Devamı için tıklayınız

@EKOVITRIN NISAN 2015-Son:EKOVITRIN_
3/27/15
2:35 AM
Page 56
Türkiye’nin
Türkmenistan ile
son yıllarda daha da
geliştirdiği ve özellikle
ulaştırma ve enerji
alanında yoğunlaşan
işbirliği iki ülke arasındaki
ilişkilere stratejik bir
derinlik kazandırdı.
Türkmenistan
ile yeni dönem
Cumhurbaşkanı
Erdoğan, resmi
ziyaretler için Türkiye’ye
gelen Türkmenistan
Devlet Başkanı
Berdimuhamedov’u
Ankara’da ağırladı ve iki
lider baş başa görüştü.
Görüşmenin ardından
açıklama yapan
Cumhurbaşkanı
Erdoğan, Türkmen
gazının Türkiye
üzerinden Avrupa
pazarlarına
taşınmasının gündemde
olduğunu söyledi.
@EKOVITRIN NISAN 2015-Son:EKOVITRIN_
3/27/15
2:35 AM
Page 58
Türkmenistan Forumu
HABER MERKEZİ
O
rtak tarihi, dili, dini ve kültürü paylaşan iki kardeş
ülke Türkiye ile Türkmenistan ilişkileri yeni bir döneme giriyor. Türkme-nistan’ın bağımsızlığını ilk tanıyan ve Aşkabat’ta ilk Büyükel-çiliği açan ülke olarak öne çıkan
Türkiye, Türkmenistan ile 2007 yılından itibaren yükselişe geçen ekonomik ilişkilerini yeni bir boyuta taşımanın hazırlıklarını yapıyor. İki ülke arasındaki ekonomik işbirliğinin
özellikle ulaştırma ve enerji alanında yoğunlaşması, ilişkilere stratejik bir derinlik de kazandırıyor.
Türkmenistan Devlet Başkanı
Gurbanguli Berdimuhamedov’un 3
Mart’ta Ankara’ya yaptığı ziyaret,
bu ilişkilerin yeni bir boyut kazanmasını da beraberinde getirdi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip
Erdoğan, resmi ziyaret için
Türkiye’ye gelen Berdimuhamedov’u Ankara’da kabul etti ve iki lider uzun süre baş başa görüştüler.
Erdoğan, daha sonra Berdimuhamedov onuruna akşam yemeği verdi. Cumhurbaşkanlığı Sarayı'ndaki
yemek, basına kapalı gerçekleşti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve
Türkmenistan Devlet Başkanı
Gurbanguli Berdimuhamedov, baş
58
kovitrin
Nisan 2015
başa ve heyetler arası görüşmelerin
ardından Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda ortak basın toplantısı düzenledi. Cumhurbaşkanı Erdo-ğan,
basın toplantısında, “Görüşmelerimizde Türkmen gazının Türkiye'ye
ve Türkiye üzerinden Avrupa pazarlarına taşınmasına yönelik fikir
teatisinde bulunduk. Bu kritik konuda Türkmenistan ile Türkiye'nin
vizyonlarının aynı olduğunu bir kez
daha müşahede ettik” değerlendirmesinde bulundu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Türkiye-Türkmenistan ilişkileri son yıllarda herkesin gıptayla baktığı, imrenilecek
bir seviyeye ulaştı. İnşallah önümüzdeki dönemde bu ilişkilerimizi ekonomiden tarıma, enerjiden
ulaştırmaya her alanda daha da
güçlendirmekte kararlıyız" dedi.
2015 iki ülke
için de önemli
Türkmenistan Devlet Başkanı
Berdimuhamedov ise açıklamasında kendilerine gösterilen misafirperverlik için teşekkür ederek, yüzyıllar öncesinden gelen kardeşlik
münasebetlerine verdikleri öneme
işaret etti. Türkiye için de
Türkmenistan için de 2015 yılının
önemli bir yıl olduğunu belirten
‘
Türkmenistan
Devlet Başkanı
Berdimuhamedov,
yüzyıllar öncesinden
gelen kardeşlik
münasebetlerine
verdikleri öneme
değinerek, Türk iş
adamlarının
Türkmenistan'daki
projelerinden
memnuniyet
duyduklarını söyledi.
’
Devlet Başkanı Berdimuhamedov,
Türkmenistan’ın tarafsızlık politikasının, 20. yılını kutladıklarını belirterek, bunun hem kendileri hem
de bölgesel açıdan önemli olduğu-
nu söyledi. Devlet Başkanı Berdimuhamedov, 12 Aralık’ta Türkmenistan’da gerçekleştirilecek olan uluslararası toplantıya Cumhurbaşkanı
Erdoğan’ı davet ettiklerini bildirdi.
Türkmenistan için en önemli konu
başlıklarının enerji güvenliği ve ulaştırma olduğunu kaydeden ve bu konularla ilgili çözümlerin uluslararası alanda da desteklendiğini belirten
Türkmen Cumhur-başkanı, Türk iş
adamlarının Türk-menistan'daki projelerinden duyduğu memnuniyeti de
dile getirdi.
Foruma büyük ilgi
Ankara’daki temaslarının ardından 4-5 Mart tarihleri arasında
İstanbul’da gerçekleştirilen Uluslararası Türkmenistan Yatırım
Forumu’nu katılmayı planlayan
Türkmenistan Devlet Başkanı
Berdimuhamedov, annesinin rahatsızlanması üzerine Türkmenistan’a
dönmek zorunda kaldı. Berdimuhamedov’un katılamamasına rağmen,
Türkmenistan Yatırım Forumu büyük ilgi gördü. Foruma Türk ve
Türkmen işadamlarının yanı sıra
50’ye yakın ülkeden çok sayıda işadamı katıldı. Forumun ilk gününde
2 bine yakın ikili iş görüşmesi gerçekleştirildi.
