gana ülke profili

SİNGAPUR (T.C. Singapur Ticaret Müşavirliği tarafından hazırlanmıştır.) TEMEL SOSYAL VE EKONOMİK GÖSTERGELER Genel Bilgiler Yüzölçümü(Km2) Başkent Para Birimi Devlet Başkanı Başbakan Okuma Yazma Oranı Nüfus Yıllık Nüfus Artış Hızı 692.7 Singapur Singapur Doları Sellapan Ramanathan (S.R.Nathan) Goh Chok Tong %94.2 4.185.200 % 0.3 Resmi ve Dini Tatil Günleri : Yılbaşı Çin Yeni Yılı Ramazan Bayramı Kurban Bayramı Paskalya İşçi Bayramı Çin Dini Bayramı Milli Gün Hint Dini Bayramı Noel Türkiye İle Saat Farkı 1 ocak 2 Gün(Tarihleri Değişmektedir) 1 Gün 1 Gün 1 Gün (Tarihleri Değişmektedir) 1 Mayis 1 Gün (Tarihleri Değişmektedir) 9 Ağustos 1 Gün 25 Aralık 6 Saat (Yaz Saati Uygulamasında 5 Saat) Ekonomik Göstergeler (2001 ve 2002 için 1ABD Dolar=1.79 SGDolar, 2003 ise 1ABDDolar=1.74 SGDolar) 2001 GSYİH(1995 FİYATLARI İLE­MİLYON ABDDolar) 87.804 GSYİHH ARTIŞ ORANI %­2,4 GSYİH(CARİ FİYATLARLA­MİLYON ABDDolar) 84.872 GSYİH ARTIŞ ORANI %­3,6 KİŞİ BAŞINA MİLLİ GELİR(ABDDolar) 20.676 İŞSİZLİK ORANI %3.3 İŞGÜCÜ VERİMLİLİĞİ (1995 Piyasa fiyatları bazında %­5,2 TÜK.FİY.ARTIŞ ORANI %1 DIŞ BORÇ 0 DÖVİZ KURU (YIL ORT. İTİBARİYLE 1Dolar=SGDolar) 1.7917 TOPLAM YABACI SERMAYE REZERVİ (MİLYON ABDDolar) ­ 2002 89.832 %2,2 86.968 %2,4 20.612 %4,4 %3.6 %­0,4 0 1.7906 ­ © İGEME ­ İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, 2005 2003 95.555 %5,9 91.456 %4,9 21.852 %4.6 %2,3 %0.5 0 1.7422 96.324
1 Dış Ticaret Göstergeleri (Singapur İstatistiklerine Göre) İHRACAT (MİLYON ABDDolar) 121.802 125.042 144.308 İHRACAT ARTIŞ ORANI %­8,3 %2,6 %13,3 İTHALAT (MİLYON ABDDolar) 116.032 116.336 128.000 İTHALAT ARTIŞ ORANI %­10,5 %0,2 %9,1 İHRACAT/İTHALAT %105 %107 %112 DIŞ TİCARET HACMİ(MİLYON ABDDolar) 237.834 241.378 272.000 RE­EKSPORT (MİLYON ABDDolar) 55.866 58.340 64.400 Türkiye İle Dış Ticaret SİNGAPUR'UN İHRACATI(MİLYON ABDDolar) 66,5 67,9 94,0 İHRACAT ARTIŞ ORANI ­ % 2,0 %27,7 SİNGAPUR'UN İTHALATI(MİLYON ABDDolar) 61,7 64,3 68,4 İTHALAT ARTIŞ ORANI ­ % 4,0 % 5,9 Bazı Demografik Veriler Nüfus Nüfus Artış Hızı Ort. Yaşam Süresi Okur­Yazar Oranı Kullanılan Diller Etnik Dağılım Dinler 4.240.300 (2004) 4.185.200 (2003) 4.163.700 (2002) Singapur’da yaşayan yabancılar dahil, toplam yıllık artış: %1.3 (2004) %0.3 (2003) % 0.8 (2002) Singapurlular ve daimi ikamet eden yabancılar 3.486.900 (2004) 3.437.000 (2003) 3.378.300 (2002) Yıllık artış: %1.4 (2004) %1.7 (2003) % 1.8(2002) Daimi ikameti olmayan yabancılar 753.400 (2004) 848.200 (2003) 785.400 (2002) Nüfus Yoğunluğu 6066 kişi/km2(2004)/6004 kişi/km2(2003)/6075 kişi/km² (2002) %1.3 (2004) %0.3 (2003) , %0,8 (2002) 78.9 (2004) 80.42 yıl (2003), 78.7 yıl (2002) %94.6 (2004), % 94.2 (2003) , %93.7 (2002) İngilizce, Çince (Mandarin ve Çeşitli Lehçeler) Malayca, Tamilce ve Çeşitli Hint Dilleri (2004) (2003) Çinli % 77 %76.7 Malay % 14.0 %14.0 Hintli % 7.6 % 7.9 Avrupalı ve Diğerleri % 1.4 % 1.4 Budizm % 42.5 , İslam (Şafi) % 14.9 , Hristiyanlık (Katolik, Protestan, Baptist ve metodist) % 14.6 Taoizm % 8.5, Hinduizm % 4.0, Diğer % 0.6 Dini İnancı Olmayanlar % 14.8 Konumu Güney­doğu Asya'da Endonezya ve Malezya arasında bir ada İklimi Tropical; sıcak, rutubetli ve yağışlı
© İGEME ­ İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, 2005 2 Ülkenin Siyasi Yapısı İdare Şekli : Devlet Başkanı : Kıdemli Bakan : Başbakan : Başbakan Yardımcısı ve Savunma Bakanı : Başbakan Yardımcısı : Meclis Başkanı : Dışişleri ve Adalet Bakanı : Toplumsal Kalkınma, Spor ve Müslüman nufustan sorumlu Bakan : Parlamenter Demokrasi Sellapan Rama Nathan Lee Kuan Yew Goh Chok Tong (28 Kasım 1990'dan beri) Dr.Tony TAN Keng Yam Lee Hsien Loong (28 Kasım 1990'dan beri) Abdullah Tarmugi Prof. S. Jayakumar Doç. Dr. YAACOB Ibrahim 1­Parlementer Sistem Singapur, Cumhuriyet ile yönetilen parlamenter bir demokrasidir. Parlamento tek meclisten oluşmaktadır. Singapur Parlamentosu 3 Ocak 1991 tarihinde yaptığı bir Anayasa değişikliği ile Cumhurbaşkanı'nı halkın seçmesini öngören bir yasayı kabul etmiş ve Singapur Cumhuriyeti'ni temsili sistemden ayırarak, veto yetkisine sahip olan bir Başkanlık sistemine geçişi sağlamıştır. Ancak, yetkileri kısıtlı olan Cumhurbaşkanı'nın, bütçeyi ve kamu kuruluşlarına yapılan atamaları veto yetkisi bulunmakta, ayrıca, kendisi iç güvenlik yasası ve dinsel uyum alanındaki yasalar çerçevesinde Hükümetin uygulamalarını ve yolsuzlukla ilgili konularda yürüttüğü soruşturmaları inceleyebilmektedir. Singapur Anayasasına göre, Cumhurbaşkanı, adayların Anayasada belirtilen şartları haiz olup olmadığını inceleyen ve buna göre karar veren üç kişilik bir Cumhurbaşkanı Seçim Komisyonu tarafından belirlenmektedir. Cumhurbaşkanı, belirlenen adaylar arasından 6 yıl için halk tarafından seçilmektedir. Cumhurbaşkanı S R Nathan 1999 yılından bu yana Cumhurbaşkanlık görevini yürütmektedir. Singapur Anayasa sisteminde, Hükümetin Parlamentodan güvenoyu alma zorunluluğu yoktur. Bu nedenle Başbakan'ın Parlamento'ya Hükümet Programı sunması gibi bir gelenek de bulunmamaktadır. Buna karşılık, Cumhurbaşkanı, Parlamentoyu açış konuşmasında, gelecek çalışma döneminde Hükümetin izlemesi gereken sosyal ve ekonomik politikaları belirtmekte, bundan sonraki dört oturumda ise, parlamenterler, Cumhurbaşkanı'nın bu konuşması üzerine görüşlerini açıklamaktadırlar. Bir anlamda Hükümet Programı Cumhurbaşkanı tarafından Parlamento'ya okunmuş olmaktadır. Singapur Parlamentosu 94 milletvekilinden oluşmaktadır. 3 Kasım 2001 tarihinde yapılan Genel Seçimlerde, iktidar Partisi "People's Action Party" (PAP), toplam geçerli oyların %75'ini alarak Parlamentoya seçimle girmek durumunda olan 84 milletvekilinden 82'sini çıkarmış ve tekrar iktidara gelmiştir. Muhalefet partileri 2 milletvekilliği elde edebilmiştir. Bir sonraki seçimler Ağustos 2005'te gerçekleştirilecektir. Singapur Anayasasına göre Parlamento'da muhalefet kanadından en az 3 milletvekili bulunması gerekmektedir. Seçimlere "Singapure Democratic Alliance"dan (Singapur Demokratik İttifakı) giren "National Solidarity Party"e mensup bir milletvekili, seçilemeyen muhalefet adayları arasında en yüksek oy oranını elde ettiğinden "Non­Constituency Member of Parliament" olarak Parlamentoya girmiştir.
© İGEME ­ İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, 2005 3 Singapur tarihinde muhalefet ilk olarak 1984 yılında Parlamento'da temsil edilmiş ve muhalefet milletvekillerinin sayıları hiçbir zaman 4'ü geçmemiştir. Seçimlerde muhalefet partilerinden hiçbiri milletvekili çıkaramamış olsa dahi, muhalefetten en az 3 (bu sayı Cumhurbaşkanının sadece o seçim için kararı ile en fazla 6'ya çıkarılabilmektedir) milletvekili Parlamento'ya "Non­Constituency Member of Parliament" olarak seçilmektedir. Buna göre, bir seçim bölgesinde seçimi kazanamamakla beraber, kazanan Partiden sonra en yüksek oy oranına ulaşan ve diğer muhalefet partilerinin katıldıkları başka seçim bölgelerinin her birinde tek tek aynı şekilde sağladıkları oy oranlarının üzerinde oy alan muhalefet partisi bir "Non­Constituency MP" çıkarma hakkını elde etmektedir. Örneğin 5 milletvekili çıkaracak bir seçim bölgesinde 5 aday göstermiş olan bir muhalefet partisi yukarıda belirtilen şekilde oy sağlamak kaydıyla bu bölgedeki kendi aday listesinden 3 kişiye kadar "Non­Constituency MP"yi Parlamentoya sokabilmektedir. Şayet, muhalefet seçimle 2 mill etvekili çıkarabilmiş ise 3. muhalefet milletvekili "Non­Constituency MP" olarak Parlamentoya girmektedir. Bu statüdeki milletvekili seçimde zaten bir milletvekili çıkarmış olan aynı muhalefet partisinden de olabilmektedir. Nitekim 1997 seçimlerinde, İşçi Partisi'nden bir aday seçilerek, bir aday da (daha sonra milletvekilliği düşürülmüştü) "Non­ Constituency MP" olarak Parlamentoya girmiştir. Seçilerek Parlamentoya giren milletvekillerine ilaveten, 1990 yılında Anayasa'da yapılan değişiklikle Cumhurbaşkanına, sayıları en fazla 9 olmak kaydıyla dışarıdan milletvekili atama yetkisi verilmiştir. Singapur'da, değişik iş kesimlerinden ve sosyal gruplardan seçkin Singapurluların atanma yoluyla Parlamento'ya girmelerini öngören bu uygulama gereğince, Parlamento Özel Seçim Komitesi tarafından seçilen adaylar arasından Cumhurbaşkanı iki yıllık bir süre için bu Milletvekillerini (Nominated Member of Parliament) atamaktadır. Muhalefet Kontenjanından yararlanan milletvekilleri ile (Non­Constituency MP) Cumhurbaşkanı tarafından atanan milletvekillerinin (Nominated Member of Parliament) mali ve anayasal konularda görüş bildirme ve oy kullanma yetkileri yoktur. Bu çerçevede 2 Temmuz 2002 tarihinde Cumhurbaşkanı tarafından 9 adet Milletvekilinin (Nominated Member of Parliament) atamaları yapılmıştır. 3 Kasım 2001 tarihinde yapılan Genel Seçimlerde iktidar Partisi "Peoples' Action Party" (PAP)'nin çıkardığı 82 milletvekili, muhalefet partilerinin çıkardığı 2 milletvekili ve muhalefet kontejanından yararlanan bir milletvekili de eklendiğinde, toplam 94 Milletvekilinden oluşan Singapur Parlamentosu'nun oluşumu tamamlanmış bulunmaktadır.
