Haftalık Değerlendirme

[email protected]
Haftalık Değerlendirme
18 Kasım 2013
+90 212 314 8181
MAKROEKONOMİK STRATEJİ
Yıl: 1 / Sayı: 16
Dış dengenin sürdürülebilirliği ve yapısal cari açık gelişimi
 Küresel para politikalarında dönüşüm ve normalleşme sürecinin başlaması ile ilgili devam eden belirsizlikler,
özellikle gelişmekte olan ülkelerde dış dengenin sürdürülebilirliğini ön plana çıkarıyor.
 Yapısal olarak yüksek cari açığa sahip Türkiye ekonomisi, açıktaki yavaşlama sinyalleri ve rezervlerin güçlenmeye
devam etmesi açısından endişeleri azaltıcı bir görünüm sunuyor.
 İç talepte yavaşlama, enerji fiyatlarının 110 doların altındaki seyri ve altın ticaretinin olumsuz etkisinin
hafiflemesiyle, 12 aylık cari açık gelecek yılın ikinci yarısına kadar 55-60 milyar dolar bandında kalabilir.
 Yapısal cari açığın GSYİH’ye oranı % 4,5-5 bandında. Dış talebin etkisi son beş yıldır 2 puan civarında.
 Net sermaye girişi belli düzeyde gücünü koruyarak rezervlerin artışını destekliyor.
Bir görünüm
sunuyor ihtiyacını 222 milyar dolar olarak hesaplıyoruz. Bu yıla göre beklenen artışta, cari açık ve
 Gelecek
yılın finansman
ithalatın finansmanında kullanılan kısa vadeli ticari kredilere ait ödemelerdeki artışlar etkili.
 Döviz varlıklarının yükümlülüklerini karşılamada güven verici görünümü, küresel sermaye hareketlerindeki
dalgalanmalara karşı kırılganlığı azaltan bir unsur.
ghgh
 Cari dengede iyileşme ve talep koşullarının enflasyon risklerini kontrol etmedeki desteği doğrultusunda, Merkez
Bankası’nın bu haftaki toplantısında herhangi bir değişikliğe gitmeyeceğini düşünüyoruz.
Türkiye’nin ödemeler dengesi, her ne kadar geçen hafta
açıklanan Eylül cari açık rakamı turizm gelirlerinin azalan
katkısıyla beklentilerin üzerine çıkmış olsa da, 12 aylık açıktaki
artışın yavaşlama sinyalleri ve rezervlerin güçlenmeye devam
etmesi açısından endişeleri azaltıcı bir görünüm sunuyor.
Nitekim, geçen haftaki strateji notumuzda da belirttiğimiz
üzere, Merkez Bankası ihaleler yoluyla Haziran-Kasım
döneminde 15,5 milyar dolarlık döviz satışı gerçekleştiriyor
olmasına karşın rezervlerin yükseliş trendini koruması
sermaye hareketlerinin destekleyici olduğunu gösteriyor.
12 aylık cari açık Eylül sonu itibariyle 59,1 milyar dolarda.
Yılbaşında 48,5 milyar dolar düzeyindeydi. Ancak, bu
yükselişte altın ticaretinin olumsuz etkisi belirgin. Altın hariç
cari açık, yılbaşında 54 milyar dolar düzeyindeyken, Eylül sonu
itibariyle 51,8 milyar dolara gerilemiş durumda. 2011
sonundan itibaren ise genel aşağı yönlü bir trend mevcut.
Ekim 2011’de altın hariç cari açık 71,7 milyar dolar düzeyinde
bulunuyordu. Altın ve petrol hariç cari işlemler ise, yıl
boyunca dengeye yakın konumunu koruyor. 2011 ortasında
27,5 milyar dolarlık bir açığa işaret ediyordu.
Yılın kalan döneminde de, iç talepte yavaşlama, enerji
fiyatlarının 110 doların altındaki seyri ve altın ticaretinin
olumsuz etkisinin hafiflemesi doğrultusunda, cari açığın yılı 59
milyar dolar seviyesinde kapayacağı beklentimizi koruyoruz.
Gelecek yılın ikinci yarısına kadar da 55-60 milyar dolar
bandında seyredeceğini tahmin ediyoruz.
Cari açıkta ılımlı görünüm işaretleri
85.0
75.0
65.0
55.0
45.0
CA 12 aylık kümülatif (USD milyar)
Altın ve Enerji Hariç CA 12 aylık kümülatif
(USD milyar)
Altın Hariç CA 12 aylık kümülatif (USD
milyar)
35.0
25.0
15.0
5.0
-5.0
-15.0
07.04
12.04
05.05
10.05
03.06
08.06
01.07
06.07
11.07
04.08
09.08
02.09
07.09
12.09
05.10
10.10
03.11
08.11
01.12
06.12
11.12
04.13
09.13
Küresel para politikalarında dönüşüm ve normalleşme
sürecinin başlaması ile ilgili devam eden belirsizlikler, özellikle
gelişmekte
olan
ülkelerde
(GOÜ)
dış
dengenin
sürdürülebilirliğini ön plana çıkarıyor. Bu çerçevede de, bizim
gibi yapısal olarak yüksek cari açığa sahip GOÜ ekonomileri
için dış açık ve finansman gelişmeleri, ekonomik ve finansal
görünüm açısından daha kritik hale geliyor.
Kay
Kaynak: TCMB, HLY Ekonomik Araştırmalar
Ekonomik Araştırmalar
Banu KIVCI TOKALI
Ekonomik Araştırmalar Müdürü
[email protected]
(212) 314 8188
Nurcihan AŞIK
Uzman Yard.
[email protected]
(212) 314 8183
Çekince için lütfen arka sayfaya bakınız.
Esengül ÖZDEMİR
Uzman Yard.
