Slayt 1 - Erciyes Medical Parasitology

Transkript

Plasmodiumlar
PROF. DR. SALİH KUK
Erciyes Üniversitesi
Tıp Fakültesi
TIBBİ PARAZİTOLOJİ AD.
Amaç ve
Öğrenim Hedefleri
AMAÇ: İleriki dönemlerde görecekleri klinik derslere
temel teşkil edecek paraziter ajanlarla ilgili temel
bilgileri öğrenimi…
ÖĞRENİM HEDEFLERİ: Plasmodium ve Babesia
parazitlerini tanıyabilmek…
 Etkenleri
 Tanı
 Epidemiyolojisi
 Tedavi
 Patogenez
 Korunma ve Kontrol
 Klinik
 Aşı çalışmaları
Plasmodiumlar, Babesia / S. KUK
2
25.12.2015
Hasta
Doktor
 35 yaşında erkek
 15 günlük Afrika seyahati sonrasında
 Son 5 gündür
 Halsizlik, yorgunluk, burun akıntısı
 Üşüme ve titreme tablosu şikayeti ile müracat ediyor
3
25.12.2015
Sıtma (Malaria)
SITMA : ‘ISITMAK’ kelimesinden geldiği sanılmakta
Malaria Mal = kötü, Aria = hava
(İtalyan Hekim Francesco Torti ) :BATAKLIK
 Dişi Anofel cinsi sivri sineklerin plasmodium türlerini
 Periyodik ateş yükselmeleri, splenomegali, anemi ve kronik
relapslarla seyreder
 Tedavi edilmezse kronikleşir
 Dünyada halen yaygın ve ölümcül bir protozoan
4
25.12.2015
Tarihçe
 Tıbbın tanımladığı ilk hastalıklardandır.
 Antik Mısır, Çin ve Hindistan’ın el yazmaları
 Otuz milyon yıllık jeolojik katmanlarda sivrisinek
fosillerinin bulunması
5
25.12.2015
Tarihçe
 Heredot (MÖ 485–425) Eski Mısırda;
 Balık ağları
 Kule benzeri yüksek evler
 Eski Mısır papirüslerinde;
 Nil taşkınları ile çıkan
 Ateşle seyreden hastalık.
 Hipokrat (MÖ 460–370);
Bu hastalığı ayrıntılı olarak tanımlayan ilk hekimlerden birisidir.
6
25.12.2015
Tarihçe
 Ebubekir El-Razi (MS 854);
Elhavi ve Elcaci’de sıtmadan bahsetmiştir
 İbni Sina(MS 980);
El Kanun Fit-Tıb’da sıtmanın klinik biçimlerini tanımlamıştır
 Akşemsettin (1458);
Maddetül Hayat’da Sıtma hastalığı ve öneminden söz etmiştir
7
25.12.2015
Tarihçe
 1683 - Peru valisinin eşi Contes Del Chincon
 Sıtmaya yakalanmış ve Peru’da bir ağacın (kına
kına) kabuğu ile tedavi edilmiştir.
 Daha sonra bu ağaçlar Cinkona ağacı olarak
anılmıştır.
 Almanlar bu ağacı Endonezya’da yetiştirdiler
KİNİN : Pelletier ve Caventou (1820)
Cinchona officinalis
8
25.12.2015
Tarihçe
Geleneksel Anadolu Halk Hekimliği
 Uşşak makamı: Kalp, karaciğer, sıtma ve mide
hastalıklarına
 Tatyos Efendi (1858) İSTANBUL
Gamzedeyim devâ bulmam
Garibim bir yuva kurmam
Kaderimdir hep çektiğim
İnlerim hiç rehâ bulmam
9
25.12.2015
Tarihçe
 Fransız hekim Charles Laveran Cezayir’de
çalışırken, kanda sıtma parazitini gösterdi
(1880).
I.
Başlangıçta reddedildi
II.
1886 yılında genel kabul gördü
III. 1907 yılında Nobel Ödülü verildi
 Sistematik sıtma kontrolü çalışmaları bu
tarihlerden sonra başladı
10
25.12.2015
Tarihçe
Ronald Ross;

Askeri bir hekim

Hindistan’da çalışırken 1897 yılında
sıtma parazitinin dişi sivrisineklerdeki
ookist şeklini gösterdi.

