(00) Bastaraf kopya - Journal Of Arts and Sciences

Transkript

ÇANKAYA UNIVERSITY
ÇANKAYA ÜN‹VERS‹TES‹
FACULTY OF ARTS AND SCIENCES
FEN-EDEB‹YAT FAKÜLTES‹
JOURNAL OF
ARTS AND SCIENCES
Sayı / Number: 11
Mayıs/May 2009
YAYIN SAHİBİ
Çankaya Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi adına
Prof. Dr. Ziya Burhanettin GÜVENÇ
Rektör
SORUMLU YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ
Prof. Dr. Aysu ERDEN
YAYIN KURULU
Edebiyat : Ertuğrul KOÇ
Bilim : Seçil GERGÜN
YAYIN TÜRÜ
Yılda iki kez çıkan yerel süreli yayın
DANIŞMA KURULU
Nüzhet AKIN
Taner ALTUNOK
Catherine COUSSENS
Gürkan DOĞAN
Aykut KANSU
Cem KARADELİ
Uğur ÖNER
Peter Jonathan STARR
TEKNİK EDİTÖR
Fatih KUMSEL
Bu dergi yılda iki kez çıkmaktadır.
Yazıların sorumluluğu tümüyle yazarlarına aittir.
YÖNETİM YERİ
Çankaya Üniversitesi
Fen-Edebiyat Fakültesi
Öğretmenler Caddesi No: 14- 06530
Balgat - ANKARA
BASIMEVİ
Bizim Büro Basımevi Yay. Dağ. San. Tic. Ltd. Şti.
G.M.K Bulvarı 32/C Demirtepe / ANKARA
PUBLISHER
On behalf of Çankaya University, Faculty of Arts and Sciences
Prof. Ziya Burhanettin GÜVENÇ
Rector
EDITOR IN CHIEF
Prof. Aysu ERDEN
EDITORS
Arts : Ertuğrul KOÇ
Science : Seçil GERGÜN
PUBLICATION
Local periodical journal published on biannual basis
ADVISORY BOARD
Nüzhet AKIN
Taner ALTUNOK
Catherine COUSSENS
Gürkan DOĞAN
Aykut KANSU
Cem KARADELİ
Uğur ÖNER
TECHNICAL EDITOR
Fatih KUMSEL
This journal is published twice a year.
The writers themselves are solely responsible for the content of their articles.
ADDRESS:
Çankaya University
Faculty of Arts and Sciences
Öğretmenler Caddesi No: 14 06530
Balgat - ANKARA
TURKEY
PRINTED BY
Bizim Büro Basımevi Yay. Dağ. San. and Tic. Ltd. Şti.
G.M.K Bulvarı 32/C Demirtepe / ANKARA
Dergimizin bu sayısında yer alan makalelerin değerlendirilmesinde danışmanlıklarına
başvurduğumuz öğretim elemanlarına teşekkür ederiz.
Yayın Kurulu
We thank all the referees who kindly accepted to help us in examining and evaluating
the articles which took place in the present issue of our journal.
Editorial Board
Thabet ABDELJAWAD
Dumitru BALEANU
Çankaya University
Çankaya University
Yahya K. BAYKAL
Yunus Ömer BOYACI
Çankaya University
Süleyman Demirel University
Yasin CEYLAN
Remzi DEMİR
Middle East Technical University
Ankara University
Tevfik EKİZ
Yusuf ERADAM
Çankaya University
Bahçeşehir University
Aysu ERDEN
Reinhard GERECKE
Reza HASSANPOUR
Ertuğrul KOÇ
Çankaya University
Tübingen University
Çankaya University
Çankaya University
Zeynep Yılmaz KURT
Niyazi MERİÇ
Çankaya University
Ankara University
Tansel ÖZYER
Serdal PAMUK
Musa Yaşar SAĞLAM
Emre SERMUTLU
TOBB Economy and Technology University
Hacettepe University
Kenan TAŞ
Çankaya University
Kocaeli University
Çankaya University
ÖNSÖZ
Çankaya University Journal of Arts and Sciences’ın başarısında artık editörlük görevinden ayrılmış bulunan Sayın Prof. Dr. Emel DOĞRAMACI’nın payı büyüktür. Yayın
Kurulu adına kendilerine başarılı çalışmaları ve katkıları için teşekkürlerimizi sunuyorum.
Çalışma arkadaşlarımızdan istemeden ayrılsak da zorunlu değişimlerden fırsatlar da
çıkabiliyor. Gelecek sayılarımızda sonradan açıklanacak başka alanları da içine alacak
şekilde makalelerimizin kapsamının genişleyeceğini öğrenmek 2004 yılındaki ilk sayımızdan beri dergimizi izleyen okurlarımızın ilgisini çekecektir. Artık yerli yerine oturmuş dergimizin etkisini arttırması ve daha geniş bağlamdaki üniversitemiz topluluğunun sesini duyurmaya başlaması doğaldır.
Çankaya University Journal of Arts and Sciences yılda iki sayı olarak yayınlanmaya
devam edecektir. Derginin temel amacı fen ve edebiyat dallarında özgün araştırmaların
yayımlanmasının sürdürülmesi ve bilimsel ve akademik fikir alışverişinin sağlanmaya
devam etmesi olmayı sürdürmektedir. Aynı zamanda, dergimiz Çankaya Üniversitesi’nin yurtiçinde ve yurtdışında araştırmacılık ruhunun desteklenmesinde yardımcı
olmaya da devam edecektir.
Bu dergi, bu gelişim ve değişim çağında Çankaya Üniversitesi’nin çağdaş üniversite
vizyonunun bir parçasıdır. Ankara’da yüksek öğretimin öneminin artması, son onyılların en çarpıcı unsurlarından biridir. Şehrimiz, elbette işbirliği ve paylaşmanın da sayesinde, öğrenim için harika bir ortam sunmaktadır. Bizler özellikle bu dergi çerçevesinde uzmanların aralarında gelişen diyaloğa değer veriyor ve siz okurlarımızın dergimize
yapacakları değerli katkıları bekliyoruz.
Buradan çabalarından ve işlerine verdikleri önemden dolayı dergimizin fedakar, titiz ve
çalışkan Yayın Kurulu’na teşekkür etmeyi bir borç bilirim. Ayrıca, dergimize her daim
destekleri için Çankaya Üniversitesi’nin kurucusu ve Mütevelli Heyet Başkanı Sayın
Sıtkı ALP’e de en içten teşekkürlerimizi iletiyoruz.
Prof. Dr. Ziya Burhanettin GÜVENÇ
Rektör
FOREWORD
The success of the Çankaya University Journal of Arts and Sciences has owed much to
Prof. Emel DOĞRAMACI, who has now retired from the position of editor. On behalf
of the editorial board, I wish to express our appreciation of her excellent work, and our
thanks.
While we part reluctantly from friends on the team, the necessary changes can also be
turned into an opportunity. Readers who have followed the progress of the journal since
its first issue in 2004 will be interested to hear that we plan to expand the range of articles in the forthcoming issues to include the other fields which will be announced soon.
It is natural that, now the journal has established itself, it should deepen its impact and
serve as a voice of the wider university community.
The Çankaya University Journal of Arts and Sciences will continue to publish bi-annually. Its principle aims remain the publication of original research in the arts and sciences, and the fostering of scholarly and scientific exchange. In addition, the journal
will develop as the focus for Çankaya University’s role in promoting the spirit of
research, whether at home in Turkey, or abroad.
The journal is part of Çankaya’s vision as a university in this era of development and
change. In Ankara, the rise in the importance of tertiary education and learning is one
of the most striking features of the last decades. Partly, no doubt, as a result of co-operation and sharing, the city now offers an excellent environment for study. We particularly value the dialogue between experts which this journal has provided for over five
years, and we look forward to the contributions which you, our readers, will make to
the journal.
I take the opportunity to thank the editorial board for their efforts and commitment. We
also express cordial thanks to Mr. Sıtkı ALP, the founder of Çankaya University and the
President of its Board of Trustees, for his constant support of the journal.
Prof. Ziya Burhanettin GÜVENÇ
Rector
Copyright © 2009 by Çankaya University
All rights reserved; this journal, or parts thereof, may not be reproduced, stored in a
database or in a retrieval system, or transmitted in any form, or by any means, elec-
tronic, mechanical, photocopying, recording, or otherwise without the prior written permission of the publisher, Cankaya University, Faculty of Arts and Sciences, 06530
Yüzüncüyıl, Ankara, TURKEY
First published, May, 2004
ISSN 1304-7442 Journal of Arts and Sciences
ISSN 1304-7450 Journal of Arts and Sciences (e-journal)
http://jas.cankaya.edu.tr
TABLE OF CONTENTS
Detecting Spam by Weighting Message Words ....................................................................1
Mousa ABDOH, Mohammad MUSA, Nael SALMAN
Dating of Active Main Fault Sample by Use of Infrared Stimulated Luminiscence ..........15
M.Hicabi BÖLÜKDEMİR, Güneş TANIR
Wolfdietrich Schnurre’nin 'Karşı Çıkmak Gerekiyordu' Kitabını Oluşturan Kısa
Hikâyelerin Savaş Sonrası Alman Edebiyatında Rolü........................................................23
Birkan KARGI
Dünyazatname: John Barth’ın Anlatı Irmaklarında Bir Gezinti ........................................49
İsmail ÖĞRETİR
Towards a Context for Ibn Umayl, Known to Chaucer as the Alchemist ‘Senior’ ............61
Peter STARR
Single and Multiple Positive Solutions for Nonlinear Discrete Problems ........................79
İsmail YASLAN
Çankaya Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi,
Journal of Arts and Sciences Sayı: 11 / Mayıs 2009
Detecting Spam by Weighting Message Words
Mousa Abdoh1, Mohammad Musa2, Nael Salman1
Abstract
The huge number of spam e-mail received daily by users account, made the necessity of existence of
some sort of automated spam filter to detect and remove these unwanted e-mails. Most of the existing spam
filters are based on naïve Bayesian methods.
The work presented in this paper introduces a new automated filter based on naïve Bayesian method. The
basic idea of this filter is to give each word appears in e-mails a weight based on its frequency in both spam
and legitimate mails. This weight value indicates its probable belongings to spam or legitimate. The proposed
filter has a preprocessing component which removes all common words.
In the training phase a set of 1300 e-mails (legitimate and spam) has been used for giving weights for
non common words.
The classifier uses the weight table generated in the training phase to classify a given e-mail as spam or
legitimate. During testing we used 400 e-mails, 200 of them are spam and 200 of them are legitimate, the
proposed algorithm achieved a 95% rate of accuracy.
Keywords: Spam, Word frequency, Word weight, Classification.
1. Introduction
The internet opened many new channels of communication. One of these is the email communication channel. Initially, e-mail was used only for communication between
different persons. Later, e-mail began to be used for advertising products of several types.
Many of these products conflict with our Arabic culture, like advertising for Viagra and
some sexy products. Such e-mails are called unwanted e-mails or bulk e-mails which are
also referred to by the term “SPAM”. Vast majority of e-mail users suffer from receiving
1 Palastine Technical University - Kadoorie, Tulkarm, Palestine
e mails: [email protected] (M. Abdoh), [email protected] (N. Salman)
2 Sudan University for Science and Technology, Khartoum, Sudan
e mail: [email protected]
large numbers of unwanted e-mails. Therefore e-mail users need to find some ways to
block these spam e-mails.
The term spam refers to all e-mail messages that contain unwanted advertisements of
specific products, other types like e-mails with pornographic content, or viruses.
Some recent studies shows that about 73% of the e-mails sent daily are SPAM. [7]
This huge numbers of spam raise the necessity of automated filters to detect or remove
these spam e-mails. In this paper we are developing and implementing an algorithm
to handle the spam issue. Our algorithm is based on text classification techniques and
methods. Our algorithm used Bayesian rules to find the probability of spam words and
use these probabilities to find a value called weight (based on frequency) of word that
can classify an e-mail to spam or legitimate.
In Section 2 we discuss the different definitions of the term spam, we provide a
historical brief of the term, we discuss briefly the techniques and methods used by
spammers to have e-mail lists. And we discuss anti spam techniques and in Section 3
we discuss our proposed algorithm and three stages in the algorithm, implementation of
the algorithm, testing, in Section 4 we discuss the implementation stage, in Section 5 we
discuss the testing stage according to spam messages type, in Section 6 we introduced a
real example of our work, in Section 7 we discuss comparison with some similar filters,
in Section 8 we discuss the results and finally in Section 9 we present our conclusions.
2. What Is Spam
There are many definitions for the term spam in the literature. The following are the
most widely considered definitions of the term:
1. Spam is an e-mail that is sent to many e-mail users without requesting to receive
these e-mails. [5]
2. Spam is unsolicited bulk e-mail (or “junk” e-mail), which can be either commercial
(such as an advertisement) or noncommercial (such as a joke or chain letter). [1]
3. Spam is one or more unsolicited messages, sent or posted as part of a larger
collection of messages, all having substantially identical content. [1]
4. Spam is: “sending nearly identical message to thousands (or millions) of
recipients”
5. Spam is “Irrelevant or inappropriate messages sent on the internet to a large
number of newsgroups or users.” [2] as defined in the New Oxford Dictionary of
English
From the definitions mentioned above we saw that most of these definitions treat
spam as unwanted e-mail, and the last definition treat the spam as a message sent to
many recipients, We can conclude that a spam is any e-mail that is sent to large number
of users and unwanted to almost all of them.
2.1 Spam History
The term spam is firstly derived from the 1970 Monty Python SPAM sketch, set in
a cafe where nearly every item on the menu includes SPAM luncheon meat. SPAM was
one of the few meat products that avoided rationing, and hence widely available. [2]
Although the first spam message had already been sent via telegram in 1864, and
the first spam message of commercial e-mail occurred in 1978, the term spam for this
practice had not yet been applied.
In the 1980s the term was adopted to describe certain users who frequented BBSs (A
Bulletin board system, is a computer system running software that allows users to dial
into the system over a phone line or Telnet), who would repeat “SPAM” a huge number
of times to scroll other users’ text off the screen in early chat rooms services like the early
days of AOL. [3]
Spam mail later came to be used on multiple posting—the repeated posting of the
same message. The unwanted message would appear in many if not all newsgroups, the
first usage of this sense was by Joel Furr in the result of the ARMM incident of March 31,
1993, in which a piece of experimental software released dozens of recursive messages
onto the news.admin.policy newsgroup.
Commercial spamming started in force on March 5, 1994, when a pair of lawyers,
Laurence Canter and Martha Siegel, began using bulk Usenet posting to advertise
immigration law services. The incident was called the “Green Card spam”.
Within a few years, the focus of spamming (and antispam efforts) moved to e-mail,
where it remains today
2.2 How Spammers Collect E-mails?
An e-mailing list means the list of names and e-mail addresses which collected by
some individual or an organization. [1]
2.2.1 Harvesting
Harvesting is the simplest method that spammers can purchase or trade lists of e-mail
addresses from other spammers. But there are other methods that spammers can bring email lists. One of these methods is “harvesting bots” which spider web pages, posting on
Usenet, mailing list archives and other sources to obtain the e-mail list. Another way to
harvest e-mail list is the directory harvest attack, where valid e-mail addresses at known
domain can be found. Spammers use the directory attack in order to get the e-mail list.
Spammers can also harvest e-mails list from a number of other sources. [9]
2.3 Why Bayesian Filtering
Bayesian algorithm is based on the probability of an event occurring in the future,
that can be measured from previous occurrence of that event. The same technique can
be used to classify e-mail to spam and legitimate, if a word occurs in spam mails and not
in legitimate e-mails, then it would be reasonable to assume an e-mail containing this
word is probably a spam. Some of the reasons that consider the Bayesian algorithm as
a powerful classifying method are that the Bayesian method takes all the message into
account, by measuring the words that identify spam and legitimate mails. [8]
2.4 Anti Spam techniques.
2.4.1 White lists
White lists made e-mail users to classify or define “trusted” or good addresses that
will be known as legitimate. These e-mail addresses were flagged as legitimate addresses,
so any e-mail received from these addresses would be classified as legitimate. [6]
2.4.2 Blacklists
Blacklists, which are also known as domain name system black lists (DNSBL), can
classify e-mail as spam or legitimate according to the domain that have sent spam emails before. These addresses will be in a list and all the messages sent by these address
would be blocked. [6]
2.4.3 Content Filters
Content based filters can classify the e-mail into spam or legitimate by examining
inside the e-mail contents, most of these content based filters look for words or sentences
that refer to spam like sex, Viagra, by now, you have won, and other determinates. [6]
The problem with these types of filters is that the spam is always increasing so in
black and white lists these lists will daily increase and to classify the e-mail into spam or
legitimate will take more time than other filters. Other problem with these types of filters
that some messages from the same black addresses may be sent and would be classified
as spam while they are legitimate.
The problem with the content based filters that these filters look for certain words
or messages, and the spammers always find new techniques to send their messages,
for example instead of writing Viagra they may write it as v-i-a-g-r-a, or these e-mails
may not contain the word Viagra but contain other words like visit the pharmacy or
some other advertising sentences, that the classifier would not classify these messages
correctly. The messages may contain some spammed words while they has been used in
legitimate e-mail, so the classifier will classify them as spam, like using Viagra word in
e-mail sent from a doctor explaining the danger of Viagra.
Our classifier is content based filter, but works not like these described above, but
weights each word in the e-mail and according to the weights it will be classified as spam
or legitimate, as described in the next chapter.
3. The Proposed Algorithm
We built an algorithm based on Bayesian rules of conditional probability method.
The algorithms are composed of three stages. These stages are: Preprocessing, training
and classification.
3.1 Preprocessing Stage
As it is the case in every data mining tool, preprocessing is an essential component
in our algorithm. Preprocessing is preparing the data for learning. In our algorithm
preprocessing is achieved by two stages. These stages are creating a dictionary of
common words (pronouns, prepositions, articles …) and the second stage is removing
(cleaning) these words from the downloaded e-mail documents. These steps can be
explained as follows:
1) Creating the dictionary: The step is performed manually. We prepare a file
containing all common English language words. By a common word, we mean a word
that is believed to appear in all kinds of e-mails with similar frequencies. Examples
of common words can be, but not limited to, the prepositions “in, on, at …” and the
pronouns “he, she, it …”. These words can be encountered is all kinds of e-mails with
the same frequency.
Removing these words from e-mails before trying to learn from these e-mails is
essential to speed up the process of learning without effecting affecting the filtering
negatively.
2) Removing common words: Using the dictionary prepared in Step 1, in this step,
we remove all these common words from the original e-mail documents. In this step our
algorithm is self adapting, that is if the spammers used V-I-A-G-R-A instead of Viagra,
our algorithm will notice that by removing the special characters that can be added to
any word
As the common word list is sorted, and the algorithm uses binary search. The algorithm
has O(m log n) time complexity where n is the number of words in the dictionary and
m is the number of words in the e-mails document (training set). The search in this step
is a binary search. This complexity is acceptable and will give excellent impact on the
coming work that will speed up in late stages. The output of this stage is a new mail
document was all the common words (words in the dictionary) are removed. This file
will be used as the input for the second stage in which the actual learning process takes
place. Figure 1 illustrates this stage.
Figure 1: Preprocessing Stage.
3.2 Training Stage
This stage is the heart of our algorithm. In this stage we build our classification rules
based on the knowledge we gained from the training documents gathered from many
free e-mails like yahoo, gmail, and hotmail. In this stage our program will learn how
to classify documents into spam and legitimate (that we will refer to not spam or non
spam). The training is totally base on the documents’ content. So, our algorithm learns
from the existing documents by performing the followings steps as in Figure 2:
Figure 2: Training Stage.
1) Estimate word probabilities that depend on frequencies: In this step our training
module uses the output file produced in the preprocessing stage and estimated word
frequencies and probabilities. Word frequency means, the number of occurrences of a
specific word in the document. We initialize a counter to zero and it will be incremented
once the word is next encountered. This complexity of this algorithms is O (n) where n is
the number of words in the document. Estimating probabilities is achieved using Bayes
conditional probability theorem according to which the probability of a word given that
the message is spam can be estimated as follows:
Fs
Cs
Ps =
Fns
Fs
+
Cns
Cs
(1)
And
Fns
Cns
Pns =
Fs
Fns
+
Cs
Cns
(2)
Where:
Ps is the probability of a word given the mail is spam.
Pns is the probability of a word given the mail is legitimate.
Fs is the frequency of word in the spam documents.
Fns is frequency of words in the legitimate documents.
Cs is the count of spam documents.
Cns is the count of non-spam mail documents.
The output of this step is a new text file containing a list of words with their frequencies
and probabilities.
2) Calculate word weights: In this step we estimate a weight for each word based on
its frequency and its probability in spam mail documents and non-spam mail documents,
computing each word weight will give this feature more reliable effect than other
algorithms that based on classifying the message according to some words and phrases
that exist in the spam messages. This step uses the output file produced in the previous
step. The weight of every word is estimated using the formula:
Weight =
Ps
Pns
(3)
This weight value is calibrated based experimental results on a set of mail documents
containing spam messages and non-spam messages.
The algorithm of the program calculating the word weights is described in Figure 4.
This complexity of this algorithm is O (n) and it is tested with a file. After the cleaning
process (in which all common words are removed) the generated file will be used as
input to the next stage.
A message is classified as a spam message if the average weight of all words inside
the message is greater than or equal to 1 (which means approximately each word has a
weight greater than or equal to 1). The word weights are estimated during the training
process and stored in a separate text document. If a word in the mail document and does
not exist in the weights file then it is given a weight of ZERO.
In this stage we collected the data set from the many free e-mail providers like yahoo,
hotmail, and gmail. The number of e-mails collected is 1300, 650 of them is spam and
650 of them is legitimate, this data set is collected manually from these e-mail providers
and we read them and classify them to be accurate that these e-mails are classified
correctly to spam and legitimate.
Figure 3: Classification Stage.
3.3 Classification Stage
Figure 4: The Classification Algorithm
In this stage the actual classification of documents takes place depending on the
average weight calculated. Our classifier removes the common words from the e-mail,
then finds the total number of words exists, and the sum of the words after the common
words removal, by calculating the average weight of the message which is equal to total
weight sum divided by the total words number.
Average =
∑ weights
∑ words
If the average weight > 1 then the e-mail is classified as spam else it is classified as
legitimate. Figure 4 illustrates this stage.
4. Implementation
The classifier is implemented using Java in three different classes each of these
programs is an implementation of one stage of the classifier. The first stage is the
cleaning stage, the program cleans all the words found in the commonwords file from all
messages, the output of this stage is a new file after removing all the common words.
The program works fast enough. On a Pentium4 based PC the program can classify
a mail document in a less than a second which can be considered relatively fast. This
speed encourages for adoption of the program in mail servers where thousands of mail
messages arrive every day.
5. Testing
We tested our algorithm with 400 e-mail, 200 of them are spam and 200 of them are
legitimate, our classifier passed in detecting 94% of the e-mails tested and classified
them to spam and legitimate.
The dataset that had been tested contains spam e-mails that belongs to many types
described in Table1 and in Figure 5.
Table 1: E-mails used in testing
Spam type
Advertising
Adults
Finance
Others
No of e-mails
75
66
50
9
Figure 5: percentage of Spam e-mail types used.
The percentage of positive-negative of e-mails used in data set is 90%, and the
percentage of negative- positive of the e-mails used is 88%. As shown in Figures 6 and
7.
Figure 6: the positive – negative
percentage.
Figure 7: the negative –positive
percentage.
At the total our algorithm achieved precision of 94%, and recall of 93%.
Keywords: positive – negative: the e-mails that are spam but classified as legitimate.
Negative – positive: the e-mails that are legitimate but classified as spam.
6. Real Example
The following example is one of the e-mails that had been tested from our dataset
which is advertising e-mail, our classifier classified this spam e-mail as spam after
calculating the total number of words in the e-mail and the sum of the weights of each
word in the e-mail, then finding the average of the message weight, as illustrated in the
classification stage of the algorithm. The spam words and their weights found in large
table contain more than 2500 word and their weight, and it not possible to put this table
10
in this paper, this table is the result of the training process. The words and their weights
of the following e-mail is part of this large table.
.. Over 200 A-Z medications to choose from ..
We give you FreeViagraPills (Free you 12 pills with any order)
. ViagraPill
. Cialix Pills
. PenisGrowth Pack
. SQMA
. Phentrimine
. Levitr
. Tramadol
. FemaleViagra
. & 400 more meds to choose from
Claim your Free 12 ViagraPills here with us
http://kpi.hohisx.com
Our classifier classified this e-mail as Spam, Table 2 contains all the words of this
e-mail and their weights after common words removal.
The total sum of the weights is 234, and the total words count is 30, the average
weight for the e-mail is 7.8, therefore the classifier result is
The e-mail is Spam.
7. Comparison with similar works
We compared our results with results obtained from similar works to check the
importance of our approach. For this task we chose two spam classification tools. The
first of these is Quick Spam Filter and SPATIC obtained from freahmeat.net [10].
The Table 3 contains comparison of our results with some of Bayesian based
algorithms with approximately the same number of spam and legitimate e-mails that
have been used in training and testing stages.
11
Table 2: words and their weights
Word
Over
200
A-Z
medications
choose
Give
FreeViagraPills
Free
12
Pills
Order
ViagraPill
Cialix
Pills
PenisGrowth
Pack
SQMA
Phentrimine
Levitr
Tramadol
FemaleViagra
400
More
Meds
Choose
Claim
Free
12
ViagraPills
http://kpi.hohisx.com
weight
12
0
0
23
13
20
0
13
0
33
0
18
0
33
0
0
0
0
0
0
0
0
0
3
13
7
13
0
33
0
Table 3: Comparison with other algorithms
Filter
Recall
Quick Spam Filter[10]
94.9%
79.1%
Our Algorithm
94%
93%
SPASTIC [10]
12
Precision
88.5%
43.3%
8. Discussion of results
We started our research by considering the spam e-mails and legitimate e-mails, we
downloaded a dataset from many free e-mail providers, this data set contains 1300 emails for training stage, 650 of them are Spam and 650 of them are legitimate, and 400
e-mail of them for testing, 200 of them is spam and 200 of them is legitimate.
All the 1300 e-mail messages had been classified manually to spam and legitimate.
Our classifier algorithm consists from three steps:
1 – The common words removal that removes any common word. All of these words
grouped in one file called commonwords, from the files input1 that contains all the spam
e-mails and input2 that contains all the legitimate e-mails, the output of this step is the
files spam.txt file that contains all the words in input1 not found in commonwords.txt and
legitimate.txt that contains all the words in input2 not found in commonwords.txt
2 – Training step, in this step the program reads the files spam.txt and legitimate.
txt and computes the frequencies of each word, and then estimates the weight for each
word.
3 – Classification step, in this step the program classifies a given e-mail as spam or
legitimate according to the average weight of the e-mail words. The weight of each word
is calculated according to probability of the given word in spam file and legitimate file.
This formula is to calculate the weight:
Weight =
Ps
Pns
The average weight is the sum of the weights to all words divided by the number of
words.
Average =
∑ weights
∑ words
After testing 400 e-mails, 200 of them are Spam and 200 of them are legitimate, we
calculated the precision and recall for this data set, the precision is 94%, and recall is
93%.
9. Conclusion
Because of the increasing number of spam messages, we started our research to detect
these messages. To detect these spam messages we learned the spam messages features.
From these features we focused on the text contents.
13
After reading these spam e-mails that our classifier classifies them as legitimate, we
found that most of them contains words that does not have any weight, that is the 650
spam messages for training is not enough, We manually tried to put weights to some
words in these e-mails, the classifier classifies them as spam.
Some of legitimate e-mails also have been classified as spam, because they contain
some words that have a high weight as the words Viagra, and girls.
The algorithm described can be used in e-mail server and serve as a gateway filter
that can mark or eliminate e-mail with potential spam content.
By comparing the results of our algorithm with other algorithms mentioned in
Table3, our algorithm gives a better performance over both the versions of Bayesian
based algorithms in terms of both spam precision and spam recall.
References
[1]
[2]
[3]
[4]
[5]
[6]
[7]
[8]
[9]
[10]
14
http://www.monkeys.com/spam-defined/ visited on Apr, 29th, 2008
The wikipedia webpage http://en.wikipedia.org/ visited on Nov, 5th, 2007
Bayes theory webpage http://www.trinity.edu/cbrown/bayesWeb/index.html visited in Jan, 20th, 2008.
The wikipedia webpage http://en.wikipedia.org/ visited on Nov, 5th,2007
Hoffman,paul, “unsolicited Bulk – mail, definition and problems” UBE - DEF IMCR- 004 Oct,
5th,1997.
Duncan Cook, Jacky Hartnett, Kevin Manderson and Joel Scanlan, “Catching Spam Before it
Arrives”.
Spam Watches Webpage, http://spamwatchers.com/2008/03/20/facts-and-Figures-about-spam/ visited
on Apr, 18th, 2008.
Richard O. Duda, Peter E. Hart, David G. Stork, “Pattern Classification” Wiley – Inter science
Publication, 2001.
Wikipedia, URL: http://en.wikipedia.org/wiki/E-mail_address_harvesting visited on Apr, 30th, 2009.
Freshmeat website: URL:http://freshmeat.net/ visited on Mar, 10th, 2009.
Dating of Active Main Fault Sample by use of
Infrared Stimulated Luminescence
M. Hicabi Bölükdemir1*, Güneş Tanır1
Abstract
The optical dating technique is increasingly using to provide for the age assessment of detrital sedimentary
deposits. This technique has been demonstrated to obtain accurate deposition chronologies for up to 800 ka
although 150 ka is more typical. In this study it is aimed to determine the dating of Marmara fault sample using
infrared stimulated luminescence (IRSL) technique and to test the luminescence signals bleaching during the
fault movement. The sample was taken from Marmara Sea at the north of Turkey. The multiple-aliquots and
single-aliquot procedures were used to obtain the equivalent dose (ED). The age found as 5800±390 year
refers to the last deposition of the sediment. This work indicates the importance of environmental changes for
the dating of geomorphologic processes and it is one of the novel applications of IRSL dating technique.
Keywords: IRSL, Optical dating, Fault sample, Equivalent dose, Dose rate, Marmara Sea.
Infrared Uyarmalı Lüminesans ile Aktif Ana Fay Örneklerinin Tarihlendirilmesi
Özet
Optik tarihlendirme tekniği birikinti sedimentlerin tarihlendirilmesi için gittikçe artan bir şekilde
uygulanmaktadır. Bu teknikte, 150 ka’ya kadar ölçümler tipik olsa da 800 ka’ya kadar da doğru birikinti
kronolojisi elde edilmektedir. Bu çalışmada Infrared Uyarmalı Luminesans tekniği kullanarak Marmara fay
örneklerinin tarihlendirilmesi ve fay hareketi esnasında lüminesans sinyalinin sıfırlanmasının test edilmesi
amaçlanmıştır. Kullanılan örnek Türkiye’nin kuzeyindeki Marmara denizinden alınmıştır. Eşdeğer dozun
elde edilmesinde çok tablet ve tek tablet yöntemleri kullanılmıştır. Alınan sedimentlerin son birikinti
süresi 5800±390 yıl olarak bulunmuştur. Bu çalışma jeomorfolojik süreçlerin tarihlendirilmesinde çevresel
değişikliklerin önemini göstermektedir ve IRSL tarihlendirme tekniğinin yeni uygulamalarından biridir.
Anahtar Kelimeler: IRSL, Optik tarihlendirme, Fay örneği, Eşdeğer doz, Doz hızı, Marmara denizi.
1 Gazi University, Faculty of Arts and Sciences, 06500, Ankara-Turkey
* e-mail: [email protected]; fax: +099 (312) 212 22 79
15
Dating of Active Main Fault Sample by use of Infrared Stimulated Luminescence
Introduction
Huntley et al. (1985) were the first to use the Optically Stimulated Luminescence
(OSL) technique for the dating of sediments. Hütt et al. (1988) first showed that it was
possible to stimulate a luminescence signal from feldspars using optical stimulation in
the near infrared.
Recent advances in luminescence dating have led to increasing applications of the
technique to sediments from the depositional environmental samples. Nowadays this
technique is used in interdisciplinary works providing chronological data for deposit.
In the applications of luminescence to the dating of geological materials, luminescence
signals are used to estimate the amount of ionizing radiation to which the sample has been
exposed since burial (e.g. Aitken 1998). This quantity is named as the equivalent dose
(ED). There are two potential approaches to measure ED namely multiple-aliquots and
single-aliquot. Recently much effort has been expended to determine this quantity using
several procedures (e.g. Wintle 1997; Jain et al. 2003; Duller 1995; Stokes 1999; Tanır
et al. 2000, 2005; Hütt & Jaek, 2001). The ED determination for the sample used in this
study has been carried out using both multiple aliquots and single aliquot procedures.
Marmara sample used in this study was collected from the North Anatolian Fault
(NAF) zone, one of the most active zones in the world. NAF is a natural laboratory
for researchers on faulting and earthquake studies. Because of stream in Marmara Sea,
the age of this zone is not very clearly known. It is noticed that the luminescence ages
may be indicated that the last earthquake occurred. Knowledge on large earthquakes (M
≥ 7.0), geology and fault kinematics is used to analyze conditions that favor isolated
seismicity, clustered earthquakes or propagating sequences along the North Anatolian
Fault (NAF) and the Sea of Marmara pull-apart. Earthquakes along the NAF tend to
occur where previous events have increased the stress, but significant isolated events in
the Sea of Marmara region (1894, 1912) have occurred, suggesting the secular loading
has been the determining factor. Non-uniform stress relief during the 18th century
sequence explains the occurrence of isolated events in Marmara in 1894 and 1912. As a
consequence, the well known 20th century sequence along the NAF has not propagated
as a sequence across the Sea of Marmara. The most linear part of the NAF across
northern Turkey behaves as a single fault segment, accumulating stress during hundreds
of years and rupturing entirely during very short periods. The Marmara pull-apart fault
system behaves as a major geometric complexity, stopping or delaying the progression
of earthquake clustering and propagating sequences. Fault zones interact with each other
at a very large scale (Pondard et al., 2007).
Recent advances in luminescence dating have led to increasing application of the
technique to sediments from a wide range of depositional scenarios. To determine the
accurate age for these sediment samples is an important effort for palaeoenvironmental
reconstruction that can be undertaken based on the age chronology. Because of this, the
accuracy of ED determination has to be proven in different depositional environments.
16
M. Hicabi BÖLÜKDEMİR, Güneş TANIR
For this reason in the work, the sample that was collected from the Sea of Marmara was
investigated to obtain the ED using both the multiple-aliquots and the single-aliquot
procedures. This work may help to relatively interpret the fault event in Marmara, and to
understand the deposition chronologies of sediments in the floor of Marmara Sea.
Experimental Procedures
Apparatus
The apparatus used (OSL dating system 9010 reader) has been developed by Spooner
et al. (1990). All data were collected using an IRSL add-on unit for the 9010 automated
readers, which uses TEMT 484 IR diodes run at 40 mA giving a power of about 30 mW/
cm2 at the sample. Luminescence was detected using a Thorn EMI 9235 QA coupled to
filters Schoot BG 39 (transmission band 340-620nm) photomultiplier (PM) tube. The αcontribution was measured using an Elsec 7286 low-level alpha counting system using
an EMI 6097 B, photomultiplier. The background was typically 40cps as compared to
the sample signal of a few thousand cps.
Geological Zone
The sample has been taken from Marmara Sea at the north of Turkey (Figure 1).
The north Anatolian fault (NAF) in the sea of Marmara originated some 2×105 year ago
(Pichon et al. 2001), by cutting across the older basin fabric generated by a dominant
NNE-SSW extension before it began taking up major mention in the Pliocene (e.g.
Pichon et al. 2001). Its tectonics was poorly known in its high potential for producing
large earthquakes.
Figure 1. The northern shelf of the Marmara Sea at the north of Turkey.
17
Sample Preparation
All laboratory processes of sample preparation and luminescence measurement were
carried out in subdued red light. The samples were gently crushed to suitable size with
a agate mortar after removing 2cm outlayer and the core has been obtain. Thus, the
core was extracted from sample for dating. All raw samples were treated with 10% HCl
for 40 min and 40% H2O2 for 20 min at 22 oC to remove carbonate and organic matter,
sequentially. The sample was dried and sieved and then sedimentation was used to select
the size of fine grains (<20µm): The sample was washed in distilled water then in acetone
and a suspension of grains was obtained. Then the grains were suspended in acetone and
mounted with silicone oil on aluminum discs of 9.9mm diameter and 0.5mm thickness
as aliquot for measurements. The alpha counting was performed by spreading a thin
layer of dried, powdered sample on a 42mm diameter ZnS screen, positioned in a sealed
Plexiglas holder. The potassium content of the sample is 2.287%.
Determination of Equivalent Dose
To see the sample’s response to IR light, at first one aliquot of sample was illuminated,
from which the bleach time of the sample was specified. The IRSL decay curve from the
sample is shown in Figure 2. It is seen from Figure 2 that the traps were emptied in 200
s.
Figure 2. IRSL ��
decay curve of Marmara fault sample. The bleach time of the sample
was specified from this graph.
For OSL dating, it is important to select a preheating procedure which is necessary
to eliminate the thermally unstable IRSL components. The preheat procedure of 5 min at
18
220 °C on the basis of a natural dose/(natural+additive) dose ‘plateau’ test has been used
for the multiple-aliquot dating, as originally developed by Rhodes (1988). Also various
preheat conditions have been proposed, e.g., 10 min at 220 °C (Tanır et al., 2000), 1 min
at 220 °C (Williams et al., 2006) and 3 min at 205 °C (Atlıhan and Meriç, 2008). In this
study, all the aliquots were preheated at 220 °C for 2 minutes after irradiated.
