Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü

Transkript

TUAM-Ziraat Fakültesi Birimi
3.6. TARIMSAL YAPILAR VE SULAMA BÖLÜMÜ
3.6.1. TARIMSAL YAPILAR VE SULAMA ANABİLİM DALI
Araştırma Adı
: Arazi Tesviyesi Projelerinin Hazırlanmasında Coğrafi Bilgi
Sisteminin Kullanım Olanakları Üzerine Bir Araştırma
Araştırmanın Niteliği
: Doktora Tezi-2004
Yürütücü Kuruluş (lar)
: TUAM- Ziraat Fakültesi Birimi
Varsa Destekleyen Kurum
:-
İşbirliği Yapan Kuruluş (lar) : Proje Yürütücüsü (leri)
: Çiğdem DEMİRTAŞ*, Ali Osman DEMİR (Danışman)
Yayınlandığı Yer
:-
Araştırma Özeti ve Uygulamaya Aktarılan Bulgular :
En az toplam kazı miktarını veren optimum tesviye düzleminin(arazinin doğal eğimi)
ve bu düzleme göre hesaplanacak kazı ve dolgunun Coğrafi Bilgi Sistemi(CBS) ortamında
belirlenmesi amaçlanmıştır.
Çalışmada arazi tesviyesi çalışmalarında kullanılan ölçüm değerlerinin; işlenebileceği,
oluşturulan verilerin birbirleri ile ilişkilerinin sağlanabileceği ve sonuçta elde edilen verilen
değerlendirilebilmesi amacıyla, Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve
Sulama Bölümünde bulunan Coğrafi Bilgi Sistemi donanım ve yazılım platformlarından
yararlanılmıştır.
Örnek alanların seçilmesi ve bilgisayar ortamına girilmesinin ardından kazı-dolgu
oranları, kazı-dolgu hacimleri belirlenmiş, hacim dağıtım planı oluşturulmuştur. Sonuçların
istatistiki değerlendirmeleri yapılmıştır.
Anahtar Kelimeler
: Arazi tesviyesi, en küçük kareler yöntemi, simetrik artıklar
yöntemi, sabit hacim merkezi yöntemi, kazı-dolgu hacmi,
coğrafi bilgi sistemi
Haberleşme Adresi
: *U. Ü. Ziraat Fakültesi, Tarımsal Yapılar ve
Sulama Bölümü, Görükle Kampüsü, 16059, Bursa
e-mail : *[email protected]
363
Araştırma Adı
: Arazi Toplulaştırmasında CBS Destekli Planlama Bilgi
Sisteminin Geliştirilmesi Ve Planlama Verilerinin Analizi
: Doktora Tezi-2002
Yürütücü Kuruluş(lar)
: TÜBİTAK
İşbirliği Yapan Kuruluş(lar)
:-
Proje Yürütücüsü(leri)
: Ş. Tülin AKKAYA ASLAN * , İsmet ARICI
(Danışman)
: International Symposium on GIS, Semptember 23-26,
2002, Istanbul
U.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi Sayı :17 Cilt :2
Bu çalışma ile, arazi toplulaştırma planlama çalışmaları sırasında köy grupları ya da
havza bazında planlamaya konu olan temel bilgilerin bir sistematik içinde düzenlenmesini,
bilgi girişini, düzeltme işlemlerinin yapılmasını ve bilgilerin birbiri ile ilişkilendirilmesini,
gerekli sorgulama ve analizlerinin yapılmasını sağlayan bir bilgi sistemi(ARTOP Bilgi
Sistemi) oluşturulmuştur. Oluşturulan bu bilgi sisteminde coğrafi bilgi sistemlerinin
özellikleri ve yetenekleri kullanılmıştır.