Hastalığın sivrisineklerle taşındığını
ispatladı.

1902 yılı Nobel Ödülünü aldı.
11
25.12.2015
Tarihçe
 1939’da DDT’nin kullanımı
Chloroquine’in sentezi sıtmanın kontrolüne
yeni boyutlar getirmiştir
 1955 - DSÖ “Küresel Sıtma Eradikasyon”
 1971 - Mefloquin sıtma tedavisine
 1972 - Kontrol programı
 1998 - Roll Back Malaria
12
25.12.2015
Etiyoloji
 Plazmodium türleridir
 156’dan fazla tür bilinmektedir
 Zorunlu hücre içi parazitidirler
 Maymunlar, kuşlar, kemiriciler ve sürüngenlerde de
infeksiyon yapabilirler
13
25.12.2015
Etiyoloji
İnsanlarda infeksiyon yapan 5 türü vardır.
1. P. falciparum
2. P. vivax
3. P. ovale
4. P. malariae (1880 yılında ilk tanımlanan plasmodium)
5.P. knowlesi
14
25.12.2015
5. Tür (P. knowlesi)
 Özellikle Uzak Doğu Asya’dan
(Singapur, Tayland, Çin ve Filipinler),
 2002’de Nested PCR ile P. malariae tanısı
konulan hastaların %50’den fazlasının
P. knowlesi olduğu tespit edilmiştir
 İnkübasyon periyodu en kısa (12 gün)
 Aseksüel döngü 24 saat
15
25.12.2015
Etiyoloji
 Dünyada ve Türkiye’de en sık görülen P. vivax
 Ülkemizde P. ovale görülmüyor
 Mortaliteye (ölüm) sebep olan tür
P. falciparum (AŞI)
16
25.12.2015
Bulaşma Yolları
Enfekte dişi anofelin sokmasıyla
Anneden fetusa konjenital yolla
Transfüzyon ile
Ortak enjektör kullanımı
Organ nakli
Epidemiyoloji
 Plasmodiumların anofeldeki evrimleri
16 oC'nin altında inhibe olur.
 Bu nedenle sıtma; 64 kuzey ve 32
güney enlemleri arasında görülür.
 Yurdumuzda Güney ve
Güneydoğu bölgelerinde görülür.
18
25.12.2015
19
25.12.2015
Epidemiyoloji
 Sıtmanın yaygınlığı dalak indeksi ile ölçülür.
 Dalak büyüklüğü olanların oranı;
% 10'un altında
hafif endemik,
% 10 – 25
orta oranda,
% 25 – 50
yüksek,
% 50 üzerinde
hiperendemikdir.
 Endemik bölgelerde hastalık 1 - 2 yaşlarında geçirilir.
Erişkinler kısmen bağışık olduklarından hafif geçirirler
20
25.12.2015
Dünyada Sıtma
 Dünyada 104 malaria endemik ülke (WMR, 2015)
 Yıllık insidansı 214 milyon kişi
 Afrika (% 88),
 GüneyDoğu Asya (% 10)
 Doğu Akdeniz (%2)
 Dünya nüfusunun % 50’ı (3.4 milyar kişi) sıtma
riski altında
 Afrika’da her yıl 12 milyar $’lik bir ekonomik
kayıp olmaktadır
21
25.12.2015
Dünyada Sıtma
 2000 yılı sonrası mortalite
dünyada %26 Afrika’da %33 azaldı (2015)
 Her yıl 438 000 kişi sıtmadan ölmekte, bunların
çoğunluğu çocuklar ve gebe kadınlardır (2015)
 Sıtma kaynaklı ölümlerin %90’ı Afrika’da
 306 bin 5 yaş altı çocuk
 292 bin 5 yaş altı çocuk Afrika’da
 Parazitlere bağlı ölüm nedenleri arasında
dünyada 1. sıradadır
 Afrika’daki tüm ölümlerin %20’i sıtma kaynaklı
22
25.12.2015
Türkiye’de Sıtma
 13 Mayıs 1926’da 839 Sayılı Sıtma ile Savaş Kanunu,
T.B.M.M tarafından kabul edilmiştir
 1926 yılında “Sıtma Enstitüsü” kurulmuştur
 1948’de DDT kullanımına başlanmıştır
 1955 yılında “Sıtma Eradikasyon Programı”na geçilmiştir
23
25.12.2015
 Türkiye’de tespit edilen sıtma olgularının % 91’i
GAP kapsamındaki illerde
 Son yıllarda ülkemizde sıtma hafif endemiktir
24
25.12.2015
Türkiye’de Yıllara göre Sıtma
25
25.12.2015
Ülkemizde Sıtma Artışındaki Nedenler
1.
Personel eksikliği
2.
Komşu ülkeler
3.
Çukurova’ya giden mevsimlik işçiler
4.
Sulama alanlarının artması ve GAP
5.
İnsektisit direnci
6.
Turizm ve ticaret amaçlı nüfus hareketleri
7.
Küresel ısınma
26
25.12.2015
27
25.12.2015
Kayseri’de Sıtma
28
25.12.2015
Hayat Döngüsü
 İnsanda – aseksüel (eşeysiz) şizogoni
 Dişi Anofelde – seksüel (eşeyli) gamegony ve
sporogony
29
25.12.2015
Hayat Döngüsü
Dişi anofel sivrisinekler insana sporozoitleri bulaştırır
Sporozoitler karaciğer hücrelerini infekte eder
Karaciğerde merozoitler oluşur
Dormant stage [hypnozoites]- P. vivax
30
25.12.2015
Hayat Döngüsü
Merozoitler eritrositleri infekte eder