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu
(DEİK) ile Türkmenistan Ticaret ve
Sanayi Odası tarafından birlikte düzenlenen 9. Uluslararası Türkmenistan Yatırım Forumu İstanbul'da
Çırağan Palace Kempinski'de 4-5
Mart 2015 tarihleri arasında gerçekleştirildi. Çalık Holding, Polimeks
Holding, Cotam Enterprises,
Rönesans, Tepe Türkmen, Nata
Holding, Coca Cola İçecek,
Schneider Electric, Engin Group ve
MPE şirketlerinin sponsor olduğu
Forum'a, her iki ülkeden bakanlar ve
çok sayıda işadamı katıldı. Çalık
Holding'in ana sponsor olduğu forumda Çalık Holding Yönetim
Kurulu Başkanı Ahmet Çalık da bir
konuşma yaptı.
2 bin ikili görüşme yapıldı
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci,
Türkmenistan Sanayici ve Girişimciler Birliği Başkanı Aleksandr
Dadayev’in katılımı ile Dış
Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK)
Yönetim Kurulu Başkanı Ömer
Cihad Vardan ve TürkiyeTürkmenistan İş Konseyi Başkanı
Sefa Gömdeniz’in ev sahipliğinde
düzenlenen forumda, çok sayıda
Türk ve Türkmen firmalarının temsilcileri de hazır bulundu. Türk ve
Türkmen firmalarının temsilcilerinin
yanı sıra 50’ye yakın ülkeden çok sayıda İşadamının katıldığı Uluslararası
Türkmenistan Yatırım Forumu’nun
‘
Ankara’daki
temaslarının ardından
İstanbul’daki
Uluslararası
Türkemistan Yatırım
Forumu’na katılması
planlanan
Berdimuhamedov,
annesinin
rahatsızlanması üzerine
Türkmenistan’a döndü.
’
ilk gününde 2 bine yakın ikili iş görüşmesinin yapıldığı bildirildi.
Forumda konuşan Ekonomi Bakanı
Nihat Zeybekci, görev yaptığı süre
boyunca en fazla gittiği ülkenin
Türkmenistan olduğunu belirterek,
“Türkmenistan’a tam beş defa gittim.
kovitrin Nisan 2015
59
@EKOVITRIN NISAN 2015-Son:EKOVITRIN_
3/27/15
2:35 AM
Page 60
Türkmenistan Forumu
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan:
İlişkilerimizi
güçlendirmekte
kararlıyız
Hazar bizi ayıran denizdi, şimdi birleştiren bir deniz olacak’’ dedi.
'Türkmenistan'da Yatırım Ortamı,
Yatırımcılara Sağlanan Destekler ve
Fırsatlar' panelinde konuşan Ahmet
Çalık, sözlerine Türkmenistan'ın tarafsızlık ilanının 20. yıldönümünü
kutlayarak başladı. DEİK Yönetim
Kurulu Başkanı Ömer Cihad
Vardan da konuşmasında, Türkmenistan’ın kalkınma stratejilerini yakından takip ettiklerini söyledi. Forumun ilk gününde 50’ye
yakın ülkeden gelen işadamları
ile kamu görevlileri arasında 2 bine yakın ikili iş görüşmesinin yapıldığını bildirdi. Forumda Türkmenistan Sanayici ve Girişimciler
Birliği Başkanı Aleksandr Dadayev, Türkmenistan Cumhurbaşkanı Gurbanguli Berdimuhamedov’un konuşma metnini katılımcılara okudu.
Yatırım olanakları
masaya yatırıldı
Türkmenistan’daki yatırım fırsatları hakkında bilgi veren metinde, “Enerji, sağlık, bilişim ve
60
kovitrin
Nisan 2015
sosyal tesislerin geliştirilmesi için
çalışıyoruz. Bu şekilde yeni tesisler
ortaya çıkmaktadır. Bölgelerin
kendilerine özgü özellikleri kullanılmak üzere, bölgelerde büyük sanayi birlikleri oluşturuyoruz.
Ülkemizde kırsal kesimlerin geliştirilmesi için 15 yıllık bir plan öngörüyoruz. Türkmenbaşı Aşkabat’ta bu yıl 800 konut inşa edilecek. Yüz milyar dolara tekabül edilecek bir inşaatın yapılması hedeflenmektedir. İşbirliklerini ve
hedeflere ulaşmak için iş çevrelerini ve toplumsal katılımcıları bir
araya getirmeliyiz. Halkımızın
refah seviyesini daha da yükseltmeyi hedefliyoruz. İş adamlarımızın birlikte çalışacağına inanı-
yorum. Türkmenistan’da serbest
yatırım yapabilirsiniz” ifadelerine
yer verildi.
Açılış konuşmalarının ardından, Türkmenistan’da Yatırım
Ortamı, Yatırımcılara Sağlanan
Destekler ve Fırsatlar paneline,
British Expertise Nigel Peters,
Stratejik Planlama ve Ekonomik
Kalkınma Enstitüsü Müdürü
Muhammetgeldi Atayev, Türkmenistan Sanayici ve Girişimciler
Birliği Başkanı Aleksandr Dadayev, Bulgaristan-Türkmenistan
Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı
Georgiy Agafonov, Yerli Ürün
Ticareti ve Mal Hareketleri
Araştırma Enstitüsü Başkanı
Tubakkılıç Berdiklıçev, DEİK
Yönetim Kurulu Üyesi ve Türkiye
Müteahhitler Birliği Başkanı
Mithat Yenigün, Türk İşbirliği ve
Koordinasyon Ajansı Başkanı Dr.
Serdar Çam, Eximbank Genel
Müdür Yardımcısı Alaaddin
Metin, DEİK Yönetim Kurulu
Üyesi ve Çalık Holding Yönetim
Kurulu Başkanı Ahmet Çalık katıldı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan,
Türkiye-Türkmenistan
ilişkilerine son yıllarda
herkesin gıptayla
baktığını belirterek,
“İlişkilerimizi ekonomiden
tarıma, enerjiden
ulaştırmaya her alanda
daha da güçlendirmekte
kararlıyız" dedi.
