Su ve Enerji Verimliliği

HAYATIN HER NOKTASINDA
Su ve Enerji Verimliliği
T.C.
KONYA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ
SU VE KANALİZASYON İDARESİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
İhtiyacın kadar kullanmak…
Bu bir dengedir. Aslında tasarruf denge demektir. Bizim de yürüttüğümüz “Tasarruf Bilinci
Oluşturma” çalışmalarının esasını da denge oluşturmaktadır. Denge kaybolduğunda oluşan küresel
ısınma ve iklim değişiklikleri, sonsuz diye bildiğimiz insan hayatının devamını sağlayan kaynakların
bir gün biteceğini veya kullanılamaz hale geleceğini anlamamızı sağladı.
Şehrimizde sağlıklı ve sürdürülebilir bir gelecek için hem fiziki hem sosyal, hem de ekonomik;
bilimsel veriler ışığında çalışmalarımız devam ediyor. Bu süreçte hemşehrilerimin sağlayacağı katkıları
çok önemsiyorum. Çünkü çalışmaların başarısı bulduğu karşılığa göre anlam ifade eder. Bugüne kadar
yürüttüğümüz “Tasarruf Bilinci Oluşturma” çalışmalarına hemşehrilerimiz ciddi bir şekilde katkı
sağladılar. Bu katkının artarak devam etmesini diliyorum.
Saygılarımla…
02
Tahir AKYÜREK
Konya Büyükşehir Belediye Başkanı
Suyumuz var. Şimdilik…
Küresel ısınma iklim değişikliklerine neden oluyor. Dünyanın yağış rejiminde değişiklik yok. Ancak
bilindik yağış rejiminde değişiklikler var. Dünyanın bir noktası kuraklıktan dolayı sıkıntı yaşarken bir
başka noktasında sel baskınları yaşanıyor. Yüz yılık istatistikler altüst oldu.
Küçük önlemlerle küresel ısınma ve iklim değişikliğine karşı tedbir alabiliriz. Nitekim bugüne
kadar süre gelen tasarruf çalışmalarımız sonucu, oluşturulan bilinç sayesinde evsel kullanımda %
20’ye varan su tasarrufu sağladık. Bu başarıda abonelerimizin, özellikle öğrencilerimizin katkısı çok
büyük oldu. Ancak tarımsal sulamada su tasarrufu, kullanılan su ve toprak kalitesi açısından daha
çok önem arz etmektedir. Konya Ovası’nda sulamada sağlanacak %5’lik su tasarrufu şehrimizin bir
yılık su ihtiyacına eşit olduğunu düşününce, sulamada tasarrufun ne denli önemli olduğu daha iyi
anlaşılacaktır. Vahşi sulamadan vazgeçilmelidir. Sulamada modern teknikler kullanılmalıdır. Bu sayede
hem su, hem daha az su çekileceğinden enerji tasarrufu sağlanacaktır. Ayrıca aşırı sulama sonucu
toprak kalitesini düşüren tuzlanmanın da önüne geçilmiş, ürün kalitesi korunmuş olacaktır.
Yaşanan olumsuzluklara rağmen şehrimizde su sıkıntısı bulunmamaktadır. Su hizmetinin kesintisiz ve sağlıklı bir şekilde devamı için sağladığınız\sağlayacağınız katkılardan dolayı teşekkür ederim.
İsmail Selim UZBAŞ
KOSKİ Genel Müdürü
03
Enerji ve suyu tasarruflu kullanarak,
hem çevreyi korumuş, hem de ülke
ekonomisine katkıda bulunmuş
oluruz. Günlük hayatta alınacak
çok basit tedbirlerle, büyük tasarruf
sağlamak mümkün...
04
İçindekiler
01
06
10
13
15
16
18
19
21
22
26
28
30
31
35
37
43
45
47
51
52
55
56
Dünyada ve Ülkemizde Su
Konya
Evlerimizde Ne Kadar Su Tüketiyoruz
Mutfakta Su Tüketimi
Bulaşık Makinelerinin Verimli Kullanımı
Çamaşır Makinelerinin Verimli Kullanımı
Tuvalette Su Tüketimi
Banyoda Su Tüketimi
Genel Temizlik
Bahçelerde Su Kullanımı ve Tasarruf Yöntemleri
Tesisat Kontrol Yöntemleri
Araç Yıkama
Yeni Nesil Tasarruf Evlerinin Dizaynı
Yağmur Sularının Geri Dönüşümün Sağlanması
Sensör Kontrollü Elektrik ve Su Tasarrufu Sağlayan Sistemler
Isıtıcı ve Soğutucularda Enerji Tasarruf Yöntemleri
Aydınlatma
Bilgisayar, Televizyon ve Benzeri Cihazlar
Evlerin Yalıtımı
Araç Kullanımı
Afişler
Dünyada Tasarruf Uygulamaları
Kaynaklar
05
DÜNYADA VE ÜLKEMİZDE SU
Dünyadaki suların yaklaşık %97'si okyanus ve denizlerde toplanmış olup tuzlu sulardır. %3'lük
kısmı tatlı su olup bununda tamamına yakını Antartika ve Grönland gibi kutup bölgelerinde buz
örtüsü halinde ve yeraltı Suların da depolanmıştır. Ulaşılması en kolay tatlı su kaynakları göllerde ve
nehirlerdeki yani yüzeydeki sulardır. Bu kaynaklarda toplam depolanmış tatlı suyun ancak %0.04'üne
karşılık gelmektedir.
Yüzey suları olarak tanımladığımız bu sulardan sonra en önemli su kaynakları dünyadaki %3'lük
tatlı suların yaklaşık %31,4'ünü oluşturan irili ufaklı rezervuarlarda toplanmış yeraltı sularıdır. Bu
sularında bir kısmı derin rezervuarlarda fosil yeraltı suları halinde olup yenilenebilir nitelikte değildir.
Bu kadar kısıtlı olan tatlı su kaynaklarının çok dikkatli, düzenli ve ekonomik şekilde kullanılma
zorunluluğu ortaya çıkmaktadır.
Dünyada Yaklaşık Su Dağılımı
Ülkemizde Su
Ülkemizdeki su rezervlerine baktığımızda yerüstü kaynaklarının 98 milyar m3, yeraltı kaynaklarının
12 milyar m3 olup toplam su rezervizin 110 milyar m3 olduğu tahmin edilmektedir. Hızlı nüfus artışı,
kentleşme ve sanayileşmeye bağlı olarak kullanılan su rezervleri gün geçtikçe tüketilmekte ve bunun
yanında özellikle endüstrileşmiş ülkelerde zamanında alınmayan tedbirler nedeniyle, doğrudan veya
dolaylı olarak suya bırakılan kirleticilerle sular kirlenmekte ve kullanılamaz hale gelmektedir.
Dünyadaki birçok akarsu evsel ve endüstriyel atıklarla o kadar fazla kirletilmiştir ki bu akarsuların
bazı kesimlerinden atık taşınımı dışında başka hiçbir amaçla yararlanılamamaktadır. Çok kısıtlı olan
tatlı su kaynaklarının ekonomik bir şekilde kullanımın yanında bu suların kirlenmemesi ve dengesinin
bozulmaması için mutlaka tedbirler almak gerekmektedir.
06
Çeşitli yağış şekilleri ile ( kar, yağmur, dolu vs. ) yeryüzüne ulaşan suyun bir kısmı daha yeryüzüne
düşerken buharlaşır atmosfere geri döner bir kısmı yeryüzünde akışa geçerek dereleri, çayları, nehirleri
ve akarsuları oluştururlar. Bu akan sularda daha sonra durgun halde ki deniz ve göllere ulaşmaktadır.
Bir kısmı da yağışın düştüğü yerde veya suyun akışı sırasında ortamın geçirgenliğine bağlı olarak
yeraltına süzülerek yeraltı sularını oluşturur. Denizlere ve göllere ulaşan veya yeraltına sızan suyun
bir miktarı buharlaşarak tekrar atmosfere döner. Bu süreçle ilgili olarak şu ilginç bilgiler verilmektedir:
* Okyanuslardan her yıl 333.000 km³ su buharlaşmaktadır.
* Karaların yüzeyinden buharlaşan su miktarı ise 63.000 km³’tür.
* Bu suların hepsi yeryüzü ile atmosfer arasında hareket etmektedir.
* Ancak, 100.000 km³ su yağış olarak yeryüzüne dönmektedir.
* Geriye kalan hareketli suyun bir kısmı ya yeryüzüne gelirken yeniden
buharlaşmakta, ya da kutuplarda katı halde bağlanıp kalmakta veya yüzlerce metre yer kabuğu
derinliklerinde birikmektedir.
* Yağışlarla bir yılda karalara gelen miktar ortalama olarak 660 mm,
denizlere düşen de 340 mm olmak üzere dünyamız toplam ve yaklaşık olarak yılda 1000 mm
yağış almaktadır.
* Yağışların dünya üzerindeki dağılımı ekstrem derecede farklıdır.
Örneğin, tropik yağmur ormanlarına yılda yaklaşık 10.000 mm üzerinde yağış düştüğü halde,
çöllerin birçoğu 25 mm’ nin altında yağış almaktadır.
Su Çevrimi
07
* Kirlilik, aşırı nüfus yoğun kullanımı nedeniyle dünya su rezervleri gün geçtikçe azalıyor. Bazı
uzmanlara göre, 2020 yılında susuzluk birçok ülkeypençesi altına alacak, yılda kişi başına 100 m3 '
den az kullanılabilir içme suyu kaynaklarına sahip bölgeler için ciddi tehlike çanları çalıyor olacaktır.
Küresel ısınma ve kuraklık, buzların erimesi, toplu ölümler dünyanın eksenini değiştirecek sonuçlar
verecektir.
08
Afrika
Türkiye
Asya
İsviçre
İtalya
Kanada
67 lt
111 lt
150 lt
Fransa
143 lt
158 lt
A.Ülkeleri
200 lt
250 lt
335 lt
Su Zenginliği Ölçütü
Kişi başına düşen su miktarı 10.000 m³'ten fazla olan ülke SU ZENGİNİ,
Kişi başına düşen su miktarı 3.000-10.000 m³ olan ülke YETERLİ SUYU OLAN,
Kişi başına düşen su miktarı 1.000-3.000 m³ olan ülke SU SIKINTISI OLAN ÜLKE,
Kişi başına düşen su miktarı 1.000 m³'ten az olan ülke SU FAKİRİ ÜLKEDİR.