Erken trofozoit dönemi (taşlı yüzük dönemi=ring)
Olgun trofozoit
Şizontlar oluşur
31
25.12.2015
Hayat Döngüsü
Şizont Dönemi sonrası 2 yol:
1- Eritrositler yıkılır ve
yeni eritrositler
infekte olur
2- Merozoitler başkalaşır
ve gametositler oluşur
32
25.12.2015
Hayat Döngüsü
 Gametositler insan vücudundaki dönemin son halkasıdır
 Sivrisinekle insana bulaştırılan sıtma parazitinin insanda
geçirdiği dönemlerin sırası;
Sporozoit
Merozoit
Şizont
33
Gametozoit
25.12.2015
Hayat Döngüsü
 Anofel, insandan kan emerken gametositleri alır ve
sivrisinekteki döngü başlar
 Gametositler;
female (macrogametocytes),
male (microgametocytes)
 Sporogonik döngü dişi Anopheles vücudunda oluşur ve
yaklaşık 10-24 günde tamamlanır
34
25.12.2015
Hayat Döngüsü
 Sivrisinek midesinde
o Mikro ve makro gamotositler oluşur.
o Bunlar Mikro ve makrogametleri oluşturur.
o Mikro ve makrogametler birleşir Zigot‘u oluştururlar.
o Zigot ookinete dönüşür
o Bağırsak duvarına geçip ookistler oluşur.
o Ookistler büyür gelişir ve sporozoitler oluşur.
35
25.12.2015
Hayat Döngüsü
Eritrosit içi şizogoni süresi
 P. ovale'de
48 saat
 P. malaria'da
72 saat
 P. falciparum'da 36 - 48 saat
 P. knowlesi (5.tür) 24 saat
P. falciparum'da ikinci doku dönemi görülmez.
36
25.12.2015
37
25.12.2015
Patogenez
 Hastalık belirtileri 4 mekanizma ile ortaya çıkar.
1. Ateş ve buna bağlı belirtiler.
2. Anemi.
3. Dolaşım değişiklikleri ve anemi sonucu hipoksi.
4. İmmunopatolojik olaylar.
 Eritrositten kana dökülen maddeler ve merozoidler
pirojen salgılanmasına ve ateş yükselmesine neden olur.
 Merozoidlerin eritrositlere girmeleriyle ateş düşer.
 Ateş sırasında sıvı alımının azalması, kusma gibi
nedenlerle elektrolit dengesi bozulabilir.
38
25.12.2015
Patogenez
 Ateş sırasında oluşan vazodilatasyon
ortostatik hipotansiyona neden olur.
 ADH ve aldosteron sekresyonu artar ve kan
dolaşımını azalır.
 Fagositoz ile Plasmodium pigmentleri
özellikle dalak ve karaciğer olmak üzere RES
organlarında birikir ve siyahımsı pigment
oluşur.
39
25.12.2015
Patogenez
 P. vivax ve ovale; immatür,
 P. malaria; duyarlı (olgun),
 P. falciparum; bütün eritrositleri infekte eder.
 Eritrosit populasyonunun
 P. vivax, P. ovale ve P. malaria; % 1’den azını,
 P. falciparum; % 10’dan fazlasını infekte eder.
40
25.12.2015
Patogenez
 Hemoliz; şizontların parçalanması, splenomegali sonucu
dalakta parçalanma ve otoimmun mekanizma (Coombs
+) ile olur.
 Hemoliz massif olursa hemoglobinemi ve
hemoglobinüri görülür.
 Hemoliz sonucu anemi sık görülür.
41
25.12.2015
Patogenez
 Falciparum sıtmasında akciğer ödemi ve serebral
disfonksiyon görülebilir.
 Kapiller permeabilitenin artması ile protein ve sıvı
interstisyel boşluğa geçer.
 Endotel hasarı ile kanamalar görülebilir.
 Arteriol ve kapillerlerde pigment trombüsleri de
görülebilir.
42
25.12.2015
Patogenez
 Bazı hastalarda DIC görülür
 Çocukların kronik P. malariae infeksiyonlarında
immun kompleksler glomerüllerde birikir,
glomerulonefrit ve nefrotik sendrom ortaya
çıkar.
 Hipersplenizm; anemi, nötropeni ve
trombositopeniye neden olur.
43
25.12.2015
Klinik
Klinik neye göre değişir?
 Parazitin türü
 Parazitemi seviyesi
 İmmün durum
 Yaş, cinsiyet, gebelik
44
25.12.2015
Klinik
 Periyodik olarak üşüme - titremeyle yükselen ateş
nöbetleri,
 Prodromal devrede birkaç gün süren halsizlik,
başağrısı ve miyalji gibi nonspesifik belirtiler
görülebilir.
 Nöbetler ilk günlerde düzensizdir.
 İlk haftanın sonunda tipik periyodik nöbetler
görülmeye başlar.
45
25.12.2015
Klinik
 Nöbet aralarında hasta bitkindir.
 Dalak genellikle büyük, yumuşak ve
palpasyonla ağrılıdır.
 Kronik sıtmada sert bulunur.
 Karaciğer bazen büyüyebilir.
 Lenfadenopati yoktur.
46
25.12.2015
Klinik



