PDF ( 0 ) - DergiPark

Zirve Üniversitesi
Sanat ve İletişim Hakemli Dergisi
ZİRV-e Nisan 2016 Cilt 1 Sayı 2
ISSN: 2149-8164
Pansiyonlu ve Pansiyonsuz Öğrencilerin Sosyal Medya
Kullanımlarının Ders Başarılarına Etkisinin İncelenmesi
Mehmet Uğur YILDIZ
1
ÖZ
Bu çalışma ile pansiyonlu Anadolu liselerinde okuyan öğrencilerin sosyal
medya kullanımlarının ders başarıları üzerine etkisi incelenmiştir. Çalışmaya;
Gaziantep ili Şehitkamil ilçesinin Necip Fazıl Kısakürek Anadolu Lisesi’nin 59
pansiyonlu, 70 pansiyonlu olmayan öğrencisi gönüllü olarak katılmıştır. Gaziantep
Necip Fazıl Kısakürek Anadolu Lisesi’nde okuyan öğrencilerin sosyal medya
tutumu, sosyal medya kullanımlarının ders başarıları üzerindeki etkisinin incelenmesi
hedeflenmiş ve nitel araştırma yöntemlerinden betimsel tarama modeli olarak anket
yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda sosyal medyanın öğrencilerin ders
başarılarına etkisi incelendiğinde; pansiyonlu olma değişkenine göre anlamlı farklılık
göstermediği tespit edilmiştir. Araştırma sonunda bulgular üzerinden araştırmacılara
ve uygulayıcılara yönelik önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Kelimeler: Sosyal Medya, öğrenci, Web 2.0, pansiyon, HTML5
1
Zirve Üniversitesi Medya ve İletişim Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisans öğrencisi,
[email protected]
44
Zirve Üniversitesi
Sanat ve İletişim Hakemli Dergisi
ZİRV-e Nisan 2016 Cilt 1 Sayı 2
ISSN: 2149-8164
Giriş
Günümüzde bilgi teknolojileri çok hızlı bir şekilde gelişmektedir. Bilgiyi
ortaya koymak, yaygınlaştırma, bilgiye ulaşma sürecini hızlandırma, bilgiyi doğru
yoldan doğru bir şekilde sunmak, bilgi çağında daha kolay bir hal almıştır. İnsanlar
artık sosyal medya siteleri üzerinden anında bilgiye ulaşabiliyor, çift yönlü iletişim
imkanı bulabiliyor, sosyal hayatlarında ulaşamayacakları insanlara sanal ortamda
çok daha rahat bir şekilde ulaşabiliyor. Sosyal medyanın gücü eğitim alanında da
çok bariz bir şekilde görülmektedir. Öğrenciler kendi akrabasıyla, arkadaş çevresiyle,
öğretmenleriyle, erişmek istediği kişilere çok rahat bir şekilde ulaşabiliyor. Sosyal
medya, gençlerin bilgi birikimlerine ve kişisel gelişimlerine bir katkı sağlıyor.
Sosyal Medya
Pansiyon: Resmî ve örgün ortaokul, imam-hatip ortaokulu ile ortaöğretim
kurumlarında parasız veya paralı yatılı okuyan öğrencilerin barınma, yatma ve
beslenme ihtiyaçlarının karşılandığı yer (MEB,1983). Pansiyonlu okullar ülkemizin
dört bir yanında bulunmaktadır. Pansiyonlu okullarda sadece pansiyonda kalan
öğrenciler eğitim görmemektedirler. Pansiyonlu okullar daha çok maddi ve imkan
yetersizliği bulunan bölgelerde yayın olarak görülmektedir.
Sosyal Medya: Eğitimsel öğrenmeyi desteklemek için Web 2.0, sosyal
medya, e-posta hizmetleri, Youtube ve Wikipedia gibi çevrimiçi video ve metin
tabanlı bilgileri, sosyal medyanın verimli iletişimine örnekleridir. Ayrıca IM ve
Skype gibi ses ve video teknolojileri öğrencilere daha ucuz ve hızlı yollardan birlikte
öğrenmeyi sağlamaktadır. Öğrenciler kendi sınıf arkadaşlarıyla e-posta, tartışma
grubu, forum ve sohbet sayesinde eş zamanlı ya da ayrı zamanlı işbirliği içerisinde
diyalog kurma imkanı bulabilirler. (Aghaee, 2010, s:29)
Sosyal medya, bireyler ve topluluklar aracılığıyla yüksek etkileşimli
platformlar yaratmak için internet tabanlı teknolojilere ve mobile; paylaşma, yeniden
oluşturma, tartışma ve mevcut içeriği düzenleme istihdamı yapar. Bugün popüler
basında sosyal medyaya muazzam bir maruz kalma görülmektedir. Öyle görünüyor
45
Zirve Üniversitesi
Sanat ve İletişim Hakemli Dergisi
ZİRV-e Nisan 2016 Cilt 1 Sayı 2
ISSN: 2149-8164
ki, tamamıyla yeni bir iletişim sahasının ortasındayız (Kietzmann, Hermkens,
McCarthy ve Silvestre, 2011).