C
umhurbaşkanı Recep Tayyip
Erdoğan, Türkmenistan Devlet
Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov ile birlikte düzenledikleri
basın toplantısında, "Kadirli doğanım,
değerli dostum" diye hitap ettiği
Berdimuhamedov ve beraberindeki
heyete "ikinci evleri" olarak nitelediği
Türkiye'ye "hoş geldiniz" diyerek konuşmasına başladı. Cumhurbaşkanı
seçilmesinin ardından Orta Asya'ya
ilk resmi ziyaretini Kasım 2014'te
Türkmenistan'a yaptığını anımsatan
Erdoğan, Aşkabat'ta Berdimuhamedov ile ticaret, ulaştırma, ekonomi, enerji, eğitim, kültür başta olmak
üzere tüm alanlarda işbirliğini kapsamlı olarak değerlendirdiklerini
söyledi.
İki ülke dışişleri bakanlarının bir
araya gelerek Türkiye ile Türkme-
kovitrin Nisan 2015
61
@EKOVITRIN NISAN 2015-Son:EKOVITRIN_
3/27/15
2:35 AM
Page 62
Türkmenistan Forumu
nistan arasındaki diplomatik ilişkileri daha da güçlendirdiğini,
gerek iki ülke gerekse bölgede yapılabilecek müşterek çalışmaları
ele aldığını ifade eden Erdoğan,
Berdimuhamedov'u ve heyetini
Türkiye'de ağırlamaktan duyduğu memnuniyeti dile getirdi.
"Şüphesiz bu karşılıklı ziyaretler
iki ülkenin birbirlerine verdiği
önemin, ilişkileri geliştirme noktasındaki kararlılıklarının birer
delilidir" diyen Erdoğan, TürkiyeTürkmenistan ilişkilerinin son
yıllarda herkesin gıptayla baktığı,
imrenilecek bir seviyeye ulaştığını belirtti. Cumhurbaşkanı
Erdoğan, "İnşallah önümüzdeki
dönemde bu ilişkilerimizi ekonomiden tarıma, enerjiden ulaştırmaya her alanda daha da güçlendirmekte kararlıyız" dedi.
Liderler düzeyinde
üçlü mekanizma
Cumhurbaşkanı
Erdoğan, Berdimuhamedov ile samimi, dostane
ve verimli bir ikili görüşme
gerçekleştirdiklerini belirterek, sözlerine şöyle devam etti: "Ulaştırma ve enerji alanındaki işbirliğimiz ilişkilerimize stratejik bir boyut
kazandırıyor. Orta Asya'nın
Hazar Denizi üzerinden uluslararası pazarlara bağlanması noktasında Türkmenistan özel bir
konuma sahip. Türkmen kardeşlerimiz de bunu fırsata çevirmek
ve daha iyi değerlendirmek için
çok yoğun çaba sarf ediyorlar.
Görüşmelerimizde Türkmen gazının Türkiye'ye ve Türkiye üzerinden Avrupa pazarlarına taşınmasına yönelik fikir teatisinde
bulunduk.
Bu arada enerji bakanlarımız da bunun detaylarını kendi
aralarında görüştüler. Bu kritik
konuda Türkmenistan ile
Türkiye'nin vizyonlarının aynı olduğunu bir kez daha müşahede
ettik. Bu alanlarda başta
62
kovitrin
Nisan 2015
Azerbaycan olmak üzere diğer
bölge ülkeleriyle de yakın bir diyalog ve iş birliği içerisindeyiz.
Nitekim bu amaçla TürkiyeTürkmenistan ve Azerbaycan dışişleri bakanları düzeyinde üçlü
mekanizmayı geçen yıl hayata
geçirdik. Bakanlarımız belli aralıklarla bir araya gelerek pek çok
konuyu ele alıyor, iş birliği projelerini değerlendiriyorlar. Bu
mekanizmayı liderler düzeyine
çıkarmaya karar verdik ve inşallah ilk toplantımızı bu yıl
Türkmenistan'da yapacağız. Bu
vesileyle Türkmen kardeşlerimize gösterdikleri iş birliği için teşekkür ediyorum."
Projelerin değeri
46 milyar dolar
Türkmenistan'ın Türk müteahhitlerinin Orta Asya'da en çok
proje üstlendiği ülke olduğuna
dikkati çeken Cumhurbaşkanı
Erdoğan, bugüne kadar ülkede
Türk müteahhitler tarafından
gerçekleştirilen projelerin toplam değerinin 46 milyar dolara
ulaştığını vurguladı. Bu başarıda,
Berdimuhamedov başta olmak
üzere Türkmenlerin Türk firmalarına verdiği desteğin büyük
önem taşıdığını kaydeden
Erdoğan, Berdimuhamedov'a
gösterilen güven için şükranlarını sundu. Cumhurbaşkanı
Erdoğan, Türk müteahhitlerinin
de her geçen gün başarı grafiklerini yükselttiğini, bu güvene layık
bir performans ortaya koyduğunu söyledi.
Türkmenistan’ın
yanındayız
Türkmenistan ile Türkiye arasındaki ticari ve ekonomik ilişkilerin olumlu bir seyir izlediğini
vurgulayan Erdoğan, "Bu alanlarda mevcut potansiyelin tam
anlamıyla kullanılması için ortak
çabalarımızı devam ettirme hususunda tam bir görüş birliği içindeyiz" ifadesini kullandı.
Türkmenistan ile
hangi anlaşmalar
imzalandı?