Sarılık, ürtiker, peteşiyal döküntüler, retinal
kanama ve herpes labialis diğer bulgulardır.
Bazı hastalarda pulmoner konsolidasyon ve
yaygın raller duyulabilir.
Taşikardi, anemi ve ateş nedeniyle üfürüm
duyulabilir.

Batın huzursuzdur.

Beyinde ödem ve kanama (P. falciparum)
47
25.12.2015
İmmunoloji
 Bağışık yanıt; parazitin türüne, evresine göre
değişir
 Endemik bölgelerde premunisyon
bağışıklığı görülür
 İnsanda, ırk ve yaşa bağlı bir direnç vardır
 P. vivax beyaz ırkta (Duff kan grubuna sahipler)
 Orak hücre anemisi olanlarda daha az
 Glukoz 6 fosfat dehidrogenaz eksikliği olanlarda
parazitin yaşaması uygun olmayan ortam oluşur
 Talasemi
48
25.12.2015
İmmunoloji
 Humoral yanıt
 Sıtmada türe özgül IgG ve IgM
yapısında antikorlar oluşur.
 IgG antikorları plasenta yoluyla bebeğe
geçer ve yeni doğanda bağışıklık sağlar.
 Hücresel yanıt
 CD+8 T hücre
 CD+4 T hücre
49
25.12.2015
Tanı
1. Klinik
2. Hematolojik Bulgular
Kalın damla ve İnce yayma
(50 parazit/µl)
3. Akridin ve benzotiokarboksiporin boyaları
4. PCR ( 5 parazit/µl)
5. Hızlı tanı kitleri
50
25.12.2015
Hematolojik Bulgular
 Normokrom, normositer anemi,
 Lökopeni,
 Granülositopeni,
 Lenfopeni sıktır.
 Monositler nisbi olarak artmıştır ve malaryal
pigment içerebilirler.
 50.000/mm3 altında ve bu nedenle kanamalar
görülebilir.
 Eosinofili görülmez.
51
25.12.2015
Hematolojik Bulgular
Böbrek bozuklukları immun komplekslere bağlıdır.
Proteinüri, silendirüri ve akut tübüler nekroz görülebilir.
Hemoliz sonucu bilirubin ve kan potasyumu artar.
Komplike vakalarda hipoglisemi görülür.
Sülfonamid şizontosit olduğundan, sülfonamid
kullananlarda tanı zorlaşabilir
52
25.12.2015
Tanı
 İnce yayma preparatı:
 Parazitin tipini tayin için yapılır.
 Preparat normal periferik yayma
gibi hazırlanır.
 Havada kurutulduktan sonra
metanolde en az 15 dakika tesbit
edilir.
 Giemsa ile boyarak incelenir
53
25.12.2015
Kalın damla
İnce yayma
preparatı
54
25.12.2015
55
25.12.2015
56
25.12.2015
57
25.12.2015
58
25.12.2015
Tanı
P.vivax
P.malaria /
P.knowlesi
59
P.falciparum
25.12.2015
Tanı
 Hemozin pigmenti (siyah tanecikler): Parazit
tarafından hemoglobinin degradasyonu ile oluşur
 Eritrosit sitoplazmasında görülen asidofilik renkte,
eritrositlerdeki dejeneratif değişiklikler
 Schüffner tanecikleri - Plasmodium vivax
 James tanecikleri – Plasmodium ovale
 Zieman tanecikleri – Plasmodium malaria
 Eritrosit stoplazmasında görülen bazofilik renkteki
büyük Maurer tanecikleri - Plasmodium falcifarum
60
25.12.2015
Plasmodium türleri PCR gibi
moleküler tekniklerle ayırt edilebilir


