El Dorado goldens

Transkript

El Dorado goldens

AKDEN‹Z ‹HRACATÇI B‹RL‹KLER‹
2008
YAŞ MEYVE - SEBZE
STANDARTLARI
Avrupa Birliği ve Birleşmiş Milletler
Yaş Meyve-Sebze Standartları
T.C.
BAŞBAKANLIK
DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI
AKDENİZ İHRACATÇI BİRLİKLERİ
Uray Cad. No: 33 Turan İşh. 33060 MERSİN
Tel: 90 324 237 68 00 • Faks: 90 324 237 71 17
www.akib.org.tr
[email protected]
Yayını hazırlayan AKİB çalışma grubu
:
Ümit SARI
Eğitim - Yayın - Organizasyon Şubesi / Raportör
Nurettin BARUTCU
Tarım Şubesi /Raportör Yrd.
Redaksiyon, basım ve dağıtım
:
Eğitim - Yayın - Organizasyon Şubesi
Baskı
:
Yorum Basın Yayın Sanayi Ltd. Şti.
İvedik Matbaacılar Sanayi Sitesi 35. Cad.
No: 36-38 Yenimahalle / ANKARA
Tel : 90 312 395 21 12 • Faks: 90312 394 11 09
www.yorummatbaa.com
ÖNSÖZ
aş meyve - sebze ürünlerimiz, tarımsal ürünler ihracatı içinde yer alan
önemli bir ihracat kalemimizdir. Ancak tarıma gereken önem verilmedikçe
ve yeni stratejiler geliştirilmedikçe hem üretim hem de ihracatımız gerilemeye mahkumdur. Son 5 yıla bakacak olursak; yaş meyve-sebze ihracatımızın 696 milyon dolar
seviyesinden, 1.479 milyar dolar seviyesine geldiğini görüyoruz. Bu bir başarı gibi
görünse de, son 5 yılda genel ihracatın % 120’den fazla artarak 100 milyar doları
aşması yanında, yaş meyve-sebze ihracatımızın genel ihracat içinde sadece % 2 paya
sahip olması düşündürücüdür.
Y
Bu gerçeklerden de anlaşılacağı üzere tarıma gerektiği kadar önem vermiyor ve
Türkiye’nin potansiyelini değerlendiremiyoruz. Bırakın potansiyeli kullanmayı mevcut pazarlarımızı korumakta bile oldukça zorlanıyoruz. AB müzakere görüşmeleriyle
başlayan süreçte, tarımsal politikaların ve standartların uyumlaştırılması süreci başlamıştır. Bu bakımdan hem üreticimizin hem de ihracatçımızın konuya vakıf olması
bilahare önemlidir. Özellikle birliğimizin iştigal konusu olan yaş meyve-sebze ihracatını ilgilendiren AB ve BM standartları konusunda, ihracatçımızın yazılı kurallara
uyması, hem dünya pazar payımızı artıracak, hem de markalaşma yolundaki “Türk
Malı” imajımızı güçlendirecektir.
Yukarıdaki açıklamalar ışığında Akdeniz Yaş Meyve - Sebze İhracatçıları Birliği
olarak, Avrupa Birliği ve Birleşmiş Milletler’in resmi olarak uyguladığı yaş meyvesebze konusunda; zorunlu koşullar, boylama, paketleme ve sunum gibi hususları içeren standartları, Türkçeye çevirerek bir kitap haline getirmiş bulunuyoruz. İlki 1995
yılında basılan “Yaş Meyve-Sebze Standartları” kitabımız, 13 yıl içinde değişen standartlar göz önünde bulundurularak revize edilmiştir. Söz konusu standartlarda AB
ve BM standartlarının aynı olması halinde AB Standardına yer verilmiş, AB’de bulunmayan standartların ise BM versiyonu bu çalışmaya dahil edilmiştir. Çalışmamızın yaş meyve-sebze üretici ve ihracatçılarımıza faydalı olmasını dilerim.
Ali KAVAK
Akdeniz Yaş Meyve-Sebze İhracatçıları Birliği
Yönetim Kurulu Başkanı
I
SUNUŞ
ildiğiniz gibi 1980 yılında başlayan ihracat maceramız 2000 yılında ivme
kazanmış ve 2007 yılında toplam ihracatımız 100 milyar dolar psikolojik sınırını aşmıştır. Bu göstermektedir ki; Türkiye özellikle 2000 yılından sonra ihracat
konusunda her türlü çabayı göstermekte ve meyvelerini toplamaktadır. Ancak aynı
getiriyi, Türkiye olarak tarımsal ihracat konusunda görememekteyiz. Çünkü tarım
konusunda eksikliklerimiz mevcuttur. Tarımsal ürünlerdeki ihracat artışının az olması; dünyadaki tüketim ve üretim trendleri değiştikçe ülkemiz tarım tekniklerinin geleneksel şekilde yapılması ve bu hızlı değişikliğe uyum gösterilememesinden kaynaklanmaktadır.
B
Özellikle markalaşma, pazarlama ve lojistik gibi kavramların ihracatımızın artışında kilit rolü oynamaları dolayısıyla, söz konusu kavramları düzenleyen ve tüm
dünya ülkelerinde zorunlu tutulan gıda standartlarının kuşkuya yer bırakmayacak
şekilde anlaşılması gerekmektedir.
Mersin, Adana ve Hatay illerimizde yoğun olarak üretilen ve ihraç edilen yaş
meyve-sebze ürünlerimiz, özellikle sunum, boylama, ambalaj ve hijyen konusunda
çok hassas ürünlerdir. Dolayısıyla maksimum özen gösterilmesi gerekmektedir. Bu
süreçte ihracatçılarımıza ve üreticilerimize rehber olması açısından söz konusu standartlar Genel Sekreterliğimizce İngilizce’den Türkçe’ye çevrilmiş ve hizmetinize sunulmuş bulunmaktadır. Bu yayının çıkarılmasında yine desteğini bizden esirgemeyen
Sayın Metin Ökten’e de ayrıca teşekkürlerimi sunarım. Tüm üretici ve ihracatçılarımıza faydalı olması dileklerimle…
Selami GEDİK
Akdeniz İhracatçı Birlikleri
Genel Sekreteri
III
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ .........................................................................................................................................................................................................................I
SUNUŞ .....................................................................................................................................................................................................................III
İÇİNDEKİLER ....................................................................................................................................................................................................V
AÇIKLAMALAR ................................................................................................................................................................................................1
HACCP .........................................................................................................................................................................................................................5
EUREPGAP ............................................................................................................................................................................................................9
ORGANİK TARIM ......................................................................................................................................................................................13
YAŞ MEYVE–SEBZE PESTİSİT SEVİYELERİ ...............................................................................................................21
STANDARTLARIN OKUNMASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR...................................35
YAŞ MEYVE–SEBZE İÇİN HİJYENİK UYGULAMALAR ................................................................................41
TÜKETİME HAZIR HASAT ÖNCESİ TAZE MEYVE–SEBZE İÇİN EK ..........................................57
FİDAN ÜRETİMİ İÇİN EK ................................................................................................................................................................63
YAŞ MEYVE–SEBZE AB VE BM STANDARTLARI ...............................................................................................73
ARMUT ....................................................................................................................................................................................................................75
AVOKADO ...........................................................................................................................................................................................................82
BAŞLAHANA .....................................................................................................................................................................................................87
BEZELYE .................................................................................................................................................................................................................91
ÇİLEK .........................................................................................................................................................................................................................96
DOMATES..........................................................................................................................................................................................................100
ELMA .......................................................................................................................................................................................................................105
ENGİNAR ...........................................................................................................................................................................................................119
ERİK..........................................................................................................................................................................................................................123
FASULYE ..............................................................................................................................................................................................................133
HAVUÇ ...................................................................................................................................................................................................................138
HIYAR .....................................................................................................................................................................................................................143
ISPANAK .............................................................................................................................................................................................................147
KABAK ...................................................................................................................................................................................................................150
KARNABAHAR ...........................................................................................................................................................................................155
KARPUZ ..............................................................................................................................................................................................................160
KAVUN(AB)......................................................................................................................................................................................................164
V
KAVUN(BM) ....................................................................................................................................................................................................169
KAYISI ....................................................................................................................................................................................................................173
KİRAZ .....................................................................................................................................................................................................................177
KİVİ ...........................................................................................................................................................................................................................181
EKİLEN MANTARLAR .......................................................................................................................................................................185
YEMEKLİK MANTAR...........................................................................................................................................................................190
MARUL-HİNDİBA...................................................................................................................................................................................195
MUZ ..........................................................................................................................................................................................................................200
ŞEFTALİ VE NEKTARİN ...................................................................................................................................................................205
PATATES ..............................................................................................................................................................................................................210
PATLICAN .........................................................................................................................................................................................................213
PIRASA .................................................................................................................................................................................................................217
SAP KEREVİZ ................................................................................................................................................................................................221
SARIMSAK........................................................................................................................................................................................................225
SOFRALIK ÜZÜM ...................................................................................................................................................................................230
SOĞAN ..................................................................................................................................................................................................................236
TATLI BİBER ..................................................................................................................................................................................................241
TAZE İNCİR.....................................................................................................................................................................................................246
TURP........................................................................................................................................................................................................................250
TURUNÇGİL MEYVELERİ.............................................................................................................................................................253
YENİLEBİLİR TATLI KESTANE ...............................................................................................................................................260
KAYNAKÇA ......................................................................................................................................................................................................263
VI
Akdeniz İhracatcı Birlikleri
AÇIKLAMALAR
lki 1995 yılında basılan Yaş Meyve-Sebze Standartları kitabının ikincisi olan bu çalışmada,
AB ve dünya ülkelerine yönelik yaş meyve-sebze ihracatında uygulanan zorunlu standartlar, hijyenik uygulamalar, HACCP, EUREPGAP gibi konular hakkında ayrıntılı bilgi vermek, Türk
Standartları ile AB ve BM standartlarının karşılaştırılarak ihracatçı ve ilgililere kesin bilgi vermek
amaçlanmıştır.
İ
Söz konusu çalışmada yaş meyve-sebze standartları konusunda, Türkiye’nin yaş meyve-sebze
ihracatının yoğun olduğu pazarlar gözetilerek AB standartları baz alınmıştır. 3. ülkelerle yapılan ihracatta ise genel olarak BM standartları geçerli olmakla birlikte, AB dışı her ülke kendi standardını
kendi belirlemektedir. Standartların çoğu benzer olmakla beraber, ülkesel farklar olabilmektedir.
Gıdada standardizasyona gidilmesi konusu, Birleşmiş Milletler ve AB’nin kuruluşuyla ortaya
çıkmış, Dünya Ticaret Örgütü’nün dünya tarım ticaretine düzenleme getiren en önemli zirvelerinden Uruguay Zirvesi ile desteklenmiş ve son olarak, “Codex Alimentarius” adlı ve dünya devletlerinin çoğunun temsilci gönderdiği bir komisyonda birleştirilmek istenmiştir. “Codex Alimentarius” genel hatlarıyla ticarete konu her tür malda standartları belirlerken, ülkeler ve bölgesel oluşumlar söz konusu standartları kendilerine uyarlamaktadırlar.
Türkiye’de TSE’nin yayınlamış olduğu yaş meyve-sebze standartları, genel olarak AB’deki örnekleriyle benzerdir. Ancak ürünsel farklılıklar mevcuttur. Üyelik müzakerelerinin başlamasıyla
ivme kazanan uyumlaştırma çalışmaları çerçevesinde; tarımdan ticarete her konuda gerekli uyum
yasaları çıkartılmakta ve yaş meyve-sebze standartları da söz konusu uyuma uymaktadır.
Bu çalışmada yer alan standartlar belirli bir şablonda verilmiştir. Söz konusu şablonun nasıl
yorumlanması gerektiğini gösteren rehber şablon ise ilerleyen sayfalarımızda verilmiştir. Ayrıca
sayfa 37’de yaş meyve-sebze standartlarının AB, BM ve TSE karşılaştırmalarını gösteren bir tabloya yer verilmiştir.
AB’de gıda güvenliği ve kalitesi ile ilgili yasalar ve diğer düzenlemeler Beyaz Kitap ya da Beyaz Doküman adı altında birleştirilmiştir. Türk gıda kalite mevzuatının da uyumlaştırıldığı Beyaz
Kitap’ın ana hatları şu şekildedir:1
Hijyen
Gıdalarda hijyenle ilgili olarak AB, çok geniş gereklilikler geliştirmiştir. Beyaz Kitap’ta mevcut yasal zorunlulukların gıda üretim zinciri boyunca uyumluluk ve açıklık göz önünde bulundurularak yeniden düzenlenmesi teklif edilmektedir. Beyaz Kitap’ta üzerinde önemle durulan temel
bir prensip olarak gıda sağlık güvenliği açısından sorumluluk tamamen gıda imalatçısındadır. Tehlike analizleri ve kontrol prensiplerinin uygulanması ve hijyen kurallarına uyum gıda zincirinin
her halkasında gıda sağlık güvenliğini garanti altına alınması düşüncesi ön plandadır.
Bulaşanlar, Pestisit ve Veteriner İlaçları Kalıntıları
Bulaşanlar ve pestisit kalıntıları için limitler belirlenmeli ve kontrol edilmelidir. Üye ülkelerin
ayrı ayrı yasalarında bulunmasına rağmen, sadece az sayıda bulaşanla ilgili şartlar AB düzeyi için
belirlenmiştir. Bu durum tüketici sağlığının korunmasını engellemekle kalmaz, aynı zamanda
kontrol otoritesi ve endüstri açısından da pratikte güçlükler yaratır. Dolayısı ile Komisyon tarafından bulaşanlar listesinin AB düzeyinde yeniden gözden geçirilerek genişletilmesi teklif edilmiştir.
1
Yrd. Doç. Dr. Alpay, S., Yalçın İ., Dölekoğlu, T., Avrupa Birliği Kalite ve Sağlık Standartlarının Türk Gıda Sanayi Sektörü Rekabet
Gücü Üzerine Etkisi-Proje Raporu 2001-10, 2001, Ankara.
3
Bitkisel kaynaklı ürünlerde pestisit kalıntıları için AB yasalarında maksimum limitler belirlenmiştir. Ancak AB düzeyinde piyasada mevcut pestisitlerin çoğu, henüz bir değerlendirmeden geçirilmemiştir. Aynı zamanda pazara yeni giren pestisitler de mevcuttur. Beyaz Kitap’ta bu boşluğun doldurulması için yasaya ilaveler teklif edilmektedir.
Yemlere ve gıdalara radyoaktif bulaşanlarla ilgili yasada temel olarak Euratom anlaşmasının
31. fıkrası ile ithalatla ilgili 133. fıkrası alınacaktır. Post-Çernobil yasası aynen korunacaktır.
Yeni (Novel) Gıdalar
Yeni gıdalarda (özellikle insan tüketiminde daha önce kullanılmamış genetik olarak modifiye
edilmiş ürünlerden üretilen gıdalar ve gıda katkı maddeleri) onay prosedürü açıklanmalı ve daha
şeffaf hale getirilmelidir. Bu gıdaların etiketleme gereklilikleri de düzenlenerek uyumlaştırılmalıdır.
Katkı Maddeleri, Çeşniler, Paketleme ve Radyasyon
Beyaz Kitap’ta katkı maddeleri, çeşniler, paketleme ve radyasyon ile ilgili mevcut AB yasaları tamamlanarak güncelleştirme teklif edilmiştir. Onay almış katkı maddeleri listesi aynen korunacaktır. Renklendiriciler, tatlandırıcılar ve diğer katkı maddeleri için güncellemeye gerek vardır. Aynı zamanda sayılan bu maddelerle özellikle de yeni kaynaklar kullanılarak elde edilenlerle ilgili
olarak saflık kriterlerinin belirlenmesi gerekmektedir. Beyaz Kitap ekler kısmında bu konuyla ilgili olarak geniş bir teklif grubu yer almaktadır. Komisyon aynı zamanda gıda ile temas eden materyalle ilgili olarak da bu sektörde yönetim ve etiketleme gerekliliklerini kapsayan Birlik yasalarının
değiştirilmesi teklifinde bulunmuştur. Bunlara ek olarak Komisyonun, üretiminde rontgen ışınlarına maruz kalan gıdaların listesinin tamamlanması için de bir yasa teklifi vardır.
Kontrol
Beyaz Kitap’ta, gıda yasasının geniş bir bölümü için farklı kontrol gerekliliklerinin yeniden
düzenlenmesi amacı ile değişiklikler teklif edilmiştir. Değişiklik tekliflerinde göz önünde bulundurulan genel prensip, gıda üretim zincirinde her halkanın kurumsal kontrol altına alınmasıdır. Bu
amaçla AB düzeyinde kontrol kalitesini artıracak ve gıda sağlık güvenliği standartlarını yükseltecek ulusal kontrol sistemlerine gereksinim vardır. Bu kontrol sistemlerinde ulusal sorumluluk ön
planda tutulacaktır. Ulusal kontrol sistemlerinin üç temel elementi vardır.
• İlk olarak ulusal otorite tarafından karşılanması beklenen faaliyet kriterleri AB düzeyinde
oluşturulacaktır ve “Gıda ve Veteriner Ofisi” tarafından izlenecektir.
• İkinci element Birlik kontrol tüzüğünün geliştirilmesidir. Bu tüzük ulusal stratejileri destekleyecek, risk temelli öncelikleri tanımlayacak ve en etkin kontrol prosedürünü belirleyecektir.
• Ulusal kontrol sistemlerinin üçüncü elementi, ulusal otoriteler arasında genişletilmiş yönetimsel işbirliğidir.
4
HACCP
ACCP, gıda işletmelerinde, sağlıklı gıda üretimi için gerekli olan hijyen şartlarının (personel hijyeni, ekipman hijyeni, hammadde hijyeni, ortam hijyeni, vb.) belirlenerek bu
şartların sağlanması, üretim ve servis aşamasında tüketici açısından sağlık riski oluşturabilecek nedenlerin belirlenmesi ve bu nedenlerin ortadan kaldırılması temeline dayanan bir ürün güvenilirliği sistemidir. HACCP, İngilizce Hazard Analysis and Critical Control Point - Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktaları ifadesinin kısaltmasıdır. Sistem, ürün güvenliğini etkileyen tehlikelerin önceden belirlenmesi ve kontrol altına alınmasını sağlayan sistematik bir yaklaşımdır.
H
Tarihçesi
HACCP, ilk olarak 1960’larda ABD’de Phillsbury firması tarafından ABD Ordusu ve NASA
için ‘sıfır hatalı’ ürün üretimi amacına yönelik olarak geliştirilmiştir. Daha sonra 1970’lerden başlayarak da FDA (Food and Drug Administration-ABD Gıda ve İlaç Dairesi) tarafından resmi denetimlerde referans olarak kullanılmaya başlanmıştır.
Önce sadece ABD’de uygulanan HACCP sistemi, başta Avrupa Topluluğu olmak üzere diğer
ülkelerin de dikkatini çekmiş ve 14 Haziran 1993 tarihli 93/43/EEC Gıda Maddelerinin Hijyeni Direktifi ile topluluk içindeki bütün gıda üretimlerinde HACCP uygulamalarını zorunlu kılmıştır.
Türkiye’de, 9 Haziran 1998 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan “Gıdaların Üretimi Tüketimi
ve Denetlenmesine Dair Yönetmelik” de HACCP sisteminin uygulama gerekliliği belirtilmiştir ve
yine aynı yönetmelikte 15 Kasım 2002 tarihinden geçerli olmak üzere; başta et, süt ve su ürünleri
işleyen işletmeler olmak üzere, gıda üreten diğer işletmelerin de kademeli olarak HACCP sistemini uygulamaları zorunlu hale getirilmiştir.
Temel ilkeleri
HACCP genel olarak kabul görmüş aşağıdaki 7 temel ilkeden oluşmaktadır:
1. Tehlike analizinin yapılması,
2. Kritik kontrol noktalarının saptanması,
3. Kritik limitlerin oluşturulması,
4. Kritik kontrol noktalarının izlenmesi için sistemin oluşturulması,
5. Kontrol altında olmayan noktaların izlenmesi ve varsa düzeltici faaliyetlerin oluşturulması,
6. Sistemin etkili bir şekilde işlemesinin denetlenmesi için kontrol prosedürlerinin oluşturulması,
7. Bu ilkelerin uygulanması için prosedür ve kayıtları kapsayan dokümantasyon sisteminin
oluşturulması.
Yararları
• Doğrudan kalite artırımına değil, dolaylı olarak ürün güvenliğini sağlayarak kalite
artırımına yönelik bir avantaj sağlar.
• Ürünün standart kalitede üretilmesine bağlı olarak satışların ve karlılığın doğrudan
artmasını sağlar.
• Kontrol yerine önleyici yaklaşımın uygulanması sağlar.
• İşletmeler kritik kontrol noktalarını ve buralardaki kritik limitleri belirler ve kayıtlarını
tutarlar. Bu sayede işletme çalışmaları ile ilgili bilgilere kolaylıkla ulaşılmış olur.
7
• Klasik kontrol yöntemlerinden hem daha hızlı hem daha güvenilirdir. İyileştirmeler
için fırsat yaratır.
• Uluslar arası düzeyde tanınan bir sistem olması nedeniyle ihracat kolaylığı sağlar.
• Çalışanlarda gıda güvenliği bilincinin oluşmasını sağlar.
Kaynak: http://tr.wikipedia.org
8
EUREPGAP
UREPGAP, Avrupa Perakendecileri Birliği’nin tarım ürünleri çalışma grubunun iyi tarım
uygulamaları standardıdır ve iyi tarımsal uygulamalarının sertifikalandırılmasıdır. Standard, bitkinin toprağa ekiminden (tohumdan) paketlenmiş ürüne (nihai ürüne) kadar süre gelen
tarımsal üretim sürecini kapsar. Standardın temel aldığı konular;
E
Gıda Güvenliği: Standard, genel HACCP ilkelerinin uygulanmasından elde edilen Gıda Güvenliği kriterlerine dayalıdır.
Çevre Koruma: Standard, tarımsal üretimin çevre üzerindeki olumsuz etkilerini minimuma
indirgemek için tasarlanmış olan çevre koruma iyi tarımsal uygulamalarından oluşmaktadır.
Mesleki Sağlık, Güvenlik ve Refah: Standard; sosyal konularla ilgili olarak gösterilen bilinç
ve sorumluluğun yanı sıra üretim yerleri hakkında global düzeyde mesleki sağlık ve güvenlik kriterleri belirler; ancak kurumsal sosyal sorumluluk hakkında derinlemesine yapılan denetimlerin
yerini tutamaz.
Hayvan Refahı: Standart, üretim yerleri hakkında global bir hayvan refahı kriteri düzeyi belirler.
Neden EUREPGAP?
Avrupa pazarının % 70-80’ine sahip olan Avrupa Perakendeciler Birliği’nin hazırlamış olduğu
standart, bir çok büyük market tarafından ithalatta ön şart olarak istenmektedir ve EUREPGAP standardını ön şart olarak isteyen market sayısı her geçen gün artmaktadır. Bunun yanı sıra EUREPGAP
sertifikalı ürünler, Avrupa pazarında kalitesi ve güvenirliliği garanti altında görünüp öncelikli yer
almaktadır. Organik tarım gibi ilaçlamayı yasaklamayan uygulanması zor olmayan bu standart sayesinde ürünlerin değerleri de artmaktadır. EUREPGAP standardını benimsemiş ve bir çok çiftçisiyle uygulayan İspanya 2005 yılı itibarı ile 17 milyon ton yaş meyve-sebze ihracatından 7 milyar
Euro kazanmıştır; diğer yandan Türkiye 27 milyon ton ihracatla 0.8 milyon Euro kazanabilmiştir.
EUREPGAP Sertifikası Nasıl Alınır?
EUREPGAP sertifika başvurusu için 4 seçenek vardır.
Bireysel Sertifikasyon: Bireysel üretici EUREPGAP sertifikası için müracaat eder. Kayıtlı üretim alanı ve ilgili ürün işleme alanları EUREPGAP onaylı Sertifikasyon Kuruluşu tarafından senede bir kez haberli bir şekilde denetlenir.
Grup Sertifikasyonu: Üretici grubu (2, 5, 50, 500 vb.) EUREPGAP sertifikası için müracaat
eder. Grup kendi bünyesinde bir kalite sistemi kurar. EUREPGAP onaylı Sertifikasyon Kuruluşu,
bu sistemi ve üretici sayısının karekökü olacak şekilde tesadüfi bir seçimle senede bir kez denetler.
Eşdeğerlik: Bireysel üretici veya üretici grubu eşdeğer EUREPGAP sertifikası için müracaat
eder. Fakat ülkemizde henüz EUREPGAP eşdeğerliğinde bir standart geliştirilmediği için bu seçenekler uygulanmamaktadır.
EUREPGAP standardında 49 Majör ve 99 Minör kontrol noktası bulunmaktadır. Bireysel üretici veya üretici grubunun denetimden başarılı bir şekilde geçmesi için, majör kontrol noktalarına
% 100 ve minör kontrol noktalarına % 95 uyum göstermelidir.
“Örnek Majör Kontrol Noktası: İnsan atıkları herhangi bir şekilde çiftlikte kullanılmamalıdır.”
Sonuç olarak EUREPGAP standardı; uyulması kolay, üreticiye fazla yük bindirmeyen, üretilen
malın değerini, kalitesini, güvenirliliğini, hijyenik standardını ve önceliğini artıran bir standarttır.
11
ORGANİK TARIM
arımsal üretimde kullanılan kimyasalların (ilaç, gübre gibi) olumsuz etkilerinin insan ve
toplum sağlığı üzerindeki zararları artarak kendini hissettirmeye başlamıştır. Tüm bu
olumsuz etkilerin ortadan kaldırılması amacıyla, kimyasal gübre ve tarımsal savaş ilaçlarının hiç
ya da mümkün olduğu kadar az kullanılması, bunların yerini aynı görevi yapan organik gübre ve
biyolojik savaş yöntemlerinin alması temeline dayanan Ekolojik Tarım Sistemi geliştirilmiştir.
FAO ve Avrupa Birliği tarafından konvansiyonel tarıma alternatif olarak da kabul edilen bu üretim şekli değişik ülkelerde farklı isimlerle anılmaktadır. Almanca ve Kuzey Avrupa dillerinde
“Ekolojik Tarım”, Fransızca, İtalyanca ve İspanyolca’da “Biyolojik Tarım”, İngilizce’de “Organik
Tarım” Türkiye’de ise “Ekolojik veya Organik Tarım” eş anlamlı olarak kullanılmaktadır.
T
Organik Tarımın Amacı
Ekolojik sistemde hatalı uygulamalar sonucu kaybolan doğal dengeyi yeniden kurmaya yönelik, insana ve çevreye dost üretim sistemlerini içermekte olup, esas olarak sentetik kimyasal tarım ilaçları, hormonlar ve mineral gübrelerin kullanımını yasaklaması yanında, organik ve yeşil
gübreleme, münavebe, toprağın muhafazası, bitkinin direncini artırma, doğal düşmanlardan faydalanmayı tavsiye eden, bütün bu olanakların kapalı bir sistemde oluşturulmasını öneren, üretimde sadece miktar artışının değil, aynı zamanda ürün kalitesinin de yükselmesini amaçlayan alternatif bir üretim şeklidir.
Son yıllarda gerek tarımsal ilaçların, gerekse gübrelerin bilinçsizce kullanımı bitkisel üretimde artışın yanında kalitesiz ve insan sağlığını tehdit edecek ürünlerin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Toprağın derinlerine sızan fosfor ve nitrat tatlı su kaynaklarına ulaşmakta; bu da insan, evcil hayvan ve yaban hayatı açısından ciddi problemlere yol açmaktadır. Ayrıca kimyasal tarım ilaçları toprakta birikmekte, bitki sağlığını olumsuz yönde etkileyerek ekolojik dengeyi bozmaktadır.
Bu olumsuz koşullar karşısında gelir düzeyi yüksek olan ülkeler başta olmak üzere, birçok
ülkede bilinçlenerek örgütlenen üretici ve tüketiciler, doğayı tahrip etmeyen yöntemlerle, insanlarda zehirli etki yapmayan tarımsal ürünleri üretmeyi ve tüketmeyi tercih etmektedirler. Bu amaçla
yeni bir üretim tarzı olarak Ekolojik veya Organik Tarım ortaya çıkmıştır.
Bu çerçevede ekolojik tarım; hatalı uygulamalar sonucu kaybolan doğadaki dengeyi yeniden
kurmaya yönelik, toprağın verimliliğinde devamlılık sağlayan biyolojik mücadele ile hastalık ve
zararlıları kontrol altına alarak, insana ve çevreye dost üretim sistemlerini içeren, sentetik kimyasal gübre ve ilaçların kullanımını yasaklayan, organik ve yeşil gübreleme, ekim nöbeti ve toprak
muhafazasını tavsiye eden, her aşaması kontrol altında olan, elde edilen ürünün sertifika ile belgelendiği bir üretim şeklidir.
Tanımdan da anlaşıldığı gibi ekolojik tarım, bir ürünün ekim veya dikiminden sonra hiçbir
uygulama yapılmadan kendi haline terkedilmesi veya eskimiş bir işletmecilik şekline dönüş değildir. Aksine geleceğin ihtiyaçlarına yönelik görüşlere dayanan, dikkat, bilgi ve özveri gerektiren bir
tarım şeklidir.
Organik tarım; üretimde kimyasal girdi kullanmadan, üretimden tüketime kadar her aşaması kontrollü ve sertifikalı tarımsal üretim biçimidir. Organik tarım, eko sistemde hatalı uygulamalar sonucu kaybolan doğal dengeyi yeniden kurmaya yönelik, insana ve çevreye dost üretim sistemlerini içermektedir.
Her türlü sentetik, kimyasal ilaçlar ve gübrelerin kullanımının yasaklanması yanında organik
ve yeşil gübreleme, münavebe, toprağın muhafazası, bitkinin direncini artırma, parazit ve predatörlerden yararlanmayı tavsiye eden bütün bu üretim tarzında üretimde miktar artışı değil, ürünün
15
kalitesinin yükseltilmesini amaçlamaktadır. Günümüzde sadece organik tarımla toprak ve su kaynakları ile havayı kirletmeden, çevre, bitki, hayvan ve insan sağlığını korumak mümkün olmaktadır.
Organik Tarımın Gerekliliği
Çevrenin, doğal kaynakların korunması ve bozulan ekolojik dengenin yeniden tesisi, sürdürülebilir tarım, toprağın yaşatılması, flora ve faunanın korunması biyolojik çeşitliliğin devamı ve
kimyasal kirlilik ile zehirli kalıntının da sonlandırılması temel amaç olmuştur. Günümüzde tüm
dünyada çevrenin, insan ve toplum sağlığının korunması konusunda ülkelere göre farklı düzeylerde olmakla birlikte büyük gelişmeler meydana gelmiştir.
Bugün konvansiyonel tarımın üretim artışına yönelik aşırı miktarda sentetik ve kimyasal girdi kullanımı sonucu çevre kirliliği önemli boyutlara ulaşmıştır. Tarım yarattığı kirlilik ile doğal
dengenin bozulmasına neden olurken, çevre kirliliği ve besin zinciriyle tüm canlılara ulaşabilen
hayati tehlikeye de yol açmaktadır.
Doğal dengenin bozulmasına örnek olarak, toprağın erozyona uğraması ile toprak kayıplarındaki nispi artışlar, toprakta organik madde ve humus yokluğu nedeniyle toprak mikroorganizma hayatının tahribi, toprak profilinde A horizonunun kaybı ve mineral toprak profilinin kaybı ve
benzeri olaylar gösterilebilir. Sürekli monokültür, münavebenin gereği gibi yapılmaması söz konusu ürünlere zarar veren hastalık ve zararlıların aşırı çoğalmalarına neden olmuştur. Mücadele etmek için bilinçli olarak kullanılmayan sentetik kimyasal pestisitler, bazı faydaları ırkların kaybolmasına neden olmuş ve biyolojik mücadele ortamı tahrip edilmiştir. Verimliliği artırmak için toprakların aşırı şekilde sentetik mineral maddelerle gübrelenmesi, özellikle çabuk yıkanan azotlu
gübrelerin yeraltı sularına kadar ulaşmasıyla, hayvan ve insanlarda nitrat zehirlenmeleri görülmüştür.
Konvensiyonel tarımda ürünün kalitesinin ikinci plana atılması, ekonomik üretim yapmak
için mekanizasyonun artırılması ve özellikle bilinçsiz uygulamalar, toprağın canlı tabakasını yok
etmiştir. Toprakta oluşan sert tabakalar, sıkışmalar yaratarak erozyonu teşvik etmiştir.
Verim artışı sağlanırken, üretimde ekolojik denge bozulmuş, iyi tarım toprakları elden çıkmış
ve toprağın canlı kısmı ölmüştür. Topraktan kaybolan bu maddelerin tekrar telafisi çok pahalıya
mal olmaya başlamış ve bazen de imkansız hale gelmiştir. Dünya nüfusunun artması ve entansif
tarımın yaygınlaştırılması, birim başına düşen verimin ve dolayısı ile üretimin artırılması için sağlanan teşvikler ve aşırı destekler sonucu ve 1970’de pestisitlerin ve kimyasal gübrenin keşfi ile “Yeşil Devrim” olarak adlandırılan tarımsal üretimin artırılma çabalarının dünyadaki açlık sorununa
çözüm olmadığı, aksine doğal dengeyi ve insan sağlığını sürekli bozduğunu gören gelişmiş ülkeler organik tarım, sürdürülebilir tarım ve değişik tarım alternatifleri konusunda çalışmalara başlamışlardır.
Organik Tarımın İlkeleri
Ekolojik tarımda farklı bitkisel ve hayvansal ürünler için farklı üretim yöntemleri mevcut olup
bunların ortak ilkeleri şunlardır.
1- Ekolojik üretim yapan tarım işletmelerinde, doğal kökenli hammaddeler kullanılarak üretim yapılmalıdır.
2- Hammaddelerin ve diğer işletme girdilerinin çevreyi tehdit eden her türlü etkisi azaltılmalı veya bunlardan tamamen kaçınılmalıdır. Mesela organik tarımda kullanılacak fide-tohum, fidan
vs. ilaçsız olmalıdır.
16
3- Toprağın işletilmesi ve içindeki canlı faaliyetin devamı için, nöbetleşe ekim ve organik gübreleme yapılmalıdır. Bunun için çiftlik gübresi ve organik atıklardan oluşan kompost ve yeşil gübre kullanılmalıdır. Ayrıca uygun toprak işleme aletleri kullanılmalı, gereğinden fazla sayıda toprak
işlemeden kaçınılmalıdır.
4- Ekolojik ortama uygun dengeli karışımlar yapılarak nöbetleşe ekimde baklagillere ağırlık
verilmelidir.
5- Bitki tür ve çeşitlerinin seçiminde üretim yapılacak yerin ekolojik koşulları göz önünde bulundurmalı, bu koşullara uygun dayanıklı tohum, fidan ve hayvan kullanılmalıdır.
6- Zararlılarla mücadelede biyolojik yöntemlere başvurulmalıdır.
7- Hayvansal üretimde ise ağıl ve ahırların usulüne uygun olması, beslenme ihtiyacının mümkün olduğu ölçüde işletmeden karşılanması, yemlere kimyasal maddeler (antibiyotikler, kilo artırıcı katkı maddeleri vs.) katılmaması gerekir.
8- Yetiştiricilikte yem ihtiyacının karşılanmasında 1 ha alan için 1 büyükbaş hayvan düşünülmelidir.
9- Ekolojik tarımda yeter miktarda ve yüksek kalitede gıda üretmek, maksimum verimden önce gelmelidir.
10- Enerji kaynağı olarak güneş enerjisi ve rüzgar enerjisi gibi doğal enerji kaynakları olabildiğince tercih edilmelidir.
11- Ekolojik tarım işletmelerinin kazançları, imkanları üreticiyi ve çalışanlarını tatmin etmelidir.
12- Sentetik kimyasal gübreler ve sentetik ilaçlar, depoda kuruyuculuğu artıran ve hasattan
sonra olgunlaşmayı teşvik eden sentetik kimyasal maddeler, bitki ve hayvan yetiştirmede kullanılan hormonlar ve büyüme düzenleyici maddelerin ekolojik tarımda kullanımı yasaktır.
13- Ekolojik tarım sentetik ve kimyasalların kullanımını yasakladığından çiftlik gübresi, kanatlı gübresi, çiftlik ve sıvı atıkları, saman, torf, mantar üretim artığı, organik ev artıkları kompostu, hayvansal atıkların işlenmiş ürünleri, deniz yosunları ve yosun ürünleri, talaş, ağaç kabuğu,
odun artıkları, tabii fosfat kayaları gübre olarak kullanılabilir.
Bitki koruma açısından ise izin verilen birtakım ilaçların yanında kükürt, bordo bulamacı,
Arap sabunu kullanılabilir.
Dünyada ve Türkiye’de Organik Tarım
Ekolojik Tarım Avrupa’da 1910’larda uygulanmaya başlamış, kontrollü üretim ise 1930’lu yıllarda yaygınlaşmıştır. Zaman içerisinde küçük çapta da olsa artan oranda bir gelişme göstermiş ve
1970’li yıllarda ticari anlamda önem arzetmeye başlamıştır. Bu hareket 1972 yılında Almanya’da
Uluslar arası Ekolojik Tarım Hareketleri Federasyonu’nun (IFAOM) kurulmasıyla daha düzenli
bir hale gelmiştir. IFAOM tüm dünyadaki ekolojik tarım hareketlerini bir çatı altında toplamayı,
hareketin gelişimini sağlıklı bir şekilde yönlendirmeyi, gerekli standart ve yönetmelikleri hazırlamayı, tüm gelişmeleri üyelerine ve çiftçilere aktarmayı amaçlamaktadır.
Ekolojik Tarım uygulanan alanlar, Avrupa ülkelerindeki tarım alanlarının % 2-3’ü dolayındadır. Bunda tarımsal hareketler üzerinde kuvvetli bir etkiye sahip olan kimyasal endüstrinin etkisi
büyüktür. Tüm bunlara karşın ekolojik tarım faaliyetleri her yıl yaklaşık % 20-30’luk büyüme hızındadır. 1986 yılında 120.000 hektar olan üretim alanı 1977’de 1,8 milyon hektara ulaşmıştır. Aynı
dönemde işletmelerin sayısı da 7.000’den 73.000’e yükselmiştir. Bazı tahminlere göre önümüzdeki
17
10 yıl içinde dünya ticaret hacminin 11 milyardan 100 milyar ABD dolarına yükseleceği kabul edilmektedir. Özellikle AB ülkelerinde bu konunun önemi anlaşılmış olup; hükümetler düzeyinde ve
üniversitelerde büyük gelişmeler görülmektedir.
Türkiye’de Organik Tarım
Dünya ticareti 1970’li yıllarda başlamış olan ekolojik tarımdaki gelişmelere uygun olarak, Avrupa orijinli firmalar Türkiye’deki firmalardan ekolojik ürün talebinde bulunmuş ve böylece 19841985 yıllarında ülkemizde ekolojik tarım başlamıştır. Bu yıllarda Türkiye’nin geleneksel ihraç
ürünlerinden kuru incir ve kuru üzüm ile Ege Bölgesi’nde gerçekleştirilmiştir. Daha sonra bu
ürünlere kuru kayısı, fındık gibi ürünler de katılarak farklı bölgelerimize yayılmıştır.
İlk yıllarda Avrupa kökenli bazı firmalar kendi ihtiyaçları olan ürünleri anlaşmalı çiftçilerle
yetiştirmek ve elde edilen ürünleri Türk ihracatçıları vasıtasıyla kendi ülkelerine ithal edebilmek
için Türkiye’de ekolojik üretim projeleri tesis etmişlerdir. İlk yıllardaki bu ekolojik üretim faaliyetlerinin danışmanlık, teftiş ve sertifikasyon gibi vazgeçilmez esasları, tamamıyla yabancı kişi ve kuruluşlarca yerine getirilmiştir. 1990’lı yılların başında bu konularda az sayıda da olsa Türk uzmanlar yetişmişler ve yabancı firmaların ülkemizdeki temsilciliğini yapmaya başlamışlardır.
Ekolojik tarım hareketini sağlıklı bir şekilde gerçekleştirmek amacıyla 1992 yılında Ekolojik
Tarım Organizasyonu Derneği (ETO) kurulmuştur. Aynı yıl içinde İzmir’de yapılan “2. Akdeniz
Ülkelerinde Ekolojik Tarım Konferansı”, ETO tarafından organize edilmiştir. Bu şekilde ekolojik
tarım alanında ülkemizde yeni bir süreç başlamış olup, İzmir bu hareketin merkezi durumuna gelmiştir.
Ekolojik tarım faaliyetlerinin ülkemizde ilk olarak Ege Bölgesi’nde İzmir’de başlamış olması,
ürün işleme tesislerinin büyük kısmının İzmir’de olması ve üretilen ürünlerin büyük kısmının İzmir
Limanı’ndan ihraç edilmesi nedeniyle, organizasyon kuruluşları, kontrol ve sertifikasyon firmaları
gibi ekolojik tarım sektörünün hemen tüm kuruluşlarının merkez büroları İzmir’de yer almaktadır.
ETO’nun da katkılarıyla “Bitkisel ve Hayvansal Tarım Ürünlerinin Ekolojik Metotlarla Üretilmesine İlişkin Yönetmelik”, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından 18 Aralık 1994 tarihinde yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu yönetmelik AB normlarına uygun olarak hazırlanmıştır. Organik ürünlerin dış satımını düzenlemek üzere çalışmalar da devam etmektedir.
Günümüzde yaklaşık 92 değişik üründe, 46.523 bin hektarlık arazi üzerinde, 12.275 kadar üretici, 168.306 ton ekolojik üretim yapmaktadır. Gümrük mevzuatındaki bazı problemler nedeniyle
ekolojik tarım sektörünün dışsatım yoluyla ekonomiye katkısı net olarak bilinmemekle birlikte,
yıllık 150 milyon dolar civarında olduğu tahmin edilmektedir.
Üretim ve Dışsatım
Ülkemizde ekolojik tarımın gelişimini ürün çeşitliliği, üretim alanı ve üretici sayısındaki değişim ortaya koymaktadır. Üretilen ekolojik ürün çeşitlerinin sayısı 2002 yılında 150 iken, 2006 yılında 203'e ulaşmıştır. 2002 yılında 89.827 hektar olan üretim alanı ise 2006 yılında 192.789 hektar;
57.365 adet olan üretici sayısı ise aynı süre içerisinde 100.275 üreticiye ulaşmıştır.
Sonraki sayfada yer alan tabloda 2002 ve 2006 yılları arasındaki üretim rakamlarını görebilirsiniz.
18
Yıllar
Ürün
Sayısı
Çiftçi
Sayısı
Yetiştiricilik
Yapılan
Alan(ha)
2002
2003
2004
2005
2006
150
179
174
205
203
12.428
14.798
12.806
14.401
14.256
57.365
73.368
108.598
93.134
100.275
Toplam
Üretim
Alanı(ha)
Üretim
Miktarı
(ton)
89.827
113.621
209.573
203.811
192.789
310.125
323.981
378.803
421.934
458.095
Aşağıdaki tabloda ise 2000 ve sonrasında yapılan organik ihracat rakamlarını görmektesiniz.
ORGANİK ÜRÜN İHRACAT RAKAMLARI
ÜRÜNLER
2000
Mikt.
(Ton)
2001
Değer
($)
2002
Mikt.
(Ton)
2003
Değer
($)
2004
Mikt.
(Ton)
2005
Değer
($)
2006
Mikt.
(Ton)
2007
Değer
($)
Mikt.
(Ton)
Değer
($)
Mikt.
(Ton)
Değer
($)
Mikt.
(Ton)
Değer
($)
Mikt
(Ton)
Değer
($)
Ç.K.ÜZÜM
4.252
4.836
5.412
KURU İNCİR
2.193
4.074
2.227
4.887
6.115
5.718
5.677
7.056
3.316
5.258
1.978
3.152
1.247
2.226
1.375
2.618
4.763
2.228
5.537
2.027
5.166
1.863
4.396
1.420
3.665
867
2.463
1.106
KURU KAYISI
1.268
2.741
5.504
1.934
2.805
1.835
4.044
1.688
4.734
1.646
5.381
1.218
3.707
1.257
3.204
1.186
İÇ FINDIK
1.102
3.994
4.198
1.447
4.904
1.334
3.991
1.246
4.508
770
4.710
641
6.577
1.127
8.878
608
MERCİMEK
4.542
979
807
1.097
841
962
655
1.447
1.025
1.508
1.366
580
564
328
259
639
567
NOHUT
707
636
1.035
827
1.413
1.113
1.167
830
871
673
497
453
724
718
864
935
DONDURULMUŞ
MEYVE
185
252
1.163
1.367
892
1.106
1.212
1.983
930
1.382
1.247
1.827
2.592
4.497
2.429
5.177
PAMUK ELYAFI
176
299
92
184
411
623
865
1.376
1.573
2.824
389
697
120
209
43
85
2.267
4.913
3.149
6.664
3.993
8.090
5.754
10.255
3.616
7.086
1.349
5.588
2.113
5.782
1.097
5.937
GENEL TOPLAM 13.129
22.756
17.556
27.242
19.183
30.877
21.083
36.933
16.093
33.076
9.319
26.230
10.374
28.237
9.347
29.359
DİĞER
Not: Yukarıdaki veriler, ihracat beyannameleri onayı sırasında ihraç ettikleri ürünlerin "organik" olduğunu beyan eden
veya sertifika ibraz ederek bildiren firmaların ihracat beyannamelerinden derlenmiş olup, gerçekte ülkemiz geneli
organik ürün ihracatının 130-150 milyon ABD Doları civarında olduğu tahmin edilmektedir.
19
YAŞ MEYVE – SEBZE
PESTİSİT SEVİYELERİ
Not: Bu kitapta yer alan pestisit seviyeleri “Codex Alimentorius”tan alınmış olup,
başta AB olmak üzere tüm dünyada geçerli kabul edilmektedir.
PESTİSİT
DEĞER
PESTİSİT
ELMA
ABAMECTIN
mg/kg
0.02
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
2
0.2
25
5
0.5
0.5
mg/kg
mg/kg
mg/kg
2
0.05
0.2
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
5
5
0.2
10
2
5
0.05
10
0.5
0.5
0.5
0.5
0.5
2
0.2
10
3
0.1
2
mg/kg
mg/kg
0.05
0.2
mg/kg
3
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
1
10
2
0.5
10
0.5
0.5
DEĞER
PHOSMET
PROPARGITE
mg/kg
mg/kg
ENGİNAR
ACEPHATE
CHLORPYRIFOS-METHYL
DIMETHOATE
FENARIMOL
METHAMIDOPHOS
METHIDATHION
METHIOCARB
TRIADIMENOL
mg/kg
0.3
mg/kg
0.1
mg/kg
0.05
mg/kg
0.1
mg/kg
0.2
mg/kg
0.05
mg/kg mg/kg
mg/kg
1
5
7
(aynı zamanda veterinerlikte ilaç olarak kullanılır)
AZINPHOS-METHYL
AZOCYCLOTIN
CAPTAN
CARBARYL
CHLORPYRIFOS-METHYL
CYFLUTHRIN
CYHEXATIN
CYPRODINIL
DELTAMETHRIN
DICHLOFLUANID
DIFLUBENZURON
DINOCAP
DIPHENYLAMINE
DITHIOCARBAMATES
ETHEPHON
FENAMIPHOS
FOLPET
HEXYTHIAZOX
IMIDACLOPRID
INDOXACARB
MALATHION
METHIDATHION
OXAMYL
PARATHION-METHYL
PHOSMET
PROPARGITE
SPINOSAD
TRIFORINE
LİMON
BIFENTHRIN
OXYDEMETON-METHYL
MANDARİN
DITHIANON
KAYISI
BITERTANOL
CARBARYL
CARBENDAZIM
FENBUCONAZOLE
FENHEXAMID
FLUSILAZOLE
IMIDACLOPRID
AVOKADO
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
75
0.2
1
15
DIAZINON
FENHEXAMID
FENVALERATE
FLUDIOXONIL
IPRODIONE
PERMETHRIN
SPINOSAD
TEBUFENOZIDE
VINCLOZOLIN
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
0.2
15
5
15
5
2
0.05
0.5
10
MUZ
BITERTANOL
CADUSAFOS
CARBENDAZIM
CARBOFURAN
CHLOROTHALONIL
CHLORPYRIFOS
DITHIOCARBAMATES
ETHOPROPHOS
FENAMIPHOS
FENARIMOL
FENBUCONAZOLE
FENBUTATIN OXIDE
FENPROPIMORPH
FIPRONIL
FLUSILAZOLE
GLUFOSINATE-AMMONIUM
GLYPHOSATE
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
0.5
0.01
0.2
0.1
0.01
2
2
0.02
0.05
0.2
0.05
10
2
0.005
0.1
0.2
0.05
BROMIDE ION
METALAXYL
TEBUFENOZIDE
THIABENDAZOLE
KİVİ
23
PESTİSİT
DEĞER
MUZ (bir önceki sayfadan devam)
HALOXYFOP
mg/kg
IMAZALIL
mg/kg
IMIDACLOPRID
mg/kg
MYCLOBUTANIL
mg/kg
PROPICONAZOLE
mg/kg
PYRACLOSTROBIN
mg/kg
TEBUCONAZOLE
mg/kg
TERBUFOS
mg/kg
THIABENDAZOLE
mg/kg
(aynı zamanda veterinerlikte ilaç olarak kullanılır) mg/kg
TRIADIMENOL
mg/kg
TRIFLOXYSTROBIN
mg/kg
0.05
2
0.05
2
0.1
0.02
0.05
0.05
5
0.2
0.05
PESTİSİT
