2007
Transkript
2007
FAAL‹YET RAPORU 2007 Gelecek, onu infla edenlerindir. ‹çindekiler 4 Grup Profili Tekfen Grubu, her biri kendi sektörlerinde lider olan 51 adet ifltirakin oluflturdu¤u köklü ve sayg›n bir flirketler toplulu¤udur. 6 Kurucularımızdan Mesaj 2007 y›l›, dünya ekonomisinde yaflanan tüm çalkant›lara ve zorluklara ra¤men Türkiye’nin ekonomik geliflimini koruyabildi¤i ve 2002’den beri devam eden büyümenin sürdürülebildi¤i bir y›l olmufltur. 8 Grup fiirketler Baflkan›’n›n Mesaj› Tekfen Holding, önceki y›llarda oldu¤u gibi 2007 y›l›nda da faaliyet gösterdi¤i tüm ifl alanlar›ndaki istikrarl› büyümesini sürdürmüfl ve kurum tarihi aç›s›ndan 2007 y›l›na damgas›n› vuran halka arz sürecini baflar›yla tamamlam›flt›r. 19 Taahhüt Grubu Her y›l ENR (Engineering News Record) taraf›ndan aç›klanan “Dünyan›n En Büyük 225 Uluslararas› Müteahhit Firmas›” listesinde Tekfen ‹nflaat bir önceki y›la göre 23 basamak birden yükselerek 69. s›raya oturmufltur. 43 Tar›msal Sanayi Grubu Grup, 2007 y›l›nda 775 milyon YTL y›ll›k cirosu ile Tekfen Holding’in müteahhitlik hizmetlerinden sonraki en büyük faaliyet alan›n› oluflturmaktad›r. 61 Emlak Gelifltirme Grubu Tekfen Emlak Gelifltirme Grubu’nun faaliyetlerini daha da gelifltirmek amac›yla 2007 y›l›n›n Ekim ay›nda ABD’nin önde gelen varl›k yönetimi flirketlerinden Och-Ziff (OZ) ile yeni bir ortakl›k anlaflmas› imzalanm›flt›r. 69 Di¤er Faaliyetler Tekfenbank-Eurobank EFG ortakl›¤›yla 2007 y›l›nda büyük bir ivme kazanm›flt›r. Tekfen Sigorta, 2007 y›l›nda performans hedeflerini aflarak net sigorta primi üretiminde %37, komisyon gelirlerinde de %45 büyüme sa¤lam›flt›r. 77 Sosyal Sorumluluk Tekfen kuruldu¤u günden bu yana, sosyal, kültürel ve çevresel faaliyetlere destek vermeyi kurumsal yap›s›n›n do¤al bir gere¤i olarak görmektedir. 83 Kurumsal Yönetim • Yönetim Kurulu • Kurumsal Yönetim Uyum Raporu • Kâr Da¤ıt›m Politikası 105 Denetçi Raporu > Tekfen Grubu Tekfen Grubu, her biri kendi sektörlerinde lider olan 51 adet ifltirakin oluflturdu¤u köklü ve sayg›n bir flirketler toplulu¤udur. 1956 y›l›nda küçük bir müflavirlik mühendislik flirketi olarak kurulan Tekfen, bugün taahhüt, tar›msal sanayi, bankac›l›k, emlak gelifltirme alanlar›nda faaliyet gösteren uluslararas› bir grup hüviyetindedir. Tekfen Grubu’nun en eski üyesi olan ve nüvesini oluflturan Tekfen Taahhüt Grubu, yaklafl›k 2 milyar dolarl›k aktif portföyü ve referanslar› itibariyle sadece Türkiye’nin de¤il, Tar›msal Sanayi %32,3 ayn› zamanda Ortado¤u, Hazar Bölgesi, Kuzey Afrika ve Do¤u Avrupa’y› kapsayan çok genifl bir co¤rafyan›n say›l› Taahhüt %42,4 müteahhitlik firmalar›ndan biridir. ENR taraf›ndan haz›rlanan “Dünyan›n En Büyük 225 Uluslararas› Müteahhit Firmas›” Di¤er %18,9 listesinde Tekfen ‹nflaat 69. s›rada yer almaktad›r. Tekfen Taahhüt Grubu, petrol ve gaz endüstrisi baflta olmak üzere, Emlak Gelifltirme %6,4 otoyol, boru hatt›, tank çiftli¤i, deniz terminali yap›m› Toplam varl›klar›n da¤›l›m›, 2007 konusunda anahtar teslim (EPC) müteahhitli¤inin üç aya¤›nda da hizmet vermektedir. Tekfen Grubu, tar›msal sanayi alan›ndaki faaliyetlerini Toros markas› alt›nda sürdürmektedir. 1981 y›l›nda, kimyasal gübre üretimi ile bafllayan tar›msal sanayi faaliyetleri, bugün gübre üretiminin yan› s›ra tohumculuk, fidecilik, Tar›msal Sanayi %40,9 tah›l ticareti, torba üretimi, terminalcilik faaliyetleri ve serbest bölge iflletmecili¤i gibi alanlar› da kapsamaktad›r. Tekfen Holding’in müteahhitlik hizmetlerinden sonraki en Taahhüt %54,3 büyük faaliyet alan›n› oluflturan Tekfen Tar›msal Sanayi Grubu, bugün ifl hacmi, pazar pay›, faaliyet çeflitlili¤i ve Di¤er %2,3 Emlak Gelifltirme %2,5 ürün yelpazesi ile kendi alan›nda Türkiye’nin pazar lideridir. Faaliyet gelirlerinin da¤›l›m›, 2007 1989 y›l›nda bir yat›r›m bankas› olarak kurulan Tekfenbank, istikrarl› yönetim anlay›fl› ve dengeli finansal yap›s›yla bugüne kadar yaflanan tüm ekonomik krizlerden büyüyerek ç›kmay› baflarm›fl ve güvenilirlikle özdeflleflen bir marka haline gelmifltir. 2007 y›l›nda Yunanistan’›n en büyük 4 bankalar›ndan biri olan Eurobank EFG ile ortakl›k kurarak Tekfen Holding, grup flirketleri aras›ndaki Türkiye pazar›ndaki konumunu daha da güçlendiren -yeni hedef birli¤inin sa¤lanmas› ve grubun de¤iflen ad›yla- Eurobank Tekfen, flube a¤›n› geniflletmek suretiyle rekabet koflullar› ve ekonomik gereklilikler kurumsal bankac›l›kta oldu¤u gibi perakende bankac›l›kta do¤rultusunda yeni stratejiler üretmesi da Türkiye pazar›n›n önemli oyuncular›ndan biri olmay› bak›m›ndan bir lokomotif görevine sahiptir. hedeflemektedir. 2007 y›l›nda hisseleri halka arz edilen Tekfen Holding, sa¤lam temeller üzerindeki Tekfen Grubu’nun en genç üyesi olan Tekfen Emlak Gelifltirme yükseliflini y›ldan y›la istikrarl› bir flekilde Grubu, Türkiye’nin en h›zl› geliflen sektörlerinden biri olan sürdürmektedir. Elde etti¤i ekonomik gayrimenkul alan›nda faaliyet göstermek ve müflterilerine baflar›lar› çeflitli sosyal sorumluluk projeleri fark yaratan, elit projeler sunmak amac›yla 2000 y›l›nda ile de destekleyen Tekfen Holding, kurulmufltur. O tarihten bu yana gerçeklefltirdi¤i projelerle savunucusu oldu¤u de¤erlerle ve gayrimenkul sektöründe önemli baflar›lara imza atan Emlak kurumsallaflmay› ilerlemenin flart› sayan Gelifltirme Grubu, 2007 y›l›nda ABD’nin önde gelen varl›k yönetim anlay›fl›yla Türkiye’nin örnek yönetimi flirketlerinden Och-Ziff’le bir ortakl›k sözleflmesi kurulufllar›ndan biri olmaya bundan sonra da imzalayarak büyüme yolunda önemli bir ad›m atm›flt›r. devam edecektir. > Finansal Veriler (’000YTL) 2007 2006 2.420.785 3.052.229* 1.203.681 2.418.711 Sermaye 296.775 104.000 Birikmifl Kârlar 182.295 221.043 1.895.332 1.725.779 Durdurulan Faaliyet Gelirleri 154.889 12.406 Net Dönem Kâr› 279.257 80.975 Toplam Varl›klar* Toplam Yükümlülükler Faaliyet Gelirleri (*) Tekfenbank’›n ço¤unluk hissesi 2007 y›l›nda sat›ld›¤› için, 2007 y›l›na iliflkin bilanço rakamlar›nda Tekfenbank yer almamaktad›r. Bin YTL olarak belirtilen miktarlar T.C. Merkez Bankası kurlar› üzerinden ABD Doları’na çevrilebilir (31.12.2007 için 1,1647 YTL=1 USD, 2007 ortalama için 1,3003 YTL=1 USD). Yapılacak bu çevrim ba¤ımsız denetimden geçmifl mali tabloların bir parçası de¤ildir. 5 > Kurucular›m›zdan Mesaj 2007 y›l›, dünya ekonomisinde yaflanan tüm çalkant›lara ve zorluklara ra¤men Türkiye’nin ekonomik geliflimini koruyabildi¤i ve 2002’den beri devam eden büyümenin sürdürülebildi¤i bir y›l olmufltur. 22 Temmuz tarihinde yap›lan erken genel seçimlerin sonucunda ortaya ç›kan siyasi tablo da, bu istikrar› destekler niteliktedir. Türk liras›n›n güçlendi¤i bu dönem, ayn› zamanda yeni f›rsatlar sunan Türkiye pazar›n› yak›ndan takip eden yabanc› sermaye sahipleri için de cazip bir ortam oluflturmufltur. > SOLDAN SA⁄A Necati Akça¤l›lar - Feyyaz Berker - A. Nihat Gökyi¤it 6 Son y›llarda sa¤lanan ekonomik istikrar, paralelinde getirdi¤i makro ekonomik kazan›mlarla birlikte, Türkiye ekonomisini d›fl etkilere karfl› daha dayan›kl› bir hale getirmifltir. Ekonominin belirli noktalar›ndaki k›r›lganl›klar devam etmekle birlikte, genel anlamda Türk ekonomisi art›k kendi ayaklar› üzerinde durabilme gücüne sahiptir. Bu durum, genel olarak yerli-yabanc› yat›r›mc›lar›n motivasyonunu art›rm›fl ve onlara yeni yat›r›m yapma cesareti afl›lam›flt›r. Nitekim 2007 y›l› büyük miktarda yabanc› sermaye girifline tan›k olmufltur. Yabanc› piyasalarda yaflanan dalgalanmalar›n yol açt›¤› k›sa süreli inifl ç›k›fllar d›fl›nda sermaye piyasalar› y›l boyunca yüksek moralle hareket etmifl, ‹stanbul Menkul K›ymetler Borsas› y›l içerisinde defalarca rekor seviyeler elde etmifltir. Bu pozitif ortam, Tekfen Holding’in halka arz sürecinin de baflar›l› bir flekilde gerçeklefltirilmesinde önemli rol oynam›flt›r. Tekfen hisselerinin gördü¤ü ra¤bet halka arz öncesinde gösterilen yo¤un çabalar›n sonuçsuz kalmamas›n› sa¤lam›fl, ayn› zamanda Tekfen’in uzun vadeli bak›fl aç›s›yla yönlendirilen ve planl›/disiplinli büyümeyi esas alan yönetim modelinin geçerlili¤ini kan›tlam›flt›r. Yerli ve yabanc› yat›r›mc›lar Tekfen ismine duyduklar› güveni, hisselere beklenenin çok üzerinde bir ilgi göstererek ortaya koymufllard›r. Bu güven ortam›n› sa¤layan en önemli unsur, Tekfen’in kuruldu¤u ilk günden beri yapt›¤› ifli önemseyen, ona de¤er veren ve onu en iyi flekilde yapmaya çal›flan profesyonel yaklafl›m›d›r. Bu yaklafl›m›n› odakl›, disiplinli ve sürdürülebilir büyüme anlay›fl›yla destekleyen Tekfen, son y›llarda kurumsallaflma yönünde gerçeklefltirdi¤i ciddi at›l›mlarla birlikte yeni rotas›n› daha büyük hedeflere çevirmifltir. Tekfen Holding, halka arz›n omuzlar›na yükledi¤i sorumluluklar›n bilincindedir. ‹fl hacmini art›rmak, daha fazla istihdam yaratmak, çal›flanlar›na daha iyi koflullar sunmak, daha fazla katma de¤er üretmek ve hisse sahiplerine daha fazla kazanç sa¤lamak gibi sorumluluklar›n›n d›fl›nda Tekfen, kurumsall›k aç›s›ndan da Türkiye’nin örnek kuruluflu haline gelmeyi hedeflemektedir. Gelece¤in kiflisel baflar›larla de¤il, ancak sa¤lam temeller üzerine oturan kurumsal yap›larla garanti edilebilece¤ine inanan Tekfen’in önündeki büyük hedef, geçmiflten gelen de¤erlerini gerçek bir kurumsal yap›yla bütünlefltirerek özgün bir sentez yaratmak olacakt›r. Bu amaca ulaflmak, Tekfen ailesinin her bireyinin bu hedefe inanmas› ve bu yönde hareket etmesiyle mümkündür. Tüm Tekfen çal›flanlar›na halka arzla bafllayan yeni dönemin hay›rl› olmas›n› diliyor, 2007 y›l›nda sergiledikleri üst düzeydeki performanslar› için oldu¤u kadar, Tekfen’in yeni hedeflerine ulaflmas› için bundan sonra gösterecekleri özverili çabalar› için de flimdiden teflekkürlerimizi sunmay› borç biliyoruz. Necati Akça¤l›lar Feyyaz Berker A. Nihat Gökyi¤it 7 > Grup fiirketler Baflkan›’n›n Mesaj› Tekfen Holding, önceki y›llarda oldu¤u gibi 2007 y›l›nda da faaliyet gösterdi¤i tüm ifl alanlar›ndaki istikrarl› büyümesini sürdürmüfl ve kurum tarihi aç›s›ndan 2007 y›l›na damgas›n› vuran halka arz sürecini baflar›yla tamamlam›flt›r. 2007 y›l› Tekfen Grubu için baflar›l› bir y›l olmufltur. Grubun 2007 y›l›ndaki toplam cirosu yaklafl›k %10’luk bir art›flla 1.895 milyon YTL’ye yükselmifltir. Ayn› baflar› grafi¤i Grubun kârl›l›k göstergelerine de yans›m›flt›r. Grubun faiz, amortisman ve vergi öncesi kâr› yaklafl›k bir önceki y›lki seviyesini koruyarak 197 milyon YTL olurken; vergi öncesi kâr› %66 art›flla 150 milyon YTL’ye ve devam eden faaliyetlerden net kâr› %81 art›flla 124 milyon YTL’ye yükselmifltir. Tekfenbank’›n ço¤unluk hisselerinin sat›fl›ndan elde edilen gelir de eklendi¤inde Tekfen Grubu’nun 2007 y›l› toplam net kâr rakam› 279 milyon YTL’ye ulaflmaktad›r. Ciro ve kârl›l›ktaki büyüme rakamlar› Grubun varl›klar›na da yans›m›flt›r. 2007 y›l›nda ço¤unluk hisseleri sat›lan Tekfenbank’›n varl›klar› d›flarda b›rak›ld›¤›nda 2006 y›l› sonunda 1.933 milyon YTL olan Tekfen Grubu’nun toplam aktifleri, 2007 y›l› sonunda %25’lik art›flla 2.421 milyon YTL’ye yükselmifltir. Üstelik, 2007 y›l› aktif rakam› hesaplan›rken, Grubun gayrimenkullerinin piyasa de¤erindeki art›fl hesaba kat›lmam›flt›r. Yukar›da ifade edilen olumlu geliflmeler, Tekfen Holding’in “odakl›” ve “sürdürülebilir” büyüme stratejilerinin bir sonucu olarak, Grubun sa¤lam temeller üzerindeki yükseliflini sürdürdü¤ünü ve gerek yurtiçindeki, gerekse yurtd›fl›ndaki güvenilirli¤ini daha da pekifltirdi¤ini göstermektedir. Bu büyümenin 2007’de dünya piyasalar›nda yaflanan dalgalanmalara ve çok elveriflli olmayan ekonomik koflullara ra¤men sa¤lanm›fl olmas›, Tekfen’in sergiledi¤i performans› daha da anlaml› k›lmaktad›r. Dünya ekonomisi 2007 y›l›nda beklenen büyümeyi sergileyememifl ve ABD’de patlak veren “mortgage krizi”nin dünya mali piyasalar›nda yol açt›¤› tedirginlik y›l boyunca küresel ekonomiyi olumsuz yönde etkilemifltir. Baflta ABD olmak üzere geliflmifl ülkelerde ipote¤e dayal› olarak verilen konut kredilerinin geri dönmemesi nedeniyle ortaya ç›kan likidite krizi, dolar›n de¤er kaybetmesiyle birlikte tüm dünya piyasalar›nda endifleye yol açm›fl, bu durum Türkiye’de de zaman zaman keskin dalgalanmalara neden olmufltur. D›fl konjonktürün pek olumlu olmamas›na karfl›n Türk ekonomisi 2007’de üst üste alt›nc› y›lda da büyümesini sürdürmüfl ve 1998 temel fiyatlar›na göre üretilmifl yeni milli gelir serilerine göre 2007 8 y›l›nda gayri safi yurtiçi has›la %4,5 büyüme kaydetmifltir. Y›l›n pozitif bir büyüme rakam›yla tamamlanmas› ekonominin istikrar› bak›m›ndan önemli bir göstergedir. Ancak büyüme h›z›n›n yavafllamas› da dikkat çekicidir. Di¤er yandan, 2007 y›l›nda tüketici enflasyonu hedeflenen oran› aflm›fl ve %8,4 oran›nda gerçekleflmifltir. Türkiye’nin 2007 y›l›ndaki d›fl ticaret hacmi yaklafl›k 277 milyar Amerikan dolar›yla rekor bir seviyeye ulaflm›fl ve gerek ihracatta, gerekse ithalatta önemli bir art›fl kaydedilmifltir. Daha 10 y›l önce sadece 70 milyar dolarl› seviyelerde olan d›fl ticaret hacminin bu seviyelere gelmesi Türk ekonomisinin d›fla aç›lma h›z›n› göstermesi bak›m›ndan oldukça sevindiricidir. Ancak bu süreç içinde d›fl ticaret a盤›n›n giderek büyümesi dikkatle izlenmesi gereken baflka bir husustur. D›fl ticaret a盤›yla birlikte artan cari ifllemler a盤› 2007 y›l›nda 48 milyar dolar› aflan sermaye girifliyle finanse edilmifltir. Yabanc› yat›r›mc›lar›n Türkiye piyasas›na giderek daha fazla ilgi duymalar›, do¤rudan yabanc› sermaye giriflinin artmas›n› sa¤lam›flt›r. > Taahhüt Grubu’ndaki büyüme sürüyor Dünya ekonomisinin temel tafllar›ndan biri olan inflaat sektörünün -özellikle konut projeleri bak›m›ndan- “mortgage krizi”nden son derece olumsuz etkilenmesine karfl›n, dünyadaki petrol fiyatlar›n›n y›l boyunca yüksek seyretmesi, petrol üreticisi ülkelerdeki endüstriyel ve altyap› yat›r›mlar›n›n h›zlanmas›na yol açm›fl ve uluslararas› ölçekteki taahhüt firmalar›n›n ifl imkânlar›n› art›rmalar›n› sa¤lam›flt›r. Bu durum, y›llardan beri dünyan›n en önemli petrol bölgelerinde faaliyet gösteren ve bu bölgelerde gerçeklefltirdi¤i projelerle güçlü bir isme sahip olan Tekfen Taahhüt Grubu için de önemli f›rsatlar yaratm›flt›r. Sa¤lad›¤› yeni proje olanaklar› bak›m›ndan Ortado¤u, Tekfen taraf›ndan yak›ndan izlenen bir bölgedir. Tekfen Taahhüt Grubu’nun faaliyetleri içinde bu co¤rafya geçmiflte oldu¤u gibi 2007 y›l›nda da önemli bir yer tutmufltur. Suudi Arabistan, petrol üreticileri aras›nda yat›r›ma en çok pay ay›ran ülkelerden biri olarak Tekfen’e genifl olanaklar sa¤lam›flt›r. Taahhüt Grubu’nun dünyan›n en büyük do¤algaz üreticilerinden biri olan Katar’da gerçeklefltirdi¤i faaliyetler de büyüyerek devam etmektedir. Tekfen’in bu ülkede imzalad›¤› yaklafl›k 600 milyon dolarl›k otoyol projesi, 2007 y›l›n›n en önemli geliflmelerinden biridir. 2007’nin en heyecan verici geliflmelerinden bir di¤eri ise Libya’da hayata geçen “The Great Man Made River” projesidir. Çölün derinliklerindeki su havzalar›ndan ç›kar›lacak suyun dev borularla yaflam ve tar›m alanlar›na tafl›nmas›n› içeren bu projenin Tekfen liderli¤inde bir di¤er Türk flirketiyle birlikte üstlenilen k›sm›, bedel itibariyle Türk müteahhitlerinin bugüne kadar Libya’da ald›¤› en büyük ihaledir. 9 Tekfen Taahhüt Grubu’nun 2007 y›l› içerisinde ulaflt›¤› 2 milyar dolar düzeyindeki “kalan ifl miktar›”, flirket için tarihsel bir rekora iflaret etmektedir. Çok say›da projeden oluflan bu hacimdeki taahhüt ifllerini 3 ayr› k›tada ve 10 farkl› ülkede yürütebilmek, 2007 y›l›nda Tekfen ‹nflaat içerisindeki bölgesel yönetim yap›s›n›n gelifltirilmesini zorunlu k›lm›flt›r. Bu çerçevede, a¤›rl›kl› olarak çal›fl›lmakta olan bölgeler tekrar ele al›nm›fl ve Hazar, Ortado¤u ve Kuzey Afrika bölgelerinde gerekli yönetimsel düzenlemeler yap›lm›flt›r. Taahhüt Grubu’nun Hazar bölgesindeki çal›flmalar› da 2007 y›l›nda büyük ölçüde sorunsuz bir flekilde devam etmifltir. Ancak, Kaflagan Saha Gelifltirme projesinde iflveren konumundaki Agip’in liderli¤indeki konsorsiyum ile Kazakistan devlet petrol ve gaz flirketi olan Kazmunaigas aras›nda ortakl›k konusunda ç›kan anlaflmazl›k projeyi de olumsuz bir flekilde etkilemifltir. Buna karfl›n, Kaflagan flantiyesinde elde edilen 23 milyon adam-saatlik kazas›zl›k oran›, bu alanda daha önce kazan›lan di¤er baflar›lar gibi, Tekfen aç›s›ndan ayr› bir k›vanç kayna¤› olmufltur. Tüm bu olumlu geliflmelere karfl›n, 2007 y›l›nda Tekfen Taahhüt Grubu kârl›l›k aç›s›ndan beklenen tabloyu yaratamam›flt›r. Bunun en önemli nedenleri, artan petrol fiyatlar›na ba¤l› olarak d›fl pazarlardaki proje say›s›n›n h›zla artmas› ve bu art›fl›n gerek proje malzemesi ve ekipmanlar›nda, gerekse kalifiye iflgücü temininde maliyet art›fllar›na ve proje programlar›nda kaymalara yol açmas›d›r. Özellikle 2005 y›l›nda, ya da daha önceden al›nm›fl olan ve 2007 y›l›nda tamamlanan, ya da tamamlanma aflamas›na yaklaflan projelerin bütçe gerçekleflmeleri, söz konusu fiyat art›fllar›ndan olumsuz olarak etkilenmifltir. Önceden tahmin edilemeyen ve kontrol d›fl›nda geliflen maliyet art›fllar›n›n kârl›l›k üzerindeki etkileri özellikle y›l›n ilk üç çeyre¤inde etkili olmufl, fakat 2007’de daha iyi flartlarla al›nan yeni projelerin devreye girmesiyle y›l›n son çeyre¤inde tablo düzelme e¤ilimine girmifltir. Vurgulanmas› gereken bir baflka husus da, 2007 y›l›nda YTL’nin ABD Dolar›’na karfl› de¤er kazanmas›n›n, gelirlerinin önemli bir k›sm› ABD Dolar› cinsinden olan Taahhüt Grubu’nun cirosunu olumsuz yönde etkilemifl olmas›d›r. Bu çerçevede Tekfen Taahhüt Grubu, ABD Dolar› baz›nda cirosunu art›rm›fl olmas›na karfl›n, YTL baz›ndaki ciro rakam›n›n gerilemifl oldu¤u görülmektedir. Sonuç olarak, 2007 y›l›n›n genelinde, Tekfen Taahhüt Grubu’nun cirosu %4’lük gerilemeyle 1.029 milyon YTL, faiz, amortisman ve vergi öncesi kâr› ise %43’lük gerileme ile 74 milyon YTL olarak gerçekleflmifltir. Ancak bir geçifl y›l› olarak de¤erlendirdi¤imiz 2007’nin son dönemlerinde yakalanan olumlu ivmenin 2008 y›l›nda artarak devam etmesi ve Taahhüt Grubumuz aç›s›ndan 2008 y›l›n›n mali sonuçlar›n›n 2007 y›l›ndan çok daha iyi olmas› beklenmektedir. 10 > Tar›msal Sanayi Grubu pazar pay›n› art›r›yor Dünya tar›msal üretiminin önemli bir girdisi olan gübreye olan talebin 2007 y›l›nda h›zla artmas›na karfl›n, arz›n yetersiz kalmas›, gübre ve gübre hammaddeleri tedari¤ini zorlaflt›rm›flt›r. Bununla birlikte, petrol fiyatlar›na ba¤l› olarak navlun bedellerinin ve gübre hammaddelerinin fiyatlar›nda meydana gelen yükselifl de gübre fiyatlar›n›n önemli ölçüde yükselmesine yol açm›flt›r. Türkiye ekonomisi içerisinde tar›m›n pay› ise 2007 y›l›nda da gerilemeye devam etmifl ve küresel ›s›nman›n yol açt›¤› iklimsel de¤ifliklikler ve kurakl›kla bu geriye gidifl daha da h›zlanm›flt›r. Üretimin baz› ürünlerde ihtiyaca cevap verecek düzeyde gerçekleflmemesi, Türkiye’de tar›m› 2007 y›l›nda d›fl ticaret a盤› veren bir sektör haline getirmifltir. Örne¤in tah›l üretiminde bir önceki y›la göre yaklafl›k %15’lere ulaflan bir gerileme olmufltur. Bütün bunlar›n sonucunda, Türkiye genelinde gübre tüketiminde %4’lük bir gerileme meydana gelmifltir. Tüm bu olumsuz geliflmelere karfl›n, Tekfen Tar›msal Sanayi Grubu gübre sat›fllar›n›, pazar pay›n› ve kârl›l›¤›n› önemli boyutlarda art›rarak liderli¤ini sürdürmüfltür. Grubumuz, 2007 y›l›nda iç piyasaya yönelik kimyevi gübre sat›fllar›n› %15 art›rmay› ve pazar pay›n› %5’lik bir art›flla %31 seviyelerine ç›karmay› baflarm›flt›r. Bu sonucun elde edilmesinde, Grubumuzun etkin uluslararas› iliflkileriyle gübre ve gübre hammaddelerinin sorunsuz tedari¤ini gerçeklefltirmesi, güçlü lojistik altyap› ve baflar›l› da¤›t›m a¤› ile de üretilen ve tedarik edilen gübrelerin zaman›nda tüketiciye ulaflt›r›lmas›n› sa¤lamas› belirleyici olmufltur. Benzer avantajlar›n söz konusu oldu¤u tamamen suda eriyen gübre segmentinde de Toros Tar›m %23’lük bir ciro art›fl› sa¤layarak bu alandaki liderli¤ini pekifltirmifltir. 11 2007 y›l›nda pazar pay›n›n artmas› ve gübre fiyatlar› ile gübre hammaddelerinin fiyatlar› aras›ndaki makas›n aç›lmas›n›n sonucunda kârl›l›k yükselmifltir. Sonuç olarak, 2007 y›l›nda Tar›msal Sanayi Grubu’nun cirosu %30’luk art›flla 775 milyon YTL’ye, faiz, amortisman ve vergi öncesi kâr› ise %59’luk art›flla 110 milyon YTL’ye yükselmifltir. Gübre d›fl›nda Tar›msal Sanayi Grubu’nun uzun y›llard›r ›srarla üzerinde durdu¤u tohumculuk, doku kültürü, fidecilik ve tah›l ticareti gibi faaliyet alanlar›nda da 2007 y›l› içerisinde kayda de¤er geliflmeler sa¤lanm›flt›r. Bu durum, tar›m sektörünün içinde bulundu¤u tüm zorluklara ra¤men, do¤ru yat›r›m stratejilerinin ve uzun vadeli bak›fl aç›lar›n›n sa¤lad›¤› faydalar› ortaya koymaktad›r. Benzer bir flekilde Toros Tar›m çat›s› alt›nda sürdürülen terminalcilik faaliyetlerinde sa¤lanan geliflmeler de, Tekfen Grubu’nun uzun vadeli bir yaklafl›mla gerçeklefltirdi¤i liman yat›r›mlar›n›n isabetlili¤ini ortaya koymufltur. Toros Tar›m’›n özellikle BTC Boru Hatt›’n›n faaliyete geçmesinden sonra Do¤u Akdeniz’in en önemli ticaret merkezlerinden biri haline gelen Ceyhan’da sahip oldu¤u terminal, bugün ifllem ve depolama kapasitesi bak›m›ndan bölgede önemli bir konuma sahiptir. Bölgenin “Ceyhan Enerji ‹htisas Endüstri Bölgesi” olarak tan›mlanmas› sonucunda Toros Ceyhan Terminali’nin ve Toros Adana Yumurtal›k Serbest Bölgesi’nin ifl potansiyeli bak›m›ndan daha da geliflmesi beklenmektedir. > Gayrimenkulde at›l›m zaman› Son dönemde Türkiye ekonomisinin yükselen y›ld›zlar›ndan biri olan gayrimenkul sektörü, grubumuzun gelecek vizyonu içerisinde önemli bir yer tutmaktad›r. Daha önce Taahhüt Grubu’nun bünyesinde yap›land›r›lan emlak gelifltirme faaliyetlerinin 2000 y›l›ndan itibaren baflkan yard›mc›l›¤› düzeyinde temsil edilen ayr› bir gruba dönüfltürülmesi bu bak›fl›n neticesidir. Tekfen Grubu’nun gayrimenkul projeleri alan›nda daha da güçlenmesini sa¤lamak üzere at›lan ad›mlar›n en sonuncusu, Ekim 2007’de ABD’nin önde gelen varl›k yönetimi flirketlerinden Och-Ziff’le (OZ) bir ortakl›k sözleflmesinin imzalanmas›d›r. Bu tarihten itibaren emlak gelifltirme faaliyetleri yeni kurulan Tekfen-OZ Gayrimenkul Gelifltirme A.fi. çat›s› alt›nda sürdürülmeye bafllam›flt›r. 12 > Tekfenbank’tan Eurobank Tekfen’e Türkiye’nin 2001 krizinin ard›ndan al›nan önlemlerle daha güçlü ve geliflmeye yönelik bir ekonomik yap›ya kavuflmas› özellikle mali piyasalarda çok olumlu bir sonuç vermifl ve istikrarl› bir büyüme gerçekleflmifltir. 2007 y›l›nda bankac›l›k sektörünün toplam aktif büyüklü¤ü bir önceki y›la göre % 16 oran›nda artarak 561,9 milyar YTL’ye ulaflm›flt›r. Ekonomide sa¤lanan iyileflmenin yan› s›ra Türkiye’deki bankac›l›k sektörünün gelece¤ine dair olumlu beklentiler, son y›llarda yabanc› sermayenin ilgisini Türk bankalar›na yo¤unlaflt›rmas›na yol açm›flt›r. Bu ilgi paralelinde birçok yabanc› bankan›n piyasaya girmesi Türk bankac›l›k sektörüne yeni bir hareketlilik kazand›rm›flt›r. 1989 y›l›nda kurulduktan sonra uzun y›llar yat›r›m bankas› olarak faaliyet gösteren ve 2001 y›l›nda Bank Ekspres’i sat›n ald›ktan sonra mevduat bankac›l›¤›na bafllayan Tekfenbank’›n 2007 y›l›nda EFG Eurobank ile ortakl›¤› da bu geliflmelerin bir sonucudur. Yunanistan’›n en büyük bankalar›ndan biri olan ve son y›llarda özellikle Do¤u Avrupa ülkelerinde yapt›¤› yat›r›mlarla büyük bir pazar kazanan EFG Eurobank, Türkiye’de yat›r›m yapma arzusunu Tekfenbank’la stratejik bir ortakl›k kurarak yerine getirmeyi tercih etmifltir. Bu ortakl›k, Türkiye pazar›ndaki konumunu gelifltirerek piyasadaki etkinli¤ini art›rmak isteyen Tekfenbank aç›s›ndan da önemli bir f›rsat olmufltur. EFG Eurobank ile Tekfenbank’›n 2007 y›l›nda güçlerini birlefltirmesi ve yeni yap›n›n 2008 y›l› bafl›ndan itibaren Eurobank Tekfen ad›n› almas›, Tekfen Grubu alt›ndaki bankac›l›k faaliyetlerimiz aç›s›ndan bir dönüm noktas› olmufltur. Bugüne kadar son derece yap›c› bir ortam içinde gerçekleflen EFG Eurobank ile Tekfen ortakl›¤›, iki taraf›n finansal gücü ve deneyimi sayesinde Eurobank Tekfen’in baflar›l› bir giriflim olarak Türk bankac›l›k sektörüne yeni bir renk katmas›n› sa¤layacakt›r. Eurobank Tekfen, kurumsal bankac›l›k alan›ndaki faaliyetlerini flube a¤›n› geniflletmek suretiyle perakende bankac›l›kla da zenginlefltirecek ve Türkiye pazar›n›n etkili oyuncular›ndan biri olacakt›r. 13 > Halka arzla bafllayan yeni bir dönem 23 Kas›m 2007 günü, Tekfen Holding hisselerinin halka arz edildi¤i tarih olarak hiç kuflkusuz belle¤imizde ve kurumsal tarihimizde her zaman hat›rlanmak üzere özel bir yere sahip olacakt›r. Bu tarih, ayn› zamanda ‹stanbul Menkul K›ymetler Borsas›’nda düzenlenen törenle ilk kez bir seans›n taraf›m›zdan gong çal›narak aç›lmas› ile de haf›zalarda yer edecektir. Tekfen Holding hisselerinin gerek ön talep toplama aflamas›nda, gerekse borsada ifllem görmeye bafllad›ktan sonra yerli ve yabanc› yat›r›mc›lar taraf›ndan büyük bir ilgiyle karfl›lanmas›, bizim için beklentilerimizde yan›lmad›¤›m›z› gösteren gurur verici bir geliflme olmufltur. Tekfen Holding’in halka arz›, uzun bir haz›rl›k sürecinin sonucudur. 2000 y›l›ndan itibaren Tekfen ifltiraklerinin hisse yap›lar›n›n düzenlenerek holding alt›nda toplanmas›, kârl› olmayan iflletmelerin sat›larak ya da devredilerek Grubun genel anlamda verimlili¤inin art›r›lmas›, tüm ifltiraklerin odakl› büyüme stratejisine uygun bir yönetim anlay›fl› alt›nda toplanmas› ve kurumsallaflma yolunda piramidin her seviyesinde sistematik bir çal›flman›n sürdürülmesi, halka arz sürecinin baflar›yla tamamlanmas›n› sa¤layan belli bafll› unsurlard›r. Tekfen kültürünün temel tafllar›ndan biri olan “En iyi bildi¤in ifli, en iyi flekilde yap” ilkesinin ›fl›¤›nda yürütülen odaklanma süreci, flirketin cirosunu ve kârl›l›¤›n› art›rarak halka arz öncesinde Gruba büyük bir güç kazand›rm›flt›r. Sab›rl› bir çal›flman›n ürünü olan ve kararl›l›kla sürdürülen bu süreç, ilk s›nav›n› 14-16 Kas›m 2007 tarihleri aras›ndaki ön talep toplama aflamas›nda vermifltir. Bu aflamada toplam arz›n 9 kat› talep toplanmas›, güvenilirlik ve istikrarla bütünleflmifl olan Tekfen markas›n›n 14 de¤erini bir kez daha ortaya koymufltur. 23 Kas›m 2007 tarihinde borsada ifllem görmeye bafllayan Tekfen Holding hisselerinin, dünya piyasalar›ndaki çalkant›lara ra¤men, yerli ve yabanc› yat›r›mc›lardan gelen talep do¤rultusunda ilk günden bafllayarak yükselmesi, sadece Tekfen’in de¤il, ayn› zamanda Türkiye’nin de baflar›s›d›r. Hisselerinin yüzde 34,5’i halka arz edilen ve borsada 1,69 milyar YTL de¤erle ifllem görmeye bafllayan Tekfen Holding’in piyasa de¤eri, 2007 y›l›n›n son ifllem gününe gelindi¤inde %13’lük bir art›fl ile 1,91 milyar YTL’ye ulaflm›flt›r. Halka arz, özellikle petrol endüstrisi, limanc›l›k, tar›msal sanayi ve emlak gelifltirme alanlar›ndaki yeni yat›r›mlar için ek kaynak yaratma faydas›n›n d›fl›nda, Tekfen’in kurumsallaflma yönündeki çabalar›n› da destekleyecek önemli bir f›rsatt›r. Bu sürecin sa¤layaca¤› faydalar sayesinde önümüzdeki dönemlerde Tekfen Holding daha da güçlenecek ve kurumsallaflma alan›nda daha h›zl› yol kat edecektir. Kurumsal ‹fller Grup Baflkan Yard›mc›l›¤› bünyesindeki iç denetim, yat›r›mc› iliflkileri ve kurumsal yönetim gibi yeni yönetim birimlerinin oluflturulmas› da kurumsallaflman›n daha ileri seviyelere tafl›nmas› yönünde at›lm›fl önemli ad›mlard›r. Ayr›ca ana sözleflmede yap›lan de¤iflikliklerle yönetim kurulunda ba¤›ms›z üyelere yer verilmesi ve bu yönde bir zorunluluk olmad›¤› halde imtiyazl› hisselerin kald›r›lmas›, Tekfen Holding’in kurumsallaflma aç›s›ndan sahip oldu¤u üst noktay› daha da yükseltecektir. Tekfen Holding’i her yönüyle ülkemizin parmakla gösterilen örnek kurulufllar›ndan biri haline getirme hedefimizin her aflamas›nda yan›m›zda yer alan çal›flma arkadafllar›m›z, ifl ortaklar›m›z ve müflterilerimize ek olarak tüm yat›r›mc›lar›m›za ve sonsuz bir güven duygusu içinde bu yöndeki çabalar›m›z› her zaman destekleyen kurucu ortaklar›m›za flükranlar›m›z› sunmay› borç bilirim. Erhan Öner Tekfen Grup fiirketler Baflkan› 15 > Vizyonumuz “Faaliyet gösterdi¤imiz taahhüt, tar›msal sanayi, emlak gelifltirme ve finans sektörlerinde Türkiye’nin at›l›mlar›n› yönlendiren güçlerden biri olmakt›r.” > Misyonumuz “Grubumuzun süregelen de¤erlerine ba¤l› kalarak, faaliyet alanlar›na iyi odaklanmak, bu alanlarda en kaliteli ürün ve hizmet üretimini gerçeklefltirerek, lider ve akla ilk gelen kurum haline gelmek; bunu yaparken de müflterilerimizden tedarikçilerimize, çal›flanlar›m›zdan hissedarlar›m›za ve topluma kadar tüm paydafllar›m›z için de¤er yaratmakt›r.” 16 > SOLDAN SA⁄A Dr. Ahmet ‹pekçi Dr. Osman Reha Yolalan Erhan Öner Mehmet Erktin Ümit Özdemir Esin Mete Baflkan Yard›mc›s› / Yat›r›m ve Hizmet fiirketleri Grubu Baflkan Yard›mc›s› / Kurumsal ‹fller Baflkan & CEO Baflkan Yard›mc›s› / Emlak Gelifltirme Grubu Baflkan Yard›mc›s› / Taahhüt Grubu Baflkan Yard›mc›s› / Tar›msal Sanayi Grubu 17 Tekfen ‹nflaat ve Tesisat A.fi. Taahhüt Grubu Tekfen Mühendislik A.fi. Tekfen ‹malat ve Mühendislik A.fi. Hallesche Mitteldeutsche Bau - A.G. (HMB) Azfen J.V. Geotek J.V. Cenub Tikinti Servis ASC GATE A.fi. TGO J.V. Tar›msal Sanayi Grubu Emlak Gelifltirme Grubu Di¤er Faaliyetler Sosyal Sorumluluk Kurumsal Yönetim Denetçi Raporu > Profil Tekfen Taahhüt Grubu, özellikle petrol, gaz ve altyap› inflaatlar› konusunda uzmanlaflm›fl, Türkiye’nin en köklü ve en büyük müteahhitlik kurulufllar›ndan biridir. 1956 y›l›nda müflavirlik mühendislik firmas› olarak kurulan ve o günden bu yana büyük bir geliflme göstererek öncelikle Türkiye içinde, 1978 y›l›ndan itibaren de yurtd›fl›nda faaliyet alanlar›n› zenginlefltiren Tekfen Taahhüt Grubu, bugün 13 bini aflan çal›flan›, üç k›tada devam eden inflaatlar› ve zengin referanslar›yla kendi sektöründe uluslararas› bir marka haline gelmifltir. Tekfen Taahhüt Grubu, 1,029 milyar YTL altyap› iflleri, üretim tesisleri ve büyük spor kompleksleri tutar›ndaki y›ll›k cirosu ile Tekfen Holding’in alan›nda faaliyet gösterebilmesini sa¤lamaktad›r. en büyük ifltirakidir. Tekfen Taahhüt Grubu’nun öne ç›kan en önemli Bugüne kadar yurtd›fl›nda gerçeklefltirdi¤i projelerin özelliklerinden biri, müflterilerine genifl bir toplam de¤eri 3 milyar ABD dolar›n› aflan Tekfen Taahhüt faaliyet alan›n› kapsayacak flekilde EPC Grubu, halen çal›flmalar›n›n %95’lik k›sm›n› Bulgaristan, (Engineering-Procurement-Construction) Azerbaycan, Kazakistan, Kuveyt, Katar, Suudi Arabistan, müteahhitli¤inin her üç aya¤›nda da çözüm Umman, Libya ve Fas gibi ülkelerde sürdürmektedir. Tüm sunabilmesi ve kompleks projelerde dahi faaliyetlerinde önemle takip etti¤i ifl sa¤l›¤›, emniyet ve mühendislik-tedarik-inflaat süreçlerinin çevre (SEÇ) politikalar›, grubun uluslararas› platformlarda tamam›n› kapsayan anahtar teslim projelere örnek gösterilen bir kurulufl haline gelmesini sa¤lam›flt›r. imza atabilmesidir. Grubun genifl ifl Son befl y›l içerisinde Azerbaycan, Kazakistan ve deneyimi, kara ve deniz terminalleri, deniz Ceyhan/Adana’da üst üste “kazas›zl›k” rekorlar›na imza platformlar›, tank çiftlikleri, boru hatlar›, atan Tekfen Taahhüt Grubu, zorluk derecesi çok yüksek petrol rafinerileri, pompa istasyonlar›, enerji projelerde dahi, tan›nm›fl uluslararas› flirketlerin gözünde santralleri, otoyol, metro, köprü ve tünel güvenilir ve aranan bir ifl orta¤› konumundad›r. inflaatlar›, telekomünikasyon sistemleri, PCWU Topside denize kavufltu. CTS tesislerinde üretilen 13.500 ton a¤›rl›¤›ndaki PCWU Topside, 2007 Eylül’ünde tamamlanarak Hazar Denizi üzerindeki yerine nakledildi. 20 SAMIR Rafinerisi Muhammediye, Fas 21 > 2007’ye genel bak›fl > Dünyada: Dünya ekonomisi 2007 y›l›nda beklenmedik inflaatlar›nda %50 düflüfl yaflanmas›na ra¤men, yüksek sorunlarla karfl› karfl›ya kalm›fl ve öngörülen seyreden petrol fiyatlar›n›n da etkisiyle, 2007 y›l›nda büyümeyi gösterememifltir. Y›la damgas›n› dünyadaki inflaat sektörü h›zl› büyümesini sürdürmüfltür. vuran bafll›ca olaylar, ABD’de mortgage sektöründe geri dönmeyen krediler Günümüzde küresel inflaat sektörünün büyüklük olarak milli sorununun yol açt›¤› likidite krizi, kredi has›lalar toplam›n›n %8’ine ulaflt›¤› ve y›ll›k üretim de¤erinin piyasas›ndaki daralma, de¤er kaybeden 3,5 trilyon dolar› aflt›¤› tahmin edilmektedir. Sanayi üretimi dolar›n dünya mali piyasalar›nda yol açt›¤› say›lan inflaat sektörünün toplam sanayi istihdam›ndaki istikrars›zl›k ve tüm bunlar›n küresel pay›n›n ise %30 civar›nda oldu¤u hesaplanmaktad›r. ekonomide yaratt›¤› tedirginlik olmufltur. Sektörün her y›l gösterdi¤i yaklafl›k %5’lik büyüme h›z›n›n önümüzdeki en az 10 y›l boyunca sürmesi beklenmektedir. Bu geliflmelerin ard›ndan, 2003’ten bu yana dünya ekonomisinde yaflanmakta olan > Türkiye’de: balay›n›n sona erdi¤ine dair yorumlar Türkiye ekonomisinde son 6 y›ldan beri devam etmekte yap›l›rken, 2006 y›l›ndaki %6,2’lik büyüme olan büyüme 2007 y›l›nda da devam etmifl ve Türk liras› h›z› da yaklafl›k bir puanl›k gerilemeye yabanc› paralar karfl›s›ndaki güçlü konumunu korumufltur. u¤ram›flt›r. Bu süre içerisinde belirgin bir istikrar kazanan ekonominin öncülü¤ünü, eskiden oldu¤u gibi büyük oranda inflaat ve ABD ve Bat› Avrupa ekonomilerindeki sanayi sektörleri yapm›flt›r. Türkiye’deki h›zl› nüfus art›fl› duraklama tehlikesine karfl›n, dünya ve depreme dayan›kl› konutlara duyulan ihtiyaç nedeniyle ekonomisinin yükselen y›ld›zlar› olarak dikkat konut sektörü, y›l içinde yaflanan inifl ç›k›fllara ra¤men çeken Çin ve Hindistan gibi ülkeler 2007’de 2007’de büyümesini sürdürmüfltür. Ancak kamu sektörüne de lokomotif rollerini sürdürmüfllerdir. Dünya ait büyük altyap› yat›r›mlar›n›n 2008 ve sonras›na sarkmas› ekonomisindeki büyümenin baflrol oyuncusu beklenmektedir. Özellikle altyap›, enerji ve ulafl›m yine inflaat sektörü olmufltur. Amerika’da konular›nda önemli projelerin hayata geçirilece¤i bu dönem, kriz nedeniyle bir y›l içinde yeni ev inflaat ve taahhüt firmalar›na önemli f›rsatlar sunacakt›r. Ras Laffan-Mesaieed Etan Boru Hatt›, Katar Dünyan›n çeli¤i Ceyhan’dan yola ç›k›yor. Fas’taki SAMIR ve Suudi Arabistan’daki Rabigh rafinerileri, Azerbaycan’daki Sangaçal Kara Terminali, Bursa’daki hafif rayl› metro köprüsü, ‹skenderun-‹sdemir Demir Çelik Fabrikas› Elektrik Santral› kazan binas› ve Bulgaristan Maritza Elektrik Santral› türbin binas›, Ceyhan Çelik ‹malat Atölyesi’nin 2007 y›l›nda hizmet verdi¤i projelerden baz›lar›. 22 Ham Petrol ‹hraç Terminali Geniflletme Projesi Ahmadi, Kuveyt 23 > 2007 y›l› faaliyetlerimiz > Tekfen ‹nflaat: Tekfen ‹nflaat ve Tesisat A.fi., genel olarak 2007 y›l›nda baflar›l› bir performans sergilemifl ve y›l içerisinde 2 milyar ABD dolar›n› aflan “kalan ifl miktar›” ve yeni kazas›zl›k rekorlar›yla tarihsel baflar›lara imza atm›flt›r. Her y›l ENR (Engineering News Record) taraf›ndan aç›klanan “Dünyan›n En Büyük 225 Uluslararas› Müteahhit Firmas›” listesinde Tekfen ‹nflaat’›n bir önceki y›la göre 23 basamak birden yükselerek 69. s›raya oturmas›, firman›n geliflimini ve uluslararas› platformda ulaflt›¤› yeri ortaya koyan önemli bir göstergedir. Tekfen ‹nflaat’›n ciro bak›m›ndan verimli bir y›l geçirmesinde ve “kalan ifl miktar›n›n” artmas›nda rol oynayan bafll›ca faktör, yükselen petrol fiyatlar›na ba¤l› olarak uluslararas› pazardaki proje say›s›n›n artmas› olmufltur. Petrol fiyatlar›n›n 2007 y›l›nda ortalama olarak 70 ABD dolar› seviyesinde seyretmesi, özellikle petrol üreticisi ülkelerin yeni altyap› yat›r›mlar› için ek kaynak yaratmalar›na olanak vermifltir. Söz konusu yat›r›mlar boru hatt›, rafineri ve petrol-gaz tesisleri gibi endüstriyel yap›lar›n yan› s›ra otoyol ve su da¤›t›m sistemleri gibi kamusal yat›r›mlar› da kapsamaktad›r. Petrol fiyatlar›n›n yükselmesiyle birlikte birçok ertelenmifl proje raftan indirilerek 2007 y›l›nda hayata geçirilmifltir. Bu durum, petrol ve gaz sektörünün hemen her alan›nda yeterlili¤e ve altyap› inflaatlar› konusunda genifl bir tecrübeye sahip olan Tekfen ‹nflaat’a genifl bir hareket alan› sa¤lam›fl ve ifl hacmini gelifltirme f›rsat› vermifltir. Ancak ayn› geliflme, yol açt›¤› maliyet art›fllar› bak›m›ndan baz› olumsuzluklar› da beraberinde getirmifltir. Piyasadaki yüksek talep nedeniyle artan malzeme, iflçilik ve ekipman fiyatlar›, devam etmekte olan ve bitmeye yaklaflm›fl kimi projelerdeki maliyetlerin beklenenin üzerine ç›kmas›na Bir kazas›zl›k baflar›s› daha! Kuruldu¤u günden bu yana 300’ü aflk›n projeye imza atan Tekfen ‹nflaat, kazas›zl›k alan›ndaki baflar›lar›na bir yenisini ekleyerek 17 Aral›k 2007 itibariyle Kazakistan’daki Kaflagan flantiyesinde kazas›z 23 milyon adam-saate ulaflt›. 2006 y›l›nda BTC Boru Hatt› Projesi’nin Ceyhan aya¤›nda 10 milyon, Sangaçal aya¤›nda ise 28 milyon kazas›z çal›flma saatine ulaflarak tüm dünyada dikkatleri üzerine çeken Tekfen Taahhüt Grubu, ayn› y›l içinde Uluslararas› Boru Hatt› Müteahhitleri Birli¤i taraf›ndan “‹fl Güvenli¤i Ödülü”ne lay›k görülmüfltü. SEÇ (Sa¤l›k, Emniyet ve Çevre) politikalar› çerçevesinde ifl güvenli¤ine verdi¤i önemin yan› s›ra faaliyetleri s›ras›nda ortaya ç›kabilecek çevresel risklere karfl› da büyük bir hassasiyetle yaklaflan Tekfen Taahhüt Grubu, bu yöndeki çal›flmalar›n› “OHSAS 18001:1999 ‹fl Sa¤l›¤› ve Güvenli¤i”, “ISO 9001:2000 Kalite Yönetimi” ve “ISO 14001:2004 Çevre Yönetimi” sistemlerinin entegrasyonundan oluflan Toplam Kalite Yönetim Sistemi ile desteklemektedir. fiirket içerisinde yayg›n olarak sürdürülen e¤itim programlar› sayesinde personelin bu sisteme uyum göstermeleri sa¤lanmakta ve çal›flanlar›n bizzat kat›l›mlar› yoluyla sistemin süreklili¤i garanti alt›na al›nmaktad›r. Tekfen Taahhüt Grubu’nun 2007 y›l›nda 47,4 milyon adam-saatlik çal›flma süresinin yaklafl›k 480 bin saatini e¤itime ay›rm›fl olmas›, bu konuya verilen önemin bir göstergesidir. Ayr›ca 2007 y›l›nda Tekfen ‹nflaat’›n emniyete yönelik yay›nlar›na iki yeni eklemeyle “Güvenli Yük Kald›rma El Kitab›” ve “Güvenli Yük Donan›m El Kitab›” yay›mlanm›fl ve flantiyelere da¤›t›lm›flt›r. Kaynakç›lara yönelik e¤itim kitab›n›n haz›rlanmas›na halen devam edilmektedir. Tekfen fark› ifl güvenli¤inde de ortaya ç›k›yor. Sa¤l›k, Emniyet ve Çevre politikalar› çerçevesinde ifl güvenli¤ine verdi¤i önem ve gösterdi¤i titizlik, Tekfen’in uluslararas› müteahhitlik pazar›nda dünyan›n en büyük iflverenlerinin tercih etti¤i kurulufl olmas›n› sa¤layan bafll›ca faktörlerden biri. 24 Gaziantep-Birecik Otoyolu Türkiye 25 yol açm›fl ve söz konusu projelerde arzu edilen kârl›l›k sa¤lanamam›flt›r. Buna ra¤men 2007 y›l›n›n yeni ifl bulma konusunda getirdi¤i avantajlar, bu olumsuz etkinin bertaraf edilmesine olanak vermifltir. Tekfen ‹nflaat’›n uluslararas› alanda sahip oldu¤u itibar, ifl emniyetine verdi¤i önem ve yüksek bilgi-tecrübe seviyesi, birçok iflveren taraf›ndan müteahhit firma olarak tercih edilmesini sa¤lam›flt›r. 2007 y›l›nda imza at›lan Katar’daki 94 km’lik Kuzey Yolu Otoyolu Projesi ve Suudi Arabistan’daki Khurais Petrol Sahas› Gelifltirme Projesi ile Ma’aden Gübre Fabrikas› Fosforik Asit Tesisleri Projesi, Tekfen’in “kalan ifl miktar›n›” y›l içinde önemli ölçüde yükselten yeni projeler olmufltur. Tekfen Taahhüt Grubu’nun 2007 cirosunda yurtd›fl› faaliyetlerin oran› bir önceki y›la göre art›fl göstererek %95 seviyesine ulaflm›flt›r. Projeler daha önceki y›llarda oldu¤u gibi üç ana bölgede (Hazar Bölgesi, Ortado¤u ve Kuzey Afrika) yo¤unlaflm›flt›r. Bulgaristan, Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan, Kuveyt, Katar, Suudi Arabistan, Umman, Libya ve Fas, Tekfen Taahhüt Grubu’nun 2007’de fiilen proje gerçeklefltirdi¤i ülkelerdir. Hazar Bölgesi Tekfen ‹nflaat’›n uzun y›llard›r faaliyet gösterdi¤i Azerbaycan’da, sundu¤u f›rsatlar itibariyle Hazar Bölgesi iki ana çal›flma alan›ndan biri olmay› sürdürmektedir. Tekfen ‹nflaat, Sangaçal Terminali’ndeki çal›flmalar›n› 2007 y›l›nda da sürdürmüfl ve ACG (Azeri-Ç›rak-Güneflli) Projesi’nin 3. faz ifllerini tamamlam›flt›r. CTS çelik imalat tesislerimizde infla edilen ikinci deniz platformu eylül ay›nda tamamlanarak denize indirilmifl ve gaz sahas›na tafl›nm›flt›r. Daha önce Bakû-Tiflis-Ceyhan (BTC) Ham Petrol Boru Hatt›’n›n iki ucundaki terminallerin yap›m›n› baflar›yla tamamlayan Tekfen ‹nflaat, boru hatt›n›n kapasite art›r›m›yla ilgili olarak 2007 y›l›nda BP taraf›ndan göreve ça¤r›lm›flt›r. Bu projeyle, boru hatt›ndaki tafl›ma kapasitesinin %20 oran›nda art›r›lmas›n› hedeflemektedir. Projenin ilk etab› Posof, Erzurum, Erzincan ve Sivas’taki BTC Boru Hatt› Pompa ‹stasyonlar›’n›n DRA depolama ve enjeksiyon ünitelerinin temelleri, yollar› ve yeralt› tesislerinin inflaat ifllerini kapsamaktad›r. Bulgaristan’a enerji takviyesi geliyor. Detay mühendislik, malzeme, ekipman temini ve inflaat iflleri Tekfen ‹nflaat taraf›ndan üstlenilen Maritza East-1 Termik Santrali (ME1)’in inflas› 2007’de de sorunsuz devam etti. Santral Bulgaristan’›n enerji ihtiyac›n›n büyük bölümünü karfl›layacak. 26 Ayr›ca ayn› proje kapsam›nda Azerbaycan’daki bir nehir geçiflinin yenilenmesi ifli de Azfen taraf›ndan gerçeklefltirilecektir. Tekfen Taahhüt Grubu’nun Hazar bölgesindeki ikinci önemli çal›flma alan›n› oluflturan Kazakistan ise, son y›llarda iflçilik ve malzeme maliyetlerinde yaflanan büyük art›fllara ra¤men yüksek potansiyelini korumaktad›r. Petrol ve do¤algaz d›fl›ndaki altyap› yat›r›mlar›yla da dikkat çeken Kazakistan’da Tekfen’in sahip oldu¤u tesis olanaklar›, ülkede gündeme gelmesi beklenen yeni projeler aç›s›ndan firmam›za büyük bir avantaj sa¤lamaktad›r. 2007’de Tekfen’in Kazakistan’daki çal›flmalar›na damga vuran geliflmelerin belki de en önemlisi, halen devam etmekte olan KMW (Kashagan Main Works) Projesi’nde 23 milyon adam-saatlik yeni bir kazas›zl›k baflar›s›na ulafl›lm›fl olmas›d›r. 2005 y›l›nda bafllayan ve 2009 ortalar›nda bitmesi hedeflenen KMW Projesi, Kaflagan’dan elde edilen petrolün ifllenmesini amaçlamaktad›r. Yaklafl›k 400 milyon ABD dolar› büyüklü¤ündeki proje 3.000 kifliye istihdam sa¤lamaktad›r. Kuzey Yolu Otoyolu Katar 27 Ortado¤u Tekfen ‹nflaat’›n yeni ifl olanaklar› aç›s›ndan yo¤unlaflt›¤› bölgelerin bafl›nda, son y›llarda artan petrol gelirlerine ba¤l› olarak altyap› yat›r›mlar›na büyük h›z veren Ortado¤u ülkeleri gelmektedir. Bu co¤rafyada sahip oldu¤u deneyim ve prestij, Tekfen’in iflverenlerce aranan bir müteahhit olmas›n› sa¤lamaktad›r. Tekfen ‹nflaat ve Tesisat A.fi’nin Suudi Arabistan, Kuveyt, Katar ve Umman’da sürdürdü¤ü projelerin toplam bedeli 2007 y›l›nda 1 milyar 697 milyon ABD dolar›na ulaflm›flt›r. Suudi Arabistan, Ortado¤u’da altyap› yat›r›mlar›na en fazla pay ay›ran ülkelerin bafl›nda gelmektedir. Tekfen ‹nflaat, 2007 y›l› bafllar›nda Khurais Petrol Sahas› Gelifltirme Projesi’nin 1. ve 2. Faz Mekanik ‹flleri’ni üstlenmifltir. Bedeli yaklafl›k 150 milyon ABD dolar› olan projenin ana müteahhiti ‹talyan Snamprogetti firmas›, iflvereni ise Saudi Aramco’dur. 2008 y›l› sonunda tamamlanmas› planlanan proje, a¤›rl›kla borulama prefabrikasyonu ve montaj›, boru köprüleri, yang›n suyu sistemi, türbin flare montaj› ve gaz yak›t sistemi tesislerinin inflas›ndan oluflmaktad›r. Tekfen ‹nflaat’›n Suudi Arabistan’da üstlendi¤i di¤er önemli bir proje ise bir kamu kuruluflu olan Ma’aden’in ihaleye ç›karm›fl oldu¤u gübre fabrikas› fosforik asit tesisidir. Frans›z Litwin firmas›yla birlikte al›nan projede Tekfen ‹nflaat, tesisin tüm inflas›n› 189,8 milyon ABD dolar› bedelle üstlenmifltir. 2006 y›l›nda Suudi Arabistan’da Petrorabigh Rafinerisi Gelifltirmesi Projesi kapsam›nda al›nan UOU (Utilities Offsites and Umbrella) ve UO1 “tesis d›fl› iflleri” kapsayan projeler 2007 y›l›nda iflgücü teminindeki s›k›nt›lara ra¤men baflar›yla devam etmifltir. Kuveyt petrolü tanklar› doldurdu. Kuveyt’in Ahmadi bölgesinde, her biri 618.000 varil kapasiteli 8 adet ham petrol tank›n›n inflas› 2007 içerisinde tamamland›. 28 Katar, zengin do¤algaz kaynaklar›yla bölgenin en fazla ifl imkân› sunan ülkelerinden bir di¤eridir. Dünyan›n bilinen toplam do¤algaz rezervlerinin yüzde 9,2’sine sahip olan ülke, üretim kapasitesini art›rmak için yapt›¤› endüstriyel yat›r›mlar ve 2016 Olimpiyat Oyunlar›’na adayl›k çerçevesinde baflkent Doha’da bafllat›lan gayrimenkul projeleri dolay›s›yla müteahhitlik sektörü için büyük bir potansiyel oluflturmaktad›r. Katar’daki ifl imkânlar› Tekfen Taahhüt Grubu için de bu ülkedeki faaliyetlerini gelifltirme olana¤› sunmaktad›r. Tekfen’in 2005 y›l›nda yap›m›na bafllad›¤› 137 km’lik Ras Laffan-Mesaieed Etan Boru Hatt›’n›n inflas› 2007 y›l›nda tamamlanm›flt›r. Umm Bab-Mesaieed aras›nda yap›m› devam eden petrol boru hatt› projesi de kapsam art›fl› ile 57,5 milyon ABD dolar›na ulaflm›flt›r. Projenin May›s 2009 tarihinde tamamlanmas› hedeflenmektedir. Bunlar›n d›fl›nda 2007 y›l› içerisinde Tekfen ‹nflaat ile Katar devlet yol inflaat firmas› Ashghal aras›nda 94 km’lik Kuzey Yolu Otoyolu inflas› için 598 milyon ABD dolarl›k bir anlaflma imzalanm›flt›r. 30 ay içerisinde tamamlanmas› planlanan ve üzerinde 30 adet köprü/kavflak infla edilecek olan 4 fleritli otoyol, Katar’›n en yo¤un sanayi bölgesinin bulundu¤u kuzey sahilini ülkenin iç kesimlerine ba¤layacakt›r. Tekfen Taahhüt Grubu’nun bölgedeki di¤er ülkelerde üstlendi¤i projelere 2007 y›l›nda sorunsuz bir flekilde devam edilmifltir. Kuveyt’te 2005 y›l›nda yap›m›na bafllanan depolama tanklar› 2007’de petrol kabulüne haz›r hale gelmifl olup, 2008 bafl›nda iflletmeye al›nacakt›r. Umman’daki 234 km’lik gaz ve petrol boru hatt›n›n çal›flmalar› 2007 boyunca sürmüfltür. 