[email protected]
(212) 314 8184
Haftalık Değerlendirme
18 Kasım 2013
MAKROEKONOMİK STRATEJİ
TCMB’nin yaptığı son çalışmalar, konjonktürel etkilerden
arındırılmış cari açığın, yani yapısal cari açığın, GSYİH’ye
oranının son 10 yıllık dönemde % 4,5-5 aralığında
dalgalandığını hesaplıyor. Daha açık bir bir ifadeyle, üretim
sürecinde yapısal bir iyileşme gerçekleştirilmediği sürece,
büyümeden ödün vermeden cari açığın milli gelire oranını
% 5’lerin altına indirmek pek mümkün görünmüyor.
Konjonktürel etki son dört çeyrektir 1,5-2 puan bandında
0.0%
-2.0%
-4.0%
-6.0%
-8.0%
-10.0%
Ortalama Çevrim Uyarlamalı Cari
Denge/ GSYİH
Gerçek Cari Denge /GSYİH
-12.0%
2004Q1
2004Q3
2005Q1
2005Q3
2006Q1
2006Q3
2007Q1
2007Q3
2008Q1
2008Q3
2009Q1
2009Q3
2010Q1
2010Q3
2011Q1
2011Q3
2012Q1
2012Q3
2013Q1
2013Q3
Orta vadeli bakış altında, cari açık ve bu sorunun çözümüne
yönelik politikalara ışık tutması açısından “yapısal cari açık”
kavramı karşımıza çıkıyor. Yapısal açık derken, konjonktürel
etkilerden arındırılmış cari açıktan; konjonktürel etkiler
derken de, iç ve dış talebin yanısıra, dış ticaret hadlerinin cari
denge üzerindeki etkilerinden bahsediyoruz. Sözkonusu
unsurların uzun dönemli eğilimlerinde gerçekleşmesi
durumunda, çevrim-karşıtı (“counter-cyclical”) politikalarla
ekonomide gerekenden fazla bir yavaşlamaya neden
olmaksızın cari açığın düşürülebileceği en düşük seviyeyi de
“yapısal cari açık” olarak tanımlıyoruz.
2
Kay
Kaynak: HLY Ekonomik Araştırmalar
Çeyreklik dönemler itibariyle konjonktürel etkinin iç ve dış
talep bileşiminde, dış talebin 2009 yılının üçüncü çeyreğinden
itibaren cari açığı artırıcı yönde olduğu ve 2 puan civarında
dalgalandığı görülüyor. Buna karşılık, iç talepteki
toparlanmanın sınırlı olması nedeniyle son rakamlarda cari
açık tarafına ciddi bir olumsuz etki sözkonusu değil.
Konjonktürel etkide son dönemde dış talep belirgin
Cari açığı yapısal olarak % 5’in altına indirmek zor
6.0%
4.0%
0.0%
2.0%
-2.0%
0.0%
%4.5- 5.0 bandı
-4.0%
-2.0%
-4.0%
Ortalama Dış Talep
-6.0%
Ortalama İç Talep
-6.0%
-8.0%
2009Q1
2009Q2
2009Q3
2009Q4
2010Q1
2010Q2
2010Q3
2010Q4
2011Q1
2011Q2
2011Q3
2011Q4
2012Q1
2012Q2
2012Q3
2012Q4
2013Q1
2013Q2
2013Q3
Ortalama Çevrim Uyarlamalı Cari
Denge/ GSYİH
-10.0%
2012
Kay
2013*
2011
2010
2009
2008
2007
2006
2005
2003
2004
Gerçek Cari Denge /GSYİH
-12.0%
Ortalama Çevrim Uyarlaması
-8.0%
Kaynak: HLY Ekonomik Araştırmalar
Kay
Kaynak: TCMB, HLY Ekonomik Araştırmalar, * Eylül sonu itibariyle
Konjonktürel etkiyle ilgili olarak da, cari açığa ek yükün yıllar
itibariyle 4 puana kadar çıktığı, bunun da ağırlıklı kısmının iç
talepteki dalgalanmalardan kaynaklandığı; dış talebin
etkisinin ise son beş yıldır 2 puan civarında gerçekleştiği
gözleniyor. Dış talepte, AB bölgesinde beliren toparlanmanın
kalıcı olması, cari açıktaki konjonktürel yükün azalması
açısından olumlu olacaktır.
Konjonktürel etkilerden arındırılmış cari açık oranına çeyreklik
dönemler itibariyle hesaplayarak baktığımızda, geçen yılın son
çeyreği ve bu yılın ilk çeyreğinde % 4,5 seviyesine inen açığın
bu yılın ikinci ve üçüncü çeyreğinde % 5’ün üzerine çıktığı
gözleniyor. Açıklanan cari açık oranı ise son verilerde % 7,2
düzeyine işaret ediyor. Yani, konjonktürel etki 2 puana yakın.
Son dört çeyrektir de bu seviyeye yakın seyrediyor. 2011-2012
döneminde ise 2-4 puan bandına yükselmişti.
Yapısal cari açığın ortaya çıkan bu boyutu karşısında, ekonomi
yönetiminin bu yılın Orta Vadeli Programında öncelik verdiği
tasarruf açığının azaltılması daha da kritik hale geliyor.
Bilindiği üzere, tasarruf oranının bu yıl % 12,6 ile tarihsel
olarak en düşük seviyeye inmesi bekleniyor. Sadece kendi
tarihimizin en düşük oranı değil, aynı zamanda GOÜ
ortalaması olan % 33,1’in de önemli oranda gerisinde olmamız
bu konuda artan hassasiyeti açıklıyor. Yatırım oranı ise % 19,6
ile % 20’ye yakın seyreden görünümünü koruyor. Aslında daha
fazla yatırıma ihtiyacı olan bir ülke olmamıza karşın,
tasarrufların yetersizliği, mevcut yatırım oranında bile milli
gelirin % 7’sine varan cari açık vermemize neden oluyor.
