Delmece Yaylası Tabiat Parkı Gelişme Planı

T.C.
ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI
DOĞA KORUMA ve MİLLİ PARKLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
DELMECE YAYLASI TABİAT PARKI GELİŞME PLANI
İÇİNDEKİLER
1- Giriş
2- Tanımlar
3- İlkeler
4- Yasaklanan Faaliyetler
5- Gelişme Planı Aşamaları
5.1. Analiz
5.2. Verilerin Değerlendirilmesi (Sentez)
5.3. Planlama
5.3.1. Koruma Hedef ve Yönetim Amaçları
5.3.2. Plan kararları
5.3.2.1.Bölgeleme
5.3.3. Alt Planlar-Programlar,
5.3.4. İzleme-Kontrol ve Değerlendirme
5.3.5. Onay
6- Düzenlenen Haritalar
7- Kaynaklar
8- Kurum Görüşleri
1
1- GİRİŞ
Delmece Yaylası Tabiat Parkı Çınarcık İlçesi, Teşvikiye Beldesi ile Armutlu İlçesi, Selimiye
Köyü arasındaki köy yolu güzergâhında bulunmaktadır. Yol sahanın içinden geçmektedir.
Alanın tamamı ince doğal kayın ve gürgen ağaç türleri ile kaplıdır. Bir bölümü orman içi
açıklıktır. Saha odunsu türlerin yanı sıra otsu bitki türleri açısından da zengin yapıya sahiptir.
Yaban hayatı olarak memeli türlerinden kurt, çakal, tilki, tavşan ve yaban domuzu, yırtıcı ve
ötücü kuş türleri bulunmaktadır.
Delmece Yaylası Tabiat Parkının Yalova iline ve İstanbul, Bursa, Kocaeli gibi büyük
metropollere yakın mesafede olması, karayolu ile ulaşımın kolay ve zengin doğal güzellikleri
bünyesinde barındırması nedeniyle bilhassa yaz sezonunda bölge halkının günübirlik
eğlenme, dinlenme gibi rekreasyonel ihtiyaçlarını karşılamaktadır. Gelen ziyaretçiler sahayı
şu anda genellikle günübirlik alan olarak kullanmaktadır.
Daha önce mesire yeri olarak kullanılmakta olan saha 2873 sayılı Milli Parlar Kanunu gereği;
Bakanlık Makamı’nın 11.07.2011 tarih ve 903 sayılı Olur’ları ile Tabiat Parkı ilan edilmiştir.
Tabiat Parkının alanı 19.76 Ha.’dır.
2- TANIMLAR
Tabiat Parkı; bitki örtüsü ve yaban hayatı özelliğine sahip, manzara bütünlüğü içinde
halkın dinlenme ve eğlenmesine uygun tabiat parçalarını,
Teknik İzahname; Milli Parklar Yönetmeliğinin uygulanmasına açıklık getiren,
Yönetmelikte yer almayan hususları ihtiva eden Bakanlık emrini,
Gelişme Planı; Tabiat Parkı’nın sahip olduğu kaynak değerlerinin korunması,
geliştirilmesi ve devamlılığının sağlanması için teknik, idari, sosyal ve ekonomik seçeneklerin
belirlendiği, birbiri ile zaman ve yer ölçeğinde ilişkilendirildiği bütüncül, ekosistem
yaklaşımlı bir plandır.
Bölgeleme (zonlama); bir alanın krouma öncelikleri açısından ekolojik bütünlük,
doğal yapıdaki bozulmamışlık ve müdahale düzeyine göre derecelendirilmesi ve belirgin
sınırlara sahip koruma/kullanma kademelerinin oluşturulmasıdır.
Tabii Kaynak; biyolojik tabii değerler; flora, fauna, habitatlar, ekosistemler, tabiat
tarihinin ve tabii mirasın müstesna özellikleri ve bunlara dair ilmi değerler ile fiziki tabii
değerler; coğrafi konum, jeolojik ve jeomorfolojik teşekküller, hidrolojik ve limnolojik
özellikler, klimatik özellikler ve bunlara dair ilmi değerleri ifade eder.
2
İlgi Grubu/Grupları: Korunan alan içinde ve/veya yakın çevresinde yaşayan halk,
korunan alan yönetiminden etkilenen kişi, kurum ve kuruluşlar, ziyaretçiler, doğa koruma ile
ilgilenen yerel, ulusal ve uluslararası kuruluşlar, araştırma kurumları, yerel yönetimler ve
diğer ilgililerdir.
3- İLKELER
-
Ekolojik dengenin korunarak devamlılığın sağlanması,
-
Sahada mevcut günübirlik kullanımların denetim altına alınması,
-
Çevre kirliliğinin (hava, toprak, su ve gürültü) önlenmesi,
-
Habitatların korunması,
-
Ekosistemlerin devamlılığını sağlayacak şekilde, doğal yaşam ile Tabiat Parkından
faydalanan insanları koruma-kullanma dengesi içinde uyumlu hale getirecek araçların
geliştirilmesi,
-
Tabiat Parkı’nın sahip olduğu doğal kaynak değerleri ile bütünleşecek eko-turizm
faaliyetlerinin desteklenmesi,
-
Kurumlar arası koordinasyonun sağlanacağı uygulama stratejisinin geliştirilmesi,
-
Planın uygulanabilirliğinin sağlanmasına yönelik idari organizasyonun yapılması.
4- YASAKLANAN FAALİYETLER
2873 sayılı Milli Parklar Kanunu : 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu ve ilgili Yönetmeliği,
Delmece Yaylası Tabiat Parkı Uzun Devreli Gelişme Planını’nın yasal dayanağını
oluşturmaktadır. Kanunun 2. maddesinde Tabiat Parkı; “bitki örtüsü ve yaban hayatı
özelliğine sahip, manzara bütünlüğü içinde halkın dinlenme ve eğlenmesine uygun tabiat
parçaları” olarak tanımlanmaktadır.
Planlama ile ilgili 4. maddesinde tabiat parkı olarak belirlenen yerler için gerekli planların,
Kültür ve Turizm Bakanlığının görüşü alınarak Orman ve Su İşleri Bakanlığınca hazırlanacağı
ve yürürlüğe konulacağı hükme bağlanmıştır.
Bu kanun kapsamına giren yerlerde;
a) Tabii ve ekolojik denge ve tabii ekosistem değeri bozulamaz.
b) Yaban hayatı tahrip edilemez.
3
c) Bu sahaların özelliklerinin kaybolmasına veya değiştirilmesine sebep olan veya
olabilecek her türlü müdahaleler ile toprak, su ve hava kirlenmesi ve benzeri çevre sorunları
yaratacak iş ve işlemler yapılamaz,
d) Tabii dengeyi bozacak her türlü orman ürünleri üretimi, avlanma ve otlatma
yapılamaz,
e) Onaylanmış planlarda belirtilen yapı ve tesisler ve Genelkurmay Başkanlığınca
ihtiyaç duyulacak savunma sistemi için gerekli tesisler dışında kamu yararı açısından
vazgeçilmez ve kesin bir zorunluluk bulunmadıkça her ne surette olursa olsun hiçbir yapı ve
tesis kurulamaz ve işletilemez veya bu alanlarda var olan yerleşim sahaları dışında iskân
yapılamaz.
Milli Parklar Yönetmeliği: Bu Yönetmelik, 12 Aralık 1986 tarih ve 19309 sayılı Resmî
Gazete’de yayınlanmıştır. Bu yönetmeliğin uygulandığı yerlerde;
A) Genel olarak;
1-
Kanunun 14 üncü maddesi ile yasaklanan faaliyetler yapılamaz.
2-
Kaynak değerleri ile koruma ve kullanma esaslarının belirlenmesinde, ilmi ve teknik
araştırmalara en geniş ölçüde yer verilir.
3-
Kaynakların tabii karakterinin mutlak korunması ve devamlılığı sağlanır.
4-
Tabii kaynakların işletilmesi yasaktır.
5-
Tabii denge ve manzara bütünlüğünü bozacak ve tabii çevrenin bakir karakteri ile
bağdaşmayacak hiçbir faaliyete izin verilmez.
6 - Bu yerler sadece koruma, yönetim, araştırma, ziyaretçi, tanıtım tesis ve hizmetleri ile
donatılır; bu tesisler ile kaynak amenajmanı ve restorasyon esasları planlarında belirtilir.
7-
Kullanma ve yararlanma şartları ve seviyesi idarece belirlenir ve taşıma kapasitesinin
dışına çıkılmaz.
8 - Tabii ve kültürel kaynaklara, kaynak değerini bozmayacak, ancak tamamlayıcı ve
restorasyon amaçlı müdahalelerde bulunulabilir.
9 - Tabiatı mutlak koruma zonlarında, tabii kaynaklar insan etkisi olmaksızın tabii haline
bırakılır.
10 - Devlet mülkiyeti ve yönetimi ile kaynak, manzara, mülkiyet ve yönetim bütünlüğü
esastır. Ancak milli parklarda devlet mülkiyeti aranmayabilir.
11 - Kamulaştırma ve Tahsisler Kanunun 5 inci ve 6 ncı maddelerine göre yapılır.
12 - Planların gerektirdiği her türlü yapı, tesis, hizmet ve faaliyetlerin yapılması, yönetilmesi
ve işletilmesi Kanunun 12 nci maddesine göre düzenlenir.
4
B) Özel hallerde;
1 - Düzenli tarım ve mevcut iskan alanları ile bunları çevreleyen kırsal manzara dokusu,
kültürel ve tabii kaynakların korunması ve değerlendirilmesinde tezat teşkil etmemesi halinde
bu arazi kullanımlarının devamlılıklarını temin etmek üzere planlarında gerekli hükümler
getirilir ve bu hükümlere göre özel mülkiyet tasarruflarına izin verilebilir.
2 - Milli parklar ve tabiat parklarında gerçek ve tüzel kişiler lehine verilecek izinlere dair
esaslar, bu Yönetmeliğin 22 inci maddesinde belirtilmiştir.
3 - Üretim, otlatma ve avlanma faaliyetlerine ve kaynakların korunması geliştirilmesi ve
devamlılığını sağlayacak teknik faaliyetlere, Kanunun 13 üncü maddesinde belirtilen esaslar
dâhilinde ve mutlak koruma zonları dışında izin verilebilir.
4-
Kamu yararı açısından vazgeçilmez ve kesin bir mecburiyet doğması halinde, planda
yer almayan herhangi bir yatırım projesinin uygulanmasına, projenin çevreye yapacağı tesir
etüd edilerek, çevre ve kaynak koruma politikalarıyla kabul edilemez bir tezat teşkil
etmeyeceğinin tespit edilmesi halinde, planda gerekli değişiklikler yapıldıktan sonra
Bakanlıkça izin verilebilir.
Tabiat parkı olarak ayrılacak yerlerde;
1 - Milli veya bölge seviyesinde üstün tabii fizyocoğrafik yapıya, bitki örtüsü ve yaban
hayatı özelliklerine ve manzara güzellikleri ile rekreasyon potansiyeline sahip olmalıdır.
2-
Kaynak ve manzara bütünlüğünü sağlayacak yeterli büyüklükte olmalıdır.
3 - Bilhassa açık hava rekreasyonu yönünden farklı ve zengin bir potansiyele sahip
olmalıdır.
4 - Mahalli örf ve adetlerin, geleneksel arazi kullanma düzeninin ve kültürel manzaraların
ilgi çeken örneklerini de ihtiva edebilmelidir.
5-
Devletin mülkiyetinde olmalıdır.
6831 sayılı Orman Kanunu : Sahanın orman rejiminde olmasına bağlı olarak Orman Kanunu
hükümleri tabiat parkındaki uygulamaları bağlamaktadır.
5491 Sayılı Kanunla Değişik 2872 Sayılı Çevre Kanunu : 2872 Sayılı Çevre Kanunu’nun,
kirletme yasağı, çevrenin korunması ile ilgili hükümleri diğer önemli bir yasal sınırlayıcıdır.
Buna göre Çevre Kanunu, Tabiat Parkı içindeki uygulamaları bağlamaktadır.
Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği : Bu Yönetmelik, 9 Ağustos 1983 tarihli ve 2872 sayılı
Çevre Kanunu ile mezkûr kanunda ek ve değişiklik yapan kanun hükümlerine uygun olarak
hazırlanmış olup, amacı, ülkenin yeraltı ve yerüstü su kaynakları potansiyelinin her türlü
kullanım amacıyla korunmasını, en iyi bir biçimde kullanımının sağlanmasını ve su
kirlenmesinin önlenmesini ekonomik ve sosyal kalkınma hedefleriyle uyumlu bir şekilde
5
gerçekleştirmek üzere, su kirliliğinin kontrolü esaslarının belirlenmesi için gerekli olan
hukuki ve teknik esasları ortaya koymaktadır.
3194 sayılı İmar Kanunu : 2873 sayılı Milli Parklar Kanununun 4. Maddesi “Gelişme planı
uyarınca iskan ve yapılaşmaya konu olacak yerler için, imar mevzuatına göre imar uygulama
planları milli park gelişme planı hüküm ve kararlarına uygun olarak hazırlanır veya
hazırlattırılarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığının onayı ile yürürlüğe konulur.”, Milli Parklar
Yönetmeliği’nin 12. Maddesi “uzun devreli gelişme planı uyarınca iskan ve yapılaşmaya
konu olan yerler için, mahalli gelişme planı karakterindeki, imar mevzuatına uygun imar
uygulama planları, uzun devreli gelişme planı hüküm ve kararlarına uygun olarak, hazırlanır
veya hazırlattırılır, Çevre ve Şehircilik Bakanlığının onayı ile yürürlüğe girer.” İfadelerini
içermektedir. Söz konusu yasa ve yönetmelik maddeleri planlama safhasında doğrudan 3194
sayılı İmar Yasasına gönderme yapması açısından önem taşımaktadır. Dolayısı ile 3194 sayılı
İmar Yasası, yasal sınırlayıcı olarak yer almaktadır.
Yalova İli Çevre Düzeni Planı: Yalova İl Genel Meclisince 08.06.2007 tarih ve 145 no'lu ve
Yalova Belediye Meclisinin 08.06.2007 tarih ve 21/270 no'lu kararıyla kabul edilerek
yürürlüğe giren Yalova İli Çevre Düzeni Planı yasal sınırlayıcı olarak yer almaktadır.
Uluslararası Anlaşma ve Sözleşmeler
Delmece Yaylası Tabiat Parkı’nda herhangi bir uluslararası anlaşma veya sözleşme ile
verilmiş bir koruma statüsü bulunmamaktadır.
Ancak Dünya üzerindeki doğal değerlerin korunması ve korumada ülkeler arasında
işbirliğinin sağlanması amacıyla imzalanan ve ülkemizin de taraf olduğu Cites Sözleşmesi,
Bern Sözleşmesi, Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi ve Avrupa Peyzaj Sözleşmesi tabiat
parkındaki uygulamaları bağlayacak diğer yasal sınırlayıcılardır.
5- GELİŞME PLANI AŞAMALARI
Bu çalışma, Analiz, Verilerin Değerlendirilmesi ve Planlama olmak üzere 3 aşamadan
oluşacaktır.
Arazi çalışmalarına başlamadan önce saha hakkında bir takım bilgilerin elde edilmesi için
aşağıdaki hususlar tespit edilir;
Önceden Alınmış Kararlar
İdari Yapı
Delmece Yaylası Tabiat Parkı, Yalova İli Çınarcık ve Armutlu İlçeleri sınırları dahilinde yer
almakta olup, içinde yerleşim alanı bulunmamaktadır.
6
Alanın Tabiat Parkı olması sebebiyle Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü,
Yalova Şube Müdürlüğü’ne bağlıdır.
Bununla birlikte Tabiat Parkı, Bursa Orman Bölge Müdürlüğü, Yalova Orman İşletme
Müdürlüğü, Çınarcık ve Armutlu Orman İşletme Şeflikleri sınırları içinde yer almaktadır.
Alanın Yasal Durumu
Delmece Yaylası Tabiat Parkı, bünyesinde barındırdığı bitki örtüsü ve yaban hayatı özelliğine
sahip, manzara bütünlüğü içinde halkın dinlenme ve eğlenmesine uygun bir tabiat parçası
niteliğinde olması ve bu değerlerin korunarak gelecek kuşaklara aktarılması amacı ile 2873
Sayılı Milli Parklar Kanunu’nun 2. Maddesi gereğince Tabiat Parkı olarak ilan edilmiştir.
Tabiat Parkı alanının yönetilmesine ve işletilmesine ilişkin her türlü iş ve işlem 2873 sayılı
Milli Parklar Kanununa göre yapılmaktadır.