ÜLKEMİZDE Kişi Başına Düşen Yıllık Ortalama Su Miktarı 1600 m3'tür.
Kişi Başına Tüketim
Kişi başına günlük ortalama kentsel su tüketim standardı 150 lt olarak kabul edilmektedir.
Dünya genelinde bölgelere göre kişi başına su tüketim miktarları; sanayileşmiş ülkelerde ortalama
266 lt kullanılırken Afrika’da 67, Asya’da 143, Arap Ülkelerinde 158, Latin Amerika’da 184 lt olarak
gerçekleşmektedir.
Türkiye’de ise kişi başına günlük içme ve kullanma suyu tüketimi 2004 yılı DPT verilerine göre
ortalama 111 litredir. Bu oran İstanbul için 125lt/gün/kişi, Ankara için 141 lt/gün/kişi, Konya için 136
lt/gün/kişi olarak hesaplanmaktadır.
ORTAK SORUMLULUK SU
• Temiz su hayattır, fakat fazla/kirli su felakettir.
• Dünyada milyonlarca insan su kıtlığı ile karşı karşıyadır.
• Her yıl milyonlarca çocuk sudan kaynaklanan hastalıklardan ölmektedir.
• Bazı fakir ülkeler kuraklıktan çok sıkıntı çekmektedir.
• Tarımda suyun verimi artırılmalıdır.
• Sanitasyon (çevre temizliği, hijyen, sağlık koşulları) öncelikli olmalıdır.
• Su yönetimine önem verilmelidir.
• Tüm insanlara temiz ve emin su sağlanmalıdır.
• 21.yy’ da yaşayabilmek için dünya su kaynakları dikkatli kullanılıp yönetilmelidir.
• Fakirlikle mücadelede, dünyada SU ve ENERJİ çok önemlidir.
• Dünyada gıda tüketimi önümüzdeki 25 yılda ikiye katlanacaktır. Bu sebeple daha çok su
depolanmalıdır.
• Dünyada mevcut hidroelektrik potansiyelin %70’i halen değerlendirilmemektedir.
• Hızlı nüfus artışı/gelişme ve iklimsel değişimler önemli çevresel proble ler oluşturmaktadır.
• Su ve SU KİRLİLİĞİ ile ilgili ulusal ve uluslar arası işbirliği artmalıdır.
• SU kaynakları korunmalı ve bilinçli yönetilmelidir.
• Türkiye su sıkıntısı çekilen bölgelere yakın olduğundan, sahip olduğu sınır aşan su potansiyelini
doğru değerlendirmek zorundadır.
09
KONYA
İklim
Konya ilinde karasal iklim şartları etkilidir. Karasal iklim şartlarınınoluşmasında matematik
konumu, yeryüzü şekilleri, yükselti ve hava kütleleri ile cephelerin ortaklaşa etkilerinin bir sonucu
olarak ortaya çıkar. Konya 326 mm ile Türkiye’nin en az yağış alan bölümüdür. Bu bölüm içerisinde
de Tuz Gölü Yöresi daha az yağış alır. Yağışlar daha çok ilkbahar mevsiminde Konveksiyonel Yağışlar
şeklindedir. Yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve kar yağışlıdır. İç Anadolu Bölgesinin en kurak yöresi
olan Konya-Karapınar çevresinde rüzgar erozyonu ile çölü andıran geniş kumullar oluşmuştur. Bu
yörenin çevresi erozyon önleme çalışmaları ile kumulların çevreye yayılması önlenmiştir.
İlkbaharda kutbi karasal hava kütleleri (kontinental polar hava kütlesi) doğuya çekilir. Böylece
batı yönlü deprosyanların aktivitesi ile Konya ve çevresine yağmurlar yağar. Şayet havada ısınma ani
ve hızlı olursa Konvektif Yağışlar oluşur.Bu yağışlara “Kırkikindi Yağmurları” denir. Yaz mevsiminde
kutbi hava kütleleri kuzeye kayar. Buna karşılık tropikal hava kütleleri etkili olur. Bununla birlikte çöl
kökenli hava kütleleri etkisini artırırsa aşırı kurak iklim şartları ortaya çıkar. Ancak bu dönemde kutbi
hava kütleleri etki alanını genişletebilirse yağışlar görülebilir. Sonbaharda ise havalar değişkendir.
Balkanlar üzerinden gelen gezici deprosyanların etkisi ile yağışlar ve kuzey yönlü rüzgârlar görülür.
Kış aylarında kutuplar çevresinde oluşan karasal ve denizel hava kütleleri ile tropikal hava kütleleri
Anadolu üzerinde cephe sistemleri meydana getirir. Bu oluşuma bağlı olarak kar yağışları hakim olur.
Konya ili içerisinde geniş düzlükler olmakla birlikte ovalar ve platolar arasında iklim elemanlarının
değerlerinde farklılıklar olmaktadır. Yüksekliğe bağlı olarak sıcaklık düşmekte, yükseltilerde ise
tamamen farklı olmaktadır. Böyle olmakla birlikte iklimle ilgili olarak sadece Konya iline ait ölçümler
kullanılınca sonuçlar şöyle görülür.
10
Sıcaklık
Konya’da son 30 yıllık ortalama sıcaklık 11.5°C, Temmuz ayında ortalama sıcaklık 23°C’dir. Ocak
ayında ortalama sıcaklık 0°C civarındadır.
Maksimum sıcaklık 40°C ve minimum sıcaklık 28.2°C’dir. Sıcaklığın 10°C altına düştüğü gün sayısı
ortalama 10 gün, don olaylı gün sayısı ise yaklaşık 100 gündür.
Yağış
Konya’nın yıllık yağış ortalaması Türkiye genelinin yarısı kadar olup 326 mm ile en az yağış alan
iller arasındadır.
Kapalı günlerin sayısı 67, ortalama nisbi nem % 60 olmaktadır. Yılda ortalama sisli günler 23
gündür. Genellikle yağışın % 72’si kış ve ilkbahar aylarında düşer. Yıllık ortalama yağış miktarı 326.2
mm’dir.
Yıllık yağışlı gün sayısı toplam 82 gündür. Günlük yağış şiddetinin en yüksek değeri sonbahara en
düşük değeri ise yaz aylarına rastlamaktadır.
Yağışlar, yaz ve sonbahar mevsimlerinde sağanaklar halinde olmaktadır. Yıllık ortalama kar yağışlı
gün sayısı 12’ dir. En çok kar yağışı Ocak ayında görülür.
Bölgesel Bazda Konya
Türkiye’de 50 yılda sulak alanların yarısı yok oldu. Nedeni küresel ısınma ve yağışların azalması
gibi görünse de en büyük sorumlu, su kaynaklarını bilinçsizce tüketen insan.
Bölgemize baktığımızda durumun iç açıcı olmadığı gözükmektedir
* Akşehir Gölü (Konya): Birkaç yıl öncesine kadar suyla dolu olan göl, şu an kuruma noktasına
geldi.
* Seyfe Gölü (Kırşehir): Son 5 yıldır çok ciddi kuraklık yaşanıyor. Tamamen yok olma tehlikesiyle karşı karşıya.
11
* Beyşehir Gölü (Konya): Çok geniş bir alana yayılan göl zengin kaynağına rağmen, çok ciddi
su kaybı yaşadı.
* Tuz Gölü: Son 50 yılda yarı yarıya küçülmüştür. Kaçak kuyular ve iklim değişikliğinin Tuz
Gölü’nü 18 yılda %60 küçülttüğü belirtilmektedir.
* Eşmekaya Sazlığı (Aksaray): 10 yıl öncesine kadar 100’den fazla kuş türünü barındıran
sazlık tamamen kurumak üzere.
* Kulu Gölü (Konya): Çok su kaybı var. Kurumasından endişe ediliyor.
* Suğla Gölü (Konya): Doğal su kaynağını kaybettiği için gölete dönüştürüldü.
* Konya Ereğli Sazlığı: Sazlığın su kaynakları yapılan göletlerle kesildi.
* Sultan Sazlığı (Kayseri): Su kaynakları kesilen sazlığın kurumaması için başka alanlardan
su taşınıyor.
* Kestel Gölü(Burdur): Tarım arazisi kazanmak amacıyla kurutuldu.
* Hotamış Gölü: Gölün durumu aşağıdaki fotoğraflarda açıkça görünüyor.
12
EVLERİMİZDE NE KADAR SU TÜKETİYORUZ?
• Hayatın kaynağı ve asli ihtiyaçlarımızdan biri olan suyun önemi çok büyüktür. Suyun; kişi, toplum
ve canlı hayatındaki yerinin ve öneminin insanımıza kavratılması, su kullanımı konusunda bilgilendirilmesi ve bilinçlendirilmesi gerekmektedir.
• Ayrıca mevcut su kaynaklarımızın en iyi şekilde korunması, yenilerinin bulunması, hizmete
sunulması, su kültürü ve medeniyetinin yaşatılması ve geliştirilmesi yönünde de çalışmaların
yapılması gerekmektedir.
• Evinizde her gün ne kadar su tükettiğinizi biliyor musunuz? Evinizde su israfına son vermek için
öncelikle nerede ne kadar su tükettiğinizi bilmelisiniz.
• Bir kişinin bir günde ne kadar su kullandığını biliyor musunuz?
• İçmek zorunda olduğu su miktarı 2­3 litredir. Diğer ihtiyaçları için kullandığı su miktarı, suya
ulaşabilme kolaylığıyla alakalıdır.
• İçme, kullanma ve endüstri suyu hattına bağlı bir su kullanıcısının su tüketimi, ücretlendirmenin
nasıl yapıldığına bağlı olarak değişecektir. Yani, ücretlendirmenin kullanılan su miktarını ölçen
bir sayaçla yapıldığı durum ile daire başına sabit ücret uygulanan durum arasında su tüketimi
açısından fark olacaktır.