Lane 1: P. vivax (size: 120 bp).
Lane 2: P. malariae (size: 144 bp).

Lane 3: P. falciparum (size: 205 bp).

Lane S: Marker

Lane 4: P. ovale
61 (size: 800 bp).
25.12.2015
Hızlı tanı testleri
 (2000 yılında DSÖ) Mikroskobik
yöntemler kadar güvenilir
a) LDH
b) Aldolaz
c) Histidinden zengin protein
62
25.12.2015
Ayırıcı Tanı






Tifo, paratifo
Bruselloz
Sarı humma, kala azar
Tüberküloz
İshal varsa dizanteriler
Serebral sıtma varsa
- güneş çarpması,
- üremi,
- diabet koması,
- hipofizer apopleksi ile karışabilir
63
25.12.2015
Tedavi
 İstirahat
 Aneminin tedavi
 İlaç tedavisi
64
25.12.2015
Sıtma tedavisinde
kullanılan ilaçlar:
1- Kinin ve türevleri
Kinin, Klorakinin, Primakin,
Amodiokin,
Meflokin
2- Antibiyotikler:
Tetrasiklin
Klindamisin
65
25.12.2015
Sıtma tedavisinde
kullanılan ilaçlar
3- Antifolat kombinasyon ilaçlar
Dihidrofolat reduktaz inhibitörler:
Primetamin, Trimetroprim,
Proquanil, Klorproquanil
Sulfa bileşikleri:
Dapsone, sülfametaksozole, sülfadoksin
Trimetroprim+ sülfametaksozole
Primetamin+ sülfadoksin (FANSİDAR)
Klorproquanil+ Dapsone (LAPDAP)
66
25.12.2015
Sıtma tedavisinde
kullanılan ilaçlar
4-Halofantrine, Lumefantrine ve Atavaquone
5-Artemisinin
6-Kombinasyon ilaçlar
Klorakin+ Fansidar
Amodiokin+ Fansidar
Artemisinin + (Meflokin, Amodiokin,
Lumefantrine, Fansidar)
67
25.12.2015
Tedavi
Sıtma tedavisi Sağlık Bakanlığı denetiminde yapılır
68
25.12.2015
Dünya’da Klorakine Dirençli sıtma tedavisi
 Kinin (600 mg)+Doksisiklin – 7 gün
 Kinin + Fansidar (Kininin son günü tek doz 1500 mg)
 Kinin + Meflokin (Kininin son günü tek doz 1250 mg)
Klorakin'in
150 ve 250 mg tabletleri vardır.
Tedavide karşılaşılan büyük problem:
İlaçlara karşı direnç gelişimi
69
25.12.2015
Komplikasyonları
1 - Sekonder infeksiyonlar;
lober pnömoni, ampiyem, tüberküloz..
2 - SSS komplikasyonları; Serebral sıtmada
3 - Nefrit, Nefrotik sendrom- P. malariae
4 - Enterit
5 - Abortus
6 - Sağırlık, baş dönmeleri
70
25.12.2015
Komplikasyonları
7 - Kısmi veya tam körlük, retinokoroidit
8 - Coombs (+) hemolitik anemi
9 - Burkitt lenfoma;
- Kronik malaryada lenfoid sistemin sürekli
irritasyonu sonucu gelişir.
- EBV taşıyıcılarında sıktır.
10 - Dalak ruptürü
11 - Karasu humması
71
25.12.2015
Karasu Humması
 Kesin nedeni belli değil
 Kronik P. falciparum infeksiyonlarında görülür
 Kinin hipersensitivitesi sonucu geliştiği sanılıyor
 Genellikle tedavinin 2-3. günlerinde ortaya çıkar
 Otoimmun bir mekanizma sonucu aşırı hemolizle karakterize
 Hemoglobinemi ve hemoglobinüri var
 İdrar kırmızı-siyah renktedir
 Karaciğerde bulanık şişme ve nekrozlar, böbrekte granüler
dejenerasyon vardır, bu da böbrek yetmezliği ve üremi ile
sonuçlanır
72
25.12.2015
Karasu Humması
Başlıca üç semptomu;
1- Hemoglobinüri,
2- Ateş,
3- İkter.

