BOŞANMA SONRASI EŞLERİN TALEP HAKKI

BOŞANMADA GAYRİMENKULLERİN PAYLAŞIMI
Av. Ayşe Gül HANYALOĞLU
Evliliğin boşanma ile sona ermesiyle, eşler arasında çözümlenmesi gereken
konulardan biri de evlilik birliği içinde edinilen gayrimenkullerdir. Taraflar arasında anlaşmalı
boşanma prosedürünün uygulandığı hallerde bu husus, tarafların kendi istekleri ve kararları
doğrultusunda yapmış oldukları boşanma protokolü ile çözümlenir. Eşler boşanma davasını
açmandan önce bir protokol düzenler ve boşanmanın sonucuna yönelik tüm hususları kendi
istekleri doğrultusunda kararlaştırırlar.
Ancak çekişmeli bir boşanma davası söz konusu ise boşanma ve sonuçları hakkındaki
tüm kararlar, mahkeme tarafından verilir. Mahkemece boşanmaya karar verilmesi halinde
veya boşanma davası devam ederken, eşlerden biri diğeri aleyhine, evlilik birliğinden
kaynaklanan “ katılım payı alacağı “ olduğu iddiası ile katılım payı alacağına ilişkin dava
açabilir. Bu dava, öncelikle açılmış olan boşanma davasının sonucunu bekler ve boşanma
kararı verilmesi halinde katılım alacağı davası görülmeye devam eder. Zira boşanma davası
eğer red edilecek ve taraflar boşanamayacaklar ise, katılım alacağı talebi de hukuken
olamayacağında, boşanma davasının sonucu beklenecektir.
Katılım alacağına ilişkin davada, eşlerden biri diğerinden, Ocak 2002’den sonra ve
evlilik birliği süresince edinilmiş ancak tek kişi adına kayıtlı görünen gayrimenkul ve diğer mal
varlıkları için katılım payını talep ettiği bir dava açabilir. Kısacası bu dava, deyim yerinde ise
evlilik birliğinin finansal olarak da tasfiyesidir. Sadece gayrimenkuller değil, ekonomik değer
ifade eden menkuller, banka mevduatları, altın ve hisse senetleri vs gibi tüm finansal
değerler ile evlilik birliğini borçlarını da kapsar.
Mahkeme taraflar arasında uygulanacak olan mal rejimini tespit ederek, katılım payı
alacağı talebini değerlendirecektir. Eğer eşler arasında herhangi bir mal rejimi sözleşmesi
yapılmamış ise edinilmiş mallara katılım rejimi geçerli olacağından, evlilik birliği içinde
edinilen mallar kimin adına kayıtlı olursa olsun mahkeme, bu şekilde edinilmiş olan malların,
tamamını paylaşım hesabına dâhil edecektir. Bu malların kazanılması sırasında veya başkaca
bir nedenle üçüncü kişilere borçlanma söz konusu ise, (örneğin gayrimenkul kredi ile alınmış
ve devam eden kredi borcu vs) hesaplama sırasında düşerek katılım alacağı miktarı
BOŞANMADA GAYRİMENKULLERİN PAYLAŞIMI
Av. Ayşe Gül HANYALOĞLU
belirlenecektir. Bu hesaplama yargılama sırasında mahkemenin atayacağı uzman bilirkişiler
tarafından yapılacaktır.
Katılım payı alacağına ilişkin hesaplama yapılırken;
1. Eşlerden birinin mal rejiminin sona ermesinden önceki bir yıl içinde diğer eşin rızası
olmadan, olağan hediyeler dışında yaptığı bağışlamalar,
2. Bir eşin mal rejiminin devamı süresince, diğer eşin katılma alacağını azaltmak kastıyla
yaptığı devirler malvarlığı tespitinde hesaba ilave edilir.
Mahkemede, eşlerin malların devralan üçüncü kişilere karşı da ihbar edilir ve dava
onlara karşıda devam eder.
Bu tür kazandırma veya devirlere ilişkin uyuşmazlıklarda,
mahkeme kararı davanın kendisine ihbar edilmiş olması koşuluyla, kazandırma veya devirden
yararlanan üçüncü kişilere karşı da ileri sürülebilir.
Mal paylaşıma ilişkin söz konusu dava sonunda, mal paylaşımını talep eden eşin, diğer
taraftan belirlenen miktarda alacaklı olduğu şeklinde bir karar verilir. Yani mahkeme, malları
fiilen ikiye bölmez veya gayrimenkullerin tapu dairesinde, her iki taraf adına yarı yarıya
kaydedilmesi gibi bir karar vermez, gayrimenkul kimin üzerine kayıtlı ise o şeklide kalır ancak
diğer eşin alacak hakkı doğar.