4 WOMEN (Kadınlar İçin) Algı Kılavuzu

KADINLAR İÇİN PROJESİ
Hibe Sözleşmesi No. TR2009/0136.02-02/121
"Kadına Karşı Şiddetle Mücadelede
Ulusal ve Yerel STK’ların
Güçlendirilmesi"
Gen ç lerin Aras ı ndaki İ stismar Edici
İlişkilerin Uyarı İşaretleri
Aşkın gençleri
incitmesi gerekmez
Tanıdık mı geliyor?
Jennie ve Tyrone ö ğ le yemeklerini arkada ş lar ıyla
birlikte kafeteryada yerler. Birbirlerine tak ılmaya
ba ş larlar, fakat daha sonra oyun, a ş a ğ ılamalara
dönüşür. Tyrone, Jennie’nin üzgün olduğunu görür
ancak durmaz. Jennie yerinden kalkarak: “Defol
yan ı mdan, senden nefret ediyorum. ” dedi ğinde
Tyrone: “Kapa çeneni!” diye karşılık verir ve yüzüne
tokat atar.
O tokat bir şiddet örneğidir ve büyük bir meseledir.
Tony ve Emily birka ç haftad ı r fl ö rt etmektedir ve
Tony, Emily kendisine aitmiş gibi davranmaya başlar.
Emily en iyi arkada ş ı ya da kendisinden ba şka
herhangi biriyle vakit geçirdiğinde şikayet eder. Ders
aralar ı nda kantinde kendisiyle bulu ş mas ı n ı , ö ğle
yeme ğ ini kendisiyle yemesini, okuldan sonra eve
kendisinin b ı rakmas ı na izin vermesini ve her hafta
sonu kendisiyle olmas ı n ı bekler. Tony ’yi
kaybedece ğ inden
korkan
Emily kendisini
arkadaşlarından koparmaya başlar.
Bu t ü rl ü bir sahiplik a ş k de ğ ildir — bu, istismard ı r ve
büyük bir meseledir.
Christine ve Allison hararetli ş ekilde tart ı ş maktad ır.
Christine giderek kontrolünü yitirir ve en nihayetinde
Allison’u yakalar, sarsar ve sert şekilde duvara doğru
iter. Daha sonra, Christine: “Kontrolümü kaybettiğim
i ç in gurur duymuyorum ama sen de tam damar ıma
bast ı n. Bilmen laz ı m, b ö yle kar ş ı ç ı k ı ş lar ında
biliyorsun kendimi kontrol edemeyecek kadar çok
öfkeleniyorum.” diyerek özür diler.
Bu tür bir davranış — birini sert şekilde duvara doğru
itmek ve bu davranış için başkasını suçlamak—bir
şiddet örneğidir ve büyük bir meseledir.
Birkaç haftadır çıkmakta olan Alfredo ve Maria
yakınlaşır. Maria öpüşmenin ötesine geçmek
istemediğini açıkça söylemiştir, ancak Alfredo
Maria’nın yavaşlama ve geri çekilme isteğine
ald ı rmaks ı z ı n sald ı rganla ş ı r. Onu seks
yapmaya zorlar ve daha sonra Maria ’ n ın
kendisine davetkar davrand ı ğ ı n ı ve bunun
karşılığını istediğini söyler.
Bu türlü bir seks, tecavüzdür ve büyük bir
meseledir.
Aşık olmak harika bir şeydir. Heyecan verici, romantik ve eğlencelidir, ve hiçbir şey
yanlış gidemezmiş gibi hissedersiniz. Elbette, aşk şarkılarının söylediği gibi, aşk
bazen acıtır. Sevdiğiniz kişinin sizi gerçekten sevip sevmediğini ya da sizi aldatıp
aldatmadığını merak eder, endişelenirsiniz. Fakat aşkın acıttığını bilmeniz, acı
çektirilmeyi —itilip kakılmayı, size tokat atılmasını, arkadaşlarınızın önünde küçük
düşürü lmeyi, alay edilmeyi, azarlanmayı, istemediğ iniz halde sekse zorlanmayı,
kontrol edilmeyi ya da ç ı kt ı ğ ı n ı z ki ş iden korkmay ı — kabullenmeniz gerekti ği
anlamına gelmez. Bu şekilde acı çektirilmek, aşk değildir. Bu, tehlikelidir. Bir şiddet
örneğidir. Akıllı veya popüler veya güçlü veya entelektüel da olsanız, bu herkesin
başına gelebilir. Ve kimle görüştüğünüzün de bir önemi yoktur. Kızlara olduğu gibi
erkeklere de olabilir. Hem cins ilişkilerde de olabilir. Sizin ya da bir arkadaşınızın
ba ş ı na geldi ğ inde ba ş lang ı ç ta ne oldu ğ unu anlayamayabilirsiniz. “ Üstesinden
gelebilirim. Bunu durdurabilirim. ” ya da “ G ö z ü m morarmad ı . Merdivenlerden
itilmedim.” “Kötü giden şeyleri bu kadar ciddiye almamalıyım.” diye düşünürsünüz.