• Eğer suyu tasarruflu bir şekilde kullanmak istiyorsak, tükettiğimiz su miktarının önemli kısmının,
tuvalet rezervuarı, banyo, çamaşır ve bulaşık makinelerinde harcanan su olduğunun farkında
olmalıyız.
• Evlerimizde su kullanımına baktığımızda; banyo ve tuvaletlerde su kullanımının %70’lerin
üzerinde olduğu görülmektedir. Bahçeli evlerde ise su kullanımı artmaktadır.
• Burada verilen bilgiler evlerde günlük temizlik ve diğer işlemler yapılırken suyun ve enerjinin
(aydınlatma ve ısıtma enerjisi) nasıl verimli kullanılabileceği ile ilgilidir.
Evlerde Ortalama Su Kullanım Grafiği
Mutfak
%12
Duş - Banyo
Lavbo
%40
Çamaşır Yıkama
%13
Temizlik
%5
Bahçe
%5
WC Rezervuarı
%25
13
Standartların Tüketiciye Sağladığı Yararlar
• Standartlar, kalite, güven ve değişebilirlik açısından kesinlik ifade eder.
• İhtiyacı en iyi şekilde karşılayabilecek bir ürün seçimi, bazen çok uzun zaman ve çaba harcanmasını
gerektirebilir.
• Bunun sonucunda hatalı seçim yapmak ve memnun olmamak da mümkündür. Oysa bu karşılaştırma, tercih ve seçim işlemleri, standartlar sayesinde çok kolay ve kısa bir süre içinde başarı ile
sonuçlandırılabilir.
• Gelecekte bütün elektrikli ev aletleri, enerji tüketimlerini gösteren etiketleri bulundurmak
zorunda olacaklardır.
• Avrupa Birliği ülkelerinde, ilk aşamada buzdolapları ve derin dondurucular için bu sınıflandırma
yapılmıştır.
• Ülkemizde de, Avrupa Birliği Mevzuatları’na parelel olarak enerji etiketlemesi ile ilgili yasal düzenleme çalışmaları tamamlanmak üzeredir.
14
Elektrikli ev aletlerinde enerji etiketlemesi ile;
• Tüketiciye alacağı ürünün yılda ne kadar enerji tüketeceği bilgisinin satın alma sırasında sağlanması,
• İmalatçıların ürettikleri cihazların enerji tüketimlerini azaltmak için önlem almaya teşvik edilmesi,
dolayısıyla enerjinin akılcı ve verimli kullanılmasının sağlanması amaçlanmaktadır
Düşünerek satın alın
AB Enerji Verimliliği Etiketi sınıflandırması bir aletin yıllık enerji tüketimi bazında yedi gruptan
oluşmaktadır. A harfi en düşük enerji tüketim sınıfını göstermektedir. A sınıfı bir elektrikli alet almanız
durumunda ortalama enerji tüketiminden % 45 daha az enerji tüketecektir.
G harfi sınıfına ait bir alet de ortalama enerji tüketiminden en az %25 daha fazla enerji tüketecektir. Böylece A, B ve C sınıfa ait elektrikli aletlerin tüketimi ortalama tüketimden daha düşük olacaktır.
Diğer Ülkelerde ve Ülkemizde Uygulanan Enerji ve Su Etiketi Örneği
15
MUTFAKTA SU TÜKETİMİ
•
•
•
•
•
16
Musluklar
Su randımanı yüksek A sınıfı musluklar takın ve manivelalı ve sıcak ve soğuk suyu karıştırabilen
modellerini göz önüne alın. A sınıfı muslukları standart musluk teçhizatından %50 oranında
daha az su kullanır. Sızıntı yapan contaları daima değiştirin ve contaların ömrünü uzatmak için
muslukları yumuşak bir şekilde kapatın.
Mutfakta tüketilen su miktarı evde tüketilen toplam suyun %10 oluşturmaktadır.
Kirli kaplarınızı elle veya bulaşık makinesinde yıkamadan önce su dolu leğende ıslatınız ve kirleri
gevşetiniz. Kirli kapları akar musluk suyu ile yıkamayınız. Leğen içindeki su ve deterjan yardımı
ile bulaşıkların kirlerini çıkardıktan sonra musluğu yavaşça açarak çalkalama ve durulama yapınız.
Normal musluklarda dakikada 8-27 lt su tüketilirken düşük akımlı aeratörlü musluk kullanarak
su tüketimi yarı yarıya düşürülebilir. Bu musluklara takılan aparatlar pahalı değildir.
Muslukların su damlatmasını önleyiniz. Dakikada 50-100 damla su akıtan bir musluktan ayda
750-1500 lt suyun ziyan edildiğini unutmayınız.
• Sebze ve meyveleri akar musluk suyu ile yıkamayınız. Leğenin yarısına kadar su koyunuz. Sebze
ve meyveleri suya koyduktan sonra musluğu yavaşça açınız ve hızlıca yıkamayı yapınız.
• Kirli kapları elinizle yıkarken önce kaba kiri fırça ile çıkartınız. Leğene ılık/soğuk suyu ve deterjanı
koyup deterjanı da köpürttünüz ve musluğu yavaşça açıp kapları hızlıca yıkayınız. Sonra aynı
leğene temiz ılık/soğuk su koyarak temizlenmiş kaplarınızı çalkalayınız.
• Direk akan musluk suyu ile kaplarınızı durulamayınız. Böylece günde 30-60 lt su tasarruf edilmiş
olur.
• İçme suyu olarak akan musluk suyu yerine sürahi veya buzdolabına konmuş suyu kullanınız.
• Çoğu yiyecekleri pişirmek için az su kullanınız. Pişirdiğimiz kabın kapağı kapalı olmalıdır. Aksi
durumda çoğu vitaminlerin ve minerallerin kaçmasına neden olur. Ekstra pişirme için yakıt
sarfiyatı olur
• Buzluktaki yiyeceklerin ve diğer donmuş gıdaların buzunu eritmek için su kullanmayınız. Bu tür
gıdaların buzlarını buzdolabının alt gözünde bir gece bekleterek çözebilirsiniz.
• Musluklardan sıcak su sızıntısı fazla su kullanımı ve enerji israfı demektir.
17
BULAŞIK MAKİNELERİNİN VERİMLİ KULLANIMI
• Kısa süreli yıkama ve durulama özellikli bulaşık makinesi satın alınız. Yani daha az yıkama ve
çalkalama süreli, daha az su ve elektrik enerjisi tüketen makineler satın alınız.
• Bulaşık makinesini odaya yerleştirirken çevresinde en az 5 cm. boşluk kalmasına dikkat ediniz.
Makinenin ısınmasında ayı oluşan sıcak havanın kolayca dağılmasını sağlayınız. Aksi durumda
daha fazla enerji harcanacaktır.
• Bulaşıkları makineye koymadan önce soğuk suda çalkalamaya gerek yoktur.
• Makineyi yarı dolu veya aşırı dolu halde kesinlikle çalıştırmayınız. Ama mutlaka dolu halde iken
çalıştırınız. Bulaşığınız makineyi doldurmuyorsa bekleyiniz. Çünkü yarı dolu halde kullansanız da
aynı enerji, deterjan ve suyu tüketirsiniz.
• Az kirli bulaşıklar için kısa veya ekonomik devirli, düşük sıcaklıklı programı kullanınız.Yaz aylarında
ısı ve nemi azaltmak için sabah veya akşam saatlerinde yıkama yapınız. Bulaşıklar için sıcaklığın
en az 600C olması istenir. Ancak 500C de bulaşıkları yıkamanız mümkündür. Böylece enerjiyi
%10 verimli kullanabilirsiniz.
• Makine çalışırken mümkünse banyo ve mutfakta aşırı su kullanmayınız.
18
ÇAMAŞIR MAKİNELERİNİN VERİMLİ KULLANIMI
• Çamaşır makinesini kurduğunuz yerin çevresinde en az 5 cm. boşluk kalmasına dikkat ediniz.
Çünkü makine çevresinde hava kolayca hareket edebilmelidir.
• Makineyi tam dolu iken çalıştırınız. Tam dolu bir çamaşır makinesi, yarıdolu ve de tasarruf ayarında
çalışan iki makineden % 30-50 arasında daha az enerji harcar. Fazla ve eksik çamaşırla yıkama
yapmayınız. Eksik halde yıkama yaparken de aynı miktar enerji, deterjan ve su tüketirsiniz.
• Çamaşırları yıkarken sıcak su yerine, ılık su kullanınız. Durulamayı ve çalkalamayı ise soğuk su
ile yaptırınız.
• Elektrik enerjisinin %90’ı suyu ısıtma esnasında harcanır.
• Çamaşırlarınızı temiz ve hijyenik bir şekilde yıkamak için hemen hemen her zaman 60°C yeterlidir.
40°C yerine 30°C yıkayarak, enerjinin yaklaşık yarısından tasarruf edebilirsiniz.
• Çamaşırları sıcak veya çok sıcak sularla yıkamayınız. Bu durum çamaşırların yıpranmasına,
tüylenmesine neden olur.
• Çamaşırlar için doğru yıkama programı seçiniz. Çamaşırları aşırı kurutmayınız. Fazla harcanan
enerji yanında aşırı kurutma elbiseyi tüylendirir ve yıpratır.
• Çamaşır makineniz için belirlenen deterjanları kullanınız. Çamaşır makinenize, el kitabında
önerilenden daha fazla (aşırı) köpüren deterjan kullanmayınız. Deterjan miktarına dikkat ediniz.
Az veya fazla miktarda deterjan kullanımı verimsiz temizleme demektir.
• Ön yıkama yapmayın. Çamaşırlarınız çok kirli olduğu zaman ön yıkama programını kullanınız.
Böylece %15-%30 arasında bir tasarruf yapabilirsiniz.
19
• Kirlileri ıslatın. Çok kirli ve lekeli çamaşırları önceden ıslatın. Bu durumda çamaşır makinesine
daha az iş bırakıp tek yıkamayla çamaşırlarınızı temizlersiniz.
• Daha az su, enerji ve deterjan harcayan makine satın alınız.