In order to determine the equivalent dose using multiple aliquots procedure the four
sets of aliquots (there are four aliquots in each set) were prepared and exposed to 0, 4, 8
and 16 Gy beta doses. IRSL growth curve was plotted by taken the total IRSL count in
300s and then extrapolated to dose axis to determine ED (Figure 3).
Figure 3. The ED determination using multiple aliquots procedure for only four aliquots.
ED=14.73±0.12 Gy.
In the single aliquot procedure, the three aliquots were prepared. They were given 0, 4,
8 Gy beta-doses and the Single Aliquot Regeneration Additive Dose (SARA) procedure
was applied by excepting the step for the calculation of D (Calculated Dose) in the
original SARA (e.g. Duller 1991). The complete IRSL signal from each aliquot was
measured to define regeneration signal level: L(β1), L(β2), L(β3). The ED was calculated
by plotting the line against laboratory β-doses-calculated doses (Figure 3). The details
of the steps for this procedure can be seen in the work carried out by Tanır et al. (2005).
It can be seen from the Figure 3 & 4 that the ED values are 14.73±0.12Gy and 14.86±
0.14Gy respectively.
19
Figure 4. The obtained D-values were plotted as a function of the added doses given to
the aliquots before measurements of the IRSL signal. The regression line is
extrapolated to find the intercept with the x-axis, which is taken to be the true.
ED= 14.86±0.14 Gy, namely true palaedose.
Determination of Annual Dose-Rate and Age
The annual dose was calculated from the concentrations of U, Th by using αspectrometer and K by atomic absorption. An α-efficiency of 0.07 was used Ulusoy
(2004). The contribution of cosmic rays was neglected and water attenuation was
considered (moisture content: 100%). The calculation of the dose-rate of Marmara
Sample was performed by AGE code which is included into the OSL-9010 dating system.
The annual dose and age values were also given in Table 1.
Table 1. The estimate of age for Marmara sample. Th and U contents are 10.41 and
0.43 counts/1000 s respectively. K content is %2.287. Total random error is
%3.7; total systematic error is %6.2 and total error %6.6.
Methods
20
IRSL multiple-aliquot
ED (Gy)
14.86±0.14
Annual-dose (Gy/1000year)
Age(year)
IRSL single-aliquot
14.73±0.12
2.528
5830±390
2.528
5880±390
In principle the age is obtained from the equation Age = ED / Annual dose-rate.
The dose-rate represents the rate at which energy is absorbed from the flux of nuclear
radiation. Dose-rate measurement is evaluated by assessment of the radioactivity (U, Th,
and K) of the sediment sample and the age of the sample is found.
Results and Discussion
The multiple-aliquots growth curve coincides very well with that from single-aliquot
procedure. This agreement gives us confidence in the reliability of the growth curves from
both procedures. The age found in this work refers to the last deposition of the sediment
and provides a time scale for recurrent surface ruptures on a fault. The luminescence
signals bleaching during the fault movement can be tested by using IRSL. As seen from
Table 1, according to this work the sediments from NAF sample in the 230 cm depth
have started to accumulate approximately 5800±390 year ago or signals from them has
been zeroed during the fault movement 5800±390 years ago. That is dating value is the
burial time of the sample from NAF.
Assuming total zeroing, the level of IRSL measured in the sediment sample relates
to charge accumulation only since the last depositional cycle. Luminescence age help
to provide a time scale for recurrent surface reptures on a normal fault in the Marmara
Sea.
In the IRSL dating technique for many sedimentary environmental, it can be safely
assumed that the geological IRSL is completely zeroed during transport and depositional
and the gross IRSL measured in the laboratory is related entirely to charge trapped during
the burial period (e.g. Stokes 1999).
Optical Stimulated luminescence dating method provides an accurate index of the
period of time since the deposition in many sedimentary environments. It is powerful
tool in geomorphologic research, providing age control for sediments in range 0-150.000
year. To determine the accurate age for sediment samples is an important effort for
palaeoenvironmental reconstruction. Optical dating method allows direct assessment of
depositional dynamism.
The IRSL signals present in sedimentary feldspars are being increasingly understood
and new dating protocols are being developed. We believe that this study can contribute
to the systematic of IRSL investigations on dating. It is necessary to increase the number
of dating studies of geological samples.
Acknowledgements
This work was supported by the project of Gazi University numbered F.E.F. 05/200319 and we thank TUBİTAK for collecting the sample used in this study.
21
References
Aitken, M.J., An introduction to optical dating. Oxford University Press, Oxford, 1998.
Atlıhan, M.A. and Meriç, N. Applied Radiation and Isotopes, 2008, 66(1), 69-74.
Duller, G.A.T., Nuclear Tracks and Radiation Measurements, 1991, 18, 371-378.
Duller, G.A.T., Radiat. Meas., 1995, 24, 217-226.
Huntley, D.J., Godfrey-Smith, D.I. & Thewalt, M.L.W., Nature, 1985, 313, 105-107.
Hütt, G., Jaek, I., Tchonka, J., Quaternary Sci. Rev., 1988, 7, 381-385.
Hütt, G., Jaek, I., Proceedings of the Estonian Academy of Sciences Geology, 2001, 50, 214-232.
Jain, M., Bøtter-Jensen, L., Singhvi, A.K., Radiat. Meas., 2003, 37, 67-80.
Pichon, X.L., Şengör, A.M.C., Demirbağ, E., Rangin, C., İmren, C., Armijo, R., Görür, N., Çağatay, N.,
Mercier De Lepinay, B., Meyer, B., Saatçiler, R., Tok, B., Earth and Planetary Sciences Letters, 2001,
192, 595-616.
Pondard N., Armijo, R., King, G.C. P. , Meyer, B. and Flerit, F., Geophys. J. Int., 2007, 171, 1185–1197.
Rhodes, E.J., Quaternary Sciences Reviews, 1988, 7, 395–400.
Spooner, N.A., Aitken, M.J., Smith, B.W., Franks, M., Mcelroy, C., Radiat. Pro. Dosim., 1990, 34, 83-86.
Stokes, S., Geomorphology, 1999, 29, 153-171.
Tanır, G., Arıkan, N., Şarer, B., Tel, E., J.Environ.Radioac, 2000, 51, 363-370.
Tanır, G., Şencan, E., Bölükdemir, M.H., Türköz, M.B., Tel, E., J.Environ.Radioactiv, 2005, 84, 409-416.
Ulusoy, Ü., Quaternary Sciences Reviews, 2004, 23(1-2), 161-174.
Williams, M.A.J., Pal, J.N., Jaiswal M. and Singhvi, A.K., Quaternary Sciences Reviews, 2006, 25 2619–
2631.
Wintle, A.G., Radiat. Meas., 1997, 27, 769-817.
22
Wolfdietrich Schnurre’nin
‘Karşı Çıkmak Gerekiyordu’ Kitabını
Oluşturan Kısa Hikâyelerin Savaş Sonrası
Alman Edebiyatında Rolü
Birkan Kargı*
Özet
Almanya’da İkinci Dünya Savaşı’ndan hemen sonraki dönemi ‘Çoraklaşma’ süreci diye adlandıran Wol-
fdietrich Schnurre’nin, Günter Eich ve birkaç arkadaşıyla birlikte Alman dili ve edebiyatını militarist söy-
lemlerden uzaklaştırma ve geliştirme gayretleri önemli rol oynamıştır. Bu bağlamda W.Schnurre’nin 1945 ve
1950 yıllarını kapsayan Türkiye’de ‘Karşı Çıkmak Gerekiyordu’ (Man sollte dagegen Sein) adlı kitabında yer
alan öykülerin üslup incelemeleri yazarın ve yapıtlarının daha iyi değerlendirilmesine olanak sağlamaktadır.
Araştırmada kitaptaki öykülerin dili aracılığıyla yazarın okuyucularla, öykü kişilerinin birbirleriyle iletişim
kurarlarken Schnurre’nin sözbilimsel açıdan neleri önemsediği ve bunları nasıl aktardığı betimlenmiştir. Bu
amaç doğrultusunda W. Schnure’nin hayatı ve sanat anlayışı yanında kısa hikâyelerindeki söze, cümleye
ve düşünmeye dayalı üslup unsurları, karşılıklı konuşmaların üstlendiği roller örneklemler yardımıyla ince-
lenmiştir. Yazarın kısa hikâyelerinde aktarmak istediği, “savaştaki insan sorununu” çelişkiyle birlikte iletip
okuyucuyu, düşünüp karar vermede özgür bırakmıştır. Bu yaklaşım yazara özgü bir ironi anlayışı oluştur-
muştur. Özentisiz konuşmalar, kısa ve öz ifadeler, yarım kalmış tümceler, benzetmeler ve retorik sorular kısa
hikâyeleri dinamik, özgün ve farklı kılmıştır.
Anahtar sözcükler: Karşılıklı konuşma, İroni, Çoraklaşma, Kısa hikâye
* Ondokuzmayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Yabancı Diller Eğitimi Böl, Kurupelit kampusü
SAMSUN
23
Wolfdietrich Schnurre’nin ‘Karşı Çıkmak Gerekiyordu’ Kitabını Oluşturan Kısa Hikâyelerin Savaş Sonrası
The role of the short stories consisting the book of Wolfdietrich Schnurre’s “Need
to oppose” on post-war German Literature
Abstract
W. Schnurre G. Eich and his friends, naming the time just after the 2nd world war in Germany as the
‘Barren Period’, have played an important role in this terms of developing and protecting the German
language and literature from militarist dictions. In this respect, W. Schnurre, among the stories in his book
titled ‘Need to Oppose’ including the years 1945-1950, has made it possible to evaluate and investigate his
style in his books. In this research, with the help of the language used in these short stories, while the writer
and the readers and the characters in the story, have been communicating with each other, what things W.
Schnurre have considered important in terms of rhetoric and how he reflected all these have been described.
For this purpose, besides his life and sense of art, elements of style and the role of communication, depending
on the speech, syntax and thought in his short Stories, have been researched with the help of samplings. The
writer has left the readers free to think and give their decisions by reflecting the problems of the people in the
war through contrasts. This approach has formed a sense of irony characteristic to the writer himself. Careless
speeches, short and pricise expressions, unfinished sentences, similes, and rhetorical questions have made the
short stories dynamic, original and different.
Keywords: Dialog, Ironic, Barren period, Short story
Giriş
Nazi rejiminin hükümranlık sürecinde baskıcı militarist yapılanmasının Alman dili
ve edebiyatını yeniden yapılandırma ve yönlendirme gayretleri yaşama dair sorunların
dile getirilmesinde önemli boşluklar ve kopukluklar oluşturmuştur. Savaşın bitiminden
hemen sonra ‘çoraklaşma’ (Kahlschlag) dönemi diye nitelendirilen bu geçiş döneminde
Wolfdietrich Schnurre’nin edebiyat ve dil çalışmaları oldukça önemli olmuş ve diğer
yazarlara öncülük etmiştir. W. Schnurre bu amaç doğrultusunda en büyük desteği Günther Eich’ta bulmuş ve birlikte 1945’ten sonra totaliter yönetimin militarist söylemlerle
sınırlamaya çalıştığı Alman dili ve edebiyatını özgürleştirmeye ve olumsuz etkilerden
temizleyip geliştirmeye gayret etmişlerdir. Bu nedenle, bu çalışmanın amacı, Wolfdietrich Schnurre’nin birçoğunu erken dönem yapıtlarının oluşturduğu ‘Karşı Çıkmak Gerekiyordu’ (Man sollte dagegen sein) adlı kitabında toplanan kısa hikâyelerinin anlamsal
ve sözdizimsel düzlemlerinin yanı sıra figürlerin ‘karşılıklı konuşmalarından’ oluşan diyalogların iletişimsel analizlerini de yapmak ve sanat anlayışına yetkin bir çözümleme
getirerek dönemsel edebi değişimlerdeki rolünü daha anlaşılır kılmaktır. Bu bağlamda
‘biçembilimin’ bir yazınsal iletişim süreci olması (Simpson, 1993, 4) nedeniyle yazarın
iç dünyasının dışa yansımaları, dış dünyadaki gerçeklere karşı geliştirdiği tepkileri, yapıtlarındaki öykü dili (Halliday, 58-58) yardımıyla, hem yazarın değer yargılarını hem
de toplumu etkileyen dönemsel değişkenlerin dile getiriliş biçimi daha anlaşılır hale getirilecektir. Sonuç olarak kitaptaki öykülerin dili aracılığıyla yazarın okuyucularla, öykü
24
Birkan KARGI
kişilerinin birbirleriyle iletişim kurarlarken Schnurre’nin neleri önemsediği ve bunları
nasıl aktardığı betimlenecektir
Her yazınsal metin özel bir dil kullanımının ürünüdür ve incelenebilmesi için metin bağlamında bulunan anlama ulaşılmasını gerekli kılar. Bu amaç doğrultusunda 20.
yüzyılda yapısalcılığın yardımıyla, sözbilim, yazınbilim ve biçembilim, söylemlerin etkinlik ve fonksiyonlarının incelenmesinde önemli fırsatlar sağlamıştır. Anlamsal ve sözdizimsel özellikler, retorik unsurlar, karşılıklı konuşmalar yazınsal metinlerde yapısal ve
içerik bütünlüğü oluştururlar. W. Schnurre’nin bu araştırmaya konu olan kitabındaki dil
olgularının etkinlik ve fonksiyonları incelenirken L. Spitzer’in görüşleri önemsenmiştir.
L. Spitzer metinleri bir bütün ve sürekliliği olan bir yapı olarak tanımlamaktadır. L.
Spitzer’in amaçladığı gibi W. Schnurre’nin ‘Karşı Çıkmak Gerekiyordu’ kitabında yer
alan kısa öykülerden hareketle, yazarın dile etkisi araştırılırken, yapıtta aktarılan dünya
görüşüyle yazarın görüşleri arasındaki yansımaları göz önüne alan ve bu yönüyle biçembilimin sınırlarını aşan yapısal ve hümanist bir inceleme yöntemi benimsenmiştir.
Bu kitapta savaş ve sonrasındaki dönemde birbirinden farklı, ancak ortak kaderi
paylaşmak zorunda kalan çaresiz, umutsuz insanların oluşturduğu yaşam mücadeleleri ve insan olmanın sınırları ele alınmıştır. Savaştaki cephe doğrudan anlatılmamasına
rağmen, varlığı ve neden olduğu yıkıcı etkisi, geriye kalan doğa artıkları ve tükenmiş
insanlar aracılığıyla okura yansıtılmıştır. Cepheye gitmek zorunda kalan çocuklar (Cepheye Yollanırken), çocuğunu açlığa kaptıran kaçaklar (Kaçaklar), Rus steplerinde yollarını kaybeden kaçak Alman askerleri (Dönüş), kadere, silahlanmaya, savaşa karşı çıkan
(Gömme, Karşı Çıkmak Gerekiyordu, Göl Kıyısındaki Ev), yüzlerini kaybeden insanlar
(Bir Taksi Şoförünün Tümen Rahibine Mektup, Sınır) ve ayrımcılığa direnenler (Yöne
Arkadaşımdı) konu edilmiştir.
Wolfdietrich Schnurre
Wolfdietrich Schnurre 27 Ağustos 1920 yılında Frankfurt’ta doğmuştur. 1939 yılında İkinci Dünya Savaşı’na katılmış, ancak savaş karşıtlığı nedeniyle cezalandırılmıştır.
Savaş sonrası Wolfdietrich Schnurre ‘Gruppe 47’ adlı edebiyat sürecinin kurucuları arasında yer aldı. 1950’den sonra serbest yazar olarak yoluna devam ederek “yeni gerçekçilik” eğiliminde eserler vermiştir. Bu dönemde yazar “geleneksel betimleme” olgusunu
bırakıp “insan merkezli” anlatıları tercih etmiştir. 1983 yılında Georg Büchner ödülünü
almış ve 1989 yılında ölmüştür. Wolfdietrich Schnurre, hümanist ve barışçı bir insan
olması nedeniyle yapıtlarında Nazi Almanya’sında, savaş ve savaş sonrasında bir başına
kalmış insanı ve onun açmazlarını işleyerek savaş karşıtlığı oluşturmaya ve insanları
daha güzel bir geleceğe yönlendirmeye çalışmıştır.
25
Wolfdietrich Schnurre’nin Sanat Anlayışı
1949 yılında Weyrauch ile Schnurre savaş sonrası Alman edebiyatı sürecinin ilk dönemini kimi otoritelerin benimsememelerine rağmen ‘Çoraklaştırma’ (Kahlschlag) ve
güncel politikalardan uzaklaşma anlamını içeren ‘Fildişi kuleden inme’ (Auszug aus
dem Elfenbeinturm) terimleriyle tanımlamaya çalışmışlardır. Bu terim, totaliter rejimin
sebep olduğu yıkımda sadece hayatta kalabilmek için çabalayabilmiş bir kuşağın kendilerinin sıfırdan başlamak zorunda kaldıklarını ifade eden bir terim olarak görülmüştür.
(Aytaç, 1983, 609)
Wolfdietrich Schnurre’nin de ekin bilgisinin oluşmasına etkisi olan esir kampları ve
savaşın yarattığı dehşet, dil ve edebiyata da yansıyarak kelimelerin, harflerin, kavramların anlamlarının olumsuz olarak değişmesine neden olmuş ve totaliter rejim tarafından
sadece amaçlarına uygun olarak şekillendirilmiştir.
“Man muss sich als Autor allerdings klar darüber sein,dass Auschwitz und die
Greuel dieses Kriges die Buchstaben, die Wörter, die Begriffe erst recht die
Symbole verändert haben, was dazu zwingt, sie andres zu gebrauchen als
bisher. Ich weiss nicht, worin diese Veränderungen bestehen, Aber ich spüre sie:
die Wörter sind schwer geworden, die Sätze störrischer, die Begriffe konkreter,
die Symbole haben sich abgenutzt.” (Schnurre,1967, 31)
W. Schnurre kendisi gibi savaş sonrasında ürün veren tüm yazarlarında görevleri ve
içinde bulundukları olağandışı durumların yarattığı sonuçlarla ilgili düşüncelerini ‘Man
sollte dagegen sein’ kitabının ve ‘Karşı Çıkmak Gerekiyordu’ adı altında yayınlanan
Türkçe çevirisinin arka kapağında yer alan ‘Savaş sonrasında yazılanlar, yazar olmayı
amaçladığımız için yazılmamış, başka bir çare olmadığı için yazılmıştır. O dehşetli savaş
deneyiminin sonunda bir uyarı olarak yazılmıştır’ ifadesiyle belirtmiştir. Bu durum dönem yazarları için zorunluluktan doğan kaçınılmazlık olarak da özetlenebilir.
“Man fingt damals nicht an zu schreiben, weil man sich vergenommen hatte,
Schriftsteller zu werden. Man schrieb aus Erschütterung und Empörung. Man
schreibt, weil einem die furchtbaren Erfahrungen eine neue Lehre aufzwangen.
Man schreibt, um zu warnen” (W.Schnurre,M.S.D.S.).
Wolfgang Borchert’in gerçeklerin ve insanın doğrudan anlatıldığı gramerden uzak
bir dil kullanılmasını öneren üslubu W. Schnurre de benimsemiş ve dili kabadayı dili
olmaktan çıkarıp geliştirmeye çalışmıştır. Savaştan sonra her şeyini kaybetmiş, sadece hayatta kalmaya çalışan insanların gerçeklerini basit, anlaşılır, insancıl ve somut bir
üslupla yazmaya çalışmıştır. Koşulların oluşturduğu dilden hoşnutsuzluğunu aşağıdaki
alıntıda ‘boğucu’ ve ‘çorak’ olarak dile getirmiştir.
“Die Nazijahre und die Kriegsjahre hatte sie unrein gemacht. Sie musste mühsam
wieder. Wort für Wort abgeklopft werden. Jedem und jedem Adjektiv gegenüber
26
Birkan KARGI
war vorsicht geboten. Die neue Sprache, die so entstanden, war nicht schön. Sie
wirkte keuchend und kahl.”(Widmer, 1966, 11)
W. Schnurre, Hans-Werner Richter ve Alfred Andersch ile birlikte edebiyat ve yayıncılıkta seçkinciliği arayan, demokrasinin pratik uygulanış metotlarını vurgulayan
ve kolektiflikten uzak duran ‘Gruppe 47’ akımına katılmış ve 1950’den sonra serbest
yazar olarak üretmeye devam etmiştir. Eserlerinde tasvirleri az, formalist, uzun cümlelerin yerine art arda dizili ve çağrışıma dayalı kısa cümleler göze çarpmaktadır. Ayrıca
yapıtlarında ‘suç ve suçluluk’ motifi önemli bir yer tutmaktadır (Schnurre, 1948, 45).
Yazılarının gücü olumsuzluklar içindeki yalnız ve çaresiz insanı ironik bir tarzla dile
getirmesinden kaynaklanmaktadır. Aynı bağlamda Schnurre hikâyelerinde insani değerlerle içinde yaşanan gerçeklerin oluşturduğu çelişkileri öncelemiştir. (Selçuk, 1996, 2).
Dramatik gerilimin oluşmasına yardımcı olan bu çatışma, içerisinden geçilen süreçte
insanın nasıl olabileceği değil, nasıl olduğunun anlaşılmasına yardımcı olmuştur.
Berlin’in İkinci Dünya Savaşı sonrasında siyasi ve coğrafik bölünmesiyle birlikte
yaşadığı döneme eleştiri yönelterek ‘angaje’ yazarlar arasında yerini almış ve konuyla
ilgili olarak düşüncelerini şöyle dile getirmiştir:
“Denn der angagierte Schriftsteller glaubt, dass der Literatur die schöpferische
Kraft innewohne, dem Menschen sein verlorenes Gesicht wiederzugeben,ihn
aus der Anonymitat zu befrein,ihn gegen den Anspruch der Masse,gegen die
Walzele der Politik zu verteidigen, ihm als Waffe gegen den Terror den Mut zu
sich selbst einzulössen.” (Schnurre, 1948, 45)
Angaje yazarlar edebiyatın yaratıcı gücüne inanarak, savaşın olumsuzlukları nedeniyle kendi olmaktan çıkıp başkası olmuş insanı tekrar kendine getirmeyi, onu anonimlikten
kurtararak bireyselleştirmeyi, politika ve çoğunluğun baskısına karşı savunmayı ve teröre karşı cesaretlendirmeyi denemişlerdir. Schnurre’nin bu söylemi Alman edebiyatında
‘yeni gerçekçiliğin’ ivme kazanmasına yol açmıştır. Ne natüralizmin saniye üslubu ne de
ekspresyonizmin haykırışları gerçeği dile getirmede yeterli bulunmuş, felsefenin, sosyal
bilimlerin, sanat, edebiyat alanından, gündelik dilden, alınma yeni kelimelerin kullanılmasına özen gösterilmiştir. (Aytaç, 1983, 301). Geleneksel cümle yapısı terk edilmiş,
noktalı, virgüllü, kısa cümleler ve imajlar kullanılmış, grotesk ve ironiye yer verilmiştir
W. Schnurre çoğu yapıtlarında ironiyi bir üslup unsuru olarak kullanmak yerine bir
anlatım tutumu olarak tercih etmiştir. Bu yaklaşım ironiyi sadece üslup aracı olmaktan
çıkarmış ve onu yapıtlara asıl rengi veren ‘Kuşatıcı Öğe’ olarak tanımlanmasına yol
açmıştır. W.Schnurre’nin yapıtlarında ironinin oynadığı rol, insanın kendisinden kaynaklanmayan ancak içerisinde bulunduğu yaşam koşularının zorladığı karşıtlıkların ve
çözümsüzlüklerin nesnel bir bakış açısıyla değerlendirilip okurun şaşırmasını kolaylaştırmak ve bunun sonucunda oluşan ‘yadırgama’ sayesinde uyarıları anlaşılır kılmaktır.
27
W. Schnurre ironiyi yadırgatma yaratacak şekilde kullanmıştır. (İronik tavır). Ayrıca W.
Schnurre kısa hikâyelerinde dramatik gerilimi arttırılmak için beklenen ile gerçekleşen
arasındaki çatışmadan (Pratik ironi) yararlanarak kurgunun hem duygusal hem de düşünsel yönünün artmasını kolaylaştırmıştır. Sonuç olarak Schnurre’nin yapıtlarındaki ironik
anlatım, okuyucuyla metin arasında mesafe (Distanz) yaratarak yadırgatmayı sağlamış
ve illüzyonun kırılmasıyla okuru harekete geçirerek bilişsel üretime zorlamıştır.
Üslup Unsurları
Kısa öykülerde konular önemli olsa da başarısı indirgemedeki özgün üretim gücünden kaynaklanır. Kısa öykü için ima etmek, açıklamaktan daha önemlidir ve araç, gündelik dil ve anlamlarıdır. Hiçbir dil birimi tek bir kavramı yansıtmaz, her biri değişik
durumlarda değişik anlamlar kazanır.(Aksan, 1995, 73-75).Yazarlar sıradan olanı farklı
biçimde (Retorik) dile getirirler (Maingueneau, 1986, 69). Schnurre’nin kısa öykülerinde yer alan konuların önemi anlatımdaki özgün dil kullanılmasıyla daha da belirginleşmiştir. Savaş sonrası Alman Edebiyatı’nda dönemsel bir üslup anlayışı yerine yazarların
üslup anlayışları öne çıkmıştır. Bu nedenle savaşın hemen sonrasını çoraklaşma olarak
nitelendiren W. Schnurre’nin yapıtlarında indirgeme aracı olarak kullandığı üslup, yazarın dil kullanımını önemli kılmıştır.
Bu bağlamda ‘Yazarın Karşı Çıkmak Gerekiyordu’ adlı kitabında yer alan kısa hikâyelerindeki anlamsal ve sözdizimsel düzlemler ve figürlerin karşılıklı konuşmaları yazarın özgün dil ürünleridir. Yazarın yaratıcılığının temelini oluşturan dil ürünleri öykülerin
içindeki derinde yatan anlama ulaşılmasına olanak sağlar. Araştırmada, inceleme konusu
olan kitapla ilgili sözcüklerin, cümlelerin ifade gücüne ve düşünmeye dayalı üslup unsurlarıyla birlikte karşılıklı konuşmalardan örneklemler öne çıkarılmıştır.
Sözcüklerin İfade Gücüne Dayalı Retorik Üslup Unsurları
Beşinci yüzyılda Yunan dünyasında doğan retorik, güzel söz söyleme sanatı, hitabet
anlamında kullanılmış, yirminci yüzyılda da güzel konuşma sanatı olarak benimsenmiştir. Aristoteles’e göre retorik ikna edici söylemin kuramıdır ve bu söylemde yer alan
tekniklerin anlaşılmasını amaçlar. Söylem sanatı ve kuramı olarak kabul gören retorik
özellikle 1960’lardan sonra R. Barthes ve G. Genette’nin çalışmalarıyla yazınsal dil
incelemelerinin önemli kaynağı haline gelmiştir. Jakobson retorik figürleri eğretilemedüzdeğişmece olarak gruplarken, Genette eğretileme-düzdeğişmece ve kapsamlayış üzerinde durmuştur (Genette, 1972, 21.40). Aşağıda verilen retorik figürlerle ilgili tanımlamalar G. N. Pospelov’un Edebiyat Bilimi kitabından yararlanılarak yapılmıştır.
Mecaz: Bir sözün kendi öz manasıyla kullanılmayıp benzerlik veya benzetme yoluyla başka, farklı bir anlamda kullanılmasını içerir.
28
Birkan KARGI
‘Suratı bembeyazdı,kireç rengi oval bir levha;uyuyordu.’ (D.s.39)
‘Sein Gesicht war weiss,eine kalkig-owale Scheibe,er schlief. (R.s..32)
‘Dönüş’ adlı kısa hikayeden yapılan alıntıda, İkinci Dünya Savaşın’da cephede verilen emirleri karşı çıkmaksızın birer makine gibi yapmaları istenen, yorgun bitkin asker
Kuralla anlatıcı tarafından ‘oval levha’ olarak betimlenmiştir.
‘Hemen biraz sonra, ay göğün yıldızlı çorbasında küçücük, altından bir yağ
damlası haline geliverdi. Bu alabildiğine açıklık yerlerde herhangi başka bir
yerdekinden daha yükseklere çıkabiliyordu sanki’. (D.s3.7)
‘Bald war der Mond nur noch ein winzig goldenes Fettauge in der Sternbrühe des
Himmels. Es schien, er stieg hier daraussen viel höher als anderswo’. (R.s.30)
‘Dönüş’ adlı kısa öyküden yapılan bu alıntıda anlatıcının ayı ‘altından bir yağ damlasına’ benzetmesi, okura, esir kampından kaçan aç, susuz, yorgun ve yaralı iki Alman
askerinin ulaşmak istedikleri yerin artık eski güzel ülkeleri olmadığını anlatmak için kullanılmıştır. Bu benzetme ‘Sterntaler’ masalını anımsatmaktadır. Grim kardeşlerin derlemesinde yer alan anonim ‘Sterntaler’ masalı mutlu sonla bitmiştir. Ancak G. Büchner’in
‘Woyzeck’ adlı oyununda Büyükannenin ağzından anlatılan ‘Sterntaler’ adlı masal ise
her şeyini kaybetmiş bir çocuğun gökyüzünde parlayan aya ulaşmak için açlık, susuzluk
ve soğukla mücadelesi ve sonrasındaki hayal kırıklığı dile getirilmiştir. Zira gökyüzünde
parlayan ay dikenli bodur çalıların örttüğü ve pis kokan bir yerdir. İllüzyon kırılmasıyla
yaratılan mutsuz son dramın gelişimindeki olumsuzlukların habercisi olmuştur. Masaldaki çocuğun yolculuğuyla hikâyedeki askerlerin kaçışı arasında tematik bir paralellik
bulunmaktadır.
‘Savaş uşağı kahrolası’ diyor havagazı memuru,
‘üniformalı korkuluk, insan düşmanı, kan içici’
Yargıç kaşlarını çatıyor.’Doğru mu, davalı?’
(KÇG.s.51)
‘Kriegsknecht, verfluchter,sagt der Gasmann;
Uniformscheuche, Menashenschinder, Blutsauger
Der Richter zieht die Brauen zusammen.’Stimmt
das, angeklagteter’. (MSDS.s.41)
‘Karşı Çıkmak Gerekiyordu’ adlı kısa hikâyede, pasifistlik ve vatan hainliği ile suçlanan Hanne tarafından savaş ve savaşın aktörleri olan askerler ‘ölüm bekçileri ve ölümle
beslenen vampirler’ olarak tanımlanmıştır. Diyalog, savaşa ve silahlanmaya karşı duruşun nedenini çarpıcı bir resimle anlaşılır kılmaktadır. Aynı kısa hikâyede Hanne’nin
Schorsch’a söylediği ‘Şu kaynana zırıltısını elinize almayın artık, şeytan görsün üniformanın yüzünü ‘(S.69) ifadesinde, hiç susmadan ölüm getiren silahlar ‘kaynana zırıltısı’
(Knarre) (S.58) oyuncağı ile tanımlanarak savaşın bir oyun olmadığı ve hiçbir şeye çare
olamayacağı vurgulanmak istenmiştir.
Kişileştirme: Doğa görüngülerinin, bitki ve hayvan dünyasından görüngülerin, insanların bilinçli yaşam ve edimleriyle benzerlik temelinde özdeşleştirilmelerine dayanır. (
Pespelov, 1995, 366)
29
‘Ahmakıslatan kuvvetlenmişti,
Alaca karanlık damla damla aydınlanıyordu.
Parke taşlarının üzerinde ışıklar oynaşıyordu.
Bugün cepheye gidiyorsunuz dedi yüzbaşı
Evet, amca dedi çocuklar’. (C.Y.s.9)
‘Der Nieselregen nahm zu.
Dämmrung sickerte aus dem Grau.
Auf dem Kopfsteinpflaster spiegelten sich die Scheinwerfer
‘Ihr zieht heut ins Feld’ sagte der Hauptmann.
‘Ja,Onkel’ sagten die Kinder. (A.s.20)
‘Cepheye Yollanırken’ adlı kısa hikâyede, anlatıcı yağmurlu bir günün sabahında
gün ışığının sokağa vurmasını çocuklara ait ‘oynama’ eylemini kullanarak betimlemiştir. Zira geride oyun oynayacak kimse kalmamıştır. Yazarın asıl amacı, oyun çağındaki
çocukları bile cepheye savaşmaya gönderen düşüncenin okur tarafından sorgulanmasını
sağlamaktır.
‘Ölmek üzere olan ormandan geçti. Ağaçlara işaretler çizdi.(...) Daha sonra
sürülmemiş bir tarlaya ulaştı. Ondan sonrada bir köye; ölü bir köye.’ (K.s.30)
‘Er ging durch den sterbenden Wald. (...) Später kam er an einen unbestellten
Acker. Darauf auch in ein Dorf; das war tot. (ADF.s.25)
‘Ama yağmur daha hızlıydı. Daha orman epey uzaktayken yağmur adamı
yakaladı.’ (K.s.31)
‘Aber der Regen war noch schneller.Weit vor dem Wald noch holte er den Mann
ein.’ (ADF.s.26)
Alıntılar bir kadın, bir erkek ve küçük bir çocuğun savaş nedeniyle yanıp yıkılan ülkelerinden kaçışlarını anlatan ‘Kaçarken’ adlı kısa hikâyeden yapılmıştır. Karşılaştıkları
ormanların, tarlaların ve köylerin aynı geldikleri yöredeki gibi tahrip olması, insanlara
ait ‘ölüm’ kavramıyla anlatılmış ve savaşın olduğu her yerde ölümün çok sık ortaya
çıktığı vurgulanmıştır. Savaşın getirdiği ölüm, kısa hikâyede ‘ormanın ölümü’, ‘köyün
ölümü’ gibi sözcük zinciriyle artarak yoğunlaşmış ve sonunda ‘bebeğin ölümüyle’ en üst
seviyeye ulaşmıştır. Yazarın oluşturduğu bu sözcük zinciri gerilimin hikâyenin sonuna
kadar devam etmesine yardımcı olmuştur.
Aynı kısa hikâyenin ikinci alıntısında, ailesine bir parça kuru ekmeği yetiştirmek
isteyen adamın, doğayla girdiği yarış ve ‘yakalama’ eylemiyle kişileştirilen yağmura
yenilmesi hikâyenin dramatik gerilimini ve temposunu arttırmıştır. Yağmur ‘yakaladığı’
adamı içgüdüleri ve mantığı arasında seçim yapmaya zorlamış sonunda da içgüdüsüne
yenilen adam, ailesine götürmek için güçlükle bulduğu bir parça kuru ekmeği kendisi
yemiştir. Savaş, insanları dönüştürerek beklenen ve gerçekleşen arasındaki çelişkinin
doğmasına neden olmuştur.
‘Kurella arkasına dönüp baktığında, gece arkalarından yaklaşıyordu bile ve ay
yuvarlana yuvarlana geliyordu sanki’. (D.s.36)
‘Als Kurella sich umdrehte,war schon die Nacht hinter ihnen her,und der Mond
kam angerollt.’ (R.s.30)
30
Birkan KARGI
‘Dönüş’ adlı kısa hikâyede esir kampından kaçan Kurella ile Durek’e, canlılara ait
‘yaklaşmak’ ve ‘gelmek’ gibi eylemlerle tanımlanan gece ve ay eşlik etmektedir. Gökyüzündeki ay gibi Durek de, Kurella’ya kılavuzluk etmeye çalışmaktadır. Durek, Kurella kadar olmasa da ayaklarından yaralıdır ve ay gibi yavaş yavaş ilerlemektedir. Sanki
Durek’in düşünceleri ve yürüyüşü gökyüzüne yansımıştır. Yeryüzüne ve gökyüzüne kaygı ve korku hâkim olmuştur.
‘Aniden bir Banco hıçkırmaya başladı’ (Y.A.s.142) ‘begann plötzlich hektisch ein
Banjo zu schluchzen’ (J. s.40) Bu alıntıda, çalgı aletinin sesi insana ait hıçkırma eylemiyle anlatılarak daha sonra gerçekleşecek olan ‘zorunlu toplu göçten’ duyulan korku ve
kaygı önceden ima edilmiştir.
Alıntılarda cansız varlıklar canlılara özgü eylemlerle aktarılarak hikayeye hâkim olan
olumsuz atmosfer daha belirgin olarak vurgulanmıştır.
Benzetme: Sözcüklerin benzetme temeline dayalı olarak iki ayrı öğenin yan yana
getirilerek karşılaştırılmasıdır. Karşılaştırma ‘gibi’, ‘sanki’, ‘kadar’ veya ‘öyle’ gibi bağlaçlar yardımıyla dile getirilir. ‘Başına bir felaket çığı çöktü’ bir eğretilemedir. ‘Felaket
başına çığ olarak çöktü’ karşılaştırmanın ilk biçimi, ‘Felaket başına bir çığ gibi çöktü’ ise
düz karşılaştırma, bir benzetmedir.
‘Beze yarım bir ekmek sarılmıştı; taş gibiydi’ (K.s.30)
‘In das Tuch war ein halbes Brot eingebunden;es war hart.(AF.s.25)
‘Dişledi, çiğnedi, yuttu; Diz çökerek, tıkanarak; hayvan gibi ekmeği böyle yedi.’