Belki de, “Yalnızca beni sevdiği için kıskanıyor.” “Sadece tavrını göstermek için
tokat attı bana.” “Bir şey istediğinde onu yapmazsam artık beni sevmez.” “Aşkımı
göstermek için her boş anımı onunla geçirmeliyim.” dersiniz.
Belki de durumu doğru anlarsınız. Bir şeylerin yolunda olmadığını bilirsiniz
fakat kendinizi yaln ı z hissedersiniz. Arkada ş lar ı n ı za anlatmaktan
utanırsınız. Birine anlattığınızda patlamaların ve kıskançlığı n daha da
k ö t ü ye gidece ğ inden korkars ı n ı z. Sizi ay ı racaklar ı i ç in ebeveynlerinize
söylemekten ç ekinirsiniz. Belki de ayn ı zamanda k ı z arkada ş ı n ı zı ya da
erkek arkadaşınızı kaybetmekten de korkarsınız. Belki, yalnızca hayatınızda
özel birisi olması için tüm bunları katlanmaya değeceğini düşünürsünüz.
Her ilişkide sorunlar ve üzüntüler olur. Bu, hayatın bir parçasıdır. Fakat
kontrolsüz öfke patlamaları, kıskançlık, sahip olma isteği görüyorsanız ya
da itip kakma, tokat, sekse zorlama ya da başka türlü bir fiziksel şiddet var
ise —bu yalnızca bir seferliğine dahi olsa— yardım alma zamanı gelmiştir.
Şöyle düşünün: Farz edin ki en iyi arkadaşınız, böyle düşünen ya da böyle
davranan biriyle flört ediyor. Bu normal görünür müydü? Birbirlerine acı
çektirmeyi bırakmaları için mi uğraşırdınız? En iyi arkadaşınıza siz böyle
davranır mıydınız? Herkes tarafından saygıyla davranılma ve hiç kimse
tarafından fiziksel ya da duygusal olarak zarar görmeme hakkınız vardır.
Ş iddet ve istismar, hi ç bir ili ş kide kabul edilebilir de ğ ildir. A ş k, b öyle
acıtmamalı.
Bu durumu tersine çevirmek için ilk adım nedir?
Durumu ciddiye al ı n. Kendinizi dinleyin. Birinin sizi
istismar etti ğ ini hissediyorsan ı z, o hislere g üvenin.
Ciddiye alın.
İkinci adım nedir?
Kendinize özen gösterin. Sizi acıtan bir aşkı
kabullenmeyecek kadar değerlisiniz. Sessiz
kalmayın—destek ve yardım alın.
İnanın–bu oluyor
Yaklaşık olarak her on lise öğrencisinden
biri fl ö rt etti ğ i birinden fiziksel şiddet
görüyor. Hatta daha fazla genç ise ilişki
sırasında sözlü ya da duygusal istismara
maruz kalıyor.
15 ve 24 yaş arasındaki genç kızların %10 ila %25’i tecavüz ya da tecavüz girişiminin kurbanı
oluyor. Bu vakaların yarısından fazlasında saldırgan, genç kızın flört ettiği biri oluyor.
İ li ş kilerde yaln ı zca k ı zlar fiziksel ya da duygusal olarak istismar edilmiyor. Ayn ı zamanda
erkekler de istismara, özellikle de psikolojik istismara maruz kalıyor.
Erkekler ili ş kilerde nadiren fiziksel olarak istismar ediliyor, fakat bu ger ç ekle ş ti ğinde
genellikle oldukça şiddetli oluyor. Erkekler de kızlar da baka erkekler tarafından istenmeyen
seks için baskı görebiliyor veya zorlanabiliyor.
Ş iddet, hem cins ili ş kilerde de g ö r ü l ü yor. Bu ger ç ekle ş ti ğ inde gay ve lezbiyen gen çler
genellikle yardım için nereye başvuracaklarını bilemiyorlar. Eşcinsel olduklarını açıklamak
konusunda kendilerini rahat hissetmiyorlarsa bu onlar ı n durumunu daha da g ü ç le ştiriyor.
Bazı durumlarda partnerleri, bunun tehlikeli olabileceğini bildikleri halde, eşcinsel olduklarını
açıklamakla tehdit edebiliyor!
Genellikle ilişkiler şiddetle başlamıyor; şiddet, iki insan birbirini bir süre tanıdıktan sonra
başlıyor. Bunun büyük bir istisnası zorla sekstir (buna, sevgili tecavüzü ya da tanıdık tecavüzü
de denir).
Zorla seks bazen iki insanın ilk ya da ikinci buluşmasında, özellikle de bir tarafın çok az flört
deneyimine sahip olması ve “hayır” demeye korkması durumunda da olabilir.
Bir şeylerin yolunda olmadığını düşünüyorsanız
muhtemelen yolunda değildir. Kaygı duyuyor,
uyku problemi ya ş ı yor ya da i ş tah veya
kilonuzda bir de ğ i ş iklik g özlemliyor
olabilirsiniz. V ü cudunuz size bir şeylerin
yolunda olmad ı ğ ı n ı s ö yl ü yor olabilir —bu
işaretlere kulak verin.
