türk müziği koro eğitimi - Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

Transkript

türk müziği koro eğitimi - Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI
Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
ANADOLU GÜZEL SANATLAR LİSESİ
TÜRK MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRETİM
PROGRAMI
(9, 10, 11. ve 12. SINIFLAR)
2006
TÜRK MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ
DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
PROGRAM GELİŞTİRME ÖZEL İHTİSAS KOMİSYONU
GENEL KOORDİNATÖR
Medine KARAPINAR
Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
Ortaöğretim Programları Şube Müdürü
Abdurrahman ALBOSTAN
Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
Müzik Öğretmeni
Mevlüt KAŞIKÇI
Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı
Program Geliştirme Uzmanı
AKADEMİK DANIŞMAN
Prof. Dr. Ayşe Meral TÖREYİN - Gazi Üniversitesi – Öğretim Üyesi
KOMİSYON ÜYELERİ
Nursel EFE - Müzik Öğretmeni
Handan DARENDELİOĞLU - Müzik Öğretmeni
ÖNSÖZ
Dünyada bilginin önemi hızla artarken, “bilgi” kavramı ve “bilim” anlayışı
da hızla değişmektedir. Bilgi toplumu oluşum sürecini başlatan bu gelişmelerin
bilgi toplumunun ekonomik büyüme sürecini hızlandırıcı, sosyal alt yapı
hizmetlerinin sunumunu iyileştirici ve kültürel etkileşimi artırıcı etkileri olduğu
da açıktır.
Günümüzde ekonomik ve sosyal kalkınmanın en önemli bileşeni olan
eğitim, tüm dünyada hızlı ve sürekli bir değişim içindedir. Gelişmiş tüm ülkeler,
özellikle son yıllarda yoğun bir şekilde eğitimde reform çalışmaları
başlatmışlardır.
Bütün bunların sonucunda; ülkemizde de eğitime olan talep farklılık
göstermekte, eğitim sistemimizde çeşitli değişim ve gelişmeler yaşanmaktadır.
İç dinamikler ve AB eğitim sistemi normlarına uyum sürecinin dayanağını
oluşturduğu “Orta Öğretimin Yeniden Yapılandırılması” kapsamında yürütülen
bir dizi çalışma hayata geçirilmiş bulunmaktadır. Bu çalışmalardan en
önemlilerinden biri ise; haftalık ders çizelgeleri ve buna dayalı olarak öğretim
programlarının yeniden düzenlenmesidir.
Bu kapsamda yürütülen “Program Geliştirme” çalışmalarında; eğitim
sistemi bir bütün olarak ele alınmış ve “nasıl bir insan modeli?” sorusu
cevaplandırılmaya çalışılmıştır.
Anayasa, kanunlar, kalkınma planları, şûra kararları, akademik tezler,
araştırmalar vb. kaynaklar gözden geçirilerek ülkemizin mevcut eğitim
özelliklerinin belirlenmesi, başarı ve başarısızlıkların değerlendirilmesi ve
ortaya çıkan sonuçların yeni öğretim programlarına yansıtılarak ilköğretim ve
orta öğretim programlarının bütünsel bir yaklaşımla hazırlanması sağlanmıştır.
Öğretim programları ülkemizin tarihsel, kültürel, sosyal, ahlaki birikimini
dünyada yaşanan tüm değişimleri ve gelişmeleri yansıtacak şekilde
hazırlanmıştır. Programlar, etkinliklerle zenginleştirilerek, öğrenci merkezli hale
getirilmiştir. Yine programların hazırlanmasında; sonuca dayalı bir anlayış
yerine, süreci de değerlendiren bir anlayış esas alınmıştır.
Yeni program geliştirme yaklaşımı ile öğrencilerin araştırma yapmasına,
kültürel faaliyetlere katılmasına, sosyal aktiviteler içinde olmasına, öğrenmeye
dayalı etkinlikler içinde bulunmasına fırsat tanınmaktadır.
Yoğun bir çalışma sonucunda ortaya konulan bu programın
hazırlanması, basımı, dağıtımı ve yayımlanmasında emeği geçen herkese
teşekkür ederim.
Söz konusu programın Türk Eğitim Sistemimize hayırlı
temennisiyle, yönetici, öğretmen ve öğrencilerimize başarılar dilerim.
olması
Kerem ALTUN
Ortaöğretim Genel Müdürü
1. GİRİŞ
Anadolu Güzel Sanatlar Liselerinde uygulanan müzik eğitimi Mesleki Sanat Eğitimi
kapsamındadır. Mesleki Sanat Eğitimi, sanat alanının bütününü, bir kolunu ya da dalını, o
bütün, kol ya da ilgili bir işi meslek olarak seçen, seçmek isteyen, seçme olasılığı bulunan ya
da öyle görünen, sanata belli düzeyde yetenekli kişilere yönelik olup, kolun, dalın işin ya da
mesleğin gerektirdiği sanatsal davranışları ve birikimi kazandırmayı amaçlar.
Sanatçılık (sanatsal yaratıcılık-yorumculuk) eğitimi, sanat bilimcilik eğitimi, sanat
öğretmenliği (eğitimciliği) eğitimi, sanat teknoloğu eğitimi, mesleki sanat eğitiminin başlıca
alt türlerini oluşturur.
Mesleki Sanat Eğitimi görecek kişide, öncelikle, seçilen kol, dal, iş ya da mesleğin
gerektirdiği boyutlarda ve asgari yeterlilikte olmak üzere belirli bir yetenek düzeyi ve kapasite
aranır. Kişinin (adayın) söz konusu yetenek düzeyi ve kapasitesi belli bir tercih ve ön kayıt
sonrası yapılan yetenek sınavında gerçekleştirilen “sınama-eleme-sıralama-seçme” ve bunları
izleyen “ yerleştirme işlemleri ile belirlenir.
Mesleki Sanat Eğitimi, örgün eğitim kurumlarında ya da bu kurumlardaki benzer
ortamlarda gerçekleştirilir. Bazı özel durumlarında, bazı dallarda çok erken yaşlarda
başlamakla birlikte, genellikle ilköğretimin son yıllarındaki yönlendirmelere de bağlı olarak
ortaöğretimde belirginleşir ve yükseköğretimde kesin biçimini alır. Alan bilgisi, genel bilgi ve
meslek bilgisini birlikte kapsayacak biçimde programlanır. Programlarda, ortaöğretimden
yükseköğretime doğru gidildikçe alan ve meslek bilgisine daha çok ağırlık verilir. Hangi
düzeyde olursa olsun mesleki sanat eğitimi, bu iş için yetiştirilmiş ehil ve yetkili kişilerce
yürütülür.
Mesleki Sanat Eğitiminde sanatı bizzat yaşamanın ötesinde, onu bilgili, bilinçli,
düzenli-planlı-yöntemli, kurallı ve profesyonel anlamda yeterli olarak yaratan yorumlayan,
kuramlayan, araştıran, uygulayan ve öğreten sanatçı, bilimci, eğitimci, teknolog yetiştirmeye
dönük bir strateji uygulanır. Bu uygulamalarda, bireyin ilgisi-isteği yatkınlığı-yeteneği
doğrultusunda ölçüsünde gelişip doyum sağlaması değil onun ötesinde, kolun dalın, işin ya da
mesleğin gerektirdiği biçim, kapsam ve düzeyde hazırlanması, biçimlenmesi, uzmanlaşması,
gelişmesi ve yetkinleşmesi esastır (Uçan 1994, s.74).
Orta Öğretim kademesi içerisinde yer alan Anadolu Güzel Sanatlar Liselerinin
amaçları, öğrencilerin;
• Güzel sanatlar alanında ilgi ve yetenekleri doğrultusunda eğitim-öğretim
görmelerini,
• Özel yetenek gerektiren yüksek öğretim programlarına hazırlanmalarını,
• Yabancı dil öğrenmelerini,
• Alanlarında araştırmacılığa yönelmelerini, yetenekleri doğrultusunda yorum ve
uygulamalar yapabilen, yaratıcı ve üretken kişiler olarak yetişmelerini,
• Millî ve milletler arası sanat eserlerini tanımalarını ve yorumlamalarını
sağlamaktır.
Güzel Sanatların bir dalı olan müziğin, insanlığın ilk dönemlerinden beri, her yerde ve
zamanda varlığını sürdürmesi, bizlere müziğin insana özgü vazgeçilmez bir ihtiyacı
karşıladığını düşündürmektedir. Müziğin bu özelliği, insanın sanat yapma ihtiyacı olan bir
varlık olduğunun göstergesidir. Müzik eğitimi genel eğitim içerisinde davranış değiştirme ve
geliştirme bakımından önemli ve özgün bir yere sahip bulunmaktadır. Genel kültürlenme
süreci içerisinde müzik eğitimi insan ve toplumların gelişimi ve dönüşümü ile birlikte sürekli
gelişerek değişmiştir.
2. TÜRK MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ VE GELİŞİMİ
Kendi tarihi gelişimi içerisinde, saray, tekke ve medreselerden destek görmüş, kısmen
de olsa zümre müziği diyebileceğimiz Klasik Türk Müziği’ni, “tarihi süreç içersinde tek sesli
olarak gelişen, yenilenen; kendine öz makam, usul ve tekniğe sahip, sesli ve sözlü Türk Sanat
türü”dür diye tanımlayabiliriz.
Halk müziği ise, dünyanın her tarafında o ülkenin aydınları tarafından yaratılan müzik
türlerinden farklı olmuştur. Halk müziği ile aydınlar tarafından yaratılan müzik türleri
arasında en önemli fark, halk müziğinin anonim olmasıdır. Halk müziği ülkenin bir ürünüdür.
Milletlerin öz varlığının yüzyıllar boyunca dile gelmesinden doğmuştur.
Toplumlar uygarlaştıkça, sözcükler çoğalmış ve gelişmiş, bugün bile kullandığımız,
jest, hareket ve mimiklerle de birleşerek, dili, daha ileri bir anlatım gücüne ulaştırmıştır.
Sözcüklerle sesler arasında daha etkin bir işbirliği kurarak etkiyi yoğunlaştırmak isteyen
insan, bununla da yetinmeyerek, müziğe başvurmuş ve doğuştan beraberinde getirdiği doğal
sesini de eğitmek ve geliştirmek yollarını aramış, yüz yıllar boyunca süren çabaların ve
aşamaların sonunda da, ses tekniği ve eğitim metotlarını geliştirerek günümüze ulaştırmıştır.
Osmanlı döneminin ilk ve etkin kurumu sayılan Musika-i Hümayün’un kuruluşunda
ilk ve temel amaç saray ve ordu bandolarına eleman yetiştirmekti. Bunun yanında Türk
gençleriyle opera denemeleri, daha sonra da koro ve orkestra çalışmaları yapıldı. Osmanlı
Başkentinde sanatsal etkinliklerin giderek canlanması, batılılaşma düşüncesine ayak uydurma
çabasındaki aydınları etkilerken müzik dersinin ders programlarına girmesine neden oldu.
Atatürk'ün yeni kültür politikaları kapsamında hızla kurumsallaşmaya gidilmesi
düşüncesi çerçevesinde 1924'te kurulan Musiki Muallim Mektebinde ve sonradan İstanbul
Belediyesi'ne bağlanan konservatuarda (Darülelhanının devamı) müzik eğitimi daha çok
çalgısal ağırlıklı idi. İnsan sesine belli teknikleri kazandıran koro eğitimine, ilk defa Türk
müzik yaşamının kalkınması konusunda görüşlerinden yararlanılmak üzere yurda davet
edilen Paul Hindemith'in önerilerini kapsayan raporunda bir yüksek müzik okulu kurulmasına
ve Musiki Muallimin ise seminer niteliğiyle bu okula bağlanması düşüncesinden hareketle
kurulan konservatuar (1936) ve Zuckmayer'in başkanlığında eğitime başlayan G. E. E. Müzik
Bölümü (1938) ders programlarında yer verildi. Köy enstitülerine müzik öğretmeni yetiştirme
amacıyla açılan Hasanoğlan Köy Enstitüsü Güzel Sanatlar Kolu'nda özellikle birlikte şarkı
söylemeye önem verildi (Çevik,1997).
1944’te Ankara Radyosu’nda bir mandolin orkestrası ve dört sesli karma koro kuruldu
ve yayınlara başladı. Konservatuar tatbikat sahnesinin Ankara Devlet Operası’na
dönüştürülmesiyle profesyonel anlamda bir koronun da kurulması sağlandı. Bu kuruluşu
İstanbul Devlet Opera ve Balesi (1969-1970) ile İzmir Devlet Opera ve Balesi (1982), Mersin
Devlet Opera ve Balesi (1992) izledi. 1971 de İstanbul Devlet Konservatuarı ve korosu ile
TRT Ankara Radyosu Çoksesli Korosu kuruldu. Kültür Bakanlığı bünyesinde Ankara’da
Devlet Çoksesli Korosu kuruldu (1989).
İzmir Devlet Konservatuarı’nın (1958) eğitim amaçlı korolarıyla, 1975’te İstanbul,
1984’te İzmir ve 1988’de Gaziantep’te açılan Türk Musikisi Devlet Konservatuarları ve
çeşitli il merkezlerinde belediyelere bağlı olarak açılan konservatuarların koroları, daha sonra
ise İstanbul (1978), İzmir (1986) ve Ankara (1987) Devlet Türk Musikisi Koroları kuruldu.
Bunları, Kültür Bakanlığı’na bağlı olarak kurulan Ankara (1987), Urfa ve Sivas (1990) Devlet
Türk Halk Müziği koroları izledi.
Toplumun sanat yaşamına katkıda bulunmak amacıyla kurulmuş tüm korolar
toplumumuzun kültürel gelişimi ve çağdaşlaşması doğrultusunda hizmet etmektedirler (Çevik
1997 s:236).
Türk Müziği Koro Eğitimi dersi aracılığıyla Anadolu Güzel Sanatlar liselerinde
ülkemizin, halkımızın müziği olan Türk müziği ve makamlarına ilişkin bilgiler ışığında,
makamsal eserleri genel özelliklerine dikkat ederek seslendirme ve bu seslendirme işini koro
bilinci içinde gerçekleştirme amaçlanmaktadır.
Türk Müziği Koro Eğitimi dersi aracılığıyla, Anadolu Güzel Sanatlar lisesi
öğrencilerine, halkımızın müziği olan Türk müziği ve makamlarına ilişkin bilgileri vererek
makamsal eserleri, özelliklerine uygun bir biçimde ve koro bilinci içinde seslendirme
becerileri kazandırmak amaçlanmaktadır.
3. PROGRAMIN UYGULANMASINA İLİŞKİN İLKE VE AÇIKLAMALAR
1. Türk Müziği Koro Eğitimi dersi öğretim programında, belirlenmiş kazanımların
öngördüğü bir içerik sınırlaması söz konusudur. Öğretmen, kazanımları gerçekleştirirken
çevre özelliklerini, öğrenci grubunun ilgilerini, ihtiyaçlarını, beklentilerini, hazır-bulunuşluk
düzeylerini ve dolayısıyla da ön bilgilerini dikkate almalıdır.
2. Öğretim programında, eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, iletişim, araştırma ve
sorgulama, problem çözme, bilgi teknolojilerini kullanma, girişimcilik ve Türkçeyi doğru,
etkili ve güzel kullanma becerisi gibi ortak becerilerin yanı sıra, koroda doğru ses üretme,
koroda ses eğitimine ilişkin temel davranışları kazanma, ses sağlığını koruma, Türk müziği
makamlarını tanıma ile Türk müziği eserlerini güzel ve etkili seslendirme becerileri de yer
almaktadır.
3. Öğretmen dersi planlarken hazırladığı öğretimsel işlerin tümünde yukarıda belirtilen
becerilerin bir veya uygun olan birkaç tanesinin kullanılabileceği ortamlar oluşturmalıdır.
Öğretmen sınıf içi ve sınıf dışı etkinlikler ile geliştireceği becerileri pekiştirmek için ödev
veya projeler verebilir.
4. Programda yer alan değerleri, öğretmenler yeri geldiğinde etkinlikler içinde
vurgulayan bölümler oluşturarak pekiştirmelidir.
5. Bu program, koroda ses eğitimi, Türk Müziği makamları ve Türk Müziği
makamlarında eser seslendirmeyi kapsamaktadır.
6. Öğrenciler, ses gelişim (mutasyon ) döneminin özelliklerine uygun ses kullanımı ve
korunması hakkında bilgilendirilerek sesini özenle kullanmaya yönlendirilir.
7. Ses eğitimine yeni başlayan koro üyelerinin ses türlerinin doğru saptanması çok
önemlidir. Bunun içinde ses türü ayrımında acele edilmemeli, seslerin gelişimi bir süre
gözlenmelidir. Koro yapıtlarının seçiminde, koronun teknik yeterliliği göz önünde
tutulmalıdır
8. Koro eğitimcileri, öğrencilerin ses registre geçişlerine ilişkin davranışları, anatomik
yapısına uygun ses perdesinde, doğal ve doğru olarak kazanmasına özen gösterecektir.
Böylece öğrenciler ses geçişlerini kolaylıkla ve fark etmeden gerçekleştirecekler ve ses
bütünlüğü de bozulmamış olacaktır.
9. Öğretmen koro dersinde belirlenen kazanımların, öğrenciler tarafından günlük
hayatta da kullanılabilmesine yönelik uyarı ve önerilerini sürekli kılarak, bu kazanımların
edinilmesinde gereken devamlılığı ve iç disiplini sağlayacaktır.
10. Program ile öğrencilere koro kültürü, disiplini ve bilinci kazandırılır.
11. Öğretmen öğrencilerinin, her aşaması özenle planlanan ve değerlendirilen konser,
tiyatro, opera, müzikal oyunlar vb. etkinlikleri izlemelerine önem vermelidir. Bu bağlamda,
öğrenciler için çalışma kâğıtları hazırlanmalı sonuç raporları istenmelidir. Bu etkinlikler
aracılığı ile öğrencilerin sanat zevki ve estetik duygularını geliştirmeleri amaçlanır.
12. Türk müziği makamlarında dinletilen ve seslendirilen eserlerin öğrencilerin ses
sınırları ve sözlerindeki anlamları bakımından sınıf düzeyine uygun olmasına özen
gösterilmeli ve eserlerin orijinal tonları koronun ses aralıklarına uygun tonlara transpoze
edilmelidir.
13. Öğretmen, öğrencileri millî, ahlaki, insani, manevi, kültürel değerler bakımından
besleyici; demokratik, lâik ve sosyal bir hukuk devleti olan Türkiye Cumhuriyeti’ne karşı
görev ve sorumluluklarını yerine getirmede yol gösterici olmalıdır.
14. Millî ve dinî bayramlar, mahallî kurtuluş ve kutlama günleri, önemli olaylar, belirli
gün ve haftalardan yararlanılarak, öğrencilerin millî duyarlılığı geliştirilmelidir. Öğretmen,
Atatürk’ün “Sanatsız kalan bir milletin hayat damarlarından biri kopmuş demektir.”, “Türk
ulusunun tarihsel bir niteliği de güzel sanatları sevmek ve onlarda yükselmektir.”, “Sanat ve
sanatçıdan yoksun bir toplumun canlılığı olmaz.” ve “Güzel sanatlarda başarı, bütün
inkılapların başarılı olduğunun en kesin delili olacaktır.” gibi sözlerinden hareketle sanata
verdiği önem, yeri geldikçe vurgulanmalıdır.
15. Öğrencilerin, öğretim sürecinde sahne ve performans becerilerini geliştirmelerine
olanak sağlayan etkinliklere yönlendirilmeleri sağlanmalıdır.
16. Öğretmen, kazanımların yapısına uygun olan değerlendirme araç ve yöntemlerini
seçmelidir. Değerlendirme, öğrenmenin ayrılmaz bir parçasıdır. Öğretmen sadece öğrenme
ürününü değil, öğrenme sürecini de değerlendirmelidir. Değerlendirmede geleneksel
yöntemlerle, alternatif değerlendirme yöntemleri birlikte kullanılmalıdır. Bu değerlendirme
yöntemleri ve araçları; dinleme, gözlem, performans ödevleri, görüşmeler, öz değerlendirme
formları, vb.dir.
17. Ölçme ve değerlendirme sürecinde kullanılmak amacıyla geliştirilen, örnek
formlar, yeri geldikçe öğretmen ve öğrenciler tarafından uygulanır. Örnek formlar aynen
kullanılabileceği gibi öğretmen tarafından etkinliğe özgü yeni formlar da geliştirilebilir.
18. Öğrenci düzeyi ve çevre etkenleri dikkate alınarak öğrenme-öğretme
etkinliklerinde farklı ünitelerin birbirleriyle bağlantılı olan kazanımları birlikte ele alınabilir.
19. Öğrenme-öğretme etkinliklerinde öğrenci düzeyine, eğitim ortamına ve çevre
etkenlerine göre öğrencilerin aktif olduğu öğrenme-öğretme yöntem ve teknikleri kullanılır.
20. Öğrenme-öğretme etkinliklerinde, kazanımların edinilmesine yardımcı olabilecek
uygun görsel, işitsel ve yayımlanmış materyallerden yararlanılır. Eğitim ortamında özellikle,
piyano ve CD/DVD gibi kayıt özelliği bulunan araçların bulunması gerekir.
21. Etkinlikler planlanırken, bir sonraki haftanın etkinlikleri dikkate alınarak planlama
yapılması öğretmenin ve öğrencilerin hazırlığı açısından önemlidir.
4. PROGRAMIN TEMEL YAKLAŞIMI
Bilgideki değişim ve gelişim, öğrenci profilinin de eğitim sürecinde değişime
uğramasına etki etmektedir. Günümüz öğrenci profili, bilimsel ve akılcı düşünme becerisine
sahip, araştırmacı ve sorgulayıcı, bilgiyi ezberleyen değil bilgiye ulaşabilen, bu bilgiyi
kullanıp paylaşabilen, iletişim kurma becerilerine sahip, teknolojiyi etkin bir şekilde
kullanabilen, kendini gerçekleştirmiş ve bunun yanı sıra insanlığın ortak değerlerini de
sahiplenmiş, yaratıcı, üretken, takım çalışmasına yatkın, öğrenmeyi öğrenmiş ve yaşam boyu
öğrenmeyi benimsemiş bireyler olarak tanımlanabilir.
Öğrenci profilindeki değişim eğitim, öğretim sürecinde okula da yeni anlamlar
yüklemektedir. “Öğrenci Merkezli Eğitim”, “Öğrenci Merkezli Okul” kavramları bu değişim
ve gelişimin bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır.
Öğrenci merkezli eğitimin temel hedefi öğrenciyi merkeze alarak, birey olarak
kendisinin ve sistemin ihtiyaç duyduğu değişim sürecini başlatmaktır.
Günümüzde bireylerden, doğru kararlar alıp uygulamaya geçmesi, yaratıcı düşünmesi,
problem çözme yeterliğine sahip olması, öğrenmeyi öğrenmesi, ekip çalışmasına yatkın
olması ve kendi kendini yönetebilmesi beklenmektedir. Öğrenci merkezli eğitim, öğrenmeyi
öğrenmenin esas olduğu, her öğrencinin farklı zaman, tür ve hızda öğrenebileceğini
benimseyen, düşünme becerilerini geliştirmenin yaratıcı düşünceyi geliştirdiğini kabul eden
bir yaklaşımdır.
Öğrenci merkezli eğitimin öğrenci ve öğrenme süreci açısından on iki ilkesi ortaya
konulmuştur (http://denizli.meb.gov.tr/mlokurs/_private/ome/02omeum.htm).
1. Öğrenmeyi öğrenmek esastır.
Öğrenme sürecinin doğası olarak öğrenme, bireyin kendi algıları, düşünceleri ve
duygularından süzerek edindiği bilgi ve deneyimlerden anlamı keşfetmesi ve yapılandırması
sürecidir. Bu nedenle, öğrenci merkezli eğitimde öğrenmeyi öğrenmek esastır.
2. Her öğrenci öğrenebilir.
Her öğrenci, elde ettiği verilerden bir anlam yaratmak, bunu gözden geçirmek ve
diğerleri için anlaşılır hâle getirmek üzere çaba gösterir. Bu nedenle, öğrenci merkezli
eğitimde her öğrenci öğrenebilir olarak kabul edilir.
3. Her öğrenci öğrenirken eski ve yeni bilgiler arasında özgün bağlantılar kurar.
Bilginin yapısı gereği her öğrenci daha derin bir anlama etkinliğini yapılandırmak için
eski ve yeni bilgileri arasında özgün bağlantılar kurar. Bu nedenle, öğrenci merkezli eğitimde
her öğrencinin yeni bilgi ile eski bilgileri arasında bağlantılar kurmasına önem verilir.
4. Düşünmeyi öğrenmek sorgulayıcı ve yaratıcı düşünceyi geliştirir.
Öğrenci, nasıl düşüneceğini plânlayıp, gözlemleyip, değerlendirerek, sorgulayıcı ve
yaratıcı düşünme becerilerini geliştirir. Bu nedenle, öğrenci merkezli eğitimde her öğrencinin
düşünmeyi öğrenmesine öncelik verilir.
5. Başarabilme duygusu içsel güdülenmeyi sağlar.
Öğrencinin kontrol düzeyi, sorumluluk duygusu, hedefleri, ilgi alanları, yeterlilikleri
ve beklentileri başarma güdüsünü besleyen etmenlerdir ve güdüleme öğrenmeyi etkiler. Bu
nedenle, öğrenci merkezli eğitimde her öğrencinin motivasyonuna önem verilir.
6. Öğrenme olumsuz deneyimlerle engellendiğinde zorlaşır.
Her öğrenci doğal bir öğrenme eğilimine sahiptir. Bu eğilim olumsuz deneyimlerle
engellendiğinde öğrenme zorlaşmaya başlar. Bu nedenle, öğrenci merkezli eğitimde her
öğrencinin başarabilme deneyimini yaşaması için onların bireysel farklılıklarını dikkate alan
fırsatlar yaratır.
7. Merak, yaratıcılık ve kompleks düşünmeyi harekete geçiren ödevler öğrenciyi
daha zorlarını başarabilmeye güdüler.
Merak, yaratıcılık ve kompleks düşünmeyi harekete geçiren, güdü artırıcı ve
öğrenmeyi öğrenmeye yönelik ödevler öğrenciyi giderek zorlaşan ödevler yapmaya güdüler.
Bu nedenle, öğrenci merkezli eğitimde ödevler her öğrencinin başarabilme deneyimini
yaşaması için yaratılacak fırsatlardan biri olarak görülür.
8.Her öğrenci farklı zamanda farklı türde ve farklı hızda ilerleyerek gelişir.
Öğrenmenin gelişimsel doğasına bağlı olarak her öğrenci farklı zamanlarda, farklı
gelişim adımları boyunca ilerleyerek gelişir. Bu nedenle, öğrenci merkezli eğitimde öğretim
etkinliklerinin ve ortamlarının plânlanmasında farklı öğrenme türleri ve hızları dikkate alınır.
9. Farklı özelliklerdeki öğrencilerin birbirleri ile etkileşimi öğrenmeyi kolaylaştırır.
Farklı özgeçmiş, ilgi ve değerlere sahip bireylerin birbirleri ile etkileşimi, öğrenmeyi
kolaylaştırır. Bu nedenle, öğrenci merkezli eğitimde işbirliğine dayalı öğrenme gibi grup
çalışmalarını ön plâna çıkaran öğretim stratejilerine ağırlık verilir.
10. Öğrenciler arasındaki olumlu ilişkiler öğrenmeyi artırır.
Öğrencilerin birbirine destek olması, ilgi ve saygı göstermesi gibi olumlu ilişkiler
öğrenmeyi artırır. Bu nedenle, öğrenci merkezli eğitimde grup çalışmaları ve sosyal
etkinlikler öğrenciler arasında olumlu ilişkilerin geliştirilebilmesi için yaratılacak fırsatlar
olarak görülür.
11. Her öğrenci öğrenmeye karşı farklı yetenek ve eğilime sahiptir.
Her öğrenci kalıtsal olarak taşıdığı genler ve çevresel etmenlerin bir araya gelmesi ile
şekillenir ve bu nedenle öğrenciler öğrenmeye karşı farklı yetenek, tercih ve eğilimlere
sahiptir. Bu nedenle, öğrenci merkezli eğitimde bu farklılıklar dikkate alınarak öğretim
etkinlikleri çeşitlendirilir ve teknoloji ile desteklenir.
12. Her öğrenci yeni bilgileri kendi kalıplarına göre kavrayıp benzersiz bir anlama
yaratır.
Her öğrenci yeni fikirleri inanç, anlama, yorumlama ve tutum süzgeçlerinden
geçirerek işler ve benzersiz bir anlama yaratır. Bu nedenle, öğrenci merkezli eğitimde ölçme
ve değerlendirme çalışmalarında her öğrencinin gelişiminde gösterdiği ilerleme dikkate alınır.
Öğrenci merkezli eğitim yaklaşımını temel alan etkili bir öğrenmenin gerçekleşmesi
sonucu öğrencilerde; merak uyandırma ve plânlama, araştırma ve keşfetme, çözümleme ve
derinleştirme, paylaşma ve yaşantıya uygulama basamaklarını özümseyerek yaşamlarının her
aşamasında bilgiyi kullanma becerilerinin gelişmesi beklenmektedir.
Öğrenci merkezli eğitim öğrenciyi merkeze alır ve bu nedenle öğretmen çok
önemlidir. Çünkü öğretmen, öğrencideki değişimi ve gelişimi destekleyen en önemli kişidir.
Öğrenci merkezli eğitimde öğretmen;
•
•
•
•
•
•
Açık fikirlidir.
Çağdaştır.
Yenilikleri takip eder.
Öğrencileri için eğitim ortamını en iyi şekilde hazırlar.
