Demans hastalıkları - Svenskt Demenscentrum

Demans hastalıkları - Svenskt Demenscentrum

Demans hastalıkları
İSVEÇ DEMENS MERKEZINDEN BİLGİ FOR MU
Demenssjukdomar • faktablad på turkiska
Demans hastalığı nedir?
Hafif demansdan ağır demansa
Demans, düşünmeyi, planlamayı ve iletişim kurmayı
güçleştiren bir dizi belirtilerin ortak adıdır. Demans
hastalıkları, düşünmeyi, planlamayı ve iletişim
kurmayı güçleştirmektedir. Hastalık belirtileri sinsice
ortaya çıkar ve teşhis konulabilmesi için en az altı ay
süreyle belirtilerin gözlemlenmesi gerekir.
Demans hastalıkları, genellikle uzun yıllar süren
bir seyir izler. Hastalık ağır ağır ilerler, yeni belirtiler o
­ rtaya çıkar ve kişi
yeteneklerini yitirmeye
başlar. Daha sonradan
hasta günlük yaşamını
sürdürebilmek için giderek daha fazla yardım ve
desteğe ihtiyaç duyar.
Hastalık seyri üç
aşamaya ayrılır: Hafif, orta
derece ve ağır demans.
Doğal yaŞlanma seyri yoktur
Demans hastalığı uzunca bir süre yaşlanmanın
kaçınılmaz bir sonucu olarak görüldü. Şimdilerde
biliyoruz ki neredeyse 100 farklı hastalık belirtisi
demansa yol açabilmektedir. Demans doğal bir
yaşlanma süreci değ ildir, öte yandan bu hastalık
ileri yaşlarda daha sık görülmektedir. İsveç’te demans hastası olan yaklaşık 160 000 kişinin ezici bir
çoğunluğu 75 yaşı üzerindedir.
Demans hastalıklarına örnek
Alzheimer hastalığı en sık görülen demans türüdür
ve tüm vakaların yüzde 60–70 oranındadır. Bunun
ardından damar demansı olarak da bilinen vasküler
demans gelir. Bu hastalık sıkça Alzheimer hastalığ ıyla
aynı anda ortaya çıkar, bu durumda karma
demansdır söz konusu olan.
Diğer demans hastalıkları, Lewy body demans
(Lewy cisimcikli demans), fronto-temporal demans
ve demans belirtili Parkinson hastalığ ıdır. Aşırı
alkol tüketimi, beyin tümörü ve HIV’de demansa yol
açabilir.
Sıkça unutkanlıkla baŞlar
Demansın erken belirtileri genellikle unutkanlık ve
yakın çevresi dışında yolunu bulamamadır. Kişinin
daha önceleri üstesinden geldi ğ i işleri planlayıp
uygulaması güçleşir. Giderek sık aralıklarla doğru
­kelimeyi hatırlayamama şeklinde konuşmada bozulma
olur. Öfke, moral bozukluğ u ve kişilik değ işimleri
de hastalık tablosunda yer alır. Hastalığ ın türü ve
hasara bağlı olarak belirtileri farklıluık gösterir.
Erken tanı önemli
Demans hastalığından şüphelendiğinde bir hekimle
irtibata geçmeyi ihmal etme. Zamanında doğru tanı
konulması, yardım ve tedavi görmek için tetkikin en
kısa zamanda başlatılması gerekir. Hastalığ ın tetkiki
genelde 4–6 hafta süre alır ve bir dizi değişik testler
ve muayeneler yapılır.
Demansa benzer belirtiler gösteren ve tedavisi
yapılabilen birçok hastalık vardır. Eğer demans
hastalığı tanısı konulursa, kimi durumlarda ilaç
sayesinde belirtiler hafifletilebilir. Yardımcı gereçler
ve bir dizi başka destekler yaşamı kolaylaştırabilir.
Geleceği planla
Hastalık belirtileri konusunda bilgilendirilmeleri
de hem hasta hem de hasta yakını için önemlidir.
Hastalıkla ilgili yeterli bilgi sahibi olmak hastanın
rahat ve anlamlı bir yaşam planlamasını kolaylaştırır.
Yaşanan deneyimleri aynı durumda olanlarla
paylaşmak genellikle değerli bulunmaktadır.
28 Nisan 2016
•
¡sveç Demans Merkezi©
Baska dillerde hazırlanmıs daha fazla bilgi formları sveç
Demans Merkezinin web sayfasından çıkartılabilir:
www.demenscentrum.se/Faktablad
Svenskt Demenscentrum, Gävlegatan 16, 113 30 Stockholm, 08 - 690 58 00, [email protected]
www.demenscentrum.se