Başlangıçta üşüme titremeyle ateş 4040.5 oC'ye çıkar.


Birkaç saat sonra ikter görülür.
24 saatte hemoglobin yarıya düşer.
73
25.12.2015
Karasu Humması
Karasu humması tedavisi




Kinin derhal kesilir, ufak dozda klorakin başlanır.

%25-50 oranında ölümle sonuçlanır
Parenteral yolla 2-6 litre sıvı verilir.
Kan transfüzyonu önemlidir.
Bikarbonat verilir.
74
25.12.2015
Kemoproflaksi

Klorakine duyarlı plasmodiumların bulunduğu bölgelerde
haftada bir gün
 5 mg/kg klorakin (DSÖ'nün önerisi).
 Seyahatten döndükten sonra 4 hafta daha devam edilir.
75
25.12.2015
Korunma
 Rezervuarların tesbiti ve tedavisi
 Bataklıkların kurutulması
 Anofellerden kişisel korunma tedbirleri:
İnsektisitler vs.
 Havuz ve göllerde larvaları yiyen Gambusia
gibi balıklar yetiştirmek
 Aşı çalışmaları
76
25.12.2015
Sıtmaya karşı Aşı Çalışmaları
1- Pre-eritrositik dönem aşıları (RTS,S)
2- Aseksüel kan dönem aşıları
3- Seksüel dönem aşıları
4- Transmisyon bloklayıcı aşılar
5- Kombinasyon aşıları
77
25.12.2015
Plasmodiumlar - ÖZET
 İnsanda sıtma etkenleri (5 tür) ve vektörleri,
 Mortalite ve morbidite ile ilişkisi
 Hayat döngüsü
 Klinik ve laboratuvar bulguları:
 Bant formasyonu, muz şeklinde gametositler
 Maurer, Zieman, Schuffner, James tanecikleri
 Karasu humması
78
25.12.2015
Babesia Türleri
PROF. DR. SALİH KUK
Erciyes Üinersitesi
Tıp Fakültesi
TIBBİ PARAZİTOLOJİ AD.
Babesia Türleri
 Apikomplexa şubesinde
 Memeli hayvanlar




