indir - İhlas Koleji
Transkript
indir - İhlas Koleji
2012 /2013 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI ÖZEL BAHÇELİEVLER İHLÂS ORTA OKULU 8.SINIF FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ ÜNİTELENDİRİLMİŞ YILLIK PLANI ETKİNLİKLER 1- Mitoz ile ilgili olarak öğrenciler; 1.1 Canlılarda büyüme ve üremenin hücre bölünmesi ile meydana geldiğini açıklar. 1.2 Mitozu, çekirdek bölünmesi ile başlayan ve birbirini takip eden evreler olarak tarif eder. 1.3 Mitozda kromozomların önemini fark ederek farklı canlı türlerinde kromozom sayılarının değişebileceğini belirtir. 1.4 Mitozun canlılar için önemini belirterek büyüme ve üreme ile ilişkilendirir. Kavram Haritası Oluşturalım Öğretmen, öğrencilerden üreme, büyüme, hücre bölünmesi, kromozom ve kalıtım ile ilgili akıllarına gelen kelimeleri söylemelerini ister. 3. Mayoz ile ilgili olarak öğrenciler; 3.1 Üreme hücrelerinin mayoz ile oluştuğu çıkarımını yapar. 3.2 Mayozun canlılar için önemini fark eder. 3.3 Mayozu, mitozdan ayıran özellikleri listeler. 4 2.Kalıtım ile ilgili olarak öğrenciler; 2.1 Gözlemleri sonucunda kendisi ile anne-babası arasındaki benzerlik ve farklılıkları karşılaştırır (BSB–1, 2, 5, 6, 8). 2.2 Yavruların anne-babaya benzediği, ama aynısı olmadığı çıkarımını yapar (BSB–1, 2, 5, 6, 8). 2.3 Mendel’in çalışmalarının kalıtım açısından önemini irdeler (FTTÇ–12,16). 2.4 Gen kavramı hakkında bilgi toplayarak baskın ve çekinik genleri fark eder (BSB–25). 2.5 Fenotip ve genotip arasındaki ilişkiyi kavrar. Mitozu Araştırıyorum Öğrencilere mitozun evrelerini gösteren bir şekil ( evrelerin isimleri verilmeyecek) verilir. Öğrenciler şekli dikkatle inceleyerek gördüklerini anlatırlar Mayozu Araştırıyorum Öğrencilere mayozun evrelerini basitçe veren bir şekil gösterilir. Şekil incelendikten sonra “Mayoz sonunda kaç hücre oluştu?”, “Oluşan hücrelerin ana hücreden farkı var mı?” B-M-6.2.2. H-B-4.2.1. S-B-4.2.1-2 S-B-7.2.1-2-3-4-5-6-8-9 S-B-10.1.5. AÇIKLAMALAR 1.2 Hücrenin mitoz sırasında birbirini takip eden farklı evrelerden geçtiği belirtilir, fakat bölünme evrelerinin isimleri ve özellikleri verilmeden şekil üzerinde gösterilir. [!] 1.3 Kromozom sayılarının hücre bölünmesinde aynen korunduğunu veya yarıya indiğini açıklamak için n ve 2n kavramları kullanılır. 1.4 Mitozun üreme ile ilişkisi kurulurken bölünerek çoğalma, tomurcuklanma, vejetatif üreme, yenilenme gibi eşeysiz üreme çeşitleri örneklendirilir. ??? 1.3 Öğrenciler organizmanın büyüklüğü ve karmaşıklığı ile kromozom sayısı arasında doğru orantı olduğunu düşünebilirler. 3.2 Mayozun evreleri isimlendirilmeden şekille verilir, krossing-over terimi yerine parça değişimi terimi kullanılır ve önemi vurgulanır. 3.3 Mayoz ve mitoz arasındaki farklar verilirken bölünme evrelerindeki farklılıklar belirtilmez. DERS İÇİ VE DİĞER DERSLERLE İLİŞKİLENDİRME ARA DİSİPLİNLER ATATÜRKÇÜL ÜK Sosyal Bilgiler Öğrenci Değerlendirme Formu Akran Değerlendirme Proje - Poster Çalışması KAZANIMLAR SINIF: 8 ÖLÇME DEĞERL EN DİRME Öğrenci Değerlendirme Formu Akran Değerlendirme Proje - Poster Çalışması Proje - Poster Çalışması 4 ÜNİTE 1: HÜCRE BÖLÜNMESİ VE KALITIM Öğrenci Değerlendirme Formu 1. Akran Değerlendirme Proje - Poster Çalışması SAAT HFT 2.HAFTA (24 – 28 EYLÜL) EYLÜL 1.HAFTA (17– 21 EYLÜL ) AY ÖĞRENME ALANI: CANLILAR VE HAYAT 2.8 ve 2.10 kazanımları, Türkçe dersi “okuma”, “konuşma” ve “yazma” temel dil becerisi ile ilişkilendirilir. Atatürkçülük ile ilgili konular (1.71) [!] Hücre-dokuorgan-sistemorganizma ilişkisini açıklarken, Atatürk’ün millî birlik ve beraberliğe verdiği önem ile insanlar arasındaki dayanışma örneklerle vurgulanır. 3.HAFTA ( 1 – 5 EKİM) EKİM 2.6 Tek karakterin kalıtımı ile ilgili problemler çözer. 4 4 2.7 İnsanlarda yaygın olarak görülen bazı kalıtsal hastalıklara örnekler verir. 2.8 Akraba evliliğinin sakıncaları ile ilgili bilgi toplar ve sunar (BSB-25, 27, 32). 2.9 Akraba evliliğinin olumsuz sonuçlarını yakın çevresiyle paylaşır ve tartışır (TD–3). Genetik hastalıkların teşhis ve tedavisinde bilimsel ve teknolojik gelişmelerin etkisini araştırır ve sunar DNA ve genetik bilgi ile ilgili olarak öğrenciler; 4.1 Kalıtsal bilginin genler tarafından taşındığını fark eder. 4.2 DNA’nın yapısını şema üzerinde göstererek basit bir DNA modeli yapar (BSB-28, 30, 31; FTTÇ-4). 4.3 DNA’nın kendini nasıl eşlediğini basit bir model yaparak gösterir (BSB-28, 30, 31; FTTÇ-4). 4.4 Nükleotid, gen, DNA, kromozom kavramları arasında ilişki kurar. 4.5 Mutasyon ve modifikasyonu tanımlayarak aralarındaki farkı örneklerle açıklar (BSB–5). Kime Daha Çok Benziyorum? Öğrenciler, aşağıdaki gibi bir tablo hazırlayıp, kendileri, anne-babaları ve kardeşlerinin benzer ve farklı yönlerini tabloya kaydederler. DNA Modeli Yapıyorum Öğrenciler gruplara ayrılır. Her grup sınıfa getirilen plastik pipetleri 3’er cm’lik parçalar hâlinde keserek 48 pipet parçası hazırlar 4. HAFTA (8 - 12 EKİM) EKİM 4 4 5.Canlıların çevreye adaptasyonu ve evrim ile ilgili olarak öğrenciler; 5.1 Canlıların yaşadıkları çevreye adaptasyonunu örneklerle açıklar. 5.2 Aynı yaşam alanında bulunan farklı organizmaların, neden benzer adaptasyonlar geliştirdiğini belirtir. 5.3 Canlıların çevresel değişimlere adaptasyonlarının biyolojik çeşitliliğe ve evrime katkıda bulunabileceğine örnekler verir. 5.4 Evrim ile ilgili farklı görüşlere örnekler verir. 4.2 DNA’nın yapısı verilirken nükleotidlerin şeker, fosfat ve bazlardan oluştuğuna değinilir, bazların isimleri pürin, pirimidin ayrımına girilmeden verilir. 4.5 Mutasyonların bazen yararlı bazen de zararlı olabileceği vurgulanır. B-M-1.1.2. H-B-4.1.1. H-B-4.1.2. H-B-4.1.3. H-B-4.1.4. S-B-7.1.2-3-4 4.6 Genetik mühendisliğinin günümüzdeki uygulamaları ile ilgili bilgileri özetler ve tartışır (BSB–25, 27, 32; FTTÇ–16, 17, 30, 31, 32). 4.7 Genetik mühendisliğindeki gelişmelerin insanlık için doğurabileceği sonuçları tahmin eder (FTTÇ–5, 28, 29, 30, 31, 32, 36). 4.8 Genetik mühendisliğindeki gelişmelerin olumlu sonuçlarını takdir eder (TD–3). 4.9 Biyoteknolojik çalışmaların hayatımızdaki önemi ile ilgili bilgi toplayarak çalışma alanlarına örnekler verir (FTTÇ–16,17). AÇIKLAMALAR Tartışma Öğrenciler gruplara ayrılır. Her grup, klonlama, gen tedavisi, türlerin ıslah edilmesi ve genetiği değiştirilmiş canlılar gibi konulardan birini seçer. Seçtikleri konu ile ilgili araştırma yaparak, sonuçlarını arkadaşlarıyla paylaşırlar (4,6), (BSB–25, 27, 32). Yemek Yemezse Ne Olur? Haydi, Bul Bakalım S-B-2.1.4. S-B-2.1.6. DERS İÇİ VE DİĞER DERSLERLE İLİŞKİLENDİRME Sosyal Bilgiler Akran Değerlendirme Proje - Poster Çalışması ETKİNLİKLER 4.6 Genetik mühendisliğinin uygulamaları ile ilgili klonlama, gen tedavisi, türlerin ıslah edilmesi ve genetiği değiştirilmiş canlılar vb. verilir. 4.6 ve 4,9 kazanımları, Türkçe dersi “Okuma” temel dil becerisi ile ilişkilendirilir. [!] 5.3 Canlıların çevresel değişimlere adaptasyonlarıyla ilgili örneklerde ayrıntıya girilmez. [!] 5.3 Doğal seçilim kavramı vurgulanmalıdır. [!] 