(K.s.33)
‘Er biss hinein;er schlang;er schulugte:Kniend,würgend,ein Tier.so ass er es auf’
(AF.s.27)
Kaçış kısa hikâyesinden alınan ilk alıntıda yiyecek arayan aç ve yorgun adam bomboş bir köydeki terk edilmiş evde bir parça ekmek bulur ancak ekmek yenilmeyecek
kadar bayattır. Anlatıcı ekmeğin sertliğini vurgulayarak açlığın okurun gözünde daha
somutlaştırılmasına yardımcı olmuştur.
İkinci alıntıda ise amacını ve kendisini bekleyenleri unutan aç adamın içgüdülerinin
etkisiyle ekmeği yemesi, anlatıcı tarafından, düşünme yetisinden mahrum açlık güdüsüyle davranan ‘hayvan’ benzetmesiyle eleştirilmiştir.
‘Yanı başında duruyordu şimdi, Durek’ in kaputunun içinde ve incecik boynu bir
akbabanın boynu gibi fırlamıştı yakasından dışarı. Durek’ in üzerine eğildi. Karga
gibi bir sesle konuştu; Korkak köpek seni, bana yalan söyledin.’ (D.s.45)
‘Kurella stand neben ihm,in seinem,in Dureks Mantel,und der dürre Hals reckte sich wie der eines Geiers aus dem Kragen.Er beugte sich über Durek.Er
krachzte:’Du feiges Schwein,du hast mich belogen,’(R.s.37)
Durek’in rüyasında gördüklerini anlatan alıntıda iki kaçağın aç, susuz, yorgun ve
yaralı olarak devam ettirdikleri kaçışın artık sürdürülemez olduğu ve onlar için ölümün
31
çok yaklaştığı, cesetleri parçalamayı seven ‘akbaba ve karga’ gibi vahşi hayvan benzetmeleriyle vurgulanmıştır.
‘Tıkınıyor, diye düşündü, hayvan gibi tıkınıyor. Bir hayvan katmışım yanıma, bir köpek.’ (D.s.39)
‘Er frisst,dachte er frisst wie ein Tier. Ich habe ein Tier mitgenommen,einen Hund.’ (R.s.33)
Eğitimli bir insanın savaş ve açlık nedeniyle nasıl ruhsal ve bedensel travmaya uğrayarak yabanileşebileceği, Kurella’ya atfen Durek’in düşüncelerinde canlandırılmıştır.
Yazar eyleme dayalı karşılaştırma yardımıyla hayvan benzetmesini yapmış ve sadece
açlık dürtüsüyle davranan ‘köpekle’ Durek’i özdeşleştirmiştir.
‘Jüri üyelerinin gölgeleri duvara, kukuletalı Ku-Klux-Klan adamları gibi yansıyor.’
(K.Ç.G.s.51)
‘Die Schatten der Geschworenen flattern wie zuckerhütige Ku-Klux-Klan-Männer über die Wand.’ (MSDS.s.42)
Karşı Çıkmak Gerekiyordu adlı kısa hikâyeye ait bu alıntıda, savaşa ve yeniden silahlanmaya karşı olma düşüncesi nedeniyle vatana ihanetle suçlanan Hanne’yi yargılayan
yargı üyeleri ile Amerika’da ırkçılık yanlısı beyazların kurduğu ölüm organizasyonunun
üyeleri arasında anlamsal ve görsel bir benzerlik kurulmuştur. Amerika da zenciler 1960
öncesi her alanda eşitlik isterken Hane de, 1945 sonrası Almanya’sında her alanda fikirlerini söyleme ve tercihlerini yapabilme özgürlüğü peşindedir. Ancak bu uğraş Hanne’yı
içinde yaşadığı dönemin Almanya’sının ‘Ötekisi’ (zencisi) haline getirmiştir.
‘Gebe kadın alaca karanlıkta kocaman bir armudu andırıyordu. Gebe kadının
ayaklarının dibine leylek bacaklı öğretmen ilişmişti.’ (S.s.87)
‘Die Schwangere sah in dem Halbdämmer wie eine riesige Birne aus.Ihr zu
Füssen hockte,mit angezogenen Storchbeinen,der Lehrer.’ (G.s.73)
Sınırdan başka bir ülkeye kaçış yolunda bir dinlenme anına ait bu bebek ve leylek
öyküsünü anımsatan tablo, hikâyede daha önceden geçen’ henüz doğmamış olanlar bile
kaçacak yer arıyor bu ülkede’. (S.s.82) cümlesini bütünlemektedir. Kadının ayakları dibindeki leylek sanki çocuğu doğar doğmaz, özgür ve barış içindeki bir ülkeye götürecekmiş gibi beklemektedir.
‘Yöne kokarca gibi koksa da, hayli gülünç tavırlar takınsa da babam aldırmaz
görünüyordu.’(Y.A. s.140)
‘Obwohl Jenö wie ein Wiedehopf roch und sich auch sonst ziemlich seltsam
benahm- Vater ging drüber weg.’ (J.s.38)
‘Yöne arkadaşımdı’ adlı kısa hikâyeden yapılan alıntıda Yöne ‘kokarcaya’ benzetilmiştir. Nazi rejimi için farklı kültürlere, farklı yaşam şekillerine saygı yoktur. Hatta Almanya ve Almanlar için tehdit olarak algılanmışlardır. Bu nedenle Yahudiler, Çingeneler
ve özürlüler dışlanmışlardır. Çingene olan Yöne’nin doğal yaşamda kötü kokusuyla he32
Birkan KARGI
men fark edilen kokarcaya benzetilmesi babanın ‘aldırmaz görünümünün’ altında yatan
ayrımcılığı reddeden, tolerans düşüncesinin anlamını kuvvetlendirmiştir.
Çelişkili İfade: Anlam olarak karşı karşıya getirilen ve bu nedenle etkilemeli bir seslendirme yaratan sözcüklerin bağlantısından oluşan karşıtlığın özel bir çeşidine oxsimoron denir. Mantıksal çelişki içerir. Örn.: Hüzünlü sevinç.
‘Eski sevgili emirler.’ (K.Ç.G.s.72) ‘Liebe alte Befehle’ (MSDS.s.60) Aslında hiç bir
emir sevimli değildir. Pasifist kahraman bu karşıt ifadeyle savaşın tüm vahşetine rağmen
insanların daha hala geçmişten ders almadıklarını, yeniden kışlalara koşa koşa gittiklerini ve emir altına girmek istediklerini dile getirmek istemiştir.
‘Gott ölmüş’(G. s.14) ‘Gott ist gestorben’ (B.s.12) alıntısında yazar, soy isim olarak
kullanılan ve tanrı anlamını da içeren ‘Gott’ kelimesiyle savaş ve savaş sonrasındaki
insanlık dramlarına tanrının dahi dayanamadığını anlatılmak istenmiştir.
‘Dünya barışını savaş birliği grubu sizleri düzenlediği eğlenceye buyur ediyor.’
(K.Ç.G. s.71)
‘Kriegervereinsgruppe Weltfrieden lädt ein zum Betriebsfest.’(MSDS.s.60)
Karşı Çıkmak Gerekiyordu kısa hikâyesinden alınan bu alıntıda savaş sonrası yeniden silahlanmanın ve yeni bir savaşın yolunun açılabileceği ‘barış için savaş’ çelişkisiyle
çarpıcı bir şekilde eleştirilmiştir.’Sizi gidi sevgili cesur yumurcaklar’ (C.Y. s.11) ‘Liebe
tapfere Kerle’(A.s.22) Cesurluk küçük çocuklara ait bir özellik değildir. Bu çelişki savaşın, ülkenin tüm kuşaklarını nasıl tükettiğini ve savaşın, çocukları erken olgunlaştırdığını vurgulamak için kullanılmıştır.
Mübalağa: Bir şeyi ifade ederken, söylenmesi gerekenden fazlasını söylemek. Ancak
maksadı aşan ifadeler, okuyucu tarafından doğru algılanır.
‘Suratlardan bir duvar. Buz kesmiş. Donup kalmış bir aşağılama! Nefret! ...İnsan
bunlar yahu senin gibi insan bunlar!’ (K.Ç.G. s.64)
‘Wand von Gesichtern.Eisig.Gefrorner Hohn. Hass.’(MSDS.s.53)
Silahlanma karşıtı Hanne’nin tutumundan dolayı kendisini kovalayan silahlanma
yanlısı insanların öfkesini tanımladığı bu alıntıda abartı klimaxla birlikte yapılarak etkisi
kuvvetlendirilmiştir.
‘Adam yerdeki bir kertenkeleye bastı. Kertenkele ufalanıp toz oldu.’ (K.s.31)
‘Auf dem feld zertrat der Mann eine Eidechse. Sie zerfiel in Staub.’ (F.s.25)
Kaçarken adlı kısa hikâyesindeki bu alıntıda anlatıcı havanın sıcaklığını ve çevredeki
açlığın şiddetini ‘toz olma’ benzetmesiyle dile getirmiştir.
‘Erler dolaşıp duruyordu ortalıkta; hepside gencecik, terütaze ‘(S.s.84).
‘Die Soldaten schlenderten umher,
Posaunnengelsgesichtern.’ (G.s.70)
alle
mit
den
selben
blutjungen
33
Savaş ve savaşın sonuçlarının getirdiği bölünmenin, açlığın ve yıkımın ürküntüsünü
yaşamamış dışarıdaki askerlerin yaşlarına ve gençliklerine vurgu yapılarak yeni başlayan dönemin farklılığı betimlenmek istenmiştir.
Cümlelerin İfade Gücüne Dayalı Üslup Unsurları
Klimax, Antiklimax: Sözcük ve cümlelerin anlamca kuvvetlendirilerek içeriğinin
kademeli olarak arttırılması. Klimax olumlu, Antiklimax ise olumsuz olarak anlamın
güçlenmesidir.
‘ takımlar, bölükler, taburlar, tümenler, ordular!’ (B.T.Ş.T.M. s.26)
‘Truppe, Kompanie, Bataillon, Division, Armee’ (T.Ş.s.104)
Alıntı eskiden asker olan bir taksi şoförünün tesadüfen gördüğü savaş döneminde orduda rahiplik yapan din adamlarının ‘iki yüzlülük’ ve ‘samimiyetsizliklerine’ yönelttiği
eleştiriyi içermektedir. Din adına görev yapması gereken rahipler siyasilerin ve komutanların istediği gibi militarist söylemlerle kitleleri savaşa ve ölüme yönlendirmişlerdir.
Ölenlerin askeri düzendeki en küçük topluluktan en büyüğüne doğru artarak sıralanması
rahiplerin suçunun ne kadar büyük olduğunu etkili bir söylemle okuyucuya yansıtılmasını amaçlamıştır. Alıntının ikinci bölümünde ise rahiplerin aldatarak ölüme gönderdiği
sessiz yığınların öfkesi, doğanın artan öfkesiyle benzeştirilerek lirik bir şekilde dile getirilmiş ve anlatıma zenginlik katılmıştır. Doğaya ait nitelikler insanlar için kullanılarak
ifade gücü arttırılmıştır.
‘Sinirliydim. Koridorda gezinen oldu mu yerimden fırlıyordum hemen. Titriyordum. Kapıya yükleniyordum. Bağırıyordum. Yumruk sallıyordum. Sonunda pusuya yatmış bir hayvandan farksız oldum’ (K.Ç.L. s.77)
Zu unruhig.bei jedem schritt auf dem Gang fuhr ich hoch.Zitterte. Stemmte mich
gegen die Tür.Schrie. Schlug um mich.Lag auf der Lauer schliesslich wie ein
Tier.(MSDS.s.65)
Bu alıntıda da pasifist kahraman Herr Hesse’nin çoğunluklan farklı düşünmesi sonucu uğradığı haksız baskı nedeniyle duyduğu öfke artarak bir ‘dönüşüme’ yol açmıştır. Buradaki amaç baskının ötekiler üzerinde ne kadar etkili olduğunu, anlamsal olarak
yakın sözcüklerin adım adım birbirlerini güçlendirerek daha açık bir şekilde okuyucuya
yansıtmaktır.
Antiklimax:
‘Haykırdı,
‘Er schrie.Dann taumelte er. Dann sprach er.
Sonra sendeledi. Sonra konuştu.
Dann kroch er.Dann flüsterte er.
Sonra süründü. Sonra fısıldadı.
Dann blieb er auf dem Bauch liegen und bewegte
Sonra yüzükoyun yatıp kaldı ve dudaklarını kıpırdattı. Die Lippen.Dann war er still’.
Sonra, suspus oldu.’ (D. s.47) 34
(R.s.39)
Birkan KARGI
‘Haykırmayla’ başlayan söylemin gücü gittikçe azalarak ‘suskunluğa’ kadar gerilemiştir. Durek suçluluk duygusuyla geri dönüp arkadaşına yardım getirme düşüncesindedir. Bunu çok istemesine rağmen, fiziksel ve ruhsal konumu müsait değildir. İçerisinde
bulunduğu çelişik durum ‘sesin’ gittikçe azalmasını ifade eden eylem zinciriyle anlatılmıştır. Haykırmayla başlayan istenç, tükenişi ifade eden susmayla sona ermiştir. Savaş
koşutları, insani değerlerin oluşmasına fırsat vermemiştir.
‘Bir katil. Korkudan katil olmuş bir adam, dedi düşünceleri. İçi geçmiş bir hiç. Bir
sıfır’. (D. s.43)
‘Ein Mörder.Ein Mörder aus Angst sagten seine Gedanken.Ein haltloses Nichts.
Eine Null.’ (R.s.36)
Bu alıntıda da antiklimax,savaşın ve savaşın oluşturduğu koşulların insanlar üzerindeki olumsuz etkisini göstermek için kullanılmıştır. Durek’in bakış açısından, üniversite
eğitimi almış Kurella’nın, hayvandan da öte, bir ‘hiçe’ dönüşümü yansıtılmıştır.
Tekrarlar, söz ve söz öbeklerinin yazarın istek ve amaçları doğrultusunda yenilenmesini içerir. Sanatsal söylemde etki uyandırmak için bir ya da daha çok sayıda sözcük
yinelenmesini kapsar.
‘Çocuk durmadan vızıldıyordu, çünkü açtı. Kadında açtı. Ama kadının sesi çıkmıyordu ve adam ona dönüp baktıkça, gülümsüyordu; Adamda açtı.’ (K.s.29)
‘Das Kind schrie dauernd,dann es hatte Hunger.Auch die Frau hatte Hunger.
Aber sie war still und wenn der Mann zu ihr hinsah,dann lachelte sie; oder sie
versuchte es wenigstens. Der Mann hatte auch Hunger.’ (F.s.24)
Bu alıntıda ‘aç’ sözcüğünün yinelenmesi dramatik gerilimi artırma amacına yönelik
olarak kullanılmıştır. ‘Herkes açtı’ demek yerine aile bireyleri tek tek sayılarak ‘açlığın’
anlamsal gücüne ve ailenin içerisinde bulunduğu trajik duruma vurgu yapılmıştır.
‘Aman yarabbi, aman yarabbi, diye sızlanan yaşlı kadın, uykulu gözlerini ovuşturdu.’ (S. s.83)
‘Jeses, jeses,wimmerte die Alte und rieb sich den Schlaf aus den Augen; wenn
ich es bloss schaff.’ (G.s.68)
Sınır adlı kısa hikâyeden yapılan tekrarı içeren bu alıntı, hikâyede altı defa gerçekleşen değişimi vurgulamak için kullanılmış ve farkındalığı artırma rolünü üstlenmiştir.
Yaşlı kadın tekrarları hep uykulu gözlerle söylemiştir. Zira yaşanan kaosun uyandığında
sona ermesini ummaktadır. Ancak kaçışın başarısız olması üzerine gerçeklerle yüz yüze
gelmiştir.
‘Ama bunu kayıtsız şartsız yapmak zorunda kalacaksınız; kayıtsız şartsız! Çırılçıplak, Bay Rahip. Doğumdan yoksun, diyalektikten yoksun olarak’. (T.Ş.T.M. s.27) Yaşamdan yana olması gereken Rahipler insanları kitleler halinde ölüme göndererek büyük
suç işlemişlerdir. Bu suçun büyüklüğü ‘kayıtsız şartsız’ (unbedingt) ifadesinin tekrarlanmasıyla arttırılmıştır.
35
Hafifletme: Anlamca olumsuz ve sert söylemlerin daha basit ve daha olumlu çağrışımlar yapacak şekilde ifade edilmesidir.
‘Savaşta ölen babalar’ yerine ‘Şeref meydanlarında kalan babalar’ (C.Y. s.9), ‘Wie
eure Vater, die auf dem Feld der Ehre geblieben sind’ (M.s.20) ‘Savaşa gitmek’ yerine
‘Düşman üzerine yürümek’. (C.Y.s.10), ‘Da zieht ihr nun hin wider den Feind’ (M.s.219,
‘Hapishaneden çıkarmak’ yerine de ‘Kafesten çıkarmak’(D.s.38) ‘aus dem Kefig gelockt’ (R.s.31) ifadeleri kullanılarak sert söylemler yumuşatılarak okurun daha kolay
alımlaması sağlanmıştır.
Stakkato Stil: Basit ve tamamlanmamış kısa cümlelerden oluşur.
‘Rahip topallıyor, tabut ayağına düştü de ondan. Ölü dışarı yuvarlanmış. Yatıyor
orda öyle, solgun. Kampın gaz lambası ölüyü aydınlatıyor.Gri bir gömleği var,
sıska. Gülümsüyor.’(G. s.17)
‘Der Pfarrer hinkt; hat die Kiste aufn Fuss gekriegt. Der tot ist rausgefallen. Liegt
da, bleich. Die Azetylenlampen vom Lager leuchten ihn an. n graues Hemd tragt
er, ist hager, und an seinem Mund und im Bart etwas Blut festgetrocknet. Er
lachelt.’ (B.s.14)
Örnek alınan bu alie Luft anıtı tanrı anlamına gelen ‘kimsenin sevmediği, kimsenin
nefret etmediği’ Gott’un cenaze törenine aittir. Savaş öyle kanlı olmuştur ki ölümler
kanıksanmış hatta doğal hale gelmiştir. Gömme sırasındaki zorunlu katılan görevlilerin
tutumu kaba, duyarsız ve beceriksizdir. Tabutun düşürülmesi ve ölünün dışarı yuvarlanmasıyla oluşan traji-komik durum Stakkato stili cümlelerle örülerek, anlatı akışı hızlandırılmış, gerilim arttırılmıştır. Olumsuzlukların yarattığı beklentilerin aksine ölü için
kullanılan ‘gülümsüyor’ kısa ifadesi heyecanı tekrar düşmüştür.
‘Derken,birden kapı vuruluyor o sırada. Dışardan.Kapalı kapıya.Soluğum tükeniyor.
Eğilip bekliyorum. Kapı açılıyor. Biri öksürüyör.Günaydın,Herr Hesse,Birde alay
ha Köpek herif.’ (K.Ç.G.s.77)
Klopf’s plötzlich.Draussen. An der verschlossenen Tür!.Halt die Luft an. Duck
mich.Geht die Tür auf.s rauspert sich einer.’Morgen herr Hese’.Auch noch
höhnisch,der Hund.’ (M.S.D.S.s65)
Basit, kısa ve tamamlanmamış cümleler, savaş karşıtı olması nedeniyle vatan haini
olarak görülen Hesse’nin hapishanedeki kaygı ve korkularını yansıtmaktadır. Stakkato
stil yardımıyla kazanılan anlatı heyecanı, gerilimin hissedilmesini artırırken, adaletin
önemini daha anlaşılır hale getirmiştir.
Eksilti: Tümcenin bir ana öğesinin, öznenin, eylemsel yüklemin, hatta her ikisinin
birden eksiltisini içerir. Geride kalan öğeler öne çıkar ve tümcenin daha güçlü bir ifadeye
ve dinamizme ulaşmasını sağlar.
‘Eğiliyorum, gazeteleri karıştırıyor, arıyorum. Bugün: yok, Yeni Dünya: yok, İstikbal: yok, Bayram Akşamı: Ondada yok.Tek satır bile yok. Kısa haberler arasında
bile.’ (G. s.15)
36
Birkan KARGI
‘Beug mich rein; blattere, such. Heute: nichts. Morgen: nichts. Neue Welt.
nichts. die zukunft: nichts. Am Feierabend: nichts.Keine Zeile; nicht mal unter
Kurznachrichten’. (B.s.12)
Alıntıda eksilti, zaman düzleminde birleşen gazete adları ile ‘yok’ olanı yani bulunamayan Gott’un ‘ölüm ilanı’ arasındaki çelişkiden doğan anlamsal kaymayı güçlendirme
rolünü üstlenmiştir.
‘Sizler sonuncularsınız’ dedi yüzbaşı. (C.Y. s.9) ‘Ihr seid die lezten,sagte Hauptmann’
(A.s.21) Alıntı, savaşta çocukları son umut olarak cepheye gönderen ülkenin tükenişini
öne çıkarmakta ve savaş makinesinin insanlığı nasıl tükettiğini göstermektedir.
Karşıda bir pencere.buzlu camdanmış eskiden;şimdi pislikten hemen hemen
kararmış. (...) nöbetçi kapıyı açıp selam veriyor.’ yediyüzkırkyediyi getirdim.’
(K.Ç.G.s.74)
Tür Gegenüber Fenster.Milkglas gewesen; jetzt Fligenkache fast schwarz. (...)
Die Wärter kligt auf; salutiert. ‘Befehl, Nummer Siebenhundertsiebenund vierzig
herzuholen, ausgefühert!’ (M.s.D.S.s.62)
Alıntıdaki mahkeme salonunun dağınık ve kirli görünümü sanki silahlanma karşıtlarını yargılayan askeri divanın işlevini görünür kılmaktadır. Mekanın eskiliği ve kirliliği
mahkeme üyelerinin düşüncelerini yansıtmaktadır. Geçmişten ders alınmamıştır ve herkes silahlanmadan yanadır. Karşı çıkanların kimlikleri kişilikleri olmadığı gibi yaşam
hakları da tehlikededir. Eksiltiler bu traji-komik durumu belirginleştirmek ve heyecanı
arttırmak için kullanılmıştır.
‘Kadın çocuğu bastırdı. Ama memeleri boştu’ (K. s.30) ‘Die Frau legte das Kind
an die Burst. Doch die Burst war leer. (F.s.24) alıntısında ise çocuğun açlığıyla birlikte
annenin açlığı da vurgulanarak temel motifin olan ‘Açlık’ daha etkin olarak dile getirilmiştir.
Cümle Kesilmesi: Yazar kişisel ve toplumsal yaşamın çelişkilerini heyecansal bağlanım içinde aktarırken yerine göre korku ve üzüntü, gerginlik ve tereddüt, umutsuzluk
ve çaresizlik anlamlarını güçlendirmek için kesik veya yarım cümle kullanır. Bu cümle
kesilmesinin bir görevi de okura cümleyi tamamlatarak onun aktif olarak sürece katılmasını sağlamaktır.
‘Radyo Bir şey söylemedi mi?’ diye soruyorum
Frag ich:’Nich was durchs Radio gekommen? ‘
‘Savaşı..’diyor
‘Krieg,’sagt er.
‘Yok canım olağan üstü bir şey...’ ‘Nee’,sag ich;’was Besonders’
‘Yoo, diyor. (G. S.15)
‘Nee,’sagt er. (B.s.13)
İki kişinin konuşmasından bir bölümü içeren bu alıntıda, insanların yaşamında savaş
sıradan ve alışılagelmiş trajik bir süreç olarak görülmekte, bitimiyle ilgili umut mağdurların düşüncesinde yer almamaktadır.
37
‘Der Lehrer-’
‘Ne olmuş öğretmene’
‘Öğretmen diyor ki vatan borcunu ödemeyen-’
‘Kime ne ödemeyen?’
‘Vatan borcunu...’ ‘Vatan borcunu mu?’
‘evet’
‘neymiş o?’
‘Şey işte-şey.’ ‘Ne işte, ne’ ‘Dedim ya işte. Vatan borcu’
‘Der Schullehrer-’
‘Was ist mit m Schullehrer.’
‘Der Schullehrer sagt ,wer seine Vaterlandspflicht
nicht erfüllt_ ?’
‘Wer seine was nicht erfüllt-?
‘Seine Vaterlandspflicht.’
‘Vaterlandspflicht-’
‘Ja.’
‘Soll n das sein.’
‘Na.so-so’
(G.K.E.s.116)
‘was so-so-’
‘Eben so,seine Pflicht,nicht.’ (MSDS.s.98)
Tobias ile Pit arasında geçen bu diyalog da kesik cümleler Pit’in tereddütlerini ve
kuşkularını yansıtmaktadır. Okur, cümleleri tamamlayarak Tobias’tan önce vatan borcunun savaşa katılmak olduğunu kavradığından baba oğul arasındaki diyalogu bir bilen
olarak takip eder. Pit’i tereddüde iten okulda önemsediği öğretmen ile babasının düşünceleri arsındaki farklılık olmuştur. Herkes kaybedilmiş bir savaştan yana olurken, baba
ailesini uzak tutmaya çalışmaktadır. Çocuk, militarizm yanlısı dışarıdaki otorite ile barış
yanlısı evdeki otorite arasında kalmıştır. Güvensizligin, sıkılganlığın ve hatta korkunun
yarattığı bu ikilem kesik cümleler aracılığıyla diyaloga yansımıştır.
Düşünmeye Dayalı Üslup Unsurları
İroni: Alay; benzerliklere değil de, karşıtlığa dayanarak yapılan dilsel değişmeceye
ironi denmekte ve yaşama karşı alaycı bir yaklaşımı belirtmek üzere kullanılmaktadır.
Anlatımda mesafeyi sağlar ve anlatıcının nesnellik kaygısını gösterir.
‘Evet dedi yüzbaşı ‘vatan utanç duymaz artık sizden ötürü’ (C.Y. s.11)
‘Ja,sagte der Hauptmann;das Vaterland braucht sich ihrer nicht zu schamem’
(A.s.23).
Buradaki çelişki çocukların utanç duyması değil, tam tersine savaş yanlılarının çocuklardan beklenen fedakârlık nedeniyle kendilerinden utanç duymaları gerektiği dile
getirilmiştir.
İlk sıradakiler arasında Greta ile çocukları görüyorum. Schorsch ile dünya barışının
öbür mensupları karanlıkta oturuyorlar.(K.Ç.G. s.51)
Erkenn in der ersten Reihe eben noch Grete und die Kinder.Schorsch und die anderern vom Weltfrieden sitzen im Dunkel’ (MSDS.s.42)
‘Karşı Çıkmak Gerekiyordu’ kısa hikâyesinden yapılan bu alıntıda pasifist kahramanın gözünden duruşma salonundaki insanların düşünceleri ışığa yüklenen aydınlık-karanlık karşıtlığıyla verilmiştir. Kendisini destekleyen ailesi aydınlıkta, ‘dünya barışını’
38
Birkan KARGI
savunduğunu iddia eden silahlanma yanlıları ise karanlıktadırlar. Eleştirilen, barış adına
benimsenen silahlanmadır
‘Bizim sütçü kaldırıma çıkıyor.’şu işe bak Herr Hase, benim büyük oğlanı...’
‘Latince’yi verdi mi’ diye soruyorum.
‘Latince yi mi?’ diyor bizim sütçü, Ne Latincesi? Astsubay okuluna kabul ettiler
bayım.’ (K.Ç.G. s. 59)
‘Kommt der Milchmann über Damm.’nu denken Sie sich,Herr Hasse,mein
Altester,nicht-’
‘Fein’ sage ich;’hat er’s geschafft in Latein?’
‘Letein?-’ sagte der Milchmannn;’wieso denn Latein?Angenommen auf der
Unteroffizierschule hamsen’ (MSDS.s.49)
Bu alıntıda savaşın bitmesinden sonra barışçıl bir düzenin kurulması beklenirken
eğitim kurumlarının dahi insanları yeniden silahlanmaya yönlendirmesi ‘Hümanizm ve
Militarizm’ çatışmasında militarizmin ön alabileceği eleştirilmiştir.
Sorular: Karar soruları, açıklama gerektiren sorular ve retorik sorular, kısa hikâyelerde anlatımın zenginleştirilmesi ve içeriğin daha çarpıcı vurgulanabilmesi için çok sık
yararlanılan üslup özellikleri arasında yer alır.
‘Ah dedi rahip gülümseyerek, ah sevgili çocuklar, peki biliyor musunuz, biliyor
musunuz ki, sizleri ötede, düşmanın uzaktaki çorak ülkesinde koruyacak biri
vardır? Hayır, dedi çocuklar’.(C.Y. s.10)
‘Ach’ sagte der Pfarrer und lächelte,’ach,ihr lieben Kindlein,wisst ihr denn aber
auch,dass Einer ist,Der euch beschützt?’
‘Nein,’sagten die Kinder.
Cepheye Yollanırken adlı kısa hikâyeden yapılan alıntı kışladan çıkmak üzere olan
çocuklarla askeri rahibin soru cevap şeklinde geçen konuşmasını yansıtmaktadır. Sorular çocukların seviyesine uygun ve bilişsel bir beceriyi gerektirmeyen, onaylayıcı veya
reddedici karar cümleleridir. Çocuklara yöneltilen soruların yapısının basitliğine karşın,
içeriğinin çok ağır olması yani form ile içerik arasında yaratılan karşıtlık savaşta erken
olgunlaşmak zorunda kalan çocuklara yüklenmek istenen sorumluluğun suçlularının
okur tarafından daha iyi algılanmasını kolaylaştırmaktadır.
‘Kim ölmüş? Klott mu Gott mu ne, ona benzer bir şey işte’ (G. s.16) ‘Wen denn?’
‘Klot oder Gott oder so ähnlich’ (B.s.13) ‘Gömme’ adlı kısa hikâyedeki ‘kim’ soru zarfıyla oluşturulan cümle, ismi içeren bir açıklamayı gerektirmektedir. Ancak ses uyumundan yararlanılarak verilen yanıt, savaşta insanların ölümü ne kadar kanıksadıklarını
ve tanrının bile insanları çoktan terk etmesi nedeniyle gelecekle ilgili umutlarının ve
inançlarının kalmadığını ima etmektedir.
Retorik sorulara örnek olarak alınan aşağıdaki sorularda da görüldüğü gibi sorular
soruyu soran tarafından cevaplanmıştır.
39
‘Siz gerçekten insanın diliyle mi konuşuyorsunuz? Elbette değil, diyeceksiniz,
insanın diliyle konuşmuyorum elbet’. (T.Ş.T.B.M. s. 25)
‘Sprechen Sie eigentlich die Sprache des Menschen? Naturlich nicht,sagen Sie.
Ich spreche die Sprache des Menschen.(B.T.s.102)
Bir taksi şoförü olarak çalışan eski bir askerin başrahibe mektubundan alınan ve kendisi tarafından cevaplanan bu retorik soru hem okuyanı düşündürmekte hem de hesap
sorarak hikâyenin akış hızının artmasına yardımcı olmaktadır. Cevap düşünceyi pekiştirmekte ve okuru yönlendirmektedir. Soru, yaşanan trajediden suçluluk duymayan sorumluları eleştirmek amacıyla sorulmuştur.
‘Çocuğun nesi var neden bu kadar
sesiz?’’yorgun dedi Kadın. Adamın soluk
alıp vermesi düzelmeye başlamıştı Uyuyor
musun? diye sordu kadın, Adamın sesi
çıkmadı.’ (K.s.34)
‘Was ist mit dem Kind;warum ist es sostill?’ ‘Es ist müde’sagte die Frau. ‘Der
atem des Mannes fing an,regelmässig zu
gehen.’Schlafst du?’fragt die Frau. Der
Mannn schwieg. (AF.s.28)
Yukarıdaki alıntıda kadının sorusuna adamın cevap verememesi okurun hikâyeye
katılmasını gerekli kılmıştır. Adam içgüdüsüne yenilip işlediği suçu kendisine bile itiraf edemeyip susarken cevabı okuyucuya bırakmaktadır. Asıl soru, gerçek suçlu kim?
sorusudur.
Karşılıklı Konuşmalar
Araştırmanın bu bölümünde W.Schnurre’nin öykülerinde diyaloglara yer vermesi
nedeniyle figürlerin karşılıklı konuşmaları da analiz edilmiştir. Karşılıklı konuşmalar
dramların temel malzemesi olduğu için alanda yapılan incelemeler daha çok dramları
kapsamaktadır. Volker Klotz dramda ‘konuşmaları’ sistematikleştirirken, Klaus Berghahn diyalogu ‘Haber ve Retorik’ diyaloglar adı altında ve her biri de kendi içinde üç alt
gruba ayırarak şekillendirmiştir. Ayrıca K. Beihardt da ‘karşılıklı konuşmaları yedi başlık
altında toplamış ve değerlendirmiştir. Lora Lucas ile Edda Weigand tarafından kaleme
alınan ‘Diyalog analizleri I ve II’ alanlarındaki farklı bakış açılarını oluşturmuşlardır’.
Birçok şeyi kısa sürede etkin şekilde vermek zorunda olan kısa hikâye yazarları bu dil
kullanımına duyarsız kalamamış ve anlatım gücünü arttırmak için sıkça kullanmışlardır.
Karşılıklı konuşmalar kısa hikâyelerde anlatıcının ortadan kalktığı ve her türlü retorik
unsurun dil aracılığıyla doğrudan verilebildiği anlatım şekillerindendir. Konuşmaların
kullanılması anlatıcıyı geriye iterek okura kurmaca dünyanın içine girebilme fırsatını
kazandırır. Ayrıca konuşmaların gölgelenmesiyle çelişkinin sürmesine yardımcı olarak
gerilimin artmasını sağlar, olay akışını hareketlendirerek yazarın vermek istediği düşünceyi ya doğrudan vermeyi ya da okura buldurmayı amaçlar.
Öykü metinlerindeki kurmaca konuşmalar toplumdaki kişiler arasındaki gerçek konuşmaların yapay biçimleridir. Diyaloglara katılanların söylemleri, konuşmayı sürdü40
Birkan KARGI
rebilmeleri için bağlama uygun olmalıdır. Bunun olmaması öyküde toplumsal eleştiriyi
oluşturur. Bu durum kısa hikâye yazarına istediğini daha kolay verme fırsatını yaratır.
Karşı Çıkmak Gerekiyordu kitabındaki kısa hikâyelerdeki ‘Karşılıklı Konuşmalar’ K.
Berghahn ve Beihardt’ın ilkeleri doğrultusunda ele alınıp incelenmiştir.
Duruşma İçerikli Karşılıklı Konuşmalar
Duruşma konuşmalarında bir sorgulayan bir de sorgulanan vardır. Karşılıklı konuşmanın (Wechselrede) ideal formudur. Konuşma süreci, katılanların kutuplaşmasıyla ve
soru cevap şeklindeki karşılıklı ifadelerle gelişir. Amacı, sadece geçmişteki bir olayın
açıklanmasını sağlamak değil aynı zamanda öykünün temel konusuna yönelik ilişkilerin
belirginleşmesine yardımcı olmaktır.
Karşı Çıkmak Gerekiyordu adlı kısa hikâye duruşma salonunda geçmektedir. Pasifist
Hans Hase görünürde havagazı memurunu dövme nedeniyle yargıç önüne çıkarılsa da
aslında savaşa ve yeniden silahlanmaya karşı çıktığı için yargılanmaktadır.
Yargıç diyor ki ‘Davacı olanları anlat
bakalım’
Havagazı memuru ayağa kalkıyor. Titriyor,
‘İçeri girmiştim,’ diyor.
‘Nerden içeri?’diye soruyor benim avukat.
‘Kesmeyin’ diyor yargıç,
‘İçeri girmiştim, diyor havagazı memuru,
‘gaz parası almak için yatağa uzanmıştı.’
‘Kim’ diye soruyor savcı.
‘O’ diyor, havagazı memuru beni gösterip
‘Ee?’
‘Hiç, Uyuyordu’.
(.....)
‘Yataktan doğruldu,’
‘Yaa? Sonra?’
‘Fırlayıp gırtlağıma sarıldı.’
‘Peki siz?’
‘Ben mi?’
‘Evet.’
‘Yere yuvarlandım’
‘Ya o?’
‘O mu?’
‘Evet.’
‘Vurdu.’ (K.Ç.G. S.50)
Sagt der Richter: ‘Schildern Sie den
tatbestand,Klager.’
Der Gasmann steht auf.Er zittiert.’Ich komm rein’
Sagte er.
‘Wo rein? Fragt mein Verteidiger.
‘Unterbrechen Sie nicht,’sagt der Richter.
‘Ich komme rein’,sagt der Gasman,’und will kassiern.
Liegt er im Bett.’
‘Wer ‘,fragt der Anklagevertreter.
‘Er’, sagt der Gasmann und deutet auf mich.
‘Und?’
‘Nichts und. Er schlief.’
(...)
‘Fuhr er im Bett hoch’
‘Aha.Und?’
‘Raus und mir an die Gurgel.’
‘Und Sie?’
‘Ich?’
‘Ja.’
‘Fiel hin.’
‘Und er?’
‘Er?’
‘Ja’
‘Schlug zu’ (MSDS.s.41)
Hâkim ile davacının arasında sözcük değişimi ile devam eden ve suçlama getiren
sorgulama avukatın, savcının diyaloga katılmasıyla genişleyerek devam etmektedir. Konuşmacıların değişimi esas suçlamayı geciktirse de merak unsurunun artmasına neden
olmaktadır. Karşılıklı konuşmalar ilerledikçe kutuplaşma belirginlik kazanmaktadır.
