Ülkemizin olmazsa olmazlarından Hessen eyaleti.

Hessen Eyaleti Ekonomi, Ulasım ve
Bölgesel Kalkınma Bakanlıgı
HESSEN’IN CAZIBESINI TANIMLAYAN SEBEPLER
AVRUPA’NIN KALBINDE ULUSLARARASI BIR YATIRIM VE TICARET MERKEZI
Ülkemizin olmazsa olmazlarından Hessen eyaleti.
İÇİNDEKİLER
Hessen, das Bundesland im Herzen Deutschlands, hier begegnen
1
ÇOK ULUSLU BİR YAŞAM ALANI ............
sich Weltoffenheit und lokale Traditionen, künstlerische und
06
unternehmerische Innovationskraft, moderne Urbanität und jahrtausendealte Kulturlandschaft.
2
EKONOMİK YAPI VE ODAK
SEKTÖRLER .............................................
Im Schnittpunkt europäischer und globaler Verkehrsachsen gelegen, ist Hessen zu einer der
12
stärksten Regionen des Kontinents und ein dynamisches Zentrum
von Wissenschaft, Forschung
3
ARAŞTIRMA VE EĞİTİM ........................
und zukunftsorientierter Wirtschaft.
24
Das Rhein-Main-Gebiet ist ein Magnet für in- und ausländische
Investoren, die in Hessen eine
4
03
FUARLAR VE KONGRELER.......................
30
5
KÜLTÜR-SANAT DÜNYASI VE
YAŞAM KALİTESİ ...................................
32
6
PRO-BUSINESS SERVİSİ .........................
40
ausgezeichnete Infrastruktur und attraktive wirtschaftliche
Perspektiven finden.
BURADA İYİ KOMŞULUK
İLİŞKİLERİ VAR!
Basarılı is iliskileri için merkezî bir ticaret
ve yatırım bölgesi
04
Hessen, Almanya’daki merkezî konumunu en iyi şekilde
Frankfurt Havalimanı, uzak mesafe tren istasyonu
kullanarak Avrupa’da eşi benzeri olmayan bir ulaşım
(Fernbahnhof) ile Intercity-Express’e ve Avrupa’nın
altyapısı oluşturmayı başarmıştır.
hızlı tren ulaşımına doğrudan bağlantısı olan tek
“Avrupa’nın en iyileri” listesinin başında Frankfurt
havalimanıdır. Havalimanının hemen yakınında, Avrupa
Havalimanı bulunur. Avrupa’nın kalbinde intermodal ta-
ülkelerini birbirine bağlayan tüm kuzey-güney ve doğu-
şımacılık alanında dünya çapında lider bağlantı merkez-
batı otoyollarının kesiştiği ve Almanya’da en yoğun
lerinden biri olan Frankfurt Havalimanı, yılda yaklaşık
araç geçişinin gerçekleştiği Frankfurt otoyol kavşağı
2,2 milyon ton kargo ve 56,4 milyon yolcu kapasitesi ile
bulunmaktadır.
dünyanın her yerine en iyi bağlantı olanakları sağlamak-
Frankfurt merkez tren istasyonunun istatistikleri de
tadır. 110 ülkede 298’i aşkın hedefe ulaşım, her hafta
oldukça etkileyicidir. Günlük 350.000 yolcu sayısı ile
dünya çapında yaklaşık 4.600 direkt uçuş sağlanan ve
büyüklük ve kapasite açısından en önemli tren istas-
110’u aşkın havayolu şirketinin bağlantı merkezi olan
yonlarından biri olmakla birlikte Almanya’nın demiryolu
Frankfurt Havalimanından tüm önemli hedeflere en
ulaşımında en önemli bağlantı noktası konumundadır.
azından günde birkaç kez ulaşmak mümkündür. Alman-
Buradan, Intercity-Express trenleri ile Almanya ve
ya’nın en büyük havalimanı, kargo ve yolcu uçuşla-
Avrupa’nın önde gelen ekonomi merkezlerinin çoğuna
rında dünyanın en önemli 10 havalimanı arasında yer
birkaç saat içinde ulaşmak mümkündür.
almaktadır.
En büyük havalimanı ve en işlek tren istasyonu,
Hessen eyaleti, Frankfurt ile Türkiye arasında her
kesintisiz olarak entegre ulaşım sağlayan uçuş ve tren
gün gerçekleştirilen 30’u aşkın direkt uçuş sayesinde
bağlantıları ve Almanya’nın en önemli otoyol bağlan-
Türkiye ile Avrupa arası ilişkilerde hem coğrafi hem
tılarının kesiştiği noktadaki merkezî konumu, Hessen
de ekonomik bakımdan önemli rol oynamaktadır.
eyaletini bir ekonomi merkezi olarak son derece cazip
kılan çarpıcı özelliklerdir.
Avrupa
Avrupa Birliği
Almanya
Stockholm
Hessen
Moskova
Londra
Berlin
Varşova
Paris
Frankfurt
Budapeşte
Madrid
Roma
İstanbul
05
01 ÇOK ULUSLU BİR YAŞAM AL ANI
FRANKFURT HAVALİMANINA VARIŞ
06
01
ÇOK ULUSLU BİR YAŞAM AL ANI
TÜM DÜNYA BURADA BULUŞUYOR
Hessen eyaletini ziyaret etmek ya da buraya yerleşmek Dolayısıyla Hessen’e “Almanya’nın En Beynelmilel Ekobiraz da eve dönmeye benzemektedir. Çünkü buraya
nomi Bölgesi” unvanını vermek için tüm şartlar mevcut.
yeni gelen herkes, kendi hemşerilerinden oluşan bir
Hessen’in küresel iş bağlantılarına ilişkin en güzel örnek,
topluluğu ve böylece memleketinin bir parçasını bula-
bölgenin finans ve ticaret merkezi olan Frankfurt’tur.
bilecektir. Bugün Hessen’de 170.000 Türk vatandaşı
Avrupa’nın lider finans merkezleri arasında yer alan
yaşamaktadır. Bu rakama Alman vatandaşlığına geç-
Frankfurt şehrinde 54 ülkeden yaklaşık 250 banka global
miş olan Türkler de eklendiğinde eyaletimizde yaşayan
faaliyetlerini yürütmektedir. Frankfurt ayrıca Almanya
Türk kökenli insanların sayısı yaklaşık 240.000’dir.
Merkez Bankası ve Avrupa Merkez Bankası’na da ev
Buradaki insanların 180’den fazla ülkeden geliyor
sahipliği yapmaktadır. Burada faaliyet gösteren Alman
olması sayesinde eyaletimiz ekonomik, toplumsal
Borsası ise dünyanın en önemli borsalarından biridir.
ve kültürel bakımdan karşılıklı alışverişin ve birlikte
Hessen, gerek ekonomik önemi gerek mükemmel uluslar-
yaşamın bin bir faydasını gözler önüne seren bir yerdir.
arası altyapısı, gerek dünya çapındaki en büyük vadeli
Önyargısız davranma, yardımseverlik ve hoşgörü,
işlemler borsası gerekse de dünyaca ünlü fuarları ile çok
Hessen eyaletinin tipik karakterini eskiden beri belirle-
sayıda ülke ve şirket için Almanya ve Avrupa’ya açılan
yen özelliklerdendir.
önemli bir kapı niteliğindedir.
Hessen’lilerin misafirperverliği sayesinde, bölgeye
yeni gelenler komşuları ile kolayca irtibat kurabilerek
toplum içindeki yerlerini çabucak bulabilirler.
01
07
Dr. Stefan Schulte, Fraport AG şirketi Yönetim Kurulu Başkanı
8
“Dünya çapında lider havalimanı şirketleri arasında yer alan Fraport şirketi, uluslararası hava ulaşımının en önemli bağlantı merkezlerinden
biri sayılan Frankfurt Havalimanını gelecek odaklı olarak başarıyla işletmektedir. Frankfurt Havalimanı, dünyanın çeşitli noktalarına sunulan
dış hat uçuşları ve gelecekte “FrankfurtRheinMain” bölgesinin havalimanı kenti olması yönünde yürütülen çalışmalar sayesinde hem
Hessen eyaletine hem de tüm Almanya’ya dünya çapındaki bilgi birikimi (know-how), kültür ve mal alışverişinin sunduğu fırsatların kapısını
açmaktadır. Frankfurt Havalimanı, gerçekleştirilecek kapasite artırımı ile bölgenin ve tüm Hessen eyaletinin gelişimi için gelecekte de
önemli bir ekonomi faktörü ve istihdam kaynağı olmaya devam edecektir.”
BUNL ARI BİLİYOR MUYDUNUZ:
· Hessen’de yaşayan 170.000 Türk vatandaşı eyaletimizde açık arayla en büyük yabancı grubunu oluşturuyor.
· Reşit olan Türklerin yarısından fazlası 15 yılı aşkın süredir Hessen’de yaşıyor.
· Hessen’deki Türk kökenlilerin yaklaşık 70.000’i Alman vatandaşlığına sahip.
HESSEN MİLLETLERİ BİRLEŞTİRİYOR
Hessen eyaleti; uluslararası yatırımcılar, bu yatırım-
Hessen’de bütün dünya buluşuyor. Türk toplumunun
cıların çalışanları ve çalışanların aileleri için de cazip
yanında eyaletimizde iş hayatını ve rekreasyon aktivi-
imkânlar sunan bir yerdir. İster misafir olarak uğrayan-
telerini de kapsayan Avrupalı, Kuzey ve Güney Amerikalı
lara ister yerleşmek üzere gelenlere kapılar her zaman
ve Asyalı toplumlar de bulunmaktadır. Bu toplumlar
açıktır ve rahat etmeleri için tüm şartlar uygundur.
ekonomik alışverişi sağlamakla birlikte günlük yaşama
Çünkü uluslararasılık anlayışı Hessen’de gerçekten
kültürel zenginlik de katmaktadırlar. Hessen’de yaşayan
yaşanıyor. Bunu, yeni gelenlere ve yerleşmiş olan
yabancıların çocuklarının okul eğitimi için de çok sayıda
işverenlere ve yerli topluluklara yönelik düzenlenen,
uluslararası ilköğretim ve ortaöğretim okulu bulunmak-
bu kesimlerin bölgeye adaptasyon sürecini hızlan-
tadır.
dırmak için yardım sağlayan Newcomers Festival’i
Okul eğitimi alanında uygun olanaklara ihtiyaç duyulu-
(Yeni Gelenler Festivali) gibi etkinliklerde görmek
yor olması, yabancı şirketler ve çalışanları için yer
mümkündür.
seçimi aşamasında çok büyük öncelik taşıyan şartlardan
Eyalette çok sayıda uluslararası şirketin faaliyet göste-
sadece biridir. Hessen’deki mükemmel ulaşım imkân-
riyor ve bu firmalardaki çalışanların ve ailelerinin de
larının yanı sıra yabancı ticaret odaları, büyükelçilikler,
burada yaşıyor olmasının yanı sıra, Hessen’in turizm
konsolosluklar, ekonomi birlikleri, kültür kuruluşları,
bölgesi olarak sahip olduğu büyük cazibe de eyale-
dernekler, restoranlar ve mağazalar da Hessen’de
timizde yaşanmakta olan beynelmilellik anlayışının altını yaşayan toplumların yaşamlarını kolaylaştırarak insançizmektedir. Hessen’de yıllık beş milyonu aşkın yabancı
misafir konaklama sayısı ile diğer eyaletlere kıyasla
olağanüstü rakamlar kaydedilmekte olup bu alanda bir
artış eğilimi bile söz konusudur.
ların kendilerini rahat hissetmelerini sağlamaktadır.
