılması /
Cumhuriyetin İlanı ve Cumhuriyet Kavramı / Hilafetin Kaldırılması / 1924 Anayasası Toplumsal ve Sağlık
Alanında Yapılan İnkılaplar / Kıyafet Düzenlemesi / Şapka Kanunu / Soyadı Kanunu / Tarikatların Kaldırılması /
Tekke, Türbe ve Zaviyelerin Kapatılması / Takvim, Saat, Ölçü Sistemindeki Değişiklikler / Kadın Hakları ve
Gelişimi / Hukuk Alanında Yapılan İnkılap / Medeni Kanunun Kabulü / Hukuk Devleti ve Hukukun Üstünlüğü
Kavramları / Kültür ve Eğitim Alanındaki İnkılaplar / Harf, Dil ve Tarih İnkılabı / Eğitim İnkılabı ve Önemi /
Eğitimde Uygulanması Gereken İlkeler İktisadi Alanda Yapılan İnkılaplar / Erken Cumhuriyet Dönemi
Türkiyesinde İktisat Hedefleri / İzmir İktisat Kongresi / Karma Ekonomi Projesi / 1923 -1929 Arası Göreli
Liberalizm / 1929–1939 Arası Devletçilik Atatürkçü Düşünce Sistemi ve Yeni Türkiyenin Kurucu İlkeleri / Tam
Bağımsızlık / Milli Egemenlik / Milliyetçilik / Laiklik / Cumhuriyetçilik / Halkçılık / Devletçilik / İnkılapçılık /
Atatürk Dönemi Dış Politikası / Dönemin Genel Konjonktürü / Türk Dış Politikasının Genel Nitelikleri ve
Öncelikleri / Olgusal Gelişmeler / Lozan Antlaşması İle ilgili Konular / İngiltere İle Musul sorunu / Fransa İle
İlgili İlişkiler ve Hatay Sorunu / Yunanistan İle Nüfus Mübadelesi ve Etabli Antlaşmazlığı ve Çözümü / Türkiye
İle Sovyetler Birliği / Yükselen Savaş Tehdidine Karşı Geliştirilen Politikalar / Türkiye’nin Milletler Cemiyetine
Üyeliği / Balkan Paktı / Sadabat Paktı / Montrö Boğazlar Sözleşmesi / İç ve Dış Siyaset Arasında Bağlantılar
Bloklu Dünya ve Türkiye / 1939 -1960 Arası İç ve Dış Siyasetteki Gelişmeler / Türkiye'de 1960 -1980 Arası
Siyasal ve Toplumsal Gelişmeler.
TRD 102 TÜRK DİLİ II (2-0) 2-2
Türkçe konuşma ve yazma yeteneğini geliştirecek temel bilgi ve teknikler. Sanat ve
edebiyat türleri ve bu
türlerin karakteristik özellikleri. Bilimsel ve edebî yazı yazma, CV hazırlama, röportaj, kitap tanıtımı, vb.
konularda uygulama çalışmaları.
YDİ 122 YABANCI DİL II (4–0) 4–4
Past Simple: Regular verbs, Irregular verbs. Past Simple of BE: was, were. Time prepositions: in, on, at.
Permission and requests. Comparatives, Superlatives, Should for advice, Going to for future tense, Suggestions,
Say and tell, Would like /like would prefer/prefer, Present perfect for experience, Have to / don’t have to, Will
for prediction, Present perfect: How long for /since, Making and accepting apologies, Giving opinions, agreeing,
and disagreeing.
TAR 132 HAÇLI SEFERLERİ TARİHİ (2+0)2,3
Haçlı Seferleri’nin nedenleri ve başlaması. I. Haçlı Seferi. I. Haçlı Seferi sırasında Türkiye Selçuklu Devleti, I.
Kılıç Arslan’ın Haçlılarla mücadelesi. Ortadoğu’da kurulan Haçlı devletleri. II. Haçlı Seferi, III. Haçlı Seferi,
IV. Haçlı Seferi ve İstanbul’un Latinler Tarafından Yağmalanması. V. Haçlı Seferi. VI. Haçlı Seferi, VII. Haçlı
Seferi, VIII. Haçlı Seferi, Haçlı Seferleri Sırasında İslam Dünyası’nın durumu, Haçlı Seferleri’nin sonuçları ve
etkileri.
İKİNCİ YIL/ÜÇÜNCÜ YARIYIL (GÜZ DÖNEMİ)
TAR 203 BÜYÜK SELÇUKLU DEVLETİ TARİHİ (3+0) 3,4
Büyük Selçuklu Tarihi Kaynakları , Büyük Selçuklu Tarihi Coğrafyası , Oğuzların Tarihi Muhacereti ve, Büyük
Selçuklu Devletinin Kuruluşu , Tuğrul Bey Dönemi Siyasi Gelişmeleri , Tuğrul Bey Döneminde, SelçukluAbbasi Halifeliği İlişkileri , Alparslan Dönemi , Melikşah Dönemi , Nizamülmülk ve İranlılaşma , ARA SINAV
, Berkiyaruk Dönemi Haçlı Sorunu , Sencer Dönemi , Oğuz İsyanı ve Oğuzların Devletten Dışlanması , Büyük
Selçuklu Devleti Teşkilatı, Kültürü , Büyük Selçuklu Devleti’nin Sosyo-Ekonomik Yapısı.
TAR 215 DİPLOMATİK- ARŞİVCİLİK BİLGİSİ (2+0) 2,3
Belgelerde kullanılan alâmet ve mühürler: Tuğra, pençe, kuyruklu imza, mühür , Padişaha ait belgeler I: Ferman
, Padişaha ait belgeler II: Berat ve Name-i Hümayun , Padişaha ait belgeler III: Ahidname-i Hümayun , Padişaha
ait belgeler IV: Hatt-ı Hümayun , Padişaha ait belgeler V: İrade ve sebeb-i tahrir hükmü ,Buyruldu ve telhis ,
Takrir ve arz , ARASINAV , Merkez-taşra arası yazışmalar (Mektup, tahrirat, şukka ve telgraf) , Daireler arası
yazışmalar I: Tezkire , Daireler arası yazışmalar II: Kaime, temessük, tahvil ve sened , Fetva, ilam ve hüccet ,
Genel değerlendirme.
