Turizmci krizden çıkış yolu arıyor

Transkript

Turizmci krizden çıkış yolu arıyor
44
MART 2016 | 10 TL
Turizmci krizden
çıkış yolu
arıyor
Avrupa’yı
keşfeden
Türk tatilci,
uzak rotalara
açılıyor
Gürcistan
Türk
yatırımcıları
bekliyor
Büyüyen otel
pazarı, yatak
sektörünün
iştahını
kabartıyor
6
40
56
76
oteller
yatırımlar
Turizmci krizden çıkış yolu arıyor ..........................6 – 26
Söyleşi / 10 Karaköy A Morgans Original
Genel Müdürü Eylem Atalay ................................28 – 29
Haberler..................................................................32 – 38
tedarikçiler
Gürcistan, Türk turizm yatırımcılarını bekliyor ....40 – 46
Söyleşi / T.C. Batum Başkonsolosluğu
Ticaret Ataşesi Mikail Develioğlu ...........................48 – 49
Haberler....................................................................30 – 42
acenteler
Büyüyen otel pazarı, yatak
sektörünün iştahını kabartıyor............................56 – 64
Haberler..................................................................66 – 75
Avrupa’yı keşfeden Türk tatilci,
uzak rotalara açılıyor ............................................76 – 83
Haberler..................................................................84 – 89
Haberler..................................................................90 – 98
İstatistikler ......................................................... 99 – 100
Yetkin Medya Yayıncılık Ticaret
Limited Şirketi Adına
Yazı İşleri
Pınar Çoban
Adres:
[email protected]
Yetkin Medya Yayıncılık
Emniyetevler Mah. Bornova Sok. No: 5/B,
4. Levent / İstanbul
Sahibi ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü
Sebahattin Ercan
İletişim
Abonelik
12 aylık abonelik bedeli 90 TL’dir. Abone olmak
isteyenler için hesap numarası:
Genel Koordinatör
Bülent Büyükaras
Tel: 0 212 278 77 41 pbx
www.turizmyatirimdergisi.com.tr
Reklam
Yetkin Medya Yayıncılık Ltd. Şti. Türkiye İş
Bankası 4. Levent-İstanbul Şubesi.
[email protected]
[email protected]
Editör
Özlem Kasa
Tel: 0 212 278 77 42 pbx
Faks: 0 212 278 77 68
[email protected]
Baskı:
Görsel Yönetmen
Eylül Eren
Özgün Ofset Tel: 0212 280 00 09
[email protected]
[email protected]
2
| turizm&yatırım | 03’2016
IBAN: TR57 0006 4000 0011 1400 7932 49
(Dekont ve adres bilgilerinizi
0212 278 77 68 nolu faksa gönderiniz.)
Yayın Türü:
Ulusal, süreli, aylık
Issn: 2147-2300
Baskı yeri ve tarihi:
İstanbul, Mart 2016
SUNUŞ
Krizden çıkış yolları…
T
urizm sektöründe yaşanan kriz artık herkesin malumu. Sektör, 2016
sezonundan umudunu kesmiş durumda. Ama yılı en az zararla kapatmayı ve önümüzdeki
yılları kurtarmayı isteyen turizmciler, krizden çıkış yolları arıyorlar. Tabi Türkiye’de güvenlik riski
devam ettiği sürece turizmcilerin kötü gidişatı değiştirme şansı yok. Rusya ve Almanya gibi ana pazarlar
başta olmak üzere tüm pazarlarda düşüş yaşayan Türk turizmcisi, umudunu son dakika satışlarına bağlamış
durumda. Kapasite daraltmaktan personel çıkarmaya, tasarruf önlemlerini artırmaktan yeni pazar arayışlarına
kadar bir dizi önlem alan turizmciler, ürün tedariği noktasında kısıntıya giderken, yatırım ve renovasyon kararlarını
da erteliyorlar.
Turizmciler, bu tablo karşısında asıl yol haritasını hükümetten bekliyor. Nitekim beklenen çözümle ilgili Başbakan
Ahmet Davutoğlu, “Turizm Acil Eylem Destek Paketi”ni geçtiğimiz günlerde açıkladı. Pakette, havayolu şirketlerine uçuş
başına 6 bin dolar destek verilmesi, 400 bin ve üzeri yolcu getiren tur operatörlerine Kredi Garanti Fonu ile 100 milyon
TL’ye kadar vadeli kredi desteği sağlanması, sektörün aldığı kredi borçlarının ertelenmesi, yıllık 750 bin dolar döviz
girdisi sağlayan turizmcilerin ihracatçı sayılması ve 255 milyon liralık hibe desteği gibi bir dizi önlem yer aldı. Destek
paketini olumlu karşılayan turizmciler, sektöre ilişkin daha kalıcı ve uzun vadeli çözümlerin getirilmesini talep ediyorlar.
Haberle ilgili ayrıntıları dosyamızdan takip edebilirsiniz.
Bildiğiniz gibi Türkiye’de büyüme gösteren bazı yatırımcılar, Türkiye’nin yanı sıra potansiyel gördükleri ülkelerde
de turizm yatırımlarına sıcak bakıyorlar ve bu ülkelere giderek saha araştırması veya fizibilite yapıyorlar. Öne çıkan
ülkelerden biri de Gürcistan. Liberal ekonomiyi benimseyen ve yüzünü Batı’ya dönen Gürcistan, yabancı yatırımcılara
sağladığı olanaklarla ve yaptığı yatırımlarla uzun zamandır dikkat çekiyordu. Türk yatırımcılar, turizmde son derece
bakir bir ülke olan Gürcistan’ı keşfetmekte geç kalsalar da ülkede belli yatırımlara imza atılıyor. Türklerin çok sıcak
karşılandığı ülkedeki yatırım olanaklarını ve olası sıkıntıları sizler için derledik.
Bu sayımızda ele aldığımız bir diğer konu ise ”Otellerde Yatak” oldu. Son yıllarda bir hayli gelişen yatak sektörü,
gözünü otel yatırımlarına dikmiş durumda. Hem artan yeni yatırımları hem de mevcut otellerdeki yenileme pazarını
değerlendirmek isteyen birçok yatak firması, turizm sektörünü yakın takibe almış durumda. Sektördeki gelişmeleri
dosyamızdan okuyabilirsiniz.
Birçok insanın gidip görmek istediği uzak rotalar; farklı kültürleri, iklimleri ve coğrafyalarıyla Türkiye’de de popüler
hale geldi. Avrupa ve Akdeniz ülkelerini keşfeden Türk tatilcisi, rekabet ve ulaşım olanaklarının artmasıyla fiyatları
daha makul seviyelere inen uzak rotalara da ilgi gösteriyor. Bu ilgiyi daha da artırmak için çalışan tur operatörleri, uzak
destinasyonlara yönelik özel turlar hazırlıyor. Her yıl 8-10 milyon kişinin yurt dışına çıktığı Türkiye’de paket turla yurt
dışına çıkanların sayısı 1,4 milyon seviyelerinde seyrediyor. Konuyla ilgili hazırladığımız haberi dergimizin bu sayısında
bulabilirsiniz.
Keyifle okumanız dileğiyle…
Turizm ve Yatırım Dergisi
4
| turizm&yatırım | 03’2016
OTELLER
DOSYA
Turizmci krizden
çıkış yolu arıyor
Turizmin olmazsa olmazı güvenlik ve huzur ortamına, Türkiye’nin
birçok noktasında yaşanan terör olayları ile gölge düşerken, sektörde
yaşanan maddi-manevi kaybın boyutu da hızla büyüyor. Krizden
çıkış için farklı yöntemlere başvuran turizmciler, asıl çözüm için
şiddet ortamının sona ermesini ve hükümetin desteğini bekliyor.
Durum ne?
T
ürkiye turizm sektörü, son bir yılda
yaşanan gerilemeyi ve olumsuz
etkileri üzerinden atmaya çalışırken
art arda yaşanan olaylar nedeniyle tam
anlamıyla bir krize girdi. Komşu ülkelerde
yaşanan savaş ve mülteci sorunu,
ülkemizde yaşanan terör olayları sebebiyle
bir dizi sorun ile karşı karşıya kalan sektör
sancılı bir sürece girdi. Ancak Rusya ile
yaşanan uçak krizi, Sultanahmet’teki
patlama ve başkent Ankara’da meydana
gelen bombalı saldırı sektörü krize soktu.
Ankara’da 28 kişinin ölümüne, 61 kişinin
de yaralanmasına neden olan son saldırı,
ülke ve turizm sektörünün gündeminde
6
| turizm&yatırım | 03’2016
şok etkisi yarattı. Rusya pazarını kaybeden
turizm sektörü, Avrupa ülkelerinde de
düşüşe geçti. Türkiye’nin ana pazarları
olan Almanya, Rusya ve Hollanda gibi
ana pazarlarda yaşanan düşüş nedeniyle
süreçten ciddi yara alan turizm sektörü,
krizi en az hasarla atlatmanın yollarını
arıyor.
2015 yılı nispeten kurtarıldı
2015 yılında Türkiye’ye gelen yabancı
ziyaretçi sayısı yüzde 1,6 gerileyerek 36,8
milyondan 36,2 milyona düştü. Geçen yıl
Almanya’dan gelen ziyaretçi sayısı yüzde
6,3 yükseliş kaydederek 5,25 milyondan
5,58 milyona çıktı. İkinci sıradaki Rusya
yüzde 18,5 daralma ile 4,47 milyondan
3,64 milyona indi. Bu dönemde yüzde 3,3
küçülen İngiltere’den gelenlerin sayısı ise
2,6 milyondan 2,51 milyona geriledi.
Yüzde 5,4 düşüş gösteren Hollanda ise
1,3 milyondan 1,23 milyona geriledi. Öte
yandan Avrupa’da; Macaristan, Slovakya,
Romanya, Bulgaristan, Litvanya, Estonya
gibi bazı pazarların dışında genellikle
düşüş yaşandı. Türkiye'nin turizm
gelirleri ise 32 milyar dolar seviyesinde
kaldı.
2016 yılı düşüşle başladı
2016 yılında turizmcileri daha sıkıntılı
bir tablo bekliyor. Terör olayları ve
güvenlik kaygısı nedeniyle insanların
tatil tercihlerinin yönü değişirken ABD,
İngiltere ve Almanya, Türkiye’ye yönelik
seyahat uyarısını yeniledi. Nitekim
Antalya’ya ocak ayında gelen ziyaretçi
sayısında geçen yılın aynı dönemine
göre yüzde 17’nin üzerinde düşüş
kaydedildi. Rusya’dan gelen ziyaretçi
sayısı ise yüzde 81 oranında geriledi.
Antalya İl Kültür Turizm Müdürlüğünün
yayınladığı ocak ayı verilerinde ele alınan
45 pazardan sadece 13’ünde yükseliş
görülüyor. Diğer illerde de benzer
durumlar söz konusu. İstanbul’da ise
nispeten daha az düşüş yaşanıyor.
Turistik amaçlı ziyaretlerin yanı sıra
toplantı, seminer ve kongre iptallerinin
peş peşe gelmesi 2016’nın daha da zorlu
geçeceğini gösteriyor.
Thomas Cook, 400 bin
koltuğunu İspanya’ya kaydırdı
İstanbul’daki kayıp bölgelere göre
yüzde 20 ile 40 arasında değişiyor
Diğer yandan İngiltere’de yayımlanan
The Independet gazetesinin haberine
göre, Thomas Cook, İngiltere’den
Türkiye’ye ayrılan 400 bin uçak
koltuğunu İspanya’ya kaydırdı. Habere
göre, Türkiye’ye havayolu seyahati
İspanya’ya kıyasla yüzde 23 ila 79
arasında daha ucuz. Ancak İspanya
talebi buna rağmen artarak sürüyor.
İngiltere’de Türkiye talebinin yarıya
yakının düştüğüne işaret edilen The
Independent’ın haberinde, Kanarya
Adalarına yaz sezonunda fiyatların
Türkiye’nin Akdeniz kıyılarına göre
yüzde 79, Manchester’den La Palma’ya
fiyatların Dalaman’a göre yüzde 23
daha pahalı olduğu, ancak buna rağmen
talep seyrinin İspanya lehine devam
ettiği vurgulandı. Haberde, İngiltere’deki
büyük tur operatörlerinden Thomson’un
da İspanya kapasitesini büyük ölçüde
arttırdığına dikkat çekildi.
Krizin etkilerinin yoğun olarak
yaşandığı İstanbul otelleri de zorlu
günlerden geçiyor. Taksim, Talimhane,
Sultanahmet ve Laleli bölgelerinde
hizmet veren tesislerin doluluk
oranlarında yüzde 20 ila 40’lara varan
düşüşler yaşanıyor. 2016 yılının çok daha
zorlu günlere gebe olmaması durumunda
geçen yıla kıyasla geceleme sayılarında
yüzde 15, gelirlerde ise yüzde 20’ye
yakın azalma ile tamamlanabileceğini
söyleyen Sultanahmet otelcileri, ivme
yakalanabilecek; nisan-mayıs, eylül-ekim
aylarında yükseliş olmasını bekliyorlar.
İstanbul’u besleyen Arap pazarı umut
yaratırken, Arap ülkelerinden İstanbul’a
gelen ziyaretçi sayısında ocak ayında
yüzde 19’luk bir artış görünüyor. Arap
ülkelerinden gelen ziyaretçi sayısı son üç
yılda artış kaydederken, bu pazarlar ile
çalışan otellerin kaybının daha az olduğu
belirtiliyor.
Avrupalı tur operatörleri
Türkiye kapasitesini düşürüyor
Yaşanan olayların ardından
Türkiye’yi Mısır, Tunus gibi ülkelerle
aynı kategoride değerlendiren Avrupa
seyahat pazarının en büyük tur
operatörleri, Türkiye kapasitelerinde
daralmaya gidiyorlar. Geçtiğimiz
günlerde Türkiye rezervasyonlarında
yüzde 40 düşüş olduğunu açıklayan
TUI yöneticilerinin ardından pazarın
ikinci büyüğü Thomas Cook da Türkiye
kapasitesini yüzde 29 azalttığını
bildirmişti. Thomas Cook Yönetim
Kurulu Başkanı Peter Fankhauser,
“Müşterilerimizin terör nedeniyle tercih
etmedikleri ülkelerden Türkiye, Tunus
ve Mısır’a alternatif destinasyonlar
sunuluyor” diyerek, Türkiye satışlarının
bu yıl son dakika ağırlıklı olacağını
belirtti. Türkiye talebi düşerken, İspanya,
Yunanistan, Kıbrıs ve Bulgaristan gibi
destinasyonlara olan talepte artış
yaşandığı gözleniyor.
03’2016 |
turizm&yatırım |
7
OTELLER
DOSYA
Otelciler krizde
ne yapıyor?
Peki, bu duruma karşı turizmciler
ne yapıyor? Bugüne kadar pek çok
krizi atlatan turizmcilerin bu krizde
eli kolu bağlı kaldı. Otelciler, bu zorlu
dönemi aşabilmek için alternatif pazar
arayışlarına giriyor, bir dizi tasarruf
tedbiri alıyor, eleman çıkarma ve otel
kapasitesinin kullanımında daralma gibi
yollara başvuruyorlar. İç pazara ağırlık
veren sektör, yurt içi ve yurt dışında
Türkiye’nin imaj ve güvenlik algısının
pozitif yöne döndürülebilmesi için çeşitli
faaliyetler yürütüyor… Ancak otellerde
yaşanan doluluk ve gelir kaybı, ne yeni
ve alternatif pazarlar ile ne iç pazar ile ne
de alınan çeşitli tedbirler ile kapanacak
gibi görünmüyor. Kimi otelciler 2016
turizm sezonunun, Türkiye’nin son
10-15 yıldaki en büyük kaybı olarak
kapanacağını düşünürken, krizin
etkilerinin birkaç yıl daha süreceğini
öngörüyorlar.
Birkaç oteli olan, tek tesis
ile sezonu geçirecek
Yaşanan kriz nedeniyle boş kalan
otellerin bazıları sezonda hizmet
vermeyecek. Öte yandan uluslararası
otel zincir markaları, kriz döneminde
münferit tesislere göre daha şanslı
durumdalar. Şehir otelciliği alanında
hizmet sunan tesisler, tatil otellerine
kıyasla yaşanan olumsuzluklardan daha
az etkilenirken, tatil otelleri, doluluk
ve gelirlerdeki düşüş nedeniyle; fiyat
8
| turizm&yatırım | 03’2016
indirimlerine gidiyor, birkaç tesis ile
hizmet veren gruplar ise tesis sayısını
düşürüyor ya da tek otel ile sezonu
geçirmeyi planlıyor.
çözüm sunması zor görünüyor. Avrupa
kadar olmasa da alternatif pazarlardan
gelen ziyaretçilerde de güvenlik
kaygısının etkili olduğu görülüyor.
Eleman çıkarılıyor, ürün tedariği
kısılıyor, renovasyonlar erteleniyor
Turizmciler: “Sorun fiyat
değil, güvenlik”
Doluluklar ve gelirlerdeki düşüş
nedeniyle otellerin kemer sıkma
politikalarının ilk yansımaları çoğunlukla
eleman çıkarma ya da personelin
ücretsiz izne çıkarılması şeklinde
karşılık buluyor. Birçok tesis eleman
çıkarırken, yeni sezon için personel
alımı da süreçten kaynaklı askıda
bekletiliyor. Zincir ve marka otellerde
ise personel çıkarma durumu daha
az. Öte yandan birçok otel renovasyon
kararını iptal ederken bir kısmı da
yenileme çalışmalarını erteliyor. Zaruri
ihtiyaçların dışında tedarik konusunda
da kısıtlamaya giden otellerde,
mevcut ürünlerin kullanım ömrünü
uzatmaya dönük çalışmalar yapıyor.
Otel yöneticileri, işletmede tasarruf
önlemlerine de ağırlık veriyor.
Dünya gündeminde sıklıkla yer
alan Türkiye’ye dönük olumsuz
algının bertaraf edilebilmesi için
tüm çıkış yolları zorlanırken, otelciler
Türkiye’nin imaj ve güvenlik sorununa
yönelik yürütülen propagandanın
aşılabilmesinin önemine dikkat
çekiyorlar. Zira, imaj ve güvenlik sorunu
ile ilgili olumsuz algının kırılması için
gayret gösteren turizmcilerin buluştuğu
ortak noktalardan biri de, sorunun
fiyat değil, güvenlik ile ilgili oluşu.
Avrupa pazarlarında yoğun ve etkin bir
tanıtımın yapılması gerektiğine dikkat
çeken turizmciler, sektör için acil bir
master planın da hayata geçirilmesinin
önemine vurgu yapıyorlar.
Uzakdoğu, Ortadoğu, Güney
Amerika ve Afrika öne çıkıyor
Tesis bünyesinde alınan tedbirlerin
yanı sıra farklı pazarlarda potansiyel
yaratmaya çalışan otelciler; Uzakdoğu,
Ortadoğu, Güney Amerika ve Afrika gibi
pazarlara yönelmeye çalışıyorlar.
Ancak maliyetlerin yüksek, gelirin az
olması nedeniyle alternatif pazarlarda
yaratılacak hareketlenmenin sektörün
içinde bulunduğu duruma uzun vadede
İç pazardaki artış, kaybı kapatır mı?
Erken rezervasyonlardaki düşüşler
nedeniyle endişeye kapılan turizmciler,
2016 yılında yaşanması beklenen
kaybı bir nebze olsun kapatılabilmek
için iç pazara yöneliyor. Yerli turisti
teşvik edici adımlara ağırlık veren
oteller, zararlarının bir kısmını
kapatmaya çalışıyor. Ancak Türkiye
genelinde yaşanan düşüş göz önünde
bulundurulduğunda, iç pazarda
beklenen yüzde 30’luk büyüme mevcut
kayba merhem olmayacak gibi…
OTELLER
DOSYA
Bakanlık
ne yaptı?
Sektör, Bakanlıktan
kalıcı çözüm bekliyor
2016 yılını kayıp olarak değerlendiren
ve kendi çabalarıyla bu süreci
aşamayacaklarını dile getiren turizmciler,
hükümetten ciddi destek bekliyor.
Hâlihazırda istihdam ve SGK primleri ile
ilgili düzenleme talep eden otelcilerin
isteği, Bakanlığın sadece kriz sürecinde
değil, uzun vadeli ve kalıcı çözümler
getirmesi. Turizmciler, başta Kültür ve
Turizm Bakanlığı olmak üzere, sektör ile
ilgili tüm muhatapların bir araya gelip,
ivedilikle adım atmasını bekliyorlar. Bu
noktada devreye giren TÜROFED, TÜROB,
TÜRSAB, TYD gibi sektör dernekleri
özellikle Kültür ve Turizm Bakanlığı ile
yakın işbirliğine giderek, sorunlarını ve
çözüm önerilerini Bakan Mahir Ünal’a
anlattılar. Uzun süren görüşmelerin
ardından Turizm Acil Eylem Destek
Paketi geçtiğimiz günlerde Başbakan
Ahmet Davutoğlu tarafından açıkladı.
Turizmciler, “Acil Eylem Destek
Paketi”ni ilk adım olarak karşıladı
Rus turistlerin Türkiye’ye gelmeye
devam edeceğini iddia eden Davutoğlu,
turizmcilere; sektörde yapısal değişikliğe
gideceklerini, tanıtıma daha büyük bütçe
ayıracaklarını ve birkaç pazar odaklı
turizm anlayışını değiştireceklerinin
sözünü verdi. Davutoğlu, “Türkiye'ye
dönük kara propaganda yürütülüyor.
Hep birlikte, Türkiye güvenli bir ülkedir
sesini dünyaya duyurmamız lazım” dedi.
Başbakan Ahmet Davutoğlu tarafından
açıklanan 9 maddelik Turizm Acil Eylem
Destek Paketi’nde şu tedbirler yer aldı:
Sektöre 255 milyon liralık
hibe desteği verilecek
“1 Nisan- 31 Mayıs tarihleri arasında
tüm ülkelerden turist getiren A Grubu
seyahat acentesine uçuş başı 6 bin
dolar destek verilecek. Destek; Gazipaşa,
Antalya, Dalaman, Bodrum, Adnan
Menderes ve Zafer Havalimanı'nda
tüm dünyadan gelecek olan turistler
için uygulanacak. 400 bin ve üzeri yolcu
getiren tur operatörlerine Kredi Garanti
Fonu ile 100 milyon TL’ye kadar vadeli
10
| turizm&yatırım | 03’2016
kredi desteği sağlanacak. Kredilerin
geri dönüşünde sorun olursa yeniden
yapılandırılmaya gidilecek. Bu destek
ile yurt dışından turist getiren orta
ölçekli Türk tur operatörlerinin ayakta
kalması amaçlanıyor. Diğer bir destek
ise hâlihazırda 13 milyar doları bulan
turizm proje kredilerinin ödemeleriyle
ilgili erteleme konusunda yapıldı. Yine
yıllık 750 bin dolar döviz girdisi sağlayan
turizm konaklama ve deniz tesisleri
yatırımcıları, ihracatçı sayılacak. Böylece
düşük maliyetli kredi kullanabilecekler.
Çevreye duyarlı tesislere su ve atık
su gibi bedeller için en düşük tarife
uygulanacak. Sektöre 255 milyon liralık
hibe desteği verilecek. Başta tahsisli
araziler üzerine kurulu turizm yatırımları
için 2016’da ödenmesi gereken ecrimisil,
kira ve gelir payı ödemelerinin bu
yıl ertelenerek, takip eden 3 yıl için
vade farkı alınmadan ödenmesine
imkân tanınacak. Kültür ve Turizm
Bakanlığından onaylı deniz turizmi
tesislerine Ekonomi Bakanlığından
destek sağlanacak. Liman, yat limanı,
rıhtım, iskele, çekek yerleriyle ilgili
yasal düzenleme işler hale getirilecek.
Belgeli deniz turizm işletmeleri de tıpkı
konaklama tesisleri gibi yararlanacak.”
Acil Eylem Destek Paketi’nin hızlıca
hayata geçirileceği belirtilirken, atılan
adımdan memnun kalan sektör
kuruluşları destek paketiyle ilgili şunları
paylaştı:
Herkesi mutlu edebilmek elbette çok
zor, ama “Turizm Acil Önlem Planı”
toplantısında devlet, turizm sektörünü
yalnız bırakmayacağının ve elinden
gelen desteği en üst seviyede vermeyi
sürdüreceğinin olumlu sinyallerini tüm
kamuoyuna gösterdi.
Osman Ayık
Osman Ayık: “Sorunlarımız hükümet
tarafından dikkate alındı”
Turizm sektöründe oluşan
darboğazın giderilmesi açısından
dile getirdiğimiz sorunlardan bazıları
hükümetimiz tarafından dikkate
alındı ve ‘Acil Önlem Paketi’ olarak 9
madde açıklandı. Bizim açımızdan
sevindirici olan hükümetimizin tüm
bileşenlerinin sorunu değerlendirerek
çözüm paketini açıklamasıdır.
Başbakanımız bu açıklamanın bir giriş
olduğunu, diğer değerlendirmelerin
devam ettiğini ve önümüzdeki
dönemde tüm taraflarla görüşmelerin
sürdürüleceğini ifade etti. Bu bizim için
memnuniyet verici olmuştur. 9 maddeyi
yönetim kurulumuzda ayrıntılı olarak
değerlendirdikten sonra geniş açıklama
yapacağız.
Murat Ersoy
TYD Başkanı A. Murat Ersoy:
“Turizmciler yalnız olmadığını anladı”
Turizmcilerin, 13 milyar dolarlık
borcunun ertelenmesi, yöresel
uçuşlara 7 saatlik yakıt desteği,
turizmciye sağlanan ihracat teşviği
ve yurt dışındaki Türk kökenli tur
operatörlerine 100 milyon liralık mali
destek verilmesi, turizmcinin kapıldığı
yalnızlık hissini ortadan kaldırdı.
Timur Bayındır
TÜROB Başkanı Timur Bayındır:
“İstihdama yönelik tedbirlerin de
hayata geçirilmesini bekliyoruz”
Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun
açıkladığı Turizm Acil Eylem Planı’nı
sektördeki sıkıntıların aşılması yönünde
OTELLER
DOSYA
olumlu bir ilk adım olarak görüyoruz.
Kamu ve özel sektörün birlikte aldığı
kararlar olarak iyi bir başlangıç. Eylem
planındaki maddeleri de genel olarak
olumlu buluyoruz. Özellikle Başbakan’ın
bu yoğun gündemde turizm sektörünün
çok önemsendiğinin mesajını vermesi
sektör adına memnuniyet verici.
Özellikle eylem planında yer alan 750
bin dolar ve üzerinde gelir getiren
tesislerin ihracatçı sayılması ve kredi
kullanımına yönelik kararlar başta
olmak üzere alınması planlanan
tedbirler çok yerinde. Ancak istihdama
yönelik tedbirlerin de hayata
geçirilmesini bekliyoruz. Kültür ve
Turizm Bakanımız Sayın Mahir Ünal’a
da bu tedbirlerin alınması konusunda
sektörümüze yönelik yoğun mesaisi
için ayrıca teşekkür ediyoruz.
önlemler için sayın başbakana
müteşekkiriz. Konaklama sektörü
olarak mevcut durumda daha radikal
destek ve çözümlere ihtiyaç duyuyor
olsak da Bakanlığımızın üzerinde
çalıştığı ifade edilen yapısal çözümler
içerisinde daha etkin çözümlerin ve
desteklerin ele alınacağına inanıyoruz.
ALTİD Başkanı Burhan Sili:
“Daha radikal destek ve
çözümlere ihtiyaç duyuyoruz”
KATİD Başkanı Murat Toktaş:
“Uzun vadeli çözümlere
ihtiyacımız var”
Türkiye’mizin içinde bulunduğu
yoğun gündem içerisinde kısa sürede
hazırlanan ve kamuoyuyla paylaşılan
Y
Burhan Sili
Sezon öncesi açıklanan planla kısa
vadede biraz nefes alacağız. Ama daha
uzun vadeli çözümlere ihtiyacımız
Murat Toktaş
TÜRSAB, ABD’den 1 milyon, Latin
Amerika’dan 500 bin turist hedefi koydu
aşanan kriz, sektör kuruluşlarını da harekete geçirdi.
Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) ise krizden
çıkış yolu önerilerini kapsayan bir rapor hazırlayarak,
Başbakan Ahmet Davutoğlu, Başbakan Yardımcısı Mehmet
Şimşek ile Kültür ve Turizm Bakanı Mahir Ünal’a mektup olarak
gönderdi. Agresif tanıtım kampanyaları hedeflediğini açıklayan
TÜRSAB yönetimi, ABD’den 1 milyon, Latin Amerika ülkelerinden
500 bin turist getirmek için hedef koydu. TÜRSAB ayrıca, Kültür
ve Turizm Bakanlığı ile birlikte yerli turiste piyasanın yarısı
kadar faizle kredi verilmesi için görüşmeler yapıyor. TÜRSAB
Başkanı Ulusoy’un, yatak sayısı 1,1 milyona ulaşan, halen 40
bin yataklık yatırımı devam eden ve 1 milyondan fazla sigortalı
çalışanı bulunan sektöre ilişkin hasar tespit raporu ve yolladığı
öneriler mektubundan öne çıkanlar şöyle:
Í "ĊKHHHˆKKHˆˆLHIˆˆˆĀ1Kþ
volatilitesi ve güvenlik kaygısıyla gelişmiş ülkeleri tercih etti.
Í áˆˆªL
/HĊLˆLHªˆljˆLˆHHKHHL
destinasyonlar ve daha çok harcama yapan turist. ABD’den
1 milyon, Latin Amerika’dan 500 bin turist hedefleniyor. Bu
bölgelerden gelen turistin kişi başı harcamasının ortalama
turistin 3-4 katı olması öngörülüyor.
12
var. Özellikle konaklama tesislerinin
ihracatçı kapsamına alınması bu eylem
planı içindeki en güzel haber oldu. Sahil
şeridindeki tesislerimizin ecremisil
ödemelerinin ertelenmesi, çevreye
duyarlı tesislere daha evvelden verilen
enerji desteği hariç, su ve atık su
konusunda da indirimden yararlanması,
turizm limanlarının Ekonomi Bakanlığı
desteklerinden yararlanacak olması
ve özellikle konaklama tesislerinin
bankalara olan borçlarının geri
ödemesinde yaşayacağı sıkıntılarda
yeni yapılandırma ve ödemesiz yeni
planlar, kısa vadede biraz pansuman
olacaktır.
| turizm&yatırım | 03’2016
Í1£/0ÙþKKHHLˆLHˆˆHH
H
verilmesi için Turizm Bakanlığı ve bankalar ile görüşüyor.
ÍaIHHKˆHªLÜHLHHˆLÝÝKHˆLˆL
anlayışlı olmaları sağlanmalı.
ÍÚÝKÿzKzǢÜljLH
KˆǢˆKHLˆKˆ
kampanyaları gerçekleştirilmeli.
ÍdKKHKLHHˆHKL
rezervasyon kampanyası yapılmalı.
Í-ÝHKLKªLdLHˆKLHLˆLˆL
bir bölümü kruvaziyer limanı haline getirilmeli.
ͤ/HĊHLLKHûzLljLKHIHL
KÜI
kulüp kampları ilgi ilgili oteller ile acentalar arasında yaşanan
sorunlar) konusunda ilgili sektör ve kurumların anlayışlı
davranması için genelge yayınlanmalı.
Í1KKL-Ú2IHLˆ%ĊǢþ
SGK primlerinde 2016 yılına özel indirim sağlanmalı.
Í2zLˆKHljHLHˆĀ
ÍHKĊHHÝLKþ0HÜH*zªL+HÝHHLˆĊLˆH
kapsamalı.
Í1KHǢˆHˆˆLH¤12ĊLH
HIKHljHLHˆĀ
Í-HªHˆǢHLHˆLˆLKHKÜLLÜÜzLLÝK
tarafından prim olarak karşılanması.
OTELLER
GÖRÜŞLER
Turizmciler
ne diyor?
Bakanlığın kalıcı çözümleri
hayata geçirmesi önemli
Yusuf Hacısüleyman /
Akdeniz Turistik Otelciler ve
İşletmeciler Birliği (AKTOB)
Başkanı
R
usya ile son dönemde yaşanan
olaylar beklenmedik bir durumdu.
Dolayısıyla yaşanan bu sürecin
etkileri göz önünde bulundurulduğunda
Rus pazarında 2016 senesi için bir
beklentimiz yok. Rusya’yı bu yıl
tamamen kayıp olarak görüyoruz. Ancak
bu durum diğer pazarlara da olumsuz
yansıyor. Terör olayları sebebiyle
yaşanan çekince ve korku Türkiye’ye
gelmek isteyenlerin tercihlerini etkiliyor.
Bunun da rezervasyon süreçlerinde bir
miktar yavaşlamaya sebep olduğunu
söyleyebiliriz. Ancak yıl içerisinde, şu
an yaşanan çekincelerden kaynaklı
rezervasyon gecikmelerinde belirli bir
düzelme olacağını öngörüyoruz.
Yaşanan süreç nedeniyle otellerde
maliyet düşürücü çözüm yollarına
gidiliyor. Tabi burada önemli olan
misafir hizmet kalitesine zarar
getirmeden önlemlerin alınmasıdır.
Dolayısıyla işletmelerin yapacakları
uygulamalar, misafir sayılarına ve
kendi iç yapılanmalarına göre farklılık
gösterecektir. Gerçekleşmesini arzu
ettiğimiz adımlara dair Bakanlığın
açıklama yapmasını bekliyoruz.
Maliyetlerin düşürülmesiyle ilgili
hususları Bakanlığa özellikle
aktarıyoruz. İstihdama yönelik
vergi yükleri ve SGK primleri ile ilgili
yapılması gereken düzenlemeler var.
Sadece kriz döneminde değil, sektöre
yönelik kalıcı çözüm getirilmesi
beklediğimiz bu konularla ilgili henüz
bir yol alamadık.
Alınabilecek önlemler bizi aşıyor,
Bakanlığımızdan yardım bekliyoruz
S
on dönemde yaşanan olaylar,
Haziran 2013’ten itibaren yaşanan
düşüşü henüz telafi edememişken
sektörü gerçek anlamda çıkmaza
soktu. Maalesef Rusya ile uçak krizi ve
Sultanahmet’te yaşanan vahim hadise
sonucu, son büyük düşüşü yaşadık
ve var olan rezervasyonlarımız iptal
olurken yerine yenilerini almak da
mümkün olmadı. Sadece tatil için gelen
turistlerin dışında, toplantı, seminer
ve kongrelerimiz de iptal olunca ileriye
dönük kısa vadede bir iyileşme olması
zor görünüyor. İstanbul’a gelen gemilerin
de durak olarak şehri listelerinden
çıkarmaları konaklamanın yanında
diğer sektörleri de ciddi şekilde olumsuz
etkileyecek. Bütün bunların sonucunda
2016’nın hiç parlak bir yıl olmayacağı
kesin. 2015 rakamlarımızın gerçek
anlamda ne kadar altında olacağını şu
anda kestirmek çok zor, ancak bu şekilde
devam etmesi halinde kaybımızın yüzde
30-40’lara ulaşması hiç sürpriz olmaz.
14
| turizm&yatırım | 03’2016
Yaşanan hadiseler durulmadan,
gayretlerimizin pozitife dönüşmesi zor
Tüm yaşananlara rağmen, otelciler
olarak bizler hala ümitlerimizi koruyor,
bir şekilde tasarruf tedbirleri alarak
bu süreci geçirmeye çalışıyoruz. Yeni
pazarlar edinebilmek ve terörden çok
da etkilenmeyen pazarlara yönlenmek
niyetiyle birçok ülkede workshoplara
ve fuarlara katılıyoruz, ancak
alınabilecek önlemler bizi aşıyor. Bu
nedenle hükümet tarafından alınacak
önlemler, sektöre verilebilecek destekler
konusunda Turizm Bakanlığımız ile
paylaştığımız sıkıntıların çözümleri
için yardım bekliyoruz. Maalesef,
ülkemiz sürekli dünya televizyonlarının
gündeminde. Türkiye hakkında
yapılan yerli yersiz, olumlu olumsuz
propagandaların negatif etkilerinden
de kurtulamıyoruz. Sürecin aşılabilmesi
çok fazla elimizde olmasa da çözüm
önerilerimizi TÜROB olarak sunmaya
devam ediyoruz. Bir taraftan da pozitif
Müberra Eresin / TÜROB
Başkan Yardımcısı ve Eresin
Otelleri Genel Müdürü
olmaya çalışıyor ve bu kapsamda
çabalıyoruz, ancak ülkemizde ve
komşularımızda yaşanan hadiseler
durulmadan, gayretlerimizin pozitife
dönüşmesi zor görünüyor.
OTELLER
GÖRÜŞLER
Otelciler elinden geleni yapıyor, ancak
Türkiye’nin güvenlik ve imaj sorunu var
H
âlihazırda Rusya’yı tamamen
kayıp olarak görürsek Almanya,
Hollanda Belçika ve özellikle de
bizim bölgemizi ilgilendiren İngiltere’de
bir önceki yılın aynı dönemine göre
yüzde 30-40 varan bir gerileme söz
konusu. 2014’ten 2015’e geçerken Rusya
pazarında yüzde 25’lik bir küçülme
olmuştu. 2015’te ülkemize gelen Rus
turist sayısı yaklaşık 3 milyon 600
bindi. Bu rakamın 2016’ta gerçekleşme
ihtimali şu an gözükmüyor. Almanya
ve Hollanda’da rezervasyon rakamları
geriden geliyor. Muğla’nın en önemli
pazarı olan İngiltere şu an yüzde 30-35
civarında bir düşüş yaşıyor. Bir de Rus
turist olmayınca Türkiye’nin genel
ortalaması yüzde 50-55’i buluyor. Bu
eksiğin bir ya da birkaç pazardan telafi
edilmesi mümkün değil. Belki bir kısmı
toparlanır, ama tamamen kapacağını
düşünmüyorum. Çünkü Güneydoğu’da
yaşanan terör olayları, Rusya ile Türkiye
arasındaki gerginlik ve karşılıklı tehditkâr
açıklamalar hala devam ediyor. Irak, İran,
Suriye ve özellikle sınırımızda oluşan
mülteci sorunu… Türkiye’ye yönelik dış
basında o kadar negatif şey var ki, tüm
bunları üst üste koyduğumuzda ciddi
bir güvenlik sorunu algısı ortaya çıkıyor.
aynak pazar olarak gördüğümüz ülkeler,
vatandaşlarına seyahatlerinde dikkatli
olmaları yönünde net uyarılar yapıyorlar.
İç pazarın katkısı, Avrupa ve Rusya’daki
kaybımızı karşılamaz
Otelciler bu zorlu süreçte yapması
gerekeni yapıyor, ancak ülkenin bütünü
ilgilendiren bir güvenlik ve imaj sorunu
olduğu için bireysel olarak bunu aşmaları
mümkün değil. Rezervasyon teşviki için
tüm argümanlar kullanıldı, indirimler
yapıldı, özel paketler hazırlandı. Otelciler
tur operatörleriyle görüşüp eski kayıtlı
müşterine de ulaşarak elinden geleni
yapıyor. Krizi atlatabilmek için elimizdeki
verilere göre hareket edecek, belki
kapasite kısma yoluna giderek örneğin
500 oda değil de 300 oda açacağız.
Dolayısıyla bu durum istihdamı
etkileyecek, personel maaş politikasına
yansıyacak. Turizmdeki daralma
tedarikçileri de etkileyecektir. Otel el
değiştirmeleri ya da bir kısmının kullanım
dışı bırakılması gibi durumlar gündeme
gelecek. Sezonluk otellerde hala son
dakika rezervasyonları ile ilgili bir
beklenti var. Beklenti oluşunca hareket
edileceği için şu an personel alımları
erteleniyor. Sürecin etkileri mart ve nisan
aylarında daha belirgin hissedilecek. Bir
ay sonra gerçekten Türkiye düzeyinde
de çok farklı konuşacağız. Türkiye’nin
de Muğla bölgesinin de toplam
kapasitesinin geçen yıla kıyasla yüzde
30 altında bir hesap kitap yapılması
Yavuz Torunoğulları / FETOB
Başkanı
ve buna göre adım atılması gerekiyor.
