Trailer EBS E1 System Description 1/3

Treyler EBS E1
Treylerler için Elektronik Fren Sistemi
Treyler EBS E1
Treylerler için Elektronik Fren Sistemi
Sistem tanımlaması
Yayın 2
Bu yazı herhangi bir güncellemeye tabii değildir.
Yeni versiyonları INFORM altında bulabilirsiniz
www.wabco-auto.com
© 2009 WABCO
Değişiklik hakkı saklı tutulur.
Versiyon 1/07.2008(tr)
815 140 093 3
Treyler EBS E1
Kısaltmalar
4S/3M
4 sensör / 3 modülatör
ABS
(İngilizce: Anti-Lock Braking System); Fren Sırasında Tekerleklerin Kilitlenmesini Önleyici Sistem
ADR
(Fransızca: Accord européen relatif au transport international des marchandises Dangereuses par
Route); Tehlikeli malların otoyolda taşınmasına ilişkin Avrupa sözleşmesi
BO
Bir viraj boyunca araç davranışı
BVA
(Almanca: Bremsbelagverschleißanzeige); Fren balatası aşınma göstergesi
CAN
(İngilizce: Controller Area Network); Kontrolör Alan Ağı; asenkronize, seri veri yolu sistemi, araçlar
içinde ağ bağlantılı kontrolörler için
DIN
(Almanca: Deutsches Institut für Normung); Alman Standartları Enstitüsü
EBS
(İngilizce: Electronic Braking System); Elektronik Fren Sistemi
ECAS
(İngilizce: Electronically Controlled Air Suspension); Elektronik Kontrollü Havalı Süspansiyon
ECU
(İngilizce: Electronic Control Unit); Elektronik Kontrol Ünitesi
EEPROM
(İngilizce: Electrically Erasable Programmable Read-Only Memory); Elektriksel Olarak Silinebilen
Programlanabilen Salt Okunur Bellek; güç beslemesi olmadan bile bilgi saklayan elektronik
programlanabilir bellek
EOL
(İngilizce: End of Line); Parametre son testler
EPDM
(İngilizce: Ethylene propylene diene rubber); Etilen propilen dien kauçuk
EU
(İngilizce: European Union); Avrupa Birliği
GGVS
(Almanca: Gefahrengut-Verordnung Straße); Alman tehlikeli mal taşıma düzenlemeleri
ILS
(Almanca: Integrierte Liftachs-Steuerung); entegre kalkar aks kontrolü
IR
(Almanca: Individual-Regelung) Bağımsız Kontrol
ISO
(İngilizce: International Organization for Standardization); Uluslararası Standart Organizasyonu
ISS
(İngilizce: Integrated Speed Switch); Entergre Hız şalteri
IVTM
(İngilizce: Integrated Vehicle Tire Monitoring system for commercial vehicles); Ticari araçlar için
Entegre Araç Lastik Ölçüm sistemi
LACV-IC
(İngilizce: Lift Axle Control Valve, impulse controlled); Kalkar Aks Kontrol Valfi, pulse kontrollü
LSV
(İngilizce: Lift Axle Control Valve); Otomatik Yük Algılama Valfı
MAR
(Almanca: Modifizierte Achs-Regelung); Değiştirilmiş Aks Kontrolü
MSR
(İngilizce: Modified Side Regulation); Değiştirilmiş Taraf Düzenlemesi
ODR
(İngilizce: Operating Data Recorder); Çalıştırma verisi kaydedicisi
PC
(İngilizce: Personal Computer); Kişisel Bilgisayar
4
Treyler EBS E1
PIN
(İngilizce: Personal Identification Number); Kişisel Kimlik Numarası
PREV
(İngilizce: Park Release Emergency Valve); El Freni Serbest Bırakma Acil Durum Valfi
RSS
(İngilizce: Roll Stability Support (for trailers)); Devrilmeye Karşı Denge Desteği (treylerler için)
RTR
(İngilizce: Reset To Ride); (Sürüş için Sıfırlama); Araç 2 km/sa üzerindeki hızda uygun gövde sürüş
yüksekliğine geri döner
SHV
(İngilizce: Select High Valve); Yüksek Valfı Seç; Düşük basınç için kontrol
SLV
(İngilizce: Select Low Valve); Düşük Valfı Seç; Yüksek basınç için kontrol
StVZO
(Almanca: Straßenverkehrs-Zulassungs-Ordnung); Alman otoyol trafik düzenlemeleri
TCE
(İngilizce: Trailer Central Electronic); Römork Merkezi Elektronik Aksamı; römork için merkezi
elektronik kontrol sistemi
TEBS
(İngilizce: Electronic Braking System for Trailers); Treylerler için Elektronik Fren Sistemi
TH
(İngilizce: Traction Help); Çekme yardımı
TÜV
(Almanca: Technischer Überwachungsverein); Teknik İnceleme Makamı
USB
(İngilizce: Universal Serial Bus); Evrensel Seri Veri Yolu; Bir bilgisayarı harici aygıtlara bağlamak için
seri veri yolu sistemi
5
Treyler EBS E1
İçindekiler
1 Kullanılan semboller
9
2 Güvenlik talimatları
10
3 Giriş - TEBS E1
11
4 System
13
4.1
4.1.1
4.1.2
4.1.3
Sistem yapısı
Treyler fren sistemi ve havalı süspansiyon sisteminin tanımı
Fren Sistemleri
Havalı süspansiyon
13
13
16
18
4.2
Konfigürasyonlar
19
5 Bileşenler
5.1
5.1.1
5.1.2
5.1.3
5.1.4
5.1.5
5.1.6
5.1.7
5.1.8
5.1.9
Fren sisteminin bileşen tanımı
TEBS E Modülatörü 480 102 ... 0
Pnömatik Ek Modül (PEM)
EBS Röle Valfı 480 207 037 0
ABS röle valfı 472 195 037 0
ABS sensörleri 441 032 578 0/441 032 579 0
Basınç sensörü
Dijital aşınma göstergeleri
Entegre Araç Lastiği Basınç Göstergesi (IVTM)
Treyler Merkezi Elektroniği (TCE) 446 122 001 0
25
25
27
27
28
28
29
30
31
32
5.2
5.2.1
5.2.2
5.2.3
Havalı süspansiyon sistem bileşenlerinin tanımı
TEBS E Modülatörü 480 102 ... 0
Elektronik Kontrollü Havalı Süspansiyon (harici ECAS) 446 055 066 0
SmartBoard 446 192 110 0
32
32
33
36
6 Fonksiyon tanımı
6
25
37
6.1
Elektro-pnömatik fonksiyon
37
6.2
Pnömatik yedek
38
6.3
Elektrikli/elektronik sistem yapısı
38
6.4
6.4.1
6.4.2
6.4.3
6.4.4
6.4.5
Fren fonksiyonları
Nominal değer seçimi
Basınç kontrolü
Yüke bağlı otomatik fren kuvveti kontrolü (LSV)
Devrilmeye Karşı Denge Desteği (RSS)
Kilitlemeyi Önleyici Fren Sistemi (ABS)
40
40
40
41
44
46
6.5
6.5.1
6.5.2
6.5.3
6.5.4
6.5.5
GIO fonksiyonlarının tanımı
Giriş GIO
Elektronik kontrollü havalı süspansiyon (ECAS)
Boşaltma seviye anahtarı
Kalkar Aks Kontrolü
Hız şalteri (ISS 1 ve ISS 2)
47
47
48
54
55
57
İçindekiler
Treyler EBS E1
6.5.6
6.5.7
6.5.8
6.5.9
6.5.10
6.5.11
6.5.12
6.5.13
6.5.14
6.5.15
6.5.16
6.5.17
6.5.18
6.5.19
6.5.20
6.5.21
6.5.22
6.5.23
6.5.24
6.5.25
6.5.26
Harici aks yükü sensörü
Dinamik aks mesafesi kontrolü
“Zorunlu indirme” anahtarı
Fren balatası aşınma göstergesi (BVA)
GIO 5'te teşhis/telematik için gerilim beslemesi
Mekanik anahtarlı veya 2 kutuplu yaklaşma anahtarlı yol bakım aracı freni
Harici istenen basınç sensörü
Mekanik süspansiyon
ABS aktif sinyali
RSS aktif sinyali
Hız sinyali
Sabit pozitif gerilim 1 ve 2
Harici ECAS (yalnızca Premium ile mümkündür)
Serbestçe yapılandırılabilir fonksiyonlar
Batarya beslemesi
Freni serbest bırakma fonksiyonu
Gevşetme fonksiyonu
Yönlendirmeli aks kilidi
Yana yatma uyarısı
SmartBoard
IVTM
58
59
65
65
66
67
70
70
71
71
72
72
73
73
74
74
75
75
77
77
79
6.6
6.6.1
6.6.2
6.6.3
6.6.4
Diğer (ECU iç) fonksiyonlar
Kilometre sayacı
Servis sinyali
Çalışma saati sayacı
Aks yükü çıkışı
79
79
80
80
80
6.7
6.7.1
6.7.2
6.7.3
6.7.4
Çalıştırma Verileri Kayıt Cihazı (ODR)
Geçmiş verileri
Sıfırlanabilir mesafe kaydedici
Araç Kullanım bilgileri
Olay kaydedici
81
82
82
82
83
7 İşletim Talimatları
7.1
Havalı süspansiyon işletimi (ECAS)
8 Servis talimatları
84
84
87
8.1
8.1.1
8.1.2
8.1.3
CAN Teşhisi
ISO 7638 çekici araç/treyler arabirimi ile teşhis
Harici teşhis soketi ile teşhis
GIO şemaları / Parametre seti oluşturmak
87
87
87
88
8.2
Servis
96
9 Kurulum talimatları
99
9.1
TEBS E modulatöründeki genel veriler
99
9.2
Araca montaj
100
9.3
Kablo montajı /bağlama
102
9.4
Elektronik kontrol ünitesi etiketi (ECU)
107
7
Treyler EBS E1
İçindekiler
9.4.1
TEBS E modulatörü port tanımları
108
9.5
9.5.1
Borular/Hortumlar
“RAUFOSS rekorlar” montaj talimatları
110
113
9.6
Montaj "Mesafe sensörü"
115
9.7
RSS kurulum yönetmeliği
116
10 Ek
120
10.1
TEBS E için pnömatik bağlantı noktaları
120
10.2
TEBS E pin ataması
122
10.3
Kablolara genel bakış
124
10.4
TEBS E özellikleri / GIO fonksiyonları
129
10.5
GIO şemaları
131
10.6
Fren sistemi şeması
149
Terim endeksi
8
161
Kullanılan semboller
1
Treyler EBS E1
1
Kullanılan semboller
TEHLİKE
Güvenlik talimatlarına uyulmaması durumunda ciddi yaralanmalara veya ölüme yol
açabilecek olası tehlike durumu.
UYARI
Güvenlik talimatlarına uyulmaması durumunda ciddi yaralanmalara veya ölüme yol
açabilecek potansiyel tehlike durumu.
DİKKAT
Güvenlik talimatlarına uyulmaması durumunda küçük veya orta dereceli
yaralanmalara yol açabilecek potansiyel tehlike durumları.
Daima göz önünde bulundurulması gereken önemli talimatlar, bilgiler veya ipuçları.
Bilgi referansları, İnternet yayınları
Treyler EBS E1 Güncelleme
•
Liste Adım
– Adım
Î Bir eylemin sonucu
9
2 Treyler EBS E1
2
Güvenlik talimatları
Güvenlik talimatları
•
•
•
•
•
•
Bu belgeyi dikkatlice okuyun. Kişisel yaralanma ve/veya mal hasarını önlemek
için tüm talimatları, notları ve güvenlik bilgilerini sakladığınızdan emin olun.
WABCO yalnızca bu yayındaki tüm bilgilere uyulursa ürünlerinin güvenlik,
güvenilirlik ve performansını garanti eder.
Yalnızca eğitimli personel araç üzerinde çalışma yapabilir.
Her zaman, araç üreticisinin belirttiği özellikleri ve talimatları takip ediniz.
Her zaman bölgesel ve ulusal kaza önleme yönergelerine, Sağlık ve Güvenlik
düzenlemelerine uyun.
Durumun gerektirdiği uygun koruyucu giysileri giyin.
İş yeriniz kuru, yeterince aydınlık ve havalandırılmış olmalıdır.