41
Baskılama İşlevi Olan Karşılıklı Konuşmalar
Çizmeyi aşma delikanlı,’ diyor general.
‘Ha’di göreve katıl da bir hapis cezasıyla
kurtul. Ha?’
‘Uzlaşma istemiyorum,hakkımın tamamını
istiyorum.’ diyorum.
‘İyi ya işte diyor General ‘Siz göreve
katılırsınız bizde ölüm cezasını kaldırırız’.
Size hak tanınmasından daha öte,öyle
değilmi?’
‘Yoo’ diyorum’ ‘Tam altıbuçuk yıl katıldım
o çılgınlığa yetti artık.
‘Ben yapacağımı yaptım’
‘Şehit sayılırsın desene’
(KÇG.s.75)
‘Sein Se doch nett,junger Mann’ sausel
der General.
Tun Dienst, und Se kommn mit einer
Freiheitsstrafe weg’
Na-?’
Sie verstehn mich nich richtig’, sag
ich.’Ich will kein kompromiss, ich will
Gerechtigkeit.’
‘Also’ sagt der General’Sie tun Dienst und
wir erlassen Ihnen die Todesstrafe Doch
mehr als ferecht,wie?’
‘Nee’,sage ich.’Sechseinhalb jahre den
Wahnsinn mitgemacht; nu is Schluss.
Bin bedient.’
‘Mertyrer sozu sagen’ (MSDS.s.63)
Cesaret kırmaya yönelik bu konuşmalarda, mahkeme sonucunu önceden bilen soruşturmacılar Hanne’yi ilkeleri ile yaşamı arasında seçim yapmaya zorlamışlardır.
Hanne’nin general tarafından terslenmesi ya da alaya alınması yetkililerin traji-komik
tutumları karikatürize edilerek eleştirilmiştir. Hanne’ye ismiyle hitap edilmeyerek kişiliği görmemezlikten gelinmiştir (Depersonalisieren). Kendisi, davalı, genç adam, tutuklu
747, üçüncü tekil şahıs ‘O’ ve hatta vatan haini olarak adlandırılmıştır. Amaç Hanne’yi
düşünmekten uzaklaştırarak yeni sistemin her dediğini tereddütsüz yapan, kişiliksiz bir
makine yapabilmektir.
İkna İşlevi Olan Karşılıklı Konuşmalar
‘Yavaş konuş. Bağırma öyle’ Beni bir kenara çekiyor:
‘Hanne, bak beni bir dinle hele...’
‘dinliyorum’ diyorum; ‘kulağım sende
‘Senin istediğin şey saçma
‘Saçma mı? Ne demek ?’
‘Eh işte, tehlikeli; mantıklı ama’
Ya’ diyorum iyi öyleyse,
Schorsch bocalıyor ‘yani değişmiş bir şey
yok. Yalnız..’
‘Şerefe’ diyen sekreter, gönüllü kızlardan
biriyle kadeh tokuşturuyor.
‘Yalnız?’
Schorsch öksürüyor ‘Bak Hanne: Önce
birlik olunacak,tamam sonra, sonra yavaş
yavaş,yine dönülür,değil mi ?
42
‘Leise! Nich doch so laut!’Nimmt mich
beiseite.’ Hanne, Alter; nu hör doch mal
zu’
‘Ich hör’ sage ich; ich hör tadellos.
‘Doch n Unding,was de da willst.’
‘n Undig-?Wieso’
‘Na gefährlich;doch logisch.’
‘So-’,sag ich ‘Aha’
Er druckst.’Mein,im Grund hat sich nichts
geandert.’Bloss-.
Prost’ rülpst der Umbruchredakteur und
stösst mit den volontarinnen an’ ‘bloss?’
Schorsch hüstelt.’Sieh mal; zuerst, dada muss man eben mitmachen, stimmt’s,
Später, so allmählicda kann man ja dann
(...) wieder umschwenken, nich.’
Birkan KARGI
‘Dönmek mi’ diyorum.’Evet evet elbette
bal gibi dönülür’
‘Bana bak’ diyorum ,’sende utanma yokmu?’
‘Şşt diyor.’Hanna anlamaya çalış. Delilik
olurdu, intahar demek düpedüz’.
Telefon çalıyor. (KÇG.s.69)
‘Umschwenken.’ sag ich; ja ,ja; kann
man.
Kotz über ist mir.
‘Mensch, sag mal; schamst n dich nich.
‘Psst’ macht er. ’Hanne, Junge: versteh
doch.
War doch Wahnsinn jetz;war doch glatter
Selbstmord. (...) Klingelt s Telefon.
(MSDS.s.58)
Karşı Çıkmak Gerekiyordu adlı kısa hikâyeden yapılan bu alıntı daha önceden savaş
karşıtı olan ancak sonradan silahlanma taraftarlarına katılan Schorsch un Hanne’ nin düşüncelerini değiştirme gayretlerini içermektedir. Diyalog Hanne’nin yatıştırılmasını, ikaz
ve ikna edilmesini amaçlamaktadır. Garson kızların kutlamaları ve telefon zili, konuşmanın akışını keserek taraflara yaşamı hatırlatıp ikna gerekçesini kuvvetlendirmiştir.
Çağrıştırma İşlevli Olan Karşılıklı Konuşma
‘...makineli tüfekler astımlı bir sesle ateş
ediyordu.
‘Pit başını biraz kaldırdı.’
‘Baba’
‘Hm’
‘Öğretmen-’
‘Öğretmen diyor ki, vatan borcunu
ödemeyen-’
‘Kim ne ödemeyen?’
‘Vatan borcunu.’
‘Vatan borcunu mu?’
‘Evet.’
‘Neymiş o
‘Ne işte-ne?’
‘Dedim ya işte vatan borcu.’
‘Hm.’
Tobias, çektiği iki sepet ipini birbirine
düğümledi.
‘Vatan borcunu ödemeyen vatan
hainiymiş’ dedi Pit.
‘Ya?’
‘Evet.’
..Sonra piposunu ağzından çekip
karıştırmaya koyuldu.
‘Hm,’ dedi
Mund
(....) pipoyu yine ağzına koydu.
‘Yaa. Demek böyle.’ (G.K.E. s.116)
‘krachten asthmatisch tuckernde Maschinenpistolen Pit hob ein enig den
Kopf .
‘Pap.’
‘Mhm.’
‘Der Schullehrer-’
‘Der Schullehrer sagt,wer seine Vaterlandspflicht nicht erfüllt-’
‘Wer seine was nicht erfüllt-?’
‘seine Vaterlandspflicht.
‘Ja.’
‘Na,so-so-’
‘was:so-so-’
‘Na,sag ich doch:seine Vaterlandsplicht’
‘Hm.’
‘Tobias zog zwei Reusenmaschen zusammem Verknotete sie.
‘n Feigling war der’ sag Pit
‘So.’
‘Ja.’
(...) Dann nahm er die Pfeife aus dem in ihr
herum. ‘Mhm’machte er.
(...) schob sich die Peife wieder in den
Mund.
‘Aha.So ist das also.’ (HaS.s.99)
43
Alıntı konuyu açmak isteyenle kapamak isteyen figürlerin konuşmalarını içermektedir. Sonu gelmiş bir savaşın seslerinin kapısını çaldığı sırada Pit ‘vatanseverlik’ ve
‘vatan hainliği’ kavramlarını tanımlamak ve kendisinin yerini belirlemek istemektedir. Karşısında bir tarafta savaş yanlısı öğretmeninin söylemleri diğer tarafta ise savaş
karşıtı babasının tutum ve davranışları bulunmaktadır. Konuşmalardaki eksik cümleler
ve tereddütlerin oluşturduğu imalar, boş alan yaratarak esas söylenmek isteneni önce
okura söyletmeye amaçlamaktadır. Karşılıklı konuşmaların akışında okur ‘vatan haini’
sözcüğüne Pit’in açıklamasından önce ulaşmaktadır. Konuşmanın gerilimini oluşturan
ve üç kez kullanılan ‘Hm’ sözcüğü birbirinden farklı anlamlarda kullanılmıştır. Birinci
‘Hm’ sözcüğü diyaloga hazır olduğunu belirten ‘efendim’ anlamında, ikinci ‘Hm’ sözcüğü ‘merakı’, üçüncüsü ise ‘hayal kırıklığını’ içermektedir. Hayal kırıklığı öğretmenin
öğrencilerine barış yerine savaşı önermesinden kaynaklanmıştır. Savaş sonrasında ülke
için eğitimin önemini bilerek ve eğitmenlerin güvenirliliğini sarsmamak adına kendi düşüncelerini saklamış ve ‘Yaa, demek öyle’ söylemiyle sadece katılmadığını ima edip tartışmadan kaçınmıştır. Düşüncelerini dile getirmeden sakınma, aynı zamanda ‘diyalogun
kırılması’ görevini de üstlenmiştir.
Alıntının kurgusundaki “Hm! Sözcüğünün işlevi Cyrano de Bergerac’daki Roksan
ile Cyrano’nun postanedeki buluşma sahnesindeki “Ya!” sözcüğünün işlevini hatırlatmaktadır. Roksan’ın kendisini sevdiğini itiraf edeceği sanısı üzerine kurulu karşılıklı
konuşmada Cyrano’nun birbiri ardına kullandığı “Ya!” sözcüğü, birden fazla düşünceyi
anlatmaktadır. “Ya!” sözcüğü önce ümidi, sonra merakı son olarak da hayal kırıklığını
çağrıştırmıştır.
Tartışma İçerikli Karşılıklı Konuşma
Kısa hikâyenin hiçbir yerinde savaş karşıtlığı ve savaşın açtığı yaralar doğrudan dile
getirilmemiştir. Bütün yöre halkı sonu gelmiş bir savaşa katılmak için can atarken Tobias
hümanist bir anlayışla günlük yaşamı içerisine savaşı sokmayarak, hatta görmezlikten
gelerek silahlanmayı reddetmiştir. Aşağıdaki alıntıda iki farklı görüş karşı karşıya gelmiştir. Muhtarın savaş yanlısı baskıları Tobias’ın ‘ben savaşmak istemiyorum’ anlamına
gelen ‘Ben balıkçıyım’ sözüyle karşılık bulmuştur.
‘Şöyle böyle yarım saat bekledik seni’
dedi muhtar ‘Göle çıkmıştım.’ Ağzındaki
bira köpüğünü silen Tobias, bardağı Pit’e
uzattı. ‘Kalanı da sen iç bakalım.’
‘Hep göl, hep göl, duyduğum hep bu,
dedi muhtar.
‘Doğru duyuyorsun.’
‘Be adam, savaş var savaş.’
‘Borcum ne kadar?’
‘Bira bedava tarafından. ‘Meyhaneci
44
‘War auf m See.’Tobias wischte sich den
Bierscham vom Mund und reichte das
Glas hoch zu Pit.
‘Mach Rest.’
‘Ich höre immer See’,sagte der
Burgermeister.
‘Da hörste richtig.’
‘Mensch,is doch Krieg!’
‘Was macht’s n.’
‘Freibier.’ der Wirt zuckte die Schultern.
Birkan KARGI
omuz silkti.
‘Ee, yukarıdan ne haber bitirdin mi?’
‘Bir dakika,’ dedi Pit. Birayı sonuna dek
içip bardağı Tobias’a uzattı.
‘Tobias bardağı tezgâhın üzerine koydu.
‘Hepinize iyi akşamlar.’
‘Hey’ diye bağırdı muhtar arkasından;
‘tüfeğin nerde yahu?’
Tobias olduğu yerde durdu. ‘Ben
balıkçıyım.’
‘Ee, ne olacak yani?’
‘Ne mi olacak?’ dedi Tobias, ‘daha ne
olsun yani?’
(GKE.s.106)
‘Na,was is:Fertig,da oben?’
‘Moment’, sagte Pit.Er trank aus und reichte Tobias das Glas. Der stellte es auf die
Theke zurück.
‘n abend,allerseits.’
‘He _!’ rief der Burgermeister ihm nach;’wo
hast n überhaupt dein Gewehr?’
Tobias blieb stehen.’Ich bin Fischer.’
‘Na und-?’
‘Ebend’,sagte Tobias:’nichts und’
(HaS.s.90)
Bildirme İşlevli Karşılıklı Konuşma
‘Demek koştun? Neden peki?’
‘Gerannt biste? Wieso?’
‘Şey işte, evde seni bekliyorlar da ondan’
‘Kim bekliyor?’ diye sordu Pit.
‘Na,weil se warten zu Hause,dass du nu
kommst.’
‘Köyden beş kişi’
‘Wer ‘Fragte Pit.
‘Sıkı tutunun’, dedi Tobias, ‘şu sepetleri
asayım.’
‘Fünf Stück aus m Dorf’
‘Yeşilli de beraber mi?’
‘Haltet euch fest’Sagte Tobias;’Ich hang
die Reusen jetzt auf.’
‘Beraber’
‘Der Grüne mit bei’
‘Başka kim var?’
‘Der auch’
‘Muhtar, öğretmen, eczacı; bir de
itfaiyeden biri.’
‘Wer n noch.’
‘Üniforma giymişler mi?’
‘Der Burgermeister,der Lehrer,der
Apotheker, und einer von der Feuerwehr.’
‘Kollarında pazıbentler var sadece,
üzerlerinde rüzgâr mı yazıyor fırtına mı
ne?
‘Uniform as ?’
‘Fırtına Birliği, sersem... Daha okumaktan
haberin yok
‘Volkssturm,du Ei,Nich mal lesen
kannste.’
(G.K.E. s.99)
(HaS.s.84)
‘Bloss so ne Armbinden um;steht was mit
Wind oder Sturm drauf.’
Güssel, köyden birilerinin kendisini görmeye geldiklerini söylemesine rağmen Tobias kayığını kıyıdan uzaklaştır. Tobias kimlerin niçin geldiğini tahmin ederek diyalogu
sürdürmek istemez. Ancak Pit diyalogu sorularla sürdürerek Tobias’ın ilgisini ‘savaş’
konusuna çekmek ister. Gussel ve Tobias arasında bilgilenmeye yönelik konuşma, Gussel ile Pit arasında devam eder. Savaş yanlısı ziyaretçilerin hiç birisi kasıtlı olarak ismen
belirtilmemiştir. Genellemeler altında ifade edilerek kişiliksizleştirilmişlerdir. Savaş
taraftarları özne olmaktan çıkıp nesne haline gelmişlerdir. Tobias ise özne olmak için
45
direnmektedir. Alıntılanan ‘bilgi amaçlı karşılıklı konuşma’ savaş karşıtı toplumsal eleştirinin yapılmasına yardımcı olmuştur.
Haber İşlevli Karşılıklı Konuşma
‘Mermiyi yedi’ diye bağırdı Pit, ‘duymuyor musunuz, yanıyor, yanmaya başladı.’
‘Bu mu?’dedi Güssel, ‘bu da balaban işte.’
‘Yanan kim?’ diye bağıran Trude, kucağındaki peçeteye yapıştı.
‘Tank yahu tank... İçindekiler çıkıyor. Hoh hoh, hoh, Bay General hoplasın dursun
şimdi bakalım..’
‘Sen önce yemeğini bitir önce.’ (G.K.E. s.125)
‘Getroffen!’Schrir Pit;’Leute,er brennt!’
‘Das-?’ sagte Güssel.’Na,soll die Rohrdommel sein!
‘Wer brennt’,fragte Trude und knautschte ihre Serviertte im Schoss.
‘Der Panzer,Mensch!,Jetzt booten se aus!Hö,hö,nu kann er aber hopsen,der
Herr General!’
‘Ich würde sagen,du setzt dich und isst erst zu Ende.’ (HaE.s.107)
Daha çok dramlarda sahne dışındaki gelişmeleri sahneye aktarmak için kullanılan bu
diyalog çeşidi kısa hikâyede olay akışını hareketlendirme rolünü üstlenmiştir. Evin içerisinde savaştan çok uzak, huzurlu bir yaşam sürerken dışarıda gerçekleşen vahşi savaş
Pit’in heyecanlı ve yanlı aktarımıyla içeri taşınmıştır. Ancak dış uzamın iç uzama baskısı
annenin müdahalesiyle geçici olarak önlenmiştir. Savaş haberlerinin akışı annenin konu
değiştiren ikazıyla sona ermiştir.
Diyalog Şeklindeki İç Monolog
‘Bay rahip daha başlarken sormak niyetindeydim: Siz gerçekten insanın diliyle mi
konuşuyorsunuz? Elbette değil, diyeceksiniz. İsa’nın dinini yayarken, diyeceksiniz, insanın diliyle konuşmuyorum elbet.(...)Ve soruyorum.Soruyorum, Bay rahip:
Siz daha çok şeytanın diliyle konuşmuyor musunuz acaba?’ (T.Ş.M. s.25)
‘Herr Pfarrern,dabei wollte ich schon zu Anfang fragen;Sprechen Sie eigentlich
die Sprache des Mennschen? sagen sie doch ‘ Naturlich nicht’ (...) Und frage.
Frage, Herr Pfarrer: Sprechen Sie nicht vielmehr die Sprache des Teufels?’ (BeT.
s.100)
Yukarıdaki alıntı 1974 yılında W.Schnurre tarafından yazılan Bir Taksi Şoföründen
Tümen Başrahibine Mektup adlı kısa hikâyesinden yapılmıştır. Savaş sonrasında taksi
şoförlüğü yapan eski bir askerin, rastladığı tümen rahibi aracılığıyla savaş dönemiyle
hesaplaşması monolog şeklinde anlatılmaktadır. Mektup tarzındaki anlatı, savaşa katılan
‘herhangi biri’ figürünün başrahibe yönelttiği soruları yine kendisinin cevaplaması nedeniyle yer yer diyalog şeklindeki monolog haline dönüşmüştür. Bu ifadeler, kısa hikâyede
sorgulamanın ve bilgi aktarımının yapıldığı bölümleri oluşturmaktadır.
46
Birkan KARGI
Sonuç
İkinci Dünya Savaşı’ndan hemen sonraki dönemi ‘Çoraklaşma’ süreci diye adlandıran Wolfdietrich Schnurre’nin, Günther Eich ve birkaç arkadaşıyla birlikte Alman dili
ve edebiyatını militarist söylemlerden uzaklaştırma ve geliştirme gayretleri önemli rol
oynamıştır. Dönemsel özelliklerden dolayı W. Schnurre kısa hikâyelerinde savaş nedeniyle çaresiz kalan insanların sorunlarını etkileyici bir dil kullanarak anlatmış ve okurları uyararak mücadeleye davet etmek istemiştir. Bu bağlamda W.Schnurre’nin 1945 ve
1950 yıllarını kapsayan Türkiye’de ‘Karşı Çıkmak Gerekiyordu’ (Man sollte dagegen
Sein) adlı kitabında yer alan öykülerin üslup incelemeleri yazarın ve yapıtlarının daha
iyi değerlendirilmesine olanak sağlamaktadır. Adı geçen kitaptaki kısa hikâyeler W.
Schnurre’nin erken dönem yapıtları arasında sayılmaktadırlar. ‘Cepheye yollanırken’,
‘Gömme’, ‘Karşı çıkmak gerekiyordu’ gibi bu sürecin ilk dönem kısa hikâyelerinde diğerlerinden farklı olarak metaforlardan mümkün olduğunca kaçınılmış, günlük dil benimsenmiş, uzun cümleler yerine, art arda dizili ve birbirine çağrışım zinciriyle bağlı
kısa cümleler kullanılmıştır. Sade özentisiz konuşmalar, yer yer eş sözler kısa, anlamlı
ifadeler ve grotesk, alaycı (ironi) anlatım tutumu, illüzyon kırılması (desillision) gibi
unsurların yardımıyla yabancılaştırma yaratılmış ve böylelikle okuyucuya savaş gerçeği
üzerinde daha fazla düşünebilme fırsatı verilmiştir. İkinci dönemi oluşturan yapıtlarından ‘Bir Taksi Şoföründen Tümen Rahibine Mektup’, ‘Kaçarken’ ve ‘ Dönüş’ adlı yapıtlarında suçluluk, korku, endişe ve şüphe motifleri iç monologlar ve soru yanıt aracılığı
ile sorgulama, klimax ve antiklimax, mecaz söylemlerin az olduğu, duygusallıktan uzak
cümleler kullanılmıştır. Daha sonraki kısa hikâyelerde ise ironi, kişileştirmeler, benzetmeler ve eksiltilere yer verilirken, mübalağa ve oxsimoron daha az kullanılmıştır. Kısa
hikâyelerin ritmini hızlandıran sözdizimsel üslup unsurlarına hemen hemen tüm yapıtlarda oldukça sık yer verilmiştir. Yapıtlardaki anlatı ritmindeki bu zenginlik karşılıklı
konuşmalardaki çeşitliliğin kullanılmasıyla çoğalmış ve okur-kurmaca ilişkisi daha etkin
kurulabilmiştir.
Diyaloglar yazarın gözlemlediği savaşın getirdiği toplumsal baskı altındaki bireyin
konumunun eleştirisini aşırılığa kaçmadan, özentisiz ve yalın bir şekilde anlatılmasını
kolaylaştırmıştır. Ayrıca figürler arasındaki ilişkiler ve bu ilişkilerden oluşan çelişkiler
anlatıcının aradan kalkması nedeniyle daha anlaşılır hale gelmiştir. Karşılıklı konuşmalar
haber, bildirme, tartışma, ikna, duruşma, çağrıştırma ve baskılama gibi işlevler üstlenmişlerdir ve sürdürülmelerinde haklı çıkma, çekinme, suçlama, yatıştırma, cesaret kırma
gibi etkiler önemli rol oynar. Diyalogların çoğunda karşılıklı işbirliği ilkelerine uyulmadığı, farklı şekillerde sürecin bozulduğu görülmüştür. Karşılıklı konuşmalar ‘konu değişimiyle’ ya da tereddüt ve çekinmeden kaynaklanan ‘susma’ ile gölgelenmiştir. Ayrıca
yanlış anlamalar, eksik cümleler, ironi, bilgilendirmede eksiklik, basit yalanlar tarafların
düşüncelerini dile getirmede ve dramatik gerilimin yükselmesinde önemli rol üstlenmiş47
lerdir. Sonuç olarak ‘Karşı Çıkmak Gerekiyordu’ adı altında derlenen kısa hikâyelerde
W. Schnurre sözcüğe, cümleye, düşünceye dayalı üslup unsurlarını ve karşılıklı konuşmaları artarak kullanmış ve kendine özgü, dinamik, kolay anlaşılan farklı bir stil oluşturarak okurları savaş konusunda uyarmıştır. W. Schnurre, W. Borchert ve H. Böll gibi
savaş sonrası Alman edebiyatının gelişimine önemli katkılar sağlamıştır.
Kaynakça
Adelhoefer, Mathias, Wolfdietrich Schnurre, Ein deutscher Nachkriegsautor (Centaurus Verlag: 1998)
Aksan, Doğan, Şiir Dili ve Türk Şiiri (Ankara: Engin Yayınevi, 1995)
Arnold, Heinz Ludwig, Kritische Lexikon zur deutschsprachigen Gegenwartsliteratur. Band 8. München.
Aytaç, Gürsel, Oluşum Aylık Sanat ve Düşüm Dergisi. Yıl.10, Sayı 163, Ocak 1983.
Beinhardt, Karl, Otto Kübler und Dietrich Steinbach, Formen des Gesprächs im Drama (Stuttgart: Klett
Verlag, 1979)
Çolak, Mustafa, Eine vergleichende Stiluntersuchung in Borcherts-und Benders Kurzgeschichten (Samsun:
1997)
Einecke, Günther, Unterrichtsideen Textanalyse und Grammatik (Stuttgart: Klett Verlag, 1993)
Erden, Aysu, Kısa Öykü ve Dilbilimsel Eleştiri (Ankara: Gündoğan Yayınevi, 1998)
Fritz, Gerd, Handbuch der Dialoganalyse (Tübingen: (Hrsg.) F. Hundsnurscher, 1994)
Gennet, Gerard, La Rhétorique, Figures III (Suil: 1972).
Halliday, Michael A. K., An Introduction to Functional Grammar (London: Edvard Arnold, 1985)
Halliday, M.A.K Linguistic Function and literary style, the Stylistic Reader (London: Edt: J.J. Weber,
Arnold,
1996)
Kallmeyer, Werner, (Hrsg.) Gesprächsrhetorik, rhetorische Verfahren im Gesprächsprozess (Tübingen:
1996)
Kotthoff, Helga, Ironie und Text (Frankfurt: 1997)
Lausberg, Heinrich, Elemente der Literarischen Rhetorik (München: Max Huber Verlag, 1963)
Lucas, Lore, Dialogstrukturen und szenischen Elemente im deutschsprachigen Drama des 20. Jahrhunderts
(Bonn: H. Bouvier Verlag, 1969)
Maindueneau, Dominique, Element de linquistique Litteraire (Bordas: 1986)
Pospelov, Gennadiy N., Edebiyat Bilimi, (Çev.)Yılmaz Onay (İstanbul: Ekinci Matbaası, 1995)
Schnurre, Wolfdietrich, Kritik als Waffe zur Problematik der Kurzgeschichte, in Deutsche Rundschau (1961)
Schnurre, Wolfdietrich, Üben ein gefährliches literarisches Vorbild in; fünfzehn Autor suchen sich selbst.
Model und Provokation, hrsg. U. Schulz, s. 31-32 (München: 1967)
Schnurre, Wolfdietrich, Karşı Çıkmak Gerekiyordu, (Çev.) Z. Selimoğlu (İstanbul: Türkiye İş Bankası
Yayınları, 1999)
Selçuk, İlknur, Wolfdietrich Schnurre’nin ‘Als Vaters Bart Noch Rot War’ adlı Yapıtında İdeal Değerlerle
Gerçeklik Çatışması, Yüksek lisans Tezi (Erzurum: 1996)
Simpson, Paul L, Ideology und Point of wiev (Londen: Routledge, 1993)
Widmer, Urs, 1954 oder die Neuesprache, Studien zur Prosa der Jungengeneration (Düsseldorf: 1983)
48
Dünyazatname:
John Barth’ın Anlatı Irmaklarında Bir Gezinti
İsmail ÖĞRETİR*
Özet
John Barth’ın anlatılarında sözlü geleneğe dayanan öyküleme geleneği belirleyici bir rol oynar. Bu yüzden
Barth’ın kurgusu postmodernizmin geleneği kullanıp suistimal etmesi ve istikrarsızlaştırmasıyla örtüşür. Öykü
döngüsüne ve çerçeve hikâyeye dayalı çokkatlı anlatılar sunan Barth, kendi kurgusunda hem metinsel bir uzam
hem biçimsel bir araç olarak Somadeva’nın Kathasaritsagara’sının (Öykü Irmaklarının Okyanusu) ve özellikle
Binbir Gece öykülerinin döngüsel çerçevesini kullanır. Bu çalışma, Masal Masal İçinde: Khimaira’da yer alan
üç mitolojik öyküden biri olan “Dünyazatname”de, Barth’ın mit-gerçeklik- çağdaş dünya arasında kurduğu girift ilişkiye odaklanır.
Anahtar sözcükler: Binbir Gece, Khimaira, “Dünyazatname”, Öykü anlatımı, Çerçeve öykü, Döngüsel
çerçeveler
Abstract
The story telling based on oral tradition has a defining role in the narratives of John Barth. Barth’s fiction,
therefore, has some parallellism with postmodernism, which has used, misused and destabilized tradition.
Having written multiple narratives dependent on the circle of stories and frame-tale Barth uses circular frames of
Somadevas’s Kathasaritsagara (The Ocean of Streams of Story) and especially The Thousand and One Nights
as a textual space and technical device in his fiction.This study focuses on the intricate relationship that Barth
established between myth-reality and contemporary world in “Dunyazadiad”, the first of the three mythological
stories in Chimera.
Keywords: The Thousand and One Nights, Chimera, “Dunyazadiad”, Story telling, Frame-tale, Circular
frames
* Atatürk Üniversitesi, İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü, Erzurum
49
Dünyazatname: John Barth’ın Anlatı Irmaklarında Bir Gezinti
Hazinenin anahtarı hazinedir.
(“Dünyazatname”, 11, 13, 14, 16, 48)
Linda Hutcheon, Postmodernizmin Poetikası: Tarih, Teori, Kurgu’da postmodernizmi “çelişkili bir girişim” olarak tanımlar. Postmodernizmin “sanat biçimleri geçmişin sanatının eleştirel ya da ironik yeniden okumaları [içinde] … geleneği kullanır ve suistimal
eder, yerleştirir ve sonra istikrarsızlaştırır” (Hutcheon 1988:23). Nitekim metinlerarası
anlatısal düzenlemeler, anlatıların kopyalanması ve çoğaltılması postmodernist metinlerin “parçalanma” özelliğini somutlaştırır. Eylem, karakter ve anlatılan dünyanın çeşitli
kopyalanma ve çoğaltılma işlemleri “öykü”1 düzleminde; anlatı sürecinin kopyalanması
ve çoğaltılması ve anlatı öznesinin çeşitli anlatısal durumlara bölünüşü “söylem” düzleminde görülür. Pek çok postmodernist metinde bu kopyalama ve çoğaltma işlemi, çoğunlukla roman türünün başlangıcında kabul gören biyografi, mektup, günlük, hatırat,
çerçeve-hikâye gibi bazı anlatı geleneklerine dayanır. Elbette yazarlar farklı anlatım
stratejileri takip ederler, ancak postmodernist anlatılarda öne çıkan genel özellikler olarak kabul edilebilecek olan zamansal düzensizlik; zaman duygusunun aşınması; pastişin
yaygın kullanımı; mantıksal olarak farklı söylem düzeyleri arasındaki ayırımın kaybolması (Sim 2006:145) aracılığıyla çeşitli anlatı düzeyleri arasındaki, çerçeve ve anlatılan
öykü arasındaki, öykü ve “öykü içinde öykü” arasındaki sınırlar genellikle tamamen
silinir (bkz. Musarra, 1990:215, 217).
Çağdaş Amerikan edebiyatının önemli figürlerinden John Barth da sanatın ve sanatsal biçimlerin ve tekniklerin geçmişten günümüze uzanan bir süreç içinde değişiklikler
gösterdiğini vurgular (Barth 1984f:200), postmodernist anlatının premodernist geleneğe “özbilinçli dönüş”ünün geleneksel anlatı söylemini yenilediğine –örneğin modernist
dönemde büyük ölçüde ortadan kaybolan yazara özgü üçüncü şahıs anlatıcının yeniden
görünmesi– ve bu iki tür arasında belirli bir ilgi sürekliliğine dikkat çeker (Musarra
1990:217, Hutcheon 1980:3). “Teknik açıdan güncel olma”yı sanatın gerekli özelliklerinden biri olarak gören Barth, esasen romanda modernist orijinallik iddialarını (ayrıca
otantiklik, bütünlük ve öz kavramlarını) reddedip metinlerarası ilişkilere dayalı araçların
yolunu açar (Bertens, Fokkema 1998:297) ve anlatı sürekliliklerine yönelik bu yenilenmiş ilgiyle tanımlanan bir postmodernizm bağlamında öne çıkar. Barth’a göre, romanların Roman formunu taklit etmesi, yazarın Yazar rolünü taklit etmesi (Barth 1984e:72),
roman türünün içinde bulunduğu kriz döneminden çıkışı için gerekli bir koşuldur. Sanatsal olanakların tükenişi, ancak roman türünün içinde bulunduğu tıkanmışlıkla özbilinçli
1 Bu metinde “öykü” ve “hikâye” terimlerinin kullanımında öykünün bir argüman ve hikâyenin bir deyiş
olduğu, bir öykü bir meseleyi bütün yönleriyle incelerken, bir hikâyenin bir meseleyi tek bir doğrultuda
ele aldığı yönündeki biçimsel ayrım göz önüne alınmamıştır. Öykü ve hikâye arasındaki biçimsel ayrım
için bkz., Phillip, Huntley 2004:74-75.
50
İsmail ÖĞRETİR
yüzleşme ve anlatı geleneğinin parodik kullanımı ile alt edilir (Harris 1983:2). Barth’ın
eserlerinde pek de modernist estetiği sergilememesinin ve avantgardizmden kaçınmasının yanı sıra, kendisini modernist kılık içinde gelenekçi olarak tanımladığı da unutulmamalıdır (Barth 1984d:219). Nitekim Barth’ın sözlü geleneğe dayanıp yüzyıllar içinden
dallanıp budaklanarak günümüze gelen hikâyelere, özellikle Binbir Gece öyküleme geleneğine düşkünlüğünün, kurgusunda belirleyici bir rol oynadığı dikkat çeker. Kendisi
bu düşkünlüğü şöyle itiraf eder:
Ben bir çocukken, bütün çocuklar Ali Baba, Sinbad ve Alaaddin’i dinliyordu.
İster bir filmden ya da bir çizgi filmden isterse bir çizgi romandan olsun,
çok fazla imge vardı; bunların üzerimdeki etkisi de büyük oldu. Ancak ilk
kez Johns Hopkins’teki üniversite yıllarım sırasında gözüme çarptılar … işlerimden biri klasiklerin bulunduğu kütüphanede, kitap kartlarına metinleri
yeniden işlemekti ve bu süreçte Pançatantra ile sonra da Öykü Okyanusu
(The Ocean of the Story) ile karşılaştım (Reilly, Barth 2000:593; ayrıca bkz.
Barth 1984g: 84-85).
Anlaşılan o ki, Johns Hopkins’teki kütüphane, sınırlı da olsa Barth’ın eserleri üzerinde “Tükeniş Edebiyatı”nda sözünü ettiği kütüphanenin etkisini bırakmıştır: “‘Babil Kütüphanesi’, alfabetik karakterlerin ve boşlukların olası her kombinasyonunu ve … olası
her kitap ve ifadeyi … olası her geleceğin tarihini … hayal edilebilir başka her dünyanın
ansiklopedisini barındırır”, der Barth, “çünkü, … her bir ögeye ve öge kombinasyonuna ilişkin örneklerin sayısı, kütüphanenin kendisi gibi sonsuzdur” (Barth 1984e:75).
Bu kütüphane Barth’a hikâye geleneğinin sonsuz kombinasyonları için bir rezerv sunmuştur. Nitekim Malcolm Bradbury’nin “saf hikâye anlatıcısı postmodernist” (Bradbury
1992:231) olarak göndermede bulunduğu Barth, kendisini şöyle tanımlar: “…ne edebiyatta ne de felsefede bir uzmanım, sırf bir hikâye anlatıcısıyım” (Barth 1984a:16).
Kurguları sürekli olarak öykü döngüsüne ve çerçeve hikâyeye dayanan ve çokkatlı
anlatılar sunan Barth, kendi kurgusunda hem metinsel bir uzam hem biçimsel bir araç
olarak Somadeva’nın Kathasaritsagara’sı (Öykü Irmaklarının Okyanusu) ile Binbir
Gece öykülerinin döngüsel çerçevesini kullanır (Benson 2003:132). Barth’ın “ilksel çerçeve dizileri” (Barth 1984d:226) adını verdiği hikâye içinde hikâye dizimleri içeren bu
tür döngüler, “çerçevelenmiş bir hikâye, bir çerçeve hikâye olarak da hizmet edebilir”
ilkesine dayanır. Şehrazat ve Şehriyar hikâyesi görünüşte Binbir Gece’nin nihai çerçevesi olarak işlev gösterirken, kendisi de bir hikâye olarak sunulur ve aslında bu hikâyenin
de bir çerçeveler ağında yer aldığı açıktır (bkz. Benson 2003:129-130). Binbir Gece’nin
çerçeveleyen ve çerçevelenmiş konumu Barth’ın esin kaynağıdır: “… beni ayartan ve
cezbeden Şehrazat’ın hikâyeleri değil, bunların anlatıcısı ve olağanüstü anlatım durumlarıydı: Diğer bir deyişle, Şehrazat karakteri ve içinde bulunduğu durum ve çerçeve hikâye anlatı geleneği” (Barth 1984d:220). Barth geleneksel hikâyeye dayalı versiyonunu
şöyle bir yörünge üzerine kurar:
51
… öykü anlatımından önceki cinsel ritüel, öykü anlatıcısı ile dinleyicisi arasındaki korkunç ancak üretken ilişki, ilksel yayın-ya da-ölüm ültimatomu
ve bunun bilinen sonuçları (Sultan’ın 1002. gece Şehrazat’ı resmi evlilikle
ödüllendirmesi ve kitabının ciltli baskısını sipariş etmesi…), geceler boyu
yatağın dibinde bekleyen Dünyazat’ın rolü, Dünyazat’ın kendi gelin yatağında uğraşmak zorunda kalacağı daha karmaşık ve simgesel sorun... (Barth
1984d:220)
Bu anlatısal strateji, çerçeve hikâyenin özgül biçimine müdahaleye olanak tanıyan bir
tür süreklilik estetiği oluşturur. Bir bütün olarak böyle bir estetiğe dayanan Masal Masal
İçinde: Khimaira (Barth 1995b), “Dünyazatname”, “Perseusname” ve “Bellerophonname” başlıklı üç mitolojik hikâyeyi içerir. 1973 yılında National Book Award’u kazanan
bu eserde mitin gerçeklikle ilişkilerine ve çağdaş dünyadaki yankılanımlarına odaklanan
Barth, Binbir Gece’nin Şehrazat’ının, Medusa’yı öldüren Perseus’un ve Pegasus’u eğitip
Khimaira’yı öldüren Bellerophon’un öykülerine farklı perspektiflerden yeniden-yazımla
müdahale eder.
