NVI GN. MD. - Nvi.Gov.TR

T.C.
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI
Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü
Sayı
Konu
: B.05.0.NÜV.006.0004-010-06-01/31040
: Açıklama
07/03/2007
.......................... VALİLİĞİNE
GENELGE
2007/1
5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununda yapılan düzenlemelere paralel olarak
hazırlanan Nüfus Hizmetleri Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 23 Kasım 2006
tarihli ve 26355 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmesi nedeniyle;
25 Mayıs 2006 tarihinde uygulamaya konulan Nüfus Hizmetlerine Ait Kuruluş, Görev
ve Çalışma Yönergesi, Bakanlık Makamının 07/02/2007 tarihli onayı ile uygulamadan
kaldırılmış olup, uygulamada birliği sağlamak üzere hazırlanan 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri
Kanununun Uygulanmasına ilişkin açıklama (Ek-1)de gönderilmiştir.
(Ek-2) listede tarih ve sayısı belirtilen genelgeler, Bakanlık Makamının 23/02/2007
tarihli onayı ile yürürlükten kaldırılmıştır.
Bilgilerini ve gereğini arz ve rica ederim.
Mustafa DÖNER
Bakan a.
Genel Müdür V.
EKLER :
1- Açıklama ( 25 sayfa)
2- Liste ( 1 sayfa)
DAĞITIM:
Gereği:
Dışişleri Bakanlığına
81 İl Valiliğine
Bilgi :
Teftiş Kurulu Başkanlığına
Çamlıca Mah. 1. Çiftlik Cad. No:136
Ayrıntılı bilgi için irtibat: A.ERDOĞAN Şube Müdürü
PK:06200 Demetevler/ANKARA
Telf: (0 312 591 23 59) Faks: (0 312 397 16 85)
e-posta: [email protected] Elektronik Ağ : www.nvi.gov.tr
EK-1
5490 SAYILI NÜFUS HİZMETLERİ KANUNUNUN UYGULANMASINA
İLİŞKİN AÇIKLAMA
1- DOĞUM
1.1-Anne ile çocuk arasında anormal yaş farkının bulunması ........................... 1
2- ÖLÜM
2.1- Ölüm kaydının kaldırılması ........................................................................ 1
2.2- 115-130 yaş ve üzerindeki kişilerin ölümlerinin tescili ............................. 2
2.3- Askerlik şubelerince ölüm tutanaklarının düzenlenmesi ........................... 2
2.4- Özel hastanelerin ölüm tutanaklarında mühür kullanmaması..................... 2
3- EVLENME
3.1- Evlenme dosyası ve belgeleri ..................................................................... 2
3.2- Evlenme törenindeki konuşma metni.......................................................... 2
3.3- Evlenmede tanık sayısı................................................................................ 3
3.4- Çok vatandaşlığa sahip olan kişilere ait evlenme olayları .......................... 3
3.5- Saklı nüfus olanların evlenme işlemleri...................................................... 4
4- BOŞANMA
4.1- Evlat edinilen evli kadının boşanması halinde............................................ 5
4.2- Tanınan evli kadının boşanması halinde ..................................................... 5
4.3- Vatandaşlığımızı sonradan kazanmış olan kadının boşanması halinde ...... 5
4.4- Çok vatandaşlığa sahip olan kişilerin boşanması halinde ........................... 6
4.4.1- Erkek çok vatandaşlığa sahip, kadın Türk vatandaşı ise.......................... 6
4.4.2- Erkek çok vatandaşlığa sahip, kadın yabancı uyruklu ise........................ 6
4.4.3- Kadın çok vatandaşlığa sahip, erkek Türk vatandaşı ise.......................... 7
4.4.4- Kadın çok vatandaşlığa sahip, erkek yabancı uyruklu ise........................ 7
5- İDARECE KAYIT DÜZELTME
5.1- İdarece yapılacak düzeltme ve tamamlamalar ............................................ 7
6- MÜKERRER KAYIT
6.1-Mükerrer nüfus kaydının iptal edilmesine ilişkin esaslar ............................ 8
6.1.1- Tek dayanak belgesi ile birden fazla nüfus kaydının tesis
edilmiş bulunması..................................................................................... 8
6.1.2-Bir kişiye iki ayrı dayanak belgesi ile birden fazla kayıt tesis
edilmiş bulunması...................................................................................... 9
6.1.3-Dayanak belgelerinden birisinin belgeye, diğerinin beyana
dayalı olarak düzenlenmiş bulunması ....................................................... 10
6.1.4- Dayanak belgelerinin her ikisinin de beyana dayalı
olarak düzenlenmiş bulunması ................................................................. 10
6.1.5- Doğum tutanağı haricinde özel kanunlara dayanılarak düzenlenen
formlara göre birden fazla kayıt tesis edilmiş bulunması......................... 11
6.1.6- Kanun yolu ve yetkili makam kararı ile farklı iki dayanak
belgesi ile tescil edilenlerin bulunması..................................................... 11
7- VATANDAŞLIK İŞLEMLERİ
7.1- On sekiz yaşından büyüklerin ana ya da babaya bağlı olarak
Türk vatandaşlığını kazanması .................................................................... 12
7.2- Yeniden Türk vatandaşlığına alınanların tesciline ilişkin esaslar ............... 12
7.2.1- Türk vatandaşlığından "bekar" olarak çıkan kişinin evli
olarak Türk vatandaşlığına alınmasını talep etmesi durumunda ............. 12
7.2.2- Türk vatandaşlığından “evli” olarak çıkan kişinin “boşanmış” olarak
Türk vatandaşlığına alınmasını talep etmesi durumunda ........................ 13
7.2.3-Türk vatandaşlığından “evli” olarak çıkan kişinin “dul” olarak
Türk vatandaşlığına alınmasını talep etmesi durumunda .......................... 13
8- NÜFUS CÜZDANI
8.1- Nüfus cüzdanı düzenleme nedenleri ........................................................... 14
8.1.1 Doğum nedeniyle nüfus cüzdanı düzenlenmesi ....................................... 14
8.1.2 Kayıp nedeniyle nüfus cüzdanı düzenlenmesi .......................................... 14
8.1.3- Yeniden kayıt nedeniyle nüfus cüzdanı düzenlenmesi ............................ 15
8.1.4- Yenileme nedeniyle nüfus cüzdanı düzenlenmesi .................................. 15
8.1.5- Değiştirme nedeniyle nüfus cüzdanı düzenlenmesi ................................ 16
8.2- Ağır hasta olan kişilerin nüfus cüzdanı....................................................... 16
8.3- Nüfus cüzdanlarına özürlü ibaresinin yazılması ........................................ 16
9-ULUSLARARASI AİLE CÜZDANI
9.1- Uluslararası aile cüzdanının düzenleme nedenleri ..................................... 16
9.1.1 - Evlenme nedeniyle uluslararası aile cüzdanı düzenlenmesi ................... 17
9.1.2- Evlenme sırasında alınmamış olması nedeniyle uluslararası
aile cüzdanı düzenlenmesi........................................................................ 17
9.1.3- Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığını kazanma nedeniyle uluslararası
aile cüzdanı düzenlenmesi....................................................................... 17
9.1.4 Kaybolma, çalınma ve yıpranma nedeniyle uluslararası
aile cüzdanı düzenlenmesi......................................................................... 18
9.2- Uluslararası aile cüzdanının doldurulması .................................................. 18
9.3- Uluslararası aile cüzdanı kayıt defteri ........................................................ 21
9.4- Uluslararası aile cüzdanlarının imha edilmesi ............................................ 21
10- DİĞER HUSUSLAR
10.1- Yetki devri................................................................................................. 21
10.2- Cüzdan talep belgesinin onaylanması ....................................................... 22
10.3- Örnek veya belge istenmesi ...................................................................... 22
10.4- Osmanlıca yazılı kayıtlar........................................................................... 22
10.5- Elektronik ortamda yürütülecek diğer işlemler......................................... 22
10.6- İletişim sağlanamaması ya da arıza durumunda........................................ 22
10.7- İdari para cezaları...................................................................................... 22
10.8- Kamu haklarından men cezaları ............................................................... 23
10.9- Mirasın reddi kararlarının tescili............................................................... 23
10.10- Posta ile nüfus kayıt örneği gönderilmemesi .......................................... 23
10.11-Yenileme veya yersel yazım sırasında farklı hanelere
tescil edilenlerin kayıtlarının birleştirilmesi............................................ 23
10.12- Aranan Şahıslar ....................................................................................... 23
10.13- Tanıma veya babalığa hüküm kararı ....................................................... 24
10.14- Tevkil yetkisi........................................................................................... 24
10.15- Sosyal güvenlik bildirimi formlarının
düzenlenmesi ve bildirim yükümlülüğü .................................................. 25
10.16- Milletlerarası ahvali şahsiye sözleşmeleri............................................... 25
EK-2
YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILAN GENELGELER
SIRA
NO
TARİHİ
SAYISI
1
11/18/1985
664-060.5/5726
2
9/10/1986
621.113.3871/11772
3
11/10/1987
621.136.471/66403
4
10/18/1988
621.143.507-21242
5
9/22/1999
1999/28
6
1/30/2003
2003/8
7
7/22/2003
2003/30
8
2/9/2005
2005/2
9
5/2/2005
2005/8
10
8/22/2005
2005/14
11
10/25/2005
2005/17
12
11/16/2005
2005/23
13
11/30/2005
2005/25
14
12/16/2005
2005/27
15
2/24/2006
2006/4
16
3/10/2006
2006/5
17
5/1/2006
2006/6
18
5/1/2006
2006/7
19
5/9/2006
2006/9
20
10/4/2006
2006/14
21
11/6/2006
2006/15
5490 SAYILI NÜFUS HİZMETLERİ KANUNUNUN
UYGULANMASINA İLİŞKİN AÇIKLAMA
1- DOĞUM
1.1- Anne ile çocuk arasında anormal yaş farkının bulunması
Nüfus Hizmetleri Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 33 üncü
maddesinin ikinci fıkrası uyarınca:
Çocuk ile ana veya baba arasında az bir yaş farkının olması veya ana ya da babanın çok
yaşlı olması gibi durumlarda; nüfus müdürlüğünce doğum bildiriminin doğruluğundan şüpheye
düşülmesi veya bu yolda bir ihbar yapılması halinde:
a) Doğum bildirimi aile kütüklerine tescil edilmeyerek mülkî idare amirinin emri ile
beyanın doğruluğu hakkında soruşturma yapılması istenir. Mülkî idare amiri soruşturma
yapılmasını uygun bulursa tescil işlemi soruşturmanın sonuna bırakılır. Soruşturma sonucunda
beyanın doğruluğu ortaya çıkarsa çocuğun kütüğe tescil işlemi tamamlanır.
b) Beyanın gerçek dışı olduğu anlaşılırsa, ilgililer hakkında kovuşturma yapılmak üzere
durum belgelerle birlikte Cumhuriyet savcılığına intikal ettirilir.” hükmü getirilmiştir.
Anneleri ile aralarında az bir yaş farkı bulunan çocuklarla ilgili doğum bildirimlerinde
yapılacak soruşturma sonucunda, beyanın doğruluğunun anlaşılması durumunda; annenin nüfus
kütüğündeki kaydı sağlık kuruluşu raporuna göre tescil edilmemiş ise çocuğun tescil işlemi
yapılacak ve 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 36 ncı maddesi uyarınca annenin yaşının
düzeltilmesi için durum Cumhuriyet savcılığına bildirilecektir.
Annenin nüfus kütüğündeki kaydı sağlık kuruluşu raporuna göre tescil edilmiş ise
çocuğun tescil işlemi yapılacak ancak durum Cumhuriyet savcılığına bildirilmeyecektir.
2- ÖLÜM
2.1- Ölüm kaydının kaldırılması
İdari bir işlemle ölümü işlenen kişinin sağ olduğunun herhangi bir şekilde anlaşılması
halinde ölüm kaldırma yetkisi 23/6/2005 tarihli Bakanlık oluru ile il valiliklerine
devredildiğinden; nüfus idarelerince ölen kişinin sağ olduğuna ve ölüm kaydının geri
alınmasına dair dilekçesi ve bu konuda alınacak ifadesi ile yerleşim yeri muhtarı ya da azaların
düzenlemiş olduğu kişinin sağ olduğunu gösterir belge, kaymakamlık görüşü ile birlikte
valiliğe gönderilecektir. Valiliklerce yapılacak inceleme sonucunda ölümün kaldırılmasına
karar verilmesi halinde, alınacak valilik oluru ilgili nüfus müdürlüğüne gönderilecektir. Bu
amaçla VGF-22 nolu form kullanılarak ölüm işleminin geri alınması gerçekleştirilecektir.
2.2- 115-130 yaş ve üzerindeki kişilerin ölümlerinin tescili
Nüfus aile kütüklerinde ölüm kayıtları işlenmeyen 115-130 yaşın üzerindeki kişilerin
kayıtları idari bir tedbir olarak Genel Müdürlüğün 24/01/2005 tarihli oluru ile, 115-129 yaş
arasındaki kişilerin kayıtları da Genel Müdürlüğün 28/2/2007 tarihli oluru ile kapatılmıştır.