© İGEME ­ İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, 2005 4 2­Hükümet Üyeleri Başbakan GOH Chok Tong Bakanlar Kıdemli Bakan Başbakan Yardımcısı ve Maliye Bakanı Bşbak Yrd. ve Güv. ve Sav. Eşgüder Bakanı (Başbakanlık Nez.) Başbakanlık Nezdinde Bakan ve Maliye İkinci Bakanı Başbakanlık Nezdinde Bakan ve Dışişleri İkinci Bakanı Başbakanlık Nezdinde Bakan Adalet ve Dışişleri Bakanı İçişleri Bakanı Savunma Bakanı Ulaştırma Bakanı Ticaret ve Sanayi Bakanı Enformasyon, İletişim ve Sanat Bakanı Ulusal Kalkınma Bakanı Çevre Bakanı Toplumsal Kalkın.Spor ve Müslüman nufustan sorumlu Bakan Eğitim Vekil Bakanı Sağlık Vekil Bakanı Çalışma Vekil Bakanı LEE Kuan Yew LEE Hsien Loong Dr. Tony TAN Keng Yam LIM Hng Kiang LEE Yock Suan LIM Boon Heng Prof. S. JAYAKUMAR WONG Kan Seng Tuğamiral TEO Chee Hean YEO Cheow Tong Tuğgeneral George Yong Boon YEO Dr. LEE Boon Yang MAH Bow Tan LIM Swee Say Doç. Dr. YAACOB Ibrahim Tharman SHANMUGARATNAM KHAW Boon Wan Dr. NG Eng Hen Devlet Bakanları Başbakanlık Nezdinde Kıdemli Bakan Adalet ve İçişlerinden Sorumlu Kıdemli Devlet Bakanı Eğitim ve Toplumsal Kalkınma ve Spordan Sorumlu Devlet Bakanı Sağlık ve Ulaştırmadan SorumluDevlet Bakanı Dışişleri ve Ticaret ve SanayidenSorumlu Devlet Bakanı Ulusal Kalkınmadan Sorumlu Devlet Bakanı Savunmadan Sorumlu Devlet Bakanı Matthias YAO HO Peng Kee CHAN Soo Sen Dr. Balaji SADASIVAN Raymond LIM Dr. Vivian BALAKRISHNAN Cedric FOO Chee Keng 3­Siyasi Partiler, Başkanları ve Milletvekili Sayıları * People's Action Party (İktidar Partisi) Genel Sekreter: GOH Chok Tong (Başbakan) Milletvekili Sayısı: 82 * Singapure People's Party Genel Sekreter: Chiam See Tong Singapure People's Party Genel Sekreteri, bu partinin National Solidarity Party, SJP Ve PKMS ile oluşturduğu "Singapure Democratic Alliance" çerçevesinde Parlamentoya girmiştir. National Solidarity Party : Yip Yew Weng Milletvekili Sayısı: 1 * Worker's Party Genel Sekreter: LOW Thia Khiang Milletvekili Sayısı: 1
© İGEME ­ İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, 2005 5 GENEL EKONOMİK DURUM Singapur Ekonomisindeki Gelişmeler 1­ Genel Değerlendirme Dünya nüfusunun %55'ini barındıran Asya bölgesi, aynı zamanda dünyanın en dinamik ekonomisine sahiptir. Halihazırda, dünyanın en yüksek tasarruf oranı, en hızlı ticari gelişme, en yüksek cari işlemler fazlası ve en yüksek yabancı sermaye rezervi bu bölgede bulunmaktadır. Bu kapsamda bölge içi ticari ve ekonomik entegrasyonlar önem kazanmaktadır. Ticari açıdan bakıldığında; Asya ülkelerinin toplam ihracatının %40'ı diğer gelişmekte olan Asya ülkelerine, %10'u ise Japonya'ya gitmektedir. Japonya ise ihracatının %45'ini Asya Dünya nüfusunun %55'ini barındıran Asya bölgesi, aynı zamanda dünyanın en dinamik ekonomisine sahiptir. Halihazırda, dünyanın en yüksek tasarruf oranı, en hızlı ticari gelişme, en yüksek cari işlemler fazlası ve en yüksek yabancı sermaye rezervi bu bölgede bulunmaktadır. Bu kapsamda bölge içi ticari ve ekonomik entegrasyonlar önem kazanmaktadır. Ticari açıdan bakıldığında; Asya ülkelerinin toplam ihracatının %40'ı diğer gelişmekte olan Asya ülkelerine, %10'u ise Japonya'ya gitmektedir. Japonya ise ihracatının %45'ini Asya ülkelerine, %25'ini ABD'ye ve %16'sını ise AB ülkelerine gerçekleştirmektedir. Bu arada bölgenin dinamik gücü Çin, toplam ihtacatının %31'ini gelişmekte olan diğer Asya ülkelerine, %27 sini ABD'ye, ve %13'ünü de Japonya ya gerçekleştirmektedir. Finans ve mali açıdan bakıldığında, 2002 ve 2003 yıllarında bölgedeki yüksek tasarruf oranı etkisini göstermiş ve Asya'nın temel önemli ekonomilerinin toplam cari işlemler fazlası 540 milyar ABD Doları (249 milyarı Japonya'nın) olarak gerçekleşmiştir. Bu oran, ABD'nin aynı dönemdeki 1.023 milyar Dolarlık cari işlemler açığının yarısına tekabul etmektedir. Diğer yandan, aynı dönemde bölgenin temel ekonomilerine net sermaye akışı 178 milyar Dolardır. Fakat, söz konusu dönemde Singapur ve Hong Kong'a giren sermaye miktarları çıkan sermaye miktarlarından az olmuştur. Fakat genel toplamda, cari işlemler fazlası ile net sermaye akışı sayesinde toplam yabancı para rezervi 718 milyar Dolar olmuştur. Bunun içinde Singapur'un payı 96,3 milyar Dolardır. Diğer yandan bölge ülkeleri, söz konusu yabancı para rezervinin çoğunu, mevcut ihracat seviyelerini korumak amacıyla Doların daha fazla düşmesini engellemek için kullanmışlardır. Bölgede yabancı para rezervinin çokluğu, 1997­98 ekonomik krizinden sonra güney­doğu Asya ülkelerinin IMF kaynakları yerine bölge içindeki mevcut kaynaklardan faydalanma ve bu vesile ile bölge ülkeleri ile ekonomik bağların güçlendirilmesini amaçlayan politikalar izlemesine neden olmuştur. ASEAN'ın, Çin, Japonya ve G. Kore'yi de dahil ederek ASEAN+3 şeklinde yapılanmaya gitmesi yine bölge içi ticari ve ekonomik entegrasyonlar doğrultusunda gelişmektedir. Asya bölgesindeki bu ticari ve ekonomik entegrasyonlar doğrultusunda Singapur'un faaliyetleri ise aşağıda belirtilmiştir.
© İGEME ­ İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, 2005 6 Singapur, çevre ülkeler ile oluşturulan "Bölgeselleşme Programı"nı destekleyerek, bölge ekonomilerinin iç ekonomilerine yarar sağlayacak yatırımlar gerçekleştirmektedir. Böylece, bölge ekonomilerinin gelişmesi ve ortak rekabet gücünün artırılması amaçlanmaktadır. Bu amaçla yatırım gerçekleştirilen ülkeler, Myanmar, Vietnam, Endonezya, Malezya,Tayland ve Çin Halk Cumhuriyeti'dir. Ülke, bölgede oluşturulan beş sanayi parkı ve kalkınma bölgesi projesine de katkıda bulunmaktadır. Bu nedenle, Çin Halk Cumhuriyeti'nde Suzho ve Wuxi­Singapur Sanayi Parkları, Vietnam'da Vietnam­Singapur Sanayi parkı, Filipin'de Camelray Sanayi Parkı II, Hindistan'ın Bangalore şehrinde Ulus lararası teknoloji Parkı ve Endonezya'da Batamindo Sanayi Parkı ile Bintan Sanayi Bölgesi'nin oluşumuna destek vermiştir. Singapur'un ekonomik anlamda en büyük avantajı, çevre ülkelere ve Asya piyasasına girişlerde bir geçiş noktası vazifesi görmesi ve bu avantajını en yüksek düzeyde alt yapı, kalifiye işgücü, üstün teknoloji, kaliteli ve güvenilir hizmet anlayışı ile pekiştirebilen bir düzeni olmasıdır. Singapur üzerinden yapılan her türlü faaliyet Singapur ekonomisine maksimum katkıyı sağlayacak şekilde düzenlenmiş ve beraberinde ek gelir imkanlarını da getirmiştir. Bu avantajların iyi kullanılabilmesinin yanısıra, istikrar ve güven ortamında sunulması ve verimli sonuçlar alınması, dünyada dolaşımda olan sermaye kaynaklarını Singapur'a çekmektedir. Bölgede baş gösteren SARS hastalığı ve Irak savaşının global olumsuzluklarına rağmen, Singapur 2003'de de bölge ile ekonomik bağlarını güçlendirmeyi sürdürmüştür. Pazarlama faaliyetleri ve fuarlar, bölgede yeni fırsatlar elde edilmesini sağlamıştır. Güney­doğu Asya, Singapur'un en büyük ticaret ve yatırım merkezi konumunu korumuştur. Singapur, Malezya, Tayland, Filipinler ve Vietnam gibi bölge ekonomilerinde başlıca yatırımcılar arasında yer almıştır. Diğer yandan Singapur, Çin'in hizmet sektörüne girebilmek ve özellikle geleneksel Çin tıp ürünlerinin re­eksport merkezi haline gelebilme çabasını sürdürmektedir. Bunun yanında, Çin firmalarının ülkeye yerleşmelerinde de yardımcı olunmaktadır. Singapur'un üyesi olduğu bölgesel kuruluşlar ise; APEC (Asia­Pasific Ekonomic Forum), ADB (Asian Development Bank), ESCAP (Economic and Social Comission for Asia and Pasific) Ülkenin üyesi olduğu uluslararası kuruluşlar ise; IBRD (Internatıonal Bank of Reconstruction and Development), ICC (International Chamber of Comerce), IFC(International Finance Corporation), IMF (International Monetary Fund), ISO (International Organisation and Standardization), WTO(World Trade Organization)'dur. 2­ Sektörler Dünyanın en işlek limanlarından birine sahip olması yanında, önemli bir ticaret, finans ve bankacılık merkezi olan Singapur, aynı zamanda dünya çapında önemli bir transit ticaret merkezidir. Sağlam ekonomik altyapısı sayesinde, 11 Eylül olayları ve ardından komşu ülke Endonezya'da vuku bulan Bali bombalama olayları, Irak savaşının etkileri ve 2003 yılının
© İGEME ­ İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, 2005 7 ilk aylarında ortaya çıkan SARS hastalığının bölgesel ve global olumsuz etkilerini en az zararla atlatmayı başarmıştır. 1Bu kapsamda, maliyet düşürme, verimlilik arttırma ve genel tasarruf politikaları önlemlerine başvuran Singapur'un ekonomik verileri 2003'ün birinci ve ikinci çeyreğinde düşüş göstermesi ve ekonomisinde büyük kayıplar yaşanmına rağmen, yılın üçüncü çeyreğinde ekonomi tekrar rayına oturmuş, ve 2003 yılı için öngörülen %1'lik büyüme hızı hedefine ulaşılmıştır. 2003 yılı sonuna yaklaşıldığında ihracat istikrarlı artış trendine girmiş, yeni iş alanları yaratılmış ve turizm eski canlılığına kavuşmuştur. Singapur'un gayrisafi yurtiçi hasılasının üç katı dış ticaret hacmi gerçekleştiren dünyanın en liberal ekonomilerinden biri olduğu belirtilmektedir. Yapılan araştırmalar, Singapur'un gelişiminde başlıca 4 hususun önemli olduğunu belirlemiştir. Bunlar; ABD ekonomisi, Endonezya/Malezya ekonomileri (ASEAN­2), dünya yarı iletken satışları ve inşaat ile benzeri işleridir. 1965 yılında bağımsızlığını almasından itibaren 2001 yılında en büyük ekonomik gerileme gösteren ve %­2,4 küçülen ülke ekonomisi, 2002 yılında 89,8 milyar ABD Doları olarak gerçekleşen sabit fiyatlarla gayrisafi yurt içi hasıla itibariyle %2,2 büyümüştür. Bu kapsamda, fert başına milli gelir 20.676,4 ABD Dolarından 20.612,6 ABD Dolarına gerileme göstermiştir. 2003 yılı sabit fiyatlarla gayrisafi yurt içi hasılası ise %5,9 artarak, 95,5 milyar ABD Dolarına ulaşmıştır. Ayrıca, yapılan araştırmalar, 1990­2000 yılları arasında yabancıların gayrisafi yurtiçi hasıla gelişiminde %36,9'luk katkılarının olduğunu belirlemiştir. Singapur'da gelecek 10 yıl içinde, %4­5,9 büyüme beklenmektedir. Ülkenin büyümesinde, özellikle, Amerikan ekonomisinin, Endonezya ve Malezya başta olmak üzere Çin ve Hindistan'ın da dahil olduğu bölgesel ekonomilerin, global yarı iletken pazarının ve inşaat sektörünün performansının etkili olacağı belirtilmektedir. Ülkede milli gelir hesaplamalarında baz yıl, 1990'dan 1995'e değiştirilmiştir. GSMH'nın %64'ünü hizmetler, %31'ini sanayi ve kalan %5'ini ise tarım dahil diğer sektörler oluşturmaktadır. Yeterli araziye sahip olmaması nedeni ile ülkede tarım sektörünün Gayri Safi Hasıladaki payı önemsizdir. Gerekli gıda maddeleri ağırlıklı olarak Malezya, Endonezya gibi komşu ülkelerden sağlanmaktadır. 2003 yılında sektörlerin genel durumu dikkate alındığında, sanayi sektörü bir önceki yıl %3,4 büyümesine rağmen 2003 yılında ancak %0,2'lik, hizmetler sektörü ise önceki yıl %1,4'lük büyümesine rağmen 2003'te ancak %1,0'lık bir artış yakalayabilmiştir. Söz konusu azalışlar sanayi sektöründe %­10,7 ile inşaatta, hizmetler sektöründe ise %­ 12,2 ile otele ve restorant alt dallarında kendini göstermiştir. Toptan ve parekende satışlar ile finansman hizmetlerde geçen yıla göre daha iyi performans görülmüştür.
© İGEME ­ İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, 2005 8 3­ Finansal Hizmetler ve Bankacılık: Singapur Para Kurumu, (MAS) 20 Mart 2002'den itibaren Singapur Dolarının daha serbestçe kullanımını kabul etmiştir. Yeni liberasyon düzenlemesi ile bankalara ve diğer finans kuruluşlarına döviz takaslarında daha fazla serbestlik tanınacağı belirtilmiştir. Finansman sektörü, global belirsizlikler ve borsa piyasasındaki zayıf işlem gerçekleşmeleri nedeni ile 2003'te beklenen performansı gösterememiştir. Sigorta endüstrisindeki aktivitenin geçen yılki durumunu koruduğu kaydedilmektedir. Ancak, zayıf ekonomik gelişim nedeni ile, ticari bankacılık faaliyetlerinde düşme görülmüştür. "Bank of Singapure", Singapur'un ilk E­Bankası, 13 mart 2002 tarihinden itibaren müşterilerine elektronik ortamda hizmet vermeye başlamıştır. Devlet, dinamik bir özel sektör yaratmayı amaçladığından, finans politikasını, kredi kolaylıkları sağlayacak biçimde oluşturmaktadır. Bunun yanında, finans politikasının hedefi, sürekli bir ekonomik gelişimi esas alarak fiyat istikrarına odaklanmıştır. Singapur'da, yıllar içinde gelişim gösteren "Singapure Foreign Exchange Market", "Asian Dollar Market", "Financial Futures Market" ve "Physical Gold Market" faaliyetlerini sürdürmektedir. Diğer yandan, ülkede faiz oranları çok düşüktür. Bu kapsamda, 2003 yılında gerçekleşen bazı önemli faiz oranları aşağıda verilmektedir; Aylık Hazine Tahvili Faiz Oranı 0.71 Aylık Interbank Faiz Oranı 0.75 Bankaların Faiz Oranı (10 büyük bankanın ortalaması) 12 Aylık Sabit Mevduat İçin 0.71 3 Aylık Sabit Mevduat İçin 0.42 Tasarruf Mevduatı İçin 0.24 Finansal Firmaların Faiz Oranı (10 büyük firmanın ortalaması) Tasarruf Mevduatı İçin 0.31 3 Aylık Sabit Mevduat İçin 0.44 2003 itibariyle Singapur'da 117 ticari banka (5'i yerel) mevcut olup, bu bankalardan 31'i tam lisanslı bankadır. Ülkede 22 yabancı banka şubesi ve 59 "off­shore" banka faaliyet göstermektedir. Singapur'da ayrıca 5 finans şirketi, 8 "money broker" bulunmaktadır. Finans sektörü 1995 piyasa fiyatları ile, GSYİH içinde; 2001 yılında 9.863 milyon; 2002 yılında 9.247 milyon, 2003 yılında ise 9.865 milyon ABD Doları katkı sağlamıştır. Bankacılık/iş sektörünün GSYİH içindeki payı ise; 2001 yılında 12.535 milyon; 2002 yılında 12.690 milyon, 2003 yılında ise 12.825 milyon ABD Doları olmuştur. 4­ Alt Yapı Singapur, gelecek 10 yıl içinde mevcut 5 hattına ilaveten 3 yeni metro hattının daha inşası kararını almıştır. Böylece, bugün 90 km olan hat 2012'ye kadar 240 km olması planlanmaktadır. Ayrıca, ülkede 2005 yılında günde 30 milyon galon tuzdan arındırılmış su elde edilmesini sağlayacak tahmini bedeli 400 milyon Dolar olan bir proje gerçekleştirilecektir. Ülke, Malezya ile su nedeni ile oluşan anlaşmazlık nedeni ile, kullanılmış sudan temiz su elde etmeyi amaçlamaktadır.