9
10
“Frankfurt, geçmiş yıllarda yaratıcılık konusunda çok dinamik bir metropol haline gelerek yenileşimlerde öncü olmayı ve bölge için önemli
avantajlar oluşturmayı başarmıştır. Frankfurt kenti, Almanya’nın en büyük havalimanı ve son derece güvenilir yerel toplu taşıma sistemi ile
mükemmel bir altyapıya sahiptir. Şehir bunun ötesinde kozmopolit atmosferi, çeşitli rekreasyon ve kültürel etkinlik olanakları, tüm dünyada
gördüğü yüksek itibar ve yaratıcılık sektöründeki iş ağları sayesinde de öne çıkmaktadır.”
Crytek firması, CryENGINE® adlı tescilli 3D oyun teknolojisi bazında interaktif eğlence yazılımları geliştiren bağımsız bir yazılım geliştirme
şirketidir.
Soldan sağa: Faruk, Avni ve Cevat Yerli
HESSEN İLE TÜRKİYE ARASINDAKİ KÖKLÜ İLİŞKİLER
Almanya ile Türkiye arasındaki ilişkileri günümüzde
Yaklaşık 2.500 şirketten oluşan Türk girişimci grubu ise
en başta üç faktör belirlemektedir. Siyasi düzeyde
burada en başta yer almaktadır.
Türkiye’nin AB adaylığı, toplumsal düzeyde Almanya’da
2,5 milyon Türk kökenli insanın yaşıyor olması ve her iki
Günümüzde Hessen eyaletinde bir kısmı dördüncü
ülke arasında yoğun artış göstermekte olan ekonomik
nesil olmak üzere 170.000’i aşkın Türk vatandaşı
ilişkiler. Almanya’da yaşayan yaklaşık 80.000 Türk
yaşamaktadır. Buna, bu arada Alman vatandaşlığına
kökenli girişimci artık Almanya ekonomisinin vazgeçil-
geçmiş olan Türkler de eklendiğinde Hessen’de
mezleri haline gelmiştir. Türk kökenli girişimciler yılda
yaşayan Türk kökenli insanların sayısı yaklaşık
35 milyar Euro’dan fazla ciro elde etmekle beraber
240.000’dir. Böylece, Almanya’da yaşayan Türklerin
yaklaşık 400.000 kişinin istihdamını garantilemektedir.
neredeyse yüzde onu eyaletimize yerleşmiş durumda,
bu da tabii ki Türkiye ile Hessen arasındaki ekonomik
İşbirliği konusuna gelince, Hessen ile Türkiye arasın-
işbirliğini çeşitli alanlarda teşvik etmektedir. Türk
daki şartlar oldukça uygun. Çok sayıda Hessen’li şirket
şehirleri ve Hessen’deki şehirler arasında imza-
daha şimdiden Türkiye’de faaliyet gösteriyor. Diğer
lanan on kardeş şehir protokolü ve her iki ülkenin
tarafta ise, Türkiye’den gelen ve Almanya ve Avrupa
yüksekokulları arasındaki yakın işbirliği de bu geliş-
pazarına ürün/hizmet sağlayan Türk şirketleri için
melerin birer göstergesidir. Türk yüksekokulları ve
Hessen ideal bir ekonomi ve yatırım merkezi. Sadece
Hessen’de faaliyet gösteren yüksekokullar arasında
Frankfurt Ticaret ve Sanayi Odasının sorumluluk
şu anda tam on iş ortaklığı mevcuttur. Bunun ötesinde,
bölgesinde faaliyet gösteren her altı firmadan biri
Darmstadt kenti 1971 yılından bu yana Bursa’nın
uluslararası şirket konumundadır.
kardeş şehridir.
BUNL ARI BİLİYOR MUYDUNUZ:
· Türkiye’nin Bursa ili Hessen’in kardeş bölgesidir. Bu ortaklık, Almanya’nın bir eyaleti ile Türkiye arasında imzalanan ilk bölgesel kardeşlik protokolünü oluşturmuştur.
· İstanbul’daki Türk-Alman Üniversitesi (TAÜ), Almanya dışındaki en büyük Alman üniversitesidir.
· Sadece Frankfurt Ticaret ve Sanayi Odasının sorumluluk bölgesinde faaliyet gösteren her altı firmadan biri uluslararası şirket olup bölgedeki yaklaşık 2.500 şirketten oluşan Türk girişimci grubu sıralamada en başta
yer alıyor.
11
02 EKONOMİK YAPI VE ODAK SEKTÖRLER
12
02
EKONOMİK YAPI VE ODAK SEKTÖRLER
HER ZAMAN BİR ADIM ÖNDE
Hessen eyaleti, zirvedeki konumunu özellikle ekonomik
dalları ister yakın ister uzak mesafede yurt dışına kadar
dinamikliği ile kazanabilmiştir. Aşağı yukarı yirmi beş
uzanmaktadır. İşleme sektörünün ihracat oranı 2011
yıldan beri Almanya’nın başka hiçbir eyaletinde, çalışan
yılında yüzde 52 olmakla Almanya çapındaki ortalama
kişi başına daha yüksek bir gayri safi yurtiçi hasıla (GSYİH)
ihracat oranını aşmıştır. Hessen ekonomisi 2010 yılında
elde edilmemiştir. Hessen’in GSYİH’sı, 2011 yılında yaklaşık
51,6 milyar Euro tutarında mal ihracatı yapmıştır. Bu
71.800’e ulaşarak Almanya ortalamasını yüzde 16 üzerin-
rakam, ekonomik krizin ağır seyrettiği 2009 yılına kıyas-
deki bir oranda aşmıştır. Ancak Hessen sadece iş verim-
la yüzde 20 oranında bir artışa denk gelmektedir.
liliği bakımından değil işçi sayısı bakımından da birçok
eyaletten bir adım öndedir: Hessen’de işsizlik oranı başka
Hessen’in uluslararası platformdaki rolü de gözden
eyaletlere kıyasla çok daha düşüktür. Hessen’deki işsizlik
kaçmayacak derecededir. Yurt dışından gelen 70 milyar
oranı 2011 yılı sonunda yüzde 5,4 iken, Almanya çapında
Euro’luk doğrudan yatırım hacmi, Almanya’daki toplam
aynı tarihte işsizlik oranı yüzde 6,7 olarak kaydedilmiştir.
mevcudun yaklaşık yüzde 15’ini oluşturmaktadır. Peki
Eyaletimizde üretim yapan sektör 570.000 kişiye, hizmet
büyük yabancı şirketler neden özellikle Hessen’i tercih
sektörü ise 1,7 milyon kişiye iş imkânı sağlamaktadır.
ediyorlar? Şirketler bir yandan eyaletin merkezî konumundan ve olağanüstü altyapısından yararlanıyorlar.
Üretim yapan sektör ile hizmet sektörünün bölgelere göre
Örneğin Frankfurt Havalimanı ve merkez tren istasyonu
dağılımına gelince; öncelikle uzun bir geçmişe sahip olup
kıtanın en önemli düğüm noktaları arasında yer alıyor.
aynı zamanda geleceğe de ışık tutan 10 sektörün Hessen’in
Ancak, uçuş rotaları ile demiryollarının kesişmesi
ekonomik gücüne katkı sağlamakta olduğu görülmektedir.
yatırımların gelmesi için sadece bir neden. Araştırma
Hessen’in kuzeyinde çoğunlukla lojistik sektörü, araç üre-
alanındaki gayretlerle girişimcilik ruhunun bir araya
timi ve enerji teknolojileri alanında üretim yapan firmalar
gelmesi de ajandada var. İnovasyonların yaratılması
faaliyet göstermektedir. Hessen’in ortasında ise özellikle
ve yenileşimlerin ileriye taşınması için tüm Hessen’de
biyoteknoloji, optik teknolojisi ve medikal teknolojiye, gü-
kümelenmeler ve iş ağları oluşmuştur. Bilim ve eko-
neyinde de öncelikle otomotiv, finans ve kimya sektörlerine
nomi, enstitü ve firmaların temsilcileri arasında yoğun
ve bilişim-komünikasyon teknolojisine ağırlık verilmektedir.
bir işbirliği söz konusu. Belirlemiş oldukları hedef ise:
Hessen’in bu üç bölgesine güçlü köklerle bağlı olan ekonomi
“Hessen en önde olsun.”
02
13
OTOMOTİV SEKTÖRÜ
Yaklaşık 50.000 çalışanı ile otomotiv sektörü Hessen’de kilit
“Rhein-Main Bölgesi bizim için büyük öneme sahip. Bölgenin
sektörler arasında yer almaktadır. Üretim fabrikası dünyanın en
çoğu zaman Rüsselsheim’daki Opel firması ile bağdaştırıldığı da
modern tesislerinden biri olan ve yılda 180.000 adede kadar
bir gerçek. Ancak burada, otomotiv sektörünün tüm Frankfurt
otomobil üreten Rüsselsheim’daki Opel firması bu sektörün
bölgesine damgasını vurduğu gözden kaçırılıyor. Rhein-Main
yıldızlarından biri. Kassel bölgesinde ise Daimler ve Volkswagen
bölgesi bu sektörün kalbi haline gelmiştir.”
firmalarının üretim tesisleri ve VW şirketler grubunun yedek
Alain Visser, Adam Opel AG şirketi Yönetim Kurulu Üyesi
parça ve lojistik merkezi bulunmaktadır. Bunun ötesinde
14
Continental, Veritas ve Bosch gibi çok sayıda tedarikçi şirket
de Hessen’e yerleşmiş durumdadır. Burada öncelikle şirketlerin
uluslararası yönelimi dikkat çekiyor: Ferrari veya Seat gibi şirketlerin Almanya merkezi Hessen’de. Hessen bölgesi otomotiv
sektörünün ihracat oranı yüzde 54.