Görüşmelerde ikili ilişkilerin yanı sıra uluslararası ve bölgesel konular
hakkında da görüş alışverişinde
bulunduklarını aktaran Erdoğan,
"Bölgenin refahı, istikrarı ve güvenliği için Türkmenistan ile çalışmayı, yakın istişare halinde olmayı
gelecekte de sürdüreceğiz. Özellikle
terörle mücadele konusunda da
neler yapabileceğimizi aramızda
teati etme imkanımız oldu. Türkiye
olarak bir çok alanda Türkmen
kardeşlerimizin yanında olmaya,
tecrübe ve imkanlarımızı onların istifadesine sunmaya gayret ediyoruz"
değerlendirmesini yaptı.
TİKA'nın yurtdışındaki ilk ofisini Aşkabat'ta açtığını hatırlatan
Erdoğan, aradan geçen zaman
içinde kültürden turizme, tarımdan
hayvancılığa, eğitimden sağlığa her
alanda pek çok projenin gerçekleştirildiğini söyledi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Şimdi de TİKA,
Sultan Alparslan'ın mezarının bulunmasına, ayrıca Merv'deki sahabe türbelerinin restorasyonuna
ilişkin çok önemli, çok anlamlı
proje yürütüyor. İnşallah bu proje
tamamlandığında hepimizin medarıiftiharı olacak, ortak kadim
mirasımızın bir sayfası daha ihya
edilecektir" diye konuştu.
Eğitimde de işbirliği yapılacak
İki ülke arasında eğitim konusunda da yoğun çalışma sürdürüldüğünü kaydeden Erdoğan,
"Türkiye Bursları" kapsamında
300'ün üzerinde Türkmen öğrencinin Türkiye'de lisans, yüksek lisans ve doktora seviyesinde eğitim
gördüğünü, gelecek yıl bu sayının
artacağını bildirdi.
Türkmenistan'ın, Berdimuhamedov'un önderliğinde her alanda
önemli reformlar gerçekleştirdiğine,
ciddi ilerleme kaydettiğine işaret
eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, sözlerini şöyle tamamladı: "Biz de bu reformları yakından takip ediyor, kaydedilen her ilerlemeden, elde edilen
her başarıdan memnuniyet duyuyoruz. 20 yıldır büyük bir özenle takip ettikleri 'tarafsızlık statüsü', uluslararası sistemde onları çok farklı bir
yere getirdi. Son yıllarda yeni bir
adım, 'açık kapılar' ve 'aktif tarafsızlık' kavramlarıyla bu politikayı daha da zenginleştirdi. Türkmenistan,
bu konumunu muhafaza ederken
diğer taraftan da bölgesel ve küresel barışa müspet katkı sunuyor.
Ben, bu vesileyle Türkmenistan'ın
'tarafsızlık statüsü'nün 20'nci yıl dönümünü tebrik eder, başarılarının
devamını dilerim."
Cumhurbaşkanı Erdoğan ile
Türkmenistan Devlet Başkanı
Berdimuhamedov, basın toplantısı öncesinde ortak bildiri imzaladı.
Daha sonra Erdoğan ve Berdimuhamedov huzurunda iki ülke
arasında çeşitli alanlardaki anlaşmalara imza atıldı. İşte imza atılan
anlaşmalar:
"Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Türkmenistan Hükümeti
Arasında Uluslararası Kombine
Yük Taşımacılığına İlişkin Anlaşma"ya Türkiye adına Ulaştırma,
Denizcilik ve Haberleşme Bakanı
Lütfi Elvan, "Türkiye Cumhuriyeti
Hükümeti ile Türkmenistan Hükümeti Arasında Çalışma, Sosyal
Güvenlik ve İstihdam Alanlarında
İşbirliği Anlaşması"na Çalışma ve
Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk
Çelik imza koydu.
"Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve
Turizm Bakanlığı ile Türkmenistan
Kültür Bakanlığı Arasında Kültür
Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat" Kültür ve Turizm Bakanı
Ömer Çelik tarafından imzalandı.”
"Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) ile
Türkmenistan Tarım Bakanlığına
Bağlı Niyazov Türkmen Tarım
Üniversitesi Arasında 'Topraklı ve
Topraksız Sera Kurulması'na İlişkin
Protokol"e ise TİKA Başkan Vekili
Süreyya Er imza attı.
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu
(DEİK) ile Türkmenistan Sanayiciler ve Girişimciler Birliği arasında işbirliğine dair anlaşmayı da
Türkiye adına DEİK Başkanı
Ömer Cihat Vardan imzaladı.
kovitrin Nisan 2015
63
@EKOVITRIN NISAN 2015-Son:EKOVITRIN_
3/27/15
2:35 AM
Page 64
Türkmenistan Forumu
Ekonomi Bakanı Zeybekci:
Ticaretimizde hiçbir
sınır olmamalı
Ekonomi Bakanı
Zeybekci, Türkmenistan’a
yatırımın önemine
değinerek, “Aklını
kullananlar
Türkmenistan'da yerini
alsın, üssünü kursun.
Türkmenistan her şeyin
orta yerinde bir ülke.
Biz bunu ıskalamayacağız"
dedi.
E
konomi Bakanı Nihat Zeybekci,
"Aklını kullananlar Türkmenistan'da yerini alsın. Türkmenistan'da üssünü kursun. Türkmenistan
her şeyin orta yerinde bir ülke. Biz bunu önemsiyoruz ve bunu ıskalamayacağız" dedi. DEİK’in ev sahipliğinde düzenlenen Uluslararası
Türkmenistan Yatırım Forumu'nda
konuşan Zeybekci, yaklaşık bin yıldır
uyuyan bir devin yeniden konuşulmaya başlandığını belirtti.