© İGEME ­ İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, 2005 9 5­ Ödemeler Dengesi 2002'de 1.277 milyar ABD Doları fazlalık veren toplam ödemeler dengesi 2003'te 6.767 milyar olmuştur. 6­ Enflasyon 2002 yılında global ekonominin genel olarak zayıflaması ve düşük ekonomik faaliyetlerden etkilenen enflasyon oranı %­0,4 olarak gerçekleşmiş, ancak 2003 yılında söz konusu oran %0.5 olmuştur. 7­ Turizm 2003 yılında SARS hastalığının olumsuz etkilerine rağmen ülkeyi 6 milyon 127 bin turist ziyaret etmiştir. Bu sayı 2002 yılında 7 milyon 567 bin olmuştu. Ülkeye en çok turist gönderen bölge ve ülkeler arasında ASEAN (2 milyon 307 bin); Japonya (434 bin); Çin (568 bin); Avustralya (393 bin); İngiltere (388 bin); Hindistan (309 bin); Güney Kore Cumhuriyeti (261 bin); ABD (251 bin); Hong Kong (226 bin); Tayvan (145 bin) bulunmaktadır. 8­ Singapur Deniz Limanı Singapur Limanı 2003 yılında 986,4 milyon gross ton deniz ulaştırması tonajına ulaşmıştır. Bu rakam 2002 yılındaki 971,7 milyon gross tonluk rakamı geride bırakmıştır. Bu çerçevede 2003 yılında işlem gören kargo miktarı bir önceki yıla oranla %3,5 artarak 347,7 milyon ton olmuştur. Singapur Limanında işlem gören konteyner sayısı ise 2003 yılında bir önceki yıla oranla %7,9 artarak 18 milyon 410 bin adete ulaşmıştır. 9­ Singapur Hava Limanı: Singapur Hava Limanı 2003 yılında 23 milyon 162 bin yolcuya hizmet vermiştir. 2003 yılında hava taşımacılığına konu yük tonajı ise 1.615,500 olmuştur. Singapur uluslararası hava trafiği açısından en yüksek hacme sahip Heathrow, Narita ve Japonya havalimalarının ardından dördüncü ya da beşinci sırayı almaktadır. Aynı durum hava kargo taşımacılığı için de sözkonusudur. Singapur Sivil Havacılık İdaresi (Civil Aviation Authority of Singapure­CAAS) Singapur Hava Yollarını da etkin bir şekilde çalıştırmaya gayret göstermekte, yalnızca iyi hizmet sunmanın ötesinde değişik uçuş noktalarına yolculukları artıracak "güzergah promosyonu" yapmak gibi yöntemler izlemekte, çeşitli uçuş noktalarına başka hava yollarınca yapılan seferleri desteklemektedir. 2003 yılında Singapur Hava Yollarının haftalık sefer sayısı 1.553 civarında seyretmiştir. 10­ Singapur'un Dünyadaki Bazı Sıralamalardaki Yeri: "International Institute for Management Development"ın (IMD) "World Competitiveness Yearbook 2003" adlı yayınında, ekonomik performans, hükümetin verimliliği, iş verimliliği ve altyapı kriterleri baz alınarak yapılan rekabet edilebilirlik performansında dünyada 2'inci sırada yer almaktadır.
© İGEME ­ İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, 2005 10 World Ekonomik Forum'un (WEF) 2003 yılı "Growth Competitiveness Index"inde 6 ıncı, "Business Competitiveness Index"inde ise 8 inci sırada yer almaktadır. Ülke, dünya sağlık sıralamasında 30 uncu sırada bulunmaktadır. "Economic Intelligence Unit"in araştırmasında, dünyada ticaret yapılabilecek en uygun ülkeler arasında Singapur ilk yedi ülke arasına girmiştir. Rüşvetin olmadığı ve en az olduğu 102 ülkenin dikkate alındığı sıralamada Singapur, Finlandiya, Danimarka, Yeni Zelanda, İzlanda'dan sonra 5. sırada yer almaktadır. Singapur UNCTAC tarafından 35 ülke arasında yapılan bir değerlendirme sonucunda, ilk kez dünyanın ilk 10 denizcilik ülkesi arasına girmiştir. Ülke 1991'de 19'uncu ve 1999'da 11. sırada, 2000 yılında ise 9. sırada yer almıştır. Derecelendirme, gemi sayısı ve toplam tonaja göre yapılmıştır. Singapur, toplam tonajın %2,75'ini taşımaktadır.Ayrıca ülke 756 gemisi ile toplam 30.508 gemi içinde %2,48'lik paya sahip bulunmaktadır. Ancak, son aylarda bazı firmaların maliyet gerekçesiyle Malezya'nın Tanjung Pelapas limanına yönelmeleri gerçeği de söz konusudur. Bu nedenle ülke, gemicilik firmaları için bir vergi teşvik programı uygulayacaktır. Bunun yanında, 2001 yılında , Uluslararası Gemi Seyahat Kurumu tarafından da ülkeye en ileri düzeyde terminal olanaklarına sahip olduğu için ödül verilmiştir. Singapur'un, Houston ve Rotherdam'dan sonra dünyanın 3. büyük rafine merkezine sahip bulunduğu belirtilmektedir. Uluslararası Hava Ulaşım Birliği (ATA) tarafından yılda 25 ile 40 milyon yolcuya sahip hava alanları arasında gerçekleştirilen bir araştırmaya göre Singapur'un Changi Havaalanı dünyada ve Asya ­Pasifik bölgesinde en iyi hava alanı olarak belirlenmiştir. Böylece Singapur üst üste 3 yıl en iyi hava alanı ödülüne sahip olmuştur. Singapur Hava Yolları (SIA), Asya­Pasifik'teki ülkeler arasında ilk beş arasında yer almaktadır. Vergi ödenmesi, ruhsat yenilenmesi ve diğer bilgisayar işlemlerinin yapılabileceği e­ hükümet sistemi geliştirdiği için ülke ABD'de ödül almıştır. Singapur Telefon İdaresi Singtel ile Flextronics (elektronik firması), dünyanın ilk 100 şirketi arasında yer almıştır. 11­ Singapur'un Geleceğe Yönelik Stratejisi: Bu amaçla Ekonomik Gözden Geçirme Komitesinin Singapur'un geleceğine yönelik önerilerine aşağıda yer verilmiştir. 1­Derhal Yapılması Gerekenler: Maliyetlerin düşürülmesi ve rekabetin korunmasıdır. ∙ Belirsizlik yüzünden iyileşme 2004 yılında beklenmektedir. Böylece 2 yıl içinde %36 olan CPF'de de iyileştirici bir düzenleme beklenmektedir. ∙ Yabancı işçi politikaları, firmaların gerek duydukları işçileri istihdam etmeleri, üretim maliyetlerini aşağıya çekmeleri ve üretimlerini daha kolay gerçekleştirmeleri için yeterince esnek olabilecektir. ∙ Singapur'da sürekli milli eğitim öğretim kurumu teşvik edilip, geliştirilecektir. Bu, işsizlerin daha çabuk iş bulmalarında yardımcı olacaktır.
© İGEME ­ İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, 2005 11 2­Uzun Dönem Stratejileri: Uzun dönem için beş ana itici unsur düşünülmektedir. ∙ Dış bağlantılar geliştirilmelidir; ABD, AB ve Japonya gibi gelişmiş ekonomiler ile ilişki içinde olunmalıdır. Dünya Ticaret Organizasyonu desteklenmelidir. Başlıca ticaret ortakları ile ikili Serbest Ticaret ile çokuluslu Serbest Ticaret anlaşmaları desteklenmelidir. ∙ Rekabet ve esneklik sürdürülmelidir; Singapur'un doğrudan vergilerinden dolaylı vergilerine kadar tüm vergi rejimi değiştirilmelidir. Merkezi sigorta sisteminde işverenler için yasal ücret sınırları azaltılmalıdır ve özellikle yaşlı işçiler için istihdam umudu yaratacak düzenleme yapılmalıdır. İşgücü piyasası ve ücret sistemini daha esnek yapmak için önlem alınmalı, ücret kıdem yerine performansa bağımlı hale getirilmeli ve esnek iş anlaşmaları uygulaması kolaylaştırılmalıdır. ∙ Girişimcilik özendirilmelidir; Singapur'un bilgi ekonomisine girişte kaliteyi artırmak için girişimcilik ve yaratıcılık ruhunun geliştirilmesine gerek vardır. Girişimciliğe daha fazla teşvik verilmelidir. ∙ İkiz gelişim motorları olan üretim ve hizmet sektörleri teşvik edilmelidir. Singapur, yüksek katma değerli faaliyetlerin esasını oluşturan elektronikler, kimyasallar, biyomedikal bilimler ve mühendislik gruplarının kalitesini yükseltmelidir. Mikroelektronik, nanoteknoloji ve fotonik sistemler gibi ortaya çıkan teknolojilerde yeni kapasite oluşturulmalıdır. ∙ Asyadaki başlıca yeni fırsatları elde etmek için hizmet sektörü geliştirilmelidir; Ticaret, lojistikler, bilgi iletişim teknolojisi, finans hizmetleri ve turizm gibi oluşturulmuş sahalarda ilerleme kaydedilirken, sağlık koruma, eğitim ve yaratıcılık endüstrileri gibi yeni ihraç olanağı olan hizmetlerde de gelişim sağlanmalıdı. ∙ Toplum kalkınması sağlanmalıdır; Bütün bu stratejilerin gerçekleştirilmesi,yeni fırsat avantajının yakalanması ve sürekli değişen çevrenin dikkate alınabilmesi için Singapurlular beceri ve ustalık ile donatılmalıdırlar. Dışardaki Singapurlular ile de ilişkiler sürdürülmelidir. Komite, yukarıda sıralanan stratejilerin gelecek 15 yıl içinde Singapur'u rehber konumundaki bir dünya ülkesi, bir beceri, girişimcilik ve yenilikler ülkesi haline getireceğini belirtmektedir. Bu amaçla Singapur'un hedeflerini ise aşağıda yer aldığı şekilde ifade etmiştir; ∙ Bütün başlıca ekonomiler ve ileri çıkan bölgeler ile ilişkide olan dünya network'ünde anahtar konumunda bulunan globalleşen bir ekonomi oluşumu, ∙ Yeni başarı ve iş yaratma riskini almaya istekli girişimci ve yaratıcı bir ulus oluşumu, ∙ Geleneksel, yeni ve yaratıcı iş imkanları ve çok uluslı şirketlerin varlığı yanında üretim ve hizmet sektörlerinden ibaret iki motor ile güçlendirilmiş çeşitliliğe sahip bir ekonomi oluşumu. Diğer yandan ülke, çip endüstrisini geliştirme kararlılığını sürdürmektedir ve 2005 yılında 30 milyar ABD Dolarlık üretim hedeflenmektedir. Bunun yanında, Singapur'un büyük üretim endüstrisi olan kimya endüstrisi için de önemli bir merkez oluşturma çabaları vardır ve bu amaçla 2002 yılında kimya endüstrisi eğitim merkezi kurulması için 40 milyon SG Dolar tahsis edilmiştir.