Yaralanma tehlikesi!
• Aracın yakınında insanlar varsa, pedal hareketleri ciddi yaralanmalara neden
olabilir.
Pedalların aşağıdaki şekilde çalıştırılmayacağından emin olun:
– Vites kutusunu “nötr” pozisyona getirin ve el frenini çekin.
– Aracı fren takozları ile soketrlanarak ilerlemeye karşı emniyete alın.
– Direksiyon simidinin üzerine çalışmanın gerçekleştirilmekte olduğu ve
pedallara basılmaması gerektiğine ilişkin açık bir not iliştirin.
• Araç üzerinde çalışma yaparken, özellikle de motor çalışırken kravat takmayın,
bol giysi giymeyin, saçlarınızı toplayın, bilezik ya da kol saati vb. takmayın.
Ellerinizi ve saçınızı harektli olan parçalardan uzak tutunuz.
Yangın tehlikesi!
• Lambaları sadece topraklı bağlantıyla kullanın.
• Alev alabilecek malzemeleri (kumaş, kağıt, vb) egzoz sisteminden uzak tutun.
• Çalışma alanında sigara içmeyin.
• Uygun bir şekilde yalıtılmış ve bağlanmış olup olmadıklarından emin olmak için,
elektrikli kabloları kontrol ediniz.
10
Giriş - TEBS E1
3
Treyler EBS E1
3
Giriş - TEBS E1
2008 yılının üçüncü çeyreğinde, TEBS E elektronik frenleme sistemine TEBS E1
Update adı verilen bir güncelleme yapıldı.
Sistemin daha iyi anlaşılması açısından, TEBS E1'in içerdiği ve tüm sistemle ilgili
geliştirmelere (SmartBoard ve güncellenmiş teşhis sistemi V1.03) ait genel bilgileri
aşağıda bulacaksınız.
Mevcut TEBS E sistemine uyarlamalar
Yeni teşhis sistemi E1'de (TEBS E V1.03), mekanik süspansiyonlu tam
römorklarda sadece bir mesafe sensörüne gereksinim vardır.
ABS konfigürasyonu 4S/2M+1M'e sahip yarı treylerlerde e, f aksları da avare aks
olarak tanımlanabilir.
4S/2M konfigürasyonunda 4 ve 5 akslı yarı treylerler mümkündür.
Fonksiyonların genişletilmesi
• Sürüş yardımı
• Manevra yardımı
• Zorunlu indirme
• Kalkar aks kontrolü
• Normal seviye ve yük boşaltma seviyesi anahtarı
• Kaldırma ve indirme
• 2 nokta kontrolü (harici TECAS bağlı iken)
• ECAS: Kaldırma/indirme, GIO üzerindeki düğmelerle mümkün
• Finisher freni (Damper araçlar için)
• Boşaltma seviyesi
Yeni GIO fonksiyonları
• Yol bakım araçları için 2 kutuplu yaklaşma anahtarları ve yük boşaltma seviyesi
• Freni serbest bırakma fonksiyonu
• Gevşetme fonksiyonu
• Yönlendirmeli aks kontrolü
• Yana devrilme uyarısı
• Serbestçe yapılandırılabilir fonksiyonlar
• Sürüş seviyesi II (farklı platform yükseklikleri için normal seviye II)
• Off-road çekiş yardımı
SmartBoard
• Ana menünün genişletilmesi
• Ekran için ekran koruyucu entegrasyonu
• Treyler bilgi ekranı
• Genişletilmiş lastik izleme fonksiyonu
• IVTM ayarları
• Havalı süspansiyon ve kalkar akslar için menünün genişletilmesi
• Araç eğim ekranı
• Yol bakım aracı freni için basınç değerleri ve devreye alma
• Serbestçe yapılandırılabilir GIO fonksiyonlarının kontrolü
• Gevşetme fonksiyonlarının devreye alınması
• Fren aktüasyon fonksiyonunun devreye alınması
• Aks yükü çıkışının kalibrasyonu
11
3 Treyler EBS E1
•
•
Giriş - TEBS E1
Otomatik manevra yardımının uzun süreli kapatılması
Yük boşaltma seviyesinin uzun süreli kapatılması
SmartBoard hakkında bilgi/yayınlar
WABCO web sitesi www.wabco-auto.com.
Ürün Kataloğu Product Catalog INFORM => Index.
SmartBoard kelimesini arama alanına girin.
Başlatma düğmesini tıklayın (Start).
TEBS E1 teşhis programındaki yenilikler
TEBS E1 modülatörü teşhis sistemi güncellemesi, yukarıda belirtilen yeni
fonksiyonlarla ilgili parametrelerin ayarlanmasına imkan verir.
Tüm yeni eklemeler, teşhis programında “What is new 1.03?” (1.03 yenilikleri)
menüsünde yer almaktadır.
12
System
4
Treyler EBS E1
4
Sistem
Sistem versiyonu
Treyler EBS E sistemi, yükle ilgili frenleme basınç kontrolüne sahip elektronik
kontrollü ve kilitlenmeyi önleyici bir fren sistemidir.
Bu fren sisteminin bulunduğu treylerler, yalnızca uzatılmış bir ISO 7638- 1996
soketli bağlantıya (7 pin; 24 volt; CAN veri hattına sahip çekici araçlar) veya
ISO 7638-1985 soketli bağlantıya (5 pin; 24 volt; CAN veri hattına sahip çekici
araçlar) sahip motorlu araçlar tarafından çekilebilir. Bu bilgi, araç başlığında
(Almanya'da madde 33 uyarınca) karşılık gelen bir girişle belgelenmelidir.
Uygulama alanı
Araçlar
• Direktif 70/156/EEC, EK II uyarınca, havalı süspansiyon, hidrolik süspansiyon,
mekanik süspansiyon, diskler veya kampanalı frenler içeren,
O3 ve O4 sınıfına ait bir veya birden fazla aksa sahip treyler araçları.
Fren Sistemleri
• Almanya karayolu trafik yönetmelikleri StVZO veya 71/320/EEC ya da ECE
direktifi R13 düzenlemelerine göre pnömatik veya pnömatik-hidrolik şanzıman
sistemine sahip güç fren sistemi.
Tek ve çift lastikler
• Dönüş hızı algılanan her aks için aynı lastik boyutları ve aynı sayıda sensör
çemberi dişi kullanılmalıdır.
• Lastik çapının direk tekerleği diş sayısına olan izin verilebilir oranı 23 ila 39
arasındadır.
• 100 dişli bir sensör çemberi ve 3250 mm'lik lastiğin nominal soketrlanma çevre
uzunluğu için EBS'nin işleyebileceği maksimum tekerlek hızı vtekerlek hızı
≤ 160 km/sa'dır.
4.1
Sistem yapısı
Bu bölümde, temel sistemlerin fonksiyonu ve yapısına ilişkin genel bir bakış
sunulur.
4.1.1
Treyler fren sistemi ve havalı süspansiyon sisteminin tanımı
Yeni Treyler EBS E fren sisteminin devreye alınmasıyla, treyler fren ve havalı
süspansiyon sisteminin hava hattı ve kablo tesisatı önemli ölçüde basitleştirilmiştir.
13
4 Treyler EBS E1
System
Şekil 4-1:
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Treyler fren sistemi ve havalı süspansiyon sistemi
ISO 7638 aracılığıyla gerilim beslemesi
Fren ikaz Hattı
Besleme Hattı
ISO 1185 aracılığıyla fren lambası beslemesi (opsiyonel)
Pnömatik Ek Modül (PEM)
Charging valf (PEM'ye entegredir)
Aşırı yükleme korumalı röle valf (PEM'ye entegredir)
Tristop(r) silindirlerinin (İmdatlı fren körüğü) servis freni bileşenleri
Tristop(r) silindirlerinin (imdatlı fren körüğü)
Fren hava tüpü
Süspansiyon hava tüpü
Kaldırma/indirme valfleri
Park frenini çalıştıran kırmızı düğme
Otomatik freni serbest bırakan siyah düğme
Süspansiyon körüğü
Dingil kaldırma valfi
Seviye valfı
ABS sensörleri
Treyler EBS E Modülatörü
Park çözücü imdatlı valf (PREV)
Treyler çekici araca, besleme basıncı (3) ve kontrol basıncı (2) için iki kaplin ile
bağlıdır. El freni serbest bırakma acil durum valfi (20), kontrol basıncını
Treyler EBS E'ye (19) iletmek için kullanılır. PREV'de, el freni sistemini çalıştıran
bir kırmızı düğme (13) ve çekici aracın bağlantısı ayrıldığında otomatik olarak
devreye giren freni serbest bırakan başka bir düğme (14) bulunur. Rezervuardaki
14
System
Treyler EBS E1
4
basınçlı hava Pnömatik Ek Modülüne (PEM) (5) el freni serbest bırakma acil durum
valfine entegre edilmiş bir çek valf yoluyla gider.
PEM aşağıdaki fonksiyonları içerir:
• Havalı süspansiyon sistemine basınç sağlayan bir doldurma valfi,
• Servis ve el freni aynı anda devreye alındığında tekerlek frenlerini aşırı yüke
karşı koruyan bir aşırı yük koruma valfi,
• Havalı süspansiyon sistemi, “servis freni” beslemesi ve “İmdatlı fren körüğü” için
bir basınç dağıtıcısı.
Treyler EBS E Modülatörü, Tristop(r) silindirlerinin (9) servis freni bileşenlerine (8)
kumanda eder. Tekerlek devirlerini algılayan iki adet ABS sensörü (18) bağlıdır.
Ayrıca, mevcut fren basıncını ölçen bir basınç testi bağlantısı da PEM'ye entegre
edilmiştir. PEM, servis freni sisteminin rezervuarını (10) PREV'den gelen besleme
basıncı ile doldurur.
Aynı hat, Treyler EBS E Modülatörüne rezervuardan gelen besleme basıncını
göndermek için kullanılır. Havalı süspansiyon sisteminin rezervuarı (11), PEM'ye
entegre edilmiş doldurma valfi ile doldurulur. Doldurma valfinin görevi basıncı
servis freni sisteminde tutmak ve bu şekilde havalı süspansiyon sistemi basıncının
düşmesi durumunda çekici aracın fren yapmasını sağlamaktır. PEM'ye, tekerlek
frenlerinin Tristop(r) silindirlerinin oluşturduğu ilave kuvvet sonucu oluşan aşırı yük
nedeniyle tahrip olmasını önleyen bir aşırı yük koruma valfi (7) entegre edilmiştir.
Tristop(r) silindirlerine (9) basınç dağılımı PEM ile yapılır.
El freni kırmızı düğmeye (13) basılarak devreye sokulur. Bu düğme Tristop(r)
silindirinin el freni bileşenini devre dışı bırakır ve böylece entegre yay tekerlek
frenini çalıştırır. El freni ile birlikte servis freni de devreye alınırsa, fren basıncı
Tristop(r) silindirlerinin el freni bileşenine aşırı yük koruma valfi yoluyla gider, el
freni bileşeninin kuvveti servis freni bileşeninde oluşan kuvvetle orantılı olarak
hafifletilir ve bu şekilde ilave kuvvet oluşumu önlenir.
Havalı süspansiyon sistemi bir havalı süspansiyon valfinden (17) ve bir
kaldırma/indirme (12) valfinden oluşur. Her iki valf de PEM'den gelen besleme
basıncı ile beslenir. Havalı süspansiyon valfi treylerin sürüş seviyesine (sürüş
yüksekliğine) destek körüklerindeki (15) hava miktarını ayarlamak suretiyle
ayarlanır. Kaldırma/indirme valfi, treylerin seviyesini yükleme ve boşaltma gibi
işlemler sırasında manuel olarak değiştirmek için kullanılabilir. Ayrıca, yüke uygun
Treyler EBS E Modülatörü ile ayarlanan bir kalkar aks valfi (16) de takılabilir.
Kalkar aks valfi de PEM'den gelen besleme basıncıyla beslenir.
15
4 Treyler EBS E1
4.1.2
System
Fren Sistemleri
Treyler EBS E aşağıdakilerden oluşur:
• Park boşaltma acil imdatlı valf (PREV)
• entegre elektronik kontrol cihazlı bir elektro-pnömatik kontrol ünitesi (entegre
basınç sensörlü ve entegre yedek valfli TEBS E Modülatörü)
• bileşenlerin hava hattı sistemi ve kabloları.