Masal Masal İçinde’nin ilk ve belki de en güzel öyküsü olan ve girift bir anlatı biçiminin izlendiği “Dünyazatname”2, Barth’ın çerçeve hikâyeyi kurgu ve üstkurgu aracılığıyla tersine çevirmesine dayanır. Burada öykü anlatarak daha iyi bir varoluş durumuna
yükselmeye çalışan veya “anlat ya da öl” kategorisine ait birinci şahıs anlatıcısı Şehrazat
(elbette Dünyazat/Barth/Şahzaman) dikkat çeker (Reilly, Barth 2000:591). Şehrazat’ın
varlığı, hem kurgusal dünyanın içinde hem de dışındadır ve öyküyü anlatma sürekliliğine dayanır. Anlatısal söylemini ürettiği müddetçe yaşar, söylemi durduğu anda ölecektir. Burada yaşam söylemle, ölüm suskuyla eşitlenir (McHale 1987:228). Bu yüzden
Şehrazat, Barth’ın “aşkın imge” olarak adlandırdığı “derin, karmaşık, … çekici anlatı
ikonları”ndan biridir (diğerleri Odysseus, Don Kişot ve Huckleberry Finn’dir). Yazar
bunların olağanüstü imgesel gücü olan, mitsel yankılanıma sahip sanatsal-edebi imgeler olduğunu; bu imgelerin, içlerinde bulunduğu metinlerdeki ayrıntılar unutulsa bile
hayal dünyamızda aynı canlılıkla yaşamaya devam ettiklerini ve bu tür aşkın imgelerin
kolayca bir ortamdan diğerine geçebildiklerini öne sürer (Barth 1995a:61-62). Barth,
bu aşkın imgeye ya da anlatı ikonuna çağdaş özellikler atfederek bir anlamda kendi
dişil ikizi haline getirir: Banu Sasan Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi’nde okuyan,
kampüs tarihinde en yüksek ortalamaya sahip bir öğrenci olan Şehrazat, ayrıca güzellik
kraliçesi, öğrenci temsilcisi ve rekorlar kırmış bir atlettir; bin kitaptan oluşan özel bir kütüphaneye sahiptir (9). O da Barth gibi geleneksel hikâyelere düşkündür ve bu hikâyeler
hakkında Barth kadar bilgisi vardır. Örneğin “Dünyanın en uzun hikâyesi”, der Şehrazat,
“Hikâye Okyanusu’dur, yedi yüz bin beyit, tanrı Siva tarafından … zevcesi Parvati’ye
hediye olarak anlatılmıştır” (24). Ülkesinde zalim Şah Şehriyar’ın gerçekleştirdiği genç
2 Anlatıya yapılan göndermeler, metinde parantez içi sayfa numarasıyla verilecektir.
52
İsmail ÖĞRETİR
kız kıyımını önlemek için kendisini feda eden Şehrazat, sorunu çözmek için önce politikaya, psikolojiye başvurur, ancak bunların çare olamayacağını anlayınca, “folklor ve
mitoloji”ye yönelir (10) ve kendi durumunu bir öykü olarak tasarlamakla sorunun çözülebileceği sonucuna varır:
Varsayalım ki bütün bu vaziyet okuduğumuz bir hikâyenin olay örgüsü olsun,
sen, ben, babam ve Şah da hikâye kişileri. Bu hikâyede, Şehrazat Şah’ın
kadınlar hakkındaki fikirlerini değiştirip onu sakin, sevgi dolu bir kocaya dönüştürmenin bir yolunu buluyor. Böyle bir hikâye düşünmek zor değil, di mi?
Şimdi, bulduğu çözüm ne olursa olsun –ister bir tılsım, ister cevabı içeren
büyülü bir hikâye, ister büyülü herhangi bir şey– iş gelip okuduğumuz hikâyedeki belli sözcüklere bağlanıyor, di mi? Bu sözcükler de alfabemizin harflerinden oluşuyor: Şu kalemle çizebileceğimiz iki düzine kıvrık çizgi. Anahtar
bu, Dünya! (11)
Böylece Şehrazat önce “işin hilesi hileyi öğrenmek” ilkesine, sonra “hazinenin anahtarı hazinedir” formülüne ulaşır. Bu formülü dillendirir dillendirmez Binbir Gece dünyasına dışsal bir dünyadan, tıkanmış bir yazar olan Cin’i (Barth’ı) transfer eder. Nihayetinde metinlerarası uzamın öne çıkarak anlatı yapısıyla bütünleştiği “Dünyazatname”, kurgusal dünyaya farklı ontolojik katmanlar yükler ve dünyalararası ontolojik sınırları ihlal
eder (metalepsis). Umberto Eco’nun deyişiyle, dünyalararası kimlikleri, yani kurgusal
ya da gerçek kimliklerin bir kurgusal dünyadan diğerine göçünü olanaklı kılar (McHale
1987:57). Nitekim Barth’ın gerçek/kurgusal dünyadaki kütüphanesinde Şehrazat’ı keşfettiği gibi, kurgusal dünyada Şehrazat da kütüphanesinin rafları arasında Cin’i (Barth’ı)
keşfeder. Bu yazar da tıpkı Şehrazat gibi “hazinenin anahtarı hazinedir”e inanan bir karakterin öyküsünü tasarlama sürecindedir ve bunu düşündüğü anda Şehrazat’ın dünyasına geçiverir. Barth, premodern anlatı biçimine dâhil olan Binbir Gece’nin hikâyelerini,
elindeki kopyasında (Barth’ın elindeki Binbir Gece versiyonu, Burton çevirisidir) ortaya çıktıkları şekilde Şehrazat’a sunup bir metinlerarası ağ başlatır. Ayrıca gerçek yazar,
kurgusal yazar olarak anlatıya yerleşir ve metinde yapısal bir öge olarak ortaya çıkar
(Worthington 2001:114). Dünyazat’ın anlatımıyla Cin gerçek dünyadaki Barth’ın adeta
bir karikatürüdür: “… korkutucu değildi ama bayağı tuhaf görünüyordu: Kırk yaşlarında
açık tenli birisi, ankakuşunun yumurtası gibi pasparlak tıraş olmuş. Kıyafetleri sade ama
serseri gibiydi; uzun boylu ve sağlıklıydı, gözlerinin önüne taktığı bir çerçeve içindeki
camlar dışında oldukça hoş bir görünüşü vardı. O da bizler kadar ürkmüş görünüyordu”
(11). Barth’ın anlatıya girmesi yalnızca zamansal bir kısadevre ya da sonsuz bir döngü
değil, ayrıca ontolojik bir kısadevredir de; çünkü hem diğer karakterlerle etkileşime girer
hem de nüfuz ettiği dünya, yaratma sürecinde olduğu bir dünyadır. Metne kaydedilen
yazar daima bir kurgudur, Roland Barthes’ın deyişiyle “kağıt-yazar”dır ve bir “kağıt-yazar” olarak yazarın yaşamı metnin belirleyici kaynağı ya da gizli kodu değil, ancak pek
çok kurgu arasında yalnızca bir kurgudur. Yazar kendisini metne kaydeder kaydetmez,
53
o da diğer karakterler kadar kurgusallaşır (Payne 1997:6; McHale 1987:214, 215), böylece Barth’ın yaşam öyküsü bir hikâyeye ve Şehrazat’ın hikâyesi bir yaşam öyküsüne
dönüşür. Dünyazat’ın ifadeleriyle– “kapsayan ve kapsanan arasındaki geleneksel ilişki
ters” dönerek “paradoksal olarak dönüşümlü bir hale” (23) gelir. Metindeki ontolojik
katmanlaşma salyangoz metaforuyla da pekiştirilir. Tıpkı Binbir Gece ya da Barth gibi
salyangoz da hem gerçek –“Maryland bataklıklarında öyle bir salyangoz var ki” (13)–
hem de kurgusal –“belki de onu ben uydurdum” (13)– bir konuma sahiptir. Şehrazat’ın
spiral şeklinde bir küpeyi Cin’in sevgilisi için bir armağan olarak vermesi ve sonrasında
Cin’in spiral küpenin zarar görmeden kendi gerçek boyutuna geçtiğini ve sevgilisinin bu
armağanı çok sevdiğini bildirmesi ontolojik katmanlar arasındaki transferin yalnızca Cin
için değil, ayrıca cansız objeler için de geçerli olduğunu ima eder (19, 21). Kurgu ile gerçeği birbirinden ayıran sınırın silindiği bu dünya, bir tür modifiye heterokozmos halini
alır. Bu, hem Binbir Gece’nin orijinal dünyasından hem de Barth’ın gerçek dünyasından
farklıdır, ancak onlara benzerdir de. Bu durumun iki nedeni vardır. Birincisi, metinde
içsel gönderme alanı (kurgusal Barth’ın gerçek dünyası, Barth’ın Şehrazat’a verdiği Binbir Gece hikâyeleri), metnin içinde ve metin tarafından kurulan bir dünyayı yansıtır.
İkincisi, metnin elbette dışsal gönderme alanı vardır –gerçek dünyada John Barth, Binbir
Gece’nin Burton çevirisi. Bu heterokozmik alanda anlatı metiniçi, metinlerarası çapraz
göndermeler ağı haline gelir (bkz. McHale 1987:29, Musarra 1990:230). Nihayetinde
heterokozmos da bir dünyadır, ancak ayrı bir dünya. Nitekim Barth, hikâye anlatıcılığı
mesleğini dünyalar “imal” etmek olarak tanımlar:
Doğru ya da yanlış, yapamadığımız şeyleri açıklamaktansa, açıklayamadığımız şeyleri yapmayı tercih ederiz. Romancının [hikâye anlatıcısının] size yaşama ve dünyaya karşı bir tutum sunduğunu duymuşsunuzdur. Tesadüfen
ya da çıkarımsal olması dışında durum hiç de böyle değil. Size sunduğu şey
bir Weltanschauung [dünyagörüşü] değil, bir Welt [Dünya]; kozmosa ilişkin
bir görüş değil, kozmosun ta kendisi. … sanatçı, özellikle romancı, özünde
evreni ne açıklamak ne kontrol etmek ne de anlamak ister. O, kendisine
ait bir evren yaratmak ister ve hatta bu evreni Tanrı’nın meydana getirdiği
evrenden daha düzenli, daha anlamlı, daha güzel ve ilgi çekici kılmayı bile
arzular. (Barth 1984a:17)
Bu yüzden hikâye anlatıcısı bir seyirci, taklitçi ya da kamu psikesinin boşaltıcısı
değil, evrenlerin imalatçısıdır: “Bir demiurgos. En azından bir yarı demiurgos” (Barth
1984b:29). Yazar’ın “imal” ettiği böylesi bir dünyada Şehrazat, diğer kızları kurtarmak
amacıyla girdiği umarsız durumdan kurtulmak için üstlendiği hikâye anlatıcılığında yine
bir hikâye anlatıcısından, Barth’dan yardım ister: “Kardeşlerimi, ülkemi ve deliliğine
yenik düşmeden önce Şah’ı kurtarmak sadece senin elinde… Yapman gereken tek şey,
bana gelecekten geçmişin hikâyelerini getirmek” (16). Barth, geçmişteki sanatsal per54
İsmail ÖĞRETİR
formansları reddetmez, bunları yalnızca taklit etmek de istemez. Onun istediği şey, “büyüyle anlatının kaynaklarına geri dönmek”tir. Bu yüzden Şehrazat’ın yardım talebini
şöyle yanıtlar: “Şu anahtar hilesi işe yararsa, senin hikâyelerini sana anlatmaktan onur
duyarım. Tek yapmamız gereken belli bir saat kararlaştırıp büyülü kelimeleri aynı anda
yazmamız” (16). Şehrazat’ın asla bilemeyeceği bir gelecekten gelip bu gelecekte yayınlanmış olan hikâyeleri, geleneksel anlatıcı Şehrazat’a aktarır. Binbirinci gecede Barth/
Cin amacına ulaşmış, “kıyıya vurmuş bir geminin kaptanı gibi geri giderek ilerlemiş,
hikâyenin kaynaklarına, köklerine inmişti” (27). Yine Dünyazat’ın aktarımıyla “Şehrazat gibi, anlatının ilk zamanlarından kalma malzemeleri ve alfabeden daha eski yöntemleri tümüyle şu anki amaçları için kullanarak”, birinci geceden itibaren tasarladığı “üç
anlatıdan [Masal Masal İçinde] oluşan dizinin üçte ikisini kaleme almıştı, daha önce
Şehroş’la tartıştıkları çeşitli şekillerde birbirlerini anlamlandıran uzun masallardı bunlar,
eğer başarılı olurlarsa … ciddiyetle, hatta tutkuyla bir şeyler anlatmayı da başarabileceklerdi” (27). Bu aktarımdan da anlaşılacağı üzere, Masal Masal İçinde esasen Barth’ın
Şehrazat’la tartışmalarından doğan bir program üzerine yapılanmış, hatta bir anlamda
Şehrazat (Barth’ın dişil ikizi) tarafından yazılmıştır. Oyuncullukta bununla yetinmeyen
yazar öyle ileri gider ki, Masal Masal İçinde’den yedi yıl sonra yayınlanacak LETTERS
(1979) romanına bile yine Dünyazat’ın aktarımıyla göndermede bulunur:
… her zamanki masal-içinde-masal yapısının, hatta Cin’in günün birinde
katkıda bulunmayı umduğu o edebi hazinede üç beş örneğini bulduğu masal-içinde-masal-içinde-masal-içinde-masal yapısının ötesine geçilip geçilemeyeceğini, mesela ortakmerkezli yedi masal-içinde-masal yazılıp yazılamayacağını tartışırlardı, bu öyle ayarlanacaktı ki en içtekinin doruk noktası
sonrakinin doruğa ulaşmasını hızlandıracaktı, o da kendinden sonrakinin.
(23)
Böylece yeni kurgusal dünyaların (Cin’in dünyası/Binbir Gece dünyasının Dünyazat-Şehrazat versiyonu) ilk kurgusal dünyanın (orijinal Binbir Gece) içine sokulması, bu
ilksel dünyanın statüsünü sorunlaştırır ve geleneksel anlatının hiyerarşik yapısı yıkılır.
Barth “hazinenin anahtarı hazinedir” ilkesinden hareketle geçmişten damıtılıp gelen anlatı geleneğini kullanarak sırtını geçmişe dayayan, yüzü geleceğe dönük bir anlatı inşa
eder. Nitekim “Tükeniş Edebiyatı”nda da yazarlara verdiği öğüt bu inşayı yankılar: “…
seleflerin yaptıklarının farkında olarak, doğru tarzda başlanırsa, dil ve edebiyat inceliklerinin … geçerli bir biçimde yeniden keşfedilmesi düşünülebilir” (Barth 1984e:68).
Barth kendi hikâyesini ilksel hikâye döngüsüyle uyumlu biçimde döngüye sokarak,
“metaforik araç ilkesi” adını verdiği bir tekniği kullanır: Anlatı içeriği biçimle somutlaştırılır. Anlatı hem literal düzlemde hem de metaforik düzlemde çifte bir üretkenliğe
girer ve bu da, gelenekte bir yenilenmeye işaret eder. Sözlü geleneğe dayanan çerçeve
hikâye anlatımını model olarak kullanan bu yenileme hareketi, anlatıya müdahale yo55
luyla alternatif versiyonlar tasarlayarak, bunları anlatı döngüsüne yerleştirir. Nitekim
Barth’a göre,
… çerçeve öyküler, belki de onların anlatı yapısı, basit ya da karmaşık, yalnızca sözdizimin değil, ayrıca çok sıradan deneyim ve etkinliğin de iki biçimsel özelliğini yansıttığı için bizi büyüler: Yani gerileme (ya da konudan
sapma) ve dönüş, tema ve çeşitleme. Bu ikisi birbirlerini dışlayıcı değildir…:
Konudan sapma ve dönüş, tema ve çeşitleme teması üzerine bir çeşitlemedir. (Barth 1984d:237)
“Dünyazatname”de anlatısal döngüsellik ve yenilenme, yine salyangoz metaforuyla
pekiştirilir. Geleneksel çerçeve hikâyeler korpusu gibi o da kabuğuyla birlikte döngüsel
(ya da spiral) biçimde gelişir ve büyür: “… önüne ne gelirse kendi salgılarıyla yapıştırarak yapıyor kabuğunu, aynı zamanda içgüdüsel olarak kabuğu için en uygun maddelerin
bulunduğu tarafa yöneliyor; tarihini sırtında taşıyor, onun içinde yaşıyor, büyüdükçe ona
yeni ve daha geniş halkalar ekliyor bulunduğu yerde” (13). Cin (Barth) de, umudunu
yitirmeyen tıkanmış yazar olarak, salyangoz gibi kendi kendini sağaltabileceğini düşünür:
Ben de salyangozun hızıyla gidiyorum –ama durmadan daire çizerek kendi
izimi sürüyorum! Okumayı yazmayı bıraktım; kim olduğumu bilmiyorum; ismim bir harf yığınından başka bir şey değil; edebiyat da öyle: Bir sıra harf, bir
sıra boşluk, anahtarını kaybettiğim bir şifre. … Neredeyse bütün edebiyat.
Anahtar diyorum da, sanırım buraya bu yüzden geldim. (13)
Salyangozun spiral kabuğu ilerlemenin, büyümenin, canlanmanın temsilcisidir. Spiralle ilişkisi açısından döngü, canlanmanın, yenilenmenin başlangıç noktası olarak değerlendirilebilir (Hoffmann 2005:156). Nitekim Barth da Şehrazat (çerçeve hikâyeler)
yardımıyla yazar tıkanmışlığını aşacak ve nihayetinde en büyük amacını gerçekleştirecek, “ruhlarımızı ümitlendiren, tazeleyen, büyüten, asilleştiren, zenginleştiren sanat
hazinesi”ne, “uygar zevkler hazinesine [edebiyata] … karınca kararınca bir iki metelik”
(12, vurgu bana ait) ekleyecektir.
“Dünyazatname”de önceden mevcut çerçeve anlatıya müdahale etmekle kalmayan,
bunu farklı bakış açılarından (Barth/Şehrazat/Dünyazat/Şahzaman) anlatan Barth, hem
içerik hem biçim düzleminde süreklilik ve müdahale olarak üstkurguyu kullanır. Üstkurgu hem “öykü” üzerine hem de kendi yaratım güçlerine ve süreçlerine odaklanır
(Worthington 2001:114). Nitekim Şehrazat’la Cin pek çok defa hikâyelerin yapısı üzerine konuşurlar, “Bir hikâyenin kendi içinde anlatılan bir başka hikâyenin içine sokulup
sokulamayacağı yollu sorular üzerinde bıkıp usanmadan fikir yürütürler” (23). Öyle ki
Barth metinde bir tür erotizme dayalı okuma teorisi geliştirir. Elbette okuma etkinliğini erotizmle ilişkilendiren yalnızca Barth değildir. Örneğin Metnin Hazzı’nda Barthes
56
İsmail ÖĞRETİR
da bir “okuma erotiği” öne sürer. S/Z’de yazarlık ve okurluk metinler arasında kurulan
karşıtlık, okur tarafından deneyimlenen iki tip duyguya dönüştürülür: Plaisir (haz) ve
jouissance (zevk). Barthes metnin okuru erotik okuma değiştokuşuna çağırdığını ve bu
değiştokuşta metnin ve okurun birbiri içinde ayrıştığını öne sürer, okuma sahnesinde ne
aktif yazar (özne) ne de pasif okur (nesne) vardır. Barthes aktif okuma nosyonunu pasif
tüketime karşı yerleştirir ve okur aktif biçimde metne katılır, metni yeniden yazar. Bu
paradigmayı Barth metnine uygularsak haz metni (Binbir Gece), klâsik anlatının geleneksel keyiflerini (zekâ, ironi, duyarlılık, zindelik, ustalık ve güven) sunarken zevk
metni (“Dünyazatname”) okurun kafasını karıştırır, rahatını bozar ve beklenmeyenin şokunu yaratır (bkz. Barthes 1975:14; Sim 2006:215). Öte yandan Barth’ın erotik okuma
teorisinde yazar (anlatıcı) eril, dinleyen (okur) dişil ve hikâye (ya da metin) ilişki ortamıdır. Dinleyenin ya da okurun dişil olması, onun ikincil bir durumda olması anlamına
gelmez: “Oyuncul bir hikâyenin okuyucusu en az yazarı kadar ter dökerdi … Kısacası
anlatı … bir sevgi ilişkisiydi … Başarısı okurun onayına ve katılımına dayanırdı, ki okur
bunu istediği an geri çekebilirdi” (25). Şehrazat ile Cin/Barth, anlatı sanatı ile cinsel
sanatı kıyaslayarak birçok başka kıyaslamalar da yaparlar. Dünyazat’ın aktarımıyla Cin
ve Şehrazat (esasen Barth) hikâye anlatma/dinleme ve cinsellik arasında kurdukları analojiyi şöyle temellendirirler:
Cin kendi zamanında tutkularla ilgilenen bazı bilim adamları olduğunu söyledi; bunlara göre dil, ‘birçok açıdan sapkın olan, çocuklara özgü cinselliköncesi erotik coşkudan’ kaynaklanıyormuş ve dille bilinçli olarak ilgilenmek
‘libidinal hiperkataksis’miş …yine de sanki öyleymiş gibi (en sevdikleri kelimeler) konuşmak hoşlarına gidiyordu ve böylelikle geleneksel dramatik yapı
–serimlenmesi, hareketin artması, doruk ve sonuç– ile cinsel ilişkinin oynaşma, birleşme, orgazm ve rahatlamadan oluşan ritmi arasındaki benzerliği
de açıklamış oluyorlardı. Bir anlatı teması olarak aşkın (ve işin karanlık tarafı
olan savaşın) da bu yüzden bu kadar gözde olduğuna inanıyorlardı. (24)
Bu noktada Cin ve Şehrazat’ın hem cinsellik hem hikâye anlatıcılığında “iyi bir
teknik”in yetmeyeceği, ancak sözü edilebilecek tek şeyin teknik olduğu öne sürümü
hatırlanmalıdır. Nitekim Cin ve Şehrazat için hikâye anlatımında “salt entrika işlevi”
hikâyelerin içeriklerinden ve aralarındaki ilişkiden daha önemliyken, Dünyazat bu işleve
diğerleri kadar önem vermez (23). Cin Dünyazat’ın bundan daha fazlasını istediğini şöyle tespit eder: “Samimiyetle yapılmışsa beceriksizlik hoşa gider, Dünyazat; samimiyetsiz
ustalık da öyle. Ama senin istediğin tutkulu bir virtüözlük” (23). Burada Barth ustalıksız
tutkunun beceriksiz, tutkusuz ustalığın da soğuk olduğunu vurgular.
Geleneksel Binbir Gece’nin anlatı programına aşırı biçimde müdahale eden Barth,
kendi anlatı programında Şehriyar ile Şehrazat’ın, Şahzaman ile Dünyazat’ın evlenip bahtlarının elverdiği ölçüde mutlu yaşamalarını (29) öngörür. Üç bölüme ayrılan
57
“Dünyazatname”nin Cin-Şehrazat-Dünyazat eksenli ve görece en uzun ilk bölümünü birinci şahıs bakış açısından Dünyazat’ın anlatımıyla sunan Barth, burada anlatılan öykülerin genel çerçevelerini verir, ayrıntıya girmez ve ikinci bölüm tam bir üstkurgu örneği
olarak Cin/Barth tarafından öngörülür. “Şunu unutmayalım ki … benim bakış açıma göre
–usandırıcı ve teknik bir bakış açısı olduğunu kabul ediyorum– bu sonuna geldiğimiz bir
hikâye. Ablanın Şah’a anlattığı bütün o masallar kendi hikâyesinin –yani onun, senin,
Şehriyar’ın ve Şahzaman’ın hikâyesinin– sadece ortasıydı” (28). İkinci bölümde üçüncü
şahıs bakış açısını kullanır ve Dünyazat’ın iğdiş ve ölüm tehdidiyle abisi Şehriyar’ın ve
kendisinin gerçek öyküsünü Şahzaman’ın anlatımıyla ayrıntılı biçimde aktarır. Birinci
bölümde genç kız ölüm tehdidi altındayken, ikinci bölümde bu rol erkeğe biçilir. Yine
birinci bölümde Cin ve Şehrazat’ın kurdukları entrika (Şehriyar’ı hikâyelerle oyalayıp,
ölümü geciktirmek –“… ona heyecanlı hikâyeler anlatmayı, beni öldüremeyecek kadar
iyi tanıyana kadar da hikâyelerin sonunu ertesi geceye bırakmayı düşünmedim değil”
(14-15)) ikinci bölümde bu entrikayı önceleyen, daha iyi planlanmış bir entrika tarafından kuşatılır ve anlatıyı ironiye dönüştürür. Örneğin Cin’in Şehrazat’a, Şehrazat’ın da
Şehriyar’a anlattığı, Binbir Gece’nin ilk hikâyesi “Tacir ile İfrit”i Şahzaman ve Şehriyar
bizzat yaşamışlardır (39). Aslında karılarının kendilerini aldatmalarından sonra her iki
sultan da istekleri dışında hiçbir kadınla beraber olmamış ve hiçbirini öldürmemiştir.
Bu öykü Dünyazat’ı alt üst eder, Şahzaman’a inanamaz. Şahzaman’ın kendi öyküsünü
değerlendirmesiyle anlatının oyunculluğu doruğa ulaşır: “Yalan olmayacak kadar önemliler. Belki kurmacalar –ama gerçekten daha doğrular” (46). Bu sözler bizi anlatının
başına, Şehriyar’ın Şehrazat’ın hikâye anlatıcılığına ilişkin değerlendirmesine götürür:
“… o inişler çıkışlar, aslında doğru olduğu anlaşılan yalanlar, başka dünyalara kaçamaklar” (8). Ayrıca Şahzaman’ın bu sözleri, Şehrazat’ın birinci bölümde yinelediği ve
esasen anlatıda gerçek/yalan paradigmasını sorunlaştıran sözlerini de yankılar: “Ben
hiçbir şey uydurmam (27); “Ben sadece anlatırım” (28). Görüleceği üzere, ikinci bölüm
birinci bölümün simetrik ters çevriminden oluşur ve anlatı hem metinlerarası hem de
metiniçi uzamla bütünleşir. Şahzaman’ın hikâyesi Dünyazat’ın arzuladığı “tutkulu virtüözlük” örneğidir: Hem kuşatıcı bir entrikaya (teknik) sahiptir hem de tutkulu biçimde
(samimiyet/aşk) anlatılmıştır: “Birbirimize değer verelim, Dünyazat!... Bana değer ver
Dünyazat!” (47). Yalnızca üç paragraftan oluşan üçüncü bölümde Cin/Barth, orijinal
metinde Şehrazat ve Şehriyar’ın, Dünyazat ve Şahzaman’ın mutlu sonlarına değinirken
(anlatınınkinden farklı bir ontolojik katmanda) kendi gerçek anlatısında Dünyazat’ın
hikâyesini tamamlayamadığını belirtir. Orijinal metne başvurarak eski hikâye anlatıcılarının bu tür bir hikâyeyi ustalıkla bitirebileceklerini belirterek yine metinlerarası uzamı
yardımına çağırır: “Hazları Hazan Haneleri Harap Eden onları alana, Allah’ın rahmetine
kavuşana, evleri harabeye, sarayları kalıntıya dönüşene, sultanlar miraslarını devralana
kadar yaşadılar” ifadesiyle de esasen kendi anlatısını bitirmiş görünür. Ancak bununla
yetinmeyen Barth anlatının başından beri vurgulanan şifreyi Dünyazat’a (Şehrazat’a de58
İsmail ÖĞRETİR
ğil) hatırlatır: “Hazinenin anahtarı hazinedir” (48); çünkü bütün edebi geleneğin aktarıldığı kişi Dünyazat’tır (30).
Üstkurgusal unsurlara ve aşırı müdahaleye –“radikal ve yenilikçi bir şeyin ayakta
kalabilmesi için bir miktar aşırılık”a gerek vardır (44)– rağmen Barth, ilksel anlatıdaki
boşlukları kullanarak anlatısal sürekliliği gerçekleştiren bir yapılandırmacıdır, yapıbozumcu değil. Bu süreklilik kavrayışıyla müdahale de geleneğin bir parçası haline gelir
(Benson 2003:137,140). Nitekim Barth edebiyatta çizgiselliğin ve sürekliliğin (ya da
spiralleşme ve döngüsellik, ama taklitçilik değil) iyi özelliklerden biri olduğunu vurgular (Barth 1984c:163). Aslında üstkurgu ve hikâye geleneğini (ironik ya da parodik
biçimde) kullanma eğilimi hikâyenin soykütüğündeki farklılıklardan çok, yenilenme
içinde olsa bile, süreklilikleri öne çıkarır (Ortega 1998:317). Bu süreklilik, “anlatısal
bitimsizlik”e (20) yol açar ve esasen tersine çevrilmiş ya da döngüsel bir paradigmaya,
yani sözlü geleneğin çerçeve hikâyelerine dayanır. Barth’ın üstkurgusal denemesi, yazar olarak kendisini metnin üzerinde bir otorite konumuna yerleştiriyor görünür. Ancak
yazarın içsel bölünmesi (gerçek Barth/kurgusal Barth ya da Cin) ve kendisiyle eşdeğer
anlatıcıların varlığı, otoritenin başka bir yerde, kendisinin dışında, yüzyıllardır damıtılan
çerçeve hikâye geleneğinde bulunduğunu açığa çıkarır.
Kaynakça
Barth, John (1984a). “How to Make a Universe”, The Friday Book: Essays and Other Nonfiction, New York:
G. P. Putnam’s Sons, s. 13-25.
Barth, John (1984b). “More on the Same Subject”, The Friday Book: Essays and Other Nonfiction, New
York: G. P. Putnam’s Sons, s. 26-29.
Barth, John (1984c). “Future of Literature, Literature of Future”, The Friday Book: Essays and Other
Nonfiction, New York: G. P. Putnam’s Sons, s. 161-165.
Barth, John (1984d). “Tales within Tales within Tales”, The Friday Book: Essays and Other Nonfiction, New
Barth, John (1984e). “Literature of Exhaustion”, The Friday Book: Essays and Other Nonfiction, New York:
G. P. Putnam’s Sons, s. 62-76.
Barth, John (1984f). “Literature of Replenishment”, The Friday Book: Essays and Other Nonfiction, New
Barth, John (1984g). “The Ocean of Story”, The Friday Book: Essays and Other Nonfiction, New York: G. P.
Putnam’s Sons, s. 84-90.
Barth, John (1995a). “The Limits of Imagination”, Further Fridays, Essays, Lectures, and Other Nonfiction,
1984-1994, Little, Brown and Company, Boston, New York, Toronto, London: Little, Brown and
Company, s. 49-63.
Barth, John (1995b), Masal Masal İçinde: Khimaira, çev. Aslı Biçen, İstanbul: Ayrıntı.
59
Barthes, Roland (1975). The Pleasure of the Text, trans. Richard Miller, New York: Noonday.
Benson, Stephen (2003). Cycles of Influence: Fiction, Folktale, Theory, Wayne State University Press,
Detroit.
Bertens, Hans, Fokkema, Douwe (1998). “Introductory Notes”, ed. Hans Bertens, Douwe Fokkema,
International Postmodernism: Theory and Literary Practice, Amsterdam, Philadelphia: John Benjamins
Publishing Company, s. 297-306.
Bradbury, Malcolm (1992). The Modern American Novel. Oxford: Oxford University Press.
Harris, Charles B. (1983). Passionate Virtuosity, The Fiction of John Barth, Champaign, IL: University of
Illinois Press.
Hoffmann, Gerhard (2005). From Modernism to Postmodernism: Concepts and Strategies of Postmodern
American Fiction, , Amsterdam, New York: Rodopi B. V.
Hutcheon, Linda (1980). Narcissistic Narrative: The metafictional paradox, Waterloo: Wilfrid Laurier Univ.
Press
Hutcheon, Linda (1988). A Poetics of Postmodernism: History, Theory, Fiction London: Routledge
McHale, Brian (1987). Postmodernist Fiction, Routledge, London, New York
Musarra, Ulla (1990) “Narrative Discourse in Postmodernist Texts: The Conventions of the Novel and
the Multiplication of Narrative Instances”, Exploring Postmodernism: Selected Papers Presented at a
Workshop on Postmodernism at the XIth International Comparative Literature Congress, Paris, 20-24
August 1985, ed. Matei Calinescu, Douwe Fokkema, Amsterdam: John Benjamins Publishing Company,
s. 215-234.
Ortega, Julio (1998). “Postmodernism in Spanish-American Writing, Hans Bertens, Douwe Fokkema (ed.),
International Postmodernism: Theory and Literary Practice, Amsterdam, Philadelphia: John Benjamins,
315-326.
Payne, Michael (1997) Reading Knowledge: An Introduction to Barthes, Foucault, and Althusser, Malden:
Wiley-Blackwell.
Phillip, Melanie, Huntley, Chris (2004) Dramatica: A New Theory of Story, Burbank, CA: Write Brothers,
Inc.
Reilly, Charlie and Barth, John (2000), “An Interview with John Barth”, Contemporary Literature, vol. 41,
no. 4 (Winter), s. 589-617
Sim, Stuart (2006), Postmodern Düşüncenin Eleştirel Sözlüğü, çev. M. Erkan, A. Utku, Ankara: Ebabil.
Worthington, Marjorie (2001). “Done with Mirrors: Restoring the Authority Lost in John Barth’s Funhouse”,
Twentieth Century Literature, volume: 47. Issue: 1.
60
Towards a Context for Ibn Umayl, Known to Chaucer as the Alchemist ‘Senior’
Peter Starr*
Abstract
This article will present what we know of the life and times of an important alchemist, Ibn Umayl. It is
entitled ‘Towards a Context’ because I have not yet consulted a number of his treatises, which are mostly
only available as manuscripts. Ibn Umayl’s position in alchemy accords with Hermetic doctrines, and may
have developed as a traditionalist reaction to developments in alchemy around the time of Jabir ibn Hayyan.
The paper offers an overview of the influence Ibn Umayl on western literature, beginning with a quotation
from The Canterbury Tales which shows knowledge of Ibn Umayl. The overview then goes on to look at the
reception of his works in Arabic-Islamic alchemy. The last part of the paper, which makes use of published
research and unpublished manuscripts, puts together what we know of his life, and places his ideas in the
context of a school of thought. The writer is inclined to agree with researchers who say that Ibn Umayl was
Egyptian, although the evidence is conflicting. Quoting The Pure Pearl and The Silvery Water in particular,
the article emphasizes the alchemist’s faithfulness to Hermetic doctrines, although in a particular, Islamic,
dispensation.
Keywords. Arabic-Islamic alchemy, The Silvery Water, The Pure Pearl, Latin alchemy, Tabula chemica,
The Canon’s Yeoman’s Tale.
Özet
Bu makale, mümkün olduğu kadarıyla, önemli bir simyacı olan İbn-i Ümeyl’in hayatını ve çevresini ele
almaktadır. Çoğunlukla el yazması halinde bulunan eserlerin bazısına henüz bakamadığım için, makalemiz
‘Towards a Context’ olarak adlandırılmaktadır. Büyük ihtimalle, İbn-i Ümeyl’in sımyasal yaklaşımı Hermetik
öğretilere uyup, Cabir İbn-i Hayyan’ın zamanında meydana gelen simyadaki değişimlere karşı gelenekçi bir
reaksyon olarak tanımlanmalıdır. Başlangıç noktası Chaucer’in The Canterbury Tales’tan alınmış olan ve
İbn-i Ümeyl’e göndermede bulunan bir alıntı olan makale, İbn-i Ümeyl’in batı edebiyatı üzerindeki etkisine
* Çankaya University, Faculty of Arts and Sciences, Department of English Language and Literature,
Balgat, Ankara.
61
genel bir bakışı sunmaktadır. Bu genel bakış, onun Arab-İslam simyasındaki yayılımının tarifine geçmektedir.
Yayımlanmış eserlerin yanısıra, yayımlanmamış el yazmalarına da dayanan makalenin son bölümü,
bildiğimiz kadarıyla simyacımızın hayatını anlatmakta, öğretilerinin belli bir okuldan kaynaklandığını
düşündürmektedir. Kanıtların çelişmesine rağmen, makalenin yazarı diğer araştırmacılar gibi İbn-i Ümeyl’in
bir Mısırlı olduğu kanaatındadır. Öncelikle Dürre-i nakiyye ile el-Ma ül-varaki’e göndermede bulunan
makalenin, İslam çağına uygun şekillendirilmiş olması da, aynı zamanda simyacının Hermetik öğretilere
sadakatını vurgulamaktadır.
Anahtar kelimeleri. Arab-İslami simyası, el-Ma ül-varaki, Dürre-i nakiyye, Latin simyası, Tabula
chemica, The Canon’s Yeoman’s Tale.
1. Introduction
The most famous reference in literature to the author whose life-story we have taken
as our subject is in Geoffrey Chaucer’s Canon’s Yeoman’s Tale. This tale is in the form
of a satirical attack on the now outmoded art of alchemy:
…Also ther was a disciple of Plato,
…There was also a disciple of Plato,
That on a tyme seyde his maister to,
Who once said to his teacher,
As [in] his book Senior wol bere witnesse,
As in his book Senior can show you,
And this was his demande in soothfastnesse:
And this, in truth, is what he asked:
“Telle me the name of the privee stoon!”