Ayrıca Asya da eyaletimize oldukça güçlü bir şekilde temsil
edilmektedir. Uzakdoğu’dan çok sayıda şirketin dağıtım ve
lojistik işletmeleri ya da araştırma-geliştirme merkezleri
Hessen’de. Opel firmasının bilim adamları, General Motors’un
otomobillerini daha küçük, daha hesaplı ve daha verimli hale
getirmek için alternatif motorlar üzerinde araştırma çalışmaları
HESSEN’DE OTOMOTİV SEKTÖRÜNE
AİT LİDER ŞİRKETLER
yürütüyorlar. Sürekli elektrik motoru ile çalışan yeni Opel
· Opel
·Seat
· Chevrolet
Ampera modelinin piyasaya sürülmesi, elektrikli ulaşımın
· Volkswagen
· Skoda
· Land Rover
temiz ve çevre dostu olduğu kadar da cazip olma potansiyeline
· Daimler
· Jaguar
· Maserati
sahip olduğunu göstermektedir.
· Hyundai
· Ferrari
Avrupa’nın ulaşım ağında merkezî bir düğüm noktası konumunda
· Kia Motors
· Fiat
olan Hessen eyaleti böylelikle elektrikli ulaşım alanında da odak
noktaları belirliyor.
BİYOTEKNOLOJİ VE
NANOTEKNOLOJİ
Hessen eyaleti, biyoteknoloji alanında faaliyet gösteren
ön hazırlıkları yapmaktadır. Nanoteknoloji Hessen’de 150’yi
şirketler için olağanüstü bir imaja sahip. Bölgemizde faaliyet
aşkın şirketin ana faaliyet alanını oluşturuyor iken, aynı alanda
gösteren çok sayıdaki araştırma enstitüsü, üniversite ve özel
çalışan komşu sektörlere ait işletmelerin sayısı 500’ün
sektöre ait eğitim kuruluşu, yeni teknoloji ve ürünler geliştirme
üzerindedir.
konusunda Hessen’deki 225 biyoteknoloji şirketine mükemmel
bir ortam sunmaktadır. Marburg şehrine ilaç, biyoteknoloji
“Bölgedeki şirketlerin gitgide artmış olan temel yetkinliği, yüksek
ve sağlık alanında birçok şirket yerleşmiş durumda. Bu
nitelikli çalışanların bulunabilirliği ve bölgenin güçlü altyapıya
şirketler arasında, dünyanın en büyük üretim ve araştırma
sahip olması, Sanofi-Aventis’in Frankfurt-Höchst’te dünyanın
merkezine sahip CSL Behring GmbH firması da bulunmaktadır.
en büyük ve en modern biyoteknolojik insülin üretim tesisini
CSL Behring GmbH aynı zamanda bölgenin en büyük
işletebilmesinde önemli rol oynamıştır. Sanofi-Aventis ayrıca
işverenlerinden biridir. Bir diğer şirket ise, aşı ve teşhis kitleri
bununla bağlantılı değer yaratma zincirinin genişletilmesini ileri
departmanı ile faaliyet gösteren ve hücre kültüründen elde
taşıyan adımları da atmıştır.”
edilen grip aşısı için dünyadaki ilk üretim tesisini kuran İsviçreli
Dr. Martin Siewert, Sanofi-Aventis Deutschland GmbH şirketi Genel Müdürlük
Novartis şirketidir.
Başkanı
Hessen’de bunun dışında çok sayıda başka küresel oyuncu
bulunmaktadır. Örneğin, Fresenius şirket merkezini Bad
Homburg şehrinde kurmuştur. Merck firması ise Darmstadt
şehrinde, Stada firması da Bad Vilbel kentindedir. Frankfurt
HESSEN’DE BİYOTEKNOLOJİ VE NANOTEKNOLOJİ
SEKTÖRLERİNE AİT LİDER ŞİRKETLER
Biyoteknoloji İnovasyon Merkezi (FIZ) gibi teknoloji merkezleri,
· Sanofi-Aventis
· Heraeus
· CSL Behring
yaşam bilimi hizmetleri alanında çalışan şirketlere disiplinler
· Novartis
· Stada
· Merck
arası iş ağları ve iş fikirlerinin uygulamaya konulması için
· Evonik
· Fresenius
· Brain
kapsamlı bir danışmanlık hizmeti sunmaktadır.
Nanobilim ve nanoteknoloji alanında eyaletimizde yaklaşık 80
çalışma grubu vardır. Bunlar örneğin Evonik ve Heraeus gibi
dünyaca ünlü şirketlerin yanı sıra genç araştırma şirketleri için
15
KİMYA SEKTÖRÜ
16
Kimya sektörü 58.000’i aşkın çalışanı ile Hessen’in en önemli
“Karmaşık yapılı ara ve nihai ürünlerin üretimini yapmak
ekonomi dallarından biridir. Hessen eyaleti; Merck, Allessa-
üzere son derece uzmanlaşmış olan bir şirketiz. Hessen’deki
Chemie, Sanofi-Aventis ve Clariant gibi dünyaca ünlü şirketlere
işletmelerimizde üretilen ürünlerimizi dünyanın dört bir yanına
ev sahipliği yapmaktadır. Hessen’de faaliyet gösteren kimya
ihraç ediyoruz. Rhein-Main bölgesindeki mükemmel altyapı
sektörü bunun ötesinde yüzde 64’lere varan ihracat oranı
ve çalışanlarımızın yüksek eğitim düzeyi rekabet gücümüz için
açısından da beynelmilel bir ekonomi dalıdır.
vazgeçilmezdir.”
Eyaletimizin en büyük kimya merkezi Frankfurt’un batısındadır.
Dr. Karl-Gerhard Seifert, AllessaChemie GmbH şirketi Denetim Kurulu Başkanı
Höchst Endüstri Parkı’nda yaklaşık 22.000 kişi çalışmaktadır.
Kimya, ilaç, biyoteknoloji, bitki koruma ve gıda katkı maddeleri
alanlarına katkılarda bulunan yaklaşık 200 Hessen’li şirketin
90’dan fazlası buradadır. Darmstadt kenti de yaklaşık 12.000 çalışanı ile önemli bir rol oynamaktadır.
Sektörün elde ettiği cironun büyük bölümü, başka sektörlerde ve
kimya sektörü için gereken temel kimyasal maddeler üzerinden
sağlanmaktadır. Odak noktayı ise ilaç endüstrisinin ürünleri
oluşturmaktadır. Kimya sektörü, araştırma-geliştirme alanında
en yüksek giderlere ihtiyaç duyulan sektördür. Yılda yaklaşık
2 milyar Euro’luk bir bütçe ile Alman kimya sektörünün genel
HESSEN’DE KİMYA SEKTÖRÜNE
AİT LİDER ŞİRKETLER
giderlerinin dörtte birinden fazlası Hessen eyaletinde meydana
· AllessaChemie
· DuPont
· Lilly Pharma
gelmektedir.
· Sanofi-Aventis
· Fresenius
· CLS Behring
· Procter & Gamble · Abbott
· Clariant
·Celanese
· Merck
· Evonik
· K+S
HAVACILIK VE UZAY
TEKNOLOJİSİ
ARAÇ ÜRETİMİ
Hessen’li insanlar ve şirketler çeşitli buluş ve hizmetleri ile
“Havacılık ve uzay teknolojisi alanında başarılı bir şirket olan
Alman havacılık sektöründe en baştan beri öncülük yapmıştır.
VEGA Deutschland firması 30 yıldan bu yana Darmstadt şehrinde
Bugün itibariyle Hessen’de 200’ü aşkın şirket havacılık ve uzay
faaliyet gösteriyor. Başarımızı sürdürebilmemiz için yenilikçi
sektöründe çalışmakta veya bu sektöre ürün ve hizmetler
olmak zorundayız. Darmstadt’ta gayretlerimiz için her bakımdan
tedarik etmektedir. Özellikle Darmstadt kenti uzmanlık merkezi
destek alıyoruz.”
olarak kabul edilmektedir. Bu şehirde çok sayıda saygın
John Lewis, VEGA Space GmbH şirketi Genel Müdürü
araştırma enstitüsü ve şirket faaliyet göstermektedir.
Havacılık ve uzay teknolojileri sektörünün geleceği, ESOC
17
kontrol merkezi ya da EUMETSAT meteoroloji uydusu işleticisi
gibi uluslararası kuruluşların desteği sayesinde oldukça
parlaktır. Rolls Royce ve Diehl Aerospace gibi üne sahip büyük
şirketler uçak motorları ve kumanda teknolojisi üretiyor iken,
EDAG ve VEGA gibi hizmet şirketleri ilgili parçaların geliştirilmesi ve konstrüksiyonu üzerinde çalışmaktadır.
Geleneksel araç üretiminin de Hessen’de uzun bir geçmişi
vardır. Örneğin Kassel şehrinde yüz yıldan daha da önce
lokomotif üretimi yapılmıştır. Bugün ise aynı yerde Kanadalı
Bombardier Transportation şirketi raylı sistem araçları
HAVACILIK VE UZAY TEKNOLOJİSİ VE ARAÇ
ÜRETİMİ SEKTÖRLERİNE AİT LİDER ŞİRKETLER
üretmektedir. SMA Railway Technology ve ThyssenKrupp
· Rolls-Royce
· Nord-Micro
· Bombardier
gibi şirketler de Kassel kentinde tren ve ray teknolojisi
·Sell
· Parker Hanifin
· ThyssenKrupp
alanında çalışmaktadır. Hessen’de araç üretimi yapan
· EDAG
· VEGA
· Honeywell
şirketlerin sayısı yaklaşık 90 civarındadır. Tren sektörüne
· Harmonic Drive
· Diehl Aerospace · SMA
yönelik çalışmaların yanı sıra gemi, yat, bisiklet ve motosiklet
üretimi de belirgin bir rol oynamaktadır.
FİNANS SEKTÖRÜ
Bankalara ait gökdelenleri ile Frankfurt metropolü Avrupa’nın
“Finans dünyamızın önemli bir merkezini oluşturan Frankfurt,
en önemli finans merkezi olarak ün kazanmıştır. Frankfurt’un
DZ Bank Grubu’nun uluslararası finans merkezleri ile Almanya
göbeğinde Alman Borsası bulunmaktadır. Euro bölgesi 1998
çapındaki 1.000’i aşkın Volksbank ve Raiffeisenbank şubesinin
yılından beri buradaki Avrupa Merkez Bankasının kontrolü
müşterilerine yönelik finans hizmetlerinin gerçekleştirildiği
altındadır. Yine Frankfurt şehrinde bulunan Almanya Merkez
platformdur.”