Koyun
Sığır
Geyik
Kemirgen ve kanatlılar
 İnsan rastlantısal konak
 100’den fazla Babesia türü tanımlanmış
80
25.12.2015
Babesia Türleri
 Firavun Ramses zamanından beri bilinir
 Hayat Döngüsünde
 Omurgalı konak
 Omurgasız konak
 1893 Kenelerle bulaştığı
 1957 Avrupa ve ABD.
81
25.12.2015
Morfoloji ve
Hayat Döngüsü
 Plasmodiumlara benzer
 Eritrositler içinde yaşar
 Göz yaşı şeklinde
 P.falciparum halka şekline benzer
 Giemsa (Plasmodiumlardan farkı)
 Plasmodiumların diğer formları yoktur
 Hemozin pigmenti yoktur
82
25.12.2015
Morfoloji ve
Hayat Döngüsü
 Vektörü ve Omurgasız Konak: Ixodida cinsi sert keneler
 Sert keneler kan emerken merozoitleri alır
 Kene sindirim sisteminde trofozoite dönüşür
 İkiye bölünür trofozoitlerin sayısı artar (Ray body)
 Fertilizasyon ile Zigot oluşur
 Hareketli ookinet
 Sporozoitler
83
25.12.2015
Morfoloji ve
Hayat Döngüsü
 İnsana Babesia, enfekte sert kenelerin kan
emmesiyle bulaşır
 Eritrositleri enfekte ederler
 Merozoitler kana karışır
 Keneler beslenirken tekrar enfekte olurlar
84
25.12.2015
Epidemiyoloji
 Babesiosis; zoonoz bir hastalıktır
 Kozmopolit bir dağılım gösterir
 Kene, tarla faresi dağılımı ve diğer memeliler
 Mayıs-Ekim ayları arasında daha sıktır

 Babesia divergens (sığır)
Teksas sığır humması
(Kırmızı su humması)

 Babesia microti
Splenoktomili
hastalarda

AIDS
(kemiriciler)
85
25.12.2015
Babesiosis
 İnkübasyon süresi 1-4 hafta veya daha uzun
 Kene kan emerken parazit kanda direkt eritrositleri enfekte
eder
 Ekzoeritrositik dönemi yoktur
 Hastalık ani başlayabilir
 Halsizlik, kırgınlık….
 Periyodik olmayan ateş, üşüme, titreme, kusma
 Hepatomegali, splenomegali
 Parazitemi seviyesi düşük seviyede aylarca devam…..
86
25.12.2015
Tanı
 İnce yayma kan preparatı
 Deney hayvanına inokülasyon (hamster)
 Serolojik testler
 Moleküler testler
87
25.12.2015
Tedavi
 Kinin + Klindamisin
 Klorokin
 Pentamidin
 Klindamisin + TRP/SMZ
 Pentamidin + TRP/SMZ
88
25.12.2015
Korunma
 Kenelerle müsadele veya dikkat
 Kişisel önlemler
 Repellent ve insektisit kullanımı
 Kenenin uzaklaştırılması
89
25.12.2015
Babesia - ÖZET
 Omurgalı ve omurgasız konak
 İnsan rastlantısal
 Babesia kan paraziti
 Keneler vektör ve omurgasız konak
90
25.12.2015
KAYNAKLAR
 DERS NOTLARI
 Saygı’nın Temel Tıbbi Parazitoloji’si. Süleyman YAZAR, Salih KUK,
Özlem MİMAN, Gülendame SAYGI .Erciyes Üniversitesi Yayınları No:206
Kayseri, 2016
 Özcel’in Tıbbi Parazit Hastalıkları. ÖZCEL MA.
 Parazitolojide Laboratuvar -Korkmaz M v eOk ÜZ.
 Diagnostic Medical Parasitology. GARCIA LS.
 Human Parasitology -Bogitsh BJ.
91
25.12.2015
İleri Okuma Önerileri
Saygı’nın Temel Tıbbi Parazitoloji’si.
Süleyman YAZAR, Salih KUK,
Özlem MİMAN, Gülendame SAYGI .
Erciyes Üniversitesi Yayınları No:206 . Kayseri, 2016
İleri Okuma Önerileri
92
25.12.2015

Slayt 1 - Erciyes Medical Parasitology

Transkript

Benzer belgeler

Periyodik Olmayan Ateş, Uykuya Eğilim ve

Uganda Kaynaklı Plasmodium falciparumSıtması

22 Number: 2 2011 2011_2

Miyaz ve Uyuz Etkenleri KUK S

avkae dergisi (2011)1:8-14 - Veteriner Kontrol Enstitüsü Müdürlükleri

Elazığ ve Bingöl İllerinde 2005-2008 Yılları Arasında Sıtma

proje faaliyet raporu

izmit yöresinde sıtma mücadelesi

DNA Üzerinde Mutagenezler Yapılarak Enzimlere İstenilen

İÇİNDEKİLER GENEL PROTOZOOLOJİ Sayfa No ÖZEL