5.4 Evrim ile ilgili farklı görüş örneklerinde ayrıntıya girilmez. Sosyal Bilgiler 4.6 ve 4.9 kazanımları, Türkçe dersi “okuma” temel dil becerisi ile ilişkilendirilir. Öğrenci Değerlendirme Formu Akran Değerlendirme Proje - Poster Çalışması SAAT HFT AY KAZANIMLAR ÖLÇME DEĞERL EN DİRME ARA DİSİPLİNLER ATATÜRKÇÜL ÜK 4 4 1.8. Farklı yoğunluğa sahip sıvıların cisimlere uyguladığı kaldırma kuvvetini karşılaştırır ve sonuçları yorumlar (BSB–20). 1.9. Gazların da cisimlere bir kaldırma kuvveti uyguladığını keşfeder. 1.10. Sıvıların ve gazların kaldırma kuvvetinin teknolojideki kullanımına örnekler verir ve bunların günlük hayattaki önemini belirtir (FTÇ–5.6.7.9.10.17.28.29.30.31.33.34.36; TD–3) 7. HAFTA (30 EKİM - 2 KASIM) Bir taş, dinamometreye (yaylı terazi) bağlanarak havadaki ağırlığı ölçülür ve ölçüm sonucu kaydedilir. Daha sonra öğrencilere su içinde aynı ölçüm yapıldığında ölçüm sonucunda ne bekledikleri sorulur ve öğrencilerin görüşleri tahtaya kaydedilir. 2.1. Cisimlerin kütlesini ve hacmini ölçerek yoğunluklarını hesaplar. 2.2. Bir cismin yoğunluğu ile daldırıldığı sıvının yoğunluğunu karşılaştırarak yüzme ve batma olayları için bir genelleme yapar. 2.3. Denge durumunda, yüzen bir cisme etki eden kaldırma kuvvetinin cismin ağırlığına eşit olduğunu fark eder (BSB–16). 4 4 2.4. Batan bir cisme etki eden kaldırma kuvvetinin, cismin ağırlığından daha küçük olduğunu fark eder (BSB–1). 2.5. Bir cisme etki eden kaldırma kuvvetinin, cismin yer değiştirdiği sıvının ağırlığına eşit büyüklükte ve yukarı yönde olduğunu keşfeder (BSB–1.16.22.23.24.32). 1.1 Kaldırma kuvvetinin cisimlerin ağırlıklarına etkisi incelenirken sıvı içinde batabilen ve sıvı içinde kütlesi değişmeyen cisimler kullanılmalıdır. H-F-2.6.4. Bazı Cisimler Neden Yüzer?Öğrenciler çeşitli cisimleri (ağaç dalı, mantar tıpa, taş, anahtar, plastik şişe vb.) su içine daldırarak bu cisimlerin su içinde yüzen ve batanları tespit eder. F-M-1.1.6 F-M-1.1.7 F-M-1.1.9 2. Sıvı içinde yüzen ve batan cisimler ile ilgili olarak öğrenciler; EKİM - KASIM Bir Yüzen Cisimlerin Ağırlığı, Kaldırma Kuvvetine Eşittir Öğrenciler, su içinde yüzen bir cismi dinamometrenin ucuna asarak dinamometrenin elle tutulan diğer ucunu düşey bir tutturucuyla hareketsiz kalacak şekilde sabitler. Teknoloji Tasarım Öğrenci Değerlendirme Formu Akran Değerlendirme Proje - Poster Çalışması 4 Sıvı İçinde Cismin Ağırlığı 2.1 4.sınıf “Maddeyi Tanıyalım” ve 5. sınıf “Maddenin Değişimi ve Tanınması” üniteleri ile ilişkilendirilir. 2.1 Yoğunluk birimi olarak kg/m3 ve g/cm3 kullanılmalıdır. 2.1 Katıların ve sıvıların yoğunlukları ile ilgili hesaplamalar yapılmalıdır. KURBAN BAYRAMI TATİLİ 2.3 Denge durumu, bir cismin sıvı içinde askıda kalması veya cismin bir kısmının sıvı içinde bir kısmınınsa dışarıda kalmasıdır. ??? Öğrenciler, yüzen cisimlere etki eden kaldırma kuvvetinin, cisimlerin ağırlıklarından fazla olduğu yanılgısına düşebilir. 2.5 Arşimet ilkesi ile ilgili matematiksel bağıntılar verilmemelidir. 29 EKİM CUMHURİYET BAYRAMI Teknoloji Tasarım Öğrenci Değerlendirme Formu Akran Değerlendirme Proje - Poster Çalışması 5.HAFTA (15 – 19 EKİM) 6.HAFTA (22 – 24 EKİM) EKİM EKİM 4 1.Sıvıların ve gazların kaldırma kuvveti ile ilgili olarak öğrenciler; 1.1. Bir cismin havadaki ve sıvı içindeki ağırlığını dinamometre ile ölçer ve ölçümlerini kaydeder (BSB– 22.23.24, 26,27). 1.2. Cismin havadaki ve sıvı içindeki ağırlıklarını karşılaştırır (BSB–6). 1.3. Cismin sıvı içindeki ağırlığının daha az göründüğü sonucunu çıkarır (BSB–30). 1.4. Sıvı içindeki cisme, sıvı tarafından yukarı yönde bir kuvvet uygulandığını fark eder ve bu kuvveti kaldırma kuvveti olarak tanımlar (BSB–31,21). 1.5. Kaldırma kuvvetinin, cisme aşağı yönde etki eden kuvvetin etkisini azalttığı sonucuna varır (BSB–30,31). 1.6. Bir cisme etki eden kaldırma kuvvetinin büyüklüğünün, cismin batan kısmının hacmi ile ilişkisini araştırır. 1.7. Bir cisme etki eden kaldırma kuvvetinin büyüklüğünün, cismin daldırıldığı sıvının yoğunluğu ile ilişkisini araştırır. 2.1 4. sınıf “Maddeyi Tanıyalım” ve 5. sınıf “maddenin Değişimi ve Tanınması” üniteleri ile ilişkilendirilir. 29Ekim Cumhuriyet Bayramı 3. Basınç ile ilgili olarak öğrenciler; 3.1. Birim yüzeye etki eden dik kuvveti, basınç olarak ifade eder. 8. HAFTA ( 5 - 9 KASIM) KASIM 3.2. Basınç, kuvvet ve yüzey alanı arasındaki ilişkiyi örneklerle açıklar. 3.3. Basınca sebep olan kuvvetin çeşitli etkenlerden kaynaklanabileceğini fark eder. 3.4. Sıvıların ve gazların, basıncı, her yönde aynı büyüklükte ilettiğini keşfeder (BSB–1.16.22.23.24). 4 4 3.5. Sıvıların ve gazların, basıncı iletme özelliklerinin teknolojideki kullanım alanlarını araştırır. 3.6. Basıncın, günlük hayattaki önemini açıklar ve teknolojideki uygulamalarına örnekler verir (BSB–32; TD–3). ETKİNLİKLER Çivilerin, Toplu Uçları Neden Sivridir? İğnelerin AÇIKLAMALAR Öğrenciler, basınç ile kuvvetin birbirine karıştırılmaması konusunda uyarılmalıdır. Öğrenciler, bir karton levhayı çeşitli 3.2 Basınçla ilgili matematiksel cisimlerle (bir demir parçası, bakır bağıntılar verilmemelidir. tel, kurşun kalem, raptiye, çivi, toplu iğne vb.) delmeyi dener. Hangi cisimlerle bu işi daha kolay ve daha 3.3 Bu etkenlere örnek olarak gaz moleküllerinin hareketi ve zor yaptıklarını belirterek nedenleri ağırlıktan bahsedilir. hakkında tartışırlar. 3.5 kazanımı, Türkçe dersi F-M-2.3.1 “Okuma” öğrenme alanı amaç 6 F-M-2.3.2 ile ilişkilendirilir. F-M-2.3.3 F-M-2.3.4 H-F-2.2/4-5 H-F-2.4/1-2-3 S-F-2.4.2. 1.DÖNEM 1.YAZILI YOKLAMA ÖLÇME DEĞERLE NDİRME [!] Ağırlıkla ilgili olarak “G=mg” matematiksel bağıntısı verilmemelidir. Öğrenciler bir cismin ağırlığını gerekiyorsa, Newton olarak ölçeklendirilmiş bir dinamometre ile ölçerek bulmalıdır. DERS İÇİ VE DİĞER DERSLERLE İLİŞKİLENDİRME 3.4 kazanımı, Türkçe dersi “okuma” öğrenme alanı amaç 6 ile ilişkilendirilir. Atatürk Haftası (10-16 ) Kasım Öğrenci Değerlendirme Formu Akran Değerlendirme Proje - Poster Çalışması SAAT HFT AY KAZANIMLAR SAAT HFT 9. HAFTA (12 - 16 KASIM) KASIM AY ÖĞRENME ALANI: MADDE VE DEĞİŞİM 4 4 ÜNİTE 3: MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ KAZANIMLAR ETKİNLİKLER AÇIKLAMALAR 1. Periyodik sistem ile ilgili olarak öğrenciler; 1.1. Elementleri benzer özelliklerine göre sınıflandırmanın önemini kavrar. 1.2. Periyodik sistemde grupları ve periyotları gösterir; aynı gruplardaki elementlerin özelliklerini karşılaştırır. 1.3. Metal, ametal ve yarı metal özelliklerini karşılaştırır (BSB-5, 6, 7). 1.4. Periyodik tablonun sol tarafında daha çok metallerin, sağ tarafında ise daha çok ametallerin bulunduğunu fark eder. 1.5. Metallerin, ametallerin ve yarı metallerin günlük yaşamdaki kullanım alanlarına örnekler verir (FTTÇ–29, 32). Periyodik Tablo Yapalım Öğrenciler, 7. sınıfta öğrendikleri ilk 20 elementin özelliklerini (sembolü, yaygın iyon yükü, elektron dizilimi, atom numarası, metal veya ametal olması) araştırır ve küçük kartlara yazarlar. Öğrenciler, kendi periyodik tablolarını hazırlarken sadece ilk 20 elementi kullanır; karşılaştırma yaparken, periyodik tablonun tamamının ilgili kısmı ile karşılaştırır. K-M-2.3.1. K-M-2.3.2. K-M-2.4.4. K-H-2.2.2. K-H-2.2.3. K-H-2.2.4. K-H-2.3.8. K-H-2.3.9. K-H-2.3.10. K-H-2.3.11. K-H-2.3.12. K-H-2.3.13. K-H-2.3.14. K-H-2.3.15. K-H-2.4.1. K-H-2.5.1. K-H-2.5.2. K-H-2.5.3. H-K-4.2.1. H-K-4.2.2. S-F-2.7.1-2 FLORYA AKVARYUMU GEZİSİ ARA KARNE VERİLMESİ VE VELİ GÖRÜŞMESİ SINIF: 8 ÖLÇME DEĞERLEN DİRME DERS İÇİ VE DİĞER DERSLERLE İLİŞKİLENDİRME Teknoloji Tasarım KAZANIMLAR 11. HAFTA (26-30 KASIM ) 4 4 Kimyasal tepkimelerle ilgili olarak öğrenciler, 3.1. Yükü bilinen iyonların oluşturduğu bileşiklerin formüllerini yazar. 