Eğitim teknolojilerini etkin olarak kullanır.
Öğrencilerinin bireysel farklılıklarını dikkate alır ve onların ihtiyaçlarını en iyi
şekilde karşılar (http://uretim.meb.gov.tr/EgitekHaber/s84/yazarlar/Oguz.htm).
Öğretmenler bütün öğrencilerin öğrenmesini kolaylaştırmak için gerekli koşulları
oluşturmalıdır. Nitekim öğretmenin oluşturduğu sınıf ortamının öğrencinin öğrenmeye karşı
tutumunda ve güdülenmesinde etkisi büyüktür. Aynı şekilde öğrenci merkezli eğitimde
yönetici, öğretmen, öğrenci, aile, okul çalışanları ve çevre süreç içerisinde önemli bir yer alır.
Eğitim ile ilgili sorunların çözümlenmesi için okul yöneticilerinin, öğretmenlerin,
öğrencilerin, ailenin eğitim içerisinde etkin bir biçimde görev alması beklenmektedir.
Ailenin, çocuğun eğitimine katılımı; okula giderek, okulda yapılan etkinliklere aktif
olarak katılarak, çocuğa zihinsel olarak uyarıcı ortamlar hazırlayarak ve bilişsel gelişimi için
anlamlı materyaller sağlayarak gerçekleştirilir.
Geliştirilen Türk Müziği Koro dersi öğretim programında konular, öğrencilerde ses
eğitiminin önemi, Türk Müziği makamları ve bu makamlara ait eserlerin seslendirilmesine
ilişkin koro bilinci oluşturacak nitelikte ele alınmış, program öğrenme alanları, kazanımlar ve
öğretim etkinliklerine dayalı olarak düzenlenmiştir. Programda bilgi, beceri, değer ve tutum
açısından denge gözetilmiş, öğrenme-öğretme sürecinde öğrencinin yaşantıları dikkate
alınmıştır. Program sadece sınıf içi değil sınıf dışı etkinlikleri de kapsamaktadır. Program
yaklaşımı; öğrenme-öğretme süreçleri, ölçme-değerlendirme metotları ile öğretmen ve
öğrencinin rolüne bakış açısından ve ortaya koyduğu aktif sınıf kültürüyle yeni bir yaklaşımı
kapsamaktadır.
Türk Müziği Koro dersi öğretim programında kazanımlar; birçok zihinsel beceriyi
vurgulamakta, öğrenme süreçlerinde ise aktif öğrenme yöntemlerinin ve öğretimsel işlerin
kullanımını gerektirmektedir. Programda bu yöntemlerin kullanıldığı örnek etkinliklere yer
verilmiştir. Öğretmenler programda önerilen etkinliklerin yanı sıra kazanımlarda öngörülen
bilgi, beceri, değer ve tutumları kazandırmada farklı etkinlikler de planlayıp uygulayabilirler.
5. PROGRAMIN YAPISI
Türk Müziği Koro dersi öğretim programı, genel amaçlar, temel beceriler, değerler ve
tutumlar, öğrenme alanları, kazanımlar, etkinlik örnekleri ve açıklamalardan oluşmaktadır.
5.1. Genel Amaçlar
Bu program öğrencilerin;
• Koroda sesini doğru kullanmaya ilişkin temel davranışları kazanmalarını,
• Sağlıklı ses üreterek doğru, güzel konuşmalarını ve şarkı söylemelerini,
• Ses bozukluğuna sebep olan etkenleri tanıyarak ses sağlığını koruma becerisi
geliştirmelerini,
• Düzeylerine uygun eserleri müzikal duyarlılıkla seslendirmelerini,
• Koro çalışmaları aracılığı ile birlikte düşünme, birlikte hareket etme ve paylaşma
duyguları kazanmalarını,
• Koro kültürü ve disiplini kazanmalarını,
• Türk müziği makamlarını ve genel özelliklerini tanımalarını,
• Türk müziği eserlerini makama ve genel ve karakteristik özelliklerine uygun
seslendirmelerini,
• Öğrendiği Türk müziği eserlerinin makamları arasındaki farkları analiz etmelerini,
• Koro ile Türk müziği eserlerinden bir dağarcık oluşturmalarını,
• Müziksel duyarlılık, düşünme, yorumlama ve yaratıcılık becerisi geliştirmelerini,
• Müzik eğitimi yoluyla Türk toplumunun sosyo-kültürel gelişimine katkıda
bulunmalarını,
• Çalışmalarında zamanı verimli kullanma alışkanlığı kazanmalarını,
• Bireysel ve grup çalışmalarında sorumluluk bilinci geliştirmelerini,
• Bilinçli bir müzik dinleyicisi olmalarını,
• Müzik aracılığıyla insanlar arasındaki kültürel etkileşim ve iletişim becerilerini
geliştirmelerini,
• Atatürk’ün müziğe ilişkin görüşlerini değerlendirmelerini,
• Ülkemizi ulusal ve uluslar arası müzik etkinliklerinde temsil etmelerini,
• Müzik yoluyla millî birlik ve beraberlik bilinci geliştirmelerini
amaçlamaktadır.
5.2. Temel Beceriler
Günümüz eğitim ve öğretim anlayışında bilgiyi olduğu gibi almak yerine, bilgiyi
bulma, kullanma ve bilgiyi yapılandırma ön plana çıkmıştır. Beceri, öğrencilerde, öğrenme
sürecinde kazanılması, geliştirilmesi ve yaşama aktarılması tasarlanan kabiliyetlerdir. Bu
program ortak becerileri kazandırmanın yanında, alana özgü olarak geliştirilen becerileri
kazandırmayı da amaçlamaktadır. Bu beceriler aşağıda gösterilmiştir. Bu becerilere, üniteler
göz önünde bulundurularak, doğrudan verilecek beceri olarak programda yer verilmektedir.
Türk Müziği Koro Eğitimi dersi öğretim programında yer verilen ortak becerilerin
yanında Türk Müziği Koro Eğitimi alanına ait becerilerin kazandırılması da esas amaçlardan
biridir. Koro Eğitimi alanında belirlenen beceriler; öğrencilerin yaşamlarında ve
mesleklerinde kullanabilecekleri nitelikte belirlenmiştir. Bu beceriler, koroda doğru ses
üretme, koroda ses eğitimine ilişkin temel davranışları kazanma, ses sağlığını koruma, Türk
müziği makamlarını tanıma ve Türk müziği eserlerini güzel ve etkili seslendirme
(yorumlama) becerisidir.
Türk Müziği Koro Eğitimi dersi konularının hemen hepsinde farklı düzeylerde
kullanılabilen bu beceriler, kazanımların içeriğinin gerektirdiği şekilde, kazanımlara entegre
edilerek verilmiştir. Bu şekli ile öğretim sürecinde kazanımın gerektirdiği beceriler kazanımla
birlikte verilmelidir.
Programla ulaşılması beklenen ortak beceriler şunlardır:
• Eleştirel Düşünme
• Yaratıcı Düşünme
• İletişim
• Araştırma-Sorgulama
• Problem Çözme Becerisi
• Bilgi Teknolojilerini Kullanma
• Girişimcilik
• Türkçe’yi Doğru, Etkili ve Güzel Kullanma
(http://programlar.meb.gov.tr/program_giris/yaklasim_2.htm).
Programla ulaşılması beklenen alana özgü beceriler ise şunlardır:
Koroda Doğru Ses Üretme Becerisi
İnsan sesinin oluşumunda tüm nefesli çalgılar gibi üç temel mekanizma aktif rol
oynar. Bunlar;
•
•
•
Solunum (üfleyici) mekanizması (soluk borusu, akciğerler, diyafram, kaburgalar
ve karın kasları),
Titreştirici ( Vibratör ) mekanizma (larenks-gırtlak),
Yankı (soluk borusu, göğüs, gırtlak bölgesi, yutak, ağız, alt çene, damak, burun ve
sinüsler) mekanizmasıdır.
Bu üç mekanizmanın uyumlu ve eşzamanlı çalışması, gelişmiş bir sinir sistemi ile
sağlanmaktadır. Bu bağlamda, insanda ses oluşumu üç sistemin birlikte ve eşgüdüm içinde
çalışmasıyla mümkündür.
İnsanda ses sistemini oluşturan tüm bu organ ve bölgelerin birbirleriyle uyumlu
eşzamanlı çalışmasını sağlamak, bu dersin öğrenme sürecinde kazanılması, geliştirilmesi
yaşama aktarılması tasarlanan en önemli becerilerdendir. Bu beceri; ses oluşumundaki
sisteme ait organ ve bölgeleri yapısal özelliklerine ve mekanizmasına uygun kullanma
şarkı söylerken ve konuşurken kullanma alt becerilerini içerir.
ve
ve
üç
ile
Koro içinde bireye, doğru solunum alışkanlığı ile birlikte, bedensel ve zihinsel
hazırlanma için gerekli rahatlama, gevşeme bilinci kazandırılması, doğru, temiz ses üretme,
bu sesi uygun rezonans bölgelerine göndererek, büyütme, zenginleştirme ve sesini koro ile
kaynaştırma, bütünleştirme, konuşma dilinde açık seçiklik ve anlaşılırlık niteliklerini
geliştirerek, şarkı söylemede de dili, sesli-sessiz fonemleri eklemleyerek, doğru bir söyleyişle
ve anlamına uygun tonlama ve vurgulamalarla kullanma becerilerini kazandırmayı
içermektedir.
Koroda Ses Eğitimine İlişkin Temel Davranışları Kazanma Becerisi
Koroda ses eğitimi, bireyin tek başına veya topluluk içinde, doğru temiz seslerle ve
müzikal duyarlılıkla etkili bir şekilde şarkı söyleyerek müziksel çevresi ile sağlıklı ilişkiler
kurmasını, hem yorumlayıcı hem dinleyici olarak müziğe bilinçli bir şekilde katılmasını ve
ona müzik alanında kültürel bir kimlik kazandırmayı amaçlamaktadır.
Bireye, koroda ses eğitiminin temel ilkeleri doğrultusunda kazandırılması amaçlanan
temel davranışlar; solunum, fonasyon, rezonans ve artikülasyondur.
Tüm bu davranışlara ilişkin, Türk Müziği Koro eğitimi dersi öğrenim sürecinde
öğrencilere; şarkı söylemede, doğru solunuma dayalı, doğru fonasyonla ses oluşturmaya
ilişkin uygun alıştırmalar yaptırılarak, sesini, yormadan güzel, etkili, denetimli ve kontrollü
bir biçimde üretme becerisi kazandırılır. Böylece birey, sesiyle güzel ve etkili şarkı söyleme
zevki yaşar. Türk Müziği Koro Eğitimi dersi ile öğrencilere kazandırılması, geliştirilmesi ve
yaşamlarının her anına aktarılması tasarlanan bu beceri; konuşurken ve şarkı söylerken sesini
doğru, güzel ve etkili kullanma, koroda şarkı söylerken sesini doğru, güzel ve etkili kullanma
ve şarkıyı zevk alarak söyleme alt becerilerini içerir.
Ses Sağlığını Koruma Becerisi
Ses eğitiminde bilinçli bir şekilde ses oluşturulması ve kullanılması, insanda ses
sistem ve mekanizmasının tanınarak algılanması ile mümkündür. İletişim ve etkileşim aracı
olarak yaşamın her alanında insanın sesini sürekli kullanma zorunluluğu vardır. Ses
eğitiminin genel amacı bireyin ses sağlığını koruyarak sesini kullanmayı öğretmektir. Bu
bağlamda Türk Müziği Koro eğitimi öğretim sürecinde öğrencilere, seslerine olumsuz etki
yapan ortam ve durumlardan korunma ve bunu yaşamlarının her anında uygulama becerisi
kazandırılması amaçlanmaktadır. Bu beceri ile öğrencilerde, ses bozukluğuna sebep olan
etkenleri tanıyabilme ve bu etkenlerden kaçınma bilinci geliştirilir.
Bu beceri, sesini kullanırken sağlığını koruma (doğru ses üretip kullanarak) ve sesine
doğrudan doğruya zarar vermesi olası durum ve ortamlardan korunma becerisi olarak iki alt
beceriyi içerir.
Türk Müziği Makamlarını Tanıma Becerisi
Türk müziği makamları, dokuzuncu sınıfta; Kürdi makamı, Nihavent makamı, onuncu
sınıfta; Rast makamı, Hicaz makamı ve Hüseyni makamı, on birinci sınıfta; Karcığar makamı,
Nikriz makamı, Segah makamı, on ikinci sınıfta; Hüzzam ve Saba makamları sınıf
düzeylerine göre belirlenmiştir.
Öğrenci Türk müziği makam dizilerini öğrenme sürecinde doğru, güzel ve birlikte
şarkı söyleme kuralları göz önünde bulundurularak makamın genel özelliklerine dikkat
edilerek seslendirme ve bu makamların ve dizilerin birbirlerinden ayrıldığı noktaları fark etme
yeteneğine ulaşır.
Bu beceri, öğrencilerin bu makamlara ilişkin, dizi seslerini ve makamın genel
özelliklerini tanıma ve seslendirme, makamlar ve diziler arasındaki farklılıkları tespit etme
becerisi olarak üç alt beceriyi içerir.
Türk Müziği Eserlerini Güzel ve Etkili Seslendirme Becerisi
Ses eğitimi, her tür şarkıyı güzel ve etkili söyleyebilmek için gereken davranışları
kazandırmayı amaçlar. Her müzik türü ve dönemi bir diğerinden farklı müziksel özelliklere ve
üsluba sahiptir. Güzel şarkı söylemek; şarkıyı tür, dönem, üslup ve karakter özelliklerine
uygun seslendirebilmektir. Bu durum ise kazanılan müzik tarihi bilincinin gelişmesi ve sesi
doğru kullanmakla mümkündür.
Örneğin; tür olarak, okul şarkılarının, marşların ve opera aryalarının seslendirilme
biçimleri ve teknikleri ne kadar farklı ise klasik döneme ait bir opera aryası ile romantik
döneme ait bir aryanın seslendirilmesi de önemli ölçüde farklıdır. Eserin yorumu bu
farklılıklardan kaynaklanmaktadır.
Türk Müziği Koro Eğitimi dersi öğretim sürecinde AGSL öğrencilerine, aldıkları
müzik eğitimi tür ve düzeyine, yaşlarına ve kazandıkları ses eğitimi teknik düzeylerine uygun
olarak seçilen Türk Müziği eserlerini, dönem, üslup, eserin ve makamın karakterine ve
özelliğine uygun olarak seslendirme becerisi kazandırılmak amaçlanmaktadır. Bu beceri, Türk
Müziği eserleri ve piyano eşlikli halk türkülerini yorumlama alt becerilerini içerir.
5.3. Değerler ve Tutumlar
Değer, toplumun varlığını, işleyişini, devamını sağlamak ve sürdürmek için doğru ve
gerekli olduğu kabul edilen ortak düşünce, ahlaki ilke ve inançlardır. Türk Müziği Koro
Eğitimi dersi öğretim programının diğer önemli unsurunu da tutumlar ve değerler
oluşturmaktadır. Program eğitim, öğretim sürecinde aşağıdaki değerleri de kazandırmayı
önemsemektedir:
9
9
9
9
9
9
9
Dayanışma
Hoşgörü
Sevgi
Saygı
Duyarlılık
Vatanseverlik
Barış
9
9
9
9
9
9
Estetik
Sorumluluk
Azim
Disiplin
Özgüven
Motivasyon
5.4. Öğrenme Alanları
Öğrenme alanı; birbiri ile ilişkili beceri, tema, kavram ve değerlerin bir bütün olarak
görülebildiği, öğrenmeyi organize eden yapıdır. Türk Müziği Koro Eğitimi dersi öğretim
programı “öğrenme alanı” adı altında organize edilmiş yapılardan oluşmaktadır. Öğrenme
alanları, programda öngörülen bilgi, beceri, kavram, değerler ve tutumların sistematik bir
şekilde ilişkilendirildiği konu alanlarından oluşmaktadır. Bu anlamda öğrenme alanlarına
ilişkin program tablosu, kazanımları, örnek etkinlikleri ve gerekli açıklamaların yapılacağı
sütunları içeren üç ana bölümden oluşturulmuştur. Programda içeriği belirleyen genel çerçeve,
koro eğitiminin içerik ve amaçlarına uygun bir şekilde organize edilmiştir. Öğrenme
alanlarında sınıf düzeyine göre belirlenen kazanımlar ardışık ve bir bütün oluşturacak şekilde
düzenlenmiştir.
Türk Müziği Koro dersi üç öğrenme alanı çerçevesinde yapılandırılmıştır.
• Koroda Ses Eğitimi
• Türk Müziği Makamları
• Türk Müziği Makamlarında Eser Seslendirme
Öğrenme alanlarının içerikleri aşağıda yer almaktadır.
KORODA SES EĞİTİMİ
Sesini kullanırken vücudun doğru duruş, solunum, fonasyon, rezonans, diksiyon,
artikülasyon ve entonasyona yönelik uygulamalar yapılır. Bu uygulamaları gerçekleştirmenin
amacı, ses eğitiminin temel davranışları olan doğru duruş, doğru solunum, doğru fonasyon,
doğru rezonans ve doğru artikülasyonun eşgüdüm (koordinasyon) içinde oluşturulmasıdır.
Eğitilmiş sesin en belirgin özelliği, konuşma ve şarkı söyleme sırasında sesin registre
geçişlerinin fark edilmeden gerçekleştirilmesidir. Bu amaçla, Türk Müziği Koro Eğitimi
dersinde öğrencilerin seslerinde olabilecek geçiş sorununu gidermeye yönelik kendi ses
yapılarına uygun, doğru ses perdesinde gerçekleştirmelerine ilişkin alıştırmaların yapılması
gerekmektedir.
Bu üniteyle öğrencilerin, sesini kullanırken (konuşmada ve şarkı söylemede) anatomik
yapı özelliklerine göre doğru ve uygun registre geçişleri (ses bölgeleri) oluşturmaları
beklenmektedir.
TÜRK MÜZİĞİ MAKAMLARI
Bu öğrenme alanında, makamlar sınıflara ve anlaşılabilirlik düzeyine göre belirlenmiş
ve sıralanmıştır. Bu sıralamaya göre; dokuzuncu sınıftan başlamak üzere on ikinci sınıfa kadar
öğretilmesi düşünülen makamlar; Kürdi makamı, Nihavent makamı, Rast makamı, Hicaz
makamı, Hüseyni makamı, Karcığar makamı, Nikriz makamı, Segah makamı, Hüzzam
makamı ve Saba makamıdır.
Bu makamlara ait dizi sesleri ve genel özellikleri tanıtılarak seslendirme yapılır.
Makamlara ait diziler ve bu makamlara ait makamsal farklılıklar ortaya konur.
TÜRK MÜZİĞİ MAKAMLARINDA ESER SESLENDİRME
Bu öğrenme alanında, belirlenen Türk Müziği makamlarına ait eserin seslendirmesi
amaçlanmıştır. Bu eserler seslendirilirken ses üretmede ve koroda şarkı söylemeye yönelik
temel becerilerin kazanılması, eserlerin genel özelliklerine dikkat ederek seslendirme yapma
ve eserle ilgili literatür bilgilerini edinme becerileri kazandırılmak istenmiştir.
6. ÖĞRENME-ÖĞRETME SÜRECİ
Hayat boyu öğrenen, edindiği bilgi ve beceriyi hayata geçiren fertlerin
yetiştirilmesinde öğretim yöntem ve teknikleri de büyük önem taşımaktadır. Çağın
gerektirdiği donanımlara uygun hedefler belirlenmiş olsa bile bu hedefleri tamamen
geleneksel yöntemlerle gerçekleştirmek mümkün değildir. Öğrenme süreçlerinde öğrencilerin
düşünmelerini, araştırmalarını, sorun çözmelerini ve edindikleri bilgi ve beceriyi yeniden
yapılandırıp hayata geçirmelerini destekleyen yöntem ve teknikler işe koşulmalıdır.
Öğrenci merkezli öğrenme ortamlarında öğretmenin rolünün sınıflardaki geleneksel
rolünden farkı; kendi kararlarını uygulamak yerine öğrencilere yol göstermek, önerilerde
bulunmak, gerekli durumlarda açıklama yapmak, fikir vermek, rehber olmak ve onların
gelişimlerini gözlemektir. Örneğin, öğretmen hangi öğretimsel işin yapılacağı ya da hangi
kaynağa bakılacağı konusunda fikri olmayan öğrenciye çeşitli işler ya da kaynaklar önerebilir.
Öğrencinin gelişmesinde sorunlarla karşılaşıldığında önlem almak da öğretmenin
sorumluluğundadır. Burada söz konusu olan öğretmenin öğrenciye kendi kararlarını kabul
ettirmesi, onun öğrenmesi ile ilgili kararları onun yerine almamasıdır. Öğretmen bilgi aktarıcı,
karar verici olmak yerine öğrencilerin öğrenme sürecine etkin katılımını sağlayarak,
öğrenmeyi kolaylaştırmalıdır. Bilgi ile öğrenci arasında arabuluculuk rolünü üstlenmelidir.
Tablo: Öğretmen ve Öğrenci Merkezli Eğitimin Karşılaştırılması
Öğretmen Merkezli
Öğrenci Merkezli
Öğretici
Etkileşimli
Sınıfta etkinlik
Bilgi verici, daima uzman
Katılımcı, bazen öğrenci
Öğretmenin rolü
Dinleyici, daima öğrenci
Katılımcı, bazen uzman
Öğrencinin rolü
Bilgiler
İlişkiler
Ders ağırlığı
Hatırlama ve ezber bilginin Sorgulama ve buluş, bilgilerin
Bilgi kazanımı
birikmesi
yeni bilgilere dönüşümü
Miktar
Kalite
Başarı göstergesi
Normlara göre
Ölçütlere göre
Ölçme
Tekrar ve uygulama
İletişim, katılım, bilgiye erişim
Teknoloji kullanımı
(Kaynak: Dwyer, 1994), http://www.cndp.fr/collecie/pdf/clasbran.pdf
Öğrenci merkezli eğitim için yöntem ve tekniklerin belirlenmesi ve bunun sınıfta
uygulanması, planlamanın en önemli bölümlerindendir. Öğrenci özellikleri doğru belirlendiğinde ve
planlama aşamasına katılımı sağlandığında hedeflere ulaşmak daha kolay olacaktır. Öğrenci
merkezli eğitim için benimsenen ilkeler, değerler ve hedefler yöntem teknik ve stratejilerin
belirlenmesinde temel oluşturmaktadır. Bu teknik, bir öğretme yöntemini uygulamaya koyma
biçimi, ya da sınıf içinde yapılan işlemlerin bütün olarak tanımlanabilir. Yöntem ve tekniklerin
belirlenmesinde etkili olan bazı faktörler vardır. Bunlar: Ulaşılacak hedefler, öğretmenin yöntem
konusundaki becerisi, içeriğin yapısı, süre, maliyet, kullanım kolaylığı, öğrenci sayısı, derslik ve
büyüklüğü, öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeyi vb. olarak sıralanabilir (Öğrenci Merkezli
Eğitim Uygulama Modeli, 2004).
Çağdaş yöntemlerde öğrenci; öğrenme sürecine aktif olarak katılmaktadır. Burada
öğretmenin rolü; öğrencinin öğrenmesinin kolaylaştırmak için ona rehberlik etmek,
öğrencinin öğrenim sürecine katılımını sağlamak için gerekli önlemleri almak ve öğrenciyi
sürekli güdülemektir. Öğretmenin ana görevi, öğrenme kaynağı ile öğrencinin doğrudan
etkileşimini sağlamak ve gereksinim duyduğunda ona rehberlik etmektir. Bunun nedeni,
öğretmenin öğrenciye ne sunduğundan çok öğrencinin ne yaptığı görüşünün benimsenmesidir.
Programda verilen etkinlikler birer öneri niteliğindedir. Öğretmen, bu etkinlikleri
aynen kullanabilir veya ekleme ve çıkarmalar yapabilir. Bunun dışında başka etkinlikler de
geliştirebilir. Etkinlikler, öğrenci merkezli ve öğrenme sürecinde öğrencinin etkin bir rol
üstlenmesini sağlayacak şekilde düzenlenmelidir. Örneğin, öğrencinin sınıfta arkadaşlarıyla
tartışarak, görüşlerini açıklayarak, sorgulayarak, başka arkadaşlarına aktararak öğrenme
sürecine etkin olarak katılmasını amaçlamalıdır. Öğrencilerin birbirleriyle ve öğretmenlerle
karşılıklı iletişime ve etkileşime girmelerini, birbirlerine açık uçlu ve anlamlı sorular
sormalarını, araştırma yapmalarını sağlayıcı etkinliklere yer verilmelidir.
7. ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Ölçme ve değerlendirme, eğitim ve öğretimin ayrılmaz bir parçasıdır. Eğitim
sürecinde programların istenilen başarıyı gösterip göstermediği, öğrencilerden beklenen bilgi,
beceri ve tutumların gelişip gelişmediği, ölçme ve değerlendirme yoluyla tespit edilir. Ölçme
ve değerlendirme ile eğitim ve öğretim sürecinin sürekli izlenmesi her aşamada ortaya çıkan
sorunları tespit ve düzenleme imkânı verir.
Ölçme: Nesnelerde, olgularda ya da bireylerde bulunduğu düşünülen özelliklerin
gözlemlenip gözlem sonuçlarının sayılarla veya başka sembollerle gösterilmesidir (Turgut,
1987; Yıldırım, 1999). Ölçme, öğrencilerin neleri bildikleri, neleri yapabildikleri hakkında
bilgi toplamak olarak da tanımlanabilir.
Değerlendirme: Gözlem sonuçlarının bir ölçütle veya ölçütler takımıyla kıyaslanıp bir
karara varılması işidir (Baykul, 1999; Yıldırım, 1999).
En genel anlamı ile ölçme, bir nesneye ilişkin gözlemlerin sayı ve sembollerle ifade
edilmesi, değerlendirme ise ölçme sonuçlarını bir ölçüte vurarak, ölçülen nitelik hakkında bir
değer yargısına varma sürecidir.
Ölçme ve değerlendirme, öğretme ve öğrenmenin etkililiğini belirlemek amacı ile
yapılan, eğitimle ilgili verilerin toplanmasını ve yorumlanmasını içeren çok adımlı, sistematik
bir süreçtir. Ölçme ve değerlendirmenin amaçları genel olarak şu şekilde sıralanabilir:
•
•
•
•
•
Öğrenci başarısını gözlemlemek
Okulun başarısını gözlemlemek
Anne-babalara bilgi verebilmek
Öğrenciler için sınıf geçme ve mezuniyet konularında karar verebilmek
Öğretim sürecinin verimliliği hakkında yorumlar yapabilmek
Programda, değerlendirme ile sadece öğrenme ürününü değil, öğrencilerin öğrenme
süreçleri de izlenir ve bu süreç değerlendirilerek gerektiğinde kullanılan sınıf etkinlikleri
değiştirilir. Ölçme ve değerlendirme öğrencinin gerçek yaşamla kendi bilgileri arasında ilişki
kurmasını ve karşılaştığı problemlere farklı çözüm yolları üretebilmesini gerektirir.
Öğretmenlerin, öğrencilerin başarısını değerlendirmede birkaç yöntemi birlikte
kullanması gerekir. Bu durum her öğrenciye ne bildiğini gösterme konusunda bir şans tanır.
Öğretmenin de birkaç aracı birlikte kullanarak öğrencinin ne bildiğini ve ne yapacağını
bilmesi bu konuda kendine daha fazla güven duymasını sağlayabilir. Türk Müziği Koro
Eğitimi dersi öğretim programında değerlendirme ile sadece öğrenme ürününü değil,
öğrencilerin öğrenme süreçleri de izlenir ve bu süreç değerlendirilerek gerektiğinde kullanılan
sınıf etkinlikleri değiştirilir. Hazırlanmış olan programda değerlendirme, öğrencilerin neyi
bilmediğini değil, ne bildiklerini belirlemeye yarayan bir araçtır. Bu amaçla öğretmenler
programda yer alan gözlem, görüşme, performans ödevleri, öz değerlendirme formları,
projeler, posterler vb. araç ve yöntemleri kullanarak öğrencilerin bilgiyi nasıl yapılandırdığını
ve üst zihinsel becerilirinin ne kadar geliştiğini öğrenim süreci içinde değerlendirirler.
Türk Müziği Koro Eğitimi dersi için yapılacak değerlendirme etkinliklerinde,
öğrencilerin programın tüm boyutlarında sağladığı gelişme ve başarı ölçülmeye ve
kaydedilmeye çalışılır. Öğretmenler, öğrencilerin programla ilgili bilgi, beceri, değer ve
tutumlara yönelik eksiklerini belirlerken, bireysel gelişimlerini izlerken, karşılaştıkları
zorlukları tanımlarken, öğrencileri öğrenmeye ve becerilerini geliştirmeye özendirirken
değerlendirme yaparlar. Böylece, değerlendirme öğrencilerin eğitiminde geliştirici bir rol
oynar. Öğrencilerin öğrenmesi ve gelişimiyle ilgili elde edilen bilgiler, öğretmenler tarafından
kullanılabileceği gibi öğrencinin kendini değerlendirmesine ve kişisel hedefler belirlemesine
de yardım eder.
Türk Müziği Koro Eğitimi dersi öğretim programı, yaratıcı ve eleştirel düşünme,
problem çözme, karar verme, araştırma, girişimcilik gibi ortak becerilerin yanında, koroda
doğru ses üretme, koroda ses eğitimine ilişkin temel davranışları kazanma, ses sağlığını
koruma, Türk müziği makamlarını tanıma ve bu makamlara ait eserleri güzel ve etkili
seslendirme becerisi gibi Türk Müziği Koro Eğitimi becerileri geliştirmesi bakımından
öğrencinin eğitimine önemli katkılar sağlayacaktır. Bu amaçla, geliştirilen Türk Müziği Koro
Eğitimi dersi öğretim programında, eğitim–öğretim sürecini destekleyici nitelikte çeşitli
ölçme ve değerlendirme araç ve yöntemlerine yer verilmiştir.