© İGEME ­ İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, 2005 12 Singapur'da 3 üncü büyük endüstri olan hassas mühendislik endüstrisinde, bilgi teknolojisinin büyük çapta kullanımı ve ürünlerinin birim değerinin yüksek oluşu, ülkenin bu endüstriye ağırlık vermesine neden olmaktadır. Bu endüstri, yüksek teknoloji ve etkin bilgi kullanımı sonucu, tüketicilerin yaşam kalitesini artıracak ürün ve hizmet üretimini sağlayacaktır. Bu endüstride, 1000'den fazla yerli ve yabancı şirket faaliyet göstermekte olup 62.800 kişi istihdam edilmektedir. ABD'nin Conference Board adlı araştırma kuruluşu, Singapur'un çok fazla teknoloji endüstrisine bağımlı olduğunu, ülkenin GSH'sının %30'unun teknolojiye dayalı malların üretiminden kaynaklandığını belirterek, diğer sektörlere özellikle hizmet sektörüne ağırlık verilmesinin gelecekteki gelişim için yararlı olacağını açıklamıştır. Singapur'daki teknoloji, Çin, Hindistan,Tayland ve Filipin gibi daha düşük maliyetli bölge ülkeleri ile rekabet edebilme gerekliliği ile karşı karşıya bulunmaktadır. Ülkedeki toplam işletmelerin 2/3'ünü kapsayan ve toplam işgücünün yarısını istihdam eden, ancak toplam katma değerin 1/3'ünü ekonomiye kazandıran halen 100 000'den fazla olan küçük ve orta işletmeler, yüksek maliyet ve finansman sıkıntısı gibi güçlüklerle karşı karşıyadırlar. Bu nedenle, küçük ve orta işletmeler için bazı kolaylıklar sağlanması yolunda çalışmalar yapılmaktadır. Singapur hükümeti, ülkenin gelişimi amacıyla uluslararası ticari anlaşmalarını artırmaya çalışırken dış tanıtıma da önem vermektedir. Yatırımlar 1­ Singapur'un Yaptığı Doğrudan Dış Yatırımlar Singapur, her gelişmiş ekonomi gibi dış yatırımda bulunmaya ve ülkesindeki dış yatırımları muntazaman artırmaya büyük önem vermekte, bu amaçla sistematik adımlar atmaktadır. Singapur yakın çevresindeki ülkelerde toplam beş Sanayi Parkı ve Kalkınma Bölgesi Projesine katılmaktadır. Bunlar; ÇHC'inde "Suzhou" ve "Wuxi­Singapur" Sanayi Parkları, Vietnam'da "Vietnam­Singapur Sanayi Parkı", Filipinler'de "Camelray Sanayi Parkı II", Hindistan'ın Bangalore şehrinde "Uluslararası Teknoloji Parkı" ve Endonezya'da "Batamindo Sanayi Parkı" ile "Bintan Sanayi Bölgesi" dir. Singapur'un diğer ülkelerdeki yatırım miktarı 2001 yılında 77 milyar 515 milyon ABD Doları iken 2002 yılında %6,4 oranında bir artışla 82 milyar 822 milyon ABD Dolarına yükselmiştir. Singapur'un Yaptığı Doğrudan Dış Yatırımlar (milyon ABDDolar) 2001 2002 Toplam Doğrudan Dış Yatırım 77.715 82.822
© İGEME ­ İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, 2005 13 En Çok Yatırım Yapılan 10 Ülke ve Paylar (milyon ABDDolar) 2001 İngiliz Virgin Adaları 9.559 Çin 9.532 Bermuda 6.793 Hong Kong 6.467 Malezya 6.175 Endonezya 4.107 ABD 4.053 Ingiltere 3.808 Maurities 3.127 Cayman Adaları 2.710 2002 10.419 9.565 7.629 6.852 6.612 4.542 4.520 3.868 3.848 2.696 a) Singapur'un Türkiye deki Doğrudan Dış Yatırımları Singapur'un 82 milyar 822 milyon ABD Doları tutarındaki doğrudan dış yatırımları içinde Türkiye"nin payı maalesef ihmal edilecek derecede düşüktür. Hazine Müsteşarlığı verilerine gore Singapur'dan Türkiye'ye (1980­2003 yılları arasında) gerçekleştiren yatırım miktarı sadece 810 milyar 578 milyonTürk Lirası veya yaklaşık 500 bin ABD Dolarıdır. Bu miktar Türkiye nin toplam yabancı sermaye girişleri içerisinde sadece %0,01 (bin de bir) orana tekabül etmektedir. Ayrıca, Güney­doğu Asya ülkelerinin Türkiye'ye yaptıkları yatırım içinde en az payı olan ülke de Singapur'dur. b) Singapur'a Yapılan Doğrudan Dış Yatırımlar Singapur'a yapılan yatırım rakamları incelendiğinde, 2001 yılında 125 milyar 359 milyon ABD Doları olan net doğrudan yatırım miktarının, 2002 yılında %7,0 oranında bir artışla 131 milyar 828 milyon ABD Dolarına yükseldiği tesbit edilmektedir. Toplam Doğrudan Dış Yatırım (milyon $) 2001 125.359 2002 131.828 En Çok Yatırım Yapan 10 Ülke ve Payları (milyon Dolar) Ülkeler 2001 2002 ABD 20.620 19.132 Japonya 16.640 18.494 İngiltere 8.258 18.382 Hollanda 20.084 13.410 İsviçre 8.659 8.315 İngiliz Virgin Adaları 7.825 7.748 Bahamas ..4.355 5.579 Cayman Adaları 4.508 5.075 Almanya 3.569 4.041 Bermuda 3.293 3.443 Ara Toplam 97.811 103.619 Genel Toplam 125.359 131.828 Singapore Department of Statistics
© İGEME ­ İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, 2005 14 (Detay bilgi için lütfen http://www.singstat.gov.sg/keystats/economy.html#investment veya Elçiliğimiz Ekonomi Müşavirliğine (Tel; 65 65333354/ Fax;65 65333356/ E­mail [email protected]) başvurunuz.) Singapur'un Ekonomik ve Ticari Açıdan Türk Dış Ticaretindeki Potansiyel Önemi Singapur nüfusu 4.6 milyon olmakla beraber 2003 yılında 272,3 milyar Dolarlık dış ticaret hacmi gerçekleştirmiş, ABD, Japonya, Almanya ve Holanda gibi dünya ve Malezya, Tayvan, Tayland, Çin, Endonezya, Hindistan ve Avustralya gibi bölge ülkeleri ile güçlü ekonomik ve ticari bağlantısı olan bir ülkedir. Özellikle ihracatının yaklaşık yarısının re­eksport olması (2003 için 64,4milyar ABD Doları) dolayısıyla bir çok yabancı firma Singapur iş ve ticaret piyasasında etkin olabilmek için büyük çaba sarfetmektedir. Nitekim, Singapur Uluslararası Sanayi ve Ticaret Odası'nın bünyesinde Hindistan, Çin, Malezya gibi yerli ticaret ve sanayi odalarının yanısıra Amerika, Avustralya ve Almanya, İngiltere, Fransa, Hollanda, İtalya ve Belçika'lı iş adamlarının oluşturduğu oda ve derneklerin bulunması bunun açık bir göstergesidir. Aynı şekilde, toplam 1873 üyesi bulunan Singapur Ulusal İşverenler Federasyonu'nun bu üyelerinin %61,5'inin yabancı sermayeli firma olması ve ülke genelindeki mevcut 6.000 yabancı sermayeli şirketin %60`ının bölge temsilciliğinin Singapur`da olması, ülkenin dış ticaret açısından bölgedeki önemini gösteren diğer bir tesbittir. Uluslararası ticarette önemli bir faktör olan pazara giriş engelleri bakımından, Singapur dünyadaki en serbest ülkeler içinde ilk üç'e girmektedir. Özellikle rüşveti neredeyse yok etmesi ve gümrüklerdeki idari sorunları minimize etmesi, "Economic Intelligence Unit"in araştırmasında, dünyada ticaret yapılabilecek en uygun ülkeler arasında Singapur'un ilk yedi ülke arasına girmesini sağlamıştır. Küçük bir ada ülkesi olmasına rağmen, GSYİH'sının, üç misli ticaret hacmine sahiptir ve bu ticaret hacminin yaklaşık %23,6'sını re­eksport olarak bölge ülkelerine gerçekleştirmektedir. Malezya, Tayvan, Tayland, Çin, Endonezya, Hindistan gibi diğer bölge ülkeleri ile karşılaştırıldığında, Singapur dışilişkiler ve ticari politikalar açısından en istikrarlı ülke olduğundan yabancılar ticari ve idari faaliyetlerinde Singapur`u tercih etmektedirler. Resmi dilin İngilizce olması, ihracatçılarımız için gerek Singapur`da gerekse bölgede yapacakları faaliyetler açısından önemli bir avantajdır. Singapur Güney­doğu Asya ülkeleri arasında satın alma gücü paritesiyle kişi başına 25.000 ABD Doları gelir ile Batı Avrupa ülkeleri ile aynı altyapıya sahip olduğundan yabancı firmaların faaliyetlerinde merkez olma fonksiyonunu, en yakın rakibi Hong Kong'la birlikte çok iyi kullanmaktadır. Ayrıca, 1997'de Hong Kong'un Ingiliz yönetiminden Çin'e devredilmesi ile Çok Uluslu Şirketler'in faaliyetlerini Singapur'a kaydırdığı bilinmektedir. Ayrıca, 2003 yılının başlarında ortaya çıkan SARS­severe acute respiratory syndrome­ hastalığının da etkisiyle söz konusu kaymada artış olmuştur (mevcut durumda yaklaşık 100 uluslararası şirketin merkezidir). Ek olarak, Singapur'un nüfusunun az olması ve gelişmiş sağlık altyapısına sahip olması, bölgede SARS'a veya tavuk hastalıkları gibi zaman zaman tezahür eden beklenmedik gelişmelere en kısa zamanda müdahale ve hakim olma özelliği vermektedir.
© İGEME ­ İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, 2005 15 Singapur'un, birkaç istisna dışında (içki, sigara, petrol ve otomobil) gümrüksüz bir ithalat rejimine sahip olması, ödemeler dengesinin fazla vermesi, ithalat ve ihracatın Singapurlu işadamı için eşdeğerde olması ve Türkiye'ye karşı ilginin giderek büyümesi, ihracatımızın arttırılması için gerekli ortamı yaratmaktadır. 2003 yılında Singapur'un toplam dış ticaret hacmi bir önceki yıla göre %9,6'lık bir artışla 272,3 milyar ABD Doları (473,907 milyar SIN Doları ) olarak gerçekleşmiştir. Bunun 128,0 milyar ABD Doları (222,8 SIN Dolar) ithalat, kalan 144,3 milyar ABD Doları ise ihracattan oluşmaktadır. Ayrıca söz konusu ihracat değerinin 64,4 milyar ABD Doları (112,2 milyar SIN Doları) re­eksporttur. Singapur'un Türkiye'den ithal ettiği ilk 15 ürün grubunun Singapur'un Türkiye toplam ithalatı içindeki payı yaklaşık %90'dır. Diğer yandan, söz konusu ürün grubunun %90'ı aynı zamanda Singapur'un re­eksport ettiği ürünler arasında yer almaktadır. Bu rakamlar, ülkemizin Singapur'a olan ticari potansiyelimizi göstermesi açısından önemlidir. Dolayısıyla, Singapur'a yönelik pazar değerlendirmesinde, Singapur'u 4,6 milyon nüfuslu küçük bir ülke olarak ele alarak, bu ülkeye neler satılabileceğini düşünmek yanlış ve yanıltıcı olacaktır. Yapılacak değerlendirme, 64,4 milyar Doları re­ eksport olmak üzere, 128,0 milyar ABD Doları ithalat ve 144,3 milyar ABD Doları ihracatı olan, Güney­doğu Asya ülkeri ile çok yönlü ticari ve ekonomik bağları olan bir ülke ile ticaret yapılacağı gerçeği üzerine oturtulmalıdır. Ülkenin etnik yapısı, Türk firmalarının ticari faaliyetlerini başta Çin olmak üzere diğer Güney­doğu Asya ülkelerine yaymaları için önemli bir avantajdır. Zira, Singapur nüfusunun %76,7'si Çin, %14'ü Malezya ve %7,8'i de Hint kökenlidir. Özellikle Çin kökenli vatandaşlar Singapur­Çin ticari faaliyetlerinde çok aktif bir rol oynamaktadırlar. Ayrıca ülke nüfusunun %14,9'unun müslüman olması da ülkemiz açısından avantaja dönüştürülebilecek bir faktördür. Dolayısıyla, re­eksport ve ülkenin etnik yapısı ile müsliman nüfusun varlığı Türk ihracatçıların başta Çin olmak üzere Malezya ve Hindistan pazarlarına girişlerini kolaylaştıracaktır. Müşavirliğimize başvuran firmaların yaklaşık %30'u başka bir bölge ülkesine (Endonezya, Malezya, Miyanmar, Tayland gibi) ihracat yapmak amacıyla Türk ürünlerini soruşturmaktadırlar. Nitekim, Singapur'da yerleşik 6.000 yabancı şirketin bölge müdürlüğünün varlığı ülkenin bölge için önemini belgelemektedir. Dolayısıyla ülkemizin sürekli dış ticaret açığı verdiği Güney­doğu Asya ülkeleri ile ilişkilerimizde Singapur'a ayrıca önem verilmesi gerekmektedir. Yılda ortalama 60 uluslararası fuar gerçekleştirilmektedir (15'i Union des Foires Internationales­UFI­ tarafından onaylanmıştır). Fuar sanayinin ülke ekonomisine katkısı 650 milyon ABD Dolarıdır. 15.000 kişiye istihdam sağlamaktadır.