İpekyolu'nu ekonominin omurgasına benzeten Zeybekci, "Ekonominin omurgasını oynattığınız zaman ya da arada kopukluklar olduğu zaman bugüne kadarki sıkıntılar
yaşanıyor. Aradaki bağı koparttığınız
zaman gerek sosyal gerek siyasal gerek finansal ve gerekse diğer bağlantılar hemen hemen ayakları üzerinde duramaz hale geliyor. Dünyada
1980'li yıllarda siyasi blokların yıkılmasından sonra görüldü ki son dö64
kovitrin
Nisan 2015
nemlerde bağlayıcı tek bir unsur
var. O da ekonomik anlamda menfaatlerin bağladığı organizmalar. Son
on yıla girdiğimizde dünya yeniden
yapılanıyor" ifadelerini kullandı.
Dünya yeniden kurgulanıyor
Avrupa Birliği ve ABD'nin
Transatlantik Ticaret ve Yatırım
Ortaklığı (TTIP) ile dünya ekonomisinin yüzde 50'sini temsil eden
bir bloğun oluşmaya başlaması ve bu
oluşan blokla doğudan batıya kayan
bir ekonomi ekseninin olduğunun görüldüğünü söyleyen Zeybekci, TTIP,
Avrasya Gümrük Birliği, Körfez
İşbirliği, Batı Afrika Birliği gibi birlikteliklere bakıldığında dünyanın
yeniden kurgulandığını ifade etti.
Zeybekci, "Değişmeyen tek şey, bin
yıl öncenin omurgası neyse bin yıl
sonranın omurgasının da o olduğudur" dedi.
Bakan Zeybekci, Türkmenistan'ın bin yıl öncenin omurgasının ortasında bulunduğunu, bugün de dünyanın doğalgaz kaynakları anlamında 4. büyük kaynağına sahip olduğunu anımsatarak, "Önümüzdeki
dönemle ilgili öngörülere baktığımızda dünyada petrol rezervleri ve
‘
başlangıç, açılış kapısı gibidir. Orta
Asya kültürünün de açılış kapısıdır.
Artık Hazar bizi ayıran bir deniz değil, bizi birleştiren bir deniz haline geliyor" diye konuştu.
Pekin’i Londra’ya
bağlayan proje
Türkiye ve
Türkmenistan yani,
aynı milletin iki
devleti olarak
ticaretimizde ilk
hedefimiz aramızda
hiçbir sınırın ve
kısıtlamanın
olmaması.
’
petrol kullanımıyla ilgili tereddütlerin oluştuğunu ama doğalgazla ilgili sürecin çok daha uzun ömürlü olduğunu görüyoruz. Türkmenistan
hemen Hazar'ın öbür tarafında bir
Türkmenistan'ın Türkiye için de
çok önemli bir konumda olduğunu
anlatan Zeybekci, sözlerini şöyle
sürdürdü: "Türkmenistan, çok farklı özellikleriyle geleceğin ülkesi haline
gelecek. Türkmenistan, Ekonomi
Bakanı olarak 14 aylık görevim boyunca en çok gittiğim ülke. Toplamda
5 kez gittim. Bu ay sonunda bir kez
daha gideceğiz. Bu kez neden gideceğiz? Kazakistan, Türkmenistan,
Azerbaycan ve Türkiye ekonomi ve
ulaştırma bakanları olarak bir mini
zirve yapacağız. Bizi ayıran Hazar'ı,
bizi birleştiren bir köprü yapacağız.
Türkiye üzerinden giden tüm tekerlekli araçların Hazar üzerinden
Türkmenistan'a ve oradan da Asya'ya
geçişi sağlanacak. Aynı şekilde bu sene sonu itibarıyla Türkiye-GürcistanAzerbaycan demiryolu projesi bitiyor.
Böylece Pekin'i Londra'ya bağlayacak
proje hayat bulacak."
kovitrin Nisan 2015
65
@EKOVITRIN NISAN 2015-Son:EKOVITRIN_
3/27/15
2:35 AM
Page 66
Türkmenistan Forumu
Çalık Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Çalık:
Bölgesinde lider
ülke olacak
İpekyolu yeniden uyanıyor
İpekyolu'nun yeniden uyanışını,
barış ve huzur hattına dönüşmesini çok önemsediklerini vurgulayan
Zeybekci, "Eğer aranızda herhangi
bir ekonomik bağ yoksa ve kaybedecek bir şeyiniz yoksa kavga etmeniz çok kolay hale gelir. Kavga
ettiğinizde kırılacak menfaat ne
kadar çoksa birbirinize yan gözle bakarken bile düşünürsünüz. Dünyada
ekonomik anlamda sağlam bir temele oturmayan hiçbir ilişki sürdürülebilir, uzun ömürlü ve güçlü
değildir. Barış ve kardeşlik için bu
gerekli. Bu yüzden ekonomik ve ticari ilişkilerimiz çok derin olmalı"
şeklinde konuştu.
Aynı milletin iki devleti olarak
ticarette arada hiçbir sınırın ve kısıtlamanın olmamasını ilk hedef
olarak belirlediklerini ifade eden
Zeybekci, şunları kaydetti: "Bunu
nasıl sağlayacağız? Türkiye
Cumhuriyeti Ekonomi Bakanı olarak, Türkmenistan'ın menfaatlerini öncelikle düşüneceğim. Onun
menfaatlerini en üst düzeye nasıl çıkartacağım ona bakacağım.
Türkmenistan'dan daha fazla nasıl
66
kovitrin
Nisan 2015
‘
Türkmenistan’da
2012-2016
döneminde yapılacak
yatırımlar için
70.2 milyar
dolar kaynak
ayrıldığını belirten
Ahmet Çalık,
“450’den fazla üretim
tesisi yenilenecek,
petrol üretiminin
artırılmasına yönelik
büyük yatırımlar
yapılacak” dedi.
3. ülkelerle de
işbirliği yapılmalı
Dünyada
ekonomik anlamda
sağlam bir temele
oturmayan hiçbir
ilişki sürdürülebilir,
uzun ömürlü ve
güçlü değildir
’
ithalat yapabiliriz ona bakacağım.