Bankası, 50 yılı aşkın süredir Alman ekonomisinin kaderini
Wolfgang Kirsch, DZ Bank AG bankası Yönetim Kurulu Başkanı
belirlemektedir.
18
Frankfurt içinde 40 ülkeden yaklaşık 250 banka faaliyet göstermektedir. Bu bankalar; sigorta şirketleri, yatırım kuruluşları, danışman, mali denetçi, hukuk büroları ve yatırım analistleri
FRANKFURT ŞEHRİNDEKİ EN BÜYÜK BANKALAR
gibi finans sektöründe faaliyet gösteren çok sayıda diğer
aktörü de Rhein-Main bölgesine çekmiştir.
· Deutsche Bank
· Merrill Lynch
Hessen’de, yarısından fazlası Frankfurt’ta olmak üzere yaklaşık
· Commerzbank
· KfW Bankalar Grubu
140.000 kişi finans sektöründe çalışmaktadır. “House of Finance”
· J. P. Morgan
· Mizuho Bank
adlı finans merkezi, Johann-Wolfgang-Goethe Üniversitesi ve
· Helaba Landesbank · BNP-Paribas
“Frankfurt School of Finance and Management” gibi yük-
Hessen-Thüringen
· Asia-Development Bank
sekokullar ve eğitim kuruluşlarında görev yapan bilimciler
· Crédit Suisse
· Banco do Brasil
sayesinde eyaletimizde son derece kalifiye yeni elemanlar
· DZ Bank
· İŞ BANKASI
yetiştirilebilmektedir.
· Société Générale
BİLİŞİM VE
KOMÜNİKASYON
TEKNOLOJİSİ
Frankfurt’taki DE-CIX kodlu internet değişim noktasından en
“Almanya’nın bir numaralı ticaret ve bilgi birikimi merkezi
işlek zamanlarda saniyede 1,7 terabitten fazla elektronik veri
olan Frankfurt/Rhein-Main bölgesinde faaliyet gösterebiliyor
aktarımı gerçekleşmektedir. Dünyanın en büyük veri değişim
olmamız bizim için büyük öneme sahip. Çünkü burada Almanya
noktası, Almanya’daki veri trafiğinin yaklaşık yüzde 90’ını ve
ve dünya çapındaki müşterilerimize çok yakınız.”
tüm Avrupa’daki veri trafiğinin üçte birinden fazlasını aktar-
Reinhard Clemens, T-Systems şirketinin CEO’su
maktadır. DE-CIX kodlu değişim noktası, çok yaygın bir fiberoptik kablo ağı ve hızla büyüyen yüksek performanslı LTE telsiz
ağı ile Rhein-Main bölgesi dünya standartlarına uygun bir
elektronik altyapıya sahiptir. Bilişim ve komünikasyon teknolojisi alanında 76.000’den fazla çalışana sahip yaklaşık
9.500 şirket faaliyet göstermektedir.
HESSEN’DE BİLİŞİM VE KOMÜNİKASYON TEKNOLOJİSİ ALANINDAKİ YABANCI YATIRIMCILAR
ABD
Amazon, Cisco Systems, Computer Associates, Dell, IBM, Intel, Motorola, Oracle
Hindistan
Cognizant Technology, Infosys Tech-
nologies, Wipro Technologies
sıra Frankfurt kentindeki T-Systems ve Colt gibi telekomünikas-
Japonya
Atari, Fujitsu, Honda Research Insti-
yon servis sağlayıcıları ve Kronberg’te bulunan Accenture ya
tute, Nintendo, Sony
da Eschborn’daki Ernst & Young gibi BT alanında çalışan
Kore
Daewoo Electronics Europe, Humax
yabancı yatırımcılar da yararlanmaktadır.
Digital, Hyundai IT Europe, INUS Tech-
Eyalet hükümeti, Hessen’in bilişim ve komünikasyon teknolojisi
nology, Samsung
Çin
Atop, Huawei Technologies, Inteco
Fransa
Atos Worldline, Devoteam Group, IT, Avrupa’da inovatif bilişim ve komünikasyon teknolojilerinin
Systar
geliştirilmesine büyük ivme kazandıracak olan eşsiz bir kamu
Birlesik Krallık Colt, Logica, Telehouse
Hessen’deki üniversite ve yüksekokulların yarısından fazlası
bilişim ve komünikasyon teknolojisi dallarında eğitim sunmaktadır. Teknoloji ve eğitim alanlarındaki yüksek standartlardan
örneğin Darmstadt şehrindeki Software AG firması veya
Wiesbaden’deki CSC gibi yazılım endüstrisi temsilcilerinin yanı
ile geniş bant alanındaki mükemmel konumunu kendi bünyesindeki bir kuruluş olan Hessen-IT ile uzun yıllardan beri ileriye
taşımaktadır. 2011 yılında Darmstadt şehrinde kurulan House of
sektörü/özel sektör iş ortaklığıdır.
19
LOJİSTİK
Almanya ve Avrupa’nın kalbindeki avantajlı konumu ve mükem-
“Frankfurt Havalimanı, Lufthansa Cargo’nun bağlı bulunduğu
mel bir havayolu, demiryolu ve karayolu ağına sahip oluşu
havaalanıdır. Uluslararası kargo akışları burada birleşir.
sayesinde Hessen eyaleti uluslararası ulaşımda önemli bir odak
Kıtalar arası hava kargo taşımacılığının kalbi de burada atıyor.
noktası haline gelmiştir.
Avrupa’nın en büyük kargo havalimanı; mükemmel altyapısı,
Lojistik sektörü Hessen’in en güçlü ekonomi dalları arasındadır. önemli stratejik partnerleri ve yakınındaki güçlü endüstri
Bu sektörde yaklaşık 200.000 kişi çalışmaktadır. Yılda iki milyon şirketleri ile bize son derece avantajlı koşullar sağlıyor.”
tonun üzerinde hava kargosu elleçlemesi yapılan Frankfurt
20
Karl Ulrich Garnadt, Lufthansa Cargo AG şirketi Yönetim Kurulu Başkanı
Havalimanında yaklaşık 70.000 personel bulunmaktadır.
Frankfurt, kargo yönetimi konusunda Avrupa’daki havalimanları
arasında birinci sıradadır. Cargo City olarak adlandırılan
merkezde yaklaşık 300 lojistik firması faaliyet göstermektedir.
Bu firmalar arasında dünyaca ünlü DHL Global Forwarding ve
Federal Express firmaları da bulunmaktadır. Frankfurt Havalimanının yakınında kurulmuş olan “House of Logistics & Mobility”
ile de, bilim ve ekonominin yakın işbirliği içinde çalışabileceği
bir araştırma merkezi meydana gelecektir.
Hessen’in kuzeyi ise dağıtım lojistiği alanında bir merkez haline
gelmiştir. Burada lojistik firmaları en geç “cut off” zamanından
yararlanmaktadır. Böylece gönderiler çok geç saatlerde dahi
kabul edilebilmekte ve ertesi gün Almanya’nın herhangi bir
yerine ulaştırılabilmektedir. GLS, Amazon, Libri ve Volkswagen
gibi çok sayıda firma bu avantajdan yararlanmaktadır.
HESSEN’DEKİ LİDER LOJİSTİK ŞİRKETLERİ
· Amazon
· Gefco
· Lufthansa Cargo
· Dachser
· GLS
· Panalpina
· DHL
· GO! General
· DPD GeoPost
Overnight
· DSV Road
· Hermes
· Federal Express
· Kühne+Nagel
· Rudolph
Logistik Gruppe
MEDİKAL TEKNOLOJİ
Hessen eyaleti, dünya medikal ürün pazarında önemli bir role
“Sirona, dental sektöründe dünya pazar lideridir. Ürünlerimiz ve
sahiptir. Aralarında Braun, Fresenius, Biotest, Siemens Health-
sistemlerimiz dünyanın 135 ülkesinde diş hekimleri ve dental
care Diagnostics, Almo Erzeugnisse Erwin Busch gibi dünya
laboratuvarlar tarafından kullanılmaktadır. Bunların çoğu
şirketlerinin de bulunduğu 700’ü aşkın firmada yaklaşık
Hessen’in güneyindeki Bensheim (Bensheim an der Bergstrasse)
20.000 kişi çalışmaktadır. Bunun ötesinde çok sayıda orta
şehrinde bulunan merkezimizde tasarlanıyor, geliştiriliyor,
ölçekli şirket de sektörün başarısına katkı sağlamaktadır.
üretiliyor ve test ediliyor. Yani Sirona’nın kalbi burada atıyor.
Hessen’li medikal teknoloji şirketlerinin yüzde 80’inden fazlası
Burada 50 yıldan beri dental alanında geleceğe ışık tutan
ürünlerini yurt dışına da ihraç etmektedir.
yenilikler geliştiriyoruz. Geçen yıl açılışını yaptığımız Sirona
Hessen’de, medikal teknolojinin tüm alanlarının temsil edildiği
İnovasyon Merkezimizle sektör ve bölge açısından önemli
geniş bir şirket yelpazesi mevcuttur. Sektörün elde ettiği
yenileşimlere imza atmış bulunuyoruz.”
cironun yüzde ellisinden fazlası, geçmişi iki yıldan fazla
Michael Geil, Bensheim şehrindeki Sirona Dental Systems şirketinin Genel Müdürü
olmayan ürünlerin satışı ile sağlanmaktadır. Bu rakam,
araştırma konusuna verilen büyük önemi vurgulamaktadır.
Medikal teknolojiye diğer endüstri dallarına kıyasla iki kat
daha fazla yatırım yapılmaktadır. Her şirketin kendine ait
bir geliştirme bölümü vardır. Hessen’li medikal teknoloji
şirketleri bunun yanında Frankfurt Goethe Üniversitesi,
Frankfurt Institute for Advanced Studies gibi yüksekokullar
HESSEN’DEKİ LİDER MEDİKAL
TEKNOLOJİSİ ŞİRKETLERİ
ve eğitim alanında hizmet veren Provadis gibi şirketlerle
· B. Braun
·Siemens
iletişim içindedir.