Saygı yok ise o aşk değildir
ŞİDDETİN TÜRÜ
ANLAMI
GERÇEKLEŞME
ŞEKLİ
ERKEN UYARI
İŞARETLERİ
Sözlü istismar
Sözlerle zarar veren davranış
Lakap takma, Aşağılama, Topluluk
içinde küçük düşürme, Azarlama
Aşağılama içeren sataşmalar
Psikolojik ve Duygusal
İstismar
Psikolojik veya duygusal
rahatsızlığa sebep olması
amaçlanan davranış
Tehdit; Korkutma; Küçümseme;
Sırrını açıklama; Kıskançlık; Sahip
olma isteği; Arkadaşlardan ya da
aileden izole etme; Rahatsız edici
hediye, giysi, mektup; Araba, ev ya
da diğer değerli eşyalara zarar
verme
Arkadaşlarınızla zaman
geçirdiğinizde surat asma, Sizi
güvensiz bir yerde terk etmekle
tehdit, Ne yaptığınızı kontrol
etmeye çalışma
Fiziksel İstismar
Kişiye fiziksel zarar veren
davranışlar
Tokat, Vurma, İtip kakma,
Silkeleme, Saç çekme, Isırma,
Kişiye cisimler fırlatma
Hayal kırıklığına uğradığında ya da
sinirlendiğinde büyük bir öfkeye
kapılma;
Sataşma, çelme takma ya da itme;
Acıtmakla tehdit etme
Cinsel Şiddet:
Psikolojik
Zorlama’dan Sevgili
Tecavüzü’ne
Kişiyi rahatsız eden cinsel
ilerlemeler; istenmeyen cinsel
davranış
Daha önce “hayır” demiş birinin
seks yapması için fiziksel ya da
sözlü olarak ısrarcı olma; Zorla
seks
Erkek Ayrıcalığı
İstismarı: “Erkek
Adam Böyle Yapar”
Erkeklerin kızlardan daha güçlü
olduğunu erkeklerin kızlarla
ilişkilerde ayrıcalıkları olduğunu
iddia eden davranış
Çift için tüm kararları erkek verir;
Erkek, kız arkadaşının kendisine
hizmet etmesini ve şımartmasını
bekler; Erkek, kız arkadaşı
kendisine ait bir malmış gibi
davranır
Seks yapmak için sizinle
konuşurken duygusal şantaja
başvurma (“Beni sevdiysen
yaparsın”)
Sizin onun için daima müsait
olmasını bekleme ya da onun sizin
için yalnızca canı öyle istediğinde
müsait olması; Arkadaşlarının
yanında maço şekilde davranma:
“Bu benim hatun!”
GÜÇ VE KONTROL
Cinsel, Fiziksel, Sözlü ve Duygusal İstismar
GENÇLER (13-19 Yaş Arası)
Taciz
Sizi izler ve davetsiz bir şekilde ortaya çıkar. Rahatsız edici telefon aramaları yapar. Söylenti yayar. İlişkiyi bitirdikten sonra bile sizinle iletişime geçmeye çalışır.
Sindirme
Eşyaları dağıtarak, bağırarak, dikkatsizce araba kullanarak veya bakış ve mimikleri ile sizi korkutmaya çalışır. Ailenizle, arkadaşlarınızla, arkadaşlarınızla ve okulunuzda sorun
yaratmakla tehdit eder.
Özel Hayatınızı İhlal Etme
Diğer insanlardan gelen veya onlara yazdığınız notları okur. İzinsiz cüzdanınızı, kilitli dolaplarınızı veya kitap çantanızı karıştırır. İstenmeyen cinsel ilişkiye zorlar. Sizi
bırakmasını istediğinizde reddeder.
Tehdit
Siz, ailenize veya arkadaşlarınıza zarar vermekle tehdit eder. Onu terk ettiğinizde intihar etmekle tehdit eder. Sizden istediğini yapmadığınızla sizden ayrılmakla tehdit eder.
Erkek Ayrıcalığını Kullanma
Patron gibi davranır ve dediğinin yapılmasını ister. Tüm kararları erkeklerin verdiğini söyler. Bir yere gitmek veya bir şey yapmak için ondan izin almanızı ister.
Özgürlüğü Kısıtlama
Giyiminizi ve görünümünüzü kontrol etmeye çalışır. Sigara, alkol veya uyuşturucu kullanmanız için size baskı yapar. İlişkideki tüm kararları kendi vermek ister.
Aşağılama
Baş başayken ya da diğer insanların yanında size isimler takar. Irk, din, sınıf ya da ailenizi eleştirir ya da dalga geçer. Size toplum içinde uygunsuz bir şekilde dokunur veya özel
eşyalarınızı sergiler.
Soyutlama
Sizi kendisi ile arkadaşlarınız ya da aileniz arasında seçim yapmaya zorlar. Size işinizi bırakmanız veya hobilerinizden vazgeçmeniz için baskı uygular.
Bunlar neden olur?
Şiddet o kadar yayg ınd ır ki bazen normal bir
şeymiş gibi görünür. Ancak değildir. Şiddet,
bizim öğrendiğimiz ve değiştirebileceğimiz bir
ş eydir. İ li ş ki i ç i ş iddetin neden meydana
geldiğini anlamak için her gün karşılaştığınız
bazı durumları düşünmeye başlayın.