2873 sayılı Milli Parklar Kanunu ve ilgili Yönetmeliğin dışında, 6831 sayılı Orman Kanunu,
5491 sayılı kanunla değişik 2872 sayılı Çevre Kanunu, 3194 sayılı İmar Kanunu ve Su
Kirliliği Kontrol Yönetmeliği’nin Milli Parklar Kanunu’na aykırı olmayan hükümleri Tabiat
Parkındaki uygulamaları bağlamaktadır. Ayrıca Biyolojik Çeşitlilik, Cites ve Bern
Sözleşmeleri de Delmece Yaylası Tabiat Parkındaki uygulamalarda dikkate alınması gereken
uluslararası sözleşmelerdir.
Bölgeye Yönelik Projeler (Özel/Kamu)
Sahanın Tabiat Parkı ilanından önce Delmece Yaylası A Tipi Mesire Yeri iken yapılmış olan
bir gelişme planı bulunmamaktadır.
5.1. Analiz:
1. Coğrafi Konum:
Delmece Yaylası Tabiat Parkı Yalova İli Çınarcık ve Armutlu İlçeleri sınırları dâhilinde,
1/25.000 ölçekli memleket haritasında G 22 d4 paftasında bulunmaktadır. Saha ülke
koordinat sistemi içerisinde; 29° 00' 09” ve 29° 00' 23” Doğu boylamları ile 40° 32' 50”
ve 40° 33' 32” Kuzey enlemleri arasındadır.
2. Ulaşım:
Delmece Yaylası Tabiat Parkı Çınarcık İlçesi ,Teşvikiye Beldesi ile Armutlu İlçesi
,Selimiye Köyü arasındaki köy yolu güzergahında bulunmaktadır. Tabiat Parkına ulaşan
yolların tümü asfalttır.
7
Tabiat Parkına hava ve demiryolu ile ulaşım imkanı bulunmamaktadır. Sahaya en yakın
hava alanı İstanbul Sabiha Gökçen Havaalanı’dır.
Tabiat parkının bazı merkezlere uzaklığı aşağıda verilmektedir.
Merkezler
Mesafe
Yalova Merkez
37 Km.
Yalova İli Çınarcık İlçesi
20 Km.
Yalova İli Armutlu İlçesi
28 Km.
Yalova İli Çınarcık İlçesi Teşvikiye Köyü
17 Km.
İstanbul –Tabiat Parkı
213 Km.
İzmit –Tabiat Parkı
102 Km.
Bursa – Tabiat Parkı
106 Km.
Tablo 2 : Tabiat Parkının Bazı Merkezlere Uzaklığı
3. Jeolojik Yapı:
Pamukova metamorfitleri (Pmş)
Armutlu yarımadasının temel kayalarını Pamukova metamorfitleri oluşturmaktadır. Amfibolit,
amfibol şist, granit, metavolkanit, metagrovak, metakuvarsit ve fillitten oluşan metamorfitler
yer yer aplit, pegmatit ve kuvars damarlarıyla kesilmektedir. Birimin yaygın litolojisi olan
amfibolitler irili ufaklı granitik plutonlarla kesilmiş olup gnaysik dokuya sahiptir.
Amfibolitler yer yer granit çakılları içeren ve genellikle metagrovak, metakuvarsit ve sleytten
oluşan bir metakırıntılı birim ile uyumsuz olarak üzerlenir. Yalova ve yakın civarındaki daha
dar alanda genellikle Bakacak formasyonu ile Eosen yaşlı formasyonlar tarafından uyumsuz
olarak örtülür.
Taşköprü Formasyonu (Trt)
Birim kırmızı-mor, gri renkli, çatlaklı, sert, sıkı tutturulmuş, orta-kalın tabakalı kumtaşı,
silttaşı ve çakıltaşından oluşur. Birim içindeki egemen litoloji mika pulları da içeren silttaşı ve
kumtaşıdır. Kumtaşları genellikle demir ve klorit çimentolu grovak özelliğindedir. Seyrekçe
8
görülen çakıltaşı seviyeleri kireçtaşı, şist, kuvars ve radyolarit çakıllarından oluşmaktadır.
Birim, Bakacak ve İncebel Formasyonları tarafından uyumsuz olarak örtülür.
Bakacak Formasyonu (Kb)
Egemen olarak çakıltaşı ve kumtaşlarından oluşan formasyon tabanda kalın tabakalı bir taban
konglomerası ile başlar. Çakıltaşları mercek şeklinde, kötü boylanmalı, derecelenmeli, eş
zamanlı ya da farklı yaşlı kırıntılar ve çakıllar içerir. Kumtaşları gri renkli, dereceli, laminalı,
tane destekli, ince-kaba tanelidir. Kumtaşı ve çakıltaşlarında çimento, kalkerli veya killidir.
Birim paleozoyik ve Triyas yaşlı formasyonlar üzerinde uyumsuz olarak bulunmaktadır. Üstte
Paleosen-Orta Eosen yaşlı İncebel formasyonu ile uyumlu, Miyosen yaşlı Kılıç formasyonu
tarafından uyumsuz olarak örtülür.
İncebel Formasyonu (Ti)
Birim altta bir taban konglomerası seviyesi ile başlar ve genellikle tekdüze bir şekilde
kumtaşı, çamurtaşı, marn ve çakıltaşı ardalanması ile devam eder. Kumtaşları laminalı,
derecelenmeli, tane destekli, bol kuvars taneli, volkanik ve metamorfik kaya parçalı türbiditik
çökellerdir. İstif üst kesimlere doğru kireçtaşı ve çamurtaşı ardalanmasından oluşan bir nitelik
kazanır. Toplam kalınlığı yaklaşık 1000 m civarındadır. İncebel formasyonu üzerine geçişli
olarak Sarısu formasyonu gelir.
İncebel formasyonu içinde ara seviyeler olarak bulunan tüfler formasyonun tüf üyesi olarak
adlandırılmıştır (Tit). Beyaz ve yeşil renkler arasında değişen tüfler ince-iri taneli ve sıkı
tutturulmuştur.
Sarısu Formasyonu (Ts)
Metamorfik kayalar üzerinde çakıltaşı, çamurtaşı, kumtaşı ve kireçtaşından oluşan bir seviye
ile başlar. Bunun üzerine kalınlığı 1000 metreyi bulan, ince-kaba taneli tüf ve lapilli tüf içinde
çeşitli boyutta andezitik tüf ve kaya parçalarından oluşan piroklastik kayalar gelir. İstif içinde
yer yer iri andezit bloklu
ve çakıllı plaj çakıltaşı seviyeleri bulunur. Lav akıntıları ortalama 5 m kalınlıkta düzeyler
halinde piroklastik kayalarla ardalanır. İstif özellikle üst düzeylerde bazalt dayklarıyla kesilir.
Birim altta metamorfik kayalar üzerine uyumsuz, İncebel formasyonu ile geçişlidir. Fıstıklı
Graniti tarafından kesilen birim üstte Kılıç formasyonu tarafından örtülür.
9
Fıstıklı Graniti (Tf)
Genellikle gri, bazen pembe renkli, ayrışmış seviyeleri açık sarı renkli, sert ve masif yapılı
sokulum kayasıdır. Pamukova metamorfitleri ile Sarısu volkanitlerini keser.
Kılıç Formasyonu (Tk)
Birim değişik renklerdeki laminalı, ince tabakalı, orta-sıkı tutturulmuş kiltaşı, silttaşı, marn ile
mercek ve bant şeklinde kumtaşı ve çamurtaşından oluşur. Killer yer yer jips kristallidir. Üst
seviyelere doğru marnlar arasında killi kireçtaşlarına rastlanır. Kiltaşı ve marnlar kum ve inceorta kalınlıkta kireçtaşları ile çökelmiştir. Kılıç formasyonu üzerinde yaygın olarak 1-6 m
kalınlığında bir ayrışma seviyesi izlenir. Kil niteliğinde olan bu seviye çamur akması ve krip
şeklinde kütle hareketleri gözlenir. Kılıç formasyonu kendinden yaşlı birimler üzerine
uyumsuz olarak gelir.
Yalakdere Formasyonu (Ty)
Birbiriyle geçişli kumtaşı, çakıltaşı, silttaşı, kiltaşı ve çamurtaşı seviyelerinden oluşur. Birim
içinde değişik lokasyonlarda kireçtaşı düzeyleri de izlenir. Çoğunlukla tutturulmamış olan
birim çapraz tabakalanmalı ve demiroksit nodüllüdür. Tektonizma etkisiyle kıvrımlı ve kırıklı
bir yapı kazanan birim yer yer heyelanlıdır.
Yalakdere formasyonunun kireçtaşlarından oluşan üst kesimi Kireçtaşı üyesi (Tyk) olarak
ayırtlanmıştır. Genellikle yataya yakın bir eğime sahip olan kireçtaşları yer yer killi seviyeler
içerir. Kireçtaşı üyesinin alt seviyeleri genellikle masif, üstte doğru ise belirgin
tabakalanmalıdır. Kalınlığı değişken olup en çok 100 metredir.
Yalakdere formasyonu Kılıç formasyonu üzerine uyumsuz olarak gelmektedir.
Kuvaterner Çökelleri
Denizel seki çökelleri ile kıyı ve akarsu ortamlarında çökelmiş kuvaterner oluşukları çökelme
ortamları ve jeomorfolojik özellikleri dikkate alınarak 13 alt birim ayrılmıştır.
Üst seki çökelleri (Qdsi) sarı, boz renklerde tabakalı, gevşek çimentolu kum, killi kum ve
siltten oluşur. Temele yakın alt seviyeler sıkı çimentolanmış volkanik kaya ve kireçtaşı
çakılları kapsayan taban konglomerası ile başlar. Üste doğru gevşek tutturulmuş kumtaşlarına,
daha üst seviyelerde ise siltli kum ve marnlara geçer. Üzerine alüviyal çökeller gelir.
10
Alt seki çölleri (Q Ds2) 3-5 m kotlarında, kıyıdan yaklaşık 1 km içerideki yamaç önlerinde
yüzeylenir. Tabanlar kumtaşı-çakıltaşı ile başlar, üste doğru kumtaşı ve silttaşına geçer.
Sekiler dışında kalan Holosen birimleri kıyıda deniz, deniz/akarsu; karada ise akarsu
ortamında depolanmış, tutturulmamış gereçlerden oluşur. Yanal ve düşey yönlerde
birbirleriyle geçişlidir. Denizel kökenli birimler kıyı boyunca plaj (Q D P), kıyı kordonu
(Qdo), kıyı düzlüğü (QDk) ve bataklık (QDb) çökellerinden oluşur. Bunlara ek olarak lagün
çökelleri de (QDI) mevcuttur.
Akarsu çökelleri kanal (QAk) ve taşkın ovası (QAt) iki gruba ayrılmıştır. Kanal tipi olanlar
genellikle örgülü akarsu ve menderes çökelleri şeklindedir.Taşkın çökelleri delta ve kıyı
düzlüklerinde yaygındır. Akarsu çökelleri olarak haritalanan grup içinde daha dar alanda
yüzeyleyen doğal set çökelleri de (QAl) vardır.
Alüvyon yelpazesi çökelleri (QEy) basık bir topoğrafya ile tipik geometriğe sahiptir.
Yelpazelerin ıraksak kesimlerinde 3-5 m kotundaki alt seki çökelleri daha sonra delta düzlüğü
(QDd) çökellerine geçer.
Kuvaterner birimler içinde en genç olan etek çökelleri (QEe) alüvyon yelpazelerini örten bir
kuşak şeklinde yüzeylemektedir.
Tektonik
İnceleme alanının da içerisinde bulunduğu Armutlu yarımadası, Anadolu’nun paleotektonik
ve neotektonik dönemdeki yapısal evrimi açısından önemli bir bölgede yer almaktadır. Bölge
paleotektonik açıdan Rodop-Pontid kuşağı (İstanbul Zonu) ile Sakarya kıtası arasındaki kenet
kuşağında bulunur. Bu iki zon Eosen-Erken Oligosen’de İntra -Pontid okyanusunun
kapanması sonucu oluşan kenet boyunca bir araya gelmiştir (Şengör ve Yılmaz, 1981; Okay
ve Görür, 1995; Yılmaz ve Diğ.,1995). Yalova çevresinde yüzeylenen paleotektonik dönem
kaya toplulukları İstanbul zonu içerisinde yer alan birimlerdir.
Bölgesel neotektonik evrim Anadolu’nun neotektoniği ile uyumlu olup Orta-Üst Miyosen’de
başlar (Şengör,1980; Şengör ve Yılmaz,1981; Şengör ve Diğ.,1985; Görür ve Diğ., 1995;
Emre ve Diğ., 1998). Bölgenin günümüz jeolojisi neotektonik dönemde şekillenmiştir.
Miyosen ve Kuvaterner yaşlı birimler neotektonik dönem çökellerini oluştururlar. Yalova
çevresindeki neotektonik dönem yapıları değişik doğrultudaki fay ve kıvrımlardan oluşur.
Bölgenin en önemli yapısal unsuru olan Kuzey Anadolu Fayı (KAF) günümüz tektoniğini
denetlemektedir. Bu fay, Armutlu yarımadasında kuzey ve güney olmak üzere iki kola ayrılır.
Kuzey kol İzmit-Adapazarı koridorunu izleyerek Marmara Denizi’ne doğru uzanır. Yalova
11
yöresinde, kabaca D-B doğrultusunda Marmara Denizi çukurluklarını izleyerek batıya doğru
devam eder. Diğer kolu ise Geyve-Gemlik hattı boyunca Armutlu yarımadası yükselimini
güneyden sınırlandırır. Yalova yöresinde neotektonik döneme ilişkin diğer faylar KB-GD ve
KD-GB doğrultusundadır. Bunlar genelde inaktiftir. Hersek ve Laledere deltalarında izlenen
aktif faylar KAF zonu içerisinde yer almaktadır. Bölgenin aktif fayları, ayrıntılı araştırılmıştır.
Neotektonik dönem yapılarından olan kıvrım ve bindirmeler Miyo-Pliyosen yaşlı birimler
içerisinde izlenir. Kıvrımların doğrultusu genelde D-B’dır.
Şekil 1: Armutlu Yarımadası’nın ana tektonik birlikleri (Yılmaz ve diğ., 1995)
Şekil 2 : Tabiat Parkının Genelleştirilmiş Stratigrafik Kolon Kesiti
12
Tabiat Parkı, Bayındırlık ve İskân Bakanlığı’nca 1996 yılında yenilenen Türkiye Deprem
Bölgeleri Haritasına göre 1. Derecede Deprem Bölgesi’nde yer almaktadır.
Delmece
Yaylası Tabiat
Parkı
Harita 1 : Delmece Yaylası Tabiat Parkının Türkiye Deprem Bölgeleri İçindeki Yeri
4. Topoğrafik ve Jeomorfolojik Özellikler:
Bölgede yükselti 600 metre ile 800 metre arasında değişmektedir. Buna göre yükselti farkı
200 metre civarındadır. Yükseltisi az olan alanlar bitişiğindeki 2B arazileri ve yol çevresinde
yoğunlaşmaktadır. Genel olarak bölgede kuzeye, güneye ve batıya gidildikçe artan yükselti,
doğuya inildikçe ve 2B arazilerinin bulunduğu düzlük alanlara yaklaştıkça düşmektedir.
Yükseltinin bölgedeki dağılış yüzdesi farklılıklar göstermektedir. Bölgenin çoğu kısmı 700
metreden düşük yükseltilere sahipken yaklaşık % 15’i 700 metrenin üzerindedir. Tabiat
Parkındaki yükseklikler de 630 m. ile 720 m. arasında değişmektedir. Tabiat parkında eğim
grupları 0-20 arası % 30, 20-40 arası % 70 şeklindedir.
5. İklim:
Yalova’nın iklim özelikleri sahip olduğu konum nedeni ile bir hayli dikkat çekicidir.
Türkiye’de hava tiplerinin ve mevsimlerin genel karakterini esas itibariyle tayin eden planetar
faktörlerin ortaya koyduğu makroklima şartları, coğrafi amillerin sebep olduğu termik ve
dinamik etkiler neticesinde bölgesel farklar arzeder. Bu arada Marmara Bölgesi
topografyanın karakteri, alçak deniz sahası ve boğazların teşkil ettiği koridorların varlığı
nedeni ile Karadeniz, Ege ve Akdeniz arasında bir geçiş sahası halinde batı, doğu, iç kısımlar
13
ve Trakya sahasında farklı iklim özellikleri yaşanmaktadır. Bu bakımdan Erinç (1962)
Marmara iklimini Akdeniz ikliminin bir alt tipi olarak ifade etmektedir. Erinç bu iklimin
genel karakteri olarak kışların soğuk ve kar yağışlı ve don olaylarının yaşandığı, buna karşın
yaz döneminin sıcak, ancak buharlaşma ve kuraklığın Akdeniz iklim sahasına oranla daha az
olduğunu belirtmektedir. Yöre, Karadeniz ve Akdeniz iklimlerinin birlikte etkiliği olduğu
Armutlu Yarımadasında yer almaktadır (Koçman, 1993).
6. Hidrolojik Özellikler:
Delmece Yaylası Tabiat Parkı, Güngörmez deresinin su toplama havzasının bir bölümünü
oluşturmaktadır. Konu ile ilgili harita bilgileri aşağıdadır.