TAR 217 DOĞU ANADOLU TÜRK DEVLETLERİ TARİHİ (2+0) 2,3
Dersin Amacı, Kaynakları ve Doğu Anadolu Türk Beyliklerinin Kuruluş Amacı , Saltuklu Beyliği ve Kuruluşu:
İzzettin Saltuk ve Gürcü Seferi, Saltuklular ve Gürcü İstilası ve Saltuklu ilinde Selçuklu Beyliği , Cihan Şah ve
Erzurum Selçuklularının Sonu, Ortaçağda Saltuklu ili, Saltuklu ilinde kültür ve sanat , Mengücekli Beyliği ve
Kuruluşu, devletin taksimi ve Erzincan Mengücekleri ve sonu , Divriği Mengücekleri, Divriği Mengüceklerine
ait kültür ve sanat , Ahlatşahlar ve Kuruluşu, beyliğin sarsılması ve toparlanması, Gürcülerle savaş , Eyyübi
tehlikesi ve Ahlatşahlar, Ahlatşahlar ilinin Eyyubiler ve Selçuklulara intikali,, Ahlat’ta ilim ve kültür ,
Dimaçoğulları Beyliği , ARASINAV , Artukluların Zuhuru ve Menşei, Hasankeyf Artuklu Beyliği , Mardin
Artuklu Beyliği ve Harput Artuklu Beyliği , Artukluların Yıkılışı ve Siyasi ve İdari yapısı , Artukluların iktisadi
yükselişi ve şehirler, inşa ve imar faaliyetleri , Artuklularda ilim ve kültür, dini hayat ve değerlendirme.
TAR 209 İSLAM TARİHİ III (2+0) 2,3
Dersin tanımı çerçevesi, kaynaklar; Abbasilerin Kuruluşu: Emevilerin yıkılış sebepleri, Abbasi ihtilali ve
sebepleri, ortaya çıktığı ortam, gizli ve açık eylem safhaları Abbasilerin iktidara gelişi , I. Dönem Abbasi tarihi;
Mansur ve Dönemi; İç Olaylar; Ebu Müslim, Abdullah b. Ali vd., Bağdat’ın kuruluşu , Bizans’la ilişkiler, Kuzey
Afrika’nın Durumu ve Endülüs’le Münasebetler, Hindistan ve Çin’le İlişkiler, Mansur’un, Şahsiyeti, İlmî ve
Kültürel Faaliyetler. , Harun Reşid, Me’mun dönemleri , Abbasilerde Türk nüfuzunun, ortaya çıkışı ve yükselişi,
Mu’tasım ve Türkler, Samarra’nın kuruluşu , II. Dönem Abbasi tarihi; Halife Mütevekkil ve dönemi , Mu’tezz,
Mu’temid, Mu’tezid, Muktedir, er-Razi, en-Nasır vd. dönemler , Abbasiler döneminde kurulan hükümdarlık
sülaleleri , ARASINAV , Emirülümeralar dönemi , Büveyhi nüfuz dönemi
Selçuklu nüfuz dönemi , Moğollar’ın Bağdat’a girişi ve Abbasilerin yıkılışı , Değerlendirme.
TAR 207 ORTA ASYA TÜRK KÜLTÜR TARİHİ (3+0) 3,4
Dersin Amacı, Kaynakları, Kültür ve Kültür Kavramı, Kültür ve Medeniyet Farkı, Kültürel değerlerin
oluşumunu etkileyen faktörler , Orta Asya Türklerinde devlet fikri (Millet, ülke, hâkimiyet, teşkilat);, Hakimiyet
anlayışı (hakimiyetin ilahi temelleri, hakimiyetin intikali) , Orta Asya Türklerinde devlet başkanı, (hükümdarlık
sembolleri, devlet başkanının özellikleri); idari yapı ve özellikleri; Hukuk , Orta Asya Türklerinde Ordu
(Teşkilat, Savaş araç ve gereçleri, askeri eğitim) , Orta Asya Türklerinde Sosyal, Hayat: Sosyal Yapı (Aile, boy,
bodun); Orta Asya Türklerinde bayram ve festivaller , Orta Asya, Türklerinde ekonomik hayat: besicilik, tarım
ve ticaret , Orta Asya Türklerinde beslenme ve giyim-kuşam
Orta Asya Türklerinde din ve din kültürü: Gök Tanrı Dini, Atalara saygı ve bağlılık, tabiat kuvvetlerine inanma,
diğer dinler , ARA SINAV , Türklerde Sanat ve Türk Sanatı kavramının oluşumu: Resim, heykel, mimarlık ve
müzik , Orta Asya Türklerinde yerleşik hayata geçiş ve şehirleşme , Orta Asya Türklerinde yazı dili ve edebiyatı:
Yazı, dil, edebiyat (destanlar, efsaneler) , Orta Asya Türklerinde Bilim ve Zaman Hesabı (takvim) , Eski
Türklerde Düşünce ve Ahlak- Değerlendirme .
TAR 219 ORTAÇAĞ AVRUPA TARİHİ (2+0) 2,3
Ortaçağ’da Avrupa’nın Siyasi süreci , Ortaçağ Avrupası’nın Genel Siyasi Karakteri ve Siyasi Gelişimi
Kavimler Göçü ve Avrupa’daki Sonuçları , Batı Roma İmparatorluğu’nun Yıkılışı ve Kilisenin Siyasi Kurum,
Olarak Avrupa’ya Hakim Hale Gelişi , Feodalite-Kilise İlişkileri , Ortaçağ Avrupa Krallıklarının Oluşumu
Ortaçağ’da Fransa ,Ortaçağ’da İngiltere , ARASINAV , Ortaçağ’da İtalya , Ortaçağ’da Rusya ve Almanya
Bizans İmparatorluğu ve Dini Bölünme , Ortaçağ Avrupa’sında Kentleşme , Ortaçağ Avrupasının Düşünce
Yapısı.
TAR 231 OSMANLI MAHALLİ KURUMLARI TARİHİ (2+0) 2,3
Dersin tanıtımı, önemi ve yararları hk. bilgi. , Ders ile ilgili kitap ve kaynakların tanıtımı.