Aşkın kuralları
Biriyle ilk defa ciddi şekilde flört etmeye başladığınızda yeni ve daha önce
ya ş amad ı ğ ı n ı z deneyimlerle tan ı ş ı rs ı n ı z. Toplumun fl ö rt ve ili şki
davran ı ş ı na dair kurallar ı n ı ke ş fetmeye ba ş lars ı n ı z. Ayr ı ca, sizin i çin
ger ç ekten ç ok ö zel olan birini nas ı l etkileyece ğ inizi ve ayn ı zamanda
ilişkide nasıl kendiniz olacağınızı bulmaya çalışırsınız. İlişkilerin nasıl olması
gerektiğine dair tüm fikirleri biliyor fakat hangilerini takip etmenin doğru
olacağını bilmiyor musunuz? Diğer insanların ilişki örneklerini göz ardı
etmek zordur — ö rne ğ in, ebeveynleriniz birbirine sayg ı g östermiyorsa
kız/erkek arkadaşınıza nasıl saygı göstereceğinizi bilmeniz zordur. Ancak
kendiniz için arkadaşlarınızla ya da kız/erkek arkadaşınızla ne tür bir ilişki
istediğinize karar verebilirsiniz. Sevdiğiniz biri ile sağlıklı bir ilişki yürütmeyi
ve değer verdiğiniz kişi tarafından sevilip iyi davranılmayı öğrenebilirsiniz.
Bunu yapmanın yöntemi şiddet değildir. Saygıdır.
İnciten Basmakalıplar
Her k ü lt ü rde insanlar ı n kad ı n ya da erkek
olman ı n ne anlama geldi ğ i konusunda kesin
fikirleri vardır. Bu fikirlere basmakalıplar denir.
İlk kez biriyle flört etmeye başladığınızda bu
basmakal ı plar sizin ya da fl ö rt edece ğiniz
kişinin nasıl davranması gerektiği konusunda
kafanızı oldukça karıştırabilir.
Erkekler genellikle “ erke ğ e yak ış an ın ” sert ve k ı zlar ı n kendilerine ait
eşyalarmış gibi davranmak olduğunu düşünür. Erkekler genellikle hiçbir
şeyi ya da hiç kimseyi önemsemiyormuş gibi davranarak arkadaşlarının
onaylarını almaya çalışır. Hatta bir kızdan hoşlanan erkek, kız arkadaşına
kötü davranarak ya da kız arkadaşının dünyaya yalnızca kendisiyle seks
yapması için gönderilen biriymiş gibi hareket ederek arkadaşlarına gösteriş
yapmak isteyebilir.
K ı zlar ise genellikle “ erke ğ e yak ı ş an ı n ” k ı zlar ı itip kakmak oldu ğu
dolayısıyla da kızların bu duruma alışması gerektiği fikrine katılır. Kızlar
ayrıca “kıza yakışanın” erkek arkadaşını her ne mutlu ediyorsa keşfedip
onu yapmak oldu ğ una inanabilir. Dolay ı s ı yla yaln ı zca erke ğ in istedi ği
şeyleri yapmaları gerektiğini düşünebilirler ya da kendilerini ihmal eden,
başkalarının yanında kötü davranan, aşırı sahiplenici olan ya da şiddet
gösteren veya istismar eden erkeğe tahammül edebilirler.
Hem
k
ı
zlar
hem
de
erkekler
genellikle
s
öz
konusu seks oldu ğ unda erkeklerin kendilerini kontrol edemeyecekleri fikrine sahiptir. Bir
erkek bir kad ı n ı iste ğ i d ı ş ı nda sekse zorluyorsa kad ı n ı n bir ş ekilde erke ğ e davetkar
davrandığını düşünebilirler.
Her kültürde insanların kadın ya da erkek olmanın ne anlama geldiği konusunda kesin fikirleri
vard ı r. Bu fikirlere basmakal ı plar denir. İ lk kez biriyle fl ö rt etmeye ba ş lad ı ğ ı n ı zda bu
basmakal ı plar sizin ya da fl ö rt edece ğ iniz ki ş inin nas ı l davranmas ı gerekti ğ i konusunda
kafanızı oldukça karıştırabilir.
Unutmayın:
Söz konusu ilişkide şiddet ya da istismar olduğunda “erkeğe yakışan” ya da “kıza yakışan” diye
bir şey yoktur. Yalnızca “doğru olan” ve “yanlış olan” vardır. Şiddet ve istismar, daima yanlış
olandır.
Ş iddet, her yan ı m ı zda — televizyonda, sinemada, m ü zikte, videolarda,
video oyunlarda ve hatta okullar ı m ı zda, mahallemizde ve evlerimizde.