Ödemeler dengesinin cari açık bir bacağı ise, diğer bacağı da
finansman dengesi. Bu yılın başından itibaren genel güçlenme
trendinin korunması olumlu. Geçen yılın sonunda 47,3 milyar
dolara gerileyen 12 aylık net sermaye girişi, bu yılın Eylül sonu
itibariyle 57,4 milyar dolara işaret ediyor. Nitekim, dokuz aylık
Çekince için lütfen arka sayfaya bakınız.
Haftalık Değerlendirme
18 Kasım 2013
MAKROEKONOMİK STRATEJİ
dönemde 49 milyar dolara ulaşan cari açığa karşın, resmi
rezervlerin aynı dönemde 9,4 milyar dolarlık artış
gösterdiğini görüyoruz. Ancak, bu rezerv artışının 5,1 milyar
dolarının
kaynağı
bilinmeyen
döviz
girişlerinden
kaynaklandığını da belirtmek lazım.
12 aylık sermaye girişi bu yıl yükselişte kalmayı başarıyor
70
üzerinde bir borçlanma, portföy yatırımlarından daha fazla
giriş gibi finansman koşullarının gerçekleşmesi gerekiyor.
Özellikle, portföy yatırımlarından beklenen katkıyı, dış
finansmanın kritik bileşeni olarak görüyoruz. Bu noktada
da, para ve maliye politikalarının kredibilitesinin korunması
durumunda,
“yatırım
yapılabilir”
ülke
konumunda
olunmasının olumlu etkileri gözlenecektir.
Ayrıca, doğrudan yatırımların bu yıla yakın seviyede
gerçekleşmesi, uluslararası piyasalardan toplam 6,5 milyar
dolarlık dış borçlanma yapılması, yurt dışı bankaların yurt içi
bankalar nezdinde tuttukları döviz mevduatlarının bu yıl gibi
önemli bir katkı sağlaması gibi sermaye girişi desteğine ihtiyaç
duyuluyor.
90
80
3
12 aylık Cari Açık (milyar dolar)
12 aylık Net Sermaye Girişi (milyar dolar)
60
50
40
30
20
10
09.05
01.06
05.06
09.06
01.07
05.07
09.07
01.08
05.08
09.08
01.09
05.09
09.09
01.10
05.10
09.10
01.11
05.11
09.11
01.12
05.12
09.12
01.13
05.13
09.13
0
164.3 208.7 222.2
86.4 113.0 125.0
22.2 27.0 29.0
11.8 13.0 11.0
7.0
9.6 10.0
6.8
8.0
6.0
3.2
6.1
6.5
5.1
8.5
0.0
17.4 18.4 25.2
-0.1 -0.1
0.0
0.3
0.0
0.0
1.4
1.5
2.0
0.5
0.0
0.0
8.7 11.0 10.0
0.5
0.8
0.5
-9.4 -8.6
0.0
Rezervlerin ithalatı karşılaması açısından rahat bir görünüm veriyoruz
Sözkonusu dış finansman ihtiyacının rezervlerde azalışa
neden olmaması için, ithalatın finansmanı için kullanılan kısa
vadeli kredilerde bu yıla benzer ve hafif üzerinde bir borç geri
çevirme oranı, finans dışı sektörün yatırımlar için kullandığı
uzun vadeli kredilerde daha yüksek oranda geri ödemenin
üzerinde bir borçlanma, bankaların sendikasyon gibi uzun
vadeli kredilerinde bu yıl kadar olmasa da geri dönüşün
Brezilya
Kaynak: HLY Ekonomik Araştırmalar
Şoklara daha dayanıklı
G. Kore
Polonya
Kay
Şoklara daha kırılgan
Romanya
20.0
18.0
16.0
14.0
12.0
10.0
8.0
6.0
4.0
2.0
0.0
Hindistan
167.1
80.1
29.8
9.6
4.9
9.0
7.1
1.2
36.0
0.2
-0.1
2.6
-0.6
7.8
0.5
-20.8
Meksika
FİNANSMAN KAYNAKLARI
Kısa vadeli ticari kredilere ait borçlanma
Finans dışı kesimin uzun vadeli borçlanması
Bankaların uzun vadeli borçlanması
Bankaların kısa vadeli net borçlanması
Doğrudan yatırımlar (net)
Euro tahvil borçlanma
Net hata ve noksan
Portföy yatırımları - Euro tahvil hariç (net)
Uzun vadeli ticari kredilere ait borçlanma (net)
Genel hükümet uzun vadeli borçlanma (net)
Finans dışı kesimin kısa vadeli borçlanması (net)
Diğer yatırımlara ait varlıklar (net)
Döviz mevduatları
Diğer yükümlülükler (net)
REZERVLER **
Diğer GOÜ ekonomilerine göre bir kıyaslama yapıldığında da
Türkiye, döviz rezervlerin ithalatı karşılama oranı açısından,
şoklara karşı daha dayanıklı grupta yer alıyor.
Endonezya
(milyar dolar)
2012 Ock-Eyl'13 2013T 2014T
TOPLAM FİNANSMAN İHTİYACI
167.1
164.3 208.7 222.2
Cari Açık
48.5
49.0 59.0 65.0
Kısa vadeli ticari kredilerin geri ödemesi
79.3
82.5 109.0 115.0
Finans dışı kesimin uzun vadeli borç geri ödemesi
25.7
23.6 29.5 28.5
9.4
6.8
8.8 10.5
Bankaların uzun vadeli kredilerinin geri ödemeleri
Euro tahvil geri ödemesi
2.3
1.5
1.5
3.1
IMF kredilerinin geri ödeme
2.0
0.9
0.9
0.1
Türkiye
2014 finansman ihtiyacını 222 milyar dolar olarak hesaplıyoruz
G. Afrika
Bu yılın toplam finansman ihtiyacını 209 milyar dolara yakın
hesaplıyoruz. Gelecek yılın finansman ihtiyacı ise 222 milyar
dolar civarında. Bu yılın tahmini finansman ihtiyacına göre
beklenen artışta ağırlıklı olarak, cari açık ve ithalatın
finansmanında kullanılan kısa vadeli ticari kredilere ait
ödemelerdeki artışlar etkili.