Kendi işletmelerimizde de bu şekilde
düşünüyoruz. Ortada realite var
ve buna sırtımızı dönerek hareket
edemeyiz. Hükümetin konuya yaklaşımı,
Bakanımızın ve bürokratlarımızın
daha aktif çalışması bir noktaya kadar
belki toparlar, ama bu saatten sonra
o da tam olmaz çünkü sezon geldi.
Belki iyi bir iki hamlenin sezonun ikinci
yarısını kurtarmaya katkısı oluyor. Bu
yıl iç pazarın yüzde 25-30 büyümesi
öngörülüyor. Bu memnuniyet verici
bir durum. İç pazar yüzde 30 artış
kaydederse yaklaşık 1 milyon civarında
bir ilave olur. Ancak bu Avrupa ve
Rusya’dan toplam kaybımız olan 6-7
milyonu karşılamaz.
Odayı bedava da verseniz güvenlik
kaygısı nedeniyle insanlar gelmiyor
Fahrettin Mor / Kent Hotel İstanbul Genel Müdürü
P
aris’teki saldırılar ve Sultanahmet’te
yaşanan bombalı saldırının
ardından işlerimiz durdu.
Fiyatlarımız olabilecek en son noktaya
kadar düşürdük, ancak gelen giden yok.
Geçen yılın aynı dönemine göre bu yıl
gelirler ve doluluklarda yüzde 70’lik düşüş
yaşıyoruz. Biz ağırlıklı olarak Avrupa,
Amerika Birleşik Devletleri ve Güney
16
| turizm&yatırım | 03’2016
Amerika pazarlarından konuk ağırlayan
bir tesisiz. Yaşanan son olayların
ardından işlerimiz tamamen durdu.
Fiyatlarımızı düşürdük, promosyon
yapıyoruz ancak geri dönüş yok. Eleman
çıkarmayı düşünüyoruz. Fiyatları
düşürseniz de odayı bedava verseniz de
çözüm olmuyor. Çünkü insanlar güvenlik
sorunu nedeniyle gelmek istemiyorlar.
OTELLER
GÖRÜŞLER
Artık iç pazarın değeri anlaşılmalı ve
bu alanda kalıcı politikalar oluşmalı
Nizamettin Şen / ATAV
Başkanı
Ü
lke ve turizm sektörü olarak zorlu
bir süreçten geçiyoruz. İçinde
bulunduğumuz durum turizm
ürünümüzün yarattığı bir kriz değil,
ülkemizin içine düştüğü siyasi ve dış
ilişkilerle ilgilidir. En önemli boyutu da
ülke güvenliğidir. Güvenlik imajımızın
her geçen gün daha negatif algılanması,
turizmde yaşayacağımız krizin süresini
ve yayılımını da uzatacaktır. Bu negatif
ortam ve gelişmelerin devam etmesi
gelecek yılları da etkileyecektir. Kitle
turizminin aşırı etkilenmesi diğer turizm
çeşitlerinin karar verme sürelerindeki
ön hazırlıklara yansımaktadır. Örneğin
kongre turizmi en az 2 yıl önceden
karar ve planlama gerektirdiği için uzun
vadede çok ciddi kayba uğrayacaktır
ki biz bunu iki yıldır yaşıyoruz. Kültür
turizmindeki kayıpları da böyle
değerlendirmeliyiz.
İç pazara stepne olarak
bakmaktan vazgeçmeliyiz
Konaklama tesisleri krizi atlatabilmek
için öncelikle tekrarcı müşterilerine
yönelmeliler. Yeni pazarlama ve tanıtım
stratejilerini bulundukları bölgelerde
kolektif bir harekete dönüştürmeliler.
Yeni pazarlar ve ürünlerle krizin
nasıl fırsata çevrilebileceği, Bakanlık
ile planlanmalıdır. Artık iç pazar
potansiyelinin değeri anlaşılmalı ve kalıcı
politikalar oluşmalı, iç pazara stepne
olarak bakılmaktan vazgeçilmelidir. Biz
12IHHKHLˆKˆILLHˆHˆ
bir strateji takip ediyoruz.
Misafir memnuniyetini düşürmeden,
maliyet planlaması yapılmalı
D
HMI dış hat gelen-giden yolcu
verilerine göre, Türkiye’deki
ziyaretçi sayısı 2014-2015 yılları
arasında ortalama yüzde 4’lük bir
azalma görülüyor. 2015’te yaşanan
olumsuzluklar nedeniyle 2016 yılı
ziyaretçi sayılarında bir azalmanın
gerçekleşeceği öngörülüyordu. Fakat son
olayların ardından öngörülenin üstünde,
çift haneli rakamlara çıkan bir kaybın
muhtemel olduğunu söyleyebiliriz.
Rusya ile yaşanan krizin, negatif etkileri
bu yıl artarak devam ediyor. Yaşanan
terör olayları, insanların seyahat
tercihlerini yönlendirir hale geldi.
Özellikle Sultanahmet meydanındaki
patlama, başta Almanya olmak üzere,
Fransa ve Benelüks pazarlarından
gelen misafir sayısında düşüşe yol
açtı. Büyük tur operatörleri, Türkiye
kapasitelerinde yüzde 30-35’lere varan
daraltma kararı aldılar. Fransa gibi bazı
kaynak pazarlardan uçuşlar iptal ediliyor.
Otelciler, bu zorlu dönemi aşabilmek
adına; iç pazara, Doğu Avrupa’ya ve
Ortadoğu pazarına ağırlık veriyor. Ama
bu pazarların kapasitesi diğer pazarların
18
| turizm&yatırım | 03’2016
kaybını karşılamayacaktır. 2015’te
yaklaşık yüzde 30 artış yakalayan iç
pazarın bu yıl biraz daha büyüyeceğini
düşünüyoruz. Bu artışın, dünya
turizminde ilk 7 ülke arasına girmiş ve
ciddi arz fazlası olan ülkemizin ihtiyacını
karşılamaya yetmeyeceği ortada. Grup
olarak biz de gelişmelerden son derece
olumsuz etkilenmekteyiz. 2016 turizm
sezonu Türkiye’nin son 10-15 yıldaki
en büyük kayıp yılı olarak bitecek ve en
az 2-3 yıl sürecek bir krizin ilk senesi
olacaktır.
Kriz, sektörün tüm oyuncularına
yeni deneyimler kazandıracak
Turizmdeki gerilemenin en az hasarla
aşılabilmesi için öncelikle misafir
memnuniyetini düşürmeden mantıklı
bir maliyet planlaması yapılmalı. Bu yıl
onca olumsuzluğa rağmen tercihlerini
ülkemizden yana yapan misafirlerimizi
baş tacı etmemiz gerekiyor. Artan
maliyetlerle başa çıkmanın en önemli
yolu rasyonel yönetim anlayışıdır.
Bunu sağlamak için öncelikli olarak;
çalışanların verimliliğini artıracak
Hakan Alpay / Paloma Hotels
Genel Koordinatörü
eğitimler yoğunlaştırılmalı, tasarruf
bilinci tüm personele öğretilmeli,
katılımcı yönetim anlayışı ile çalışanlar
ortak hedefe yöneltilmeli, doluluklarla
doğru orantılı bir istihdam planlaması,
daha ekonomik işletme modellerinin
oluşturulması, enerji kontrolü
konusunda yeni önlemler alınması,
alternatif pazarlara yönelmek ve
daha agresif iş takibi yapılmalıdır.
Bu kriz sektörün tüm oyuncularına
yeni deneyimler kazandıracaktır.
Önümüzdeki günleri iyi tahlil etmeli ve
olasılıkları buna göre hesaplamalıyız.
OTELLER
GÖRÜŞLER
Dinler Group, Alanya’daki
otelinde kapasite daraltacak
B
iz 32 yıldır turizm yapıyoruz.
Ama doğru düzgün iş yaptığımız
sezon sayısı 10’u geçmez. Hep bir
sıkıntı vardı. Sektörde 2009’da başlayan
ciddi ivmelenme vardı. Bu yıl biraz
geriye dönüş olacak ama umuyorum
ki toparlarız. Bizim Alanya’da da bir
otelimiz var. Rus krizi ve Avrupa’daki
düşüş nedeniyle bu otelde kapasitemizi
azaltacağız. 2-3 üç oteli olanlar bir veya
iki otelini sezonda açmayacaklar. Biz de
tek otelimizin kapasitesini daraltacağız.
Oteldeki 235 odadan 120’sini hizmete
açacağız. Bu yıl çok ciddi işsizlik olacak.
Personel sayısını azaltmak için eleme
yapmak zorunda kaldık. Çünkü bizim
de risklerimiz arttı. Sezon kötü gidecek,
asgari ücret zamlandı. Kapadokya’da
5 avroya da 1000 avroya da yatak var.
Ama şu an önemli olan fiyat değil,
güvenlik. 1000 avroluk odayı turiste 200
avroya verseniz de gelmez. Dinler Group
olarak otelcilik dışında balon işine de
girdik. Bugüne kadar hep mas turizm
yapıyorduk. Ancak Kayakapı projesi ile
premium bir otel açtık. Bu proje, sürekli
yeni odaların açıldığı, yeni aktivitelerin
ilave olduğu bir yaşam alanı…
Yakup Dinler / Dinler Group
Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel
Müdürü
Avrupa’da etkin tanıtım yapılmalı, en
büyük desteği TÜRSAB ve TOBB vermeli
arasında sıkıntı var. Öte yandan İsrail
ile yakınlaşmanın artması sevindirici.
Antalya’ya 500 bin İsrailli geliyordu.
Geçen sene 120 bin kişi geldi, bu
gelenler Müslüman Filistinli veya
Arap İsraillilerdi. İnsanlar, Antalya’dan
haftalık ev, mutfak alışverişini yapıp
gidiyorlardı. Bunlar şimdi geri dönüyor.
Mesela İsraillinin yerini İranlı alamadı.
Çünkü İranlı aynı tempoda gelmiyor.
Antalya’nın ekonomik kaybı tahmin
edilemeyecek boyutlarda olabilir.
Bekir Akkaş / Akkanat Holding
Tourism Group Operasyon
Müdürü
S
iyasi ve ekonomik olarak imaj
sorunu yaşadığımız, kötü bir
süreçten geçiyoruz. Böyle bir
ortamda kişisel kanaatim, Antalya
turizmi geçen yıla kıyasla en iyimser
yüzde 40 kaybetti. 1989’ların turizmine
döndük. Türkiye, 1989’dan beri yatırım
yaptığı Rusya’yı kaybetti. Geçen yıl
Antalya’ya 2 milyon 831 bin Rus gelmişti,
bu sene ise Rus turist gelmeyecek.
Şu an ülkeler arasında değil, iki lider
20
| turizm&yatırım | 03’2016
Bu dönemde tasarruf tedbirleri önemli
Oteller, boşa kullanılan su ve elektriği,
çöğe atılan gıdayı önlemek için eğitim
çalışmalarına ağırlık veriyor. Öte yandan
personel sayısı düşürülüyor. Otellerin en
büyük gideri personel, ancak insan gücü
olmadan da bu iş yapılmıyor. Şu an tam
fark edilmese de nisan ayında durum
daha da belirginleşecek. Bu süreçte
pazarlama faaliyetleri hızlandırılmalı.
Biz, işlerimiz iyi gittiğinde, pazarlama ve
reklamı kesen bir toplumuz. Avrupa’yı
özellikle de Almanya’yı unuttuk, gereken
önemi vermedik. 80 milyon nüfuslu
Almanya’dan Türkiye’ye gelenlerin yüzde
20’si Antalya’yı tercih ediyor. Almanlar
inandıkları yeri iyi korurlar, sahip
çıkarlar. Almanya’nın birçok şehri var.
Firmaların bu şehirlere dönük çalışma
yapmaları, work shoplar düzenlemeleri,
çeşitli hediyeler sunmaları ve ülkemize
ait gastronomi ürünlerini tanıtmaları
gerekir.
Ümit Avrupa’da
Yaşanan olaylar nedeniyle imajımız
kötü. Ülkemizin milli bir turizm
politikası olmadığı için basın ve medya
kanallarında çalışma yok. Endirekt
ve direk sanal bir çalışma yapılmalı,
örneğin Almanya’da sevilen sayılan,
referans insanlar kullanılmalı. Bizim
maalesef bir yasamız, birliğimiz yok.
Birliğimiz olmadığı için paramız da yok.
Ama karşımızda dev bir TÜRSAB ile yine
Türkiye’nin en büyük sivil toplum örgütü
TOBB var. Şu an en büyük ihtiyacımız
Avrupa’da etkin bir pazarlama, reklam
ve tanıtımın yapılması. Kamu buna
önderlik etmeli, en büyük desteği
TÜRSAB ve TOBB vermeli. Durum vahim,
ama ümitsiz değiliz. Ümit Avrupa’da.
Öte yandan Türkiye’de iç pazar
desteklenmeli. Toplantı, etkinlik, seminer
gibi organizasyonlar için yurt dışına
giden kesim, belirli kampanyalar ile yurt
içine alınmalı.
OTELLER
GÖRÜŞLER
2016’yı komple
kaybettiğimizi söyleyemeyiz
Ünal Solmaz / Empire Suite
Hotel Genel Müdürü
Y
aşanan olaylar nedeniyle
Sultanahmet tamamen boş
kaldı. Kapanan oteller, birkaç
otelin tek tesise indirilmesi ya da
ücretsiz personel izinleri söz konusu.
Bu durumu biraz da turizm camiasının
vefasızlığına bağlıyorum. Kriz çıkalı
bir buçuk ay olmadı ama hemen
otel kapatma, personel çıkarma gibi
kemer sıkma politikalarına gidildi.
Oysaki ülkemiz turizm sektörü son
7-8 senedir tarihinin en yüksek
cirolarının yakalandığı altın dönemini
yaşadı. Bir oteli olan sayıyı 2’ye 3’e
çıkardı. Coğrafyamızda her şey anlık
veya günlük olarak değişebiliyor, bu
açıdan 2016’yı komple kaybettiğimizi
söyleyemeyiz. Mart, nisan ayı itibariyle
İstanbul’un tüm bölgelerinde Ortadoğu
pazarının yansıması olur. Bugün
Taksim bölgesi İranlılarla dolu. Yine
Aksaray, Laleli gibi bölgelerde otellerin
doluluğunu koruyan Ortadoğulu gruplar
var. Yaşanan gelişmeler karşısında
otelcilerin yapabileceği çok fazla bir
şey yok. Turizmi temsil eden dernek,
birlik ve gruplar Türkiye’ye yönelik
kara propagandayı boşa çıkarmak
adına çalışma yapabilirler. Siyasi
ve konjonktürel bir olay ile karşı
karşıyayız. Bölgesel bir kriz var ve çok
sayıda ülkenin dahil olduğu bir savaş
yaşanıyor. Türkiye birçok ülkenin
vatandaşı için umut kapısı haline geldi.
O nedenle ayaklarımızı yere sağlam
basmamız gerekiyor. Siyasilerimiz de
daha ılımlı kararlar vererek birliğimizi
ve güvenliğimizi korumalılar.
Biz ağırlıklı olarak Ortadoğu pazarı
ile çalışıyoruz, misafirlerimizin yüzde
99’a yakınını bu pazar oluşturuyor.
Müşteri portföyümüz ağırlıklı olarak
Suudi Arabistan’dan gelen turistlerden
oluştuğu için pazar kaybı yaşamadık.
Ancak Avrupa pazarından gelen
rezervasyonlarda iptaller var. Sadece
Belçika, Fransa ve Almanya’daki
Türk müşterilerimiz geliyor. Tercih
edilmemizde de lokasyonumuz ve
online sitelerdeki reytinglerimizin
yüksekliği etkili. Doluluklardan şikâyetçi
değilim, ancak fiyatlarda ciddi bir düşüş
var ve herkes aynı pazara yöneliyor.
Bu zorlu süreçte devlet
yöneticilerine büyük rol düşüyor
Duygu Sönmez / Wyndham
Istanbul Old City Genel
Müdürü
T
ürkiye turizm sektörü çok zorlu
bir süreçten geçiyor. Aslında bu
durum sadece Türkiye ile alakalı
değil, global bir kriz var. Dolayısıyla
insanların seyahat alışkanlıkları
değişkenlik göstermeye başladı. Bu işin
ekonomik kısmı. Bir de güvenlik kısmı
var. İstanbul turizmcileri olarak Ankara
22
| turizm&yatırım | 03’2016
patlaması bizim için ilk darbe oldu ve
büyük şehirlerde de güvenlik sorunu
olduğu yönünde bir algı oluşmaya
başladı. Sonrasında gelen Sultanahmet
patlaması ise olaya son noktayı koydu.
Turistlere yönelik bir saldırı yapıldığı
için rezervasyonlar bıçak gibi kesildi.
Laleli’de hizmet veren bir tesis olarak
geçen yıla kıyasla hem doluluklarda hem
de gelirlerde yüzde 30-40’lara varan bir
daralma yaşadık. Amerika, Avrupa çok
önemli pazarlar. Ama Avrupa neredeyse
yok denecek kadar az. Uzakdoğu keza
öyle... 2016 yılı kayıp gibi görünüyor.
Eğer stabil giderse ve olumsuz bir şey
yaşanmazsa 2017’nin ilk çeyreğinden
sonra toparlanma başlar. Bu zorlu
süreçte devlet yöneticilerine çok
büyük bir rol düşüyor. Otelciler olarak
bizlerin yaptığı çalışmalar yeterli değil.
Yönetenler, biraz daha sektörü düşünür
şekilde hareket etmeli.
2016 hakikaten zor geçecek bir yıl.
Bu nedenle potansiyeli artırabilecek,
alternatif pazarlara yönelmeye
çalışıyoruz. Örneğin İran’da bir
hareketlenme var. Azerbaycan da
önemli bir pazar haline gelmeye başladı.
Road showlar, work shoplar, fuarlar çok
önemli. Bu tür organizasyonlara katılıyor
ya da lokal acenteler aracılığıyla ilgili
pazarların acentelerini otellerimizde
ağırlıyoruz. Bunların dışında sosyal
medya ve online rezervasyon
sistemlerine ağırlık veriyoruz. Mesela
otelimizde iki Hintli aşçı istihdam
ettik, Hint mutfağı kurduk. İnternette
Arabian, Indian gibi konaklama ve akşam
yemeklerinin yer aldığı paketler yarattık.
Biz Dorak Holding’e bağlıyız. Dolayısıyla
arkamızda güçlü bir destek ve sıkıntılı
dönemlerde bizi finanse eden bir
yatırımcımız var. Bu sayede de eleman
çıkarmayan nadir otellerden birisiyiz.
Otelimiz 4 bloktan oluşuyor. Blok
kapatmaya gittik. Daha çok otel içindeki
tasarruf tedbirleriyle süreci aşmaya
çalışıyoruz.
OTELLER
GÖRÜŞLER
Türkiye’nin tanıtımı, bağımsız
bir firma tarafından yapılmalı
T
ürkiye, turizmde 2016’yı kaçırdı.
Bana göre 2016 bitmiştir, 2017 de
bitmek üzere. Mart-ekim dönemi
için rezervasyon gelmiyor. Doluluklarda
ve gelirlerde geçen yılın aynı dönemine
göre yüzde 88’lik bir düşüş var. Yaşanan
olaylar karşısında otelciler olarak hiçbir
çözümümüz yok. Önceden Libya, Mısır,
İran, Suriye, Tunus, Cezayir, İsrail, Rusya,
eski Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler
Birliği’nden ciddi sayıda turist gelirken,
şu an hiçbiri yok. Öte yandan BBC’yi
açıyorsunuz Afrika, Suriye gibi gösterilen
birkaç ülke var ve Türkiye de bu ülkeler
arasında. Bu aleyhimize bir durum ve
güvenlik sorunu nedeniyle insanlar
ülkemize gelmek istemiyorlar. Bizim
konuklarımız Hollanda, Almanya ve
ağırlıklı olarak Rusya’dandı. Avrupa’dan
gelenler de aslında eskiden gurbetçi
diye tabir ettiğimiz Türklerdi. Zaten
iki senedir Avrupalı turist gelmiyordu.
Sultanahmet’teki saldırıdan sonra ise
Türkler dahil kimse gelmiyor. Avrupa’da
birçok ülke Türkiye’ye “gitmeyin“şeklinde
uyarılarda bulunuyor. İnsanlar
Yunanistan’a, Bulgaristan’a gidiyorlar.
Acil bir master planı
hayata geçirilmeli
Ülkemizin tanıtımını Türkiye’nin
tarihi-kültürel dokusunu bilen, bağımsız
bir reklam firmasına verip, hiçbir şey
bilmiyormuşuz gibi yeniden başlamak
lazım. Biz çok geç kaldık. Türkiye’nin bir
master planı yok. Bağımsız bir şirket
bulup dünyanın üçte ikisinde, Türkiye’yi
tekrar tanıtmamız lazım. Normalde kış
kontratları Mart ayının 15’ine kadar
biterdi, ancak şu ana kadar gelen tur
operatörü yok. Acil bir master planı
yapılmalı. Oteller, acenteler, restoranlar,
kaptanlar, rehberler kısacası bu işte
kimin eli taşın altında ise hükümet
ile oturup bir master planı hayata
geçirilmeli. Öte yandan bir diğer sorun
da hızla artan otel sayısı. Parası olan
herkese otel yapma ruhsatı veriliyor.
Oysa rakip Yunanistan’da 10 yıldır yeni
otel açılmıyor. Yaşanan olaylar sebebiyle
Şenol Öztürk / Erbil Hotel
Genel Müdürü
ne yazık ki yüzde 60 elemanımızı işten
çıkarmak durumunda kaldık. Elektrik
tasarrufuna gidiyor, kat kat klimaları
kapatıyoruz. Yenilemelerden de
kısıyoruz.
Bütçeleri düşürüp, alternatif
pazarlara yöneliyoruz
S
Ayhan Yıldız / Hotel Verena
Genel Müdürü
24
| turizm&yatırım | 03’2016
ektör olarak dünya genelinde
hissedilen ekonomik
dalgalanmaların etkilerini zaten
yaşıyorduk. İspanya ve Yunanistan’daki
mali krizler, Rusya ile Ukrayna
arasındaki gerginlik, Kazakistan
ve yine birçok ülkenin ekonomisini
sarsan devalüasyonlar, Irak, Suriye gibi
ülkelerdeki iç savaş, vb. birçok sorun
söz konusuydu. Ancak bu olayların hiç
biri Rusya ile yaşadığımız uçak krizi ve
Sultanahmet’teki bombalı saldırı kadar
etki etmemişti. 2015 yılının ortasından
sonuna dek devam eden etkiler, 2016
başında adeta turizmi durma noktasına
getirdi. İşin üzücü yanı da durum kısa
vadede düzelecek gibi değil. Fiyatlarda
neredeyse yüzde 50 oranında gerileme
olmasına rağmen, bir önceki yıla oranla
yüzde 35-40’lara varan bir düşüş
mevcut. Bizler pes etmeyen ve umudunu
kaybetmeyen insanlarız. Ancak açılan
otel sayısı her geçen yıl artıyor ve bu
tesisler azalan pastanın yeni talipleri
olarak rekabete katılıyorlar. Çıkar
yol elbette alternatif pazarlar. Artık
Uzakdoğu, Ortadoğu, Güney Amerika ve
Afrika gibi pazarlar daha önemli hale
geldi. Bizler de birçok meslektaşımız gibi
bütçeleri düşürüp, alternatif pazarlara
yöneliyoruz. Bu, kısa vadede çözüm olsa
da maliyetlerin yüksek, gelirin az olması
sebebiyle uzun vadede birçok işletmeyi
zor günlerin beklediğinin habercisidir.
OTELLER
GÖRÜŞLER
Gelirleri artırmak için çalışmalı,
giderleri minimum düzeyde tutmalıyız
Mert Okan / Orka Royal
Hotel Genel Müdürü
G
lobal ekonomik krizler, konaklama
sektöründeki yatak sayısı ile
arz-talep dengesizliği, haksız
online rekabet, Ortadoğu’daki savaş
ve terör olayları, Güneydoğu’da
yaşananlar, Rusya ile uçak krizi ve
son olarak Sultanahmet’teki bombalı
saldırı üst üste geldi. Eskiden 1 yıl
sonrasını görerek planlama yaparken,
artık yarını göremediğimiz için
sağlıklı hedefler koyarak, planlama
ve bütçe hazırlayamıyor, hazırlasak
da tutturamıyoruz. 2016 Ocak-Şubat
dönemi misafir geceleme sayısı 2015’in
aynı dönemine göre yüzde 20-25
civarında azalırken, gelirlerde yüzde 3035 düzeyinde bir düşüş var. Ciddi başka
bir olay yaşanmaz ise 2016 yılsonunda
2015’e göre geceleme sayısında yüzde
15, gelirlerde ise yüzde 20 civarında bir
azalma olacağını öngörüyorum. Para
kazanacağımız nisan, mayıs, eylül, ekim
ayları için toparlanmaya zamanımız var.
Pozitif olmamız gerekiyor.
Turist hareketini
arttırmanın yollarını arıyoruz
Her işletmenin özellikleri, konumu,
misafir profili ve maliyetleri farklıdır.
Kira ödeyen işletmelerin işi çok daha
zor. Kış döneminde aldığımız çeşitli
tasarruf önlemleri ile kar da zarar
da etmeden başa baş noktasını
yakalamaya çalışıyoruz. Avrupa pazarı
ağırlıklı çalışan işletmeler olsak da
Türkiye'nin farklı noktalarından turist
hareketini arttırmanın yollarını arıyor,
Avrupa'daki gurbetçilerimize ulaşmaya
çalışıyoruz. Sabit giderleri mümkün
olduğunca düşürüyoruz. Personelimiz
bizim için önemli. Çalışanlarımızı işten
çıkarmıyoruz, onlar da işletmelerine
sahip çıkıyorlar. Acil ve öncelikli
olmayan bir toplu iğneyi bile almıyoruz.
Satınalma yaptığımız firmalarda, kalite
ve standartlardan ödün vermeden,
alternatif, referanslı firma ve ürünleri
tercih ediyoruz. Enerji giderlerini
düşürecek önlemler alıyoruz. Konaklama
dışında günübirlik yiyecek-içecek, ziyafet
gelirlerini sınırlı da olsa arttırmaya
çalışıyoruz. Benim önerim pozitif olmak
ve çalışanlarımızla birlikte gelirimizi
arttırmak için çaba sarf etmek, giderleri
minimum düzeyde tutmaktır.
İstanbul, 15 Mart’tan sonra
eski trafiğine kavuşur
B
u yılı geçen sene ile
kıyasladığımızda Sura Grup otelleri
olarak ciddi bir kayıp yaşamadık.
Sadece gelen talepler biraz azaldı ve
yaklaşık yüzde 5’lik bir gerileme söz
konusu. Şu an yaptığımız çalışmalar
neticesinde de bu kaybı önümüzdeki
aylarda toparlayacağımızı öngörüyoruz.
Biz ağırlıklı olarak Ortadoğulu turistlere
hitap ediyoruz. Bu da diğer pazarlardaki
düşüş nedeniyle kayba uğrayan tesislere
bakıldığında bizi avantajlı kılıyor. Eskiye
göre daha iyimseriz. Belli bölgelerde
kriz daha yoğun hissediliyor, ama
bölgemiz Sultanahmet açısından daha
ÜKHÜIÝHĀ1L0I2H
Yardımcımız ve Turizm İl Müdürümüz
ile toplantılar yaptık. Bölgemizdeki
güvenlik tedbirleri en üst seviyeye
26
| turizm&yatırım | 03’2016
çıkarıldı. Bu da turistin daha rahat
olmasını sağlıyor. Katıldığımız etkinlik
ve fuarlarda, kendimizi, ülkemizi iyi
tanıtmamız gerekiyor. Biz, ülkemizin
savaş ortamından uzak bir bölge
olduğunu anlatıyoruz. Aldığımız geri
dönüşler olumlu yönde. Yurt dışından
gelen basın mensuplarının da desteğini
gördük. Bizim de zorlandığımız
durumlar oldu. Bu noktada bir araya
gelerek önlemler aldık, çalışanlarımıza
izinlerini kullandırdık. Karamsar
düşünmek sektörümüze zarar verir.
İyi hizmet sunulduğu sürece misafir
sürekliliği vardır.15 Mart itibariyle
İstanbul’un rahatlayacağını ve eski
trafiğine kavuşacağını tahmin ediyorum.
Yaptığımız toplantılar ve görüşmeler de
bunu doğrular nitelikte.
İlhan Erer / Sura Hagia Sophia
Hotel Müdürü
OTELLER
SÖYLEŞİ
Eylem Atalay / 10 Karaköy A Morgans Original Genel Müdürü
Morgans Hotel Group, Türkiye ve
Avrupa’da büyümeyi hedefliyor
Tarihi, 19. yüzyıla kadar uzanan ve ilk dönemlerinde Balıklı Rum Hastanesi olarak kullanılan
Büyük Balıklı Han, bir yılı aşkın süredir dünyayı ilk kez butik otel konsepti ile tanıştıran
Morgans Hotel Group’un, “Original” markası ile konuklarını ağırlıyor. 10 Karaköy A Morgans
Original Genel Müdürü Eylem Atalay, bina tasarımı ve konseptinin Morgans’ın, Original
markasına birebir uyduğunu ve otelin doğru marka ile doğru lokasyonda hayat bulan bir proje
olduğunu belirtiyor. 10 Karaköy A Morgans Original’i ve Morgans Hotel Group’un yeni dönem
hedeflerine ilişkin detayları, otelin genel müdürü Eylem Atalay ile konuştuk.
10 Karaköy A Morgans Original’i sizden dinleyebilir miyiz?
Morgans Hotel Group bünyesinde yer alan 10 Karaköy A
Morgans Original, Kasım 2014’te hizmete girmiş, 71 odalı butik
bir otel. Standart, deluxe, loft süit ve loft terrace süit odaların yanı
sıra otelin kral dairesi konumunda olan bir penthouse’muz var.
Burası küçük bir otel olmasına rağmen toplantı salonu ve farklı
yiyecek & içecek outletleri ile birçok servisi aynı ayna sunabilen,
mimari olarak da iddialı bir tasarım oteli.
Yatırımcı firma Nesa Turizm ile Morgans
Hotel Group arasında nasıl bir anlaşma imzalandı?
Yatırımcı Nesa Turizm, ağırlıklı olarak inşaat alanında faaliyet
gösteren bir şirket. Grubumuz Başkanı İsmail Ekşioğlu. Daha önce
Antalya’da da otel yatırımları olmuş, ancak şu an faaliyette olan
tek turizm projesi 10 Karaköy. Morgans ile aramızda franchise
anlasması var.
Türkiye’ye, İstanbul Karaköy’den giriş yapan
Morgans Hotel Group hakkında bilgi verebilir misiniz?
Zincirin öne çıkan özellikleri nelerdir?
Morgans Hotel Group, 1984’te dünyayı ilk butik otel konsepti ile
tanıştıran ve 13 oteli olan bir zincir. Şirketimiz turizm sektöründe
‘game changer’ olarak değerlendiriliyor. Yeni bir oluşum yaratıyor
ve butik otel konsepti Morgans ile dünyaya geliyor. Morgans
bünyesinde; Delano, Mondrian, Hudson ve Original olmak üzere
4 marka var. Her marka kendine has özelliklere sahip. Delano;
lüks segmentteki ikonik markamız. Mondrian, şehir otelleri
kategorisinde, daha ulaşılabilir lüks segmentteki “lifestyle”
markamız. New York’ta hizmet veren Hudson, yaklaşık 850
28
| turizm&yatırım | 03’2016
odalı, bina olarak da farklı bir tarz ve konsepte sahip bir otelimiz.
Original markası ise statükonun dışına çıkmayı seven, kendine
has özellikleriyle dikkat çeken bir yapı sergiliyor. 10 Karaköy de
mimarisi ve tasarımı ile tam bir Original.
Morgans Hotel Group’un Türkiye’de büyüme
planı var mı? Yeni otel yatırımları gelecek mi?
Morgans, Amerika ağırlıklı bir şirket. Ardından Londra geliyor.
Avrupa’daki ilk oteli burası. Grubun yeni projeleri arasında Doha
ve Dubai var. Dubai’de hem Delano hem de Mondrian markası
olacak. İkisi de 2016-2017 yıllarında açılacak. İzmir Çeşme’de yine
Delano markasıyla bir proje var. Morgans, Türkiye’de ve Avrupa’da
büyümeyi hedefliyor. İstanbul’a başarılı bir giriş yapan grup,
buradaki potansiyeli gördüğü için Avrupa’da büyümek istiyor.
Original, Türkiye’de yeni ve henüz ilk yılını tamamlamış bir otel.
Büyük zincir oteller ile kıyaslandığında bu tarz butik markaları
tanıtmak daha zor. Ama bir yandan da sizi ayrıcalıklı ve özel
kılıyor. Çünkü diğerleri her yerde olabiliyor, ama siz Morgans
olarak çok seçici noktalarda bulunuyorsunuz. Yavaş yavaş marka
bilinirliği de oturmaya başladı.
Nesa Turizm’in, lokasyon olarak Karaköy’de
karar kılınmasında neler etkili oldu?
Geçmişte Eski Liman diye adlandırılan Karaköy artık yeni
bir çehreye kavuşuyor. Karaköy’ü Karaköy yapan ve özel kılan
bazı unsurlar var. Bunlardan bir tanesi de eski İstanbul’a
yakınlığı. Yabancı misafirler İstanbul’a geldiklerinde öncelikle
tarihi yarımadaya yakın olmak istiyorlar. Eskiden direkt olarak
orada konaklama yapılırken, günümüzde bölgenin çok kalabalık
Türkiye’ye 10 Karaköy A Morgans Original ile giriş yapan Morgans
Hotel Group, Türkiye ve Avrupa’da büyümeyi hedefliyor. Grubun
İzmir Çeşme’de Delano markasıyla bir projesi daha bulunuyor.
olması nedeniyle şehrin içinde ve bölgeye yakın yerler tercih ediliyor. Karaköy, buna
cevap verebilen en güzel nokta. Yürüyerek köprüyü geçiyor ve tarihi yarımadaya
ulaşabiliyorsunuz. Yine yürüyerek Galata Kulesi’ne varılabiliyor. Metro ile bir durak sonra
Taksim’de, Şişhane’de olabiliyorsunuz. Karaköy, İstanbul Modern’in yanı sıra müzeler,
sanat galerileri ve yükselen restoran trendleri ile de şehrin en canlı bölgeleri arasında. Bu
nedenle Morgans, Karaköy’de olmaktan çok mutlu.
Hedef kitleniz arasında kimler var?
Misafirlerimizin yüzde 80’i yabancılardan oluşuyor. Bulunduğumuz konum itibariyle de
şehre turistik amaçlı gelen misafirleri ağırlıyoruz. Morgans markası tutkunları sayesinde;
Amerika birinci pazarımız, ardından İngiltere ve diğer Avrupa ülkeleri geliyor. Ama son
birkaç aydır markanın oturması ve bilinirliğinin artmasıyla iş amaçlı gelenlerin de tercih
ettiği bir otel olma yolunda ilerliyor.
Yeme-içme alanında konuklarınıza ne gibi farklılıklar sunuyorsunuz?
10 Karaköy, gastronomi alanında da çok iddialı bir otel. 20 yıldır Türkiye’de olan ve
zLHHHªHˆǢHLǢ
/I
2HL3LLþ1ÔKƑKHLÜdÿƑª
Ödülleri’nde en iyi şef seçildi. Rudolf’un kendi adı ile hizmet veren restoranın yanı sıra, çok
güzel bir manzaraya sahip olan ve hafta sonu canlı müzik performanslarının sergilendiği
ON10 barımız da yeme-içme alanında gözde mekanlardan. Otelimizin alt katında yer alan
Private Dining Room’da da haftada iki akşam, misafirlerimizi Orient Express’in 1800’lü
yıllarına götüren yemekli bir perfromans sergileniyor.
Skalite International İstanbul Ödülleri’nde ‘En iyi Butik Otel’ ödülüne
layık görüldünüz. Bu kadar kısa sürede başarıya giden yol nasıl belirlendi?
Skalite, kalite odaklı bir ödül. Kaliteli hizmet anlayışı Morgans’ın ve bizim mottomuz.
Biz gerçek anlamda butik otel kavramının karşılığını yansıtıyoruz. Konuklarımız kapıdan
girdikleri andan itibaren çok özel bir servis ile karşılanıyorlar. Misafir resepsiyona
gitmeden odasında chek-in yapabiliyor. Tabi ekip de çok önemli. Özenle seçilmiş bir
kadromuz var. Çalışanlarımızda aradığımız en önemli husus servis tutkusuydu. Misafirle
sıcak ama aynı zamanda mesafeli ilişki kurmayı başarabilen, dikkatli, özenli ve eğlenceli
bir servis anlayışımız var. Tüm bu alanlardaki başarımızın, ödüle giden yolu açtığını
düşünüyoruz.
Turizm sektörü son dönemde yaşanan olaylar nedeniyle zorlu
günlerden geçiyor. Sürecin etkilerini nasıl değerlendiriyorsunuz?
Yaşanan olaylar, düşük sezona denk geldiği için aslında tam olarak etkilerini aktarmak
güç, ancak tabii ki biz de iptaller aldık. Bazı cruise gemileri İstanbul’dan gitti. Yaşananların
asıl etkilerini nisandan sonra gözlemleyeceğiz, çünkü önemli olan yüksek sezonun nasıl
geçeceği. Güvenlik ile ilgili yaşanan olumsuzlukları Avrupalılar, Amerikalılara göre daha
sakin karşılayabiliyor. Çünkü bu tür olayların dünyanın her yerinde yaşanabileceğinin
örneklerini görüyorlar. O nedenle geçmişe nazaran daha çabuk toparlandığımızı
düşünüyoruz.
Otel yatırımları açısından İstanbul’u nasıl değerlendiriyorsunuz?
Gelişmekte olan her bölge, yatırımcıların ve markaların gözbebeği haline geliyor.
Karaköy de bunlardan bir tanesi. Bölgede henüz açıklanmamış olsa da bildiğimiz birçok
proje var. İhtiyaç doğrultusunda yatırım yapılabilir, ancak İstanbul geneline bakıldığında
arz-talep dengesi ile ilgili bir sıkıntı var. Bu durum fiyatları aşağı çekerken, destinasyonun
değerini de düşürüyor. Londra, Paris, New York’taki fiyatlara yaklaşmaya çalışırken bir
anda geriye gidiyorsunuz. Yine de birçok markanın gözü hala İstanbul’da.
Eylem Atalay kimdir?
Boğaziçi Üniversitesi Turizm
İşletmeciliği bölümünün ilk
mezunlarından olan Eylem
Atalay, Hyatt Regency ve
Intercontinental’deki stajlarının
ardından son sınıftayken,
Hyatt Regency’de pazarlama
koordinatörü olarak çalışmaya
başladı. Daha sonra 5 yıl
Intercontinantal’in kurumsal
satış bölümünde görev alan ve ilk
açılış deneyimini Marriott Hotel
Asia’da yaşayan Atalay, akabinde
Four Seasons bünyesinde 7
sene çalıştı. İlk resort deneyimini
ise JW Marriott Bodrum olan
Atalay, 15 yıllık satış-pazarlama
tecrübesinin ardından, genel
müdürlük pozisyonuna 10
Karaköy, A Morgans Original ile
geçiş yaptı.
03’2016 |
turizm&yatırım |
29
OTELLER
HABER
Akfen GYO’nun yatırımı, Novotel
İstanbul Bosphorus kapılarını açtı
Akfen GYO tarafından İstanbul’un en eski ticaret merkezlerinden biri olan Karaköy’de
beş yıldızlı olarak yapılan 200 odalı Novotel İstanbul Bosphorus (Karaköy) hizmete açıldı.
Böylece şirketin yurt içi ve yurt dışında faaliyete geçen otel sayısı 19’a yükseldi.
E
konomik şehir otelciliği alanında
Türkiye’nin ilk ve tek gayrimenkul
yatırım ortaklığı olan Akfen
Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı (GYO),
otel yatırımlarını hizmete açmaya
devam ediyor. Akfen GYO, İstanbul’un
en eski ticaret merkezlerinden biri olan
Karaköy’ün merkezinde beş yıldızlı
olarak yatırımını gerçekleştirdiği 200
odalı Novotel İstanbul Bosphorus’u
(Karaköy) 16 Şubat 2016 tarihi
itibariyle hizmete açtı. Tarihi yarımada
manzarasının yanı sıra kültürel ve
sanatsal etkinlikler ile gün boyu
canlılığını koruyan bir bölgede hizmete
açılan Novotel İstanbul Bosphorus,
şirketin stratejik ortağı ve Avrupa’nın
lider otel işletmecisi Accor Grubu
tarafından işletilecek.