Hız sensörlerinin sayısına bağlı olarak bu yapılandırma (tipik yarı römorklar için) bir
2S/2M ya da 4S/2M sistemi olarak ifade edilir.
Şekil 4-2:
1
2
3
4
5
6
7
8
9
16
ISO 7638 aracılığıyla gerilim beslemesi
Kontrol Hattı
Besleme Hattı
ISO 1185 aracılığıyla fren lambası beslemesi (opsiyonel)
TEBS E Modülatörü
Park boşaltma acil imdatlı valf (PREV)
Aşırı yük koruma valfi
Hava tankı
Sensörleri
Yarı treyler 2S/2M
System
Treyler EBS E1
Şekil 4-3:
1
2
3
4
5
4
Tam treyler 4S/3M
ISO 7638 aracılığıyla gerilim beslemesi
Kontrol Hattı
Besleme Hattı
ISO 1185 aracılığıyla fren lambası beslemesi (opsiyonel)
2. aks kontrolü için EBS röleli valfi
17
4 Treyler EBS E1
4.1.3
System
Havalı süspansiyon
Konvensiyonel havalı süspansiyon
Konvensiyonel havalı süspansiyon şunlardan oluşur:
• bir seviye valfı,,
• süspansiyon körükleri,
• Kaldırma indirme valfi (opsiyonel olarak Otomatik sürüş seviyesi RTR
fonksiyonu),
• bileşenlerin hava hattı sistemi ve kabloları.
Şekil 4-4:
Kalkar akslı bir geleneksel havalı süspansiyon ve RTR fonksiyonlu bir süspansiyon indirme/ kaldırma valfi
1
2
3
4
5
ISO 7638 aracılığıyla gerilim beslemesi
Fren ikaz Hattı
Besleme Hattı
ISO 1185 aracılığıyla fren lambası beslemesi (opsiyonel)
RTR fonksiyonlu süspansiyon indirme/ kaldırma valfi
Elektronik kontrollü havalı süspansiyon sistemi (ECAS)
Elektronik kontrollü bir havalı süspansiyon sistemi (ECAS) yalnızca TEBS E
Premium varyantına dahil edilmiştir.
ECAS şunları içerir:
• süspansiyon körükleri,
• Bir yarı römork olması durumunda bir yükseklik sensörü
• bir ECAS Selenoid Valfı
18
System
Treyler EBS E1
4
•
Elektronik kontrol ünitesi (ECU) veya elektronik sistem olarak da adlandırılan,
modülatöre entegre bir kontrol ünitesi,
• harici bir çalıştırma ünitesi (örn. uzaktan kumanda ünitesi veya SmartBoard),
• kalkar aks kontrolü için entegre bir körük basıncı sensörü,
• bileşenlerin hava hattı sistemi ve kabloları.
Yarı treylerler için tek nokta kontrolü, bir mesafe sensörü ve bir ECAS selenoid
valfı ile yapılır.
Şekil 4-5:
1
2
3
4
5
6
7
8
4.2
Bir kalkar aks içeren elektronik kontrollü havalı süspansiyon sistemi
ISO 7638 aracılığıyla gerilim beslemesi
Fren İkaz Hattı
Besleme Hattı
ISO 1185 aracılığıyla fren lambası beslemesi (opsiyonel)
Yükseklik sensörü
TEBS E Modülatörü
Opsiyonel uzaktan kumanda ünitesi (örn. SmartBoard)
ECAS Selenoid Valfı
Konfigürasyonlar
Treyler EBS E, aşağıdaki ABS konfigürasyonlarını destekler:
2S/2M
• 2x ABS dönüş hızı sensörleri
• 1x TEBS E Modülatörü
1’ den 3 aksa kadar Havalı, hidrolik, mekanik süspansiyonlu yarı römork ve
merkez akslı römorklar.için.
19
4 Treyler EBS E1
System
2S/2M konfigürasyonunda, bir ABS sensörü ve TEBS E'nin basınç kontrol kanalı,
birlikte bir kontrol kanalı oluşturacak şekilde gruplandırılmıştır. Bir taraftaki diğer
tüm tekerlekler dolaylı olarak kontrol fonksiyonuna dahil edilmiştir.
Fren kuvvetleri, bağımsız kontrol (IR) olarak anılan prensibe göre kontrol edilir. Bu
durumda, aracın her iki tarafı da yol koşullarına ve fren karakteristiklerine göre
kontrol edilir.
2S/2M+SLV
• 2x ABS dönüş hızı sensörleri
• 1x TEBS E Modülatörü
• 1x Çift yönlü kontrol valfi-düşük basıncı ileten- (SLV)
1’ den 3 aksa kadar Havalı, hidrolik, mekanik süspansiyonlu yarı römork ve
merkez akslı römorklar.için.
Kendinden dümenlenir arka aksı olan yarı treylerlere yönelik 2S/2M sisteminin
varyantlarından biri, 2S/2M+SLV sistemidir.
Bu durumda, iki basınç kontrol kanalındaki daha düşük basınç, Çift yönlü kontrol
valfi-düşük basıncı ileten- aracılığıyla yönlendirmeli aksa beslenir; bu da aksın µSplit (yol üzerindeki sürtünme katsayıları) üzerinde bile sabit kaldığı anlamına gelir.
4S/2M
• 4x ABS dönüş hızı sensörleri
• 1x TEBS E Modülatörü
Havalı süspansiyonu ve 2 ila 5 aksı, hidrolik veya mekanik süspansiyonu olan yarı
treylerler ve merkezi akslı treylerler için
4S/2M konfigürasyonunda, iki ABS sensörü, aracın her iki tarafına da yerleştirilir.
Burada da kontrol her iki yan için ayrıdır.
Fren basıncı her bir taraftaki tüm tekerlekler için aynıdır.
Bu taraftaki sensörlü iki tekerlek değiştirilen tarafın düzenleme ilkesine göre kontrol
edilir (MSR). Bu durumda, aracın bloğa olan ilk tekerleği ABS kontrol faktörünü
belirler.
Aracın her iki tarafı için ayrı düzenleme (IR) ilkesi kullanılır.
4S/2M+1M
• 4x ABS dönüş hızı sensörleri
• 1x TEBS E Modülatörü
• 1x ABS Röle Valfı
• 1x Çift yönlü kontrol valfi-yüksek basıncı ileten- (SHV)
2 ila 5 aksı olan yarı treylerler veya 2 ila 3 aksı, havalı, hidrolik veya mekanik
süspansiyonu olan merkezi akslı treylerler için.
4S/2M+1M konfigürasyonu, yönlendirmeli arka aksı olan yarı treylerlerdeki 4S/3M
sistemine daha düşük maliyetli bir alternatif olarak kullanılabilir.
Yönlendirmeli aksta iki sensör, bir Çift yönlü kontrol valfi-yüksek basıncı ileten- ve
bir ABS röle valfı bulunur. Burada yönlendirmeli aks, değiştirilmiş aks düzenleme
prensibi ve diğer aks ise bağımsız kontrol (IC) prensibine göre kontrol edilir.
4S/3M
•
•
20
4x ABS dönüş hızı sensörleri
1x TEBS E Modülatörü
System
Treyler EBS E1
4
• 1x EBS Röle Valfı
2 ila 5 aksı olan tam treylerler ve 2 ila 5 aksı olan yarı treylerler veya 2 ila 3 aksı ve
havalı süspansiyonu olan merkezi akslı treylerler için.
4S/3M konfigürasyonu, Dümenlenebilir aksı olan yarı treyler veya tam treyler için
tercih edilecektir.
Yönlendirmeli aks üzerinde iki sensör ve bir EBS röle valfı bulunur. Bu durumda
kontrol aks-aks gerçekleşir. Bu durumda, aracın bloğa olan ilk tekerleği ABS
kontrol faktörünü belirler.
Bu akstaki kontrol değiştirilmiş aks düzenleme (MAR) ilkesine göredir.
Başka bir aks üzerinde, TEBS E'nin bir sensörü ve bir basınç kontrol kanalı, her iki
tarafı da ayrı ayrı kontrol eder. Bu tekerlekler ayrı olarak kontrol edilir (IR).
Aşağıdaki ABS konfigürasyonları, TEBS E tarafından desteklenmez:
• 2S/1M
• 4S/4M
• 6S/3M
Teknik Servisler (TÜV EB 124.4E, TÜV EB 123.8E, RDW-13R-0228) tarafından
derlenen uzman raporlarında, farklı römork araçların ABS dönüş hızı sensörlerinin
ve modülatörlerinin olası yapılandırmaları ana hatlarıyla belirtilmiştir.
Sertifikalar
WABCO web sitesi www.wabco-auto.com.
Ürün Kataloğu Product Catalog INFORM => Index.
Certificate kelimesini arama alanına girin.
Başlatma düğmesini tıklayın (Start).
Sensör bulunmayan akslar veya tekerlekler, doğrudan kontrol edilen akslar veya
tekerlekler tarafından dolaylı olarak kontrol edilebilir.
Çoklu aks grupları, tutunma işleminden yararlanmanın neredeyse aynı olmasını
gerektirir.
Tüm tekerleklerin algılanmaması durumunda, genellikle ilk kez kilitlenen aksta
(akslar), ABS dönüş hızı sensörleri bulunmalıdır.
Statik aks yükü dağıtımına sahip çoklu aks grupları, tüm akslardaki tekerlekler
mümkün olduğunca aynı anda kilitlenme sınırına ulaşacak ve doğrudan kontrol
edilen bir tekerlek, ikiden fazla tekerleği ya da birden fazla aksı dolaylı olarak
kontrol etmeyecek şekilde (fren körükleri, fren kolu uzunluğu vb.) donatılmalıdır.
Yarı römorklar, merkez akslı römorklar ve tam römorklar için ABS yapılandırmaları
Kalkar aks
Sistem 2S/2M: Kalkar akslar algılanmaz.
Tam treyler araçları hariç diğer tüm sistemler: Kalkar akslar, e,f akslarının ABS
sensörleriyle algılanabilir.
Yönlendirmeli aks
Kısıtlı kontrollü akslar, rijit akslar olarak değerlendirilecektir.
WABCO, 4S/3M-, 4S/2M+1M veya 2S/2M+SLV konfigürasyonlarına sahip otomatik
yönlendirmeli aksa sahip treylerlerin kullanılmasını önerir.
2S/2M- veya 4S/2M EBS sistemlerinin kullanılması durumunda, titreşimlerin veya
yön sapmalarının oluşmaması için treyler fren sistemi tip onayı sırasında bir treyler
kontrolü yapılmalıdır. Mevcut tüm yönlendirmeli aksların reaksiyonları, bir antiblokaj testi sırasında değerlendirilmelidir.
21
4 Treyler EBS E1
System
Anti-blokaj işlemi sırasında otomatik yönlendirmeli bir aks için ek denge
gerekiyorsa, ISS çıkış sinyali, otomatik yönlendirme fonksiyonunu daha yüksek bir
hızda bloke eden bir selenoid valfa gönderilebilir.
Birim tipleri için kurulum önerisi
Sürüş yönü
Römork modülatörü
İki Yönlü Valf (SHV)
Çift yönlü kontrol valfi-düşük basıncı ileten- (SLV)
EBS Röle Valfı
ABS Röle Valfı
Kontrol kanallarının atanması
(devre diyagramı 841 801 620 0 ila 841 801 622 0)
Modülatörü Sensörleri
Algılanan (doğrudan kontrollü)
Algılanmayan (dolaylı kontrollü)
22
Sistem aksı
Kontrol elektronikleri
M
c,d
Ana aks
(kaldırma tertibatsız)
IR/MSR
A/E
e,f
Direksiyon aksı
(kaldırma tertibatlı)
MAR
Z
e,f
Ek aks
(kaldırma tertibatlı)
MSR
System
Treyler EBS E1
4
Yarı römorklar ve merkez akslı römorklar
23
4 Treyler EBS E1
Tam treyler
24
System
Bileşenler
5
Bileşenler
5.1
Fren sisteminin bileşen tanımı
Treyler EBS E1
5
Fren sistemiyle ilgili sistem bileşenlerinin özellikleri aşağıda açıklanır.