© İGEME ­ İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, 2005 16 DIŞ TİCARET Singapur'da Anlaşma ve Mevzuat Değişiklikleri Singapur'da gerçekleştirilen anlaşma ve mevzuat değişikliklerini kapsayan tüm yasal düzenlemeler aşağıda belirtilmiştir. 1­ Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşmaları: 2003 yılı sonu itibariyle Singapur, uluslararası ilişkiler yönünden 43 ülke ile çifte vergilendirmenin önlenmesi anlaşması yapmıştır. Bu ülkeler, Avustralya, Bangladeş, Belçika, Bulgaristan, Kanada, Çin, Kıbrıs, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Almanya, Macaristan, Hindistan, Endonezya, İsrail, İtalya, Japonya, Kore, Letonya, Lüksemburg, Malezya, Mairitus, Meksika, Birmanya, Hollanda, Yeni Zelanda, Norveç, Pakistan, Papua Yeni Gine, Filipinler, Polonya, Portekiz, Güney Afrika, Sri Lanka, İsveç, İsviçre, Tayvan, Tayland, Türkiye, Birleşik Arap Emirlikleri ve Vietnam'dır. Ayrıca, 6 ülke ile bazı konularla sınırlı anlaşmalar imzalanmıştır. Bu ülkeler ise, Bahreyn (hava taşımacılığı), Şili (gemicilik), Umman (hava taşımacılığı), Suudi Arabistan (hava taşımacılığı), Birleşik Arap Emirlikleri (hava taşımacılığı) ve ABD (hava taşımacılığı ve gemicilik)'dir. 2­Serbest Ticaret Anlaşmaları: Avustralya, Yeni Zelanda, Japonya ve EFTA ile Serbest Ticaret Anlaşması imzalamış bulunan Singapur, 2003 yılında ABD ile bir anlaşma imzalama cihetine gitmiştir. Bunun yanında Çin, Kore, Meksika, Kanada ve Hindistan ile de Serbest Ticaret Anlaşmaları görüşmeleri sürdürülmektedir. Singapur, Japonya ile 13 Ocak 2002 tarihinde Serbest Ticaret Anlaşması imzalamıştır. Böylece iki ülke orta ve küçük boy işletmelerin yeni iş olanakları konusunda Hindistan ile Çin'de birlikte hareket etme kararı almışlardır. Bu anlaşma ile ülke 1,3 trilyon ABD Dolarlık yeni bir pazar kazanmıştır. Halen Singapur'un Japonya'ya yaptığı ihracatın %84'ü serbest tarife üzerinden ve sıfır gümrük ile gerçekleştirilmektedir. Bu oran %94'e çıkacaktır. 4000 yeni ürün Japon pazarına girecektir. Japonya, bilim ve teknoloji, özellikle bio teknoloji ve yaşam bilimleri araştırmalarında da Singapur ile işbirliği içinde olacaktır. Gelecek 10 yıl içinde Asya ülkeleri Çin ile Serbest Ticaret Anlaşması oluşturmayı kararlaştırmışlardır. Böylece, Asya Serbest Ticaret Alanı (AFTA) gerçekleştirilebilecektir. Bu gelişim çerçevesinde, Kamboçya, Laos, Myanmar ve Vietnam yeni üye olarak kabul edilip ayrıcalıklı uygulamaya tabi tutulacaklardır. Singapur AFTA (Asian Free Trade Area) ile imzaladığı protokol gereğince Kasım 2000'de tarifelerde serbestliği artırmıştır. ASEAN anlaşması ile de, gelecek birkaç yılda bilgi haberleşmesi endüstrisi için mal, hizmet ve yatırımlarda ticaretin serbestleştirilmesi kararlaştırılmıştır. Ayrıca, Asya ülkeleri arasında eğitim, beceri geliştirme ve işçi eğitimi konularında bölgesel işbirliği kararlaştırılmıştır. Kasım 2000 APEC toplantısında, dünya ticaret örgütü bünyesinde çoklu serbestleştirmeye destek verilmesi kararlaştırılmıştır. Diğer yandan, halihazırda Yeni Zelanda, Japonya, ve ASEAN ile Serbest Ticaret Anlaşması olan ve Haziran 2002'de de EFTA (İsviçre, Lihtenştayn, Norveç ve İzlanda) ve 6 Mayıs 2003'te ise ABD ile serbest ticaret anlaşması imzalayan Singapur, 3200 yabancı
© İGEME ­ İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, 2005 17 firmadan 100'den fazlasının Singapur'lu olduğu Hong Kong ile de Serbest Ticaret Paktı olanaklarını araştırmaktadır. Ayrıca, Tayvan ve Avustralya ile de STA görüşmeleri yapılmaktadır. Diğer taraftan, Singapur Hindistan ile STA'dan daha geniş kapsamlı bir ekonomik işbirliği üzerinde çalışmaktadır. Bu girişimler dışında Singapur, AB ile de STA'nın olanaklılığı konusunda görüşmelerde bulunmaktadır. Tayvan, Singapur ile görüşülmekte olan STA'nın büyük bölümünün tekstil ve hazır giyimden oluşan 800 ürünü kapsamasını önermiştir. Singapur'un Avustralya ile yapacağıı STA'dan, Avustyralya'nın e­ticaret ve üretilmiş malların ithalindeki gümrük tarifesi uygulamalarını ve koruma önlemlerini kaldırılmasını istemektedir. Hindistan ile gerçekleştirilecek ekonomik işbirliği gümrük işbirliği, fikri haklar ve finans sektörünü de kapsayacaktır. Bu kapsamda, Hindistan teknoloji şirketlerinin tanıtılması ve yaygınlaştırılması amaçlanmaktadır. Singapur'da halen 300 Hint firması bulunmaktadır. Çin ve Singapur ilişkilerinin en üst düzeye çıkarılması amacıyla bir ortak konsey oluşturmuşlardır. Bu konsey; özellikle iletişim teknolojisi, bio­bilim, mikro­elektronik ve yeni konular dahil olmak üzere yüksek teknoloji sanayi sektöründe işbirliğini geliştirme çalışmaları yapacaktır. Son gelişmeler doğrultusunda, Asya­Çin serbest ticaret anlaşmasının da gerçekleştirileceği belirtilmektedir. Ayrıca, Asya­ABD, Asya­Japonya, Asya­AB serbest ticaret anlaşmaları da görüşmelerde sözkonusu olan ve Singapur'un gündemindeki konulardandır. Asya ekonomi bakanları son dönemlerde yaptıkları toplantılarda, bölgedeki Asya Serbest Ticaret Alanı Anlaşması uyarınca 2010 yılına kadar tarifelerin tamamen kaldırılması için çalışmaların hızlandırılması kararını almışlardır. 10 ülke belirli sektörlerde piyasalarını açmayı kararlaştırmışlardır. Öncelikle, hava yolu, finansal hizmetler, lojistik hizmetler ve ulaştırma sektörlerinin serbestleştirilmesi kararlaştırılmıştır. Başlangıç olarak, bu yıl 6 ülke Brunei, Endonezya, Malezya, Filipinler, Singapur ve Tayland aralarındaki gümrük tarifelerini %5 indirmeyi kararlaştırmışlardır. Bölge ticaretinin %96'sından fazlasına sahip olan bu 6 ülke 2010 yılında tarifelerini tamamen kaldıracaktır. Ancak diğer 4 ülke Kamboçya, Myanmar, Laos ve Vietnam 2015 yılına kadar bekleyeceklerdir. Ayrıca uluslararası şirketlerin ülkelere çekilmesi için de çaba sarfedilecektir. Diğer yandan, ASEAN­Güney­doğu Asya Ülkeleri Birliği­, Avustralya ve Yeni Zelanda ile sıkı ekonomik ilişkiler gerçekleştirecektir. Birliğin gelecek 10 yıl içinde iki ülke ile ticaretinin iki katına çıkması kararlaştırılmıştır. Singapur, 2002 yılı Haziran ayında ilk toplantısı düzenlenen "Asia Cooperation Dialogoe"a (ACD) katılmıştır. ACD, batı Asya, doğu Asya, Körfez ülkeleri, güney Asya ve ASEAN ülkelerini biraraya getirmeyi amaçlamaktadır. Ancak bunun halen mevcut olan ASEAN, "The Asean Regional Forum", "South Asian Association for Regional Cooperation" (IOC­ ARC) ve "Gulf Cooperation Council"in benzeri olacağı yolunda da iddialar bulunmaktadır. Singapur ise, ACD'nin Asya'da büyük bir istihdam kaynağı olan küçük ve orta işletmelere yönelmesini önermektedir.
© İGEME ­ İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, 2005 18 a)­Singapur­ABD Serbest Ticaret Anlaşması Singapur ile ABD arasında 6 Mayıs 2003 tarihinde imzalanmış bulunan Serbest Ticaret Anlaşması 1 Ocak 2004 tarihi itibariyle yürürlüğe girecektir. Söz konusu Anlaşmanın yürürlüğe girmesi ile, mal ve hizmetlerde sınırlandırmaların kaldırılaması ve Singapur'un 5 yıl içinde ihracatının %40 artması ile 50 000 kişiye ek iş imkanı yaratılması hedeflenmiştir. Ayrıca, Endonezya'nın Batam ve Bintan adalarında üretilip Singapur'a sevkedilen 100'den fazla elektronik ürün gümrük vergisinden muaf olarak A.B.D.'ne ihraç edilecektir. Bu model başarılı olursa Endonezya'nın diğer bölümleri için de genişletilecektir. Bunun yanında Singapur A.B.D.'nin 10. ticaret ortağıdır ve ülkede 17.0 00 A.B.D. vatandaşı ile 1.300 A.B.D. şirketi bulunmaktadır. Yine bahse konu anlaşma uyarınca, Singapur'un, ABD'den ithal edilen tüm mallardaki gümrük vergisini tamamen kaldırma taahhütüne rağmen ABD, Singapur'dan ithal edilen tüm mallarda; ilk etapta %78,7 oranında gümrük vergilerini indirirken, kalan miktarın %13,3'ünü takip eden 4 yıl, %8'ini ise 8 yıl içinde kaldıracağını taahhüt etmiş bulunmaktadır. Ancak, anlaşma öncesinde de ABD'ye gümrüksüz giren toplam 266 adet (medikal ürünler, enstrümantal ürünler ve bilgi teknolojisi ürünleri) Singapur menşeli üründen 1 Ocak 2004 tarihi itibariyle % 0,21 oranında tahsil edilen Mal İşlem Ücreti'nin iptal edilmesine karar verilmiştir. Söz konusu ürünlerin listesine www.fta.gov.sg adresinden anlaşmanın 3A Ek'inden ulaşmak mümkündür. Anlaşma ile ilgili diğer önemli noktalar ise şöyledir; ∙ Anlaşma, mal ve hizmetler sektörleri, malların menşei, gümrük idaresi, ticarette teknik engeller, ticari çözümler, hizmetler sınır ticareti, mali hizmetler, geçici girişler, telekomünikasyon, e­ticaret, yatırım, rekabet, kamu ihaleleri, fikri mülkiyet haklarının korunması, şeffaflık, işçi, çevre ve anlaşmazlıkların çözümü konularını kapsamaktadır. ∙ Elektronik, kimyasal­petrokimyasal, işlenmiş gıda ve mineral ürünler ile enstrümantasyon aletleri anlaşmadan faydalanacak sektörlerdir. ∙ Sadece, Singapur orijinli ya da Singapur'da önemli değişim ve katma değere maruz kalmış ürünler tercihli tarifelerden faydalanabileceklerdir ( bu hususta detaylı bilgi Anlaşma'nın EK 3A'sından elde edilebilir). Anlaşmadan en çok fayda sağlayacak sektörler ve gümrük tarife avantaj oranları aşağıdaki gibidir; Kimyasal ürünler : %60, Mineral ürünler : %18, Elektronik ve elektrik ürünleri : %16, İşlenmiş gıdalar ve metal ürünleri: %5 ∙ Singapur menşeli tüm konfeksiyon ürünlerinin ABD'ye ithalinden alınan gümrük vergileri sıfırlanacaktır. Ancak, kumaşı ve ipliği Singapur menşeli olmasa da, kesimi, örgüsü, ve diğer işlemleri Singapur'da gerçekleştirilen yün ve insan yapımı elyaf konfeksiyon ürünlerinin 9 yıl süreyle, her yıl azalan miktarda olmak üzere, tercihli tarifelerden faydalanması söz konusudur (detaylı bilgi, Anlaşma'nın 2. Bölümünün 2.12'inci maddesi ile EK 2D'den temin edilebilir).
© İGEME ­ İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, 2005 19 3­ Mevzuat Değişiklikleri: Singapur'da 2003 yılında yapılan önemli mevzuat değişiklikleri aşağıda belirtilmektedir. ∙ İş maliyetlerini azaltmak ve iş kayıplarını asgariye indirmek için %24,5 olan kurum gelir vergisi oranı 2003 yılı itibariyle %22'ye düşürülmüştür. ∙ Singapur bayrağı taşıyan gemi şirketlerine en az %10'luk bir kolaylık sağlanacaktır. ∙ Ülkede fon yönetimine yatırım yapan yabancı fon yöneticiler vergiden muaf olacaktır. ∙ Yabancı şirketlerin temsilcilikleri de belirli koşullarda vergiden muaf olacaktır. ∙ Sermaye piyasasında, 2003 yılından itibaren imtiyazlı vergi oranları uygulanmaya başlanmıştır. ∙ Bazı koşullarda finansman kuruluşlarına, 2003 yılından itibaren %10 vergi avantajı sağlanmıştır. ∙ Genel sigorta şirketlerine, 2003 yılından itibaren belirli durumlarda vergi indirimi olanağı tanınmıştır. ∙ 1 ocak 2003'den itibaren şirket hissedarları vergiden muaf tutulmuşlardır. ∙ Singapur'da uluslararası hakemlik sanayiini teşvik etmek amacıyla, uluslararası hakemler vergiden muaf olacaktır. ∙ En üst personel vergisi %26'dan %22'ye düşürülmüştür. ∙ GST (mal ve hizmet vergisi) 1 ocak 2003'den itibaren %4, 1 ocak 2004'den itibaren %5 olarak uygulanacaktır. ∙ Motorlu araç vergilerinde de iyileştirici bazı düzenlemeler yapılmıştır. Bu arada gümrük vergisi özel araçlar için %31'den %20'ye indirilmiştir. ∙ Tütün vergisi her kilo için 180 SG Dolardan 210 SG Dolara çıkarılmıştır. ∙ Taksilerdeki yol vergisi %20 azaltılmıştır.