2008 ortalar›nda tamamlanmas› planlanan bu proje, boru tesliminin gecikmesi nedeniyle 2009 y›l›na sarkacakt›r. Rabigh Rafinerisi Suudi Arabistan 29 Maritza East-1 Termik Santral ‹nflaat› Bulgaristan 00 00 Globalleflme yolunda daha etkili bir organizasyon Tekfen Taahhüt Grubu’nun son y›llarda bir yandan düzenli olarak ifl hacmini geniflletirken bir yandan da çal›flt›¤› co¤rafya itibariyle etkinliklerini çok daha genifl bir alana yaymas›, özellikle insan kaynaklar› ve yönetim konular›nda yeni stratejiler gelifltirmesini zorunlu k›lm›flt›r. Grubun ifl hacmini daha da gelifltirmesinin önündeki en ciddi darbo¤az, gerekli kalifiye iflgücünün ve yurtd›fl›nda proje gerçeklefltirme yeterlili¤ine sahip yöneticilerin teminidir. Merkeziyetçi bir yönetim yap›s›ndan yayg›n bir yönetim yap›s›na geçiflin temelleri, 2005 y›l›nda projelerin lokasyonlar›na göre gruplanarak, genel müdür yard›mc›s› seviyesindeki bölgesel yönetimlere ba¤lanmas›yla at›lm›flt›r. 2007 y›l› ortalar›nda ayn› anda 10 ülkede faaliyet gösteren Tekfen ‹nflaat’›n devam etmekte olan projeler itibariyle 2 milyar ABD dolar›n›n üzerinde bir ifl hacmine ulaflmas›, bölgesel yönetim modelinin revize edilerek daha da gelifltirilmesine olanak sa¤lam›flt›r. Bu çerçevede büyük ifl potansiyeli sunan Suudi Arabistan ayr› bir yönetim merkezi haline getirilmifl ve daha önce 3 olan bölge say›s› Kuzey Afrika, Hazar Bölgesi, Ortado¤u ve Suudi Arabistan’› kapsayacak biçimde 4’e yükseltilmifltir. Ayr›ca orta kademeli yönetim kadrosu bir üst dereceye terfi ettirilerek yönetim a¤› geniflletilmifltir. Bu at›l›mlarla yönetim darbo¤az›n›n afl›lmas› ve Tekfen ‹nflaat’›n önümüzdeki y›llarda daha fazla say›da projeyi ayn› anda yönetebilir hale gelmesi hedeflenmektedir. Bu genifl co¤rafya üzerindeki iç kontrol mekanizmalar›n› güçlendirmek, düzenli rapor teminini sa¤lamak ve karar verme yetkinli¤ini art›rmak amac›yla 2005 y›l›nda bafllat›lan Oracle E-‹fl Yönetim Sistemi projesi, 2007 y›l›nda yeni modüllerin devreye al›nmas› ve mevcut modüllerin yeni lokasyonlarda yayg›nlaflt›r›lmas› ile daha da etkin hale getirilmifltir. ‹fl süreçlerini entegre kurumsal uygulamalar platformuna tafl›may› hedefleyen bu projede bugün itibariyle yaklafl›k 20 proje ve idari lokasyon, 6.800 makine ve ekipman, 24.000 malzeme, 5.000 tedarikçi ve müflteri, 15.000 çal›flan Oracle E-‹fl Yönetimi Sistemi üzerinden takip edilmektedir. Mevcut kapsam› ile proje, dünya ölçe¤inde bir kurumsal uygulama örne¤i haline gelmifltir. Do¤u Avrupa Tekfen Taahhüt Grubu’nun Bulgaristan’da May›s 2006 tarihinde anlaflmas›n› imzalad›¤› Maritza East-1 Termik Santrali’nin (ME1) inflas›na 2007 y›l›nda sorunsuz bir flekilde devam edilmifltir. Tekfen’in detay mühendislik, malzeme/ekipman temini ve inflaat ifllerini üstlendi¤i projenin 2009 y›l› ortalar›nda tamamlanmas› planlanmaktad›r. Dünyan›n en büyük insan yap›m› su yolu. Büyük Sahra çölünün alt›ndaki su kaynaklar› 1953 y›l›nda, çöldeki petrol araflt›rmalar› s›ras›nda keflfedilmiflti. 2000 metre derinlikteki son buzul ça¤›ndan kalma su rezervleri, Tekfen’in infla etmekte oldu¤u, her biri 4,5 metre çap›nda, 80 ton a¤›rl›¤›nda borulardan oluflacak 383 km’lik dev bir su hatt›yla çölden flehirlere tafl›nacak. 33 Kuzey Afrika Büyük çapl› birçok altyap› yat›r›m›n›n sürmekte oldu¤u Kuzey Afrika ülkeleri, Tekfen Taahhüt Grubu’na yeni bir pazar olarak önemli ifl potansiyeli sunmaktad›r. Örne¤in Libya’da yap›m›na bafllanan bir hattan oluflmakta ve bu hatt›n 2011 y›l› sonuna kadar “Great Man Made River” (Büyük Yapay tamamlanmas› planlanmaktad›r. Nehir) projesinin Tekfen taraf›ndan üstlenilen Al Kufra-Tazerbo bölümü, 500 Di¤er taraftan anlaflmas› 2004 y›l›nda imzalanan Fas milyon ABD dolar›na ulaflan mukavele Otoyolu 2007’de tamamlanarak teslim edilmifltir. Ancak bedeliyle Türk firmalar›n›n Libya’da dünyadaki taahhüt sektöründe yaflanan s›k›fl›kl›¤›n bugüne kadar ald›¤› en büyük taahhüt neden oldu¤u malzeme fiyatlar›ndaki ola¤anüstü art›fl, ifllerinden biridir. Büyük Sahra Çölü’ndeki bu projenin zarar ile nihayetlendirilmesine yol açm›flt›r. buzul ça¤›ndan kalma yeralt› sular›n›n Tekfen’in Fas’ta infla etti¤i projelerden bir di¤eri olan günlük yaflamda ve tar›mda kullan›lmak SAMIR Rafinerisi’ndeki modernizasyon çal›flmalar› 2007 üzere boru hatlar›yla Akdeniz sahilindeki y›l›nda sorunsuz bir flekilde devam etmifltir. Tekfen’in büyük flehirlere ulaflt›r›lmas›n› hedefleyen 2005 y›l›nda ‹talyan Snamprogetti firmas›yla birlikte projeye Tekfen’in kat›l›m› 2006 y›l›nda ihalesini kazand›¤› 640 milyon dolar bedelli SAMIR gerçekleflmifl ve 2007 y›l›nda çal›flmalara Rafinerisi projesinin önemli bölümünün 2008 y›l› sonuna bafllanm›flt›r. Tekfen-TML ortakl›¤›n›n kadar tamamlanmas› hedeflenmektedir. üstlendi¤i bölüm 380 km uzunlu¤undaki Türkiye Ülkemizdeki taahhüt sektörünün 2007’de büyük altyap› yat›r›mlar› bak›m›ndan k›s›r bir y›l geçirmesi, Tekfen Taahhüt Grubu’nun Türkiye’deki faaliyetlerinin de s›n›rl› kalmas›na ve takip etti¤i ifllerin ço¤unlukla önceki y›llardan kalan projelerin devam› niteli¤inde olmas›na yol açm›flt›r. Bu projelerden ilki olan Karadeniz devam etmifltir. Bursa’da Siemens’le birlikte sürdürülen Sahil Otoyolu’nun Perflembe-Bolaman “BursaRay” hafif rayl› tafl›ma sistemi 2007 y›l› içerisinde aras›ndaki bölümü 2007’de tamamlanarak baflar›yla bitirilerek teslim edilmifltir. teslim edilmifltir. Nurol-Tekfen-Yüksel ortakl›¤›nda gerçeklefltirilen ve mevcut Tekfen ‹nflaat’›n 2007 y›l›nda Türkiye’deki projelerden 42 kilometrelik yolu 15 kilometre k›saltarak elde etti¤i ciro, toplam ifl hacminin %5’i civar›ndad›r. seyahat süresini üçte birine indiren Ancak grubun yurtiçi faaliyetlerini art›rma yönünde Bolaman-Perflembe bölümü, 5 ayr› geçti¤imiz y›llarda ald›¤› stratejik karar halen geçerlili¤ini tünel ve çok say›da viyadük inflaat›n› korumaktad›r. Tekfen ‹nflaat’›n, hükümet program›na kapsamaktad›r. Di¤er taraftan Tarsus- göre 2008 y›l›nda yap-ifllet-devret modeliyle gündeme Adana-Gaziantep (TAG) Otoyolu’nun gelmesi beklenen büyük ulafl›m projelerinin yan› s›ra Gaziantep-Birecik ve Adana-Pozant› enerji ve rafineri projelerinden de pay alarak yurtiçindeki ba¤lant›lar›ndaki çal›flmalar y›l boyunca varl›¤›n› güçlendirmesi beklenmektedir. Karadeniz Sahil Otoyolu tamamland›. Türkiye’nin en büyük otoyol projesi olan TAG Otoyolu’nu baflar›yla gerçeklefltiren Tekfen, Karadeniz Sahil Otoyolu projesinin de en zor k›sm› olan Perflembe-Bolaman aras›n› çok say›da tünel ve viyadük infla ederek tamamlad›. 34 Büyük Yapay Nehir Al Kufra - Tazerbo Su ‹letim Sistemi Projesi Libya 35 Bursaray Hafif Rayl› Sistem Bursa, Türkiye 36 > Tekfen Mühendislik: Tekfen Grubu’nun dan›flmanl›k ve proje denetim hizmetleri alan›nda sahip oldu¤u deneyim ve bilgi birikimini tek bir çat› alt›nda toplamak amac›yla 1984 y›l›nda kurulan Tekfen Mühendislik A.fi., son y›llarda özellikle yurtd›fl›nda gerçeklefltirdi¤i projelerle önemli bir deneyim kazanm›fl ve yeterlilik itibar›yla Türkiye’de ayr›cal›kl› bir konum elde etmifltir. Bu anlamda en son Fas’ta gerçeklefltirilen SAMIR Rafinerisi Projesi ile Kuveyt’te tamamlanan tank sahas› ve terminal projeleri, Tekfen Mühendislik için EPC çal›flmalar›na yönelik olarak önemli birer referans niteli¤indedir. Yukar›daki projelere ek olarak 2007 y›l› içinde Suudi Arabistan’da Rabigh Rafinerisi Projesi kapsam›ndaki tüm çelik yap›lar›n detay mühendislik çal›flmalar› baflar› ile tamamlanm›fl ve Bulgaristan’da Alstom firmas› ile birlikte yürütülen Maritza East-1 Termik Santrali Projesi tamamlanma aflamas›na gelmifltir. Libya’da yap›m›na bafllanan “Great Man Made River” projesinin mühendislik hizmetleri de Tekfen Mühendislik taraf›ndan üstlenilmifltir. Tekfen Mühendislik, ‹stanbul’da yap›m›na devam edilen 855 milyon ABD dolar› bedelli 22 km uzunluktaki metro hatt›n›n proje ve inflaat kontrollü¤ünü ‹ETT ad›na sürdürmektedir. Bu projede tüneller Türkiye’de ilk kez ön bas›nçl› tünel açma makineleriyle aç›lmakta olup, 2007 sonu itibar›yla %40 ilerlemeye ulafl›lm›flt›r. ‹stanbul’da toplam 2,2 milyar ABD dolar› yat›r›m bedelli toplam 51 km uzunlu¤undaki yeni metro hatlar›ndan Yenikap›-Bak›rköy aras›ndaki 31 km’lik k›sm›n projeleri tamamlanarak inflaat ihalesine ç›k›lmak üzere ‹stanbul Büyükflehir Belediyesi’ne teslim edilmifltir. Kalan projelere devam edilmektedir. Söz konusu metro projeleri kapsam›nda toplam 45 adet istasyon, 44.918 m çift hat tünel, 2.762 m aç-kapa, 1.679 m istinatl› yarma ve dolgu, 3.466 m viyadük ve 1.694 m hemzemin hat yap›s› bulunmaktad›r. Ayr›ca 2007 y›l› içerisinde Bursa Metrosu ve Adana-Pozant› viyadükleri uygulama projesi iflleri tamamlanm›fl, TAG Otoyolu üzerinden Adana’ya ba¤lant› sa¤layacak köprülü kavflak projesi ile ‹stanbul Bo¤az› Karayolu Tüp Geçifli’nin ihale projelerinin haz›rlanmas› ifllerine de bafllanm›flt›r. Tekfen Mühendislik’in özellikle petrol terminal sahalar›, gübre ve rafinaj sektörlerine yönelik proses/otomasyon konular›nda kadrolar›n› güçlendirme ve tedarik (procurement) alan›ndaki yetkinli¤ini art›rma çal›flmalar› yo¤un olarak devam etmektedir. Tekfen ‹nflaat’›n deste¤i Tekfen Mühendislik. Kadrosunda yer alan 200’ü aflk›n mühendisiyle Tekfen Mühendislik bugün Türkiye’nin en büyük mühendislik kuruluflu. Tekfen Mühendislik Tekfen ‹nflaat’a anahtar teslim (EPC) müteahhitli¤i gerçeklefltirirken en önemli deste¤i sa¤l›yor. 37 > Fabrikalar: Tekfen ‹malat Tekfen’in 1970’li y›llar›n bafl›nda giderek artan çelik üretim ve montaj ifllerine cevap vermek üzere kurulmufl olan Tekfen ‹malat ve Mühendislik A.fi., Derince’deki fabrikas›nda özellikle petrol, petrokimya, kimya ve gübre endüstrileri ile gaz, demir-çelik tesisleri ve kuvvet santralleri gibi endüstriyel tesislere yönelik olarak uluslararas› standartlarda mühendislik, imalat ve montaj hizmetleri vermektedir. Tekfen ‹malat, 2007 y›l›nda gerek yurtiçine, küresi siparifli al›nm›flt›r. Nuh Yap› için taahhüt edilen 3 m gerekse yurtd›fl›na yönelik olarak çok say›da çap›nda ve 47 m uzunluktaki 6 adet otoklav ile Kardemir bas›nçl› kap, ›s› eflanjörü ve küresel tank için taahhüt edilen 4 adet oksijen tank›, 2008 y›l›n›n ilk üretimi gerçeklefltirmifl, ayr›ca 2008 y›l› için aylar›nda teslim edilecektir. önemli ifl ba¤lant›lar› yapm›flt›r. Tamamlanan ifller aras›nda Tüprafl ‹zmir Rafinerisi için 2007 y›l›nda yurtd›fl›na gönderilmek üzere gerçeklefltirilen gerçeklefltirilen reaktör ve eflanjör iflleri ile, ifller aras›nda Kazakistan, Rusya ve Suudi Arabistan için ‹zmit ve K›r›kkale rafinerileri için imal edilen üretilen bas›nçl› kaplar ile Senegal’e ihraç edilen küresel bas›nçl› kap ve eflanjörler say›labilir. Ayr›ca tank say›labilir. 2008 y›l› için yurtd›fl›ndan yeni siparifller Aygaz Yar›mca tesisi için 2 adet 5.000 m3 alan Tekfen ‹malat, artan ifl hacmi ve a¤›r ekipman propan küresi imalat ve montaj ifli taleplerine ba¤l› olarak üretim kapasitesini art›rmaya karar tamamlanm›fl ve 2008 y›l›nda kurulmak vermifltir. Bu do¤rultuda 2008 y›l›nda Derince fabrikas›nda üzere Dörtyol tesisi için 2 adet propan küresi, 2.700 m2 kapal› alana sahip ilave bir imalat holü infla Akpetgaz Samsun tesisi için de 1 adet LPG edilecektir. Tekfen Ceyhan Çelik Yap› ‹malat Atölyesi Tekfen ‹nflaat’›n Türkiye’de gerçeklefltirdi¤i taahhüt ifllerinin yan› s›ra Ortado¤u, Kuzey Afrika ve Hazar Bölgesi’ndeki inflaat faaliyetlerinin çelik konstrüksiyon ihtiyaçlar›na destek vermek amac›yla kurulan Ceyhan Çelik Yap› ‹malat Atölyesi, y›lda 25.000 ton üretim yapabilecek kapasiteye sahiptir. Modern bir donan›mla faaliyet gösteren atölyede 2007 y›l›nda 17.500 ton üretim gerçeklefltirilmifltir. Fas’taki SAMIR ve Suudi Arabistan’daki planlama, e¤itim ve teknik destek ihtiyaçlar›na da yan›t Rabigh rafinerileri, Azerbaycan’daki veren kurulufl, 2007 y›l›nda bu çal›flmalar›na ek olarak Sangaçal Kara Terminali, Bursa’daki hafif Suudi Arabistan’daki Khurais projesinde imalat› bizzat rayl› metro köprüsü, ‹skenderun-‹sdemir üstlenerek portföyüne yeni bir hizmet eklemifltir. Demir Çelik Fabrikas› Elektrik Santral› kazan binas› ve Bulgaristan Maritza Elektrik Ayr›ca mevcut Kaynakç› Okulu’na 2007’de yap›lan ilave Santral› türbin binas›, Ceyhan Çelik ‹malat ile sürekli e¤itime geçilmifl ve y›l içinde flantiyelere Atölyesi’nin 2007 y›l›nda hizmet verdi¤i uluslararas› sertifikaya sahip 250 kaynakç› gönderilmifltir. projelerden baz›lar›d›r. Bugüne kadar Okulda ayn› zamanda yetiflmifl usta kaynakç› s›navlar› üretim faaliyetlerinin yan› s›ra flantiyelerin yap›lmaya devam edilmektedir. Ceyhan Çelik Türkiye’ye kaynakç› yetifltiriyor. Ceyhan Çelik Atölyesi kaynakç› okuluyla kendi sahas›nda Türkiye’nin yetiflmifl mavi yakal› ifl gücü ihtiyac›n›n önemli bir bölümünü karfl›l›yor. Her y›l yüzlerce kaynakç› mezun eden okul s›navlar› baflar›yla geçenleri do¤rudan projelere göndererek istihdama da katk›da bulunuyor. 38 Tekfen Bay›l Çelik Yap› ‹malat Tesisi, Bakû-Azerbaycan Tekfen’in Hazar bölgesindeki projeleri için ihtiyaç duyulan çelik aksam ve konstrüksiyonlar› üreten Cenub Tikinti Servis (CTS) tesisleri, özellikle petrol platformlar› ve deniz üstü tesisleri alan›nda yetkinleflmifl iki ayr› üretim biriminden oluflmaktad›r. Tesisin uluslararas› standartlardaki kapal› ve aç›k üretim Üretimine Mart 2005’te bafllanan ve Amec- alanlar›nda endüstriyel kullan›ma yönelik her türlü imalat Tekfen-Azfen konsorsiyumu taraf›ndan ve montaj ifllemleri gerçeklefltirilebilmektedir. Ayr›ca hayata geçirilen “PCWU Topside” projesinin tesisin sahip oldu¤u derin r›ht›m büyük ölçekli platform on-shore k›sm› 19 Eylül 2007 tarihinde ve tankerlerin yanaflmas›na uygun oldu¤undan, denizle baflar›yla tamamlanm›fl ve platform iliflkili her türlü imalat ve bak›m ifllemlerinin yap›lmas›na yüzdürülerek yerine tafl›nm›flt›r. Bu proje izin vermektedir. süresince y›ll›k 7.000 ton çelik ve 2.000 ton boru imalat kapasitesine sahip olan CTS CTS tesislerinde y›l içerisinde üretimi tamamlanarak tesisleri tam kapasite kullan›lm›flt›r. devreye al›nan tesisler aras›nda “Sangachal - Produced Water Load / Unload Terminal” projesi önemli bir yer PCWU projesinin bitmesinin ard›ndan tutmaktad›r. Bu proje, CTS tesislerinin BP taraf›ndan talep bafllayan ve deniz taraf›ndaki tesislerde edilen yüksek kalite ve güvenlik standartlar›n› sorunsuz Azfen taraf›ndan imal edilmekte olan bir flekilde karfl›layabilece¤ini göstermesi ve BP’nin onayl› “Fabrication of Off-shore Jackets” firmalar› aras›na kat›lmas› aç›s›ndan önem arz etmektedir. projesinin de 2008 y›l› sonuna kadar tamamlanmas› beklenmektedir. Çeli¤e kaynak, kayna¤a çelik. Y›ll›k 25.000 ton üretim kapasitesine sahip olan Ceyhan Çelik Atölyesi 2007 y›l›nda 17.500 ton çelik üretimi gerçeklefltirdi. 39 Karadeniz Sahil Otoyolu Perflembe - Bolaman, Türkiye 40 STRATEJ‹K YÖNEL‹M Tekfen Taahhüt Grubu, Stratejik Plan hedefleri do¤rultusunda afla¤›daki konulardaki çal›flmalar›n› sürdürecektir: Mevcut ve yeni bafllayacak projeler, daha önce oldu¤u gibi, benimsenmifl ifl ilkeleri ve SEÇ politikalar› çerçevesinde gerçeklefltirilecektir. ‹fl kalitesinin üst düzeyde tutulmas› ve projelerin ifl emniyeti standartlar› çerçevesinde kazas›z bir flekilde sürdürülmesi birincil önceliklerdir. EPC müteahhitli¤inin mühendislik, tedarik ve inflaat unsurlar›n› bir arada bar›nd›ran projelere yönelim sürdürülecek ve firman›n bu alandaki kabiliyetlerini art›rmaya yönelik çal›flmalara devam edilecektir. Halen çal›fl›lmakta olan ülkelerdeki ifl hacmini art›rmaya yönelik faaliyetlere a¤›rl›k verilecektir. Bu ülkelerde en az ciro miktar› kadar yeni ifl al›nmas› amaçlanmaktad›r. Ayr›ca k›sa-orta vadede “kalan ifl miktar›”n›n 2,5 milyar ABD dolar›, uzun vadede ise 2,5-3 milyar ABD dolar› seviyesine ç›kar›lmas› hedeflenmektedir. Verimlili¤i yükseltmeye ve kârl›l›¤› art›rmaya yönelik faaliyetler sürdürülecektir. Tekfen markas›n›n mevcut pazarlardaki güçlü ve prestijli konumunu korumaya yönelik tüm gereklilikler yerine getirilecektir. Bu kaliteyi dünya tan›yor. Bugüne kadar yurtd›fl›nda gerçeklefltirdi¤i projelerin toplam de¤eri 3 milyar ABD dolar›n› aflan Tekfen Taahhüt Grubu, halen çal›flmalar›n›n %95’lik k›sm›n› Bulgaristan, Azerbaycan, Kazakistan, Kuveyt, Katar, Suudi Arabistan, Umman, Libya ve Fas gibi ülkelerde sürdürmektedir. 41 Taahhüt Grubu Toros Tar›m Sanayi ve Ticaret A.fi. Tar›msal Sanayi Grubu Toros Terminal Servisleri ve Denizcilik A.fi. Toros Gayrimenkul Yat›r›m› A.fi. Toros Enerji Elektrik Üretimi Otoprodüktör Grubu A.fi. TAYSEB - Toros Adana Yumurtal›k Serbest Bölge Kurucusu ve ‹flleticisi A.fi. Toros Gemi Acenteli¤i ve Ticaret A.fi. Hishtil - Toros Fidecilik Sanayi ve Ticaret A.fi. TAGAfi - Türk - Arap Gübre A.fi. MESBAfi - Mersin Serbest Bölge ‹flleticisi A.fi. ASBAfi - Antalya Serbest Bölgesi Kurucu ve ‹flleticisi A.fi. Emlak Gelifltirme Grubu Di¤er Faaliyetler Sosyal Sorumluluk Kurumsal Yönetim Denetçi Raporu > Tarımsal sanayi alanındaki ilk yatırımını 1981 yılında Ceyhan’daki gübre fabrikası ile hayata geçiren ve o günden bu yana sektördeki faaliyetlerini Toros markası altında çeflitlendirerek birçok yeni ifl alanını bünyesine dahil eden Tekfen Tarımsal Sanayi Grubu, bugün ifl hacmi, pazar payı, faaliyet çeflitlili¤i ve ürün yelpazesi ile kendi alanında Türkiye’nin pazar lideridir. Grup, 2007 yılında 775 milyon YTL yıllık Grubu’nun bu bafllık altında sundu¤u di¤er hizmetlerdir. cirosu ile Tekfen Holding’in müteahhitlik hizmetlerinden sonraki en büyük faaliyet Tarım kesimiyle iliflkilerini her dönemde üst düzeyde tutmayı alanını oluflturmaktadır. ve tüketicilerle iliflkisini uzun vadeli sa¤lam temeller üzerine oturtmayı ilke edinen Tekfen Tarımsal Sanayi Grubu, tarımda Tarımsal Sanayi Grubu’nun faaliyetlerini iki verimi ve kaliteyi artırmaya yönelik olarak ilk günden itibaren ana bafllık altında toplamak mümkündür. sistemli bir çaba sergilemifltir. Do¤rudan tarımla ilgili faaliyetler altında gübre, tohum, fide, tahıl ticareti ve doku Grubun geçti¤imiz yıllarda ücretsiz olarak sundu¤u toprak kültürü teknolojisiyle tohum ve fidan üretimi analizi, danıflmanlık ve gübreleme e¤itim faaliyetlerine 2007 sayılabilir. ‹kinci bafllık ise yukarıdaki yılında bir yenisi eklenmifl ve küresel ısınmaya ba¤lı iklim faaliyetleri destekleyen di¤er ifl alanlarını de¤iflikliklerinin tarım üzerindeki etkilerine karflı kuraklı¤ın kapsamaktadır. Torba üretimi, deniz etkili oldu¤u Trakya, Ege, ‹ç Anadolu ve Akdeniz bölgelerinde, terminali iflletmecili¤i, gemi acenteli¤i ile bayi ve çiftçilerin bilinçlendirilmesi amacıyla e¤itim römorkaj ve kılavuzluk hizmetleri, serbest seminerlerine bafllanmıfltır. Tarımsal Sanayi Grubu’nun bölge iflletmecili¤i, enerji üretimi, otoyol küresel ısınma tehlikesine duyarlılı¤ını ortaya koyan bu tesisleri ve akaryakıt istasyonları iflletmesi e¤itimler, aynı zamanda grubun Türk tarımının gelifltirilmesine gibi faaliyetler, Tekfen Tarımsal Sanayi yönelik çalıflmalarına güncel bir zenginlik kazandırmıfltır. Toros Tar›m Türk çiftçisiyle el ele. Toros kuruldu¤u 1981 y›l›ndan bu yana tarımda verimi ve kaliteyi artırmaya yönelik, tohum, gübre araflt›rma, üretim ve sat›fl›ndan ücretsiz çiftçi e¤itimlerine kadar her türlü faaliyetiyle Türk çiftçisinin yüzünü güldürmeye devam ediyor. 44 Toros Terminal ‹skelesi Samsun 45 Toros Tar›m’›n sosyal sorumluluk faaliyetleri Kuruldu¤u günden bu yana her zaman çiftçinin yanında yer alan Toros Tarım, 2007 yılında da e¤itim konuları baflta olmak üzere birçok alandaki sosyal sorumluluk çalıflmalarını sürdürmüfltür. Toros Tarım, devam etmekte olan ücretsiz toprak analizi ve do¤ru gübreleme e¤itimlerinin yanında, sonbaharda bafllatılan “Sıcaklık ve Kuraklık ile Gübre Kullanımı Arasındaki ‹liflkiler” konulu e¤itim seminerleriyle ilk kez çiftçileri küresel ısınma hakkında bilgilendirmeye bafllamıfltır. Küresel ısınmaya ba¤lı iklim de¤iflikliklerinin tarım üzerindeki etkilerine karflı çiftçinin bilinçlendirilmesini ve kuraklı¤ın yol açaca¤ı zararları en aza indirmeyi amaçlayan bu e¤itimler, özellikle kuraklı¤ın etkili oldu¤u bölgelerde 2008 boyunca sürdürülecektir. Bunun dıflında Toros Tarım, Samsun fabrikasında çok amaçlı bir e¤itim merkezini kısa sürede tüm altyapısıyla birlikte hazır hale getirmifltir. Tamamıyla gönüllülük esaslı e¤itim çalıflmalarına destek amacıyla kurulan Toros Tarım Samsun E¤itim Merkezi, ilk olarak Toplum Gönüllüleri Vakfı (TOG) ile iflbirli¤i çerçevesinde Tekkeköylü ö¤rencilerin e¤itimine tahsis edilmifltir. Bu do¤rultuda 19 Mayıs Üniversitesi’nde ö¤renim gören TOG üyesi gönüllü üniversite ö¤rencileri tarafından kurslar düzenlenmekte ve liseli ö¤rencilerin üniversiteye hazırlanması sa¤lanmaktadır. Toros Tar›m’dan çocuklara e¤itim deste¤i. Toros Tar›m sosyal sorumluluk projelerine devam ediyor. Toplum Gönüllüleri Vakf› (TOG)’nin “Difl Dostu” ve Türkiye E¤itim Gönüllüleri Vakf› (TEGV)’nin “E¤itim Parklar›” projelerine sponsorluk deste¤inde bulundu. E¤itim Parklar›’nda 250 ilkö¤renim ö¤rencisi bilgisayar ve internetle tan›flt›; tiyatro, müzik, resim alanlar›nda becerilerini gelifltirdi. 46 Toros Tar›m Mersin ‹flletmesi Mersin 47 > 2007’ye genel bakıfl > Dünyada: Dünya ekonomisinin 2007 yılında özellikle Çin, Hindistan ve Endonezya gibi geliflen Asya ülkelerinin itici gücüyle, geçen yıl ile hemen hemen aynı büyüme trendini koruyarak, %4,9 büyümesi beklenmektedir (Kaynak: IMF). Petrol fiyatlarında 2006 yılında bafllayan artıfl 2007 yılında da devam etmifl ve varil fiyatları yıl içerisinde 100 ABD dolarına kadar yükselmifltir. Yüksek petrol fiyatları ve artan dünya ticaret hacmi navlun fiyatlarına etki ederek aflırı yükselmesine sebep olmufltur. Arz/talep dengesi, petrol fiyatlarının 2008’de de yüksek seyredece¤ini (varili 80 ABD doları ve üzeri) göstermektedir. Bu durum, enerji ithal eden ülkelerin, enerji fiyatlarının daha fazla yükselmesini önlemek ve enerji güvenli¤ini sa¤lamak amacıyla rüzgar, günefl, biyoyakıt ve benzeri alternatif enerji kaynaklarına yatırımlarını hızlandırmıfltır. Bilhassa biyoyakıt konusundaki geliflmeler tarım sektörünü ve dolayısıyla ona girdi sa¤layan gübre sektörünü talep ve fiyat hususlarında etkilemifltir. Ekonomik büyümenin sa¤ladı¤ı gelir artıflı, özellikle Güney Asya ülkerindeki insanların gıda tüketimi alıflkanlıklarını de¤iflime u¤ratmıfl ve tahıldan protein a¤ırlıklı beslenmeye yöneltmifltir. Bu de¤ifliklik, et üretimi için gerekli hayvan yeminde kullanılan tahıllara talebi yükseltmifltir. Hızla artan Dünyada gübreye talep art›yor. Ekilebilir alanların sınırlı olması nedeniyle, tarım ürünlerine olan talep artıflını karflılayabilmek için daha fazla gübre kullanarak birim alanda verimin yükseltilmesi zorunlu hale gelmifl ve bunun neticesinde dünyada gübreye olan talep de artmıfltır. 48 biyoyakıt üretim kapasitesinin hammadde ihtiyacı, tarım ürünlerine talebi çok daha yukarılara çıkarmıfltır. Dünyada tarım ürünleri tüketimi artarken, üretim, bölgesel kuraklıkların da etkisiyle %1 civarında gerilemifl ve dünya tahıl stok seviyesi son 30 yılın en düflük seviyesine inmifltir. Biyoyakıt üretiminin yarataca¤ı talep patlamasının fiyatları aflırı yükseltece¤i düflüncesiyle mısır ekim alanları artmıfl, bu¤day ve soya ekim alanları ise daralmıfltır. Ancak mısır fiyatları yüksek rekolte nedeniyle sadece %25 oranında artarken, bu¤day fiyatları, talebin artması, ekim alanlarının daralmasına ba¤lı olarak üretimin düflmesi ve stok seviyesinin düflük kalması sonucu yaklaflık iki katına yükselmifltir. Ekilebilir alanların sınırlı olması nedeniyle, tarım ürünlerine olan talep artıflını karflılayabilmek için daha fazla gübre kullan›larak birim alanda verimin yükseltilmesi zorunlu hale gelmifl ve bunun neticesinde gübreye olan talep de artmıfltır. Gübre arzının kısa bir sürede artırılamaması ve enerji fiyatlarına ba¤lı olarak hammadde fiyatları ve navlunların yükselmesi neticesinde gübre fiyatları hızla yükselmifl ve tedarik sıkıntıları ortaya çıkmıfltır. Uluslararası Gübre Sanayii Birli¤i (IFA) verilerine göre 2007 yılında dünya gübre tüketiminde %4,1 oranında bir artıfl beklenmektedir. Bitki besin maddeleri alanında en fazla artıfl potasta ortaya çıkmıfl, onu fosfor ve azot takip etmifltir. Toros Tar›m Ceyhan ‹flletmesi, Ceyhan > Ülkemizde: Türkiye ekonomisi 2007’de genel hatlar›yla olumlu bir manzara arz etmifl ve üst üste 6. y›l›nda da büyümesini sürdürmüfltür. Türkiye ekonomisinin 2007 yılında gerçeklefltirdi¤i büyüme fiyat artıfllarının ve spekülasyonların önüne oranının %4 civarında açıklanması beklenmektedir. geçilmeye çalıflılmıfltır. Ancak petrol Büyümenin lokomotifi olan bafllıca sektörler inflaat, mali fiyatlarına ba¤lı olarak navlun bedellerinin sektörler ve sanayidir. Tarım sektörünün ise üretimdeki ve dünyadaki hububat fiyatlarının yükselmesi azalmaya ba¤lı olarak yılı küçülmeyle tamamlaması ülkemizi de etkileyerek iç piyasadaki fiyatların beklenmektedir. 2007’de tarımsal ithalat ciddi bir artıfl öngörülenin çok üstüne çıkmasına neden göstermifl ve tarım istatistiklere göre dıfl ticaret açı¤ı veren olmufltur. Ayrıca un, niflasta ve yem sanayii bir sektör haline gelmifltir. 2007 yılında tarım sektörünü yatırımlarında izlenen geliflmeler ve besin etkileyen en önemli faktör, küresel ısınmaya ba¤lı olarak tüketimindeki artıfllar do¤rultusunda tarımsal de¤iflen iklim koflulları olmufltur. Kuraklık ve yol açtı¤ı sulama ürünlere olan talep 2007 yılında artarak yetersizlikleri nedeniyle 2007 yılında tahıl üretimi bir önceki devam etmifltir. yıla göre %15,5 oranında gerileyerek 29 milyon ton seviyesine düflmüfltür. Türkiye ‹statistik Kurumu’nun Tarımsal üretimdeki gerilemeye ba¤lı olarak verilerine göre ülke genelinde bu¤day üretimi %13,9 her ne kadar çiftçi ürün fiyatları artıfl gösterse azalmayla 17,2 milyon tona, arpa üretimi %23,5 azalmayla de, bu artıflın gübre fiyatlarındaki artıflın 7,3 milyon tona, mısır üretimi %7,2 azalmayla 3,5 milyon altında seyretmesi gübre tüketiminin tona ve pamuk üretimi %10,8 azalmayla 2,2 milyon tona azalmasına neden olmufl ve 2007 yılında gerilemifltir. gübre sektörünü olumsuz yönde etkilemifltir. Bölgesel farklılıklara ra¤men gübre tüketimi Bu durumun özellikle tahıl ve yem hammaddeleri bakımından 2007 yılında %4,1 azalmayla 5,1 milyon ton Türk tarımını daha fazla dıfla ba¤ımlı hale getirmesi mertebesine düflmüfltür. Bu gerilemeden en kaçınılmazdır. ‹thalatçı konumundaki birçok ülkede oldu¤u çok etkilenen, en pahalı gübre cinsi olması gibi Türkiye’de de gümrük vergileri hasat sezonunun nedeniyle %33’le DAP (diamonyum fosfat) ardından çok küçük oranlara ya da sıfır düzeyine düflürülerek olmufltur. 2007 yılında enflasyon %4 hedefinin üzerine çıkarak Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE) itibariyle %5,9 ve Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) itibariyle %8,4 oranında gerçekleflti. Gerçek tohumun kalitesi ortada. Tarım sektöründe kaliteli tohum kullanılması, di¤er üretim flartlarıyla birlikte verimlili¤i büyük oranda artırdı¤ı gibi, elde edilen ürünün ekonomik de¤eri üzerinde de do¤rudan etkili. 49 > 2007 yılı faliyetlerimiz > Gübre: Türkiye’nin en büyük gübre üreticisi olan Toros Tarım, tek baflına kimyevi gübre üretim kapasitesinin yaklaflık %38’ine sahiptir. Toros Tarım, tüm üretim faaliyetlerini Ceyhan, ana ürünler kompoze gübreler ve AN (amonyum nitrat) Mersin ve Samsun’da bulunan 3 ayrı tesiste gübresi olmufltur. Bir önceki yıla göre kompoze gübre gerçeklefltirmektedir. 2007 senesinde Ceyhan satıfllarında %26 ve AN gübresi satıfllarında %23 artıfl elde tesisinde 493 bin ton, Mersin tesisinde 556 edilmifltir. bin ton, Samsun tesisinde ise 251 bin ton üretim yapılmıfl, toplam 1.300.000 ton Türkiye’de gübre sektöründe yaflanan daralmaya ra¤men üretimle geçen seneye göre %11 artıfl Toros Tarım’ın satıfllarını ve pazar payını artırması kayda kaydedilmifltir. Bu rakam 2007’de Türkiye’de de¤er bir baflarıdır. Toros Tarım’ın bu baflarıyı elde gerçeklefltirilen gübre üretiminin %42’sine etmesinde, kurumsal yapısıyla uluslararası piyasalara verdi¤i tekabül etmektedir. güvene ve yıllardır sa¤lam temeller üzerine kurdu¤u tedarikçileri ile olan iliflkilerine ba¤lı olarak 2007’de gübre Mevcut tesislerimizde üretilemeyen ya da ve gübre hammaddesi temininde herhangi bir tedarik sıkıntısı üretimi yetersiz olan gübreler, geçmifl yıllarda yaflamaması önemli bir rol oynamıfltır. oldu¤u gibi 2007’de de ithalat yoluyla karflılanmıfltır. ‹thal gübreler Ceyhan ve 2007 yılında, bayi sayısı bir önceki yıla göre %5 oranında Samsun tesisleri ile nakliye tasarrufu ve artıfl göstererek 804’e yükselmifltir. Yo¤un rekabet flartlarına da¤ıtım kolaylı¤ı sa¤lamak için Tekirda¤, ra¤men potansiyelini iyi de¤erlendirebilen güçlü bayi yapısını ‹zmir/Alia¤a ve Antalya limanlarına getirilerek koruması Toros Tarım’ı farklılafltıran unsurlardan biridir. torbalanmıfl ve sevk edilmifltir. Ayrıca Tüm bayilerin üçte birinden fazlasının on yılı aflkın bir süredir sevkıyat problemi yaflanan bölgelerde sezon Toros bayili¤ini sürdürmesi, Toros Tarım’ın istikrarlı yapısını içinde meydana gelebilecek sıkıflıklıkları ve satıfl gücünü vurgulayan bir kriter olarak dikkat çekicidir. önlemek üzere gerekli yerlerde depolar kiralanmıfl ve sezon öncesinde mal > Özel gübre: stoklanarak olası problemlerin önüne Özel gübreler, tamamı suda çözünebilen ve damla sulama geçilmifltir. sistemi ile verilebilen gübrelerdir. Son yıllarda hızlı bir geliflme gösteren bu ürün grubunda, öngörülerin tersine Toros Tarım 2007 yılında toplam 1.596.000 2007’de bir yavafllama meydana gelmifltir. Özellikle yaz ton satıfl gerçeklefltirmifl olup bu satıflın aylarında yurdumuzun birçok bölgesinde bafl gösteren %99’u iç piyasaya ve bunun da %92’si susuzluk nedeniyle açık tarla sebze üretiminin gerilemesi, bayilere ve %7’si toplu olarak kurulufllara özel gübre pazarındaki büyüme hızını da olumsuz yönde yapılmıfl, kalanı ise ihraç edilmifltir. ‹ç piyasada etkilemifltir. Ayrıca yılın ikinci yarısında uluslararası gübre genel olarak tüketim %4,1 düfltü¤ü halde, fiyatlarında yaflanan hızlı artıflın iç piyasa satıfl fiyatlarına Toros Tarım iç piyasa satıfllarını 2006 yılına da yansıması, genel olarak sektörde fren etkisi yaratmıfltır. göre %15 artırmıfl ve pazar payını %26’dan %31’e çıkarmıfltır (Kaynak: Tarım ve Köyiflleri Pazarın gelifliminde yaflanan bu olumsuzluklara karflın Toros Bakanlı¤ı). 2007 yılında büyümeyi getiren Tarım’ın özel gübre satıflları bir önceki yıla göre %25 artıfl Toros Tar›m küresel ›s›nmaya karfl› dikkatli. Toros Tar›m’›n küresel ›s›nmaya karfl› sergiledi¤i hassasiyet, firman›n çevre politikalar›nda da kendini gösteriyor. Toros Tar›m bünyesinde biri Mersin’de, di¤eri Ceyhan’da bulunan iki gaz türbin jeneratörü, özellikle atmosfere sal›nan zararl› gazlar›n azalt›lmas› bak›m›ndan büyük önem tafl›yan enerji tasarrufu uygulamalar›na örnek teflkil ediyor. 50 Pamuk Toros Gübre pamuk üreticileri için özel gübre üretiyor. 51 göstererek 25.577 tona ulaflmıfltır. Bu Toros Tarım, verimlili¤in artırılmasındaki en önemli baflarının bafllıca nedeni, tedarik unsurlardan birinin kaliteli tohumluk oldu¤u gerçe¤inden planlamasının ve tedarikçi firmalarla hareketle, Türk çiftçisini kaliteli ve orijinal tohumla ba¤lantıların fiyat yükselmelerinden asgari tanıfltırmak üzere yıllardan beri yo¤un bir çaba etkilenmeyi sa¤layacak flekilde erken sergilemektedir. yapılmasıdır. Bu yolla sa¤lanan fiyat avantajının etkin satıfl ve pazarlama Sebze tohumu: faaliyetleriyle desteklenmesi, Toros Tarım’ın Gübre üretiminin yanı sıra Türk çiftçisine standart ve hibrid genel olarak bir küçülmenin yaflandı¤ı çok sayıda sebze tohumu çeflidi sunan Toros Tarım, bu bu segmentteki konumunu daha da alandaki faaliyetlerini hem üretim, hem de ithalat yoluyla pekifltirmesini sa¤lamıfltır. Sa¤lanan artıflta sürdürmektedir. Antalya ve Bursa’daki deneme en büyük pay, geçen yıla göre satıflları %66 istasyonlarında sürdürülen yüksek verimli, hastalıklara artıfl gösteren fosforlu gübrelere aittir. dayanıklı ve pazar de¤eri yüksek sebze tohumu gelifltirme faaliyetlerinin yanı sıra Toros Tarım, tohumculuk sektöründeki Özel gübre faaliyetinde pazarın talebini arafltırma çalıflmalarını Antalya Çandır’daki tohum arafltırma karflılamak amacıyla ürün gamın›n yeni istasyonunda sürdürmektedir. Yerli hibrid sebze çeflitlerinin ürünlerle takviye edilerek gelifltirilmesine gelifltirilmesine yönelik arafltırma ve ıslah çalıflmalarının yönelik çalıflmalar 2007 yılında da yürütüldü¤ü tesiste, aynı zamanda, yabancı çeflitlerin sürdürülmüfltür. Özellikle narenciye adaptasyon ve tescil denemeleri de yapılmaktadır. üreticilerine önemli verim ve kalite katkısı sa¤layaca¤ına inanılan “Düflük Biüretli Üre”, Bu alandaki faaliyetlerini Zeraim-Gedera firması ile iflbirli¤i özel gübre çeflitleri arasındaki yerini almıfltır. içinde sürdüren Toros Tarım’ın 2007 yılında gerçeklefltirdi¤i çalıflmalar afla¤ıdaki temel noktalara odaklanmıfltır: Tohumculuk: Tarım sektöründe kaliteli tohum kullanılması, • Toros Tarım’ın Antalya/Çandır’da bulunan tohum arafltırma di¤er üretim flartlarıyla birlikte verimlili¤i istasyonunda domates, biber ve hıyar çeflitleri üzerine büyük oranda artırdı¤ı gibi, elde edilen ürünün yürütülmekte olan gelifltirme ve deneme çalıflmalarına, çeflitli ekonomik de¤eri üzerinde de do¤rudan bölgelerde çiftçi flartları altında gerçeklefltirilen tamamlayıcı etkilidir. Bitki ıslahı yoluyla ve biyoteknolojik denemelerle yeni bir boyut ve ivme kazandırılmıfltır. imkânlar kullanılarak üretilen yüksek nitelikli tohumluklar, dünyanın her köflesinde • Pazarda eksikli¤i hissedilen farklı dikim tarihlerine ve farklı “sürdürülebilir geliflme”nin temel tafllarından bölgelere uygun yeni çeflitlerin belirlenmesi ve gelifltirilmesi biri haline gelmifltir. Uygun yetifltirme amacıyla 2006’da bafllatılan 3 programa ek olarak 4 yeni teknikleri ve elveriflli çevre flartlarıyla birlikte program yürürlü¤e konulmufltur. kaliteli tohum kullanımı, tarımsal geliflme için büyük önem arz etmektedir. Bu önem, tarım • Yeni çeflit gelifltirme çalıflmaları kapsamında, 2007 yılı içinde için kullanılan alanların en iyi flekilde baflta domates olmak üzere kavun, hıyar, kabak, bamya, de¤erlendirilmesi bakımından da geçerlidir. fasulye, maydanoz ve kırmızı biberde toplam 11 yeni çeflidin Domates çeflitlerimiz artmaya devam ediyor. Toros Tar›m sebze tohumu faaliyetleri dahilinde Antalya ve Bursa’daki deneme istasyonlar›nda pazar de¤eri yüksek, verimli, dayan›kl› tohum gelifltirme ve yabanc› çeflitlerin adaptasyonu çal›flmalar›n› sürdürüyor. 52 tescil prosedürü tamamlanmıfl ve ticari boyutta Anadolu Tarımsal Arafltırma Enstitüsü ile de¤erlendirilmeleri için gerekli yönetmelik flartları yerine sürdürülen iflbirli¤i kapsamında bu¤day getirilmifltir. tohumu alanında 5.237 ton üretim ve 5.172 ton satıfl gerçeklefltirmifltir. Ayrıca yıl içerisinde, • 2007 yılı satıfllarımız bir önceki yıla göre, kilo bazında satılan Türkiye’nin en büyük tohum üreticisi olan çeflitlerde 39.318 kilodan 55.929 kiloya yükselerek %42 Tarım ‹flletmeleri Genel Müdürlü¤ü (T‹GEM) artmıfl, adet bazında satılan çeflitlerde ise 183,7 milyon adetten ile iflbirli¤ine gidilerek, üretim amaçlı bu¤day 176,7 milyon adede düflerek %4 gerilemifltir. Bu gerilemenin anaç tohumu tedarik edilmesi hususunda ortak nedeni, 2007 yazının iklimsel geliflmelerinden dolayı sırık çalıflmalara bafllanmıfltır. domates dikimlerinin zamanlama olarak farklılık göstermesi ve çeflitlerimizin baflarılı performans gösterdi¤i dönemlerin 2007 yılında, Syngenta firması ile mısır dıflına kaymasıdır. tohumlu¤u alanında sürmekte olan iflbirli¤i kapsamında firmanın NK ATRIA adlı mısır Tarla tohumu: tohumu çeflidinin satıfl ve da¤ıtımına Türkiye 2007 yılında tarla tohumları faaliyetinde kullanılmak üzere çapında devam edilmifl ve 2006 yılına göre sözleflmeli üretim yöntemiyle bu¤day tohumlu¤u üretimine %29 artıfl ile 15 kg’lık 6.450 torba mısır devam edilmifltir. Toros Tarım, Tarım Bakanlı¤ı Çukurova ve tohumu satıflı gerçeklefltirilmifltir. Çiftçiye sözleflmeli üretim deste¤i. 2007’de de Tekfen, tar›msal girdide oldu¤u gibi sözleflmeli üretim yöntemiyle bu¤day tohumu üretiminde de çiftçinin yan›nda olmaya devam etti. 53 > Doku kültürü: Ülkemizde bitki hastalık ve zararlıları yaygın olup, bu durum önemli oranda ürün ve gelir kaybına yol açmaktadır. Son yıllarda söz konusu kayıplardan en çok etkilenen ürünlerin baflında patates gelmektedir. Bu olumsuzlu¤a karflı tedbir alınması ve çözüm bulunması gerekti¤ini gören Toros Tarım, Agripark Teknoloji Laboratuvarı bünyesinde hastalıklara dayanıklı çeflitler konusunda çalıflmalara bafllamıfl ve doku kültürü yöntemiyle üç yıl süren çalıflmanın sonunda üreticilere sertifikalı patates tohumu verecek duruma gelmifltir. 2007 yılında patates tohumlu¤u üretiminde geçen yıla göre %27 artıfl sa¤lanarak 1,44 milyon adet mini patates yumrusu elde edilmifltir. Ayrıca Avustralya merkezli Technico firmasıyla iflbirli¤imiz kapsamında ithal etti¤imiz patates yumruları, Konya ve Kayseri’nin muhtelif ilçelerinde Tarım Bakanlı¤ı tarafından yapılan arazi ve ürün kontrollerinin ardından sözleflmeli üretim yöntemiyle tarla ortamında ço¤altılmıfltır. Yapılan bu üretimlerden toplam 6.713 ton ürün elde edilmifl ve 2.691 ton tohum satıflı gerçeklefltirilmifltir. Doku kültürü yöntemiyle meyve fidanı üretimi ve satıflı kapsamında da, 2007 yılı içerisinde 495 bin adet meyve fidanı satıflı gerçeklefltirilmifltir. > Fidecilik: 2006 yılında modernize edilen tesisleri ve artırılan aflılı fide üretim kapasitesi ile 2007 yılına güçlü bir girifl yapan Hishtil-Toros Fidecilik, büyüyen hazır fide pazarında aflılı fide üretimini bir önceki yıla göre %62 artırarak hedeflerine ulaflmıfltır. Türkiye’de özellikle karpuz ve domates ürünlerinde hızla Laboratuvarda patateslere sertifika. Agripark Laboratuvarı bünyesinde hastalıklara dayanıklı çeflitler konusunda çalıflmalara bafllayan Toros Tarım, doku kültürü yöntemiyle üç yıl süren çalıflmanın sonunda üreticilere sertifikalı patates tohumu verecek duruma geldi. 54 yükselen aflılı fide talebi son 5 yılda 50 kat artarak yılda 50 milyon adedi aflmıfltır. Hishtil-Toros Fidecilik, Antalya’da bulunan üretim tesislerinde gerçeklefltirdi¤i aflılı fide üretimi ile dünya ölçe¤inde iddialı konuma gelmifltir. Sektöründe teknolojik geliflmelerin öncülü¤ünü sürdüren Hishtil-Toros Fidecilik, 2007 yılında piyasaya tek kullanımlık “RS tip” üretim violleri sürmüfltür. Geleneksel viollerin gelifltirilmifl bir versiyonu olan RS viollerin farkı, fide köklerinin topra¤a dikimde daha çabuk adaptasyon sa¤layacak flekilde geliflmesini teflvik etmesidir. Aynı zamanda sıhhi avantajlar da sa¤layan RS violler, Hishtil-Toros Fidecilik tarafından Türkiye fide piyasasına önemli bir yenilik olarak sunulmufltur. 2007 yılında ciroda %17 büyüme gösteren Hishtil-Toros Fidecilik, güçlenen mali yapısı ve artan sermayesi ile yatırımlarına daha da a¤ırlık vermifl ve yıl içerisinde satın alınan 60 dekar komflu arazi üzerinde yeni sera inflaatına bafllamıfltır. Yatırımın tamamlanmasıyla Hishtil-Toros Fidecilik, pazarda giderek artan kaliteli fide talebini karflılamak üzere rekabetçi gücünü ve pazar payını artıracaktır. > Tah›l ve yem hammaddeleri: 2005’ten sonra iç piyasada üretilen tahıl ürünlerinin ticaretine yönelen Toros Tarım’ın bu faaliyeti 2007 yılında da baflarılı bir flekilde devam etmifltir. Söz konusu faaliyetin sürdürülmesinde, Adana Agripark’ta ve ‹zmir Torbalı’da her biri 20 bin ton kapasiteye sahip depolama tesislerinin yanı sıra, Trakya’daki Toprak Mahsulleri Ofisi’ne ait depolardan ve ‹ç Anadolu’daki bayi depolarından yararlanılmıfltır. 2007 hasat döneminde 15.908 ton bu¤day, 32.392 ton mısır ve 2.500 ton arpa olmak üzere toplamda 50.800 ton mal satın alınmıfl, buna karflılık 2006 yılından devreden 14.863 ton bu¤day ve 27.881 ton mısır da dahil olmak üzere 16.647 ton bu¤day, 51.489 ton mısır ve 2.500 ton arpa satılmıfltır. Böylece toplamda 70.636 ton tahıl ve yem hammaddesi satıflı gerçeklefltirilmifltir. 2007 yılında satın alınan 14.054 ton bu¤day ve 8.319 ton mısır ise 2008 yılına devredilmifltir. Hishtil-Toros Fidecilik Antalya 55 > Terminalcilik: Türkiye’deki limanc›l›k faaliyetleri Hızla artan dünya ticaretinin çok büyük bir bölümünün deniz ticareti yoluyla gerçeklefltirilmesi, limancılık sektörünün de aynı hızla geliflmesini zorunlu kılmaktadır. Özellikle baflta Uzakdo¤u olmak üzere, Asya’daki birçok limanın önemi son derece artmaktadır. Mevcut limanların ço¤u, artan ihtiyaçları karflılayabilmek ve daha büyük gemilere hizmet verebilmek üzere kapasitelerini artırmakta ve yeni iskele/rıhtım yatırımları yapmaktadır. Yeni infla edilen limanlarda ise gelecek projeksiyonlara uygun ölçeklerde projeler hayata geçirilmektedir. Dünyada limanlar arasındaki satın almalar ve sektördeki birleflmeler 2007 yılında da artarak devam etmifltir. Dünyadaki bu hareketlilik ülke limanlarımızı da yakından ilgilendirmektedir. Türkiye limanları Do¤u Akdeniz ve Karadeniz denizcilik hatlarında stratejik konumda yer almakta, do¤u-batı ve kuzey-güney yönlü uluslararası ulafltırma koridorlarının kesiflim noktasında bulunmaktadır. Bu yönüyle ülkemizin sadece yerli yatırımcılar için de¤il, uluslararası yatırımcılar için de önemli bir limancılık potansiyeline sahip oldu¤u görülmektedir. 2007 yılında TCDD limanlarının özellefltirilme çalıflmalarına devam edilmesi ve aynı yıl içerisinde ‹zmir ve Derince limanlarının özellefltirilmesi, Türkiye’deki limancılı¤ın ekonomik de¤erini önemli ölçüde yükseltmifltir. Toros Terminal faaliyetleri 2007 yılında Do¤u Akdeniz’de demir-çelik sektöründe yaflanan canlılık nedeniyle bu bölgedeki limanlarda önemli yük artıflları meydana gelmifltir. Dökme yüklere ilave olarak, bugüne kadar Malta, Pire, Larnaka ve Cebelitarık gibi limanlarda konufllanan uluslararası transit akaryakıt ve petrol ticareti Dev silolar tah›l ticaretine hizmet ediyor. 2005’ten sonra iç piyasada üretilen tahıl ürünlerinin ticaretine yönelen Toros Tarım’ın bu faaliyeti 2007 yılında da baflarılı bir flekilde devam etti. 56 firmalarının bölgeye duydukları ilgi daha da artmıfltır. Bu geliflmeler, bölgedeki mevcut kapasitenin artmasını ve yeni yatırımlar yapılmasını sa¤lamıfltır. Toros Ceyhan Terminali, sahip oldu¤u büyük ifllem ve depolama kapasitesi ile Do¤u Akdeniz’in en modern çok amaçlı derin su limanı olma konumunu devam ettirmifltir. 2007 yılında Toros’un kendi yükleri hariç üçüncü flahıslara verdi¤i terminalcilik faaliyetlerinin büyük bölümünü kömür, tahıl ve akaryakıt ürünleri oluflturmufltur. Yıl boyunca kömürde 2.543.701 ton, petrol ve akaryakıt ürünlerinde 445.667 ton, tafl-cevher ürünlerinde 178.803 ton, tahıl ve hububatta 397.674 ton, di¤er ürünlerde ise 120.648 ton olmak üzere toplamda 3.686.493 ton liman hizmeti verilmifltir. ‹skenderun Körfezi’ndeki dökme katı yük elleçlemesi yapan limanlar içerisinde Toros Terminal %19 pazar payı ile ikinci sırada yer almıfltır (Kaynak: ‹skenderun Deniz Ticaret Odası). Ceyhan terminalinin kapasitesinin artırılması ve hizmet verdi¤i bölgenin en büyük limanı haline getirilmesi yönündeki hedefler do¤rultusunda, 2007’de dökme katı yük tonajlarını artırmak üzere 2 adet yeni vinç siparifli verilmifltir. 2006 yılının ikinci yarısında hizmete giren Toros Samsun Terminali ise elleçlenen üçüncü flahıs tonajları itibar›yla kömür a¤ırlıklı büyüme sürecini devam ettirmifltir. Terminalin sahip oldu¤u açık depolama imkânları sayesinde 2007 yılında yeni kömür firmalarına saha tahsis edilmifl ve böylece elleçlenen kömür tonajı 571.761 tona ulaflmıfltır. Kömür dıflında 28.662 ton sıvı ürün elleçlemesi yapılan Samsun terminalinde 2007 yılında üçüncü flahıslara toplam 600.423 ton liman hizmeti verilmifltir. Bu faaliyetler dıflında, Denizcilik Müsteflarlı¤ı tarafından yayımlanan yönetmelik çerçevesinde Toros Ceyhan ve Samsun terminalleri için “Denizlerin Petrol ve Di¤er Zararlı Maddelerle Kirletilmesine Acil Müdahale” planı hazırlanmıfl ve bu yönde personel e¤itimine bafllanarak gerekli ekipman tedari¤i yapılmıfltır. Ayrıca müsteflarlık tarafından çıkartılan “Kıyı Tesisleri ‹flletme Yönetmeli¤i” çerçevesinde iflletme izin belgelerinin yenilenmesi için çalıflmalar bafllatılmıfltır. Toros Terminal ‹skelesi Ceyhan 57 > Serbest bölge iflletmecili¤i: Ceyhan’da yer alan Toros Adana Yumurtalık geçmifllerdir. Büyük tersane ve demir çelik yatırımları için Serbest Bölgesi (TAYSEB), yatırımcılara gerek cazibe merkezi haline gelen TAYSEB’de biri tersane, biri de ticaret ve transit geçifl operasyonlarını çelik hasır üretmek üzere iki firmanın yatırım çalıflmaları yürütebilecekleri, gerekse hafif ve a¤ır sanayi devam etmektedir. Di¤er yandan önceki yıllarda tersane tesisleri için her türlü ihtiyaçlarını yapımı ve tekstil-kimya sektörlerinde yatırım yapmak üzere karflılayabilecekleri bir altyapı sunmaktadır. faaliyet ruhsatı alan iki firma ise çeflitli nedenlerden dolayı Ceyhan’da BTC Boru Hattı’nın faaliyete yatırımlarını gerçeklefltirememifl ve bu firmaların faaliyet geçmesinin yanında çok kısa bir zaman ruhsatları iptal edilmifltir. içerisinde Enerji ‹htisas ve Endüstri Bölgesi’nde rafineri yatırımlarının bafllayacak olması, > Plastik torba üretimi: bölgenin potansiyelini giderek artırmaktadır. Toros Tarım bünyesindeki kimyasal gübre tesislerinin polipropilen ve polietilen torba ihtiyacını karflılayan Adana’daki TAYSEB’in 2007 ifllem hacmi 2006 yılına göre torba fabrikası 2007’deki 30 milyon torba hedefine karflın %108 artıfl göstermifl ve kiraya verilmifl açık 31,6 milyon adet torba üretimi gerçeklefltirmifl, ayrıca 240 alanların toplamı 231.305 m ye ulaflmıfltır. bin adet torbayı da piyasadan temin etme yoluna gitmifltir. Bunun dıflında 280 m2 ofis ve 4.660 m2 depo 2007 yılında ayrıca, üçüncü flahıslara, fason olarak 412,5 olarak kullanılan kapalı alan kiralanmıfltır. milyon metre polipropilen iplik imalatı yapılmıfltır. 