Oluşturulan bilgi sistemi, Köy Hizmetleri 17. Bölge Müdürlüğü’nce arazi
toplulaştırma çalışmaları tamamlanmış olan, DSİ Bursa Karacabey Sulama Projesi altında
kalan 16 köyün arazi toplulaştırma bilgileri kullanılarak sınanmıştır. Köy Hizmetleri Genel
Müdürlüğü’nün arazi toplulaştırma planlama çalışmalarındaki analiz kriterleri esas alınarak
elde edilen ve düzenlenen bilgiler köy ya da köy grupları bazında çeşitli yönleri ile
değerlendirilmiştir. Böylece arazi toplulaştırmasının köy bazından kurtarılarak köy grubu ya
da havza bazında yapılabilme olanağı yaratılmaya çalışılmıştır. Sistemin gerçek alanlarda
kullanılması ile planlayıcılara, uygulayıcılara, kurum ve kuruluşlara büyük kolaylıklar
sağlanması beklenmektedir
Anahtar Kelimeler
Haberleşme Adresi
: Arazi toplulaştırma, GIS, ARTOP, planlama bilgileri
364
Araştırma Adı
: Bursa Bölgesi Damızlık Süt Sığırı İşletmeciliğine
Uygun Soğuk Ahır Tiplerinin Geliştirilmesi Üzerine
Bir Araştırma
: Doktora Tezi-2004
:-
:-
: Erkan YASLIOĞLU*, İsmet ARICI (Danışman)
:-
Bu çalışmada, ülkemiz damızlık süt sığırı yetiştiriciliğinde önemli bir yeri olan Bursa
Bölgesi koşullarında soğuk ahırların uygulanabilirliği araştırılmış, bu amaçla 20 baş ve daha
fazla süt sığırı olan ticari karakterli 33 işletme incelenmiştir. Bu işletmelerin, % 15’inde
serbest açık, % 42’sinde bağlı duraklı ve % 43’ünde serbest duraklı ahır sistemleri
kullanılmaktadır. Yapılan incelemeler sonucu yetiştiricilerin bakım ve besleme konusuna
gösterdiği özeni barınak konusuna göstermediği, bazı işletme sahiplerinin kapasite artışı
nedeniyle işgücünden daha iyi yararlanabilmek için bağlı duraklı ahırlarını serbest duraklı
ahırlara dönüştürdükleri görülmüştür.
Yapılan hesaplamalar sonucu havalandırma sistemlerinin, incelenen işletmelerden
kapalı ahıra sahip olanların kış mevsiminde % 69’unda nem kontrolü, yaz mevsiminde %
71’inde de sıcaklık kontrolü için yetersiz olduğu görülmüştür. Bursa Bölgesi iklim
koşullarında, soğuk ahır tipinde ahırların yapılabileceği, gerek yapılan değerlendirmeler,
gerek ilgili kaynaklar gerekse bu tarzda yapılmış işletmelerde yapılan anket ve incelemeler
sonunda ortaya konmuştur.
Anahtar Kelimeler
Haberleşme Adresi
: Süt sığırı, soğuk ahır, serbest duraklı ahır, ahır
iyileştirme, ahır maliyeti
365
Araştırma Adı
: Bitki - İklim Modeli Dssat Kullanılarak Bursa’da
Farklı Su Uygulama Düzeylerinin Analizi
: Doktora Tezi-2005
:-
:-
: Arzu MOR*, Senih YAZGAN (Danışman)
:-
Son yıllarda çok sayıda geliştirilen bitki – iklim modelleri aracılığıyla bitkisel üretime
toprak, bitki ve atmosferik faktörlerin etkileri belirlenebilir. Günümüzde tarımsal üretime
yönelik analiz çalışmalarında bitki – iklim modelleri mevcut ve olabilecek çevresel şartlar
dikkate alınarak kullanılmaktadır.
Bu çalışmada, DSSAT V4 (Decision Support System for Agrotechnology Transfer
Version 4) bitki – iklim modelinin, Bursa koşullarında Gönen, Pehlivan ve Köksal-2000
ekmeklik buğday çeşitlerine ait verim parametrelerinin tahminlenmesinde kullanım olanağı
araştırılmıştır. Bu amaçla Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Araştırma ve
Uygulama Merkezi arazisinde 2001-2002 ve 2002-2003 buğday vejetasyon periyodunda
kurulan tarla denemesinde anılan çeşitlere 0 mm, 25 mm, 50 mm ve 100 mm su uygulama
düzeyleri denenmiştir. Modelin çalıştırılması için gerekli iklim verileri Bursa Meteoroloji
Bölge Müdürlüğü gözlem istasyonundan alınmıştır. Denemede tane verimi, hasat indeksi,
birim tane ağırlığı, vejetatif ağırlık ve biomas tahminlemesi yapılmış, arazi gözlemleriyle
karşılaştırılmıştır. Denemenin ilk yılında ortalama model ve gerçek verim değerleri yüksek
(6613 – 6240) olmakla birlikte ikinci yıl iklim ve arazi koşullarının etkisiyle model ve gerçek
değerler (3517 – 3447) düşmüştür. Ayrıca tüm çeşitler için, ikinci yıl su uygulama düzeyleri
arttıkça model tane verimini, hasat indeks değerini ve birim tane ağırlığını düşürmüştür. Her
iki yılda da tane verimi, hasat indeksi, biomas ve vejetatif ağırlık değerleri gerçek değerlere
yakın olduğundan, bu parametrelerin model ile tahmin edilebileceği; birim tane ağırlığının ise
gerçek değerlerden düşük olması nedeniyle özellikle ikinci yıl, 50 mm ve 100 mm su
uygulama düzeyleri için tahmin edilemeyeceği söylenebilir.