Öğretmenler programda verilen ölçme ve değerlendirme araç ve yöntemlerini ya da
bunlardan esinlenerek ünitelerdeki kazanımlara uygun ölçme ve değerlendirme araç ve
yöntemleri geliştirerek kullanabilirler. Örneğin, derslerin işlenişi sürecinde öğrencilerin
yapılan etkinliklere katılma düzeylerini belirlemede gözlem formlarından, grup etkinliklerine
katılmalarını belirlemede grup değerlendirme formlarından ya da üniteler sonunda
öğrencilerin hangi becerilere sahip olduklarını kendilerinin belirleyebilmeleri için öz
değerlendirme formlarından yararlanabilir. Öğretmenlerin etkinliklere yönelik olarak
kullanacağı değerlendirme araç ve yöntemleri öğrencilerin gelişimlerini değerlendirmelerinde
ve alacakları kararlarda önemli ipuçları verecektir.
8. TÜRK MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME
ALANLARI, ÜNİTELER VE SÜRELERİ
ÖĞRENME ALANLARI, ÜNİTELER VE SÜRELERİ
9. SINIF
Öğrenme Alanları
Üniteler
Ses Sistemi ve Sesin
KORODA SES EĞİTİMİ Oluşumu
Ses Eğitimi
Kürdi Makamı
TÜRK MÜZİĞİ
MAKAMLARI
Nihavent Makamı
Kürdi Makamında Eserler
TÜRK MÜZİĞİ
Seslendirme
MAKAMLARINDA
Nihavent Makamında
ESER SESLENDİRME
Eserler Seslendirme
Toplam
Kazanım
Sayıları
Süre/Ders
Saati
Oranı
(%)
14
6
17
9
4
5
4
4
4
11
11
11
11
9
25
12
9
25
55
36
100
Kazanım
Sayıları
10
5
5
5
Süre/Ders
Saati
3
6
6
6
Oranı
(%)
4
8
8
8
12
17
24
12
17
24
12
17
24
61
72
100
10. SINIF
Öğrenme Alanları
Üniteler
KORODA SES EĞİTİMİ Ses Eğitimi
Rast Makamı
TÜRK MÜZİĞİ
Hüseyni Makamı
MAKAMLARI
Hicaz Makamı
Rast Makamında Eserler
Seslendirme
TÜRK MÜZİĞİ
Hüseyni Makamında
MAKAMLARINDA
Eserler Seslendirme
ESER SESLENDİRME
Hicaz Makamında Eserler
Seslendirme
Toplam
11. SINIF
Öğrenme Alanları
Üniteler
KORODA SES EĞİTİMİ Ses Eğitimi
Karcığar Makamı
TÜRK MÜZİĞİ
Nikriz Makamı
MAKAMLARI
Segah Makamı
Karcığar Makamında
Eserler Seslendirme
TÜRK MÜZİĞİ
Nikriz Makamında
MAKAMLARINDA
Eserler Seslendirme
ESER SESLENDİRME
Segah Makamında Eserler
Seslendirme
Toplam
Kazanım
Sayıları
12
5
5
5
Süre/Ders
Saati
3
6
6
6
Oranı
(%)
4
8
8
8
13
17
24
13
17
24
13
17
24
66
72
100
Kazanım
Sayıları
13
5
5
Süre/Ders
Saati
8
10
10
Oranı
(%)
10
14
14
13
22
31
13
22
31
49
72
100
12. SINIF
Öğrenme Alanları
Üniteler
KORODA SES EĞİTİMİ Ses Eğitimi
Hüzzam Makamı
TÜRK MÜZİĞİ
MAKAMLARI
Saba Makamı
Hüzzam Makamında
TÜRK MÜZİĞİ
Eserler Seslendirme
MAKAMLARINDA
Saba Makamında Eserler
ESER SESLENDİRME
Seslendirme
Toplam
TÜRK MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ ÖĞRENME ALANLARI VE ÜNİTELER
9. SINIF
ÖĞRENME ALANI: KORODA SES EĞİTİMİ
ÜNİTE I: SES SİSTEMİ VE SESİN OLUŞUMU ÖGELERİ
ÜNİTE II: SES EĞİTİMİ
ÖĞRENME ALANI: TÜRK MÜZİĞİ MAKAMLARI
ÜNİTE I: KÜRDİ MAKAMI
ÜNİTE II: NİHAVENT MAKAMI
ÖĞRENME ALANI: TÜRK MÜZİĞİ MAKAMLARINDA ESER SESLENDİRME
ÜNİTE I: KÜRDİ MAKAMINDA ESERLER SESLENDİRME
ÜNİTE II: NİHAVENT MAKAMINDA ESERLER SESLENDİRME
10. SINIF
ÖĞRENME ALANI: KORODA SES EĞİTİMİ
ÜNİTE: SES EĞİTİMİ
ÖĞRENME ALANI: TÜRK MÜZİĞİ MAKAMLARI
ÜNİTE I: RAST MAKAMI
ÜNİTE II: HİCAZ MAKAMI
ÜNİTE III: HÜSEYNİ MAKAMI
ÖĞRENME ALANI: TÜRK MÜZİĞİ MAKAMLARINDA ESER SESLENDİRME
ÜNİTE I: RAST MAKAMINDA ESERLER SESLENDİRME
ÜNİTE II: HİCAZ MAKAMINDA ESERLER SESLENDİRME
ÜNİTE III: HÜSEYNİ MAKAMINDA ESERLER SESLENDİRME
11. SINIF
ÖĞRENME ALANI: KORODA SES EĞİTİMİ
ÜNİTE: SES EĞİTİMİ
ÖĞRENME ALANI: TÜRK MÜZİĞİ MAKAMLARI
ÜNİTE I: KARCIĞAR MAKAMI
ÜNİTE II: NİKRİZ MAKAMI
ÜNİTE III: SEGAH MAKAMI
ÖĞRENME ALANI: TÜRK MÜZİĞİ MAKAMLARINDA ESER SESLENDİRME
ÜNİTE I: KARCIĞAR MAKAMINDA ESERLER SESLENDİRME
ÜNİTE II: NİKRİZ MAKAMINDA ESERLER SESLENDİRME
ÜNİTE III: SEGAH MAKAMINDA ESERLER SESLENDİRME
12. SINIF
ÖĞRENME ALANI: KORODA SES EĞİTİMİ
ÜNİTE: SES EĞİTİMİ
ÖĞRENME ALANI: TÜRK MÜZİĞİ MAKAMLARI
ÜNİTE I: HÜZZAM MAKAMI
ÜNİTE II: SABA MAKAMI
ÖĞRENME ALANI: TÜRK MÜZİĞİ MAKAMLARINDA ESER SESLENDİRME
ÜNİTE I: HÜZZAM MAKAMINDA ESERLER SESLENDİRME
ÜNİTE II: SABA MAKAMINDA ESERLER SESLENDİRME
9. ORTAÖĞRETİM ANADOLU GÜZEL SANATLAR LİSELERİ TÜRK MÜZİĞİ
KORO EĞİTİMİ DERSİ KİTAP FORMA SAYILARI
SINIFI
A4
B5
9
5–7
7–9
10
5–7
7–9
11
5–7
7–9
12
5–7
7–9
10. PROGRAMDA KULLANILAN SEMBOLLER
+ Sınıf-okul içi etkinlik
Bu sembol, ilgili etkinliklerin (grup çalışması, çalışma kâğıdı
doldurma, görsel materyal okuma, sanal alan gezisi, slayt/film
izleme, dinleti, çalgı çalma, eser okuma, eser çözümleme vb.) sınıf
içinde yapılacağını gösterir.
v Okul dışı etkinlik
Bu sembol, ilgili etkinliklerin (araştırma, grup çalışması, proje
çalışmaları, konser/sergi vb. etkinlikleri) tamamının veya bazı
aşamalarının ev, kütüphane ve konuyla ilgili kurum ve
kuruluşlarda yapılabileceğini gösterir.
[!] Uyarı
Bu sembol, ilgili ünitede doğrudan verilecek beceri ve değer
ifadelerini, işlenecek konuların sınırlarını, kullanılması önerilen
araç-gereç ve dikkat edilmesi gereken noktaları gösterir.
Yİnceleme gezisi
Bu sembol, ilgili etkinliklerin okul dışında inceleme ve araştırma
gezileriyle yapılabileceğini gösterir.
Ders içi ilişkilendirme
C Diğer derslerle
ilişkilendirme
Bu sembol, ilgili kazanım(lar)la/üniteyle ilişkilendirilebilecek
diğer dersleri gösterir.
Bu sembol, ilgili üniteyle iş birliği yapılabilecek diğer derslerin
adını gösterir.
Bu sembol, eğitim öğretim sürecinde yapılabilecek ölçme ve
Ölçme ve değerlendirme değerlendirme etkinliklerini göstermektedir. Belirtilen ölçme ve
değerlendirme etkinlikleri öneri niteliğindedir.
TÜRK MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ
ÖĞRENME ALANI: KORODA SES EĞİTİMİ
ÜNİTE
KAZANIMLAR
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
SES SİSTEMİ VE SESİN OLUŞUMU
Bu üniteyi tamamlayan
öğrenciler;
1. Sesi oluşturan ögeleri
tanır.
2. İnsan ses sistemini
meydana getiren
ögeleri tanır.
3. Sesin oluşumunda rol
oynayan organların
ses üretmede ve şarkı
söylemedeki
görevlerini fark eder
4. Solunum organlarının
ses üretmede ve şarkı
söylemedeki
görevlerini açıklar.
5. Doğal solunumu ve
konuşma solunumunu
fark eder.
6. Rezonans bölgelerini
tanır.
7. Registre bölgelerini
tanır.
+ Sınıf-okul içi etkinlik
[!]Uyarı
9. SINIF
+ Sesi oluşturan ögeler, solunum, titreşim ve
rezonatör sistemlerini oluşturan organların insan
vücudundaki yerleri ve işlevlerini konu alan
kaynaklar görsel materyallerle (vcd, cd, dvd)
sunulup konu üzerinde karşılıklı tartışılır (1- 3.
kazanımlar).
+Doğru güzel ve etkili bir ses üretmedeki
solunumun önemini kavratmak için, solunum
sisteminin fizyolojisi tanıtılır ve bu örnekler görsel
materyallerle ( vcd, cd, dvd) desteklenerek solunum
türlerini içeren uygulamalı çalışmalar yapılır (4 ve
5. kazanımlar).
+ Solunumunu denetleyerek, tek ses üzerinde
çeşitli hecelerle (na-ne ni-no-nu vb), solunumunu
denetleyerek doğru ses üretme alıştırmaları
yaptırılır (5. kazanım).
+ Rezonans bölgeleri ile işlevleri, görsel
kaynaklardan tanıtılarak bu bölgelerin daha iyi
hissedilmesine ve doğru kullanımına ilişkin
alıştırmalar yapılır (6. kazanım).
+ Erkeklerde ve kadınlarda registre bölgeleri
tanıtılır ve bütün registre lardaki vokal nitelikleri
örneklenerek sunulur, ses geçiş bölgelerinde sesin
kontrolünü ve sürekliliğini sağlamak için, orta
tonlarda hafif ve küçük egzersizlerle alıştırmalar
yapılır (7. kazanım).
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
Ders içi ilişkilendirme
Ölçme ve değerlendirme
AÇIKLAMALAR
[!] Öğrenciler şarkı söyleme, şan, konuşma
eğitimi, toplu ses eğitimi hakkında
bilgilendirilir.
C 1. kazanımla ilgili olarak Fizik dersi
öğretmeniyle işbirliği yapılır.
C 2-5. kazanımlarla ilgili olarak Biyoloji ders
öğretmeniyle işbirliğine gidilir.
[!]Bütün derslere başlarken mutasyon dönemi
ses özellikleri dikkate alınarak doğru duruş,
doğru solunuma dayalı doğru fonasyon, doğru
rezonans ve doğru artikülasyonla ses
alıştırmaları yapmaya özen gösterilir.(1- 11.
kazanımlar).
[!] Ses üzerine uzmanlaşmış tıp doktorlarıyla
ses sistemi, mutasyon döneminde ses
özellikleri ve ses sağlığı konularında görüşme
yapılarak öğrenciler bilgilendirilir (1- 4, 7- 10.
kazanımlar).
[!] Öğrencilerin bireysel yapı özellikleri ile ses
gelişim-değişim (mutasyon) özellikleri
dikkatle izlenir, buna uygun doğru ses
alıştırmaları seçilir.
C Diğer derslerle ilişkilendirme
TÜRK MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ
ÖĞRENME ALANI: KORODA SES EĞİTİMİ
SES SİSTEMİ VE SESİN OLUŞUMU
ÜNİTE
9. SINIF
KAZANIMLAR
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
AÇIKLAMALAR
8. İnsan sesinin
fizyolojik gelişimini
ve değişimini açıklar.
9. Mutasyon döneminde
sesinde oluşan
değişiklikleri fark
eder.
10. Mutasyon döneminde
sesinde yaşadığı
olumsuz durumlara
uygun olarak, doğru
ses (doğru solunum
destekli yumuşak,
fonasyonla, küçük,
hafif ve temiz) üretir.
11. Ses sağlığına ve sesini
korumaya özen
gösterir.
12. Şarkı söylemede dil
ve konuşmanın yeri
ve önemini belirler.
13. Ses türlerini tanır.
14. İnsan sesinin müzik
eğitimindeki yerini
fark eder.
v /+ Sesin fizyolojik gelişimine ve değişimine
yönelik kaynaklardan araştırma yapmaları ve
edindikleri bilgileri arkadaşlarıyla paylaşmaları
sağlanır, sesin kullanımı sırasında yapılan yanlış
davranışlar tartışılır (8. kazanım).
v /+ Mutasyon döneminde, ses bozukluğuna
sebep olan etkenler ve ses sağlığının korunmasına
yönelik kaynaklardan araştırma yapmaları ve
sunmaları sağlanır (9 -11. kazanımlar).
+ Mutasyon dönemi ses özelliklerine uygun
olarak, majör ve minör üçlülerden oluşan yanaşık
seslerle,–m, (kapalı ağızla) ve -yu, -mi, v.b
hecelerle alıştırma yapılır (10. kazamım).
v /+ Artikülasyon bölgeleri ve mekanizması
(artikülatör adı verilen dudaklar, dişler, dil ve
damak), hakkında genel bilgiler ile Türkçe’de
bulunan sesli ve sessiz fonemlerin üretildiği
artikülasyon bölgelerine ilişkin bilgiler ilgili
kaynaklardan araştırılarak, dil ve konuşmanın
şarkı söylemedeki önemi ve etkisi tartışılır (12.
kazanım).
+ Soprano, alto, tenor, bas seslerini örnekleyen
ses kayıtları dinlenir ve bu seslerin genel
karakteristik özellikleri üzerine tartışma
yapılır (13. kazanım).
+ Müzik eğitiminde insan sesinin yeri ve önemi
kaynak metinlerle ilişkilendirilerek tartışılır (14.
kazanım).
[!] Ses sağlığının, ses eğitiminde, şarkı
söylemede, koro bilinci ve disiplinindeki
önemi ile ilişkisi açıklanır.
[!] Konularla ilgili CD/VCD/DVD gibi görsel
materyaller imkânlar doğrultusunda kullanılır.
[!] Bu ünite ile öğrencilerin motivasyon,
sorumluluk, azim, disiplin ve duyarlılık
değerlerine ulaşması beklenir.
[!] Bu ünitenin sonunda öğrencilerin, koroda
doğru ses üretme, koroda ses eğitimine ilişkin
temel davranışları kazanma ve ses sağlığını
koruma becerisi kazanması beklenir.
Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve
değerlendirme çalışmalarında, sözlü sunum,
görüşme ve öğrenci gözlem formundan
yararlanılabilir.
+ Sınıf-okul içi etkinlik
[!]Uyarı
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
Ders içi ilişkilendirme
Ölçme ve değerlendirme
C Diğer derslerle ilişkilendirme
TÜRK MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ
ÖĞRENME ALANI: KORODA SES EĞİTİMİ
SES EĞİTİMİ
ÜNİTE
KAZANIMLAR
9. SINIF
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
AÇIKLAMALAR
v /+ Koro türleri (sayısal oluşumlarına, müzik
Bu üniteyi tamamlayan
türlerine, kuruluş amaçlarına ve yaş gruplarına göre)
öğrenciler;
ve özelliklerini araştırmaları ve sunmaları sağlanır.
Karma, kadın, erkek ve çocuk koroları, görsel ve
1. Koro türlerini tanır.
işitsel kayıtlardan (vcd, dvd veya cd) izletilerek
2. Koroda şarkı
konuya ilişkin tartışma yapılır (1. kazanım).
söylemeye yönelik
Y /+ Yaptıkları müzik türüne göre ayrılmış
belirlenen temel
koroların konserlerine gidilip ve farklılıklar
davranışları (duruş,
gözlemlenerek öğrencilerden sınıfa izlenimlerini
solunum, ses üretme,
aktarmaları istenir (1. kazanım).
rezonans ve
+ Toplu söylemede uyulması gerekli kurallar
artikülasyon) uygular.
anlatılarak vücudun, ses egzersizlerine ve şarkı
3. Koroda uyumlu ve
söylemeye başlamadan önce, alması gereken doğru
bağdaşık (homojen) ses duruş pozisyonu ve doğru solunuma dayalı küçük ses
üretmeye ilişkin temel egzersizleri ve kolay bir şarkı üzerinde, sınıfça
davranışları (birbirini
birlikte söyleme çalışması yapılır (2. kazanım).
dinleyerek ve ses
+ Şarkı söyleme sırasında yanındakini dinleyerek
gürlüğünün koro ile
doğru solunuma dayalı sesinin yüksekliğini ve
uyumunu koruyarak)
doğruluğunun koruyarak tüm koro ile uyum içinde
fark eder.
ses üretme ve şarkı söyleme çalışmaları yapılır. Bu
4. Koroda doğru ses
çalışmalar esnasında birlikte şarkı söylemenin zevkli
üretmeye yönelik
bir hale getirilmesi için karşılıklı dikkat ve özen
olarak ses sistemindeki gösterilir (3-6 ve 7. kazanımlar).
eşgüdümlü çalışmayı
+ Koroda şarkı söylemeye yönelik olarak belirlenen
fark eder.
temel davranışlar (duruş, solunum, ses üretme,
5. Doğru entonasyonla
rezonans ve artikülasyon) küçük ses alıştırmaları ve
şarkı söylemeye ilişkin küçük parçalar üzerinde eşgüdüm içinde uygulanır
gereklilikleri fark eder. (4. kazanım).
+ Sınıf-okul içi etkinlik
[!]Uyarı
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
Ders içi ilişkilendirme
Ölçme ve değerlendirme
[!] Duo-Düette (ikili), Trio-Terzette
(üçlü) gibi koroda söylemede sayısal
oluşumların tanımları ve aldıkları isimler
müzikal terimler dağarcığına yerleştirilir.
[!] 2. ve 3. kazanımla ilgili olarak, ses
egzersizleri yaparken ve şarkı söylerken
toplu halde seslerin doğru rezonans
bölgelerinde üretilmesine ve sözlerin
doğru artiküle edilmesine özen
gösterilmelidir.
4. kazanımla ilgili olarak solunum,
fonasyon, rezonans ve artikülasyon
bölge ve organlarının eşgüdüm
(koordinasyon) içinde çalışmasını
sağlamak için insan ses sistemi hakkında
önceki ünitede edinilen kazanımlar
hatırlatılarak, dikkat çekilir.
[!] Seslendirilecek her şarkı için; sesini
her kullanışında doğru solunuma dayalı
doğru fonasyonla üretmeye özen
gösterme, entonasyonuna dikkat etme,
nüansları aynı anda özenle
gerçekleştirme, birlikte başlayıp birlikte
bitirme çabası içinde olma, şefe dikkat
etme gibi temel davranışlar öğretmen
tarafından gözlemlenmeli ve kontrol
edilmelidir (2-5. kazanımlar).
C Diğer derslerle ilişkilendirme
TÜRK MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ
ÖĞRENME ALANI: KORODA SES EĞİTİMİ
SES EĞİTİMİ
ÜNİTE
9. SINIF
KAZANIMLAR
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
AÇIKLAMALAR
6. Koroda ses eğitimin temel
amaçlarını ve önemini
açıklar.
7. Koro dersine devama ve
koro disiplinine özen
gösterir.
8. Koroda şarkı söylemenin
zevkini fark eder.
9. Koro ile şef uyumunun
önemi ve gerekliliğini fark
eder.
+ Koroda bir eser seslendirilirken
şef-koro uyumunun öneminin
gerekliliğinin anlaşılması için seçkin
koro ve şefler vcd, dvd gibi
kaynaklardan izletilir. Koro
şefliğinin anlamına ilişkin gerekli
açıklama yapılır ve eser seslendirme
sırasında şefin eline ve mimiklerine
dikkat çekilir. Koroda şarkı
söylemeye yönelik temel
davranışların kazanılması için koro
dersine devamın ve buna bağlı olarak
gelişen koro disiplini ve önemi
tartışılır (6- 9. kazanımlar).
[!] Küçük müzik ve konuşma cümleleri, ses
eğitiminde temel davranışlar olan doğru duruş,
doğru solunum, doğru fonasyon, doğru rezonans ve
doğru artikülasyonu eşgüdüm (koordinasyon)
içinde gerçekleştirerek seslendirilir.
[!] VCD, DVD, CD gibi işitsel ve görsel
materyallerden seçkin koro kayıtları dinletilir.
[!] Bu ünite ile öğrencilerin motivasyon,
sorumluluk, azim, disiplin ve duyarlılık değerlerine
ulaşması beklenir.
[!] Bu ünite ile öğrencilerin motivasyon,
dayanışma, sorumluluk, azim, disiplin ve duyarlılık
değerlerine ulaşması beklenir.
[!] Bu ünitenin sonunda öğrencilerin, koroda doğru
ses üretme, koroda ses eğitimine ilişkin temel
davranışları kazanma ve becerisi kazanması
beklenir.
Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme
çalışmalarında, öz değerlendirme, öğrenci gözlem
ve performans değerlendirme formundan
yararlanılabilir.
+ Şef- koro uyumunun anlaşılması
için sınıfta bir oyun havası içinde
öğrencilere şeflik görevi vererek
şarkıyı yönetmeleri istenebilir (6-9.
kazanımlar).
+ Sınıf-okul içi etkinlik
[!]Uyarı
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
Ders içi ilişkilendirme
Ölçme ve değerlendirme
C Diğer derslerle ilişkilendirme
TÜRK MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ
ÖĞRENME ALANI: TÜRK MÜZİĞİ MAKAMLARI
ÜNİTE
KAZANIMLAR
Bu üniteyi tamamlayan
öğrenciler;
1. Kürdi makamı
dizisindeki sesleri tanır.
KÜRDİ MAKAMI
2. Kürdi makamındaki
sesleri doğru ve temiz
seslendirir.
3. Kürdi makamının
genel özelliklerini tanır.
4. Dinlediği makamın
Kürdi makamı olduğunu
tahmin eder.
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
AÇIKLAMALAR
+ Makama duyuşsal olarak
aşinalık sağlanması için
Kürdi makamı dizisindeki
seslerden oluşan ses
egzersizleri yapılır (1.
kazanım).
[!] Kürdi makamında dinletilen eserlerin ses sınırı ve sözlerindeki
anlamları bakımından sınıf düzeyine uygun olmasına özen
gösterilmelidir.
[!] Bu ünitede Kürdîlihicazkâr, Acem Kürdi ve Muhayyer Kürdi
makamlarına da yer verilebilir.
[!] Makama uygun seslendirme yapılırken ses üretme sırasında
koronun doğru solunum ve fonasyona dayalı bir seslendirme
çalışması içinde olduğuna özen gösterilmelidir.
[!] Dizi seslerinin kanon şeklinde seslendirilmesi, bu makamın daha
iyi anlaşılmasına ve dersin daha verimli bir hale getirilmesine katkı
sağlayacağı düşüncesi göz önünde bulundurulmalı ve öğretmen
tarafından benzer çalışmalara da yer verilmelidir.
C Ünite, Müziksel İşitme, Okuma ve Yazma dersiyle
ilişkilendirilir.
[!] Kürdi makamında dinletilen eserlerin (koro ve solo ) seçkin
icralar olmasına özen gösterilmelidir.
[!] Türk Müziği Koro konserleri imkânlar dâhilinde cd, vcd, dvd vb.
kaynaklardan dinlenip, izlenmeli ve sınıfta bu izlenimler tartışılarak
öğrencilerin konu hakkındaki düşünceleri alınmalıdır.
[!] Bu ünite ile öğrencilerin motivasyon, dayanışma, sorumluluk,
azim, disiplin ve duyarlılık değerlerine ulaşması beklenir.
[!] Bu ünitede öğrencilerin, koroda doğru ses üretme ve Türk
müziği makamlarını tanıma becerilerini kazanmaları beklenir.
Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme çalışmalarında,
öz değerlendirme, öğrenci gözlem, grup değerlendirme formu ve
performans değerlendirme formundan yararlanılabilir.
+ Egzersizler yapılırken bu
makamın genel özelliklerine
dikkat edilir. Sınıf iki ayrı
gruba bölünerek (sopranotenor, alto-bas) bu makamın
dizisi kanon şeklinde
seslendirilir ve makamın
duyuşsal olarak pekiştirilmesi
sağlanır (2. ve 3. kazanım).
+ Kürdi makamını diğer
makamlardan ayırmak için
değişik makamlara ait diziler
çalınır ve seslendirilir (4.
kazanım).
+ Sınıf-okul içi etkinlik
[!]Uyarı
9. SINIF
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
Ders içi ilişkilendirme
Ölçme ve değerlendirme
C Diğer derslerle ilişkilendirme
TÜRK MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ
ÖĞRENME ALANI: TÜRK MÜZİĞİ MAKAMLARI
NİHAVENT MAKAMI
ÜNİTE
KAZANIMLAR
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
Bu üniteyi tamamlayan
öğrenciler;
+ Makama duyuşsal olarak
alışma sağlanması için
Nihavent makamı dizisindeki
seslerden oluşan ses egzersizleri
yapılır (1. kazanım).
9. SINIF
AÇIKLAMALAR
[!] Nihavent makamında dinletilen eserlerin ses sınırı ve
sözlerindeki anlamları bakımından sınıf düzeyine uygun olmasına
özen gösterilmelidir.
1. Nihavent makamı
[!] Makama uygun seslendirme yapılırken ses üretme sırasında
dizisindeki sesleri tanır.
koronun doğru solunum ve fonasyona dayalı bir seslendirme
çalışması içinde olduğuna özen gösterilmelidir.
2. Nihavent makamındaki
sesleri doğru ve temiz
[!] Dizi seslerinin kanon şeklinde seslendirilmesi, bu makamın
+ Egzersizler yapılırken bu
seslendirir.
daha iyi anlaşılmasına ve dersin daha verimli bir hale
makamın genel özelliklerine
getirilmesine katkı sağlayacağı düşüncesi göz önünde
3. Makamın genel
dikkat edilir. Sınıf iki ayrı
özelliklerini tanır.
gruba bölünerek (soprano-tenor, bulundurulmalı ve öğretmen tarafından benzer çalışmalara da yer
verilmelidir.
alto-bas) bu makamın dizisi
4. Dinlediği makamın
C Ünite, Müziksel İşitme, Okuma ve Yazma dersiyle
kanon şeklinde seslendirilir ve
Nihavent makamı
ilişkilendirilir.
makamın duyuşsal olarak
olduğunu tahmin eder.
pekiştirilmesi sağlanır (2. ve 3. [!] Nihavent makamında dinletilen eserlerin (koro ve solo ) seçkin
5. Nihavent makamının, kazanım).
icralar olmasına özen gösterilmelidir.
Kürdi makamı ve
[!] Türk Müziği Koro konserleri imkânlar dâhilinde cd, vcd, dvd
dizisinden ayrıldığı
vb. kaynaklardan izlenmeli ve sınıfta bu izlenimler tartışılarak
+ Nihavent makamını diğer
noktaları belirler.
öğrencilerin konu hakkındaki düşünceleri alınmalıdır.
makamlardan ayırmak için
[!]
Bu ünite ile öğrencilerin motivasyon, dayanışma, sorumluluk,
değişik makamlara ait diziler
azim, disiplin ve duyarlılık değerlerine ulaşması beklenir.
çalınır ve seslendirilir (4. ve 5.
[!] Bu ünitede öğrencilerin, koroda doğru ses üretme ve Türk
kazanımlar).
müziği makamlarını tanıma becerilerini kazanmaları beklenir.
Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme
çalışmalarında, öz değerlendirme, öğrenci gözlem, grup
değerlendirme formu ve performans değerlendirme formundan
yararlanılabilir.
+ Sınıf-okul içi etkinlik
[!]Uyarı
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
Ders içi ilişkilendirme
Ölçme ve değerlendirme
C Diğer derslerle ilişkilendirme
TÜRK MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ
ÖĞRENME ALANI: TÜRK MÜZİĞİ MAKAMLARINDA ESER SESLENDİRME
ÜNİTE
KAZANIMLAR
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
KÜRDİ MAKAMINDA BİR ESERİ SESLENDİRME
Bu üniteyi tamamlayan
öğrenciler;
+ Eser üzerinde usul çalışması yapılır (1.
kazanım).