5.1.1
TEBS E Modülatörü 480 102 ... 0
TEBS E Modülatörü 480 102 060 0
TEBS E, elektro-pnömatik frenleme sistemini kontrol eder ve denetler. Modülatör,
sırasıyla her yanda en fazla üç aksın fren silindir basıncını kontrol eder. Uzatılmış
bir ISO 7638 soket bağlantısı (pim 6 ve 7) kullanılacaksa, çekici araçla iletişim,
ISO 11992'ye (2003-04-15) göre elektrikli treyler arabirimi aracılığıyla kurulur.
TEBS E Modülatörü, rezervuar tankı veya PREV ile fren körüğü arasındaki elektropnömatik fren sistemine takılır. Modülatörde; bir hava girişi ve her birinde egzoz
valfı olan pnömatik olarak bağımsız iki basınç kontrol kanalı, bağımsız basınç
sensörleri, ortak bir redundancy ve ayrıca ortak bir elektronik kontrol ünitesi
bulunur.
Aracın nominal yavaşlaması, entegre bir basınç sensörü kullanılarak ve CAN ayar
noktası aracılığıyla elektronik treyler arabirimiyle çekici araçtan gelen pnömatik
kontrol basıncı ölçülerek belirlenir.
Kritik zaman yanıtı davranışları olan araçlar için (örneğin, CAN'ı olmayan çekici
araçlar, uzun treyler araçlar, büyük fren körükleri olan çoklu treyler akslar nedeniyle)
ayrı ek istenen basınç sensörü, hızlı frenleme etkisi sağlamak için sarı kapline
bağlanabilir.
TEBS E'de entegre bir aks yükü sensörü bulunur. Buna ek olarak, örneğin daha
büyük ölçme aralığına sahip bir basınç sensörünün hidrolik süspansiyonlu
sistemlerde kullanılabilmesi için ayrı bir aks yükü sensörü bağlanabilir. Fren kuvveti,
araç yüküne göre değiştirilebilir (yüke bağlı fren kuvvetini dağıtma fonksiyonu).
Ek olarak tekerlek hızları dört adede kadar hız sensörü ile kaydedilir ve
değerlendirilir. Tekerlekler kilitlenmeye başlarsa, fren körükleri için belirtilen basınç
sensörü basınç kontrol devresi tarafından azaltılır.
TEBS E'de ABS veya EBS röle valfı için bir elektrik bağlantısı bulunur. Bir aksın
fren körüğü basınçları bu port üzerinden ayrı olarak kontrol edilebilir.
Besleme basıncı bir entegre basınç sensörü ile algılanır. Besleme basıncı 4,5 barın
altına düşerse, sürücü kırmızı ve sarı uyarı lambaları ile uyarılır.
TEBS E teşhisi için birkaç çift yönlü veri arabirimi verilmiştir:
• ISO 11898'e göre (CAN 5 V)
• ISO 11992'e göre (CAN 24 V)
Aşağıdaki gibi alt sistemleri bağlamak için ISO 11898’e uygun CAN arayüzleri
kullanılabilir IVTM, Telematik veya SmartBoard.
25
5 Treyler EBS E1
Bileşenler
TEBS E’nin karakteristikleri/GIO fonksiyonları için lütfen eke bakın.
Varyantlara genel bakış
Modülatör 10 farklı varyant olarak mevcuttur:
Standart modülatör
480 102 030 0
PEM
Prefabrike bağlantı parçaları
---
---
480 102 031 0
480 102 032 0
---
480 102 033 0
---
480 102 034 0
Premium modülatör
480 102 060 0
PEM
Prefabrike bağlantı parçaları
---
---
480 102 061 0
480 102 062 0
---
480 102 063 0
480 102 064 0
---
Ekte “TEBS E için pnömatik bağlantı noktaları” tablosunu bulabilirsiniz.
Tüm varyantlar, GÜÇ ve açık konumdaki ABS sensörleri c ve d için elektrik
terminalleriyle, koruyucu kapaklar olmadan verilir.
Lütfen "Montaj talimatı" bkz. bölüm 9 „Kurulum talimatları“, sayfa 99, bölümüne
480 102 089 0, teklif çizimine ve kablo döşemenin montaj talimatlarına uygun
olmasına dikkat edin 449 000 000 0.
Teklif çizim/Kurulum talimatları
WABCO web sitesi www.wabco-auto.com.
Ürün Product Catalog INFORM => Product Number.
Teklif çizimi için arama alanına 480 102 089 0'ı, kurulum talimatları için ise
449 000 000 0'ı girin.
Başlatma düğmesini tıklayın (Start).
26
Bileşenler
5.1.2
Treyler EBS E1
5
Pnömatik Ek Modülü (PEM)
Flanşlı PEM içeren TEBS E Modülatörü 480 102 063 0
Vidalı bağlantıları azaltmak ve TEBS E fren sisteminin montajını kolaylaştırmak için
Pnömatik Ek Modül (PEM) diye adlandırılan yeni bir basınç dağıtım modülü
geliştirilmiştir.
Bu PEM, TEBS E Modülü ve önceden entegre edilmiş rekorlar ile birlikte verilir.
Entegre bağlantı parçalarına sahip 6 varyant mevcuttur (bkz. sayfa 26).
Avantajlarından biri de servis ve el freninde fren kuvvetinin birleştirilmesini önleme
amaçlı aşırı yük koruma valfının entegre edilmesidir.
Ayrıca , charging valf de entegre edilmiştir. Yüklenen valf 6 bar'da kapanır ve
havalı süspansiyon devresinde basıncın düşmesi halinde bağlı fren devresini korur.
Bu işlem, hava tüketiminin yüksek olduğu uzun yokuş aşağı sürüşlerde havalı
süspansiyonun tamamen boşalmasını önler. Hava rezervuarlarının (fren ve havalı
süspansiyon) pnömatik bağlantıları, seviyeleme valfı, süspansiyon indirme/
kaldırma valfi, PREV valfı ve Tristop(r) silindirlerine bağlantı için dört bağlantı
noktası da entegre edilmiştir.
Treyler EBS E modülatöründe; ABS sensörü c, ABS sensörü e ve I/O elektrik
terminalleri altında, 2.2 tarafındaki fren basıncını ölçmeye yönelik test bağlantısı,
yeni tasarımı nedeniyle bağlantı noktası 2.2'ye (TEBS D'de bu bağlantı noktası
2.1'dir) bağlanabilir.
Gerekirse PEM ve modülatör ayrı ayrı değiştirilebilir. Yedek PEM parça numarası
461 513 002 0'dır.
Flanşlı PEM'e sahip 4 farklı varyant, besleme bağlantı noktası, farklı boru çapları
için mevcut olacak şekilde geliştirilmiştir.
5.1.3
EBS Röle Valfı 480 207 037 0
EBS röle valfı, tam treylerlerin ön/arka aksındaki veya yarı treylerlerin 3. aksındaki
fren basıncı seviyelerini kontrol etmek için elektro-pnömatik fren sisteminde bir
aktüatör olarak kullanılır.
EBS röle valfının bileşenleri şunlardır:
• Puls kontrollü röle valfı,
27
5 Treyler EBS E1
Bileşenler
• entegre basınç sensörü ve
• entegre redundancy valf.
Elektriksel aktüasyon ve izleme işlemi, TEBS E'den etkilenir.
5.1.4
ABS röle valfı 472 195 037 0
ABS röle valfı, yarı römorkların 3. aksındaki fren basıncı seviyelerini kontrol etmek
için elektro-pnömatik fren sisteminde bir modülatör olarak kullanılır. Elektrik
kontrolü ve denetim işlemi TEBS E tarafından gerçekleştirilir. Bu varyant için çek
valfı çıkarılmıştır.
Kontrol fonksiyonlarının uygun şekilde hizalanması nedeniyle, yalnızca ABS röle
valfı 472 195 037 0, Treyler EBS E nesliyle birlikte kullanılabilir.
5.1.5
ABS sensörleri 441 032 578 0/441 032 579 0
ABS sensör takımı 441 032 921 2
Treyler EBS ile birlikte iki sensör türü seçeneği mevcuttur. Bunlar yalnızca kablo
uzunluğu bakımından farklıdır.
Sensörlerin değiştirilmesinde, 441 032 921 2 veya 441 032 922 2 sensör takımı
önerilir.
28
Bileşenler
5.1.6
Treyler EBS E1
5
Basınç sensörü
441 040 013 0 (eski)
441 040 015 0 (eski)
441 044 101 0
441 044 102 0
441 044 108 0 Mutlak basınçları ölçmek için basınç sensörü
(yalnızca EBS röle valfı için kullanılacaktır)
Frenleme hızını geliştirmek veya ek bir aksın körük basıncını algılamak için
TEBS E'ye harici bir basınç sensörü bağlanabilir.
İstenen basınç sensörünün veya aks yükü sensörünün arızalanması durumunda,
basınç servis sırasında da kullanılabilir.
Hidrolik süspansiyon için basınç sensörü
Hidrolik basınç sensörleri, DIN bayonet içeren elektrik bağlantısıyla, DIN 72585'e
uygun olarak bağlanabilir. Daha sonra bağlantı, TEBS E kablosu 449 812 000 0 ile
yapılır. Basınç sensörlerinde, hidrolik basınç için mevcut farklı basınç aralıkları
bulunur (örn. 100 veya 250 bar). Bununla birlikte, TEBS'ye bağlantı için önemli
olan, 0 ila 4.5 voltluk analog, elektrik sinyal çıkışıdır.
WIKA (25 ila 1000 barlık hidrolik basınç ölçme aralığına sahip Model 894.24.540)
veya Hydac (250 barlık ölçüm aralığına sahip basınç dönüştürücüler HDA 4400)
gibi farklı üreticiler bulunur.
TEBS ALV parametreleri için giriş değerleri, aşağıdaki şekilde hesaplanmalıdır:
Örneğin:
“Yüksüz” hidrolik körük basıncı = 50 bar
“Yüksüz” hidrolik körük basıncı = 125 bar
TEBS E “yüklü” ve “yüksüz” LSV parametresi için basınç girişi aranır.
Varsayılan:
125 bar'dan itibaren ölçme aralığına uyan hidrolik basınç sensörünü arayın.
Seçili:
Basınç sensörü “hidrolik”: 0 bar ila 250 bar => 0.5 volt ila 4.5 volt
Karşılaştırma değeri olarak basınç sensörü WABCO “pnömatik”: 0 bar ila 10 bar =>
0.5 volt ila 4.5 volt
Oran hesaplaması:
250 bar “hidrolik” ölçüm aralığı: WABCO EBS basınç sensörü 10 bar “pnömatik” =
25 bar ”hidrolik/pnömatik”
Hesaplama:
“Yüklü” körük basıncı => 125 /250 bar * 10 bar = 5 bar
Bellows pressure “unladen” => 50 /250 bar * 10 bar = 2 bar
Teşhiste yapılan ayarlar:
“Yüksüz” körük basıncı => 2 bar
“Yüklü” körük basıncı => 5 bar
29
5 Treyler EBS E1
Bileşenler
“Yüklü” ve “yüksüz” durumlar için hidrolik basınçları bilmek ve daha sonra basınç
sensörleri için uygun çıkış valflarını hesaplamak önemlidir.
5.1.7
Dijital aşınma göstergeleri
Disk frenlerin aşınma durumunu izlemek üzere ECU'ya en fazla 6 aşınma
göstergesi bağlamak mümkündür.
Aşınma göstergeleri (balataya entegre edilmiş bir tel), 2 mm'lik bir balata
kalınlığına, telin aşınma derecesi aracılığıyla ulaşılan noktayı tespit edebilir.
30
Bileşenler
5.1.8
Treyler EBS E1
5
Entegre Araç Lastiği Basınç İzleme (IVTM)
IVTM tekerlek modülü I –
960 730 001 0
IVTM tekerlek modülü II –
960 731 011 0
IVTM-ECU 446 220 013 0
IVTM, her lastikteki basıncı, basınç sensörleri aracılığıyla ölçer ve ölçülen değerleri
TEBS E'ye iletir.
Tekerlek modülleri, tekerlek somunlarıyla janta sabitlenir ve bir plastik boruyla
valflara bağlanır.