Kaydı kapatılan kişilerden sağ olanların müracaatları halinde yazılı beyanlarının alınarak
Bakanlığa gönderilmesi ve kapalı kaydın açık hale getirilmesi için Bakanlıkça verilecek
talimatının beklenmesi istenmiş ise de; işlemin süratlendirilmesi amacıyla kaydı kapatılan
kişilerin sağ olduğunun anlaşılması veya ölümlerinin yakınları tarafından nüfus müdürlüğüne
bildirilmesi halinde müracaat edilen veya ölüm olayı bildirilen nüfus müdürlüğünce kaydın
açık hale getirilmesi ve daha sonra da ölüm olayının tescil edilmesi nüfus müdürlüklerince
gerçekleştirilecektir. Bu konuda ayrıca Bakanlık görüşüne başvurulmayacaktır.
2.3- Askerlik şubelerince ölüm tutanaklarının düzenlenmesi
Yoklama kaçağı olarak aranan ve ölmüş oldukları zabıtaca tespit edilen kişilerin öldüğünü
gösteren zabıta tahkikatı evrakının bir örneğinin askerlik şubelerince nüfus idarelerine
gönderilmesi halinde; Nüfus Hizmetleri Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 69
uncu maddesi uyarınca nüfus idarelerince ölüm tutanağı düzenlenecek, mülki idare amirinin
onayından sonra ölümün aile kütüklerine tescili sağlanacaktır.
2.4- Özel hastanelerin ölüm tutanaklarında mühür kullanmaması
Resmi Mühür Yönetmeliğinin 3 üncü maddesinde “Resmi mühürlerlerin yalnızca
kuruluş kanunları ve bunlara dayanılarak çıkarılan kararnameler gereği kendilerine kamu
görevi verilmiş kurum veya kuruluşlarca kullanılabileceği” öngörülmüştür. 24/5/1933 tarihli ve
2219 sayılı Hususi Hastaneler Kanunu ve 27/2/2002 tarihli ve 24708 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanan Özel Hastaneler Yönetmeliği hükümlerine göre Sağlık Bakanlığı tarafından
ruhsatlandırılan özel hastanelerin mühür kullanma zorunlulukları bulunmamaktadır. Bu nedenle
özel hastanelerce düzenlenen ölüm tutanaklarında hastaneye ilişkin kaşenin kullanılması yeterli
sayılacaktır.
3- EVLENME
3.1- Evlenme dosyası ve belgeleri
Evlendirme Yönetmeliğinin 41 inci maddesinde; evlenmenin yapılmasına esas olan
dosya ve belgelerin evlenme tarihinden itibaren 10 yıl geçtikten sonra imha edileceği, ancak
evlenme kütükleri ile evlenmenin nüfus kütüklerine tesciline dair evlenme bildirimlerinin hiçbir
surette imha edilemeyeceği öngörülmüştür. Evlendirme memurluklarınca; evlenmenin
yapılmasına esas olan ve evlenme tarihinden itibaren 10 yılı geçen evlenmeye ait dosyalardaki
evlenmenin tesciline dair evlenme bildirimleri, evlenme tarihi esas alınmak suretiyle
dosyalanacaktır. Dosyalardaki diğer belgeler ise usulüne göre imha edilerek, imha tutanağı
düzenlenecektir. Köylerdeki evlendirme memurluklarınca düzenlenen imha tutanaklarının
birer nüshası ilgili ilçe nüfus müdürlüğüne teslim edilecektir.
3.2- Evlenme törenindeki konuşma metni
Uygulamada birlik ve beraberliğin sağlanması amacıyla evlenme törenlerindeki konuşma metni 4721
sayılı Türk Medeni Kanunu ve Evlendirme Yönetmeliğinde yapılan düzenlemeler göz önüne alınarak aşağıdaki
şekilde yeniden düzenlenmiş olup törenlerde bu konuşma metni okunacaktır. Ayrıca evlenme törenleri esnasında
“ ..... halkından ya da .......... kişiden” almış oldukları yetkiye dayanarak evlenme yaptıkları yolunda ifadelere yer
verilmeyecektir.
EVLENME KONUŞMA METNİ
EVLENDİRME MEMURU:
KADINA
ERKEĞE
TANIKLARA
ÇİFTLERE
: Adınız, Soyadınız ?
: Adınız, Soyadınız ?
: Adınız, Soyadınız ?
: Evlenme isteğinizi beyan ettiniz. Beyanlarınıza ve evlenmek için
ibraz etmiş olduğunuz belgelere göre evlenmeye engel halinizin
olmadığı anlaşılmıştır. Bir kere de sayın tanıklar ve bizlerin
huzurunda söyleyiniz.
KADINA
: Sayın ...................... hiç kimsenin baskısı altında kalmadan özgür
iradenizle ve kendi arzunuzla .................................. ile evlenmek
istiyor musunuz ?
KADIN
: Evet
ERKEĞE
: Sayın ....................... hiç kimsenin baskısı altında kalmadan özgür
iradenizle ve kendi arzunuzla .............................. ile evlenmek
istiyor musunuz ?
ERKEK
: Evet
TANIKLARA : Sayın ...... .............................. ile..........................”in evlenme beyanlarını
duydunuz. Tanıklık ediyor musunuz ?
TANIK
: Evet
TANIK
: Evet
“EVET” CEVABINDAN SONRA
EVLENDİRME
MEMURU, ÇİFTELERE:
Benim ve tanıkların huzurunda evlenme isteğinizi beyan ettiniz.
Evlenmeye engel bir halinizin olmadığı tespit edilerek, evlenmeniz
yapılmıştır.
Yasaların bana verdiği yetkiye dayanarak, sizleri karı-koca ilan ediyorum.
Hayırlı olsun.
Evliliğinizi; evlenme kütüğüne işledim. Nüfus aile kütüklerinize de
tescil ettireceğim.
Buyurun, evlenmeyi imza ediniz. Bu imzalarla aile birliğiniz kurulmuştur.
Evlenmede asıl olan, aile birliğinin ömür boyu huzur ve mutluluk içerisinde
korunmasıdır.
Sürdürülebilir bir evlilik, karşılıklı sevgi, saygı ve hoşgörüye bağlıdır.
İyi günlerinizde olduğu gibi, kötü ve sıkıntılı günlerinizde de sevgi ve saygı
çerçevesinde birbirinize destek ve yardımcı olmalısınız.
Aranızdaki bu dayanışma, çocuklarınızın da mutluluklarının temeli olacaktır.
Sağlık ve mutluluklar dilerim.
3.3- Evlenmede tanık sayısı
Evlendirme Yönetmeliğinin 27 nci maddesinde “Evlenmenin, evlendirmeye yetkili bir
görevli önünde en az iki tanıkla birlikte ve bizzat tarafların huzuru ile aleni olarak yapılacağı”
öngörüldüğünden ikiden fazla tanıkla evlenme yapılmasında mevzuata aykırı bir durum
bulunmamaktadır.
3.4- Çok vatandaşlığa sahip olan kişilere ait evlenme olayları
a) Çok vatandaşlığa sahip olan kişilere ait evlenme kütüğe işlenmemiş ise; kişinin
talebine ilişkin dilekçesi ile evlenme bildirimi formu müracaat edilen nüfus müdürlüğünce
teslim alınacaktır. Kişilerin çok vatandaşlığı aile kütüğüne tescil edilmiş ve evlenme bildirimi
ile aile kütük kaydındaki kimlik bilgileri arasında farklılık bulunmaması halinde kimlik
karşılaştırma formu düzenlenerek evlenme tescil edilecektir.
b) Çok vatandaşlık aile kütüğüne işlenmiş ancak evlenme bildirimi ile aile kütük
kaydındaki kimlik bilgileri farklı ise; çok vatandaşlık bildirimi formu ile aile kütük kayıtları
karşılaştırılacaktır. Aynı kişi olduğunun anlaşılması halinde, kimlik karşılaştırma formu
düzenlenerek evlenme tescil edilecektir. Çok vatandaşlık bildirimi formu başka bir ilçede ise
bir sureti muhafaza edildiği nüfus müdürlüğünden faks veya posta yolu ile getirtilmek suretiyle
işlem yapılacaktır. Faks ile getirtilen belgenin aslı ilgili nüfus idaresine posta ile
gönderilecektir.
c) Evlenme bildirimi formu, eşin Türk vatandaşı olması nedeniyle daha önce kütüğe
işlenmiş ise; evlenmenin tescil edildiği nüfus müdürlüğüne müracaat edilmiş ve aynı kişi
olduğunun anlaşılması halinde kimlik karşılaştırma formu düzenlenerek çok vatandaşlığa ait
evlenme modülünden evlenmenin tescili sağlanacaktır.
d) Müracaat edilen nüfus müdürlüğünün daha önce evlenmenin tescil edildiği nüfus
müdürlüğü olmaması ve aynı kişi olduğunun anlaşılması halinde; düzenlenecek kimlik
karşılaştırma formu ile kişinin dilekçesi aile kütüğüne kayıtlı olduğu nüfus müdürlüğüne
gönderilecektir. Evlenme kadının nüfus kaydına işlenmiş ise buradaki kaydı kapatılarak varsa
çocukları ile birlikte erkeğin kaydına, kayıt taşıma işlemi ile taşınacak, evlenme erkeğin nüfus
kaydına işlenmiş ise kadının kaydı yine kayıt taşıma işlemi ile erkeğin hanesine taşınacak, diğer
bilgiler (evlenme tescil bilgileri ve medeni hali gibi) kişi güncelleme modülünden işlenecektir.
e) Müracaatın dış temsilciliğimize yapılması halinde; çok vatandaşlığa sahip olan
kişinin talebine ilişkin dilekçesi, kimlik karşılaştırma formu ve evlenme tescil edilmemiş ise
evlenme bildirimi formu müracaat edilen dış temsilciliğimiz tarafından çok vatandaşlığa sahip
olan kişilerin kayıtlı bulunduğu nüfus müdürlüğüne gönderilecektir. İlgili nüfus müdürlüğünce
(d) bendinde belirtilen şekilde işlem yapılacaktır.
3.5- Saklı nüfus olanların evlenme işlemleri
a) Saklı nüfus olan kişi ile bir Türk vatandaşının evlenmek üzere müracaat etmeleri
halinde, nüfus müdürlüklerinde tutulan vatandaşlık durumu düzgün olmayan kişiler kütüğünde
kayıtlı olup olmadığı araştırılacaktır. Kaydı mevcutsa, bu kütükteki kaydı esas alınarak
evlenme ehliyet belgesi düzenlenecektir. Evlenme yapıldıktan sonra ilgililerin kayıtlarına bu
yolda gerekli açıklama yapılacaktır.
b) Saklıdan aile kütüklerine kaydının yapılmasını isteyen ve işlemleri devam ederken,
bir Türk vatandaşı erkekle evlenen kadınların vatandaşlık durumu düzgün olmayan kişiler
kütüğünde yer alan kaydının karşısına sadece ".................................hanede kayıtlı
.....................................ile evlidir." şeklinde açıklama yapılacak, ancak eşinin hanesine
taşınmayacaktır. Saklı nüfus ile evlenen Türk vatandaşı erkeğin kaydının karşısına ise
vatandaşlık durumu düzgün olmayan kişiler kütüğünün “.......................hanesinde kayıtlı
........................ile evlidir." şeklinde açıklama yapılacak ve varsa bu evlilikten doğan çocuklar
babaları hanesine tescil edilecektir.
c) Saklı nüfus olan kişilerin birbirleriyle evlenmek üzere müracaat etmeleri halinde,
nüfus müdürlüklerinde tutulan vatandaşlık durumu düzgün olmayan kişiler kütüğünde kayıtları
mevcutsa, bu kütükteki kayıtları esas alınarak, evlenmelerine mani bir halin bulunmaması
durumunda evlenme yapılacaktır. Kadının kaydı kocasının yanına taşınmayacak, sadece
vatandaşlık durumu düzgün olmayan kişiler kütüğündeki kayıtları arasında karşılıklı bağ
kurulacaktır.
4- BOŞANMA
4.1- Evlat edinilen evli kadının boşanması halinde
a) Evlat edinilen evli kadının boşanması halinde; 743 sayılı Türk Kanunu Medenisi
hükümlerine göre evlat edinilmiş ise evlat edinenin soyadıyla, mahkeme kocasının soyadını
taşımasına izin vermiş ise koca soyadıyla evlat edinenin hanesine taşınacaktır.
b) Dul iken evlenen ve evli iken 743 sayılı Türk Kanunu Medenisi hükümlerine göre
evlat edinilen evli kadının boşanması halinde evlat edinenin soyadıyla, mahkeme kocasının
soyadını taşımasına izin vermiş ise koca soyadı ile evlat edinenin hanesine taşınacaktır.
c) Dul iken evlenen ve evli iken Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre evlat edinilen
kadının boşanması halinde; evlenmeden önceki soyadıyla, evlat edinmeye ilişkin mahkeme
kararında evlat edinenin soyadını alabileceği yolunda bir hüküm varsa evlat edinenin soyadıyla,
mahkeme kocasının soyadını taşımasına izin vermiş ise koca soyadıyla, evlat edinenin
hanesine taşınacaktır.
4.2- Tanınan evli kadının boşanması halinde
Tanınan evli kadının boşanması halinde; babasının soyadıyla, mahkeme kocasının
soyadını taşımasına izin vermiş ise koca soyadı ile tanıyan babasının hanesine taşınacaktır.