+ Çalışılacak esere başlamadan önce
doğru duruş pozisyonu sağlanır. Eser
1. Kürdi makamında seçilen
seslendirilirken yanındakini de dinleyerek
eserin usulünü tanır.
doğru
solunuma dayalı, sesinin
2. Koroda şarkı söylemeye
yüksekliğini ve doğruluğunu koruyarak,
yönelik belirlenen temel
tüm koro ile uyum içinde olmaya özen
davranışları eser üzerinde
gösterilir (2. kazanımlar).
uygular.
+ Eser üzerinde grup çalışmaları yapılır.
3. Koroda uyumlu ve
Gruplar birbirlerini koroda uyumlu ve
bağdaşık (homojen) ses
bağdaşık (homojen) ses üretmeye ilişkin
üretmeye ilişkin temel
temel
davranışların gerçekleştirilmesi
davranışları eser üzerinde
açısından dinler/izler. Birlikte başlayıp
uygular.
4. Kürdi makamındaki eserin birlikte bitirme, aynı anda nefes alıp
verme, eserin gerektirdiği duyguyu aynı
genel özelliklerini tanır.
anda hissetme gibi koroda olması gereken
5. Eseri Kürdi makamının ses
temel davranışlar sergilenir (3. kazanım).
aralıklarına dikkat ederek
+ Eserin aldığı ses değiştirici işaretlere
doğru ve temiz seslendirir.
dikkat edilerek, ait olduğu dönemin
6. Şarkı söylerken doğru
özelliklerine, makamın seyir özelliklerine
entonasyon sağlamaya dikkat ve karakterine uygun seslendirme yapılır
eder.
(4. kazanım).
+ Eser üzerinde, eserin seslerine ve
7. Eserin sözlerini doğru
sözlerinin anlamına uygun, entonasyonuna
artiküle eder.
ve artikülâsyonuna dikkat ederek şarkıyı
doğru yorumlama çalışmaları yapılır (5- 7.
kazanımlar).
+ Sınıf-okul içi etkinlik
[!]Uyarı
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
Ders içi ilişkilendirme
Ölçme ve değerlendirme
9. SINIF
AÇIKLAMALAR
[!] Eser seslendirmeye başlanmadan önce vücut ısıtma
ve mimik kaslarını gevşetici egzersizler yapılmalıdır.
[!] Eserler seçilirken, öğrencilerin ses aralıkları göz
önünde bulundurulmalı ve bu eserler uygun ses
alanlarına transpoze edilmelidir.
[!] Her eser seslendirme çalışması yapılmadan önce,
ses eğiti ünitesinde kazandırılan beceriler
doğrultusunda, ses egzersizleri yapılarak, öğretmen
tarafından koronun sesleri şarkı söylemeye
hazırlanmalıdır.
[!] Eserleri seslendirirken, sesini her kullanışında
doğru solunuma dayalı doğru fonasyonla ses üretmeye
özen gösterme, nüansları aynı anda hassasiyetle
gerçekleştirme, birlikte başlayıp birlikte bitirme çabası
içinde olma ve şefe dikkat etme gibi temel davranışlar
gözlemlenmelidir.
[!] Öğretmen tarafından eser ile ilgili seslendirme
biçimleri sıklıkla örneklendirilmelidir.
[!] Eserin ritim ve entonasyon sorunları içeren
bölümlerine ilişkin ses kalitesi ve ses bütünlüğünü
iyileştirici çalışmalar, koronun sesini yormayacak ve
dikkatini dağıtmayacak şekilde zamanlanmalıdır.
[!] Solunum ve ses üretme aşamasındaki temel
davranışların sürekli kontrol edilmesi gerekir.
[!] Koroda doğru entonasyon ve tınının sağlanması için
eser içinden küçük motifler üzerinde entonasyon ve
tınıyı geliştirici egzersizler yapılabilir.
[!] Eserin melodisi olmadan sözleri okutularak
artikülasyon çalışması yapılabilir.
C Diğer derslerle ilişkilendirme
TÜRK MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ
ÖĞRENME ALANI: TÜRK MÜZİĞİ MAKAMLARINDA ESER SESLENDİRME
KÜRDİ MAKAMINDA BİR ESERİ SESLENDİRME
ÜNİTE
KAZANIMLAR
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
8. Eseri ritmik yapısına uygun + Eser üzerinde konuşma korosu
şeklinde ritim kalıplarına uygun bona
seslendirir.
çalışması yapılır (8. kazanım).
9. Eseri müzikal seslendirme
tekniklerine uygun, bütünlük + Öğrenciler eser üzerindeki müzikal
içinde seslendirir.
ifadeleri, ses soluk bağlantısına dayalı,
10. Eser seslendirilirken şefe
dikkat eder.
doğru fonasyonla ve bütünlük içinde
gerçekleştirir (9. kazanım).
11. Eserle ilgili genel literatür
bilgilerini sorgular.
+ Eseri seslendirirken, şefi izler,
esere ait vuruş, anlatım ve yorum
ifadelerini şefle birlikte bir bütünlük
içinde gerçekleştirir (10. kazanım)
+ Sınıf-okul içi etkinlik
[!]Uyarı
+ Eserler seslendirilirken yukarıda
belirtilen davranışların koroda bir
bütünlük içinde olmasına dikkat edilir
ve eserin özüne uygun söyleme biçimi
gerçekleştirilir (1-10. kazanımlar).
v /+ Eser ile ilgili literatür bilgileri
(bestecisi, yöresi, kimden alındığı,
kimin derlediği vb.) öğrenciler
tarafından araştırılır ve sınıfta sunulur
(11. kazanım).
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
Ders içi ilişkilendirme
Ölçme ve değerlendirme
9. SINIF
AÇIKLAMALAR
[!] Korodaki bireylerin ses genişlikleri ve gürlükleri,
anatomik özelliklerine göre farklılıklar göstereceğinden,
koroda ses eğitimi ile ses genişliği ve gürlük dereceleri
arttırılarak, koroda ortak bir ses alanı oluşturulmalıdır.
Sesler bu alan içinde gezinirken, çok hafiften orta
kuvvetliye kadar çeşitli gürlük derecelerinde başarıyla
kullanabilmelidir.
[!] Kürdi makamında dinletilen ve derste seslendirilecek
olan eserlerin (koro ve solo ) seçkin örnek ve icralar
olmasına özen gösterilmelidir.
[!] Bu makam türkülerle de ilişkilendirilmeli ve seçkin
örneklere yer verilmelidir.
C Ünite, Müziksel İşitme, Okuma ve Yazma dersiyle
ilişkilendirilir.
[!] Konser ve dinleti gibi etkinlikler öncesinde, yeterli
performans ve repertuar çalışması için öğrencilerle ders
haricinde ek çalışmalar yapılmasına özen
gösterilmelidir.
[!] Bu ünite ile öğrencilerin motivasyon, dayanışma,
sorumluluk, azim, disiplin ve duyarlılık değerlerine
ulaşması beklenir.
[!] Bu ünitede öğrencilerin, koroda doğru ses üretme ve
Türk müziği makamlarını tanıma, Türk müziği
eserlerini güzel ve etkili seslendirme becerilerini
kazanmaları beklenir.
Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme
çalışmalarında, öz değerlendirme, öğrenci gözlem, grup
değerlendirme formu ve performans değerlendirme
formundan yararlanılabilir.
C Diğer derslerle ilişkilendirme
TÜRK MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ
ÖĞRENME ALANI: TÜRK MÜZİĞİ MAKAMLARINDA ESER SESLENDİRME
NİHAVENT MAKAMINDA BİR ESERİ SESLENDİRME
ÜNİTE
KAZANIMLAR
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
+ Eser üzerinde usul yani vuruş
Bu üniteyi tamamlayan
çalışması
yapılır (1. kazanım)
öğrenciler;
+ Esere başlamadan önce doğru duruş
pozisyonu sağlanır. Eser seslendirilirken
1. Nihavent makamında
yanındakini dinleyerek doğru solunuma
seçilen eserin usulünü tanır.
dayalı sesinin yüksekliğini ve
2. Koroda şarkı söylemeye
doğruluğunu koruyarak tüm koro ile uyum
yönelik belirlenen temel
içinde seslendirmeye özen gösterilir (2.
kazanımlar).
davranışları eser üzerinde
+ Eser üzerinde grup çalışmaları yapılır.
uygular.
Grupların birbirlerini dinleyerek koroda
3. Koroda uyumlu ve
uyumlu ve bağdaşık (homojen) ses
bağdaşık (homojen) ses
üretmeye
ilişkin temel davranışları gözlem
üretmeye ilişkin temel
yoluyla kazanmaları sağlanır. Birlikte
davranışları eser üzerinde
başlayıp birlikte bitirme, aynı anda nefes
uygular.
alıp verme, eserin gerektirdiği duyguyu
4. Nihavent makamındaki
aynı anada hissetme gibi koroda olması
eserin genel özelliklerini
gereken temel davranışlar sergilenir (3.
tanır.
kazanım).
5. Eseri Nihavent makamının + Eserin aldığı ses değiştirici işaretlere
ses aralıklarına dikkat ederek dikkat edilerek, makamın seyir
özelliklerine ve karakterine uygun
doğru ve temiz seslendirir.
seslendirme yapılır (4. kazanım).
6. Şarkı söylerken doğru
+ Eser üzerinde, eserin seslerine ve
entonasyon sağlamaya dikkat sözlerinin anlamına uygun, entonasyonuna
eder.
ve artikülasyonuna dikkat ederek şarkıyı
doğru yorumlama çalışmaları yapılır (5- 7.
7. Eserin sözlerini doğru
kazanımlar).
artiküle eder.
+ Eser üzerinde konuşma korosu şeklinde
8. Eseri ritmik yapısına uygun ritim kalıplarına uygun bona çalışması
yapılır (8. kazanım).
seslendirir.
+ Sınıf-okul içi etkinlik
[!]Uyarı
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
Ders içi ilişkilendirme
Ölçme ve değerlendirme
9. SINIF
AÇIKLAMALAR
[!] Eserler seçilirken, öğrencilerin ses aralıkları
göz önünde bulundurulmalı ve bu eserler uygun
ses alanlarına transpoze edilmelidir.
[!] Eserleri seslendirirken, sesini her kullanışında
doğru solunuma dayalı doğru fonasyonla ses
üretmeye özen gösterme, nüansları aynı anda
hassasiyetle gerçekleştirme, birlikte başlayıp
birlikte bitirme çabası içinde olma ve şefe dikkat
etme gibi temel davranışlar gözlemlenmelidir.
[!] Öğretmen tarafından eser ile ilgili seslendirme
biçimleri sıklıkla örneklendirilmelidir.
[!] Eserin ritim ve entonasyon sorunları içeren
bölümlerine ilişkin ses kalitesi ve ses
bütünlüğünü iyileştirici çalışmalar, koronun sesini
yormayacak ve dikkatini dağıtmayacak şekilde
zamanlanmalıdır.
[!] Koroda doğru entonasyon ve tınının
sağlanması için eser içinden küçük motifler
üzerinde entonasyon ve tınıyı geliştirici
egzersizler yapılabilir.
[!] Eserin melodisi olmadan sözleri okutularak
artikülasyon çalışması yapılabilir.
[!] Korodaki bireylerin ses genişlikleri ve
gürlükleri, anatomik özelliklerine göre farklılıklar
göstereceğinden, koroda ses eğitimi ile ses
genişliği ve gürlük dereceleri arttırılarak, koroda
ortak bir ses alanı oluşturulmalıdır. Sesler bu alan
içinde gezinirken, çok hafiften orta kuvvetliye
doğru çeşitli gürlük derecelerinde başarıyla
kullanabilmelidir.
C Diğer derslerle ilişkilendirme
TÜRK MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ
ÖĞRENME ALANI: TÜRK MÜZİĞİ MAKAMLARINDA ESER SESLENDİRME
NİHAVENT MAKAMINDA BİR ESERİ SESLENDİRME
ÜNİTE
KAZANIMLAR
9. Eseri müzikal seslendirme
tekniklerine uygun, bütünlük
içinde seslendirir.
10. Eser seslendirilirken şefe
dikkat eder.
11. Nihavent ve Kürdi
makamı arasındaki genel
farklılıkları belirler.
12. Eserle ilgili genel
literatür bilgilerini sorgular.
+ Sınıf-okul içi etkinlik
[!]Uyarı
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
9. SINIF
AÇIKLAMALAR
[!] Solunum ve ses üretme aşamasındaki temel
davranışların sürekli kontrol edilmesi gerekir.
[!] Nihavent makamında dinletilen ve derste
seslendirilecek olan eserlerin (koro ve solo ) seçkin
örnek ve icralar olmasına özen gösterilmelidir.
C Ünite, Müziksel İşitme, Okuma ve Yazma
+ Eser seslendirilirken yukarıda
dersiyle ilişkilendirilir.
belirtilen davranışlar doğrultusunda
[!] Bu makam türkülerle de ilişkilendirilmeli ve
bir bütünlük içinde, eserin özüne
uygun söyleme biçimi gerçekleştirilir seçkin örneklere yer verilmelidir.
[!] Konser ve dinleti gibi etkinlikler öncesinde,
(1-9 kazanımlar).
yeterli performans ve repertuar çalışması için
+ Eseri seslendirirken, şefi izler,
öğrencilerle ders haricinde ek çalışmalar
esere ait vuruş, anlatım ve yorum
yapılmasına özen gösterilmelidir.
ifadelerini şefle birlikte bir bütünlük
[!] Bu ünite ile öğrencilerin motivasyon,
içinde gerçekleştirir (10. kazanım)
dayanışma, sorumluluk, azim, disiplin ve duyarlılık
+ Makamlar arasındaki ses ve seyir
değerlerine ulaşması beklenir.
farklılıklar dizek üzerinde yazılarak
[!] Bu ünitede öğrencilerin, koroda doğru ses üretme
belirlenir ve bu farklılıkları
ve Türk müziği makamlarını tanıma, Türk müziği
belirlemeye yönelik örnek eserler
eserlerini güzel ve etkili seslendirme becerilerini
seslendirilir (11. kazanım).
kazanmaları beklenir.
v /+ Eser ile ilgili literatür bilgileri Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme
çalışmalarında, öz değerlendirme, öğrenci gözlem,
( bestecisi, yöresi, kimden alındığı,
grup
değerlendirme formu ve performans
kimin derlediği vb.) öğrenciler
tarafından araştırılır ve sınıfta sunulur değerlendirme formundan yararlanılabilir.
(12. kazanım).
+ Öğrenciler eser üzerindeki
müzikal ifadeleri, ses-soluk
bağlantısına dayalı, doğru fonasyonla
ve bütünlük içinde gerçekleştirir (9.
kazanım).
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
Ders içi ilişkilendirme
Ölçme ve değerlendirme
C Diğer derslerle ilişkilendirme
TÜRK MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ
ÖĞRENME ALANI: KORODA SES EĞİTİMİ
ÜNİTE
KAZANIMLAR
Bu üniteyi tamamlayan
öğrenciler;
10. SINIF
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
+ Sesini kullanmaya başlamadan önce
vücudun alması gereken doğru duruş
pozisyonu hatırlatılır (1. kazanım).
SES EĞİTİMİ
1. Sesini kullanırken ve şarkı
söylerken doğru duruş
pozisyonu alır.
+ Solunum organları ve işleyişleri
hatırlatılarak doğru solunuma ve doğru
fonasyona dayalı ses egzersizleri yapılır (2.
ve 4. kazanımlar.)
2. Ses üretmede ve şarkı
söylemede gerekli olan
+ Solunumunu denetleyerek, tek ses
solunum organlarını ve
üzerinde çeşitli hecelerle, kapalı ağızla M
kullanımını hatırlar.
ve N konsonları üzerinde, daha sonra da
na-ne ni-no-nu- v.b ses üretme ve rezonans
3. Konuşurken ve şarkı
söylerken solunumu denetler. alıştırmaları yaptırılır (3- 5. kazanımlar).
+ Önemli rezonans bölgeleri belirtilerek,
4. Doğru solunum ve
rezonans bölgelerinin kaliteli sesin
fonasyon çalışmaları yapar.
üretilmesindeki etkileri üzerine örnek
5. Sesini doğru rezonans
çalışmalar yapılır (5. kazanım).
bölgelerinde üretir.
+ Erkeklerde ve kadınlarda registre
6. Sesini doğru registre
bölgeleri tanıtılır. Bütün registre lardaki
bölgelerinde üretir.
vokal nitelikleri örneklenerek sunulur. Ses
geçiş bölgelerinde sesin kontrolünü ve
sürekliliğini sağlamak için, birbirine bağlı
tonlar üzerinde temiz, güzel ve yumuşak,
doğru tınlamayı elde edici küçük
egzersizler yapılır (6. kazanım).
+ Sınıf-okul içi etkinlik
[!]Uyarı
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
Ders içi ilişkilendirme
Ölçme ve değerlendirme
AÇIKLAMALAR
9. sınıfta sesin oluşumu ve ses eğitimi
ünitesinde kazandırılan becerilerde gerekli
görülen bölümler tüm ünite ve sınıflarda
hatırlatılmalıdır.
Bu ünite kapsamında yapılacak tüm
çalışmalar (öncesinde) sırasında, bir önceki
dönemlere ait, insanda ses sistemi ve ses
eğitimine ilişkin bilgiler öğrencilere
hatırlatılarak, tekrar tekrar doğru solunum ve
doğru fonasyon çalışmaları yaptırılır.
[!] Egzersizlere ve eser seslendirmeye
başlanmadan önce vücut ısıtma ve mimik
kaslarını gevşetici egzersizler yapılmalıdır.
[!] Kapalı ağızla seslerde M ve N ünsüzleriyle
yapılan tınlama çalışmalarında fazla ses
vermeden hafifçe tınlamaya özen gösterilir. Bu
çalışma sesin rezonans boşluklarına sağlıklı bir
şekilde gönderilmesini sağlayacaktır.
[!] 1-10. kazanımların tüm koroda birlik,
beraberlik, bütünlük ve homojenlik içinde
gerçekleşmesi sağlanmalıdır.
C Diğer derslerle ilişkilendirme
TÜRK MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ
ÖĞRENME ALANI: KORODA SES EĞİTİMİ
ÜNİTE
KAZANIMLAR
10. SINIF
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
+ Ses egzersizleri yaparken
entonasyonuna dikkat ederek, kalın
ve ince vokalleri “A,I,O,U,E,İ,Ö,Ü”
doğru bir fonasyon ve yumuşak bir
8. Ses ezersizleri yaparken
ince ve kalın vokalleri kullanır. ifadeyle, hafiften orta gürlüğe doğru
yükselen, majör - minör küçük
aralıklarında seslendirme çalışması
9. Şarkı söylemede dil ve
yapılır (7. ve 8. kazanımlar).
konuşmanın önemini açıklar.
SES EĞİTİMİ
7. Sesini kullanırken
entonasyonuna dikkat eder.
10. Kelimeleri ritimsel
yapılarına uygun seslendirir.
+ Sınıf-okul içi etkinlik
[!]Uyarı
+ Dil çabukluğunu (artikülasyonu)
geliştirici, kelimelerin ritimsel
yapılarına uygun konuşma ve
söylemeye yönelik, tekerlemeler ve
sözlerle, güzel ve anlaşılır konuşma
çalışmaları yapılır (9. ve 10.
kazanımlar).
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
Ders içi ilişkilendirme
Ölçme ve değerlendirme
AÇIKLAMALAR
[!] Konuşma çalışmalarında atasözleri, şiirler ve
düzyazılardan yararlanılabilir.
[!] Öğretmen tarafından, ses üretme ve şarkı
söylemeye ilişkin gerçekleştirilen tüm
davranışların, koroda bir bütünlük içinde
olmasına ve tüm bireylerin bu sorumluluk ve
bilinç düzeyine erişmelerine özen gösterilmeli ve
dikkat çekilmelidir.
[!] Küçük müzik ve konuşma cümleleri, ses
eğitiminde temel davranışlar olan doğru duruş,
doğru solunum, doğru fonasyon, doğru rezonans
ve doğru artikülasyon eşgüdüm (koordinasyon)
içinde gerçekleştirerek seslendirilir.
[!] Bu ünite ile öğrencilerin motivasyon,
dayanışma, sorumluluk, azim, disiplin ve
duyarlılık değerlerine ulaşması beklenir.
[!] Bu ünitenin sonunda öğrencilerin, koroda
doğru ses üretme, koroda ses eğitimine ilişkin
temel davranışları kazanma becerisi geliştirmesi
beklenir.
Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve
değerlendirme çalışmalarında, öz değerlendirme,
öğrenci gözlem ve performans değerlendirme
formundan yararlanılabilir.
C Diğer derslerle ilişkilendirme
TÜRK MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ
ÖĞRENME ALANI: TÜRK MÜZİĞİ MAKAMLARI
ÜNİTE
KAZANIMLAR
Bu üniteyi tamamlayan
öğrenciler;
RAST MAKAMI
1. Rast makamı dizisindeki
sesleri tanır.
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
+ Makama duyuşsal olarak
alışma sağlanması için Rast
makamı dizisindeki seslerden
oluşan ses egzersizleri yapılır
(1. kazanım).
2. Rast makamındaki sesleri
doğru ve temiz seslendirir. + Egzersizler yapılırken bu
3. Makamın genel
makamın genel özelliklerine
özelliklerini tanır.
dikkat edilir. Sınıf iki ayrı
gruba bölünerek (soprano4. Dinlediği makamın Rast
tenor, alto-bas) bu makamın
makamı olduğunu tahmin
dizisi
kanon şeklinde
eder.
seslendirilir ve makamın
5. Dinlediği makamın, diğer duyuşsal olarak pekiştirilmesi
makam ve dizilerden
sağlanır (2. ve 3. kazanım).
ayrıldığı noktaları belirler.
+ Rast makamını diğer
makamlardan ayırmak için
değişik makamlara ait diziler
çalınır ve seslendirilir (4. ve 5.
kazanımlar).
+ Sınıf-okul içi etkinlik
[!]Uyarı
10. SINIF
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
AÇIKLAMALAR
[!] Rast makamında dinletilen eserlerin ses sınırı ve sözlerindeki
anlamları bakımından sınıf düzeyine uygun olmasına özen
gösterilmelidir.
[!] Makama uygun seslendirme yapılırken ses üretme sırasında
koronun doğru solunum ve fonasyona dayalı bir seslendirme
çalışması içinde olduğuna özen gösterilmelidir.
[!] Dizi seslerinin kanon şeklinde seslendirilmesi, bu makamın
daha iyi anlaşılmasına ve dersin daha verimli bir hale
getirilmesine katkı sağlayacağı düşüncesi göz önünde
bulundurulmalı ve öğretmen tarafından benzer çalışmalara da yer
verilmelidir.
C Ünite, Müziksel İşitme, Okuma ve Yazma dersiyle
ilişkilendirilir.
[!] Rast makamında dinletilen eserlerin (koro ve solo ) seçkin
icralar olmasına özen gösterilmelidir.
[!] Türk Müziği Koro konserleri imkânlar dâhilinde cd, vcd, dvd
vb. kaynaklardan izlenmeli ve sınıfta bu izlenimler tartışılarak
öğrencilerin konu hakkındaki düşünceleri alınmalıdır.
[!] Bu ünite ile öğrencilerin motivasyon, dayanışma, sorumluluk,
azim, disiplin ve duyarlılık değerlerine ulaşması beklenir.
[!] Bu ünitede öğrencilerin, koroda doğru ses üretme ve Türk
müziği makamlarını tanıma becerilerini kazanmaları beklenir.
Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme
çalışmalarında, öz değerlendirme, öğrenci gözlem, grup
değerlendirme formu ve performans değerlendirme formundan
yararlanılabilir.
Ders içi ilişkilendirme
Ölçme ve değerlendirme
C Diğer derslerle ilişkilendirme
TÜRK MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ
ÖĞRENME ALANI: TÜRK MÜZİĞİ MAKAMLARI
ÜNİTE
KAZANIMLAR
Bu üniteyi tamamlayan
öğrenciler;
HİCAZ MAKAMI
1. Hicaz makamı
dizisindeki sesleri tanır.
2. Hicaz makamındaki
sesleri doğru ve temiz
seslendirir.
3. Makamın genel
özelliklerini tanır.
4. Dinlediği makamın
Hicaz makamı olduğunu
tahmin eder.
5. Hicaz makamın diğer
makam ve dizilerden
ayrıldığı noktaları
belirler.
10. SINIF
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
+ Makama duyuşsal olarak
alışma sağlanması için Hicaz
makamı dizisindeki seslerden
oluşan ses egzersizleri yapılır (1.
kazanım).
+ Egzersizler yapılırken bu
makamın genel özelliklerine
dikkat edilir. Sınıf iki ayrı gruba
bölünerek (soprano-tenor, altobas) bu makamın dizisi kanon
şeklinde seslendirilir ve makamın
duyuşsal olarak pekiştirilmesi
sağlanır (2. ve 3. kazanım).
+ Hicaz makamını diğer
makamlardan ayırmak için değişik
makamlara ait diziler çalınır ve
seslendirilir (4. ve 5. kazanımlar).
AÇIKLAMALAR
[!] Hicaz makamında dinletilen eserlerin ses sınırı ve sözlerindeki
anlamları bakımından sınıf düzeyine uygun olmasına özen
gösterilmelidir.
[!] Makama uygun seslendirme yapılırken ses üretme sırasında
koronun doğru solunum ve fonasyona dayalı bir seslendirme
çalışması içinde olduğuna özen gösterilmelidir.
[!] Dizi seslerinin kanon şeklinde seslendirilmesi, bu makamın
daha iyi anlaşılmasına ve dersin daha verimli bir hale
getirilmesine katkı sağlayacağı düşüncesi göz önünde
bulundurulmalı ve öğretmen tarafından benzer çalışmalara da yer
verilmelidir.
C Ünite, Müziksel İşitme, Okuma ve Yazma dersiyle
ilişkilendirilir.
[!] Hicaz makamında dinletilen eserlerin (koro ve solo) seçkin
icralar olmasına özen gösterilmelidir.
[!] Türk Müziği Koro konserleri imkânlar dâhilinde cd, vcd, dvd
vb. kaynaklardan izlenmeli ve sınıfta bu izlenimler tartışılarak
öğrencilerin konu hakkındaki düşünceleri alınmalıdır.
[!] Bu ünite ile öğrencilerin motivasyon, dayanışma, sorumluluk,
azim, disiplin ve duyarlılık değerlerine ulaşması beklenir.
[!] Bu ünitede öğrencilerin, koroda doğru ses üretme ve Türk
müziği makamlarını tanıma becerilerini kazanmaları beklenir.
Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme
çalışmalarında, öz değerlendirme, öğrenci gözlem, grup
değerlendirme formu ve performans değerlendirme formundan
yararlanılabilir.
+ Sınıf-okul içi etkinlik
[!]Uyarı
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
Ders içi ilişkilendirme
Ölçme ve değerlendirme
C Diğer derslerle ilişkilendirme
TÜRK MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ
ÖĞRENME ALANI: TÜRK MÜZİĞİ MAKAMLARI
ÜNİTE
KAZANIMLAR
Bu üniteyi tamamlayan
öğrenciler;
HÜSEYNİ MAKAMI
1. Hüseyni makamı
dizisindeki sesleri tanır.
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
+ Makama duyuşsal olarak
alışma sağlanması için
Hüseyni makamı dizisindeki
seslerden oluşan ses
egzersizleri yapılır (1.
kazanım).
2. Hüseyni makamındaki
sesleri doğru ve temiz
+ Egzersizler yapılırken bu
seslendirir.
makamın genel özelliklerine
3. Hüseyni makamının
dikkat edilir. Sınıf iki ayrı
genel özelliklerini tanır.
gruba bölünerek (soprano4. Dinlediği makamın
tenor, alto-bas) bu makamın
Hüseyni makamı
dizisi kanon şeklinde
olduğunu tahmin eder.
seslendirilir ve makamın
duyuşsal olarak pekiştirilmesi
5. Hüseyni makamın,
sağlanır
(2. ve 3. kazanım).
diğer makam ve
dizilerden ayrıldığı
noktaları belirler.
+ Sınıf-okul içi etkinlik
[!]Uyarı
10. SINIF
+ Hüseyni makamını diğer
makamlardan ayırmak için
değişik makamlara ait diziler
çalınır ve seslendirilir (4. ve
5. kazanımlar).
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
AÇIKLAMALAR
[!] Hüseyni makamında dinletilen eserlerin ses sınırı ve sözlerindeki
anlamları bakımından sınıf düzeyine uygun olmasına özen
gösterilmelidir.
[!] Makama uygun seslendirme yapılırken ses üretme sırasında koronun
doğru solunum ve fonasyona dayalı bir seslendirme çalışması içinde
olduğuna özen gösterilmelidir.
[!] Dizi seslerinin kanon şeklinde seslendirilmesi, bu makamın daha iyi
anlaşılmasına ve dersin daha verimli bir hale getirilmesine katkı
sağlayacağı düşüncesi göz önünde bulundurulmalı ve öğretmen
tarafından benzer çalışmalara da yer verilmelidir.
C Ünite, Müziksel İşitme, Okuma ve Yazma dersiyle ilişkilendirilir.
[!] Hüseyni makamında dinletilen eserlerin (koro ve solo) seçkin icralar
olmasına özen gösterilmelidir.
[!] Türk Müziği Koro konserleri imkânlar dâhilinde cd, vcd, dvd vb.
kaynaklardan izlenmeli ve sınıfta bu izlenimler tartışılarak öğrencilerin
konu hakkındaki düşünceleri alınmalıdır.
Bu ünite kapsamında yapılacak tüm çalışmalar (öncesinde) sırasında,
bir önceki dönemlere ait, insanda ses sistemi ve ses eğitimine ilişkin
bilgiler öğrencilere hatırlatılarak, tekrar tekrar doğru solunum ve doğru
fonasyon çalışmaları yaptırılır.