IVTM, çekici aracın kontağı kapatıldığında bile gerilimle beslenir. Bununla birlikte,
güç tüketimi son derece düşüktür. Bu, tekerlek modülü verilerinin alınmasını ve
verilerin, sistem kapatıldığında sürekli olarak bulunmasını sağlar.
Treyler aracı yeniden bağlanıp gerilimle beslenirse, tüm tekerlek modüllerine ilişkin
verilerin alınması en fazla 15 dakikayı alabilir. Bununla birlikte, tekerleklerden
birinde basınç çok düşükse, tekerlek modülü ölçülen değerleri derhal iletir. Ayrıca
IVTM'nin ölçülen değerleri de bağlı bir SmartBoard tarafından görüntülenir.
Veriler de çekici araca CAN arabirimi aracılığıyla ISO 11992'ye (2003-04-15) göre
iletilir. Burada bilgiler, gösterge panelindeki ekranda görüntülenmek üzere
işlenebilir.
TEBS E'de, gerilim beslemesi için bir soket bulunur.
SmartBoard ekranı
Lastik basıncını izleme işlemi SmartBoard'da genişletilmiştir.
Tekerlek modülü II de artık desteklenir. Tekerlek modülü
bataryası azalmışsa, bir SmartBoard mesajı görüntülenir.
Tüm tekerlek modüllerinin ID adresleri ve mevcut sinyal gücü
(ECU'ya tekerlek modülü) de görüntülenir.
Bir tekerlek modülü değiştirilirken, SmartBoard istenen basıncı ve
tekerlek modülünün ID adresini ayarlamak için de kullanılabilir.
31
5 Treyler EBS E1
5.1.9
Bileşenler
Treyler Merkezi Elektroniği (TCE) 446 122 001 0
TEBS, bir Treyler Merkezi Elektronik (TCE) ünitesiyle genişletilebilir.
TEBS'nin elektrikli güç beslemesi, sensör veri iletimi (monte edilen hız sensörleri
ve her tür harici istenen-basınç sensörü hariç) ve izleme işlemi TCE tarafından
yapılır.
Kalkar aks veya aşınma göstergesi gibi tüm ek fonksiyonlar, TCE elektronik
sistemine bağlanabilir.
Tüm TEBS E modülatörleri kullanılabilir.
Çalıştırma sırasında önce TEBS sonra da TCE işletime alınır.
TCE ürün tanımı
WABCO web sitesi www.wabco-auto.com.
Ürün Product Catalogue INFORM => Index.
TCE arama alanına girin.
Başlatma düğmesini tıklayın (Start).
5.2
Havalı süspansiyon sistem bileşenlerinin tanımı
Havalı süspansiyon sistemiyle ilgili sistem bileşenlerinin özellikleri aşağıda
açıklanır.
5.2.1
TEBS E Modülatörü 480 102 ... 0
TEBS E Modülatörü 480 102 060 0
TEBS E, elektro-pnömatik fren sistemini kontrol eder ve izler.
Yükseklik sensörleri gövdenin geçerli yüksekliğini TEBS E’ye iletir. Bu değer
nominal değerle karşılaştırılır ve ardından farklılık düzeltilir.
En fazla iki ECAS selenoid vafı ve bir sensör bağlanabilir.
TEBS E, bir TCE elektronik sisteminin arkasındaki işlem için uygundur. Bu
durumda ünite, GİRİŞ/ÇIKIŞ soketi yoluyla beslenir.
32
Bileşenler
Treyler EBS E1
5
Mod, çalıştırma sırasında elektronik sisteme iletilir. Bu ayarı daha sonra parametre
ayarları aracılığıyla değiştirmek mümkündür.
5.2.2
Elektronik Kontrollü Havalı Süspansiyon (harici ECAS) 446 055 066 0
Yedek parça gereksinimi olarak elektronik kontrollü havalı süspansiyon sistemi
(satış sonrası) - 100 % ECAS işlevselliği
5.2.2.1 ECAS selenoid valfları
472 880 030 0 (1 noktalı seviye kontrol valfı)
ECAS selenoid valfı, aksın sürüş yüksekliğini (normal seviye) veya yarı treylerde
birkaç aksı kontrol etmek için kullanılabilir.
472 905 114 0
Bu ECAS selenoid valfı, yarı treylerdeki bir veya birkaç aksın araç seviyesini
kontrol etmek ve ayrıca paralel olarak kontrol edilen bir veya iki kalkar aksın
seviyesini azaltmak ve yükseltmek için kullanılabilir.
Elektriksel aktüasyon ve izleme işlemi, TEBS E'den etkilenir.
Ayrıca kalıntı basıncının tutulduğu çekme yardımı da mümkündür.
5.2.2.2 ECAS kontrol kutusu
Sürücü, seviye ve kalkar aks kontrolünü etkilemek için kontrol kutusunu kullanabilir.
33
5 Treyler EBS E1
Bileşenler
Kontrol kutusu
Araç için:
Ürün numarası
Kalkar aksı olmayan yarı treyler
446 156 021 0
Kalkar akslı yarı treyler
446 156 022 0
Tam treyler
446 156 023 0
5.2.2.3 ECAS kontrol ünitesi 446 056 1.. 0
ECAS kontrol ünitesi 446 056 117 0
Sürücü, seviye ve kalkar aks kontrolünü etkilemek için kontrol ünitesini kullanabilir.
5.2.2.4 Yükseklik sensörü 441 050 100 0
Mesafe sensörü, havalı süspansiyonlu araçlarda sürüş seviyesini, elektronik havalı
süspansiyon (ECAS fonksiyonu) için giriş değeri olarak ölçer. Yaprak yaylı (makaslı)
araçlarda bu sensör, aks yükünü belirlemek amacıyla sıkıştırma hareketini ölçmek
için kullanılır.
Yaprak yaylı bir tam treylerdeki aks yüklerini belirlemek amacıyla, Premium
varyantına iki mesafe sensörü takılabilir.
5.2.2.5 Havalı süspansiyon
464 006 002 0, 464 006 102 0 rekorlu
464 006 100 0 rekorsuz + yükseklik sınırlı
464 006 201 0 rekorlu + yükseklik sınırlı
Havalı süspansiyon 464 006 002 0
Seviyeleme valfı, havalı süspansiyonlu treylerin sürüş yüksekliğini ayarlar.
34
Bileşenler
Treyler EBS E1
5
5.2.2.6 Kalkar aks valfı (LACV)
463 084 031 0, 463 084 041 0 rekorlu; 463 084 042 0
Kalkar aks valfı 463 084 031 0
Elektrikli kalkar aks valfı, en fazla iki kalkar aksı, treyler EBS'si aracılığıyla, mevcut
aks yüküne göre otomatik olarak kontrol etmek için kullanılabilir.
Elektriksel aktüasyon ve izleme işlemi, TEBS E'den etkilenir.
Ayrıca kalıntı basıncının tutulduğu çekme yardımı da mümkündür. 463 084 100 0 (pulse kontrollü)
Bir kalkar aks, dinamik bir aks mesafesi kontrolü için ECAS selenoid valfıyla, 3
akslı yarı treylerlerdeki 3. aksı çalıştırmak için kullanılabilir.
Elektriksel aktüasyon ve izleme işlemi, TEBS E'den etkilenir.
Kalıntı basıncının tutulduğu çekme yardımı mümkündür.
463 084 010 0 (yay dönüşlü)
İki devreli kalkar aks valfında bir DIN bayonet bağlantısı yoktur. Bunun için lütfen
adaptör 894 601 135 2'yi kullanın.
2 devreli bir havalı süspansiyon sisteminde, en fazla iki kalkar aksı, bu 2 devreli
elektrikli kalkar aks valfı içeren TEBS aracılığıyla, mevcut aks yüküne göre
otomatik olarak kontrol etmek mümkündür.
35
5 Treyler EBS E1
5.2.3
Bileşenler
SmartBoard 446 192 110 0
SmartBoard, treyler için bir gösterge ve kontrol panelidir ve iki versiyonda bulunur:
446 192 110 0 entegre akülü
446 192 111 0 tehlikeli yüklere yönelik, entegre akülü treyler çekme araçları için
SmartBoard hakkında bilgi/yayınlar
WABCO web sitesi www.wabco-auto.com.
Ürün Kataloğu Product Catalog INFORM => Index.
Arama alanına SmartBoard girin.
Başlatma düğmesini tıklayın (Start).
36
Fonksiyon tanımı
6
Treyler EBS E1
6
Fonksiyon tanımı
Bu bölümde, ayrı alt sistemler, bileşenler ve bunların etkileşimine ilişkin
fonksiyonlar açıklanır.
6.1
Elektro-pnömatik fonksiyon
Treyler EBS E, ISO 7638 soketli bağlantı no. 2 (terminal 15) aracılığıyla, elektriksel
olarak etkinleştirilir.
UYARI
Çekici aracın ISO 7638 soketli bağlantısı bağlı değil ise ABS ve EBS kontrol
fonksiyonları artık mevcut değildir.
Sonuç: Tekerleklerde kilitlenme, devrilme tehlikesi
– Sürücüye bu durumla ilgili uygun talimatlar verin (örn. Yapışkan etiket,
çalıştırma talimatları).
ISO 7638 soketli bağlantı aracılığıyla gerilim beslemesinde bir arıza olması
halinde, fren sistemi, bir güvenlik fonksiyonu olarak isteğe bağlı bir fren lambası
(24 N) aracılığıyla beslenebilir.
Bu durumda, aşağıdakiler aktif olmaya devam eder:
• yükle ilgili frenleme kuvvet dağıtımı (LSV fonksiyonu)
• Azaltılmış kontrol özelliklerine sahip ABS'nin yanı sıra
• RTR fonksiyonlu bir süspansiyon indirme/ kaldırma valfi etkinleştirilmesi için ISS
çıkışı.
Lütfen 24 N ile beslemenin “RSS” fonksiyonunu etkinleştirmediğini dikkate alın.
Treyler EBS E açıldıktan iki saniye sonra bir sistem kontrolü yapılır ve selenoidlerin
kısa bir süre açılıp kapandığı duyulabilir.
7 veya 5 pimli ISO 7638 soketli bağlantının bağlanması sırasında sistem
kontrolünün duyulmaması, çekici araç ile TEBS E arasındaki gerilim beslemesinde
bir sorun olduğunu gösterir (Treyler EBS Modülatörünün helezon kablosu veya güç
kablosunun toprak bağlantısı veya terminal no. 15, 30).
Sonuç: Modülatör, gerilimle beslenmiyor.
Çözüm: Helezon kabloyu veya güç kablosunu süreklilik açısından ve çekici
araçtaki soketli bağlantıları ise gerilim açısından (yük altında da) inceleyin.
ABS sensörlerinin dinamik kontrolü, sürüş (v > 1.8 km/sa) başlayana kadar
gerçekleşmediğinden, ABS fonksiyonu, yalnızca treyler EBS açıldığında sınırlı
olarak kullanılabilir.
Entegre redundancy valf, frenleme başlangıcında, elektro-pnömatik aktüasyon için
enerji verilir. Bu, pnömatik kontrol basıncının başka yöne çevrildiği ve besleme
basıncının, modülatörlerin giriş valflarına uygulandığı anlamına gelir. Bu, basınç
kontrolünün, besleme basıncı seviyesine kadar mümkün olduğu anlamına gelir.
Treyler EBS için ayar noktası çoğunlukla ISO 11992'ye (15.04.03) göre elektrikli
treyler arabirimi aracılığıyla belirtilir.
Arabirim mevcut değilse, ayar noktası, TEBS E'ye entegre edilmiş basınç
sensörüyle belirtilir. Kritik zaman yanıtı davranışına sahip araçlarda, ayar noktası,
37
6 Treyler EBS E1
Fonksiyon tanımı
kontrol hattındaki ek bir harici frenleme basınç sensörüyle belirtilir. Basınç, darbeli
röle valfları olan basınç kontrol döngüleri ile iletilir.
Fren kuvvetlerini çeşitli yükleme durumlarına uyarlamak amacıyla, havalı
süspansiyonlu ve hidrolik süspansiyonlu araçlardaki aks yükleri, körük basınçları
algılanarak ölçülür.
Mekanik süspansiyonlu araçlarda, yükleme durumu, sıkıştırma hareketinin bir veya
iki mesafe sensörüyle ölçülmesi sonucu belirlenir.