3.2. Çok atomlu yaygın iyonların oluşturduğu bileşiklerin (Mg(NO3)2, Na3PO4 gibi) formüllerinde element atomlarının sayısını hesaplar. 3.3. Kimyasal bir tepkimenin gerçekleştiğini gösteren deneyle gösterir (BSB–15, 16, 17, 18; TD–2, 4). K-M-2.1.1. K-M-2.1.2. K-H-2.1.5. H-K-4.2.6. H-K-4.3/1-2-3-4-5-6 ETKİNLİKLER Formül Yazalım, Adlandıralım Öğrenciler, 1+, 2+, 3+, 4+ yüklü katyonlar ve 1-, 2-, 3- yüklü anyonlar (çok atomlu iyonlar da dahil) arasında oluşacak bileşiklerin formüllerinin nasıl yazılması gerektiği konusunu irdelerler. K-M-1.2.1. K-M-1.3.1. K-M-2.2.1. K-H-2.3.1. H-K-4.6.1. H-K-4.6.6. [!] 2.1 Elektron dizilimleri sadece her katmandaki toplam elektron sayıları verilerek yazılacak, s, p, d, f alt katmanları hesaba katılmayacaktır. [!] 2.2Sadece 1, 2, 7 ve 8. grup elementleri, bu kazanım için yeterlidir. AÇIKLAMALAR Bu bölüm işlenirken fiziksel değişim ve kimyasal değişim kavramları ile ilgili 6. sınıfta “Maddenin Tanecikli Yapısı” ünitesinde öğrenilenler hatırlatılmalıdır. [!] Kimyasal bir tepkime olduğunu gösteren belirtilerden ısı çıkışı, gaz çıkışı, renk değişimi ve çökelek oluşumu için örnek tepkimeler verilecektir. Öğrenci Değerlendirme Formu Akran Değerlendirme Proje - Poster Çalışması Benzer özelliğe sahip elementleri sınıflandırarak her sınıftaki elementlerin atom numaraları arasındaki farkları bulup listelerler. ÖLÇME DEĞERLEN DİRME Öğrenci Değerlendirme Formu Akran Değerlendirme Proje - Poster Çalışması SAAT 10. HAFTA (19 - 23 KASIM) HFT KASIM 4 3. KASIM AY 4 2. Kimyasal bağlarla ilgili olarak öğrenciler; 2.1. Metallerin elektron vermeye, ametallerin elektron almaya yatkın olduğunu fark eder. 2.2. Anyonların ve katyonların periyodik sistemdeki grup numaraları ile yükleri arasında ilişki kurar. 2.3. Metal atomları ile ametal atomları arasında iyonik bağ oluşacağını tahmin eder. 2.4. Ametal atomları arasında kovalent bağ oluştuğunu belirtir. 2.5. Verilen basit yapılarda hangi tür bağların (iyonik bağ veya kovalent bağ) bulunduğunu tahmin eder (BSB-8, 9). 6. sınıf “Maddenin Tanecikli Yapısı” ünitesi ile ilişkilendirilir. DERS İÇİ VE DİĞER DERSLERLE İLİŞKİLENDİRME Fiziksel Değişim ve Kimyasal Değişim ile ilgili önceki bilgiler hatırlatılır. 4 4 4 4 3.4. Kimyasal değişimi atomlar arası bağların kopması ve yeni bağların oluşması temelinde açıklar. 3.5. Kimyasal değişimlerde atomların yok olmadığını ve yeni atomların oluşmadığını, kütlenin korunduğunu belirtir. 3.6. Basit kimyasal tepkime denklemlerini sayma yöntemi ile denkleştirir (BSB–10). 3.7. Yanma tepkimelerini tanımlayarak basit yanma tepkimelerini formüllerle gösterir (BSB–30, 31). 4. Asit-baz tepkimeleri ile ilgili olarak öğrenciler; 4. 1 Asitleri ve bazları; dokunma, tatma ve görme duyuları ile ilgili özellikleriyle tanır. 4.2 Asitler ile H+ iyonu; bazlar ile OH- iyonu arasında ilişki kurar (BSB–5). 4.3 pH’ın, bir çözeltinin ne kadar asidik veya ne kadar bazik olduğunun bir ölçüsü olduğunu anlar ve asitlikbazlık ile pH skalası arasında ilişki kurar (BSB-28, 30,31; TD-1). CO2 ve SO2’ in asit olduğundan; Na2CO3 ve NH3’ ın baz olduğundan söz edilecektir. Asitlerin ve bazların sistematik adları yanında, tuz ruhu, kezzap, sud-kostik, potas-kostik, sönmüş kireç gibi piyasa adları da verilecektir. Maddeler Neden Değişti? Öğrenciler, yemek sodası (kabartma tozu), çay, limon, kibrit, bakır sülfat çözeltisi ve sodyum hidroksit çözeltisini istediği şekilde karıştırarak gözlemlerini kaydeder. ??? 3.7 Öğrenciler, yanma ile alevi birlikte düşünme eğilimindedir. Alevsiz veya çok hafif bir alevle yanan maddelerin de olabileceği fikri burada işlenir. Asit mi Baz mı? Gruplar halinde çalışan öğrencilere, küçük bardak veya beher içerisinde limon suyu, sirke, deterjanlı su, sabun çözeltisi, çamaşır sodası Çözeltisi, kireç suyu, suda çözülmüş aspirin vb. asidik veya bazik çözeltiler etiketlenerek verilir. [!]4.2 Asit, sulu çözeltisine H+ iyonları oluşturan; baz ise OHiyonları oluşturan madde olarak tanımlanır. CO2, SO2, Na2CO3 ve NH3 gibi maddelerin su ile tepkimeye girerek H+ veya OHoluşturduğu denklemlerle gösterilir. K-M-2.4.1. K-M-2.4.2. K-M-2.4.3. K-M-2.6.1. K-M-2.7.1. H-K-4.1/1-2-3-4-5-6-7-8 Teknoloji Tasarım Öğrenci Değerlendirme Formu Akran Değerlendirme Proje - Poster Çalışması 14. HAFTA (17 - 21 ARALIK) 4 Asit mi Baz mı? Gruplar halinde çalışan öğrencilere, küçük bardak veya beher içerisinde limon suyu, sirke, deterjanlı su, sabun çözeltisi, çamaşır sodası Çözeltisi, kireç suyu, suda çözülmüş aspirin vb. asidik veya bazik çözeltiler etiketlenerek verilir. Teknoloji Tasarım Akran Değerlendirme Formu Öğrenci Gözlem Formu Kimyasal Değişim 1.DÖNEM 2.YAZILI YOKLAMA Teknoloji Tasarım Öğrenci Değerlendirme Formu Akran Değerlendirme Proje - Poster Çalışması 12. HAFTA (3 - 7 ARALIK) 4 13. HAFTA (10 - 14 ARALIK) ARALIK ARALIK ARALIK 4.4 Sanayide kullanılan başlıca asitleri ve bazları; piyasadaki adları, sistematik adları ve formülleri ile tanır (BSB–30, 31). 4.5 Gıdalarda ve temizlik malzemelerinde yer alan en yaygın asit ve bazları isimleriyle tanır (BSB–2, 31; TD–5). 4 4 5.Su kimyası ve su arıtımı ile ilgili olarak öğrenciler; 5.1 Sert su, yumuşak su kavramlarını anlar ve sertliğin neden istenmeyen bir özellik olduğunu açıklar (BSB- 8, 9, 30, 31; FTTÇ–28, 30). 5.2 Sularda sertliğin nasıl giderileceğini araştırır. 5.3 Suların arıtımında klorun mikrop öldürücülük etkisinden yararlanıldığını araştırarak fark eder. (BSB–8, 9, 31; FTTÇ- 25; TD–1, 5). K-M-2.6.2. Hangi Su Daha İyi, Neden? Öğrenciler, bildikleri kaynak ve şişe suları arasında hangisinin en iyi olduğu konusunda fikir alışverişi yaparlar. Su ambalajları üzerindeki sertlik değerleri okunur. Bu sertlik değerleri ile suyun lezzeti arasında ilişki aranır. Öğretmen, su sertliğinin, sudaki katyonlar, özellikle Ca2+ ve Mg2+ ile ilgili olduğunu belirtir. K-H-2.6.4. K-H-2.6.5. K-H-2.6.6. S-F-2.9.1. 5.1 Sert suların sağlık için zararlı olmadıkları, sadece içim zevki bakımından kalitesiz sayılacakları vurgulanmalı, ancak çok sert suların çamaşır ve bulaşık makinelerinde, fabrikalardaki su kazanlarında, kalorifer kazanlarında ve radyatörlerde yol açabilecekleri güçlükler vurgulanır YILBAŞI TATİLİ DERS İÇİ VE DİĞER DERSLERLE İLİŞKİLENDİRME Vücudumuzda sistemler ünitesi ile ilişkilendirilir. Hâl Değişimi . 4.7 Nötralleşme tepkimeleri verilirken asit-baz titrasyonlarına, eşdeğerlik noktası ve dönüm noktası kavramlarına girilmeyecektir. 