Benim işim ihracatı maksimize ve ithalatı minimize etmek ama
Türkmenistan söz konusu olduğunda bunu daha farklı görüyorum.
Türkmenistan bakanlarını da
Türkiye'nin bakanları olarak görüyorum."
Türkmenistan'ın Türkiye'nin
bütün sektörleri için önemli olduğunu ifade eden Zeybekci, iki ülke
arasında yaklaşık 6 milyar dolarlık
ticaret hacminin olduğunu söyledi.
Türkmenistan'ın diğer taraftan altyapı ve inşaat işinde 50 milyar doların üzerinde iş yapılan bir ülke olduğuna işaret eden Zeybekci, "2013
yılında sadece 10.7 milyar dolarlık
iş alındı. 2014 yılında da önemli projelerin altına imza atıldı. Kalıcı
olan bu değil. Kalıcı olan Türk ve
Türkmen şirketlerin güç birliği ve
ortaklıklar oluşturarak yatırım yapmaları. Daha önemli olan Türk ve
Türkmen şirketlerinin bir araya gelerek 3. ülkelerde iş yapmaları. Bu
coğrafyada hiç kimse değişim ve dönüşümün önünde duramaz. Çağı yakalarken Türkiye ve Türkmenistan
işbirliği yapmalı. Aklını kullananlar
Türkmenistan'da yerini alsın.
Türkmenistan'da üssünü kursun.
Türkmenistan her şeyin orta yerinde bir ülke. Biz bunu önemsiyoruz
ve bunu ıskalamayacağız" ifadelerini
kullandı.
T
ürkmenistan’da Yatırım Ortamı,
Yatırımcılara Sağlanan Destekler ve Fırsatlar' panelinde skonuşan Ahmet Çalık, sözlerine
Türkmenistan'ın tarafsızlık ilanının
20. yıldönümünü kutlayarak başladı.
Çalık, Türkmenistan'ın bağımsızlığını
ilan etmesinin ardından kardeş ülkelerle dayanışmak, destek vermek
düşüncesiyle ve bu sorumluluk duygularıyla Türkmenistan'a gittiklerini
vurgulayarak, "Türkmenistan'da tekstil ile başladık, daha sonra inşaat ve
enerji sektörüne girdik. Yatırımlarımızın bulunduğu her ülkede olduğu
gibi Türkmenistan'da da insanların yaşamına değer katma ve topluma fayda sağlama ilkesiyle faaliyet gösterdik.
Karşılıklı saygı, sevgi, dürüstlük ilkeleri çerçevesinde iş yaptığımız
Türkmenistan'da her zaman büyük
dostluk ve kardeşlik gördük" dedi.
Büyük yatırımlar yapılacak
Çalık Holding Yönetim Kurulu
Başkanı Ahmet Çalık, "Türkmenistan'da petrol üretiminin arttırılması
için büyük yatırımlar yapılacak ve bunun yanı sıra kimya, inşaat, sağlık ve
hafif sanayi sektörlerinde yatırım
projeleri hayata geçirilecek" dedi.
DEİK’in ev sahipliğinde düzenlenen
Uluslararası Türkme-nistan Yatırım
Forumu'nda konuşan Çalık,
"Atavatanımız Türkmenistan’ın bağımsızlığını ilan etmesinin ardından,
kardeş ülkelerle dayanışma içerisinde olmamız, Türkmenistan başta olmak üzere bölge ülkelerine gitmemiz,
destek vermemiz büyük önem taşıyordu. Çalık Grubu olarak biz de bu
sorumluluk duygusuyla Türkmenistan’a gittik. O dönem Türkme-nistan’ın şartları oldukça farklıydı.
Türkmen kardeşlerimizle beraber
el ele vererek önemli projeler yaptık
ve yaptığımız her işi adeta vazife duygusuyla gerçekleştirdik" dedi.
103 projeyi bitirdik
Çalık Grubu olarak bugüne kadar Türkmenistan’da tekstil fabrikalarından elektrik santrallerine,
hastanelerden konutlara, resmi idare yapılarından gübre, çimento ve sanayi tesislerine kadar çok geniş bir
yelpazede 130’un üzerinde tesis ve
proje yapımı gerçekleştirdiklerini
ifade eden Çalık, şunları kaydetti:
"Mevcut durumda Gap İnşaat şirketimiz bugüne kadar bitirdiği 103
adet projenin yanı sıra 8 adet de çok
önemli projeyi halen yürütmektedir.
Devlet Başkanı Berdimuhammedov’un 'Devlet, adam içindir' sözünden hareketle gerçekleştirilen ve
İpek Yolu güzergahı üzerinde çok
kovitrin Nisan 2015
67
@EKOVITRIN NISAN 2015-Son:EKOVITRIN_
3/27/15
2:35 AM
Page 68
Türkmenistan Forumu
önemli bir lojistik merkez olma
yolundaki en stratejik ve en önemli proje olan Türkmenbaşı Limanı
projesi yapımını da grubumuz üstlenmiştir. Ayrıca bölgenin en büyük
gübre ve amonyak fabrikası olacak
ve yılda 660 bin ton amonyak, 1.150
bin ton üre üretecek olan fabrikanın yapım işini şirketimiz Mitsubishi
Corporation ve Mitsubishi Heavy
Industries şirketleri ile konsorsiyum
yaparak üstlenmiştir."