Yatırımın bedeli 120 milyon TL oldu
Novotel İstanbul Bosphorus’un
hizmete açılmasının ardından
açıklamalarda bulunan Akfen GYO
Yönetim Kurulu Başkanı Süha Güçsav,
Novotel İstanbul Bosphorus gibi son
derece önemli bir yatırımı sektöre
kazandırdıkları için çok mutlu olduklarını
ifade etti. Gürçav, şunları söyledi:
“Otelimiz, Türk ve dünya mutfağının en
lezzetli örneklerini sunan restoranı ve
misafirlerinin konforu için sağlanan tüm
özellikleri ile turizm sektörü açısından
G
bölgenin cazibe merkezi olan Rıhtım
Caddesi üzerinde bulunuyor. Tarihi
Yarımada’ya, Galata Kulesi’ne ve Boğaz’a
yürüme mesafesinde konumlanan bu
son derece modern tesis için yaklaşık
120 milyon TL tutarında yatırım yaptık.”
Yıl içinde otel sayısı 20;
oda sayısı 3 bin 628 olacak
Güçsav, konuşmasına şunları ekledi;
“Sahip olduğumuz iş modeli ve Accor
Grubu ile yaptığımız stratejik iş birliği
kapsamında 10 yıl gibi bir sürede Türkiye,
Mardan Palace yeniden satılıyor
eçtiğimiz aylarda borcundan dolayı icra yoluyla
Halkbank’a satılan Antalya Kundu’daki Mardan Palace,
yeniden gündeme geldi. TBMM gündemine taşınan
Mardan Palace’ın durumuna ilişkin CHP Adana Milletvekili
Elif Doğan Türkmen’in verdiği 8 soruluk önergeyi yanıtlayan
Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, Mardan Palace’ı
Halkbank’ın işletmesinin söz konusu olmadığını ve tesisin
satışa çıkarılacağını açıkladı.
30
| turizm&yatırım | 03’2016
Rusya ve KKTC’de 19’u operasyonel, 1’i
inşaat aşamasında toplam 20 otelden
oluşan bir portföye ulaştık. Büyüme
hedeflerimiz kapsamında İstanbul’da
hayata geçirdiğimiz bir diğer önemli
projemiz 200 odalı İbis Otel Tuzla’nın
inşaatı devam ediyor. Bu yatırımımızı
da yılın ikinci çeyreğinde hizmete
açmayı planlıyoruz. Böylece, yıl içinde
portföyümüzdeki otellerin tümü
operasyona geçmiş olacak ve faal otel
sayımız 20’ye, oda sayımız ise 3.628’e
ulaşacak ”dedi.
Otelin etkin bir şekilde işletilemediğini, zararda olduğunu
ve kamu bankası eli ile işletilmesinin doğru olmayacağını
ifade eden Şimşek, bu nedenle de otelin satılarak bankanın
var olan alacaklarının tahsil edileceğini belirtti. Kasım
ayında 719 milyon lira bedelle ihaleye çıkarılan ve Halkbank
tarafından 360 milyon 50 bin lira bedelle satın alınan Mardan
Palace’ın satış ihalesinin iptali için AST İnşaat tarafından
dava açılmıştı.
OTELLER
HABER
Clarion Hotel Mahmutbey hizmete girdi
M
akro Ayakkabıcılık tarafından
Mahmutbey’de kapılarını açan
5 yıldızlı Clarion Hotel, 245 oda
ile hizmet verecek. Hem iş hem de tatil
amaçlı gelen turistlere hitap eden tesis,
toplantı ve davetler için kullanılabilecek
balo ve toplantı salonları, dünya
mutfağından lezzetlerin yer aldığı
restoran ve barlarının yanı sıra Spa
olanaklarıyla da dikkat çekiyor.
MIA SPA merkeziyle Spa alanında
LǢHLHHHIHLIKL2ÓÛ
masaj odalarında Uzakdoğu masajları
uygulanıyor. Spa merkezinde kapalı
havuz, Türk hamamı, buhar odası,
sauna ve fitness merkezi de yer alıyor.
Yiyecek-içecek konusunda da iddialı
olan Clarion Hotel’de; Türk, İtalyan,
E
Meksika ve Fransız mutfağı gibi dünya
mutfaklarının önde gelen tarifleri özenli
bir servisle sunuluyor. Clarion Hotel’in
lobby lounge barı MAR.TEA.NI, çok
özel bira ve kokteyl menüsünün yanı
sıra çay çeşitleriyle de keyifli dakikalar
sunuyor.
Clarion Hotel, merkezi
konumuyla dikkat çekiyor
İstanbul’un merkezi noktalarından
birinde yer alan Clarion Hotel, Atatürk
Havalimanı’na 10 km, İkitelli Organize
Sanayi Bölgesi’ne 6, CNR EXPO Fuar
Merkezi’ne 11, TÜYAP Fuar ve Kongre
aĊL $þaHI
ƑKHLÜ2aĊ
5, Mahmutbey metro durağına ise 1 km
mesafede bulunuyor.
Ege Grup’tan Bodrum’a “Helal Otel”
ge Grup Otelcilik, Bodrum’da “helal tatil”
konseptiyle hizmet veren yeni bir otel açtı.
1453 Bodrum Resort Hotel’de toplam 315 oda
bulunuyor. Eski Club Marmara’yı 7 milyon liraya
yenileyen Ege Grup Otelcilik, oteli İslami konsepte
uygun hale getirdi. Her şey dahil konseptinde hizmet
verecek olan tesiste, odalar genişletildi ve bir havuz
ilave edildi.
Asarlık Koyu’nda 35 dönüm arazi içerisinde
konumlanan 1453 Bodrum Resort Hotel’de, çocuklar
için de birimler yapıldı. Otelin yetkili satış acentesi olan
Ala Turizm’in sahibi Hakan Yılmaz, 5 Şubat itibariyle
tesisi rezervasyona açtıklarını belirtti. Otelin resmi
açılışı ise 1 Mayıs 2016’da gerçekleştirilecek.
Titanic Hotels'in Berlin'deki
üçüncü oteli açıldı
T
itanic Hotels, Almanya Berlin’deki
üçüncü otelini açtı. Berlin’in en
merkezi caddelerinden, ChausseStrasse Caddesi üzerindeki konumu ile
Titanic Chausse Berlin, gerek iş gerekse
tatil amaçlı seyahat edenlere hitap
edecek.
Berlin Grand Central Tren İstasyonu,
karayolları ve tüm uluslararası
havalimanlarına kolay erişim sağlanan
bir lokasyonda bulunan 4 yıldızlı ve 400
odalı Titanic Chaussee Berlin, 12 Şubat
2016’da hizmete girdi. Konumu ve
konsepti ile iş dünyasının ağırlayacak
olan Titanic Chausse Berlin, şehrin ve
eğlencenin tadını çıkarmak isteyen
misafirlerini de unutmuyor. Titanic
32
| turizm&yatırım | 03’2016
Chausse Berlin, 3 bin metrekare
büyüklüğündeki Be Fine Sport & SPA’sı,
kapalı havuzu, restoranları, barları ve
dekorasyonu ile göz dolduruyor.
Titanic Chaussee Berlin’de,
1500 metrekarelik balo salonları
ve büyüklüğü 45 ila 175 metrekare
arasında değişen özel toplantı odaları
yer alıyor. Organizasyonlar için gerekli
teknolojik donanımıyla profesyonel
hizmet veren tesiste, dünya ve Türk
mutfağının seçkin lezzetleri de
sunuluyor.
Sırada Titanic Bodrum var
Dünyanın neresinde olursa olsun,
ihtiyaç duyulan her bölgede otel açmayı
amaç edinen grup, farklı konseptler
üzerinden ilerleyerek yeni yatırımlarına
kalite politikasından ödün vermeden
devam ediyor. Titanic Hotels, 2016
Mayıs ayında da Titanic Deluxe
Bodrum’u hizmete açacak.
OTELLER
HABER
Trivago listesinde Göreme
en iyi destinasyon seçildi
T
rivago, 2016 yılının
“En İyi Reputasyona
Sahip Şehirler” listesini
yayınladı. 190’dan fazla ülkenin
şehirlerinin yer aldığı listede,
en iyi otel değerlendirmelerine
sahip destinasyon Göreme oldu.
Destinasyonlarda yer alan otellerin
ortalama değerlendirmelerinin
sıralandığı listede, Göreme’de
yer alan oteller genel
değerlendirme sonuçlarından
yüzde 88 memnuniyet derecesi
alarak dünyada en iyi otel
değerlendirmelerine sahip
destinasyon oldu. Sıralamada
Göreme’nin ardından İtalya’nın
Matera ve San Gimignano şehirleri
geldi. 100 destinasyonluk listede en
fazla şehir barındıran ülke 9 şehir
ile İtalya oldu. İstanbul da 90. sırada
yer alarak listeye Türkiye’den giren
ikinci şehir oldu.
İlk 10’da İstanbul’dan
Neorion otel var
Hakan Uluer
2016 Yılı En İyi
Reputasyona Sahip Şehirler
Destinsyon
Göreme (Türkiye)
Matera (İtalya)
Puan
88%
87%
San Gimignano (İtalya)
85,90%
Gramado (Brezilya)
85,50%
+HLIû2KLHü
%"þ"ē
Lecce (İtalya)
85,30%
Siem Reap (Kamboşya)
85,10%
Killarney (İrlanda)
85,10%
Sorrento (İtalya)
84,90%
Funchal (Portekiz)
84,80%
Cesky Krumlov (Çek Cum.)
84,60%
Sanya (Çin)
84,60%
Assisi (İtalya)
84,20%
Lucca (İtalya)
84,20%
Abu Dabi (BAE)
84,20%
+ILû2KLHü
%øþ ē
Bled (Slovenya)
84,10%
Gold Coast (Avustralya)
84,10%
Braşov (Romanya)
84%
Zagreb (Hırvatistan)
84%
Hakan Uluer,
Çırağan Palace
Kempinski’de
Ç
Otel bazında misafir değerlendirmesi en yüksek otel Kamboçya’dan Shinta
Mani Club oldu. En iyi değerlendirmeye sahip otellerin sıralandığı Top 10 listesine
İstanbul’da yer alan Neorion oteli girdi. Yüzde 96’lık pozitif değerlendirmeye
sahip Neorion, ilk 50 tesis içerisinde yer alan tek Türk oteli oldu.
ırağan Palace Kempinski İstanbul’a
finans direktörü olarak Hakan Uluer
atandı. Uluslararası otel endüstrisinin
yanı sıra farklı sektörlerde 25 yılı aşkın
profesyonel finans tecrübesine sahip olan
Uluer, Çırağan Palace Kempinski İstanbul
yönetim kurulunda da yer alacak.
Kariyerinin 16 yılında lüks otel zinciri
Four Seasons Hotels & Resorts bünyesinde
uluslararası görevler ve otel açılışlarının
finansal süreçlerini yöneten Uluer, son olarak
marka otellerinin Türkiye, Suriye, Lübnan,
Mısır ve Ürdün ülkelerinden sorumlu bölge
finans direktörlüğü görevini yürütüyordu.
Hakan Uluer, İstanbul Üniversitesi, Finans/
Ekonomi bölümünden mezun olduktan
sonra Londra’da bulunan Polytechnic Central
London ve Cavendish College London’da
çeşitli eğitimler aldı. Türkiye’ye döndüğünde
ise İstanbul Üniversitesi Turizm İşletme
bölümünde yüksek lisans programına katıldı
ve İstanbul’un önemli üniversitelerinde
turizm finans konularıyla ilgili eğitimler verdi.
IAPCO’nun genel kurulu,
2018’de Japonya’da yapılacak
U
luslararası Profesyonel Kongre
Organizatörleri Birliği’nin
(International Association of
Professional Congress Organisers
- IAPCO) 49’ncu genel kurulu
2018’de Japonya’nın Tokyo kentinde
gerçekleştirilecek. TUYED yönetiminin
IAPCO bülteninden derlediği bilgilere göre,
birlik 1968 yılında kuruldu ve günümüzde
bünyesinde 41 ülkeden 116’yı aşkın
34
| turizm&yatırım | 03’2016
profesyonel toplantı, etkinlik ve kongre
organizatörü kurumunu barındırıyor.
Geçen yıl itibarıyla üye sayısı 3,1 milyon
kişiye ulaşan IAPCO üyeleri toplam 5.12
milyar avroluk iş hacmine sahip.
Yılda 8 bin 500’ü aşan toplantıyı
organize eden IAPCO üyeleri, toplantı
endüstrisinin hizmet standartlarını
yükseltmeyi amaçlıyor. Birliğin 49’ncu
genel kurulunun Japonya’da yapılacağı,
kurumun son olarak Güney Afrika Cape
Town’da gerçekleştirilen toplantısında
açıklandı. Buna göre, IAPCO’nun 2018’deki
genel kurulu Tokyo’da, konsey toplantısı
ise Osaka kentinde yapılacak.
IAPCO, 22 yıl sonra Asya’da
Asya bölgesinde IAPCO’ya üyelikler
2013 yılından itibaren büyümeye
başladı ve 20 yıllık süreçte bir Japon
üye yönetime girmeyi başardı.
1996’da Endonezya’nın Bali kentinde
düzenlenen genel kuruldan 22 yıl
sonra aynı toplantının Japonya’da
yapılacak olmasıyla ev sahipliği ikinci
kez Asya’ya dönmüş olacak. IAPCO
üyesi Japonya Ulusal Turizm Örgütü,
Japonya Turizm Ajansı ve Japonya
Kongre Hizmetleri’nden oluşan üç üyenin
girişimiyle birliğin genel kurulunun
Japonya’da yapılması teklifi sunuldu.
OTELLER
HABER
Mehmet Dipçin
Grand Prestige
Hotel&Spa’ya yeni
genel müdür
G
Otelciler krizde ‘Gelir
Yönetimi’ne yöneliyor
İstanbul’da Raffles Hotel’de ilki gerçekleştirilen “Hotel
Linkage Zirvesi”nde getiri yönetimi konusu yarım gün süren
sunumlarda ele alındı. Hotel Linkage İş Geliştirme Müdürü
Erhan Kaya, zirve fikrinin doğuşu ve hedeflerini TUYED
yönetimine anlattı.
H
otel Linkage’nin 1,5 yıl önce İstanbul Şehir Üniversitesi girişimiyle
kurulan bir şirket olduğunu söyleyen Kaya; “Hotel Linkage Academy
projemiz kapsamında Türkiye’deki Üniversiteleri gezdik. Bu girişimimiz
sayesinde dört ayda 700 kişiye ücretsiz eğitim verdik. Özellikle son dönemde
gündeme oturan gelir yönetimi konusunda Türkiye’de yeterli kaynak ve
çalışma bulunmadığını gördük. Bunun üzerine Türkiye’de bir ilke imza atarak
konuyla ilgili bu zirveyi gerçekleştirdik” dedi.
Gelir yönetimi dinamiklerinin iyi anlaşılıp uygulanması halinde otelcilerin
para kazanıp akıllı yatırımlar yapabileceğinin altını çizen Kaya, şunları
ekledi: “Karlılığın düştüğü, rekabetin arttığı üstüne üstlük krizlerin yaşandığı
günümüzde gelir yönetimi otelcilerin ilgisini daha fazla çekmeye başladı. Bizi
arayıp eğitim talep ediyorlar. Biz de üniversite şirketi olduğumuz için sistemi
satıp çekip gitmek yerine, durumu otel yönetimiyle birlikte baştan sona
gözden geçiriyoruz. Tesislerinde nasıl bir segmentasyona gitmeleri gerektiğini
ve gelirlerini nasıl arttıracaklarını anlatıyoruz.”
Otelciler getiri yönetimine kayıtsız
TUYED Yönetim Kurulu Üyesi ve İstanbul Bilgi Üniversitesi Öğretim
£LÚIljÝHKˆljˆLH2HLH£LÝKĊLL
Türkiye’deki otellerle gelir yönetimi hakkında yaptığı bir anketten çıkan
sonuçları özetledi. Araştırma kapsamında Türkiye’deki 2 bin otelle iletişime
geçildiğini, bu otellerden sadece 105 tanesinin yanıt verdiğini belirten
Demiroğlu, şu bilgileri aktardı: “Araştırma kapsamında otel yöneticilerinden
bilgi alındı. Ankete verilen yanıtlarda otellerin birçoğunun getiri yönetimi
konusunda bir uzman çalıştırmadığı, bu işi genel müdür, pazarlama müdürü
veya ön büro müdürlerinin yürüttüğü ortaya çıktı. Oysa bu iş bir ekip işi ve
konuyla ilgili bir uzmanlık gerektiriyor. Durum böyle olunca getiri yönetimi
konusunda akıllarına fiyatı farklılaştırma ve oda garantisi verme geldiği
anlaşılıyor.”
36
| turizm&yatırım | 03’2016
rand Prestige Hotel&Spa’nın Genel
Müdürlüğüne Mehmet Dipçin
getirildi. 25 yılı aşkın bir süredir
turizm sektöründe çalışan Mehmet Dipçin,
Galatasaray Lisesi’nde başladığı eğitim
hayatını İstanbul Üniversitesi Fransız Dili
ve Edebiyatı bölümünden mezun olarak
tamamladı. 2008 yılından bu yana yüksek
yatak kapasiteli otel ve tatil köylerinde genel
müdürlük yapan Dipçin, Grand Prestige
Hotel&Spa’da başladığı görevinden önce
Joy Hotels&Resorts ve TUI Travel Hotels
bünyesinde genel müdürlük pozisyonunda
bulunuyordu. Mehmet Dipçin, İngilizce ve
Fransızca dillerine hakim.
Recep Altınok
Altınok, yeniden
Dedeman
Konya'da
T
urizm sektörünün deneyimli
isimlerinden Recep Altınok, ikinci kez
Dedeman Konya’nın genel müdürü
oldu. Bir önceki görevi Dedeman İstanbul
ve Park Dedeman Levent otellerinin genel
müdürlüğü olan Altınok, 2009 - 2015 yılları
arasında Dedeman Konya’da başarılı
çalışmalara imza attı. Yeniden Dedeman
Konya genel müdürlüğü görevine gelen
Recep Altınok, sektördeki deneyim ve
tecrübelerini Dedeman Konya’ya aktarmaya
devam edecek.
OTELLER
HABER
Avusturya Cumhuriyetinden
Ahmet Barut’a onur nişanı
A
vusturya Cumhuriyeti, 2009 yılından beri
Avusturya Antalya Fahri Konsolosu olan
Barut Hotels Yönetim Kurulu Üyesi Ahmet
Barut’a “Devlet Onur Nişanı” verdi. Avusturya ve
Türkiye arasındaki sosyal, kültürel ve ticari ilişkilere
sağladığı katkılardan dolayı Avusturya Ankara
Büyükelçisi Klaus Wölfer tarafından sunulan,
“Devlet Onur Nişanı” takdim resepsiyonuna,
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve CHP Genel
Başkan Yardımcısı Antalya Milletvekili Çetin Osman
Budak da katıldı. 2009 yılından bu yana Avusturya
Antalya Fahri Konsolosu olan Ahmet Barut, ‘Devlet
Onur Nişanı’nı Avusturya Ankara Büyükelçisi Klaus
Wölfer’den aldı.
Yeşil Yıldız Belgesi alan
otel sayısı 297’ye yükseldi
T
ürkiye genelinde Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan Yeşil Yıldız belgesi alan otellerin
sayısı 297’ye çıktı. Yeşil Yıldız Belgesi alan 205 otel 5 yıldız ve birinci sınıf tesis
kategorisinde iken 59’u 4 yıldızlı, 11’i 3 yıldızlı kategorisinde bulunuyor. Otellerin 158’i
Antalya’da, 42’si İstanbul’da konumlanırken, listede Muğla 25, İzmir ise 15 otelle yer aldı.
ABD’de, robotlar
oda servisine başladı
K
aliforniya’daki bazı oteller, oda servisi
yapmaları için özel olarak üretilmiş
robotları otelde çalıştırmaya başladılar.
Böylece, robotlar yüzünden işlerini kaybedenler
arasına otel kat görevlileri de katıldı. Temiz
havlu, yastık, terlik, bornoz isteyenler, yemek,
içecek siparişi verenler artık odalarının kapısını
açtığında karşılarında bir robot buluyor. Otel
görevlileri tarafından robotlara yüklenen
malzemeler, ilgili odaya hızla ulaştırılıyor.
Kaliforniya’daki altı otelde kullanılmaya
başlanan minik robotlar şimdiden toplam 13
bin siparişi başarıyla misafirlere teslim etti.
Bu yeni trendin kısa süre içinde ABD’deki çoğu
otelden talep göreceği düşünülüyor. Robot
kat görevlileri misafirler tarafından da büyük
beğeniyle karşılanıyor. İnsan kat görevlilerinin
her sipariş tesliminde bahşiş beklentisinde
olması misafirleri rahatsız ederken robotların
sessizce siparişi teslim ederek geri dönmesi,
misafirleri daha rahat hissetmesini sağlıyor.
38
| turizm&yatırım | 03’2016
Radisson
Blu İstanbul
otellerine yeni
atama
R
adisson Blu’nun, İstanbul’daki
yedinci oteli olan Radisson Blu
Hotel, İstanbul Ataköy ile Radisson
Blu Bosphorus’un grup satış direktörü
Ersin Manaz oldu. Manaz, yeni görevi
kapsamında her iki otelin de satış
faaliyetlerinin yönetiminden sorumlu
olacak.
1977 doğumlu Ersin Manaz, 1996
yılında mesleğe adım attı. Değişik
pozisyonlarda görev alarak kendisini
geliştirdikten sonra, 2005 yılında
Bahreyn’deki The Diplomat Radisson
Blu’nun gece müdürü olarak Rezidor
Group’a katıldı. Ardından 2007’de,
Radisson Blu Deira Creek’te grup satış
müdürlüğü görevine getirilen Manaz;
2009’da Rezidor Hotel Group Dubai bölge
satış müdürü, 2010’da ise satış direktörü
oldu.
Gloria Sports
Arena, LEED
Gold Sertifikası
ile ödüllendirildi
Ö
zaltın Holding tarafından
Antalya Belek’te hayata geçirilen
Gloria Sports Arena, Türkiye’de
‘LEED Gold Sertifikası’ alan ilk spor
tesisi oldu. 21 bin metrekare kapalı
alana sahip, doğa ile sporun birleştiği
tesiste, profesyonel sporcular için
sayısız antrenman imkanı ile birlikte
yine sporcular için tıbbi uygulamalara
yönelik olarak Cyrotherapy ve
Hydroworks gibi performans analizi,
spor yaralanmalarının tanısı, tedavisi
ve rehabilitasyonunda yapılabileceği
programlar ve ekipmanlar da mevcut.
Tesis, LEED sertifikasına ek olarak
Almanya'da bulunan EDEN REHA
Zentrum für Physiotherapy und
Rehabilitation’dan da sertifikaya sahip.
YATIRIMLAR
YATIRIMLAR DOSYA
Gürcistan, Türk turizm
yatırımcılarını bekliyor
Yeni iş ve yatırım olanakları ile yabancı yatırımcıları kendine çeken
Gürcistan, en çok Türkiye’den yatırımcı ağırlıyor. Turizm açısından
bakir bir ülke olan ve yatırımcıların önünden bürokratik engelleri
kaldıran Gürcistan, yeni yatırımcıları bekliyor.
R
usya ile arasındaki gerilimi yumuşattıktan sonra Batı dünyasına açılan Gürcistan,
her sektörden yabancı yatırımcılara yeni fırsatlar yaratıyor. Ülkeye en çok
yatırım yapan ülkelerin başında ise Türkiye geliyor. Gürcistan ve Acara Özerk
Cumhuriyetinde faaliyet gösteren Türk firmaları hemen hemen her sektörde faaliyet
zKIĀ2zHHHÜzLHHǢˆøÝHˆLH1
Hˆ
bulunuyor. Türk firmaları, inşaat başta olmak üzere turizm, tekstil, modern tarım
yatırımları; hızlı tüketim paketli ürünler ve tekstil ürünleri ihracatı ile ülkede öne çıkıyor.
Türk şirketlerinin yatırım hacmi 1 milyar dolara çıktı
Batum Türkiye Ticari Ataşeliğinden alınan bilgilere göre Gürcistan’ın 2014 yılındaki
toplam dış ticareti 11.454 milyon dolar olarak gerçekleşti. Bunun 2.861 milyon dolarını
ihracat; 8.593 milyon dolarını ithalat oluşturdu. Türkiye ile Gürcistan arasındaki toplam
dış ticaret hacmi ise 1.967 milyon dolara çıktı. Türkiye’ye ihracat 240 milyon dolara
yükselirken, Türkiye’den ithalat 1.727 milyon dolar oldu. Ülkede kişi başına düşen
ortalama milli gelir 3.500 ABD Doları civarında. Türk yatırımcılarının Acara bölgesinde
40
| turizm&yatırım | 03’2016
beraberinde getiriyor. Batum’daki otel
yatırımları casino yatırımları ile entegre
halde yapılırken hükümet, oda sayısı
100’ü geçen otellerin casino ruhsat
bedellerini 5 yıllığına muaf tutuluyor.
Gürcistan, ağırlıklı komşu
ülkelerden turist çekiyor
Başta Türkiye olmak üzere en çok
komşu ülkelerden turist ağırlayan
Gürcistan’ı, 2015 yılında bir önceki
yıla göre yaklaşık yüzde 7’lik artışla
5 milyon 898 bin 94 kişi ziyaret etti.
2015 yılının ilk 3 çeyreğinde yabancı
ziyaretçilerin yüzde 86’sını komşu
ülkelerden gelenler oluşturdu.
Türkiye’den Gürcistan’a gidenlerin
sayısı 2015’te yüzde 3,5 düşüşle 1
milyon 391 bin 379 kişiye geriledi.
Yaşadıkları ekonomik kriz nedeniyle
geçen senelere göre 2015’te bir düşüş
söz konusu olsa da Ruslar için önemli
bir destinasyon olan Gürcistan, halen
cazibesini koruyor. Gürcistan için
ekonomik açısından önemli bir ülke
olan Rusya’dan gelecek turist sayısının
bu yıl artması bekleniyor.
GÜRCİSTAN'I EN ÇOK ZİYARET
EDEN İLK 5 ÜLKE
yaklaşık 1 milyar dolarlık yatırım hacmi
ve 20 bin kişiye yaklaşan istihdamı söz
konusu. Bunun yanı sıra tamamlanan
ve devam eden müteahhitlik
hizmetlerinin toplamı 1 milyar doları
buluyor. 70’e yakın orta ve büyük ölçekli
proje mevcut ve adı geçen projelerin
yaklaşık yüzde 50’si tamamlandı.
Casinolar, otel yatırımlarına
entegre yapılıyor
Birçok büyük Türk firmasının da
faaliyet gösterdiği Gürcistan, gerek
doğal güzellikleri gerek gelişen iş
hacmi gerekse kumar turizmine açık
olması nedeniyle turizm sektöründe
ciddi potansiyel barındırıyor. Batum ve
Acara Özerk Cumhuriyeti deniz, doğa
ve eko-turizm yatırımlarında ön plana
çıkarken, başkent Tiflis, Anaklia, Kutaisi,
Kakheti, Svaneti, Racha, Khevsureti
gibi şehir ve bölgeler de turizmde
dikkat çekiyor. Dağlık alanları geniş
olan ülke, kayak ve kış turizmi için de
önemli olanaklara sahip. Diğer yandan
Gürcistan’da kumar turizminin serbest
olması casinoların yaygınlaşmasını
ÜLKELER
2014
2015
Ermenistan
1 325 635
1 467 454
Azerbaycan
1 283 214
1 392 993
8.56%
Türkiye
1 442 695
1 391 379
-3.56%
Rusya
811 621
925 061
13.98%
Ukrayna
143 521
141 656
-1.30%
Diğer
508 873
579 521
13.88%
5 515 559
5 898 064
6.94%
Toplam
DEĞİŞİM %
10.70%
Türk yatırımcılar Gürcistan’ı
hala keşfetmiş değil
Toplam 1443 konaklama tesisinin
bulunduğu Gürcistan’da, 50 bin 286
yatak bulunuyor. Yatak kapasitesinin
yüzde 25’i başkent Tiflis’te yer alıyor.
Otelcilik anlamında bakir bir ülke olan
Gürcistan’ın vasıflı iş gücü yetersiz
olduğu için otel ve servis kalitesi
Türkiye’ye kıyasla düşük kalıyor. Bu
nedenle otel yatırımcıları, otellerinin
işletmesini daha çok Türk yöneticilere
teslim ediyorlar. Birçok uluslararası
zincir otelin ülkeye giriş yapması da
Gürcistan’daki otel ve servis kalitesini
hızla yükseltiyor. Son dönemlerde Türk
yatırımcıların da otel yaptığı ülkede,
Gürcistan’da
ticaret veya
yatırıma
yönelik
avantajlar ve
sorunlar
Avantajlar
ÍIljH
ûÙHKÿ+IHHHˆÜ
araçla 40 dakikadır), kültürel, dini
(Acara nüfusunun yaklaşık yüzde
35’i Müslümandır) yakınlık ile
Türkiye’de çok sayıda Gürcü asıllı
Türk vatandaşı yaşıyor.
Í£KHKþKûKHˆ
dahil) ve hizmet konularında
hemen hemen her alanın modern
anlamda boş olması nedeniyle
girişimciler için bir çekim alanı
oluşturuyor.
ÍÙªIKzHÜKL
olmaması nedeniyle kar oranları
oldukça yüksek seyrediyor.
Í*KHLĊHLÝǢ
maliyetleri Türkiye’den düşük...
(Akaryakıt fiyatı Türkiye’nin
neredeyse yarısı iken vasıfsız
ve hafif işlerde 200 dolar ücretle
işçi çalıştırılabiliyor. Elektrik,
doğalgaz ve su fiyatlarında
sanayi tesislerine uygulanan fiyat
indirimleri yatırımcılar açısından
cazip. Acara’daki işsizlik oranı 2014
verilerine göre yüzde 18-20 ile ülke
genelinin üzerinde seyrediyor)
Í£þlj-H
HL
ihracatta bir üs noktası olarak
görülüyor.
ÍƤKǢIªHÜHKþ
bir veya iki günü kapsayan bir
prosedüre tabidir.
ÍƤ
H
܈ǢKHK
(Türkiye Gürcistan arasında STA
yürürlüktedir) ve özellikle 2011
yılından itibaren fark edilecek
şekilde olumlu değişen gümrük
uygulamaları mevcut.
03’2016 |
turizm&yatırım |
41
YATIRIMLAR DOSYA
Batum Türkiye Ticari Ataşeliğinin
verdiği bilgilere göre Acara, İmereti ve
Guria bölgelerinde 15-20 civarında Türk
turizm yatırımcısı faaliyet gösteriyor.
Gürcistan’da yöneticilik yapan Türk
otelciler, Türk yatırımcılarının Gürcistan’ı
hala keşfedemediğini ve bu anlamda geç
kaldıklarını belirtiyorlar.
Türkler kumar için gidiyor,
Gürcüler çalışmak için geliyor
Türkiye ile ilişkileri son derece yakın
olan Gürcistan’dan Türkiye’ye 2015
yılında yaklaşık yüzde 9 artışla 1 milyon
911 bin 832 kişi giriş yaptı. Birçok Gürcü,
Türkiye’ye çalışmak için giriş yaparken,
kimlikle giriş çıkış yapılabildiği için
günübirlik giriş çıkışlar da yoğun.
ÚljHLHLÜzLLØH2HĊˆ
olarak adlandırılan Batum’a birçok Türk
kumar oynamak için gidiyor. Gürcü
ve Türk İşadamları Derneği Yönetim
Kurulu Üyesi ve Hotel Tiflis Palace Genel
Müdürü Murat Tansu, yaz kış dolu olan
casinolara en çok Türklerin geldiğini
ifade ediyor. Önemli yatırımların devam
ettiği ve bölgenin ileride çok daha fazla
gelişeceğini söyleyen Tansu, şu bilgileri
veriyor:
“Türk şirketleri Gürcistan’da
önemli avantajlara sahip”
“Aynı zamanda Borjomi’de de Türk
42
| turizm&yatırım | 03’2016
yatırımcıların otelleri mevcut. Bunlardan
birisi de Rixos. Türk yatırımcıların burada
otelleri var, ancak daha fazla olmalı.
Gürcistan çok bakir bir ülke... Servis ve
hizmet hususunda oldukça gerideler. O
nedenle Türk yatırımcının, Türk hizmet
kalitesiyle işleteceği her otel başarılı
olacaktır. Gürcistan, turizm ve diğer
sektörler için de önemli fırsatlar sunuyor.
Sadece Tiflis ve Batum değil. Kutaisi’de
açılan havalimanı bölgeyi otel yatırımları
için oldukça uygun hale getiriyor.
Bakuriani ve Gudauri kayak merkezleri de
Türk kayakçıları için oldukça cazip ancak
otel kalitesi düşük. Sadece otel yatırımları
olarak düşünmemek lazım. Burada otel
araç ve gereçleri imalatı yapan şirketler
için de önemli fırsatlar var. Türk şirketleri
önemli avantajlara sahip. Önümüzdeki
süreçte Türk yatırımcıların artacağına
inanıyorum. Devlet yatırımcılara vergi
avantajı ve arsa tahsisi gibi önemli
imkanlar sunuyor. Bakuriani, Gudauri,
Kutaisi gibi daha az gelişmiş bölgelere
yapılacak yatırımlar önemli. Türkiye bu
bölgede çok önemli bir ülke... Herkesin
gıptayla baktığı, büyük ve güçlü bir ülke
imajı yaratmış durumdayız.”
Gürcistan’daki iş ve yatırım
fırsatlarını, bölgede görev yapan Türk
yöneticilerle konuştuk. Görüşmelerden
öne çıkan unsurlar ise şöyle:
Sorunlar
Í2LKÝIHLKˆˆ
vergi cezaları sıkıntı yaratıyor.
(Denetimler sonucu orantısız vergi
cezaları veya tutuklanmalar ile
sonuçlanan durumlarda, gerek yeni
mevzuat düzenlemeleri gerekse
uygulama anlayışındaki nispeten
olumlu değişikliklerle 2011’den
bu yana bir düzelme görülse de,
bazı işadamları yeniden geçmiş
menfi uygulamalara dönülebileceği
konusunda endişe taşıyor.)
ÍÔKHݪHˆǢHLL
bazı dönemler sıkıntı yaşanıyor.
(İzin talepleri 2010 yılında
genellikle reddedilmiş olmakla
birlikte, Acara’da çalışan çok sayıda
Türkiye vatandaşı olumsuz bir
gelişmeyle karşılaşmadı. 2011
yılında ise izin taleplerine müspet
cevap verilmeye başlandı.)
Í0ˆˆÝHKljǢ
yapılıyor.
Í3KǢLLIHHˆĺ
(İşgücünün genellikle nitelikli
vasıfta olmaması, teknik
elemanların ise yeterli tecrübeden
yoksun olması)
ÍÚKKûdHˆHHǢ
destekleyecek bir yerel hizmet söz
konusu olduğunda, bu hizmetin
bulunamaması veya standardın
düşük olması.)
YATIRIMLAR GÖRÜŞLER
Turizmciler ve yatırımcılar
Gürcistan’ı keşfetmekte geç kaldı
Murat Tansu / Hotel Tiflis
Palace Genel Müdürü ve
GÜRTİAD Yönetim Kurulu
Üyesi
S
avaş yıllarından çıkarak yüzünü
AB’ye çeviren Gürcistan, Rusya
ile sorunlarını çözmeye başladı.
Rusya, bazı mallarına yönelik blokelerini
kaldırdığı için ülke ekonomik olarak
nispeten iyi durumda. Ancak çevre
ülkelerde yaşanan devalüasyon
Gürcistan’ı da olumsuz etkiliyor. Öte
yandan turizmde düşüş söz konusu.
Özellikle Azerbaycan ve Rusya’dan
gelenlerin sayısında önemli düşüşler
44
| turizm&yatırım | 03’2016
mevcut. Bu durum otelcileri olumsuz
yönde etkilerken otel yatırımcılarını
pek etkilememiş gibi görünüyor.
AB’ye yakınlığı ve bu sene kalkacak
olan vize nedeniyle Gürcistan otel
yatırımcıları açısından oldukça cazip
bir ülke konumunda. Tiflis ve Batum’da
5 ve 4 yıldız otel yatırımları devam
ediyor. Dünyanın önemli markaları
otel açma yarışındalar sanki. Sadece
2016 ve 2017 yıllarında 5 adet 5 yıldızlı
otelin açılması planlanıyor. Bununla
birlikte 4 ve 3 yıldızlı otellerin sayısı
oldukça fazla. Gürcistan hala otelcilik
bakımından bakir bir ülke fakat servis
ve hizmet kalitesi oldukça düşük.
Buraya gelen uluslararası markalar bu
durumu yavaş yavaş değiştiriyor. O
nedenle Gürcistan’da, Türkiye’deki otel
kalitesinde hizmet verdiğinizde hemen
diğer otellerden farklılaşıyorsunuz.
Her konuda yatırımcılar
için cazip bir ülke
Türkiye, Gürcistan’ın bir numaralı
ticari partneri durumunda. Ticaretin
büyük çoğunluğunu Türkiye’den ithal
edilen ürünler oluşuyor. Dolayısıyla
ekonomik ve ticari olarak Gürcistan’da
Türk yatırımcılara karşı olumlu bir bakış
açısı var. Aynı şekilde kamu otoriteleri
de pozitifler. Ancak Türkiye’nin
Gürcistan’a yönelik bakışı her ne
kadar politik olarak yakın ve destekler
görünümdeyse de ticari ve yardımlar
olarak Almanya, Amerika ve hatta
Yunanistan’ın dahi gerisinde kalıyor. Bu
alanda Türkiye’nin çok daha fazlasını
yapabileceğine ve yapması gerektiğine
inanıyorum. Türk vatandaşlarının
pasaporta dahi ihtiyaç duymadan
ziyaret edebildikleri Gürcistan, maalesef
Türk turizmcilerin henüz keşfetmediği
bir ülke. Batum ve Tiflis’te casinolar
oldukça fazla ve kumar turizmi
önemli. Bölge aynı zamanda tarihi ve
doğal güzellikleriyle de öne çıkıyor.
Tarihi zenginlikleri, vatandaşlarının
yakınlığı ve Türklere pozitif bakışları
hem turizmciler hem de yatırımcılar
açısından çok cazip. Yatırımcılara
çeşitli vergi avantajları da sunuluyor.
Kara para gibi birçok sorunu neredeyse
ªzǢHHĀ2HªHljˆªI
az. Kamuda da rüşvet yok denilebilecek
noktada. Bürokratik işlemler genelde
30 dakika ya da 1 saatte tamamlanıyor.
Yatırımcılar her konuda cazip olan
Gürcistan’ı keşfetmekte oldukça geç
kaldılar.
YATIRIMLAR GÖRÜŞLER
Gürcistan’da en çok Türk şirketleri iş yapıyor
Erdoğan Şahin / Mercure
Tbilisi Old Town Genel Müdürü
G
ürcistan turizmine bakıldığında
şehir otelciliği başkent Tiflis’te
öne çıkıyor. Tatil için Batum
tercih edilirken, din ve kültür turizmi
için yaz aylarında Tiflis de ilgi çekiyor.
Kış sporları, doğa ve termal turizm
çeşitlerinin yapıldığı ülke, casinoları
ile ön planda. Son 10 yılda Avrupa
Birliği’ne uyum yasaları çerçevesinde
ve yabancı yatırımcılara sağladığı
kolaylıklar nedeniyle otel yatırımlarında
ciddi gelişme kaydeden ülkede, hali
hazırda devam eden çok ciddi otel
yatırımları bulunuyor. Uluslararası
zincirlerin işleteceği bu otellerin çoğu
2017-2018 yılları arasında açılacak.