[!] Bu ünite ile öğrencilerin motivasyon, dayanışma, sorumluluk, azim,
disiplin ve duyarlılık değerlerine ulaşması beklenir.
[!] Bu ünitede öğrencilerin, koroda doğru ses üretme ve Türk müziği
makamlarını tanıma becerilerini kazanmaları beklenir.
Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme çalışmalarında, öz
değerlendirme, öğrenci gözlem, grup değerlendirme formu ve
performans değerlendirme formundan yararlanılabilir.
Ders içi ilişkilendirme
Ölçme ve değerlendirme
C Diğer derslerle ilişkilendirme
TÜRK MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ
ÖĞRENME ALANI: TÜRK MÜZİĞİ MAKAMLARINDA ESER SESLENDİRME
ÜNİTE
KAZANIMLAR
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
+ Eser üzerinde usul çalışması yapılır.
(1. kazanım)
+ Esere başlamadan önce doğru duruş
pozisyonu sağlanır. Eseri seslendirirken
1. Rast makamında seçilen eserin yanındakini de dinleyerek doğru
solunuma dayalı, sesinin yüksekliğini ve
usulünü tanır.
doğruluğunu koruyarak tüm koro ile
2. Koroda şarkı söylemeye
uyum içinde seslendirmeye özen gösterir
yönelik belirlenen temel
(2. kazanımlar).
davranışları eser üzerinde
+ Eser üzerinde grup çalışmaları yapılır.
uygular.
Grupların birbirlerini dinleyerek koroda
3. Koroda uyumlu ve bağdaşık
uyumlu ve bağdaşık (homojen) ses
(homojen) ses üretmeye ilişkin
üretmeye ilişkin temel davranışları
temel davranışları eser üzerinde gözlem yoluyla kazanmaları sağlanır.
uygular.
Birlikte başlayıp birlikte bitirme, aynı
4. Rast makamındaki eserin
anda nefes alıp verme, eserin gerektirdiği
genel özelliklerini tanır.
duyguyu aynı anda hissetme gibi koroda
olması gereken temel davranışları sergiler
5. Eseri Rast makamın ses
aralıklarına dikkat ederek doğru (3. kazanım).
+ Eserin aldığı ses değiştirici işaretlere
ve temiz seslendirir.
dikkat edilerek, makamın seyir
6. Şarkı söylerken doğru
özelliklerine ve karakterine uygun
entonasyon sağlamaya dikkat
seslendirme yapılır (4. kazanım).
eder.
+ Eser üzerinde, eserin seslerine ve
sözlerinin anlamına uygun,
7. Eserin sözlerini doğru
entonasyonuna ve artikülasyonuna dikkat
artikülasyonla oluşturur.
ederek şarkıyı doğru yorumlama
çalışmaları yapılır (5- 7. kazanımlar).
8. Eseri ritmik yapısına uygun
+ Eser üzerinde konuşma korosu
seslendirir.
şeklinde ritim kalıplarına uygun bona
çalışması yapılır (8. kazanım).
RAST MAKAMINDA BİR ESERİ SESLENDİRME
Bu üniteyi tamamlayan
öğrenciler;
+ Sınıf-okul içi etkinlik
[!]Uyarı
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
Ders içi ilişkilendirme
Ölçme ve değerlendirme
10. SINIF
AÇIKLAMALAR
[!] Her koro çalışması öncesi vücut ısıtma ve mimik
kaslarını gevşetici egzersizler yapılmalıdır.
[!] Eserler seçilirken, öğrencilerin ses aralıkları göz
önünde bulundurulmalı ve bu eserler uygun ses
alanlarına transpoze edilmelidir.
[!] Eserleri seslendirirken, sesini her kullanışında
doğru solunuma dayalı doğru fonasyonla ses
üretmeye özen gösterme, nüansları aynı anda
hassasiyetle gerçekleştirme, birlikte başlayıp birlikte
bitirme çabası içinde olma ve şefe dikkat etme gibi
temel davranışlar gözlemlenmelidir.
[!] Öğretmen tarafından eser ile ilgili seslendirme
biçimleri sıklıkla örneklendirilmelidir.
[!] Öğrencilerin (alan çalgılarındaki seviyeleri göz
önünde bulundurularak) makam dizi seslerini
çalmaları önerilebilir. Bu sayede müzik eğitiminin
önemli öğelerinden olan çalma ve söyleme boyutları
birleşecek ve makamın öğrenciler tarafından daha iyi
anlaşılması ve algılanması sağlanacaktır.
[!] Eserin ritim ve entonasyon sorunları içeren
bölümlerine ilişkin ses kalitesi ve ses bütünlüğünü
iyileştirici çalışmalar, koronun sesini yormayacak ve
dikkatini dağıtmayacak şekilde zamanlanmalıdır.
[!] Solunum ve ses üretme aşamasındaki temel
davranışların sürekli kontrol edilmesi gerekir.
[!] Koroda doğru entonasyon ve tınının sağlanması
için eser içinden küçük motifler üzerinde entonasyon
ve tınıyı geliştirici egzersizler yapılabilir.
[!] Eserin melodisi olmadan sözleri okutularak
artikülasyon çalışması yapılabilir.
C Diğer derslerle ilişkilendirme
TÜRK MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ
ÖĞRENME ALANI: TÜRK MÜZİĞİ MAKAMLARINDA ESER SESLENDİRME
RAST MAKAMINDA BİR ESERİ SESLENDİRME
ÜNİTE
10. SINIF
KAZANIMLAR
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
AÇIKLAMALAR
9. Eseri müzikal seslendirme
tekniklerine uygun, bütünlük
içinde seslendirir.
+ Öğrenciler eser üzerindeki müzikal
ifadeleri, ses-soluk bağlantısına
dayalı, doğru fonasyonla ve bütünlük
içinde gerçekleştirir (9. kazanım).
+ Eseri seslendirirken, şefi izler,
esere ait vuruş, anlatım ve yorum
ifadelerini şefle birlikte bir bütünlük
içinde gerçekleştirir (10. kazanım).
[!] Korodaki bireylerin ses genişlikleri ve gürlükleri,
anatomik özelliklerine göre farklılıklar göstereceğinden,
koroda ses eğitimi ile ses genişliği ve gürlük dereceleri
arttırılarak, koroda ortak bir ses alanı oluşturulmalıdır.
Sesler bu alan içinde gezinirken, çok hafiften çok
kuvvetliye kadar çeşitli gürlük derecelerinde başarıyla
kullanabilmelidir.
[!] Rast makamında dinletilen ve derste seslendirilecek
olan eserlerin ( koro ve solo ) seçkin örnek ve icralar
olmasına özen gösterilmelidir.
[!] Bu makam türkülerle de ilişkilendirilmeli ve seçkin
örneklere yer verilmelidir.
C Ünite, Müziksel İşitme, Okuma ve Yazma dersiyle
ilişkilendirilir.
[!] Konser ve dinleti gibi etkinlikler öncesinde, yeterli
performans ve repertuar çalışması için öğrencilerle ders
haricinde ek çalışmalar yapılmasına özen
gösterilmelidir.
[!] Bu ünite ile öğrencilerin motivasyon, dayanışma,
sorumluluk, azim, disiplin ve duyarlılık değerlerine
ulaşması beklenir.
[!] Bu ünitede öğrencilerin, koroda doğru ses üretme ve
Türk müziği makamlarını tanıma, Türk müziği eserlerini
güzel ve etkili seslendirme becerilerini kazanmaları
beklenir.
Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme
çalışmalarında, öz değerlendirme, öğrenci gözlem, grup
değerlendirme formu ve performans değerlendirme
formundan yararlanılabilir.
10. Eser seslendirilirken şefe
dikkat eder.
11. Rast ve diğer makamlar
arasındaki genel farklılıkları
belirler.
12. Eserle ilgili genel
literatür bilgilerini sorgular.
+ Sınıf-okul içi etkinlik
[!]Uyarı
+ Makamlar arasındaki ses ve seyir
farklılıklar dizek üzerinde yazılarak
belirlenir ve bu farklılıkları
belirlemeye yönelik örnek eserler
seslendirilir (11. kazanım).
+ Eserler seslendirilirken yukarıda
belirtilen davranışlar doğrultusunda
ve bütünlük içinde olmasına dikkat
edilir ve özüne uygun söyleme biçimi
gerçekleştirilir (1-10 kazanımlar).
v /+ Eser ile ilgili literatür bilgileri
(bestecisi, yöresi, kimden alındığı,
kimin derlediği vb.) öğrenciler
tarafından araştırılır ve sınıfta sunulur
(12. kazanım).
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
Ders içi ilişkilendirme
Ölçme ve değerlendirme
C Diğer derslerle ilişkilendirme
TÜRK MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ
ÖĞRENME ALANI: TÜRK MÜZİĞİ MAKAMLARINDA ESER SESLENDİRME
ÜNİTE
KAZANIMLAR
HİCAZ MAKAMINDA BİR ESERİ SESLENDİRME
Bu üniteyi tamamlayan
öğrenciler;
1. Hicaz makamında seçilen
eserin usulünü tanır.
2. Koroda şarkı söylemeye
yönelik belirlenen temel
davranışları eser üzerinde
(duruş, solunum, ses üretme,
rezonans ve artikülasyon)
uygular.
3. Koroda uyumlu ve bağdaşık
(homojen) ses üretmeye ilişkin
temel davranışları eser üzerinde
(birbirini dinleyerek ve ses
yüksekliğinin koro ile uyumunu
koruyarak) uygular.
4. Hicaz makamındaki eserin
genel özelliklerini tanır.
5. Eseri Hicaz makamın ses
aralıklarına dikkat ederek doğru
ve temiz seslendirir.
6. Şarkı söylerken doğru
entonasyon sağlamaya dikkat
eder.
7. Eserin sözlerini doğru
artikülasyonla oluşturur.
+ Sınıf-okul içi etkinlik
[!]Uyarı
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
+ Eser üzerinde usul çalışması yapılır.
(1. kazanım)
+ Esere başlamadan önce doğru duruş
pozisyonu sağlanır. Eseri seslendirirken
yanındakini de dinleyerek doğru
solunuma dayalı, sesinin yüksekliğini
ve doğruluğunu koruyarak tüm koro ile
uyum içinde seslendirmeye özen
gösterir (2. kazanımlar).
+ Eser üzerinde grup çalışmaları
yapılır. Grupların birbirlerini dinleyerek
koroda uyumlu ve bağdaşık (homojen)
ses üretmeye ilişkin temel davranışları
gözlem yoluyla kazanmaları sağlanır.
Birlikte başlayıp birlikte bitirme, aynı
anda nefes alıp verme, eserin
gerektirdiği duyguyu aynı anda
hissetme gibi koroda olması gereken
temel davranışları sergiler (3.
kazanım).
+ Eserin aldığı ses değiştirici işaretlere
dikkat edilerek, makamın seyir
özelliklerine ve karakterine uygun
seslendirme yapılır (4. kazanım).
+ Eser üzerinde, eserin seslerine ve
sözlerinin anlamına uygun,
entonasyonuna ve artikülasyonuna
dikkat ederek şarkıyı doğru yorumlama
çalışmaları yapılır (5- 7. kazanımlar).
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
Ders içi ilişkilendirme
Ölçme ve değerlendirme
10. SINIF
AÇIKLAMALAR
[!] Her koro çalışması öncesi vücut ısıtma ve mimik
kaslarını gevşetici egzersizler yapılmalıdır.
[!] Eserler seçilirken, öğrencilerin ses aralıkları göz önünde
bulundurulmalı ve bu eserler uygun ses alanlarına transpoze
edilmelidir.
[!] Eserleri seslendirirken, sesini her kullanışında doğru
solunuma dayalı doğru fonasyonla ses üretmeye özen
gösterme, nüansları aynı anda hassasiyetle gerçekleştirme,
birlikte başlayıp birlikte bitirme çabası içinde olma ve şefe
dikkat etme gibi temel davranışlar gözlemlenmelidir.
[!] Öğretmen tarafından eser ile ilgili seslendirme biçimleri
sıklıkla örneklendirilmelidir.
[!] Öğrencilerin (alan çalgılarındaki seviyeleri göz önünde
bulundurularak) makam dizi seslerini çalmaları
önerilebilir. Bu sayede müzik eğitiminin önemli
öğelerinden olan çalma ve söyleme boyutları birleşecek ve
makamın öğrenciler tarafından daha iyi anlaşılması ve
algılanması sağlanacaktır.
[!] Eserin ritim ve entonasyon sorunları içeren bölümlerine
ilişkin ses kalitesi ve ses bütünlüğünü iyileştirici çalışmalar,
koronun sesini yormayacak ve dikkatini dağıtmayacak
şekilde zamanlanmalıdır.
[!] Solunum ve ses üretme aşamasındaki temel
davranışların sürekli kontrol edilmesi gerekir.
[!] Koroda doğru entonasyon ve tınının sağlanması için eser
içinden küçük motifler üzerinde entonasyon ve tınıyı
geliştirici egzersizler yapılabilir.
[!] Eserin melodisi olmadan sözleri okutularak artikülasyon
çalışması yapılabilir.
C Diğer derslerle ilişkilendirme
TÜRK MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ
ÖĞRENME ALANI: TÜRK MÜZİĞİ MAKAMLARINDA ESER SESLENDİRME
ÜNİTE
KAZANIMLAR
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
+ Eser üzerinde konuşma korosu şeklinde
ritim kalıplarına uygun bona çalışması
yapılır (8. kazanım).
9. Eseri müzikal seslendirme + Öğrenciler eser üzerindeki müzikal
tekniklerine uygun, bütünlük ifadeleri, ses-soluk bağlantısına dayalı,
içinde seslendirir.
doğru fonasyonla ve bütünlük içinde
10. Eser seslendirilirken şefe gerçekleştirir (9. kazanım).
+ Eseri seslendirirken, şefi izler, esere ait
dikkat eder.
vuruş, anlatım ve yorum ifadelerini şefle
11.Rast, Hicaz makamları
birlikte bir bütünlük içinde gerçekleştirir
arasındaki makamsal
(10. kazanım).
farklılıkları belirler.
12. Eserin ait olduğu yöreyi, + Makamlar arasındaki ses ve seyir
farklılıklar dizek üzerinde yazılarak
derleyenini ve kimden
belirlenir ve bu farklılıkları belirlemeye
alındığını saptar.
yönelik örnek eserler seslendirilir (11.
kazanım).
HİCAZ MAKAMINDA BİR ESERİ SESLENDİRME
8. Eseri ritmik yapısına
uygun seslendirir.
+ Sınıf-okul içi etkinlik
[!]Uyarı
+ Eserler seslendirilirken yukarıda
belirtilen davranışlar doğrultusunda ve
bütünlük içinde olmasına dikkat edilir ve
özüne uygun söyleme biçimi
gerçekleştirilir (1-10 kazanımlar).
v /+ Eser ile ilgili literatür bilgileri
(bestecisi, yöresi, kimden alındığı, kimin
derlediği vb.) öğrenciler tarafından
araştırılır ve sınıfta sunulur (12. kazanım).
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
Ders içi ilişkilendirme
Ölçme ve değerlendirme
10. SINIF
AÇIKLAMALAR
[!] Korodaki bireylerin ses genişlikleri ve gürlükleri,
anatomik özelliklerine göre farklılıklar
göstereceğinden, koroda ses eğitimi ile ses genişliği
ve gürlük dereceleri arttırılarak, koroda ortak bir ses
alanı oluşturulmalıdır. Sesler bu alan içinde
gezinirken, çok hafiften çok kuvvetliye kadar çeşitli
gürlük derecelerinde başarıyla kullanabilmelidir.
[!] Hicaz makamında dinletilen ve derste
seslendirilecek olan eserlerin ( koro ve solo ) seçkin
örnek ve icralar olmasına özen gösterilmelidir.
[!] Bu makam türkülerle de ilişkilendirilmeli ve
seçkin örneklere yer verilmelidir.
C Ünite, Müziksel İşitme, Okuma ve Yazma
dersiyle ilişkilendirilir.
[!] Konser ve dinleti gibi etkinlikler öncesinde,
yeterli performans ve repertuar çalışması için
öğrencilerle ders haricinde ek çalışmalar
yapılmasına özen gösterilmelidir.
[!] Bu ünite ile öğrencilerin motivasyon, dayanışma,
sorumluluk, azim, disiplin ve duyarlılık değerlerine
ulaşması beklenir.
[!] Bu ünitede öğrencilerin, koroda doğru ses üretme
ve Türk müziği makamlarını tanıma, Türk müziği
eserlerini güzel ve etkili seslendirme becerilerini
kazanmaları beklenir.
Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme
çalışmalarında, öz değerlendirme, öğrenci gözlem,
grup değerlendirme formu ve performans
değerlendirme formundan yararlanılabilir.
C Diğer derslerle ilişkilendirme
TÜRK MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ
ÖĞRENME ALANI: TÜRK MÜZİĞİ MAKAMLARINDA ESER SESLENDİRME
ÜNİTE
KAZANIMLAR
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
HÜSEYNİ MAKAMINDA BİR ESERİ SESLENDİRME
Bu üniteyi tamamlayan
öğrenciler;
+ Eser üzerinde usul çalışması yapılır. (1.
kazanım)
+ Esere başlamadan önce doğru duruş
1. Hüseyni makamında seçilen
pozisyonu sağlanır. Eseri seslendirirken
eserin usulünü tanır.
yanındakini de dinleyerek doğru solunuma
2.Koroda şarkı söylemeye
dayalı, sesinin yüksekliğini ve doğruluğunu
yönelik belirlenen temel
koruyarak tüm koro ile uyum içinde
davranışları eser üzerinde (duruş, seslendirmeye özen gösterir (2. kazanımlar).
solunum, ses üretme, rezonans
+ Eser üzerinde grup çalışmaları yapılır.
ve artikülasyon) uygular.
Grupların birbirlerini dinleyerek koroda
3.Koroda uyumlu ve bağdaşık
uyumlu ve bağdaşık (homojen) ses üretmeye
(homojen) ses üretmeye ilişkin
ilişkin temel davranışları gözlem yoluyla
temel davranışları eser üzerinde
kazanmaları sağlanır. Birlikte başlayıp
(birbirini dinleyerek ve ses
birlikte bitirme, aynı anda nefes alıp verme,
yüksekliğinin koro ile uyumunu
eserin gerektirdiği duyguyu aynı anda
koruyarak) uygular.
hissetme gibi koroda olması gereken temel
4. Hüseyni makamındaki eserin
davranışları sergiler (3. kazanım).
genel özelliklerini tanır.
+ Eserin aldığı ses değiştirici işaretlere
5. Eseri Hüseyni makamın ses
dikkat edilerek, makamın seyir özelliklerine
aralıklarına dikkat ederek doğru
ve karakterine uygun seslendirme yapılır (4.
ve temiz seslendirir.
kazanım).
6. Şarkı söylerken doğru
+ Eser üzerinde, eserin seslerine ve
entonasyon sağlamaya dikkat
sözlerinin anlamına uygun, entonasyonuna ve
eder.
artikülasyonuna dikkat ederek şarkıyı doğru
7. Eserin sözlerini doğru
yorumlama çalışmaları yapılır (5- 7.
artikülasyonla oluşturur.
kazanımlar).
8. Eseri ritmik yapısına uygun
+ Eser üzerinde konuşma korosu şeklinde
seslendirir.
ritim kalıplarına uygun bona çalışması yapılır
(8. kazanım).
+ Sınıf-okul içi etkinlik
[!]Uyarı
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
Ders içi ilişkilendirme
Ölçme ve değerlendirme
10. SINIF
AÇIKLAMALAR
[!] Eserler seçilirken, öğrencilerin ses aralıkları göz
önünde bulundurulmalı ve bu eserler uygun ses
alanlarına transpoze edilmelidir.
[!] Eserleri seslendirirken, sesini her kullanışında
doğru solunuma dayalı doğru fonasyonla ses üretmeye
özen gösterme, nüansları aynı anda hassasiyetle
gerçekleştirme, birlikte başlayıp birlikte bitirme çabası
içinde olma ve şefe dikkat etme gibi temel davranışlar
gözlemlenmelidir.
[!] Öğretmen tarafından eser ile ilgili seslendirme
biçimleri sıklıkla örneklendirilmelidir.
[!] Öğrencilerin ( alan çalgılarındaki seviyeleri göz
önünde bulundurularak) makam dizi seslerini
çalmaları önerilebilir. Bu sayede müzik eğitiminin
önemli öğelerinden olan çalma ve söyleme boyutları
birleşecek ve makamın öğrenciler tarafından daha iyi
anlaşılması ve algılanması sağlanacaktır.
[!] Eserin ritim ve entonasyon sorunları içeren
bölümlerine ilişkin ses kalitesi ve ses bütünlüğünü
iyileştirici çalışmalar, koronun sesini yormayacak ve
dikkatini dağıtmayacak şekilde zamanlanmalıdır.
[!] Solunum ve ses üretme aşamasındaki temel
davranışların sürekli kontrol edilmesi gerekir.
[!] Koroda doğru entonasyon ve tınının sağlanması için
eser içinden küçük motifler üzerinde entonasyon ve
tınıyı geliştirici egzersizler yapılabilir.
[!] Eserin melodisi olmadan sözleri okutularak
artikülasyon çalışması yapılabilir.
C Diğer derslerle ilişkilendirme
TÜRK MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ
ÖĞRENME ALANI: TÜRK MÜZİĞİ MAKAMLARINDA ESER SESLENDİRME
HÜSEYNİ MAKAMINDA BİR ESERİ SESLENDİRME
ÜNİTE
KAZANIMLAR
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
+ Öğrenciler eser üzerindeki müzikal
ifadeleri, ses-soluk bağlantısına dayalı,
doğru fonasyonla ve bütünlük içinde
gerçekleştirir (9. kazanım).
+ Eseri seslendirirken, şefi izler, esere
10. Eser seslendirilirken
ait vuruş, anlatım ve yorum ifadelerini
şefe dikkat eder.
şefle birlikte bir bütünlük içinde
11.Rast, Hicaz ve Hüseyni gerçekleştirir (10. kazanım).
makamları arasındaki
+ Makamlar arasındaki ses ve seyir
makamsal farklılıkları
farklılıklar dizek üzerinde yazılarak
belirler.
belirlenir ve bu farklılıkları belirlemeye
12. Eserin ait olduğu
yönelik örnek eserler seslendirilir (11.
yöreyi, derleyenini ve
kazanım).
kimden alındığını saptar.
+ Eserler seslendirilirken yukarıda
belirtilen davranışlar doğrultusunda ve
bütünlük içinde olmasına dikkat edilir
ve özüne uygun söyleme biçimi
gerçekleştirilir (1-10 kazanımlar).
9. Eseri müzikal
seslendirme tekniklerine
uygun, bütünlük içinde
seslendirir.
+ Sınıf-okul içi etkinlik
[!]Uyarı
v /+ Eser ile ilgili literatür bilgileri
(bestecisi, yöresi, kimden alındığı,
kimin derlediği vb.) öğrenciler
tarafından araştırılır ve sınıfta sunulur
(12. kazanım).
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
10. SINIF
AÇIKLAMALAR
[!] Korodaki bireylerin ses genişlikleri ve gürlükleri,
anatomik özelliklerine göre farklılıklar göstereceğinden,
koroda ses eğitimi ile ses genişliği ve gürlük dereceleri
arttırılarak, koroda ortak bir ses alanı oluşturulmalıdır.
Sesler bu alan içinde gezinirken, çok hafiften çok
kuvvetliye kadar çeşitli gürlük derecelerinde başarıyla
kullanabilmelidir.
[!] Hüseyni makamında dinletilen ve derste
seslendirilecek olan eserlerin (koro ve solo ) seçkin örnek
ve icralar olmasına özen gösterilmelidir.
[!] Bu makam türkülerle de ilişkilendirilmeli ve seçkin
örneklere yer verilmelidir.
C Ünite, Müziksel İşitme, Okuma ve Yazma dersiyle
ilişkilendirilir.
[!] Konser ve dinleti gibi etkinlikler öncesinde, yeterli
performans ve repertuar çalışması için öğrencilerle ders
haricinde ek çalışmalar yapılmasına özen gösterilme-lidir.
[!] Bu ünite ile öğrencilerin motivasyon, dayanışma,
sorumluluk, azim, disiplin ve duyarlılık değerlerine
ulaşması beklenir.
[!] Bu ünitede öğrencilerin, koroda doğru ses üretme ve
Türk müziği makamlarını tanıma, Türk müziği eserlerini
güzel ve etkili seslendirme becerilerini kazanmaları
beklenir.
Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme
çalışmalarında, öz değerlendirme, öğrenci gözlem, grup
değerlendirme formu ve performans değerlendirme
formundan yararlanılabilir.
Ders içi ilişkilendirme
Ölçme ve değerlendirme
C Diğer derslerle ilişkilendirme
TÜRK MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ
ÖĞRENME ALANI: KORODA SES EĞİTİMİ
SES EĞİTİMİ
ÜNİTE
KAZANIMLAR
11. SINIF
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
Bu üniteyi tamamlayan
öğrenciler;
+ Vücut rahatlığı için esneme ve gevşeme
çalışmaları yapılır (1. kazanım).
1. Vücut rahatlığının ses
üretme ve ses eğitimi
üzerindeki etkisini fark
eder.
2. Ses- soluk bağlantısının
egzersizlerde ve şarkı
söylemedeki önemini
belirler.
3. Konuşma ve şarkı
solunumunda ses- soluk
bağlantısını sorgular.
4. Rezonans bölgelerini
geliştirici alıştırmalar yapar.
5. Registre bölgelerini
geliştirici alıştırmalar yapar.
6. Sesini kullanırken
(konuşmada ve şarkı
söylemede) anatomik yapı
özelliklerine göre doğru ve
uygun registre geçişleri (ses
bölgeleri) oluşturur.
7. Legato ve staccato ses
üretme ve kullanma
çalışmaları yapar.
+ Şarkı söylemede gerekli olan doğru duruşunu
koruyarak doğru solunum ve ses- soluk bağlantılı
çalışmalar yapılır (2. kazanım).
+ Sınıf-okul içi etkinlik
[!]Uyarı
+ Konuşma ve şarkı solunumuna örnek
alıştırmalar yapılarak, hatalı şarkı solunumunun
nedenleri ve sonuçları belirlenir. Konuşma ve şarkı
solunumuna örnek ses-soluk bağlantılı çalışmalar
ve alıştırmalar yapılır (3. kazanım).
+ Sesin yerine oturması ve rezonansın
sağlanması için kapalı ağızla orta seslerde ses
egzersizleri yapılır. Kapalı ağızla M ve N
konsonları ile yapılan tınlama çalışmalarında fazla
ses vermeden hafif ve yumuşak ses üretme ve
tınlamaya özen göstererek majör, minör ve
ünitenin konusu olan makamların dizi sesleri
üzerinde üçlü ve beşli aralıklarda egzersizler
yapılır (4. kazanım).
+ Registre (ses geçiş) bölgelerinde sesin
kontrolünü ve sürekliliğini sağlamak için doğru
rezonans bölgesinde, orta tonlarda, hafif ve
yumuşak egzersizler yapılır (5. ve 6. kazanımlar).
+ Ses- soluk bağlantısına dayandırılarak yapılan
legato ve staccato söyleme çalışmaları, hafif ve
yumuşak bir gürlükte, “yu, yo, ya, mi vb” küçük
aralıklarda yapılır (7. kazanım).
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
Ders içi ilişkilendirme
Ölçme ve değerlendirme
AÇIKLAMALAR
Bu ünite kapsamında yapılacak tüm çalışmalar
(öncesinde) sırasında, bir önceki dönemlere ait,
insanda ses sistemi ve ses eğitimine ilişkin bilgiler
öğrencilere hatırlatılarak, tekrar tekrar doğru
solunum ve doğru fonasyon çalışmaları yaptırılır.
[!] Her koro çalışması öncesi vücut ısıtma ve
mimik kaslarını gevşetici egzersizler yapılmalıdır.
[!] 4- 6. kazanımlar için alıştırmalar; küçük,
atlamalı, çıkıcı ve inici diziler, arpejler üzerinde
uygulanmalı ve koro öne yerleştirilmiş, yuvarlak,
dolgun ve parlak tınılı bir ses üretimini
gerçekleştirmiş olmalıdır.
[!] 4. kazanımdaki kapalı ağızla seslerde M ve N
ünsüzleriyle yapılan tınlama çalışmalarında, fazla
ses vermeden hafifçe tınlamaya özen gösterilir. Bu
çalışma sesin rezonans boşluklarına sağlıklı bir
şekilde gönderilmesini sağlar.
[!] 5. kazanımla ilgili olarak kafa sesi, göğüs sesi
falsetto ve orta (karışık) ses gibi kavramlar
açıklanarak öğretmen tarafından örneklendirilir.
[!] 6. kazanımdaki geçiş tonu sorununa; pes, orta ve
tiz registre larda birbirleri ile kaynaştığı yerlerde
rastlanabilir. Bu nedenle öğretmen, koroda
homojen sesler üretmek adına tekrar tekrar çeşitli
ünlülerle sağlıklı ses üretme çalışmaları
denemelidir.
[!] Diksiyon, artikülasyon ve entonasyon
kavramları yeri geldikçe örneklerle açıklanır.
C Diğer derslerle ilişkilendirme
TÜRK MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ
ÖĞRENME ALANI: KORODA SES EĞİTİMİ
SES EĞİTİMİ
ÜNİTE
11. SINIF
KAZANIMLAR
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
AÇIKLAMALAR
8. Ses egzersizleri ve eserler
üzerinde müzikal ifadeleri
kullanır.
v /+ Eserde, hız ve nüans terimlerini
anlatan bir sunum öğrenciler tarafından
sınıfa sunulur. Egzersizler ve eser
üzerinde uygulama çalışmaları yapılır (8.
kazanım).