DEĞER
FASULYE KABUKSUZ
CYPERMETHRIN
FENVALERATE
FLUDIOXONIL
PIRIMICARB
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
0.05
0.1
0.03
0.1
SARIMSAK
CLETHODIM
DIMETHENAMID-P
DITHIOCARBAMATES
MALEIC HYDRAZIDE
PYRACLOSTROBIN
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
0.5
0.01
0.5
15
0.05
ŞALGAM
ANANAS
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
CARBENDAZIM
DIAZINON
DISULFOTON
ENDOSULFAN
ETHEPHON
HEPTACHLOR
METHIDATHION
TRIADIMEFON
TRIADIMENOL
5
0.1
0.1
2
2
0.01
0.05
2
1
BROMIDE ION
DIMETHOATE
MALATHION
mg/kg 100,000
mg/kg
1
mg/kg
5
LAHANA
BROMIDE ION
CHLOROTHALONIL
CHLORPYRIFOS
CHLORPYRIFOS-METHYL
CYHALOTHRIN
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
100
1
1
0.1
0.2
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
0.5
2
5
1
0.05
3
2
0.5
0.5
0.5
0.1
0.1
5
7
0.05
0.05
5
1
2
1
0.1
0.1
5
FASULYE
ALDICARB
BENTAZONE
CARBENDAZIM
CHLOROTHALONIL
CLETHODIM
CYCLOXYDIM
DELTAMETHRIN
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
0.1
0.05
0.5
0.2
2
2
1
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
0.1
0.2
0.2
0.07
2
0.1
2
0.1
0.05
0.05
0.1
0.05
0.2
0.2
DICOFOL
DIQUAT
DISULFOTON
FLUDIOXONIL
GLYPHOSATE
IPRODIONE
MALATHION
METHIDATHION
METHOMYL
PARATHION-METHYL
PERMETHRIN
PHORATE
PROPARGITE
PYRACLOSTROBIN
24
DIAZINON
DIMETHOATE
DITHIOCARBAMATES
ENDOSULFAN
FENAMIPHOS
FENVALERATE
FLUDIOXONIL
IMIDACLOPRID
METALAXYL
METHAMIDOPHOS
METHIDATHION
METHIOCARB
METHOMYL
METHOXYFENOZIDE
MEVINPHOS
PARATHION-METHYL
PERMETHRIN
PIRIMICARB
PROCYMIDONE
PROFENOFOS
PROPAMOCARB
QUINTOZENE
TEBUFENOZIDE
PESTİSİT
DEĞER
LAHANA (bir önceki sayfadan devam)
TEFLUBENZURON
mg/kg
TRIAZOPHOS
mg/kg
TRIFLOXYSTROBIN
mg/kg
VINCLOZOLIN
mg/kg
PESTİSİT
0.2
0.1
0.5
1
mg/kg
0.01
AZINPHOS-METHYL
DITHIOCARBAMATES
FENVALERATE
IMIDACLOPRID
METALAXYL
METHOMYL
ACEPHATE
CLETHODIM
CYPRODINIL
FENVALERATE
FLUDIOXONIL
IMIDACLOPRID
MALATHION
METHAMIDOPHOS
METHOMYL
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
0.2
1
0.5
0.2
0.2
0.2
5
0.5
0.5
1
0.3
2
1
1
1
KARNABAHAR
ACEPHATE
CHLOROTHALONIL
CHLORPYRIFOS
DIMETHOATE
ENDOSULFAN
FENVALERATE
IMIDACLOPRID
INDOXACARB
METALAXYL
METHAMIDOPHOS
METHIOCARB
METHOMYL
OXYDEMETON-METHYL
PERMETHRIN
PIRIMICARB
PROPAMOCARB
TRIAZOPHOS
VINCLOZOLIN
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
2
1
0.05
2
0.5
2
0.5
0.2
0.5
0.5
0.1
2
0.01
0.5
1
0.2
0.1
1
mg/kg
mg/kg
0.2
0.5
PIRASA
CYCLOXYDIM
CYPERMETHRIN
mg/kg
0.2
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
0.5
0.05
0.05
0.5
0.5
2
0.7
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
Emg/kg
mg/kg
0.5
0.2
1
0.1
0.5
0.2
0.02
DIAZINON
DICLORAN
DITHIOCARBAMATES
ENDOSULFAN
FLUDIOXONIL
IPRODIONE
METALAXYL
OXAMYL
PERMETHRIN
PYRACLOSTROBIN
TRIAZOPHOS
TRIFLOXYSTROBIN
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
0.5
15
1
0.2
0.7
0.05
10
0.05
0.1
0.1
0.5
0.5
0.1
MEYVELER GENEL
AZINPHOS-METHYL
BROMIDE ION
mg/kg
mg/kg
1
20
DELTAMETHRIN
KARPUZ
ABAMECTIN
DEĞER
DITHIOCARBAMATES
IMIDACLOPRID
METHIOCARB
PERMETHRIN
PIRIMICARB
TOLYLFLUANID
TRIFLOXYSTROBIN
HAVUÇ
CARBARYL
CARBENDAZIM
CHLOROTHALONIL
CHLORPYRIFOS
CYCLOXYDIM
DDT
DELTAMETHRIN
MEYVE SEBZE
Emg/kg
CHLORDANE
0.02
ISPANAK
CYPERMETHRIN
DIAZINON
ENDOSULFAN
MALATHION
METALAXYL
PERMETHRIN
PIPERONYL BUTOXIDE
PIRIMICARB
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
2
0.5
2
3
2
2
50
1
25
PESTİSİT
DEĞER
PESTİSİT
DEĞER
NARENCİYE
2,4-D
2-PHENYLPHENOL
ABAMECTIN
ARMUT
mg/kg
mg/kg
mg/kg
1
10
0.01
mg/kg
Emg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
0.2
0.05
30
2
7
1
0.5
2
2
0.02
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
Emg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
5
0.5
5
5
2
2
7
0.1
0.05
0.01
0.5
5
1
7
5
1
5
0.02
0.5
5
5
0.05
10
3
1
0.05
0.5
0.3
2
10
ALDICARB
ALDRIN AND DIELDRIN
BROMIDE ION
BROMOPROPYLATE
CARBARYL
CHLORPYRIFOS
CLOFENTEZINE
CYHEXATIN
CYPERMETHRIN
DELTAMETHRIN
DICOFOL
DIFLUBENZURON
DIMETHOATE
FENBUTATIN OXIDE
FENTHION
FENVALERATE
FLUDIOXONIL
HALOXYFOP
HEPTACHLOR
HEXYTHIAZOX
IMAZALIL
IMIDACLOPRID
MALATHION
METALAXYL
METHOMYL
OXAMYL
PARAQUAT
PERMETHRIN
PHOSMET
PIPERONYL BUTOXIDE
PIRIMICARB
PROCHLORAZ
PROPARGITE
PYRACLOSTROBIN
PYRETHRINS
PYRIPROXIFEN
SPINOSAD
TEBUFENOZIDE
THIABENDAZOLE
TRIFLOXYSTROBIN
26
mg/kg
0.5
2-PHENYLPHENOL
ABAMECTIN
mg/kg
mg/kg
20
0.02
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
2
0.2
0.5
25
5
2
1
5
5
1
5
3
0.7
0.5
1
0.2
1
0.05
10
1
5
mg/kg
mg/kg
mg/kg
0.05
5
0.05
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
0.5
0.3
0.1
2
60
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
0.5
2
1
10
0.5
1
1
5
2
5
AZINPHOS-METHYL
AZOCYCLOTIN
BIFENTHRIN
CAPTAN
CARBARYL
CYHEXATIN
CYPRODINIL
DICHLOFLUANID
DIFLUBENZURON
DIMETHOATE
DIPHENYLAMINE
ETHOXYQUIN
FLUDIOXONIL
HEXYTHIAZOX
IMIDACLOPRID
INDOXACARB
METHIDATHION
OXYDEMETON-METHYL
PHOSMET
PROCYMIDONE
PROPARGITE
MANTARLAR
CYPERMETHRIN
CYROMAZINE
DELTAMETHRIN
DICHLORVOS
DIFLUBENZURON
PERMETHRIN
PROCHLORAZ
THIABENDAZOLE
KİRAZ
PAMITRAZ
AZINPHOS-METHYL
BITERTANOL
CARBARYL
CHLOROTHALONIL
CYPERMETHRIN
DIAZINON
DICOFOL
DIMETHOATE
DITHIANON
PESTİSİT
DEĞER
PESTİSİT
KİRAZ (bir önceki sayfadan devam)
DITHIOCARBAMATES
mg/kg
DODINE
mg/kg
ENDOSULFAN
mg/kg
ETHEPHON
mg/kg
FENARIMOL
mg/kg
FENBUCONAZOLE
mg/kg
FENBUTATIN OXIDE
mg/kg
FENHEXAMID
mg/kg
FENTHION
mg/kg
FENVALERATE
mg/kg
HEXYTHIAZOX
mg/kg
IPRODIONE
mg/kg
METHIDATHION
mg/kg
PROCYMIDONE
mg/kg
PYRACLOSTROBIN
mg/kg
TEBUCONAZOLE
mg/kg
TRIFORINE
mg/kg
0.2
3
1
10
1
1
10
7
2
2
1
10
0.2
10
1
5
2
mg/kg
5
mg/kg
mg/kg
mg/kg
200
0.1
0.01
DIAZINON
METHIDATHION
PIRIMICARB
PROPAMOCARB
PYRACLOSTROBIN
TOLCLOFOS-METHYL
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
0.1
0.05
0.05
5
0.5
0.1
ŞEFTALİ
AMITRAZ
AZINPHOS-METHYL
BITERTANOL
CAPTAN
CARBARYL
CARBENDAZIM
CHLOROTHALONIL
CHLORPYRIFOS
CHLORPYRIFOS-METHYL
CYPERMETHRIN
DIAZINON
DICHLOFLUANID
DICLORAN
DICOFOL
DINOCAP
DODINE
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
0.5
2
1
15
10
2
0.2
0.5
0.5
2
0.2
5
7
5
0.1
5
VINCLOZOLIN
TURP
BROMIDE ION
CHLORPYRIFOS-METHYL
DELTAMETHRIN
DEĞER
ENDOSULFAN
FENARIMOL
FENBUCONAZOLE
FENBUTATIN OXIDE
FENHEXAMID
FENVALERATE
FLUSILAZOLE
HEXYTHIAZOX
IMIDACLOPRID
INDOXACARB
IPRODIONE
METHIDATHION
METHOMYL
PARATHION-METHYL
PENCONAZOLE
PHOSMET
PIRIMICARB
PROCYMIDONE
PROPARGITE
PYRACLOSTROBIN
TEBUCONAZOLE
TEBUFENOZIDE
TRIFORINE
VINCLOZOLIN
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
1
0.5
0.5
7
10
5
0.5
1
0.5
0.3
10
0.2
0.2
0.3
0.1
10
0.5
2
7
0.5
1
0.5
5
5
mg/kg
0.01
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
0.5
0.2
0.05
0.5
100
0.5
1
3
0.05
5
1
0.2
0.2
0.2
0.1
5
0.5
2
0.5
0.01
0.2
HIYAR
ABAMECTIN
AMITRAZ
AZINPHOS-METHYL
BENALAXYL
BITERTANOL
BROMIDE ION
BROMOPROPYLATE
BUPROFEZIN
CAPTAN
CARBENDAZIM
CHLOROTHALONIL
CLOFENTEZINE
CYPERMETHRIN
CYPRODINIL
CYROMAZINE
DIAZINON
DICHLOFLUANID
DICOFOL
DITHIOCARBAMATES
ENDOSULFAN
ETHOPROPHOS
FAMOXADONE
27
PESTİSİT
DEĞER
HIYAR (bir önceki sayfadan devam)
FENBUCONAZOLE
mg/kg
FENBUTATIN OXIDE
mg/kg
FENHEXAMID
mg/kg
FENVALERATE
mg/kg
FLUDIOXONIL
mg/kg
FOLPET
mg/kg
HEXYTHIAZOX
mg/kg
IMAZALIL
mg/kg
IMIDACLOPRID
mg/kg
INDOXACARB
mg/kg
IPRODIONE
mg/kg
KRESOXIM-METHYL
mg/kg
MALATHION
mg/kg
METALAXYL
mg/kg
METHAMIDOPHOS
mg/kg
METHIDATHION
mg/kg
METHOMYL
mg/kg
OXAMYL
mg/kg
PENCONAZOLE
mg/kg
PERMETHRIN
mg/kg
PIRIMICARB
mg/kg
PROCYMIDONE
mg/kg
PROPAMOCARB
mg/kg
TEBUCONAZOLE
mg/kg
TOLYLFLUANID
mg/kg
VINCLOZOLIN
mg/kg
PESTİSİT
0.2
0.5
1
0.2
0.3
1
0.1
0.5
1
0.2
2
0.05
0.2
0.5
1
0.05
0.2
2
0.1
0.5
1
2
2
0.2
1
1
DOMATES
ABAMECTIN
mg/kg
0.02
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
0.5
1
0.5
3
75
1
15
5
0.5
5
0.5
0.5
1
0.5
mg/kg
mg/kg
mg/kg
0.5
0.5
0.5
AMITRAZ
AZINPHOS-METHYL
BENALAXYL
BITERTANOL
BROMIDE ION
BUPROFEZIN
CAPTAN
CARBARYL
CARBENDAZIM
CHLOROTHALONIL
CHLORPYRIFOS
CHLORPYRIFOS-METHYL
CLETHODIM
CYFLUTHRIN
CYPERMETHRIN
CYPRODINIL
CYROMAZINE
28
DELTAMETHRIN
DIAZINON
DICHLOFLUANID
DICOFOL
DINOCAP
DITHIOCARBAMATES
ENDOSULFAN
ETHEPHON
ETHOPROPHOS
FAMOXADONE
FENAMIPHOS
FENBUTATIN OXIDE
FENHEXAMID
FENPROPATHRIN
FENVALERATE
FLUDIOXONIL
FOLPET
HEXYTHIAZOX
IMIDACLOPRID
INDOXACARB
IPRODIONE
MALATHION
METALAXYL
METHIDATHION
METHOXYFENOZIDE
MYCLOBUTANIL
OXAMYL
PENCONAZOLE
PERMETHRIN
PIPERONYL BUTOXIDE
PIRIMICARB
PROCYMIDONE
PROFENOFOS
PROPAMOCARB
PROPARGITE
PYRACLOSTROBIN
PYRETHRINS
QUINTOZENE
SPINOSAD
TEBUCONAZOLE
TEBUFENOZIDE
TOLYLFLUANID
TRIADIMEFON
TRIADIMENOL
TRIFLOXYSTROBIN
TRIFORINE
VINCLOZOLIN
DEĞER
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
0.3
0.5
2
1
0.3
2
0.5
2
0.01
2
0.2
1
2
1
1
0.5
3
0.1
0.5
0.5
5
0.5
0.5
0.1
2
0.3
2
0.2
1
2
1
5
2
1
2
0.3
0.05
0.02
0.3
0.2
1
3
0.2
0.5
0.7
0.5
3
PESTİSİT
DEĞER
PESTİSİT
MARUL
ABAMECTIN
BROMIDE ION
CHLORPYRIFOS-METHYL
CYCLOXYDIM
CYPERMETHRIN
CYPRODINIL
CYROMAZINE
DIAZINON
DICHLOFLUANID
DIMETHOATE
DITHIOCARBAMATES
ENDOSULFAN
FENHEXAMID
FENVALERATE
FLUDIOXONIL
FOLPET
IMIDACLOPRID
INDOXACARB
IPRODIONE
METALAXYL
METHIOCARB
METHOMYL
METHOXYFENOZIDE
PERMETHRIN
PIRIMICARB
PROCYMIDONE
PROPAMOCARB
TOLCLOFOS-METHYL
TOLYLFLUANID
VINCLOZOLIN
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
100
0.1
0.2
2
10
5
0.5
10
2
10
1
30
2
10
50
2
7
10
2
0.05
5
15
2
1
5
10
2
15
5
KEREVİZ
BROMIDE ION
CHLOROTHALONIL
CYROMAZINE
DIMETHOATE
ENDOSULFAN
FENVALERATE
METHOMYL
METHOXYFENOZIDE
PERMETHRIN
PIRIMICARB
PROPAMOCARB
SPINOSAD
TRIFLOXYSTROBIN
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
300
10
5
0.5
2
2
2
15
2
1
0.2
2
1
mg/kg
0.2
PATATES
2,4-D
DEĞER
mg/kg
0.01
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
0.5
0.05
0.02
0.1
0.05
0.02
0.05
0.1
0.2
30
2
0.5
2
0.02
mg/kg
0.01
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
0.01
0.1
0.01
0.05
0.05
0.05
0.2
0.2
0.05
0.01
0.02
0.1
0.02
0.02
0.1
0.5
5
0.5
0.2
50
0.05
0.05
0.02
0.05
0.02
0.01
0.1
0.01
0.05
0.05
ALDICARB
AZINPHOS-METHYL
BENALAXYL
BENTAZONE
BIFENTHRIN
CADUSAFOS
CAPTAN
CARBOFURAN
CHLOROTHALONIL
CHLORPROPHAM
CHLORPYRIFOS
CLETHODIM
CYCLOXYDIM
CYHALOTHRIN
DELTAMETHRIN
DIAZINON
DICHLOFLUANID
DIMETHENAMID-P
DIMETHIPIN
DIMETHOATE
DIQUAT
DITHIOCARBAMATES
ENDOSULFAN
ETHOPROPHOS
ETOFENPROX
FAMOXADONE
FENTIN
FIPRONIL
FLUDIOXONIL
FOLPET
IMAZALIL
IMIDACLOPRID
INDOXACARB
MALEIC HYDRAZIDE
METALAXYL
METHAMIDOPHOS
METHIDATHION
METHIOCARB
METHOMYL
NOVALURON
OXAMYL
OXYDEMETON-METHYL
PARATHION-METHYL
PERMETHRIN
29
PESTİSİT
DEĞER
PATATES (bir önceki sayfadan devam)
PHORATE
mg/kg
PHOSMET
mg/kg
PIRIMICARB
mg/kg
PROFENOFOS
mg/kg
PROPARGITE
mg/kg
PYRACLOSTROBIN
mg/kg
SPINOSAD
mg/kg
TECNAZENE
mg/kg
TEFLUBENZURON
mg/kg
THIABENDAZOLE
mg/kg
PESTİSİT
0.2
0.05
0.05
0.05
0.1
0.02
0.01
20
0.05
15
METHIDATHION
METHOMYL
PARATHION-METHYL
PENCONAZOLE
PHOSMET
PROPARGITE
TEBUFENOZIDE
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
0.2
0.2
0.3
0.1
5
7
0.5
HURMA
CHLORPYRIFOS-METHYL
mg/kg
0.05
mg/kg
mg/kg
30
1
DIMETHOATE
FENTHION
KRESOXIM-METHYL
METHIDATHION
PARAQUAT
PERMETHRIN
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
0.5
1
0.2
1
0.1
1
ÜZÜM
ALDICARB
AMITROLE
AZOCYCLOTIN
BENALAXYL
BROMOPROPYLATE
CARBARYL
CHLOROTHALONIL
CHLORPYRIFOS
CHLORPYRIFOS-METHYL
CLOFENTEZINE
CYCLOXYDIM
CYHEXATIN
CYPRODINIL
DELTAMETHRIN
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
0.2
0.05
0.3
0.2
2
5
0.5
0.5
0.2
1
0.5
0.2
3
0.2
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
15
7
5
0.5
3
5
1
1
2
0.3
1
ZEYTİN
TOLCLOFOS-METHYL
TRIAZOPHOS
TRIFLOXYSTROBIN
VINCLOZOLIN
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
0.2
0.05
0.02
0.1
KURU ÜZÜM
FENBUTATIN OXIDE
mg/kg
20
Taneli ve diğer küçük meyveler
2,4-D
mg/kg
CARBENDAZIM
mg/kg
CYPERMETHRIN
mg/kg
FENVALERATE
mg/kg
mg/kg
PARAQUAT
mg/kg
0.1
1
0.5
1
0.1
0.01
GREYFURT
BIFENTHRIN
KRESOXIM-METHYL
METHIDATHION
mg/kg
mg/kg
mg/kg
0.05
0.5
2
BIFENTHRIN
mg/kg
0.05
NEKTARİN
AZINPHOS-METHYL
BITERTANOL
CAPTAN
CARBARYL
CARBENDAZIM
CYPERMETHRIN
DICLORAN
DODINE
FENHEXAMID
FLUSILAZOLE
IMIDACLOPRID
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
2
1
3
10
2
2
7
5
10
0.5
0.5
PORTAKAL (TATLI)
30
DEĞER
CARBARYL
DELTAMETHRIN
DICHLOFLUANID
DICLORAN
DICOFOL
DINOCAP
DITHIANON
DITHIOCARBAMATES
ENDOSULFAN
ETHEPHON
FAMOXADONE
FENARIMOL
FENBUCONAZOLE
PESTİSİT
DEĞER
ÜZÜM (bir önceki sayfadan devam)
FENBUTATIN OXIDE
mg/kg
FENHEXAMID
mg/kg
FENPROPATHRIN
mg/kg
FLUDIOXONIL
mg/kg
FLUSILAZOLE
mg/kg
FOLPET
mg/kg
HALOXYFOP
mg/kg
HEXYTHIAZOX
mg/kg
IMIDACLOPRID
mg/kg
INDOXACARB
mg/kg
IPRODIONE
mg/kg
KRESOXIM-METHYL
mg/kg
MALATHION
mg/kg
METALAXYL
mg/kg
METHIDATHION
mg/kg
METHOMYL
mg/kg
METHOXYFENOZIDE
mg/kg
MYCLOBUTANIL
mg/kg
PARATHION-METHYL
mg/kg
PENCONAZOLE
mg/kg
PERMETHRIN
mg/kg
PHOSMET
mg/kg
PROCYMIDONE
mg/kg
PROPARGITE
mg/kg
PROPICONAZOLE
mg/kg
PYRACLOSTROBIN
mg/kg
SPINOSAD
mg/kg
TEBUCONAZOLE
mg/kg
TEBUFENOZIDE
mg/kg
TOLYLFLUANID
mg/kg
TRIADIMEFON
mg/kg
TRIADIMENOL
mg/kg
TRIFLOXYSTROBIN
mg/kg
VINCLOZOLIN
mg/kg
5
15
5
2
0.5
10
0.05
1
1
2
10
1
5
1
1
5
1
1
0.5
0.2
2
10
5
7
0.5
2
0.5
2
2
3
0.5
2
3
5
TAHIL-HUBUBAT
ALDRIN AND DIELDRIN
BROMIDE ION
DDT
DELTAMETHRIN
Emg/kg
mg/kg
Emg/kg
mg/kg
0.02
50
0.1
2
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
Emg/kg
5
10
2
0.05
30
0.02
DICHLORVOS
FENITROTHION
FENVALERATE
FLUDIOXONIL
GLYPHOSATE
HEPTACHLOR
PESTİSİT
DEĞER
HYDROGEN PHOSPHIDE
IMIDACLOPRID
METALAXYL
METHOPRENE
PERMETHRIN
PIPERONYL BUTOXIDE
PIRIMIPHOS-METHYL
PROCHLORAZ
PYRETHRINS
SPINOSAD
SULFURYL FLUORIDE
TRIAZOPHOS
TRIFORINE
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
0.1
0.05
0.05
10
2
30
7
2
0.3
1
0.05
0.05
0.1
ARPA
ALDICARB
BENTAZONE
BIFENTHRIN
BITERTANOL
CARBENDAZIM
CHLORMEQUAT
CHLOROTHALONIL
CYPERMETHRIN
CYPRODINIL
DIMETHOATE
DIQUAT
DISULFOTON
DITHIOCARBAMATES
ETHEPHON
FAMOXADONE
FENBUCONAZOLE
FENPROPIMORPH
FIPRONIL
FLUSILAZOLE
IPRODIONE
KRESOXIM-METHYL
LINDANE
METHIOCARB
METHOMYL
OXYDEMETON-METHYL
PIRIMICARB
PROPICONAZOLE
PYRACLOSTROBIN
QUINTOZENE
TEBUCONAZOLE
TRIADIMEFON
TRIADIMENOL
TRIFLOXYSTROBIN
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
0.02
0.1
0.05
0.05
0.5
2
0.1
0.5
3
2
5
0.2
1
1
0.2
0.2
0.5
0.002
0.1
2
0.1
0.01
0.05
2
0.02
0.05
0.05
0.5
0.01
0.2
0.5
0.5
0.5
31
PESTİSİT
DEĞER
PESTİSİT
PİRİNÇ
FINDIK
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
0.1
0.5
0.1
0.01
10
0.1
0.1
0.01
10
5
2,4-D
ALDICARB
AZINPHOS-METHYL
CARBOFURAN
ETHOPROPHOS
GLYPHOSATE
PROPICONAZOLE
TEBUFENOZIDE
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
0.05
0.1
0.2
0.1
0.02
2
0.05
1
MAYDANOZ
CHLOROTHALONIL
PIRIMICARB
mg/kg
mg/kg
3
1
YERFISTIĞI
ALDICARB
BENTAZONE
CARBENDAZIM
CHLOROTHALONIL
CLETHODIM
CYPERMETHRIN
DIMETHENAMID-P
DISULFOTON
DITHIOCARBAMATES
FENAMIPHOS
HYDROGEN PHOSPHIDE
INDOXACARB
METALAXYL
OXAMYL
PERMETHRIN
PROPARGITE
PROPICONAZOLE
PYRETHRINS
QUINTOZENE
TEBUCONAZOLE
TRIFLOXYSTROBIN
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
0.02
0.05
0.1
0.05
5
0.05
0.01
0.1
0.1
0.05
0.01
0.02
0.1
0.05
0.1
0.1
0.05
0.5
0.5
0.05
0.02
BENTAZONE
CHLORPYRIFOS
CHLORPYRIFOS-METHYL
DIFLUBENZURON
DIQUAT
ENDOSULFAN
FENTIN
FIPRONIL
PARAQUAT
TRIFLOXYSTROBIN
ŞEKER PANCARI
32
DEĞER
CHLORDANE
DELTAMETHRIN
Emg/kg
mg/kg
0.02
0.02
mg/kg
mg/kg
mg/kg
0.2
0.05
0.05
mg/kg
0.01
mg/kg
mg/kg
Emg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
0.05
0.3
0.02
0.05
0.02
0.05
0.1
0.5
0.02
0.2
0.05
0.1
0.1
0.1
0.05
0.02
0.01
0.05
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
0.1
0.2
0.1
0.5
0.2
0.5
0.1
0.3
0.05
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
0.05
0.1
0.2
0.01
0.5
0.2
0.5
1
ETHEPHON
METHIOCARB
PHOSALONE
BADEM
ABAMECTIN
AZINPHOS-METHYL
CAPTAN
CHLORDANE
CHLORPYRIFOS
CYPRODINIL
DIAZINON
DITHIOCARBAMATES
FENBUTATIN OXIDE
FENHEXAMID
IPRODIONE
METHIDATHION
PERMETHRIN
PHOSALONE
PROPARGITE
PROPICONAZOLE
PYRACLOSTROBIN
SPINOSAD
TEBUFENOZIDE
SOĞAN
ALDICARB
BENALAXYL
BENTAZONE
CHLOROTHALONIL
CHLORPYRIFOS
CLETHODIM
CYPERMETHRIN
CYPRODINIL
DELTAMETHRIN
DIAZINON
DICHLOFLUANID
DICLORAN
DIMETHENAMID-P
DITHIOCARBAMATES
ENDOSULFAN
FLUDIOXONIL
FOLPET
PESTİSİT
DEĞER
SOĞAN (bir önceki sayfadan devam)
mg/kg
IMIDACLOPRID
mg/kg
IPRODIONE
mg/kg
MALATHION
mg/kg
MALEIC HYDRAZIDE
mg/kg
METALAXYL
mg/kg
METHIDATHION
mg/kg
METHIOCARB
mg/kg
METHOMYL
mg/kg
PIRIMICARB
mg/kg
PROCYMIDONE
mg/kg
PYRACLOSTROBIN
mg/kg
TRIAZOPHOS
mg/kg
VINCLOZOLIN
mg/kg
PESTİSİT
0.05
0.1
0.2
1
15
2
0.1
0.5
0.2
0.5
0.2
0.2
0.05
1
MERCİMEK
DELTAMETHRIN
mg/kg
1
mg/kg
mg/kg
0.2
0.5
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
2
1
30
5
2
0.5
0.5
2
0.7
0.5
DIQUAT
PYRACLOSTROBIN
BROKOLİ
ACEPHATE
AZINPHOS-METHYL
BROMIDE ION
CHLOROTHALONIL
CHLORPYRIFOS
DIAZINON
ENDOSULFAN
FENVALERATE
FLUDIOXONIL
IMIDACLOPRID
DEĞER
INDOXACARB
IPRODIONE
METALAXYL
METHOXYFENOZIDE
PERMETHRIN
PIRIMICARB
QUINTOZENE
TEBUFENOZIDE
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
0.2
25
0.5
3
2
1
0.05
0.5
BİBER
CARBARYL
CHLORPYRIFOS-METHYL
CYPERMETHRIN
CYROMAZINE
DICHLOFLUANID
DICOFOL
DIMETHOATE
DINOCAP
ETHEPHON
FENHEXAMID
IMIDACLOPRID
INDOXACARB
MALATHION
METALAXYL
METHOMYL
METHOXYFENOZIDE
PERMETHRIN
PIPERONYL BUTOXIDE
PROCYMIDONE
PYRETHRINS
SPINOSAD
TEBUFENOZIDE
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
5
0.5
0.5
1
2
1
1
0.2
5
2
1
0.3
0.1
1
0.7
2
1
2
5
0.05
0.3
1
33
STANDARTLARIN
OKUNMASINDA
DİKKAT EDİLECEK
HUSUSLAR
I. ÜRÜN TANIMI
Bu standart ……….. türüne giren (Latince ait olduğu familya ismi yazılır) sanayide işlenecek
……….. hariç tüketicilere taze olarak sunulan…………….girmektedir.
II. KALİTE İÇİN İSTENEN KOŞULLAR
Bu standardın amacı ……………… hazırlandıktan ve paketlendikten sonra, ihracat aşamasında istenen kalite koşullarını tanımlamaktır.
A. ZORUNLU KOŞULLAR
Tanınan tolerans seviyeleri ve her sınıf için belirtilen özel koşullara uymakla beraber, her sınıftaki………… aşağıdaki gibi olmalıdır.
• Bütün (Ürünün tabi koşullarına bağlı olarak, bu şartta bazı istisnalar kabul edilebilir)
• Sağlam, tüketime uygun olmayacak şekilde çürük veya bozuk olan ürünler çıkarılacaktır
• Temiz, gözle görülebilir yabancı maddelerden hemen hemen ari (Ürün çeşidine bağlı olarak bazı topraksı lekeler göz ardı edilebilmektedir)
• Zararlılardan ari
• Zararlıların sebep olduğu hasarlardan ari
• Anormal dış nemden ari
• Yabancı koku ve/veya tattan ari
(Ürüne bağlı olarak bazı ek koşullar konulabilir.)
Ürünün tabiatı dikkate alındığında yeterince gelişmiş ve tatmin edici bir olguluk göstermesi
gereklidir.
Ürünlerin gelişimi ve durumu:
• Nakliye ve yapılacak işlemlere dayanıklı
• Varış yerine tatmin edici bir durumda ulaşmalıdır
B. OLGUNLUK ŞARTLARI
(Ürüne göre ayrıca farklı olgunluk şartı konulabilir.)
C. SINIFLANDIRMA
Ürün aşağıda belirtildiği üzere 2 ya da 3 sınıfa ayrılır.2
EKSTRA SINIF:
Bu sınıftaki ……………. ürünü mükemmel kalitede olmalıdır. Türünün karakteristik özelliklerini göstermelidir.
Bu özellikler;
……………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
2
Bazı sınıflandırma yapmaya gerek olmayan ürünlerde sadece zorunlu koşullar geçerli olacaktır.
37
(Ürünün tabiatına uygun özellikler)
Bu ürünler, kalitesini ve görünüşünü etkilemeyecek bazı çok yüzeysel pürüzler hariç, üzerinde herhangi bir hasar olmamalı, paket içindeki sunumunu ve kalitesini korumalıdır.
1. SINIF:
Bu sınıftaki…………. ürünleri iyi kalitede olmalıdır. Bu ürünün karakteristik özelliklerini göstermelidir.
Bu özellikler;
……………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
(Ürünün tabiatına uygun özellikler)
Aşağıda yer alan önemsiz hasar ve kusurlar, ürünün genel görünüş ve kalitesini etkilemediği
ve paketlenmiş halde bu kalite ve görünüşü koruduğu müddetçe sorun teşkil etmezler;
……………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
(Ürünün tabiatına bağlı olarak kabul edilebilir hasar ve kusurlar)
2. SINIF:
Bu sınıfa üst sınıflar kapsamında değerlendirilemeyecek ancak zorunlu koşulları karşılayan
ürünler girebilmektedir.
Bu ürünler:
……………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
(Ürün tabiatına bağlı koşullar)
Aşağıda yer alan hasar ve kusurlar, ürün, görünüş, kalite ve gerekli karakteristik özelliklerini
koruduğu müddetçe sorun teşkil etmezler;
……………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
(Ürünün tabiatına bağlı olarak izin verilen kusur ve hasarlar)
III. BOYLAMADA İSTENEN KOŞULLAR
Boylama ürünün …………(çap, uzunluk, ağırlık, dairesel çevresi)ne göre belirlenir.
(Minimum ve maksimum boylamadaki koşullar ürünün çeşit ve ticari markasına göre değişkenlik gösterir.)
IV. TOLERANSLAR
Her ambalajda veya dökme olarak naklediliyorsa her partide kalite ve boylama bakımından
belirtilen sınıfın özelliklerine uymayan ürün için aşağıdaki toleranslara izin verilmektedir.
38
A. KALİTE TOLERANSLARI
EKSTRA SINIF:
Bu sınıfın özelliklerine uymayan fakat 1. sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleransları dahilinde olan ürünlerde ağırlıkça ve sayıca tanınan tolerans %5’tir.
……………..…(Ürünün tabiatına bağlı olarak tek ürün bazında tanınan muhtemel toleranslar)
1. SINIF:
Bu sınıfın özelliklerine uymayan fakat 2. sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleransları dahilinde olan ürünlerde ağırlıkça ve sayıca tanınan tolerans %10’dur.
……………..…(Ürünün tabiatına bağlı olarak tek ürün bazında tanınan muhtemel toleranslar)
2. SINIF:
Çürüme veya diğer bir bozulmanın tüketimi uygunsuz hale getirerek görünür şekilde etkilediği ürünler hariç, bu sınıfın özellikleri ya da zorunlu koşulları karşılamayan ürünler için tanınan
tolerans, %10’dur.
B. BOY TOLERANSLARI
Bütün sınıflar için (Ürüne özgü standartlarda bazı koşullardan vazgeçilebilmektedir) boylama
koşullarını karşılamayan ürünler için tolerans %10’dur.
………………..(Ürünün boylamaya tabi olup olmamasına bağlı olarak kabul edilebilir limitler
konusunda ek koşullar konulabilir).
V. SUNUMLA İLGİLİ KOŞULLAR
A. BİR ÖRNEKLİK (YEKNESAKLIK)
Her ambalaj veya dökme olarak naklediliyorsa her parti içindeki ürünler aynı menşei, kalite
ve boyda (boylama gerekliyse) olmalıdır.
(Ek olarak, ayrı standartların yeknesaklıkla ilgili tip ve özelliklerine bağlı olarak bazı koşullardan vazgeçilebilir).
(Ürünün tabiatına bağlı diğer muhtemel koşullar)
……………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
Her ambalajın ya da dökme ürünün görünen kısmı tüm muhteviyatı temsil etmelidir.
B. AMBALAJLAMA
Ürünler, ürünün uygun şartlarda korunmasını sağlayacak şekilde ambalajlanmalıdır. Ambalaj
içinde kullanılan materyaller, yeni, temiz ve ürünün herhangi bir iç veya dış etkenden zarar görmesini önleyecek kalitede olmalıdır. Baskı veya etiketlemenin toksik madde içermeyen mürekkep
veya zamk ile yapılması şartıyla, materyallerin ve özellikle ticari özellikleri taşıyan pulların ve kağıdın kullanımına izin verilmektedir.
39
Ürün üzerine yapıştırılan etiketler kaldırıldığında ne kabukta bir zedelenmeye yol açmalı ne
de yapışkan madde bırakmalıdır.
Ambalajlar (ya da ürün dökme ise çoğunluğu) yabancı maddeden ari olmalıdır.
C. SUNUM
Bu bölümde ürünün sunumu ile ilgili detay koşullar konulabilir.
Bazı standartlarda “Extra” sınıfa dahil ürünlerde sunumu ilgilendiren katı koşullardan vazgeçilebilir.
VI. İŞARETLEME İLE İLGİLİ KOŞULLAR
Her ambalaj için işaretlemeler aynı hizada ve tarafta, okunaklı, silinmeyecek ve dışarıdan rahatça okunabilecek şekilde olmalıdır.
Dökme nakledilen mallar için (direkt nakliye aracına yüklenen ürünler) bu işaretlemeler, ürünle beraber nakledilen dokümanların üzerinde ve nakliye aracında görünür bir yere asılmalıdır.
A. TANIMLAMA
Ambalaj yapan ve/veya sevk edenin adı, adresi veya resmi olarak çıkarılan veya onaylanan
kod.3
B. ÜRÜN TANIMI
• Ürünün İsmi (eğer ürün muhteviyatı dışarıdan görünmüyorsa)
• ………………………………………………………………..
(Ürüne göre çeşit ya da marka ismi)
C. ÜRÜN MENŞEİ
Menşei ülke ve isteğe bağlı olarak yetiştiği bölge veya ulusal, bölgesel veya yerel yer ismi.
D. TİCARİ ÖZELLİKLER
• Sınıf
• Boy (Eğer boylama gerekliyse)
• ……………………………………………….
(Ürüne bağlı olarak değişen diğer özellikler)
E. RESMİ KONTROL İŞARETİ (isteğe bağlı)
3
Bazı ülke yasaları unvan ve adresin açık bir şekilde yazılmasını şart koşar. Buna rağmen bir kod kullanıldığında paketleyici/dağıtım
firması vb. unvanlar da koda yakın bir bölüme yazılmalıdır.
40
İÇİN HİJYENİK
UYGULAMALAR
GİRİŞ:
Son yıllardaki bilimsel araştırmalar, meyve ve sebzedeki zengin içerikli besin maddelerinin bir
çok kanser türüne karşı koruduğunu ve kalp hastalıklarının görülme riskini azalttığını göstermiştir. Meyve ve sebzelerin tüketimindeki bu fayda ve taze meyve-sebzenin marketlerden bütün yıl
boyunca elde edilebilir olması, meyve ve sebzenin tüketiminde son 20 yılda önemli bir artış olmasını sağlamıştır. Buna rağmen, yaş meyve ve sebze kaynaklı hastalıkların arttığını gösteren raporlar, kamu sağlık kuruluşlarını ve tüketicileri bu gıdaların sağlık açısından güvenliği konusunda
kuşkuya düşürmüştür.
1. AMAÇ:
Bu yönetmelik; yaş meyve ve sebzenin birincil üretiminden paketlenmesine kadar bütün üretim safhalarında mikrobik, kimyasal, fiziksel açıdan destek sağlayan İyi Tarım Uygulamaları
(GAP) ve İyi Üretim Uygulamaları (GMP) yönetmeliklerine gönderme yapar. Mikrobik etkileri minimize etme konusuna ayrıca önem verilir. Bu yönetmelik, sektör için uygulama, operasyon ve
ürün hakkında detaylı tavsiyeler yerine konu hakkında verilecek tavsiyelerin genel çerçevesini çizer. Yaş meyve-sebze endüstrisi kompleks bir yapıdadır. Yaş meyve-sebzeler muhtelif çevre koşullarında üretilir ve paketlenir. Bu yönetmelikte geçen bazı koşulların gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde, küçük işletmelerde birincil üretim yapan ya da geleneksel yöntemlerle çalışan tesislerde
uygulanmasında sorun yaşanabilir.
2. KAPSAM, UYGULAMA VE TANIMLAR:
2.1 KAPSAM
Bu uygulama yönetmeliği, hammadde olarak güvenli ve bütünsel bir şekilde insanlar tarafından tüketilmek üzere üretilen taze meyve ve sebzelerin birincil üretimi ve paketlenmesinde uygulanacak hijyenik uygulamaları içerir. Bu kod özellikle, tarlada (korumasız) ya da korumalı tesislerde (hidroponik tesisler, seralar) yetişen yaş meyve ve sebze için uygulanabilir. Mikrobik etkiler
üzerinde yoğunlaşılacak ve GAP ve GMP’ye ilgili konularda gönderme yapılacaktır.
Hazır, Kesilmiş Taze Meyve-Sebze Hakkında Ek (EK1) ve Filiz Üretimi Hakkında Ek (EK2) bu
yönetmeliği tanımlayıcı tavsiyeler içermektedir, ayrıca özellikle hazır, kesilmiş taze meyve sebze
üretimindeki hijyenik uygulamalar ve filiz tohumu üretimindeki spesifik uygulamalar ve insan tüketimi için üretilen filizler hakkında da tavsiyeler içermektedir.
Bu yönetmelik toptan satış, perakende ya da evde tüketilen taze meyve ve sebzenin gıda güvenliğinin korunması hakkında bir tavsiye içermez. Kodeks alimentarius yönetmeliği olan gıda
ürünleri hariç tutulacaktır.
2.2 KULLANIM
Bu yönetmelik, “Recommended International Code of Practice-General Principles of Food
Hygiene” formatını izler ve beraber kullanılır. Yaş meyve-sebzenin üretim ve paketlenmesine özel,
hijyenik uygulamalar irdelenir. Ana noktalar, bölüm 3’te düzenlenmektedir. Diğer bölümlerde ürünün üretim ve paketlenmesine ilişkin konular genişletilerek incelenmiştir. Hazır, Kesilmiş Taze
Meyve-Sebze Hakkında Ek (EK1) ve Filiz Üretimi Hakkında Ek (EK2) bu yönetmeliği tanımlayıcı
ve özellikle hazır, kesilmiş taze meyve-sebze üretimindeki hijyenik uygulamalar ve filiz tohumu
üretimindeki spesifik uygulamalar ve insan tüketimi için üretilen filizler hakkında tavsiyeler içermektedir.
43
2.3 TANIMLAR
Genel terimlere ilişkin açıklamalar aşağıda verilmiştir.
Tarımsal Girdi: Bünyeye giren herhangi bir hammadde (tohum, gübre, su……..).
Tarımsal İşçi: Ekim, dikim, hasat paketleme işini yapan kişi.
Antimikrobik Madde: Doğal, sentetik, yarı sentetik kaynaklı düşük yoğunluklu, her türlü
mikrobu, bitkiye zarar vermeden yok eden madde.
Biyolojik Kontrol: Zararlılarla ve mikroorganizmalarla mücadele eden diğer biyolojik metabolizmalar.
Biyosolid: Kırsal ve sanayi atıkları ve bitkilerden elde edilen çamur ya da kalıntılar.
Kompostlama: Aeoribik ve de anaerobik olarak organik maddelerin mikroplar tarafından sindirilmesi.
Ekim: Yaş meyve ve sebzelerin tarlada ya da korunaklı bir alanda yetiştirilmesi ile ilgili her
türlü faaliyet.
Çiftlik: Taze meyve ve sebzenin üretildiği, hasadının yapıldığı ve çevresinin aynı yönetiminin
kontrolünde olduğu her bina veya yapı.
Üretici: Yaş meyve ve sebzenin birincil üretimi ile ilgilenen kişi.
Hasatçı: Yaş meyve-sebzenin hasadından sorumlu kişi.
Tehlike: Gıda sağlığı konusunda tehlike yaratabilecek, biyolojik, kimyasal ya da fiziksel madde ya da durum.
Tehlikeli Madde: Belirli düzeylerde sağlığa zarar veren maddeler.
Hydroponic: Orta seviyedeki sularda yapılan bitki üretimi için kullanılan genel bir terim.
Gübre: Herhangi bir maddeyle karıştırılabilen fermantasyon ya da başka bir işlemden geçirilebilen madde.
Mikro Organizma: Maya, küf, bakteri, virüs ve parazitler.
Paketleyici: Yaş meyve-sebzenin hasat sonrası işlemlerinden ve paketlenmesinden sorumlu kişi.
Paketleme: Sahada ya da tesiste yaş meyve-sebzeyi paket içine yerleştirme işi.
Paketleme Evi: Yaş meyve-sebzenin hasat sonrası işlem gördüğü ya da paketlendiği tesisler.
Birincil Üretim: Yaş meyve sebzenin yetiştirilmesinde ve hasadında geçen adımlar. Ekim sulama, gübreleme, vs…
Su Çeşitleri:
Temiz Su: Kullanıldığında gıda sağlığını tehlikeye atmayan su.
İçme Suyu: İçilebilir suyun özelliklerini karşılayan su.
3. BİRİNCİL ÜRETİM
Yaş meyve-sebzeler, çok değişik iklimsel ve coğrafi koşullarda, farklı boyutlardaki işletmelerde çeşitli tarımsal girdi ve teknolojilerle üretilmektedir. Dolayısıyla fiziksel, kimyasal ve biyolojik
tehlikeler üretim şekline göre değişmektedir. Her bir birincil üretim alanında, üretimin çevresel koşullarını, ürün türünü ve kullanılan metotları dikkate alarak, gıda sağlığına en faydalı tarımsal uygulamalar seçilmelidir. Birincil üretim ile ilgili prosedürler, iyi hijyenik koşullarda ve meyve-sebzede kirlenmeyle oluşabilecek sağlık tehlikesini minimize etmelidir.
44
3.1 ÇEVRESEL HİJYEN
Mümkün olduğu takdirde, çevredeki potansiyel kirlilik kaynakları belirlenmelidir. Özellikle
hasat sonrasında herhangi bir şekilde insan sağlığına zararlı etkisi bulunabilecek maddelerin olduğu alanlarda, yaş meyve-sebzenin birincil üretimi yapılmamalıdır.
Mümkünse üretici, aynı alanın daha önceki kullanımlarını incelemeli ve mikrobik, fiziksel ve
kimyasal tehlikeleri değerlendirmelidir. Diğer kirlilik türlerinin potansiyeli de ayrıca düşünülmelidir. Değerlendirme aşaması aşamaları içermelidir:
• Alanın ve çevreleyen sahaların önceki kullanımları (hayvancılık, tehlikeli atık maddeler,
vb) incelenerek, organik ya da inorganik atıkların üretime yapabileceği herhangi bir olumsuz etki araştırılmalıdır.
• Hayvansal ya da diğer atıkların düzeyini belirlemek için çiftlik hayvanlarının ya da diğer
vahşi hayvanların üretim sahasına ya da su rezervlerine girip girmediği, giriyorsa ne sıklıkta girdiği. Tehlikenin belirlenmesinden sonra çiftlik ya da vahşi hayvanların üretim sahasına girişi önlenmelidir. Mümkünse üretim sahasına girebilecek her tür hayvan bölgeden
uzaklaştırılmalıdır.
• Su kaçaklarından, sızıntılardan ya da fazla dolu olan gübre sahalarından kaynaklanabilecek kirlilik potansiyelleri belirlenmelidir.
Eğer sahanın önceki kullanımlarına ulaşılamazsa ya da geçmişte tehlikeli atık maddelerin varlığı tespit edilir ise, üretim sahası kirletici maddeler için analiz edilmelidir. Eğer potansiyel kirletici maddeler yüksek düzeylerde ise ve iyileştirici ya da önleyici işlemler yapılmadıysa, söz konusu
işlemler yapılana ve saha durumu düzelene kadar üretim yapılmamalıdır.
3.2 YAŞ-MEYVE SEBZEDE BİRİNCİL HİJYENİK ÜRETİM
3.2.1 Tarımsal Girdi Koşulları
Tarımsal girdiler, mikrobik, kimyasal kirleticiler içermemelidir. Dünya Sağlık Örgütü’nün atık
su ve diğer sular konusundaki talimatları dikkate alınmalıdır.
3.2.1.1 Birincil Üretim İçin Su Tüketimi
• Üretici, üretimde kullanılabilecek su kaynaklarını belirlemelidir (belediye, tekrar kullanılan sulama suyu, kuyu, açık kanal, rezervler, göller, çiftlik gölleri). Suyun kimyasal, mikrobik ve kullanılabilirlik düzeyi belirlenmeli ve gerekirse düzenleyici ve önleyici işlemler
tespit edilmelidir.
• Gerekli olduğu takdirde, üreticiler kullandıkları suyu mikrobik ve kimyasal kirlilik testinden geçirmelidir. Testlerin sıklığı, su kaynağına ve söz konusu kirliliğin geçici ya da kalıcı
olmasına bağlıdır. Eğer suyun kirli olduğu ortaya çıkarsa, buna düzeltici işlemler yapılmalıdır.
3.2.1.1.1 Sulama ve Hasat için Kullanılan Su
Tarımsal amaçlarla kullanılacak su, amaçlanan uygulama için gerekli özellikleri taşımalıdır.
Aşağıdaki durumlarda ise suyun kalitesine ayrıca dikkat edilmelidir.
• Özellikle hasat zamanına yakın dönemlerde, meyvenin yenilebilir kısmının suya maruz
kalmasının gerektiği anlarda,
• Yaprakları ya da yüzeyleri ile meyve ve sebzelerin sulanmasında,
45
• Hasat sonrası ya da paketleme öncesinde hiç suyla temas etmeyecek olan ürünlerin sulamasında.
3.2.1.1.2 Gübre, Pestisit Kontrolü ve Diğer Kimyasal İşlemler İçin Gerekli Su
Suda çözünen gübreler ve kimyasallar için kullanılan su, yaş meyve sebzenin güvenliğini tehlikeye atacak düzeyde kirletici madde içermemelidir. Özellikle hasat zamanına yakın dönemlerde,
meyvenin yenilebilir kısmının suda çözünen gübre ve kimyasalla birlikte suya maruz kalmasının
gerektiği anlarda kirletici madde düzeyi önemlidir.
3.2.1.1.3 Hydroponic Su:
Hydroponic sistemlerde yetiştirilen bitkiler, çeşitli düzeylerde besin maddesi ve su absorbe
ederler. Böylelikle sistemde dönen besin maddesi miktarı her sirkülasyonda değişir. Bu yüzden;
• Hydroponic sistemde kullanılan su sık sık değiştirilmeli, ya da eğer sirküle ediliyorsa mikrobik faaliyetler için gerekli iyileştirme çalışmaları yapılmalıdır.
• Su dağıtım sisteminin temizliği daim olmalı ve mikrobik faaliyetleri durdurucu nitelikte olmalıdır.
3.2.1.2 Organik Gübre, Biosolid, ve Diğer Doğal Gübreler:
Organik gübre, biosolid ve diğer doğal gübrelerin kullanımı, yaş meyve-sebzenin üretiminde
mikrobik ve kimyasal kirlilik potansiyelini önleyecek şekilde yapılmalıdır. Ağır metallerle karışmış
ve gıda güvenliğini tehlikeye atacak organik gübre, biosolid ve diğer doğal gübreler kullanılmalıdır. Gerekli görüldüğü takdirde mikrobik gelişimi sınırlandırmak adına aşağıdaki işlemler yapılabilir:
• Organik gübre, biosolid ve diğer gübrelerdeki patojenleri yok edecek, uyumlu iyileştirme
yapılır (Pastörizasyon, sıcak kurutma, UV anti radyasyon, güneşte kurutma ya da kombinasyonları). Çeşitli uygulamalarda düşen patojen seviyesi dikkate alınarak en iyi kombinasyon kullanılabilir.
• İyileştirilmemiş ya da yarı iyileştirilmiş organik gübre, biosolid ve diğer gübreler sadece
mikrobik faaliyetleri düzenleyici işlemler yapıldığı takdirde kullanılmalıdır.
• İyileştirilmiş organik gübre, biosolid ve diğer gübre alan üreticiler, mümkün olduğu takdirde, tedarikçiden gübre ile ilgili orijin, iyileştirme testleri ve sonuçları ile ilgili belgeleri
edinmelidir.
• Özellikle hasada yakın dönemde taze meyvelerin ve sebzelerin diğer doğal gübrelere, biosolidlere ve ahır gübrelerine dolaylı veya dolaysız temasından çekinilmelidir.
• Diğer doğal gübrelerin, biosolidlerin ve ahır gübrelerinin kullanıldığı bitişik tarlalardan
temas olabildiğince minimize edilmelidir. Eğer bitişik tarlalardan bulaşma durumu tespit
edilirse koruyucu önlemler (örnek olarak uygulama denetim aşamasında dikkat edilebilir)
riski minimize etmek için uygulanmalıdır.
• İşlemden geçirilmiş veya stoklanmış alanlarla taze meyve ve sebzelerin yakın konuşlandırılmasından kaçınılmalıdır. Su baskınlarının çapraz bulaşmasından kaçınılmalı veya ahır
gübresi, biosolidler ve diğer doğal gübrelerin depolandığı yerlerden süzülme biçiminde
korunan bölgeye bulaşma engellenmelidir.
46
3.2.1.3 Toprak
Toprakların değeri; tehlikelere, bölgenin maruz kalma derecelerine göre değerlendirilmelidir.
Eğer değerlendirme bölgenin bu tip felaketlere maruz kalma olasılığına göre yapılırsa, kontrol önlemleri tehlikelerin makul düzeylere indirilmesini mümkün kılabilir. Eğer kontrol önlemleri vasıtası ile başarı sağlanamazsa, üreticiler bu tip toprakları birincil üretim için kullanmamalıdır.
3.2.1.4. Tarımsal Kimyasallar
• Üreticiler belirli meyveler veya sebzelerin üretimi için, sadece o ürün için izin verilen kimyasalları kullanmalıdır ve kimyasal ürünün üreticisi tarafından belirtilen talimatlar dışında kimyasallar kullanılmamalıdır.
•
•
•
•
Kimyasal sorunları minimize etmek ve mikrobiyolojik direnci sağlamak için yapılması gerekenler:
Mikrobik olmayan ajanların aşırı düzeyde insan ve hayvanların tedavisinde kullanılmasından kaçınılmalıdır.
Mikrobik olmayan ajanların kullanımı aşırı derecede olmamak kaydıyla ancak başka imkanların söz konusu olmadığı durumlarda kullanılmamalıdır ve iyi tarımsal denemelerle
bu amaca hizmet etmelidir.
Tarımsal kimyasalları uygulayan tarım işçileri, uygun uygulama prosedürlerinin ne şekilde olması gerektiği konusunda eğitilmelidir.
Üreticiler hangi tür tarımsal kimyasalların uygulandığını kayıt altına almalıdır. Kayıtlar
uygulamanın hangi günde yapıldığı, hangi kimyasalın kullanıldığı, hangi ürünün püskürtüldüğü, hangi haşereye veya zararlıya karşı ne tatbik edildiği ve hangi yoğunlukta yapıldığı, hangi sıklıkta yapıldığı, uygulama ve hasat arasındaki kayıtların birbirini doğrular şekilde olması gerekliliklerini içermelidir.
• Tarımsal kimyasal spreyler gerekliyse kullanım oranının doğruluğunu belirlemek için ölçülmelidir.
• Tarımsal kimyasalların suya ve tarımsal bölgeyi kapsayan alana bulaşmasından kaçınılmalı ve potansiyel zararlarından korunma faaliyetlerinde çalışanlar bu işlemlere karşı korunmalıdır.
• Püskürtücüler ve karışık kaplar kullanıldıktan sonra iyice yıkanmalıdır ve uygulama için
belirtilen prosedür ve kimyasalın adı etiketlenmelidir. Tarımsal kimyasallar düzgün bir şekilde düzgün havalandırılmış bir bölgede olmalı, üretim bölgelerinden ve yerleşim yerlerinden uzak olmalıdır. Tarımsal kimyasalların konumu, ürünlere bulaşma riski yaratmayacak şekilde, yerleşim yerlerinden ve birincil üretim çevresinden uzakta olmalıdır.
• Boş kaplar üretici tarafından belirtilen prosedürlere uygun şekilde tanzim edilmelidir. Gıda ile ilgili diğer amaçlarla ilgili olarak bu kaplar kullanılmamalıdır.
3.1.2.5 Biyolojik Kontrol
Çevre ve tüketici güvenliği için biyolojik organizmalar ve/veya taze meyve ve sebzelerde bozulmuş organizmalar ve bitkisel patojenler, böcekler ve haşerelerin kontrolü için uygulanan metabolizmalar kullanılırken dikkat edilmelidir.
Üreticiler sadece belirli meyve ve sebzelere tanımlanan üretimler için izin verilen biyolojik
kontrolleri kullanmalıdırlar ve belirlenen prosedürler çerçevesinin dışına çıkmamalıdırlar.
47
3.2.2 Yapı İçi Üretim ve Hasat
Taze meyve-sebzelerin yetiştirildiği iç mekanlarda (sera, hydroponic kültür) uygun talimatlara uyulması gerekir.
3.2.2.1 Mekan, Tasarım ve Yerleşim
• Binalar ve yapılar; böcek, kemirgen ve kuşlar gibi zararlılardan, taze meyve ve sebzelere
bulaşmasını engelleyecek şekilde inşa edilmelidir.
• Uygun olduğu yerde, iç dizayn ve yapı içerisindeki meyve ve sebzelerin öncelikli olarak
üretimi için iyi hijyenik uygulamalara dikkat edilmelidir. Her bir yapı, her bir ürün için, istenilen belirli hijyenik kriterlere uygunluğuna göre değerlendirilir.
3.2.2.2 Su Kaynağı
Uygun olduğunda, uygun olan alt yapı ile birlikte yeterli düzeyde temiz ve içilebilir su tesisi
yapı içine öncelikli olarak inşa edilmelidir. İçime uygun olmayan su, müstakil bir sistem şeklinde
olmalıdır. İçime uygun olmayan su tesisatı, içilebilir su tesisatı ile temas halinde olmamalıdır.
• Taze ürünlerin üretimi için kullanılan tarımsal girdilerin temiz ve içilebilir suya bulaşmasından kaçınılmalıdır.
• Düzgün bir şekilde depolama sistemleri ile temiz ve dezenfekte sular depolanmalıdır.
• Su kaynağının kalitesi kontrol edilmelidir.
3.2.2.3 Drenaj, Çöp ve Atık Yok Etme
Yeterli düzeyde drenaj, çöp ve atık yok etme sistemleri tesis edilmelidir. Bu sistemler taze
meyve ve sebzeye tarımsal girdilere ve içme suyuna temas etmeyecek şekilde yapılmalıdır.
3.2.3 Personel Sağlığı, Hijyen ve Sağlık Tesisleri
Hijyen ve sağlık gereksinimleri düzenlemeleri taze meyve ve sebze ile hasattan önce ve sonra
direkt olarak ürüne olası temas eden personel dikkat edilerek yapılır.
Ziyaretçiler uygun olduğunda koruyucu kıyafetler giymeli ve personele uygulanan hijyen talimatlarına riayet etmelidir.
3.2.3.1 Personel Hijyeni ve Sağlık Tesisleri
Hijyen ve sağlık tesisleri, personel hijyenini uygun bir düzeyde sağlayacak şekilde tesis edilmelidir. Uygun olduğu takdirde tesisler şu şekilde olmalıdır.
• Tesisler üretim arazisine ya da bina içi üretimde binaya olabildiğince yakın bir konumda
ve yeterli sayıda personele hizmet verecek düzeyde olmalıdır.
• Tesisler atıkların uygun bir şekilde tahliyesine uygun şekilde dizayn edilmeli ve üretim
alanlarından, taze meyve ve sebzelerden ve tarımsal girdilerle temasından kaçınacak şekilde inşa edilmelidir.
• Yeterli düzeyde hijyenik yıkama ve elleri kurulama gerecine sahip olmalıdır.
• Sağlık tesislerinin bakımı ve tamiri sağlanmalıdır.
3.2.3.2 Sağlık Durumu
Hastalığı bilinen veya hastalık taşıyıcısı olarak bilinen ya da şüphe edilen kişilerin direkt ola48
rak taze meyve ve sebze ile teması engellenmeli, ürünün elle temas edildiği ortama girişi engellenmelidir.
3.2.3.3 Personel Temizliği
Taze meyve ve sebze ile direkt temasta olan tarım işçileri iyi düzeyde temiz ve hijyen olmalı,
uygun olduğunda uygun koruyucu kıyafet ve ayakkabı giymelidirler. Eğer işçinin vücudunda kesik ve yaralar varsa ve işe devam etmesi söz konusu ise, kesik ve yaralara uygun su geçirmez koruyucular kaplanmalıdır.
Personel taze meyve ve sebzeye ve diğer materyallere direkt temas ediyorsa ellerini yıkaması
gerekir. Personel işe başlamadan önce ellerini yıkamalı, mola verdiğinde ve molası bitip tekrar işine döndüğünde de elini yıkamayı ihmal etmemelidir. Tuvalete gittiği her seferde ve kirli her türlü
materyale dokunduktan sonra da elini yıkaması gerekir.
3.2.3.4 Personel Davranışı
Tarım işçisi sigara, tükürme, sakız çiğneme, yemek yeme, korunmasız taze meyve-sebzelere
hapşırma ve aksırma gibi meyveyi kirletecek davranışlardan kaçınmalıdır.
Eğer meyvenin hijyenini etkilemesi söz konusu ise tarım işçisi mücevher, saat ve benzer şeyleri giymemeli ve taşımamalıdır.
3.2.4 Üretim ve Hasatta Kullanılan Ekipman
Üreticilerin ve hasadı yapanların kullanım ve bakım için kullanılan belirli ekipmanları, üreticilerin belirttiği prosedüre uygun şekilde kullanmaları gerekir. Üreticilerin ve hasadı yapanların,
ekipmanları kullanırken aşağıdaki koşullara riayet etmeleri gerekir.
• Taze meyve ve sebze ile temas halinde olan ekipmanlar ve kaplar toksik olmayan materyallerden yapılmalıdır. Ekipmanlar kolayca yıkanabilecek, dezenfekte edilebilecek ve meyve ve sebzeye dışarıdan herhangi bir bulaşmaya engel olabilecek şekilde dizayn edilmelidir. Belirli hijyenik ve bakım ürünlerinin her bir ekipman için ayrı ayrı hangi ürün için kullanılacağı belirtilmelidir.
• Atık için kullanılan kaplar tehlikeli maddelerdir ve bariz şekilde tanımlanmalı, uygun şekilde inşa edilmeli ve uygun olduğu hallerde su geçirmez maddelerden inşa edilmelidir.
Uygun olduğu durumlarda bu kaplar kaza veya kasdi biçimde taze meyve ve sebzelere temasını engellemek için kilitli bir ortamda muhafaza edilmelidir. Bu tip kaplar ayrı biçimde
muhafaza edilerek hasatta kullanılmaları engellenmelidir.
• Hijyenik ortamlarda muhafaza edilmesi mümkün olmayan kaplar ıskartaya çıkarılmalıdır.
• Ekipmanlar ve araçlar ürününe zarar vermeyecek şekilde, kullanımına göre dizayn edilmelidir. Bu tip ekipmanlar iyi koşullarda muhafaza edilmelidir.
3.3 İşleme, Depolama ve Taşıma
3.3.1 Çapraz Bulaşmadan Korunma
Birincil üretim safhasında ve hasat sonrası evrede tarımsal girdilerden veya taze meyve-sebzelerle direkt temas halinde olan personelden çapraz bulaşmaya sebep olunmaması için etkili önlemler alınmalıdır. Potansiyel çapraz bulaşmalardan taze meyve, sebze, üretici, hasat yapanlar ve
çalışanları korumak için 3. bölümde ve aşağıda belirtilen kurallara uyulması gerekmektedir.
49
• Hasat zamanında beklenmedik hava koşulları gibi ürünün bulaştırılmasının söz konusu olduğu durumlar, ürünün üretim yönetiminde göz önüne alınmalıdır.
• Tüketime uygun olmayan taze meyve-sebzeler, hasat sırasında ayıklanmalıdır. Bunlara daha ileriki süreçde üretilecek ürünlere veya tarımsal çıktılara temasını engelleyecek önlemler alınmalıdır.
• Tarım işçileri hasat için kullanılan kapları sadece hasat için kullanmalı, başka materyalleri
(öğle yemekleri, alet, yakıt gibi) taşımada kullanmamalıdır.
• Tehlikeli materyaller (çöp, gübre gibi) için kullanılan ekipman ve kaplar taze meyve ve
sebzelerin tutulmasında, ambalajlama işlemlerinde kullanılmamalıdır. Zorunluluk varsa
yeterli temizleme ve dezenfekte işlemi yapıldıktan sonra kullanılmalıdır.
• Taze meyve-sebzeler paketlenirken kapların veya ambalaj malzemelerinin hayvan/insan
dışkısı ve gübre ile temasından kaçınılmalı ve temiz olması sağlanmalıdır.
3.3.2 Depolama ve Tarladan Paketleme Tesislerine Transfer
Taze meyve-sebzelerin taşınmasında ve depolanmasında potansiyel mikrobik, kimyasal ve fiziksel bulaşmalara karşı gerekli önlemler alınmalıdır.
• Depolama tesisleri ve taşımacılıkta kullanılan çekiciler, zararlılarla temasını minimize edecek şekilde dizayn edilmeli ve toksik içermeyen ve kolay temizlenebilir malzemeden imal
edilmelidir. Depolama tesisleri ve çekiciler; cam, tahta, plastik gibi fiziksel materyallerin,
potansiyel temasını engelleyecek şekilde imal edilmelidir.
• Tüketime uygun olmayan taze meyve-sebzeler, depolama ve taşımadan önce ayrılmalı ve
daha ileriki aşamalardaki üretim için sağlık sorunu teşkil edecek bu ürünler, taze meyve ve
diğer tarımsal materyallerle temasını engellemek için elden çıkartılmalıdır. Araçların temiz
ve hijyenik ortamda çalışmaları sağlanmalıdır.
• Yemek için kullanılmayıp, tehlikeli maddeler için kullanılan kaplar kolay şekilde ayırt edilebilecek şekilde imal edilmeli ve uygun olduğunda geçirgen olmayan materyallerden imal
edilmelidir. Bu tip kaplar ayrıca mümkün olduğunca kazayla veya kasıtlı olarak taze meyve ve sebze veya tarımsal çıktılara temasın engellenmesi açısından kilitli tutulmalıdır.
• Hijyenik bir ortamda tutulması mümkün olmayan kaplar atılmalıdır.
• Ekipmanlar ve araçlar ürüne zarar vermeyecek şekilde ve kullanım amacına göre dizayn
edilmelidir. Bu ekipmanların bakımı düzenli şekilde yapılmalıdır.
