HAFTA 8 TORAKSA ĠLĠġKĠN CERRAHĠ GĠRĠġĠMLER VE

Transkript

TORAKSA ĠLĠġKĠN CERRAHĠ
GĠRĠġĠMLER
VE
HEMġĠRELĠK BAKIMI
HEMġĠRELĠK
BAKIM
YÖNETĠMĠ
HEDEFLER
Bu üniteyi çalıştıktan sonra;
 Toraks cerrahisi öncesi hasta bakımı ilkelerini sayabilecek
 Toraks cerrahisi sonrası hasta bakımı ilkelerini
söyleyebilecek
 Ameliyat sonrası dönemde genel ameliyat bakımı
egzersizlerinin yanı sıra kol ve omuz egzersizlerini hastaya
yaptırabilecek
 Toraks ameliyat sonrasında yapılması gereken egzersizlerin
yararlarını bilecek
 Torakotomili
hastaya
yönelik
hemşirelik
tanılarını
koyabilecek
 Göğüs
tüpüyle
ilgili
sorunları
çözme
yöntemlerini
tanımlayabilecek
 Göğüs tüpü olan hastaların bakımında hemşirelik ilkelerini
tartışabileceksiniz.
HAFTA
8
TORAKSA İLİŞKİN CERRAHİ GİRİŞİMLER VE HEMŞIRELIK BAKIMI
TORAKSA ĠLĠġKĠN CERRAHĠ GĠRĠġĠMLER VE HEMġĠRELĠK BAKIMI
1. TORAKS CERRAHĠSĠ
 Cerrahi Teknikler
2. AMELĠYAT ÖNCESĠ BAKIMIN YÖNETĠMĠ
 Fiziksel Hazırlık
 Psikolojik Hazırlık
 Hasta Eğitimi
3. AMELĠYAT SONRASI BAKIMIN YÖNETĠMĠ
 Kardiyak Outputu Düzenlemek
 Ventilasyon/Perfüzyon Dengesizliğine Bağlı Gaz Değişimi Bozulmalarını
Engellemek Ve Hava Yolu Açıklığını Sağlamak
 Sıvı Volüm Dengesizliğini Düzenlemek
 Ameliyata Bağlı Ağrıyı Gidermek, Hastanın Rahatını Ve Hareketliliğini Sağlamak
 İyileşmeyi Hızlandırmak İçin Uygun Beslenmeyi Sağlamak
 Taburculuk Eğitimi Yapmak
4. TORAKOTOMĠ OLAN HASTANIN HEMġĠRELĠK TANILARI VE BAKIMIN
YÖNETĠMĠ
5.
GÖĞÜS
TÜPLERĠ
VE
PLEVRA
DRENAJINDA
HEMġĠRENĠN
SORUMLULUKLARI
 Hemşirelik Bakımı
2
 Kanıta Dayalı Uygulama Eğilimleri
 Göğüs Drenajının Değerlendirilmesi
 Göğüs Tüpünün Çıkarılmasına Yardım Etme
 Sualtı Kapalı Göğüs Drenajına İlişkin Olası Sorunlar
 Hasta Eğitimi
 Çocukla İlgili Konular
 Yaşlılıkla İlgili Konular
 Evde Bakımla ilgili Konular
 İş Bölümü
6. GÖĞÜS TÜPÜ OLAN HASTANIN HEMġĠRELĠK TANILARI VE BAKIMIN
YÖNETĠMĠ
7. SONUÇ
8. DEĞERLENDĠRME
9. KAYNAKLAR
Atatürk Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
TORAKSA ĠLĠġKĠN CERRAHĠ GĠRĠġĠMLER
VE
HEMġĠRELĠK BAKIMI
GĠRĠġ
Sternum kostalar, diyafragma ve kolumna
Sternum
Akciğerler
vertebralisle sınırlanmış olan toraks boşluğu dört
bölümden oluşmaktadır. Sağ akciğer, visseral ve
pariyetal plevradan oluşan sağ pulmoner alan; sol
akciğer, visseral ve pariyetal plevradan oluşan sol
Kosta
pulmoner alan; perikardiyal alan ve özofagus,
trakea, büyük damarlar ile kalbin içinde yer aldığı
iki akciğer arasında kalan mediastinal alan.
Kalp
Diyafragma
Şekil Toraks boşluğu
Kaynak: bem.fi
Toraks cerrahisi yani torakotomi; toraksın açılması diğer bir ifadeyle göğüs kemiğinin 3
elektrikli testereyle kesilmesi ve bir ekartör yardımı ile kaburgaların iki yana açılmasıdır.
Kesi alanı geniş olduğu için majör cerrahi girişim olarak kabul edilmektedir.
Toraks cerrahisinin başarısı geçirilen ameliyatın başarısı kadar, hastanın ameliyat
öncesi ve sonrası hazırlık ve bakımına da bağlıdır. Toraks cerrahisinde hastanın cerrahi
bakımı genel olarak 5.Ünitede anlatılan cerrahi bakım gibidir. Bu bölümde toraks
cerrahisine özgü olması gereken bakım üzerinde durulacaktır.
1. TORAKS CERRAHĠSĠ
Cerrahi Teknikleri
Eksplaratuar Torakotomi: Toraks boşluğunun, kanama ve zedelenme kaynağının
aranması; biyopsi yapılması; kanser açısından gözlenmesi ve dokuların bağlanması
amacıyla açılmasıdır
Rezeksiyonel Cerrahi: Pnömonektomi, lobektomi, segmentektomi ve wedge
rezeksiyon olmak üzere dört başlık altında incelenir.
 Pnömonektomi: Bir akciğerin tamamen çıkarılmasıdır.
 Lobektomi: Akciğerin bir veya iki lobunun çıkarılmasıdır.
 Segmentektomi: Hastalık nedeniyle etkilenen bir ya da daha çok akciğer segmentinin
çıkarılmasıdır.
 Wedge Rezeksiyon: Akciğer yüzeyinde hastalık sonucu gelişen küçük lokalize alanın
üçgen şeklinde kesilerek çıkarılmasıdır.
Pnömonekto
Lobektomi
Segmentektomi
Wedge Rezeksiyonu
mi
Dekortikasyon: Genellikle ampiyem sonucunda gelişen plevra kalınlaşmalarının çıkarılması.
Torakoplasti: Torasik alanı genişletmek amacıyla kostaların çıkarılmasıdır.
Akciğer Nakli: Son dönem akciğer hastalarında hayatı devam ettirebilmek amacıyla
geliştirilmiş bir tedavi yöntemidir.
2. AMELĠYAT ÖNCESĠ BAKIMIN YÖNETĠMĠ
Fiziksel hazırlık, psikolojik hazırlık ve hasta eğitiminden oluşur.
Fiziksel Hazırlık
Hastanın genel sağlık durumunun değerlendirilmesi ve ameliyat öncesi yaptırılması
gereken tanı testlerinde hemşirenin sorumluluklarından oluşur.
Genel sağlık durumunun değerlendirilmesinde amaç, cerrahi girişim sırasında veya
sonrasında gelişebilecek komplikasyonların riskini belirlemektir.
Göğüs cerrahisi öncesi hastanın değerlendirilmesinde sorgulanması gereken konular:
 Hastada görülen belirti ve bulguların (göğüs ağrısı, dispne, öksürük, hemoptizi,
sekresyon…) neler olduğu ve süresi
 Sigara kullanıp kullanmadığı, kullanıyorsa kaç yıldır ve günde kaç tane kullandığı
 Hastanın günlük yaşam aktivitelerini yaparken kalp-akciğer toleransı
 Hastanın solunumunun nasıl olduğu
 Hastanın birden fazla yastıkla ya da dik pozisyonda uyumaya gereksinimi olup
4
olmadığı
 Hastanın psikolojik ve mental sağlığı
 Hastanın diğer tıbbi durumları (alerji, sistemik hastalıkları…)
 Hastanın daha önce göğüs travması geçirip geçirmediği
 Hastanın daha önce geçirdiği ameliyatlar
 Hastanın kullandığı ilaçlar
 Hastanın öz geçmişi
Psikolojik Hazırlık
Hastalar genellikle ameliyat sonrasında yeterli nefes alamayacaklarını düşünerek
endişe ederler. Hastanın endişelerini gidermek ya da azaltmak için; işlemler hakkında
açıklama yaparak hastanın cesaretlendirilmesi sağlanır. Hasta ve aile üyelerine bakımın
gösterilmesi, eğitim yapılması kaygıyı azaltabilir ve güven duygusunu artırabilir
Hasta Eğitimi
Hasta eğitimi şu konuları içerir:
-Cerrahi Girişim: Hastaya cerrahi girişimi ile ilgili gerektiği kadar bilgi verilmelidir.
Bilginin içeriğine ekip üyeleri hastayı değerlendirdikten sonra karar verir.
-Erken Ameliyat Sonrası Dönem: Hastaya önceden göğüs tüpü, 02 maskesi, mekanik
ventilatör gibi araç-gereç gösterilmelidir. Çünkü bunları bilmeyen hasta anesteziden uyandığı
zaman kendisine bağlı olan bu aletleri ve sondaları görünce durumunun endişe verici
olduğunu düşünüp paniğe kapılabilir. Hastaya solunum aygıtlarını nasıl kullanacağı önceden
gösterilmeli, endotrakeal tüp, damar içi kateterler, santral venöz basınç kateteri, foley sonda
ve göğüs tüpleri konusunda gerekli açıklama
yapılmalıdır.
-Ameliyat Sonrası Egzersizler: Hastaya,
özellikle
yoğun
bakım
ünitesinde
yatak
istirahatindeyken yapması gereken yatak içinde
dönme, solunum, öksürük, ekstremite, ROM ve
uzun süre yapacağı özel kol-omuz egzersizleri
ameliyat öncesinde yaptırılarak öğretilmelidir.
5
-Ağrı: Ameliyat sonrası ilk birkaç gün içinde yeterli ve uygun bir solunumun
sürdürülebilmesi için oldukça fazla olduğu bilinen torakotomi insizyon ağrısının
giderilmesine özel bir dikkat gerekir. Ağrının giderilmemesi hipoventilasyona, sekresyonun
atılmamasına, atelektazi, hipoksi ve hipoksemiye, yüzeysel ve etkili olmayan bir solunuma
hatta pnömoniye neden olabilir. Her hastanın ağrı eşiğinin farklılık göstermesi nedeni ile
ameliyat öncesi bilgilendirme ve hemşirelik bakımı önemlidir. Hasta, ameliyat sonrası
dönemde ağrısı olacağını bilmeli ve hastaya ağrının nedenleri önceden açıklanmalı, ağrıyla
baş etmesi için yapabilecekleri gösterilmeli ve analjezikler verilerek ağrısının giderilmeye
çalışılacağı söylenmelidir.
AMELĠYAT SONRASI BAKIMIN YÖNETĠMĠ
Hasta bakımı bireylerin gereksinimleri doğrultusunda belirlenir. Göğüs cerrahisinde
ameliyat sonrası bakım, komplikasyonların önlenmesine ve hastanın hızla iyileşmesine
yönelik olmalıdır. Hasta bakımında genel olarak yer alması gereken hedefler:
Hedef 1. Kardiyak Outputu Düzenlemek
Kardiak output (kalp debisi): Bir dakikada her bir ventrikülden pulmoner ve sistemik
dolaşıma atılan kan miktarıdır. Kardiyak outputu düzenlemek için;
 Hastanın yaşam bulguları ameliyatın ilk saatlerinde 15 dk’da bir alınır. Daha sonra
hastanın durumuna göre zaman ayarlaması yapılır.
 Kan basıncı, kanama, hematom, ağrı ve hipoksi nedeniyle bozulabileceğinden sık
gözlenmelidir.
 Santral venöz basıncı (SVB) ameliyat sonrası dönemde sık izlenir. SVB, sağ
atriyumdan ölçülen basınç olup,
bedende
dolanan
sıvı
hacminin
yeterliliği, sağ atriyum veya sağ
ventrikülün hacim değişiklikleri ile
triküspit ve pulmoner kapak işlevi
hakkında bilgi verir ve SVB'de ani
yükselme
kalbe
venöz
engellendiğini gösterir.
dönüşün
Şekil: Santral venöz basıncı
Kaynak: fotosearch.com
6
 Pulmoner arter basıncı ve pulmoner arter uç
basıncı ölçülür. Pulmoner arter uç basıncı, sol
kalp fonksiyonunun en iyi göstergesidir.
Balon
Şekil: Pulmoner arter uç basıncı
 Ameliyat sonrası dönemde venöz göllenmeyi ve hipotansiyonu önlemek için
bacaklara elastik bandaj yapılabilir ve varis çorabı giydirilebilir. pnömotik basınçlı
çorap giydirilebilir.
7
Şekil: Varis çorabı
Kaynak: torosgroup.com.ua
Şekil: Elastik bandaj
Kaynak: drchiodo.com
Sadece bacak elevasyonu bile bu amaca ulaşmada yeterli olabilir.
Resim: Bacak elevasyonu
Kaynak: foamexpress1.com
Hedef 2. Ventilasyon/Perfüzyon Dengesizliğine Bağlı Gaz DeğiĢimi Bozulmalarını
Engellemek Ve Hava Yolu Açıklığını Sağlamak
Gaz değişiminin optimal düzeyde olması, akciğerin yeterli genişlemesine ve
sekresyonların temizlenmesine bağlıdır. Gaz değişim bozulmalarını engellemek ve hava yolu
açıklığını sağlamak için:
 Uygun pozisyon vermek
 Derin solunum egzersizleri yaptırmak
 Sekresyonları emme cihazı ile çekmek
 Postural drenaj uygulamak
 Solunum seslerini dinleyip, değerlendirmek
 Arteriyal kan gazlarını değerlendirmek
 Solunum fonksiyon testleri yaptırmak
 Yaşam bulgularını izlemek
 Solunum yetmezliği belirtilerini gözlemek gerekir.
Uygun pozisyon vermek: Hastanın bilinci kapalıyken supine (düz) pozisyonunda baş
yanda yatırılır.
8
Şekil: Supine pozisyonu
Kaynak: moondragon.org
Yaşam
sonra
bulguları
semi-fowler
stabilleştikten
(yarı
oturur)
pozisyonda yatırılır.
Şekil Semi-fowler pozisyonu