6.2
Pnömatik redundancy
Genel sistemin bir kısmının kapatılmasını gerektiren sistem arızaları durumunda,
pnömatik kontrol basıncı modülatörlerin açık emme valflarına ve kapalı çıkış
valflarına getirilir. Bu, fren basıncının tamamen pnömatik olarak, ancak aks yükleri
(LSV) dikkate alınmadan uygulanabileceği anlamına gelir. ABS fonksiyonu
mümkün olduğu ölçüde korunur.
Uyarı lambası, ISO 7638 soket bağlantısında pim 5 aracılığıyla sürücüye sistem
durumunu belirtir. Bu gösterge, geçerli yasal düzenlemelere uygundur.
6.3
Elektrikli/elektronik sistem yapısı
Bu sistem tanımının ekinde, bağlantı noktaları ve bunlar için atanan pimlerle ilgili
ayrıntılı bir açıklama bulacaksınız.
TEBS E, ISO 7638'e uygun soketli bağlantıdan gelen korumalı bağlantı kabloları
aracılığıyla beslenir (terminal 15 ve 30). Koruma, ISO 7638'de açıklanır.
Veri içeriği, TEBS E tarafından, önemine ve fonksiyonuna göre işlenir. TEBS E,
TCE elektronik sisteminin çıkış tarafında kullanılırsa, Treyler EBS E konektör
GİRİŞ/ÇIKIŞI aracılığıyla güçle beslenir. Çekici aracın elektrik verileri bağlantısı,
TCE elektronik sistemi aracılığıyla ISO 11992'ye göre yapılır. Treyler EBS E,
arabirim aracılığıyla, ISO 11898'e göre TCE ile veri alış verişinde bulunur. Veri
içeriği, TEBS E tarafından, önemine ve fonksiyonuna göre işlenir.
ECAS işlevselliği için batarya ile güç besleme mümkündür. Bu durumda gerilim, 24
N girişi yoluyla beslenir. Aynı anda bir 24 N beslemesi, bu konfigürasyonda
mümkün değildir.
“TCE'li Treyler EBS E” yalnızca ISO 7638 gerilim beslemesiyle çalıştırılabilir.
Tam treylerin ön veya arka aksı ya da bir yarı treylerin 3. aksı üzerindeki frenleme
basınçları, bir EBS röle valfı (4S/3M) aracılığıyla kontrol edilir.
Bir fren basıncı sensörü ve 3/2 yollu bir solenoid valfı, valf modülüne entegredir.
Fren basınç sensörü TEBS E’den gelen voltajla beslenir. Aks üzerindeki frenleme
basınçlarının EBS röle valfı ile kontrol edilen gerçek değeri EBS modülatörüne bir
analog sinyal olarak iletilir.
Bir yarı treylerdeki (arka/yönlendirmeli aks) 3. aksın basıncı, bir ABS röle valfı
(4S/2M+1M) kullanılarak da kontrol edilebilir.
Aks yükünü algılamada, hava süspansiyon körüklerinin basıncına yönelik pnömatik
bağlantılı bir basınç sensörü, modülatöre entegre edilmiştir. Buna ek olarak, ayrı bir
aks yükü sensörü, GIO girişlerinden birine bağlanabilir (GIO1 veya GIO3). Hidrolik
süspansiyonda, bkz. bölüm 5.1.6 „Basınç sensörü“, sayfa 29 basınç daha yüksek
olduğundan, daha büyük ölçüm aralığına sahip bir basınç sensörü kullanılır.
Ayrıca, bir besleme basıncı sensörü ve iki fren basıncı sensörü de TEBS E'ye
entegre edilmiştir.
38
Fonksiyon tanımı
Treyler EBS E1
6
Treyler aracında diğer sistemler ve fonksiyonlar için girişler ve çıkışlar sağlanmıştır.
Belirli sistem arızaları, TEBS E Modülatörü tarafından tespit edilip, teşhis belleğine
kaydedilir.
ISO 7638 soketli bağlantının 5 no.lu pimi ve aynı anda elektrikli treyler arabirimi
aracılığıyla ISO 11992'ye (2003-04-15) göre treyler sisteminin durumuyla ilgili bir
optik uyarı yapılır.
Uyarı cihazı fonksiyonunun düzgün olup olmadığı sürücü tarafından izlenmelidir.
ISO 7638 aracılığıyla sürekli gerilim beslemesinde uyarı sinyali sıraları
ECE R13 direktifine göre, izin verilen iki seçenek mevcuttur ve bunlar, bir teşhis
cihazıyla parametrelenebilir.
1. olasılık
Araç durma konumundayken:
Uyarı cihazı, (uyarı lambası) “kontak açık” konuma geçtikten sonra yanar.
Mevcut bir arıza tespit edilmezse, uyarı lambası yaklaşık 2 saniye sonra söner.
Sensör hatası gibi mevcut bir arıza tespit edildiyse, uyarı cihazı yanmaya devam
eder.
ABS sensör arızasının son sürüş sırasında kaydedilmesi ancak bu arızanın artık
mevcut olmaması durumunda, uyarı cihazı v > 7 km/sa sonra söner.
Normal sürüş sırasında v > 7 km/sa:
Mevcut bir arıza tespit edilirse, uyarı cihazı yanar veya yanmaya devam eder.
2. olasılık
Uyarı cihazı, “kontak açık” konuma geçtikten sonra yanar.
Mevcut bir arıza tespit edilmezse, uyarı cihazı yaklaşık 2 saniye sonra söner ve 2
saniye sonra yeniden yanar.
Uyarı cihazı v ≥ 7 km/saatte söner.
Sensörün kesintiye uğraması gibi mevcut bir arıza tespit edildiyse, uyarı cihazı
yanmaya devam eder.
ISO 1185/ISO 12098 aracılığıyla gerilim beslemesinde uyarı sinyali sıraları
ISO 7638 soketli bağlantıdan alınan gerilim beslemesinde arıza olması durumunda
önemli kontrol fonksiyonlarını korumak amacıyla, gerilim beslemesi, ISO 1185 veya
ISO 12098 (fren lambası) aracılığıyla bir güvenlik fonksiyonu olarak verilir.
ISO 7638 soketli bağlantının tamamen bozulması halinde, 5 no.lu pim ile uyarı
mümkün değildir.
5 no.lu pim ile bağlantı sağlam olmaya devam ederse, uyarı cihazı etkinleştirilir.
ECE R13'e göre belirtilmeyen arızalar durumunda uyarı sinyali sıraları
Açma işlemi ve uyarı cihazı testinin ardından ECE direktiflerine göre belirtilmeyen
arızalar (aşınma gibi servis bilgileri) uyarı cihazının yanmasıyla belirtilir. Aracın hızı
yaklaşık olarak 10 km/saati aştığında, gösterge söner. Belirtilen arızaların tespit
edilmesi durumunda, uyarı cihazı sürekli olarak etkinleştirilir.
Arıza Teşhis
ISO 11992 ve ISO 11898'e göre iki çift yönlü veri arabirimi teşhis için sunulur.
Bunlar, WABCO tarafından verilen PC-Teşhis TEBS E gibi teşhis cihazlarını
bağlamaya yarar. SmartBoard veya telematik sistem gibi diğer sistemleri ve
bileşenleri bağlamak için ikinci bir CAN arabirimi (ISO 11898) kullanılabilir (yer
belirlemek ve treyler bilgilerini iletmek için).
39
6 Treyler EBS E1
Fonksiyon tanımı
“Teşhis” konusu hakkında daha fazla bilgi bkz. bölüm 8.1 „CAN Teşhisi“, sayfa 87.
6.4
Fren fonksiyonları
6.4.1
Nominal değer seçimi
Sürücü tarafından belirtilen frenleme isteği ayar noktası olarak ifade edilir.
Treyler, ISO 7638 uyarınca 7 pimli (ABS) soket bağlantısı olan bir EBS çekici
araçla çekilirse, TEBS E, EBS aracından nominal değeri, treyler arabirimi (CAN)
aracılığıyla alır.
Treyler aracının içindeki basıncın mümkün olduğunca hızlı biçimde artmasını
sağlamak amacıyla, CAN aracılığıyla (ISO 7638, pim 6 ve 7) alınan nominal
değere daima kontrol amacıyla öncelik tanınır.
Treyler aracının ISO 7638'e göre 5 pimli soketli cihaza sahip geleneksel frenli bir
çekici araç arkasında çalıştırılması gibi bir durumda, EBS çekici-treyler
kombinasyonlarındaki treyler arabirimi (CAN) kesintiye uğradığında, hiçbir nominal
değer treyler arabiriminden alınamıyorsa, istenen değer TEBS E'deki kontrol
basıncının ölçülmesi sonucu veya isteğe bağlı olarak takılan, harici istenen basınç
sensörü aracılığıyla üretilir.
0.3 barlık kontrol basıncı aşıldığında, yedek valf besleme basıncına geçirilir ve
EBS fren işlemi başlar. Frenleme sırasında, yedek valf, kısa süreliğine tekrar
kontrol hattına geçirilir ve pnömatik basıncın orada mevcut olup olmadığını
belirlemek için entegre gerçek basınç sensörleriyle kontrol edilir.
Hiç pnömatik basıncın olmadığı saptanırsa, EBS frenlemesi iptal edilir ve sistem
artık frenlemeye geçer.
6.4.2
Basınç kontrolü
Basınç kontrol devreleri, LSV fonksiyonu ile belirtilmiş, istenen basınçları alır ve
bunları, silindir basınçlarına dönüştürür.
Kontrol ünitesi, röle valflarının çıkışında ölçülen gerçek basınçları alır ve bunları
istenen basınç spesifikasyonuyla karşılaştırır.
Bir karşıtlık varsa, bu durum giriş ya da egzoz solenoidleri çalıştırılarak dengelenir
Ölçülen besleme basıncı 9.3 barı aşarsa, basınç kontrolü ve ABS kontrolü,
devreden çıkarılır ve frenleme tek başına yedek frenle yapılır.
Pnömatik olarak predominans ve CAN aracılığıyla
TEBS E1 teşhis programında, TEBS LSV altında bir pnömatik ve bir elektronik
predominans ayarlamak mümkündür:
“CAN predominans” menüsü altında predominans, elektriksel nominal basınç için
ayarlanabilir.
“Pm predominans” menüsü altında predominans, pnömatik nominal basınç için
ayarlanabilir.
Her iki değer de farklı olabilir ve sistem, daha yüksek nominal basınca reaksiyon
verir.
Bu, EBS ile frenleme yapan bir çekici ünitenin arkasında, çekici aracın önceden
fren yapmasına olanak tanır.
Şema yalnızca pnömatik predominansı göstermektedir.
40
Fonksiyon tanımı
6.4.3
Treyler EBS E1
6
Yüke bağlı otomatik fren kuvveti kontrolü (LSV)
Treyler EBS sistemi, yüke bağlı otomatik fren kuvveti kontrolünü içerir. Bu sistem,
yarı treylerler ya da merkezi akslı treylerler ve tam treylerlerde birbirinden farklıdır.
Mevcut yük durumu, havalı süspansiyon körüklerinin basıncı ile hidrolik basıncın
sensörlerce algılanması ve sıkıştırma hareketinin değerlendirilmesi ile belirlenir ya
da iki aksdaki tekerlek hız farkının dönüş hızına göre algılanması ile hesaplanır.
Körük basıncı 0.15 bar'dan ya da parametreleştirilmiş yüksüz körük basıncının
% 50'sinden az ise, “yüklü” LSV karakteristiği uygulanır.
Treyler EBS E'de transmisyon karakteristiği en fazla dört noktaya sahiptir.
Kullanılacak karakteristik nokta sayısı (üçten dörde kadar), EOL parametre ayarları
ile seçilebilir.
Varsayılan olarak önceden ayarlanmış üç nokta mevcuttur:
Sarı hortum
bağlantısındaki
basınç pm[bar]
Aracın hesaplanmış
yavaşlaması [%]
Uygulama
aralığı
Aşınma
aralığı
Geçiş aralığı
Denge
aralığı
p ≤ 0.7
0.7 < p ≤ 2.0
2.0 < p ≤ 4.5
4,5 < p ≤ 6,5
0
2 barda
11,3
4,5 barda
38
6,5 barda
55
Fren basınç seviyesi kontrolü ölçülen yüke oranla düşürülür. Amaç tüm yükleme
koşulları sırasında ve sarı kaplin kapağı basıncı 6.5 olduğunda % 55'lik bir
yavaşlama elde etmektir.