Harita 2 : Yalova İli hidrografya haritası.
7. Toprak:
Delmece Yaylası Tabiat Parkında kireçsiz kahverengi orman toprakları görülmektedir. Yarı
nemli iklim koşulları altında gelişmiş olan bu toprak grubu yöredeki volkanik birimler
üzerinde gelişmiştir.
Ormanlık yerlerde yağış fazlalığı sonucu kireçsiz orman topraklarında kireçle birlikte bitki
besin maddeleri de büyük ölçüde yıkanarak topraktan uzaklaştırılmıştır. Onun için bu
topraklar bitki besin maddesi yönünden fakirdir.
14
Tabiat parkı içindeki topraklar arazi kullanım kabiliyeti açısından otlak ve ormana uygun
fakat tarıma uygun olmayan orman ve mera olarak kullanılması şart olan 6. Sınıf topraklara
girmektedir.
8. Biyolojik Yapı:
a) Ekosistem/Habitatlar
Tabiat Parkı içinde orman ekosistemi görülmektedir.
Orman Ekosistemi : Bölgede nemli-ılıman yaprağını döken ormanlar görülmektedir.
Araştırma alanının güney ve kuzey kesiminde, iklim koşulları ve topoğrafik yapısına da bağlı
olarak farklı vejetasyon tipleri bulunmaktadır.
Yarımadanın kuzey kesiminde oldukça düşük yükseltilerden itibaren görülen Fagus
orientalis 400-650 metreler arasında, Tilia argentea, Castenea sativa, Carpinus betulus,
Qwercus
frainetto,
Q.petrea,
Q.Cerris,
Acer
campestre
ile
karışık
ormanlar
oluşturmaktadır. Daha yükseklerde saf kayın ormanları veya adi gürgen veya meşelerle
karışık kayın ormanları yer alır. Çok nemli ve gölgeli olan bu ormanların alt florasında
Ruscus aculeatus, R. bypoglossum,Tamus communis, Geranium aspbodeloidesi, Galium
pascbale, G.spurium, Cbamaecytisus supinus türlerine sıklıkla rastlanır. Çok gölgeli ve çok
kuytu yerlerde Laurocerasus officinalis, dere içlerinde ve nemli vadilerde Populus tremula,
Cornusmas, Alnus glutinosa, Salix alba, Corylus avellana görülmektedir.
Yarımadanın güney kesiminde ise F.orientalis kuzeye göre daha yüksek seviyelerde 700
metreden itibaren görülmeye başlar.İğne yapraklılardan Pinus pinea, Fıstıklı çevresinde daha
yaygın olmak üzere, Kumla, Kapaklı ve Arnutlu çevresinde lokal olarak küçük gruplar
halinde yayılış gösterir. P.brutia ise Fıstıklı –Narlı-Kapaklı arasında 300 metrelere kadar
çıkar ve bu ormanların floristik yapısına, Arbutus unedo, Pbillyrea latifolia, Erica arborea,
Cistus creticus, C.salvifolius, Olea europea gibi maki elemanları katılır. Doğal yayılışa
sahip diğer iğne yapraklı P.nigra subsp.pallasiana Armutlu ve Kapaklının üst kısımlarında
Mecidiye-Hayriye çevresinde 400-750 metreler arasında yayılış gösterir. Bu türe,
Q.pubesceus, Q.cerris, Q.petrea, Crategus monogyna, Pyrus amygdaliformis, Juniperus
oxycedrus gibi farklı odunsular eşlik etmektedir. Alt flora yapısı bakımından diğer iki iğne
yapraklıdan farklılık gösterir.
15
Yarımadanın tümünde deniz seviyesinden itibaren yer alan maki güney bakılarda 450-500
metre, kuzeyde 300-400 metrelere kadar çıkmaktadır. Gemlik-Kapaklı arasında makinin
egemen türleri,Erica arborea, Cisius creticus, C. Salvifolius, Pbyllerea latifolia, Quercus
coccifera, Lavandula stoecbas, Calicotome villosa’dır.Kapaklıdan sonra Arbutus unedo
ve Laurus nobilis’in daha yaygın bulunduğu görülür. Armutlu-Esenköy arasında daha sık ve
yüksek boylu elemanlardan oluşan makinin yapısına Craiegus monogyna
katılır ve
Quercus, Rubus türlerinin çokluğu dikkati çeker.Alanın güney kesiminde 350 metreden
sonra , aşırı otlatma ve kesim sonucu bozuk orman haline gelmiş ve çalılaşmış meşe
toplulukları oldukça yaygındır.Bölgenin tümünde makinin tahrip edildiği yerlerde Cisius’ların
hakim olduğu, Gemlik ve Armutlu çevresinde Sarcopoterium spinosum’un bu yapıya
katıldığı görülmektedir.Yarımadanın her yerinde, yerleşim, aşırı otlatma ve kesim sonucu
vejetasyon hızla tahrip edilmektedir.Armutlu iskelesi çevresinde, bahçelikler arası bir çayırın
Tulipa orpbonidea ile kaplı olduğu ve gene Armutlu kaplıca çevresinin Anemone blanda
ile örtülü olduğu belirtilmektedir.Ancak bugün her iki türe de araştırma alanında nadir olarak
rastlanmaktadır.
Tabiat Parkı içinde bulunan orman durumu aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Verimli Orman
Açıklık Alan
Meşçere
Alanı
Meşçere
Alanı
Tipi
(Ha.)
Tipi
(Ha.)
16,43
OT
1.25
Knab3
KnGnb3
TOPLAM
2.08
18,51
1,25
Tablo 3 : Tabiat Parkı Orman Meşcere Tipleri
16
Resim 1 : Orman Ekosistemi
b) Flora:
Tabiat Parkında Fagus orientalis haricinde orman ekosistemini oluşturan ve münferit fertler
olarak bulunan diğer ağaç türleri Carpinus betulus,Pinus nigra’dır.
Tablo 4 : Delmece Yaylası Tabiat Parkının Yakın Çevre Florası
Familya ve Tür Adı
ACERACEAE
Acer campestre
Acer platanoides
AMARANTHACEAE
Amaranthus retroflexus
Türkçe İsim
Akçaağaç
Akçaağaç
Horoz İbiği
Endemizm
Durumu
Habitat
Karışık ormanlar ve yaprak döken çalılar
Karışık ormanlar
-
Yol kenarı, çorak yerler
-
Ormanlık bölgeler, dere kenarları,
nemli vadiler, hendek yanları
Koruluklar ve dere kıyıları
Orman açıklığı, taşlı tepe yanları,
bozulmuş step, nadas tarlalar, kumullar
Ormanlar ve gölgelik alanlar
-
Kireçtaşı ve
serpantin kayalar ve
yamaçlar,bozkır, Juniperus çalılıklar
-
-
-
Koruluk, orman
-
APIACEAE / UMBELLIFERAE
Chaerophyllum byzantium
Conium maculatum
Eryngium campestre
Sanicula europaea
ARACEAE
Arum elongatum
ARISTOLOCHIACEAE
Aristolochia pallida
Baldıran
Boğa Dikeni
Deve kulağı
Yılan yastığı
Loğusaotu
-
ASTERACEAE/COMPOSITAE
Achillea grandifolia
17
Endemizm
Durumu
Familya ve Tür Adı
Türkçe İsim
Habitat
Achillea millefolium
Anthemis tinctoria
Civan perçemi
Sarı Papatya
Dağ çayırlık
Step, tarla, kireçtaşı kenarları, çalılıklar
arası
Pinus brutia ormanı, Quercus infectoria
çalılığı,kurak tepeler, nadas tarla
Pinus ormanı, kayalık yamaç, tarla, yol
kenarı
Orman, bazalt kaya, yamaç, step, nadas tarla
Gölgeli orman ve çalılık
Pinus nigra orman açıklığı, dağlık
meralardaki, ıslak topraklı çukurlar
Dağ ormanı
Orman, kayalık yamaç çağıllık
Geniş yapraklı, karışık ve çam ormanı,
genellikle kalkerli tabaka, uçurum
Pinus sylvestrıs. Ve Pinus brutia ormanı,
otlak, step, taşlık alpin yamaç
-
Kesılmıs orman, tarla
-
Kuru, kumlu ve kayalık yerler, maki
Pinus brutia ormanı, tarlalar, vs.
Kuru tepeler, kalkerli bozkırlar, tahıl tarlası,
frigana, Quercus, Pinus, Abies ormanı
-
-
Çalılık, yamaç, orman
-
-
Seyrek ormanlar, otlaklar, kayalık yamaçlar,
kayalıklar, bozkır, kumullar
Ormanlar, maki, bozkır, kayalık yamaçlar
Orman, çalılık, çok sulu çayırlıklar
Ormanlar, alpin çayırlıklar, kayalık
ve çimenlik yamaçlar
Orman kenarları, eğik çayırlıklar
-
Maki, Pinus nigra ormanı
-
Geniş yağrak döken (QuercusFagus) veya karışık (Abies-PiceaFagus)ormanları,
-
Çam ormanı, meşe çalılığı, maki
-
Yumakotu
Ormanlar veya diğer gölge kısımlar,
akarsu kenarları, kaynaklar veya çukurluklar
-
Sandal
Çoban üzümü
Maki, Pinus brutia ormanları
Seyrek kayın ve köknar ormanları, çalılıklar
-
Carlina corymbosa
Centaurea cyanus
Crepis alpina
Doronicum orientale
Helichrysum graveolens
Hieracium anisophyllum
Lapsana communis
Mycelis muralis
Peygamber çiçeği
Orman
Altınbaşotu
Garduvali
-
Pilosella hoppeana
-
Sigesbeckia orientalis
-
BORAGINACEAE
Alkanna tinctoria
Anchusa officinalis
Onosma aucheranum
BRASSICACEAE /
CRUCIFERAE
Alyssum repens
CAMPANULACEAE
Asyneuma limonifolium
Asyneuma rigidum
Campanula latifolia
Campanula olympica
Campanula rapunculoides
CISTACEAE
Cistus laurifolius
CORYLACEAE
Carpinus betulus
CUPRESSACEAE
Juniperus oxycedrus
CYPERACEAE
Carex pendula
ERİCACEAE
Arbutus andrachne
Vaccinium arctostaphylos
EUPHORBİACEAE
Chrozophora tinctoria
Havacıva
Sığır dili
Yalancı havacıva
Çan çiçeği
Çan çiçeği
Çan çiçeği
Laden
Gürgen
Ardıç
Bambul otu
-
-
Maki, firigana, Pinus brutia orman açıklığı, taşlık yerler, tuzlu step, tarlalar, patika
FABACEAE /LEGUMINOSAE
Cercis siliquastrum
Erguvan
Maki ve yaprak döken ormanlar
18
Familya ve Tür Adı
Türkçe İsim
Galega officinalis
Trifolium alpestre
Trifolium caudatum
FAGACEAE
Castanea sativa
Keçisedef otu
Üçgül
Kestane
Fagus orientalis
Kayın
Endemizm
Durumu
Habitat
Çalılık, ormanlık yerler, ıslak yerler
Otlaklar, dağlardaki orman açıklıkları
Koruluklar ve orman açıklıkları, otlaklar
-
İyi sulanan, yaprak döken ve
karışık ormanlar (Quercus-Fagus veya
Picea-Fagus), kalsıfus
Yaprak döken ve karışık ormanlar
(Quercus-Castanea-Carpinus veya Abies,
Pinus nigra
-
GERANIACEAE
Erodium cicutarium
Geranium asphodeloides
Tarak otu
İğnelik
Ormanlar, çalılar, çayırlıklar, kıyılar
-
LAMIACEAE/ LABIATAE
Lavandula stoechas
Karabaşotu
Origanum vulgare
Mercanköşk
Salvia argentea
Salvia forskahlei
Adaçayı
-
Salvia tomentosa
Adaçayı
LAURACEAE
Laurus nobilis
Defne
PAPAVERACEAE
Chelidonium majus
PİNACEAE
Pinus nigra
ROSACEAE
Crataegus monogyna
Kırlangıçotu
Karaçam
Alıç
RUBIACEAE
Asperula involucrata
Galium paschale
Galium rotundifolium
SANTALACEAE
Yoğurt otu
Yoğurt otu
Seyrek Pinus brutia ormanları, maki,
firigana,kalkerli kaya ve granit yamaçlar vs.
Kuru tepe ve kaya yamaçları, kalkerli
ve kalkersiz toprak, konifer veya karışık
ormanlar, maki
Kireçtaşı ve volkanik yamaçlar, kayalık
taraçalar,Pinus ile
Geniş ve iğne yapraklı ormanlar, çayırlar,
dik kenarlar
Pinus brutia ve Pinus nigra ile ortak
yaşar,Quercus pubescens makisi, kireçtaşı
yamaçlar
-
-
Kıyı makileri, dense bushes mıyed wıth myrtus,Phillyrea ve Erica arborea, Pinus
brutia
Orman altı gölge, çalılık
-
Orman
-
Tepe kenarları, maki, meşe çalıları,
karışık ormanlar, yol kenarları
-
Yaprak döken ve karışık ormanlar
ormandan temizlenmiş açıklıklar
Karışık yaprak döken ormanlar ve açıklıklar
-
Orman
-
Huş orman açıklığı, çam orman açıklığı
-
Yüksük otu
Ormanlar, açıklıklar, kayalık yamaçlar
ve yol kenarları kıyıları
-
Verbascum
biledschikianum
Sığırkuyruğu
Pinus brutia ormanı, frigana, çorak yerler
Endemik
Verbascum ovalifolium
Sığırkuyruğu
Verbascum prusianum
Sığırkuyruğu
Çayırlıklar, kuru yamaçlar, Pinus ormanları
Castanea ve Pinus ormanlığı, Quercus
çalılığı
Thesium divaricatum
SCROPHULARIACEAE
Digitalis ferruginea
Endemik
19
Familya ve Tür Adı
Türkçe İsim
Veronica arvensis
Yavşan otu
Veronica bozakmanii
Yavşan otu
Veronica chamaedrys
Yavşan otu
Endemizm
Durumu
Habitat
Seyrek ormanlar, çalılık, çimenlik,
kayalık,yamaçlar, kırlar, yol kenarları,
kıyılar
-
Pinus ve Abies ormanları, ıslak yerler, sık
sık kil üstünde
-
Yaprak döken ormanlardaki bereketli
toprak,orman yol kenarları, makilik,
çalılık
-
STAPHYLEACEAE
Staphylea pinnata
Patlangaç
Ormanlar ve gölgelik yerler
THYMELAEACEAE
Daphne sericea
Dafne
Kireçtaşı üzerinde, serpantin ve
şişt,seyrek
Pinus brutia ormanları, Quercus coccifera
-
TİLİACEAE
Tilia argentea
ULMACEAE
Ulmus glabra
URTICACEAE
Urtica pilulifera L.
Ihlamur
Karaağaç
Isırgan
Yaprak döken ormanlar
-
Karışık yaprak dökücü ormanlar
-
Bozuk ve boş alanlar, kıyı kenarları
-
c)Fauna
Anadolu, birçok türün anavatanı olmasının yanında özellikle geçmişteki jeolojik ve
iklimsel değişikliklerden etkilenen canlılara barınak olmasından dolayı dünyadaki herhangi
bir kara parçasından çok daha fazla biyolojik öneme sahiptir.
Anadolu, yaşayan öğeleri içeren zengin bir müzedir. Avrupa kıtasının tümünde bitki
türlerinin sayısı yaklaşık 12.000 kadar olmasına karşın, bugün Türkiye'de kaydedilmiş bitki
türü sayısı hemen hemen bu sayıya yaklaşmıştır; gelecekteki çalışmalarla bu sayının daha da
artacağı konusunda kesin kanıtlar vardır. Hayvan türlerinin sayısının ise, Avrupa Kıtasında
yaşayanların hemen hemen 1,5 katı kadar, yani 80.000'in üzerinde olduğu varsayılmaktadır.
Ayrıca her türün, topografik özelliklere bağlı olarak çeşitlenmesi sebebiyle, çok fazla
miktarda alttür ve ırkla temsil edilmesi, bu zenginliğe birçok değer daha katmaktadır.