Yeni dünya düzeninin en önemli aktörlerinden biri olarak sosyal medyayı
söylemek mümkün olabilir. Yeni iletişim sahası hayatımızın her alanında kendini
hissettirmektedir. Web 2.0 teknolojileri ile başlayan süreç, HTML5 yapısının
entegrasyonu ile başka bir boyuta varmıştır. Önceleri sadece bilgisayarlar üzerinden
bağlanılan sosyal medya, şimdilerde akıllı telefonlarla birlikte sürekli aktif kullanıcı
konumundadır. Günlük hayatta insanların yolda yürürken, otobüste yolculuk
yaparken, çalışırken, parklarda dinlenirken, hatta yatarken bile mobil cihazlar ya da
bilgisayarlar vasıtasıyla bu teknolojiyle bağlantılı halde kaldıkları görülmektedir.
Web 2.0: Önceleri web siteleri daha çok tanıtma amaçlı olduğu için kullanıcı
etkileşimlerini gözlemlemek mümkün değildi. Buradan yola çıkarak internet
kullanıcılarının duygu ve düşüncelerini metin, ses, video, resim ve animasyon tabanlı
olarak paylaşım imkanının geliştirildiği platform Web 2.0 teknolojileridir. İnternet
kullanıcıları bu sayede bloglar oluşturabilir, alışveriş yapabilir, konum ve diğer
paylaşımlarda bulunabilme imkanını kavuşmuşlardır.
HTML 5: İnternet teknolojilerinin günden güne hayatımıza girmesiyle yeni
yazılımlar ve teknolojik cihazlar üretilmeye başlanmıştır. Bunlardan en önemlisi
şüphesiz mobil cihazlardır. İnternet sayfalarının mobil cihazlarda sağlıklı bir şekilde
çalışması, internet kullanıcılarının, internette gezinirken rahat bir şekilde erişim
sağlaması ve ihtiyaçlarını giderebilmek adına HTML 5.0 teknolojisi internet
sayfalarına entegre edilmiştir. Böylelikle kullanıcılar artık mobil cihazlar üzerinden
sorunsuz bir şekilde istedikleri sayfalarda gezinti yapabilmektedirler.
Facebook: Facebook, insanların arkadaşlarıyla iletişim kurmasını ve bilgi
alışverişi yapmasını amaçlayan bir sosyal web sitesidir (Bostancı, 2010). Milyonlarca
kullanıcısı olan Facebook özellikle gençler arasında büyük talep görmektedir.
Dünyanın en çok kullanılan sosyal medya aracıdır. Facebook ile fotoğraf, düşünce,
video, ses ve konum paylaşımlarında bulunarak kullanıcılar çevresindeki profillere
etkileşim imkanı bulmaktadırlar.
Twitter: Twitter, bir sosyal ağ ve mikroblog sitesidir. Kullanıcılarına 140
karakterlik metinler yazma imkanı veren Twitter, çeşitli araçlarla daha etkin
kullanılabilen bir yeni nesil iletişim aracıdır (Bostancı, 2010). Her gün milyonlarca
46
Zirve Üniversitesi
Sanat ve İletişim Hakemli Dergisi
ZİRV-e Nisan 2016 Cilt 1 Sayı 2
ISSN: 2149-8164
kullanıcı Twitter'da paylaşımda bulunmaktadırlar. Twitter'da gündem olan konu
başlıklarına hashtag denilmektedir. Kullanıcılar bu hashtag'lere düşüncelerini, metin,
resim ya da video ile sunmaktadırlar.