Küresel sermaye hareketlerindeki dalgalanmalara karşı
kırılganlığı azaltacak önemli unsur olarak, döviz varlıkları
yükümlülüklerini karşılamada güven verici görünümünü
koruyor. Merkez Bankası’nın net dış varlıkları ve net döviz
pozisyonu, sırasıyla 48,1 ve 42,8 milyar dolar düzeyinde; net
dış varlıklara zorunlu karşılık olarak ve Rezerv Opsiyon
Mekanizması’nda (ROM) tutulan döviz rezervlerin de
eklenmesiyle bulunan kullanılabilir rezervler 111.5 milyar
dolarda. “Optimal rezerv seviyesi” çerçevesinde literatürde en
çok yer alan göstergelerden olan brüt döviz rezervlerin ithalat
ve kısa vadeli dış borçlara oranı da, sırasıyla 6,5 ve 1,05 ile
rahatlatıcı seviyelerde.
Macaristan
Kaynak: TCMB, HLY Ekonomik Araştırmalar
Çek Cum.
Kay
Kay
Kaynak: HLY Ekonomik Araştırmalar
Özel sektör tarafında ise, bankaların net döviz pozisyonu
Kasım başı itibariyle 121 milyon dolar gibi oldukça sınırlı bir
düzeyde bulunurken; reel sektörün Ağustos sonu itibariyle
165,8 milyon dolar seviyesinde bulunan açık pozisyonunun
sadece 17,7 milyar dolarlık kısmı kısa vadeli.
Çekince için lütfen arka sayfaya bakınız.
Haftalık Değerlendirme
18 Kasım 2013
MAKROEKONOMİK STRATEJİ
Reel kurun mevcut seviyesi ile ilgili olarak, Ekim ayında 110
seviyesine doğru bir yükseliş gözlenmiş olsa da, bu ay gerek
nominal kurdaki değer kaybı gerekse de geçen aya göre daha
ılımlı bir aylık enflasyon beklentisi doğrultusunda, 109
seviyesine doğru bir geri çekiliş görülmesi olası. Reel kurun
Merkez Bankası tarafından “aşırı satım” sınırı olarak belirtilen
110 seviyesinin altındaki konumu da kurdaki oynaklık artışının
sınırlanması açısından yardımcı olabilir.
Reel kur “aşırı satım” sınırının da altında
140
131
121.4
130
103.6
110
109.1
120
100
90
11.10
01.11
03.11
05.11
07.11
09.11
11.11
01.12
03.12
05.12
07.12
09.12
11.12
01.13
03.13
05.13
07.13
09.13
11.13
80
Kay
Kaynak: TCMB, HLY Ekonomik Araştırmalar
Cari dengede beklenen iyileşme ve talep koşullarının
enflasyon risklerini kontrol etmede öngörülen desteği
doğrultusunda, Merkez Bankası’nın bu haftaki PPK
toplantısında para politikası enstrümanlarında herhangi bir
değişikliğe gitmeyeceğini düşünüyoruz.
Çekince için lütfen arka sayfaya bakınız.
4
Haftalık Değerlendirme
18 Kasım 2013
5
MAKROEKONOMİK STRATEJİ
DIŞ DENGE VE REEL KUR
Grafik2: Altın İhracatı ve İthalatı
Grafik1: Cari Denge
3.0
85.0
CA 12 aylık kümülatif (USD milyar)
75.0
65.0
2.0
Altın ve Enerji Hariç CA 12 aylık kümülatif
(USD milyar)
Altın Hariç CA 12 aylık kümülatif (USD
milyar)
55.0
45.0
Altın İhracatı* (2012)
Altın İhracatı* (2013)
Altın İthalatı* (2012)
Altın İthalatı* (2013)
1.0
0.0
35.0
25.0
-1.0
15.0
5.0
-2.0
-5.0
*Milyar USD
-15.0
Kaynak: TCMB, HLY Ekon. Araş.
Kaynak: TCMB
Grafik3: Portföy Yatırımları- Hisse Senedi (Net)
Grafik4: Portföy Yatırımları- Bono (Net)
80
2.5
2.0
70
Aralık
Kasım
Ekim
Eylül
Ağustos
Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak
07.04
12.04
05.05
10.05
03.06
08.06
01.07
06.07
11.07
04.08
09.08
02.09
07.09
12.09
05.10
10.10
03.11
08.11
01.12
06.12
11.12
04.13
09.13
-3.0
80
6.0
5.0
70
4.0
1.5
1.0
60
3.0
60
2.0
0.5
50
0.0
Aylık Net Değişim (Milyar USD,sağ
eks.)
Hisse Stok (Milyar USD)
-0.5
0.0
-1.0
40
Aylık Net Değişim (Milyar USD,sağ eks.)
DIBS Stok (Milyar USD)
-1.0
-1.5
09.11
10.11
11.11
12.11
01.12
02.12
03.12
04.12
05.12
06.12
07.12
08.12
09.12
10.12
11.12
12.12
01.13
02.13
03.13
04.13
05.13
06.13
07.13
08.13
09.13
10.13
11.13
30
30
-2.0
-3.0
10.11
11.11
12.11
01.12
02.12
03.12
04.12
05.12
06.12
07.12
08.12
09.12
10.12
11.12
12.12
01.13
02.13
03.13
04.13
05.13
06.13
07.13
08.13
09.13
10.13
11.13
40
1.0
50
Kaynak: TCMB
Kaynak: TCMB
Grafik5:HLY İhracat Ağırlıklı Küresel PMI Endeksi
Grafik6: Reel Kur Endeksi
140
58
131
Kaynak: HLY Ekon. Araş.