5 Burada esas olan, adı geçen asitlerin ve bazların yapılarını öğretmek değil, asitlerin bir şekilde günlük hayatımızda yer aldığı fikrini vermektir. Öğrencilerin, özellikle organik asitlerin formüllerini tek tek öğrenmesi beklenmemelidir ÖLÇME DEĞERLEN DİRME Öğrenci Gözlem Formu 4 Öğrenciye yakın kullanım alanları bir çizelge hâlinde verilir. Bu maddeler “asitler” ve “bazlar” şeklinde gruplandırılır. Öğrenciler, formüllerine bakarak asitlerin ve bazların ortak yapısal özelliklerini çıkarımla bulup ifade ederler. (4.2; 4.5). Aşina Asitler-Bazlar HCl, HNO3, H2SO4, H3PO4, NaOH, KOH, Ca(OH)2 maddelerinin piyasadaki adları ile ve sistematik adları, bunların formülleri, AÇIKLAMALAR Akran Değerlendirme Formu SAAT 4 4.6 Günlük yaşamında sık karşılaştığı bazı ürünlerin pH’larını yaklaşık olarak bilir. 4.7 Asitler ile bazların etkileşimini deney ile gösterir, bu etkileşimi “nötralleşme tepkimesi” olarak adlandırır, nötralleşme sonucu neler oluştuğunu belirtir (BSB–15, 16, 17, 18). 4.8 Asit-baz çözeltilerini kullanırken neden dikkatli olması gerektiğini açıklar; kimyasal maddeler için tehlike işaretlerinin anlamlarını belirtir (FTTÇ–37). 4.9 Asitlerin ve bazların günlük kullanımdaki eşya ve malzemeler üzerine olumsuz etkisinden kaçınmak için neler yapılabileceğini açıklar (BSB–9; FTTÇ–18; TD– 5). 4.10 Endüstride atık madde olarak havaya bırakılan SO2 ve NO2 gazlarının asit yağmurları oluşturduğunu ve bunların çevreye zarar verdiğini fark eder (FTTÇ-18). 4.11 Suları, havayı ve toprağı kirleten kimyasallara karşı duyarlılık edinir ETKİNLİKLER 4.8 kazanımı Türkçe dersi “okuma” temel dil becerisi ile ilişkilendirilir 4.11 kazanımı Sosyal Bilgiler dersi 7. sınıf “Küresel Bağlantılar” öğrenme alanı “Ülkeler Arası Köprüler” konusu kazanım 3 ile ilişkilendirilir. Sosyal Bilgiler Teknoloji Tasarım Çoktan Seçmeli Soru 16. HAFTA ( 31 ARALIK - 4 OCAK) 15. HAFTA (24 – 28 ARALIK) HFT AY ARALIK OCAK-ARALIK KAZANIMLAR SAAT ÜNİTE 4: SES KAZANIMLAR 1. Ses dalgaları ile ilgili olarak öğrenciler; 1.1. Titreşen bir cisim için frekans ve genliği tanımlar. 1.2. Ses dalgasının belirli bir frekansı ve genliği olduğunu ifade eder. 17. HAFTA ( 7 - 11 OCAK) OCAK 2 Sesin özellikleri ile ilgili olarak öğrenciler; 2.1. Çevresindeki sesleri, ince-kalın ve şiddetlizayıf sıfatlarını kullanarak betimler ve sınıflandırır (BSB–1, 3, 4, 5, 6). 2.2. Ses şiddetini, sesleri şiddetli veya zayıf işitmemize neden olan ses özelliği olarak ifade eder. 2.3.Ses yüksekliğini, sesleri ince veya kalın işitmemize neden olan ses özelliği olarak ifade eder. 2.4. Sesin şiddeti ile genliği, sesin yüksekliği ile frekansı arasındaki ilişkiyi keşfeder (BSB–11, 12, 13, 14, 15, 16, 19, 20, 27, 28, 31). 2.5. Çeşitli sesleri birbirinden ayırt edilebilmesini, ses dalgalarının frekans ve genliklerinin farklı olmasıyla açıklar (BSB–1, 4, 6, 8, 31). 2.3. 2 ETKİNLİKLER AÇIKLAMALAR ÖLÇME DEĞERLEN DİRME DERS İÇİ VE DİĞER DERSLERLE İLİŞKİLENDİRME Müzik Ses Bir Dalgadır 6. sınıf “Işık ve Ses” ünitesinde, sesin dalgalar hâlinde yayılmasıyla ilgili öğrenilenler tekrar edilir. Öğretmen, genlik ve frekans kavramlarını çeşitli ders materyalleri kullanarak tanıtır. F-M-4.2.1. S-F-2.5.3. S-F-2.5.5. S-F-5.1.2-3 S-F-5.2.1. 2. 4 SINIF: 8 Diyapazonla Ses Üretelim Öğretmen diyapazon (ses çatalı) adlı aracı öğrencilere tanıtır ve diyapazon ile nasıl ses üretilebileceğini gösterir. Öğrenciler diyapazonun çatalına tokmak ile vurarak ses üretmeyi denerler. Ses üreten diyapazonu su dolu bir kaba daldırarak aracın kollarının ses üretirken titreştiğini gözlemler. F-M-4.2.2. F-M-4.2.3. F-M-4.2.4. H-F-5.2.5. H-F-5.2.7. H-F-5.2.9. İTÜ DOĞA – TARİH – BİLİM MÜZESİNE GEZİ 7. sınıf “Canlılar ve Hayat” öğrenme alanı “Vücudumuzdaki Sistemler Ünitesi” kulağın yapısı ile ilişkilendirilir. [!] Frekansın biriminin Hertz (Hz), ses düzeyi biriminin ise Desibel (dB) olduğu vurgulanır. [!] İnsan kulağının genellikle frekansı 20- 20000 Hz arasında olan sesleri duyabildiği belirtilir Çoktan Seçmeli Soru HFT AY ÖĞRENME ALANI: FİZİKSEL OLAYLAR 2.6. Ses düzeyinin ses şiddetinin bir ölçüsü olduğunu fark eder (BSB–25). 2.7. Çevresindeki ses kaynaklarının ürettiği sesler ile ses düzeyleri arasında ilişki kurar (BSB–1, 4, 6, 31; TD–5). 3. 18. HAFTA ( 14 - 18 OCAK) OCAK 2 Bir müzik aletinden çıkan sesin değişimi ile ilgili olarak öğrenciler; 3.1. Bir müzik aletinden çıkan seslerin yüksekliğini ve şiddetini nasıl değiştirebileceğini keşfeder (BSB–1, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 19, 20, 27, 31). 3.2. Farklı yükseklik ve şiddette sesler oluşturabileceği bir müzik aleti tasarlar ve yapar (BSB–18; FTTÇ–6, 8; TD–2). 4 Ses Kaynaklarının Ses Düzeylerini Araştıralım Öğrenciler, çevrelerindeki çeşitli ses kaynaklarının (sivrisinek, insan, jet uçağı, otomobil, yol matkabı vb.) ürettiği seslerin ses düzeylerini kütüphane, internet, yetkili kişiler vb. bilgi kaynaklarından araştırır. Bir Müzik Aletinden Çıkan Sesler Nelere Bağlıdır? Öğrenciler “Bir sazın veya gitarın telleri neden farklı kalınlıkta sıralanmıştır?”, “Müzik aletinin akort işlemi neden yapılır?”, “Telli bir müzik aleti çalarken parmakların farklı noktalara konularak tellere vurulmasının nedeni nedir? F-M-4.2.5. 4. Bir enerji türü olan ses ile ilgili olarak öğrenciler; 4.1. Sesin bir enerji türü olduğunu ifade eder. 4.2. Ses enerjisinin başka bir enerjiye dönüşebileceğini ifade eder (TD–3). 5. 2 Sesin yayılma hızı ile ilgili olarak öğrenciler; 5.1. Ses dalgalarının belirli bir yayılma hızının olduğunu ve bu hızın, sesin yayıldığı ortamın yoğunluğuna bağlı olarak değiştiğini ifade eder (BSB–25). 5.2. Sesin farklı ortamlardaki hızlarını karşılaştırır (BSB–5, 6). 5.3. Işığın ve sesin havadaki yayılma hızlarını karşılaştırır (BSB–5, 6). 2. 6 Sesleri duyup duyamamamız, sesin işitme sağlığımıza zararlı olup olmadığı veya bir aracın gürültülü olup olmadığı çoğu zaman ses şiddeti yerine, ses düzeyine bakılarak belirlenir. Gürültünün insan sağlına etkilerinden bahsedilmelidir. [!]. Hangi Tel? .. 6 İnsan kulağının 0 dB ve üzerindeki sesleri işitebileceği, 120 dB üzerindeki seslerin işitme sağlığına zarar vereceği belirtili Yüksek sesle müzik dinlemenin insan sağlığına sakıncalarından bahsedilmelidir r. Ses Bir Enerji Türüdür Dans Eden Mumlar Öğrenciler jetlerin geçişi sırasında pencere camlarının titreşmesi, şiddetli bir patlama esnasında camların kırılması, bazı opera sanatçılarının sesleri ile bardak kırabileceği vb. örnekler üzerinde tartışarak sesin bir enerji türü olduğu çıkarımını yaparlar. Ses mi Işık mı Hızlı? 1.DÖNEM 3.YAZILI YOKALMA Müzik dersi ile ilişkilendirilir. Öğrenciler “Aynı anda meydana gelmesine rağmen gök gürültüsünün şimşek çakmasından sonra duyulmasının sebebi nedir?” sorusunu tartışır. Kaynağından çıkan sesin duyulabilmesi için bir zaman geçtiğinden hareketle sesin bir yayılma hızı olduğu sonucuna ulaşır. Yankı Oluşturma Şartı Bulmaca Sosyal Bilgiler Teknoloji Tasarım 6. sınıf “Kuvvet ve Hareket” ünitesinin Sürat konusu ile ilişkilendirilir. 1. Isı ve sıcaklık ile ilgili olarak öğrenciler; 1.1. Isının, sıcaklığı yüksek maddeden sıcaklığı düşük olan maddeye aktarılan enerji olduğunu belirtir. 1.2. Aynı maddenin kütlesi büyük bir örneğini belirli bir sıcaklığa kadar ısıtmak için, kütlesi daha küçük olana göre, daha çok ısı gerektiğini keşfeder. 1.3. Tek tek moleküllerin hareket enerjilerinin farklı olabileceğini ve çarpışmalarla değişeceğini fark eder. 1.4. Sıcaklığı, moleküllerin ortalama hareket enerjisinin göstergesi şeklinde yorumlar (BSB–8). 