• Bulaşma yaşanan ürünler, daha sonra yapılacak hasattan elde edilen ürünlere ve tarımsal
çıktılara zararlı ve hastalık bulaştırabileceklerinden, ıskartaya çıkarılmalıdır.
3.3 İŞLEME DEPOLAMA VE TAŞIMA
3.3.1 Çapraz Bulaşmadan Korunma
Birincil üretim ve hasat öncesi dönem sırasında, taze meyve-sebze ile direkt ve dolaylı temasta bulunan personelden veya tarımsal çıktılardan taze meyve ve sebzeyi çapraz bulaşmadan korumak için etkili önlemler alınmalıdır. Taze meyve ve sebzeleri üreticilerin hasat yapan elemanlardan
ve çalışanlardan, taze meyve ve sebzeyi çapraz bulaşma potansiyelinden korumak için bu kodun
3. bölümündeki ve aşağıdaki önerilere uyulması gerekir.
• Hasat zamanında ters hava akımları gibi ürüne bulaşma riskini artıran etmenler, hasat zamanında göz ardı edilmemelidir ve ek yönetim önlemleri alınmalıdır.
50
• Hasat döneminde tüketime uygun olmayan taze meyve ve sebzeler ayrılmalıdır. Bu ürünlerin ileriki dönemde elde edilecek hasattaki ürünlere ve tarımsal çıktılara bulaşmaları söz
konusu olabileceği için uygun şekilde ıskartaya çıkarılmalıdır.
• Tarım işçileri hasatta kullanılan kapları ve diğer materyalleri başka amaçlarla kullanmamalıdır.
• Ekipmanlar ve kaplar yeterli düzeyde temizlenmeden veya dezenfekte işlemine tabi tutulmadan ambalajlama malzemeleri ile temas etmemeli ve (çöp, gübre gibi) potansiyel tehlikeli maddelerle temas halinde olan ekipmanın ve kapların taze meyve ve sebze ile temasından kaçınılmalıdır.
• Tarlada taze meyve ve sebzelerin ambalajlanmasında suni gübre, hayvan ve insan gübresi
ile kapların ve kasaların temas etmemesine özen gösterilmelidir.
3.3.2 Tarladan Paketleme Tesislerine Taşıma ve Depolama
Taze meyve ve sebzeler kimyasal, fiziksel ve potansiyel mikrobik bulaşma olasılığını minimize edecek şekilde taşınmalı ve depolanmalıdır. Aşağıdaki uygulamalara özen gösterilmelidir.
• Kullanılan depolama tesisleri ve taşıma araçları zararlının ürüne ulaşmasını engelleyecek
ve ürüne minimum düzeyde zarar verecek şekilde inşa edilmelidir. Bu malzemeler toksik
madde içermemeli ve kolayca temizlenmelidir. Bu malzeme cam, tahta, plastik gibi materyallerin ürüne temasını minimize edecek şekilde imal edilmelidir.
• Depolamadan ve taşımadan önce, tüketime uygun olmayan taze meyve ve sebze ayıklanmalıdır. İleriki dönemdeki üretim sürecinde güvenliği etkileyecek bu ayrılan sağlıklı ürünlerin, taze meyve ve sebze ile tarım çıktılarına teması engellenmelidir.
• Tarım işçileri taze meyve ve sebzelerin üzerindeki toprağı depolamadan ve taşımadan önce iyice temizlemelidir. Bu süreçte ürüne zarar vermemek için gerekli özen gösterilmelidir.
• Taşımacılıkta kullanılan araçlar iyi düzeyde temizlenmedikçe ve gerekli olduğunda çapraz
bulaşmadan kaçınmak için dezenfekte edilmedikçe, tehlikeli maddelerin taşımasında kullanılmamalıdır.
3.4 TEMİZLEME, BAKIM VE SAĞLIK TESİSLERİ
Bina ve hasat ekipmanları, dezenfekte ve temizleme sürecini ve uygun olduğunda bakımını
mümkün kılmak için uygun şekilde konuşlanmalıdır. Ekipman taze meyve ve sebzelere temas etmeyecek biçimde olmalıdır. Tarımsal kimyasallar gibi temizleme malzemeleri ve tehlikeli materyaller bariz şekilde seçilebilir olmalı ve güvenli bir depolama tesisinde ayrı bir şekilde depolanmalı veya muhafaza edilmelidir. Temizlik malzemeleri ve tarımsal kimyasallar üretici firmanın belirttiği prosedüre uygun şekilde kullanılmalıdır.
3.4.1 Temizleme Programları
Temizleme ve dezenfekte programları efektif ve uygun şekilde temizleme ve bakımı uygun kılacak şekilde dizayn edilmelidir. Temizlik ve dezenfekte sistemleri efektif olmalı ve değişen çevre
şartlarına kolay uyum sağlayabilmeli ve gerektiğinde yeniden yoklamaya uygun olmalıdır. Belirli
tavsiyeler aşağıdaki şekilde olmalıdır.
• Taze meyve ve sebze ile temas halinde olan hasat ekipmanı ve tekrar kullanılan kaplar temiz olmalı ve uygun olduğunda düzenli şekilde dezenfekte edilmelidir.
• Ambalajlamadan önce taze meyve ve sebze ile temas halinde olan hasat ekipmanı ve tekrar kullanılan kaplar temizlenmeli ve gerekirse dezenfekte edilmelidir.
51
3.4.2 Temizleme Prosedürleri ve Metotları
Uygun temizleme metotları ve materyalleri, ekipmanın türüne ve meyve ve sebzenin doğasına bağlıdır. İzleyen prosedür aşağıdaki şekilde uygulanmalıdır.
• Temizleme prosedürü; ekipmanın dış yüzeyine deterjanın uygulanması, suyla durulama
ve gerekirse dezenfeksiyon işlemleri ile yüzeydeki döküntünün temizlenmesini içerir.
3.4.3 Haşere Kontrol Sistemi
Birincil üretim yapı içerisinde gerçekleştirildiği zaman, bölüm Gıda Hijyeni’nin Genel Prensipleri’nde belirtilen kriterlere uyulması gerekir.
3.4.4 Atık Yönetimi
Atıkların kaldırılması ve depolanması için gerekli önlemlerin alınması gerekir. Atıkların çevreye veya depolama yerine bulaşması ve taze meyve ve sebzenin işleme yerine yığılmasına izin verilmemelidir. Atık için ayrılan depolama yerleri temiz olmalıdır.
4. AMBALAJLAMA TESİSİ; TASARIM VE BİNA:
Gıda Hijyeni’nin Genel Prensipleri’ne bakınız.
5. FAALİYET KONTROLÜ:
5.1 GIDA TEHLİKELERİNDEN KORUNMA
5.2 HİJYEN KONTROL SİSTEMİNİN ÖNEMLİ NOKTALARI
5.2.1 Zaman ve Isı Kontrolü
5.2.2 Belirli Süreç Adımları
5.2.2.1 Hasat Öncesi Su Kullanımı
Su kalite yönetimi, faaliyetlere göre değişkenlik gösterir. Ambalajlama işinde çalışanlar su kullanım sürecinde patojenlerin yayılma potansiyelini minimize etmek için, Gıda Hijyeni’nin Genel
Prensipleri’ni izlemelidir. Kullanılan suyun kalitesi, faaliyetin aşamasına bağlı olmalıdır. Örnek
olarak, temiz su birincil yıkama sürecinde kullanılabilir, oysa son durulama sürecinde kullanılacak
su içilebilir kalitede olmalıdır.
• Su kullanılan hasat öncesi sistemler, kirin biriktirildiği yer minimize edecek şekilde dizayn
edilmelidir.
• Anti mikrobik etkenler çapraz bulaşmayı engellemek için kesinlikle zorunlu olduklarında
kullanılmalıdır ve iyi hijyenik uygulamalarla birlikte kullanılmalıdır. Anti mikrobik etkenlerin seviyesi takip edilmeli ve efektif konsantrasyonlarının belirlenmesi için kontrol edilmelidir. Anti mikrobik etkenlerin kullanımı gerekirse yıkama süreci ile gerçekleştirilmeli ve
Beslenme Komisyonu Kodeksi tarafından belirtilen kriterleri aşmayacak kimyasal residülere riayet edilmelidir.
• Uygun olduğunda hasat öncesi ısı izlenmeli ve kontrol edilmelidir.
52
• Tekrar kullanılan su tahlil edilmeli ve taze meyve ve sebzenin güvenliğini riske atmamalıdır. Tahlil süreci efektif olarak izlenmeli ve kontrol edilmelidir.
• Tekrar kullanılan su taze meyve ve sebzenin sağlığını riske atması söz konusu değilse tahlil edilmeden kullanılabilir.
• İçilebilir sudan buz yapılabilir. Buz bulaşmadan korumak için üretilebilir, işlenebilir ve depolanabilir şekilde muhafaza edilmelidir.
5.2.2.2 Kimyasal Muameleler
• Paketleme işleminde çalışanlar Besin Katkılarında Genel Standartlara ve Haşere Kuralları
Kodeksine göre hasat öncesi kimyasalları kullanmalıdırlar. Bu uygulamaları gerçekleştirirken, üretici firmanın belirlediği prosedürlere uymak gerekmektedir.
• Hasat öncesi uygulamalar için püskürtmelerde Besin Katkılarında Genel Standartlara ve
Haşere Kuralları Kodeksine göre ölçümler yapılmalıdır. Bu materyallerin farklı kimyasallar için kullanılmasında ürüne temasından korunmak için, bu materyaller emniyetli bir
bölgede yıkanmalıdır.
5.2.2.3 Taze Meyve ve Sebzenin Soğutulması
• Nem ve buz çözücü su, dondurma tipi soğutma sistemlerinde taze meyve ve sebzeye damlamamalıdır. Donma sisteminin iç kısmı temiz olmalıdır.
• Suyun taze meyve ve sebze ile direkt temas halinde olduğu soğutma sistemlerinde, içilebilir su kullanılmalıdır. Bu sistemlerdeki su kalitesi kontrol edilmeli ve düzenlenmelidir.
• Güçlü soğuk hava ile dondurma, soğuk bölmelerde taze meyve ve sebze üzerine hızlı hareketlerle soğuk havanın püskürtülmesi ile olur.
5.2.2.4 Soğuk Depolama
• Uygun olduğunda, taze meyve ve sebzelerde mikrobik büyümeyi minimize etmek için soğutmadan önce sıcak derecelerde korunmalıdır. Soğuk depoların ısısı izlenmeli ve kontrol
edilmelidir.
• Nem ve buz çözücü su, donma tipi soğutma sistemlerinde soğuk bölmelerde taze meyve
ve sebzeye damlamamalıdır. Donma sistemlerinin iç kısmı temiz ve sağlıklı olmalıdır.
5.2.3 Mikrobiyolojik ve Diğer Özellikler
5.2.4 Mikrobiyolojik Çapraz Bulaşma
5.2.5 Fiziksel ve Kimyasal Bulaşma
5.3 GİRDİ MATERYAL GEREKSİNİMLERİ
5.4 AMBALAJLAMA
53
5.5 AMBALAJLMA TESİSLERİNDE SU KULLANIMI
5.6 İDARE VE DENETİM
5.7 BELGELER VE KAYITLAR
Uygun olduğunda dağıtım, üretim ve süreç ile ilgili kayıtlar ve belgeler, gıdanın hastalığın
meydana gelişini, araştırmayı ve hatırlanmasını mümkün kılmak için yeterli süre saklanmalıdır.
Bu süreç taze meyve ve sebzenin raf ömründen uzun olmalıdır. Belgeleme gıda güvenlik sisteminin efektifliğini ve kredibilitesini arttırır.
• Üreticiler; inşaat alanını, tarımsal girdileri tedarik edenlerin bilgilerini, tarımsal girdilerin
miktarı ve sayısını, sulama faaliyetlerini, tarımsal kimyasalların kullanımlarını, su kullanım datalarını, zararlı kontrolünü ve yapının, tesislerin, ekipmanın ve kapların temizlenmesi gibi tarımsal işlemlerle ilişkili her türlü bilgiyi kayıt altına almalıdır.
• Ambalajlama işinde buluna kişiler, sulama sürecindeki su kalitesini, haşere kontrol sistemlerini, soğutma ve ısı derecelerini, hasat öncesi işlemlerde kullanılan kimyasalları ve tesislerin, ekipmanın ve kapların temizlenmesi gibi girdi materyalleri ile ilişkili her türlü bilgiyi kayıt altına almalıdır.
5.8 GERİ ÇAĞIRMA PROSEDÜRÜ
Ek olarak, uygun olduğunda aşağıdaki unsurlara da dikkat edilmelidir.
• Üreticiler ve ambalajcılar efektif ve fazla doküman toplamak için, uygun bir programlama
sistemine sahip olmalıdırlar. Bu programlar birincil üretimden paketleme sürecine kadarki
yapıda bulaşma şüphesi olduğunda, durumun tespiti için birincil üretimi kapsayan tarımsal girdiler ile paketlemede kullanılan girdilerin içeriğinin izinin takip edilebilirliği üzerine kurulmalıdır.
• Üreticilerin bilgileri ambalajcıların bilgileri ile ilişkili olmalıdır böylece, sistem dağıtıcılardan tarlaya kadarki ürünün izini sürmek mümkün olur. Enformasyon, hasat günü, çiftlik
tanımlaması ve mümkünse birincil üretimden ambalajlama tesisine kadarki birincil taze
meyve ve sebzeyi işleyen kişinin bilgilerini de içermelidir.
6. AMBALAJLAMA TESİSİ; BAKIM VE SAĞLIK KORUMA:
7. AMBALAJLAMA TESİSİ; PERSONEL HİJYENİ:
8. TAŞIMACILIK:
Gıda Hijyeni’nin Genel Prensipleri’ne ve kaplarda Gıda Transferi için Hijyen Uygulama Kodu
ve Kimi Gıda Paketlemesi Koduna bakınız.
9. ÜRÜN BİLGİSİ VE TÜKETİCİNİN BİLGİ DURUMU:
54
10. EĞİTİM:
10.1 TÜKETİCİNİN BİLGİ DURUMU VE SORUMLULUKLARI
Üretimle ilgili personel taze meyvenin bulaşmasından veya bozulmasından sorumludur ve
üretim, hasatla ilgili olarak GAP’a göre hijyenik uygulamalardan ve GAP’ın rolü hakkında bilgi sahibi olmalıdır. Tarım işçileri gereken bilgiye sahip olmalı ve tarımsal faaliyetlerde bu bilgileri kullanacak nitelikte olmalıdırlar; tarımsal girdilerin hijyeninde, taze meyvenin işlenmesinde bu bilgileri kullanacak düzeyde olmalıdırlar
Paketleme işi ile alakadar olan personel, taze meyvenin korunması için hijyenik uygulamalarından ve GAP’ın rolü hakkında bilgi sahibi olmalıdır. Paketleme işi ile alakadar olan personel,
ürüne bulaşmadan veya ürünün bozulmasından sorumludur. Paketleme işi ile alakadar olan personel gereken bilgiye sahip olmalı, paketleme işlemlerini yerine getirmeli, taze meyve ve sebzeye
potansiyel mikrobik, kimyasal ve fiziksel temasları minimize edecek düzeyde olmalıdır.
Temizleme kimyasallarını ve potansiyel tehlikeli malzemeleri kullanan bütün personel güvenli kullanım tekniklerini uygulamalı, konumlarının öneminden haberdar olmalı, temizleme ve bakım sırasında taze meyve ve sebzeyi bulaşmalara karşı koruma sorumluluğunda olmalıdırlar.
10.2 EĞİTİM PROGRAMLARI
Üretim, hasat ve ambalajlama faaliyetlerinde istenen eğitim seviyelerinin ölçülmesinde aşağıdaki kriterlere bakılmalıdır.
• Meyvenin veya sebzenin doğası özellikle patojenik mikroorganizmaların büyümesini sağlamalıdır.
• Tarımsal teknikler ve tarımsal girdiler muhtemel mikrobik, kimyasal ve fiziksel temasları
kapsayan birincil üretimde kullanılır.
• Personelin görevi ve bu görevlerle ilişkili muhtemel tehlikeler ve kontroller bilinmelidir.
• Taze meyve ve sebzelerin mikrobik gelişme ve bulaşma olasılığı, paketleme sürecinde minimize edilmelidir.
• Taze meyve ve sebzelerin depolama koşullarına bakılmalıdır.
• Son tüketimden önce tüketici tarafından ileriki hazırlık ve sürecin yapısı ve kapsamı belirlenmelidir.
Eğitim programlarının başlıkları kısıtlı olmamak şartı ile aşağıdaki unsurları da kapsamalıdır.
• İyi düzeydeki sağlık ve hijyenin önemi, insanların ve besinin sağlığı için belirtilmelidir.
• Gıda sağlığı için el yıkamanın önemi ve düzgün el yıkama teknikleri belirtilmelidir.
• Tarla, ürün, diğer çalışanlar ve tüketicilere potansiyel bulaşmanın minimize edilmesi için
sağlık koruma tesislerinin önemi belirtilmelidir.
• Tüketiciler, depolama faaliyetlerinde bulunanların, dağıtıcıların, taşıyıcıların taze meyve ve
sebzenin depolanması ve hijyenik işlemlerin gerçeklenmesinde bilinçlendirilmeleri gerekir.
55
TÜKETİME HAZIR
HASAT ÖNCESİ
TAZE MEYVE – SEBZE
İÇİN EK
TANIM
Yemeye hazır besin türlerinin tüketiminde yükselen tüketici tercihlerinin taze meyve ve sebze ile ilişkili olarak insan sağlığına olumlu katkısı, kesim öncesi meyve ve sebzelere olan potansiyel ilginin artmasına katkıda bulunmaktadır. Kesim öncesi meyve ve sebzelerin evde veya dışarıda tüketim kolaylığı sayesinde, bu ürünlerin hazırlanması tüketici noktasından perakendeciye veya işleme işini yürütene doğru kaymaktadır. Taze meyvenin işlenmesinde sağlık koruma ile ilgili
olan şartlara uyulmaması ürüne mikrobiyolojik patojenlerin bulaşma riskini artırır. Patojenlerin
potansiyel hayatta kalması ve büyümesi; yüksek nem oranı, taze meyve ve meyvelerin gıda içeriği ve bu patojenlerin temizleme sürecinin eksikliği ile yakından ilgilidir. Ayrıca işleme, depolama,
transfer ve perakende satış sürecinde potansiyel sıcaklığın yanlış kullanımı da riski artırır.
Taze meyve ve sebze ile ilişkili olarak bazı mikrobik patojenler, Cyclospora gibi parazitler, hepatit A, Norwalk gibi, spp., Shigella spp., patojenik Escherichia coli, Listeria monocytogene görülebilir. Bu tip patojenlerin bazıları çevre ile ilişkilidir, öte yandan bazıları ise kirli su ve hasta işçilerle alakalıdır. Patojenlerin taze meyve ve sebze üzerinde büyüme ve hayatta kalma potansiyelleri sayesinde, kesim öncesi endüstrilerin düzgün hijyen uygulamalarına önem vermeleri ve ürünlerin mikrobiyolojik sağlığına önem vermeleri gerekir.
1. AMAÇ
Taze meyve ve sebzenin birincil üretimi için hijyenik tavsiyeler, taze meyveler için uygulama
kodları altındadır. Bu ek, ham ürünün bitmiş ürün haline kadarki safhalarından kesim öncesi hazır meyve ve sebzelerin bütün evreleri kadarki dönemde İyi Üretim Faaliyetleri (GMPs) uygulamalarını önerir.
Bu ekin öncelikli amacı GMP’nin taze meyve ve sebzenin kesim öncesi ürün ile ilişkili olan
mikrobiyolojik, fiziksel ve kimyasal tehlikelerin kontrolünde GMP’nin önemini tanımlamaktır. Öncelikli dikkat edilmesi gereken, mikrobiyolojik tehlikelerin minimize edilmesidir. Bu ek, gıdaların
dağıtımında, işleme sürecinde ve üretiminde dikkat edilmesi gereken elementlerin belirlenmesini
amaçlar.
2. KAPSAM, KULLANIM VE TANIMLAMALAR
2.1 KAPSAM
Bu ek özellikle soyulan, kesilen veya esas formu fiziksel olarak değiştirilen fakat tazeliğini koruyan ve ham tüketilen ürünlere uygulanır. Bu ek faaliyetlerin nerede yapıldığına (tarla, çiftlik, perakende, toptancıda, vb.) bakılmaksızın uygulanır.
Kesim öncesi taze meyve ve sebzelerin bazı süreçleri için, bu ek, ham maddenin son halini aldıktan sonraki dağıtımına kadarki dönemini kapsar. Diğer süreçler için, sadece belirli bölümler kesim öncesi taze meyve ve meyvenin işlenmesinde (soslara et ve peynirler gibi diğer ürünlerle birlikte kullanılmak için kullanılan kesim öncesi taze meyve ve sebzeler) uygulanır.
Bu ek taze meyve ve sebzeyi tam bir şekilde bırakan harçlı kesim öncesi taze meyveye direkt
olarak uygulanmaz. Bu ek işlenmiş taze meyve ve sebzelere uygulanmaz (pişirilmiş, dondurulmuş, fermente edilmiş). Buna rağmen bu yönetmeliğin bazı temel ilkeleri bu ürünlere uygulanabilmektedir.
Paketleme, self servis konteynerleri, daha büyük kitlelere uygun karton kutu ve çuvalları içermektedir. Bu yönetmelik, sadece mikrobik etkilerin iyi üretim teknikleri konusunda azaltılması ve
yok edilmesi ile ilgilenmektedir.
59
2.2 KULLANIM
Bu doküman uluslar arası uygulama yönetmelikleri formatını takip eder. 1969 yılında çıkarılan Gıda Hijyeninde Temel İlkeler (CAC/RCP 1) yönetmeliği ile uyumludur.
2.3 TANIMLAR
İşlemci: Yemeğe hazır kesim öncesi taze meyve ve sebzenin yönetim aktivitelerinden sorumlu kişi.
3. BİRİNCİL ÜRETİM
Yaş Meyve-Sebze için Hijyenik Uygulamalar yönetmeliğinde yer almaktadır.
4. KURULUM: TASARIM VE TESİSLER
4.1 TESİSLER
4.1.1 Drenaj ve Atıklar
Bu yönetmeliğe konu ürünler, üretim sırasında büyük miktarlarda atık üretmektedir. Bu atıklar zararlılar için barınak ve gıda kaynağı olabilmektedir. Bu yüzden etkili bir atık yok etme planına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu sistemin bir kirlilik ve mikrop kaynağı olmasını önlemek amacıyla,
dikkatli bir plan uygulanmalı ve bu plan her zaman gözetilmelidir.
5. UYGULAMALARIN KONTROLÜ
Yaş Meyve-Sebze için Hijyenik Uygulamalar yönetmeliğinde yer almaktadır. Buna ek olarak:
5.1 GIDA ZARARLARININ KONTROLÜ
Bu yönetmeliğe konu ürünler; yapılan işlemler neticesinde hammadde üzerinde gelen mikrop
ve zararlıları çoğunlukla yok etse de, söz konusu zararlıların tamamen yok edilmesini garanti edemez. Bu yüzden ürün sahibi ya da işletmeci kendinden önceki safhalarda (üretim, paketleme, dağıtım) gerekli önlemlerin alındığından emin olmalıdır. İşletme sahibi, ürünü aldığı üreticinin bu
yönetmeliği kullanıp kullanmadığını kontrol etmelidir.
Listeria Monocytogenes, Clodtiridium Botolinum gibi hazır, kesilmiş yaş meyve ve sebzelerde büyük zararlara yol açabilecek zararlılar mevcuttur. İşletme sahibi bu bakımdan özellikle paketleme esnasında yapılacak işlemlerde güvenlik önlemlerine dikkat etmelidir.
5.2 KONTROL SİSTEMİNİN ÖNEMLİ NOKTALARI
5.2.1 Spesifik İşlemler
5.2.1.1 Hammaddelerin Kontrolü
Hammaddelerin boşaltımı sırasında nakliye aracının ve ürünün temizliğini kirlilik ve mikrobik kanıtlara karşı kontrol edin.
5.2.1.2 Proses Öncesinde Hammaddelerin Hazırlanması
Fiziksel tehlikelere karşı ürün (hayvansal veya bitkisel kalıntılar, metal ya da diğer yabancı
maddeler) metal detektörleri, benzer araçlar ya da elle ayıklanmalıdır. Ayrıca ezilmiş, çürümüş
ürünler de ayıklanmalıdır.
60
5.2.1.3 Yıkama ve Mikrobiyolojik Dezenfekte
Son yıkama için kullanılan su içilebilir kalitede olmalıdır. Özellikle tüketilmeden önce mutlaka yıkanması gereken ürünler için bu şart aranır.
5.2.1.4 Yaş Meyve ve Sebzelerin Serinletilmesi
5.2.1.3 maddesindeki Taze Meyveler için Hijyenik Faaliyet kodu uygulanacaktır.
5.2.1.5 Kesme, Dilimleme, Doğrama ve Benzer Kesim İşlemleri
Anılan işlemler sırasında işletmeciler fiziksel ve mikrobiyolojik kirlenmeyi önlemek amacıyla
gerekli tedbirleri almalıdır.
5.2.1.6 Kesme, Dilimleme, Doğrama ve Benzer Kesim İşlemlerinden Sonra Yıkama
Kesilmiş ürünü su ile yıkamak mikrobiyolojik bulaşmayı aza indirgeyebilir. Ayrıca kesim işlemi sırasında ortaya çıkan ve mikrobiyolojik aktiviteye yiyecek kaynağı olan bazı sıvıların da temizlenmesini sağlar. Aşağıdaki hususlar ayrıca dikkate alınmalıdır.
• Kullanılan su belirli aralıklarla değiştirilmelidir.
• Anti mikrobiyal maddeler, yönetmelikçe izin verilen safhalarda, çapraz bulaşmayı önlemek amacıyla kullanılabilirler. Bu anti maddelerin miktarları belirli aralıkla kontrol edilmeli ve etki düzeyleri maksimize edilmelidir. Anti mikrobiyal maddelerin kullanımı ve
suyla yıkanması işlemi, Codex Alimentarius’da geçen kimyasal kalıntı düzeylerini geçmemelidir.
• Kurutma ya da suyu boşaltma işlemi, mikrobiyal seviyeyi düşürmek adına önemlidir.
5.2.1.7 Soğuk Depolama
5.2.1.4 maddesindeki Taze Meyveler için Hijyenik Faaliyet kodu uygulanacaktır.
• Önceden kesilmiş yaş meyve-sebzeler, mikrobik seviyeyi düşürmek adına her safhada düşük sıcaklık değerlerinde saklanmalıdır.
5.3 DÖKÜMANTASYON VE KAYIT
Yapılan kayıtlar; ürün bilgisini, yapılan işlemleri, ürün formülasyonlarını ve geçiş aşamalarını yansıtır şekilde olmalıdır. Geriye dönük olarak inceleme yapılmak istendiğinde söz konusu kayıtların muntazam tutulmuş olması gerekmektedir. Kayıtlar, geriye dönük hastalık kontrolünde
kullanılabilecek kadar uzun muhafaza edilmelidir. Bu süre muhtemelen ürünün raf ömründen
uzun olacaktır. Aşağıdaki konuların kayıtlarının tutulması faydalı olacaktır.
• Yaş meyve-sebze tedarikçi kayıtları
• Su kalitesi ve tedariki
• Malzeme durumları ve bakım raporları
• Malzeme kalibrasyon raporları
• Temizlik raporları
• Ürün işlem raporları
• Zararlı kontrol raporları
• Dağıtım raporları
61
5.4 EĞİTİM PROGRAMLARI
Önceden kesilmiş yaş meyve-sebze işlemlerinden sorumlu olacak personelin eğitilme gereksiniminin belirlenmesinde aşağıdaki faktörler dikkate alınmalıdır.
• Mikrobiyal ve kirlilik riskleri de düşünülerek, ürünlerin paketlenmesinde kullanılan sistem
• Isı kontrolü ve iyi üretim uygulamaları
62
FİDAN ÜRETİMİ
İÇİN EK
GİRİŞ
Son yıllarda fidan halindeyken üretilmiş tohumlar, mineral zenginliği yönünden oldukça rağbet görür hale gelmiştir. Buna rağmen, son zamanlarda çıkan hastalıklar bu tohumların ve bu tohumlardan üretilen ürünlerdeki sağlık problemlerini tekrar gündeme taşımıştır.
Salmonella, listeria monocytogenes shigella gibi fidan tohumlarında bulunan mikrobiyal patojenlerden kaynaklı hastalık salgınları incelendiğinde; fidanlarda bulunan mikro organizmaların
çoğunlukla tohumdan geldiği anlaşılmıştır. Fidan üreticilerine sağlanan tohumların orijinine bakıldığında, bu tohumların iyi tarım teknikleri uygulamayan tohum üreticilerinden geldiği saptanmıştır. Özellikle doğal gübrelerin kullanımında ve kirli su kullanımında sorun çıkmaktadır. Bu yüzden
tohumlar, hasat, yükleme ya da nakliye sırasında mikroplanmış olabilir. Fidan üretiminde aşamaya göre 2 ila 10 gün arasında fidanlar sıcak ortamda beklemektedir. Eğer az düzeyde bir mikrobiyal aktivite varsa, böyle bir ortamda aktivite doruğa ulaşmaktadır.
Bilimsel çalışmalar, tohumların mikrobiyal seviyesini düşürmek için mikrobiyolojik dezenfekteyi önermektedirler. Şu an için patojenden tam anlamıyla arındırılmış bir üretimi garanti eden metod bulunmamaktadır.
1. AMAÇ
Bu yönetmelik iki konuda kuralları içermektedir: Tohum üretimi ve fidan üretimi. Tohum üretimi sırasında, iklimleme ve depolama, iyi tarım uygulamaları ve iyi hijyenik uygulamalar ile tohumlardaki mikrobiyolojik seviyeyi düşürmek hedeflenmektedir. Üretimde mikrobiyolojik dezenfekte, mevcut aktiviteyi düşürmeyi amaçlarken, iyi hijyenik uygulamalar bulaşmayı ve çoğalmayı
engellemektedir. Bu iki konuda alınacak önlemler, ürünün güvenliğinde önemli rol oynamaktadır.
2. KAPSAM UYGULAMA VE TANIMLAR
2.1 KAPSAM
Bu ek, fidan üretimi için üretilen tohumların ve insan tüketimi için tüketilen fidanların güvenliğini sağlamak amacıyla uygulanmalıdır.
2.2 UYGULAMA
Bu ek, Uluslar Arası Uygulama Yönetmeliği formatını takip eder. CAC/RCP-1 1969 Gıda Hijyenine İlişkin Genel İlkeler yönetmeliği ile uyumludur.
2.3 TANIMLAR
Tohum Üreticisi: Tohumların üretimiyle ilgilenen ve üretim sonrasında da sorumluluğu devam eden şahıs.
Tohum Dağıtıcısı: Fidan üreticilerine tohum dağıtımından sorumlu herkes (işleme, depolama
ve taşımacılık). Tohum dağıtıcıları bir veya birden çok tohum dağıtıcısı ile ilişkide olabileceği gibi,
tohum üreticisinin kendisi de olabilir.
Fide Üreticisi : Filizlenen tohumun üretimi ile ilişkili her türlü yönetimden sorumlu kişi.
Kullanılan Sulama Suyu : Filizlenme sürecinde filizle temas halinde olan su.
3. TOHUMLARIN BİRİNCİL ÜRETİMİ
Taze Meyve ve Sebzeler için Hijyenik Uygulama Koduna bakınız. Ek olarak:
65
3.1 TOHUMLARIN HİJYENİK ÜRETİMİ
3.1.1 Gübre ve Biyolojik Katı Maddeler
Tohumlar insan tüketimi için üretime tahsis edildiği zaman, tohumların yetişme evresinde
hayvanların tarlada otlatılmasına izin verilmemelidir.
İnsan tüketimi için üretilen tohumların gelişmesi esnasında mikrobik bulaşmaya maruz kalmaması çok önemlidir. Sonuç olarak gübre, biyolojik materyaller ve diğer doğal gübreler sadece
patojen azalmasının çok yüksek düzeylerde olduğunda kullanılmalıdır.
3.1.2 Tarımsal Kimyasallar
Tohum üreticileri insan tüketiminde kullanmak için üretilen tohumlarda, sadece izin verilmiş
kimyasalları (haşere ilacı, kurutucu madde) kullanmalıdırlar.
3.1.3 Hasat ve üretimle ilişkili ekipman
Hasattan önce, hasat ekipmanı içerisine toprağı minimum düzeyde alacak ve tohuma en alt
düzeyde zarar verecek şekilde dizayn edilerek toprak ve çer çöpten temizlenmelidir. Mikrobik bulaşmaya maruz kaldığı düşünülen, hasta ve hasarlı tohumlar insan tüketimi için üretilen fidelerin
üretiminde kullanılmamalıdır.
3.2 İŞLEME, DEPOLAMA VE TRANSFER
İnsan tüketiminde kullanılacak fidelerin üretiminde kullanılan tohumlar, hayvanların tüketiminde kullanılacak fideler için üretilen tohumlardan ayrı şekilde tutulmalı ve bariz şekilde etiketlenmelidir.
Tohumların kurulanması veya tepelenmesi sırasında mikrobik patojenlere duyarlı oldukları
anlaşılırsa, kurulama sırasında gereken özen sağlık koruma açısından gösterilmelidir. Tohum, buğu, yüksek nem ve buhardan korunmalıdır.
3.3 ANALİZ
Tohum üreticileri, dağıtıcıları ve fide üreticileri uluslar arası kabul görmüş analitik metotları
kullanarak mikrobik patojenler için birçok tohum testi yaptırmalıdır. Filizlenen tohum testini yaptırmak, üründeki mevcut patojenlerin belirlenmesi olasılığını artırır. Eğer çok sayıda bulaşmış tohum bulunursa, insan tüketimi için üretilecek filiz kullanımı için kullanılmamalı ve satılmamalıdır. Benzer metotlar ve analitik testler ile ilişkili limitler sayesinde, ürünün patojenden ari olduğu
garantisi verilmez. Öte yandan bu süreçte bulaşma tespit edilirse, insan tüketimi için kullanılacak
filiz üretimine girmeden önce ürünler ayrılmalı ve imha edilmelidir. Tohum üreticileri, dağıtıcıları
ve filiz üreticileri Gıdalar için Mikrobiyolojik Kriterlerin Uygulanması CAC/GL 21-1977 ve Kuruluş için Prensiplere uygun bir planlama yapmalıdırlar.
3.4 HATIRLAMA PROSEDURÜ
İnsan tüketimi için fide üreten tohum üreticileri kayıt tutmalı ve sağlık riski durumu söz konusu olduğunda efektif bir şekilde bu duruma cevap vermelidir. Prosedür her kullanılan tohumun
geçmişini araştırmayı mümkün kılmalıdır. Prosedür ayrıca tohumların ve filizlerin her türlü bulaşma durumunda araştırmasını ve tanımlamasını ayrıntılı bir şekilde belirlenmesine yardım edecek
şekilde olmalıdır. Hatırlatma prosedüründe aşağıdaki şartlara da riayet edilmelidir.
• Tohum üretimi ve dağıtım faaliyetleri belirlenen tohum miktarını minimize edecek şekilde
66
yerleştirilmelidir ve daha yüksek çapraz bulaşmaya neden olma olasılığını artırma riskini
azaltmak için fazla türdeki tohumun bir arada tutulmamasına dikkat edilmelidir. Tohum
üreticileri, dağıtıcıları ve filiz üreticileri her bir ürün için ayrı ayrı kayıt tutmalıdır. Her bir
kapta her bir türün oranı, üretici ve ürünün menşei belirtilmelidir.
• Tohum üreticileri tohum oranlarının bilindiği, üretim bölgelerinin izini sürebilecek, tarımsal girdi oranlarının tespit edildiği, şüpheli tehlikeli bir durum olduğunda fiziksel bir düzeltmeyi mümkün kılan efektif bir sisteme sahip olmalıdır.
• Belirli bir bölümde tehlikeli bir durumun ortaya çıkması durumunda o bölümle ilgili gerçekleştirilen evreler tetkik edilmeli ve aynı süreçte üretime tabi tutulan ürünler de güvenlik için kontrol edilmelidir. Potansiyel bulaşma riski olan ürünler de kontrol edilmelidir.
• Sağlık açısından tehlike arz eden tohumlar ayrılmalı ve belli bir yerde imha edilene
kadar muhafaza edilmelidir.
4. FİDE ÜRETİMİ İÇİN KURULUŞ
Gıda Hijyeni’nin Genel Prensipleri’ne bakınız. Ek olarak aşağıdaki şartlara uyulması gerekir:
4.1 TASARIM VE PLAN
Uygun olduğunda, filiz üretiminin gerçekleştiği yapı ve iç tasarım İyi Hijyen Uygulamalarına
uymak zorundadır ve yapının tasarım ve dizaynı faaliyet sırasında çapraz bulaşmayı engelleyecek
şekilde olmalıdır. Depo, tohum durulama, mikrobiyolojik dezenfekte, sürme ve ambalajlama alanları fiziki açıdan birbirinden ayrı yerlerde olmalıdır.
5. FAALİYETİN KONTROLÜ
Gıda Hijyeni’nin Genel Prensipleri’ne bakınız. Ek olarak aşağıdaki şartlara uyulması gerekir:
5.1 FİDE ÜRETİMİNDE BELİRLİ SÜREÇLER
5.1.1 Fide Üretimi Sırasında Su Kullanımı
Su kalitesi yönetimi üretimin farklı safhalarında farklılıklar gösterir. Filiz üreticileri sulama sürecinde patojenlerin yayılmasını veya potansiyel yayılma riskini minimize etmek için GMP’ye riayet etmelidir. Kullanılan suyun kalitesi, üretimin hangi safhasında olduğuna bağlıdır. Üretim sırasında patojenlerin üreme riski olduğundan, birincil üretim safhasında temiz su kullanılabilir oysa daha sonraki filiz üretim sürecinde (mikrobiyolojik dezenfekte süreci ve diğer ek süreçler) ise
kullanılan su içilebilir kalitede olmalı veya en azından temiz su olmalıdır.
5.1.2 İlk Durulama
Tohumlar mikrobiyolojik dezenfekte işleminden önce işlemi daha efektif hale getirmek için
iyice yıkanmalıdır. Tohumlar büyük miktarda temiz suyla beraber çalkalanmalı ve yüzeysel temas
artırılmalıdır. Bu işlem kullanılan su temiz oluncaya kadar devam etmelidir.
5.1.3 Tohumların Mikrobiyolojik Dezenfektesi
Patojeni tamamen yok eden tohumları elde etmedeki zorluğu düşünürsek, tohumların filizlenme evresinden önce ıslah edilmesi uygun olacaktır. Laktik asit bakterisi gibi alternatif ıslah metotları olmasına rağmen, genel olarak likit mikrobiyolojik dezenfekte tercih edilmektedir. Islah sırasında aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir.
67
• Mikrobiyolojik dezenfektede kullanılan konteynerlerin kullanımdan önce temizlenmesi ve
dezenfekte edilmesi gerekmektedir.
• Tohumlar, yüzeysel teması artırmak adına büyük miktarda anti mikrobiyal madde ile karıştırılmalıdır.
• Islah sırasında kullanılan anti mikrobiyal maddenin miktarı dikkatlice ayarlanmalı ve kaydedilmelidir.
• Mikrobiyolojik dezenfekteden sonra tohumların tekrar mikroplanmasını engellemek için
gerekli önlemler alınmalıdır.
• Anti mikrobiyal maddeler sadece üreticinin gözetiminde üretildiği amacıyla kullanılmalıdır.
5.1.4 Tohum Islahından Sonra Suyla Çalkalama
Mikrobiyolojik dezenfekte işleminden sonra tohumlar, içilebilir su kalitesinde suyla yıkanmalıdır. Suyla çalkalama, anti mikrobik maddeler tamamen temizlenene kadar devam etmelidir.
5.1.5 Filizlenme Öncesi Islatma
Islatma ya da nemlendirme filizlenmeyi hızlandırmaktadır. Nemlendirme sırasında üretici
aşağıdaki hususlara dikkat etmelidir.
• Islatmada kullanılan konteynerler iyice temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir.
• Tohumlar en kısa zamanda temiz su ile ıslatılmalıdır. Böylelikle mikrobik gelişme azalacaktır.
• Bu safhada anti mikrobik maddeler de kullanılabilir.
• Nemlendirmeden sonra tohumlar iyi kalite su ile çalkalanmalıdır.
5.1.6 Filizlenme
Filizlenme sırasında çevrenin, malzemelerin temiz tutulması gerekir. Her yeni işlemden sonra tekrar temizlenmelidir.
• Sadece içilebilir su kullanılmalıdır.
• Gerekli görüldüğü takdirde toprak temizliği de yapılmalıdır.
5.1.7 Hasat
Her yeni işlemden önce bütün malzemeler temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir. Hasat bu
temizlenmiş malzemelerle yapılmalıdır.
5.1.8 Son Durulama ve Soğutma
Son durulama filizdeki kabuğu sıyırabilir, ürünü soğutabilir ve mikrobiyolojik bulaşmayı
azaltabilir. Aşağıdaki kriterlere son durulamada uyulmalıdır.
• Uygun olursa fidanlar ve filizlerin ısısını düşürmek ve mikrobik büyümeyi yavaşlatmak
için soğuk içilebilir su ile durulanmalıdır.
• Su, gerektiğinde çapraz bulaşmayı engellemek için değiştirmelidir.
• Fidanlar kullanmadan önce temizlenen ve dezenfekte edilen ekipmanla durulanmalıdır.
• Eğer ek bir soğutma zamanına ihtiyaç duyulursa, adımlar (yeterli soğuk havanın kaplar
arasında sirkülasyonunun sağlanması için küçük kaplara ürün konabilir) hızlı soğutmayı
mümkün kılacak şekilde yapılmalıdır.
68
5.1.9 Depolama ve Biten Ürün
Tohum, fidanlar ve kullanılan suyun patojenleri içerip içermediğini tespit etmek için analiz
edilmesi tavsiye edilir.
5.2 MİKROBİYOLOJİK VE DİĞER KRİTERLER
Tohum, filiz ve kullanılan suda patojenlerin olup olmadığını tespit etmek için kontrol edilmesi tavsiye edilir
5.2.1 Üretime Girmeden Önce Fidanların Kontrolü
Her bir fidan grubunun üretime girmeden önce kontrol edilmesi önerilir (Mikrobik bulaşmaya maruz kalıp kalmadığının tespiti açısından).
• Tohum örnekleri eğer varsa potansiyel patojenlerin belirlenmesi efektifliğini artırmak için
filizlenme olmadan önce test edilmelidir. Analizler filizlenmiş tohumlarda yapılmalıdır veya örnek üzerinde sulama yapıldıktan sonra yapılmalıdır.
• Mikrobik analizlere tabi tutulacak tohum örnekleri filizlenme yerinde hiçbir mikrobiyolojik bulaşmaya maruz kalmamalıdır.
5.2.2 Filizlerin ve/veya Kullanılan Suyun Test Edilmesi
Cari tohum işlemleri her zaman bütün patojenlerin yok edilmesini sağlamaz. Daha sonra eğer
az sayıda patojen yok edilmemişse, bu patojenler daha sonra üreyerek büyük sayılara ulaşabilirler.
İşte bundan dolayı üreticiler, tohumlanma başladıktan sonra patojenleri düzenli olarak gözlemlemek için ve planlamak için uygun bir yere sahip olmalıdırlar.
• Analizler filizlenme sürecinde ve/veya hasattan sonraki bitmiş ürünler üzerinde yapılır.
• Kullanılan suyun test edilmesi filizin mikrobik durumunun tespiti açısından önemli bir kriterdir. Homojen ve basit bir analiz yöntemidir. Daha sonraki adımlarda, bitmiş ürünün test
edilip erken sonuçların mukayese edilmesi imkanı da bu analiz yönteminde sağlanmış
olur.
• Tohum bulaşmasının ara sıra gerçekleşen doğal durumundan dolayı, üreticilere her
üründen sonra ürünün test edilmesi tavsiye edilir.
5.3 MİKROBİYOLOJİK ÇAPRAZ BULAŞMA
Filiz üreticileri aşağıdaki şu kriterlere uymalıdır.
Çalışanların geliş ve gidişlerinde filizlere çapraz bulaşmanın engellenmesi gerekir. Örnek olarak: çalışanlar üretim bölgelerinin farklı kısımlarına gidip gelmekten sakınmalıdırlar. Çalışanlar ellerini yıkamadıkça ve temiz koruyucu kıyafetlerini değiştirmedikçe, potansiyel bulaşma riski olan
ambalajlama ve dikim alanlarına girmemelidirler.
5.4 ÜRÜN GİRDİLERİNDE GEREKLİ ŞARTLAR
5.4.1 Tohumlar için Zorunlu Şartlar
• Filiz üreticileri ve tohum üreticileri belirlenen iyi tarım teknikleri uygulamalarına riayet etmelidir ve taze meyve ve sebze için hijyenik faaliyet koduna ve bu ekin 3. bölümüne göre
üretim yapmalıdırlar.
69
• Tohum ve filiz üreticileri Gıda Komisyonu Kodeksi tarafından belirlenen limitleri her bir
girdi için belirlenen rezidüleri aşmayacak şekilde gerçekleştirmelidirler ve uygun olduğunda ilgili mikrobik patojenler için analiz sertifikalarını temin etmelidirler.
5.4.2 Tohum Kontrolü
Tohum kapları, varış noktasına kadar potansiyel bulaşmaları minimize edecek şekilde yapılmalıdır.
• Tohum kapları üzerinde fiziksel hasar (kemirgenler tarafından yapılmış delikler) ve bulaşmaların (leke, kemirgen, böcek, dışkı, idrar, dış materyal, vb.) olup olmadığı kontrol edilmelidir. Eğer hasar tespit edilirse, bulaşmış veya potansiyel bulaşma olasılığı olan kaplar
içerisindeki bileşenler insanlar tarafından tüketilmemelidir.
• Eğer tohumların mikrobik patojenlerinin olup olmadığı analize tabi tutulmuşsa, bu bulgular sonuçlar kesinleşmedikçe kullanılmamalıdır.
5.4.3 Tohum Depolama
Tohumlar hasar ve bulaşmanın olmamasına yönelik işlenmeli ve depolanmalıdır.
• Tohumlar yerde depolanmamalıdır, duvardan uzak olmalıdır ve haşere kontrolünü sağlayacak, bakteri gelişimini engelleyecek ve nemden koruyacak bir bölgede olmalıdır.
• Ağzı açık kaplar haşerelerin ve diğer kaynakların tohuma ulaşmasını engelleyecek şekilde
olmalıdır.
5.5 BELGELEME VE KAYITLAR
Taze Meyve ve Sebzeler için Hijyenik Uygulama Koduna bakınız. Ek olarak :
Yazılı kayıtlar ürün bilgisini doğru olarak yansıtır ve üretim faaliyetlerinin doğruluğunun ispatlanmasını mümkün kılar.
• Faturalar üzerindeki kayıtlarda tohum sağlayıcı, temin edilen ülkeler ve tohumun menşei
belirtilmeli ve bu sayede geçmişe yönelik araştırma mümkün olmalıdır.
• Kayıtlar okunaklı, uygun ve doğru olmalıdır. Kayıtlar yazılı dokümanları, kontrolleri, limitleri, gözlem sonuçlarını, tohum kaynaklarını ve sayısını, su analiz raporlarını, sağlık
kontrollerini, haşere kontrol gözlemlerini, filiz kodlarını, analiz sonuçlarını, üretim hacmini, depolama ısı gözlemlerini, dağıtım kaynaklarını ve tüketici şikayetlerini içermelidir.
• Kayıtlar, istendiğinde üründe ortaya çıkan hastalığın tespitini mümkün kılacak süre tutulmalıdır. Bu süreç muhtemelen ürünün raf ömründen daha uzun bir süre olmalıdır.
6. KURULUŞ: BAKIM VE SAĞLIK KORUMA
7. KURULUŞ: PERSONEL SAĞLIĞI
8. TAŞIMACILIK
70
9. ÜRÜN BİLGİSİ VE TÜKETİCİ BİLİNCİ
10. EĞİTİM
10.1 BİLİNÇ VE SORUMLULUK
Taze Meyveler için Gıda Hijyeni’nin Genel Prensipleri’ne bakınız. Ek olarak;
• Üreticinin düzenli ve günlük olarak yenilenebilen yazılı bir eğitim programı olmalıdır. Sistem, filizlerin güvenliğini sağlayacak ve gerekli prosedürlerin ürünü işleyenler tarafından
bilinmesini sağlayacak şekilde olmalıdır.
71
AB VE BM
STANDARTLARI
ARMUT • AB
I. ÜRÜN TANIMI
Bu standart, Pyrus communis L. türünden üretilen çeşitlerin, sanayide işlenecek armutlar hariç, tüketicilere taze olarak sunulan armutlar için uygulanmaktadır.
Bu standardın amacı; armutlar hazırlandıktan ve paketlendikten sonra istenen kalite koşullarını tanımlamaktır.
Tanınan tolerans seviyeleri ve her sınıf için belirtilen özel koşullara uymakla beraber, her sınıftaki armutlar için aşağıdaki gibi olmalıdır:
• Bütün
• Sağlam; tüketime uygun olmayacak şekilde bozuk veya çürük ürünler çıkarılacaktır
• Temiz, gözle görülebilir yabancı maddelerden hemen hemen ari
• Zararlı böceklerden hemen hemen ari
• Zararlı böceklerin neden olduğu zararlardan hemen hemen ari
• Yabancı koku ve/veya nemden ari
Ayrıca, meyveler itinayla toplanmış olmalıdır.
Armutlar aşağıda belirtilen koşulları sağlayacak şekilde yeterince gelişmiş olmalıdır:
• Armutlar ürünün karakteri ile ilişkili olarak olgunlaşma derecesine ulaşmasına ve olgunlaşma sürecini tamamlamasına imkan verecek düzeyde olmalıdır
• Nakliye ve yapılacak işlemlere dayanacak
• Varış yerine olması gerektiği gibi ulaşacak
B. SINIFLANDIRMA
Armutlar üç sınıfa ayrılmaktadır:
Ekstra Sınıf
Bu sınıftaki armutlar üstün kalitede olmalıdır. Bunlar şekil, boylam ve renk bakımından çeşidin tipik özelliklerini taşımalıdır ve meyveler saplı ve meyvenin üstünde sunulmalıdır.
Meyvenin et kısmı iyi derecede sağlam olmalı ve kabuğu aşırı derecede kırmızımsı kahverengileşmeden ari olmalıdır.
Meyveler; ürünün kalitesini ve genel görünümünü ve/veya paket muhteviyatını bozmayacak
kabuktaki çok hafif değişiklikler dışındaki kusurlardan ari olmalıdır.
Armutlar kumlu olmamalıdır.
75
1. Sınıf
Bu sınıftaki armutlar iyi kalitede olmalıdır. Bunlar şekil, boylam ve renk bakımından çeşidin
tipik özelliklerini taşımalıdır.
Meyvenin et kısmı iyi derecede sağlam olmalı ve kabuğu aşırı derecede kırmızımsı kahverengileşmeden4 ari olmalıdır.
Armutlarda, ürünün genel görünüşünü, kalitesini, muhafazasını veya sunumunu bozmayacak aşağıdaki hafif kusurlar olabilir;
• Hafif şekil bozukluğu
• Hafif gelişim bozukluğu
• Hafif renk bozukluğu
• Kabuk kısmındaki kusurlar aşağıdaki oranları geçmemelidir
• Boylamasına kusurlar, 2 cm uzunluğu geçmemeli
• Toplam alanın 0,25 cm2’sini geçmeyen (Venturia pirina and V. inaequalis), yara kabukları hariç toplam yüzeydeki kusurlar 1 cm2’yi geçmemelidir
• Hafif berelenmeler ve renk atmaları toplam alanın 1 cm2’sini aşmamalıdır
Sapları çok hafif kusurlu olabilir.
Armutlar kumlu olmamalıdır.
2. Sınıf
Bu sınıfa, daha üst sınıflardaki kaliteye uymayan, fakat yukarıda belirtilen zorunlu koşulları
yerine getiren armutlar girer.
Meyvenin etli kısmı önemli kusurlardan ari olmalıdır.
Meyvenin, kalite ve sunumla ilgili olan esas özelliklerini yitirmemeleri kaydıyla aşağıdaki hafif kusurlar olabilir;
• Şekil bozukluğu
• Gelişim bozukluğu
• Renk bozukluğu
• Hafif koyu kırmızımsı kahverengileşme5
Kabuk kısmındaki kusurlar aşağıdaki oranları geçmemelidir:
• Boylamasına kusurlar, 4 cm uzunluğu geçmemeli
• Toplam alanın 1 cm2’sini geçmeyen (Venturia pirina and V. inaequalis), yara kabukları hariç
toplam yüzeydeki kusurlar 2,5 cm2’yi geçmemelidir
• Toplam alanın 1 cm2’sini hafif berelenmeler aşmamalıdır ve hafif renk atma kabul edilebilir
4
5
Bu durum eğer kahverengi kırmızımsılaşma meyvenin karekterinde varsa kusur olarak nitelendirilmez
Türün karekterinde varsa kırmızımsı kahverengileşme buna uygulanmaz
76
Boylama, en geniş ekvatoral çapa göre belirlenmektedir.
Tüm sınıflar için belirlenen minimum boylama şağıdaki gibidir:
Büyük meyveli
Diğer türler
1
türler1
Ekstra
I. Sınıf
II. Sınıf
60 mm
50 mm
55 mm
55 mm
55 mm
45 mm
Fazla ayrıntılı olmayan büyük meyveli ve yaz armutlarının listesi bu standartlara tablodaki biçimde uygulanır.
İstisnai olarak, bu standarta listede yer alan yaz armutları için konsinye ürünlere de minimum
boylama yapılmaz ve her yıl 10 Haziran – 31 Temmuz (dahil) arasındaki sevkiyatlarda minimum
boylama uygulanmaz.
Ambalajlardaki boylamlarda bir örneklik sağlamak için, aynı ambalajdaki meyvelerin çapları
arasındaki farklar aşağıdaki şekilde limitlendirilmiştir :
• Ekstra Sınıf, 1. Sınıf ve 2. Sınıf meyveler için sıralarda ve katmanlarda 5 mm
• Satış ambalajlarında veya ambalajlarda dağınık şekilde olan I. sınıflar için 10 mm
• Satış ambalajlarında veya ambalajlarda dağınık şekilde olan II. sınıflar için boylamlamada
herhangi bir tek örneklik limiti aranmaz.
IV. TOLERANSLAR
Her ambalajda, kalite ve boylama bakımından belirtilen sınıfın özelliklerine uymayan ürün
için belirlenen toleranslar aşağıdaki gibidir.
Ekstra Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan fakat 1. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren armutlara ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans %5’tir. Ancak sapsız armutlar
bu toleransa dahil edilmez.
1. Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan fakat 2. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren armutlara ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
2. Sınıf
Çürüme, bariz bereler veya başka bozulmalardan dolayı tüketime uygun olmayan meyveler
hariç, ne bu sınıfın koşullarına, ne de zorunlu koşullara uymayan armutlara ağırlıkça veya sayıca
tanınan tolerans % 10’dur.
Aşağıda belirtilen kusurlar için tanınan tolerans hiç bir durumda sayıca ve ağırlıkça % 2’yi geçemez:
• Hafif kusurlar veya iyileşmemiş çatlaklar
77
• Çok hafif çürüme belirtileri
• Haşere beslenme izleri ve/veya meyve etinde haşereler tarafından yapılmış kusurlar
B. BOY TOLERANSLARI
Bütün sınıflar için : Ambalajda belirtilen boyun hemen altında ve üstündeki boylamaya uyan
armutlara ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur ve en düşük derecede sınıflandırılan
meyveler için minimum değerden 5 mm sapmaya izin verilir.
A. BİR ÖRNEKLİK
Her ambalajın muhteviyatı, olgunlaşma düzeyi bir örnek olmalı ve sadece aynı menşei, kalite, tür, olgunluk derecesi ve boylamadaki (yapılmışsa) armutları içermelidir.
Ekstra Sınıf için renk aynılığı da gerekmektedir.
Her ambalajın görünen kısmı ambalajdaki tüm muhteviyatı temsil etmelidir.
Her ne kadar önceki şartlar geçerli olmasına rağmen, bu düzenlemelere tabi ürünler birlikte
satılırsa, satışta paketlerin net ağırlığı 3 kg’dan az ise, değişik türdeki taze meyve ve sebzeler
48/20033 (EC) no’lu komisyon düzenlemelerine tabidir.
B. SUNUM
Armutlar, ürünün uygun şartlarda korunmasını sağlayacak şekilde ambalajlanmalıdır.
Ambalaj içinde kullanılan materyaller, yeni, temiz ve ürünün herhangi bir iç veya dış etkenden zarar görmesini önleyecek kalitede olmalıdır. Baskı veya etiketlenmenin toksik içermeyen mürekkep veya zamk ile yapılması şartıyla, materyallerin ve özellikle ticari özelliklerini taşıyan pulların ve kağıdın kullanımına izin verilmektedir.
Ambalajlar bütün yabancı materyallerden ari olmalıdır.
Tek tek yapıştırılan etiketler ürünün kabuğuna zarar vermediği veya görünür yapışkan izi bırakmaması şartı ile kullanılabilir.
C. AMBALAJLAMA
Ekstra sınıftaki meyveler sıralar halinde paketlenmelidir.
Her ambalaja, aşağıda belirtilen özellikler, aynı tarafta yer alacak şekilde, okunaklı, silinmeyecek ve dışarıdan görünebilir harflerle yazılmalıdır.
A. TANIMLAMA
Ambalaj yapan ve/veya sevk edenin adı ve adresi.
Bu ifade aşağıdaki şekildeki gibi değiştirilebilir:
• Ön ambalaj hariç her ambalaj için; ambalaj yapan ve/veya sevk edenin veya eşdeğer bir
ibare referansı ile birlikte yakın bağlantısını ifade eden ambalaj yapan ve/veya sevk edeni
temsil eden kabul görmüş işaretinin markasının bulunması veya markanın resmi şekilde
tescillenmiş olması
78
• Sadece ön ambalaj için, tüzel kişiliği olan yerleşik satıcının adresi ve adının yakın bağlantısını ifade eden, ne için ambalajlandığını belirten ya da aynı anlama gelen ibarenin yer alması. Bu durumda etiketleme ambalaj yapan ve/veya sevk edenin kodunu da içermelidir.
Satıcı bu kod vasıtası ile denetim kurumuna gerekli bütün bilgiyi vermelidir.
B. ÜRÜN TANIMI
• “Armutlar”, eğer muhteviyatı dışarıdan görünmüyorsa
• Çeşidin adı
C. ÜRÜN MENŞEİ
Menşei olan ülke veya isteğe bağlı olarak, yetiştiği bölge veya milli, bölgesel veya yerel yer
adı.
• Sınıf
• Boylama veya katlar ve sıralar halinde paketlenen meyveler için birim sayısı
• Eğer tanımlama boylama ile yapılmışsa şunlar açıklanmalıdır:
(a) bir örneklik kurallarına uyan ürün için, minimum çap ve maksimum çap
(b) bir örneklik kurallarına uymayan ürün için, ambalajdaki en küçük veya üstü ibaresi ya da
eşdeğer bir ibare veya eğer uygunsa ambalajdaki en büyük meyvenin çapı.
Bütün ayrıntıları kapsayacak ve dışardan açıkça görülebilecek şekilde satış ambalajları, ilk paragraftaki belirtilen özelliklere uygun olmalıdır. Bu ambalajlar yanlış anlaşılacak hiçbir belirti içermemelidir. Bu ambalajlar paletler üzerinde depolandığı zaman, paletin en az iki tarafına belirgin