Kaynak: mitbbs.com
Göğüs cerrahisi ameliyatına göre ameliyat sonrası hastaya verilecek pozisyonda
değişiklik olabilir. Akciğerlerden kan akımının engellenmesine bağlı trombüs gelişimini
önlemek için hasta sürekli aynı pozisyonda yatırılmamalıdır.
Pozisyon değiştirilirken hastanın başı ve sağlam olan göğüs tarafı desteklenmeli,
ameliyatlı taraf göğsünden ve kolundan tutulmamalıdır. Hastanın kendi kendine hareket
edebilmesine yardımcı olmak için yatağın ayak ucuna uzun bir ip bağlanmalı ve hasta buna
tutunarak yatak içinde hareketlerini düzenlemelidir. Pozisyonu değiştirilen hastanın göğüs
tüpleri bükülmemeli ve kıvrılmamalıdır.
Derin solunum egzersizleri yaptırmak: Akciğer ameliyatlarından sonra hastaya derin
solunum egzersizleri yaptırmak yaşamsal yönden çok önemlidir. Solunum egzersizlerine
ameliyatın ikinci günü başlanır. Solunum egzersizi yaptırmak, hava yollarını dilate eder,
surfaktan yapımını hızlandırır, trakebronşiyal sekresyonun atılmasını ve böylece pulmoner
dolaşımın düzene girmesini sağlanmış olur.
Sekresyonları emme cihazı ile çekmek: Öksürük refleksi yeterli olmayan, bilinci
kapalı, veya koyu yapışkan sekresyonu olan hastalarda trakeal aspirasyon gerekli olmaktadır.
Aspirasyonlar, vagal uyarı, hipoksemi, kardiyak ritm bozuklukları ve hatta kardiyak arreste 9
yol açmamak için 5-10 sn’den fazla sürmemelidir. Mukozal hasar oluşmaması için
aspirasyon nazikçe yapılmalı ve aspirasyon için uygulanan basınç yüksek olmamalıdır.
Aspirasyondan önce ve sonra hastaya oksijen uygulanması temel kurallardan biridir.
Yapışkan koyu sekresyonu olan hastalarda kateterden 5-10 ml steril serum fizyolojik su
verilmesi sekresyonların yumuşamasını sağlayabilir.
Postural drenaj uygulamak:
Göğüs
cerrahisinden sonra postural
drenaj
uygulanması hastayı solunum sıkıntısına sokabileceğinden, çok gerekliyse doktor
kontrolünde yaptırılmalıdır. Trandelenburg pozisyonu, göğüs cerrahisinden sonra genellikle
kontrendike olduğundan postural drenaj için pozisyon dikkatli seçilmelidir.
Hedef 3. Sıvı Volüm Dengesizliğini Düzenlemek: En önemli nokta, volüm yüklenmemesi
ve dolayısıyla hastada pulmoner ödeme yol açılmamasıdır. Bu amaçla, aldığı-çıkardığı
izlemi yapılmalıdır.
Hedef 4. Ameliyata Bağlı Ağrıyı Gidermek, Hastanın Rahatını Ve Hareketliliğini
Sağlamak:
Ağrıyı gidermek: Göğüs cerrahisinden sonra ağrının şiddeti insizyonun yerine, ve hastanın
ağrıyla baş edebilme durumuna göre değişir. Narkotik analjezikler verilirken dozu ve zamanı
iyi ayarlanmalı, bu ilaçlar verildikten sonra hastanın solunum hızı ve şekli izlenmelidir.
İnsizyon bu dönemde ağrının tek nedeni değildir, göğüs drenaj tüpleri de hastada ağrıya
neden olur. Bazen ameliyat sonrası erken dönemde interkostal sinirlere lokal anestezi
uygulanarak ağrı giderilir. Ayrıca ağrı nörojenik hipotansiyona neden olabileceğinden,
özellikle solunum ve öksürük egzersizlerinden önce ağrı kesiciler verilmelidir.
Göğüs duvarını desteklemek: Ameliyattan sonra ilk günlerde, özellikle solunum ve öksürük
egzersizleri sırasında göğüs duvarının desteklenmesi; hastanın kendini güvende hissetmesi,
egzersizleri daha kolay yapması ve göğüs insizyonunda gerginliğin azaltılması için gerekli
olabilir.
İnsizyon yerini destekleme şekilleri
a- Ön ve arkadan el
destekleme.
b- Bir elle omuzdan aşağıya doğru iterken diğer el ile
ile insizyonun altından bastırarak destekleme
10
Kaynak: ElbaĢ Ö. N. (2008) Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği. In: Erdil F, Elbaş Ö. N .(Editörler). 4. Baskı, Tasarım Ofset,
Ankara
c- Göğüs çevresini çok sıkı olmayan
bir sargıyla sararak destekleme
d- Hastanın göğsüne yastık konarak
göğüs duvarını destekleme
Kaynak: ElbaĢ Ö. N. (2008) Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği. In: Erdil F, Elbaş Ö. N .(Editörler). 4. Baskı,
Tasarım Ofset, Ankara
Bu sırada hastaya derin solunum ve öksürük egzersizleri yaptırılır.
Erken
ayağa
kaldırmak:
Hastanın
erken
ayağa
kaldırılması,
ameliyat
sonrası
komplikasyonların önlenmesi, ventilasyonun ve perfüzyonun sağlanması açısından
önemlidir. Yaşam bulguları stabil olunca, hasta hareket ettirilmelidir. Vasküler stazı önlemek
için hasta dört saatte bir ayağa kaldırılmalıdır. Kardiyak sorunu olan hastanın ayağa
kaldırılması, tolere edebileceği şekilde ayarlanmalıdır.
Egzersiz yaptırmak: Ameliyattan sonra yapılması gereken egzersizlerin ameliyat öncesinde
hastaya öğretilmesi, egzersizleri yapmada kolaylık ve rahatlık sağlar. Hasta bu egzersizleri
hemşire ya da fizyoterapist denetiminde yapmalı ve mümkün olan en erken dönemde
egzersizlere başlamalıdır.
11
Toraks cerrahisi sonrası kol ve omuz egzersizleri
Omuzlar yukarı doğru kaldırılır ve öne
arkaya hareket ettirilir
Dirsek kulağa yaklaştırılarak yukarı doğru
bükülür, ardından kol 90 derece açıyla
yana uzatılır.
12
Kol; yukarı - geri, aşağı – geri ve yana – geri hareket ettirilir
Eller bele dayanır, dirsekler ve skapulalar
birbirlerine doğru itilir
Koltuğa dik oturulur, ellerle koltuğun
kenarları tutulur. Ellerden destek
alınarak beden yukarıya itilir ve aşağı
indirilir.
13
Eller başın üzerinde, dirsekler kıvrık
olacak şekilde birleştirilir, kollar yukarı
geri itilir
Ameliyatlı taraftaki kol, avuç açık
olarak yana uzatılır, dirsek kıvrılarak
yandan baş üzerine kadar kaldırılır. Kol
kaldırılırken inspirasyon, indirilirken
ekspirasyon yapılır. Bu egzersiz, omuza
abduksiyon ve addüksiyon yaptırır.
Dirsekler kıvrılır, karın hizasında sağlam taraftaki el
ile ameliyatlı tarafın bileği kavranır, kollar yukarıaşağı hareket ettirilir. Bu egzersiz ameliyatlı taraftaki
kola fleksiyon yaptırır. Kollar yukarıda iken
inspirasyon, aşağıda iken ekspirasyon yapılır.
Ameliyatlı taraf kolun dirseği omuz hizasında olacak
şekilde tutulur, kol dirsekten itibaren yukarı ve aşağı
doğru hareket ettirilir. Bu egzersiz yatakta yapılırsa
kol yukarı kaldırılınca elin arkası, aşağı indirilince
avuç içi yatağa değdirilir
Ameliyat sonrasında yapılması gereken egzersizlerin yararları
 Solunum ve öksürük egzersizleri akciğerlerin kollabe olmasını, atelektaziyi önler ve
solunumun düzenlenmesini sağlar.
 Hastaya erken dönemde yatak içinde yaptırılan ROM egzersizleri, kas-iskelet ve
dolaşım sorunlarını önler.
 Kol omuz egzersizleri ameliyatlı tarafta omuz ekleminin sertleşmesini, ayrıca kolda
kontraksiyonları engeller.
 Egzersizler özellikle torakoplasti ve pnömonektomiden sonra hastanın postürünün
düzeltilmesi, postural simetrinin korunması ve skolyozun önlenmesi için önemlidir.
Egzersizlere başlamadan önce solunum yolunu açmak ve yeterli oksijenasyonu
sağlamak için hastanın derin nefes alması ve öksürmesi istenir. Egzersiz sırasında hasta
dispne ve yorgunluk açısından izlenmeli, ağrı duyduğu ve yorulduğu anda egzersiz
14
azaltılmalı ya da sonlandırılmalıdır. Egzersiz programı ameliyat sonrası iki-üç ay
sürdürülür.
Kol ve omuz egzersizleri, ameliyattan önce hastaya öğretilmelidir. Ameliyat sonrası
dönemde özellikle ameliyatlı taraf omuz eklemi sertleşmesini ve adhezyonları engellemek
amacıyla pasif ve aktif egzersizlere başlanır. Egzersiz yapılmazsa ameliyatta birbirine
dikilen kaslar yapışır ve gerginliğini kaybeder, postural deformiteler gelişir. Pasif
egzersizlere, anesteziden 4-5 saat sonra başlanabilir ve ilk 24 saat 4-6 saatte iki kez, ya da
her iki saatte bir 20 kez olacak şekilde ROM egzersizleri yaptırılır. Aktif egzersizlere
hastanın durumuna göre (genelde ameliyat sonrası ikinci gün) başlanır. Bu egzersizler
sırasında insizyon dikişleri gözlenmeli ve desteklenmelidir.
Hedef 5. ĠyileĢmeyi Hızlandırmak Ġçin Uygun Beslenmeyi Sağlamak
Göğüs cerrahisinden sonra hastanın metabolik gereksinimlerini karşılayabilmesi için
yüksek protein, kalori, vitamin ve mineral içeren bir diyetle beslenmesi gerekir.
Hedef 6.Taburculuk Eğitimi Yapmak
Hasta-aile eğitimi fazla bilgiden kaçınarak, mümkün olduğunca çok duyuya hitap
ederek sözel ve hastanın ilerde unutacağı düşünülerek yazılı bilgilerle verilmeli ve bu
eğitimler hasta kontrole geldiğinde de sürdürülmelidir.
Eğitimin içeriği:
 Hastanın sigara kullanmaktan kaçınması gerektiği açıklanır.
 Interkostal sinirlerin kesilmesi nedeniyle operasyon alanında ağrı, duyu kaybı, veya
ağırlık hissi beklenebileceği ve bunun geçici olduğu anlatılır.
 Üst solunum yolu enfeksiyonu olan kişilerden kaçınması gerektiği söylenir.
 İnatçı öksürük ve solunum güçlüğü, yükselen ateş, üst solunum yolu enfeksiyonu,
ağrı, kızarıklık, şişlik ve insizyon yerinden drenaj gibi belirtileri doktora bildirilmesi
gerektiği vurgulanır.
 Egzersizleri tolere etmesinin önemi belirtilir.
 Egzersizler aşamalı olarak arttırılır.
 Yorgunluk düzeyine bağlı olarak hastanın aktiviteleri ayarlanır.
15
 Hastanın dinlenme periyotları planlanır.
 İlaçların adı, dozu kullanma zamanı, amacı ve yan etkileri anlatılır.
 Hasta ve ailesine evde derin solunum ve öksürme egzersizlerini sürdürmeye
gereksinimi olduğu açıklanır.
 Egzersiz programı ve dinlenme periyotlarını aşamalı olarak arttırması izlenir.
 Aile üyeleri grip ve üst solunum yolu enfeksiyonuna karşı aşı olmak için
cesaretlendirilir.
 Taburcu olan hastanın bakımının önemi açıklanır.
 Hasta ve bakımvericilerine yara bakımı gösterilerek öğretilir.
16
4- TORAKOTOMĠ OLAN HASTANIN HEMġĠRELĠK TANILARI VE BAKIMIN
YÖNETĠMĠ
HemĢirelik Tanısı: Anksiyete
Tanının Tanımı: Bireyin güvenliği tehdit altında olduğunda, gerginlik, endişe ve kaygı hissetmesi
durumu.
Tanımlayıcı Özellikler
Majör (Mevcut Bulunmalıdır)
Fizyolojik
 Kalp hızında artma
 Uykusuzluk
Duygusal
 Endişe
 Kendine güvensizlik
 Kan basıncında
yükselme
 Yorgunluk ve
halsizlik
 Kızarma ya da
solgunluk
 Terleme
 Ağız kuruluğu
 Acizlik
Bilişsel
 Yoğunlaşamama
 Çevrenin farkında
olamama
 Unutkanlık
 Kontrol kaybı
 Dalgınlık
 Gerilim ya da heyecanlı
olma
 Gevşeyememe
 Kötü bir şey olacağını
bekleme
 Sinirlilik
 Öfke patlamaları
 Girişimsizlik
 Ağlama
 Ürkme/sıçrama tepkisi
 Başkalarını suçlamaya
eğilim