1.5. Bir kova kaynar su ve bir bardak kaynar suyun sıcaklıklarını ve kaynatmak için gerekli ısı miktarlarını tahmin ederek karşılaştırır (BSB–5, 6). F-M-3.1.8. [!] 1.2 Isı alan maddelerin moleküllerinin hareket hızının arttığı vurgulanır, alınan-verilen ısının madde miktarı (molekül sayısı) ile de ilgili olduğu özellikle belirtilir. [!] 1.4Sıcaklığın, molekül başına ortalama enerjinin bir göstergesi olduğu, fakat bizzat enerji olmadığı vurgusu önemlidir. [!] 1.4Sıcaklığın, sıfır veya sıfırın altında olması, moleküllerin enerjilerinin sıfır olmasını gerektirmez. Çünkü sıcaklığın sayısal değeri keyfî seçilmiştir. H-F-4.1.6. BİRİNCİ DÖNEMİNSONAERMESİ Toplamlar-Ortalamalar/IsıSıcaklık Öğrenciler, sıcak ve soğuk maddeler temas ettiğinde, ısı akışının sıcaktan soğuğa olacağını sezerler. Bu noktada, 6. sınıftaki “Çarpışma Hareket AlışVerişidir.” etkinliği hatırlatılır. F-M-3.1.1. F-M-3.1.7. 20. HAFTA (11 – 15 ŞUBAT) ŞUBAT S-F-4.1.1. 1.6. Bir kova soğuk su ve bir bardak ılık suyun sıcaklıklarını ve aldıkları ısı miktarlarını tahmin ederek karşılaştırır (BSB–5, 6). 1.7. Isı aktarım yönü ile sıcaklık arasında ilişki kurar (BSB–8, 9; TD–1 1.8. Sıvı termometrelerin nasıl yapıldığını keşfeder (BSB–22, 24; FTTÇ–4, 16; TD–3). 4 Isı ve Sıcaklık Bir kova ve bir bardak kaynar suyun ayrı ayrı sıcaklıkları ölçülür. Sıcaklıkları eşit olan bu iki su kütlesinden hangisinin daha çok ısı içeriyor olabileceği tartışmaya açılır. Öğretmence yönlendirilen bir irdelemeyle, maddenin içerdiği ısı miktarının kütlesine (molekül sayısına) bağlı olacağı sonucu çıkarılır. F-M-3.1.4. F-M-3.1.5. SINIF: 8 Sosyal Bilgiler Teknoloji Tasarım Öğrenci Değerlendirme Formu Akran Değerlendirme Proje - Poster Çalışması 4 ÜNİTE 5: MADDENİN HALLERİ VE ISI 4 Bu noktada, 6. sınıftaki “Çarpışma, Hareket AlışVerişidir” etkinliği hatırlatılır. Öğrenci Değerlendirme Formu Akran Değerlendirme Proje - Poster Çalışması 19. HAFTA (4 – 8 ŞUBAT) ŞUBAT ÖĞRENME ALANI: MADDE VE DEĞİŞİM 6. sınıftaki “Madde ve Isı” ünitesi ile ilişkilendirilir. Maddenin ısı alış-verişi ile hâl değişimlerini ilişkilendirmek bakımından öğrenciler; 3.1. Gaz, sıvı ve katı maddelerde moleküllerin/atomların yakınlık derecesi, bağ sağlamlığı ve hareket özellikleri arasındaki ilişkiyi model veya resim üzerinde açıklar (BSB–30, 31; FTTÇ- 4). 3.2. Bağların, katılarda sıvılardakinden daha sağlam olduğu çıkarımını yapar (BSB-5). 3.3. Gazlarda moleküller arasındaki bağların yok denecek kadar zayıf olduğunu belirtir. 3.4. Erimenin ve buharlaşmanın ısı gerektirmesini, donmanın ve yoğuşmanın ısı açığa çıkarmasını bağların kopması ve oluşması temelinde açıklar (BSB-5, 6, 9, 31). Bağlar ve Fiziksel Hâller Bir katının atom modelinden yola çıkılarak modeldeki atomları, bağlı hâlde iken serbest hareket edebilir hâle geçirmek için enerji vermek mi yoksa almak mı gerektiği tartışılır. Erimenin ve buharlaşmanın neden dışardan ısı alarak gerçekleştiği çıkarımı yapılır. Bu iki sürecin tersi olan donma ve yoğuşma sırasında neden ısı açığa çıktığı, bağ oluşumu temelinde açıklanır (3.4). 3. ŞUBAT - MART 22 . HAFTA (25 ŞUBAT – 1 MART) 2 4 4. Erime/donma ısısı ile ilgili olarak öğrenciler; 4.1. Erimenin neden ısı gerektirdiğini açıklar; donma ısısı ile ilişkilendirir(BSB–7, 30, 31). 4.2. Farklı maddelerin erime ısılarını karşılaştırır (BSB–6). 4.3. Belli kütledeki buzun, erime sıcaklığında, tamamen suya dönüşmesi için gerekli ısı miktarını hesaplar. 4.4. Kapalı mekânların aşırı soğumasını önlemek için ortama su konulmasının yararını açıklar (BSB–31; FTTÇ–29; TD–4). 4.5. Saf olmayan suyun donma noktasının, saf sudan daha düşük olduğunu fark eder. 4.6. Buzlanmayı önlemek için başvurulan “tuzlama” işleminin hangi ilkeye dayandığını açıklar. 4.7. Atatürk’ün bilim ve teknolojiye verdiği önemi açıklar. H-K-4.11/3-4 H-F-1.1.4. S-F-4.1.3. 6. sınıf “ Maddenin Tanecikli Yapısı” ünitesi ile ilişkilendirilir. Öğrenci Değerlendirme Formu Akran Değerlendirme Proje - Poster Çalışması 21. HAFTA (18 - 22 ŞUBAT) ŞUBAT 2 [!] 1.3; 1,4 Bir maddenin ısısının ölçülemeyeceği, sadece aktarılan ısının ölçülebileceği; bu yüzden havanın ısısı veya suyun ısısı gibi ifadelerin yanlış olduğu vurgulanır. [!] Sıcaklığın, molekül başına ortalama enerjinin bir göstergesi olduğu fakat bizzat enerji olmadığı vurgusu önemlidir. H-F-4.1.8. Erime Isısı Dar ve uzun bir beher içine konulmuş bir miktar buz, geniş bir beherdeki kaynar su içine daldırılır. Kaynar suyun ve buzun sıcaklıkları 2–3 dakikada bir ölçülerek buzun en az yarısı eriyinceye kadar beklenir. Ölçülen değerler tablo hâlinde kaydedilir. Öğrenci Değerlendirme Formu Akran Değerlendirme Proje - Poster Çalışması Atomlar, Moleküller, Bağlar ve Hareketler Öğrenciler, katı madde model veya resimlerini, sıvı molekülleri model resimlerini ve mümkünse gaz molekülleri ile ilgili benzetim filmlerini incelerler. Bu alanda internetten indirilmiş veya CD’ye kaydedilmiş dinamik modeller çok faydalı olur. Öğrenci Değerlendirme Formu Akran Değerlendirme Proje ve Poster Çalışması (Su Donarken Meyveleri Donmaktan Korur) - 5. sınıf “Maddenin Değişimi ve Tanınması” 6. sınıf “ Madde ve Isı” üniteleri ile ilişkilendirilir. 1 kalori= 4,18 joule dönüşüm ilişkisi verilir. 5. sınıf “Maddenin değişimi ve Tanınması” ünitesi ile ilişkilendirilir. 6. sınıf “Maddenin Tanecikli yapısı” ünitesi ile ilişkilendirilir. Sosyal Bilgiler Kavram Haritası Oluşturalım Öğrenci Değerlendirme Formu Akran Değerlendirme Proje - Poster Çalışması Maddelerin aldığı/verdiği ısı ile sıcaklık değişimi arasında ilişki kurmak bakımından öğrenciler; 2.1. Mekanik ve Elektrik enerjinin ısıya dönüştüğünü gösteren deneyler tasarlar (BSB–15, 16, 17, 18; TD–2, 4). 2.2. Maddelerin ısınmasının enerji almaları anlamına geldiğini belirtir. 2.3. Suyun ve diğer maddelerin “öz ısı”larını tanımlar, sembolle gösterir. 2.4. Farklı maddelerin öz ısılarının farklı olduğunu (öz ısının ayırt edici bir özellik olduğunu) belirtir. 2.5. Suyun öz ısısını joule/goC ve kalori/goC cinsinden belirtir. 2. 5. Buharlaşma ısısı ile ilgili olarak öğrenciler; 5.1. 5.2. MART 23. HAFTA (4 - 8 MART) 2 5.3. 6. 2 Buharlaşmanın neden ısı gerektirdiğini açıklar; buharlaşma ısısını maddenin türü ile ilişkilendirir. Kütlesi belli suyun, kaynama sıcaklığında tamamen buhara dönüşmesi için gerekli ısı miktarını hesaplar. Buharlaşmanın soğutma amacı ile kullanılışına günlük hayattan örnekler verir (BSB–30, 31; FTTÇ–16, 31). Isınma/soğuma eğrileri ile ilgili olarak öğrenciler; 6.1. Katı, sıvı ve buhar hâlleri kolay elde edilebilir (su gibi) maddeleri ısıtıp-soğutarak, sıcaklıkzaman verilerini grafiğe geçirir (BSB-11, 12, 13, 14, 29). 6.2. Isınan-soğuyan maddelerin, sıcaklık-zaman grafiklerini yorumlar; hâl değişimleri ile ilişkilendirir (BSB–11, 12, 13, 14, 29, 31). Buharlaşırken Bağ Kopar, Yoğuşurken Bağ Oluşur. Öğrenciler, sıvılarda ve gazlarda molekül modellerini kullanarak buharlaşma ve yoğuşma süreçlerinin hangisinde bağ koptuğunu ve hangisinde oluştuğunu irdeler. Sıcaklık Zamanla Nasıl Değişiyor? (Bu etkinliğin ilk paragrafında verilen işlemler, bir gün önceden öğretmen tarafından yapılmış olmalıdır.) ; 5.2 Kopan bağların moleküller arası bağ olduğu vurgulanır. Sosyal Bilgiler 5.1; 5,2 Su ve alkol örnekleri ile etkinlik gerçekleştirilir [!](-100C) –(+3600C) aralığındaki cıvalı termometre kullanılır. [!] 