Ödev konularının dağıtımı. , Osmanlı Devleti’nde Mahallî idareler ve Kadılık: Mahkemeler ve işleyişleri.
“Vakıf” ne demektir? Vakıf nasıl tesis edilir? Vakfın ve Vâkıf olmanın şartları. Vakfiyeler. , Şehirleşme: Mekân
ve Yerleşim Estetiği, Mahalle ve Sokak: Yönetim ve Halk. , Mahallenin Teşkilât ve Müesseseleri; Sosyal Hayat
ve Gelenekler, Bayramlar, Şenlikler. ARASINAV , Esnaf Teşkilâtı ve Ticaret: Esnafın Çeşitliliği; Eşraf ve
Esnaf. Lonca Teşkilâtı ve gelenekleri; Çarşı Pazar Denetimi Asayiş: Eski Türklerde ve Osmanlılarda Polis
Teşkilâtı. İmar (Bayındırlık) İşleri: Mimarân-ı Hassa Ocağı ve Hendesehane; Yol yapımı ve Altyapı inşası.
Belediyecilik.
TAR 205 OSMANLI TARİHİ METİNLERİ (2+0) 2,3
Osmanlı Türkçesine ait temel bilgiler I: Harfler ve harf grupları , Osmanlı Türkçesine ait temel bilgiler II:
Sayılar, Günler ve aylar , Konu ile ilgili metin okumaları , Osmanlı Türkçesindeki Arapça ve Farsça unsurlar ,
Konu ile ilgili metin okumaları , Osmanlı Tarihi metinlerinden yazma metinler ve matbu metinlerin incelenmesi ,
Yazma metinler ve matbu metinlerle ilgili seçilen örneklerin okunması
Osmanlı Tarihi metinlerinden defterler ve belgelerin incelenmesi. Ara Sınav.
19. y.y. Osmanlı Türkçesi Metinlerinden genel örnekler, değerlendirme ve metin tahlilleri.
14. y.y. Osmanlı Türkçesi Metinlerinden genel örnekler ve değerlendirme ve metin tahlilleri.
15. y.y. Osmanlı Türkçesi Metinlerinden genel örnekler ve değerlendirme ve metin tahlilleri
16. y.y. Osmanlı Türkçesi Metinlerinden genel örnekler ve değerlendirme ve metin tahlilleri.
18. y.y. Osmanlı Türkçesi Metinlerinden genel örnekler ve değerlendirme ve metin tahlilleri.
TAR 201 TARİH METODOLOJİSİ (3+0) 3,4
Tarihin Manası, Konusu ve Faydası , Tarih Telakkileri , Tarihin Faydalandığı İlimler
Tarihin Faydalandığı İlimler , Tarihin Kaynakları , Tarihin Kaynakları , Kaynakların Tenkidi , ARASINAV ,
Eserin Hazırlık Safhası , Eserin Hazırlık Safhası , Eserin Kaleme Alınması
Eserin Kaleme Alınması ,Ü Eserin Basımı .
ENF 201 TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİSİ KULLANIMI I (2+0) 2,2
Algoritma ve programlama mantığı, akış diyagramları, Visual Basic .NET program geliştirme ortamı ve görsel programlama dili ile program
geliştirme
İKİNCİ YIL/DÖRDÜNCÜ YARIYIL (BAHAR DÖNEMİ)
TAR 204 ANADOLU SELÇUKLU DEVLETİ TARİHİ (3+0) 3,3
Malazgirt Savaşı ve Anadolu’nun Fethi , Malazgirt Savaşı Sonrası Anadolu’da Siyasi Yapı
İznik Selçuklu Devleti , Haçlı Seferleri ve XII. Yüzyıl Anadolu’sundaki Sonuçları , Danişmendli-Anadolu
Selçuklu İlişkileri , Sultan Murad ve II. Kılıçarslan Dönemleri , Gıyaseddin Keyhüsrev ve IV. Haçlı Seferi
XII. Yüzyıl Anadolu Selçuklularında Toplum ve Ekonomi , ARASINAV , I. İzzeddin Keykavus Dönemi
Babailer İsyanı ve Kösedağ Savaşı Sonrası Anadolu’da Moğollar , XIII. Yüzyılda Toplum ve Ekonomi
XII. ve XIII. Yüzyıllarda İdari ve Kültürel Yapı.
TAR 216 ENDÜLÜS EMEVİLERİ TARİHİ (2+0) 2,3
Dersin tanıtımı ve çerçevesi Fetih öncesi İspanya; siyasi ve sosyal yapı, Fetih, Endülüs adı
Valiler Dönemi 714-756; , İç çekişmeler, sebepleri , Emevi hanedanının kuruluşu; I. Abdurrahman (756-788) ve
halefleri , II. Abdurrahman Dönemi (822-852) istikrar ve refah dönemi, Büyük çalkantı dönemi (852-912)
sebepleri, sonuçları , III. Abdurrahman 912-961, İbn Hafsun isyanı, Hıristiyan krallıklar ile ilişkiler, halifelik
konusu, Fatımiler’le ilişkiler, Hıristiyan Avrupa ile ilişkiler, Bizans, Alman, Franklar vd.
Hacib el-Mansur ve Amiriler Dönemi 976-1009, Amiriler sonrası Endülüs, Emevi hanedanının sürgün edilmesi
1031 , Taife veya zümre hükümdarlıkları, Murabıtlar, Muvahhidler dönemi Endülüs , Gırnata Sultanlığı (12311492) ve Endülüs’te hakimiyetin sona ermesi , Ara Sınav , Endülüs - Osmanlı ilişkileri, Hıristiyan hakimiyetinde
Endülüs , hakimiyet Edebiyatımızda Endülüs, Endülüs sanatı , Sicilya’nın fethi Sicilya’da , Endülüs’te düşünce
alanındaki gelişmeler, Endülüs İslam medeniyetinin İspanya ve Avrupa’ya etkileri.