Bu yatırımların gecikmesine 2008’de
yaşanan Gürcistan - Rusya savaşı
neden oldu. Yeni açılacak tesislerle
birlikte ülkede bir anlamda arz-talebi
karşılayacaktır. Avrupa Birliği ile
2016 ortalarında planlanan serbest
dolaşımın yanı sıra yaklaşık 94 ülke
ile olan vizesiz dolaşım serbestisi
Gürcistan'ın ileriye dönük potansiyelinin
de yüksek olduğunu gösteriyor. Tabi
ki Gürcistan'da muhteşem doğa
güzellikleri, şifalı termal sular ve
kış sporlarının yapıldığı bölgelerde
mevcut otel yatırımları yetersiz
kalıyor. İleriki dönemlerde özellikle bu
destinasyonlara odaklanmanın doğru
olacağını düşünüyorum.
Gerek otel gerekse diğer iş kolları
olsun Gürcistan’da şu an en fazla
yatırım yapan kesim Türk yatırımcılar.
Gürcistan’da bulunan yabancı zincir otel
yatırımlarının çoğu Türk yatırımcılarına
ait. Ülke olarak otelcilik sektördeki
başarılarımızdan kaynaklanıyor olacak
ki Gürcistan'da birçok yabancı zincir
otel yatırımının yönetiminde de Türk
otelci meslektaşlarımız üst düzey
görevlerde bulunuyorlar. Gürcistan’da
kendinizi Türkiye’nin bir şehrinde gibi
hissedebiliyorsunuz. Bunun en belirgin
göstergesi de Kıbrıs'ı saymazsak
sadece kimlik ile gidebileceğiniz tek
ülke olması… Son dönemde Rusya ile
Türkiye arasında yaşanan gerginlik
Gürcistan turizmine az da olsa olumlu
yansıyacaktır. Rusya gerek nüfusu
gerekse seyahat eden kişi sayısı ve
harcama düzeyleri dikkate alındığında
çok ciddi bir potansiyel oluşturuyor.
Türkiye’den vazgeçmeleri durumunda
Gürcistan’a da geleceklerdir.
Gürcistan’ın Rusya ile olan vizesiz
seyahat serbestisi, geçmiş tarihi ve
kültürel beraberlik, son dönemdeki
olumlu ilişkiler ve Gürcistan'ın turizm
potansiyeli nedeniyle Rusya'dan
ciddi anlamda turist çekebileceğini
düşünüyorum.
Gürcistan “iş” dostu bir ülke
G
ürcistan, stratejik coğrafi
konuma ve gelişen bir alt yapıya
sahip... Burası büyüyen ve çeşitli
alanlara yayılmış ekonomisi, liberal
ticari yönetim şekli, göç politikası,
düşük vergileri ve sadeleştirilmiş
izin alım süreçleriyle “iş” dostu bir
ülke. Rekabetçi maliyetlerde genç
ve arkadaş canlısı iş gücü mevcut...
Gürcistan’da otel yatırımlarını artırmak,
devletin ekonomi politikası açısından
öncelikli amaç olarak görülüyor.
Gürcistan yasaları yurt içindeki
düzenlemelerin yanı sıra partner
ülkelerle yapılan birçok uluslararası
anlaşma vasıtasıyla da yatırımcıları
ve onların varlıklarını koruma altına
alıyor. Yabancı yatırımcılar, Gürcü
şirketlerle aynı şekilde adil ve eşit
muamele görme garantisine sahip.
Bugüne kadar yaklaşık 4600 iş, ana
sermaye veya iştirak olarak kuruldu.
46
| turizm&yatırım | 03’2016
Hükümet, iş atmosferindeki ilerlemeyi
devam ettirmeyi vaat ediyor. Öte
yandan Gürcistanlılar sıcak kalpli ve
konuksever insanlar. Tüm milletlere
karşı olumlu tutumlarıyla dikkat
çekiyorlar. Tiflis’in merkezi caddelerinde
Türklere ait çok sayıda yeme-içme
mekanı bulunuyor. Gürcistan’ın adil,
şeffaf ve güvenli bir yatırım ortamı var.
Aralarında Radisson Blu Iveria ve Tiflis
Marriot Hotel’in de bulunduğu birçok
otel, Türk inşaat firmaları tarafından
yapıldı. Yerel medya Türk yatırımcıların
Acara bölgesine ilgi gösterdiğini ve
burası için yeni otel yatırım projeleri
olduğunu rapor etti. Şanslıyız ki şu an
için Rusya ve Türkiye arasındaki gerilim
nedeniyle turizmde gözle görülür bir
değişim olmadı. Eğer çatışma büyürse
diğer sektörler gibi konuk ağırlama
sektörü de kötüleşecektir ve bu sadece
Gürcistan’da olmayacaktır. Gürcüler için
John Andrew Losasso /
Radisson Blu Iveria Hotel,
Tbilisi Genel Müdürü
iki ülke de ekonomik ve ticari açıdan
önemli. Rusya ile ilişkileri geliştirmeye
çalışan Gürcistan açısından Türkiye ise
çok önemli bir iş ortağı.
YATIRIMLAR SÖYLEŞİ
Gürcistan, Türk
yatırımcılara önemli
fırsatlar sunuyor
Mikail Develioğlu / T.C. Batum Başkonsolosluğu Ticaret Ataşesi
Türkiye’nin yakın komşularından Gürcistan, gerek Türk yatırımcılara sunduğu olanaklar gerek
yabancı yatırımcılara sağladığı kolaylıklar nedeniyle ilgi odağı olmaya devam ediyor. Türkiye
ile kurduğu yakın ilişkiler ve Türk yatırımcılara duyduğu güven nedeniyle Gürcistan, Türkiyeli
yatırımcılara ciddi fırsatlar sunuyor. Ülkedeki yatırım olanaklarını, ticari faaliyetlerin nasıl
yürüdüğünü T.C. Batum Başkonsolosluğu Ticaret Ataşesi Mikail Develioğlu ile konuştuk.
Turizm alanında gelişme gösteren
Gürcistan’ı yılda ortalama kaç kişi ziyaret
ediyor? Ülkenin toplam turizm geliri nedir?
Gürcistan’ı ziyaret eden yabancı turist sayısı her yıl artıyor.
Ülkeyi; 2012’de 4 milyon 430 bin kişi, 2013’te 5 milyon 392 bin
kişi, 2014’te 4 milyon 217 bin kişi, 2015’in 9 aylık döneminde
ise 4 milyon 491 bin kişi ziyaret etti. Turizm geliri 2013’te
1,425 milyar dolar olan Gürcistan, 2014’te turizmden 1,489
milyar dolar gelir elde etti.
Gürcistan, turizm yatırımcılarına nasıl bir
ortam sunuyor? Yatırımcılar için fırsatlar,
devletin sunduğu teşvikler nelerdir?
Gürcistan’da diğer yatırımlar gibi turizm sektörü de
devletin imkanları ölçüsünde teşvik ediliyor. Yatırımda
kullanılmak üzere ülkeye getirilen her türlü makina, teçhizat
ÝHLþÝÝ-Ú2ĊLH
KKIĀ
Bunun yanında yatırım büyüklüğüne ve istihdam miktarına
bağlı olarak bu makine, teçhizat ve ekipmanlar 10, 20, 30
yıl gibi sürelerle ücretsiz veya cüzi bir fiyat karşılığında
kiralanabiliyor.
Yabancı yatırımcıları çekmek için ne tür çalışmalar
mevcut? Yatırımlar açısından hangi şehirler öne çıkıyor?
Gürcistan’ın özellikle Acara Özerk Cumhuriyeti bölgesi,
turizm yatırımları açısından son dönemde önemli bir hale
geldi. Yeni kurulan bir cumhuriyet olması hasebiyle ülkenin
hemen her alanda yatırıma ihtiyacı var. Her şeyden önce
48
| turizm&yatırım | 03’2016
liberal bir yabancı sermaye ve yatırım mevzuatı mevcut.
Bunun sonucu olarak Hilton, Sheraton, Radisson, Kempinski,
Leogrand gibi dünyanın prestijli marka otelleri Batum’da
faaliyet gösteriyor. Batum ve Acara Özerk Cumhuriyeti; deniz,
doğa ve eko-turizm yatırımları için ön plana çıkıyor. Bunun
yanı sıra başkent Tiflis, Anaklia, Kutaisi, Kakheti, Svaneti,
Racha, Khevsureti gibi şehir ve bölgeler de dikkat çekiyor.
Türk yatırımcıların Gürcistan’a olan ilgileri
hala devam ediyor mu? Bugüne kadar Gürcistan’da
turizm yatırımı yapan kaç Türk yatırımcı var?
Türkiye ile Gürcistan’ın yakın komşuluk ilişkisinin yanı
sıra iki ülke arasındaki akrabalık bağı da Gürcistan’ı Türk
yatırımcılar açısından cazip hale getiriyor. Ülkemizin Doğu
Karadeniz bölgesinin iklim özelliklerini taşıması, bölge
halklarının kültürel ve geleneksel ortak özelliklerinin
bulunması, coğrafi yakınlık gibi faktörler Türk yatırımcılarının
Gürcistan’a ilgisini artırıyor. Ataşeliğimizin sorumluluk alanı
olan Acara, İmereti ve Guria bölgelerinde 15-20 civarında Türk
turizmcinin faaliyet gösterdiğini söyleyebiliriz.
Önümüzdeki dönemde yapılması planlanan ve
dikkat çeken turizm yatırımları nelerdir?
Gürcistan ve Acara Özerk Cumhuriyeti’ndeki Türk firmaları,
hemen hemen her sektörde faaliyet gösteriyor. Acara bölgesinde
irili ufaklı yaklaşık 400 civarında Türk firması mevcut. Acara
ªLzLzL1
Hˆ12KHH
ˆLHL
tamamlanan Batum Havaalanı’nın genişletilmesi, karayolu,
rlık
ar dola
y
il
m
1
şık
u.
de yakla mı söz konus
in
s
e
lg
k
tihda
ra bö
nın Aca
laşan is n müteahhitli
ı
k
r
a
la
y
ı
c
e
işiy
70’e
ede
atırım
oplam
20 bin k an ve devam
T
“Türk y
e
.
v
r
i
o
y
m
c
lu
lan
ha
bu
rojelerin
yatırım nı sıra tamam milyar doları e adı geçen p
ı1
tv
ya
Bunun imizin toplam li proje mevcu
ek
ler
hizmet
üyük ölç amlandı.”
b
e
v
a
rt
ı tam
yakın o
e yakın
in
’s
0
5
pansiyonculuktan gelen gelire
yüzde
demiryolu ve denizyolu
hatlarının zenginleştirilmesi,
halen inşaatı devam eden otellerin
tamamlanması, ülkemizin özellikle
Doğu Karadeniz bölgesi ile ortak
turizm işbirliğinin geliştirilmesi, altyapı
çalışmalarının tamamlanması ve ekoturizmin ön plana çıkarılması yönünde
çalışmalar devam ediyor. Otel yatırımları
mutlaka casino yatırımları ile entegre
halde bulunuyor. Çünkü oda sayısı 100’u
geçen otellerin casino ruhsat bedelleri
5 yıllığına ruhsat ücretinden muaf
tutuluyor.
Türk yatırımcıların ülkede
yaptığı toplam yatırım tutarı
ne kadar? Bunun içinde turizm
sektörünün payı nedir?
Türk yatırımcıların, Acara bölgesinde
yaklaşık 1 milyar ABD doları yatırım
hacmi ve 20 bin kişiye yaklaşan
istihdamı söz konusu. Bunun yanı
sıra tamamlanan ve devam eden
müteahhitlik hizmetlerimizin toplamı 1
milyar ABD dolarını buluyor. Toplam 70’e
yakın orta ve büyük ölçekli proje mevcut
ve adı geçen projelerin yaklaşık yüzde
50’si tamamlandı.
Türk yatırımcılara
önerileriniz ve uyarılarınız nedir?
Acara Özerk Cumhuriyeti, oldukça
liberal denilebilecek bir ekonomik
sisteme sahip. Bürokratik engellerin
azaltılma girişimlerine
rağmen geniş ölçüde ticaretin, yatırımın
ve doğrudan istihdamın lehine yeni
düzenlemelerin uygulanabilmesini
gerektiren anlayış değişikliğinin
gerçekleşmesi, yapılan düzenlemelerin
kapsadığı süreçten çok daha fazla
zaman alıcı ve zahmetlidir. Fakat hala
bazı bürokratik davranışlar ve adalet
sistemi olumsuzluklara örnek olarak
gösteriliyor. Ancak yine de girişimci
lehine iyi niyetle yürürlüğe konmuş
ve konması beklenen düzenlemelerle
bunların uygulanmasındaki intibakı
yavaş yavaş artırıyor ve genel durum
özellikle son yıllarda olumlu yönde
değişiklik kaydediyor. Bürokratik
engellerin azaltılma sürecinde son derece
başarılı sonuçlar veren uygulamalar da
göze çarpıyor. Gümrük uygulamaları
bir veya iki yıl öncesine kadar gerek
dış ticaret işlemlerinde gerekse geçiş
amaçlı kullanımda bir eziyet halini
almışken, 2011 yılından sonra her
konuda neredeyse bir Batı Avrupa ülkesi
gümrüğünden farksız hale geldi.
Ülke içinde ticaret söz
konusu olduğunda nasıl
bir işleyiş söz konusudur?
Acara’da orta sınıf diyebileceğimiz
bir ekonomik ve sosyal grubun henüz
oluşmaması, kendisini en çok ticaret
ortamında hissettiriyor. Yetersiz sermaye
ve bölge halkının yaz aylarında daha çok
Kafkas kökenli turistlere
yönelik
odaklanmaları ile Sovyet dönemi
mantalitesinin azalsa da insanlar
üzerindeki kısmi etkisi devam ediyor.
Ancak yüksek risklerin yanı sıra yüksek
oranlı karlılıktan da söz edebiliriz.
Gürcistan’da ticari faaliyette bulunmak
için şirket kurulması zorunludur.
Acara’da faaliyet gösteren 400’e yakın
girişimcimiz hem bilgi birikimlerini
Acara’ya aktarıyor hem ödedikleri vergiler
ile Gürcü hazinesine katkı yapıyor hem de
istihdamı olumlu etkiliyor. Diğer taraftan,
bir yabancının herhangi bir sektörde
ticaret veya yatırım yapabilmesi için
oldukça liberal denebilecek bir mevzuata
sahip olan Gürcistan ve Acara’da, firma
kuruluşu için gerekli prosedür sermaye
gerektirmeden, çok kısa zamanda
KHHHLHÜIĀ2ÝHKˆ
çerçevesinde ticaret ve yatırımda söz
ILIHLÝ-Ú2%þ
kurumlar vergisi yüzde 15, gelir vergisi
yüzde 20 şeklindedir. Ayrıca, çalışan
için asgari ücret ve zorunlu sigorta
uygulaması bulunmuyor ve çalışana
yüzde 20 gelir vergisi uygulanıyor. Ancak,
vergi denetimleri kapsamında yapılan
hatalar orantısız vergi cezalarına konu
IHÜIĀ2HªˆˆHˆzLL
kuşkuların oluşması mahkeme sürecini
başlatıyor ve hapis cezası ile son
bulabiliyor. Gürcistan’da mevzuat sık sık
değiştiği için bu değişikliklerin güncel
olarak takip edilmesi gerekir.
03’2016 |
turizm&yatırım |
49
YATIRIMLAR HABER
2015 yılında 239 otel
projesi için teşvik alındı
2
015 yılında 52 ayrı şehirde 239 otel ve 56 bin 448 yatak
için teşvik alındı. Toplam yatırım miktarının 3 milyar 975
milyon TL olması öngörülen otel projelerinde, 2015 yılında
bir önceki yıla göre yüzde 25, yatak sayısında yüzde 31, yatırım
miktarında ise yüzde 26 düşüş yaşandı. Aralık ayında ise toplam
11 bin 95 yatak kapasiteli 39 tesis için teşvik alındı. Daha önce
teşvik alan 8 firmanın belgesi ise iptal edildi.
TÜROB tarafından hazırlanan yatırım teşvik raporuna göre
2015 yılında, İstanbul toplamda 50 otel projesi ile tesis sayısı
bakımından en fazla teşvik belgesi alan şehir olurken, İstanbul’u
30 tesis ile Antalya takip etti. İzmir ise 19 tesis ile üçüncü
sırada yer aldı. Yatak kapasitesinde ise Antalya 21 bin 872
yatak kapasitesi ile açık ara birinciliğini sürdürürken, İstanbul 8
bin 443 yatak ile ikinci, Aydın 5 bin 356 yatak ile üçüncü sırada
yer aldı. Ocak - Aralık 2015 dönemi yatırım teşvik belgesi alan
oteller sınıfına ve yatak sayısına göre değerlendirildiğinde en
fazla başvuru, 9 bin 474 yatak kapasitesinin öngörüldüğü 98
projeyle üç yıldızlılarda gerçekleşti. İkinci en fazla başvuru 20 bin
945 yatak ve 76 proje ile dört yıldızlılarda, üçüncü en fazla 24 bin
232 yatak ve 36 başvuru ile beş yıldızlılarda gerçekleşti. 1 ve 2
yıldızlılar için hiç talep olmazken, butik tesislerde 29 başvuruda
1.792 yatak öngörülüyor.
Aralık 2015’te teşvik alan 39 firmanın listesi ise şöyle:
TEŞVİK BELGESİ ALAN FİRMALAR (ARALIK 2015)
ŞEHİR
FİRMA ADI
YATIRIMIN TÜRÜ
YILDIZI
YATAK SAYISI
TEŞVİK TUTARI
AFYON
0¤1£/-1b/Ƒa2(ØÔ-31Ú3ÓƤa3ØÓ-Ƒ3ƤĀ03Ā1ƑĀØ1ÚĀƤ1ƑĀ
KOMPLE YENİ YATIRIM
3
50
2.600.000
ANKARA
*/Ƒ3Ƥ11b/ƑaÔ/*3Ƒ0dÔ303Ā2(1ƑĀØ1ÚĀƤ1ƑĀ
KOMPLE YENİ YATIRIM
BUTİK
24
3.610.000
ANTALYA
0(/1Ƥ1b/Ƒad1Ó/Óa2(ƑƤØ(1a(ƑØƑ-Ƥ
KOMPLE YENİ YATIRIM
4
1588
97.200.000
ANTALYA
ÇETİN İNŞAAT TAAH. İTH. İHR. OTOMOBİL EMLAK KUY. TURİZM TİC. AŞ.
KOMPLE YENİ YATIRIM
4
580
40.450.000
ANTALYA
-+dÔƉØb1b/Ƒa1ƑĀ2(03ĀƤĀ
KOMPLE YENİ YATIRIM
5
1060
49.749.493
ANTALYA
İBRAHİM TUNÇ TUNÇLAR İNŞAAT
KOMPLE YENİ YATIRIM
5
896
79.000.000
31Ød
d£-ÿ-Ƒ3ƤĀaÔ1Ā/§Ø/1b/ƑaaÚĀÛ(1ĀƑ1+ĀƑ+/Ā03Ā2(1ƑĀØ1ÚĀƤ1ƑĀ
aÔÚ(/3Ƒ0dÔ3þ1(20Ƒ
ø
$%ø
"Ā"áĀ
ANTALYA
Ø/(01b/ĀƑ3ƤĀ1+Ā03Ā2(1ƑĀƤĀ
KOMPLE YENİ YATIRIM
5
1815
110.800.000
BALIKESİR
0b+3Ô1(ØƑØƑ-1b/Ƒa1ƑĀ2(03ĀØ1ÚĀƤ1ƑĀ
KOMPLE YENİ YATIRIM
2
70
1.404.500
BALIKESİR
ƤƑÙƑ/ÔƉØb1b/Ā2(1ƑĀƤĀ
KOMPLE YENİ YATIRIM
BUTİK
40
3.290.000
BALIKESİR
0(/(3dƑ3Ƥ11+Ā+d23ÓØÓ-03Ā2(ÚÓƤ1ƑĀØ1ÚĀƤ1ƑĀ
KOMPLE YENİ YATIRIM
3
50
2.460.000
BOLU TAŞIT MUAYENE İSTASYONLARI İŞLETİM TİC. AŞ
KOMPLE YENİ YATIRIM
3
300
19.836.580
ÇANAKKALE
§(ØƑ-*/bÛÚd3Ó-ØÓ1£-ĀaØØ/ÓƑ3Ƥ11b/Ƒa03Ā2(1ƑĀØ1ÚĀƤ1ƑĀ
KOMPLE YENİ YATIRIM
3
34
2.300.000
ÇANAKKALE
Û/-1(1b/ƑaƑ3Ƥ103Ā2(1ƑĀƤĀ
KOMPLE YENİ YATIRIM
5
426
31.700.000
ÇANAKKALE
/(ÙƤ(+Ƒ/ƑØƑ-aƑa/ØÓ-Ƒ3ƤĀ2(1ƑĀØ1ÚĀƤ1ƑĀ
KOMPLE YENİ YATIRIM
3
72
3.800.000
DİYARBAKIR
ÚƑdÛÓƑ3Ƥ1dÛÓ03Ā2(1ƑĀƤĀ
KOMPLE YENİ YATIRIM
4
182
9.850.000
DİYARBAKIR
ÛØÚƑd/Ù-Ó/1b/ƑaƑ3Ƥ103Ā2(1ƑĀØ1ÚĀƤ1ƑĀ
KOMPLE YENİ YATIRIM
4
196
6.960.000
İSTANBUL
METEM TUR.TEKS.İNŞ.TİC.YAT.AŞ.
KOMPLE YENİ YATIRIM
ÖZEL KON. TESİSİ
36
1.680.000
İSTANBUL
-ÿ1Ƥ1b/ƑaƑ3ƤĀ1+Ā03Ā2(Ā1ƑĀƤ
KOMPLE YENİ YATIRIM
3
160
8.420.000
İSTANBUL
0(/+01(-01ƑØ1b/Ƒa03Ā2(ÚÓƤ1ƑĀƤĀ
KOMPLE YENİ YATIRIM
4
106
28.060.000
İSTANBUL
a(ƑÚƑd(-¤d*d/Ƒa(3-bØ1b/ƑaƑ3Ƥ12(1ƑĀƤĀ
KOMPLE YENİ YATIRIM
3
122
6.830.000
İSTANBUL
KUŞTEPE TURİZM AŞ.
KOMPLE YENİ YATIRIM
4
424
19.900.000
İSTANBUL
-ÚƉ1b/Ƒa2(Ƒ3Ƥ103Ā2(1ƑĀƤĀ
KOMPLE YENİ YATIRIM
4
308
24.940.000
İSTANBUL
3Ƒ03Ƒa/-Ô3b1Ƒ3Ƥ103Ā2(1ƑĀØ1ÚĀƤ1ƑĀ
KOMPLE YENİ YATIRIM
3
20
4.800.000
İZMİR
-Ó/§Ƒ§(ƉƑ1b/ƑaƑ3Ƥ103Ā2(1ƑĀƤĀ
KOMPLE YENİ YATIRIM
BUTİK
52
4.000.000
İZMİR
*/Ô31(-01ƑØ1b/Ƒa1/ÓaƑ1+ĀƑ+/Ā03Ā2(1ƑĀØ1ÚĀƤ1ƑĀ
KOMPLE YENİ YATIRIM
BUTİK
18
7.650.000
İZMİR
*/Ô31(-01ƑØ1b/Ƒa1/ÓaƑ1+ĀƑ+/Ā03Ā2(1ƑĀØ1ÚĀƤ1ƑĀ
KOMPLE YENİ YATIRIM
LOK. OTELLER
18
7.370.000
İZMİR
ÙƑÙØÔ0ا1Ó/(0Ô/1Ô1(ØƑ3Ƥ12(1b/Ƒad1Ó/ÓaØ/ÓƤĀ
KOMPLE YENİ YATIRIM
4
196
18.063.522
İZMİR
-Ô§(/ÿ03a-Ƒ3a(1ØÔ1ÔƑ3ƤĀ1b/Ƒa*ÓÚ03Ā2(1ƑĀØ1ÚĀƤ1ƑĀ
KOMPLE YENİ YATIRIM
3
44
4.200.000
İZMİR
KEREM DERİ İNŞ. TURİZM OTELCİLİK TİC.
KOMPLE YENİ YATIRIM
4
108
4.650.000
*¤Ø-¤d1b/Ƒa2(+d23ÓØÓ-03Ā2(1ƑĀØ1ÚĀƤ1ƑĀ
KOMPLE YENİ YATIRIM
3
40
2.340.000
MARDİN
0(aƑ/Û(1/ÔØ1b/ƑaƑ3Ƥ13-ØƑd(1(aƑØƑ-03Ā2(1ƑĀ
KOMPLE YENİ YATIRIM
5
340
11.160.000
MERSİN
0d*ÓØÓ0ƉØÓ-2(1b/ĀƑƤØĀƤĀ
KOMPLE YENİ YATIRIM
4
170
11.880.000
MUĞLA
AHMET ERBEY
KOMPLE YENİ YATIRIM
3
40
2.960.000
MUĞLA
EFEGÜN TURİZM OTELCİLİK TİC. LTD. ŞTİ.
KOMPLE YENİ YATIRIM
3
142
10.410.000
TRABZON
-ƑÔ1Ôb/1b/Ƒa2(1ƑĀƤĀ
KOMPLE YENİ YATIRIM
BUTİK
48
3.494.342
TRABZON
!adÛÓ*d/Ƒa(3-bØd1Ó/ÓaƑ3ƤĀ1b/Ā3-Ā2(1ƑĀƤĀ
KOMPLE YENİ YATIRIM
4
318
14.639.090
23
MEHMET
LAÇİN
-ÔaÛØ(d(3Ƒd1Ó/Óa
!
$%
!ĀøâĀ
23
+ØƑ1ÔƉØb1b/Ƒa03Ā2(1ƑĀƤĀ
aÔÚ(/3Ƒ0dÔ3
ø
ø
øĀ Ā
TOPLAM
11095
685.707.527
BOLU
KASTAMONU
50
| turizm&yatırım | 03’2016
YATIRIMLAR HABER
Ferko İnşaat, Kâğıthane’de de otel yapıyor
Türkiye’nin önemli inşaat firmalarından Ferko İnşaat, İstanbul Dudullu’nun ardından şimdi de
Kâğıthane’de otel yatırımına hazırlanıyor. 2016’da Kâğıthane, Büyükdere Caddesi ve Göktürk’te satış
değeri 1,5 milyar doları bulan gayrimenkul yatırımına imza atacak olan şirket, Kâğıthane’de hayata
geçireceği ofis ve otel projesinde otel kısmının işletmesi için Four Points by Sheraton ile anlaştı.
F
erko İnşaat Yönetim Kurulu Başkan
Yardımcı Gökçe Meriçten, 2016’da
satış değeri 1,5 milyar dolar
olan 4 proje planladıklarını açıkladı.
Hürriyet’ten Gülistan Alagöz’e konuşan
ve Kâğıthane’de otel ve ofislerin yer
alacağı Ferko Line adında yeni bir
projeye başladıklarını belirten Meriçten,
22 dönümlük net arsada 3 blok hayata
geçireceklerini söyledi. Kâğıthane
merkezde yer alan projenin konumu
ile öne çıkacağını vurgulayan Meriçten,
“Arsada zemin iyileştirme çalışmaları
başladı. Satışlar ise şubat ayında başlar.
Otel bölümünü Er Yatırım’a sattık ve
Four Points by Sheraton ile anlaşıldı”
dedi.
Ağırlıklı olarak ofis ve otel yapan
şirket, 2016 yılı için rezidans da
planlıyor. Ferko, Ilgaz’da devam eden
560 yatak kapasiteli oteli ise kendi
işletecek.
Hilton Worldwide 2015’i
başarılı şekilde kapattı
2015 yılında neredeyse her gün bir otel açan en büyük global otel zinciri Hilton Worldwide, son olarak
Çad’da açtığı Hilton N’Djamena ile dünya çapında 100 ülke ve bölgeye genişledi.
B
ünyesindeki 12 markayla 2015 stratejisini organik büyüme
üzerine kuran Hilton Worldwide böylece en büyük ve
hızlı büyüyen global otel zinciri unvanını korudu. Hilton
Wordwide’ın sektör liderliğini elinde tuttuğu, dünya çapında
hizmete alınması planlanan 275
bin odaya ek olarak yaklaşık
100 bin oda daha eklenmesi için
imzalar atıldı. 275 bin odanın
yarısı yapım aşamasında ve
bu sayı global olarak yapım
aşamasındaki odaların yaklaşık
yüzde 20’sine denk düşüyor.
50 binden fazla brüt oda ve
43 binden fazla net oda ekleyen zincir, işletme ve franchise
segmentte yüzde 6,6’lık büyümeye ulaştı.
Zincir grup, 2015 yılındaki tüm açılışların yaklaşık yüzde 30’una
denk gelen 14 bin 500 odayı, rakip markalardan ve bağımsız
otellerden kendi markasına dönüştürdü. 2015 yılında açılan
otellerinde yaklaşık 20 bin kişiye iş imkânı yaratan grup, 4.600’den
fazla otel ve devremülkünde 140 milyondan fazla konuk ağırladı.
Hilton Worldwide, orta segment yeni bir marka lanse edecek
Hilton Worldwide, 2007’den bu yana yüzde 50’nin üzerinde
büyüme kaydettiği gibi üç yeni markayı da lanse etti. Şirketin
büyümesini destekleyen söz konusu üç markanın tesislerinde,
hizmete alınmış veya yapımları süren yaklaşık 60 bin oda
bulunuyor. Hem konuklar hem tesis sahiplerine daha fazla
52
| turizm&yatırım | 03’2016
seçenek sağlamak adına, Hilton Worldwide orta segment yeni bir
marka daha lanse etme hazırlanıyor. Hilton Worldwide Başkanı
ve CEO’su Christopher J. Nassetta, “100. ülkeye ulaşmamız
markalarımızın gücünün bir kanıtıdır. Markalarımız, portföyüne
eklemeyi planladığı oda sayısıyla
rekor kıran Hilton Worldwide’ı en
hızlı büyüyen global konaklama
şirketi olarak konumlandırmaya
devam ediyor” şeklinde konuştu.
2015 yılında bölgesel
olarak öne çıkanlar
ÍHā Hilton Worldwide’ın en
büyük pazarı açısından rekor bir yıldı. Marka, her gün neredeyse
bir tane olmak üzere, 65 bin yeni odayı kapsayan 500’den fazla
anlaşmaya imza attı. Hilton, Aruba, Bolivya ve Guatemala da dahil,
Latin Amerika ve Karayipler’de yeni pazarlara açılmayı (açılan 100
otelle) sürdürdü.
ÍÝHþÔKHIljĎ
HāHilton Worldwide, 2015 yılında
Avrupa çapında 7,000’den fazla odayı hizmete aldı. Botsvana ve
Ermenistan dahil olmak üzere, pek çok anlaşmaya imza atarak
başarılı bir yılı geride bıraktı.
ÍHÛH
āHilton Worldwide son üç yılda bölgede 5.000’den
fazla yeni oda ile hizmet vermeye başladı. Birçok ülkede, lüksten
sınırlı hizmet otellerine kadar türlü fiyat kategorilerini kapsayan;
Hilton Garden Inn, Hampton by Hilton, Embassy by Hilton ve
Hilton Hotels & Resorts tesisleri kapılarını açtı.
YATIRIMLAR HABER
Ağaoğlu, yapımı
tamamlanmamış
otelini satışa çıkardı
A
ğaoğlu Şirketler Grubu, İstanbul’da
yapımı henüz tamamlanmamış
olan 138 odalı otelini satışa
çıkardığını açıkladı. İstanbul Basın
Ekspress Yolu üzerinde, 212 İstanbul
2aúLLHLˆLHLaÔ
212’nin yanında yapımı süren otelin
arazisinin Edip İplik’e ait olduğu belirtildi.
Ekonomist dergisinin haberine göre,
ljHIljþ 2aHKˆˆˆˆHKIHL
arsa üzerine inşa ettiği 138 odalı
tamamlanmamış oteli satılığa çıkardı.
ILIHĔ-Ú2HKˆǢ
HKˆHHˆˆ
bekleyen otelin işletmesini üstlenmek
istemeyen tarafların bu yolu seçtiği
belirtiliyor.
İstanbul'un göbeğindeki
araziye 10 katlı otel yapılacak
T
ürkiye Kızılay Derneğinin, İstanbul
Etiler Nispetiye Caddesi üzerindeki 2
bin 134 metrekare büyüklüğü sahip
arsasına 10 katlı otel yapılacak. Kızılay,
1978’de arsanın 25 yıllık kullanım ihalesini
35,5 milyon avroyla Elumatec Makine
ve İnşaat firmasına vermişti. Elumatec
Makine ve İnşaat firmasının İstanbul
Büyükşehir Belediye’sine başvurusu
üzerine İBB Meclis’inde alınan karara
göre arazi üzerine 10 katlı turizm tesisi
kurulabilecek. İBB Meclisi’nde bu görüş
doğrultusunda oylanan plan değişikliği,
CHP’lilerin ret oyuna karşılık, AKP'li Meclis
üyelerinin oy çokluğuyla kabul edildi.
Flora Garden
Wind Of Lara’nın The Lumos Deluxe
Resort SPA,
Ephesus, 256 oda
açılışında geri
kapılarını açıyor
ile hizmet verecek
sayım başladı
A
ntalya’da kurulan ve
iklimlendirme alanında
1993’den beri Daikin
firmasının distribütörlüğünü yapan
Gürteknik, Antalya Kundu’da yaptığı
5 yıldızlı oteli, Nisan 2016’da hizmete
açacak. Tedarikçilikten otelciliğe
adım atan Gürteknik’in, Wind Of Lara
Hotel & SPA adıyla açacağı otelde
276 oda ve 600 yatak yer alacak.
T
Anemon Amasya yolda
ürkiye çapında 15 ilde 21
otele ulaşan Anemon Hotels,
Amasya’da 4 yıldızlı otelinin
inşaatına devam ediyor. 174 odalı ve
54
1
974’te kurulan ve ağırlıklı olarak
rezidans projelerine imza atan
Toros Residence İnşaat, ilk otelini
Alanya’da yapıyor. Antalya Alanya’da
Toros Residence İnşaat tarafından
yapılan 5 yıldızlı The Lumos Deluxe
Resort SPA, 15 Mayıs 2016 yılında
faaliyete geçecek. 320 odası ve 640
yatağı bulunan otelde, her şey dahil
sistemle hizmet verilecek.
| turizm&yatırım | 03’2016
300 yataklı planlanan tesisin açılış tarihi
net olmamakla birlikte, 2016’da açılması
bekleniyor. Grup, cumhuriyetin 100.
yılında, 50 otele ulaşmayı hedefliyor.
F
lora Garden Hotels, ikinci
tesisini Aydın Kuşadası’nda
yapıyor. Flora Garden Ephesus
adıyla 2016 yaz sezonunda hizmete
girecek olan otelde, 16’sı swimup,14’ü suit, 60’ı aile odası olmak
üzere toplam 256 oda yer alıyor. 5
yıldızlı tesiste, çocuklara yönelik özel
aktiviteler planlanıyor. Grubun diğer
oteli ise Antalya’da hizmet veriyor.
TEDARİKÇİLER
DOSYA
Büyüyen otel pazarı,
yatak sektörünün
iştahını kabartıyor
Y
atak sektörü, dünyada ve Türkiye’de hiç kuşkusuz en hızlı büyüme kaydeden
alanlardan bir tanesi. Bu büyümede artan ihtiyaç ve talepler etkili olurken, yatak
üreticisi firmaların odaklandıkları sektörler arasında yer alan turizm her geçen gün
daha da önemli hale geliyor. Geçmişte perakende odaklı üretime ağırlık veren firmalar,
kalite ve konfor bilincinin artmasıyla oteller için özel üretimlere geniş yer vermeye
başladılar. Hemen hemen her firma oteller için özel ürün serileri hazırlarken, artan rekabet
ortamı da pazardaki canlılığı sürekli kılıyor.
Otellere yönelik çalışma yapan firma sayısı her yıl artıyor
Oteller, genellikle toplu alım yaptıkları ve fiyatta da yüksek getiri sağladıkları için yatak
sektörü üreticileri açısından önemli bir pazar. Bu alanda faaliyet gösteren firma sayısı her
geçen yıl artarken, rekabete giren yatak firmaları, otellere en iyiyi sunabilmek için adeta
yarış halindeler. Kalite, konfor ve uzun ömürlülük yatak seçiminde öncelikli ve olmazsa
olmaz unsurlar olarak öne çıkarken, gelişen pazarda bu özelliklere eklenen birçok yenilik de
göze çarpıyor.
Oteller, ciro ve satış adetleri açısından vazgeçilmez bir pazar
Sektör temsilcilerine göre yıllık üretilen 4 milyon yatağın yaklaşık 3 milyonu bireysel
tüketicilere, 1 milyonu ise otel, yurt ve hastane gibi kuruluşlara satılıyor. Türkiye'de çok
sayıda otelin inşaat halinde olması ve özel sektör hastane yatırımlarındaki artış da yatak
sektöründeki büyümeyi besliyor. Öte yandan artan yatak kapasiteleri ve halihazırda hizmet
veren otellerin yatak değişimleri de büyük katkı sağlıyor. Yatak sektörü açısından çok cazip
bir alan otellerin yüksek miktarda yatak ve yatak ürünleri satın alması sektörü cirosal
anlamda da vazgeçilmez kılıyor.
56
| turizm&yatırım | 03’2016
Sektör temsilcilerine göre yıllık üretilen 4 milyon yatağın
yaklaşık 3 milyonu bireysel tüketicilere, 1 milyonu
ise otel, yurt ve hastane gibi kuruluşlara satılıyor.
Türkiye'de çok sayıda otelin inşaat halinde olması ve
özel sektör hastane yatırımlarındaki artış da yatak
sektöründeki büyümeyi besliyor. Öte yandan artan
yatak kapasiteleri ve halihazırda hizmet veren otellerin
yatak değişimleri de büyük katkı sağlıyor.
dolaşımı ile vücut sıcaklığının dengeli
olmasına ve omurganın desteklenerek
doğal formunun korunmasına dikkat
çekiyorlar.
Yatağın fiyatını kullanılan
malzeme belirliyor
Orta sertlikte, terletmeyen, ortopedik
ve anti bakteriyel yataklar revaçta
Yatak üreticisi firmalar otellere
farklı yay özelliklerine sahip yatakların
yanı sıra baza, başlık ve yatak pedleri;
yatak ve baza tamamlayıcısı olarak
ise alez, yastık, yorgan gibi ürünler
sunuyor. Tüm bu ürünlerin yanı sıra
bazı otel gruplarının kendi şartnameleri
doğrultusunda özel üretimler de
yapılabiliyor. Otellerde çoğunlukla
orta sertlikte, terletmeyen, ortopedik,
ısıya ve basınca duyarlı viscoelastik
süngerler, anti bakteriyel kumaşlı, örme
ve nefes alan kumaşlardan üretilen
yataklar; uyku ürünlerinde ise lateks, kaz
tüyü, yün gibi doğal malzemeler tercih
IĀ2KǢLHljHHLþ
daha sağlıklı ve konforlu uyku deneyimi
sunan torba yaylı yatakların yanı sıra
baskıya dayanıklı, kaliteli süngerlerin
kullanıldığı yataklar da rağbet görüyor.
İnovatif ürünler geliştirmeye odaklanan
yatak üreticileri; kaliteli bir uyku için kan
Yatak seçiminde otelin konsepti,
müşteri profili ve bütçesi önemli, ancak
fiyat noktasında yatak içinde kullanılan
malzeme ve sahip olduğu özellikler de
etkili. Yine otel yatağı ile perakende de
satılan yatak arasında büyük farklar
bulunuyor. Örneğin otel yataklarının
yan duvarları perakendede kullanılan
yataklara göre daha kalın ve daha sağlam
oluyor. Ayrıca otel yataklarında genellikle
yangın geciktirici ve antibakteriyel
özellikte kumaşlar kullanılıyor. Yatağın
görünümü ve sunduğu konfor kadar
içi de çok önemli. Katmanlar arasında
kullanılan ürünün gramajı ve yoğunluğu
fiyatı etkilediğinden otel yataklarında
kullanılan katmanların tek tek
incelenmesi gerekiyor.