2007 yılında kimya ve yapı malzemeleri > Akaryak›t faaliyetleri: sektöründe faaliyet gösteren iki firma Toros Tarım bünyesinde gerçeklefltirilen akaryakıt faaliyeti, yatırımlarını tamamlayarak faaliyete BP akaryakıt ve Mobil madeni ya¤ bayilikleri yoluyla 2 Toros Adana Yumurtal›k Serbest Bölge ‹flletmecili¤i, Ceyhan Toros Terminal’in depolama kapasitesi yüksek. Toros Ceyhan Terminali, sahip oldu¤u büyük ifllem hacminin yan› s›ra, yüksek kat› ve s›v› yük depolama kapasitesi ile de 2007’de Do¤u Akdeniz’in en modern çok amaçlı derin su limanı olmay› sürdürdü. 58 yürütülmektedir. 2007 yılında toptan ve perakende olarak 38,4 milyon kWh olmak üzere toplam 71,3 11,3 milyon litre akaryakıt satıflı gerçeklefltirilmifl, ayrıca milyon kWh enerji nakletmifltir. satıfllara ilave olarak Toros Tarım üretim tesislerine de 593.000 litre motorin ve 7.900 ton fuel oil sevkıyatı yapılmıfltır. BP’nin genel olarak bölgemizde bir önceki yıla göre satıflları %6 oranında artarken, Toros Tarım tarafından iflletilen akaryakıt istasyonlarında bu oran %8 olarak gerçekleflmifl, toptan satıfllarda ise en baflarılı 15 bayi arasına girilerek ödül alınmıfltır. > Kılavuzluk, römorkaj ve acentelik faaliyetleri: Toros Gemi Acenteli¤i ve Ticaret A.fi., Toros Tarım’ın kendi gemileri dıflında ilk kez 2007 yılında Samsun Terminali’ne kömür getiren gemilere acentelik hizmeti vermifltir. Di¤er taraftan Ceyhan’da kılavuzluk ve römorkaj hizmeti verdi¤imiz terminallere 2007 yılında > Enerji: ‹skenderun körfezindeki pilotaj sınırlarımız Tarımsal Sanayi Grubu’nun çeflitli tesisleri için Ceyhan ve içerisinde yer alan Akpet tesisleri de ilave Mersin santrallerinde elektrik üretimi yapan Toros Enerji, olmufltur. nafta fiyatlarının 2007 yılında da ekonomik düzeyin çok üzerinde seyretmesi nedeniyle gaz türbinli jeneratörlerini 2007 yılı itibariyle Ceyhan’da 149, Samsun’da çalıfltırmamıfl ve 2007 yılında elektrik üretimini sadece Mersin 86 ve Mersin’de 14 gemiye acentelik hizmeti tesisinde bulunan buhar türbinli jeneratör yoluyla verilmifltir. Aynı dönemde Ceyhan’da 581 ve gerçeklefltirmifltir. Toros Enerji, 2007 senesinde ortaklarına Samsun’da 753 gemiye kılavuzluk ve römorkaj kendi üretiminden 32,9 milyon kWh, ulusal sistemden ise hizmeti sa¤lanmıfltır. STRATEJ‹K YÖNEL‹M Tarım sektörünün tüm alanlarında büyüme stratejisi ile hareket eden Tekfen Tarımsal Sanayi Grubu, önümüzdeki dönemde, gübre sektöründeki lider konumunu daha da sa¤lamlafltırma ve tesislerinin bulundu¤u bölgelerdeki geliflmelerden hareketle terminal faaliyetini büyütme stratejisi do¤rultusunda yatırımlarına hız verecektir. Tekfen Tarımsal Sanayi Grubu, modern, köklü, yenilikçi, sonuç odaklı çalıflması ve uzun soluklu giriflimleriyle Türk tarım sektörünün geliflimine destek ve öncü olmayı sürdürecektir. Toros Tar›m sorumlulu¤unun bilincinde. Sektöründeki lider rolü ve tar›m›n her alan›nda gerçeklefltirdi¤i faaliyetleriyle Toros Tar›m Türk tar›m›n›n geliflmesinde üzerine düflen büyük görevin bilinci içinde çal›flmalar›n› sürdürmektedir. 59 Taahhüt Grubu Tar›msal Sanayi Grubu Tekfen Emlak Gelifltirme Yat›r›m ve Ticaret A.fi. Emlak Gelifltirme Grubu Tekfen Turizm ve ‹flletmecilik A.fi. Tekfen-OZ Gayrimenkul Gelifltirme A.fi. Di¤er Faaliyetler Sosyal Sorumluluk Kurumsal Yönetim Denetçi Raporu > Profil Tekfen Emlak Gelifltirme Grubu, Türkiye’de yükselen bir sektör olan gayrimenkul alan›ndaki f›rsatlar› de¤erlendirmek ve artan kaliteli yap› ihtiyac›n› karfl›lamak üzere 2000 y›l›nda kurulmufltur. 2006 y›l›nda tüzel kiflilik kazanan grup, Tekfen’in uzun y›llara dayanan tasar›m ve inflaat deneyimiyle kendi segmentinin öncü isimlerinden biri haline gelmifltir. Akmerkez, Tekfen Tower ve Taksim Residences gibi fark yaratan projeler, Tekfen Emlak Gelifltirme Grubu’nun k›sa zamanda gayrimenkul piyasas›nda sayg›n bir konum elde etmesini sa¤lam›flt›r. Tekfen Holding’in 2000 y›l›ndaki yeniden pek çok alanda yetkinli¤e sahip olan Tekfen Emlak Gelifltirme yap›lanmas› s›ras›nda befl ana iflkolundan biri Grubu, gayrimenkul pazar›nda farkl› ve yarat›c› hizmetler olarak tespit edilen gayrimenkul konusu, sunmaktad›r. Tekfen Emlak Gelifltirme Grubu alt›nda genifl bir yelpazede ele al›nmaktad›r. Pazar Tekfen Emlak Gelifltirme Grubu’nun faaliyetlerini daha da araflt›rmas›ndan konsept tasar›m›na, tasar›m gelifltirmek amac›yla 2007 y›l›n›n Ekim ay›nda ABD’nin önde gelifltirmeden teknik ve ekonomik fizibilite gelen varl›k yönetimi flirketlerinden Och-Ziff (OZ) ile yeni çal›flmalar›na ve anahtar teslim proje bir ortakl›k anlaflmas› imzalanm›flt›r. yönetiminden gayrimenkul yönetimine kadar > 2007’ye genel bakıfl Türkiye’de 2004 y›l›nda ekonominin iyileflme yoluna girmesiyle büyüme sinyalleri vermeye bafllayan gayrimenkul sektörü, geçen üç y›ll›k süreçte yeni konut projeleri ve artan talep do¤rultusunda ciddi bir canlanma yaflam›flt›r. Türkiye’deki gayrimenkul sektörü 2007 y›l›nda Di¤er taraftan 2007 y›l› lüks konut, al›flverifl merkezi ve da büyümeye devam etmifltir. Gayrimenkul iflyeri segmentlerinde büyük bir hareketlili¤e sahne olmufltur. kredileri genel olarak art›fl e¤ilimini sürdürmüfl 2004 ortalar›ndan itibaren Türkiye’de uzun vadeli yat›r›mlar ve sat›lan gayrimenkul kredilerinde bir önceki yapmaya bafllayan yabanc› yat›r›mc›lar›n gayrimenkul y›la göre %39 art›fl sa¤lanm›flt›r. Büyük konut sektörüne olan ilgisi 2007’de de artarak devam etmifltir. a盤› olan Türkiye’deki h›zl› nüfus art›fl› ve Sadece 2007’nin ikinci yar›s›nda Türkiye genelinde 49 adet depreme dayan›kl› konutlara duyulan özlem, yeni al›flverifl merkezi aç›lm›flt›r. Bugüne kadar toplam 10 inflaat sektöründeki canl›l›¤›n sürmesini milyar ABD dolar›na ulaflt›¤› tahmin edilen al›flverifl merkezi sa¤layan bafll›ca unsurlard›r. 2007’nin ilk 9 yat›r›mlar›n›n önümüzdeki befl y›lda 22 milyar dolara ç›kmas› ay› itibariyle Türk yap› sektöründeki büyüme ve yeni yap›lacak al›flverifl merkezlerindeki yabanc› yat›r›mc› %11,5 olarak gerçekleflmifltir. pay›n›n da artarak %50’ler seviyesinde gerçekleflmesi beklenmektedir. Akmerkez: Prestijli markas›yla bir de¤er ölçüsü. 62 Akkök, Tekfen ve ‹stikbal gruplarının ortak giriflimi ile 1993 yılında hizmete açılan Akmerkez alıflverifl merkezi, kendi baflına bir bafları öyküsüdür. Prestijli markasıyla sektörün de¤er ölçüsü haline gelen Akmerkez’deki yüzde 100 ma¤aza doluluk oranları, dünya çapında kazanılan sayısız ödülle birlikte bu yaflam merkezinin baflarısını ortaya koyan en önemli göstergedir. Tekfen Holding, 2005 yılında halka açılan Akmerkez GYO’nun %10,79 oranında hisse sahibi olup, yönetimde Tekfen Emlak Gelifltirme Grubu tarafından temsil edilmektedir. Tekfen Tower ‹stanbul’un kalbinde modern bir ifl merkezi. 63 Ofis sektöründe ise yabanc› yat›r›mc›lar›n önümüzdeki iki y›l içinde piyasaya 150-200 bin metrekare ilgisi ‹stanbul ile s›n›rl›d›r. 2007 y›l› içerisinde aras›nda yeni ofis stokunun girmesi beklenmektedir. ‹stanbul genelinde ofis arz›n›n azalmas›yla birlikte özellikle Avrupa yakas›ndaki merkezi PriceWaterhouseCoopers ve Urban Land Institute taraf›ndan ifl alanlar›nda kira bedelleri art›fl göstermifl, haz›rlanan “Emerging Trends in Real Estate Europe 2007” ayn› zamanda bofl ofis say›s›nda azalma verilerine göre ‹stanbul, gayrimenkul kârl›l›¤› bak›m›ndan meydana gelmifltir. Colliers International Avrupa’n›n en parlak flehirlerinden biri durumundad›r. Yap›lan raporuna göre ‹stanbul’daki A s›n›f› ofis de¤erlendirmeler ‹stanbul’un 27 kent aras›nda ofis al›m binalar›n›n toplam alan› 2007 y›l›nda 1,84 önerileri bak›m›ndan üçüncü, endüstriyel gayrimenkul al›m milyon metrekareye ulaflm›flt›r. Bu s›n›ftaki önerileri bak›m›ndan birinci, ticari gayrimenkul yat›r›m ofis arz›n›n yetersizli¤i nedeniyle özellikle önerileri bak›m›ndan da ikinci s›rada geldi¤ini göstermektedir. Avrupa yakas›ndaki B ve C s›n›f› ofis binalar› Bu durum, önceleri sadece al›flverifl merkezleriyle ilgilenen da de¤er kazanm›flt›r. Ekonomik geliflmenin yabanc› yat›r›mc›lar›n mortgage fonlar›, konut ve lojistik istikrarl› bir flekilde devam etmesi halinde, gayrimenkul gibi alanlara da ilgi göstermelerini aç›klamaktad›r. Tekfen Services Dünyadaki ça¤dafl yönelimlere uygun olarak gayrimenkul yönetimi alan›nda hizmet vermek ve Tekfen Emlak Gelifltirme Grubu’nun hayata geçirdi¤i emlak projelerine katma de¤er kazand›rmak amac›yla 2003 y›l›nda kurulan Tekfen Turizm ve ‹flletmecilik A.fi., kuruldu¤u günden bu yana sürdürdü¤ü baflar›l› çal›flmalar›yla 2007 y›l›nda da ad›ndan söz ettirmifltir. Faaliyetlerini Tekfen Services markas› alt›nda sürdüren Tekfen Turizm ve ‹flletmecilik A.fi., bugün Tekfen Tower gibi ticari gayrimenkul projelerinin yan› s›ra Taksim Residences gibi konut projelerinin de yönetimini gerçeklefltirmektedir. Tekfen Services, Akmerkez’de faaliyet gösteren S Café’nin y›ll›k cirolar›n› düzenli bir flekilde büyütmeyi baflarm›flt›r. Bu faaliyetlerinin d›fl›nda Tekfen Tower’daki konferans merkezinin ve Tekfen Tower ile Taksim Residences’taki Energym Fitness Center’lar›n yönetimini üstlenen Tekfen Services, Yal›kavak Tekfen Evleri kapsam›nda aç›lacak butik otelin ve restoran›n da iflletmecili¤ini üstlenecektir. Ka¤›thane’nin de¤iflen yüzü Mimar Emre Arolat taraf›ndan projelendirilen iflyeri binalar› Ka¤›thane’nin çehresini de¤ifltirmeye bafllayan önemli bir kentsel geliflim projesi. 64 Butik Otel Yal›kavak, Bodrum 65 > 2007 yılı faaliyetlerimiz: Tekfen Emlak Gelifltirme Grubu, 2007 y›l›nda al›nan bir kararla uluslararas› varl›k yönetimi flirketi Och-Ziff (OZ) ile bir ortakl›k anlaflmas› imzalam›fl ve Tekfen-OZ Gayrimenkul Gelifltirme A.fi. ismiyle yeni bir flirket kurmufltur. Grup, gayrimenkul yat›r›mlar›n› art›k bu yeni flirket kanal› ile yürütecektir. Mevcut projelerden Yal›kavak Tekfen 22 A¤ustos 2007 tarihinde sat›n al›nan 27.500 metrekare Evleri’nin inflas›na 2007 y›l›nda sorunsuz bir büyüklü¤ündeki arsa üzerinde, mevcut do¤al doku ve flekilde devam edilmifltir. Bodrum mandalina bahçesi korunarak butik bir proje yap›lmas› Yal›kavak’ta, Gökçebel koyunun yamac›nda, planlanmaktad›r. Yar›flmaya aç›lan mimari projenin toplam 60 bin metrekarelik bir arazi üzerinde seçilmesinden sonra, projenin inflaat ve pazarlama yer alan Yal›kavak Tekfen Evleri’nin yat›r›m çal›flmalar›na 2008 y›l›n›n ilk yar›s›nda bafllanacakt›r. karar› 2006 y›l›n›n son çeyre¤inde al›nm›fl ve projenin inflas›na 2007’nin Ocak ay›nda ‹stanbul’da planlama ve ön haz›rl›k çal›flmalar›na devam bafllanm›flt›r. Nisan ay›nda pazarlama edilen K⤛thane projesi, tasfiye edilen sanayi alanlar›n›n faaliyetlerine bafllanan toplam 86 ünitenin çevre mimarisiyle uyumlu ofis yap›lar› yoluyla yeniden 2007 sonu itibariyle 75 tanesi sat›lm›flt›r. toplumsal kullan›ma kazand›r›lmas›n› amaçlayan bir kentsel ‹çinde 40 odal› bir butik otelin de yer ald›¤› dönüflüm projesidir. Projeyle ilgili imar planlar› 2007 projenin Temmuz 2008’de tamamlanmas› ortalar›nda belediye taraf›ndan onaylanm›flt›r. Tasar›m› planlanmaktad›r. Yal›n Ege tarz›nda infla Mimar Emre Arolat taraf›ndan yap›lan ve toplam 30.000 edilen otel, özgün dekorasyonu, gurme metrekarelik kullan›m alan›na sahip olan proje, bir “ofis restoran›, sa¤l›k merkezi, kapal› ve aç›k park” olarak tasarlanm›flt›r. barlar›, havuz ve deniz imkânlar› ile müflterilerine elit bir ortamda konaklama ve Yine ‹stanbul’da haz›rl›k aflamas›ndaki Bomonti projeleri, dinlenme f›rsat› sunacakt›r. konut, konferans ve “street shopping” uygulamalar›n› içermektedir. Proje çal›flmalar›n›n 2008 y›l›n›n ilk yar›s›nda Grubun yine Bodrum’da bafllatt›¤› Gümüfllük tamamlanmas› hedeflenmektedir. projesi ise henüz haz›rl›k aflamas›ndad›r. Och-Ziff Varl›k Yönetim Grubu Kurumsal varl›k yönetimi alan›nda dünya çap›nda faaliyet gösteren Och-Ziff Varl›k Yönetim Grubu (Och-Ziff Capital Management Group), 1994 y›l›nda Daniel Och taraf›ndan kurulmufltur. Gerek kamu piyasalar›nda, gerekse özel piyasalarda faaliyet gösteren grup, bugün yaklafl›k 33 milyar dolar de¤erindeki bir portföyü yönetmektedir. Grubun New York, Londra, Hong Kong, Tokyo, Bangalore ve Pekin’deki ofislerinde 325’in üzerinde yat›r›m uzman› ve analist çal›flmaktad›r. Bodrum’da gizli bir cennet: Gümüfllük Projesi. Tekfen Emlak Gelifltirme Grubu’nun Bodrum’daki ikinci projesi Gümüfllük’te, mandalina bahçeleri içinde, eski Bodrum’u özleyenlere s›¤›nabilecekleri bir cennet sunuyor. 66 Çevre Dostu Binalar Konseyi Derne¤i Tekfen Emlak Gelifltirme Grubu, gayrimenkul alan›ndaki özgün çal›flmalar›n› çevreci bir anlay›flla sürdürmek ve Türkiye’deki emlak sektörünün do¤aya dost yönde teflkilatlanmas›na önayak olmak amac›yla, 2007 y›l›nda Çevre Dostu Binalar Derne¤i’nin kurucu üyeleri aras›nda yer ald›. Dernek, inflaat sektöründe yal›t›m› ve enerji verimini öne ç›karan tasar›mlar›n teflvik edilmesinin yan› s›ra, inflaatlarda sa¤l›¤a dost malzemelerin kullan›lmas›n› amaçl›yor. Her türlü yap› malzemesinin daha verimli ve çevreyi daha az kirleterek kullan›lmas› ekosistemin tehdit alt›nda oldu¤u günümüzde özellikle önem tafl›yor. STRATEJ‹K YÖNEL‹M Emlak Gelifltirme Grubu, daha önceki y›llarda izledi¤i ifl modeline uygun olarak 2008 y›l›nda da sektöründeki öncü konumunu sürdürmeyi ve her biri marka de¤eri tafl›yan projelerle ad›ndan söz ettirmeyi hedeflemektedir. Kalite ve marka anlay›fl›n› katma de¤eri yüksek projelerle süsleyen Emlak Gelifltirme Grubu, hedef kitlesini ve proje portföyünü ayn› anlay›fl do¤rultusunda geniflletmek amac›ndad›r. Emlak Gelifltirme Grubu, konut ve ticari gayrimenkul çal›flmalar›n› ‹stanbul d›fl›nda Türkiye’nin di¤er büyük flehirlerine de yaymay› hedeflemektedir. fiehir içinde yüksek gelir gruplar›na nitelikli ve ayr›cal›kl› proje üretme stratejisinin bir uzant›s› olarak, kentsel dönüflüm projeleri Tekfen Emlak Gelifltirme Grubu için önemli bir f›rsat alan›d›r. Bu yaklafl›m, grubun yat›r›m alanlar› seçiminde belirleyici olacakt›r. Öncelikle K⤛thane olmak üzere, mevcut ifl merkezlerinin d›fl›nda kalan bölgelerde ulafl›m rahatl›¤›yla, kullan›fll› tasar›m›yla ve iflletmecili¤iyle öne ç›kan ofis projelerinin gerçeklefltirilmesi için mevcut olanaklar de¤erlendirilecektir. Ka¤›thane: Sanayi bölgesinden ifl merkezine... Kiflilikli ofis tasar›m›yla Ka¤›thane projesi, geniflleyen ‹stanbul’da kent içinde kalan eski bir sanayi bölgesini ifl merkezleri bölgesine dönüfltürme yolunda at›lm›fl önemli bir ad›m. 67 Taahhüt Grubu Tar›msal Sanayi Grubu Emlak Gelifltirme Grubu Eurobank Tekfen A.fi. Di¤er Faaliyetler EFG Finansal Kiralama A.fi. EFG ‹stanbul Menkul De¤erler A.fi. Tekfen Endüstri ve Ticaret A.fi. Papfen Joint Stock Company (Özbekistan) Tekfen Sigorta Arac›l›k Hizmetleri A.fi. Antalya Stüdyolar› A.fi. Akmerkez Lokantac›l›k A.fi. Tekfen Kültür Sanat Ürünleri Yap›m, Yay›n Sanayi ve Ticaret A.fi. Sosyal Sorumluluk Kurumsal Yönetim Denetçi Raporu > Eurobank Tekfen > Profil: Tekfenbank-Eurobank EFG ortakl›¤›yla 2007 y›l›nda büyük bir ivme kazanan ve 2008 bafl›nda yeni ad›yla hizmet vermeye bafllayan Eurobank Tekfen, genifl bir yelpazede finansal hizmet ve ürün sunan bir banka olarak, sektör içerisinde etik de¤erler, do¤ruluk ve güvenilirlikle özdeflleflen bir markay› temsil etmektedir. Eurobank Tekfen’in bafll›ca amac›, kurumsal ve ticari müflteriler ile küçük iflletmelerin ihtiyaçlar›n› karfl›lamaya yönelik klasik ve yenilikçi finansal çözümleri en uygun da¤›t›m kanal›ndan müflterilerine sunmakt›r. Proje finansman›, d›fl ticaret finansman›, kurumsal ve tüketici kredileri, kredi kartlar›, mevduat, hazine ve sermaye piyasalar› ürünleri, leasing ve factoring gibi alanlarda hizmet sunan Eurobank Tekfen, faaliyetlerini dürüstlük ve güvenilirlik ilkelerinin yan› s›ra etkin hizmet anlay›fl› üzerine dayand›rmaktad›r. Ulusal ve uluslararas› piyasalarda sayg›n bir konuma sahip olan Eurobank Tekfen, tüm kurumsal faaliyetlerinde müflteri memnuniyetini ve dünya standartlar›nda hizmet vermeyi esas almakta, müflteri taban›n› bu anlay›fl çerçevesinde günden güne gelifltirmektedir. Eurobank Tekfen’in rekabetçi üstünlü¤ünü oluflturan en önemli faktör, uzman insan kaynaklar›yla müflteri etkileflimini yenilikçilik, kalite ve etkinlik gibi kavramlarla yüksek düzeyde tutma becerisidir. Eurobank Tekfen’in hedefi, rekabet gücünü kullanmak suretiyle Türkiye bankac›l›k sektöründeki etkin konumunu pekifltirmek ve müflterilerinin tercihi etti¤i bir banka olarak sektörün vazgeçilmez oyuncular›ndan biri haline gelmektir. > 2007’ye genel bakıfl: 2006-2007 dönemindeki makroekonomik politikalara ba¤l› olarak finansal piyasalarda ortaya ç›kan geliflmeler sonras›nda dünya ekonomileri yeni bir konjonktür içerisine girmifltir. Mortgage piyasas› alacaklar›nda geri dönmeyen tutarlar›n oluflmas› ve kimi kredi risklerinin zarara dönüflmesi, finansal piyasalarda önceki dönemlerde alt› çizilen risk potansiyelinin gerçe¤e dönüflmesine yol açm›flt›r. “Mortgage krizi”nin de etkisiyle 2007’de yavafllama trendi içine giren global ekonomideki bu e¤ilimin 2008 y›l›nda da göreli olarak devam etmesi beklenmektedir. Dünya ekonomisinde 2007 y›l›nda %5,2 olarak aç›klanmas› beklenen büyüme oran›n›n 2008’de %4,8 seviyelerine düflmesi öngörülmektedir. Eurobank Tekfen: Hem yeni, hem deneyimli. Tekfen - Eurobank EFG ortakl›¤›n›n sonucu olarak 2008’in bafllar›nda Eurobank Tekfen ismini alan banka yerel deneyimini uluslararas› know-how’la birlefltiriyor. 70 2007’de Türkiye ekonomisinin temel belirleyicisi ise y›l›n üçüncü çeyre¤inde yap›lan erken genel seçimler olmufltur. Y›l›n ilk 9 ay›nda kümülatif GSY‹H büyümesi %3,8 olarak gerçekleflmifltir. Türk finansal sektörüne genel olarak bak›ld›¤›nda büyümenin sürdü¤ü görülmektedir. Bankac›l›k sektörü aktiflerinin GSY‹H’ye oran› %85 seviyesindedir. Bu sektörün aktif büyüklü¤ü 2007’de bir önceki y›la göre %16 oran›nda artarak 581 milyar YTL olarak gerçekleflmifl, toplam kredi hacmi 286 milyar YTL’ye ulaflm›fl ve bilanço içindeki pay› %49’a yükselmifltir. Mevduat›n krediye dönüflüm oran› ise %79,7 düzeyindedir. Toplam kaynaklar içerisinde %61,9 paya sahip olan toplam mevduat hacmi Aral›k 2007’de 357 milyar YTL’ye ulaflm›flt›r. Ayn› dönem itibar›yla sermaye yeterlilik rasyosu %18,9 olarak aç›klan›rken, kâr 15 milyar YTL seviyesinde gerçekleflmifltir. Sektörün ortalama özkaynak kârl›l›¤› %19,6 ve ortalama aktif kârl›l›¤› %2,6 seviyesindedir. Eurobank Tekfen Yeni yüzüyle. 71 > 2007 yılı faaliyetlerimiz: Türkiye’de finansal hizmetler sektöründe iflbirli¤i yapmak üzere Tekfen Grubu ile EFG Eurobank Ergasias S.A. (Eurobank EFG) aras›nda 8 May›s 2006 tarihinde var›lan anlaflma, h›zl› bir çal›flma sonucunda 2007 y›l›nda realize olmufltur. 23 fiubat 2007 tarihinde BDDK onay› ile bafllayan yasal süreç 16 Mart 2007 tarihinde gerçeklefltirilen ola¤anüstü genel kurul toplant›s› ile tamamlanm›fl ve Tekfen Holding taraf›ndan Tekfenbank hisselerinin %70’i Eurobank EFG’ye devredilmifltir. Bu sürecin son halkas› olarak 14 Ocak 2008 tarihinde bankan›n ismi Eurobank Tekfen olarak de¤iflmifltir. Tekfenbank’a ortak olan Eurobank EFG, Yunanistan’›n bireysel ve kurumsal bankac›l›k, yat›r›m fonu yönetimi, yat›r›m bankac›l›¤›, hisse senedi al›m sat›m arac›l›¤› ve hayat sigortalar› alan›nda faaliyet gösteren lider kurulufllar›ndan biridir. Toplam aktif büyüklü¤ü 68,4 milyar euroya ulaflan Eurobank EFG, Yunanistan’›n ikinci büyük bankas› ve Atina Borsas›’na kay›tl› ikinci büyük flirketidir. 22.000’in üzerinde çal›flan›, 1.500 flubesi ve alternatif da¤›t›m kanallar›ndan oluflan a¤›yla uluslararas› alanda ürün ve hizmet sunan banka, 20002006 y›llar› aras›nda Do¤u Avrupa ve Akdeniz bölgelerine odaklanarak h›zl› bir geliflme göstermifltir. Eurobank EFG, bugün Polonya, Romanya, Ukrayna, S›rbistan, Bulgaristan ve Türkiye’de kurdu¤u ortakl›klarla yaklafl›k 200 milyonluk bir nüfusa hizmet götürmektedir. Eurobank EFG’nin Türkiye’de stratejik ortak olarak Tekfenbank’› seçmifl olmas›, grubun hem Türkiye ekonomisinin gelece¤ine, hem de Türk bankac›l›k sektörünün seçkin bir üyesi olarak Tekfenbank’a duydu¤u güveni göstermektedir. Yat›r›m karar›n›n ard›nda, flirketlerin ve toplumun artan ihtiyaçlar› do¤rultusunda Türk bankac›l›k sektörünün önümüzdeki dönemde h›zla geliflece¤ine dair güçlü bir beklenti yer almaktad›r. Eurobank EFG’nin mali gücü ve ça¤dafl bankac›l›k konusundaki tecrübesi ile Tekfenbank’›n özgün de¤erlerini bir araya getiren bu ortakl›k, mevcut f›rsatlar› en iyi flekilde de¤erlendirmek üzere Eurobank Tekfen’i daha güçlü bir oyuncu haline getirmeyi amaçlamaktad›r. Her iki orta¤›n mali gücü ve iflbirli¤i taahhütleri, Eurobank Tekfen’in orta ve uzun dönemli büyüme plan›n›n en büyük güvencesidir. 2007, bu beklentiler do¤rultusunda, Eurobank Tekfen’in stratejik hedeflerine uygun büyümesini sürdürdü¤ü bir dönüm y›l› olmufltur. Bankan›n bilançosu %147 büyümüfl ve toplam aktifleri 2007 sonu itibar›yla 2.749 milyon YTL’ye ulaflm›flt›r. Mevduatlar›n› Eurobank Tekfen’e emanet edenlerin say›s› düzenli olarak artarken, y›l baz›nda toplam mevduat art›fl› %51 olarak gerçekleflmifltir. 2007 y›l› sonunda 1.152 milyon YTL’ye ulaflan mevduat toplam›, bilançonun %42’sini fonlamaktad›r. Eurobank Tekfen 2007 y›l›nda aç›lan 6 yeni flubesi de dahil olmak üzere, 18 ilde toplam 37 flubesiyle müflterilerine hizmet sunmaktad›r. Bu co¤rafi da¤›l›m, bankan›n 2007 y›l›nda GSMH’n›n %64’üne ulaflmas›na olanak sa¤lam›flt›r. Bankan›n toplam nakdi plasmanlar› 2007 y›l›nda %53 art›flla 882 milyon YTL’ye ulaflm›flt›r. Kredi portföyü, müflteri ve sektör baz›nda farkl›laflt›r›lm›fl dengeli yap›s›n› korumaktad›r. Eurobank Tekfen güçlü bir mali yap›ya sahiptir ve bilanço dengesi itibar›yla hem ulusal, hem de uluslararas› düzenleme ve standartlara uygun bir tablo ortaya koymaktad›r. Bankan›n 2007 y›l› sonu sermaye yeterlili¤i rasyosu %21,8 düzeyinde gerçekleflmifltir. EFG Leasing Eurobank Tekfen’in bir ifltiraki olan EFG Leasing, Eurobank Tekfen’in merkez ve flube a¤›yla oluflturdu¤u sinerji sayesinde müflterilerine yüksek kalitede ve katma de¤erde hizmet sunan bir finansal kiralama flirketidir. EFG Leasing, 2007 y›l›nda ifl hacmi itibar›yla önemli bir geliflme kaydederek aktif müflteri say›s›n› 376’ya, sözleflme portföyünü de 37,8 milyon dolara yükseltmifltir. 2007 y›l›nda kreditörlerle iliflkilerini daha ileri boyuta tafl›yan flirket, bu flekilde müflterilerine mümkün olan en iyi flartlarla finansman sa¤lama yetene¤ini önemli ölçüde art›rm›flt›r. 72 Eurobank EFG ‹stanbul Menkul K›ymetler A.fi. EFG ‹stanbul, önceki ad›yla HC ‹stanbul, 2001 y›l›nda hisse al›m sat›m› ve kurumsal finansman iflleri yapmak üzere butik bir arac› kurum olarak kurulmufltur. fiirket, Nisan 2005 tarihinde Yunanistan’›n önde gelen finans kurulufllar›ndan biri olan ve Mart 2007’de Tekfenbank’›n %70 hissesini sat›n alarak stratejik bir ortakl›¤a imza atan Eurobank EFG Group taraf›ndan sat›n al›nm›flt›r. Eurobank EFG’nin Türkiye’deki operasyonlar›n› tek bir çat› alt›nda toplama stratejisi kapsam›nda, Ekim 2007 tarihinde EFG ‹stanbul’un %100 hissesi Tekfenbank’a devredilmifltir. Sermaye piyasalar›, kurumsal finansman, yeni finansal ürünler ve halka arz gibi alanlarda hizmet sunan EFG ‹stanbul Menkul K›ymetler, Türkiye’nin önde gelen yat›r›m bankas› olma vizyonu ile hareket etmektedir. EFG ‹stanbul, flirket sat›n alma ve birleflmeleri, stratejik sat›fllar/ortakl›klar, özellefltirmeler ve halka arzlar konusunda birçok önemli projede rol alm›fl ve bu projelerde ulusal ve uluslararas› nitelikli tüm müflterilerini baflar›yla temsil etmifltir. 2007 sonu itibariyle 67 milyar YTL aktif büyüklü¤e ulaflan flirketin pazar pay› %24’e yükselmifltir. STRATEJ‹K YÖNEL‹M “Dünya kalitesinde finansal hizmet” vizyonuyla hareket eden Eurobank Tekfen, her türlü kurumsal ve bireysel müflterisine “çözüm orta¤›” yaklafl›m›yla hizmet sunmaya devam edecektir. Eurobank Tekfen, kurumsal bankac›l›k alan›nda h›zlanarak devam eden büyümeyi bir f›rsat olarak görmektedir. Bu alanda geliflmeyi sa¤lamak üzere büyük, orta ve küçük ölçekli iflletmelere yenilikçi ürünler ve hizmetler sunulacakt›r. Hizmet a¤›n› geniflletmek suretiyle perakende bankac›l›k faaliyetleri kademeli olarak art›r›lacakt›r. Varl›k yönetimi ve sermaye piyasalar› ifllemleri gibi bankac›l›k sektöründe yeni geliflen alanlara da girilecek ve EFG ‹stanbul Menkul De¤erler A.fi. vas›tas›yla sermaye piyasalar›ndaki faaliyetler güçlendirilecektir. Bölgedeki di¤er ülkelerde bulunan mevcut müflterilere ilave finansal hizmetler sunularak müflteri bafl›na düflen pay yükseltilecektir. Çabuk ve kusursuz bir de¤iflim. 2008 bafl›ndaki isim de¤iflikli¤i için Eurobank’›n kurum kimli¤i h›zl› bir flekilde bütün flube ve malzemelere uyarland›, bankan›n yeni ismiyle marka kimli¤i çal›flmalar› 2007 içinde tamamland›. 73 > Tekfen Endüstri Tekfen Endüstri ve Ticaret A.fi., faaliyetlerini ayd›nlatma ve kimyasal ürünler olmak üzere iki ana sektörde sürdürmektedir. Tekfen Endüstri, ayd›nlatma sektöründeki gibi LED alan›nda da piyasan›n en güçlü oyuncular›ndan biri yerini 2007 y›l›nda da koruyarak güçlü olmay› hedeflemektedir. konumunu daha da pekifltirmifltir. Çin’de kendi markas›yla fason ürettirdi¤i ampullerin Tekfen Endüstri, kimya alan›ndaki bafll›ca ürünü olan Fentox yan› s›ra Wiselite markal› enerji tasarruflu haflere ilac›n› Fentox Stop, Süper Fentox, Su Esasl› Yeni lambalar, metal halide, sodyum buharl›, civa Fentox, Fentox Likit ve Fentox Mat ürün yelpazesiyle pazara buharl› ve LED lambalar gibi ileri teknoloji sunmaya devam etmektedir. Kibrit grubunda ise ürünleri, Tekfen Endüstri’nin genifl ürün Hindistan’daki fason kibrit üretimi sürdürülmektedir. yelpazesini oluflturmaktad›r. Dünya çap›nda LED lambalara olan ilginin artmas› nedeniyle Tekfen Endüstri, üretim ve ticaretini yapt›¤› mallarda y›l 2007 y›l›nda bu alana öncelik verilerek önemli boyunca yaflanan ciddi fiyat düflüfllerine ra¤men gerek at›l›mlar gerçeklefltirilmifltir. Tekfen Endüstri, bütçede, gerekse stratejik planda öngörülen hedeflerin bu at›l›mlar sayesinde, ayd›nlatma üzerinde bir performans göstermifl ve 2007 y›l›n› kârla sektöründeki di¤er ürün gruplar›nda oldu¤u tamamlam›flt›r. > Papfen Özbekistan’da 1997 y›l›ndan bu yana iplik üretimi yapmakta olan Papfen, %85’i Tekfen’e ait olan bir Türk-Özbek giriflimidir. Modern üretim tesisleri, ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi ve yüksek kalite anlay›fl›yla Özbekistan’›n örnek sanayi tesislerinden biri olan Papfen, 2007’de 10. kurulufl y›l›n› kutlam›flt›r. Papfen’in y›ll›k üretim kapasitesi 4.000 ton civar›ndad›r. Firma 2007 y›l›nda tam kapasiteyle üretim yapm›fl ve tonaj-ciro hedeflerine ulaflm›flt›r. 2007 y›l›nda üretilen ipliklerin %86’s› Türkiye, Rusya ve Beyaz Rusya gibi d›fl pazarlara, %14’ü ise iç piyasaya sat›lm›flt›r. Sat›fllardan toplam 9 milyon ABD dolar› gelir elde edilmifltir. ‹yi ki do¤dun Papfen! %85’i Tekfen’e ait bir Türk-Özbek giriflimi olan Papfen baflar›l› faaliyetleriyle 10 yafl›n› doldurdu. Papfen modern üretim tesisleri, ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi ve yüksek kalite anlay›fl›yla Özbekistan’›n örnek sanayi tesislerinden biri. 74 > Tekfen Sigorta Bünyesinde 18 sigorta ve emeklilik flirketinin yetkili acenteli¤ini bulunduran Tekfen Sigorta, Türkiye’nin yüksek prim üretimine sahip arac› kurulufllar›ndan biri olarak, tüm sigortac›l›k branfllar›nda hizmet vermektedir. Tekfen Sigorta, 2007 y›l›nda performans hedeflerini aflarak 2007 y›l›n›n önemli geliflmelerinden bir di¤eri net sigorta primi üretiminde %37, komisyon gelirlerinde de de, Tekfen Sigorta ile HSBC Bank A.fi. %45 büyüme sa¤lam›flt›r. Da¤›t›m kanal› olarak Tekfen aras›nda tali acentelik anlaflmas›na yönelik Sigorta, müflterilerine genifl alternatifli, yüksek teminatl› ve bir ön protokol imzalanmas›d›r. Anlaflmaya uygun primli sigorta hizmeti sunmak isteyen tali acenteleri göre HSBC Bank A.fi. flubelerince düzenlenen kullanmaktad›r. Aralar›nda Eurobank Tekfen’in de bulundu¤u kasko ve trafik poliçelerinin her türlü teklif, 14 tali acentenin net prim üretimi 2007’de bir önceki y›la sat›fl, iptal, zeyil süreç takibi, geliflmifl sat›fl göre %18, komisyon gelirleri de %20 oran›nda art›fl raporlar› alma ve mutabakat ifllemleri, Tekfen göstermifltir. Sigorta taraf›ndan özel olarak gelifltirilen bir online sigorta platformu üzerinden Tekfen Sigorta, tali acentelerinin ve do¤rudan müflterilerinin gerçeklefltirilecektir. 2008 y›l›nda devreye sigortac›l›k ifllemlerini 7/24 kesintisiz bir flekilde girmesi planlanan sistem, Tekfen Sigorta için sürdürebilmeleri için %100 online sigortac›l›k platformunu online sigortac›l›k çözümleri konusunda kullanmaktad›r. Bu platform sayesinde kasko, konut, trafik, önemli bir ad›md›r. Gelifltirilen çözümlerin seyahat ve kredi hayat sigortalar›n›n teklif haz›rlama/poliçe banka sigortac›l›¤› konseptine uyumlulu¤u sat›fl ifllemleri tümüyle online olarak gerçeklefltirilmekte, sebebiyle, bu konu üzerindeki gelifltirme ayr›ca poliçe izleme ve rapor alma ifllemleri de internet çal›flmalar›na bundan sonra da devam üzerinden kolayl›kla yap›labilmektedir. Tekfen Sigorta’n›n edilecektir. online sigortac›l›k platformuna 2007 y›l›nda HDI Sigorta A.fi.’nin kasko ve trafik sigortas› ile Ergo ‹sviçre Sigorta Tekfen Sigorta, 2007 y›l›nda Garanti Bankas›, A.fi.’nin kasko sigortas› ürünleri de eklenmifltir. Ayr›ca 2008 Akbank, Türkiye ‹fl Bankas›, HSBC Bank, bafl›nda hizmete aç›lacak online DASK sigortas› (zorunlu Finansbank, Fortisbank ve Yap› Kredi ile deprem sigortas›) yaz›l›m› ve tali acentelerin sigortac›l›kla yap›lan anlaflmalar do¤rultusunda sanal POS ilgili ifllemler konusunda internet üzerinde e¤itilmesini uygulamas›na geçmifltir. Ayr›ca TSE’den sa¤layacak olan e-learning sisteminin haz›rl›klar› 2007 y›l›nda hizmet yeterlilik belgesi al›nm›flt›r. tamamlanm›flt›r. > Antalya Stüdyolar› Antalya’da 186.000 m2lik bir alan üzerine kurulmufl olan Antalya Stüdyolar›, yerli ve yabanc› film yap›mc›lar›na ileri teknoloji ve altyap› olanaklar› sunmaktad›r. Tekfen Holding’in 2000 y›l›ndaki ana iflkollar›na odaklanma karar› çerçevesinde Antalya Stüdyolar›’n›n yabanc› yat›r›mc›lara sat›lmas› ya da uzun dönemli olarak kiralanmas› gündeme gelmifltir. Grubun bu yöndeki temaslar› devam etmektedir. Papermoon: Bir ‹talyan klasi¤i. Bir Tekfen Holding ifltiraki olan ve 1996’daki açılıflın›n ard›ndan kısa sürede bir ‹stanbul klasi¤ine dönüflen Papermoon, yemek kalitesi, nitelikli servisi ve baflarılı yönetimi sayesinde düzenli olarak cirosunu artırmayı baflarm›fl, uluslararası ödüller alm›fl ve 2006’da Ankara’da ikinci flubesini hizmete sokmufltur. 75 Taahhüt Grubu Tar›msal Sanayi Grubu Emlak Gelifltirme Grubu Di¤er Faaliyetler Tekfen E¤itim, Sa¤l›k, Kültür, Sanat ve Do¤al Varl›klar› Koruma Vakf› Kurumsal Yönetim Denetçi Raporu > Sosyal sorumluluk Kuruldu¤u günden bu yana, iflini kaliteli ve do¤ru flekilde yapman›n yan› s›ra etik kurallara uygun davranmay› da faaliyetlerinin vazgeçilmez bir koflulu olarak kabul eden Tekfen, sosyal, kültürel ve çevresel faaliyetlere destek vermeyi kurumsal yap›s›n›n do¤al bir gere¤i olarak görmektedir. Tekfen Holding çat›s› alt›ndaki tüm ifltirakler, “faydal›l›k”, “uyumluluk” ve “koruyuculuk” kavramlar›n› kendi alanlar›ndaki her türlü çal›flma için ön koflul saymaktad›rlar. Toplumsal geliflme ve ilerlemeye destek olarak sürdürmektedir. Üst yönetimden alt kademelere vermenin, olanaklar› ölçüsünde ülkenin tüm kadar tüm Tekfen çal›flanlar› taraf›ndan da içtenlikle fert ve kurulufllar› için topyekûn bir desteklenen bu faaliyetler, Grubun insan› ve çevreyi önde sorumluluk oldu¤una inanan Tekfen, bu tutan de¤erleriyle de bire bir örtüflmektedir. yöndeki çal›flmalar›n› uzun y›llard›r çok yönlü > Tekfen Vakfı: Kuruldu¤u günden bu yana, iflini kaliteli ve do¤ru flekilde yapman›n yan› s›ra etik kurallara uygun davranmay› da faaliyetlerinin vazgeçilmez bir koflulu olarak kabul eden Tekfen, sosyal, kültürel ve çevresel faaliyetlere destek vermeyi kurumsal yap›s›n›n do¤al bir gere¤i olarak görmektedir. Tekfen Holding çat›s› alt›ndaki tüm ifltirakler, “faydal›l›k”, “uyumluluk” ve “koruyuculuk” kavramlar›n› kendi alanlar›ndaki her türlü çal›flma için ön koflul saymaktad›rlar. Tekfen E¤itim, Sa¤l›k, Kültür, Sanat ve Do¤al Vakf› (TEMA) ve Türkiye Aile Sa¤l›¤› ve Planlamas› Vakf›’n›n Varl›klar› Koruma Vakf›, sosyal ve kültürel (TAP) da bulundu¤u pek çok sivil toplum kurulufluna destek faaliyetlere katk› sa¤lamak amac›yla Tekfen vermektedir. Nitekim 2007 y›l›nda Tekfen Vakf›, TEMA’n›n Holding’in ortaklar›, kurucu üyeleri ve grup 15. kurulufl y›l› dolay›s›yla ülke çap›nda yap›lan bilgilendirme flirketleri taraf›ndan 12 Nisan 1999 tarihinde etkinliklerine do¤rudan katk›da bulunmufltur. kurulmufltur. Sosyal sorumluluk bilinciyle çal›flmalar›n› sürdüren Tekfen Vakf›’na, 2004 Ayr›ca Tekfen Vakf› taraf›ndan Diyarbak›r-Bismil ilçesi y›l›nda Bakanlar Kurulu taraf›ndan “toplum Atatürk ‹lkö¤retim Okulu ö¤retmenlerinin bafllatm›fl oldu¤u yarar›na çal›flan kurum” statüsü tan›nm›flt›r. “Kültür Merkezi Projesi” kapsam›nda internet odas›n›n tesisi Her y›l 180 baflar›l› lise, üniversite ve lisansüstü için bilgisayar ba¤›fl› yap›lm›fl; Türk Silahl› Kuvvetleri flehit ö¤rencisine karfl›l›ks›z e¤itim bursu veren ve gazilerinin ailelerine yard›m için Haber Türk TV kanal› Tekfen Vakf›, kuruldu¤u günden bu yana taraf›ndan bafllat›lan destek kampanyas›na katk›da 1.000’in üzerinde ö¤renciyi mezun etmifltir. bulunulmufl; özürlü vatandafllar›m›z›n topluma entegrasyonunu ve f›rsat eflitli¤ini sa¤lamak için Özürlüler Tekfen Vakf›, aralar›nda ‹stanbul Kültür ve Vakf› taraf›ndan gerçeklefltirilen “Özürlüler 2007 Kongre Sanat Vakf›, Türkiye Erozyonla Mücadele Sergi ve Sosyal Etkinlikleri” projesine de destek sa¤lanm›flt›r. A¤açland›rma ve Do¤al Varl›klar› Koruma Tekfen baflar›l› gençlerin yan›nda. Tekfen Vakf›’n›n genç beyinlere destek olmak üzere verdi¤i burslar›n tamamen internet üzerinden yürütülen de¤erlendirme sürecine 2007 y›l›nda 11.000’in üzerinde baflvuruyla rekor bir kat›l›m olmufl, Türkiye’de e¤itime destek verilmesinin gere¤i bir kez daha gözler önüne serilmifltir. 78 Tekfen Filarmoni Orkestrası 35. Uluslararas› ‹stanbul Müzik Festivali’nde Aya ‹rini’de “Rusya’dan sevgilerle” temas›yla bir konser verdi. 79 > Üç Denizin Sesi: Tekfen’in kültür hayat›na sa¤lad›¤› önemli 2007’de kuruluflunun 15. y›ldönümü için özel bir program katk›lardan biri olan ve 1992 y›l›nda temelleri haz›rlayan Tekfen Filarmoni, kutlamalara Gaziantep, Adana at›lan Tekfen Filarmoni Orkestras›, Karadeniz ve Mersin’i kapsayan bir konser dizisiyle bafllam›flt›r. Turne, Ekonomik ‹flbirli¤i Konferans›’na kat›lan ülkeler temmuz ay›nda Nevflehir Valili¤i, Avanos Kaymakaml›¤› ve aras›nda kültürel al›flverifli güçlendirmek Ürgüp Belediyesi’nin ortak organizasyonu ile Zelve Aç›k Hava amac›yla Tekfen’in deste¤inde “Karadeniz Müzesi’nde düzenlenen “Kapadokya’da Y›ld›zl› Bir Gece” Oda Orkestras›” ad›yla kurulmufltur. 11 ülkeden konseriyle devam etmifl ve son olarak Ekim 2007’de 17 sanatç›y› bir araya getiren orkestra, daha ‹stanbul’un iki yakas›nda ve Ankara’da, kendi alan›nda sonra Hazar ve Do¤u Akdeniz bölgelerindeki Amerika’n›n en genç profesörü ünvan›n› tafl›yan usta çellist ülkelerin de kat›lmas›yla “Tekfen Filarmoni Amit Peled’in solist olarak kat›ld›¤› konserlerle tamamlanm›flt›r. Orkestras›”na dönüfltürülmüfltür. Kuruldu¤u günden bu yana çok genifl bir co¤rafyada Tekfen Filarmoni Orkestras›’n›n 35. Uluslararas› ‹stanbul say›s›z konser veren Tekfen Filarmoni, bugün Müzik Festivali kapsam›nda 28 Haziran 2007 tarihinde verdi¤i 23 ülkenin bayra¤›n› tafl›yan bir bar›fl elçisi “Rusya’dan Sevgilerle” temal› konseri, her y›l oldu¤u gibi olarak misyonunu sürdürmektedir. Orkestran›n Tekfen Grubu’nun sponsorlu¤unda gerçekleflmifltir. Ayr›ca bölge ülkelerinin yerel enstrümanlar›na da Dünya Odalar Federasyonu’nun iki y›lda bir düzenledi¤i Dünya yer veren özel repertuvar›, bir kültür mozayi¤i Odalar Kongresi’nin beflincisi, 4 Temmuz 2007 tarihinde olarak Tekfen Filarmoni Orkestras›’na özgün Türkiye Odalar ve Borsalar Birli¤i’nin (TOBB) ev sahipli¤inde bir de¤er kazand›rmaktad›r. Tekfen Filarmoni Orkestras›’n›n konseriyle bafllam›flt›r. > Tekfen Holding: Tekfen Holding, her y›l oldu¤u gibi 2007’de de ‹stanbul Kültür Sanat Vakf›’na deste¤ini sürdürmüfl ve bu çerçevede 8 Eylül-4 Kas›m 2007 tarihleri aras›nda düzenlenen 10. Uluslararas› ‹stanbul Bienali’nin destekçileri aras›nda yer alm›flt›r. Ayr›ca Tekfen Holding, 10-11 May›s 2007 tarihleri aras›nda Türkiye’nin ve dünyan›n önde gelen siyaset ve bilim adamlar›yla ifl ve kültür dünyas›n›n liderlerini ayn› çat› alt›nda buluflturan Forum ‹stanbul’un alt›nc› büyük toplant›s›na sponsor olmufltur. “Yar›n›n Kurulmas›-Hedef 2023” bafll›¤› alt›nda dünyadaki de¤iflimleri ve bu de¤iflimlerin ›fl›¤›nda Türkiye’nin gelecek yol haritas› aray›fllar›n› gündeme getiren Forum ‹stanbul platformu, “Dünyadaki Geliflmeler Ifl›¤›nda Türkiye’nin Geliflme Stratejisi”, “Enerjinin Dünyadaki Durumu ve Türkiye” ve “Yeni Bölgesel Güç Dengesi ve Türkiye: Politika Seçenekleri” olmak üzere üç bafll›k alt›nda gerçeklefltirilmifltir. > Tekfen Emlak: Tekfen Emlak Gelifltirme Grubu, enerji tasarrufuna yönelik teknolojilerin kullan›ld›¤› ve sa¤l›kl› malzemelerle infla edilen yap›lar›n teflvik edilmesi amac›yla 2007 y›l›nda kurulan Çevre Dostu Binalar Konseyi Derne¤i’nin (ÇEDB‹K) kurucu üyeleri aras›nda yer alm›flt›r. Yönetim kurulu baflkanl›¤›n› Tekfen’in kurucu ortaklar›ndan Ali Nihat Gökyi¤it’in üstlendi¤i dernek, binalar›n çevreye en az flekilde zarar verecek flekilde “ekolojik” olarak infla edilmesini ve kullan›lmas›n› hedeflemektedir. Çevreci binalara Tekfen deste¤i. ABD d›fl›nda Avustralya, Brezilya, Kanada, Hindistan, Japonya, Tayvan, ‹spanya, Meksika ve Birleflik Arap Emirlikleri’nin ard›ndan Dünya Yeflil Binalar Konseyi’nin Türkiye aya¤› 26 Eylül 2007’de Tekfen’in de deste¤iyle Çevre Dostu Binalar Konseyi Derne¤i ad›yla kuruldu. 80 Kitaptan belgesele Anadolu’nun Çiçekleri Foto¤rafç› Fatih Orbay’›n yirmi y›ll›k eme¤inin bir ürünü olarak ortaya ç›kan ve Tekfen Vakf›’n›n katk›lar›yla 2007 y›l›nda bas›lan “Anadolu’nun Çiçekleri” adl› kitap, yay›mland›ktan sonra genifl bir çevrenin be¤enisini kazanm›fl ve bas›nda genifl yer bulmufltur. Türkiye’nin dört bir yan›nda, eriflilmesi güç ücra bölgelerde çekilen 15 bin foto¤raf aras›ndan 306 tanesine yer veren kitab›n yay›mlanmas›ndan sonra, 2007 y›l›nda projenin ikinci basama¤› olan “Türkiye’nin Eflsiz Çiçekleri” adl› belgeselin çekimlerine bafllanm›flt›r. Yine Fatih Orbay taraf›ndan haz›rlanan ve Anadolu çiçeklerinin do¤al ortamlar›nda, hareketli görüntüler eflli¤inde tan›t›lmas›n› hedefleyen belgesel, 26’flar dakikal›k 6 bölümden oluflacakt›r. Proje ayr›ca dizinin özeti niteli¤inde biri 45, di¤eri 15 dakikal›k iki adet DVD filmini kapsamaktad›r. Genifl ekran format›nda ve özgün müzi¤e sahip olacak dizinin çekimlerinde, çiçeklerin renklerini aynen yans›tmas› için yüksek çözünürlüklü kameralar kullan›lmaktad›r. Türkiye’nin do¤al zenginliklerinin tan›nmas› ve korunmas› yönünde önemli bir ad›m olan belgeselin çekimlerinin 2009 y›l›nda tamamlanmas› hedeflenmektedir. Üç Denizin Sesi bir viyolonsel ustas›n› a¤›rlad›. Tekfen Filarmoni Orkestras›’n›n Ekim turnesine ABD’de yaflayan genç ‹srailli çellist Amit Peled efllik etti. 81 Taahhüt Grubu Tar›msal Sanayi Grubu Emlak Gelifltirme Grubu Di¤er Faaliyetler Sosyal Sorumluluk Yönetim Kurulu Kurumsal Yönetim Kurumsal Yönetim Uyum Raporu Kâr Da¤ıt›m Politikası Denetçi Raporu > Yönetim Kurulu Yönetim Kurulu Baflkanı ve Murahhas Üye Ali Nihat GÖKY‹⁄‹T Yönetim Kurulu Baflkan Vekili ve Murahhas Üye Cansevil AKÇA⁄LILAR Yönetim Kurulu Baflkan Vekili ve Murahhas Üye Feyyaz BERKER Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Ayfle Leyla AKÇA⁄LILAR Yönetim Kurulu Üyesi Meltem BERKER Yönetim Kurulu Üyesi Murat G‹G‹N Ba¤›msız Yönetim Kurulu Üyesi fiefika PEK‹N Ba¤›msız Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Rüfldü SARAÇO⁄LU Ba¤›msız Yönetim Kurulu Üyesi Hasan Seymur SUBAfiI 84 > Kurumsal Yönetim Uyum Raporu 51 y›ll›k köklü bir geçmifle ve sa¤lam kurumsal temellere sahip Tekfen Grubu, eflitlik, fleffafl›k, hesap verebilirlik ve sorumluluk prensipleri üzerine kurdu¤u yönetim anlay›fl› çerçevesinde SPK Kurumsal Yönetim ‹lkeleri’ni benimsemekte, fiirketin pay sahipleri ve di¤er bütün paydafllar›n›n menfaatlerini, hepsine eflit mesafede, koruyarak fiirketin de¤erini en üst düzeye ç›karmay› hedeflemektedir. 20 Mart 2008 1. Kurumsal Yönetim ‹lkelerine Uyum Beyan› Tekfen Grubu, iyi kurumsal yönetimin fiirket aç›s›ndan büyük yararlar› oldu¤unun bilincindedir. Bu çerçevede, afla¤›daki bölümlerde aç›kland›¤› üzere, fiirketimizin Kurumsal Yönetim ‹lkelerine uyuma verdi¤i öneme istinaden 2007 y›l› sonlar›nda gerçekleflen halka aç›lma süreci içerisinde Yat›r›mc› ‹liflkileri ve Kurumsal Yönetim Koordinatörlü¤ü kurulmufltur. Ayr›ca, fiirketin SPK Kurumsal Yönetim ‹lkelerine uyumunun mümkün olan en üst düzeyde sa¤lanmas› için de¤erlendirme ve çal›flmalar yapmak üzere Kurumsal Yönetim Komitesi oluflturulmufltur. Yönetim Kurulu üye say›s› alt›dan dokuza yükseltilerek, üç yeni üyenin fiirketle herhangi bir iliflkisi bulunmayan ba¤›ms›z üyelerden oluflmas› sa¤lanm›flt›r. Ayr›ca, halka aç›lma ifllemleri öncesinde fiirket esas sözleflmesinde yap›lan de¤ifliklikle imtiyazl› paylar kald›r›lm›fl ve fiirket sermayesindeki bütün paylar “bir paya bir oy” ilkesi çerçevesinde eflit haklara sahip olmufltur. fiirketimiz afla¤›da yer alan hususlar d›fl›nda SPK Kurumsal Yönetim ‹lkeleri’ne uymaktad›r: • Türk Ticaret Kanunu ve Sermaye Piyasas› Kanunu çerçevesinde fiirket sermayesinde %5 oran›nda paya sahip olan az›nl›k pay sahiplerinin özel denetçi tayini talebi hakk› yasal mevzuatla düzenlenmifl oldu¤undan, fiirket ana sözleflmesinde özel denetçi atanmas› talebine iliflkin herhangi bir düzenleme bulunmamaktad›r. • Esas sözleflmede az›nl›k paylar›n›n yönetim kurulunda temsiline veya birikimli oy kullanma yönteminin kullan›lmas›na iliflkin bir hüküm bulunmamaktad›r. • Menfaat sahiplerinin yönetim kurulunda yer almas›na iliflkin herhangi bir model oluflturulmam›flt›r. • fiirketimizde çal›flanlar ile iliflkileri yürütmek üzere atanan bir temsilci bulunmamaktad›r. Çal›flanlar›m›zla iliflkileri yürütmek üzere Grup fiirketlerimizde ‹nsan Kaynaklar› ve Personel Birimleri aktif bir rol üstlenmektedir. • Yönetim Kurulu üyelerimizin fiirketimize ba¤l› di¤er grup flirketlerinde görev alabilmeleri amac› ile, fiirketimizin y›ll›k ola¤an Genel Kurul toplant›s›nda Yönetim Kurulu üyelerimizin Türk Ticaret Kanunu’nun 334 ve 335’inci maddelerinde say›lan yasak ve tahditlere tabi olmayacaklar› karara ba¤lanm›flt›r. Bu çerçevede, Yönetim Kurulu üyeleri Genel Kurulca karara ba¤lanan dönemde fiirket d›fl›nda baflka görevler almalar›na iliflkin olarak herhangi bir s›n›rlamaya tabi de¤ildir. • Yönetim Kurulu üyelerine sa¤lanan mali haklar›n›n tespitinde performansa dayal› bir ödüllendirme sistemi uygulanmamaktad›r. Ancak fiirketimiz esas sözleflmesinde, mevzuat ve esas sözleflme uyar›nca ayr›lmas› gereken karfl›l›klar ile da¤›t›lmas› gereken tutarlardan sonra kalan kâr›n % 2’sini aflmayacak oranda kâr pay›, Yönetim Kurulunca uygun görülecek nispet ve esaslar dahilinde üyelere da¤›t›labilmektedir. Tam olarak uyum sa¤layamad›¤›m›z SPK Kurumsal Yönetim ‹lkeleri’ne uyum konusunda gerekli çal›flmalar yap›lmakta olup, mevcut durum itibariyle söz konusu uyumsuzluklar›n önemli bir ç›kar çat›flmas›na yol açmad›¤› düflünülmektedir. 85 > Bölüm I - Pay Sahipleri 2. Pay Sahipleri ‹le ‹liflkiler Birimi fiirketimizde pay sahipli¤i haklar›n›n kullan›lmas›nda mevzuata, esas sözleflmeye ve di¤er flirket içi düzenlemelere uyulmakta ve bu haklar›n kullan›lmas›n› sa¤layacak her türlü önlem al›nmaktad›r. Pay sahipleri ile iliflkilerin yönetimi ve SPK Kurumsal Yönetim ‹lkelerine uyumlu olarak buna iliflkin gerekli düzenlemelerin yürütülmesi amac›yla fiirketimiz hisse senetlerinin halka arz› öncesinde fiirketimiz bünyesinde Yat›r›mc› ‹liflkileri ve Kurumsal Yönetim Koordinatörlü¤ü kurulmufltur. Bu birim, fiirketin Kurumsal Yönetim Komitesi ile Kurumsal ‹fllerden Sorumlu Holding Baflkan Yard›mc›s› Osman Reha Yolalan’a ba¤l› olarak çal›flmaktad›r. Birimin ifllemleri SPK taraf›ndan verilen tüm lisans belgelerine sahip Ça¤lar Gülveren taraf›ndan yürütülmektedir. Yat›r›mc› ‹liflkileri ve Kurumsal Yönetim Biriminin iletiflim bilgileri afla¤›da yer almaktad›r: Tel : +90-212-359 34 20 Faks : +90-212-257 00 81 E-mail : [email protected] veya [email protected] Bu birimimize ayr›ca fiirketimiz internet sitesinde (www.tekfen.com.tr) yer alan iletiflim formu ile de ulafl›lmas› mümkündür. Yat›r›mc› ‹liflkileri Birimi’nin bafll›ca görevleri afla¤›daki gibidir: a) Pay sahiplerine iliflkin kay›tlar›n sa¤l›kl›, güvenli ve güncel olarak tutulmas›n› sa¤lamak. b) fiirket ile iligili kamuya aç›klanmam›fl, gizli ve ticari s›r niteli¤indeki bilgiler hariç olmak üzere, pay sahiplerinin yaz›l› bilgi taleplerini yan›tlamak. c) Genel Kurul toplant›s›n›n yürürlükteki mevzuata, esas sözleflmeye ve di¤er flirket içi düzenlemelere uygun olarak yap›lmas›n› sa¤lamak. d) Genel Kurul toplant›s›nda, pay sahiplerinin yararlanabilece¤i dokümanlar›n flirketin di¤er birimleri ileiletiflime geçerek haz›rlanmas›n› sa¤lamak. e) Oylama sonuçlar›n›n kayd›n›n tutulmas›n› ve sonuçlarla ilgili raporlar›n talep eden pay sahiplerine yollanmas›n› sa¤lamak. f) Mevzuat ve flirketin bilgilendirme politikas› dahil, kamuyu ayd›nlatma ile ilgili her türlü hususu izlemek. Yat›r›mc› ‹liflkileri Birimi analistler taraf›ndan haz›rlanacak olan araflt›rma raporlar› için analistlerin ihtiyaç duydu¤u finansal ve operasyonel verileri daha önce kamuya aç›klanan bilgiler kapsam›nda temin etmekte, araflt›rma raporlar›n›n tam, do¤ru ve güncel verilerden hareketle haz›rlanmas› için çaba göstermektedir. Ayr›ca yurtiçi veya yurtd›fl› yat›r›mc›lar ve finansal analistlerden telefon veya elektronik posta yoluyla gelen soru ve bilgi taleplerine, yasal mevzuat›n imkân verdi¤i ölçüde en k›sa sürede yan›t verilmektedir. fiirketimizin halka aç›k olan %34,5 oran›ndaki sermayesinin büyük bir bölümünün yabanc› kurumsal yat›r›mc›lar›n sahipli¤inde oldu¤u bilinmektedir. Bu kapsamda, birçok mevcut ve potansiyel yabanc› kurumsal yat›r›mc› ile bu tür yat›r›mc›lara raporlama hizmeti veren arac› kurum analistlerinden fiirketimiz hakk›nda bilgi almak amac›yla fiirketi ziyaret talepleri ulaflmakta, bu tür taleplerin fiirket üst yönetiminin de kat›l›m› sa¤lanarak olumlu karfl›lanmas›na çaba gösterilmektedir. 