Dul iken evlenen ve evli iken 743 sayılı Türk Kanunu Medenisi hükümlerine göre
tanınan kadının boşanması halinde; 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 23 üncü
maddesinin ikinci fıkrasında kocası ölen kadın yeniden evlenmedikçe, kocasının aile kütüğünde
kalacağı öngörülmüş ise de tanınan veya babalığına hükmolanların 29/4/2006 tarihinden sonra
baba hanelerine tescil edilmeleri kanuni zorunluluktur. Bu nedenle dul olarak evlenen
kadınların tanınması halinde ölen kocasının aile kütüğündeki kaydı canlandırılmayarak tanıyan
babasının soyadıyla, mahkeme kocasının soyadını taşımasına izin vermiş ise koca soyadı ile
tanıyan babasının hanesine taşınacaktır.
4.3- Vatandaşlığımızı sonradan kazanmış olan kadının boşanması halinde
Kocası ile birlikte vatandaşlığımıza alınan ya da Türk vatandaşı ile evlenmesi nedeniyle
vatandaşlığımızı kazanıp kocasının kütüğüne kocasının soyadı ile tescil edilen kadın boşandığı
takdirde; bulunduğu yere ait aile kütüğünün son aile sıra numarasından sonra yeni bir aile sıra
numarası altında, boşanma kararında belirtilen soyadıyla, boşanma kararında soyadı
belirtilmemiş ya da boşanma kararı yabancı yetkili mahkemelerce verilmiş ve Türkiye'de
tanınmış veya tenfiz kararına bağlanmış ise evlenmeden önceki soyadı ile tescil edilecektir.
Ancak evlenmeden önceki soyadının tespit edilememesi ve boşanan kadının başvurusu
sağlanamadığı takdirde, aile kütüğündeki kocası soyadı ile tescil edilecektir.
İlgilinin herhangi bir soyadının bulunmadığının belgelendirilmesi halinde ise kadının
yazılı talebi üzerine mülki idare amirinin onayı ile soyadı eksikliği tamamlanacaktır.
4.4- Çok vatandaşlığa sahip olan kişilerin boşanması halinde
Müracaat sırasında çok vatandaşlığa sahip olan kişinin talebine ilişkin dilekçesi veya
boşandığı Türk vatandaşı eşin çok vatandaşlığa sahip olan kişi ile boşanmasının işlenmesine
ilişkin boşanma kararı; boşanma yurt dışında yapılmış ise tenfiz veya tanıma kararı müracaat
edilen nüfus müdürlüğüne teslim edilecektir.
Boşanma kararı, diğer eşin Türk vatandaşı olması nedeniyle daha önce işlenmiş ise,
Türk vatandaşı olan eşin kayıtlı bulunduğu veya on-line olarak işlem yapan nüfus
müdürlüğünden tasdikli bir sureti getirtilecektir. Çok vatandaşlığa sahip olan kişinin kimlik
karşılaştırılmasının yapılabilmesi ve boşanmanın tescili amacıyla, kayıtlı bulunduğu nüfus
müdürlüğüne gönderilecektir.
Çok vatandaşlığa sahip olan kişi kendi ilçesinde kayıtlı ise nüfusa kayıtlı bulunduğu,
nüfus müdürlüğünde; boşanma kararı ile çok vatandaşlığa sahip olan kişinin tesciline ilişkin
olay formu (bu form başka bir ilçede tescil edilmiş ise, işlem yapan ilçeden formun tasdikli bir
sureti getirtilir.) ve aile kütük kayıtları karşılaştırılacaktır. Aynı kişi olduğunun anlaşılması
halinde, kimlik karşılaştırma formu düzenlenecektir.
4.4.1- Erkek çok vatandaşlığa sahip, kadın Türk vatandaşı ise:
Eğer evlilik;
a) Her ikisinin de aile kütüklerindeki kayıtlarına işlenmiş, kadın kocasının hanesinde
kayıtlı ise, boşanma kararı çok vatandaşlığa sahip olan erkeğin aile kütüğündeki kaydına
işlenecektir.
b) Sadece Türk vatandaşı olan kadının kaydına işlenmiş ise, evlenme bildirimleri
incelenmek suretiyle evlenmenin çok vatandaşlığa sahip kişinin aile kütüğündeki kaydına
işlenmesi sağlanacak, boşanma kararı da aile kütüğündeki kaydına işlenecektir.
Türk vatandaşı kadının kağıt ortamındaki kaydına, idarece kayıt düzeltme ve
tamamlamaya ilişkin form ile evlendiği ve boşandığı erkeğin Türk kimliği ve nüfusa kayıtlı
olduğu yer bilgileri yazılmak suretiyle gerekli tamamlama yapılacaktır.
Türk vatandaşı kadının bilgi işlem ortamındaki kaydına, idarece kayıt düzeltme ve
tamamlamaya ilişkin form ile evlendiği ve boşandığı erkeğin Türk kimliği ve nüfusa kayıtlı
olduğu yer bilgileri yazılmak suretiyle evlenme ve boşanma işlemi ile ilgili düşünceler alanında
gerekli tamamlama yapılacaktır.
Türk vatandaşı kadının yabancı erkekle evlenmesi halinde, kaydı kayıtlı bulunduğu idari
birimin sonuna taşınacaktır. Kişinin boşanması halinde, bu evlilikten olan çocukları da bu
haneye tescil edilmiş olacağından, çocuklarının bu hanedeki kayıtları kapatılarak, çok
vatandaşlığa sahip babanın hanesine baba soyadı ile taşınacaktır.
4.4.2- Erkek çok vatandaşlığa sahip, kadın yabancı uyruklu ise:
a) Çok vatandaşlığa sahip erkeğin yabancı uyruklu kadın ile yapmış olduğu evlilik aile
kütüğündeki kaydına işlenmiş ise, boşanma kararı erkeğin aile kütüğündeki kaydına
işlenecektir.
b) Eğer çok vatandaşlığa sahip erkeğin yabancı uyruklu kadın ile yapmış olduğu
evlenme olayı aile kütüğündeki kaydına işlenmemiş ise, evlenme bildirimleri incelenmek
suretiyle evlenmenin aile kütüğündeki kaydına işlenmesi sağlanacak, mahkeme kararındaki
uyruk kimlik bilgilerine bakılmaksızın boşanma kararı da aile kütüğündeki kaydına
işlenecektir.
4.4.3- Kadın çok vatandaşlığa sahip, erkek Türk vatandaşı ise:
a) Evlilik her ikisinin de aile kütüklerindeki kayıtlarına işlenmiş ise boşanma kararı çok
vatandaşlığa sahip kadının aile kütüğündeki kaydına da işlenecektir.
b) Eğer evlilik sadece Türk vatandaşı eşin kaydına işlenmiş ise evlenme bildirimleri
incelenmek suretiyle evlenmenin çok vatandaşlığa sahip kadının aile kütüğündeki kaydına
işlenmesi sağlanacak, boşanma kararı da aile kütüğündeki kaydına işlenecektir.Türk vatandaşı
erkeğin kağıt ortamındaki kaydına, idarece kayıt düzeltme ve tamamlamaya ilişkin form ile
evlendiği ve boşandığı kadının Türk kimliği ve nüfusa kayıtlı olduğu yer bilgileri yazılmak
suretiyle gerekli tamamlama yapılacaktır. Türk vatandaşı erkeğin bilgi işlem ortamındaki
kaydına, idarece kayıt düzeltme ve tamamlamaya ilişkin form ile evlendiği ve boşandığı
kadının Türk kimliği ve nüfusa kayıtlı olduğu yer bilgileri yazılmak suretiyle evlenme ve
boşanma işlemi ile ilgili düşünceler alanında gerekli açıklama yapılacaktır.
4.4.4- Kadın çok vatandaşlığa sahip, erkek yabancı uyruklu ise:
a) Çok vatandaşlığa sahip olan kadının, yabancı uyruklu erkek ile yapmış olduğu evlilik
aile kütüğündeki kaydına işlenmiş ise boşanma kararı çok vatandaşlığa sahip olan kadının aile
kütüğündeki kaydına işlenecektir.
b) Eğer çok vatandaşlığa sahip olan kadının yabancı uyruklu erkek ile yapmış olduğu
evlenme olayı aile kütüğündeki kaydına işlenmemiş ise evlenme bildirimleri incelenmek
suretiyle evlenmenin işlenmesi sağlanacak ve mahkeme kararında kimlik bilgilerindeki
farklılığa bakılmaksızın boşanma kararı da aile kütüğündeki kaydına işlenecektir.
5- İDARECE KAYIT DÜZELTME
5.1- İdarece yapılabilecek düzeltme ve tamamlamalar
5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun “Maddi Hatalar ve Nüfus Kaydının İptali”
başlığı altında düzenlenen 38 ve 39 uncu maddelerinde belirtilen esaslar çerçevesinde
yapılabilecek tamamlama ve düzeltmeler aşağıda sıralanmıştır:
Sağlık kuruluşları ve tabipler kontrolündeki doğum ve ölüm olaylarına ilişkin ilgilinin
tam künyesini gösteren bir rapora dayalı olarak yapılan bildirimlere dayanarak düzenlenen
doğum veya ölüm tutanağına hatalı ya da eksik yazılmış bilgilerin bu şekliyle aile kütüğüne
tescil edilmesi durumunda, söz konusu hata maddi hata kapsamında değerlendirilecektir.
Doğum ya da ölüm tutanaklarının düzenlenmesine dayanak teşkil eden belgelerde yer
alan bilgilerle sınırlı kalmak şartıyla; belgelerin verildiği yer, tarih ve sayısı doğum ve ölüm
tutanaklarına yazılmak suretiyle belgeler arasında irtibat sağlandıktan sonra, cinsiyet, doğum
yeri, doğum tarihi, ölüm yeri ve ölüm tarihlerinde gerekli düzeltme yapılacaktır.
Resmi belge olmasına rağmen, ilgili şahıs bildirimi beyan esasına göre yapmışsa ve
düzenlenen dayanak belgelerindeki bilgiler de aile kütüğüne olduğu gibi geçirilmişse, olayla
ilgili kişinin resmi belgeyi bu aşamadan sonra ibraz etmesi halinde konu maddi hata
kapsamında değerlendirilmeyecek, mahkeme kararı olmadan herhangi bir düzeltme işlemi
yapılmayacaktır.
Valiliklere intikal ettirilen ve maddi hata olduğu bildirilen, yabancı makamlarca
verilmiş olan doğum ya da ölüm belgelerinin onaylı Türkçe tercümeleri Nüfus Hizmetleri
Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin “Yabancı makamlarca verilmiş olan resmi
belgelerin işleme alınması” başlığı altında düzenlenen 167 nci maddesine göre yapılacak
değerlendirme sonucunda işleme alınacaktır.
İlgilinin dilekçesi ve yabancı makamlarca verilen doğum belgesine dayanılarak;
yabancı yetkili makamlarca verilen belgelerde olayın meydana geldiği yer adı olduğu halde dış
temsilciliklerimizce düzenlenen doğum tutanağına sadece ülke adı yazılmışsa eksik olan bilgi
tamamlanacaktır.
6- MÜKERRER KAYIT
6.1-Mükerrer nüfus kaydının iptal edilmesine ilişkin esaslar
Mükerrer nüfus kaydının iptaline ilişkin iş ve işlemler ilgilinin müracaat ettiği ya da
mükerrer kayıtları tespit eden nüfus müdürlüğünce yürütülecektir. Mükerrer kayıtlar şefin,
yoksa memurun teklifi ve nüfus müdürünün onayı ile iptal edilecektir.
Mükerrer kayıt iptal işlemleri kaydın bulunduğu ilçe tarafından gerçekleştirilecektir.
Ancak mükerrer kaydın başka bir ilçe tarafından tespit edilmesi ve mükerrerliğe neden olan
dayanak belgelerinin tespiti halinde mükerrer kaydı tespit eden ilçe nüfus müdürlünce de kayıt
iptali yapılmasında bir sakınca bulunmamaktadır.
Mükerrer nüfus kaydının iptal edilmesinde aşağıda belirtilen esaslar doğrultusunda
işlem yapılacaktır:
6.1.1- Tek dayanak belgesi ile birden fazla nüfus kaydının tesis edilmiş bulunması:
Birden fazla kaydın aynı hanede bulunması durumunda; aile kütüklerindeki kayıtlar ile
dayanak belgesi karşılaştırılacaktır. Kayıtlardaki bilgilerin birebir tutması halinde, ilgilinin o
tarihe kadar kullanmış olduğu Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasının devamlılığının
sağlanması amacıyla nüfus cüzdanı veya yeşil kart alıp almadığı ya da varsa sosyal güvenlik,
evlenme gibi bilgilerinden yararlanılmak suretiyle Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını
kullanmış olduğu kayıt tespit edilerek, açık kayıt olarak bırakılacaktır. Diğer kayıt,
düzenlenecek mükerrer kaydın iptaline ilişkin formun düşünceler alanına “......... Nüfus
Müdürlüğünce düzenlenen .... no’lu ........ belgesine veya .......... vukuat defteri kayıtlarına göre
düzenlenmiştir.” açıklaması yapılarak iptal işlemi gerçekleştirilecektir.