Linkedin: Profesyonel iş ağı olarak adlandırılan Linkedin, milyonlarca
kullanıcıya hitap ederken, iş ağı oluşturma fikri ile kullanıcıların aktif olarak
katılımını sağlamaktadır. Özellikle sağlık çalışanları tarafından rağbet gören sitede,
dünyanın dört bir yanından profesyonel ağ oluşturmak isteyen kullanıcılar, kişisel
paylaşımlarının yanında, kurumsal çalışmalarını da paylaşmaktadırlar. Linkedin ile
sektörel gruplara dahil olabilir, sektörel gelişmeleri takip ederken, sıcak iş fırsatlarına
da katılabilinmektedir.
Pinterest:
Pinterest,
sosyal
imleme
sitesi
olarak
adlandırılmaktadır.
Genellikle resim ve fotoğraf paylaşımı üzerinde durulan sitede, kullanıcılar ilgi ve
istidatları
doğrultusunda
farklı
kategorileri
dahil
olup
paylaşımda
bulunabilmektedirler. Sektörel bazda çok rağbet görmese de özellikle mimar ve
inşaat sektörüyle uğraşan profesyoneller de katılım göstermektedirler. Pin'lemek
olarak adlandırılan paylaşım işlemi, standart Pinterest ikonun dışında kullanıcıların
kişisel ikonlarını yüklemeye fırsat veriyor. Özellikle fotoğraf sanatçıları tarafından
ilgi görülen sitede profil sayfası oluşturabiliyor, arkadaş ekleme ve sohbet imkanı
gibi özelliklerle kullanıcıların beklentilerini karşılıyor.
Yöntem
Bu araştırmada öğrencilerin sosyal medyaya ilişkin tutumlarının çeşitli
değişkenlere göre farklılık gösterip göstermediğini tespit etmek amaçlandığından
betimsel tarama modeli kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak Otrar ve Argın
(2013) tarafından geliştirilen öğrencilere yönelik “Sosyal Medya Tutum Ölçeği”
kullanılarak, elde edilen veriler SPSS 22.0 sürümünde değerlendirilmiştir. Ölçek 5’li
Likert ölçeğidir ve anket 23 sorudan oluşmaktadır. Ölçek “Kesinlikle Katılmıyorum
(5), Katılmıyorum (4), Kararsızım (3), Katılıyorum (2) ve Kesinlikle Katılıyorum
(1)” olmak üzere, derecelendirilmiş seçeneklerden oluşmaktadır. Tersine maddelerin
olmadığı ölçekte yüksek puan, bireylerin kendi iletişim becerilerini olumsuz yönde
47
Zirve Üniversitesi
Sanat ve İletişim Hakemli Dergisi
ZİRV-e Nisan 2016 Cilt 1 Sayı 2
ISSN: 2149-8164
değerlendirdikleri anlamındadır. Ayrıca, araştırma grubunun demografik bilgileri de
oluşturulan kişisel bilgi formu ile sorgulanmıştır.
Araştırmanın evrenini, 2014 - 2015 eğitim öğretim yılında Gaziantep ili
Şehitkamil ilçesindeki Necip Fazıl Kısakürek Anadolu Lisesinde okuyan toplam 650
öğrenciden oluşmaktadır. Örneklem olarak Necip Fazıl Kısakürek Anadolu Lisesi 9.,
10., 11., ve 12. sınıflarında öğrenim gören pansiyonlu ve pansiyonda kalmayan
öğrencileri alınmıştır. Örneklemi evrendeki öğrenciler arasından basit tesadüfi,
oransız küme örneklem yöntemi ile seçilen 14 - 19 yaş arası 129 öğrenci
doldurmuştur.
Araştırmanın önemi: Türkiye’nin bir çok ilinde pansiyonlu Anadolu Liseleri
bulunmaktadır. Pansiyonlu Anadolu Liseleri’ne giden öğrencilerin büyük kısmı,
ekonomik yetersizlikler ve ebeveyn yoksunluğu çeken başarılı öğrencilerden
oluşmaktadır. Bu anlamda Türkiye’nin geleceğine yön verecek genç dimağların
sosyal medyayı kullanımlarının ders başarılarına etkisi incelenerek, alana katkıda
bulunmak ve bu konuda yapılan çalışmalarda yön vermek amaçlanmaktadır.
Hipotez olarak, pansiyonlu öğrencileri sosyal medya kullanması
ders
başarılarını olumsuz etkileyecektir. Araştırmaya katılan tüm öğrenciler, derslerinde
başarılı ve araştırma sorularını bilerek ve içtenlikle cevapladıkları sayıltı olarak kabul
edilmiştir. Bu araştırma Gaziantep İli Şehitkamil İlçesi Necip Fazıl Kısakürek
Anadolu Lisesi öğrencilerinin katılımı ile sınırlıdır.