2007 y›l›nda fiirket hisse senetlerinin halka arz›ndan sonraki dönem içerisinde Yat›r›mc› ‹liflkileri bölümüne yat›r›mc› ve analistlerden telefon ve e-mail yoluyla ulaflan 15 kadar bilgi talebi cevapland›r›lm›flt›r. 86 3. Pay Sahiplerinin Bilgi Edinme Haklar›n›n Kullan›m› 2007 y›l›nda fiirket hisse senetlerinin ‹MKB’de ifllem görmeye bafllad›¤› tarihten sonraki dönemde 10 kadar yabanc› kurumsal yat›r›mc›dan gelen tamam› finansal performansa iliflkin bilgi talebi cevapland›r›lm›flt›r. Ayn› dönem içerisinde aç›klanan fiirketimizin 9 ayl›k faaliyet sonuçlar›na iliflkin olarak, ilgilenen yat›r›mc› ve analistlerin bilgilendirilmesi amac›yla fiirket üst düzey yönetiminin kat›l›m›yla 2 adet Conference Call düzenlenerek kat›l›mc›lardan gelen tüm sorular yan›tlanm›flt›r. Ayr›ca, 9 ayl›k faaliyet sonuçlar›n›n de¤erlendirildi¤i bir sunum da internet sitemizde yat›r›mc›larla paylafl›lm›flt›r. Bunun yan›nda, fiirketimiz internet sitesinde (www.tekfen.com.tr) ayr› bir bölüm olarak yer alan “Yat›r›mc› ‹liflkileri” bölümü üzerinden yat›r›mc›lar›n tam, do¤ru ve güncel olarak bilgilendirilmelerine yönelik her türlü bilgiye güncel verilerle ulafl›labilmektedir. Türk Ticaret Kanunu ve Sermaye Piyasas› Kanunu çerçevesinde fiirket sermayesinde %5 oran›nda paya sahip olan az›nl›k pay sahiplerinin özel denetçi tayini talebi hakk› yasal mevzuatla düzenlenmifl oldu¤undan, fiirket ana sözleflmesinde özel denetçi atanmas› talebine iliflkin herhangi bir düzenleme bulunmamaktad›r. Dönem içerisinde özel denetçi tayinine iliflkin olarak herhangi bir talep olmam›flt›r. 4. Genel Kurul Bilgileri fiirketimiz 2007 y›l›n›n Kas›m ay› içerisinde halka aç›lm›flt›r. Bu tarihten sonra ola¤an veya ola¤anüstü bir genel kurul toplant›s› yap›lmad›¤›ndan, fiirketimiz halka aç›k bir flirket olarak ilk genel kurul toplant›s›n› 2008 y›l› içerisinde gerçeklefltirecektir. Genel Kurula iliflkin her türlü duyuru, ilan ve ifllemler ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak yap›lacakt›r. Holding niteli¤inde olan fiirketimizin esas sözleflmesinin “Gaye ve Konu” bafll›kl› 3’üncü maddesinde fiirketin gerçeklefltirebilece¤i ifl ve ifllemler say›lm›flt›r. Ayn› madde uyar›nca maddede say›lan muamelelerin ilerde Holding için faydal› ve lüzumlu görülecek baflka ifllere giriflilmek istendi¤i takdirde yönetim kurulunun teklifi üzerine keyfiyetin genel kurulun tasvibine sunulaca¤› ve bu yolda karar al›nd›ktan sonra fiirketin diledi¤i iflleri yapabilece¤i belirtilmifltir. fiirketimiz, esas sözleflmenin 3’üncü maddesinde belirtilen hususlar› gerçeklefltirirken, Sermaye Piyasas› Kanunu ve ilgili mevzuata uygun olarak yat›r›mc›lar›n bilgilendirilmesi amac›yla kamuyu ayd›nlatma yükümlülüklerini de yerine getirecektir. Esas sözleflmemizin son hali fiirketimiz internet sitesinde (www.tekfen.com.tr) kamuoyunun bilgisine sunulmufltur. 5. Oy Haklar› ve Az›nl›k Haklar› fiirketimiz hisse senetlerinin halka arz ifllemlerinden önce, SPK Kurumsal Yönetim ‹lkelerine uyum sa¤lamak üzere, ana sözleflmemizde yap›lan de¤iflikliklerle imtiyazl› paylar kald›r›lm›fl olup, son durum itibariyle imtiyazl› pay bulunmamaktad›r. Bu çerçevede her pay›n bir oy hakk› bulunmaktad›r. fiirketimizde oy hakk›n› haiz olan pay sahipleri bu haklar›n› kendileri do¤rudan kullanabilece¤i gibi, Sermaye Piyasas› Kurulu düzenlemelerine uygun olarak pay sahibi olmayan üçüncü flah›slara verdikleri vekalet ile de kullanabilirler. fiirketimiz sermayesinde karfl›l›kl› ifltirak iliflkisi bulunmamaktad›r. fiirketimiz ana sözleflmesinde, az›nl›k paylar›n›n yönetimde temsiline veya birikimli oy kullanma yönteminin kullan›lmas›na iliflkin bir hüküm bulunmamaktad›r. 87 6. Kâr Da¤›t›m Politikas› ve Kâr Da¤›t›m Zaman› fiirketimizin kâr da¤›t›m kararlar›, Türk Ticaret Kanunu; Sermaye Piyasas› Mevzuat›; Sermaye Piyasas› Kurulu (SPK) Düzenleme ve Kararlar›; Vergi Yasalar›; ilgili di¤er yasal mevzuat hükümleri ile fiirketimizin Esas Sözleflmesi dikkate al›narak belirlenmektedir. 1- fiirket esas sözleflmesinin 28’inci maddesi çerçevesinde; fiirketin genel giderleri ile muhtelif amortisman gibi ödenmesi veya ayr›lmas› zorunlu olan miktarlar ile fiirket tüzel kiflili¤i taraf›ndan ödenmesi zorunlu vergiler, hesap dönemi sonunda tespit edilen gelirlerden indirildikten sonra, geriye kalan ve y›ll›k bilançoda gözüken net (safi) kârdan, varsa, geçmifl y›l zararlar›n›n düflülmesinden sonra, s›ras›yla afla¤›da gösterilen flekilde tevzi olunur. Safi kâr›n taksiminde Sermaye Piyasas› Kanunu ve Sermaye Piyasas› Kurulu tebli¤lerine uyulur. Birinci Tertip Kanuni Yedek Akçe: a) %5 kanuni yedek akçe ayr›l›r. Birinci Temettü: b) Kalandan, varsa y›l içinde yap›lan ba¤›fl tutarlar›n›n ilavesi ile bulunacak mebla¤ üzerinden, Sermaye Piyasas› Kurulu’nca saptanan oran ve miktar›n alt›nda olmamak kayd›yla en az % 30 oran›nda birinci temettü ayr›l›r. c) Kalan›n en fazla % 3’ü oran›na kadar k›sm› intifa senedi sahibi Tekfen E¤itim Sa¤l›k Kültür Sanat ve Do¤al Varl›klar› Koruma Vakf›’na tahsis olunur. d) Yukar›daki indirimler yap›ld›ktan sonra Genel Kurul, kalan kâr›n % 2’yi aflmayacak oranda kâr pay›n›n Yönetim Kurulu üyelerine (yönetim kurulunca uygun görülecek nispetler ve esaslar dahilinde) da¤›t›lmas›na karar verme hakk›na sahiptir. ‹kinci Temettü: e) Net kârdan, a, b, c ve d bentlerinde belirtilen mebla¤lar düflüldükten sonra kalan k›sm›, Genel Kurul, k›smen veya tamamen ikinci temettü pay› olarak da¤›tmaya veya fevkalade yedek akçe olarak ay›rmaya yetkilidir. ‹kinci Tertip Kanuni Yedek Akçe: f) Türk Ticaret Kanunu’nun 466. maddesinin 2. f›kras›n›n (3) no.lu bendi ile ayn› maddenin 3. f›kras› hükmü holding hakk›nda uygulanmaz. g) Yasa hükmü ile ayr›lmas› gereken yedek akçeler ayr›lmad›kça, Esas Sözleflme’de pay sahipleri için belirlenen birinci temettü, nakden ve/veya pay biçiminde da¤›t›lmad›kça, baflka yedek akçe ayr›lmas›na, ertesi y›la kâr aktar›lmas›na ve temettü da¤›t›m›nda kurucu ve adi intifa senedi sahiplerine, Yönetim Kurulu üyeleri ile Holding’in memur, çal›flan, iflçilerine ve çeflitli amaçlarla kurulmufl olan vak›flara ve benzer nitelikteki kifli/kurumlara kâr pay› da¤›t›lmas›na karar verilemez. h) Temettü hesap dönemi itibariyle, mevcut paylar›n tümüne, bunlar›n ihraç ve iktisap tarihleri dikkate al›nmaks›z›n eflit olarak da¤›t›l›r. Y›ll›k kâr›n, ortaklara hangi tarihte ve ne flekilde da¤›t›laca¤› Yönetim Kurulu’nun teklifi üzerine, Genel Kurul taraf›ndan, Türk Ticaret Kanunu hükümlerine ve Sermaye Piyasas› mevzuat›na uygun olarak kararlaflt›r›l›r. Esas Sözleflme hükümlerine uygun olarak da¤›t›lan kâr geri al›namaz. 88 2- %30 oran›ndaki birinci temettü tutar›n›n hesaplanmas›nda Sermaye Piyasas› Mevzuat› kapsam›nda haz›rlanan ve Uluslararas› Finansal Raporlama Standartlar› (UFRS) ile uyumlu mali tablolar dikkate al›narak hesaplanan “net da¤›t›labilir dönem kâr›” dikkate al›n›r. 3- Konsolide mali tablolara dahil olan ba¤l› ortakl›k ve ifltiraklerin genel kurullar›nda kâr da¤›t›m karar› al›nmamas› veya k›smen kâr da¤›t›m karar› al›nmas› durumunda da¤›t›lmamas›na karar verilen kârlar, konsolide tablolara intikal eden net dönem kâr›n›n da¤›t›m›nda dikkate al›nmaz. 4- Kâr da¤›t›m önerisi, konsolide mali tablolara dahil olan ba¤l› ortakl›k ve ifltiraklerimizin ola¤an genel kurul toplant›lar›n› tamamlamas›n› takiben yasal süreler dikkate al›narak, fiirket yönetim kurulunun konuya iliflkin karar› üzerine kamuyu ayd›nlatmaya iliflkin mevzuata uygun olarak kamuya aç›klan›r. 5- Türk Ticaret Kanunu ve Vergi Yasalar› kapsam›nda haz›rlanan mali tablolara göre net da¤›t›labilir dönem kâr› oluflmamas› halinde, Sermaye Piyasas› Mevzuat› kapsam›nda haz›rlanan ve UFRS ile uyumlu mali tablolarda “net da¤›t›labilir dönem kâr›” hesaplanm›fl olsa dahi, kâr da¤›t›m› yap›lmaz. 6- Kâr pay› ödemelerinin yeri ve zaman› hususunda Sermaye Piyasas› Kurulu düzenlemelerine uyulur. 7- fiirket esas sözleflmesinin 29’uncu maddesi çerçevesinde, fiirket genel kurulunun ilgili y›lla s›n›rl› olmak üzere yönetim kuruluna yetki vermesi halinde temettü avans› da¤›t›labilir. Bu konuda Sermaye Piyasas› Mevzuat›na uygun hareket edilir. Kâr da¤›t›m›na iliflkin genel esaslar fiirketimiz internet sitesinde (www.tekfen.com.tr) yat›r›mc›lar›n bilgisine sunulmufltur. Bu çerçevede, 2007 y›l› faaliyet dönemine iliflkin kâr›n da¤›t›m› Sermaye Piyasas› Mevzuat›nda öngörülen süreler içerisinde ve fiirket esas sözleflmesinde belirlenen esaslar dahilinde yap›lacakt›r. 7. Paylar›n Devri fiirketimiz ana sözleflmesinde pay devrini k›s›tlayan bir hüküm bulunmamakta olup, ana sözleflmenin 6’nc› maddesinde de pay devirlerine iliflkin olarak Sermaye Piyasas› Mevzuat›n›n öngördü¤ü flartlar dahilinde herhangi bir k›s›tlama bulunmad›¤›na dair hüküm yer almaktad›r. 89 > Bölüm II - Kamuyu Ayd›nlatma ve fieffafl›k 8. fiirket Bilgilendirme Politikas› fiirketimizin Bilgilendirme Politikas› SPK Kurumsal Yönetim ‹lkeleri çerçevesinde Yönetim Kurulu taraf›ndan oluflturularak, ilk defa fiirket hisse senetlerinin halka arz›na iliflkin olarak haz›rlanan izahname ile kamuya duyurulmufl, ayr›ca fiirketimiz internet sitesinde sürekli olarak kamuoyunun bilgisine sunulmufltur. fiirketimiz Bilgilendirme Politikas› uyar›nca; • Holding, tüm pay sahipleri ile di¤er menfaat sahiplerinin bilgilendirilmesinde Sermaye Piyasas› Kurulu Kurumsal Yönetim ilkelerine uygun olarak, Holding’le ilgili finansal ve finansal olmayan bilgilerin, ticari s›r niteli¤indeki bilgiler hariç olmak üzere, fleffafl›k, eflitlik, do¤ruluk, dürüstlük, tarafs›zl›k, tutarl›l›k, anlafl›labilirlik ve do¤ru zamanlama prensipleri çerçevesinde davran›lmas›n› benimser. Bu politika dahilinde haz›rlanan duyuru ve aç›klamalar›n, zaman›nda, do¤ru, eksiksiz, anlafl›labilir, analiz edilebilir ve düflük maliyetle kolay eriflilebilir bir flekilde yap›lmas› esast›r. • Holding aktif ve fleffaf bir bilgilendirme politikas› izlerken; kamuyu ayd›nlatmaya iliflkin tüm uygulamalarda Sermaye Piyasas› Mevzuat›’na ve ‹stanbul Menkul K›ymetler Borsas› düzenlemelerine uyum gösterir ve Sermaye Piyasas› Kurulu Kurumsal Yönetim ‹lkeleri çerçevesinde en etkin iletiflim politikas›n› uygular. • Bu amaçla; Holding bünyesinde faaliyet gösterecek olan Yat›r›mc› ‹liflkileri ve Kurumsal Yönetim Koordinatörlü¤ü, kamuyu bilgilendirme kapsam›nda pay sahipleri, finansal analistler, yaz›l› ve görsel bas›ndan gelen soru, aç›klama ve materyal taleplerini yaz›l› olarak cevapland›r›r. fiirket’in y›ll›k ve alt› ayl›k faaliyet sonuçlar›n› sunmak üzere, y›lda en az iki kere olmak üzere, üst yönetimin de kat›laca¤› birer toplant›n›n düzenlenmesi planlanmaktad›r. Ayr›ca, y›ll›k ve ara dönem mali tablolar›n›n kamuya aç›klanmas› sonras›nda yat›r›mc› ve analistlere yönelik olarak fiirket üst düzey yönetiminin kat›laca¤› 4 adet Conference Call yap›lmas› öngörülmektedir. Bilgilendirme Politikas›n›n gözetiminden ve takibinden Yat›r›mc› ‹liflkileri ve Kurumsal Yönetim Koordinatörü Ça¤lar Gülveren sorumludur. 9. Özel Durum Aç›klamalar› 2007 y›l› içerisinde SPK düzenlemeleri uyar›nca toplam 2 adet özel durum aç›klamas› yap›lm›fl, ayr›ca ‹MKB Baflkanl›¤›’n›n bilgi talebine cevaben gönderilen 1 adet yaz›m›z ‹MKB taraf›ndan Borsa Bülteninde yat›r›mc›lar›n bilgisine sunulmufltur. Yap›lan özel durum aç›klamalar›yla ilgili olarak SPK veya ‹MKB taraf›ndan ek aç›klama talebi gelmemifltir. fiirketimizin hisse senetleri yurt d›fl› borsalarda kote de¤ildir. 10. fiirket ‹nternet Sitesi ve ‹çeri¤i fiirketimizin internet sitesi adresi (www.tekfen.com.tr)’dir. fiirket internet sitemizde, SPK Kurumsal Yönetim ‹lkeleri II. Bölüm Madde 1.11.5’te say›lan bilgilerden sermaye piyasas› araçlar›n›n de¤erine etki edebilecek Yönetim Kurulu kararlar›na iliflkin toplant› tutanaklar› d›fl›ndaki bütün bilgiler yer almaktad›r. 90 Sermaye piyasas› araçlar›n›n de¤erine etki edebilecek Yönetim Kurulu kararlar›na iliflkin toplant› tutanaklar›, bu tür kararlar›n özel durum aç›klamalar› vas›tas›yla kamuya duyurulmas› sebebiyle ayr›ca bir tutanak olarak internet sitesinde yer almamaktad›r. 11. Gerçek Kifli Nihai Hâkim Pay Sahibi/Sahiplerinin Aç›klanmas› fiirketimizin internet sitesinde yer alan ve kamuoyu taraf›ndan da bilinen ortakl›k yap›s› afla¤›daki gibidir: H‹SSEDARIN ADI Feyyaz Berker H‹SSE ADED‹ H‹SSE ORANI (%) 50.066.663 16,87 7.223.744 2,43 Berker Ailesi - Toplam 57.290.407 19,30 Necati Akça¤l›lar 50.066.663 16,87 7.223.744 2,43 57.290.407 19,30 Ali Nihat Gökyi¤it 25.883.731 8,72 A. Nihat Gökyi¤it Yat›r›m Holding 25.758.370 8,68 A. N. Gökyi¤it E¤. Sa¤l. Kült. San. 5.648.306 1,90 57.290.407 19,30 3.848.867 1,30 Necdet Bozdo¤an 3.315.207 1,12 Naim Özkazanç 3.379.427 1,14 Elçin Erktin 846.866 0,29 Mehmet Erktin 1.234.173 0,42 Emine Erktin 1.234.173 0,42 3.315.212 1,13 6.424.347 2,16 2.233.919 0,75 8.658.266 2,91 Halka Aç›k K›s›m 102.386.800 34,50 GENEL TOPLAM 296.775.000 100,00 Alev Berker Cansevil Akça¤l›lar Akça¤l›lar Ailesi - Toplam Gökyi¤it Ailesi - Toplam Günay Ünlüsoy Erktin Ailesi - Toplam Erhan Öner Öner Yat›r›m ‹ç ve D›fl Tic. A. fi. Öner - Toplam 91 12. ‹çeriden Ö¤renebilecek Durumda Olan Kiflilerin Kamuya Duyurulmas› fiirketimiz 2007 y›l›n›n son çeyre¤i içerisinde halka aç›lm›fl olmas› sebebiyle fiirketimizde içeriden ö¤renebilecek durumda olan kiflilerin listesi daha önce kamuya duyurulmam›fl olup, bu kiflilere iliflkin bilgiler ilk defa bu Rapor vas›tas›yla kamuya duyurulmaktad›r. fiirketimiz hisse senetlerinin de¤erini etkileyebilecek henüz kamuya aç›klanmam›fl bilgi kapsam›na birçok ifllem ve olay›n girmesi sebebiyle potansiyel olarak, fiirketimizde önemli kararlar›n al›nmas›na ve raporlamalar›n yap›lmas›na iliflkin çal›flmalarda yer alan tüm çal›flanlar› ile fiirketimize d›flar›dan hizmet veren flirketlerin baz› çal›flanlar› içeriden ö¤renebilecek durumda olan kifliler kapsam›na girmektedir. Bu kapsamda fiirket yönetimi bu tür bilgilerin kullan›lmas›n› önleyecek her türlü tedbiri almaktad›r. Rapor tarihi itibariyle, görevleri gere¤i fiirketimiz hisse senetlerinin de¤erini etkileyebilecek nitelikteki bilgiye öncelikli olarak ulaflabilecek konumda bulunan üst düzey yöneticileri ile di¤er çal›flanlar›n›n listesi afla¤›da yer almaktad›r. 92 ADI SOYADI GÖREV‹ Ali Nihat Gökyi¤it Yönetim Kurulu Baflkan› Cansevil Akça¤l›lar Yönetim Kurulu Baflkan Vekili Feyyaz Berker Yönetim Kurulu Baflkan Vekili Dr. Ayfle Leyla Akça¤l›lar Yönetim Kurulu Üyesi Meltem Berker Yönetim Kurulu Üyesi Murat Gigin Yönetim Kurulu Üyesi fiefika Pekin Yönetim Kurulu Ba¤›ms›z Üyesi Dr. Rüfldü Saraço¤lu Yönetim Kurulu Ba¤›ms›z Üyesi Hasan Seymur Subafl› Yönetim Kurulu Ba¤›ms›z Üyesi Cengiz Yaman Denetçi Erhan Öner Grup fiirketler Baflkan› Dr. Ahmet ‹pekçi Baflkan Yard›mc›s› - Hizmet ve Yat›r›m Grubu Ümit Özdemir Baflkan Yard›mc›s› - Taahhüt Grubu Esin Mete Baflkan Yard›mc›s› - Tar›msal Sanayi Grubu Mehmet Erktin Baflkan Yard›mc›s› - Emlak Gelifltirme Grubu Dr. Osman Reha Yolalan Baflkan Yard›mc›s› - Kurumsal ‹fller Ali fievket Tursan Mali ve ‹dari ‹fller Direktörü Burçin Kuzgun Finansman Koordinatörü Toca Tonya Mali ‹fller Müdürü Arzu Dodurga Muhasebe fiefi Ahmet Burak Emel Stratejik Planlama ve Raporlama Koordinatörü Dorottya Maria Kiss Kalafat Kurumsal ‹letiflim Koordinatörü Ça¤lar Gülveren Yat›r›mc› ‹liflkileri ve Kurumsal Yönetim Koordinatörü Mustafa Özçilingir Bilgi Sistemleri Koordinatörü Hakan Dündar Denetim Müdürü Ramazan ‹brahim Eker Dan›flman Atila Purut Bafl Hukuk Müflaviri / Avukat fiule Özkaner Hukuk Müflaviri / Avukat > Bölüm III - Menfaat Sahipleri 13. Menfaat Sahiplerinin Bilgilendirilmesi Menfaat sahipleri, fiirketimizle ilgili önemli geliflmeler hakk›nda iç yaz›flmalar, toplant›lar, intranet, internet yoluyla, ayr›ca düzenlenen bas›n toplant›lar› ve verilen demeçlerle yaz›l› ve görsel bas›n ile di¤er medya iletiflim araçlar› yoluyla bilgilendirilmektedir. Pay sahipleri, yat›r›mc›lar ve analistler fiirketin finansal raporlar›na, faaliyet raporlar›na ve di¤er sunum ve bilgilere fiirketin internet sitesinden ulaflabilmektedir. fiirketimiz bir holding flirketi olmas› sebebiyle do¤rudan ticari faaliyetlerde bulunmamaktad›r. Ancak fiirkete ba¤l› grup flirketlerinin faaliyet gösterdikleri alana göre, flirketlerle iliflkisi bulunan müflteriler, bayiler ve tedarikçiler gibi menfaat sahipleri, yap›lan bayi ve e¤itim toplant›lar› ile kendilerini ilgilendiren hususlarda bilgilendirilmektedir. Çal›flanlara bilgi aktar›m›, çeflitli organizasyonlar ile bir araya gelinerek, yöneticiler ile periyodik toplant›lar düzenlenerek, intranet vas›tas› ile yap›lmaktad›r. Baz› önemli duyurular ve mesajlar, elektronik posta yoluyla tüm çal›flanlara iletilmektedir. Ayr›ca Tekfen Grubu, yönetici ve çal›flanlar› aras›nda çift tarafl› bilgi ak›fl›na önem vermekte ve bu ak›fl›n sa¤lanmas› için gerekli düzenlemeleri yapmaktad›r. 14. Menfaat Sahiplerinin Yönetime Kat›l›m› Menfaat sahiplerinin flirket yönetiminde yer almas›na iliflkin herhangi bir model oluflturulmam›flt›r. Di¤er taraftan, çal›flanlar ve di¤er menfaat sahipleri ile yap›lan toplant›larda iletilen talep ve öneriler yöneticiler taraf›ndan de¤erlendirmeye al›nmakta ve bunlara iliflkin politika ve uygulamalar gelifltirilmektedir. 15. ‹nsan Kaynaklar› Politikas› Tekfen Holding’in halka aç›lmas› ile birlikte, Grubun hedefleri do¤rultusunda, sürekli kaliteyi iyilefltirici insan kaynaklar› sistemleri gelifltirmek ve bu süreçlerin grup flirketlerinde uygulanmas›n› sa¤lamak üzere Holding bünyesinde ‹nsan Kaynaklar› Koordinatörlü¤ü oluflturulmufltur. Bu paralelde, ‹nsan Kaynaklar› politikam›z›n temelini, afla¤›daki ilkeler oluflturmaktad›r: • Müflterilerinin ve çal›flanlar›n›n memnuniyetini sürekli k›lmak, bir flirketin yaln›zca bugünkü de¤il, gelecekteki kazançlar›n›n da güvencesidir. • Tekfen Grubu bütün faaliyetlerini, çal›flanlar›na, üçüncü flah›slara, mala ve çevreye gelebilecek her türlü zarar› en aza indirmek üzere afla¤›daki çal›flma ilkelerine göre düzenlemektedir: - Tüm yönetici ve çal›flanlarla Sa¤l›k, Emniyet, Çevre ve Kalite’den sorumlu olmak, ilgili yasa, tüzük, yönetmeliklere uymak. - Standart ve müflteri flartnamelerine uymak, müflteri flikayetlerini, tekrar ve tamir oran›n› en aza indirmek ve maliyetleri azaltmak. - Yönetim Sistemlerinin etkinli¤inin art›r›lmas›n› sa¤lamak, uygulamalar› sürekli izlemek ve iyilefltirmek. 93 ‹nsan Kaynaklar› politikam›z, Tekfen’in kendi insan kaynaklar› politikas›n› en etkin flekilde yürütürken, Türkiye’nin gelece¤ine yönelik yat›r›mlar da yapmakt›r. Bu çerçevede, Tekfen Vakf› arac›l›¤›yla e¤itim için maddi deste¤e muhtaç, baflar›l› ö¤rencilere verdi¤imiz burslar, kuruluflumuzdan bu yana sürdürdü¤ümüz sosyal, kültürel ve çevre koruma faaliyetlerimiz, ülkemizi daha ayd›nl›k yar›nlara tafl›maya yönelik çal›flmalar›m›z aras›nda yer almaktad›r. Yönetim anlay›fl›m›z, insana, insan›n baflarabileceklerinin s›n›rs›zl›¤›na inanmak ve ayd›nl›k bir gelece¤e teknoloji ve bilimin ›fl›¤›nda ulafl›labilece¤inin ve bunun için de öncelikle insan zekas›na ve becerisine yat›r›m yapma gereklili¤inin bilincinde olmakt›r. 2007 y›l› içerisinde çal›flanlar›m›zdan ayr›mc›l›k konusunda hiçbir flikayet gelmemesi de, Tekfen Grubu’nun çal›flanlar›na karfl› objektif tutumunun bir göstergesidir. Çal›flanlar›m›z en de¤erli kayna¤›m›zd›r, onlar›n kalitesi ürün ve hizmet kalitemizin en büyük güvencesidir. Onlar› seçerken gösterdi¤imiz özen geliflim programlar›nda da sürdürülmektedir. Bu programlar çal›flanlar›m›z›n tak›m anlay›fl› içinde eflgüdümlü hareket edebilme, öneriler gelifltirme ve gerçekçi karar verebilme becerilerini gelifltirmektedir. Çal›flanlar›m›zla iliflkileri yürütmek üzere flirketlerimizde ‹nsan Kaynaklar› ve Personel Birimleri aktif bir rol üstlenmektedir. 16. Müflteri ve Tedarikçilerle ‹liflkiler Hakk›nda Bilgiler fiirketimiz bir holding flirketi olmas› sebebiyle do¤rudan ticari faaliyetlerde bulunmamaktad›r. Ancak fiirkete ba¤l› grup flirketlerinin faaliyet gösterdikleri alana göre, flirketlerle iliflkisi bulunan müflteriler, bayiler ve tedarikçiler gibi menfaat sahipleri ile iletiflimine ve onlar›n memnuniyetine önem vermektedir. Tar›m grubumuzda; müflteri olsun olmas›n web üzerinden gelen tüm elektronik postalar›n yan›tlanmas›na büyük özen gösterilmektedir. Müflterilerden elektronik posta veya telefonla gelebilecek flikayetleri, önerileri veya teknik bilgi ihtiyaçlar› en k›sa zamanda yan›tlanarak çözüm üretilmektedir. Bayilerle bilgi ak›fl›n› sa¤lamak ve iliflkileri en iyi flekilde yürütmek üzere periyodik olarak üst yönetimin de kat›ld›¤› bayi toplant›lar› düzenlenmektedir. Bu toplant›larda karfl›l›kl› bilgi al›flveriflinde bulunulmaktad›r. Bayilerin karfl›laflt›klar› sorun ve s›k›nt›lara çözüm yollar› aranmaktad›r. Toplant› esnas›nda yan›tlanamayan sorular var ise toplant› sonras›nda de¤erlendirilerek kendilerine bilgi verilmekte, beklentileri karfl›lanmaktad›r. Bu toplant›n›n yan› s›ra, y›l içerisinde baflta bölge müdürlü¤ü sat›fl ekibi olmak üzere üst yönetimin de bayileri yerinde ziyaret ederek iliflkilerin s›cak tutulmas›na katk› yarat›lmaktad›r. Ayr›ca, nihai tüketiciyi bilgilendirmek ve bilinçlendirmek üzere y›lda ortalama 30 adet e¤itim toplant›s› düzenlenmektedir. Bu toplant›larda fiirketin akademik kökenli e¤itim dan›flmanlar› muhtelif tar›m uygulamalar› hakk›nda e¤itim vermektedir. Bu toplant›lara ve e¤itimlere ek olarak, flirketin web sitesinde bu konuda sürekli gelifltirilen ve çeflitlendirilen kapsaml› gübreleme önerileri bölümü haz›rlanarak çiftçinin hizmetine sunulmaktad›r. Tar›m grubumuz yurtd›fl›nda bulunan tedarikçileri ile uzun y›llard›r süren güvenilir ve sa¤lam iliflkilere sahiptir. Tedarikçiler ile sürekli olarak güncel ve ileriye yönelik piyasa flartlar› ve beklentiler konusunda fikir al›flverifli yap›lmaktad›r. Taahhüt grubumuzda; müflteri ve tedarikçilerin memnuniyetinin sa¤lanmas› için ürün, insan ve çevrenin sa¤l›¤›na maksimum derecede önem verilmektedir. Ürünün kalitesi ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi ile; çal›flanlar›n, mal›n ve üçüncü flah›slar›n güvenli¤i OHSAS 18001 ‹fl Sa¤l›¤› ve Güvenli¤i Yönetim Sistemi ile; çevrenin korunmas› ise ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi ile etkin olarak sa¤lanmakta ve sürekli olarak da iyilefltirilmektedir. Sürekli iyilefltirme çerçevesinde beraber çal›fl›lan tedarikçilerin de uygulanan Yönetim Sistemleri’ne göre çal›flmas› ve kendilerini sürekli olarak gelifltirmeleri istenmektedir. 94 17. Sosyal Sorumluluk Toplumun sorumlu bir üyesi olarak, kuruluflundan bu yana sürdürdü¤ü sosyal, kültürel ve çevre koruma faaliyetleri Tekfen kültürünün ayr›lmaz bir parças›d›r. Tekfen, sosyal ve kültürel faaliyetlere katk›s›n› daha da ileriye götürmek ve do¤al çevreyle uyum içinde, yaflan›l›r bir gelece¤in kurulmas›na yard›mc› olmak üzere, 1999’da Tekfen Vakf› olarak da bilinen, Tekfen E¤itim, Sa¤l›k, Kültür, Sanat ve Do¤al Varl›klar› Koruma Vakf›’n› (Vak›f) kurmufltur. Tekfen Vakf› Vak›f; •Her y›l maddi deste¤e ihtiyaç duyan 180 baflar›l› lise, üniversite ve lisansüstü seviyesindeki ö¤renciye karfl›l›ks›z e¤itim bursu vermekte olup, bugüne kadar binin üzerinde ö¤rencinin mezun olmas›na katk› sa¤lam›flt›r. •Aralar›nda TEMA, Türkiye Aile Planlamas› Vakf›, ‹stanbul Kültür ve Sanat Vakf› gibi pek çok sivil toplum örgütünü de desteklemenin yan› s›ra, 1992 y›l›nda kurulan Tekfen Filarmoni Orkestras›n› da gelifltirerek yaflatmaya devam etmektedir. •Türkiye’nin do¤al, tarihsel, kültürel miras›n› korumak, yeni nesillere aktarmak amac›yla Tekfen Grubunun ’Yafllanmadan Büyümek’ ve Fatih Orbay’›n ’Anadolu’nun Çiçekleri’ kitaplar›n› yay›nlam›flt›r. •Çeflitli ihtiyaçlar için sosyal yard›mlar yapmaktad›r. Tekfen’in topluma katk› sa¤layan faaliyetleri Vakf›n etkinlikleri ile s›n›rl› de¤ildir. Tekfen Grup fiirketleri, faaliyet gösterdikleri sektörler ve co¤rafi bölgelerde, korumaya, gelifltirmeye ihtiyaç duyulan konularda üzerine düfleni yapmakta, yerel halk ve yönetimlerle iflbirli¤i halinde çal›flmalar›n› yürütmektedir. Tekfen ‹nflaat ve Tesisat A.fi. Tekfen ‹nflaat ve Tesisat A.fi (Tekfen ‹nflaat), ‹fl Sa¤l›¤›, ‹fl Emniyeti ve Çevreye (SEÇ) verdi¤i önem, knowhow’›, deneyimi, üstlendi¤i projeleri zaman›nda teslim etme yetene¤i, etik ifl de¤erleri, Avrupa Birli¤i’yle uyumlu standartlar›yla uluslararas› flirketlerin müteahhitlik projelerinde güvenilir ifl orta¤› konumundad›r. Tekfen ‹nflaat’›n ifl yapma anlay›fl›, afla¤›daki temel kurallar çerçevesinde y›llard›r korunmakta ve gelifltirilmektedir: • Faaliyetlerini gerçeklefltirirken toplumsal yarar ve çevre bilinciyle hareket eder, çevresel bilinç konusunda yüksek standartlar uygulamay› hedefler. • Çal›flanlar›n, müflterilerin ve faaliyet gösterdi¤i bölgede yaflayanlar›n sa¤l›¤›na ve haklar›na zarar verebilecek çevresel kural ihlallerinden kaç›n›r. • Faaliyet gösterilen tüm ifl alanlar›nda çal›flmalar›n›n çevre üzerindeki olumsuz etkilerini en aza indirecek flekilde hareket eder ve çevre kirlili¤ini önleyici tedbirler al›r. • Tekfen ‹nflaat yurtd›fl›nda faaliyet gösterdi¤i ülkelerin gelenek ve kültürlerine duyarl› davran›r, toplum yap›s›na uyum gösterir ve sosyal çevre üzerinde olumsuz etki yapabilecek unsurlardan kaç›n›r. Faaliyetlerinde do¤al çevreye oldu¤u kadar, arkeolojik, tarihi, mimari ve kültürel eserleri de korumaya yönelik tüm önlemleri al›r. • Do¤al kaynaklar›n tüketimini asgari düzeyde tutar. • Tekfen ‹nflaat, bünyesinde bulunan tüm iflyerleri ve yürütülen tüm projelerde, çevresel unsurlar ve çevresel etkileri tespit eder, risk seviyelerini belirler. Belirlenen risk seviyelerini, uygulanan düzeltici ve önleyici faaliyetler ile minimize eder. • Topluma olan sorumluluklar› çerçevesinde e¤itime, çevre bilinci ve toplumsal bilinci art›rmaya yönelik çal›flmalara, kamu yarar›na olan aktivitelere, kültürel ve sosyal sorumluluk projelerine destek verir. 95 Tekfen ‹nflaat’›n kalite anlay›fl›n›n odak noktas›n› SEÇ (Sa¤l›k, Emniyet ve Çevre) sistemi oluflturmaktad›r. Bu sistem paralelinde Tekfen, insanlara zarar vermemeyi, çevreyi korumay›, do¤al kaynaklar› verimli kullanmay› ve tüm bunlar› içeren SEÇ Yönetim Sistemi’ni canl› tutarak sürekli geliflmesine katk›da bulunmay› taahhüt etmektedir. Tekfen, SEÇ performans› ile müflterilerinin, hissedarlar›n›n ve genel olarak toplumun güvenini kazanmak, üst seviyedeki sosyal sorumluluk bilinci ile iflbirli¤ini destekleyen iyi bir komflu olmak ve sürdürülebilir kalk›nmaya katk›da bulunmak hedefindedir. Bu konuda belirledi¤i kurallar›n çal›flanlar› taraf›ndan benimsenmesi ve tam olarak uygulanmas› için Tekfen, tüm çal›flanlar›na ’çal›flma izni, enerji yal›t›m›, toprak iflleri, kapal› yerlere girifl, yüksekte çal›flma, yük kald›rma iflleri, tafl›tlarda seyahat güvenli¤i ve de¤iflim yönetimi’ olmak üzere toplam 8 alt›n kural çerçevesinde e¤itim programlar› düzenlemektedir. (Örn. - BTC Boru Hatt› Projesi Ceyhan Deniz ve Kara Terminali’nin proje bafllang›c›ndan bu yana çal›flanlara toplam 160 bin saat e¤itim program› düzenlenmifltir.) Tekfen ‹nflaat’›n kazas›zl›k rekorlar› her geçen gün artarak devam etmektedir. Grup, bugüne kadar Azerbaycan, Kazakistan ve Ceyhan/Adana’da gerçeklefltirdi¤i projelerde üst üste kazas›zl›k (Without Lost Time Incidents) rekorlar›na imza atm›flt›r. fiirketimiz BTC Ham Petrol Boru Hatt› Sistemi çerçevesinde Azerbaycan’da ve Ceyhan’da gerçeklefltirilen sözkonusu zorlu projelerde toplam 31 milyon adam-saat kazas›z ve iflgücü kayb› ’olmadan’ çal›flarak, inflaat sanayii alan›nda en önemli rekorlardan birine imza atm›flt›r. Ayr›ca Kazakistan’da devam eden Kashagan Main Works Projesi çal›flanlar›, Ocak 2008 y›l› bafl› itibariyle 23 milyon adam/saat kazas›zl›¤a ulaflm›flt›r. Tekfen Taahhüt Grubu, e¤itimli teknik ve idari personeliyle gerek ulusal, gerekse uluslararas› taahhüt sektöründeki sayg›nl›¤›n› her geçen gün pekifltirmektedir. ISO 9001:2000 Kalite Yönetimi, OHSAS 18001 ‹fl Sa¤l›¤› ve ‹fl Güvenli¤i, ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi Belgelerine sahiptir. Bu belgeler çerçevesinde çal›flanlar ve sistem sürekli ba¤›ms›z gruplarca denetlenmekte ve iyilefltirme programlar› yap›lmaktad›r. Toros Tar›m Toros Tar›m’›n kendi ticari faaliyet hedeflerinin yan›nda ana amaçlar›ndan biri de çiftçilikle geçimini sa¤layan kesimin gelirini ve dolay›s›yla yaflam standard›n› yükseltmek ve böylece Türk tar›m sektörünün geliflmesine katk›da bulunmakt›r. Toros Tar›m, çiftçilerin her türlü sorun ve ihtiyaçlar›na çözüm getirmek amac›yla "Tarla Günü" etkinlikleri düzenlemekte ve zirai tekniklerin gelifltirilmesi, ürün verimlili¤inin art›r›lmas›, do¤ru gübreleme gibi konularda y›llard›r düzenli olarak çiftçi e¤itim seminerleri gerçeklefltirmektedir. Toros’un çiftçiye sundu¤u di¤er bir hizmet ise ücretsiz toprak analizidir. Bu hizmet sayesinde, çiftçi, üretmekte oldu¤u ya da üretmeyi hedefledi¤i ürün için, tarlas›n›n toprak kalitesini ve böylece ürünün sa¤l›kl› yetiflmesi için, hangi besin maddelerine gereksinimi oldu¤unu ö¤renebilmektedir. Toros ayr›ca, üretim tesislerinin bulundu¤u Ceyhan ve Samsun’da çevre halk›n›n çocuklar›na yönelik e¤itimle ilgili çal›flmalar yapmaktad›r. Ceyhan üretim tesisine yak›n Toros ‹lk Ö¤retim Okulu ve Toros Lisesi’nin kurulmas›na ön ayak olunmufl olup, okullar›n her türlü ihtiyaçlar› Toros taraf›ndan karfl›lanmaktad›r. Buna ek olarak, Samsun üretim tesisi içerisinde kurulan e¤itim merkezinde STK’lar ile yap›lan iflbirli¤i çerçevesinde Toplum Gönüllüleri Vakf› (TOG) iflbirli¤iyle, çevre halk›n›n lise ça¤›ndaki çocuklar›na ücretsiz üniversiteye haz›rl›k kurslar› verilmektedir. Ayr›ca Türkiye E¤itim Gönüllüleri Vakf› (TEGV) iflbirli¤inde, ilkö¤retim seviyesindeki çocuklara yönelik “Difl Dostu” projesinde çocuklarda a¤›z ve difl sa¤l›¤› konusunda bilinç oluflturulurken, “E¤itim Parklar›” projesinde çocuklar›n kiflisel geliflimlerine destek olacak sosyal faaliyetlerde bulunmalar› sa¤lanm›flt›r. Üniversitelerin bilimsel kongrelerine verilen sponsorluk destekleriyle bilimin gelifltirilmesine katk›da bulunmaya devam edilmektedir. 96 Toros Tar›m’›n biri Antalya Kumluca’da, di¤eri Mersin Erdemli’de bulunan iki Toros Evi’nde üreticilere teknik bilgi ve destek verilmekte, uygulamal› olarak tohum performanslar›n› gözlemleme f›rsat› verilmektedir. Toros Evlerinde hizmet veren ziraat mühendisi dan›flmanlar çiftçilerin üretime yönelik sorunlar›yla yak›nen ilgilenmekte ve çözüm üretmektedirler. Toros Tar›m, Ceyhan tesislerinde kalite, çevre ve ifl güvenli¤i performans›n› Uluslararas› standartlar do¤rultusunda gelifltirerek ISO 9001, ISO 14001 ve OHSAS 18001 sertifikalar›n› almaya hak kazand›. Böylece Toros faaliyetlerinin tamam›nda ifl güvenli¤i, çevresel etkiler ve kalite standartlar›n›n göz önünde tutuldu¤u belgelenmifltir. Son olarak Toros Tar›m, Uluslararas› Mersin Müzik Festivali’nin de destekçileri aras›nda yer alm›flt›r. Tekfen Emlak Gelifltirme Tekfen Emlak Gelifltirme, küresel ›s›nmaya karfl› önlem olarak daha az enerji harcayarak yap›lan ve kullan›lan binalar infla etmek ve bu konuda sektörü bilgilendirmek üzere yeni kurulmufl olan Çevre Dostu Binalar Derne¤i’nin kurucu üyeleri aras›nda yer alm›flt›r. 97 > Bölüm IV - Yönetim Kurulu 18. Yönetim Kurulunun Yap›s›, Oluflumu ve Ba¤›ms›z Üyeler fiirketimizin iflleri ve idaresi Genel Kurul taraf›ndan seçilen dokuz üyeden oluflan Yönetim Kurulu taraf›ndan yürütülmektedir. fiirketimiz yönetim kurulunda yer alan flah›slara iliflkin bilgiler afla¤›daki gibidir: ADI SOYADI GÖREV‹ Ali Nihat Gökyi¤it Baflkan ve Murahhas Üye Cansevil Akça¤l›lar Baflkan Vekili ve Murahhas Üye Feyyaz Berker Baflkan Vekili ve Murahhas Üye Dr. Ayfle Leyla Akça¤l›lar Üye Meltem Berker Üye Murat Gigin Üye fiefika Pekin Ba¤›ms›z Üye Dr. Rüfldü Saraço¤lu Ba¤›ms›z Üye Hasan Seymur Subafl› Ba¤›ms›z Üye 2007 y›l›nda Yönetim Kurulumuzun Murahhas Üye konumundaki üyeleri hariç di¤er üyeler icrada görev almayan üyelerden oluflmufltur. Yönetim Kurulu üyelerimizden Sn. fiefika Pekin, Sn. Rüfldü Saraço¤lu ve Sn. Hasan Seymur Subafl› SPK Kurumsal Yönetim ‹lkelerine uygun olarak ba¤›ms›z niteli¤e sahip olup, her birinin ba¤›ms›z olduklar›na iliflkin yaz›l› beyanlar› mevcuttur. Ba¤›ms›z üyelerin Rapor tarihine kadar görev ald›klar› dönem içerisinde ba¤›ms›zl›klar›n› ortadan kald›racak bir durum meydana gelmemifltir. Yönetim Kurulu üyelerimizin fiirketimize ba¤l› di¤er grup flirketlerinde görev alabilmeleri amac› ile, fiirketimizin y›ll›k ola¤an Genel Kurul toplant›s›nda Yönetim Kurulu üyelerimizin Türk Ticaret Kanunu’nun 334 ve 335’inci maddelerinde say›lan yasak ve tahditlere tabi olmayacaklar› karara ba¤lanm›flt›r. Bu çerçevede, Yönetim Kurulu üyeleri Genel Kurulca karara ba¤lanan dönemde fiirket d›fl›nda baflka görevler almalar›na iliflkin olarak herhangi bir s›n›rlamaya tabi de¤ildir. 19. Yönetim Kurulu Üyelerinin Nitelikleri fiirketimizin Yönetim Kurulu üyeliklerine seçilen ba¤›ms›z ve di¤er üyeler, prensip olarak konusuna hakim, yüksek bilgi ve beceri düzeyine sahip, nitelikli, belli bir tecrübe ve geçmifle sahip olan kifliler aras›ndan seçilmektedir. Bu çerçevede, Yönetim Kurulu üye seçiminde aranan asgari nitelikler, SPK Kurumsal Yönetim ‹lkeleri IV. Bölümünün 3.1.1, 3.1.2 ve 3.1.5. maddelerinde yer alan niteliklerle örtüflmektedir. Di¤er yandan, fiirketimizin ana sözleflmesinde yönetim kurulu üye seçiminde aranacak asgari niteliklere iliflkin bir madde bulunmamaktad›r. Bugüne kadar Yönetim Kurulu üyeleri için bir e¤itim ve uyum program› uygulanmas› ihtiyac› olmam›flt›r. Ancak bundan sonraki dönemlerde ihtiyaç duyulmas› halinde, Yönetim Kurulunda görev alacak üyeler için, fiirketimiz Kurumsal Yönetim Komitesi taraf›ndan belirlenen hususlarda bir e¤itim ve uyum program› uygulanmas› söz konusu olabilecektir. 98 20. fiirketin Misyon ve Vizyonu ile Stratejik Hedefleri fiirketimizin vizyonu ve misyonu internet sitemiz vas›tas›yla kamuya aç›klanm›flt›r. Tekfen Grubunun Vizyonu; Faaliyet gösterdi¤i Taahhüt, Tar›msal Sanayi, Emlak Gelifltirme ve Finans sektörlerinde Türkiye’nin at›l›mlar›n› yönlendiren güçlerden biri olmakt›r. Tekfen Grubunun Misyonu; Grup’un süregelen de¤erlerine ba¤l› kalarak, faaliyet alanlar›na iyi odaklanmak, bu alanlarda en kaliteli ürün ve hizmet üretimini gerçeklefltirerek, lider ve akla ilk gelen kurum haline gelmek; bunu yaparken de müflterilerinden tedarikçilerine, çal›flanlar›ndan hissedarlar›na ve topluma kadar tüm paydafllar› için de¤er yaratmakt›r. Tekfen Holding A.fi., fiirket’in 51 y›ll›k geçmiflinde oluflan ve tüm çal›flanlar› taraf›ndan benimsenmifl olan de¤erlerine ba¤l› olarak faaliyetlerini sürdürmektedir. fiirketimizin internet sitesinde de kamuya aç›klanm›fl olan de¤erleri; • En iyi bildi¤in ifli, en iyi flekilde yapmak, • Memleketine faydal› olmak, • Çal›flan›nla yan yana olmak, • Az konuflmak, çok çal›flmak, • Dürüst olmak, verdi¤in sözü ne olursa olsun tutmak, • Uyumlu olmak, yürüdü¤ün yolda kimseyi darg›n b›rakmamak, • H›rs›n akl›n önüne geçmesine izin vermemek, • Tekni¤in ve bilimin gücüne inanmak (Bu ilkenin yans›mas› fiirketin isminden de görülmektedir), • Do¤ay› ve çal›flan›n› korumak, olarak ifade edilebilir. fiirketimiz Yönetim Kurulu yapt›¤› toplant›larda, üçer ayl›k dönemler itibariyle grup flirketlerinin bütçe hedeflerine ba¤l› olarak performanslar›n› de¤erlendirmekte ve takip etmektedir. Bu toplant›larda her bir faaliyet grubunu temsilen en üst düzeyde yöneticilerin kat›l›m› sa¤lanmakta ve son üç ayl›k döneme iliflkin finansal ve faaliyet sonuçlar› bütçe ve di¤er hedef göstergelerle karfl›laflt›r›larak de¤erlendirilmekte, ayr›ca faaliyet alan›nda ve stratejik konulardaki geliflmeler ›fl›¤›nda yeni öneriler gelifltirilmektedir. 21. Risk Yönetim ve ‹ç Kontrol Mekanizmas› fiirket Yönetim Kurulu mevcut ve potansiyel risklerin en aza indirilmesi amac›yla, bir risk yönetimi ve iç kontrol mekanizmas›n›n oluflturulmas›ndan sorumludur. fiirketimiz bir holding flirketi olmas› sebebiyle, mevzuat gere¤i mali tablolar› konsolide olarak düzenlenmekte ve konsolidasyona tabi tüm flirketlerin finansal sonuçlar› ve performans› Holding düzeyinde kontrol ve takip edilmektedir. fiirketimizde iç kontrol faaliyetleri sermaye piyasas› mevzuat› ve di¤er ilgili mevzuat çerçevesinde Denetimden Sorumlu Komitenin sorumlulu¤unda ve Holding Mali ve ‹dari ‹fller Direktörlü¤ü, Denetim Müdürlü¤ü ve Finansman Koordinatörlü¤ü taraf›ndan gerçeklefltirilmektedir. Holding’e ba¤l› flirketlerimizin risk yönetimi ve raporlanmas›na iliflkin faaliyetler öncelikle fiirketlerimizin ba¤l› oldu¤u Grup Baflkan Yard›mc›l›klar› düzeyinde takip edilmektedir. Mali tablolar›n kamuya aç›klanmas› dönemlerinde, haz›rlanan mali tablolar Denetimden Sorumlu Komite’nin kontrol ve onay›ndan geçerek fiirket Yönetim Kurulu’na sunulmaktad›r. fiirketlerin faaliyet sonuçlar›, hedeflere ulaflma derecesi ve karfl› karfl›ya olduklar› risklere iliflkin tespit ve raporlamalar, ilgili Grup Baflkan Yard›mc›lar›n›n kat›l›m› ile dönemsel olarak yap›lan Yönetim Kurulu toplant›lar›nda de¤erlendirilmektedir. 99 22. Yönetim Kurulu Üyeleri ile Yöneticilerin Yetki ve Sorumluluklar› fiirketimiz ana sözleflmesine göre, Yönetim Kurulu, Türk Ticaret Kanunu, ana sözleflme ve fiirket Genel Kurulu taraf›ndan al›nan kararlarla kendisine verilen görevleri ifa ve icra eder. Yönetim Kurulu Türk Ticaret Kanunu’nun 319’uncu maddesi hükmü gere¤ince yetki ve görevlerinin bir bölümünü ve fiirketi temsil yetkisini üyeleri aras›ndan kurabilece¤i bir Komiteye veya murahhas üye veya üyelere yahut müdür veya müdürlere devredebilir. Her y›l yap›lan fiirket Ola¤an Genel Kurulu’ndan sonra yap›lan ilk Yönetim Kurulu toplant›s›nda Yönetim Kurulu üyelerinin vazife ve selahiyetlerinin tayin ve tespiti yap›larak, bu husus tescil ve ilan edilir ve üyelerin vazife ve selahiyetlerini gösterir sirküler tanzim edilir. Bu çerçevede, 2007 y›l›nda Yönetim Kurulu üyelerimizden Sn. Ali Nihat Gökyi¤it, Sn. Feyyaz Berker ve Sn. Cansevil Akça¤l›lar murahhas üye olarak tayin ve tespit edilmifltir. fiirketin yönetim esaslar› her y›l Yönetim Kurulu kararlar› ile tayin, tespit ve ilan edilerek yürürlü¤e girmektedir. 23. Yönetim Kurulunun Faaliyet Esaslar› fiirketimiz Yönetim Kurulu toplant›lar›n›n toplanma s›kl›¤› ile toplant› ve karar nisab›na iliflkin hususlar fiirketimiz esas sözleflmesinde belirlenmifltir. Buna göre Yönetim Kurulumuz fiirket iflleri ve ifllemleri lüzum gösterdikçe ve en az ayda bir defa toplanmaktad›r. 2007 y›l›nda Yönetim Kurulu toplam 17 defa toplanm›flt›r. Yönetim kurulu toplant›lar›n›n bafllayabilmesi için toplam üye say›s›n›n yar›s›ndan bir fazlas›n›n toplant›da haz›r bulunmas› flart olup, kararlar toplant›da mevcut üyelerin ço¤unlu¤u ile al›nmaktad›r. Bunun d›fl›nda, üyelerden herhangi biri müzakere talebinde bulunmad›kça yönetim kurulu kararlar›, üyelerden birinin muayyen bir hususa dair yapt›¤› teklife di¤erlerinin yaz›l› muvafakatleri al›nmak suretiyle de verilebilir. Yönetim Kurulu toplant›lar›n›n gündemi, Tekfen Holding Grup fiirketleri Baflkan›’n›n önerisi ile Yönetim Kurulu Baflkan› ile görüflülerek belirlenmektedir. Toplant› gündemi ve gündeme iliflkin dokümanlar Yönetim Kurulu sekreteryas› taraf›ndan haz›rlanmakta ve toplant› gününden en az 10 gün önce birer dosya fleklinde üyelere ulaflt›r›lmaktad›r. 2007 y›l›nda yap›lan Yönetim Kurulu toplant›lar›n›n tamam›nda kararlar mevcudun oybirli¤i ile al›nm›fl oldu¤undan, karar zapt›na geçirilen bir karfl› görüfl bulunmamaktad›r. Ancak böyle bir durumun oluflmas› halinde bu görüfllere iliflkin gerekli tüm hususlar zab›tlara kaydedilecektir. 2007 y›l› içerisinde fiirketimizin hisse senetlerinin halka arz›ndan sonraki dönemde, SPK Kurumsal Yönetim ‹lkeleri’nin 2.17.4’üncü maddesinde yer alan gündem maddelerinin görüflüldü¤ü bir adet toplant› yap›lm›fl olup, toplant›ya bütün yönetim kurulu üyeleri fiilen kat›lm›fllard›r. Sermaye Piyasas› mevzuat›n›n gerektirdi¤i hallerde, önemli Yönetim Kurulu kararlar› özel durum aç›klamas› yoluyla kamuya aç›klanmaktad›r. fiirketimizde Yönetim Kurulu üyelerinin a¤›rl›kl› oy hakk› ve/veya olumsuz veto hakk› gibi imtiyazlar› bulunmamaktad›r. 24. fiirketle Muamele Yapma ve Rekabet Yasa¤› Yönetim Kurulu üyelerimizin fiirketimize ba¤l› di¤er grup flirketlerinde görev alabilmeleri amac› ile, fiirketimizin y›ll›k ola¤an Genel Kurul toplant›s›nda Yönetim Kurulu üyelerimizin Türk Ticaret Kanunu’nun 334 ve 335’inci maddelerinde say›lan yasak ve tahditlere tabi olmayacaklar› karara ba¤lanm›flt›r. Mevcut durum itibariyle Yönetim Kurulu üyeleri, fiirketimizle bir ç›kar çat›flmas›na sebebiyet verecek herhangi bir ifllem yapmamakta ve ayn› faaliyet konular›nda rekabet etmeye yönelik bir faaliyette bulunmamaktad›r. 100 25. Etik Kurallar Tekfen Grubu genel kabul görmüfl etik kurallara ve ticari teamüllere önem vermekte ve gruba ba¤l› tüm çal›flanlar›m›z›n flirketlerin tüm paydafllar›yla olan iliflkilerinde bu kurallara uygun hareket etmesi hususuna büyük önem vermektedir. fiirketimizin tüm çal›flanlar› taraf›ndan benimsenmifl olan bu kurallar, ayr›ca SPK Kurumsal Yönetim ‹lkeleri kapsam›nda Yönetim Kurulumuz taraf›ndan yaz›l› hale getirilmifl ve Genel Kurulun onay› ile halka arza iliflkin izahnamede ilk defa kamuya aç›klanm›flt›r. Tekfen Holding A.fi. etik kurallar›na flirketimizin internet sitesinden (www.tekfen.com.tr) ulafl›labilmektedir. 26. Yönetim Kurulunda Oluflturulan Komitelerin Say›, Yap› ve Ba¤›ms›zl›¤› fiirketimiz hisse senetlerinin halka arz sürecinde Yönetim Kurulu’nun 22.11.2007 tarihli karar› ile Denetimden Sorumlu Komite ve Kurumsal Yönetim Komitesi olmak üzere iki adet komite oluflturulmufltur. Denetimden Sorumlu Komite Baflkanl›¤›’na Yönetim Kurulu Ba¤›ms›z Üyesi Sn. Rüfldü Saraço¤lu ile üyeli¤ine ise icrada yer almayan Yönetim Kurulu Üyesi Sn. Meltem Berker seçilmifllerdir. Denetimden Sorumlu Komite, sermaye piyasas› mevzuat›na ve bu düzenlemede yer alan esaslara uygun olarak fiirketin muhasebe sistemi, finansal bilgilerin kamuya aç›klanmas›, ba¤›ms›z denetimi ve iç kontrol sisteminin iflleyiflinin ve etkinli¤inin gözetiminde Yönetim Kuruluna yard›mc› olmak, yapt›¤› de¤erlendirmeler çerçevesinde tespit etti¤i hususlar› de¤erlendirerek Yönetim Kuruluna raporlamakla görevlidir. Kurumsal Yönetim Komitesi Baflkanl›¤›’na Yönetim Kurulu Ba¤›ms›z Üyesi Sn. Hasan Seymur Subafl› ve üyeli¤ine ise icrada yer almayan Yönetim Kurulu Üyesi Sn. Murat Gigin seçilmifllerdir. Kurumsal Yönetim Komitesi, Sermaye Piyasas› Mevzuat›na ve bu düzenlemede yer alan esaslara uygun olarak fiirketin SPK Kurumsal Yönetim ‹lkelerine uyumunu izlemek, bu konuda iyilefltirme çal›flmalar›nda bulunmak ve Yönetim Kuruluna öneriler sunmakla görevlidir. Komitelerin mevcut yap›lanmas›nda herhangi bir yönetim kurulu üyesi birden fazla komitede görev almamaktad›r. Denetimden Sorumlu Komite ve Kurumsal Yönetim Komitesi taraf›ndan yerine getirilecek faaliyetlere iliflkin genel prosedürlerin belirlendi¤i “Görev ve Çal›flma Esaslar›” Yönetim Kurulumuzca onaylanarak yürürlü¤e girmifltir. Komitelerin “Görev ve Çal›flma Esaslar›”, fiirketimiz internet sitesi (www.tekfen.com.tr) vas›tas›yla kamuya duyurulmufltur. Sözkonusu komiteler, en az üç ayda bir olmak üzere y›lda en az dört kere toplanacakt›r. 27. Yönetim Kuruluna Sa¤lanan Mali Haklar fiirketimiz esas sözleflmesi uyar›nca Yönetim Kurulu üyeleri, Genel Kurulun tespit edece¤i ayl›k veya y›ll›k ücret veya her toplant› için muayyen bir ödenek al›rlar. Ayr›ca, fiirketimiz esas sözleflmesinde, mevzuat ve esas sözleflme uyar›nca ayr›lmas› gereken karfl›l›klar ile da¤›t›lmas› gereken tutarlardan sonra kalan kâr›n % 2’sini aflmayacak oranda kâr pay›, Yönetim Kurulunca uygun görülecek nispet ve esaslar dahilinde üyelere da¤›t›labilmektedir. Yönetim Kurulu üyelerine sa¤lanan mali haklar›n›n tespitinde performansa dayal› bir ödüllendirme sistemi uygulanmamakla beraber, kârdan pay da¤›t›lmas› esas olarak performansa dayal› bir ödüllendirme modeli olarak kabul edilebilir. fiirketimizde herhangi bir yönetim kurulu üyesine ve yöneticilerine borç verilmemekte, kredi kulland›r›lmamakta, üçüncü bir kifli arac›l›¤›yla flahsi kredi ad› alt›nda kredi kulland›r›lmamakta veya lehine kefalet gibi teminatlar verilmemektedir. 101 > Tekfen Holding A.fi. Kâr Da¤›t›m Politikas› fiirketimizin kâr da¤›t›m kararlar›, Türk Ticaret Kanunu, Sermaye Piyasas› Mevzuat›, Sermaye Piyasas› Kurulu Düzenleme ve Kararlar›, Vergi Yasalar›, ilgili di¤er yasal mevzuat hükümleri ile fiirketimizin Esas Sözleflmesi dikkate al›narak afla¤›daki esaslara göre belirlenecektir. 