bir şekilde iliştirilen notla ambalajın özellikleri belirtilmelidir.
79
1. BOYLAMA KRİTERLERİ
L = Büyük Meyve Türleri
SP = Yaz armutu, her yıl 10 Haziran – 31 Temmuz (dahil) arasındaki hasat alınan ve dağıtılan
konsinye sevkiyatlarında minimum boylama uygulanmaz.
2. BOYLAMA KRİTERLERİNE GÖRE SINIFLANDIRILAN AYRINTILI OLMAYAN
BÜYÜK MEYVELERİN VE YAZ ARMUTLARININ LİSTESİ :
Listede yer almayan küçük meyveler ve diğer türler, III. bölümde tanımlanan diğer türlerin
boylam şartlarına uyduğu sürece pazarlanabilir.
Aşağıda listelenen bazı türler bir ya da daha fazla ülkede belirlenen ya da tanımlanan ticari
marka korumasına sahip markalarsa pazarlanabilir. Aşağıdaki tabloda birinci ve ikinci kolonlar,
benzer ticari markaları tanımlanmasını kapsamaz. Bilinen markaların referansları üçüncü kolonda
sadece bilgi amaçlı olarak verilmiştir.
TÜR
EŞANLAMLILAR
Abbé Fétel
Abate Fetel L
TİCARİ MARKALAR
BOYLAMA
L
Abug o Siete en Boca
SP
Akça
SP
Alka
L
Alsa
L
Amfora
L
Alexandrine Douillard
L
Bergamotten
SP
Beurré Alexandre Lucas
Lucas
Beurré Bosc
Bosc, Beurré d’Apremont,
Empereur Alexandre, Kaiser
Alexandre
Beurré Clairgeau L
Beurré d’Arenberg
L
L
L
Hardenpont
Beurré Giffard
L
SP
Beurré précoce Morettini
Morettini
SP
Blanca de Aranjuez
Agua de Aranjuez, Espadona,
Blanquilla
SP
Carusella
SP
Castell
Castell de Verano
SP
Colorée de juillet
Bunte Juli
SP
Comice rouge L
L
Concorde L
L
Condoula
Coscia
80
SP
Ercolini
SP
TÜR
EŞANLAMLILAR
Curé
Curato, Pastoren, Del cura de
Ouro, Espadon de invierno,
Bella de Berry, Lombardia de
Rioja, Batall de Campana
TİCARİ MARKALAR
BOYLAMA
L
D’Anjou
L
Dita
L
D Joaquina
Doyenné de juillet
SP
Doyenné d’hiver
Winterdechant
L
Doyenné du comice
Comice, Wereinsdechant
L
Erika
L
Etrusca SP
SP
Flamingo
L
Forelle
L
Général Leclerc
Amber Grace™
L
Gentile
SP
Golden Russet Bosc
L
Grand champion
L
Harrow Delight
L
Jeanne d’Arc
L
Josephine
L
Kieffer
L
Leonardeta
Mosqueruela, Margallon,
Colorado de Alcandre,
Leonarda de Magallon
Lombacad
Cascade™
Moscatella
Mramornaja
SP
L
SP
Mramornoje
Mustafabey
L
SP
Packham’s Triumph
Williams d’Automme
L
Passe Crassane
Passa Crassana
L
Perita de San Juan
SP
Pérola
SP
Pitmaston
Williams Duchesse
L
Précoce de Trévoux
Trévoux
SP
Président Drouard
L
Rosemarie
L
Santa Maria
Santa Maria Morettini
SP
Spadoncina
Agua de Verano, Agua de
Agosto
SP
Taylors Gold
L
Triomphe de Vienne
Williams Bon Chrétein
L
Bon Chrétien, Bartlett,
Williams, Summer Bartlett
L
81
AVOKADO • AB
I. ÜRÜN TANIMI
Bu standart Persea Americana Mill, türüne giren ve melezleri türetilen çeşitlerin, sanayide işlenecek avokadolar hariç, tüketicilere taze olarak sunulan avokadolar ve partenokarpik meyveler
için uygulanmaktadır.
Bu standardın amacı; avokadolar hazırlandıktan ve paketlendikten sonra, istenen kalite koşullarını tanımlamaktır.
Tanınan tolerans seviyeleri ve her sınıf için belirtilen özel koşullara uymakla beraber, her sınıftaki avokadolar aşağıdaki gibi olmalıdır:
• Bütün
• Sağlam; tüketime uygun olmayacak şekilde çürüyen veya bozulan ürünler çıkarılacaktır
• Sıcak havanın sebep olduğu hasarlardan ari
• Temiz bir şekilde kesilmiş sap 10 mm’den uzun olmamalı. Ancak sapın olduğu kısmının
yokluğu kuru ve bütün olması kaydıyla kusur kabul edilmez
Avokadolar sıkı ve dikkatlice toplanmış olmalıdır.
Meyvenin gelişimi ve durumu aşağıda belirtilen koşulları sağlayacak şekilde olmalıdır:
a. Olgunluk :
Avokadonun olgunluk düzeyi, olgunlaşma sürecinin tamamlanmasını sağlayacak fiziksel boyuta ulaşacak düzeyde olmalıdır.
Meyve kurutularak sürekli ağırlığı hesaplanır ve hesaplanmasında aşağıdaki kuruluk içeriğine sahip olmalıdır:
• Hass türü için % 21
• Fuerte, Pinkerton, Reed ve Edranol türleri için % 20
82
• Daha düşük kuruluk oranına izin verilen Antillean türü hariç diğer türler için % 19
Olgunlaşmış meyve acı olmamalıdır.
B. SINIFLANDIRMA
Avokadolar üç sınıfa ayrılmaktadır:
Ekstra Sınıf:
Bu sınıftaki avokadolar üstün kalitede olmalıdır. Renk ve şekil olarak meyveler, çeşidin tipik
özelliklerini taşımalıdır.
Avokadolar ürünün görünüşünü, kalitesini, ambalaj içindeki genel sunumunu bozmayacak
çok hafif kabuk kusurları hariç diğer kusurlardan ari olmalıdır.
Eğer varsa sapı bütün olmalıdır.
1. Sınıf
Bu sınıftaki avokadolar iyi kalitede olmalıdır ve türün tipik şeklini ve rengini temsil etmelidir.
Bununla beraber; meyvenin dış görünümünü veya muhafazasını etkilememek kaydıyla aşağıda yer alan kusurlara izin verilebilir:
• Hafif şekil ve renk bozuklukları
• Hafif kabuktaki bozukluklar (mantarsı, iyileşmiş süngerimsi doku) ve güneş yanığı; maksimum toplam alan 4 cm2’yi geçmemelidir
Hiç bir durumda bozukluk meyvenin etini etkilememelidir.
Eğer varsa sapında çok ufak kusurlar kabul edilebilir.
2. Sınıf
Bu sınıfa daha üst sınıflardaki kaliteye uymayan, fakat yukarıda belirtilen zorunlu koşulları
yerine getiren avokadolar girer.
Avokadolarda, kalite ve sunumla ilgili olan esas özelliklerini yitirmemeleri kaydıyla aşağıdaki hafif kusurlar olabilir;
• Şekil ve renk bozuklukları
• Kabuktaki bozukluklar (mantarsı, iyileşmiş süngerimsi doku) ve güneş yanığı alanı maksimum 6 cm2’yi geçmemelidir
Hiçbir durumda bozukluk meyvenin etini etkilememelidir.
Eğer varsa sapındaki kusurlar kabul edilebilir.
Boylama meyvenin ağırlığına göre belirlenir; boylama cetveli aşağıdaki şekildedir :
80 g’den az olmaması gereken Hass türü hariç, avokadoların en düşük ağırlığı 125 g’den az
olmamalıdır.
83
Grama Göre Ağırlık Cetveli
Kod Ölçüsü
781’den 1220’ye
4
576’dan 780’e
461’den 575’e
6
8
366’dan 460’a
10
306’dan 365’e
12
266’dan 305’e
14
236’dan 265’e
16
211’den 235’e
18
191’den 210’a
20
171’den 190’a
22
156’dan 170’e
24
146’dan 155’e
136’dan 145’e
26
28
125’den 135’e
80’den 125’e ( Hass türü sadece)
30
S(a)
(a) Bir paketteki meyveler arasındaki en küçük ve en büyük meyve arasındaki fark 25 gramı geçmemelidir.
IV. TOLERANSLAR
Ektra Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan fakat 1. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren avokadolara ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 5’tir.
1. Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan fakat 2. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren avokadolara ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
2. Sınıf
hariç, ne bu sınıfın koşullarına, ne de zorunlu koşullara uymayan avokadolara ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
B. BOY TOLERANSLARI
Tüm sınıflar için: belirtilen boyun hemen altında ve/veya üstündeki boylamaya uyan avokadolara ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
A. BİR ÖRNEKLİK
Her ambalajın muhteviyatı aynı (bir örnek) olmalı ve sadece aynı menşei, çeşit, kalite, renk
84
(koyu renkteki avokadoların kabuğundaki koyuluk kusur değildir fakat sevkiyat anında herbir paketteki meyvenin rengi tek örnek olmalıdır) ve boydaki meyveleri içermelidir.
satılırsa, satışta paketlerin net ağırlığı 3 kg’den az ise, değişik türdeki taze meyve ve sebzeler
48/2003(EC) no’lu komisyon düzenlemelerine tabidir.
B. AMBALAJLAMA
Avokadolar, ürünün uygun şartlarda korunmasını sağlayacak şekilde ambalajlanmalıdır.
Ambalaj içinde kullanılan materyaller, yeni, temiz ve ürünün herhangi bir iç veya dış etkenden zarar görmesini önleyecek kalitede olmalıdır. Maddelerin ve bilhassa kullanılan kağıt veya ticari özellikleri taşıyan pulların kullanımına; baskı veya etiketlemenin toksik içermeyen mürekkep
veya yapıştırıcı ile yapılmış olması şartıyla izin verilmiştir.
Ambalajlar tüm yabancı maddelerden arındırılmış olmalıdır.
Her ambalaja; aşağıda belirtilen özellikler aynı tarafta yer alacak şekilde, okunaklı ve silinmeyecek harflerle ve dışarıdan görülebilir olarak yazılmalıdır.
A. TANIMLAMA
• Ön ambalaj hariç her ambalaj için; ambalaj yapan ve/veya sevk edenin referansı ile birlikte yakın bağlantısını ifade eden, ambalaj yapan ve/veya sevk edeni temsil (veya eşdeğer
kısaltmalar) eden kabul görmüş işaretinin markasının bulunması veya markanın resmi şekilde tescillenmiş olması
Satıcı bu kod vasıtası ile denetim kurumuna gerekli bütün bilgiyi vermelidir
B. ÜRÜN TANIMI
• “Avokadolar”, eğer muhteviyatı dışarıdan görünmüyorsa
• Çeşidin adı
C. MENŞEİ
• Menşei olan ülke veya isteğe bağlı olarak, yetiştiği bölge veya milli, bölgesel veya yerel yer adı
• Sınıf
85
• Boylama minimum ve maksimimum ağırlıkla ifade edilir
• Boylama ölçeğinin kod numarası ve kod numarası farklı ise meyvelerin numarası veya isteğe bağlı olarak boylam cetvelinin numarası ve ambalajın net ağırlığı
Bütün ayrıntıları kapsayacak ve dışarıdan açıkça görülebilecek şekilde satış ambalajları, ilk
paragraftaki belirtilen özelliklere uygun olmalıdır. Bu ambalajlar yanlış anlaşılacak hiçbir belirti
içermemelidir. Bu ambalajlar paletler üzerinde depolandığı zaman, paletin en az iki tarafına belirgin bir şekilde yazılan notla ambalajın özellikleri belirtilmelidir.
86
BAŞLAHANA • AB
I. ÜRÜN TANIMI
Bu standart, Brassica oleracea L. var. capitata L. (kırmızı lahanalar ve “pointed” lahanalar
dahil) ve Brassica oleracea L. var. sabauda L. (“savoy” lahanalar) türüne giren, sanayide işlenecek
lahanalar hariç, tüketicilere taze olarak sunulan lahanalar için uygulanmaktadır.
Bu standardın amacı, başlahanaların hazırlandıktan ve paketlendikten sonra istenen kalite koşullarını tanımlamaktır.
Tanınan tolerans seviyeleri ve her sınıf için belirtilen özel koşullara uymakla beraber, her sınıftaki başlahanalar aşağıdaki gibi olmalıdır:
• Bütün, dış kısımdaki yaprakların eksikliği ve gövdedeki hafif çatlaklar kusur sayılmaz
• Taze görünüşlü
• Çiçeklenme belirtisi göstermemiş
• Sağlam, tüketime uygun olmayacak şekilde çürük veya bozuk olan başlahanalar çıkarılacaktır
Gövde yaprak büyüklüğünün en düşük noktasının altında düzgün şekilde kesilmeli; yapraklar birbirine sıkıca bağlı kalmalı ve kesilen yer temiz olmalıdır.
Başlahanaların gelişimi ve durumu:
• Varış yerine olması gerektiği gibi ulaşacak şekilde olmalıdır
B. SINIFLANDIRMA
Başlahanalar iki sınıfa ayrılmaktadır:
1. Sınıf
Bu sınıftaki başlahanalar iyi kalitede olmalı ve çeşidin bütün tipik özelliklerini taşımalıdır. Türüne özgü sıkılıkta olmalıdır.
Başlahanaların yaprakları sıkıca birleşik olmalıdır. Yeşil Savoy başlahanaları ile turfanda başlahanalar, çeşidinin özellikleri gözönünde tutularak, uygun biçimde korunması için kısaltılabilir.
87
Ambalajlamadaki sunum ve kaliteyi korumak, genel ürün görünüşünü etkilememek şartıyla
ancak aşağıdaki önemsiz kusurlara izin verilebilir:
• Dış yapraklarda küçük çatlaklara
• Dış yapraklardaki hafif berelenmeler ve bu yaprakların uçlarının kesilmesi
• Donmaya bağlı hafif kusurlar
2. Sınıf
Bu sınıfa 1. Sınıftaki kaliteye uymayan fakat bölüm A’daki belirtilen zorunlu koşulları yerine
getiren başlahanalar girer.
Ambalajlamadaki sunum ve kalitesini korumak, genel ürün görünüşünü etkilememek şartıyla ancak aşağıdaki önemsiz kusurlara izin verilebilir:
• Dış yapraklarında yarıklar olabilir
• Dış yaprakların fazlası ürünün esas karekteristiğini korunması kaydıyla koparılabilir
• Bereler ve/veya kusurlar iki dış yaprak derinliğinden fazla olmamalıdır
• Donmaya bağlı kusurlar
Boylama net ağırlığa göre belirlenmektedir. Bu her ünite için 350 gramdan az olamaz.
Herhangi bir ambalaj içindeki en ağır lahananın ağırlığı, en hafif lahananın ağırlığının iki katından fazla olamaz. En ağır lahananın ağırlığı 2 kg veya daha az olduğunda, en ağır ve en hafif lahanalar arasındaki fark 1 kg olabilir.
Boylama şartları minyatür ürünler için geçerli değildir.
Minyatür ürünler; yetersiz büyüklükteki veya tam anlamıyla olgunlaşmamış minyatür olmayan lahanalar haricindeki özel tekniklerle ve/veya tohumlama tekniği ile üretilen lahanaları ifade
eder. Diğer bütün standartlar minyatür ürünler için dikkate alınmalıdır.
IV. TOLERANSLAR
1. Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan fakat 2. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren başlahanalara ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
2. Sınıf
Çürüme veya diğer bir bozulmanın tüketimi uygunsuz hale getirerek görünür şekilde etkilediği başlahanaların çıkarılması şartıyla, bu sınıfın özelliklerine veya zorunlu koşullara uymayan
başlahanalara sayıca veya ağırlıkça tanınan tolerans % 10’dur.
88
B. BOY TOLERANSLARI
Bütün sınıflar için: sayı veya ağırlık hususlarında başlahanalara tolerans % 10’dur.
Bununla birlikte hiç bir başlahana 300 gramdan az olamaz.
BİR ÖRNEKLİK
Her ambalaj veya dökme olarak naklediliyorsa her parti içindeki başlahanalar aynı menşei, çeşit ve kalitede olmalıdır.
I. Sınıftaki başlahanalar şekil ve renk bakımından bir örnek olmalıdır.
Minyatür ürünler makul ölçüde tek bir örnek olmalıdır.
Yalnız, aynı kalite ve her bir tür için aynı menşei boylama ve çeşitlilikte olmak kaydıyla, bu
standartta değişik türdeki baş lahanalar aynı yerde paketlenebillir.
B. AMBALAJLAMA
Başlahanalar, ürünün uygun şartlarda korunmasını sağlayacak şekilde ambalajlanmalıdır.
Ambalaj içinde kullanılan materyaller, yeni, temiz ve ürünün herhangi bir iç veya dış etkenden zarar görmesini önleyecek kalitede olmalıdır. Baskı veya etiketlemenin toksik içermeyen mürekkep veya zamk ile yapılması şartıyla, materyallerin ve özellikle ticari özellikleri taşıyan pulların ve kağıdın kullanımına izin verilmektedir.
Her ambalaj; aşağıda belirtilen özellikler, aynı tarafta yer alacak şekilde, okunaklı ve silinmeyecek harflerle ve dışarıdan görülebilir olmalıdır.
A. TANIMLAMA
Bu ifade aşağıdaki gibi değiştirilebilir:
• Ön ambalaj hariç her ambalaj için; ambalaj yapan ve/veya sevk edenin referansı ile birlikte yakın bağlantısını ifade eden ambalaj yapan ve/veya sevk edeni temsil (veya eşdeğer kısaltmalar) eden kabul görmüş işaretinin markasının bulunması veya markanın resmi şekilde tescillenmiş olması
• Sadece ön ambalaj için, tüzel kişiliği olan yerleşik satıcının adresi ve adının yakın bağlantısını ifade eden, ne için ambalajlandığını belirten ya da aynı anlama gelen ibarenin yer alYaş Meyve-Sebze Standartları
89
ması. Bu durumda etiketleme ambalaj yapan ve/veya sevk edenin kodunu da içermelidir.
Satıcı bu kod vasıtası ile denetim kurumuna gerekli bütün bilgiyi vermelidir.
B. ÜRÜN TANIMI
• Eğer ambalajın içeriği dışarıdan görünmüyorsa, “Beyaz Başlahana”, “Kırmızı Lahana”,
“Savoy Lahanalar”, “Pointed Lahanalar” veya benzeri ibareler
• Farklı türdeki lahanalar karışık durumda ise :
- karışık başlahanalar ibaresi ya da
- her bir türü belirten başlahanaları belirten ibare ve içerik dışardan görülmüyorsa her bir
türün numarasını ifade eden bir ibare
C. ÜRÜN MENŞEİ
• Menşei ülke veya isteğe bağlı olarak yetiştiği bölge veya ulusal bölgesel veya yerel yer ismi
• Değişik ticari tipte ve değişik orjinde başlahanalar içeriyorsa, herbir ülkenin orjini ve adı
ile birlikte belirtilmelidir
• Sınıf
• Birimlerin numarası
• “Minik Lahanalar” “Yavru Lahanalar” veya diğer uygun terimler, minyatür lahanalar için
uygun olan bir yere eklenir.
Satış ambalajları 1 numarada belirtilen özelliklere sahip olmalıdır. Açıkça dışarıdan görülebilmelidir ve bütün bu özelliklere sahip olmalıdır. Bu ambalajlar dışarıdan herhangi bir yanlış anlaşılmaya mahal vermeyecek durumda olmalıdır. Bu ambalajlar paletler üzerinde depolandığı zaman, paletin en az iki tarafına belirgin bir şekilde belirtilen notla ambalajın özellikleri belirtilmelidir.
90
BEZELYE • AB
I. ÜRÜN TANIMI
Bu standart Pisum Sativum L. türüne giren sanayide işlenecekler hariç, tüketicilere taze olarak sunulan bezelyeler için uygulanmaktadır.
Tüketim türüne göre bezelyeler 2 gruba ayrılır :
- Kabuklu bezelyeler (yuvarlak bezelyeler, kırışık bezelyeler) ürünün tohum kesesi olmadan
tüketilir.
- Mangetout bezelyeleri ve sugar snap bezelyeleri ürünün tohum kesesi olmadan tüketilir.
Bu standardın amacı, bezelyelerin hazırlandıktan ve paketlendikten sonra sevk aşamasında
istenen kalite koşullarını tanımlamaktır.
B. ZORUNLU KOŞULLAR
Tanınan tolerans seviyeleri ve her sınıf için belirtilen özel koşullara uymakla beraber, her sınıftaki bezelyeler aşağıdaki gibi olmalıdır
(i) Tohum Kesesi
• Bütün, ancak Mangetout bezelyeleri ve sugar snap bezelyelerinin alt kısımlarının çıkmış
olanlarına müsade edilir
• Sağlam; tüketime uygun olmayacak şekilde bozulan veya çürüyen ürünler çıkarılacaktır
• Temiz, gözle görülebilir yabancı maddelerden hemen hemen ari, (çiçeklerin kısımları kapsanır)
• Mangetout bezelyeleri ve sugar snap bezelyeleri ipçiklerden ve zardan ari olmalıdır
• Zararlı böceklerden hemen hemen arındırılmış
• Zararlı böceklerin yol açtığı hasarlardan hemen hemen arındırılmış
• Yabancı koku ve/veya tatdan ari
(ii) Bezelyeler
• Taze
• Zararlı böceklerin hemen hemen arındırılmış
91
• Kabuklu bezelyelerde normal düzeyde gelişmiş
Ürün doğal haline uygun biçimde tatmin edici olgunlukta ve yeterli düzeyde olgunlaşmış olmalıdır.
Bezelyeler yeterince gelişmiş ve aşağıda belirtilen koşulları sağlayacak olgunlukta olmalıdır:
B. SINIFLANDIRMA
Bezelyeler iki sınıfa ayrılır.
1. Sınıf
Bu sınıftaki bezelyeler iyi kalitede olmalıdır. Ticari tipin ya da türünün karekteristik özelliklerini taşımalıdır.
Ürünün tohum kesesi kısmı :
• Taze ve şişkin
• Doluluğun sebep olduğu kusurlardan ari
• Isıdan meydana gelen bozulma beIirtilerinden ari olmalıdır
Kabuklu bezelyeler için :
Ürünün tohum kesesi kısmı
• Saplı
• Dolgun, en az beş tohumu olan
Bezelyeler
• İyi gelişmiş
• Yumuşak
• Sulu ve yeterince sıkı (iki parmak arasında sıkıldığında dağılıp parçalanmayacak kadar)
• Tam gelişmesinin en az yarısı kadar gelişmiş fakat tam gelişmemiş
• Nişastasız
• Kusursuz, bezelye yüzeyinde yarıklar olmamalıdır
Aşağıdaki ürün tohum kesesindeki yüzeysel kusurlar bezelyenin sunum ve kalitesini korumak, genel ürün görünüşünü etkilememek şartıyla kabul edilebilir.
• Çok hafif ufak sürtünme ve berelenmeye bağlı kusurlar
• Çok hafif şekil bozukluğu
• Çok hafif renk bozukluğu
Mangetout bezelyeleri ve Sugar Snap
• Tohumlar varsa küçük ve az gelişmiş olmalı
92
Aşağıdaki tohum kesesindeki çok hafif kusurlar, bezelyenin sunum ve kalitesini korumak, genel ürün görünüşünü etkilememek şartıyla kabul edilebilir:
• Çok hafif ve çok ufak sürtünme ve berelenmeye bağlı kusurlar
• Çok hafif şekil bozukluğu
• Çok hafif renk bozukluğu
2. Sınıf
Bu sınıfa 1. Sınıf için tanımlanan kalite koşullarına uymayan, fakat yukarıda belirtilen zorunlu koşulları yerine getiren bezelyeler girer.
Kabuklu bezelyeler için :
• Tohum kesesi en az üç adet bezelyeyi kapsamalıdır
• 1. Sınıf ürünlerden daha olgunlaşmış olabilir ancak aşırı olgunlaşmış bezelyeler çıkartılır
Aşağıdaki kusurlar bezelyelerin sunum ve kalitesini korumak, genel ürün görünüşünü etkilememek şartıyla kabul edilebilir:
Tohum Kesesi kısmındaki kusurlar :
• İleri derecede olmaması kaydıyla kabuktaki sürtünme ve berelenmeye bağlı kabuk kusurları ve bu kusurların bezelye tohumlarını etkilememiş olması
• Şekil bozuklukları
• Renk bozuklukları
• Biraz tazeliğini kaybetmiş, solmuş bezelyeler çıkarılacaktır
Bezelyedeki kusurlar
• Hafif renk bozuklukları
• Hafif sertlik
• Hafif hasarlı
Mangetout bezelyeleri ve Sugar Snap bezelyeleri için
• Tohumlar varsa 1. Sınıftan daha fazla gelişmiş olabilir
Aşağıdaki ürünün tohum kesesindeki çok hafif kusurlar, bezelyenin sunum ve kalitesini korumak, genel ürün görünüşünü etkilememek şartıyla kabul edilebilir.
• Yüzeysel sürtünme ve berelenmeye bağlı kusurlar
• Tohum dizilişine bağlı kusurlar da dahil olmak üzere yüzeysel şekil bozuklukları
• Yüzeysel renk bozukluğu
• Hafif tazeliğini kaybetme (renk atmış ve solgun bezelyeler hariç)
Boylama bezelyeler için zorunlu değildir.
93
IV. TOLERANSLAR
Her ambalajda kalite ve boylama bakımından belirtilen sınıfın özelliklerine uymayan ürün
KALİTE TOLERANSLARI
1. Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan fakat II. Sınıfa giren bezelyelere ağırlıkça tanınan tolerans
% 10’dur.
2. Sınıf
Çürüme veya başka bozulmadan dolayı tüketime uygun olmayan ürünler hariç, ne bu sınıfın
koşullarına, ne de zorunlu koşullara uymayan bezelyelere ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans
% 10’dur.
A. BİR ÖRNEKLİK
Her ambalaj içindeki bezelyeler bir örnek olmalı ve sadece aynı menşei, çeşit veya kalitedeki
bezelyeleri içermelidir.
B. AMBALAJLAMA
Bezelyeler, ürünün uygun şartlarda korunmasını sağlayacak şekilde ambalajlanmalıdır.
Ambalaj içinde kullanılan materyaller, yeni, temiz ve ürünün herhangi bir iç veya dış etkenden zarar görmesini önleyecek kalitede olmalıdır. Baskı veya etiketlenmenin toksik içermeyen mürekkep veya zamk ile yapılması şartıyla, materyallerin ve özellikle ticari özellikleri taşıyan pulların ve kağıdın kullanımına izin verilmektedir.
Ambalajlar ve sevkiyatlar bütün yabancı maddelerden arındırılmış olmalıdır.
Her ambalaja, aşağıda belirtilen özellikler, okunaklı, silinmeyecek şekilde ve dış yüzeye yazılmalıdır.
A. TANIMLAMA
• Ön ambalaj hariç her ambalaj için; ambalaj yapan ve/veya sevk edenin (veya eşdeğer bir
94
ibare) referansı ile birlikte yakın bağlantısını ifade eden ambalaj yapan ve/veya sevk edeni temsil eden kabul görmüş işaretinin markasının bulunması veya markanın resmi şekilde tescillenmiş olması
Satıcı bu yönetmelik vasıtası ile denetim kurumuna gerekli bütün bilgiyi vermelidir
ÜRÜNÜN TANIMI
• Eğer içerik dışarıdan görülmüyorsa kabuklu bezelyeler, mangetout bezelyeleri, sugar snap
bezelyeleri veya eşdeğer ibareler
• Sapı ve/veya çiçeği çıkarılmış mangetout bezelyeleri, sugar snap bezelyeleri için harçlı,
başlı ve kuyruklu ibaresi uygun yere yazılmalıdır
ÜRÜNÜN MENŞEİ
Sınıf
Bütün ayrıntıları kapsayacak ve dışarıdan açıkça görülebilecek şekilde satış ambalajları, ilk
paragraftaki belirtilen özelliklere uygun olmalıdır. Bu ambalajlar yanlış anlaşılacak hiçbir belirti
içermemelidir. Bu ambalajlar paletler üzerinde depolandığı zaman, paletin en az iki tarafına belirgin bir şekilde belirtilen notla ambalajın özellikleri belirtilmelidir.
95
ÇİLEK • AB
I. ÜRÜN TANIMI
Bu standart Fragaria L, türüne giren ve melezleri türetilen çeşitlerin, sanayide işlenecek çilekler hariç, tüketicilere taze olarak sunulan çilekler için uygulanmaktadır.
Bu standardın amacı; çileklerin hazırlandıktan ve paketlendikten sonra, istenilen kalite koşullarını tanımlamaktır.
Tanınan tolerans seviyeleri ve her sınıf için belirtilen özel koşullara uymakla beraber, her sınıftaki çilekler aşağıdaki gibi olmalıdır:
• Bütün
• Görünüş itibari ile taze, ama yıkanmamış
• Çanaklı (yabani çilekler hariç); çanak ve sapı taze ve yeşil olmalı
Çilekler özenle toplanmış olmalıdır.
Yeterince gelişmiş ve gerekli olgunlukta olduğunu gösterir olmalı. Gelişimi ve durumu aşağıda belirtilen koşulları sağlayacak şekilde olmalıdır:
B. SINIFLANDIRMA
Çilekler aşağıdaki şekilde üç sınıfa ayrılmaktadır:
Ekstra Sınıf
Bu sınıftaki çilekler üstün kalitede olmalıdır. Renk ve şekil olarak meyveler çeşidin tipik özelliklerini taşımalıdır.
Türünün özelliklerini belli edecek düzeyde, parlak görünümlü olmalıdır.
Topraktan ari olmalıdır.
Ambalajlamadaki sunum ve kalitesinin korunması, mahsulun genel görünüşünü etkilememesi kaydı ile çok küçük yüzeysel kusurlar kabul edilebilir.
96
1. Sınıf
Bu sınıftaki çilekler iyi kalitede olmalıdır. Renk ve şekil olarak türün tipik özelliklerini taşımalıdırlar.
Ambalajlamadaki sunum ve kalitesini korumak, genel ürün görünüşünü etkilememek şartıyla ancak aşağıdaki önemsiz kusurlara izin verilebilir:
• Şekilde ufak kusurlar
• Meyvenin dış yüzeyinin % 10’unu aşmamak kaydı ile beyaz lekeler
• Cüzi yüzeysel ezilme izleri
Topraktan hemen hemen ari olmalıdır.
2. Sınıf
yerine getiren çilekler girer.
Aşağıdaki kusurlar sunum ve kalitesini korumak kaydıyla meyvenin esas karakteristik özelliklerini muhafaza etmek kaydıyla kabul edilebilir:
• Meyvenin yüzey alanının beşte birini geçmeyen beyazımsı leke
• Yayılmayacak hafif kuru bereler
• Hafif toprak izleri
Boylama, en geniş ekvatoral çapa göre belirlenmektedir. Çilekler aşağıdaki minimum çapa göre olmalıdır:
• Ekstra Sınıf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .25 mm
• 1. ve 2. Sınıflar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .18 mm
Yabani çilek için minimum boylama belirtilmemiştir.
IV. TOLERANSLAR
Ekstra Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan fakat 1. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren çileklere ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 5’tir. Bu % 5’lik oranın toplam
% 2’sini geçmeyecek kısmı çürük meyvelerden oluşabilir.
1. Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan fakat 2. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslaYaş Meyve-Sebze Standartları
97
rını yerine getiren çileklere ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur. Bu % 10’luk oranın toplam % 2’sini geçmeyecek kısmı çürük meyvelerden oluşabilir.
2. Sınıf
hariç, ne bu sınıfın koşullarına, ne de zorunlu koşullara uymayan çileklere ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur. Bu % 10’luk oranın toplam % 2’sini geçmeyecek kısmı çürük meyvelerden oluşabilir.
B. BOY TOLERANSLARI
Tüm sınıflar için çileklerin sayıca veya ağırlıkça % 10’u minimum boylamaya uymayabilir.
V. SUNUMLA İLGiLİ KOŞULLAR
A. BİR ÖRNEKLİK
Her ambalajın muhteviyatı bir örnek olmalı ve sadece, aynı menşei, çeşit ve kalitedeki meyveleri içermelidir.
Ekstra sınıftaki çilekler –orman çilekleri (Fragaria vesca) hariç– renk boylam ve olgunluk dereceleri bakımından bilhassa aynı düzen ve benzerlikte olmalıdır. 1. sınıf çilekler boylama olarak
daha az bir örnek olabilir.
Her paketin, görünen kısmı, ambalajın tümünün muhteviyatını temsil etmelidir.
B. AMBALAJLAMA
Çilekler, ürünün uygun şartlarda korunmasını sağlayacak şekilde ambalajlanmalıdır.
Ambalaj içinde kullanılan materyaller, yeni, temiz ve ürünün herhangi bir iç veya dış etkenden zarar görmesini önleyecek kalitede olmalıdır. Bilhassa kullanılan kağıt veya ticari özellikleri
taşıyan pullar gibi materyallerin; baskı veya etiketlemenin toksik içermeyen mürekkep veya yapıştırıcı ile yapılmış olması şartıyla izin verilmiştir.
Ekstra Sınıf’taki meyveler özellikle güzel bir şekilde sunulmalıdır.
Tek tek yapıştırılan etiketler ürünün kabuğuna zarar vermediği veya görülür yapışkan izi bırakmaması şartı ile kullanılabilir.
A. TANIMLAMA
98
• Ön ambalaj hariç her ambalaj için; ambalaj yapan ve/veya sevk edenin referansı ile birlikte yakın bağlantısını ifade eden ambalaj yapan ve/veya sevk edeni temsil eden kabul görmüş işaretinin markasının bulunması veya markanın resmi şekilde tescillenmiş olması
B. ÜRÜN TANIMI :
• Eğer ambalajın mahiyeti dışardan görülmüyorsa “çilek”
• Türün adı (opsiyonel)
C. ÜRÜN MENŞEİ
Sınıf
bir şekilde belirtilen notla ambalajın özellikleri belirtilmelidir.
99
DOMATES • AB
I. ÜRÜN TANIMI
Bu standart, Lycopersicon lycopersicum (L.) Karsten ex Farw./Lycopersicum esculentum Mill.
türünden yetiştirilen sanayide işlenecek domatesler hariç, tüketicilere taze olarak sunulan domatesler için uygulanmaktadır.
Domatesler şekillerine göre 4 ticari tip olarak sınıflandırılmaktadır. (Toparlak türlerine kiraz
domatesler de dahildir.)
• “Damarlı”
• “Dikdörtgen şekilli” veya “uzunlamasına şekilli”
• Kiraz domatesleri (kokteyl domateslerini de kapsamaktadır)
Bu standardın amacı, domateslerin hazırlandıktan ve paketlendikten sonra istenen kalite koşullarını tanımlamaktır.
Tanınan tolerans seviyeleri ve her sınıf için belirtilen özel koşullara uymakla beraber, her sınıftaki çilekler aşağıdaki gibi olmalıdır:
• Bütün
• Görünüş itibari ile taze, ama yıkanmamış
• Görünüş itibari ile taze
Domatesler bağları ile birlikte oldukları durumda, meyvenin sapları taze, sağlıklı, temiz, yapraksız ve görünebilen dış maddelerden ari olmalıdır.
Gelişimi ve durumu aşağıda belirtilen koşulları sağlayacak şekilde olmalıdır:
B. SINIFLANDIRMA
Domatesler üç sınıfa ayrılmaktadır.
100
Ekstra Sınıf
• Bu sınıftaki domatesler üstün kalitede olmalıdır. Bunlar şekil, görünüş ve gelişme bakımından çeşidin tipik özelliklerini taşımalı ve sıkı etli olmalıdır
• Renkleri olgunluk durumlarına bağlı olarak, değişmekle beraber A bendinin alt paragrafında belirtilen koşulları yerine getirmelidir
• Domatesler, ürünün genel görünüşünü ve kalitesini veya ambalaj içindeki genel sunumunu bozmayacak çok hafif yüzeysel kusurlar hariç diğer kusurlardan ve yeşil sertlikten ari
olmalıdır
1. Sınıf
Bu sınıftaki domatesler iyi kalite olmalıdır. Çeşidin tipik özelliklerini taşımalı ve yeteri kadar
sıkı etli olmalıdır.
Domatesler yarıklardan ve görülebilir yeşil sertlikten ari olmalıdır.
Domateslerde, ürünün genel görünüşünü, kalitesini, muhafazasını veya sunumunu bozmayacak aşağıdaki hafif kusurlar olabilir;
• Hafif şekil ve gelişme bozukluğu
• Yüzeyde hafif bozukluklar
• Çok hafif bereler
Ayrıca “dilimli” domateslerde aşağıdaki kusurlar olabilir:
• 1 cm’den uzun olmayan kapanmış yarıklar
• Aşırı şekil bozukluğu olmayacak
• Çıkıntılı olmayan küçük bir göbek
• Tepeciğin çıkıntısı 1 cm’den fazla olmayacak
• Meyvenin en büyük çapının 2/3’ünden uzun olmayacak şekilde uzunlamasına yara izi gibi ince çiçek lekesi
2. Sınıf
yerine getiren domatesler girer.
Domatesler makul ölçüde sıkı etli olmalı ve kapanmamış yarıklar bulunmamalıdır.
Domateslerin, kalite ve sunumla ilgili olan esas özelliklerini yitirmemeleri kaydıyla aşağıdaki
hafif kusurlar olabilir;
• Hafif şekil, gelişme ve renk bozuklukları
• Meyvenin ciddi olarak zarar görmemesi şartıyla yüzeyde hafif kusurlar veya bereler
• 3 cm’den uzun olmayan kapanmış yarıklar
Ayrıca, dilimli domateslerde;
• Biçimsiz olmamak kaydıyla, 1. Sınıf için izin verilen şekil bozukluğundan daha fazla deformasyon olabilir
101
• Göbek
• Tepeciğin çıkıntısı 2 cm2’den fazla olmayacaktır
• Uzunlamasına ince çiçek lekesi (yara izi gibi) olabilir
Boylama en geniş ekvatoral çapa göre belirlenmektedir. Aşağıda belirtilen koşullar kiraz domateslere uygulanmamaktadır.
A. MİNİMUM BOYLAMA
Ekstra, 1. ve 2. Sınıflardaki domatesler için minimum boylama;
- “yuvarlak” ve “dilimli” domatesler için 35 mm
- “uzun” domatesler için 30 mm
B. BOYLARA AYIRMA
Domatesler aşağıdaki cetvele göre derecelendirilir :
• 30 mm ve üstü, 35 mm altı ( sadece uzun domatesler için)
• 35 mm ve üstü, 40 mm altı
• 102 mm ve üstü
Ekstra Sınıf ve 1. Sınıf domatesler için ölçüm tablosuna riayet edilmesi zorunludur. Bu ölçüm
tablosu domates salkımları için geçerli değildir.
IV. TOLERANSLAR
Ekstra Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan fakat 1. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren domateslere ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 5’tir.
1. Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan fakat 2. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren domateslere ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
2. Sınıf
Çürüme, belirgin bere veya başka bozulmadan dolayı tüketime uygun olmayan ürünler hariç,
102
ne bu sınıfın koşullarına, ne de zorunlu koşullara uymayan domateslere ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
Salkım halindeki domateslerin ağırlığının veya adedinin %10’u salkımından ayrılmış olabilir.
B. BOY TOLERANSLARI
Ekstra, 1. ve 2. Sınıflardaki uzun domateslerde en az 28 mm “yuvarlak” ve “dilimli” domateslerde en az 33 mm ile beraber bütün sınıflar için belirtilen boyun hemen altında ve/veya üstündeki boylamaya uyan domateslere ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
A. BİR ÖRNEKLİK
Her ambalaj içindeki domatesler bir örnek olmalı ve sadece aynı menşei, çeşit veya ticari tip,
kalite ve boydaki (eğer ürün boylara ayrılmışsa) domatesleri içermelidir.
Ekstra ve 1. Sınıftaki domatesler renk ve olgunluk bakımından hemen hemen bir örnek olmalıdır.
Ayrıca, uzun domateslerin boyu yetirince bir örnek olmalıdır.
B. AMBALAJLAMA
Domatesler, ürünün uygun şartlarda korunmasını sağlayacak şekilde ambalajlanmalıdır.
taşıyan pullar gibi materyallerin; baskı veya etiketlemenin toksik içermeyen mürekkep veya yapıştırıcı ile yapılmış olması şartıyla izin verilmiştir
Ambalajlar bütün yabancı maddelerden arındırılmış olmalıdır.
C. SUNUM
Domatesler aşağıdaki şekillerde piyasaya sunulabilir :
• Teker teker pazarlanan domateslerde ürünün taçlı ve kısa saplı olup olmaması sorun teşkil
etmez
103
A. TANIMLAMA
• Ön ambalaj hariç her ambalaj için; ambalaj yapan ve/veya sevk edenin referansı ile birlikte yakın bağlantısını ifade eden ambalaj yapan ve/veya sevk edeni temsil eden kabul görmüş işaretinin markasının bulunması veya markanın resmi şekilde tescillenmiş olması
B. ÜRÜNÜN TANIMI
• Eğer ambalajın içindekiler dışarıdan görünmüyorsa domates veya domateslerin salkımları
ve ticari türü yazılmalıdır. Bu ayrıntılar salkımlar halinde olup olmamasına bakılmaksızın
kiraz domatesler (veya kokteyl) için yazılmalıdır
• Çeşit ismi (isteğe bağlı)
C. ÜRÜN MENŞEİ
• Sınıf
• Boylama en kısa ve en uzun çapa göre belirlenir (eğer boylama belirtilmişse) veya boylamasız (ölçümsüz) yazısı uygunsa belirtilir
• En az şeker içeriği refraktometre ile ölçülür ve briks derecesi (isteğe bağlı) belirtilir.
Bütün ayrıntıları kapsayacak ve dışardan açıkça görülebilecek şekilde satış ambalajları, ilk paragrafta belirtilen özelliklere uygun olmalıdır. Bu ambalajlar yanlış anlaşılacak hiçbir belirti içermemelidir. Bu ambalajlar paletler üzerinde depolandığı zaman, paletin en az iki tarafına belirgin
104
ELMA • AB
I. ÜRÜN TANIMI
Bu standart, Malus domestice Borkh türüne giren ve melezleri türetilen çeşitlerin, sanayide işlenecek elmalar hariç, tüketicilere taze olarak sunulan elmalar için uygulanmaktadır.
Bu standardın amacı; elmaların hazırlandıktan ve paketlendikten sonra istenen kalite koşullarının tanımlanmasıdır.
Tanınan tolerans seviyeleri ve her sınıf için belirtilen özel koşullara uymakla beraber, her sınıftaki elmalar aşağıdaki gibi olmalıdır;
• Bütün
• Sağlam; tüketime uygun olmayacak şekilde bozuk veya çürük ürünler çıkarılacaktır
• Yabancı koku ve/veya nemden ari
ayrıca, meyveler itinayla toplanmış olmalıdır.
Elmalar aşağıda belirtilen koşulları sağlayacak şekilde yeterince gelişmiş olmalıdır:
• Çeşit özelliklerine uygun olgunluk derecelerine ulaşmaları için olgunlaştırma işlemi devam edilecek6
B. SINIFLANDIRMA
Elmalar üç sınıfa ayrılmaktadır:
Ekstra Sınıf
Bu sınıftaki elmalar üstün kalitede olmalıdır. Şekil, gelişim ve renk olarak meyveler türün
özelliklerini taşımalıdır, türünün özelliğine bağlı kalmak şartı ile saplı olmalıdır.
6
Hasattaki olgunluk düzeyine bağlı olarak Fuji türünün ve türevlerinin karakteristik özelliklerine bağlı kalmak şartı ile, her bir meyvenin damar ağını kapsaması şartı ile çizgisel su kanalları olmasına izin verilir.
105
Meyve eti çok iyi düzeyde sağlam olmalıdır.
Meyveler; ürünün kalitesini ve genel görünümünü ve/veya paket muhteviyatını bozmayacak
kabuktaki çok hafif değişiklikler dışındaki kusurlardan ari olmalıdır.
1. Sınıf
Bu sınıftaki elmalar iyi kalitede olmalıdır. Şekil, gelişim ve renk olarak türün özelliklerini taşımalıdır.
Meyve eti çok iyi düzeyde sağlam olmalıdır.
Elmalarda, ürünün genel görünüşünü, kalitesini, muhafazasını ve ambalaj içindeki sunumunu bozmayacak şekilde aşağıdaki hafif kusurlar olabilir;
• Hafif gelişim bozukluğu
ayrıca aşağıdaki düzeyleri geçmemek şartı ile kabuktaki kusurlar kabul edilir :
• Uzunlumasına şekildeki kusurlar 2 cm’yi geçmemelidir
• Meyvenin toplam yüzeyinin 0,25 cm2’sini geçmeyen kabuki (Venturia inaequalis) yaralanmaları hariç toplam yüzeyin 1 cm2’sini geçmeyen diğer kusurlar, benekler hariç
• Toplam yüzeyin 1 cm2’sini geçmeyen, hafif sürtünmelere bağlı kusurlar ve kabuğun solmamış olması gerekir
Sapın koptuğu yerin temiz olması ve bağlı olduğu kabuğun hasar görmemiş olması şartı ile
sap eksik olabilir.
2. Sınıf
yerine getiren elmalar girer.7
Meyve eti önemli kusurlardan ari olmalıdır.
Elmalar kalite ve sunumla ilgili karakteristik özelliklerini yitirmemesi kaydıyla şu kusurları
gösterebilirler:
• Gelişim bozukluğu
• Renk bozukluğu
Ayrıca aşağıdaki düzeyleri geçmemek şartı ile kabuktaki kusurlar kabul edilir :
• Uzunlamasına şekildeki kusurlar 4 cm’yi geçmemelidir
• Meyvenin toplam yüzeyinin 2,5 cm2’sini geçmeyen kabuk (benekler hariç-Venturia inaequalis) yaralanmaları hariç toplam yüzeyin 1 cm2’sini geçmeyen diğer kusurlar
• Toplam yüzeyin 1,5 cm2’sini geçmeyen hafif sürtünmelere bağlı kusurlar
• Kabukları yüzeysel düzeyde solmuş olabilir
7
Bu standarttaki ekte verilen kahverengi kırmızımsılaştırma ve renklendirme için kriter, ek olarak çok ayrıntılı olmayan türlerin listesi her bir kriter dikkate alınarak belirlenir.
106
Boylama, en geniş ekvatoral çapa veya ağırlığa göre belirlenmektedir.
Boylama çapa göre belirlendiğinde, minimum çap koşulları her bir sınıf için aşağıdaki şekilde
belirlenmiş olup, çaplar arasındaki fark 5 cm ile sınırlanmıştır.
1Büyük
Meyveli Türler
Diğer Türler
1
Ekstra
1. Sınıf
2. Sınıf
70 mm
60 mm
65 mm
55 mm
65 mm
55 mm
Bu standarta ait çok ayrıntılı olmayan büyük meyvelerin listesi ektedir.
Boylama ağırlığa göre belirlendiğinde, minimum ağırlık koşulları her bir sınıf için aşağıdaki
şekildedir.
Büyük Meyveli Türler
Diğer Türler
1
Ekstra
I. Sınıf
II. Sınıf
140 gr
90 gr
110 gr
80 gr
110 gr
80 gr
Bu standarta ait çok ayrıntılı olmayan büyük meyvelerin listesi ektedir.
Boylamada bir örneklik sağlamak için ambalajlarda aşağıdaki şartlara uyulması gerekir;
• Çapa göre belirlenen boylamada aynı ambalajdaki meyvelerin çapları arasındaki farklar
aşağıdaki şekilde sınırlandırılmıştır
- sıralar ve diziler halinde ambalajlanan Ekstra, I. Sınıf, II. Sınıf ve Ekstra Sınıflar için 5 mm8
- ambalajlarda ve satış paketlerinde dağınık şekilde pazarlanan I. Sınıf meyveler için 10 mm9
• Ağırlığa göre belirlenen boylamada aynı ambalajdaki meyvelerin çapları arasındaki farklar
aşağıdaki şekilde sınırlandırılmıştır;
- sıralar ve diziler halinde ambalajlanan Ekstra, 1. Sınıf, 2. Sınıf ve Ekstra Sınıf için paketteki her bir meyvenin ağırlığı, belirlenen ağırlığın % 20’si kadar sapma gösterebilir,
- ambalajlarda ve satış paketlerinde dağınık şekilde pazarlanan 1. Sınıf meyveler için paketteki her bir meyvenin ağırlığı, belirlenen ağırlığının % 25’i kadar sapma gösterebilir.
2. sınıflar için dağınık şekilde bulunan ambalaj ve satış ambalajlarında boylama şartı aranmaz.
IV. TOLERANSLAR
Ekstra Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan fakat 1. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren elmalarda, ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 5’tir.
8
9
Ancak, Barmley tohumlarının ve Horneburger türlerine ait elmalar için çaptaki fark 10 mm olabilir.
Ancak, Barmley tohumlarının ve Horneburger türlerine ait elmalar için çaptaki fark 20 mm olabilir.
107
1. Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan, fakat 2. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren elmalarda, ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
2. Sınıf
hariç, ne bu sınıfın koşullarına, ne de zorunlu koşullara uymayan elmalara ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
Bu tolerans seviyesi içerisinde sayıca ve ağırlıkça en fazla % 2 oranında aşağıdaki kusurlara
izin verilir:
• Ciddi mantar tehlikesi (aşırı çukurlaşma) veya çekirdek yerinde sulanma
• Hafif zarar görmüş veya iyileşmemiş yarıklar
• Çok yüzeysel çürüme (çok hafif çürük izleri)
• İçerden zararlı beslenmesi belirtileri ve/veya zararlılar tarafından meyve etine zarar verilmesi
B. BOY TOLERANSLARI
Tüm sınıflar için; en düşük derecede sınıflandırılan meyveler için ambalajda belirtilen boylamanın hemen altında veya üstünde sayısal veya ağırlık olarak % 10’u için aşağıdaki en yüksek
çeşitliliğe izin verilir:
• Boylar çapla belirtildiğinde minimum çapın 5 mm altında
• Boylar ağırlıkla belirtildiğinde ağırlığın 10 g altında olan meyveler
A. BİR ÖRNEKLİK
Her ambalajın muhteviyatı aynı (bir örnek) olmalı ve sadece aynı menşei, kalite, tür, olgunluk
derecesi ve boylamadaki (boylama yapılmışsa) elmaları içermelidir.
Ekstra Sınıf için renk aynılığı da gerekmektedir.
5 kg’yi aşmayan satış ambalajlarında aynı kalite, menşei, boylama (boylama yapılmışsa) ve olgunluk düzeylerinde olması şartıyla değişik türdeki elmaların karışımı bulunabilir.
48/2003(EC) (6) no’lu komisyon düzenlemelerine tabidir.
Her ambalajın görünen kısmı, ambalajdaki tüm muhteviyatı temsil etmelidir.
B. AMBALAJLAMA
Elmalar, ürünün uygun şartlarda korunmasını sağlayacak şekilde ambalajlanmalıdır. Bilhassa
3 kg net ağırlığı aşan satış ambalajlarında, ürünün düzgünce korunmasını sağlamak için yeterince
sağlam paketleme yapılmalıdır.
108
Ambalajlar yabancı maddelerden arındırılmış olmalıdır.
C. SUNUM :
Ekstra Sınıf için ürünler katlar halinde paketlenmelidir.
Her ambalaja, aşağıda belirtilen özellikler, aynı tarafta yer alacak şekilde, okunaklı, silinmeyecek ve dışarıdan görülebilir harflerle yazılmalıdır.
A. TANIMLAMA
• Ön ambalaj hariç her ambalaj için; ambalaj yapan ve/veya sevk edenin veya (eşdeğer bir
ibare) referansı ile birlikte yakın bağlantısını ifade eden, ambalaj yapan ve/veya sevk edeni temsil eden kabul görmüş işaretinin markasının bulunması veya markanın resmi şekilde tescillenmiş olması
B. ÜRÜN TANIMI
• “Elmalar”, eğer muhteviyatı dışarıdan görünmüyorsa
• Uygun yere türün veya türlerin adı (Ekstra ve 1. Sınıflarda)
• Eğer satış ambalajları değişik türdeki ürünleri içeriyorsa, ambalajda herbir farklı türün adı
C. ÜRÜN MENŞEİ
Satış ambalajlarında farklı menşeideki elmaların karışımı olması durumunda, ilgili türün adının yanına her bir ülkeye ait menşei belirtilmelidir.
• Sınıf
• Boylama veya katlar halinde paketlenen meyveler için birim sayısı
109
Eğer tanımlama boylama ile yapılmışsa şunlar açıklanmalıdır:
(a) bir örneklik kurallarına uyan ürün için, minimum çap ve maksimum çap veya “minimum
ağırlık ve maksimum ağırlık” ibaresi.
(b) bir örneklik kurallarına uymayan ürün için, ambalalaj içerisindeki en küçük ürünün ağırlığı veya çapı “+ (ve üstü)” işareti veya eşdeğer bir ibare ile uygun bir yere belirtilmeli veya en büyük ürünün çapı veya ağırlığı belirtilmelidir.
110
EK
1. RENKLENDİRME KRİTERLERİ, RENK GRUPLARI VE KODLARI
Renk
Grupları
A
(Kırmızı Renkli Türler)
B
(Karışık Kırmızı
Renkli Türler)
C
(Çizgili Hafif
Renkli Türler)
D
(Diğer Türler)
Toplam yüzeyinin
kırmızı renkte
olması ürünün
karakteristiğidir.
Toplam yüzeyinin
karışık kırmızı
olması ürünün
karakteristiğidir
Toplam yüzeyinin
hafif kırmızı renkte,
pembemsi veya
uzun şeritli olması
ürünün karakteristiğidir
Ekstra Sınıf
3/4
1/2
1/3
I. Sınıf
1/2
1/3
1/10
herhangi bir şart
II.Sınıf
1/4
1/10
–
bulunmamaktadır
Kırmızı renk için
2. PASLILIK KRİTERLERİ
- Grup R: Kırmızımsı kahverengi türün genel karakteristiği ve ürünün genel görünüşü bu
şekilde ise kusur olarak nitelendirilmez.
- Listede R ile işaretlenmeyen ürünler için, paslılık aşağıdaki koşullara uyulması şartı ile izin
verilir:
Paslılık Durumu
“Ekstra Sınıf”
I. Sınıf
II. Sınıf
II. Sınıf İçin Koşullar
(i) Kahverengi
lekeli halinde
- sap çukuru dışarıya
taşmamış
- sap çukuru ve
çiçek çukuru
hafifçe dışarıya
taşmış olabilir
- kökün üst
tarafında veya
pistil oyuğunda
olabilir
- görünüşünden ve
ambalajın durumundan
meyve ciddi şekilde
ayrılmaz
- kaba görünümlü
olmayan
- çok sıkı değil
- hafifçe kaba
görünümlü
Meyvenin yüzeyine izin verilen
maksimum paslılık
(ii) Kahverengi
kırmızımsılaşma
- tam net olmayan
kahverengi
kırmızımsılaşma
(meyvelerin rengi ile
kuvvetli kontrast
oluşturmayan)
- ambalajın veya
meyvenin genel
görünüşünü
değiştirmeyen hafif
ve izole edilmiş ufak
lekeler halinde
paslılığa izin verilmez.
- şiddetli paslı
- yok
- Toplam paslılık
kahverengi lekeler
hariç (i), hafif ve
yoğun paslılık (ii)
toplamı hiç bir
şekilde bu değerleri
aşamaz.
-
- ambalajın durumunu ve
meyvenin görünüşünü
çok ciddi şekilde
değiştirmeyen
1/5
1/2
1/20
1/3
ve meyvenin görünüşünü
çok ciddi şekilde
değiştirmeyen
ve meyvenin görünüşünü
çok ciddi şekilde
değiştirmeyen
1/5
1/2
111
3. BOYLAMA KRİTERLERİ
Grup L : III. Başlığın 2. fıkrasında mevcut olan standartlarda belirtilen büyük meyveli elma
türleri.
4. RENKLENDİRMEYE, KAHVERENGİ KIRMIZIMSILAŞTIRMAYA VE BOYLAMA
KRİTERLERİNE GÖRE SINIFLANDIRILAN ÇOK AYRINTILI OLMAYAN ELMALARIN
LİSTESİ
Listede bulunmayan elma türlerinin çeşitli türdeki karakterlerine göre derecelendirilmesi gerekir.
Etiketlemede türün adı veya orada bulunan eş anlamlısının olması şartıyla, müteakip listedeki bazı türlerin bir veya daha fazla ülkede korunduğu veya korunması için bir marka altına alınarak pazarlanabilmesi mümkündür.
Tür
Eşanlamlı
African Red B
Akane
Tohoku 3
Alborz Seedling
Ticari İsmi
Renk
Grubu
African
Carmine™
B
Primerouge®
B
Boylama
C
Aldas
B
Alice
B
Alkmene
Kahverengi
Kırmızımsılaştırma
Early Windsor
Alwa
L
C
B
Angold
C
L
Apollo
Beauty of
Blackmoor
C
L
Arkcharm
Arkansas No 18
A 18
C
L
Arlet
Aroma
Red colour mutants
of Aroma, for
example Aroma
Amorosa
Auksis
B
C
B
B
Belfort
Belle de Boskoop
and mutants
Belle fleur double
Pella
Berlepsch
Freiherr von
Berlepsch
C
Red Berlepsch
Roter Berlepsch
B
Berlepsch rouge
112
B
D
R
D
Blushed Golden
Bohemia
Boskoop rouge
R
L
B
Red Boskoop
Roter Boskoop
B
L
L
L
R
L
Tür
Eşanlamlı
Braeburn
Red coloured mutants
of Braeburn, for
example :
Hidala
Joburn
Lochbuie Red
Braeburn
Mahana Red
Mariri Red
Redfield
Royal Braeburn
Bramley’s Seedling
Ticari İsmi
Renk
Grubu
Hilwell®
Aurora™
Red Braeburn™
Southern Rose™
Redfield®
Eve™
Red Braeburn™
Southern Rose™
Red Braeburn™
Southern Rose™
B
A
Bramley
Triomphe de Kiel
Kahverengi
Boylama
L
L
D
L
Brettacher Sämling
D
L
Calville (group of….)
D
L
Cardinal
Carola
B
Kalco
Caudle
C
Cameo™
Charden
Charles Ross
Civni
Coromandel Red
Rubens®
Corodel
Corodel
Cortland
Cox’s Orange Pippin
and mutants
of Cox’s Orange
Pippin for example:
Cherry Cox
L
B
D
L
D
L
B
A
B
Cox Orange
C
B
Crimson Bramley
L
R
R
D
Cripps Pink
Cripps Red
Pink Lady®
Sundowner™
Dalinbel
L
L
C
C10
B
Delblush
Tentation®
D
L
Delcorf and mutants,
for example:
Dalili
Monidel
Delbarestivale®
Ambassy®
C
L
Delbard Jubilé®
B
L
Delgollune
Delicious ordinaire
Ordinary Delicious
Deljeni
B
Primgold®
D
Delikates
B
Delor
C
Discovery
C
Dunn’s Seedling
D
Dykmanns Zoet
C
10
L
L
R
1. sınıf ve 2. sınıf için en az %20 kırmızımsılaşma oranı ile birlikte.
113
Tür
Eşanlamlı
Ticari İsmi
Egremont Russet
Elan
Elise
Red Delight
Ellison’s orange
Ellison
Elstar and mutants, for
example
Daliter
Elshof
Elstar Armhold
Elstar Reinhardt
of Elstar for example:
Bel-El
Daliest
Goedhof
Red Elstar
Valstar
Empire
Kahverengi
D
R
Boylama
D
L
Roblos®
A
L
C
L
Elton™
Red Elswout™
Elista™
Elnica™
C
B
A
Falstaff
Fiesta
Renk
Grubu
C
Red Pipin
Florina
C
Querina®
Fortune
B
D
Fuji and mutants
L
R
B
Gala
of Gala, for example :
Annaglo
Baigent
Galaxy
Mitchgala
Obrogala
Regala
Regal Prince
Tenroy
Brookfield®
Mondial Gala®
Delbard Gala®
Gala Must®
Royal Gala®
L
C
A
Garcia
D
L
Gloster
B
L
Goldbohemia
D
L
Golden Delicious and
Mutants
D
L
Golden Russet
Goldrush
D
Coop 38
Goldstar
Gradigold
Golden Extreme®
Golden Supreme
Granny Smith
Gravenstein rouge
Gravensteiner
Greensleeves
114
Red Gravenstein
Roter
Gravensteiner
Gravenstein
R
D
L
D
L
D
L
D
L
B
L
D
L
D
L
Tür
Eşanlamlı
Holsteiner Cox and
Mutants
Holstein rouge
Renk
Grubu
Kahverengi
Holstein
D
R
Red Holstein
Roter Holsteiner Cox
C
R
Honeycrisp
Ticari İsmi
Honeycrunch®
C
Boylama
L
Honeygold
D
L
Horneburger
D
L
D
L
B
L
Howgate Wonder
Manga
Idared
Ingrid Marie
Isbrancia
B
Izbrancia
R
C
Jacob Fisher
D
L
Jacques Lebel
D
L
Jamba
C
L
D
L
B
L
Jarka
C
L
Jerseymac
B
James Grieve and mutants
James Grieve rouge
Red James Grieve
Jester
Jonagold 8 and
mutants, for example:
Crowngold
Daligo
Daliguy
Dalijean
Jonagold 2000
Jonabel
Jonabres
King Jonagold
New Jonagold
Navajo
Schneica
Wilmuta
Jonasty
Jonamel
Excel
Fukushima
Veulemanns
Jonica®
D
C
L
L
Jonagored and
Decosta
Jomured11
Jonagold Boerekamp
Jomar
Jonagored Supra
Jonaveld
Primo
Romagold
Rubinstar
Red Jonaprince
Van de Poel
Surkijn
Early Queen®
Marnica®
First Red®
Wilton’s®
Red Prince®
A
L
Jonalord
C
Jonathan
B
Julia
B
Jupiter
D
11
L
Ancak, Jonagold türü için 2. sınıftaki ürünün en az 1/3’ünde kırmızı renkli çizgiler olmalıdır.
115
Tür
Eşanlamlı
Ticari İsmi
Karmijn de Sonnaville
Katy
Katja
Renk
Grubu
Kahverengi
Boylama
C
R
L
B
Kent
D
R
Kidd’s orange red
C
R
Kim
B
Koit
C
Krameri Tuvioun
B
Kukikovskoje
B
Lady Williams
Lane’s Prince
Albert Laxton’s Superb
Ligol
L
B
Laxtons Superb
D
C
B
Lobo
B
Lodel
A
Lord Lambourne
C
Maigold
B
L
R
L
L
McIntosh
B
Meelis
B
Melba
B
Melodie
B
L
Melrose
C
L
Meridian
Moonglo
C
C
Morgenduft
Imperatore
L
B
L
Mountain Cove
Ginger Gold®
D
L
Mutsu
Crispin®
D
L
C
L
Normanda
Nueva Europa
C
Nueva Orleans
B
Odin
B
Ontario
B
Orlovskoje Polosatoje
C
Ozark Gold
D
Paula Re d
B
L
L
L
Pero de Cirio
D
L
Piglos
B
L
Pikant
B
L
Pikkolo
C
Pilot
Pimona
C
C
Pinova
Corail®
C
Pirella
Piros
Pirol®
B
C
Rafzubex
Rubinette® Rosso
A
116
L
L
Tür
Eşanlamlı
Ticari İsmi
Renk
Grubu
Rafzubin
Rajka
Rambour d’hiver
Rambour Franc
Reanda
Rebella
Red Delicious and
Camspur
Erovan
Evasni
Flatrar
Fortuna Delicious
Otago
Red King
Red Spur
Red York
Richared
Royal Red
Sandidge
Shotwell Delicious
Stark Delicious
Starking
Rubinette®
C
B
D
B
B
C
A
Starkrimson
Starkspur
Topred
Trumdor
Well Spur
Oregon Spur
Delicious®
Redchie f®
Early Red One®
Scarlet Spur®
Starkspur
Ultra Red®
A
Red Rome
A
Redkroft
A
Regal
A
Regina
Reglindis
B
C
Goldparmäne
Gold Parmoné
B
Reinette Rouge du
Canada
B
Reinette d’Orléans
L
L
L
L
L
L
D
Reinette du Canada
Canada Blanc
Kanadarenette
Reinette de France
Reinette de Landsberg
Reinette grise du
Canada
Relinda
Remo
Renora
Resi
L
C
Reineta Encarnada
Reinette Blanche du
Canada
Boylama
Super Chief®
Red Dougherty
Reine des Reinettes
Kahverengi
D
L
R
D
Graue Kanadarenette
D
D
C
B
B
B
L
L
R
L
L
L
117
Tür
Eşanlamlı
Ticari İsmi
Renk
Grubu
Kahverengi
Boylama
Resista
D
L
Retina
B
L
Rewena
B
L
Roja de Benejama
Verruga
Roja del Vale
Clavelina
A
Rome Beauty
Belle de Rome
Rome
Rosenapfel
B
Rosana Berner
Royal Beaut
Rubin
Rubinola
Sciearly
Scifresh
Sciglo
Sciary
Scired
Sciros
Selena
Shampion
Sidrunkollane Talioun
Sinap Orlovskij
Snygold
Sommerregent
Spartan
Splendour
St.Edmunds Pippin
Stark’s Earliest
Staris
Sturmer Pippin
Sugisdessert
Sugisjoonik
Summerred
Sunrise
Sunset
Suntan
Sweet Caroline
Talvenauding
Tellisaare
Tiina
Topaz
Tydeman’s Early
Worcester
Veteran
Vista Bella
Wealthy
Worcester Pearmain
York
118
Pacific Beauty™
Jazz™
Southern Snap™
GS48
Pacific Queen™
Pacific Rose™
Orlovski Sinap
Earlygold
Staris
B
A
L
L
C
B
A
B
A
L
L
A
A
A
B
B
D
D
D
C
A
A
D
C
A
D
C
C
B
A
D
D
C
B
B
B
B
Tydeman’s Early
B
B
Bella Vista
B
B
B
B
R
L
L
L
L
L
L
R
R
L
L
R
R
L
L
L
L
ENGİNAR • AB
I. ÜRÜN TANIMI
Bu standart, Cynara Scolymus L. türüne giren sanayide işlenecekler hariç, tüketicilere taze
olarak sunulan enginarlar için uygulanmaktadır.
“Poivrade” ve “Bouquet” adları menekşe türünün genç konik şekilli enginarlarıni ifade eder.
Bu standardın amacı, enginarların hazırlandıktan ve paketlendikten sonra istenen kalite koşullarını tanımlamaktır.
Tanınan tolerans seviyeleri ve her sınıf için belirtilen özel koşullara uymakla beraber, her sınıftaki enginarlar aşağıdaki gibi olmalıdır;
• Bütün
• Sağlam, (tüketime uygun olmayacak şekilde çürük veya bozuk olan ürünler çıkarılacaktır)
• Temiz, (gözle görülebilir yabancı maddelerden hemen hemen ari) özellikle tüm kimyasal
artıklardan ari
• Görünüş itibari ile taze, ve özellikle hiçbir solma belirtisi olmamalıdır
Saplar temiz bir şekilde kesilmelidir ve 10 cm’den daha uzun olmamalıdır. 10 cm’den uzun olmama zorunluluğu, belli sayıdaki başlar sapları ile birlikte bağlanarak yapılan demetler halinde
ambalajlanan enginarlar ya da Spinoza türünün enginarları için şart değildir.
Enginarların gelişimi ve durumu aşağıda belirtilen koşulları sağlayacak şekilde olmalıdır;
B. SINIFLANDIRMA
Enginarlar üç sınıfa ayrılmaktadır.
Ekstra Sınıf
Bu sınıftaki enginarlar üstün kalitede olmalıdır. Renk ve şekil olarak meyveler çeşidin tipik
özelliklerini taşımalıdır. Bitkinin türüne bağlı olarak iç kısmındaki burgular iyi düzeyde birbirine
yakın olmalıdır (iyice kapalı olmalıdır).
119
Ambalajlamadaki sunum ve kalitesini korumak, genel ürün görünüşünü etkilememek şartıyla ancak burguların kabuğundaki çok yüzeysel kusurlara izin verilebilir.
Tabla kısmında odunlaşma belirtileri göstermemelidir.
1. Sınıf
Bu sınıftaki enginarlar iyi kalitede olmalıdır. Şekil bakımından çeşidin tipik özelliklerini taşımalı ve çeşidine uygun olarak orta burguları iyice kapalı olmalıdır.
Ambalajlamadaki sunum ve kalitesini korumak, genel ürün görünüşünü etkilememek şartıyla ancak aşağıdaki önemsiz kusurlara izin verilebilir;
• Don nedeniyle oluşan hafif bozulmalar, (çatlamalar)
Tabla kısmındaki damarlarda hiçbir odunsulaşma belirtisi olmamalıdır.
2. Sınıf
Bu sınıfa daha üst sınıflardaki kaliteye uymayan, fakat pazarlanabilir kalitedeki enginarlar girer. Hafifçe açılmış olabilir.
• Don zararları (kavrulmuş enginar)
• Hafif bereler
• Dış burgulerinde hafif lekeler
• Tabla kısmında odunlaşma belirtileri
Boylama en geniş ekvatoral çapa göre belirlenmektedir.
En küçük çap 6 cm’ye göre hesaplanır.
Aşağıda verilen ölçüler “Ekstra” ve 1. Sınıf için zorunlu, 2. Sınıf için isteğe bağlıdır.
Çap,
• 13 cm ve üzeri
• 11 cm ve üzeri 13 cm hariç
• 9 cm ve üzeri 11 cm hariç
• 7.5 cm ve üzeri 9 cm hariç
• 6 cm ve üzeri 7.5 cm hariç
Ek olarak “Poivrade” ve “Bouquet” çeşitlerinde çap için 6 cm hariç olmak üzere 3.5 cm ve üzerine izin verilmektedir.
IV. TOLERANSLAR
120
Ekstra Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan, fakat 1. Sınıfa giren enginarlara sayıca tanınan tolerans % 5’tir.
1. Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan, fakat 2. Sınıfa giren enginarlara sayıca tanınan tolerans
% 10’dur.
2. Sınıf
koşullarına, ne de zorunlu koşullara uymayan enginarlara ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans
% 10’dur.
B. BOY TOLERANSLARI
Herhangi bir ambalajda (eğer boylama yapılmışsa), izin verilen boy standartlarına uymayan
enginarlara sayıca tanınan maksimum tolerans % 10’dur. Bununla birlikte, bu toleransa giren enginarların boyu, ambalajda belirtilen boyun hemen altında veya üstünde olacaktır. En düşük boy
derecesindeki (6 - 7.5 cm) enginarlar için maksimum çap 5 cm’dir.
“Poivrade” ve “Bouquet” çeşitleri için boy toleransı yoktur.
A. BİR ÖRNEKLİK
Her ambalaj içindeki enginarlar bir örnek olmalı ve sadece aynı menşei, çeşit, boylama (eğer
boylanmışsa) veya kalitedeki enginarları içermelidir.
Her paketin görünen kısmı, ambalajın tümünün muhteviyatını temsil etmelidir.
B. AMBALAJLAMA
Enginarlar, ürünün uygun şartlarda korunmasını sağlayacak şekilde ambalajlanmalıdır.
Ambalaj içinde kullanılan materyaller yeni, temiz ve ürünün herhangi bir iç veya dış etkenden zarar görmesini önleyecek kalitede olmalıdır. Bilhassa kullanılan kağıt veya ticari özellikleri
121
A. TANIMLAMA
Bu ifade aşağıdaki şekildeki gibi değiştirilebilir;
B. ÜRÜNÜN TANIMI
• Eğer ambalajın içindekiler dışarıdan görünmüyorsa “Enginar”
• Ekstra Sınıf için çeşit ismi
• Uygun olan yere “Poivrade” ve “Bouquet” çeşitlerinin belirtilmesi
• Uygun olan yere “Spinoso” çeşidinin belirtilmesi
C. ÜRÜN MENŞEİ
• Sınıf
• Başların sayısı
• Boylama (eğer yapılmışsa) başların maksimum ve minimum çaplarına göre yapılır
122
ERİK • AB
I. ÜRÜN TANIMI
Bu standart aşağıda belirtilen
- Prunus domestica L. ssp. domestica
- Prunus domestica L. ssp. insititia (L.) Schneid
- Prunus domestica L. ssp. italica (Borkh.) Gams
- Prunus domestica L. ssp. syriaca (Borkh.) Janchen ve
- Prunus salicina Lindl
türlerden üretilen çeşitlerin, sanayide işlenecek erikler hariç, tüketicilere taze olarak sunulan
erikler için uygulanmaktadır.
Bu standardın amacı; erikler hazırlandıktan ve paketlendikten sonra istenen kalite koşullarını
tanımlamaktadır.
Tanınan tolerans seviyeleri ve her sınıf için belirtilen özel koşullara uymakla beraber, her sınıftaki erikler aşağıdaki gibi olmalıdır:
• Bütün
• Zararlı böceklerin veya hastalıkların yol açtığı hasarlardan hemen hemen ari
Erikler itinayla toplanmış olmalıdır.
Yeterince gelişmiş ve gereken olgunlukta olmalıdır. Ürünler yeteri derecede olgunlaşmış ve
tatmin edici olgunluk düzeyini göstermiş olmalıdır.
Eriklerin gelişimi ve durumu aşağıda belirtilen koşulları sağlayacak düzeyde olmalıdır;
- Nakliye ve yapılacak işlemlere dayanacak
- Varış yerine olması gerektiği gibi ulaşacak
B. SINIFLANDIRMA
Erikler üç sınıfa ayrılmaktadır:
Ekstra Sınıf
Bu sınıftaki erikler üstün kalitede olmalıdır. Şekil, gelişim ve renk olarak meyveler, yetiştikleri bölgeleri temsil edecek kadar türlerinin özelliklerini taşımalıdır.
123
Meyveler;
• Çeşidine göre, meyve pusuyla kaplı
• Sıkı etli
Erikler ürünün görünüşünü kalitesini, ambalaj içindeki genel sunumunu bozmayacak çok hafif kabuk kusurları hariç diğer kusurlardan ari olmalıdır.
1. Sınıf
Bu sınıftaki erikler iyi kalitede olmalıdır. Çeşidinin tipik özelliklerini taşımalıdır.
Bununla birlikte; ürünün genel görünüşünü, muhafaza kalitesini, kalitesini ve paketteki sunumunu etkilememek şartıyla aşağıdaki kusurlara izin verilebilir;
• Şekilde hafif hata
• Gelişmede hafif hata
• Renkte hafif hata
• Boyu; meyvenin en büyük çapının üçte birini geçmeyen uzunlamasına yüzey hataları. Golden Gage12 çeşidi için kapanmış yarıklara izin verilebilir
Diğer yüzey hatalarına; hatalı alanın, meyvenin toplam alanının 1/16’sını geçmemesi şartıyla
izin verilebilir.
2. Sınıf
Bu sınıfa, daha üst sınıflardaki kaliteye uymayan, yukarıda belirtilen zorunlu koşulları yerine
getiren erikler girer.
Eriklerde, kalite ve sunumla ilgili olan esas özelliklerini yitirmemeleri kaydıyla aşağıdaki hafif kusurlar olabilir;
• Şekilde hata
• Gelişmede hata
• Renkte hata
• Ürünün kabuk kısmındaki kusurları meyvenin toplam yüzeyinin 1/4’ünü geçmemelidir
Boylama en geniş ekvatoral çapa göre belirlenir.
Minimum boylamalar aşağıdaki gibi saptanmıştır:
12
13
Ekstra ve I. Sınıf
II. Sınıf
Büyük meyveli çeşitler13
Diğer Çeşitler
35 mm
60 mm
30 mm
55 mm
Mirabelle eriği, Damson eriği
20 mm
17 mm
Tanımlama : Can eriği (yeşil kayısılar, dauphine, yeşil can erik) sarımsı, parlak, yeşil kabuklu
Ekte belirtilen standart
124
Ekstra Sınıf için; bir paketteki meyvelerin, birbirleri arasındaki çap farkı 10 mm ile sınırlanmıştır.
IV. TOLERANSLAR
Ekstra Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan, fakat 1. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren eriklere ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 5’tir.
1. Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan, fakat 2. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren eriklere ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur. Bu % 10’un, % 2’den
fazla olmayan kısmı yarık ve/veya kurt yenikli meyvelerden oluşabilir.
2. Sınıf
hariç, ne bu sınıfın koşullarına, ne de zorunlu koşullara uymayan eriklerde, ağırlıkça veya sayıca
tanınan tolerans % 10’dur. Bu % 10’un, % 4’den fazla olmayan kısmı yarık ve/veya kurt yenikli
meyvelerden oluşabilir.
B. BOY TOLERANSLARI
Tüm sınıflar için; eriklerin sayısal veya ağırlık olarak % 10’u, minimum boylamadan veya paket üzerinde belirtilen boylamadan sapma gösterebilir, sapma 3 mm’yi geçmemelidir.
A. BİR ÖRNEKLİK
derecesi ve (boylama yapılmışsa) boylamadaki erikleri içermelidir. Ekstra Sınıf için renk aynılığı da
gereklidir.
48/2003(EC)3 no’lu komisyon düzenlemelerine tabidir.
B. AMBALAJLAMA
Erikler, ürünün uygun şartlarda korunmasını sağlayacak şekilde ambalajlanmalıdır.
Ambalaj içinde kullanılan materyaller; yeni, temiz ve ürünün herhangi bir iç veya dış etkenden zarar görmesini önleyecek kalitede olmalıdır. Maddelerin ve bilhassa kullanılan kağıt veya ticari özellikleri taşıyan pulların kullanımına; baskı veya etiketlemenin toksik içermeyen mürekkep
125
Tek tek yapıştırılan etiketler, ürünün kabuğuna zarar vermemesi veya görünür yapışkan izi
bırakmaması şartı ile kullanılabilir.
C. SUNUM
Erikler aşağıda belirtilen yollardan biriyle sunulmalıdır;
• Küçük paketlerde
• Bir veya daha fazla kat üzerine, birbirlerinden ayrı olarak tanzim edilmiş şekilde
• Ekstra Sınıf dışındaki sınıflar için; paketlerde dökme olarak
Her ambalaja, aşağıda belirtilen özellikler; aynı tarafta yer alacak şekilde, okunaklı, silinmeyecek ve dışarıdan görülebilir harflerle yazılmalıdır.
A. TANIMLAMA
B. ÜRÜNÜN TANIMI
- “Erik” eğer paketin muhteviyatı dışarıdan görünmüyorsa
- Çeşidin adı
C. ÜRÜNÜN MENŞEİ
Menşei olan ülke ve isteğe bağlı olarak, yetiştiği bölge veya milli, bölgesel veya yerel yer adı.
• Sınıf
• Boylama (eğer yapılmışsa) minimum ve maksimimum çaplara göre yapılır.
126
EK
1. Prunus Domestica türünün büyük meyveli türlerinin ayrıntılı olmayan listesi
Tür
Yetiştitrici ve/veya Ticari İsmi
Eşanlamlı
Aleksona
Ariel
Apple
Ave
Belle de Louvain
Bella di Lovanio
Bernardina
Bluefre
Blue Fré
Cacanska lepotica
Belle de Cacak, Cacaks Beauty, Cacaks
Schöne
Cacanska najbolja
Cacanska rana
Meilleure de Cacak, Cacaks Beste
Précoce de Cacak, Cacaks Frühe
California Blue
California Blu
Carpatin
Centenar
Coe’s Golden Drop
De Fraile
Denniston Superb
Fraila
Edimburgh
Edwards
Colbus
Emma Leppermann
Empress
Erfdeel
Giant
Burbanks Giant Prune
Grand Prix
Grand Prize
Hall
Harris Monarch
Haris
Heron
Impérial Epineuse
Janand
Jefferson
Jefferson’s Gage
Jori’s Plum
Jubileum
127
Tür
Eşanlamlı
Julius
June Blood
Kometa
Liisu
Magna Glauca
Manns Number One
Majorie’s Seedling
Merton Gage
Merton, Mereton
Merton Gem
Monarch
Monsieur hâtif
Early Orleans
Oneida
Ontario
Ontariopflaume
Pitestean
Pond’s Seedling
President
Prince Engelbert
Prince of Wales
Prince de Galles
Prof. Collumbien
Prune Martin
Queen’s Crown
Cox’s Emperor
Quetsche Blanche de Létricourt
Questsche Dr. Létricourt
Rausve
Regina Claudia Mostruosa
Regina d’Italia
Falso
Reine Claude d’Althan
Reine Claude d’Oullins
Oullin’s Gage
Seneca
Skalve
Staro vengrine
Sugar Prune
Sultan
Swan Gage
Tartu Punane
Tragedy
Laxton’s Utility
Utility (Laxton’s Utility)
128
Tür
Eşanlamlı
Valor
Victoria
Vision
Washington
Zimmers Frühzwetsche
Allo
Andy’s Pride
Angeleno
Autumn Giant
Autumn Pride
Beaut Sun
Beaty
Beauty
Bella di Barbiano
Black Amber
Black Beaut
Black Gold
Black Rosa
Black Royal
Black Star
Black Sun
Burbank
Burmosa
Calita
Casselman
Kesselman
Catalina
Celebration
Centenaria
Del Rey Sun
Delbarazur
Dólar
Eclipse
Eldorado
Eric Sun
Flavor King
Formosa
Fortune
129
Tür
Eşanlamlı
Friar
Frontier
Gavearli
Gaviota
Globe Sun
Goccia d’Oro
Golden Japan
Shiro
Golden King
Golden Kiss
Golden Plum
Goldsweet 4
Grand Rosa
Green Sun
Hackman
Harry Pickstone
Howard Sun
Kelsey
Lady Red
Lady West
Laetitia
Laroda
Larry Ann
Larry Anne, Tegan Blue, Freedom
Late Red
Late Santa Rosa
Linda Rosa
Mariposa
Improved Satsuma, Satsuma Improved
Methley
Midnight Sun
Morettini 355
Coeur de Lion
Narrabeen
Newyorker
Nubiana
Obilnaja
October Sun
Original Sun
130
Tür
Eşanlamlı
Oro Miel
Premier
Ozark Premier
Pink Delight
Pioneer
Queen Ann
Queen Rosa
Red Beaut
Red Rosa
Red Sweet
Redgold
Redroy
Reubennel
Ruby Nel
Royal Black
Royal Diamond
Royal Garnet
Royal Star
Roysum
Ruby Blood
Ruby Red
Sangue di Drago
Santa Rosa
Sapphire
Satsuma
Simka
Sir Prize
Akihime
Songold
Southern Belle
Southern Pride
Souvenir
Souvenir II
Spring Beaut
Starking Delicious
Stirling
Suplumeleven
Suplumthirteen
Suplumtwelve
131
Tür
Eşanlamlı
Susy
TC Sun
Teak Gold
Top Black
Tracy Sun
Wickson
Yakima
Yellow Sun
Zanzi Sun
132
FASULYE • AB
I. ÜRÜN TANIMI
Bu standart, Phaseolus Vulgaris L. ve Phaseolus Cocineus L. türüne giren sanayide işlenecek
ve kabuğu soyulacak fasulyeler hariç, tüketicilere taze olarak sunulan fasulyeler için uygulanmaktadır.
Bu standardın amacı; fasulyelerin hazırlandıktan ve paketlendikten sonra sevk aşamasında istenen kalite koşullarını tanımlamaktır.
Her durumda, her bir sınıf için kendine has koşullara tabidir ve fasulye için aşağıdaki koşullara izin verilir;
• Bütün14
• Deriden ari (sert iç deri-endoderm)
Fasulyelerin gelişimi ve durumu;
• Fasulyeler yeterli boyda olmalıdır
B. SINIFLANDIRMA
Fasulyeler üç sınıfa ayrılmaktadırlar.
Ekstra Sınıf
Bu sınıftaki fasulyeler iyi kalitede olmalıdır. Şekil, boy ve renk bakımından çeşidin ve ticari türün tipik özelliklerini taşımalıdır.
14
Fasulyenin toplanması sırasında, sapın ucunda oluşacak belli derecedeki zararlara, toleranslar gözetilerek izin verilir.
133
Fasulyeler :
• Şişkin, kolay koparılan
• Sık yapılı
• Düzgün şekilli
• Kılçıksız
Çekirdekler eğer varsa küçük ve yumuşak olmalıdır. Ancak, küçük fasulyeler çekirdeksiz olmalıdır.
Ambalajlamadaki sunum ve kalitenin korunması, mahsulün genel görünüşünü etkilememesi
kaydı ile çok küçük yüzeysel kusurlarlar kabul edilebilir.
1. Sınıf
Bu sınıftaki fasulyeler iyi kalitede olmalıdır. Şekil, gelişme ve renk bakımından çeşidin ve ticari türün tipik özelliklerini taşımalıdır.
Fasulyeler
• Şişkin
• Taze ve körpe
• Dilimlenmeler haricindeki durumlarda hemen hemen kılçıksız olmalıdırlar
Çekirdekler eğer mevcutsa küçük ve yumuşak olmalıdır.
Aşağıdaki kusurlar; sunum ve kalitesini korumak, meyvenin esas karekteristik özelliklerini
muhafaza etmek kaydıyla kabul edilebilir:
• Hafif şekil bozuklukları
• Kabuktaki hafif kusurlar
2. Sınıf
yerine getiren fasulyeler girer.
Fasulyeler;
• Makul düzeyde körpe
• Küçük fasulyeler olması durumunda pas rengi lekelerden ari
• Çekirdekler eğer mevcutsa çok büyük olmamalı ve makul ölçüde yumuşak olmalıdır
Aşağıdaki kusurlar sunum ve kalitesini korumak meyvenin esas karekteristik özelliklerini
muhafaza etmek kaydıyla kabul edilebilir:
• Hafif kusurlar
• Kılçıklar
• Küçük fasulyeler hariç olmak kaydıyla hafif pas rengi lekeler
134
Boylam bakla kesesinin maksimum genişliği baz alınarak alınır.
Boylama sadece ince fasülyeler için istenmektedir. Aşağıdaki sınıflamaya uygun olarak maksimum kabuk çaplarına göre tanımlanır.
• Çok ince: kabuk genişliği 6 mm’yi aşmayan
• İnce: kabuk genişliği 9 mm’yi aşmayan
• Orta: kabuk genişliği 12 mm’yi aşmayan
Orta ve ince fasulyeler “ekstra” sınıfa dahil edilmeyebilirler. Orta fasulye ise 1. Sınıfa dahil
edilmeyebilir.
IV. TOLERANSLAR
Ekstra Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan, fakat, 1. Sınıfa giren veya istisnai şekilde bu sınıfın toleranslarına uyan fasulyelere ağırlıkça tanınan tolerans % 5’tir.
1. Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan, fakat 2. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren fasulyelere ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur. Bu tolerans içerisindeki, ağırlıkça veya sayıca tanınan kılçıksız fasulyelerin kılçıklı olabilmesi toleransı, türüne ve
ticari tipine göre % 5’dir.
Ayrıca fasulyelerin (küçük fasulyeler hariç) ağırlıkça ve sayıca toplam ağırlığın ve sayının
maksimum % 15’i kadarının sapı olabilir ve tohum zarfı dar, kuru ve solmuş olmamak şartıyla boynun dar kısmının küçük bir bölümü olmayabilir.
2. Sınıf
Çürüme veya başka bozulmadan dolayı tüketime uygun olmayan ve Colletotrichum Lindemuthianum (fasulye lekesi hastalığı) hastalığından etkilenen ürünler hariç, ne bu sınıfın koşullarına, ne de zorunlu koşullara uymayan fasulyelere ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
Ayrıca fasulyelerin (küçük fasulyeler hariç) ağırlıkça ve sayıca toplam ağırlığın ve sayının
maksimum % 30’u kadarının sapı olabilir ve tohum zarfı dar, kuru ve solmuş olmamak şartıyla
boynun dar kısmının küçük bir bölümü olmayabilir.
B. BOY TOLERANSLARI
Bütün sınıflar için (eğer boylamlanmamışsa) standart boylamaya uymayan ürünlere ağırlıkça
C. KÜMÜLATİF (TOPLAM) TOLERANS
Her durumda kalite ve boy toleransları aşağıdaki değerleri aşamaz.
135
• Ekstra sınıf için % 10
• 1. ve 2. sınıf için % 15
A. BİR ÖRNEKLİK
Her ambalaj içindeki fasulyeler bir örnek olmalı ve sadece aynı menşei, çeşit, boy (eğer boylamlanmışsa) veya kalitedeki fasulyeleri içermelidir.
B. AMBALAJLAMA
Fasulyeler, ürünün uygun şartlarda korunmasını sağlayacak şekilde ambalajlanmalıdır.
Ambalaj içinde kullanılan materyaller; yeni, temiz ve ürünün herhangi bir iç veya dış etkenden zarar görmesini önleyecek kalitede olmalıdır. Bilhassa kullanılan kağıt veya ticari özellikleri
A. TANIMLAMA
B. ÜRÜNÜN TANIMI
• Eğer içerik dışarıdan görülemiyorsa “Fasulyeler” ve/veya ticari tipini belirten bir ibare
136
• Sınıf
• Boylama (isteğe bağlı) ince fasulyeler için “çok ince – ince – orta” olarak gösterilmeli
• Küçük fasulyeler için çok iyi, iyi veya orta anlamında ibareler
• Diğer fasulyeler için (eğer boylamlanmışsa) minimum ve maksimum kese genişliğinin belirtilmesi
137
HAVUÇ • AB
I. ÜRÜN TANIMI
Bu standart, Daucus carota L., türüne giren, sanayide işlenecek havuçlar hariç, tüketicilere taze olarak sunulan havuçlar için uygulanmaktadır.
Bu standardın amacı, havuçların hazırlandıktan ve paketlendikten sonra istenen kalite koşullarını tanımlamaktır.
Tanınan tolerans seviyeleri ve her sınıf için belirtilen özel koşullara uymakla beraber, her sınıftaki havuçlar aşağıdaki gibi olmalıdır;
• Bütün
• Temiz, yani;
- yıkanmışsa gözle görülebilir yabancı maddelerden hemen hemen ari,
- yıkanmamışsa aşırı kirden hemen hemen ari, veya eğer yıkanmışsa saf turba ile kaplı.
• Sıkı
• Zararlıların neden olduğu zararlardan hemen hemen ari
• Odunsulaşmamış
• Tohuma kaçmamış
• Çatallaşmamış, ikincil köklerden ari
• Anormal dış nemden ari, yani yıkandıktan sonra yeterli derecede kurutulmuş
Havuçların gelişimi ve durumu;
B. SINIFLANDIRMA
Havuçlar üç sınıfa ayrılmaktadır.
Ekstra Sınıf
Bu sınıftaki havuçlar üstün kalitede ve yıkanmış olmalıdır. Bunlar türünün veya tipinin karakteristik özelliklerini taşımalıdır.
138
Ambalajlamadaki sunum ve kalitesinin korunması mahsulun genel görünüşünü etkilememesi kaydı ile çok küçük yüzeysel kusurlarlar kabul edilebilir.
Kökler;
• Pürüzsüz
• Şekli düzgün
• Çatlaklardan ari
• Yara ve bereden ari
• Donun neden olduğu zarardan ari olmalıdır
Yeşil veya mor başlı olan havuçlara izin verilmez.
1. Sınıf
Bu sınıftaki havuçlar iyi kalitede olmalıdır. Bunlar türünün veya tipinin karakteristik özelliklerini taşımalıdır.
Kökler;
- taze görünüşlü,
• Hafif kapanmış yarıklar
• Elleme veya yıkamadan dolayı hafif yarıklar ve çatlaklar
Uzunluğu 10 cm’yi aşmayan havuçların baş kısımlarında 1 cm’ye, diğerlerinde 2 cm’ye kadar
yeşil veya mor renge müsaade edilir.
2. Sınıf
Bu sınıfa; daha üst sınıflardaki kaliteye uymayan, fakat yukarıda belirtilen zorunlu koşulları
yerine getiren havuçlar girer.
Kalitesi ve takdimine engel olmamak şartı ile meyvenin genel karekteristiğini muhafaza eden
aşağıdaki kusurlara izin verilmektedir;
• Şekil ve renk bozuklukları
• Öz kısmına erişmeyen kapanmış yarıklar
• Elleme veya yıkamadan dolayı yarıklar ve çatlaklar
• Kırık havuçlara ağırlığın % 2’sini aşmaması kaydıyla izin verilir
Yeşil veya mor üst kısımlara uzunluğu; 10 cm’yi aşmayan havuçlar için 2 cm’ye kadar, diğer
havuçlar için 3 cm’ye kadar izin verilir.
III. BOYLAMA İSTENEN KOŞULLAR
Boylama en geniş ekvatoral çapa göre veya havucun yapraksız ağırlığına göre belirlenmektedir.
139
i. Turfanda ve Küçük Havuç Türleri
Havuçlar, boylama çapa göre yapıldığında 10 mm’den, ağırlığa göre yapıldığında 8 g’den az
olamaz.
Havuçlar, boylama çapa göre yapıldığında 40 mm’den, ağırlığa göre yapıldığında 150 g’den
fazla olamaz.
ii. Ana Mahsul ve Büyük Havuç Türleri
Havuçlar, boylama çapa göre yapıldığında 20 mm’den, ağırlığa göre yapıldığında 50 g’den az
olamaz.
“Ekstra” Sınıftaki havuçlar, boylama çapa göre yapıldığında 45 mm’den, ağırlığa göre yapıldığında 200 g’den fazla olamaz ve aynı ambalaj içindeki çap veya ağırlık olarak en küçük ve en büyük havuçlar arasındaki fark 20 mm’den veya 150 g’den fazla olamaz.
1. Sınıf için, aynı ambalaj içindeki çap veya ağırlık olarak en küçük ve en büyük havuçlar arasıdaki fark 30 mm’den veya 200 g’den fazla olamaz.
2. Sınıf için, havuçların sadece zorunlu koşulları yerine getirmesi gereklidir.
IV. TOLERANSLAR
Her ambalajda veya dökme olarak nakledilenlerde her sevkiyatta kalite ve boylama bakımından belirtilen sınıfın özelliklerine uymayan ürün için belirlenen toleranslar aşağıdaki gibidir.
Ekstra Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan, fakat I. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren havuçlara ağırlıkça tanınan tolerans % 5’tir.
Baş kısımlarında hafif yeşil veya mor renk bulunan havuçlara ağırlıkça tanınan tolerans % 5’tir.
1. Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan, fakat II. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren havuçlara ağırlıkça tanınan tolerans % 10’dur. Bununla birlikte, bu havuçlar
kırık veya uçları olmayan havuçları kapsamaz.
Kırık veya uçları olmayan havuçlara ağırlıkça tanınan tolerans % 10’dur.
2. Sınıf
koşullarına, ne de zorunlu koşullara uymayan köklere ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans
% 10’dur.
Ek olarak % 25’den fazla olmamak kaydı ile kırık havuçlara izin verilebilir.
B. BOY TOLERANSLARI
Boy koşullarına uymayan havuçlara ağırlıkça tanınan tolerans % 10’dur.
140
V. SUNUMLA İLGİLİ KOŞULAR
A. BİR ÖRNEKLİK
Her ambalaj içindeki veya dökme olarak naklediliyorsa her partideki havuçlar; aynı menşei,
çeşit, kalite ve boyda (eğer ürün boylara ayrılmışsa) olmalıdır.
Her ambalajın görünen kısmı; ambalajdaki tüm muhteviyatı temsil etmelidir.
B. SUNUM
Havuçlar aşağıdaki yollardan biriyle sunulabilir:
i. Demet Halinde:
Kökler yeşil, taze ve sağlam yapraklı olarak sunulmalıdır. Her ambalajdaki demetler, ağırlıkça hemen hemen bir örnek olmalı. Kökler bir veya daha fazla katlar halinde düzgünce dizilmeli,
ağırlık olarak hemen hemen tek örnek olmalıdır.
ii. Tepesi Kesilmiş Olarak:
Yapraklar havuca zarar vermeyecek şekilde tepesinden kesilmeli veya düzeltilmeli.
Kökler:
• Küçük ambalajlara konabilir
• Birkaç kat olarak düzenlenebilir veya karışık ambalajlanabilir
• 2. Sınıf için dökme olarak sevkedilebilir (direkt olarak nakil aracına veya bölümüne yüklenerek)
C. AMBALAJLAMA
Havuçlar, ürünün uygun şartlarda korunmasını sağlayacak şekilde ambalajlanmalıdır.
Ambalaj içinde kullanılan materyaller; yeni, temiz ve ürünün herhangi bir iç veya dış etkenden zarar görmesini önleyecek kalitede olmalıdır. Baskı veya etiketlenmenin toksik içermeyen mürekkep veya zamk ile yapılması şartıyla, materyallerin ve özellikle ticari özellikleri taşıyan pulların ve kağıdın kullanımına izin verilmektedir.
Ambalajlar ve sevkiyatlar bütün yabancı maddelerden arındırılmış olmalıdır.
Havuçların, yıkandığı yerde saf turba ile kaplanmışsa, turba dış materyal olarak göz önüne
alınmamalıdır.
Ambalaj içinde sunulan havuçlarda, her ambalaja, aşağıda belirtilen özellikler, aynı tarafta yer
alacak şekilde, okunaklı, silinmeyecek ve dışarıdan görülebilir harflerle yazılmalıdır.
141
A. TANIMLAMA
şifre işareti
B. ÜRÜNÜN TANIMI
Eğer ambalajın içindekiler dışarıdan görünmüyorsa;
• “Demetlenmiş havuçlar” veya “havuçlar”
• “Turfanda havuçlar” veya “ana-mahsul havuçlar”
• Ambalajın içeriği dışarıdan görülüyor olsa bile uygun bir yere havuçlar turbada ibaresi
• Türün adı veya ekstra sınıf için çeşit ismi
C. ÜRÜN MENŞEİ
• Sınıf
• Boylama yapıldığında her havuç için minumum ve maksimum çap veya ağırlık (isteğe bağlı)
• Demet halinde sunulan havuçlar için demet sayısı
Dökme halinde nakledilen havuçlar (direkt bir araca veya aracın bir bölümüne yüklenenler)
için yukarıdaki özellikler mallarla birlikte gönderilen belgede veya aracın içinde görülebilir bir yere iliştirilen bir notta belirtilmelidir.
142
HIYAR • AB
I. ÜRÜN TANIMI
Bu standart, Cucumis Sativus L., türüne giren sanayide işlenecek ve turşuluk hıyarlar hariç,
tüketicilere taze olarak sunulan hıyarlar için uygulanmaktadır.
Bu standardın amacı, hıyarların hazırlandıktan ve paketlendikten sonra istenen kalite koşullarını tanımlamaktır.
Tanınan tolerans seviyeleri ve her sınıf için belirtilen özel koşullara uymakla beraber, her sınıftaki hıyarlar aşağıdaki gibi olmalıdır;
• Bütün
• Sağlam, tüketime uygun olmayacak şekilde çürük veya bozuk olan hıyarlar çıkarılacaktır
• Sıkı etli
• Zararlı böceklerden arındırılmış
• Zararlı böceklerin neden olduğu hasarlardan ari
• Tadı acı olmayan (“Toleranslar” başlığının 2. Sınıf alt bölümleri için özel koşullara tabi)
Hıyarlar yeterli gelişmiş olmalı, ancak çekirdekler yumuşak olmalıdır.
Hıyarların gelişimi ve durumu;
şekilde olmalıdır.
B. SINIFLANDIRMA
Hıyarlar üç sınıfa ayrılmaktadır.
Ekstra Sınıf
Bu sınıftaki hıyarlar üstün kalite olmalıdır. Bunlar çeşidin bütün tipik özeliklerini taşımalıdır.
Hıyarlar;
• İyi gelişmiş
143
• Düzgün biçimli ve hemen hemen düz (maksimum eğrilik; hıyarların her 10 cm’lik uzunluğu için 10 mm)
• Çeşidinin tipik rengine sahip
• Deformasyonlar ve özellikle çekirdeklenme nedeniyle meydana gelen deformasyonlar dahil olmak üzere tüm kusurlardan ari olmalı
1. Sınıf
Bu sınıftaki hıyarlar iyi kalitede olmalıdır. Bunlar;
• Makul ölçüde gelişmiş
• Makul ölçüde düzgün biçimli ve hemen hemen düz (maksimum eğrilik: hıyarların her 10
cm’lik uzunluğu için 10 mm) olmalıdır
Aşağıdaki kusurlara izin verilmektedir:
• Çekirdeklenme nedeniyle meydana gelen deformasyon hariç hafif deformasyon
• Özellikle hıyarın yetişmesi sırasında toprağa değen açık renkli bölümünde hafif renk bozuklukları
• Kapanmış olmak ve kaliteyi etkilememek kaydıyla sürtünme, ellenme veya düşük ısıdan
dolayı oluşan hafif kabuk kusurları
2. Sınıf
yerine getiren hıyarlar girer. Bununla birlikte aşağıdaki kusurlar olabilir:
• Aşırı çekirdek gelişimi hariç deformasyonlar
• Örtü altında yetiştirilen hıyarlarda yüzeyin en fazla 1/3’ünü kaplayacak kadar renk bozuklukları, etkilenen kısımdaki önemli renk kusurlarına izin verilmemektedir
• Kapanmış yarıklar
• Kalite ve görünüşünü önemli derecede etkilememek kaydıyla, sürtünme ve ellenmenin neden olduğu hafif zararlar
Düzgün ve hafif eğri hıyarlarda yukarıda belirtilen bütün kusurlara izin verilmektedir.
Diğer yandan, rengindeki hafif bozukluklardan daha fazla bozukluk ve eğrilikten başka kusur ve deformasyon yoksa, eğri hıyarlara izin verilmektedir.
Hafif eğri hıyarlarda maksimum eğrilik hıyarların her 10 cm’lik uzunluğu için 20 mm’dir.
Eğri hıyarlarda eğrilik daha fazla olabilir. Bu hıyarlar ayrı ambalajlanmalıdır.
Boylama hıyarların ağırlığına göre belirlenmektedir.
i. Açıkta yetiştirilen hıyarların ağırlığı 180 g veya daha fazla olmalıdır. Serada yetiştirilen hıyarların ağırlığı 250 g veya daha fazla olmalıdır.
ii. Ayrıca serada yetiştirilen Ekstra Sınıf ve 1. Sınıfta;
• Ağırlığı 500 g ve üstü olan hıyarlar 30 cm’den kısa
• Ağırlığı 250-500 g olan hıyarlar 25 cm’den kısa olmayacaktır
144
iii. Ekstra ve I. Sınıflar için boylama zorunludur.
Aynı ambalajdaki en ağır ve en hafif hıyarlar arasındaki fark şunları aşamaz:
• En hafif 180-400 g olan ambalajda 100 g
• En hafif 400 g’den fazla olan ambalajda 150 g
iv. Boylama kriterleri kısa hıyarlarlarda uygulanmaz.
IV. TOLERANSLAR
Ekstra Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan, fakat 1. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren hıyarlara sayıca tanınan tolerans % 5’tir.
1. Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan, fakat 2. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren hıyarlara sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
2. Sınıf
ne bu sınıfın koşullarına, ne de zorunlu koşullara uymayan hıyarlara sayıca tanınan tolerans
% 10’dur. Bu toleransta hıyarların maksimum % 2’sinin baş kısımlarında acımsı bir tat olabilir.
B. BOY TOLERANSLARI
Bütün sınıflar için boy koşullarına uymayan hıyarlara sayıca tanınan tolerans % 10’dur. Bununla birlikte bu tolerans, belirtilen boy ve ağırlık limitlerinden azami % 10 farklı olan ürünlere uygulanabilir.
A. BİR ÖRNEKLİK
Her ambalaj içindeki hıyarlar bir örnek olmalı ve sadece aynı menşei, çeşit veya tip, kalite ve
boydaki (eğer zorunluysa) hıyarları içermelidir. Örneklik menşei ve çeşit veya tiple sınırlandırılabilir.
B. AMBALAJLAMA
Hıyarlar, ürünün uygun şartlarda korunmasını sağlayacak şekilde ambalajlanmalıdır.
145
Hıyarlar, nakliye sırasında zarar görmeyecek kadar sıkı ambalajlanmalıdır.
Ambalaj içinde kullanılan materyaller; yeni, temiz ve ürünün herhangi bir iç veya dış etkenden zarar görmesini önleyecek kalitede olmalıdır. Baskı veya etiketlemenin toksik içermeyen mürekkep veya zamk ile yapılması şartıyla, materyallerin ve özellikle ticari özellikleri taşıyan pulların ve kağıdın kullanımına izin verilmektedir.
Tek tek yapıştırılan etiketler, ürünün kabuğuna zarar vermediği veya görünür yapışkan izi bırakmaması şartı ile kullanılabilir.
IV. İŞARETLEME İLE İLGİLİ KOŞULLAR
Her ambalajda, aşağıda belirtilen özellikler, aynı tarafta yer alacak şekilde, okunaklı, silinmeyecek ve dışarıdan görülebilir harflerle yazılmalıdır.
A. TANIMLAMA
B. ÜRÜNÜN TANIMI
• Eğer ambalajın içindekiler dışarıdan görünmüyorsa “Hıyar”
• Gerekli olduğu yerde “örtü altında” veya eşit bir ifade
• Gerekli olduğunda “kısa hıyarlar” veya “mini-hıyarlar”
D. TİCARİ ÖZELLiKLER
• Sınıf ve gerekli olduğunda II. Sınıflar için “eğri hıyarlar”
• Boy (ürün boylanmışsa) hıyarların minimum ve maksimum ağırlılıyla belirtilmeli
• Ünitelerin sayısı (isteğe bağlı)
146
ISPANAK • AB
I. ÜRÜN TANIMI
Bu standart Spinacia Oleracea L. türüne giren sanayide işlenecek ıspanaklar hariç, tüketicilere taze olarak sunulan ıspanaklar için uygulanmaktadır.
Bu standardın amacı, baş veya yaprak halindeki ıspanakların hazırlandıktan ve paketlendikten sonra istenen kalite koşullarını tanımlamaktır.
Tanınan tolerans seviyeleri ve her sınıf için belirtilen özel koşullara uymakla beraber, her sınıftaki ıspanaklar aşağıdaki gibi olmalıdır;
• Sağlam, tüketime uygun olmayacak şekilde çürük veya bozuk olan ıspanaklar çıkarılacaktır
• Zararlı böceklerden ari
• Çiçeklenmiş saptan ari
Yıkanmış ıspanaklar yeterli derecede kurutulmuş olmalıdır.
Ispanakların başlarında, kökün dahil olduğu kısım dış yaprakların hemen altından kesilmelidir.
Ispanaklar yeterli gelişmiş olmalı ve durumu;
şekilde olmalıdır.
B. SINIFLANDIRMA
Ispanaklar iki sınıfa ayrılmaktadır.
1. Sınıf
Yaprak veya baş halinde sunulabilen bu sınıftaki ıspanaklar üstün kalitede olmalıdır.
Yapraklar,
• Çeşit ve hasat zamanına göre renk ve görünüş bakımından normal
• Ürünün görünüşünü veya yenilebilirliğini etkileyecek don, hayvan parazitleri veya hastalıkların neden olduğu zararlardan ari olmalıdır
Yaprak halindeki ıspanaklarda yaprak sapının kökü 10 cm’yi geçemez.
147
2. Sınıf
Bu sınıfa 1. Sınıftaki kaliteye uymayan, fakat yukarıda belirtilen zorunlu koşulları yerine getiren yaprak veya baş halindeki ıspanaklar girer.
Boylama ıspanaklar için zorunlu değildir.
IV. TOLERANSLAR
Her ambalajda kalite bakımından belirtilen sınıfın özelliklerine uymayan ürün için
belirlenen toleranslar aşağıdaki gibidir.
1. Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan, fakat 2. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren ıspanaklara ağırlıkça tanınan tolerans % 10’dur.
2. Sınıf
Çürüme veya başka bozulmadan dolayı tüketime uygun olmayan baş veya yaprak halindeki
ıspanaklar hariç, ne bu sınıfın koşullarına ne de zorunlu koşullara uymayan ıspanaklara ağırlıkça
tanınan tolerans % 10’dur. Ayrıca, dış yaprakların altından itibaren 1 cm’yi aşmayan kökleri bulunan başhalindeki ıspanaklara ağırlıkça tanınan tolerans % 10’dur.
A. BİR ÖRNEKLİK
Her ambalaj içindeki ıspanaklar bir örnek olmalı ve sadece aynı menşei, çeşit ve kalitedeki ıspanaklar, içermelidir.
Yaprak veya baş halindeki ıspanaklar aynı ambalaj içinde yer almamalıdır.
B. AMBALAJLAMA
Ispanaklar, ürünün uygun şartlarda korunmasını sağlayacak şekilde ambalajlanmalıdır.
Tek tek yapıştırılan etiketler, ürünün kabuğuna zarar vermediği veya görünür yapışkan izi bırakmaması şartı ile kullanılabilir.
148
IV. İŞARETLEME İLE İLGİLİ KOŞULLAR
Her ambalaja, aşağıdaki belirtilen özellikler aynı tarafta yer alacak şekilde, okunaklı, silinmeyecek ve dışarıdan görülebilir harflerle yazılmalıdır.
A. TANIMLAMA
• Ön ambalaj hariç her ambalaj için; ambalaj yapan ve/veya sevk edenin referansı ile birlikte yakın bağlantısını ifade eden, ambalaj yapan ve/veya sevk edeni temsil eden kabul görmüş işaretinin markasının bulunması veya markanın resmi şekilde tescillenmiş olması
B. ÜRÜNÜN TANIMI
Eğer ambalajın içindekiler dışarıdan görünmüyorsa, “Yaprak Halindeki Ispanaklar” veya
“Baş Halindeki Ispanaklar”.
Sınıf.
149
KABAK • AB
I. ÜRÜN TANIMI
Bu standart, Cucurbita pepo L. türüne giren çekirdekleri sertleşmeden önce taze ve körpe olarak toplanan, sanayide işlenecekler hariç, tüketicilere taze olarak sunulan kabaklar için uygulanmaktadır.
Bu standartlar çiçekli sunulan kabakları da kapsar.
Bu standardın amacı, kabakların hazırlandıktan ve paketlendikten sonra istenen kalite koşullarını tanımlamaktır.
Her durumda, her bir sınıf için kendine has koşullara tabidir, kabaklar ve çiçekli sunulan kabaklar için aşağıdaki koşullara izin verilir;
• Bütün, sapı hafif zarar görmüş olabilir
ek olarak ürün;
• Sıkı etli
• Yarıklardan ari
• Çatlaklardan ari
• Çekirdeklerinin odunlaşmaması kaydıyla yeterince gelişmiş olmalıdır
Kabakların gelişimi ve durumu;
B. SINIFLANDIRMA
Kabaklar üç sınıfa ayrılmaktadır.
Ekstra Sınıf
Bu sınıftaki kabaklar iyi kalitede olmalıdır. Çeşidin ve ticari türün tipik özelliklerini taşımalıdır.
150
Kabaklar:
• İyi gelişmiş
• Düzgün şekilli
• Sapları muntazam kesilmeli ve maksimum uzunluğu 3 cm olan bir sap olmalıdır
Bununla beraber, verilen bir sevkiyatın içindeki meyvenin kalitesini muhafaza edebilmesi veya genel görünüşe zarar vermemesi şartıyla çok küçük kusurlar kabul edilir.
1. Sınıf
Bu sınıftaki kabaklar iyi kalitede olmalıdır. Çeşidin ve ticari türün tipik özelliklerini taşımalıdır.
• Çok hafif renk bozuklukları
• Çok hafif kabuk bozuklukları
• Çok ileri düzeyde olmamak kaydıyla ve tazeliğini etkilememek kaydıyla hastalığın yol açtığı çok hafif kusurlar
Kabakların en fazla 3 cm uzunluğunda sapı olmalıdır.
2. Sınıf
yerine getiren kabaklar girer.
Aşağıdaki kusurlar, sunum ve kalitesini korumak şartıyla meyvenin esas karakteristik özelliklerini muhafaza etmek kaydıyla kabul edilebilir;
• Hafif güneş yanıkları
• Kabuktaki hafif kusurlar
• Çok ileri düzeyde olmamak kaydıyla ve tazeleğini etkilememek kaydıyla hastalığın yol açtığı hafif kusurlar
Kabaklarda boylama;
• Uzunluğa
• Veya ağırlığa göre tanımlanır
(i) Uzunluğa göre boylamada, boy, aşağıdaki ölçülere göre, sapın birleştiği yerle sebzenin ucu
arasındaki mesafeyle ölçülür.
En küçük uzunluk 7 cm ve en büyük uzunluk 35 cm’dir.
151
Ekstra Sınıf ve Birinci Sınıf için kabaklar aşağıdaki şekilde boylamlanır;
• 7 cm - 14 cm (dahil)
• 14 cm (hariç) - 21 cm (dahil)
• 21 cm (hariç) – 35 cm
(ii) Ağırlığa göre ölçümde, en düşük ağırlık 50 g ve en büyük ağırlık 450 g’dır
Ekstra Sınıf ve Birinci Sınıf için ağırlığa göre boylamada aşağıdaki ölçülere uyulmalıdır:
- 50 g - 100 g (dahil)
- 100 g (hariç) - 225 g (dahil)
- 225 g (hariç) - 450 g
Boylam şartları; ne minyatür ürünler, ne de çiçekli sunulan kabaklar için uygulanması zorunlu değildir.
IV. TOLERANSLAR
Ekstra sınıf
• Bu sınıfın özelliklerine uymayan, fakat 1. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren kabaklara ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 5’dir.
1. Sınıf
• Bu sınıfın özelliklerine uymayan fakat 2. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren kabaklara ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
2. Sınıf
koşullarına, ne de zorunlu koşullara uymayan kabaklara ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans
% 10’dur.
B. BOY TOLERANSLARI
Bütün sınıflar için :
Ambalajda belirtilen boyun hemen altında ve üstündeki boylamaya uyan kabaklara ağırlıkça
veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
Bununla birlikte, bu tolerans sadece belirtilen boy ve ağırlık limitlerinden azami % 10 farklı
olan ürünlere uygulanır.
A. BİR ÖRNEKLİK
Her ambalaj içindeki kabaklar bir örnek olmalı ve sadece aynı menşei, kalite ve boydaki (eğer
152
ürün boylara ayrılmışsa) kabakları içermeli ve kabakların gelişimleri ve renkleri mümkün olduğu
kadar aynı derecede olmalıdır.
Minyatür kabaklar ve çiçekli sunulan kabaklar makul oranlarda tek örnek olmalıdır. Minyatür kabaklar, diğer minyatür kabaklarla farklı tür ve menşeililerle karıştırılabilir.
B. AMBALAJLAMA
Kabaklar, ürünün uygun şartlarda korunmasını sağlayacak şekilde ambalajlanmalıdır.
Ambalaj içinde kullanılan materyaller; yeni, temiz ve ürünün her hangi bir iç veya dış etkenden zarar görmesini önleyecek kalitede olmalıdır. Baskı veya etiketlenmenin toksik içermeyen mürekkep veya zamk ile yapılması şartıyla, materyallerin ve özellikle ticari özellikleri taşıyan pulların ve kağıdın kullanımına izin verilmektedir.
A. TANIMLAMA
Bu ifade aşağıdaki gibi değiştirilebilir;
B. ÜRÜNÜN TANIMI
• “Kabaklar”
• “Çiçekli kabaklar” veya uygun olan yere eşdeğer anlamlı bir ibare konulmalıdır
C. ÜRÜN MENŞEİ
153
• Sınıf
• Boy (boylama yapılmışsa)
- boylama uzunluğa göre yapıldıysa, maksimum ve minimum ölçümler
- boylama ağırlığa göre yapıldıysa, maksimum ve minimum ağırlık
- “mini kabaklar”, “ küçük kabak veya minyatür kabakları belirten uygun herhangi bir ibare”.
154
KARNABAHAR • AB
I. ÜRÜN TANIMI
Bu standart, Brassica oleracea L. convar. botrytis (L.) Alef. var. Botrytis türüne giren sanayide işlenecekler hariç, tüketicilere taze olarak sunulan karnabaharlar için uygulanmaktadır.
Bu standardın amacı, karnabaharların hazırlandıktan ve paketlendikten sonra istenen kalite
koşullarını tanımlamaktır.
Tanınan tolerans seviyeleri ve her sınıf için belirtilen özel koşullara uymakla beraber, her sınıftaki karnabahar aşağıdaki gibi olmalıdır;
Çiçek Kısmı:
• Bütün
• Sağlam, tüketime uygun olmayacak şekilde çürük veya bozuk olan başlahanalar çıkarılacaktır
Karnabaharların gelişimi ve durumu;
B. SINIFLANDIRMA
Karnabaharlar üç sınıfa ayrılmaktadır:
Ekstra Sınıf
Bu sınıftaki karnabaharlar üstün kalitede olmalıdır. Bunlar şekil, gelişme ve renk bakımından
çeşidin tipik özelliklerini taşımalıdır.
Baş kısmı;
• Düzgün gelişmiş, sıkı, diri
• Çok sıkı dokulu
155
• Herhangi bir kusurdan ari (paketteki, sunumu, kaliteyi ve görünümü etkilemeyecek çok
yüzeysel olan kusurlara izin verilir)
• Beyaz veya hafif krem renkli (ancak başka bir renkte pazarlanan ürün, türün karakteristik
renginde olmak şartı ve seçilen türün karakteristiğinde olmak şartı ile kabul edilir)
Ek olarak eğer karnabaharların satışında yapraklı veya kırpılmış ibaresi varsa yapraklar taze
görünümlü olmalıdır.
1. Sınıf
Bu sınıftaki karnabaharlar iyi kalitede olmalıdır. Çeşidin tipik özelliklerini taşımalıdır.
Başlar;
• Sıkı
• Sıkı dokulu
• Beyazdan fildişine kadar renklerde (ancak başka bir renkte pazarlanan ürün, türün karakteristik renginde olmak şartı ve seçilen türün karakteristiğinde olmak şartı ile kabul edilir)
• Lekeler, baş kısmının arasından çıkmış yapraklar, don vurması, berelenme gibi kusurlardan ari olmalıdır
Ürünün görünüşünü, kalitesini, ambalaj içindeki genel sunumunu bozmayacak baş kısmındaki aşağıdaki kusurlar kabul edilebilir;
• Hafif şekil ve gelişme bozukluğu
• Çok hafif yumuşaklık
Ek olarak, eğer karnabaharların satışında yapraklı veya kırpılmış ibaresi varsa yapraklar taze
görünümlü olmalıdır.
2. Sınıf
yerine getiren pazarlanabilir karnabaharlar girer.
Baş kısmında;
• Hafif deformasyon
• Sıkılığını hafif kaybetmiş
• Renginde sarımtıraklık olabilir (ancak menekşe rengi/mor renginde pazarlanan karnabaharlara seçilen türün özelliklerini taşıması şartı ile izin verilir)
Karnabaharlarda;
• Hafif güneş yanığı izleri
• Baş kısmında en çok beş adet açık yeşil renkli yaprak
• Hafif yumuşaklık (dokunulduğunda nemli veya yağlı hissi vermeyecek şekilde)
olabilir
Ayrıca, ürünün muhafazasını bozmamak veya pazar değerini etkilememek kaydıyla aşağıdaki kusurlardan ikisine de sahip olabilirler;
156
• Hayvan hastalıkları veya asalaklarının neden olduğu zararların hafif kalıntıları
• Yüzeysel hafif don zararı
• Hafif berelenme
Karnabaharlarda boylama en geniş ekvatoral çapa göre yapılır. Minimum çap 11 cm’de sabitlenmiştir; her bir paketteki en küçük ve en büyük karnabahar arasındaki fark 4 cm’yi geçmemelidir.
Boylama şartları minyatür karnabaharlar için geçerli değildir (minyatür ürünler; yetersiz büyüklükteki veya tam anlamıyla olgunlaşmamış minyatür olmayan karnabaharlar haricindeki özel
tekniklerle ve/veya tohumlama tekniği ile üretilen lahanaları ifade eder. Diğer bütün standartlar,
minyatür ürünler için dikkate alınmalıdır)
IV. TOLERANSLAR
Ekstra Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan fakat 1. Sınıfa giren karnabaharlara sayıca tanınan tolerans
% 5’tir.
1. Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan fakat 2. Sınıfa giren karnabaharlara sayıca tanınan tolerans
% 10’dur.
2. Sınıf
Çürüme veya diğer bir bozulmanın tüketimi uygunsuz hale getirerek görünür şekilde etkilediği karnabaharların çıkarılması şartıyla, bu sınıfın özelliklerine veya zorunlu koşullara uymayan