Sektörün kriterleri, artan bilinç ve
beğenilere göre değişiyor
Geçmişte yatak sektörüne bilinirlik
ve fiyat unsuru hakimken, bugün artan
tüketici bilinci ve beğenilerine paralel
olarak yatak tercihini belirleyen kriterler
de değişti. Bu kapsamda daha seçici
olmaya başlayan otel satınalma ekipleri,
her kesimin rahat edebileceği özelliklere
sahip, konforlu yatakları talep eder
hale geldiler. Çünkü otel müşterilerinin
otellerden beklediği en önemli şeylerden
biri, konforlu bir yatakta deliksiz
uyuyabilmek… Dolayısıyla konaklama
tesislerinde yatağın kalitesi ve sunduğu
özellikler ön plana çıkarken, birçok otel
daha iyi konfor ve prestij için daha fazla
ödemeyi göze alıyor. Otellerin yatak
tercihlerinde fiyat önemli bir rol oynasa
da bazı otel projelerinde direkt konfor
odaklı alım yapılıyor. Yurt içi ve yurt
dışında geçerliliği olan, sertifikalı, daha
uzun ömürlü ve konforlu ürünler otellerin
taleplerinde geniş yer buluyor.
Şehir otellerinde konfor,
resortlerde ise fiyat öne çıkıyor
Günümüzde yatak tercihi; ülke, iklim,
lokasyon ve hitap edilen kitleye göre
farklılık gösteriyor. Bu nedenle otelin
yapısı, konsepti ve misafir profiline
göre, doğru ürünün sunulması önem
kazanıyor. Bu kapsamda resort oteller
ile şehir otellerinin tercihleri farklılık
03’2016 |
turizm&yatırım |
57
TEDARİKÇİLER
DOSYA
gösterebiliyor. Şehir otellerinde daha yumuşak, konforlu
ve yüksek yataklar tercih edilirken, uluslararası zincir
oteller de aynı standardı tüm tesislerinde yakalamak
adına merkez ofisin belirlediği ürün reçetesine göre
yatak tercih ediyor. Fiyat unsuru belirleyici olmaya
devam etse de artık bulunduğu bölge ve konseptlerine
göre resort otellerde yatak bilinci yükseliyor ve iyi
yataklar ilgi görüyor.
Lüks oteller, müşterilerine daha fazla konfor sunan
sağlıklı yatakları tercih ederken, daha az yıldızlı oteller,
düşük maliyetli modelleri tercih edebiliyor. Yine otellerin
seçiminde, yatak, baza yüksekliği ve garanti süresi de
önemli kriterler arasında yer alıyor.
Otel yataklarında değişim süresi ne olmalı?
Otel yataklarında değişim süresi de farklılık
gösteriyor. Yatağın bakımı, havalandırması ve kullanım
koşulları değişim süresinde oldukça önemli rol oynuyor.
Örneğin kaliteli yay sistemlerinin kullanıldığı yataklar
10-15 yıl arası kullanım ömrüne sahipken, yine sözü
geçen kriterler nedeniyle kimi bölge ve otellerde
yatak değişim süresi; 2 ila 8 yıl arasında değişebiliyor.
Yenileme için yatağın eskimesini beklemenin yanlış
olduğunu anımsatan firmalar, otel yataklarında ürün
özellikleri ve kaliteye göre değişim yapılması gerektiğine
dikkat çekiyorlar. Bu noktada hijyen koşulları da değişim
süresinde etkili oluyor. Almanya’da iki, Hollanda’da
ise bir üniversitede yatak konusunda kürsü olduğunu
anımsatan üreticiler; yatağın uyumak için bir araç değil,
insan sağlığına doğrudan etki eden bir sistem olduğuna
vurgu yapıyorlar. Avrupa’daki otel, hastane ve yurtlarda
yatak değişiminin genellikle yıllık olarak yapıldığını
aktaran kimi firmalar, Türkiye’de ise bu sürenin daha
uzun olduğunu ifade ediyorlar.
58
| turizm&yatırım | 03’2016
Yatak sektörü, kapasitesini fuarlara taşıyor
Yatak sektöründeki gelişmeyi gösteren Sleep Well Expo
Yatak ve Teknolojileri Fuarı da sektörün geldiği noktayı
gözler önüne seriyor. Yatak ana sanayi, makine ve ekipman
profesyonellerini bir araya getirmeyi hedefleyen fuar,
dünyadaki son teknolojilerin ve Türkiye’de üretilen yeni
ürünlerin bir arada sunulduğu ticari bir platform. Sleep
Well Expo Yatak ve Teknolojileri Fuarı; Kafkasya, Balkanlar,
Ortadoğu ve Kuzey Afrika bölgelerine ihracat yapmak
isteyen Türk firmalarını, yabancı katılımcı ve ziyaretçilerle
bir araya getiriyor. Fuara, Türk üreticilerin yanı sıra Belçika,
ABD, Bulgaristan, Çin, Hong Kong, Hollanda, İsviçre,
Almanya, KKTC, Belçika, Romanya gibi ülkelerden 150'ye
yakın marka katılıyor. Farklı ülkelerin yanı sıra İstanbul ve
Anadolu’dan da yoğun ilgi gören fuarda; Kayseri, Denizli,
İnegöl, Ankara ve İzmir’den firmalar da yer alıyor.
2015 yılında fuarı, 5.238 kişi ziyaret etti
İstanbul Fuar Merkezi’nde 22-25 Ekim 2015 tarihleri
arasında ikincisi düzenlenen fuara, 79’u yerli, 22’si yabancı
olmak üzere 101 firma katılırken, fuarı toplamda 5 bin 238
kişi ziyaret etti. Yatak, yastık ve uyku ürünleri imalatçıları,
ihracatçıları ve satıcıları, ev tekstili üreticileri, yorgan
imalatçıları, malzeme firmaları, distribütörler, acenteler,
distribütörlük almak isteyen firmalar, otel satın alma
yetkilileri, mağaza zinciri satın alma yetkilileri, yerli mobilya
mağazaları, profesyonel ithalat ve ihracat firmaları,
designerlar, iç dizayn firmaları, özel sektör uzmanları,
yatak sanayi satın alma yetkilileri olmak üzere tüm sektör
mensuplarını bir araya getiren fuar, sektörün ve Türkiye’nin
bu alanda ulaştığı noktanın görülmesi açısından önemli
bir argüman oluşturuyor. Fuarın üçüncüsü ise 20-23
Ekim 2016 tarihleri arasında İstanbul Fuar Merkezi’nde
gerçekleştirilecek.
TEDARİKÇİLER
GÖRÜŞLER
Şehir otellerinde daha yumuşak
ve yüksek yataklar ilgi görüyor
O
teller, ciromuzun ciddi bölümünü
elde ettiğimiz bizim için oldukça
önemli bir pazar. Ağırlıklı
olarak yatak, baza ve başlık ürünleri
ile öne çıktığımız otellerde, özellikle
patenti Yatsan’a ait Poly Baza ve
Multi Spring yay sistemli ürünlerimiz
tercih ediliyor. Yatsan’ın en büyük
özelliği butik çalışmalara imza atması,
müşterinin isteğine uygun ölçüde ve
özellikte üretimler yapabilmesidir.
Yatak dışında, baza ve yatak başlığı
gibi uyku ürünleri ile de hitap ettiğimiz
otellerin yoğun olarak tercih ettiği bir
markayız. Bu durum, kalite ve konforu
bir arada sunan Yatsan’ın müşterilerine
verdiği özel hizmet memnuniyetinden
kaynaklanıyor. Müşterilerimiz arasında,
Türkiye’nin ve Dünya'nın en prestijli
IKLLØH2HûÙHIüþ+KILþ
Swissotel, Sheraton ve Mardan Palace
gibi büyük otel zincirleri bulunuyor.
Şehir otellerinde konfor,
resortlerde fiyat öne çıkıyor
Oteller yatak alımlarını toplu olarak
yaptıkları için fiyat unsuru önemli bir rol
oynuyor. Ancak bazı otel projelerinde
direkt konfor odaklı alım yapılıyor.
Devam ettirdiğimiz liderlik perakende
bölümü için önemli bir değer sağlayan
oteller yatak tercihinde; dayanıklılık,
rahatlık ve fiyat ile ilgileniyorlar. Poly
Baza ve Multi Spring yay sistemli
yataklarımız otellerin en çok tercih
ettikleri ürünlerimiz arasında. Fakat
bölgesel olarak da otellerin tercihi
farklılık gösterebiliyor. Örneğin şehir
otellerinde daha yumuşak ve yüksek
yataklar tercih ediliyor. Yay, kalınlığı
ve yatağın sertlik derecesi öne çıkıyor.
Bazı zincir oteller ise tamamen
standartlarına uygun ve kendi reçeteleri
ile yatak yaptırıyorlar. Uyku ürünlerinde
ise lateks, kaz tüyü, yün gibi doğal
Eda Coşar / Yatsan Marmara
Bölge Kurumsal Satış Yöneticisi
malzemeler tercih ediliyor. Şehir otelleri
daha konforlu ve pahalı yataklar tercih
ederken, özellikle sezonluk çalışan
resortler maliyetleri düşünerek daha
uygun fiyatlı ürünlere ağırlık veriyorlar.
Konfor ise resortler için ikinci planda.
Otel yataklarının 5 ila 7 yıl arasında
değiştirilmesi gerekiyor.
Otellerde yatak değişim süresi iki yıl olmalı
Veysi Yaşar / Duralli Yatakları
Satış & Pazarlama Yöneticisi
2
006 yılından bu yana yatak üreten
firmamızın Ar-Ge ekibi, 2015’te
otel sektörünün taleplerini ve
ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak
özel bir yatak serisi tasarladı. Marin,
SPA, Resort, City ve Lounge olmak üzere
5 modelden oluşan “Otel Özel Serisi”
yataklar, malzeme kalitesi ve sundukları
konfor ile otel misafirleri için mükemmel
bir konaklama hizmeti sunuyor. Yatak
modellerimizi tamamlayıcı olarak
60
| turizm&yatırım | 03’2016
normal ve yaylı baza, yastık, yorgan gibi
ürünlerimiz ile otellere hizmet veriyoruz.
Ayrıca “Durev” markalı yastık ve yorgan
ürünlerimiz mevcut. 2015 yılında
portföyümüze kattığımız “yeni faydalı
model” patentli, opsiyonel açılış yönlü,
kolay açılır kapaklı, estetik tasarımlı,
uzun ömürlü ve kolay taşınabilir Bednox
baza setlerimiz de otel müşterilerimize
sunduğumuz ürünlerimiz arasında.
Duralli, proje bazlı olarak yıllık 60 bin
yatak üretimi gerçekleştirebiliyor. Entegre
üretim fabrikamızda, yataklarımızın
yayından süngerine, kumaşından
kapitonesine tüm malzemelerini temin
edebiliyoruz. Bu da özellikle toplu
alımların gerçekleştiği otel müşterilerimiz
için fiyat avantajı sağlıyor. Ürettiğimiz
yatak modellerinin fiyatları, kullanılan
malzemeye göre farklılık gösteriyor.
Lüks oteller, müşterilerine daha fazla
konfor sunan sağlıklı yatakları tercih
ederken, daha az yıldızlı oteller düşük
maliyetli modelleri tercih edebiliyor. Bizim
otel müşterilerimiz ise, daha çok yatak
kalitelisini ve sağladığı konforu ön planda
tutuyor.
Konfor ve sağlıklı uyku
oteller için vazgeçilmez
Otellerde çoğunlukla orta sertlikte,
terletmeyen, ortopedik ve anti bakteriyel
kumaşlı yataklar tercih ediliyor. Bazı
otel müşterilerimiz ise kendilerine özgü
standartlarda, özel yataklar kullanıyor.
2KǢLHljHHHþHH
sağlıklı ve konforlu uyku deneyimi sunan
torba yaylı ürünler tercih edilirken,
baskıya dayanıklı, kaliteli süngerlerin
kullanıldığı yataklar rağbet görüyor.
Yatak kalınlığı ise kullanılan bazaya
göre değişkenlik gösteriyor ve 25 ila 30
santimetre kalınlığındaki ürünler daha
çok kullanılıyor. Yurt dışında Türkiye’deki
otellere nazaran yanmazlık gibi özellikler
de yatak tercihine etki ediyor. Otel
müşterilerimize yatak değişim süresini,
en fazla 2 yıl olarak tavsiye ediyoruz.
TEDARİKÇİLER
GÖRÜŞLER
Turizm sektörüne, özel ürün
gruplarımızla hitap ediyoruz
Serhan Altop / Yataş Projeli
Satışlar, Selena ve Hibboux
Markalar Grup Yöneticisi
Y
ataş olarak son yıllarda ciddi
yatırım yaptığımız anahtar teslim
özel mobilyalı proje servisimizin
tanıtımını yaptık. Ayrıca otel segmenti
için Amerikan Leggent and Platt firması
ile birlikte geliştirdiğimiz çok özellikli yay
teknolojilerini barındıran yataklarımızı
öne çıkarıyoruz. Bir otel odasının
oluşturulması için gerekli tüm ürün
gruplarını kapsayan anahtar teslimi
projeler üretiyoruz. Önceliğimiz olan özel
üretim mobilya projelendirmesi ve üretimi
ise en güçlü tarafımızı oluşturuyor.
Turizm sektöründe yaşanan sıkıntılar
nedeniyle fiyat unsuru daha çok önem
kazanmaya başladı. Ancak kalitemiz
bu noktayı aşmamızı kolaylaştıran en
önemli faktör. Otelcilik hızla büyüyen ve
önem verdiğimiz bir pazar. Sektörün önde
gelen ve tanınmış birçok oteli ile güzel
işbirliklerimiz var. Otellerin ihtiyaçları
doğrultusunda oluşturduğumuz,
perakendeye kıyasla farklılık gösteren
özel ürün gamlarımız mevcut.
Nitelikli yataklara talep arttı
Günümüzde otellerin misafirlerine
gösterdiği özenin artması ve tüketicilerin
bilinçlenmesi sayesinde nitelikli
yataklara olan talep daha da arttı. Uzun
seyahatlerde misafirlerin vücut yapılarını
destekleyecek ve rahat bir uyku sunacak
yatakların önem kazanması, otelleri
katma değeri yüksek modellerin alımına
yöneltti. Hijyenik ortam oluşturmaya
yarayan teknolojik ürünler, vücut yapısını
destekleyen farklı yay teknolojileri,
çökmeye karşı dayanıklı yay ve süngerler,
tekstil ürünlerinde yüksek ısıda yıkamaya
dayanıklılık, anti bakteriyel özellikli kumaş
teknolojileri tercih edilen önemli kriterler
arasında yer alıyor. Şehir otellerinde daha
katma değerli, resort otellerde ise daha
ekonomik ürünler tercih ediliyor. Otellerde
yatak değişimi konusu da önemli...
Biz en fazla 6-7 yılda bir yatakların
değiştirilmesini öneriyoruz.
Konaklama tesislerinin yatak
tercihleri kaliteden yana
F
irma olarak otellere yatak, baza ve
yatak başlıklarımızı sunuyoruz.
Aynı zamanda yatak ve yatak
pedleri de üretim ağımızda mevcut.
Hedefimiz projelerden en yüksek ciroyu
kazanmak değil, kendi alanımızla ilgili
maksimum kalitenin ve konforun
da üzerine çıkmak. Geçmişte yatak
sektörüne, bilinen bir ürün olması ve
fiyat unsuru hakimdi. Günümüzdeyse
tüketicinin bilinçlenmesi ile sektör ciddi
anlamda gelişti. Sosyal medya kanalları,
şikayet ve forum sitelerinin kullanım
sıklığı otellerin daha seçici olmasını
sağladı. Artık otel satınalma ekipleri her
kesimin rahat edebileceği yumuşaklığa
sahip yatakları talep ediyorlar. Otellerin
yüzde 70’i daha iyi bir konfor ve prestij
için daha fazla ödemeyi göze alıyor.
Konaklama tesislerinin yatak tercihleri
kaliteden yana. Bu noktada da doğru
otele, doğru ürünü sunmak çok önemli…
Müşterilerimizi yatak tercihinde; ülke,
iklim, lokasyon ve hitap edilen kitleye
göre en doğru ürünlere yönlendiriyoruz.
62
| turizm&yatırım | 03’2016
Ağırlıklı olarak iş amaçlı konaklamaların
yapıldığı şehir otellerinde, misafirin
bir sonraki güne zinde uyanabilmesi
çok önemli. Bunun farkında olan şehir
otelleri, tercihini en konforlu yataktan
yana kullanıyor. Uluslararası zincir
otellerde ise genellikle aynı standartlara
sahip yataklara yer veriliyor. Resort
oteller de eskiye nazaran daha bilinçliler
ve doldur boşalt şekilde çalışıyor olsalar
da iyi yatakları tercih ediyorlar. Hälsa
olarak ilgimizi çeken tesisler arasında
termal oteller de var. Hamam, sauna ve
termal suyun tadını çıkaran konukların
konforlu yataklarımızda vakit geçirmeleri
detoks etkisi yaratıyor.
Hälsa yataklarında Oeko-tex
sertifikasına sahip ürünler kullanılıyor
Leggett & Platt’ın partneri olarak
daha uzun ömürlü ve konforlu ürünler
sunmamız bizi tercih edilir kılıyor. Hälsa
yataklarında Oeko-tex sertifikasına
sahip ürünlerin kullanılması sayesinde
yataklarımız nefes alıyor, doğayı ve
Kübra Peker / Hälsa Türkiye
Kurumsal Satış
insanı koruyor. Yatak kalınlığı ise artık
sadece mimari tasarıma uygunluk
noktasında devreye giriyor. “Kalınlık
fiyatta etkendir” algısını zor da olsa
yıkmayı başardık. Önemli olan yay
telinde kullanılan malzemenin kalitesi ve
teknolojik makine parkurlarında üretiliyor
olmasıdır. Leggett & Platt tasarımları;
Prozone™, Propocket™, Procoil™ yay
sistemlerini tercih eden oteller, tüm
kullanım koşullarına uymaları halinde
yalnızca hijyen açısından 10-15 yıl
sonra yataklarını değiştirme ihtiyacı
duyacaklardır. Ancak hijyen kuralları
gereği yatakların 3 veya 5 yılda bir
değiştirilmesi gerekiyor.
www.sezlong.com.tr
DGS BAHÇE MOBİLYALARI SAN.TİC.LTD.ŞTİ.
Gazipaşa Mh.792 Sok.No:1 Menderes / İzmir / TÜRKİYE
T/F:+90 232 782 44 80 Ofis Mobil:+90 533 421 61 55
www.dgsbahcemobilya.com
[email protected]
TEDARİKÇİLER
GÖRÜŞLER
Otel yatakları perakendede
satılan yataklardan farklıdır
E
rgo Yatak olarak, 25 yıldır sadece
bildiğimiz işi yapıyoruz. Üretim
payımızda önemli yere sahip olan
otel müşterilerimize; bonel yay, torba
yay ve visko yataklarımızın satışını
gerçekleştiriyoruz. Bazı otel gruplarına
kendi şartnamelerine göre istenilen
kalite ve standartlarda özel üretimler
de sunuyoruz. Yatak ve baza üretimi
haricinde tamamlayıcı ürün olarak alez,
yastık, yorgan ürün grubumuzla hizmet
veriyoruz. Artan otel yatırımlarına
paralel bizim de pazarımız genişliyor.
Öte yandan mevcut otellerde de belirli
periyotlarda yatak ve baza değişimi
yapılıyor. Yıla ve sezona göre değişse
de yılda ortalama 25 oteli referans
listemize katıyoruz. Adet olarak 20 25 bin yatak seviyelerindeyiz. Fiyat
konusunda ise yatak içinde kullanılan
malzeme ve sahip olduğu özellikler
çok etkili. Bizim için önemli olan otelin
konsepti, müşteri kitlesi ve bütçesidir.
Bu bilgileri öğrendikten sonra mutlaka
ortak bir noktada buluşuyoruz. Otel
yatağıyla perakende de satılan yatak
arasında büyük farklar var. Örneğin
otel odalarında oturma grubu olsa da
müşteriler genelde yatağın kenarına
oturuyorlar. Bu nedenle yataklarımızın
64
| turizm&yatırım | 03’2016
yan duvarları perakende de kullanılan
yataklara göre daha kalın ve daha
sağlamdır. Bir diğer özellik ise kumaşın
yangın apresidir. Biz otellere genellikle
yangın geciktirici ve antibakteriyel
kumaşlı ürünler veriyoruz. Bu noktada
öncelikli önemsediğimiz husus yatağın
içidir. Otel yataklarında kullanılan
katmanlar tek tek kıyaslanmalı,
teknik şartname çok ince detaydan
geçirilmelidir. Her katmanda kullanılan
ürünün gramajı ve densitesi ciddi
fiyat farklarına neden oluyor. Kısacası
profesyonellerin yatağı açıp içine
bakması gerekir.
Resort ve şehir otelleri
genellikle bütçe ile garanti
süresine önem veriyor
Genelde 2, 3 ve 4 yıldızlı oteller
bonel yaylı yatakları, 5 yıldızlı tesisler
ise torba yaylı ya da viskolu yatakları
tercih ediyorlar. Otellerimiz maalesef
yatak konusuna fiyat odaklı bakıyor.
Ama bu konuda bilinç yavaş yavaş
oluşuyor. Otel müşterilerimizin hemen
hemen hepsinin ilk baktığı konu yatak
ve bazanın yüksekliği. Çünkü yatak
odadaki komodinle veya başlıkla simetri
açısından paralellik göstermeli. Bir
Saffet Köksal / Ergo Yatak
Yönetim Kurulu Başkanı
diğer husus ise odanın genel rengiyle
baza renginin uyumu. Nadiren de olsa
bazı bilinçli oteller yangın apreli kumaş
talep ediyor. Uluslararası zincir oteller,
her otelde aynı kaliteyi ve standardı
yakalamak için yurt dışındaki merkez
ofisin belirlediği reçeteye göre ürün
istiyorlar. Yerel şehir otelleri ve resort
oteller ise daha çok bütçeye göre hareket
edip, garanti süresine önem veriyorlar.
Otel yataklarının değişim süresi ürünün
özellikleri ve kalitesine göre değişim
göstermeli. Kaliteli bir yatak otel
envanterine katılırsa 7-8 seneden önce
değişim gerekmez.
TEDARİKÇİLER
HABER
Daikin ile Yaşam Mekan
Buluşmaları’nın ilki gerçekleşti
İklimlendirme sektörünün inovatif şirketi Daikin ile
Yaşam Mekân Buluşmaları’nın ilki, Avrupa’nın ilk,
dünyanın ise en büyük iklimlendirme deneyim merkezi
olan Daikin Solution Plaza Fuha İstanbul’da gerçekleşti.
M
imar Gözüyle Geleceğimiz başlığı
altında düzenlenen Daikin ile
Yaşam Mekân Buluşmaları’nın
ilk konuşmacısı olan Mimar Emre Gürsoy,
mimaride geri dönüşümün önemi, uzun
ömürlü binalar ve enerji verimliliği gibi
konulara dikkat çekti. Etkinliğin açılış
konuşmasını yapan Daikin Türkiye
CEO’su Hasan Önder, Yaşam Mekân
Buluşmaları’nın amacına ilişkin şunları
söyledi; “Daikin; dünya çapında en iyi
iklimlendirme çözümlerini sunmayı ve
bu çözümlerle birlikte sektöre farklılık
katacak inovasyonlar yaratmayı
amaçlayan bir şirket. Yaşam Mekân
Buluşmaları’nı gerçekleştirmemizin
temelinde de inovasyon yatıyor.
Bu buluşmalarımızda saygıdeğer
mimarlarımızdan, mühendislerimizden,
yenilikçi yöneticilerden dünyada
geliştirilen yeniliklerin geleceğimizi nasıl
şekillendireceğine dair öngörülerini
dinleme fırsatı bulacağız.”
Emre Gürsoy: “Yapılanı yıkmadan geri
dönüştürebilecek binalar yapmalıyız”
Daikin ile Yaşam Mekan Buluşmaları’nın
ilkinde konuşan Mimar Emre Gürsoy,
inovatif ve düşük maliyetli enerji
verimliliği çözümleri ile teknolojiyi
entegre eden çözümlerin önemini
vurgularken, binalarda tekrar kullanım
konusuna da dikkat çekti. Gürsoy,
yapılanı yıkmadan geri dönüştürebilecek,
tekrar kullanım imkanı veren ve gelecek
nesillere bırakılabilecek binaların
yapılmasının önemini anımsattı.
Gürsoy; “Yaşanan çevresel problemlerin
asıl kaynağı yaptığımız tasarımlar.
Enerjinin yüzde 47’si yaşadığımız
binalarda tüketiliyor. Daha kesin ve
keskin çözümler geliştirmenin vakti
geldi” diye konuştu. Çözüm noktasına
ilişkin önerilerini de sıralayan Gürsoy,
şu bilgileri paylaştı; “İnovatif çözümlerle
enerji tüketimini azaltalım. Elektriğe
bağlı olmayan yapılar kurgulayalım.
Bina ısıtma, soğutma ve aydınlatma
konularında pasif tasarımlar yapalım.
Atıkların geri dönüşerek sağlıklı bir
şekilde yeni kaynak oluşturmasına izin
veren tasarımlar yapmalıyız. Mimaride
geri dönüşüm ile tekrar kullanım paralel
kavramlardır. Yeni bina projelerinde
enerji verimliliğindeki güçlü gelişmeleri
kabul ettirmek için kuvvetli bir çabanın
yanı sıra, enerji verimli binaların
büyük ölçekli bir pazara yayılması ile
sonuçlanacak süreç ve iş stratejilerine
ihtiyacımız var.”
Hasan Önder
Emre Gürsoy
“Tekrar kullanım daha az
maliyet ve enerji gerektirir”
Gürsoy, tekrar kullanım ve
tamiratın daha az maliyet ve daha az
enerji gerektirdiğine dikkat çekti. Bu
doğrultuda bölünebilir-parçalanabilir
binalar tasarlanmasının tamiratı,
bakımı ve tekrar kullanımı daha kolay
hale getireceğini vurgulayan Gürsoy,
mimarların sorumluluğuna da dikkat
çekerek, konfor beklentilerini karşılarken,
estetikten ödün vermeden geri
dönüşümü de gözeten binalar yapılması
gerektiğine ifade etti.
Basın mensuplarının yanı sıra
üniversite öğrencilerinin ve sektör
yöneticilerinin yoğun ilgi gösterdiği
toplantının ardından, katılımcılar
rehberler eşliğinde Fuha İstanbul’u
gezerek iklimlendirme araçlarını
deneyimleme fırsatı buldu.
Kaldewei ile banyolarda konfor ve yenilik zamanı
G
elişim Teknik A.Ş banyolarda şıklık
ve konfor anlayışını temel alarak;
küvet ve duş tekneleri üretiminde
engin tecrübeye sahip Kaldewei
ürünlerini Türkiye’deki kullanıcıları ile
buluşturuyor.
66 ülkede distribütörlüğü bulunan
firmanın, geniş kapsamlı ürünleri en
iyi kalitede üretilirken, tüm standart
ve teknik gerekliliklere uyumluluk
gösteriyor. Teknolojiyi kullanarak,
66
| turizm&yatırım | 03’2016
Avrupa ve uluslararası standart
gerekliliklerini karşılayan, büyük küvet
üretim kapasitesi ile sektörün liderleri
arasında yer alan Kaldewei firması,
80’den fazla tasarım ödülü ile dünyanın
dekore edilmiş banyo üreticilerinden
biri ünvanına sahip. Üstün özellikleri ve
sunduğu üst düzey konfor sayesinde
her zaman göz önünde olmayı başaran
Kaldewei, banyolara yeni bir soluk
katıyor.
TEDARİKÇİLER
HABER
Mercedes-Benz Travego tamamen yenilendi
Mercedes-Benz Türk’ün Hoşdere Otobüs Fabrikası’nda üretilen
Travego, tamamen yenilenerek farklı bir tasarımın yanı sıra,
en güncel güvenlik, konfor ve yakıt tasarrufu teknolojileriyle
donatıldı. Euro 6 normuna uygun motora sahip olan yeni
Mercedes-Benz Travego, Mart 2016 itibariyle satışa sunuldu.
T
ürkiye şehirlerarası ve turizm
otobüs sektörünün lideri
Mercedes-Benz Türk, otobüs ürün
yelpazesinin amiral gemisi Travego’yu
kullanıcı ve yolcuların beklentilerine
en üst düzeyde yanıt verebilmek
amacıyla geliştirerek yeniledi. Yeni
Travego’nun lansmanı, CNR Expo Fuar
Merkezi’nde düzenlenen ve çok sayıda
davetlinin katıldığı görkemli bir etkinlikle
kamuoyuna tanıtıldı. Yeni Travego’nun
lansmanında konuşan Daimler Otobüs
Grubu Başkanı ve EvoBus Başkanı
Hartmut Schick, yeni Travego’nun
tanıtımının Mercedes-Benz Türk
tarihinin önemli dönüm noktalarından
biri olduğunu vurgulayarak, “Yeni
aracımız, otobüs dünyasındaki
konumumuzu ve yetkinliğimizi
kanıtlıyor” dedi.
Britta Seeger: “Türkiye
pazarındaki lider konumumuzu
daha da güçlendireceğiz”
Yeni aracın kullanıcı ve yolcuların
konforuna konfor katacağına
inandıklarını ifade eden Mercedes-Benz
Türk Direktörler Kurulu Başkanı Britta
Seeger, yeni Travego’nun satışlarına ivme
kazandıracağına ve Türkiye pazarındaki
lider konumlarını güçlendireceğine
inandıklarını vurguladı.
Süer Sülün: “10 yılda 1 milyar
yolcu taşıyan Travego
efsanesi devam ediyor”
Mercedes-Benz Türk Otobüs ve
Kamyon Pazarlama ve Satış Direktörü
Süer Sülün ise, Türkiye’de satılan her
iki otobüsten birinin üretildiği Hoşdere
Fabrikası’na bugüne kadar 432 milyon
Avro’luk yatırım yaptıklarını anımsatarak
şunları söyledi; “2005 yılından bu yana
Hoşdere Fabrikamızda ürettiğimiz
Travego, otobüs ürün yelpazemizin
amiral gemisi. Geçtiğimiz 10 yıl içerisinde
Türkiye’de ürettiğimiz 6.372 Travego
aracımızın yüzde 20’sini ihraç ettik, yüzde
80’ini Türkiye pazarına sunduk. Bu 10 yıl
içerisinde ülkemizde yaklaşık 1 milyar
yolcu taşıyan ve 11 milyar kilometre yol
yapan Travego’lar, bu özellikleriyle efsane
modeller arasına girmiştir.”
Yolcu için en üst düzeyde konfor
Yeni Travego hem sürücüsüne
hem yolcusuna en üst düzeyde konfor
sunuyor. Ön kapıdaki genişletilmiş
açılı giriş yeni Travego yolcusuna daha
rahat bir biniş sunuyor, basamakta
yer alan ışıklı Mercedes-Benz logosu
yolcusunu konfora davet ediyor. Yeni
Travego’nun 2.100 mm olan iç yüksekliği
ferah bir seyahat ortamı sunuyor. Daha
geniş hacimli paket rafları, kaliteli yeni
tip kumaşlar, özel tasarım yan duvar
kumaşı, paket rafı altında boydan boya
konumlandırılan alüminyum dekor
parçalarıyla uyumlu yeni servis setleri ve
LED teknolojili ambiyans aydınlatma, hoş
bir atmosfer sunuyor. Yeni Travego için
özel tasarlanmış yüksekliği ayarlanabilir
ve yan parçaları katlanabilir baş dayamalı
koltuklar, yolcu konforunu seyahat
sırasında en üst düzeye çıkarıyor. Yana
doğru kaydırılabilen koltuk, rahatlık
hissini arttırırken, parke görünümlü
zemin şık ve sıcak bir hava katıyor. Çift
bölgeli klima, otobüs içindeki sıcaklığı
eşit miktarda dağıtarak yolculuğun en
üst düzeyde konforlu geçmesini sağlıyor.
Oteller krizden çıkış yolunu teknolojide buldu
P
rotel Genel Müdürü Murat Sıcakkanlı, turizmcilerin
sektördeki mevcut riski minimum seviyeye çekmek
için alternatif yöntemler geliştirdiklerini söyledi.
“Rusya ile yaşanan gerginliğin ardından, otellerin
kendi internet siteleri üzerinden rezervasyon aldıkları,
müşterilerine tekliflerini ve promosyonlarını direkt
kendilerinin ilettiği bir döneme girdik” diye konuşan
Sıcakkanlı, şöyle devam etti:
“Dolayısıyla bu sezon, özellikle güneydeki işletmeler
Rusya’daki acenteleri devre dışı bırakarak, kendi otellerini
68
| turizm&yatırım | 03’2016
kendilerinin pazarladığı bir sistemi tercih ederek potansiyel
krizi atlatmaya çalışacaklar. Bu konuda biz de elimizdeki
tüm altyapıları hızlıca kendilerine sunduk. Bu sayede oteller,
uçak rezervasyonları dahil olmak üzere, her tür tatil paketi
opsiyonunu kendi internet siteleri üzerinden pazarlamaya
başladılar. Böylece Rus turistler de daha önce acenteler
üzerinden aldıkları avantajlı teklifleri, artık doğrudan
otellerin internet siteleri üzerinden satın alabiliyorlar.
Bugün gelinen nokta, otellerin kendi müşteri veritabanlarına
sahip olmalarının önemini de ortaya koydu.”
TEDARİKÇİLER
HABER
Aksa Jenaratör’ün 2019
hedefi 600 milyon dolar
Ü
ç kıtada bulunan üretim
tesislerinde jeneratör üretimi
yapan Aksa, küresel enerji
pazarının nabzını tutmaya devam
ediyor. 2015 yılında ihracatta toplam 150
milyon dolar ciroya ulaşan ve Türkiye’de
birçok kişiye istihdam sağlayan Aksa
Jeneratör, sektöründeki pazar liderliğini
de koruyor. Dünya genelinde artan enerji
ihtiyacına; çevreye uyumlu, tasarruflu
ve güvenli ürünleriyle cevap veren Aksa
Jeneratör, dünyanın ilk 5 jeneratör
üreten markası içerisinde bulunuyor.
Aksa Jeneratör, 2019 yılında 600 milyon
dolar ciroya ulaşmayı hedefliyor.
birçok ülkesine ürün ve hizmetlerimizi
ulaştırıyoruz. Türkiye’deki ve dünyadaki
ekonomik dalgalanmalara rağmen
yeni atılımları hedefledik ve pazardaki
payımızı arttırdık. İlerleyen dönemde de
pazardaki etkinliğimizi artırmaya devam
edeceğiz. Özellikle enerji ihtiyacının
arttığı Afrika ve Hindistan pazarlarına
yönelik çalışmalarımız olacak” sözleriyle
dünya pazarındaki etkinliklerini
arttırmak için Aksa Jeneratör olarak
çalışmalarına devam edeceklerini
vurguladı.
“Afrika ve Hindistan
pazarlarına yöneleceğiz”
Aksa Jeneratör, dünyanın 7 kıtasını
kesintisiz enerji ile buluşturuyor. Bir yıl
içerisinde 40 bin jeneratör üretimiyle
birçok ülkenin enerji ihtiyacını karşılayan
Aksa Jeneratör, 160 ülkeye ihracat yapan
ve başarılı AR-GE çalışmalarıyla, kaliteyi
Dünya pazarındaki konumlarını
korumayı başardıklarını ifade eden
Aksa Jeneratör CEO’su Alper Peker:
“Aksa Jeneratör olarak dünyanın
Küresel enerji pazarının nabzını tutan
Aksa, yılda 40 bin jeneratör üretiyor
ve güvenilir unsurları bir arada topluyor.
Türkiye’de İstanbul; Çin’de Changzhou
şehri, Amerika’da ise Louisiana
eyaletinde üretim tesisi bulunan Aksa
Jeneratör, toplamda 130 bin metrekarelik
HHˆHHLH2!2
arası benzin, dizel ve doğalgaz yakıtlı
jeneratörler, marin yardımcı jeneratörleri,
aydınlatma kuleleri ve jeneratör
donanımları üretiyor. Aksa Jeneratör,
Çin, ABD ve Rusya gibi pazarların yanı
sıra Birleşik Arap Emirlikleri, Kazakistan,
İngiltere, Cezayir ve Singapur’da bulunan
ofislerindeki çalışmalarıyla dünyanın
birçok noktasına kesintisiz enerji
götürüyor.
EDT Expo 2016, 50 ülkeden ziyaretçi ağırlayacak
EDT Expo 2016 4. Ev Dışı Tüketim- Gıda Ürünleri, Sarf Malzemeleri, Ekipmanları Üreticileri ve
Tedarikçileri Fuarı, 23-26 Mart 2016 tarihleri arasında CNR Holding kuruluşlarından İstanbul
Fuarcılık A.Ş. ve Ev Dışı Tüketim Tedarikçileri Derneği (ETÜDER) iş birliğinde düzenlenecek.
C
NR EXPO Yeşilköy’de organize
edilecek Türk ev dışı tüketim
sektörünün tek fuarı EDT EXPO,
alanında dünyanın en büyük üçüncü
fuarı olmasının yanı sıra Avrasya’nın
da en büyük ev dışı tüketim fuarı olma
özelliğini taşıyor.
Sektör 50 milyar TL büyüklüğe ulaştı
Türkiye’de son 10 yılın en hızlı
büyüyen sektörü ev dışı tüketimin
büyüklüğü 2015 verilerine göre 50
milyar TL’ye ulaştı. EDT EXPO 2016, her
yıl ortalama yüzde 10 oranında büyüyen
sektörün ticari hacmine de büyük katkı
sağlayacak. Fuar, ev dışında vakit
geçirilen mekânların tüm ihtiyaçlarını
karşılamaya yönelik hizmet veren öncü
400 firmayı bir araya getirecek. P&G,
Yiğitoğlu, G2M, Unilever Food Solutions,
70
| turizm&yatırım | 03’2016
Pınar, Eczacıbaşı, Koza Gıda, Küçükbay
- Orkide, Lezita, Cakes & Bakes, BTA,
Gıda 360, Ofçay, Öztiryakiler, Yayla Agro
Gıda, Türkova, Baktat, Seğmen Gıda,
Altın Marka - Kahve Dünyası, Işık Gıda,
Gimaş Gıda gibi markaların yer alacağı
fuara, 10 binlerce sektör profesyonelinin
katılması bekleniyor.
Rusya, İran, Irak, Libya, Birleşik Arap
Emirlikleri, Sudan, Cezayir, Tunus, İtalya,
Yunanistan, Almanya, İngiltere, KKTC,
Azerbaycan ve Malezya başta olmak
üzere 50 ülkeden ziyaretçinin beklendiği
EDT EXPO 2016 Fuarı, 45 bin metrekare
alanda düzenlenecek. EDT EXPO 2016,
dört gün boyunca gerçekleştirilecek
workshoplar, üniversite, aşçılık okulları,
aşçılık dernekleri tarafından organize
edilecek pişirme ve tadım etkinlikleri
sayesinde Türkiye’nin en lezzetli fuarı
haline dönüşecek. Fuar kapsamında
sektör ve gastronomi üzerine yapılacak
söyleşi ve konferanslarla da sektöre
farklı bir vizyon kazandırılması
amaçlanıyor.
Türkiye’nin en seçkin otel, restoran,
kafe ve pastane ekipleri yarışacak
Gastronomi ve mutfak kültürü
alanlarını, Türkiye’de daha ileriye
taşıyacak EDT EXPO Fuarı, birbirinden
renkli yarışmalara sahne olacak. Fuar
kapsamında düzenlenecek yarışmalarda
Türkiye’nin seçkin otel, restoran, kafe
ve pastanelerinin mutfak ekipleri ve
üniversiteli şef adayları hünerlerini
yarıştıracak. EDT EXPO 2016 geçtiğimiz
yıllardan farklı olarak yerel lezzetlerin
keşfedileceği Local Chef yarışmasına da
ev sahipliği yapacak.
TEDARİKÇİLER
HABER
Electrolux Profesyonel’den küçük işletmeler
için çevreci ve akıllı çözüm: myPRO
Electrolux’un profesyonel bir anlayışla geliştirilen yeni çevreci ve akıllı çamaşırhane çözümü
myPRO, küçük işletmelere rahatlık vaat ediyor.