P piller dilatasyon
Vücutta acı ve ağrı
Ses titremesi
Titreme
Huzursuzluk
Baş dönmesi,
baygınlık
Bulantı, kusma
Sık idrar
Sıcak soğuk
basması
İshal
 Anımsayamama
 Aşırı dikkatl lik
Nedenleri
İnvaziv işlem
Güvenliğe yönelik tehlikeler
Beklenen sonuçlar
Kendi anksiyetesini ve baş etme örüntülerini tanımlayacaktır
Psikolojik ve fizyolojik rahatlıkta artma ifade edecektir
Anksiyeteyi yönetmekte etkin baş etme mekanizmaları kullandığı kanıtlanacaktır
17
(Devam)
GĠRĠġĠM
İşlemler süresince hastanın yanında kalmak
GEREKÇE
İşlemler hakkında açıklama yaparak hastanın
cesaretlenmesini sağlar
Göğüs drenaj tüpünün açıklığını sağlamak ve
drenajı sürdürmek
Göğüs tüpünden drenajın sürdürülmesini sağlar.
Etkin nefes alıp vermesi için hastaya geri
bildirim vermek
Hastanın nefes alıp verme konusunda
cesaretlendirilmesini ve anksiyete düzeyinin
azalmasını sağlar
Doktor istemine göre ağrı kesicilerin kullanımın ı
yönetmek veya farmakolojik olmayan
yöntemlerle ağrıyı kontrol etmek
Dikkati başka yöne çekme ve gevşeme teknikleri
kullanılarak anksiyete düzeyi ve tedaviye direncinin
azalması sağlanır
Kaynak: Gezer N. Torakotomi. Editörler: Akbayrak N, Erkal İlhan S, Ançel G, Albayrak A. Hemşirelik
Bakım Planları 1. Baskı, Ankara, Nisan , 2007
HemĢirelik Tanısı: Fiziksel Harekette Bozulma
18
Tanının Tanımı: Hareketsiz (immobil) olmayan ancak, fiziksel olarak hareket etmekte bir
sınırlılığı olan ya da bu riski taşıyan bireydeki durumdur.
Majör
Minör
Çevrede amaçlı olarak hareket etme yeterliliğinde zayıflama
Hareket kısıtlamalarının konulması
ROM’da sınırlılıklar
Hareket etmeye gönülsüzlük gösterme
İlişkili Faktörler
Ağrı (Ġnsizyonel ağrı ve ödem)
Gücün ve dayanıklılığın azalması
Nöromüsküler yetersizlik
Korunması gereken pozisyon
Verilen hareket kısıtlamaları
Beklenen Sonuçlar:
Hastanın taburcu olana kadar etkilenen taraftaki kolunu 360 derece çevirebilir.
Hasta etkilenen taraf kolunu her yöne hareket ettirebilir.
ROM ve diğer egzersizleri yerine getirir, aktiviteler sırasında çok az ağrı deneyimler, kontraktür
göstermez.
HemĢirelik Tanısı: Fiziksel Harekette Bozulma (Devam)
GĠRĠġĠM
GEREKÇE
Hastanın ROM egzersizlerini yapmasını
sağlamak için fizik tedavi bölümünden
konsültasyon istemek
Hastanın göğüs tüpünün takılı olduğu taraftaki
kolunda ankiloz ve kaslarda sertleşmeyi
önlemede yarar sağlar.
ROM egzersizlerini öğretmek
Hastanın ROM egzersizlerini tolere etmeyi
öğrenmesine yardım eder
Hastayı sakıncası yoksa erken ayağa kaldırmak
Hastada tromboz gelişmesini önler.
Dinlenme periyotlarını planlamak
Hastanın bir iki saatte bir dinlendirilmesini sağlar
Ağrısı olduğunda ve hasta gereksinim
duyduğunda ilaçlarını vermek
Hastanın rahatlaması sağlanır.
HemĢirelik Tanısı: Solunum Örüntüsünde DeğiĢme Riski
Tanının Tanımı: Solunum yolu ile hava almayı ve akciğerler ile vasküler sistem
arasındaki gaz (O2 – CO2 ) değişimini etkileyen bir tehdit yaşayan bireydeki durumdur.
Nedeni:
Ağrı, pozisyon ve etkilenen tarafta olası komplikasyon
Tanımlayıcı özellikler
Kısa ve yüzeyel nefes alma. solunum sırasında yardımcı solunum kaslarını kullanma
Beklenen Sonuç:
Solunum hızı 12-18 sol/dak değerlerindedir.
Hasta rahat soluk alıp verir.
GĠRĠġĠM
Her iki üç saatte bir akciğer seslerini dinlemek
GEREKÇE
Hastanın solunumu, derinliğini, hızını, kalitesini ve trakeal
aspirasyon gereksiniminin değerlendirilmesini sağlar
Hemotoraks ve pnömotoraks gibi komplikasyon
belirtilerini gözlemek
Dispne, hava açlığı, öksürük, hızlı ve yüzeyel solunum ve akut
solunum yetmezliğinin fark edilmesini sağlar
Hastaya derin nefes alıp verme konusunda
yardım etmek
Hastayı cesaretlendirerek hastanın durumunu olumlu yönde
geliştirir
Hastanın rahatlığını arttırmak için pozisyon
vermek
Solunum tedavisi ile birlikte kompliansın artmasını sağlar.
Hastayı her 2-3 saatte bir spirometreyi
kullanarak solunum egzersizi yapması
konusunda cesaretlendirmek
Hastaya solunum yetmezliği ile ilgili görsel geri bildirim
verilmesini sağlar
19
HemĢirelik Tanısı: Gaz DeğiĢiminde Bozulma
Tanının Tanımı: Akciğer alveolleri ve vasküler sistem arasındaki gaz (O2 –CO2)
değişiminde mevcut ya da olası bir azalma olan bir bireydeki durumdur.