Kişinin kullanmış olduğu kayıt tespit edilemiyor ise, işlem gören kaydı araştırılacak,
tespit edilmesi halinde bu kayıt açık kayıt olarak bırakılacaktır. Diğer kayıt düzenlenecek
mükerrer kaydın iptaline ilişkin formun düşünceler alanına “......... Nüfus Müdürlüğünce
düzenlenen .... no’lu ......... belgesine veya ........ vukuat defteri kayıtlarına göre düzenlenmiştir.”
açıklaması yapılarak iptal edilecektir.
Araştırmalara rağmen ilgilinin Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını kullandığı veya
işlem gören kaydının tespit edilememesi halinde, birey sıra numarası küçük olan kayıt açık
kayıt olarak bırakılacaktır. Birey sıra numarası büyük olan kayıt, düzenlenecek mükerrer
kaydın iptaline ilişkin formun düşünceler alanına “......... Nüfus Müdürlüğünce düzenlenen ....
no’lu ....... belgesine veya ........ vukuat defteri kayıtlarına göre düzenlenmiştir.” açıklaması
yapılarak iptal edilecektir. Küçük olan birey sıra numarasındaki kaydın kütüğe kayıt tarihi ile
dayanak belgesindeki kütüğe kayıt tarihi arasında farklılık olması durumunda, tescil tarihi
dayanak belgesine göre idarece kayıt düzeltme ve tamamlamaya ilişkin form düzenlenmek
suretiyle düzeltilecektir.
Mükerrer kayıtlardan birinde adı, soyadı, baba adı, ana adı, doğum tarihi, doğum yeri,
medeni hali, dini, bilgilerinden biri aile kütüğündeki ilgili alanlarına yazılmamış veya farklı
yazılması nedeniyle kayıtlar birebir tutmuyor ise, eksik veya farklı olan bilgi dayanak
belgesine göre idarece kayıt düzeltme ve tamamlamaya ilişkin form düzenlenmek suretiyle
tamamlandıktan veya düzeltildikten sonra iptal işlemi gerçekleştirilecektir.
İptal edilmesi gereken mükerrer kayıtta nüfus olayları işlenmiş ve açık olarak
bırakılacak kayıtta bu olayların bulunmaması halinde, bu nüfus olayları ilgilinin açık olarak
bırakılacak kaydına taşınacak, varsa eş ve çocuk bağları yeniden kurulacaktır.
Birden fazla kayıtların farklı hane veya farklı ilçelerde olması durumunda kayıt iptali
işlemlerinin yürütülmesinde yukarıda belirtilen şekilde işlem yapılacaktır. Kayıt iptaline ilişkin
işlemler kağıt ve elektronik ortamda tutulan her iki kütükde de gerçekleştirilecektir.
6.1.2- Bir kişiye iki ayrı dayanak belgesi ile birden fazla kayıt tesis edilmiş
bulunması:
Dayanak belgelerinin her ikisinin de belgeye dayalı olarak düzenlenmesi durumunda;
aynı kişi olup da, iki ayrı dayanak belgesi ile tescil edilen kayıtlar aynı hanede ise, aile
kütüklerindeki kayıtlar ile dayanak belgeleri karşılaştırılacaktır. Dayanak belgelerinin her
ikisinin de belgeye dayalı olarak düzenlenmiş olması, kayıtlardaki bilgilerin birebir tutması ve
dayanak belgelerinin sıhhat ve geçerliliği arasında bir fark bulunmaması halinde, ilgilinin o
tarihe kadar kullanmış olduğu Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasının devamlılığının
sağlanması amacıyla nüfus cüzdanı veya yeşil kart alıp almadığı ya da varsa sosyal güvenlik,
evlenme gibi bilgilerinden yararlanılmak suretiyle Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını
kullanmış olduğu kayıt tespit edilerek açık kayıt olarak bırakılacaktır. Diğer kayıt,
düzenlenecek mükerrer kaydın iptaline ilişkin formun düşünceler alanına “......... Nüfus
Müdürlüğünce düzenlenen .... no’lu ........ belgesine veya ........ vukuat defteri kayıtlarına göre
düzenlenmiştir.” açıklaması yapılarak iptal edilecektir.
Eğer kişinin kullanmış olduğu kayıt tespit edilemiyor ise, işlem gören kaydı
araştırılacak, tespit edilmesi halinde, bu kayıt açık kayıt olarak bırakılacaktır. Diğer kayıt,
düzenlenecek mükerrer kaydın iptaline ilişkin formun düşünceler alanına “......... Nüfus
müdürlüğünce düzenlenen .... no’lu .......... belgesine veya ......... vukuat defteri kayıtlarına göre
düzenlenmiştir.” açıklaması yapılarak iptal edilecektir.
Araştırmalara rağmen ilgilinin Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını kullandığı veya
işlem gören kaydının tespit edilememesi halinde, birey sıra numarası küçük olan kayıt açık
kayıt olarak bırakılır. Birey sıra numarası büyük olan kayıt, düzenlenecek mükerrer kaydın
iptaline ilişkin formun düşünceler alanına “......... Nüfus Müdürlüğünce düzenlenen .... no’lu
......... belgesine veya ........ vukuat defteri kayıtlarına göre düzenlenmiştir.” açıklaması
yapılarak iptal edilecektir. Küçük olan birey sıra numarasındaki kaydın kütüğe kayıt tarihi ile
dayanak belgesindeki kütüğe kayıt tarihi arasında farklılık olması durumunda, tescil tarihi
dayanak belgesine göre idarece kayıt düzeltme ve tamamlamaya ilişkin form düzenlenmek
suretiyle düzeltilecektir.
6.1.3- Dayanak belgelerinden birisinin belgeye, diğerinin beyana dayalı olarak
düzenlenmiş bulunması:
Aynı kişi olup da, iki ayrı dayanak belgesi ile tescil edilen kayıtlar aynı hanede ise, aile
kütüklerindeki kayıtlar ile dayanak belgeleri karşılaştırılacaktır. Dayanak belgelerinin birisinin
beyana, diğerinin resmi belgeye dayalı olarak düzenlenmiş olması ve kayıtlardaki bilgilerin
birebir tutması halinde, belgeye dayalı olarak düzenlenen kayıt açık kayıt olarak bırakılacaktır.
Beyana göre düzenlenen kayıt, düzenlenecek mükerrer kaydın iptaline ilişkin forma göre iptal
edilecektir.
İlgilinin o tarihe kadar kullanmış olduğu Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasının
devamlılığının sağlanması amacıyla, nüfus cüzdanı veya yeşil kart alıp almadığı ya da varsa
sosyal güvenlik, evlenme gibi bilgilerinden yararlanılmak suretiyle Türkiye Cumhuriyeti kimlik
numarasını kullanmış olduğu kayıt tespit edilecektir. Eğer Türkiye Cumhuriyeti kimlik
numarasını kullandığı kayıt, mükerrer kayıt olarak iptal edilmesi gereken kaydı ise, iptal
işleminden önce iptal edilecek kaydındaki Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasına göre açık
olarak bırakılan kaydındaki Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası düzeltilecektir. Türkiye
Cumhuriyeti kimlik numarasını kullandığı kayıt, açık olarak bırakılması gereken kaydı ise,
Türkiye Cumhuriyeti kimlik numaralarında herhangi bir düzeltme işlemi yapılmayacaktır.
6.1.4- Dayanak belgelerinin her ikisinin de beyana dayalı olarak düzenlenmiş
bulunması:
Aynı kişi olup da, iki ayrı dayanak belgesi ile tescil edilen kayıtlar aynı hanede ise, aile
kütüklerindeki kayıtlar ile dayanak belgeleri karşılaştırılacaktır. Dayanak belgelerinin her
ikisinin de beyana dayalı olarak düzenlenmiş olması, kayıtlardaki bilgilerin birebir tutması ve
dayanak belgelerinin sıhhat ve geçerliliği arasında bir fark bulunmaması halinde, ilgilinin o
tarihe kadar kullanmış olduğu Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasının devamlılığının
sağlanması amacıyla nüfus cüzdanı veya yeşil kart alıp almadığı ya da varsa sosyal güvenlik,
evlenme gibi bilgilerinden yararlanılmak suretiyle Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını
kullanmış olduğu kayıt tespit edilerek, açık kayıt olarak bırakılacaktır. Diğer kayıt,
düzenlenecek mükerrer kaydın iptaline ilişkin formun düşünceler alanına “......... Nüfus
Müdürlüğünce düzenlenen .... no’lu ....... belgesine veya ........ vukuat defteri kayıtlarına göre
düzenlenmiştir.” açıklaması yapılarak iptal edilecektir.
Kişinin kullanmış olduğu kayıt tespit edilemiyor ise, işlem gören kaydı araştırılacak,
tespit edilmesi halinde, bu kayıt açık kayıt olarak bırakılacaktır. Diğer kayıt düzenlenecek
mükerrer kaydın iptaline ilişkin formun düşünceler alanına “......... Nüfus Müdürlüğünce
düzenlenen .... no’lu ....... belgesine veya ........ vukuat defteri kayıtlarına göre düzenlenmiştir.”
açıklaması yapılarak iptal edilecektir.
Araştırmalara rağmen ilgilinin Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını kullandığı veya
işlem gören kaydının tespit edilememesi halinde, birey sıra numarası küçük olan kayıt açık
kayıt olarak bırakılacaktır. Birey sıra numarası büyük olan kayıt, düzenlenecek mükerrer
kaydın iptaline ilişkin formun düşünceler alanına “......... Nüfus Müdürlüğünce düzenlenen ....
no’lu .......... belgesine veya ........ vukuat defteri kayıtlarına göre düzenlenmiştir.” açıklaması
yapılarak iptal edilecektir. Küçük olan birey sıra numarasındaki kaydın kütüğe kayıt tarihi ile
dayanak belgesindeki kütüğe kayıt tarihi arasında farklılık olması durumunda, tescil tarihi
dayanak belgesine göre idarece kayıt düzeltme ve tamamlama formu düzenlenmek suretiyle
düzeltilecektir.
Aile kütüğündeki mükerrer kayıtları birebir tutmayıp, bunlara ilişkin dayanak belgelerinin
birebir tutması halinde; mükerrer kayıtlardan birinde adı, soyadı, baba adı, ana adı, doğum
tarihi, doğum yeri, medeni hali, dini, bilgilerinden biri aile kütüğündeki ilgili alanlarına
yazılmamış veya farklı yazılması nedeniyle kayıtlar birebir tutmuyor ise, eksik veya farklı olan
bilgisi dayanak belgesine göre idarece kayıt düzeltme ve tamamlamaya ilişkin form
düzenlenmek suretiyle tamamlandıktan veya düzeltildikten sonra silme işlemi
gerçekleştirilecektir.
Aile kütüğündeki mükerrer kayıtlar ile bunlara ilişkin dayanak belgelerinin birebir
tutmaması halinde; mükerrer kayıtlardan birinde adı, soyadı, baba adı, ana adı, doğum tarihi,
doğum yeri, bilgilerinden biri aile kütüğündeki ilgili alanlarına farklı yazılması nedeniyle
kayıtlar birebir tutmuyor ise, dayanak belgeleri incelenecek ve dayanak belgelerinin de birebir
tutmaması halinde adı, soyadı, baba veya ana adı, doğum tarihi ve yeri farklı ise, 5490 sayılı
Nüfus Hizmetleri Kanunun 36 ncı maddesi gereğince ilgililerin açacağı dava sonucuna veya
nüfus müdürlüğünün talebi üzerine Cumhuriyet savcılığınca açılacak dava sonucuna göre işlem
yapılacaktır.
6.1.5- Doğum tutanağı haricinde özel kanunlara dayanılarak düzenlenen formlara
göre birden fazla kayıt tesis edilmiş bulunması:
Doğum tutanağına dayanılarak ana hanesine tescil edilmekle birlikte, özel kanun
hükümlerine dayanılarak babası ile soy bağı kurulmak suretiyle baba hanesine de tescil edilen
çocukların kayıtları arasında bağ kurulmamış, ana ve baba hanesindeki kayıtlar da açık ise bu
kayıtlar karşılaştırılacaktır. Kayıtların birebir tutması halinde; ana hanesindeki kaydına “Kaydı;
..............’dır.” açıklaması yapılarak bu hanedeki kaydı kapatılacaktır. Baba hanesindeki
kaydına da “Anası .................kayıtlıdır.” açıklaması yapılacaktır.
İlgilinin o tarihe kadar kullanmış olduğu Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasının
devamlılığının sağlanması amacıyla nüfus cüzdanı veya yeşil kart alıp almadığı ya da varsa
sosyal güvenlik, evlenme gibi bilgilerinden yararlanılmak suretiyle Türkiye Cumhuriyeti kimlik
numarasını kullanmış olduğu kayıt tespit edilerek, bu kaydındaki Türkiye Cumhuriyeti kimlik
numarasına göre diğer kaydındaki Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası düzeltilecektir. Eğer
kullanmış olduğu kayıt tespit edilemiyor ise, ana hanesindeki Türkiye Cumhuriyeti kimlik
numarası, baba hanesindeki Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasına göre düzeltilecektir.