Bulgular
Bu bölümde örneklem grubunu oluşturan öğrencilerin demografik bilgilerine
daha sonra ise sosyal medya tutum ölçeğinden aldıkları toplam puanların demografik
değişkenlere göre anlamlı farklılık gösterip göstermediğine ait analizlere ilişkin
bulgu ve yorumlara yer verilmiştir.
48
Zirve Üniversitesi
Sanat ve İletişim Hakemli Dergisi
ZİRV-e Nisan 2016 Cilt 1 Sayı 2
ISSN: 2149-8164
Tablo 1. Öğrencilerin pansiyonlu olma değişkenine göre dağılımı
Gruplar
Pansiyonluyum
Pansiyon Durumu Pansiyonlu Değilim
Toplam
Frekans(n)
59
70
129
Yüzde (%)
45,74
54,26
100,0
Öğrenciler pansiyonlu olma değişkenine göre 59'u (%45,74) pansiyonlu, 70'i
(%54,26) pansiyonsuz olarak dağılmaktadır.
Tablo 2. Öğrencilerin tanımlayıcı özelliklere göre dağılımı
Cinsiyet
Sınıfı
Pansiyonlu
Öğrenciler
(n:59)
Frekans(n)
%
Pansiyonlu Olmayan
Öğrenciler
(n:70)
Frekans(n)
%
Kız
25
42,37
37
52,86
Erkek
34
57,63
33
47,14
9.Sınıf
22
37,29
24
34,29
10.Sınıf
18
30,51
28
40,00
11.Sınıf
15
25,42
12
17,14
12.Sınıf
4
6,78
6
8,57
23
38,98
30
42,86
4
6,78
22
31,43
16
27,12
4
5,71
4
6,78
6
8,57
Ayda birkaç kere
12
20,34
8
11,43
Ev
21
35,59
50
71,43
Okul
12
20,34
0
0,00
İnternet Kafe
Kablosuz ağ bulunan
herhangi bir yer
6
10,17
2
2,86
20
33,90
18
25,71
Her gün bir kereden
fazla
Her gün bir kere
Sosyal Medya Kullanma
Sıklığı
Sosyal medya sitelerine en
çok hangi ortamdan
bağlanıyorsunuz
Haftada bir kereden
fazla
Haftada bir kere
Öğrenciler cinsiyet değişkenine göre 62'si (%48,07) kız, 67'si (%51,93) erkek
olarak dağılmaktadır. Öğrenciler sınıf değişkenine göre 46'sı (%35,66) 9. sınıf, 46'sı
(%35,66) 10. sınıf,
27'si (%20,93) 11. sınıf,
10'u (%7,75) 12. sınıf olarak
dağılmaktadır. Öğrencilerin sosyal medya kullanma sıklığı değişkenine göre 53'ü
(%41,09) her gün bir kereden fazla, 26'sı (%20,16) her gün bir kere, 20'si (%15,5)
49
Zirve Üniversitesi
Sanat ve İletişim Hakemli Dergisi
ZİRV-e Nisan 2016 Cilt 1 Sayı 2
ISSN: 2149-8164
haftada bir kereden fazla, 10'u (%7,75) haftada bir kere, 20'si (%15,5) ayda birkaç
kere olarak dağılmaktadır. Öğrencilerin Sosyal medya sitelerine en çok hangi
ortamdan bağlanıyor değişkenine göre 71'i (%55,04) ev, 12'si (%9,30) okul, 8'i
(%6,20) internet kafe, 38'ı (%29,46) kablosuz ağ bulunan herhangi bir yer olarak
dağılmaktadır.
Tablo 3: Sosyal medya kullanan pansiyonlu ve pansiyonlu olmayan öğrencilerin
puanlarının karşılaştırılması (Anova)
Pansiyonlu Olarak Kalıyorum
Pansiyonlu Değilim
N
59
70
Ortalama Puan
76,76 ± 21,19
69,91 ± 21,36
F
P
3,314
,077*
Tablo 4: Pansiyonlu ve pansiyonlu olmayan öğrencilerin SMTÖ puanlarının ders
başarı puan ortalamalarının Mann-Whitney U Testi ile karşılaştırılması
n
SMTÖ Puanı
Pansiyonlu Olarak Kalıyorum
59
76,76 ± 21,19
Pansiyonlu Değilim
70
69,91 ± 21,36
Sonuç
Z: -1.752 P: ,080
P<0,05*
Pansiyonlu ve pansiyonlu olmayan toplam SMTÖ puanı karşılaştırmasında
istatistiksel bir anlamlılık tespit edilmemiştir. Pansiyonlu öğrencilerin puanları,
pansiyonlu olmayan öğrencilere göre daha yüksektir. p:0,08>0,05 olduğundan
anlamlı bir fark ortaya çıkmamaktadır.