1- Holding esas sözleflmesinin 28’inci maddesi çerçevesinde; Holding’in genel giderleri ile muhtelif amortisman gibi ödenmesi veya ayr›lmas› zorunlu olan miktarlar ile Holding tüzel kiflili¤i taraf›ndan ödenmesi zorunlu vergiler, hesap dönemi sonunda tespit edilen gelirlerden indirildikten sonra, geriye kalan ve y›ll›k bilançoda gözüken net (safi) kârdan, varsa, geçmifl y›l zararlar›n›n düflülmesinden sonra, s›ras›yla afla¤›da gösterilen flekilde tevzi olunur. Safi kâr›n taksiminde Sermaye Piyasas› Kanunu ve Sermaye Piyasas› Kurulu tebli¤lerine uyulur. Birinci Tertip Kanuni Yedek Akçe: a) %5 kanuni yedek akçe ayr›l›r. Birinci Temettü: b) Kalandan, varsa y›l içinde yap›lan ba¤›fl tutarlar›n›n ilavesi ile bulunacak mebla¤ üzerinden, Sermaye Piyasas› Kurulu’nca saptanan oran ve miktar›n alt›nda olmamak kayd›yla en az % 30 oran›nda birinci temettü ayr›l›r. c) Kalan›n en fazla % 3’ü oran›na kadar k›sm› intifa senedi sahibi Tekfen E¤itim Sa¤l›k Kültür Sanat ve Do¤al Varl›klar› Koruma Vakf›’na tahsis olunur. d) Yukar›daki indirimler yap›ld›ktan sonra Genel Kurul, kalan kâr›n % 2’yi aflmayacak oranda kâr pay›n›n Yönetim Kurulu üyelerine (yönetim kurulunca uygun görülecek nispetler ve esaslar dahilinde) da¤›t›lmas›na karar verme hakk›na sahiptir. ‹kinci Temettü: e) Net kârdan, a, b, c ve d bentlerinde belirtilen mebla¤lar düflüldükten sonra kalan k›sm›, Genel Kurul, k›smen veya tamamen ikinci temettü pay› olarak da¤›tmaya veya fevkalade yedek akçe olarak ay›rmaya yetkilidir. ‹kinci Tertip Kanuni Yedek Akçe: f) Türk Ticaret Kanunu’nun 466. maddesinin 2. f›kras›n›n (3) no.lu bendi ile ayn› maddenin 3. f›kras› hükmü Holding hakk›nda uygulanmaz. g) Yasa hükmü ile ayr›lmas› gereken yedek akçeler ayr›lmad›kça, Esas Sözleflme’de pay sahipleri için belirlenen birinci temettü, nakden ve/veya pay biçiminde da¤›t›lmad›kça, baflka yedek akçe ayr›lmas›na, ertesi y›la kâr aktar›lmas›na ve temettü da¤›t›m›nda kurucu ve adi intifa senedi sahiplerine, Yönetim Kurulu üyeleri ile Holding’in memur, çal›flan, iflçilerine ve çeflitli amaçlarla kurulmufl olan vak›flara ve benzer nitelikteki kifli/kurumlara kâr pay› da¤›t›lmas›na karar verilemez. 102 h) Temettü hesap dönemi itibariyle, mevcut paylar›n tümüne, bunlar›n ihraç ve iktisap tarihleri dikkate al›nmaks›z›n eflit olarak da¤›t›l›r. Senelik kâr›n, ortaklara hangi tarihte ve ne flekilde da¤›t›laca¤› Yönetim Kurulu’nun teklifi üzerine, Genel Kurul taraf›ndan, Türk Ticaret Kanunu hükümlerine ve Sermaye Piyasas› mevzuat›na uygun olarak kararlaflt›r›l›r. Esas Sözleflme hükümlerine uygun olarak da¤›t›lan kâr geri al›namaz. 2- Kâr pay› ödemelerinin yeri ve zaman› hususunda Sermaye Piyasas› Kurulu düzenlemelerine uyulur. 3- Holding esas sözleflmesinin 29’uncu maddesi çerçevesinde, Holding genel kurulunun ilgili y›lla s›n›rl› olmak üzere yönetim kuruluna yetki vermesi halinde temettü avans› da¤›t›labilir. Bu konuda Sermaye Piyasas› Mevzuat›na uygun hareket edilir. 103 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLAR 106 . 107 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE BİLANÇO (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) Dipnot Referansları 31 Aralık 2007 31 Aralık 2006 1.443.211 2.180.805 VARLIKLAR Cari / Dönen Varlıklar Hazır Değerler Menkul Kıymetler (net) Ticari Alacaklar (net) Finansal Kiralama Alacakları (net) İlişkili Taraflardan Alacaklar (net) Diğer Alacaklar (net) Canlı Varlıklar (net) Stoklar (net) Devam Eden İnşaat Sözleşmelerinden Alacaklar (net) Ertelenen Vergi Varlıkları Diğer Cari/Dönen Varlıklar Satılmaya Hazır Elde Tutulan Varlıklar Cari Olmayan / Duran Varlıklar 4 5 7 8 9 10 11 12 13 14 15 35 521.653 325.539 862 16.744 55.433 249.398 254.824 8.990 9.768 209.484 306.831 190 15.687 67.967 236.099 205.903 10.800 1.127.844 977.574 871.424 Ticari Alacaklar (net) Finansal Kiralama Alacakları (net) İlişkili Taraflardan Alacaklar (net) Diğer Alacaklar (net) Finansal Varlıklar (net) Pozitif/Negatif Şerefiye (net) Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller (net) Maddi Varlıklar (net) Maddi Olmayan Varlıklar (net) Ertelenen Vergi Varlıkları Diğer Cari Olmayan/Duran Varlıklar TOPLAM VARLIKLAR 7 8 9 10 16 17 18 19 20 14 15 12.789 10.772 62.859 143.720 115.963 586.459 4.293 39.385 1.334 5.344 11.333 61.734 60.607 119.866 548.393 4.203 58.042 1.902 2.420.785 3.052.229 Ekteki dipnotlar bu mali tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır. 108 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE BİLANÇO (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) YÜKÜMLÜLÜKLER Kısa Vadeli Yükümlülükler Finansal Borçlar (net) Uzun Vadeli Finansal Borçların Kısa Vadeli Kısımları (net) Finansal Kiralama İşlemlerinden Borçlar (net) Diğer Finansal Yükümlülükler (net) Ticari Borçlar (net) İlişkili Taraflara Borçlar (net) Alınan Avanslar Devam Eden İnşaat Sözleşmeleri Hakediş Bedelleri (net) Borç Karşılıkları Ertelenen Vergi Yükümlülüğü Diğer Yükümlülükler Diğer Borçlar Satılmaya Hazır Elde Tutulan Varlıklar İle İlgili Yükümlülükler Uzun Vadeli Yükümlülükler Finansal Borçlar (net) Finansal Kiralama İşlemlerinden Borçlar (net) Diğer Finansal Yükümlülükler (net) Ticari Borçlar (net) İlişkili Taraflara Borçlar (net) Alınan Avanslar Borç Karşılıkları Diğer Yükümlülükler Ertelenen Vergi Yükümlülüğü Diğer Borçlar ANA ORTAKLIK DIŞI PAYLAR ÖZSERMAYE Sermaye Karşılıklı İştirak Sermaye Düzeltmesi Sermaye Yedekleri Hisse Senetleri İhraç Primleri Hisse Senedi İptal Kârları Yeniden Değerleme Fonu Finansal Varlıklar Değer Artış Fonu Öz Sermaye Enflasyon Düzeltmesi Farkları Kâr Yedekleri Yasal Yedekler Statü Yedekleri Olağanüstü Yedekler Özel Yedekler Sermayeye Eklenecek İştirak Hisseleri ve Gayrimenkul Satış Kazançları Yabancı Para Çevrim Farkları Net Dönem Kârı Geçmiş Yıllar Kârları TOPLAM ÖZSERMAYE VE YÜKÜMLÜLÜKLER Dipnot Referansları 6 6 8 10 7 9 21 13 23 14 15 10 35 6 8 10 7 9 21 23 15 14 10 24 25 26 27 28 31 Aralık 2007 31 Aralık 2006 1.020.350) 309.143) 8.504) 30.203) -) 339.125) 1.707) 196.566) 36.262) 45.870) -) 17.176) 35.794) -) 183.331) 7.055) 68.084) -) 1.805) -) 38.349) 27.748) -) 30.939) 9.351) 2.220.106) 462.515) 81.943) 14.049) -) 395.240) 11.645) 112.245) 61.955) 14.229) -) 25.405) 37.550) 1.003.330) 198.605) 47.278) 16.814) -) 18.824) -) 21.629) 24.669) -) 46.942) 22.449) 15.764) 1.201.340) 296.775) -) 407.259) 301.839) -) 585) 41.975) 62.860) 79.164) 3.560) -) 75.604) -) 19.227) 614.291) 104.000) -) 136.901) -) -) 3.128) 39.500) 94.273) 78.541) 10.615) -) 67.926) -) -) (43.410) 279.257) 182.295) -) (7.169) 80.975) 221.043) 2.420.785) 3.052.229) Ekteki dipnotlar bu mali tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır. 109 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE GELİR TABLOSU (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) Dipnot Referansları 1 Ocak 2007 31 Aralık 2007 1 Ocak 2006 31 Aralık 2006 36 36 36 36 1.895.332) (1.625.938) -) 12.650) 282.044) 1.725.779) (1.454.879) -) 16.715) 287.615) - Faaliyet Giderleri (-) NET ESAS FAALİYET KÂRI 37 (151.949) 130.095) (142.533) 145.082) - Diğer Faaliyetlerden Gelir ve Kârlar - Diğer Faaliyetlerden Gider ve Zararlar (-) - Finansman Geliri/(Gideri) (net) (-) FAALİYET KÂRI 38 38 39 26.357) (15.009) 9.451) 150.894) 21.424) (15.589) (60.688) 90.229) - Net Parasal Pozisyon Kârı / Zararı - Ana Ortaklık Dışı Zarar / Kâr (-) VERGİ ÖNCESİ KÂR 40 24 -) (633) 150.261) -) 513) 90.742) - Vergiler DEVAM EDEN FAALİYETLER İLE İLGİLİ NET DÖNEM KÂRI 41 (25.893) 124.368) (22.173) 68.569) - Durdurulan Faaliyetlere İlişkin Net Kâr 35 154.889) 12.406) 279.257) 80.975) ESAS FAALİYET GELİRLERİ - Satış Gelirleri (net) - Satışların Maliyeti (-) - Hizmet Gelirleri (net) - Esas Faaliyetlerden Diğer Gelirler (net) BRÜT ESAS FAALİYET KÂRI NET DÖNEM KÂRI DEVAM EDEN VE DURDURULAN FAALİYETLERDEN HESAPLANAN: İmtiyazlı Hisse Başına Net Kâr 42 -) 0,350) Adi Hisse Başına Net Kâr 42 1,158) 0,355) İmtiyazlı Hisse Başına Net Kâr 42 -) 0,297) Adi Hisse Başına Net Kâr 42 0,516) 0,301) DEVAM EDEN FAALİYETLERDEN HESAPLANAN: Ekteki dipnotlar bu mali tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır. 110 111 1 Ocak 2006 itibariyle açılış bakiyesi Yabancı para çevrim farkları Sabit kıymet yeniden değerleme fonu Finansal varlıklar değer artış fonu Doğrudan özkaynağa kaydedilen net gelir/(gider) Türev finansal araçlar değerleme fonu Net dönem kârı Dönem içerisindeki toplam gelir ve gider Sermaye artırımı Temettü dağıtımı Dönem kârının geçmiş yıllar kârlarına transferi Geçmiş yıllar kârlarından yedeklere transfer 31 Aralık 2006 itibariyle bakiye 1 Ocak 2007 itibariyle açılış bakiyesi Yabancı para çevrim farkları Özkaynak yöntemiyle muhasebeleştirilen iştiraklerden Grup’a düşen pay Hisse senedi ihraç primlerindeki artış Halka arz giderleri Finansal varlıklar değer artış fonu Doğrudan özkaynağa kaydedilen net gelir/(gider) Bağlı ortaklık satışının etkisi Net dönem kârı Dönem içerisindeki toplam gelir ve gider Hisse senedi ihraç primlerinden sermaye artışı Dönem kârının geçmiş yıllar kârlarına transferi Bağlı ortaklık satışının etkisi Özsermaye enflasyon düzeltmelerinden ve geçmiş yıl kârlarından yapılan sermaye artışı Geçmiş yıllar kârlarından yedeklere transfer Temettü dağıtımı 31 Aralık 2007 itibariyle bakiye 157.773) -) -) 157.773) (63.500) -) -) -) 94.273) 94.273) -) -) -) -) -) 94.273) -) -) 94.273) -) -) -) (31.413) -) -) 62.860) 40.500 40.500 63.500 104.000 104.000 - 104.000 104.000 66.775 - 126.000 296.775 -) -) -) 301.839) 368.614) -) -) 368.614) (66.775) -) -) 855) 380.618) (12.859) -) -) -) -) -) -) -) -) -) -) -) -) -) -) -) -) -) -) -) -) -) -) -) -) -) -) -) (812) 812) -) -) -) -) -) -) -) -) -) Türev Hisse finansal senedi araçlar ihraç değerleme primleri fonu -) (812) -) -) -) -) -) -) -) -) -) 585) 2.829) (2.244) -) 585) -) -) -) (299) -) -) -) 3.128) -) -) 3.128) -) -) -) -) 3.128) 3.128) -) Yeniden değerleme fonu -) -) 3.128) -) -) -) -) 41.975) 42.155) (180) -) 41.975) -) -) -) 543) -) -) 2.112) 39.500) -) -) 39.500) -) -) -) -) 39.500) 39.500) -) Finansal varlıklar değer artış fonu 53.883) -) -) (14.383) -) -) -) (43.410) (43.410) -) -) (43.410) -) -) -) -) -) -) -) (7.169) -) -) (7.169) -) -) -) -) (7.169) (7.169) (36.241) Yabancı para çevrim farkları (7.832) 663) -) -) Ekteki dipnotlar bu mali tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır. Özsermaye enflasyon düzeltmesi Sermaye farkları 40.500 157.773) -) -) -) TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 İTİBARİYLE KONSOLİDE ÖZSERMAYE DEĞİŞİM TABLOSU (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) -) 275) -) 3.560) 10.615) -) -) 10.615) -) -) (7.330) -) -) -) -) 10.254) -) -) 10.254) -) -) -) 361) 10.615) 10.615) -) Yasal yedekler 10.254) -) -) -) -) 7.678) -) 75.604) 67.926) -) -) 67.926) -) -) -) -) -) -) -) 63.227) -) -) 63.227) -) -) -) 4.699) 67.926) 67.926) -) Olağanüstü yedekler 63.227) -) -) -) -) -) -) 279.257) 80.975) -) 279.257) 360.232) -) (80.975) -) -) -) -) -) 121.353) -) 80.975) 202.328) -) -) (121.353) -) 80.975) 80.975) -) Net dönem kârı 121.353) -) -) -) 1.099) 380.618) (12.859) 2.112) 532.541) 812) 80.975) 614.328) -) (37) -) -) 614.291) 614.291) (36.241) Toplam 543.133) 663) 3.128) (14.383) (94.587) -) (7.953) -) (24.513) (24.513) 182.295) 1.201.340) 221.043) 949.020) -) (2.424) -) 279.257) 221.043) 1.225.853) -) -) 80.975) -) 7.330) -) -) -) -) -) 104.787) -) -) 104.787) -) (37) 121.353) (5.060) 221.043) 221.043) -) Geçmiş yıllar kârları 104.787) -) -) -) TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE NAKİT AKIM TABLOSU (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) İŞLETME FAALİYETLERİNDEN KAYNAKLANAN NAKİT AKIMLARI Net dönem kârı Net dönem kârını işletme faaliyetlerinden elde edilen nakit akımına getirmek için yapılan düzeltmeler: Ana ortaklık dışı kâr/(zarar) Durdurulan faaliyetlere ilişkin net kâr Maddi varlıkların amortismanı Maddi olmayan varlıkların itfa payı Yatırım amaçlı gayrimenkullerin amortismanı Tasfiye edilen şirketlerin maddi duran varlıklar üzerindeki etkisi Çeşitli karşılıklar Konusu kalmayan karşılıklar Dava karşılıkları Ticari alacaklar ve alacak senetleri reeskontu Ticari borçlar ve borç senetleri reeskontu Kıdem tazminatı karşılığı Prim karşılığı Özkaynak yöntemiyle muhasebeleştirilen iştirakin dönem kârından alınan pay Maddi varlık satış kârı Şüpheli alacak karşılığı Satılmaya hazır finansal varlıkların değer düşüklüğü karşılığı Faiz geliri Faiz gideri Durdurulan faaliyetlerin vergi etkisi Durdurulan faaliyetlerin ana ortaklık dışı paylara etkisi İştiraklerden elde edilen gelirler Konusu kalmayan vergi karşılıkları Önceki yıl cari vergisi ile ilgili cari dönemde muhasebeleştirilen düzeltmeler Vergi karşılığı İşletme sermayesindeki değişim öncesi faaliyetlerden elde edilen nakit akımı İşletme sermayesinde gerçekleşen değişimler Faaliyetlerden elde edilen nakit Alınan faiz Ödenen faiz Ödenen vergi Ödenen dava tazminatı Ödenen prim karşılığı Ödenen kıdem tazminatı İşletme faaliyetlerinden elde edilen nakit Dipnot Referansları 1 Ocak 31 Aralık 2007 1 Ocak 31 Aralık 2006 279.257) 80.975) 24 35 19 20 18 19 23 7, 23 23 7 7 23 23 633) (154.889) 62.473) 1.607) 3.052) -) 66) (3.245) 4.866) (418) (1.257) 9.706) 8.179) (513) -) 46.702) 2.934) 3.852) (2.371) 98) (205) 3.056) 1.473) 1.859) 10.808) 1.831) 38 38 7 16 39 39 14, 35 24 36 41 (8.463) (2.321) 1.571) 3.005) (25.942) 48.625) 14.217) -) (7.326) -) -) (7.188) 3.903) (82) (10.047) 59.928) 5.107) 226) (9.270) 6.131) 41 41 (1.380) 25.893) 476) 22.173) 43 41 23 23 23 257.909) (103.326) 154.583) 20.103) (42.613) (12.181) (703) (1.801) (4.756) 112.632) 221.856) (71.131) 150.725) 9.177) (56.117) (10.581) (231) -) (9.531) 83.442) Ekteki dipnotlar bu mali tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır. 112 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE NAKİT AKIM TABLOSU (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) YATIRIM FAALİYETLERİNDEN KAYNAKLANAN NAKİT AKIMLARI Bağlı ortaklık satışından elde edilen net nakit Satılmaya hazır finansal varlıklardaki değişimler Menkul kıymetlerdeki değişimler Satılmaya hazır elde tutulan varlıklardaki değişim Maddi varlık alımları Maddi olmayan varlık alımları Maddi varlık satışından elde edilen nakit Yatırım amaçlı gayrimenkullerdeki değişimler Merkez Bankası zorunlu karşılıklarındaki değişimler İştiraklerden temettü geliri Diğer yatırım faaliyetlerinde gerçekleşen değişim Yatırım faaliyetlerinden elde edilen/(kullanılan) nakit FİNANSMAN FAALİYETLERİNDEN KAYNAKLANAN NAKİT AKIMLARI Halka arz kaynaklı nakdi sermaye artışı Hisse senedi ihraç primlerindeki değişimler Yeni alınan krediler Ödenen krediler Durdurulan faaliyetlerin mali borçlarının etkisi Ödenen finansal kiralama borçları Ödenen temettüler Ana ortaklık dışına ödenen temettüler Finansal faaliyetlerde elde edilen nakit HAZIR DEĞERLERDEKİ NET DEĞİŞİM DÖNEM BAŞI HAZIR DEĞERLER Çevrim farkı (net) Nakit ve nakit benzeri değerlere tahakkuk eden faiz Durdurulan faaliyetlerdeki hazır değerlerin dönem sonu bakiyesi DÖNEM SONU HAZIR DEĞERLER Dipnot Referansları 1 Ocak 31 Aralık 2007 1 Ocak 31 Aralık 2006 35 16, 35 36 43 255.192) (43.349) -) (865) (71.851) (2.083) 18.969) (165) -) 7.326) (20.043) 143.131) -) 13.091) (35.580) 194) (93.168) (4.128) 13.111) 11.483) (22.138) 9.270) 10.655) (97.210) 24 66.775) 300.984) 520.593) (701.554) (16.079) (9.329) (24.513) -) 136.877) -) -) 527.929) (471.021) 67.731) (7.919) (37) (215) 116.468) 392.640) 102.700) 4 35 209.484) (86.310) 5.839) -) 351.951) 15.288) 870) (261.325) 521.653) 209.484) 35 19 20 19 18 Ekteki dipnotlar bu mali tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır. 113 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 1. GRUP’UN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU Tekfen Holding A.Ş.’nin (“Şirket”) çoğunluk hisseleri Necati Akçağlılar, Feyyaz Berker ve Ali Nihat Gökyiğit tarafından kontrol edilmektedir. Şirket ve bağlı ortaklıkları ekli konsolide mali tablolarda “Grup” olarak adlandırılmıştır. 31 Aralık 2007 tarihi itibariyle Grup’un, taşeronlarıyla birlikte 15.738 (31 Aralık 2006: 11.791) çalışanı bulunmaktadır. Şirket’in kayıtlı adresi: Kültür Mahallesi, Aydınlık Sokak, Tekfen Sitesi A Blok No: 7 Beşiktaş, İstanbul / Türkiye’dir. 31 Aralık 2007 tarihi itibariyle Şirket’in bağlı ortaklıklarının, müşterek yönetime tabi ortaklıklarının ve şubelerinin unvanları, faaliyet konuları, faaliyet grupları ve kayıtlı oldukları ülkelerin detayı aşağıda verilmiştir. Bağlı Ortaklık Unvanı Eurobank Tekfen A.Ş. (eski unvanı Tekfenbank A.Ş.) “Tekfenbank” (1) EFG Finansal Kiralama A.Ş. (eski unvanı Tekfen Finansal Kiralama A.Ş.) “Tekfen Leasing” (1) Tekfen Sigorta Aracılık Hizmetleri A.Ş. “Tekfen Sigorta” Tekfen Dış Ticaret A.Ş. “Tekfen Dış Ticaret” Belediye Tüketim Malları İthalat İhracat Ticaret ve Pazarlama A.Ş. “Belpa” Tekfen Kültür Sanat Ürünleri Yapım ve Yayın San. Tic. A.Ş. “Tekfen Kültür” Tekfen Turizm İşletmecilik A.Ş. “Tekfen Turizm” TST Investment Holding S.A. “TST Holding” TST International Finance S.A. “TST Finance” TST International Trading Limited “TST Trading” TST International Limited “TST Ltd.” Petrofertil Shipping S.A. “Petrofertil Shipping” Petrofertil Trading Limited “Petrofertil Trading” Industrial Supply and Trading Company Limited “Industrial Supply” Toros Gayrimenkul Yatırım A.Ş. (eski unvanı Toros Uluslararası Nakliyat ve Denizcilik A.Ş.) “Toros Gayrimenkul” Toros Tarım Sanayi ve Ticaret A.Ş. “Toros Tarım” Toros Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi Kurucu ve İşleticisi A.Ş. “Tayseb” Toros Terminal Servisleri A.Ş. “Toros Terminal” Toros Enerji Elektrik Üretimi Otoprodüktör Grubu A.Ş. “Toros Enerji” Hishtill Toros Fidecilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. “H-T Fidecilik” Türk Arap Gübre A.Ş. “Türk Arap Gübre” HMB Hallesche Mitteldeutsche Bau-Aktiengesellschaft, Halle “HMB” Tekfen Endüstri ve Ticaret A.Ş. “Tekfen Endüstri” Toros Gemi Acenteliği ve Ticaret A.Ş. “Toros Gemi” Karaca Giyim Sanayi ve Ticaret A.Ş. “Karaca Giyim” 114 Faaliyet konusu Kayıtlı olduğu ülke Faaliyet grubu Bankacılık Türkiye Durdurulan Faaliyet Finansal Kiralama Türkiye Durdurulan Faaliyet Sigorta Aracılık Hizmetleri “Faaliyetleri durdurulmuştur” Ticaret Türkiye Diğer Türkiye Diğer Türkiye Emlak Geliştirme Kültürel aktiviteler Hizmet Yatırım Yatırım Ticaret Ticaret Hizmet Türkiye Diğer Türkiye Lüksemburg Lüksemburg İrlanda İngiltere Panama Ticaret Ticaret İngiltere İngiltere Emlak Geliştirme Diğer Diğer Tarım Tarım Tarım/Taahhüt/ Diğer Tarım Tarım Emlak Türkiye Tarım Gübre-Terminal İşletmeciliği Hizmet Türkiye Tarım Türkiye Tarım Hizmet Enerji-Üretim Türkiye Türkiye Tarım Tarım Fidecilik-Tarım Üretim-Tarım Ticaret Türkiye Türkiye Almanya Tarım Tarım Taahhüt Ticaret Gemi Acenteliği “Faaliyetleri durdurulmuştur” Türkiye Türkiye Türkiye Diğer Tarım Diğer TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 1. GRUP’UN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU (devamı) Bağlı Ortaklık Unvanı (devamı) Karaca Pazarlama A.Ş. “Karaca Pazarlama” (5) Papfen Joint Stock Company “Papfen” Tekfen International Finance and Investments S.A. “Tekfen Finance” Tekfen Participations S.A. “Tekfen Participations” Tekfen International Limited “Tekfen International Ltd” Tekfen Construction and Installation Company Limited “Tekfen Construction” Antalya Stüdyoları A.Ş. “Antalya Stüdyoları” Kablotek Kablo Şebekeleri Tesis İşletme Mühendislik İnş. Tic. San. A.Ş. “Kablotek” Tekfen Emlak Geliştirme Yatırım ve Ticaret A.Ş. “Tekfen Emlak” (eski unvanı Tekfen Doğalgaz Dağıtım A.Ş.) (2) Tekfen-Oz Gayrimenkul Geliştirme A.Ş. “Tekfen Oz” (4) Tekfen İnşaat ve Tesisat A.Ş. “Tekfen İnşaat” Tekfen Mühendislik A.Ş. “Temaş” Tekfen İmalat ve Mühendislik A.Ş. “Timaş” Cenub Tikinti Servis ASC. “Cenub Tikinti” Faaliyet konusu Kayıtlı olduğu ülke Faaliyet grubu “Faaliyetleri durdurulmuştur” Tekstil Yatırım Türkiye Diğer Özbekistan Lüksemburg Diğer Diğer Yatırım Yatırım İnşaat Lüksemburg İngiltere İrlanda Diğer Taahhüt Taahhüt Stüdyo İşletmeciliği Türkiye Kablolu TV Şebeke Türkiye Kurucusu ve İşleticisi Emlak Geliştirme Türkiye Diğer Diğer Emlak Geliştirme İnşaat Mühendislik Üretim İnşaat Emlak Geliştirme Taahhüt Taahhüt Taahhüt Taahhüt Türkiye Türkiye Türkiye Türkiye Azerbaycan Emlak Geliştirme 31 Aralık 2007 tarihi itibariyle Grup’un konsolidasyon kapsamına dahil edilen müşterek yönetime tabi ortaklıkları: Müşterek Yönetime Tabi Ortaklık Unvanı Faaliyet konusu Kayıtlı olduğu ülke Faaliyet grubu Gate İnşaat Taahhüt Sanayi ve Ticaret A.Ş. “Gate J.V.” (3) Azfen Birge Müessesesi “Azfen J.V.” (3) Tekfen Impresit J.V. “Impresit” Tekfen-Tubin-Özdemir J.V. “TÖT J.V.” Tubin-Tekfen-Özdemir J.V. “TTÖ J.V.” Overseas International Constructors GmbH “OIC J.V.” (3) North Caspian Constructors B.V. “NCC J.V.” (3) CP Contracting and Trading FZE “CP J.V.” (3) İnşaat İnşaat İnşaat İnşaat İnşaat İnşaat İnşaat İnşaat Taahhüt Taahhüt Taahhüt Taahhüt Taahhüt Taahhüt Taahhüt Taahhüt Nurol-Tekfen-Yüksel J.V. “NTY J.V.” Tekfen TML J.V. “Tekfen TML J.V.” Gama-Tekfen-Tokar J.V. “GTT J.V.” TGO İnşaat Taahhüt Nakliyat Ticaret San. Ltd. Şti. “TGO J.V.” (3) İnşaat İnşaat İnşaat İnşaat Türkiye Azerbaycan Türkiye Türkiye Türkiye İsviçre Hollanda Birleşik Arap Emirlikleri Türkiye Libya Türkiye Türkiye Taahhüt Taahhüt Taahhüt Taahhüt (1) Grup, 2006 yılında bu bağlı ortaklıkların varlıklarını “Satılmaya Hazır Elde Tutulan Varlıklar”; yükümlülüklerini “Satılmaya Hazır Elde Tutulan Varlıklar ile İlgili Yükümlülükler” ve bu faaliyetlerden yıl içinde elde edilen net kâr’ı “Durdurulan Faaliyetlere İlişkin Net Kâr” olarak sınıflamıştır. (2) Tekfen Doğalgaz Dağıtım A.Ş.’nin unvanı 18 Eylül 2006 tarihi itibariyle “Tekfen Emlak Geliştirme Yatırım ve Ticaret A.Ş.” olarak değiştirilmiş ve Şirket’in faaliyet konusu emlak geliştirme olmuştur. (3) Firmalar faaliyet amaçları açısından müşterek yönetime tabi ortaklıklar olup yasal olarak sermaye şirketi olarak yapılandırılmışlardır. (4) Grup, 9 Ekim 2007 tarihinde “Tekfen Oz Gayrimenkul Geliştirme A.Ş.” adında bir şirket kurmuş ve bu şirketi 17 Ekim 2007 tarihli 6917 no’lu Ticaret Sicil Gazetesiyle tescil ettirmiştir. (5) 19 Kasım 2007 tarihinde Karaca Pazarlama ve Karaca Giyim, Karaca Giyim adı altında birleştirilmiştir. 115 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 1. GRUP’UN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU (devamı) 31 Aralık 2007 tarihi itibariyle Grup’un konsolidasyon kapsamına dahil edilen şubeleri: Şubenin Unvanı Faaliyet konusu Faaliyet ve kuruluş yeri Tekfen İnşaat - Bakü Ofisi Tekfen İnşaat - Suudi Arabistan Ofisi Tekfen İnşaat - Fas Ofisi Tekfen İnşaat - Kuveyt Ofisi Tekfen İnşaat - Katar Ofisi Tekfen İnşaat - Dubai Ofisi Tekfen İnşaat - Maskat Ofisi Tekfen Dış Ticaret - Avrupa Serbest Bölgesi (1) Tekfen Dış Ticaret - Mersin Serbest Bölgesi (1) Tekfen Endüstri - Mersin Serbest Bölgesi (2) İnşaat İnşaat İnşaat İnşaat İnşaat İnşaat İnşaat Ticaret Ticaret Ticaret Azerbaycan Suudi Arabistan Fas Kuveyt Katar Birleşik Arap Emirlikleri Umman Türkiye Türkiye Türkiye (1) Tekfen Dış Ticaret Mersin Serbest Bölgesi ve Avrupa Serbest Bölgesi sırasıyla 24 Mart ve 29 Mart 2006 tarihlerinde Tekfen Dış Ticaret ile birleştirilmek suretiyle kapatılmıştır. (2) Tekfen Endüstri Mersin Serbest Bölgesi 26 Aralık 2007 tarihinde kapatılmıştır. Grup yönetimi Grup’un faaliyetlerini taahhüt, tarım, emlak geliştirme ve diğer faaliyetler olmak üzere dört ana iş kolu bazında yönetmektedir. Grup bankacılık faaliyetlerini ilgili bağlı ortaklığındaki çoğunluk hisselerini satarak durdurma kararı almıştır. Dolayısıyla 2006 yılında Grup’un bankacılık sektöründeki faaliyetleri ekteki mali tablolarda durdurulan faaliyetler olarak gösterilmiştir (Not 35). Grup’un ana iş kollarının faaliyet konuları aşağıdaki şekilde özetlenebilir. Taahhüt Grubu Grup’un taahhüt grubu başta Türkiye, Suudi Arabistan, Azerbaycan, Kuveyt, Kazakistan ve Fas gibi ülkelerde altyapı ve endüstriyel proje inşaatları üstlenmektedir. Taahhüt grubu özellikle petrol ve gaz tesislerinin yapımı üzerine uzmanlaşmıştır. Son yıllarda Grup’un taahhüt grubu Libya, Katar, Bulgaristan ve Umman’da inşaat projelerine başlayarak faaliyetlerini genişletmiştir. Kara ve deniz terminalleri, deniz platformları, tank çiftlikleri, boru hatları, petrol rafinerileri, pompa istasyonları, enerji santralleri, otoyol ve metro projeleri, elektrik ve telekomünikasyon sistemleri, konut ve ticaret merkezleri ile stadyum ve spor kompleksleri, taahhüt grubunun faaliyet alanları içerisinde yer alan değişik projelerdir. Tarım Grubu 1981’den beri faaliyetlerini sürdüren tarım grubu kimyevi gübre, tarla ve sebze tohumu, fide, enerji üretimi ve fidan üretimi dağıtımı ve ticareti alanlarında faaliyet göstermektedir. 2005 yılında Samsun Gübre, Tekfen Sanayi Yatırımları ve Toros Gübre’nin Toros Tarım Sanayi ve Ticaret A.Ş. adı altında birleştirilmesiyle birlikte tarımsal sanayi faaliyetlerini tek bir çatı altında toplamıştır. Bu faaliyetlerin yanında, terminalcilik ve serbest bölge işletmeciliği de tarımsal sanayi grubunun faaliyetleri arasındadır. Emlak Geliştirme Grubu Emlak geliştirme grubu 2000 yılında kurulmuş olup, konut, işyeri, alışveriş merkezi ve otel gibi gayrimenkullerin dizaynı, inşaası, kiralaması ve satılması alanlarında faaliyet göstermektedir. Grup yabancı bir ortak ile 9 Ekim 2007 tarihinde “Tekfen Oz Emlak Geliştirme A.Ş.” adında bir şirket kurmuş ve bu şirketi 17 Ekim 2007 tarihli 6917 no’lu Ticaret Sicil Gazetesiyle tescil ettirmiştir. Diğer Grubu Diğer grubu altındaki faaliyetler başlıca ampul ticareti, iplik üretimi ve ticareti, sigorta aracılık hizmetlerinden ve holding faaliyetlerinden oluşmaktadır. Holding faaliyetleri Tekfen Holding A.Ş. tarafından yürütülmekte olup, Grup şirketlerinin finansman ihtiyaçlarının karşılanmasını kapsar. Bunun yanında, alınan temettü gelirleri ve kira gelirleri Holding esas faaliyet gelirlerini oluşturmaktadır. 116 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 2. MALİ TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR Uygulanan Muhasebe Standartları Türkiye’de faaliyet gösteren Grup Şirketleri, defterlerini ve kanuni mali tablolarını Türk Ticaret Kanunu ve vergi mevzuatınca belirlenen muhasebe ilkelerine uygun olarak tutmakta ve hazırlamaktadır. Yabancı ülkelerde kurulmuş olan bağlı ortaklıkların ve müşterek yönetime tabi ortaklıkların defterleri ise kayıtlı bulundukları ülkenin yasal mevzuatına göre hazırlanmıştır. Sermaye Piyasası Kurulu (“SPK”), Seri: XI, No: 25 sayılı “Sermaye Piyasasında Muhasebe Standartları Hakkında Tebliğ” tebliğinde kapsamlı bir muhasebe ilkeleri seti yayınlamıştır. 23 Aralık 2004 tarihinde yayımlanan “Sermaye Piyasasında Muhasebe Standartları Hakkında Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ” (Seri: XI, No: 27) ile Seri XI No: 25 sayılı “Sermaye Piyasasında Muhasebe Standartları Hakkında Tebliğ”e eklenen Ek Madde 1’de “mali tablo ve rapor ile dipnot formatları dahil Kurulca yayımlanan muhasebe standartları açıklamaları saklı olmak üzere, işletmelerin Uluslararası Finansal Raporlama Standartları’nı (UFRS) uygulamaları, Seri XI No: 25 sayılı Tebliğ’de öngörülen düzenleme ve ilan yükümlülüklerinin yerine getirilmesi hükmünde olduğu” açıklanmış ve böylece, alternatif olarak Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (UMSK) ve Uluslararası Muhasebe Standartları Komitesi tarafından çıkarılmış olan muhasebe standartlarının uygulanmasının da, SPK muhasebe standartlarına uyulmuş sayılacağı belirtilmiştir. Buna istinaden Grup, mali tablolarını SPK’nın izin verdiği yukarıda bahse konu edilen alternatif uygulama çerçevesinde hazırlamayı ve kamuya açıklamayı benimsemiştir. Mali tablo ve dipnot formatları ise SPK’nın 20 Aralık 2004 tarihli duyurusu ile uygulanması zorunlu kılınan formatlara uygun olarak sunulmuştur. İşlevsel ve Raporlama Para Birimi Grup’un taahhüt segmentinin fonksiyonel ve raporlama para birimi ABD Doları olup, Grup’un konsolide raporlama para birimi YTL’dir. UMS 21 (Döviz Kurlarındaki Değişimin Etkisi) uyarınca, Grup’un konsolide mali tabloları hazırlanırken, taahhüt segmentinin bilanço kalemleri bilanço tarihindeki ABD Doları kuruyla, gelir ve giderler ile nakit akımları ise işlemlerin gerçekleştiği tarihin kuru (tarihsel kur) veya yıllık ortalama kur ile YTL’ye çevrilir. Bu çevrimden doğan çevrim farkı, özsermayenin altında oluşan yabancı para çevrim farkları hesabında yer alır. Taahhüt segmenti altındaki şubelerin mali tabloları, şubelerin ekonomik faaliyetlerini sürdürdüğü temel ekonomik ortamdaki para birimi (fonksiyonel para birimi) baz alınarak hesaplanmıştır. Taahhüt segmentinin konsolide mali tabloların hazırlanması sırasında, şubelerin bilanço kalemleri bilanço tarihindeki ABD Doları kuruyla, gelir ve giderler ile nakit akımları ise işlemlerin gerçekleştiği tarihin kuru (tarihsel kur) veya yıllık ortalama kur ile ABD Dolarına çevrilmiştir. Bu çevrimden doğan fark, dönem geliri ya da gideri olarak yer alır. 31 Aralık 2007 tarihi itibariyle Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından açıklanan kurlar 1 ABD doları = 1,1647 YTL, 1 Avro = 1,7102 YTL, 1 Dirhem = 0,152 YTL, 1 Umman Riyali = 3,036 YTL, 1 Kuveyt Dinarı = 4,029 YTL, 1 Suudi Arabistan Riyali = 0,311 YTL, 1 Katar Riyali = 0,312 YTL (31 Aralık 2006: 1 ABD doları = 1,4056 YTL, 1 Avro = 1,8515 YTL, 1 Dirhem = 0,167 YTL, 1 Umman Riyali = 3,650 YTL, 1 Kuveyt Dinarı = 4,821 YTL, 1 Suudi Arabistan Riyali = 0,375 YTL, 1 Katar Riyali = 0,385 YTL). 117 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 2. MALİ TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) Konsolidasyon Esasları Konsolide mali tablolar, Tekfen Holding’in bağlı ortaklıklarının, şubelerinin ve müşterek yönetime tabi ortaklıklarının hesaplarını içermektedir. Grup’un doğrudan veya dolaylı olarak yüzde ellisinden fazlasına iştirak ettiği veya kontrol yetkisine sahip olduğu bağlı ortaklıklar tam olarak konsolide edilmektedir. Grup, bağlı ortaklık konumundaki şirketin finansal ve operasyonel politikalarını yürütme gücüne sahip olması nedeniyle, bağlı ortaklığın faaliyet sonuçlarından iştiraki oranında pay alır. Grup ve konsolide edilen bağlı ortaklıklar arasında gerçekleşen önemli işlemler ve bakiyeler konsolidasyon sırasında yok edilir. Yüzde yüzüne sahip olunmayan konsolide bağlı ortaklıkların, özkaynakları ve net kâr/zararındaki üçüncü şahıslara ait paylar konsolide mali tablolarda ana ortaklık dışı pay olarak gösterilmektedir. Müşterek yönetime tabi ortaklıklar, Tekfen Holding A.Ş. ve/veya bağlı ortaklıklarının bir veya daha fazla sayıdaki taraf ile birlikte ortak kontrolüne tabi ve sözleşme ile ekonomik bir faaliyetin üstlenildiği şirketlerdir. Grup’un, yurt içi ve yurt dışında inşaat işlerini yürüten müşterek yönetime tabi ortaklıklarına ait bilanço ve gelir tablosundaki payları, Grup’un bu ortaklıklardaki pay yüzdeleri oranında hesap bazında takip edilip, konsolide mali tablolara yansıtılmıştır. Grup’un finansal ve operasyonel politikalarına önemli ölçüde etki edebildiği tüzel kişilikler, iştirak olarak adlandırılır. Grup’un %20 ila %50 hissesini elinde bulundurduğu veya faaliyetlerini önemli ölçüde etkilemesine rağmen kontrol edemediği iştirakler, özkaynaktan pay alma yöntemiyle muhasebeleştirilirler. Özkaynaktan pay alma yönteminde iştirak net varlık tutarıyla konsolide bilançoda gösterilir ve faaliyeti sonucunda ortaya çıkan Grup payı konsolide gelir tablosuna dahil edilir. İştiraklerin net aktif değerindeki düşüşün kalıcı olması durumunda iştirak değeri, konsolide mali tablolarda azaltılmış değeriyle gösterilir. 118 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 2. MALİ TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) Konsolidasyon Esasları (devamı) 31 Aralık 2007 ve 2006 tarihleri itibariyle Şirket’in bağlı ortaklıklarındaki ve müşterek yönetime tabi ortaklıklarındaki doğrudan ve efektif hisse katılım oranları aşağıda verilmiştir. Bağlı Ortaklık Unvanları Tekfenbank (1) Tekfen Sigorta Tekfen Dış Ticaret Belpa Tekfen Kültür Tekfen Turizm Tekfen Emlak Tekfen Oz (2) TST Holding TST Finance TST Trading TST Ltd. Petrofertil Shipping Petrofertil Trading Industrial Supply Toros Gayrimenkul Toros Tarım Tayseb Toros Terminal Toros Enerji H-T Fidecilik Türk Arap Gübre Tekfen Endüstri Toros Gemi Karaca Giyim Karaca Pazarlama Tekfen İnşaat Temaş Timaş HMB Papfen Cenub Tikinti Tekfen Finance Tekfen Participations Tekfen International Ltd Tekfen Construction Antalya Stüdyoları Kablotek Doğrudan hisse katılım oranı % 2007 2006 29,13 198 100,131 100 100,131 100 95,13 195 100,131 100 100,131 100 100,131 100 16,40 11100,131 100 100,131 100 100,131 100 100,131 100 100,131 100 100,131 100 100,131 100 100,131 100 100,131 100 100,131 100 100,131 100 100 100,131 50,13 150 80,13 180 99,13 199 100,131 100 100,131 100 -,1 100 100,131 100 100,131 100 100,131 100 100,131 100 85,13 185 65,13 165 100,131 100 100,131 100 100,131 100 100,131 100 100,131 100 100,131 100 Efektif hisse katılım oranı % 2007 2006 29,13 198 100,131 100 100,131 100 95,13 195 100,131 100 100,131 100 100,131 100 16,40 11100,131 100 100,131 100 100,131 100 100,131 100 100,131 100 100,131 100 100,131 100 100,131 100 100,131 100 100,131 100 100,131 100 100,131 100 50,13 150 80,13 180 99,13 199 100,131 100 100,131 100 -,1 100 100,131 100 100,131 100 100,131 100 100,131 100 85,13 185 65,13 165 100,131 100 100,131 100 100,131 100 100,131 100 100,131 100 100,131 100 (1) Grup, Tekfenbank ve Tekfenbank’ın tamamına sahip olduğu Tekfen Leasing’deki hisselerinin %70’ini 16 Mart 2007 tarihinde satmıştır. Satış işleminden sonra Grup, Tekfenbank’ı özkaynaktan pay alma yöntemiyle muhasebeleştirmeye başlamıştır. (2) 2007 yılı içerisinde kurulmuştur. 119 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 2. MALİ TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) Konsolidasyon Esasları (devamı) Müşterek Yönetime Tabi Ortaklığın Unvanı Gate J.V. Azfen J.V. TÖT J.V. TTÖ J.V. OIC J.V. NCC J.V. Impresit CP J.V. (*) NTY J.V. GTT J.V. Tekfen TML J.V. TGO J.V. Ortaklığa Katılım Oranı % 2007 2006 150 140 171 125 150 150 100 150 133 135 167 150 150 140 171 125 125 125 100 150 133 135 167 150 (*) Grup bağlı ortaklığı Tekfen Finance’ın yaptığı bir anlaşma sonucu CP J.V.’nin yönetiminde %50 oy hakkına sahiptir. Aynı zamanda CP J.V.’nin varlık ve yükümlüklerinin %50’si de Grup’a aittir. Bir şirketin Grup tarafından satın alımı gerçekleştiğinde ilgili bağlı ortaklığın aktif ve pasifleri, alım günü itibariyle gerçeğe uygun değerleriyle ölçülür. Ana ortaklık dışı pay, net aktifin gerçeğe yakın değerinin azınlık payı oranında hesaplanmasıyla elde edilir. Dönem içinde alınan veya satılan iştiraklerin, alımın gerçekleştiği tarihten başlayan veya satışın gerçekleştiği tarihe kadar olan faaliyet sonuçları konsolide gelir tablosuna dahil edilir. Konsolide edilen bağlı ortaklıkların özsermaye toplamı tutarı eksi (negatif) değere düşmüş ise, ana ortaklık dışı payları bağlayıcı bir yükümlülüğün olduğu ve ana ortaklık dışı payların bu yükümlülüğün içerdiği zararı ödeyebileceği durumlar dışında, söz konusu zararlar ana ortaklığa ait olmakta ve mali tablolarda ana ortaklık dışı paylardan alacaklar olarak yansıtılmamaktadır. İlgili bağlı ortaklıklar daha sonraki dönemlerde net kâr elde ederse söz konusu kârlardan, daha önce ana ortaklığa yansıtılan zararlar karşılanana kadar ana ortaklık dışı paylar hesaplanmamaktadır. Gerekli görüldüğünde bağlı ortaklıkların mali tablolarında konsolidasyona dahil olan diğer Grup içi şirketlerinin uyguladığı muhasebe prensipleri ile yeknesaklığı sağlamak amacıyla bazı düzeltmeler yapılabilir. Karşılaştırmalı bilgiler ve önceki dönem tarihli mali tabloların düzeltilmesi Mali tablolardaki sayısal veriler önceki dönemle karşılaştırmalı olarak sunulmuştur. Cari döneme ait mali tablo kalemlerinin gösterimi veya sınıflandırılması değiştiğinde önceki dönem mali tabloları da buna uygun olarak yeniden sınıflandırılır. Netleştirme/Mahsup Finansal varlıklar ve yükümlülükler, yasal olarak netleştirme hakkı var olduğu takdirde ve net olarak ödenmesi ve/veya tahsili düşünüldüğünde veya varlığın elde edilmesi ile yükümlülüğün yerine getirilmesi aynı zamanda gerçekleştirilecek olduğunda bilançoda net değerleri ile gösterilirler. 120 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 2. MALİ TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) Yeni ve revize edilmiş Uluslararası Finansal Raporlama Standartları Grup cari dönemde Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (UMSK) ve UMSK’nın Uluslararası Finansal Raporlama Yorumlama Komitesi (UFRYK) tarafından yayınlanan ve 1 Ocak 2007 tarihinden itibaren geçerli olan yeni ve revize edilmiş standartlar ve yorumlardan kendi faaliyet konusu ile ilgili olanları uygulamıştır. Söz konusu yeni ve revize standartlar ile yorumların uygulanması Grup’un muhasebe politikalarını, aşağıdaki konularda etkilemiştir: • UFRS 7, “Finansal Araçlar: Açıklamalar” • UMS 1, “Mali Tabloların Sunumu” UFRS 7, “Finansal Araçlar: Açıklamalar” Bu standart mali tablo kullanıcılarına Grup’un finansal araçlarının önemini ve bahse konu finansal araçlardan kaynaklanan risklerin niteliğini ve kapsamını değerlendirmelerine imkan veren açıklamaların yapılmasını gerektirir. Yeni açıklamalar mali tablolara dahil edilmiştir. Standardın finansal sonuçlar üzerinde bir etkisi bulunmamakla birlikte, gerektiğinde geçmiş döneme ait karşılaştırmalı bilgiler verilmiştir. UMS 1, “Mali Tabloların Sunumu” Bu değişiklik, Grup’un mali tablo kullanıcılarına Grup sermayesinin yönetiminde Grup’un hedeflediği amaçları ile kullandığı politika ve uygulamaları hakkında değerlendirme yapmalarına imkân veren yeni açıklamalar sunmasını gerektirir. 31 Aralık 2007 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiş ancak Grup’un operasyonları ile ilgili olmadığından uygulanmayan standartlar, değişiklikler ve yorumlar Aşağıda yer alan standartlar ile önceki standartlara getirilen değişiklikler ve yorumlar 1 Ocak 2007 tarihinde veya söz konusu tarihten sonra başlayan mali dönemler için zorunlu olduğu halde Grup’un faaliyetleri ile ilgili değildir: • UFRS 4, “Sigorta Sözleşmeleri”, • UFRYK 7, “UMS 29 Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Standardı Çerçevesinde Düzeltme Yaklaşımının Uygulanması”, • UFRYK 8, “UFRS 2 Standardının Kapsamı”, • UFRYK 9, “Saklı Türevlerin Yeniden Değerlendirilmesi”, • UFRYK 10, “Ara Dönem Finansal Raporlama ve Değer Düşüklüğü”. 121 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 2. MALİ TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) Yeni ve revize edilmiş Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (devamı) Henüz yürürlüğe girmemiş ve Grup tarafından erken uygulanması benimsenmemiş standartlar ile mevcut önceki standartlara getirilen değişiklikler ve yorumlar Aşağıdaki Standartlar ve Yorumlar bu mali tabloların onaylanma tarihinde yayınlanmış ancak yürürlüğe girmemiştir: 122 • UFRYK 11, “UFRS 2 - Grup ve İşletmenin Geri Satın Alınan Kendi Hisselerine İlişkin İşlemler” 1 Mart 2007 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan mali dönemler için geçerlidir. • UMS 23, “(Revize) Borçlanma Maliyetleri” 1 Ocak 2009 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan mali dönemler için geçerlidir. • UFRS 8, “Faaliyet Bölümleri” 1 Ocak 2009 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan mali dönemler için geçerlidir. • UFRYK 12, “Hizmet İmtiyaz Anlaşmaları” 1 Ocak 2008 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan mali dönemler için geçerlidir. • UFRYK 13, “Müşteri Bağlılık Programları” 1 Temmuz 2008 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan mali dönemler için geçerlidir. • UFRYK 14, “UMS 19 - Tanımlanmış Fayda Varlığı Üzerindeki Sınırlama, Asgari Fonlama Gereklilikleri ve Birbirleriyle Olan Karşılıklı Etkileşimleri” 1 Ocak 2008 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan mali dönemler için geçerlidir. • UFRS 2, “Hisse Bazlı Ödemeler” Hakediş Koşulları ve İptallerine İlişkin Değişiklik. 1 Ocak 2009 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan mali dönemler için geçerlidir. • • • • 1 Temmuz 2009 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan mali dönemler için geçerlidir. UFRS 3, “İşletme Birleşmeleri” UMS 27, “Konsolide ve Bireysel Finansal Tablolar” UMS 28, “İştiraklerdeki Yatırımlar” UMS 31, “İş Ortaklıklarındaki Paylar” Satın Alma Yönteminin Uygulanması Hakkında Kapsamlı Değişiklik • UMS 32, “Finansal Araçlar: Sunum” Geri Satın Alma Opsiyonlu Finansal Araçlar ve Nakde Çevrilmelerinde Doğacak Yükümlülüklerin Açıklanması Hakkında Değişiklik 1 Ocak 2009 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan mali dönemler için geçerlidir. • UMS 1, “Mali Tabloların Sunumu” 1 Ocak 2009 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan mali dönemler için geçerlidir. TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 3. UYGULANAN DEĞERLEME İLKELERİ / MUHASEBE POLİTİKALARI 3.1 Uygunluk Beyanı Mali tablolar, SPK’nın izin verdiği alternatif uygulama çerçevesinde, mali tablo ve rapor dipnot formatları dahil kurulca yayımlanan muhasebe standartları açıklamaları saklı olmak üzere (Not: 2), Uluslararası Finansal Raporlama Standartları’na (“UFRS”) uygun olarak hazırlanmıştır. 3.2 Mali Tabloların Hazırlanma Esasları Mali tablolar, bazı duran varlıklar ve finansal araçların yeniden değerlenmesi haricinde, tarihi maliyet esasına göre hazırlanmaktadır. 3.3 Konsolide Mali Tabloların Hazırlanmasındaki Esaslar Şirket ve Şirket’in Türkiye’de yerleşik bağlı ortaklıkları, defterlerini ve yasal mali tablolarını Türk Ticaret Kanunu ve vergi mevzuatınca belirlenen muhasebe ilkelerine uygun olarak tutmakta ve hazırlamaktadır. Yabancı ülkelerde kurulmuş olan bağlı ortaklıkların defterleri ise kayıtlı bulundukları ülkenin yasal mevzuatına uygun olarak hazırlanmaktadır. 3.4 Enflasyon Muhasebesi SPK’nın, 17 Mart 2005 tarihinde almış olduğu 11/367 sayılı kararla, Türkiye'de faaliyette bulunan ve SPK Muhasebe Standartları'na (UFRS uygulanmasını benimseyenler dahil) uygun olarak mali tablo hazırlayan şirketler için, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere enflasyon muhasebesi uygulamasına son verilmiştir. Buna istinaden, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren UMSK tarafından yayımlanmış 29 no’lu “Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama” standardı (“UMS 29”) uygulanmamıştır. 3.5 İşletme Birleşmeleri Bağlı ortaklıkların alımı, satın alım yöntemi kullanılarak muhasebeleştirilir. İşletme birleşmesinin maliyeti, birleşme tarihinde verilen varlıkların, oluşan veya üstlenilen yükümlülüklerin veya çıkarılan özkaynak araçlarının gerçeğe uygun değerlerinin ve işletme birleşmesine doğrudan atfedilebilen diğer maliyetlerin toplamı olarak hesaplanır. Söz konusu işletmenin belirlenebilen varlıkları, yükümlülükleri ve şarta bağlı yükümlülükleri UFRS 3 “İşletme Birleşmeleri” inde belirtilen koşulları karşılaması durumunda, gerçeğe uygun değerleri üzerinden kayıtlara alınır. Bu hesaplamaya UFRS 5 “Satılmak Üzere Elde Tutulan Duran Varlıklar ve Durdurulan Faaliyetler”e göre satılmak üzere elde tutulan ve gerçeğe uygun değerden satış masraflarının düşülmesiyle bulunan değer ile kayda alınan duran varlıklar (veya satılacak gruplar) dahil edilmez. Satın alım sırasında oluşan şerefiye, satın alımın maliyetinin, satın alınan işletmenin tanımlanabilen varlıkları, yükümlülükleri ve şarta bağlı yükümlülüklerindeki Grup’un payını aşan kısmı olarak belirlenir ve ilk olarak maliyet değeri üzerinden kayıtlara alınır. Grup’un satın alınan işletmeye ilişkin tanımlanabilen varlık, yükümlülük ve şarta bağlı yükümlülüklerindeki payının, satın alım maliyetini aşması halinde aşan kısım derhal gelir olarak kaydedilir. Satın alınan işletmedeki ana ortaklık dışı paylar, söz konusu işletmenin satın alınması sırasındaki belirlenebilir varlık, yükümlülük ve şarta bağlı yükümlülüklerinin gerçeğe uygun değerindeki ana ortaklık dışı payların tutarı olarak kayda alınır. 123 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 3. UYGULANAN DEĞERLEME İLKELERİ / MUHASEBE POLİTİKALARI (devamı) 3.6 İştirakler Grup’un önemli derecede etkide bulunduğu, bağlı ortaklık ve müşterek yönetime tabi teşebbüslerin dışında kalan işletmelerdir. Önemli derecede etkinlik, bir işletmenin finansal ve operasyonel politikalarına ilişkin kararlarına münferiden veya müştereken kontrol yetkisi olmaksızın katılma gücünün olmasıdır. Ekteki mali tablolarda iştiraklerin faaliyet sonuçları ile varlık ve yükümlülükleri, UFRS 5 standardı uyarınca satılmak üzere elde tutulan varlık olarak muhasebeleştirilenler dışında, özkaynak yöntemi kullanılarak muhasebeleştirilmiştir. Özkaynak yöntemine göre konsolide bilançoda iştirakler, maliyet bedelinin iştirakin net varlıklarındaki alım sonrası dönemde oluşan değişimdeki Grup’un payı kadar düzeltilmesi sonucu bulunan tutardan iştirakte oluşan herhangi bir değer düşüklüğünün düşülmesi neticesinde elde edilen tutar üzerinden gösterilir. İştirakin, Grup’un iştirakteki payını (özünde Grup’un iştirakteki net yatırımının bir parçasını oluşturan herhangi bir uzun vadeli yatırımı da içeren) aşan zararları kayıtlara alınmaz. Satım alım bedelinin, iştirakin satın alınma tarihindeki kayıtlı belirlenebilir varlıklarının, yükümlülüklerinin ve şarta bağlı borçlarının gerçeğe uygun değerinin üzerindeki kısmı şerefiye olarak kaydedilir. Şerefiye, yatırımın defter değerine dahil edilir ve yatırımın bir parçası olarak değer düşüklüğü açısından incelenir. İştirakin satın alınma tarihindeki kayıtlı tanımlanabilir varlıklarının, yükümlülüklerinin ve şarta bağlı borçlarının gerçeğe uygun değerinin satım alım bedelini aşan kısmı yeniden değerlendirildikten sonra doğrudan gelir tablosuna kaydedilir. Grup şirketlerinden biri ile Grup’un bir iştiraki arasında gerçekleşen işlemler neticesinde oluşan kâr ve zararlar, Grup’un ilgili iştirakteki payı oranında elimine edilir. 