· Fresenius
· Biotest
· Heraeus
· Almo Erzeugnisse
· Sirona
· BIT Instruments
21
ÇEVRE TEKNOLOJİSİ
Hessen’de çevre teknolojisi alanında faaliyet gösteren şirketler “Hessen eyaletinin kuzey bölgesi; Kassel Üniversitesi,
22
örneğin içme suyu ve pis su, atıklar ve geri dönüşüm, yenile-
Fraunhofer Rüzgar Enerjisi ve Enerji Sistemleri Teknolojisi
nebilir enerjiler, enerji verimliliği veya havanın temiz tutulması
Enstitüsü (IWES) ve Ademî Merkezî Enerji Teknolojileri
gibi farklı alanlarda hizmet vermektedir. Bu alanlarda çalışan
(deENet) Uzmanlık İş Ağı ve yenilenebilir enerjiler sektöründe
toplam 1.300 endüstri şirketi, mühendislik bürosu ve danışman-
faaliyet gösteren çok sayıda şirket sayesinde yenilenebilir
lık şirketinde yaklaşık 51.000 kalifiye personel, çevreye uyumlu
enerjiler alanında gerek ulusal gerekse uluslararası düzeyde
bir ekonomi ortamı oluşturmak amacıyla geleceğe ışık tutan
isim yapmıştır.”
teknolojiler geliştirmektedir.
Günther Cramer, SMA Solar Technology AG şirketi Denetim Kurulu Başkanı
Hessen’nin çevre teknolojisi yüzde 90’dan fazla bir oranda
küçük ve orta ölçekli işletmelerden oluşmaktadır. Bunun dışında
bazı küresel oyuncular da dünya çapında kullanılan inovatif
teknik çözümleri burada geliştirmektedir.
Hessen eyaletinde, çevre teknolojisi alanındaki güçlü pazarın
yanı sıra çok sayıda üstün kaliteli yüksekokul ve araştırma
kuruluşu da mevcuttur. Bu kuruluşlar, yürüttükleri disiplinler
arası çalışmalar sayesinde çeşitli ihtisas alanlarına hizmet
verebilmektedir.
Şirketler, uluslararası pazarlardaki rekabet ortamına hazır
HESSEN’DEKİ LİDER ÇEVRE
TEKNOLOJİSİ ŞİRKETLERİ
olmak için üstün nitelikli personele önem vermektedir.
· EnviroChemie GmbH
· Steinhardt GmbH
Şirketlerin kendi bünyelerinde sundukları mesleki eğitim ve
· Lahmeyer International Wassertechnik
ileri eğitim programları yanında, Hessen’de bulunan toplam
GmbH
· Viessmann Werke
on yüksekokulda geleceğin kalifiye personeli yetiştirilmek-
· Limón GmbH
GmbH & Co. KG
tedir.
· Passavant-Geiger Gruppe
· WasteTec GmbH
· SMA Solar Technology AG · ZME Elektronik
Recycling GmbH
OPTİK SEKTÖRÜ
Hessen’in orta bölgesinde bulunan Wetzlar şehri Alman
“70’in üzerinde ünlü optik şirketi ile tüm dünyada “Made in
optik sektörünün merkezini oluşturmaktadır. Wetzlar şehri
Germany” kalitesine sahip inovatif optik teknolojisini temsil eden
ve çevresinde, optik alanında faaliyet gösteren ve toplam
Wetzlar şehri bu özelliği sayesinde çok önemli bir kenttir.”
5.400 kişiye iş imkânı sağlayan 70’i aşkın şirket bulunmaktadır.
Ralf Niggemann, Wetzlar Network İş Ağı Yöneticisi
Optik cihaz geliştirip üreten bu şirketlerin elde ettiği ciro üç
haneli milyon Euro’luk rakamlara ulaşmaktadır.
Hessen’in orta bölgesindeki optik sektörünün güçlendirilmesi
ve optik, elektronik ve mekanik endüstrisinin ulusal ve uluslar-
23
arası düzeyde tanıtılması için 2010 yılında “Wetzlar Network”
adlı endüstri iş ağı kurulmuştur. Bu iş ağının şu anda şirket ve
kuruluşlardan oluşan 23 üyesi var. Üyeler kümeleşmeden aracı,
iletişimci ve multiplikatör olarak yararlanıyorlar. Oluşturulan iş
ağı sayesinde yetkinliklerin ve inovasyon potansiyelinin daha
isabetli şekilde teşvik edilmesi hedeflenmiştir. Söz konusu
işbirliği, Orta Hessen Teknik Yüksekokulu (THM) gibi özellikle
Hessen’li yüksekokullarla gerçekleştirilmektedir.
Eyaletimiz çapında optik sektöründe faaliyet gösteren 180 işletmede yaklaşık 20.000 kişi çalışmaktadır. Optik sektöründeki
HESSEN’DE OPTİK SEKTÖRÜNE
AİT LİDER ŞİRKETLER
şirketler arasında örneğin lazer teknolojisi üreten Excel
· Carl Zeiss
· Minox
· Oculus
Technology Europe (Darmstadt) veya görüntü işleme alanında
Sports Optics
· OptoTech
· Bedea
dünya çapında lider bir şirket olan Vitronic (Wiesbaden) gibi
· Leica Camera · Satisloh
· Merck
kendi alanlarında son derece uzmanlaşmış şirketler yer
und Leica Micro-
· Vitronic
· Evonik Röhm
almaktadır.
systems
· Vistec
· Heraeus
03 ARAŞTIRMA VE EĞİTİM
USİNGEN YER İSTASYONU
24
03
ARAŞTIRMA VE EĞİTİM
EN YARATICI BİLGİNLERLE
EN İYİ FİKİRLER ELDE EDİLİR
Hessen eyaleti, Avrupa’nın en önemli ileri teknoloji
gibi geleneksel sektörlerin çevresinde gerekse de
bölgeleri arasında yer almaktadır. İster bilişim veya
finans ve medya gibi dinamik hizmet sektörlerinin
komünikasyon sektöründe ister çevre, biyoteknoloji ve çevresinde olmak üzere Hessen’in bütün bölglerinde
malzeme teknolojisi alanında Hessen, olağanüstü
ileri teknoloji içeren kümeleşmeler oluşmuştur. Güçlü
kuruluşları ve araştırma-geliştirme alanındaki son
ekonomi kuruluşlarının ve araştırma merkezlerinin
derece yüksek nitelikli çalışanları ile olası yatırım-
potansiyelleri ile şirketlerin ve teknoloji hizmeti
cılara çok uygun bir iş ortamı ve sınırsız işbirliğinin
sağlayan firmaların fikirlerinin harmanlanması
sağlanmasına yönelik bilgi transferi için gereken bilgi
sayesinde inovatif yöntemler, ürünler ve hizmetler
birikimini sunmaktadır. Gerek kimya ve araç üretimi
ortaya çıkmaktadır.
03
25
“MADE İN HESSEN” KALİTESİ
Çoğu inovasyon, son derece uzmanlaşmış küçük ve orta ölçekli şirketler tarafından gerçekleştirilmektedir. Bu şirketler,
yenileşim oluşturma proseslerini tam hedef odaklı bilgi ve teknoloji transferi sayesinde hızlandırmaya ve iyi fikirleri pazara
sürülebilir bir ürüne dönüştürmeye önem vermektedir. Hessen’de icat edilmiş ürünlerin çeşitliliğine ve Hessen’in yüksek
ürün kalitesine ilişkin etkileyici örnekleri tüm dünyada bulmak mümkündür. Bu örnekler Thonet sandalyeden Leica marka
kameralara, Transrapid trenden Riesling şaraplarına ve Selters marka sodadan Frankfurt sosisine kadar uzanır. Bunun
ötesinde, Merck firmasının LCD ekranlar için ürettiği sıvı kristal, ilaç etken maddesi olan insülin veya dünyanın en güçlü
lokomotif motorları gibi daha az bilinen çok sayıda marka “Made in Hessen”dir. Bu tür yeni ürünler için mükemmel eğitimli
personel vazgeçilmezdir.
Hessen’in sahip olduğu üstün nitelikli kalifiye eleman potansiyelinin eşi benzeri yoktur. Hessen’in güçlü ekonomik
büyümesi ve yabancı yatırımcılar üzerindeki yüksek çekim gücü, örnek niteliğindeki mesleki eğitim ve ileri eğitim
sistemine dayalıdır. Gelişmelere açık olan modern eğitim koşulları ve ekonomi ile bilim arasındaki yakın işbirliği, tüm
dünyadan öğrenmek ve öğretmek isteyenleri bölgenin eğitim kuruluşlarına çekmektedir. Eyaletimizde eğitim veren
kuruluşlar arasında 26 yüksekokul, beş Max-Planck Enstitüsü, 30’dan fazla teknoloji ve iş kurma merkezi ve çok sayıda
bilimsel araştırma kuruluşu bulunmaktadır. Bu kurumların sahip olduğu bilgi birikimi, fikir çeşitliliği ve eylem gücü
26
muazzam düzeydedir.
BUNL ARI BİLİYOR MUYDUNUZ:
· Temel fizik araştırmaları için dünya çapında en saygın tesisler Hessen’de işletiliyor. Ağır İyon Araştırma Kurumu (GSI),
30 ülkeden 1.100 bilimci ile ağır iyon hızlandırıcılarda araştırma çalışmaları yürütüyor. Bilimsel araştırma sonuçları bakımından ağırlık verilen konular atom ve nükleer (çekirdek) fiziğidir. Elde edilen en büyük başarılar arasında örneğin GSI’de geliştirilmiş olan partiküler ışınlı tümör tedavisi bulunmaktadır.
· Frankfurt Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde inovatif ilaçlara daha hızlı erişmek için mükemmel bir merkez
mevcut. İlaç araştırma-geliştirme ve ilaç güvenliği merkezinde üniversite, ilaç sektörü ve biyoteknoloji alanların-
daki bilgi birikimi bir tek çatı altında toplanmaktadır.
Prof. Dr. h.c. Ludwig Georg Braun, B. Braun Melsungen AG şirketi Denetim Kurulu Başkanı
27
“Ailemin nesillerden beri sağlam köklerle bağlı olduğu ve dolayısıyla benim de derin bir sadakat duygusu beslediğim kuzey Hessen bölgesi,
önemli otoyolların kesiştiği noktadaki coğrafi konumu sayesinde mal trafiği için idealdir. B. Braun AG şirketi, globalleşmenin gerçekleştiği
bu dönemlerde tıp ve ilaç sektöründe dünya çapında faaliyet gösteren bir şirket olarak her zaman burayı tercih etmiş ve modern üretim tesisleri
ve araştırma laboratuvarlarına yatırım yapmıştır. Şu an uygulamakta olduğumuz yatırım projesi ile, Hessen’de yaklaşık 360 milyon Euro
değerinde yeni üretim ve lojistik kapasitesi yaratmış olacağız. Niye mi? Çünkü biz şuna inanıyoruz ki, Hessen’i tercih etmek için birçok iyi
neden vardır.”