Üretim tesisleri
yenilenecek
Türkmenistan'ın Birleşmiş
Milletler tarafından 1995 yılında "tarafsızlığı" oy birliği ile onaylanmış,
siyasi istikrarı olan ve gelecek vaat
eden özel bir devlet olduğunu anlatan Çalık, "Berdimuhamedov’un
vizyonu doğrultusunda yapılan
‘Kalkınma Programı’ çerçevesinde, içinde bulunduğumuz 20122016 yılları arasındaki dönemde
yapılacak yatırımlara 70.2 milyar dolar ayrıldı. Bu dönemde 450 den fazla üretim tesisi yenilenecek, petrol
üretiminin arttırılması için büyük yatırımlar yapılacak ve bunun yanı sıra kimya, inşaat, sağlık ve hafif sanayi sektörlerinde yatırım projeleri hayata geçirilecek. Bu vesileyle
68
kovitrin
Nisan 2015
Yatırım için en iyi ülke
‘
Kimya, inşaat,
sağlık ve hafif sanayi
sektörlerinde
yapılacak yatırımlar
Türkmenistan’ı
bölgesinde liderliğe
taşıyacak, çok önemli
lokomotif bir güç ve
ülke haline
getirecek.
’
inanıyor ve görüyoruz ki bu vizyon,
Türkmenistan’ı bölgesinde liderliğe taşıdığı gibi dünyada da çok
önemli lokomotif bir güç ve ülke haline getirecektir" diye konuştu.
Çalık, Türkmenistan'ın sadece
ekonomik kalkınma hızı ve vizyoner
liderliğiyle değil, bir barış ve huzur
ülkesi olması, kültürel yakınlığı ve
istikrarıyla da Türk yatırımcılar için
cazip bir ülke olduğunu vurguladı.
İnşaat ve altyapı alanlarında yapılan yatırımlarla çift haneli büyüme
rakamlarına ulaşan, ekonomik gelişimini ve kalkınma hamlelerini
büyük bir istikrar ve güvenle sürdüren Türkmenistan’ın yatırım yapmak için en iyi ülkelerden biri olduğuna inandığını ifade eden Çalık,
"Türkmenistan bizim atavatanımız.
Her bakımdan yakınız, kardeşiz,
dostuz. Türkmenistan’ı iyi bilen yatırımcılardan biri olarak girişimcilerimizi bu ülkeye daha fazla yatırım
yapmaya davet ediyorum" dedi.
Türkiye Müteahhitler Birliği
Başkanı Mithat Yenigün ise bulundukları sektörün çok dinamik olduğunu, değişen şartlara ayak uydurabildiklerini ve yeni pazarlara açılabildiklerini söyledi. Türkmenistan'da
son yıllarda kayda değer işbirlikleri
ve proje gerçekleştirdiklerini anlatan
Yenigün, Türkmenistan pazarına
ilk girdikleri 1991’den bu yana 900
kadar iş yaptıklarını ve 45 milyar dolar ciro yaptıklarını ifade etti.
DEİK Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Cihad Vardan:
2 bin iş görüşmesi yapıldı
DEİK Başkanı Vardan,
Türkmenistan Yatırım
Forumu’na 50’ye yakın
ülkeden işadamlarının
katıldığını belirterek,
forumun ilk gününde
2 bin iş görüşmesi
yapıldığını bildirdi.
D
EİK Yönetim Kurulu Başkanı
Ömer Cihad Vardan da Uluslararası Türkmenistan Yatırım
Forumu’nda yaptığı konuşmada,
Türkmenistan’ın kalkınma stratejilerini
yakından takip ettiklerini bildirdi.
Forumun ilk gününde, 50’ye yakın ülkeden gelen işadamları ile kamu görevlileri arasında 2 bine yakın ikili iş görüşmesi yapıldığını belirten Vardan,
Forum’da gerçekleştirilen panellerde
Türkmenistan’da neler yapılabileceği,
hangi alanlarda iş birlikleri içinde bulunabileceği gibi konuların ayrıntılı
bir şekilde ele alındığını bildirdi.
Vardan, "Türkiye-Türkmenistan ilişkilerinin gelişmesinde anahtar rol oynamış olan Türk şirketler ve
Türkmenistan’a yatırım yapmak isteyen diğer ülkelerin şirketleri bugün bu-
radalar. Şirketler arasında sağlanacak işbirliği ve Türkmenistan makamlarının bu işbirliklerine verdikleri
destek, iki ülke şirketleri arasındaki işbirliği ve kardeşlik bağlarını daha da
güçlendirecek” ifadelerini kullandı.
kovitrin Nisan 2015
69
@EKOVITRIN NISAN 2015-Son:EKOVITRIN_
3/27/15
2:35 AM
Page 70
Türkmenistan Forumu
Haber
Burcu Geriş ‘Genç Küresel
Liderler’ listesinde
TAV Havalimanları Finans Başkan Yardımcısı Burcu Geriş, Dünya Ekonomik Forumu tarafından her yıl geleneksel olarak seçilen ’Genç Küresel Liderler’ listesinde yer aldı.
T
Yakından takip ediyoruz
DEİK Yönetim Kurulu Başkanı
Vardan, Türkmenistan’da yaşanan
ekonomik gelişmeleri ve kalkınma
stratejilerini yakından takip ettiklerini
belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Türkmenistan’ın kalkınma stratejilerini yakından takip ediyoruz.
Türkmenistan bu yıl ‘aktif tarafsızlık’
politikasının 20. Yılını kutluyor.
Türkmenistan’ın kararlılıkla yürüttükleri ‘aktif tarafsızlık’ politikasını,
bölgesel barış ve refaha yaptığı katkıları yürekten destekliyoruz. Bütün
bunların bölgesel barış ve refahın
kalkınmasına katkı sağladığını da görüyoruz. Türkler için Türkmenistan
gerçekten önemli bir ülke. Ama sadece bizler için değil, Türkmenistan
50'ye yakın ülkeden katılımcı için de
oldukça önemli bir ülke. Sadece inşaat
sektöründe bugüne kadar toplam yatırımların tutarı 50 milyar dolara yaklaştı. Bunun da daha sonraki günlerde artmasını umuyoruz. Bu forum,
Asya’nın parlayan yıldızı Aşkabat ile
küresel ekonominin çekim merkezi
İstanbul’u da bir araya getiriyor."