3.7 Müşterek Yönetime Tabi Teşebbüslerdeki Paylar Müşterek yönetime tabi teşebbüsler, stratejik finansman ve işletme politikası kararlarının Grup’un ve diğer tarafların oybirliği ile karar gerektiren müşterek kontrole tabi ekonomik faaliyetlerdir. Bir grup işletmesi, faaliyetlerini müşterek yönetime tabi teşebbüs düzenlemeleri altında gerçekleştirdiğinde, Grup’un müşterek kontrol edilen işletmedeki varlık ve yükümlülüklerindeki payı, ilgili Grup işletmesinin mali tablolarında kayda alınır ve içeriğine göre sınıflandırılır. Müşterek kontrol edilen varlıklardan kaynaklanan yükümlülük ve giderler, tahakkuk esasına göre muhasebeleştirilir. Müşterek kontrole tabi teşebbüslerin varlıklarının kullanılmasından ya da söz konusu varlıkların satışından elde edilen gelirden Grup’a düşen pay ilgili ekonomik faydaların Grup’a akışının muhtemel olması ve tutarlarının güvenilir bir şekilde ölçülebilmesi halinde kayda alınır. Ayrı bir işletmenin kuruluşunu içeren müşterek yönetime tabi teşebbüs düzenlemeleri, müşterek olarak kontrol edilen işletmeler olarak ifade edilirler. Grup, ekteki mali tablolarda müşterek kontrol edilen işletmelerdeki paylarını, UFRS 5 standardı uyarınca satılmak üzere elde tutulan varlık olarak muhasebeleştirilenler haricinde, oransal konsolidasyon yöntemi kullanarak muhasebeleştirmiştir. Grup’un müşterek olarak kontrol edilen işletmelerindeki varlık, yükümlülük ve gelir ve giderlerindeki payı konsolide mali tablolarda eşdeğer kalemler ile bire bir birleştirilir. Grup ile Grup’un müşterek olarak kontrol ettiği işletmeleri arasındaki işlemler neticesinde oluşan gerçekleşmemiş kâr ve zararlar, Grup’un müşterek yönetime tabi teşebbüsteki payı oranında elimine edilir. 124 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 3. UYGULANAN DEĞERLEME İLKELERİ / MUHASEBE POLİTİKALARI (devamı) 3.8 Hasılat Gelirler, tahsil edilmiş veya edilecek olan alacak tutarının gerçeğe uygun değeri üzerinden ölçülür. Tahmini müşteri iadeleri, indirimler, iskontolar ve karşılıklar söz konusu tutardan düşülmektedir. Malların satışı Malların satışından elde edilen gelir, aşağıdaki şartların tamamı yerine getirildiğinde muhasebeleştirilir: • • • • • Grup’un mülkiyetle ilgili tüm önemli riskleri ve kazanımları alıcıya devretmesi, Grup’un mülkiyetle ilişkilendirilen ve süregelen bir idari katılımının ve satılan mallar üzerinde etkin bir kontrolünün olmaması, Gelir tutarının güvenilir bir şekilde ölçülmesi, İşlemle ilişkili ekonomik faydaların işletmeye akışının olası olması ve İşlemden kaynaklanan ya da kaynaklanacak maliyetlerin güvenilir bir şekilde ölçülmesi. İnşaat Sözleşmeleri Üçüncü tarafların inşaat faaliyetlerini yönetme, denetleme ve koordine etme amaçlı sözleşmeler hizmet sözleşmeleri olarak değerlendirilir ve sözleşme kapsamındaki bu hizmetler üçüncü taraflara sunulduğunda hasılat olarak kaydedilir. Bir inşaat sözleşmesinin gelirinin güvenilir olarak tahmin edilebileceği durumlarda, gelirler inşaat faaliyetinin bilanço tarihindeki tamamlanma oranına göre kayıt edilir. Tamamlanma oranı, bilanço tarihine kadar oluşan inşaat maliyetinin toplam tahmini maliyete oranlanmasına göre hesaplanır. Bu hesaplama, tamamlanma oranının gerçeğe uygun bir biçimde hesaplanamadığı durumlarda geçerli değildir. İnşaat sözleşmesinin tutarındaki değişiklikler, ek alacak talepleri ve teşvik ödemeleri bu değişikliklerin işveren tarafından onaylanmasının muhtemel olması ve ilgili gelirin güvenilir bir biçimde ölçülebilmesi durumunda proje gelirlerine dahil edilir. İnşaat sözleşme maliyetleri tüm ilk madde - malzeme ve direkt işçilik giderleriyle, sözleşme performansıyla ilgili olan endirekt işçilik, malzeme, tamirat ve amortisman giderleri gibi dolaylı maliyetleri kapsar. Satış ve genel yönetim giderleri oluştukları anda giderleştirilir. Tamamlanmamış sözleşmelerdeki tahmini zararların gider karşılıkları, bu zararların saptandığı yıllarda mali tablolara kaydedilir. İş performansı, iş şartları, sözleşme ceza karşılıkları ve nihai anlaşma düzenlemeleri nedeniyle tahmini kârlılıkta olan değişiklikler proje sonunda oluşacak maliyet ve gelir tutarlarının revizyonuna sebep olabilir. Bu revizyonlar, saptandığı yılda mali tablolara yansıtılır. Devam eden inşaat sözleşmelerinden alacaklar, mali tablolara yansıtılan hasılatın faturalanmamış tutarını; devam eden inşaat sözleşmeleri hakediş bedelleri ise mali tablolara yansıtılan hasılatı aşan fatura tutarını gösterir. Taahhüt grubu yönetimi, sözleşme kapsamında olmayan dava konusu olabilecek tazminat kapsamındaki ek alacakları işveren ile söz konusu ek alacak taleplerine ilişkin müzakereler tahsilatın onaylanma safhasına geldiğinde ve yapılacak tahsilatlar güvenilir bir biçimde ölçülebildiğinde, gelir olarak kaydetmektedir. İşverenler tarafından tutulan mali teminatlar İşverenler, inşaat projelerine ilişkin Grup’a ödedikleri hakedişler üzerinden, sözleşme koşullarına göre değişen oranlarda, teminat kesintisi yapabilirler. Bu teminat alacakları garanti süreci tamamlandığında işverenlerden tahsil edilir. İşverenler tarafından tutulan mali teminatlar, başlangıçta gerçeğe uygun değerleri ile kayıtlara alınır ve sonraki dönemlerde etkin faiz oranı yöntemi kullanılarak itfa edilmiş değerleri ile değerlenir. Taşeronlardan yapılan istihkak kesintileri Grup taşeronların kestiği hakediş bedelleri üzerinden, sözleşme koşullarına göre değişen oranlarla, teminat kesintisi yapabilir. Bu borçlar garanti süreci tamamlandığında taşeronlara geri ödenir. Taşeronlardan yapılan istihkak kesintileri başlangıçta gerçeğe uygun değerleri ile kayıtlara alınır ve sonraki dönemlerde iç verim oranı yöntemi kullanılarak itfa edilmiş değerleri ile değerlenir. 125 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 3. UYGULANAN DEĞERLEME İLKELERİ / MUHASEBE POLİTİKALARI (devamı) 3.8 Hasılat (devamı) Temettü ve faiz geliri Faiz geliri, kalan anapara bakiyesi ile beklenen ömrü boyunca ilgili finansal varlıktan elde edilecek tahmini nakit girişlerini söz konusu varlığın kayıtlı değerine indirgeyen efektif faiz oranı nispetinde ilgili dönemde tahakkuk ettirilir. Hisse senedi yatırımlarından elde edilen temettü geliri, hissedarların tahsil etme hakları ortaya çıktığında finansal tablolara yansıtılır. Kira geliri Gayrimenkullerden elde edilen kira geliri, ilgili kiralama sözleşmesi süresince tahakkuk esasına göre muhasebeleştirilir. 3.9 Satılmak Üzere Elde Tutulan Varlıklar Duran varlıklar (veya elden çıkarılacak gruplar), ilgili varlıkların faaliyetlerde kullanımından ziyade satış işlemi vasıtasıyla geri kazanılabilir olduğu durumlarda, “satılmak üzere elde tutulan” olarak sınıflandırılır ve defter değerinin veya satışın tamamlanması ile ilgili giderler düşüldükten sonra kalan gerçeğe uygun değerinin düşük olanı ile değerlenirler. Söz konusu varlıklar işletmenin bir parçası, elden çıkarılacak bir grup veya tek bir duran varlık olabilir. Durdurulan faaliyet, bir şirketin elde çıkarılan veya satılmak üzere elde tutulan olarak sınıflandırılan bir parçasıdır. Durdurulan faaliyet, (a) önemli bir iş/faaliyet alanını veya coğrafi bölge operasyonlarını, (b) önemli bir iş/faaliyet alanının veya coğrafi bölge operasyonlarının elden çıkarılma planını, (c) satılmak üzere alınan iştiraki kapsar. 3.10 Stoklar Stoklar, maliyetin ya da net gerçekleşebilir değerin düşük olanı ile değerlenmektedir. Sabit ve değişken genel üretim giderlerinin bir kısmını da içeren maliyetler stokların bağlı bulunduğu sınıfa uygun olan yönteme göre ve çoğunlukla ağırlıklı ortalama stok değerleme yöntemine göre değerlenir. Net gerçekleşebilir değer, olağan ticari faaliyet içerisinde oluşan tahmini satış fiyatından tahmini tamamlanma maliyeti ile satışı gerçekleştirmek için yüklenilmesi gereken tahmini maliyetlerin toplamının indirilmesiyle elde edilir. İnşaat projelerinde, proje için özel olarak üretilen stoklar ilgili inşaat sahasına teslim edildiğinde proje maliyetlerine dahil edilir. Grup’un taahhüt segmenti cari yılda inşaat sahalarında bulunan ve proje için özel olarak üretilmeyen inşaat ilk madde ve malzemelerini inşaat maliyeti olarak görmek yerine stoklar içerisinde takip etme kararı almıştır. Söz konusu muhasebe politikasının cari döneme etkisi 2.769’dur. 3.11 Maddi Varlıklar Maddi varlıklar, maliyet değerlerinden birikmiş amortisman ve birikmiş değer düşüklükleri düşüldükten sonraki tutar üzerinden gösterilirler. Kiralama veya idari amaçlı ya da halihazırda belirlenmemiş olan diğer amaçlar doğrultusunda inşa edilme aşamasındaki varlıklar, maliyet değerlerinden varsa değer düşüklüğü kaybı düşülerek gösterilirler. Maliyete yasal harçlar da dahil edilir. Kullanıma ve satışa hazır hale getirilmesi önemli ölçüde zaman isteyen varlıklar söz konusu olduğunda, borçlanma maliyetleri Grup’un ilgili muhasebe politikası uyarınca aktifleştirilir. Bu tür varlıklar, diğer sabit varlıklar için kullanılan amortisman yönteminde olduğu gibi, kullanıma hazır olduklarında amortismana tabi tutulurlar. 126 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 3. UYGULANAN DEĞERLEME İLKELERİ / MUHASEBE POLİTİKALARI (devamı) 3.11 Maddi Varlıklar (devamı) Arazi ve yapılmakta olan yatırımlar dışında, maddi varlıkların maliyet tutarları, beklenen faydalı ömürlerine göre doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak amortismana tabi tutulur. Beklenen faydalı ömür, kalıntı değer ve amortisman yöntemi tahminlerinde ortaya çıkan değişikliklerin olası etkileri her yıl gözden geçirilir ve söz konusu tahminlerde değişiklikler gerektiğinde ileriye dönük olarak muhasebeleştirilir. Finansal kiralama ile alınan varlıklar, beklenen faydalı ömrü ile söz konusu kiralama süresinden kısa olanı ile sınıflandırıldıkları maddi varlıklarla aynı yöntemle amortismana tabi tutulur. Maddi varlıkların elden çıkarılması ya da bir maddi varlığın hizmetten alınması sonucu oluşan kazanç veya kayıp, satış hasılatı ile varlığın defter değeri arasındaki fark olarak belirlenir ve gelir tablosuna dahil edilir. Sonsuz kullanım süresine sahip arsalar dışındaki maddi varlıkların faydalı ömürleri aşağıdadır: Yeraltı ve yerüstü düzenleri Binalar Tesis, makine ve cihazlar Taşıtlar Demirbaşlar Özel maliyetler Diğer maddi varlıklar Faydalı Ömür 2-10 Yıl 10-50 Yıl 4-25 Yıl 5 Yıl 3-15 Yıl 5 Yıl 5 Yıl 3.12 Maddi Olmayan Varlıklar Satın alınan maddi olmayan varlıklar Satın alınan maddi olmayan varlıklar, maliyet değerlerinden birikmiş amortisman ve birikmiş değer düşüklükleri düşüldükten sonraki tutarıyla gösterilirler. Bu varlıklar beklenen faydalı ömürlerine göre doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak amortismana tabi tutulur. Beklenen faydalı ömür ve amortisman yöntemi, tahminlerde ortaya çıkan değişikliklerin olası etkilerini tespit etmek amacıyla her yıl gözden geçirilir ve tahminlerdeki değişiklikler ileriye dönük olarak muhasebeleştirilir. Bilgisayar yazılımı Satın alınan bilgisayar yazılımları, satın alımı sırasında ve satın alımdan kullanıma hazır olana kadar geçen sürede oluşan dolaysız maliyetler üzerinden aktifleştirilir. Söz konusu maliyetler, faydalı ömürlerine göre (3-10 yıl) amortismana tabi tutulur. Bilgisayar yazılımlarını geliştirmek ve sürdürmekle ilişkili maliyetler, oluştukları dönemde gelir tablosuna kaydedilmektedir. Kontrolü Grup’un elinde olan, saptanabilir ve kendine özgü yazılım ürünleri ile direkt ilişkilendirilebilen ve bir yıldan fazla süre ile maliyetinin üzerinde ekonomik fayda sağlayacak harcamalar maddi olmayan varlık olarak değerlendirilir. Maliyetler, yazılımı geliştiren çalışanların maliyetlerini ve genel üretim giderlerinin bir kısmını da içermektedir. Maddi olmayan varlık olarak değerlendirilen bilgisayar yazılım geliştirme maliyetleri, faydalı ömürleri üzerinden ancak ilgili yazılımın faydalı ömrünü aşmayacak sürede amortismana tabi tutulurlar (3 yılı geçmemek kaydıyla). Maddi olmayan varlıkların faydalı ömürleri aşağıdadır: Haklar Diğer maddi olmayan varlıklar Faydalı Ömür 3-10 Yıl 3-10 Yıl 127 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 3. UYGULANAN DEĞERLEME İLKELERİ / MUHASEBE POLİTİKALARI (devamı) 3.13 Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller Yatırım amaçlı gayrimenkuller, kira ve/veya değer artış kazancı elde etmek amacıyla elde tutulan gayrimenkuller olup, maliyet değerinden birikmiş amortisman ve varsa birikmiş değer düşüklükleri düşüldükten sonraki tutarlar ile gösterilmektedirler. Kabul gören kriterlere uyması durumunda bilançoda yer alan tutara, var olan yatırım amaçlı gayrimenkulün herhangi bir kısmını değiştirmenin maliyeti dahil edilir. Söz konusu tutara, yatırım amaçlı gayrimenkullere yapılan günlük bakımlar dahil değildir. Yatırım amaçlı gayrimenkullerin amortismanında doğrusal amortisman yöntemi kullanılmıştır. Yatırım amaçlı gayrimenkuller, satılmaları veya kullanılamaz hale gelmeleri ve satışından gelecekte herhangi bir ekonomik yarar sağlanamayacağının belirlenmesi durumunda giderleştirilirler. Yatırım amaçlı gayrimenkulün kullanım süresini doldurmasından veya satışından kaynaklanan kâr/zarar, oluştukları dönemde gelir tablosuna dahil edilir. Transferler, yatırım amaçlı gayrimenkullerin kullanımında bir değişiklik olduğunda yapılır. Gerçeğe uygun değer esasına göre izlenen yatırım amaçlı gayrimenkulden, sahibi tarafından kullanılan gayrimenkul sınıfına yapılan bir transferde, transfer sonrasında yapılan muhasebeleştirme işlemindeki tahmini maliyeti, anılan gayrimenkulün kullanım şeklindeki değişikliğin gerçekleştiği tarihteki gerçeğe uygun değeridir. Sahibi tarafından kullanılan bir gayrimenkulün, gerçeğe uygun değer esasına göre gösterilecek yatırım amaçlı bir gayrimenkule dönüşmesi durumunda, işletme, kullanımdaki değişikliğin gerçekleştiği tarihe kadar maddi varlıklara uygulanan muhasebe politikasını uygular. 3.14 Borçlanma Maliyetleri Kullanıma ve satışa hazır hale getirilmesi önemli ölçüde zaman isteyen varlıklar söz konusu olduğunda, satın alınması, yapımı veya üretimi ile doğrudan ilişkilendirilen borçlanma maliyetleri, ilgili varlık kullanıma veya satışa hazır hale getirilene kadar varlığın maliyetine dahil edilmektedir. Yatırımla ilgili kredinin henüz harcanmamış kısmının geçici süre ile finansal yatırımlarda değerlendirilmesiyle elde edilen finansal yatırım geliri aktifleştirmeye uygun borçlanma maliyetlerinden mahsup edilir. Diğer tüm borçlanma maliyetleri, oluştukları dönemde gelir tablosuna kaydedilmektedir. 3.15 Kurum Kazancı Üzerinden Hesaplanan Vergiler Türk Vergi Mevzuatı, ana şirket ve onun bağlı ortaklığına konsolide vergi beyannamesi hazırlamasına izin vermediğinden, ekli konsolide mali tablolarda da yansıtıldığı üzere, vergi karşılıkları her bir işletme bazında ayrı olarak hesaplanmıştır. Tam mükellef gerçek kişi ve kurumların doğrudan veya dolaylı olarak ayrı ayrı ya da birlikte sermayesinin, kâr payının veya oy kullanma hakkının en az %50’sine sahip olmak suretiyle kontrol ettikleri yurt dışı iştiraklerinin kurum kazançları, dağıtılsın veya dağıtılmasın kurumlar vergisi kanununun 7. maddesinde açıklanan şartların birlikte gerçekleşmesi halinde, Türkiye'de kurumlar vergisine tabidir. Gelir vergisi gideri, cari vergi ve ertelenmiş vergi gelirinin ya da giderinin toplamından oluşur. Cari vergi Cari yıl vergi yükümlülüğü, dönem kârının vergiye tabi olan kısmı üzerinden hesaplanır. Vergiye tabi kâr, diğer yıllarda vergilendirilebilir ya da vergiden indirilebilir kalemler ile vergilendirilmesi ya da vergiden indirilmesi mümkün olmayan kalemleri hariç tutması nedeniyle, gelir tablosunda yer verilen kârdan farklılık gösterir. Grup’un cari vergi yükümlülüğü bilanço tarihi itibariyle yasallaşmış ya da geçerli olması kuvvetle muhtemel vergi oranları kullanılarak hesaplanmıştır. 128 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 3. UYGULANAN DEĞERLEME İLKELERİ / MUHASEBE POLİTİKALARI (devamı) 3.15 Kurum Kazancı Üzerinden Hesaplanan Vergiler (devamı) Ertelenmiş vergi Ertelenmiş vergi yükümlülüğü veya varlığı, varlıkların ve yükümlülüklerin mali tablolarda gösterilen tutarları ile yasal vergi matrahı hesabında dikkate alınan tutarları arasındaki geçici farklılıkların bilanço yöntemine göre vergi etkilerinin yasalaşmış vergi oranları dikkate alınarak hesaplanmasıyla belirlenmektedir. Ertelenmiş vergi yükümlülükleri vergilendirilebilir geçici farkların tümü için hesaplanırken, indirilebilir geçici farklardan oluşan ertelenmiş vergi varlıkları, gelecekte vergiye tabi kâr elde etmek suretiyle söz konusu farklardan yararlanmanın kuvvetle muhtemel olması şartıyla hesaplanmaktadır. Bahse konu varlık ve yükümlülükler, ticari ya da mali kâr/zararı etkilemeyen işleme ilişkin geçici fark, şerefiye veya diğer varlık ve yükümlülüklerin ilk defa mali tablolara alınmasından (işletme birleşmeleri dışında) kaynaklanıyorsa muhasebeleştirilmez. Ertelenmiş vergi yükümlülükleri, Grup’un geçici farklılıkların ortadan kalkmasını kontrol edebildiği ve yakın gelecekte bu farkın ortadan kalkma olasılığının düşük olduğu durumlar haricinde, bağlı ortaklık ve iştiraklerdeki yatırımlar ve iş ortaklıklarındaki paylar ile ilişkilendirilen vergilendirilebilir geçici farkların tümü için hesaplanır. Bu tür yatırım ve paylar ile ilişkilendirilen vergilendirilebilir geçici farklardan kaynaklanan ertelenmiş vergi varlıkları, yakın gelecekte vergiye tabi yeterli kâr elde etmek suretiyle söz konusu farklardan yararlanmanın kuvvetle muhtemel olması ve gelecekte ilgili farkların ortadan kalkmasının muhtemel olması şartlarıyla hesaplanmaktadır. Ertelenmiş vergi varlığının kayıtlı değeri, her bilanço tarihi itibariyle gözden geçirilir. Ertelenmiş vergi varlığının kayıtlı değeri, bir kısmının veya tamamının sağlayacağı faydanın elde edilmesine imkân verecek düzeyde mali kâr elde etmenin muhtemel olmadığı ölçüde azaltılır. Ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülükleri varlıkların gerçekleşeceği veya yükümlülüklerin yerine getirileceği dönemde geçerli olması beklenen ve bilanço tarihi itibariyle yasallaşmış veya önemli ölçüde yasallaşmış vergi oranları (vergi düzenlemeleri) üzerinden hesaplanır. Ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülüklerinin hesaplanması sırasında, Grup’un bilanço tarihi itibariyle varlıklarının defter değerini geri kazanması ya da yükümlülüklerini yerine getirmesi için tahmin ettiği yöntemlerin vergi sonuçları dikkate alınır. Ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülükleri, cari vergi varlıklarıyla cari vergi yükümlülüklerini mahsup etme ile ilgili yasal bir hakkın olması veya söz konusu varlık ve yükümlülüklerin aynı vergi mercii tarafından toplanan gelir vergisiyle ilişkilendirilmesi ya da Grup’un cari vergi varlık ve yükümlülüklerini netleştirmek suretiyle ödeme niyetinin olması durumunda mahsup edilir. Dönem cari ve ertelenmiş vergisi Doğrudan özkaynakta alacak ya da borç olarak muhasebeleştirilen kalemler (ki bu durumda ilgili kalemlere ilişkin ertelenmiş vergi de doğrudan özkaynakta muhasebeleştirilir) ile ilişkilendirilen ya da işletme birleşmelerinin ilk kayda alımından kaynaklananlar haricindeki cari vergi ile döneme ait ertelenmiş vergi, gelir tablosunda gider ya da gelir olarak muhasebeleştirilir. İşletme birleşmelerinde, şerefiye hesaplanmasında ya da satın alanın, satın alınan bağlı ortaklığın tanımlanabilen varlık, yükümlülük ve şarta bağlı borçlarının gerçeğe uygun değerinde elde ettiği payın satın alım maliyetini aşan kısmının belirlenmesinde vergi etkisi göz önünde bulundurulur. 129 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 3. UYGULANAN DEĞERLEME İLKELERİ / MUHASEBE POLİTİKALARI (devamı) 3.16 Kıdem Tazminatı Karşılığı Türkiye’de mevcut kanunlar ve toplu iş sözleşmeleri hükümlerine göre kıdem tazminatı, emeklilik veya işten çıkarılma durumunda ödenmektedir. Güncellenmiş olan UMS 19 Çalışanlara Sağlanan Faydalar Standardı uyarınca söz konusu türdeki ödemeler tanımlanmış emeklilik fayda planları olarak nitelendirilir. 3.17 Kur Değişiminin Etkileri Grup’un her işletmesinin kendi mali tabloları faaliyette bulundukları temel ekonomik çevrede geçerli olan para birimi (fonksiyonel para birimi) ile sunulmuştur. Her işletmenin mali durumu ve faaliyet sonuçları, Şirket’in geçerli para birimi olan ve konsolide mali tablolar için raporlama para birimi olan YTL cinsinden ifade edilmiştir. Her bir işletmenin finansal tablolarının hazırlanması sırasında, yabancı para cinsinden (YTL dışındaki para birimleri) gerçekleşen işlemler, işlem tarihindeki kurlar esas alınmak suretiyle kaydedilmektedir. Bilançoda yer alan dövize endeksli parasal varlık ve yükümlülükler bilanço tarihinde geçerli olan kurlar kullanılarak Yeni Türk Lirası’na çevrilmektedir. Gerçeğe uygun değeri ile izlenmekte olan parasal olmayan kalemlerden yabancı para cinsinden kaydedilmiş olanlar, gerçeğe uygun değerin belirlendiği tarihteki kurlar esas alınmak suretiyle YTL’ye çevrilmektedir. Tarihi maliyet cinsinden ölçülen yabancı para birimindeki parasal olmayan kalemler yeniden çevrilmeye tabi tutulmazlar. Kur farkları, aşağıda belirtilen durumlar haricinde, oluştukları dönemde kâr zarar tablosunda muhasebeleştirilir. • Geleceğe yönelik kullanım amacıyla inşa edilmekte olan varlıklarla ilişkili olan ve yabancı para birimiyle gösterilen borçlar üzerindeki faiz maliyetlerine düzeltme kalemi olarak ele alınan ve bu tür varlıkların maliyetine dahil edilen kur farkları, • Yabancı para biriminden kaynaklanan risklere (risklere karşı finansal koruma sağlamaya ilişkin muhasebe politikaları aşağıda açıklanmaktadır) karşı finansal koruma sağlamak amacıyla gerçekleştirilen işlemlerden kaynaklanan kur farkları, • Yurtdışı faaliyetindeki net yatırımın bir parçasını oluşturan, çevrim yedeklerinde muhasebeleştirilen ve net yatırımın satışında kâr ya da zararla ilişkilendirilen, ödenme niyeti ya da ihtimali olmayan yurtdışı faaliyetlerden kaynaklanan parasal borç ve alacaklardan doğan kur farkları. Grup’un yabancı faaliyetlerindeki varlık ve yükümlülükler, konsolide mali tablolarda bilanço tarihinde geçerli olan kurlar kullanılarak YTL cinsinden ifade edilir. Gelir ve gider kalemleri, işlemlerin gerçekleştiği tarihteki kurların kullanılması gereken dönem içerisindeki döviz kurlarında önemli bir dalgalanma olmadığı takdirde (önemli dalgalanma olması halinde, işlem tarihindeki kurlar kullanılır), dönem içerisindeki ortalama kurlar kullanılarak çevrilir. Oluşan kur farkı özkaynak olarak sınıflandırılır ve Grup’un özsermaye altındaki çevrim farklarına transfer edilir. Söz konusu çevrim farklılıkları yabancı faaliyetin elden çıkarıldığı dönemde gelir tablosuna kaydedilir. 130 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 3. UYGULANAN DEĞERLEME İLKELERİ / MUHASEBE POLİTİKALARI (devamı) 3.18 Kiralama - Kiralayan Durumunda Grup Mülkiyete ait risk ve kazanımların önemli bir kısmının kiracıya ait olduğu kiralama işlemi, finansal kiralama olarak sınıflandırılır. Diğer kiralamalar faaliyet kiralaması olarak sınıflanır. Finansal kiralama alacakları Grup’un kiralamadaki net yatırım tutarı kadar kaydedilir. Finansal kiralama geliri, Grup’un finansal kiralama net yatırımına sabit dönemsel getiri oranı sağlayacak şekilde muhasebe dönemlerine dağıtılır. Faaliyet kiralamasına ilişkin kira gelirleri, ilgili kira dönemi boyunca doğrusal yöntem ile muhasebeleştirilir. Kiralamanın gerçekleşmesi ve müzakere edilmesinde katlanılan doğrudan başlangıç maliyetleri kiralanan varlığın maliyetine dahil edilir ve doğrusal yöntem ile kira süresi boyunca itfa edilir. 3.19 Kiralama - Kiracı Durumunda Grup Mülkiyete ait risk ve kazanımların önemli bir kısmının kiracıya ait olduğu kiralama işlemleri, finansal kiralama olarak sınıflandırılırken diğer kiralamalar faaliyet kiralaması olarak sınıflandırılır. Finansal kiralamayla elde edilen varlıklar, kiralama tarihindeki varlığın makul değeri, ya da asgari kira ödemelerinin bugünkü değerinden düşük olanı kullanılarak aktifleştirilir. Kiralayana karşı olan yükümlülük, bilançoda finansal kiralama yükümlülüğü olarak gösterilir. Finansal kiralama ödemeleri, finansman gideri ve finansal kiralama yükümlüğündeki azalışı sağlayan ana para ödemesi olarak ayrılır ve böylelikle borcun geri kalan ana para bakiyesi üzerinden sabit bir oranda faiz hesaplanmasını sağlar. Finansal giderler, Grup’un yukarıda ayrıntılarına yer verilen genel borçlanma politikası kapsamında finansman giderlerinin aktifleştirilen kısmı haricindeki bölümü gelir tablosuna kaydedilir. Faaliyet kiralamaları için yapılan ödemeler (kiralayandan kira işleminin gerçekleşebilmesi için alınan veya alınacak olan teşvikler de kira dönemi boyunca doğrusal yöntem ile gelir tablosuna kaydedilir), kira dönemi boyunca doğrusal yöntem ile gelir tablosuna kaydedilir. 3.20 Finansal Varlıklar Finansal yatırımlar, gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan ve gerçeğe uygun değerinden kayıtlara alınan finansal varlıklar haricinde, gerçeğe uygun piyasa değerinden alım işlemiyle doğrudan ilişkilendirilebilen harcamalar düşüldükten sonra kalan tutar üzerinden muhasebeleştirilir. Yatırımlar, yatırım araçlarının ilgili piyasa tarafından belirlenen süreye uygun olarak teslimatı koşulunu taşıyan bir kontrata bağlı olan işlem tarihinde kayıtlara alınır veya kayıtlardan çıkarılır. Finansal varlıklar “gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlıklar”, “satılmaya hazır finansal varlıklar” ve “kredi ve alacaklar” olarak sınıflandırılır. Etkin faiz yöntemi Etkin faiz yöntemi, finansal varlığın itfa edilmiş maliyet ile değerlenmesi ve ilgili faiz gelirinin ilişkili olduğu döneme dağıtılması yöntemidir. Etkin faiz oranı; finansal aracın beklenen ömrü boyunca veya uygun olması durumunda daha kısa bir zaman dilimi süresince tahsil edilecek tahmini nakit toplamının, ilgili finansal varlığın tam olarak net bugünkü değerine indirgeyen orandır. 131 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 3. UYGULANAN DEĞERLEME İLKELERİ / MUHASEBE POLİTİKALARI (devamı) 3.20 Finansal Varlıklar (devamı) Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlıklar Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlıklar dışında sınıflandırılan finansal varlıklar ile ilgili gelirler etkin faiz yöntemi kullanmak suretiyle hesaplanmaktadır. Gerçeğe uygun değer farkı gelir tablosuna yansıtılan finansal varlıklar; alım-satım amacıyla elde tutulan finansal varlıklardır. Bir finansal varlık kısa vadede elden çıkarılması amacıyla edinildiği zaman söz konusu kategoride sınıflandırılır. Finansal riske karşı etkili bir koruma aracı olarak belirlenmemiş olan türev ürünleri teşkil eden bahse konu finansal varlıklar da gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlıklar olarak sınıflandırılır. Bu kategoride yeralan varlıklar, dönen varlıklar olarak sınıflandırılırlar. Satılmaya hazır finansal varlıklar Satılmaya hazır finansal varlıklar (a) vadesine kadar elde tutulacak finansal varlık olmayan veya (b) alım satım amaçlı finansal varlık olmayan finansal varlıklardan oluşmaktadır. Satılmaya hazır finansal varlıklar kayıtlara alındıktan sonra güvenilir bir şekilde ölçülebiliyor olması koşuluyla gerçeğe uygun değerleriyle değerlenmektedir. Gerçeğe uygun değeri güvenilir bir şekilde ölçülemeyen ve aktif bir piyasası olmayan menkul kıymetler maliyet değeriyle gösterilmektedir. Satılmaya hazır finansal varlıklara ilişkin kâr veya zararlara ilgili dönemin gelir tablosunda yer verilmektedir. Bu tür varlıkların makul değerinde meydana gelen değişiklikler özkaynak hesapları içinde gösterilmektedir. İlgili varlığın elden çıkarılması veya değer düşüklüğü olması durumunda özkaynak hesaplarındaki tutar kâr/zarar olarak gelir tablosuna transfer edilir. Satılmaya hazır finansal varlık olarak sınıflandırılan özkaynak araçlarına yönelik yatırımlardan kaynaklanan ve gelir tablosunda muhasebeleştirilen değer düşüş karşılıkları, sonraki dönemlerde gelir tablosundan iptal edilemez. Satılmaya hazır olarak sınıflandırılan özkaynak araçları haricinde, değer düşüklüğü zararı sonraki dönemde azalırsa ve azalış değer düşüklüğü zararının muhasebeleştirilmesi sonrasında meydana gelen bir olayla ilişkilendirilebiliyorsa, önceden muhasebeleştirilen değer düşüklüğü zararı gelir tablosunda iptal edilebilir. Krediler ve alacaklar Sabit ve belirlenebilir ödemeleri olan, piyasada işlem görmeyen ticari ve diğer alacaklar ve krediler bu kategoride sınıflandırılır. Krediler ve alacaklar etkin faiz yöntemi kullanılarak iskonto edilmiş maliyeti üzerinden değer düşüklüğü düşülerek gösterilir. Finansal varlıklarda değer düşüklüğü Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlıklar dışındaki finansal varlık veya finansal varlık grupları, her bilanço tarihinde değer düşüklüğüne uğradıklarına ilişkin göstergelerin bulunup bulunmadığına dair değerlendirmeye tabi tutulur. Finansal varlığın ilk muhasebeleştirilmesinden sonra bir veya birden fazla olayın meydana gelmesi ve söz konusu olayın ilgili finansal varlık veya varlık grubunun güvenilir bir biçimde tahmin edilebilen gelecekteki nakit akımları üzerindeki olumsuz etkisi sonucunda ilgili finansal varlığın değer düşüklüğüne uğradığına ilişkin tarafsız bir göstergenin bulunması durumunda değer düşüklüğü zararı oluşur. Kredi ve alacaklar için değer düşüklüğü tutarı gelecekte beklenen tahmini nakit akımlarının finansal varlığın etkin faiz oranı üzerinden iskonto edilerek hesaplanan bugünkü değeri ile defter değeri arasındaki farktır. Bir karşılık hesabının kullanılması yoluyla defter değerinin azaltıldığı ticari alacaklar haricinde, bütün finansal varlıklarda, değer düşüklüğü doğrudan ilgili finansal varlığın kayıtlı değerinden düşülür. Ticari alacağın tahsil edilememesi durumunda söz konusu tutar karşılık hesabından düşülerek silinir. Karşılık hesabındaki değişimler gelir tablosunda muhasebeleştirilir. 132 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 3. UYGULANAN DEĞERLEME İLKELERİ / MUHASEBE POLİTİKALARI (devamı) 3.20 Finansal Varlıklar (devamı) Finansal varlıklarda değer düşüklüğü (devamı) Satılmaya hazır özkaynak araçları haricinde, değer düşüklüğü zararı sonraki dönemde azalırsa ve azalış değer düşüklüğü zararının muhasebeleştirilmesi sonrasında meydana gelen bir olayla ilişkilendirilebiliyorsa, önceden muhasebeleştirilen değer düşüklüğü zararı, değer düşüklüğünün iptal edileceği tarihte yatırımın değer düşüklüğü hiçbir zaman muhasebeleştirilmemiş olması durumunda ulaşacağı itfa edilmiş maliyet tutarını aşmayacak şekilde gelir tablosunda iptal edilir. Satılmaya hazır özkaynak araçlarının gerçeğe uygun değerinde değer düşüklüğü sonrasında meydana gelen artış, doğrudan özkaynaklarda muhasebeleştirilir. Nakit ve nakit benzerleri Nakit ve nakit benzeri kalemleri, nakit para, vadesiz mevduat ve satın alım tarihinden itibaren vadeleri 3 ay veya 3 aydan daha az olan, hemen nakde çevrilebilecek olan ve önemli tutarda değer değişikliği riski taşımayan yüksek likiditeye sahip diğer kısa vadeli yatırımlardır. 3.21 Finansal Yükümlülükler Grup’un finansal yükümlülükleri ve özkaynak araçları, sözleşmeye bağlı düzenlemelere, finansal bir yükümlülüğün ve özkaynağa dayalı bir aracın tanımlanma esasına göre sınıflandırılır. Grup’un tüm borçları düşüldükten sonra kalan varlıklarındaki hakkı temsil eden sözleşme özkaynağa dayalı finansal araçtır. Belirli finansal yükümlülükler ve özkaynağa dayalı finansal araçlar için uygulanan muhasebe politikaları aşağıda belirtilmiştir. Finansal yükümlülükler gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal yükümlülükler veya diğer finansal yükümlülükler olarak sınıflandırılır. Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal yükümlülükler Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal yükümlülükler, gerçeğe uygun değeriyle kayda alınır ve her raporlama döneminde, bilanço tarihindeki gerçeğe uygun değeriyle yeniden değerlenir. Gerçeğe uygun değerlerindeki değişim, gelir tablosunda muhasebeleştirilir. Gelir tablosunda muhasebeleştirilen net kazanç ya da kayıplar, söz konusu finansal yükümlülük için ödenen faiz tutarını da kapsar. Diğer finansal yükümlülükler Diğer finansal yükümlülükler başlangıçta işlem maliyetlerinden arındırılmış gerçeğe uygun değerleriyle muhasebeleştirilir. Diğer finansal yükümlülükler sonraki dönemlerde etkin faiz oranı üzerinden hesaplanan faiz gideri ile birlikte etkin faiz yöntemi kullanılarak itfa edilmiş maliyet bedelinden muhasebeleştirilir. Etkin faiz yöntemi, finansal yükümlülüğün itfa edilmiş maliyetlerinin hesaplanması ve ilgili faiz giderinin ilişkili olduğu döneme dağıtılması yöntemidir. Etkin faiz oranı; finansal aracın beklenen ömrü boyunca veya uygun olması halinde daha kısa bir zaman dilimi süresince gelecekte yapılacak tahmini nakit ödemelerini tam olarak ilgili finansal yükümlülüğün net bugünkü değerine indirgeyen orandır. 133 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 3. UYGULANAN DEĞERLEME İLKELERİ / MUHASEBE POLİTİKALARI (devamı) 3.22 Karşılıklar Geçmiş olaylardan kaynaklanan mevcut bir yükümlülüğün bulunması, yükümlülüğün yerine getirilmesinin muhtemel olması ve söz konusu yükümlülük tutarının güvenilir bir şekilde tahmin edilebilir olması durumunda mali tablolarda karşılık ayrılır. Karşılık olarak ayrılan tutar, yükümlülüğe ilişkin risk ve belirsizlikler göz önünde bulundurularak, bilanço tarihi itibariyle yükümlülüğün yerine getirilmesi için katlanılacak giderin tahmin edilmesi yoluyla hesaplanır. Karşılığın, mevcut yükümlülüğün karşılanması için gerekli tahmini nakit akımlarını kullanarak ölçülmesi durumunda söz konusu karşılığın defter değeri, ilgili nakit akımlarının bugünkü değerine eşittir. Karşılığın ödenmesi için gerekli olan ekonomik faydanın bir kısmı ya da tamamının üçüncü taraflarca karşılanmasının beklendiği durumlarda, tahsil edilecek tutar, ilgili tutarın tahsil edilmesinin hemen hemen kesin olması ve güvenilir bir şekilde ölçülmesi halinde varlık olarak muhasebeleştirilir. Zarara sebebiyet verecek sözleşmeler Zarara sebebiyet verecek sözleşmelerden kaynaklanan mevcut yükümlülükler, karşılık olarak hesaplanır ve muhasebeleştirilir. Grup’un, sözleşmeye bağlı yükümlülüklerini yerine getirmek için katlanılacak kaçınılmaz maliyetlerin bahse konu sözleşmeye ilişkin olarak elde edilmesi beklenen ekonomik faydaları aşan sözleşmesinin bulunması halinde, zarara sebebiyet verecek sözleşmenin varolduğu kabul edilir. 4. HAZIR DEĞERLER Kasa Vadesiz mevduatlar Vadeli mevduatlar Diğer hazır değerler 134 31 Aralık 2007 1.203 50.511 466.503 3.436 521.653 31 Aralık 2006 1.799 105.738 97.042 4.905 209.484 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 4. HAZIR DEĞERLER (devamı) Vadeli Mevduatlar Para birimi ABD Doları Avro YTL Faiz tahakkuku Para birimi ABD Doları Avro YTL Faiz tahakkuku 5. Faiz oranı (%) Vade Döviz miktarı (000) 31 Aralık 2007 4,00-5,80 1,50-4,35 9,00-18,50 Ocak-Haziran 2008 Ocak-Haziran 2008 Ocak-Şubat 2008 58.646 36.281 58.46 368.305 310.742 381.617 335.839 466.503 Faiz oranı (%) Vade Döviz miktarı (000) 31 Aralık 2006 3,40-6,00 1,75-4,76 10,00-19,00 Haziran 2007 Ocak 2007 Şubat 2007 43.172 13.978 13.97 60.682 25.880 39.610 9.3870 97.042 31 Aralık 2007 309.143 448.504 317.647 31 Aralık 2006 447.055 447.055 447.278 447.278 324.702 591.736 MENKUL KIYMETLER (NET) Yoktur. 6. FİNANSAL BORÇLAR Kısa vadeli banka kredileri Uzun vadeli kredilerin kısa vadeli anapara taksitleri ve faizleri Toplam kısa vadeli finansal borçlar Uzun vadeli kredilerin uzun vadeli kısmı Toplam uzun vadeli finansal borçlar Toplam finansal borçlar 462.515 481.943 544.458 Finansal borçların geri ödeme vadeleri aşağıdaki gibidir: 1 yıl içinde ödenecekler 1-2 yıl içinde ödenecekler 2-3 yıl içinde ödenecekler 3-4 yıl içinde ödenecekler 5 yıl ve sonrasında ödenecekler 31 Aralık 2007 317.647 316.060 316.766 316.105 316.124 324.702 31 Aralık 2006 544.458 131.528 114.683 111.067 11111.591.736 135 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 6. FİNANSAL BORÇLAR (devamı) Kısa vadeli banka kredileri aşağıdaki gibidir: Para birimi ABD Doları Avro Fas Dirhemi Katar Riyali YTL Tahakkuk eden faiz Para birimi ABD Doları Avro Fas Dirhemi Katar Riyali YTL Tahakkuk eden faiz Ağırlıklı ortalama faiz oranı (%) Döviz miktarı (000) 31 Aralık 2007 225.399 7.677 110.148 26.142 - 262.523 13.130 16.683 8.341 2.599 5.867 309.143 Ağırlıklı ortalama faiz oranı (%) Döviz miktarı (000) 31 Aralık 2006 6,49 5,66 5,75 7,05 22,00 265.772 19.278 148.834 38.600 - 373.569 35.693 24.813 14.865 871 12.704 462.515 6,24 5,96 5,50 7,05 Uzun vadeli kredilerin kısa vadeli anapara taksitleri ve faizleri aşağıdakilerden oluşmaktadır: Para birimi ABD Doları Avro Tahakkuk eden faiz Para birimi ABD Doları Avro Tahakkuk eden faiz 136 Ağırlıklı ortalama faiz oranı (%) 5,84 5,93 Döviz miktarı (000) 6.958 6.149 Ağırlıklı ortalama faiz oranı (%) Döviz miktarı (000) 6,11 5,74 55.788 55.783 31 Aralık 2007 8.104 255 145 8.504 31 Aralık 2006 78.416 153 3.374 81.943 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 6. FİNANSAL BORÇLAR (devamı) Uzun vadeli krediler aşağıdakilerden oluşmaktadır: Para birimi Ağırlıklı ortalama faiz oranı (%) Döviz miktarı (000) 5,85 5,61 2.252 2.591 Ağırlıklı ortalama faiz oranı (%) Döviz miktarı (000) 6,79 5,53 30.176 12.399 ABD Doları Avro Para birimi ABD Doları Avro 31 Aralık 2007 2.623 4.432 7.055 31 Aralık 2006 42.837 4.441 47.278 Grup, banka kredileri için 31 Aralık 2007 itibariyle 24.191 bin ABD Doları (28.175 bin YTL) tutarında teminat mektubu, 3.011 bin Avro ve 3.205 tutarında ipotek vermiştir (31 Aralık 2006: 40.503 bin ABD Doları (52.840 bin YTL) tutarında teminat mektubu; 3.011 bin Avro (5.575 bin YTL), 3.205 tutarında ipotek). Grup’un 2.669 bin ABD Doları (3.109 bin YTL), 10.418 bin Avro (17.816 bin YTL) ve 110.148 bin Dirhem (16.687 bin YTL) olmak üzere toplam tutarındaki banka kredileri sabit faiz oranlarına sahiptir ve Grup’u gerçeğe uygun değer faiz riskine maruz bırakmıştır. Diğer banka kredileri ise değişken faiz oranlarına tabi olduğundan Grup’un nakit akımını faiz oranı riskine maruz bırakmıştır. 7. TİCARİ ALACAK VE BORÇLAR Kısa ve uzun vadeli ticari alacaklar: Kısa vadeli ticari alacaklar (net) İnşaat işlerinden alacaklar Tarım faaliyetlerinden alacaklar Mal satışından doğan ticari alacaklar Şüpheli ticari alacaklar karşılığı Mal satışından doğan alacak senetleri Ticari alacaklar ve alacak senetleri reeskontu İşverenler tarafından tutulan maddi teminatlar (Not: 13) Verilen depozito ve teminatlar Diğer 31 Aralık 2007 31 Aralık 2006 234.150) 23.029) 23.554) (12.928) 48.397) (1.973) 7.993) 3.229) 88) 325.539) 218.154) 6.575) 37.155) (16.434) 35.370) (2.391) 17.477) 10.852) 73) 306.831) 137 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 7. TİCARİ ALACAK VE BORÇLAR (devamı) 31 Aralık 2007 31 Aralık 2006 Uzun vadeli ticari alacaklar (net) Onaylanmış davaya konu olan alacak talepleri İşverenler tarafından tutulan maddi teminatlar (Not: 13) Verilen depozito ve teminatlar 81.767 3.9818.392 3.985 13.630 1.359 12.789 5.344 Ticari alacaklar ile ilgili ortalama vade günü segment bazında değişiklik göstermektedir. Taahhüt segmentindeki ortalama vade süresi 165 gün, tarım segmentindeki ortalama vade süresi 50 gün ve diğer şirketler için ise yaklaşık 55 gündür. Henüz vadesi geçmemiş ve şüpheli hale gelmemiş alacaklara ilişkin alınan teminatlar aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2007 31 Aralık 2006 Alınan teminatlar Rehinler 199.690 919.973 100.663 43.475 44.757 44.232 Grup, şüpheli alacak karşılığını geçmişte tahsil edilemeyen ticari alacakları inceleyerek edindiği tecrübelere dayanarak belirlemiştir. Tahsil edilmesi beklenmeyen teminata bağlanmamış alacaklar için karşılık ayrılmıştır. 2007 ve 2006 yıllarında gerçekleşen şüpheli alacaklar karşılığı hareketi aşağıdaki gibidir: Açılış bakiyesi Dönem gideri Tahsil edilen Tahsili mümkün olmayan alacakların silinmesi Kur çevrim farkları Kapanış bakiyesi 138 1 Ocak 31 Aralık 2007 1 Ocak 31 Aralık 2006 (16.434) (1.571) 2.610) 1.528) 939) (12.928) (12.046) (3.903) 205) -) (690) (16.434) TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 7. TİCARİ ALACAK VE BORÇLAR (devamı) Grup, alacaklarının tahsil edilip edilemeyeceğine karar verirken, söz konusu alacakların kredi kalitesinde, ilk oluştuğu tarihten bilanço tarihine kadar bir değişiklik olup olmadığını değerlendirir. Grup yönetimi ekli mali tablolarda yer alan şüpheli alacak karşılığından daha fazla bir karşılığa gerek olmadığı inancındadır. Kısa vadeli ticari borçlar (net) İnşaat işlerinden kaynaklı borçlar (*) Tarımsal faaliyetlerden kaynaklı borçlar Diğer ticari borçlar Borç senetleri Ticari borçlar ve borç senetleri reeskontu Alınan depozito ve teminatlar Taşeronlardan yapılan istihkak kesintileri Diğer borçlar Uzun vadeli ticari borçlar (net) Ticari borçlar İnşaat işlerinden kaynaklanan borçlar Taşeronlardan yapılan istihkak kesintileri Borç senetleri Ticari borçlar ve borç senetleri reeskontu Alınan depozito ve teminatlar 31 Aralık 2007 31 Aralık 2006 127.479) 130.890) 49.870) 22.783) (1.453) 1.318) 6.963) 1.275) 339.125) 195.455) 160.509) 14.190) 17.114) (1.354) 2.054) 7.272) -) 395.240) 31 Aralık 2007 31 Aralık 2006 40) 748) 797) -) (83) 303) 1.805) 51) -) 1.917) 17.710) (1.439) 585) 18.824) (*) 31 Aralık 2006 itibariyle Grup'un ticari borçlarının içinde inşaat malzemesi alımı ile ilgili olarak açılan ve vadesi 2 Ocak 2007 olan 21.890 tutarında vadeli akreditif bulunmaktadır. Grup’un ticari borçlarının ortalama vadesi faaliyet bazında değişiklik göstermektedir. Tarım grubu için yabancı tedarikçilerden yapılan alımların ortalama vadesi 85 gün, yerli tedarikçilerden yapılan alımların ortalama vadesi 16 gündür. Bunun dışında taahhüt grubunun alımlarının ortalama süresi 83 gün olup diğer şirketler için 59 gündür. Grup’un bütün borçlarının vadesinde ödenmesini sağlayacak finansal risk yönetimi politikası bulunmaktadır. 8. FİNANSAL KİRALAMA ALACAKLARI VE BORÇLARI Grup’un finansal kiralama alacakları, Grup’un tahsil edilemeyen bir alacağına karşılık olarak mülkiyeti Grup’a geçen bir hastane binasına ilişkin yaptığı uzun vadeli kira sözleşmesinden alacaklara ilişkindir. Finansal kiralama alacaklarının detayı aşağıdaki gibidir. Kısa vadeli kira alacakları Uzun vadeli kira alacakları 31 Aralık 2007 10.862 10.772 11.634 31 Aralık 2006 11.190 11.333 11.523 139 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 8. FİNANSAL KİRALAMA ALACAKLARI VE BORÇLARI (devamı) 31 Aralık 2007 31 Aralık 2006 Kira alacaklarının detayı Brüt kira alacakları Eksi (kazanılmamış faiz geliri) 12.296) (662) 11.634) 12.500) (977) 11.523) Bir yıl içinde İkinci ve beşinci yıl arasındakiler 862) 10.772) 11.634) 190) 11.333) 11.523) Finansal kiralama işlemlerinden borçların detayı aşağıdaki gibidir: Finansal kiralama borçları için ödenecek miktarlar: Bir yıl içinde Asgari Kira Ödemeleri 31 Aralık 31 Aralık 2007 2006 37.778) Asgari Kira Ödemelerinin Bugünkü Değeri 31 Aralık 31 Aralık 2007 2006 Eksi: gelecek dönemlere ait finansal giderler 76.272) 114.050) (15.763) 16.962) 18.489) 35.451) (4.588) 30.203 68.084 98.287 30.86- 14.049 16.814 30.863 30.86- Kiralama yükümlülüklerinin bugünkü değeri: 98.287) 30.863) 98.287 30.863 Eksi: 12 aylık dönem içinde ödenecek borç (kısa vadeli borçlar kısmındaki) 30.203 14.049 12 aydan sonraki ödemeye ilişkin borç 68.084 16.814 İkinci ve beşinci yıl arasındakiler Grup, bazı tesis, makine ve cihazları finansal kiralama yöntemiyle edinmektedir. Ortalama kiralama dönemi 4 yıldır (2006: 4 yıl). 31 Aralık 2007 tarihinde dönem için geçerli olan ağırlıklı ortalama efektif borçlanma oranı %3,27’dir (31 Aralık 2006: %3,27). Finansal kiralama borçlarının para birimi cinsinden dağılımı Not: 29’da gösterilmiştir. Grup’un kiralama yükümlülüklerinin gerçeğe uygun değeri, defter değerlerine yaklaşmaktadır. Finansal kiralama yolu ile alınan tüm sabit kıymetler için Tekfen Holding kefaleti verilmiştir. 140 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 9. İLİŞKİLİ TARAFLARDAN ALACAKLAR VE BORÇLAR Grup, faaliyetleri esnasında ilişkili taraflarla çeşitli işlemler yapmaktadır. Şirket ile şirketin ilişkili tarafları olan bağlı ortaklıkları arasında gerçekleşen işlemler konsolidasyon sırasında elimine edildiklerinden bu notta açıklanmamıştır. 31 Aralık 2007 ve 2006 tarihleri itibariyle ilişkili taraflar ile gerçekleştirilmiş önemli işlemlerin dönem sonu bakiyeleri aşağıdaki gibidir: a) İlişkili taraflardan alacaklar/borçlar Kısa Vadeli İlişkili taraflar Tekzen Paz. İth. İhr. İnş. Mlz. Yat. A.Ş. Papfen Mersin Serbest Bölgesi Tekfenbank Tekfen Oz Diğer Müşterek yönetime tabi ortaklıklar TÖT J.V. Azfen J.V. OIC J.V NCC J.V. NTY J.V. Gate J.V. Tekfen TML J.V. Diğer İlişkili taraflar (*) İlişkili taraf ve üst düzey yönetim Toplam 31 Aralık 2007 Alacaklar Borçlar 31 Aralık 2006 Alacaklar Borçlar 289 136 480 7.551 2.426 10.882 498 498 255 327 462 1.044 9 601 610 634 932 51 265 2.555 556 157 5.150 84 293 8 385 158 516 1.323 71 12.137 259 179 14.643 201 9.695 314 825 11.035 712 824 - - 16.744 1.707 15.687 11.645 (*) Tekfen Emlak tarafından yapılmakta olan Bodrum Yalıkavak Evleri projesi kapsamında alınmış olan avanslardır. Projenin Temmuz 2008’de bitmesi planlanmaktadır. Alacak ve borç bakiyeleri nakit olarak kapatılacak olup teminat alınmamış veya verilmemiştir. İlişkili taraflardan alacaklar için cari yılda şüpheli alacaklar karşılık gideri oluşmamıştır. 