EN İYİLER ZATEN BURADA
Yüksek nitelikli uzman ve araştırmacıları, genç akademisyenleri ve geleceği parlak olan yetenekli
insanları sayesinde Hessen eyaleti kalifiye personel bakımından çok zengindir. Çünkü Hessen’de,
eyaletin ekonomik gücü için önemli olan bilgisayar, makine ve inşaat mühendisliği ve fen bilimleri
dallarında Almanya’nın ortalamasına kıyasla çok daha fazla yeni eleman yetişmektedir. Bunun
ötesinde, çok sayıda çift dilli veya İngilizce dilinde ders veren fakülteler ile tüm dünyadan gelen
üniversite öğrencilerine eğitim ve araştırma imkânları sunulmaktadır. Hessen’deki üniversiteler
ve diğer yüksekokullar ayrıca bütün dünyadaki partner yüksekokullar ve araştırma kurumları ile de
yakın ikili ilişkilerde bulunmaktadır.
Yükseköğretim konusunda tercih edilen beş şehir ve buradaki üniversiteler eşsiz imkânlar sunuyor:
28
Marburg
Kabul görmüş araştırmacı grupları ile yakın işbirliği, ortalamanın üstünde hızlı bir üniversite eğitimi
ve genç akademisyenlere sağlanan örnek niteliğindeki destek, Marburg’ta bulunan Philipps
Üniversitesi‘nde verilen eğitimin en belirgin özellikleridir. Marburg ve çevresinin güzellikleri ve şehir
merkezinin eski mahallesindeki tarihî eserler tüm dünyadan araştırmacıların ve üniversite
öğrencilerinin ilgisini çekmektedir. Tümör araştırma, sentetik mikrobiyoloji, malzeme bilimleri,
nörobilim, dil ve jeoloji bilimleri, çatışma araştırması ve Yakın ve Orta Doğu çalışmaları kapsamında
ağırlık verilen bilimsel konular, çeşitli disiplinler arası arayüzler sayesinde birbirine bağlıdır.
www.uni-marburg.de
Giessen
1607 yılında kurulan Giessen Justus Liebig Üniversitesi, yüzyıllara dayanan geleneğe sahip, yaklaşık
25.000 üniversite öğrencisinin eğitim gördüğü bir araştırma üniversitesidir. Üniversite, klasik fen
bilimlerinden hukuk ve ekonomi bilimlerine, sosyal bilimlerden eğitim bilimlerine, dil bilimlerinden kültür
bilimlerine uzanan geniş bir öğretim yelpazesinin yanı sıra tıp ve veterinerlik, ziraat, çevre ve beslenme
bilimleri ve gıda kimyası olmak üzere yaşam bilimleri alanında Hessen dışında başka pek bir yerde
bulunamayan bir spektrum sunmaktadır. Justus Liebig Üniversitesi’nde araştırma çalışmaları yapmış ve
eğitim vermiş olan Nobel Ödülü sahipleri arasında Wilhelm Conrad Röntgen de bulunmaktadır.
www.uni-giessen.de
Frankfurt am Main
Frankfurt am Main’da bulunan Goethe Üniversitesi Hessen’in en büyük üniversitesidir. Eyaletin tek
Vakıf Üniversitesi olarak geniş bir otonomiye sahiptir. Avrupa çapında yürütülen eşsiz bir yeni yapım ve
tadilat projesi kapsamında üniversitenin her iki kampüsü (Westend ve Riedberg) yeniden inşa edilmektedir. Hessen eyaleti, Avrupa’nın en büyük yeni yüksekokul inşaatı projesini bir milyar Euro’dan çok
fazla bir meblağ ile desteklemektedir.
Goethe Üniversitesi, Almanya’nın en iyi 10 araştırma üniversitesi ve dünyanın en iyi 100’ü arasında
yer almaktadır. Manevi bilimler, fen ve tıp alanlarında üç ulusal kümelenme ve sekiz Loewe merkezi
ve ağırlıklı programları ile Almanya’nın en başarılı araştırma üniversiteleri arasında yer almaktadır.
Avrupa’da eşi benzeri olmayan bir ağırlıklı eğitim programına sahip “House of Finance” de disiplinler
arası ve pratik uygulamaya yakın finans araştırmaları ile bölgenin finans merkezi olan Frankfurt’a
destek vermektedir. Üniversite, Riedberg kampüsü üzerinde “Life Sciences” olarak tanımlanan fen
ağırlıklı yaşam bilimleri toplanmıştır. Frankfurt-Riedberg Science City’de, kendini yaşam bilimleri ve
nörobilim arasındaki disiplinler arası alışverişe adayan Frankfurt Institute for Advanced Studies (FIAS)
ile birlikte Max-Planck Biyofizik Enstitüsü de bulunmaktadır.
www.uni-frankfurt.de
Kassel
Kassel Üniversitesi, öncelikle teknik programları ve fen bilimleri fakülteleri ile tüm Almanya’da
uygulama odaklı araştırma alanında standartları belirlemektedir. Bu üniversitede yapılan bilimsel
araştırmalarla elde edilen sonuçlar doğrudan orta ölçekli işletmelerde uygulamaya konulmaktadır.
Uluslararası yükseköğretim standartlarına uyumlu lisans programları ve branş üstü kooperasyonlara
imkân sağlayan kademeli yükseköğrenim programları bu üniversitenin spesifik bilimsel profilini
tanımlamaktadır.
www.uni-kassel.de
Darmstadt
Darmstadt Teknik Üniversitesi Almanya’nın lider teknik üniversitelerinden biridir. Üniversite
bünyesindeki yaklaşık 290 profesör, 4.000 çalışan ve 25.000 öğrenci; enerji, ulaşım, komünikasyon
ve bilgi, inşaat ve ikamet gibi geleceğin önemli alanlarında çalışmalarını yürütmektedir. Üniversitenin çeşitli dallarının tümü mühendislik, fen bilimi, manevi ve sosyal bilimlerin bakış açısından yola
çıkarak teknoloji üzerine yoğunlaşmıştır.
www.tu-darmstadt.de
29
04 FUARLAR VE KONGRELER
FRANKFURT FUAR KULESİ VE FORUM BİNASI
30
04
FUARLAR VE KONGRELER
İŞ DÜNYASININ BULUŞMA MERKEZİ
VE PARLAK PAZAR PLATFORMU OLAN
HESSEN EYALETİ MÜTHİŞ ÇEKİCİLİĞİ
İLE HER YARIŞA HAZIR
Çok sayıda ulusal ve uluslararası fuar ve kongre
Uluslararası Otomobil Fuarı (IAA) ve dünyanın en büyük
etkinliğine ev sahipliği yapan Hessen eyaleti,
tüketim ürünleri fuarlarından Ambient ve Tendence
Almanya ve Avrupa içindeki merkezî konumu ve
fuarları uluslararası platformda itibar görmektedir.
çok yönlülüğü sayesinde organizatörlerin birinci
tercihidir.
Hessen, kongre ve konferans merkezi olarak etkinlik
organizatörlerine son derece cazip imkânlar sunmaktadır.
Başka hiçbir bölge, ulaşım konusunda bu kadar kısa
Congress Center Messe Frankfurt, Fulda şehrindeki
mesafeler ve bu kadar hızlı bağlantılar sunamaz.
ESPERANTO Kongre ve Kültür Merkezi, Darmstadt
Uluslararası lider fuar şirketlerinden biri olan Messe
şehrindeki darmstadtium gibi yıldızların yanı sıra
Frankfurt, dünya çapında yaklaşık 100 fuar düzen-
Hessen’de çok sayıda tarihî kongre binası da bulun-
lemekle birlikte fuarcılık sektöründe faaliyet
maktadır. Wiesbaden şehrindeki görkemli Kurhaus
gösteren az sayıdaki küresel oyunculardan biridir.
binası ve Kassel kentindeki Kongre Sarayı gibi yapıtlar
Dünyanın en büyük kitap fuarı olan Frankfurt Kitap
her etkinliğe yakışan bir sahne oluşturmaktadır.
Fuarı, yaklaşık bir milyon ziyaretçi sayısı ile
04
31
05 KÜLTÜR-SANAT DÜNYASI VE YAŞAM K ALİTESİ
BRAUNFELS ŞATOSU
32
05
KÜLTÜR-SANAT DÜNYASI VE YAŞAM K ALİTESİ
BURADA YAŞAMAK KEYİF
ALMAK DEMEKTİR
Hessen, sadece ekonomi ve yatırım merkezi
Hessen’in şehirlerinde yaşamak yaşam kalitesinin
olmakla kalmayıp çok daha fazla imkânlar sunan
ta kendisidir. Üstelik, Hessen’deki her şehrin
bir bölgedir. Cana yakın insanların yaşadığı
kendine özel bir çekiciliği vardır. Örneğin monden
Hessen’de harika bir doğa, romantik köyler,
bir tarza sahip Wiesbaden. Fulda şehri ise baroktur.
geleneksel halk şenlikleri, kültürel zenginlik,
Marburg tarihîdir, Kassel’de de sanatsal bir hava
tarihî şarap bağları, dinlendirici termal sular ve
hakimdir. Giessen üniversite şehridir, Wetzlar ise
yeni deneyimleri yaşamak, keşfetmek, tadını
orta çağın izlerini taşımaktadır. Limburg katedrali
çıkarmak ve dinlenmek için binlerce başka olanak
ile ünlüdür, Darmstadt’ın tarzı ise Jugendstil’dir.
bulunmaktadır. Başka bir deyişle: Hessen’e çalış-
Bunların yanında otomobil şehri olan Rüsselsheim,
mak için gelinir, yaşamın tadını çıkarmak için de
deri şehri Offenbach, altın işleme şehri Hanau ve
burada kalınır!
Hessen’in en büyük kenti olan kozmopolit Frankfurt
bulunmaktadır.
“Made in Hessen” yasam kalitesi
Frankfurt metropolü, milletlerin, dillerin ve yaşam
Hessen her bakımdan, her bölgesinde ve her
felsefelerinin kaynaşarak mükemmel bir kolorit
zaman büyüleyicidir. Coğrafi avantajlarından
haline dönüştüğü kültürel bir potayı temsil etmek-
kültürel zenginliklerine ve kendine has mutfağın-
tedir. Tüm dünyadan büyük şehirlerin karşılaştırıldığı
daki yemeklere kadar her şeyi ile bir başkadır.
her yeni araştırmada, Frankfurt şehrinin yüksek
yaşam kalitesi ile daima ön sıralarda yer aldığı tekrar
tekrar kanıtlanmaktadır.