Anahtar Kelimeler
: Bitki – İklim Modeli, DSSAT, Buğday, Benzetim, Tarımsal
Meteoroloji
Haberleşme Adresi
: *U. Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksek Okulu,
Seracılık ve Süs Bitkileri Programları,
Görükle Kampüsü, 16059, Bursa
366
Araştırma Adı
: Çanakkale Koşullarında Farklı Su Uygulama Düzeylerinin
Bodur Kiraz Yetiştiriciliğinde Verim Öncesi Vejetatif
Gelişime ve Bitki Su Tüketimine Etkisinin Belirlenmesi
: Yüksek Lisans Tezi-2003
: Alara Tarım Ürünleri San. Tic. A.Ş.
:-
: Burak Nazmi CANDOĞAN*, Senih YAZGAN
(Danışman)
:-
Araştırma, Çanakkale koşullarında farklı su uygulama düzeylerinin Gisela-5 bodur
kiraz anacı üzerine aşılı Ziraat 900 kiraz çeşidi yetiştiriciliğinde verim öncesi vejetatif
gelişime ve bitki su tüketimine etkisinin belirlenmesi amacıyla 2001 ve 2002 yılları arasında 2
yıl süreyle Alara Tarım Ürünleri San. Tic. A.Ş.’ nin 750 dekarlık Çanakkale/Bayramiç Kiraz
Plantasyonu’ nda yürütülmüştür. Parsellere uygulanan sulama suyu miktarının
belirlenmesinde A sınıfı buharlaşma kabından yararlanılmıştır. Her sulama aralığında oluşan
toplam buharlaşma miktarı konulara göre 0.50, 0.75, 1.00, 1.25 ve 1.50 olarak belirlenen kap
katsayılarıyla çarpılarak verilmesi gereken su miktarı belirlenmiştir. Her iki yıl için bitki
vejetatif gelişim parametreleri ölçüm sonuçlarına göre yapılan varyans analizi sonuçlarında
taç alanı dışındaki tüm parametrelerde konular arasında istatistiksel açıdan önemli farklılıklar
olduğu saptanmıştır. Yapılan Duncan testi sonuçlarına göre K4 konusu (A sınıfı kaptan
ölçülen buharlaşma miktarının % 125’ i kadar sulama suyu uygulama) en yüksek bitki boyu,
en büyük gövde kesit alanı ve en büyük taç hacmi grubunu oluşturmuştur. İki yaşlı bodur
kiraz ağaçlarına, K4 konusuna göre denemenin ilk yılında 864.7 mm sulama suyu uygulanmış
ve mevsimlik su tüketimi 848.74 mm olmuştur. En yüksek aylık ort. bitki su tüketimi ise
257.32 mm ile Ağustos ayında meydana gelmiştir ve bu aya ait bitki katsayısı (kc) 1.58’ dir.
Üç yaşlı bodur kiraz ağaçlarına ise, denemenin ikinci yılında 783.3 mm sulama suyu
uygulanmış ve mevsimlik su tüketimi 839.18 mm bulunmuştur. Bu yıl için en yüksek aylık
ort. bitki su tüketimi ise 254.82 mm ile Temmuz ayında meydana gelmiş ve bu aya ait bitki
katsayısı (kc) 1.48’ dir.