141 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 9. İLİŞKİLİ TARAFLARDAN ALACAKLAR VE BORÇLAR (devamı) b) Yıl içindeki işlemler Ticari İşlemler Müşterek yönetime tabi ortaklıklar Gate J.V. OIC J.V. NCC J.V. Tekfen TML J.V. Diğer İlişkili taraflara yapılan satışlar (*) İlişkili taraf ve üst düzey yönetim 1 Ocak - 31 Aralık 2007 Satışlar Alımlar 1 Ocak - 31 Aralık 2006 Satışlar Alımlar 13.772 15.109 30.771 32.347 30.815 42.814 16.558 14.821 16.546 18.3118.392 18.317 12121212131 131 1 Ocak - 31 Aralık 2007 Satışlar Alımlar 55.680 111154 54 1 Ocak - 31 Aralık 2006 Satışlar Alımlar - - - (*) Bodrum Yalıkavak Evleri projesine ilişkin satışlardan oluşmaktadır. Sağlanan Hizmetler İlişkili taraflar Tekzen Paz. İth. İhr. İnş. Mlz. Yat. A.Ş. Diğer Müşterek yönetime tabi ortaklıklar Azfen J.V. Tekfen TML J.V. NTY J.V. Diğer Finansal İşlemler Müşterek yönetime tabi ortaklıklar NTY J.V. Gate J.V. Diğer İşlemler Tekfen Oz 142 1 Ocak - 31 Aralık 2007 Kira Gelirleri Kira Giderleri 1 Ocak - 31 Aralık 2006 Kira Gelirleri Kira Giderleri 2.360 2.244 2.404 - 1.203 1.016 1.219 - 1.069 2.599 2.233 2.577 2.278 - 1.825 1.051.180 1.052 1.057 - 1 Ocak - 31 Aralık 2007 Finansman Finansman Gelirleri Giderleri 1.571.573 1.573 - 1 Ocak - 31 Aralık 2007 Diğer Gelirler Diğer Giderler 429 - 1 Ocak - 31 Aralık 2006 Finansman Finansman Gelirleri Giderleri 81 881 138 88138 1 Ocak - 31 Aralık 2006 Diğer Gelirler Diğer Giderler - TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 10. DİĞER ALACAKLAR/BORÇLAR Kısa vadeli diğer alacaklar (net) Yıllara yaygın inşaat işleri stopaj kesintileri Verilen iş avansları İndirilecek KDV Diğer alacaklar Bloke mevduatlar Bloke mevduatlar için ayrılan karşılık (*) (Not: 35) Peşin ödenen vergi ve fonlar Personele verilen avanslar KDV iade alacakları Uzun vadeli diğer alacaklar (net) Gelecek yıllarda indirilecek KDV Yıllara yaygın inşaat işleri stopaj kesintileri Diğer alacaklar 31 Aralık 2007 31 Aralık 2006 12.984) 8.769) 18.583) 4.768) 6.146) (6.146) 9.185) 838) 306) 55.433) 23.396 12.640 17.322 8.145 3.694 300 2.470 67.967 31 Aralık 2007 31 Aralık 2006 57.236 5.623 62.859 56.393 5.207 134 61.734 (*) Grup, iştiraklerinden Tekfenbank’ın satışı sırasında, Tekfenbank’ın bağlı menkul kıymetlerinden Tümteks Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin (“Tümteks”) Tekfenbank’a olan borçlarına karşılık 6.146 bloke mevduatı Tekfenbank’a yatırmıştır. Tekfenbank ile Şirket arasında 30 Mayıs 2007 tarihli “Nakit Teminat Talimatnamesi”ne göre Tümteks’in iflas etmesi, İstanbul Menkul Kıymetler Borsası kotasyonundan çıkarılması, İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda Tümteks tahtasının süresiz olarak kapatılması veya herhangi bir sebepten dolayı Tekfenbank A.Ş.’nin Tümteks hisselerine bağlı olarak 6.146 tutarındaki maliyet bedelini aşmamak koşuluyla herhangi bir zarara uğraması durumunda uğranılan zararın tamamının Tekfenbank A.Ş. tarafından Nakit Teminat hesabından tahsil edileceğini kabul etmiştir. Tümteks rapor tarihi itibariyle kayyuma devredilmiş olup, özsermayesi (43.361) zarardadır. Dolayısıyla ekli mali tablolarda söz konusu bloke mevduat için karşılık ayrılmıştır. 143 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 10. DİĞER ALACAKLAR/BORÇLAR (devamı) Kısa vadeli diğer borçlar (net) Özelleştirme İdaresi’ne borçlar (*) Ödenecek vergi ve fonlar Personele borçlar Sosyal sigorta kesintileri İzin yükümlülüğü Diğer borçlar Çalışanlara karşı olan yükümlülükler Uzun vadeli diğer borçlar (net) Özelleştirme İdaresi’ne borçlar (*) 31 Aralık 2007 31 Aralık 2006 10.183 5.687 9.399 2.426 5.534 890 1.675 35.794 13.019 7.774 9.811 3.216 3.338 392 37.550 31 Aralık 2007 31 Aralık 2006 9.351 22.449 (*) Grup’un Özelleştirme İdaresi’ne olan borçları, Grup’un Samsun Gübre Sanayi A.Ş. alımı ile ilişkilidir. Samsun Gübre Sanayi A.Ş. 2005 yılı içerisinde Toros Gübre ile birleşmiştir. 11. CANLI VARLIKLAR Yoktur. 12. STOKLAR (NET) İlk madde ve malzeme Yarı mamuller Mamuller Devam eden inşaat projeleri (**) Ticari mallar Yoldaki mallar ve verilen sipariş avansları Diğer stoklar 31 Aralık 2007 41.551 25.422 24.212 7.055 52.573 77.671 20.914 249.398 31 Aralık 2006 26.745 29.529 27.027 16.159 64.120 54.119 18.400 236.099 (**) Tekfen Emlak, inşaat projeleri ile ilgili kâr/zarara yansımamış maliyetlerini stoklarda takip etmektedir. Grup’un taahhüt segmenti cari yılda inşaat sahalarında bulunan ve proje için özel olarak üretilmeyen inşaat ilk madde ve malzemelerini inşaat maliyeti olarak görmek yerine stoklar içerisinde takip etmektedir (Not: 3.10). 144 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 13. DEVAM EDEN İNŞAAT SÖZLEŞMELERİNDEN ALACAKLAR VE HAKEDİŞ BEDELLERİ Konsolide mali tablolarda aşağıdaki başlıklar altında gösterilmiştir: Devam eden işler üzerindeki maliyetler Kayda alınan kârlar eksi zararlar (net) Eksi: Gerçekleşen hakedişler (-) 31 Aralık 2007 1.856.187) 172.359) 2.028.546) 31 Aralık 2006 1.935.957) 281.071) 2.217.028) (1.809.984) 218.562) (2.073.080) 143.948) Konsolide mali tablolarda gerçekleşen hakedişler ve maliyetler aşağıdaki gibidir: Müşterilerden alacaklar Müşterilere borçlar 31 Aralık 2007 254.824) (36.262) 218.562) 31 Aralık 2006 205.903) (61.955) 143.948) 31 Aralık 2007 itibariyle işverenler tarafından elde tutulan maddi teminatların tutarı 16.385’dir (31 Aralık 2006: 21.462). Devam eden projelerin faturalanmamış maliyetleri aşağıdaki gibidir: Devam eden inşaat sözleşmelerinden alacaklar Yurtdışındaki inşaat projeleri Yurtiçindeki inşaat projeleri Devam eden inşaat sözleşmelerinden borçlar Yurtdışındaki inşaat projeleri Yurtiçindeki inşaat projeleri 31 Aralık 2007 31 Aralık 2006 239.439) 15.385) 254.824) 144.314) 61.589) 205.903) (36.262) -) (36.262) (60.535) (1.420) (61.955) 218.562) 143.948) Grup’un inşaat projeleri için aldığı avansların tutarı 210.747’dir (31 Aralık 2006: 125.825) (Not: 21). Grup’un 3 Eylül 2007 tarihinde imzalanan 30 Haziran 2007 tarihi itibariyle düzenlenen konsolide mali tablolarına yönelik bağımsız denetim raporunda Kazakistan’da faaliyet gösteren müşterek yönetime tabi ortaklıklarının işvereni konumunda bulunan Agip Kazakhstan North Caspian Operating Company N.V.’nin (“Agip Kco”) Kazakistan’daki faaliyetlerinin çevreye zarar verdiği ve ekolojik dengeyi bozduğunu ileri süren Kazakistan hükümetiyle bazı hukuki ihtilaflar yaşadığı ve üç ay süreyle proje lisansının iptal edildiği konularında haber ve duyumlar alındığı ancak bu haberlerin Agip Kco tarafından söz konusu bağımsız denetim raporu tarihi itibariyle teyit edilemediği belirtilmiştir. İzleyen dönemde Agip Kco ile Kazakistan hükümeti arasında anlaşmaya varıldığı yönünde olumlu gelişmeler yaşandığına dair basında haberler yer almıştır. 145 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 14. ERTELENEN VERGİ VARLIKLARI VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ Ertelenmiş Vergi Grup, vergiye esas resmi mali tabloları ile UFRS’ye göre hazırlanmış mali tabloları arasındaki farklılıkların içinden zamanlama kaynaklı geçici farklar için ertelenmiş vergi varlığını ve yükümlülüğünü muhasebeleştirmektedir. Söz konusu farklar genellikle bazı gelir ve gider kalemlerinin vergiye esas tutarları ile UFRS’ye göre hazırlanan konsolide mali tablolardaki tutarların farklı dönemlerde yer almasından kaynaklanmaktadır. Ertelenmiş vergi (varlığı)/yükümlülükleri: Maddi ve maddi olmayan varlıkların değerlemesi ve amortisman farkları Kıdem tazminatı ve izin karşılıkları Yararlanılacak yatırım indirimi Proje maliyetleri ve hakedişleri (net) Finansal kiralama borçları Şüpheli alacaklar karşılığı Değerlemenin etkisi Gelir tahakkukları Devreden geçmiş yıl vergi zararları Devreden geçmiş yıl vergi zararları karşılığı Satılmaya hazır finansal varlıklar Prim ödemelerinin etkisi Diğer Ertelenmiş vergi varlığı Ertelenmiş vergi varlığı karşılığı Ertelenmiş vergi aktifi Ertelenmiş vergi pasifi Ertelenmiş vergi aktifi hareketleri: Açılış bakiyesi Durdurulan faaliyetlerin etkisi Ertelenmiş vergi gideri (Not: 41) Satılmaya hazır finansal varlıkların etkisi Çevrim farkları Kapanış bakiyesi 146 31 Aralık 2007 31 Aralık 2006 2.722) (5.177) (1.577) 39.041) (3.583) (5) 1.340) 900) (45.141) 196) 2.165) (291) (5.700) (15.110) 5.305) (4.262) (892) 20.843) (648) (642) (1.243) 3.006) (46.094) -) 2.074) (359) (638) (23.550) 6.664) (8.446) 12.450) (11.100) (39.385) 30.939) (8.446) (58.042) 46.942) (11.100) 1 Ocak 31 Aralık 2007 1 Ocak 31 Aralık 2006 (11.100) -) 2.598) 111) (55) (8.446) (44.496) 5.107) 25.195) 2.066) 1.028) (11.100) TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 15. DİĞER CARİ/CARİ OLMAYAN VARLIKLAR VE YÜKÜMLÜLÜKLER Diğer cari/dönen varlıklar Peşin ödenen giderler Gelir tahakkukları Diğer cari olmayan/duran varlıklar Peşin ödenen giderler Diğer kısa vadeli yükümlülükler Gider tahakkukları (*) Ertelenmiş gelirler 31 Aralık 2007 31 Aralık 2006 238.850 153.140 238.990 17.880 12.920 10.800 31 Aralık 2007 31 Aralık 2006 231.334 21.902 31 Aralık 2007 31 Aralık 2006 313.781 133.395 317.176 23.353 12.052 25.405 (*) Cari dönemde Grup bir projesinde gecikmiş olmasından dolayı ekli konsolide mali tablolarında 2.713 (2.329.589 ABD Doları) (31 Aralık 2006: 3.099 (2.201.493 ABD Doları)) tutarında bekleme tazminatı tahakkuk etmiştir. 16. FİNANSAL VARLIKLAR (NET) Satılmaya hazır finansal duran varlıklar Özkaynaktan pay alma yöntemiyle muhasebeleştirilen iştirakler 31 Aralık 2007 159.438 31 Aralık 2006 60.607 184.282 143.720 60.0660.607 147 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 16. FİNANSAL VARLIKLAR (NET) (devamı) Satılmaya hazır finansal duran varlıkların detayı aşağıdaki gibidir: Şirketler Akmerkez Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş. (*) Sinai ve Mali Yatırımlar Holding A.Ş. Mersin Serbest Bölge İşleticisi A.Ş. Hazera Toros Tohumculuk A.Ş. (**) Diğer Pay % 31 Aralık 2007 Pay % 10,79 00,02 09,56 50,00 Eksi: Değer düşüklüğü karşılığı Hazera Toros Tohumculuk A.Ş. Sinai ve Mali Yatırımlar Holding A.Ş. Diğer 10,79 00,02 09,56 50,00 57.268) 2.861) 898) 1.597) 2.020) 64.644) 31 Aralık 2006 55.051) 2.861) 898) 1.597) 2.401) 62.808) (1.597) (2.861) (748) (5.206) (1.597) -) (604) (2.201) 59.438) 60.607) (*) Finansal varlık gerçeğe uygun değeri ile değerlenmiş olup geriye kalan finansal varlıklar ise değer düşüklüğünden arındırılmış maliyet değerleri ile mali tablolara yansıtılmıştır. (**) Hazera Toros varlık ve yükümlülükleri Grup’un konsolide mali tabloları içinde önemsiz olduğu için ekli mali tablolarda konsolide edilmemiştir. Borsada işlem gören satılmaya hazır finansal varlıklar gerçeğe uygun değerlerinden gösterilir. Aktif piyasada işlem gören finansal duran varlıkların gerçeğe uygun değerindeki 41.975 (31 Aralık 2006: 39.500) tutarındaki olumlu fark doğrudan özkaynakta kayda alınmıştır. Yukarıda 7.376 (31 Aralık 2006: 7.757) tutarında borsada işlem görmeyen gerçeğe uygun değeri güvenilir bir şekilde tahmin edilemeyen satılmaya hazır finansal varlıklar maliyet değerleri üzerinden, varsa, değer düşüklüğü karşılığı düşülerek gösterilirler. Özkaynak yöntemiyle muhasebeleştirilen iştirakler ve özet mali bilgileri aşağıdaki gibidir: Tekfenbank Tekfen Oz 31 Aralık 2007 82.361 81.921 84.282 31 Aralık 2006 - 31 Aralık 2007 Tekfenbank Tekfen Oz Mali Pozisyon Toplam aktifler Toplam yükümlülükler Net aktif toplamı 148 2.793.836 2.517.206 276.630 19.279 7.569 11.710 Grup’un iştirak oranı 29,13% 16,40% Grup’un net aktif toplamındaki payı 2007 yılı içerisinde alınan hisselerin etkisi Toplam 80.582 1.779 82.361 1.921 1.921 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 16. FİNANSAL VARLIKLAR (NET) (devamı) Tekfenbank (*) Tekfen Oz 1 Ocak - 31 Aralık 2007 2007 dönem sonu itibariyle Grup’un payına düşen gerçekleşen net kâr/(zarar) net kâr/(zarar) (Not: 38) 29.616) 8.628) (1.005) (165) 8.463) (*) Tekfenbank’ın %70 hissesinin satışı 16 Mart 2007 tarihinde gerçekleştiği için Grup Tekfenbank hisselerini 16 Mart - 31 Aralık 2007 döneminde gerçekleşen net kâr üzerinden hesaplayarak özkaynaktan pay alma yöntemine göre konsolide mali tablolarına yansıtmaktadır. 17. POZİTİF/NEGATİF ŞEREFİYE (NET) Yoktur. 18. YATIRIM AMAÇLI GAYRİMENKULLER (NET) 31 Aralık 2007 ve 2006 tarihleri itibariyle yatırım amaçlı gayrimenkuller aşağıdaki gibidir: Arazi, yeraltı ve yerüstü düzenleri Binalar Toplam Maliyet 1 Ocak 2007 açılış bakiyesi Yabancı para çevrim farkı Transferler Kapanış bakiyesi 2.583 165 2.748 133.553) -) (1.016) 132.537) 136.136) 165) (1.016) 135.285) Birikmiş Amortismanlar 1 Ocak 2007 açılış bakiyesi Dönem amortisman gideri Kapanış bakiyesi - (16.270) (3.052) (19.322) (16.270) (3.052) (19.322) 2.748 113.215) 115.963) 31 Aralık 2007 itibariyle net defter değeri 149 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 18. YATIRIM AMAÇLI GAYRİMENKULLER (NET) (devamı) Arazi, yeraltı ve yerüstü düzenleri Binalar Toplam Maliyet 1 Ocak 2006 açılış bakiyesi Yabancı para çevrim farkı Durdurulan faaliyetlere yapılan sınıflama Çıkışlar Transferler Kapanış bakiyesi 2.339 244 2.583 144.884) -) (12.346) (470) 1.485) 133.553) 147.223) 244) (12.346) (470) 1.485) 136.136) Birikmiş Amortismanlar 1 Ocak 2006 açılış bakiyesi Durdurulan faaliyetlere yapılan sınıflama Dönem amortisman gideri Kapanış bakiyesi - (13.507) 1.089) (3.852) (16.270) (13.507) 1.089) (3.852) (16.270) 2.583 117.283) 119.866) 31 Aralık 2006 itibariyle net defter değeri Yatırım amaçlı gayrimenkuller, üzerinden kira geliri elde edilen binalar ile yatırım amaçlı tutulan arsalardan oluşmaktadır. Yatırım amaçlı gayrimenkullerin ömrü 50 yıldır. 31 Aralık 2007 tarihinde sona eren dönemde yatırım amaçlı gayrimenkullerden elde edilen kira geliri 7.170 (31 Aralık 2006: 9.225) ve 31 Aralık 2007 tarihinde sona eren dönem için hesaplanan amortisman gideri 3.052’dir (31 Aralık 2006: 3.852). Elde edilen kira gelirinin yanı sıra yatırım amaçlı gayrimenkuller için yaklaşık 2.835 tutarında gider oluşmuştur. Grup’un yatırım amaçlı gayrimenkullerin 31 Aralık 2007 itibariyle gerçeğe uygun değeri Grup’un ilişkili tarafı olmayan bağımsız değerleme kuruluşu TSKB Gayrimenkul Değerleme A.Ş. (“TSKB Gayrimenkul”) tarafından yapılmıştır. Değerleme çalışması benzer gayrimenkul kıymetlerin piyasada oluşan alım satım fiyatlarına göre belirlenmiştir. TSKB Gayrimenkul tarafından yapılan değerleme raporlarına göre yatırım amaçlı gayrimenkullerin gerçeğe uygun değeri 262.937’dir. 150 151 203.765) 31 Aralık 2006 itibariyle net defter değeri 104.913) 90.489) 126.012) 184.120) (850.749) 73.386) (33.309) 5.316) (805.356) 976.761) (80.724) 24.764) 71.358) (5.795) -) 3.112) 989.476) Tesis, makine ve cihazlar 12.234) 6.468) (28.255) 4.067) (4.603) 5.361) (23.430) 40.489) (5.685) 2.858) -) (7.764) -) -) 29.898) Taşıtlar Binalar üzerinde 8.354 tutarında alınan kredilerle ilgili ipotek bulunmaktadır. Maddi varlıklar içinde 104.025 net defter değerinde finansal kiralama yolu ile alınmış sabit kıymet bulunmaktadır. 189.973) 31 Aralık 2007 itibariyle net defter değeri (123.514) 5.269) (7.119) 3.133) (122.231) 228.427) (9.946) 1.258) -) (8.059) 1.016) 24) 212.720) 237.200) (19.418) 16.310) 5.395) (8.906) -) (1.327) 229.254) (33.435) 2.423) (8.850) 581) (39.281) Binalar Arazi, yeraltı ve yerüstü düzenleri Birikmiş Amortismanlar 1 Ocak 2007 açılış bakiyesi Yabancı para çevrim farkı Dönem amortisman gideri Çıkışlar 31 Aralık 2007 kapanış bakiyesi 19. MADDİ VARLIKLAR (NET) Maliyet Değeri 1 Ocak 2007 açılış bakiyesi Yabancı para çevrim farkı Alımlar Finansal kiralama yoluyla alınan maddi varlıklar Çıkışlar Yatırım amaçlı gayrimenkullerden yapılan transferler Transferler 31 Aralık 2007 kapanış bakiyesi TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 12.770) 11.606 (66.495) 10.467) (5.314) 1.657) (59.685) 79.265) (12.017) 6.000) -) (2.157) -) 200) 71.291) Demirbaşlar 21.645) 39.995) (1.498) -) (60) 8) (1.550) 23.143) (205) 20.628) -) (12) -) (2.009) 41.545) Yapılmakta olan yatırımlar ve diğer maddi varlıklar 67.054) 63.808) (48.001) 628) (3.218) 306) (50.285) 115.055) (678) 33) -) (317) -) -) 114.093) Özel maliyetler 548.393) 586.459) (1.151.947) 96.240) (62.473) 16.362) (1.101.818) 1.700.340) (128.673) 71.851) 76.753) (33.010) 1.016) -) 1.688.277) Toplam 152 (26.589) (349) -) -) (6.667) 170) (33.435) 203.765) 159.443) Birikmiş Amortismanlar 1 Ocak 2006 açılış bakiyesi Yabancı para çevrim farkı Satılmak üzere elde tutulan varlıklara sınıflama Tasfiye edilen şirketlerin etkisi Dönem amortisman gideri Çıkışlar 31 Aralık 2006 kapanış bakiyesi 31 Aralık 2006 itibariyle net defter değeri 31 Aralık 2005 itibariyle net defter değeri 76.864) 126.012) 13.198) 12.234) (26.368) (913) 2.327) -) (4.572) 1.271) (28.255) 39.566) 1.480) (2.890) -) 3.548) -) (1.356) -) 141) 40.489) Taşıtlar Binalar üzerinde 8.779 tutarında alınan kredilerle ilgili ipotek bulunmaktadır. Maddi varlıklar içinde 38.316 net defter değerinde finansal kiralama yolu ile alınmış sabit kıymet bulunmaktadır. 119.150) 104.913) (824.512) (20.345) -) (18) (23.482) 17.608) (850.749) 901.376) 24.839) -) 370) 13.890) 29.321) (19.074) -) 26.039) 976.761) 233.951) 10.961) (20.380) 2.113) 5.501) -) (2.791) (1.485) (557) 228.427) 186.032) 7.409) -) -) 46.620) -) (2.861) -) -) 237.200) (114.801) (6.669) 1.214) (104) (5.514) 2.360) (123.514) Tesis, makine ve cihazlar Binalar Arazi, yeraltı ve yerüstü düzenleri 19. MADDİ VARLIKLAR (NET) (devamı) Maliyet Değeri 1 Ocak 2006 açılış bakiyesi Yabancı para çevrim farkı Satılmak üzere elde tutulan varlıklara sınıflama Tasfiye edilen şirketlerin etkisi Alımlar Finansal kiralama yoluyla alınan maddi varlıklar Çıkışlar Yatırım amaçlı gayrimenkullerden yapılan transferler Transferler 31 Aralık 2006 kapanış bakiyesi TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 8.795) 12.770) (73.062) (2.909) 9.450) (1) (3.548) 3.575) (66.495) 81.857) 3.306) (11.449) 11) 9.357) -) (3.966) -) 149) 79.265) Demirbaşlar 35.939) 21.645) (8.536) -) 7.184) -) (146) -) (1.498) 44.475) 24) (7.735) -) 14.124) -) (859) -) (26.886) 23.143) Yapılmakta olan yatırımlar ve diğer maddi varlıklar 71.297) 67.054) (60.322) (157) 15.243) -) (2.773) 8) (48.001) 131.619) 176) (16.860) -) 128) -) (8) -) -) 115.055) Özel maliyetler 484.686) 548.393) (1.134.190) (31.342) 35.418) (123) (46.702) 24.992) (1.151.947) 1.618.876) 48.195) (59.314) 2.494) 93.168) 29.321) (30.915) (1.485) -) 1.700.340) Toplam TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 20. MADDİ OLMAYAN VARLIKLAR (NET) Maliyet değeri 1 Ocak 2006 açılış bakiyesi Satılmak üzere elde tutulan varlıklara sınıflama Yabancı para çevrim farkı Alımlar Çıkışlar 31 Aralık 2006 kapanış bakiyesi Haklar Diğer maddi olmayan varlıklar Toplam 15.188) (11.771) 66) 4.115) (117) 7.481) 2.416) -) 124) 13) -) 2.553) 17.604) (11.771) 190) 4.128) (117) 10.034) (650) 2.070) -) 8.901) (75) 13) (665) 1.826) (725) 2.083) (665) 10.727) (11.810) 10.281) (13) (2.202) 117) (3.627) (1.363) -) (109) (732) -) (2.204) (13.173) 10.281) (122) (2.934) 117) (5.831) 280) (1.415) -) (4.762) 59) (192) 665) (1.672) 339) (1.607) 665) (6.434) 31 Aralık 2007 itibariyle net defter değeri 4.139) 154) 4.293) 31 Aralık 2006 itibariyle net defter değeri 3.854) 349) 4.203) Yabancı para çevrim farkı Alımlar Çıkışlar 31 Aralık 2007 kapanış bakiyesi Birikmiş itfa payları 1 Ocak 2006 açılış bakiyesi Satılmak üzere elde tutulan varlıklara sınıflama Yabancı para çevrim farkı Dönem itfa gideri Çıkışlar 31 Aralık 2006 kapanış bakiyesi Yabancı para çevrim farkı Dönem itfa gideri Çıkışlar 31 Aralık 2007 kapanış bakiyesi Net Defter Değerleri 21. ALINAN AVANSLAR Alınan avanslar, Grup’un yurt içinde ve yurt dışında yürüttüğü çeşitli projeler ve faaliyetler kapsamında aldığı avanslardan oluşmaktadır. Kısa vadeli alınan avanslar İnşaat işleri için alınan avanslar Diğer avanslar Uzun vadeli alınan avanslar İnşaat işleri için alınan avanslar 31 Aralık 2007 31 Aralık 2006 172.398 724.168 196.566 104.196 108.049 112.245 138.349 138.349 021.629 021.629 153 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 22. EMEKLİLİK PLANLARI Grup’un bilançosunda emeklilik planlarını kapsayan herhangi bir yükümlülüğü bulunmamaktadır. 23. BORÇ KARŞILIKLARI a) Kısa vadeli borç karşılıkları: Dava karşılıkları (Not: 31) Cari dönem vergi karşılığı (Not: 41) Kıdem tazminatı karşılığı Prim karşılığı Diğer borç karşılıkları 31 Aralık 2007 31 Aralık 2006 14.358 22.782 11.054 17.610 14.566 45.870 11.172 15.290 15.868 41.801 14.298 14.229 Dava karşılıklarının hareket tablosu aşağıdaki gibidir: Açılış bakiyesi Ödenen tazminatlar (-) Dönem gideri Konusu kalmayan karşılık Yabancı para çevrim farkı Kapanış bakiyesi 1 Ocak 31 Aralık 2007 1 Ocak - 31 Aralık 2006 11.172) (703) 4.866) (635) (342) 14.358) 8.001) (231) 3.056) -) 346) 11.172) Prim karşılıklarının hareket tablosu aşağıdaki gibidir: Açılış bakiyesi Ödenen karşılıklar Dönem gideri Yabancı para çevrim farkı Kapanış bakiyesi 1 Ocak 31 Aralık 2007 1 Ocak - 31 Aralık 2006 1.801) (1.801) 8.179) (569) 7.610) -) -) 1.831) (30) 1.801) b) Uzun vadeli borç karşılıklarının detayı aşağıdaki gibidir: Kıdem tazminatı karşılığı 154 31 Aralık 2007 31 Aralık 2006 27.748 24.669 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 23. BORÇ KARŞILIKLARI (devamı) Kıdem Tazminatı Karşılıkları Yürürlükteki İş Kanunu hükümleri uyarınca, kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde iş sözleşmesi sona eren çalışanlara, yasal kıdem tazminatlarının ödenmesi yükümlülüğü vardır. Ayrıca, halen yürürlükte bulunan 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 6 Mart 1981 tarih, 2422 sayılı ve 25 Ağustos 1999 tarih, 4447 sayılı yasalar ile değişik 60’ıncı maddesi hükmü gereğince işten ayrılma hakkı kazananlara da yasal kıdem tazminatlarını ödeme yükümlülüğü bulunmaktadır. 31 Aralık 2007 tarihi itibariyle ödenecek kıdem tazminatı aylık 2.087,92 (31 Aralık 2006: 1.960,69) tavanına tabidir. Kıdem tazminatı yükümlülüğü yasal olarak herhangi bir fonlamaya tabi değildir. Kıdem tazminatı yükümlülüğü, Grup’un çalışanlarının emekli olmasından doğan (projede çalışanlar için geçerli değildir) gelecekteki olası yükümlülüğün bugünkü değerinin tahminine göre hesaplanır. UMS 19 (“Çalışanlara Sağlanan Faydalar”) Grup’un yükümlülüklerini, tanımlanmış fayda planları kapsamında, aktüeryal değerleme yöntemleri kullanılarak geliştirilmesini öngörür. Buna uygun olarak, toplam yükümlülüklerin hesaplanmasında kullanılan aktüeryal varsayımlar aşağıda belirtilmiştir. Ana varsayım, her hizmet yılı için belirlenen azami yükümlülüğün enflasyona paralel olarak artmasıdır. Dolayısıyla, uygulanan iskonto oranı, gelecek enflasyon etkilerinin düzeltilmesinden sonraki beklenen reel oranı ifade eder. 31 Aralık 2007 tarihi itibariyle, ekli mali tablolarda karşılıklar, çalışanların emekliliğinden kaynaklanan geleceğe ait olası yükümlülüğünün bugünkü değeri tahmin edilerek hesaplanır. 31 Aralık 2007 tarihi itibariyle karşılıklar yıllık %5 enflasyon oranı ve %11 iskonto oranı varsayımına göre, %5,71 reel iskonto oranı ile hesaplanmıştır (31 Aralık 2006: %5,71 reel iskonto oranı). İsteğe bağlı işten ayrılmalar neticesinde ödenmeyecek olan kıdem tazminatı tutarlarının tahmini oranı da hesaplamada dikkate alınmıştır. Kıdem tazminatı karşılığı hareketi: Açılış bakiyesi Satılmak üzere elde tutulan varlıklar ile ilgili yükümlüklere sınıflanan Yabancı para çevrim farkı Hizmet gideri Faiz gideri Ödenen tazminatlar (-) Kapanış bakiyesi Kısa vadeli kıdem tazminatı karşılığı Uzun vadeli kıdem tazminatı karşılığı 1 Ocak 31 Aralık 2007 1 Ocak - 31 Aralık 2006 25.537) 25.944) -) (1.685) 8.530) 1.176) (4.756) 28.802) (2.162) 478) 9.499) 1.309) (9.531) 25.537) 31 Aralık 2007 31 Aralık 2006 1.054 27.748 28.802 868 24.669 25.537 155 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 24. ANA ORTAKLIK DIŞI PAYLAR/ANA ORTAKLIK DIŞI KÂR/ZARAR 31 Aralık 2007 ve 2006 tarihleri itibariyle ana ortaklık dışı payların hareket tablosu aşağıdaki gibidir: Açılış bakiyesi Yabancı para çevrim farkı Durdurulan faaliyetler ana ortaklık dışı kâr payları Bağlı ortaklık satışının etkisi (Not: 35) Ödenen temettü (-) Yıl içi faaliyetlerinden ana ortaklık dışına düşen pay Kapanış bakiyesi 1 Ocak 31 Aralık 2007 1 Ocak - 31 Aralık 2006 19.227) (2.129) -) (1.967) -) 633) 15.764) 18.412) 1.317) 226) -) (215) (513) 19.227) 25. SERMAYE 31 Aralık 2007 ve 2006 tarihleri itibariyle sermayedar yapısı aşağıdaki gibidir: Ortaklar Necati Akçağlılar Feyyaz Berker Ali Nihat Gökyiğit Ali Nihat Gökyiğit Yat. Hold. A.Ş. Cansevil Akçağlılar Alev Berker Erhan Öner Ali Nihat Gökyiğit Eğitim Sağlık Kültür Sanat ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı Abdurrahman Günay Ünlüsoy Naim Özkazanç Mehmet Necdet Bozdoğan Öner Yatırım İç ve Dış Tic. A.Ş. Erktin ailesi Halka açık olan kısım (%) 116,88 116,88 118,73 118,67 112,43 112,43 112,17 31 Aralık 2007 250.066 250.066 225.883 225.758 297.223 297.223 296.424 (%) 025,76 025,76 015,82 011,20 003,72 003,71 003,48 111,90 111,30 111,13 111,11 110,76 111,11 134,50 100,00 295.649 293.849 293.380 293.316 292.234 293.317 102.387 296.775 002,45 001,98 001,74 001,71 000,97 001,70 000,00 100,00 31 Aralık 2006 226.786 226.786 216.450 211.647 223.865 223.865 223.622 222.554 222.059 221.808 221.774 221.010 221.774 104.00104.000 29 Mayıs 2007 tarihli ve 454 sayılı yönetim kurulu kararına göre Şirket, 104.000 olan sermayesini 126.000 artırarak 230.000’e çıkarmıştır. Artırılan kısmın, 31.413’lük kısmı Özsermaye Enflasyon Düzeltmesi Farkları’ndan, 2.576’lık kısmı diğer fonlardan ve 92.011’lik kısmı da gayrimenkul ve bağlı ortaklık satış kârından transfer edilerek yapılmıştır. Ayrıca Şirket mevcut ortakların yeni pay alma haklarının tamamen kısıtlanması suretiyle 66.775’lik sermaye artırımında bulunulmuş ve artırılan sermaye halka arz edilmiştir. Şirket’in yasal sermayesi, 26 Kasım 2007 tarihli ve 219 sayılı Ticaret Sicil Gazetesi’nde duyurulmuştur. Şirket’in onaylanmış ve çıkarılmış sermayesi her biri 1 YTL kayıtlı nominal bedeldeki 296.775.000 adet hisseden oluşmaktadır. Bu hisselerin tamamı hamiline yazılı adi hisseden oluşmaktadır. 156 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 25. SERMAYE (devamı) Şirket, safi kârın %5’i, ödenmiş esas sermayenin %20’sini buluncaya kadar birinci tertip kanuni yedek akçe ayırır. Kalandan varsa yıl içinde yapılan bağış tutarlarının ilavesi ile bulunacak meblağ üzerinden, SPK’ca saptanan oran ve miktarın altında olmamak kaydıyla en az %30 oranında birinci temettü dağıtılır. Ayrıca kalanın en az %3’ü oranına kadar kısmı, intifa senedi sahibi olan Tekfen Eğitim Sağlık Kültür Sanat ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı’na tahsis olunur. 26. SERMAYE YEDEKLERİ Hisse senedi ihraç primleri Finansal varlık değer artış fonu (*) Yeniden değerleme fonu (**) Öz sermaye enflasyon düzeltmesi farkları: - Sermaye enflasyon düzeltmesi farkları - Yedekler enflasyon düzeltmesi farkları 31 Aralık 2007 301.839 341.975 301.585 31 Aralık 2006 136.90339.500 333.128 333.475 359.385 407.259 333.475 390.798 136.901 (*) Finansal varlıklar değer artış fonu, satılmaya hazır menkul değerlerin gerçeğe uygun değerlerindeki değişikliklerden kaynaklanmaktadır. (**) Yeniden değerleme fonu, Grup’un iştiraklerinden Tekfenbank’ın sabit kıymetlerinin yeniden değerleme metoduna göre değerlenmesi sonucu ortaya çıkan fonlardan oluşmaktadır. 27. KÂR YEDEKLERİ 31 Aralık 2007 31 Aralık 2006 Yasal yedekler Olağanüstü yedekler 773.560 775.604 779.164 710.615 767.926 778.541 Yasal yedekler Türk Ticaret Kanunu’na göre ayrılan birinci ve ikinci tertip yasal yedeklerden oluşmaktadır. Birinci tertip yasal yedekler, tüm yedekler tarihi (enflasyona göre endekslenmemiş) ödenmiş sermayenin %20’sine erişene kadar, geçmiş dönem ticari kârının yıllık %5’i oranında ayrılır. İkinci tertip yasal yedekler, birinci tertip yasal yedek ve temettülerden sonra, tüm nakdi temettü dağıtımları üzerinden yıllık %10 oranında ayrılır. Yasal yedekler birikmiş zarardan mahsup edilebilir ama kâr dağıtımına konu olmazlar. 28. GEÇMİŞ YIL KÂR/ZARARLARI Geçmiş yıllar kârları 31 Aralık 2007 itibariyle 182.295’tir (31 Aralık 2006 tarihi itibariyle geçmiş yıl kârları 221.043). 157 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 29. YABANCI PARA POZİSYONU Grup’un 31 Aralık 2007 ve 31 Aralık 2006 tarihleri itibariyle YTL cinsinden yabancı para pozisyonu aşağıdaki gibidir: Hazır değerler Ticari alacaklar İlişkili taraflardan alacaklar Devam eden inşaat sözleşmelerinden alacaklar Ara-Toplam Finansal borçlar Finansal kiralama işlemlerinden borçlar Ticari borçlar İlişkili taraflara borçlar Ara-Toplam Net yabancı para pozisyonu Hazır değerler Ticari alacaklar İlişkili taraflardan alacaklar Devam eden inşaat sözleşmelerinden alacaklar Durdurulan faaliyetlere ilişkin varlıklar Ara-Toplam Finansal borçlar Finansal kiralama işlemlerinden borçlar Ticari borçlar İlişkili taraflara borçlar Durdurulan faaliyetlere ilişkin yükümlülükler Ara-Toplam Net yabancı para pozisyonu 158 31 Aralık 2007 AVRO Diğer 15.592 4.297) 24.726 133.724) 153 1.392) 8.595 110.785) 49.066 250.198) Toplam 128.512) 262.329) 13.813) 254.824) 659.478) 278.404) 74.757) 191.220) 1.322) 545.703) 18.151 4.317 13.220 35.688 25.499) 12.303) 94.637) 92) 132.531) 322.054) 91.377) 299.077) 1.414) 713.922) (185.489) 13.378 117.667) (54.444) 31 Aralık 2006 AVRO Diğer 44.716 39.356) 22.412 94.156) 201) 6.247 59.113) 175.522 1.509) 248.897 194.335) Toplam 193.345) 264.650) 15.029) 173.417) 404.416) 1.050.857) 508.580) 25.947) 206.625) 10.184) 276.069) 1.027.405) 41.443 32.629 174.268 248.340 40.456) 4.533) 113.694) 690) 1.563) 160.936) 590.479) 30.480) 352.948) 10.874) 451.900) 1.436.681) (419.780) 557 33.399) (385.824) ABD Doları 108.623) 103.879) 12.268) 135.444) 360.214) ABD Doları 109.273) 148.082) 14.828) 108.057) 227.385) 607.625) TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 29. YABANCI PARA POZİSYONU (devamı) Durdurulan faaliyetlerin yabancı para pozisyon detayı aşağıdaki gibidir: Hazır değerler Menkul kıymetler (net) Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası hesabı Krediler ve repoya konu menkul kıymetler Finansal kiralama alacakları (net) Durdurulan faaliyetler ile ilgili dönen varlıklar Finansal borçlar (net) Mevduat Durdurulan faaliyetler ile ilgili kısa vadeli yükümlülükler 31 Aralık 2006 AVRO Diğer 269.460 1.329 228.361.32228.368 1.32272.133 1.180 225.561 1.32175.522 1.509 Toplam 145.096 111.096 128.368 210.693 119.163 404.416 255.917 220.152 251.293 122.975 1.533 1.530 107.243 344.657 276.069 174.268 1.563 451.900 ABD Doları 274.307 211.096 138.38138.380 223.602 227.385 30. DEVLET TEŞVİK VE YARDIMLARI Tekfen İnşaat, Bakü-Tiflis-Ceyhan Boru Hattı projesinde 10 Eylül 2000 tarih ve 24166 (mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2000/1127 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile onaylanarak yürürlüğe giren ve 4585 sayılı Kanun ile onaylanması uygun bulunan “Türkiye Cumhuriyeti, Azerbaycan Cumhuriyeti ve Gürcistan Arasında Petrolün Azerbaycan Cumhuriyeti, Gürcistan ve Türkiye Cumhuriyeti Ülkeleri üzerinden, Bakü-Tiflis-Ceyhan Ana İhraç Boru Hattı Yoluyla Taşınmasına İlişkin Anlaşma”nın (Hükümetlerarası Anlaşma) 2 numaralı eki ve ayrılmaz parçası niteliği taşıyan, “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve MEP İştirakçileri Arasında Ev Sahibi Hükümet Anlaşması”nın (Ev Sahibi Hükümet Anlaşması) 9. maddesinde yer alan vergilenmeye ilişkin hükümlere istinaden vergi istisnası söz konusudur. 21 Ocak 1998 tarihli 4325 sayılı “Olağanüstü Hal Bölgesinde ve Kalkınmada Öncelikli Yörelerde İstihdam Yaratılması ve Yatırımların Teşvik Edilmesi” ile 193 Sayılı “Gelir Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkındaki Kanun” uyarınca Tekfen İnşaat ve Yüksel İnşaat A.Ş. Ortaklığı olan NTY J.V.’nin Karadeniz Sahil Yolu Perşembe - Bolaman Yol Yapım işi projesinde vergi istisnası söz konusudur. Titaş ve Tekfen TML J.V. arasında 6 Haziran 2006 tarihinde imzalanan Libya'da yapılacak olan Kufra - Tazerbo Su Kanalı projesi kontratı kısım 2 bölüm 2.9 (Vergiler ve Kontrat Tescili Bölümü) madde 3 uyarınca vergi istisnası söz konusudur. 20 Temmuz 1998 yılında imzalanmış 18 Aralık 1998 de kanunlaşmış Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Petrol Şirketi ve Titaş arasında yapılan anlaşmalar gereğince Tekfen İnşaat’ın Azerbaycan'da yürütmekte olduğu Sangachal ACG Terminal Çalışmaları projesinde ve PCWU Topside Platform İmalat İşleri projesinde vergi istisnası söz konusudur. Tekfen İnşaat’ın Fas şubesi projelerinden biri olan Tanger Şubesi’ndeki Tanger - Lechbaa Otoyol inşaatı projesinde Fas yatırım indirim kanunları uyarınca kurumlar vergisinde %50 muafiyet durumu söz konusudur. Ayrıca yine aynı kanun uyarınca Tekfen İnşaat Fas şubesi projelerinde katma değer vergisi muafiyeti söz konusudur. Tekfen İnşaat ve adi ortaklıklarının yürüttüğü projelerde T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından Vergi, Resim ve Harç İstisnası sağlanmıştır. Aşağıda projelerin isimleri ve teşvik tarihleri verilmiştir. • • • • • Fas - Tanger - Lechbaa Otoyol İnşaatı Projesi - Eylül 2008 tarihine kadar uzatılmıştır. Ankara - Pozantı Otoyolu İnşaatı (Çiftehan - Pozantı kesimi) Projesi - Ağustos 2008 tarihine kadar uzatılmıştır. Perşembe - Bolaman Otoyol İnşaatı Projesi - Aralık 2008 tarihine kadar uzatılmıştır. Afşin - Elbistan Termik Santralı İnşaatı - Haziran 2008 tarihine kadar uzatılmıştır. Azerbaycan Shah Deniz Gaz İhraç Projesi Kara Terminali, Kara Boru Hatları ve Tank Yapım İşleri Projesi - Ekim 2008 tarihine kadar uzatılmıştır. • Azerbaycan PCWU Platform İmalatı Projesi - Mart 2010 tarihine kadar uzatılmıştır. • Bursa Hafif Raylı Sistem İnşaat Projesi - Haziran 2008 tarihine kadar uzatılmıştır. 159 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 30. DEVLET TEŞVİK VE YARDIMLARI (devamı) Tekfen Emlak’ın üstlendiği Tekfen Yalıkavak Tekfen Evleri Projesindeki Butik Otel İnşaatı için T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan 28 Haziran 2007’de Turizm Yatırımı Belgesi alınmış; 2634 Sayılı Turizmi Teşvik Kanunu’nun 16. maddesinden (Turizm belgeli yatırım ve işletmeler elektrik, gaz ve su ücretlerini o bölgedeki sanayi ve meskenlere uygulanan tarifelerden en düşüğü üzerinden öderler) yararlanmak için başvurusunu 21 Ağustos 2007 tarihinde T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı’na iletmiş ve 29 Ağustos 2007 tarihinde de onay almıştır. Toros Grubu’na bağlı şirketler arasında Toros Tarım ve Toros Enerji yatırım teşvik belgesine sahiptir. Toros Tarım, AdanaSeyhan ve İzmir-Torbalı yörelerindeki çelik siloların tevsii için iki adet yatırım teşvik belgesi almıştır. İzmir Torbalı gelişmiş yöresindeki çelik silonun 50.000 ton/yıl kapasitesine 20.000 ton/yıl eklenmesi için alınan 23.06.2005 tarihli yatırım teşvik belgesi toplam 1.390 tutarındaki yatırımı kapsamakta olup, bu yatırım tutarının tamamı sermayeden karşılanacaktır. Adana Seyhan gelişmiş yöresindeki çelik silonun 20.000 ton/yıl olan kapasitesinin 40.000 ton/yıl’a çıkarılması için alınan 09.06.2005 tarihli yatırım teşvik belgesi ise tamamı sermayeden karşılanacak olan 1.526 tutarındaki yatırımı kapsamaktadır. Grup, yatırım indirimi kapsamındaki her iki yatırım için de %100 gümrük muafiyeti ve KDV indirimi desteklerinden faydalanma hakkına sahiptir. Toros Tarım toplam 2.134 yatırım indirimini hak etmiş olup, henüz yatırım indirimi hakkından faydalanmamıştır. Yatırım indiriminden 2008 yılına kadar faydalanması gerekmektedir. Toros Enerji, İçel ve Adana-Ceyhan’daki sanayi kuşağında elektrik enerjisi ve buhar üretimini kapsayan komple yeni yatırımları için yatırım teşvik belgesi almıştır. 22 Eylül 1997 tarihli yatırım teşvik belgesi İçel sanayi kuşağında 36.700 mwh/yıl elektrik enerjisi ve 82.000 ton/yıl buhar üretimi yapılacak olan tesisi kapsamaktadır. Mersin’deki yatırımların tutarı 796 olup, bu tutarın 239’luk kısmı sermayeden, 557’lik kısmı ise dış kredilerle karşılanmıştır Diğer yatırım teşvik belgesi ise yapılacak olan 36.200 mwh/yıl elektrik enerjisi ve 82.000 ton/yıl buhar üretimi kapasiteli tesis yatırımını kapsamaktadır. Ceyhan’daki yatırımların toplam tutarı 680’dir ve bu tutarın 204’lük kısmı sermaye ile, kalan kısmı ise dış kredilerle karşılanmıştır. Toros Enerji'nin sahip olduğu yatırım teşvik belgeleri %100 yatırım indirimi, %100 gümrük muafiyeti ve KDV indirimi sağlamaktadır. İki yatırımdan toplam 11.753 tutarında indirim hak edilmiş ve 2.642 tutarında yatırım indirimi kullanılmıştır. 31. KARŞILIKLAR, ŞARTA BAĞLI VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER 31 Aralık 2007 31 Aralık 2006 Verilen teminat mektupları Akreditifler İpotekler Durdurulan faaliyetlerden kaynaklanan karşılıklar, şarta bağlı varlıklar ve yükümlülükler 665.625 128.067 338.354 1.548.142 1.203.337 1.888.779 796.87802.046 1.539.871 1.300.129 Sözleşmeden Doğan Yükümlülükler Kusur Yükümlülükleri İşverenle imzalanan sözleşmeler uyarınca Grup teminat süresi sonuna kadar sözleşme konusu işi muhafaza etmeyi, bunun için gerekli her türlü yapım, onarım ve normal bakım işlerini yapmayı sözleşmede belirtilen süreler dahilinde garanti eder. İşveren tarafından işin kusurlu bulunması halinde Grup kusurları garanti süresi dahilinde telafi etmek ve/veya gidermekle yükümlüdür. 160 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 31. KARŞILIKLAR, ŞARTA BAĞLI VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER (devamı) Sözleşmeden Doğan Yükümlülükler (devamı) Gecikme Cezası ve Bekleme Tazminatı İşverenle imzalanan sözleşmeler uyarınca Grup sözleşme konusu işi, kısmen ya da tamamen, daha önce belirlenmiş süre dahilinde tamamlayamadığı takdirde, gecikilen süre için işverene gecikme cezası ve/veya sözleşmede belirtilen şartlar dahilinde bekleme tazminatı ödemekle yükümlüdür. Vergi İncelemesi Suudi Arabistan Şubesi’nde Zekât ve Gelir Vergisi Dairesi (DZIT) 2003, 2004 ve 2005 yıllarına ilişkin nihai vergi değerlendirmelerini yayımlamıştır. Değerlendirme sonucuna göre Suudi Arabistan Şubesi’nin 5.324 bin ABD Doları (Suudi Arabistan Riyali 19.963.924) ek vergi yükümlülüğü bulunmaktadır. Suudi Arabistan Şubesi değerlendirme sonucuna itirazını Temyiz Komitesi’ne iletmiştir. Yönetim DZIT’nin kararının temelden yoksun olduğuna ve Temyiz Komitesi’nin kararının Grup lehine olacağına inanmaktadır. Ek vergi yükümlülüğünü doğuran alacağın henüz tahsil edilmemesinden dolayı alacak konsolide mali tablolara dahil edilmemiştir ve ekli konsolide mali tablolarda ek vergi yükümlülüğüne dair herhangi bir karşılık ayrılmamıştır. Davalar 4 Haziran 2000 tarihinde Rekabet Kurulu tarafından Toros Gübre’ye bir dava açılmıştır. Dava, 13 Şubat 2002 tarihinde bitmiş ve Grup yaklaşık olarak 2.563 tutarında para cezasına çarptırılmıştır. Ceza, Türk Lirası cinsindendir ve faiz işletilmemiştir. Toros Gübre, Rekabet Kurulu kararına itiraz etmiş ve 27 Nisan 2004 tarihinde Rekabet Kurulu aleyhine “yürütmenin durdurulması” ve “kurul kararının iptali” talebiyle Danıştay 10. Dairesinde bir dava açmıştır. Danıştay, 2Haziran 2004 tarihinde davanın durumu ve uyuşmazlığın hukuki durumuna göre yürütmenin durdurulması isteminin, dava konusu Rekabet Kurulu Kararı’nın verilmesine dayanak oluşturan tüm bilgi ve belgelerin de eklendiği davalı İdare’nin savunması alındıktan sonra incelenmesine karar vermiştir. Davalı Rekabet Kurulu’nun savunması verilmiş ve dosya, “yürütmenin durdurulması” istemi hakkında görüşlerini bildirmesi için Danıştay Savcısı’na gönderilmiştir. Buna karşılık Toros Gübre, Rekabet Kurulu'nun cevap dilekçesine karşı temyize gitmiştir. Yapılan inceleme sonucunda yönetim kurulu üyeleri aleyhine kesilen ve tahsil edilen cezaların iptaline karar verilmiştir. Hukuki açıdan iade süreci başlamış olup cezanın iadesine ilişkin resmi yazı geldiğinde ilgili vergi dairesi tarafından iade işlemleri yapılmaya başlanacaktır. Dava kesin karara bağlanmadığı için ekli konsolide mali tablolarda 2.451 tutarında karşılık ayrılmıştır. Maliye Hazinesi tarafından Toros Tarım’ın Samsun Tekkeköy’de sahibi olduğu kıyı şeridindeki 3713 no’lu paftada kayıtlı arazi için açtığı tapu iptali davası bulunmaktadır. Dava, toplamalanı 452.814 m2 olan arsanın kıyı şeridindeki 75.000 m2’sinin tapusunun iptali için açılmıştır. Mahkeme tarafından parselin satışının önlenmesi için tedbir kararı verilmiş ve idare mahkemesinin sonucu beklenmektedir. Söz konusu tutar için mali tablolarda herhangi bir karşılık ayrılmamış olup Samsun Gübre alımının muhasebeleştirilmesi sırasında şerefiye hesaplamasında dikkate alınmıştır. Ayrıca Botaş A.Ş. tarafından, Grup’un Mersin’de bulunan arazilerin bir kısmi için kamulaştırma bedelinin tespiti ve el konulma kararı verilmesi için dava açılmıştır. Grup Yönetimi, bu dava ile ilgili herhangi bir risk görmediğinden, söz konusu davalar için 31 Aralık 2007 tarihli mali tablolarda karşılık ayırmamıştır. 21 Temmuz 2006 tarihinde Samsun Belediyesi, Samsun’da sürdürülen faaliyet için gerekli faaliyet belgelerinin alınması, aksi takdirde Grup’un Samsun’daki faaliyetlerinin durdurulacağı yönünde Toros Tarım’a uyarıda bulunmuştur. Grup, belediyeye nedenleriyle beraber açıklama göndermiş, bunu takiben belediye 12 Eylül 2006 tarihinde yaptığı uyarı ile Grup’a faaliyet belgelerinin tamamlanması için altı ay süre tanımıştır. Süre bitimine yakın Grup, faaliyetlerin devam ettiği tesisin (2) (b) arazisi olması ve bu nedenden dolayı arazi üzerinde herhangi bir geliştirme ve iyileştirme yapılamayacağı için Samsun Büyükşehir Belediye’sinden altı aylık ek süre istemiş ve bu istek 20 Mart 2007 tarihinde kabul edilmiştir. 161 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 31. KARŞILIKLAR, ŞARTA BAĞLI VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER (devamı) Davalar (devamı) Ancak 23 Ekim 2007 tarihinde Samsun Büyükşehir Belediyesi denetimi sırasında yapılan incelemeler sonucunda yetkililer, erteleme kararının Belediye’nin karar mekanizmasının dışında olduğunu belirtmiş ve bunun üzerine Samsun Büyükşehir Belediyesi 6 Kasım 2007 tarihinde Samsun’daki faaliyetlerin durdurulması için Grup’a yazı göndermiştir. Grup, Samsun Büyükşehir Belediyesi’nin tesisi kapatacağını belirten yazısına karşı 27 Kasım 2007’de yürütmeyi durdurma istemli iptal davası açmıştır. Buna karşılık Mahkeme, 6 Aralık 2007 tarihinde idarenin savunması alınıncaya kadar yürütmenin geçici olarak durdurulmasına karar vermiştir. Ancak Samsun 2. İdare Mahkemesi tarafından bu defa 12 Mart 2008 tarihinde verilen kararda Grup’un yürütmenin durdurulması talebinin reddine karar vermiştir. Grup yönetiminin söz konusu mahkeme kararına karşı Bölge İdare Mahkemesi nezdinde idari müracaat ve yasal itirazları devam ettiği için konu ile ilgili hukuki süreç üzerindeki belirsizlik rapor tarihi itibariyle devam etmektedir. Bu sebeple, Grup ekli mali tablolarda konu ile ilgili herhangi bir karşılık ayırmamıştır. Bilanço tarihi itibariyle Toros Terminal aleyhine 1.728.636 ABD Doları tutarında petrol ve fuel oil’i karıştırdığı iddiasıyla dava açılmıştır. Grup yönetimi, dava ile ilgili herhangi bir risk görmediğinden söz konusu dava için ekli mali tablolarda karşılık ayrılmamıştır. Samsun Gübre’nin özelleştirilmesi kapsamında işten çıkarılan Samsun Gübre çalışanlarının işe iade talebiyle açtığı dava için 2.592, Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (“TRT”) Gelirler Kanunu’nun 6 Temmuz 1999 tarih, 4397 sayılı Kanunla değişik 4. maddesinin (c) bendi gereğince Toros Enerji aleyhine açtığı dava için mali tablolarda 1.521 tutarında karşılık ayrılmıştır. Yukarıda açıklanan önemli davaların dışında toplam 7.794 tutarında karşılık diğer çeşitli davalar için ayrılmış durumdadır. Grup avukatlarından elde edilen dava tutarları ve durumlarıyla ilgili bilgiler araştırılıp, yukarıda detayı verilen davalar için 14.358 (2006: 11.172) tutarında karşılık kaydedilmiştir (Not: 23). Bu karşılık, olasılığı çok yüksek sonuçlar için olasılık oranları ve potansiyel kaynak çıkışları göz önünde bulundurularak hesaplanmıştır. Grup yönetimi söz konusu davalara ilişkin olarak, avukatlarının hukuki yargısına göre gerçekleşme oranları yüksek olanlar için karşılık ayırdıktan sonra, geri kalan 22.183 (31 Aralık 2006: 9.051) tutarındaki kısmı için işletmeden bir kaynak çıkma ihtimalinin düşük olduğu düşüncesiyle karşılık ayırmamıştır. İpotekler Ayrıca Grup, banka kredileri için 31 Aralık 2007 itibariyle 24.191 bin ABD Doları (28.175 bin YTL) tutarında teminat mektubu, 3.011 bin Avro ve 3.205 tutarında ipotek vermiştir (31 Aralık 2006: 40.503 bin ABD Doları (52.840 bin YTL) tutarında teminat mektubu; 3.011 bin Avro (5.575 bin YTL), 8.779 tutarında ipotek). Geri Alım Sözleşmesinden Doğan Yükümlülükler Tekfenbank, BNP-Ak-Dresdner Finansal Kiralama A.