Kayıtların karşılaştırılmasında, baba adının farklı olduğunun anlaşılması halinde, baba
hanesindeki baba adı verilmek suretiyle kişinin ana hanesindeki baba adı düzeltilecektir.
6.1.6- Kanun yolu ve yetkili makam kararı ile farklı iki dayanak belgesi ile tescil
edilenlerin bulunması:
a) Yetkili makam kararı ile vatandaşlığa alınarak, baba hanesine ya da bağımsız bir sıra
numarası altında kayıt edilen kişi, evlenme ile Türk vatandaşlığına alınarak eşi hanesine de
kayıt edilmiş ise idarece kayıt düzeltme veya tamamlamaya ilişkin form düzenlenmek suretiyle
eşi hanesine “Bakanlar Kurulunun ........... tarih ve .......... sayılı kararı ile vatandaşlığımıza
alınmış olup kapalı kaydı .... İlçe, ......köy/mah. ......cilt, ....... hane, .....BSN’ dir.” açıklaması
yapılacaktır. Diğer kaydına da “Evlenmekle Türk vatandaşlığına alındığından eşinin ....... ilçe
......köy/mah. ......cilt, ....... hane, .....BSN’ de kayıtlıdır.” açıklaması yapılarak kaydı
kapatılacaktır.
b) İlgilinin o tarihe kadar kullanmış olduğu Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasının
devamlılığının sağlanması amacıyla nüfus cüzdanı veya yeşil kart alıp almadığı ya da varsa
sosyal güvenlik, evlenme gibi bilgilerinden yararlanılmak suretiyle Türkiye Cumhuriyeti kimlik
numarasını kullanmış olduğu kayıt tespit edilerek, bu kaydındaki Türkiye Cumhuriyeti kimlik
numarasına göre diğer kaydındaki Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası düzeltilecektir. Eğer
kullanmış olduğu kayıt tespit edilemiyor ise, kapatılan kaydındaki Türkiye Cumhuriyeti kimlik
numarası, koca hanesindeki Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasına göre düzeltilecektir.
7- VATANDAŞLIK İŞLEMLERİ
7.1- On sekiz yaşından büyüklerin ana ya da babaya bağlı olarak Türk
vatandaşlığını
kazanması
Yabancı bir devlet vatandaşı olan ve aynı zamanda Türk vatandaşı ana veya babaya
bağlı olarak Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen 18 yaşından büyük kişiler hakkında;
a) İlgilinin vatandaşı olduğu devlet makamlarından verilmiş adını, soyadını, cinsiyetini,
doğum yerini ve tarihini, baba ve ana adını, medeni halini gösteren belge ile Türkçe
tercümesinin usulüne göre onaylanmış örneği,
b) Türk vatandaşı olduğu belirtilen baba ve ananın ya da bunlardan birinin aile
kütüklerinde kayıtlı oldukları yerden çıkartılacak bütün aile bireylerini ve nüfus olaylarına
ilişkin açıklamaları gösterir nüfus kayıt örnekleri, aynı zamanda yabancı devlet vatandaşı iseler
oradaki kimlik kayıtlarına ait belge ile Türkçe tercümesinin onaylı örneği, ilgilinin kendi
çocukları olduğu yolundaki yazılı ifadeleri, şayet ölmüş iseler birinci derecedeki mirasçılarının
yazılı ifadelerini içeren dosya düzenlenerek Bakanlığa gönderilecek ve vatandaşlığının tespiti
istenecektir.
7.2- Yeniden Türk vatandaşlığına alınanların tesciline ilişkin esaslar
Yeniden vatandaşlığımıza alınan kişilerin aile kütüklerinde Türk vatandaşlığını
kaybetmeden önce kayıtlı bulundukları hanedeki kayıtları, diğer kişisel durum değişiklikleri
özel kütüğünden numara verilmek suretiyle Türk vatandaşlığına alınma bildirim formuna
dayanılarak açılacaktır.
7.2.1- Türk vatandaşlığından "bekar" olarak çıkan kişinin evli olarak Türk
vatandaşlığına alınmasını talep etmesi durumunda:
a)Yeniden Türk vatandaşlığına alınmak isteyen kişinin eşi yabancı uyruklu ise;
vatandaşlığa alınma talep dilekçesine evlenme belgesi eklenecektir. Evlenme belgesinin
yabancı dilde ve yabancı makamlar tarafından verilmiş olması halinde, Nüfus Hizmetlerinin
Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 167 nci maddesinde belirtildiği şekilde işlem yapılacaktır.
Kişi Türk vatandaşlığına alındığı takdirde, evlenmesi de aile kütüğündeki yeniden açılan
kaydına işlenecektir.
b) Yeniden Türk vatandaşlığına alınmak isteyen kişinin eşi Türk vatandaşı ise;
vatandaşlığa alınma talep dilekçesine Türk vatandaşı ile evli olduğunu ve eşinin kayıtlı olduğu
yeri belirtir belgeyi eklemesi halinde, Türk vatandaşı eşinin kayıtlı olduğu veya evlenmenin online olarak işlendiği nüfus müdürlüğünden evlenme bildiriminin tasdikli bir sureti ile eşine ait
nüfus aile kayıt örneği getirtilerek, Bakanlığa gönderilecek dosyasına konulacaktır. Kişi Türk
vatandaşlığına alındığı takdirde, evlenmesi de yeniden açılan kaydına işlenecektir. Türk
vatandaşı olan eşinin kaydı ile varsa çocuklarının kaydı da kişinin yeniden açılan kaydının
bulunduğu haneye taşınacaktır.
7.2.2- Türk vatandaşlığından “evli” olarak çıkan kişinin “boşanmış” olarak Türk
vatandaşlığına alınmasını talep etmesi durumunda:
a) Yeniden Türk vatandaşlığına alınmak isteyen erkeğin boşandığı eşi Türk vatandaşı
ise; vatandaşlığa alınma talep dilekçesine Türk vatandaşı eşinden boşandığını belirtir dilekçe
eklemesi halinde, vatandaşlığa alınma nedeniyle kaydının yeniden açılacağı veya boşanmanın
on-line olarak işlendiği nüfus müdürlüğünden boşanma kararının tasdikli bir sureti ile eşine ait
nüfus aile kayıt örneği getirtilerek, Bakanlığa gönderilecek dosyasına konulacaktır. Kişi Türk
vatandaşlığına alındığı takdirde, boşanması da yeniden açılan kaydına işlenecektir.
b) Yeniden Türk vatandaşlığına alınmak isteyen kadının boşandığı eşi Türk vatandaşı
ise; vatandaşlığa alınma talep dilekçesine Türk vatandaşı ile evli olduğunu ve eşinin kayıtlı
olduğu yeri belirtir belgeyi eklemesi halinde, vatandaşlığa alınma nedeniyle kaydının yeniden
açılacağı veya boşanmanın on-line olarak işlendiği nüfus müdürlüğünden boşanma kararının
tasdikli bir sureti ile eşine ait nüfus aile kayıt örneği getirtilerek, Bakanlığa gönderilecek
dosyasına konulacaktır. Kişi Türk vatandaşlığına alındığı takdirde, boşanması da yeniden açılan
kaydına işlenerek, evlenmeden önceki haneye döndürülecektir.
c) Yeniden Türk vatandaşlığına alınmak isteyen erkeğin boşandığı eşi yabancı uyruklu
ise; vatandaşlığa alınma talep dilekçesine boşanma kararı eklenecektir. Boşanma kararının
yabancı dilde ve yabancı makamlarca verilmiş olması halinde, Türkçe'ye çevrilmiş ve usulüne
uygun olarak tasdik edilmiş olması durumunda boşanması işlenecektir. Erkek Türk
vatandaşlığına alındığı takdirde, boşanması da aile kütüğündeki yeniden açılan kaydına
işlenecektir.
d) Yeniden Türk vatandaşlığına alınmak isteyen kadının boşandığı eşi yabancı uyruklu
ise; vatandaşlığa alınma talep dilekçesine boşanma kararı eklenecektir. Kadın Türk
vatandaşlığına alındığı takdirde, boşanması da aile kütüğündeki yeniden açılan kaydına
işlenerek, evlenmeden önceki haneye döndürülecektir.
7.2.3- Türk vatandaşlığından “evli” olarak çıkan kişinin “dul” olarak Türk
vatandaşlığına alınmasını talep etmesi durumunda:
a) Yeniden Türk vatandaşlığına alınmak isteyen erkeğin ölen eşi Türk vatandaşı ise;
vatandaşlığa alınma talep dilekçesinde Türk vatandaşı eşinin öldüğünü belirterek ve eşinin
kayıtlı olduğu yer bilgilerini gösteren belgeyi eklemesi halinde, eşine ait nüfus kayıt örneği
getirtilerek, Bakanlığa gönderilecek dosyasına konulacaktır. Kişi Türk vatandaşlığına alındığı
takdirde, aile kütüğündeki yeniden açılan kaydında, idarece kayıt düzeltme ve tamamlamaya
ilişkin form ile kişinin medeni hali dul olarak düzeltilecektir.
b) Yeniden Türk vatandaşlığına alınmak isteyen kadının ölen eşi Türk vatandaşı ise;
kişinin vatandaşlığa alınma talep dilekçesinde Türk vatandaşı eşinin öldüğünü belirterek ve
eşinin kayıtlı olduğu yer bilgilerini gösteren belgeyi eklemesi halinde; bekarlık hanesine ya da
ayrı bir hane açmak talebinin olmaması durumunda eşine ait nüfus kayıt örneği getirtilerek,
Bakanlığa gönderilecek dosyasına konulacaktır. Kişi Türk vatandaşlığına alındığı takdirde, aile
kütüğündeki yeniden açılan kaydında, idarece kayıt düzeltme ve tamamlamaya ilişkin form ile
kişinin medeni hali dul olarak düzeltilecektir.
c) Kadının ayrı bir hane açma talebinin ya da bekarlık hanesine dönme isteğinin olması
halinde, yeni açılacak hane ile koca hanesi arasında bağ kurulacaktır. Bu durumda koca
hanesinde bulunan Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası yeni açılan haneye verilecektir.
d) Yeniden Türk vatandaşlığına alınmak isteyen erkeğin ölen eşi yabancı uyruklu ise;
vatandaşlığa alınma talep dilekçesine eşinin ölüm belgesi eklenecektir. Ölüm belgesinin
yabancı dilde ve yabancı makamlarca verilmiş olması halinde, Nüfus Hizmetlerinin
Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 167 nci maddesinde belirtildiği şekilde işlem yapılacaktır.
Erkek Türk vatandaşlığına alındığı takdirde, aile kütüğündeki canlandırılan kaydında, idarece
kayıt düzeltme ve tamamlamaya ilişkin form ile eşinin "..../..../..... tarihinde öldüğü" açıklaması
yapılarak kişinin medeni hali dul olarak düzeltilecektir.
e) Yeniden Türk vatandaşlığına alınmak isteyen kadının ölen eşi yabancı uyruklu ise;
vatandaşlığa alınma talep dilekçesine eşinin ölüm belgesi eklenecektir. Ölüm belgesinin
yabancı dilde ve yabancı makamlarca verilmiş olması halinde, Nüfus Hizmetlerinin
Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 167 nci maddesinde belirtildiği şekilde işlem yapılacaktır.
Kadın Türk vatandaşlığına alındığı takdirde, aile kütüğündeki yeniden açılan kaydında, idarece
kayıt düzeltme ve tamamlamaya ilişkin form ile eşinin "../../... tarihinde öldüğü" açıklaması
yapılarak kişinin medeni hali dul olarak düzeltilecektir.
8- NÜFUS CÜZDANI
8.1- Nüfus cüzdanı düzenleme nedenleri
8.1.1 Doğum nedeniyle nüfus cüzdanı düzenlenmesi
Nüfus müdürlüğüne veya dış temsilciliklerimize yapılan doğum bildirimi üzerine, aile
kütüğüne tescil edilen çocuk adına düzenlenen nüfus cüzdanının veriliş nedeni alanına
“doğum” terimi yazılacaktır. Üç örnek doğum tutanağı düzenlenerek çocuk aile kütüğüne
tescil edilecektir. Doğum tutanağına, verilen nüfus cüzdanının veriliş nedeni alanına nüfus
cüzdanının seri ve numarası, tarihi ve kayıt numarası yazılarak ilgilinin imzası alınacaktır.
Doğum tutanağının bir örneği nüfus cüzdanı özel dosyasına takılacaktır. Doğum bildirimlerinin
kanuni süresi içinde yapılması halinde düzenlenecek nüfus cüzdanlarından değerli kağıt bedeli
alınmayacaktır.
Bildirim dış temsilciliklerimize yapılmış ise düzenlenen doğum tutanakları aile
kütüğüne tescil edilmek üzere nüfusta kayıtlı olunan nüfus müdürlüğüne gönderilecektir. Tescil
işleminden sonra doğum tutanağının bir örneği doğum özel kütüğüne, ikinci örneği Genel
Müdürlüğe gönderilecek olan dosyaya konulacaktır. Üçüncü örneğine nüfus kayıt örneği
eklenerek dış temsilciliğimize gönderilecektir. Bu doğum tutanağına ve eki nüfus kayıt
örneğine göre yukarıda belirtildiği şekilde nüfus cüzdanı düzenlenecektir.