Tablo 5 : Delmece Yaylası Tabiat Parkı Yakın Çevre Faunası
Familya ve Tür Adı
SALAMANDRIDAE
Triturus vulgaris
Triturus karelani
DISCOGLOSSIDAE
BUFONIDAE
Türkçe İsim
Küçük semender
Pütürüklü semender
Endemizm
Durumu
Habitat
Üreme zamanı su birikintileri, diğer
zamanlar nemli taşlık bölgeler
Orman ve sucul ortam
-
20
Familya ve Tür Adı
Türkçe İsim
Gece Kurbağası
Endemizm
Durumu
Habitat
Yalnız üreme zamanı ufak su
birikintilerine ihtiyaç duyarlar
-
Az bitkili nemli ormanlık kısımlarda
-
Ağaç Kurbağası
Ağaç, ağaçsı ve küçük bitkilerde ve otların
arasında
-
Çevik kurbağa
Sucul ve bataklık alanlar
-
Bufo viridis
Kara Kurbağası
Bufo bufo
HYLIDAE
Hyla arborea
RANIDAE
Rana dalmatina
TESTUDINIDAE
Testudo graeca
Yaygın Tosbağa
Kuru, taşlı ve kumlu araziler bağ ve
bahçeler
-
İnce parmaklı keler
Geniş parmaklı keler
Az bitkili taşlık ve kayalıklarda ve evler
Yaş altı,kaya yarıkları ile evlerde ve
harabeler
-
İnce kertenkele
Yeşil kertenkele
Seyrek ağaçlıklı bölgeler
Ormanlık,çalılık ve ağaçlık bölgeler
-
Yılan kertenkelesi
Oluklu kertenkele
Kör yılan
Orman,çayırlık,taş altı ve toprak içi
Fundalık,bol bitkili taşlı yamaçlar
Nemli toprak içi ve taş altları
-
Hazer yılanı
Taşlık dere kenarı,yamaç ve tarlalar
-
Coronella austriaca
Eirenis modestus
Avusturya yılanı
Uysal yılan
Çayır ve orman kenarları
Az bitkili taşlık alanlar
-
Natrix natrix
CİCONİİDAE
Küpeli su yılanı
LEYLEKGİLLER
Suya yakın taşlık ve çalılık
alanlarda,durgun ve akarsular
-
Cicconia cicconia
Ak leylek
ACCIPITRIDAE
YIRTICIKUŞLAR
Accipicer nisus
Atmaca
Circus pygargus
Çayır delicesi
Aquilla clanga
Büyük orman kartalı
Aquilla pomarina
Küçük orman kartalı
Neophron pernopterus
Küçük akbaba
Buteo buteo
Şahin
FALCONIDAE
DOĞANGİLLER
Falco tinnunculus
Falco vespertinus
Kerkenez
Ala doğan
Falco subbuteo
Delice doğan
GEKKONIDAE
Cyrtopodion kotschyi
Hemidactylus turcicus
LACERTADIDAE
Ablepharus kitaibeilli
Lacerta viridis
ANGUIDAE
Anguis fragilis
Ophisaururs apodus
Typhlops vermicularis
COLUBRIDAE
Coluber caspius
Sulanmış alanlar,tatlı ve tuzlu
sular,kanallar,göl kıyıları,ağaçlıklar ve
bazen köy ve şehirer
-
Yerleşim yerlerinde ve her türlü
uygun biyomlarda
Nehir vadilerinde,deniz ve göl
sınırlarında, sulak alanlarda,çalılık ve
fundalık alanlar
Alçak dağ ormanları ve suyla bağlantılı
alanlar
Ormanlık, çayırlık ve yaylalarda
Stepler,bozkırlar,nehir kıyıları boyunca
az bitki örtülü sulak alanlarkorunaklı
mağaralar
-
Ağaçlıklarda,az bitkili yerlerde, eğimli
yerlerde
-
Step, kayalık, tepe ve dağlık bölgeler
Step, ağaçlı step, orman ve çayırlar
Kıyılar, adalar, geniş sulak
alanlar,stepler ve ormanlar
-
-
21
Familya ve Tür Adı
Türkçe İsim
CHARADRİİDAE
YAĞMURKUŞUGİLLER
Vanellus vanellus
COLUMBIDAE
Columba livia
Kız kuşu
GÜVERCİNLER
Kaya güvercini
Streptopelia decaocta
CUCULİDAE
Kumru
GUGUK
KUŞUGİLLER
Cuculus canorus
STRİGİDAE
Athena noctua
Guguk
BAYKUŞGİLLER
Kukumav
Otus scops
Strix aluco
MEROPİDAE
Ishak kuşu
Alaca baykuş
ARIKUŞUGİLLER
Merops apiaster
Arı kuşu
UPUPIDAE
Endemizm
Durumu
Tatlı ve çamurlu sularda, gölcükler,
nehirler, kanallar, su birikintileri
-
Şehir merkezleri, kayalık alanlar
Şehir, orman ve yuva kurmak için
müsait alanlarda
-
Şehirsel yapılar,ormanlık, ağaçlık
orman ve çalılıklar
-
Step, park, şehir merkezi ve tarım alanları
Sığ ormanlar,tohumların olduğu park
bahçe ve tarlalarda,şehirlerde
Bahçe, ormanlar ve ovalar
-
Steplerde, korunaklı vadilerde, nehir
kıyılarında, ormanlarda, göl kıyılarında,
çalılıklarda
-
Stepler, ormanlık alanlar, çalılık, bağ ve
bahçeler
-
Orman, çalılık ve bahçelerde
Parklar,ağaçlıklar,ormanlık alanlar
-
Steplerde,kumluklarda,korunaklı ağaç ve
-
-
ÇAVUŞKUŞU-İBİBİKLER
Upupa epops
İbibik
PİCİDAE
Picus viridis
Dendrocopos minor
ALAUDİDAE
AĞAÇKAKANLAR
Yeşil ağaçkakan
Küçük ağaçkakan
TARLA KUŞLARI
Lullula arborea
Orman toygarı
HIRUNDINIDAE
Hirundo rustica
Delichon urbica
MOTACİLLİDAE
Anthus trivialis
KIRLANGIÇGİLLER
Kır Kırlangıçı
Ev Kırlangıcı
KUYRUKSALLAYA
NGİLLER
Ağaç incirkuşu
Motacilla alba
Ak kuyruksallayan
Motacilla flava
PRUNELLIDAE
Prunella modularis
Sarı kuyruksallayan
BÜLBÜLGILLER
Dağ bülbülü
TURDIDAE
ARDIÇ
KUŞUGILLER
Kızılgerdan
Taşkuşu
Karatavuk
ÖTLEĞENLER
Erithacus rubecula
Saxicola torquata
Turdus merula
SYLVIIDAE
Habitat
Acrocephalus
schenobaenus
Kındıra kamışçını
Hippolais pallida
Sylvia borin
Ak mukallit
Boz ötleğen
çalılıklarda,tarım alanlarının
yakınlarında,ormanlar ve parklar
Suya yakın kırsal yada ağaçlıklı alanlar
Suya yakın her türlü habitat
-
Ağaçlıklar,çalılıklar,konifer ormanlar
Nehir,göl,deniz,kanal kıyıları, yollar,
tarlalar, şehir caddeler, parklar
Sulak alanlar,kumlu taşlı kayalıklar,
ormanlar, nehir kenarları, çayırlıklar
-
Dağların ağaçsırtlarında, ormanlarda,
çalılıklarda
-
Orman, çalılık, park ve bahçelerde
Orman, sulak alanlar ve çayırlar
Çalılık, park ve bahçeler, orman alanları
-
Nehir yataklarında,sulak alanlarda,sulu
-
-
tarlalarda,çalılıklarda
Kısa çalılıklarda,steplerde,nehir
yataklarında ve parklarda
Ormanlar ve yoğun çaliliklar
22
Familya ve Tür Adı
Türkçe İsim
Sylvia atricapilla
Kara başılı ötleğen
Phylloscopus collybita
Çıvgın
Phylloscopus trochillus
MUSCICAPIDAE
Muscicapa striata
AEGITHALIDAE
Aegithalos caudatus
Söğüt bülbülü
SİNEKAPANGİLLER
Benekli sinekkapan
Habitat
Ormanlarda,parklarda,bahçelerde ve
çalılıklar
Ovalık ormanlar,parklar,çalılıklı geniş
bahçeler
Ormanlık ve çalılık
Endemizm
Durumu
-
Ormanlar, çalılar, parklar ve bahçeler
-
Uzun kuyruklu
baştankara
Ormanlar, çalılar, parklar ve bahçeler
-
Çam baştankarası
Mavi baştankara
Büyük baştankara
SIVACI
KUŞUGİLLER
Sıvacıkuşu
Ormanlık alanlar
Geniş yapraklı ormanlar ve ağaçlıklar
Orman, bahçe, çalılık ve çiftlikler
-
Geniş yapraklı ormanlarda, parklarda,
bahçelerde
-
Orman, park ve bahçeler
-
Tüm habitatlar
Çalılık,bahçe,step
Çalılık,bahçe,step
Çalılık,bahçe,step
Ağaçlı stepler, çalılıklar, bahçeler
-
Yerleşim yerlerine yakın ve su bulunan
bölgeler
-
Yerleşim yerlerine yakın bölgelerde,
-
Kıyı şeritlerinde, yavaş akan ovasal
suların çevresinde, parklarda,
mezarlıklarda, bahçelerde ve ağaçlıklar
-
Orman, ağaçlık, park, bahçe, step ve
çiftliklerde
Step, ağaçlık, tarlalar, orman ve
mezarlıklar
Step, çayırlık, park, bahçe, ormanlarda
Park,bahçe, mezarlık,orman, nehir
kenarlarındaki ağaçlıklar
-
UZUNKUYRUKLU
BAŞTANKARALAR
PARIDAE
Parus ater
Parus caeruleus
Parus major
SİTTİDAE
Sitta europae
ORIOLIDAE
Oriolus oriolus
CORVIDAE
Pica pica
Corvus monedula
Corvus frugilegus
Corvus corone
Garrulus glandarius
STURNIDAE
Sturnus vulgaris
SARI ASMAGILLER
PASSERIDAE
SERÇEGİLLER
Passer domesticus
Serçe
Passer montanus
Ağaç serçesi
FRINGILLIDAE
Fringilla coelebs
İSPİNOZGİLLER
İspinoz
Carduelis chloris
Florya
Carduelis carduelis
Coccothraustescoccothrau
stes
İNSECTIVORA
Erinaceidae
Erinaceus concolor
CHIROPTERA
Vespertiolinidae
Nyctalus noctula
Saka
Plecotus auritus
Kahverengi
uzunkulaklı yarasa
Nalburunlu yarasalar
Nalburun
Rhinolophidae
Rhinolophus blasii
Sarıasma
KARGAGİLLER
Saksağan
Küçük karga
Ekin kargası
Leş kargası
Alakarga
SIĞIRCIKGİLLER
Sığırcık
Kocabaş
Böcekçil memeliler
-
-
Kirpi
Yarasalar
Parklar, bağlar, bahçeler ve çalılıklar
Akşamcı yarasa
Ormanlarda ağaç kovuklarında barınırlar
Ormanlarda yazın ağaç kovuklarında,
kışın mağara ve galeriler
-
Mağaralar
-
-
23
Familya ve Tür Adı
Türkçe İsim
LEGOMORPHA
Leporidae
Tavşanlar
Lepus europaeus
RODENTİA
Sciuridae
Sciurus anomolus
Muridae
Yabani tavşan
Kemiriciler
Arvicola terrestris
Clethrionomys glareolus
Microtus subterraneus
Su sıçanı
Kızıl orman faresi
Yaygın çamlık tarla
faresi
Batı Anadolu faresi
Microtus lydius
Apodemus flavicollis
Apodemus uralensis
Mus domesticus
Mus macedonicus
Rattus rattus
Gliridae
Sincap
Endemizm
Durumu
Habitat
Stepler, tarım alanları, ormanlar ve
kayalık bölgeler
-
Orman, bağ ve bahçeler
-
Akarsuların durgun ve vejetasyonca
zengin bölgeleri
Karışık ormanlar ve nemli bölgeler
Orman
-
Her türlü kültür arazisi,step ve
meyve bahçeleri
Orman, çalılık ve ağaçlık bölgeler
-
Yaprak döken ormanlar
Her türlü habitat
Açık arazi
Otlu ,çalılıklı dere kenarı
-
Karışık ormanların taban florası
zengin bölgeler
Yaprak döken ormanlar ve nemli
ormanlar
-
Kızıl tilki
Çakal
Her türlü habitat
Ağaçlık, taşlık, sulak
-
Gelincik
Kayalık alanlar ve ormanlar
Yerleşim yerlerine yakın bölgeler,
ağaçlık, çalılık ve kayalık
Ağaç, çalılık ve ormanlık alanlar
-
Sarı burunlu orman
faresi
Küçük orman faresi
Ev faresi
Sarı ev faresi
Çatı sıçanı
Muscardinus avellanarius
Glis glis
Fındık faresi
Yedi yur
CARNİVORA
Canidae
Vulpes vulpes
Canis aureus
Mustellidae
Mustela nivalis
Yirticilar
Martes martes
Meles meles
Ağaç sansarı
Porsuk
-
-
9. Tarihi, arkeolojik, etnoğrafik ve mitolojik özellikler:
Doğal güzellikleri, endemik türdeki bitkileri, flora ve faunasıyla dikkatleri üzerine çeken
Armutlu Yarımadası tarihi yerleri bakımından da ilgi çekicidir. İlçenin merkezinde yer alan
Hacı Ali Paşa Camii Osmanlı dönemi yapılarından olup, çatı saçaklarındaki ve iç mekândaki
ahşap tavan süslemeleriyle ilgi çekicidir.
Delmece yaylasına 15 km olan İlçe merkezinde tarihi hamam, köprü ve çeşmenin yanı sıra 25
adet sivil mimarlık örneği yapı bulunmaktadır.Evler günümüz şehirlerinin beton yığını
görünümünden uzak Türk evi şeklinde iki ya da üç katlıdır. Zemin katlar depo şeklinde
kullanılır, taş tuğla örgüyle örülmüştür. Üst katlar zemin kat üzerinde çıkma yapmış olup,
24
bazen tuğla örgülü bazen de bağdadi sıvalıdır. İnsan ölçeğinde yapılan bu evler yöre
mimarisine katkısı açısından önemidir.
İlçedeki tarihi yapılar ve evler ilgili koruma kurulu tarafından tespit edilerek tescil edilmiştir.
Yöre halkı bu konuda duyarlı olup, eski eser onarımına yardım faslından yararlanarak evlerini
orjinaline uygun olarak restore etmek için Bakanlığımıza başvuruda bulunmuşlardır.
Yine yaylaya 13 km uzaklıkta Çınarcık ilçesinde Güngörmezler Mevkiinden Kemer tepe
Mevkiine kadar uzanan kanal ve kemerlerden oluşan 7 km uzunluğunda antik su sistemi yer
alır. Başlangıç kısmı, kaya içindeki doğal bir kovuğun insan eliyle oyularak ve harçlı moloz
taş duvar örgüsüyle şekillendirilerek oluşturulmuş bir kaptajdır.
10. Sosyo-Ekonomik Yapı:
Çınarcık İlçesinin ekonomik yapısı, sektörel açıdan değerlendirildiğinde, sanayi sektörü
kapsamına giren hemen-hemen hiçbir faaliyet bulunmadığı görülür. Tarım sektörünün etkin
ve yaygın olmayan orman, bağ, bahçe ziraatı, hayvancılık ve balıkçılık alt dallarından
oluştuğu, hizmetler sektöründe ise, iç turizme yönelik yaygın ticari faaliyet ve
organizasyonların mevcudiyeti, genel bir değerlendirme olarak yapılabilecek bir tespittir.
Armutlu İlçesinin % 70'lik bölümü eğimli, diğer kısmı düz arazidir. Sanayi kuruluşları, büyük
işyerleri bulunmamakla, zeytincilik, balıkçılık ve turizm ağırlıklı faaliyetler mevcuttur.
İlçemiz merkez ile Mecidiye, Fıstıklı ve Kapaklı köylerinde ekonomik olarak sadece Zeytin
üretimi vardır. Selimiye, Hayriye ve yine Mecidiye köylerinde ise geçim Orman ürünlerinden
ve az da olsa hayvancılıkla sağlanmaktadır. İlçe merkezi ile Fıstıklı ve Kapaklı köylerinin
diğer bir geçim kaynağı da balıkçılıktır. İlçe Merkezinde Su Ürünleri Kooperatifi ve Tarımsal
Kalkınma Kooperatifi, Fıstıklı-Kapaklı Köyleri Su Ürünleri Kooperatifi, Mecidiye Köyü
Tarımsal Kalkınma Kooperatifi, Hayriye ve Çevre Köyleri Tarımsal Kalkınma Kooperatifi,
Fıstıklı Köyü Tarımsal Kalkınma kooperatifi ve Selimiye Tarımsal Kalkınma Kooperatifi
bulunmaktadır.
Ormancılık
Tabiat Parkı çevresinde yaşayan halkın büyük bir kesimi kırsal alanlarda yerleşmiş olup,
orman işçiliği olarak kesim, sürütme, taşıma ve ağaçlandırma işlerinde faaliyet
göstermektedirler. Bu ormancılık faaliyetleri yöredeki en önemli gelir kaynağını
oluşturmaktadır. Yöre halkının ormancılık faaliyetlerinden elde ettiği gelir 2009-2011 yılları
arasında 1.223.711,45 TL ‘dır.
25
Turizm
Marmara'nın en temiz sahiline sahip olan Armutlu'da yaz truzmi çok önemli bir yere sahiptir.