© İGEME ­ İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, 2005 20 Singapur'da Düzenlenen Fuarların Bölge ve Türkiye Açısından Önemi 1­Fuarlara Katılım Yılda ortalama 60 uluslararası fuar gerçekleştirilmektedir (15'i Union des Foires Internationales­UFI­ tarafından onaylanmıştır). Fuar sanayiinin ülke ekonomisine katkısı yılda ortalama 650 milyon ABD Dolarıdır. 15.000 kişiye istihdam sağlamaktadır. Ülkemiz açısından da önem arz eden, iki yılda bir yapılan bölgenin en büyük gıda fuarlarından birisi olan ve sonuncusu 9­12 Nisan 2002 tarihinde yapılan Asya Gıda ve Otelcilik Fuarı'na ağırlıklı olarak komşu Güney­doğu Asya ülkelerinden olmak üzere, toplam 60 ülkeden 2.574 katılımcı, 31 farklı ülkeden de 33.141 ziyaretçi gelmiş bulunmaktadır. Söz konusu fuara beş Türk firması ­Özler, Öztiryakiler, Pakmaya, Tukaş ve Uğur firmaları­ katılmıştır. Diğer yandan, IFFS/AFS 2003 Mobilya Fuarına ilk kez 2002 yılında iki firma ile katılan Türkiye, 2003 yılında 6 firma ile katılmış bulunmaktadır. Fuarın konusu genel anlamıyla mobilya olmakla birlikte, katılımcı firmalar tüm ev, ofis ve mutfak mobilya elemanları, donanımları, aksesuarları, dekoratif ürünler, yardımcı bağlantı elemanları, bahçe mobilyaları, halı­kilim ve aydınlatma elemanlarını sergilemişlerdir. 2­Singapur'da Gerçekleştirilen Fuarların Önemi Bilindiği gibi, 2004­2006 yılları İhracat Stratejisi Planı kapsamında, Singapur'un da aralarında yer aldığı Güney­doğu Asya ülkeleri öncelikli hedef pazar olarak tesbit edilmiş bulunmaktadır. 11 Eylül 2001 sonrası, Avrupa ve ABD'ye girişin çok zor olması, Çin'in önderliğinde başta Güney­doğu Asya ülkeleri olmak üzere, bölge ülkelerinin uluslararası ticaretteki ağırlığının artması, bölgenin diğer bölgelere göre nispeten ucuz olması ve bunların yanısıra, Singapur'un bölgedeki serbest ekonomi kuralları ile en iyi ulaşım ve telekomünikasyon altyapısına sahip olması potansiyel alıcıların bu ülkeye gelmesine neden olmaktadır. 3­Singapur Fuarlarını Türk Firmaları Açısından Önemli Kılan Faktörler Küçük bir ada ülkesi olmasına rağmen, GSYİH'sının, üç misli ticaret hacmine sahiptir ve bu ticaret hacminin yaklaşık %30'unu re­eksport olarak bölge ülkelerine gerçekleştirmektedir. Özellikle ihracatının yaklaşık yarısının re­eksport olması (2003 için 64,4 milyar ABD Doları) dolayısıyla bir çok yabancı firma Singapur iş ve ticaret piyasasında etkin olabilmek için büyük çaba sarfetmektedir. (2003 yılında Singapur'un toplam dış ticaret hacmi 272,3 milyar ABD Doları (474 milyar SIN Doları ) olarak gerçekleşmiştir. Bunun 128 milyar ABD Doları (222,8 SIN Dolar) ithalat, kalan 144,3 milyar ABD Doları ise ihracattan oluşmaktadır). Nitekim, Singapur Uluslararası Sanayi ve Ticaret Odası'nın bünyesinde Hindistan, Çin, Malezya, Amerika, Avustralya ve Almanya'lı iş adamlarının oluşturduğu Oda ve Derneklerin bulunması bunun açık bir göstergesidir. Malezya, Tayvan, Tayland, Çin, Endonezya ve Hindistan gibi diğer bölge ülkeleri ile karşılaştırıldığında, Singapur dış ilişkiler, maliye ve ticari politikalar açısından en istikrarlı
© İGEME ­ İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, 2005 21 ve serbest rekabet şartlarını ekonomisine en iyi şekilde yansıtan ülke olduğundan yabancılar ticari ve idari faaliyetlerinde Singapur`u tercih etmektedirler. Ayrıca, bölgenin en iyi telekomünikasyon ve ulaşım alt yapısına sahip olması potansiyel tedarikçilerin bu ülkeye ağırlık vermesinin diğer önemli bir sebebidir. Singapur'un Türkiye'den ithal ettiği ilk 15 ürün grubunun Singapur'un Türkiye toplam ithalatı içindeki payı yaklaşık %90'dır. Diğer yandan, söz konusu ürün grubunun %90'ı aynı zamanda Singapur'un re­eksport ettiği ürünler arasında yer almaktadır. Bu rakamlar, ülkemizin Singapur'a olan ticari potansiyelimizin Güney­doğu Asya bölgesi açısından önemini çok açık şekilde desteklemektedir. Dolayısıyla, Singapur'a yönelik pazar değerlendirmesinde, Singapur'u 4.6 milyon nüfuslu küçük bir ülke olarak ele alarak, bu ülkeye neler satılabileceğini düşünmek yanlış ve yanıltıcı olacaktır. Yapılacak değerlendirme, 64,4 milyar Doları re­eksport olmak üzere, 128 milyar ABD Doları ithalat ve 144,3 milyar ABD Doları ihracatı olan, Güney­doğu Asya ülkeri ile çok yönlü ticari ve ekonomik bağları olan bir ülke ile ticaret yapılacağı gerçeği üzerine oturtulmalıdır. Ülkenin etnik yapısı, Türk firmalarının ticari faaliyetlerini başta Çin olmak üzere diğer Güney­doğu Asya ülkelerine yaymaları için önemli bir avantajdır. Zira, Singapur nüfusunun %76,7'si Çin, %14'ü Malezya ve %7,8'i de Hint kökenlidir. Özellikle Çin kökenli vatandaşlar Singapur­Çin ticari faaliyetlerinde çok aktif bir rol oynamaktadırlar. Dolayısıyla, re­eksport ve ülkenin etnik yapısı, Türk ihracatçıların başta Çin olmak üzere Malezya ve Hindistan pazarlarına girişlerini kolaylaştıracaktır. Singapur'un Dış Ticaret Politikası, İthalat Ve İhracat Rejimleri 1­Genel Değerlendirme Wall Street Journal'ın "ekonomik serbestlik" kriterini baz alarak yaptığı araştırmanın sonucunda, Hong Kong'tan sonra dünyanın "en serbest ekonomi kurallarının" işlediği ülke ünvanına sahip olan Singapur, tabii olarak bu özelliğini dış ticaret politikasına da yansıtarak yine bu alanda da dünyanın en serbest dış ticaret politikasına sahip ülkelerinden birisi olduğunu kabul ettirmiş durumdadır. Nitekim, ithali yasak ve kontrole tabi az sayıda mal dışında, her çeşit malın ithali ve ihracı serbesttir. Ayrıca, petrol ürünleri, tütün mamülleri alkollü içecekler ve motorlu taşıtlar dışında gümrük vergisi bulunmamakta ancak, bütün mal ve hizmet alımlarına uygulanan %5 oranındaki GST (Goods and ServicesTax­Mal ve Hizmetler Vergisi) vergisi ithalatta da uygulanmaktadır. İhracat ve ithalat için kural olarak, Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın muadili olan "International Enterprise Singapure" (Singapur Uluslararası Girişimcilik Kurulu)'dan izin almak gerekmekteyse de, söz konusu izin basit bir formaliteden ibaret olup, bilgisayar ortamında ve kısa sürede tamamlanmaktadır. İhracatta, belirli bir formun doldurularak ilgili birime verilmesi yeterli olmakta, ithalatta ise bu forma ilaveten, fatura ibrazı gerekmektedir. Faturada malın adı, miktarı menşe ülkesi, Armonize Sistem Kodu, CIF değeri ve varsa komisyon ve iskontolar yer almalıdır. Singapur'da, 1965 yılında uygulamaya başlanan serbest ticaret politikası sayesinde, ülkenin dış ticaret hacmi hızla büyümüş ve 1980'de 43 milyar Dolar, 1990'da 113 milyar Dolar ve 2003'te ise 272.3 milyar ABD Dolarına ulaşmıştır.
© İGEME ­ İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, 2005 22 Singapur'un 2001'de %­9,4 oranında gerileyen ve 2002 yılında %1,5'lik iyileşme gösteren dış ticareti, üstte de belirtildiği üzere, 2003 yılında %9,6'lık bir performansla 272,3 milyar ABD Doları olarak gerçekleşmiştir. Bu artışta, Irak savaşının tahminlerin aksine hızlı sona ermesi ile global ekonomik dengelerdeki olumsuz beklentinin gerçekleşmemesi ve SARS hastalığının kontrol altına alınmasının yanı sıra büyük ölçüde son 10 yıldır deflasyona maruz kalan Japon ve Amerikan ekonomisindeki sürpriz iyileşme yanında küresel elektronik ürünleri talebindeki canlanmanın etkisiyle, özellikle Çin başta olmak üzere, çevre ülkelerinin taleplerini artırmasının önemli rolü olmuştur. Petrol dışı ihracat (Non­Oil Export), 2001 yılında %14 gerilemesine rağmen, 2002 yılında %1,9 ve 2003'te ise %15,1 artış göstermiştir. Söz konusu artışta, toplam petrol dışı ihracatın %47,1'ini oluşturan ilaçlar, petrokimyasallar ve diğer kimyasallardan oluşan elekronik­dışı ürünlerdeki güçlü ihracat artışının yanısıra, toplam ihracatın %52.9'unu oluşturan disk sürücüler ve entegre devreler gibi elektronik ürünlerde meydana gelen talep patlamasının etkisi yüksek olmuştur. Diğer yandan, ülke bazında ise Singapur'un 2 büyük pazarı, ABD ve Malezya'nın ticaret düzeylerinde bir miktar düşme olsa da, bölgesel olarak AB'nin, ülke bazında ise Çin, Hong Kong, Kore ve Hindistan'ın ticaret değerlerindeki artışın önemli bir etkisi olmuştur. Petrol ihracatı ise (Oil Domestic Export) 2001 yılında %­5 ve 2002'de %­3,9 azalma trendinde iken 2003 yılının ilk çeyreğinde uluslararası petrol fiyatlarındaki artışında olumlu etkisi ile %21,7 artış göstermiştir. İhraç miktarı olarak dikkate alındığında ise artış oranı %5,5'dir. Bu durum, büyük ölçüde, Hong Kong, Vietnam ve Avustralya kaynaklı talep artışından kaynaklanmıştır. Petrol dışı ve petrol ihracatlarındaki bu olumlu seyrin de etkisiyle, ihracatın ithalatı karşılama oranı %113 o lmuştur. Diğer taraftan, Singapur dış ticaretinde re­eksport işlemleri ağırlıklı bir biçimde sürdürülmektedir. Son üç yılda dış ticaretin hacminin ortalama %23,3'ünü re­eksport oluşturmuştur. Petrol­dışı re­eksport'un (NORX) büyüme oranı 2002 yılında %3,3 iken 2003 yılında %7,3 olarak gerçekleşmiştir. Re­eksport hacminde en büyük payı %22,4 ile Malezya alırken, bunu sırasıyle; %10,9 ile ABD, %9,4 ile Hong Kong ve %6,8 ile Çin izlemektedir. Diğer bir ifade ile Singapur'un toplam re­eksport hacminin %84,3'ünü dış ticaretinde aşağıda detaylı analizi yapılacak olan ilk 10'a giren ülkelere gerçekleştirmektedir. 2003 yılı re­eksportunda ise, mal pozisyonu itibariyle, elektronik ve elektronik­dışı ürünlerin katkısı hemen hemen aynı oranda olmuştur. Şöyle ki; entegre devreler, diyotlar, transistör ve telekom malzemeleri gibi elektronik ürünler yanında circuit malzemeleri/apparatus ve elektrikli makinalar gibi elekronik­dışı mallar re­eksportun önemli bir kısmını oluşturmuşlardır. 1­Singapur'un İhrac atı (NODX; Petrol­dışı ihracat) Daha önce belirtildiği gibi, 2001'de %­8,3 azalan Singapur'un ihracatı, 2002 yılında %2,6, 2003 yılında ise %13,3 oranında artış göstererek 144,3 milyon ABD Doları (251,095,736
© İGEME ­ İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, 2005 23 milyon SİN Doları) olmuştur. Son iki yıllık artış trendinde, özellikle ihracatın artırılmasının teşviki sonucu yerli ihracat ve re­eksportun rolü önemli olmuştur. En çok ihracat yapılan ilk 10 ülkenin ihracat değerlerinin toplam ihracattaki ağırlıkları;(petrol­dışı ihracat) ABD %18,7, AB %18,6, Malezya %9,6, Japonya %8,6 Hong Kong %7.9, Çin %7.3, Tayvan %5,1, Tayland %3,9, Güney Kore %3,6, Avustralya %2,5'dir. Oransal değerlerin de belirlediği gibi, Singapur'un en fazla ihracatı ABD, AB ülkeleri, Malezya, ( petrolde dahil olan yerli ihracat miktarını baz aldığımızda en fazla ihracat yapılan ülke Malezya olmaktadır) Hong Kong ve Japonya olmuştur. Bu ülkelere gerçekleştirilen ihracat değerleri aşağıda belirtilmiştir; (petrol dahil) Ülkeler 2003 Yılı ihracatı (milyon ABDDolar) Malezya ABD Hong Kong ÇHC Japonya Tayland Güney Kore Avustralya Hollanda 23300 19600 14700 10300 9900 6300 6200 4.700 4.700 Yukarıdaki değerlerden de görüleceği gibi, en büyük ihracat Malezya'ya gerçekleştirilmiştir. Bunun yanında, ülkenin toplam ihracatının %93,7'sini üstteki 10 ülkeninde aralarında bulunduğu toplam 15 ülkeye yapılan ihracat oluşturmaktadır. (AB bu 15 ülke içinde tek bir ülke gibi değerlendirilmektedir). Bu durumda, Singapur'un ihracat bağlantısı içinde olduğu diğer ülkeler ise toplam ihracatı içinde sadece %6,32'lik bir paya sahiptir. Bu rakamlar, Singapur'un ihracatında ağırlığı bölge ülkelerinin oluşturduğunu ancak, ABD ve AB ülkelerininde önemli bir yeri olduğunu tesbit etmektedir. Başlıca ihraç malları ve değerleri aşağıda belirtilmiştir. Başlıca mallar 2003 ihracat değeri (milyon ABD Dolar) Elektrikli makine araç ve gereçleri Ofis ve bilgi makinaları Petrol ve petrol ürünleri Organik kimyasallar Telekomünikasyon parçaları İmalat sanayi ürünleri Genel sanayi makinaları Plastikler (in Primary Forms) Bilimsel aletler Sanayi Makinaları 43.931 26.175 16.157 9.411 8.729 5.268 3.514 3.114 3.056 2.975 Ülkenin ihracatını gruplar halinde incelediğimizde,yukarıdaki rakamların da belirlediği gibi, en fazla ihracatı yapılan ürünler, elektronik parçalar, kimyasallar ve petrol ürünleri'dir. Elektronik ürünler içinde disk sürücüler, entegre devreler, bilgisayar, printer ve disk
© İGEME ­ İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, 2005 24 sürücülerine daha fazla talep olmuştur. Kimyasallar içinde ise, özellikle ilaç endüstrisi ürünleri ile petrokimyasallar ve kimyasallarda önemli ölçüde satış olanağı bulmuştur. Belirtilen ürünlerin ülkenin toplam ihracatı içindeki payı %90,8'dir. Bu durumda, ülkenin ihracatında yukarıda yer alan ürünlerin önemli bir ağırlığa sahip olduğu belirtilebilir. 2­Singapur'un İthalatı 2001'de %­10,5 azalan Singapur'un ithalatı 2002 ve 2003 yıllarında sırasıyla %0,2 ve %9,1 artış göstererek 128.052 milyon ABD Dolarına ulaşmıştır. Singapur'un en çok ithalat yaptığı ilk 10 ülkenin 2002 yılı ithalat değerleri aşağıda yer almaktadır; Ülkeler 2003 Yılı ithalatı (milyon ABDDolar) Malezya ABD Japonya Çin Tayvan Tayland Güney Kore Almanya Suudi Arabistan Hong Kong 22.000 18.200 15.700 11.300 6.600 5.600 5.000 4.900 4.000 3.100 Yukarıdaki değerlerin belirlediği gibi, ülkeye en fazla ithalatı, Malezya, ABD ve Japonya gerçekleştirmiştir. Singapur'un 10 ülkeden yaptığı ithalat, toplam ithalatının %70,7'sidir. Bu durumda, 10 ülkenin Singapur'un ithalatında önemli bir pay oluşturduğu belirtilebilir. Ancak, bir önceki yılın ithalatında söz konusu oranın %82,9 olduğu dikkate alındığında ülkenin ithalatında geleneksel bir yeri bulun an ve genelde aynı ülkeler kompozisyonundan oluşan ilk 10 ülkenin göreceli olarak ağırlığını kaybettiği tesbit edilmektedir. 2003 yılında Singapur'un gerçekleştirdiği başlıca mallar itibariyle ithalat değerleri ise aşağıda yer almaktadır; Başlıca mallar 2003 Yılı ithalatı (milyon ABDDolar) Elektrikli makine araç ve gereçleri 36116 Petrol ve petrol ürünleri 17715 Ofis ve bilgi makinaları 13622 Telekomünikasyon parçaları 7834 Ulaşım araçları 4475 Sanayi makinaları 4337 Genel sanayi makinaları 4049 İmalat sanayi ürünleri 3580 Güç Jeneratörü Makinaları 3165