70
kovitrin
Nisan 2015
Türkiye - Türkmenistan
hep dost oldular
Ortak tarihi, dili, dini ve kültürü
paylaşan iki kardeş ülke olarak
Türkiye ile Türkmenistan ilişkileri tarihsel sürecinde hep olumlu bir
seyir izledi. Zira Türkiye, dünyada
Türkmenistan’ın bağımsızlığını ilk
tanıyan ve Aşkabat’ta ilk
Büyükelçilik açan ülkeydi.
İki ülke ve halk arasında, “Bir Millet,
İki Devlet” temelinde dengeli, karşılıklı
saygı ve işbirliğine dayalı özel ilişkiler süregeldi ve dış
politikadan, ticarete, ekonomiden,
kültür ve eğitime dek her alanda
olumlu bir seyir izledi.
Türkiye-Türkmenistan ilişkileri, 2007 yılından sonra yeni bir ivme kazanarak hızla gelişmeye devam etti ve yoğun bir üst düzey ziyaret trafiği yaşandı. 2007 yılından
bu yana, Türkmenistan’a Cumhurbaşkanı düzeyinde altı, Başbakan
düzeyinde üç kez gezi düzenlendi.
Türkme-nistan Devlet Başkanı
Berdimuha-medov ise beş kez
Türkiye’yi ziyaret etti. Türkiye ve
Türkmenistan arasındaki ticaret
hacmi de hızla yükseldi. 2012 yılında yaklaşık 1.8 milyar dolar olan
ikili ticaret hacmi, 2013 yılında 2.6
milyar dolara çıktı. Bağımsızlığını
kazandığı ilk günden
bu yana Türk işadamları, Türkmenistan’ın kalkınmasına önemli katkıda bulundular. Türkmenistan'da halen 600 civarında kayıtlı Türk firması bulunuyor. Türkmenis-tan’ın bağımsızlığından bugüne kadar Türk
müteahhitlik firmalarınca üstlenilen proje sayısı 1400’ü aştı, toplam
proje tutarı ise 40.8 milyar doları
buldu. İki ülke arasında insani ilişkiler de yeni bir boyut kazandı.
2013 yılında Türkiye’ye gelen
Türkmen ziyaretçi sayısı 150 bini
aştı. Türkmenistan’da yaşayan 12
bine yakın Türkiye vatandaşı, iki
kardeş halk arasında önemli bir
köprü oluşturuyor.
AV Havalimanları Finans Başkan
Yardımcısı (CFO) Burcu Geriş,
Dünya Ekonomik Forumu’nun
yüksek prestijli Genç Küresel Liderleri
arasında gösterildi. Geriş, “Genç
Küresel Liderler 2015 Forumu’nda yer
almaktan dolayı çok gururluyum.
Havalimanı tasarımı, inşaatı, finansmanı
ve operasyonlarında dünyada öncü bir
marka olan TAV Havalimanları olarak,
her zaman finansal başarıyı, daha geniş toplumlar için değer yaratma algısıyla birleştirmeyi amaçlıyoruz. Bunun
için faaliyet gösterdiğimiz bölgelerin ve
ülkelerin sürdürülebilir kalkınmasına katkıda bulunuyoruz” diye konuştu.
Ekonomiye doğrudan katkıların yanı
sıra 14 bin 500 çalışanın kişisel ve profesyonel gelişimini desteklediğini ve çok
sayıda kurumsal sosyal sorumluluk
projesiyle toplumsal fayda yaratmaya
çalıştıklarını kaydeden Geriş, sözlerine
şöyle devam etti: “TAV olarak, kadınlara
güç ve yetki verilmesini destekliyoruz
ve fırsat eşitliği anlayışına güçlü bir şekilde bağlıyız. İnsani değerlere saygılı
böyle bir kuruluşta çalışıyor olmaktan
büyük mutluluk duyuyorum. Genç
Küresel Liderler topluluğunun
bir parçası olarak, dünyanın
gelecek nesil liderleriyle
tecrübelerimi paylaşacağım
ve olumlu bir değişiklik yaratmak için çalışmalarımı destekleyecek bu fırsatı değerlendireceğim için çok heyecanlıyım.”
11 yılda 18 Türk seçildi
Dünya Ekonomik Forumu, bu yıl
için 62 ülkeden 187 kişiyi Genç Küresel
Lider olarak ilan etti. Genç Küresel
Liderler arasında Burcu Geriş’in yanı sıra McKinsey ortağı Bengi Korkmaz ve
milletvekili Şafak Pavey, Türkiye’den
Forum’a seçilenler arasında yer aldı.
Programın başladığı 2004 yılından bu
güne kadar listeye
aralarında Ali Koç, Ferit Şahenk,
Arzuhan Doğan Yalçındağ, Suzan
Sabancı Dinçer, Özlem Denizmen,
Murat Özyeğin, Erdem Başçı, Ali
Babacan, Egemen Bağış, Osman
Boyner ve Serpil Timuray’ın da yer aldığı 18 Türk seçilmişti.
Genç Küresel Liderler Forumu, binlerce seçilmiş genç liderlerden oluşan
özel ve çok paydaşlı bir topluluk olarak
faaliyet gösteriyor.
Genç Küresel Liderler; akademi, iş
dünyası, sanat, sivil toplum kuruluşları
ve siyasetçiler arasından dünyanın geleceğini şekillendirmede potansiyel etkiye sahip olabilecek kriterlere sahip 40
yaş altı genç adaylardan seçiliyor.
Genç Küresel Liderler Forumu, Dünya
Ekonomik Forumu’nun bir parçası konumunda bulunuyor. Genç Küresel
Liderler, topluluğun aktiviteleriyle ilgili kararlarda önemli rol oynuyorlar.
kovitrin Nisan 2015
71