Anahtar Kelimeler
: Kiraz sulaması, farklı su uygulama düzeyleri, vejetatif
gelişim parametreleri, bitki su tüketimi, buharlaşma kabı
Haberleşme Adresi
367
Araştırma Adı
: Arazi Toplulaştırma Planlama Çalışmalarında Uzaktan
Algılama Tekniklerinden Yararlanma Olanakları
:-
:-
: Müge KÖSEOĞLU*, Kemal Sulhi GÜNDOĞDU
(Danışman)
: Ulud.Üniv. Zir. Fak. Dergisi, 18(1), 45-56, 2004
Günümüzde hızla gelişen teknolojiye paralel olarak gelişen coğrafi bilgi sistemleri ve
uzaktan algılama teknolojilerinin beraber kullanılması sonucu, gerekli olan planlama
verilerine kısa sürede ulaşmak mümkündür. Arazi toplulaştırma çalışmalarında kullanılacak
yüksek yersel çözünürlüğe sahip uydu görüntüleriyle uzaktan algılama tekniği, geniş alanlar
hakkında objektif ve geleneksel yöntemlere göre daha düşük maliyetle veri elde etme olanağı
sağlamaktadır. Bu bağlamda, geniş alanlar kaplayan uydu görüntülerinin kullanıldığı uzaktan
algılama tekniği, özellikle havza bazında uygulanacak olan arazi toplulaştırma projelerinde
kullanımı daha ekonomik ve etkin olacaktır. Bu çalışmada, arazi toplulaştırması
çalışmalarının önemli aşamalarından birini oluşturan planlama çalışmalarının yürütülmesinde
gereksinim duyulan planlama verilerinin, uzaktan algılama teknikleriyle elde edilebilirliği
araştırılmıştır. Çalışma, Bursa-Karacabey İlçesi, Eskisarıbey – Yenisarıbey – Ortasarıbey ve
Sazlıca köylerinde yürütülmüş ve örnek alanı kapsayan 06.08.1998 tarihli Landsat 5 TM uydu
görüntüsü kullanılmıştır. Planlama verilerinin uydu görüntüsü üzerinde belirlenebilmesi için
ERDAS-Imagine görüntü işleme programında gözle yorumlama, kontrollü sınıflandırma ve
kontrolsüz sınıflandırma yöntemleri kullanılmıştır. Çalışma sonucunda, örnek olarak alınan
alanın arazi kullanım durumu, doğal kaynakları, yerleşim yerleri tespit edilebilmiştir. Buna
karşın yol, sulama-drenaj sistemi ve arazi parçalılığı gibi planlama bilgileri, kullanılan uydu
görüntüsünün yersel çözünürlüğünün düşük olmasından dolayı; sorunlu alanlar ile toprak etüd
haritası ise yeterli arazi çalışması yapılamadığından elde edilememiştir.
Anahtar Kelimeler
: Arazi toplulaştırması, planlama çalışması, coğrafi bilgi
sistemi (CBS), uzaktan algılama
Haberleşme Adresi
368
Araştırma Adı
: Arazi Toplulaştırmanın Kırsal Çevrenin Geliştirilmesindeki
Yeri ve Doğancı Köyü Örneği
:-
:-
: Betül GÖÇMEN, İsmet ARICI* (Danışman)
:-
Günümüzde çevresel değerlerin ön plana çıktığı ve sürdürülebilir kalkınmanın teşvik
edildiği bir gerçektir. Özellikle hazırlanan kentsel ve kırsal projelerin, çevreye olan
zararlarının minimum olmasına çalışılmaktadır. Kırsal alana yönelik hazırlanan projeler çok
çeşitli olup ekonomik, ekolojik ve sosyolojik açıdan en etkili olanları toplulaştırma ve sulama
projeleridir. Bu projelerin ana amacı, tarımsal üretimi arttırmak olsada son yıllarda değişen
değerler ve çevre boyutunun ön plana çıkmasıyla, bu projeler, kırsal alanın korunması ve
geliştirilmesinde bir fırsat olarak kabul edilmektedir. Söz konusu bu projelerin, kısa ve orta
vadede ortaya çıkan ve telafisi mümkün olmayan çevresel zararlarının önlenmesi için
tedbirlerin alınması şarttır. Dolayısı ile arazi mülkiyetine müdahale de bulunularak kırsal
alanın, yeniden düzenlenmesine fırsat veren arazi toplulaştırma projeleri ile kırsal görünümün
ve doğal yapının korunması ve geliştirilmesi mümkün olmaktadır. Ayrıca toplulaştırma
projeleri, sulama, drenaj ve gölet inşası gibi bir çok projenin alt yapısını oluşturarak ve daha
sağlıklı bir kırsal çevre yaratılmasına imkan tanımaktadır.