© İGEME ­ İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, 2005 25 Ülkenin ithalatı mal pozisyonu itibariyle incelendiğinde, yukarıdaki rakamların da belirlediği gibi, en fazla ithalatı yapılan ürünlerin başında elektrikli makine araç ve gereçleri, petrol ve petrol ürünleri, ofis ve bilgi makinaları, telekomünikasyon parçaları ve ulaşım araçlarının geldiği görülmektedir. Söz konusu mal kompozisyonunun ülkenin aynı zamanda en çok ihrac ettiği mal gurupları arasında yer almasıda re­eksportun ülke ekonomisindeki önemini gösteren diğer bir tesbittir. Söz konusu ürünlerin toplam ithalat içindeki oranlarının rakamsal değerlendirmesine baktığımızda ise, elektrikli makine araç ve gereçlerinin payının %27,5, petrol ve petrol ürünlerinin %13,5, ofis ve bilgi makinalarının 10,7, telekomünikasyon parçalarının %5,9, ulaşım araçlarının %3,4, sanayi makinalarının %3,3, genel sanayi makinalarının %3,0, imalat sanayi ürünlerinin %2,7, güç jeneratörü makinalarının %2,4 ve bilimsel aletlerin %2,1'lik bir paya sahip olduğu tesbit edilmektedir. Diğer yandan, belirtilen ürünlerin ülkenin toplam ithalatı içindeki payı %74,9'dır. Bu durumda, ülkenin ithalatında yukarıda yer alan ürünlerin önemli bir ağırlığa sahip olduğu belirtilebilir. Ancak söz konusu oranın bir önceki yıl için %83,6 olduğu dikkate alındığında, ülke ithalatındaki ilk 10 ürün gurubunun nispi olarak ağırlığını yitirdiği gözlemlenmektedir. TÜRKİYE İLE TİCARET Genel Değerlendirme Türkiye­Singapur Dış Ticaret Rakamları (1.000 ABD Dolar) Yıllar İhracat 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 365700 133404 144276 125504 104576 98692 102850 Kaynak:DTM Genel Singapur'un İhracatımız İthalatı İçindeki İçindeki Pay Pay (%) (%) 1,39 0,27 0,49 0,13 0,54 0,13 0,45 0,09 0,33 0,09 0,28 0,08 0,21 0,09 İthalat 103105 116942 114603 154522 110708 131495 128980 Genel Singapur'un İthalatımız İhracatı İçindeki İçindeki Pay Pay (%) (%) 0,21 0,08 0,25 0,1 0,28 0,1 0,28 0,11 0,27 0,09 0,26 0,1 0,18 0,10 Hacim Denge 468805 262595 250346 16462 258879 29673 280026 ­29018 215284 ­6132 230187 ­32803 231700 ­26130 Singapur ile ülkemiz arasındaki ticaret hacmi, 1995 yılında 209 milyon Dolar olarak gerçekleşmiş, 1996 yılında ise % 82 oranında artarak 379,7 milyon Dolara ulaşmıştır. 1997 yılında artış trendi devam etmiş ve ticaret hacmi, rekor düzeyde 468,8 milyon Dolar olarak hesaplanmıştır. 1998 yılında Güney­doğu Asya krizinin de etkisiyle 250,3 milyon Dolar olan ticaret hacmi, 1999 ve 2000 yıllarında ise sırasıyla, 258,9 milyon Dolar ve 280 milyon Dolar olmuştur. 2001 yılında, ticaret hacmi, gerek ülkemizdeki ekonomik kriz ve gerekse olumsuz küresel ekonomik koşullar nedeniyle, bir önceki yıla göre % 23,1 oranında azalarak 215,3 milyon Dolar olarak gerçekleşmiştir. 2002 yılında, bir önceki yıla göre % 6,9 oranında artarak 230,2 milyon Dolar olarak gerçekleşen ticaret hacmi 2003 yılında ise % 0.6 lık bir artış ile hemen hemen aynı miktarı korumuştur. 1992 yılından 1999 yılına kadar ülkemiz lehine sonuçlanan ikili ticaret, 2000 yılından itibaren ülkemiz aleyhine bakiye vermeye başlamıştır. 1997 yılında, ihracatımızın 365,7
© İGEME ­ İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, 2005 26 milyon Dolar olarak kaydedilmesi nedeniyle, rekor düzeyde, 262,6 milyon Dolar olarak ülkemiz lehine bakiye veren ticaret dengesi, ihracatımızın bu tarihten itibaren 100 milyon Dolar seviyelerinde gerçekleşmesi nedeniyle 1998 ve 1999 yıllarında sırasıyla 16,5 milyon Dolar ve 26,7 milyon Dolar olarak ülkemiz lehine bakiye vermiştir. Dış ticaret dengesi, 2000 ve 2001 yıllarında 29 milyon Dolar ve 6,1 milyon Dolar olarak aleyhimize bakiye vermiştir. 2002 yılında da ülkemiz aleyhine gerçekleşen ticaret dengesi bir önceki yıla göre % 434,9 oranında artarak ­32,8 milyon Dolar olarak kaydedilmiştir. 2003 yılında ise bir önceki yıla göre % 25,5 oranında bir azalışla ­26,1 milyon Dolar olarak kaydedilmiştir. Yıllar içinde iki ülke arasındaki ticarette ülkemizin ihracatının ithalatını karşılama oranı ise değişkenlik göstermiştir. Sözkonusu oran 1998'de %114, 1999'da %125, 2000'de %81 olmuştur. Oranlardan da anlaşılacağı gibi, 2000 yılında ülke Türkiye ile dış ticaretinde sürekli olarak ihracatında daha fazla gelişim sağlayan bir politika izlemiştir. Ancak 2001 yılında Singapur'un ihracatında ithalatından daha büyük bir düşme oluşmuştur ve böylece ülkemizin ihracatın ithalatı karşılama oranı %94,4'e düşmüştür. 2002 yılında ülkemizin ihracatının ithalatını karşılama oranı %75'e gerilemiştir. 2003 yılında ise ülkemizin ihracatının ithalatını karşılama oranı %79,7'ye yükselmiştir. Bu durum, dış ticaret hacmindeki gelişimin Singapur'un ülkemizden yaptığı ithalatın daha fazla artmasından kaynaklanmaktadır. Nitekim, Türkiye, Singapur'un ithalatında 2001'de 50 inci. sırada iken, 2002 yılında 47 inci sıraya inmiş, ancak 2003`te tekrar 50 inci sıraya gerílemiştir. Singapur`un ihracatında ise 2002``de 54 üncü. sırada olan Türkiye, 2003 yılında 51inci sıraya yükselmiştir. Diğer yandan, Singapur'dan ithalatımız toplam ithalatımız içinde %0,18 (binde 1,8) oranında paya sahip olurken, söz konusu ülkeden ihracatımızın toplam ihracatımız içindeki payı da %0,21 (binde 2,1) Diğer yandan, Türkiye ile yapılan dış ticarette re­eksport işlemleri, yıllar itibariyle yaklaşık olarak dış ticaretin hacminin %30'u civarında seyretmiştir. Türkiye, 2003 yılında Singapur'un dış ticaret hacminde %0,01, ihracatında %0,10, ithalatında ise %0,090 oranlarında paylara sahip olmuştur. Oransal değerlerin de belirlediği gibi, Singapur dış ticaretinde Türkiye'nin payı çok azdır. Singapur İstatistik Kurumunun Rakamlarına Göre Singapur'un Türkiye ile Dış Ticareti (1000 ABD Dolar) Yıllar İhracat Yerli İhracat Yeniden İhracat İthalat Denge Hacim 2001* 118800 67200 51200 110500 8300 229400 2002* 121600 64200 57400 115200 6400 236800 2003* 163630 64466 101407 119137 44494 282768 Kaynak: International Enterprice of Singapure * 2001, 2002 ve 2003 yılları için 1 ABD Dolarının Singapur Doları karşılığı olarak sırasıyla; 1,79, 1,79 ve 1,74 değerleri olan yıllık ortalamalar hesaplamalarda esas alınmıştır. Tablodan da görüleceği üzere, ülkemiz istatistikleri ile Singapur dış ticaret rakamları arasında ciddi fark vardır. Singapur istatistiklerine göre ithalatımız 34,6 milyon ABD Doları, ihracatımız ise 16,2 milyon ABD Doları daha fazla gözükmektedir.
© İGEME ­ İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, 2005 27 Türkiye'nin Singapur'a İhracatı Türkiye'nin Başlıca Maddeler İtibariyle Singapur'a İhracatı (ABDDoları) GTİP No 7214 2710 8504 8502 6802 7113 909 4009 6214 5407 8418 8708 7013 3303 5804 5801 5402 8409 6805 3004 813 7207 7305 7213 Madde Adı Demir­çelik çubuklar (yuvarlak, alaşımsız çelikten, sıcak haddeli, döğülmüş, burulmuş, çekilmiş) Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar (Özel bir işleme tabii tutulacak olan hafif yağlar­ham yağ hariç­ ve fuel oiller) Elektrik transformatörleri, statik konvertisörler, endüktörler (sıvı ve diğer dielektrikli transformatörler) Elektrojen grupları, rotatif elektrik konvertisörleri (diğer­yarı dizel elektrojen gruplar) Yontulmaya, inşaata elverişli işlenmiş taşlar (kayagan hariç; parlatılmış, süslenmiş/işlenmiş, fakat heykeltraşlık çalışması yapılmamış) Kıymetli metaller ve kaplamalarından mücevherci eşyası/kuyumculuk sektörü ürünleri Kimyon tohumu­ezilmemiş, öğütülmemiş­ kimyon, anason ve Çin anasonu tohumları, rezene, kişniş ve ardıç meyvaları Vulkanize edilmiş kauçuktan boru ve hortumlar ve donanımları­ mensucat takviyeli­ Şallar, eşarplar, fularlar, kaşkollar, peçe ve duvaklar vb eşya­ sentetik ve suni liflerden­ Sentetik iplik, monofil, şeritlerle dokumalar (perdelik dokunmuş mensucat;kumaş) Buzdolapları, dondurucular, soğutucular, ısı pompaları Kara taşıtları için aksam, parçaları (debriyajlar ve AKS/PARÇ, rot, rot başı ve rotiller, radyatörler, jantlar ve fren balataları) Masa, mutfak, tuvalet, ev tezyinatı vb için cam eşya (bardaklar vb.) Parfümler ve tuvalet suları Tüller ve diğer mensucat­parça, şerit, motifler halinde (suni liften fasoneli bobino tüller) Kadife, pelüş ve halkalı (dokunmuş tırtıl mensucat) Naylon diğer polimidlerden ?sentetik lif ipliği?, (dikiş ipliği hariç)­ perakende değil İçten yanmalı, pistonlu motorların aksam­parçaları (benzinli ve dizel motorlar) Tabii/suni aşındırıcı toz/küçük taneler Tedavi/korunmada kullanılmak üzere hazırlanmış ilaçlar(dozlandırılmış) Meyvalar­ kayısı/kurutulmuş Demir, alaşımsız çelikten yarı mamuller Demir­çelikten diğer tüp ve borular­kaynaklı vb.­çapı>406, 4mm Demir­çelik filmaşin (sıcak haddelenmiş, rulo halinde) Diğer Toplam 2001 2002 56802,935 63741,356 2003 52893,728 9022,584 108817 10599,492 1655,193 2328,535 4486,116 3238223 2458114 4161,016 2364,936 3217,553 2793,053 932431 903635 2037,537 73605 1888488 1879,653 968435 1307,884 1744,578 912110 1301,572 881423 1504,221 2392,539 862464 1983,811 687507 1115,502 1814,113 783143 1154,4 777,449 1625,727 1517,9 700835 739681 540109 442998 432950 427939 3546,971 24533 941469 3224,98 1817,361 15876,435 13915,617 10159,275 104575,678 98692,266 102850,636 Kaynak: DTM 1989­1994 yılları arasında sürekli artış kaydeden Singapur'a ihracatımız 1995 yılında bir önceki yıla göre % 22,6 oranında azalarak 142,8 milyon Dolar olarak gerçekleşmiştir. Singapur'a ihracatımız, 1996 yılında bir önceki yıla göre % 74 oranında artarak 248,2 milyon Dolar olmuştur. 1997 yılında, 327 milyon Dolar'lık demir­çelik ihracatı nedeniyle rekor bir düzeyde, 365,7 milyon Dolar olarak gerçekleşen ihracatımız, 1998, 1999 ve 2000 yıllarında sırasıyla 133,4 milyon Dolar, 144,3 milyon Dolar ve 125,5 milyon Dolar olarak gerçekleşmiştir.
© İGEME ­ İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, 2005 28 2001 ve 2002 yıllarında ise, ihracatımız sırasıyla % 16,7 ve %5,6 oranında azalarak 104,6 milyon Dolar ve 98,7 milyon Dolar olarak gerçekleşmiştir. 2003 yılında ise ihracatımız bir önceki yıla göre %4 oranında artarak 102.9 milyon Dolar olarak kaydedilmiştir. 2003 başta olmak üzere ­TABLO I'de den görüleceği üzere­ son üç yıl itibariyle Singapur'a ihraç edilen başlıca ürün ve ürün grubu olarak ihracatımızda süreklilik arz eden mamüller şöyledir; Demir­çelik çubuklar (sıcak haddeli, döğülmüş, burulmuş, çekilmiş), Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar, Elektrik transformatörleri, statik konvertisörler, endüktörler, Elektrojen grupları, rotatif elektrik konvertisörleri, Yontulmaya, inşaata elverişli işlenmiş taşlar (kayagan hariç), Kıymetli metaller ve kaplamalarından mücevherci eşyası, Anason, rezene, kişniş, kimyon, kimyon tohumu ve ardıç meyvaları, Vulkanize edilmiş kauçuktan boru ve hortumlar ve donanımları, Şallar, eşarplar, fularlar, kaşkollar, peçe ve duvaklar vb eşya, Sentetik iplik, monofil, şeritlerle dokumalar, Buzdolapları, dondurucular, soğutucular, ısı pompaları, Kara taşıtları için aksam, arçaları, Masa, mutfak, tuvalet, ev tezyinatı vb için cam eşya, Parfümler ve tuvalet suları, Tüller ve diğer mensucat­parça, şerit, motifler halinde; kadife, pelüş ve halkalı (tırtıl mensucat). Üstte sıralanan bu ürünler aynı zamanda Singapur`un Türkiye`den íthalatının toplam değerinin %90'ını oluşturmaktadır. Özellikle demir­çelik ürünlerinde ülkemiz Singapur'un önemli tedarikçileri arasında yer almaktadır. Yuvarlak, alaşımsız çelikten, sıcak haddeli, döğülmüş, burulmuş, çekilmiş demir çubukların 2003 yılı ihracatımızdaki payı %51,4 olmuştur. Singapur'a yönelik ihracatımızın ürün bileşiminde önemli bir gelişme de geleneksel ihraç sektörlerimiz olan demir çelik ve tekstil konfeksiyon yanında, katma değeri ve teknolojisi yüksek olan elekrikli makine ve cihazlar ile otomotiv sanayi ürünlerinin giderek ihracatımızda ağırlık kazanmaya başlamasıdır. 2003 yılı içerisinde bitümenli minerallerden elde edilen petrol yağları, taşıt araçlarının aksam ve parçaları, elektrik transformatörleri, statik konvertisörler, endüktörler, elektrojen grupları, rotatif elektrik konvertisörleri, kuyumculuk ürünleri, buzdolapları, dondurucular, soğutucular, ısı pompaları, züccaciye eşya (bardaklar vb.) ve vulkanize edilmiş kauçuktan boru ve hortumlar ve donanımları ihracatında önemli artış gözlenmektedir. Ayrıca, çimento, inşaat malzemeleri, mermer, granit, makine ve el dokuması halılar, deriden mamul mallar, giyim eşyası, gıda maddeleri ve tarım ürünlerinin de potansiyel promosyon ürünleri olarak değerlendirilmeleri mümkündür.