• Çamaşırlarınızı evin içinde kurutmayın. Çamaşırlarınızı kurutmak için öngörülen kurutma odasını
kullanın. Çamaşırlarınızı kurutma makinesinde veya balkonunuzda kurutunuz. Her yıkamadan
sonra kurutucudaki filtreyi temizleyiniz.
• Hava iyi olduğunda çamaşırlarınızı her zaman açık havada kurutun.
• Kış aylarında odalarda kesinlikle çamaşır kurutmayınız. Odalarınız buhar içindeki zararlı/toksik
gazlarla dolar.
20
TUVALETTE SU TÜKETİMİ
Tuvaletler
• Tuvaletin su deposundaki suyun sadece yarısını akıtmayı seçebilmek için A sınıfı çift hazneli su
deposu taktırın. A sınıfı tuvaletler standart tekli su depolarından %67 oranında daha az su kullanır.
Sızıntı yapan su depoları ve akıtma sistemleri, her gün binlerce litre suyu boşa, harcayabilecekleri
için, derhal tamir edilmelidir.
• Banyo ve tuvalette, tüketilen su miktarı evde tüketilen toplam suyun %70’ini oluşturmaktadır.
• Tuvalet rezervuarının su depolama kapasitesi 16 litredir. 4 kişilik bir aile 16 litrelik tuvalet rezervuarı ile ayda tuvalette 7 ton su tüketir. Bunun yerine 7 litrelik tuvalet rezervuar ile hem tuvaleti
temizlemek hem de su tüketimini 2.5-3 tona düşürmek mümkündür.
• Tuvalet rezervuarı 16 litrelik ise bu durumda iki adet 1.5 litrelik plastik şişeye su doldurup
rezervuara koyarak su tüketimini %20 azaltabilirsiniz.
• Tuvalet rezervuarınız su sızdırabilir. Bu miktar günde 700 lt suya ulaşabilir. Sızıntı suyunu kontrol
etmek için rezervuara birkaç damla boyalı su ilave ediniz. Bu rengi 5-7 dakika içinde tuvalette
görürseniz sızıntı var demektir. Tamir ediniz/ettiriniz.
21
BANYODA SU TÜKETİMİ
•
•
•
•
Banyo yerine duş alarak su tüketimini %30 azaltabilirsiniz.
Duş alarak 45-60 lt su tüketirken banyo yaparak su tüketimi 120-150 litredir.
Duş yapmak için ortalama 5-6 dakika yeterlidir. Böylece duş başına 55 litre su tasarruf edebilirsiniz.
Sıcak suyu tek açma kapama ile kontrol edebiliyorsanız duş esnasında vücudunuzu veya saçınızı
sabunlarken veya şampuanlarken suyu açık tutmayınız.
• Klasik duş başlıkları dakikada ortalama 15-20 lt su akıtırken düşük akımlı aeratörlü duş başlıkları
dakikada 9-12 lt su tüketmek mümkündür. 5­6 dakikalık duş esnasında 90-120 lt sıcak su yerine
45-60 lt sıcak su ile aynı işlemi yapmak mümkündür. Böylece 4 kişilik bir aile günde 3 defa duş
yapsa yılda 55 ton su tasarruf edebilir.
• Düşük akımlı aerotörlü duş başlıkları kullanarak su tüketimini dakikada 10 litreden daha aşağı
düşürebilirsiniz. Böylece normal duş başlığınagöre %30-40 su tasarrufu sağlayabilirsiniz.
22
• Sık aralıklarla açılıp kapatılan musluklar için klasik
musluklar yerine kolay açılıp kapatılan musluklar
ile kullanarak su tüketimini %25 azaltabilirsiniz.
• Dış fırçalama ortalama 3 dakika süre alır. Eğer
musluk açık bırakılırsa her fırçalama esnasında
ortalama 15 lt suyu ziyan etmiş olursunuz.
Günde iki defa diş fırçalanırsa yılda 10.950 lt su
tüketirsiniz. Eğer fırçalanmış dişinizi bir bardak
su ile çalkalarsanız yılda 9.100 lt su tüketimini
önlersiniz.
• Dişlerinizi fırçalarken, tıraş olurken ve yüzünüzü
sabunlarken musluğu kapalı tutarak günde 1535 lt su tasarruf edebilirsiniz.
• Tıraş olurken su kabı kullanarak maksimum su
tasarrufu sağlayabilirsiniz.
• Banyodaki muslukta düşük akımlı aerotörlü
başlık kullanarak suyu %25-35 daha verimli kullanabilirsiniz ve o oranda da sıcak su kullanımını
azaltabilirsiniz. Aerotörlerinizi periyodik olarak
temizleyiniz. Filtre üzerinde partikül birikebilir.
23
GENEL TEMİZLİK
• Evde kullanılan temizlik malzemeleri, atık sularla birlikte nehirlere karışır. İçinde fosfat bulunmayan ve suda ayrışabilen temizlik ürünlerini kullanabiliriz.
• Temizlikte sıvı sabun, toz sabun gibi doğal esaslı olanları tercih edebiliriz. (Hem doğaya zarar
vermez hem de daha az suyla durulanabilir.)
• Diğer kimyasal deterjanların (petrol türevi temizleyiciler) doğal ortam için sakıncalarının yanı sıra
bol suyla durulanmaları gerekir.
• Kapı önü, balkonlarınız, teras ve merdivenlerinizi hortumla yıkamak yerine silerek veya kova ve
sünger kullanarak temizleyebiliriz.
• Su basmasını engellemek için evden çıkarken ana vanayı kapatmak iyi bir tedbirdir.
• Çamaşır suyu, atık maddelerin ayrılıp çözülmesini sağlayan yararlı ba terileri öldürür.
• Çamaşır suyunu olabildiğince az kullanalım.
24
BAHÇELERDE SU KULLANIMI ve TASARRUF YÖNTEMLERİ
Bahçeler
Evlerimizin çevresinde bulun bahçelerimizde evde kullandığımız suyun %30’nu bahçelerimizde
kullanıyoruz. Bunun için yeşil alan sulamalarının modernleştirilmesi ve yeni teknolojik sulama
sistemlerinin uygulanması gerekmektedir.
Sulama Şekli
Su tasarrufunun maksimum düzeyde sağlanabilmesi için yeşil alanlara uygun tipte ve otomatik
damlama sistemleri yapılması gerekmektedir.
• Bahçe duvarlarımızın çevresinde genellikle düzenli dikilmiş ağaç veya mazı türü tek köklü bitkiler
mevcuttur. Bu ağaç veya mazılara hortumla sulama yapıldığı takdirde çok fazla su kullanılacaktır.
İhtiyaç olmadığı halde fazla ve istenmeyen yerlerde sulanacağından çok su boşa gidecektir.
• Ağaçlar yukarıda verilen şekillerde ki gibi seçilecek uygun bir damlama sistemi ve bitkiye uygun
bir damlatıcı seçilerek sulanmalıdır. Bu şekilde yapıldığı takdirde su tasarrufu maksimum derecede sağlanacaktır.
• Damlama sulama sistemlerini mutlaka konusunda uzman mühendislere yaptırılması gerekmektedir. Çünkü toprak tipi, bitki çeşidi, ağaç çeşitleri, çimenler, toprak derinliği, cephe ve gölgelik
durum incelenerek hangi bitkinin ne kadar suya ihtiyaç duyacağı tespit edilmelidir.
25
TOPRAK TİPİ
BİTKİLER
AĞAÇLAR
=
ÇİMENLER
TOPRAK DERİNLİĞİ
BAHÇENİZİN SULAMASI İÇİN
MÜKEMMEL BİR KLAVUZ
CEPHE
GÖLGE DURUMU
Verimli Bir Bahçe Sulamasında Dikkate Alınacak Hususlar
• Aksi taktirde yukarıda bahedilen durumlar göz önüne alınmaz ise damla sisteminde daha fazla
su harcanmasına ve bitkinin verimli yetişmesine engel olunacaktır.
• Sadece ihtiyaç duyulan yerleri sulamak için süzgeç veya hortumun ucuna takılan tetikli püskürtücüler kullanılması uygun olacaktır.
• Bitkilerin yapraklarını değil, saplarının dibini sulamalı ve su akıp gitmeden önce toprağın suyu ne
kadar çabuk emdiğini görerek takip etmeli.
• Hepsinin doğru miktarda su almasını sağlamada yardımcı olacağı için, benzer sulama ihtiyaçları
olan bitkileri gruplandırarak suyun en iyi şekilde kullanılması sağlanabilir.
26
• Yaprak ve saman tabakası kullanılmalıdır. Toprağa çürümüş yaprak ve bitki ile karışık gübre gibi
organik maddeler katılmalıdır. Bunlar toprağın nemli kalmasına ve buharlaşmanın %70’e varan
oranda azalmasına yardımcı olur.
• Bahçelerimizin modern sistemler ile sulanması su tasarrufuna büyük katkı sağlayacağı gibi su
faturalarının düşmesini de sağlayacaktır.
• Bahçelerinizde daha az su kullanan, daha az bakıma ihtiyaç duyan ve yabanil yaşamı çeken yerel,
doğal ve suya duyarlı bitkiler ve çimenler seçilmelidir.
• Kimi tip çimlerinin, kuraklığa daha dayanıklı derin kökleri vardır ve diğer tür çimenler kadar
sulanmaya ihtiyaç duymazlar.
• Bitkilerin çevresine uygun büyüklükte Su Ringi yerleştirerek bitkinin ihtiyacı olacak suyu hem
ölçülü vermiş hem de sadece kökleri sulamış oluruz.
27
Sulama Zamanı
• Yeşil alan sulamalarının en uygun olduğu saatleri belirleyerek bu saatler içinde otomatik olarak
yapılması sağlanmalıdır.
• Güneşin tepede olduğu zamanlarda sulama yapıldığı takdirde bitkilerin zarar görme ihtimali
bulunmaktadır.
• Ayrıca sıcaklığın çok yüksek derecelere çıktığı vakit olduğu için çok yoğun bir şekilde buharlaşma
olacaktır. Bunun sonucunda bitki istenilen düzeyde sulamadan faydalanamayacaktır. Daha fazla
su kullanılması gerekecektir.