TAR 212 ORTAÇAĞ TARİHİ KAYNAKLARI (2+0) 2,3
Tarih Düşüncesinin Gelişmesine Etki Eden Hususlar , Klasik-Modern Tarihin Ve Tarihçinin Genel Karakterleri ,
İslam Tarihçiliğinin Doğuşu (Medine –Irak Ekolü) , Ix.- Xıı. Asır İslam Tarihçileri
Biyoğrafi Yazarları Ve Eserleri , Fütuhat Yazarları Ve Eserleri , Coğrafyacılar – Seyahat Kitapları
Xııı. Asır Tarihçileri , ARASINAV , Memluklu Dönemi Tarihçileri , Xıv. Xv. Asır Tarihçileri , Umumi Türk
Tarihine Ait Kaynaklar , Rus-Avrupa Kaynakları , Süryani-Ermeni – Bizans Kaynakları.
TAR 210 OSMANLI TARİHİ I (3+0) 3,4
Osmanlı Devleti’nin kuruluşu: Kuruluşta etkili olan siyasî faktörler , Osmanlı Devleti’nin Kuruluşu: Kuruluşta
etkili olan sosyo - kültürel ve sosyo – ekonomik faktörler , Osman Bey döneminde Osmanlı Devleti’nin siyasî ve
askerî gelişimi, Bizans Tekfurllukarıyla mücadeleler , Orhan Bey döneminde Osmanlı Devleti’nin siyasî ve
askerî gelişimi; Bizans ve tekfurluklarla Mücadeleler, Anadolu Beylikleriyle münasebetler , Birinci Murat
dönemi; Edirne’nin fethi, Balkanlarda genişleme, Osmanlılara karşı Haçlı, Seferleri, Sırpsındığı, Çirmen, I.
Kosova Zaferleri , Yıldırım Bayezîd dönemi; Avrupa ve Balkanlarda genişleme, Niğbolu Muharebesi, Timur
İmparatorluğu ile mücadele, Ankara Muharabesi
Fetret Devri , Çelebi Mehmet , ARA SINAV , II. Murat , Fatih dönemi; İstanbul’un fethi, Balkanlar ve
Anadolu’da fetih hareketleri , Fatih dönemi; Denizlerde fetihler, Karadeniz, Ege Adaları ve Dalmaçya’da
genişleme; Osmanlı – Karaman, Osmanlı - Akkoyunlu mücadelesi , II. Bayezîd Dönemi; Cem meselesi,Şahkulu
İsyanı, Anadolu ve Balkanlarda mücadele. Şiilikle mücadele. , Yavuz Sultan Selim; Şiilikle mücadele, Mısır
Memluk İmparatorluğu ile mücadele, Mısır ve Arabistan’ın fethi.
TAR 208 OSMANLI DİPLOMATİK VE PALEOGRAFYASI (3+0) 3,4
Diplomatik (belge ilmi) , Osmanlı diplomatiğinin doğuşu , Yazışmalarda kullanılan belgelerin malzemeleri
Aklam-ı Sitte , Diğer Yazılar , Vakfiyelerin diplomatik açıdan incelenmesi , Fermanların özellikleri ve sahte
fermanların ayırt edilmesi , Fermanların özellikleri ve sahte fermanların ayırt edilmesi ile ilgili örnek belgeler ,
Name-i Hümayun , Name-i Hümayun çeşitleri
Ahidname-i Hümayun , Ahidname cinsleri ve hazırlanışı , Muahede.
TAR 214 OSMANLI FETİH VE İSKÂN SİYASETİ (2+0) 2,3
Dersin tanıtımı, önemi ve yararları hk. bilgi. Ders ile ilgili kitap ve kaynakların tanıtımı ile Ödev konularının
dağıtımı. , Osmanlıların savaş ve barış anlayışları ve metodları; Osmanlı Hümanizmi ve kaynağı; devletin, diğer
“emperyalist” (sömürücü) devletlerden farkı. , Fethin gayesi, “fetih” ile gaza, harb, istilâ, işgal, zabt vb. tabirler
arasındaki farklar. , Osmanlı Devleti’nin uyguladığı “Kol” taksimatı ve sebepleri; “Uc” geleneği ve “gaza”
politikası. , Dervişlerin fetih ve iskân siyasetindeki rolleri.
İlk fetihler ve ilk iskânlar; Devletin, öncelikli olarak iskâna tâbi tuttuğu bölgeler ve sebep ve amaç.
“İstimâlet” politikası. , Tersine sürgünler, sebep ve sonuçları. , Osmanı Devletinde Aristokrasi (Derebeylik) var
mıydı? , Heteredoks unsurların sürgün edilmesi; sebep ve sonuçları.
Fethedilen ıssız bölgelerde bir iskân sahasının meydana geliş ve gelişmesi. , Fethedilen toprakların taksimi ve
değerlendirilmesi. , Devletin iktisadî siyasetinde sürgünlerin rolü.
TAR 202 YENİÇAĞDA TÜRK DÜNYASI (3+0) 3,4
Türkistan ve Deşt-i Kıpçak Coğrafyası , Özbek kavramı ve Özbeklerin ortaya çıkışı , Ebu’l-Hayır Han ve
Özbeklerin Türkistan’a gelişi , Muhammed Şibani Han: Timurlular ve Safevilerle ilişkiler , Ubeydullah ve
Nevruz Ahmed Han dönemleri , İskender Han ve II. Abdullah Han dönemleri , Özbeklerde hâkimiyet anlayışı ve
devlet teşkilatı , Özbeklerde askeri yapı ve mali organizasyon , Kazak mefhumu ve Kazakların ortaya çıkışı ,
Kazak Hanlığının yükselme dönemi , Aktaban Şubrındı ve Kazak Hanlığı’nın parçalanması
Kazak Hanlığı’nda devlet teşkilatı ve askeri yapı , Kazak Hanlığı’nda idari ve mali yapı.