Bu araştırmada, doğal denge ve kırsal görünümün korunması ve geliştirilmesi amacı
gözetilerek Bursa-Osmangazi-Doğancı köyü’ne ilişkin alternatif bir toplulaştırma ve sulama
projesi hazırlanmıştır. Toplulaştırma projesiyle birlikte sulama projesinin hazırlanması ise,
planlama aşamasında daha kolay karar verebilmeyi sağlamıştır. Bu projelerin sonuçları, aynı
alanda çalışmalarını yürüten Köy Hizmetleri 17. Bölge Müdürlüğü’nce uygulanan arazi
toplulaştırma ve sulama projeleri sonuçları ile karşılaştırılmıştır. Proje sonuçlarına göre
yapılan bu karşılaştırma sonucunda, kısal görünümü ve doğal dengeyi bozmadan da tarımsal
projeleri hayata geçirebilmek mümkün olabilmektedir. Çalışmanın, daha çevreci tarımsal
projeler ve özellikle de çevre tahribine neden olmayan, doğal elemanların ve kırsal
görünümün korunması ve geliştirilmesinde bir araç olmayıp amaç haline gelen toplulaştırma
projelerinin yaratılmasına örnek olması beklenmektedir.
Anahtar Kelimeler
Haberleşme Adresi
: Arazi toplulaştırması, sulama projeleri, kırsal görünümün
planlanması, kırsal alanın geliştirilmesi, biyotop ağı
369
Araştırma Adı
: Mustafakemalpaşa Sulama Projesinde Yönetim Devir
Programının Değerlendirilmesi
:-
: Mustafakemalpaşa Sulama Birliği
: Hayrettin KUŞÇU*, Abdurrahim KORUKÇU (Danışman)
:-
Türkiye’de sulama yönetimine çiftçi katılımını sağlamayı ve devletin işletme
aşamasındaki mali yükünü azaltmayı amaçlayan sulama yönetim devir programlarına, 1993
yılından itibaren hız verilmiştir. Bu çalışmada, yönetimi, 1997 yılında Devlet Su İşleri’nden
Mustafakemalpaşa Ova Köyleri Sulama Birliği’ne devredilen, Bursa-Mustafakemalpaşa
Sulaması’nın yönetim devir programı; su kullanım, tarımsal, çevresel, sosyal ve ekonomik
durumu ortaya koyan göstergelerle değerlendirilmiştir. Bu göstergelerin belirlenmesinde,
çiftçilerle karşılıklı görüşme yoluyla yapılan anketlerden ve Devlet Su İşlerinin yıllar
genelinde yapmış olduğu ölçümlerden yararlanılmıştır.
Sonuç olarak, yönetime çiftçi katılımının kısmen sağlandığı, çiftçilerin büyük bir
bölümünün, sulama yönetim devrini benimsemedikleri ortaya çıkmıştır. Buna karşın, Devlet
Su İşleri’nin, işletme, bakım ve yönetim hizmetlerindeki giderlerinin büyük ölçüde azaldığı
belirlenmiştir. Sulama yönetim devir programının, su kullanım etkinliği göstergelerinden su
temin oranı, su dağıtım performansı göstergelerinden yeterlilik, eşitlik, güvenilirlik ve sulama
zamanlamasının uygunluğu üzerinde önemli bir etkisinin olmadığı, sulama ve drenaj
kanallarının bakım ve onarım konularında ise olumsuz bir etkisi olduğu sonucuna varılmıştır.
Sulama yönetim devrinin, tarımsal ve çevresel etkinlik üzerinde önemli bir etkisi
saptanamamıştır.
Anahtar Kelimeler
: Sulama yönetimi, sulama yönetim devri, sulama sistem
performansı, sulama birlikleri, su kullanım etkinliği
Haberleşme Adresi
370
Araştırma Adı
: Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Hayvancılık Ünitesi
Yumurta Tavuğu Kümesinin Yapısal Sorunları ve Kümes İçi
Çevre Koşullarının Yeterliliği Üzerine Bir Araştırma
:-
:-
: İlker KILIÇ*, Ercan ŞİMŞEK (Danışman)
: Indian Veterinary Journal
Bu araştırma, Uludağ Üniversitesi Tarımsal Uygulama ve Araştırma merkezi
Hayvancılık Ünitesindeki bulunan 5400 kapasiteli yumurta tavuğu kümesinde yapılmıştır.