6.1; 6.2 Kaynama işlemi sırasında öğrencilerin zarar görmemesi için dikkatli olunmalıdır 6.1 ve 6.2 kazanımları matematik dersi “araştırmalar için soru oluşturma ve ve ri toplama” öğrenme alanı ile ilişkilendirilir. Atatürkçülük ile ilgili konular ( 4.7-1) Atatürk’ün Akılcılık ve Bilime verdiği önem 24. HAFTA (11 - 15 MART) 25 . HAFTA (18 - 22 MART) MART MART 1. 4 2 Besin zincirindeki canlılarla ilgili olarak öğrenciler; 1.1. Besin zincirlerinin başlangıcında üreticilerin bulunduğu çıkarımını yapar (BSB, 8). 1.2. Üreticilerin fotosentez yaparak basit şeker ve oksijen ürettiğini belirtir. 1.3. Fotosentez için nelerin gerekli olduğunu sıralar. 1.4. Fotosentezde ışığın gerekliliğini deney yaparak gözlemler (BSB – 1.3.17, 18, 19, 20.23.27.31). 1.5. Fotosentezi denklemle ifade eder. 1.6.Fotosentezin canlılar için önemini tartışır. 1.7. Üreticilerin fotosentez ile güneş enerjisini kullanılabilir enerjiye dönüştürdüğünü ifade eder. 1.8.Canlıların yaşamlarını sürdürebilmeleri için enerjiye ihtiyaç duyduklarını açıklar. 1.9.Besin zincirindeki tüketicilerin enerji ihtiyacını üreticilerden karşıladığını açıklar. 1.10.Solunumun canlılar için önemini tartışır. 1.11.Oksijenli solunum sonucunda oluşan ürünleri deney yaparak gösterir (BSB – 1, 3, 17, 18, 19, 20, 23, 27, 31). 1.12.Gözlemleri sonucunda oksijenli solunumun denklemini tahmin eder (BSB - 1, 9). 1.13.Bazı canlıların yaşamlarını sürdürebilmek için gerekli enerjiyi oksijen kullanmadan sağladığını açıklar. 1.14.Günlük yaşamdan oksijensiz solunum ile ilgili örnekler verir. ÜNİTE 6: CANLILAR VE ENERJİ İLİŞKİLERİ Besin Zinciri Oluşturuyoruz Öğrenciler, farklı canlı gruplarına (üretici, tüketici, ayrıştırıcı) ait resimler kullanarak tahtada değişik besin zincirleri hazırlar. .2 Üreticiler için bitkiler, algler ve bazı bakteriler verilir, kemosentez yapan canlılar örnek olarak verilmez. [!] 1.2 Basit şeker yerine glikoz kullanılabilir. B-M-2.1.4. B-M-2.2.2. H-B-1.2.6. H-B-1.2.7. S-B-5.2.3. [!] 1.4 Bitkilerin yapay ışıkta da fotosentez yapabildikleri vurgulanmalıdır. 2.DÖNEM 2. YAZILI YOKLAMA Kontrollü Deney 17 Madde döngüleri olarak su, karbondioksit, azot ve oksijen döngüleri basit şemalarla verilecektir. 1.17 Madde döngüsünde ayrıştırıcıların rolü vurgulanmalıdır. [!] Azot döngüsünde nitrit nitrat bakterileri ayrımına girmeden havadaki serbest azotu bağlayan bakteriler verilecektir. Fotosentez Oyunu Öğrenciler üzerinde karbondioksit, su, oksijen, basit şeker ( glikoz) yazan küçük kartlar (oyunu oynayacak öğrenci sayısının yarısı) ile klorofil için büyük yeşil karton ve güneş için ise sarı bir karton hazırlar. Bitkiler Ne Zaman Solunum Yapar? Öğrenciler aynı özelliklere sahip aynı türden iki saksı bitkisini ayrı ayrı fanuslara yerleştirir. Her birinin yanına içinde kireç suyu bulunan küçük kaplar koyup fanusun birini ARAKARNE VERİLMESİ VE VELİ GÖRÜŞMESİ SINIF: 8 Öğrenci Değerlendirme Formu Akran Değerlendirme Proje - Poster Çalışması ÖĞRENME ALANI: CANLILAR VE HAYAT 7. sınıf “İnsan ve Çevre” ünitesinde besin zinciri ve ağları ile ilişkilendirilir. Sosyal Bilgiler SAAT HFT 25. HAFTA (18 - 22 MART) AY MART KAZANIMLAR 1.15.Oksijenli solunum denklemi ile fotosentez denklemini karşılaştırarak ilişki kurar (BSB, 6). 1.16.Beslenme ve enerji akışı açısından üreticiler ve tüketiciler arasındaki ilişkiyi açıklar. 1.17.Besin zincirindeki enerji akışına paralel olarak madde döngülerini açıklar. 2 ETKİNLİKLER AÇIKLAMALAR Balon Neden Şişti? Yaratıcı Hikâye Çalışması Öğrenciler 4 kişilik gruplara ayrılır. Her grup, 15 dakikalık sürede aşağıdaki kelime ya da kelime gruplarını kullanarak kısa bir metin yazar. Yazdırılan metinler sınıfta okunur H-B-1.2.3. H-B-2.1.12. H-B-2.2.1. S-B-4.1.7. S-B-5.2.6. Açık Uçlu Soru Eşleştirme Yapılandırılmış Grid ÖLÇM E DEĞE RLEN DİRME DERS İÇİ VE DİĞER DERSLERLE İLİŞKİLENDİRME Sosyal Bilgiler ARA DİSİPLİNLER ATATÜRKÇÜ LÜK 4 Geri Kazanım Okulun çevre kulübüne üye olan öğrenciler günlük olarak tüketilen ve çöplere atılan cam, kağıt ve plastik ile ilgili olarak bir etkinlik düzenler. Bu amaçla sınıfta veya okuldaki öğrenciler çalışma gruplarına ayrılır. Güneş Enerji Paneli Yapalım Öğrenciler karton kutu, 2 metal boru, siyah el işi kâğıdı, kutu boyutunda cam ya da saydam naylon, bant, su ve plastik hortum kullanarak su ısıtmak için bir güneş enerjisi ile çalışan bir panel yapar (2,4), (BSB – 17, 30, 31, 32). B-M-4.1.1. B-M-4.2.1. K-M-3.8.1 K-M-3.8.2 F-M-2.1.1 F-M-2.1.2 H-B-3.1.1. H-B-3.1.2. H-B-3.2.2. H-B-1.1.2. H-B-2.1.3. H-K-2.1.6. H-K-2.8.1. H-K-4.8/1-3-4 H-K-4.13.3. H-K-5.2/1-2 S-B-5.1.1. S-B-5.3.1. S-B-5.3.5-6 2.2 kazanımı Türkçe dersi temel “Okuma”, “Yazma” ve “Konuşma” temel dil becerisi ile ilişkilendirilir. 3 Yenilenebilir ve yenilenemez enerji kaynaklarının korunması gerektiği vurgulanır. 2.5; 2.6 Güneş, rüzgâr, su, dalga, jeotermal enerji ve biomas yenilenebilir (alternatif) enerji kaynaklarına örnek olarak verilebilir. [!] 2.5 Geri dönüşümün çevre koruma ve ülke ekonomisi açısından önemi vurgulanır Açık Uçlu Soru Eşleştirme Yapılandırılmış Grid 26. HAFTA (25 – 29 MAART) MART 2. Geri dönüşüm, yenilenebilir ve yenilenemez enerji kaynakları ile ilgili olarak öğrenciler; 2.1. Yenilenebilir ve yenilenemez enerji kaynaklarına örnekler verir. 2.2. Yenilenebilir ve yenilenemez enerji kaynaklarının kullanımına ilişkin araştırma yapar ve sunar (BSB – 1, 6, 25, 27, 32; FTTÇ – 24, 26). 2.3. Yenilenebilir ve yenilenemez enerji kaynakları kullanmanın önemini vurgular (FTTÇ – 24). 2.4. Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımına örnek olabilecek bir tasarım yapar (FTTÇ – 1, 8, 9). 2.5. Geri dönüşümün ne olduğunu ve gerekliliğini örneklerle açıklar (FTTÇ – 18, 19). 2.6. Yaşadığı çevrede geri dönüşüm uygulamalarını hayata geçirir (FTTÇ – 20, 27,33; TD – 1). ETKİNLİKLER Elektrik akımının manyetik etkisi ve elektrik enerjisinin hareket enerjisine dönüşümü ile ilgili olarak öğrenciler; 1.1. Üzerinden akım geçen bir bobinin, bir çubuk mıknatıs gibi davrandığını fark eder. 1.2. Bir elektromıknatıs yaparak kutuplarını akımın geçiş yönünden faydalanarak bulur. 1.3. Üzerinden akım geçen bobinin merkezinde oluşan manyetik etkinin, bobinden geçen akım ve bobinin sarım sayısı ile değiştiğini deneyerek keşfeder (BSB–8.9.30.31). Bir Mıknatıs Yapalım Öğrenciler, “Bazı filmlerde veya belgesellerde yer alan araba hangarlarındaki hurdalar nasıl bir yerden başka bir yere taşınır?”, “Doğal mıknatıslar dışında bazı maddeler mıknatıs özelliği gösterir mi?” vb. soruları tartışarak tahminlerde bulunur. 1.4. Elektrik akımının manyetik etkisinin, günlük hayatta kullanıldığı yerleri araştırır ve sunar (FTTÇ–5, BSB–32). 1.5. Elektrik enerjisinin hareket enerjisine dönüştüğünü fark eder. 1.6. Bir çubuk mıknatısın hareketinin, elektrik akımı oluşturduğunu deneyerek keşfeder (BSB–30,31). 