Ş. ile yapmış olduğu 22 Aralık 2003 tarihli Finansal Kiralama Sözleşmesi uyarınca, Tekfen Tower Kat: Kule 21 bağımsız bölüm: 28, Kule 22 bağımsız bölüm: 29; Kule 23 bağımsız bölüm: 30 ve Kule 24 bağımsız bölüm: 31 numaralı taşınmazlarda kiracıdır. Bu sözleşme uyarınca Finansal Kiralama Sözleşmesinin süresi, tesliminden itibaren dört yıl olup bu süre, kiralayanın rızası ile uzatılmamışsa Tekfenbank’ın Finansal Kiralama Sözleşmesi’nin süresinin son gününde 1.000 ABD Doları ödemek suretiyle gayrimenkulleri satın alma hakkı vardır. Ayrıca 16 Mart 2007 tarihinde bu taşınmazlara ilişkin olarak Şirket lehine alım hakkı oluşturulması için bir “Alım (İştira) Sözleşmesi” yapılmıştır. Bu Alım Sözleşmesi’ne göre Alım Hakkı, Tekfenbank gayrimenkulleri satın alarak mülkiyet hakkını elde ettiği tarihten itibaren en erken bir ay sonra ve en geç ise 31 Temmuz 2010 tarihinde kullanabilecektir. Şirket, Alım Hakkı’nı kullanabilmek için Tekfenbank’a noter aracılığı ile alım hakkını kullanmak istediği tarihi belirten yazılı bir bildirimde bulunacaktır. Alım bedeli 11,9 milyon ABD Doları olup en geç alım hakkının kullanıldığı tarihte Tekfenbank’ın Eurobank EFG Holding (Luxembourg) S.A. (“EFG Eurobank”) nezdindeki banka hesabına veya bildirilecek başka bir banka hesabına nakden veya defaten ve ABD Doları cinsinden ödenecektir. Alım hakkının anlatılan koşullara uygun olarak kullanılması ve alım bedelinin ödenmesi üzerine Tekfenbank tapuda mülkiyetin Şirket’e devrini sağlayacak ve Şirket de mülkiyeti devralacaktır. Tekfenbank’ın kira sözleşmesini akdetmek istememesi halinde Tekfenbank, gayrimenkullere ilişkin mülkiyetin Holding’e devredilmesinin ardından derhal gayrimenkulleri tahliye etmek için gerekli işlemleri gerçekleştirecek ve gayrimenkulleri en geç mülkiyetin devrini takip eden on iki ay içerisinde ve iyi durumda tahliye edecektir. 162 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 31. KARŞILIKLAR, ŞARTA BAĞLI VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER (devamı) Hisse Alım Sözleşmesinden Doğan Haklar ve Yükümlülükler Şirket, TST Finance (iki şirket birden “Tekfen Hissedarları”) ve EFG Eurobank arasında 16 Mart 2007 tarihinde imzalanan Hisse Alım Sözleşmesine göre EFG Eurobank’a alım ve Tekfen Holding ile TST Finance’e de satış opsiyonları tanınmıştır. Alım opsiyonu yükümlerine göre sözleşmenin imzalanmasının yedinci ve onuncu yıldönümü arasındaki herhangi bir zamanda, EFG Hissedarları yazılı bir ihbarla tek bir işlemde Tekfen Hissedarlarının sahip olduğu hisseleri opsiyon fiyatı üzerinden satın almak için bir alım opsiyonuna sahip olacaktır. Alıma konu olacak hisselere uygulanacak opsiyon fiyatı ABD Doları cinsinden ve aşağıdakilerden hangisi yüksek ise o olacaktır. 1. 72,5 milyon Amerikan Doları artı olumlu veya olumsuz net varlık değeri farkı çarpı %28,2 artı söz konusu miktarın kapanış ile opsiyonun kullanım tarihi arasındaki dönem için %5 oranında yıllık kabul edilen geri ödemesi, 2. Aşağıdakilerden daha düşük olanı: (a) Tekfen Hissedarları tarafından üçüncü taraflardan alınan ek Banka hisselerinin alım masrafları veya (b) Hisse başına Bedel artı hisse başına her türlü kurumsal faaliyet için (bölünme, ters bölünme, sermaye artırımı, vb.) ayarlanmış olumlu veya olumsuz net varlık değeri farkı, artı söz konusu miktarın alım ile opsiyonun kullanım tarihi arasındaki dönem için %5 oranında kabul edilen geri ödemesi Satış opsiyonu yükümlerine göre hisse alım sözleşmesinin imzalanmasının beşinci ve onuncu yıldönümü arasında herhangi bir zamanda, Tekfen Hissedarları, o tarihte tüm Tekfen Hissedarlarının elinde olan tüm hisseleri opsiyon fiyatı üzerinden tek bir işlemle, söz konusu yetkilerini kullanmak istediklerini belirten yazılı bir bildirim vererek EFG Hissedarlarına satma yetkisine sahip olacaklardır. Satışa konu hisselere uygulanacak opsiyon fiyatı yukarıda hükümler uyarınca belirlenecek ve Amerikan Doları cinsinden nakit olarak ödenecektir. Ayrıca Hisse Alım Sözleşmesi’nde yer alan Hisse Devirleri hakkındaki hükümlere göre hissedarlar sözleşme tarihinden itibaren beş yıl boyunca hisselerini halka arz veya tahsisli satış yoluyla üçüncü şahıslara satamayacaktır ancak herhangi bir hissedarın hisselerinin tümünü veya bir kısmını herhangi bir Bağlı Kuruluş’a devretmesi kapsam dışındadır. Diğer Yurt dışında faaliyet gösterilen ülkelerde uygulanan ekonomik, mali ve sosyal politikalar Grup’un ilgili ülkelerdeki faaliyet ve finansal durumunu etkileyebilir. 31 Aralık 2007 ve 2006 tarihleri itibariyle, Grup yönetimi, ekteki konsolide mali tabloları etkileyebilecek önemli ekonomik veya politik hususların olmadığına inanmaktadır. 32. İŞLETME BİRLEŞMELERİ Yoktur. 163 164 10.737) (9.903) (11.024) 20.030) Diğer faaliyetlerden gelirler ve kârlar Diğer faaliyetlerden giderler ve zararlar Finansman gelirleri ve giderleri (Net) Faaliyet Kârı/(Zararı) 22.464) 2.974) 19.490) 90.730) (20.641) 111.371) (67) 4.985) (4.154) 15.510) 111.438) (81.768) 95.097) (598.189) 175) 176.865) Tarım 774.879) 136.663) 2.371) 913.913) 15.735) (4.029) 19.764) 5) 345) -) 5.699) 19.759) (818) 13.715) (32.473) -) 14.533) (4.561) (4.197) (364) (31) 10.290) (952) (734) (333) (25.164) (8.937) (40.257) 12.475) 16.227) 1 Ocak - 31 Aralık 2007 Emlak Geliştirme Diğer 47.006) 44.009) 9) 7.574) 2.337) 5.951) 49.352) 57.534) Grup’un 2007 yılı içinde tarım faaliyeti olarak sınıflandırdığı terminalcilik faaliyetlerinin satış gelirleri 38.510, faaliyet kârı ise 13.387’dir. Devam Eden Faaliyetlerden Net Dönem Kârı/(Zararı) Vergiler Vergi Öncesi Kâr/(Zarar) (540) (44.199) 30.220) Faaliyet giderleri Net Esas Faaliyet Kârı/(Zararı) Ana ortaklık dışı paylar (955.019) -) 74.419) Taahhüt 1.029.438) 119.080) 744) 1.149.262) Satışların maliyeti Esas faaliyetlerden diğer gelirler Brüt Esas Faaliyet Kârı Satış gelirleri Bölüm içi satış gelirleri Bölümlerarası satış gelirleri Satış gelirleri a) Bölüm sonuçları 33. BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) -) -) -) -) -) -) -) -) -) -) -) -) -) Eliminasyonlar -) (263.326) (11.403) (274.729) 124.368) (25.893) 150.261) (633) 26.357) (15.009) 9.451) 150.894) (151.949) 130.095) (1.625.938) 12.650) 282.044) Toplam 1.895.332) -) -) 1.895.332) 165 6.716) (3.766) (22.891) 85.334) Diğer faaliyetlerden gelirler ve kârlar Diğer faaliyetlerden giderler ve zararlar Finansman gelir/(gideri) (net) Faaliyet Kârı/(Zararı) (19.940) 65.949) Vergiler Devam Eden Faaliyetlerden Net Dönem Kârı/(Zararı) 14.877) (971) 15.848) (38) 15.886) 4.572) (7.843) (30.670) (65.159) 49.827) (482.304) 107) 114.986) Tarım 597.183) 309.166) 2.054) 908.403) (11.105) (199) (10.906) (1) (10.905) 10) -) 1.239) (824) (12.154) (18.626) -) (11.330) (1.152) (1.063) (89) -) -) -) -) -) (8.366) (86) (3) -) -) -) -) -) -) -) (608.178) (11.037) (619.215) Eliminasyonlar 10.126) (3.980) (20.883) 2.134) (42.314) 16.608) 23.017) 1 Ocak - 31 Aralık 2006 Emlak Geliştirme Diğer 7.296) 48.723) -) 20.083) 216) 7.112) 7.512) 75.918) Grup’un 2006 yılı içinde tarım faaliyeti olarak sınıflandırdığı terminalcilik faaliyetlerinin satış gelirleri 38.632, faaliyet kârı ise 17.307’dir. 85.889) Vergi Öncesi Kâr/(Zarar) 555) (55.667) 105.275) Faaliyet giderleri Net Esas Faaliyet Kârı/(Zararı) Ana ortaklık dışı paylar (911.635) -) 160.942) Taahhüt 1.072.577) 278.929) 1.655) 1.353.161) Satışların maliyeti Esas faaliyetlerden diğer gelirler Brüt Esas Faaliyet Kârı/(Zararı) Satış gelirleri Bölüm içi satış gelirleri Bölümlerarası satış gelirleri Satış gelirleri a) Bölüm sonuçları (devamı) 33. BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA (devamı) TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 68.569) (22.173) 90.742) 513) (60.688) 90.229) 21.424) (15.589) (142.533) 145.082) (1.454.879) 16.715) 287.615) Toplam 1.725.779) -) -) 1.725.779) 166 1.112.840 1.608.874 1.503.966 1.223.251 Tarım Taahhüt 1.553.779 1.311.369 1.242.411 1.311.36- 970.637 333.574 637.063 333.261 Tarım 1.733.735 1.423.818 1.309.550 11.12.195 Taahhüt 182.443 130.976 146.414 113.989 627.134 224.663 507.525 507.52- Diğer 31 Aralık 2006 Emlak Geliştirme Durdurulan Faaliyet 1.118.942 1.003.330 1.115.611 1.551.987 991.996 120.483 975.503 975.227 Diğer 154.450 128.076 122.380 154.281 31 Aralık 2007 Emlak Geliştirme - Durdurulan Faaliyet (*) (*) Grup, bağlı ortaklıklarından Tekfenbank’ı 2007 yılında satarak “Bankacılık” faaliyetlerini durdurmuştur. Bilanço Varlıklar Yükümlülükler Özsermaye Ana ortaklık dışı paylar Bilanço Varlıklar Yükümlülükler Özsermaye Ana ortaklık dışı paylar b) 31 Aralık 2007 ve 2006 itibariyle bölümler bazında varlıklar ve yükümlülükler: 33. BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA (devamı) TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) (1.542.909) (760.501) (801.636) -) Eliminasyonlar (1.430.033) (702.270) (743.156) -) Eliminasyonlar 3.052.229 2.418.711 2.614.291 2.319.227 Toplam 2.420.785 1.203.681 1.201.340 1.215.764 Toplam 167 Tarım 44.893 14.906 Tarım 12.430 19.375 Taahhüt 138.215 343.381 Taahhüt 110.342 323.377 Satın alımları Dönem içi amortisman gideri Satın alımları Dönem içi amortisman gideri Diğer 7.477 7.240 Diğer 22.104 10.293 1 Ocak - 31 Aralık 2007 Emlak Geliştirme 7.102 1.605 1 Ocak - 31 Aralık 2006 Emlak Geliştirme 1.741 1.443 c) 31 Aralık 2007 ve 2006 tarihlerinde sona eren dönemlere ait maddi ve maddi olmayan varlıklarla ilgili bölümler bazında bilgi: 33. BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA (devamı) TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) Toplam 126.617 553.488 Toplam 150.687 567.132 168 461.008 3.144.404 448.378 106.196 132.723 Türkiye 409.113 471.923 Kuzey Afrika Bağımsız Devletler Topluluğu 2.582.841 1.067.595 3.147.820 813.120 464.752 Türkiye 1.066.573 2.457.688 Kuzey Afrika 225.303 181.651 Bağımsız Devletler Topluluğu 300.387 464.620 (*) Finansal kiralama yolu ile alınan sabit kıymetler de dahil edilmiştir. Satış Gelirleri (1 Ocak - 31 Aralık 2006) Toplam Varlıklar (31 Aralık 2006) Maddi ve maddi olmayan varlık satın alımları (1 Ocak - 31 Aralık 2006) (*) Satış Gelirleri (1 Ocak - 31 Aralık 2007) Toplam Varlıklar (31 Aralık 2007) Maddi ve maddi olmayan varlık satın alımları (1 Ocak - 31 Aralık 2007) (*) d) Coğrafi bölgeler bazında bilgi: 33. BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA (devamı) TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 911.805 418.310 195.220 Orta Doğu Ülkeleri 949.027 Orta Doğu Ülkeleri 404.038 297.789 671.022 362.468 647.453 Diğer 448.947 Diğer 199.981 448.698 (1.49.66)- 1.(637.903) (1.542.910) Eliminasyonlar (1.49.66)- Eliminasyonlar 1.(300.950) (1.429.661) 3.126.617 1.725.779 3.052.229 Toplam 2.150.687 Toplam 1.895.332 2.420.785 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 34. BİLANÇO TARİHİNDEN SONRAKİ OLAYLAR a) Karaca Giyim’in 20 Şubat 2008 tarihli ve 171 no’lu Yönetim Kurulu Kararı’na göre Karaca Giyim’in tasfiyesi için Genel Kurul’un 27 Mart 2008 tarihinde toplantıya çağrılmasına karar verilmiştir. b) Antalya Stüdyoları’nın 4 Şubat 2008 tarihli ve 36/a no’lu Yönetim Kurulu Kararı’na göre Antalya Stüdyoları’nın sermayesinin 610 tutarında arttırılarak 5.250’ye çıkarılmasına karar verilmiştir. 35. SATILMAYA HAZIR ELDE TUTULAN VARLIKLAR VE YÜKÜMLÜLÜKLER Satılmaya hazır elde tutulan duran varlıklar, Grup’un satmak amacıyla elinde tuttuğu bina ve arsa ile Tekfenbank’ın varlıklarından oluşmaktadır. Satılmaya hazır elde tutulan varlıkların ve yükümlülüklerin detayı aşağıdaki gibidir: Satılmaya hazır duran varlıklar Durdurulan faaliyetler ile ilgili varlıklar Satılmaya hazır elde tutulan varlıklar ile ilgili yükümlülükler 31 Aralık 2007 31 Aralık 2006 9.768 9.769.768 1.888.902 1.118.942 1.127.844 9.76- 1.003.330 Satılmaya hazır elde tutulan yükümlülükler de durdurulan faaliyet olarak sınıflanan Tekfenbank’ın yükümlülüklerinden oluşmaktadır. Grup, bankacılık sektöründeki şirketi Tekfenbank’ın %70’ini 8 Mayıs 2006’da alınan bir kararla, 16 Mart 2007 tarihinde satmış ve bu sektör ile ilgili faaliyetlerini “Durdurulan Faaliyetler” olarak sınıflandırmıştır. Durdurulan faaliyetler ile ilgili tüm varlıklar ve yükümlülükler 31 Aralık 2006 tarihli konsolide bilançoda “Durdurulan Faaliyetler ile İlgili Dönen Varlıklar” ve “Durdurulan Faaliyetler ile İlgili Kısa Vadeli Yükümlülükler” olmak üzere ayrı kalemlerde gösterilmişlerdir. 31 Aralık 2006 Hazır Değerler Menkul Kıymetler (net) Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Hesabı Krediler ve Repoya Konu Menkul Kıymetler Finansal Kiralama Alacakları (net) Diğer Varlıklar Finansal Varlıklar (net) Maddi Varlıklar (net) Maddi Olmayan Varlıklar (net) Ertelenen Vergi Varlıkları Durdurulan Faaliyetler ile İlgili Varlıklar 1.261.325 1.245.935 1.248.035 1.640.696 1.212.332 1.255.500 1.278.388 1.223.896 1.251.490 1.251.345 1.118.942 Finansal Borçlar (net) Mevduat Diğer Yükümlülükler ve Borçlar Durdurulan Faaliyetler ile İlgili Yükümlülükler 1.152.422 1.823.456 1.227.452 1.003.330 169 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 35. SATILMAYA HAZIR ELDE TUTULAN VARLIKLAR VE YÜKÜMLÜLÜKLER (devamı) Grup satış kârından elde ettiği kâr ve Tekfenbank’ın 16 Mart 2007 tarihine kadar gerçekleşmiş olan net kârı gelir tablosunda “Durdurulan Faaliyetlere İlişkin Net Kâr” adı altında gösterilmiştir. Durdurulan faaliyetlere ilişkin dönem sonuçları aşağıda sunulmaktadır: 1 Ocak 16 Mart 2007 1 Ocak 31 Aralık 2006 ESAS FAALİYET GELİRLERİ - Satış Gelirleri (net) - Satışların Maliyeti (-) BRÜT ESAS FAALİYET KÂRI / ZARARI 37.610) (23.902) 13.708) 138.937) (75.890) 63.047) - Faaliyet Giderleri (-) NET ESAS FAALİYET KÂRI / ZARARI (12.919) 789) (42.332) 20.715) - Diğer Faaliyetlerden Gelir ve Kârlar - Diğer Faaliyetlerden Gider ve Zararlar (-) FAALİYET KÂRI / ZARARI (890) (6.499) (6.600) 2.921) (7.370) 16.266) - Vergiler NET KÂR/ZARAR 2.011) (4.589) (3.505) 12.761) -) (355) (4.589) 12.406) Bağlı ortaklık satış kârı 159.478) -) Durdurulan faaliyetler ile ilgili net kâr 154.889) 12.406) Konsolidasyon eliminasyonları: ELİMİNASYONLAR SONRASI NET KÂR/ZARAR 170 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 35. SATILMAYA HAZIR ELDE TUTULAN VARLIKLAR VE YÜKÜMLÜLÜKLER (devamı) Bağlı ortaklık satışı sonucunda ortaya çıkan satış kârı aşağıda detaylandırılmıştır. Bağlı Ortaklık İsmi: Tekfenbank A.Ş. / Tekfenbank Finansal Kiralama A.Ş. Satılan hisse oranı: %70 Tekfenbank A.Ş. bağlı ortaklığının satılan net aktifleri aşağıdaki gibidir: VARLIKLAR Hazır Değerler Menkul Kıymetler (net) Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Hesabı Krediler ve Repoya Konu Menkul Kıymetler Finansal Kiralama Alacakları (net) Diğer Varlıklar Finansal Varlıklar (net) Maddi Varlıklar (net) Maddi Olmayan Varlıklar (net) Ertelenen Vergi Varlıkları Toplam Varlıklar YÜKÜMLÜLÜKLER Finansal Borçlar (net) Mevduat Diğer Yükümlülükler ve Borçlar Toplam Yükümlülükler Satılan Net Aktif Satış sonucu üstlenilen vergi yükümlülüğü (Not: 41) 16 Mart 2007 Tekfenbank 393.404 4.081 44.000 426.781 9.435 3.466 57.082 17.592 630 2.315 958.786 106.163 755.166 19.648 880.977 77.809 14.217 Satış sonucu üstlenilen diğer yükümlülükler (Not: 10) 6.146 Satış sırasında Grup tarafından katlanılan masraflar 6.645 Kâr zararda realize olmuş yeniden değerleme fonu (2.458) Toplam maliyet 102.359 Grup’a ödenen satış bedeli 261.837 Satıştan elde edilen kâr (net) 159.478 Satıştan önceki ana ortaklık dışı pay %1,77 Bağlı ortaklık satışının ana ortaklık dışı paylara etkisi (Not: 24) 1.967 171 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 35. SATILMAYA HAZIR ELDE TUTULAN VARLIKLAR VE YÜKÜMLÜLÜKLER (devamı) Durdurulan faaliyetlerin, 31 Aralık 2007 tarihinde sona eren döneme ilişkin nakit akım tablosuna olan etkileri aşağıda özetlenmiştir: 16 Mart 31 Aralık 2007 Hazır değerlerdeki değişim Yatırım amaçlı menkul kıymetlerdeki değişimler Merkez Bankası zorunlu karşılıklarındaki değişimler Krediler ve repoya konu menkul kıymetlerdeki değişim Finansal kiralama alacaklarındaki değişim Diğer dönen varlıklardaki değişim Satılmaya hazır finansal varlıklardaki değişim Durdurulan faaliyetlerin maddi ve maddi olmayan varlıklar üzerindeki etkisi Parasal (kayıp) / kazanç ile netleştirilmiş vergi karşılığı Mali borçlardaki değişim Mevduatlardaki değişim Diğer kısa vadeli yükümlülüklerdeki değişim 300.682) (79.613) 14.823) (31.009) 1.147) 431) 42.666) (333) 1.963) 760) (255.352) (617) 36. ESAS FAALİYET GELİRLERİ Satış Gelirleri Yurtiçi mamul ve ticari mal satışları Yurtdışı mamul ve ticari mal satışları İnşaat gelirleri - yurtiçi İnşaat gelirleri - yurtdışı Müşterek yönetime tabi ortaklıklardan inşaat gelirleri - yurtiçi Müşterek yönetime tabi ortaklıklardan inşaat gelirleri - yurtdışı Tekstil ürünleri geliri Diğer Satıştan iadeler (-) Satış iskontoları (-) Satışlardan diğer indirimler (-) 172 1 Ocak 31 Aralık 2007 1 Ocak 31 Aralık 2006 853.517) 8.841) 69.187) 662.286) 32.976) 264.989) 11.315) 660) (2.532) (2.731) (3.176) 1.895.332) 616.831) 23.750) 93.563) 685.136) 87.048) 206.830) 16.892) 4.711) (3.512) (2.847) (2.623) 1.725.779) TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 36. ESAS FAALİYET GELİRLERİ (devamı) Satışların Maliyeti Satılan mamuller maliyeti Satılan ticari mallar maliyeti İnşaat maliyetleri - yurtiçi İnşaat maliyetleri - yurtdışı Müşterek yönetime tabi ortaklıklardan inşaat maliyetleri - yurtiçi Müşterek yönetime tabi ortaklıklardan inşaat maliyetleri - yurtdışı Satılan tekstil ürünleri maliyeti Diğer 1 Ocak 31 Aralık 2007 1 Ocak 31 Aralık 2006 (406.802) (249.551) (53.880) (636.572) (25.162) (239.405) (13.314) (1.252) (1.625.938) (316.934) (193.485) (78.778) (587.896) (73.623) (171.338) (16.365) (16.460) (1.454.879) 31 Aralık 2007 tarihinde sona eren dönem için satışların maliyeti içinde 60.404 tutarında amortisman gideri, 133.951 tutarında personel gideri vardır (2006: 44.991 amortisman gideri; 109.483 personel gideri). Esas Faaliyetlerden Diğer Gelirler Kira gelirleri Temettü geliri 1 Ocak 31 Aralık 2007 1 Ocak 31 Aralık 2006 55.324 57.326 12.650 57.445 59.270 16.715 1 Ocak 31 Aralık 2007 1 Ocak 31 Aralık 2006 (57.117) (45.386) (12.964) (9.302) (6.728) (5.410) (4.541) (3.055) (2.558) (2.058) (1.626) (1.571) (1.475) (768) 2.610) (151.949) (42.756) (45.660) (8.897) (12.278) (8.497) (1.831) (5.123) (1.692) (4.396) (2.232) (2.440) (3.903) (1.560) (1.473) 205) (142.533) 37. FAALİYET GİDERLERİ Taşıma ve nakliye giderleri Personel giderleri ve sosyal yardımlar Ofis ve genel yönetim giderleri Danışmanlık giderleri Amortisman giderleri Prim giderleri Diğer giderler Kira giderleri Alacakların giderleştirilmesi Seyahat giderleri Banka ve noter giderleri Şüpheli alacak karşılığı Personel izin giderleri İştirak değer düşüklüğü karşılığı Konusu kalmayan karşılık 173 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 38. DİĞER FAALİYETLERDEN GELİR/GİDER VE KÂR/ZARARLAR Diğer Faaliyetlerden Gelir ve Kârlar Özkaynaktan pay alma yöntemiyle muhasebeleştirilen iştirakin dönem kârından alınan pay (Not: 16) Kira gelirleri Hurda satış gelirleri Sabit kıymet satış kârı Konusu kalmayan diğer karşılıklar Önceki dönem gelir ve kârları Tasfiye etkisi Hasar ve tazminat gelirleri Diğer gelirler 1 Ocak 31 Aralık 2007 1 Ocak 31 Aralık 2006 28.463 26.258 21.778 22.321 21.079 42.555 42.492 42.420 24.991 26.357 21.4233.866 21.4237.188 31.137 21.975 33.283 31.157 33.818 21.424 Diğer Faaliyetlerden Gider ve Zararlar Diğer gider ve zararlar Dava karşılıkları Önceki dönem gider ve zararları Dava konusu tazminatlar Komisyon giderleri Ödenen ceza ve tazminatlar KDV alacağının giderleştirilmesi 1 Ocak 31 Aralık 2007 (6.868) (4.231) (1.632) (1.339) (601) (338) -) (15.009) 1 Ocak 31 Aralık 2006 (4.849) (3.056) (456) (2.095) (2.415) (460) (2.258) (15.589) 1 Ocak 31 Aralık 2007 1 Ocak 31 Aralık 2006 (48.625) 32.162) (109) 81) 25.942) 9.451) (59.928) (11.649) 700) 142) 10.047) (60.688) 39. FİNANSMAN GİDERLERİ (NET) Faiz giderleri Kur farkı gelirleri/(giderleri) (net) Reeskont (gideri)/gelirleri (net) Menkul kıymet satış kâr/zararı Faiz gelirleri 40. NET PARASAL POZİSYON KÂR/ZARARI 1 Ocak 2005 tarihinden geçerli olmak üzere enflasyon muhasebesi uygulamasına son verilmesi nedeniyle, net parasal pozisyon kâr/zararı hesaplanmamıştır. 174 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 41. VERGİLER Ödenecek Vergi: Cari vergi karşılığı Peşin ödenmiş vergi ve fonlar Vergi karşılığı: Cari vergi karşılığı Bağlı ortaklık satışının durdurulan faaliyetlere olan etkisi (Not: 35) Ertelenmiş vergi gideri (Not: 14) Önceki yıl cari vergisi ile ilgili cari dönemde muhasebeleştirilen düzeltmeler Konusu kalmayan vergi karşılıkları (*) Çevrim farkları 31 Aralık 2007 31 Aralık 2006 34.673) (11.891) 22.782) 3.563) (3.273) 290) 1 Ocak 31 Aralık 2007 1 Ocak 31 Aralık 2006 34.673) 3.563) (14.217) 2.598) -) 25.195) 1.380) -) 1.459) 25.893) (476) (6.131) 22) 22.173) (*) Grup’un bazı yurtdışı şubeleri inşaat projelerine ilişkin hasılatlarını tamamlanma yüzdesi metoduna göre hesaplamakta ve bu hesaplama sonucunda oluşan vergi matrahı üzerinden vergi karşılığı ayırmaktadır. Bu şubelerin bazılarında proje sonu tahminlerindeki değişiklikler nedeniyle geçtiğimiz yıl ayrılan vergi karşılığının bir kısmının konusu kalmamış ve dolayısıyla gelir tablosunda vergi geliri olarak kaydedilmiştir. 175 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 41. VERGİLER (devamı) Vergi karşılığının mutabakatı: Vergi öncesi kâr/(zarar) Durdurulan faaliyetlere ilişkin kâr Parasal kazanç sonrası ve vergi öncesi kâr Hesaplanan vergi (*) Ayrılan ile hesaplanan vergi karşılığının mutabakatı: - Kanunen kabul edilmeyen giderler - Temettü ve diğer vergiden muaf gelirler - Cari yılda mahsup edilen geçmiş yıl zararları - İndirilemeyen zararların/kârların etkisi (**) - Yararlanılacak yatırım indirimi - Durdurulan faaliyetlerin etkisi - Bağlı ortaklık satışının vergi etkisi - Bağlı ortaklık satışı sonucu yüklenilen vergi yükümlülüğü - Vergi oranındaki değişimin ve konsolidasyon düzeltmelerinin vergi etkisi - Diğer Gelir tablosundaki vergi karşılığı 1 Ocak 31 Aralık 2007 1 Ocak 31 Aralık 2006 150.261) 154.889) 305.150) 50.012) 90.742) 12.406) 103.148) 13.916) 11.694) (760) (3.804) 3.045 (75) (14.217) (22.569) 1.229) 7.948) (760) (8.286) 4.705) 2.022) (2.552) -) -) 1.819) (481) 25.893) 5.180) -) 22.173) (*) Yabancı şirketlerin ve müşterek yönetime tabi ortaklıkların bulundukları farklı ülkelerde ilgili ülkenin vergi oranı geçerlidir. (**) 31 Aralık 2007 ve 31 Aralık 2006 itibariyle Grup’un müşterek yönetime tabi ortaklıklarından birinin cari yıl zararı/kârı üzerinden Grup’un payı düşünülerek hesaplanan vergi etkisi toplam 3.045’dir (31 Aralık 2006: 4.705). Türkiye’de Uygulanan Vergi Mevzuatı Kurumlar Vergisi Grup, Türkiye’de geçerli olan kurumlar vergisine tabidir. Grup’un cari dönem faaliyet sonuçlarına ilişkin tahmini vergi yükümlülükleri için ekli konsolide mali tablolarda gerekli karşılıklar ayrılmıştır. Vergiye tabi kurum kazancı üzerinden tahakkuk ettirilecek kurumlar vergisi oranı, ticari kazancın tespitinde gider yazılan vergi matrahından indirilemeyen giderlerin eklenmesi ve elde edilen tutarın yurt içinde yerleşik şirketlerden alınan temettüler, vergiye tabi olmayan gelirler ve kullanılan yatırım indirimleri düşüldükten sonra kalan matrah üzerinden hesaplanmaktadır. 2007 yılında uygulanan efektif vergi oranı %20’dir (2006: %20). Türkiye’de geçici vergi üçer aylık dönemler itibariyle hesaplanmakta ve tahakkuk ettirilmektedir. 2007 yılı kurum kazançlarının geçici vergi dönemleri itibariyle vergilendirilmesi aşamasında kurum kazançları üzerinden hesaplanması gereken geçici vergi oranı %20’dir. (2006: %20). 1 Ocak 2006 tarihinden sonraki geçici vergi dönemlerinde %30 oranına göre hesaplanan ve tahsil edilen geçici verginin anılan dönemler için %20 oranına göre hesaplanan tutarı aşan kısmı, izleyen dönemler için hesaplanan geçici vergiden mahsup edilir. Zararlar, gelecek yıllarda oluşacak vergilendirilebilir kârdan düşülmek üzere, maksimum 5 yıl taşınabilir. Ancak oluşan zararlar geriye dönük olarak, önceki yıllarda oluşan kârlardan düşülemez. 176 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 41. VERGİLER (devamı) Türkiye’de Uygulanan Vergi Mevzuatı (devamı) Kurumlar Vergisi (devamı) Türkiye’de vergi değerlendirmesiyle ilgili kesin ve kati bir mutabakatlaşma prosedürü bulunmamaktadır. Şirketler ilgili yılın hesap kapama dönemini takip eden yılın 1-25 Nisan tarihleri arasında (özel hesap dönemine sahip olanlarda dönem kapanışını izleyen dördüncü ayın 1-25 tarihleri arasında) vergi beyannamelerini hazırlamaktadır. Vergi dairesi tarafından bu beyannameler ve buna baz olan muhasebe kayıtları 5 yıl içerisinde incelenerek değiştirilebilir. Gelir Vergisi Stopajı İştirak ve sabit kıymet satışından elde edilen kârlar iki yıldan daha fazla elde tutulmuş olmak ve satış kazancının %75’i beş yıl süre ile özkaynakların içerisinde bir fon hesabında tutulmak şartı ile kurumlar vergisinden istisna edilmiştir. Kurumlar vergisine ek olarak, dağıtılması durumunda kâr payı elde eden ve bu kâr paylarını kurum kazancına dahil ederek beyan eden tam mükellef kurumlara ve yabancı şirketlerin Türkiye’deki şubelerine dağıtılanlar hariç olmak üzere kâr payları üzerinden ayrıca gelir vergisi stopajı hesaplanması gerekmektedir. Dağıtılmayıp sermayeye ilave edilen kâr payları gelir vergisi stopajına tabi değildir. 2002 ve öncesinde kurumlar vergisinden istisna edilen bazı kazançlar üzerinden dağıtıma bağlı olmaksızın yapılan istisna kazanç stopajı genel olarak kaldırılmıştır. Ancak, 24 Nisan 2003 tarihinden önce alınmış yatırım teşvik belgelerine istinaden yararlanılan yatırım indirimi tutarı üzerinden halen %19,8 vergi tevkifatı yapılması gerekmektedir. Grup şirketlerinin kârları indirim istisnasına konu olabilecek tutara ulaşıncaya dek, bu indirimden yararlanılabilir. Şirketlerin kâr etmemesi ya da zararda olması durumunda bu indirim hakkı sonraki yıllarda elde edilecek kârlar üzerinden hesaplanacak vergiden düşülmek üzere 2008 yılının sonuna taşınabilir. Yabancı İştiraklerin ve Faaliyetlerin Vergilendirilmesi Ekteki konsolide mali tablolarda konsolide olan iştirakler ve faaliyetler bulundukları ülkedeki kurumlar vergisine ve gelir vergisi stopajına tabi tutulmaktadır. Grup’un faaliyette bulunduğu ülkelerdeki (resmi) vergi oranları aşağıda özetlendiği gibidir: Ülkeler Azerbaycan Bulgaristan Kazakistan Özbekistan Almanya Suudi Arabistan Lüksemburg İrlanda İngiltere Fas Kuveyt Libya Umman Birleşik Arap Emirlikleri Katar Kurumlar Vergisi Oranı %22 %10 %30 %18 %38-%40 %20 %29,63 %12,5 %30 %35 %55 %0 %0-%30 %0 0%-%35 Gelir Vergisi Stopaj Oranı %10 %0-%10 %15-%20 %10-%20 %0-%20 %5-%20 %0-%15 %20 %30 %10 %0 %5-%10 %10 %0 %0 Kazakistan, Almanya ve Suudi Arabistan’daki gelir vergisi stopaj oranları işin niteliğine göre değişiklik göstermektedir. Grup’un Lüksemburg’daki faaliyetleri sadece iştiraklere yapılan yatırımlar ve bu yatırımlara kredi sağlamaktan oluştuğu için kurumlar vergisine tabi değildir. Grup’un Libya’daki inşaat projesi vergiye tabi değildir. 177 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 42. HİSSE BAŞINA KAZANÇ Cari döneme ait hisse başına kâr hesaplaması, çıkarılan bedelli ve bedelsiz hisselerin etkisi göz önüne alınarak, UMS 33’e uygun olarak yapılmıştır. 31 Aralık 2007 ve 2006 tarihlerinde sona eren yıla ait Grup hisselerinin ağırlıklı ortalaması ve hisse başına kâr hesaplaması (1 YTL değerli hisseye isabet eden) aşağıdaki gibidir: 178 Dönem başı itibariyle tedavüldeki hisse senedi adedi 1 Ocak 31 Aralık 2007 104.000 1 Ocak 31 Aralık 2006 40.500 Yeni tedavüle sokulan hisse senedi adedi: - Özsermaye enflasyon düzeltme farklarından yapılan artış - Diğer fonlardan - Bağlı ortaklık ve gayrimenkul satış kârından yapılan artış - Nakdi artış Dönem sonu itibariyle tedavüldeki hisse senedi adedi 31.413 2.576 92.011 66.775 296.775 63.500 104.000 Tedavüldeki hisse senedinin ağırlıklı ortalama adedi (*) 241.129 230.000 İmtiyazlı hisse adedi Adi hisse adedi 241.129 116.961 113.039 İmtiyazlı hisse sahiplerine düşen kâr/zarar Adi hisse sahiplerine düşen kâr/zarar Devam eden faaliyetlerden elde edilen kâr/zarar 124.368 124.368 34.653 33.916 68.569 Durdurulan faaliyetlerden elde edilen kâr/zarar Net dönem kârı 154.889 279.257 12.406 80.975 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 42. HİSSE BAŞINA KAZANÇ (devamı) Devam eden ve durdurulan faaliyetlerden elde edilen kârdan: - imtiyazlı hisse sahiplerine düşen kâr/zarar - adi hisse sahiplerine düşen kâr/zarar 1 Ocak 31 Aralık 2007 1 Ocak 31 Aralık 2006 279.257 279.257 40.922 40.053 80.975 0,516 0,642 1,158 0,297 0,053 0,350 0,301 0,054 0,355 İmtiyazlı hisse başına düşen net kâr/zarar (**): Devam eden faaliyetlerden hesaplanan: Durdurulan faaliyetlerden hesaplanan: Adi hisse başına düşen net kâr/zarar: Devam eden faaliyetlerden hesaplanan: Durdurulan faaliyetlerden hesaplanan: (*) Şirket 2007 yılı içerisinde 31.413 tutarında Özsermaye Enflasyon Düzeltmesi Farklarından, 94.587 tutarında da birikmiş kâr zarardan sermayeye transfer yapmıştır. UMS 33 “Hisse Başına Kazanç” 21. ve 22. paragraflar uyarınca Şirket artırılan bedelsiz hisse senetlerinin hisse başına kazanç üzerine etkisini geriye dönük olarak, sanki söz konusu bedelsiz artırım dipnotlarda belirtilen en erken dönemde yapılmış gibi hesaplamıştır. (**) 2006 yılı için geçerli olan imtiyazlı hisse sahipleri, adi hisse sahiplerine göre ödenmiş sermayelerinin %5'i kadar kârdan fazla temettü almaktadırlar. Şirket 8 Kasım 2007 tarihinde esas mukavele değişikliğine giderek, A Serisi imtiyazlı hisse senedi sahiplerine ödenmiş sermayelerinin %5’i oranında kâr payı dağıtılması ile ilgili hüküm esas mukaveleden kaldırılmıştır, dolayısıyla 31 Aralık 2007 tarihi itibariyle hisse başına kazanç hesaplamalarında imtiyazlı hisse senetlerine düşen hisse başına kazanç hesaplanmamıştır. 179 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 43. NAKİT AKIM TABLOSU İşletme sermayesinde gerçekleşen değişimler Krediler ve repoya konu menkul kıymetlerdeki değişimler Ticari alacaklardaki değişimler Stoklardaki değişimler Ticari borçlardaki değişimler Diğer borçlardaki değişimler Diğer alacaklardaki değişimler Devam eden inşaat sözleşmelerinden alacaklardaki değişimler Borç karşılıklarındaki değişimler İlişkili taraflara borçlardaki değişimler Diğer cari/dönen varlıklardaki değişimler İlişkili taraflardan alacaklardaki değişimler Finansal kiralama alacaklarındaki değişimler Diğer kısa vadeli yükümlülüklerdeki değişimler Alınan avanslardaki değişimler Devam eden inşaat sözleşmeleri hakediş bedellerindeki değişimler Mevduatlardaki değişimler Dipnot Referansları 1 Ocak 31 Aralık 2007 1 Ocak 31 Aralık 2006 35 7 12 7 10 10 13 23 9 15 9 8 15 21 -) (16.312) (13.299) (56.214) (1.756) 6.388) (48.921) (14.315) (9.938) 1.810) (1.057) (111) (8.229) 84.321) (328.329) (58.273) (37.417) 158.256 (4.787) (25.603) (142.645) (9.612) 9.348) (11.129) (10.230) (16.477) 42.540) 47.643) 13 35 (25.693) -) (103.326) 3.877) 311.707) (71.131) Dipnot Referansları 1 Ocak 31 Aralık 2007 1 Ocak 31 Aralık 2006 21 7 7 10 15 10 -) 16.720) (7.445) (15.663) (1.125) 568) (13.098) 3.498) 2.134) 325) 11.952) (7.388) 998) (10.512) -) (20.043) 9.648) 10.655) Diğer yatırım faaliyetlerinde gerçekleşen değişimler Vadeye kadar elde tutulan finansal varlıklardaki değişimler Uzun vadeli alınan avanslardaki değişimler Uzun vadeli alacaklardaki değişimler Uzun vadeli ticari borçlardaki değişimler Diğer uzun vadeli alacaklardaki değişimler Diğer uzun vadeli varlıklardaki değişimler Diğer uzun vadeli yükümlülüklerdeki değişimler Uzun vadeli krediler ve repoya konu menkul kıymetlerdeki değişimler 180 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 44. MALİ TABLOLARI ÖNEMLİ ÖLÇÜDE ETKİLEYEN YA DA MALİ TABLOLARIN AÇIK, YORUMLANABİLİR VE ANLAŞILABİLİR OLMASI AÇISINDAN AÇIKLANMASI GEREKLİ OLAN DİĞER HUSUSLAR Yoktur. 45. FİNANSAL ARAÇLARLA İLGİLİ EK BİLGİLER (a) Sermaye risk yönetimi Grup, sermaye yönetiminde, bir yandan faaliyetlerinin sürekliliğini sağlamaya çalışırken, diğer yandan da borç ve özkaynak dengesini en verimli şekilde kullanarak kârını artırmayı hedeflemektedir. Grup’un sermaye yapısı Not: 6’da açıklanan kredileri içeren borçlar, nakit ve nakit benzerleri ve sırasıyla 25, 26, 27 ve 28. notlarda açıklanan çıkarılmış sermaye, sermaye yedekleri, kâr yedekleri ve geçmiş yıl kârlarını içeren özkaynak kalemlerinden oluşmaktadır. Grup’un genel stratejisi 2006 yılından beri aynı şekilde devam etmektedir. (b) Önemli muhasebe politikaları Grup’un finansal araçlarla ilgili önemli muhasebe politikaları 3 numaralı “Uygulanan Değerleme İlkeleri / Muhasebe Politikaları” notunda açıklanmaktadır. 181 182 31 Aralık 2007 Finansal varlıklar Nakit ve nakit benzerleri Ticari alacaklar (ilişkili taraflardan alacaklar dahil) Uzun vadeli ticari alacaklar Devam eden inşaat sözleşmelerinden alacaklar Satılmaya hazır finansal duran varlıklar Finansal yükümlülükler Finansal borçlar Ticari borçlar (ilişkili taraflara borçlar dahil) Uzun vadeli ticari borçlar 45. FİNANSAL ARAÇLARLA İLGİLİ EK BİLGİLER (devamı) TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) İtfa edilmiş değerinden gösterilen finansal varlıklar 521.653 521.65521.65521.65521.65 521.65521.65521.65Krediler ve alacaklar 521.65342.283 312.789 254.824 521.65 521.65521.65521.65- Satılmaya hazır finansal varlıklar 59.4359.4359.4359.4359.438 59.4359.4359.43- İtfa edilmiş değerinden gösterilen finansal yükümlülükler 324.70324.70324.70324.70324.70 324.702 340.832 341.805 Defter değeri 521.653 342.283 312.789 254.824 359.438 324.702 340.832 341.805 Makul değeri 521.653 342.283 312.789 254.824 359.438 324.702 340.832 341.805 3,6 7, 9 3,7 Not 3,4 37, 9 3,7 ,13 ,16 183 31 Aralık 2006 Finansal varlıklar Nakit ve nakit benzerleri Ticari alacaklar (ilişkili taraflardan alacaklar dahil) Uzun vadeli ticari alacaklar Devam eden inşaat sözleşmelerinden alacaklar Satılmaya hazır finansal duran varlıklar Finansal yükümlülükler Finansal borçlar Ticari borçlar (ilişkili taraflara borçlar dahil) Uzun vadeli ticari borçlar 45. FİNANSAL ARAÇLARLA İLGİLİ EK BİLGİLER (devamı) TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) İtfa edilmiş değerinden gösterilen finansal varlıklar 209.484 209.48209.48209.48209.48 209.48209.48209.48Krediler ve alacaklar 322.51322.518 225.344 205.903 322.51 322.51322.51322.51- Satılmaya hazır finansal varlıklar 60.6060.6060.6060.6060.607 60.6060.6060.60- İtfa edilmiş değerinden gösterilen finansal yükümlülükler 591.73591.73591.73591.73591.73 591.736 406.885 318.824 Defter değeri 209.484 322.518 225.344 205.903 260.607 591.736 406.885 618.824 Makul değeri 209.484 322.518 665.344 205.903 660.607 591.736 406.885 618.824 6,6 67, 9 6,7 6,4 67, 9 6,7 ,13 ,16 Not TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 45. FİNANSAL ARAÇLARLA İLGİLİ EK BİLGİLER (devamı) (d) Finansal risk yönetimindeki hedefler Grup’un finansman bölümü; ticari faaliyetler ile ilgili hizmet verirken, aynı zamanda yerli ve yabancı finansal piyasalara erişimin düzenli bir şekilde sağlanmasından ve Grup’un faaliyetleri ile ilgili maruz kalınan finansal risklerin seviyesini ve büyüklüğünü takip etmekten sorumludur. Söz konusu bu riskler; piyasa riski (döviz kuru riski, gerçeğe uygun faiz oranı riski ve fiyat riskini de içerir), kredi riski, likidite riski ile nakit akım faiz oranı riskini kapsar. Grup’un spekülatif amaçlı finansal aracı (türev ürün niteliğindeki finansal araçların da dahil olduğu) yoktur ve bu tür araçların alım-satımı ile ilgili bir faaliyeti bulunmamaktadır. (e) Piyasa riski Faaliyetleri nedeniyle Grup, döviz kurundaki (f maddesine bakınız) ve faiz oranındaki (g maddesine bakınız) değişiklikler ile ilgili finansal risklere maruz kalmaktadır. Grup düzeyinde karşılaşılan piyasa riskleri, duyarlılık analizleri esasına göre ölçülmektedir. Cari yılda Grup’un maruz kaldığı piyasa riskinde ya da karşılaşılan riskleri ele alış yönteminde veya bu riskleri nasıl ölçtüğüne dair kullandığı yöntemde, önceki seneye göre bir değişiklik olmamıştır. (f) Kur riski yönetimi Grup yabancı para cinsinden parasal varlıklarının ve parasal yükümlülüklerin yabancı para dağılımı not 29’da verilmiştir. Kur riskine duyarlılık Grup, başlıca ABD Doları ve Avro cinsinden kur riskine maruz kalmaktadır. Aşağıdaki tablo Grup’un ABD Doları ve Avro kurlarındaki %10’luk artışa olan duyarlılığını göstermektedir. Negatif tutar net kârdaki azalışı, pozitif tutar net kârdaki artışı ifade eder. Kâr/Zarar ABD Doları etkisi (i) 1 Ocak 1 Ocak 31 Aralık 2007 31 Aralık 2006 (14.839) (33.582) AVRO etkisi (ii) 1 Ocak 1 Ocak – 31 Aralık 2007 31 Aralık 2006 1.070 45 (i) iDönem sonu itibariyle açık olan ABD doları cinsinden alacak ve borçlara ilişkindir. (ii) Dönem sonu itibariyle açık olan Avro cinsinden alacak ve borçlara ilişkindir. Eğer YTL, ABD Doları ve Avro %10 değer kazanırsa tutarlar yukarıdaki tablo ile aynı olmakla beraber, net kâra olan etkisi ters yönde olacaktır. (g) Faiz oranı riski yönetimi Grup’un sabit ve değişken faiz oranları üzerinden borçlanması, Grup’u faiz oranı riskine maruz bırakmaktadır. Grup’un maruz kaldığı, finansal yükümlülükleriyle ilgili faiz oranları, 6 no.lu dipnotta finansal borçlar bölümünde ayrıntılı olarak açıklanmıştır. Faiz oranı duyarlılığı Grup’un kullandığı ABD Doları cinsinden kredileri Libor’a endekslidir ve Libor oranındaki değişim kadar kredilerin faiz oranlarında düşüş/yükseliş olabilir. Raporlama tarihinde Libor faiz oranlarında %0,5’lik bir düşüş/yükseliş olması ve diğer tüm değişkenlerin sabit tutulması durumunda Grup’un net kârı 23 tutarında artacak/azalacaktır (1 Ocak - 31 Aralık 2006: 89). 184 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 45. FİNANSAL ARAÇLARLA İLGİLİ EK BİLGİLER (devamı) (h) Diğer fiyat riskleri Grup’un raporlama tarihi itibariyle hisse senedi yatırımı yoktur. Bu nedenle hisse senedi fiyat riskine maruz değildir. (i) Kredi riski yönetimi Finansal aracın taraflarından birinin sözleşmeye bağlı yükümlülüğünü yerine getirememesi nedeniyle Grup’a finansal bir kayıp oluşturması riski, kredi riski olarak tanımlanır. Grup, yalnızca kredi güvenirliliği olan taraflarla işlemlerini gerçekleştirme ve mümkün olduğu durumlarda, yeterli teminat elde etme yoluyla kredi riskini azaltmaya çalışmaktadır. Grup’un maruz kaldığı kredi riskleri ve müşterilerin kredi dereceleri devamlı olarak izlenmektedir. Kredi riski, müşteriler için belirlenen ve Grup yönetimi tarafından incelenen ve onaylanan sınırlar aracılığıyla kontrol edilmektedir. Ticari alacaklar, çeşitli sektörler ve coğrafi alanlara dağılmış, çok büyük sayıda müşterileri kapsamaktadır. Müşterilerin ticari alacak bakiyeleri üzerinden devamlı kredi değerlendirmeleri yapılmaktadır. Grup’un herhangi bir müşteriden kaynaklanan önemli bir kredi riski bulunmamaktadır. Ekli mali tablolarda sunulan finansal varlıkların değer düşüş karşılıkları düşüldükten sonraki bilançoda gösterilen değerleri, Grup’un maksimum kredi riskini göstermektedir. (j) Likidite risk yönetimi Grup Yönetimi kısa, orta, uzun vadeli fonlama ve likidite gereklilikleri için uygun bir likidite riski yönetimi oluşturmuştur. Grup, tahmini ve fiili nakit akımlarını düzenli olarak takip ederek ve finansal varlıkların ve yükümlülüklerin vadelerinin eşleştirilmesi yoluyla yeterli fonların ve borçlanma rezervinin devamını sağlayarak, likidite riskini yönetmektedir. Likidite ve faiz riski tabloları Aşağıdaki tablo Grup’un türev niteliğinde olmayan finansal yükümlülüklerinin vade dağılımını göstermekte olup, Grup’un yükümlülükleri ile ilgili ödemeleri gereken en erken tarihlere göre hazırlanmıştır. Yükümlülükler üzerinden ödenecek faizler de tabloya dahil edilmiştir. 1 aydan az 1-3 ay 3 ay - 1 yıl 1-5 yıl 5 yıl sonrası Düzeltmeler Bilanço değeri 31 Aralık 2007 Krediler Finansal kiralama borçları Ticari borçlar İlişkili taraflara borçlar 62.345 2.648 36.150 5 63.532 2.277 231.860 187 200.068 25.307 72.287 1.515 7.692 68.090 1.911 - 31 333- (8.966) (35) (1.278) -) 324.702 98.287 340.930 1.707 31 Aralık 2006 Krediler Finansal kiralama borçları Ticari borçlar İlişkili taraflara borçlar 48.596 3.068 117.817 692 105.363 1.316 224.569 702 401.321 9.677 53.068 10.251 52.289 16.818 18.787 - 3333- (15.833) (16) (177) -) 591.736 30.863 414.064 11.645 185 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 46. ALINAN KRİTİK MUHASEBE KARARLARI VE HESAPLAMA BELİRSİZLİĞİNİN ANA KAYNAKLARI Yönetim muhasebe politikalarını uygularken, mali tablolarda muhasebeleştirilen tutarlar üzerinde önemli etkisi olan, aşağıdaki kabullenmeleri ve varsayımları dikkate almıştır: İleriye dönük mali tablolar İnşaat faaliyetlerinin doğası, inşaat muhasebesi metodu (tamamlanma oranı metodu) ve yönetim tahminlerinin yoğun kullanımından ötürü, mali tablolar çeşitli risk ve belirsizliklere maruz kalıp, bu mali tabloların gerçek sonuçları ve olayları, halihazırda beklenen ileriye dönük tablolara göre değişiklikler içerebilir. Geleceğe ait sonuçlarla, ileriye dönük mali tablolarda öngörülen veriler arasında farklılıklara neden olabilen faktörler, döviz kurlarındaki dalgalanmalar ve inşaat segmenti müşterilerinin proje kesin kabullerine etki eden unsurları içerir fakat sadece bunlar ile sınırlı değildir. Sözleşme bedeli değişikliği Sözleşme bedeli değişikliklerinin işveren tarafından onaylanmasının muhtemel hale geldiği durumlarda Grup söz konusu sözleşme bedeli değişikliklerini inşaat projelerinin tamamlanma oranına göre mali tablolara yansıtır. Sözleşme bedeli değişikliklerinin tahsil edilebilirliğine ilişkin tahminler Grup yönetiminin geçmiş tecrübeleri, ilgili sözleşme hükümleri ve ilgili yasal düzenlemeler göz önüne alınarak yapılır. Tamamlanma oranı Grup, inşaat sözleşmelerinin muhasebeleştirilmesinde yüzdesel tamamlanma oranı metodunu kullanmaktadır. Bu metoda göre, belirli bir tarihe kadar gerçekleşen sözleşme giderinin sözleşmenin tahmini toplam maliyetine oranı hesaplanmaktadır. Garanti yükümlülükleri karşılığı Grup’un inşaat segmenti taahhüt işleri ile ilgili olarak 2 yıla kadar garanti süresi vermektedir. Yönetim, geçmiş yıllarda edindiği tecrübeler doğrultusunda gelecekte olması muhtemel hasarlara istinaden, garanti karşılığı tahminlerinde bulunmaktadır. Geleceğe yönelik tahminler belirlenirken yakın dönemdeki gelişmeler dikkate alınmaktadır. Hesaplama belirsizliğinin ana kaynakları İnşaat projelerinin tamamlanma maliyetleri ya da tahmini proje bitiş kârlılıkları gibi tahminlerdeki sapmalar, varlık ve yükümlülüklerin defter değerlerinde değişikliklere yol açabilir. Grup, inşaat sözleşmelerine ilişkin gelecekte oluşacak proje maliyetlerinin tahminlerinde proje yöneticileri ile inşaat eksperlerini kullanmaktadır. Grup, hammadde, işçilik ve diğer inşaat maliyetlerinin tahmininde olası birim fiyat ve miktar artışlarını göz önünde bulundurmaktadır. İnşaat sözleşmelerinde kesinti olarak tutulan teminatlar İnşaat sözleşmelerine ilişkin, işverenler tarafından hakedişlerden kesinti yapılarak tutulan mali teminatlar ile Grup tarafından taşeronlardan yapılan bu tip kesintiler, her dönem sonunda, yönetime göre varlık ve yükümlülükler için en uygun reeskont oranı olduğu düşünülen geçerli mevduat ve borçlanma oranı ile reeskonta tabi tutularak piyasa değerine indirgenir ve bu şekilde gösterilir. 186 TEKFEN HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin YTL olarak ifade edilmiştir.) 45. FİNANSAL ARAÇLARLA İLGİLİ EK BİLGİLER (devamı) (h) Diğer fiyat riskleri Grup’un raporlama tarihi itibariyle hisse senedi yatırımı yoktur. Bu nedenle hisse senedi fiyat riskine maruz değildir. (i) Kredi riski yönetimi Finansal aracın taraflarından birinin sözleşmeye bağlı yükümlülüğünü yerine getirememesi nedeniyle Grup’a finansal bir kayıp oluşturması riski, kredi riski olarak tanımlanır. Grup, yalnızca kredi güvenirliliği olan taraflarla işlemlerini gerçekleştirme ve mümkün olduğu durumlarda, yeterli teminat elde etme yoluyla kredi riskini azaltmaya çalışmaktadır. Grup’un maruz kaldığı kredi riskleri ve müşterilerin kredi dereceleri devamlı olarak izlenmektedir. Kredi riski, müşteriler için belirlenen ve Grup yönetimi tarafından incelenen ve onaylanan sınırlar aracılığıyla kontrol edilmektedir. Ticari alacaklar, çeşitli sektörler ve coğrafi alanlara dağılmış, çok büyük sayıda müşterileri kapsamaktadır. Müşterilerin ticari alacak bakiyeleri üzerinden devamlı kredi değerlendirmeleri yapılmaktadır. Grup’un herhangi bir müşteriden kaynaklanan önemli bir kredi riski bulunmamaktadır. Ekli mali tablolarda sunulan finansal varlıkların değer düşüş karşılıkları düşüldükten sonraki bilançoda gösterilen değerleri, Grup’un maksimum kredi riskini göstermektedir. (j) Likidite risk yönetimi Grup Yönetimi kısa, orta, uzun vadeli fonlama ve likidite gereklilikleri için uygun bir likidite riski yönetimi oluşturmuştur. Grup, tahmini ve fiili nakit akımlarını düzenli olarak takip ederek ve finansal varlıkların ve yükümlülüklerin vadelerinin eşleştirilmesi yoluyla yeterli fonların ve borçlanma rezervinin devamını sağlayarak, likidite riskini yönetmektedir. Likidite ve faiz riski tabloları Aşağıdaki tablo Grup’un türev niteliğinde olmayan finansal yükümlülüklerinin vade dağılımını göstermekte olup, Grup’un yükümlülükleri ile ilgili ödemeleri gereken en erken tarihlere göre hazırlanmıştır. Yükümlülükler üzerinden ödenecek faizler de tabloya dahil edilmiştir. 1 aydan az 1-3 ay 3 ay - 1 yıl 1-5 yıl 5 yıl sonrası Düzeltmeler Bilanço değeri 31 Aralık 2007 Krediler Finansal kiralama borçları Ticari borçlar İlişkili taraflara borçlar 62.345 2.648 36.150 5 63.532 2.277 231.860 187 200.068 25.307 72.287 1.515 7.692 68.090 1.911 - 31 333- (8.966) (35) (1.278) -) 324.702 98.287 340.930 1.707 31 Aralık 2006 Krediler Finansal kiralama borçları Ticari borçlar İlişkili taraflara borçlar 48.596 3.068 117.817 692 105.363 1.316 224.569 702 401.321 9.677 53.068 10.251 52.289 16.818 18.787 - 3333- (15.833) (16) (177) -) 591.736 30.863 414.064 11.645 187