05
33
LORCH MANASTIRI
34
BUNL ARI BİLİYOR MUYDUNUZ:
· Ormanlık alan oranı yaklaşık yüzde 41 olan Hessen eyaleti
Almanya’nın en yeşil bölgesidir.
· 40.000 km işaretli yürüyüş parkuru sayesinde doğa gezileri için
çeşitli güzergâhlar mevcut.
· 39.000 üyesi olan toplam 53 golf kulübümüz var.
· 2.200 km’lik bisiklet yolları sayesinde eşsiz eğlence deneyimleri
garantilidir.
GÖRÜLMEYE DEĞER YERLERİMİZİ ANLATMAYA
KİTAPLAR YETMEZ ...
Hessen’in şehirlerindeki yaşam kalitesinin bir başka
şaraplık üzüm bağları ve orta çağdan kalma 40 adet
nedeni ise, şehirden dışarı kaçmanın çok kolay
kale bulunmaktadır. Hessen’de örneğin Odenwald,
olması. Örneğin otomobil ile Frankfurt’tan çıkıp
Vogelsberg, Taunus, Spessart, Rhön veya Kellerwald-
15 dakika gittikten sonra Taunus Dağları’nın temiz
Edersee Milli Parkı gibi Almanya’nın en ünlü, en güzel
havasını solumak mümkündür. Taunus Dağları’nın
Orta Dağları bulunur. Böylece sağlıklı bir dinlenme,
Wiesbaden’e kadar uzanan tepeleri arasında
sportif aktivite ve kültürel alanda keşiflerde bulunmak
Bad Homburg, Bad Soden, Bad Schwalbach veya
için bölgemizde çok sayıda seçenek vardır.
Schlangenbad gibi tarihî kaplıca şehirleri sıralanmıştır.
Hessen’de aktif dinlenme ve rekreasyon için tüm
Wiesbaden’de başlayan Rheingau bölgesi ise hem
olanaklar bir aradadır. Eyalet çapında golf, tenis, bini-
tarihi hem de şarapçılıktaki ünü açısından oldukça
cilik, planör, kanu veya bisiklet gezisi olmak üzere her
heyecan verici bir bölgedir. Johannisberg Sarayı ve
alanda geniş bir yelpaze mevcuttur. İç huzuru bulmak
Eberbach Manastırı bu bölgede gezilerek görülmesi
isteyenler ise Hessen’de adeta şımartılmaktadır.
gereken yerlerin iki ünlü örneğidir. Ren nehri akış
32 termal şehir ve kaplıcada, Almanya’nın başka
yönünde takip edildiği zaman yukarı Mittelrheintal
hiçbir yerinde olmadığı kadar büyük sayıda sağlıklı
vadisine ulaşılır. UNESCO’nun Dünya Kültür Mirası
termal su kaynağı bulunmaktadır. Eyalet başkenti
listesinde yer alan bu bölgede yürüyüş yolları, yaygın
Wiesbaden’deki kaynakların inanılmaz sayısı 37’dir.
35
36
HESSEN’İN KÜLTÜR DÜNYASI GELENEKSEL
VE BİR O KADAR DA ÇAĞDAŞTIR
Hessen’deki kültür ve sanat yaşamının karakteris-
Eyaletimizde müze severler için 300’ü aşkın müze
tiğinde çeşitlilik ve zıtlık yatmaktadır. Burada
bulunmaktadır. Goethe’den Grimm Kardeşlere,
Goethe de var “Golden Oldies”ler de var. Ayrıca
maket uçaklardan otomobile, Jawlensky’den
Rock Festivali ve Bad Hersfeld Festivalinden,
Rembrandt’a kadar her yaşa ve her ilgi alanına uygun
Gökdelen Festivali ya da Hanau şehrindeki Masal
seçenekler mevcuttur. Frankfurt Müzeler Sahili ise
Festivalinden de bahsetmek gerekir.
13 müzesi ile Almanya ve Avrupa’nın en önemli müze
Festivallerin yanında saygın ve yenilikçi tiyatrolar
merkezlerinden biridir. Kassel şehrinde beş yılda bir
da Hessen’deki kültür ve sanat yaşamına damgalarını
gerçekleştirilen documenta sergisi tüm dünyadan
vurmaktadır. Tarihî rezidans şehirleri olan Darmstadt,
insanları bölgeye çeken çağdaş bir sanat merkezidir.
Kassel ve Wiesbaden’deki Hessen devlet tiyatroları
Yüzyıllara dayanan geçmişlere sahip çok sayıdaki
burada çok özel bir role sahiptir. Önemli orkestralar
şehir ve kasaba, Hessen’in kültürel güzelliğine önemli
arasında ise tabii ki Ensemble Modern, Frankfurt
katkılar sağlamaktadır. Bu şehirlerin merkezlerindeki
şehrindeki Genç Alman Filarmoni Orkestrası ve
ahşap çatkı sistemli pitoresk binalar geleneksel halk
Hessen Radyo Senfoni Orkestrası yer almaktadır.
şenlikleri için ideal bir sahne oluşturmaktadır.
Rheingau Müzik Festivali, Darmstadt şehrindeki
Georg-Büchner ödül töreni ve Frankfurt’taki Kitap
Satıcıları Ödülü dünyanın dört bir yanında ilgileri
üzerine çekmektedir.
BUNL ARI BİLİYOR MUYDUNUZ:
· UNESCO Dünya Kültür Mirası listesindeki bu yapıtlar Hessen’dedir.
· Fosil deposu olan Grube Messel’in dünyada eşi benzeri yoktur.
· Karolinger devrine ait yapı sanatının etkileyici bir eseri olan Güney Hessen‘deki Lorsch Manastırı vardır.
· Yukarı cermen-retik Limes’in oluşturduğu önemli arkeolojik anıt.
· Yukarı Mittelrheintal vadisi büyük çeşitliliğe ve güzelliğe sahiptir.
37
BUNL ARI BİLİYOR MUYDUNUZ:
· Rheingau bölgesinde Johannisberg Sarayı 900 yıllık geçmişi ile dünyanın en eski “Riesling” işletmesidir.
· Langen’deki Amador isimli gurme restoranının üç Michelin yıldızı var. Ayrıca Hessen’deki diğer
yedi üst düzey restoran da birer Michelin yıldızı kazanmış durumda.
· “Dünyanın en yenilikçi pastacısı” Bernd Siefert, Hessen’in Odenwald bölgesinde bulunan Michelstadt şehrinden geliyor. Yarattığı lezzetli kreasyonları ile 15 yıl içinde çok sayıda dünya kupası birinciliği,
arka arkaya altı Almanya Şampiyonluğu, yaklaşık 30 adet altın madalya ve sayısız diğer ödül almıştır.
ZEVK VE SEFA DİYARI HESSEN
38
Hessen’de sadece gözler ve kulaklar değil aynı
Ödül derken: Rheingau bölgesinin şaraplık üzüm
zamanda damak zevki de şımartılmaktadır.
bağlarında yetişen üzümlerle yüzyıllardan beri
Lahanalı kaburga, tüm dünyada bilinen “Frank-
Riesling şarapları üretilmekte olup tüm dünyada
furter Würstchen” sosisi ve elma şarabı gibi
büyük ilgi gören bu şaraplar müzayedelerde son
Hessen mutfağına ait ünlü lezzetlerin yanı sıra
derece yüksek fiyatlara satılmaktadır. Hessische
Hessen’de bir gurme kültürü de oluşmuştur.
Bergstrasse bölgesindeki başarılı şarap uzman-
Frankfurt, uluslararası çapta üst düzey gastro-
ları hakkında ilgili şarap ansiklopedilerinde çok
nomi merkezi konumuna sahiptir. Bunun yanında
olumlu yorumlar yer almaktadır.
Odenwald, Rheingau ve Rhön bölgesinde yöresel
Şerbetçi otu dostlarına ise şunu söylemek gere-
lezzetler sunan şefler de Michelin yıldızı alabil-
kir: Geleneksel bira üretim sanatı da Hessen’deki
miştir.
bira fabrikalarında başarıyla uygulanmaktadır.
RHEİNGAU BÖLGESİNDEKİ VOLLRADS SARAYI
Dr. Martin Viessmann, Allendorf (Eder)’de bulunan Viessmann Werke GmbH & Co. KG şirketinin Yönetici Ortağı
39
“Avrupa’nın kalbinde bulunan kuzey Hessen, ekonomi bölgeleri arasındaki uluslararası rekabet ortamında çok sayıda avantaja sahiptir. Bu avantajlar
arasında ticaret ve endüstri alanında geniş bir sektör portföyü, mükemmel bir bilim ortamı, iyi eğitimli kalifiye personel, bozulmamış doğa ve
kültürel ve turistik alanda zengin seçenekler yer almaktadır. Kuzey Hessen’in Ederbergland bölgesinde yerleşik Viessmann firması, uluslararası
faaliyet gösteren bir aile şirketi olarak burada çok sıkı bağlara sahiptir ve dolayısıyla bu bölgeye her zaman sahip çıkmıştır. İklimin korunması, doğal
kaynakların verimli kullanımı ve istihdam ve işi güvence altına almak için 220 milyon Euro yatırım yaptığımız “Effizienz Plus” adlı sürdürülebilirlik
projesi bunun en güncel örneğidir.”