TAR 218 15.VE 19 YY AVRUPA VE AMERİKA TARİHİ (2+0) 2,2
Avrupa devletleri ile Amerika’nın genel özellikleri , Fransız Devriminden önce Avrupa ve Amerika’nın genel
durumu , Amerikan Bağımsızlık Savaşı ve sonuçları , Avrupa ve Osmanlı devleti’nin Fransız devriminden
önceki durumu , Fransız Devriminin sebepleri ve başlangıcı , Devrimin Aşamaları , Savaşa doğru, Devrimin
önündeki Avrupa , Fransa- Avrupa mücadeleleri: 1.-4. Koalisyon Savaşları, Devrim sırasında Fransa ve
Avrupa’da dahili durum , Fransız Devriminin Avrupa ve dünya üzerindeki etkisi , Napolyon Savaşları öncesinde
Avrupa ve Viyana Kongresi , Viyana Kongresinden once Osmanlı Devleti , Viyana Sistemine tepkiler ve 183048 ihtilalleri , 1830-48 İhtilalleri öncesinde Osamnlı Devleti.
TAR 234 OSMANLI DEVLETİ’NİN TOPLUMSAL TARİHİ (2+0) 2,2
Dersin tanıtımı, önemi ve yararları hk. bilgi. Ders ile ilgili kitap ve kaynakların tanıtımı ile, Ödev konularının
dağıtımı., Osmanlı Sarayında Yaşam I (Padişahın yaşamı), Osmanlı Sarayında Yaşam II (şehzadelerin hayatı ve
eğitimi), Osmanlı Sarayında Yaşam III (Haremin Yapısı), Osmanlı Sarayında Yaşam IV (Bayramlar ve
Şenlikler), Osmanlı şehirlerinde sosyal yaşam, Şehirlerde kadınların ve erkeklerin sosyo-ekonomik durum,
Osmanlı’da Aile, Kırsal Yerleşmede Hayat, Timar Sistemi I, Kırsal Yerleşmede Hayat, Timar Sistemi II,
Osmanlılarda Sağlık Hizmetleri, Şehirlerdeki Bayramlar ve Şenlikler, Genel değerlendirme.
ÜÇÜNCÜ YIL/BEŞİNCİ YARIYIL (GÜZ DÖNEMİ)
TAR301 YAKINÇAĞDA TÜRK DÜNYASI (3+0)3,3
Türkistan ve Deşt-i Kıpçak Coğrafyası. Özbek kavramı ve Özbeklerin ortaya çıkışı. Ebu’l-Hayır Han ve
Özbeklerin Türkistan’a gelişi. Muhammed Şibani Han: Timurlular ve Safevilerle ilişkiler. Ubeydullah ve Nevruz
Ahmed Han dönemleri. İskender Han ve II. Abdullah Han dönemleri. Özbeklerde hâkimiyet anlayışı ve devlet
teşkilatı. Özbeklerde askeri yapı ve mali organizasyon. Ara Sınav. Kazak mefhumu ve Kazakların ortaya çıkışı.
Kazak Hanlığının yükselme dönemi. Aktaban Şubrındı ve Kazak Hanlığı’nın parçalanması. Kazak Hanlığı’nda
devlet teşkilatı ve askeri yapı. Kazak Hanlığı’nda idari ve mali yapı
TAR303 OSMANLI TARİHİ II (3+0)3,3
Kanunî Dönemi(1520 – 1566): Osmanlı Devleti’nin Cihan Devleti Oluşu; Macaristan’ın Fethi, Avusturya,
Fransa ve Diğer Avrupa Devletleriyle ilişkiler. Kanunî Dönemi (1520 – 1566): Osmanlı Devleti’nin İran,
Kafkasya, Afrika ve Arabistan politikaları. Kanunî Dönemi (1520 – 1566): Akdeniz, Kızıldeniz, Basrakörfezi ve
Hint Okyanusu’nda faaliyetler. Genel olarak Osmanlı deniz politikaları. II. Selim Zamanı (1566 – 1574):
Yeniçeri İsyanı, Osmanlı İmparatorluğu’nun Arabistan, Habeşistan, Yemen, Aden Mısır Politikaları; Kıbrıs’ın
fethi, İnehabtı Bozgunu. III. Murat Zamanı (1574 – 1595): Osmanlı – Avrupa
ilişkileri, Osmanlı – İran, Gürcistan ilişkileri; Osmanlı Eflak, Boğdan, Erdel, Avusturya ilişkileri
III. Mehmet Zamanı(1595 – 1603): Osmanlı Eflak, Macaristan, Avusturya politikaları, Eğri Seferi ve müteakip
dönemde Türk – Avusturya Savaşları. I. Ahmet Zamanı (1603 – 1617): Zitvatorok Sulhu, Celali İsyanları,
İstanbul İsyanı,Türk – İran Savaşları. I. Mustafa, II. Osman Zamanları(1617 – 1622):Osmanlı – İran, Osmanlı –
Avusturya, Osmanlı – Lehistan İlişkileri; Merkezi İsyanlar ve II. Osman’ın katledilmesi
Ara Sınav. IV. Murat, Sultan İbrahim Zamanları (1623 – 1648) : Türk – İran Savaşları, Bağdat muhasaraları,
Türk – Erdel münasebetleri, Merkezi isyanlar, Türk Avusturya münasebetleri. IV. Mehmet Zamanları (1648 –
1687): İç isyanlar, Osmanlı Venedik ilişkileri, Girit meselesi, Tarih İçinde Osmanlı Lehistan İlişkileri. Onaltı ve
Onyedinci Yüzyıllarda Osmanlı - Moskova İlişkileri. Yeniçağ’da Osmanlı Kuzey Afrika, Akdeniz, Hint
Okyanusu Politikaları
TAR305 ARŞİV BELGELERİ I (2+0)2,3
Osmanlı Belgelerinin bulunduğu arşivleri tanıma. Transkripsiyon alfabesinin öğretilmesi. Yazı Türlerinin
tanıtılması. Belge Türlerinin tanıtılması. Kanunnameler. Fetvalar. Beratlar. Ara Sınav. Fermanın rükünlerinin
tanıtılması. Örnek Fermanlar. Hattı- Hümayunların tanıtılması. Örnek Hattı- Hümayunlar
TAR307 YENİÇAĞ TARİHİ KAYNAKLARI (2+0)2,3
XV. Yüzyıl Kaynakları: İlk Osmanlı kronikleri, Gazavatnameler, Fetihnameler. XVI. yüzyıl tarihçileri:
Selimnameler, Süleymannameler. Kıbrıs, Yemen Fethiyle ilgili eserler, III. Murad döanemi tarihçileri
Osmanlı – İran , Osmanlı – Avusturya Savaşları ile ilgili kaynaklar. XVII. Yüzyıl tarihçileri: II. Osman, IV.