Çalışma, kümesin yapısal sorunları ve iç ortam koşullarının yeterliliğini belirlemeye yönelik
olarak yaz, geçiş ve kış mevsimi olmak üzere üç dönemde yürütülmüştür. Bu amaçla, kümes
içerisinde koridor ve katlar düzeyinde bir deneme düzeni kurularak, sıcaklık ve nem sürekli
biçimde ve belirli zamanlarda ölçülmüştür. Ayrıca, kümes iç ortam çevre koşullarının
yeterliliğine ilişkin bir başka gösterge olan yumurta kalite özellikleri de, deneme desenine
uygun biçimde toplanan yumurtaların incelenmesiyle belirlenmiştir. Çalışma sonucunda, elde
edilen verilere dayanılarak belirlenen sorunlara yönelik çözüm önerileri geliştirilmiştir.
Kümeste yapılan ölçümlere göre; dönemsel ortalama günlük sıcaklık ve bağıl nem
değerleri sırasıyla, yaz mevsiminde 31 oC ve % 44, geçiş mevsiminde 18 oC ve % 58 ve kış
mevsiminde 16 oC ve % 86’dır. Kümes içerisinde gerçekleşen havalandırma miktarı, yaz
döneminde tavuk başına 8 m3/h, geçiş mevsiminde 4.3 m3/h ve kış döneminde 1.02 m3/h
olarak hesaplanmıştır.
Çalışma başlangıcında yumurta ağırlığı 57.13 g, şekil indeksi % 77.60, kabuk kalınlığı
0.33 mm, ak indeksi % 11.09, sarı indeksi % 47.42 ve Haugh birimi 90.73 olarak ölçülmüştür.
Çalışma sonunda ise, yumurta ağırlığı 66.58 g, şekil indeksi % 75.15, kabuk kalınlığı 0.30
mm, ak indeksi % 3.83, sarı indeksi % 45.52 ve Haugh birimi 64.49 olarak gerçekleşmiştir.
Anahtar Kelimeler
Haberleşme Adresi
: Yumurta Tavuğu, Yumurta Tavuğu Kümesi, Kümes İçi
Çevre Koşulları, Yumurta Kalite Özellikleri, Alternatif
Sistemler
371
Araştırma Adı
: Mikroklima Özelliği Taşıyan Alanlarda Sera Modellerinin
Geliştirilmesi Üzerine Bir Araştırma – Söğüt İlçesi Çatı
Beldesi Uygulama Örneği
:-
:-
: İsmail ARAS*, Ercan ŞİMŞEK (Danışman)
:-
Bu çalışma, mikroklima özelliği gösteren alanlarda uygun sera modellerini belirlemek
amacıyla yapılmıştır. Bilecik ili Çaltı beldesindeki, bitkisel üretim potansiyeli, üreticilerdeki
eğilim, iklim koşulları ve mevcut sera varlığı araştırma materyalini oluşturmaktadır.
Ülkemizde üretimde kullanılan birçok seranın yöresel iklim koşulları gözetilmeksizin
ve herhangi bir yapısal analizi yapılmaksızın uygulandığı görülmektedir. Bunun sonucunda,
sera yetiştiriciliğinde birçok sorunla karşılaşılmaktadır. Araştırmada, öncelikle bölgenin iklim
karakterine uygun yakın çevredeki meteoroloji istasyonu kayıtlarından yararlanılarak Arcview
paket programı aracılığıyla Çaltı bölgesinin iklimsel özellikleri belirlenmeye çalışılmıştır.
Çaltı bölgesinin iklim özelliğine, yetiştirilen bitki desene ve arazi yapısına uygun biçimde
4 adet sera modeli tasarlanmıştır. Boyutları belirlenen sera modellerinin yapısal analizleri,
SAP 2000 paket programı ile yapılıp, TSE standartlarına göre taşıyıcı sistem kesitleri
belirlenmiştir. Her bir sera modelinin birim maliyetleri hesaplanmıştır.
Anahtar Kelimeler
: Sera, modelleme esasları, yapı elemanları, seralarda
doğal havalandırma, statik analiz.
Haberleşme Adresi
e-mail: * [email protected]
372
Araştırma Adı
: Sulama Proje Yönetimi Bilgi Sistemi ( SIMIS ) Modelinin
Sulama Birliklerinde Kullanım Olanakları Üzerine Bir
Araştırma
: Alara Tarım Ürünleri San. Tic. A.Ş.