başlahanalara sayıca veya ağırlıkça tanınan tolerans % 10’dur.
B. BOY TOLERANSLARI
Bütün sınıflar için: En düşük sınıftaki karnabaharların minimum çapı 10 cm olmak üzere; ambalaj üzerinde belirtilen boyun hemen altında veya üzerindeki boylamaya uyan karnabaharlara sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
A. BİR ÖRNEKLİK
Her parti içindeki karnabahar sadece aynı menşei, ticari tür, kalite ve boylamda olmalıdır. İlave olarak Ekstra Sınıftaki karnabaharlar bir örnekte, aynı renkte olmalıdır. Her ambalajın görünen
kısmı ambalajdaki tüm muhteviyatı temsil etmelidir.
157
Minyatür karnabaharlar makul ölçüde boylama açısından bir örnek olmalıdır.
Her ne kadar önceki şartlar geçerli olsa da, bu düzenlemelere tabi ürünler birlikte satılırsa, satışta paketlerin net ağırlığı 3 kg’den az ise, değişik türdeki taze meyve ve sebzeler 48/2003(EC)
no’lu komisyon düzenlemelerine tabidir.
B. AMBALAJLAMA
Karnabaharlar, ürünün uygun şartlarda korunmasını sağlayacak şekilde ambalajlanmalıdır.
Tek tek yapıştırılan etiketler ürünün kabuğuna zarar vermemesi veya görünür yapışkan izi bırakmaması şartı ile kullanılabilir.
SUNUM
Karnabaharlar üç yolla sunulabilir;
• “Yapraklı”: Karnabaharlar sayıca yeterli ve çiçeği tamamen örtecek ve koruyacak şekilde
uzun, sağlıklı yeşil yapraklarla kaplanmalıdır. Saplar düzgün bir biçimde koruma yapraklarının altından kesilmelidir
• “Yapraksız” : Sapın yenilmez kısmı ile karnabahar üzerindeki bütün yapraklar atılacaktır.
Ancak, baş kısmına yakın küçük, körpe, açık yeşil ve kısaltılmamış olmak üzere en fazla
5 yaprağa izin verilmektedir
• “Kısaltılmış yapraklı”: Karnabaharların baş kısmını koruyacak kadar yeterli sayıda yapraklar üzerinde bırakılabilir. Bu yapraklar sağlıklı, yeşil ve başın dip tarafından itibaren
3 cm’yi geçmeyecek uzunlukta kesilmiş olmalıdır. Sap koruyucu yaprakların biraz altından
kesilmelidir
A. TANIMLAMA
158
B. ÜRÜNÜN TANIMI
• “Karnabahar” (eğer ambalajın içindekiler dışarıdan görünmüyorsa)
• Farklı renkteki karnabaharlar, türün karekteristik renginde olmak şartını ve seçilen türün
karekteristiğinde olmak şartını ifade etmelidir
C. ÜRÜN MENŞEİ
Menşei ülke veya isteğe bağlı olarak yetiştiği bölge veya ulusal, bölgesel, yerel yer ismi.
• Sınıf
• Birimlerin numarası veya maksimum ve minimum çapların ifade edildiği boylam
• “Minik karnabaharlar”, “yavru karnabaharlar” veya diğer uygun terimler minyatür karnabaharlar için uygun olan bir yere eklenir. Farklı türdeki minyatür karnabaharlar aynı ambalajda karışık paketlenmişse, bütün ürünlerin veya ayrı ayrı menşeilerin hepsi belirtilmelidir
159
KARPUZ • BM
I. ÜRÜN TANIMI
Bu standart, Citrullus lanatus, Matsum, et Nakai türlerine giren ve melezleri türetilen çeşitlerin, sanayide işlenecek karpuzlar hariç, tüketicilere taze olarak sunulan karpuzlar için uygulanmaktadır.
Bu standardın amacı, karpuzların hazırlandıktan ve paketlendikten sonra, ihraç kontrol aşamasında istenen kalite koşullarını tanımlamaktır.
Tanının tolerans seviyeleri ve her sınıf için belirtilen özel koşullara uymakla beraber, her sınıftaki karpuzlar aşağıdaki gibi olmalıdır;
• Bütün
• Sağlam; tüketime uygun olmayacak şekilde çürük veya bozuk ürünler çıkarılacaktır
• Haşerelerden ve yol açtığı zararlardan ari
• Sıkı ve yeterince olgun; etinin rengi ve tadı meyvenin yeterli olgunluktaki durumunun
özelliklerini göstermelidir
• Yarılmamış
Karpuzların olgunluğu ve durumu aşağıda belirtilen koşulları sağlayacak şekilde olmalıdır;
B. MİNİMUM OLGUNLAŞMA ÖLÇÜTLERİ
Karpuzlar yeteri derecede büyümeli ve olgunlaşmalıdır. Renk ve tat bakımından olgun olmalıdır. Bunun için refraktometre ile meyvenin ekvatoral çapından yapılacak ölçümün briks değerinin 8 olması gerekir.
C. SINIFLANDIRMA
Karpuzlar iki sınıfa ayrılmaktadır:
1. Sınıf
Bu sınıftaki karpuzlar iyi kalitede olmalıdır. Karpuzlar aşağıdaki özellikleri taşımalıdır;
160
• Türünün özelliklerine göre iyi durumda olmalı
• Çatlak ve berelerden ari (yüzeydeki hafif çatlaklar kusur sayılmamakta)
• Hayvansal ve bitkisel hastalık ve parazitlerden, özellikle antraknoz hastalığından oluşan
zarar izlerinden ari
• Ovalama ya da elleme nedeniyle oluşacak yüzey kusurları toplam yüzeyin 1/16’sını geçmemelidir
• Karpuzların, gelişim aşamasında toprakla temas eden kabuk kısmında oluşan hafif renk
bozukluğuna müsaade edilir
• Karpuzların sap uzunluğu 5 cm’yi geçmemelidir
2. Sınıf
Bu sınıfa, 1. Sınıftaki kaliteye uymayan, fakat yukarıda belirtilen zorunlu koşulları yerine getiren karpuzlar girer. Karpuzların; kalite, muhafaza kalitesi ve sunumu gibi karakteristik özelliklerini kaybetmemesi şartıyla aşağıdaki kusurlara izin verilebilir;
• Meyvenin kabuk kısmında hafif renk bozukluğu
• Ovalama ya da elleme nedeniyle oluşacak yüzey kusurları toplam yüzeyin 1/8’ini geçemez
• Mekanik etkenlerin veya parazitlerin ile hastalıkların yol açtığı hafif berelenmeler veya yüzeysel kusurlar
Boylama, karpuzların net ağırlıklarına göre belirlenir, minimum ağırlık 1 kg’dır
Karpuzlar paketlerde sunulduğunda, aynı paketteki en hafif karpuzla en ağır karpuz arasındaki ağırlık farkı 2 kg’yi geçemez. En hafif meyve 6 kg ise bu fark 3.5 kg olur.
Dökme olarak nakledilen karpuzlar için ağırlıkta bir örneklik zorunlu değildir.
IV. TOLERANSLAR
Her ambalajda (veya dökme olarak sunulan her partide), kalite ve boylama bakımından belirtilen sınıfın özelliklerine uymayan ürün için aşağıdaki toleranslar tanınmıştır.
1. Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan fakat 2. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleransları yerine getiren karpuzlara ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % l0’dur.
2. Sınıf
Çürüme veya başka bozulmalardan dolayı tüketime uygun olmayan meyveler hariç, ne bu sınıfın koşullarına, ne de zorunlu koşullara uymayan karpuzlara ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
161
B. BOY TOLERANSLARI
Tüm sınıflar için, üzerinde belirtilen boylamaya uymayan fakat bu ağırlığın alt ve üst sınırının en fazla 1 kg üstünde veya altında olan karpuzlara sayıca veya ağırlıkça tanınan tolerans
% 10’dur.
800 g’ın altındaki karpuzlara hiçbir durumda tolerans tanınmaz.
A. BİR ÖRNEKLİK
Her ambalajın veya dökme olarak sunulmuşsa partinin muhteviyatı bir örnek olmalı ve aynı
menşe, tür ve kalitede karpuzları içermelidir.
Her ambalajın veya dökme olarak sunulmuşsa partinin görünen kısmı, tüm muhteviyatı temsil etmelidir.
Ek olarak, 1. Sınıf’ta yer alan karpuzlar şekil ve kabuklarının rengi açısından bir örnek olmalıdır.
B. AMBALAJLAMA
Karpuzlar, ürünün uygun şartlarda korunmasını sağlayacak şekilde ambalajlanmalıdır.
Ambalaj içinde kullanılan materyaller; yeni, temiz ve ürünün herhangi bir iç veya dış etkenden zarar görmesini önleyecek kalitede olmalıdır. Maddelerin ve bilhassa kullanılan kağıt veya ticari özellikleri taşıyan pulların kullanımına, baskı veya etiketlemenin toksik içermeyen mürekkep
Ambalajlar veya dökme olarak sunulmuşsa partiler tüm yabancı maddelerden arındırılmış olmalıdır.
Dökme olarak nakledilen karpuzlar, taşıtın taban ve duvarlarından, yeni, temiz ve nakliye sırasından meyveye anormal tat ve koku katmayacak, muhafazaya uygun bir materyal ile ayrılmış
olmalıdır.
C. SUNUM
Karpuzlar, aşağıda belirtilen yollardan biriyle sunulmalıdır;
• Ambalajlı
• Dökme olarak
Her ambalaja15; aşağıda belirtilen özellikler, aynı tarafta yer alacak şekilde, okunaklı ve silinmeyecek harflerle ve dışarıdan görülebilir olarak yazılmalıdır.
Dökme olarak gönderilen ürünlerde, ürünle ilgili boylamayı, net ağırlığı, ürün adedini gösterir belge de ürünle beraber gönderilmelidir.
15
Tüketiciye direkt satış için hazırlanan paket üniteleri bu işaretleme koşullarına uymayabilir fakat ulusal koşulları yerine getirmelidir. Bununla beraber, belirtilen işaretler her durumda, sözü geçen paketlerin konduğu nakliye paketlerinde yer almalıdır.
162
A. TANIMLAMA
şifre işareti.16
B. ÜRÜN TANIMI
• “Karpuzlar”, eğer muhteviyatı dışarıdan görünmüyorsa
C. ÜRÜN MENŞEİ
Menşei olan ülke ve isteğe bağlı milli, bölgesel veya yerel yer adı.
• Sınıf olarak
Boylamada; boylama maksimum ve minimum ağırlık olarak verilir.
• Ağırlık veya adedi
16
Bazı Avrupa ülkelerinin ulusal yasaları, isim ve adresin açık beyanı gerektirir.
163
KAVUN • AB
I. ÜRÜN TANIMI
Bu standart, Cucumis melo L. türüne giren ve melezleri türetilen çeşitlerin, sanayide işlenecek
kavunlar hariç, tüketicilere taze olarak sunulan kavunlar için uygulanmaktadır.
Bu standardın amacı, kavunlar hazırlandıktan ve paketlendikten sonra, istenen kalite koşullarını tanımlamaktır.
Tanınan tolerans seviyeleri ve her sınıf için belirtilen özel koşullara uymakla beraber, her sınıftaki kavunlar aşağıdaki gibi olmalıdır;
• Bütün17
• Temiz, (tüketime uygun olmayacak şekilde çürük veya bozuk ürünler çıkarılacaktır)
• Temiz, hemen hemen görünür her türlü dış materyalden ari
• Taze görünümlü
• Sıkı
Kavunların olgunluğu yeterli düzeyde olmalıdır ve tatmin edici olgunluğu18 göstermelidir.
Kavunların olgunluğu ve durumu aşağıda belirtilen koşulları sağlayacak şekilde olmalıdır;
B. SINIFLANDIRMA
Kavunlar iki sınıfa ayrılmaktadır:
17
18
Öte yandan, refraktometrenin otomatik ölçümünden kaynaklanan küçük iyileşmiş yara izleri kusur olarak nitelendirilmez.
Meyve etinin rafraktometre endeksi, ekvatoral bölgede taze meyvenin orta noktasından ölçülür ve Charentainsler için 10º brikse eşit
veya büyük olmalı; diğer kavunlar için 8º brix olmalıdır.
164
1. Sınıf
Bu sınıftaki kavunlar iyi kalitede olmalıdır. Meyveler çeşidin ve ticari türünün tipik özelliklerini taşımalıdır.
Kavunların; kalite, muhafaza kalitesi ve sunumu gibi karakteristik özelliklerini kaybetmemesi şartıyla aşağıdaki hafif kusurlara izin verilebilir;
• Hafif renk kusurları (meyvenin olgunlaşması esnasında yere deyen kısmında kabuğundaki hafif solgunluk, renk kusuru kusur olarak kabul edilmez)
• Elleme ve sürtünmeye bağlı kabuktaki hafif lekeler
• Sap etrafında, meyvenin etli kısmına erişmeyen, 2 cm’den kısa hafif çatlak, kusurları
Sapı üstünde hasat edilen meyveler 2 cm’den küçük olan sapları ile sunulmalıdır.
2. Sınıf
Bu sınıfa, 1. Sınıftaki kaliteye uymayan, fakat yukarıda belirtilen zorunlu koşulları yerine getiren kavunlar girer.
Kavunların; kalite, muhafaza kalitesi ve sunumu gibi karakteristik özelliklerini kaybetmemesi şartıyla; aşağıdaki kusurlara izin verilebilir;
• Renk kusurları (meyvenin olgunlaşması esnasında yere değen kısmında kabuğundaki hafif solgunluk, renk kusuru kusur olarak kabul edilmez)
• Hafif bereler
• Meyvenin etli kısmına ulaşmamış çatlaklar ve hafif yüzeysel berelenmeler
• Elleme ve sürtünmeye bağlı kabuktaki lekeler
• Böceklerin açtığı hafif zararlar
Boylama ekvatoral bölgenin çapı tarafından veya ağırlık birimince belirlenir.
Minimum boylamalar aşağıdaki gibidir:
Ağırlığa Göre Boylama:
• Charentais, Ogen ve Galia tipi kavunlar:
250 g
• Diğer kavunlar:
300 g
Çapa Göre Boylama :
• Charentais, Ogen ve Galia tipi kavunlar:
• Diğer kavunlar:
7,5 cm
8 cm
Boylama ağırlık şeklinde ifade edildiğinde ambalajdaki en büyük kavun en küçüğünden % 50
(Charentais türü kavunlar için % 30) ağır olamaz.
Boylama çap şeklinde tanımlandığı zaman ambalajdaki en büyük kavunun çapı en küçük kavunun çapından % 20 (Charentais türü kavunlar için % 10) daha büyük olamaz.
Boylama her sınıf için zorunludur.
165
IV. TOLERANSLAR
1. Sınıf
• Bu sınıfın özelliklerine uymayan fakat 2. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren kavunlara sayıca ve ağırlıkça tanınan tolerans % 10’dur.
2. Sınıf
• Çürüme veya başka bir bozulmadan dolayı tüketime uygun olmayan ürünler hariç, ne bu
sınıfın koşullarına ne de zorunlu koşullara uymayan kavunlara ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
B. BOY TOLERANSLARI
Tüm sınıflar için belirtilen boylamanın üstünde veya altında olan kavunlara sayıca veya ağırlıkça tanına tolerans % 10’dur.
A. BİR ÖRNEKLİK
Her ambalajın muhteviyatı aynı (bir örnek) olmalı ve sadece, aynı menşei, çeşit, kalite, boylama ve şekil ile hemen hemen aynı olgunluk ve gelişimdeki meyveleri içermelidir. Renk bakımından da olabildiğince bir örneklik aranır.
B. AMBALAJLAMA
Kavunlar, ürünün uygun şartlarda korunmasını sağlayacak şekilde ambalajlanmalıdır.
Her ambalajda; aşağıda belirtilen özellikler, aynı tarafta yer alacak şekilde, okunaklı ve silinmeyecek harflerle ve dışarıdan görülebilir olarak yazılmalıdır.
166
A. TANIMLAMA
Ambalaj yapan ve/veya sevk edenin adı ve adresi,
• Ön ambalaj hariç her ambalaj için; ambalaj yapan ve/veya sevk edenin refaransı ile birlikte yakın bağlantısını ifade eden, ambalaj yapan ve/veya sevk edeni temsil (veya eşdeğer
B. ÜRÜN TANIMI
• “Kavunlar”, eğer muhteviyatı dışarıdan görünmüyorsa
• Ticari türün19 adı
• Çeşidin adı (isteğe bağlı)
C. ÜRÜN MENŞEİ
Menşei olan ülke ve isteğe bağlı olarak, milli, bölgesel veya yerel yer adı.
• Sınıf
• Boylama, minimum ve maksimum ağırlık olarak yada minimum maksimum çap olarak belirtilir
• Birim adedi (isteğe bağlı)
• Briks (isteğe bağlı) derecesine göre ve rafraktometreye göre minimum şeker yoğunluğu
19
Ticari tür adlarını http://www.oecdbookshop.org adresinden görebilirsiniz.
167
YORUMLAYICI NOTLAR
Kusurlar
I. Sınıf
II. Sınıf
Leke :
Yaşlanmış sarı kavunlar
1/16 açık sarımsı kahverengi. Yoğunluğun artışı ile alan miktarı azalır
1/8 açık sarımsı kahverengi. Yoğunluğun artışı ile alan miktarı azalır
Leke :
Dış yüzeyin 1/16’sı
Dış yüzeyin 1/8’i
Briks testi :
Kavunların çoğunluğunun nişasta reservi yoktur
Vauclusien türü olgunlaştıkça daha çok tatlılaşır
Berelenme :
Hafif kabuk renk atması
İç bozulma ve fazla olgunlaşma :
Derece Dışı : Dış görünüşte belirgin olmama. Kavun boyutuna göre hafif
olabilir. Ekvatoral çapa hafif basınç uygulandığında beklenildiğinden daha
yumuşak olabilir. Bu durumun tam olgunlaşma ile karıştırılmaması gerekir.
Net :
Cantaloupe, Galia ve Rock’ın karekteristiği
Topraklama :
Yere değdiği bölgede hafif bir oranda
Yere değdiği bölgede toprak parçası
haricinde topraklanma
Şeker kırılganlığı
Bozulmadığı, iyileştiği ve yüzeysel
olduğu sürece yüzeysel çatlaklar
kusur olarak nitelendirilmez
Ağır kırılganlık toplam yüzeyin
1/16’sını aşmamalıdır
Şeker lekelenmesi:
Bozulma olmadığı sürece 2 veya 3
lekelenmeye izin verilir
Lekeli olabilir ama sağlam olmalıdır
168
Küçük yumuşak yüzeysel berelenme
KAVUN • BM
I. ÜRÜN TANIMI
Bu standart, Cucumis melo lo türüne giren ve melezleri türetilen çeşitlerin, sanayide işlenecek
kavunlar hariç, tüketicilere taze olarak sunulan kavunlar için uygulanmaktadır.
Bu standardın amacı, kavunlar hazırlandıktan ve paketlendikten sonra, ihraç kontrol aşamasında, istenen kalite koşullarını tanımlamaktır.
Tanınan tolerans seviyeleri ve her sınıf için belirtilen özel koşullara uymakla beraber, her sınıftaki kavunlar aşağıdaki gibi olmalıdır;
• Bütün20
• Yeterince gelişmiş ve olgun
• Çeşidine özgü şekil ve renkte. gelişme sırasında toprağa temas eden kısımdaki kabuk açık
renkli olabilir
• Yabancı koku ve veya tattan ari
Kavunların olgunluğu21 ve durumu aşağıda belirtilen koşulları sağlayacak şekilde olmalıdır;
B. SINIFLANDIRMA
Kavunlar iki sınıfa ayrılmaktadır:
1. Sınıf
Bu sınıftaki kavunlar iyi kalitede olmalıdır. Kavunlar aşağıdaki özellikleri taşımamalıdır;
• İyi gelişmiş
• Ellemeden ve diğer nedenlerden oluşan renk azalması kusuru sayılmaz
20
21
Refraktometrenin bıraktığı ve iyileşmiş olan izler kusur sayılmaz.
Charentais tipi kavunların ekvatoral bölümünde refraktometre ile yapılan ölçümde briks değeri 10, diğer kavun türleri için 8 olmalıdır.
169
• Çatlak ve berelerden ari, (sap etrafında meyvenin etli kısmına erişmeyen, 2 cm’den kısa hafif çatlaklar kusur sayılmaz)
• Olgunlaşma döneminde, sapları kopmayıp üzerinde kalan çeşitlerde sap uzunluğu 3 cm’yi
geçemez
2. Sınıf
Bu sınıfa, daha üst sınıftaki kaliteye uymayan, fakat yukarıda belirtilen zorunlu koşulları yerine getiren kavunlar girer. Kavunların; kalite, muhafaza kalitesi ve sunumu gibi karakteristik özelliklerini kaybetmemesi şartıyla aşağıdaki kusurlara izin verilebilir;
• Meyvenin kabuk ve etli kısımlarında hafif renk bozukluğu
• Böceklerin yol açtığı hafif zararlar
• Meyvenin etli kısmına ulaşmamış çatlaklar ve hafif yüzeysel berelenmeler
Minimum boylamalar aşağıdaki gibidir;
Ağırlığa göre;
• Charentais, Galia ve Ogen tipi kavunlar
250 g
• Diğer kavunlar
300 g
Çapa göre;
• Charentais, Galia ve Ogen tipi kavunlar
7.5 cm
• Diğer kavunlar
8.0 cm
Boylama, kavunların ağırlıklarına veya ekvatoral çaplarına göre yapılır.
Boylama ağırlıklarına göre yapıldığında, bir ambalajdaki en büyük kavun, o ambalajdaki en
küçük kavunun % 50’sinden daha ağır olamaz.
Boylama çaplarına göre yapıldığında, bir ambalajdaki en büyük kavunun çapı, o ambalajdaki
en küçük kavunun çapının % 20’sinden daha büyük olamaz.
Boylama sadece her iki sınıf için zorunludur.
IV. TOLERANSLAR
1. Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan fakat 2. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren kavunlara ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
2. Sınıf
Çürüme veya başka bozulmalardan dolayı tüketime uygun olmayan meyveler hariç, ne bu sı170
nıfın koşullarına ne de zorunlu koşullara uymayan kavunlara ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
B. BOY TOLERANSLARI
Tüm sınıflar için (2. Sınıf için boylama isteğe bağlıdır), belirtilen boylamanın üstünde veya altında olan kavunlara sayıca veya ağırlıkça tanına tolerans % l0’dur.
A. BİR ÖRNEKLİK
Her ambalajın muhteviyatı aynı (bir örnek) olmalı ve sadece aynı menşei, çeşit, kalite, boylama ve şekil ile hemen hemen aynı olgunluk ve gelişimdeki meyveleri içermelidir. Renk bakımından da olabildiğince bir örneklik aranır.
B. AMBALAJLAMA
Kavunlar, ürünün uygun şartlarda korunmasını sağlayacak şekilde ambalajlanmalıdır.
Ambalaj içinde kullanılan materyaller; yeni, temiz ve ürünün herhangi bir iç veya dış etkenden zarar görmesini önleyecek kalitede olmalıdır. Maddelerin ve bilhassa kullanılan kağıt veya ticari özellikleri taşıyan pulların kullanımına, baskı veya etiketlemenin toksik içermeyen mürekkep
Her ambalaj22; aşağıda belirtilen özellikler, aynı tarafta yer alacak şekilde, okunaklı ve silinmeyecek harflerle ve dışarıdan görünebilir olarak yazılmalıdır.
A. TANIMLAMA
şifre işareti.
B. ÜRÜN TANIMI
• “Kavunlar”, eğer muhteviyatı dışarıdan görünmüyorsa
• Çeşit veya tip adı23
C. ÜRÜN MENŞEİ
Menşei olan ülke ve isteğe bağlı olarak, milli, bölgesel veya yerel yer adı.
22
23
Tüketiciye direkt satış için hazırlanan paket üniteleri, bu işaretleme koşullarına uymayabilir fakat ulusal koşulları yerine getirmelidir. Bununla beraber, belirtilen işaretler her durumda, sözü geçen paketlerin konduğu nakliye paketlerinde yer almalıdır.
Bazı Avrupa Ülkeleri’nin ulusal yasaları, isim ve adresin açık beyanını gerektirir.
171
• Sınıf
• Boylama (ağırlık veya çap olarak)
• Ağırlık veya adedi
172
KAYISI • AB
I. ÜRÜN TANIMI
Bu standart, Prunus Armenaca L. türüne giren, ve melezleri türetilen çeşitlerin, sanayide işlenecek kayısılar hariç, tüketicilere taze olarak sunulan kayısılar için uygulanmaktadır.
Bu standardın amacı, kayısılar hazırlandıktan ve paketlendikten sonra istenen kalite koşullarını tanımlamaktır.
Tanınan tolerans seviyeleri ve her sınıf için belirtilen özel koşullara uymakla beraber, her sınıftaki kayısılar aşağıdaki gibi olmalıdır;
• Bütün
• Zararlı böceklerden yol açtığı hasarlardan hemen hemen arındırılmış
Kayısılar itinayla toplanmış olmalıdır. Yeterince gelişmiş ve aşağıda belirtilen koşulları sağlayacak olgunlukta olmalıdır;
B. SINIFLANDIRMA
Kayısılar üç sınıfa ayrılmaktadır:
Ekstra Sınıf
Bu sınıftaki kayısılar üstün kalite olmalıdır. Şekil, gelişim ve renk olarak meyveler, yetiştikleri bölgeleri temsil edecek kadar türlerinin özelliklerini taşımalıdır. Kayısılar ürünün görünüşünü,
kalitesini, ambalaj içindeki genel sunumunu bozmayacak çok hafif kusurlar hariç diğer kusurlardan ari olmalıdır.
1. Sınıf
Bu sınıftaki kayısılar iyi kalitede olmalıdır. Yetiştikleri bölgeleri temsil edecek kadar çeşidinin
tipik özelliklerini taşımalıdır. Meyvenin etli kısmı fevkalede sağlam olmalıdır. Aşağıda yer alan kuYaş Meyve-Sebze Standartları
173
surlara; ürünün genel görünümünü, kalitesini, paketin muhafaza kalitesini ve sunumunu etkilememek kaydıyla izin verilebilir:
• Hafif şekil veya gelişim bozuklukları
• Hafif sürtünmeler
• Hafif yanıklar
• 1 cm’lik uzunlamasına kusurlar veya toplam olanı 0.5 cm2’yi geçmeyecek boyutlarda hafif
yüzey hataları
2. Sınıf
getiren kayısılar girer.
Meyvenin kalitesini belirleyen karakteristik özelliklelerini, muhafaza kalitesini ve sunumunu
etkilememek şartıyla; 2 cm’lik uzunlamasına kusurlar veya 1 cm’yi geçmeyecek boyutlarda yüzey
hatalarına izin verilebilir.
Boylama, en geniş ekvatoral çapa göre belirlenmektedir. Ekstra ve 1. Sınıflar için boylama zorunludur.
Sınıf
Minimum çap
(mm)
Aynı paketteki meyve için
izin verilen maksimum sapma (mm)
Ekstra
35
5
1 ve 2 (ölçülendirilmiş)
2 (ölçülendirilmemiş)
30
30
10
-
IV. TOLERANSLAR
Ekstra Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan fakat 1. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren kayısılarda ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 5’tir.
1. Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan fakat 2. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren kayısılarda ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
2. Sınıf
174
hariç, ne bu sınıfın koşullarına, ne de zorunlu koşullara uymayan kayısılarda, ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
A. BOY TOLERANSLARI
Bütün sınıflar için :
Kayısıların sayısal veya ağırlık olarak % 10’u, belirlenen minimum ölçüden veya paketin üzerinde belirtilen ölçüden, 3 mm’yi geçmemek şartıyla sapma gösterebilir.
A. BİR ÖRNEKLİK
Her ambalajın muhteviyatı aynı (bir örnek) olmalı ve sadece aynı menşei, kalite ve boylamadaki (boylamanın zorunlu olduğu durumlarda) kayısıları içermelidir. Ekstra Sınıf için renk aynılığı da gerekmektedir.
B. AMBALAJLAMA
Kayısılar, ürünün uygun şartlarda korunmasını sağlayacak şekilde ambalajlanmalıdır.
Etiketler ayrı ayrı çıkarıldığında ürünün kabuğuna zarar vermemesi veya görünür yapışkan
izi bırakmaması şartı ile kullanılabilir.
C. SUNUM
Kayısılar, aşağıda belirtilen yollardan biriyle sunulmalıdır;
1. Küçük paketlerde
2. Bir veya daha fazla kota, birbirinden ayrı olarak tanzim edilerek
3. Ekstra Sınıf hariç, pakette dökme olarak
A. TANIMLAMA
şifre işareti.
175
• Ön ambalajlama hariç tutularak her ambalajlama için; ambalaj yapan ve/veya sevk edenin
referansı ile birlikte yakın bağlantısını ifade eden, ambalaj yapan ve/veya sevk edeni temsil eden kabul görmüş işaretinin markasının bulunması veya markanın resmi şekilde tescillenmiş olması
• Sadece ön ambalajlama için, tüzel kişiliği plan yerleşik satıcının adresi ve adının yakın bağlantısını ifade eden, ne için ambalajlandığını belirten ya da aynı anlama gelen ibarenin yer
alması. Bu durumda etiketleme ambalaj yapan ve/veya sevk edenin kodunu da içermelidir. Satıcı bu kod vasıtası ile bitkinin muayenesi için gerekli tüm bilgiyi vermiş olduğu varsayılır
B. ÜRÜNÜN TANIMI
• “Kayısılar” eğer muhteviyatı dışarıdan görünmüyorsa
• Ekstra ve 1. Sınıflar için çeşidin adı
Menşei olan ülke ve isteğe bağlı olarak, yetiştiği bölge veya milli, bölgesel veya yerel yer adı
• Sınıf
• Boylamada, en büyük en küçük çap verilmelidir
Bütün ayrıntıları kapsayacak ve dışardan açıkça görülebilecek şekilde satış ambalajları, ambalajlar birinci bentte belirtilen özelliklere uygun olmalıdır. Bu ambalajlar yanlış anlaşılacak hiçbir
belirti içermemelidir. Eğer bu ambalajlar paletler üzerinde depolanacaksa, paletin en az iki tarafına belirgin bir bir şekilde iliştirilen notla ambalajın özellikleri belirtilmelidir.
176
KİRAZ • AB
I. ÜRÜN TANIMI
Bu standart, Prunus Aviuna L., Prunus Cerasus türüne giren ve melezleri türetilen çeşitlerin,
sanayide işlenecek kirazlar hariç, tüketicilere taze olarak sunulan kirazlar için uygulanmaktadır.
Bu standardın amacı; kirazlar hazırlandıktan ve paketlendikten sonra istenen kalite koşullarını tanımlamaktır.
Tanınan tolerans seviyeleri ve her sınıf için belirtilen özel koşullara uymakla beraber, her sınıftaki kirazlar aşağıdaki gibi olmalıdır;
• Bütün
• Eti sıkı (çeşidine göre)
• Zararlı, böceklerden hemen hemen ari
• Saplı24
Kirazlar düzgünce toplanmalıdır.
Kirazlar yeterince gelişmiş ve olgunlaşmış olmalı. Kirazların gelişimi ve durumu;
B. SINIFLANDIRMA
Kirazlar üç sınıfa ayrılmaktadır:
24
Eksik saplar şu şekilde kabul edilir ; meyvenin yüzeyi hasar görmemişse ve doğal olarak hasat zamanında sapını kaybeden Picota türü kirazlardan ya da eşdeğer unvanlı kirazlardansa ve ekşi kiraz olması durumunda meyvenin suyunda ciddi bir düzeyde akıntı
yoksa
177
Ekstra Sınıf
Bu sınıftaki kirazlar üstün kalitede olmalıdır. İyi gelişmiş ve çeşidin tüm özellikleri ile tipik
renk özelliklerini taşımalıdır.
Kirazlar, kalitesini, ürünün görünüşünü veya ambalaj içindeki genel sunumunu bozmayacak,
yüzeydeki çok hafif kusurlar hariç diğer kusurlardan ari olmalıdır.
1. Sınıf
Bu sınıftaki kirazlar iyi kalitede olmalıdır. Çeşidin özelliklerini taşımalıdır.
Bununla birlikte, meyvenin dış görünüşünü veya muhafazasını etkilemeyecek şekilde aşağıdaki kusurlar olabilir;
• Hafif bir şekil bozukluğu
Dolunun verdiği zararlardan, yanık, çatlak, çürükten ari olmalı.
2. Sınıf
getiren kirazlar girer.
Bununla birlikte, meyvenin dış görünüşünü veya muhafazasını etkilemeyecek şekilde kusurlar olabilir;
• Çeşidin özelliklerini yitirmemesi kaydıyla şekil ve renk bozuklukları
• Görünümü ve muhafazayı belirgin bir şekilde bozmayacak küçük, kapanmış, yüzeysel yaralar
Boylama, en geniş ekvatoral çapa göre belirlenmektedir. Kirazlar aşağıdaki asgari boyutlarda
olmalıdır:
• Ekstra Sınıf
20 mm
• 1. ve 2. Sınıf
17 mm
IV. TOLERANSLAR
Ekstra Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan fakat 1. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren kirazlarda ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 5’tir. Aşırı olgun meyveler
toleransa girmez. Bu tolerans içinde, toplamın % 2’sini geçmemek üzere, çatlak veya kurt yeniklerine izin verilir.
178
1. Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan fakat 2. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren kirazlarda ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur. Bu tolerans içinde,
toplamın % 4’ünü geçmemek üzere, çatlak ve kurt yenikli meyve olabilir.
• Ek olarak, dış dokusu zedelenmemiş ve ciddi bir meyve akıntısı olmaması şartıyla % 10
oranında kirazların sapsız olmasına izin verilir
2. Sınıf
Çürüme veya başka bozulmadan dolayı tüketime uygun olmayan meyveler hariç, ne bu sınıfın koşullarına, ne de zorunlu koşullara uymayan kirazlarda, ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans
% 10’dur. Bu tolerans içinde, toplamın % 4’ünü geçmemek üzere, fazla olgun ve/veya çatlak
ve/veya kurt yenikli meyve olabilir. Tanınan toleransın % 2’sini geçmeyen bölümü fazla olgun
meyveler olabilir.
Ek olarak, dış dokusu zedelenmemiş ve ciddi bir meyve akıntısı olmaması şartıyla % 20 oranında kirazların sapsız olmasına izin verilir.
B. BOY TOLERANSLARI
Kirazların sayısal veya ağırlık olarak % 10’unun belirlenen en küçük ebata uymamasına izin
verilmiştir, bununla birlikte, çap aşağıda belirtilenlerden daha küçük olamaz;
• Ekstra Sınıf için 17 mm
• 1. ve 2. Sınıf için 15 mm
A. BİR ÖRNEKLİK
Her ambalajın muhteviyatı aynı olmalı ve sadece aynı menşei, çeşit ve kalitedeki kirazları içermelidir. Meyveler aynı ebatlarda olmalıdır.
Ayrıca, Ekstra Sınıf’ta yer alan kirazlar aynı renk ve olgunlukta olmalıdır.
B. AMBALAJLAMA
Kirazlar, ürünün uygun şartlarda korunmasını sağlayacak şekilde ambalajlanmalıdır.
179
A. TANIMLAMA
Ambalaj yapan ve/veya sevk edenin adı,
B. ÜRÜNÜN TANIMI
• “Kirazlar” eğer muhteviyatı dışarıdan görünmüyorsa
• Uygun yere ekşi kiraz ibaresi
• Uygun yere Picota veya eşdeğer ibaresi
• Türün adı (uygun yere)
Menşei olan ülke ve isteğe bağlı olarak, yetişiği bölge veya milli, bölgesel veya yerel yer adı.
Sınıf
180
KİVİ • AB
I. ÜRÜN TANIMI
Bu standart Actinidia chinensis (Planch.) ve Actinidia deliciosa (A. Chev., C.F. Liang ve A.R.
Ferguson), türüne giren ve melezleri türetilen çeşitlerin, sanayide işlenecek kiviler hariç, tüketicilere taze olarak sunulan kiviler için uygulanmaktadır.
Bu standardın amacı; kiviler hazırlandıktan ve paketlendikten sonra, istenen kalite koşullarını tanımlamaktır.
Tanınan tolerans seviyeleri ve her sınıf için belirtilen özel koşullara uymakla beraber, her sınıftaki kiviler aşağıdaki gibi olmalıdır;
• Bütün (ancak sapı olmamalıdır)
• Sağlam; tüketime uygun olmayacak şekilde çürüyen veya bozulan ürünler çıkarılacaktır
• Zararlılardan ve sebep olduğu hasarlardan ari
• Yeteri derecede sıkı; yumuşak olmayan, kuruyarak büzüşmüş - suda ıslanmış
• İyi şekilli olmalı, çift/çoklu meyveler çıkarılmalıdır
Meyvenin gelişimi ve durumu aşağıda belirtilen koşulları sağlayacak şekilde olmalıdır;
B. MİNİMUM OLGUNLUK ŞARTLARI
Kivi yeteri dercede olgunlaşmış ve tatmin edici olgunluk düzeyini göstermelidir. Şartları karşılamak için meyve aşağıdaki olgunluk düzeyine erişmiş olmalıdır;
• Hem ihracat hem ithalat düzeyinde, üretim bölgesindeki paketlemede ve daha sonra sevkiyatı yapılan, ambalajlanan meyvenin briksi en az 6,2 olmalı veya ortalama kuru madde
oranı % 15 olmalıdır
• Diğer bütün pazarlama evrelerinde 9,5 briks olmalıdır
C. SINIFLANDIRMA
Kiviler üç sınıfa ayrılmaktadır:
181
Ekstra Sınıf
Bu sınıftaki kiviler üstün kalitede olmalıdır. Renk ve şekil olarak meyveler çeşidin tipik özelliklerini taşımalıdır ve iyi düzeyde gelişmiş olmalıdır.
Ürünler; ürünün görünüşünü, kalitesini, ambalaj içindeki genel sunumunu bozmayacak çok
hafif kabuk kusurları hariç diğer kusurlardan ari olmalıdır.
Meyvenin minimum/maksimum çapının oranı, ekvatoral bölgesinin 0,8’i veya fazlası olmalıdır.
1. Sınıf
Bu sınıftaki kiviler iyi kalitede olmalıdır ve türün tipik özelliklerini taşımalıdır.
Meyve sıkı, taze ve iyi düzeyde sağlam olmalıdır.
Bununla beraber; meyvenin dış görünümünü veya muhafazasını etkilememek kaydıyla aşağıda yer alan kusurlara izin verilebilir;
• Hafif şekil bozuklukları (ancak şişmeden ve bozuk oluşumdan ari olmalıdır)
• Hafif kabuktaki bozukluklar maksimum toplam alanı 1 cm2’yi geçmemelidir
• Küçük “Hayward izi” gibi uzunlamasına yumrusuz çizgiler olabilir
Meyvenin minimum/maksimum çapının oranı, ekvatoral bölgesinin 0,7 ve büyüğü olmalıdır.
2. Sınıf
yerine getiren kiviler girer.
Meyve yeteri derecede sıkı ve taze olmalıdır, hiçbir ciddi kusur belirtisi göstermemelidir.
Kivilerde, kalite ve sunumla ilgili olan esas özelliklerini yitirmemeleri kaydıyla aşağıdaki hafif kusurlar olabilir;
• Renk bozukluğu
• Kabuktaki iyileşmiş küçük kesikler veya yara izli/sıyrıklı dokunun maksimum toplam
alanı 2 cm2’yi geçmemeli
• Birkaç tane daha fazla ufak yumrulu Hayward izi
• Hafif eziklik
Boylama meyvenin ağırlığına göre belirlenir.
Ekstra sınıf için 90 g, 1. sınıf için 70 g ve 2. Sınıf için 65 g minimum ağırlıklardır.
Her bir paketteki en büyük ve en küçük ağırlık farkı aşağıdaki düzeyleri aşmamalıdır:
• 85 g’ye kadar ağırlığa her bir meyve için 10 g
• 85 g’den 120 g’ye kadar ağırlığa her bir meyve için 15 g
• 120 g’den 85 g’ye kadar ağırlığa her bir meyve için 20 g
• 150 g’den fazla ağırlığa her bir meyve için 40 g
182
IV. TOLERANSLAR
Ekstra Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan fakat 1. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren kivilere ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 5’tir.
1. Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan fakat 2. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren kivilere ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
2. Sınıf
Çürüme, bariz bereler, veya başka bozulmalardan dolayı tüketime uygun olmayan meyveler
hariç, ne bu sınıfın koşullarına, ne de zorunlu koşullara uymayan kivilere ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
B. BOY TOLERANSLARI
Tüm sınıflar için; belirtilen boyun hemen altında ve/veya üstündeki boylamaya uyan kivi
ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans %10’dur.
Ancak, meyve belirtilen boylamaların hemen altında veya üstünde olmalıdır veya en küçük
boyda olması durumunda Ekstra Sınıf için 85 g, 1. sınıf için 67 g ve 2. Sınıf için 62 g olması gerekir.
A. BİR ÖRNEKLİK
Her ambalaj içindeki kiviler bir örnek olmalı ve sadece aynı menşe, çeşit ve kalitedeki kivileri içermelidir.
B. AMBALAJLAMA
Kiviler, ürünün uygun şartlarda korunmasını sağlayacak şekilde ambalajlanmalıdır.
183
C. SUNUM
Ekstra Sınıftaki kiviler birbirlerinden ayrı ayrı sunulmalı ve bir sıra halinde düzgün dizilmelidir.
Her ambalaja; aşağıda belirtilen özellikler, aynı tarafta yer alacak şekilde, okunaklı ve silinmeyecek harflerle ve dışarıdan görünebilir olarak yazılmalıdır.
A. TANIMLAMA
• Ön ambalaj hariç her ambalaj için; ambalaj yapan ve/veya sevk edenin refaransı ile birlikte yakın bağlantısını ifade eden, ambalaj yapan ve/veya sevk edeni temsil (veya eşdeğer
B. ÜRÜN TANIMI
• “Kivi”, “Actinidia” veya eşdeğer bir ibare eğer muhteviyatı dışarıdan görünmüyorsa
C. MENŞEİ
• Menşei olan ülke veya isteğe bağlı olarak, yetiştiği bölge veya milli, bölgesel veya yerel yer
adı.
• Sınıf
• Boylama minimum ve maksimimum ağırlıkla ifade edilir
• Meyvenin adedi (isteğe bağlı)
bir bir şekilde iliştirilen notla ambalajın özellikleri belirtilmelidir.
184
EKİLEN MANTARLAR • AB
I. ÜRÜN TANIMI
Bu standart, Agaricus türünden yetiştirilen Carpophore türünün sanayide işlenecek yemeklik
mantarlar hariç, tüketicilere taze olarak sunulan bütün mantarlar için uygulanmaktadır.
Mantarlar herşeyden once iki grupta toplanmasına rağmen aşağıdaki ticari türlere ayrılır.
• Kesilmemiş mantarlar; sapın aşağı kısmı kesilmemiş
• Kesilmiş mantarlar; sapın aşağı kısmı kesilmiş
Her iki gruptaki mantarlar aşağıdaki özeliklere göre ayrılır:
• Kapalı mantarlar (eşdeğer bir ibare); yani şapkası tamami ile kapalı olanlar
• Peçeli mantarlar; yani mantarın şapkasının peçe ile sapa bağlı olanlar
• Açık mantarlar; yani açık bir şapkası olanlar (Açık şapkalı veya yassı alanlarda; kenarları
aşağı doğru kıvrılmalıdır)
• Yassı mantarlar; yani tamamiyle açık mantarlar (fakat şapkanın kenarları ne çok vakumlu
ne de çok ters düz edilmiş olmalıdır)
Mantarlar daha sonra renklerine göre iki çeşide ayrılır:
• “Beyaz”
• “Kahverengi” veya “Kestane rengi”
Bu standardın amacı, mantarların hazırlandıktan ve paketlendikten sonra istenen kalite koşullarını tanımlamaktır.
Tanınan tolerans seviyeleri ve her sınıf için belirtilen özel koşullara uymakla beraber, her sınıftaki mantarlar aşağıdaki gibi olmalıdır;
• Bütün, kesilmiş mantarlar olması durumunda kesik yerleri temiz olmalıdır
• Sağlam, tüketime uygun olmayacak şekilde çürük veya sapında aşırı kahverengileşme veya hasar olan mantarlar çıkarılacaktır
• Temiz, ambalajlama malzemesi haricinde görünür dış materyallerden ari
• Taze görünüşlü, ticari türün ve/veya tipin solungacının rengi göz önüne alınmalıdır
185
Mantarların gelişimi ve durumu:
B. SINIFLANDIRMA
Mantarlar üç sınıfa ayrılmaktadır.
Ekstra Sınıf
Bu sınıftaki yemeklik mantarlar üstün kalitede olmalıdır. Bunlar şekil, görünüş, gelişme ve
renk bakımından çeşidin tipik özelliklerini taşımalı. Düzgün şekillenmiş olmalıdır.
Mantarlar, ürünün genel görünüşünü ve kalitesini veya ambalaj içindeki genel sunumunu
bozmayacak çok hafif yüzeysel kusurlar hariç diğer kusurlardan ari olmalıdır.
Kesilmiş mantarlarda, kesik uzunlamasına eksene yaklaşık olarak düşey olmalıdır.
Mantarlar ambalaj malzemesinden ari olmalıdır; kesilmemiş mantarlarda ayak kısmında ambalaj izleri olabilir.
1. Sınıf
Bu sınıftaki mantarlar iyi kalitede olmalıdır. Bunlar şekil, görünüş, gelişme ve renk bakımından çeşidin tipik özelliklerini taşımalı.
Mantarlarda, ürünün genel görünüşünü, kalitesini, mahafazasını ve ambalaj içindeki sunumunu bozmayacak şekilde aşağıdaki hafif kusurlar olabilir;
• Yüzeyde hafif kusurlar
• Yüzeysel ambalaj izleri, kesilmemiş mantarlarda ayak kısmında bazı ambalaj izleri olabilir
Kesilmiş mantarlarda, kesik uzunlamasına eksene yaklaşık olarak düşey olmalıdır.
2. Sınıf
yerine getiren mantarlar girer.
Kalitesi ve sunumuna engel olmamak şartı ile mantarın genel karakteristiğini muhafaza eden
aşağıdaki kusurlara izin verilmektedir:
• Renk bozukluğu
• Hafif güneş yanığı izleri
• Hafif sap kısmında deformasyon
• Hafif sapının iç kısmında rutubetlenme
• Rengi atan tüylenme
• İçi boş sap
• Ambalaj izleri, kesilmemiş mantarlarda ayak kısmında bazı ambalaj izleri olabilir
186
Boylama aşağıdaki ktiterlere göre şapkanın en büyük çapına ve sapın uzunluğuna gore belirlenir.
Minimum Boylama
Kapalı şapkalılar için; minimum çap en az 15 mm olmalıdır.
Sapın Uzunluğu
Sapın uzunluğu aşağıdaki şekilde hesaplanır:
• Açık ve yassı mantarlar için şapkanın altındaki solungaçlardan
• Kapalı ve peçeli mantarlar için peçeden
Boylama takip eden tabloya göre Ekstra sınıf için zorunludur, 1. Sınıf ve 2. Sınıf mantarlar eğer
küçük, orta ve büyük şeklinde ifade edilmişse belirlenen tablodaki oranları karşılamalıdır.
Kapalı, Peçeli ve Açık Mantarlar
Şapkanın Çapı
Maksimum Çap Uzunluğu
Boy
Boy Limitleri
Küçük
15 - 45 mm
Orta
30 - 65 mm
Büyük
50 mm ve üstü
Kesilmiş Mantar
Kesilmemiş Mantar
Şapka çapının 1/2’si
Şapka çapının 2/3’ü
Yassı Mantarlar
Şapkanın Çapı
Maksimum Çap Uzunluğu
Boy
Boy Limitleri
Küçük
20 - 55 mm
Büyük
50 mm ve üstü
Kesilmiş Mantar
Kesilmemiş Mantar
Şapka çapının 2/3’ü
IV. TOLERANSLAR
Ekstra Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan fakat 1. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren yemeklik mantarlara ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 5’tir.
1. Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan fakat 2. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren yemeklik mantarlara ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
187
2. Sınıf
Çürüme veya başka bir bozulmadan dolayı tüketime uygun olmayan ürünler hariç, ne bu sınıfın koşullarına ne de zorunlu koşullara uymayan yemeklik mantarlara ve sapları eksik olan mantarlara ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
GELİŞTİRME EVRELERİ İÇİN ÖZEL TOLERANSLAR
Ekstra Sınıf
Gelişiminin bir önceki evresine ait mantarların ve gelişiminin bir sonraki evresine ait mantarlara tanınan ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 5’tir
1. Sınıf
Gelişiminin bir önceki evresine ait mantarlara ve gelişiminin bir sonraki evresine ait mantarlara tanınan ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur
2. Sınıf
Her bir amabalajda farklı evrelerdeki mantarlar karışık şekilde bulunabilir. Ancak gelişimin
evreleri dikkate alındığı zaman, gelişiminin bir önceki evresine ait mantarlara ve gelişiminin bir
sonraki evresine ait mantarlara tanınan ağırlıkça veya sayıca tanınan en fazla tolerans % 25’dir.
C. BOY TOLERANSLARI
Bütün Sınıflar için : Belirtilen boylama ölçülerine uymayan mantarlara ağırlıkça veya sayıca
A. BİR ÖRNEKLİK
Her ambalaj içindeki mantarlar bir örnek olmalı ve sadece aynı menşei, ticari çeşit, eş değer
gelişim evresi (IV B.’deki şartlara uymak koşuluyla) kalite ve boydaki (eğer boylama yapılmışsa)
mantarları içermelidir.
Bir kilogramı aşmayan satış ambalajları aynı kalitede eşdeğer gelişim evresinde ve aynı boyda (eğer boylama yapılmışsa) ise farklı renkteki mantarları kapsayabilir.
satılırsa, satışta paketlerin net ağırlığı 3 kg ya da daha az ise, değişik türdeki taze meyve ve sebzeler 48/2003(EC) no’lu komisyon düzenlemelerine tabidir.
B. AMBALAJLAMA
Mantarlar, ürünün uygun şartlarda korunmasını sağlayacak şekilde ambalajlanmalıdır.
188
Ambalajlar yoğun ambalaj malzemelerini kapsayan bütün dış materyallerden ari olmalıdır.
A. TANIMLAMA
• Sadece ön ambalaj için, tüzel kişiliği olan yerleşik satıcının adresi ve adının yakın bağlantısını ifade eden ne için ambalajlandığını belirten ya da aynı anlama gelen ibarenin yer alması. Bu durumda etiketleme ambalaj yapan ve/veya sevk edenin kodunu da içermelidir.
B. ÜRÜNÜN TANIMI
Eğer ürünün muhteviyatı dışarıdan görünmüyorsa:
• Kültür mantarları
• Kesilmiş veya kesilmemiş
• Eğer beyaz değilse rengi
• Gelişim evresi (isteğe bağlı)
• Eğer ambalaj farklı renkteki mantarları içeriyorsa; farklı renklerin adları
C. ÜRÜN MENŞEİ
• Menşei ülke ve isteğe bağlı olarak yetiştiği bölge veya ulusal, bölgesel veya yerel yer ismi.
• Eğer ambalaj farklı renkteki ve farklı türdeki mantarları içeriyorsa her bir ülkenin menşeisini belirten ibare ilgili rengin adının yakınında belirtilmelidir
• Sınıf
• Boylama (yapılmışsa) boy, küçük, orta ve büyük terimleri ile ya da maksimum veya minimum şapka çapları olarak belirtilmelidir
• Net ağırlık
bir şekilde iliştirilen notla ambalajın özelliklerini belirtilmelidir.
189
YEMEKLİK MANTAR • BM
I. ÜRÜN TANIMI
Bu standart, Agaricus türünden yetiştirilen sanayide işlenecek yemeklik mantarlar hariç, tüketicilere taze olarak sunulan bütün yemeklik mantarlar için uygulanmaktadır.
Yemeklik mantarlar iki grupta toplanır:
• Kesilmemiş yemeklik mantarlar; sapın aşağı kısmı kesilmemiş
• Kesilmiş yemeklik mantarlar; sapın aşağı kısmı kesilmiş. Kesim düzgün ve hemen hemen
boylamasına eksene dikey olarak yapılmalıdır
Her iki gruptaki mantarlar aşağıdaki özeliklere göre ayrılır:
• Kapalı yemeklik mantarlar; yani açık bir şapkası olanlar
• Açık yemeklik mantarlar; yani kapalı bir şapkası olanlar (Açık şapkalı veya yassı alanlarda; kenarları aşağı doğru kıvrılmalıdır)
• Peçeli mantarlar; sağa peçe ile bağlı olan mantarlar
• Yassı mantarlar; tamamen açık olan mantarlardır
Mantarlar renk bakımından 2 gruptur;
• “Beyaz”
• “Kahverengi” veya “kestane”
Bu standardın amacı, yemeklik mantarların hazırlandıktan ve paketlendikten sonra ihraç
kontrol aşamasında istenen kalite koşullarını tanımlamaktır.
Tanınan tolerans seviyeleri ve her sınıf için belirtilen özel koşullara uymakla beraber, her sınıftaki yemeklik mantarlar aşağıdaki gibi olmalıdır;
• Bütün, kesik mantarlarda kesikler temiz olmalıdır
• Temiz, yabancı maddelerden ari
• Sağlam, tüketime uygun olmayacak şekilde çürük veya bozuk olan yemeklik mantarlar çıkarılacaktır
• Hastalıklar ile böcek ve diğer asalakların neden olduğu zararlardan ari
• Böcek ve diğer asalaklardan ari
• Örtü toprağı dışında yabancı maddelerden ve kimyasal artıklardan ari
• Anormal dış nemden ari ve yıkanmışsa uygun şekilde kurutulmuş
190
• Yabancı koku ve/veya ottan ari
Yemeklik mantarların gelişimi ve durumu;
B. SINIFLANDIRMA
Yemeklik mantarlar üç sınıfa ayrılmaktadır.
Ekstra Sınıf
Bu sınıftaki yemeklik mantarlar üstün kalitede olmalıdır. Bunlar şekil, görünüş, gelişme ve
renk bakımından çeşidin tipik özelliklerini taşımalı ve düzgün şekillenmiş olmalıdır.
Yemeklik mantarlar, ürünün genel görünüşünü ve kalitesini veya ambalaj içindeki genel sunumunu bozmayacak çok hafif yüzeysel kusurlar hariç diğer kusurlardan ari olmalıdır.
Çok küçük bereler dışında yüzeysel her hangi bir kusuru olmamalıdır. Kesik ise, kesiklik
uzunlamasına olmalıdır.
1. Sınıf
Bu sınıftaki yemeklik mantarlar iyi kalitede olmalıdır. Yemeklik mantarlarda, ürünün genel
görünüşünü, kalitesini, muhafazasını ve ambalaj içindeki sunumunu bozmayacak şekilde aşağıdaki hafif kusurlar olabilir;
• Yüzeyde hafif kusurlar
2. Sınıf
yerine getiren yemeklik mantarlar girer.
Yemeklik mantarların, kalite ve sunumla ilgili olan esas özelliklerini yitirmemeleri kaydıyla
aşağıdaki hafif kusurlar olabilir;
• Hafif kusurlar
• Hafif bereler
• Şekil kusurları
• Sapta hafif kusurlar
• Renksiz tüyler
Yapışmış veya yapışmamış örtü toprağı miktarı, şu değerleri aşamaz:
• Kesilmemiş yemeklik mantarlar için
• Kesilmiş mantarlar için
Boylama, aşağıdaki belirtilen özelliklere uygun olarak, şapkanın en geniş çapına ve sapın
uzunluğuna göre belirlenmektedir.
191
Minimum boylama;
Kapalı mantarlar için minimum boy 15 mm, peçeli, açık ve yassı mantarlar için 20 mm’dir
Boylama, ekstra sınıf için gereklidir.
Birinci sınıf ve ikinci sınıf yemeklik mantarlar, aşağıdaki tabloda, küçük, orta ve büyük boy
olarak gösterilen boyutlara uymalıdır.
Kapalı, Peçeli ve Açık Mantarlar
Mantar şapkasının çapı
Sapın maksimum uzunluğu
Boylama
Boylama Limiti
Kesik Mantarlar
Kesiksiz Mantarlar
Küçük
15 - 45 mm
Çapın yarısı
Çapın üçte ikisi
Orta
30 - 65 mm
Büyük
50 mm ve üstü
Yassı Mantarlar
Mantar şapkasının çapı
Sapın maksimum uzunluğu
Boylama
Boy Limiti
Kesik Mantarlar
Kesiksiz Mantarlar
Küçük
20 - 55 mm
Büyük
50 mm ve üstü
IV. TOLERANSLAR
Ekstra Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan fakat 1. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren yemeklik mantarlara ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 5’tir.
1. Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan fakat 2. sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren yemeklik mantarlara ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
2. Sınıf
Çürüme veya başka bir bozulmadan dolayı tüketime uygun olmayan ürünler hariç, ne bu sınıfın koşullarına ne de zorunlu koşullara uymayan yemeklik mantarlara ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
192
B. GELİŞİM DÜZEYİNE GÖRE TANINAN TOLERANSLAR (MUHTEVİYATINDA)
Kapalı Mantarlar
Paçalı Mantarlar
Açık Mantarlar
Ekstra Sınıf
%5 Paçalı Mantar
%5 Açık Mantar
%5 Yassı Mantar
1. Sınıf
%10 Paçalı Mantar
%10 Açık Mantar
%10 Yassı Mantar
2. Sınıf
% 25 Paçalı Mantar
% 25 Açık Mantar
% 25 Yassı Mantar
C. BOY TOLERANSLARI
Bütün sınıflar için, belirtilen boylamaya uymayan yemeklik mantarlara sayıca veya ağırlıkça
A. BİR ÖRNEKLİK
Her ambalaj içindeki yemeklik mantarlar bir örnek olmalı ve sadece aynı menşei, çeşit, kalite
ve boydaki (eğer ürün boylara ayrılmışsa) yemeklik mantarları içermeli ve ayrıca olgunluk, gelişme ve renk bakımından da bir örnek olmalıdır.
Agaricus dışında, maksimum 1 kg’ye kadar paketlenen yemeklik mantarlarda farklı renklere
izin verilir.
B. AMBALAJLAMA
Yemeklik mantarlar, ürünün uygun şartlarda korunmasını sağlayacak şekilde ambalajlanmalıdır.
A. TANIMLAMA
Ambalaj yapan veya sevk edenin adı, adresi veya resmi olarak çıkarılan veya onaylanan şifre
işareti.
B. ÜRÜNÜN TANIMI
Eğer muhteviyatı dışarıdan görünmüyorsa:
• Kültür mantarları
193
• Kesilmiş veya kesilmemiş
• Rengi (beyaz, krem, kahverengi)
• Açık veya kapalı
• Gelişim düzeyi
C. ÜRÜN MENŞEİ
• Sınıf
• Boylama yapıldığında, boy, minimum ve maksimum şapka çapı olarak veya “küçük”, “orta” veya “büyük” olarak belirtilmelidir
• Net ağırlık
194
MARUL, KIVIRCIK YAPRAKLI HİNDİBA ve
GENİŞ YAPRAKLI HİNDİBA (BATAVIAN) • AB
I. ÜRÜN TANIMI
Bu standartlar ürünlerin,
• Lactuca sativa L. var. ananı capitata L. (baş (lahana) marul, iceberg ve kıvırcık marul türlerini de kapsayarak)
• Lactuca sativa L. var. longifolia Lam. (Cos veya Romaine marulları)
• Lactuca sativa L. var. crispa L. (yaprak marulları) ve melezleri
• Cichorium endivia L. var. latifolium Lam., dan olan kıvırcık yapraklı hindiba
• Cichorium endivia L. var. latifolium Lam., dan olan geniş yapraklı (Batvian) hindiba (escaroles)
Türlerinin tüketicilere taze olarak sunulanları için uygulanmaktadır.
Bu standart sanayide işlenecek ürünlere, teker teker yapraklar halinde ve kaplar içinde pazarlanan ürünlere uygulanmaz.
Bu standardın amacı, ürünlerin hazırlandıktan ve paketlendikten sonra istenen kalite koşullarını tanımlamaktır.
Tanınan tolerans seviyeleri ve her sınıf için belirtilen özel koşullara uymakla beraber, her sınıftaki ürünler aşağıdaki gibi olmalıdır;
• Bütün
• Temiz ve kısaltılmış yani, toprak veya diğer büyüme ortamları nedeniyle kirlenmemiş ve
gözle görülebilir yabancı maddelerden hemen hemen ari
• Dolgun
Marullarda, görünüşü ciddi olarak etkilemedikçe, büyüme süresince düşük ısının neden olduğu kırmızımsı renk bozukluğuna izin verilir.
195
Kökleri dış yaprakların hemen altından ve muntazam kesilmelidir.
Ürün normal gelişmişlikte olmalıdır.
Marulların gelişimi ve durumu;
B. SINIFLANDIRMA
Ürünler aşağıda belirtildiğe üzere 2 sınıfa ayrılır.
1. Sınıf
Bu sınıftaki marullar iyi kalitede olmalıdır. Çeşidin tipik ve ticari özelliklerini (özellikle renk
özelliklerini) taşımalıdır.
Ürünler;
• İyi gelişmiş
• Ürünün türü ve üretim şekli göz önüne alınmak kaydıyla sıkı olmalı
• Yenilebilirliğini etkileyen zarar ve bozulmadan ari
• Donun zararlarından ari
Baş marulların iyi durumda tek bir göbeği olmalıdır. Bununla beraber, serada üretilmiş olan
baş marulların göbek kısmı küçük olabilir.
Cos marullarının göbeğinin gelişmişliği daha az olabilir.
Kıvırcık yapraklı hindibaların ve geniş yapraklı (batavian) hindibaların ortası sarı renkte olmalıdır.
2. Sınıf
Bu sınıfa 1. Sınıf kalitesine uymayan, fakat yukarıda belirtilen zorunlu koşulları yerine getiren
marullar girer.
Ürünler,
• Makul ölçüde gelişmiş
• Yenilebilirliğini ciddi şekilde etkileyecek zarar ve bozulmalardan ari olmalıdır
Ambalajlamadaki sunum ve kalitesini korumak, genel ürün görünüşünü etkilememek şartıyla ancak aşağıdaki önemsiz kusurlara izin verilebilir.
• Zararlıların neden olduğu hafif kusurlar olabilir
Baş marulların küçük de olsa tek bir göbeği olmalıdır. Bununla beraber, serada üretilen olan
baş marulların göbek kısmı olmayabilir.
Cos marullarının göbeği olmayabilir.
Boylama bir ünitenin ağırlığına göre belirlenir.
196
1. ve 2. Sınıflar için minimum ağırlıklar aşağıdaki tablodaki gibidir:
Açık Havada
Yetiştirilenler
Serada
Yetiştirilenler
Baş marul (crisphead ve iceberg türü marullar hariç)
ve Cos veya Romaine marulları (küçük Gem türü marullar hariç)
150 g
100 g
Crisphead ve iceberg türü marullar
300 g
200 g
Yaprak marulları ve küçük Gem türü marullar
kıvırcık yapraklı hindiba ve geniş yapraklı hindiba
(Batavian)
100 g
100 g
200 g
150 g
B. BİR ÖRNEKLİK
A) Marullar
Bütün sınıflar için, her paketteki en ağır ve en hafif birimler arasındaki farklar şunları aşamaz:
- ağırlığı, birim başına 150 g’den az olan marullar için 40 g,
- ağırlığı, birim başına 150-300 g arasında olan marullar için 100 g,
- ağırlığı, birim başına 300-450 g arasında olan marullar için 150 g,
- ağırlığı, birim başına 450 g’den fazla olan marullar için 300 g.
B) Kıvırcık Yapraklı ve Geniş Yapraklı (Batavian) Hindiba
Bütün sınıflar için en eğır ve en hafif birimler arasındaki fark 300 g’den fazla olmamalıdır.
IV. TOLERANSLAR
1. Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan fakat 2. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren marullara tanınan tolerans % 10’dur.
2. Sınıf
Çürüme veya başka bozulmadan dolayı tüketime uygun olmayan ürenler hariç, ne bu sınıfın
koşullarına ne de zorunlu koşullara uymayan marullara tanınan tolerans % 10’dur.
B. BOY TOLERANSLARI
Bütün sınıflar için: boylama koşullarına uymayan demetlere sayıca tanınan tolerans % 10’dur,
fakat ağırlık, söz konusu boyun % 10’unu aşmayacak şekilde altında veya üstünde olabilir.
197
A. BİR ÖRNEKLİK
Her ambalaj içindeki marullar bir örnek olmalı ve sadece aynı menşei, çeşit kalite ve boydaki
ürünleri içermelidir.
Ancak, kalite ve her bir türün boylaması aynı olmak şartı ile bu standartta ifade edilen değişik türdeki ürünlerin karışımı beraber ambalajlanabilir. Ek olarak türler birbirinden kolayca ayrılabilmelidir ve ambalajı zedelemeden her bir türün ambalaj içerisindeki oranı dışarıdan görülebilir olmalıdır.
48/2003(EC) no’lu komisyon düzenlemelerine tabidir
B. AMBALAJLAMA
Ürün, ürünün uygun şartlarda korunmasını sağlayacak şekilde ambalajlanmalıdır.
Ambalajlar yaprak ve sap parçaları gibi bütün yabancı maddelerden arındırılmış olmalıdır.
C. SUNUM
Tek katmandan fazla şekilde sunulan ürünler, katmanların ve kafalarının uygun şekilde korunması ve ayrıştırılması şartıyla tabandan göbeğe paketlenmelidir.
A. TANIMLAMA
• Ön ambalaj hariç her ambalaj için; ambalaj yapan ve/veya sevk edenin (veya eşdeğer bir
198
B. ÜRÜNÜN TANIMI
• Eğer ambalajın içindekiler dışarıdan görünmüyorsa; “marul” “butterhead marul”, “batavia”, “crisphead marul”, “iceberg marul”, “cas marul”, yaprak marul (veya örnek olarak
eğer uygunsa “oak yaprak”, “lollo bionda”, “lollo rossa’’ ibareleri), “kıvırcık yapraklı hindiba” veya geniş yapraklı (Batavian) hindiba veya diğer eş anlamlı ibareler
• Uygun yere “küçük tomurcuklanma” ibaresi veya eş anlamlı başka bir ibare
• Serada yetiştirilmişse uygun bir yere serada yetiştiğini belirten bir ibare ya da eşdeğer anlamlı başka bir ibare
• Türün adı (isteğe bağlı)
• Değişik türdeki ürünler birbiri ile karıştırılmışsa
o karışık salatalar ibaresi ya da
o her bir ürünü ifade eden ibare ve içerik dışarıdan görülemediğinde her bir türün sayısının ifade edildiği ibare
C. ÜRÜN MENŞEİ
• Sınıf
• Boy, ünite başına mimumum ağırlık olarak veya ünitelerin sayısına göre
• Net ağırlık (isteğe bağlı)
Bütün ayrıntıları kapsayacak ve dışardan açıkça görülebilecek şekilde satış ambalajları, ilk paragrafta belirtilen özelliklere uygun olmalıdır. Bu ambalajlar yanlış anlaşılacak hiç bir belirti içermemelidir. Bu ambalajlar paletler üzerinde depolandığı zaman, paletin en az iki tarafına belirgin
199
MUZ• AB
I. ÜRÜN TANIMI
Bu standart Musa (AAA) spp., Cavendish ve Gros Michel, türüne giren ve melezleri türetilen
çeşitlerin II no’lu ekte belirtilen, tüketicilere taze olarak sunulan muzlar için uygulanmaktadır. Endüstriyel süreçte kullanılan Plaintan ve Fig türü muzlar dahil değildir.
Bu standardın amacı; olgunlaşmamış yeşil muzların hazırlandıktan ve paketlendikten sonra,
istenen kalite koşullarını tanımlamaktır.
Tanınan tolerans seviyeleri ve her sınıf için belirtilen özel koşullara uymakla beraber, her sınıftaki muzlar aşağıdaki gibi olmalıdır:
• Yeşil ve ham
• Bütün
• Sıkı
• Sapının birleşik olması ve eğrilik, mantarlaşma, kuru olmaması
• Dişilik organı ayrılmış
• Bozuk oluşumdan veya tanelerin anormal oluşumundan ari
• Yarıklardan ari
• Sıcak havanın sebep olduğu kusurlardan ari
Ek olarak havenk ve kümeler (salkımların bölümleri):
• Normal renkteki tacın yeterli miktardaki oranı; sağlam ve mantarlaşmadan ari
• Temiz biçimde kesilmiş taç, eğimsiz veya yırtılmamış, sapsız olmalıdır
Muzların gelişimi ve durumu aşağıda belirtilen koşulları sağlayacak şekilde olmalıdır:
• Varış yerine olgunlaşmadan sonra uygun bir seviyeye ulaşabilmesi için tatminkar bir düzeyde olmalıdır
200
B. SINIFLANDIRMA
Muzlar aşağıdaki şekilde üç sınıfa ayrılmaktadır:
Ekstra Sınıf
Bu sınıftaki muzlar üstün kalitede olmalıdır. Renk ve şekil olarak meyveler çeşidin ve ticari
türünün tipik özelliklerini taşımalıdır.
Tek bir muz 1 cm2’den fazla olmayan kısmını kapsayan hafif yüzeysel lekeler haricinde kusursuz olmalıdır. Bu lekeler ambalajlamadaki sunum ve kaliteyi etkilememeli, mahsulun salkım ve
kümelenmesinin genel görünüşünü bozmamalıdır.
1. Sınıf
Bu sınıftaki muzlar iyi kalitede olmalıdır. Renk ve şekil olarak meyveler çeşidin ve ticari türünün tipik özelliklerini göstermelidir.
Ambalajlamadaki sunum ve kalitesini korumak, her bir tanenin ve kümenin genel ürün görünüşünü etkilememek şartıyla ancak aşağıdaki önemsiz kusurlara izin verilebilir:
• Şekilde ufak kusurlar
• Sürtünmeye ve diğer yüzeysel lekelere bağlı küçük kabuk kusurları tek bir muzun yüzey
toplamında 2 cm2‘yi aşmamalıdır.
Hiç bir durumda benzer yüzeysel kusurların meyvenin tazeliğine etkilemesine izin verilmez.
2. Sınıf
yerine getiren muzlar girer.
Aşağıdaki tane muzların kusurları, muzun sunum ve kalitesini korumak kaydıyla meyvenin
eses karakteristik özelliklerini muhafaza etmek kaydıyla kabul edilebilir:
• Şekildeki kusurlar
• Sürtünmeye, kazınmaya ve diğer sebeplere bağlı küçük kabuk kusurları tane muzun yüzey toplamının 2 cm2’lik kısmını aşmamalıdır.
Hiç bir durumda benzer yüzeysel kusurların meyvenin tazeliğine etkilemesine izin verilmez.
Boylama,
• Meyvenin uzunluğu santimetre olarak ifade edilir ve gelişme kısmından çiçek sapının taça
dokunduğu son noktası olan konveks kısmından ölçülür.
• Derece yani ölçüm milimetre olarak orta ve yan yüzü arasında enine kalınlığına göre ve
uzunlamasına olan ekseninden boylamasına yapılır.
Uzunluğun ve derecenin ölçümü için baz alınan meyve:
• Salkımın dış sırasında orta tane
• Salkımın kesilen bölümündeki ve kümenin dış sırasının yanındaki tane muz
Müsade edilen en düşük uzunluk 14 cm ve minimum derece ise 27 mm’dir.
201
Üçüncü paragrafın istisnası olarak, Maderia, the Azores, the Algarve, Girit, Lakonia ve Kıbrıs’ta 14 cm’den kısa olan muzlar ikinci sınıfta sınıflandırılmak şartı ile Avrupa Topluluğu üyelerine pazarlanabilir.
IV. TOLERANSLAR
için belirlenen tolerans aşağıdaki gibidir.
Ekstra Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan fakat 1. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren muzlara ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 5’tir.
1. Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan fakat 2. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren muzlara ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
2. Sınıf
Çürüme, bariz bereler, veya başka bozulmalardan dolayı tüketime uygun olmayan meyveler
hariç, ne bu sınıfın koşullarına, ne de zorunlu koşullara uymayan muzlara ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans %10’dur.
B. BOY TOLERANSLARI
Tüm sınıflar için muzların sayıca veya ağırlıkça % 10’u minimum boylamaya uymayabilir (minimum uzunluk olan 14 cm’den +/- 1 cm).
A. BİR ÖRNEKLİK
Her ambalajın muhteviyatı bir örnek olmalı ve sadece, aynı menşei, çeşit ve kalitedeki meyveleri içermelidir.
B. AMBALAJLAMA
Muzlar, ürünün uygun şartlarda korunmasını sağlayacak şekilde ambalajlanmalıdır.
C. SUNUM
Muzlar salkım veya kümeler halinde en az dört adet olarak sunulmalıdır. Muzlar tek tek adet
şeklinde de pazarlanabilir.
202
Komşu tanelere zarar vermemiş itina ile kesilmiş koparılmamış iki taneden fazla eksik tane
muzu olmayan kümeler kabul edilebilir.
Bir kümede üç adetten fazla olmamak kaydıyla aynı cinsteki meyvelerde, her sırada üç tane
eksik olabilir.
Üretim bölgelerinde muzlar saplarıyla pazarlanabilir.
Her ambalaj; aşağıda belirtilen özellikler, aynı tarafta yer alacak şekilde, okunaklı ve silinmeyecek harflerle ve dışarıdan görünebilir olmalıdır.
A. TANIMLAMA
Ambalaj yapan ve/veya sevk edenin adı, adresi ya da resmi bir şekilde ifade edilmiş anlaşılan ibare.
B. ÜRÜN TANIMI :
• Eğer ambalajın mahiyeti dışardan görülmüyorsa “muz”
• Türün adı veya ticari tipi
C. ÜRÜN MENŞEİ
Menşei ülke ve birliğin üretimi söz konusu ise:
• Üretim bölgesi ve (isteğe bağlı olarak) ulusal, bölgesel veya yerel ad
• Sınıf
• Net Ağırlık
• Minimum uzunluk şeklinde ifade edilen boylama ve isteğe bağlı olarak maksimum ağırlık
203
EK I
Esas grupların listesi, Avrupa Birliği’nde alt gruplar ve birlikte pazarlanıp tatlı üretilen
muzlar
Grup
Alt Grup
Esas Yetişenler
AA
Sweet fig
Sweet fig, Pisang Mas, Amas Datil, Bocadillo
AB
Ney-Poovan
Safet Velchi,Safet Velchi
AAA
Cavendish
Dwarf Cavendish
Giant Cavendish
Lacatan
Poyo (Robusta)
Williams
Americani
Valery
Arvis
Gros Michel
Melezleri
Gros Michel (“Big Mike”)
Flhorban 920
Highgate
Pink fig
Figue Rose
Figue Rose Verte
Ibota
AAB
204
Fig apple
Fig apple Fig apple, Silk
Pome (Prata)
Pacovan
Prata Ana
Mysore
Mysore, Pisang Ceylan, Gorolo
ŞEFTALİ ve NEKTARİN • AB
I. ÜRÜN TANIMI
Bu standart, Prunus Persica Sieb. ve Zuec. türüne giren ve melezleri türetilen çeşitlerin, sanayide işlenecek şeftali ve nektarinler hariç, tüketicilere taze olarak sunulan şeftali ve nektarinler25
için uygulanmaktadır.
Bu standardın amacı, şeftali ve nektarinler hazırlandıktan ve paketlendikten sonra, istenen kalite koşullarını tanımlamaktır.
Tanınan tolerans seviyeleri ve her sınıf için belirtilen özel koşullara uymakla beraber, her sınıftaki şeftali ve nektarinler aşağıdaki gibi olmalıdır;
• Bütün
• Şeftali ve nektarinler itinayla toplanmış olmalıdır
Yeterince gelişmiş ve aşağıda belirtilen koşulları sağlayacak olgunlukta olmalıdır.
B. ZORUNLU OLGUNLUK KOŞULLARI
Şeftaliler ve nektarinler yeterli düzeyde olgun ve tatmin edici olgunluk düzeyi göstermelidir.
Şeftalilerin ve nektarinlerin olgunluk düzeyi olgunlaşma sürecinin devamını sağlayacak ve
tatmin edici olgunluğa ulaşabilmesini sağlayacak durumda olmalıdır. Meyve etinin rafraktometre
indeksinin şartlarını karşılamak için, ekvatoral bölgede meyve sapının olduğu noktasından ölçülen briks 8º veya fazlası olmalıdır ve meyvenin sıklığı meyvenin ekvatoral bölgesinin iki noktasında (0,5 cm2) 8 mm’lik bir delgeçle ölçüldüğünde 6,5 kg’den küçük olmalıdır.
25
Bu metin yumuşak veya sert dokulu ve meyve çekirdeğine bağlı olan veya olmayan daha küçük nektarin veya şeftalilere veya Prunus ve Persica Sieb. ve Zuec’den üretilen tüm türlere uygulanır.
205
C. SINIFLANIRMA
Şeftali ve nektarinler üç sınıfa ayrılmaktadır.
Ekstra Sınıf
Bu sınıftaki şeftali ve nektarinler üstün kalitede olmalıdır. Şekil, gelişim ve renk olarak meyveler, yetiştikleri bölgeleri temsil edecek kadar türlerinin özelliklerini taşımalıdır. Şeftali ve nektarinler ürünün görünüşünü, kalitesini, ambalaj içindeki genel sunumunu bozmayacak çok hafif kusurlar hariç, diğer kusurlardan ari olmalıdır.
1. Sınıf
Bu sınıftaki şeftali ve nektarinler iyi kalitede olmalıdır. Yetiştikleri bölgeleri temsil edecek kadar çeşidinin tipik özelliklerini taşımalıdır. Bununla birlikte, hafif şekil, gelişim ve renk bozuklukları kabul edilebilir.
Meyvenin etli kısmı fevkalade sağlam olmalıdır.
Sapın meyveyle birleşim yeri kopmuş olan şeftali ve nektarinler kabul edilemez.
Hafif yüzey hatalarına; ürünün genel görünümünü, kalitesini, muhafaza kalitesini pakette sunumunu etkilememek ve aşağıda açıklanan boyutları geçmemek şartıyla izin verilebilir.
• 1 cm boyundaki uzunlamasına kusurlar
• Toplam alanın 0.5 cm2’sini geçmeyen diğer kusurlar
2. Sınıf
getiren şeftali ve nektarinler girer.
Meyvenin etli kısmında ciddi kusurlar olmamalıdır. Sapın meyve ile birleşim yerine kalite toleranslarına göre izin verilir.
Şeftali ve nektarinlerin kalitesini belirleyen; kalite, muhafaza kalitesi ve sunumu gibi karakteristik özelliklerini etkilememek ve aşağıda belirtilen ölçüleri geçmemek şartıyla yüzey hatalarına
izin verilebilir.
• 2 cm boyundaki uzunlamasına kusurlar
• Toplam alanın 1,5 cm2’sini geçmeyen diğer kusurlar
Boylama aşağıda belirtildiği şekilde belirlenir:
• Çevreye
• Ekvatoral en büyük çapa göre
Şeftali ve nektarinler aşağıdaki tabloya göre değerlendirilmelidirler:
Ekstra Sınıf için izin verilen minimum boy; 56 mm (çap) ve 17,5 cm (çevre)’dir.
D boyuna (çapı 51 mm ve üstü fakat 56 mm’nin altı; veya çevresi 16 cm ve üstü fakat 17,5
cm’nin altı) 1 Temmuz’dan 31 Ekim’e kadar izin verilir.
Boylama tüm sınıflar için zorunludur.
206
ÇAP
BOYLAMA
ÇEVRE
AAAA
280 mm ve üstü
80 mm ve 90 mm altı
AAA
AA
A
B
C
D
90 mm ve üstü
IV. TOLERANSLAR
A. KALİTE TOLERANSLAR
Ekstra Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan fakat 1. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren şeftali ve nektarinlerde ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 5’tir.
1. Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan fakat 2. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren şeftali ve nektarinlerde ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
2. Sınıf
hariç, ne bu sınıfın koşullarına, ne de zorunlu koşullara uymayan şeftali ve nektarinlerde, ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
B. BOY TOLERANSLARI
Tüm sınıflar için; şeftali ve nektarinlerin sayısal veya ağırlık olarak % 10’u (eğer boylama çapa gore yapılmışsa), paket üzerinde belirlenen çapın 3 mm altında (eğer boylama çevreye göre yapılmışsa) veya üstünde veya belirlenen çevrenin 1 cm altında veya üstünde olabilir.
Bununla beraber; en düşük kalitede ve boyda yer alan meyve için; bu tolerans belirlenen minimum boylamadan 2 mm (çap) veya 6 mm (çevre) daha küçük olmayan şeftali ve nektarinlere uygulanabilir.
A. BİR ÖRNEKLİK
derecesi ve boylamadaki şeftali ve nektarinleri içermelidir. Ekstra Sınıf için renk aynılığı da gerekmektedir.
207
B. AMBALAJLAMA
Şeftali ve nektarinler, ürünün uygun şartlarda korunmasını sağlayacak şekilde ambalajlanmalıdır.
Ambalaj içinde kullanılan materyaller, yeni, temiz ve ürünün her hangi bir iç veya dış etkenden zarar görmesini önleyecek kalitede olmalıdır. Maddelerin ve bilhassa kullanılan kağıt veya ticari özelliklerini taşıyan pulların kullanımına; baskı veya etiketlemenin toksik içermeyen mürekkep veya yapıştırıcı ile yapılmış olması şartıyla izin verilmiştir.
C. SUNUM
Şeftali ve nektarinler, aşağıda belirtilen yollardan biriyle sunulmalıdır.
• Küçük paketlerde
• Ekstra sınıf şeftali ve nektarinler tek kat olarak yerleştirilir
1. ve 2. Sınıflarda;
• İki kat içinde veya üstünde
• Meyveler; bükülmeyen oluklara, dört kattan fazla olmamak kaydıyla, bir kattaki meyve diğer kattaki meyvenin tam üstüne gelmeyecek şekilde dizilmelidir
Her ambalaj, aşağıda belirtilen özellikler, aynı tarafta yer alacak şekilde, okunaklı, silinmeyecek ve dışarıdan görülebilir harflerle yazılmalıdır.
A. TANIMLAMA
• Ön ambalaj hariç her ambalaj için; ambalaj yapan ve/veya sevk edenin veya (eşdeğer bir
satıcı bu kod vasıtası ile denetim kurumuna gerekli bütün bilgiyi vermelidir
208
B. ÜRÜNÜN TANIMI
• “Şeftali” veya “nektarin”, eğer muhteviyatı dışarıdan görünmüyorsa
• Meyve etinin rengi
Menşei olan ülke ve isteğe bağlı olarak, yetiştiği bölge veya milli, bölgesel veya yerel yer adı
• Sınıf
• Boylamada: en küçük ve en büyük çapa veya en küçük ve en büyük çevreye veya III. Bölüm’de boylama ile ilgili koşullarda sunulduğu şekliyle açıklanmalıdır.
• Birim sayısı (isteğe bağlı)
• Briks dereceleri ile ifade edilen (isteğe bağlı) refraktometre ile ölçülen şeker içeriği
maksimım sıkılığın kg/0,5 cm2’de (isteğe bağlı) ifade edilmesi ve penetrometre tarafından
ölçülmesi
209
PATATES • AB
I. ÜRÜN TANIMI
Bu standart, Solanum Tuberosum L. türüne giren ve bunun melezlerinden türetilen tüketicilere taze olarak sunulan patatesler için uygulanmaktadır. Sanayide işlenecek patatesler ve turfanda
patatesler hariç tutulacaktır.
Bu standardın amacı, patateslerin hazırlandıktan ve paketlendikten sonra ihraç kontrol aşamasında istenen kalite koşullarını tanımlamaktır.
Tanınan toleranslarla beraber, yumrular;
• Çeşidinin normal görünüşünde
• Bütün
• Sağlam, tüketime uygun olmayacak şekilde çürük veya bozuk olan patatesler çıkarılacaktır
• Hemen hemen temiz
• Düzgün şekillenmiş bir kabukla kaplanmış
• Sıkı
• Yarılmamış
• Filizlenmemiş, (3 mm’den kısa olabilir)
• Ürünün genel görünüşüne, kalitesine, muhafaza özelliklerine ve ambalaj içindeki sunumuna zarar verecek, aşağıda belirtilen dış ve iç kusurlardan ari;
o sıcaklığın neden olduğu kahverengi lekeler,
o yarıklar, kesikler, kemirilme izleri, bereler ve pürüzlülük,
o renginde yeşilimsilik,
o ciddi deformasyonlar,
o kabuğun altında gri, mavi veya siyah lekeler,
o pas lekeleri, kofluk veya içi siyahlaşmış ve diğer iç kusurlar,
o derin patates yumru uyuzu ve spon gaspara subterranea,
o yüzeysel patates yumru uyuzu,
o don zararı,
• Hemen hemen filizlenmemiş
210
Patateslerin gelişimi ve durumu;
Her ambalaj veya her parti toprak, yabancı madde ve kopmuş filizlerden (işe yaramayan maddeler) ari olmalıdır.
Boylama kare elekle belirlenmektedir.
Boylama koşullarında belirtilmeyen, aşağıda tanımlanan uzun çeşitleri hariç olmak üzere,
yumruların minimum boyu 35x35 mm’lik kare eleğin (uzun türevler için 30x30) üzerinde kalacak
şekilde olmalıdır. Maksimum boy ise 80x80 ve uzun türevler için 75x75’dir.
Ortalama uzunluğu ortalama genişliğinin iki katı olan çeşitler uzun olarak kabul edilir.
Boylamada teklik zorunlu değildir. Ancak tüketiciye 5kg’lik hazır paketler halinde sunulduğunda minimum boy ile maksimum boy arasındaki fark 30 mm’yi geçmemelidir. Bu boylama koşulları şekli düzgün olmayan patateslere uygulanmaz.
IV. TOLERANSLAR
Her ambalajda (veya dökme olarak nakledilenler için her partide) kalite ve boylama bakımından belirtilen sınıfın özelliklerine uymayan ürün için belirlenen toleranslar aşağıdaki gibidir.
• Zorunlu koşullara uymayan patateslere ağırlıkça tanınan tolerans % 6’dır. Bununla birlikte, bu kapsamlı tolerans içinde, kuru veya yaş çürümeden etkilenmiş yumrulara ağırlıkça
% 1 oranına kadar izin verilir
• Ayrıca, işe yaramayan maddelere ağırlıkça tanınan tolerans % 2’dir
B. BOY TOLERANSLARI
Boylama koşullarına uymayan patateslere ağırlıkça tanınan tolerans % 5’tir.
C. FARKLI ÇEŞİTLERİN TOLERANSLARI
Her ambalajdaki (veya konteynerlerde dökme olarak sunulan ürün için her partideki) farklı
çeşitlere ağırlıkça tanınan tolerans % 2’dir.
A. BİR ÖRNEKLİK
Her ambalaj içindeki (veya konteynerlerde dökme olarak sunulan ürün için her partideki) patatesler bir örnek olmalı ve sadece aynı menşei, çeşit ve kalitedeki patatesleri içermelidir. Çeşit, kalite, renk ve boylama yönünden aynı olmalıdır.
Her ambalajın (veya konteynerlerde dökme olarak sunulan ürün için her partinin) görünen
kısmı ambalajdaki tüm muhteviyatı temsil etmelidir.
211
B. AMBALAJLAMA
Patatesler, ürünün uygun şartlarda korunmasını sağlayacak şekilde ambalajlanmalıdır.
Ambalaj içinde kullanılan materyaller, yeni (isteniyorsa), temiz ve ürünün herhangi bir iç veya dış etkenden zarar görmesini önleyecek kalitede olmalıdır. Baskı veya etiketlemenin toksik içermeyen mürekkep veya zamk ile yapılması şartıyla, materyallerin ve özellikle ticari özellikleri taşıyan pulların ve kağıdın kullanımına izin verilmektedir.
C. SUNUM
Patatesler düzenli paketler halinde sunulmalıdır. Ürünün özellikleri göz önünde tutularak,
patatesler farklı ağırlıktaki ambalajlarla veya konteynerlerle dökme olarak sunulabilir. Aynı partideki ambalajlar ağırlık bakımından bir örnek olmadır.
“Parti”nin tanımı:
Aşağıdaki ortak özelliklere sahip patateslerin miktar bakımından adı “parti”dir.
• Aynı sevkıyat (birkaç partiyi içerebilir)
• Ambalaj yapan ve/veya sevk edeni aynı
• Aynı çeşit
• Aynı menşei ülke
• Aynı ambalaj tipi
• Aynı il veya bölge (mümkünse)
Her ambalaja, aşağıda belirtilen özellikler, aynı tarafta yer alacak şekilde, okunaklı, silinmeyecek ve dışarıdan görülebilir harflerle yazılmalıdır (ambalaj üzerine veya sağlam yapıştırılmış bir
etiket üzerine yazılmalıdır).
A. TANIMLAMA
şifre işareti.
B. ÜRÜNÜN TANIMI
• Eğer ambalajın içindekiler dışarıdan görünmüyorsa “Patates”
• Çeşit ismi
C. ÜRÜN MENŞEİ
• Net ağırlığı
212
PATLICAN • AB
I. ÜRÜN TANIMI
Bu standart, Solanum Melongena L. var. Esculentum, Insanum ve Ovigerum türüne giren sanayide işlenecek patlıcanlar hariç, tüketicilere taze olarak sunulan patlıcanlar için uygulanmaktadır.
Patlıcanlar şekillerine göre 2’ye ayrılır;
- Uzun patlıcan
- Yuvarlak patlıcan
Bu standardın amacı, patlıcanların hazırlandıktan ve paketlendikten sonra istenen kalite koşullarını tanımlamaktır.
Tanınan tolerans seviyeleri ve her sınıf için belirtilen özel koşullara uymakla beraber, her sınıftaki patlıcanlar aşağıdaki gibi olmalıdır;
• Bütün
• Sıkı
• Sağlam, tüketime uygun olmayacak şekilde çürük veya bozuk olan patlıcanlar çıkarılacaktır
• Çanağı ve sapı olmalıdır (hafif zarar görmüş olabilir)
• Yeterince gelişmiş, etli kısmı lifsiz ve odunsu yapıda olmayan, çekirdekleri aşırı gelişmemiş
• Yabancı koku ve/veya tattan ari olmalıdır
Patlıcanların gelişimi ve durumu;
B. SINIFLANDIRMA :
Patlıcanlar iki sınıfa ayrılmaktadır.
1. Sınıf
Bu sınıftaki patlıcanlar iyi kalitede olmalı ve çeşidinin tipik özelliklerini taşımalıdır. Ayrıca,
güneş yanığından da hemen hemen ari olmalıdır. Bununla beraber ürünün genel görünüşünü, kalitesini, muhafazasını veya sunumunu bozmamak kaydıyla aşağıdaki hafif kusurlar olabilir.
213
• Tabanında hafif renk bozuklukları
• 3 cm2’yi aşmamak kaydıyla kapanmış yarıklar ve/veya hafif bereler
2. Sınıf
Bu sınıfa 1. Sınıf için tanımlanan kalite koşullarına uymayan fakat yukarıda belirtilen zorunlu koşulları yerine getiren patlıcanlar girer.
Patlıcanlar kalite ve sunumla ilgili esas özelliklerini yitirmemesi kaydıyla şu kusurları gösterebilirler:
• 4 cm2’yi aşmamak kaydıyla hafif güneş yanığı
• 4 cm2’yi aşmamak kaydıyla kuru yüzeysel kusurlar
Patlıcanlarda boylama:
• Uzunlamasına eksenin en geniş ekvatoral çapına
• Veya ağırlığına göre
A. Çaplara Göre Boylamada; minimum çap kemer patlıcanlar için 40 mm; yuvarlak patlıcanlar için 70 mm olmalıdır.
Aynı ambalaj içindeki en küçük ve en büyük patlıcanlar arasındaki fark;
- Kemer patlıcanlar için 20 mm’yi
- Yuvarlak patlıcanlar için 25 mm’yi aşmamalıdır
B. Ağırlıklara Göre Boylamada; minimum ağırlık 100 g olmalı ve aşağıdaki özelliklere uymalıdır:
• Aynı ambalaj içindeki en küçük ve en büyük patlıcanlar arasındaki maksimum fark 75 g
olmak üzere 100 - 300 g
olmak üzere 300 - 500 g
olmak üzere 500 g’den fazla
• Boylama 1. Sınıf için zorunludur. Ayrıca, uzun patlıcanların minimum uzunluğu sapı hariç
olmak üzere 80 mm olmalıdır
• Boylama kriterleri minyatür ürünler26 için uygulanmaz
26
Minyatür ürünler; yetersiz büyüklükteki veya tam anlamıyla olgunlaşmamış minyatür olmayan patlıcanlar haricindeki özel tekniklerle ve/veya tohumlama tekniği ile üretilen, patlıcanları ifade eder. Diğer bütün standartlar minyatür ürünler için dikkate alınmalıdır.
214
IV. TOLERANSLAR
1. Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan; fakat 2. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren patlıcanlara ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
2. Sınıf
Çürüme, belirgin bere, kapanmamış yarıklar veya başka bozulmadan dolayı tüketime uygun
olmayan ürünler hariç, ne bu sınıfın koşullarına ne de zorunlu koşulllara uymayan patlıcanlara
ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
B. BOY TOLERANSLARI
1. Sınıf
Ambalajda belirtilen boyun hemen altında veya üstündeki boylamaya uyan patlıcanlara ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
2. Sınıflar
Minimum boylamaya uymayan patlıcanlara ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
Her durumda tolerans, çapı minimum çapın asgari 5 mm altında olan patlıcanlarla, boylama ağırlığa göre yapılmışsa 90 g’den az olan patlıcanlara uygulanmamaktadır.
A. BİR ÖRNEKLİK
Her ambalaj içindeki patlıcanlar bir örnek olmalı ve sadece aynı menşei, çeşit veya ticari tip,
kalite ve boydaki (eğer ürün boylara ayrılmışsa) patlıcanları içermelidir.
Aynı ambalajda paketlenen kemer patlıcanlar boy açısından yeterli düzeyde bir örnek olmalıdır. Her ambalajın görünen kısmı ambalajdaki tüm muhteviyatı temsil etmelidir.
Minyatür patlıcanlar yeterli düzeyde bir örnek olmalıdır. Değişik tür ve menşedeki minyatür
patlıcanlar aynı pakette ambalajlanabilir.
B. AMBALAJLAMA
Patlıcanlar, ürünün uygun şartlarda korunmasını sağlayacak şekilde ambalajlanmalıdır.
215
Her ambalaja, aşağıda belirtilen özellikler, aynı tarafta yer alacak şekilde, okunaklı, silinmez
ve dışarıdan görülebilir harflerle yazılmalıdır.
A. TANIMLAMA
B. ÜRÜNÜN TANIMI
• “Patlıcan” eğer ambalajın içindekiler dışarıdan görünmüyorsa
Menşei ülke veya isteğe bağlı olarak, yetiştiği bölge veya ulusal, bölgesel veya yerel yer ismi.
• Sınıf
• Boy (zorunlu olduğunda)
• Boylama çapa göre yapıldıysa maksimum ve minimum çap
• Veya boylama ağırlığa göre yapıldıysa maksimum ve minimum ağırlık
• “Minik patlıcanlar” “yavru patlıcanlar veya diğer uygun terimler minyatür patlıcanlar için
uygun olan bir yere eklenir. Farklı türdeki minyatür patlıcanlar aynı ambalajda karışık paketlenmişse, bütün ürünlerin veya ayrı ayrı menşeilerinin hepsi belirtilmelidir
216
PIRASA • AB
I. ÜRÜN TANIMI
Bu standart, Allium porrum L. türüne giren sanayide işlenecek pırasalar hariç, tüketicilere taze olarak sunulan pırasalar için uygulanmaktadır.
Bu standardın amacı, pırasaların hazırlandıktan ve paketlendikten sonra istenen kalite koşullarını tanımlamaktır.
Tanınan tolerans seviyeleri ve her sınıf için belirtilen özel koşullara uymakla beraber, her sınıftaki pırasalar aşağıdaki gibi olmalıdır:
• Bütün (yaprakların uçları ile köklerin kesilmesi bütünlüğü bozmaz)
• Sağlam, tüketime uygun olmayacak şekilde çürük veya bozuk olan pırasalar çıkarılacaktır
• Temiz, gözle görülebilir yabancı maddelerden hemen hemen ari, bununla birlikte köklerinde toprak bulunabilir
• Taze görünüşlü (solmuş veya kurumuş yapraklardan temizlenmiş)
• Anormal dış nemden ari, yani yıkanmışsa yeterli derecede kurutulmuş
• Yabancı koku ve/veya taddan ari
Eğer yapraklar kesilecekse düzgünce kesilmelidir.
Pırasaların gelişimi ve durumu;
B. SINIFLANDIRMA
Pırasalar iki sınıfa ayrılmaktadır.
1. Sınıf
Bu sınıftaki pırasalar iyi kalitede olmalıdır. Renk ve şekil olarak meyveler çeşidin tipik özelliklerini taşımalıdır.
Yeşilimsiden beyaza olan beyaz kısım bütünün en az 1/3’ü veya kınlı kısmın yarısı olmalıdır.
Ancak erken pırasalar için yeşilimsiden beyaza olan beyaz kısım bütünün en az 1/4’ü veya toplam
uzununluğun veya kınlı bölümün 1/3’ü olabilir.
217
Bununla beraber, verilen bir sevkiyatın içindeki meyvenin kalitesini muhafaza edebilmesi veya genel görünüşe zarar vermemesi şartıyla aşağıdaki kusurlara izin verilmektedir:
• Hafif yüzeysel kusurlar
• Başka yerde olmamak kaydıyla, yapraklar üzerinde hafif bere ve pas renginde izler
• Sapında toprak kalıntıları
2. Sınıf
Bu sınıfa 1. Sınıftaki kaliteye uymayan, fakat yukarıda belirtilen zorunlu koşulları yerine getiren pırasalar girer.
Pırasanın beyazdan yeşilimsi beyaza geçiş kısmı toplam uzunluğun en az 1/4’ü veya başından yaprakların gövdeden açıldıkları yere kadar olan bölümün en az 1/3’ü kadar olmalıdır.
Aşağıdaki kusurlar pırasaların sunum ve kalitesini korumak, genel ürün görünüşünü etkilememek şartıyla kabul edilebilir.
• Pırasanın başından yaprakların açıldığı yere kadar olan kısmın içinde olması koşuluyla çiçeklenmiş körpe bir sap
• Başka yerde olmamak kaydıyla, yapraklar üzerinde hafif bere ve pas renginde izler
• Sapında toprak kalıntıları
Boylama, pırasanın baş kısmındaki şişkin yerin hemen üzerinde uzunluk eksenine dikey olarak alınan çap ölçüsü ile belirtilmektedir.
Minimum çap, turfanda pırasalar için 8 mm ve diğer pırasalar için 10 mm’dir.
1. Sınıf için aynı demet ya da paketteki en büyük pırasanın çapı en küçük pırasanın çapının
iki katından fazla olamaz.
IV. TOLERANSLAR
Her ambalajda veya paketlenmeden sunulan pırasalarda her demette kalite ve boylama bakımından belirtilen sınıfın özelliklerine uymayan ürün için belirlenen toleranslar aşağıdaki gibidir.
1. Sınıf
Erken pırasalar için; bu sınıfın özelliklerine uymayan fakat 2. Sınıfa giren veya istisnai olarak
bu sınıfın toleranslarını yerine getiren ve kılıflı kısmı ile sap kısmında körpe çiçeklenme gösteren
pırasalara ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
Diğer pırasalar için, bu sınıfın özelliklerine uymayan fakat 2. Sınıfa giren veya istisnai olarak
bu sınıfın toleranslarını yerine getiren pırasalara ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
Diğer pırasalar için; bu sınıfın özelliklerine uymayan fakat 2. Sınıfa giren veya istisnai olarak
bu sınıfın toleranslarını yerine getiren pırasalara ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
218
2. Sınıf
ne bu sınıfın koşullarına ne de zorunlu koşullara uymayan pırasalara ağırlıkça veya sayıca tanınan
tolerans % 10’dur.
B. BOY TOLERANSLARI
Bütün sınıflar için: minimum çap koşuluna veya 1. Sınıftaki pırasalar için bir örneklik koşuluna uymayan pırasalara ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % l0’dur.
A. BİR ÖRNEKLİK
Her ambalajın muhteviyatı veya aynı ambalajdaki her demet bir örnek olmalı ve sadece aynı
menşei kalite ve boydaki (bu kriter için bir örneklik zorunlu tutulduysa) pırasaları içermeli ve bu
pırasaların gelişimleri ve renkleri mümkün olduğu kadar aynı derecede olmalıdır.
Her ambalajın görünen kısmı veya demet tüm muhteviyatı temsil etmelidir.
Her ne kadar önceki şartlar geçerli olsada bu düzenlemelere tabi ürünler birlikte satılırsa, satışta paketlerin net ağırlığı 3 kg’den az ise, değişik türdeki taze meyve ve sebzeler 48/2003(EC)
B. AMBALAJLAMA
Pırasalar, ürünün uygun şartlarda korunmasını sağlayacak şekilde ambalajlanmalıdır.
Ambalaj içinde kullanılan materyaller, yeni, temiz ve ürünün herhangi bir iç veya dış etkenden zarar görmesini önleyecek kalitede olmalıdır. Baskı veya etiketlemenin toksik içermeyen mürekkep veya zamk ile yapılması şartıyla, materyallerin ve özellikle ticari özelliklerini taşıyan pulların ve kağıdın kullanımına izin verilmektedir.
Ambalajlar ve paketlenmemiş demet halindeki ürün tüm yabancı maddelerden arındırılmış
olmalıdır.
C. SUNUM
Pırasalar aşağıdaki gibi sunulabilir;
• Düzenli eşit miktarlarda yerleştirilmiş bir şekilde ambalaj içinde
• Veya, ambalajlı olsun veya olmasın demet halinde
Her bir ambalajdaki demetler hemen hemen birbiri ile aynı olmalıdır
Her ambalajda veya yığındaki her demet aynı hattaki gruplandırılmış olan pırasalarla aynı
özelliklere sahip olmalıdır.
Her ambalaja veya ambalajsız sevk edilen her demete, aşağıda belirtilen özellikler okunaklı,
silinmez ve dışarıdan görülebilir şekilde yazılmalıdır.
Eğer pırasalar ambalajlara konulmuşsa bu özellikler aynı tarafta yer almalıdır.
219
A. TANIMLAMA
• Ön ambalaj hariç her ambalaj için; ambalaj yapan ve/veya sevk edenin veya eşdeğer bir
C. ÜRÜNÜN TANIMI
• “Pırasa” ibaresi eğer içeriği dışardan görülemiyorsa
• “Turfanda Pırasa” ibaresi uygun olan yere
C. ÜRÜN MENŞEİ
• Sınıf
• Demet sayısı (kutu ve demet halinde ambalajlanmış pırasalar için)
Dökme halinde gemiye yüklenen ve IV. benttte belirtilen usullere göre yüklenen mallar içeriğini belirten bir dokümanla beraber verilmelidir ya da naklederken görünen bir yere ilgili not iliştirilerek gönderilmelidir.
220
SAP KEREVİZ • AB
I. ÜRÜN TANIMI
Bu standart, Apium Graveolens L. Var. Dulce Mill. türüne giren, sanayide işlenecek kerevizler
hariç, tüketicilere taze olarak sunulan sap kerevizler için uygulanmaktadır.
Bu standardın amacı, sap kerevizlerin hazırlandıktan ve paketlendikten sonraki hali için istenen kalite koşullarını tanımlamaktır.
Tanınan tolerans seviyeleri ve her sınıf için belirtilen özel koşullara uymakla beraber, her sınıftaki sap kerevizler aşağıdaki gibi olmalıdır;
• Bütün, üst kısımlarının kısaltılmasına izin verilebilir
• Sağlam, tüketime uygun olmayacak şekilde çürük veya bozuk olan kerevizler çıkarılacaktır
• Donun neden olduğu zararlardan ari
• Çukur, kök filizi ve çiçekli saplardan ari
• Anormal dış nemden ari, yani yıkanmışsa yeterli derecede kurutulmuş
Asıl kök, 5 cm’yi geçmeyecek şekilde düzgünce kesilmelidir.
Sap kerevizler üretim dönemine göre normal gelişmiş olmalıdır.
Kerevizlerin gelişimi ve durumu;
B. SINIFLANDIRMA
Sap kerevizler iki sınıfa ayrılmaktadır.
1. Sınıf
Bu sınıftaki sap kerevizler iyi kalitede ve düzgün şekilli olmalıdır. Ayrıca, yaprak veya yaprak
sapları üzerindeki hastalık izlerinden ari olmalıdır.
Yaprak sapları kırık, lifli, ezik veya yarılmamış olmalıdır.
221
Beyaz olarak yetiştirilen sap kerevizlerde, yaprak saplarının uzunluğunun en az yarısı beyazdan sarımsı beyaza veya yeşilimsi beyaza dönük renkte olmalıdır.
2. Sınıf
Bu sınıfa 1. sınıftaki kaliteye uymayan, fakat yukarıda belirtilen zurunlu koşulları yerine getiren sap kerevizler girer.
Bu sınıftaki sap kerevizlerde hafif pas rengi, hafif şekil bozukluğu veya hafif bereler olabilir.
Sap kerevizlerin üzerinde en fazla iki tane kırık, ezik veya yarık yaprak sapı olabilir.
Beyaz olarak yetiştirilen sap kerevizlerde yaprakların uzunluğunun en az üçte biri beyazdan
sarımsı beyaza veya yeşilimsi beyaza dönük renkte olmalıdır.
Boylama net ağırlığa göre belirlenmektedir.
Sap kerevizlerde minimum ağırlık 150 g’dir.
Sap kerevizler üç gruba ayrılır:
• Büyük: 800 g ve üzeri olanlar
• Orta: 500 - 800 g olanlar
• Küçük: 150 - 500 g olanlar
Aynı ambalaj içindeki boy farkları sırasıyla şu değerleri aşamaz; büyük boy için 200, orta boy
için 150 ve küçük boy için 100 g.
Yukarıdaki boylama ve bir örneklik sadece 1. Sınıf için zorunludur.
IV. TOLERANSLAR
1. Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan fakat 2. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren sap kerevizlere sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
2. Sınıf
koşullarına ne de zorunlu koşullara uymayan sap kerevizlere sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
B. BOY TOLERANSLARI
Bütün sınıflar için: boy koşullarına uymayan sap kerevizlere sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
A. BİR ÖRNEKLİK
Her ambalaj içindeki sap kerevizler bir örnek olmalı ve sadece aynı menşei, kalite, renk ve
boydaki (eğer gerekliyse) sap kerevizleri içermelidir.
222
B. SUNUM
Sap kerevizler;
• Ambalaj içinde demet halinde
• Veya ambalaj içinde istiflenmiş şekilde sunulabilir
Demet halinde sunulan sap kerevizlerde, aynı ambalaj içindeki bütün demetler eşit sayıda kereviz içermelidir.
C. AMBALAJLAMA
Sap kerevizler, ürünün uygun şartlarda korunmasını sağlayacak şekilde ambalajlanmalıdır.
Her ambalajda, aşağıda belirtilen özellikler, aynı tarafta yer olacak şekilde, okunaklı, silinmeyecek ve dışarıdan görülebilir harflerle yazılmalıdır.
A. TANIMLAMA
• Ön ambalaj hariç her ambalaj için; ambalaj yapan ve/veya sevk edenin refaransı ile birlikte yakın bağlantısını ifade eden ambalaj yapan ve/veya sevk edeni temsil eden kabul görmüş işaretinin markasının bulunması veya markanın resmi şekilde tescillenmiş olması
B. ÜRÜNÜN TANIMI
Eğer ambalajın içindekiler dışarıdan görünmüyorsa; “Sap kereviz” ardından “Beyaz olarak
yetiştirilen sap kereviz” veya rengini belirten bir ibare.
C. ÜRÜN MENŞEİ
223
D. TİCARİ ÖZELLiKLER
• Sınıf
• Boylama yapıldığında boy “büyük”, “orta” ve “küçük” olarak belirtilmeli
• Adedi veya gerekli olduğu yerde demet sayısı
bir bir şekilde iliştirilen notla ambalajın özellikleri belirtilmelidir.
224
SARIMSAK • AB
I. ÜRÜN TANIMI
Bu standart, Allium sativum L türüne giren, işlenecek sarımsaklar hariç, tüketicilere taze27,
yarı-kuru28, veya kuru29 olarak sunulan sarımsaklar için uygulanmaktadır.
Bu standardın amacı, sarımsak hazırlandıktan ve paketlendikten sonra istenen kalite koşullarını tanımlamaktır.
Tanınan tolerans seviyeleri ve her sınıf için belirtilen özel koşullara uymakla beraber, her sınıftaki çiçek soğanları aşağıdaki gibi olmalıdır:
• Sağlam, tüketime uygun olmayacak şekilde çürük veya bozuk olan sarımsaklar çıkarılacaktır
• Sıkı
• Donma veya buzlanmanın sebep olduğu kusurlardan ari
• Gözle görülebilir aşırı filizlenmeden ari
• Yabancı koku ve/veya tattan30 ari
Sarımsakların gelişimi ve durumu:
B. SINIFLANDIRMA
Sarımsaklar üç sınıfa ayrılmaktadır:
Ekstra Sınıf
Bu sınıftaki sarımsaklar üstün kalitede olmalıdır. Çeşidinin ve ticari tipin31 karakteristik özelliklerini göstermelidir.
27
28
29
30
31
“Taze sarımsaklar” dış kabuğu taze ve sapı yeşil olan sarımsaklardır.
“Yarı kuru sarımsaklar”, dış kabuğu ve sapı tamen kurutulmamış sarımsaklardır.
“Kuru sarımsaklar”, dış kabuğu, sapı ve her dişinin kabuğu tamamen kuru olan sarımsaklardır.
Bu koşul dumandan kaynaklanan belirli bir tat veya kokuya karşılık değildir.
Bu şart dumandan kaynaklanan farklı renkleşmeyi kapsamaz.
225
Sarımsakların baş kısmı:
• Bütün
• Düzgün biçimli
• Uygun şekilde temizlenmiş
Ambalajlamadaki sunum ve kalitenin korunması, mahsulün genel görünüşünü etkilememesi
kaydı ile çok küçük yüzeysel lekeler kabul edilebilir.
Dişler aralıksız olmalıdır.
Kökleri soğanıyla beraber aynı seviyede kesilmelidir.
1. Sınıf
Bu sınıftaki sarımsaklar iyi kalitede olmalıdır. Çeşidin tipik ve ticari özelliklerini taşımalıdır
Sarımsakların baş kısmı:
• Bütün
• Oldukça düzgün şekilli
Ambalajlamadaki sunum ve kaliteyi korumak, genel ürün görünüşünü etkilememek şartıyla
ancak aşağıdaki önemsiz kusurlara izin verilebilir.
• Dış kabuğunda küçük yırtıklar olabilir
Sarımsakların dişleri makul ölçüde sıkı olmalıdır.
2. Sınıf
yerine getiren sarımsaklar girer.
Kalitesi ve sunumuna engel olmamak şartı ile meyvenin genel karakteristiğini muhafaza eden
aşağıdaki kusurlara izin verilmektedir:
• Dış kabuktaki yırtıklar veya baş kısmının dış bölümündeki eksiklikler
• İyileşmiş yaralanmalar
• Hafif yarıklar
• Anormal şekillenme
• 3’e kadar diş eksikliği
Boylama orta bölümün maksimum çapına göre belirlenmektedir.
• Minimum çap, “Extra” Sınıfa giren sarımsaklar için 45 mm; 1. ve 2. Sınıfa giren sarımsaklar için 30 mm olarak belirlenmiştir
• Dökme - sapları kesilmiş - olarak veya demet halinde sunulanlarda herhangi bir ambalajdaki en küçük ve en büyük sarımsaklar arasındaki fark:
- en küçük sarmısağın çapı 40 mm’den az ise 15 mm’yi
- en küçük sarmısağın çapı 40 mm’ye eşit veya ondan fazla ise 20 mm’yi aşamaz.
226
IV. TOLERANSLAR
Her ambalajda veya herbirinin gevşek biçimde sunulmasında, kalite ve boylama bakımından
belirtilen sınıfın özelliklerine uymayan ürün için belirlenen toleranslar aşağıdaki gibidir.
Ekstra Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan fakat 1. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren sarımsaklara ağırlıkça tanınan tolerans % 5’tir.
1. Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan fakat 2. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren sarımsaklara ağırlıkça tanınan tolerans % 10’dur. Bu toleransın içinde, sarımsakların ağırlıkça % 1’i kadarı dıştan görülebilecek şekilde filizlenmiş olabilir.
2. Sınıf
Çürüme, güneş, don veya başka bozulmadan dolayı tüketime uygun olmayan ürünler hariç,
ne bu sınıfın koşullarına ne de zorunlu koşullara uymayan köklere ağırlıkça veya sayıca tanınan
tolerans % 10’dur.
Bu toleransa ek olarak, sarımsakların ağırlıkça en fazla %5’i kadarı dıştan görülebilecek şekilde filizlenmiş olabilir.
B. BOY TOLERANSLARI
Bütün türler için: Ambalaj üzerinde belirtilen boydan daha küçük veya daha büyük olan sarımsaklara ağırlıkça tanınan tolerans %10’dur. Ancak zorunlu tutulan minimum çaptan daha küçük fakat 25 mm’den büyük sarımsaklar ağırlıkça %3’ten fazla olamaz.
A. BİR ÖRNEKLİK
Her ambalaj içindeki veya dökme olarak naklediliyorsa her partideki sarımsaklar aynı menşei, çeşit, kalite ve boyda (eğer ürün boylara ayrılmışsa) olmalıdır.
B. AMBALAJLAMA
Salkım halinde sunulan kuru sarımsaklar hariç (ki bunlar bir nakliye konteynerine direkt yüklenerek dökme halinde sevkedilebilir) tüm sarımsaklar ürünün düzgün korunması için ambalajlanmalıdır.
227
Ambalajlardaki veya kolilerdeki ürün bütün yabancı maddelerden arındırılmış olmalıdır.
C. SUNUM
Sarımsaklar şu üç yoldan biriyle sunulur:
(i) Dağınık şekilde, sapları kesilmiş olarak; sap uzunluğu şunları aşamaz:
• Taze ve yarı kuru sarımsaklar için 10 cm’yi
• Kuru sarımsaklar için 3 cm’yi geçmemelidir.
(ii) Demet halinde:
• Sarımsakların baş adetleri
• Net ağırlık
• Saplar eşit olmalı.
(iii) Kuru veya yarı kuru sarımsaklarda:
• Demet başına 6 baş olacak şekilde, baş sayısı
• Net ağırlık
Demetler veya bağlar halinde sunulan her bir ürünün ambalajlarının ürün karakteristiği bir
örnek olmalıdır (Baş kısımların adeti ve net ağırlığı).
Sunum şekline bakılmaksızın saplar temiz bir şekilde temizlenmeli, ekstra sınıfta sınıflandırılan kuru sarımsaklardan olması durumunda kökleri de temizce kesilmelidir.
Dökme şekilde nakledilen sicimlere bağlı sarımsaklar (nakliye aracına doğrudan yükleme)
için bu özel şartlar mala eşlik eden bir dokümanla nakliyenin yapıldığı taşıtın görünen bir yerinin
iç kısmına iliştirilmelidir
A. TANIMLAMA
228
B. ÜRÜNÜN TANIMI
• Eğer ambalajın içindekiler dışarıdan görünmüyorsa taze, yarı-kuru veya kuru sarımsak
• Çeşidin veya ticari tipin adı (“beyaz sarımsak”, “pembe sarımsak” vb.)
• İsli ibaresi uygun yere
C. ÜRÜN MENŞEİ
• Sınıf
• Boylama (eğer yapılmışsa) yapıldığında sarımsakların minumum ve maksimum çapları belirtilmelidir
229
SOFRALIK ÜZÜM • AB
I. ÜRÜN TANIMI
Bu standart, Vitis Vinifera L. türüne giren çeşitlerin, sanayide işlenecek sofralık üzümler hariç, tüketicilere taze olarak sunulan sofralık üzümler için uygulanmaktadır.
Bu standartın amacı; sofralık üzümler hazırlandıktan ve paketlendikten sonra istenen kalite
koşullarını tanımlamaktır.
Tanınan tolerans seviyeleri ve her sınıf için belirtilen özel koşullara uymakla beraber, her sınıftaki taneler ve salkımlar aşağıdaki gibi olmalıdır:
• Temiz, gözle görülen yabancı maddelerden hemen hemen ari
• Zararlı böceklerin yol açtığı hastalıklardan hemen hemen ari
Buna ek olarak taneler aşağıdaki gibi olmalıdır:
• Bütün
• Biçimi uygun
• Normal (olarak) gelişmiş
Güneşten kaynaklanan renk değişikliği kusur değildir.
Salkımlar itinalı bir şekilde toplanmış olmalıdır.
Tanelerin şeker / asit oranı aşağıdaki listenin refraktometre endeksinde olmalıdır.
• Alphonse Lavallee, Cardinal ve Victoria türleri için 12º briks
• Diğer çekirekli türler için 13º briks
• Bütün çekirdeksiz türler için 14º briks