“Tell me the name of the secret stone!”
And Plato answerde unto hym anoon:
Straightaway Plato answered him:
“Take the stoon that Titanos men name.”
“Take the stone that men call titanos.”
“Which is that?” quod he. “Magnesia is the same,” “Which is that?” he said. “It is magnesia,”
Seyde Plato. “Ye, sire, and is it thus?
Said Plato. “Yes, sir, and is that so?
This is ignotum per ignotius.
This is ignotum per ignotius.
What is magnesia, good sire, I yow preye?”
I would ask, good sir, what magnesia is?”
“It is a water that is maad, I seye,
“I tell you, it is a water made
Of elementes foure,” quod Plato.
Of four elements,” said Plato.
“Telle me the roote, good sire,” quod he tho,
He then asked “Good sir, tell me the origin
“Of that water, if it be youre wil.”
Of that water, if you would.”
“Nay, nay,” quod Plato, “certein that I nyl.”
“No, no,” said Plato, “I certainly will not.”1
In this passage, towards the end of the tale, the Canon’s Yeoman is trying to impress
his audience of pilgrims with his knowledge of alchemical books and doctrines. Among
other books he mentions ‘Senior’, which has long been recognised as identical with the
Latin book Tabula chemica of a writer with the exotic-sounding name Senior Zadith.
The pupil’s question relates to the philosopher’s stone, the substance which the
alchemist’s long work with the oven, the alembic, and the vessels was designed to obtain.
No clear answer concerning magnesia is given, in keeping with the alchemists’ method
1 Robinson (ed.): 1933, p. 226, l. 1448–1463 (the adaptation is mine).
62
Peter STARR
of explaining ‘the unknown by what is more unknown’ (ignotum per ignotius). However,
its significance is clearly that it unites the four elements (earth, air, fire and water), which
since Empedocles were recognised as the basis for all matter.
In the Tabula chemica, as part of the section entitled ‘Tincture operatio’, the story is
told about Solomon, not Plato. Compounding this text-historical difficulty, Julius Ruska
pointed out that the Arabic original mentions neither Solomon nor Plato, but Qalimus,
who discourses on chalk lime (Greek: titanos) with a pupil, Runus. E. H. Duncan showed
that Chaucer used a fourteenth-century manuscript in which ‘Dixit Senior’ is followed
by the gloss ‘i.[e.] Plato’ (Ruska: 1937, p. 136–137; Duncan: 1968, p. 653–654).
The Tabula chemica was in fact none other than the book al-Ma’ al-waraqi wa-l-ard
an-najmiyya (The Silvery Water and the Starry Earth = The Silvery Water). This title
is not found in the Latin versions, and the book was known as the ‘Chemical Tablet’, a
reference to the description in the work of a tablet full of mysterious symbols, for The
Silvery Water is made up of a poem about these symbols, together with a commentary
on the poem. The Arab author was the tenth-century alchemist Muhammad ibn Umayl,
whose presence in western literature goes back to translations made from Arabic into
Latin in the twelfth and thirteenth century, probably in Spain. It was these translators
who rendered our author’s name as ‘Zadith filius Hamuel, dictus Senior’.2
2. A Definition of Alchemy
When reading medieval works about alchemy, one soon realizes that this science
meant more than vain attempts to change base metals into gold. Consider the statement
of Muhammad ibn Umayl, this time from a work which was not known to western
literature:
This means whoever acquires this knowledge should separate himself from the
world. This will be better for him, so that he be not compared with the ignorant
who in their ignorance violate the honour of this great science which comes
from the prophets, and of which the adepts are mystic saints (wali) and scholars
(‘alim)… (Commentary on the Mimiyya, unpublished, end of chapter on the third
operation.)
2 See��
the 15th-century manuscript British Lib. Sloane 2327, f. 39��
–��
57b. See also the six editions from
the sixteenth to eighteenth centuries. The exotic Latin name is explained as follows: ‘Senior’ is a
translation of the Arabic ‘Sheikh’. ‘Zadith’ was taken to be his name, but in fact it was another honorific
added in some Arabic manuscripts: ‘as-sadiq’, meaning ‘the truthful one’. This identification was
made by Julius Ruska, ‘Senior Zadith = Ibn Umail,’ Orientalistische Literaturzeitung 31, 1928, p.
665��
–��
666. I have seen two manuscripts which give Ibn Umayl the title ‘as-sadiq’: the British Library
Silvery Water epitome, in Arabic written in Hebrew letters (ms. Margoliouth 1093.1), and folio 71
of one of the Rabat Hasaniyya Library manuscripts.
63
Of this science, seen by our author and other alchemists as the greatest of the sciences,
the ancient authority was the Egyptian priest Hermes Trismegistus, who learned it
from prophets like Seth and Enoch. The passage quoted above goes on to note that the
generation of sages after Hermes did not reach his heights, and they could only perform
the second and third operations of the work, nevertheless their alchemy brought them
great wealth.
Alchemy aspires to explain no less than the entire physical and moral world on
the basis of contemplating the behaviour of matter. In another work, The Pure Pearl,
addressed to Abu al-Hasan as-Siqili, Ibn Umayl tells his pupil:
It begins with one, and it ends with one… If you consider all the kinds of plants,
metals, animals, sky, earth, land, sea, the resurrection of the dead, and the rising
to life, O Abu al-Hasan, these are all concentrated in the science of the noble
work. (The Pure Pearl, unpublished, end of chapter one.)
This passage can be compared with the beginning of the most widely-read alchemical
text, The Emerald Tablet, ascribed to Hermes himself, which reached the West through
the Arabic tradition. Of the many English translations of this text from the Middle Ages
to the Enlightenment, here is that of Isaac Newton:
‘Tis true without lying, certain and most true. That which is below is like that
which is above, and that which is above is like that which is below, to do ye
miracles of one thing only. And as all things have been and arose from one…3
A way of thinking that was essentially allegorical encouraged wide-ranging conclusions
about spiritual realities on the basis of the physical world, and vice versa.
3. The Reception of Ibn Umayl in East and West
It is no exaggeration to describe Ibn Umayl as an important presence both in ArabicIslamic and Western literature. We should not think that alchemical ideas were limited to
alchemists, or writers like Chaucer who, as we have seen, read such books but had wider
interests. In Islam, alchemical language is systematically used by mystical writers and
poets, above all those who followed in the footsteps of Ibn ‘Arabi.
3 Tabula Smaragdina Hermetis Trismegistri Philosophorum patris, ms. ��
King’s College, Keynes 28,
2r–v, transcribed by Betty Dobbs in The Janus Faces of Genius (Cambridge, Cambridge University
Press, 1991), p. 274. In addition to the Tabula Smaragdina, Newton knew the Latin version of Ibn
Umayl’s al-Ma’ al-waraqi, which was translated, as Tabula chemica, and published in the sixvolume Theatrum chemicum (Oberursel and Strasbourg, Lazarus Zetzner and sons, 1602–1661).
Newton bought his copy of this extensive collection of alchemical works in 1669, and the volumes
remain in his library in Trinity College.
64
Peter STARR
Enthusiasm for ‘the divine Art’ is characterized by phases of revival and decline.
Concerning what most directly relates to Turkey, the outstanding figure is Ali el-İzniki,
also called Fazıl Ali Bey, and given the title al-mu’allif al-jadid (‘the modern writer’).4
Ali Bey presided over a renewed passion for alchemy.5 A glance at the catologues of
alchemical manuscripts of the Ottoman period shows that his works were widely read,
exceeded in popularity only by the Egyptian al-Jildaki, whom Ali Bey quotes extensively,
and by Jabir ibn Hayyan.
As an authority for Ottoman alchemists, a number of the surviving manuscripts of
our author were brought to Istanbul. A particularly interesting copy of The Silvery Water,
probably from Mongol Baghdad, is in Topkapı Sarayı (ms. III. Ahmet 2075/1), dated 11
Muharram A.H. 740 (19 July 1339). It includes a fine illustration of the tablet-holding
Sage, who, although unnamed, is clearly Hermes, sitting in his temple.6
Already in the East Ibn Umayl was recognised as representing a particular method
in alchemy, identified by Isma‘il at-Tinnisi as the method of Maria, Aras and Zosimos.7
Modern scholarship has called this the ‘allegorical’, in contrast to the practicalexperimental, branch of alchemy. This branch is strongly connected to Egypt, and it is
notable that often the authors who cited Ibn Umayl directly were, or were as far as we
know, from that country (Tinnis is a town in the Nile Delta). Al-Jildaki worked in Cairo
in the fourteenth century, and among his works is a commentary on the ‘Letter of the
Sun to the Crescent Moon’, the poem of Ibn Umayl mentioned above. Commentaries to
this poem were also written by the Upper Egyptian Hasan ‘Ali Sirdar, and by Fakhr adDawla Abu Shakir an-Nasrani.
The alchemist ‘Abd al-Karim ibn Yahya ar-Raba‘i, known as ‘al-Mukhtafi’ (the
Hidden One), and his teacher Abu al-Fada’il, are followers of Ibn Umayl. Al-Mukhtafi
writes of The Silvery Water as ‘the most glorious (ajall) of [Ibn Umayl’s] three books’.
The belief that Ibn Umayl’s wisdom can be found in three main works goes back to Ibn
Umayl himself, who writes:
4��
Katip Çelebi (Hajji Khalifa), Kashf az-zunun, vol. 2, 1487, gives this author a death date of A.H.
1019/A.D. 1601. This does not contradict the author’s own statement in Kashf al-asrar wa-hatk
al-astar: ‘God honoured me with knowledge, and made me reach [the ranks of] the ulema and the
great shaykhs, during the sultanate of the second of the two Sultans Selim Khan...’ (quoted in A.
Iskandar, A Descriptive List of Arabic Manuscripts at the University of California, Leiden, Brill,
1984, p. 25).
5 See: ‘Fazıl Ali Bey’ article by İhsan Fazlıoğlu in Osmanlılar Ansiklopedisi, vol. 1, p. 441–443.
6 Persis Berlecamp, ‘Painting as Persuasion: A Visual Defense of Alchemy in an Islamic Manuscript
of the Mongol Period,’ in Muqarnas, vol. 20, 2003, p. 35–59.
7 Paraphrased by Ullmann,
�� Natur- und Geheimwissenschaften, p. 235. I rely on Ullmann for my
information about references to Ibn Umayl in later Arab-Islamic literature, unless otherwise
signaled.
65
If you understand these three books, I mean my book The Book of the Key of
the Great Wisdom, The Book of Magnesia, in which I explained to you what
magnesia is made of, and this book of mine… you will be the most learned man
of your time in the knowledge of the Egyptian temples (bi-‘ilm al-barabi).8
Another follower, Abu al-Qasim al-‘Iraqi as-Simawi, was an extreme example of the
allegorical school, and his works are replete with imitations of Egyptian hieroglyphs and
other illustrations, some of which are symbols from the tablet described in The Silvery
Water.9
While alchemy in the East followed its course, encountering enthusiasm from some
and condemnation from others, it had by now become a matter of considerable interest in
medieval Europe. New ideas from the Muslim lands stimulated scientific developments
against a background of philosophical and theological controversy. It was in this context,
and particularly through the translations from Arabic into Latin in twelfth and thirteenthcentury Spain, that the study of alchemy was introduced into Europe.10 The Silvery Water
was known in Europe as ‘the book of Senior’ or Tabula chemica, while the poem ‘Letter
of the Sun to the Crescent Moon’ is also found separately in the manuscripts, as ‘Epistola
solis ad lunam crescentem’. The former was the inspiration for Aurora consurgens,
a book attributed to Thomas Aquinas. It may be that other works of our author were
translated in the Middle Ages, but this has not been confirmed.11
We should not imagine, however, that it was a matter of course that a book in the
Hermetic tradition should be translated from Arabic into Latin, as if the translation
movement were merely an open invitation to all in Arab dress, be it Ibn Rushd, ar-Razi,
Jabir, Galen Arabus, Ibn Sina, Aristotle Arabus, Hermes or Ibn Umayl. To quote from a
leading researcher, writing about early twelfth-century enthusiasts of wisdom from the
East, Hermes and astrology, like Hugo of Santalla and Robert of Chester:
8��
Stapleton/Husain, 1933, p. 31, l. 24-27. Al-Jildaki writes that the Key of the Great Wisdom is Ibn
Umayl’s main work (Catalogus, de Jong and de Goeje, vol. 3, p. 209, quoted in Ullmann, p. 218).
The al-Mukhtafi reference to the three books is in Siraj az-zulma, ms. f. 90b, l. 1, while his teacher’s
unparalleled understanding of Ibn Umayl is mentioned in Risalat ar-Rahawiyyat, ms. f. 96b, l. 15.
9 Notably in Kitab al-Aqalim as-sab‘a, ms. Brit. Lib. 1517, f. 25a, 26b. Stapleton/Husain (1933, p.
118) give details of parts of Abu al-Qasim’s ‘Ilm al-muktasab which are taken from The Silvery
Water.
10 The word alchemy (Latin: alchemia) clearly shows this Arab heritage, and the role of the Arabs in
bringing the science to Europe. Arabic al-kimya’ is composed of the article al- (the) and chemia
(chemistry in Greek).
11��
Stapleton/Husain’s (1933, p. 126, fn. 2) tentative identification of Ibn Umayl’s Miftah al-hikma
al-‘uzma with the Clavis majoris sapientiae ascribed to Artefius was shown to be incorrect by Levi
della Vida (1938, p. 80–85). The medieval manuscripts of the Tabula chemica, quotations from the
work in other writings, and a Middle Netherlands translation, are listed by Italo Ronca (1998, p.
101).
66
Peter STARR
To what extent these Latin scholars were influenced by mystical-philosophical
sects already established in Jewish and Arabic circles in Spain is difficult to assess,
and needs further research. The one slender testimony we have concerning the
original Arabic texts of Hugo’s translation strengthens the impression that the
Arabic texts too were transmitted in the context of secrecy and mystery. For he
writes that he found an astronomical work ‘among the more secret depths of the
library (inter secretoria bibliothece penetralia) of Rueda de Jálon, the stronghold
to which the Banû Hûd escaped after the fall of their kingdom of Zaragoza in
1110. (Burnett: 2002, p. 123)
Because of the strongly gnostic character of the Tabula chemica and ‘Epistola solis ad
lunam’, it is probable that they appealed to medieval alchemists outside the ‘mainstream’
— for it is possible to describe alchemical ideas as the mainstream approach to the
theory of matter in the Middle Ages.
A new situation emerged in the Renaissance, beginning with Paracelsus in Basel, and
spreading particularly to the Free Cities of Germany, where there was a violent reaction
to the authority of Galen in science and the Catholic church in religion. Many of the
followers of Paracelsus, in their efforts to establish the comprehensive science which
their leader was believed to have revealed, were attracted to alchemical ideas. By the
early seventeenth century this interest was particularly found in the Rosicrucian Order,
and it is people associated with this order who provided the early printed books of Ibn
Umayl: an old, undated Tabula chemica edition (Perna printers in Basel? 1560-1570?);
the edition, based on this, which was included in volume five of the massive alchemical
collection Theatrum chemicum (Lazarus Zetzner, Strasbourg, 1622, with later reprints);
the edition, again based on the earlier editions, in the Bibliotheca chemica of JeanJaques Manget (Geneva, Chouet, 1702). Ibn Umayl’s obscure method and symbolic
language were a point of attraction to the Rosicrucians, as, indeed, they were to the Swiss
psychologist Carl-Gustav Jung.
Having given an account of admiration for our alchemist both in east and west, this
paper will now seek to go into as much detail as possible about who he was. It will also
suggest the intellectual background of his ideas.
4. Notes towards a Context for Ibn Umayl
4.1. Dating on the basis of named contemporaries
Problems regarding the date and biography of Abu ‘Abdullah Muhammad ibn Umayl
at-Tamimi12 were addressed by Harry E. Stapleton and Hidayat Husain in 1933. These
authors were familiar with Ibn Umayl’s The Silvery Water and Qasida Nuniyya. In
12 ‘��
Tamimi’ refers to the Tamim tribe, one of he largest and most widely dispersed of the Arab tribes.
67
what follows I will present their findings, with which I generally agree, and add some
information on the basis of manuscripts and works not known to them (see: Bibliography).
However, there is no question that Ibn Umayl had a highly unusual mixture of beliefs,
and this paper will also provide material to show just how far he was faithful to his
particular Hermetic tradition. This begs the question of where these ideas came from,
and at the end of the paper I will risk the hypothesis (perhaps going beyond the scholar’s
duty of the careful arrangement and evaluation of data) that he belonged to a school of
thought which broke away from the mainstream of alchemical ideas.
Stapleton/Husain dated our author to the period A.D. 900–960 on the basis of the
names of some acquaintances of Ibn Umayl. To be precise, at the beginning of The
Silvery Water our author tells us that he visited an Egyptian temple, as he did from time
to time, and he saw there the statue of a sage holding the tablet of wisdom. He mentions
that he was in the company of Abu al-Qasim ‘Abd ar-Rahman, the brother of Abu alFadl Ja‘far the grammarian. Later he went to the same temple with Abu al-Husayn ‘Ali
ibn Ahmad ibn ‘Abd al-Wahid al-‘Adawi. In the course of his commentary Ibn Umayl
reports a discussion in the house of ‘Ali ibn ‘Abdullah ibn Wasif an-Nashi, ‘the trinket
maker’ (al-Halla). Stapleton/Husain point out that the grammarian Abu al-Fadl and the
poet an-Nashi al-Asghar are found elsewhere in Arabic literature; the former is said
by Yaqut (Irshad al-arib, vol. 3, p. 425) to have died in A.D. 900, and the latter, Ibn
Khallikan tells us (Wafayat al-a‘yan), lived from A.D. 884/5–975 or 976/7.13
Looking more closely at the friendship with the poet an-Nashi, the account given by
Ibn Umayl of the discussion is as follows:
One day I visited Sheikh Abu al-Husayn ibn Wasif the Trinket Maker (God give
him enduring strength) to ask after his health (‘ala sabil al-iftiqad), and I sat down
next to him. There were two men with him, one of whom I knew, and they had
been speaking before I came about the (alchemical) work… Then Sheikh Abu
al-Husayn, knowing that I was very fond of him, and would be pleased to help
him, turned to me and asked: ‘O Abu ‘Abdullah, what does the sage mean when
he says “take lead and what is similar to lead, and take quicksilver (za’uuq) and
what is similar to quicksilver”? The Egyptians knew this sage’s high rank in the
science…’ (Stapleton/Turab ‘Ali: 1933, p. 41, 23–42, 3)
The group are dumbfounded when Ibn Umayl is able to expound the text as a reference
to the male and female principles in matter, and then a repetition of this reference in
different words. We know from the biographer and historian Ibn Khallikan that an-Nashi
13 Stapleton/Husain were on less solid ground when they went on to claim that ‘Mihraris’, an
alchemist mentioned in the text, must be tenth-century, as a Cairo manuscript they thought was his
work quotes the historian at-Tabari, who died in A.D. 923. Fuat Sezgin (GAS 4: 1971, p. 284) has
dismissed this argument by pointing out, not only that Mihraris is a pre-Islamic author, but that the
manuscript in Cairo is not his work, and it only includes a quotation from him.
68
Peter STARR
al-Asghar, in whose house this conversation took place, was the son of an apothecary
and lived mainly in Iraq and Syria (where he taught al-Mutanabbi), probably dying in
Baghdad. Both Ibn Khallikan and Ahmad an-Najashi (Rijal) confirm that he became a
notable Shiite poet and scholar of kalam.
Other associates of our author are also mentioned in his works, but these names
are not known elsewhere. Specifically, The Pure Pearl is written for Ibn Umayl’s pupil
and successor, Abu al-Hasan as-Siqili, who must be seen as his closest acquaintance.
This ‘Sicilian’ is also mentioned in the Qasida nuniyya as having obtained a book of
alchemical images from a Rum monk in Upper Egypt. The introduction to the Qasida
nuniyya also provides information about contemporaries: It was written as the result of
a conversation in the house of the same Abu al-Husayn ‘Ali ibn Ahmad for whom our
author wrote The Silvery Water. Present at the time were Sa‘ada ibn Turkuman as-Sa‘adi,
and Abu al-Qasim an-Nahawandi, who is possibly the same man as the Abu al-Qasim
‘Abd ar-Rahman mentioned in The Silvery Water. Thus we can say that it is chiefly
the connection with an-Nashi al-Asghar that confirms that Ibn Umayl lived in the tenth
century.
The visit to this poet and scholar probably took place in Iraq or Syria, which should
not surprise us; in The Pure Pearl our alchemist mentions (end of chapter nine) that
‘since childhood I have been travelling on behalf of the science of the work’. He also
writes (see below) of meetings with the Iraq-based Jabir. This leads us to the question of
where to locate Ibn Umayl geographically.
4.2-3. Ibn Umayl’s Egyptian alchemy and probable Shiite affiliation
As we saw in the quote already given, Ibn Umayl taught a wisdom which he called
the ‘knowledge of the Egyptian temples (‘ilm al-barabi)’. Whether or not Ibn Umayl
was born in that country, it is impossible to ignore this alchemist’s strong connection to
Egypt. Ibn Umayl’s local references are numerous, and reveal a detailed knowledge.14
While there is, then, no doubt that he mainly lived and worked in Egypt, there are
two possible connections to North Africa mentioned in The Pure Pearl and Mimiyya
Commentary: (1) Ibn Umayl, at the end of his life, only performed the work taught in the
book of Abu ‘Abdullah Muhammad al-Marrakushi, indicating a strong respect for this
14 Ibn Umayl speaks of the revelatory discovery of the Sage and his tablet during the visit to the
temple at the known site of ‘Joseph’s Prison’ in Busir, Saqqara, mentioned above. His experience
was no doubt coloured by the story of Apollonius and the finding of the Emerald Tablet. In the Pure
Pearl (chapter five) our author also mentions depictions which he to be of the alchemists’ furnace
in the (then still standing) ‘temple of Akhmim, and other temples’. He description of the alchemical
work in the Pure Pearl has an Egyptian character. He uses Egyptian measurements, ‘clay brought
from Aswan’, charcoal of the mimosa trees of Upper Egypt, and Nile-water, and compares one
stage of the work to the annual inundation.
69
author (The Pure Pearl, chapter added after chapter nine, Mimiyya Commentary, third
work, para. 4). (2) He has learned about one method from ‘one of the Maghrebi sages’
(The Pure Pearl, end of chapter 8). It is also relevant that Paul Kraus (1942-3, p. 299)
notes that, according to an old Vatican catalogue (not seen), one manuscript adds the
epithet (nisba) ‘Andalusian’ to his name.
In spite of these indications, the kind of strong emotional reaction to temple sites, and
personal identification with whatever wisdom it is that they contain, convinces the present
writer that Ibn Umayl was brought up in an area where there were Egyptian temples, and
he shared the popular awe of them. He does not seem to have been an outsider who
embraced the wisdom of Egypt as an adult. Rather, he is so closely associated with his
country that one is reminded of the Egyptian patriotic sentiment expressed in the saying
‘if you cut me Nile water flows out’.
This alchemist’s background is therefore Egypt, at a time of weak Abbasid rule and
Ismaili missionary activity in the build-up to the Fatimid invasion. Although many other
alchemists of the time were Ismaili, there is no passage which clearly shows the religious
affiliation of our author.15 The first thing to note is that Ibn Umayl, who in The Silvery
Water and The Pure Pearl was so fond of giving the advice that people should stay away
from human society, may have avoided sectarian (if not alchemical) disputes. There
are some indications that he was a Shiite. The one hadith that we find in Ibn Umayl’s
works is that of ‘Ali, namely ‘Beware of the physiognomical insight of the believer.’
However, this is a popular hadith in many works of mysticism. The title ‘Commander of
the Faithful’, and the blessing ‘May God honour his face’ (Stapleton/Turab ‘Ali, p. 100,
l. 29) give us no clear direction (in any case, copyists were free to add blessings). More
significantly, in his short treatise Hall ar-rumuz (Explanation of the Symbols) he cites
‘Ali as an authority, and says the Caliph regarded alchemy as ‘the sister of prophethood’.
(Madelung/Abt/Hofmeier, p. 97) We have already seen that Ibn Umayl was close to
one strongly Shiite personality, an-Nashi al-Asghar. These facts tend to suggest that our
alchemist was a Shiite, but give no detailed insight.16
What is clear, however, is that our author was strongly attached to an approach to his
art which, while it involves a reverance for the ancients, is most directly revealed in his
15��
In Jabir ibn Haiyan (��
1942-3), the leading scholar of Arabic alchemy, Paul Kraus, argued that many
of the works ascribed to Jabir were written by Shiite Ismailis. What is certain is that the Ismaili
Letters of the Brethren of Purity, written in tenth-century Iraq, includes material similar to that
ascribed to Jabir. Kraus (vol. 2, p. 299) briefly describes Ibn Umayl as Iraqi.
16 An-Nashi is listed by Ibn an-Nadim as ‘Imami’, which in his case I take to mean Twelver Shiite.
Devin Stewart notes that ‘…many of the Shiites [in Egypt] both before and during Fatimid rule
were probably Twelver Shiites rather than Ismailis…,’ see: ‘Popular Shiism in Medieval Egypt,’
Studia Islamica 84 (1996), p. 35-66, see p. 35.
70
Peter STARR
own teachings. Like many alchemists, he insists on the significance of his own books,
and does so in a way which puts him at an important point in the revelation of alchemy’s
secrets:
If in the future someone is able to gain a true understanding of some aspect of
the writings of the sages, that will only be because of his reading my books and
poems… I have written in a few pages what the philosophers scattered over
thousand of thousands of pages… (Stapleton/Turab ‘Ali, p. 43, l. 8–10)
The works of the ancients, obscured for so long, are restored to clarity in the age of
Islam, and above all in his own works.
Let us first consider the tradition with which he identifies himself. For our author
the authorities in alchemy were sages whose works were translated, or claimed to be
translated, from Greek. Indeed, the commentary section of The Silvery Water is built
around quotations from Mary, Aras, Marqunus, Secundus, Hermes, Zosimus and
Agathodaimun. These writers are to be followed, while most later, Muslim alchemists
are said to have gone astray.
Martin Plessner was the first modern scholar to suggest the existence a school of
Egyptian alchemists strongly influenced by Greek alchemy. Apart from Ibn Umayl,
works of this school include Mushaf al-jama‘a, translated in the Middle Ages as Turba
philosophorum, (Plessner: 1954, Plessner: 1975) and Miftah al-hikma. (Levi Della Vida:
1938)17 In order to expand our knowledge of this school of alchemy, it would be wise to
examine the connections with such works. As Stapleton recognized, Ibn Umayl quotes
from al-Jama‘a/Turba, without citing his source. He also gives a version of the Emerald
Tablet text somewhat different from the earliest Arabic version, the origin of which is to
be sought in Syriac circles. (Kraus: 1942-3, p. 270-303, now edited by Weisser) To the
works of this school we can add the compilation of Zosimus’ works called Mushaf assuwar which is quoted in the following sub-section.
4.4 Ibn Umayl’s Islamic alchemy
For all his devotion to Greek alchemy, it is important for Ibn Umayl that he writes as
a Muslim, and he frequently mentions his religion. He gives an account of his doctrine
‘for you [Abu al-Husayn] and for all our brothers who are pious Muslims’. Our author
occasionally quotes verses in the Qur’an of interest to alchemists.18 He sees himself as
following ‘predecessors among the sages of Islam’. While rejecting many later Muslim
alchemists, he says he has ‘recognized the merits’ of Dhu an-Nun al-Masri and Khalid
17��
Unfortunately I have not yet been able to consult these works.
18 Stapleton/Turab ‘Ali, p. 43, l. 8–9; Qur’an quotes: p. 40, l. 7; p. 84, l. 24; 87, and especially l. 20–21
(Surat al-anbiya’ 21: 30).
71
ibn Yazid, who, he claims, conform with the teaching of the ancients. He repeatedly calls
on God to help his co-religionists. (Stapleton/Turab ‘Ali, p. 58, l. 9, 21–25)
The Islamic character of this revelation of alchemy is paramount, and a passage in
The Pure Pearl is revealing. In a section also notable for the fact that it predicts Ibn
Umayl’s death and the succession of Abu al-Hasan as-Siqili, who is to ‘become part of’
his teacher, Abu al-Hasan asks about an intermediary principle between the male and
female which they call ‘Shaytanil’. He says:
‘Then, by God, tell me about it in Arabic, so that the wisdom be complete in
me.’ So Sheikh Muhammad ibn Umayl said… ‘I ask God’s pardon for having
revealed this secret. Receive it, then, in Arabic, and hide it in silence…’ (middle
of chapter one)
This implies that Ibn Umayl’s role was to bring the clearest revelation of alchemy, in
the same way that Islam, revealed in ‘clear Arabic’, is the culmination of the divine
messages. He is not alone in believing that the Arabic language is important in the true
expression of the art. This belief is also stressed in some of the texts of the followers of
Jabir ibn Hayyan. (Kraus, vol. 2, 1942-3, p. 288-289)
One passage in an Arabic text makes particularly plain the belief in the significance
of Islamic alchemy. It is found in a compilation of works of Zosimus of Panopolis
(Akhmim) set in question-and-answer form. The following interpolation is put into the
mouth of Zosimus:
[Theosebeia] said: ‘Tell me about what Mary says her father said, that: “The
nation in which this science will appear will be at the end of time.”’ [Zosimus]
said:… ‘This is not a suitable question for you to ask… They are the sons of
Ibrahim.’ She said: ‘The Jews?’ He said: ‘No. The sons of Ismail. After a hundred
and sixty years of their reign it [i.e. alchemy] will become apparent to them. There
is no nation as reluctant to believe the sages as they are. After one hundred and
forty years of their reign, the number of those learning this science will increase,
and they will become devoted to it. Great and exalted God will reveal it to them…
to increase their desire for the other world rather than this world.’19
This prophecy about the Arabs is, of course, an attempt to vindicate the strongly Greekinspired tradition from an Islamic point of view. It should be read as part of an on-going
debate about alchemy and between alchemists.20
19 Mushaf as-suwar, folio 10a, l. 8 – 16. See the excellent facsimile printed by Theodor Abt, The Book
of Pictures (Zurich, Living Human Heritage, 2007). From the point of view of its sectarian context,
it is notable that just before this passage Zosimus uses a phrase derived from a hadith of the Caliph
‘Umar. Regarding ‘the end of time’ see also the ‘brothers of Jabir’ (below).
20 In terms of specifically Islamic alchemy, is interesting to note a comparison Ibn Umayl makes
between misguided alchemists, who make use of unclean materials and desecrate the divine art of
alchemy, and Christians, who believe that God could be subjected to humiliations like incarnation
72
Peter STARR
We see that his religion is of primary importance to Ibn Umayl, and yet some of the
beliefs he held are highly unusual, deriving from Hermetic legends. His devotion to this
ancient tradition is underpinned by the conviction that there was a golden age when
alchemy was understood, and the philosophers ruled the world. In The Pure Pearl he
writes:
‘Eggs are only used as an analogy… When the philosophers ruled mankind, and
they were above every rank, they knew that the science of the Art [alchemy] is the most
glorious science… Then they wrote many books on such things as eggs, hair, the biles,
milk, semen, claws, salt, sulphur, iron, copper, silver, mercury, gold and all the various
animals and plants. When they had finished they scattered their writings in the streets and
places where people gather. This was in order that people would find [these books about
alchemy], and desire it intensely. But then people would copy and circulate these books
according to the apparent meaning of these things, and waste their possessions and ruin
their souls…’ (beginning of chapter one)
For Ibn Umayl, unlike some of his Muslim contemporaries, the myths about the
origins of alchemy are still relevant. We find this myth in alchemists at least as far back
as Zosimus, who tells us that a book of angelic origin first brought alchemy to mankind.
The wisdom of this book was preserved by being disguised and distributed in twentyfour books, each called The Book of Imhotep after the Egyptian sage who wrote them.
No doubt the ruined Egyptian temples were associated with this past golden age for our
alchemist.
4.5. Ibn Umayl’s view of Jabir and other Arab alchemists
A direct recourse to ancient authorities by the Egyptian Arab alchemists is
accompanied, in Ibn Umayl at least, by the conviction that Muslim contemporaries have
generally failed to understand these authorities:
I looked at the books of other [alchemists], and I looked at what they discuss
and pass on of what the first sages said, as well as the Muslims who followed
the sages and were devoted to them… None of those people who are famous for
their wisdom could explain a word of what the philosophers said. In their books
they only continue using the same terms which we find in the sages… What
is necessary, if I am a sage to whom secrets have been revealed, and if I have
learned the symbolic meanings, is that I explain the mysteries of the sages…
(Stapleton/Turab ‘Ali, p. 43, l. 17–21)
On the one hand, he writes of alchemists who merely parrot the teachings of the
ancients because they have no real understanding. On the other, our author condemns
and crucifixion (The Silvery Water, p. 49.4 - 7). There is, however, an endorsement of true alchemists
‘of all sects (min ahl kull milla)’ in The Explanation of the Symbols (p. 94.6). In her commentary on
this work, Marie-Louise von Franz recognizes a ‘shift of emphasis from the material to the divine’
in Ibn Umayl’s approach, and she relates this to Islam’s strong monotheism (2006: p. 98).
73
contemporaries whom he calls ‘the jealous ones’, those who understand the sages but
disguise the truth to mislead their followers.
By contrast, it is important that some of Ibn Umayl’s Muslim predecessors were
authorities for him. His praise for the Khalid ibn Yazid and Dhu an-Nun al-Masri, about
both of whom legends already existed, has been mentioned. We have seen that the The
Pure Pearl shows our author’s great respect for al-Marrakushi, and Ibn Umayl also says
that he employs a method learnt from ‘one of the Maghrebi sages’ (end of chapter eight).
It is notable that a reference to the Persian physician and alchemist ar-Razi in the The
Pure Pearl is positive, as the student Abu al-Hasan is recommended to read ‘the book
of Ibn Zakariya ar-Razi, which is difficult for beginners but simple for adepts’ (end of
chapter three). The reader needs to keep in mind the fact that our alchemist writes well of
these writers as we turn to consider his frequent condemnation of other alchemists.
We soon find that Ibn Umayl was no stranger to polemics, and he adopts a tone
that suggests much more than a detached awareness of the alchemy practiced by his
contemporaries. First of all, it is remarkable that he states that he met ‘Jabir [ibn Hayyan]
the Sufi of Damascus’.21 This may be surprising to those aware of the tradition that places
this most famous of Arab alchemists in the court of Harun ar-Rashid (m. A.D. 809).
Without entering the complex arguments about when, and if, Jabir lived, what concerns
us here is that Ibn Umayl’s relationship with his great predecessor is ambigious. Many
references are negative, accusing Jabir of an over-simple, materialist approach. For
example, in his account of this meeting, our alchemist disputed with Jabir about his
literalistic view of ‘eggs’ and other references in the sages. Ibn Umayl notes that Jabir
died without completing the work. On the other hand, in The Silvery Water he makes an
exception concerning two of Jabir’s books to his general condemnation of the books of
his contemporaries:
[N]one even came near (the meaning of the ancients), except the indications
given by Jabir ibn Hayyan the Sufi in his book The Blessed and Pure Book on the
Words of the Sages… and his book known as Gleanings from the Sayings of the
Monk and Others. In these two books he nullified the chapters of his books…
He praises, encourages and guides people to read the words of the monk, and
orders that no-one go beyond them… (Stapleton/Turab ‘Ali, p. 58)
This shows that Jabir’s authority, and the fact that he is said to have come over to the
traditional position, was important to our author.
Other sections, towards the end of the book (p. 93–97, 103), show that Ibn Umayl
regarded some of Jabir’s sayings as at least worthy of interpretation. Indeed, he seems
21 The Pure Pearl, end of chapter five. See also the dispute with Jabir on page 57 of The Silvery
Water.
74
Peter STARR
to ascribe great significance to some of that writer’s obscurer allusions. These passages
concern a dispute with a group of Jabireans calling themselves ‘the brothers of Jabir’
over a statement of their late master concerning what is needed for the alchemical work
to succeed. Rather than dismissing Jabir’s prophecy, Ibn Umayl offers an alternative
interpretation of what about the ‘two brothers’ meant. Ibn Umayl is particularly scathing
about these contemporary Jabireans who are called the ‘brothers of Jabir’. Members of
this group see themselves the brothers who will come ‘at the end of time’, mentioned
in a prophecy of their master. The accounts of these disputes are highly suggestive.
They require a comparison with the numerous texts attributed to Jabir, especially those
mentioning the ‘two brothers’.
Earlier in this paper we have sought to place Ibn Umayl in the context of an Egyptian
school, which followed the ‘method of Maria, Aras and Zosimos’. In view of the texts
studied by Martin Plessner and Julius Ruska which show a similar approach to that of
our alchemist, he should not be seen as an innovator. Importantly, we have noted that
the tone taken in his polemics suggests that he, and his school, were in dispute with
contemporaries over the meaning of the alchemical heritage. This suggests that their
school emerged as a reaction to developments in the mainstream of Arabic alchemy.
These developments, and most of the books of Jabir, they condemned as being in
contradiction to the teachings of the first alchemists.