Aktif dispne / solunum çabasında artma

Solunum özelliğinde değişim, taşikardi

Arteriel kan gazlarında anormallik,
Minör (Mevcut Bulunabilir)


Konfüzyon, ajitasyon
Üç-nokta pozisyona (oturma- her bir diz üzerinde bir el, öne doğru
eğilme) geçmeye eğilim

Uzamış bir ekspiratuar faz ile birlikte üfleyerek solunum

Laterji ve yorgunluk

Pulmoner vasküler dirençte artma (Pulmoner arter / sağ ventriküler
basıncında artma)
Nedeni:
 Akciğerlerde ve plevral alanda hava ve sıvı toplanması
Beklenen Sonuç:
 Akciğerler tamamen genişler.
 Akciğer sesleri iki taraflı normal olarak duyulur.
 Arteriyel kan gazları normal değerlerdedir
GĠRĠġĠM
Göğüs drenaj sistemini izlemek
GEREKÇE
Kanamayı takip etmeyi ve yeterli solunumu
sağlar.
Solunum hızını, şeklini ve arteriyel kan
gazı sonuçlarını izlemek
Solunum fonksiyonlarındaki önemli
değişikliklerin erken belirlenmesini sağlar.
Hekim istemine göre nazal kanül ile düşük
akımlı O2 (1-4 lt/ dk) inhalasyonu
uygulamak
Hipokseminin tedavi edilmesini sağlar
Hastanın pozisyon değişikliğine yardım
etmek
Hastanın akciğerlerinin havalanmasını
kolaylaştırır ve konforunun artmasını sağlar
20
HemĢirelik Tanısı: Solunum Yolunu Temizlemede Yetersizlik
Nedeni:
Cerrahi girişim ve pozisyondan bağlı ağrı sonucu öksürmede yetersizlik
Tanımlayıcı özellikler
Ronküs, weezing, öksürme veya derin solunum yetersizliği
Beklenen Sonuç:
Akciğer sesleri belirgin olarak duyulur.
Hasta sekresyon çıkarır
GĠRĠġĠM
GEREKÇE
Hastaya yarı oturur pozisyon vermek
Kalp atım hacmini artırır ve akciğerlerin
maksimum düzeyde genişliğini sağlar.
Başlangıçta hastaya her 1-2 saatte bir derin
nefes alması, öksürmesi ve dönmesi için
yardım etmek
Hastanın akciğerlerinde biriken sekresyonun
hareket etmesine ve drene olmasına yardım
eder.
Göğüs insizyonunu desteklemek
Hastanın derin nefes alma ve öksürmesini
kolaylaştırır.
Ağrıyı giderdikten sonra öksürme ve derin
nefes alma egzersizleri planlamak
Sekresyonlar harekete geçer. Kapalı hava yolu
açılır ve akciğerlerde maksimum genişleme
sağlanır.
Derin soluk alıp verme ve öksürme
egzersizleri öncesi ve sonrası akciğerler
seslerini dinlemek
Girişimlerin etkinliğinin değerlendirilmesini
sağlar
Hastanın soluduğu havayı nemlendirmek
Balgamın yumuşayarak kolayca atılımı sağlar.
Gerektiğinde solunum yollarının
aspirasyonunu yapmak
Sekresyonların hava yolundan temizlenmesini
sağlar. Aspirasyon sadece gerektiğinde yapılır.
21
GÖĞÜS TÜPLERĠ VE PLEVRA DRENAJINDA HEMġĠRENĠN
SORUMLULUKLARI
GiriĢ
Toraksa cerrahisi girişimler sonrası, akut ve kronik sorunların tedavisi için göğüs tüpü
uygulanmaktadır
Bu süreçte hastanın optimal düzeyde iyilik halinin sürdürülmesinde hemşire; ağrının
giderilmesi, hastanın rahatlatılması, derin solunum ve öksürme egzersizlerinin yaptırılması,
pozisyon verilmesi ve hareketliliğin sağlanması, göğüs tüpünün bakımı, drenajın
sürdürülmesi, komplikasyonların önlenmesi, hasta ve ailesinin bilgilendirilmesi gibi
hemşirelik girişimlerini yerine getirecektir
Akciğerler plevrayla çevrilidir. Normal
durumda plevral boşluk içinde vakum etkisi yapan,
akciğerleri göğüs duvarında tutan ve inspirasyon
sırasında
toraksın
genişleyerek,
akciğerlerin
22
genişlemesine izin veren negatif basınç vardır.
Şekil: Plevral boşluk
Kaynak, acilveilkyardim.com
Travma, torasik cerrahi gibi nedenlerle plevral
membranların bütünlüğü bozulursa, hava plevral boşluğa
girer ve negatif basınç kaybolur. Bunun sonucunda
akciğerler kollabe olur.
Şekil: Kollabe akciğer
Kaynak: astimalerji.org
Göğüsten hava ya da sıvıyı çıkarmak
ve akciğerlerin genişlemesi için tekrar
negatif basıncı oluşturmak amacıyla tek
göğüs tüpü plevral alana yerleştirilir.
Şekil: Plevral alana yerleştirilen göğüs tüpü
Kaynak: akcigerim.com
Parietal plevra
Visseral plevra
Plevral boşluk
23
Pnömotoraks
drenajı için
Hemotoraks
drenajı içinŞekil: Pnömotoraks ve hemotoraksta göğüs tüplerinin yerleştirildiği bölge
Kaynak: saddleback.edu
Hava ve sıvıyı çıkarmak için ise iki tüp yerleştirilir. Havayı
çıkarmak için yerleştirilen tüp anterior olarak 2. interkostal aralığa,
kan ya da sıvıyı çıkarmak için yerleştirilen tüp midaksillar hatta 8.
9. interkostal aralığa yerleştirilir.
Çeşitli göğüs tüpleri vardır. En yeni sistem mobil göğüs drenidir.
Şekil: Mobil göğüs dreni
Kaynak: http://www.ekolmedikal.net/gogus-drenaji
Pnömomenektomi ameliyatı gibi daha
etkili durumlarda üç bölmeli sitem
kullanılmaktadır.
Birinci
bölme
boşaltım şişesidir. Şişenin dışına dikine
bir bant yapıştırılmalıdır. Saatlik olarak
bu bandın üzerinde zaman ve sıvı
düzeyi işaretlenmelidir. İkinci bölme
su contasını oluşturan şişedir. Üçüncü
bölme
Şekil: Üç bölmeli göğüs drenajı sistemi
Kaynak; Akbayrak N, Hatipoğlu S, Şenel N (2007) İç ve
Suyun
Cerrahi Hastalıkların Bakımında Klinik Rehber
emme
düzenleyici
şişedir.
suyun altında olan tüp uzunluğu
emme gücünü belirler.
HemĢirelik Bakımı
 Tüm tüplerin olabildiğince düz ve gevşek
biçimde olmasına dikkat edilir. Hastanın tüpler
üzerine yatmasına izin verilmez.
24
 Göğüs tüpleri, drenaj tüpleri ve drenaj
toplama kapları arasındaki tüm bağlantıların
sıkı olmasına dikkat edilir.
 Buharlaşmayla su azalabileceği için su altı
odası ve emme düzenleyici odasına gerektikçe
steril su eklenerek su altı düzeyleri yeterli
tutulur.
 Ölçüm zamanı ve sıvı düzeyleri düzenli
kaydedilir.
Drenaj
miktarı
ya
da
özelliklerindeki her türlü değişiklik doktora
bildirilir.
Şekil: Üç bölmeli disposible göğüs drenajı
sistemi
Kaynak: saintluc.be
 Su altı odasında hava kabarcıkları ve tüpte dalgalanma izlenir. Tüpte hava kabarcıkları
olmalıdır. Hiç dalgalanma görünmüyorsa ya drenaj sistemi tıkalıdır ya da akciğerler eski
genliğine dönmüştür. Kabarcık çıkışı artmışsa hava kaçağı olabilir.
 Hastanın yaşamsal bulguları sık aralıklarla ölçülür, akciğer sesleri dinlenir ve göğüs
duvarı anormal hareket olasılığına karşı gözlenir.
 Drenaj sistemi asla hastanın göğüs hizasına kadar yükseltilmez çünkü sıvı tekrar
akciğerlere döner. Drenaj şişeleri taşma tehlikesi olmadıkça asla boşaltılmamalıdır.
 Hasta, akciğerlerin genişlemesini kolaylaştırmak için, aralıklı olarak öksürme ve derin
nefes almaya teşvik edilir.
 Şişe devrilir su contası bozulursa şişe tekrar düzeltilir ve hastaya birkaç kez derin nefes
aldıktan sonra zorlu nefes vermesi ve öksürmesi söylenir.
Göğüs tüplerini sağmak ve sıkmak, plevra boşluğuna uygulanan negatif basıcı kısa bir süre
artırabilir. Artan negatif basınç tüpteki sıvının boşalmasını kolaylaştırır. Sıvının beklemesine
bağlı pıhtı ve tıkanıklıkları önler. Hemşire eli ile göğüs tüpünü sıkıştırdığı zaman sağma
işlemini yapar. Göğüs tüpleri yalnızca havanın boşaltılması için kullanıldığında genellikle
sağma ve sıkmaya başvurulmaz.
Göğüs tüplerinin klemplenmesi, tüpün yerinden çıkması durumu, drenaj aletini çabucak 25
değiştirme ve hava kaçaklarını kontrol etme dışındaki durumlarda artık önerilmemektedir.
Plevra boşluğunda hızla hava toplanmasıyla, gerginlik pnömotoraksı gelişme riski, plevra
boşluğuna az miktarda atmosferik hava girmesi riskinden çok daha büyüktür
Kanıta Dayalı Uygulama Eğilimleri
Göğüs tüpüne sıvazlama ya da sağma işlemi yapılıp yapılmayacağı tartışmalı bir
konudur. Bu teknik asla rutin olarak yapılmamalıdır. İyi bir göğüs tüpü drenaj bakımı, göğüs
tüpünü sağma ve sıkma gereksinimini ortadan kaldırır.
Göğüs tüpünü sıvazlamadan ya da sağmadan önce kurumun politikası kontrol
edilmelidir. Bu uygulama çoğu kurumlarda devam etmemektedir çünkü sıvazlanan tüpün
intraplevral basıncı artırarak plevral dokuya zarar verdiği ve varolan pnömotoraksı
kötüleştirdiği ya da pnömotoraksa neden olduğu düşünülmektedir. Bununla birlikte,
literatürde bu durum tartışmalı olsa da, sıvazlama ya da sağma bazı hastalarda yapılabilir
(Örneğin, göğüs ameliyatı sonrası erken dönem, göğüs travması). Pıhtılı tüp; drenajı
akciğerin tekrar genişlemesini azalttığı ve gerginlik pnömotoraks riskini artırdığı için bu
tüplerde sıvazlama ve sağma işlemi uygulanır. Bu vakalarda, sıvazlama ve sağma işleminin
yararları risklerinden daha önemlidir.
Her ne zaman olursa olsun, uygulanan girişimler tüpün açıklığını sürdürmeye yönelik
olmalıdır. Bu girişimler; drenaj tüplerinin bağlantı yerlerinin ayrılmamasını ya da hasta
oturduğu zaman hemşirenin on beş dakikada bir tüpü temizlemesini ve yükseltmesini içerir.
Drenaj tüpünün uzunluğunu hastaya göre ayarlamak önemlidir.
Tüp kıvrılmış, bükülmüş ya da pıhtılı ise drenaj engellenir ve
gerginlik pnömotoraksı gelişir. Gerginlik pnömotoraksı, plevral
aralığa hızla hava birikmesi nedeniyle gelişen acil bir
durumdur. Bu durum intraplevral basıncı, kalp ve büyük
damarlarda basıyı artırır. Hava kaçağı tanımlanmadıysa ve
tedavi edilmediyse, etkilenen akciğer kollabe olur. Buna
ilaveten mediastinum içindeki organlar baskı altında kalır ve
etkilenmeyen tarafa doğru kayar bu duruma mediastinal şift
Şekil: Mediastinal şift
Kaynak slvshade.tistory.com
denir. Mediastinal şiftte vena kavaya basınç olduğundan venöz
azalır ve kardiyak output düşer.
Göğüs Drenajının Değerlendirilmesi
Drenajın özelliği, normal olup olmadığı, enfeksiyon ya da hemoraji gelişip
gelişmediğini gösterir. Hemşire drenajın rengini, miktarını not etmelidir. Drenajın parlak,
koyu kırmızı ya da pembe olduğu ve bulanık olup olmadığı değerlendirilmelidir.
Yetişkinde beklenen drenaj miktarı, tüp yerleştirildikten ilk 3 saatte 100 ile 300 ml; yirmi
dört saatte 500-1000 ml’dir. Drenaj ameliyattan sonra ilk birkaç saatte fazla miktarda kanlı
olabilir ve sonra seröze döner. Aniden fışkırma tarzında olan drenajda, kalmış (koyu) kan
olabilir ve aktif kanama (parlak kırmızı) olmayabilir. Bu fazla drenaj hastanın pozisyon
değişikliği nedeniyle olabilir. Ani olarak 100 cc’den daha fazla drenaj olması, torakstan taze
kanamayı işaret eder.
26
Göğüs Tüpünün Çıkarılmasına Yardım Etme
Göğüs tüpünün çıkarılması hekimlerin ya da ileri uygulama hemşirelerinin (Advanced
Practice Nurse –APN) görevidir. APN, hemşireliğin özelleşmiş bir alanında yüksek lisans
derecesi olan hemşiredir. Hemşireler göğüs tüpünü çıkarmak zorundaysalar, bu işlem için
kurumun yazılı politikası ve standartları olmalıdır
Hemşire, göğüs tüpünün çıkarılması için hastayı hazırlar, gerekli ilaç istemlerini alır ve tüp
çıkarılmadan önce hastanın analjezi gereksinimini değerlendirir., hastaya hastanın
beklentisinin ne olacağı ve işlem hakkında bilgi verir. Göğüs tüpünün çıkarılması sırasında
doktor göğüs tüpünü çıkarana kadar, hastanın nefesini alıp, tutması önemlidir. Bu manevra
flaster uygulamadan önce ve tüp çıkarılırken, havanın göğüs içine girmesini önler. Hasta
nefesini tutarken göğüs tüpü hızla çekilir.Yara yerinin üzeri pansumanla kapatılır. Bazı
olgularda yara, deri klipsleri ya da dikiş ipleriyle dikilir. Hastaya rahat pozisyon verilir
Göğüs tüpünün çıkarılması doktorun görevidir ve hemşire bu uygulama için özel