Murat, Mısır , Girit, Uyvar,Kamaniçe, Çehrin, İkinci Viyana Kuşatması ile ilgili kaynaklar. XVIII. yüzyıl
tarihçileri. Ruznameler, Sefaretnameler. XVI, XVII ve XVIII. yüzyıl Islahat risaleleri. Kanunnameler,
Biyografiler ve Surnameler, Tezkireler, Vefeyatlar, Esaretnameler. Ara Sınav. Alman, Avusturya, Bizans,
Bulgar, Sırp Kaynakları. Danimarka, Ermeni, Fransız, Hollandalı, İngiliz tarihçi ve seyyahları. İspanyol, İsveç,
İtalyan kaynakları. Macar, Memlük, Papalık Kaynakları. Portekiz, Rus, Safevi kaynakları
TAR309 OSMANLI DEVLETİ YENİLEŞME HAREKETLERİ I (2+0)2,3
Osmanlı Devlet Yapısının Tahlili. Avrupa’daki gelişmeler ve Osmanlı Devleti. İlk Reform Belgeleri
Reformların gelişmesindeki iç ve dış engeller. Lale Devri. Fransız İhtilali ve Osmanlı Devleti. III. Selim ve
Nizam-ı Cedid Harekatı. Nizam-ı Cedidin karşılaştığı Engeller. Ara Sınav. IV. Mustafa’nın saltanata gelişi ve
Şer’i Hüccetin hazırlanması. Sened-i İttifak ve Ayanlar. II. Mahmut yönetiminin Portresi. Yeniçeri Ordusunun
kaldırılması: Vaka-i Hayriye. Yönetim ve eğitim alanında yapılan yenilikler.
TAR319 SÖMÜRGECİLİK TARİHİ (2+0)2,3
Sömürgecilik ve emperyalizm kavramların açıklanması. Sömürgecilikte ilk girişimler I: Portekiz ve İspanyol
sömürgeciliğinin incelenmesi. Sömürgecilikte ilk girişimler II: Hollanda, İngiltere, Fransa sömürgeciliğinin
incelenmesi. Sömürge imparatorluklarının kurulması ve Afrika’nın sömürgeleştirilmesi
Sömürgeleştirilen toplumlar ve sömürgeciliğin bu toplumlar üzerindeki etkisi. Köle ticaretinin Afrika’da yaptığı
yıkım, Amerika kıtasının sömürgeleştirilmesi sonrasında yerli toplumda meydana gelen travmanın ortaya
konması. Cezayir, Vietnam ve Hindistan’nın sömürülmesi aşamalarının incelenmesi
Sömürge yerleşimcilerinin bağımsızlık hareketleri (Öncelikli olarak Amerikan Bağımsızlık Savaşı
incelenecektir) Ara Sınav. Sömürgeleştirilen halkların bağımsızlık hareketleri. Sömürgeciliğin tasfiyesi ve
yaşanan gelişmelerin değerlendirilmesi. Sömürgeciliğin tasfiyesi sonrasında sömürülen halklar ve toprakların
durumunun incelenmesi. Sömürgeciliğin tasfiyesi-Sömürge İmparatorluklarının sona ermesi
Sömürgeciliğin boyut değiştirmesi: Çok Uluslu Emperyalizm ve Globalleşme
TAR333 ÇAĞDAŞ İSLAM DÜNYASI (2+0)2,3
I. Dünya Savaşı Sonrası Türkiye, Suriye- Irak, Pakistan-Afganistan-İran, S.Arabistan-Kuzey Yemen-Güney
Yemen, Mısır-Ürdün, Lübnan-Filistin, B.Arap Emirlikleri-Bahreyn, Malezya-Bangladeş, Ara Sınav
Fas-Tunus-Cezayir, Çat-Sudan, Somali-Gine, Libya-Katar, Kuveyt-Endonezya
SEÇMELİ DERSLER
TAR315 BALKAN DEVLETİ SİYASİ TARİHİ I (2+0)2,3
Balkan tarihi, Balkanlardaki bağımsızlık hareketleri ve bu süreçteki gelişmeler, İngiltere ve Rusya’nın Balkan politikaları ile Balkan
Savaşlarının bu bölgede ortaya çıkardığı gelişmeler.
TAR317 TÜRKİYE’NİN YAKINDOĞU İLİŞKİLERİ TARİHİ (2+0)2,3
Türkiye –Yakındoğu ilişkilerinin tarihsel geçmişinin ortaya koyulması
TAR321 BİLİM VE TEKNOLOJİ TARİHİ (2+0)2,3
Dersin tanıtımı, önemi ve yararları hk. bilgi. Ders ile ilgili kitap ve kaynakların tanıtımı ile Ödev konularının
dağıtımı. İlmin doğuşu ve İlkçağlarda İlim. Mısır Mezopotamya ve anadolu’da İlim. Eski Yunan’da (Helenistik
dönemde) ve Roma’da İlim. Ortaçağ İslâm dünyasının Bilim ve Teknoloji: İlmî faaliyetlerin başlaması. İlimler
ve alimler; İlmî müesseseler ve ilmî çalışmalara tesirleri. Ortaçağ İslâm dünyasının Bilim ve Teknolojide Batı
dünyasına etkileri. Ortaçağ Batı dünyasında, Rönesans’da ve
Yeniçağ’da İlim. Ara Sınav. Osmanlılarda İlim ve İlmî müesseseler. Alimler ve ilmî faaliyetleri.
Sanayi İnkılabı ve Bilim. Yakınçağ’da Batı’da ve Osm. Dev.’de Bilim; “Osmanlılar ilimde geri mi kaldı?”
sorusunun cevabı. Mühendishane Mektebleri; Tanzimat Dönemi Osm. ilmî müesseseleri ve Teknolojisi.