8.1.2 - Kayıp nedeniyle nüfus cüzdanı düzenlenmesi
Kayıp olan, çalınan veya seri ve numarası okunamayan nüfus cüzdanının yerine nüfus
cüzdanı verilmesi durumunda, nüfus cüzdanının veriliş nedeni alanına “kayıp” terimi
yazılacaktır. Kayıp nedeniyle nüfus cüzdanı almak üzere yerleşim yeri mahalle veya köy
muhtarı, çalışılan resmi daire veya kurum yetkilisi tarafından tasdik edilen nüfus cüzdanı talep
belgesi ile nüfus cüzdanına yapıştırılmak üzere bir adet fotoğrafla birlikte nüfus müdürlüğüne
müracaat edilecektir.
Nüfus cüzdanı talep belgesi ibraz edilememesi veya ibraz edilen belgeden şüpheye
düşülmesi durumunda, Nüfus Hizmetleri Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 128
inci maddesinde belirtildiği şekilde yaptırılacak tahkikat sonucuna göre başvurunun yapıldığı
nüfus müdürlüğü veya dış temsilciliğimizce nüfus cüzdanı düzenlenecektir.
Nüfus cüzdanı istemi nüfus müdürlüğüne yapılmış ise ilgilinin aile kütüğündeki kaydına
göre nüfus cüzdanı düzenlenecek ve nüfus cüzdanı talep belgesindeki ilgili alan imzalattırılarak
ilgiliye verilecektir. Nüfus cüzdanı talep belgesi, numara verilerek nüfus cüzdanı özel
dosyasına kaldırılacaktır.
Kayıp veya değiştirme nedeniyle cüzdan talebinde bulunan kişiye, babanın babası,
annenin annesi, amca ve hala adları, annenin kızlık soyadı gibi sorular sorulacak, doğru cevap
alındığı takdirde kayıp veya değiştirme nedeniyle nüfus cüzdanı düzenlenecektir. Yöneltilen
sorulara yanlış ya da hiç cevap verilmemesi durumunda, kişiye nüfus cüzdanı
düzenlenmeyecek ve cüzdan talep belgesinde kimliği ve fotoğrafı bulunan kişi olup olmadığı
yolunda kolluk kuvvetlerince yaptırılacak araştırma sonucuna göre işlem yapılacaktır.
Kayıp veya değiştirme nedeniyle nüfus cüzdanı talebinde bulunanların nüfus
müdürlüğünce tanınan ve bilinen kişiler olması halinde bu uygulama yapılmayacaktır.
Nüfus cüzdanı istemi dış temsilciliklerimize yapılmış ise nüfus kaydının bulunduğu
nüfus müdürlüğünden nüfus kayıt örneği talep edilecek ve gelen nüfus kayıt örneğine göre
düzenlenen nüfus cüzdanı imza karşılığında ilgiliye verilecektir. Nüfus cüzdanı talep belgesi
numara verilerek nüfus cüzdanı özel dosyasına kaldırılacaktır.
8.1.3- Yeniden kayıt nedeniyle nüfus cüzdanı düzenlenmesi
18 yaşını tamamlamış olan ve aile kütüklerinde kaydı bulunmayanlar hakkında yapılan
saklı nüfus işlemi sonucunda kişinin Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olduğuna karar verilmesi
veya Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığının kazanılması halinde düzenlenen nüfus cüzdanının
veriliş nedeni alanına yeniden kayıt anlamını ifade eden "yeniden" terimi yazılacaktır.
Saklı nüfus işlemi sonucunda önceden düzenlenen doğum tutanağı saklı nüfus işlemini
sonuçlandıran nüfus müdürlüğünce aile kütüklerine tescil edilecek ve düzenlenen nüfus cüzdanı
imza karşılığında ilgiliye verilecektir.
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığına alınanların aile kütüklerine tescil edilmesinden
sonra bu açıklamadaki kayıp nedeniyle nüfus cüzdanı düzenlenmesindeki işlemler yapılacaktır.
8.1.4- Yenileme nedeniyle nüfus cüzdanı düzenlenmesi
Hasara uğrayan, yırtılan veya kullanılamaz hale gelen ancak seri ve numaraları
okunabilen nüfus cüzdanının yerine nüfus cüzdanı düzenlenmesi durumunda nüfus cüzdanının
veriliş nedeni alanına “yenileme” terimi yazılacaktır.
Yenileme nedeniyle nüfus cüzdanı düzenlenirken; kayıp nedeniyle nüfus cüzdanı
düzenlenmesindeki işlemler yapılacak, eski nüfus cüzdanı geri alınarak imha işlemi
gerçekleştirilecektir.
8.1.5- Değiştirme nedeniyle nüfus cüzdanı düzenlenmesi
Nüfus cüzdanı 15 yaşını dolduruncaya kadar fotoğrafsız kullanılabilir. 15 yaşını
doldurmuş olanların müracaatları üzerine fotoğraflı nüfus cüzdanı düzenlenecektir. Ayrıca adı,
soyadı, doğum tarihi gibi kişisel durum ve evlenme, boşanma gibi medeni hal değişiklikleri ile
kadının önceki soyadını kullanmak istemesi durumunda da nüfus cüzdanı değiştirilecektir.
İlgililerin talebi halinde aile kütüklerinde kişinin medeni halini belirten “dul ,boşanmış, evliliği
feshedildi ya da evliliği iptal edildi” ibareleri yerine “bekar” ibaresi yazılacaktır. Bu
durumlarda, nüfus cüzdanının veriliş nedeni alanına “değiştirme” terimi yazılacaktır.
Evlenme nüfus müdürlüğünce yapıldığı takdirde; evlenmenin aile kütüğüne tescilinden
sonra, cüzdan talep belgesine dayanılarak eşlere nüfus cüzdanı verilecektir.
Değiştirme nedeniyle nüfus cüzdanı düzenlenirken; kayıp nedeniyle nüfus cüzdanı
düzenlenmesindeki işlemler yapılacak, eski nüfus cüzdanı geri alınarak imha işlemi
gerçekleştirilecektir.
8.2- Ağır hasta olan kişilerin nüfus cüzdanı
Resmi sağlık kurumlarınca verilmiş rapor ibraz edilmesi halinde; ağır hasta veya
seyahat etmesi nedeniyle sağlığı zarar görecek olan ergin kişilerin nüfus cüzdanı eşine, ergin
çocuklarına, anasına ya da babasına verilecektir.
8.3- Nüfus cüzdanlarına özürlü ibaresinin yazılması
Özürlü vatandaşlarımızın özür oranına ilişkin bilgileri MERNİS veri tabanına
aktarılmıştır. Bu çerçevede; özürlü vatandaşlara verilen nüfus cüzdanlarının arka yüzü onay
bölümünün üst kısmında “%.... oranında özürlüdür” ibaresi yer alacaktır.
Özürlü bilgisi MERNİS veri tabanında yer alan vatandaşlarımızın müracaatlarında
kendilerinden nüfus cüzdanı talep belgesi dışında, başka bir belge talep edilmeyecektir. Sadece
beyanlarına dayanılarak nüfus cüzdanlarında “özür oranının” yer alması sağlanacaktır.
İstenmediği takdirde “özür oranı” hiçbir şekilde nüfus cüzdanlarında yer almayacaktır.
İlk defa özürlü bilgisinin nüfus cüzdanında yer almasını isteyen, özür oranı değişen
veya veri tabanında “özür oranı” bilgisi bulunmayanlar; bulundukları yerin Sosyal Hizmetler İl
Müdürlüğüne sağlık kurulu raporunun aslı veya onaylı örneği ve nüfus cüzdanı ile müracaat
ederek MERNİS veri tabanında özür oranı bilgisinin yer almasını talep edeceklerdir.
9-ULUSLARARASI AİLE CÜZDANI
9.1- Uluslararası aile cüzdanının düzenleme nedenleri
Uluslararası aile cüzdanı evlenme ile birlikte evlendirme memurunca düzenlenerek
evlenen çiftlere verilecektir.
Evlenme yapıldığı halde evlenme cüzdanının alınmamış olması, Türkiye Cumhuriyeti
vatandaşlığının kazanılması, uluslararası aile cüzdanının kaybolması veya çalınması ya da
yıpranması durumlarında uluslararası aile cüzdanı nüfus müdürlükleri ve dış
temsilciliklerimizce düzenlenecektir. Evliliğin herhangi bir nedenle son bulması durumunda
uluslararası aile cüzdanı düzenlenmeyecektir.
Uluslararası aile cüzdanı talep belgeleri, cüzdan talep belgelerinde olduğu gibi her yıl
birden başlamak ve zincirleme bir özel kütük sıra numarası vermek suretiyle uluslararası aile
cüzdanı talep belgesi özel dosyasında muhafaza edilecektir.
9.1.1 - Evlenme nedeniyle uluslararası aile cüzdanı düzenlenmesi
Evlenmek üzere yapılan müracaatlarda Maliye Bakanlığınca belirlenen uluslararası aile
cüzdanı bedeli evlendirme memurluklarınca alınacaktır. Uluslararası aile cüzdanı evlenme
sırasında evlendirme memurlarınca eşlere verilecektir. Uluslararası aile cüzdanının seri ve
numarası evlenme kütüğüne yazılacaktır.
Valiliklerce belirlenen zamanlarda uluslararası aile cüzdanlarının doldurulması
konusunda evlendirme memurları için eğitim programı uygulanacaktır. Evlenmeyi yapan
evlendirme memurunun uluslararası aile cüzdanı düzenleyememesi durumunda uluslararası aile
cüzdanı nüfus müdürlüklerince düzenlenecektir.
9.1.2- Evlenme sırasında alınmamış olması nedeniyle uluslararası aile cüzdanı
düzenlenmesi
Evlenme yapıldığı halde uluslararası aile cüzdanı almamış olanlara müracaatları üzerine
uluslararası aile cüzdanı düzenlenecektir.
Uluslararası aile cüzdanı isteminde bulunan ilgililer uluslararası aile cüzdanı talep
belgesi ile, uluslararası aile cüzdanına yapıştırılmak üzere eşlere ait birer adet fotoğrafla nüfus
müdürlüğüne veya dış temsilciliklerimize müracaat edeceklerdir. İstem halinde uluslararası aile
cüzdanı talep belgesinin gerekli bölümleri doldurularak, uluslararası aile cüzdanı düzenlenecek
ve imza karşılığında ilgiliye verilecektir. Uluslararası aile cüzdanı talep belgesi, numara
verilerek uluslararası aile cüzdanı özel dosyasına takılacaktır.
9.1.3- Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığını kazanma nedeniyle uluslararası aile
cüzdanı düzenlenmesi
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığını kazanan kişilerden aile kütüklerinde evli olarak
işlemleri yapılanların aile kütüğündeki bilgilerine dayanılarak uluslararası aile cüzdanı
düzenlenecektir.
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığını kazanan kişilerden aile kütüklerinde evli olarak
işlemleri yapılanların önceden vatandaşı oldukları devletin yetkili makamlarından almış
oldukları belgelerin usulüne uygun olarak tercüme edilmiş ve tasdikli suretlerine dayanılarak
eksik bilgileri tamamlanacaktır. Bu belgeler uluslararası aile cüzdanı talep belgesine
eklenecektir.
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığını kazanma nedeniyle uluslararası aile cüzdanı
düzenlenmesi durumunda evlenme sırasında alınmamış olması nedeniyle uluslararası aile
cüzdanı düzenlenmesindeki işlemler yapılacaktır. Nüfus cüzdanı talep belgesi ibraz
edilememesi veya ibraz edilen belgeden şüpheye düşülmesi durumunda, Nüfus Hizmetleri
Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 128 inci maddesinde belirtildiği şekilde
yaptırılacak tahkikat sonucuna göre başvurunun yapıldığı nüfus müdürlüğü veya dış
temsilciliğimizce nüfus cüzdanı düzenlenecektir. Soruşturma belgesi uluslararası aile cüzdanı
talep belgesine iliştirilerek uluslararası aile cüzdanı dosyasına takılacaktır.
9.1.4- Kaybolma, çalınma ve yıpranma nedeniyle uluslararası aile cüzdanı
düzenlenmesi
Kaybolan, çalınan veya yıpranan uluslararası aile cüzdanı yerine yeni bir uluslararası
aile cüzdanı düzenlenecektir. Bu durumda evlenme sırasında alınmamış olması nedeniyle
uluslararası aile cüzdanı düzenlenmesindeki işlemler yapılacaktır. Ancak yıpranma nedeniyle
uluslararası aile cüzdanı düzenlenirken eski uluslararası aile cüzdanı geri alındığından imha
işlemi yapılacaktır.
9.2- Uluslararası aile cüzdanının doldurulması
Uluslararası aile cüzdanı, Milletlerarası Ahvali Şahsiye Komisyonunca hazırlanan XV
numaralı Uluslararası Bir Aile Cüzdanı İhdasına İlişkin Sözleşme ile belirlenen esaslara göre
aşağıdaki şekilde doldurulacaktır:
4. sayfadaki (1) numaralı Devlet alanına; "Türkiye Cumhuriyeti" tam olarak
yazılacaktır. (T.C.) şeklinde kısaltma yapılmayacaktır.