11.10
01.11
03.11
05.11
07.11
09.11
11.11
01.12
03.12
05.12
07.12
09.12
11.12
01.13
03.13
05.13
07.13
09.13
11.13
10.13
08.13
06.13
04.13
02.13
12.12
10.12
80
08.12
46
06.12
90
04.12
48
02.12
100
12.11
50
10.11
110
08.11
52
06.11
120
04.11
54
109.1
130
103.6
56
121.4
İhracat Ağırlıklı Küresel PMI Endeksi
Kaynak: TCMB, HLY Ekon. Araş.
Çekince için lütfen arka sayfaya bakınız.
Haftalık Değerlendirme
18 Kasım 2013
6
MAKROEKONOMİK STRATEJİ
PARA POLİTİKASI VE PİYASA FAİZ GÖSTERGELERİ
Grafik8: Türkiye 10 ve 2 Yıllık Faiz Farkı (puan)
Grafik7:Para Politikası ve Piyasa Faiz Oranları
1.60
Borç Alma
2Y Benchmark(%)
Politika Faizi
Borç Verme
1.40
Kaynak: TCMB
Kaynak: Thomson Reuters, HLY Ekon. Araş.
Grafik9: TCMB Döviz Varlık Göstergeleri
Grafik10: Türkiye ve GOÜ’de Kurdaki Volatilite
1.8%
1.6%
1.4%
1.2%
1.0%
0.8%
0.6%
0.4%
0.2%
0.0%
Kaynak: HLY Ekon. Araş., Thomson Reuters
Grafik11: Krediler (13 Haftalık ort. yıl., kur etk. arın.)
Grafik12:Piyasa Likiditesi ve Kur
40.0%
Toplam Krediler (13 haftalık ort.,
yıllıklandırılmış, kur etkisinden arındırılmış)
35.0%
2.10
0
2.05
2.00
-10
25.0%
-15
20.0%
-20
1.95
1.90
1.85
-25
15.0%
Net Likidite (milyar TL)
-30
10.0%
USD/TRY (sağ eks.)
11.13
09.13
07.13
05.13
03.13
01.13
11.12
09.12
07.12
05.12
03.12
1.80
1.75
07.06.13
14.06.13
21.06.13
28.06.13
05.07.13
12.07.13
19.07.13
26.07.13
02.08.13
09.08.13
16.08.13
23.08.13
30.08.13
06.09.13
13.09.13
20.09.13
27.09.13
04.10.13
11.10.13
18.10.13
25.10.13
01.11.13
08.11.13
15.11.13
-35
5.0%
01.12
15.11.2013
5
-5
30.0%
11.13
10.13
09.13
19.10.2013
01.10
03.10
05.10
07.10
09.10
11.10
01.11
03.11
05.11
07.11
09.11
11.11
01.12
03.12
05.12
07.12
09.12
11.12
01.13
03.13
05.13
07.13
09.13
11.13
Kaynak: TCMB, HLY Ekon. Araş.
22.09.2013
Net Döviz Pozisyonu (USD milyar)
30.0
26.08.2013
18.02.2013
Net Dış Varlıklar (USD milyar)
35.0
30.07.2013
40.0
03.07.2013
45.0
06.06.2013
50.0
GOÜ Ortalama
10.05.2013
55.0
USD/TL
13.04.2013
60.0
17.03.2013
65.0
08.13
07.13
06.13
05.13
07.12
11.13
09.13
07.13
05.13
03.13
01.13
11.12
09.12
07.12
05.12
-0.40
03.12
3%
01.12
-0.20
11.11
0.00
4%
04.13
0.20
5%
03.13
0.40
6%
02.13
0.60
7%
01.13
0.80
8%
12.12
1.00
9%
11.12
1.20
10%
10.12
11%
09.12
12%
08.12
13%
Kaynak: TCMB, HLY Ekon. Araş., *Net Likidite Gecelik işlemler
Kaynak: TCMB, HLY Ekon. Araş.
Tablo: Krediler 13 Haftalık Ortalama Yıllıklandırılmış Kur Etkisinden Arındırılmış (BDDK rakamları ile)
1 Kasım
Eki.13
Eyl.13
Ağu.13
Tem.13
Haz.13
May.13
Nis.13
Mar.13
Şub.13
Oca.13
Ara.12
13 Haftalık ortalama
17.5%
19.2%
21.9%
21.0%
32.6%
35.9%
30.6%
25.0%
21.7%
22.3%
20.4%
18.7%
Yıllık
25.6%
25.0%
24.9%
23.2%
23.5%
21.6%
20.2%
19.6%
19.3%
18.6%
18.3%
17.7%
Çekince için lütfen arka sayfaya bakınız.
Haftalık Değerlendirme
18 Kasım 2013
7
MAKROEKONOMİK STRATEJİ
GLOBAL EKONOMİK GÖRÜNÜM
Grafik14: ABD Tarım Dışı İstihdam ve İşsizlik Oranı
Grafik13: ABD GSYİH ve 10 Yıllık Gösterge Tahvil
5.5%
600
5.0%
400
3.0%
4.5%
200
1.0%
4.0%
0
-1.0%
3.5%
-200
-3.0%
3.0%
-400
-5.0%
2.5%
-600
Tarım Dışı İstihdam (bin kişi)
-7.0%
2.0%
-800
İşsizlik Oranı (sağ eks.)
-9.0%
1.5%
-1000
7.0%
10.0%
ABD GSYİH (yıllık değ.)