• Bu tür sulamaların yapılması verimsizliği artırdığı için sulamaları sabah erkenden veya ikindiden
sonra geç saatlerde yaparak suyun buharlaşarak israf edilmesini azaltabiliriz. Su kaybını en aza
indirebileceğimiz zamanlarda sulama yapılmalıdır.
• Suyu elle açıp kapattığınız “manuel” sulama sistemleri, sadece gün aşırı 06.00 ­08.00 ve 20.00­
22.00 saatleri arasında kullanılması en uygun zamandır.
• Suyun, kendiliğinden açılıp kapandığı “otomatik” sulama sistemleri, sadece gün aşırı 24.00 ­04.00
saatleri arasında kullanılması uygundur.
• Yeşil Alan (Çim) Bakımı: Yeşil alanlardaki çimenleri çok kısa kesmekten kaçınılmalıdır. Kesilen çimen kesiklerini çim üzerine sererek nemi yerde korumak üzere koruyucu tabaka oluşturulmalıdır.
Kesilen çimenleri çim üzerinde bırakmak su tasarrufuna katkı sağlayacaktır.
28
• TESİSAT KONTROL YÖNTEMLERİ
• Tesisat Değerlendirmeleri
• Tesisatlarının incelenmesi evlerimizde yapılacak olan işlerin en başında gelmektedir. Tesisata tam
anlamıyla hakim olmak su ile ilgili problemlerinin daha kolay bir şekilde çözümünü sağlayacaktır.
• Abone Şube Yolu tesisatının kontrolü: Su kaçağı olup olmadığının incelenerek ve tesisatların
gerekiyorsa yenilenmesi sağlanarak ilk girişten itibaren su kayıplarının önüne geçilmesi sağlanmalıdır.
• Sayaç kontrolü: Birçok evde gizli su kaçağı olabilir. Bunu tespit etmek için bütün muslukları
kapatınız ve su sayacını okuyunuz. İki saat süre ile su kullanmayınız. İki saat sürenin sonunda su
sayacını tekrar okuyunuz. Sayaç daha fazla miktarı gösteriyorsa, bir sızıntı olabileceği düşünülerek
ruhsatlı bir su tesisatçısı tarafından izlenip tamir edilmesi gerekebilir.
• Sayaç ayrımı: Ev su şebekesi ile bahçe sulamasının sağlandığı hatların ayrı ayrı sayaçlandırılması
ile bina içinde ve bahçe sulamasında ne kadar suyun kullanıldığını, olumsuzlukların daha hızlı
çözümlenmesini, hatların takip edilmesini kolaylaştıracaktır.
• İç tesisat kontrolü: WC’lerde musluklar ve rezervuarların su kaçırıp kaçırmadığının kontrolünün
yapılması gerekmektedir. Rezervuarlardaki kaçakların belirlenmesi için rezervuar içine gıda
boyası atılarak test edilmesi sağlanabilir.
• Bahçedeki su şebekesi: Evinizin tesisatında su kaçağı olmayabilir ama bahçe tesisatından
kayıpların olmaması için sayaç kontrolü ve fatura takibinin yapılarak gözetim altında tutulmalıdır.
• Armatürler: Evlerimizde kullanılan armatürlerin su tasarrufu sağlayan modellerle
değiştirilm lidir.
• Evlerimizde bulunan havuzlardaki suların
buharlaşmasını önlemek için havuzun
üstünü buharlaşmayı önleyici bir örtü ile
kapatılması su kaybını minimize edecektir.
29
ARAÇ YIKAMA
• Londra’da 2006 yılında hortumla araç yıkanması yasaklanmış, oto yıkama yapan yerlerden ise
sadece geri dönüşümlü su kullananların açıkkalmasına müsaade edilmiştir.
• Bunun için suyu çok daha az kullanın otomatik araç yıkama makinelerinin yaygınlaştırılması
desteklenmeli. Daha sonra ise geri dönüşüm sistemleri teşvik edilmeli.
• Hortumla otomobil yıkamak yaklaşık 300-400 lt arası su harcanmasına neden olabiliyor.
• Basınçlı su sistemi olan Sprey adı verilen ve genelde oto yıkamacıların tercih ettiği sistemi
kullanarak bu rakamı en az %50, otomatik yıkama makinelerini kullanarak ise %75 oranında
aşağı çekmek mümkün gözükmektedir.
• Otomatik araç yıkama sistemleri ise araç başına 80 - 120 lt su sarfiyatı yapmaktadır. Bu tip araç
yıkama sistemleri genellikle petrol istasyonlarında kullanılmaktadır.
•
•
•
•
•
30
Yapılması Gerekenler
Aracınızı yıkarken veya yıkatırken hortumlu su kullanmayınız/kullandırmayınız.
Aracınızı kovaya konan su ile yıkayınız/yıkatınız.
Aracınızı mümkünse beton veya asfalt yerde yıkamayınız. Zemini çakıl olan yerlerde yıkamayı
veya yıkatmayı tercih ediniz.
Normal hortumla aracınızı yıkamayınız/yıkatmayınız. Mutlaka otomatik durdurmalı başlıklı
hortumlarla aracınızı yıkatınız. Aracınızı otomatik durdurmalı başlıklı hortumla yıkatırsanız her
seferinde 40 lt suyu tasarruf edersiniz.
Bu tip makineler genellikle oto yıkama firmaları tarafından kullanılıyor. Basınçlı oto yıkama
cihazları ortalama 11 ile 15 lt/dk su sarfiyatı yapmaktadır.
YENİL NESİL TASARRUF EVLERİNİN DİZAYNI
Tasarruf Evlerinin Dizayn Aşamaları
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Evinizi doğal olarak kışın daha sıcak ve yazın daha serin kılmak için pasif güneş tasarımı,
İyi bir izolasyon,
Gaz veya güneş ısılı sıcak su sistemi,
Bahçelerde, tuvalette ve/veya çamaşırlıkta kullanmak için yağmur suyu deposu,
Su tasarruf eden duş başlıkları, musluklar ve çiftli tuvalet sifonları;
Açık renkli çatı malzemesi,
Doğal ışığı içeri almak için çatı pencereleri,
Daha az su isteyen bahçe düzenlemesi,
Bahçede kullanmak için atık su sistemleri.
YAĞMUR SULARININ GERİ DÖNÜŞÜMÜNÜN SAĞLANMASI
• Büyük çatı alanlarına ve geniş araziye sahip olan fabrikalar, siteler, okullar, kamu kurumları vb.
yerler şehrimizde bulunan yeşil alanların su ihtiyacının sağlanmasında çok büyük bir önem
taşımaktadır.
• Yapılacak olan çalışmalarla yağışlı dönemlerdeki yağmur sularının depolanması sağlanarak su
tasarrufunda önemli bir yol katedebiliriz.
• Bu bağlamda şehrimizde bulunan kamu kurumlarına ait yerlerde uygun ve büyük alanlar mevcuttur. Bunun yanında eğitim faaliyetlerinin yapıldığı büyük binalar mevcuttur. Bu açık alanların
birçoğu asfalt veya beton şekildedir.
• Bu alanlar içinde bulunan bina ve açık alanların revize edilmesi sağlanarak yağmurlu dönemlerde
bu alanlara düşen yağışın yapılacak olan bir depo da toplanması sağlanabilir.
• Bu depoda toplanacak yağmur sularının uygun şekilde filtrelenerek ve uygun olan bir pompa
vasıtasıyla yeşil alanların sulanması sağlanabilir. Aynı zamanda sulama sisteminin otomatik ve
damlama sistemi yapılmasıyla büyük tasarruf sağlanabilir.
• Yağmur sularının toplandığı depo büyükse veya sulaması yapılacak yeşil alanının su ihtiyacından
fazla su toplanıyorsa, toplanan yağmur suyu gerekli işlemlerden geçirildikten sonra bina içine
uygun bir şebeke çekilmesiyle bina içindeki WC’lerin rezervuarlarında kullanılması sağlanabilir.
• Toplanan yağmur suları kullanım alanlarına uygun aşamalardan geçirildikten sonra araba yıkamada, bahçelerde, süs havuzlarında, endüstride, yangın söndürme vb. alanlarda kullanılabilir.
31
Yağmur Sularını Depolama Yöntemleri
• Yağmur suları Dünya üzerinde yoğun olarak iki şekilde toplanarak geri dönüşümü
sağlanmaktadır.
• Yağmur sularının depolanması için Dünyada en çok kullanılan yöntem yağmur
suyu toplama tankı şeklinde yapılan evsel
uygulamalardır.
• Bunun dışında büyük alanlarda yağmur
sularının toplanmasını sağlamak için ise
büyük depolar şeklindeki uygulamalarda
mevcuttur.
Yağmur Suyu Depolama Tankları
• Bu yöntem evinizde, iş yerlerinizde ve
diğer uygun olan yerlerdeki çatıya düşen
yağmurların uygun bir sistemle yağmur
suyu tanklarına depolanmasıdır.
• Kamu kurumları, fabrikalar vb. yerlere
baktığımızda binaların çatı yüzeylerinin
büyük alan oluşturduğunu düşünürsek
yağmur suyu oluklarının sonuna bir
yağmur suyu toplama tankı konularak
tasarruf sağlanabilir.
• Bu tür uygulamalar küçük olmasına karşın su tasarrufuna il bazında düşünüldüğünde çok büyük katkı sağlayacağından
değerlendirilmesi uygun olacaktır.
Yağmur Suyu Toplama Depoları
• Yağmur suları taşınabilir tanklarda
toplandığı gibi sabit ve çok büyük hacimli
depolarda da toplanmaktadır. Şehirlerde
büyük binaların ve geniş alanların bulunduğunu göz önüne aldığımızda yapılacak
olan çalışmayla daha kapsamlı ve daha
çok yağmur suyu toplayabilen depoların
yapılmasının faydalı olacağı aşağıda
yapılan uygulamadan anlaşılmaktadır.
32
• Bu kapsamda şehrimizde bulunan bir iş adamı yaz aylarında fabrikasının yeşil alanlarında
kullanacağı suyu temin etmek için fabrika sahasına büyük bir yağmur suyu deposu yaptırmıştır. Yapmış olduğu bu uygulama ile yılda yaklaşık olarak 3000m3 su tasarrufu sağladığını
belirtmiştir.