41
6 Treyler EBS E1
Fonksiyon tanımı
Yarı treylerler için, fren körüğündeki basınçla sarı kaplin kapağı (pm) üzerindeki
basınç arasındaki iletim fonksiyonu iki aralığa ayrılmıştır:
Şekil 6-1:
Yarı treylerlerin özellikleri
A Uygulama aralığı
B Denge aralığı
Örnekte fren silindir basıncı, p = 0 bardan pm = 0,7 bara kadarki uygulama
aralığında 0'dan 0,4 bara artmaktadır.
pm = 0.7 bar değerinde, tekerlek freninin tepki basıncına erişilir ve bu noktadan
itibaren araç frenleme gücü toplamaya başlayabilir. Treyler freninin tepki basıncı
olan bu nokta, EC bantlarındaki parametreler içerisinde ayarlanabilir.
Sıra devam ettikçe fren basıncı, araç yüklü iken bir doğru karakteristiği çizer. Bu
doğru, pm = 6.5 bar'lık hesaplanan değerden geçer.
Araç yüksüzken, tepki basıncı pm = 0.7 bar değerinde de uygulanır. Daha sonra
frenleme basıncı yüke bağlı olarak azaltılır.
42
Fonksiyon tanımı
Treyler EBS E1
6
Tam treylerler için iletim fonksiyonu 4 aralığa ayrılmıştır:
Şekil 6-2:
A
B
C
D
Tam treylerler için karakteristik
Uygulama aralığı
Aşınma aralığı
Geçiş aralığı
Denge aralığı
Frenlerin yanıt basınçları bir kez daha uygulama aralığının sonunda çıkarılır. Bu
basınçlar ayrıca bir akstan diğerine farklılık gösterebilir. Kısmi frenleme aralığında
basınçlar optimum aşınmaya yol açacak şekilde düzenlenir.
Örneğin, ön aksta tip 24 silindirleri ve arka aksta tip 20 silindirleri olan çeki çubuklu
bir römorkta, yapılandırmaya uygun olarak ön akstaki basınç biraz azaltılır ve arka
akstaki basınç biraz artırılır. Bu, yükün tüm tekerlek frenleri arasında eşit dağılımını
sağlar ve günümüzde kullanılan adaptör valfinin fonksiyonundan daha kesin sonuç
verir.
Kararlı aralıkta basınçlar, aks yükünün bir fonksiyonu olarak aynı adhezyon
kullanımını sağlayacak şekilde çıkılır.
Aks yüklerinin belirlenmesi
Ana akstaki (aks c, d) yük her zaman bir sensör ile ölçülür; bu bağlamda aşağıdaki
seçenekler mevcuttur:
• Havalı süspansiyonlu araçlarda, modülatöre entegre basınç sensörü ile körük
basıncının ölçülmesi.
• Havalı/hidrolik süspansiyonlu araçlarda harici bir basınç sensörü ile körük
basıncının ölçülmesi.
• Mekanik süspansiyonlu araçlarda bir mesafe sensörü ile sıkıştırma hareketinin
ölçülmesi.
İlave akstaki (aks e, f) yük bir sensör ile ölçülebilir; bu bağlamda aşağıdaki
seçenekler mevcuttur:
• Havalı/hidrolik süspansiyonlu araçlarda harici bir basınç sensörü ile körük
basıncının ölçülmesi.
• Mekanik süspansiyonlu araçlarda bir mesafe sensörü ile sıkıştırma hareketinin
ölçülmesi.
• 4S/3M sistemlerinde aks yükünün kayma algılama ile belirlenmesi.
43
6 Treyler EBS E1
6.4.4
Fonksiyon tanımı
Devrilmeye Karşı Denge Desteği (RSS)
RSS fonksiyonunda; tekerlek hızları, yükleme bilgisi, hedef yavaşlama gibi Treyler
EBS'nin giriş değerleri ve yanı sıra EBS Modülatörüne entegre edilen ek bir yatay
hızlanma sensörü kullanılır.
İç tekerleklerde önemli düzeyde yük azalması olduğunda, kritik düzeyde yatay
hızlanmaya ulaşılmasından kaynaklanan bir yana yatma tehlikesi olup olmadığını,
RSS fonksiyonu aracılığıyla saptamak mümkündür.
Bu amaçla, treylerde yana yatma açısından önemli olan hesaplanmış çapraz
hızlanmanın aşılması halinde, test basıncı etkinleştirmeleri düşük basınçta sınırlı
sürelerle yapılır.
Basıncın süresi ve büyüklüğü, yatay hızlanma sırasına bağlıdır.
Devrilme riski, bir test sırasında frenlenen tekerleklerin tekerlek reaksiyonu temel
alınarak saptanır.
Yana yatma tehlikesinin saptanması halinde, araç hızını, yatay hızlanmayı ve
dolayısıyla yana yatma tehlikesini azaltmak veya devrilmeyi önlemek amacıyla,
treyler aracındaki en azından bağımsız olarak kontrol edilen (IR) dış tekerlekler
üzerinde yüksek basınçta frenleme işlemi başlatılır.
RSS fonksiyonunun hassasiyeti, teşhis işleminde ayarlanabilir.
Virajın iç tarafındaki tekerleklerin fren basıncı büyük oranda değişmez. büyük
oranda değişmez.
RSS kontrolü, fren uygulanmayan veya kısmen fren uygulanan sürüş durumunda
başlatılır.
Sürücü yeterince kuvvetli fren uygularsa (RSS yavaşlama seviyesinin üzerinde
yavaşlama), hiçbir RSS kontrolü başlatılmaz.
RSS kontrolü devredeyken çekici araç römorka giden bir pnömatik ya da elektrikli
fren ayar noktası belirlerse, çekici araçtan gelen ayar noktası RSS kontrolünden
gelen ayar noktasını aşar aşmaz RSS kontrolü iptal edilir. Ardından römorktaki fren
basıncı, frenleme işleminin sonuna kadar çekici aracın talebine uygun şekilde
modüle edilir.
Sistemden kaynaklanan nedenlerle, MAR aksında fren basıncını “iç/dış” şeklinde
ayrı ayrı etkinleştirmek mümkün değildir.
Aks e ve f üzerindeki tekerlekler için ortak basınç kontrol türü, araç türüne ve ABS
sistem konfigürasyonuna bağlıdır:
• 4S/3M ve 4S/2M+1M sistem konfigürasyonlarına sahip yönlendirmeli arka
akslı yarı treylerlerde, MAR her zaman az miktarda basınçla frenlenir (tutunma
ile yönlendirilen aksların viraj dengesi).
Bu durum, sistemden kaynaklanan nedenlerle 2S/2M+SLV için de geçerlidir.
• 4S/3 sistem konfigürasyonlarına sahip Tam Treylerler veya yönlendirmeli
arka aksı olmayan yarı treylerler veya 4S/3M ya da 4S/2M+1M sistem
konfigürasyonuna sahip merkezi akslı treylerlerde, RSS kontrolü sırasında
iç tekerleğin tekerlek davranışı, ABS mantığında dikkate alınmaz. Bunun yerine,
MAR aksında, belirli sürüş durumuna göre bir basınç düzenlemesi (referans
değer özelliği) mevcuttur.
MAR aksın iç tekerleği henüz kalkmak üzere değil ise, lastikte aşınma kaynaklı
düzleşmiş bölgelerin oluşmasını önlemek için MAR aksa düşük basınçla fren
uygulanmaya devam edilecektir.
MAR aksın iç tekerleği kalkmak üzereyse, yani bu durum düşük basınçta olası
bir kilitlenmeyi gösteriyorsa basınç, her iki iç tekerleğin davranışına ve yükleme
durumuna göre artırılır (besleme basıncına kadar).
MAR akstaki çıkış basıncı, ABS kontrol gerekliliklerine göre dış tekerlekte
azaltılabilir.
44
Fonksiyon tanımı
Treyler EBS E1
6
Tutunma ile yönlendirilen yönlendirmeli aksa sahip araçlarda, RSS'ye,
yalnızca 2S/2M+SLV sistem konfigürasyonu (Çift yönlü kontrol valfi-düşük basıncı
ileten- aracılığıyla kontrol edilen yönlendirmeli aks) veya 4S/2M+1M ya da 4S/3M
EBS/ABS sistem konfigürasyonu (MAR ile kontrol edilen yönlendirmeli aks) ile
bağlantılı olarak izin verilir.
Tutunma ile kontrol edilen yönlendirmeli arka aks, teşhis programında tıklanmalıdır.
6.4.4.1 Durma fonksiyonu
Durma fonksiyonu sırasında araç, hareketsiz durumdayken, yalnızca yedek devre
aracılığıyla frenlenir. Elektro-pnömatik besınç kontrolü devreden çıkarılır.
Durma fonksiyonu, araç el freni çekilerek ve kontak anahtarı açılarak park edildiyse,
gereksiz mevcut tüketimden kaçınmak için kullanılır.
Sürüş başladığı anda fonksiyon devreden çıkarılır (v > 2.5 km/sa).
6.4.4.2 Acil durum fren fonksiyonu
Acil durum fren fonksiyonu, maksimum olası frenleme kuvveti uygulanabilecek
şekilde entegre edilir.
Sürücünün, mevcut besleme basıncının % 90'ından fazla veya > 6.4 oranında
frenleme (elektriksel veya pnömatik) yapmak istemesi, yani panik freninin ortaya
çıkması halinde, frenleme basıncının eğimli artışı, yüklü aracın karakteristik
eğrisine ve ABS kontrolünün olası müdahalesine kadar uygulanır.
Frenleme isteği, mevcut fren basıncının % 70'inin altına düştüğü anda acil durum
fren fonksiyonu yeniden devreden çıkarılır.
6.4.4.3 Test modu
Elektronik basınç dağıtımının durma konumundayken kontrol edilebilmesini
sağlamak amacıyla, elektronik fren sistemi, test moduna getirilmelidir. Durma
fonksiyonu ve acil durum fren fonksiyonu, araç hareket ettiği anda yeniden
etkinleştirilir.
Test modunu aktive etmek için servis freni veya park freni uygulanmadan kontak
açılmalıdır.
Bu test modunda, yüke bağlı fren kuvvetinin otomatik kontrolü, kaplin kapağı
basıncına ve mevcut aks yüküne veya mevcut körük basıncına göre kontrol
edilebilir.
Duraklama fonksiyonu ve acil frenlenme fonksiyonu, araç tekrar sürüldüğünde
hemen yeniden etkinleştirilir.
Araç 10 km/saat üzerinde bir hızla sürüşe geçtiğinde, fren basınç dağıtımı
gerçekleşir; tam treyler araçlarında bu işlem, kayma kriterlerine veya ölçülen iki
körük basıncına göre gerçekleşir.
TEHLİKE
Pnömatik hatların bağlantılarının kesilmesi, aracın devrilmesine yol açabilir.
Araç devrilmesinden kaynaklanan yaralanma tehlikesi
– Vitesin boşta ve el freninin çekili olduğundan emin olunuz.
– Aracı fren takozları ile soketrlanarak ilerlemeye karşı emniyete alın.
– Direksiyon üzerine açıkça görülebilecek şekilde, araç üzerinde çalışma
olduğunu ve frene dokunulmaması gerektiğini belirten bir not bırakın.
“Yüklü” durumunu simüle edin:
Yüksüz bir araçta “yüklü” durumunu simüle etmek, destek körüklerini < 0.15 bar
oranında boşaltmak veya modülatörden körüklere giden pnömatik hatların
bağlantısını kesmekle mümkündür. Bu işlem, tam frenleme basınçlarının
uygulanmasına olanak tanır.
45
6 Treyler EBS E1
Fonksiyon tanımı
PC Teşhisi de bu simülasyon seçeneğini sunar.
Test tamamlandıktan sonra, hatlar yeniden bağlanmalıdır veya destek körükleri
basınçlandırılmalıdır.
6.4.4.4 Besleme basıncını izleme
Treylerdeki besleme basıncı, TEBS E tarafından izlenir.
Besleme basıncı 4,5 barın altına düşerse, sürücü kırmızı ve sarı uyarı lambaları ile
uyarılır.