Kışın nüfusu çok az olan Çınarcık ve Armutlu'ya yazın onbinlerce yerli yabancı turist akın
etmektedir. Yalova İlçelerinin içinde Armutlu 16 km. lik bir sahil şeridine sahiptir. Yılandar
Mevkiinde yaklaşık 4 km. lik kumsal bir sahil mevcuttur. Çınarcık İlçesi ve İlçeye bağlı
Teşvikiye Kum Plajı Mesire Yeri deniz tuzimi yönünden İstanbul, Bursa ve İzmitten çok fazla
turistin akın ettiği bir yer olma özelliğini göstermektedir. Armutlu İlçesinde devamlı olarak
Poyraz rüzgârının etkisi olduğundan, çöp ve pislikler kıyıda tutunamayıp karşı sahillere
taşınmaktadır. Bu nedenle henüz kirlenmemiş, tertemiz bir denizi vardır. Turizm ağırlıklı
çalışmalara daha fazla özen gösterilmesi halinde daha fazla ekonomik gelişmeler sağlanabilir.
Diğer (Rekreasyon, endüstri, vb.)
Delmece Yaylası Tabiat Parkının zengin doğal güzellikleri bünyesinde barındırması nedeniyle
bilhassa yaz sezonunda bölge halkının günübirlik eğlenme, dinlenme gibi rekreasyonel
ihtiyaçlarını karşılamaktadır.
Özellikle doğa yürüyüşleri (trekking) yapmak üzere sıkça bölgeye hem günübirlik hem de
çadırla konaklamak üzere insanlar gelmektedir.
11. Mülkiyet, İdari ve Yasal Durum:
Delmece Yaylası Tabiat Parkı, Yalova İli Çınarcık ve Armutlu İlçeleri sınırları
dahilinde yer almakta olup, içinde yerleşim alanı bulunmamaktadır.
Alanın Tabiat Parkı olması sebebiyle Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü,
Yalova Şube Müdürlüğü’ne bağlıdır.
Bununla birlikte Tabiat Parkı, Bursa Orman Bölge Müdürlüğü, Yalova Orman İşletme
Müdürlüğü, Çınarcık ve Armutlu Orman İşletme Şeflikleri sınırları içinde yer almaktadır.
12. Mevcut Arazi Kullanımı:
Tabiat Parkının tamamı Orman Rejimi içerisinde yer almakta olup Devlet Ormanıdır.
İçerisinde herhangi bir yapılaşma söz konusu değildir. Mevcut arazi kullanım durumu 18.51
Ha. Prodüktif orman, 1,25 Ha.‘ı ise açıklık alandır.
13. Turizm ve rekreasyon:
Yalova’nın en çok tanınan yaylaları, Kocadere ve Teşvikiye beldelerinin güneyinde yer
alan Erikli ve Delmece yaylalarıdır. Delmece Yaylası Çınarcık İlçesi’ne bağlı Teşvikiye
Beldesinden çıkılan ve sahilden 18,5 km içeride, tamamı asfalt yol olan ve çok geniş düzlük
bir alanı kaplayan, eşsiz doğal güzelliklere sahiptir.
Bu büyük alanda çam, meşe, kestane ve ıhlamur ağaçlarından oluşan çeşitli ağaç
türlerinin, yakın çevresinde şelalelerin ve “dipsiz göl” olarak bilinen derin bir krater gölünün
bulunduğu doğa harikasının yanı sıra “şifalı su” diye bilinen birde içme su kaynağı vardır.
26
Ayrıca Teşvikiye Beldesi’nde bulunan Delmece Yaylası doğal yürüyüş parkurları ile farklı
doğal güzellikleri yaşayarak ulaşabileceğiniz seçenekler sunması bakımından çok ilgi
çekicidir. Delmece Yaylası alanı 400 dönüm olup, üzerinde 60 civarında ahşap ve 20 hane
kargır bina bulunmaktadır. Yaylanın bulunduğu alanın tamamı 2/B orman arazisi
kapsamındadır. Bu doğal güzelliklerin tanıtımı amacıyla 2004 yılında TÜRSAB yönetim
kurulu üyeleri ile ulusal ve yerel basın yayın kuruluşlarıyla tanıtım amaçlı İnfo gezisi
düzenlenmiştir. Ayrıca ilki 2005 yılı Temmuz ayında, olmak üzere geleneksel hale getirilmiş
olan şenliklerin bu yıl 7. si yapılmıştır.
Bölgeye olan ilgi her geçen gün artmakta olup, özellikle doğaseverler ve büyük
şehirlerin stres ve gürültüsünden kaçmak isteyenler tarafından yoğun olarak tercih
edilmektedir.
Erikli Çifte Şelalesi, Teşvikiye Beldesinden yaklaşık 8 km mesafede ve 400 m
rakımda bulunan Şelaleye 2 saatlik doğal yürüyüş ritmiyle patika yollar üzerinden yürüyerek
veya 20 dakikalık bir zaman içinde asfalt yol üzerinden araçlarla rahat ulaşabileceğiniz bu
doğa harikası saklı cennet köşesi, Yeşil-Mavi Turizm Seyir Yol Projesinin önemli bir ayağını
oluşturmaktadır. Metrelerce yukarıdan coşkuyla düşen Erikli çifte şelaleleri ziyaretçilerine ve
doğaseverleri eşsiz güzelliklerini sunmaktadır. Ayrıca şelaleye çıkarken eşsiz bir yürüyüş
parkuru, Teşvikiye çıkışında harika bir manzara arz eden yapay bir Göl ve yukarı çıktıkça
seyredeceğiniz Marmara Denizi’nin muhteşem manzarası, zengin orman florası ve onlarca
endemik bitki ve doğal zenginlikle karşılaşır, foto safari, trekking yaparak Delmece Yaylasına
kadar ulaşırsınız ve buraya ulaştığınızda yaylanın rahatlığını içinizde hissedersiniz.
Yeşil& Mavi yol projesi Altınova’dan başlayıp, Çınarcık, Ortaburun, Çalıca ve Teşvikiye
köylerinden Armutlu İlçemizin Selimiye, Hayriye ve Mecidiye köyünden Merkeze kadar
devam eden, bağlantı yolları ile tamamlanan bir projedir.. Çınarcık’ta Kent Ormanı yeni
düzenlemesi ile ziyaretçilerine doğanın inanılmaz güzelliğini sunmaktadır. Teşvikiye
Köyünden Erikli ve Delmece Yaylalarına oradan da Selimiye Köyüne ulaşım, asfalt yollar ile
sağlanmıştır. Yeşil-Mavi Turizm Seyir Yolu ile adeta bir botanik bahçesi görünümündeki
havzanın ortaya çıkışına şahit olursunuz. Yapılan bu yollarla örneğin İstanbul’a sadece 1,5
saat uzaklıkta, Karadeniz’in eşsiz yaylalarının bir benzeri görünümündeki Delmece Yaylası
ile buluşursunuz. Yine Teşvikiye beldesine 10 km uzaklıkta Erikli Yaylasında, Çınarcık Kent
Ormanından 2,5 km mesafe ve 530 metre rakımda bulunan Büyük Dipsiz Göl ve bu gölden
1,5 km mesafede 570 metre rakımda Küçük Dipsiz Göl’ün hayal alemine daldıran mistik
görünümüyle büyülenirsiniz. Kestane, karaağaç, ıhlamur, erik ve elma ağaçları ile bezenmiş
bu yaylalarda kamp yapabilir, Teşvikiye deresi üzerinde bulunan Erikli Çifte Şelalelerin
27
doyumsuz güzelliğinde kaybolursunuz. Bu güzergah üzerinde bulunan ve Esenköy’e 8 km
mesafedeki Karlık Yaylasını da ziyaret edebilirsiniz.
Dağları ile, ormanı ile, şelale ve gülleri ile, hatta hayvan ve kuş türleri ile (ayı, tilki, sincap,
kertenkele, çakal, porsuk, kirpi, tavşan, kaplumbağa, üveyik, tahtalı güvercin, bıldırcın, çil,
karatavuk, sığırcık, sakarmeke, çulluk, atmaca, keklik v.b.), denizi ile alternatif turizmin
önemli bir merkezinin Yalova olduğunu görürsünüz.
Alternatif turizmi geliştirme anlayışının can damarı konumundaki bu yol ile geniş bir turizm
havzası ortaya çıkarılmıştır. Bu yol bir turizm seyir yolu olup, bir tarafına Marmara Denizi’ni,
diğer tarafına da İznik Gölü ve Gemlik Körfezini alarak, doğanın inanılmaz güzelliğini ortaya
çıkarmakta ve adeta Amerika ve Avrupa’daki benzerleri olan turizm seyir yolları örnekleriyle
boy ölçüşmektedir.
Turizm hareketliliğinin yeni açılımı olan bu yolun, bir yandan da tarihi, kültürel ve coğrafi
güzellikler ile değerleri birbirine bağlayarak alternatif turizmin yeni itici gücü olduğunu
anlarsınız. Ayrıca alternatif turizm vizyonuyla, Yalova Stratejik Planı dahilinde Armutlu
ilçesine bağlı Mecidiye, Hayriye, Selimiye köyleri ile Çınarcık ilçesine bağlı Şenköy ve
Teşvikiye’yi kapsayan “Armutlu-Çınarcık Organik Tarım Havzası Projesi” ile de eko turizme
geçişin sağlanmaya çalışıldığına şahit olursunuz. Ve nihayet Selimiye Köyünden geçilerek
ulaşılan Armutlu’da Erdilli kaplıcasına uğrar; denizi, ormanı, kaplıcaları, şelaleleri, gölleri,
yayla ve gülleri ile Yeşil-Mavi Turizm Seyir Yolu’nun alternatif turizmde ben de varım diyen
Yalova’nın önemli bir kazanımı olduğunu görürsünüz.
14. Mevcut Altyapı ve Üstyapı Tesisleri:
İçme ve Kullanma Suyu : Tabiat Parkı çevresinde içme suyu kaynakları mevcut olup,
buralardan temin edilebilir.
Atıksular: Delmece Yaylası Tabiat Parkında atık su tesisi bulunmamaktadır.
Katı Atık : Tabiat Parkı içerisinde ziyaretçilerden kaynaklanan katı atıklar, Teşvikiye
Belediyesi tarafından haftada bir kez toplanmaktadır. Toplanan bu atıklar Yalova
Belediyesine ait çöp depolama alanına götürülmektedir.
Otoparklar: Tabiat Parkı içerisinde gelen ziyaretçilerin araçlarını bırakacakları İdarece
düzenlenmiş bir otopark bulunmamaktadır. Ancak gelen günübirlik ziyaretçiler, araçlarını
saha çevresinde muhtelif yerlerde bırakmaktadırlar.
Elektrik ve Telefon Hatları: Tabiat Parkının hemen yakınında bulunan yayla evlerine kadar
elektrik enerjisi gelmektedir. Tabiat Parkı içerisinde telefon hattı bulunmamaktadır.
28
5. 2. Verilerin Değerlendirilmesi (Sentez)
KONU
SORUNLAR
Bölge İçindeki
Konumu
Ulaşılabilirlik
Tabiat
Parkına
ulaşımı
sağlayacak
toplu
taşım
araçları bulunmamaktadır.
Delmece Yaylası Tabiat Parkı, Yalova İl merkezine 37 km, Çınarcık İlçesine 20 km ve Armutlu
İlçesine 28 km uzaklıktadır.
Tabiat Parkı’na Yalova İl merkezinden ve diğer yerleşimlerden asfalt yollarla ulaşılabilmektedir.
Yöredeki iklim koşulları, yaz ve kış aylarında bu alanın gezilmesine olanak tanımaktadır.
İklim
Jeolojik /
Jeomorfolojik
Yapı
OLANAKLAR
Saha her mevsim ayrı bir güzelliğe sahiptir.
Kuzey Anadolu Fay Hattı
Tabiat Parkının Kuzeyinden
geçmektedir. Bölge 1. derece
deprem bölgesi içindedir.
Tabiat parkı içindeki volkanitlerin erozyona karşı dirençli olması ve alanın büyük bir bölümünde
eğimin az olması göz önüne alındığında sahada erozyon sorunu bulunmamaktadır.
Tabiat parkında bulunan volkanit birimler çatlak ve kırık sistemlerine bağlı olarak akifer özelliği
göstermektedirler.
Hidrolojik /
Hidrojeolojik
Yapı
Bazaltlar; ayrışma sonucunda çatlaklı yapısal özellik kazandıklarında yeraltı suyu açısından önem
kazanır.
Tabiat Parkının tamamı kireçsiz kahverengi orman topraklarından oluşmaktadır.
Bu topraklar verimli ormanlar kurabilmektedir. Bu durum Orman ekosisteminin devamlılığı için
önemlidir.
Toprak Yapısı
Sahada erozyon sorunu bulunmamaktadır.
Biyolojik /
Ekolojik Yapı
Kültürel, Tarihi
ve Arkeolojik
Değerler
Yerleşim
Alanları
Ekonomik Yapı
Teknik ve
Sosyal Alt Yapı
Tabiat
Parkı
içerisinde
gerçekleşen
rekreasyonel
faaliyetlerin yoğunluğu, Park
alanındaki yabani faunayı
olumsuz etkilemektedir.
Tabiat Parkı içinde ve yakın
çevresinde arkeolojik alan
bulunmamaktadır.
Bölgeye
Yönelik
Projeler
Flora ve Fauna ile ilgili bilgiler ilgili kısımda verilmiştir.
Tabiat Parkı içinde ve yakın çevresinde arkeolojik alan ve herhangi bir sit statüsü bulunmamaktadır.
Tabiat Parkı içinde yerleşim alanı bulunmamaktadır.
Çevresinde bulunan yerleşimlerden de herhangi bir baskı söz konusu değildir.
Ormancılık
faaliyetleri
yöredeki en önemli gelir
kaynağını oluşturmaktadır
Kanalizasyon
şebekesi
bulunmamaktadır.
Tabiat Parkındaki katı atıklar
haftada
bir
kez
toplanmaktadır.
Tabiat Parkı alanında düzenli
bir
otopark
alanı
bulunmamaktadır.
Mülkiyet
Durumu
Doğal,
Kültürel,
Rekreasyonel
Peyzaj
Değerleri
Tabiat Parkı sınırları içerisinde kayda değer bir flora ve fauna kompozisyonu göze çarpmaktadır.
Bölgedeki termal tesisler ile
konaklama
tesislerinin
miktarı ve kalite olarak
yeterli değildir. Delmece
Yaylası, Armutlu ve Çınarcık
İlçesinin
turizm
zenginliklerinin
yeterince
tanıtılamamış
ve
yapılabilecek turistik faaliyet
çeşitliliği arttırılamamıştır.
Tabiat Parkı rekreasyonel faaliyet potansiyeli yüksek olan bir alandır.
Bu alan yöre halkı için yeni iş olanaklarının ortaya çıkmasını sağlayabilecektir.
Delmece Yaylası Tabiat Parkı yakın çevresindeki yerleşim birimlerinin tamamında içme ve kullanma
suyu
şebekesi bulunmaktadır.
Tabiat Parkında su sorunu bulunmamaktadır.
Tabiat Parkı’nda elektrik altyapısı mevcuttur.
Tabiat Parkı içi ulaşımda sıkıntı bulunmamaktadır.
Tabiat Parkı tamamı orman rejiminde olup, Devlet Ormanıdır.
Tabiat Parkı, orman alanları ile görsel bir zenginliğe sahiptir.
Biyolojik çeşitliliğin zenginliği rekreatif faaliyetlere olanak sağlamaktadır.
Tabiat Parkının, yürüyüş ve günübirlik kullanım potansiyeli yüksektir.
Farklı açık alan aktivite olanakları sunmaktadır.
Tabiat Parkı’nın topografik yapısı farklı açılardan görsel zenginliğin izlendiği bakı noktalarına olanak
sağlamaktadır.
Bölge halkı için çeşitli turistik amaçlara yönelik hizmet sunma imkanları bakımından en elverişli ve en
yakın yerdir.
Delmece Yaylası Tabiat
Parkı
ilanından
önce
Delmece Yaylası A Tipi
Mesire Yeri iken yapılmış
olan herhangi bir gelişme
planı mevcut değildir.
Yasal Çerçeve
Tabiat Parkı içinde ve yakın çevresinde herhangi bir sit statüsü bulunmamaktadır.
Tablo 6 : Sentez
29
5. 3. Planlama
5.3.1. Koruma Hedef ve Yönetim Amaçları;
Delmece Yaylası Tabiat Parkı Gelişme Planı’nın temel amacı; Tabiat Parkının sahip
olduğu doğal kaynak değerleri ile rekreasyonel potansiyelinin koruma-kullanma dengesi
içinde devamlılığının sağlanması ve alana olan farklı kullanım taleplerinin kontrollü ve planlı
bir anlayış içinde karşılanabilmesi ve buraların gelecek kuşaklara bir miras olarak
bırakılabilmesi için gerekli plan karar ve hükümlerinin oluşturulmasıdır.