• Yapılan bu değerli çalışmanın önemi iyi anlatılarak tüm şehir bazında uygulanması sağlanabilir.
• Bu konuda şehrimizde yaygınlaşan sitelerde yağmur suyu toplama depo uygulamalarının
yapılması sağlanabilir. Bu çalışma ile yağışlı dönemlerde sitenin çatısına düşen yağmurların
oluklar vasıtasıyla yapılacak olan depoya yönlendirilmesi sağlanabilir. Ayrıca site içindeki
ortak kullanım alanlarına düşen yağmur sularının da aynı şekilde bu depoya yönlendirilmesi
sağlanabilir.
• Büyük depolarda toplanan yağmur suları uygun olan tesisatlarının yapılmasıyla birçok yerde
suya ihtiyaç olduğu zamanlarda kullanılacaktır.
• Bina, site, kamu kurumu, fabrika gibi yerlerde tuvaletlere çekilecek ayrı bir tesisat yardımıyla rezervuarlarda bu suların kullanılması sağlanabilecektir. (rezervuarlarda kullanılacak
özellikleri taşıması kaydıyla)
• Yağmur sularının toplandığı çevrede bulunan yeşil alan, refüj, park ve benzeri yerlerin ihtiyacı
olan suyun bu depolardan pompalanarak yaz aylarındaki sulamaları yapılabilecektir.
• Yangın söndürme suyu olarak kullanılabilecektir. (uygun özellikleri taşıması kaydıyla)
33
SENSÖR KONTROLLÜ ELEKTRİK VE
SU TASARRUFU SAĞLAYAN SİSTEMLER
• Bu sistemler insanın tuvalete girmesiyle tuvalet ana vanasından kesik olan su ve yine kesik olan
aydınlatma sistemini otomatik olarak açmaktadır.
• Sistem, kullanım bitene kadar su ve enerji akışını sağlamaktadır.
• Kullanım bittikten sonra sistem otomatik olarak açık unutulan muslukları, açık kalan pisuvarları,
su kaçıran rezervuarların suyunu ana vanadan otomatik olarak kapamaktadır.
• Rezervuar bağlantı hortumlarının veya boruların patlaması sonucu oluşacak su baskınlarını önler.
Bu sayede ciddi oranda su kaybı engellenmektedir.
• Aynı zamanda kullanımla açılan ve kullanım sonrası açık unutulan tüm lambalar otomatik olarak
enerjisi kesildiği için enerji kaybını engellemektedir.
• Su ve elektrik faturalarında önemli ölçüde tasarruf sağlamaktadır. Yine bu sistemlere istendiği
takdirde elektriklerin kesildiği anlarda mekanın aydınlatılması için otomatik aydınlatma yaptırılabilir.
• Bunun yanında otomatik olarak fan kontrolü yaptırılabilir. İnsan dışarıya çıktıktan belli bir süre
sonra fanı durdurur ve enerji tasarrufu sağlanır.
34
ISITICI ve SOĞUTUCULARDA ENERJİ TASARRUF YÖNTEMLERİ
Su Isıtıcıları
• Sıcak su tankına dokunduğunuzda bir sıcaklık hissediyorsanız termosifonunuzun çevresini yalıtınız/yalıttırınız. Böylece %10 enerji tasarrufu sağlamış olursunuz. Eski ısıtıcılarınız için bu elzemdir.
• Su sızıntılarını tamir ediniz veya ettiriniz. Sıcak suyunuzda sızıntı zamanla tonlarca suyun ve
enerjinin israf edilmesi demektir.
• Su ısıtıcınızı sıcak su kullanılan yere yakın kurunuz. Aksi durumda sıcak su istediğiniz yere
gelinceye kadar bir miktar soğur. Isı kaybını azaltmak için sıcak su borularınızı yalıtınız.
• Mutfaktaki havalandırıcıları yalıtınız.
• Yiyecekleri temizlerken ve kirli kapları çalkalarken sıcak su yerine soğuk/ılık su kullanınız.
• Fazla miktarda enerji tüketen yalıtımsız eski su ısıtıcılarınızı iptal ediniz. Yüksek verimli, yalıtımlı
su ısıtıcıları satın alınız.
• Banyo yapmak yerine duş alınız. Böylece %30 daha az su kullanırsınız.
• Banyo yaparken ayarlanabilir debili aeratörlü duş başlığı kullanınız. Bu duş başlığı dakikada en
fazla 9-12 lt su tüketirken diğer başlıklar 25-30 lt su tüketir.
• Böylece 5-6 dakikalık banyo esnasında 50-100 lt sıcak su ve o oranda da enerjiyi tasarruf etmiş
olursunuz.
• Su ısıtıcısını kullanmadan önce dolu olup olmadığına bakınız. Boş veya yarı dolu iken çalıştırmanız
ısıtıcınıza zarar verir.
• Isıtıcınızda sıcaklık / basınç tahliye vanası olmalı. Bu vana evinizin ve ısıtıcınızın zarar görmesini
önler.
• Su ısıtıcınızın termostatını maksimum 50 C ayarlayınız. Bu sıcaklık banyo ve mutfaktaki işler için
uygundur. Çoğu insan 420C sıcak su ile banyo yapmaktadır.
• Su ısıtıcınızın dibinde zamanla tortu oluşur. Yılda bir veya iki defa 5 lt tortulu suyu dren ediniz. Su
ısıtıcınızda kesinlikle sert su kullanmayınız.
• Tatil günleri evden ayrılmadan önce ısıtıcınızı mutlaka kapatınız.
•
•
•
•
•
Ütü
Ütü alırken kurulu gücü düşük, buhar kapasitesi yüksek ve termostatlı olanları seçmek daha az
enerji tüketmemizi sağlayacaktır.
Ütüleme işini, ütüyü tekrar ısıtmak gerekmeyecek şekilde bir defada yapmaya çalışınız.
Çamaşırları nemli olarak ütüleyin. Bu şekilde ütüleme enerji tasarrufu açısından önemlidir.
Saç Kurutma Makinesi
Saç kurutma işlemi mümkün olduğu kadar havlu ile makina kullanmadan yapılmalıdır.
Kurutma makinasının 10 dakika çalışması 60 Watt’lık bir lambanın 3 saat yanmasına eşdeğer
bir elektrik tüketir.
35
Buzdolabı ve Derin Dondurucular
• Buzdolapları ve derin dondurucular gece gündüz çalıştıkları için oldukça çok elektrik harcar.
• Soğutucu ve dondurucu cihazları mümkün olduğu kadar kaloriferin veya ocağın yakınına koymayın! Çünkü oda ısısı arttıkça enerji harcaması da artar. Ayrıca buzdolaplarının ve dondurucuların
soğutma borularının bulunduğu arka yüzü yeterli derecede hava almalıdır.
• Özellikle mutfak dolaplarının içine yerleştirilmiş cihazların arkalarının yeterli derecede hav
landırılması önemlidir.
• Evde tüketilen enerjinin %15’i buzdolabının çalışması için tüketilir.
• Buzdolabınızı, soba, radyatör, bulaşık makinesi ve ocak gibi ısıtıcı kaynaklardan uzak yere yerleştiriniz. Böylece enerji tüketimimizi %10-15 azaltabilirsiniz. Dolabı mutfağın en soğuk yerine
koyunuz.
• Dolabın çevresinde havanın serbestçe hareket edebileceği yeterli aralık (5 cm. gibi) bırakılmalı.
Aksi durumda hava serbestçe hareket etmediğinde enerji tüketimi iki veya üç kat artar.
• Buzdolabı ve derin dondurucu satın alırken az enerji tüketenler tercih edilmeli.
• Buzdolabının sıcaklığını +5°C de, derin dondurucunun sıcaklığının ise -18°C de tutunuz. Daha
düşük sıcaklık enerji israfıdır. Dolabınız 5 yaşından büyükse daha düşük derecelerde çalışmaması
için sıcaklığı termometre ile yukarıdaki değerlere göre ayarlayabilirsiniz.
• Yemeklerinizi dolaba koymadan önce oda sıcaklığına kadar soğumasını bekleyiniz. Sonra dolaba
koyunuz. Böylece yemeği soğutmak için ilave enerji harcanmamış olur.
• Buzdolabının ve derin dondurucunun kapılarının hava sızdırmaz 39 olmasına dikkat ediniz.
Sızdırmazlık kontrolü için beyaz temiz bir kağıdı kapı contası ile dolap kabinesi arasına koyunuz
ve dolap kapısını kapatınız. Eğer kağıt çok kolayca çekilebiliyorsa buzdolabınız veya derin dondurucunuz hava alıyor demektir. Contalarını mutlaka değiştirmeniz gereklidir.
• Dolabınıza koyduğunuz yiyeceklerin üzerini alüminyum folyo veya plastik yerine kağıtla mutlaka
örtünüz. Kağıt iyi bir yalıtım malzemesidir. Örtülmemiş yiyecek nem bırakır ve kompresörün daha
fazla çalışmasına neden olur.
• Derin dondurucuda buz kalınlığının 6 mm. den fazla olmasına müsaade etmeyiniz. Dolaptaki buz
otomatik olarak erimiyorsa yılda en az iki defa eritiniz. Böylece enerji israfını önlemiş olursunuz.
• Dolabın altında veya arkasında bulunan kısımları yılda iki defa vakumlu süpürge ile temizleyiniz.
Temizlemediğiniz zaman %25 daha fazla enerji tüketerek istenen sıcaklığı elde edebilirsiniz.
• Dolabınızın kapısını sık sık açmayınız. Açtığınız zaman da kısa süre açık tutunuz. Aksi durumda
fazla enerji tüketimine neden olursunuz.
• Dolaba ve buzluğa kesinlikle aşırı yiyecek koymayınız. Soğuk hava dolap ve buzlukta serbestçe
hareket etmesine özen gösteriniz.
• Derin dondurucudan alacağınız bir kase içindeki buz parçasını dolabınızın ortasına koyunuz.
Böylece 3-4 gün süre ile, %5 daha az enerji harcamanız mümkündür.