Ek olarak bütün türlerin şeker/asit oranları seviyesi tatmin edici düzeyde olmalıdır.
Sofralık üzümlerin gelişimi ve durumu;
B. SINIFLANDIRMA
Sofralık üzümler üç sınıfa ayrılmaktadır:
230
Ekstra Sınıf
Bu sınıftaki sofralık üzümler üstün kalitede olmalıdır.
Şekil, gelişim ve renk olarak salkımlar yetiştikleri bölgeleri temsil edecek kadar türlerinin
özelliklerini taşımalı ve kusurları olmamalı.
Tanelerin eti sıkı, salkımına bağlantısı güçlü, salkım üzerindeki dağılımı muntazam ve çiçekleri hemen hemen bozulmamış olmalıdır.
1. Sınıf
Bu sınıftaki sofralık üzümler üstün kalitede olmalıdır.
Şekil, gelişim ve renk olarak salkımlar yetiştikleri bölgeleri temsil edecek kadar türlerinin özelliklerini taşımalıdır. Tanelerin eti sıkı, olabildiğince tanelerın dağılımı sıkı şekilde, muntazam ve çiçekler üstünde olmalıdır. Ancak tanelerin dağılımı Ekstra Sınıftaki kadar muntazam olmayabilir.
Aşağıda yer alan hafif kusurlara, ürünün genel görünümünü ve paketin muhafaza kalitesini
etkilememek kaydıyla izin verilebilir:
• Sadece kabuğu etkilemiş olmak şartıyla çok hafif güneş yanıkları
2. Sınıf
Bu sınıfta, daha üst sınıflardaki kaliteye uymayan, fakat yukarıda açıklanan zorunlu koşullara uyan sofralık üzümler yer alır.
Salkımlar, ürünün yetiştiği bölgeye ve türüne ait başlıca özelliklerini bozmamak şartıyla, hafif şekil, gelişim ve renk bozuklukları gösterebilirler.
Tanelerin; etleri yeterli ölçüde sıkı, yeterli ölçüde salkıma bağlı ve mümkün olduğu kadar
meyve pusu bozulmamış olmalıdır. Bununla beraber tanelerin salkım üzerinde muntazam aralıkla dağılımı 1. Sınıftaki kadar düzenli olmayabilir.
Aşağıda yer alan hafif kusurlara, ürünün genel görünümünü ve paketin muhafaza kalitesini
etkilememek kaydıyla izin verilebilir:
Sofralık üzümlerde aşağıdaki kusurlar olabilir:
• Renk bozukluğu
• Sadece kabuğu etkilemiş olmak şartıyla hafif güneş yanıkları
• Hafif bereler
• Kabuktaki hafif bozukluk
Boylama, salkımların ağırlığına göre belirlenmektedir.
Serada yetişen sofra üzümleri, açık alanda yetişen sofra üzümleri, büyük salkımlı veya küçük
salkımlı türler için her bir salkım için ayrı ayrı belirlenen en küçük boylama şartları aşağıdaki şekildedir.
231
Serada Yetişen Sofra
Üzümleri
(Eğer etikette belirtilmişse)
Açık Alanda Yetişen Sofra Üzümleri
Ekte Listelenen Küçük
Salkımlı Türler Hariç
Bütün Türler
Ekte Listelenen Küçük
Salkımlı Türler
Ekstra Sınıf
300 g
200 g
150 g
1. Sınıf
250 g
150 g
100 g
2. Sınıf
150 g
100 g
75 g
IV. TOLERANSLAR
Ekstra Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan fakat 1. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren sofralık üzümlerde tanınan tolerans salkım ağırlığının % 5’idir.
1. Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan fakat 2. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren sofralık üzümlerde, tanınan tolerans salkım ağırlığının % 10’udur.
2. Sınıf
Çürüme veya başka bozulmalardan dolayı tüketime uymayan meyveler hariç, ne bu sınıfın
koşullarına, ne de zorunlu koşullara uymayan sofralık üzümlerde tanınan tolerans salkım ağırlığının % 10’udur.
B. BOY TOLERANSLARI
Ekstra Sınıf ve 1. Sınıf
Sofralık üzümlerin, salkım ağırlığının % 10’u kendi sınıfının boylama koşullarına uymayabilir fakat bir alt sınıfın boylama koşullarına uymalıdır.
1. Sınıf
Kendi sınıfının boylama şartlarını karşılamayan ancak 75 gramdan az olmayan salkımların
% 10’u boylama şartlarını karşılayamayabilir.
Ekstra Sınıf ve 1. ve 2. Sınıflar: 1 kg net ağırlıktan aşağı tüketici paketlerinde, bir tane 75 g’den
aşağı ağırlıktaki salkıma, salkımın bütün diğer belirlenen şartları karşılaması şartıyla ambalajın
ağırlığını uyumlandırması amacıyla izin verilir.
A. BİR ÖRNEKLİK
Her ambalajın muhteviyatı aynı (bir örnek) olmalı ve sadece aynı menşei, çeşit, kalite ve ol232
gunluktaki salkımları içermelidir. Net ağırlığı 1 kg’yi aşmayan küçük tüketici ambalajlarında paketlenen üzümlerde, türün ve çeşidinin tek bir örnek olması özelliği aranmaz.
Ekstra Sınıf’ta yer alan salkımlar aşağı yukarı aynı boylamada ve renkte olmalıdır.
Chasselas türü olması kaydıyla dekoratif amaçlı olarak her bir paketteki salkımların farklı
renkte olmasına izin verilir.
Her ne kadar önceki şartlar geçerli olsa da bu düzenlemelere tabi ürünler birlikte satılırsa, satışta paketlerin net ağırlığı 3 kg’den az ise, değişik türdeki taze meyve ve sebzeler 48/2003 (EC)
B. AMBALAJLAMA
Sofralık üzümler, ürünün uygun şartlarda korunmasını sağlayacak şekilde ambalajlanmalıdır.
Salkımların ekstra sınıfta yer alması durumunda, salkımlar tek tek paketlenmelidir.
Ambalaj içinde kullanılan materyaller; yeni, temiz ve ürünün herhangi bir iç veya dış etkenden zarar görmesini önleyecek kalitede olmalıdır. Maddelerin ve bilhassa kullanılan kağıt veya ticari özellikleri taşıyan pulların kullanımına; baskı veya etiketlenmenin toksik içermeyen mürekkep veya yapıştırıcı ile yapılmış olması şartıyla izin verilmiştir.
Ambalajlar tüm yabancı maddelerden arındırılmış olmalıdır, bununla beraber özel bir sunum
şekli olarak, 5 cm’yi geçmeyecek uzunlukta asma filizi salkımın sapında bırakılabilir.
Her ambalaja, aşağıda belirtilen özelikler, aynı tarafta yer alacak şekilde, okunaklı, silinmeyecek ve dışarıdan görünebilir harflerle yazılmalıdır.
A. TANIMLAMA
Bu ifade aşağıdaki gibi değiştirilebilir:
• Sadece ön ambalaj için, tüzel kişiliği olan yerleşik satıcının adresi ve adının yakın bağlantısını ifade eden, ne için ambalajlandığını belirten ya da aynı anlama gelen ibarenin yer alması. Bu durumda etiketleme, ambalaj yapan ve/veya sevk edenin kodunu da içermelidir.
B. ÜRÜNÜN TANIMI
• “Sofralık Üzümler” eğer içeriği dışarıdan görünmüyorsa
• Çeşidin adı veya uygun olan yere çeşitlerin adları
• Serada uygun olan yere
233
Menşei olan ülke (veya uygun olması durumunda ülkeler) isteğe bağlı olarak yetiştiği bölge
veya milli, bölgesel veya yerel adı.
Sınıf
E. RESMİ KONTROL İŞARETİ (isteğe bağlı olarak)
234
EK
KÜÇÜK TANELİ TÜRLERİN GENİŞ LİSTESİ
Parentez içerisinde belirtilen isimler ambalajda kullanılan terimlerle eş anlamlıdır.
Admirable de Courtiller (Admirable, Csiri Csuri)
Albillo (Acerba, Albuela, Blanco Ribera, Cagalon)
Angelo Pirovano (I. Pirovano 2)
Annamaria (I. Ubizzoni 4)
Baltali
Beba (Beba de los Santos, Eva)
Catalanesca (Catalanesa, Catalana, Uva Catalana)
Chasselas blanc (Chasselas doré, Fendant, Franceset, Franceseta, Gutedel, Krachgutedel, White van der
Laan)
Chasselas rouge (Roter Gutedel)
Chelva (Chelva de Cebreros - Guareña - Mantuo - Villaneuva)
Ciminnita (Cipro bianco)
Clairette (Blanquette - Malvoisie - Uva de Jijona)
Colombana bianca (Verdea - Colombana de Peccioli)
Dehlro
Delizia di Vaprio (I. Pirovano 46 A)
Exalta
Flame Seedless (Red Flame)
Gros Vert (Abbondanza - St Jeannet - Trionfo dell’Esposizione - Verdal – Trionfo di Gerusalemme)
Jaoumet (Madeleine de St Jacques - Saint Jacques)
Madeleine (Angevine - Angevine Oberlin - Madeleine Angevine Oberlin - Republicain)
Mireille
Molinera (Besgano - Castiza - Molinera gorda)
Moscato d’Adda (Muscat d’Adda)
16/06/2004 GR.8
Moscato d’Amburgo (Black Muscat - Hambro - Hamburg - Hamburski Misket - Muscat d’Hambourg Moscato Preto)
Moscato di Terracina (Moscato di Maccarese)
OEillade (Black Malvoisie - Cinsaut - Cinsault - Ottavianello - Sinso)
Panse precoce (Bianco di Foster - Foster’s white - Sicilien)
Perla di Csaba (Cabski Biser - Julski muskat - Muscat Julius - Perle de Csaba)
Perlaut
Perlette
Pizzutello bianco (Aetonychi aspro - Coretto - Cornichon blanc - Rish Baba – Sperone di gallo - Teta di
vacca)
Precoce de Malingre
Primus (I. Pirovano 7)
Prunesta (Bermestia nera - Pergola rossa - Pergolese di Tivoli)
Regina dei Vigneti (Königin der Weingarten - Muskat Szölöskertek Kizalyneja - Szölöskertek Kizalyneh
– Rasaki ourgarias - Regina Villoz - Reina de las Viñas
Reine des Vignes - I Mathiasz 140 - Queen of the Vineyards)
Servant (Servan - Servant di Spagna)
Sideritis (Sidiritis)
Sultanines (Bidaneh - Kishmich - Kis Mis - Sultan - Sultana - Sultani - Çekirdeksiz - Sultanina bianca Sultaniye - Thompson Seedless and mutations)
Valenci blanc (Valensi - Valency - Panse blanche)
Valenci noir (Planta Mula - Rucial de Mula - Valenci negro)
Yapincak
235
SOĞAN • AB
I. ÜRÜN TANIMI
Bu standart, Allium cepa L., türüne giren, sanayide işlenecek soğanlar ve tüm yapraklarıyla
sunulan yeşil soğanlar hariç, tüketicilere doğal durumda sunulan soğanlar için uygulanmaktadır.
Bu standardın amacı, soğanların hazırlandıktan ve paketlendikten sonra istenen kalite koşullarını tanımlamaktır.
Tanınan tolerans seviyeleri ve her sınıf için belirtilen özel koşullara uymakla beraber, her sınıftaki soğanlar aşağıdaki gibi olmalıdır;
• Bütün
• Sağlam, tüketime uygun olmayacak şekilde çürük veya bozuk olan soğanlar çıkarılacaktır
• Donun neden olduğu zararlardan ari
• Kullanım amacına göre yeterince kuru (turşuluk soğanlarda en az ilk iki kabuk ve sapı tamamen kurutulmuş)
• İçi boş ve sert sapları olmamalı
Ek olarak, soğanların sapları burulmuş veya düzgünce kesilmiş olmalı ve 6 cm’den uzun olmamalı (bağ halindeki soğanlar hariç).
Soğanların gelişimi ve durumu;
B. SINIFLANDIRMA
Soğanlar iki sınıfa ayrılmaktadır.
1. Sınıf
Bu sınıftaki soğanlar iyi kalitede olmalıdır. Çeşidin tipik özelliklerini taşımalıdır.
Soğanlar:
236
• Sıkı ve sert
• Filizlenmemiş (görünür filizlenmeden ari)
• Anormal gelişmenin neden olduğu şişkinlikten ari
• Kök püsküllerinden ari ancak tamamen olgunlaşmadan önce toplanan soğanlarda kök püsküllerine izin verilir
• Hafif renk kusurları
• Soğanın yüzeyinin 1/5’inden fazlasını kaplamamak kaydıyla en üstteki koruyucu kuru kabuğu etkilemeyecek hafif lekelere
• Dış kabukta hafif çatlaklara ve soğanın korunması kaydıyla dış kabuk bölümünün olmaması
2. Sınıf
Bu sınıfa 1. Sınıftaki kaliteye uymayan, fakat yukarıda belirtilen zorunlu koşulları yerine getiren soğanlar girer. Soğanlar makul ölçüde sert olmalı.
Bunlarda, kalite ve sunumla ilgili esas özelliklerini yitirmemek kaydıyla aşağıdaki kusurlar
olabilir;
• Renk kusurlar
• Dışarıdan görülebilen erken filizlenme belirtileri (sunulan ünitenin sayıca veya ağırlıkça
% 10’u aşmamalı)
• Vurgun izleri
• Asalak veya hastalıkların neden olduğu hafif izler
• Küçük iyileşmiş yarıklar
• Muhafaza özelliklerini etkilemeyecek iyileşmiş hafif bereler
• Soğanlarda kök püskülleri bulunabilir
• Soğanın yüzeyinin yarısından fazlasını kaplamamak kaydıyla en üstteki koruyucu kuru
kabuğu etkilemeyecek lekeler
• Soğanın bütünlüğünü bozmamak kaydıyla, dış kabukta çatlaklar ve yüzeyin 1/3’ünü aşmayan dış kabuk eksiklikleri
Boylama en geniş ekvatoral çapa göre belirlenmektedir. Aynı paketteki en büyük ve en küçük
soğanlar arasındaki fark şu değerleri aşamaz:
• En küçük soğanın çapı 10 mm (dahil) - 20 mm (hariç) ise 5 mm’yi; bununla birlikte, soğanın çapı 15-25 mm arasında ise fark 10 mm olabilir
• En küçük soğanın çapı 20 mm (dahil) – 40 mm (hariç) ise 15 mm’yi
237
• En küçük soğanın çapı 40 mm (dahil) – 70 mm (hariç) ise 20 mm’yi
• En küçük soğanın çapı 70 mm ve üstü ise 30 mm’yi aşamaz
En küçük çap 10 mm’dir.
IV. TOLERANSLAR
Her ambalajda (veya herbiri için dökme şekilde sunulanlar) için kalite ve boylama bakımından belirtilen sınıfın özelliklerine uymayan ürün için belirlenen toleranslar aşağıdaki gibidir.
1. Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan fakat 2. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren soğanlara ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
2. Sınıf
koşullarına ne de zorunlu koşullara uymayan soğanlara ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans
% 10’dur.
B. BOY TOLERANSLARI
Bütün sınıflar için: Tanımlanan boya uymayan, fakat bunun (% 20’yi aşmamak kaydıyla) altında veya üstünde olan soğanlara ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
A. BİR ÖRNEKLİK
Her ambalaj içindeki soğanlar (veya dökme şekilde sunulanlar) bir örnek olmalı ve sadece aynı menşei, çeşit, kalite ve boydaki soğanları içermelidir.
Ambalajların içerisindeki ürünlerin herbiri aynı renk, menşei, tür ve boylamada olmak kaydıyla değişik renklerdeki soğanlar ancak net ağırlığın 3 kg daha fazlasını aşmaması şartıyla kabul
edilir.
Her ambalajın (veya dökme şekilde sunulanlar) görünen kısmı tüm muhteviyatı temsil etmelidir.
B. AMBALAJLAMA
Soğanlar, ürünün uygun şartlarda korunmasını sağlayacak şekilde ambalajlanmalıdır.
238
C. SUNUM
Soğanlar;
• Katlar halinde
• Dökme halde, (dökme şekildeki seleleri de kapsar)
• Nakliye için yığma şekilde nakliyesi yapılabilir
• Bağ halinde
• Toplu halde (6’lı bağlanmış ve tamamen kuru olarak)
• Veya net bir ağırlık olarak sunulabilir
Bağ halindeki soğanlar için her bir ambalajdaki (soğanların adedi veya net ağırlığı) ürünün
karekteristiği bir örnek olmalıdır.
Dökme şekilde nakledilen soğanlar (nakliye aracına doğrudan yükleme) için bu özel şartlar
malla eşlik eden bir dokümanla nakliyenin yapıldığı taşıtın görünen bir yerinin iç kısmına iliştirilmelidir.
A. TANIMLAMA
Ambalaj yapan ve/veya sevk edenin adı
B. ÜRÜNÜN TANIMI
• Eğer ürün dışarıdan görünmüyorsa, “Soğan” ibaresi
• Satış ambalajları farklı renkteki soğanların karışımını içermesi durumunda:
- karışık soğanlar veya eş değer ibare
- eğer ambalaj dışarıdan görünmüyorsa pazarlanan ürünün içeriğinin belirtildiği ibare ve
ilgili her bir rengin minimum sayısının belirtilmesi
239
C. ÜRÜN MENŞEİ
Satış ambalajlarında farklı menşei ve farklı renkteki soğanların karışımı olması durumunda,
ilgili rengin adının yanına her bir ülkeye ait menşei belirtilmelidir.
• Sınıf
• Minimum ve maksimum çap olarak boy
• Net ağırlık
240
TATLI BİBER • AB
I. ÜRÜN TANIMI
Bu standart, Capsicum annuum L. var. annum türüne giren sanayide işlenecek tatlı biberler
hariç, tüketicilere taze olarak sunulan tatlı biberler için uygulanmaktadır.
Tatlı biberler şekillerine göre 4 ticari tip olarak sınıflandırılmaktadır:
• Sivri biber
• Dolmalık biber
• Çarliston - konik biber
• Yassı biber (Domates biberi)
Bu standardın amacı, tatlı biberlerin hazırlandıktan ve paketlendikten sonra istenen kalite koşullarını tanımlamaktır.
Tanınan tolerans seviyeleri ve her sınıf için belirtilen özel koşullara uymakla beraber, her sınıftaki tatlı biberler aşağıdaki gibi olmalıdır;
• Bütün
• Görünüş itibari ile taze
• Gelişimini tamamlamış
• Dondan zarar görmemiş
• Kapanmamış yaralardan ari
• Güneşten zarar görmemiş (B- sınıflandırma – 2. sınıfın özel koşullara tabi)
• Saplı
• Yabancı koku ve/veya taddan ari, olmalıdır
Tatlı biberlerin gelişimi ve durumu;
241
B. SINIFLANDIRMA
Tatlı biberler iki sınıfa ayrılmaktadır.
1. Sınıf
Bu sınıftaki tatlı biberler iyi kalitede olmalıdır. Olgunluğunun derecesine bağlı olarak şekli ve
rengi, gelişimine bağlı olarak türün ve/veya ticari tipin karekteristik özelliklerine sahip olmalıdır.
Ayrıca tatlı biberler :
• Sıkı yapılı
• Tamamen lekesiz olmalıdır
Çanağı bozulmamış, ancak sapı hafif bir şekilde kesilmiş veya zarar görmüş olabilir.
2. Sınıf
Bu sınıfa 1. Sınıf için tanımlanan kalite koşullarına uymayan fakat yukarıda belirtilen zorunlu koşulları yerine getiren tatlı biberler girer.
Tatlı biberierde kalite ve sunumla ilgili esas özelliklerini yitirmemesi kaydıyla şu kusurları
gösterebilirler;
• Şekil ve gelişme bozuklukları
• Güneş yanığı ve hafif kapanmış yarıklar (yüzeysel kusurlar için biber başına 1 cm’yi, uzunlamasına görülen kusurlar için 2 cm uzunluğu geçmeyecektir)
• Kümülatif uzunluğu 3 cm’yi aşmayan hafif kuru yüzeysel çatlaklar
Tatlı biberlerin yapısı çürümemiş olması kaydıyla daha az sıkı olabilir. Ayrıca sapı zarar görmüş veya kesilmiş olabilir.
Boylama biberin omuz çapına (genişliğine) göre yapılır. Yassı biberlerde (domates biberleri)
genişlik en büyük ekvatoral çaptır.
Boylara ayrılmış biberlerde aynı ambalaj içerisindeki en uzun ve en kısa çaplar arasındaki fark
20 mm’yi geçemez.
Tatlı biberlerin genişliği en az;
• Sivri biber için 30 mm
• Dolmalık biber ve çarliston biber için 40 mm
• Yassı biber için: 55 mm olmalıdır
Minimum boylamayı sağlamak koşulu ile 2. Sınıf için boylama zorunlu değildir.
Boylamadaki zorunluluklar minyatür üretimler için geçerli değildir.
IV. TOLERANSLAR
242
1. Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan; fakat 2. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren tatlı biberiere ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
2. Sınıf
ne bu sınıfın koşullarına ne de zorunlu koşullara uymayan tatlı biberlere ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
B. BOY TOLERANSLARI
1. Sınıf
Belirtilen minimum boylamanın altındaki tatlı biberlerin % 5’ten fazla olmaması durumu dahil, 5 mm altında veya üstünde belirtilen boylara uymayan tatlı biberlere ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
2. Sınıf
Boylama yapılmış tatlı biberler :
• Belirtilen minimum boylamanın altındaki tatlı biberlerin % 5’ten fazla olmaması durumu
dahil, 5 mm altında veya üstünde beIirtilen boylara uymayan tatlı biberlere ağırlıkça veya
sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
Boylama yapılmamış tatlı biberler :
• Belirtilen minimum boylamadan 5 mm’ye kadar daha küçük tatlı biberlere ağırlıkça veya
sayıca tanınan tolerans % 5’tir.
A. BİR ÖRNEKLİK
Her ambalaj içindeki tatlı biberler bir örnek olmalı ve sadece aynı menşei, çeşit veya ticari tip,
kalite ve boydaki (eğer ürün boylara ayrılmışsa) tatlı biberleri içermelidir. 1. Sınıfta olgunluk ve
renk bakımından da hatırı sayılır düzeyde bir örneklik aranır.
Bununla birlikte, menşei, ticari tipi, boyu (boylanmışsa) ve kalite sınıfı bir örnek ve her renkteki tatlı biberlerden aynı sayıda olması şartıyla farklı renkteki tatlı biberlerin karışımına izin verilir.
Net ağırlığı 1 kg’yi aşmayan tüketici ambalajlarında tatlı biberlerin kalite, renk ve menşei olarak aynı türde olması şartı ile karışık şekilde ambalajlanmasına izin verilir.
Boylara ayrılmış tatlı sivri biberler uzunluk bakımından yeterince bir örnek olmalıdır.
Minyatür tatlı biberler yeterli düzeyde tek tip olmalıdır. Minyatür tatlı biberler farklı tip ve
menşeideki ürünlerle karıştırılabilir.
243
B. AMBALAJLAMA
Tatlı biberler, ürünün uygun şartlarda korunmasını sağlayacak şekilde ambalajlanmalıdır.
Ambalaj içinde kullanılan materyaller, yeni, temiz ve ürünün herhangi bir iç veya dış etkenden zarar görmesini önleyecek kalitede olmalıdır.
Baskı veya etiketlemenin toksik içermeyen mürekkep veya zamk ile yapılması şartıyla, materyallerin ve özellikle ticari özellikleri taşıyan pulların ve kağıdın kullanımına izin verilmektedir.
Her ambalajda, aşağıda belirtilen özellikler, aynı tarafta yer alacak şekilde, okunaklı, silinmez
ve dışarıdan görülebilir harflerle yazılmalıdır:
A. TANIMLAMA
B. ÜRÜNÜN TANIMI
• “Tatlı biber”
• Renk
• Ticari tipi (uzun, yuvarlak, yassı) veya çeşidin adı yazılmalıdır
Ambalajlar ve tüketici paketleri farklı renkte ve ticari türde tatlı biberler içeriyorsa:
• “Karışık biberler” veya eşdeğer isimlendirme
• Eğer içeriği dışardan ambalalajın anlaşılmıyorsa, renk ve/veya tatlı biberin ticari tipi ve
herbir renginin ve ticari tipini ibare eden yazı bulunmalıdır
Menşei ülke veya isteğe bağlı olarak yetiştiği bölge veya ulusal bölgesel veya yerel yer ismi.
Değişik ticari tipte değişik orjinde ve değişik renklerde tatlı biberler içeriyorsa, her bir ülkenin
orijini renk ve ticari tipi ile birlikte belirtilmelidir.
244
• Sınıf
• Eğer boylama yapılmışsa boy minimum ve maksimum çap olarak belirtilmeli, eğer boylama uygulanmıyorsa “boylanmamış” ibaresi
• Minik biber, küçük biber veya uygun ifadelerle minyatür tatlı biberler ibaresi uygun bir yere yazılmalıdır. Farklı türdeki minyatür biberler aynı pakette yer alıyorsa tüm ürünler ve
ayrı ayrı menşeileri belirtilmelidir
• Ünitelerin ağırlık veya sayısı (isteğe bağlı)
245
TAZE İNCİR • BM
I. ÜRÜN TANIMI
Bu standart Ficus carica L türüne giren ve melezleri türetilen çeşitlerin, sanayide işlenecek incirler hariç, tüketicilere taze olarak sunulan incirler için uygulanmaktadır.
Bu standardın amacı, incirler hazırlandıktan ve paketlendikten sonra ihraç kontrol aşamasında istenen kalite koşullarını tanımlamaktır.
Tanınan tolerans seviyeleri ve her sınıf için belirtilen özel koşullara uymakla beraber, her sınıftaki incirler aşağıdaki gibi olmalıdır;
• Bütün
• Sağlam; tüketime uygun olmayacak şekilde küflenen, çürüyen veya bozulan ürünler çıkarılacaktır
• Gözle görülür böcek veya böcek zararı izinden ari
Olgunluğu ve durumu aşağıda belirtilen koşulları sağlayacak şekilde olmalıdır:
B. SINIFLANDIRMA
İncirler üç sınıfa ayrılmaktadır:
Ekstra Sınıf
Bu sınıftaki incirler üstün kalitede olmalıdır. Şekil, gelişim, renk olarak meyveler türlerinin
özelliklerini taşımalıdır ve sapları üstünde olmalıdır. Meyveler; ürünün genel görünümünü, kalitesini, paketin muhfaza kalitesini ve sunumunu bozmayacak kabuktaki çok hafif değişiklikler dışındaki hatalardan ari olmalıdır.
1. Sınıf
Bu sınıftaki inciler iyi kalitede olmalıdır. Çeşitlerinin tipik özelliklerini taşımalıdırlar. Bununla beraber; meyvenin genel görünümünü, kalitesini, paketin muhafaza kalitesini ve sunumunu etkilememek kaydıyla aşağıda yer alan kusurlara izin verilebilir:
• Hafif şekil ve gelişim bozuklukları
246
• Kabuğu yarmamış olmak şartıyla, hafif zarar görmüş sap
• Sapın aksi yönündeki yüzeyde toplam uzunlukları 3 cm’yi geçmeyen çatlaklar
• Kabukta oluşan hafif mantarlaşmalar (sertleşmeler) veya uzunlamasına 1 cm’yi aşmayan
hafif kabuk sıyrıkları, ya da alan olarak 0,5 cm’yi geçmeyen diğer kabuk kusurları
• Kabukta uzunlamasına hafif çatlaklar
2. Sınıf
yerine getiren incirler girer.
Meyvenin kalite, muhafaza kalitesi ve sunumu gibi karakteristik özelliklerini kaybetmemesi
şartıyla; şekil, gelişim ve renk hatalarına izin verilebilir. Meyve sapı, kabukta derin çatlaklara yol
açmamak şartıyla kopmuş olabilir.
Meyvenin et kısmı aşırı zarardan ari olmalıdır. Bununla beraber, her meyvede bulunmasına
müsaade edilen kabuk kusurları için verilen limitler şöyledir:
• Sapın aksi yönündeki yüzeydeki çatlakların toplam uzunluğu 4 cm’den ve aynı yüzeydeki
tek bir çatlak 3 cm’den daha uzun olamaz
• Kabukta oluşan hafif mantarlaşmalar (sertleşmeler) veya uzunlamasına 2 cm’yi aşmayan
hafif sıyrıklar, ya da alan olarak 1,5 cm’yi geçmeyen diğer kusurlar
• Kabukta uzunlamasına çatlaklar
Boylama, en geniş ekvatoral çapa göre belirlenmektedir. Aynı paketteki en küçük ve en büyük
meyvelerin çapları arasındaki fark şu şekilde sınırlanmıştır:
• Sıra ve kat olarak paketlenen incirler için 5 mm
• Paketin içinde dizili olmayan incirler için 10 mm
Ayrıca, tüm sınıflardaki meyveler için belirlenen minimum ölçü 40 mm’dir.
IV. TOLERANSLAR
Ekstra Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan fakat 1. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren incirlere ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 5’tir.
1. Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan fakat 2. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren incirlere ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
247
2. Sınıf
Gözle görülen çürüme, bariz bereler, veya başka bozulmalardan dolayı tüketime uygun olmayan meyveler hariç, ne bu sınıfın koşullarına, ne de zorunlu koşullara uymayan incirlere ağırlıkça
veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
B. BOY TOLERANSLARI
Tüm sınıflar için ambalaj üzerinde belirtilen boyun bir alt veya bir üst sınıfından olan incirlere veya minimum boylamaya ait sınıfta 5 mm’nin altında olan incirlere sayıca veya ağırlıkça tanınan tolerans % 10’dur.
A. BİR ÖRNEKLİK
Her ambalajın muhteviyatı aynı (bir örnek) olmalı ve sadece, aynı menşei, çeşit, kalite ile türüne göre aynı olgunluk veya gelişimdeki meyveleri içermelidir, Ekstra Sınıf için renk ayrılığı da
gerekmektedir.
B. AMBALAJLAMA
İncirler, ürünün uygun şartlarda korunmasını sağlayacak şekilde ambalajlanmalıdır.
C. SUNUM
İncirler, aşağıda belirtilen yollardan biriyle sunulmalıdır:
• Ekstra Sınıf için; tek kat halinde, her incirin birbirinden bağımsız olmasına elverişli olarak
dizilmiş
• 1. Sınıf için; bir veya iki kat halinde, birbirlerinden kağıt parçası ile ayrılarak dizilmiş
• 2. Sınıf için; bir veya daha fazla kat halinde, paketin içinde serbest olarak
• 1 kg veya altındaki küçük paketler için, sınıfı ne olursa olsun, meyveler katlar halinde veya serbest olabilir
Her ambalaja; aşağıda belirtilen özellikler, aynı tarafta yer alacak şekilde, okunaklı ve silinmeyecek harflerle ve dışarıdan görülebilir olarak yazılmalıdır.
A. TANIMLAMA
şifre işareti.
248
B. ÜRÜN TANIMI
• “İncirler” veya “taze incirler”, eğer muhteviyatı dışarıdan görünmüyorsa
• Ekstra Sınıf için çeşidin adı
C. ÜRÜN MENŞEİ
Menşei olan ülke veya isteğe bağlı olarak, yetiştiği bölge veya milli, bölgesel veya yerel yer
adı.
• Sınıf
• Boylama, maksimum ve minimum çaplarla, (isteğe bağlı)
• Her paket için incirlerin sayısı veya net ağırlık
249
TURP • BM
I. ÜRÜN TANIMI
Bu standart Raphanus Sativus lo Var. Radicula Pers. türüne giren sanayide işlenecek turplar
hariç, tüketicilere taze olarak sunulan turplar için uygulanmaktadır.
Bu standardın amacı, turpların hazırlandıktan ve paketlendikten sonra istenen kalite koşullarını tanımlamaktır.
Tanınan tolerans seviyeleri ve her sınıf için belirtilen özel koşullara uymakla beraber, her sınıftaki turplar aşağıdaki gibi olmalıdır;
• Bütün, bununla birlikte ucundaki kökçükler kesilmiş olmalı
• Sağlam, tüketime uygun olmayacak şekilde çürük veya bozuk olan turplar çıkarılacaktır
• Odunsulaşmamış veya koflaşmamış
• Anormal dış nemden ari, yıkanmışsa yeterli derecede kurutulmuş
Turpların gelişimi ve durumu;
B. SINIFLANDIRMA
Turplar iki sınıfa ayrılmaktadır.
1. Sınıf
Bu sınıftaki turplar iyi kalitede olmalıdır. Çeşidinin renk ve tipik şeklini taşımalıdır. Bunlar sıkı ve yarıklardan ari olmalıdır.
Turplarda, ürünün genel görünüşünü, kalitesini, muhafazasını veya sunumunu bozmayacak
aşağıdaki hafif kusurlar olabilir;
• Yapraklı ise yaprakları taze, sağlam ve yeşil renkte olmalıdır
250
2. Sınıf
Bu sınıfa 1. Sınıftaki kaliteye uymayan, fakat yukarıda belirtilen zorunlu koşulları yerine getiren turplar girer.
Turplarda, kalite ve sunumla ilgili esas özelliklerini yitirmemelerini kaydıyla aşağıdaki hafif
kusurlar olabilir;
• Hafif şekil ve renk bozuklukları
• Yıkama ve elleme yüzünden ortaya çıkan hafif çatlaklar, ortasına ulaşmayan kapanmış hafif yarıklar
• Hafif yüzeysel kusurlar
• Hafif hasarlar
• Yaprakları (varsa) hafif zarar görmüş veya rengi farklılaşmış olabilir
Turplar boylamaya tabi değildir.
IV. TOLERANSLAR
1. Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan fakat 2. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren turplara ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
2. Sınıf
Çürüme veya başka bir bozulmadan dolayı tüketime uygun olmayan ürünler hariç, ne bu sınıfın koşullarına ne de zorunlu koşullara uymayan turplara ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans
% 10’dur.
A. BİR ÖRNEKLİK
Her ambalaj içindeki veya aynı ambalaj içinde her demetteki turplar bir örnek olmalı ve sadece aynı menşei, kalite ve tipteki turpları içermelidir,
Ayrıca, 1. Sınıftaki turplar şekil ve renk bakımından da bir örnek olmalıdır.
B. AMBALAJLAMA
Turplar, ürünün uygun şartlarda korunmasını sağlayacak şekilde ambalajlanmalıdır.
Ambalaj içinde kullanılan materyaller, yeni, temiz ve ürünün herhangi bir iç veya dış etkenYaş Meyve-Sebze Standartları
251
den zarar görmesini önleyecek kalitede olmalıdır. Baskı veya etiketlemenin toksik içermeyen mürekkep veya zamk ile yapılması şartıyla, materyallerin ve özellikle ticari özellikleri taşıyan pulların ve kağıdın kullanımına izin verilmektedir.
C. SUNUM
Turplar yapraklı veya yapraksız olarak sunulabilir.
Her ambalaj32, aşağıda belirtilen özellikler, aynı tarafta yer alacak şekilde, okunaklı, silinmeyecek ve dışarıdan görülebilir harflerle yazılmalıdır.
A. TANIMLAMA
şifre işareti33.
B. ÜRÜNÜN TANIMI
• Eğer ambalajın içindekiler dışarıdan görünmüyorsa “Turp” ibaresi
C. ÜRÜN MENŞEİ
Menşei ülke ve isteğe bağlı olarak yetiştiği bölge veya ulusal, bölgesel veya yerel yer ismi
• Sınıf
• Demet sayısı veya tüketim birimlerinin sayısı
32
33
Tüketiciye direkt satış için ürünün birimlerine yapılan ön ambalajlama belirtilen işaretleme koşullarına tabi değildir, ancak ulusal
koşullara uymak zorundadır. Bununla birlikte, her ne olursa olsun, bu tür ön ambalajlar ilgili işaretleri taşımalıdır.
Bazı ülke yasaları unvan ve adresin açık bir şekilde yazılmasını şart koşar. Buna rağmen bir kod kullanıldığında paketleyici/dağıtım firması vb. unvanlar da koda yakın bir bölüme yazılmalıdır.
252
TURUNÇGİL MEYVELERİ • AB
I. ÜRÜN TANIMI
Bu standart, sanayide işlenecek turunçgil meyveleri hariç, tüketicilere taze olarak sunulan
“Turunçgil Meyveleri” olarak sınıflandırılan aşağıdaki meyveler için uygulanmaktadır.
• Limon: Citrus Limonia (L.) Burmf türünden türetilen çeşitlerin meyveleridir.
• Citrus Reticulata Blanco türünden veya bu türün bundan sonra mandarin diye ifade edilecek hibridlerinden türetilen satsuma (Citrus unshiu Marcow.), klemantin (Citrus clementina Hort. Ex Tan.), genel mandarin (Citrus deciosa Ten.) ve tanjerin (Citrus tangerina Hort.
Ex Tan.) çeşitlerin meyveleridir.
• Portakal: Citris Sinensis (Osbeck) türünden türetilen çeşitlerin meyveleridir.
Bu standardın amacı, turunçgil meyvelerinin hazırlandıktan ve paketlendikten sonra istenen
kalite koşullarını tanımlamaktır.
Tanınan tolerans seviyeleri ve her sınıf için belirtilen özel koşullara uymakla beraber, her sınıftaki turunçgil meyveleri aşağıdaki gibi olmalıdır;
• Bütün
• Sağlam, tüketime uygun olmayacak şekilde çürük veya bozuk olan turunçgil meyveleri hariç
• Haşereden hemen hemen ari
• Haşerelerin yol açtığı kusurlardan hemen hemen ari
• İç kısmının pörsüdüğünü işaret eden belirtilerden ari
• Donun veya sıcaklığın neden olduğu bozukluktan ari
• Turunçgil meyveleri dikkatlice toplanmış ve yetiştirildikleri bölgeye ve çeşidin özelliklerine göre olgunluk ve gelişme açısından uygun bir dereceye ulaşmış olmalıdır
Meyvenin olgunluk durumu;
Bu ekteki olgunluk koşuluna uyan turunçgiller sarartılabilir. Bu muameleye, eğer sadece diğer doğal orgonoleptik özellikleri değişmediği zaman izin verilmektedir.
253
B. OLGUNLAŞMA ŞARTLARI
Turunçgilin olgunluğu her bir tür aşağıda belirtilen parametreler çerçevesinde tanımlanır:
1. Minimum Usare Miktarı
2. Renklendirme
Renklendirme düzeyi turunçgil türünün çeşidinin rengine göre normal gelişimi dikkate alınarak varış noktasına göre belirlenmelidir.
(i) Limonlar
Minimum usare miktarı;
• Verdelli ve primofiore limonlar . . . . % 20
• Diğer limonlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . % 25
• Renklendirme : Çeşide has normal renge ulaşmalıdır. Türünün çeşidine göre olmalıdır. Yeşil renkli (verdelli) limonlara (koyu yeşil renkliler hariç) ancak minimun usare miktarının
gerektirdiği oranlarda olması şartı ile izin verilir
(ii) Mandarin
Minimum usare miktarı;
• Klemantin harici mandarinler . . . . . % 33
• Klemantinler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . % 40
• Renk; meyve yüzeyinin en azından 1/3’ü çeşidin normal renginde olmalıdır
(iii) Portakal
Çeşidin tipik renginde olmalıdır. Meyvenin açık yeşil kısımları varsa ancak meyvenin beşte birini aşmaması şartı ile kabul edilir. Meyveler aşağıdaki usare miktarlarına sahip olmalıdır.
• Kan Portakalları . . . . . . . . . . . . . . . . . % 30
• Navel Grubu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . % 33
• Diğer türler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . % 35
Sıcak iklimlerde ve aşırı nemli bölgelerde yetişen aşağıdaki portakallar önerilen usare miktarını karşılamak şartı ile toplam yüzeyindeki yeşil bölge miktarı toplam yüzeyin beşte birini aşsa bile kabul edilir.
• Mosambi, Sathgudi ve Pacitan türleri . . . . % 33
• Diğer türler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . % 45
C. SINIFLANDIRMA:
Turunçgil meyveleri üç sınıfa ayrılmaktadır.
Ekstra Sınıf
Bu sınıftaki turunçgil meyveleri üstün kalitede olmalıdır. Bunlar şekil, dış görünüş, gelişme ve
renk bakımından türünün veya ticari tipinin tipik özelliklerini taşımalıdır.
Meyvenin kalitesini veya genel görünüşünü veya ambalaj içindeki genel sunumunu bozmayacak hafif yüzeysel lekeler hariç meyveler kusurlardan ari olmalıdır.
254
1. Sınıf
Bu sınıftaki turunçgil meyveleri iyi kalitede olmalıdır. Meyveler türünün veya ticari tipin tipik özelliklerini taşımalıdır.
• Meyvenin oluşumunda meydana gelen ve kendi tabiatında mevcut bulunan gümüş kabukluluk, kırmızılık gibi hafif kabuk kusurları
• Darbe hasarları ve sürtünme gibi mekanik sebeplerden meydana gelen hafif kusurlar
2. Sınıf
yerine getiren turunçgil meyveleri girer.
Kalitesi ve takdimine engel olmamak şartı ile meyvenin genel karekteristiğini muhafaza eden
aşağıdaki kusurlara izin verilmektedir :
• Renk bozukluğu
• Pürüzlü kabuk
• Meyvenin oluşumunda meydana gelen ve kendi tabiatında mevcut bulunan gümüş kabukluluk, kırmızılık gibi hafif kabuk kusurları
• Darbe hasarları ve sürtünme gibi mekanik sebeplerden meydana gelen hafif kusurlar
• Yüzeysel kapanmış kabuk kusurları
• Meyvenin kabuğunun etinden kısmen veya hafifçe ayrılmış olması (bu husus mandarinler
için izin verilir)
Boylama meyvenin en geniş ekvatoral çapına göre belirlenmektedir.
Aşağıdaki minimum boylardan daha az olan meyveler kabul edilmeyecektir.
• Limonlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 mm
• Klemantin türü hariç Mandarinler . . . . . . 45 mm
• Klementin türü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 mm
• Portakalllar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 mm
B. BOYLARA AYIRMA
Turunçgiller sayılarak paketlenebilir. Bu durmda III. başlık C bölümündeki boylama kriterlerine bağlı kalınmalıdır. Paketteki meyveler tek bir bitişik boylama kodu içinde kalmak şartı ile ait
olduğu boylamanın dışına çıkabilir.
255
Portakal
Limon
Mandarin
Boy
Çap (mm)
Boy
Çap (mm)
Boy
Çap (mm)
0
92 – 110
0
79 - 90
1-XXX
78 ve üstü
1
87 – 100
1
72 - 83
1-XXX
67 - 78
2
84 – 96
2
68 - 78
1 veya 1-X
63 - 74
3
4
81 – 92
77 – 88
3
4
63 - 72
58 - 67
2
3
58 - 69
54 - 64
5
6
73 – 84
70 – 80
5
6
53 - 62
48 - 57
4
5
50 - 60
46 - 56
7
8
67 – 76
64 – 73
7
45 - 52
6
7
43 - 52
41 - 48
9
10
62 – 70
60 – 68
8
9
39 - 46
37 - 44
11
12
58 – 66
56 – 63
10
35 - 42
13
53 – 60
C. BOYLAMADA BİR ÖRNEKLİK
Yukarıda belirtilen boylama ölçülerine uyularak, yeknasaklık sağlanacaktır. Aksi durumda ise;
(i) Düzenli katlar halinde dizilmiş meyveler için, paketlerde veya tüketici paketlerinde meyveler arasındaki aynı ambalajdaki en küçük fark yalnız bir kod olmalı veya paketlemenin sayı ile
gerçekleştirilmesi durumunda birbirini takip eden bitişik kodlar aşağıda belirlenen maksimum
miktarları geçmemelidir;
(ii) Düzenli katlar halinde dizilmemiş meyveler için, paketlerde veya tekli sert tüketici paketlerinde, meyveler arasındaki aynı ambalajdaki en küçük ve en büyük meyve arasındaki fark, boylama tablosundaki uygun boylama oranlarını aşmamalıdır veya paketlemenin sayı ile gerçekleştirilmesi durumunda, birbirini takip eden iki bitişik kod arasındaki mm oranı dikkate alınmalıdır.
Boylama kodları
Bir ambalaj içerisindeki
maksimum meyve boylama
farkı (mm)
Limon
0’dan 7’ye
7
Mandarin
1-XXX-4
5’den 6’ya
7’den 10’a
9
8
7
Portakal
0’dan 2’ye
3’den 6’ya
7’den 13’e
11
9
7
256
(iii) Dökme kaplarda olan ve sert paketlerde olmayan (tel kafes, poşet, vb.) tekli üretici ambalajlarında, meyveler arasındaki aynı ambalajdaki en küçük ve en büyük meyve arasındaki fark
boylama tablosundaki 3 bitişik grubun boylama oranlarını aşmamalıdır.
IV. TOLERANSLAR
Her ambalajda kalite ve ve boylama bakımından kendi sınıfın özelliklerine uymayan turunçgil meyveleri için belirlenen toleranslar aşağıdaki gibidir.
Ekstra Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan fakat 1. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren turunçgil meyvelerine ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 5’tir.
1. Sınıf
Bu sınıfın özelliklerine uymayan fakat 2. Sınıfa giren veya istisnai olarak bu sınıfın toleranslarını yerine getiren turunçgil meyvelerine ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
2. Sınıf
Ne bu sınıfın koşullarına ne de zorunlu minimum koşullara uymayan, tüketime uygun olmayan çürüme ve deformasyonlu turunçgil meyvelerine ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans
% 10’dur. Ancak kapanmamış hafif yüzeysel ve kuru yaralı veya yumuşak ve pörsümüş meyveler
% 5’i geçmemelidir.
B. BOY TOLERANSLARI
Bütün sınıflar ve türler için, ambalajda belirtilen boyun hemen altında ve/veya üstündeki
boylamaya uyan turunçgil meyvelerine ağırlıkça veya sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
Her durumda minimum boya uyması gereken, aşağıda verilen ölçülerden küçük olmayan
çaptaki meyvelerdir :
• Limon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 mm
• Klemantin türü hariç mandarinler . . . . . . . 43 mm
• Klemantin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 mm
• Portakal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 mm
A. BİR ÖRNEKLİK
Her paketteki turunçgil meyvelerinin muhteviyatı aynı çeşit, kalite, boy ve hemen hemen aynı gelişim ve olgunluk derecesinde bir örnek olmalıdır.
Ayrıca Ekstra sınıf için renk bakımından da bir örnek olmalıdır.
Paketin görünen kısmının muhteviyatı ürünün tüm muhteviyatının temsil etmelidir.
257
B. SUNUM
Turunçgiller meyveyi düzgün şekilde koruyacak şekilde paketlenmelidir.
Meyvelerin sarılmış olduğu durumda, ince, kuru, yeni ve kokusuz kağıt kullanılmalıdır.
Özellikle meyvenin kokusu ve tadı gibi turunçgil meyvelerinin doğal özelliklerini değiştirmek
için herhangi bir maddenin kullanılması yasaklanmaktadır.
Ambalajlar yabancı maddelerden ari olmalıdır. Ancak, meyveye ekli bazı yeşil yapraklarla küçük dalların (tahta olmayacak) sunumuna izin verilir.
Etiketler ayrı ayrı çıkarıldığında ürünün kabuğuna zarar vermediği veya görünür yapışkan izi
C. SUNUM
Turunçgil meyveleri aşağıdaki şekillerde piyasaya sunulabilir;
a) ambalajlarda düzenli kat kat dizilerek
b) ambalajlarda düzenli kat kat olmadan dizilerek veya dökme kaplarda. Bu sunuma sadece
1. ve 2. sınıflar için izin verilir.
c) 5 kg’den az ağırlıklı tekli ambalajlarda tüketiciye yapılan direkt satışlar için;
• Meyve adedi belirtilerek
• Ambalajın net ağırlığı belirtilerek
Ambalajda sunulan turunçgil meyveleri için her ambalajda aşağıda belirtilen özellikler, aynı
tarafta yer alacak şekilde, okunaklı, silinmeyecek ve dışarıdan görülebilir harflerle yazılmalıdır.
A. TANIMLAMA
• Ön ambalajlama hariç tutularak her ambalajlama için; ambalaj yapan ve/veya sevk edenin
refaransı ile birlikte yakın bağlantısını ifade eden ambalaj yapan ve/veya sevk edeni temsil eden kabul görmüş işaretinin markasının bulunması veya markanın resmi şekilde tescillenmiş olması
• Sadece ön ambalajlama için, tüzel kişiliği olan yerleşik satıcının adresi ve adının yakın bağlantısını ifade eden ne için ambalajlandığını belirten ya da aynı anlama gelen ibarenin yer
alması. Bu durumda etiketleme ambalaj yapan ve/veya sevk edenin kodunu da içermelidir. Satıcı bu kod vasıtası ile bitkinin muaynesi için gerekli tüm bilgiyi vermiş olduğu varsayılır
258
B. ÜRÜN TANIMI
Eğer türü veya farklılığının adının belirtilmesi zorunlu olan mandarinler hariç ürün dışardan
görünür değilse türün veya nevinin adının belirtilmesi zorunludur.
Portakallar için neviinin adı,
Türün adı:
Limonlar için: uygun olduğunda ”Verdelli” ve Primofiore”
Klementinler için : uygun olduğunda “Çekirdeksiz Klementin” klementin (1 ila 10 arasında çekirdeği bulunan), “Çekirdekli Klementin” klementin (10’dan fazla çekirdeği bulunan) ibaresi
yer almalıdır.
C. ÜRÜN MENŞEİ
• Sınıf
• Ard arda birbirini izleyen üç boylama derecesinin kapsandığı durumda yukarı ve aşağı
boylama kodlarıyla veya boylama ölçüsüyle birlikte meyvelerin sunumu yapılır
• Boylama kodu (veya meyve paketlemesi birbirini izleyen 2 kodun altına düştüğünde, boylama kodları veya minumum veya maksimum çapları) ve meyvenin sayısı, ambalajlamada
meyveler kat kat düzenlendiğinde
• Hasat öncesinde kimyasal madde veya koruyucu madde kullanıldığında belirtilmesi
Bütün ayrıntıları kapsayacak ve dışardan açıkça görülebilecek şekilde satış ambalajları, ambalajlar birinci bölümde belirtilen özelliklere uygun olmalıdır. Bu ambalajlar yanlış anlaşılacak hiçbir
belirti içermemelidir. Eğer bu ambalajlar paletler üzerinde depolanacaksa, paletin en az iki tarafına belirgin bir bir şekilde iliştirilen notla ambalajın özellikleri belirtilmelidir.
259
YENİLEBİLİR TATLI KESTANE • BM
I. ÜRÜN TANIMI
Bu standart Castanea vulgaris Lam. veya Castanea sativa Miller türüne giren veya melezleri türetilen, ve tüketicilere taze olarak sunulan (dikenli kabuğundan ayrılmış) yenilebilir tatlı kestaneler (“marrons” ve “chataignes”)34 için uygulanır. Sanayide işlenecek ve kabuğu çıkarılmış kestaneler, soyulmuş veya soyulmamış yenilebilir tatlı kestaneler hariç tutulmuştur.
Bu standardın amacı; yenilebilir tatlı kestaneler hazırlandıktan ve paketlendikten sonra, ihraç
kontrol aşamasında, istenen kalite koşullarını tanımlamaktır.
Tanınan tolerans seviyeleri ve her sınıf için belirtilen özel koşullara uymakla beraber, her sınıftaki kestaneler aşağıdaki gibi olmalıdır;
• Bütün
• Canlı haşereden ari, (gelişimleri ne olursa olsun)
• Filizlenmemiş
Yenilebilir tatlı kestanelerin olgunluğu ve durumu aşağıda belirtilen koşulları sağlayacak şekilde olmalıdır:
B. SINIFLANDIRMA
Yenilebilir tatlı kestaneler üç sınıfa ayrılmaktadır:
Ekstra Sınıf
Bu sınıftaki yenilebilir tatlı kestaneler üstün kalitede olmalıdır. İyi gelişmiş, normal şekilli,
renkleri bir örnek ve taze görünümlü olmalıdır.
Temiz, özenle seçilmiş ve ürünün genel görünümünü, kalitesini, muhafaza kalitesini ve paketteki sunumu bozmayacak çok hafif yüzeysel çatlaklar dışındaki hatalardan ari olmalıdır.
34
“Marron” oval şekilde, uç kısmı çıkıntısız, kahverengi kabuklu, uçtan dip tarafına doğru daha koyu renkli, damarlı, dip tarafı genellikle küçük ve dikdörtgen biçiminde olan meyvelerdir. Etli kısım bölünmemiştir ve ince kabuk kolay ayrılabilir durumdadır. “Chataigne” en az bir yanları yassı ve uç kısımları konik meyvelerdir. Etli kısım ince kabuk ile bölünmüş ve bu ince kabuk ette yapışık
durumdadır.
260
1. Sınıf
Bu sınıftaki yenilebilir tatlı kestaneler iyi kalitede olmalıdır. Bunlar oldukça iyi gelişmiş, normal şekilli ve taze görünümlü olmalıdır.
Ürünün genel görünümünü, kalitesini, muhafaza kalitesini ve paketteki sunumunu bozmamak şartıyla, çok hafif kusurlara izin verilebilir.
2. Sınıf
yerine getiren yenilebilir tatlı kestaneler girer.
Yenilebilir tatlı kestanelerin; kalite, muhafaza kalitesi ve sunum gibi karakteristik özelliklerini kaybetmemesi şartıyla; şekil, gelişim ve renk bozukluklarına izin verilebilir.
Boylama, tüm sınıflar için zorunludur ve kilodaki maksimum ve minimum kestane sayısına
göre belirlenir.
Bir örneklik için; her ambalajda alınan 1kg’lık numunelerden seçilen en küçük 10 kestane ile
en büyük 10 kestanenin toplam ağırlıkları arasındaki fark 80 g’yi geçmemelidir.
Belirlenen minimum boylama kiloda 125 kestanedir.
IV. TOLERANSLAR
Ekstra Sınıf
Bu sınıfa giren kestanelerde, yüzeysel veya iç kusurlara tanınan tolerans kiloda sayıca % 6’dır.
Dışarıdan gözle görülebilir hafif iç kusurlar olan kestaneler bu oranın içinde % 2’den fazla olamaz.
1. Sınıf
Bu sınıfa giren kestanelerde yüzeysel veya iç kusurlara (içinde ölü kurt bulunanlar dahil) sayıca % 10 oranında tolerans tanınır. Dışarıdan gözle görülebilir iç kusurlar olan kestaneler bu oranın içinde % 4’den fazla olamaz.
2. Sınıf
Bu sınıfa giren kestanelerde yüzeysel veya iç kusurlara (içinde ölü kurt bulunanlar dahil) sayıca % 15 oranında tolerans tanınır. Dışarıdan gözle görülebilir iç kusurları olan kestaneler bu oranın içinde % 7’den fazla olamaz.
% 15 toleransın içerisinde hafif filizlenmiş kestanelere en fazla % 5 oranında izin verilir.
B. BOY TOLERANSLARI
Tüm sınıflar için, etiketin üzerinde belirtilen boyun, bir alt veya bir üstündeki boy olan yenilebilir tatlı kestanelere bir kilogramda sayıca tanınan tolerans % 10’dur.
261
A. BİR ÖRNEKLİK
Her ambalajın muhteviyatı bir örnek olmalı; aynı menşei, kalite, boylama ve büyük ölçüde aynı olgunluk ve gelişim derecesindeki yenilebilir tatlı kestaneleri içermelidir.
“Marrons” tipi kestanelerin, sevkıyatında ayrı tür kestanelere tanınan tolerans en fazla
% 20’dir.
Ambalajın görünen kısmı, geri kalan muhteviyatı temsil etmelidir.
B. AMBALAJLAMA
Yenilebilir tatlı kestaneler, ürünün hava almasını ve uygun şartlarda korunmasını sağlayacak
şekilde ambalajlanmalıdır.
C. SUNUM
Yenilebilir tatlı kestaneler, net ağırlığı 0.5, 1, 2, 3, 5, 10, 25 veya 50 kg olan paketlerde sunulmalıdır.
Her ambalaja35 aşağıda belirtilen özellikler, aynı tarafta yer alacak şekilde, okunaklı ve silinmeyecek harflerle ve dışarıdan görülebilir olarak yazılmalıdır.
A. TANIMLAMA
şifre işareti.36
B. ÜRÜNÜN TANIMI
• “Marrons” veya “chataignes” eğer muhteviyatı dışarıdan görünmüyorsa
• Ekstra Sınıfta tür adı veya kullanılan ticari isim
C. ÜRÜN MENŞEİ
Menşei olan ülke ve isteğe bağlı milli, bölgesel veya yerel yer adı.
• Sınıf
• Boylamada; boylama 1 kg’deki maksimum ve minimum adet olarak verilir
• Net ağırlık
35
36
Tüketiciye direkt satış için hazırlanan paket üniteleri, bu işaretleme koşullarına uymayabilir fakat ulusal koşulları yerine getirmelidir. Bununla beraber, belirtilen işaretler her durumda, sözü geçen paketlerin konduğu nakliye paketlerinde yer almalıdır.
Bazı Avrupa ülkelerinin ulusal yasaları, isim ve adresin açık beyanını gerektirir.
262
K AY N A K Ç A
• Yaş Meyve Sebze Standartları, 1995, AKİB Yayınları, (Revizyon)
• http://www.codexalimentarius.net
• http://unece.org.tr
• http://www.ec.europa.eu/index_en.htm
• http://www.fao.org
• http://eur-lex.europa.eu
• http://unctad.org
• http://alata.gov.tr
263
AKDEN‹Z ‹HRACATÇI B‹RL‹KLER‹

El Dorado goldens

Transkript

Benzer belgeler

GENEL YETENEK ve EĞİLİM BELİRLEME SINAVI 11

Şubat - ted karabük koleji

Magnatec Professional A1 5W-30

orta sınıfa iktisadi yaklaşım - girişimcilik ve kalkınma dergisi

7. sınıf - Nesibe Aydın Eğitim Kurumları

Magnatec 10W-40 A3/B3

PDF ( 1 )

13- N. Şahinler.DOC

Bitüm Esaslı Yalıtım Malzemeleri