İnsanlar sokakta, otobüslerde ve AVM’lerde kavga ediyor ve yalnızca kendi
istediklerini elde etmek i ç in her t ü r tehdidi kullan ı yor. S ü r ü c üler
birbirlerine ba ğ ı r ı yor, hatta silahla ate ş ediyor. Televizyon ve sinema,
binaların ve insanların paramparça olduğu görüntüleri gösteriyor. Hokey,
beysbol ve Amerikan futbolu sahalar ı nda s ü rekli yedek kul übelerin
boşaldığı kavgalar çıkıyor. Ülkenin dört bir yanında okullar, öğrencileri
yabanc ı lara ve birbirlerine kar ş ı korumak i ç in metal detekt ö rleri ve
güvenlik görevlileri kullan ı yor. Evlerde dahi ebeveynler birbirlerine —ve
hatta bazen ç ocuklar ı na — kar ş ı duygular ı n ı ifade etmek i ç in şiddete
başvuruyor.
Etrafımızdaki şiddet
Kişisel baskılar
Baz ı toplumsal ve ki ş isel durumlar hemen
herkesin ba ş a ç ı kmas ı i ç in zordur, ancak
bunlar özellikle gençleri etkilediğinde daha da
zordur. Bu kişisel baskılar ilişkideki istismar ve
şiddet davranışını arttırabilir ve kız veya erkek
arkada ş tan bu t ü r davran ı ş lar g ö rmeyi de
kabul ettirebilir.
Evde şiddet. Çocuklar ebeveynlerden birinin istismar edildiğini gördüklerinde genellikle lakap takmanın
azarlamanın ya da vurmanın birbirine aşık insanlar arasında normal olduğunu düşünerek büyürler.
Şiddet uygulanan evlerde büyüyen çocuklar genellikle kendi istediklerini elde etmek için başka bir insanı
tehdit etmenin, sindirmenin, kötü davranmanın ve vurmanın kabul edilebilir olduğu düşüncesini edinirler.
Kültürel inanışlar. Gençlerin kült ürel ve etnik geçmi ş leri ili ş kilerini etkiler. Bazı gençler, insanların
evlenecekleri ki ş ilerden ba ş ka biriyle ili ş ki ya ş amad ı klar ı k ü lt ü rlerden gelir, dolay ı s ı yla ailelerine bir
ilişkilerinin olduğunu bildirmeyebilirler. Bazı kültürlerde sadakat öyle önemli bir değerdir ki istismar edilen
genç yardım istememeye karar verebilir. Ayrıca, ailelerinin ya da kültürlerinin kuralları veya ayrımcılık ya
da yoksulluk nedeniyle kendi hayatlarında çok fazla şey yapamayacaklarına inanan genç kızlar kendilerine
sevecek ve özen gösterecek birini bulmaya dair ümitlerini geleceğe yöneltmiş olabilir. İstismar, ümitsiz bir
hayattan kaçış için ödenecek küçük bir bedel gibi görülebilir.
Lezbiyen, gay ya da biseksüel olma. Lezbiyen, gay ya da biseksüel olan gençler ayrı baskılarla karşılaşırlar.
Bazı gay ve lezbiyen gençler dış dünya tarafından fazla stres altında olduklarında sevdikleri kişiye öfkeyle
tepki gösterebilir. Kurbanlar şiddeti durdurmak için yardım istediklerine karar verseler dahi arkadaşlarının,
ö ğ retmenlerinin ya da di ğ er yeti ş kinlerin ne kendilerini dinleyip ne ya ş ad ı klar ı n ı anlamalar ı n ı
sağlayamayabilirler. Daha önce başkalarına cinsel yönelimlerinden bahsetmemişler ise yardım istemek
aynı zamanda bunun açığa çıkma riskinin olması anlamına da gelir.
Bir Engeli olma. Engelleri olan insanlar özellikle kendilerini savunamayacak ya da istismarı bildiremeyecek
durumdalarsa her tür şiddet konusunda genellikle daha büyük bir riskle karşı karşıyadır. Bilinçli olarak
engelli bir insanı taciz eden, ona sataşan ya da engelinden faydalanan her davranış istismardır. Bunlar,
tekerlekli sandalye kullanan bir insanın, bir eşyasını ulaşamayacağı bir yere koyma, işitme için yardımcı
araçlar kullanan birinin sizi duymasını zorlaştırma ya da öğrenme güçlüğü bulunan birinin zihnini kasten
karıştırma gibi davranışları içerir.
Bir yetişkinle cinsel ilişki yaşama. Bazen henüz ergen gençler kendilerini yaşça oldukça büyük yetişkinlerle
cinsel ili ş kinin i ç inde bulabilirler. Kendinizden 5 ya da 10 ya ş b ü y ü k birine romantik hisler besliyor da
olsanız, her ikinizin de seks yapmaya rızası olsa dahi yaşça büyük partnerin kanunen tecavüz denilen bir
suçu işlemekte olduğunu bilmelisiniz. Ayrıca, bazı yetişkinler ilişki kurdukları genci dövebilir ya da farklı bir
şekilde üzerinde kontrol sağlayabilir. Yetişkinin genç üzerinde hakimiyet ya da kontrol kurduğu ilişkiler asla
aşkla karıştırılmamalıdır.