03.06
08.06
01.07
06.07
11.07
04.08
09.08
02.09
07.09
12.09
05.10
10.10
03.11
08.11
01.12
06.12
11.12
04.13
09.13
ABD 10Y Tahvil faizi (sağ eks.)
Kaynak: Thomson Reuters Eikon
6.0%
5.0%
4.0%
ISM İmalat PMI
2.5%
Çekirdek Kişisel Tüketim
Harcamaları (sağ eks.,yıllık değ.)
4.0%
7.0%
Grafik16: ABD ISM İmalat ve Hizmetler PMI Endeksleri
ABD TÜFE (yıllık değ.)
5.0%
8.0%
Kaynak: Thomson Reuters Eikon
Grafik15: ABD TÜFE ve Kişisel Tüketim Harcamaları
6.0%
9.0%
10.07
01.08
04.08
07.08
10.08
01.09
04.09
07.09
10.09
01.10
04.10
07.10
10.10
01.11
04.11
07.11
10.11
01.12
04.12
07.12
10.12
01.13
04.13
07.13
10.13
5.0%
50
Temmuz 13
2.0%
1.5%
1.0%
ISM Hizmetler PMI
Ocak 12
Ekim 13 60
Şubat 12
Eylül 13
Mart 12
55
Ağustos 13
Nisan 12
2.0%
3.0%
Sınır
Mayıs 12
45
Haziran 13
Haziran 12
40
0.0%
Mayıs 13
1.0%
-1.0%
Temmuz 12
Nisan 13
-2.0%
Ağustos 12
Mart 13
0.5%
Şubat 13
Ocak 13
01.06
05.06
09.06
01.07
05.07
09.07
01.08
05.08
09.08
01.09
05.09
09.09
01.10
05.10
09.10
01.11
05.11
09.11
01.12
05.12
09.12
01.13
05.13
09.13
-3.0%
Aralık 12
Ekim 12
Kasım 12
Kaynak: Thomson Reuters Eikon
Kaynak: Thomson Reuters Eikon
Grafik17: ABD Konut Piyasası
Grafik17: ABD Güven Endeksleri
95
1150
90
1050
85
950
80
850
75
750
0.0%
70
650
-5.0%
65
550
45
60
450
35
55
350
25
50
250
Kaynak: Thomson Reuters Eikon
5.0%
-10.0%
-15.0%
Kaynak: Thomson Reuters Eikon
Çekince için lütfen arka sayfaya bakınız.
08.13
02.13
08.12
02.12
08.11
02.11
08.10
-20.0%
02.10
10.13
05.13
12.12
07.12
02.12
09.11
04.11
11.10
06.10
01.10
08.09
03.09
10.08
05.08
12.07
07.07
02.07
09.06
55
08.09
65
02.09
75
08.08
85
02.08
95
10.0%
S&P CaseShiller Konut Fiyat Endeksi
(yıllık değ., sağ eks.)
08.07
Michigan Tüketici Güven End.(1964=100,
sağ eks.)
105
15.0%
Yeni Konut Satışları (bin adet)
02.07
ABD Tüketici Güveni (1985=100)
115
08.06
125
Eylül 12
Haftalık Değerlendirme
18 Kasım 2013
8
MAKROEKONOMİK STRATEJİ
GELİŞMEKTE OLAN ÜLKE EKONOMİLERİ İLE KARŞILAŞTIRILMALI EKONOMİK GÖSTERGELER
MERKEZ BANKALARI FAİZ ORANLARI
mevcut
BRIC
Brezilya
Çin
Hindistan
Rusya
GELİŞMEKTE OLAN AVRUPA
Çek Cumhuriyeti
Macaristan
Polonya
Romanya
Türkiye
ASYA-PASİFİK
Güney Kore
Tayland
Malezya
Endonezya
AFRİKA & AMERİKA
Güney Afrika
Meksika
Şili
TÜFE ENFLASYON ORANLARI (yıllık)
2012 sonu
2011 sonu
9.50%
6.00%
7.75%
8.25%
7.25%
6.00%
8.00%
8.25%
11.00%
6.56%
8.50%
8.00%
0.05%
3.40%
2.50%
4.00%
4.50%
0.05%
5.75%
4.25%
5.25%
5.50%
0.75%
7.00%
4.50%
6.00%
5.75%
2.50%
2.50%
3.00%
7.50%
2.75%
2.75%
3.00%
8.00%
3.25%
3.25%
3.00%
8.50%
5.00%
3.50%
4.75%
5.00%
4.50%
5.00%
5.50%
4.50%
5.25%
Kaynak: Thomson Reuters, HLY Ekon. Araş.