[!] Koroda egzersizler yapılırken müzikal ifadelerin (legato,
staccato, crescendo, deccrescendo vb) her zaman bir
bütünlük ve homojenlik içinde olması, doğru ses üretme
üretilen sesin kalitesini ve sürekliliğinin korunması,
öğretmen tarafından hassasiyetle üzerinde durulması ve
kontrol edilmesi gereken bir durumdur.
9. Şarkı söylemede dil ve
konuşmanın yeri ve önemini
açıklar.
10. Ses ezersizleri yaparken
ince ve kalın vokalleri
kullanır.
11. Kelimeleri ritimsel
yapılarına uygun şekilde
söyler.
12. Koroda şarkı söylemeye
yönelik davranışları birlik
ve bütünlük içinde yapmaya
özen gösterir.
+ Sınıf-okul içi etkinlik
[!]Uyarı
+ Kalın ve ince vokalleri (A, I, O, U, E,
İ, Ö, Ü), doğru solunuma dayalı doğru
fonasyonla ve doğru rezonans
bölgelerinde, hafif ve yumuşak bir
gürlükte, küçük aralıklarda uygulayarak
ses egzersiz çalışmaları yapılır (9. ve 10.
kazanımlar).
+ Dil çabukluğunu geliştirici
tekerlemelerle güzel ve anlaşılır konuşma
çalışmaları yapılır (11. kazanım).
+ Şarkı söyleme sırasında yanındakini
dinleyerek doğru solunuma dayalı sesinin
yüksekliğini ve doğruluğunun koruyarak
tüm koro ile uyum içinde ve akıcı
biçimde söyleme, hızlı pasaj
çalışmalarında sözleri doğru söyleme ve
artikülasyona dikkat etme gibi
çalıştırmalar bir bütün halinde yapılır. Bu
çalışmalar esnasında birlikte şarkı
söylemenin zevkli bir hale getirilmesi
için karşılıklı dikkat ve özen gösterilmesi
sağlanır (12. kazanım).
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
[!] Seslendirilecek şarkı üzerinde; sesini her kullanışında
doğru solunuma dayalı doğru fonasyonla üretmeye özen
gösterme, nüansları aynı anda hassasiyetle gerçekleştirme,
birlikte başlayıp birlikte bitirme çabası içinde olma, şefe
dikkat etme gibi temel davranışlar gözlemlenmelidir.
[!] VCD, DVD, CD gibi seçkin koro kayıtları dinletilebilir.
[!] Koro müziğine örnek teşkil edebilecek profesyonel
koroların konserleri takip edilebilir.
[!] 11. kazanımla ilgili olarak tekerleme vb. kaynak
kitaplardan faydalanılabilir.
[!] Bu ünite ile öğrencilerin motivasyon, dayanışma,
sorumluluk, azim, disiplin ve duyarlılık değerlerine ulaşması
beklenir.
[!] Bu ünitenin sonunda öğrencilerin, koroda doğru ses
üretme, koroda ses eğitimine ilişkin temel davranışları
kazanma ve becerisi kazanması beklenir.
Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme
çalışmalarında, öz değerlendirme, öğrenci gözlem ve
performans değerlendirme formundan yararlanılabilir.
Ders içi ilişkilendirme
Ölçme ve değerlendirme
C Diğer derslerle ilişkilendirme
TÜRK MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ
ÖĞRENME ALANI: TÜRK MÜZİĞİ MAKAMLARI
ÜNİTE
KAZANIMLAR
Bu üniteyi tamamlayan
öğrenciler;
KARCIĞAR MAKAMI
1. Karcığar makamı
dizisindeki sesleri tanır.
2. Karcığar makamındaki
sesleri doğru ve temiz
seslendirir.
3. Makamının genel
özelliklerini tanır.
4. Dinlediği makamın
Karcığar makamı olduğunu
tahmin eder.
5. Dinlediği makamın,
diğer makam ve dizilerden
ayrıldığı noktaları belirler.
+ Sınıf-okul içi etkinlik
[!]Uyarı
11. SINIF
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
+ Makama duyuşsal olarak
alışma sağlanması için Karcığar
makamı dizisindeki seslerden
oluşan ses egzersizleri yapılır (1.
kazanım).
+ Egzersizler yapılırken bu
makamın genel özelliklerine
dikkat edilir. Sınıf iki ayrı gruba
bölünerek (soprano-tenor, altobas) bu makamın dizisi kanon
şeklinde seslendirilir ve
makamın duyuşsal olarak
pekiştirilmesi sağlanır (2. ve 3.
kazanımlar).
+ Karcığar makamını diğer
makamlardan ayırmak için
değişik makamlara ait diziler
çalınır ve seslendirilir (4. ve 5.
kazanımlar).
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
AÇIKLAMALAR
[!] Karcığar makamında dinletilen eserlerin ses sınırı ve sözlerindeki
anlamları bakımından sınıf düzeyine uygun olmasına özen
gösterilmelidir.
[!] Makama uygun seslendirme yapılırken ses üretme sırasında
koronun doğru solunum ve fonasyona dayalı bir seslendirme
çalışması içinde olduğuna özen gösterilmelidir.
[!] Dizi seslerinin kanon şeklinde seslendirilmesi, bu makamın daha
iyi anlaşılmasına ve dersin daha verimli bir hale getirilmesine katkı
sağlayacağı düşüncesi göz önünde bulundurulmalı ve öğretmen
tarafından benzer çalışmalara da yer verilmelidir.
C Ünite, Müziksel İşitme, Okuma ve Yazma dersiyle
ilişkilendirilir.
[!] Karcığar makamında dinletilen eserlerin (koro ve solo) seçkin
icralar olmasına özen gösterilmelidir.
[!] Türk Müziği Koro konserleri imkânlar dâhilinde cd, vcd, dvd vb.
kaynaklardan izlenmeli ve sınıfta bu izlenimler tartışılarak
öğrencilerin konu hakkındaki düşünceleri alınmalıdır.
[!] Bu ünite ile öğrencilerin motivasyon, dayanışma, sorumluluk,
azim, disiplin ve duyarlılık değerlerine ulaşması beklenir.
[!] Bu ünitede öğrencilerin, koroda doğru ses üretme ve Türk müziği
makamlarını tanıma becerilerini kazanmaları beklenir.
Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme çalışmalarında,
öz değerlendirme, öğrenci gözlem, grup değerlendirme formu ve
performans değerlendirme formundan yararlanılabilir.
Ders içi ilişkilendirme
Ölçme ve değerlendirme
C Diğer derslerle ilişkilendirme
TÜRK MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ
ÖĞRENME ALANI: TÜRK MÜZİĞİ MAKAMLARI
NİKRİZ MAKAMI
ÜNİTE
KAZANIMLAR
11. SINIF
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
AÇIKLAMALAR
[!] Nikriz makamında dinletilen eserlerin ses sınırı ve sözlerindeki
anlamları bakımından sınıf düzeyine uygun olmasına özen
Bu üniteyi tamamlayan
+ Makama duyuşsal olarak
gösterilmelidir.
öğrenciler;
alışma sağlanması için Nikriz
[!] Makama uygun seslendirme yapılırken ses üretme sırasında
makamı dizisindeki seslerden
koronun
doğru solunum ve fonasyona dayalı bir seslendirme
oluşan ses egzersizleri yapılır
çalışması içinde olduğuna özen gösterilmelidir.
1. Nikriz makamı
(1. kazanım).
[!] Dizi seslerinin kanon şeklinde seslendirilmesi, bu makamın daha
dizisindeki sesleri tanır.
iyi anlaşılmasına ve dersin daha verimli bir hale getirilmesine katkı
2. Nikriz makamındaki
sağlayacağı düşüncesi göz önünde bulundurulmalı ve öğretmen
+ Egzersizler yapılırken bu
tarafından benzer çalışmalara da yer verilmelidir.
sesleri doğru ve temiz
makamın genel özelliklerine
C Ünite, Müziksel İşitme, Okuma ve Yazma dersiyle
seslendirir.
dikkat edilir. Sınıf iki ayrı
ilişkilendirilir.
3. Makamının genel
gruba bölünerek (soprano-tenor, [!] Nikriz makamında dinletilen eserlerin (koro ve solo) seçkin
özelliklerini tanır.
alto-bas) bu makamın dizisi
icralar olmasına özen gösterilmelidir.
[!] Türk Müziği Koro konserleri imkânlar dâhilinde cd, vcd, dvd vb.
seslendirilir
ve
kanon
şeklinde
4. Dinlediği makamın
kaynaklardan izlenmeli ve sınıfta bu izlenimler tartışılarak
Nikriz makamı olduğunu makamın duyuşsal olarak
pekiştirilmesi sağlanır (2. ve 3. öğrencilerin konu hakkındaki düşünceleri alınmalıdır.
tahmin eder.
[!] Bu ünite ile öğrencilerin motivasyon, dayanışma, sorumluluk,
kazanım).
azim, disiplin ve duyarlılık değerlerine ulaşması beklenir.
5. Nikriz makamının diğer
[!] Bu ünitede öğrencilerin, koroda doğru ses üretme ve Türk
makam ve dizilerden
müziği
makamlarını tanıma becerilerini kazanmaları beklenir.
ayrıldığı noktaları belirler. + Nikriz makamını diğer
makamlardan ayırmak için
değişik makamlara ait diziler
çalınır ve seslendirilir (4. ve 5.
kazanımlar).
+ Sınıf-okul içi etkinlik
[!]Uyarı
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme çalışmalarında,
öz değerlendirme, öğrenci gözlem, grup değerlendirme formu ve
performans değerlendirme formundan yararlanılabilir.
Ders içi ilişkilendirme
Ölçme ve değerlendirme
C Diğer derslerle ilişkilendirme
TÜRK MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ
ÖĞRENME ALANI: TÜRK MÜZİĞİ MAKAMLARI
ETKİNLİK
ÜNİTE
KAZANIMLAR
ÖRNEKLERİ
Bu üniteyi tamamlayan
öğrenciler;
SEGÂH MAKAMI
1. Segah makamı
dizisindeki sesleri tanır.
+ Makama duyuşsal
olarak alışma sağlanması
için Segah makamı
dizisindeki seslerden
oluşan ses egzersizleri
yapılır (1. kazanım).
2. Segah makamındaki
sesleri doğru ve temiz
seslendirir.
+ Egzersizler yapılırken
bu makamın genel
özelliklerine dikkat edilir.
Sınıf iki ayrı gruba
3. Makamın genel
bölünerek (soprano-tenor,
özelliklerini tanır.
alto-bas) bu makamın
4. Dinlediği makamın
dizisi kanon şeklinde
Segah makamı olduğunu
seslendirilir ve makamın
tahmin eder.
duyuşsal olarak
5. Segah makamının diğer pekiştirilmesi sağlanır (2.
ve 3. kazanım).
makam ve dizilerden
ayrıldığı noktaları
+ Segah makamını diğer
belirler.
makamlardan ayırmak için
değişik makamlara ait
diziler çalınır ve
seslendirilir (4. ve 5.
kazanımlar).
+ Sınıf-okul içi etkinlik
[!]Uyarı
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
11. SINIF
AÇIKLAMALAR
[!] Segah makamında dinletilen eserlerin ses sınırı ve sözlerindeki
anlamları bakımından sınıf düzeyine uygun olmasına özen
gösterilmelidir.
[!] Makama uygun seslendirme yapılırken ses üretme sırasında koronun
doğru solunum ve fonasyona dayalı bir seslendirme çalışması içinde
olduğuna özen gösterilmelidir.
[!] Dizi seslerinin kanon şeklinde seslendirilmesi, bu makamın daha iyi
anlaşılmasına ve dersin daha verimli bir hale getirilmesine katkı
sağlayacağı düşüncesi göz önünde bulundurulmalı ve öğretmen
tarafından benzer çalışmalara da yer verilmelidir.
C Ünite, Müziksel İşitme, Okuma ve Yazma dersiyle ilişkilendirilir.
[!] Segah makamında dinletilen eserlerin (koro ve solo) seçkin icralar
olmasına özen gösterilmelidir.
[!] Türk Müziği Koro konserleri imkânlar dâhilinde cd, vcd, dvd vb.
kaynaklardan izlenmeli ve sınıfta bu izlenimler tartışılarak öğrencilerin
konu hakkındaki düşünceleri alınmalıdır.
[!] Bu ünite ile öğrencilerin motivasyon, dayanışma, sorumluluk, azim,
disiplin ve duyarlılık değerlerine ulaşması beklenir.
[!] Bu ünitede öğrencilerin, koroda doğru ses üretme ve Türk müziği
makamlarını tanıma becerilerini kazanmaları beklenir.
Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme çalışmalarında, öz
değerlendirme, öğrenci gözlem, grup değerlendirme formu ve
performans değerlendirme formundan yararlanılabilir.
Ders içi ilişkilendirme
Ölçme ve değerlendirme
C Diğer derslerle ilişkilendirme
TÜRK MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ
ÖĞRENME ALANI: TÜRK MÜZİĞİ MAKAMLARINDA ESER SESLENDİRME
ÜNİTE
KAZANIMLAR
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
+ Eser üzerinde usul çalışması yapılır. (1.
kazanım)
+ Esere başlamadan önce doğru duruş
pozisyonu sağlanır. Eseri seslendirirken
1. Karcığar makamında
yanındakini de dinleyerek doğru solunuma
seçilen eserin usulünü tanır.
dayalı, sesinin yüksekliğini ve
2.Koroda şarkı söylemeye
doğruluğunu koruyarak tüm koro ile uyum
yönelik belirlenen temel
içinde seslendirmeye özen gösterir (2.
davranışları eser üzerinde
kazanımlar).
uygular.
+ Eser üzerinde grup çalışmaları yapılır.
3.Koroda uyumlu ve
Grupların birbirlerini dinleyerek koroda
bağdaşık (homojen) ses
uyumlu ve bağdaşık (homojen) ses
üretmeye ilişkin temel
üretmeye ilişkin temel davranışları gözlem
davranışları eser üzerinde
yoluyla kazanmaları sağlanır. Birlikte
uygular.
başlayıp birlikte bitirme, aynı anda nefes
4. Karcığar makamındaki
alıp verme, eserin gerektirdiği duyguyu
eserin genel özelliklerini
aynı anda hissetme gibi koroda olması
tanır.
gereken temel davranışları sergiler (3.
5. Eseri Karcığar makamın
kazanım).
ses aralıklarına dikkat
+ Eserin aldığı ses değiştirici işaretlere
ederek doğru ve temiz
dikkat edilerek, makamın seyir
seslendirir.
özelliklerine ve karakterine uygun
6. Şarkı söylerken doğru
seslendirme yapılır (4. kazanım).
entonasyon sağlamaya dikkat + Eser üzerinde, eserin seslerine ve
eder.
sözlerinin anlamına uygun, entonasyonuna
ve artikülasyonuna dikkat ederek şarkıyı
7. Eserin sözlerini doğru
doğru
yorumlama çalışmaları yapılır (5artiküle eder.
7. kazanımlar).
8. Eseri ritmik yapısına uygun + Eser üzerinde konuşma korosu şeklinde
seslendirir.
ritim kalıplarına uygun bona çalışması
yapılır (8. kazanım).
KARCIĞAR MAKAMINDA BİR ESERİ SESLENDİRME
Bu üniteyi tamamlayan
öğrenciler;
+ Sınıf-okul içi etkinlik
[!]Uyarı
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
11. SINIF
AÇIKLAMALAR
[!] Her koro çalışması öncesi vücut ısıtma ve mimik
kaslarını gevşetici egzersizler yapılmalıdır.
[!] Eserler seçilirken, öğrencilerin ses aralıkları göz
önünde bulundurulmalı ve bu eserler uygun ses alanlarına
transpoze edilmelidir.
[!] Eserleri seslendirirken, sesini her kullanışında doğru
solunuma dayalı doğru fonasyonla ses üretmeye özen
gösterme, nüansları aynı anda hassasiyetle gerçekleştirme,
birlikte başlayıp birlikte bitirme çabası içinde olma ve şefe
dikkat etme gibi temel davranışlar gözlemlenmelidir.
[!] Öğretmen tarafından eser ile ilgili seslendirme biçimleri
sıklıkla örneklendirilmelidir.
[!] Öğrencilerin (alan çalgılarındaki seviyeleri göz önünde
bulundurularak) makam dizi seslerini ve eserleri çalmaları
önerilebilir. Bu sayede müzik eğitiminin önemli
ögelerinden olan çalma ve söyleme boyutları birleşecek ve
makamın öğrenciler tarafından daha iyi anlaşılması ve
algılanması sağlanacaktır.
[!] Eserin ritim ve entonasyon sorunları içeren bölümlerine
ilişkin ses kalitesi ve ses bütünlüğünü iyileştirici
çalışmalar, koronun sesini yormayacak ve dikkatini
dağıtmayacak şekilde zamanlanmalıdır.
[!] Solunum ve ses üretme aşamasındaki temel
davranışların sürekli kontrol edilmesi gerekir.
[!] Koroda doğru entonasyon ve tınının sağlanması için
eser içinden küçük motifler üzerinde entonasyon ve tınıyı
geliştirici egzersizler yapılabilir.
[!] Eserin melodisi olmadan sözleri okutularak artikülasyon
çalışması yapılabilir.
Ders içi ilişkilendirme
Ölçme ve değerlendirme
C Diğer derslerle ilişkilendirme
TÜRK MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ
ÖĞRENME ALANI: TÜRK MÜZİĞİ MAKAMLARINDA ESER SESLENDİRME
KARCIĞAR MAKAMINDA BİR ESERİ SESLENDİRME
ÜNİTE
KAZANIMLAR
9. Eser üzerinde çeşitli gürlük
derecelerini ses soluk
bağlamında kullanır.
10. Eseri müzikal seslendirme
tekniklerine uygun, bütünlük
içinde seslendirir.
11. Eser seslendirilirken şefe
dikkat eder.
12. Karcığar ve diğer makamlar
arasındaki genel farklılıkları
belirler.
13. Eserle ilgili genel literatür
bilgilerini sorgular.
+ Sınıf-okul içi etkinlik
[!]Uyarı
11. SINIF
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
AÇIKLAMALAR
+ Eseri seslendirirken eser içinde
sesini, çok hafiften (pp) çok
kuvvetliye (ff) kadar çeşitli gürlük
derecelerinde ses- soluk bağlantısı
kurarak gerçekleştirir (9. kazanım).
+ Öğrenciler eser üzerindeki müzikal
ifadeleri, ses- soluk bağlantısına
dayalı, doğru fonasyon ve bütünlük
içinde gerçekleştirir (10. kazanım).
+ Eseri seslendirirken, şefi izler,
esere ait vuruş, anlatım ve yorum
ifadelerini şefle birlikte bir bütünlük
içinde gerçekleştirir (11. kazanım).
+ Makamlar arasındaki ses ve seyir
farklılıklar dizek üzerinde yazılarak
belirlenir. Bu farklılıkları belirlemeye
yönelik örnek eserler seslendirilir (12.
kazanım).
+ Eserler seslendirilirken yukarıda
belirtilen davranışlar doğrultusunda ve
bütünlük içinde olmasına dikkat edilir
ve özüne uygun söyleme biçimi
gerçekleştirilir (1-11 kazanımlar).
v /+ Eser ile ilgili literatür bilgileri
(bestecisi, yöresi, kimden alındığı,
kimin derlediği vb.) öğrenciler
tarafından araştırılır ve sınıfta sunulur
(13. kazanım).
[!] Koroda eserlerin seslendirilmesinde kullanılan söyleme
biçimleri; legato, staccato, markado söyleme, müziğin söz
ögesinin içerdiği duygu ve düşünceleri yansıtmalı ve temel üslup
farklılıklarını ortaya koymalıdır.
[!] Korodaki bireylerin ses genişlikleri ve gürlükleri, anatomik
özelliklerine göre farklılıklar göstereceğinden, koroda ses
eğitimi ile ses genişliği ve gürlük dereceleri arttırılarak, koroda
ortak bir ses alanı oluşturulmalıdır. Sesler bu alan içinde
gezinirken, çok hafiften çok kuvvetliye kadar çeşitli gürlük
derecelerinde başarıyla kullanabilmelidir.
[!] Karcığar makamında dinletilen ve derste seslendirilecek olan
eserlerin (koro ve solo) seçkin örnek ve icralar olmasına özen
gösterilmelidir.
[!] Bu makam türkülerle de ilişkilendirilmeli ve seçkin
örneklere yer verilmelidir.
C Ünite, Müziksel İşitme, Okuma ve Yazma dersiyle
ilişkilendirilir.
[!] Konser ve dinleti gibi etkinlikler öncesinde, yeterli
performans ve repertuar çalışması için öğrencilerle ders
haricinde ek çalışmalar yapılmasına özen gösterilmelidir.
[!] Bu ünite ile öğrencilerin motivasyon, dayanışma,
sorumluluk, azim, disiplin ve duyarlılık değerlerine ulaşması
beklenir.
[!] Bu ünitede öğrencilerin, koroda doğru ses üretme ve Türk
müziği makamlarını tanıma, Türk müziği eserlerini güzel ve
etkili seslendirme becerilerini kazanmaları beklenir.
Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme
çalışmalarında, öz değerlendirme, öğrenci gözlem, grup
değerlendirme formu ve performans değerlendirme formundan
yararlanılabilir.
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
Ders içi ilişkilendirme
Ölçme ve değerlendirme
C Diğer derslerle ilişkilendirme
TÜRK MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ
ÖĞRENME ALANI: TÜRK MÜZİĞİ MAKAMLARINDA ESER SESLENDİRME
ÜNİTE
KAZANIMLAR
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
+ Eser üzerinde usul çalışması yapılır. (1.
kazanım)
+ Esere başlamadan önce doğru duruş
pozisyonu sağlanır. Eseri seslendirirken
1. Karcığar makamında
yanındakini de dinleyerek doğru solunuma
seçilen eserin usulünü tanır.
dayalı, sesinin yüksekliğini ve doğruluğunu
2.Koroda şarkı söylemeye
koruyarak tüm koro ile uyum içinde
yönelik belirlenen temel
seslendirmeye özen gösterir (2. kazanımlar).
davranışları eser üzerinde
+ Eser üzerinde grup çalışmaları yapılır.
uygular.
Grupların birbirlerini dinleyerek koroda
3.Koroda uyumlu ve
uyumlu ve bağdaşık (homojen) ses üretmeye
bağdaşık (homojen) ses
ilişkin temel davranışları gözlem yoluyla
üretmeye ilişkin temel
kazanmaları sağlanır. Birlikte başlayıp
davranışları eser üzerinde
birlikte bitirme, aynı anda nefes alıp verme,
uygular.
eserin gerektirdiği duyguyu aynı anda
4. Karcığar makamındaki
hissetme gibi koroda olması gereken temel
eserin genel özelliklerini
davranışları sergiler (3. kazanım).
tanır.
+ Eserin aldığı ses değiştirici işaretlere
5. Eseri Karcığar makamın
dikkat edilerek, makamın seyir özelliklerine
ses aralıklarına dikkat
ve karakterine uygun seslendirme yapılır (4.
ederek doğru ve temiz
kazanım).
seslendirir.
+ Eser üzerinde, eserin seslerine ve
6. Şarkı söylerken doğru
sözlerinin anlamına uygun, entonasyonuna
entonasyon sağlamaya dikkat ve artikülasyonuna dikkat ederek şarkıyı
eder.
doğru yorumlama çalışmaları yapılır (5- 7.
kazanımlar).
7. Eserin sözlerini doğru
+ Eser üzerinde konuşma korosu şeklinde
artikülasyonla oluşturur.
ritim kalıplarına uygun bona çalışması
8. Eseri ritmik yapısına uygun yapılır (8. kazanım).
seslendirir.
NİKRİZ MAKAMINDA BİR ESERİ SESLENDİRME
Bu üniteyi tamamlayan
öğrenciler;
+ Sınıf-okul içi etkinlik
[!]Uyarı
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
11. SINIF
AÇIKLAMALAR
[!] Her koro çalışması öncesi vücut ısıtma ve mimik kaslarını
gevşetici egzersizler yapılmalıdır.
[!] Eserler seçilirken, öğrencilerin ses aralıkları göz önünde
bulundurulmalı ve bu eserler uygun ses alanlarına transpoze
edilmelidir.
[!] Eserleri seslendirirken, sesini her kullanışında doğru
solunuma dayalı doğru fonasyonla ses üretmeye özen gösterme,
nüansları aynı anda hassasiyetle gerçekleştirme, birlikte
başlayıp birlikte bitirme çabası içinde olma ve şefe dikkat etme
gibi temel davranışlar gözlemlenmelidir.
[!] Öğretmen tarafından eser ile ilgili seslendirme biçimleri
sıklıkla örneklendirilmelidir.
[!] Öğrencilerin (alan çalgılarındaki seviyeleri göz önünde
bulundurularak) makam dizi seslerini ve eserleri çalmaları
önerilebilir. Bu sayede müzik eğitiminin önemli öğelerinden
olan çalma ve söyleme boyutları birleşecek ve makamın
öğrenciler tarafından daha iyi anlaşılması ve algılanması
sağlanacaktır.
[!] Eserin ritim ve entonasyon sorunları içeren bölümlerine
ilişkin ses kalitesi ve ses bütünlüğünü iyileştirici çalışmalar,
koronun sesini yormayacak ve dikkatini dağıtmayacak şekilde
zamanlanmalıdır.
[!] Solunum ve ses üretme aşamasındaki temel davranışların
sürekli kontrol edilmesi gerekir.
[!] Koroda doğru entonasyon ve tınının sağlanması için eser
içinden küçük motifler üzerinde entonasyon ve tınıyı geliştirici
egzersizler yapılabilir.
[!] Eserin melodisi olmadan sözleri okutularak artikülasyon
çalışması yapılabilir.
Ders içi ilişkilendirme
Ölçme ve değerlendirme
C Diğer derslerle ilişkilendirme
TÜRK MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ
ÖĞRENME ALANI: TÜRK MÜZİĞİ MAKAMLARINDA ESER SESLENDİRME
NİKRİZ MAKAMINDA BİR ESERİ SESLENDİRME
ÜNİTE
KAZANIMLAR
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
+ Eseri seslendirirken eser içinde
sesini, çok hafiften (pp) çok kuvvetliye
(ff) kadar çeşitli gürlük derecelerinde
ses- soluk bağlantısı kurarak
gerçekleştirir (9. kazanım).
+ Öğrenciler eser üzerindeki müzikal
10. Eseri müzikal
seslendirme tekniklerine ifadeleri, ses- soluk bağlantısına
dayalı, doğru fonasyon ve bütünlük
uygun, bütünlük içinde
içinde gerçekleştirir (10. kazanım).
seslendirir.
+ Eseri seslendirirken, şefi izler, esere
11. Eser seslendirilirken ait vuruş, anlatım ve yorum ifadelerini
şefe dikkat eder.
şefle birlikte bir bütünlük içinde
gerçekleştirir (11. kazanım).
12. Karcığar ve Nikriz
+ Makamlar arasındaki ses ve seyir
makamları arasındaki
farklılıklar dizek üzerinde yazılarak
genel farklılıkları belirler. belirlenir. Bu farklılıkları belirlemeye
13. Eserle ilgili genel
yönelik örnek eserler seslendirilir (12.
literatür bilgilerini
kazanım).
sorgular.
+ Eserler seslendirilirken yukarıda
belirtilen davranışlar doğrultusunda ve
bütünlük içinde olmasına dikkat edilir
ve özüne uygun söyleme biçimi
gerçekleştirilir (1-11 kazanımlar).
v /+ Eser ile ilgili literatür bilgileri
(bestecisi, yöresi, kimden alındığı,
kimin derlediği vb.) öğrenciler
tarafından araştırılır ve sınıfta sunulur
(13. kazanım).
9. Eser üzerinde çeşitli
gürlük derecelerini ses
soluk bağlamında
kullanır.
+ Sınıf-okul içi etkinlik
[!]Uyarı
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
11. SINIF
AÇIKLAMALAR
[!] Koroda eserlerin seslendirilmesinde kullanılan söyleme biçimleri;
legato, staccato, markado söyleme, müziğin söz ögesinin içerdiği
duygu ve düşünceleri yansıtmalı ve temel üslup farklılıklarını ortaya
koymalıdır.
[!] Korodaki bireylerin ses genişlikleri ve gürlükleri, anatomik
özelliklerine göre farklılıklar göstereceğinden, koroda ses eğitimi ile
ses genişliği ve gürlük dereceleri arttırılarak, koroda ortak bir ses
alanı oluşturulmalıdır. Sesler bu alan içinde gezinirken, çok hafiften
çok kuvvetliye kadar çeşitli gürlük derecelerinde başarıyla
kullanabilmelidir.
[!] Nikriz makamında dinletilen ve derste seslendirilecek olan
eserlerin ( koro ve solo ) seçkin örnek ve icralar olmasına özen
gösterilmelidir.
[!] Bu makam türkülerle de ilişkilendirilmeli ve seçkin örneklere yer
verilmelidir.
C Ünite, Müziksel İşitme, Okuma ve Yazma dersiyle ilişkilendirilir.
[!] Konser ve dinleti gibi etkinlikler öncesinde, yeterli performans ve
repertuar çalışması için öğrencilerle ders haricinde ek çalışmalar
yapılmasına özen gösterilmelidir.
[!] Bu ünite ile öğrencilerin motivasyon, dayanışma, sorumluluk,
azim, disiplin ve duyarlılık değerlerine ulaşması beklenir.