This hypothesis is, of course, opposed to the idea that there was an unbroken tradition
of Hermeticism in Egypt. However, it is understandable that members of the ‘Maria, Aras
and Zosimos’ school could make common cause with isolated readers of the esoteric
literature so characteristic of that country. Perhaps in this context we can see the passing
reference, at the beginning of the Qasida nuniyya, to Abu al-Hasan as-Siqili obtaining a
book from an Upper Egyptian monk.
5. Conclusion
Ibn Umayl saw in the Hermetic tradition clues as to the origin of science. These
speculations did not lead him in the experimental direction that chemistry was later to
take. As time passed, he seems to have become an isolated figure, and had few students,
perhaps only one, to pass on his works. He created no tradition. However, it is a sign of a
value of his works that they had a lasting appeal to a variety of readers who were looking
for comprehensive explanations of man’s power over matter. Our study began with an
apparently innocent inquiry into a reference to the book of ‘Senior’ in Chaucer’s Canon’s
Yeoman’s Tale. This has led us inexhorably into the world of ninth and tenth-century
Middle Eastern alchemy. It is hoped that the inquiry has provided insights, not only into
the life and times of Ibn Umayl/Senior, but into the intertwined worlds of eastern and
western thought.
75
It was above all in the Middle Ages that Europe enjoyed a close rapport with the
Muslim lands and, as is well known, there were many areas of science that benefited
from Arabic-Latin translations. In the case of esoteric literature, Arabic works seem to
have reached the West through the devotion of individuals and groups who are often
obscure. So what was Geoffrey Chaucer’s attitude to this kind of literature? Chaucer
was associated with a royal court which sponsored alchemy; one of the alchemists was
even a canon of Edward III’s chapel. On the first reading, the Canon’s Yeoman’s Tale
would seem to be an amusing attack on alchemists as charlatans. Chaucer, through his
narrator, can be seen as dismissing alchemy from a rational point of view. However, a
more positive view of alchemy emerges elsewhere in The Canterbury Tales. Indeed, a
careful re-reading of the second half of the Canon’s Yeoman’s Tale shows that Chaucer
does not dismiss the claims of alchemy. At the end of the tale, the canon’s yeoman says
(l. 1472–1478):
Thanne conclude I thus; sith god of hevene
So I conclude, that since the God of heaven
Ne wol nat that the philosophres nevene
Does not want these (alchemists) to state
How that a man shal come un-to this stoon,
How people make (the philosopher’s) stone,
I rede, as for the beste, lete it goon.
I suggest that one should not get involved.
For who-so maketh god his adversarie,
Because if someone makes God his enemy
As for to werken any thing in contrarie
By doing something which is against
Of his wil, certes, never shal he thryve.
His will, that person will surely be ruined.
Far from denying the validity of alchemy, the yeoman concludes with a typical statement
of alchemists. It is a warning, also found in Ibn Umayl, that their science is dangerous
precisely because it is so powerful.
Works Cited
Manuscripts:
IBN UMAYL, Ad-Durra an-naqiyya (The Pure Pearl). I am grateful to Prof. Theodor ABT for showing me
his and Prof. Wilferd MADELUNG’s collation of the mss.
IBN UMAYL, Al-Mabaqil as-sab‘a. Ms. Istanbul, Süleymaniye Beşir Ağa 505/12.
IBN UMAYL, Kitab al-Magnisiya. Ms. Istanbul, Süleymaniye Beşir Ağa 505/13.
IBN UMAYL, Al-Qasida an-nuniyya (The Qasida Nuniyya). Ms. Istanbul, Süleymaniye Beşir Ağa 505/14.
IBN UMAYL, Sharh al-Qasida al-mimiyya (Mimiyya Commentary). I am grateful to Prof. Theodor ABT for
showing me his and Prof. Wilferd MADELUNG’s collation of the mss.
ZOSIMUS OF PANOPOLIS, see below: ZOSIMUS.
76
Peter STARR
Printed works:
BURNETT, Charles: ‘The Establishment of Medieval Hermeticism,’ in LINEHAM and NELSON (eds), The
Medieval World (Routledge, London/New York, 2002), p. 111–130.
DUNCAN, Edgar: ‘The Literature of Alchemy and Chaucer’s Canon’s Yeoman’s Tale: Framework, Theme,
and Characters,’ Speculum 43 (1968), p. 653–654.
FAZLIOĞLU, İhsan: ‘Fazıl Ali Bey’in Osmanlılar Ansiklopedisi, vol. 1 (Istanbul, Yapı Kredi, 1999), p.
441–443.
IBN UMAYL: Al-Ma’ al-waraqi wa-l-ard an-najmiyya (The Starry Water). STAPLETON, Harry E., M.
Hidayat HUSAIN, and M. Turab ‘ALI: Three Arabic Treatises on Alchemy by Muhammad ibn Umail (10th
century AD), edition of the texts by M. Turab ‘ALI, Excursus on the writings and date of Ibn Umail by H.
E. STAPLETON and M. Hidayat HUSAIN, in Memoirs of the Asiatic Society of Bengal 12.1 (Calcutta,
Asiatic Society of Bengal, 1933), p. 1–213. Republished by Fuat SEZGİN et al. (2002).
IBN UMAYL: Hall ar-rumuz (Explanation of the Symbols). ABT, Theodor, MADELUNG, Wilferd,
HOFMEIER, Thomas (eds), CALA I (Living Human Heritage, Zurich, 2003).
KRAUS, Paul: Jâbir ibn Haiyân, 2 vols (Cairo, IFAO, 1942–3).
LEVI DELLA VIDA, Giorgio: ‘Something More about Artefius and His Clavis Sapientiae,’ Speculum, 13
(1938), p. 80–85.
PLESSNER, Martin: ‘The Place of the Turba Philosophorum in the Development of Alchemy,’ Isis 45.4
(1954), p. 331–338.
PLESSNER, Martin: Vorsokratische Philosophie und griechische Alchemie in arabisch-lateinischer
Überlieferung, Studien zu Text und Inhalt der Turba Philosophorum (Wiesbaden, Steiner, 1975).
ROBINSON, Fred Norris (ed.): The Works of Geoffrey Chaucer (Boston, Houghton Miffin, 1933).
RONCA, Italo: ‘Senior de chemica: a reassessment of the medieval Latin translations of Ibn Umayl’s Al-ma’
al-waraqi wa-’l-ard an-najmiya,’ Bulletin de Philosophie Médiévale 37 (1995), p. 9–31.
RONCA, Italo: ‘Religious Symbolism in Medieval Islamic and Christian Alchemy,’ in Antoin FAIVRE
and Wouter HANEGRAAFF (eds), Western Esotericism and the Science of Religion (Louvain, Peeters,
1998), p. 95–116.
RUSKA, Julius: ‘Der Urtext der Tabula Chemica,’ Archeion 16 (1934), 273–283. Republished by Fuat
SEZGİN et al. (2002).
RUSKA, Julius: ‘Studien zu Muhammad Ibn Umail al-Tamimi’s Kitab al-Ma’ al-Waraqi wa’l-Ard anNajmiyah,’ Isis 68 (1936), p. 310–342. Republished by Fuat SEZGİN et al. (2002).
RUSKA, Julius: ‘Chaucer und das Buch Senior,’ Anglia 61 (1937), p. 136–137. Republished by Fuat SEZGİN
et al. (2002).
SEZGİN, Fuat: Geschichte des arabischen Schrifttums IV Alchimie-Chemie-Botanik-Agrikultur (Leiden,
Brill, 1971).
ULLMANN, Manfred: Die Natur- und Geheimwissenschaften im Islam (Leiden, Brill, 1972).
VON FRANZ, Marie-Louise: Book of the Explanation of the Symbols, Kitab Hall ar-rumuz, by Muhammad
ibn Umail, Psychological Commentary (Zurich, Living Human Heritage, 2006).
ZOSIMUS: The Book of Pictures, Mushaf as-suwar, by Zosimos of Panopolis, facsimile with an introduction
by Theodor ABT, CALA II.1 (Living Human Heritage, Zurich, 2007).
77
Single and Multiple Positive Solutions for Nonlinear Discrete Problems
İsmail Yaslan*
Abstract
In this paper, we discuss the existence of single and multiple positive solutions to the nonlinear second
order discrete three-point boundary value problems. To prove the main results, we will use the well-known
result of the fixed point theorems in cones.
Key words: Boundary value problems; Difference equations; Fixed point theorems; Positive solutions.
Özet
Bu çalışmada, lineer olmayan ikinci mertebe diskret üç-nokta sınır değer problemleri için tek ve birden
fazla pozitif çözümlerin varlığı incelenecek. Ana sonuçları ispatlamak için konilerde sabit nokta teoremlerinin
iyi bilinen sonuçlarını kullanacağız.
Anahtar Kelimeler: Sınır değer problemleri; Fark denklemleri; Sabit nokta teoremleri; Pozitif
çözümler.
1. Introduction
There are many authors who studied the existence of solutions to second order twopoint boundary value problems on difference equations. For some recent results, we
refer the reader to [2], [3], [4], [5], [7], [9], [10]. However, to the best of the author’s
knowledge, there are few results for the existence of solutions to second order threepoint boundary value problems on difference equations.
* Pamukkale University, Department of Mathematics, 20070, Denizli, Turkey
[email protected]
79
80
İsmail YASLAN
81
82
İsmail YASLAN
83
84
İsmail YASLAN
85
References
1. R. P. Agarwal, H. B. Thompson and C. C. Tisdell, Three point boundary value problems for second-order
discrete equations, Comput. Math. Appl., 45 (2003), 1429-1435.
2. D. R. Anderson, I. Rachunkova and C. C. Tisdell, Solvability of discrete Neumann boundary value
problems, J. Math. Anal. Appl., 331 (2007), 736-741.
3. D. Bai and Y. Xu, Nontrivial solutions of boundary value problems of second-order difference equations,
J. Math. Anal. Appl., 326 (2007), 297-302.
4. A. Cabada, A. Iannizzotto and S. Tersion, Multiple solutions for discrete boundary value problems, J.
Math. Anal. Appl., 356 (2009), 293-307.
86
İsmail YASLAN
5. X. Cai and J. Yu, Existence theorems for second-order discrete boundary value problems, J. Math. Anal.
Appl., 320 (2006), 649-661.
6. D. Guo and V. Lakshmikantham, Nonlinear Problems in Abstract Cones, Academic Press, San Diego,
1988.
7. X. He and X. Wu, Existence and multiplicity of solutions for nonlinear second-order difference boundary
value problems, Comput. Math. Appl., 57 (2009),1-8.
8. K.Q. Lan, Multiple positive solutions of semilinear differential equations with singularities, J. London
Math. Soc., 63 (2001), 690-704.
9. H. Liang and P. Weng, Existence and multiple solutions for a second-order difference boundary value
problem via critical point theory, J. Math. Anal. Appl., 326 (2007), 511-520.
10. R. Ma and H. Ma, Existence of sign-changing periodic solutions of second-order difference equations,
Appl. Math. Comput., 203 (2008), 463-470.
11. G. Zhang, and R. Medina, Three-point boundary value problems for difference equations, Comput. Math
Appl., 48, (2004) 1791-1799.
87
JOURNAL OF ARTS and
SCIENCES
2004 MAY – 2008 DECEMBER
89
ÇANKAYA UNIVERSITY
JOURNAL OF ARTS AND SCIENCES
TABLE OF CONTENTS
Volume: 1, Number: 1, May: 2004
Surface Terms and Non-Generic Symmetries
Assoc. Prof. Dumitru BALEANU
Ingilizce’nin Peltek –d (ETH) Sesbiriminin Türkler için Çıkardığı Sesletim Sorunları ve
Çözümleri
(The Articulation Problems Caused by the English Language ETH-Phoneme and
Solutions for Better Articulation)
Mehmet DEMİREZEN
Ancrene Riwle: Münzevi Hayatın Sınırlarının Kitabı: Yalnızlığı İlahlaştıran Kitap
(Anchrene Rivle: A Book Determining the Restrictionss of the Lives of the
Anchoresses and Defying Solitariness)
Ufuk EGE
Formed and Deformed Bodies: An Orientalist Criticism of Mary Shelley’s Frankenstein
Ertuğrul KOÇ
Do Good Language Learner Behaviours Lead to Student Achievement?
Arif SARIÇOBAN, İsmail Erim GÜLAÇTI
Comparison of Runge-Kutta Methods of Order 4 and 5
Emre SERMUTLU
Malamud’s Moral Code
Yasemin Güniz SERTEL
Competing Risks Analysis and an Application
Durdu SERTKAYA, Ayten Kayı CANGIR
90
Malzeme-İnsan-Mekan: Yeni Yapı Malzemeleri Tasarımında Karar Vermeyi Etkileyen
Faktörler
Yalçın UĞURLU
Volume: 2, Number: 2, December: 2004
A Pair of Köthe Spaces between which all Continuous Linear Operators are Bounded
Assist.Prof.Thabet ABDELJAWAD
Hümanizmanın Trajedisi (Tragedy of Humanism)
Halide ARAL
Postcolonial Novel
Gülsen CANLI
The Imagery of Death in Medieval Works
Ufuk EGE
Picaresque Elements in Nice Work by David Lodge
Zerin EREN
Existence of Solutions of Singular Nonlinear Second-Order Boundary Value Problems
Ibrahim ÇELİK, Güzin GÖKMEN
Divan Şiirinde Önemli Bir Leitmotif: Sühan Redifli Şiirler
(An Important Leitmotif in Divan Poetry: Poems with Sühan Redif)
Şevkiye KAZAN
Feminist Debates on Readings of Vilette, Wilde Saragossa Sea and Wise Children
Oya MENTEŞE
The Position of Women in Socialist-Feminist Theory
On Generalized Duals of Some Sequence Spaces
Ahmet ŞAHİNER
Refining Estimate of Attributable Risk for Case-Control Studies
Dane W.Wu
91
Volume: 3, Number: 3, May: 2005
Bitki Savunma Sistemlerinde Hormonal Sinyal Moleküller ve Çapraz İletişimleri
(Hormonal Signal Molecules and Cross Communications in Plant Defense Systems)
Lale Yıldız AKTAŞ, Avni GÜVEN
Bulanık ve Yaklaşımlı Kümeler (Fuzzy and Rough Sets)
Hacı AKTAŞ, Naim ÇAĞMAN
Optical Properties of CulnS2 Films Produced by Spray Pyrolysis Method
Barış ALTIOKKA, Sabiha AKSOY
Humour and Satire in English Literature
Ünal AYTÜR
Some Observations on the State and Curiosities of Shakespeare Translations in Turkey
Bülent BOZKURT
Nuclear Fragmentation in the Liquid-Gas Phase Transition Region
Nihal BÜYÜKÇİZMECİ, Nurettin EREN, Rıza OĞUL
Text and Context: Where Does a Text End?
Sevda ÇALIŞKAN
The /a/ and /ow/ Contrast: Curing a Fossilized Pronunciation Error of Turkish Teacher
Trainees of the English Language
Mehmet DEMİREZEN
X-Ray Diffraction Studies of undoped and In-Doped Cdo22Zn0.78S Films Deposited
By Spray Pyrolysis
Saliha ILICAN, Yasemin ÇAĞLAR, Müjdat ÇAĞLAR
Erciyes Dağının (Kayseri) Epifitik Oribatid Akarları Üzerine Sistematik AraştırmalarII
(Systemic Researches on Epiphytic Oribatid Mites of Erciyes Mountain (Kayseri)-II)
Sedat PER, Nusret AYYILDIZ
İktidar, Masal, Reklam (Power, Story, Advertisement)
Elif Okur TOLUN
92
Ayla Kutlu’s Kadın Destanı and the Modification of Epic
Özlem UZUNDEMİR
Tradition and Novelty in 20th Century English Drama
Ayşegül YÜKSEL
Issue: 4, December: 2005
Structural and Morphological Properties of CulnS2 Polycrystalline Films Obtained by
Spray Pyrolysis Method
(Spray Pyrolysis Yöntemiyle Elde edilen Polikristal CulnS2 Filimlerinin Yapısal ve
Morfolojik Özellikleri)
Sabiha AKSAY
BV Light Curve Analysis of Binary Star UV Leonis
(UV Leonis Çift Yıldızının BV Işık Eğrisi Analizi)
Berahitdin ALBAYRAK, Mesut YILMAZ
Calculation of Nuclear Matrix Elements for the Two-Neutrino Double Beta Decay of
128.130TE Isotopes
(128.130Te Izotoplarının İki Nötrinolu Çift Beta Bozunumu İçin Nükleer Matris Elemanı
Hesabı)
Hüseyin AYTEKİN, Alaaddin YILMAZ, Eyüp TEL, İsmail BOZTOSUN
Amply Fws Modules
(Aşkın Sonlu Zayıf Eklenmiş Modüller)
Gökhan BİLHAN
Current Voltage-Temperature Characteristics of Cd073Zn0.27S1-xSex Films Deposited
by Spray Pyrolysis
(Püskürtme Yöntemiyle Elde Edilen Cd073Zn0.27S1-xSex Filmlerinin Akım-VoltajSıcaklık Karakteristikleri)
Yasemin ÇAĞLAR, Müjdat ÇAĞLAR, Saliha ILICAN
Determination of Lead Accumulation in the Lumbricus Terrestris (Earthworm) Living in
the Roadside Soils of Eskişehir
(Eskişehir’de Yol Kenarında Yaşayan Toprak Solucanlarında (Lumbricus Terrestris)
Kurşun Birikimlerinin Belirlenmesi)
Mediha CANBERK, Burhanettin IŞIKLI, Mustafa UYANOĞLU, Temir Ali
DEMİR, Asiye BERBER
93
A Study of Tautomerism of Dihydroxyyrimidines
(Dihidrokssipirimidinlerin Tatomerizmi Üzerine Bir Çalışma)
Alaettin GÜVEN
Faunistic Studies on Pepsinae and Ceropalinea (Insecta-Hymenoptera Pompilidae)
Species of Ankara, Kırıkkale and Çankırı Provinces
(Çankırı İlleri Pepsinae ve Ceropalinae (Insecta:Hymenoptera:Pompilidae) Türleri
Üzerine Faunistik Araştırmalar)
Mehmet Ali KIRPIK
Issue: 5, May: 2006
Ethical Aesthetics/Aesthetic Ethics: The Case of Bakhtin
Sevda ÇALIŞKAN
On Basis Property for a Boundary-Value Problem with a Spectral Parameter in the
Boundary Condition
Vagif Y.GULMAMEDOV, Khanlar MAMEDOV
Coursebook Selection Process and Some of the Most Important Criteria to be taken into
Consideration in Foreign Language Teaching
Bülent İNAL
Honaz Dağı Milli Park’ında (Denizli) Toprak Akarlarının (Acarı) Dikey Dağılımı
(Vertical Distribution of Soil Mites (Acarı) in National Park of Honaz MountainDenizli)
Ayşe Öksüz-KAHVECİ, Raşit URHAN, Yusuf KATILMIŞ
Complexity Metrics as Predictors of Maintainability and Integrability of Software
Components
Nael SALMAN
An Inequality of Fejer-Reisz Type
Yüksel SOYKAN
Senecan Drama and its Influence on the Spanish Tragedy and the Revenger’s Tragedy
Belgin ŞAKİROĞLU
Automorphisms of Klein Surfaces of Algebraic Genius One
Adnan MELEKOĞLU
94
Yabancı Dil Öğretimi ve Eski ve Yeni Yöntemlere Yeni Bir Bakış
(A New Approach to the Former and New Methods in Teaching a Foreign Language)
Cengiz TOSUN
Chebychev Polynominal Solution of Nonlinear Fedholm-Volterra Integro-Differential
Equations
Handan Çelik YASLAN, Ayşegül Akyüz DAŞCIOĞLU
Optical Absorbtion in Polycrystalline CdTe Thin Films
Bengül ZENCİR, Murat BAYHAN & Sertap KAVASOĞLU
BOOK REVIEW
Gerhard Doerfer/Wolfram Hesche. Turkische Folklore-Texte aus Chorasan,
Turcologica 38, Harrasowitz Verlag, Wiesbaden 1998, XIV+504 s + 2 Harita
Sultan TULU
Klorin AVE B Türevlerinin Farklı pH’larda H2O2, t-BuOOH ve NaOCl Oksidantlarına
Karşı Yapı Kararlığı / The Structural Stability of Chlorine Derivatives towards H2O2,
t-BuOOH, and NaOCl Oxidants at Various pH Levels
Hüseyin BERBER, Sedat YURDAKAL
“Virtue’s Commonwealth”: Gendering the Royalist Cultural Rebellion in the English
Interregnum (1649-1660)
Catherine COUSSENS
Methods Used in Reduction of Bias Arising from Nonresponse
Müge BORAZAN ÇELİKBIÇAK, Özlem EGE ORUÇ
Defying Expectations: Paul Astere’s New York Trilogy and Orhan Pamuk’s The Black
Book and My Name is Red
Bilge MUTLUAY ÇETİNTAŞ
Positive Integral Operators with Analytic Kernels
Can MURAT DİKMEN
95
Higrofilik Bir Akar Türü: Eustigmaeus Collarti (Cooreman, 1955) (Acari,
Stigmaeidae)/ A
��
Hygrophilic Mite Mpecies: Eustigmaeus Collarti (��
Cooreman 1955)�
(Acari, Stigmaeidae)
Salih DOĞAN
δ Scuti Türü Değişen Yıldızlar CC And ve V350 Peg : 2005 Yılı Fotoelektrik Fotometri
Gözlemleri
Fehmi EKMEKÇİ, Selçuk TOPAL
Rebirth of the Gothic in the Metropolitan Legends
Ertuğrul KOÇ
Öfkeli Genç Adam-Holden-/The Angry Young Man-HoldenUğur ÖNER, Zeynep YILMAZ KURT
Normal Abnormalties: Depiction of Sado-Masochist Violence in Ian McEwan’s The
Comfort of Strangers
Hossein PAYANDEH
Opinions of Preparatory Students, Graduates and Lectures at Police College on their
Foreign Language Needs
M. Murat PAYAM, Arif SARIÇOBAN
On the Eigenvalues of Integral Operators
Yüksel SOYKAN
Su-altı Sediment Örneklerinin İnfrared Uyarmalı Lüminesans Karakteristiklerinin
Sıcaklığa Bağımlığının İncelenmesi / Analysis of Temperature Dependence of Infrared
Stimulated Luminescence of Sediment Samples Taken from Dağkaya
Güneş TANIR, Eyüp TEL, Nisa Nur AKTI, M. Hicabi BÖLÜKDEMİR
Para Hamiltonian Equations with Poisson Brackets
Mehmet TEKKOYUN
Nation-Building and American National Identity in Willa Cather’s My Antonia
Tanfer EMİN TUNÇ
Türkiye Faunası İçin İki Yeni Crassicheles Karg, 1963 (Acari, Eviphididae) Türü/ Two
New Species of Crassicheles Karg, 1963 (Acari, Eviphididae) for the Turkish Fauna
Raşit URHAN
96
BOOK REVIEW
Postmodernism Gone Wild: Alev Alatlı’s Schrodinger’s Cat
Serpil OPPERMANN
Issue: 7, May: 2007
HV Aquaris Çift Yıldızının Fotometrik Analizi
B.ALBAYRAK, H.V.ŞENAVCI, S.O.SEIAM, ASART
FTIR-ATR Spectroscopic Characterization of Monochlorophenols and Effects of
Symmetry on vibrational Frequencies
Belgin BARDAKÇI
Muğla İklim Koşullarına ASI206 Tek Kristal Silisyum (m-Si) Fotovolaik Modülün Seri ve
Paralel Direnç Değerlerinin Mevsimsel Olarak Değişimi
Rüştü EKE, Şener OKTİK
Avrupa Türk Edebiyatı ve Bir Temsilcisi: Emine Sevgi Özdamar
Tevfik EKİZ
Akademik Amaçla Okuma İzlencesi Oluşturmadaki Temel Kriterler
Bülent İNAL
Fantastik Çocuk Kitaplarında Uzamın İmgesel İşlevi ve Şiddet
Şükran KARA
Language Attitudes of Turkish Students towards the English Language and its Use in
Turkish Context
Firdevs KARAHAN
Photoinduced Anisotropy of Photosensitive Polymer Films
Rıdvan KARAPINAR, Mary O’NEILL
Üniversite Öğrencilerinin Kan Bağışına Karşı Tutumları ve Kan Bağışında Alan
Bilgilerinin Etkisinin incelenmesi
Ercan KAYA, Fatih SEZEK, Salih DOĞAN
Wuthering Heights: A Hybrid that Rejects Classification
Ertuğrul KOÇ
97
Akarlardan İzole Edilmiş Entomopatojen Bir Fungus Türü: Neauveria Bassiana
(Balsamo)
İjlal OCAK, Salih DOĞAN, Nusret AYYILDIZ, İsmet HASENEKOĞLU
Bibliyoterapi
Uğur ÖNER
Author Identification for Turkish Text
Tufan TAŞ, Abdülkadir GÖRÜR
Türkiye Faunası İçin İki Yeni Alliphis Halbert, 1923 (Acari, Eviphidiae)
Raşit URHAN
Zercon Agnostus Blaszak, 1979 (Acari: Zerconidae) Üzerine Bir Çalışma
Raşit URHAN, Nusret AYYILDIZ, Ayşe TOLUK, Elif KOÇOĞLU, Abdülkadir
TAŞDEMİR
Under Our Cedar’s Shadow’: Royalist Women Poets and the English
Restoration
Catherine COUSSENS
Is Semantic Web Real or Hype?
Hamid R DARWISH
Calculation of Acidity Constants of Some Substituted Thiazole Derivatives Using
DFT and UV Spectroscopic Methods
Dilek ELMALI
Öğrencilerin Gözüyle Biyoloji Öğretim Elemanlarının Kullandıkları Öğretim
Yöntemleri
Ercan KAYA, Yasemin HARURLUOĞLU
The Fall of the ‘Men in the Middle’ in the Friar’s and the Summoner’s Tales
Nilsen GÖKÇEN
98
Social Reality Versus Ontological Reality: The Differing Sense of Reality in ‘The
Great Gatsby’ and ‘Heart of Darkness’
Zeynep Yılmaz KURT
The Subject Construction in ‘Frankenstein’’
Cumhur Yılmaz MADRAN
Reading the Dead in ‘Death in the Woods
Complex Lagrangians and Hamiltonians
Mehmet TEKKOYON, Gamze CABAR
Comparative Study of Liquid Crystalline in Applied AC and DC Voltages By
Electrooptical Transmission’’
Süleyman YILMAZ, Mihriban YUSUFOVA, Süleyman ÖZAYDIN
Issue: 9, May: 2008
A Note on the Chain Rule on Time Scales
Thabet ABDELJAWAD
Calculation of Signal Sources Coordinates in 2D and 3D Space
Yuriy ALYEKSYEYENKOV
British National Identity, Public Poetry and Tradition: The Poetry of Simon Armitage..