1.7. Hareket enerjisinin elektrik enerjisine dönüştüğünü fark eder. 1.8. Güç santrallerinde elektrik enerjisinin nasıl üretildiği hakkında araştırma yapar ve sunar (BSB– 32). Ziller ve Motorlarla Oynayalım Öğrenciler, elektrik akımının manyetik etkisinin günlük hayatta kullanım alanları ile ilgili basit bir zil modeli tasarlayıp kurarlar. Ayrıca küçük bir elektrik motorunun yapısını inceleyerek çalışma prensibini araştırırlar (1.4; 1.5). DARICA HAYVANAT BAHÇESİ GEZİSİ DERS İÇİ VE DİĞER DERSLERLE İLİŞKİLENDİRME 7. sınıf Kuvvet ve Hareket ünitesinde edindikleri Enerji kavramı hatırlatılır. 1.8 kazanımı, Türkçe dersi “Okuma” , “Konuşma” ve “Yazma” temel dil becerisi ile ilişkilendirilir. Bir Proje Geliştirelim F-M-7.1.4. F-M-7.3.1. F-M-7.3.2. F-M-7.3.3. H-F-7.2/6-7-8-9-10-11 S-F-6.1.7. S-F-6.2.4. S-F-6.3.1. S-F-6.3.3. H-F-7.2.13-14 ÖLÇME DEĞERLE N DİRME Açık Uçlu Soru Eşleştirme Yapılandırılmış Grid 4 AÇIKLAMALAR SINIF: 8 Öğretmen, öğrencilere 7. sınıfta “Kuvvet ve Hareket” ünitesinde edindikleri “enerji” kavramının ne olduğunu hatırlatır. ??? 1.6 Öğrenciler, elektrik enerjisi üretilirken sadece mıknatısların hareket ettiğini düşünebilirler. Öğrenci Değerlendirme Formu Akran Değerlendirme Proje - Poster Çalışması SAAT HFT 27. HAFTA (1 - 5 NİSAN) ÜNİTE 7: YAŞAMIMIZDAKİ ELEKTRİK KAZANIMLAR 1. NİSAN AY ÖĞRENME ALANI: FİZİKSEL OLAYLAR 1.8 kazanımı Türkçe dersi temel “Okuma”, “Yazma” ve “Konuşma” temel dil becerisi ile ilişkilendirilir. ARA DİSİPLİNLER ATATÜRKÇÜ LÜK 4 4 Elektrik enerjisinin ısıya (ısı enerjisine) ve ışığa (ışık enerjisine) dönüşümü ile ilgili olarak öğrenciler; 2.1. Elektrik akımı geçen iletkenlerin ısındığını deneyerek fark eder (BSB-30,31). 2.2. Elektrik enerjisinin bir iletkende ısı enerjisine dönüşeceği sonucuna varır (BSB-30,31). 2.3. Üzerinden akım geçen bir iletkende açığa çıkan ısının; iletkenin direnci, üzerinden geçen akım ve akımın geçiş süresiyle ilişkili olduğunu deneyerek keşfeder (BSB-8, 9, 30, 31). 2.4. Elektrik enerjisinin ısı enerjisine dönüşümünü temel alan teknolojik uygulamaları araştırır ve sunar (BSB–32). 2.5. Güvenlik açısından sigortanın önemini ve çalışma prensibini açıklar (FTTÇ–5). 2.6. Teknolojideki sigorta modellerini araştırarak bir sigorta modeli tasarlar (FTTÇ–6). 2.7. Elektrik enerjisinin ışık enerjisine dönüştüğünü fark eder. 2.8. Üzerinden akım geçen bazı iletkenlerin görülebilir bir ışık yaydığı çıkarımını yapar. 2.9.Bir ampulün patladığında neden tekrar yanmadığını yorumlar. Öğrenciler, elektrik enerjisinin ısıya dönüşümü ile ilgili etkinlikleri pillerle veya 012/16 volt güç kaynakları ile yapmalıdır. Şehir gerilimini kullanmamaları konusunda uyarılmalıdır. F-M-7.1.10. H-F-7.1.7. Elektrik Enerjisi Isı Enerjisine Dönüşür Öğrenciler, elektrik enerjisinin ısı enerjisine dönüşümü ile ilgili çevrelerindeki araç ve gereçlerden örnekler vererek tartışır. Daha sonra elektrik enerjisinin ısı enerjisine dönüştüğünü gösteren bir model (kalorimetre kabına benzer şekilde) tasarlamaya çalışır. Elektrik akımının geçtiği iletkenlerin ısındığını fark ederek elektrik enerjisinin ısı enerjisine dönüştüğü sonucuna varır (2.1, 2.2). Bir Proje Geliştirelim 2.8 Elektrik akımı geçen iletkenlerin ışıma yaptığı konusuna girilmeyecektir.. 2.DÖNEM 2.YAZILI YOKLAMA 30. HAFTA (22 - 26 NİSAN) NİSAN F-M-7.1.11. H-F-7.1.9. Elektrik enerjisinin kullanımı ve elektriksel güç ile ilgili olarak; 3.1. Elektrik enerjisi ile çalışan araçların birim zamanda kullandıkları elektrik enerjisi miktarının farklı olabileceğini fark eder. 3.2. Elektrik enerjisi ile çalışan araçların birim zamanda tükettiği elektrik enerjisini, o aracın gücü olarak ifade eder. 3.3. Elektriksel güç birimlerinin watt ve kilowatt olarak adlandırıldığını ifade eder. 3. 2 Teknoloji Tasarım Ne Kadar Para Öderiz? Öğrenciler, sınıfa getirebilecekleri elektrik enerjisi ile çalışan çeşitli araçların (ütü, saç kurutma makinesi, matkap, ampul vb.) üzerinde yazan güç değerlerini inceler. ULUSAL EGEMENLİK VE ÇOCUK BAYRAMI P=W/t formülü, Kullanılan Elektrik Enerjisi. Miktarı= Aracın Gücü x Zaman şeklinde verilecektir. Ne Kadar Para Öderiz? Oku Bakalım! Öğrenci Değerlendirme Formu Öğrenci Değerlendirme Formu Akran Değerlendirme Akran Değerlendirme Proje - Poster Çalışması Proje - Poster Çalışması 28. HAFTA ( 8 - 12 NİSAN) 29. HAFTA ( 15 – 19 NİSAN) NİSAN 2. Kendi Elektrik Enerjimizi Kendimiz Üretelim Öğrenciler, masalarında bulunan farklı sarımlarda bobinler, bağlantı kabloları, çubuk mıknatıslar ve mili ampermetreleri kullanarak bir elektrik akımı üretmeye çalışırlar. Devre kurma denemelerinde öğretmen öğrencilere çeşitli yönlendirmelerde bulunur 2.4 kazanımı kazanımı Türkçe dersi temel “Okuma”, “Yazma” ve “Konuşma” temel dil becerisi ile ilişkilendirilir. Teknoloji Tasarım 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı Ne Kadar Para Öderiz? Öğrenciler, sınıfa getirebilecekleri elektrik enerjisi ile çalışan çeşitli araçların (ütü, saç kurutma makinesi, matkap, ampul vb.) üzerinde yazan güç değerlerini inceler. Işığı Sakın Açık Unutma! EMEK VE DAYANIŞMA GÜNÜ P=W/t formülü, Kullanılan Elektrik Enerjisi. Miktarı= Aracın Gücü x Zaman şeklinde verilecektir. Ne Kadar Para Öderiz? Oku Bakalım! Teknoloji Tasarım Öğrenci Değerlendirme Formu Akran Değerlendirme Proje - Poster Çalışması NİSAN - MAYIS 31. HAFTA (29 NİSAN - 03 MAYIS) 4 3.4. Elektrik enerjisi ile çalışan araçlarda kullanılan elektrik enerjisi miktarının, aracın gücüne ve çalıştırıldığı süreye göre değiştiğini fark eder. 3.5. Kullanılan elektrik enerjisi miktarının “watt x saniye ve kilowatt x saat” olarak adlandırıldığını ifade eder. 3.6. Elektrik enerjisinin bilinçli bir şekilde kullanımı için alınması gereken önlemleri ifade eder (TD-5). ÜNİTE 8: DOĞAL SÜREÇLER KAZANIMLAR 32. HAFTA (06 - 10 MAYIS) MAYIS 1. Dünya’mızın oluşum süreci hakkında öğrenciler; 1.1. Tarih boyunca Dünya’mızın oluşumu hakkında çeşitli görüşlerin ortaya atıldığını fark eder (FTTÇ–2, 3). 1.2 Dünya’mızın oluşumuyla ilgili olarak en çok kabul gören görüşün, “Büyük Patlama” olduğunu belirtir. 2 2. Bir doğal süreç olan levha hareketleri ile ilgili olarak öğrenciler; 2.1. Yer kabuğunun, sıcak ve akışkan olan magma üzerinde hareket eden levhalardan oluştuğunu gösteren bir model tasarlar ve yapar (BSB–25, 27, 28, 30, 32; FTTÇ–8, 9). 2.2. Okyanusların 1 ve dağların oluşumunu levha hareketleriyle açıklar (BSB–8, 11–15; FTTÇ–1). ETKİNLİKLER Dünya’mız Nasıl Oluştu? Öğrenciler, Dünya’mızın oluşumuyla ilgili olarak öne sürülen farklı görüşlerin neler olduğunu, çeşitli kaynaklardan (ansiklopediler, kütüphane, video-CD, internet vb.) araştırır F-M-3.1.8. Yer Kabuğu, Magma Üzerinde Bulunan Levhalardan Oluşur Öğrenciler, yer kabuğunda bulunan levhaları ve magmanın özelliklerini çeşitli kaynaklardan (ilgili resmî kurum ve kuruluşlar, ansiklopediler, kütüphane, video-CD, internet vb.) araştırır, araştırma sonuçlarını birer poster şeklinde sergiler (2.1), (BSB25). DEPREMPARK KANDİLLİ RASATHANESİ GEZİSİ SINIF: 8 AÇIKLAMALAR 1 Dünya’mızın oluşumuyla ilgili öne sürülen görüşler “Güneş’ten kopma”, “gaz ve toz bulutundan oluşma” ve “Büyük Patlama” olarak sınırlandırılır. [!] 1 . 1 “Büyük Patlama” ile ilgili bir okuma metni verilir. 