[!] Bu ünitede öğrencilerin, koroda doğru ses üretme ve Türk müziği
makamlarını tanıma, Türk müziği eserlerini güzel ve etkili
seslendirme becerilerini kazanmaları beklenir.
Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme çalışmalarında,
öz değerlendirme, öğrenci gözlem, grup değerlendirme formu ve
performans değerlendirme formundan yararlanılabilir.
Ders içi ilişkilendirme
Ölçme ve değerlendirme
C Diğer derslerle ilişkilendirme
TÜRK MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ
ÖĞRENME ALANI: TÜRK MÜZİĞİ MAKAMLARINDA ESER SESLENDİRME
ÜNİTE
KAZANIMLAR
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
SEGAH MAKAMINDA BİR ESERİ SESLENDİRME
Bu üniteyi tamamlayan
öğrenciler;
+ Eser üzerinde usul çalışması yapılır. (1.
kazanım)
+ Esere başlamadan önce doğru duruş
pozisyonu sağlanır. Eseri seslendirirken
1. Karcığar makamında seçilen
yanındakini de dinleyerek doğru solunuma
eserin usulünü tanır.
dayalı, sesinin yüksekliğini ve
2.Koroda şarkı söylemeye
doğruluğunu koruyarak tüm koro ile uyum
yönelik belirlenen temel
içinde seslendirmeye özen gösterir (2.
davranışları eser üzerinde
kazanımlar).
uygular.
+ Eser üzerinde grup çalışmaları yapılır.
3.Koroda uyumlu ve
Grupların birbirlerini dinleyerek koroda
bağdaşık (homojen) ses
uyumlu ve bağdaşık (homojen) ses
üretmeye ilişkin temel
üretmeye ilişkin temel davranışları gözlem
davranışları eser üzerinde
yoluyla kazanmaları sağlanır. Birlikte
uygular.
başlayıp birlikte bitirme, aynı anda nefes
4. Karcığar makamındaki
alıp verme, eserin gerektirdiği duyguyu
eserin genel özelliklerini
aynı anda hissetme gibi koroda olması
tanır.
gereken temel davranışları sergiler (3.
5. Eseri Karcığar makamın
kazanım).
ses aralıklarına dikkat ederek
+ Eserin aldığı ses değiştirici işaretlere
doğru ve temiz seslendirir.
dikkat edilerek, makamın seyir
6. Şarkı söylerken doğru
özelliklerine ve karakterine uygun
entonasyon sağlamaya dikkat seslendirme yapılır (4. kazanım).
eder.
+ Eser üzerinde, eserin seslerine ve
sözlerinin anlamına uygun, entonasyonuna
7. Eserin sözlerini doğru
ve artikülâsyonuna dikkat ederek şarkıyı
artiküle eder.
doğru yorumlama çalışmaları yapılır (5- 7.
8. Eseri ritmik yapısına uygun kazanımlar).
seslendirir.
+ Eser üzerinde konuşma korosu şeklinde
ritim kalıplarına uygun bona çalışması
yapılır (8. kazanım).
+ Sınıf-okul içi etkinlik
[!]Uyarı
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
11. SINIF
AÇIKLAMALAR
[!] Her koro çalışması öncesi vücut ısıtma ve mimik kaslarını
gevşetici egzersizler yapılmalıdır.
[!] Eserler seçilirken, öğrencilerin ses aralıkları göz önünde
bulundurulmalı ve bu eserler uygun ses alanlarına transpoze
edilmelidir.
[!] Eserleri seslendirirken, sesini her kullanışında doğru
solunuma dayalı doğru fonasyonla ses üretmeye özen
gösterme, nüansları aynı anda hassasiyetle gerçekleştirme,
birlikte başlayıp birlikte bitirme çabası içinde olma ve şefe
dikkat etme gibi temel davranışlar gözlemlenmelidir.
[!] Öğretmen tarafından eser ile ilgili seslendirme biçimleri
sıklıkla örneklendirilmelidir.
[!] Öğrencilerin (alan çalgılarındaki seviyeleri göz önünde
bulundurularak) makam dizi seslerini ve eserleri çalmaları
önerilebilir. Bu sayede müzik eğitiminin önemli öğelerinden
olan çalma ve söyleme boyutları birleşecek ve makamın
öğrenciler tarafından daha iyi anlaşılması ve algılanması
sağlanacaktır.
[!] Eserin ritim ve entonasyon sorunları içeren bölümlerine
ilişkin ses kalitesi ve ses bütünlüğünü iyileştirici çalışmalar,
koronun sesini yormayacak ve dikkatini dağıtmayacak şekilde
zamanlanmalıdır.
[!] Solunum ve ses üretme aşamasındaki temel davranışların
sürekli kontrol edilmesi gerekir.
[!] Koroda doğru entonasyon ve tınının sağlanması için eser
içinden küçük motifler üzerinde entonasyon ve tınıyı geliştirici
egzersizler yapılabilir.
[!] Eserin melodisi olmadan sözleri okutularak artikülasyon
çalışması yapılabilir.
Ders içi ilişkilendirme
Ölçme ve değerlendirme
C Diğer derslerle ilişkilendirme
TÜRK MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ
ÖĞRENME ALANI: TÜRK MÜZİĞİ MAKAMLARINDA ESER SESLENDİRME
SEGAH MAKAMINDA BİR ESERİ SESLENDİRME
ÜNİTE
KAZANIMLAR
9. Eser üzerinde çeşitli
gürlük derecelerini ses
soluk bağlamında
kullanır.
10. Eseri müzikal
seslendirme tekniklerine
uygun, bütünlük içinde
seslendirir.
11. Eser seslendirilirken
şefe dikkat eder.
12. Karcığar, Nikriz ve
Segah makamları
arasındaki genel
farklılıkları belirler.
13. Eserle ilgili genel
literatür bilgilerini
sorgular.
+ Sınıf-okul içi etkinlik
[!]Uyarı
11. SINIF
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
AÇIKLAMALAR
+ Eseri seslendirirken eser içinde
sesini, çok hafiften (pp) çok kuvvetliye
(ff) kadar çeşitli gürlük derecelerinde
ses- soluk bağlantısı kurarak
gerçekleştirir (9. kazanım).
+ Öğrenciler eser üzerindeki müzikal
ifadeleri, ses- soluk bağlantısına dayalı,
doğru fonasyon ve bütünlük içinde
gerçekleştirir (10. kazanım).
+ Eseri seslendirirken, şefi izler, esere
ait vuruş, anlatım ve yorum ifadelerini
şefle birlikte bir bütünlük içinde
gerçekleştirir (11. kazanım).
+ Makamlar arasındaki ses ve seyir
farklılıklar dizek üzerinde yazılarak
belirlenir. Bu farklılıkları belirlemeye
yönelik örnek eserler seslendirilir (12.
kazanım).
+ Eserler seslendirilirken yukarıda
belirtilen davranışlar doğrultusunda ve
bütünlük içinde olmasına dikkat edilir
ve özüne uygun söyleme biçimi
gerçekleştirilir (1-11 kazanımlar).
v /+ Eser ile ilgili literatür bilgileri
(bestecisi, yöresi, kimden alındığı,
kimin derlediği vb.) öğrenciler
tarafından araştırılır ve sınıfta sunulur
(13. kazanım).
[!] Koroda eserlerin seslendirilmesinde kullanılan söyleme
biçimleri; legato, staccato, markado söyleme, müziğin söz ögesinin
içerdiği duygu ve düşünceleri yansıtmalı ve temel üslup
farklılıklarını ortaya koymalıdır.
[!] Korodaki bireylerin ses genişlikleri ve gürlükleri, anatomik
özelliklerine göre farklılıklar göstereceğinden, koroda ses eğitimi
ile ses genişliği ve gürlük dereceleri arttırılarak, koroda ortak bir
ses alanı oluşturulmalıdır. Sesler bu alan içinde gezinirken, çok
hafiften çok kuvvetliye kadar çeşitli gürlük derecelerinde başarıyla
kullanabilmelidir.
[!] Karcığar makamında dinletilen ve derste seslendirilecek olan
eserlerin ( koro ve solo ) seçkin örnek ve icralar olmasına özen
gösterilmelidir.
[!] Bu makam türkülerle de ilişkilendirilmeli ve seçkin örneklere
yer verilmelidir.
C Ünite, Müziksel İşitme, Okuma ve Yazma dersiyle
ilişkilendirilir.
[!] Konser ve dinleti gibi etkinlikler öncesinde, yeterli performans
ve repertuar çalışması için öğrencilerle ders haricinde ek
çalışmalar yapılmasına özen gösterilmelidir.
[!] Bu ünite ile öğrencilerin motivasyon, dayanışma, sorumluluk,
azim, disiplin ve duyarlılık değerlerine ulaşması beklenir.
[!] Bu ünitede öğrencilerin, koroda doğru ses üretme ve Türk
müziği makamlarını tanıma, Türk müziği eserlerini güzel ve etkili
seslendirme becerilerini kazanmaları beklenir.
Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme çalışmalarında,
öz değerlendirme, öğrenci gözlem, grup değerlendirme formu ve
performans değerlendirme formundan yararlanılabilir.
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
Ders içi ilişkilendirme
Ölçme ve değerlendirme
C Diğer derslerle ilişkilendirme
TÜRK MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ
ÖĞRENME ALANI: KORODA SES EĞİTİMİ
ÜNİTE
KAZANIMLAR
SES EĞİTİMİ
Bu üniteyi tamamlayan
öğrenciler;
1. Ses üretmede ve şarkı
söylemede vücut rahatlığını
sağlar.
2. Ses- soluk bağlantısını,
ses egzersizlerinde ve şarkı
söylemede kullanır.
3. Konuşma ve şarkı
solunumunda ses- soluk
bağlantısını kullanır.
4. Konuşurken ve şarkı
söylerken solunumunu
denetler.
5. Rezonans bölgelerini
geliştirici alıştırmalar
yapar.
6. Registre bölgelerini
geliştirici alıştırmalar
yapar.
7. Sesini kullanırken
(konuşmada ve şarkı
söylemede) anatomik yapı
özelliklerine göre doğru ve
uygun registre geçişleri
(ses bölgeleri) oluşturur.
8. Legato ve staccato ses
üretme ve kullanma
çalışmaları yapar.
+ Sınıf-okul içi etkinlik
[!]Uyarı
12. SINIF
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
AÇIKLAMALAR
+ Vücut rahatlığı için esneme ve gevşeme
çalışmaları yapılır (1. kazanım).
+ Şarkı söylemede gerekli olan doğru duruşunu
koruyarak doğru solunum ve ses- soluk bağlantılı
çalışmalar yapılır (2. kazanım).
+ Konuşma ve şarkı solunumuna örnek
alıştırmalar yapılarak, hatalı şarkı solunumunun
nedenleri ve sonuçları belirlenir. Konuşma ve
şarkı solunumuna örnek ses-soluk bağlantılı
çalışmalar ve alıştırmalar yapılır (3. kazanım).
+ Doğru solunum ve fonasyona dayalı ses
egzersizleri yapılır (4. kazanım).
+ Sesin yerine oturması ve rezonansın
sağlanması için kapalı ağızla orta seslerde ses
egzersizleri yapılır. Kapalı ağızla M ve N
konsonları ile yapılan tınlama çalışmalarında
fazla ses vermeden hafif ve yumuşak ses üretme
ve tınlamaya özen göstererek majör, minör ve
ünitenin konusu olan makamların dizi sesleri
üzerinde üçlü ve beşli aralıklarda egzersizler
yapılır (5. kazanım).
+ Registre (ses geçiş) bölgelerinde sesin
kontrolünü ve sürekliliğini sağlamak için, doğru
rezonans bölgesinde, orta tonlarda, hafif ve
yumuşak egzersizler yapılır (6-7. kazanım).
+ Ses- soluk bağlantısına dayandırılarak yapılan
legato ve staccato söyleme çalışmaları, hafif ve
yumuşak bir gürlükte, “yu,yo, ya, mi vb” küçük
aralıklarda yapılır (8. kazanım).
Bu ünite kapsamında yapılacak tüm çalışmalar
(öncesinde) sırasında, insanda ses sistemi ve ses
eğitimine ilişkin bilgiler öğrencilere hatırlatılarak, tekrar
tekrar doğru solunum ve doğru fonasyon çalışmaları
yaptırılır.
[!] Her koro çalışması öncesi vücut ısıtma ve mimik
kaslarını gevşetici egzersizler yapılmalıdır.
[!] 5- 7. kazanımlar için alıştırmalar; küçük, atlamalı,
çıkıcı ve inici diziler, arpejler üzerinde uygulanmalı ve
koro öne yerleştirilmiş, yuvarlak, dolgun ve parlak tınılı
bir ses üretimini gerçekleştirmiş olmalıdır.
[!] 5. kazanımdaki kapalı ağızla seslerde M ve N
ünsüzleriyle yapılan tınlama çalışmalarında, fazla ses
vermeden hafifçe tınlamaya özen gösterilir. Bu çalışma
sesin rezonans boşluklarına sağlıklı bir şekilde
gönderilmesini sağlar.
[!] 6. kazanımla ilgili olarak kafa sesi, göğüs sesi falsetto
ve orta (karışık) ses gibi kavramlar açıklanarak öğretmen
tarafından örneklendirilebilir.
[!] 7. kazanımdaki geçiş tonu sorununa; pes, orta ve tiz
registre larda birbirleri ile kaynaştığı yerlerde
rastlanabilir. Bu nedenle öğretmen, koroda homojen
sesler üretmek adına tekrar tekrar çeşitli ünlülerle sağlıklı
ses üretme çalışmaları denemelidir.
[!] Koroda egzersizler yapılırken müzikal ifadelerin
(legato, staccato, crescendo, deccrescendo vb) her zaman
bir bütünlük ve homojenlik içinde olması, doğru ses
üretme üretilen sesin kalitesini ve sürekliliğinin
korunması, öğretmen tarafından hassasiyetle üzerinde
durulması ve kontrol edilmesi gereken bir durumdur.
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
Ders içi ilişkilendirme
Ölçme ve değerlendirme
C Diğer derslerle ilişkilendirme
TÜRK MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ
12. SINIF
ÜNİTE
KAZANIMLAR
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
9. Crescendo ve decrescendo
alıştırmalar yapar.
10. Ses egzersizleri ve eserler
üzerinde müzikal ifadeleri
gerçekleştirir.
11. Konuşurken ve şarkı
söylerken kelimeleri doğru
artiküle eder.
12. Kelimeleri ritimsel
yapılarına uygun şekilde
söyler.
13. Koroda şarkı söylemeye
yönelik davranışları birlik ve
bütünlük içinde yapmaya özen
gösterir.
+ Crescendo ve decrescendo ifadeleri,
öğretmen tarafından örneklendirilerek, bu ifade
biçimleri ses-soluk bağlantılısına
dayandırılarak seslendirme çalışmaları yapılır
(9. kazanım).
SES EĞİTİMİ
ÖĞRENME ALANI: KORODA SES EĞİTİMİ
+ Sınıf-okul içi etkinlik
[!]Uyarı
v /+ Eserde, hız ve nüans terimlerini anlatan
bir sunum öğrenciler tarafından sınıfa sunulur.
Egzersizler ve eser üzerinde uygulama
çalışmaları yapılır (10. kazanım).
+ Dil çabukluğunu geliştirici tekerlemelerle
güzel ve anlaşılır konuşma çalışmaları yapılır
(11. kazanım).
+ Şarkı söyleme sırasında yanındakini
dinleyerek doğru solunuma dayalı sesinin
yüksekliğini ve doğruluğunun koruyarak tüm
koro ile uyum içinde ve akıcı biçimde söyleme,
hızlı pasaj çalışmalarında sözleri doğru
söyleme ve artikülasyona dikkat etme gibi
çalıştırmalar bir bütün halinde yapılır. Bu
çalışmalar esnasında birlikte şarkı söylemenin
zevkli bir hale getirilmesi için karşılıklı dikkat
ve özen gösterilmesi sağlanır (12. ve 13.
kazanımlar).
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
Ders içi ilişkilendirme
Ölçme ve değerlendirme
AÇIKLAMALAR
[!] Seslendirilecek şarkı üzerinde; sesini her
kullanışında doğru solunuma dayalı doğru fonasyonla
üretmeye özen gösterme, nüansları aynı anda
hassasiyetle gerçekleştirme, birlikte başlayıp birlikte
bitirme çabası içinde olma, şefe dikkat etme gibi temel
davranışlar gözlemlenmelidir.
[!] Koro müziğine örnek teşkil edebilecek profesyonel
koroların konserleri takip edilebilir.
[!] 11. kazanımla ilgili olarak tekerleme vb. kaynak
kitaplardan faydalanılabilir.
[!] Bu ünite ile öğrencilerin motivasyon, dayanışma,
sorumluluk, azim, disiplin ve duyarlılık değerlerine
ulaşması beklenir.
[!] Bu ünitenin sonunda öğrencilerin, koroda doğru ses
üretme, koroda ses eğitimine ilişkin temel davranışları
kazanma ve becerisi kazanması beklenir.
Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme
çalışmalarında, öz değerlendirme, öğrenci gözlem ve
performans değerlendirme formundan yararlanılabilir.
C Diğer derslerle ilişkilendirme
TÜRK MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ
ÖĞRENME ALANI: TÜRK MÜZİĞİ MAKAMLARI
ÜNİTE
KAZANIMLAR
Bu üniteyi tamamlayan
öğrenciler;
HÜZZAM MAKAMI
1.Hüzzam makamı
dizisindeki sesleri tanır.
2. Hüzzam makamındaki
sesleri doğru ve temiz
seslendirir.
3. Makamın genel
özelliklerini tanır.
4. Dinlediği makamın
Hüzzam makamı olduğunu
tahmin eder.
12. SINIF
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
+ Makama duyuşsal olarak alışma
sağlanması için Hüzzam makamı
dizisindeki seslerden oluşan ses
egzersizleri yapılır (1. kazanım).
+ Egzersizler yapılırken bu
makamın genel özelliklerine dikkat
edilir. Sınıf iki ayrı gruba
bölünerek (soprano-tenor, alto-bas)
bu makamın dizisi kanon şeklinde
seslendirilir ve makamın duyuşsal
olarak pekiştirilmesi sağlanır (2. ve
3. kazanım).
5. Dinlediği makamın, diğer
+ Hüzzam makamını diğer
makam ve dizilerden
makamlardan ayırmak için değişik
ayrıldığı noktaları belirler.
makamlara ait diziler çalınır ve
seslendirilir (4. ve 5. kazanımlar).
AÇIKLAMALAR
[!]Hüzzam makamında dinletilen eserlerin ses sınırı ve
sözlerindeki anlamları bakımından sınıf düzeyine uygun
olmasına özen gösterilmelidir.
[!] Makama uygun seslendirme yapılırken ses üretme sırasında
koronun doğru solunum ve fonasyona dayalı bir seslendirme
çalışması içinde olduğuna özen gösterilmelidir.
[!] Dizi seslerinin kanon şeklinde seslendirilmesi, bu makamın
daha iyi anlaşılmasına ve dersin daha verimli bir hale
getirilmesine katkı sağlayacağı düşüncesi göz önünde
bulundurulmalı ve öğretmen tarafından benzer çalışmalara da
yer verilmelidir.
C Ünite, Müziksel İşitme, Okuma ve Yazma dersiyle
ilişkilendirilir.
[!] Hüzzam makamında dinletilen eserlerin (koro ve solo) seçkin
icralar olmasına özen gösterilmelidir.
[!] Türk Müziği Koro konserleri imkânlar dâhilinde cd, vcd,
dvd vb. kaynaklardan izlenmeli ve sınıfta bu izlenimler
tartışılarak öğrencilerin konu hakkındaki düşünceleri
alınmalıdır.
[!] Bu ünite ile öğrencilerin motivasyon, dayanışma,
sorumluluk, azim, disiplin ve duyarlılık değerlerine ulaşması
beklenir.
[!] Bu ünitede öğrencilerin, koroda doğru ses üretme ve Türk
müziği makamlarını tanıma becerilerini kazanmaları beklenir.
Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme
çalışmalarında, öz değerlendirme, öğrenci gözlem, grup
değerlendirme formu ve performans değerlendirme formundan
yararlanılabilir.
+ Sınıf-okul içi etkinlik
[!]Uyarı
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
Ders içi ilişkilendirme
Ölçme ve değerlendirme
C Diğer derslerle ilişkilendirme
TÜRK MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ
ÖĞRENME ALANI: TÜRK MÜZİĞİ MAKAMLARI
ÜNİTE
KAZANIMLAR
Bu üniteyi tamamlayan
öğrenciler;
SABA MAKAMI
1. Saba makamı
dizisindeki sesleri tanır.
2. Saba makamındaki
sesleri doğru ve temiz
seslendirir.
3. Makamın genel
özelliklerini tanır.
4. Dinlediği makamın
Saba makamı olduğunu
tahmin eder.
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
+ Makama duyuşsal olarak
alışma sağlanması için Saba
makamı dizisindeki seslerden
oluşan ses egzersizleri yapılır
(1. kazanım).
+ Egzersizler yapılırken bu
makamın genel özelliklerine
dikkat edilir. Sınıf iki ayrı gruba
bölünerek (soprano-tenor, altobas) bu makamın dizisi kanon
şeklinde seslendirilir ve
makamın duyuşsal olarak
pekiştirilmesi sağlanır (2. ve 3.
kazanımlar).
5. Saba makamının diğer
makam ve dizilerden
ayrıldığı noktaları belirler. + Saba makamını diğer
makamlardan ayırmak için
değişik makamlara ait diziler
çalınır ve seslendirilir (4. ve 5.
kazanımlar).
+ Sınıf-okul içi etkinlik
[!]Uyarı
12. SINIF
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
AÇIKLAMALAR
[!] Saba makamında dinletilen eserlerin ses sınırı ve sözlerindeki
anlamları bakımından sınıf düzeyine uygun olmasına özen
gösterilmelidir.
[!] Makama uygun seslendirme yapılırken ses üretme sırasında
koronun doğru solunum ve fonasyona dayalı bir seslendirme
çalışması içinde olduğuna özen gösterilmelidir.
[!] Dizi seslerinin kanon şeklinde seslendirilmesi, bu makamın daha
iyi anlaşılmasına ve dersin daha verimli bir hale getirilmesine katkı
sağlayacağı düşüncesi göz önünde bulundurulmalı ve öğretmen
tarafından benzer çalışmalara da yer verilmelidir.
C Ünite, Müziksel İşitme, Okuma ve Yazma dersiyle ilişkilendirilir.
[!] Saba makamında dinletilen eserlerin (koro ve solo) seçkin icralar
olmasına özen gösterilmelidir.
[!] Türk Müziği Koro konserleri imkânlar dâhilinde cd, vcd, dvd vb.
kaynaklardan izlenmeli ve sınıfta bu izlenimler tartışılarak
öğrencilerin konu hakkındaki düşünceleri alınmalıdır.
[!] Bu ünite ile öğrencilerin motivasyon, dayanışma, sorumluluk,
azim, disiplin ve duyarlılık değerlerine ulaşması beklenir.
[!] Bu ünitede öğrencilerin, koroda doğru ses üretme ve Türk müziği
makamlarını tanıma becerilerini kazanmaları beklenir.
Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme çalışmalarında, öz
değerlendirme, öğrenci gözlem, grup değerlendirme formu ve
performans değerlendirme formundan yararlanılabilir.
Ders içi ilişkilendirme
Ölçme ve değerlendirme
C Diğer derslerle ilişkilendirme
TÜRK MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ
ÖĞRENME ALANI: TÜRK MÜZİĞİ MAKAMLARINDA ESER SESLENDİRME
ÜNİTE
KAZANIMLAR
HÜZZAM MAKAMINDA BİR ESERİ SESLENDİRME
Bu üniteyi tamamlayan
öğrenciler;
1. Hüzzam makamında
seçilen eserin usulünü tanır.
2. Koroda şarkı söylemeye
yönelik belirlenen temel
davranışları eser üzerinde
uygular.
3. Koroda uyumlu ve
bağdaşık (homojen) ses
üretmeye ilişkin temel
davranışları eser üzerinde
uygular.
4. Hüzzam makamındaki
eserin genel özelliklerini
tanır.
5. Eseri Hüzzam makamın
ses aralıklarına dikkat ederek
doğru ve temiz seslendirir.
6. Şarkı söylerken doğru
entonasyon sağlamaya dikkat
eder.
7. Eserin sözlerini doğru
artikülasyonla oluşturur.
8. Eseri ritmik yapısına
uygun seslendirir.
+ Sınıf-okul içi etkinlik
[!]Uyarı
12. SINIF
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
AÇIKLAMALAR
+ Eser üzerinde usul çalışması yapılır. (1.
kazanım)
+ Esere başlamadan önce doğru duruş
pozisyonu sağlanır. Eseri seslendirirken
yanındakini de dinleyerek doğru solunuma
dayalı, sesinin yüksekliğini ve doğruluğunu
koruyarak tüm koro ile uyum içinde
seslendirmeye özen gösterir (2. kazanımlar).
+ Eser üzerinde grup çalışmaları yapılır.
Grupların birbirlerini dinleyerek koroda
uyumlu ve bağdaşık (homojen) ses üretmeye
ilişkin temel davranışları gözlem yoluyla
kazanmaları sağlanır. Birlikte başlayıp birlikte
bitirme, aynı anda nefes alıp verme, eserin
gerektirdiği duyguyu aynı anda hissetme gibi
koroda olması gereken temel davranışları
sergiler (3. kazanım).
+ Eserin aldığı ses değiştirici işaretlere dikkat
edilerek, makamın seyir özelliklerine ve
karakterine uygun seslendirme yapılır (4.
kazanım).
+ Eser üzerinde, eserin seslerine ve sözlerinin
anlamına uygun, entonasyonuna ve
artikülâsyonuna dikkat ederek şarkıyı doğru
yorumlama çalışmaları yapılır (5- 7.
kazanımlar).
+ Eser üzerinde konuşma korosu şeklinde
ritim kalıplarına uygun bona çalışması yapılır
(8. kazanım).
[!] Her koro çalışması öncesi vücut ısıtma ve mimik
kaslarını gevşetici egzersizler yapılmalıdır.
[!] Eserler seçilirken, öğrencilerin ses aralıkları göz
önünde bulundurulmalı ve bu eserler uygun ses
alanlarına transpoze edilmelidir.
[!] Eserleri seslendirirken, sesini her kullanışında doğru
solunuma dayalı doğru fonasyonla ses üretmeye özen
gösterme, nüansları aynı anda hassasiyetle
gerçekleştirme, birlikte başlayıp birlikte bitirme çabası
içinde olma ve şefe dikkat etme gibi temel davranışlar
gözlemlenmelidir.
[!] Öğretmen tarafından eser ile ilgili seslendirme
biçimleri sıklıkla örneklendirilmelidir.
[!] Öğrencilerin (alan çalgılarındaki seviyeleri göz
önünde bulundurularak) makam dizi seslerini ve eserleri
çalmaları önerilebilir. Bu sayede müzik eğitiminin
önemli öğelerinden olan çalma ve söyleme boyutları
birleşecek ve makamın öğrenciler tarafından daha iyi
anlaşılması ve algılanması sağlanacaktır.
[!] Eserin ritim ve entonasyon sorunları içeren
bölümlerine ilişkin ses kalitesi ve ses bütünlüğünü
iyileştirici çalışmalar, koronun sesini yormayacak ve
dikkatini dağıtmayacak şekilde zamanlanmalıdır.
[!] Solunum ve ses üretme aşamasındaki temel
davranışların sürekli kontrol edilmesi gerekir.
[!] Koroda doğru entonasyon ve tınının sağlanması için
eser içinden küçük motifler üzerinde entonasyon ve
tınıyı geliştirici egzersizler yapılabilir.
[!] Eserin melodisi olmadan sözleri okutularak
artikülasyon çalışması yapılabilir.
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
Ders içi ilişkilendirme
Ölçme ve değerlendirme
C Diğer derslerle ilişkilendirme
TÜRK MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ
ÖĞRENME ALANI: TÜRK MÜZİĞİ MAKAMLARINDA ESER SESLENDİRME
HÜZZAM MAKAMINDA BİR ESERİ SESLENDİRME
ÜNİTE
KAZANIMLAR
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
9. Eser üzerinde çeşitli
gürlük derecelerini ses
soluk bağlamında
kullanır.
+ Eseri seslendirirken eser içinde sesini,
çok hafiften (pp) çok kuvvetliye (ff)
kadar çeşitli gürlük derecelerinde sessoluk bağlantısı kurarak gerçekleştirir (9.
kazanım).
10. Eseri müzikal
+ Öğrenciler eser üzerindeki müzikal
seslendirme tekniklerine
ifadeleri, ses- soluk bağlantısına dayalı,
uygun, bütünlük içinde
doğru fonasyon ve bütünlük içinde
seslendirir.
gerçekleştirir (10. kazanım).
11. Eser seslendirilir-ken + Eseri seslendirirken, şefi izler, esere
şefe dikkat eder.
ait vuruş, anlatım ve yorum ifadelerini
şefle birlikte bir bütünlük içinde
12. Hüzzam ve diğer
makamlar arasındaki genel gerçekleştirir (11. kazanım).
+ Makamlar arasındaki ses ve seyir
farklılıkları belirler.
farklılıklar dizek üzerinde yazılarak
13. Eserle ilgili genel
belirlenir. Bu farklılıkları belirlemeye
literatür bilgilerini
yönelik örnek eserler seslendirilir (12.
sorgular.
kazanım).
+ Eserler seslendirilirken yukarıda
belirtilen davranışlar doğrultusunda ve
bütünlük içinde olmasına dikkat edilir ve
özüne uygun söyleme biçimi
gerçekleştirilir (1-11 kazanımlar).
v /+ Eser ile ilgili literatür bilgileri
(bestecisi, yöresi, kimden alındığı, kimin
derlediği vb.) öğrenciler tarafından
araştırılır ve sınıfta sunulur (13.
kazanım).