olarak görevlendirilir.
27
Sualtı Kapalı Göğüs Drenajına ĠliĢkin Olası Sorunlar
 Drenaj şişesinde kırık ya da çatlak olması
 Göğüs drenaj şişesinin devrilmesi
 Drenaj şişesinin hastanın göğüs seviyesine ve üzerine çıkması
 Drenaj tüpünün şişeye yakın bir yerde bükülmesi
 Şişeden hava çıkışını sağlayan açıklığın kapalı olması
 Şişedeki su seviyesinin az olması, tüpün ucunun açıkta olması
 Tüpün hastanın altında kıvrılması
 Tüpün takılı olduğu yerden çıkması
Hasta Eğitimi
 Hasta ve ailesini, göğüs tüpünün ve drenaj sisteminin normal işlevi konusunda eğitin
 Hastayı göğüs rahatsızlığı durumlarında hemen bildirmesi konusunda eğitin
Çocukla Ġlgili Konular
 Mümkünse, göğüs drenajı sistemi yerleştirilmeden önce çocuk ve aileye, özel
oyuncaklar ve resimler kullanarak malzemeleri tanıtın
 Göğüs drenajı sistemi yerleştirilmeden önce, çocuğun özel oyuncaklar ve
malzemelerle oynamasına izin verin
 Ard arda iki saatten daha uzun sürede, 3 ml/Kg/Saatte’n daha fazla drenajın olması
postoperatif hemorajiye işaret edebilir.
YaĢlılıkla Ġlgili Konular
 Yaşlının derisi hassas olduğundan göğüs tüpü pansumanı için özel bakım gerekir.
Deri bütünlüğünün bozulmasına yönelik bulguları belirlemek için hastanın derisini
sık değerlendirin.
Evde Bakımla ilgili Konular
 Uzun süreli göğüs tüpü gereken hastalar (komplikasyonsuz pnömotoraks, effüzyon,
ampiyem) daha küçük taşınabilir drenler ile taburcu edilebilir. Bu sistemlerde, sakşın
kontrol bölmesi yoktur ve su altı bölme si yerine mekanik tek yollu kapak kullanılır.
 Hastaya, evde göğüs tüpü drenaj sistemiyle nasıl aktif kalacağını ve hareket edeceğini
anlatın.
 Hasta ve bakım vericisine, drenaj sistemindeki değişikliklerde (Örn. göğüs ağrısı,
nefes
alamama, drenaj
miktarında ve renginde değişiklik) sağlık
bakım
profesyonelleriyle ne zaman iletişime girmeleri gerektiği konusunda bilgi verin.
28
Tablo 1 Göğüs Tüplerine ĠliĢkin Problemi Çözme
Değerlendirme
GiriĢim
Hava sızıntısı, göğüs tüpünün yerleştirildiği
alanda, tüp ile drenaj arasındaki bağlantıda ya da
drenaj aletinin içinde görülür. Su altı bölmede ve
su altında devamlı fokurdama gözlenir.
Klemple göğüs tüpünü, göğüs duvarına yakın
yerden klempleyerek sızıntı yerini değerlendirin.
Fokurtu kesilirse, hava sızıntısı hastanın toraksı
içinde ya da göğse girilen yerdedir.
Tüp boyunca belirli aralıklarla tüpü klempleyerek
sızıntı yerini belirleyin. Sızıntılar kesildiğinde
inatçı fokurtu düzelir.
Tüpü
klemplemeyin,
göğüs
pansumanını
destekleyin ve hemen doktora haber verin. Göğüs
tüpünün ayrılmasına, akciğerin kollabe olmasına,
medistanel şifte, plevral boşluk içinde hava
basıncının oluşmasıyla diğer akciğerin kollabe
olmasına neden olur.
Fokurtu, göğüs duvarına yakın klemplerde Tüpü tekrar yerine koyun ya da bağlantıyı güven
devam ediyorsa bir klempi, hastadan sakşın altına alın ve klempleri açın.
kontrol bölmesine doğru hareket ettirin. Fokurtu
kesildiği zaman, sızıntı klempler arasındaki
bağlantı ya da tüp bölümündedir.
Fokurtu hala devam ediyorsa, bu sızıntının Drenaj sistemini değiştirin. Göğüs tüplerinin
drenaj sisteminden kaynaklandığına işaret eder.
açıklığından emin olun. Klempleri uzaklaştırın,
Doktora hemen haber verin ve diğer göğüs bükülmeleri ve tıkanıklıkları ortadan kaldırın
tüpünü yerleştirmek için hazırlık yapın.
Gerginlik pnömotoraksını değerlendirin;
Hava sızıntısı toraks içinden kaynaklanırsa, tıkalı
29
 Şiddetli solunum sıkıntısı
göğüs tüpü intraplevral alandaki havayı sıkıştırır.
 Oksijen saturasyonunda düşme
Titreşim kapağı ya da geniş çaplı iğne intraplevral
 Göğüs ağrısı
alandaki basıncı kısa süreli acil olarak ortadan
 Etkilenen tarafta solunum sesinin kaldırmak için kullanılabilir. Bu durum yaşamı
olmaması
tehdit ettiği için acil malzemeleri hazırlayın.
 Etkilenmeyen tarafta trakeal şift
 Hipotansiyon ve şok bulguları
 Taşikardi
Su altı tüp, suyun buharlaşması nedeniyle steril Su altı bölmesine, tüpün distal ucu su seviyesinin 2
su içinde değildir.
cm altında kalana kadar steril su ilave edin.
ĠĢ Bölümü
Göğüs tüpü olan hastanın bakımı hemşirenin sorumluluğundadır. Hemşire sağlık ekibinin diğer
üyelerini:
 Göğüs tüpü olan hastaya göğüs tüpünün drenajı ve sistemin en üst düzeyde işlevi için uygun
pozisyon verilmesi
 Göğüs drenajı olan hastayı nasıl nakledeceği ve ayağa kaldıracağı
 Yaşam bulgularındaki herhangi bir değişiklik, göğüs ağrısı, aniden solunum kısalması, su altı
drenaj bölmesinde aşırı fokurtu olduğunda hemşireyi bilgilendirmesi
 Sistemin bağlantısının kesilmesi, drenaj miktarında ve tipinde değişiklik, ani kanama ya da aniden
fokurtuda durma varsa hemşireye haber vermesi konusunda eğitmelidir.
6-GÖĞÜS TÜPÜ OLAN HASTANIN HEMġĠRELĠK TANILARI VE
BAKIMIN YÖNETĠMĠ
HemĢirelik Tanısı: Solunum Örüntüsünde DeğiĢme Riski
Tanının Tanımı: Solunum yolu ile hava almayı ve akciğerler ile vasküler sistem arasındaki
gaz (O2 – CO2 ) değişimini etkileyen bir tehdit yaşayan bireydeki durumdur.
Nedeni:
Mevcut solunum sistemi hastalığı
Göğüs tüpü olması
Beklenen Sonuç:
Göğüs tüpü takılı olan hasta en üst düzeyde spontan solunum fonksiyonlarını sürdürür
GiriĢim
Göğüs tüpü yerleştirilmesine yardım etmek
Bütün bağlantıları güvenli olarak tespit etmek
(Y bağlantısı iki göğüs tüpünü drenaj sistemine
bağlamak için kullanılır)
Drenaj sistemini göğüs tüpünün bağlantı yerinden
daha aşağı seviyede tutmak
Şişe drenaj sistemi kullanıldığı zaman bütün
şişeleri yatağın yanında emniyete almak
Drenajın miktarını belirlemek için toplama
şişesine ölçme bandı yerleştirmek
Göğüs tüpünün yerleşim yerinin pansumanını
aseptik teknik kullanarak yapmak ve Emici
bantlarla pansumanın emniyetini sağlamak
Göğüs tüpünü serbest bırakarak drenajı
kolaylaştırmak, hastanın yatak içinde serbest
hareket etmesi için göğüs tüpünün yeterli
uzunlukta olmasını sağlamak
Drenajın miktarını ve özelliğini değerlendirmek
Drenaj miktarını şişenin üzerinden işaretlemek
Açık kanama meydana gelirse hekime bildirmek
Kontrendike değilse yan oturur pozisyonu vermek
Düzenli aralıklarla döndürmek ve pozisyon
vermek
Sıvı drenajı iyi değilse tüpleri sıvazlama ve sağma
işlemi yapmak
Ünite protokolünü göz önüne alarak hastanın
durumunu değerlendirmek
Drenaj sistemini değerlendirmek
(her 8 saatte bir su bölmesindeki su düzeyini
değerlendirmek)
Gerekçe
Hastanın yanında olma güven verir.
Hava sızıntısı riskini ya da dikkatsizce
bağlantının kesilmesini azaltır.
Plevral alandan hava ve sıvının drenajını
yerçekimiyle kolaylaştırır
Plevral alana hava ve sıvının geri dönüşünü
engeller
Drenajın miktarını izlemeyi kolaylaştırır.
Hava sızıntısı ve enfeksiyon riskini azaltır.
30
Tüpün bükülmesini ve yerleşim yerine baskıyı
önler. Toplama bölümüne drenajın akışını
sağlayan tüpün serbestliği sıvının toplanmasını
önler.
Drenajda azalma sistemde obstrüksiyonu
sekresyonların birikmesini ya da akciğerlerin
genişlemesini yansıtabilir.
Yarı oturur pozisyon sıvı ve hava çıkışını
kolaylaştırır.
Pozisyon değişikliği akciğer sekresyonlarını
mobilize etmeye ve önlemeye yardım eder.
Drenaj sistemi açık kalmak zorundadır;
tıkanma tansiyon pnömotoraksa neden olabilir.
Önerilen düzey genellikle 2 cm dir. 2 cm den
az su göğüs boşluğuna hava girme riskini
artırır. Çok fazlası drenaj, sistemi içine sıvı ve
havayı göndermek için, intraplevral basıncı
oluşturmak için gerekli olan çabayı artırır.
HemĢirelik Tanısı: Solunum Örüntüsünde DeğiĢme Riski (Devam)
GiriĢim
Göğüs tüpünde
izlemek
Gerekçe
hareketini Dalgalanma solunum sırasında intraplevral basınç
değişikliklerinden kaynaklanır. Spontan solunum
sırasında yukarı doğru hareket inspirasyon
sırasında meydana gelir. Aşağı doğru hareket
ekspirasyonda meydana gelir
Su bölmesinde sistemdeki obstrüksiyon ya da Aşırı dalgalanma öksürme ya da solunum
akciğerlerin
genişlemesinden
dolayı distresini yansıtabilir. Dalgalanmada azalma ya da
fluktasyon yoksa göğsü değerlendirmek için durma sistemindeki olası obstrüksiyonu, yanlış
perküsyon ve oskultasyon yapmak
sakşını ya da akciğer ekspansiyonunu gösterebilir.
Ekspirasyon sırasında aralıklı olarak hava İnatçı ve sürekli hava kabarcığı drenaj sistemi ya
kabarcığı oluşumunu gözlemek
da hastada hava sızıntısı olduğunu gösterir. Hava
kabarcığının yokluğu boşalmanın tamamlandığını
ve tekrar genişleyen akciğer basıncının göğüs tüpü
açıklığını kapattığını gösterir.
Sakşın kontrolünde hafif kabarcıkları gözle Sakşının miktarı sakşın kontrol bölümündeki
ve sıvı düzeyini kaydetmek
sıvının miktarına bağlıdır. Kabarcıkların hafif
dalgalanması yeterlidir.
Şişe drenaj sistemini hava çıkış açıklığı için Tıkanma sistem içindeki basıncı artırır ve tansiyon
kontrol etmek. Pleur-evac sistemde sakşın pnömotoraksa neden olabilir. Sistem daima havaya
kontrol bölümündeki plastik kapaktaki küçük açık olmalıdır
deliğin tıkalı olmadığından emin olmak
Aşağıdaki durumlarda göğüs tüpünü uygun Bir kaç saniyeden daha fazla göğüs tüpünü
olarak klemplemek için yatak kenarında kelmplemek hayatı tehdit eden tansiyon
klemp bulundurmak:
pnömotoraksa neden olabilir.
Hava sızıntı kaynağını lokalize etmek veya
toplama bölümünü değiştirmek için kısa
süreli olarak sistemi klemplemek
Fazladan steril şişe setini ya da pleur-evac ve
torasentez setini acil durumlarda kullanmak
için yatak kenarında hazır bulundurmak
Hastayı rahatlatıcı önlemler almak:
 Düzenli aralıklarla döndürmek ve
pozisyon vermek
 ROM egzersizleri yaptırmak
 Öksürme ve dönme sırasında göğüs
tüpü yerleşim yerini desteklemek
Göğüs tüpünün çıkarılmasına yardım etmek
Göğüs tüpünün çıkarılması için akciğerin
genişleme belirtilerini izlemek gerekir; Su
bölmesinde kabarcıkların kesilmesi, klinik
durumun stabilleşmesi, göğüs röntgeninde
akciğerlerin tamamen havalanması
Göğüs tüpünün çıkanlması sırasında hastaya Pnömotoraks riskini azaltır, göğüs tüpünün
uygun açıklamada bulunmak
çıkarılması sırasında valsalva manevrasının
yapılmasını hastaya öğretmek.
Doktor istemine göre premedikasyon yapmak Göğüs tüpünün çıkarılması ağrılı olabilir
Gerekliyse kanama ve tekrar güçlendirme için Göğüs tüpü çıkarıldıktan sonra az miktarda
pansuman açısından izlemek
seroanjioz sıvı oluşabilir.
dalgalanma
31
Ġyigün E. Göğüs Tüpü Editörler: Akbayrak N, Erkal İlhan S, Ançel G, Albayrak A. Hemşirelik Bakım Planları 1. Baskı, Ankara, Nisan , 2007
Tanının Tanımı: Bireyin güvenliği tehdit altında olduğunda, gerginlik, endişe ve kaygı
hissetmesi durumu.
Fizyolojik
BiliĢsel
Duygusal
 Kalp hızında artma
 Uykusuzluk
 Endişe
 Kendine güvensizlik
 Kan basıncında
yükselme
 Yorgunluk ve
halsizlik
 Kızarma ya da
solgunluk
 Terleme
 Ağız kuruluğu
 Acizlik
 Yoğunlaşamama
 Çevrenin farkında
olamama
 Unutkanlık
 Kontrol kaybı
 Dalgınlık
 Gerilim ya da heyecanlı
olma
 Gevşeyememe
 Kötü bir şey olacağını
bekleme
 Sinirlilik
 Öfke patlamaları
 Girişimsizlik
 Ağlama
 Ürkme/sıçrama tepkisi
 Başkalarını suçlamaya
eğilim