:-
: Eyüp Selim KÖKSAL, Ali Osman DEMİR* (Danışman)
: I. Ulusal Su Mühendisliği Sempozyumu 22-26 Eylül 2003
Sürekli nüfus artışına karşın, tüm doğal kaynaklar da olduğu gibi, su potansiyelinin
sabit kalması suyun etkin bir biçimde kullanımını gündeme getirmektedir. Su en fazla tarım
sektöründe kullanılmakta ve dünya gıda ihtiyacının önemli bir kısmı sulu tarım alanlarından
karşılanmaktadır. Sulu tarımda birim alana üretimin maksimize edilmesi ve suyun etkin
kullanımı, güçlü yönetim birimleri ile yönetim faaliyetlerini destekleyen ve kolaylaştıran
araçlara bağlıdır. Sulama projelerinin sulama birliklerine devredilmesi ile faydalananların
yönetimde yer almaları yönetim etkinliğini arttırmıştır. Sulama birlikleri gibi birimlerde
yönetim faaliyetlerini kolaylaştıracak ve sistemli bir biçime dönüştürecek araçların başında
bilgisayarlar gelmektedir. Bu amaca yönelik yazılımlar giderek önem kazanmaktadır. Ancak,
sulama proje yönetimine yönelik yazılımlarda henüz istenilen düzeye ulaşılamamıştır.
Özellikle, yönetimin tüm faaliyetlerini kapsayan çok az sayıda yazılım mevcuttur. SIMIS bir
sulama projesinin veri kümelerini idareci ve kullanıcıların yararına işleyen, projenin idari
faaliyetlerine yönelik bilgi üreten ve bilgiyi depolayan, FAO tarafından geliştirilmiş bir karardestek yazılımıdır. Bu çalışmada, SIMIS Modeli Karacabey Pompaj Sulamasına ana kanal
düzeyinde uygulanmıştır. Programa girilen verilere karşın bitki su gereksinimleri, sulama
programları, proje bileşenleri su gereksinimleri, su dağıtım programları ve su ücretlerine
ilişkin sulama projelerinin yönetiminde temel olan bilgiler elde edilmiştir. Elde edilen bu
bilgilerin ülkemiz sulama birliklerinde uygulanabilirliği tartışılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Haberleşme Adresi
: Sulama, su yönetimi, bitki su gereksinimi, su dağıtımı,
su ücreti, sulama programı, sulama planı
373
Araştırma Adı
: Coğrafi Bilgi Sistemi Desteği(GIS) ile Köy Grupları
Bazında Arazi Toplulaştırması İçin Bilgi Sisteminin
Oluşturulması
: Bağımsız Araştırma
: TÜBİTAK
:-
: İsmet ARICI*, Kemal Sulhi GÜNDOĞDU,
Ş. Tülin AKKAYA ASLAN, Ertuğrul AKSOY,
Senih YAZGAN,Turgut ÖZDEMİR, Derya ÜNAL
Hidayet YERLİKAYA
: International Symposium on GIS, Semptember 23-26,
2002, Istanbul
Arazi toplulaştırma çalışmalarının yürütülmesinde birçok sayısal, sayısal olmayan ve
grafiksel bilgiler ile hızlı ve hatasız çalışmaya bu nedenle de bilgisayar ortamının yarattığı
kolaylıklardan yararlanmaya gereksinim vardır. Ayrıca farklı disiplinlerin birlikte çalışma
zorunlulukları bulunmaktadır.
Türkiye’de bugüne kadar yapılan arazi toplulaştırma çalışmaları genel olarak köy
bazında gerçekleştirilmiştir. Bu nedenle arazi toplulaştırmasından beklenen azami fayda
sağlanamamış, çalışma alanları istenildiği gibi genişletilememiştir. Halbuki ülke genelinde
arazi toplulaştırması yapılması zorunluluğu vardır.
Arazi toplulaştırılmasının köy bazından çıkarak köy grupları ya da havza bazına
yükseltilmesinde çeşitli yarar bulunmaktadır. Köy bazında yapılan çalışmalarda bile birçok
bilgiye gereksinim duyan arazi toplulaştırma çalışmalarının köy grupları bazına çıkarılması
durumunda daha geniş alanları içeren kapsamlı bilgiler ile bu bilgilerin toplulaştırmaya
yönelik planlama ve projeleme çalışmalarına esas olacak biçimde düzenlendiği sistemli bir
bilgi sistemine gereksinim vardır.