Tabiat parkı, sürdürülebilir, çevreye duyarlı, koruma kullanma dengesi içinde,
toplumun giderek artan açık hava rekreasyon gereksinimini düzenli bir şekilde temin edecek,
ziyaretçilerin Tabiat Parkı kaynak değerlerini yakından tanımasını sağlayarak, doğa sevgisi ve
doğal ortamlarda yaşama arzusunu güçlendirecek şekilde planlanmıştır.
Bu makro hedefe ulaşılması için Gelişme Planında belirlenen alt hedefler şunlardır:
1. Ekolojik dengenin korunarak devamlılığın sağlanması,
2. Sahada mevcut günübirlik kullanımların denetim altına alınması,
3. Çevre kirliliğinin (hava, toprak, su ve gürültü) önlenmesi,
4. Habitatların korunması,
5. Ekosistemlerin devamlılığını sağlayacak şekilde, doğal yaşam ile Tabiat Parkından
faydalanan insanları koruma-kullanma dengesi içinde uyumlu hale getirecek araçların
geliştirilmesi,
6. Tabiat Parkı’nın sahip olduğu doğal kaynak değerleri ile bütünleşecek eko-turizm
faaliyetlerinin desteklenmesi,
7. Kurumlar arası koordinasyonun sağlanacağı uygulama stratejisinin geliştirilmesi,
8. Planın uygulanabilirliğinin sağlanmasına yönelik idari organizasyonun yapılması.
- Gelecekte koruma alanının gelmesi gereken noktayı ya da istenen durumu
açıklar.
- Tabiat Parkı’nın istenilen en iyi koşullarda yönetildiğinde koruma alanının
uzun dönemde nasıl olacağını gösterir.
- Yönetim amaçları her alan için var olan ana kaynak değerlerinin korunması ile
alandaki tehditlerin ortadan kaldırılmasına hizmet etmelidir. Amaçlar ile
tehditler arasındaki ilişkiler de kurulmalıdır.
30
- Genel olarak yönetim amaçları; spesifik, ulaşılabilir, realistik, zaman tanımlı,
ölçülebilir, korunan alanın amacını ve kaynak değerlerini yansıtır nitelikte
olmalıdır.
5.3.2. Plan Kararları; Tabiat Parkı ile ilgili genel koruma ve kullanım kararlarının
alındığı, aşağıda belirtilen esaslar çerçevesinde bölgelemenin yapıldığı ve belirlenen her bir
bölgeye ilişkin olarak ayrı ayrı koruma ve kullanım kararların geliştirildiği bölümdür.
Doğal Kaynak Değerlerinin Korunması ve Devamlılığın Sağlanması:
-
Habitat tahribatına neden olabilecek faaliyetlerin denetlenmesi,
-
Ekolojik dengenin korunarak devamlılığının sağlanması,
-
Jeolojik ve jeomorfolojik yapının korunarak, doğal yapının devamının sağlanması,
-
Tabiat Parkındaki yaban hayatı (memeliler, kuşlar, sürüngenler, böcekler, amfibiler, su
canlıları vb.) ve bunların habitatlarının korunması, Tabiat Parkı içinde habitat
tahribatına neden olabilecek her türlü kesim, otlatma, tarım zararlıları ile mücadele,
kaçak avlanma vb. faaliyetlerin denetlenmesi,
-
Tabiat Parkı’nın sahip olduğu tüm kaynak değerlerinin korunması ile arazi kullanım
deseninin ortaya çıkardığı özgün peyzajın korunarak devamlılığının sağlanması,
-
Yoğun ve kontrolsüz ziyaretçi kullanımı ve rekreatif faaliyetler sonucu meydana
gelebilecek bozulmaların en aza indirilmesine yönelik önlemlerin alınması,
-
Topoğrafik yapıyı bozucu faaliyetlerin denetlenmesi,
-
Orman ekosistemi ve sucul ekosistemde biyolojik çeşitliliğin korunması ve
sürdürülebilirliğinin sağlanması,
-
İnsan etkilerinden kaynaklanacak sorunların en aza indirgenmesi amacıyla gerekli
önlemlerin alınması,
-
Mevcut ulaşım ağı dışında yeni yol açılmaması,
Bölge Halkının Ekonomik Faaliyetleri İle Arazi Kullanım Dengesinin Kurulması:
-
Sürdürülebilir doğal kaynak yönetim modellerinin geliştirilmesi,
-
Ziyaretçilerin ihtiyaçlarına cevap verebilecek günübirlik kullanım alanları ile gerekli
tesislerin yapılması,
-
Eko-turizm faaliyetlerinin programlı bir şekilde yürütülmesi, Tabiat Parkının yakın
çevresinde yer alan yerleşmelere yönelik sosyo-ekonomik araştırmaların yapılması ve
yöre halkının bu faaliyetlere etkin katılımının sağlanarak ekonomik katkı
sağlanmasına destek olunması,
31
Çevre Kirliliğinin Önlenmesi
-
Tabiat Parkı içinde kalan tesislerde düzenli ve yeterli atık su bertaraf sistemlerinin
oluşturulması,
-
Orman alanlarının tahribatının önlenmesi,
-
Enerji nakil hattı, düzensiz yönlendirme levhaları, düzensiz rekreasyonel faaliyet
alanları gibi görüntü kirliliği yaratan unsurların düzenlenerek, çevreye uyumlu hale
getirilmesi,
-
Rekreasyonel faaliyetlerin kontrol altına alınması,
-
Var olan teknik ve sosyal altyapının değerlendirilmesi ve geliştirilmesi,
-
Çöp katı ve sıvı atıkların bertarafı, arıtılması ve yönetimi konusunda öneriler
geliştirilmesi,
-
Çöp toplama organizasyonunun düzenlenmesi, çöp depolama yerlerinin belirlenmesi,
Yangın Müdahalesi:
-
İzin verilen yerler ve koşullar dışında her türlü ateş yakılmasının önlenmesi, insan
eylemlerinin denetlenmesi,
-
Yangınla mücadele için alt yapının oluşturulması.
İdari Organizasyonun Geliştirilmesi ve Uygulanması:
-
Delmece Yaylası Tabiat Parkı idari organizasyon planının hazırlanması,
-
İlgili kurum ve kuruluşlarla koordinasyonun sağlanarak, planın uygulanabilirliğinin
sağlanması,
-
Giriş noktalarında giriş-çıkış kontrollerinin yapılması
Eğitim Programları:
-
Tabiat Parkının doğal özelliklerinin devamlılığının sağlanması ile yöre halkının
çıkarlarının paralel olduğu konusunda bilinçlendirme programlarının düzenlenmesi,
-
Tanıtım ve bilgilendirme konularında organizasyonların düzenlenerek yöre halkının
Tabiat Parkını sahiplenmelerinin sağlanması,
-
Tabiat Parkı ile ilgili ulusal bilgilendirme konularında eğitim çalışmalarının
düzenlenmesi.
5.3.2.1.
Bölgeleme
Tabiat Parkı alanı, doğal alanların ekolojik bütünlüğü sağlanacak şekilde ele alınarak
bölgelere ayrılmıştır. Yapılan bölgeleme çalışması ile
•
Ortak özelliklere ve sorunlara sahip alanların tanımlanması,
•
Tanımlanan alanlara özel plan kararlarının geliştirilmesi,
32
•
Plan kararlarının uygulanabilirliğinin sağlanması,
•
Etkin bir idari organizasyon için zemin hazırlanması,
hedeflenmiştir. Bu hedefler doğrultusunda yapılan bölgeleme çalışması, sağlıklı,
uygulanabilir ve etkin bir plan ortaya konulmasında kolaylık sağlamaktadır.
Bölgeleme Kriterleri
Delmece Yaylası Tabiat Parkı alanı için geliştirilen bölge sınırları;
- Orman alanları sınırları,
- Kaynak değerlerin varlığı, yoğunluğu, hassaslığı ve çeşitliliği
- Kaynak değerlerin enderliği ve endemizmi,
- Ekosistem özellikleri ve bütünlüğü,
- Ekolojik öneme sahip olan alanların sınırları,
- Doğal yapıdaki müdahale düzeyi,
- Antropojenik baskı düzeyi,
- Yasal, çevresel ve diğer sınırlayıcılar,
- Arazi kullanım deseni
esas alınarak tanımlanmıştır.
Bu kriterler doğrultusunda Tabiat Parkı; Sürdürülebilir Kullanım Alanı ve
Kontrollü
Kullanım Alanı olmak üzere iki bölgeye ayrılmıştır.
1. Sürdürülebilir Kullanım Alanı
Sürdürülebilir alan olara 11,02 ha alan ayrılmıştır bu alan parkın kuzeyinden güneyine
özellikle mera alanlarını içeren noktadır.
-
Tur güzergâhı mevcut yol boyunca alanı kuzeyden güneye dik kesen mera manzara
seyir noktasına hakim bir yürüyüş alanı içermektedir.
-
manzara seyir noktaları. Alana hakim noktalar olmak üzere üç manzara seyir noktası
belirlenmiş olup alanın kuzeyi , güneyi ve çadırlı kamp alanının önü olarak
belirlenmiştir.
2. Kontrollü Kullanım Alanı
Kontrollü kullanım alanı olarak 8,74Ha belirlenmiştir. Alanın kuzey doğusunda
ormana sınırı olan özellikle yapılacak yapıların orman açıklıklarında yapılması ön
görülmüştür.
33
-
Giriş kontrol noktası; Alanın Kuzeyinde delmece yaylasına sınır olacak şekilde
doğal yapıyı bozmayacak görünümlü olarak önerilmiştir
-
Çadırlı kamp alanı; Kontrollü kullanım alanının güneyinde orman içi açıklıklarda ön
görülen alandır
-
Günübirlik kullanım alanları; Kır evleri ve çadırlı kamp alanlarını ayıran kontrolü
kullanım alanının ortasında bulunmaktadır.
-
Kır evleri; Kontrollü kulanınım alanının kuzeyinde belirlenmiş doğal ve geleneksel
yapıyı bozmayacak malzemelerden yapılması ön görülmüştür. Yapılacak olan
yapıların alt pılanlarda ön görülen yoğunlukta olması gereklidir.
-
Atölye : İşletmeci tarafından kullanılacak kış sezonunda da malzemelerini muhafaza
etmek amaçlı max 300m2 genişlikte doğal malzemeden yapılmış geneleksel mimaride
tek katlı atölye önerilmiştir.
-
Kır kahvesi ; Sahanın kontrollü kullanım alanının kuzeyine Kır evlerininin güneyine
doğal malzemeden yapılmış ve görselliği bozmayacak ölçüde tek katlı kır kahvesi ön
görülmüştür.
-
WC; Çadırlı kamp alanı ve Kır evinin zonuna alanın estetiğine uygun ve fosseptiği
sızdırmaz şekilde yapılmak kaydı ile 3 bayan 3 erkek ve 1 adet özürlü WC
önerilmiştir.
-
Araç yolları ve otoparklar; Giriş kontrol noktasının yakın kısmında kontrollü
kullanım alanının kuzeyinde gerekli levha ve uyarıların doğal malzemeden bulunduğu
yapılar yapılması ön görülmüştür.
-
Doğa Sporları; Doğa sporlarının geliştirilmesi ve uygulanması için sporlar
aktivitelerinin gerçekleştirileceği tüm geçici tesisler
kontrollü kullanım alanının
kuzeyinde ön görülmüştür
-
Mescit ve çeşme; Mevcut tesislere ve büfenin bulunduğu alana tek katlı doğal
mazemeden yapılmak şartı ile estetik değeri olan çeşme ve 30 m2 ‘yi geçmeyecek
mescit önerilmiştir
Kullanım alanlarının Tabiat Parkı içindeki alansal dağılımı ve oranları aşağıdaki tablo
ve grafikte verilmiştir.
34
Koruma-Kullanım Bölgesi
Sürdürülebilir Kullanım Alanı
Kontrollü Kullanım Alanı
Toplam
Alan (Ha)
11,02
8,74
19,76
Tablo 7. Kullanım Alanlarının Tabiat Parkı İçindeki Alansal Dağılımı
Grafik 1. Koruma ve Kullanım Bölgelerinin Tabiat Parkı İçindeki Oranları
5.3.3. Alt Planlar-Programlar;
I.1.
Bu plan ve plan notlarında yer almayan konularda, 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu
ve ilgili yönetmeliği, “3194 Sayılı İmar Kanunu” ve ilgili yönetmelikleri, “5491 Sayılı Kanun
ile Değişik 2872 Sayılı Çevre Kanunu” ve ilgili yönetmelikleri, 6831 sayılı Orman Kanunu,
3386 ve 5226 sayılı kanunlarla değişik 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma
Kanunu, “4957 Sayılı Kanun ile değişik 2634 Sayılı Turizmi Teşvik Kanunu”, “4915 sayılı
Kara Avcılığı Kanunu”, “7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak
Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun” ve ilgili yönetmelikleri “5403 sayılı Toprak
Koruma ve Arazi Kullanım Kanunu” ve ilgili yönetmelikleri, “167 sayılı Yeraltı Suları
Hakkında Kanun”, “Bitki Genetik Kaynaklarının Toplanması Muhafazası ve Kullanılması
Hakkında Yönetmelik”, Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, Toprak Kirliliğin Kontrolü
Yönetmeliği ve Alan Kılavuzlarının Seçimi, Eğitimi, Çalışma Usul ve Esasları Hakkında
Yönetmelik, Yalova İli Çevre Düzeni Planı ile diğer ilgili kanun ve yönetmeliklerinin aykırı
olmayan hükümleri saklıdır.
35
Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşme hükümleri Tabiat Parkında yapılacak
uygulamaları bağlar.
I.2.
Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından onaylanan 1/5.000 ölçekli Delmece Yaylası
Tabiat Parkı Gelişme Planı onama sınırları içinde öngörülen gelişmelerin yapılabilmesi için,
öncelikle bu plan hükümlerine göre 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planları ile sonradan
gerçekleştirilecek uygulama (detay) projeleri (1/500, 1/200 ölçekli açık alan düzenlemesi ve
peyzaj projesi, mimarlık ve mühendislik projeleri vb.) ve/veya uygulama programları
yapılacaktır. Bu plan hükümlerinde yer almayan uygulamaya dönük esaslar 1/1000 ölçekli
Uygulama İmar Planı, uygulama proje ve programlarında belirlenir.
I.3. Tabiat Parkında yapılacak tüm uygulamalarda bu plan ekinde yer alan kamu kurum ve
kuruluşlarının görüş yazıları yapılacak uygulamaları bağlar.
I.4. Yalova İl Genel Meclisince 08.06.2007 tarih ve 145 no'lu ve Yalova Belediye Meclisinin
08.06.2007 tarih ve 21/270 no'lu kararıyla kabul edilerek yürürlüğe giren Yalova İli Çevre
Düzeni Planı hükümleri doğrultusunda faaliyetler gerçekleştirilir.
I.5. Delmece Yaylası Tabiat Park alanında, bu plan karar ve hükümleri doğrultusunda diğer
kurum ve kuruluşlarca yürütülecek her türlü yatırım faaliyeti için Doğa Koruma ve Milli
Parklar Genel Müdürlüğü’nün uygun görüşünün alınması zorunludur.
I.6. Planda belirtilen kullanım alanlarında, kullanım amacı dışında hiçbir yapı ve tesis
yapılamaz. Yapılacak yapı ve tesisler sonradan hiçbir biçimde planda gösterilen amaç dışında
kullanılamaz.
Tabiat Park alanı içerisinde yeni yapılacak veya restore edilecek olan her türlü yapı ve
tesislerde mimari uygulamalar, yörenin tarihi ve doğal çevresiyle uyumlu olacaktır.
Uygulamalarda yöresel mimari doku, tipi ve malzemesi kullanılacaktır. Bu yapı ve tesisler
doğayla bütünleşecektir.
I.7. Delmece Yaylası Tabiat Parkı içinde, güvenlik nedeniyle kontrol noktası vb. tesisler için
ilgili kurumlara,
i
Hizmet ihtiyacından fazla alan tahsisi yapılamaz.
ii
Misafirhane, lokal vb. kullanımlar için izin verilmez.
iii
Zorunlu sabit yapılar ve tesisler dışında kalan alanların doğal topografyasına
ve bitki örtüsüne zarar verilemez.
36
iv
Karakol, kontrol noktası vb. tesisler için ağaç rölevesi çıkarılarak aplikasyon
projesi çizilecektir.
I.8. Tabiat Parkı alanı içinde Gelişme Planı, plan karar ve hükümlerine aykırı olmayan, ancak
bu plan karar ve hükümlerinde yer verilmeyen, süreklilik taşımayan, doğal yapıda hiçbir
değişiklik yapmayan ve yapı gerektirmeyen açık alan etkinliklerine, yaz ve kış turizmine
yönelik sportif faaliyetlere izin verilebilir. Bu tür faaliyetler, plan karar ve hükümleri
doğrultusunda uygulama programlarının hazırlanarak, Orman ve Su İşleri Bakanlığı II. Bölge
Müdürlüğü Yalova Şube Müdürlüğünden gerekli izin alındıktan sonra gerçekleştirilebilir.