TAR325 İRAN TARİHİ (2+0)2,3
Sasani Dönemi İran Medeniyeti. İran’da İslam Hakimiyetinin Teşekkülü. İran’da İslam Dönemi Medeni
Gelişmeler. İran’da Heterodoks Kültürel Yapılaşma. İran’da Mevali Politikası ve Şuubiye Hareketi. İran’da Ebu
Müslim İsyanı ve Abbasi Devrimi. Abbasiler Devrinde İran’ın Kültürel Gelişimi. Abbasiler Devrinde İran’da
Ayrılıkçı Akımlar. Ara Sınav. Büveyhiler Devrinde İran Tarihi. İran’da Samani Rönesansı. İran’da Batınilik
Cereyanı’nın Gelişimi ve Sonuçları. İran’da Türk Hakimiyetinin Teşekkülü. Selçuklular Devrinde İran ve
Kirman Rönesansı
TAR329 İLHANLILAR TARİHİ (2+0)2,3
İlhanlı Tarihi Kaynakları. Cengiz İmparatorluğu’nun Kuruluşu ve Yayılması. Hülagü’nün 1256 Bağdat Seferi ve
İlhanlı Devleti’nin Kuruluşu-Hülagü Dönemi. Abaka Han Dönemi. Ahmet Teküdar ve Argun Han Dönemleri.
Keyhatu Dönemi. Gazan Han Dönemi. Olcaytu Dönemi. Ara Sınav. Ebu Said Bahadır Han Dönemi. bİlhanlı
Devleti’nin Dini Politikaları. İlhanlılarda Sosyal Yapının Gelişimi. İlhanlı Devletinde Türk İslam İktisadi
Dönüşümü. İlhanlı Devletinin Yıkılışındaki Siyasi Gelişmeler.
TAR331 KAFKASYA TARİHİ (2+0)2,3
Kafkasya tarihi üzerine genel terminolojisi, Kafkasya’nın coğrafi ve jeopolitik durumu. Kafkasya’da yaşayan
halklar. Başlangıçtan Türk-Rus mücadelesine kadar Kafkasya. Rusya’nın güney politikası ve Kafkasya. Türkİran ve Rus mücadeleleri döneminde Kafkasya. Kafkasya’daki Rus sömürgeciliği ve Rus-Türk mücadelesi.
Kafkasya’nın dahili durumu ve sosyal hayatı. Rusların Kafkasya’yı işgal çabaları ve Şeyh Şamil. Ara Sınav.
Kafkasya’da Ermeniler ve Ermeni Sorunu. Rus devrimi sırasında Kafkasya. Kafkasya’nın bağımsızlık dönemi ve
bağımsız devletlerin kuruluşu. Kafkasya’nın Ruslar tarafından yeniden işgali
Sovyet Rusya’nın dağılması ve Kafkasya’nın son evresi.
TAR335 OSMANLI DEVLETİNİN EKONOMİ TARİHİ (2+0)2,3
Osmanlı Devleti’nin iktisadi yapısını ve bunun toplumsal yaşama etkisi
ÜÇÜNCÜ YIL/ALTINCI YARIYIL (BAHAR DÖNEMİ)
TAR302 OSMANLI MÜESSESELERİ VE TEŞKİLAT TARİHİ (3+0)3,4
TAR304 OSMANLI TARİHİ III (3+0)3,4
Yakınçağ Başlarında Osmanlı İmparatorluğu. III. Selim dönemi yenilikleri ve gelişmeleri. Mısır’ın işgali ve
Mehmet Ali Paşa. Mısır sorununun ortaya çıkışı ve çözümü. Tanzimat dönemi I. Tanzimat dönemi II
Boğazlar sorunu ve Londra sözleşmesi. Kırım Savaşı ve Paris Barış Konferansı. Ara Sınav. Paris Barış
Konferansı’ndan sonra Osmanlı İmparatorluğu. 1877-1878 Osmanlı Rus Savaşı. 20. yüzyıl başlarında Osmanlı
İmparatorluğu. 19. yüzyılda dünyada sömürgecilik hareketleri. Genel değerlendirme
TAR306 ARŞİV BELGELERİ II (2+0)2,4
Telhisler. Şeriye Sicillerinin Tanıtım. Şeriye Sicillerindeki Belge Çeşitleri. Tezkire çeşitleri. Tezkirelerin
özellikleri. İrade-i Seniyyeler. İrade-i Seniyyenin rükn ve cinsleri. Örnek İrade-i Seniyyeler. Ara Sınav
Tahriratlar. Tahriratların türleri ve şekil özellikleri. Telgraf Önekleri. Son devir senetleri. Tapu, maaş, borç ve
rehin senetleri.
TAR308 YAKINÇAĞ TARİHİ KAYNAKLARI (2+0)2,3
III. Selim dönemi tarih kaynakları. III. Selim dönemi layihaları. II. Mahmut dönemi tarih kaynakları
Tanzimat dönemi tarih kaynakları. Meşrutiyet dönemi tarih kaynakları. Islahatnameler. Sefaretnameler I
Sefaretnameler II. Ara Sınav. Osmanlı basın ve gazeteler I. Osmanlı basın ve gazeteler II. Salnameler
Arşiv kaynakları. Genel değerlendirme.
TAR310 OSMANLI DEVLETİ YENİLEŞME HAREKETLERİ II (2+0)2,3
Osmanlı Devleti’nin yeniden yapılanma çalışmalarında önemli bir adım, Tanzimat Fermanı. Fermanın hukuksal nitelikleri ve Tahlili.
Tanzimat Döneminde kanunlaştırma çalışmaları. Tanzimat Fermanı ve Avrupa. Islahat Fermanı. Tanzimat’a tepkiler. Siyasal örgütlerin
kurulması. Yeni Osmanlılar hareketi ve söylemleri. Meşrutiyet yönetimine geçiş. Meşrutiyet Döneminden Cumhuriyet dönemine kadar olan
yenileşme hareketleri.
SEÇMELİ DERSLER
TAR316 BALKAN DEVLETİ SİYASİ TARİHİ II (2+0)2,3
1. Dünya Savaşı’nda Balkanlar ve Balkan devletlerinin durumu, savaş sonrasında Balkan coğrafyası, II. Dünya Savaşı öncesinde Balkanlar,
savaş sonrası balkan devletlerinin iktisadî ve siyasî yapısı, Sovyet işgali dönemi ve Balkanlar.