Hamile kalma. Hamilelik, genellikle gencin, kendini yaln ı z hisseden, ba ğ ı ml ı , ç aresiz, arkada ş lar ı,
öğretmenleri ve ailesi tarafından kınanan bir anne adayı olarak yaşadığı istismara açık bir süreçtir. Erkek
arkada ş ı taraf ı ndan istismar ediliyorsa onu kaybedece ğ i korkusuyla, ailesinden daha fazla d ı şlanmak
istemediği ya da bebeğinin kendisinden alınacağı endişesiyle bu konuyu kimseye bahsedemeyebilir.
Alkol ya da uyuşturucu kullanma. Alkol ya da uyuşturucu kullanımı şiddete sebep olmaz, ancak tahmin
edilemeyen sonuçları olabilir: Kendisine engel olma duygusunu azaltabilir ya da gerçekte ne olup bittiği
algısında değişikliğe sebep olabilir. Sadece bir alkollü içecek dahi bazı gençlerin pişman olacakları şeyler
s ö ylemeleri ya da yapmalar ı i ç in yeterli olabilir. Alkol ve uyu ş turucular insanlar ı n durumu yanl ı ş
yorumlamalarına da neden olabilir — rıza yokken varmış gibi anlayabilir ya da tecavüze veya başka bir
ş iddete yol a ç abilecek bir durumu yaln ı zca arkada ş ç a g ö rebilirler. Alkol ve uyu ş turucular genellikle
istismar ı n ö zr ü olarak kullan ı l ı r: “ Seni incitme niyetim yoktu. Kendimde de ğ ildim. ” Alkoll ü ya da
uyuşturucu kullanmış olmak asla birini incitmenin özrü değildir
Durumu değiştirmeye hazır olduğunuzda
Birini incitmek asla bir a ş k i ş areti de ğ ildir. İ li ş kide ş iddet var ise s ö z konusu insanlar ı n ya ili ş kiyi ş iddet olmadan
sürdürmenin bir yolunu bulmalı ya da ondan kurtulmalıdır. İstismarın olduğu bir ilişkiye razı olmak zorunda değilsiniz ve
istismar edici davranışları sergilemeye devam etmek zorunda değilsiniz. Her ikiniz de daha iyisini hak ediyorsunuz. İnsanlar
genellikle istismar içeren ilişkilerden kurtulmak için yardıma ihtiyaç duyar. Özgür kalmanın zor olmasının birçok nedeni vardır.
Erken yaşlardan beri romantik ilişkiye sahip olmanın dünyadaki en önemli şey olduğu ve her türlü fedakarlığa değeceği fikrini
ediniyoruz. İ li ş kisi olmak bir toplumsal duru ş , daha g ü venli hissetmenin bir yolu ya da yeni bir arkada ş ç evresine giri ş
yapmanın bir yolu olabilir. Bazı insanlar da sadece yalnız olmaktan hoşlanmaz. Herhangi bir ilişkinin, hiç ilişki olmamasından
daha iyi olduğunu düşünebilirler. Ço ğu genç , ebeveynlerinin yardım ını istemez. Erkek arkadaşının tokat attığı bir kız,
öğrenirlerse ebeveynlerinin onunla ya da başka herhangi biriyle çıkmasına izin vermeyeceklerinden korkabilir. Bir erkeğin
ebeveynleri ise kız arkadaşının üzerindeki etkisini onaylamayabilir ve arabasının anahtarlarını alabilir. Gay, lezbiyen ya da
biseksüel bir gencin ebeveynleri şiddet içeren tek bir ilişkiyi tüm hem cins ilişkilerinin sağlıksız olduğunun kanıtı olarak
görebilir.
Şiddetin veya istismarın kendiliğinden duracağını düşünmeyin
Şiddet davranışı kendiliğinden ortadan kalkmaz. İkinizden biri veya her ikiniz de ilişkiler, öfkeyi dışa vurma, birbirinizden ne
beklediğiniz ya da sevdiğiniz birinden neleri hak ettiğiniz konusunda yanlış fikirlere sahip olabilirsiniz. Genellikle bir değişiklik
yapmak için her ikinizin de destek ve yardıma ihtiyacı vardır. Önemsediğiniz biri tarafından incitilmek sizi zayıf, değersiz,
çaresiz ve yalnız hissettirebilir Alkol ve uyuşturucuya başvurmak bu durumla başa çıkmanın uygun bir yolu değildir—bu,
istismarı ortadan kaldırmaz ya da daha dayanılabilir kılmaz. Biriyle konuşmakla başlayın. Bir rehber, koç, öğretmen, ebeveyn,
doktor, eğitimci, antrenör ya da yakın bir arkadaş durum hakkında objektif bir fikir edinmenize yardımc ı olabilir. Ayrıca
incitmeye son vermek ve bir ilişkide aslında ne istediğinizi ve neye ihtiyacınızın olduğunu konuşmaya başlamak için bazı güzel
fikirleri olabilir. Öyleyse harekete geçin!
DEĞİŞİME HAZIR MISINIZ???
İncitilen siz iseniz
Sizi sevdi ğ ini iddia eden biri ayn ı zamanda sizi
tehdit ediyor, korkutuyor ya da sizi incitiyorsa
o ki ş i a ş k hakk ı nda yanl ı ş fikirlere sahip ve
sizin zaman ın ızı hak etmiyor demektir! Birini
ayn ı
zamanda
ondan korkmadan
sevemiyorsan ı z o ili ş kiden kurtulman ı z daha
iyidir.