I.9.
Tabiat Parkı alanında yapılacak altyapı ve üstyapı uygulamalarında;
I.9.1. Sızdırmasız fosseptik veya kanalizasyon, içme suyu, yol, arıtma tesisi
(kanalizasyon şebekesi var ise) vb. altyapı tesislerinin projeleri onaylanmadan inşaat
ruhsatı, bunlar uygulanmadan da iskan ruhsatı verilemez.
I.9.2. Teknik zorunluluk olması halinde enerji nakil hattı ve haberleşme hattı
geçirilebilir. Hattın yeraltından geçirilmesi zorunludur. Mevcut hatların ilgili idare
tarafından periyodik bakımının sağlanması ve izin süresinin yenilenmesi durumunda
mühendislik açısından uygun olması halinde yeraltına alınması zorunludur.
Yeraltından geçirilecek hat güzergâhının doğal kaynak değerlerine en az zarar verecek
biçimde geçirilmesi ve Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’nden görüş
alınması ve ilgili idare tarafından periyodik bakımının yapılması zorunludur.
I.9.3. Tabiat Parkı içinde zorunlu hallerde içme suyu isale hattı, su deposu inşaatı,
termal su kaynakları için sondaj isale hattı ve depo vb. altyapı ihtiyaçlarına yönelik
olarak güzergahın değiştirilmesi, inşaat yönetimi vb. uygulamalarda ve ayrıca trafo
binaları ve dağıtım merkezlerinin yerleri ve mimari özellikleri için Doğa Koruma ve
Milli Parklar Genel Müdürlüğü’nden uygun görüş alınır.
I.9.4. Tabiat Parkı alanı içinde çöp depolama alanı yapılamaz. Sadece kullanım
öngörülen alanlarda Milli Park İdaresince yeterli sayıda çöp aktarma noktası tesis
edilebilir.
I.9.5. Tabiat parkı içinde, mevcut yollar ve öneri yol dışında yeni yol açılamaz ve
öneri araç yolunun genişliği 5 m’yi geçemez. Yangın ve koruma amacıyla OGM ve
DKMP Genel Müdürlüklerince hazırlanacak rapor ve plan-proje dahilinde yol
37
açılabilir. Teknik zorunluluklar nedeniyle Milli Parklar idaresinden uygun görüş
alınması halinde bakım, onarım ve genişletme çalışması yapılabilir. Genişletme
çalışmalarında inşai uygulamalarda en az hafriyat olacak şekilde ve topografyaya en
uygun çözümlerin seçimi zorunludur.
I.9.6. Mevcut ve inşası tamamlanan yapı ve tesisler çevresinde ihtiyaca cevap
verebilecek ölçekte ve sağlık kurallarına uygun kanalizasyon şebekesi var ise, tesisin
atık suları bu ağa bağlanır. Eğer mevcut kanalizasyon şebekesi yok ise “Lağım
Mecrası İnşaatı Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait Yönetmelik’te
belirtilen boyut, nitelik ve şartlara uygun olacak biçimde genel veya her yapı ve tesis
için bağımsız sızdırmasız fosseptik yapılıp, atık sular burada toplanır.
i. Fosseptikler
kesinlikle
su
ortamlarına
bağlanamaz,
boşaltılamaz.
Kanalizasyon şebekesinin yer altından geçirilmesi zorunludur.
ii. Mevcut kullanımların atık suları için biyolojik atık su arıtma sistemi
kurulması zorunludur.
iii. Atık sular, Su Ürünleri Yönetmeliği’nin Ek.5 ve Ek.6 listelerinde ve Su
Kirliliği
Kontrol
Yönetmeliği’ndeki
Tablo
21’de
belirtilen
sınırlara
indirilmeden alıcı ortama deşarj edilemez.
iv. Sosyal altyapı tesislerinde (eğitim, sağlık, idari vb.) tip proje uygulanamaz.
I.10. Rekreasyonel
amaçlı
alınacak tedbirlerin,
yapılacak müdahalelerin ve tüm
uygulamaların, bu uygulamalarda esas alınacak ilkeleri içeren Rekreasyonel Bakım Alt Planı
çerçevesinde, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’nün uygun görüşü
doğrultusunda yapılacak projeler ile gerçekleştirilmesi zorunludur.
I.11. Hava kalitesini tehdit edici is, duman, toz, gaz, buhar ve aerosol halindeki emisyonların
Isınmadan Kaynaklanan Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliği, Endüstri Tesislerinden
Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğinin hükümlerine göre kontrol altına
alınması zorunludur.
I.12. Tabiat Parkı alanında kişilerin huzur ve sükûnetini, beden ve ruh sağlığını bozacak
gürültülerin Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği hükümlerine
göre kontrol altına alınması zorunludur.
I.13. Tabiat Parkı alanı içinde her türlü kara avcılığı faaliyetleri yasaktır.
I.14. Tabiat Parkı alanında anız, sazlık ve örtü yakmak yasaktır.
38
I.15. Tabiat Parkı sınırları içinde bulunan her türlü fauna unsurunun bilimsel amaçlı
yakalanması, toplanması ve yumurtalarının alınması için Doğa Koruma ve Milli Parklar
Genel Müdürlüğünden uygun görüş alınması zorunludur. Araştırmacılara Doğa Koruma ve
Milli Parklar Genel Müdürlüğünün görevlendireceği bir uzmanın refakat etmesi ve
sonuçlarının Genel Müdürlüğe iletilmesi zorunludur.
I.16. Tabiat Parkı alanında her türlü yabanıl flora üyelerinden bilimsel amaçlı örnek
toplanması için Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünden izin alınması
zorunludur. Araştırmacılara Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünün
görevlendireceği bir uzmanın refakat etmesi ve sonuç raporlarının Genel Müdürlüğe iletilmesi
zorunludur.
I.17. Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği 11 . maddesi ( g) bendine dikkat edilerek; su
potansiyelini korumak amacıyla, Sınıf I suların su toplama havzalarında, halen söz konusu su
kaynağından herhangi bir biçimde içme suyu temin edilip edilmediğine bakılmaksızın, bu
Yönetmeliğin 20 nci maddesinin (b) bendinde belirlenen önlemler alınır. Sınıf II sulardan
içme ve kullanma suyu olarak yararlanma imkanı bulunanların, su alma noktası menbaına atık
veya atıksu boşaltımı yapılmaması esastır. Bunun dışında kalan amaçlarla, Sınıf II sularda
mevcut kaliteyi korumak; teknik ve ekonomik açıdan tutarlı ise, Sınıf III sularda kaliteyi
iyileştirmeye çalışmak esastır. Sınıf IV sularda ise amaç, uzun vadeli bir havza koruma planı
çerçevesinde mevcut kaliteyi iyileştirmektir.
I.18. Tabiat Parkı içerisinden geçen derelerle ilgili tasarruflarda Devlet Su İşleri Genel
Müdürlüğü 1. Bölge Müdürlüğünün 01.06.2012 tarih ve 238844 sayılı görüş yazısı
bağlayıcıdır.
I.19. Her türlü su ortamında, suyun kalitesini değiştirecek ve her türlü kirlenmeye yol açacak
faaliyet yasaktır. Su kaynaklarında suyu kirletici, doğal yapısını değiştirici ve su miktarını
azaltıcı, drenaj, kaptaj, her türlü tesis yapımı, yatak değiştirme vb. faaliyetler yapılamaz.
I.20. Tabiat Parkı içinde, ekosistemi ve jeomorfolojik yapıyı tehdit edici taş ocağı, kum ocağı,
maden işletmesi gibi faaliyetler hiçbir suretle yapılamaz. Moloz, cüruf, çöp, pasa malzemesi
gibi atıklar atılamaz ve dökülemez. Arazinin doğal topografik yapısını değiştirecek hiçbir
kazı-dolgu yapılamaz. Bu plandan önce verilmiş izinler, izin süresi sonuna kadar geçerli olup
uzatılamaz.
39
I.21. Tabiat Parkı alanı içinde amacı ne olursa olsun her türlü patlayıcı, parlayıcı, yanıcı
madde kullanımı yasaktır.
I.22. Delmece Yaylası Tabiat Parkı içinde her türlü film veya fotoğraf çekimi Doğa Koruma
ve Milli Parklar Şube Müdürlüğü’nün özel iznine bağlıdır.
I.23. Delmece Yaylası Tabiat Parkı içinde, Doğa Koruma ve Milli Parklar Şube
Müdürlüğü’nce plan kararları doğrultusunda tanıtım, bilgilendirme, yönlendirme ve uyarı
amaçları için bilgilendirme ve uyarı levhaları konulur.
I.24. Sahada yapılması öngörülen giriş kulübesi gibi temelsiz yapılar haricinde kalan üst yapı
(temel gerektirecek her türlü yol vb.) ve alt yapı projelerinde “Doğal Afetler” (deprem, kütle
hareketleri, su baskını, çığ, çökme, gibi) göz önünde bulundurularak bu kısımlarda
mühendislik jeolojisi çalışmaları, zemin etütleri tamamlanmadan yapılaşma izni verilmez.
Ana ulaşım bağlantısı niteliği taşımayan her türlü tali yol, yaya patikaları ve tur güzergâhının
belirlenmesinde, temelsiz yapılar için yer seçiminde jeolojik sakıncalı alanların göz önünde
tutulması ve bu verilere göre güzergâh tespitinin yapılması zorunludur.
I.25. T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünün
olumlu görüşü alınmadan Delmece Yaylası Tabiat Parkı sınırları içerisinde kalan bölgelere ait
imar planı onaylanamaz. Onaylı imar planı bulunan bölgelerde yalnızca teknik ve sosyal
altyapı iyileştirmesi amaçlı plan değişiklikleri T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa
Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünün olumlu görüşleri çerçevesinde yapılabilecektir.
I.26. Tabiat Parkı alanında, onaylı imar planları sınırları içinde, uygulama ilgili idareler
tarafından yapılacaktır. Zorunlu altyapı tesisleri için ilgili idarelerden uygun görüş alınmadan
uygulama yapılamaz.
I.27. Planda belirtilen her türlü yapı ve tesisin konumu tayininde en az ağaç kesilecek ve
doğal topografyayı en az bozacak şekilde yapılması zorunludur.
I.28. Planda belirtilen kullanım alanlarında yer alacak fonksiyonlara ilişkin ihtiyaç programı
belirlenerek yer seçimi yapıldıktan sonra Uygulama İmar Planı çalışması yapılır.
I.29. Mevcut orman yollarında koruma hizmetlerinin aksamamasına yönelik olarak bakım ve
onarım çalışmaları yapılabilir. Ormanlarda normalin üzerinde meydana gelebilecek böcek
zararına karşı biyolojik yöntemlerle mücadele esastır. Diğer mücadele yöntemleri ise ancak
40
zorunlu hallerde ilgili birimlerce (OGM, Ormancılık Araş. Ens., Üniversite) düzenlenecek
bilimsel ve/veya teknik raporlar doğrultusunda gerçekleştirilebilir.
I.30. Tabiat Parkı sınırları içinde kalan orman alanları bu plan hükümleri ile belirlenen
faaliyetler dışında hiçbir amaç için kullanıma açılamaz ve tahsisi yapılamaz.
I.31. Doğa Koruma ve Milli Parklar Şube Müdürlüğü’nce belirlenecek programlar dahilinde
planda belirlenen güzergahta, Doğa Koruma ve Milli Parklar Şube Müdürlüğü’nce kayıtlı alan
kılavuzları ile birlikte turlar düzenlenebilir.
I.32. Tabiat Parkı alanında, bu plan karar ve hükümlerinde tanımlanan faaliyetler haricinde,
hangi amaç için olursa olsun doğal bitki örtüsüne zarar verici hiçbir faaliyet hiçbir suretle
yapılamaz.
I.33. Tabiat Parkı alanında, bu plan karar ve hükümlerinde tanımlanan her türlü yapı ve
tesisler için, uygulamanın Doğa Koruma ve Milli Parklar Şube Müdürlüğü dışında, diğer kişi
veya kuruluşlarca yapılması halinde, alanın başka bir amaçla kullanılmayacağı konusunda
tesis sahiplerince ilgili idareye yazılı taahhütte bulunulmadan faaliyete başlanamaz.
I.34. Günübirlik kullanım alanları ile diğer tüm açık, yarı açık ve kapalı kullanım alanlarının
doğal çevreyi bozacak ve çevre kirliliği yaratacak eylemleri için 2873 sayılı Milli Parklar
Kanunu ve 2872 sayılı Çevre Kanunu hükümleri uygulanacaktır.
II.
II.1.
Özel Hükümler
Sürdürülebilir Kullanım Alanı: Doğal özellikleri ve ekolojik yapısı açısından
bütünlük arz eden ancak belli bir düzeyde kullanıma açılmış orman alanları, orman içi açıklık
alanların bir bölümü, tur güzergahı ve manzara seyir noktaları sınırlı kullanım alanı olarak
tanımlanmıştır.
II.1.1. Tur Güzergahı:
a. Plan’da gösterilen tur güzergâhı üzerinde, park yönetimi tarafından gerekli
görüldüğünde doğal yapıya ve topografyaya zarar vermeden satıh düzenlemesi
yapılabilir.
b. Planda öngörülenler dışında yeni tur güzergâhı oluşturulamaz.
41
c. Tur güzergâhı üzerinde manzara seyir noktaları oluşturulabilir. Bu kullanımların
yerleri alt projelerin yapımı esnasında kesinlik kazanır.
d. Tur güzergâhında Orman ve Su İşleri Bakanlığı, II. Bölge Müdürlüğü, Yalova Şube
Müdürlüğünün belirlediği motorlu araçlar dışında motorlu araç girmesi yasaktır.
e. Tur güzergâhı üzerinde uyarı, tanıtım ve bilgilendirme levhaları yer alabilir.
II.1.2. Gözetleme Kuleleri
a. Çevreye uyumlu doğal malzemeden Hmax: 6,5m olmak üzere 3 alanda gözetleme
kuleleri yapılacaktır.
b. Bu alanların kullanım düzeni, Orman ve Su İşleri Bakanlığı, II. Bölge Müdürlüğü,
Yalova Şube Müdürlüğü’nce belirlenir ve gerekli uyarı levhaları konulur.
II.2.
Kontrollü Kullanım Alanı: Kontrollü kullanım alanı, insan faaliyetleri sonucunda
ortaya çıkan etkilerin sınırlı kullanım alanlarına göre daha çok hissedildiği, turizm ve
rekreasyon alanlarını kapsamaktadır. Kontrollü Kullanım Alanında; Bungalovlar, Günübirlik
Kullanım Alanları , Park Alanı , Çadırlı Kamp Alanı, Hizmet Binaları, Tanıtım Merkezi ,
Giriş Kontrol Noktaları ve Otopark yer almaktadır.
II.2.1. Konaklama Tesisi
a. Bu alanda yer alacak kullanımların yerleri ve büyüklükleri uygulama planlarında
belirlenir. 1/1000 ölçekli uygulama imar planı onaylanmadan ve alan sınırları ile
taşıma kapasitesi ve kullanım alanlarının belirlendiği ağaç rölöveli 1/500 veya 1/200
ölçekli plankote üzerinde kentsel tasarım uygulama projeleri hazırlanıp onanmadan
uygulamaya geçilemez. Bu çalışmaların sonuçlarına göre mevcut kullanım
birimlerinin revizyonu yapılabilir.
b. Yapılar bungalov stilinde, doğal malzemeden üretilmelidir. Tek katlı ve 20 adetten
fazla yapılamaz.
c. 1/5000 ölçekli nazım planı veya 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ilgili idaresince
onanmadan uygulamaya geçilemez.
42
d. Bu alanda ağaç rölövesi alınması zorunludur. Alan sınırları ile taşıma kapasitesi ve
kullanım alanlarının belirlendiği ağaç rölöveli 1/500 veya 1/200 ölçekli plankote
üzerinde kentsel tasarım uygulama projeleri hazırlanıp onanmadan uygulamaya
geçilemez.
II.2.2. Günübirlik Kullanım Alanları :
a. Bu alanda yer alacak kullanımların yerleri ve büyüklükleri uygulama planlarında
belirlenir. 1/1000 ölçekli uygulama imar planı onaylanmadan ve alan sınırları ile taşıma
kapasitesi ve kullanım alanlarının belirlendiği ağaç rölöveli 1/500 veya 1/200 ölçekli
plankote üzerinde kentsel tasarım uygulama projeleri hazırlanıp onanmadan
uygulamaya geçilemez. Bu çalışmaların sonuçlarına göre mevcut kullanım birimlerinin
revizyonu yapılabilir.
b. Yapılarda doğal malzeme kullanımı esastır.
c. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, II. Bölge Müdürlüğü, Yalova Şube Müdürlüğü’nce
belirlenen yerler dışında hiç bir surette ateş yakılamaz, piknik tüpü, mangal vb.
kullanılamaz.
d. Gecelemeye yönelik tesis yapılamaz yalnız günübirlik kullanıma yönelik büfe,
sızdırmasız fosseptikli wc, spor ve oyun sahası gibi sabit tesisler ile sayısı saha
büyüklüğüne göre değişebilen çeşmeler, piknik masası, ocak, çöp bidonu, tanıtım ve
bilgilendirme levhaları ile alt yapı tesisleri yer alabilir.