Bu çalışma ile köy grupları ya da havza bazında arazi toplulaştırma uygulamasına
olanak yaratmak, uygulayıcının planlama ve karar vermesini kolaylaştırmak, geniş ölçekli
arazi toplulaştırmasının ve diğer elemanların planlama ve projelemesinde gereksinim
duyulan bilgi sistemini oluşturmada coğrafi bilgi sisteminin yetenek ve özelliklerini
kullanarak bir model oluşturmak amaçlanmıştır.
Anahtar Kelimeler
: Arazi toplulaştırma, köy grupları bazında planlama,
temel bilgi sistemi, coğrafi bilgi sistemi
Haberleşme Adresi
374
Araştırma Adı
: Sulama Projelerinde İzleme ve Değerlendirmeye Yönelik
Temel Bilgi Sisteminin Oluşturulması
: Bağımsız Araştırma
: DPT
: DSİ
: İsmet ARICI*, Abdurrahim KORUKÇU,
Ali Osman DEMİR, Kemal S. GÜNDOĞDU, Senih YAZGAN,
Hakan BÜYÜKCANGAZ, Ş.Tülin AKKAY ASLAN,
Çiğdem DEMİRTAŞ, Vahap KATKAT, Ertuğrul AKSOY,
Erkan REHBER, Sertaç GÖNENÇ, Şaban EFE
: I. Ulusal Sulama Kongresi, 2001 3rd International
Symposium on Sustainable Agro-Environmental Systems:
New Technologies and Applications, 26-29 October 2002,
Cairo-Egypt,
2. Ulusal Sulama Kongresi, 16-19 Ekim 2003,
Kuşadası/Aydın
Bilgi sistemi, düzenlenmiş bilgilerin bütünüdür. Başka bir deyişle insan, makine, bilgi
ve program gibi elemanlar arasındaki ilişkinin belirli bir amaca ulaşmak üzere düzenlenmiş
biçimidir.
Sulama projelerinde izleme ve değerlendirmeye yönelik bilgi sistemi, proje alanındaki
sistem planlamasından, sulu tarıma geçiş ve üretimin planlamasına kadar geniş bir yelpazeyi
içine almaktadır. Bu alan içerisinde birbiriyle ilişkili yada bağımsız dinamik özellikli, zaman
içerisinde değişebilir yada geliştirilebilir bir çok çalışma vardır. Sulama proje alanlarında
tarımsal üretimin hedeflediği gibi gerçekleşmemesi, bir çok sorunun varlığı ve bunların kolay
ulaşılabilecek biçimde toplanmaması, yenilenmesi ve değerlendirilmesi zorunluluğu temel bir
bilgi sisteminin oluşturulması gerekliliğini ortaya çıkarmıştır. Diğer yandan bu çalışmalar bir
çok kurum ve kuruluşu yada kişileri de ilgilendirmektedir. Bu kuruluşlar zaman zaman bu
bilgilere ihtiyaç duymaktadır.
Bu çalışma ile sulama proje alanlarında anılan bilgi gereksinimini karşılayan ve birçok
alt programlar içeren bir temel bilgi sistemi oluşturulmuştur. Sulama projelerinin İzleme ve
Değerlendirmesinde Temel Bilgi Sisteminin oluşturulmasına yönelik geliştirilen ve SUGIS
olarak adlandırılan model, sulama projelerinin izlenmesi ve değerlendirilmesine yönelik,
gelecekte planlanacak çalışmalara bilgi aktarabilen ve yıllık işletme ve bakım konularını
kapsayan tüm bilgileri içermektedir.
Anahtar Kelimeler
Haberleşme Adresi
: Coğrafi Bilgi Sistemi, izleme ve değerlendirme, SUGIS
375

Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü

Transkript

Benzer belgeler

ECO-MAT™ vE PLD-ESD

mısırın aktörleri festivalde buluştu

Irrigation Systems

cep telefonundan kumandalı sulama kontrol sistemi kullanım talimatı

ENDO STRATUS™

Biber Yetiştiriciliği

akçin köyü denetlenen sulama birliği

Rain+Birdt