Sald ı r ı bir su ç tur. Fl ö rt etti ğ iniz ki ş inin sizi k ö t ü bir şekilde
incitebileceğinden korkuyorsanız ya da hâlihazırda böyle bir durum varsa
polisi aramaktan ç ekinmeyin. Bir ç ok ü lkede tehdit edilen ya da zarar
verilen gençler, yetişkinlerle aynı sınırlandırıcı emir ve korumalara sahiptir.
Yapabilece ğ iniz en ö nemli ş ey, kendinize dikkat etmektir. Durum ne
kadar ciddi g ö r ü n ü rse g ö r ü ns ü n daima sizi inciten biriyle ili şkiye
alternatifler vardır. Saygıyla yaklaşılmayı talep edin. Bunu hak ediyorsunuz!
Güvende olduğunuzdan emin olun. İlişkiyi sonlandırıp sonlandırmamaya
henüz karar vermemiş olsanız dahi güvende olmaya karar verebilirsiniz.
Kendinize zaman ay ı r ı n ve tekrar etmesi halinde tehlikeli bir durumdan
nasıl kurtulacağınızın yollarını düşünün. Örneğin telefon görüşmelerinizi
görüntülü yapabilir, kız/erkek arkadaşınızla yalnızca başka insanların da
bulundu ğ u a ç ı k alanlarda g ö r ü ş ebilir ya da buna ihtiya ç duyuyorsan ız
yanınızda kalacak bir arkadaşınızı bulabilirsiniz. Bir eylem planı tasarlamak
sizi durumun kontrol ü n ü ele alm ı ş hissettirebilir ve b ö ylece bir sonraki
adımı atabilirsiniz.
Destek alın. En yaygın ilişki içi şiddetlerden biri, soyutlama yani sizi arkadaşlarınızla vakit geçirmekten alıkoymaktır. Flört
ettiğiniz kişi boş zamanlarınızı kontrol ediyorsa dönecek başka bir yeriniz olmadığı hissine kapılabilirsiniz. Muhtemelen
ilişkinizi sonlandırmanızı isteyen arkadaşlarınızın desteğini de duymazsınız. Bu, o desteğe en çok ihtiyaç duyduğunuz andır.
Siz kendinizi savunurken bir arkadaş, öğretmen, rehber ya da size destek olacak herhangi biri ile konuşun. Kendinizle yalnız
kalmak zorunda olmadığınızı bilmek, kendinizi bu ilişkiden özgürleştirmek için gerekli cesareti verebilir. Konuştuğunuz ilk kişi
ihtiyaç duyduğunuz desteği vermiyorsa başka birini deneyin. Pes etmeyin! Saygı talep edin. Fiziksel, cinsel ya da duygusal
olarak ne şekilde incitildiğinizi flört ettiğiniz kişiye açıklayın. Bunun sizin için büyük bir mesele olduğunu ve artık durmasını
istediğinizi söyleyin. Şimdi. Bu, birçok nedenden ötürü zor bir adım olabilir. Söz konusu kişi istismar ettiğini reddedebilir ya
da İlişkiyi bitirmeye veya bu sorundan başkasına bahsetmeye kalktığınızda sinirlenir ve sizi, ailenizi veya kendisini incitmekle
tehdit eder. Veya oldukça nazikleşip pişman olabilir, ağlayarak sizi bir daha incitmemeye söz verebilir ancak bir süre sonra
aynı davranış kalıplarına geri dönebilir. Flört ettiğiniz kişiyi öfkeyle başa çıkma konusunda destek alması için cesaretlendirin.
Ancak gerçekle de yüzleşin: Birçok insan sizi gerçekten seviyor olsa dahi o değişimi gerçekleştiremeyebilir.
Yardım alın. Bunun, sadece sizin kendi ilişkiniz olması, sorunu da tek başınıza çözmek zorunda olduğunuz anlamına gelmez.
Sizi inciten kız/erkek arkadaş zaten size hak ettiğiniz şekliyle saygı göstermiyordur. Sizin yanınızda olacak bir yetişkinle —bir
öğretmen, rehber, koç, arkadaşla— konuşun. Yardım istemek zayıflık işareti değildir. Bu, hak ettiğiniz desteği almanız ve
kız/erkek arkadaşınıza gerekli mesajı iletmekle ilgilidir: İstismar ciddi bir şeydir, ve siz daha iyisini hak ediyorsunuz. Onları
değiştiremezsiniz. Ve önemsediğiniz kişinin istismar edici davranışının üstesinden gelmeye yardımcı olmak istediğiniz kadar
kendinizi de öncelikli olarak düşünmelisiniz.
İncitilen siz iseniz
Hem kendi hem de sevdiğiniz kişinin çıkarı için yardım alın! Öfkelendiğinizde, sinirlendiğinizde
ya da kıskandığınızda insanlara zarar verme hareketi kendiliğinden ortadan kalkmaz. Dürüst
şekilde bazen davranışlarınız için kendinizi haklı görüyorsanız dahi size bu konuda yeni fikirler
verebilecek biriyle konuşun.