E
lectrolux Profesyonel, yeni myPRO
çamaşır yıkama ve kurutma makinesi
ile özellikle küçük işletmelerin
ihtiyacına hizmet edecek, benzersiz bir
ürün serisi sunuyor. myPRO geleneksel
ev tipi çamaşır yıkama makineleri ile
karşılaştırıldığında; profesyonel bileşenlere
sahip dayanıklı yapı sayesinde 3 kat daha
uzun hizmet ömrü, profesyonel programlarla
yüzde 50’ye varan daha yüksek hız, eşsiz
Electrolux SpeedCare tambur sayesinde
her seferinde muhteşem sonuçlar ve
profesyonel kullanım için garanti avantajları
ile öne çıkıyor. Küçük ve orta ölçekli
girişimcilerin günlük çalışma rutinlerini
kolaylaştırmak için sabırsızlandıklarını
belirten Electrolux Profesyonel Küresel
Pazarlama Başkan Yardımcısı Esther
Staskiewicz, makul bir bütçe ile sahip
olunabilecek myPRO’nun daha yüksek
dayanıklılık, daha fazla esneklik ve sınıfının
en iyisi sonuçlar ile sürdürülebilir ve güvenilir
bir yatırım olduğunu paylaştı. Electrolux
Profesyonel Çamaşırhane Kategorisi Başkanı
Francesco Maso ise küçük ve orta ölçekli
işletmelerin myPRO’yu seçmesi için birçok
neden olduğunu ifade ederek; “myPRO
profesyonel bir anlayışa sahip; çünkü ürün
geliştirme sırasında uzun ömürlü, hızlı,
kaliteli ve çevreci özelliklere sahip olmasına,
odaklandık. Bu sayede myPRO önemli
miktarda su, enerji ve maliyet tasarrufu
sağlıyor” dedi.
Electrolux Profesyonel, MasterClass
Mutfak Seminerleri devam ediyor
Diğer yandan Electrolux Profesyonel’in,
şefler için düzenlediği MasterClass Mutfak
Seminerleri büyüyerek devam ediyor.
Üç aylık programlar halinde yayınlanan
MasterClass Mutfak Seminerleri tüm sene
boyunca İstanbul, İzmir, Antalya ve Alanya’da
yoğun bir şef katılımıyla gerçekleşiyor.
MasterClass Mutfak Seminerleri’nde,
Electrolux Profesyonel’in air-o-steam
Touchline Kombi Fırınları ile mutfakta
verimliliği arttırarak işletmelere sağlayacağı
maksimum faydalar anlatılıyor. Seminerler
ˆHˆLHKHÜHKHÝHHþ0Iÿ2
tekniği ile somon balığı pişirme, düşük ısıda
(LTC) bonfile pişirme, çoklu zamanlayıcı
(Multi Timer) ile tavuk şiş, et şiş, somon
ızgara, sebze ızgara gibi pişirme teknikleri
gösteriliyor.
Viko Thea Ultima serisi,
İtalyan şıklığını yaşam alanlarına taşıyor
Y
LªLKz
HHHKHL2Iþ1HHLLLz
Ultima Serisi ile yaşam alanlarını İtalyan tarzı şıklıkla tanıştırıyor. Thea Ultima,
kullanıldığı tüm mekanlarda sınırları zarafet ve incelikle çizerken üst sınıf
IHILÝL2IHKÝHHLKÜǢKIĀHþKHþHǢH
ve eloxal serilerine sahip olan Thea Ultima elektrik anahtarlarında, 4 farklı malzeme
ile 14 farklı çerçeve rengi alternatifi bulunuyor. Tarz yaratmak üzere tasarlanan seride
tasarım bütünlüğü için düşünülen detaylar da dikkat çekiyor. Ultima Serisi, Thea
modüler mekanizmalar ile kombine edilebilme özelliği sayesinde, enerji tasarrufu
ve konfor sağlayan komple çözümler sunuyor. Elektrik anahtarlarında dekorasyon
çözümlerine sınıf atlatan Thea Ultima’nın parlak metal seçeneği, mekânlara fütüristik
bir hava kazandırıyor. Seçkin görünümüyle hem kullanıcılar hem de tasarımcılar
için prestij simgesi olmaya aday Ultima; özel cam koleksiyonuyla da dekorasyon
dünyasında zarif bir alternatif arayanlara sesleniyor. Ultima, ahşap koleksiyonu içinde
yer alan tasarımlarla da mekanlara klasik ve sıcak bir görünüm katıyor.
72
| turizm&yatırım | 03’2016
TEDARİKÇİLER
HABER
İnoksan, Rescate Grubu’nu da referanslarına ekledi
E
Bülent Bağdatlı
ndüstriyel mutfak sektörünün
önemli firmalarından İnoksan,
yurtiçi ve yurtdışında
gerçekleştirdiği anahtar teslim projelerle
adından söz ettirmeyi sürdürüyor.
Türkiye’nin önemli lokasyonlarında
3 ayrı oteli bulunan Rescate Grubu,
LHHþƑKHLÜÝ2HLĊHIKLL
tüm açık büfe ve mutfaklarında
İnoksan’ı tercih etti.
Otel mutfaklarında açık büfeden,
ana mutfağa ve ekipmanlara kadar
derin bir çalışma yürüten İnoksan,
her 3 otelde de görselliği ön plana
çıkardı. Önce göz zevkine hitap ederek
kalpleri fetheden mutfaklar, sonrasında
ise leziz sunumlara ev sahipliği
yapıyor. İnoksan İç Anadolu Bölge
Hampton by Hilton Ataköy’ün
tercihi Bosch Termoteknik
Bosch Termoteknik’in Türkiye distribütörlüğünü üstlendiği LG
soğutma sistemleri ve Buderus’un üstün teknoloji ürünü ısıtma
cihazları, dünyaca ünlü otel zinciri Hilton Worldwide’ın İstanbul’daki
en yeni oteli Hampton by Hilton Ataköy’de tercih edildi.
Y
atırımcılığını Turan Tekstil’in
yaptığı Hampton by Hilton Ataköy
projesinin mekanik müteahhitliği
Dönmez Mühendislik üstlendi. Projede
LªLØ*aK2Ó22/)ˆˆ
geri kazanımlı hava soğutma sistemleri ile
toplam 605kW kurulu kapasiteye sahip 13
adet dış ünite ve 130 adet gizli tavan tipi
iç ünite klima kullanıldı. Otelin taze hava
ihtiyacını karşılamak için kullanılan klima
HLKHØ*aK2Ó22/)ˆǢLK
ile şartlandırıldı. Otelin sıcak su sistemi
için ise, Buderus’un 4 adet Logamax Plus
GB162-100W Duvar Tipi Kazanı ile 2 adet
Logalux SU1000 Mavi Boyler satın alındı.
LG ile sessiz, temiz ve
konforlu iklimlendirme
Ø*aK2Ó2þÜLHHˆL
soğutma ve ısıtılmasında önemli oranda
operasyonel verimlilik sağlarken, şirketin
74
| turizm&yatırım | 03’2016
son yıllarda odaklandığı gelişmiş klima
çözümlerinin son halkası olan değişken
IljKHˆǢû2/)üILHH
HKHǢˆIĀaK2LLL
en son üyesi olan bu model, üst düzey
enerji verimliliği sayesinde işletme
maliyetlerinin düşürülmesine de
katkı sağlıyor. Ürün, ısı geri kazanımlı
sistem sayesinde odaların birbirinden
bağımsız ısıtma ve soğutma yapabilmesi
HljHLˆǢKˆĀˆH2/)KL
odalardan herhangi birinde bir arıza
veya enerji kaybı olması durumunda,
diğer odalardaki sistemlerin sorunsuz
bir şekilde çalışmaya devam etmesini
HljˆIĀaK2Ó22/)Ü
gelişmiş, patentli teknolojinin yanı sıra
kullanıcının sistemi uzaktan görüntüleme
ve kontrol edebilmesine olanak veren
akıllı kontrol özelliğine de sahip
bulunuyor.
Müdürü Bülent Bağdatlı, İnoksan’ın
oteller konusundaki başarısını
referanslarından yola çıkarak anlamanın
hiç de zor olmadığını söylüyor. Bağdatlı,
“Bilgi birikimimiz ve son teknoloji
ekipmanlarımızla AR-GE çalışmalarımızı
ara vermeden sürdürüyoruz. Bu
neticede mutfak kalitemize ihtiyaç
duyan otellerle oldukça farklı ve onlara
özgü projeler yapıyoruz. Mutfakta her
yönden “Kazandıran“ bizler, Rescate
Grubu otellerinin de mutfaklarını
projelendirmiş olmaktan son derece
mutluyuz” dedi.
MARSAP, dernek olma yolunda hızla ilerliyor
Turizm sektörünün önde gelen otellerinin satınalma yöneticileri tarafından temelleri yaklaşık bir yıl
önce atılan Marmara Bölge Satınalma Yöneticileri Platformu (MARSAP), yeni hedefler ve projeler ile
dernek olma yolunda ilerliyor.
S
atınalma yöneticiliğinin değerini
artırmak, mesleki dayanışmayı
yükseltmek ve en önemlisi de
sosyal sorumluluk projeleri oluşturmak
amacıyla bir araya gelen satınalma
yöneticilerinin girişimleriyle hayata
geçirilen ve dernek olma yolunda
ilerleyen MARSAP, her geçen gün daha
fazla kişi ve kuruma ulaşıyor. Marmara
bölgesindeki otellerde çalışan yaklaşık
100 satın alma müdürü, geçen yıl
kurdukları Marmara Bölge Satınalma
Yöneticileri Platformu’nu (MARSAP)
resmileştirmek için çalışmalarına hız
verdi. AKUT, TEMA gibi ülke çapında
önemli işlere imza atan sivil toplum
kuruluşlarına destek olmaya devam
eden MARSAP’ın Geçici Yönetim Kurulu,
hedeflerine ulaşmak için çıktıkları yolda
meslektaşlarının da desteğini bekliyor.
“MARSAP, birkaç ay içerisinde resmi
dernek olma hedefine ulaşacak”
Düzenli olarak her ay gerçekleştirilen
ve bu ay yedincisi Pera Palace
Jumeirah’ta düzenlenen MARSAP
dayanışma yemeğine Türkiye Otelciler
Birliği (TÜROB) Başkanı Timur Bayındır
da katıldı. Gecede bir konuşma yapan
Pera Palace Hotel Jumeirah Satınalma
Müdürü Yiğit Çakmakkaya, MARSAP’ın,
satınalma yöneticilerinin mesleki
dayanışmasını sağlayan, bölgedeki ilk
sivil toplum kuruluşu olduğunu vurguladı.
Çakmakkaya; “AKUT ile başlayan ve
bugün TEMA ile devam eden dayanışma
toplantılarımız önümüzdeki aylarda da
devam edecek. Ülke çapında belli bir
yere sahip olan sivil toplum kuruluşlarını
ağırlamayı ve onlara destek olmayı
sürdüreceğiz. Resmi dernek olma yolunda
çalışmalarına başlayan MARSAP, birkaç
ay içerisinde bu hedefine ulaşacaktır”
dedi. Çakmakkaya, MARSAP’ın çıktığı
yolda hedeflerine ulaşması için en önemli
desteğin her zaman olduğu gibi yine
meslektaşlarından geleceğini ifade etti.
“Bir sivil toplum kuruluşu
gibi çalışmayı amaçlıyoruz”
MARSAP kurucuları adına konuşan
Barcelo Eresin Topkapı Hotel Satınalma
Müdür Ali Işıldar ise MARSAP için yaklaşık
bir yıl önce yola çıktıklarını ve bugün
yaşanan tüm sıkıntılara, zorluklara
rağmen bu topluluğun emin adımlarla
yoluna devam ettiğini söyledi. “Çok kısa
bir zamanda bu topluluğu bir araya
getirmiş olmaktan büyük mutluluk
duyuyoruz” diyen Işıldar, sözlerine şunları
ekledi; “Hedeflerimiz arasında bir dernek
kurmak, tüzük oluşturmak, ardından da
büyük bir ofis açarak istihdama katkı
sunmak var. Bir sivil toplum kuruluşu gibi
çalışmayı amaçlıyoruz. Çıkar gözetmeden
ªHˆǢHL1H2H
ˆÜ(IHÜÜ
ülkemizin saygın kuruluşları ile bir araya
gelerek sinerji yaratmak istiyoruz. Ayrıca
bir dergi de çıkararak buradan elde
edeceğimiz gelir ile sosyal sorumluluk
projelerine destek olmaya devam
edeceğiz.”
“Müşterilerimizin başarısı
bizim de başarımızdır”
Davetin ana sponsorluğunu
endüstriyel temizlik ve hijyen sektörü
alanında faaliyet gösteren Ecolab
üstlendi. Ecolab Türkiye ve İsrail Genel
Müdürü Hülya İbrahim toplantıda şunları
söyledi; “Bugün burada çok değerli bir
toplulukla birlikteyiz. Ecolab, siz değerli
paydaşlarından aldığı ilhamı işlerine
yansıtan bir şirket. Müşterilerimizin
başarısı bizim de başarımızdır, dolayısıyla
odaklandığımız nokta aslında sizlersiniz.
Ecolab, küresel trendler ve müşteri
ihtiyaçları doğrultusunda stratejilerini
belirleyen, daha iyi bir gelecek için
kaynakların kullanımı konusunda en
verimli ürün ve çözümleri sunmaya odaklı
bir bakış açısına sahiptir. Biz işimizi
severek ve sektörü daha da yukarı taşıma
hedefi ile yapıyoruz. Bunu ancak sizlerle
birlikte başarabiliriz. Ecolab yatırımlarına
devam ediyor. Bir fabrika satın aldık.
Türkiye ve dünyada üretimlerine devam
edip sizlere her gün daha iyi hizmet
vermek için çabalıyoruz.”
03’2016 |
turizm&yatırım |
75
DOSYA
ACENTELER
ACENTELER
Avrupa’yı keşfeden
Türk tatilci, uzak
rotalara açılıyor
Önce çevremizi keşfetmekle başlayan seyahat algısı, o çemberin
giderek genişlemesiyle devam ediyor. 10 yıldır yurt dışı seyahati
lüksten çıkarıp hobi haline getiren Türk halkı, farklı yerler keşfetmek,
farklı kültürleri görmek için dünyanın bir ucundan diğer bir ucuna
seyahat ediyor.
S
on yıllarda yurt dışı tatil kültürünü artıran Türkiyeli tatilciler, Avrupa’yı keşfettikten
sonra uzak rotalara yelken açıyorlar. İyi eğitimli, parası olan ve seyahat etmeyi
seven kitle, Japonya’dan Güney Meksika, Küba gibi Güney Amerika ülkelerine;
Kenya, Tanzanya, Güney Afrika, Ruanda’dan Güney Kutbuna yakın Patagonya bölgesine,
Avustralya & Yeni Zelanda’dan Hindistan ve Doğu Timor’a kadar uzanan farklı birçok
destinasyonu keşfe çıkıyor.
2015 yılında 9 milyon 256 bin kişi yurt dışına çıktı
Gelir seviyesinin artması, ulaşım olanaklarının genişlemesi ve buna bağlı olarak uçak
biletlerinin ucuzlaması uzak destinasyonlara olan ilgiyi de artırıyor. Tur operatörlerinin
farklı destinasyonlara yönelik oluşturduğu paket turlar ve televizyon kanallarında
gösterilen belgeseller de seyahat severleri teşvik ediyor. Yurt dışına tatile giden kişi sayısı
her yıl artış gösteriyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan verilere göre;
2015 yılında yurt dışına çıkan Türk vatandaşlarının sayısı 2014 yılına göre yüzde 10,7
oranında artarak 9 milyon 256 bin 486 kişiye ulaştı. Bu sayı 2014 yılında 8 milyon 363 bin
966 kişi olarak gerçekleşmişti.
TÜRKİYE’DEN YURTDIŞINA ÇIKAN T.C. VATANDAŞ SAYISI (OCAK-ARALIK)
2013
8.011.654
76
| turizm&yatırım | 03’2016
Yıllar
2014
8.363.966
2015
9.256.486
Yıllık değişim %
2014/2013
2015/2014
4,4
10,7
Akraba ve arkadaş ziyaretinde
Bulgaristan ilk sırada
TÜRSAB Ar-Ge Departmanı’nın TÜİK
verilerinden derlediği bilgiye göre; 2015
yılında en fazla seyahat 1 milyon 143
bin 377 kişi ile Gürcistan’a gerçekleşti.
Gürcistan’ı, 898 bin 919 ile Yunanistan,
659 bin 140 ile Bulgaristan ve 477 bin
927 kişi ile Almanya izledi. Bu dört
ülkeye yapılan ziyaretleri, daha çok
çalışmak amacıyla giriş-çıkış yapanlar
ile bu ülkelerdeki akrabalarını görmek
için çıkış yapanlar oluşturuyor. Nitekim
TÜİK’in 2015 yılı verilerine göre akraba
ve arkadaş ziyareti alanlarında Türk
vatandaşların ilk tercihi 295 bin 266
ile Bulgaristan oldu. Bulgaristan’ın
ardından 287 bin 641 kişi ile Almanya,
114 bin 405 kişi ile Yunanistan izledi.
En çok “gezi, eğlence,
sportif ve kültürel faaliyet”
amacıyla çıkış yapıyor
Türk vatandaşların yurt dışına çıkış
nedenleri arasında ise önceliği "gezi,
eğlence, sportif ve kültürel faaliyetler"
oluşturdu. Buna göre, 9 milyon 256
bin 486 kişinin yaklaşık yüzde 42,4’ü
gezi amaçlı yurt dışına çıkarken, iş
amaçlı seyahatlerin payı yaklaşık
yüzde 21,5 oldu. Akraba ve arkadaş
ziyareti amacıyla yurt dışına çıkışların
payı yüzde 18,5 iken Dini/Hac ziyareti
amacıyla çıkışların payı yüzde 4,4 olarak
gerçekleşti. Eğitim amaçlı seyahatin yurt
dışı çıkışlar içindeki payı ise yüzde 1,5
oldu.
Gezi, eğlence, sportif
ve kültürel faaliyetler
3.927.340
2015 YILINDA TÜRKİYE'DEN ÇIKAN T.C. VATANDAŞLARIN
YURTDIŞINA ÇIKIŞ NEDENLERİ VE ÇIKAN KİŞİ SAYISI
İş amaçlı(konferans,
toplantı, görev vb.
1.986.980
Dini/hac; 409.345
Diğer; 466.602
Alışveriş; 60.717
Sağlık; 12.505
Eğitim 137.194
Akraba ve Arkadaş
ziyaret; 1.714.962
Beraberinde
Giden 540.841
İş amaçlı çıkışlarda ABD ilk sırada
TÜİK’in verilerine göre gezi,
eğlence, sportif ve kültürel faaliyetler
kapsamında Türk vatandaşların ilk
tercihi 992 bin 222 kişi ile Gürcistan
oldu. Gürcistan’ı sırasıyla 725 bin 601
kişi ile Yunanistan ve 308 bin 15 kişi ile
Bulgaristan izledi. İş amaçlı (konferans,
toplantı, görev vb.) faaliyetler alanında
Türk vatandaşlarının tercihi, 115 bin 455
kişi ile ABD oldu. ABD’yi sırasıyla 108 bin
681 kişi ile Almanya ve 89 bin 819 kişi
ile Bağımsız Devletler Topluluğu takip
etti. TÜİK verilerinde sayısı az olduğu
için uzak rotalara giden kişi sayısı
verilmiyor.
GEZİ AMAÇLI SEYAHATLERDE TERCİH EDİLEN İLK 10 ÜLKE
1.000.000
800.000
600.000
400.000
200.000
0
03’2016 |
turizm&yatırım |
77
ACENTELER
DOSYA
Uzak rotalarda Amerika, Afrika, Asya, Avusturya kıtalarında; Meksika
- Guatemala, Küba, Vietnam - Kamboçya - Laos, Peru - Bolivya, Latin
Amerika, Avustralya ve Yeni Zelanda gibi rotalar kadar Kamçatka,
Japonya, Trans - Sibirya, Namibya, Butan, Kuzey ve Güney Kore turları
ilgi görüyor.
2016’da paket turlarla yurtdışına 1,4 milyon kişi çıkacak
Türkiye’den yurtdışına çıkan 9 milyon üzeri kişinin ortalama
1,4 milyonu paket turları kullanıyor. Paket turların ağılığını
ise kültür gezileri, şehir turları ve iş, toplantı amaçlı ziyaretler
oluşturuyor. Paket turlarla yurtdışına çıkan 1,4 milyon kişinin;
yüzde 65’i Avrupa ülkelerine yöneliyor. Yine paketle seyahat
eden bu kitle içinde 450 bin civarında kişi hac ve umre
ziyaretlerinde bulunuyor. Geriye kalan 1 milyonun altında kitle;
İtalya, İspanya, Yunanistan, Fransa, Avusturya, İsveç, İsviçre,
ABD, Hollanda ve İngiltere gibi destinasyonları tercih ediyor.
Avrupa, Akdeniz bitti, sıra uzaklarda
Bu verilerden sonra konumuza dönecek olursak yurt
dışında tatil yapmayı tercih eden kesimde şöyle bir nokta
dikkat çekiyor: Önce Avrupa’nın birçok ülkesini ve şehrini
keşfeden Türk vatandaşları yeni kültür ve yerler görmek için
farklı coğrafyalara yönelmeye başladılar. Bu turlarda aşina
olunanın dışında yaşam ve yemek kültürü dikkat çekiyor.
Avrupa ve Akdeniz Çanağı olmak üzere yakın coğrafyalardaki
keşfini tamamlayan tatilciler, Japonya’dan Meksika, Küba gibi
Güney Amerika ülkelerine; Kenya, Tanzanya, Güney Afrika
ve Ruanda’dan Güney Kutbuna yakın Patagonya bölgesine,
Avustralya & Yeni Zelanda’dan Hindistan, Doğu Timor gibi uzak
destinasyonlara yöneliyorlar. Bu rotaların yerel, doğal, mistik ve
kendine özgü havası gezginleri mutlu ediyor.
Uzak rotalarda turun zamanlaması önemli
Çoğunlukla tur operatörlerinin paket turları aracılığıyla
yapılan bu turlar, yeni gezginleri de harekete geçiriyor. Gezip
78
| turizm&yatırım | 03’2016
görmenin yanı sıra deneyim yaşama isteğinin de ağır bastığı
uzak rotaları içeren turlarda, zamanlara büyük önem taşıyor.
Örneğin Japonya’ya en güzel ziyaret dönemi ilkbahar ve
sonbahar olarak gösteriliyor. Çünkü gezginler ilkbaharda
açan Sakura (Kiraz) Çiçekleri’nin oluşturduğu muhteşem doğa
manzarasına ya da sonbaharda yaprakların bin bir renge
bürünmesiyle oluşan doğa şölenine şahit olmak istiyorlar.
Afrika’da safari yapmak için en doğru zaman ise hayvanların
göç ettiği dönem olarak öne çıkıyor. Sulak arazilere göç
eden zebra, antilop sürüleri ve onları kovalayan aslanların
mücadeleleri göç zamanında görülebiliyor. Dolayısıyla bu
destinasyonlara doğru zamanda gitmek önemli…
Uzak rotalarda paket turlar daha detaylı ve özel
Uzak rotalara THY’nin başlattığı seferlerin ardından
tur operatörlerinin hazırladığı paket turlar, diğer havayolu
firmalarının koyduğu karşılıklı seferlerle bir hayli
hareketleniyor. Uzak destinasyonlara tur düzenleyen acenteler,
bu organizasyonların klasik Avrupa turlarından daha kapsamlı
olduğuna işaret ediyorlar. Mutlaka iyi bir rehber eşliğinde
yapılması gereken bu turlarda kalınacak oteller ve izlenecek
rotalar güvenlik kriterine göre seçiliyor. Uzak rotaları tercih
eden gezginlerde, kaliteli beklentisinin daha yüksek olduğunu
vurgulayan acente yöneticileri, bu nedenle turların daha detaylı
ve özel olduğuna dikkat çekiyorlar. Bu turları orta ve üzeri
yaş grubunda, zamanı, parası, merakı ve bilgisi olan seyahat
severler tercih ediyor. Ortalama tur fiyatları ise 3 bin avrodan
başlıyor. Uzak rotalara tur düzenleyen acente yetkilileri
gelişmekte olan yeni destinasyonlarla ilgili şu bilgileri veriyorlar:
ACENTELER
GÖRÜŞLER
Alternatif uçak bağlantılarıyla
uzaklar yakınlaştı
T
ürkiye’de, yurt dışındaki uzak
rotaları tercih eden bir kitle
aslında 20 yıldır vardı. Ancak
ciddi bir sayı olmasına rağmen şu
anki kadar büyük bir seyahat hacmi
yoktu. Son dönemlerde alternatif uçak
bağlantılarıyla uzaklar yakınlaştı.
İnternetin sınırsız olanaklarıyla bu
konuda uzman birimler oluştu. Bu
unsurların hepsi rasyonel olarak
piyasaya yansıdı ve seyahat edenlerin
sayısı ciddi bir ivme kazandı. Eskiden
seyahat dendiğinde ilk önce yakın
rotalar değerlendiriliyordu, ama şimdi
yelpaze genişledi. Bir gezgin seyahat
etmek istediği güzergâhları ve kültürleri
süzerek bir kurguya gidebiliyor. Şu an
her türde, her bütçeye, her güzergâha
göre bir gezi var. Yeter ki tüketici ne
istediğini bilsin, bunu bilinçli ve sorumlu
olarak tüketsin. İmkânlar ve çeşitlilik
bollaşınca seyahat tasarımcıları
alternatif ve içerik zengini programlar
üretebiliyor. Avrupa’da bile bu yöne
doğru bir kayış var. Acenteler yaratıcı
ve üretken olmak zorunda. Elbette
piyasanın nabzını da her an tutabiliyor
olmalılar. Klasikleşmiş geziler artık
herkes tarafından kurgulanabiliyor.
Bu nedenle seyahat acentelerinin
daha yaratıcı olup bunu daha özgün
işleyebilmeleri gerekiyor. Uzak rotalar
buna imkân veriyor elbette ama bence
yakın güzergâhlarda da keşfedilmemiş
çok zenginlik var. Ben meseleye
uzak veya yakın olarak bakmıyorum,
yaratıcılığı ön planda tutuyorum.
Bir terzi nasıl kumaşın en iyisini
bulup ona göre kesim yapabiliyorsa,
seyahat tasarımcısı da evrenimizdeki
zenginlikleri ve unsurları kavrayıp,
bunları işlemeli ve gezginlere sunmalı.
İçeriği de ona göre zenginleştirebilmeli.
Memurluktan sıyrılıp yaratıcılığa
uzanmak gerek.
Fest Travel gezginlerinin yaş
ortalaması önceden 50+ iken son
beş yılda 40+’ya düştü. Genç nesil
daha sorumlu, duyarlı, dolu ve içeriği
zengin gezilere doğru kayıyor. Fiyat
Zekeriya S. Şen / FEST
Travel Genel Müdürü
ise tamamıyla servis, kalite ve içerik ile
doğru orantılı. Her güzergâhın uygun
fiyatlısı ile yüksek fiyatlısı, düşük ve
çok kârlısı var. Bizler gezginlerimize
piyasadaki en düşük kârla çalışan
en zengin içerikleri, güven ve servis
odaklı güzergâhları sunuyoruz. Uzak
rotalarda; Meksika - Guatemala, Küba,
2KLHÿ-HÜIªHÿØHIþÛÿ
Bolivya, Latin Amerika, Avustralya ve
Yeni Zelanda her zaman ön planda.
Son dönemlerde bizde moda olan
güzergâhlar ise Kamçatka, Japonya,
Trans-Sibirya, Namibya, Butan, Kuzey
ve Güney Kore.
Uzak destinasyonlara ilgi
her yıl yüzde 25 artıyor
Kaan Şaf / BinRota
Marka Müdürü
S
eyahat algısı önce çevremizi
keşfetmekle başlıyor ve o
çemberi giderek genişletiyoruz.
Türk halkı yurt dışı seyahati 10 yıldır
lüksten çıkarıp bir ihtiyaç bir hobi
haline getirmeye başladı. Bununla
beraber arz ve ulaşılabilirlik arttı.
Acentelerin kişi sayısıyla aldığı kuvvet
fiyatların düşmesine yardımcı oldu.
Özel havayollarının pazara girmesiyle
uçak biletleri ucuzladı. Türk tatilci, farklı
yerler keşfetmek, farklı kültürleri görmek
80
| turizm&yatırım | 03’2016
istiyor. Türkiye hızla gelişen bir ülke.
Bu nedenle insanlar Avrupa ve yakın
destinasyonlardaki kültür, yeme-içme ve
alışveriş turizmine aşinalar. Öte yandan
uzak destinasyonlara gittiklerinde farklı
kültürler ve mutfakları öğreniyorlar.
Alışveriş trendleri de farklılaşıyor.
Gelir seviyesinin artması uzak
destinasyonlara olan merakı artırıyor.
Televizyonlarda yayınlanan belgeseller
de oraları görmek için insanları teşvik
ediyor. Bizim gibi operatörlerin pazarda
olması ve ekonomik ürünler sunmamız
da bu alanın gelişime katkı sağlıyor.
Bunların hepsini topladığınızda uzak
rotalar yavaş yavaş ilgi görmeye başladı.
Tabi hala yakın destinasyonların
çok gerisinde ve hiçbir zaman yakın
destinasyonların önüne geçemeyecektir.
Çünkü Paris’e Türkiye’den günde 20
sefer varken Güney Afrika’ya bir sefer
var. Ama ciro anlamında ve operasyonel
anlamda uzaklar her geçen gün artıyor.
Uzak destinasyonlara ilgi her yıl yüzde
25 civarında artıyor. Uzak destinasyonlar
için özel paketler hazırlanıyor. Bu
turlarda iyi rehberler ve otobüslerle
seyahat ediliyor, merkezi otellerde
konaklanıyor. Rehber kalitesi çok iyi
olmalı ki gidilen yerin ruhunu yansıtsın.
Ayrıca gidenlerin güvenliğini sağlamanız
gerekiyor. Lokasyon seçimlerini ona
göre yapılmalı. En çok rağbet gösterilen
destinasyonlar Küba, Güney Afrika,
2KLHÿ-HÜIªHþ+LKHLþHLKLÿ
Brezilya turları. 2016 portföyümüzün
yüzde 35’ini uzak destinasyonlar
oluşturuyor. Çünkü marka oturdukça
acentelerimizden yeni destinasyon
talepleri geliyor.
ACENTELER
GÖRÜŞLER
Egzotik kültür turlarına
talep yükseliyor
Y
urt dışı tatiline çıkan turist sayısı
her yıl artıyor. Gelir düzeyinin
artması, basının etkisi, gidip
gelenlerin yaptığı reklamlar da bu
artışta ve yurt dışına çıkma isteğinde
etkili. İnsanlar seyahat etmeyi artık
lüksten çıkardılar. Yeni yerler görme,
yeni kültürler tanıma isteği insanın
doğasında olan şeyler. Turizme ilk
başladığım yıllarda yurt dışına 1 milyon
kişi seyahat ediyordu. Geçen yıl ise
16 milyona yakın kişi yurt dışına çıkış
yapmış. Bunun yaklaşık 10-11 milyonu
Avrupa’ya gidiyor. Kalan sayı da diğer
destinasyonlara yöneliyor. Bu rakamlara,
seyahat acentesi kanalıyla iş için
gidenler de dahil. Artık yurt dışında farklı
destinasyonlara yönelim var. Tatilcilerin
bir kısmı ilk destinasyon dediğimiz
Avrupa’yı bitirmişti. İkinci destinasyon
dediğimiz Fas, Tunus, Mısır, Lübnan
gibi Akdeniz Çanağı’nı da tamamladılar.
Üçüncü destinasyonlarını ise Tayland
ve diğer ülkelerden oluşan Asya ile ABD,
Brezilya başta olmak üzere Amerika ve
Güney Amerika bölgeleri oluşturdu. Daha
sonra Maldivler, Bali gibi egzotik adalara
yöneldiler. Şimdi de egzotik kültür
turlarına ilgi arttı. Örneğin Doğu Timor,
Nabibya, Patagonya, Avusturalya-Yeni
Zelanda gibi yerler öne çıkmaya başladı.
Uzak rotalara ilgi artmaya devam ediyor.
Geçen yıl Uzakdoğu’da sadece Tayland’a,
Türkiye’den 10 bin kişi turist olarak gitti.
Tayland bir çıkış noktasıdır. Uzakdoğu’da
2KLHÝÜĀKLHILHˆK
edenler de buradan gider.
Diğer yandan klasik Avrupa turları
hiç bitmez tabi ki… Hafta sonu ne
yapalım diyenler, kısa tatilleri için
Avrupa’ya gitmeye devam ediyor. İlk
defa yurt dışına seyahat edenlerin
de tercihi Avrupa oluyor. Yurt dışına
bizim gibi paket tur hazırlayan 24 tur
operatörü var. Biz daha egzotik, daha
zor destinasyonlara tur hazırlıyoruz.
Cem Polatoğlu / Tur
Andiamo Sahibi
Türkiye’den, Doğu Timor, Patagonya,
Orta Amerika, Küba gibi destinasyonlara
tur yapıyoruz. Dolayısıyla müşteri
sayımız 2000-2500 kişi civarındadır.
Paket tur rakamlarımız da o yüzden
biraz daha yüksek. Hayatını gezmeye
adamış kişilerin üye olduğu Gezginler
Derneği’nin üyesiyim. Dernek
üyeleri, yeni ve kimsenin bilmediği
destinasyonlara gitmeyi tercih ediyorlar.
Hem dünyada hem de Türkiye’de çok
fazla acentenin düzenlemediği türde
turlar hazırlıyoruz.
Artık daha da uzak
destinasyonlar, uç noktalar trend
S
Yeşim Özaltay / Setur
Yurtdışı-Yurtiçi Turlar Müdürü
82
| turizm&yatırım | 03’2016
eyahat severler daha önce
keşfedilmemiş yerlere ve farklı
kültürlere ilgi duyuyor. Tercihini
yurt dışı tatilden yana kullananlar klasik
tatil anlayışından çıkarak daha önce
deneyimlemediği uzak destinasyonlara
yönelmeye başladı. Bu nedenle uzak
rotaları tercih edenlerin sayısında geçen
yıla göre yüzde 30 artış oldu. Klasik yurt
dışı turlardaki büyüme oranı yüzde 10
civarında kaldı. Uzak destinasyon turları,
içinde eşsiz deneyimler barındırıyor.
Klasik Avrupa turlarını deneyimlemiş
gezginlerin potansiyeli uzak rotalarda
yeni yerler keşfetmeye doğru kayıyor.
Seyahat tutkunlarının daha önce
uzak bulduğu ama hep ilgisini çeken
destinasyonlara direkt uçuşların artması
ve ulaşım rahatlığıyla daha kolay
gezilebilir hale gelmesi uzak rotalar
trendini arttırıyor. Eskiden uzaklar
dendiğinde akla Hindistan, Bangkok
ve Bali gelirdi. Artık daha da uzak
destinasyonlar, uç noktalar trend oldu.
Alaska, dünyanın güney ucu Patagonya,
Antarktika, Avustralya ve Yeni Zelanda
ya da el değmemiş bakir alanları
ile Amazon Bölgesi, doğal yaşamın
devam ettiği bölgeleri ile Afrika gibi
destinasyonlar tercih edilmeye başladı.
Bahsettiğimiz uzak/uç noktalar, orta
yaş ve üzeri misafirlerimiz tarafından
tercih ediliyor. Uzak rota tur fiyatları
kişi başı 3000 Euro’dan başlıyor. Bu uç
noktalardaki eşsiz deneyimleri keyifle
yaşayabilmek için misafirlerimizin
tecrübeli tatil danışmanlarımızdan
faydalanmalarını öneriyoruz.
Uzak destinasyon turları
ciddi bir trend haline geldi
U
zak rotaları tercih eden gezginlerin
sayısı her geçen yıl artıyor.
Bunda tur operatörlerinin yeni
ürünler oluşturmak amacıyla bu
destinasyonlara yönelmelerinin etkisi
büyük. Aynı zamanda THY ve diğer
firmalar da Türkiye’den dünyanın birçok
noktasına uçmaya başladılar. Tüm
bu etkenler seyahat severlerin uzak
diyarları da keşfetmeleri için büyük
olanaklar sağladı. Avrupa’yı karış karış
gezenler artık başka dünyaları görmek,
farklı insanları ve kültürleri öğrenmek
istiyorlar. Özellikle kıta değiştirmek,
gittikleri kıtanın doğası, değişik
insanları ve yaşam tarzları gezginlere
çok cazip geliyor. İnsanların seyahat
kültürü de gelişti. İnsanlar artık sadece
seyahat etmek değil yeni deneyimler
de yaşamak istiyorlar. Dolayısıyla
deneyim seyahatlerine yöneliyorlar.
Biz de ProntoPlus olarak uzak rotalara
özel turlar düzenliyoruz. Seyahat
severler, uzak destinasyon paketlerinde
özellikle detaylara çok dikkat ediyorlar.
Bölgede olmazsa olmaz deneyimleri
yaşamaya, konaklama yapacakları
otellerin özelliklerine ve birçok detaya
önem vererek programlarımızı
hazırlıyoruz. ProntoPlus olarak
gideceğimiz coğrafyaya doğru zamanda
tur düzenlemeye özen gösteriyoruz.
Son dönemde kiraz çiçeklerinin açması
ile beraber muhteşem bir doğaya
sahip olan ve hala geleneklerine bağlı
doğu mistisizminin en önemli ülkesi
Japonya çok tercih ediliyor. Yine Güney
Amerika ülkeleri, Meksika ve Küba; safari
tutkunlarını cezbeden Kenya, Tanzanya,
Güney Afrika, Ruanda; dünyanın bittiği
yer dediğimiz Güney Kutbuna yakın
Patagonya bölgesi (Arjantin Buzulları
ve Şili) Avustralya & Yeni Zelanda en
fazla tercih edilen bölgeler arasında. Bu
Neslihan Kılıç Gediz /
ProntoPlus Operasyon ve
Satış Müdürü
seyahatlere katılan gezginler, daha çok
orta yaş ve üzeri, genellikle üniversite
mezunu A+ dediğimiz gelir seviyesine
sahip misafirlerden oluşuyor. Uzak
destinasyonlarda tur fiyatlarımız 3000
avro ile 9000 avro arasında değişiyor.
Avrupa turları popülaritesini kaybetmiyor
U
zak rotalara olan ilgiye rağmen
Avrupa turları popülaritesini
kaybetmiyor. Hotel.com’un
son Hotel Price Index™ araştırmasına
göre, 2015’te Türklerin en çok ziyaret
ettiği kıta Avrupa oldu. Geçen yıl Türk
gezginlerin yurt dışındaki en gözde
üç destinasyonu Paris, New York ve
Roma’ydı. Yurt içindeyse Türkler en
çok İstanbul, Antalya ve Bodrum’a gitti.
Online seyahat platformu Hotels.comTM,
2015 yılında Türklerin yurt dışında yurt
içinde en çok hangi ülkelere gittiklerini,
hangi şehirleri tercih ettiklerini araştırdı.
Hotel Price Index™ araştırmasına göre
geçen yıl Türklerin en çok ziyaret ettiği
kıta, “Yaşlı Kıta” yani Avrupa’ydı. Geçen
yıl Türklerin yurt dışında en çok gittiği
şehir, Fransa’nın başkenti Paris oldu.
2015’in yurt dışındaki en gözde şehirleri
sıralamasında “Büyük Elma” olarak da
bilinen New York ikinciliği elde ederken,
İtalya’nın başkenti Roma üçüncülüğe
yerleşti. Türkiye sınırları içinde en gözde
destinasyon İstanbul olurken, “Yeditepeli
Şehri” Antalya ve Bodrum izledi.
Atağa geçen Roma,
Amsterdam’ı yerinden etti
2014’te de Türklerin yurt dışında
en çok ziyaret ettikleri kentler
arasında New York (birinci sırada)
ve Paris (ikinci) vardı. Ancak bu yılın
üçüncüsü olan Roma, listede yedi
numaradaydı; 2014’ün üçüncüsü ise
Hollanda’nın başkenti Amsterdam’dı.
Geçen yıl atağa geçen Roma
üçüncülüğe yerleşirken, Amsterdam’ı
dördüncülüğe itti.
Araştırma, geçtiğimiz yıl 9
kentle Avrupa’nın, Türklerin en
çok rağbet ettiği kıta olduğuna
işaret ederken; Avrupa’yı ikişer
şehirle Kuzey Amerika (ABD’de
3dIÝØH2HüH
(Tayland’da Phuket ve Pattaya) izledi.