06 PRO-BUSINESS SERVİSİ
40
06
PRO-BUSINESS SERVİSİ
BÜROKRASİDEN UZAK İDARİ BİR SİSTEME
SAHİP HESSEN EYALETİ
Eyaletimizin ve halkın refahının ekonomik gelişmeye
Hessen Ekonomi Bakanlığının uzmanları ve Hessen
bağlı olduğunu biliyoruz. Bu nedenle Hessen eyaleti
Acentası (Hessen Agentur) size tüm işlemlerde ve
olarak girişimcilere tüm kapıları açmaktayız. Buraya
idari konularda yardımcı olacaktır. Uzmanlarımız,
gelecek olan şirketler ve girişimciler Hessen’in olumlu
buraya çabuk alışmanız ve tüm dikkatinizi görevleri-
bakış açısından yararlanacaktır. Çünkü Hessen, cesur
nize ayırabilmeniz için gereken her şeyin yapılmasını
iş fikirleri ve inşaat projelerine, yaratıcı finansman
sağlar.
modellerine ve hızlı ve aksaksız girişimciliği teşvik
eden her şeye evet demektedir. Hessen, Ekonomi
Hessen Acentası’nın sunduğu danışmanlık hizmeti,
Bakanlığı nezdindeki yönetmelik ve idari genelgelerinin yerli ve yabancı şirketlere yer arama konusunda
yarısını kaldırmış ve Federal İmisyon Koruma Yasası
profesyonel destek sağlamaktadır. Eğer Hessen’e
ve gen teknolojisi konusunda Almanya çapında en
yerleşmek, işletmenizi buraya taşımak veya şirketinizi
kısa ruhsatlandırma süreçlerinin elde edilmesini
büyütmek istiyorsanız doğru adrestesiniz. Sizinle
sağlamıştır. Böylece şirketler hem zamandan hem
birlikte çalışarak, mevcut ticari alanların ve binaların
de idari iş yükünden tasarruf etmektedir.
listesinden ticaret ve yatırım merkezinin ayrıntılı
profiline kadar olmak üzere projeniz için en uygun
Ticaret ve yatırım merkezi bilgilendirme sistemi
çözümü buluruz. Hessen Acentası, ilk başvurunuzdan
www.sites-in-hessen.com, yeni iş kuranlar ve
işletmenizin açılışına kadar yanınızda olup yatırım
yatırımcılar için çok değerli bir araç olup Hessen’deki
projenizi hızlı bir şekilde gerçekleştirebilmeniz için
ticari alanlar ve taşınmazlar hakkında çevrimiçi bilgi
kapıları açmaktadır.
vermektedir. Burada, Hessen’in şehirleri ve beldeleri,
bölgesel ekonomik teşvik kuruluşları veya teknoloji
Hessen’deki girişiminiz ne olursa olsun, başvuraca-
ve iş kurma merkezleri hakkında ayrıntılı bilgilere
ğınız kişisel danışman sadece bir fare tıklaması kadar
ulaşabilirsiniz.
uzaktır.
www.invest-in-hessen.de
06
41
HESSEN‘DEKİ İMKÂNLARDAN
FAYDALANIN!
Daha ayrıntılı bilgi için aşağıdaki kurumlara
başvurunuz:
Hessen Eyaleti Ekonomi, Ulaşım ve
Bölgesel Kalkınma Bakanlığı
Kaiser-Friedrich-Ring 75
65185 Wiesbaden
www.wirtschaft.hessen.de
42
HA Hessen Agentur GmbH
Şirketi Uluslararası İşler Departmanı
Konradinerallee 9
65189 Wiesbaden
Tel.: +49 (0) 611 95017 - 80 91
Fax: +49 (0) 611 95017 - 80 40
www.hessen-agentur.de
W W W.INV ES T-IN-HESSEN.DE
SİZE MEMNUNİY E TL E YARDIMC I OLUR, SİZİ EN KISA Z AM ANDA
HEDEFİNİZE UL AŞ TIRIRIZ!
Hessen Eyaleti Ekonomi,
Ulasım ve Bölgesel
Kalkınma Bakanlıgı
BILDNACHWEIS
Covermotiv, Kapitelmotive und weitere: Roger Richter, Wiesbaden
Bildmaterial freundlich überlassen von:
· S. 4 : Alte Oper Frankfurt
· S. 16 : Mario Heinemann / PIXELIO
· S. 17 : Transrapid International GmbH & Co.KG
· S. 20 : Marcus Walter / PIXELIO
· S. 22 : C. Nöhren / PIXELIO
· S. 23 : Paul-Georg Meister / PIXELIO
· S. 30 : Peter Grünberg; Forschungszentrum Jülich
· S. 32 : Messe Frankfurt GmbH
· S. 33 : Darmstadtium / juergenmai.com
· S. 34 : Messe Frankfurt Exhibition GmbH, Petra Welzel,
Thomas Fedra, Pietro Sutera
· S. 35 : Airrail Center Frankfurt
· S. 36 : Hotel Esperanto, Kongress- und Kulturzentrum Fulda,
Congress Park Hanau, Kongress Palais Kassel, Andreas
Berthel, Kurhaus Wiesbaden, Horst Goebel
· S . 40 : VorSicht GmbH
· S. 41 : Römerkastell Saalburg, H. Heine
· S. 42 Frankfurter Westhafen, ARC ADIS Deutschland GmbH
· S. 43 : Kloster Eberbach: Hermann Heibel;
Museum für Angewandte Kunst Frankfurt: Goesta A. C. Ruehl, Tourismus+Congress GmbH Frankfurt am Main
kassel tourist GmbH
·FOTOĞRAFLAR
S. 45 : Weilburger Schlosskonzerte e.V.
·Roger
S. 46Richter,
: Oliver Rüther
Wiesbaden
· S. 47 : Wiesbaden Marketing, Horst Goebel
· S. 48fotoğrafları
: Goesta A.bu
C. broşürde
Ruehl, Tourismus+Congress
GmbH
Diğer
kullanma hakkını bize
devreden
fotoğraf Frankfurt
sahipleri: am Main, Oliver Rüther, Rheingau-Taunus Kultur und
Tourismus
GmbH
Messe Frankfurt
GmbH
/ Fraport AG / VorSicht GmbH /
· S. 50 : Buenck+Fehse
Visualisierung
undMain
Animationsdesign
Tourismus+Congress
GmbH
Frankfurt am
/ kassel touristGmbH,
GmbH /
Oper
Berlin,
Hessenpark
Alte
Frankfurt
/ Transrapid International GmbH & Co.KG /
·Jahreszeiten
S. 51 : Pfingstturnier:
Hellmann,
Tigerpalast,
Richter
Verlag Hamburg
/ PIXELIO:
MarioRoger
Heinemann,
Marcus Walter, C. Nöhren, Paul-Georg Meister
IMPRESSUM
KÜNYE
Projektleitung, Redaktion und Text: Anic Roßbach-Jung, Hessen Agentur
Projektbetreuung
undTerzenbach,
Konzept: Verena
Kittler,
Hessen Agentur
Proje
Müdürü: Dr. Detlef
Hessen
Agentur
IdeeYönetimi
und Gestaltung:
99Grad
Grafikdesign,
Wiesbaden
Proje
ve Konsept:
Heidi
Wörner, Hessen
Agentur
Fikir
Druck:
Werbedruck
GmbH
Horst Schreckhase,
Spangenberg
ve Tasarım:
99 Grad
ve HELIUM
Werbeagentur,
Wiesbaden
Redaksiyon
Fotos: s. Bildnachweis
ve Metin: Anic Roßbach-Jung ve Heidi Wörner, Hessen Agentur
Stand:
2010
Çeviri:
Übersetzungsbüro
von Nollendorf
Basımevi: Ahlfeldt & Company GmbH, Wiesbaden
Fotoğraflar: bkz. Fotoğraflar
Son güncelleme: 2012
En büyük itina ile hazırlanmış olan bu yayının içerikleri, yayını hazırlayana
hiçbir sorumluluk yüklemeyecek niteliktedir. Bu yayında yer alan bilgiler,
güvenilir kaynaklardan olduğuna inanıyor olsak da doğruluğunu, eksiksizliğini ve güncelliğini garantileyemeyeceğimiz kaynaklardan alınmıştır.
EKONOMİK RAKAMLAR
· Eyalet başkenti Wiesbaden
· Yüzölçümü: 21.115 km²
· Eyalet yüzölçümünün %40,1’i ormanlık alan
· Darmstadt, Giessen ve Kassel olmak üzere 3 ilimiz var
· İlçelere bağlı olmayan 26 şehir ve kaza
· 426 belde
· Toplam 6.067.000 kişilik nüfus
· Kilometrekare başına 287 kişilik nüfus
· Hessen’in en büyük şehri 684.000 nüfuslu
Frankfurt am Main
· 225 milyar Euro gayri safi yurt içi hasıla
· Kişi başına düşen GSYİH 37.100 Euro
· 2,9 milyon çalışan
Messe Frankfurt
· 578.000 m² alana sahip Messe Frankfurt
(dünyanın üçüncü büyük fuar alanı)
· Dünya çapında 100 fuar organizasyonu
· 3,4 milyon ziyaretçi
· 68.827 katılımcı firma
Frankfurt Havalimanı
· 487.162 uçak hareketi
· 56.440.000 yolcu
· 2.160.000 ton kargo
Hessen’e bitişik olan eyaletler:
·Aşağı Saksonya (Niedersachsen), Thüringen,
Bavyera, Baden-Württemberg, Rheinland-Pfalz
ve Kuzey Ren Vestfalya (NRW)
Kaynaklar:
Hessen Eyaleti İstatistik Dairesi
Federal İş ve İşçi Bulma Kurumu
Almanya Merkez Bankası
Messe Frankfurt
Fraport AG
Son güncelleme: 2011
Hessen Eyaleti Ekonomi, Ulasım ve
Bölgesel Kalkınma Bakanlıgı
HESSEN –
ALMANYA’NIN EN BEYNELMILEL
EKONOMIİ BÖLGESIİ
Hessen, coğrafi ve ekonomik bakımdan Almanya ve Avrupa’da merkezî konumda yer almaktadır. Almanya’nın tüm ekonomi bölgeleri arasında
en güçlü ekonomiye ve en yüksek iş verimliliğine sahip olan eyalettir. Çalışan kişi başına yaklaşık 71.800 Euro olan gayri safi yurt içi hasıla,
Hessen’den başka hiçbir yerde bu kadar çok yatırım yapılmadığını göstermektedir.
Hessen, yüzde 52 ihracat oranı ile Almanya ortalamasının çok üstünde bir sonuç elde etmektedir. Hessen’in ekonomi ve ticaret alanındaki
kalbi, brüt değer yaratımının yüzde 80‘den fazlasının elde edildiği Rhein-Main bölgesinde atmaktadır. Hizmet sektörü burada yüzde 75’ten
fazla bir oranla en büyük paya sahiptir. Ulaşımda bağlantı merkezi ve fuar-finans odağı olan Frankfurt şehri, Avrupa’nın ve dünyanın on lider
ekonomik bölgesi arasında yer almaktadır. Hessen, yüksek yaşam kalitesine sahip uluslararası ekonomi merkezi olarak da öncü konumundadır.
Buradaki insanların 180’den fazla ülkeden geliyor olması, kültürel zenginlik, dünyaya açıklık, hareketli yaşam ve eğitim, iş dünyası ve rekreasyon alanlarında ortak aktivitelere katkı sağlamaktadır. Hessen, 170.000 Türk vatandaşının yaşamak için tercih ettiği yerdir. Hessen ile Türkiye
arasında her gün gerçekleşen 30’dan fazla direkt uçuş, ülkeler ve kültürler arası ticari ve sosyal ilişkileri pekiştirmektedir.
HESSEN, YABANC I YATIRIMC IL AR İÇİN EN C A ZİP TİC ARE T V E EKONOMİ MERK E ZİDİR!
www.invest-in-hessen.de