Alkol ya da uyuşturucu kullanmak birini incitmenize neden olmaz. Ancak, öngörülemeyen
sonuçlara yol açabilir ve durumları görüş şeklinizi değiştirebilir. Alkol ya da uyuşturucuyu asla
istismarın özrü olarak kullanamazsınız. Bunu, madde kötüye kullanımı için yardım almanın bir
gerekçesi görmelisiniz.
Hiç kimse istediğini elde etmek için başkasını incitmek konusunda haklı olamaz. Öfkenizle
başa çıkmanın başkalarını incitmeyecek bir yolunu bulmadıkça istediğiniz şeyi —aşk, saygı,
nezaket, şefkat ya da sizi sevip güvenen biriyle mutlu bir an— bu şekilde elde edemezsiniz.
Siz kötü bir insan değilsiniz— yalnızca kötü bir davranışı ortadan kaldırmak için yardıma
ihtiyac ı olan birisiniz. Ö fkenizle ba ş a ç ı kman ı n, adil ş ekilde m ü cadele etmenin, ileti şim
kurman ı n ve ili ş kinizde sevgi al ı p vermenin yeni yollar ı n ı ö ğ renebilirsiniz. Utanc ı n ya da
korkunun size engel olmas ı na izin vermeyin — bir ebeveyn, ö ğ retmen, dini ö nder, doktor,
hemşire ya da rehber ile hemen bugün konuşun.
İnciten siz iseniz
Bir arkadaşı şiddet içeren bir ilişkinin içinde görmek acı verir. Yardım etmek istiyor fakat ne söyleyeceğinizi
ya da ne yapacağınızı bilemiyor olabilirsiniz. Başka birinin sorununa dahil olmaktan korkuyor olabilirsiniz.
Belki de siz şiddeti ve istismarı görmediniz ya da arkadaşınızın flört ettiği kişi öyle hoş görünüyor ki
hikayenin ne kadarına inanacağınıza karar veremiyorsunuz.
Kaygılanıyorsanız, bir şey söyleyin. Arkadaşınızın güvenliğinden endişe ediyorsanız, dile getirin. Bir ilişkide
incitilen insanlar genellikle kimseye anlatamayacaklarmış gibi hissederler. Utanıyor olabilirler. İstismarın
kendilerinin hatalar ı oldu ğ unu d ü ş ü nebilirler. Bunu hak ettiklerine inanabilirler. Arkada ş ı n ı za orada
olduğunuzu, dinlemek istediğinizi ve yargılamayacağınızı bildirin. Arkadaşınız bir sorun olduğunu kabul
etmeye hazır değil ise pes etmeyin. Desteğinizi göstererek ve arkadaşınıza birinin onu dinlemeyi istediğini
bildirerek onun sorunla başa çıkmasını kolaylaştırırsınız.
Dinleyin, destekleyin, inan ı n. Arkada ş ı n ı z sizden yard ı m ı n ı z ı istiyorsa bunu ciddiye al ı n. Koridorda
duyduğunuz dedikodulara değil, arkadaşınızın size anlattıklarına inanın. Arkadaşınız size oldukça kişisel ve
sancılı bilgileri ile güveniyor—gerçek bir arkadaş olun ve dedikodu yaymayın. Arkadaşınızın hiçbir şekilde
istismar edilmeyi hak etmediğini açıkça ifade ederek desteğinizi gösterin. Arkadaşınızın flört ettiği kişi ne
kadar istismar ediyor olursa olsun, arkadaşınız, özellikle de bu şiddetin daha da ilerleyeceğine inanıyorsa,
ilişkiyi sonlandırmayı güç bulabileceğini anlayışla karşılayın.
Destek alın. Arkadaşınız şiddet içeren ilişkisinden ancak bir sır olarak saklamanız şartıyla bahsedebilir.
Ş iddet ve istismar s ı r olarak tutulacak sorunlar de ğ ildir. Arkada ş ı n ı z yard ı m almaya haz ı r olsun ya da
olmasın, konuşabileceğiniz bir yetişkin bulun. Yapabiliyorsanız arkadaşınızı da beraberinizde götürün. Söz
konusu yetişkine bir sır tutma sözünden dönmek istemediğ inizi fakat t ü m bu s ı k ı nt ı y ı tek ba ş ı n ıza
taşıyamadığınızı söyleyebilirsiniz.
Arkadaşıma nasıl yardımcı olabilirim?
Gen ç lerin ili ş kilerinde şiddeti
durdurmak herkesin sorumluluğudur.
Erkek arkada ş lar, k ı z arkada şlar,
arkada ş lar, ebeveynler, yeti ş kinler herkesin zararl ı bir davran ı ş a kar ş ı
sesini y ü kseltme ve bunu önleme
sorumluluğu vardır.
Dikkatiniz için teşekkür ederiz
ArCuS
Arte e Cultura Sociale
Katkıda bulunanlar: L. B. Alberti, 7 — 41012 Carpi (MO) İtalya
+39 059 8751011 [email protected]
Irene Calzolari [email protected]
+39 320 4244449
Francesca Verna [email protected]
+39 3408436385