BRIC
Brezilya
Çin
Hindistan
Rusya
GELİŞMEKTE OLAN AVRUPA
Çek Cumhuriyeti
Macaristan
Polonya
Romanya
Türkiye*
ASYA-PASİFİK
Güney Kore
Tayland
Malezya
Endonezya
AFRİKA & AMERİKA
Güney Afrika
Meksika
Şili
2013T
mevcut 2012 sonu 2011 sonu
4.7%
3.0%
10.7%
6.2%
6.1%
3.0%
10.8%
6.9%
5.8%
3.2%
10.1%
6.3%
5.8%
2.5%
10.6%
6.5%
6.5%
4.1%
6.5%
6.1%
1.9%
3.5%
2.0%
2.9%
6.7%
2.3%
3.2%
1.9%
4.6%
7.5%
0.9%
0.9%
0.8%
1.9%
7.7%
2.4%
5.0%
2.4%
5.0%
6.2%
2.4%
4.1%
4.6%
3.1%
10.4%
2.9%
3.4%
2.4%
5.6%
2.4%
3.0%
2.2%
5.6%
0.7%
1.5%
2.6%
8.3%
1.4%
3.6%
1.2%
4.3%
4.2%
3.5%
3.0%
3.8%
5.5%
3.2%
3.0%
5.8%
3.7%
2.1%
6.0%
3.4%
1.5%
5.7%
3.6%
1.5%
6.1%
3.8%
4.4%
CARİ DENGE (GSYİH’ye oranla)
2013T
1Ç13
2Ç13
2012
2011
4.0%
8.2%
6.2%
3.8%
3.0%
8.0%
5.7%
3.4%
1.9%
7.7%
4.8%
1.6%
3.3%
7.5%
4.4%
1.2%
0.9%
7.8%
5.0%
3.4%
2.7%
9.3%
7.5%
4.3%
1.6%
1.2%
2.2%
2.0%
3.7%
0.3%
0.0%
1.3%
1.6%
3.0%
-2.4%
-0.9%
0.5%
2.2%
2.9%
-1.3%
0.5%
0.8%
1.5%
4.4%
-1.2%
-1.8%
2.0%
0.4%
2.2%
1.8%
1.6%
4.5%
2.3%
8.8%
3.9%
4.2%
5.2%
6.4%
2.8%
5.9%
5.1%
6.3%
1.5%
5.4%
4.1%
6.0%
2.3%
2.8%
4.3%
5.8%
2.0%
6.4%
5.6%
6.2%
3.7%
0.1%
5.1%
6.5%
3.3%
3.4%
4.6%
2.8%
3.4%
4.9%
1.9%
0.6%
4.5%
2.0%
1.5%
4.1%
2.5%
3.9%
5.6%
3.5%
3.9%
5.9%
BRÜT DÖVİZ REZERVLERİ (IMF Tanımıyla)
2014T
2013T
2012
2011
-3.2%
2.7%
-3.8%
2.3%
-3.4%
2.5%
-4.4%
2.9%
-2.4%
2.3%
-4.8%
3.7%
-2.1%
1.9%
-4.2%
5.1%
-1.5%
2.0%
-3.2%
-2.1%
-7.6%
-1.8%
2.2%
-3.0%
-2.0%
-7.2%
-2.4%
1.7%
-3.5%
-3.9%
-6.1%
-2.8%
0.8%
-4.9%
-4.5%
-9.7%
3.9%
-0.2%
3.6%
-3.1%
4.6%
0.1%
3.5%
-3.4%
3.8%
0.0%
6.1%
-2.7%
2.3%
1.7%
11.6%
0.2%
-6.1%
-1.5%
-4.0%
-6.1%
-1.3%
-4.6%
-6.3%
-1.2%
-3.5%
-3.4%
-1.0%
-1.3%
BRÜT KAMU BORCU (GSYİH’ye oranla)
mevcut
2012
2011
2010
352.9
3,660.0
281.3
466.9
362.1
3,311.5
294.9
473.1
343.2
3,181.1
296.7
441.2
276.1
2,847.3
297.3
433.0
40.0
42.8
93.9
42.5
112.8
37.4
41.8
96.1
41.2
101.7
35.2
86.8
43.0
78.3
37.9
81.4
43.4
80.6
332.4
163.3
123.7
86.0
316.8
171.1
126.4
105.3
298.2
165.2
120.2
103.4
286.9
165.6
95.9
89.8
42.7
162.89
40.8
44.2
362.1
41.6
43.0
141.9
42.0
38.4
114.9
27.9
Kaynak: Thomson Reuters, * uluslararası rezerv
BRIC
Brezilya
Çin
Hindistan
Rusya
GELİŞMEKTE OLAN AVRUPA
Çek Cumhuriyeti
Macaristan
Polonya
Romanya
Türkiye*
ASYA-PASİFİK
Güney Kore
Tayland
Malezya
Endonezya
AFRİKA & AMERİKA
Güney Afrika
Meksika
Şili
Kaynak: WEO Nis’13, * HLY Ekon. Araş.
Kaynak: Thomson Reuters, WEO Nis’13, * HLY Ekon. Araş.
(Milyar Dolar)
BRIC
Brezilya
Çin
Hindistan
Rusya
GELİŞMEKTE OLAN AVRUPA
Çek Cumhuriyeti
Macaristan
Polonya
Romanya
Türkiye
ASYA-PASİFİK
Güney Kore
Tayland
Malezya
Endonezya
AFRİKA & AMERİKA
Güney Afrika
Meksika
Şili*
2014T
Kaynak: Thomson Reuters, WEO Nis’13, *HLY Ekon.Araş.
BÜYÜME ORANLARI (yıllık)
2014T
BRIC
Brezilya
Çin
Hindistan
Rusya
GELİŞMEKTE OLAN AVRUPA
Çek Cumhuriyeti
Macaristan
Polonya
Romanya
Türkiye*
ASYA-PASİFİK
Güney Kore
Tayland
Malezya
Endonezya
AFRİKA & AMERİKA
Güney Afrika
Meksika
Şili
(%)
BRIC
Brezilya
Çin
Hindistan
Rusya
GELİŞMEKTE OLAN AVRUPA
Çek Cumhuriyeti
Macaristan
Polonya
Romanya
Türkiye
ASYA-PASİFİK
Güney Kore
Tayland
Malezya
Endonezya
AFRİKA & AMERİKA
Güney Afrika
Meksika
Şili
Kaynak: Bloomberg
Çekince için lütfen arka sayfaya bakınız.