Tartışma
Bu çalışmada sosyal medya kullanan pansiyonlu öğrenciler ile pansiyonlu
olmayan öğrencilerin ders başarılarına etkisi tespit edilerek gruplar arasında fark
olup olmadığına bakıldı. Ayrıca sosyal medya kullanan pansiyonlu ve pansiyonlu
olmayan öğrencilerin ders başarılarına etkisi bazı demografik bilgileri belirlendi.
Sosyal Medyanın ders başarılarına etkisinin öğrencilere göre SMTÖ puanları
pansiyonlu olanların pansiyonlu olmayanlara göre yüksek tespit edilmiştir. Sosyal
50
Zirve Üniversitesi
Sanat ve İletişim Hakemli Dergisi
ZİRV-e Nisan 2016 Cilt 1 Sayı 2
ISSN: 2149-8164
medya kullanan pansiyonlu öğrencilerin puanlarının (SMTÖ: 76,76±21,19) sosyal
medya kullanan pansiyonlu olmayan öğrencilerin puanlarına (SMTÖ: 69,91±21,36)
göre daha yüksek olduğu belirlenmiştir (Tablo 3).
(p=0.08>0.05). Lise öğrencilerinin sosyal medya kullanımlarının ders
başarılarına etkisi, pansiyonu ya da pansiyonlıı olmama arasında fark olmadığı
görülmektedir (Tablo 4).
Çalışmaya katılan her iki grubun eğitim düzeylerine bakıldığında ankete
katılanların büyük çoğunluğunun 9. sınıf ve 10. sınıf
eğitimi alan bireylerden
oluştuğu görülmektedir (9.sınıf % 46- 10.sınıf % 46) (Tablo 2).
Öğrencilerin sosyal medya kullanma sıklığı değişkenine göre 53'ü (%41,09)
her gün bir kereden fazla, 26'sı (%20,16) her gün bir kere, 20'si (%15,5) haftada bir
kereden fazla, 10'u (%7,75) haftada bir kere, 20'si (%15,5) ayda birkaç kere olarak
dağılmaktadır (Tablo 2). Öğrencilerin sosyal medyayı aktif bir şekilde kullandıkları
görülmektedir. Sosyal medya sitelerinin eğitimde öğrenme performansını artırmaya
yönelik olumlu bir etkisinin olabileceği ancak kullanım sürecinde dikkatli olunması
gerektiği ve olumsuz örnek gösterebilecek öğrencilere karşı da hazırlıklı olunması
gereklidir (Uysal, 2013).
Öğrencilerin Sosyal medya sitelerine en çok hangi ortamdan bağlanıyor
değişkenine göre 71'i (%55,04) ev, 12'si (%9,30) okul, 8'i (%6,20) internet kafe, 38'ı
(%29,46) kablosuz ağ bulunan herhangi bir yer olarak dağılmaktadır (Tablo 2).
Öğrencilerin çoğunlukla evlerinde sosyal medyayı kullandıkları görülürken, okulda
sosyal medya kullanım oranı en düşük çıktığı görülmüştür. MEB'in filtreleme
sisteminin sosyal medya sitelerini engellediğinden dolayı aynı zamanda öğrencilerin
okulda iken derslerine ilgi gösterdikleri yorumlanabilir. Bununla birlikte öğrenciler
her ne kadar sosyal medyanın ders başarılarını olumsuz etkilemediklerini düşünseler
de,
okulda sosyal medya kullanım oranları aslında öğrencilerin dikkatlerini
eğitimlerine verdiklerini, sosyal medyanın dikkatlerini dağıtabilecekleri şeklinde
yorumlanabilir. Öğrenciler, her ne kadar sosyal ağların kendilerine zararı olmadığını,
ders başarılarını olumsuz yönde etkilemediğini belirtseler de aynı zamanda sosyal
ağları yararlı bir şekilde kullanmadıklarını belirtmeleri, aslında sosyal ağların
kazanımlarından çok da fazla
faydalanılmadığı sonucunu ortaya çıkarmaktadır
(Karatabak ve Koç, 2011).