Türklerin Ortadoğu’daki en gözde
destinasyonu ise 2014’te olduğu gibi
yine Dubai’ydi. Bununla birlikte 2014’te
"KLHHHL2HLHþ
Prag ve Phuket de 2015’te dereceye girdi.
Tiflis, Los Angeles ve Münih ise 2015’in
en gözde 15 kenti sıralamasında yer
bulamadı.
Yurt dışı 2015 sıralaması
2015
Şehir
Ülke
2014
Sıralaması
Sıralaması
1
Paris
Fransa
2
2
New York
ABD
1
3
Roma
İtalya
7
4
Amsterdam Hollanda
3
5
Pattaya
Tayland
6
6
Milano
İtalya
9
7
Londra
İngiltere
5
8
Barselona
İspanya
11
9
Berlin
Almanya
8
10
Dubai
BAE
10
2HLH
ÝKH
ÿ
12
Prag
Çek Cum.
!
ØH2H
ÙÚ
!
14
Moskova
Rusya
12
15
Phuket
Tayland
-
03’2016 |
turizm&yatırım |
83
ACENTELER
HABER
Skyscanner 2015’te de büyümeye devam etti
Uluslararası seyahat arama motoru Skyscanner, 7 yıl üst üste çift haneli büyüme başarısını
yakaladı. 2015’i yüksek karlılıkla kapatan Skyscanner, 183 milyon dolar gelir yüzde elde ederek, bir
önceki yıla oranla yüzde 28 büyümeye ulaştı.
U
luslararası seyahat arama motoru
Skyscanner, 31 Aralık 2015’te sona
eren mali yıl sonuçlarını açıkladı.
183 milyon dolar gelir elde ederek, bir
önceki yıla oranla yüzde 28 büyümeye
ulaşan şirket, döviz kurlarındaki
beklenmeyen değişikliklerin etkisinden
bağımsız olarak, gelirlerini yıl boyunca
yüzde 34 artırdı. İvmenin yükseldiği
ikinci yarıda büyüme yüzde 36’ya ulaştı.
Konuyla ilgili açıklama yapan
Skyscanner CEO’su ve Kurucu
Ortağı Gareth Williams; “2015’te
ana pazarımızın ötesinde, mobilde
ve uçuş dışı hizmetlerde somut
başarılar kaydederek, güçlü bir yılı
daha geride bıraktık. Yılın ilk yarısında
odaklandığımız yeni ürünlerle, yılın
ikinci yarısında artan bir büyüme ivmesi
yakaladık. Özellikle mobil cihazlar
üzerinden ve Asya-Pasifik ile Amerika
Bölgeleri’nin önemli kısımlarında,
Skyscanner üzerinden seyahatlerini
planlayan seyahat severlerin sayısında
etkileyici bir artış yaşadık. 2015
yılındaki somut başarılarımız, büyüyen
ağımızdan, ortaklarımız ve seyahat
severlerle olan doğrudan ilişkilerimizden
ve başarımızı körükleyen teknoloji
üretimimizden kaynaklanıyor” dedi.
Skyscanner’ın ziyaretçi sayısı yüzde 48
ve mobil ziyaretçi sayısı yüzde 60 arttı
Skyscanner’ın ziyaretçi sayısı 2015
yılında yüzde 48 arttı. Şirket, 50 milyon
aylık ziyaretçi sayısına ulaşarak,
rekor bir artış yaşadı. Mobil ziyaretçi
sayısı yüzde 60 artarak, yalnızca 12
ayda yüzde 7 büyümeyle, toplam
ziyaretçi sayısının yüzde 59’una ulaştı.
Mobil cihazlar üzerinden yapılan
rezervasyonlar yıl boyunca yüzde 24
artarak, tüm işlemler içindeki hacmini
yüzde 42’ye yükseltti. Skyscanner’ın
ödüllü uygulamalarının indirme sayısı,
toplamda 40 milyonu aştı.
2015 yılında seyahat severler ve iş
ortaklarına sunduğu ürünleri geliştiren
Skyscanner’ın Budapeşte ve Miami’de
mevcut ofislerin genişletilmesine ek
olarak, Londra ve Sofya’da mühendislik
merkezleri kurdu. Şirket, 2015 yılında
teknik yetenekleriyle öne çıkan 280 yeni
çalışanı ekibine katarak, dünya çapında
770 kişiden oluşan güçlü bir ekibe sahip
oldu.
Büyükada’da 2. otelini açan Çevlik,
Gezilog ile orta segmente hitap edecek
İ
stanbul Büyükada’da Hotel Prinkipos
adıyla 12 odalı küçük bir otel işleten
turizmci Tolga Çevlik, adada ikinci
otelini de açıyor. 14 delüks odaya sahip
olacak ikinci otelde, cafe ve restoran da
yer alıyor. Nisan sonu hizmete girecek
olan otelin ismi ise henüz belli değil.
İç pazarda orta segment tatilciye
yönelik açtığı Gezilog ile çalışmalara
başlayan Çevlik, şunları kaydetti: “İç
pazarda orta segmente hitap eden
acente konusunda bir boşluk vardı.
Biz o boşluğu doldurmak istedik. Orta
segmente hitap edip tüm otelleri
satmak istiyoruz. Tatil kültürü arttığı için
tatilciler inanılmaz şekilde araştırıyorlar
ve iyi oteli iyi fiyata bulmaya çalışıyor.
Yerimiz İstanbul Göztepe’de. Toplamda
erken rezervasyonda 400 otele ulaştık.
Biz ayrıca otellere çağrı merkezi
hizmeti veriyoruz. Asıl ağırlığımız bu
olacak. Şu anda acenteler karşı ciddi
84
| turizm&yatırım | 03’2016
bir güvensizliği var. Biz bunu otellerle
anlaşarak yapıyoruz. Çok ciddi geri
dönüşü var. Otelin rezervasyon telefonu
günde iki kere çalıyorsa bizim yaptığımız
reklamla birlikte o telefon 22 kez
çalıyor.”
“Otel dolulukları
yüzde 40’lara kadar düşer”
Yaşanan kriz nedeniyle Akdeniz
ve Ege bölgesindeki otellerin doluluk
oranlarının yüzde 80-90’lardan yüzde
40’lara düşeceğini belirten Çevlik, "Bu
oran en fazla yüzde 20 artar. İç pazar
acenteleri şu anda beklemede. Ancak
fiyatların düşmesi bekleniyor. Tabi bu
durumda fiyatlarla birlikte kalite de
düşecek. Bunu sektörde kimse istemez.
Türkiye’de her yıl yatak sayısı yüzde
10 artardı. Gelen turist de yüzde 5-10
civarı artar ve birbirini zor dengelerdi.
İç pazar, kriz olmasa da otellerde yer
Tolga Çevlik
buluyordu. Sadece 30 gün bir sıkışıklık
oluyordu. Ege bölgesi krizden biraz daha
etkilenecek” diye konuştu.
BinRota, 2016 yılında
iki kat büyüme hedefliyor
Gazella Turizm’in 2014 yılında kurduğu tur operatörü
markası BinRota, 2016 yılında iki kat büyümeyi
hedefliyor. Çalıştığı acentelerle birlikte yaklaşık 10 bin
kişiyi yurt dışına götürmeyi amaçlayan acente, 2016
yılında Asya ve Afrika bölgelerine ağırlık verecek.
E
konomik yurt dışı paket tur
organizasyonu ihtiyacını
karşılamak amacıyla kurulan ve
Türkiye’de Asya, Afrika, Kuzey, Orta
ve Güney Amerika ile
Avrupa’da acentelere
aynı anda ürün
sağlayan BinRota, 2015
yılını toplamda 160 grup
ve 4500 kişi ile kapattı.
2015 yılında Küba ve
Güney Amerika’ya 52
grup göndererek bu
destinasyona en çok
tur gerçekleştiren tur
operatörü olan BinRota,
2016’da aynı başarıya
ulaşmayı hedefliyor.
“Pazarın yüzde 70’i ile
çalışıyoruz”
Müşteri memnuniyetine büyük
önem veren firma, gruplara 10 kişi ile
kesin kalkış ve tüm İstanbul çıkışlı
turlarda rehber garantisi veriyor.
BinRota’nın kısa sürede yurt dışı
tatil pazarının yüzde 70’ine hizmet
sağladığını açıklayan BinRota Marka
Müdürü Kaan Şaf, şunları söyledi: “Yeni
çıkaracağımız ürünler ve kalitemizin,
mevcut işbirliklerimizi geliştireceğine ve
yeni acente işbirliklerine
imkan sağlayacağına
inanıyoruz. En
önem verdiğimiz
konulardan biri de
pazarı yeni ürünlerle
beslemek, kalitemiz
ve ilkelerimizden
ödün vermeden
farklı olmaya devam
etmek. Bunu, birinci
senemizde Türkiye’de
ilk defa yapılan her şey
dahil konseptli Budva
turları ile sağladık.
Budva pazarının
yüzde 90’ına sahibiz.
2015 yılı sömestr tatilinde ilk defa
Lapland’e aktarmasız uçak ile gitme
fırsatı sağlamak için uçak kiraladık.
Misafirlerin ve tur şirketlerinin
gösterdiği büyük ilgiye paralel
olarak aralık başında tüm turlarımız
Lufthansa 25 adet
Airbus A350-900 siparişi verdi
L
ufthansa, liste fiyatı yaklaşık 310 milyon dolar olan 25 adet A350-900
siparişi verdi. Bu uçaklardan ilk 10’unu Ocak 2017’den itibaren Münih
havalimanındaki filosuna katacak olan Lufthansa, diğer 15 uçağı nasıl ve
nerede kullanılacağına ise henüz karar vermedi. Airbus A350-900 modelinin.
Airbus A350-900, dünyanın en modern ve en çevreci uzun menzilli yolcu uçağı
olarak lanse ediliyor. Airbus A350’ler gürültüye karşı etkin koruma sağlıyor.
A350-900’ler, 2 litre sınıfına giren yakıt tüketimi ile diğer uçaklara göre çok daha
az yakıt tüketiyor. Bu uçaklarda 48 Business Class, 21 Premium Economy ve 224
Economy Class olmak üzere toplam 293 yolcu kapasitesi bulunuyor. Gelecek yaz
aylarından itibaren Münih havalimanındaki Lufthansa filosu,19 adet A340-600 ve
7 adet A330-330 olmak üzere, toplam 26 adet uzun menzilli uçaktan oluşacak.
Kaan Şaf
doldu. Benzer konsepti önümüzdeki
sömestr döneminde de 3 uçakla
gerçekleştireceğiz. Bunlara ek olarak;
Küba, Arjantin & Brezilya, Güney Afrika,
2KLHĎ-HÜIªHþÙÝHþ-I
& Japonya, Hindistan, Fas, Ürdün ve
Transavrupa (Almanya, Avusturya, Çek
Cumhuriyeti, Fransa) başlıca turlarımız
arasında yer alıyor.”
“Gemi Turları Departmanımız açıldı”
Kara turlarındaki başarılarının
ardından Gemi Turları Departmanı’nı
kurduklarını ve 2016’da bu alanda
da acentelere ürün sağlamaya
başladıklarını ifade eden Şaf, “Çoğu
rehberli ve 10 kişi ile kesin kalkışlı,
genellikle uzak destinasyonlarda,
kaliteli gemi turlarını sunacağız. Ayrıca
nehir turları için de belirli tarihlerde
kiralayacağımız gemiler ile bu alana
yepyeni bir boyut katacağız” dedi.
“2016’da iki kat büyüme bekliyoruz”
”BinRota olarak 2016 planlarımız
hazır” diyen Kaan Şaf, sözlerine şunları
ekledi: “Büyümeye ve acentelere hizmet
sağlamaya devam edeceğiz. 2016
yılında iki kat büyüme hedefliyoruz.
Çalıştığımız acentelerle birlikte
hedefimiz yaklaşık 10 bin kişiyi yurt
dışına götürmek. 2015 yılında ortalama
tur fiyatımız 1050 avroydu. 2016 yılında
yaklaşık bu rakam olacak. Bu yıl ağırlık
verilecek destinasyonlar, Asya ve Afrika
bölgeleri olacak. Qatar Airways ve Kore
Havayolları ile Asya kıtası, THY ile Afrika
kıtası için projelerimiz bulunuyor.”
03’2016 |
turizm&yatırım |
85
ACENTELER
HABER
Corendon’a, Hollanda’dan iki ödül birden
Hollanda’nın önde gelen araştırma şirketlerinden Q&A Araştırma
ve Danışmanlık’ın düzenlediği anket sonucunda Corendon, “Sun
Holidays” kategorisinde “En İyi Tur Operatörü”, Corendon Kurucu
Ortağı Atılay Uslu ise, “Yılın Turizm Kişisi” seçildi.
A
msterdam Aalsmeed Studio’da
gerçekleşen Hollanda Turizm Gala
Gecesi’nde ödüller sahiplerini
buldu. Katılımcılardan oyladıkları firma
hakkında yapılması istenen yorumlarda,
Corendon’la ilgili 10 üzerinden 8,8 puan
ile “mükemmel bir fiyata mükemmel
bir tatil” sonucu çıktı. Corendon için en
fazla alınan katılımcı yorumları, “Hizmet
ªIHKĖþÕ2LÜ
doğruydu” oldu.
“Yılın Turizm Kişisi”
ödülü Atılay Uslu’nun
Araştırma sonucunu yorumlayan
profesyonel jüri, Corendon Turizm
Grubu Kurucu Ortağı Atılay Uslu’yu da
“Yılın Turizm Kişisi (Travel Personality
of the Year)” ödülüne layık gördü. Jüri,
Atılay Uslu’yu birinci sınıf bir girişimci
olarak tanımlarken cesareti, yaratıcılığı
ve çok yönlülüğü ile bu ödülü almayı
hak ettiğini vurguladı. Müşteriler
tarafından Corendon’a layık görülen iki
önemli ödülle ilgili konuşan Corendon
Turizm Grubu Kurucu Ortağı Atılay
Uslu, “Hollanda’nın önemli referans
şirketlerinden Q&A Araştırma ve
Danışmanlık’tan iki ödül birden almış
olmanın mutluluğunu yaşıyoruz.
Corendon Turizm Grubu olarak, müşteri
memnuniyeti bizim için her zaman ilk
Atılay Uslu
sırada yer aldı. Bunun karşılığını görmek
bizleri gururlandırıyor ve daha iyisini
yapmak için motive ediyor. Bizi, bu
ödüllere layık gören tüm katılımcılara
ve jüriye çok teşekkür ederiz” şeklinde
konuştu.
Biletall ve Skyscanner’dan dev işbirliği
Türkiye’deki otobüs firmaları ile bilet satış ve dağıtımı konusunda anlaşmalı tek yetkili
şirket olan Biletall, Yandex ve Avea’dan sonra Avrupalı uçuş arama motoru Skyscanner
ile iş birliğine gitti. İmzalanan anlaşma çerçevesinde İngiltere merkezli Skyscanner’ın
www.skyscanner.com.tr adresinden Biletall altyapısı ile otobüs bileti satışına başlandı.
E
-ticaret içinde önceki yıla göre
2015’te yüzde 35 oranında
büyüyen, iş hacmi 6,8 milyar
dolara ulaşan tatil ve seyahat kanalı;
yurt dışından dev firmaların ilgisini
ülkemize çekmeye devam ediyor. 4
yıldır Türkiye’de faaliyet gösteren
Skyscanner, otobüs firmalarının
biletlerini de online satabilmek için
Biletall’ın altyapısını kullanmaya başladı.
İngiltere’deki merkez ofisten gelen talep
doğrultusunda imzalanan anlaşma ile
Türkiye genelinde 123 otobüs firması,
ulusal ve uluslararası havayolu şirketleri
ile İDO ve TCDD biletlerini sunan
Biletall, satış kanallarına bir yenisini
daha ekledi. Biletall.com CEO’su Yaşar
Çelik, Skyscanner ile yapılan işbirliği
hakkında “Ürün sepetimizde bulunan
86
| turizm&yatırım | 03’2016
123 şehirlerarası otobüs firmasının
biletini Skyscanner - Biletall işbirliğiyle
kullanıcıların hizmetine sunmaya
başladık” dedi.
2016 için 160 milyon TL ciro hedefliyor
Yaşar Çelik
Türkiye’de otobüs, uçak ve deniz
otobüsü biletlerini bir arada sunan
biletall.com, yolculara uçak ve otobüs
biletlerini birbirleri ile kıyaslama
imkânı da sunuyor. Biletall.com, ayrıca
Türkiye’nin önde gelen firmalarıyla
gerçekleştirdiği anlaşmalar ile mobil
uygulamalar ve 800’den fazla web
sayfasına online bilet satış altyapısı
sağlayarak bu alandaki büyümesini
sürdürüyor. Geçtiğimiz yıl 120 milyon TL
ciro elde eden Biletall.com, 2016 için 160
milyon TL ciro hedefliyor.
Işık Üniversitesi,
Onur Air’e
kabin memuru
yetiştirecek
Nur Hidayetoğlu
Hertz Türkiye’nin 2016
yılsonu hedefi 50 şube ile
yüzde 25 büyüme
D
ünyada ve Türkiye’de araç kiralama
sektörü hız kesmeden büyümeye
devam ediyor. Tüm Oto Kiralama
Kuruluşları Derneği’nin (TOKKDER) 2015
yılı sektör raporuna göre; Türkiye’de
araç kiralama hizmetinden faydalanan
kişi sayısı ve yeni araç yatırımları artış
gösterdi.
TOKKDER’in 2015 yılı sektör raporuna
göre; 2015'in ilk çeyreği sonunda
sektörün müşteri sayısı, 2014 yılının
aynı dönemine göre yüzde 30 artarak 36
bine yaklaştı. Yeni araç yatırımları, artan
müşteri ve frekans sayısı ile Türkiye’de
operasyonel filo kiralama da geçtiğimiz
yıl araç kiralama ekonomisini canlandırdı.
2016’da 50 bin müşteriye hizmet
Son 15 yıldır her sene artan oranlarda
gelişme gösteren Hertz, 2015 yılında
bir önceki seneye oranla yüzde 20’lik
bir büyüme ile başarı grafiğini yukarı
taşıdı. Hertz Türkiye Genel Müdürü
Nur Hidayetoğlu, 2016 yılı hedeflerini
şöyle açıkladı: “2015 yılında yüzde
65’lik kısmı kurumsal kiralama olmak
üzere, toplamda 43 bin müşteriye araç
kiralama hizmeti sunduk. Müşteri adedi
bazında 2014’e göre yüzde 18’lik bir
artış gerçekleşti ve Hertz’den kiralanan
araçlar ile toplamda 12 milyon kilometre
yol yapıldı. Hertz Türkiye olarak, 2016
yılı için hedefimiz ise 50 bin tekil kişiye
hizmet vermek.”
25 ilde 40 şubelik yaygın ağ
Son dönemde, Rusya ile Türkiye
arasında yaşanan gerginlik turizm
sektöründe kriz yansıması gösterse de,
yerli turist sayısındaki artış ile birlikte
araç kiralama sektöründe yoğun talep
gerçekleşti. Hidayetoğlu, “Hertz Türkiye
olarak, 2014 yılına oranla 2015’te
yüzde 20’lik bir büyüme elde ettik.
Ayrıca, geçtiğimiz yıl Türkiye genelinde
10 yeni şube ile özellikle Anadolu ve
doğu kesimlerindeki hizmet alanımızı
genişlettik. Erzurum Havalimanı, Sivas
merkez, Nevşehir - Göreme, Şanlıurfa,
Erzurum merkez, Çorlu Havalimanı,
Konya merkez, Yalova ve Adana İncirlik
Üssü’ndeki yeni şubelerimiz ile birlikte
toplamda 25 farklı ilde 40 şube ile
hizmet veriyoruz. 2015’te Türkiye
dışında, Kuzey Irak’ın bayilik haklarını
alarak Erbil’de de iki yeni ofis açtık.
2016'da ise 10 yeni kiralama noktası ile
toplam şube sayısını 50’ye çıkartmayı
hedefliyoruz. Türkiye genelindeki
kiralamalarda yüzde 30 ile en büyük
pay İstanbul’a ait. Ardından Ankara
ve İzmir geliyor. Bodrum ise daha çok
yaz aylarında artan oranlarda talep
aldığımız bir bölge. Bulunduğumuz
illerde açacağımız yeni şubelere ek
olarak, şubemizin olmadığı ancak
önemli potansiyel barındıran Denizli,
Eskişehir, Kocaeli, Balıkesir ve Çanakkale
gibi kentlerimizde bu yıl yeni bayilikler
vermeyi planlıyoruz. Sektördeki
büyümeye paralel olarak, yıl boyunca
yüzde 25’lik bir büyüme hedefi ile
çalışmalarımıza yön vereceğiz. Araç
adedi ve cirosal büyümenin yanı sıra
kârlılığa odaklanan bir iş planını hayata
geçirerek, hâlihazırda 3000 araçlık
filomuzu ve kârlılığımızı artırmayı
hedefliyoruz” dedi.
I
şık Üniversitesi Sürekli Eğitim
Merkezi, son yılların en gözde
mesleklerinden olan kabin memuru
eğitimlerine Onur Air ile başladı.
Eğitime kabul edilen ve başarıyla
tamamlayan adayların tamamı
Onur Air tarafından kabin memuru
olarak işe başlatılacaklar. İş birliği
çerçevesinde hazırlanan protokol,
Rektör Prof. Dr. Şirin Tekinay, Onur
Hava Yolları Genel Müdürü Teoman
Tosun ve Genel Müdür Yardımcısı
Tufan Özcan tarafından imzalandı.
Eğitimler Işık Üniversitesi Sürekli
Eğitim Merkezi’nde 18 ay boyunca
devam edecek. Bir eğitim dönemi 6
hafta olup kursiyerler 180 saatlik teorik
dersler ve gerçek uçak malzemeleriyle
hazırlanmış özel sınıfta pratik
derslerle yeni kariyerlerine en iyi
şekilde hazırlanacaklar. Ayrıca Onur
Air tarafından hazırlanan e-learning
eğitim sistemiyle de desteklenecekler.
İbrahim Cenk Okumuş
İbrahim Cenk
Okumuş, Etstur
yurt dışı turlar
müdürü oldu
2
005-2009 yılları arasında Etstur
yurt dışı operasyon müdürü
olarak görev yapan İbrahim Cenk
Okumuş, uzun yıllar Fransız incoming
pazarı için çalıştıktan sonra yeniden
Etstur’a döndü. Incoming ve outgoing
alanlarında uzman tecrübeli yönetici,
üniversite yıllarından beri turizm
alanında görev yapıyor.
03’2016 |
turizm&yatırım |
87
ACENTELER
HABER
Tatilbudur.com, iç pazarda
krizi fırsata çevirecek
Bülent Kuş
C
alışmalarıyla ilgili Turizm ve
Yatırım Dergisi’ne açıklama yapan
Tatilbudur.com Genel Müdürü
Bülent Kuş, “2016 yazında Rus ve
Avrupalı turist sayısında beklenen
azalma yerli turiste daha avantajlı
fiyatlar sağlayacak. Erken rezervasyon
kampanyalarında da bunun etkilerini
görmeye başladık. Otel fiyatlarında geçen
yıla oranla yüzde 7’lere varan düşüş,
erken rezervasyonda indirim oranlarını
yüzde 50’ye çıkardı” diye konuştu.
Coğrafyamızda yaşanan son
Yaz sezonu için iç pazarda erken rezervasyon dönemine ağırlık
veren acenteler, 2016’da krizi fırsata çevirmeye hazırlanıyor.
Online seyahat acentesi Tatilbudur.com, yüzde 35 büyüme
ile kapattıkları 2015 yılının ardından 2016 sezonunda yurtiçi
pazarında yüzde 40 büyüme hedefliyor.
gelişmeler ile ekonomik belirsizliğin 2016
yılı için kendilerini endişelendirdiğini
belirten Kuş, “Tabii ki biz bu
koşullara göre pozisyon alacağız ve
yurttaşlarımızın en uygun koşullarla
tatile çıkabilecekleri seçenekler
üreteceğiz. Yurt içi pazarda yüzde 40
büyümeyi hedefliyoruz” dedi.
Yerli turist iç pazara yönelecek
Rusya ile yaşanan gerginlik ve
son dönemde yaşanan terör olayları
nedeniyle yabancı turist kaybına işaret
eden Kuş, otellerin sunduğu fiyat
avantajı ve döviz kurlarının yüksekliği
nedeniyle yerli turistin daha fazla iç
turizme yöneleceğini belirtti.
Türkiye’de online turizmin öneminin
her gün arttığına dikkat çeken Kuş,
şunları kaydetti: “Genç nüfus ve özellikle
Z kuşağı online turizm sektörünün en
büyük itici gücü diyebiliriz. Turizm gibi
eğlenceli ve dinamik bir sektörün geleceği
tartışmasız onlineda yoğunlaşacak.
Tatilbudur olarak tüm yatırımlarımızı bu
yöne kaydırmış durumdayız.”
SunExpress, 10 adet 737 MAX
uçak siparişini kesinleştirdi
Türk Hava Yolları ve Lufthansa’nın ortak şirketi SunExpress, opsiyonlu 10 adet Boeing 737
MAX 8 uçak siparişini kesinleştirdi. Şubat 2014’te imzalanan 50 uçaklık anlaşmanın parçası
olan yeni MAX’ların alımıyla SunExpress, 26 yıllık tarihindeki en büyük uçak siparişini vermiş
oldu. Firmanın siparişi 25 adet 737-800 ve 25 737 MAX 8 olarak kesinleşti.
K
onu hakkında bilgi veren
SunExpress Genel Müdürü Jaan
Albrecht, “Havayolumuzun dört
yıldır başarıyla uyguladığı büyüme
stratejisinin bir parçası olarak bu 10
Boeing 737 MAX 8’i kesinleşmiş sipariş
olarak teyit etmekten mutluyuz”
dedi. “Geçtiğimiz yıl beş adet yeni
nesil 737-800 teslim aldık ve bu yıl da
SunExpress iç dizaynı ile yedi yeni uçak
teslim alacağız. Bu uçaklar; düşük yakıt
tüketimi, düşük bakım maliyeti, daha
uzun menzil, daha düşük emisyon ve
daha az gürültü gibi birçok avantaj
sunacak.”
Yeni 737 MAX 8, tek koridor
pazarındaki en yüksek verimlilik,
güvenilirlik ve yolcu konforunu, birinci
yeni nesil 737’lere nazaran yüzde
88
| turizm&yatırım | 03’2016
20 daha düşük yakıt tüketimi ve
rakiplerinden yüzde 8 daha düşük
koltuk başı işletim maliyetiyle sunuyor.
737 MAX’te, CFM International
tarafından üretilen ve ileri teknoloji
kanatçıklar gibi aerodinamik yeniliklere
sahip en yeni LEAP-1B motorları
kullanılıyor.
Sabiha Gökçen,
“Avrupa'nın en hızlı
büyüyen havalimanı”
2
Yenilenen Neredekal.com'un,
2016 büyüme hedefi yüzde 60
Türkiye’nin seyahat alanında en büyük içerik sitesi
Neredekal.com, yenilenen tasarımıyla tatilcilerin aradıkları
otele daha hızlı ulaşmasını sağlıyor. 2007 yılında hayata
geçen ve seyahat severlerin favorisi olan Neredekal.
com, yenilen tasarımı ve mobil uygulaması ile 2016'da da
tatilcilerin gözde rehberi olmayı hedefliyor.
2
015 yılını yüzde 40 oranında büyüme ile kapatan Neredekal.com,
tanıtımını yaptığı yaklaşık 11 bin otel ile Türkiye’nin en fazla otel
listeleyen web sitesi unvanına da sahip. Bu başarının temelinde ise,
otelleri ve müşterileri yakından tanıması yatıyor. 2015 yıl sonunda kent
otellerinde yüzde 165, küçük tatil otellerinde ise yüzde 33’lük bir artış
gözlemleniyor.
Neredekal.com’un 2015 yılında üzerine düştüğü ve bunun karşılığını
da fazlasıyla gördüğü kanal ise, trafik yönlendirme. Otellerin tanıtımını
gerçekleştirirken, online rezervasyon talebini karşılayabilmek için iletişim
bilgilerinin yanı sıra, kesin rezervasyon yapabilme seçeneğini de müşteriye
sunuyor. Farklı operatör fiyatlarını kıyaslayabilen müşteri elindeki bol
seçenekle tesisini ve rezervasyon modelini seçiyor.
Neredekal.com, yeni projeler geliştiriyor
Şu anda 13 operatör ile çalışan Neredekal.com’un iş ortakları arasında;
Booking.com, Etstur, Tatil.com, Tatilsepeti, Jolly Tur, MNG Turizm, HMS Tatil,
Hotels.com, Gezinomi, TatilGO, Tatilbudur.com, Coral Tatil ve Touristica gibi
turizmin önde gelen şirketleri yer alıyor.
Neredekal.com’un sunduğu mesaj / telefon / rezervasyon kanalları
aracılığıyla yıl boyunca 3,3 milyon kez müşteri ve otel yetkilisi bir araya
geldi. Büyük çoğunluğunu ise kesin rezervasyon yapmak için operatöre
yönlendirmeler ve oteli direkt aramalar oluşturdu. 2016 yılında ise yönlendirme
alanlarında toplamda yüzde 60 büyüme gerçekleşmesi hedefleniyor. Müşteri
ile oteli en fazla buluşturan, en sık bir araya getiren turizm sitesi olmak için
yeni projeler üretilmeye ve geliştirilmeye devam ediyor.
015 yılında yolcu sayısını yüzde 19,7
oranında artıran İstanbul Sabiha Gökçen
Uluslararası Havalimanı, 2015 yılını da
Avrupa’nın zirvesinde bitirdi. 2009 yılından
itibaren her yıl elde ettiği yolcu sayısı artışıyla
kendi kategorisinde Avrupa’nın en hızlı büyüyen
havalimanı olma özelliğini elde eden İstanbul
Sabiha Gökçen Uluslararası Havalimanı, Airports
Council International (ACI) Europe tarafından
açıklanan sonuçlara göre 2015 yılında elde ettiği
yüzde 19,7'lik artışla kendi kategorisinde en hızlı
büyüyen havalimanı oldu.
İstanbul Sabiha Gökçen, 2009’dan itibaren
7 yıldır arka arkaya “En Hızlı Büyüyen
Havalimanı” olma unvanını da elde etti. ACI
Europe’un açıkladığı rakamlara göre, havalimanı
2008’de yolcu sayısı açısından 81'inci sırada
iken 2015’te 14'üncü sıraya yükseldi.
Batı Antalya
Havalimanı için bu
yıl start verilecek
A
ntalya Milletvekili Atay Uslu, Batı
Antalya (Caretta Caretta) Havalimanı
ve dev tüneller için tarih verdi. Uslu,
bu yıl içerisinde Batı Antalya Havalimanı
çalışmalarının başlayacağını açıkladı.
AKP Antalya Milletvekili Atay Uslu, 95
kilometrelik Finike-Kalkan yolu güzergâhındaki
112 virajın, vatandaşlar açısından büyük
sıkıntı olduğunu dile getirerek, “Tüm virajların
kalkması için birden çok tünel yapılacak.
Sadece bir tünelimizin uzunluğu 8 kilometre.
Projesi biter bitmez yolumuz da 19 kilometre
kısalıyor ve çok kısa bir sürede Antalya'dan
Kaş'a ulaşma imkanına kavuşacağız” dedi.
Batı Antalya Havalimanı için de bilgi veren
Uslu, “Demre’ye 23 kilometre uzaklıkta bir
bölgede yapılacak. Teknisyenler en uygun
bölgeyi en ince detayına kadar araştırdı ve
buldu. Demre ve Kaş ilçelerimizin ortasında yer
alan bir bölgede yapılacak. Proje çalışmaları
tamamlandı. Şimdiden bu projenin ihalesine
girmek isteyen birçok iş adamımız var. Bu
yıl içerisinde Batı Antalya Havalimanımızın
çalışmaları başlıyor” diye konuştu.
03’2016 |
turizm&yatırım |
89
HABERLER
Yurt içinde ikamet eden 24
milyon 145 bin kişi seyahate çıktı
2
015 yılının temmuz, ağustos ve eylül aylarından oluşan III. çeyreğinde, yurt içinde
ikamet eden 24 milyon 145 bin kişi seyahate çıktı. Seyahate çıkanların bir ve daha
fazla geceleme kaydı ile ülke içinde yaptıkları toplam seyahat sayısı bir önceki yılın
aynı çeyreğine göre yüzde 16,3 artarak 32 milyon 960 bin seyahat olarak gerçekleşti. Bu
çeyrekte seyahate çıkanlar 325 milyon 103 bin geceleme yaptı. Ortalama geceleme sayısı
9, seyahat başına yapılan ortalama harcama ise 377 TL oldu.
Seyahate çıkanlar, 12 milyarın üzerinde harcama yaptı
Yerli turistlerin, yurt içinde yaptığı seyahat harcamaları 2015 yılı III. çeyreğinde bir
önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 16,2 artarak 12 milyar 429 milyon 293 bin TL olarak
gerçekleşti. Seyahat harcamaları, kişisel veya paket tur harcamaları olarak yapıldı. Yurt içi
turizm harcamasının yüzde 91,3’ünü (11 milyar 346 milyon 271 bin TL) kişisel, yüzde 8,7’sini (1
milyar 83 milyon 22 bin TL) ise paket tur harcamaları oluşturdu.
Yakınları ziyaret amacı ile yapılan seyahatler yüzde 67,1 ile ilk sırada yer alırken seyahate
çıkış sebeplerinde ikinci sırada yüzde 26,4 ile gezi, eğlence, tatil, üçüncü sırada ise yüzde 3,2
ile sağlık yer aldı.
Seyahate çıkanlar en çok arkadaş, akraba evinde kaldı
Bu çeyrekte seyahate çıkanlar 215 milyon 946 bin geceleme sayısı ile en çok arkadaş,
akraba evinde kaldı. Konaklama türlerine göre geceleme sayısında ikinci sırada 71 milyon 321
bin geceleme ile kendi evi yer alırken, otel 18 milyon 190 bin geceleme sayısı ile üçüncü sırada
yer aldı.
Yurt içinde seyahate çıkan kişi, geceleme sayısı
ve harcamalar, III. Çeyrek: Temmuz - Eylül, 2015
Bakanlık bütçesi
yüzde 17 artırılacak
K
ültür ve Turizm Bakanı Mahir Ünal, bakanlığın 2016 yılı bütçesinin 2015'e göre yüzde
17 artırılarak 2,2 milyardan 2,7 milyar TL'ye çıkarılmasının öngörüldüğünü söyledi.
Bakanlığın 2016 yılı bütçesi ile ilgili olarak TBMM Bütçe Plan Komisyonu'nda bir
sunun yapan Bakan Ünal, turizmin çeşitlendirilmesi hedefi çerçevesinde, termal, sağlık ve
kış turizmine 16 milyon TL ayrıldığını söyledi. Bakanlığın 2015 yılı bütçesinin 2 milyar 297
milyon lira olduğunu, 2016 yılı bütçesinin ise 2 milyar 778 milyon lira olarak görüşüldüğünü
söyleyen Ünal, buna göre bütçenin yüzde 17 artırılmasının öngörüldüğünü belirtti.
90
| turizm&yatırım | 03’2016
HABERLER
Timur Bayındır’a güvenoyu veren TUROB,
ismini TÜROB olarak değiştirdi
Adını Turistik Otelciler ve İşletmeciler ve Yatırımcılar Birliği’nden (TUROB) Türkiye Otelciler Birliği’ne
(TÜROB) çeviren TÜROB’un 22’inci Olağan Genel Kurulu’nda Timur Bayındır yeniden başkan seçildi.
S
wissotel Bosphorus’ta düzenlenen
ve tek listeyle seçime gidilen
genel kurulda, TÜROB’un yeni
yönetimi de belirlendi. Yeni yönetim
kurulu Timur Bayındır'ı yeniden yönetim
kurulu başkanlığına seçti. Best FM’den
Cem Arslan’ın sunuculuğunu yaptığı
toplantının açılış konuşmasını yapan
TÜROB Başkanı Timur Bayındır, İçişleri
Bakanlığı’nın da onayı ile TUROB
adının bundan sonra TÜROB olacağını
açıkladı. Türkiye Otelciler Birliği’nin artık
Türkiye’deki tüm otelleri kapsayacağını
ifade eden Bayındır, 13 ilde temsilcilik
kurduklarını söyledi.
“Yaşanan olaylar endişe yaratıyor”
Türkiye’deki otel yatırım arzındaki
artışa vurgu yapan Timur Bayındır,
otel doluluklarının istenilen seviyede
olmamasını kontrolsüz artan yatak
arzına bağladı. Denetimsiz şekilde
günübirlik kiralanan evlerin de doluluk
oranlarını olumsuz etkilediğine işaret
eden Bayındır, global bir sorun olan
evlerin kontrolsüz şekilde kiraya
verilmesiyle ilgili Büyükşehir Belediyesi
ve yerel belediyelerin çalışma yapmasını
beklediklerini kaydetti. Son dönemde
turizm sektörünü de etkileyen
olaylardan endişe duyduklarını dile
getiren Bayındır, bu süreci en az
zararla atlatmayı umduklarını söyledi.
Türkiye’nin havacılık alanında önemli
ilerlemeler kaydettiğini ve bu durumun
otellere yeni alanlar açtığını ifade eden
Bayındır, “14 milyon yolcunun bir bardak
su bile içmeden transit geçmesi bizi
üzüyor. Dolayısıyla “Transit geçmeyin 1
gece kalın” projesi geliştirdik. 1 milyon
ilave geceleme yaratmak istiyoruz;
4 milyon dolar ilave gelir yaratmayı
hedefliyoruz” dedi.
Temel Kotil: “Siz otel yapın, biz
doldurmak için uğraşıyoruz”
Genel kurulda konuşan THY Genel
Müdürü ve CEO’su Temel Kotil ise
92
| turizm&yatırım | 03’2016
şunları kaydetti: “Turizmde sorun var
ama yeni pazarlara gidildiğinde bu
otellerimize kar getirecek. Daha çok
Asya’ya focuslanmalıyız. Tavsiyem el ele
verelim ve yeni pazarlar arayalım. Yeni
pazarlar bulmak için Afrika ve Asya’ya
gitmemiz gerekiyor. Türkiye’de de yeni
pazarlar oluşturmak lazım. Geçen yıl
Trabzon’dan Suudi Arabistan'a charter
uçak koyduk. Biz otelcilere şunu diyoruz;
lütfen otel yatırımlarınızı katlayın.
Biz onlar dolsun diye uğraşıyoruz.
Havacılıkta ağırlık merkezi Türkiye’ye
geliyor. İstanbul’a büyük bir havalimanı
olması oldukça önemli. Hindistan ve
Pakistan’a gidelim. Hindistan'dan 10
milyon turist isteyelim. Biz her yere ofis
açıyoruz, siz de bol bol otel açın.”
Serhad Uslan: “Birçok otelci,
acenteci ve tedarikçi mesleği
bırakma noktasına gelecek”
Sektördeki gelişmeleri kurulda
değerlendiren İlos Travel ve Uslan
Hotels Yönetim Kurulu Başkanı
Serhad Uslan, sektörün acil çözülmesi
gereken bir kriz içinde olduğunu
belirterek, 80’lerden beri turist getiren
bir acenteci olarak böyle bir krizi daha
önce görmediklerine dikkat çekti. Birçok
otelci, acenteci ve tedarikçinin mesleği
bırakma noktasına geleceğini iddia
eden Uslan, “Yıllarca ülkeyi yönetenler
turizmin döviz getiren önemli bir sektör
olduğunu dile getirdiler. Elimizde
çantalarla uzak kıtalara giderek
turistleri getirmek için çabaladık. 30-40
milyonlu rakamlar bizim çabalarımızla
gerçekleşti. Ama şimdi bu bitmek üzere.
Bunu dillendirmemiz lazım. Eğer parayı
turizm getiriyorsa bu sektörün önünün
açılması lazım. Bu ülkeyi yönetenler
övündükleri kadar, sektöre desteklerini
göstermeli. Mültecilere milyar dolar
harcayanlar, alacakları tedbirlerle
sektörün önünü açmalıdırlar” dedi.