(2) numaralı nüfus idaresi alanına; uluslararası aile cüzdanını veren nüfus müdürlüğü
veya evlendirme memurluğu yazılacaktır. İlçelerin bağlı olduğu il yazılmayacaktır. Ancak aynı
isimde birden fazla ilçe varsa, karışıklığı önlemek için bağlı olduğu il adı da yazılacaktır.
(3) numaralı evlenme sicil örneği no alanına; uluslararası aile cüzdanı evlenme
sırasında verildiği takdirde yılı ile birlikte evlenme özel kütüğü numarası yazılacaktır. Nüfus
müdürlüğünce düzenlendiği takdirde yine yılı ile nüfusta kayıtlı olduğu evlenme vukuat
numarası işlenecektir. (Örnek; 2002/49.) Eski evlenme olması nedeniyle numara bilinmediği
takdirde boş bırakılacaktır. (Örnek; 2002 gibi.)
(4) numaralı evlenme yeri ve tarihi alanına; evlenme tarihleri kutular içine tam olarak
yazılacaktır. Evlenme yeri olarak, evlenmenin yapıldığı belediye veya köy ilçe adı ile birlikte
yazılacaktır.
(5) ve (6) numaralı alanlara bir şey yazılmayacaktır.
(7) numaralı evlenmeden önceki soyadı alanına; eşlerin evlenmeden önceki soyadları
yazılacaktır.
(8) numaralı adı alanına; eşlerin adları tam olarak yazılacaktır. Birden fazla ad varsa
kısaltma yapılmadan, eksiksiz yazılacaktır.
(9) numaralı doğum yeri ve tarihi alanına; eşlerin doğum yerleri ile kutular içerisine
doğum tarihleri günleriyle birlikte yazılacaktır.
(10) numaralı evlenmeden sonraki soyadı alanına; eşlerin evlenmeden sonraki soyadları
yazılacaktır. Kadın evlenme ile kocanın soyadını alacağından her iki alana da kocanın soyadı
yazılacaktır.
Evlendirme memurluğuna yaptığı yazılı başvuru ile önceki soyadını kullanmak isteyen
kadının önceki soyadı, kocasının soyadından önce yazılacaktır. (Türk vatandaşı ile evli yabancı
kadınlar da bu kapsamdadır.)
5. sayfadaki (11) numaralı işleme ait diğer bilgiler alanına; kadının ana adının altına
evlenmeden önceki nüfusta kayıtlı olduğu yer yazılacaktır. Ayrıca uluslararası aile cüzdanı
düzenlenirken aile kütüğüne geçmiş açıklamalar yazılacaktır.
(23) numaralı baba adları alanına; eşlerin baba adı,
(24) numaralı ana adları alanına; eşlerin ana adı yazılacaktır.
(12) numaralı veriliş tarihi-imza ve mühür alanına; uluslararası aile cüzdanının verildiği
tarih, düzenleyen memurun adı, soyadı yazılacak ve imza edilerek onaylanacaktır.
6. sayfadaki (13) numaralı kişi haline ilişkin sonraki açıklamalar alanına; eşlerden
birinin ölmesi halinde “Ölüm” yazılacaktır. Açıklamalar çok kısa yapılacak ve bunlar işaretler
kısmındaki harflerle de gösterilecektir. “Örneğin; kadının ölümünde ....tarihinde eşi ölmüştür
açıklamasından sonra (Df) harfleri de yazılacaktır.” Açıklamayı yapan memur tarafından
imzalanıp onaylanacaktır.
(14) numaralı her açıklama için yer, tarih, imza ve mühür alanına; 13 numaralı alana
yapılan her açıklama için bu açıklamayı yapan nüfus müdürlüğünün, yurt dışında ise dış
temsilciliğimizin adı, açıklamanın yapıldığı tarih yazılacaktır. Açıklamayı yapan memur
tarafından imzalanıp, onaylanacaktır.
(15) numaralı evlenmeyi yapan makam alanına; evlenmeyi yapan evlendirme
memurluğu yazılacaktır.
(16) numaralı bekarlık soyadı alanına; kadının bekarlık soyadı yazılacaktır.
(17) numaralı kayıtlı olduğu aile kütüğü yeri ve numarası alanına; kocanın nüfusa
kayıtlı olduğu yer ile aile kütüğündeki cilt, aile kütük ve birey sıra numarası yazılacaktır.
(18) numaralı Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası alanına; eşlerin kimlik numaraları
yazılacaktır.
7. sayfadaki (19) numaralı çeşitli açıklamalar alanına; sonradan meydana gelen ancak
(l3) numaralı alanda yer olmadığından yazılamayan ve aile kütüğüne geçirilen ad, soyadı
düzeltmesi, şahsi hale ilişkin değişiklikler ile kadının önceki soyadı gibi çeşitli açıklamalar
yazılacaktır.
(l3) numaralı alanda olduğu gibi açıklamaları işleyen memur tarafından doldurulup
adı-soyadı yazılarak imzalanarak nüfus müdürlüğü veya dış temsilciliğimiz tarafından
onaylanacaktır. Burada da cüzdanın 3 üncü sayfasındaki kısaltma harfleri yazılacaktır.
8 ile 20. sayfalar doğan çocukların kaydına aittir. Evlilik dışında doğan ve özel kanunlar
gereğince, soybağı düzgün olarak aile kütüklerinde baba hanesine yazılan her çocuk
uluslararası aile cüzdanına işlenecektir. Bu sayfalardaki:
(1) numaralı Devlet alanına; “Türkiye Cumhuriyeti” tam olarak yazılacak, kısaltma
yapılmayacaktır.
(2) numaralı nüfus idaresi alanına; doğumu uluslararası aile cüzdanına işleyen nüfus
müdürlüğünün adı yazılacaktır.
(20) numaralı doğum sicili örneği no. alanına; çocuğun aile kütüğüne yazıldığı yerdeki
özel doğum kütüğü numarası yazılacaktır.
(9) numaralı doğum yeri ve tarihi alanına; çocuğun doğum yeri ile doğum tarihi
günleriyle birlikte özel kareler içine yazılacaktır.
(21) numaralı çocuğun soyadı alanına; babanın soyadı yazılacaktır.
(8) numaralı adı alanına; çocuğun adı yazılacaktır. Ad birden fazla ise kısaltılmadan
yazılacaktır.
(22) numaralı cinsiyeti alanına; çocuğun cinsiyeti Türkçe “kız” veya “erkek” yazıldıktan
sonra erkek ise (M), kız ise (F) harfi yazılacaktır.
(11) numaralı işleme ait diğer bilgiler alanına; çocukla ilgili aile kütüğüne geçmiş
açıklamalar yazılacaktır.Ancak soybağı ve evlat edinmeyle ilgili açıklamalar yazılmayacaktır.
(23) numaralı baba adı alanına; çocuğun baba adı yazılacaktır.
(24) numaralı ana adı alanına; çocuğun ana adı yazılacaktır.
(12) numaralı veriliş tarihi, imza, mühür alanına; çocuğun uluslararası aile cüzdanına
işlendiği tarih ve yazan memurun adı, soyadı yazılıp imza edilerek onaylanacaktır.
(13) numaralı kişi haline ilişkin sonraki açıklamalar alanına; O sayfada kayıtlı çocuğun
şahsi halinde meydana gelen değişiklikler işlenecektir. Örnek; çocuğun ölümü gibi, ölüm
halinde “..... tarihinde ölmüştür” açıklaması yapıldıktan sonra ortak işaret (De) harfleri de
yazılacaktır. Her açıklama için bu açıklamayı yapan nüfus müdürlüğünün adı, açıklamanın
yapıldığı tarih yazılacaktır. Açıklamayı yapan memur tarafından imzalanıp nüfus
müdürlüğünce, yurt dışında ise dış temsilciliğimiz tarafından onaylanacaktır.
(14) numaralı her açıklama için yer, tarih, imza, mühür alanına; 13 numaralı alanda
yapılan her açıklama için bu açıklamayı yapan nüfus müdürlüğünün adı, açıklamanın yapıldığı
tarih yazılacaktır. Açıklamayı yapan memur tarafından imzalanıp nüfus müdürlüğünce, yurt
dışında ise dış temsilciliğimiz tarafından onaylanacaktır.
(17) numaralı kayıtlı olduğu aile kütüğü yeri ve numarası alanına; çocuğun nüfusta
kayıtlı olduğu yer yazılacaktır.
(18) numaralı Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası alanına;
Cumhuriyeti kimlik numarası yazılacaktır.
çocuğun Türkiye
(19) numaralı çeşitli açıklamalar alanına; çocuğun şahsi ve medeni haline ilişkin diğer
açıklamalar yazılacaktır. Örnek; yaş düzeltilmesi gibi.
(2) Doğan her çocuk ilgililerin talebi ve yukarıdaki esaslar çerçevesinde uluslararası aile
cüzdanına yazılacaktır.
9.3- Uluslararası aile cüzdanı kayıt defteri
Evlendirme Yönetmeliğinin 55 inci maddesi ile tutulması öngörülen Uluslararası aile
cüzdanı kayıt defteri evlenme ile sınırlı olmak üzere evlenme kütüğü ile birleştirilerek tek
defter haline getirilmiştir.
Evlenme kütüğündeki “Defter sayfa no” alanı uluslararası aile
cüzdanı kayıt numarasını, “Evlenme tarihi” alanı uluslararası aile cüzdanının verildiği tarihi,
“Verilen uluslararası aile cüzdanı seri numarası” alanı ise verilen uluslararası aile cüzdanının
seri numarasını kapsamaktadır.
İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlükleri ile belediye ve köy evlendirme memurluklarının
sadece evlenme nedeniyle uluslararası aile cüzdanı düzenleme yükümlülükleri bulunmaktadır.
Düzenlenen uluslararası aile cüzdanları evlenme kütüğüne işlendiğinden, ayrıca kağıt
ortamında “Uluslararası aile cüzdanı kayıt defteri” tutulmayacaktır.
Konsolosluklarda evlenme dışında, evlendirme yapıldığı halde evlenme cüzdanının
alınmamış olması, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığının kazanılmış olması, kayıp olması veya
çalınması ya da yıpranması halinde uluslararası aile cüzdanı düzenlediğinden kağıt ortamında
defter tutulması uygulamasına devam edilecektir. İlçe nüfus müdürlüklerinde ise uluslararası
aile cüzdanı kayıt defteri elektronik ortamda tutulduğundan ayrıca kağıt ortamında
tutulmayacaktır.
9.4- Uluslararası aile cüzdanlarının imha edilmesi
Herhangi bir nedenle geri alınan uluslararası aile cüzdanlarının imha işleminde imha
tutanağı kullanılacaktır.
Geri alınan uluslararası aile cüzdanlarının imha edilmesi Nüfus Hizmetleri Kanununun
Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 136 ıncı maddesinde belirtilen nüfus cüzdanının imha
edilmesindeki usuller uygulanarak yapılacaktır.
Hatalı doldurulan uluslararası aile cüzdanları ise imha edilmeyecektir. Bu cüzdanlar
ilgili liste kullanılarak değerli kağıt bedelinden düşülmek üzere maliye yetkilisine iade
edilecektir.
Kişilerin almış oldukları uluslararası aile cüzdanı seri ve numaraları da elektronik
ortamdaki aile kütüğünün düşünceler alanına yazılacaktır. Evlendirme memurluklarınca alınan
aile cüzdanlarının seri ve numaraları her ayın sonunda maliye yetkililerinden temin edilerek
elektronik ortama aktarılacaktır.
10- DİĞER HUSUSLAR
10.1- Yetki devri
Evlendirme Yönetmeliğinin 40 ıncı maddesi uyarınca evlenme beyannamesi ve diğer
belgelerin bilgisayar ortamında düzenlenebilmesi yetkisi 05/11/2003 tarihli Bakanlık oluru ile il
valiliklerine devredildiğinden evlenme beyannamesi ve diğer belgelerin bilgi işlem ortamında
düzenlenmesi hususu il valiliklerince değerlendirilip gereği yapılacaktır.
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu ve 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu hükümlerine
aykırı olarak yapılan mükerrer kayıt ve usulsüz tescil işlemlerinin 3152 sayılı İçişleri Bakanlığı
Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 10/c maddesi uyarınca silinmesi yetkisi 06/11/2006
tarihli Bakanlık oluru ile mülki idare amirlerine devredildiğinden mükerrer kayıt ve usulsüz
tescil işlemleri nüfus müdürlüğünce mülki idare amirlerinin oluru ile iptal edilecek veya
silinecektir.
10.2- Cüzdan talep belgesinin onaylanması
Kurumlarda çalışan personel ile eş, çocuk, ana, baba veya kardeşleri adına çalışdıkları
kurum tarafından fotoğraflı nüfus veya uluslararası aile cüzdanı talep belgesinin
düzenlenmesinden ve bu belgelerdeki hatalı yazılmış olan bilgilerden belgeyi onaylayan kişi
sorumludur.
10.3- Örnek veya belge istenmesi
Yabancı ülke makamları veya temsilcilikleri, hangi amaçla kullanılacağını da
belirtilmek suretiyle ancak Dışişleri Bakanlığı kanalı ile diplomatik yolla bilgi ve belge
isteyebilirler.