51
Zirve Üniversitesi
Sanat ve İletişim Hakemli Dergisi
ZİRV-e Nisan 2016 Cilt 1 Sayı 2
ISSN: 2149-8164
Sonuç ve Öneriler
Elde edilen sonuçlar, öğrencilerin sosyal medyayı büyük oranda kullandığını
ve bir alışkanlık haline getirdiklerini göstermektedir. Pansiyonlu öğrencilerin, büyük
kısmı ders başarılarını olumsuz etkileyebileceğini ifade ettikleri, pansiyonlu olmayan
öğrencilerin büyük bir kısmı da olumsuz etkilemeyeceğini ifade ettikleri
görülmüştür. Fakat araştırma sonucunda sosyal medya kullanımlarının ders
başarılarına etkisi incelediğinde pansiyonlu ya da pansiyonsuz olma arasında anlamlı
farkının olmadığı tespit edilmiştir.
Öğrencilerin sosyal medyaya yoğun ilgi gösterdikleri, özellikle 9. ve 10.
sınıflarda yoğun ilginin olması, yeni jenerasyonun sosyal medyayı daha aktif
kullandıklarını göstermektedir.
Bu nedenle sosyal ağların kullanımının bilinçlendirilmesi ve olumlu
olabilecek özelliklerinden faydalanılmasının gerekliliği ortaya çıkmaktadır.
Sosyal medya uygulamaları, sadece eğlence ortamı olarak algılanmamalı
eğitim ve öğretim odaklı içerik dönüşümüne katkı sağlayarak teknolojinin gücünden
istifade edilmelidir.
İnternet güvenliği hakkında konuşmak, onları tehlikelerden korumak için
güvenlik programlarından faydalanmak ve tüm yaptıklarıyla yakından ilgilenmek
önlemlerden bazıları (Tönel, 2007). Sosyal medya havuzunda öğrencilerin kontrollü
bir şekilde internete bağlanmaları ve derslerde internet güveliği ve gizlilik hakkı
konularında bilgi verilmesi gerekmektedir.
Sosyal medyanın eğitim odaklı kullanım şeklinin artması için, sosyal medya
kullanımına yönelik eğitimler verilmelidir. Eğitsel içerikli doneleri sosyal medya
üzerinden paylaşarak daha fazla öğrenciye bilgi kaynağı sağlanmasına yönelik
telkinler
yapılmalıdır.
Bu
araştırma
Anadolu
Lisesi
öğrencileri
üzerine
gerçekleştirilmiştir, diğer türlerdeki liselerde gerçekleştirilebilir.
52
Zirve Üniversitesi
Sanat ve İletişim Hakemli Dergisi
ZİRV-e Nisan 2016 Cilt 1 Sayı 2
ISSN: 2149-8164
Kaynakça
Aghaee N. (2010). Social Media Usage in Academia, Uppsala Universitet.
Bostancı M. (2010). Sosyal Medyanın Gelişimi Ve İletişim Fakültesi Öğrencilerinin
Sosyal Medya Kullanım Alışkanlıkları. (http://www.mustimedia.com/pdfs/yltez.pdf,
Erişim tarihi: 03.04.2015)
Karatabak ve Koç, (2011). Sosyal Ağların Öğrenciler Üzerindeki Etkisinin Veri
Madenciliği Kullanılarak İncelenmesi, Elazığ
Kietzmann , Hermkens, McCarthy ve Silvestre, (2011). "Social media? Get serious!
Understanding the Functional Building Blocks of Social Media", Business Horizons ,
Indiana Universty, Sayı: 54)
MEB, (1983). (http://mevzuat.meb.gov.tr/html/82.html, Erişim tarihi: 03.04.2015)
Otrar ve Argın, (2013). Sosyal Medya Tutum Ölçeği
(http://mebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/58/01/198697/dosyalar/2014_03/04103
624_sosyalmedyatutumlei.docx)
Tönel, A. (2007). Uzaktan Kumandalı Çocuklar, İstanbul, Hayy Kitap.
Uysal, Ş. (2013). Meslek Lisesi Öğrencilerinin Sosyal Medya Kullanım Amaçları ile
Eğitsel Sosyal Medya Kullanımlarının Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi.
53