Pupiller dilatasyon
Vücutta acı ve ağrı
Ses titremesi
Titreme
Huzursuzluk
Baş dönmesi,
baygınlık
Bulantı, kusma
Sık idrar
Sıcak soğuk basması
İshal
 Anımsayamama
 Aşırı dikkatlilik
Nedenleri
İnvaziv işlem
Güvenliğe yönelik tehlikeler
Beklenen sonuçlar
Kendi anksiyetesini ve baş etme örüntülerini tanımlayacaktır
Psikolojik ve fizyolojik rahatlıkta artma ifade edecektir
Anksiyeteyi yönetmekte etkin baş etme mekanizmaları kullandığı kanıtlanacaktır
GiriĢim
Anksiyete belirtileri
kaydedilir.
Gerekçe
izlenir
ve
Hastaya işlem açıklanır
Hasta bütün işlemlerde desteklenir
Hastanın ankisyete ile baş etme
yöntemlerini izlemek
Ağrı yönetilir
İnvaziv girişime bağlı, ağrı, hareket kısıtlılığı ve beden bütünlüğünde
bozulma nedeniyle yaşam biçiminin etkilenmesi söz konusu olabilir
Anksiyeteyi azaltmaya yardım eder.
Hastanın anksiyetesini azaltır ve işlemin etkili olarak tamamlanmasına
yardım eder.
Hastanın anksiyete ile baş etme yöntemleri bireyseldir ve anksiyetenin
azalmasında etkilidir. Solunum egzersizi, gevşeme teknikleri, müzik
dinleme yararlı olabilir
Hastanın anksiyetesini azaltır
32
HemĢirelik Tanısı: Akut Ağrı
Tanının Tanımı: 1 saniyeden uzun, 6 aydan kısa bir sğre, bir rahatsızlık duygusu ya da şiddetli
rahatsızlığı olduğunu bildiren ve bunu yaşayan bireydeki durumdur.
Tanımlayıcı Özellikler:
ĠliĢkili Faktörler
Doku harabiyeti nedeniyle rahatta değişime
bağlı
Subjektif
Ağrıyı tanımlayan (sözel ya da işaret ile) iletişimi
Objektif
Duruma özel koruyucu pozisyon
Ağrılı bölgenin korunması
Ağrılı bölgenin desteklenmesi ve ovuşturulması
Yüzde ağrı ifadesi- Davranışlarda şaşkınlık
Ağlama, feryat etme, sıkıntı
Korku, anksiyete, depresyon
Uykusuzluk
Öfke
Kişilik değişimi
Yumruk sıkma, öne arkaya sallama
Işık, gürültü v.s den kaçınma
Otonomik tepkiler
33
Arteriyel kan basıncında yükselme
Solunum sayısında artma
Beklenen Sonuçlar:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Ağrısının varlığına diğer insanların inandığını görecektir
Uygulanan ağrı tedavisi ile ağrısının hafiflediğini ifade eder.
Ağrı sırasında gösterdiği davranış şekillerini göstermez.
Kan basıncında düşme ve solunum sayısında artma göstermez.
Rahat uyuduğunu ifade eder.
Kabulden sonraki 1-2 gün içinde hasta 0-10 ağrı skalasına göre ağrının 3’den daha az ağrı yaşar.
GiriĢim
Hastanın 0-10’luk ölçekle rahatlık düzeyi
belirlenir
Gerekçe
Analjezi
ihticaını
belirler.
Göğüs
tüplerinden rahatsız olan hasta derin soluk
almaya çekinir ve bu durum pnömoni ve
atelektazi için bir risk oluşturur.
Hastanın ağrısını azaltmak için istemdeki ilaç Hastanın rahatsızlığını azaltır ve gevşemesini
uygulanır
sağlar.
Ağrının
sözel
olmayan
ipuçları
gözlenir
Hastanın
işlemi tolere
etmesini belirler
Atatürk Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama
ve Araştırma
Merkezi
HemĢirelik Tanısı: Gaz DeğiĢiminde Bozulma
Tanının Tanımı: Akciğer alveolleri ve vesküler sistem arasındaki gaz (O2 –CO2) değişiminde mevcut ya
da olası bir azalma olan bir bireydeki durumdur.