Frenleme sistemi şarj edilirken, uyarı lambaları, besleme basıncı 4.5 barın üstüne
çıkana kadar sönmez.
Sürüş sırasında besleme basıncının 4.5 barın altına düşmesi halinde, bu da teşhis
belleğinde bir mesaj olarak kaydedilir.
6.4.5
Kilitlemeyi Önleyici Fren Sistemi (ABS)
Kontrol devresi, tekerlek dönüş hızından bir ya da daha fazla tekerin kilitlenmiş
olabileceğini belirler ve bu teker üzerindeki frenleme basıncını azaltmaya, sabit
tutmaya veya artırmaya karar verebilir.
Sadece c, d ve e, f sensörlerinden gelen sinyaller ABS mantığı için değerlendirilir.
Aşağıdaki tüm konfigürasyonlarda, sensörlerin bağlı olduğu tekerlere ait fren
körükleri dışında diğer akslara ait ilave fren körükleri de mevcut modülatörlere
bağlanabilir. Bu dolaylı olarak kontrol edilen tekerlekler TEBS E'ye herhangi bir
bilgi göndermez. Sonuç olarak bu tekerleklerin kilitlenmeyeceği garanti edilemez.
Yere sürekli basması ve yönlendirmeli aks ya da treyler aksı olmaması gereken
ana aks her zaman c, d sensörlerine bağlı olmalıdır. Eğer kalkar akslar mevcutsa,
bunlar her zaman e, f sensörlerine bağlanmalıdır. Treyler aksları 4S/2M sistemine
dahil olmamalıdır.
Kalkar aksların durumu ABS modülüne iletilir. Böylece sensöre bağlı akslar
kaldırıldığında ABS kontrolü devre dışı kalır.
ABS mantığının doğru çalışması için, takılı lastik ölçülerinin parametreleştirilmesi
gereklidir. Parametreleştirilen lastik ölçülerinden +% 15 / -% 20'lik sapmaya,
sensörlere bağlı tüm tekerlekler aynı ölçüde etkileniyorsa izin verilir. Bir tekerlek,
parametreleştirilmiş lastik ölçüsünden en fazla % 6.5 oranında sapabilir.
46
Fonksiyon tanımı
6.5
GIO fonksiyonlarının tanımı
6.5.1
Giriş GIO
Treyler EBS E1
6
Treyler EBS E Modülatörünün standart varyantında 4 GIO soketi, Premium
varyantında ise 7 GIO soketi bulunur.
Bu soketler üzerinde farklı fonksiyonları atamak için parametre ayarları kullanılabilir.
Şekil 6-3:
Treyler EBS E Modülatörü - 7 GIO soketi içeren Premium varyantı
TEBS E1, mevcut GIO soketlerinden daha iyi yararlanılmasını
sağlar; yani, SmartBoard'a belirli anahtar fonksiyonları entegre
edilmiştir ve bunlar, SmartBoard aracılığıyla da etkinleştirilebilir.
Ayrıca bu, diğer uygulamalar için daha fazla alan yaratır.
Örneğin: Otomatik olarak etkinleştirilen çekiş yardımı, fren
pedalının 3 kez çalıştırılması ile tetiklenirse, çekiş yardımı
düğmesinin işlevselliği artık boştadır ve diğer fonksiyonlar için
kullanılabilir. Aynı bağlamda, yol bakım aracının çalışmasının
SmartBoard aracılığıyla etkinleştirilmesi gerekiyorsa, ek bir
anahtar gerekmez ve bu bağlantı üzerinde başka bir fonksiyon
kullanılabilir.
GIO güç kademesi
GIO güç kademesi, yükleri anahtarlamak (selenoid valflar, lambalar) veya bir
anahtarın toprağa anahtarlanma durumunu tespit etmek için kullanılabilir.
GIO analog girişi
GIO analog girişi, analog sinyalleri (örn. basınç sensörü) okumak veya
düğmelerden sinyalleri tespit etmek için kullanılabilir.
Sensörler, GIO güç kademesi tarafından gerilimle beslenir.
47
6 Treyler EBS E1
Fonksiyon tanımı
GIO mesafe sensörü girişi
ECAS mesafe sensörleri, bir seviye kontrol sisteminde seviye sensörü olarak veya
mekanik süspansiyonlu araçlarda aks yükünü belirlemek amacıyla sıkıştırma
hareketini algılamak için GIO mesafe sensör girişlerine bağlanabilir.
Tüm GIO soketlerinde en az bir anahtarlama girişi ve bir toprak teması bulunur.
Diğer iki pim değişken biçimde atanır. Bu, tüm soketlerde her fonksiyonun aynı
ölçüde gerçekleştirilemeyeceği anlamına gelir.
Standart fonksiyonlar için teşhis aracılığıyla bir varsayılan atama (varsayılan ayar)
belirtilmiştir. Aşağıdaki bölümlerde mümkün olan fonksiyonlar açıklanır.
Bazı fonksiyonlar tekrarlı olarak görünür (örn. ILS, ISS, sürekli pozitif gerilim).
Tüm GIO anahtarlama çıkışları için maksimum mevcut yük 1.5 A'dır.
Bu GIO çıkışları, belli sistem arızaları oluştuğunda ve/veya gerilim beslemesi
yetersiz ise devre dışı bırakılır (düşük gerilim sınırına ulaşıldığında).
Parametre ayarları, bazı fonksiyonlarda çıkışların, kablo kopması açısından
izlenmesinin gerekip gerekmediğiyle ilgili bir seçime olanak tanır.
6.5.2
Elektronik kontrollü havalı süspansiyon (ECAS)
Elektronik kontrollü havalı süspansiyon, bir ECAS valfı ve ona uyan bir mesafe
sensörü bağlanarak yapılabilir.
1 noktalı kontrol TEBS'ye entegre edilmiştir.
Treyler EBS E'de, yalnızca WABCO 441 050 100 0 dönüş açısı sensörünü
kullanmalısınız.
Yanlış dönüş açısı sensörlerinin monte edilmesi arızalara yol açabilir.
Bileşen
Tanımlama
Parça
numarası
Mesafe sensörü
Dönüş açısı
prensibi
441 050 100 0 449 811 000 0
Kol
Bağlantı
48
441 050 718 2
Aks üzerinde
bağlantı için
433 401 003 0
Bağlantı
kablosu
Fonksiyon tanımı
Treyler EBS E1
6
Aşağıdaki iki valf, 1 noktalı kontrol için seviye kontrol valfları olarak mevcuttur:
Bileşen
Tanımlama
Parça
numarası
Bağlantı
kablosu
ECAS Selenoid Valfı
Seviye kontrol
472 880 030 0 449 445 000 0
valfı (yalnızca
kaldırma/indirme)
ECAS Selenoid Valfı
Seviye ve kalkar
aks kontrolü için
valf bloğu;
kaldırma işlemi
pulse
kontrollüdür.
472 905 114 0 2x 449 445 000 0
Elektronik havalı süspansiyonlu araçlar (yalnızca TEBS E
Premium ile):
Elektronik havalı süspansiyonun kaldırma ve indirme
fonksiyonlarının kontrolü yalnızca iki düğme ile mümkündür.
• Düğmelerden biri kaldırma içindir.
• Diğer düğme ise indirme içindir.
Elektronik havalı süspansiyon (ECAS), iki düğme ile kolay ve
etkin biçimde kontrol edilebilir.
Harici TECAS ile 2 noktalı kontrol
Elektronik havalı süspansiyon ECAS ile çeşitli kontrol yöntemleri kullanılır:
• 1 noktalı kontrol: Bu durumda, yükseklik ayarı, bir mesafe sensöründen
kontrolöre gönderilir.
Uygulama durumu: Normal yarı treylerler veya havalı süspansiyonlu merkez
akslı treyler için.
ECAS işlevselliğinin kontrolü, Premium modülatörüne entegre edilmiştir.
Bileşenler, doğrudan modülatöre bağlıdır.
• 2 noktalı kontrol: Bu durumda, yükseklik ayarı, iki mesafe sensöründen
kontrolöre gönderilir.
Uygulama durumu: Tam treylerde, her ön ve arka aksta bir mesafe sensörü
verilir. Çeki çubuklu römorklarda, aracın sağ ve sol tarafında, doğrudan orta aks
takımının hemen üzerinde bir mesafe sensörü yer alır.
ECAS işlevselliği için TEBS E modülatöründe kontrolör bulunmaz; fakat ek bir
ECU tarafından yönetilir.
TEBS E'ye bağlantıyı basitleştirmek için ECAS-Kit (446 120 024 0)
geliştirilmiştir. Kit; iki mesafe sensör kablosu, iki bağlantı kablosu ve 2 noktalı
kontrol için ECU içerir.
6.5.2.1 Referans seviyesi ayarı
Nominal seviye, araç gövdesi ile araç aksı arasındaki mesafe için referans
değeridir. Bu nominal seviye, kalibrasyonla, parametrelerin ayarlanmasıyla veya bir
çalıştırma paneli (örn. uzaktan kumanda ünitesi veya SmartBoard) aracılığıyla
tanımlanır.
49
6 Treyler EBS E1
Fonksiyon tanımı
Aktüatör bir selenoid valftır ve bu valf, destek körüklerindeki basıncı artırarak veya
azaltarak, gerçek değeri nominal değer ile aynı hizaya getirir.
Bu, aşağıdaki durumlarda gerçekleşir:
• Belirli bir tolerans aralığındaki sapmalar
• Referans değerinin değiştirilmesi.
Geleneksel havalı süspansiyon sistemlerinin aksine, ECAS, hem sürüş seviyesini
hem de önceden tanımlanan diğer seviyeyi kontrol eder. Bu nedenle, yükleme ve
boşaltma işlemleri için ayarlanan bir seviyenin, referans seviyesi olduğu varsayılır.
Diğer bir deyişle: Yükleme durumu değişirse, araç ayarlanan seviyede kalır; öte
yandan, geleneksel havalı süspansiyona sahip araçlarda bu seviye, manuel olarak
ayarlanmalıdır.
Geleneksel havalı süspansiyon sistemlerinin aksine, elektronik kontrollü havalı
süspansiyon sistemi, tekerlek yükündeki statik ve dinamik değişiklikleri, hız
sinyalini kullanarak ayırt eder. Bu ayırt etme özelliği, sistemin ilgili çalıştırma
durumuna göre (sürüş veya yükleme/boşaltma) en uygun şekilde reaksiyon
vermesine olanak tanır.
Statik tekerlek yükü değişiklikleri
Araç hareketsiz durumdayken veya yavaş hareket ederken, aracın yükleme
durumunun değişmesi halinde, statik tekerlek yükünde değişiklikler oluşur Bu, asıl
değerin, karşılık gelen havalı süspansiyon körüklerindeki hava basıncının
azaltılması veya artırılması yoluyla, kısa aralıklarla kontrol edilmesini ve gerekirse
ayarlanmasını gerektirir.
Elektronik kontrollü havalı süspansiyon, bu kontrolleri saniyede bir yapar. Bu
denetim döngüsü, parametrelerde ayarlanabilir.
Dinamik tekerlek yükü değişiklikleri
Dinamik tekerlek yükündeki değişikler, genel olarak bozuk yüzeyli yollardan
kaynaklanır ve yüksek hızla oluşması olasılığı daha yüksektir.
Dinamik tekerlek yük değişiklikleri, genelde destek körüklerinin uygunluk davranışı
ile dengelenir. Bu durumda, yalnızca izole edilmiş körükte neredeyse sabit
süspansiyon özellikleri bulunduğundan, körüğün yüklenmesi veya boşaltılması
istenmez. Geri dönüş hareketi sırasında körükten aşırı hava boşaltıldığında,
kompresör yükünü ve yakıt tüketimini artıran sıkıştırma işlemi sırasında yeniden
yüklenmelidir.
Bu nedenle, araç daha yüksek hızda hareket ederken, ayar daha büyük aralıklarla,
genelde 60 saniyede bir kontrol edilir. Gerçek değer ile nominal değer sürekli
olarak karşılaştırılır.
Yoldaki tüm engebeler dengelenemediğinden, örneğin kötü durumdaki yollarda
araç sürerken, elektronik havalı süspansiyonla, havalı süspansiyon valflı
geleneksel dengeleme kontrol sistemlerinde olduğundan daha az hava tüketilir.
50