2012
2011
2010
58.8
31.7
49.6
7.7
54.2
38.5
50.5
8.3
54.7
43.5
50.6
7.9
45.6
79.2
57.1
37.2
36.1
41.2
80.8
53.4
38.6
40.0
37.6
81.3
54.9
37.8
43.0
36.7
44.5
53.3
23.0
33.6
44.9
51.8
24.1
35.1
42.4
53.1
25.7
40.0
35.9
11.9
38.6
35.4
11.2
33.4
36.9
9.2
Haftalık Değerlendirme
18 Kasım 2013
MAKROEKONOMİK STRATEJİ
VERİ GÜNDEMİ VE MAKRO TAHMİNLERİMİZ
Haftalık Yurtdışı Veri Gündemi
18.Kas Avrupa Bölgesi
18.Kas Avrupa Bölgesi
18.Kas ABD
18.Kas ABD
19.Kas Almanya
20.Kas Japonya
20.Kas Japonya
20.Kas Japonya
20.Kas ABD
20.Kas ABD
20.Kas ABD
20.Kas ABD
20.Kas Japonya
21.Kas Avrupa Bölgesi
22.Kas Almanya
22.Kas Almanya
Kaynak: Thomson Reuters Eikon
Cari İşlemler Dengesi (milyar euro)
Dış Ticaret Dengesi (milyar euro)
Net Sermaye Giriş/Çıkışı (milyar dolar)
NAHB Konut Piyasası Endeksi
ZEW Ekonomik Görünüm
Ticaret Dengesi (milyar yen)
İhracat (yıllık değ.)
İthalat (yıllık değ.)
Mortgage Endeksi
Çekirdek TÜFE (yıllık değ.)
TÜFE (aylık değ.)
Perakende Satışlar (aylık değ.)
BOJ Faiz Kararı
Tüketici Güven Endeksi
GSYİH
IFO Endeksi
Dönemi
Eylül
Eylül
Eylül
Kasım
Kasım
Ekim
Ekim
Ekim
Ekim
Ekim
Ekim
Önceki Beklenti
17.4
7.1
10.0
-2.9
55
56
53
54
-932.1
-813.5
11.5%
16.5%
16.5%
19.0%
461.7
1.7%
0.2%
0.0%
-0.1%
0.1%
Kasım
3Ç
Kasım
-14.5
1.1%
103.6
-14.0
0.9%
104.1
Haftalık Yurtiçi Veri Gündemi
19.Kas
20.Kas
TCMB Faiz Kararı
Merkezi Yönetim Borç Stoku (milyar TL)
Dönemi
Kasım
Ekim
Önceki
4.5%
576.2
Beklenti
Kaynak: Thomson Reuters Eikon, * HLY Ekon. Araş.
Makro Ekonomik Göstergelere İlişkin Tahminler I
Orta Vadeli Program (OVP)
2012
2013T
2014P
2015P
TÜFE Enflasyon (dönem sonu)
6.2%
6.8%
5.3%
5.0%
Çekirdek Enflasyon (dönem sonu)
5.8%
GSYİH (Milyar TL)
1,416
1,559
1,719
1,895
GSYİH (Milyar $)
786
823
867
928
GSYİH Büyüme
2.2%
3.6%
4.0%
5.0%
GSYİH Deflatör
6.8%
6.3%
6.0%
5.0%
Cari Açık (Milyar $)
47.8
58.8
55.5
55.0
İhracat (Milyar $)
152.5
153.5
166.5
184.0
İthalat (Milyar $)
236.5
251.5
262.0
282.0
Cari Açık / GSYİH
6.1%
7.1%
6.4%
5.9%
Politika Faizi (dönem sonu)
5.5%
Gösterge Tahvil Faizi (dönem sonu)
6.1%
Gösterge Tahvil Faizi (ort)
8.3%
USD/TRY (dönem sonu)
1.78
USD/TRY (ortalama)
1.80
1.89
1.98
2.04
Bütçe açığı / GSYİH
2.1%
1.2%
1.9%
1.6%
Faiz dışı fazla / GSYİH
1.3%
2.0%
1.1%
1.2%
Kaynak: TCMB, TÜİK, HLY Ekon. Araş.
Çekince için lütfen arka sayfaya bakınız.
HLY Ekonomik Araştırmalar
2013T
2014T
2015T
7.5%
6.7%
6.0%
7.2%
6.0%
5.5%
1,560
1,723
1,909
824
851
888
3.0%
3.7%
5.0%
7.0%
6.5%
5.5%
59.0
65.0
70.0
151.0
163.0
180.0
250.0
271.0
295.0
7.2%
7.6%
7.9%
4.5%
6.0%
7.0%
8.5%
7.5%
8.0%
7.3%
8.0%
7.8%
1.96
2.10
2.20
1.89
2.03
2.15
1.3%
2.3%
2.1%
2.0%
0.9%
0.9%
9
Haftalık Değerlendirme
18 Kasım 2013
MAKROEKONOMİK STRATEJİ
10
HALK YATIRIM ARAŞTIRMA
Azmi DÖLEN, Genel Müdür Yrd.
[email protected]
Işık ÖKTE, Stratejist
[email protected]
Banu KIVCI TOKALI, Ekonomist
[email protected]
(212) 314 81 11
(212) 314 81 82
(212) 314 81 88
Nurcihan AŞIK, Uzman Yard
[email protected]
Esengül ÖZDEMİR, Uzman Yard.
[email protected]
Tuğba İNCE, Uzman Yard.
[email protected]
(212) 314 81 83
(212) 314 81 84
(212) 314 81 85
(212) 314 81 07
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy
yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.
Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri
tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar
doğurmayabilir. Bu sayfalarda yayınlanan görüş, yorum, haber veya öneriler nedeniyle ortaya çıkacak ticari kazanç veya kayıplardan Halk Yatırım
Menkul Değerler A.Ş. sorumlu değildir. Buradaki yazı, görüş ve yorumlar sayfa ziyaretçilerini bilgilendirme niteliği taşımaktadır. Rapor sayfalarında
yayınlanan hiçbir yazı, görüş, resim, analiz ve diğer sunumlar izin alınmadan yazılı veya görsel basın organlarında yayınlanamaz.
Çekince için lütfen arka sayfaya bakınız.