• Buzluktan çıkardığınız yiyeceği dolapta eritiniz. Bu durum dolabınızın soğuk kalmasına yardımcı
olur. Böylece dolabınız daha az enerji harcar.
• Buzdolabın verimli çalışma ömrü 20 yıldır. Eski dolaplar yeni dolapların iki katı enerji tüketirler.
36
Fırınlar Ve Ocaklar
• Yemeklerinizi düz tabanlı tencerelerde ve tepsilerde pişiriniz. Tepsiler fırına uygun olmalı. Yiyecekler çok küçük ve eğik tabanlı tepsilerde kısa sürede pişmez.
• Yemek pişirirken tencerenizin veya tepsinizin kapakları sıkıca kapalı ise pişirme tamamlanmadan iki-üç dakika önce fırınınızı veya ocağınızı kapatabilirsiniz. Mevcut ısı yemeğin pişmesi için
yeterlidir.
• Fırını ön ısıtıcıda çalıştırmayınız. Yani yemeği fırına koyduktan sonra ısıtıcıyı çalıştırınız. Yüksek
sıcaklık gerektiren yiyecekler hariç fırında ön ısıtıcı programını kullanmayınız.
• Yemek pişerken fırın kapağını gerekmediği sürece açmayınız. Her kapak açılışında sıcaklık 25°C
ile 30°C birden düşer.
• Yemek piştikten sonra fırının atık ısısını kullanabilirsiniz. Fırın ısıyı 15-30 dakika tutabilir. Bu
esnada tatlıları, yemişleri, küçük ekmek parçalarını ısıtabilirsiniz.
• Cam ve seramik kaplar, metal kaplardan daha uzun süre ısıyı tutar. Cam veya seramik kaplar
kullanıldığında kızartma ve pişirme sıcaklığını 15°C düşürebilirsiniz.
• Kapaksız kapta yemek pişirmeyiniz. Kapaksız kapla yemek pişirirken 3 kat daha fazla enerji
tüketirsiniz.
• Ocaklarda yemek pişirmek, fırında yemek pişirmekten daha ekonomiktir.
• Enerji tasarrufu için fırın çalıştırıldığında iki veya üç tür yemeği aynı anda pişirmeniz tavsiye edilir.
• Fırında veya ocakta yemek pişerken yiyeceğin piştiği kabın kapağı mutlaka sıkıca kapatılmalı.
Isının ve nemin tencere veya tepsi içinde tutulması için kapaklar hava sızdırmaz olmalı. Bu durum
yemeğin hızlı pişmesine yardımcı olur.
• Yemek pişirmek için basınçlı tencereler kullanınız. Bu yolla hem enerji tasarrufu sağlayacak hem
de yiyeceklerinizin besin değerini korumuş olacaksınız.
• Fırın içinde havanın rahatça hareket edebilmesi için fırın ile tepsi arasında 5cm. boşluk bırakılmalıdır. Bu durum hem iyi bir hava sirkülasyonunu hem de yemeğin daha hızlı ve iyi pişmesini sağlar.
• Fırınları odanızı ısıtmak için asla kullanmayınız. Bu durum çok tehlikeli ve pahalıdır.
• Sebze yemeği pişirirken az su kullanınız. Yüksek sıcaklıkta pişirmeye başlayınız. Buhar çıkmaya
başladıktan sonra düşük sıcaklıkta pişiriniz.
• Böylece yiyecekler daha iyi ve hızlı pişer. Yüksek sıcaklıkta pişirme işlemine devam etmek, besin
maddesinin yok olmasına neden olur
• Tüm tencerelerin, tepsilerin, tavaların ve çaydanlıkların tabanları düz olmalı. Alev tencere tabanına, tam olarak temas etmeli, kesinlikle tencere, tava veya çaydanlık tabanını aşmamalı; aşan
her alev enerji israfıdır.
• Düşük sıcaklık şartlarına fırını ayarlayarak, yiyeceği yavaş pişirerek enerji israfını önlemiş olursunuz.
• Fırın satın alırken mutlaka hava ve ısı sızdırmaz, yalıtımlı (fırın çalışırken elinizi kapağına koyduğunuzda sıcaklık hissetmemelisiniz) ve az enerji tüketenleri tercih ediniz.
37
AYDINLATMA
Az elektrik harcayan özel enerji tasarruf lambaları vardır. Satın alırken diğerlerinden biraz pahalı
olmasına rağmen daha uzun ömürlüdür ve daha iyi aydınlatır. 15 Watt’lık bir enerji tasarruf lambası,
75 Watt’lık alışılagelmiş bir ,,ampül” kadar aydınlatır. Kısacası: Enerji tasarruf lambaları masraflarını
çabuk çıkarır. Yılda yaklaşık 10 Euro tasarruf sağlayabilirsiniz.
• Kompakt floresan lambalar normal lambalardan 5 kat daha az enerji tüketirler ve 10 kat daha
uzun ömürlüdürler.
• Standart lambaların ömrü 750-900 saat (150 gün) iken kompakt floresan lambaların ömrü
10.000 saattir. (2000 gün)
• Enerji koruyucu lambalar satın alarak aydınlatma maliyetini %75 azaltabilirsiniz.
• Yüksek fiyata satın aldığınız kompakt floresan lambaları iki yılda amorti edebilirsiniz.
• Bir salon, iki oturma ve bir yatak odası, bir mutfak ve banyolu 100 m2’lik bir dairede günde 5
saat aydınlatma için normal lambalarla 3250W enerji tüketilirken kompact floresan lambalarla
sadece 650 W enerji tüketilir.
• Normal lambalar enerjinin önemli miktarını aydınlatmada değil ısıtmada tüketir.
• Odadan ayrıldığınız zaman lambaları kapatınız.
• Bina dışı aydınlatma lambalarını sadece gerektiği zaman kullanınız. Otomatik olarak ışığı kapatan
ve açan fotosel üniteler veya zaman ayarlayıcı kullanınız.
• Enerji tasarruf lambalarını mutfak veya oturma odası gibi bir saat veya daha uzun süre kaldığınız
yerlerde kullanın.
• Bulanık görünüşlü kompakt floresan lamba kesinlikle kullanmayınız.
• Lambaların ve armatürlerin periyodik olarak bakımları yapılmalıdır.
• Aydınlatma sistemlerinin bakımları yapıldığında daha verimli olarak çalışırlar. İyi yapılmayan bakım sonucunda lamba üzerinde biriken tozlar faydalı ışık miktarını azaltır. Tozlanan armatür ışığın
%50’sini yayar, %50’sini yutar. Bunları temiz tutmakla daha fazla enerji harcamadan aydınlatma
miktarı arttırılabilir. Tüm lambaların ışık çıktıları zamanla azalır. Işık çıktıları azalan yani verimleri
düşen lambaların değiştirilmesi gerekir.
• Lambaların daha iyi çalışması için kuru bezle temizleyiniz. Kirli ve tozlu lambalar %25 daha fazla
enerji tüketirler.
• Gündüzleri mümkünse lambaları yakmayınız. Perdeleri açınız ve gün ışığından faydalanınız.
• Gün ışığından mümkün olduğunca faydalanılmalıdır. Odalar doğal aydınlık avantajını daha iyi
kullanacak şekilde düzenlenmelidir. Pencere yakınına bir masa ve sandalye yerleştirerek elektrik
faturalarında gerçek bir azalma sağlanabilir.
• Dış kapı ışıldakları halojen lambalarla değiştirilebilir. 50-90 Watt’lık bir halojen lamba, iki kat fazla
Watt’lı standart bir reflektör lamba yerine takılırsa yine aynı aydınlatma elde edilir.
• Binanızın koridorlarında kompakt floresan lambalar kullanınız. Lambalar zaman ayarlı olarak
çalışmalıdırlar.
• Duvarlar ve tavanlar açık renkli boya ile boyanmalı, dekorasyon eşyaları mümkün olduğunca açık
renk seçilmelidir.
• Dekoratif lambalar ışığı sizin istemediğiniz yönlere gönderir. Açık renk, şeffaf gölgeli abajurlar
ışığı daha iyi geçirirler.
38
BİLGİSAYAR, TELEVİZYON VE BENZERİ CİHAZLAR
• Elektronik teknolojilerindeki gelişmeler, toplumun tüketim ihtiyaçlarını önemli ölçüde etkilemektedir. Buna bağlı olarak daha fazla insanın evinde çalışmaya başlaması ile ortalama bir ev
için güç gerektiren cihazların sayısında önemli ölçüde artış görülmektedir. Günümüz evlerinde
bilgisayarlar, yazıcılar, fakslar, video ve CD göstericiler yer almaya başlamıştır.
• Bilgisayarlar dünyada en hızlı elektrik yükü oluşturan cihazlardır.
• Gelecek yıllarda bu miktar giderek artacaktır. Ancak bilgisayarların kullandığı enerjinin çoğu,
bilgisayar kullanılmadığı esnada açık olmasından dolayı boşa harcanmaktadır.
• İzlenmeyen programlarda TV’ yi kapatınız.
• Cihazlar kapalı olduklarında da elektrik harcarlar. Kapalı oldukları halde yeşil veya kırmızı yanan
küçük lambalar bunun bir işaretidir.
• TV’ler, videolar, CD göstericiler, kablosuz telefonlar, alarmlar, mikro dalga fırınlar, çalışmadıkları
zaman da, stand-by modunda enerji tüketmeye devam ederler. Bu enerji saat göstergesi, hafıza
yongası ve uzaktan kumanda fonksiyonu için harcanır. Bu tip enerji tüketimine Leakage (sızıntı)
adı verilmektedir ve aletin kendi enerjisinin yaklaşık % 5’i kadardır.
• Stand-by modunda, enerji sızıntılarının azaltılması amaçlı çalışmalar yapılmaktadır: Örneğin,
Energy Star etiketli yeni teknoloji TV ve videolar kayıp enerjiyi %75’e kadar azaltmaktadırlar.
• Energy Star etiketli PC, faks, yazıcı ve tarayıcı gibi evde kullanılan ofis cihazları ise, kullanılmadıkları zaman otomatik olarak uyuma moduna geçmekte buna bağlı olarak güç azaldığı için enerji
tasarrufu sağlanmakta ve cihaz ömrü uzamaktadır.