Uluslararası niteliği bulunmayan ve nüfus kayıtlarındaki bilgilerin tümünü veya bir
kısmını ya da aile kütüklerine tescil edilen kayıtların dayanağını teşkil eden belgelerin
örneklerinin, yabancı makamlara verilmek üzere ilgili kişi tarafından yazılı olarak talep
edilmesi halinde, usulüne göre tasdik edildikten sonra o yerin mülki idare amirince
imzalanacak yazı ekinde bizzat ilgilisine verilecektir.
10.4- Osmanlıca yazılı kayıtlar
Osmanlıca yazılı kayıtların okunması ve buna dayanılarak nüfus kayıt örneği
çıkartılabilmesi amacıyla, mülki idare amirinin onayı ile Osmanlıca okuyabilen kişiler
görevlendirilecektir. Bu kişiler nüfus memurunun gözetiminde çalışabileceklerdir.
Sosyal güvenlik kuruluşları tarafından görevli olarak nüfus idarelerine gönderilen
mütercimlere Osmanlıca yazılı kayıtların okunması konusunda gereken kolaylık sağlanacaktır.
10.5- Elektronik ortamda yürütülecek diğer işlemler
Nüfus müdürlüklerince gelen giden evrak kayıt defteri, yeşil kart ve nüfus cüzdanı seri
ve numaraları, sosyal güvenlik, vasiyetname bildirimi ve iptaline ilişkin tescil ve kayıt işlemleri
sadece elektronik ortamdaki kütüklerde tutulacaktır.
10.6- İletişim sağlanamaması ya da arıza durumunda
Hat kesilmesi veya server arızası hallerinde vatandaşların nüfus iş ve işlemleri ile ilgili
acil talepleri valiliklerce görevlendirilecek diğer nüfus müdürlüklerince yerine getirilecektir.
Ancak nüfus cüzdanı talep belgelerini onaylayan kişinin imza ve mühür sirküleri işlemi
yapmakla görevlendirilen nüfus müdürlüğünde bulunmadığından cüzdan talep belgesini
onaylayan bölümündeki “isim, imza, mühür” ün doğruluğu mutlaka hattı kesilen veya server
arızası bulunan nüfus müdürlüğünce onaylandıktan sonra işleme alınacaktır.
10.7- İdari para cezaları
5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun yürürlüğe girdiği 29/04/2006 tarihinden
itibaren Kanunun Geçici 2 nci maddesinin uygulama süresi içinde nüfus olaylarını nüfus
mevzuatında öngörülen süreyi geçirdikten sonra bildirenler ile nüfus ve aile cüzdanını
kaybedenlere Kanunun 68 inci maddesi hükmü uygulanmayacaktır.
10.8- Kamu haklarından men cezaları
4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 36 ncı maddesinde; kişisel durumun, bu amaçla
tutulacak resmi sicille belirleneceği ve bu sicilin tutulmasına ve zorunlu bildirimlerin
yapılmasına ilişkin esasların, ilgili Kanunla gösterileceği belirtilmiştir.
Bu madde ile 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununa atıfta bulunulmuş olup, anılan
Kanunun 7 nci maddesinde aile kütüklerinin kapsayacağı veya yer alması gereken bilgiler tek
tek sayılmıştır. Bu bilgiler arasında “Kamu haklarından men cezası” kararlarına ya da bunlara
benzer bir bilgiye yer verilmemiştir. Bu nedenle “Kamu haklarından men cezası” kararlarının
adli sicil kayıtlarında tutulması gerektiğinden ayrıca nüfus kayıtlarına işlenmeyecektir.
10.9- Mirasın reddi kararlarının tescili
Nüfus aile kütüklerine hangi bilgilerin işleneceği 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri
Kanununun 7 nci maddesinde hüküm altına alınmıştır.
Ayrıca; 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 609 uncu maddesi “Mirasın reddi,
mirasçılar tarafından sulh mahkemesine sözlü veya yazılı beyanla yapılır. Reddin kayıtsız ve
şartsız olması gerekir. Sulh hakimi, sözlü veya yazılı ret beyanını bir tutanakla tespit eder.
Süresi içinde yapılmış olan ret beyanı, mirasın açıldığı yerin sulh mahkemesince özel kütüğüne
yazılır ve reddeden mirasçı isterse kendisine reddi gösteren bir belge verilir. Tutanağın ve
kütüğün nasıl tutulacağı tüzükle düzenlenir.” Hükmündedir. Madde hükmünde belirtilen kütük,
nüfus aile kütüğü olmadığından mirasın reddi kararları nüfus aile kütüklerine işlenmeyecektir.
10.10- Posta ile nüfus kayıt örneği gönderilmemesi
Kamu kurum ve kuruluşları ile nüfus idarelerinin talepleri dışında posta ile nüfus kayıt
örneği gönderilmeyecektir.
10.11- Yenileme veya yersel yazım sırasında farklı hanelere tescil edilenlerin
kayıtlarının birleştirilmesi
Yenileme veya yersel yazım sırasında farklı hanelere tescil edilen ve aynı hanede
olduklarını iddia eden kişilerin, aynı aileden olduklarını gösterir resmi belgeye göre, belge ibraz
edilememesi halinde ise mahkemeden alınacak tespit kararına göre ilgililerin kayıtları arasında
bağ kurma işlemi gerçekleştirilecektir.
Kayıtlar arasında farklılık olması durumunda 25/4/2006 tarihli ve 5490 sayılı Nüfus
Hizmetleri Kanununun 71 inci maddesi ile yürürlükten kaldırılmış olan 1543 sayılı Genel
Nüfus Yazımı Kanununun 21 inci maddesi gereğince yazım sonucunda elde edilen kayıtlar
mahkemeden karar alınmadığı sürece geçerli olduğundan bu yersel yazımda oluşturulan kayda
dayanılarak önceki kayıtlar düzeltilecektir.
10.12- Aranan Şahıslar
Herhangi bir nedenle güvenlik kuvvetlerince aranmakta olan kişilerin yakalanmalarını
sağlamak amacıyla; kamu kurum ve kuruluşlarının kayıtlarına işaret konulmasına ilişkin
15/01/1981 tarihli ve 383/02300/81/2 sayılı genelge, Başbakanlıkça yayımlanan 2004/31 sayılı
genelge ile yürürlükten kaldırılmıştır.
Bu nedenle aranan kişilerle ilgili olarak nüfus müdürlüklerine intikal etmiş olan
yazıların usulüne göre imha edilmesi ve aranan şahıslar modülünün menüden kaldırılması
sağlanmıştır. Ancak az da olsa aranan şahıslarla ilgili olarak, bazı olayların bilgi işlem ortamına
aktarılması sırasında “sınıfsız olaylar” bölümünden işlem yapıldığı tespit edilmiş olup, nüfus
müdürlüklerince bu bölümden alınacak “Sınıfsız olaylar tescil listesi” nin incelenerek varsa
aranan şahıslarla ilgili bilgilerin “Sınıfsız olaylar” bölümünden imha edilmesi sağlanacaktır.
10.13- Tanıma veya babalığa hüküm kararı
4721 sayılı Türk Medeni Kanununun “Genel olarak soybağının kurulması” başlığı
altındaki 282 nci maddesinde çocuk ile ana arasındaki soybağının doğumla kurulacağı; çocuk
ile baba arasındaki soybağının, ana ile evlilik, tanıma veya hâkim hükmüyle kurulacağı; ayrıca
evlât edinme yoluyla da soybağının kurulacağı hüküm altına alınmıştır.
Aynı Kanunun 301 inci maddesinde çocuk ile baba arasındaki soybağının mahkemece
belirlenmesinin ana ve çocuk tarafından istenebileceği hüküm altına alınmıştır.
Anılan hüküm gereğince ana veya çocuk tarafından açılan davalar babalık davası olarak
isimlendirilmekte ise de; uygulamada taraflar, konu ve süre itibariyle aynı nitelikteki davaların
babalığın tespiti davası adı altında açıldığı ve yapılan yargılama sonunda babalığın tespiti ile
birlikte nafakaya ve şahsi münasebet tesisine ilişkin hükümler verilebildiği görülmektedir.
Nüfus Hizmetleri Kanununun 36 ncı maddesinde tespit davalarının kaydın iptali veya
düzeltilmesi için açılacak davalara karine teşkil edeceği belirtilmiş olmakla birlikte, babalığın
tespitine ilişkin kararlar anılan hüküm kapsamında bulunmamaktadır.
Bu itibarla, babalık davası veya babalığın tespiti davası adı altında açılan davalar,
hukuki durumun değiştirilmesi, kaldırılması veya yeni bir hukuki durumun yaratılmasına
yönelik olarak açılan inşaî nitelikteki davalardan olup, hangi ad ile açılırsa açılsın verilen
hüküm aynı etkiyi doğurmaktadır. Ayrıca 29/4/2006 tarihine kadar tanıma beyanı veya babalığa
hüküm kararı sonucunda ana hanesine tescil edilen çocukların baba hanelerine naklinde ana ve
babadan birinin, çocuk ergin ise kendisinin müracaatı aranacaktır. Bu yolda müracaat yapılması
halinde tanınan veya babalığa hüküm kararı ile ana hanesine yazılan çocukların kayıtları baba
soyadı ile baba hanesine nakledilecek, ana hanesindeki kayıtları kapatılacaktır.
10.14- Tevkil yetkisi
Avukatlık Kanununun 171 inci maddesinin 2 nci fıkrası “Avukata verilen
vekaletnamede başkasını tevkile yetki tanımış ise, yazılı sözleşmede aksine açık bir hüküm
olmadıkça, işi başka bir avukatla birlikte veya başka bir avukata vererek takip ettirebilir.
Vekaletnamede, bunun düzenlendiği tarihten sonra açılacak veya takip edilecek bütün dava ve
işlerde vekalete ve başkasını tevkile genel şekilde yetki verilmişse, avukat, bu tarihten sonraki
dava ve işlerde müvekkilinden ayrıca vekalet almaya lüzum kalmaksızın işi başka bir avukatla
birlikte veya başka bir avukata vererek takip ettirebilir.” hükmünde olduğundan, avukata
verilen vekaletnamede başkasını tevkil yetkisi tanınması halinde, Avukatlık Kanununun 171/2
nci maddesi hükmü göz önünde bulundurularak, söz konusu Kanunun 56/5 inci maddesi
gereğince yetki verilen avukat tarafından talep edilen nüfus kayıt örneklerinin nüfus
müdürlüklerince verilecektir.
10.15- Sosyal güvenlik bildirimi formlarının düzenlenmesi ve bildirim
yükümlülüğü
Sosyal güvenlik kurumlarınca maaş ödemesi ve iptallerine ilişkin bildirim formları
elektronik ortamda Genel Müdürlüğe gönderildiğinden, bu formların merkezî veri tabanına
işlenmesi ve silinmesi de Genel Müdürlükçe sağlanacaktır. Ancak sosyal güvenlik
kurumlarınca nüfus müdürlüklerine sosyal güvenlik bilgilerine düzeltilmesine ilişkin yazı
gönderilmesi durumunda bu yazılara dayanılarak düzeltme işlemi de yapılabilecektir.
Nüfus Hizmetleri Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 152/c maddesinde
“Emekli aylığı alanların ölümü ile dul ve yetim aylığı alan kadınların evlenmeleri halinde
sosyal güvenlik kurumlarına bilgi verilmesi” öngörülmüştür. Bu kapsamda maaş alan
erkeklerin de sosyal güvenlik kurumlarına bildirilmesi yolunda ilgili modülde gerekli değişiklik
yapılmıştır. Bundan sonra emekli aylığı alanların ölümü ile dul ve yetim aylığı alan erkeklerin
de sosyal güvenlik kurumlarına bildirilmesi sağlanacaktır.
10.16- Milletlerarası ahvali şahsiye sözleşmeleri
Üyesi bulunduğumuz Milletlerarası Ahvali Şahsiye Komisyonunca hazırlanan
sözleşmelerin imza ve onay durumları göz önüne alınarak uygulanması önem arz etmektedir.
Yapılacak işlemlerde ülkemizin sözleşmeye taraf olmasının yanında belgenin kullanılacağı
ülkenin de sözleşmeyi onaylaması ve hem ülkemizde hem de o ülkede yürürlükte olması
gerekmektedir. Bu nedenle üye ülkelerden yürürlükte olmayan sözleşmelere dayanılarak
istenen belge talepleri nüfus müdürlüklerince karşılanmayacaktır.
Bazı üye ülkeler kendi ülkelerinde yürürlükte olmayan sözleşmelere göre “Vatandaşlık
Belgesi” (28 Nolu Sözleşme sadece Türkiye’de yürürlükte) ve “Yaşam Belgesi” (27 Nolu
Sözleşme sadece Türkiye ve İspanya’da yürürlükte) talep etmektedirler. Anılan sözleşmelere
taraf olmayan ülkelerin bu tür talepleri de yukarıda belirtilen nedenle yerine getirilmeyecektir.
Kişiye ait bilgiler çok dilli belgelerde gösterilmesine rağmen bazı üye ülkeler kendi
dillerinde hazırlanan emekli ve dul maaşı beyannamelerin onaylanmasını talep etmektedirler.
Bu tür talepler de ancak çok dilli belge düzenlenmek suretiyle karşılanacaktır. Üye ülkelerin
kendi dillerinde hazırlanan emekli ve dul maaşı beyannameleri işleme alınmayacaktır.