© İGEME ­ İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, 2005 29 Türkiye'nin Singapur'dan İthalatı Türkiye'nin Başlıca Maddeler İtibariyle Singapur'dan İthalatı (ABD Dolar) GTİP No 8471 8473 Madde adı 2001 2002 2003 Otomatik bilgi işlem makinaları, üniteleri 18731,084 38433,809 36937,04 Yazı, hesap, muhasebe, bilgi işlem, büro için diğer 7211,741 2728,216 7353,357 makina ve cihazların aksamı 8542 Elektronik entegre devreler, mikro devreler 6284,32 7238,769 7126,699 2930 Kükürtlü organik bileşikler 20000 2381,529 6140,002 5402 Sentetik lif ipliği (dikiş ipliği hariç)­perakende değil­ 112251 8857,476 5975,898 2933 Sadece azotlu heterosiklik bileşikler 11463,009 9699,216 5921,789 8414 Hava­vakum pompası, hava/gaz kompresörü, 3323,414 4354,475 5291,636 vantilatör, aspiratör 8525 Radyo telefon, radyo, televizyon vericileri, televizyon 414172 533738 3800,03 kamerası 2937 Hormonlar, vb. Öncelikle hormon olarak kullanılan 3307,432 4357,992 3648,843 türevleri 8516 Elektrikli su ısıtıcıları, elektrotermik cihazlar (şofbenler) 1021,234 1592,939 2779,272 5404 Sentetik monofiller, şerit vb. 1922306 2586,947 9018 Tıp, cerrahi, dişçilik, veterinerlik alet ve cihazları 1192,704 281733 2359,636 8529 Planga, gemi vinci vb. kaldırma tertibatlı diğer 6681,989 12660,852 2246,329 araçların aksam, parçası 8456 Maddenin aşındırılarak işlenmesine mahsus makinalar 2071,854 8517 Telli telefon­telgraf için elektrikli cihazlar 1909,448 1581,025 1351,305 8458 Metallerin işlenmesine mahsus torna tezgahları 1312,875 8714 Motosiklet,motorsuz bisiklet&diğer motorsuz tekerlekli 1081,66 1179,69 1247,972 taşıtların aksam/parçaları 3902 Propilen ve diğer olefinlerin polimerleri (ilk şekillerde) 290721 2052,279 1231,126 4001 Tabii kauçuk, balata, güta­perka, guayül vb tabii 2175,301 3882,111 1110,079 sakızlar 9021 Ortopedik cihazlar, kırıklara mahsus cihazlar, işitme 1103,476 cihazı vb. 8479 Kendine özgü fonksiyonlu makina ve cihazlar 1058,965 8443 Matbacılığa mahsus baskı makinaları, yardımcı 962630 makinlar 4016 Volkanize kauçuktan diğer eşya 878271 2932 Sadece oksijenli heterosiklik bileşikler 877381 Diğer 26992,298 24135,625 23607,483 Toplam 110708,301 131494,582 128980,895 Kaynak: DTM 1989­2002 yılları arasında Singapur'dan ithalatımız dalgalı bir seyir izlemiştir. 1989­1995 yılları arasında 20­90 milyon Dolar aralığında gerçekleşen ithalat, 1996 yılından itibaren 100 milyon Dolar'ın üzerinde kaydedilmiştir. 1996, 1997, 1998 ve 1999 yılarında sırasıyla 131,5 milyon Dolar, 103,1 milyon Dolar, 116,9 milyon Dolar ve 114,6 milyon Dolar olarak gerçekleşmiştir. 2000 yılında bu ülkeden yapılan ithalat, rekor düzeyde 154,5 milyon Dolar olarak gerçekleşmiştir. 2001 yılında, bir önceki yıla göre % 28,3 oranında azalarak 110,7 milyon Dolar olarak gerçekleşen ithalatımız 2002 yılında bir önceki yıla göre % 18,7 oranında artarak 131,5 milyon Dolar olarak kaydedilmiştir.
© İGEME ­ İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, 2005 30 2003 yılında ise bir önceki yıla gore %1,9 oranında azalarak 128,9 milyon Dolar olarak gerçekleşmiştir. 2003 başta olmak üzere ­TABLO II'den de görüleceği üzere­ son üç yıl itibariyle Singapur'a ihraç edilen başlıca ürün ve ürün grubu olarak ihracatımızda süreklilik arz eden mamüller şöyledir; 2003 yılında Singapur'dan gerçekleştirilen ithalatta başlıca mallar; otomatik bilgi işlem makina ve üniteleri ile bunların aksam ve parçaları, yazı, hesap, muhasebe, büro için diğer makina ve cihazların aksamı, planga, gemi vinci vb. kaldırma tertibatlı diğer araçların aksam/parçası, azotlu heterosiklik bileşikler, sentetik lif ipliği, elektronik entegre devreler, mikro devreler, hormonlar vb. öncelikle hormon olarak kullanılan türevleri, hava­vakum pompası, hava/gaz kompresörü, vantilatör, aspiratör, tabii kauçuk, balata, güta­perka, guayül vb tabii sakızlar, kükürtlü organik bileşikler ve propilen ve diğer olefinlerin polimerler, ortopedik cihazlar, kırıklara mahsus cihazlar, işitme cihazı vb., kendine özgü fonksiyonlu makina ve cihazlar, matbacılığa mahsus baskı makinaları, yardımcı makinlar, volkanize kaucuktan diğer eşya ve sadece oksijenli heterosiklik bileşiklerdir. Tabloda yer alan ürünler, Singapur'un Türkiye'ye gerçekleştirdiği toplam ihracat içinde %81,6'lık bir paya sahiptir. Bu durumda, Singapur'un ağırlıklı olarak sözkonusu ürünlerí ihraç ettiği belirtilebilir. İŞADAMLARININ PAZARDA DİKKAT ETMESİ GEREKEN HUSUSLAR İkili İlişkilerde Önem Arz Eden Konular 1­Karşılıklı Ziyaretler Dönemin Başbakanı Sn. Süleyman Demirel ile beraberinde kamu ve özel sektör temsilcilerinden oluşan bir heyet 29 Kasım­1 Aralık 1992 tarihleri arasında Singapur'a resmi bir ziyarette bulunmuştur. Dönemin Başbakanı Sn. Necmettin Erbakan, 12­20 Ağustos 1996 tarihleri arasında gerçekleştirdiği Uzakdoğu ziyareti kapsamında, 14­16 Ağustos 1996 tarihlerinde Singapur' u da ziyaret etmiştir. Gaziantep Ticaret Odası tarafından, 10­12 Haziran 1996 tarihleri arasında Singapur'a bir ziyaret gerçekleştirilmiştir. Ayrıca, Singapur Ticaret Geliştirme Kurulu (Trade Development Board­TDB; yeni adı "IE Singapore" dir.) ile İstanbul Maden ve Metaller İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği organizasyonu altında bir Singapur Ticaret Heyeti, 30 Nisan­8 Mayıs 1997 tarihlerinde ülkemizi ziyaret etmiştir. Singapur­Malay Bölgesi Sanayi ve Ticaret Odasına mensup bir ticaret heyeti 17 Kasım 1998 tarihinde İstanbul Ticaret Odasını ziyaret etmiştir. Ayrıca, Singapur Ticareti Geliştirme Kurulu ­(TDB) üyelerinden oluşan heyetler, 9 Nisan 1999 ve 26 Ekim 2000 tarihlerinde İstanbul Ticaret Odasını ziyaret ederek, işadamlarımızla çeşitli temaslarda bulunmuşlardır.
© İGEME ­ İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, 2005 31 Merkezi Düsseldorf'ta bulunan Avrupa Türk İşadamları ve Sanayicileri Derneği (ATIAD) özel mahiyetli bir ziyaret çerçevesinde 21­25 Eylül tarihleri arasında Singapur'u ziyaret etmişlerdir. ATIAD Başkanı ve Yönetim Kurulu üyeleri, ziyaretleri sırasında Singapur'da faaliyetleri bulunan Türk işadamları ve çeşitli uluslararası firmaların üst düzey yöneticisi konumundaki Türkler, Türkiye ile iş yapan bazı Singapur'lu işadamları, Almanya Büyükelçiliğinin Ekonomik İşlerden de Sorumlu Maslahatgüzarı ve Singapur'da faaliyet gösteren 133 Alman firmasınca kurulan German Center yetkilileri ile de biraraya gelme imkanı bulmuşlardır. Diğer iş çevrelerimizden ve ticaret odalarımızdan da Singapur'a zaman zaman ziyaretler vuku bulmakta ise de bunların, genelde Bölgenin diğer ülkelerine yapılan seyahatler vesilesiyle Singapur'a da uğramak şeklinde tezahür ettiği görülmektedir. 2­Ortak Yatırımlar 2002 yılı sonu itibariyle ülkemizde kurulan Singapur sermayeli firmaların sayısı 5'tir. Yabancı sermaye tutarı 767,9 milyar TL olan bu firmaların getirdikleri sermayenin toplam yabancı sermaye içindeki payı, yaklaşık % 0,01'dir. 15 civarında Türk firması da Singapur'da gıda, tekstil, elektronik, plastik ve hizmetler sektörlerinde faaliyette bulunmaktadır. Öte yandan, iki ülke arasında "Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması"nın imzalanması amacıyla karşılıklı olarak metinler teati edilmiş ve 15­16 Mayıs 1997 tarihlerinde ilk tur müzakereler yapılmıştır. 3­Ulaştırma Hava Ulaştırması İki ülke arasındaki havacılık ilişkileri 14 Ocak 1987 tarihinde imzalanan "İkili Hava Ulaştırması Anlaşması" çerçevesinde yürütülmektedir. Türk Hava Yolları Singapur'a haftada 4, Singapur Hava Yolları da Türkiye'ye haftada 5 kez sefer yapmaktadır. Deniz Ulaştırması Deniz Nakliyatı T.A.Ş.'ye ait gemilerce Uzakdoğu liner hattı kapsamında bu ülkeye her ay düzenli olarak sefer yapılmakta ve iki ülke arasındaki yükler ağırlıklı olarak Türk bayraklı gemilerle taşınmaktadır. Bu taşımalar sırasında, Singapur limanında gemilerimizin herhangi bir problemle karşılaşmadığı belirtilmiştir. 4­Anti ­Damping Soruşturmaları Singapur, 2 Aralık 1995 tarihinden itibaren Türk menşeli 7214.20 ve 7214.40 GTİP no'lu inşaat demiri ihraç eden bazı firmalarımıza ton başına 30 ile 30.30 Singapur Doları arasında değişen değerlerde anti­damping vergisi uygulamaya başlamıştır. Ancak, söz konusu anti­damping vergisi 1 Ocak 2003'tarihi itibariyle uygulamadan kaldırılmıştır.
© İGEME ­ İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, 2005 32 5­İthalat Yasağı Singapur'da görülen mavidil hastalığı nedeniyle 20.02.2003 tarihinden itibaren bu ülkeden bazı canlı hayvan ve hayvansal ürünlerin ithalatı yasaklanmıştır. 6­Tekstil Müzakereleri Ülkemiz ile Avrupa Birliği arasındaki Gümrük Birliği uyarınca, Ortak Ticaret Politikasına uyum çerçevesinde Avrupa Birliği'nin tekstil ve konfeksiyon ithalatında üçüncü ülkelere uygulamakta olduğu kota ve gözetim önlemlerinin Türkiye tarafından da üstlenilmesini teminen Singapur ile müzakerelere devam edilmektedir. Singapur, tekstil ve konfeksiyon ürünlerinde tek taraflı kontrol sistemi çerçevesinde kota uygulanacak ülkeler listesinde yer almaktadır. Konu ile ilgili görüşmeler, iki ülkenin yetkilileri arasında 8 Aralık 1995 tarihinde Singapur'da yapılmış ve prensip olarak bir anlaşmaya varılmıştır. Ancak, Singapur tarafının iki ülke arasında imzalanması öngörülen "Mutabakat Zaptı" metninde yapılmasını istediği değişiklikler 8 Nisan 1996 tarihinde Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla kendilerine iletilmiş olmasına rağmen, bugüne kadar konuyla ilgili bir gelişme kaydedilememiştir. Türk İhracatçılar İçin Pazar Araştırma Amaçlı Faydalı Bilgiler Aşağıda yer alan web adresleri yardımıyla, öncelikle Singapur, genel olarak ise Güney­ doğu Asya piyasasına yönelik olarak pazar araştırması yapmak mümkündür. Ayrıca, Singapur, diğer ülkelerden farklı olarak, toplam ihracatının yarısına yakınını yeniden diğer ülkelere ihrac ettiğinden, (re­eksport) bir firma hem ithalatcı hem de ihracatçı olabilmektedir. Dolayısıyla, aşağıdaki web sayfaları yardımıyla elde edeceğiniz firma listelerini, hem ithalatcı hem de ihracatçı olarak değerlendirip, bu doğrultuda bağlantıya geçmeniz gerekmektedir. Bunun yanısıra, Singapur'da, 4 kalem mal grubu (petrol ve petrol ürünleri, tütün ve tütün mamülleri, alkollü içkiler, motorlu taşıtlar) dışındaki mallardan gümrük vergisi, resim ve harç alınmamaktadır. Ancak, bütün mallardan %5 oranında GST (Goods and Services Tax­ Mal ve Hizmetler Vergisi) tahsil edilmektedir. Tüm bunlara ek olarak, istatistiki bilgiler, Singapur`da yayınlanan IHALE ilanları, YATIRIM ve herhangi bir şirketin sicil kayıtlarının tesbiti ile ilgili web sayfaları da aşağıda yer almaktadır. © İGEME ­ İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, 2005 33