TAR318 TÜRKİYE’NİN YAKINDOĞU İLİŞKİLERİ II (2+0)2,3
TAR320 HİNDİSTAN’DA TÜRK DEVLETİ TARİHİ (2+0)2,3
Delhi Türk Sultanlığı, Kalaç Sultanlığı, Tuğluklar, Seyidler, Lodiler, Babürler ve kültürel ve bilimsel hayatları.
TAR322 TİMURLULAR TARİHİ (2+0)2,3
14. Yüzyılın Ortalarında Çağatay Ulusu. Timur’un Siyasi Bir Figür Olarak Ortaya Çıkışı ve Timurlu Devleti’nin
Kuruluşu. Timur’un Seferleri. Şahruh Dönemi. Uluğ Bey Dönemi. Abdüllatif ve Abdullah Dönemi. Ebu Said ve
Hüseyin Baykara Dönemi. Ara Sınav. Devlet Teşkilatı. İmar Faaliyetleri. Zirai ve Ticari Faaliyetler. Dini
Hareketler ve Çağatay Edebiyatı
TAR324 YENİÇAĞ TARİHİ SEMİNERİ (2+0)2,3
Seminer konularının tesbiti ve dağıtımı. Seminer Ödevlerinin hazırlanış ve sunuş biçimleri hk. bilgi. 1. Sunum,
2. Sunum , 3. Sunum, 4. Sunum, 5. Sunum. Ara Sınav. 6. Sunum, 7. Sunum, 8. Sunum, 9. Sunum, 10. Sunum
TAR326 AVRUPA ENDÜSTRİ DEVRİMLERİ VE PROBLEMLERİ (2+0)2,3
Bu derste, Geleneksel toplumun temel nitelikleri kısaca ele alınacak, geleneksel toplumun değişmesinde rol oynayan reform ve bilim devrimi
gibi temel gelişmeler üzerinde durulacaktır. İkinci aşamada Ekonomik süreçler ele alınacaktır. Ekonominin tarihsel gelişimi ve iktisadi
merhaleler ele alındıktan sonra Endüstri ekonomisinin doğuşu, nitelikleri ve yayılmaları, ortaya çıkardığı somut etkiler, modern toplumun
temel dinamikleri üzerinde durulacaktır.
TAR328 ÇAĞATAY HANLIĞI TARİHİ (2+0)2,3
Çağatay Hanlığı Tarihi Kaynakları. Çağatay Han. Kara Hülagu, Yisun-Mügge ve Organa Hanlar. Algu,
Mübarek-Şah, Barak Hanlar. Nikbay, Buka-Timur, Duva ve Küncük Hanlar. Taligu, İsen-Buka ve Kebek
Hanlar. İlçigiday ve Alaaddin Tarmaşirin Hanlar. Hanlığın Çöküşü. Ara Sınav. Çağatay Ulusu’nun
Yapısı. Devlet Teşkilatı. Askeri Teşkilat. Mali, Adli ve Posta Teşkilatı. Şehirlerin İdaresi
TAR332 UZAKDOĞU TARİHİ (2+0)2,3
Dersin Amacı, Kaynakları ve Uzakdoğuda ilk insanlar ve prehistorik devirler. Japonya’nın tarihi: coğrafyası,
Prehistorik devirler, ilk tarihi olaylar. Japonya’nın yeniden kuruluşu ve Nara devri. Japonya’da Heian devri.
Japonya’da feodalite devrinin birinci safhası. Japonya’da feodalite devrinin ikinci safhası Japonya’da yeni
zamanlar feodalizmi. Kapalı memleket olarak Japonya. Ara Sınav. İmparatorluk devri
Kore Tarihi. Siyam ve Burma tarihi. Malaya ve Endenozya tarihi. Avustralya ve Adalar tarihi, değerlendirme.
TAR334 İSLAM MEDENİYETİ TARİHİ (2+0)2,3
Kültür ve medeniyet kavramlarının tanımı, açıklanması, İslam medeniyeti tanım, kaynaklar, unsurlar
İslam öncesi medeniyetlere genel bakış. İslamiyetin yayılışı, fetihler, amaç ve izahı, özellikler. İdari kurumlar;
Hilafet ve vezirlik; ortaya çıkışı, gelişimi ve tarihi incelemesi. İdari kurumlar; Divanlar, ortaya çıkışı, gelişimi ve
tarihi incelemesi. Önceki kültür ve medeniyetlerden yapılan tercüme faaliyetleri. İslam öncesi eğitim-öğretime
genel bakış, İslam dünyası, medrese öncesi eğitim-öğretim yerleri. Medreselerin ortaya çıkışı, medreseler,
eğitimin muhtevası ve özellikleri. Ara Sınav. Sosyal müesseseler; Vakıf, menşei, gelişimi, alanları, çeşitleri,
kurucuları, sosyo-kültürel, politik rolü, vakıf sisteminin zayıflaması
Bilim ve sanat; Tıp, matematik ve astronomi alanındaki gelişmeler. Bilim ve sanat; Felsefe alanındaki
gelişmeler. Bilim ve sanat; Mimari ve müzik. İslam medeniyetinin Avrupa’ya etkisi; hangi yollarla, hangi
alanlarda, yapılan çeviriler.
TAR336 OSMANLI SANAYİ VE TİCARET TARİHİ (2+0)2,3
Dersin tanıtımı, önemi ve yararları hk. bilgi. Ders ile ilgili kitap ve kaynakların tanıtımı ile Ödev konularının
dağıtımı. İç Ticaret. Dış Ticaret. Kapitülasyonlar. Osm. Para Politikası. Fiyatların tesbit ve kontrolü. Tarım
Sektörü ve Hayvancılık. Bankacılık. Ara Sınav. Osm. Ağır Sanayi: Tersaneler, Tophaneler, Baruthaneler,
Darbhaneler. Osm. Hafif sanayi: Deri, saat, dokumacılık, cam eşya, hafif silahlar vb.
Madencilik ve metalürji. Tanzimat Dönemi Osm. Sanayii ve Sanayileşme Politikası. Osm. Sanayi ve
Teknolojisinin Problemleri. Sanayi Mektebleri.