Catherine COUSSENS
Salvation Through Beauty: Iris Murdoch’s New Religion in a Godless Universe
Zeynep Yılmaz KURT
On a Boundary Value Problem for a Second Order ODE
Octavian G. MUSTAFA
Charlie Chaplin’s Screen Persona: ‘The Tramp’ as Icon
Ceylan ÖZKAN
Motivational Characteristics of Foreign Language Teachers
Arif SARIÇOBAN, Güven MENGÜ
99
Quest for the Lost Mother: Medea Re-cosntructed in Marina Carr’s ‘By the Bog of
Cats’(1998)
Gülşen SAYIN
Arab Sources on the Life of Galen
ARTICLE REVIEW
Halide Aral’ın “‘Malfi Düşesi’nde İçbütünlük ve Politik Ahlak İlişkisi” Adlı Makalesi
Üzerine Bir Değerlendirme
Umay GÜNAY
Measuring System for Automation of Experiments
Yuriy ALYEKSYEYENKOV, Viktor DEGTYARYOV, Maria AKKURATOVA
İçbütünlük ve Modern Politik Ahlak (Integrity and Modern Political Ethics)
Halide ARAL
Monoazo Resorsinol Türevlerinin Spektroskopik Yöntemle Tautomerik Dengelerinin
Hesaplanması
(Calculation of Tautomeric Equilibrium of Monoazo Resorsinol Derivatives by
Spectroscopic Method)
Halil BERBER, Gülşen TÜRKOĞLU, Emel ERMİŞ, İlknur TOSUN
The Internal and External Other in Uncle Rudolf by Paul Bailey
Zerrin EREN
What Our Darkness Tells Us: Gendered Chthonic Imagery in Robert Bly’s Iron John: A
Book About Men and Ursula Le Guin’s Tombs of Atuan
Cem KILIÇARSLAN
Integrating Second Order ODE’s: the Pseudo-Wronskian
Octavian G. MUSTAFA
100
Enflasyon ve Büyüme Belirsizliklerinin Enflasyon ve Büyüme ile Olan İlişkileri: Türkiye
Örneği
(The Relationship between Inflation, Growth, Nominal Uncertainty and Real Uncertainty:
The Case of Turkey)
Tolga OMAY
Değişen Çağın Aile İşletmelerinde Kurum Kültürünün Yerleştirilmesinde Profesyonel
Yöneticilerden Beklentiler
(Expectations from Professional Managers in the Establishment of Organizational
Culture in Family Businesses of the Changing Age)
A.Turan ÖZTÜRK
Üniversite Öğrencilerinin Genel Beslenme Alışkanlıkları, Katkılı Besinler Hakkındaki
Bilgi, Görüş ve Tutumları
(Knowledge, Attitudes and Options about Additival and General Nutrition Interests of
University Students)
Fatih SEZEK, Ercan KAYA, Salih DOĞAN
Oriental Matter Revisited: Representations of the “Turk” in Robert Greene’s Selimus
Mustafa ŞAHİNER
Çeşitli Klinik Örneklerden İzole Edilen Pseudomonas Aerognosa Suşlarında Homoserin
Lakton Üretimi ve Antibiyotik Duyarlılıklarının Araştırılması
(Investigation of Homoserine Lactone Production and Antibiotic Sensitivity in
Pseudomonas aeruginosa Strains Isolated from Various Clinical Samples)
Seyhan ULUSOY, Gülgün BOŞGELMEZ-TINAZ
Once an Insider, Now an Outsider: Doris Lessing’s African Laughter
Özlem UZUNDEMİR
101
102
MAY 2004- DECEMBER 2009
ISSUES 1-10
INDEX
KEY WORDS
Issue : 1 – May : 2004
A secluded life; 23-38
Achievement; 49-60
Anchoresses; 23-38
Ancrene Riwle; 23-38
Audioarticulation method; 7-22
Bestiary; 23-38
Competing risks; 81-90
Cox regression; 81-90
Eth; 7-22
Exercices on contextual clues; 7-22
Foreign language learning; 49-60
Fossilized pronunciation mistake; 7-22
Killing-Yano tensors; 1-6
Language learning; 49-60
Learning behaviours; 49-60
Lorenz; 61-68
Lung cancer; 81-90
Medieval literature; 23-38
Minimal pair tests; 7-22
Non-generic symmetries; 1-6
Numerical solution; 61-68
Phoneme; 7-22
Pronunciation; 7-22
Religious verdicts; 23-38
Runge-Kutta; 61-68
Survival analysis; 81-90
System of ode; 61-68
103
Issue: 2– December : 2004
Alienation; 7-13
Aliention; 13-24
Bounded operator; 1-5
Buchie Emecheta; 13-24
Compact operator; 1-5
Death; 25-50
Double colonisation;105-114
Doubles; 13-24
Dr.Faustus; 7-13
Ecriture feminine;105-114
Exile; 13-24
Existence of solution; 59-74
Famine; 25-50
Female subjugation; 115-126
Feminism; 115-126
Feminist political action; 105-114
Fréchet space; 1-5
Gender identity; 105-114
Gender roles; 115-126
Generalized duals; 127-132
Home; 13-24
Humanism; 7-13
Hundred Year’s Wars; 25-50
Identity; 13-24
Journey; 13-24
Köthe space; 1-5
Lodge; 51-58
Male domination; 115-126
Marxism; 115-126
Medieval literature; 25-50
Modulus function; 127-132
Montel space; 1-5
Nice Work; 51-58
Nuclear space; 1-5
Paranormal spaces; 127-132
Picaresque; 51-58
Plague; 25-50
Post feminism; 105-114
Postcolonial novel; 13-24
104
Religious verdicts; 25-50
Schwartz space; 1-5
Sequence spaces;127-132
Sexual politics; 105-114
Singular nonlinear boundary value problems; 59-74
Socialism; 115-126
Tayeh Salih; 13-24
Thatcher period; 51-58
The ‘carnivalesque’; 105-114
Vilette; 105-114
Wide Saragossa Sea; 105-114
Wise Children; 105-114
Issue : 3 - May : 2005
Asorption spectra; 27-34
Audio articulation method; 71-84
Cadmium Zinc Sulfide; 85-94
Comedy; 35-41
Compound semiconductors; 27-34
Context; 63-69
Diphthong; 71-84
Energy band gap; 27-34
Epic; 119-126
Epiphytic oribatid mites; 95-106
Erciyes mountain; 95-106
Exhortation; 71-84
Female voice; 119-126
Fossilized mistake; 71-84
Fuzzy set; 13-25
Fuzzy subgroup;13-25
Gilgamesh; 119-126
Grain Size; 85-94
Humour; 35-4
Indium doping; 85-94
Kadın Destanı epic; 119-126
Kayseri; 95-106
Lower and upper approximation; 13-25
Multiplicity of meaning; 63-69
Nuclear multifragmetation; 55-6
Phase transition; 55-6
105
Rewriting; 119-126
Rough set; 13-25
Satire; 35-41
Self-referentiality; 63-69
Spray pyrolysis; 27-34
Spray pyrolysis; 85-94
Systematics; 95-106
Teacher training;71-84
Text; 63-69
Texture Coefficient; 85-94
X-Ray Diffraction Spectra; 85-94
Issue: 4– December : 2005
I-V Caharacteristics; 37-46
II-VI Compounds; 37-46
Activation Energy; 37-46
AMI; 55-70
Ankara; 71-78
Asphaltite ash; 143-155
B3lyp; 55-70
Binary Stars; 11-18
Bozyurt village; 129-142
Ceropalidae; 71-78
Chalcopyrite; 1-9
Conformation; 55-70
COSMO; 55-70
CulnS2; 1-9
Curvature; 119-128
Çankırı; 71-78
Dedekind Domain; 31-36
Dose Response Model; 61-68
Double Beta decay;19-29
Dreams; 107-117
Earthworm; 47-53
Eclipsing Binary Stars;11-18
Efficiency; 79-92
Extraction; 143-155
Eyelli plateau; 129-142
Fauna; 71-78
Freud; 107-117
106
Hartree-Fock; Approximation; 19-29
Heavy-tailed Distributions; 79-92
Hymenoptera; 71-78
IEFPCM; 55-70
Insecta 71-78
Kırıkkale; 71-78
Lead; 47-53
Light Curve Analysis; 11-18
Literature; 107-11
Location Parameter; 79-92
Mastaura-Mastavra Castle; 129-142
Molybdenum; 143-155
Nickel; 143-155
Ohmic Conduction; 37-46
Para-Hermitian and para-quasi Kachler manifold; 119-128
Paracomplex Structure; 119-128
Paracomplex; 119-128
Pepsinea; 71-78
PM3; 55-70
Poetry; 107-117
Psychoanalysis; 107-117
Pyrimidine; 55-70
Random Phase Approximation; 19-29
Renewal Weibull Process; 61-68
Roadside; 47-53
Robust Estimators; 79-92
Safe Dose; 61-68
SEM; 1-9
Soil; 47-53
Space Charge-Limited Conduction; 37-46
Spray Pyrolysis; 1-9
Spray Pyrolysis; 37-46
Substrate Temperature; 1-9
Supplemented Module; 31-36
Sykrme Forces; 19-29
Tamm-Duncoff Approximation; 19-29
Tautomeric equilibrium; 55-70
Texture Coefficient; 1-9
Tolerence; 61-68
Türkiye; 71-78
107
Uranium; 143-155
UV Leo; 11-18
Vanadium; 143-155
X-ray Diffraction; 1-9
Issue : 5 - May : 2006
Absorption coefficient; 103-116
Aesthetics; 1-8
Annulus; 71-78;
Approach; 79-88
Automorphism;71-78
Bakhtin; 1-8
Blood revenge; 61-70
CdTe thin films; 103-116
Chebyshev series; 89-101
Collocation method; 89-101
Completeness; 9-17
Coursebook selection; 19-29
Curriculum; 79-88
Design; 79-88
Dialogue; 1-8
Eigenfunctions; 9-17
Ethics; 1-8
Foreign language; 79-88
Hardy Spaces; 51-60
Honaz Mountain; 31-38
Inequalities; 51-60
Klein bottle; 71-78
Klein Surface; 71-78
Language; 79-88
Learning; 19-29
Method; 79-88
Minimality and basis; 9-17
Nonlinear integro-differential equation; 89-101
Optical bandgap; 103-116
Procedure; 79-88
Selection criteria; 19-29
Senecan Drama; 61-70
Senecan Tragedy; 61-70
Soil Mites; 31-38
Spectral parameter; 9-17
108
Student’s and teacher’s roles; 79-88
Sturm-Liouville problem; 9-17
Technique; 79-88
The Revenger’s Tragedy; 61-70
The Spanish Tragedy; 61-70
Turkey; 31-38
Vertical Distribution; 31-38
Issue : 6– December : 2006
Acari; 87-96
Acari; 223-230
Adolescence Psychology; 137-143
Auxiliary information; 33-50
Calibration; 33-50
Canonical transformation; 197-204
Capitalism; 111-125
Cauchy integral formula; 63-85
Chlorine a and b stability; 1-18
Chlorine degradation; 1-18
Chlorophylide; 1-18
Crassichelesİ; 223-230
Cutural rebellion; 19-31
Eigenvalues; 177-185
Ethnicity Sexuality; 205-221
Eustigmaeus; 87-96
Eviphididae; 223-230
Family Relations; 137-143
Feldspar; 187-196
Feminism; 145-156
Forensic Language; 157-176
Frontier 205-221
Gender Performance; 205-221
Gratious violence; 145-156
Hamiltonian systems; 197-204
Hardy Spaces; 177-185
Hygrophilic; 87-96
Immigration; 205-221
Infrared Stimulated Luminescence (IRSL); 187-196
Integral operators; 63-85
J.D.Salinger; 137-143
Metafiction; 51-61
109
Metaphysical detective fiction; 51-61
Nation Building; 205-221
National Identity; 205-221
Needs Analysis; 157-176
Nonresponse; 33-50
Nonresponse adjustment; 33-50
Nonresponse bias; 33-50
Optically Stimulated Luminescence (OSL); 187-196
Orhan Pamuk; 51-61
Para-Kahlerian manifolds; 197-204
Patriarchy; 145-156
Paul Auster; 51-61
Perversity; 145-156
Pheophorbide; 1-18
Pheophytine; 1-18
Poisson manifold; 197-204
Police College; 157-176
Positive definite kernels; 63-85
Positive Integral Operators; 177-185
Preservation 19-31
Retirement; 19-31
Royalism; 19-31
Sado-masochism; 145-156
Social status; 19-31
Sociopathy; 111-125
Stigmaeidae; 87-96
Super-hero; 111-125
Systematics; 223-230
Teaching of English; 157-176
The Catcher in the Rye; 137-143
Turkey; 223-230
Turkey; 87-96
Weighting; 33-50
Women; 205-221
Issue: 7- May : 2007
Acari; 163-170
Acari; 171-179
Alliphis; 163-170
110
Allotype; 171-179
Beauveria bassiana; 125-132
Bibliyoteraphy; 133-150
Biography; 115-124
Biological control; 125-132
Blood; 97-114
Catharsis; 133-150
Critical Thinking; 49-59
Deconstruction; 115-124
English for Academic Purposes; 49-59
Entomopatogen; 125-132
Erzurum; 97-114
European Turkish Literature; 33-47
Extensive Reading; 49-59
Fantasy books for children and preteens; 61-72
Gaining insight; 133-150
Gothic; 115-124
Identification; 133-150
Integration; 133-150
Inter-culturalism; 33-47
Language Attitudes; 73-87
Learner’s Factors in Language Learning; 73-87
Liquid crystal alignment; 89-96
Migrant literature; 33-47
Migration; 33-47
Mite; 125-132
Module; 21-32
Parallel resistance; 21-32
Photoinduced anisotropy; 89-96
Photosensitive polymers films; 89-96
Photovoltaic solar cell; 21-32
Prophecy; 61-72
Reading Skill; 49-59
Reading Strategies; 49-59
Reading Syllabus; 49-59
Reflection; 133-150
Romanticism; 115-124
Series resisteance; 21-32
Single diode model; 21-32
111
Sorcery; 61-72
Systematic; 163-170
Systematics; 171-179
Transfusion 97-114
Turkey; 97-114
Turkey; 163-170
Turkish Culture; 33-47
Turkish Learners; 73-87
Victorian Age; 115-124
Violence; 61-72
Witchcraft; 61-72
Yozgat Pine Grove National Park; 171-179
Zercon agnostus; 171-179
Zerconidae; 171-179
Issue : 8 December : 2007
20th Century novel; 67-83
Absolutism; 1-16
AC and DC voltages; 117-130
Actual reader; 97-110
Aesthetic pole; 97-110
Anglicanism; 1-16
Artistic pole; 97-110
Atatürk University; 35-49
Biology teaching; 35-49
Chaucer; 51-65
Conrad; 67-83
Conservation; 1-16
Corruption; 67-83
Elecrooptical transmission; 117-130
Erzurum; 35-49
Faction; 1-16
Fitzgerald; 67-87
Forgiveness; 1-16
Frankenstein; 85-95
Furan; 23-33
HTML; 17-21
Humility; 1-16
Implied reader; 97-110
Integrity; 1-16
Lagrange and Hamilton equations; 111-115
Lagrange and Hamilton systems; 111-115
112
Loyalty; 1-16
Maple program; 111-115
Mary Shelley; 85-95
Medieval Literature; 51-65
Multiplicity of visions; 97-110
Nematic liquid crystalline; 117-130
Ontology; 17-21
Paternalism; 1-16
Praise; 1-16
Pyrole; 23-33
RDF; 17-21
Reality; 67-83
Scripturely and writerly texts; 97-110
Semantic Web; 17-21
Subjection; 1-16
Teaching methods; 35-49
Textual body; 97-110
The Canterbury Tales; 51-65
The construction of the subject; 85-95
The Friar’s Tale; 51-65
The imaginary stage; 85-95
The Summoner’s Tale; 51-65
The symbolic order; 85-95
Thiophene; 23-33
XML; 17-21
Issue: 9- May: 2008
20th Century novel; 39-48
Backward jump operator; 1-6
Boundary value problem; 49-54
British national identity; 17-38
Chain rule; 1-6
Charlie Chaplin; 55-64
Conflict; 17-38
Contemporary Irish drama; 75-87
Contemporary; 17-38
Fixed point theory; 49-54
Foreign Language Teachers; 65-74
Forward jump operator; 1-6
French Feminist Theory; 75-87
Galen’s life; 89-99
113
Greco-Arabic literature; 89-99
H-time scale; 1-6
Ibn Abi Usaybi’a; 89-99
Id-continuous 1-6
Iris Murdoch; 39-48
Millenium; 17-38
Morals; 39-48
Motivation; 65-74
Myth of Medea; 75-87
Ordinary differential equation; 49-54
Popularity; 17-38
Public poetry; 17-38
Q time scale; 1-6
Rd-continuous; 1-6
Silent Cinema; 55-64
Teacher motivation; 65-7
The Bog of Cats; 75-87
The Tram; 55-64
Time scales derivative; 1-6
Tradition; 17-38
Years of Experience; 65-74
Issue: 10-December: 2008
Additival nutritions (117- 134)
African Laughter (153-160)
Antibiogram (145-151)
Autocorrelation (1-9)
Bailey (41-52)
Benzene-1,3-diol (19-40)
Bi-variate GARCH (81-108)
Carl G.Jung (53-67)
Chthonic (53-67)
Consumers’ attitudes (118-134)
Discrete (1-9)
Doris Lessing (153-160)
Family business (109-116)
Fantasy Literature (53-67)
Femininity (53-67)
Filtration (1-9)
Fixed point theory (69-80)
Fourier transformation (1-9)
114
Gender (53-67)
Granger Causality (81-108)
Growth (81-108)
Home (153-160)
Inflation (81-108)
Integrity (11-17)
Internal other (41-52)
Iron John (53-67)
JEL Codes: C22, EO (81-108)
Journey (153-160)
Linear like solution (69-80)
Machievelli (11-17)
Management (109-116)
Masculinity (53-67)
Monoazo (19-40)
N-acyl homoserine lactone (145-151)
Nutrition interests (117- 134)
Ordinary differential equation (69-80)
Oriented discourse (135-144)
Organizational culture (109-116)
Othering (41-52)
Otoman Turks (135-144)
Paradigm shift (109-116)
Political ethics (11-17)
Postcolonialism (153-160)
Prescribed behaviour (69-80)
Pseudomonas aeruginosa (145-151)
Quorum-sensing (145-151)
Robert Greene (135-144)
Real time digital signal processing (1-9)
Representation (135-144)
Robert Bly (53-67)
Selimus (135-144)
Spectographic technique (19-40)
Tautomerism (19-40)
The Tombs of Atuan (53-67)
Turkey (117-134)
Uncle Rudolf (41-52)
Uncertainty (81-108)
Ursula Le Guin (53-67)
115
116
MAYIS 2004-ARALIK 2009
SAYI 1-10
TÜRKÇE DİZİN
ANAHTAR SÖZCÜKLER
Sayı: 1 - Mayıs : 2004
Akciğer kanseri; 81-90
Ancrene Riwle; 31-38
Başarı; 49-60
Cox regresyon; 81-90
Differensiyal denklem sistemi; 61-68
Dil öğrenimi; 49-60
Dini vecibeler; 23-38
Duy-sesler yöntemi; 7-22
En küçük çift alıştırmaları;7-22
Hayvanlara ait hikayeleri anlatan sembolik Ortaçağ kitabı; 23-38
Jenerik olmayan simetriler; 1-6
Kapalı hayat; 23-38
Kemikleşmiş sesletim hatası;7-22
Killing-Yano tensors;1-6
Lorenz; 61-68
Metinsel içerikli alıştırmalar;7-22
Münzeviler; 23-38
Nümerik çözüm; 61-68
Öğrenme davranışları; 49-60
Ortaçağ edebiyatı; 23-38
Peltek-d; 7-22
��
Sesbirim; 7-22
Sesletim; 7-22
Tasarım malzeme öğretim ve eğitimi; 91-102
Yabancı dil öğrenimi; 49-60
Yapı malzemesi; 91-102
Yarışan riskler; 81-90
Yaşam çözümlemesi; 81-90
117
Sayı : 2– Aralık : 2004
Açlık;25-50
Dini vecibeler; 25-50
Divan şiiri; 75-104
Divan; 75-104
Dr.Faustus;7-13
Fréchet uzay; 1-5
Humanizma;7-13
İyi iş; 51-58
Kompakt operatörler; 1-5
Köthe uzay; 1-5
Leitmotif; 75-104
Lodge; 51-58
Montel uzay; 1-5
Nükleer uzay;1-5
Ortaçağ edebiyatı; 25-50
Ölüm; 25-50
Pikaresk; 51-58
Redif; 75-104
Schwartz uzay; 1-5
Sınırlı operatörler; 1-5
Söz;75-104
Sühan;75-104
Şair;75-104
Thatcher dönemi; 51-58
Veba; 25-50
Yüzyıl Savaşları; 25-50
Sayı: 3 - Mayıs : 2005
Alt ve üst yaklaşım; 13-25
Anlam çokluğu; 63-69
Bağlam; 63-69
Bulanık altgrup;13-25
Bulanık küme; 13-25
Destan; 119-126
Duy-Seslet Yöntemi; 71-84
Epifitik oribatid akarlar; 95-106
Erciyes dağı; 95-106
Etilen; 1-12
Faz geçişi; 55-62
Gılgamış; 119-126
Hastalık direnci; 1-12
118
Hiciv; 35-41
Jasmonik asit; 1-12
Kadın anlatıcı; 119-126
Kadın destanı; 119-126
Kayseri; 95-106
Kemikleşmiş sesletim yanlışları; 71-84
Komedi; 35-41
Metin; 63-69
Mizah; 35-41
Nükleer katlı-parçalanma; 55-62
Öğretmen yetiştirme alanı; 71-84
Öz-göndergesel özellik; 63-69
Salisilik asit;1-12
Sesletim öğretimi;71-84
Sinyal yolu;1-12
Sistematik; 95-106
Yaklaşımlı küme;13-25
Yeniden yazım;119-126
Sayı : 4 - Aralık : 2005
I-V Karakteristikleri; 37-46
II-IV Bileşikleri; 37-46
Ağır kuyruklu dağılımlar;79-92
Aktivasyon Enerjisi; 37-46
AMI; 55-70
Ankara;71-78
Asfaltit Külü; 143-155
B3lyp; 55-70
Bozyurt Köyü; 129-142
Ceropalidae;71-78
Chalcopyrite; 1-9
COSMO; 55-70
CulnS2; 1-9
Çankırı;71-78
Çift Beta Bozunumu; 19-29
Çift Yıldızlar; 11-18
Dedekind Tamlık Bölgesi; 31-36
Doz Yanıt Modeli; 61-68
Edebiyat; 107-117
Eğrilik; 119-128
Eklenmiş Modül; 31-36
119
Ekstraksiyon; 143-155
Etkinlik; 79-92
Eyelli Yaylası; 129-142
Fauna; 71-78
Freud; 107-117
Güçlü Tahmin Ediciler; 79-92
Güvenli Doz; 61-68
Hartree-Fock Yaklaşımı; 19-29
Hymenoptera; 71-78
IEFPCM; 55-70
Insecta; 71-78
Işık Eğrisi Analizi; 11-18
Keyfi Faz Yaklaşımı; 19-29
Kırıkkale; 71-78
Konformasyon; 55-70
Konum parametresi; 79-92
Kurşun; 47-53
Mastaura-Mastavra Kalesi; 129-142
Molibden; 143-155
Nazım; 107-117
Ohmik İletim; 37-46
Örten Çift Yıldızlar; 11-18
Para-kompleks yapı; 119-128
Para-kompleks; 119-128
Para-Hermit ve para-yarı Kahler manifold; 119-128
Pepsinea; 71-78
PM3; 55-70
PM5; 55-70
Primidin; 55-70
Psikanaliz; 107-117
Püskürtme Yöntemi; 1-9
Rüyalar; 107-117
SEM;1-9
Space Charge-Limited İletim; 37-46
Sykrme Kuvvetleri;19-29
Taban Sıcaklığı; 1-9
Tamm-Duncoff Yaklaşımı; 19-29
Tatomerik denge; 55-70
Tolerans; 61-68
Toprak solucanı; 47-53
Toprak; 47-53
Türkiye; 71-78
120
Uranyum; 143-155
UV Leo; 11-18
Vanadium; 143-155
X-Işını Kırınımı; 1-9
Yapılanma katsayısı; 1-9
Yinelenen Weibull Süreci; 61-68
Yol kenarı; 47-53
Sayı : 5 - Mayıs 2006
Bakhtin; 1-8
CdTe ince filmi; 103-116
Chebyshev serileri; 89-101
Ders kitabı seçimi; 19-29
Dikey Dağılım; 31-38
Dil; 79-88
Diyalog; 1-8
Estetik; 1-8
Eşitsizlikler; 51-60
Etik; 1-8
Hardy Uzaykarı; 51-60
Honaz Dağı; 31-38
İspanyol Trajedisi; 61-70
İşlem;79-88
Klein şişesi;71-78
Klein yüzeyi;71-78
Linear olmayan integro-differensiyel denklemler; 89-101
Mobius şeridi;71-78
Otomorfizma; 71-78
Öç Trajedisi; 61-70
Öğrenci ve öğretmen rolleri; 79-88
Öğrenme; 19-29
Öğretim programı; 79-88
Seçim ölçütleri; 19-29
Seneka Trajedisi; 61-70
Sıralama yöntemi; 89-101
Silindir; 71-78
Soğurum katsayısı; 103-116
Tasarım; 79-88
Teknik; 79-88
Toprak Akarı; 31-38
Türkiye; 31-38
Yabancı dil; 79-88
121
Yaklaşım; 79-88
Yasak enerji aralığı; 103-116
Yöntem; 79-88
Sayı : 6–Aralık : 2006
Acari; 87-96
Acari; 223-230
Adli Dil; 157-176
Ağırlıklandırma; 33-50
Aile içi ilişkiler; 137-143
Cauchy integral formülü; 63-85
CC And; 97-109
Cevaplamama yanlılığı; 33-50
Cevaplamama düzeltmesi; 33-50
Cevaplamama; 33-50
Cinsellik; 205-221
Cinsiyet farklılığı; 205-221
Crassicheles; 223-230
Dedektif romanı; 51-61
Ergenlik Psikolojisi; 137-143
Etnik köken; 205-221
Eustigmaeus; 87-96
Feldspar; 187-196
Feofitin; 1-18
Feoforbid; 1-18
Göç; 205-221
Gönülçelen; 137-143
Hamilton sistemler; 197-204
Hardy Uzayları; 177-185
Higrofilik; 87-96
İhtiyaç Analizi; 157-176
İnfrared Uyarmalı Luminesans (IRSL); 187-196
İngilizce Öğretimi; 157-176
İntegral operatörler; 63-85
J.D.Salinger; 137-143
Kadınlar; 205-221
Kalibrasyon; 33-50
Kanonik dönüşüm;197-204
Kapitalizm; 111-125
Klorofilid; 1-18
122
Klorin a ve b karalılığı; 1-18
Klorinlerin bozunması; 1-18
Optik Uyarmalı Luminesans (OSL); 187-196
Orhan Pamuk; 51-61
Özdeğerler; 177-185
Paradigmal Dönüşüm; 111-125
Para-Kahler manifoldlar; 197-204
Paul Auster; 51 61
Poisson manifold; 197-204
Polis Koleji; 157-176
Pozitif İntegral Operatörleri; 177-185
Pozitif tanımlı çekirdekler; 63-85
Scuti; 97-109
Sistematik; 223-230
Sosyopati; 111-125
Stars; 97-109
Süper Kahraman; 111-125
Stigmaeidae; 87-96
Şehir Efsaneleri; 111-125
Türkiye; 223-230
Türkiye; 87-96
Ulus oluşturma; 205-221
Ulusal Kimlik; 205-221
Üstkurmaca; 51-61
V350 Peg; 97-109
Yardımcı bilgi; 33-50
Yeni kayıt; 87-96
Yıldızlar; 97-114
Sayı : 7- Mayıs : 2007
Acari; 163-170
Acari; 171-179
Akademik Amaçlı İngilizce; 49-59
Akar; 125-132
Alliphis; 163-170
Allotip;171-179
Arınma (katarsis); 133-150
Avrupa Türk Edebiyatı; 33-47
Beauveria bassiana; 125-132
Biyolojik control;125-132
Bibliyoterapi; 133-150
Biyografi; 115-124
123
Bütünleşme; 133-150
Dil öğreniminde öğrenciyle ilgili etmenler; 73-87
Dile karşı tutumlar; 73-87
Eleştirel Düşünme; 49-59
Entomopatojen; 125-132
Fotovoltaik; 21-32
Gotik; 115-124
Göç; 33-47
Göçmen Edebiyatı; 33-47
Güneş gözesi; 21-32
HV Aqr; 1-11
Işığa duyarlı polimer filmler; 89-96
Işık etkimeli anizotropi; 89-96
İçgörü; 133-155
Kan bağışı Erzurum; 97-114
Kan; 97-114
Kültürlerarasılık; 33-47
Modül; 21-32
Okuma Becerisi; 49-59
Okuma İzlencesi; 49-59
Okuma Stratejileri; 49-59
Özdeşim; 133-150
Paralel direnç; 21-32
Romantizm; 115-124
Seri direnç; 21-32
Sıvı kristal yönelim; 89-96
Sistematik; 163-170
Sistematik; 171-179
Tek diyot Modeli; 21-32
Türk Kültürü; 33-47
Türk öğrenciler; 73-87
Türkiye; 163-170
Türkiye; 171-179
Türkiye; 97-114
Viktorya Çağı; 115-124
Yakın Çift Yıldızlar;1-11
Yansıtma; 133-150
Yapı Bozumu; 115-124
Yaygın Okuma; 49-59
Yıldızların Mutlak Parametreleri; 1-11
Yıldızların Fotometrik analizi; 1-11
124
Yozgat Çamlığı Milli Parkı; 171-179
Zercon Agnostus; 171-179
Zerconidae;171-179
Sayı : 8 - Aralık : 2007
AC ve DC gerilim; 117-130
Atatürk Üniversitesi; 35-49
Biyoloji öğretimi; 35-49
Canterbury Hikayeleri; 51-65
Chaucer; 51-65
Conrad; 67-83
Dil; 85-95
Elektrooptik geçiş; 117-130
Erzurum; 35-49
Fitzgerald; 67-83
Frankenstein; 85-95
Frer’in Hikayesi; 51-65
Furan; 23-33
Gerçeklik kavramı; 67-83
Kişilik oluşumu; 85-95
Lagrange and Hamilton denklemleri; 111-115
Lagrange and Hamilton sistemleri; 111-115
Maple programı;111-115
Mary Shelley; 85-95
Mutlu Dönem; 85-95
Nematic sıvı kristal; 117-130
Ortaçağ İngiliz Edebiyatı; 51-65
Öğretim yöntemleri; 35-49
Pirol; 23-33
Tahsildar’ın Hikayesi; 51-65
Tiyofen; 23-33
Yirminci Yüzyıl romanı; 67-83
Sayı : 9- Mayıs : 2008
Ahlak; 39-48
Charlie Chaplin; 55-64
Iris Murdoch; 39-48
Şarlo; 55-64
Sayı : 10-Aralık : 2008
African Laughter (153-160)
Aile işletmeleri (109-116)
125
Benzen-1,3-diol (19-40)
Bailey (41-52)
Belirsizlik (81-108)
Beslenme alışkanlıkları (117-134)
Büyüme (81-108)
Carl G.Jung (41-52)
Chthonic (53-67)
Cinsel Kimlik (54-67)
Dışsal öteki (41-52)
Doris Lessing (153-160)
Enflasyon (81-108)
Erkeklik (53-67)
Fantezi edebiyatı (53-67)
Gezi (153-160)
Granger (81-108)
İçsel öteki (41-52)
JEL Sınıflaması C22, EO (81-167)
İki değişkenli GARCH (81-108)
Iron John (53-67)
Kadınlık (53-67)
Katkılı besinler (117-134)
Monoazo (19-40)
Nedensellik ilişkisi (81-108)
Paradigma değişkeni (109-116)
Robert Bly (53-67)
Robert Grene (135- 151)
Organizasyonel kültür (109-116)
Oryantal söylem (135-151)
Osmanlı Türkleri (135-151)
Ötekileşme (41-52)
Selimus (135-151)
Sömürgecilik sonrası edebiyatı (153-160)
Spektroskopik yöntem (19-40)
Tasvir (135-151)
Tautomerizm (19-40)
The Tombs of Atuan (53-67)
Tüketici tutumları (117-134)
Türkiye (117-134)
Uncle Rudolf (41-52)
Ursula Le Guin (53-67)
Yönetim (109-116)
Yuva (153-160)
126
ÇANKAYA UNIVERSITY
LIST OF THE REFEREES
ISSUES: 1-10
ADNAN MENDERES UNIVERSITY
Ali FİLİZ
AFYON KOCATEPE UNIVERSITY
Ferruh AŞÇI
AKDENİZ UNIVERSITY
Bülent ULUĞ
ANADOLU UNIVERSITY
Fatih DEMİRCİ
ANKARA UNIVERSITY
Gürsel AYTAÇ
Pervin Ünal CİVCİR
Lütfü ÇAKMAKÇI
Ufuk EGE
İlhami GÜLER
Mustafa HAYVALI
Niyazi MERİÇ
Binnur YEŞİLYAPRAK
ATATÜRK UNIVERSITY
Gökhan BUDAK
O. Köksal ERMAN
Salih DOĞAN
ATILIM UNIVERSITY
Oya Batum MENTEŞE
Marcia VALE
BAHÇEŞEHIR UNIVERSITY
Halil Semih ERYILDIZ
127
BALIKESİR UNIVERSITY
Nihal Yılmaz ÖZGÜR
Vehbi BAŞER
BAŞKENT UNIVERSITY
Sevda ÇALIŞKAN
Billur TEKKÖK
Lütfü EROL
Özlem UZUNDEMİR
Filiz YENİŞEHİRLİOĞLU
BİLKENT UNIVERSITY
Gülriz BÜKEN
Hamit ÇALIŞKAN
Feyzan ERKİP
Ali Sinan SERTÖZ
ÇANAKKALE ONSEKİZ MART UNIVERSITY
İsmail TARHAN
ÇANKAYA UNIVERSITY
Thabet ABDELJAWAD
Nüzhet AKIN
Dumitru BALEANU
Nail BEZEL
Catherine COUSSENS
Mete DOĞANAY
Gürkan DOĞAN
Emel DOĞRAMACI
Aysu ERDEN
Ahmet ERİŞ
Yurdahan GÜLER
Fahd JARAD
Ertuğrul KOÇ
Zeynep Yılmaz KURT
Uğur ÖNER
A.Turan ÖZTÜRK
Tansel ÖZYER
Huriye REİS
Emre SERMUTLU
Cengiz TOSUN
Fetih YILDIRIM
128
ÇUKUROVA UNIVERSITY
Süleyman BOZDEMİR
DOĞUŞ UNIVERSITY
Dilek DOLTAŞ
Cemal KOÇ
Ayşe Didem USLU
DOKUZ EYLÜL UNIVERSITY
Aydın ALTUN
Serdar KURT
Bedia Akyar MOLLER
EGE UNIVERSITY
Dilek DİRENÇ
Canan VARLIKLI
ERZİNCAN UNIVERSITY
Durmuş Ali BAL
FIRAT UNIVERSITY
Orhan ERMAN
Mehmet ŞEKERCİ
Fahrettin YAKUPHANOĞLU
EASTERN MEDITERRANNEAN UNIVERSITY
Yıltan BİTİRİM
Ping ZHANG
ERCİYES UNIVERSITY
Ahmet AKSOY
Nusret AYYILDIZ
GAZİ UNIVERSITY
Mehmet Ali AKÇAYOL
Abdülvahit ÇAKIR
İbrahim NUMAN
Tansel TÜRKDOĞAN
GAZİ OSMAN PAŞA UNIVERSITY
Aysu Akalın BAŞKAYA
Yaşar GÜLMEZ
Adem ÖNAL
Mustafa TÜZEN
129
HACETTEPE UNIVERSITY
Nur Gökalp AKKERMAN
Mustafa Servet AKPOLAT
Nalan BÜYÜKKANTARCIOĞLU
Gülsen CANLI (Retired)
Özcan DEMİREL
Mehmet DEMİREZEN
Burçin EROL
Umay GÜNAY (Retired)
Mübariz HASANOV
Fatma KUTLAR
Serpil OPPERMANN
Meldan TANRISAL
Tanfer Emin TUNÇ
Bora UYSAL
Sıddıka Dilek YALÇIN
Halime YURTSEVEN
HARRAN UNIVERSITY
Süleyman YILMAZ
İNÖNÜ UNIVERSITY
Mustafa ŞAHİNER
KAHRAMANMARAŞ SÜTÇÜ İMAM UNIVERSITY
Özlem KALKAR
KARADENİZ TECHNICAL UNIVERSITY
Asım KADIOĞLU
İsmail DEMİR
MIDDLE EAST TECHNICAL UNIVERSITY (METU)
Mahinur AKKAYA
Sibel BAŞKAL
Yasin CEYLAN
Çiğdem ERÇELEBİ
Ödül IŞITMAN
İbrahim GÜNAL
Özlem İLK
Ebru KEYMAN
Nilgün KIZILOĞLU
130
Sinan Kaan YERLİ
Osman YILMAZ
MUĞLA UNIVERSITY
Murat BAYHAN
NİĞDE UNIVERSITY
İsmet ALTINTAŞ
ORDU UNIVERSITY
Ömer ERTÜRK
OSMAN GAZİ UNIVERSITY
Gözen BEREKET
Salih KÖSE
Ömer ÖZBAŞ
ONDOKUZ MAYIS UNIVERSITY
Recep TAPRAMAZ
PAMUKKALE UNIVERSITY
Hasalettin DELİGÖZ
Raşit URHAN
SELÇUK UNIVERSITY
Mustafa YILMAZ
Rıza OĞUL
SÜLEYMAN DEMİREL UNIVERSITY
Ayşegül GÖK
Nihat AYYILDIZ
ULUDAĞ UNIVERSITY
Muhlis ÖZKAN
YÜZÜNCÜ YIL UNIVERSITY
Halit DEMİR
Rıdvan KARAPINAR
TOBB UNIVERSITY
Tansel ÖZYER
TUBITAK NATIONAL OBSERVATORY
Zeynel TUNCA
131
PUBLICATION POLICIES AND
INFORMATION FOR AUTHORS
YAZIM İLKELERİ VE YAZARLAR
İÇİN BİLGİLER
133
PUBLICATION POLICIES AND INFORMATION FOR AUTHORS
AIMS AND SCOPE:
The Journal of Arts and Sciences, published biannually by Çankaya University, Faculty of
Arts and Sciences, is an interdisciplinary academic journal aiming to involve scholars not only
from Turkey, but also from all of the international academic community. The journal provides a
platform for different theoretical and thematic approaches on the humanities, and the natural and
social sciences. Authors may write their articles either in English or Turkish. The editors seek
manuscripts that:
• develop theoretical, conceptual, or methodological approaches to the arts and sciences;
• present results of empirical research that advance understanding in the arts and sciences;
• explore innovative policies and programs and describe and evaluate strategies for future
action; and
• analyze issues of current interest.
PAPER SUBMISSION:
Submission of a paper implies the author’s commitment to publish in this journal. Authors
submitting a paper to the journal should not submit it to another journal; nor should papers repeat
information published elsewhere in substantially similar form or with substantially similar content.
The author’s transmittal letter accompanying the manuscript should affirm that these conditions
are met. Authors in doubt about what constitutes prior publication should consult the academic
coordinators.
Manuscripts for publication should be sent to:
Arts Coordinator:
Asst. ��
Prof. ��
Ertuğrul ��
KOÇ
[email protected]
Science Coordinator: Asst. Prof. Seçil GERGÜN
[email protected]
Çankaya University, Faculty of Arts and Sciences
Öğretmenler Cad. No: 14
Yüzüncüyıl 06530, Balgat Ankara / Turkey
For arts papers, send 3 copies on A4 together with a diskette containing the files. For science
papers, send an email with the .doc file attached.
134
REFEREEING:
Submissions are first read by the responsible editors, and may be rejected without further
review. Those considered for further evaluation will then be sent to external referees. Authors
will be informed about the result within four months of submission, though this is not always
guaranteed. The decision may be a conditional or unconditional acceptance, a rejection, or an
invitation to revise and resubmit. Resubmission is invited on condition that the envisaged changes
are made. Authors will be informed what changes are necessary. Resubmitted papers are not sent
out for a second round of external reviews.
EDITORIAL POLICY:
Format:
1) The preferred word processing program is Word.
2) Title page with full title and subtitle (if any). For the purposes of blind refereeing, full
name of each author with current affiliation and full address/phone/fax/e-mail details plus
short biographical note should be supplied on a separate sheet.
3) Abstract of 100-150 words.
4) Up to 10 keywords.
5) The main text should be written in 12 pts font and should not exceed 20 pages.
6) The text should be clearly organized, with a hierarchy of headings and subheadings.
Quotations exceeding 40 words are displayed indented in the text.
7) Endnotes, if any, should be signalled by superscript numbers in the main text and listed at
the end of the text before the references.
8) Figures and tables must be numbered.
Style:
• Single space must be used after a full point, commas, colons, semicolons, etc. No space in
front of a question mark, or in front of a closing quotation mark.
• Full points must be used after abbreviations (p.m., e.g., i.e., etc.). Full points must be
omitted in acronyms (USA, BBC, NATO, HMSO).
• Double quotation marks must be used for quoted material within the text; single quotation
marks should only be used for quotes within quotes.
• Numbers under 100 must be spelled out; but numerals must be used for measurement
(e.g. 12km) and ages (e.g. 10 years old). In science papers scientific notation should be
followed.
135
References:
• References should be cited in the text as: (author, date, page).
• An alphabetical references section (bibliography) should follow the text (and endnotes if
any), formatted as in the following examples:
• Books
1) Mannheim, K., Ideology and Utopia: An Introduction to the Sociology of Knowledge
(London: Routledge & Kegan Paul, 1936)
• Articles
2) Mullins, W. A., “On the Concept of Ideology in Political Science,” American Political
Science Review, 66 (1972), pp. 498-510
3) Geddes, John B, J. Firth, Kelly Black, “Pulse Dynamics in an Actively Mode-Locked
Laser,” SIAM Journal on Applied Dynamical Systems, 2, issue 4 (2003), pp. 647-671, see:
http://epubs.siam.org/sam-bin/dbq/toc/SIADS/2/4
• Websites
4) “High Commissioner’s Dialogue on Protection Challenges,” from the UNHCR website,
see: http://www.unhcr.org/protect/4a12aafc2.html, consulted on 26.05.2009
IMPORTANT NOTE: A new section for book reviews has been added to our journal
starting with the 5th issue.
136
TÜRKÇE
YAZIM İLKELERİ VE YAZARLAR İÇİN BİLGİLER
AMAÇ VE KAPSAM:
Çankaya Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi’nin yayın organı Journal of Arts and Sciences
dergisi, yılda iki kez yayınlanan hakemli akademik bir dergidir ve yalnız Türkiye’den değil tüm
uluslararası akademik topluluklardan gelecek olan katkılara açıktır. Dergi; doğa bilimleri, sosyal
bilimler ve edebiyatta, değişik yaklaşımlar için bir platform oluşturacaktır. Yazı dili İngilizce ve
Türkçe’dir. Editörlerin basıma uygun gördüğü makaleler insani bilimlere ve fen bilimlerine özgün
kuramsal ve uygulamalı yaklaşımlar geliştiren araştırmalardır.
MAKALE İLETİMİ:
Dergiye sunulan makaleler aynı anda bir başka dergiye sunulamaz. Ayrıca, makaleler bir
başka yerde aynı içerikle yayınlanmış bilgileri tekrar etmemelidir. Yazarın makaleye ek olarak
yollayacağı mektupta bu hususlar ifade edilmelidir. Belirtilen hususlarda tereddütü olan yazarlar
koordinatörlere danışabilirler.
Makalelerin gönderileceği adres:
İnsani Bilimler koordinatörü: Y. Doç. Dr. Ertuğrul KOÇ
[email protected]
Fen Bilimleri koordinatörü:
Y. Doç. Dr. Seçil GERGÜN
[email protected]
Çankaya Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi,
Öğretmenler Cad. No:14
Yüzüncü Yıl
06530 Balgat Ankara / Turkey
137
HAKEMLİK:
Sunulan makaleler öncelikle ilgili editör tarafından okunur, uygun görülen araştırmalar
hakemlere gönderilir. Hakemlerin görüşü kabul, red veya düzeltme olabilir. Düzeltme kararı,
öngörülen düzeltmeler sonucunda ilgili araştırma yayınlanacak duruma gelebilecekse verilir.
Yapılması istenen değişiklikler açıkça belirtilir. Düzeltilmiş makaleler yeniden hakeme
gönderilmez.
YAZIM KURALLARI:
Sayfa Düzeni:
• Tercih edilen metin düzenleyici Word programıdır.
•Kapak sayfası, başlık ve alt başlığı içermelidir. Hakemlere gönderilecek kopyalarda isim
olmaması için, yazarın adı, kurumu, adresi, e-posta adresi, telefon ve fax numaraları ve
kısa özgeçmişi ayrı bir sayfada olmalıdır.
• Makale 12pts puntoyla yazılmalı ve 20 sayfayı geçmemelidir. Başlık ve altbaşlıklarla
hiyerarşik bir organizasyon sağlanmalı ve 40 kelimeyi geçen alıntılar kenar boşluğuyla
yazılmalıdır.
• Metin içi notlar ve dip notlar yazıda üst numaralarla belirtilmeli ve referanslardan önce
sıralanmalıdır.
• Şekil ve tablolar numaralandırılmalıdır.
Yazı Stili:
• Nokta, virgül ve noktalı virgülden sonra boşluk bırakılmalı; soru işaretinden veya tırnaktan
önce boşuk bırakılmamalıdır.
•Kısaltmalardan sonra nokta kullanılmalıdır. (p.m., e.g., i.e., etc.) Özel isim olarak kullanılan
kısaltmalarda nokta kullanılmamalıdır (USA, BBC, NATO, HMSO).
• Yazıdaki alıntılar için çift tırnak, alıntı içindeki alıntılar için tek tırnak kullanılmalıdır.
• 100’den küçük rakamlar için yazı, ölçü ve yaş için rakam kullanılmalıdır (12 km, 10
yaşında). Bilimsel makalelerde “bilimsel notasyon” kullanılmalıdır.
REFERANSLAR:
• Referanslar makalede (yazar, tarih, sayfa) sırasıyla yer almalıdır.
• Makalenin sonunda, alfabetik olarak dizilmiş bir referans bölümü olmalıdır.
138
• Kitaplar
1.K. Mannheim, Ideology and Utopia : An Introduction to the Sociology of Knowledge
(London: Routledge & Kegan Paul, 1936)
2. Mannheim, ibid, pp.21-43
• Makaleler
3. W.A.Mullins, ‘On the Concept of Ideology in Political Science’, American
Political Science Review, 66 (1972), pp.498-510
4. Mullins, ibid., p.502
• Sonraki Atıflar
5. Mannheim, op.cit., Ref. 1, pp.50-1.
6. Mullins, op.cit.,Ref.3,pp.499-502
• Web Sitesi
Geddes John B, J. Firth, Kelly Black, “Pulse Dynamics in an Actively Mode-Locked Laser” ,
SIAM Journal on Applied Dynamical Systems,
vol. 2, no: 4,
tarih)
http://epubs.siam.org/sam-bin/dbq/toc/SIADS/2/4 (Sitenin ziyaret edildiği
ÖNEMLİ NOT:
Dergimize, 5. sayıdan itibaren kitap tanıtımları ile ilgili yeni bir
bölüm eklenmiştir.
139

(00) Bastaraf kopya - Journal Of Arts and Sciences

Transkript

Benzer belgeler

PDF version. - Ireland Literature Exchange

bir aile geleneğinin peşinde

dört mevsim ayrı güzel

Fiyortlar Arasında