II.2.3. Çadırlı Kamp Alanı
a. Alan sınırları ile taşıma kapasitesi ve kullanım alanlarının belirlendiği ağaç rölöveli
1/500 veya 1/200 ölçekli plankote üzerinde kentsel tasarım uygulama projeleri
hazırlanıp onanmadan uygulamaya geçilemez.
b. Gelişme Planı ile belirtilen çadırlı kamp alanında temel ihtiyaçları karşılamaya yönelik
temelsiz yapıda çeşme, wc, barınak gibi tesisler ile çöp bidonu, tanıtım ve
bilgilendirme panosu gibi donatılar yapılabilir. Bunların dışında hiçbir inşat faaliyeti
gerçekleştirilemez.
43
c. Bu alanlarda çöp depolama alanları yapılamaz ve atık sular, yüzey sularına ya da yer
altı sularına deşarj edilemez. Çadırlı kamp alanında sızdırmasız fosseptik kullanımı
zorunludur.
d. Otel, motel, bungalov vb. konaklama tesisi yer alamaz.
e. Ağaç dokusu ve doğal bitki örtüsü hiç bir amaç için tahrip edilemez.
II.2.4. Giriş-Kontrol Noktası -Tanıtım Birimi-Otopark
a. Ağaç rölöveli 1/500 veya 1/200 ölçekli plankote üzerinde kentsel tasarım uygulama
projeleri hazırlanıp onanmadan uygulamaya geçilemez.
b. Bu yapılarda hiçbir surette misafirhane, lojman vb. kullanımlara ait birimler
oluşturulamaz. Sadece gece görevlisi için bir adet geceleme birimi oluşturulabilir.
c. Her koşulda otopark zeminleri hiçbir durumda asfalt kaplama yapılmayacak, stabilize
olarak kalacaktır.
5.3.4. İzleme-Kontrol ve Değerlendirme:
I .Tabiat Parkının Yönetim Faaliyetleri
Delmece Yaylası Tabiat Parkı Uzun Devreli Gelişme Planı’nın uygulanabilmesi için
önerilen yönetim organizasyonu aşağıda verilmiştir.
Delmece Yaylası Parkı yönetsel olarak, Orman ve Su İşleri Bakanlığı, II. Bölge
Müdürlüğü, Yalova Şube Müdürlüğü’ne bağlıdır.
II. Eylem Planı
Delmece Yaylası Tabiat Parkı Gelişme Planı Amaç, hedefler ve belirlenen stratejilere
bağlı faaliyet programları tablo olarak aşağıda yer almaktadır.
Delmece Yaylası Tabiat Parkına yönelik eylem planları beş yıllık ve plan süresini
kapsayacak şekilde ayrı ayrı hazırlanmıştır. Eylem planları, uygulayıcıların ne zaman hangi
faaliyeti kimlerle ve hangi olanaklarla yapabileceklerini ortaya koyacağından, her bir eylemin
gerçekleşme oranı ve aynı zamanda tanımlanan başarı göstergeleri ile izleme ve
değerlendirmenin yapılabilmesini sağlayacaktır.
Eylem planlarının beş yıllık ve planlama süresine uygun olarak ayrı ayrı hazırlanması
ise, uygulamacıların uygulamalarda hızlı hareket etmeleri ve alanın korunması ve
yönetiminde kısa, orta ve uzun vadede nelerin yapılacağını önceden görme olanağı sunulmuş
olacaktır.
44
Faaliyet
Sorumlu Birim
Giriş Kontrol Hizmetlerinin Yürütülmesi
İşletmeci
Güvenlik Hizmetlerinin Yürütülmesi
İşletmeci
Bakım, Onarım, Temizlik İşlerinin
İşletmeci
Yürütülmesi
Yolların, İçme ve Kullanma Suyu ve
İşletmeci ,Yalova Şube Müdürlüğü,
Kanalizasyon Şebekelerinin, Elektrik ve
Teşvikiye Belediyesi, UEDAŞ, Telekom
Telefon Hatlarının Yenilenmesi, Bakımı ve
Onarımı
Alanın Ülkede Tanıtılması
İşletmeci ,DKMP, Yalova Şube
Müdürlüğü
Ziyaretçilerin ve Yöre Halkının
İşletmeci ,Yalova Şube Müdürlüğü
Bilgilendirilmesi
Ziyaretçilerin Memnuniyetinin Ölçülmesi
İşletmeci ,Yalova Şube Müdürlüğü
Alanda Bilimsel Faaliyetlerin Yapılması
DKMP,
Yalova
Şube
Müdürlüğü,
Üniversiteler, İşletmeci
Alanda Doğa Eğitimlerinin Düzenlenmesi
DKMP,
Yalova
Şube
Müdürlüğü,
Üniversiteler, STK’lar, İşletmeci
Tablo 8 : Delmece Yaylası Tabiat Parkında Planlama Süresine Uygun Eylem Planı
DKMP: Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü
45
Tablo 9 : Delmece Yaylası Tabiat Parkı Beş Yıllık Eylem Planı
Yapılacak Faaliyet
2012
2013
2014
2015
2016
2017…
Sorumlu Kuruluş
1. Tabiat Parkı İdari Donatılarının Sağlanması
1a. Uygulama Projelerinin Hazırlanması
İşletmeci
1a. Giriş Kontrol Noktalarının Oluşturulması
İşletmeci
1b. İdare, Ziyaretçi ve Tanıtım Merkezinin
Oluşturulması
İşletmeci
2. Rekreasyonel Faaliyetlere Yönelik Kullanım
Alanlarının Oluşturulması
2a. Uygulama Projelerinin Hazırlanması
2b. Yürüyüş ve Bisiklet Güzergahlarının
Oluşturulması
İşletmeci
İşletmeci
2c. Günübirlik Kullanım Alanlarının Oluşturulması
2d. Manzara Seyir Noktalarının Oluşturulması
İşletmeci
2e. Konaklama Tesisleri/ Kırevi/Kafeterya
İşletmeci
2f. Bilgilendirme Tabela ve Panoların
İşletmeci
46
Yerleştirilmesi
3. Doğal Kaynak Değerlerinin Korunması
3a. İlgi Gruplarına (Yöre Halkı, Kamu Kurum
İşletmeci ,Yalova Şube
Temsilcileri, vb.) Eğitimlerin Verilmesi
Müdürlüğü
3b. Flora Envanterinin Güncellenmesi
İşletmeci ,DKMP, Yalova
Şube Müdürlüğü,Üniversiteler
İşletmeci ,DKMP, Yalova
3c. Fauna Envanterinin Güncellenmesi
Şube
Müdürlüğü,Üniversiteler
4. Alt Planlar/Programların Hazırlanması
4a. Eko-turizm ve Rekreasyon Alt Programının
İşletmeci ,Yalova Şube
Hazırlanması
Müdürlüğü
4b. Eğitim ve Bilinçlendirme Alt Programının
İşletmeci ,Yalova Şube
Hazırlanması
Müdürlüğü
4c. İzleme-Kontrol Alt Programının Hazırlanması
İşletmeci ,Yalova Şube
Müdürlüğü
* DKMP: Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü
* Flora ve fauna envanterlerinin her beş yılda bir güncellenmesi ve ilgi grupları eğitimlerinin her beş yılda bir verilmesi önerilmektedir.
47
III. Eğitim Çalışmaları
Tabiat parkına yönelik uygulama çalışmaları ve ortaya çıkan sorunların ele alınış
biçiminde uygulanacak yöntemler konusunda, yöneticilere yönelik eğitim çalışmaları
gerçekleştirilecektir. Bu eğitim faaliyetlerinin içeriği uygulama programları ile belirlenecektir.
Diğer bir eğitim programı ise, tabiat parkı ile etkileşim halinde bulunan yöre halkının
tabiat parkı ve koruma hakkında bilinçlendirilmesi ve gerçekleştirecekleri faaliyetler konusunda
bilgilendirilmelerini kapsamaktadır. Bu eğitim faaliyetlerinin içeriği uygulama programları ile
belirlenecektir.
Tabiat Parkına gelen ziyaretçilere yönelik olarak, belli bir program çerçevesinde tanıtım
ve eğitim faaliyetleri de düzenlenecektir. Delmece Yaylası Tabiat Parkı içinde yer alan, yöre
halkı ve ilgili kurum ve kuruluşların temsilcilerinin de katılacağı bilgilendirme toplantıları
periyodik olarak yapılacaktır.
Sadece faaliyetlerin değil alanın biyolojik çeşitliliğinin, sosyo-eknomik ve diğer kaynak
değerlerinin de izlenebilmesi ve değerlendirilebilmesinin sağlanması amacıyla izleme
göstergeleri tanımlanır. Örneğin; biyolojik çeşitlilikte varlık-yokluk, sayı-kapladığı alan, nüfus
yoğunluğu, tarım alanı vb. özel, ölçülebilir, ulaşılabilir, gerçekçi ve zamanı net açıklayabilen
göstergeler tanımlanır.
İzleme sisteminin tanımlanmasında, alanın biyolojik çeşitliliği ve diğer kaynak
değerlerinin ve alandaki faaliyetlerin izlenmesi amacıyla tablo hazırlanır.
48
5.3.5. Onay: Delmece Yaylası Tabiat Parkı Gelişme Planı Plan Raporu (62 sayfa) ve
Plan Paftası (12 pafta) 28.02.2012 tarihli ve 201 sayılı Korunan Alanlarda Koruma Bölgelerinin
Belirlenmesi konulu Bakanlık Makamı Olur’u ve “Gelişme Planı Teknik İzahnamesi”
kapsamında hazırlanmıştır.
Düzenleyen/Kontrol Eden
Gürcan OLCAY
Şube Müdürü
Yasemin Özge KUŞCU
Şehir Plancısı
Kaan DUMANTEPE
Kent Tasarımcısı
Emre Can ÇELİK
Orman Mühendisi
Gamze METE LEKA
Mimar
Cem MUŞMUL
Harita Mühendisi
Bakiye KURT
İnşaat Mühendisi
Zeliha KAYA
Peyzaj Mimarı
Metin YAĞCI
Biyolog
Rıdvan BAŞ
İnşaat Mühendisi
Tetkik Edildi
..../….../20..
Milli Parklar Şb. Md.
Uygundur
..../….../20..
Bölge Müdürü
KONTROL
..../….../20..
..../….../20..
Gelişme Planları Şb. Md.
Milli Parklar Daire Başkanı
ONAY
..../….../20..
Genel Müdür
49
6- Düzenlenen Haritalar
a. Yalova İli Delmece Yaylası Tabiat Parkı Gelişme Planı Haritası.
b. Yalova İli Delmece Yaylası Tabiat Parkı Konum Haritası.
c. Yalova İli Delmece Yaylası Tabiat Parkı Bölgesel Ulaşım Ağı Haritası.
d. Yalova İli Delmece Yaylası Tabiat Parkı Turizm ve Rekreasyon Alanları Haritası.
e. Yalova İli Delmece Yaylası Tabiat Parkı Ekosistem Haritası.
f. Yalova İli Delmece Yaylası Tabiat Parkı İdari Yapı Haritası.
g. Yalova İli Delmece Yaylası Tabiat Parkı Mevcut Arazi Kullanımı Haritası.
h. Yalova İli Delmece Yaylası Tabiat Parkı Sit Alanları ve Tescilli Yapılar Haritası.
i. Yalova İli Delmece Yaylası Tabiat Parkı Jeoloji Haritası.
j. Yalova İli Delmece Yaylası Tabiat Parkı Eğim Haritası.
k. Yalova İli Delmece Yaylası Tabiat Parkı Ülke ve Bölge İçindeki Yeri Haritası.
l. Yalova İli Delmece Yaylası Tabiat Parkı Toprak Grupları ve Sınıfları Haritası.
m. Yalova İli Delmece Yaylası Tabiat Parkı Deprem Bölgeleri Haritası. ( Sayfa 13)
n. Yalova İli Delmece Yaylası Tabiat Parkı Hidrografya Haritası.(Sayfa 14 )
50
7- KAYNAKLAR
- BAHADIR,M. Yalova İli Arazi Kullanımının Uzaktan Algılama Teknikleri İle Belirlenmesi,
Yüksek Lisans Tezi (2007)
-AKARTUNA, M., (1968), Armutlu Yarımadasının Jeolojisi: İst. Üniv. Fen Fak. Monografileri,
20, İstanbul. 105s.
-ARDEL, A., (1949), Armutlu Yarımadası ( Jeolojik ve Morfolojik Etüt ) Türk Cografya Dergisi
Sayı 11–12, 35–78.
-DESTEGÜL, U., (2002), Armutlu Yarımadasının Potansiyel Yerlesim Alanlarının Cografi
Bilgi Sistemleri İle Analizi. İ.T.Ü. Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü. Yayınlanmamıs Yüksek
Lisans Tezi, İstanbul.
-EMRE, Ö., (1999), Yalova ve Çevresinin Arazi Kulanım Potansiyeli ve 17 Agustos 1999.
İstanbul.
-GÜNCÜOGLU, M. E., EREND_L, M., TEKEL_, O., AKSAY, A., KUSÇU,İ., ÜRGÜN, B.
M., TUNAY, G. ve TEMREN, A., (1990) Armutlu Yarımadasının Jeolojisi: MTA Rap. 9165.
-DEREKÖY,Ö.F. , Armutlu Yarımadası, Fıstıklı Granitinin Petrografik ve Petrolojik
İncelemesi, Yüksek Lisans Tezi (2006)
- Erendil, M., Göncüoglu, M.C., ve dig., 1991. Armutlu Yarımadası’nın jeolojisi, MTA Rap.,
9165, Ankara.
- Genç, S.C., 2001. Yerbilimleri bülteninde (2000, sayı 22, 33-42) yayımlanmıs olan “Fıstıklı
(Armutlu-Yalova) granitoyidinin jeokimyası” baslıklı makale
- (N. Köprübası, C. Sen, N. Köprübası) ile ilgili tartısma, Yerbilimleri, Hacettepe Üni.
Yerbilimleri Uygulama ve Arastırma Merkezi Bülteni, 23, 207-210.
51
- Köprübası, N., Sen, C., Köprübası, N., 2000. Fıstıklı (Armutlu-Yalova) granitoyidinin
jeokimyası, Yerbilimleri Hacettepe Ünv. Yerbilimleri Uygulama ve Arastırma Merkezi Bülteni,
22, 33-42.
- Yılmaz, Y., Gürpınar, O., Genç, S.C., Bozcu, M., Yılmaz, K., Seker, H., Yigitbas, E.,
Keskin, M., 1990. Armutlu Yarımadası’nın ve dolayının jeolojisi, TPAO Raporu, No. 2796,
Ankara.
- Prof. Dr. İsmail Hakkı UĞURTAŞ, Yalova İlinin Faunasının Tespiti (2011)
- Prof. Dr. Gönül KAYNAK, Armutlu Yarımadası Florası 1, Armutlu YArıadası Florası 2
- Başbakanlık TÜİK ADNKS Sonuçları, 2010
- Modül Planlama sayısal verileri
- Bilgin 1967
-Bayramoğlu, A. , İl Çevre Müdürlüğü Biyolog, Yalova İlinin Florası (1999)
- Bayramoğlu, A. , İl Çevre Müdürlüğü Biyolog, Yalova İlinin Faunası (1999)
- Prof. Honoris Causa (h.c.) Prof. Dr. İbrahim ATALAY, Ekosistem Ekolojisi ve Coğrafyası (2008)
- www.yalova.gov.tr
- www.cinarcik.bel.tr
- www.armutlu.gov.tr
- www.ormansu.gov.tr
- www.yalovakulturturizm.gov.tr
52
8- Kurum Görüşleri
1) DSİ 1. Bölge Müdürlüğünün 01.06.2012 tarih ve 238844 sayılı görüş yazısı ( 2 sayfa ).
2) Yalova Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünün 08.06.2012 tarih ve 03251 sayılı görüş
yazısı.
3) Yalova İl Özel İdaresinin 25.05.2012 tarih ve 2429 sayılı görüş yazısı.
4) Yalova Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğünün 06.06.2012 tarih ve 287-4902 sayılı
görüş yazısı ( 2 sayfa ).
5) Yalova Kültür Turizm İl Müdürlüğünün 21.05.2012 tarih ve 576 sayılı görüş yazısı.
6) Yalova Valiliği 30.12.2011 tarih ve 1633 sayılı Komisyon Oluru.
7) Kocaeli Kültür Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğünün 02.08.2012 tarih ve 1030 sayılı
görüş yazısı.
53