Üç-nokta pozisyona (oturma- her bir diz üzerinde bir el, öne doğru eğilme) geçmeye eğilim



Pulmoner vasküler dirençte artma (Pulmoner arter / sağ ventriküler basıncında artma)

Gastrik motilitede azalma, gastrik boşalmada gecikme

Oksijende azalma, oksijen saturasyonunda azalma, parsiyel CO2’de artma

Siyanoz
Nedeni:

Merkezi sinir sistemi depresyonu, ağrı, kas gerginliği, rekünbent posizyon, anestezinin etkisi nedeniyle

Akciğer genişlemesinde azalma

Hastalık süreci nedeniyle solunum fonksiyonunda azalma
34
Beklenen Sonuç:
Girişimde 12 saat sonra hasta etkili ventilasyonu sürdürür (solunum rahat, solunum sesleri normal, deri
rengi normal, oksijenasyon yeterli)
GiriĢim
Kan gazı sonuçlarını
belirtilerini izlemek
Gerekçe
ve
hipoksi
Pa02'de azalma hipoksemi belirtisidir. Hipoksinin erken belirtisi rahatsızlık,
dispne, taşikardi, taşipne, konfuzyondur. Özellikle dilde ve oral mukoz
membranda siyanoz ve aşırı laterji hipoksinin geç belirtileridir.
Doktor istemine göre analjezikleri
uygulamak
Ağrının azaltılması hastanın daha rahat derin solunum ve öksürme
egzersizlerinin yapılmasını sağlar.
Ağnlı bölgenin ya da yara bölgesinin
desteklenme yöntemini öğretmek
Rahatsızlığın giderilmesi etkili öksürmeyi sağlar.
Hastaya etkili öksürme tekniklerini
öğretmek
Başlangıçtaki öksürük kısadır. Daha sonra kısa bir nefes verme ile birlikte
güçlü bir öksürme gerçekleştirilir.
Hastada dispne varsa dudakları büzerek
solunum yapmasını öğretmek
Dudakları büzerek solunum yapma interkostal kasların kullanılmasını sağlar,
solunum hızım azaltır, tidal volümü artırır.
Sakınca yoksa hastayı sıvı alımı
konusunda desteklemek (günde 2.5
litre)
Sıvı
alımı
pulmoner
sekresyonlann
viskozitesini
kolaylaştırır
azaltarak
atılımım
NANDA HEMġĠRELĠK TANILARI, NIC HEMġĠRELĠK GĠRĠġĠMLERĠ VE NOC
HEMġĠRELĠK SONUÇLARI SINIFLAMALARININ ĠLĠġKĠLENDĠRĠLMESĠNE
ÖRNEK
FONKSĠYONEL SAĞLIK ÖRÜNTÜSÜ ALANI: Bilişsel Algılama Biçimi
HEMġĠRELĠK TANISI: Akciğer genişlemesinde azalmaya bağlı olarak
GAZ DEĞĠġĠMĠNDE BOZULMA
Tanımlayıcı Özellikler (Belirti ve Bulgular)



Üç-nokta pozisyona (oturma- her bir diz üzerinde bir el, öne doğru eğilme) geçmeye eğilim



Pulmoner vasküler dirençte artma (Pulmoner arter / sağ ventriküler basıncında artma)