+ Sınıf-okul içi etkinlik
[!]Uyarı
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
12. SINIF
AÇIKLAMALAR
[!] Koroda eserlerin seslendirilmesinde kullanılan söyleme
biçimleri; legato, staccato, markado söyleme, müziğin söz
ögesinin içerdiği duygu ve düşünceleri yansıtmalı ve temel üslup
farklılıklarını ortaya koymalıdır.
[!] Korodaki bireylerin ses genişlikleri ve gürlükleri, anatomik
özelliklerine göre farklılıklar göstereceğinden, koroda ses eğitimi
ile ses genişliği ve gürlük dereceleri arttırılarak, koroda ortak bir
ses alanı oluşturulmalıdır. Sesler bu alan içinde gezinirken, çok
hafiften çok kuvvetliye kadar çeşitli gürlük derecelerinde
başarıyla kullanabilmelidir.
[!] Hüzzam makamında dinletilen ve derste seslendirilecek olan
eserlerin ( koro ve solo ) seçkin örnek ve icralar olmasına özen
gösterilmelidir.
[!] Bu makam türkülerle de ilişkilendirilmeli ve seçkin örneklere
yer verilmelidir.
C Ünite, Müziksel İşitme, Okuma ve Yazma dersiyle
ilişkilendirilir.
[!] Konser ve dinleti gibi etkinlikler öncesinde, yeterli
performans ve repertuar çalışması için öğrencilerle ders haricinde
ek çalışmalar yapılmasına özen gösterilmelidir.
[!] Bu ünite ile öğrencilerin motivasyon, dayanışma, sorumluluk,
azim, disiplin ve duyarlılık değerlerine ulaşması beklenir.
[!] Bu ünitede öğrencilerin, koroda doğru ses üretme ve Türk
müziği makamlarını tanıma, Türk müziği eserlerini güzel ve etkili
seslendirme becerilerini kazanmaları beklenir.
Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme
çalışmalarında, öz değerlendirme, öğrenci gözlem, grup
değerlendirme formu ve performans değerlendirme formundan
yararlanılabilir.
Ders içi ilişkilendirme
Ölçme ve değerlendirme
C Diğer derslerle ilişkilendirme
TÜRK MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ
ÖĞRENME ALANI: TÜRK MÜZİĞİ MAKAMLARINDA ESER SESLENDİRME
ÜNİTE
KAZANIMLAR
SABA MAKAMINDA BİR ESERİ SESLENDİRME
Bu üniteyi tamamlayan
öğrenciler;
1. Saba makamında seçilen
eserin usulünü tanır.
2. Koroda şarkı söylemeye
yönelik belirlenen temel
davranışları eser üzeride
uygular.
3. Koroda uyumlu ve
bağdaşık (homojen) ses
üretmeye ilişkin temel
davranışları eser üzerinde
uygular.
4. Saba makamındaki
eserin genel özelliklerini
tanır.
5. Eseri Saba makamın ses
aralıklarına dikkat ederek
doğru ve temiz seslendirir.
6. Şarkı söylerken doğru
entonasyon sağlamaya
dikkat eder.
7. Eserin sözlerini doğru
artikülasyonla oluşturur.
8. Eseri ritmik yapısına
uygun seslendirir.
+ Sınıf-okul içi etkinlik
[!]Uyarı
12. SINIF
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
AÇIKLAMALAR
+ Eser üzerinde usul çalışması yapılır. (1.
kazanım)
+ Esere başlamadan önce doğru duruş
pozisyonu sağlanır. Eseri seslendirirken
yanındakini de dinleyerek doğru solunuma
dayalı, sesinin yüksekliğini ve doğruluğunu
koruyarak tüm koro ile uyum içinde
seslendirmeye özen gösterir (2. kazanımlar).
+ Eser üzerinde grup çalışmaları yapılır.
Grupların birbirlerini dinleyerek koroda
uyumlu ve bağdaşık (homojen) ses üretmeye
ilişkin temel davranışları gözlem yoluyla
kazanmaları sağlanır. Birlikte başlayıp
birlikte bitirme, aynı anda nefes alıp verme,
eserin gerektirdiği duyguyu aynı anda
hissetme gibi koroda olması gereken temel
davranışları sergiler (3. kazanım).
+ Eserin aldığı ses değiştirici işaretlere
dikkat edilerek, makamın seyir özelliklerine
ve karakterine uygun seslendirme yapılır (4.
kazanım).
+ Eser üzerinde, eserin seslerine ve
sözlerinin anlamına uygun, entonasyonuna
ve artikülâsyonuna dikkat ederek şarkıyı
doğru yorumlama çalışmaları yapılır (5- 7.
kazanımlar).
+ Eser üzerinde konuşma korosu şeklinde
ritim kalıplarına uygun bona çalışması
yapılır (8. kazanım).
[!] Her koro çalışması öncesi vücut ısıtma ve mimik kaslarını
gevşetici egzersizler yapılmalıdır.
[!] Eserler seçilirken, öğrencilerin ses aralıkları göz önünde
bulundurulmalı ve bu eserler uygun ses alanlarına transpoze
edilmelidir.
[!] Eserleri seslendirirken, sesini her kullanışında doğru
solunuma dayalı doğru fonasyonla ses üretmeye özen
gösterme, nüansları aynı anda hassasiyetle gerçekleştirme,
birlikte başlayıp birlikte bitirme çabası içinde olma ve şefe
dikkat etme gibi temel davranışlar gözlemlenmelidir.
[!] Öğretmen tarafından eser ile ilgili seslendirme biçimleri
sıklıkla örneklendirilmelidir.
[!] Öğrencilerin (alan çalgılarındaki seviyeleri göz önünde
bulundurularak) makam dizi seslerini ve eserleri çalmaları
önerilebilir. Bu sayede müzik eğitiminin önemli öğelerinden
olan çalma ve söyleme boyutları birleşecek ve makamın
öğrenciler tarafından daha iyi anlaşılması ve algılanması
sağlanacaktır.
[!] Eserin ritim ve entonasyon sorunları içeren bölümlerine
ilişkin ses kalitesi ve ses bütünlüğünü iyileştirici çalışmalar,
koronun sesini yormayacak ve dikkatini dağıtmayacak şekilde
zamanlanmalıdır.
[!] Solunum ve ses üretme aşamasındaki temel davranışların
sürekli kontrol edilmesi gerekir.
[!] Koroda doğru entonasyon ve tınının sağlanması için eser
içinden küçük motifler üzerinde entonasyon ve tınıyı geliştirici
egzersizler yapılabilir.
[!] Eserin melodisi olmadan sözleri okutularak artikülasyon
çalışması yapılabilir.
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
Ders içi ilişkilendirme
Ölçme ve değerlendirme
C Diğer derslerle ilişkilendirme
TÜRK MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ
ÖĞRENME ALANI: TÜRK MÜZİĞİ MAKAMLARINDA ESER SESLENDİRME
ÜNİTE
KAZANIMLAR
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
+ Eseri seslendirirken eser içinde
sesini, çok hafiften (pp) çok
kuvvetliye (ff) kadar çeşitli gürlük
derecelerinde ses- soluk bağlantısı
10. Eseri müzikal seslendirme
kurarak gerçekleştirir (9. kazanım).
tekniklerine uygun, bütünlük
+ Öğrenciler eser üzerindeki müzikal
içinde seslendirir.
ifadeleri, ses- soluk bağlantısına
11. Eser seslendirilirken şefe dayalı, doğru fonasyon ve bütünlük
dikkat eder.
içinde gerçekleştirir (10. kazanım).
+
Eseri seslendirirken, şefi izler,
12. Hüzzam ve Saba
esere
ait vuruş, anlatım ve yorum
makamları arasındaki genel
ifadelerini
şefle birlikte bir bütünlük
farklılıkları belirler.
içinde
gerçekleştirir
(11. kazanım).
13. Eserle ilgili genel
+
Makamlar
arasındaki
ses ve seyir
literatür bilgilerini araştırır
farklılıklar dizek üzerinde yazılarak
belirlenir. Bu farklılıkları belirlemeye
yönelik örnek eserler seslendirilir (12.
kazanım).
+ Eserler seslendirilirken yukarıda
belirtilen davranışlar doğrultusunda ve
bütünlük içinde olmasına dikkat edilir
ve özüne uygun söyleme biçimi
gerçekleştirilir (1-11 kazanımlar).
v /+ Eser ile ilgili literatür bilgileri
(bestecisi, yöresi, kimden alındığı,
kimin derlediği vb.) öğrenciler
tarafından araştırılır ve sınıfta sunulur
(13. kazanım).
SABA MAKAMINDA BİR ESERİ SESLENDİRME
9. Eser üzerinde çeşitli
gürlük derecelerini ses soluk
bağlamında kullanır.
+ Sınıf-okul içi etkinlik
[!]Uyarı
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
12. SINIF
AÇIKLAMALAR
[!] Koroda eserlerin seslendirilmesinde kullanılan söyleme
biçimleri; legato, staccato, markado söyleme, müziğin söz
ögesinin içerdiği duygu ve düşünceleri yansıtmalı ve temel üslup
farklılıklarını ortaya koymalıdır.
[!] Korodaki bireylerin ses genişlikleri ve gürlükleri, anatomik
özelliklerine göre farklılıklar göstereceğinden, koroda ses eğitimi
ile ses genişliği ve gürlük dereceleri arttırılarak, koroda ortak bir
ses alanı oluşturulmalıdır. Sesler bu alan içinde gezinirken, çok
hafiften çok kuvvetliye kadar çeşitli gürlük derecelerinde
başarıyla kullanabilmelidir.
[!] Saba makamında dinletilen ve derste seslendirilecek olan
eserlerin (koro ve solo) seçkin örnek ve icralar olmasına özen
gösterilmelidir.
[!] Bu makam türkülerle de ilişkilendirilmeli ve seçkin örneklere
yer verilmelidir.
C Ünite, Müziksel İşitme, Okuma ve Yazma dersiyle
ilişkilendirilir.
[!] Konser ve dinleti gibi etkinlikler öncesinde, yeterli
performans ve repertuar çalışması için öğrencilerle ders haricinde
ek çalışmalar yapılmasına özen gösterilmelidir.
[!] Bu ünite ile öğrencilerin motivasyon, dayanışma, sorumluluk,
azim, disiplin ve duyarlılık değerlerine ulaşması beklenir.
[!] Bu ünitede öğrencilerin, koroda doğru ses üretme ve Türk
müziği makamlarını tanıma, Türk müziği eserlerini güzel ve
etkili seslendirme becerilerini kazanmaları beklenir.
Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme
çalışmalarında, öz değerlendirme, öğrenci gözlem, grup
değerlendirme formu ve performans değerlendirme formundan
yararlanılabilir.
Ders içi ilişkilendirme
Ölçme ve değerlendirme
C Diğer derslerle ilişkilendirme
ETKİNLİK
ÖRNEĞİ
ETKİNLİK ÖRNEĞİ
Ders
: Türk Müziği Koro Eğitimi
Sınıf
: 9. Sınıf
Süre
: 90 dakika (2 hafta)
Öğrenme Alanı
: Türk Müziğinde Makamlar
Ünite
: Kürdi Makamı
Temel Beceriler
: Koroda doğru ses üretme ve Türk müziği makamlarını tanıma beceri
Kazanımlar
:
•
Kürdi makamı dizisindeki sesleri tanır.
•
Kürdi makamındaki sesleri doğru ve temiz seslendirir.
•
Kürdi makamının genel özelliklerini tanır.
•
Dinlediği makamın Kürdi makamı olduğunu tahmin eder.
Materyaller
: Piyano, dizekli yazı tahtası, makama ait eser örnekler, cd ve cd çalar.
Kaynaklar
:
ETKİNLİK SÜRECİ
Hazırlık
Bir hafta önce öğrencilerden Kürdi makamına örnek koro ve solo eser örneklerini
araştırıp, elde ettikleri materyalleri sınıfa getirmeleri istenir.
Söz konusu öğrenme alanı öğrencinin, Kürdi makamını tanıması ve duyuşsal olarak
makama aşinalık sağlaması için, dizi seslerini ve genel özelliklerini tanıyabilme, bu sesleri
doğru ve temiz seslendirebilme ve duyduğu makamın Kürdi makamı olduğunu ifade edebilme
yetilerinin geliştirilmesini içermektedir. Bu bağlamda makama ait özellikler ve bilgiler ile
konunun irdelenmesi gerekmektedir.
Sınıf İçi Etkinlik Süreci
Vücut yumuşaklığını ve ısınmasını sağlamak için bedensel egzersizler yapılır. Soluk
ve diyaframın kullanılmasına yönelik solunum çalışması, sesin ısınması ve açılması için de
çeşitli ses egzersizleri yapılır. Bu çalışmalar esnasında ses- soluk bağlantısında, doğru yerde
ve tınıda ses üretmeye ilişkin davranışlar kontrol edilir, bu konuda gerekli düzeltmeler ve
hatırlatmalar yapılarak sesin, yumuşak, doğru pozisyonda, tınılı ve doğru ses üretmeye hazır
duruma getirilmesi sağlanır.
Öğrencilere makamsal müzik hakkındaki görüşleri sorularak, öğrencilerin kendi
aralarındaki karşılıklı düşünceleri alınır. Bu konudaki eksik ve detaylı bilgiler öğretmen
tarafından sınıfa sunulur. Kürdi makamının dizi sesleri piyanodan çalınarak makama duyuşsal
olarak bir ısınma sağlanır. Dizi sesleri daha sonra piyano eşliğinde öğrenciler tarafından
seslendirilir.
Tahtada makama ait genel özellikler, makamın aldığı ses değiştirici işaretler, makamın
güçlü sesi gibi özellikler anlatılarak soru- cevap şeklinde bu bilgiler pekiştirilir.
Makama ait dizi sesleri koro tarafından kanon şeklinde seslendirilerek makamın
kulakta yer etmesi sağlanırken, bu seslendirme çalışmaları esnasında ses üretmede koronun,
doğru solunum ve fonasyona dayalı bir seslendirme çalışması içinde olduğuna özen
gösterilmelidir.
Kürdi makamını diğer makamlardan ayırmak için değişik makamlara ait diziler
çalınarak seslendirme çalışmaları yapılır. Bu makamı diğer makamlardan ayıran özellikler
hakkındaki fikir ve düşünceler, öğrenciler tarafından tartışılarak, makamın pekiştirilmesi
sağlanır.
Kürdi makamına ait seçkin eserler sınıfça dinlenerek, bir sonraki haftada, koro
tarafından seslendirilecek olan Kürdi makamına ait eserin notaları sınıfa dağıtılır.
Ölçme ve Değerlendirme
Bu etkinlikte öğrencilerin değerlendirilmesi öz değerlendirme ve performans
değerlendirme formları kullanılarak yapılabilir.
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖRNEK FORMLARI
Bu bölümde eğitim öğretim sürecinde öğrencileri değerlendirmek için öğretmenlere
yardımcı olmak amacıyla örnek formlar ve ölçekler verilmiştir. Öğrencilerin bilişsel becerilerinin
yanında duyuşsal ve psiko-motor becerilerinin değerlendirilmesi için bu formlar aynen
kullanılabileceği gibi amaca uygun değişiklikler yapılarak da kullanılabilir. Bu formlara veya
ölçeklere göre öğrencileri değerlendirirken, ölçütlere göre hangi alanda yeterli hangi alanlarda
eksiklikleri olduğu belirlenebilir. Öğrencilerin eksiklikleri varsa bu eksiklikleri gidermeye
yönelik gereken önlemler alınır. Öz değerlendirme, grup değerlendirme gibi formlarla öğrencileri
değerlendirirken amaç, puan vermekten çok, onların eksikliklerini belirlemek ve bu eksiklikleri
gidermeye yönelik önlemler almak olmalıdır.
PERFORMANS DEĞERLENDİRME FORMU
Açıklama: Öğrenciler eseri seslendirirken aşağıda belirlenen kriterleri gözlemeniz
amacıyla hazırlanmıştır.
Eser Adı
:………………….
Adı-Soyadı
: ………………
Öğrenci No : ………………
Sınıfı
: ………………
Türk Müziği Koro Eğitimi Ölçütleri
•
Sesini soluk destekli ve kontrollü üreterek kullanma (10 Puan)
•
Türk Müziği makamlarını tanıma (dizi sesleri, makamlara ait
genel özellikler) (10 Puan)
•
Eserin doğru seslendirilmesi (makamın genel özelliklerine
uygun seslendirme, seslendirdiği makamın dizi seslerini
bilme, ezgisel hata olup olmadığı, nota ve sus değerlerine
uygun seslendirme) (20 Puan)
•
Entonasyon (15 Puan)
•
Artikülasyon
•
Müziksel duyarlılık (10 Puan)
•
Teknik ve müzikal bütünlük (20 Puan)
•
Koro dersine devam ve disiplin (5 Puan)
(10 Puan)
Toplam Puan
Puan
ÖZ DEĞERLENDİRME
Adı ve Soyadı: ……………
Sınıfı
: ……………
No
: ……………
Tarih: ……………
Bu çalışmada neler yaptım?
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
Bu çalışmada neler öğrendim?
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
Bu çalışmada başarılı olduğum bölümler?
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
Bu çalışmada en çok zorlandığım bölümler?
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
Çalışmamı yaparken beklemediğim nelerle karşılaştım?
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
Bu çalışmayı tekrar yapsaydım şu şekilde yapardım:
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
GRUP DEĞERLENDİRME FORMU
Grubun Adı:
Sınıfı:
Yönerge: Aşağıdaki her bir ölçütün ne düzeyde yeterli olduğunu göz önüne alarak grubu
değerlendiriniz.
BECERİLER
1- Hiçbir 2- Nadiren
zaman
DERECELER
3-Bazen
4- Sıklıkla
5- Her
zaman
Grup üyeleri birbirleriyle
yardımlaşırlar.
Grup üyeleri birbirlerinin
düşüncelerini dinlerler.
Grup üyelerinin her biri çalışmalarda
rol alırlar.
Grup üyeleri birbirlerinin
düşüncelerine ve çabalarına saygı
gösterirler.
Grubun her üyesi birbirleriyle
etkileşim içerisinde tartışırlar.
Grup üyeleri ulaştıkları sonucu
birbirlerine iletirler.
Grup üyeleri bireysel
sorumluluklarını yerine getirirler.
Grup üyeleri bilgilerini diğerleriyle
tartışırlar.
Grup üyeleri birbirlerine güvenir.
Grup üyeleri birbirlerini
cesaretlendirirler.
Grup üyeleri söz hakkının adil bir
biçimde paylaşılmasına özen
gösterirler.
Grupta birbiriyle çatışan görüşler
olduğunda, gruptakiler bunları
tartışmaya açarlar.
Çalıştıkları konuda, grup üyeleri ortak
bir görüş oluştururlar.
Grup üyeleri birlikte çalışmaktan
hoşlanırlar.
TOPLAM
Yorumlar:
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
GRUP DEĞERLENDİRME FORMU
Yönerge: Aşağıdaki form gruptaki her bir öğrencinin değerlendirilmesi için geliştirilmiştir.
Puanlama Anahtarı:
Toplam Puan
Ödevlerini saklama
Ödevleri
tamamlama
1= Zayıf
Zamanı verimli
kullanma
Görev almaya
istekli oluş
2= Geçer
Görüşlerini
gerekçelendirme
Farklı görüşlere
saygı duyma
Tartışmalara
katılma
3= Orta
Grup arkadaşlarını
destekleme
Sorumlulukları
paylaşma
4= İyi
Başkalarını dinleme
Öğrencinin
Adı ve Soyadı:
Çalışmaya hazır
oluş
5= Çok iyi
Yorumlar:
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
GRUP ÖZ DEĞERLENDİRME FORMU
Grubun Adı:
Gruptaki Öğrencilerin Adları:
Açıklama: Aşağıdaki tabloda grubunuzu en iyi şekilde ifade eden seçeneğin altına (X) işareti
koyunuz.
DERECELER
BECERİLER
Her zaman
Bazen
Hiçbir zaman
1. Araştırma planı yaptık.
2. Görev dağılımı yaptık.
3. Araştırmada çeşitli kaynaklardan yararlandık
4. Etkinlikleri birlikte hazırladık.
5. Görüşlerimizi rahatlıkla söyledik.
6. Grupta uyum içinde çalıştık.
7. Birbirimizin görüşlerini ve önerilerini dinledik.
8. Grupta birbirimize güvenerek çalıştık.
9. Grupta birbirimizi takdir ettik.
10.Çalışmalarımız sırasında birbirimizi
cesaretlendirdik.
11.Sorumluluklarımızı tam anlamıyla yerine
getirdik.
12. Çalışmalarımızı etkin bir biçimde sunduk.
TOPLAM
Aşağıdakileri grubunuza göre cevaplayınız.
1. Çalışmalar sırasında karşılaştığımız en büyük problem
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
2. Problem nereden kaynaklanıyordu?
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
3. Grubumuzun en iyi olduğu alan
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
4. Grup olarak daha iyi olabilirdik. Fakat,
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
....................................................………………………………………………
ÖĞRENCİ GÖZLEM FORMU
Açıklama: Bu form, etkinlik süresince öğrencilerin, yapılan çalışmalara katılma düzeylerini
gözlemeniz amacıyla hazırlanmıştır.
Ünite Adı: ………
Adı-Soyadı
: ………………
Öğrenci No : ………………
Sınıfı
: ………………
DERECELER
BECERİLER
Hiçbir
Nadiren
zaman
1
2
I. DERSE HAZIRLIK
1.Bilgi kaynaklarına nasıl ulaşacağını bilir.
2.Ulaştığı kaynaklardan etkin bir biçimde
yararlanır.
3.Derse değişik yardımcı kaynaklarla gelir.
4.Derse hazırlıklı gelir.
Toplam
II. ETKİNLİKLERE KATILMA
1.Konu ile ilgili görüşlerini çekinmeksizin
ifade eder.
2.Görüşü sorulduğunda söyler.
3.Yeni ve özgün sorular sorar.
4.Belirttiği görüşler ve verdiği örnekler
özgündür.
5.Dersi iyi dinlediği izlenimi veren sorular
sorar.
Toplam
III. İNCELEME – ARAŞTIRMA – GÖZLEM
1. Bilgi toplamak için çeşitli kaynaklara
başvurur.
2.Kendisine verilen kaynaklarla yetinmeyip
başka kaynaklar araştırır.
3.İnceleme ve araştırma ödevlerini özenerek
yapar.
4.Gözlemlerini dikkatli bir şekilde yapar.
5.Gözlemleri
sonucunda
mantıksal
çıkarımlarda bulunur.
6.Araştırma
ve
inceleme
sonucunda
genellemeler yapar.
Toplam
GENEL TOPLAM
Bazen
Sıklıkla
3
4
Her
zaman
5
PROJE DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ
Projenin Adı:
Öğrencinin;
Adı ve soyadı:
Sınıfı:
No:
DERECELER
BECERİLER
Kötü
1
Geçer Orta
2
3
İyi
Çok
İyi
4
5
I. PROJE HAZIRLAMA SÜRECİ
Projenin amacını belirleme
Projeye uygun çalışma planı yapma
Grup içinde görev dağılımı yapma
İhtiyaçları belirleme
Farklı kaynaklardan bilgi toplama
Projeyi plana göre gerçekleştirme
TOPLAM
II. PROJENİN İÇERİĞİ
Türkçeyi doğru ve düzgün yazma
Doğru bilgileri kullanma
Toplanan bilgileri analiz etme
Toplanan bilgileri düzenlenme
Elde edilen bilgilerden çıkarımda bulunma
Kritik düşünme becerisini gösterme
Yaratıcılık yeteneğini kullanma
TOPLAM
III. SUNU YAPMA
Türkçeyi doğru ve düzgün konuşma
Sorulara cevap verebilme
Konuyu dinleyicilerin ilgisini çekecek şekilde sunma
Sunuyu hedefe yönelik materyalle destekleme
Sunuda akıcı bir dil ve beden dilini kullanma
Verilen sürede sunuyu yapma
Sunum sırasındaki öz güvene sahip olma
Severek sunu yapma
TOPLAM
GENEL TOPLAM
Öğretmenin yorumu: ………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
AKRAN DEĞERLENDİRME FORMU
Etkinliğe katılımda gönüllüdür.
Görevini zamanında yerine getirir.
Farklı kaynaklardan bilgi toplayıp
sunar.
Grup arkadaşlarının görüşlerine
saygılıdır.
Arkadaşlarını uyarırken olumlu bir
dil kullanır.
Çalgıları kullanırken dikkatli ve
titizdir.
Gereçleri kullanırken israf etmez.
Temiz, tertipli ve düzenli çalışır
(Kullandığı aletleri yerine koyar,
kirlettiklerini temizler vb. ).
Sonuçları tartışırken anlaşılır
konuşur, konuşulanları anlar.
2.Arkadaşım
1. Arkadaşım
Hiçbir
Zaman
Ben
2. Arkadaşım
1. Arkadaşım
Etkinliğin
Sonunda
Ben
2. Arkadaşım
1. Arkadaşım
Etkinliğin
Başında
Ben
2. Arkadaşım
Her
Zaman
Ben
Grubumuzdaki Öğrenciler
1. arkadaşının adı soyadı: ………………
2. arkadaşının adı soyadı: ………………
1. Arkadaşım
Değerlendiren öğrencinin;
Grup numarası: ………………
Adı soyadı
: ………………
Sınıfı
: ………………
TÜRK MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ DERSİ TUTUM ÖLÇEĞİ
Bu ölçek Türk Müziği Koro Eğitimi dersi ile ilgili tutumları ölçmek için hazırlanmıştır.
Bir ifadeyi okuduktan sonra aklınıza ilk geleni işaretleyiniz.
1. Türk Müziği Koro Eğitimi dersi müzikal gelişimim için
gereklidir.
2. Türk Müziği Koro Eğitimi dersinden keyif almıyorum.
3. Türk Müziği Koro Eğitimi dersi bana müzikal statü katar.
4. Türk Müziği Koro Eğitimi dersinde performansım her
zaman iyidir.
5. Türk Müziği Koro Eğitimi dersinde etüt ve eserlere
çalışmak her zaman hoşuma gider.
6. Türk Müziği Koro Eğitimi dersinde kendimi gevşek
hissederim.
7. Türk müziği eserlerinden hoşlanırım.
8. Türk Müziği Koro Eğitimi dersinde öğrendiklerimin
yeterli olduğunu düşünüyorum.
9. Türk Müziği Koro Eğitimi dersinde seçilen eserleri
beğenirim.
10. Zor eserleri çalışırken kasılırım.
11. Türk Müziği Koro Eğitimi sınavları mutlaka komisyon
önünde olmalıdır.
12. Türk Müziği Koro Eğitimi dersinde teknik çalışmalara
daha çok ağırlık verilmelidir.
13. Türk Müziği Koro Eğitimi derslerinin uygulanış
yönteminden memnunum.
14. Türk Müziği Koro Eğitimi derslerini yetersiz
buluyorum.
15. Türk Müziği Korosunda görev almak benim için çok
zevklidir.
16. Türk Müziği Koro Eğitimi dersinin neden zorunlu
olduğunu anlayamıyorum.
17. Her zaman kendi seçtiğim eserleri çalışmak isterim.
Hiç
Katılmıyorum
Katılmıyorum
Kararsızım
Katılıyorum
Sınıf: …………..
Tamamen
Katılıyorum
Adı Soyadı: ……………………………
KAYNAKÇA
• Açıkgöz, K. Aktif Öğrenme, Eğitim Dünyası Yayınları, İzmir. 2003.
• Akpınar, Mehmet. Keman Eğitimi için Makamsal Ezgiler Albümü, Türk Hava Kurumu
Basımevi, Ankara, 2005.
• Airasian, P.W. Classroom assessment (second edition). McGraw – Hill, Inc.: NY.
1994.
•
Baykul, Y. İlköğretimde Ölçme ve Değerlendirme, MEB Yayınları, 1999.
•
Çevik, Suna. Koro Eğitim ve Yönetim Teknikleri, Doruk Yayımcılık, Ankara. 1997.
•
Gümüştekin, Ahmet. Türk Müziğine Genel Bakış Konferanslar Serisi.
• Haladyna, T.M. Writing Test İtems to Evaluate Higher Order Thinking. Allyn and
Bacon: Boston. 1997.
• MEB, Ortaöğretim Coğrafya Dersi Öğretim Programı (9, 10, 11. ve 12. Sınıflar),
Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara. 2005.
•
MEB, Öğrenci Merkezli Eğitim Uygulama Modeli, Millî Eğitim Basımevi, 2004.
• Özgüven, İ.E. Psikolojik Testler, PDREM Yayınları, Ankara. 1999.
• Tavşancıl, E. Tutumların Ölçülmesi ve Spss ile Veri Analizi, Nobel Yayınları, 1. Baskı,
Ankara. 2002.
• Turgut, F. Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme Metotları, Saydam Matbaacılık (5.
Basım), Ankara. 1987.
• Yıldırım, C. Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme, ÖSYM Yayınları (4. Basım). Ankara.
1999.
INTERNET ADRESLERİ
•
http://programlar.meb.gov.tr/program_giris/yaklasim_2.htm
•
http://talimterbiye.mebnet.net/program-gel-birimi/ana.html
•
http://uretim.meb.gov.tr/egitekhaber/s84/yazarlar/oguz.htm
•
http://www.cndp.fr/collecie/pdf/clasbran.pdf
•
http//www.ef.sakarya.edu.tr/sayfa/bildiri/sayı_3/40
•
http://www.meb.gov.tr/mebasp/mebdata/mevzuat/

Benzer belgeler