2.1 Magma ile 4. sınıfta öğrenilen katman modeli ve Ateş Küre ile ilişki kurulur; magmanın özellikleri hakkında nicel ayrıntılara (kalınlık, ortalama sıcaklık, yoğunluk vb.) girilmez. ÖLÇME DEĞERLEN DİRME DERS İÇİ VE DİĞER DERSLERLE İLİŞKİLENDİR ME 2.1 magma ile 4. sınıfta öğrenilen katman modeli ve Ateş Küre ile ilişki kurulur; magmanın özellikleri hakkında ayrıntıya girilmez. Öğrenci Değerlendirme Formu Akran Değerlendirme Proje - Poster Çalışması SAAT HFT AY ÖĞRENME ALANI: DÜNYA VE EVREN ARA DİSİPLİNLER ATATÜRKÇÜLÜ K 19 Mayıs Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı kırılması, fay hattı ve deprem bölgesi kavramlarını tanımlar. 2.4. Depremle ilgili çalışmalar yapan bilim dalına “sismoloji”, bu alanda çalışan bilim insanlarına ise “sismolog” adı verildiğini belirtir (FTTÇ–11, 12, 34; TD–2, 3). 4 2.5. Türkiye’nin deprem bölgeleriyle fay hatları arasında ilişki kurar (BSB–11–15). 2.6. Depremlere, fayların yanında, volkanik faaliyetlerin ve arazi çöküntülerinin de sebep olabileceğini açıklar (BSB–8, 11–15). 2.7. Volkanların oluşumunu ve bunun sonucunda 34. HAFTA (20 - 24 MAYIS) oluşan yeryüzü şekillerini levha hareketleriyle açıklar (BSB–8, 11–15; FTTÇ–1). 2.8. Volkanların ve depremlerin insan hayatındaki etkileri ve sebep olabileceği olumsuz sonuçları ifade eder (BSB–8, 9; FTTÇ–25). 2.9. Deprem tehlikesine karşı alınabilecek önlemleri ve 4 deprem anında yapılması gerekenleri açıklar (FTTÇ–25). ETKİNLİKLER AÇIKLAMALAR Hareketli Levhalar Üzerinde Yaşıyoruz Öğrenciler sınıfa sadece kara ve okyanusları gösteren dünya haritaları getirir. Daha sonra “Okyanuslar ve kıtalar nasıl oluşmuş olabilir?” sorusundan hareketle bir tartışma başlatılarak öğrencilerin çıkarımda bulunmaları istenir. Öğrenciler daha sonra bir kartona, karaları kahverengiye, denizleri maviye boyayarak çizdikleri dünya haritalarını sınıfa getirir. Öğrencilerden, önce çizdikleri haritaları makasla rastgele yedi parçaya bölmeleri ve bu parçaları yeniden birleştirmeleri istenir. 2.1 “Levhalar yer kabuğunun üst katmanlarında, bir bütün hâlinde olmayıp sürekli hareket hâlinde bulunan tabakalar” olarak tanımlanır. Misafirimiz Var Öğrenciler, sınıfa davet edilen bir sivil savunma uzmanından depremle ilgili teknik kavramlar (artçı deprem, öncü deprem, şiddet, büyüklük, fay kırılması, fay hattı, deprem bölgesi) hakkında bilgi edinirler. Özellikle depremin şiddeti ile büyüklüğünün aynı anlama gelmediği; büyüklüğün aletle ölçülebilen bir değer olduğu, şiddetin ise bıraktığı etki ve yol açtığı tahribat ile derecelendirildiği vurgulanır. ATATÜRK’Ü ANMA GENÇLİK VE SPOR BAYRAMI 2..3 Depremin şiddeti ile büyüklüğünün aynı anlama gelmediği belirtilir. [!] 2. 4 Sismolojinin; depremlerin oluşumunu, ölçü aletlerini, ölçme yöntemlerini ve deprem ile ilgili diğer konuları inceleyen ve değerlendiren bilim dalı olduğu belirtilir. [!] 2 . 4 Sismoloji yerine “deprembilim”, sismolog yerine de “deprembilimci” kelimeleri kullanılabilir. [!] 2 . 9 Depremlerin önceden tahmin edilebilmesi için levha sınırlarının ve levha hareketlerinin niteliğinin doğru olarak saptanması gerektiği belirtilir. Afet Eğitimi ve Güvenli Yaşam (2.8, 2.9 – 17, 18, 19 ) Ülkemizdeki Fay Hatlarını Tespit Edelim Yazılı Anlatım Kelime İlişkilendirme DERS İÇİ VE DİĞER DERSLERLE İLİŞKİLENDİRM E Sosyal Bilgiler Öğrenci Değerlendirme Formu Akran Değerlendirme Proje - Poster Çalışması SAAT HFT 33. HAFTA (13 - 17 MAYIS) MAYIS 2.3. Artçı deprem, öncü deprem, şiddet, büyüklük, fay MAYIS AY KAZANIMLAR ÖLÇME DEĞERLEN DİRME Sosyal Bilgiler ARA DİSİPLİNLER ATATÜRKÇÜL ÜK 3.1. Havanın dört temel bileşen yanında, su buharı da Hava Olayları Çeşitlidir içeren bir karışım olması gerektiği çıkarımını yapar (BSB- 8). 3.2. Yakın çevresindeki hava olaylarını gözlemler, sonuçları kaydederek hava olaylarının değişkenliğini fark eder (BSB–1, 2, 22–25, 27, 28; FTTÇ–1). 4 3.3. Rüzgârın oluşumunu deneyle keşfeder (BSB–16– 18). 3.4. Rüzgâr ile yel, tayfun, fırtına arasında ilişki kurar (BSB–5, 11–13, 15; FTTÇ–1). 3.5. Hortum ve kasırganın oluşum şartlarını ifade eder (BSB–5, 11–15). 3.6. Havanın sıcaklığı arttıkça daha fazla nem kaldırabileceğini ifade eder. 36. HAFTA (103 – 07 HAZİRAN) HAZİRAN 3.8.Hava olaylarının sebebini günlük sıcaklık farklılıkları ve oluşan alçak ve yüksek basınç alanlarıyla açıklar (BSB–11–15). 3.9.Mevsimsel sıcaklık değişimlerinin sebebini, Dünya’nın dönme ekseninin eğikliği ile açıklar (BSB–8, 11–15; FTTÇ–1). 3.10. Yeryüzü şekillerinin oluşumu ve değişiminde hava olaylarının etkisini örneklerle açıklar (BSB-1, 2; FTTÇ-25). 3.11. İklimin, yeryüzünün herhangi bir yerinde uzun yıllar boyunca gözlenen tüm hava olaylarının ortalama durumu olduğunu ifade eder ve iklimlerin zamanla değişebileceğini kavrar. 3.12. İklimin etkisini açıklamaya ve keşfetmeye çalışan bilim insanlarına “iklim bilimci” adı verildiğini belirtir (FTTÇ11, 12, 34; TD-2, 3). 3.13. Meteorolojinin, atmosfer içinde oluşan sıcaklık değişmelerini ve buna bağlı olarak oluşan hava olaylarını inceleyerek hava tahminleri yapan bilim dalı olduğunu ifade eder (TD-2, 3). 3.14. Hava tahminlerinin günlük yaşantımızdaki yeri ve önemini fark eder (FTTÇ-7, 16, 17, 28, 31, 32). 3.15. Meteoroloji uzmanlarına “meteorolog” adı verildiğini belirtir (FTTÇ-11, 12, 34; TD-2, 3). F. Sinem BÜTÜN Fatih ŞEN Sıcaklık, Nem ve Yağış Türleri Öğrenciler yağmur, kar, dolu, sis, çiğ ve kırağı terimlerinden ne anladıklarını tartışırlar. Bu yağış türlerinin yılın hangi mevsimlerinde görüldüğünü irdelerler. Öğretmen, yağış türleri ile havanın nemi, yerin rutubeti ve sıcaklık arasındaki ilişkiyi, öğrencilerin deneyimlerinden, resim, tablo gibi gereçlerden de yararlanarak açıklar (3,7). Afetten Korunma ve Güvenli Yaşam ( 3,3, 3,4, 3,5, - 5, 6, 7 ) Kelime İlişkilendirme Bir Haftalık Hava Gözlemi Projesi F-M-3.1.9. 3.7.Yağmur, kar, dolu, sis, çiğ ve kırağı ile havanın sıcaklığı ve nemi arasında ilişki kurar (BSB- 8, 9; FTTÇ2). 4 Hava Buhara Doyar mı? Sıcaklık, Nem ve Yağış Türleri Hava Olaylarının Sebebi Ne? Hava Olayları Yer Şekillerini Etkiler İklim Verileri Nasıl Elde Edilir? Genç Gazeteci Meteoroloji Kolaylaştırır Tuba ŞİMŞEK Hayatımızı Sosyal Bilgiler 3.2 Hava olayları yağmur, kar, dolu, rüzgâr, yel, tayfun, fırtına, hortum ve kasırga olarak sınırlandırılır. Öğrenci Değerlendirme Formu Akran Değerlendirme Proje - Poster Çalışması Hava Nelerin Karışımıdır? 3.11 kazanımı Sosyal Bilgiler dersi 6. sınıf “İnsanlar, Yerler, Çevreler” öğrenme alanı, “Yeryüzündeki Yaşam” ünitesi kazanım 3 ile ilişkilendirilir. 3.8 8. sınıf Fiziksel olaylar öğrenme alanı Kuvvet ve Hareket ünitesindeki açık hava basıncı konusu ile ilişkilendirilir. [!] 3 . 1 2 “Klimatoloji”nin, iklim bilimi anlamına geldiği ve iklimi meydana getiren meteorolojik faktörlerin analizi ile uğraştığı belirtilir. 2.DÖNEM YOKLAMA 3.YAZILI Öğrenci Değerlendirme Formu Akran Değerlendirme Proje - Poster Çalışması 35. HAFTA (27- 31 MAYIS ) MAYIS 3. Hava olayları ile ilgili olarak öğrenciler; M. Emin MISIR 3.11 kazanımı sosyal bilgiler dersi 6. sınıf yeryüzündeki yaşam ünitesi ile ilişkilendirilir. Betül KARATAŞ Server GÜRSOY OKUL MÜDÜRÜ