Gastrik motilitede azalma, gastrik boşalmada gecikme

Oksijende azalma, oksijen saturasyonunda azalma, parsiyel CO2’de artma

Siyanoz
HEMġĠRELĠK GĠRĠġĠMĠ
0180 Enerji Yönetimi (42 aktivite içermektedir)
GiriĢimin Alanı: Alan 1: Fizyolojik Temel
GiriĢimin Sınıfı: Sınıf A: Aktivite ve Egzersiz Yönetimi
GiriĢimin Kodu: 0180
GiriĢimin Tanımı: Yorgunluğu engellemek ya da tedavi etmek ve fonksiyonları optimize
etmek için enerji kullanımını düzenlemek
Aktiviteler (Uygun olanlar seçilir)
1. Hastanın fiziksel sınırlamasını belirlemek
2. Hastanın yorgunluk nedenlerini belirlemek
3. Sınırlamaları hakkında duygu sözcüklerini söylemeye teşvik etmek
4. Yorgunluğun nedenlerini belirlemek (Örneğin, tedavi, ağrı, ilaçlar )
5. Gerekli ne kadar aktivite yapmaya dayanıklı olup olmadığını belirlemek
6. Besin alımını yeterli enerji kaynaklarını sağlamak için gözlemek
7. Yüksek enerjili yiyeceklerin alımını artırma yolları hakkında diyetisyen ile görüşmek
8. Aşırı fiziksel ve duygusal (emosyonel) yorgunluk belirtisi için hastayı gözlemek
35
9. Aktiviteye karşı kalp ve solunumu (kardiyorespiratuvar) izlemek
10. Hastanın uyku döngüsü ve uyku saat miktarını kayıtla izlemek
11. Hareket esnasında rahatsızlığın niteliğini ve yerini ya da ağrıyı izlemek
12. Bilişsel fonksiyonları ve fiziksel aktiviteleri engelleyen(kişisel gözlem ya da aktivitelerin
düzenlenmesini engelleyen), fiziksel rahatsızlıkları azaltmak
13. Aşırı aktiviteyi sınırlandırmak
14. Gevşemeyi kolaylaştırmak için çevresel uyaranları ( gürültü , ışık gibi) sınırlamak
15. Uygun olarak ziyaretçileri kısıtlamak ve ziyaretçilerin sayısını sınırlamak
16. Yatak istirahatı ve aktivite sınırlamasına teşvik etmek ( Örneğin dinlenme periyotlarının
artması)
17. Alternatif dinlenme ve aktivite periyotlarına teşvik etmek
18. Yaşamsal vücut fonksiyonlarına oksijen sağlamak için fiziksel aktivite düzenlemek ( Örneğin
yemeklerden hemen sonra aktiviteden kaçınmak)
19. Kas gerginliğini gidermek için pasif ve / veya aktif ROM egzersizleri kullanmak
20. Sakinleşmeyi sağlamak için gevşeme faaliyetleri sağlamak
21. Uygun olarak öğleden sonra uykusuna teşvik etmek
22. Hastanın dinlenme süreleri periyoduna yardım etmek
23. Planlanan dinlenme periyotlarında bakım faaliyetlerini önlemek
24. Hasta çok enerjiye sahip olduğu zaman aktivite peridoları için plan yapmak
25. Hasta eğer hareket edemez ve yürüyemezse yatağın yanına oturmasına yardım etmek
26. Zorunlu fiziksel aktivite ( Örneğin kişisel bakım, taşıma, dönme) ihtiyaçlarına yardım etmek
27. İlaç verme, uyaranlar ve depresanların etkilerini izlemek
28. Gerekli fiziksel aktivitelere teşvik etmek (Dönme, hareket etme, kişisel bakım gibi)
29. Hastaların kendi bakımlarında ya da hemşirelik aktivitelerinde oksijen tepkisini izlemek (
nabız sayısı, kalp ritmi ve solunum sayısını)
30. Hastaya öz bakımının önemli diğer tekniklerini öğretmek, böylece oksijen tüketimini
azaltmak( günlük yaşam aktiviteleri performansı için kendini izleme ve denetleme) .
31. Hastaya yorgunluğun belirtileri ve aktiviteyi azaltması gereken önemli durumları öğretmek
32. Eğer yorgunluğun belirti ve bulguları geçmezse hastanın sağlık kuruluşunu haberdar etmesini
öğretmek
36
33. Hastanın enerji tasarrufu ilkelerini anlamasına yardım etmek
34. Evde yorgunluğunu azaltmak için aile ve arkadaş yardım edebilir. Bu yüzden hastanın işlerini
belirlemeye yardım etmek
35. Yorgunluğunu önlemek için zaman yönetimi teknikleri ve organizasyon aktivitesi öğretmek
36. Hastanın enerji seviyelerinin karşılayacağı öncelikli aktivitelere yardım etmek
37. Hastanın önemli diğer gerçekçi aktivite hedeflerini belirlemesine yardım etmek
38. Hastanın etkinlik için tercihlerini belirlemeye yardım etmek
39. Hastaya giderek daha güçlü aktiviteler seçmesinde destek olmak
40. Hastaya uygun olarak uyanıklık teşvik faaliyeti sağlayarak gündüz uyku sınırlamasına yardım
etmek
41. Aktivitelerin artış düzeyleri programını değerlendirmek
42. Uygun şekilde kalori alımını ve harcamasını yazılı kayıtları kullanarak kendi gelişmesini
izlemesine yardım etmek
HEMġĠRELĠK SONUÇLARI
Sonucun Adı: Enerjiyi Koruma
Sonucun Alanı: 1. Fonksiyonel Sağlık
Sonucun Sınıfı:A-Enerjiyi Sürdürme: Bireyin enerji sağlama, koruma ve harcamasını
tanımlayan sonuçlar.
Sonucun Kodu: 0002
Sonucun Tanımı: Enerjiyi yönetmek için kişisel davranışlar ve destekleyen aktiviteler
Göstergeler (8 gösterge yer almaktadır)
000201 Aktivite ve dinlenme dengelidir
000202 Enerjiyi düzenlemek için uyuklar
000203 Enerji sınırlılıklarını bilir
000204 Enerjiyi koruma teknikleri kullanır
000209 Enerjiyi korumak için aktiviteleri düzenler
000205 Yaşam biçimini enerji düzeyini uydurur
000206 Yeterli beslenmeyi sürdürür
000207 Aktivite için yeterli güç bildirir
Ölçüm Skalası
1-Hiç göstermedi
2-Nadiren gösterdi
3-Bazen gösterdi
4-Sık gösterdi
5-Sürekli gösterdi
Bilgisayar ortamında, Hemşirelik girişimi kodlanırken 1 alanı, A sınıfı, 0180 girişimin
kodunu 1 ilk aktiviteyi gösterir. HemĢirelik giriĢimi: 1A-0180.01
37
7- SONUÇ
Toraks cerrahisine karar verildiğinde hemşire, hastayı ameliyat sonrası koşullara
hazırlamak için ameliyat öncesi öksürmeyi, etkili derin soluk almayı öğretmek, onu
göğüsteki drenlerin varlığına hazırlamak ve yapılacak egzersizlerin gerekliliğine inadırıp bu
egzersizleri hastanın uygulayabilmesi için beceri geliştirmek gibi sorumlulukları üstlenir.
Ameliyat sonrasında ise hastanın yaşamını tehdit eden komplikasyonları önleyen ve hastanın
bir an önce normal günlük yaşam aktivitelerine geri dönmesini amaçlayan bakımı sunar.
Hemşirenin
göğüs
tüpleri
bakımı
ve
plevra
drenajının
sürdürülmesi
ve
sonlandırılması sürecinde hastaya iyileşmesini destekleyici girişimlerin belirlenmesi,
hastanın deneyimlerinin bilinmesi ve bu deneyimlere yönelik hemşirelik girişimlerini
planlanmasında önemli rolü vardır
38
Kaynaklar
1. Tüzer Tunga (2007) Göğüs tüpleri ve plevra drenajı. İç ve Cerrahi Hastalıkların Bakımında
Klinik Rehber (İçinde )Editörler: Akbayrak N, Hatipoğlu S, Şenel N. Damla Matbaacılık,
Reklamcılık ve Yayıncılık Tic.Ltd Şti. Ankara.599-603
2. ġenol S.(2011) Kapalı göğüs drenajı sistemleri. Klinik Uygulama Becerileri ve Yöntemleri
(İçinde). Editörler: Aştı A.T, Karadağ A. Nobel Kitabevi. Adana.854-877.
3. Smeltzer S.C, Bare B.G.(2004). Brunner and Suddarth's Textbook of Medical-Surgical
Nursing. 10 th edition.
4. Erdemir (1999). Hemşirelik Tanıları El Kitabı Nobel Tıp Kitabevi, 7. Baskı, İstanbul
5. Birol L (2009). Hemşirelik Süreci. Etki Matbaacılık Yayıncılık Ltd Şti. İzmir
6. Dochterman JM, Bulechek GM (2004) Nursing Interventions Classification (NIC). Fourt
Edition, Mosby, Inc, United States of America.
7. Moorhead S, Johnson M, Maas M (2004). Nursing Outcomes Classification (NOC). Third
Edition, Mosby, Inc, United States of America
8. ElbaĢ Ö. N. (2008) Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği. In: Erdil F, Elbaş Ö. N .(Eds). 4. Baskı,
Tasarım Ofset, Ankara; 270-293
9. Aksoy G, Kanan N, Akyolcu N.(1992). Göğüs-Akciğer Hastalıklarında Hemşirelik Bakımı.
In: Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği. Akyürek F.(Eds). T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Eskişehir.211-238.
10. Ġyigün E. Göğüs Tüpü Editörler: Akbayrak N, Erkal İlhan S, Ançel G, Albayrak A.
Hemşirelik Bakım Planları 1. Baskı, Ankara, Nisan , 2007; 661-664
11. Gezer N. Torakotomi. Editörler: Akbayrak N, Erkal İlhan S, Ançel G, Albayrak A.
Hemşirelik Bakım Planları 1. Baskı, Ankara, Nisan , 2007; 709-712
12. Olgun N, Aslan E.F, Çil A. (2010). Toraks ve alt solunum sistemi hastalıkları. Dahili ve
Cerrahi Hastalıklarda Bakım(İçinde) Editörler: Karadakovan A, Aslan E.F. (Eds). Nobel
Kitabevi, Adana, 411-453.
13. Gökçe IĢıklı A (2009) Kapalı su altı dreninde hasta deneyimlerinin belirlenmesi. Yüksek
Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı
Yüksek Lisans Programı
39

HAFTA 8 TORAKSA ĠLĠġKĠN CERRAHĠ GĠRĠġĠMLER VE

Transkript

Benzer belgeler

Bundan sonra ne olur? - BreastScreen Victoria

Turkish - Department of Health - ED Factsheet

anjıyo hemsıresı görev tanımı - Meram Tıp Fakültesi Hastanesi

Aile hekimliğinin temel prensipleri

Tıbbi terim açık değilse, kısa açıklama içerir

Solunum Kasları

Terminal hasta ve sorunları

Solunum Sayısı Alma