Uçaklara uygulanan teşvik sisteminde
evraklarını tamamlayamadığı için
yararlanamayan havayolu şirketleri
olduğunu vurgulayan Uslan, sözlerine
şunları ekledi; “Hadi uçaklara teşvik
verdiniz. Bu ülkeye sadece uçakla
mı yolcu geliyor? Yunanistan’dan,
Bulgaristan’dan otobüsle yolcu gelmiyor
mu? Hiçbir şey yokken otobüslerle 3
milyon avroluk yolcu getirdim. Bu ülkeye
otobüs ve arabalarla da yolcu geliyor.
Neden bunlar düşünülmedi? Turizm
geçici yöntemlerle yönetilecek bir sektör
değil.”
Türkiye’nin ilk turistik
denizaltısı, Antalya’da denize
indirildi
T
Timur Bayındır
TÜROB’un yeni yönetiminde
şu isimler yer aldı:
Yönetim Kurulu Asil Üyeleri:
Timur Bayındır
Müberra Eresin
Armin Zerunyan
Taner Yallagöz
Levent Erdoğan
Kasım Zoto
Hediye Güral Gür
Dr. Faik Öztunç
Aslı Aktürk Pehlivanlar
Eşref Yıldırım
Gerhard Struger
Orkun Petekçi
Ziya Cihan
Can Göktaş
Uygar Koçaş
ürkiye’nin ilk turistik denizaltısı
Nemo, Kanarya Adaları'ndan
çıktığı yolculuğun ardından
Antalya’ya geldi. Denize indirilen
Nemo, nisan ayında Alanya’da
başlayacak turlar için gün sayıyor.
Türkiye’nin ilk turistik denizaltısı yerli
ve yabancı turistlerin gözdesi olacak.
20 metre uzunluğunda, 4 metre
eninde, 6,5 metre yüksekliğinde ve 106
ton ağırlığında, 48 kişilik ithal denizaltı,
‘Türkiye'nin ilk turistik denizaltı’
olma özelliğini taşıyor. IHS Travel
ve Touristfly tarafından Türkiye’ye
getirilen denizaltı ilk misafirlerini
Nisan ayının ilk haftasında görkemli
bir açılışla ağırlayacak. Yurt dışından
ithal olan denizaltı 110 metreye
kadar inebiliyor. Denizaltıda, 80 saat
boyunca 48 kişiye kadar yetebilecek
oksijen tüpleri ve malzemeler
bulunuyor. Her gün, günde 6 kez
düzenlenecek turlarda aşağıda kalış
süresi bir saat ile sınırlı tutulacak.
“Türkiye için bir ilki gerçekleştirdik”
IHS Travel ve Touristfly Yönetim
Kurulu Başkanı Yunus Emre
Yavuzyiğit, şunları söyledi: “Konu
turizm olunca bir taraf sürekli
olumsuzluklardan bahsediyor, başka
bir taraf ise yapılması gerekenlerden...
Yunus Emre Yavuzyiğit
Tüm olumsuz yaklaşımlara, negatif
düşüncelere kulağımızı tıkadık ve
Türkiye için bir ilki gerçekleştirdik.
Türkiye'nin ilk turistik denizaltısına
sahibiz. Bu süreçte bize destek olan
ve inancımızı paylaşan tüm kurum ve
kuruluşlara tekrar teşekkürlerimizi
sunuyoruz. Kurulduğumuz günden bu
yana gerçekleştirdiğimiz her işte fark
yaratmaya çalışıyoruz. Turizm anlayışına
yeni boyutlar getirmeye devam ediyoruz.
Bu ilk adımımızdı. 2017 yılında Türkiye’ye
bir denizaltı daha getireceğiz. İleride
de kendi denizaltımızı yaparak Türk
turizmine kazandırmak istiyoruz.”
Yönetim Kurulu Yedek Üyeleri:
Ayhan Hacıbektaşoğlu
Murad Yumak
Kerem Demircan
Serdar Balta
Nuri Kalyoncu
Ali Akgün
Ali Öztürkmen
Sertip Akşahin
Mahmut Akar
Ramazan Yalçındağ
Aykut Bakay
Mustafa Kılıç
Şule Gökırmak
Çiğdem Bezaroğlu
Mert Okan
03’2016 |
turizm&yatırım |
93
HABERLER
Kapadokya, kayıplarını yılın
ikinci yarısı toparlamaya çalışacak
Türkiye’nin önemli turistik merkezlerinden Kapadokya, kaybettiği Japon turistleri
Çinlilerle telafi etmeye çalışırken bir darbe de bu pazardan aldı. Türkiye ile Rusya
arasında yaşanan gerginlik nedeniyle Çin, Türkiye’ye adı konmamış bir sansür
uyguluyor. Öte yandan Kapadokya kayıplarını yılın ikinci yarısı toparlamaya çalışacak.
K
onuyla ilgili Turizm ve Yatırım
Dergisi’ne açıklama yapan
Kapadokya Turistik Otelciler ve
İşletmeciler Derneği (KAPTİD) Başkanı
Yakup Dinler, “Kapadokya’yı Avrupa ve
Japonya besliyordu. Japonya pazarı, IŞİD
terörü nedeniyle bitti. Geçen yıl Japon
pazarındaki düşüşü Çinlilerle kapattık.
2014’te 150 bin, 2015’te ise 300 bin
civarında Çinli geldi. 2016’da 500 bin
kişi hedefleniyordu, ancak Türkiye’ye
şu an adı konmamış bir seyahat yasağı
var. Yeni satışları engelliyorlar ve bu da
Rusya krizinden sonra ortaya çıktı” diye
konuştu.
Türk dizileri Latin Amerika’da
Kapadokya’yı öne çıkarıyor
İstanbul ve Antalya gibi destinasyon
olma yolunda ilerleyen Kapadokya
turizmini değerlendiren KAPTİD
Başkanı Dinler, Avrupa’daki ekonomik
sıkıntıların Kapadokya’nın potansiyelini
ciddi şekilde düşürdüğünü belirterek,
“Biz de yönümüzü Güney Amerika’ya
özellikle Brezilya’ya çevirdik. Fakat
orada da devalüasyon yaşandı ve turist
sayısı düştü. Ama Arjantin, Şili ve
Kolombiya pazarlarında artış yaşıyoruz.
Türk dizilerinin oralarda yayınlanması
Kapadokya’yı öne çıkarıyor. Kapadokya,
balon turları, mağara otelleriyle çok
İ
Yakup Dinler
öne çıktı. Balonculuğun dünyadaki
başkentiyiz. Her gün 100 balon
gökyüzüne çıkıyor. Bu kadar lüks ve
yoğun mağara otellerin olduğu başka bir
bölge yok” dedi.
“Kapadokya cruise
yolcusunu da kaybetti”
Kapadokya’da ciddi sıkıntılar
yaşandığına ancak turist aldıkları iyi
pazarlar da olduğuna dikkat çeken
Dinler, şunları kaydetti: “Tayvan’dan 100
bine yakın turist geliyor. Endonezya,
Malezya ve Hindistan’dan da gelenler
var. Hindistan bu yıl artıya bile geçebilir.
Kuzey Amerika yok denecek kadar az.
Kapadokya cruise turlarından da çok
turist alıyordu, ancak bu turlar iptal
Yakup Dinler: “Pazarları
çeşitlendirmemiz gerekiyor”
Kapadokya’nın açılamadığı pazarlar
olduğuna işaret eden Dinler, sözlerini
şöyle sürdürdü: “Ortadoksların ilk
yerleştiği bölge Kapadokya olmasına
rağmen Rusları bir türlü çekemedik.
Sebebi, ulaşım. Rusların çoğu Antalya’ya,
oradan da otobüsle 10 saatte buraya
gelebiliyorlardı. Çok ciddi çabalarla
Rusları çekebilmek için Antalya-Nevşehir
arasına sefer konuldu. Başarılı da oldu
ama şimdi Ruslar yok. Araplara çok
açılamadık. İstanbul’u besleyen pazar
Araplar... Pazarları çeşitlendirmemiz
gerekiyor. Otellerimiz çok iyi, hizmet
kalitesi çok yüksek. Doğal güzelliklerimiz
sayısız. Ama yeni ürünlere ihtiyaç var.
2016 yılının ilk dönemi kötü geçer,
ancak aksi bir durum olmazsa ikinci yarı
toparlanır.”
Haydarpaşa otel olmayacak,
tren garı olarak yeniden hizmet verecek
stanbul Haydarpaşa Garı’nın otel
olması ile ilgili proje, yoğun protestolar
neticesinde iptal edildi.
İstanbul'un simgelerinden bir haline
gelen tarihi yapının durumu ile ilgili
onaylanan yeni projeye göre Haydarpaşa,
tren garı olarak yeniden hizmet verecek.
94
olunca Kapadokya ve Türkiye çok kaliteli
bir turist profilini kaybetti. Pek iç açıcı bir
durum yok. İç pazarda bir hareketlenme
var ama henüz emekleme döneminde.
Kapadokya otelcileri ve Ahiler Kalkınma
Ajansı ile çok iyi bir sinerji yakaladık.
Geçen yıl kendi imkanlarımızla 25 ülkede
workshop yaptık. Bu yıl da gideceğiz.
Kriz zamanında daha çok tanıtım
yapılmalı.”
| turizm&yatırım | 03’2016
Haydarpaşa Garı, Kadıköy Meydanı ve
Çevresi Koruma Amaçlı Nazım İmar
Planı'na, peron alanlarıyla ilgili yapılan
itirazı görüşen İstanbul Büyükşehir
Belediyesi (İBB) Meclisi, planların revize
edilmesinde karar kıldı. Böylece eski
planda yer alan turistik tesis ve otel gibi
projeler iptal edildi. Hürriyet'ten Fatma
Aksu'nun haberine göre, yeni planda
Haydarpaşa, hızlı trenin ilk istasyonu
olacak, garın çevresinde kamuya açık
yeşil alanlar oluşturulacak, TCDD ve
demiryolu tarihini yansıtan bir müze
açılacak.
Bakanlık,
Karadeniz’in
potansiyelini
artırmak için
harekete geçti
Turizmciler, İran’dan gelecek
turist sayısının 2 milyonu
geçmesini bekliyor
Bu yıl 9. kez düzenlenen Tite / Tahran - İran 2016 Turizm
Fuarı, 16-19 Şubat 2016 tarihleri arasında Tahran’da
gerçekleştirildi. Fuarın uluslararası katılımcıları arasında;
Türkiye, Kore, Malezya, Azerbaycan, Tayland, Rusya ve
Yunanistan yer aldı.
T
ahran Uluslararası Turizm Fuarı'nda; TÜRSAB, TÜROFED ve TÜROB'un yanı
sıra 22 firmayla temsil edilen Türkiye'nin standı büyük ilgi gördü. Türkiye
Otelciler Birliği’nin (TÜROB) fuar ile ilgili hazırladığı sonuç raporunda
İran’ın, Türkiye için önemli potansiyel taşıyan pazarlardan biri olduğuna dikkat
çekildi. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın verilerine göre, 2014 yılında Türkiye’yi
ziyaret eden İranlı sayısı 1.590.664 iken, 2015’te yaklaşık yüzde 7'lik artışla bu
sayı 1.700.385 olarak gerçekleşti. Turizmciler, 2016'da ise İranlı turist sayısının 2
milyonu geçmesini bekliyor.
Türkiye, İranlıların en çok tercih ettiği 3. ülke
TÜROB’un İran 2016 Turizm Fuarı sonuç raporuna göre, Türkiye, yurt dışı
çıkışlarda İranlılar için Dubai ve Malezya'dan sonra en çok tercih edilen 3.
ülke konumunda. İranlıların, Türkiye’yi tercih sebepleri arasında; alışveriş ve
deniz, kum, güneş tatili var. İranlıların tercih ettiği diğer önemli destinasyonlar
ise Ermenistan ve Amerika. Amerika seyahatlerinde Türkiye, İranlılar için
önemli bir transit noktası konumunda. İran’dan alışveriş amaçlı gelenlerin
tercihi çoğunlukla İstanbul olurken, tatil amaçlı gelenler ise daha önce ağırlıklı
olarak Antalya'yı tercih ederken, son dönemde Bodrum ve Marmaris'e de ilgi
göstermeye başladılar.
Ambargoların kalkması İran’ı yeniden cazip bir pazar haline getirecek
2015 yılı Temmuz ayında İran'ın, dünya güçleriyle nükleer anlaşmaya varması
ile ambargolar kaldırıldı ve İran ekonomisini kademeli olarak dışarıya açtı.
Ekonomistler, 2016 yılında İran’ın hisse senedi piyasasına 1 milyar dolarlık
yabancı para girişi olacağını öngörüyorlar. Öte yandan uçak filosunu yenilemek
için harekete geçen ve Airbus’tan 114 yolcu uçağı almaya karar veren İran’ın
önümüzdeki 10 yıl içinde 400’den fazla yolcu uçağına ihtiyaç duyacağı tahmin
ediliyor. Ambargoların kalkmasının ardından İran’ın küresel yatırım ve dış ticaret
olanakları açısından yeniden cazip bir pazar haline geldiğinin belirtildiği raporda,
Türkiye için ilişkilerin gelişmesine katkı sağlayan bu durumun aynı zamanda
diğer ülkelerin pazara girmeleriyle rekabeti de arttıracağına dikkat çekildi.
K
ültür ve Turizm Bakanlığı,
son dönemde özellikle Körfez
ülkelerinden yoğun ilgi gören
Karadeniz’deki turist sayısını artırmak
için kısa ve uzun vadeli bir dizi çalışma
başlattı. Altı aylık dönemde Körfez'den
uzun vadede ise Uzakdoğu ve
Avrupa’dan turist çekmeyi hedefleyen
Bakanlığın hazırladığı eylem planı
doğrultusunda bölge turizmi daha
hareketli bir hale getirilecek.
Bakan Ünal: "Her ile turizm
danışma bürosu açılacak"
Eylem Planı'nın altyapısını
oluşturmak için Kültür ve Turizm
Bakanlığı; Sinop, Samsun, Ordu, Giresun,
Trabzon, Rize, Artvin, Gümüşhane
ve Bayburt'u kapsayan 9 ilin turizm
aktörlerinin yer aldığı bir çalıştay
düzenlendi. Konuyla ilgili Kültür ve
Turizm Bakanı Mahir Ünal, şunları
söyledi; “Yayla ve meraların korunması
için gelişim sürecini başlatacağız
ve meraları turizme kazandırmak
için mevzuat düzenlemelerini bu yıl
tamamlayacağız. Konaklama sürelerini
artırmak için alternatif turizm kollarını
destekleyeceğiz. Kruvaziyer turizminin
altyapısını yaygınlaştıracağız.
Bölgeye turist getiren operatörlerin
harcadığı reklam giderlerinin yarısını
karşılayacağız. Ayrıca bölge halkının
sosyalleşeceği kültür merkezleri
yapacağız.”
Bütün illerde turizm danışma
bürolarının açılacağını ve buralarda
İngilizce, Arapça bilen personelin
istihdam edileceğini belirten Bakan
Ünal, ikinci duraklarının Ege olacağını,
ardından da Adana ve Antep’i kapsayan
bir Güneydoğu çalıştayının yapılacağını
söyledi.
03’2016 |
turizm&yatırım |
95
HABERLER
İBB’den, tarihi
yarımadayı
turizme açma
kararı
İ
Anadolu’nun mozaikleri,
Şölen ana sponsorluğunda
‘mozaik yolu projesi’ ile
dünyaya tanıtılacak
O
rtak Nesiller Entegrasyonu (ONE) Derneği, Türkiye’nin kültürel mirasını
korumak için gerçekleştirdiği projelere bir yenisini ekledi. Kültür ve Turizm
Bakanlığı ile Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş ve Şanlıurfa Büyükşehir
Belediyeleri’nin desteğiyle ONE Derneği tarafından Anadolu’nun mozaiklerini
tüm dünyaya tanıtacak olan ‘Mozaik Yolu Projesi’nin” detayları Elgiz Müzesi’nde
gerçekleştirilen lansmanla tanıtıldı.
Çikolata ve çikolatalı ürünler sektörüne pek çok yenilikçi ürün ve bölgesel
markalar kazandıran Şölen’in ana sponsorluğunda gerçekleştirilen ‘Mozaik Yolu
Projesi’ tanıtım toplantısının açılış konuşmasını yapan ONE Derneği Yönetim
Kurulu Başkanı Demet Sabancı Çetindoğan, projeyle iki yıllık bir planlama dahilinde
İsviçre, İtalya, İngiltere ve ABD’de etkin tanıtım çalışmaları yürütüleceğini açıkladı.
Türkiye’nin yeni bir kültürel turizm alanı kazanması, Anadolu mozaiklerinin
korunması ve tanıtımı açısından desteklerin artırılmasını hedefleyen projeye Kültür
ve Turizm Bakanlığı ile Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş ve Şanlıurfa Büyükşehir
Belediyeleri destek veriyor.
Proje ile dünyanın dört bir yanında Anadolu mozaikleri tanıtılacak
M.Ö. 4000’li yıllardan günümüze kadar sayısız uygarlığa ev sahipliği yapan
Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş ve Şanlıurfa illerinin yer aldığı bölgede yapılan
arkeolojik kazılar sonucunda gün yüzüne çıkan Anadolu’nun mozaik eserlerinin
yurt dışında tanıtımını kapsayan Mozaik Yolu Projesi ile İsviçre, İngiltere, İtalya ve
Amerika’da lansmanlar gerçekleştirilecek. 2017 yılı içinde ise tanıtım etkinlikleri
2KIHHLÜKaÝ0KILHLÓLKKKĊHKHǢˆLHHĀÚLHLˆLzK
bir yanında Anadolu mozaiklerinin tanıtılacağı lansmanlarda hedef kitle olarak
diplomatik çevreler, uluslararası yatırımcı ve iş insanları, kültür ve sanata yatırım
yapan kuruluşların temsilcileri, sanatçılar ve akademisyenler belirlendi. Mozaik
dIÛIĊLLKHLˆKˆKIHLKˆHˆHHˆLHKL2IH
ILKlj
hazırlanan mapping gösterisi de yer alacak.
96
| turizm&yatırım | 03’2016
stanbul Büyükşehir Belediyesi, tarihi
yarımada için kritik bir karara imza
atarak Eminönü'nden sonra Yenikapı,
Aksaray ve Yedikule'yi de turizme açma
kararı aldı. Yoğun inşaat çalışmalarının
gerçekleştirilmesine neden olan karar,
tarihi bölgenin dokusunu da tehdit
ediyor. Sözcü gazetesinden Özlem
Güvemli’nin haberine göre, bölgedeki
tarihi evlerin otele dönüştürülmesine
neden olacak kararın ilk adımı ocak
ayında atıldı. Sivil mimarinin en güzel
örneklerini yansıtan evlerin ve tescilli
hanların bulunduğu Eminönü’nde ev
pansiyonculuğunun yapılmasına izin
veren İBB; Yedikule, Yenikapı ve Aksaray
için aynı kararı aldı.
Türkiye’ye tatili
yasaklayan
Rusya, sıkı
denetimlere
devam ediyor
U
çak krizinin ardından Rus turizm
şirketlerinin Türkiye’ye yönelik
tur düzenlemeleri ve sitelerinde
Türkiye’de tatil reklamı yapmalarını
yasaklayan Rusya, konuyla ilgili sıkı bir
denetim uyguluyor.
Tüketici Hakları Koruma Kurumu
(Rospotrebnadzor) tarafından yapılan
açıklamada, bugüne kadar 1500
civarında inceleme yapıldığını; ancak
Türkiye seyahati sunan tur operatörü
ya da seyahat acentesi bulunamadığı
belirtildi. Haberrus’ta yer alan habere
göre, açıklamada, tur operatörlerinin ve
seyahat acentelerinin web adreslerinde
Türkiye’ye yönelik bir satış veya teklif
olup olmadığı yönündeki denetleme ve
incelemelerin devam ettiği bilgisine yer
verildi.
Turizm
Akademisyenleri
Derneği, Türkiye
örgütlenmesini
tamamladı
T
Selçuk, Uluslararası İnanç
Turizmi Kongresi'ne aday
Selçuk Belediye Başkanı Zeynel Bakıcı, Efes'in kısa süre
önce UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirası ilan edildiğini
hatırlatarak bu kez inanç turizminde atağa geçtiklerini söyledi.
K
uşadası Efes Fuar ve Kongre Merkezi’nde, Ege Bölgesi Ağırlama Konaklama
Teknolojileri ve Ev Dışı Tüketim Fuarı’nda gerçekleştirilen “Ege Turizminin
Pazarlanması ve Tanıtımı” panelinde, Selçuk'un 2017 yılında yapılacak
Uluslararası İnanç Turizmi Kongresi’ne aday olduğu belirtildi. Turizm Gazetecileri ve
Yazarları Derneği Başkanı Kerem Köfteoğlu’nun yönettiği panelde konuşan Selçuk
Belediye Başkanı Zeynel Bakıcı, Efes'in kısa süre önce UNESCO tarafından Dünya
Kültür Mirası ilan edildiğini hatırlatarak bu kez inanç turizminde atağa geçtiklerini
söyledi. Portekiz'in bu ay içinde ilk kez düzenlenecek Uluslararası İnanç Turizmi
Sempozyumu'na ev sahipliği yapacağını belirten Başkan Bakıcı, “Sempozyuma
150 ülkeden katılım olacak. İkincisinin Selçuk'ta düzenlenmesi için adaylık
başvurumuzu yaptık” dedi.
Başkan Bakıcı: "İnanç turizmi büyük önem taşıyor"
Başkan Bakıcı, Efes'in dünya miras listesine girmesiyle büyük bir adım
attıklarını, bu uluslararası sempozyumun da eşdeğer nitelikte olduğunu ifade eden
Bakıcı, “Selçuk’ta Meryem Ana olmasına karşın yılda 2,5 milyon kişi ziyaret ediyor.
Oysa Portekiz'in Fatima kasabasında sadece Meryem Ana’nın yaşadığı rivayetine
karşın 5 milyon kişi ziyaret ediyor. Tanıtım ve pazarlamaya önem vermeliyiz. Bu
açıdan inanç turizmi büyük bir önem taşıyor. Amerika'daki Özgürlük Anıtı veya Rio
de Janerio’daki Cristo Redentor (Kurtarıcı İsa) heykeli gibi görkemli bir Meryem Ana
heykelini de uygun bir yere dikeceğiz. Heykel için yer tespit çalışmaları aynı şekilde
devam etmekle birlikte Bülbül Dağı etekleri ağır basıyor. Heykelin yapısı, görünümü
ve ulaşımı gibi konularda uzmanların da görüşlerini alıyoruz” diye konuştu.
urizm Akademisyenleri Derneği,
Türkiye genelinde il düzeyindeki
örgütlenmesini tamamladı. Her
ilde temsilcilik açan dernek, turizm
eğitiminde ve sektörün öncü kuruluşları
arasında yer almayı hedefliyor. Temel
amacı, turizm akademisyenlerinin sahip
olduğu birikim ile ülkenin bilimsel, sosyal
ve kültürel gelişime katkı sağlamak olan
dernek, ayrıca yükseköğretim sisteminde
kalite güvencesi ve akreditasyona
yönelik çalışmalar yaparak, turizm eğitim
kurumlarında verilen eğitimin kalitesinin
arttırılmasına katkı sağlamayı
amaçlıyor. Buna ek olarak; TÜRSAB,
TÜROFED, TYD ve TUREB karşısında
sektörün akademik ayağı haline
gelinmesi hedefleniyor. Konu ile ilgili bir
açıklama yapan Dernek Başkanı Prof.
Dr. Muharrem Tuna, şu bilgileri paylaştı;
“Turizm, halihazırda ülkemizin en önemli
sektörleri arasında yer alıyor. Her ne
kadar bu yıl bir miktar sekteye uğrasa
da, gelecekte de ülkemizin en önemli
birkaç sektörü arasında olmaya devam
edecek. İstihdama katkısı artacak, milli
gelirimizi yükseltecek. Bu bağlamda,
turizm akademisyenleri olarak hem
daha iyi eğitim verilmesi için daha fazla
gayret edeceğiz hem de projelerimizle
sektöre katkıda bulunacağız.
Çalışmalarımızı ulusal, bölgesel ve iller
düzeyinde sürdüreceğiz. Bu nedenle
merkez örgütlenmemizi oluşturduk ve
il temsilciliklerimizi kurarak başkan ve
başkan yardımcılarımızı belirledik.”
“Ortadoğu ülkesi olarak algılanıyoruz”
Konferansta yapılan konuşmalardan, Rusya krizi ile başlayan turizmde çıkışın
I212û2ÿ1HKÿ2üIHHHªˆHLˆĀÔKLILHˆLHL(0Ûc
Genel Müdürü Dr. Naci Asan, “Avrupalının gözünde Türkiye artık bir Akdeniz ülkesi
değil. Artık Ortadoğu ülkesi olarak algılanıyoruz” dedi. İç turizmde çarpıklıklar
olduğuna dikkat çeken Asan; “Yerli turist yurt dışından gelenlerden fazla ücret
ödememeli, oteller tek bir acente tarafından satılmamalı, İspanya’daki gibi üçüncü
yaş gruplarına teşvikler verilip tatil yaptırılmalı” diye konuştu.
03’2016 |
turizm&yatırım |
97
HABERLER
TUREB başkanlığına
yeniden Zeki Apalı
seçildi
Kış turizmine, Erzurum,
Erzincan ve Kars koridoru
A
vrupa Birliği ve Türkiye tarafından desteklenen, Bilim, Sanayi
ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yürütülen Rekabetçi Sektörler
Programı’nda yer alan “Erzurum, Erzincan ve Kars Kış Turizmi
Koridoru” projesi, 8 milyon 800 bin avroluk yatırımla hayat buluyor.
Türkiye’de turizmin 12 aya yayılması, çeşitlendirilmesi ve ‘koridorlar’
yaratarak potansiyeli yüksek bölgelerin turizmde rekabet edebilir konuma
taşınması hedefliyor. Dünya turizmde 6’ncı sırada bulunan Türkiye, her
yıl ziyaretçi sayısını istikrarlı şekilde artırarak önemli bir başarıya imza
atıyor. Ancak bu gelişme, Türkiye’nin turizm potansiyelinden yeterli
derecede yararlandığını göstermiyor. 2015 Dünya Ekonomik Forumu’nun
Seyahat ve Turizm Rekabet Endeksi'ne göre Türkiye, 141 ülke arasında 44.
sırada yer alıyor. Sahip olduğu tarihi, kültürel ve doğal değerler göz önüne
alındığında, Türkiye'nin çok daha üst sıralara çıkması mümkün. Bunun
için turizmin 12 aya yayılması ve özellikle potansiyelin çok gerisinde kalan
kış turizminin farklı bölgelerde geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması büyük
önem taşıyor. Türkiye için yeni olan bu yaklaşım, turizm sektöründe giderek
artan rekabete karşı bölgelerin turistlere sınırlı aktiviteler sunması yerine,
belirlenen koridorlar içinde kalan tarihi eserler, mimari ve doğal güzellikler,
spor ve yerel ürünler gibi çeşitli konulardan oluşan bir rota sunulması
amaçlanıyor. Proje kapsamında Erzurum, Erzincan ve Kars'ta “Turizm
Bilgilendirme Merkezleri” kurulacak.
Bakanlıktan, "Turist
rehberlerine terör
eğitimi verin" talimatı
S
ultanahmet'teki IŞİD saldırısının ardından valiliklere genelge
göndererek, tur rehberleri ve operatörlerine terörle mücadele eğitimi
verilmesi talimatında bulunan İçişleri Bakanlığı aynı zamanda, turistik
bölgelerdeki esnaf ve işletmecilere terörist profillerinin anlatılmasını istedi.
Milliyet'ten Tolga Şardan'ın haberine göre, IŞİD'in İstanbul Sultanahmet'teki
Alman turist kafilesine yönelik saldırısının ardından İçişleri Bakanlığı
valiliklere “güvenlik önlemleri” konusunda özel bir genelge gönderdi.
Genelgede, 2011 itibariyle Suriye'de başlayan kaotik ortam nedeniyle
bölgenin başta IŞİD olmak üzere Türkiye için tehdit oluşturan birçok terör
örgütünün faaliyet gösterdiği bir alan haline geldiğine vurgu yapıldı.
2HKHLHǢHˆLÝLKLKKLKzzKLzL
etkin mücadelenin sürdürüldüğünün belirtildiği genelgede, özellikle
yoğun ziyaretçi alan bölgelerde tedbirlerin yeniden gözden geçilmesi
zorunluluğunun doğduğuna dikkat çekildi.
98
| turizm&yatırım | 03’2016
T
urist Rehberleri Birliği’nin (TUREB) olağan
genel kurulunda başkanlığa yeniden Zeki
Apalı seçildi. Ankara Gürkent Otel’de
yapılan genel kuruldaki seçimlerde başkanlığa
mevcut başkan Zeki Apalı ile Ahmet Mümtaz
Maden aday oldu. Seçimler sonunda Zeki
Apalı, 77 oyla başkanlığa seçildi. Maden ise 76
oy aldı. Apalı’nın yönetim kurulu; İsa Levent
Gürçavdı, Selim Kavuncuoğlu, Hayati Korucu
ve Esmeray Akar’dan oluştu. Disiplin kurulu
üyeliklerine; İsa Akdağ, Asmen Yalçınkaya ve
İsa Refik Baysal, denetleme kurulu üyeliklerine
de A. Kadir Tanrıdağlı, Fevzi Tekin ve Mehmet
Severoğlu seçildi.
Bahar Birinci
Skal International
İstanbul Kulübü’nün
yeni başkanı Bahar
Birinci oldu
S
kal International İstanbul Kulübü
2016 Seçimli Olağan Genel Kurulu,
gala yemeği ve zincir değişim töreni 9
Şubat Salı günü İstanbul Dedeman Otel'de
gerçekleştirildi. Genel Kurul’da üyelerin
oylarıyla yeni yönetim kurulu oluşturulurken
Skal International İstanbul Kulübü'nün yeni
başkanı Bahar Birinci oldu. Genel Kurul, Skal
International İstanbul Kulübü Başkanı Feza
Solaklar’ın açılış konuşmasıyla başladı. Daha
sonra divanın oluşturulmasına geçildi. Divan
kurulu başkanlığına Somer Özkök, divan kurulu
başkan yardımcılığına Nüzhet Kahraman
oybirliği ile getirildi. Skal International İstanbul
Kulübü Başkanı Feza Solaklar 2014-2015 yılı
Dernek Faaliyet Raporu’nu üyelerle paylaştı.
Divan kurulu başkanının gündemdeki
maddeleri genel kurula aktarmasının ardından
2 yıllık faaliyet ve denetleme kurulu raporları
oybirliğiyle kabul edildi.
İSTATİSTİKLER
Türkiye 2016’ya yüzde
6,4 düşüşle başladı
T
ürkiye’ye yılın ilk ayında gelen yabancı ziyaretçi sayısı
yüzde 6,44 azalarak 1 milyon 250 bin 941 kişiden,
1 milyon 170 bin 333 kişiye geriledi. Ocak 2016’da
Almanya’dan gelen ziyaretçi sayısı yüzde 1,5 daralarak 114
bin seviyesinde gerçekleşti. Rusya’dan gelenlerin sayısı ise
yüzde 56,7 düşüşle 22 bine kadar geriledi. İngiltere, Hollanda,
Avusturya ve Çek Cumhuriyeti gibi bazı pazarlarda çok az bir
büyüme yakalayan Türkiye, Rusya’nın da içinde bulunduğu BDT
pazarında ocak ayını yüzde 13,6 gerileme ile kapattı. İran ve
İsrail pazarlarındaki büyüme ise devam etti.
TÜRKİYE'YE GELEN YABANCI ZİYARETÇİ SAYISI (OCAK 2016)
MİLLİYET
ALMANYA
GÜRCİSTAN
BULGARİSTAN
İRAN
IRAK
YUNANİSTAN
İNGİLTERE
AZERBAYCAN
UKRAYNA
S.ARABİSTAN
A.B.D.
HOLLANDA
FRANSA
RUSYA FED.
İTALYA
-b2(d1
ROMANYA
G. KORE
K.K.T.C.
2b01b/d
İSRAİL
ÇİN HALK CUM.
BELÇİKA
TÜRKMENİSTAN
Ƒ02(§
MAKEDONYA
LÜBNAN
CEZAYİR
MISIR
TUNUS
dÙ3Ó1ÔÛØa
2015*
115 993
108 047
99 057
79 716
43 099
49 350
30 868
38 744
25 054
23 650
26 030
23 903
24 507
51 058
24 550
á$%$
15 916
25 192
13 173
á 7 086
10 243
11 329
10 638
"$
8 013
6 565
6 940
6 631
6 968
2016*
114 208
113 582
98 800
92 260
53 603
41 601
31 177
29 932
27 633
27 567
27 384
24 031
23 130
22 106
17 356
áá"%
14 750
13 773
13 043
áá
11 891
11 330
11 002
10 950
8 597
8 424
7 937
7 670
7 606
2016/2015
-1,54
5,12
-0,26
15,74
24,37
-15,70
1,00
-22,74
10,29
16,56
5,20
0,54
-5,62
-56,70
-29,30
ÿþ$$
-7,33
-45,33
-0,99
þ%á
67,81
10,61
-2,89
2,93
ÿ$þ"
7,29
28,32
14,37
15,67
9,16
"âø
$!!!
ÿáþøø
Antalya, ocakta yüzde
17,11 düşüş yaşadı
A
ntalya’ya 2016 yılının ilk ayında gelen ziyaretçi
sayısında yüzde 17,11’lik düşüş kaydedildi. Ocak ayında
Antalya’ya gelen ziyaretçi sayısı 117 bin 746 kişiden
97 bin 601 kişiye geriledi. Ana pazarlarında gerileme yaşayan
kent, Rus pazarında yüzde 81, Alman pazarında yüzde 16,6,
İngiltere pazarında yüzde 14,4, Hollanda pazarında ise yüzde
20 üzerinde düşüş yaşadı. Tüm Avrupa ülkelerinde gerileme
yaşayan Antalya; İsrail, Ukrayna, Çek Cumhuriyeti, Azerbaycan,
Macaristan, Slovakya, Estonya ve Sırbistan gibi pazarlarda
gelişme kaydetti.
ANTALYA'YA GELEN ZİYARETÇİ SAYISI (OCAK 2016)
ALMANYA
HOLLANDA
İSRAİL
İNGİLTERE
RUSYA FEDERASYONU
2b01b/d
BELÇİKA
3Ô/2(§
UKRAYNA
Ƒ02Ƒ§/(
Ƒ02(§
POLONYA
FRANSA
ÇEK CUMHURİYETİ
AZERBAYCAN
ÜRDÜN
FİNLANDİYA
KAZAKİSTAN
MACARİSTAN
0ØÔ2-d
İTALYA
DANİMARKA
SIRBİSTAN
ESTONYA
YUNANİSTAN
SURİYE
HİNDİSTAN
BULGARİSTAN
A.B.D
ROMANYA
G. KORE
ÇİN
İRAN
BOSNA - HERSEK
BELARUS
İSPANYA
2015/OCAK
52 731
5 688
2 008
3 456
12 870
!"ø
3 327
øá
1 186
á$
1 785
611
353
86
249
1 035
347
242
á
406
682
142
52
149
107
61
121
167
166
99
78
94
86
189
94
2016/OCAK
44 262
4 544
4 475
2 965
2 427
!ø
2 332
â$
1 377
â!
%ø 597
541
467
451
436
325
297
278
!â
223
207
144
144
136
127
124
117
112
98
96
84
79
78
70
62
Değişim %
-16,06
-20,11
122,86
-14,21
-81,14
ÿþ""
-29,91
ÿ!þá$
16,10
ÿ!þ$!
ÿ âþ%!
-66,55
-11,46
32,29
424,42
75,10
-68,60
-14,41
14,88
øâþ!%
-45,07
-69,65
1,41
176,92
-8,72
18,69
103,28
-3,31
-32,93
-40,96
-3,03
7,69
-15,96
-9,30
-62,96
-34,04
ÚƑƉ(/aƑØĀ1ÔÛØaÓ
dÙ3Ó1ÔÛØa
d(/ØƑƑd(/(1§ƑØ(/
*(3(Ø1ÔÛØa
" â%$ "
â $$øá
"ø
$áâ%$
áø
â$á
þ
þ
%þ!$
ÿ$þ
03’2016 |
ÿ
turizm&yatırım |
99
İSTATİSTİKLER
İstanbul büyüme İzmir’in ziyaretçi
hızını kaybetti
kaybı yüzde 8,15
O
İ
cak 2016’da yurt dışından
İstanbul’a gelen turist sayısı
geçen yılın aynı dönemine
göre yüzde 0,1 artışla 691 bin
496 kişiden 692 bin 172 kişiye
yükseldi. 2012’den 2015’e kadar
ocak ayında çift haneli rakamlarla
büyüyen ve 2015’te yüzde 8,8
büyüme yaşayan İstanbul’un
büyüme hızı bu yıl ciddi şekilde
düşüş gösterdi. Arap ülkelerinden
gelenlerin sayısı geçen yılın aynı
dönemine göre yüzde 19 artış
kaydederken İstanbul’a gelen
ziyaretçiler içinde Arap ülkelerinin
payı yüzde 25,4’e çıktı.
zmir de ocak ayında geçen yılın aynı
dönemine göre yüzde 8,15 oranında
ziyaretçi kaybı yaşadı. Ocak ayında 16
bin 397 kişiyi ağırlayan İzmir’e geçen sene
17 bin 851 kişi gelmişti. 2016 Ocak ayı
havayolu girişlerinde bir önceki yıla göre
yüzde 19,72 artış, denizyolu girişlerinde
ise yüzde 77,49 oranında azalma görüldü.
Toplam girişlerin yüzde 93’ü havayolu,
yüzde 7’si ise denizyolu kanalıyla
yapıldı. Bu rakamlar İzmir’in kruvaziyer
turizminde ciddi düşüş yaşadığını
gösteriyor. İzmir, Alman pazarında yüzde
6,80 artış yakalarken Fransa’da yüzde 82,
İtalya’da yüzde 83 İngiltere pazarında ise
yüzde 64 düşüş yaşadı.
İSTANBUL'A YURTDIŞINDAN GELEN
YABANCI ZİYARETÇİ SAYISI (OCAK 2016)
100 | turizm&yatırım |
03’2016
Ocak
2016
ALMANYA
56.322
51.123
2015
2016/2015
10,2
İRAN
55.839
41.503
34,5
ABD
25.781
23.899
7,9
İNGİLTERE
26.298
23.889
10,1
IRAK
39.481
17.995
119,4
RUSYA FED.
17.532
34.199
-48,7
FRANSA
21.803
21.931
-0,6
İTALYA
16.480
22.486
-26,7
HOLLANDA
16.685
15.718
6,2
ÇİN
10.712
9.653
11
UKRAYNA
22.471
20.130
11,6
LİBYA
5.607
20.993
-73,3
AZERBEYCAN
12.732
18.725
-32
GÜNEY KORE
13.087
23.067
-43,3
İSPANYA
7.106
10.051
-29,3
2b01b/d
%Ā!!â
%Āøá$
ÿþ"
TÜRKMENİSTAN 10.173
10.067
1,1
Ƒ02Ƒ§/(
"Āâ %
"Āâ" ÿþø
BELÇİKA
7.618
6.786
12,3
YUNANİSTAN
8.876
8.725
1,7
İSRAİL
7.362
5.025
46,5
TUNUS
7.504
6.866
9,3
MISIR
7.494
6.513
15,1
JAPONYA
3.985
9.765
-59,2
İZMİR'E GELEN YABANCI ZİYARETÇİ
SAYILARI (OCAK 2016)
MİLLİYETİ
ALMANYA
SURİYE
HOLLANDA
K.K.T.C.
YUNANİSTAN
DANİMARKA
İNGİLTERE
Ƒ02(§
2b01b/d
Ƒ02Ƒ§/(
A.B.D.
FRANSA
BULGARİSTAN
BELÇİKA
G. KORE
İTALYA
3Ô/2(§
POLONYA
LÜBNAN
YABANCI TOPLAM
TÜRKİYE
GENEL TOPLAM
2015
6430
32
1119
708
545
664
1585
$%"
øáø
! $
353
1144
126
187
600
797
!
187
9
17851
29054
46905
2016
6867
1827
1428
860
780
568
566
"
!ââ
!ø
213
205
180
178
164
136
$
120
110
16397
32161
48558

Benzer belgeler