• Radyolar 100 saat kullanıldığında, renkli televizyonlar ise 5-7 saat kullanıldığında 1KW elektrik
enerjisi tüketirler.
• Küçük ekranlı televizyonlar büyük ekranlılara göre daha az elektrik enerjisi tüketirler.
• Ses düzeyinin düşük tutulması da elektrik enerjisi tüketimini azaltır.
• Televizyon, video, DVD ve bilgisayarlarda Stand-By olarak adlandırılan bu harcama çok pahalı
olabilir.
• Şalterli priz grupları kullanarak bu cihazları tamamen kapatabilirsiniz.
• Pil doldurma cihazlarını kullandıktan sonra prizden çekin: Örneğin, cep telefonunun pili dolduktan
sonra fişini çekin.
Elektrikli Süpürgeler
• Elektrikli süpürgenin torbası sık sık boşaltılmalıdır. Bu işlem, süpürgenin emme gücünü yükselteceğinden daha verimli ve daha çabuk temizlemeyi sağlayacaktır.
• Eskimiş fırçalar yenilenmelidir.
• Yılda en az bir kez motor bölümü açılıp, buradaki toz ve pamukçuklar temizlenmelidir.
39
EVLERİN YALITIMI
• Binaların yalıtılmasıyla %25’ten %50’ye varan oranlarda yakıt tasarrufu mümkündür.
• Bölgelere göre 5-10 cm arasında uygun bir yalıtım malzemesi ile yalıtılan bir çatı, %10- 15
civarında bir enerji tasarrufu sağlıyor.
• Sızdırmazlığı ve ısıl geçirgenliği iyi sağlanmış pencereler, yaklaşık %15- 20 oranında bir enerji
tasarrufu sağlıyor.
• Pencere ve kapılarınızda hava sızdıran yerleri belirleyin. Yanan bir mumu pencere kenarlarında
ve diğer sızıntı olabilecek yerlerde dolaştırın. Mum alevi sağa sola hareket ediyorsa sızıntı var
demektir. Pencerenizin ve kapılarınızın kenarlarından olan hava sızıntılarını önlemek için pencere
bandı ve süngerler kullanınız.
Isıtıcılar
• Oturma odasının sıcaklığının 20 C’ den fazla olmasına müsaade etmeyiniz. Yatak odanızın sıcaklığı
17-180C, banyonuzun sıcaklığı ise 220C genel olarak yeterlidir. Sadece bir derece fazlası, kalorifer
masraflarını büyük oranda artırmakta ve rahatınızı olumsuz etkilemektedir. Oturma Odasında
10C’lik sıcaklık düşürme %5’lik yakıt tasarrufuna neden olur.
40
• Termostatlı vanalar oda ısısını otomatik olarak ayarlar. 20°C bir ısı için genel olarak 3. basamak
yeterlidir (orta derece).
• Termostat vanaları ayarı 3. basamakla sınırlandırın. (yaklaşık 20°C).
• Bu ısı, odalar havalandırıldıktan sonra da tamamen yeterlidir. Havalandırırken tüm vanaları kapatın.
• Sadece kullandığınız odaları ısıtınız.
• İhtiyacınız yoksa ısıtıcıyı açmayınız. Hafta sonları veya tatil günleri evinizden ayrılıyorsanız ısıtıcınızın veya radyatörünüzün vanasını kapatınız.
• Boş daireyi ısıtmak israftır.
• Isıtıcınızın veya radyatörlerinizin önüne kesinlikle eşya koymayınız.
• Sıcak hava hareketini önlemeyiniz. Aksi durumda, ısınmak için daha fazla enerji harcarsınız.
• Pencerelerinizden güneş çekildiği zaman ısının kaçmasını önlemek için perdelerinizi kapatınız.
Kapalı ve uygun perdeler pencerelerden ısı kaybını %25 oranında önler.
• Kalorifer peteklerini perde, tül veya mobilya ile kapatmayın. Isının birikmesi, enerji harcamasını
%40 oranında artırabilir.
• Dış kapı ve pencereleri açtığınız zaman hemen kapatmayı unutmayınız.
• Kış aylarında pencereye güneş ışınları değdiği zaman perdeleri açınız.
• Bu durum güneş enerjisi ile evinizin ısınmasına yardımcı olur. Güneş çekildikten sonra perdeleri
mutlaka kapatınız.
41
• Radyatör bağlantı borularının su sızdırıp sızdırmadığını kontrol ediniz. Sızıntıları hemen tamir
ediniz/ettiriniz.
• Gündüzleri odanızı havalandırmak istediğinizde tüm pencereleri aynı anda açınız, yarım saat
havalanmasına müsaade ediniz ve sonra tekrar hepsini kapatınız. Bu esnada ısıtıcınızı mutlaka
kapatınız. Böylece evinize temiz hava girerken paranızı ısı olarak “pencereden savurmamış”
olursunuz.
• Pencerelerinizin camlarını mutlaka çift cam yaptırınız.
• Tüm dış kapı ve pencerelerinizi hava sızdırmaz hale getiriniz. Zira havayı ısıtmaya gücünüz yetmez!
• Radyatörlerinizin arkasına ısı yansıtıcı koyunuz. Böylece radyatör başına yılda 6 dolar kazanırsınız.
Alüminyum kaplı yalıtım levhası ile bunu sağlamanız mümkündür.
• Güneşli havalarda pencerelerinizi temizleyiniz. Bu durum evinizin ısınmasına yardımcı olur.
• Isıtıcılar evdeki enerjinin %45’ini tüketir.
• Kış aylarında radyatörün üzerine mermer ve çamaşır gibi herhangi bir malzeme kesinlikle
koymayınız. Radyatörün üzerinde çamaşır kurutmayınız.
• Binanızın koridorlarını ısıtmayınız. Koridorlarınızda radyatör varsa lütfen kapalı tutunuz veya
kapatınız.
Havalandırma
• Düzenli aralıklarla kapı ve pencereleri karşılıklı olarak açarak evinizi havalandırın.
• Yemek pişirirken, duş alırken veya banyo yaparken oluşan buharların mümkün olan en çabuk
şekilde dışarı çıkması için evinizi havalandırın.
• Evlerde yemek pişirirken, duş alırken ve banyo yaparken su buharı oluşur. Hemen sonra yeterli
derecede havalandırılmazsa soğuk duvarlarda nem ve hatta küf oluşabilir.
• Kış aylarında dış kapı ve pencereleri rasgele açmayınız. Bunun için kapı ve pencereleri karşılıklı
açın. Kapı ve pencereleri karşılıklı olarak açarak kısa bir süre havalandırmak en doğrusudur.
Genellikle 5 dakika yeterlidir.
42
ARAÇ KULLANIMI
•
•
•
•
•
Daha az yakıt için Aracınızı gerekmediği zaman kullanmayınız.
Toplu ulaşım araçlarını tercih ediniz.
Gereksiz yere ani olarak fren veya gaza basmak benzin tüketimini % 5 arttırır.
Araç 95 km/saat yerine 115 km/saat hızda sürüldüğünde %15 daha fazla yakıt tüketilir.
Düşük viteste yüksek devir yapmayın ve gerekli yerlerde uygun vitese geçmede zaman kaybetmeyin. Aracınızı uygun viteste sürmezseniz %15 - %30 fazla yakıt tüketilir.
• Aracınızı kapasitesinin üzerinde yüklemeyin. Yakıt sarfiyatını artıracağı gibi fren duruş mesafesini
de artıracaktır.
• Aracınızın pencerelerini yoldayken kapalı tutun ya da hava değişimini sağlayacak kadar açın. Bu
size önemli ölçüde yakıt tasarrufu sağlayacaktır.
• Bakımı kötü bir şekilde yapılan bir aracın yakıt tüketimi %15 oranında artabilir ve sera gazı yayım
(çevreyi kirletme) oranı çok daha yüksek olur. Lastiklerin hava basınçları düşük olduğu zaman
yakıt tüketimi artar.
43
AFİŞLER
44
LÜTFEN
li kullanalım.
m
ri
e
v
e
v
m
li
e
y
e
lan suyu kirletm
o
iz
m
te
elecek nesillere
n
g
te
;
a
ıp
z
n
a
a
ll
u
k
ri
Doğad
a
g
as
l kaynaklarımızı
ıfır atık, tekrar
s
a
,
ğ
a
o
d
tm
n
rı
e
a
k
ır
u
S
ın
.
lk
m
a
K
eli
ı görev kabul ed
y
a
rm
ta
k
a
k
ra
a
lim.
koruy
üme önem vere
ş
ü
n
ö
d
ri
e
g
e
v
kullanım
45
Su israf ettiğimiz zaman
varsaydığımız şeyler tehlikeye girmektedir.
Su Tasarrufu!!!
Hepimiz katılırsak hiç susuz kalmayız!
Her Damlanın Değerini Bilelim
46
DÜNYA’DA SU TASARRUFU ÇALIŞMASI ÖRNEKLERİ
47
KAYNAKLAR
• Çevre ve Orman Bakanlığı Enerji ve Su Tasarrufu Dosyası
Prof. Dr. Mustafa ÖZTÜRK
Müsteşar Yardımcısı
Çevre ve Orman Bakanlığı
Evinizde %50 Daha Az Enerji ve Su Tüketmek İster misiniz?
• Devlet Su İşleri (DSİ)
• Sydney WATER
• Our Water Our Future
• Water For Life
• Arne NAEVRA
• Wikimedia
• Cascaid Ltd.
• Bathroom Express
• CMS Gardens
• Ağaçlar.net Mine PAKKANER
• Bieri Alpha Covers
• portofsandiego.org
• Wagner Car Wash
• cornwall.gov.uk
• bushmantanks.com
• rwh.in/howto.html
• Ortak Sorumluluk Su (www.turkstudent.net)
Prof. Dr. Muammer KAYA
• WWF (Doğal Haytı Koruma Vakfı)
• Energiaentur NRW tasarruf büroşürü
• Araç yıkama - Londra haberi, 22 Mayıs 2007, Sabah Gazetesi
48